Cənubi Azərbaycan

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="az">
  <siteinfo>
    <sitename>Vikipediya</sitename>
    <dbname>azwiki</dbname>
    <base>https://az.wikipedia.org/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Xüsusi</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Müzakirə</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">İstifadəçi</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">İstifadəçi müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Vikipediya</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Vikipediya müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Fayl</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Fayl müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaViki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaViki müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Şablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Şablon müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Kömək</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Kömək müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kateqoriya</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kateqoriya müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Portal</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Portal müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="118" case="first-letter">Qaralama</namespace>
      <namespace key="119" case="first-letter">Qaralama müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modul</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Modul müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Qadcet</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Qadcet müzakirəsi</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Cənubi Azərbaycan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1626</id>
    <revision>
      <id>6571004</id>
      <parentid>6568798</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:46:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119895" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan'''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]] yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində türklərin sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan türkcəsi]]ndə danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>pal6srr9c5a1n98gtduy8iqc89wgsrs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571005</id>
      <parentid>6571004</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:46:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119895" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan ''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]] yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində türklərin sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan türkcəsi]]ndə danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>9wsudegurauslvm4u23v8o6scfz025y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571006</id>
      <parentid>6571005</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:47:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119868" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan ''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən Azərbaycanlılar yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində türklərin sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan türkcəsi]]ndə danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>8zlgm434iou1wv93jgahsx0pc4rh2bo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571007</id>
      <parentid>6571006</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Sərhədləri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119877" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan ''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən Azərbaycanlılar yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində Azərbaycanlıların sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan türkcəsi]]ndə danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>7dy7qbp9s76evn8gzp1qqi780gthcz2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571008</id>
      <parentid>6571007</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:51:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Dili */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119871" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan ''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən Azərbaycanlılar yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində Azərbaycanlıların sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan dilində]] danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>1nlbj1gvd8shel1vgc8se095j7o0g93</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571009</id>
      <parentid>6571008</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T02:52:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Antik dövr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119141" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan ''''' və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən Azərbaycanlılar yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində Azərbaycanlıların sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan dilində]] danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>nhkeqpxfamkse91mrm2osoyw56hkozu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571010</id>
      <parentid>6571009</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T03:28:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.197.252.123|5.197.252.123]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:AryanTuranica|AryanTuranica]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="119967" xml:space="preserve">{{İnzibati vahid|Xəritə=}}

'''Cənubi Azərbaycan''' ya da '''Güney Azərbaycan''' ({{Dil-az2|گونئی آذربایجان}}) və ya sadəcə '''Azərbaycan''' ({{Dil-az2|آذربایجان}}) və ya bölgənin [[İran]] ərazisində yerləşdiyinə görə digər adı '''İran Azərbaycanı'''&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/iranian-azerbaijan/ Amerikanın səsi. İran Azərbaycanı]&lt;/ref&gt; ({{Dil-az2|ایران آذربایجانی}}) — [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərbində, [[İraq|İraq Respublikası]], [[Türkiyə|Türkiyə Respublikası]], [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Ermənistan|Ermənistan Respublikası]] və [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə olan sərhədində yerləşən tarixi ərazi. [[İran]] Azərbaycanı rəsmi şəkildə dörd inzibati ərazi vahidinə bölünmüşdür {{endash}} [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]], [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]], [[Zəncan ostanı|Zəncan]], [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları. Bölgədə əsasən [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]] yaşayır. Buna baxmayaraq, bölgənin ərazilərində [[Kürdlər|kürd]], [[Ermənilər|erməni]], [[Tatlar|tat]], [[Talışlar|talış]], [[Aysorlar|aysor]] və [[Farslar|fars]] azlıqlar da yaşayır.

== Coğrafiya ==
{{Həmçinin bax|Azərbaycan (tarixi ərazi)}}

=== Sərhədləri ===
Cənubi Azərbaycan [[İran|İran İslam Respublikası]]nın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Şimalda [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] ilə sərhədi [[Araz|Araz çayı]], [[Muğan düzü]] və [[Talış dağları]]ndan keçir. Qərbdə [[Türkiyə]] və cənub-qərbdə isə [[İraq]]la həmsərhəddir. Göstərilən sərhədlər çərçivəsində [[Cənub]]i Azərbaycan ərazisinin şərqdən qərbə eni 375 km-dir. Əlverişli coğrafi mövgeyə malikdir. İstər şimal-cənub istərsə şərq-qərb istiqamətində keçən dəmir və avtomobil yollarının üzərində yerləşir. Cənubi Azərbaycanın ərazisi təqribi olaraq 286,6 min km²(?) olaraq qiymətləndirilir. Qərb sərhədlərindən [[Zaqros dağları|Zaqroz dağ]] silsiləsi su ayrıcı funksiyası rolunu oynayır. [[Urmiya]], [[Zəncan]] və [[Təbriz]] şəhərləri əsas inzibati mərkəz rolunu oynayır. [[1992|1992-ci ild]]ə [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] iki ostanlığa bölünmüşdür. Bu bölgüyə baxmayaraq yenə də [[Zəncan ostanı]] ərazisində türklərin sayı üstünlük təşkil edir. .

=== Relyefi ===
Cənubi Azərbaycan əsasən dağlıq ölkədir. Yüksəkliyi 200 metrə qədər olan düzənliklər yalnız onun şimal-şərqində ([[Muğan düzü]]nün cənub-qərbində) yerləşir. Qalan ərazilər isə dağ silsilələrindən və onların arasında yerləşən geniş dağ çökəkliklərindən, qalxanvari vulkan massivlərindən ibarətdir. Cənubi Azərbaycanın qərb sərhədləri boyunca uzanan Kürdüstan dağları mürəkkəb geoloji və tektonik quruluşa malikdir. Burada qədim kristalik və metomorfik süxurlar geniş yayılmışdır. Dağlar tektonik qırılmalarla ayrı-ayrı massivlərə parçalanmışdır. Onların hündürlüyü [tel:3500–3600 3500–3600] metrə çatır. Şərqdəki [[Talış dağları|Talış]] və Boqrov dağ silsilələri əsasən Paleogenin və Mezazoyun çökmə və vulkanik süxurlardan ibarətdir. Bu dağların hündürlüyü [tel:2500–3800 2500–3800] m-ə qədərdir. Daxili hissənin şimal tərəfində (Marağa-Miyanə xəttinin şimalı) dağlar əsasən enlik istiqamətinə uzanmaqla, qısa silsilələrdən ibarətdir. Ərazidə vulkan məşhəlli dağlarda az deyil. Bunlardan diqqəti cəlb edən Ərdəbil yaylası üzərində ucalan, zirvəsi həmişə qar və buzla örtülü olan [[Savalan (dağ)|Savalan dağı]] (4821 m) və [[Təbriz]]dən cənubda yerləşən [[Səhənd]] dağlarıdır (3722 m). Ölkənin cənub hissəsindəki dağların istiqaməti şimal-qərbdən cənub-şərqədir. Onların quruluşunda Mezazoyun və Kaynazoyun vulkanik, metamorfik süxurları əsas rol oynayır. Burada mütləq yüksəkliyi [tel:2700–3300 2700–3300] metrə çatan Zəncan, Rüştan, Qəfədan və s dağlar vardır. Cənubi Azərbaycanın relyefində dağarası çökəkliklər xüsusi yer tutur. Ərazinin şimal-qərbində Arazyanı (Arazbasar), şimal-şərqində Cənubi Muğan düzənlikləri yerləşir. Qərbdə Urmiya, mərkəzi hissədə Ərdəbil və Miyanə çökəklikləri vardır. Qızılüzən və Zəncan çayları boyunca uzanan dağarası düzənliklər isə cənubda relyefin böyük formalarındandır. Dağarası çökək və yaylaların əksəriyyəti Kaynazoyun dəniz, göl və dördüncü dövrün kontinental çöküntü laylarından (gil, qum, çınqıl və s.) təşkil olunub. Əhali əsasən bu geniş dağarası çökəklərdə və dağ çaylarının dərələrində məskunlaşmışdır. Kənd təsərrüfatı üçün yararlı torpaq sahələrinin əksəriyyətində relyefin bu formaları ilə bağlıdır. Cənubi Azərbaycanın ən böyük şəhərlərindən olan [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Zəncan]], [[Xoy]], [[Miyanə]] və s. dağ arası çökəkliklərdə yerləşir.

=== İqlimi ===
Cənubi Azərbaycan [[subtropik]] qurşağın kontinental bölgəsində yerləşir. Onun hər tərəfi dağlarla əhatələndiyindən hava kütlələri daxili hissələrə gəlib çata bilmir. Bu səbəbdən ərazidə quru kontinental iqlim hakimdir. Dağarası çökəkliklərdə [[Xəzər dənizi]] və qərb istiqamətdən gələn rütübətli hava kütlələrinin qarşısında ucalan kənar dağ silsilələrinin yamaclaında [tel:800–1000 800–1000] mm-dən artıq (1700 m-ə qədər) yağıntı düşür. Daxili çökəkliklərdə yağıntının miqdarı 200–400 mm arasında dəyişir. Daxili dağların qərb və şimal yamaclarında illik yağıntı 500–600 mm təşkil edir. Yağıntının ən çox düşdüyü dövr dekabr və aprel ayları ərzində düşür. Dağarası çökəkliklərdə yanvar ayının orta temperaturu −20, −30 °C arasında olur. Yayda isə temperatur 38–45 °C-yə qədər qızır.

=== Daxili suları ===
[[Fayl:Qiziluzan-Zanjan Khalkhal.jpg|thumb|[[Qızılüzən|Qızıl Üzən]] çayı — [[Xalxal şəhristanı|Xəlxal]]]]
Cənubi Azərbaycanda çay şəbəkəsi o qədərdə inkişaf etməmişdir. Çayların çoxu az suludur. Çoxu (kiçik çayları) quruyur. Çayları əsasən ya daxili hövzəyə (Urmiya gölünə) ya da [[Araz]] və [[Qızılüzən]] hövzəsinə aiddir. Bu iki iri çayda öz növbəsində [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Araz çayının ən iri sağ qolları Cənubi Azərbaycan ərazisindən axan [[Qotur çay|Qoturçay]], Qarasu və [[Qırmızı]]çay çalarıdır. Qarasu çayı bütün şərq hissənin (Savalan dağı və [[Ərdəbil]] çökəkliyi) sularını yığır. Cənubi Azərbaycanın cənubundan axan və ümumən ölkənin (Cənubi Azərbaycan) ən gursulu çayıdır. Quraq iqlim səbəbindən çaylar suvarma, sənaye və içməli suya olan təlabatın ödənilməsində geniş istifadə edilir. Bəzən ifrat şəkildə su anbarlarının inşası çayları tamamən qurudur. Cənubi Azərbaycanın ən böyük gölü Urmiya gölüdür. Gölün səviyəsi təətdütlüdür. Yağışlar zamanı suyunun səviyyəsi artır. Əvvəllər hətta ətraf düzənlilləri basırdı. Gölün sahəsi əvvəllər 5,8 min km² təşkil edirdi. Göl dəniz səviyəsindən 1275 m yüksəklikdə yerləşirdi. Dərinlik 16 metr təşkil etsədə hazırda azdır. Vaxtı ilə gəmiçilikdə istifadə edilirdi. Suyun duzluğu 220–280 % yüksək olur. Digər iri gölü Ağ-göldür. Göl Arazqırağı düzənlikdə yerləşir. Savalan dağının vulkan kraterində gözəl vulkan məşəlli göl vardır. Qış ayları göl donur.

=== Bitkilər aləmi ===
[[Fayl:Redcurrant (Ribes rubrum) II.jpg|thumb|Qaraqat [[Qaradağ vilayəti|Qaradağ]] məhsulu]]
Yabanı bitkilər aləmi baxımından elə də zəngin deyil. Geniş ərazilərdə yarımsəhra, quruçöl, dağ çöl və dağ çəmən bitkiləri yayılmışdır. Meşələrə kiçik talalar şəklində (əsasən qərb sərhəd dağlarında) rast gəlinir. Arid seyrək kollar dağ yamaclarında xüsusi ilə cənub-qərbdə və Zəncan dağlarının şimal yamaclarında yayılmışdır. Dağarası çökəkliklərdə yovşan-efemerli (birillik) yarımsəhralar, müxtəlif otlu çöllər və quru çöllər geniş yer tutur.

=== Bölgü ===
Cənubi Azərbaycan əhalisinin sayı baxımından dünyada [[azərbaycanlılar]]ın ən kompakt yaşadığı bölgə sayılır.
{{sitatın əvvəli}} ''Necəki biz izah edirdik, Türkmanlar ölkəsi nə İran dövlətinin əyaləti deyil, nə də onun şəhərlərindən biri deyil, buna görə biz onun haqqında əyalət kimi danışmırdıq. Lakin onlar başqa İran xanədanı xalqları arasında çox böyük əhəmiyətə malikdirlər, çünki onlar ən igid xalqdırlar və yetərincə çoxsaylıdırlar.''{{sitatın sonu|mənbə= [[Oruc bəy Bayat]]ın &quot;Don Juan&quot; kitabı . Bakı. Yazıcı . 1988 səh. 118}}
Cənubi Azərbaycan [[İran]]ın inzibati bölgüsündə əsasən aşağıdakı ostanlardan ibarətdir:

* [[Şərqi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Təbriz]] şəhəridir.
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı]] — Mərkəzi [[Urmiya]] şəhəridir.
* [[Ərdəbil ostanı]] — Mərkəzi [[Ərdəbil]] şəhəridir.
* [[Zəncan ostanı]] — Mərkəzi [[Zəncan]] şəhəridir.
* [[Həmədan ostanı]] (qismən) — Mərkəzi
[[Həmədan]] şəhəridir.

Cənub Azərbaycan əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ansiklopediyası] Özət: ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks…''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East/Jamie Stokes, editor; Anthony Gorman and Andrew Newman, historical consultants.Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-8160-7158-6 (hardcover : alk. paper),ISBN 978-1-4381-2676-0 (e-book). An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 in the United States of America, 2009.: Contents: Entries A to Z: Azeris (Azerbaijanis), page 78{{oq|en|..Today an estimated 75 percent of ethnic Azeris live in Iran, while most of the rest live in the Azerbaijan. It is estimated that in the Iranian provinces of Ardabil, East Azerbaijan, West Azerbaijan, Zenjan, Hamadan, Astara, and Qazvin, the population is about 90 percent ethnic Azeri. The Azeri-dominated provinces of Iran cover about 65,600 square miles, while the territory of the Republic of Azerbaijan is only about 33,400 square miles in area...}}, 79{{oq|en|..The Azeri language is part of the Turkic family of languages. Approximately 8 million people in the Republic of Azerbaijan, 32 million people in Iran,...}}&lt;/ref&gt;

=== Nəqliyyat ===
Əsas nəqliyyat sahələri avtomobil, dəmiryol və boru nəqliyyatı geniş yayılmışdır. Bununla belə avtomobil nəqliyyatı aparıcıdır. Dəmir yolu Çulfa-Təbriz-Tehran istiqamətlidir. Digər ərazilərdə bu nəqliyyatın inkişaf etdirilməsi ya əlverişsiz şəraitdən ya da maliyyənin çoxluğu səbəbindən inkişaf etdirilməmişdir. Bu xətt 1916-cı ildə [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. Hal-hazırda bu dəmir yolu [[Azərbaycan]] ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı səbəbindən və Mehri ərazisindən keçən dəmir yolun ermənilər tərəfindən söküləsindən peresoektivsizdir. [[İran]] hazırda [[Ermənistan]] ərazisindən keçməklə [[Qara dəniz]]ə çıxmaq məqsədi ilə Çulfadan Mehri istiqamətində dəmir yolu tipintisini planlaşdırır. Əsas avtomagistralları isə Çulfa-Təbriz-Tehran və Astara-Ərdəbil-Təbriz yollarıdır. Boru nəqliyyatı son zamanlar inkişaf etmişdir. Buradan [[Naxçıvan]]a qaz verilişi həyata keçirilirdi. Son zamanlar isə [[Türkiyə]] və Ermənistan istiqmətində boru kəmərlərinin çəkilişi planlaşdırılır.

==== Hava yolları ====
[[Fayl:ATA Airlines A320.jpg|thumb|ATA Airlines A320–200 təyyarəsi eniş edir.]]
[[ATA Hava Yolları]] [[Təbriz]]də fəaliyyət göstərən hava yolları şirkətidir. Şirkət [[Yaxın Şərq]]ə, o cümlədən [[Avropa]]ya müntəzəm uçuşlar həyata keçirir.

''Cənubi Azərbaycanın sərnişin və yükdaşıma xidmətli hava limanları'':
{|class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!Sıra!!Liman!!Şəhər!!Əyalət
|-
!1
|Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!2
|Urmiya Hava Limanı||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!3
|Ərdəbil Hava Limanı||[[Ərdəbil]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|-
!4
|Zəncan Hava Limanı||[[Zəncan]]||[[Zəncan ostanı]]
|-
!5
|Səhənd Hava Limanı||[[Bunab]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|-
!6
|Xoy Hava Limanı||[[Xoy]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]
|-
!7
|Muğan Hava Limanı||[[Parsaabad]]||[[Ərdəbil ostanı]]
|}

==== Dəmiryolu ====
İlk Təbriz dəmiryolu stansiyası 1917-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Hazırki tikinti ikinci Pəhləvi hökmranlığı dövründə memar '''Heydər Ğayçamlı''' tərəfindən inşa olunmuşdur. İlk qatar vaqonları Rusiyadan gətirilmişdir.

Dəmiryolu stansiyası [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yerləşən [[Culfa]] rayonunun Cənubi Azərbaycana düşən payından başlanır.

==== Metro ====
Təbriz Metropoliteni 2001-ci ildən istifadəyə verilmişdir. 4-ü əsas olmaqla 5 xətti mövcuddur. El-Gölü və Lalə stansiyaların birləşdirən ana xəttin ümumi uzunluğu 75 kilometrdir.&lt;ref name=&quot;Metro&quot;&gt;{{cite web|url=http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|title=متروی تبریز اوایل خردادماه به راه میافتد|publisher=INN|last=|first=|accessdate=2013-10-19|archive-date=2013-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017201705/http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&amp;Id=145770&amp;Rate=0|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed-overlay&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
TURO-El Goli.jpg|Tabriz Urban Railway Organization (TURO), El-Gölü Station.
TabrizRail.jpg|Tabriz Railway Station.
&lt;/gallery&gt;

==== Körpülər ====
* ''[[Urmiya gölü körpüsü]]'' Urmiya gölünün üstündə inşa olunan, [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi]] və [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] ostanlarını birləşdirən memarlıq incisidir.
* ''[[Meşkinşəhr Birləşdirici Körpü]]'' 80 metr uzunluğundadır və [[Yaxın Şərq]]in ən uzun körpüsüdür.
* ''[[Təbriz Asma Körpüsü]]'' ölkənin ən böyük asma dayalı körpüsüdür.
* [[Xudafərin körpüləri|Xüdafərin köprüsu]] Cənubi Azərbaycanla Şimali Azərbaycanı birləşdirən köprü

=== Faydalı qazıntıları ===
Cənubi Azərbaycanda əsasən Təbriz yaxınlığında [[alüminium]], [[gümüş]], qurğuşum, daş kömür, Qaradağda [[dəmir|dəmir filizi]], Zəncanda [[mis]] və mobilden yataqları vardır. Ərazilər müxtəlif tikinti materalları ilə zəngindir. Savalan ətrafında və bir sıra başqa yerlərdə müalicə əməmiyyətli mineral isti sular var.

== İqtisadiyyat ==
İqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, ilkin emal sahələri və bir qədərdə maşınqayırma sahələrindən ibarətdir. İri şəhərlər arasında müəyyən fərqlər vardır. Sənaye sahələri də məhz bu şəhərlərdə cəmləşmişdir. Təbriz bu baxımdan seçilir. Şəhərdə maşınqayırma, neft emalı, yüngül, yeyinti, metal emalı, şüşə istehsalı və d. sənaye sahələri vardır. Şəhərdə radioquraşdırma zavodu fəaliyyət göstərir. Burada [[Rumıniya]]nın köməyi ilə maşınqayırma zavodları tikilmişdir.

=== Ağır sənaye ===
Ağır sənaye 1960-cı illərin ortaları yaradılmışdır. Maşınqayırma, mühərrikqayırma, poladtökmə və dəmirpresləmə mövcuddur. Burada kənd təsərrüfatı texnikalarının istehsalı həyata keçirilir.
Urmiya isə şəkər, yağ, xalça və dəri məmulatları istehsalı ilə seçilir. Yeyinti sənayesinin müasir tipli müəssisələri vardır. Kustar sənətkalığın nümunələrinə rast gəlinir.

* [[İran Traktorqayırma Şirkəti]] Təbriz şəhərində fəaliyyət göstərən traxtor istehsalatlı sənaye manufakturasıdır. Hazırda şirkət 13 adda məhsulunu onlarla ölkəyə idxal etməklə məşğuldur. Ölkənin ağır sənayesinin əsas gəlir gətirən mənbəyi hesab olunur. Məhsulları beynəlxalq miqyasda ISO-9000 sertifikatı ilə təltif olunmuş, bir sıra keyfiyyət göstəriciləri və mükafatlar qazanmışdır.
* '''GoldStone Plastik Məmulatları''' Ərdəbildə fəaliyyət göstərən sintetik-kauçuk istehsalı ilə məşğul olan kommersiya şirkətidir. Avtomobil, təyyarə və digər mühərrikli vasitələr üçün keyfiyyətli təkər rezinləri dünya standardlarına cavab verən brend hesab olunur.
* '''MST''' müxtəlif növ tikinti alətləri və avadanlıqlarının istehsalı ilə məşğul olmaqdadır.
* '''Rəxş Xudro Dizel''' yükdaşıma maşınlarının istehsalatı ilə məşğul olan müəssisədir. 2005-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir.

=== Kənd Təsərrüfatı ===
Kənd təsərrüfatının əsas sahələri əkinçilik və heyvandarlıqdır. Əkinçilik süni suvarmaya əsaslanır. Dənli və paxlalı bitkilərdən buğda, arpa, çəltik, novud və s. əkilir. Texniki bitkilərdən isə şəkər çuğunduru, kətan, tütün, pambıq, yağlı bitkilərdən günəbaxan, soya və s. yetişdirilir. Bağçılıq, üzümçülük, subtropik meyvəçilik inkişaf etmişdir. Badam, kişmiş ixracat əhəmiyyətlidir. Əhali bostançılıq və tərəvəzçiliklədə məşğul olur.
Düzən ərazilərdə camış, dəvə, dağlarda qoyun, arı, at və barama yetişdirilir.

=== Qida Sənayesi ===
[[İran İslam Respublikası|İran]]ın qida idxalı sənayesinin 50%-dən çoxu Cənubi Azərbaycanın payına düşür.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |title=استانهای آذری نشین قطب تولید شیرینی و شکلات کشور |publisher=[[Donya-e-Eqtesad]] |date=2010 |accessdate=26 May 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160625054633/http://donya-e-eqtesad.com/news/627516/ |archivedate=25 June 2016 |df= }}&lt;/ref&gt; Təbrizdə əsas qida manufakturaları '''Şirin Əsəl''', '''Aydın''', '''Şəniz''', '''Ənatə''', '''Bərəkət''' və '''Çiçək''' müəsissələridir.&lt;ref name=&quot;PressTV&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.presstv.com/Detail/2015/05/27/413080/-Iran-chocolates-exports-food-industry-|title=Iran brings sweet treat to 100 countries|publisher=[[PressTV]]|date=27 May 2015 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt; Təbrizdən kənarda da '''Xürrəmdarə''' kimi önəmli sənaye istehsalat müəsissələri mövcuddur.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3023167|title=غول صنعتي &quot;مينو&quot; بورسي مي شود|publisher=[[Donya-e-Eqtesad]]|date=2014 |accessdate=26 May 2016}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==

=== Antik dövr ===
Miladdan 4-min il öncədən başlayaraq, Orta Asiyadan Dərbənd və Daryal keçidləri ilə yaxın şərqə el axınları olmuş və bu axınlar Azərbaycan, Zaqros('''زاگرس''') [[Dağ]] şərqi və qərbi ətəkləri və ümumiyyətlə [[İran]]ın qərb ərazisindən keçərkən,onların bəlli el, tayfa və qollarından, əsas toplumlarından ayrılaraq, bu yerlərin müxtəlif yerlərində yurd salaraq qalmışlar.

[[Şumer]], ilam axınları kimi tarixə məlum önəmli el axınlarından əlavə, çox ehtimal başqa axınlar və xüsusilə kiçik el, qəbilə və obalarda həmin yol ilə orta asiyadan gəlib, həmin yaxın şərq məntəqələrində yurd salıb qalmış, soydaşları yerli əhaliyə qarışaraq, xalqlar şəklində mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Həmin yaxın şərq məntəqəsinin şimaldan mərkəzində yerləşən Azərbaycan, [[Həmədan]] ('''همدان'''),[[Qum]] ('''قم'''),[[Qəzvin]] ('''قزوين'''),[[Zəncan]] ('''زنجان'''),[[Təxti Süleyman]] ('''تخت سليمان''') araları yerləridə bu müxtəlif iltisaqi dilli ellər, soylar və qəbilələrin yurd salaraq qaldığı yerlər olmuşdur.

Bu gələn köçərilər etnik baxımından yaxın olmuş yerli əhali ilə qarışıb [[Kuti]], [[Lulubi]], [[Hurri]],[[Manna]],Matiyin,[[Kassilər]],[[urartu]],[[Saspir]],[[Kaspilər]],[[Qafqaz albanları|Alban]],[[Massagetlər|Məskut]],salk,[[Skiflər|İşğur]]… toplumları və kütlələrini yaratmışlar ki, onların bəzi si zaman keçib Artdıqca, yaşadıqları ərazidə bəlli mədəniyyət və hakimiyyət qurmuşlar.

Bilavasitə Azərbaycan ərazisi və oranın cənub və cənub şərqində yerləşən Həmədan torpaqlarında M.ö 3-min illikdə formalaşan və tarixdə tanınmış ilk xalqlar '''[[Kuti]]''' və '''[[Lulubilər]]''' olmuşlar.
qutti və lullubi xalqları şimaldan kaspilər,şimal qərbdən hurrilər və mannalar, cənub və cənub qərbdə kassilər və onların vasitəsi ilə və bilavasitə ilamlarla əlaqədə olmuş və onların, habelə Şumer və Akkadlarin qurduğu mədəniyyətlə tanış olaraq onlardan etgilənmişlər.

Kuti-Lulubilər bu gün İran türklərinin yaşadığı bitişik ərazinin ən cənub bölgəsində, həmədan-əsədabad, qum, qəzvin, zəncan ,marağa, təxti sülyman arasındaki ərazidə və azərbaycanda yaşamışlar.demək, göstərdiyimiz bu ərazini əhalisinin bu gun Türk olması olduqca qədim tarixə malikdir, daha doğrusu bu yerlərin sakinləri tarixə məlum ilk çağlardan iltisaqi dilli- əski türk, olmuş, həmdə azərbaycan və həmədan ərazisində ilk mədəniyyət qurmuşlar.

Bu mədəniyyət hind-avropalı xalqların məntəqəmizə gəlməsindən təqribən 1500–2000 il öncə olmuşdur.&lt;ref&gt;İran türklərinin əski tarixi, məhəmməd təqi zehtabi,1379 h.ş təbriz s. 211,212&lt;/ref&gt;

==== Sasanilər İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
224-cü ildə İranın cənubunda yerləşən [[Pars vilayəti]]nin Sasan nəslindən olan hökmdarı [[I Ərdəşir]] Babəkan [[Parfiya]] hökmdarı [[V Artaban]]ı məğlubiyyətə uğratdı. Bununla da [[Arşakilər sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoyuldu. 226-cı ildə I Ərdəşir (226–241) özünü [[Ktesifon]] şəhərində İran şahənşahı elan etdi. Hakimiyyət [[Sasanilər sülaləsi]]nin əlinə keçdiyindən bu dövlət də Sasanilər dövləti adlandırılmağa başlandı. Ktesifon şəhəri Mədain adlandırıldı və yenə də paytaxt şəhər oldu. Sasanilər [[Roma imperiyası]]na qarşı münasibətlərdə keçmiş Parfiya dövlətinin siyasətini davam etdirirdilər. I Ərdəşir Azərbaycan torpaqlarından başqa keçmiş [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] torpaqlarını da birləşdirmişdi. Zəifləmiş [[Kuşan]] dövlətinin torpaqları hesabına öz ərazisini şərqə tərəf daha da genişləndirmişdi. Roma ilə şahənşah [[I Şapur]] (242–272) arasında [[Mesopotomiya]] və [[Ermənistan]] uğrunda şiddətli mübarizə Romanın məğlubiyyəti ilə bitmişdi.

Sasanilər sülaləsinin hakimiyyət dövründə rəsmi və qeyri-rəsmi dövlət dili iran kökənli pəhləvi dili idi. O dönəmlər bölgədə yaşayan qədim türkdilli xalqların yazı mədəniyyəti inkişaf etməmişdi. Bu səbəbdən qədim türkçə variantları əsasən şifahi formada inkişaf edirdi.

=== Orta Əsrlər Dövrü ===

==== Ərəb istilası ====
[[Fayl:صورة الأرض - ابن حوقل A Page 419.JPG|right|thumb|350px|[[İbn Hövqəl]]in 10-cu əsrdə çəkdiyi bir xəritə. Xəritədə [[Xəzər dənizi]] və ətrafı təsvir edilib. Azərbaycanın sərhədləri Xəzər dənizinin boyunca əl-Bab (yəni [[Dərbənd]]) (الباب) şəhərindən [[Muğan (tarixi ərazi)|Muğan]] (موقان) bölgəsinədək uzanır, və [[Araz]] (نهر الرس) və [[Kür]] (نهر الكر) çayları Azərbaycan sərhədləri içində verilir.]]
[[Fayl:Al-Idrisi-Azerbaijan.JPG|thumb|right|350px|İdrisinin çəkdiyi xəritə (1154), Azərbaycan sərhədləri Xəzər dənizinin qərb tərəfində bəllidir]]
Azərbaycanın real fütuhatının başlandığı hicri 22 (643)-ci ildən çox əvvəl, İyad ibn Qənmin başçılıq etdiyi ərəb ordusunun xəlifə [[Ömər]]in əmri ilə 639-cu ilin avqustunda başlamış [[Mesopotamiya]]nın işğalı prosesində [[Azərbaycan]] ərazisinə hücum (və bəlkə də hücumlar) olmuşdur. Hücum [[Urmiya gölü]]nün cənub-qərbindən başlamış və nəticədə qərb sərhədlərinin mərzbanı ilə müqavilə bağlanmışdı.

[[Ərəblər]]in [[Sasanilər imperiyası]]nın [[Xəzər]] sahili vilayətlərinə, o cümlədən Azərbaycana real hücumu, yalnız 642-ci ildə baş verən fəthindən sonra [[Həmədan]]a hücumla mümkün oldu. Tarixçi ət-[[Təbəri]] bildirir ki, o gündən iranlıların birliyi pozuldu. Hər vilayətin əhalisi düşmənlə yalnız öz vilayəti hüdudlarında döyüşürdü. Əl-Bəlazurinin verdiyi məlumata görə, Nəhavənd döyüşündən bilavasitə sonra ərəblər [[Həmədan]]-[[Rey]] yolu üstündə yerləşən, [[Qum]] və [[Kaşan]]ı tutdular. Bu qələbələrdən sonra qədim [[Midiya]] ərazisində möhkəmlənən ərəblər şimala doğru istiqamət götürdülər.

==== Xürrəmilər hərəkatı ====
{{Əsas|Xürrəmilər hərəkatı}}
[[Fayl:Babək Xürrəmi.jpg|thumb|200px|right|[[Xürrəmilər hərəkatı]]na rəhbərlik etmiş böyük [[Azərbaycan]] sərkərdəsi [[Babək]]in portreti]]
Azərbaycanın Ərəb Xilafətinin tərkibində olduğu dövrdə həmin ölkənin ərazisində başlamış ən geniş xalq hərəkatı [[Xürrəmilər hərəkatı]]dır. Xürrəmilərin ilk məlum çıxışı 162/778-ci ilə aid edilir&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cildd), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;.

Üsyanın başında ''&quot;Əbd əl-Qəhhar adlı birisinin&quot;'' durduğu haqqında xəbər verən ət-[[Təbəri]]dən fərqli olaraq [[Nizamülmülk]] üsyan başçısının Əbu Müslimin oğlu Əbu əl-Qərra olduğunu, üsyançıların &quot;''[Ə]bu Müslim sağdır. Məmləkəti tutaq!''&quot; şüarı ilə çıxış etdiklərini dəqiqləşdirir. Nizamülmülk üsyançıları &quot;''qırmızı geyinmişlər''&quot; əvəzinə, &quot;''xürrəmdinilərlə birləşmiş''&quot; &quot;''qırmızı bayraq (sorxələm) batinilər''&quot; adlandırır.

Xürrəmilərin yeni çıxışını ət-Təbəri 192/808–809-cu ilə aid edir. Nizamülmülk üsyanın &quot;''Harun ər-Rəşidin [[Xorasan]]da olduğu vaxta''&quot; təsadüf etdiyini qeyd edir. Bu dəfə [[İsfahan]], [[Rey]], [[Həmədan]] və b. yerləri əhatə edən üsyan, ət-Təbərinin məlumatına görə, [[Azərbaycan]]da başlanmış&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild&lt;/ref&gt;, hər yerdən gələn yüz mindən artıq adam üsyana qoşulmuşdu. Lakin Abbasi üsuli-idarəsinə qarşı yönəldilmiş bu çıxış da uğursuzluqla nəticələnmiş, &quot;''saysız adam öldürülmüş''&quot;, çoxlu əsir tutularaq, Harunun Karmisindəki qərargahına gətirilmiş, onların bir hissəsi məhv edilmiş, qalanları isə [[Bağdad]] bazarında satılmışdılar.

Bu hadisədən sonra xürrəmilərin [[Ərəb Xilafəti|Xilafət]]ə qarşı çıxışları ara verdi. Mənbələrdən məlum olur ki, xürrəmilərin rəhbərləri olan [[Cavidan]] və Əbu İmran bu zaman ədavətə başlamış, aralarındakı münasibətləri aydınlaşdırmaqla məşğul olmuşdular. Başçılar arasında günü-gündən artan bu çəkişmə onları, habelə onların ardıcıllarını Xilafətə qarşı mübarizədən yayındırırdı. 816-cı ilə qədər xürrəmilər mərkəzi hakimiyyəti yalnız adda-budda çıxışlarla narahat edirdilər.

816-cı ildə [[Cavidan]] və Əbu İmran açıq döyüşdə bir-birini öldürdülər: Əbu İmran döyüş meydanında, Cavidan isə aldığı ağır yaradan üç gün sonra həlak oldu. Cavidanın ölümündən sonra xürrəmilərə rəhbərlik etməyə başlayan [[Babək]] hərəkatın məcrasını tamamilə Xilafətə qarşı yönəltdi.

Babək xürrəmilərə rəhbərliyi qəbul etdikdən sonra onların mübarizəsi tamamilə Xilafətə qarşı çevrildi. Bəzi mənbələrin verdiyi məlumata görə, Babək bir vaxt islamı qəbul edibmiş və onun müsəlman adı Həsən imiş&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1015&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Məsudi. Muruc, VII, səh. 130&lt;/ref&gt;.

Xürrəmilərin əksəriyyəti [[Azərbaycan]]ın və qonşu vilayətlərin kəndlilərindən ibarət idi&lt;ref&gt;Bağdadi, səh. 252&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Е.А.Беляев. Мусульманское сектанство, стр. 21&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;З.И.Ямпольский. Восстание Бабека, стр. 14.&lt;/ref&gt;. Cavidanın rəhbərlik etdiyi xürrəmilər 816-cı ilədək Xilafəti yalnız hərdənbir narahat edirdilərsə, Cavidanın ölümündən sonra Xilafət üçün dəhşətli bir qüvvə oldular. Babək Xilafətə qarşı üsyan qaldırmaq vaxtını yaxşı seçdi. O, Əmin və Məmun qardaşlarının Xilafət taxtı üstündəki daxili mübarizələrindən istifadə etdi, çünki bu zaman ərəblərin yuxarı təbəqələrinin diqqəti [[Bağdad]]dan uzaqdakı şimal vilayətlərindən yayınmışdı. [[Dinəvəri]]nin verdiyi məlumata görə, &quot;[[Babək]] (Xilafətdə) arası kəsilməyən qarışıqlıq və çətinliklər dövründə püxtələşmişdi&quot;&lt;ref&gt;Əd-Dinəvəri,səh.397&lt;/ref&gt;. iki ərəb tarixçisi — [[Bağdadi]] və [[Məsudi]] onun haqqında eyni fikri ifadə edir:

{{sitatın əvvəli}}''&quot;O, [[Azərbaycan]] vilayətinin [[Bəzz qalası|Bəzzeyn dağı]]nda meydana çıxdı. Orada onun tərəfdarlarının sayı artdı&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Bağdadi, səh. 251; əl-Məsudi. Tənbeh, səh. 352.}}

[[Əbu Dulaf]] qeyd edir ki, Bəzzdə ''&quot;əl-xürrəmiyyə adı ilə məşhur olan əlmühəmmirə bayraqları təntənəli surətdə təqdis edildi. Babək buradan çıxmışdır&quot;''&lt;ref&gt;Abu Dulaf. Mis'ar ibn Muhalhil's travels in Iran, p. 6.&lt;/ref&gt;.

Orta əsr mənbələrində bildirildiyi kimi, əvvəlcə [[Cavidan]]ın, sonra isə iyirmi ildən artıq [[Babək]]in başçılıq etdiyi xürrəmilərin [[Azərbaycan]]dakı mərkəzi və ya paytaxtı qala şəhəri olan [[Bəzz qalası|Bəzz]] idi&lt;ref&gt;Fihrist, I, səh. 343&lt;/ref&gt;. Ət-[[Təbəri]] deyir ki, Bəzz ''&quot;Babəkin vilayəti və şəhəri idi&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1171&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Əbu Dulaf səh. 37&lt;/ref&gt;.

Əl-[[Məsudi]] yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;[[Babək]] [[Azərbaycan]] ölkəsində olan Bəzzeyn dağlarında üsyan qaldırmışdı.&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Əl-Məsudi, BGA, VIII, səh. 353}}
Məsudinin əsərində deyilir ki, ''&quot;Babəkin ölkəsi Bəzzeyn — [[Azərbaycan]], [[Arran]] və [[Beyləqan]]dadır&quot;'', Bəzzeyndə Arranda, ''&quot;Babəkin ölkəsində&quot;'' olan dağdır&lt;ref&gt;Əl-Məsudi, II, səh. 235, 247&lt;/ref&gt;.

Yaquta Həməvi yazır:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Bəzz — [[Azərbaycan]]la [[Arran]] arasında bir vilayətdir&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=ƏI-Yaqut, I, səh, 529.}}
[[Babək]] Bəzzdə xürrəmilər icmasının rəhbərliyini qəbul edən zaman, onun tərəfdarlarının sayı nisbətən çox deyildi. Bir mənbədə bildirilir ki, Babək onlara qılınc və xəncər payladı və əmr etdi ki, öz kəndlərinə gedib çıxış üçün onun xəbərdarlıq işarəsini gözləsinlər&lt;ref&gt;Mütəhhər əl-Müqəddəsi, səh. 115&lt;/ref&gt;. Xəbərdarlıq işarəsi veriləndə, Babəkin ardıcılları kəndlərdə ərəblərin və onların ətrafındakı adamların üstünə atıldılar və hamısını qırdılar. Bundan sonra Babək öz adamlarını Bəzzdən uzaq mahallara göndərdi, orada da bütün ərəblər və onların yerli əhalidən olan tərəfdarları məhv edildi. [[İbn ən-Nədim]] yazır ki, Babəkdən əvvəl ''&quot;xürrəmilərin dini etiqadında qətl, əzab və müharibə yox idi, xürrəmilər bütün bunların nə olduğunu bilmirdilər&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Fihrist, səh.480&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Məmun 833-cü il 7 avqustda öldü, öz qardaşı Mötəsimi (Əbu İshaq Məhəmməd ibn Harun ər-Rəşidi) taxta vəliəhd təyin edərək, ona vəsiyyətnamə qoydu. Bu vəsiyyətnamənin başlıca maddəsi xürrəmilərə qarşı müharibəyə başlıca diqqət vermək sərəncamı idi:
{{sitatın əvvəli}}''&quot;Xürrəmilərə gəlincə, onlara qarşı müharibəyə qətiyyətli və rəhmsiz bir adam göndər, ona səbrlə pul, silah, atlı və piyada qoşunla kömək et. Əgər onların vaxtı uzun çəksə, sən özün öz tərəfdarların və yaxın adamların ilə onların üstünə get&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Ət-Təbəri, III, 1163; İbn əl-Əsir, VI, səh. 158.}}
833-cü il, 10 avqustda Mötəsim xəlifə elan edildi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1164.&lt;/ref&gt;. və bununla da xürrəmilərə qarşı mübarizənin yeni mərhələsi başladı.

Yeni xəlifə taxta çıxan kimi birinci növbədə öz sələfinin vəsiyyətinə əməl etməyi qərara aldı. O, xürrəmilərə qarşı müharibəyə ciddi hazırlıq görməyə başladı, zira, görürdü ki, [[Azərbaycan]]ın və digər əyalətlərin xalq kütlələrinin bu təhlükəli hərəkatı qarşısında daha da zəiflik göstərilsə, Xilafətin öz varlığı üçün ciddi nəticələr doğura bilər. O, bu iş üçün heç bir şeyi əsirgəmədi. Buna görə xürrəmilərə qarşı onun qoşunlarının ilk hücumu müvəffəqiyyətlə nəticələndi.

[[Ət-Təbəri]]nin verdiyi məlumata görə, 833-cü ildə ''&quot;[[Cibal]]da, [[Həmədan]], [[İsfahan]], [[Masabzan]] və [[Mehricanqazaq]] şəhərlərində olan çoxlu əhali xürrəmilərin dinini qəbul etdi. Onlar toplandılar və Həmədan tərəfdə düşərgə qurdular. Mötəsim onlara qarşı qoşun göndərdi; onun göndərdiyi axırıncı ordu İshaq ibn İbrahim ibn Müsəbin komandası altında idi ki, onu da (Mötəsim), həmin ilin şəvvalında (oktyabrın 20-si — noyabrın 17-si) Cibala hakim təyin etmişdi. O, zilqədə [ayında] (noyabrın 18-i — dekabrın 17-si) onlara getdi. Onun [xürrəmilər] üzərində çaldığı qələbə haqqındakı məlumat [Bağdadda] tərviyə günündə [833-cü il 25 dekabr] oxundu. O, Həmədan rayonunda [onlardan] 60 min adam qırdı, qalanları Rum ərazisinə qaçdılar''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1165.&lt;/ref&gt;.

M.Siriyets, məğlub edilən xürrəmilərin qalan hissəsinin [[Bizans]] ərazisinə qaçdığı haqqında belə deyir: ''&quot;Həmin (833) ildə [[Babək]] tərəfdarlarının böyük bir hissəsi ərəblərin müharibəsindən cana gələrək baş komandan Nəsr ilə birlikdə Rum padşahı Feofili axtarmağa getdi və xristianlığı qəbul etdi&quot;''&lt;ref&gt;M.Siriyets, səh. 531.&lt;/ref&gt;.

İbn əl İbri həmin variantı daha qısa şəkildə verir; ''&quot;onun (Babəkin) sərkərdəsi Nəsr öz həmqəbilələrindən bir çoxu ilə Feofilin yanına qaçdılar və xristian oldular&quot;''&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 155&lt;/ref&gt;.

Xəlifə Mötəsim [[Misir]]də Bizans qoşunları ilə vuruşmada öz hərbi məharətini göstərən istedadlı sərkərdə '''''[[Afşin]] Heydər ibn Kavus'''''u&lt;ref&gt;Əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt; 835-ci il 3 iyunda xürrəmilərə qarşı müharibə edən bütün qoşunların baş komandanı təyin etdi. Xəlifə bu müharibə üçün vəsait əsirgəmirdi. Afşin ata minəndə yəni xürrəmilərlə vuruşmağa girəndə — gündə 10 min dirhəm, hərbi əməliyyat olmayanda isə 5 min dirhəm pul alırdı&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1232–1233&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 176&lt;/ref&gt;.

835-ci il [[Afşin]] [[Bəzz qalası|Bəzz]] yaxınlığında yeni istehkamlar tikdirdi. Ərəblərlə xürrəmilər arasında kəşfıyyat xarakterli vuruşmalar gedirdi. Bəzən bu, bəzən də o biri tərəf müvəffəqiyyət qazanırdı&lt;ref&gt;Əl-Müqəddəsi. Kitab əl-bəd, səh. 117&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-İbri, səh. 241&lt;/ref&gt;. Bu yerə yaxşı bələd olan xürrəmilər ərəb qoşunlarının təchizat yollarını tutur, ərzaq və silah karvanlarını ələ keçirməklə ərəbləri çətin vəziyyətdə qoyurdular, çünki ''&quot;karvanda olanların hamısını məhv edirdilər&quot;''. Nəticədə Afşinin qoşunları daim aclıq və susuzluqdan əzab çəkirdi, ''&quot;cismən və ruhən məğlub olurdu&quot;''&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1179&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 165&lt;/ref&gt;.
 
836-cı ildə Həştadsər dağı yaxınlığında xürrəmilərlə Buğa əl-Kəbirin başçılığı altındakı ərəb ordusu arasında vuruşma olmuşdu. Təkəbbürlü Buğa, Afşinin əmrinə etina etməyərək, şəxsən xürrəmilərlə vuruşmaq qərarına gəlmiş və bunun cəzasını görmüşdü. Əvvəlcə Babək Buğanın min nəfərlik ərzaqdaşıyan dəstəsini məhv etdi, əsir aldığı ərəblərdən ikisini seçdi və baş vermiş əhvalatı Afşinə söyləməyə göndərdi&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1187–1188&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167.&lt;/ref&gt;. Buna baxmayaraq, Buğa öz ordusunu xürrəmilərə qarşı hərəkətə gətirdi; xürrəmilər isə ərəbləri izləyirdilər; dağ cığırlarından keçib gücdən düşən ərəblər təpələrdən birinə qalxmağa başlayanda xürrəmilər hücum edib onları mühasirəyə saldılar və ərəbləri onlar üçün əlverişli olmayan şəraitdə vuruşmağa məcbur etdilər. Buğanın ordusu məğlub edildi, bir neçə sərkərdə öldürüldü. Buğanın özü isə qaçdı. Xürrəmilər bütün ərəb ordugahını, pul və silahları ələ keçirtdilər&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1188–1193&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn əl-Əsir, VI, səh. 167–168&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Tarix əs-Salihi, vər. 56&lt;/ref&gt;. Bu məğlubiyyətdən sonra [[Afşin]] öz qoşunlarını Bərzəndə çəkdi.

Afşin Babəklə mübaribənin axırıncı ilində [[Təbəristan]] hakimi [[Məzyər]]lə olduğu kimi gizli danışıqlar aparırdı və məqsədi Xilafət hakimiyyətini məhv etmək idi. Lakin Afşinin Babəklə birlikdə qəsd düzəltməkdə iştirakı yalnız Məzyərin və Afşinin özünün mühakiməsində aşkara çıxdı. Belə bir qəsdin mövcud olduğunu ərəb mənbələri də təsdiq edir. Əbu Mənsur əl-[[Bağdadi]] bildirir ki, Afşin ''&quot;Babək ilə gizli qəsd düzəltmişdi&quot;''. Mötəsim Afşini Babəkə qarşı müharibəyə göndərəndə ''&quot;belə düşünürdü ki, o müsəlmanlara səmimi münasibət bəsləyir. Gizlində isə o [Afşin] Babəklə əlbir idi və ona qarşı müharibəni uzadırdı və müsəlman qoşunlarında çatışmazlıq olduğunu ona hiss etdirirdi, o da [Babək də] düşmən qoşununun çoxunu məhv edirdi&quot;''&lt;ref&gt;Əl-Bağdadi. Kitab əl-fərq, səh. 251, 268, 269&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;İbn İsfəndiyar, səh. 155&lt;/ref&gt;. Yalnız xürrəmilərlə müharibə qurtardıqdan sonra ''&quot;xəlifə, Afşinin satqınlığını və Babəklə müharibə zamanı onun müsəlmanlara xəyanət etdiyini öyrəndi&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;&gt;Əl-Yəqubi, II, səh. 578&lt;/ref&gt;.

Lakin Xilafətə qarşı əlbir əməliyyat keçirmək barəsində [[Afşin]], [[Babək]] və [[Məzyər]] arasında gedən gizli danışıq və yazışmalar bir nəticə vermədi, odur ki, Afşin də özünü tamamilə ifşa etməmək üçün [[Bəzz qalası|Bəzz]]ə hücum etmək əmrini verməyə məcbur oldu. Cəfər əl-Xəyyat, Əbu Səid və Buxaraxudatın sərkərdəliyi altındakı türk qoşunları və könüllülər qalanı mühasirə etdilər. Şəhər üçün uzun sürən vuruşma başlandı, bu zaman xürrəmilər qaladan çıxıb ərəbləri hiss ediləcək tələfat verməyə məcbur edirdilər. Ərəblər mancanaqları Bəzzin hasarlarına yaxınlaşdırdılar, işçi korpusu isə hasarları sökərək daşları çıxarmağa başladı. Xürrəmilərin bütün qəhrəmanlığı və igidliyinə baxmayaraq, ərəblərin üstün qüvvələrinin mühasirəsinə qalanın davam gətirə bilməyəcəyi Babəkə aydın olanda, o, Afşinlə şəxsi danışığa girdi. Bu danışıqlar zamanı Afşin ''&quot;Babəkə aman təklif etdi, lakin o bir gün də gözləməyi xahiş edəndə Afşin elə dedi: &quot;Sən istəyirsən öz şəhərini möhkəmlədəsən. Əgər amanda qalmaq istəyirsənsə, çayı keç&quot; lakin o uzaqlaşdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Əl-Yəqubi-578&quot;/&gt;.

Babəkin amanı qəbul etməkdən boyun qaçırmasına baxmayaraq, [[Afşin]] bir müddətdən sonra onun yanına adam göndərib xahiş etdi ki, barışıq haqqında danışıqlar üçün onun yanına etibarlı bir adam göndərsin. Babəkin elçisinə o dedi: ''&quot;Babəkə (bunları) söylə: hər başlanğıcın bir axırı var. İnsanın başı soğan gövdəsi deyil ki, yenidən cücərə bilsin. Mənim adamlarımın çoxu qırılmışdır, on nəfərdən biri də qalmamışdır. Sənin vəziyyətin də yəqin belədir. Gəl sülh bağlayaq. Sənin əlində olan mülk səndə qalsın, sən burada qal, mən qayıdıb gedim, xəlifədən sənin üçün bir mülk daha alıb fərman göndərim&quot;''&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 226&lt;/ref&gt;.

Afşin şəhərə neftsatanlar dəstəsini gətirdi və bunların köməyi ilə şəhər 837-ci il 26 avqustda ərəb qoşunu tərəfindən alındı&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;&gt;Ət-Təbəri, III, səh. 1197&lt;/ref&gt;. Afşin əmr etdi ki, şəhərin qalalarını dağıtsınlar və şəhəri üç gün ərzində yandırsınlar. ''&quot;Bircə ev, bircə qala salamat qalmadı — o, hər birini yandırdı və ya dağıtdı&quot;''&lt;ref name=&quot;Ət-Təbəri-1197&quot;/&gt;. Babəkin oğulları və onların ailə üzvləri şəhərdə tutuldular&lt;ref&gt;əz-Zəhəbi, səh. 384&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut İrşad, I, səh. 361–364&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 228&lt;/ref&gt;. Nizam əl-MüIkün verdiyi məlumata görə, [[Bəzz qalası|Bəzz]] alınarkən 80 mindən artıq xürrəmi öldürülmüşdü&lt;ref&gt;Siyasətnamə, səh. 227&lt;/ref&gt;.

Bu məğlubiyyətdən sonra 837-ci ildə [[Babək]] [[Sünik]] hakimi [[Səhl ibn Sunbat]]ın mülkündə tutularaq [[Samirə]] şəhərinə gətirilir və 838-ci ildə həmin şəhərdə edam edilir&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, III. Səh. 1229&lt;/ref&gt;.

Ərəblərin Azərbaycana tərəf yollarının üstündəki ilk vilayət Rey idi. Bu şəhəri tutmaq üçün ərəblər Həmədan-Rey vilayətləri ayrıcındakı [[Dəstəbə]] sərhəd nahiyəsini işğal etdilər, onun qalalarında isə hərbi qarnizonlar yerləşdirdilər. Məhz bu qarnizonlardakı ərəb əsgərləri Azərbaycana və İranın Xəzəryanı vilayətlərinə ediləcək yürüşlərə hazırlıq görürdülər.

Azərbaycan qoşunlarına mərzban İsfəndiyar ibn Fərruxzad komandanlıq edirdi. O, Bacrəvan, Mayməd, Nariz, [[Şiz]], [[Miyanə|Məyanic]] və digər yerlərin əhalisindən [[Ərdəbil]]də böyük qoşun toplayıb ərəblərlə vuruşmağa girişdi. Vuruşma bir neçə gün davam etdi və ərəblərin qələbəsi ilə sona çatdı.&lt;ref&gt;Əl-Bəlazuri, səh. 325–326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;.

Nihavənd döyüşündən düz bir il sonra, yəni 643-cü ildə, Reyin işğalı hələ tam başa çatmamış, xəlifə [[Ömər]]in (634–644) əmri ilə Bukayr ibn Abdullah və Utba ibn Farkadın başçılıq etdikləri qoşun dəstələri [[Azərbaycan]] sərhədlərini keçdilər. Ərdəbildən bir qədər aralı, Cərmidan dağı yanında İsfəndiyarın hələ yaxşı möhkəmlənə bilməmiş dəstələri onları qarşıladı. Mənbələrin məlumatına görə, bu, Bukayrın Azərbaycan ərazisində azərbaycanlılarla ilk toqquşması idi. Bir neçə gün davam edən qanlı döyüş ərəblərin qələbəsilə başa çatır. İsfəndiyar özü isə əsir düşür.

Rey yanındakı döyüşlərin ərəblər üçün müvəffəqiyyətlə başa çatdırılması, xəlifənin Bukayra kömək göndərmək haqqında əvvəlki əmrinin yerinə yetirilməsinə imkan yaradır. Sərkərdə Simak köməyə göndərilir. Çox keçmədən İsfəndiyarın qardaşı Bəhramın başçılığı altında təşkil olunmuş yeni qoşun Utba ibn Farkadın dəstəsinə hücum edir. Ərəblər bu dəfə də qələbə qazanırlar. Bəhram qaçır. Hələ də Bukayrın yanında əsirlikdə qalan [[Azərbaycan]] mərzbanı İsfəndiyar isə bu hadisədən sonra ərəblərlə sülh müqaviləsi imzalamalı olur. Bu müqaviləyə görə Azərbaycan əhalisi &quot;imkanları daxilində&quot; can vergisi-cizyə ödəməli idi; ''&quot;qadınlar və uşaqlar, həmçinin yaşamaq üçün vəsaiti olmayan xroniki xəstələr, dünya malından heç nəyi olmayan zahidlər&quot;'' bu vergidən azad olunurdular.

Yeni hakimiyyət [[Azərbaycan]]ın bütün əhalisinə, ''&quot;onun düzlərində, dağlarında, ucqar və sərhəd yerlərində yaşayanlarına, onların əmlakına, dini icmalarına, qanunlarına, qaydalarına aman&quot;'' verməyi öz üzərinə götürürdü.

[[Bəlazuri]] isə yazır ki, ''&quot;hicri 18-ci ildə Xuzeyfə ibn əl-Yəmən Azərbaycanı dinc yol ilə istila edib, Azərbaycan əhalisi adından hərəkət edən Azərbaycan mərzbanı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu müqaviləyə görə mərzban &quot;800 min dirhəm verməyi öhdəsinə götürdü&quot;'' ərəblər isə öz tərəfindən öhdələrinə almışdılar ki, heç kəsi öldürməsinlər, əsir almasınlar, atəşgədələri dağıtmasınlar və Balasacan, [[Savalan]] və Satrudan [[kürdlər]]ini təqib etməsinlər. [[Qazaka|Şiz]] əhalisinin öz bayramlarında rəqs etməsinə və (keçmişdə) icra etdikləri hər işi açıq görmələrinə mane olmasınlar&quot;&lt;ref name=&quot;Əl-Bəlazuri-326&quot;&gt;Əl-Bəlazuri, 326&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Yaqut, I, 173&lt;/ref&gt;. Bundan sonra xəlifə Ömər, Xuzeyfə ibn əl-Yəməni vəzifəsindən götürdü və Utbə ibn Farkadı [[Azərbaycan]]a canişin təyin etdi. Lakin ərəb qoşunları Azərbaycandan gedəndən sonra ölkənin əhalisi hicri 24 (644–645)-cü ildə üsyan qaldırıb, ''&quot;müsəlmanların onlarla bağladıqları sülh şərtlərinə əməl etməkdən boyun qaçırdılar&quot;''.&lt;ref&gt;Ət-Təbəri, I, 2804&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;əl-Bəlazuri, 328&lt;/ref&gt;

==== Abbasilər xilafəti dövründə Azərbaycan ====
Əməvilər xilafətinin çöküşündən sonra hakimiyyətə gələn Abbasilər sülaləsi dövründə yeni qanunlar qüvvəyə mindi. Bir neçə adda yeni vergilərin tərtib olunması, işğalçılıq fəaliyyətini geniş vüsət alması yerli xalqın müqavimət əzmini qırırdı. Bu dövrdə Azərbaycan sakinləri də xeyli zülm çəkmişlər.
Torpaqların mühüm hissəsi formal olaraq dövlətin mülkiyəti hesab olunurdu. Bunun əsasında xəzinə əkinçilərdən torpaqdan və, dövlətin suvarma sistemindən yararlanma haqqı kimi vergi yığırdı.
Dövlətin torpağının bir hissəsi '''[[iqta]]''' kimi hərbi xidmətinin təminatı kimi feodallara verilirdi.
Tədricən renta [[iqta]]sı, torpaq iqtasına çevrildi, və, erkən həm də sonrakı dövrlərdə şərti torpaq mülkiyəti olaraq ömürlük benefisidən irsi lenə çevrildi.
Xüsusi ilə torpağı, feodala məhsulun 50% və daha çox qədərini ödəmək şərti ilə, icarəyə götürən kəndlilərin vəziyəti ağır idi.

==== Səlcuq İmperiyası dövründə Azərbaycan ====
[[Fayl:Rawadids shaddadids nakhchivan1.png|thumb|200px|Rəvvadilər dövləti&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2016-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160314232453/http://azerbaijans.com/uploads/revadissss.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |access-date=2017-01-31 |archive-date=2014-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140215063850/http://www.azerbaijan.az/portal/History/HistoricalMaps/images/hist_map_12_e.jpg |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]]
Ərəblərin regionda mövqeyinin zəifləməsindən istifadə edən oğuz soylu türk tayfaları tezliklə bölgəyə uğurlu hərbi yürüşlər edərək əraziləri işğal etmişlər. Səlcuqlar əvvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. 1038-ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq dövləti yarandı. Səlcuqların Azərbaycanda olduğu müddətdə qədimdən ərazidə yaşayan Azəri xalqalarının öz etnik mənsubiyyətini daşıyan türk qardaşlarıyla qaynayıb-qarışması prossesi sürətləndi.

=== Xanlıqlar dövrü ===
Güney Azərbaycanda yaranan xanlıqlar arasında [[Urmiya xanlığı]] mühüm yer tuturdu. Xanlığın əsasını Nadir şahın əmisi oğlu [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.

Təbriz və Xoy xanlıqları Dunbuli tayfasından olan nəslin əlində idi. Çox da böyük ərazi və əhalisi olmayan [[Qaradağ xanlığı]]nın başında Qaradağ tayfalarına başçılıq edən Kazım xan (1747–1752) dururdu. [[Marağa xanlığı]] hələ Nadirin sağlığında burada hakim olan [[Əliqulu xan Müqəddəm]]in əlində idi. [[Ərdəbil xanlığı]]nı 1792-ci ilədək [[Nəzərəli xan Şahsevən]] idarə edib. 0, Ərdəbil, Xalxal və Muğandakı şahsevən tayfalarını birləşdirmiş, mahalların etibarlı idarəsini təşkil edə bilmişdi. Nəzərəli xandan sonra oğlu Nəsirəli xanlıq taxtına çıxdı.

[[Maku xanlığı]]nı Bayat boyundan olan Əhməd Soltan (1747–1778), [[Sərab xanlığı]]nı isə Şəqaqi boyundan olan Əli xan (1747–1786) yaratmışdır.

Güney Azərbaycan xanlıqları ictimai-siyasi və mədəniyyət mərkəzləri olan şəhərlər ətrafında yaranmışlar. Xanlar başlıca olaraq el-tayfa başçıları içərisindən çıxırdı.

==== Ərdəbil xanlığı ====
XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri də Ərdəbil xanlığı olmuşdur. [[Lənkəran]], [[Qaradağ]], [[Qarabağ]], [[Sərab]] və Gilan xanlıqları ilə həmsərhəd olan xanlığın mərkəzi Ərdəbil idi. Xanlığın əsasənı [[Şahsevən]] [[tayfa]]sından olan Bədir xan qoymuş və dövləti siyasi cəhətcə möhkəmləndirmişdi. Xanlığı feodal əyanlarından ibarət divanxana idarə edirdi. Mahallarda idarəçilik işləri bəylər, naiblər, kəndlərdə kətxudalar tərəfindən aparılırdı. Xanlığın 3 min nəfərlik daimi qoşunu var idi. Bədir xanın oğlu [[Nəzərəli xan Şahsevən]]ın dövründə (1747–1783) [[zəndlər]] və [[qacarlar]]la münasibət kəskinləşmişdi. [[Nəzərəli xan Şahsevən]] nikah diplomatiyası vasitəsilə qarabağlı İbrahim xanla dostluq əlaqələri yaratmişdi. [[Talış xanlığı]] ilə də mehriban qonşuluq münasibətində idi.

Qubalı Fətəli xan 1784-cü ilin mayında hücum edərək [[Ərdəbil]]i və Meşkini tutdu. Bu hadisə Fətəli xanın düşmənlərinin, xüsusilə, [[Rusiya]]nın narazılığına səbəb oldu. Ona görə də Fətəli xan Ərdəbili tərk etməli oldu.

Nəzərəli xandan sonra hakimiyyətə gələn Nəsir xanın (1783–1808) dövründə, 1797-ci ildən etibarən xanlıq müstəqilliyini itirərək Qacarlardan asılı vəziyyətə düşmüşdü. Xanlığın fəaliyyətinə 1820-ci ildə Qacarlar sülaləsi tərəfindən son qoyulmuşdu.

'''Xanları'''
* [[Bədir xan Şahsevən]] (1747–1763)
* [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1763–1792)
* [[Nəsir xan Şahsevən]] (1793–1808)

==== Marağa xanlığı ====
Marağa torpaqlarını [[I Şah Abbas]]ın ora köçürdüyü [[Qarabağ]]ın cavanşir elinin qolu olan müqəddəm tayfası idarə edirdi. XVIII yüzilin əvvəllərində Marağa əyalətini osmanlılar tuta bilmiş, lakin Nadirin köməyilə vəkil Həsənəli bəy əyaləti azad etmişdi. Tayfa başçısı Əbdürrəzaq ora hakim təyin olundu. O isə Nadirin siyasətindən ehtiyat edərək Bağdada qaçdığından xanlıq yenidən vəkil Həsənəli bəyə həvalə olundu. Onun oğlu Əliqulu xanın dövründə Nadirin ölümündən sonra xanlıq müstəqilləşdi.
Marağa xanlığı XIX yüzilin 20-ci illərində ləğv olundu.

'''Xanları'''
* Əliqulu xan Müqəddəm
* Hacı Əliməhəmməd xan Müqəddəm
* [[Əhməd xan Müqəddəm]], 1763–1797
* Cəfərqulu xan Müqəddəm, 1797–1811

==== Maku xanlığı ====
Maku əyaləti [[Səfəvilər|Səfəvi hökmranlığı]] dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi [[Bayat tayfası]]ndan [[Əhməd Sultan]] idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Vaxtilə [[Nadir Şah]]ın [[Xorasan]]dakı sərkərdələrindən biri idi. Nadir şahın öldürülməsindən sonra onun arvadlarından biri ilə evlənir. Onun və oğlu Hüseyn xanın haqqında məlumat azdır. Xanlığın içində anklav olaraq [[Ayrımlı]] tayfasının 30 kənddən ibarət olan öz [[Avacıq]] xanlığı da var idi. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Hüseyn xanın oğlu Əli xan hamının qibtə etdiyi bir xan olaraq tanınırdı. Əli xan daha sonra İslam dinindən çıxaraq [[Bab]]ın təlimini qəbul etmişdi. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. Teymur Paşa xan 1877–1878-ci illərdə xanlığı gücləndirdi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə [[Təbriz]] üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Ona yerli xalq &quot;Azərbaycan Padşahı&quot; ləqəbi vermişdi. Xanlığın son nümayəndəsi Murtuzaqulu xan isə 1922-ci ildə devrildi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;&gt;[http://www.anl.az/el/Kitab/254476.pdf Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII–XVIII əsrlə r). Bakı.&quot;Elm&quot;. 2007. 592 səh.]&lt;/ref&gt;

'''Xanları'''
* Əhməd Sultan (1747–1778),
* Hüseyn xan (1778–1822),
* Əli xan (1822–1866),
* Hacı İsmayıl xan (1866–1899),
* [[Teymur Paşa xan]] (1899–1922),
* [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1922)

'''Əhalisi'''
Xanlığın əhalisi Azərbaycan türkləri və kürdlərdən ibarət idi. Əhalinin 900 ailəsi Əhl-Haqq ([[Yərsanizm]]) dininə etiqad edirdi. Xalq arasında sünnilər qaraqoyunlu, şiələr isə ağqoyunlu adlanırdı. 1200 erməninin də yaşadığı qeyd olunur. Xanın əsas güvəndiyi qulluqçuları ermənilərdən idi.

==== Qaradağ xanlığı ====
[[Toxmaqlı oymağı|Qaradağlı]] tayfası [[Səfəvilər]]in hakimiyyətə gəlməsində fəaliyyət göstərdiyindən [[I Şah İsmayıl]]dan başlayaraq Qaradağ vilayətinin idarəsinə nail ola bilmişdi. XVI əsrdən XIX əsrin əvvəllərinədək Qaradağ vilayətinin idarəsi irsi olaraq müəyyən nəsil üzrə olmuşdu. Onlar həm də ruhani səlahiyyətlərinə malik idi. XVIII yüzilin əvvəllərində Səfəvi sülaləsi zəiflədiyindən hakim Kazım xan mərkəzi hakimiyyətə tabeçilikdən çıxmış, şah Sultan Hüseynin ehtiramına layiq görülən rus A.Volınskini Əhərə qoymamışdı. Nadir mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan xanın gözlərini çıxartdırmışdı. Nadirin ölümündən sonra Qaradağ xanlığı müstəqilləşmiş, Kazım xan Qaradağ xanı olmuşdu.

Kazım xan XVIII yüzilin ortalarında Qarabağ, Gəncə və Naxçıvan xanları ilə birlikdə Şəki xanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. Bu ittifaq məqsədinə nail ola bilməmişdi. Qaradağ xanı Qarabağ xanlığına, Kərim xan Zəndə (1761), sonra isə Ağa Məhəmməd Qacara (1791) tabe olmuşdu.

Qaradağ xanı Abbasqulu xan XIX yüzilin əvvəllərində P.Sisianova məktub yazaraq Rusiyaya sadiq qalacağını bildirmiş, lakin 1804–1813-cü illər rus-İran müharibəsində Rusiyaya qarşı çıxmışdı.

'''Xanları'''
* [[Kazım xan Qaradağlı|Kazım xan (Məhəmmədkazım xan)]] (1747–1763)
* [[Mustafaqulu xan Qaradağlı|Mustafaqulu xan]] (1763–1782, 1786–1791)
* [[İsmayıl xan Qaradağlı|İsmayıl xan]] (1782–1783, 1791–1797)
* [[Nəcəfqulu xan Qaradağlı (Sərşar)|Nəcəfqulu xan]] (1783–1786)
* [[Abbasqulu xan Qaradağlı|Abbasqulu xan]] (1797–1813)
* [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı|Məhəmmədqulu xan]] (1813–1828)

==== Sərab xanlığı ====
'''Sərab xanlığı''' — [[İran]] ərazisində xanlıq. (XVIII əsrin 40-cı illəri — XIX əsrin əvvəlləri). Ərazisi [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Marağa xanlığı|Marağa]] xanlıqları və [[Təbriz xanlığı|Təbrizla]] hüdudlanırdı. Mərkəzi [[Sərab]] şəhəri.

Sərab xanlığının əsası Şəqaqi tayfasının başçısı Əli xan (1747–1786) tərəfındən qoyulmuşdur. Nadir şahın ölümündən sonra paytaxtdakı qarışıqlıqdan istifadə edən Əli xan özünü həmtayfaları arasında xan elan etdi. O, [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizədə öz müstəqilliyini qoruyub saxlasa da, [[Kərim xan]]ın nominal hakimiyyətini qəbul etməyə məcbur olmuşdu.

Əli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[Sadıq xan Şəqaqi]] gəlsi. Sadıq xanın hakimiyyəti dövründə Sərab xanlığı yenidən müstəqilliyə nail olmuş, öz sərhədlərini genişləndirməyə cəhd göstənnişdi.&lt;ref name=&quot;anl.az&quot;/&gt;

Sadıq xan xanlığın idarə sistemini nizama saldı, müdafiəsini təşkil etdi. İran tərəfdən təhlükəni nəzərə alaraq xan titulu verdiyi qardaşı Əli bəyi [[Zəncan]]a hakim təyin etdi. Sadıq xan Təbrizi ələ keçirdi. Lakin [[Urmiya xanlığı|Urmiya]], [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ]] və başqa xanlıqlardan kömək alan Nəcəfqulu xan Dünbuli Sadıq xanı geri çəkilməyə məcbur etdi. Sərab xanlığının ərazisi [[Qacarlar]] dövlətinin tərkibinə qatıldı.

'''Xanları'''
* Əli xan (1747–1786)
* [[Sadıq xan Şəqaqi]] (1786–1800)
* Cahangir xan Şəqaqi (1800–1822)

==== Təbriz xanlığı ====
Ən görkəmli xanlarından biri [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə Təbriz xanlığı [[Ərdəbil]]i, [[Xalxal]]ı, [[Azərbaycan]]ın cənub torpaqlarının bir hissəsini tutmaqla sərhədlərini xeyli genişləndirdi. Lakin çox keçmədi ki, Təbriz xanlığı Fateh-Əli xan Əfşar tərəfindən ələ keçirildi və Təbriz onun ölkəsinin paytaxtına çevrildi. Təbriz xanlığının idarə edilməsi Nəcəf-Qulu xana tapşırılır. Fateh-Əli xanın ölümündən sonra Təbriz xanlığı yenidən müstəqillik əldə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Азербайджанские ханства |url=http://azeritarix.narod.ru/On.html |access-date=2017-01-02 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120122752/http://azeritarix.narod.ru/On.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Urmiya xanlığı ====
Xanlığın əsasını [[Nadir şah Əfşar]]'ın əmisi oğlu, [[Əfşarlar|Əfşar]] tayfasından olan [[Fətəli xan Əfşar]] qoymuşdu.O,hətta [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın sərkərdəsi olan [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]'ı da öz tərəfinə çəkə bilmişdi. Bundan sonra,o,mərkəzləşdirmə siyasətini həyata keçirməyə başladı.İlk olaraq [[Təbriz]]ə hücum etdi,[[Təbriz]] asılı hala salındı.Və [[Təbriz]] paytaxt oldu.Daha sonra [[Xoy xanlığı|Xoy xanı]] [[Şahbaz xan Dünbili|Şahbaz xan]] da Fətəli xanla ittifaq bağlamağa məcbur oldu.Bundan sonra isə [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]],[[Marağa]] və [[Sərab xanlığı|Sərab]] xanlıqları Urmiya xanlığından asılı vəziyyətə salındı.O,1751-ci ildə [[Azad xan Əfqan|Azad xan]]ı onunla ittifaqdan imtina edən İrəvan xanlığı üzərinə göndərdi.İrəvan xanı Mir Mehdi Kartli çarı [[II İrakli]]dən kömək istədi.[[II İrakli]] [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Borçalı sultanlığı|Borçalı]] azərbaycanlılarından topladığı ordunu [[Mir Mehdi xan]]a köməyə göndərdi.[[Azad xan Əfqan|Azad xan]] geri oturduldu.Beləliklə,[[Fətəli xan Əfşar]] [[Maku xanlığı|Maku]] və [[Ərdəbil xanlığı|Ərdəbil]] xanlıqları istisna olmaqla,bütün İran Azərbaycanı xanlıqlarına öz hakimiyyətini yaya bilmişdi.

Urmiya xanlığının hökmdarı [[Fətəli xan Əfşar]] [[Nadir şah Əfşar]]ın ən yaxın adamlarından biri idi və [[Əfşarlar|Əfşarlar tayfasına]] mənsub idi. Fətəli xan Əfşar [[Cənubi Qafqaz]]ın tutulması və [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizəyə də xüsusi əhəmiyyət verirdi. Bu məqsədlə müxtəlif xanlıqlara müttəfiqlik haqqında müraciətnamələr göndərildi. [[İrəvan xanlığı]]na hücum uğursuz olduqda hücum istiqaməti [[Gürcüstan]]a yönəldi. Çar [[II İrakli]] məğlub edildi.

Fətəli xan [[İran]]da ali hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan [[Kərim xan Zənd]]in üzərində qalib gəldikdən sonra hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bildi (1752). İranın şimalında möhkəmlənən [[Məhəmmədhəsən xan Qacar]]la mübarizə çətin oldu. Məhəmmədhəsən xan onun Kərim xan Zəndlə müharibəsindən istifadə edərək [[Gilan]]ı tutan Fətəli xanı oranı tərk etməyə məcbur etdi. Bununla kifayətlənməyərək [[Təbriz]]i, sonra isə [[Urmiya]]nı tutdu (1757). Yalnız Məhəmmədhəsən xanın öldürülməsilə asılılıqdan qurtulmaq mümkün oldu (1759). Fətəli xan Təbrizə qayıtdı və hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra [[Qarabağ]]a hücum etdi və onu asılı vəziyyətə saldı (1759).

Məhəmmədhəsən xandan sonra İranda başlıca qüvvəyə çevrilən Kərim xan Zənd Urmiyanı 1763-cü ildə 9 ay mühasirədə saxlayır. Nəhayət Urmiya xanlığını tutan [[Kərim xan Zənd]] Fətəli xan Əfşarı Şiraz qonaqlığında edam etdirir.

Kərim xan Zəndin ölümü ilə xanlıq yenidən müstəqil siyasət yeritməyə başladı. Bu zaman Məhəmmədhəsən xan Qacarın oğlu Ağa Məhəmməd xan Urmiyalı Əli xanı yanına çağırıb gözlərini çıxartdı. Ağa Məhəmməd xanın çəkilməsindən sonra İmamqulu xan hakim seçildi. O, Sərablı Əli xan Şəqaqi ilə Xoylu Əhməd xana qarşı ittifaq bağladı. Müttəfiqlər Təbriz yaxınlığındakı döyüşdə məğlub oldular. Əmiraslan xan Əfşar Urmiyaya hakim təyin edildi, lakin onun xanlığı uzun çəkmədi. Məhəmmədqulu xan yeni hakim təyin olundu. Ağa Məhəmməd xanın hücumundan sonra Uşnu qalasına çəkildi. Qacarın ölümü ilə müstəqilliyini bərpa edən xanlıq, [[İran]] taxtına çıxan Fətəli şaha tabe oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Cənubi Azərbaycan Xanlıqları |url=http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |access-date=2017-01-02 |archive-date=2009-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091027054105/http://turanci.azeriblog.com/2008/07/14/cenubi-azerbaycan-xanliqlari |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== Xalxal xanlığı ====
Xanlığın yaradıcısı Əmirgunə xandır. Əmirgunə xan Əmirli-Avşar [[Nadir şah]] Qırxlı-Avşarın ölümündən sonra Gilanın valisi olmuşdu. Sonra Taroma başçılıq etmişdi. Əmirgünə xan Avşar Fətəli xan Araşlı-Avşarla birləşib [[Kərim xan Zənd]]ə qarşı çıxdı. Sonra Kərim xanın tərəfini tutub Fətəli xanı satdı. Kərim xan onu Şiraza &quot;fəxri qonaqlığa&quot; aparıb ali şuraya daxil etdi.

Kərim xanın vəfatından sonra Əmirgünə xan Taroma qayıdıb özünün xanlığını elan etmişdi. İranı birləşdirməyə başlayan Ağaməhəmməd xanı tanımaq istəmirdi. İlk növbədə Urmiya hakimi [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]]a müraciət etdi. Məhəmmədqulu xan ona etina etmədi.

Əmirgunə xan 1782-ci ildə başqa xanlarla birləşib [[Mazandaran]]a hücum etdi. Savaşda yaralanıb qaçdı&lt;ref&gt;Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, &quot;Şuşa&quot;, 2008, səh. 279.&lt;/ref&gt;.

General-poruçik [[Aleksandr Suvorov]] 28 iyul 1780-сi ildə Həştərxandan Q. A. Potyomkinə məruzəsində yazırdı:
{{Sitatın əvvəli}}
''&quot;Nəzərəli xan Rəşti alandan sonra Hidayət xan сanını qurtararaq gəmidə Rəştin 10 saatlığında Mazandaran tərəfdə Səfidrud çayının mənsəbinə gəlib-çıxmışdır. O. Rəştin 150 verstliyində Təbriz tərəfdə yaşayan xalxallı Əmirgunə xana kömək etməyi xahiş etmişdi və onun tələb etdiyi hər şeyi yerinə yetirməyə boyun olmuşdur. Əmirgunə xan, guya, onun xahişi ilə qoşunla Rəşt yaxınlığına gələrək həmin şahsevənli Nəzərəli xanı ordan qovub-çıxarmış və həmin şəhəri idarə etmək üçün əvvəlki kimi Hidayət xana vermişdir. Nəzərəli xan isə Xalxal xanına müqavimət göstərmək iqtidarında olmadığını görüb, ordan çıxarkən şəhərdəki bütün tikililəri və bağları yandırmışdır. Lakin bu məlumatın təsdiqini gözləmək lazımdır&quot;''&lt;ref&gt;ЦГВИА, ф. 52, д. 218, лл. 39–40. {{ru}}&lt;/ref&gt;.
{{Sitatın sonu}}

==== Xoy xanlığı ====
Xoy xanlığının əsasını dünbuli tayfa başçıları qoymuşdu. Dünbuli [[Əhməd xan Dünbili|Əhməd xan]] XVIII yüzilin 60-cı illərində [[Təbriz]]də də möhkəmlənmişdi. O, [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]] və [[Qaradağ xanlığı]]nı da özünə tabe etmişdi. [[Qarabağ xanlığı]] ilə müttəfiqlik hakimiyyətinin möhkəmlənməsinə müsbət təsir göstərdi.

1775-ci ildə Xoy xanı Əhməd xandan Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərilən məktubda &quot;Şimali Qafqazın istilasından qüvvət alan Rusiyanın və onunla ittifaq yaradan İrakli xanın təcavüzünə imkan verməməsi üçün Azərbaycan və Qafqaz xanlarının &quot;Dövləti-Aliyyə&quot; (Osmanlı imperiyası — Q.G.) ilə birgə
mübarizə aparmasının vacib olduğu bildirilirdi&quot;.

Xoy xanlığı ilə [[Kərim xan Zənd]]in zərbələrindən sonra dirçəlməyə başlayan Urmiya xanlığı arasında ziddiyyət var idi. Xanlıqlar arasındakı döyüşdə [[Urmiya xanlığı]] məğlub oldu. Bu Xoy xanlığının nüfuzunu xeyli artırdı. Kərim xan Zənd Xoy xanlığının güclənməsindən narahat olub, Əhməd xanı sarsıtmaq üçün tədbirlər görməyə başladı. Bu məqsədlə onun qardaşı Şahbaz xanın oğlanlarını əmilərinə qarşı mübarizəyə hazırlayırdı. Kərim xan Zəndin səpdiyi düşmənçilik toxumu onun ölümündən sonra belə özünü göstərdi. Şahbaz xanın oğlanları Əhməd xana qəsd edib, onu öldürdülər. Qəsdçilər hakimiyyəti ələ keçirməyə nail ola bilmədilər. Cəfərqulu xan Xoylu xilas ola bildi, onları cəzalandırdı və qardaşı Hüseynqulu xanı azad edərək hakimiyyətə gətirdi.

Xoy xanlığı yaranmış vəziyyətdə əvvəlki mövqeyini itirdi. İrəvan xanlığı müstəqillik əldə etdi. İrəvan və Qaradağ xanlığı yalnız Qarabağdan asılı oldu. Təbriz də əldən çıxdı. Xanlıqlar arasında yeni çəkişmələr başlandı.

Xoy xanlığı [[Qacarlar]]dan asılı vəziyyətə düşdü, sonra xanlığa son qoyuldu.

'''Xanları'''
* [[Şahbaz xan Dünbili]]
* [[Əhməd xan Dünbili]] (1763–1786)
* [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1786–1798)
* [[Cəfərqulu xan Dünbili]] (1798–1806)

'''İnzibati quruluşu'''
# Avacıq mahalı
# Qotur mahalı
# Salmas mahalı
# Xoy mahalı
# Ələnd mahalı
# Çaldıran mahalı
# Çors mahalı
# Qaraqoyunlu mahalı (Xoy)
# Sökmənabad mahalı
# Dərgah mahalı

==== Zəncan xanlığı ====
[[Zəncan]] xanlığın banisi [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] idi. [[Avşar eli]]nin Əmirli oymağının [[Zəncan]] ətrafında çəkisi ağır idi. &quot;Kitabi-məcməül-sultaniyyə&quot;nin 370-ci səhifəsində yazılır: &quot;Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.

[[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və [[Kərim xan Zənd]]in siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və [[Zəncan]]ın [[Səbzə meydanı]]nda yerləşən imarət onunkudur&quot;. &quot;Gülşəni-murad&quot;, &quot;Rüstəmüttəvarix&quot; və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, &quot;Alicah Zülfüqar xan&quot;, &quot;Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar&quot;, &quot;Xaqan&quot; ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
 
[[Zülfüqar xan]] [[Kərim xan Zənd]]in ölümündən sonra qoşun çəkib [[Qəzvin]]i tutdu. Şahlıq iddiasında idi. Əlimurad xanın hücumundan sonra [[Qəzvin]]i buraxıb [[Zəncan]]a qayıtdı.
Zülfüqar xan Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacarın qardaşı Cəfərqulu xanla vuruşub məğlub olmuşdu.
Zülfüqar xan məğlub olub [[Xalxal]]a qaçmışdı. [[Xalxal]]ın hakimi onu tutub Əlimurad xana verdi.

Əlimurad xan 1780-ci ildə Zülfüqar xanı öldürdü.

Zülfüqar xanın törəməsi Zülfiqari soyadını daşıyır.

Zülfüqar xandan sonra, 1780-ci ildə [[Zəncan]]ın hakimi Əli xan Avşar oldu. Onun soyu Zayirli adlanırdı. Zayirli soyu [[Zəncan]]ın ətrafında məskunlaşıblar. &quot;Gülşəni-murad&quot; kitabında bu barədə yazır ki, Əli xan Zayirli-Avşar Xəmsə və [[Zəncan]] əyalətinin hakimi və Zülfüqar xanın qohumu idi.

1783-cü ildə [[Təbriz]] şəhəri [[Urmiya]] qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] mühasirənin götürülməsindən sonra oğlu Xudadad xanı yardım üçün Əlimurad xanın yanına göndərdi. Əlimurad xan ona yardım etməyə söz verdi. Urmiya hakimi [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] bu hadisəni eşidib Əlimurad xanın üstünə qoşun göndərdi. Qoşun Sovucbulaq tərəfdən yola düşdü. [[Əmənulla xan Ərdəlani]] də yolda qoşuna qoşuldu.

[[Zəncan]] hakimi Əli xan bir müddət idi ki, Əlimurad xandan üz döndərmişdi, sevincək halda onlarla birləşdi. Onları ağırlayıb məsləhət gördü ki, əvvəl evin içi, sonra çölü. Bildirdi ki, gəlin [[Azərbaycan]]ı iç düşmənlərdən təmizləyək, sonra Əlimurad xanın üstünə gedərik. Bu məsləhəti [[Imamqulu xan Qasımlı-Avşar]] qəbul edib Irağa getməkdən əl çəkdi. Birləşdiyi Əli xanın sərkərdələrindən olan Vəli bəyi qoşunla [[Azərbaycan]]a göndərdi. Dost bildiyi Azərbaycan xanlarına məktub yazıb onlara qoşulmağı təklif etdi. [[Xalxal]]ın hakimi [[Fərəculla xan]] [[Miyanə]]də ona qoşuldu.[[Sərab]] hakimi [[Əli xan Şəqaqi]] böyük oğlu Sadıq sultana qoşun götürüb onlara qoşulmasını tapşırdı. Onlar [[Təbriz]]in bir ağaclığında toplanıb oturaq etdilər. Qış həmin il soyuq gəldiyindən şəhəri mühasirə etməyə tablamayıb Urmiyaya yollandılar.

[[Əli xan Avşar]] [[Qarabağ]] hakimi [[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]lə yazışırdı. 1787-ci ildə [[Qarabağ]] xanı Əli xana yazırdı ki, Ağaməhəmməd xanın [[Azərbaycan]]a girməsi böyük təhlükədir və buna görə də o, Məhəmmədhəsən xanın oğlunu şimala doğru hərəkətinə mane olmalıdır. Bunun üçün lazım gələrsə, ona qoşunla və pulla kömək etməyə hazırdır.

[[Ibrahimxəlil xan Cavanşir]]in məktubu [[Təbriz]] xanı tərəfindən ələ keçirildi. Ağaməhəmməd xana göndərildi. Ağaməhəmməd xan Qovanlı-Qacar 50 min qoşunla Zəncana gəldi. [[Əli xan]] Zayirli bir məktub vasitəsilə Avşar elinin butün oymaqlarını Tehrana dəvət etdi. Ta Tehranda Avşarlar sülaləsinin şahlığını elan etsin.

Bir neçə dəfəlik yüngül qarşılaşmada [[Əli xan Zayirli-Avşar]] Ağaməhəmməd xan Qacarın ordusunun nizamını pozmuşdu. Ağaməhəmməd xan da qalib gələndən sonra onu [[Zəncan]]ın hakimliyindən və qoşun sərkərdəliyindən azad etdi.

Əli xan Qacar xanına qarşı mübarizədən əl çəkmirdi. 1788-ci ildə (hicri qəməri 1201-ci ildə) Ağaməhəmməd xan Əli xan Avşarı Isfəhan şəhərinə aparıb gözlərini çıxartdırdı. Onun bütün vəzifələrini Abdulla xan Usanlı-Avşara verdi.

Əli xan Zayirli-Avşardan sonra [[Zəncan]]ın valisi [[Abdulla xan Usanlı-Avşar]] oldu. 1797-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qovanlı-Qacar onu hakim kimi tanımışdı. Abdulla xan Xəmsəyə yetişəndən sonra şahlıq həvəsinə düşmüşdü. Yar-yoldaşlarından, dost-tanışlarından qoşun toplayıb taxt-tac iddiası edirdi. Sonra iddiasından əl çəkib [[Zəncan]]ı idarə etməyə başladı.

Abdulla xan Usanlı 1797-ci ildə Qacar şahları tərəfindən Xəmsə əyalətinin valisi olmuşdu. [[Fətəli şah]] Qovanlı-Qacara xidmət etmişdi.

Abdulla xan Hüseynqulu xan Qovanlı-Qacarın oğlu Süleyman xanın qiyamına qarışdığı üçün [[Fətəli şah]] tərəfindən kor edildi.

Abdulla xandan sonra Zəncana [[Əmənulla xan Avşar]] başçılıq etməyə başladı.

Əmənulla xan [[Qacar]] dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən idi. 1806-cı ildə Fətəli şah Qovanlı-Qacar [[İbrahimxəlil xan Cavanşir]]in oğlu, İrana tabe olan [[Mehri]] mahalının başçısı Əbülfət xanı ([[Əbülfət xan Tuti]]) qızışdırıb 5 min nəfərlik qoşunla Qarabağa göndərdi. Əbülfət xanın yeznəsi [[Fərəculla xan]] Sarıxanbəyli-Şahsevəni də ona yardımçı təyin etdi. [[Iran]]ın adlı-sanlı sərkərdələri, o cümlədən Qəzvinli sərdar [[Hüseynqulu xan Qacar]], Damğanlı Ismayıl xan, Xəmsəli (Zəncanlı) [[Əmənulla xan Avşar]] və başqaları Əbülfət xanın başçılığı altında idi.

'''Xanları'''
* [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]], (1747–1780)
* Əli xan Zayirli-Avşar, (1780–1782)
* Abdulla xan Usanlı-Avşar, (1782–1797)
* Əmənulla xan Avşar, (1797–1810)

=== Müasir dövr ===
1945-ci ilin noyabr ayından 1946-cı ilin dekabr ayına qədər İran Azərbaycanında [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] adlı muxtar sosialist hökumət fəaliyyət göstərmişdir. AMH-nin paytaxtı Təbriz şəhəri olmuşdur. 1946-cı ilin dekabr ayının 13-də İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Beləcə, bir il mövcud olmuş Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.&lt;ref&gt;McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan (2013). ''Power Sharing in Deeply Divided Places''. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 191. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Xüsusi:BookSources/9780812245011|&lt;bdi&gt;9780812245011&lt;/bdi&gt;]].&lt;/ref&gt;

== Siyasəti ==
Bölgə əhalisi ölkənin təhsil və digər sistemlərində olduğu kimi quruculuq və idarəetmə sistemində də önəmli rol oynayırlar. [[İran İslam Respublikası|Mərkəzi İran Ağsaqqallar Şurası]]ndakı 86 təmsilçidən 11-ni [[azərbaycanlılar]] təşkil edir.
* [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]dan 5 təmsilçi
* [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]dan 3 təmsilçi
* [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil obası]]ndan 2 təmsilçi
* [[Zəncan ostanı|Zəncan obası]]ndan 1 təmsilçi

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
!  style=&quot;text-align:left; width:195px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:105px;&quot;|Ostan
|-
|Həşim Həşimzadə|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Möhsün Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|Məhəmməd Feyzi || ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Məhəmməd Tağı Purməhəmmədi|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Əli Məlakuti|| ''[[Şərqi Azərbaycan ostanı]]''|| Əsgər Dirbaz|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|Ələkbər Qüreyşi|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''|| Cavad Müctəhid Şəbüstəri|| ''[[Qərbi Azərbaycan ostanı]]''
|-
|Həsən Amili|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''|| Fəxrəddin Musəvi|| ''[[Ərdəbil ostanı]]''
|Məhəmməd Rza Dulabi|| ''[[Zəncan ostanı]]''||||
|}

[[İslam məşvərət şurası|İslam Məşvərət Şurası]]nın 290 üzvündən 44-ü [[azərbaycanlı|cənublu]]dur. Həmin təmsilçilərin 40-ı, eyni zamanda [[Türk Bölgələr Fraksiyası]]na da üzvdür.

=== İran Nazirlər Kabineti və İdarəetmə Apparatı ===
* Məhəmmədrza Nemətzadə: [[İran İslam Respublikası|Sənaye və Biznes Naziri]]&lt;ref&gt;[http://hamshahrionline.ir/details/227147 News] Hamshahri Online&lt;/ref&gt;
* Həmid Cütcian: [[İran İslam Respublikası|Enerji Təhlükəsizliyi Naziri]]&lt;ref&gt;{{cite news |title=15 of 18 Proposed Iranian Cabinet Ministers Devoted by Parliament |url=http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |accessdate=29 August 2013 |newspaper=Mojnews |date=16 August 2013 |archive-date=20 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131020043658/http://www.mojnews.com/en/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&amp;r=1229674 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* Şahindoxt Mollaverdi: [[İran İslam Respublikası|Baş vitse-prezident]] .&lt;ref&gt;{{cite news|title=شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان شد|url=http://www.dw.de/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/a-17145729|accessdate=8 October 2013|work=Persian [[Deutsche Welle]]|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ms Molaverdi appointed as vice president for women, family Affairs|url=http://www.president.ir/en/72201|accessdate=8 October 2013|work=[[President of Iran]] Website|date=13 August 2013|first=|last=}}&lt;/ref&gt;

=== Baş Konsulluqları ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;margin:auto; text-align:center;&quot;
|-
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
!  style=&quot;text-align:left; width:130px;&quot;|Ölkə
!  style=&quot;text-align:left; width:320px;&quot;|Ad
!  style=&quot;text-align:left; width:070px;&quot;|Şəhər
!  style=&quot;text-align:left; width:100px;&quot;|Əyalət
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Təbriz Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&amp;SSLID=46&amp;NID=4916|title=تبریز، میهمان رئیس جمهور ترکیه|publisher=[[Iranian Students News Agency|ISNA]]|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Türkiyə}}||''Urmiyə Türkiyə Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|title=مهمت بولوت سرکنسول جدید ترکیه در ارومیه ، با استاندار دیدار کرد|publisher=Asar-e Omid News Agency|accessdate=2013-10-20|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923175416/http://www.asromid.com/Default.aspx?tabid=1582&amp;articleType=ArticleView&amp;articleId=1531105|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;||[[Urmiya]]||[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]
|-
|{{Bayraq|Azərbaycan}}||''Təbriz Azərbaycan Konsulluğu''&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://president.az/articles/364|title=Ə.F.Əlizadənin İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində Azərbaycan Respublikasının baş konsulu təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|publisher=[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Website|accessdate=2013-10-20}}&lt;/ref&gt;||[[Təbriz]]||[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]
|}

== İdmanı ==
'''Mötəbər idman hadisələri'''

♦ '''2010-cu il kişilər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il Qərbi Asiya Futzal Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''2012-ci il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Voleybol Çempionatı''' — ''Qədir Arena'' (Urmiya)

♦ '''Beynəlxalq Uşaqlar Gününə həsr olunmuş 16-cı güləş müsabiqəsi''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''2014-cü il yeniyetmə gənclər üzrə Asiya Həndbol Çempionatı''' — ''Şəhid Purşərifi Arena'' (Təbriz)

♦ '''1976-cı il futbol üzrə Asiya Kubokunun bir sıra matçları''' — ''Bağ Şəmal Stadionu'' (Təbriz)

♦ '''1986-cı ildən bəri Cənubi Azərbaycan turu veloyürüşü'''

'''Bölgənin əsas idman klubları'''

'''''Futbol'''''
* [[Traktor FK]]
* [[Maşın Sazi FK]]
* [[Göstəriş Polad FK]]
* [[Şəhrdari Təbriz FK]]

'''''Futzal'''''
* Mes Sunqun PİK
* Dəbiri Təbriz PİK

'''''Voleybol'''''
* Şəhrdari Urmiya VK

'''''Basketbol'''''
* Həmyeri BK

'''''Veloidman'''''
* Petroçimi TVK

== Əhalisi ==
[[Sasanilər sülaləsi|Sasanilər]] dövründə [[Atropatena|Adurbadaqan]]ın ərazisi əsasən [[Türk dilləri|türkdilli]] tayfalarla məskun idi.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;&gt;I Fəsil. — § 3. Yeril və gəlmə tayfalar, xalqlar, onların qarşılıqlı münasibətləri, səhifə 22. // Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild: III–XIII əsrin I rübü. Məsul redaktor: akademik Nailə Vəlixanlı. [https://web.archive.org/web/20150802110232/http://tarix.gov.az/kitablar/Azerbaycan%20tarixi.%20Yeddi%20cildde_2.pdf Təkrar nəşr]. Bakı: &quot;Elm&quot; nəşriyyatı, 2007, 608 səhifə. ISBN 9789952448344&lt;/ref&gt; Əhalinin bir hissəsi İran dilləri qrupunun dialektlərində danışsa da, həmin dil qrupundan olan hakim [[pəhləvi dili]] geniş xalq kütlələrinin danışıq dili ola bilməmiş, yalnız kargüzarlıqda işlədilmiş, hakim təbəqənin dili olmuşdu.&lt;ref name=&quot;az-tar-2c-22&quot;/&gt;

[[Azərbaycan türkləri]] İranda say etibarilə [[farslar]]dan sonra ikinci yeri tuturlar. [[XIX əsr]]in sonlarında İranda Azərbaycan Türklərinin sayı 2 milyona yaxın idi. Onlardan 1 milyonu kənd əhalisi, 0,5 milyon şəhər əhalisi, 0,5 milyonu isə yarımköçərilərdən ibarət idi. [[XX əsr]]in ortalarında İrandakı azərbaycan türklərinin sayı 16–18 milyon (32–36%) olmuş və bunlardan 7–9 milyonu Cənubi Azərbaycanda məskunlaşmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində aparılmış hesablamalara görə, İranda, 40.000.000 azərbaycan türkləri yaşayır. Onların böyük bir qismi (təxminən 20 mln.) Cənubi Azərbaycanda, qalanı isə İranın digər ərazilərində məskunlaşmışdr.&lt;ref&gt;[http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116060207/http://elibrary.bsu.az/kitablar/932.pdf |date=2017-11-16 }} Vaqif Piriyev&lt;/ref&gt;

== Mədəniyyəti ==
{{əsas|Cənubi Azərbaycanın maarif və mədəniyyəti}}
Şahlıq rejimi zamanı (1925–1978) dövlət siyasətinin əsas tərkib hissəsini millətçilik təşkil edirdi. İran hakim dairələrinin göstərişi ilə mədəniyyətin elm ədəbiyyat və incəsənət kimi sahələri də yeni nəslin fars şovinizmi ruhunda tərbiyəsi və hazırlanması işinə xidmət edirdi. Mədəniyyətin bu sahələrində qeyri-fars xalqlara (xüsusilə [[azərbaycanlılar]]a) öz ana dillərində əsərlər yazıb-yaratmağa imkan verilmirdi. XV–XVII əsrlərin [[Azərbaycan mədəniyyəti]]nin inkişafında mühüm mərhələ olduğunu görərik.

=== Xalçaçılıq ===
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, [[Təbriz]], [[Ərdəbil]], [[Marağa]], [[Mərənd]], [[Maku]], [[Xoy]], [[Urmiya]], [[Zəncan]], [[Heris]], [[Sərab]], [[Əhmədabad]], [[Əhər]], [[Salmas]], [[Qaradağ]], o cümlədən, Qərəcə, Miriş, Görevan, Sennə və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə Iran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.

Öz kompozisiya tələbatına süjetlərin təfsirinə, parçanın koloritinə və texnologiyasına görə Cənubi Azərbaycan xalçaları XVI əsrdə [[Təbriz]] məktəbinin yüksək tərəqqisi dövründə dekorativ tətbiqi sənətin həmin məktəbə xas ənənələrinin inkişafına dəlalət edir. Bu xalçalarda klassik dövrün miniatür rəngkarlığının təsiri hələ də duyulur.Lakin əvvəlki üsullardan uzaqlaşma nəzərə çarpır. Süjetlər sanki ayrı-ayrı fraqmentlərə parçalanır və bu fraqmentlər ümumi dekorun daha çox formal ünsürlərinə çüvrilir,artıq rəvayət xarakterli və hadisələrin mənasını açıb göstərən motivlər kimi başa düşülmür. Bir qayda olaraq ovçuların fiqurları,ov motivləri naxışlarla əvəz olunur.

İlk XVI əsrin ən erkən nümunəsindən başlayaraq, ta keçən əsrin ortalarında toxunmuş məmulatadək &quot;Dörd fəsil&quot; tipli Təbriz xalçaları ilin dörd fəslinə dair mövzuların açib göstərilməsinin vahid ideya-bədii zəmininə malikdir və bu mövzular dəqiq bədii formalarla işlənir.Kompozisiyasına görə orta sahə ənənəyə uyğun olaraq dörd hissəyə bölünür və onlardan hər biri ilin bir fəslinin rəmzidir.Dörd fəslin mövzusu kökləri əkinçiliyə və mistik kultlara gedib çixan rəmzləri zodiak bürclərini və Şərqin mifoloji obrazlarını təcəssüm etdirir.

Xalçalardan medalton və medalyonlar boyunca Azərbaycan memarlığının abidələrinin təsviri,tarixi və din xadimlərinin obrazlarının verilməsi təqlidçilik xarakteri daşımır.Ənənəvi Şərq mədəniyyətinə əsaslanan müstəqil xarakterə malikdir.Dörd dəqiq hissəyə bölgü Şərqin dünya şöhrətli &quot;bağ-bağçaları&quot; üçün səciyyəvidir. Bu xalçalar haqqında XII əsr mənbələrində məlumat verilir.Əmək istilaçıları 637-ci ildə Ktesifonda Sasanilərin iqamətgahını ələ keçirərkən &quot;Xosrovun Baharı&quot; adlə xalçanı qənimət kimi götürmüş və onu misilsiz bir sərvət kimi qiymətləndirmişlər.Xalçanın fonunda şəlaləli irmaqlar, arxlı güllü-çiçəkli bağ təsvir olunmuşdur.

XVI əsrə aid edilən və hazırda [[Məşhəd]] muzeyində saxlanılan Təbriz xalçasına nəzarət yetirək. Burada ən əvvəl xalçanın orta hissəsində dörd hissədə fəsillərin rəmzləri:qar,gördurşağı,yağış təsvirləri,mərkəzdə medalyon nəzərə çarpır. Medalyonda çox güman Təhmasib şahın babası İmam Rzanın məqbərəsinin minarələri bir sıra dini abidələr və motivlər əks olunmuşdur.Bu prinsip sonralar tarixi və ictimai şəraitə uyğun olaraq dəyişmişdir.

Təbriz xalçalarının ənənəvi əlamətlərindən biri xalçalardan Azərbaycan memarlığının Göy Məscid,&quot;Ucaytu Sultaniyyə&quot; kimi abidələrin təsvir olunmasıdır. Çox vaxt xalça rəsmlərində Əhəmənilər sülaləsi dövrünün əfsanəvi saray kompleksini Təxti-Cəmşidin xarabalıqları,habelə din xadimlərinin klassik şərq ədəbiyyatı dahilərinin portretləri verilirdi.

1828-ci il fevralın 10-da Rusiya ilə Iran arasında Təbriz yaxınlığındakı Türkmənçay kəndində bağlanmış sülh müqaviləsi tarixə Türkmənçay müqaviləsi adı ilə daxil oldu və bu müqavilə 1826–28-ci illər Rusiya-Iran müharibəsinə son qoydu. Müqavilənin şərtlərinə əsasən Azərbaycanın şimal hissəsi Rusiya tərkibinə qatıldı. Təbriz, Ərdəbil, Urmiya, Xoy, Marağa, Mərənd, Maku və digər şəhərlər də daxil olmaqla ölkənin cənub hissəsi Iranın əsarəti altına keçdi. Beləliklə, Azərbaycan 2 yerə parçalandı. Bax elə həmin vaxtdan da &quot;Cənubi Azərbaycan&quot; termini yaranıb meydana gəldi. Həmin vaxtdan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin xalça nümunələri bütün dünyada Iran xalçaları adı ilə tanındı.

Cənubi Azərbaycanda xalçaçılığın dünya miqyaslı ən məşhur və iri mərkəzi Təbriz şəhəridir. Həmin şəhər dekorativ-tətbiqi sənətin zəngin ənənələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr klassik və ya qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsərləri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir.

Təbriz məktəbini 2 yarımqrupa bölmək olar: [[Təbriz]] və [[Ərdəbil]].

* Təbriz qrupuna aşağıdakı məşhur xalçalar daxildir: &quot;[[Qeris xalçası]]&quot;, &quot;[[Ləçəkturunc xalçası]]&quot;, &quot;[[Əfşan xalçası]]&quot;, &quot;[[Ağacalı xalçası]]&quot;, &quot;[[Dörd fəsil xalçası]]&quot;.
* Ərdəbil qrupu isə: &quot;[[Ərdəbil xalçası]]&quot;, &quot;[[Şeyx Səfi xalçası]]&quot;, &quot;[[Sərabi xalçası]]&quot;, &quot;[[Şah Abbası xalçası]]&quot;, &quot;[[Mir xalçası]]&quot; kimi xalçaları ilə məşhurdur. Bu qrupun yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış bədii və texniki xüsusiyyətlərinə görə ənənəvi xüsusiyyətləri zaman keçdikçə Azərbaycandan kənarlarda da məşhurlaşmağa başladı.

Təbriz xalçaçılıq məktəbinin &quot;Bağ-behişt xalçası&quot;, &quot;Bağ-meşə xalçası&quot;, &quot;[[Balıq xalçası]]&quot;, &quot;Buta xalçası&quot;, &quot;Dərviş xalçası&quot;, &quot;Kətəbəli xalçası&quot;, &quot;Gördəst xalçası&quot;, &quot;Göllü-guşəli xalçası&quot;, &quot;Güldanlı xalçası&quot;, &quot;Leyli və Məcnun xalçası&quot;, &quot;Məşahir xalçası&quot;, &quot;Mun xalçası&quot;, &quot;[[Namazlıq xalçaları]]&quot;, &quot;Nəcaqlı xalçası&quot;, &quot;Sərvistan xalçası&quot;, &quot;Sərdari xalçası&quot;, &quot;Səhənd xalçası&quot;, &quot;Silsiləvi ləçək xalçası&quot;, &quot;Fərhad və Şirin xalçası&quot;, &quot;Xəyyam xalçası&quot;, &quot;Xətai xalçası&quot;, &quot;Həddad xalçası&quot;, &quot;Çərxi-gül xalçası&quot;, &quot;Ceyranlı xalçası&quot; və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur.

==== Geris xalçası ====
Bu xalçaların adları Təbrizin şimal-şərqində yerləşən &quot;Geris&quot; və ya &quot;Gəpəz&quot; qəsəbəsinin adları ilə bağlıdır. &quot;Geris&quot; xalçalarının bədii tərtibatı çox orijinaldır. Kompozisiya və detalların ümumi formaları əyri xətli bitki naxışlarından ibarət olan &quot;Ləçəkturunc&quot; kompozisiyasının əsasında yaradılmışdır. Ancaq vaxt keçdikçə bu kompozisiyanın naxışları punktirli olub və sərbəst xalça rəsmi əmələ gətirməyə başlayıb. Adətən xalçanın eskizsiz öz başına toxuyurdular. Burada təəcüblü bir şey yoxdur, çünki xalçatoxuyanlar başqa tip xalça toxuya bilmirdilər. Təxminən XVI-cı əsrdən indiyə kimi adət-ənənəyə uyğun olaraq Gerisdə yalnız bu xalçanı toxuyurdular, ona görə də xalçatoxuyyanlar bu rəsmi çox gözəl bilirdilər. Qeyd etmək lazımdır ki, əhalisi həmçinin xovsuz xalça-palaz və kilimlərin istehsalı ilə tanınır.

==== Sərabi xalçası ====
Bu xalçalar adlarını Təbriz və Ərdəbilin arasında yerləşən Səraba şəhərindən götürüb. Sərabi xalçalarınını bir neçə növü mövcuddur.

* — Orta hissəsi şaquli xətlərlərlə doldurulan xalçalar Sərabi xalçalarının birinci variantını təşkil edir. Bu şaquli xətlər bir-birinin ardınja assimmetrik düzülmüş çiçəklənmiş budaqlarla bəzənmişdir.
* — Orta sahənin mərkəzində bir gel yerləşən xalçalar Sərabi xalçalarının ikinci variantını təşkil edir. Xalçalar gözəldir və rənglər harmoniya təşkil edir.
Bitki ornamentləri demək olar ki, punktir xətlərlə toxunub, bu da müəyyən mənada Qarabağ xalçalarını xatırladır.

==== Mir xalçası ====
Təbriz məktəbinin Ərdəbil qrupuna daxil olan bu xalçaların adları Ərdəbil şəhərindən cənubda yerləşən Mir və Mirşi qəsəbələrinin adları ilə bağlıdır. Xalçanını orta sahəsinin kompozisiyasını buta təşkil edir. Şaquli və üfiqi yerləşən bu butalar quruluş və formasına görə Şirvan tipinə daxil olan &quot;Mərəzə&quot; və &quot;Hilə buta&quot; xalçalarını xatırladır. &quot;Mir&quot; xalçalarındakı ayrı-ayrı buta kompozisiyaları böyük sadəliyi ilə fərqlənir.
Bu tip butaları həmçinin Təbrizdə, Kerman və Hindistanda istehsal olunan tirmə parçalarda görmək olar. Xalçanının orta haşiyəsi və orijinal köbəsi əvvəllər əyri xətli bitki elementlərindən ibarət idisə, lakin toxuculuq texnikasının inkişafı ilə yeni formalar aldılar.

==== Ağaclı xalçası ====
Bu xalçalar öz adlarını istehsal olunduqları yerin adına görə deyil, kompozisiyasına görə adlanırlar. İranda bu xalçalar &quot;Dəraxti&quot;, Əfqanıstanda &quot;Baqqi&quot;, Azərbaycanda isə &quot;ağacalı&quot; kimi məşhurdurlar. &quot;ağacalı&quot; kimi tanınan xalçaların orta sahəsi, əsas etibarilə, bir və ya bir neçə ağac və kollardan ibarətdir, nadir hallarda isə ağac qruplarından ibarət olur. ağacların müxtəlif növləri olur. Qədim dövrlərdə əfsanəvi hadisələr, məhəbbət səhnələri, mifoloji, bəzən isə dini fantastik süjetlər bu kompozisiyaların əsas süjetini təşkil edirdi. Məlumdur ki, Orta Asiyada, Yaxın Şərqdə, həmçinin Azərbaycanda da zeytun, çinar, əncir ağacları, üzüm müqəddəs sayılırdı. Ağlayan söyüd məhəbbətin rəmzi, palıd — Güc və ərlik təcəssümü, nar ağacı isə var-dövlət, uğurun simvolu hesab olunurdu.

==== Şahabbası xalçası ====
Bu xalçaların adlarını Səfəvilər dövlətinin beşinji hökmdarı I Şah Abbasın adı ilə bağlıdı. Şah Abbas Səfəvilər dövlətinin paytaxtını Azərbaycandan İranın daxili rayonu olan İsfahan şəhərinə köçürüb. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanın bir çox usta və sənətkarları İsfahana köçməyə məjbur olublar. &quot;Qum — Şah Abbası&quot; xalçası &quot;Şah Abbası gülləri&quot; adlı orijinal formalı elementləri ilə səciyyələnir. Onlar əsas etibarilə fantastik güllər, həmçinin əncir yarpaqlarından ibarətdir. Üfiqi şəkildə assimetrik yerləşən elementlər bu xalçaların xarakterik xüsusiyyətlərindən hesab edilir.

==== Xalçaların süjet və kompozisiyası ====
Bədii və texniki cəhətdən yüksək səviyyəyə çatmış Təbriz xalçaçılıq məktəbinin ənənəvi xüsusiyyətləri vaxt ötdükcə Azərbaycandan kənarda da tanınmağa başladı.

Bu dövrün süjet-mövzulu xalçaları Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi mədəniyyətinin dəyərli abidələrindəndir, onun öyrənilməsi üçün zəngin faktiki material rolunu oynayır.

Süjetli xalçalar bütün mümkün mövzular əsasında toxunurdu, bu mövzular arasında əsasən &quot;ovçu&quot;, &quot;heyvan&quot;, illyustrasiyalı ədəbi Süjetli, dini mövzuya həsr olunmuş mövzular daha çox sevilən idi.

Sücet-mövzulu xalçaların yaranmasında bəzi rəssamlar birbaşa iştirak edirdilər. Məsələn, Sultan Məhəmməd XVI əsr Təbriz məktəbinin ən məşhur miniatür rəssamı idi. Ənənəvi mövzulardan biri — Ömər Xəyyamın sevgilisiylə olan təsviridir. Miniatür rəssamlığın xüsusi dili və böyük realistik ruhu ilə xalçanın kompozisiyası Xəyyam poeziyasının ruhunu və mahiyyətini çatdırır. Burada məhəbbət mövzusuna aid müdrik sözlər və aforizmlərdən ibarət olan Firdovsinin, Sədinin, Həccə, Şeyx Attarın ikimisralı və dördmisralı beyt və rübailərdən ibarət poetik əsərləri göstərilib. Təbrizdə &quot;Dörd fəsil&quot; ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.

==== Cənubi Azərbaycan xalçaları dünya muzeylərində ====
* Xalça &quot;Ovçuluq&quot;-Təbriz, 1522–1523 (m) / 929 (hicri), Poldi-Peccoli Muzeyi, Milan
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Viktoriya və Albert Muzeyi, London
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
* Süjetli xalça-Tətbiqi Sənət Muzeyi, Budapeşt
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsrin ortaları, Dekorativ Sənət Muzeyi, Paris
* Xalça &quot;Heyvani&quot;-Təbriz, XVI əsr, Klarens Moskinin kolleksiyasından
* Xalça &quot;Dörd fəsil&quot;-Təbriz, XIX əsrin ikinci yarısı, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Ağaclı&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəm ağ divi öldürür&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Rüstəmin Aşkavusla döyüşü&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Şərq xalqları Sənəti Dövlət Muzeyi, Moskva
* Xalça &quot;Ömər Xəyyam öz sevgilisi ilə&quot;-Təbriz, XIX əsrin axırı, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Şeyx Sənan&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Xalça &quot;Məlik Məmməd&quot;-Təbriz, XX əsrin əvvəli, Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi, Bakı
* Dərviş təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, Azərbaycan Dövlət Xalça və Xalq Tətbiqi Sənət Muzeyi. Bakı
* Dərvişlər təsvir olunmuş xalça-Təbriz, XIX əsr, R. Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyi. Bakı

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Agajli carpet.jpg|150px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Paris museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Azerbaijanian carpet from Tebriz in Budapest museum.jpg|170px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Karaja 1103L4.jpg|190px]]
|-
| ''&quot;Ağaclı&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli.''
| ''&quot;Təbriz&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. [[Paris]].''
| ''Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Şəxsi kolleksiyadan. [[Budapeşt]].''
| ''&quot;Qaradağ&quot; xalçası. Təbriz xalçaçılıq məktəbi. XIX əsrin əvvəli. Rippon Bosvell auksionu.''
|}

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 003.jpg|100px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet vaq-vaq.jpg|180px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 001.jpg|200px]]
|width=&quot;25%&quot;|[[Fayl:Heriz Azeri carpet 002.jpg|170px]]
|-
| ''&quot;Medalyon&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Lissabon]].''
| ''&quot;Bəh-bəh&quot; xalçası. Həriz, XVI əsr. Şəxsi kolleksiyadan, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]].''
| ''&quot;Heriz&quot; xalçası. XIX əsrin sonu. [[Sotbi]] auksionu.''
|'' Təbriz xalçaçılıq məktəbi. Həriz, XIX əsrin sonu.. Xalça müzeyi, [[Tehran]].''
|}

=== Teatr ===
1871–1974-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyasının fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılması Cənubi Azərbaycanda teatr sənətinə marağı artırmışdı. İlk teatr 1905–1911-ci illər [[İran]] inqilabı dövründə yaradılmışdı. 1909–21-ci illərdə &quot;Azərbaycan artistləri dəstəsi&quot; fəaliyyət göstərmişdir. 1920-ci ildə Təbrizdə Sidqi Ruhulla, M.Şəfizadə, M.R.Vaizzadə və başqalarının təşəbbüsü ilə ilk teatr binası — &quot;Xeyriyyə teatrı&quot; tikildi. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulmuşdu. Azərbaycan Milli hökuməti zamanı Təbrizdə ilk Azərbaycan Dövət Teatrı yaradılmışdı. 1946-cı ildə Təbriz Dövlət Filarmoniyasıda fəaliyyət göstərmişdir. 1946-cı ilin dekabrında ölkədə milli azadlıq hərəkatına divan tutulduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Teatrı da bağlandı. Yalnız qısa bir müddət ərzində (1948–1949) Tehranın &quot;Ziba&quot; teatr salonunda azərbaycanlı incəsənət xadimləri tərəfindən türk dilində bir sıra tamaşa və konsertlər verilmişdir. Həmin tədbirlərin təşkilinə və göstərilməsinə məşhur ziyalı alim, yazıçı Gəncəli Sabahının qardaşı Səməd Səbahi də başçılıq etmişdir.

Türk dilində tamaşa və göstərilər qadağan edildikdən sonra S.Səbahi 10 ilə yaxın müddətdə (1949–1959) 40-dan çox bədii əsəri, o cümlədən C.Cabbarlının, M.F.Axundzadənin, H.Cavidin, Ü.Hacıbəylinin əsərlərini fars dilində tamaşaya qoyur. 30 ilə yaxın müddətdə səhnədə fars dilində əsərləri ifa edən azərbaycanlı aktyorlar peşəkar sənətçi kimi də bütün ölkə tamaşaçılarının rəğbətini qazanmış və 1978–79-cu illər inqilabından dərhal sonra türk dilində tamaşaların yüksək səviyyədə səhnəyə gətirilməsi üzərində çalışmışlar. Nəticədə bu gün İranın bir sıra iri şəhərlərində, eləcə də Güney Azərbaycanın teatr salonlarında azərbaycanlı aktyorlar tərəfindən türk dilində dram əsərləri səhnəyə gətirilmişdir. Bir sıra komik əsərlərdə baş rolda çıxış edən azərbaycanlı Haşım Çavuşi bütün İranda tanınır. Azərbaycanlı teatr aktyoru sırasında Səid Xeyirxah, Yaqub Xeyrulla və onlarca başqalarının adını çəkmək olar. 1994-cü ildə gənc azərbaycanlı recissor Hüseyn Lələ türkcədə &quot;Alın yazısı&quot; adlı tamaşa və sonra dahi sənətkar M.Şəhriyarın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması əsasında eyni adlı musiqili-ədəbi kompozisiya yaradaraq Tehranın &quot;Vəhdət&quot; adlı ən böyük konsert və teatr salonunda səhnəyə çıxarmışdır. Sonuncu səhnə əsərinə Tehranda minlərcə tamaşaçı baxmış və sonralar bu əsər həmin recissorun səyi nəticəsində Bakı teatr salonlarında səhnəyə çıxarılmışdır.

=== Musiqi ===
[[Fayl:Googoosh in Cupertino CA.jpg|thumb|100px|right|[[Ququş]] Cənubi Azərbaycan türklərindən olan ən məşhur müğənnidir]]
[[Azərbaycan]] türkcəsindəki radio verilişlərinin proqramına, əsasən bu tayda bəstələnmiş və orada yayılmış bir sıra [[xalq]] mahnıları və havaları &quot;məhəlli nəğmə&quot; adı altında daxil edilirdi. Bu yolla [[Azərbaycan]] musiqisi [[xalq]] arasında yayılır və qorunurdu. Tanınmış bəstəkar [[Əli Səlimi]]nin bəstələdiyi mahnılar 90-cı illərədək bu tayda da ([[Şimali Azərbaycan]]da) anonim qalmışdı. 1979-cu ildən bu tərəfə [[Azərbaycan]] musiqisində bir sıra irəliləyişlər baş vermişdir. Daim sənətkar kimi formalaşmış bəstəkar Əli Səliminin bu illərdə &quot;Fantaziya&quot;, &quot;Elim, günüm, şövkətim&quot;, &quot;Ceyran sevgilim&quot; və s. filmlər üçün bəstələdiyi musiqi əsərləri nəinki [[İran]]da, eləcə də bütün dünyada məşhurlaşdı. Onun &quot;Aman, ayrılıq&quot;, &quot;Sizə salam gətirmişəm&quot; mahnıları bütün dünya [[azərbaycanlılar]]ı arasında çox məşhurdur. Orta musiqi təhilini [[Bakı]]da alan Ə.Səlimi sonralar [[Tehran]] radiosunda işləmiş, [[Təbriz]]də orkestr rəhbəri və musiqişünas olmuşdur. O, 1988-ci ildə İslam Mədəniyyəti və İrşad Nazirliyi tərəfindən [[İran]]ın ən yaxşı bəstəkarı kimi tanınmış, qızıl lövhəyə və medala layiq görülmüşdür.

Güneyli Həsən Ənami Bülbül adına Uluslararası Musiqi Festivalının qaliblərindən biri olub. O, 1999-cu ildə [[Bakı]] Musiqi Akademiyasının III kurs tələbəsi ikən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda &quot;Sevil&quot; operasında baş rolda çıxış edib. Vətənpərvər muğənni [[Araz Elsəs]], [[Almaniya]]da yaşayan və gözəl səsi olan [[Yaqub Zurufçu]] azərbaycanlılar arasında çox populyardır. [[Avropa]] və [[Amerika]]nın bir çox şəhərlərində muhacirət həyatı yaşayan çoxlu cənublu sənətçilər vardır. Onların arasında Ə.Bekkalam, İ.Əhrari bu gün dünyanın sayılan rəssamlardandır.

==== Cənubi Azərbaycan mövzusu [[Şimali Azərbaycan]] musiqisində ====
* ''[[Cahangir Cahangirov]]'' — Demokratik [[Azərbaycan]] himni (şair Etimadın sözlərinə), &quot;Təbrizim&quot; valsı, &quot;Arazın o tayında&quot; vokal-simfonik poeması, &quot;Səttarxan&quot; poeması, &quot;[[Azad (opera)]]&quot; operası.
* ''[[Niyazi]]'' — Mənim Təbrizim (1941, [[Süleyman Rüstəm]]in sözlərinə)
* ''[[Səid Rüstəmov]]'' — [[Təbriz]]
* ''[[Əşrəf Abbasov]]'' — Gələcək gün
* ''İsmayıl Məhəmmədəlizadə'' — &quot;Yaşa Azərbaycan&quot;, &quot;Şanlı Vətən&quot;, &quot;Vətənim&quot;, &quot;Qızılbaş marşı&quot;, &quot;Bu gün&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;&lt;ref&gt;[http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=850 Fəridə Əliyeva. [[Azərbaycan]] musiqisinin cənub səhifəsi. &quot;Musiqi dünyası&quot; jurnalı.]&lt;/ref&gt;

=== Ədəbiyyat ===
XIX [[əsr]]in I yarısında bütün [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında olduğu kimi, onun cənub qolunda da aşıq şeiri və lirik poeziya əsas yeri tuturdu. Nəbati, Heyran xanım, Ə.Qaracadaği, M.Aciz, M.Dilsuz, H.M.Şükuhi, H.R.Sərraf, M.Ə.Ləli, M.Hidəci və başqaları lirik şeirin gözəl nümunələrini yaratmışdır. Ə.Raci və bir çox başqa şairlər lirik şeirlərlə yanaşı, dini mövzulu əsərlər də yazmışlar. M.Xəlxalinin əsərlərində ictimai qüsurlar tənqid edilirdi. XIX əsrin II yarısında maarifçi ədəbiyyat yarandı. Bu dövrdə [[Mirzə Fətəli Axundov|M.F.Axundzadənin]] bilavasitə təsiri ilə dram əsərləri yarandı. M.F.Axundzadənin davamçıları Z.Marağayi və M.Ə.Talıbovun əsərləri (həmçinin [[Türkiyə]]dəki Tənzimat inqilabı, [[Rusiya]]dakı inqilab, [[Təbriz]]dəki xalq hərəkatları) 1905-ci illər inqilabının ideoloci və siyasi cəhətdən hazırlanmasında mühüm rol oynadı.

XX əsrin 20-ci illərində bütün [[İran]] ədəbiyyatında yeniləşmə başlandı. [[İran]]da yeni şerin təməli &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (Ş.Ə.Xiyabaninin rəhbərliyi ilə) qəzetinin ətrafına toplaşan Tağı Rüfət, Cəfər Xamneyi, Şəms Kəsmayi kimi [[Azərbaycan]] şairləri tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla ədəbiyyatın həm forma, həm də məzmununda təcəddüd yaranmış, sərbəst şerin əsası qoyulmuşdur.

[[Mirzə Əli Siqqətülislam|M.Siqqətülislam]], Ə.Səfərov, S.Səlmasi, [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani|Ş.M.Xiyabani]] və başqaları realist demokratik Azərbaycan ədəbiyyatını inkişaf etdirmişlər. Sabir ədəbi məktəbinin görkəmli davamçısı M.Möcüzün, B.Abbaszadənin satirik şeirlərində ictimai eybəcərliklər kəskin tənqid olunurdu. Güney Azərbaycan tarixində Məşrutiə hərəkatı milli istiqlaliyyətin, mübarizə tarixinin başlanğıcıdır. Ş.M.Xiyabani hərəkatı onun başlanmasına təkan verdi. Demokratik ədəbiyyatın yaranması S.C.Pişəvərinin rəhbərlik etdiyi dövrə düşdü. Beləliklə, 1905–1911-ci illərdə Məşrutə ədəbiyyatı, 1917–1920-ci illərdə &quot;[[Təcəddüd]]&quot; (yeniləşmə) ədəbiyyatı, 1945–1946-cı illəridə demokratik ədəbiyyat meydana gəldi. 1978–1979-cu illərin inqilabı ilə Güney Azərbaycanda təzə ab-hava yaranmağa başlasa da o, uzun çəkmədi.

1946-cı ildə Milli hökumət tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Azərbaycan Şairlər və Yazıçılar Cəmiyyəti&quot;nin bir sıra üzvləri sonralar həbs edildi, bir qismi xarici ölkələrə mühacirət etdi, bir hissəsi isə gizli iş şəraitinə keçdi. Təqribən 1960-cı illərə qədər [[Azərbaycan]] mədəni həyatında durğunluq yarandı. 1945-ci ildə çıxan [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]ın &quot;Heydərbabaya salam&quot; poeması bütün Yaxın və Orta Şərq mühitində görkəmli bir ədəbi hadisə kimi qarşılandı. Çağdaş fars şeirlərinin ustadı sayılan M. Şəhriyar öz ədəbi istiqamətini dəyişərək Azərbaycan türkcəsində yazdığı yeni şeirləri ilə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatında yeni ədəbi məktəbin bünövrəsini qoydu.

Şah rejiminin farslaşdırma siyasətinə baxmayaraq, ana dilində ədəbiyyat 1950–1970-ci illərdə inkişafdan qalmamışdır ([[Bulud Qaraçorlu|Səhənd]], Əli Kərimi, Əli Təbrizi, [[Həbib Sahir]], Səbahi, [[Səməd Behrəngi]], Savalan, [[Kərim Məşrutəçi (Sönməz)|Sönməz]], Coşqun, [[Yəhya Şeyda]], [[Piruz Dilənçi]] və b.). Azərbaycan folklorunun toplanması və nəşri sahəsində müəyyən tədqiqi işlər aparılmışdır (S.Behrəngi, M.Fərzanə, S.Cavid, A.Təbrizi, M.Tərbiyət, M.Təbrizi, H.Məmmədzadə, Q.Kəndli, Q.Biqdeli, M.Müsaddıq, M.Mənafi, C.Müciri, Məhəmmədsədiq Hüseyn Məhəmmədzadə ([[Hüseyn Düzgün]]) və başqaları).

1978–1979-cu illər İran islam inqilabından sonra keçən qısa müddət ərzində Azərbaycan türkcəsində onlarla kitab nəşr edilmişdir. Onların bir neçəsi təkrar işıq üzü görmüşdür.

=== Tanınmış şəxsiyyətlər ===
{{Əsas|İran azərbaycanlıları}}
&lt;gallery&gt;
Fayl:Shahbanu of Iran.jpg|[[Fərəh Pəhləvi]]
Fayl:Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar.jpg|[[Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar]]
Fayl:Fətulla mirzə Qovanlı-Qacar.jpg|[[Fətullah mirzə Qovanlı-Qacar]]
Fayl:Bulud Qarachurlu.jpg|[[Bulud Qaraçorlu]]
Fayl:Ali Nazim.jpg|[[Əli Nazim]]
Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|[[Ayətullah Kazım Şəriətmədari]]
Fayl:Məhəmməd Tağı Zehtabı.jpg|[[Zehtabi]]
Fayl:Sattar Khan.jpg|[[Səttar xan]]
Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|[[Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbai]]
Fayl:Məhəmməd Təği Cəfəri.jpg|[[Məhəmməd Tağı Cəfəri]]
Fayl:Bager Khan portriat.jpg|[[Bağır xan]]
&lt;/gallery&gt;

=== Muzeylər ===
Hazırda [[İran]]ın muzey, məscid və şəxsi kolleksiyalarında Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaratdığı minlərlə nadir sənətkarlıq nümunələri mühafizə olunur. Xüsusilə [[Tehranın Arxeologiya Muzeyi]]ndəki eksponatlar-Təbrizdən bir az aralı [[Urmiya gölü]] ətrafında yerləşən Həsənli, Qaratəpə, Zaviyə və s. təpələrdən yaxın vaxtlarda tapılmış abidələr, əşyalar [[Azərbaycan]]ın qədim tarix və mədəniyyətini işıqlandıra bilən qiymətli sənət əsərləridir. Pəhləvi recimi dövründə Cənubi Azərbaycanın mühüm muzeyləri [[Təbriz]], [[Urmiya]], [[Xoy]] və [[Miyandoab]]da idi. İslam inqilabından sonra bir sıra adlar kimi Güney Azərbaycandakı muzeylərin də adları dəyişdirildi və bir neçə yeni muzeylər yaradıldı. Belə ki, 1962-ci ildə Təbrizdə təsis edilmiş &quot;Şərqi Azərbaycan Muzeyi&quot; indi &quot;Azərbaycan Muzeyi&quot; adlanır və bu muzeydə 2.300-ə yaxın nadir tarixi eksponat, milli geyim, təsviri və tətbiqi incəsənət, o cümlədən Əhəd Hüseyni tərəfindən hazırlanmış heykəltaraşlıq nümunələri saxlanılır. Muzeydə Məşrutə inqilabına aid ayrıca bir salon fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, Təbrizdə &quot;Zoologiya&quot; muzeyi də fəaliyyət göstərir. Təbrizdəki Darülfünun Şərqdə ilk universitetlərdən olmuşdur.

== Dili ==
Azərbaycanlılar [[Azərbaycan türkcəsi]]ndə danışmaqdadırlar.&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/46770/Azerbaijan Britanika ensiklopediyası : ''The population consists mainly of Azeri-speaking Turks who use an…'']&lt;/ref&gt; 1888-ci ildə M.H.Rüşdiyyə Təbrizdə yeni tipli məktəb təşkil etmiş, Cənubi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq əlifbanı yeni-sövti üsul ilə türk dili əsasında tədris etməyə başlamış, ana dilində çoxlu dərsliklər yazmışdır. 1926-cı ildən məktəblərdə türk dilində tədris qadağan edilmişdir. Hakim dairələr Təbriz Universitetində Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, sosial-siyası vəziyyəti və s. ilə əlaqəli məsələlərin öyrənilməsinə maneçilik törətmişdir. II dünya müharibəsindən bugünə kimi bütün İran maarif və mədəniyyəti sahəsindəki diqqətəlayiq və yaddaqalan ən mühüm və demokratik işlər Azərbaycan Milli hökumətinə məxsusdur. Belə ki, bu dövrdə onlarca universitet və institut yaradılmışdır. Türk dilində 50-yə yaxın müxtəlif adda qəzet və jurnal, dərslik, bədii-ədəbiyyat nəşr edilmiş, kino-teatrlar tikilmiş, radio stansiyası və radio xəbərləri komitəsi yaradılmış, milli qəhrəmanlara: Səttar xana, Bağır xana, Xiyabaniyə heykəllər ucadılmışdır. Təbriz Universiteti kitabxanası, Milli Kitabxana və &quot;Tərbiyət kitabxanası&quot; Cənubi Azərbaycanın ən böyük kitabxanalarıdır.

Cənubi Azərbaycanda ilk radio stansiyasının əsası 1946-cı ildə [[Azərbaycan]] Milli hökuməti tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci illərdə radio şəbəkələrində türk dilində verilişlərin sayı xeyli azalmışdır. Yalnız Təbriz, Urmiya və Ərdəbil radio şəbəkələrindən qısa verilişlər verilir. Onlarda da, xüsusilə [[Təbriz]] radiosunda səsləndirilən cümlələr ədəbi dilimizdən çox uzaq olub, yarı türk, yarı fars horrasından ibarətdir. Cənubi Azərbaycanda ilk televiziya stansiyası 1972-ci ildə yaradılıb. Verilişlər ciddi nəzarətlə yalnız farsca aparılır. İnqilabdan bugünə kimi keçən müddət də Güney Azərbaycanın radio və televiziya sistemində edilmiş bütün texnoloji yeniləşmə və keyfiyyət dəyişikliklərinə baxmayaraq verilişlərin məzmununda əsaslı dəyişikliklər baş verməmişdir.

== Dini ==
Güney Azərbaycan əhalisinin böyük əksəriyyətini özlərini 12 imamın davamçıları sayan [[Şiə]]lər təşkil edir. Bölgədə bu təriqətin əsası [[Şah İsmayıl Xətai]]nin başçılıq etdiyi [[Qızılbaş]] hərəkatı tərəfindən qoyulmuşdur. Bununla yanaşı [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Heşəcin]] şəhristanı ətrafında, habelə Biləsuvar yaxınlığındakı bir sıra kəndlərdə yaşayan az sayılı [[Sünni]] təriqətli əhali də yaşayır. Onlar, əsasən, [[Şafi]] və [[Hənəfi məzhəbi]]nə mənsubdurlar.

Bölgədə az sayıda [[xristian]] və [[yəhudi]] inancına sahib xalqlarla yanaşı, İbrahimi dinlərdən öncəki ənənəvi inanclara sahib xalqlar da mövcuddur.

== Mətbuat ==
Güney Azərbaycanda mətbuatın əsası ötən əsrdə qoyulmuşdur. Milli hökumətin devrilməsindən 1978–1979-cu illər inqilabına kimi Güney Azərbaycanda ana dilinin mətbuatda işlədilməsi yasaq edilmişdi. Belə ki, göstərilən dövrün müxtəlif illərində Azərbaycanda fars, ingilis və fransız dillərində müxtəlif ideya-siyasi istiqamətli 20-dən artıq qəzet və curnal çap olunsa da türk dilində heç bir mətbuat orqanı mövcud olmamışdır. 1978–1979-cu illər inqilabı ərəfəsində İranda demokratik, o cümlədən türkcə mətbuatın nəşrinə imkan yarandı. İnqilabdan keçən sonrakı illərdə Tehranda, eləcə də Güney Azərbaycanın Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Astara, Miyana, Zəncan, Əhər, Xoy, Maku, Şəbüstər, Muğan, və bu kimi şəhərlərində &quot;Odlar yurdu&quot;, &quot;Çənlibel&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Molla Nəsrəddin&quot;, &quot;Azərbaycan&quot;, &quot;Vətən uğrunda&quot;, &quot;Oxtay&quot;, &quot;Səttar xan bayrağı&quot;, &quot;İrəli&quot;, &quot;Muştuluq&quot;, &quot;Bahari-Azərbaycan&quot;, &quot;Ayəndeyi-Azərbaycan&quot; kimi qəzetlər və &quot;Koroğlu&quot;, &quot;Birlik&quot;, &quot;Azadlıq&quot;, &quot;Qardaşlıq&quot;, &quot;Varlıq&quot;, &quot;Dədə Qorqud&quot;, &quot;İnqilab yolunda&quot;, &quot;Azərbaycan səsi&quot;, &quot;Günəş&quot;, &quot;Ülkər&quot;, &quot;Yeni yol&quot; kimi curnallar çap edilərək yayıldı. Bu mətbuait orqanlarında İran, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətinin sosial-iqtisadi problemlərinə, onların çətinlik və ehtiyaclarını əks etdirən yazılara çox yer verilirdi. Bununla yanaşı, türkcə mətbuat səhifələrində Azərbaycan xalqının tarixi, onun mədəniyyəti, dili və ədəbiyyatının işıqlandırılması və populyarlaşdırılması da əhəmiyyətli yer tuturdu.

=== Qəzet və jurnallar ===
[[İran]]ın yeni hakim dairələrinin İran İslam Respblikası rəhbərliyinin qeyri-fars xalqların milli demokratik hərəkatlarına mənfi münasibəti 1980–1981-ci illərdə türkcə mətbuat orqanlarının, demək olar ki, əksəriyyətinin nəşrinin dayandırılması üçün başlıca səbəblərdən biri oldu. Bütün bu proseslərdə ana dildində öz çapını davam etdirə bilən yeganə curnal Tehrandadır. Cavad Heyətin redaktorluğu ilə çıxan &quot;Varlıq&quot; curnalı idi. Onunla yanaşı &quot;Fəcri-Azərbaycan&quot;, &quot;Ümidi-Zəncan&quot;, &quot;Ərk&quot;, &quot;Ərdəbil&quot;, &quot;Əhrar&quot;, &quot;Keyhan&quot; və bu kimi qəzet və curnallar da nəşr olunmağa başladı. Qeyd edilməlidir ki, həmin nəşrlər iki dildə — fars və türk dillərində çap olunur.

=== Televiziya və radio ===
* [[Səhənd TV]] və [[Səhənd TV|Səhənd Radiosu]]
* [[Savalan TV]] və [[Savalan TV|Radio Savalan]]
* [[Səhər TV]] və [[Səhər TV|İşraq FM]]

== İnzibati bölgü sistemi ==
Cənubi Azərbaycanda azərbaycan dilində danışılır. Azərbaycan cümhuriyyəti öz müstəqilliyini qazandıqdan sonra güneydə azərbaycan dilinin inkişafı daha da sürətlənib. Bunun əsas səbəbi sovetlər birliyinin dağılmasından sonra güneylə quzeyin yaxınlaşmasıdır.
* Kənd: Ölkənin ən kiçik bölgü vahidi
* Rayon: Bir neçə kənd qrupu
* Bölüm: Bir neçə rayon qrupu
* Şəhər: Bir neçə bölgə toplusu
* Bölgə: [[İran]]ın ən böyük inzibati bölgü vahidi və neçə şəhər toplusu. Misal olaraq [[Qərbi Azərbaycan ostanı]], [[Tehran]] bölgəsi (İranda 30 bölgə var)
* Ölkə: [[İran]]

== Etnik tərkibi ==
Cənubi Azərbaycanın etnik tərkibi Türklərdən&lt;ref&gt;http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm&lt;/ref&gt; ibarətdir. Qismən burada farslar, kürdlər, tatlar, talışlar və ermənilər də yaşayırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://guntaytarix.blogspot.com/ Bayrağımız necə olmalıdır?]
* [http://www.azertimes.com/?page_id=2 '''The Azer Times''' — South and North Azerbaijan News]
* [http://southazerbaijan.info/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130517143958/http://southazerbaijan.info/ |date=2013-05-17 }}
* [http://gamoh.org Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı ('''GAMOH''')]
* [http://www.camah.org/ Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı ('''CAMAH''')]
* [http://www.azerbaijanian.com/south-azerbaijan.html South Azerbaijan]
* [http://www.diranish.net/ Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı ('''AMDT''')] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121228152355/http://diranish.net/ |date=2012-12-28 }}
* [http://www.az-isci.info '''Azərbaycan İşçiləri''' — Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı İşçilər Komitəsinin Orqanı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130302225222/http://az-isci.info/ |date=2013-03-02 }}
* [http://www.oyrenci-sesi.info/ '''Güney Azərbaycan Öyrənci Səsi''']
* [http://www.tebrizsesi.com/yeni/ '''Təbriz səsi''' / تبریز سسی]
* [http://www.savalansesi.com/ ADAPP]
* [http://www.gunaz.tv/ Güney Azərbaycan TV]
* [http://express.com.az/second.asp?id=119415 Əhmədinecatın Axilles dabanı…] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618213631/http://express.com.az/second.asp?id=119415 |date=2009-06-18 }}
* [http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 Xalq Cəbhəsi.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130828/http://www.xalqcebhesi.az/news.php?id=5703 |date=2011-07-06 }}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/SANLM_Press_Archive SANLM Press Archive]
* [http://www.diaspora.az/]

== Həmçinin bax ==
* [[Bütöv Azərbaycan]]
* [[CAMAH|Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı]]
* [[GAMOH|Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı]]
* [[Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyası]]
* [[İran karikatura qalmaqalı]]
* [[Piruz Dilənçi]]
* [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]]

{{Azərbaycanlılar}}
{{Cənubi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Cənubi Azərbaycan| ]]
[[Kateqoriya:Qədim coğrafi bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı ərazilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində danışılan ölkə və bölgələr]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Abbasilər xilafətinin tərkibində]]</text>
      <sha1>cvv9w2v9eutepvysuaowoc1nckauosk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ural-Altay dilləri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1864</id>
    <revision>
      <id>6570047</id>
      <parentid>6570021</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:59:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:213.172.85.17|213.172.85.17]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Aldnonymous|Aldnonymous]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="326" xml:space="preserve">'''Ural-Altay dilləri''' — XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində kifayət qədər məşhur olan fərziyyə. Bu fərziyyəyə görə [[Ural dilləri|Ural]] və [[Altay dilləri|Altay]] dillərinin eyni mənşədən olduğu ehtimal edilirdi.

{{dil-qaralama}}

[[Kateqoriya:Ural dilləri]]
[[Kateqoriya:Altay dilləri]]</text>
      <sha1>p70mgve8ecopbwulkqml0s34r7q0chs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gədəbəy rayonu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2518</id>
    <revision>
      <id>6571347</id>
      <parentid>6421946</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:04:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turan Etibaroğlu</username>
        <id>97281</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24468" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = Gədəbəy rayonu
|digər mövzu          = Şəhər
|digər mövzu səhifəsi = Gədəbəy
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = Gədəbəy
|Xəritə            = Gadabay District in Azerbaijan 2021.svg
|Şəkil             = Gədəbəy rayon kollaj.jpg
|Şəklin izahı      = Soldan sağa: Birinci sıra: ''[[Həmşivəng məbədi|Həmşivəng monastırı]], [[Namərdqala]]''&lt;br&gt; İkinci sıra: ''[[Simens körpüləri|Qanlı körpü]], [[Çarekvəng monastırı]]''&lt;br&gt;Üçüncü sıra: ''[[Koroğlu qalası (Gədəbəy)|Koroğlu qalasından]] [[Qalakənd]] kəndinin görünüşü''
|Mərkəzi           = Gədəbəy
|İqtisadiyatı      = Kartofçuluq,heyvandarlıq və taxılçılıq
|Sahəsi            = 1 230&lt;ref name=&quot;az-mil-ens-11&quot;&gt;Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. &quot;Azərbaycan&quot; cildi. Bakı: &quot;Azərbaycan Milli Ensiklopediyası&quot; Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Gədəbəy rayonu |url=http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |access-date=2021-02-16 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306215646/http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 100 400 &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali sıxlığı     = 79
|Avtomobil nömrəsi = 21
|Telefon kodu      = +994 22
|Poçt indeksi      = AZ 2100
|Tərkibi           = 1 şəhər  111 kənd
|Vəzifəli şəxs     = Orxan Mürsəlov
|Vəzifənin adı     = İcra başçısı
|Sayt              = http://gedebey-ih.gov.az/&lt;includeonly&gt;&lt;/includeonly&gt;
|Daxildir=[[Qazax-Tovuz iqtisadi rayonu]]}}

'''Gədəbəy rayonu''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Gədəbəy]] şəhəridir.

== Tarixi ==
Gədəbəy rayonu Azərbaycanın ən qədim insan yaşayış məskənlərindən biridir. Ərazidə olan tarixi mədəniyyət abidələri eramizdan əvvəl 12–7-ci əsrləri əhatə edən [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]]nin bir hissəsi kimi tariximizə daxil olmuşdur.

XIX əsrin ortalarinda Gədəbəy rayonu ərazisində [[mis]] filizi yataqları kəşf edilmiş və 1855–1856-cı illərdə yerli sahibkarlar tərəfindən [[Siemens Qardaşları mis əritmə zavodu|Mis əritmə zavodu]] tikilmişdir. Daha sonra həmin zavod Almaniyanin [[Siemens AG|&quot;Simens&quot; şirkəti]] tərəfindən alınaraq, 1865-ci ildə yenidən qurulmuşdur. &quot;Simens&quot; şirkəti tərəfindən 1883-cü ildə [[Qalakənd]] misəritmə zavodu tikilmiş, 1879-cu ildə Zaqafqaziyada ilk dəfə uzunluğu 28 km olan Gədəbəy-Qalakənd arasında dəmir yolu çəkilmişdir. Bu dəmir yolunda 4 [[lokomotiv]], 33 [[vaqon]] hərəkət etmişdir. Bu gün də həmin yol ilə bağlı salınmiş körpülər tarixi abidə kimi qalmaqdadır. 1883-cü ildə Qalakənd kəndində [[Çar Rusiyası]] ərazisində ilk su elektrik stansiyası tikilmiş, Qalakənd misəritmə zavodunda [[elektroliz]] üsulu ilə mis əridilmişdir. Bu zaman Avtopanın mərkəzi şəhəri London, Paris, Sankt Peterburq şəhərlərində [[kerosin]] lampalarından istifadə olunduğu halda, Gədəbəydə [[elektrik]] işığından istifadə edilirdi. Həmin dövrdə alman alimləri tərəfindən Gədəbəy rayonu ərazisində arxeoloji qazıntı işləri aparılmışdır. Arxeoloji qazıntının nəticələri Almaniyanin &quot;Folker Şpis&quot; elmi nəşriyyatı tərəfindən &quot;Qalakənd&quot; adlı elmi əsər şəklində [[Berlin]]də çap edilmişdir. Əsər Berlin Dövlət muzeyində saxlanılır.

== Gədəbəy toponimi ==
&quot;Gədə&quot; və &quot;bəy&quot; sözlərinin birləşməsidir. Gədəbəy ərazisində qədim türk tayfaları yaşayıb. Kət və bək sözlərindən yaranan coğrafi adlar Orta Asiya türk dövlətlərində də var. Qədim türkcədə &quot;kət&quot; sözünün əks tapdığı həmin yerlərdə, əhalini düşmənlərin qəfil basqınlarından xəbərdar etmək məqsədilə bir çox qarovulxana, keşikçi – gözətçi məntəqələri mövcud olub. Gədəbəy adı ilə bağlı onlarla rəvayət mövcuddur. Alban tarixçisi [[Mxitar Qoş]] &quot;Albaniya xronikası&quot; əsərində (1206-cı il) Gədəbəy əyalətinin adını &quot;Getabey&quot; kimi işlədib. Ehtimal edirlər ki, &quot;Gettabey&quot; sözü sonradan deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəyə çevrilib. Qədim türkcə böyük, qüdrətli adam mənasında işlədilib. Coğrafi relyefinə görə bura qədimdə döyüşkən türk tayfalarının yerləşdiyi ərazi olub. Gədəbəy sözü də buna müvafiq olaraq bədii ədəbiyyatda müraciət olunan şəxs, igid oğlan mənalarını verir. Gədəbəy toponimi qədim türkcə gədə – keşikçi və bək – təpə sözlərindən ibarətdir və &quot;gözətçi təpəsi&quot; deməkdir. Bu ehtimal həqiqətə daha yaxındır. Tarixi mənbəlrədə adı ilk dəfə 12-ci əsrdə çəkilən Gədəbəy qalasının xarabalıqları rayonun Təpəlik sayılan yuxarı hissəsindədir. Başqa bir ehtimala görə isə, Dədəbəy sözü deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəy olub. Orta əsrlərdə bu torpaqların bir hissəsi Atabəy, Şəkərbəy, Gədəbəy – ata və oğulları arasında bölüşdürülüb. Gədəbəy, Atabəyin oğlu olub. Ərazidə indi də Atabəy və Şəkərbəy adlı kəndlər var. Bək – təpə sözü ilə əlaqədar olaraq Gədəbəy oyko-niminin haqqında da danışmaq lazımdır. Gədəbəy qədim türk dillərindən ket – keşik, gözətçi və türk dillərindəki bək – təpə sözlərindən ibarət olub gözətçi (keşikçi) təpəsi mənasını daşıyır.

== Coğrafiyası ==
Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir. Ərazisi [[Şahdağ]] silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir. Ən yüksək zirvələri: Qoşabulaq (3549 m.), Qocadağ (3317 m.) və s.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |access-date=2021-08-09 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306214947/http://mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[Yura]], [[Təbaşir]], [[Paleogen]] və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qara və ağ mərmər yataqları var. Yayı quraq keçən mülayim isti, qışı quraq keçən soyuq və dağlıq [[tundra]] iqlimi üstündür.

Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Axıncaçay]] və [[Zəyəm]] çaylarının yuxarı axını bu rayonun ərazisindədir. [[Şəmkirçay]]ının yuxarı axını rayonun cənub-qərb sərhədindən axır. Qonur dağ-meşə, çimli dağ-çəmən və s. torpaqlar yayılmışdır.

Meşələrin ümumi sahəsi 30,5 min hektardır(1980).Heyvanları: qayakeçisi, cüyür, qonur ayı, canavar və s.Quşlardan tetra, ular,qartal və s. var.

Rayonda ərazisində məşhur [[Qızılca Dövlət Təbiət Yasaqlığı]] və 4 təbii abidə – Qovdu, Gödəkdərə, Qamış və Şamlıq meşə massivləri var. Keçidərəsi yarğanında gözəl bir şəlalə, Keçi- keçi, Cərcə, Cüyür və Ayıbulaqları, eləcə də Çaldaş, Qızılca Narzan, Mor-mor mineral su bulaqları var. Rayonun dağlarında, meşə və dərələrində heyvanat və bitki aləmi çox zəngindir.

=== Relyefi ===
Gədəbəy rayonu [[Kiçik Qafqaz]]ın orta və yüksəklik dağlıq qurşağında yerləşir. Rayon ərazisi [[Şahdağ silsiləsi]]nin şimal yaçacını, [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]][[Dəstəfur|-Dəstəfur]] çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir.&lt;ref&gt;Azərbaycan: Ekoturizm potensialı&lt;/ref&gt;

=== Geoloji quruluşu ===
[[Yura]], Tabaşir,Paleogen və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qranitlə zəngin metamorfik süxur olan gədəbəyit ilk dəfə (1903) Gədəbəy [[Mis]]-kolçedan yatağında öyrənilmişdir.[[Fayl:Gədəbəy Babacançay.jpg|thumb|right|Gədəbəy Babacançay.jpg]]

=== Çayları və su hövzələri ===
Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Mormor]], [[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]],[[Koroğlu]],Şahzadə, narzan, Böyük Bulaq və s. mineral və süfrə [[su]] [[bulaq]]ları ilə zəngindir. Əsas çayları Axımca, Zəyəm, İnəkboğan, mamasan, [[Şəmkir]], Gədəbəy [[Cəhri]] və s.

=== Faunası ===
Qayakeçisi bezoar keçisi, [[cüyür]], [[qonur ayı]], [[canavar]] və s. Quşlardan arıquşaoxşar bığlıca, qaraquş, ispan sərçəsi, daşlıq sərçəsi, qafqaz [[tetra]]sı, qafqaz uları və s. quşlara rast gəlinir.

=== Landşaftı və bioloji müxtəlifliyi ===
Orta dağlıqda kollu və seyrək meşəli çəmənliklər, enliyarpaqlı meşələr yayılmışdır. Meşələrdə [[palıd]], [[fıstıq]], qafqaz [[vələs]]i ağacları üstünlük təşkil edir. Yüksək dağlıq ərazilərdə sübalp və alp çəmənlikləri vardır.

Meşələr burada 2000–2500 m-ə qədər yüksəlir. Yüksək dağlıq meşələrin tərkibi, əsasən şərq palıdı, şərq fıstığı, [[tozağacı]], trautvetter ağcaqayını, buasye [[quşarmudu]], adi meşə gilasından ibarət olur.

Ərazinin subalp binkiləri 1800–2600 m yüksəklikləri əhatə edir. Burada [[qaragilə]], topaçiçək əsmə, şərq nəmgülü, [[adaçayı]], alışan lalə, kəpənəkçiçək, yeddi dilimli acıçiçək, keçiqulağı, iberiya ətirşahı və s.

Alp yüksəkliyinin əsas bitkiləri taxıllar və çil fəsiləsinə aiddir. Bu bitkilər burada alp xalıları yaradır. Alp xalılarının əsas tərkibini qafqaz zirəsi, [[şaxduran]], qayabağayarpağı, çəmən [[yonca]]sı, cil, steven zənciotu, sibbaldia, üçdişli zəngçiçəyi, cinotu təşkil edir.

=== Geoloji təbiət abidələri ===
Ərazinin ən gözəl geoloji təbiət abidələri mənzərəli landşaftlara malik olan [[Axıncaçay]], [[Şəmkirçay]], [[Zəyəmçay]] dərələridir. Digər mənzərəli ərazi İnəkboğançay boyunca uzanan keçidərəsidir. Haçaqaya dağının ətəyində, Şır-şır şəlaləsi vardır.

=== Arxeroloji abidələri ===
[[Xarxar]] kəndində Tunc dövrünə aid müdafiə qalaçası.Slavyanka kəndində Tunc Dövrünə aid müdafiə qalaçaıarı. Maarif kəndində Tunc və dəmir Dödrlərində aid Şıx müdafiə qalası. Söyüdlü kəndi yaxınlığında Tunc dövrünə aid Pirdağ qalası, Kiçik Qaramurad kəndində Dəlmə, sarıdaş müdafiə qalaçaları, Qalakənd kəndində Tunc və Dəmir Dövrlərinə aid Ağsu, Çapığın, Xənalitəpə müdafiə qalaçaları.&lt;ref&gt;Azərbaycan: ekoturizm potensialı. II cild Bakı, 2012 Şərq-Qərb. nəş. s. 298–300&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
{{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}}

== Yaşayış məntəqələri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|[[Gədəbəy]] şəhəri
|-
|[[Söyüdlü]]
|[[Slavyanka]]
|[[Soyuqbulaq]]
|[[Novosaratovka]]
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Alnabat]]
|[[Arıqdam]]
|-
|[[Dəyəqarabulaq]]
|[[Ağamalı]]
|[[Arıqıran]]
|[[Qoşabulaq]]
|[[Şəkərbəy]]
|[[Arısu]]
|[[Ataxal]]
|-
|[[Şınıx (Gədəbəy)|Şınıx]]
|[[Ayıtala (Gədəbəy)|Ayıtala]]
|[[Bəydəmirli]]
|[[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]
|[[Böyük Qaramurad]]
|[[Cəfərli (Gədəbəy)|Cəfərli]]
|[[Çiçəkli (Gədəbəy)|Çiçəkli]]
|-
|[[Cücanlı]]
|[[Çanaqçı (Gədəbəy)|Çanaqçı]]
|[[Çalburun]]
|[[Çaldaş (Gədəbəy)|Çaldaş]]
|[[Çaykənd (Gədəbəy)|Çaykənd]]
|[[Çay Rəsullu]]
|[[Çobankənd]]
|-
|[[Daryurd]]
|[[Daşbulaq (Gədəbəy)|Daşbulaq]]
|[[Göyəli]]
|[[Dəyirmandağ]]
|[[Qızıltorpaq]]
|[[Dördlər (Gədəbəy)|Dördlər]]
|[[Düz Rəsullu]]
|-
|[[Düzyurd]]
|[[Əmir]]
|[[Əlinağılar]]
|[[Əmiraslanlı]]
|[[Ərtəpə]]
|[[Əyridərə]]
|[[Əyrivəng (Gədəbəy)|Əyrivəng]]
|-
|[[Fərzalı]]
|[[Gərgər (Gədəbəy)|Gərgər]]
|[[Gərməşöylü]]
|[[Gödəkdərə]]
|[[Göyəlli]]
|[[Göyəmli]]
|[[Gülallı]]
|-
|[[Günəşli (Gədəbəy)|Günəşli]]
|[[Hacıalılar (Gədəbəy)|Hacıalılar]]
|[[Hacıələkbərli]]
|[[Hacılar (Gədəbəy)|Hacılar]]
|[[Heriknaz]]
|[[Heydərli (Gədəbəy)|Heydərli]]
|[[İnəkboğan]]
|-
|[[İsalı]]
|[[Kələman]]
|[[Kərimli (Gədəbəy)|Kərimli]]
|[[Kəsəmən (Gədəbəy)|Kəsəmən]]
|[[Kiçik Qaramurad]]
|[[Köhnəkənd (Gədəbəy)|Köhnəkənd]]
|[[Köhnəqışlaq (Gədəbəy)|Köhnəqışlaq]]
|-
|[[Kollu (Gədəbəy)|Kollu]]
|[[Qalakənd]]
|[[Qarabulaq (Gədəbəy)|Qarabulaq]]
|[[Qaradağ (Gədəbəy)|Qaradağ]]
|[[Qaraməmmədli (Gədəbəy)|Qaraməmmədli]]
|[[Qaravəlilər]]
|[[Qaravultomba]]
|-
|[[Qarıkənd]]
|[[Qasımağalı]]
|[[Qasımlı (Gədəbəy)|Qasımlı]]
|[[Qızılqaya (Gədəbəy)|Qızılqaya]]
|[[Qozqaralı]]
|[[Qurudərə]]
|[[Leşkər]]
|-
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Maarif (Gədəbəy)|Maarif]]
|[[Məmmədcəfərli]]
|[[Mormor]]
|[[Moruxlu]]
|[[Motudərə]]
|[[Musayal]]
|-
|[[Nağılar (Gədəbəy)|Nağılar]]
|[[Nərimankənd (Gədəbəy)|Nərimankənd]]
|[[Novoivanovka]]
|[[Parakənd (Gədəbəy)|Parakənd]]
|[[Pərizamanlı]]
|[[Pirbulaq (Gədəbəy)|Pirbulaq]]
|[[Plankənd]]
|-
|[[Poladlı (Gədəbəy)|Poladlı]]
|[[Rəhimli (Gədəbəy)|Rəhimli]]
|[[Rəmə]]
|[[Xarxar]]
|[[Samanlıq]]
|[[Sarıhəsənli]]
|[[Sarıköynək]]
|-
|[[Səbətkeçməz]]
|[[Sonalar]]
|[[Şahdağ (Gədəbəy)|Şahdağ]]
|[[Təkyemişan]]
|[[Tərsyer]]
|[[Toplar]]
|[[Totuqlu]]
|-
|[[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]]
|[[Yaqublu (Gədəbəy)|Yaqublu]]
|[[Yenikənd (Gədəbəy)|Yenikənd]]
|[[Zamanlı (Gədəbəy)|Zamanlı]]
|[[Zəhmətkənd]]
|
|
|
|}

== İqtisadiyyat ==
Təsərrüfatı əsasən kənd təsərrüfatından ibarətdir. İqtisadiyyatında kartofçuluq, heyvandarlıq və taxılçılıq əsas yer tutur. Rayonda kəşf edilmiş (1849) mis filizi əsasında yaradılan (1855–1956) Gədəbəy misəritmə zavodu və Qalakənd (1883) mis əritmə zavodu mövcuddur.

Azərbaycanda ilk su elektrik stansiyasi 1880-ci ildə ve ilk 29 km-lik dəmiryolu 1879-cu ildə bu rayonda tikilmişdir. Bu yaxınlarda rayon ərazisində qızıl yataqları kəşf olunub və istismarı başlamaq üzrədir. Məşhur Simens qardaşları bu rayonda mis mədənlərinin istismarından külli miqdarda gəlir əldə etmişlər. İndi qızıl yataqları kəşf olunduqdan sonra bəziləri bu fikirdədi ki, Simens qardaşları Gədəbəydən mis adıyla qızıl çıxardıblar. [[Şəmkir çayı]]nda balıq tutmaq üçün yaxşı şərait var. Qalakənd kəndinin yaxınlığında balıqçılıq təsərrüfatı fəaliyyət göstərir.

== Mədəniyyət ==
Rayonda 86 ümumtəhsil məktəbi (16 ibtidai, 28 doqquz illik,42 orta), 1 texniki peşə məktəbi var. Həmçinin rayonda 13 mədəniyyət evi, 26 klub, 67 kitabxana, 39 kinoqurğu var. Rayonun mərkəzində 5 min nəfərlik stadion var. Rayonda 325 çarpayılıq 10 xəstəxana, 36 feldşer-mama məntəqəsi, sanitariya-epidemioloji stansiya, 75 həkim, 298 orta tibb işçisi var (1980).

&quot;Gədəbəy dəfinələri&quot; adı ilə məşhur olan, içərisində müxtəlif qiymətli əşyalar, gümüş sikkələr, ev müxəlləfatı, boyunbağılar və bəzək əşyaları olan qədim küplər tapılmışdır. Şah Təhmasibin hakimiyyətdə olduğu dövrdə (1524–1576-cı illər) zərb edilmiş sikkələr [[Gəncə]]də, [[Təbriz]]də, [[Şirvan]]da və [[Ərdəbil]]də dövriyyədə olurdu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy dəfinələri |url=http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |access-date=2009-11-12 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305021900/http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Rayonda xalq sənətlərindən əl ilə tikmə, xalçaçılıq, ağac və metal üzərində oyma peşələri qorunub saxlanmışdır.

Rayonda aşıq sənətinin özünə məxsus yeri var. [[İsfəndiyar Rüstəmov]], [[Miskinli Vəli]], [[Nemət Qasımlı]], [[Ulduz Sönməz]], [[Fəzail Miskinli]] , Dəmir Gədəbəyli və bir sira başqa tanınmış aşıq musiqisin ustad sənətkarları Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur.

== Memarlıq abidələri ==
{{Əsas|Gədəbəy abidələri}}
Memarlıq abidələrindən [[Söyüdlü (Gədəbəy)|Söyüdlü kəndi]]ndə ([[Şəmkirçay]]ının üstündə) [[Namərdqala|Namərdqala / Qız qalası]] (9-cu əsr) və [[Çarekvəng monastırı]] , [[Novosaratovka|Novosaratovka kəndi]]ndə məbəd (1535), [[Qalakənd|Qalakənd kəndi]]ndə [[Koroğlu qalası]] (16 cı əsr), [[Böyük Qaramurad|Böyük Qaramurad kəndi]]ndə qala (1634), [[Dikdaş|Dikdaş kəndi]] ərazisində (Bayram dərəsində) alban kilsəsi və [[Həmşivəng məbədi]], [[Çaldaş|Çaldaş kəndi]]ndə [[Çaldaş məbədi]], [[Səbətkeçməz|Səbətkeçməz kəndi]]ndə üç körpü (19 cu əsr), və s. qalmışdır.

Gədəbəy rayonu ərazisindəki abidələr Azərbaycan tarixinə [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]] adı ilə daxil olmuş mədəniyyətin tərkib hissələridir. Burada tunc dövrünün sonuna aid siklopik tikililər, Böyükqala qalası, Qalakənd qalası (XVI əsr), Qız qalası (Onu Namərd-qala da adlandırırlar, IX əsr), XIX əsrdə tikilmiş tağlı körpü var.

== Qarabağ savaşı dövründə ==
Ümumilikdə Gədəbəy rayonu [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə 200-dən çox şəhid vermişdir. [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən 1992-ci ilin avqustun 8-də rayonun iki kəndi, [[Motudərə]] və [[Qasımağalı|Qasımağalı kənd]]ləri, o cümlədən 78 yaşayış evi, 1 məktəb və 2 tibb məntəqəsi yandırılmışdır. Hazırda həmin kəndlərdə məktəb və tibb məntəqəsi, 17 yaşayış evi bərpa olunmuş, digər yaşayış evlərinin bərpası davam etdirilir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy rayonu |url=http://azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |access-date=2011-11-19 |archive-date=2017-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202035348/http://www.azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Ermənistan ordusu rayon ərazisində yerləşən [[Başkənd]]dən Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini və Tovuz rayonunun bəzi kəndlərini atəş altında saxlamaq üçün istifadə edirdi.

1992-ci ilin yayında [[Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusu]] Gədəbəy rayonuna Ermənistan tərəfdən hücuma keçdi. Məqsəd [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]in anklav vəziyyətindən çıxarılaraq Ermənistanla birləşdirilməsi idi. Lakin [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]]nun hissələrinin, xüsusən yerli və [[Tovuz rayonu]]ndan olan könüllülərin keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatı nəticəsində Başkənd işğalçılardan azad edilib.

=== 2010-cu il təxribat cəhdi ===
2010-cu il sentyabrın 11-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgərləri tərəfindən Gədəbəy rayonunun [[Zamanlı|Zamanlı kəndi]] ərazisində təxribat törətməyə çalışan Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşı Manvel Sarıbekyan tutulmuşdur. Daha sonrakı araşdırmalar nəticəsindən məlum olmuşdur ki, Manvel Sarıbekyan Azərbaycan tərəfinə kənd məktəbini partlatmaq üçün keçib.&lt;ref&gt;[http://www.interfax.az/az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=58307&amp;Itemid=9 Ermənilər Azərbaycanda məktəbi partlatmaq istəyiblər]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Görkəmli şəxslər ==
* [[Nurəddin Rzayev]] – əməkdar elm xadimi, professor
* [[Mikayıl Xıdırzadə]] — Azərbaycanın görkəmli riyaziyyatçı alimi, Bakı Dövlət universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı
* [[Tokay Hüseynov]] — [[AMEA Biofizika İnstitutu]], Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, [[biologiya]] [[elmlər doktoru|elmləri doktoru]], [[professor]].
* [[Tofiq Köçərli]] – [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Firudin Köçərli]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Qoşqar Əhmədov]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın müxbir üzvü.
* [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının muxbir uzvu, Azərbaycan Milli Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezdenti vəzifəsini 3 ay icra etmiş şəxs, sabiq millət vəkili
* [[İlyas Tapdıq]] — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan komsomolu mükafatı laureatı (1972).
* [[Xəlil İsmayılov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar mədəniyyət işçisi.
* [[Sabir Məmmədli]] — siyasi elmlər doktoru, könüllülər taborunun komandiri.
* [[Mehdi Quliyev]] — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
* [[Məzahir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Aytəkin Məmmədov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İsgəndər Aznaurov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Cahangir Rüstəmov (polkovnik)|Cahangir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, alay komandiri.
* [[Cəfər İbrahimov]] — tarix elmləri doktoru, professor.
* [[Cəmil Əhmədli]] — fəlsəfə elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi.
* [[Mahmud Rüstəmov]] — kimya elmləri doktoru, professor.
* [[Rafiq Məmmədhəsənov]] — tibb elmləri doktoru (1990), Əməkdar elm xadimi (2000), [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] təltifçisi (2010), millət vəkili (2006 və 2010).
* [[Qara Məşədiyev]] — dilçi alim, Filologiya elmləri doktoru, professor.
* [[Sahib Əliyev]] — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, kimya elmləri doktoru.
* [[Rüfət Aslanlı]] — Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Qiymətli Kağızlar Üzrə Dövlət Komitəsinin sədri.
* [[Nazim Məmmədov (iqtisadçı)|Nazim Məmmədov]] — iqtisadçı, iş adamı, keçmiş millət vəkili (2005–2010).
* [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] — Əməkdar artist, rejissor, ssenarist.
* [[Miskinli Vəli]] — aşıq.
* [[Elbəy Aslanov]] — alim, mexanika riyaziyyat elmləri doktoru.
* [[Mirzə Sadıxov]] — SSRİ Dövlət mukafatı laureatı, akademik.
* [[Haqverdi Cəfərov]] — biologiya elmlər doktoru, professor, &quot;Əməkdə fərqlənmə&quot;, &quot;Şərəfli əmək nişanı&quot;, ÜXTN-nin medalı laureatı.
* [[Tofiq Rəsulov]] — fəlsəfə elmləri namizədi, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi.
* [[Dəmir Gədəbəyli]] — şair, filologiya elmləri doktoru, professor.

== Şəkillər ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Gədəbəy3.jpg|Gədəbəy rayonunun doğası
Fayl:Namerdgala fortress.jpg|[[Namərdqala]]
Fayl:Çarekvəng 1.jpg|[[Çarekvəng monastırı]]nın qalıqları
Fayl:Gədəbəy Qala kəndi1.jpg|[[Qalakənd]]dən bir gözəl görüntü
Fayl:Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi.jpg|[[Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi]]
Fayl:Chaldash Bridge.jpg|Qanlı körpü
Fayl:Əyrivəng 1.jpg|Əyrivəng kilsəsinin qalıqları
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın inzibati bölgüsü]]

== İstinadlar ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Gadabay Rayon}}
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gedebey-ih.gov.az/ Gədəbəy rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti]

{{Gədəbəy rayonunun yaşayış məntəqələri}}{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

[[Kateqoriya:Gədəbəy rayonu| ]]
{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>7jcelohvy4s2bv9nv2akc0rwhec940j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571555</id>
      <parentid>6571347</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:58:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24472" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = Gədəbəy rayonu
|digər mövzu          = Şəhər
|digər mövzu səhifəsi = Gədəbəy
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = Gədəbəy
|Xəritə            = Gadabay District in Azerbaijan 2021.svg
|Şəkil             = Gədəbəy rayon kollaj.jpg
|Şəklin izahı      = Soldan sağa: Birinci sıra: ''[[Həmşivəng məbədi|Həmşivəng monastırı]], [[Namərdqala]]''&lt;br&gt; İkinci sıra: ''[[Simens körpüləri|Qanlı körpü]], [[Çarekvəng monastırı]]''&lt;br&gt;Üçüncü sıra: ''[[Koroğlu qalası (Gədəbəy)|Koroğlu qalasından]] [[Qalakənd]] kəndinin görünüşü''
|Mərkəzi           = Gədəbəy
|İqtisadiyatı      = Kartofçuluq,heyvandarlıq və taxılçılıq
|Sahəsi            = 1 230&lt;ref name=&quot;az-mil-ens-11&quot;&gt;Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. &quot;Azərbaycan&quot; cildi. Bakı: &quot;Azərbaycan Milli Ensiklopediyası&quot; Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Gədəbəy rayonu |url=http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |access-date=2021-02-16 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306215646/http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 100 400 &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali sıxlığı     = 79
|Avtomobil nömrəsi = 21
|Telefon kodu      = +994 22
|Poçt indeksi      = AZ 2100
|Tərkibi           = 1 şəhər  111 kənd
|Vəzifəli şəxs     = [[Orxan Mürsəlov]]
|Vəzifənin adı     = İcra başçısı
|Sayt              = http://gedebey-ih.gov.az/&lt;includeonly&gt;&lt;/includeonly&gt;
|Daxildir=[[Qazax-Tovuz iqtisadi rayonu]]}}

'''Gədəbəy rayonu''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Gədəbəy]] şəhəridir.

== Tarixi ==
Gədəbəy rayonu Azərbaycanın ən qədim insan yaşayış məskənlərindən biridir. Ərazidə olan tarixi mədəniyyət abidələri eramizdan əvvəl 12–7-ci əsrləri əhatə edən [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]]nin bir hissəsi kimi tariximizə daxil olmuşdur.

XIX əsrin ortalarinda Gədəbəy rayonu ərazisində [[mis]] filizi yataqları kəşf edilmiş və 1855–1856-cı illərdə yerli sahibkarlar tərəfindən [[Siemens Qardaşları mis əritmə zavodu|Mis əritmə zavodu]] tikilmişdir. Daha sonra həmin zavod Almaniyanin [[Siemens AG|&quot;Simens&quot; şirkəti]] tərəfindən alınaraq, 1865-ci ildə yenidən qurulmuşdur. &quot;Simens&quot; şirkəti tərəfindən 1883-cü ildə [[Qalakənd]] misəritmə zavodu tikilmiş, 1879-cu ildə Zaqafqaziyada ilk dəfə uzunluğu 28 km olan Gədəbəy-Qalakənd arasında dəmir yolu çəkilmişdir. Bu dəmir yolunda 4 [[lokomotiv]], 33 [[vaqon]] hərəkət etmişdir. Bu gün də həmin yol ilə bağlı salınmiş körpülər tarixi abidə kimi qalmaqdadır. 1883-cü ildə Qalakənd kəndində [[Çar Rusiyası]] ərazisində ilk su elektrik stansiyası tikilmiş, Qalakənd misəritmə zavodunda [[elektroliz]] üsulu ilə mis əridilmişdir. Bu zaman Avtopanın mərkəzi şəhəri London, Paris, Sankt Peterburq şəhərlərində [[kerosin]] lampalarından istifadə olunduğu halda, Gədəbəydə [[elektrik]] işığından istifadə edilirdi. Həmin dövrdə alman alimləri tərəfindən Gədəbəy rayonu ərazisində arxeoloji qazıntı işləri aparılmışdır. Arxeoloji qazıntının nəticələri Almaniyanin &quot;Folker Şpis&quot; elmi nəşriyyatı tərəfindən &quot;Qalakənd&quot; adlı elmi əsər şəklində [[Berlin]]də çap edilmişdir. Əsər Berlin Dövlət muzeyində saxlanılır.

== Gədəbəy toponimi ==
&quot;Gədə&quot; və &quot;bəy&quot; sözlərinin birləşməsidir. Gədəbəy ərazisində qədim türk tayfaları yaşayıb. Kət və bək sözlərindən yaranan coğrafi adlar Orta Asiya türk dövlətlərində də var. Qədim türkcədə &quot;kət&quot; sözünün əks tapdığı həmin yerlərdə, əhalini düşmənlərin qəfil basqınlarından xəbərdar etmək məqsədilə bir çox qarovulxana, keşikçi – gözətçi məntəqələri mövcud olub. Gədəbəy adı ilə bağlı onlarla rəvayət mövcuddur. Alban tarixçisi [[Mxitar Qoş]] &quot;Albaniya xronikası&quot; əsərində (1206-cı il) Gədəbəy əyalətinin adını &quot;Getabey&quot; kimi işlədib. Ehtimal edirlər ki, &quot;Gettabey&quot; sözü sonradan deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəyə çevrilib. Qədim türkcə böyük, qüdrətli adam mənasında işlədilib. Coğrafi relyefinə görə bura qədimdə döyüşkən türk tayfalarının yerləşdiyi ərazi olub. Gədəbəy sözü də buna müvafiq olaraq bədii ədəbiyyatda müraciət olunan şəxs, igid oğlan mənalarını verir. Gədəbəy toponimi qədim türkcə gədə – keşikçi və bək – təpə sözlərindən ibarətdir və &quot;gözətçi təpəsi&quot; deməkdir. Bu ehtimal həqiqətə daha yaxındır. Tarixi mənbəlrədə adı ilk dəfə 12-ci əsrdə çəkilən Gədəbəy qalasının xarabalıqları rayonun Təpəlik sayılan yuxarı hissəsindədir. Başqa bir ehtimala görə isə, Dədəbəy sözü deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəy olub. Orta əsrlərdə bu torpaqların bir hissəsi Atabəy, Şəkərbəy, Gədəbəy – ata və oğulları arasında bölüşdürülüb. Gədəbəy, Atabəyin oğlu olub. Ərazidə indi də Atabəy və Şəkərbəy adlı kəndlər var. Bək – təpə sözü ilə əlaqədar olaraq Gədəbəy oyko-niminin haqqında da danışmaq lazımdır. Gədəbəy qədim türk dillərindən ket – keşik, gözətçi və türk dillərindəki bək – təpə sözlərindən ibarət olub gözətçi (keşikçi) təpəsi mənasını daşıyır.

== Coğrafiyası ==
Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir. Ərazisi [[Şahdağ]] silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir. Ən yüksək zirvələri: Qoşabulaq (3549 m.), Qocadağ (3317 m.) və s.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |access-date=2021-08-09 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306214947/http://mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[Yura]], [[Təbaşir]], [[Paleogen]] və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qara və ağ mərmər yataqları var. Yayı quraq keçən mülayim isti, qışı quraq keçən soyuq və dağlıq [[tundra]] iqlimi üstündür.

Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Axıncaçay]] və [[Zəyəm]] çaylarının yuxarı axını bu rayonun ərazisindədir. [[Şəmkirçay]]ının yuxarı axını rayonun cənub-qərb sərhədindən axır. Qonur dağ-meşə, çimli dağ-çəmən və s. torpaqlar yayılmışdır.

Meşələrin ümumi sahəsi 30,5 min hektardır(1980).Heyvanları: qayakeçisi, cüyür, qonur ayı, canavar və s.Quşlardan tetra, ular,qartal və s. var.

Rayonda ərazisində məşhur [[Qızılca Dövlət Təbiət Yasaqlığı]] və 4 təbii abidə – Qovdu, Gödəkdərə, Qamış və Şamlıq meşə massivləri var. Keçidərəsi yarğanında gözəl bir şəlalə, Keçi- keçi, Cərcə, Cüyür və Ayıbulaqları, eləcə də Çaldaş, Qızılca Narzan, Mor-mor mineral su bulaqları var. Rayonun dağlarında, meşə və dərələrində heyvanat və bitki aləmi çox zəngindir.

=== Relyefi ===
Gədəbəy rayonu [[Kiçik Qafqaz]]ın orta və yüksəklik dağlıq qurşağında yerləşir. Rayon ərazisi [[Şahdağ silsiləsi]]nin şimal yaçacını, [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]][[Dəstəfur|-Dəstəfur]] çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir.&lt;ref&gt;Azərbaycan: Ekoturizm potensialı&lt;/ref&gt;

=== Geoloji quruluşu ===
[[Yura]], Tabaşir,Paleogen və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qranitlə zəngin metamorfik süxur olan gədəbəyit ilk dəfə (1903) Gədəbəy [[Mis]]-kolçedan yatağında öyrənilmişdir.[[Fayl:Gədəbəy Babacançay.jpg|thumb|right|Gədəbəy Babacançay.jpg]]

=== Çayları və su hövzələri ===
Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Mormor]], [[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]],[[Koroğlu]],Şahzadə, narzan, Böyük Bulaq və s. mineral və süfrə [[su]] [[bulaq]]ları ilə zəngindir. Əsas çayları Axımca, Zəyəm, İnəkboğan, mamasan, [[Şəmkir]], Gədəbəy [[Cəhri]] və s.

=== Faunası ===
Qayakeçisi bezoar keçisi, [[cüyür]], [[qonur ayı]], [[canavar]] və s. Quşlardan arıquşaoxşar bığlıca, qaraquş, ispan sərçəsi, daşlıq sərçəsi, qafqaz [[tetra]]sı, qafqaz uları və s. quşlara rast gəlinir.

=== Landşaftı və bioloji müxtəlifliyi ===
Orta dağlıqda kollu və seyrək meşəli çəmənliklər, enliyarpaqlı meşələr yayılmışdır. Meşələrdə [[palıd]], [[fıstıq]], qafqaz [[vələs]]i ağacları üstünlük təşkil edir. Yüksək dağlıq ərazilərdə sübalp və alp çəmənlikləri vardır.

Meşələr burada 2000–2500 m-ə qədər yüksəlir. Yüksək dağlıq meşələrin tərkibi, əsasən şərq palıdı, şərq fıstığı, [[tozağacı]], trautvetter ağcaqayını, buasye [[quşarmudu]], adi meşə gilasından ibarət olur.

Ərazinin subalp binkiləri 1800–2600 m yüksəklikləri əhatə edir. Burada [[qaragilə]], topaçiçək əsmə, şərq nəmgülü, [[adaçayı]], alışan lalə, kəpənəkçiçək, yeddi dilimli acıçiçək, keçiqulağı, iberiya ətirşahı və s.

Alp yüksəkliyinin əsas bitkiləri taxıllar və çil fəsiləsinə aiddir. Bu bitkilər burada alp xalıları yaradır. Alp xalılarının əsas tərkibini qafqaz zirəsi, [[şaxduran]], qayabağayarpağı, çəmən [[yonca]]sı, cil, steven zənciotu, sibbaldia, üçdişli zəngçiçəyi, cinotu təşkil edir.

=== Geoloji təbiət abidələri ===
Ərazinin ən gözəl geoloji təbiət abidələri mənzərəli landşaftlara malik olan [[Axıncaçay]], [[Şəmkirçay]], [[Zəyəmçay]] dərələridir. Digər mənzərəli ərazi İnəkboğançay boyunca uzanan keçidərəsidir. Haçaqaya dağının ətəyində, Şır-şır şəlaləsi vardır.

=== Arxeroloji abidələri ===
[[Xarxar]] kəndində Tunc dövrünə aid müdafiə qalaçası.Slavyanka kəndində Tunc Dövrünə aid müdafiə qalaçaıarı. Maarif kəndində Tunc və dəmir Dödrlərində aid Şıx müdafiə qalası. Söyüdlü kəndi yaxınlığında Tunc dövrünə aid Pirdağ qalası, Kiçik Qaramurad kəndində Dəlmə, sarıdaş müdafiə qalaçaları, Qalakənd kəndində Tunc və Dəmir Dövrlərinə aid Ağsu, Çapığın, Xənalitəpə müdafiə qalaçaları.&lt;ref&gt;Azərbaycan: ekoturizm potensialı. II cild Bakı, 2012 Şərq-Qərb. nəş. s. 298–300&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
{{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}}

== Yaşayış məntəqələri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|[[Gədəbəy]] şəhəri
|-
|[[Söyüdlü]]
|[[Slavyanka]]
|[[Soyuqbulaq]]
|[[Novosaratovka]]
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Alnabat]]
|[[Arıqdam]]
|-
|[[Dəyəqarabulaq]]
|[[Ağamalı]]
|[[Arıqıran]]
|[[Qoşabulaq]]
|[[Şəkərbəy]]
|[[Arısu]]
|[[Ataxal]]
|-
|[[Şınıx (Gədəbəy)|Şınıx]]
|[[Ayıtala (Gədəbəy)|Ayıtala]]
|[[Bəydəmirli]]
|[[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]
|[[Böyük Qaramurad]]
|[[Cəfərli (Gədəbəy)|Cəfərli]]
|[[Çiçəkli (Gədəbəy)|Çiçəkli]]
|-
|[[Cücanlı]]
|[[Çanaqçı (Gədəbəy)|Çanaqçı]]
|[[Çalburun]]
|[[Çaldaş (Gədəbəy)|Çaldaş]]
|[[Çaykənd (Gədəbəy)|Çaykənd]]
|[[Çay Rəsullu]]
|[[Çobankənd]]
|-
|[[Daryurd]]
|[[Daşbulaq (Gədəbəy)|Daşbulaq]]
|[[Göyəli]]
|[[Dəyirmandağ]]
|[[Qızıltorpaq]]
|[[Dördlər (Gədəbəy)|Dördlər]]
|[[Düz Rəsullu]]
|-
|[[Düzyurd]]
|[[Əmir]]
|[[Əlinağılar]]
|[[Əmiraslanlı]]
|[[Ərtəpə]]
|[[Əyridərə]]
|[[Əyrivəng (Gədəbəy)|Əyrivəng]]
|-
|[[Fərzalı]]
|[[Gərgər (Gədəbəy)|Gərgər]]
|[[Gərməşöylü]]
|[[Gödəkdərə]]
|[[Göyəlli]]
|[[Göyəmli]]
|[[Gülallı]]
|-
|[[Günəşli (Gədəbəy)|Günəşli]]
|[[Hacıalılar (Gədəbəy)|Hacıalılar]]
|[[Hacıələkbərli]]
|[[Hacılar (Gədəbəy)|Hacılar]]
|[[Heriknaz]]
|[[Heydərli (Gədəbəy)|Heydərli]]
|[[İnəkboğan]]
|-
|[[İsalı]]
|[[Kələman]]
|[[Kərimli (Gədəbəy)|Kərimli]]
|[[Kəsəmən (Gədəbəy)|Kəsəmən]]
|[[Kiçik Qaramurad]]
|[[Köhnəkənd (Gədəbəy)|Köhnəkənd]]
|[[Köhnəqışlaq (Gədəbəy)|Köhnəqışlaq]]
|-
|[[Kollu (Gədəbəy)|Kollu]]
|[[Qalakənd]]
|[[Qarabulaq (Gədəbəy)|Qarabulaq]]
|[[Qaradağ (Gədəbəy)|Qaradağ]]
|[[Qaraməmmədli (Gədəbəy)|Qaraməmmədli]]
|[[Qaravəlilər]]
|[[Qaravultomba]]
|-
|[[Qarıkənd]]
|[[Qasımağalı]]
|[[Qasımlı (Gədəbəy)|Qasımlı]]
|[[Qızılqaya (Gədəbəy)|Qızılqaya]]
|[[Qozqaralı]]
|[[Qurudərə]]
|[[Leşkər]]
|-
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Maarif (Gədəbəy)|Maarif]]
|[[Məmmədcəfərli]]
|[[Mormor]]
|[[Moruxlu]]
|[[Motudərə]]
|[[Musayal]]
|-
|[[Nağılar (Gədəbəy)|Nağılar]]
|[[Nərimankənd (Gədəbəy)|Nərimankənd]]
|[[Novoivanovka]]
|[[Parakənd (Gədəbəy)|Parakənd]]
|[[Pərizamanlı]]
|[[Pirbulaq (Gədəbəy)|Pirbulaq]]
|[[Plankənd]]
|-
|[[Poladlı (Gədəbəy)|Poladlı]]
|[[Rəhimli (Gədəbəy)|Rəhimli]]
|[[Rəmə]]
|[[Xarxar]]
|[[Samanlıq]]
|[[Sarıhəsənli]]
|[[Sarıköynək]]
|-
|[[Səbətkeçməz]]
|[[Sonalar]]
|[[Şahdağ (Gədəbəy)|Şahdağ]]
|[[Təkyemişan]]
|[[Tərsyer]]
|[[Toplar]]
|[[Totuqlu]]
|-
|[[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]]
|[[Yaqublu (Gədəbəy)|Yaqublu]]
|[[Yenikənd (Gədəbəy)|Yenikənd]]
|[[Zamanlı (Gədəbəy)|Zamanlı]]
|[[Zəhmətkənd]]
|
|
|
|}

== İqtisadiyyat ==
Təsərrüfatı əsasən kənd təsərrüfatından ibarətdir. İqtisadiyyatında kartofçuluq, heyvandarlıq və taxılçılıq əsas yer tutur. Rayonda kəşf edilmiş (1849) mis filizi əsasında yaradılan (1855–1956) Gədəbəy misəritmə zavodu və Qalakənd (1883) mis əritmə zavodu mövcuddur.

Azərbaycanda ilk su elektrik stansiyasi 1880-ci ildə ve ilk 29 km-lik dəmiryolu 1879-cu ildə bu rayonda tikilmişdir. Bu yaxınlarda rayon ərazisində qızıl yataqları kəşf olunub və istismarı başlamaq üzrədir. Məşhur Simens qardaşları bu rayonda mis mədənlərinin istismarından külli miqdarda gəlir əldə etmişlər. İndi qızıl yataqları kəşf olunduqdan sonra bəziləri bu fikirdədi ki, Simens qardaşları Gədəbəydən mis adıyla qızıl çıxardıblar. [[Şəmkir çayı]]nda balıq tutmaq üçün yaxşı şərait var. Qalakənd kəndinin yaxınlığında balıqçılıq təsərrüfatı fəaliyyət göstərir.

== Mədəniyyət ==
Rayonda 86 ümumtəhsil məktəbi (16 ibtidai, 28 doqquz illik,42 orta), 1 texniki peşə məktəbi var. Həmçinin rayonda 13 mədəniyyət evi, 26 klub, 67 kitabxana, 39 kinoqurğu var. Rayonun mərkəzində 5 min nəfərlik stadion var. Rayonda 325 çarpayılıq 10 xəstəxana, 36 feldşer-mama məntəqəsi, sanitariya-epidemioloji stansiya, 75 həkim, 298 orta tibb işçisi var (1980).

&quot;Gədəbəy dəfinələri&quot; adı ilə məşhur olan, içərisində müxtəlif qiymətli əşyalar, gümüş sikkələr, ev müxəlləfatı, boyunbağılar və bəzək əşyaları olan qədim küplər tapılmışdır. Şah Təhmasibin hakimiyyətdə olduğu dövrdə (1524–1576-cı illər) zərb edilmiş sikkələr [[Gəncə]]də, [[Təbriz]]də, [[Şirvan]]da və [[Ərdəbil]]də dövriyyədə olurdu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy dəfinələri |url=http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |access-date=2009-11-12 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305021900/http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Rayonda xalq sənətlərindən əl ilə tikmə, xalçaçılıq, ağac və metal üzərində oyma peşələri qorunub saxlanmışdır.

Rayonda aşıq sənətinin özünə məxsus yeri var. [[İsfəndiyar Rüstəmov]], [[Miskinli Vəli]], [[Nemət Qasımlı]], [[Ulduz Sönməz]], [[Fəzail Miskinli]] , Dəmir Gədəbəyli və bir sira başqa tanınmış aşıq musiqisin ustad sənətkarları Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur.

== Memarlıq abidələri ==
{{Əsas|Gədəbəy abidələri}}
Memarlıq abidələrindən [[Söyüdlü (Gədəbəy)|Söyüdlü kəndi]]ndə ([[Şəmkirçay]]ının üstündə) [[Namərdqala|Namərdqala / Qız qalası]] (9-cu əsr) və [[Çarekvəng monastırı]] , [[Novosaratovka|Novosaratovka kəndi]]ndə məbəd (1535), [[Qalakənd|Qalakənd kəndi]]ndə [[Koroğlu qalası]] (16 cı əsr), [[Böyük Qaramurad|Böyük Qaramurad kəndi]]ndə qala (1634), [[Dikdaş|Dikdaş kəndi]] ərazisində (Bayram dərəsində) alban kilsəsi və [[Həmşivəng məbədi]], [[Çaldaş|Çaldaş kəndi]]ndə [[Çaldaş məbədi]], [[Səbətkeçməz|Səbətkeçməz kəndi]]ndə üç körpü (19 cu əsr), və s. qalmışdır.

Gədəbəy rayonu ərazisindəki abidələr Azərbaycan tarixinə [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]] adı ilə daxil olmuş mədəniyyətin tərkib hissələridir. Burada tunc dövrünün sonuna aid siklopik tikililər, Böyükqala qalası, Qalakənd qalası (XVI əsr), Qız qalası (Onu Namərd-qala da adlandırırlar, IX əsr), XIX əsrdə tikilmiş tağlı körpü var.

== Qarabağ savaşı dövründə ==
Ümumilikdə Gədəbəy rayonu [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə 200-dən çox şəhid vermişdir. [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən 1992-ci ilin avqustun 8-də rayonun iki kəndi, [[Motudərə]] və [[Qasımağalı|Qasımağalı kənd]]ləri, o cümlədən 78 yaşayış evi, 1 məktəb və 2 tibb məntəqəsi yandırılmışdır. Hazırda həmin kəndlərdə məktəb və tibb məntəqəsi, 17 yaşayış evi bərpa olunmuş, digər yaşayış evlərinin bərpası davam etdirilir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy rayonu |url=http://azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |access-date=2011-11-19 |archive-date=2017-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202035348/http://www.azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Ermənistan ordusu rayon ərazisində yerləşən [[Başkənd]]dən Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini və Tovuz rayonunun bəzi kəndlərini atəş altında saxlamaq üçün istifadə edirdi.

1992-ci ilin yayında [[Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusu]] Gədəbəy rayonuna Ermənistan tərəfdən hücuma keçdi. Məqsəd [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]in anklav vəziyyətindən çıxarılaraq Ermənistanla birləşdirilməsi idi. Lakin [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]]nun hissələrinin, xüsusən yerli və [[Tovuz rayonu]]ndan olan könüllülərin keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatı nəticəsində Başkənd işğalçılardan azad edilib.

=== 2010-cu il təxribat cəhdi ===
2010-cu il sentyabrın 11-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgərləri tərəfindən Gədəbəy rayonunun [[Zamanlı|Zamanlı kəndi]] ərazisində təxribat törətməyə çalışan Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşı Manvel Sarıbekyan tutulmuşdur. Daha sonrakı araşdırmalar nəticəsindən məlum olmuşdur ki, Manvel Sarıbekyan Azərbaycan tərəfinə kənd məktəbini partlatmaq üçün keçib.&lt;ref&gt;[http://www.interfax.az/az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=58307&amp;Itemid=9 Ermənilər Azərbaycanda məktəbi partlatmaq istəyiblər]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Görkəmli şəxslər ==
* [[Nurəddin Rzayev]] – əməkdar elm xadimi, professor
* [[Mikayıl Xıdırzadə]] — Azərbaycanın görkəmli riyaziyyatçı alimi, Bakı Dövlət universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı
* [[Tokay Hüseynov]] — [[AMEA Biofizika İnstitutu]], Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, [[biologiya]] [[elmlər doktoru|elmləri doktoru]], [[professor]].
* [[Tofiq Köçərli]] – [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Firudin Köçərli]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Qoşqar Əhmədov]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın müxbir üzvü.
* [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının muxbir uzvu, Azərbaycan Milli Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezdenti vəzifəsini 3 ay icra etmiş şəxs, sabiq millət vəkili
* [[İlyas Tapdıq]] — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan komsomolu mükafatı laureatı (1972).
* [[Xəlil İsmayılov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar mədəniyyət işçisi.
* [[Sabir Məmmədli]] — siyasi elmlər doktoru, könüllülər taborunun komandiri.
* [[Mehdi Quliyev]] — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
* [[Məzahir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Aytəkin Məmmədov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İsgəndər Aznaurov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Cahangir Rüstəmov (polkovnik)|Cahangir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, alay komandiri.
* [[Cəfər İbrahimov]] — tarix elmləri doktoru, professor.
* [[Cəmil Əhmədli]] — fəlsəfə elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi.
* [[Mahmud Rüstəmov]] — kimya elmləri doktoru, professor.
* [[Rafiq Məmmədhəsənov]] — tibb elmləri doktoru (1990), Əməkdar elm xadimi (2000), [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] təltifçisi (2010), millət vəkili (2006 və 2010).
* [[Qara Məşədiyev]] — dilçi alim, Filologiya elmləri doktoru, professor.
* [[Sahib Əliyev]] — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, kimya elmləri doktoru.
* [[Rüfət Aslanlı]] — Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Qiymətli Kağızlar Üzrə Dövlət Komitəsinin sədri.
* [[Nazim Məmmədov (iqtisadçı)|Nazim Məmmədov]] — iqtisadçı, iş adamı, keçmiş millət vəkili (2005–2010).
* [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] — Əməkdar artist, rejissor, ssenarist.
* [[Miskinli Vəli]] — aşıq.
* [[Elbəy Aslanov]] — alim, mexanika riyaziyyat elmləri doktoru.
* [[Mirzə Sadıxov]] — SSRİ Dövlət mukafatı laureatı, akademik.
* [[Haqverdi Cəfərov]] — biologiya elmlər doktoru, professor, &quot;Əməkdə fərqlənmə&quot;, &quot;Şərəfli əmək nişanı&quot;, ÜXTN-nin medalı laureatı.
* [[Tofiq Rəsulov]] — fəlsəfə elmləri namizədi, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi.
* [[Dəmir Gədəbəyli]] — şair, filologiya elmləri doktoru, professor.

== Şəkillər ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Gədəbəy3.jpg|Gədəbəy rayonunun doğası
Fayl:Namerdgala fortress.jpg|[[Namərdqala]]
Fayl:Çarekvəng 1.jpg|[[Çarekvəng monastırı]]nın qalıqları
Fayl:Gədəbəy Qala kəndi1.jpg|[[Qalakənd]]dən bir gözəl görüntü
Fayl:Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi.jpg|[[Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi]]
Fayl:Chaldash Bridge.jpg|Qanlı körpü
Fayl:Əyrivəng 1.jpg|Əyrivəng kilsəsinin qalıqları
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın inzibati bölgüsü]]

== İstinadlar ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Gadabay Rayon}}
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gedebey-ih.gov.az/ Gədəbəy rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti]

{{Gədəbəy rayonunun yaşayış məntəqələri}}{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

[[Kateqoriya:Gədəbəy rayonu| ]]
{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>svkass7nju34sg3aarx2vb7nn1uz0ba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571557</id>
      <parentid>6571555</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:59:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>/* Geoloji quruluşu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24468" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = Gədəbəy rayonu
|digər mövzu          = Şəhər
|digər mövzu səhifəsi = Gədəbəy
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = Gədəbəy
|Xəritə            = Gadabay District in Azerbaijan 2021.svg
|Şəkil             = Gədəbəy rayon kollaj.jpg
|Şəklin izahı      = Soldan sağa: Birinci sıra: ''[[Həmşivəng məbədi|Həmşivəng monastırı]], [[Namərdqala]]''&lt;br&gt; İkinci sıra: ''[[Simens körpüləri|Qanlı körpü]], [[Çarekvəng monastırı]]''&lt;br&gt;Üçüncü sıra: ''[[Koroğlu qalası (Gədəbəy)|Koroğlu qalasından]] [[Qalakənd]] kəndinin görünüşü''
|Mərkəzi           = Gədəbəy
|İqtisadiyatı      = Kartofçuluq,heyvandarlıq və taxılçılıq
|Sahəsi            = 1 230&lt;ref name=&quot;az-mil-ens-11&quot;&gt;Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. &quot;Azərbaycan&quot; cildi. Bakı: &quot;Azərbaycan Milli Ensiklopediyası&quot; Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Gədəbəy rayonu |url=http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |access-date=2021-02-16 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306215646/http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 100 400 &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali sıxlığı     = 79
|Avtomobil nömrəsi = 21
|Telefon kodu      = +994 22
|Poçt indeksi      = AZ 2100
|Tərkibi           = 1 şəhər  111 kənd
|Vəzifəli şəxs     = [[Orxan Mürsəlov]]
|Vəzifənin adı     = İcra başçısı
|Sayt              = http://gedebey-ih.gov.az/&lt;includeonly&gt;&lt;/includeonly&gt;
|Daxildir=[[Qazax-Tovuz iqtisadi rayonu]]}}

'''Gədəbəy rayonu''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Gədəbəy]] şəhəridir.

== Tarixi ==
Gədəbəy rayonu Azərbaycanın ən qədim insan yaşayış məskənlərindən biridir. Ərazidə olan tarixi mədəniyyət abidələri eramizdan əvvəl 12–7-ci əsrləri əhatə edən [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]]nin bir hissəsi kimi tariximizə daxil olmuşdur.

XIX əsrin ortalarinda Gədəbəy rayonu ərazisində [[mis]] filizi yataqları kəşf edilmiş və 1855–1856-cı illərdə yerli sahibkarlar tərəfindən [[Siemens Qardaşları mis əritmə zavodu|Mis əritmə zavodu]] tikilmişdir. Daha sonra həmin zavod Almaniyanin [[Siemens AG|&quot;Simens&quot; şirkəti]] tərəfindən alınaraq, 1865-ci ildə yenidən qurulmuşdur. &quot;Simens&quot; şirkəti tərəfindən 1883-cü ildə [[Qalakənd]] misəritmə zavodu tikilmiş, 1879-cu ildə Zaqafqaziyada ilk dəfə uzunluğu 28 km olan Gədəbəy-Qalakənd arasında dəmir yolu çəkilmişdir. Bu dəmir yolunda 4 [[lokomotiv]], 33 [[vaqon]] hərəkət etmişdir. Bu gün də həmin yol ilə bağlı salınmiş körpülər tarixi abidə kimi qalmaqdadır. 1883-cü ildə Qalakənd kəndində [[Çar Rusiyası]] ərazisində ilk su elektrik stansiyası tikilmiş, Qalakənd misəritmə zavodunda [[elektroliz]] üsulu ilə mis əridilmişdir. Bu zaman Avtopanın mərkəzi şəhəri London, Paris, Sankt Peterburq şəhərlərində [[kerosin]] lampalarından istifadə olunduğu halda, Gədəbəydə [[elektrik]] işığından istifadə edilirdi. Həmin dövrdə alman alimləri tərəfindən Gədəbəy rayonu ərazisində arxeoloji qazıntı işləri aparılmışdır. Arxeoloji qazıntının nəticələri Almaniyanin &quot;Folker Şpis&quot; elmi nəşriyyatı tərəfindən &quot;Qalakənd&quot; adlı elmi əsər şəklində [[Berlin]]də çap edilmişdir. Əsər Berlin Dövlət muzeyində saxlanılır.

== Gədəbəy toponimi ==
&quot;Gədə&quot; və &quot;bəy&quot; sözlərinin birləşməsidir. Gədəbəy ərazisində qədim türk tayfaları yaşayıb. Kət və bək sözlərindən yaranan coğrafi adlar Orta Asiya türk dövlətlərində də var. Qədim türkcədə &quot;kət&quot; sözünün əks tapdığı həmin yerlərdə, əhalini düşmənlərin qəfil basqınlarından xəbərdar etmək məqsədilə bir çox qarovulxana, keşikçi – gözətçi məntəqələri mövcud olub. Gədəbəy adı ilə bağlı onlarla rəvayət mövcuddur. Alban tarixçisi [[Mxitar Qoş]] &quot;Albaniya xronikası&quot; əsərində (1206-cı il) Gədəbəy əyalətinin adını &quot;Getabey&quot; kimi işlədib. Ehtimal edirlər ki, &quot;Gettabey&quot; sözü sonradan deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəyə çevrilib. Qədim türkcə böyük, qüdrətli adam mənasında işlədilib. Coğrafi relyefinə görə bura qədimdə döyüşkən türk tayfalarının yerləşdiyi ərazi olub. Gədəbəy sözü də buna müvafiq olaraq bədii ədəbiyyatda müraciət olunan şəxs, igid oğlan mənalarını verir. Gədəbəy toponimi qədim türkcə gədə – keşikçi və bək – təpə sözlərindən ibarətdir və &quot;gözətçi təpəsi&quot; deməkdir. Bu ehtimal həqiqətə daha yaxındır. Tarixi mənbəlrədə adı ilk dəfə 12-ci əsrdə çəkilən Gədəbəy qalasının xarabalıqları rayonun Təpəlik sayılan yuxarı hissəsindədir. Başqa bir ehtimala görə isə, Dədəbəy sözü deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəy olub. Orta əsrlərdə bu torpaqların bir hissəsi Atabəy, Şəkərbəy, Gədəbəy – ata və oğulları arasında bölüşdürülüb. Gədəbəy, Atabəyin oğlu olub. Ərazidə indi də Atabəy və Şəkərbəy adlı kəndlər var. Bək – təpə sözü ilə əlaqədar olaraq Gədəbəy oyko-niminin haqqında da danışmaq lazımdır. Gədəbəy qədim türk dillərindən ket – keşik, gözətçi və türk dillərindəki bək – təpə sözlərindən ibarət olub gözətçi (keşikçi) təpəsi mənasını daşıyır.

== Coğrafiyası ==
Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir. Ərazisi [[Şahdağ]] silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir. Ən yüksək zirvələri: Qoşabulaq (3549 m.), Qocadağ (3317 m.) və s.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |access-date=2021-08-09 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306214947/http://mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[Yura]], [[Təbaşir]], [[Paleogen]] və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qara və ağ mərmər yataqları var. Yayı quraq keçən mülayim isti, qışı quraq keçən soyuq və dağlıq [[tundra]] iqlimi üstündür.

Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Axıncaçay]] və [[Zəyəm]] çaylarının yuxarı axını bu rayonun ərazisindədir. [[Şəmkirçay]]ının yuxarı axını rayonun cənub-qərb sərhədindən axır. Qonur dağ-meşə, çimli dağ-çəmən və s. torpaqlar yayılmışdır.

Meşələrin ümumi sahəsi 30,5 min hektardır(1980).Heyvanları: qayakeçisi, cüyür, qonur ayı, canavar və s.Quşlardan tetra, ular,qartal və s. var.

Rayonda ərazisində məşhur [[Qızılca Dövlət Təbiət Yasaqlığı]] və 4 təbii abidə – Qovdu, Gödəkdərə, Qamış və Şamlıq meşə massivləri var. Keçidərəsi yarğanında gözəl bir şəlalə, Keçi- keçi, Cərcə, Cüyür və Ayıbulaqları, eləcə də Çaldaş, Qızılca Narzan, Mor-mor mineral su bulaqları var. Rayonun dağlarında, meşə və dərələrində heyvanat və bitki aləmi çox zəngindir.

=== Relyefi ===
Gədəbəy rayonu [[Kiçik Qafqaz]]ın orta və yüksəklik dağlıq qurşağında yerləşir. Rayon ərazisi [[Şahdağ silsiləsi]]nin şimal yaçacını, [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]][[Dəstəfur|-Dəstəfur]] çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir.&lt;ref&gt;Azərbaycan: Ekoturizm potensialı&lt;/ref&gt;

=== Geoloji quruluşu ===
[[Yura]], Tabaşir,Paleogen və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qranitlə zəngin metamorfik süxur olan gədəbəyit ilk dəfə (1903) Gədəbəy [[Mis]]-kolçedan yatağında öyrənilmişdir.[[Fayl:Gədəbəy Babacançay.jpg|thumb|right|Gədəbəy Babacançay]]

=== Çayları və su hövzələri ===
Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Mormor]], [[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]],[[Koroğlu]],Şahzadə, narzan, Böyük Bulaq və s. mineral və süfrə [[su]] [[bulaq]]ları ilə zəngindir. Əsas çayları Axımca, Zəyəm, İnəkboğan, mamasan, [[Şəmkir]], Gədəbəy [[Cəhri]] və s.

=== Faunası ===
Qayakeçisi bezoar keçisi, [[cüyür]], [[qonur ayı]], [[canavar]] və s. Quşlardan arıquşaoxşar bığlıca, qaraquş, ispan sərçəsi, daşlıq sərçəsi, qafqaz [[tetra]]sı, qafqaz uları və s. quşlara rast gəlinir.

=== Landşaftı və bioloji müxtəlifliyi ===
Orta dağlıqda kollu və seyrək meşəli çəmənliklər, enliyarpaqlı meşələr yayılmışdır. Meşələrdə [[palıd]], [[fıstıq]], qafqaz [[vələs]]i ağacları üstünlük təşkil edir. Yüksək dağlıq ərazilərdə sübalp və alp çəmənlikləri vardır.

Meşələr burada 2000–2500 m-ə qədər yüksəlir. Yüksək dağlıq meşələrin tərkibi, əsasən şərq palıdı, şərq fıstığı, [[tozağacı]], trautvetter ağcaqayını, buasye [[quşarmudu]], adi meşə gilasından ibarət olur.

Ərazinin subalp binkiləri 1800–2600 m yüksəklikləri əhatə edir. Burada [[qaragilə]], topaçiçək əsmə, şərq nəmgülü, [[adaçayı]], alışan lalə, kəpənəkçiçək, yeddi dilimli acıçiçək, keçiqulağı, iberiya ətirşahı və s.

Alp yüksəkliyinin əsas bitkiləri taxıllar və çil fəsiləsinə aiddir. Bu bitkilər burada alp xalıları yaradır. Alp xalılarının əsas tərkibini qafqaz zirəsi, [[şaxduran]], qayabağayarpağı, çəmən [[yonca]]sı, cil, steven zənciotu, sibbaldia, üçdişli zəngçiçəyi, cinotu təşkil edir.

=== Geoloji təbiət abidələri ===
Ərazinin ən gözəl geoloji təbiət abidələri mənzərəli landşaftlara malik olan [[Axıncaçay]], [[Şəmkirçay]], [[Zəyəmçay]] dərələridir. Digər mənzərəli ərazi İnəkboğançay boyunca uzanan keçidərəsidir. Haçaqaya dağının ətəyində, Şır-şır şəlaləsi vardır.

=== Arxeroloji abidələri ===
[[Xarxar]] kəndində Tunc dövrünə aid müdafiə qalaçası.Slavyanka kəndində Tunc Dövrünə aid müdafiə qalaçaıarı. Maarif kəndində Tunc və dəmir Dödrlərində aid Şıx müdafiə qalası. Söyüdlü kəndi yaxınlığında Tunc dövrünə aid Pirdağ qalası, Kiçik Qaramurad kəndində Dəlmə, sarıdaş müdafiə qalaçaları, Qalakənd kəndində Tunc və Dəmir Dövrlərinə aid Ağsu, Çapığın, Xənalitəpə müdafiə qalaçaları.&lt;ref&gt;Azərbaycan: ekoturizm potensialı. II cild Bakı, 2012 Şərq-Qərb. nəş. s. 298–300&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
{{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}}

== Yaşayış məntəqələri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|[[Gədəbəy]] şəhəri
|-
|[[Söyüdlü]]
|[[Slavyanka]]
|[[Soyuqbulaq]]
|[[Novosaratovka]]
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Alnabat]]
|[[Arıqdam]]
|-
|[[Dəyəqarabulaq]]
|[[Ağamalı]]
|[[Arıqıran]]
|[[Qoşabulaq]]
|[[Şəkərbəy]]
|[[Arısu]]
|[[Ataxal]]
|-
|[[Şınıx (Gədəbəy)|Şınıx]]
|[[Ayıtala (Gədəbəy)|Ayıtala]]
|[[Bəydəmirli]]
|[[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]
|[[Böyük Qaramurad]]
|[[Cəfərli (Gədəbəy)|Cəfərli]]
|[[Çiçəkli (Gədəbəy)|Çiçəkli]]
|-
|[[Cücanlı]]
|[[Çanaqçı (Gədəbəy)|Çanaqçı]]
|[[Çalburun]]
|[[Çaldaş (Gədəbəy)|Çaldaş]]
|[[Çaykənd (Gədəbəy)|Çaykənd]]
|[[Çay Rəsullu]]
|[[Çobankənd]]
|-
|[[Daryurd]]
|[[Daşbulaq (Gədəbəy)|Daşbulaq]]
|[[Göyəli]]
|[[Dəyirmandağ]]
|[[Qızıltorpaq]]
|[[Dördlər (Gədəbəy)|Dördlər]]
|[[Düz Rəsullu]]
|-
|[[Düzyurd]]
|[[Əmir]]
|[[Əlinağılar]]
|[[Əmiraslanlı]]
|[[Ərtəpə]]
|[[Əyridərə]]
|[[Əyrivəng (Gədəbəy)|Əyrivəng]]
|-
|[[Fərzalı]]
|[[Gərgər (Gədəbəy)|Gərgər]]
|[[Gərməşöylü]]
|[[Gödəkdərə]]
|[[Göyəlli]]
|[[Göyəmli]]
|[[Gülallı]]
|-
|[[Günəşli (Gədəbəy)|Günəşli]]
|[[Hacıalılar (Gədəbəy)|Hacıalılar]]
|[[Hacıələkbərli]]
|[[Hacılar (Gədəbəy)|Hacılar]]
|[[Heriknaz]]
|[[Heydərli (Gədəbəy)|Heydərli]]
|[[İnəkboğan]]
|-
|[[İsalı]]
|[[Kələman]]
|[[Kərimli (Gədəbəy)|Kərimli]]
|[[Kəsəmən (Gədəbəy)|Kəsəmən]]
|[[Kiçik Qaramurad]]
|[[Köhnəkənd (Gədəbəy)|Köhnəkənd]]
|[[Köhnəqışlaq (Gədəbəy)|Köhnəqışlaq]]
|-
|[[Kollu (Gədəbəy)|Kollu]]
|[[Qalakənd]]
|[[Qarabulaq (Gədəbəy)|Qarabulaq]]
|[[Qaradağ (Gədəbəy)|Qaradağ]]
|[[Qaraməmmədli (Gədəbəy)|Qaraməmmədli]]
|[[Qaravəlilər]]
|[[Qaravultomba]]
|-
|[[Qarıkənd]]
|[[Qasımağalı]]
|[[Qasımlı (Gədəbəy)|Qasımlı]]
|[[Qızılqaya (Gədəbəy)|Qızılqaya]]
|[[Qozqaralı]]
|[[Qurudərə]]
|[[Leşkər]]
|-
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Maarif (Gədəbəy)|Maarif]]
|[[Məmmədcəfərli]]
|[[Mormor]]
|[[Moruxlu]]
|[[Motudərə]]
|[[Musayal]]
|-
|[[Nağılar (Gədəbəy)|Nağılar]]
|[[Nərimankənd (Gədəbəy)|Nərimankənd]]
|[[Novoivanovka]]
|[[Parakənd (Gədəbəy)|Parakənd]]
|[[Pərizamanlı]]
|[[Pirbulaq (Gədəbəy)|Pirbulaq]]
|[[Plankənd]]
|-
|[[Poladlı (Gədəbəy)|Poladlı]]
|[[Rəhimli (Gədəbəy)|Rəhimli]]
|[[Rəmə]]
|[[Xarxar]]
|[[Samanlıq]]
|[[Sarıhəsənli]]
|[[Sarıköynək]]
|-
|[[Səbətkeçməz]]
|[[Sonalar]]
|[[Şahdağ (Gədəbəy)|Şahdağ]]
|[[Təkyemişan]]
|[[Tərsyer]]
|[[Toplar]]
|[[Totuqlu]]
|-
|[[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]]
|[[Yaqublu (Gədəbəy)|Yaqublu]]
|[[Yenikənd (Gədəbəy)|Yenikənd]]
|[[Zamanlı (Gədəbəy)|Zamanlı]]
|[[Zəhmətkənd]]
|
|
|
|}

== İqtisadiyyat ==
Təsərrüfatı əsasən kənd təsərrüfatından ibarətdir. İqtisadiyyatında kartofçuluq, heyvandarlıq və taxılçılıq əsas yer tutur. Rayonda kəşf edilmiş (1849) mis filizi əsasında yaradılan (1855–1956) Gədəbəy misəritmə zavodu və Qalakənd (1883) mis əritmə zavodu mövcuddur.

Azərbaycanda ilk su elektrik stansiyasi 1880-ci ildə ve ilk 29 km-lik dəmiryolu 1879-cu ildə bu rayonda tikilmişdir. Bu yaxınlarda rayon ərazisində qızıl yataqları kəşf olunub və istismarı başlamaq üzrədir. Məşhur Simens qardaşları bu rayonda mis mədənlərinin istismarından külli miqdarda gəlir əldə etmişlər. İndi qızıl yataqları kəşf olunduqdan sonra bəziləri bu fikirdədi ki, Simens qardaşları Gədəbəydən mis adıyla qızıl çıxardıblar. [[Şəmkir çayı]]nda balıq tutmaq üçün yaxşı şərait var. Qalakənd kəndinin yaxınlığında balıqçılıq təsərrüfatı fəaliyyət göstərir.

== Mədəniyyət ==
Rayonda 86 ümumtəhsil məktəbi (16 ibtidai, 28 doqquz illik,42 orta), 1 texniki peşə məktəbi var. Həmçinin rayonda 13 mədəniyyət evi, 26 klub, 67 kitabxana, 39 kinoqurğu var. Rayonun mərkəzində 5 min nəfərlik stadion var. Rayonda 325 çarpayılıq 10 xəstəxana, 36 feldşer-mama məntəqəsi, sanitariya-epidemioloji stansiya, 75 həkim, 298 orta tibb işçisi var (1980).

&quot;Gədəbəy dəfinələri&quot; adı ilə məşhur olan, içərisində müxtəlif qiymətli əşyalar, gümüş sikkələr, ev müxəlləfatı, boyunbağılar və bəzək əşyaları olan qədim küplər tapılmışdır. Şah Təhmasibin hakimiyyətdə olduğu dövrdə (1524–1576-cı illər) zərb edilmiş sikkələr [[Gəncə]]də, [[Təbriz]]də, [[Şirvan]]da və [[Ərdəbil]]də dövriyyədə olurdu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy dəfinələri |url=http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |access-date=2009-11-12 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305021900/http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Rayonda xalq sənətlərindən əl ilə tikmə, xalçaçılıq, ağac və metal üzərində oyma peşələri qorunub saxlanmışdır.

Rayonda aşıq sənətinin özünə məxsus yeri var. [[İsfəndiyar Rüstəmov]], [[Miskinli Vəli]], [[Nemət Qasımlı]], [[Ulduz Sönməz]], [[Fəzail Miskinli]] , Dəmir Gədəbəyli və bir sira başqa tanınmış aşıq musiqisin ustad sənətkarları Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur.

== Memarlıq abidələri ==
{{Əsas|Gədəbəy abidələri}}
Memarlıq abidələrindən [[Söyüdlü (Gədəbəy)|Söyüdlü kəndi]]ndə ([[Şəmkirçay]]ının üstündə) [[Namərdqala|Namərdqala / Qız qalası]] (9-cu əsr) və [[Çarekvəng monastırı]] , [[Novosaratovka|Novosaratovka kəndi]]ndə məbəd (1535), [[Qalakənd|Qalakənd kəndi]]ndə [[Koroğlu qalası]] (16 cı əsr), [[Böyük Qaramurad|Böyük Qaramurad kəndi]]ndə qala (1634), [[Dikdaş|Dikdaş kəndi]] ərazisində (Bayram dərəsində) alban kilsəsi və [[Həmşivəng məbədi]], [[Çaldaş|Çaldaş kəndi]]ndə [[Çaldaş məbədi]], [[Səbətkeçməz|Səbətkeçməz kəndi]]ndə üç körpü (19 cu əsr), və s. qalmışdır.

Gədəbəy rayonu ərazisindəki abidələr Azərbaycan tarixinə [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]] adı ilə daxil olmuş mədəniyyətin tərkib hissələridir. Burada tunc dövrünün sonuna aid siklopik tikililər, Böyükqala qalası, Qalakənd qalası (XVI əsr), Qız qalası (Onu Namərd-qala da adlandırırlar, IX əsr), XIX əsrdə tikilmiş tağlı körpü var.

== Qarabağ savaşı dövründə ==
Ümumilikdə Gədəbəy rayonu [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə 200-dən çox şəhid vermişdir. [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən 1992-ci ilin avqustun 8-də rayonun iki kəndi, [[Motudərə]] və [[Qasımağalı|Qasımağalı kənd]]ləri, o cümlədən 78 yaşayış evi, 1 məktəb və 2 tibb məntəqəsi yandırılmışdır. Hazırda həmin kəndlərdə məktəb və tibb məntəqəsi, 17 yaşayış evi bərpa olunmuş, digər yaşayış evlərinin bərpası davam etdirilir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy rayonu |url=http://azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |access-date=2011-11-19 |archive-date=2017-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202035348/http://www.azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Ermənistan ordusu rayon ərazisində yerləşən [[Başkənd]]dən Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini və Tovuz rayonunun bəzi kəndlərini atəş altında saxlamaq üçün istifadə edirdi.

1992-ci ilin yayında [[Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusu]] Gədəbəy rayonuna Ermənistan tərəfdən hücuma keçdi. Məqsəd [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]in anklav vəziyyətindən çıxarılaraq Ermənistanla birləşdirilməsi idi. Lakin [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]]nun hissələrinin, xüsusən yerli və [[Tovuz rayonu]]ndan olan könüllülərin keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatı nəticəsində Başkənd işğalçılardan azad edilib.

=== 2010-cu il təxribat cəhdi ===
2010-cu il sentyabrın 11-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgərləri tərəfindən Gədəbəy rayonunun [[Zamanlı|Zamanlı kəndi]] ərazisində təxribat törətməyə çalışan Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşı Manvel Sarıbekyan tutulmuşdur. Daha sonrakı araşdırmalar nəticəsindən məlum olmuşdur ki, Manvel Sarıbekyan Azərbaycan tərəfinə kənd məktəbini partlatmaq üçün keçib.&lt;ref&gt;[http://www.interfax.az/az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=58307&amp;Itemid=9 Ermənilər Azərbaycanda məktəbi partlatmaq istəyiblər]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Görkəmli şəxslər ==
* [[Nurəddin Rzayev]] – əməkdar elm xadimi, professor
* [[Mikayıl Xıdırzadə]] — Azərbaycanın görkəmli riyaziyyatçı alimi, Bakı Dövlət universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı
* [[Tokay Hüseynov]] — [[AMEA Biofizika İnstitutu]], Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, [[biologiya]] [[elmlər doktoru|elmləri doktoru]], [[professor]].
* [[Tofiq Köçərli]] – [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Firudin Köçərli]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Qoşqar Əhmədov]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın müxbir üzvü.
* [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının muxbir uzvu, Azərbaycan Milli Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezdenti vəzifəsini 3 ay icra etmiş şəxs, sabiq millət vəkili
* [[İlyas Tapdıq]] — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan komsomolu mükafatı laureatı (1972).
* [[Xəlil İsmayılov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar mədəniyyət işçisi.
* [[Sabir Məmmədli]] — siyasi elmlər doktoru, könüllülər taborunun komandiri.
* [[Mehdi Quliyev]] — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
* [[Məzahir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Aytəkin Məmmədov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İsgəndər Aznaurov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Cahangir Rüstəmov (polkovnik)|Cahangir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, alay komandiri.
* [[Cəfər İbrahimov]] — tarix elmləri doktoru, professor.
* [[Cəmil Əhmədli]] — fəlsəfə elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi.
* [[Mahmud Rüstəmov]] — kimya elmləri doktoru, professor.
* [[Rafiq Məmmədhəsənov]] — tibb elmləri doktoru (1990), Əməkdar elm xadimi (2000), [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] təltifçisi (2010), millət vəkili (2006 və 2010).
* [[Qara Məşədiyev]] — dilçi alim, Filologiya elmləri doktoru, professor.
* [[Sahib Əliyev]] — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, kimya elmləri doktoru.
* [[Rüfət Aslanlı]] — Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Qiymətli Kağızlar Üzrə Dövlət Komitəsinin sədri.
* [[Nazim Məmmədov (iqtisadçı)|Nazim Məmmədov]] — iqtisadçı, iş adamı, keçmiş millət vəkili (2005–2010).
* [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] — Əməkdar artist, rejissor, ssenarist.
* [[Miskinli Vəli]] — aşıq.
* [[Elbəy Aslanov]] — alim, mexanika riyaziyyat elmləri doktoru.
* [[Mirzə Sadıxov]] — SSRİ Dövlət mukafatı laureatı, akademik.
* [[Haqverdi Cəfərov]] — biologiya elmlər doktoru, professor, &quot;Əməkdə fərqlənmə&quot;, &quot;Şərəfli əmək nişanı&quot;, ÜXTN-nin medalı laureatı.
* [[Tofiq Rəsulov]] — fəlsəfə elmləri namizədi, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi.
* [[Dəmir Gədəbəyli]] — şair, filologiya elmləri doktoru, professor.

== Şəkillər ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Gədəbəy3.jpg|Gədəbəy rayonunun doğası
Fayl:Namerdgala fortress.jpg|[[Namərdqala]]
Fayl:Çarekvəng 1.jpg|[[Çarekvəng monastırı]]nın qalıqları
Fayl:Gədəbəy Qala kəndi1.jpg|[[Qalakənd]]dən bir gözəl görüntü
Fayl:Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi.jpg|[[Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi]]
Fayl:Chaldash Bridge.jpg|Qanlı körpü
Fayl:Əyrivəng 1.jpg|Əyrivəng kilsəsinin qalıqları
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın inzibati bölgüsü]]

== İstinadlar ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Gadabay Rayon}}
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gedebey-ih.gov.az/ Gədəbəy rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti]

{{Gədəbəy rayonunun yaşayış məntəqələri}}{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

[[Kateqoriya:Gədəbəy rayonu| ]]
{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>sbcekh0erkus0oc1gwj227a0abbg1xu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571558</id>
      <parentid>6571557</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:00:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Geoloji quruluşu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24470" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = Gədəbəy rayonu
|digər mövzu          = Şəhər
|digər mövzu səhifəsi = Gədəbəy
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = Gədəbəy
|Xəritə            = Gadabay District in Azerbaijan 2021.svg
|Şəkil             = Gədəbəy rayon kollaj.jpg
|Şəklin izahı      = Soldan sağa: Birinci sıra: ''[[Həmşivəng məbədi|Həmşivəng monastırı]], [[Namərdqala]]''&lt;br&gt; İkinci sıra: ''[[Simens körpüləri|Qanlı körpü]], [[Çarekvəng monastırı]]''&lt;br&gt;Üçüncü sıra: ''[[Koroğlu qalası (Gədəbəy)|Koroğlu qalasından]] [[Qalakənd]] kəndinin görünüşü''
|Mərkəzi           = Gədəbəy
|İqtisadiyatı      = Kartofçuluq,heyvandarlıq və taxılçılıq
|Sahəsi            = 1 230&lt;ref name=&quot;az-mil-ens-11&quot;&gt;Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. &quot;Azərbaycan&quot; cildi. Bakı: &quot;Azərbaycan Milli Ensiklopediyası&quot; Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Gədəbəy rayonu |url=http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |access-date=2021-02-16 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306215646/http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page31 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 100 400 &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali sıxlığı     = 79
|Avtomobil nömrəsi = 21
|Telefon kodu      = +994 22
|Poçt indeksi      = AZ 2100
|Tərkibi           = 1 şəhər  111 kənd
|Vəzifəli şəxs     = [[Orxan Mürsəlov]]
|Vəzifənin adı     = İcra başçısı
|Sayt              = http://gedebey-ih.gov.az/&lt;includeonly&gt;&lt;/includeonly&gt;
|Daxildir=[[Qazax-Tovuz iqtisadi rayonu]]}}

'''Gədəbəy rayonu''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Gədəbəy]] şəhəridir.

== Tarixi ==
Gədəbəy rayonu Azərbaycanın ən qədim insan yaşayış məskənlərindən biridir. Ərazidə olan tarixi mədəniyyət abidələri eramizdan əvvəl 12–7-ci əsrləri əhatə edən [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]]nin bir hissəsi kimi tariximizə daxil olmuşdur.

XIX əsrin ortalarinda Gədəbəy rayonu ərazisində [[mis]] filizi yataqları kəşf edilmiş və 1855–1856-cı illərdə yerli sahibkarlar tərəfindən [[Siemens Qardaşları mis əritmə zavodu|Mis əritmə zavodu]] tikilmişdir. Daha sonra həmin zavod Almaniyanin [[Siemens AG|&quot;Simens&quot; şirkəti]] tərəfindən alınaraq, 1865-ci ildə yenidən qurulmuşdur. &quot;Simens&quot; şirkəti tərəfindən 1883-cü ildə [[Qalakənd]] misəritmə zavodu tikilmiş, 1879-cu ildə Zaqafqaziyada ilk dəfə uzunluğu 28 km olan Gədəbəy-Qalakənd arasında dəmir yolu çəkilmişdir. Bu dəmir yolunda 4 [[lokomotiv]], 33 [[vaqon]] hərəkət etmişdir. Bu gün də həmin yol ilə bağlı salınmiş körpülər tarixi abidə kimi qalmaqdadır. 1883-cü ildə Qalakənd kəndində [[Çar Rusiyası]] ərazisində ilk su elektrik stansiyası tikilmiş, Qalakənd misəritmə zavodunda [[elektroliz]] üsulu ilə mis əridilmişdir. Bu zaman Avtopanın mərkəzi şəhəri London, Paris, Sankt Peterburq şəhərlərində [[kerosin]] lampalarından istifadə olunduğu halda, Gədəbəydə [[elektrik]] işığından istifadə edilirdi. Həmin dövrdə alman alimləri tərəfindən Gədəbəy rayonu ərazisində arxeoloji qazıntı işləri aparılmışdır. Arxeoloji qazıntının nəticələri Almaniyanin &quot;Folker Şpis&quot; elmi nəşriyyatı tərəfindən &quot;Qalakənd&quot; adlı elmi əsər şəklində [[Berlin]]də çap edilmişdir. Əsər Berlin Dövlət muzeyində saxlanılır.

== Gədəbəy toponimi ==
&quot;Gədə&quot; və &quot;bəy&quot; sözlərinin birləşməsidir. Gədəbəy ərazisində qədim türk tayfaları yaşayıb. Kət və bək sözlərindən yaranan coğrafi adlar Orta Asiya türk dövlətlərində də var. Qədim türkcədə &quot;kət&quot; sözünün əks tapdığı həmin yerlərdə, əhalini düşmənlərin qəfil basqınlarından xəbərdar etmək məqsədilə bir çox qarovulxana, keşikçi – gözətçi məntəqələri mövcud olub. Gədəbəy adı ilə bağlı onlarla rəvayət mövcuddur. Alban tarixçisi [[Mxitar Qoş]] &quot;Albaniya xronikası&quot; əsərində (1206-cı il) Gədəbəy əyalətinin adını &quot;Getabey&quot; kimi işlədib. Ehtimal edirlər ki, &quot;Gettabey&quot; sözü sonradan deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəyə çevrilib. Qədim türkcə böyük, qüdrətli adam mənasında işlədilib. Coğrafi relyefinə görə bura qədimdə döyüşkən türk tayfalarının yerləşdiyi ərazi olub. Gədəbəy sözü də buna müvafiq olaraq bədii ədəbiyyatda müraciət olunan şəxs, igid oğlan mənalarını verir. Gədəbəy toponimi qədim türkcə gədə – keşikçi və bək – təpə sözlərindən ibarətdir və &quot;gözətçi təpəsi&quot; deməkdir. Bu ehtimal həqiqətə daha yaxındır. Tarixi mənbəlrədə adı ilk dəfə 12-ci əsrdə çəkilən Gədəbəy qalasının xarabalıqları rayonun Təpəlik sayılan yuxarı hissəsindədir. Başqa bir ehtimala görə isə, Dədəbəy sözü deformasiyaya uğrayaraq Gədəbəy olub. Orta əsrlərdə bu torpaqların bir hissəsi Atabəy, Şəkərbəy, Gədəbəy – ata və oğulları arasında bölüşdürülüb. Gədəbəy, Atabəyin oğlu olub. Ərazidə indi də Atabəy və Şəkərbəy adlı kəndlər var. Bək – təpə sözü ilə əlaqədar olaraq Gədəbəy oyko-niminin haqqında da danışmaq lazımdır. Gədəbəy qədim türk dillərindən ket – keşik, gözətçi və türk dillərindəki bək – təpə sözlərindən ibarət olub gözətçi (keşikçi) təpəsi mənasını daşıyır.

== Coğrafiyası ==
Kiçik Qafqazın orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında yerləşir. Ərazisi [[Şahdağ]] silsiləsinin şimal yamacını, Başkənd-Dəstəfur çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir. Ən yüksək zirvələri: Qoşabulaq (3549 m.), Qocadağ (3317 m.) və s.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |access-date=2021-08-09 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306214947/http://mct.gov.az/?%2Faz%2Fcities%2Fview%2F329%2F |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[Yura]], [[Təbaşir]], [[Paleogen]] və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qara və ağ mərmər yataqları var. Yayı quraq keçən mülayim isti, qışı quraq keçən soyuq və dağlıq [[tundra]] iqlimi üstündür.

Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Axıncaçay]] və [[Zəyəm]] çaylarının yuxarı axını bu rayonun ərazisindədir. [[Şəmkirçay]]ının yuxarı axını rayonun cənub-qərb sərhədindən axır. Qonur dağ-meşə, çimli dağ-çəmən və s. torpaqlar yayılmışdır.

Meşələrin ümumi sahəsi 30,5 min hektardır(1980).Heyvanları: qayakeçisi, cüyür, qonur ayı, canavar və s.Quşlardan tetra, ular,qartal və s. var.

Rayonda ərazisində məşhur [[Qızılca Dövlət Təbiət Yasaqlığı]] və 4 təbii abidə – Qovdu, Gödəkdərə, Qamış və Şamlıq meşə massivləri var. Keçidərəsi yarğanında gözəl bir şəlalə, Keçi- keçi, Cərcə, Cüyür və Ayıbulaqları, eləcə də Çaldaş, Qızılca Narzan, Mor-mor mineral su bulaqları var. Rayonun dağlarında, meşə və dərələrində heyvanat və bitki aləmi çox zəngindir.

=== Relyefi ===
Gədəbəy rayonu [[Kiçik Qafqaz]]ın orta və yüksəklik dağlıq qurşağında yerləşir. Rayon ərazisi [[Şahdağ silsiləsi]]nin şimal yaçacını, [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]][[Dəstəfur|-Dəstəfur]] çökəkliyinin və [[Şəmkir]] dağ massivinin bir hissəsini əhatə edir.&lt;ref&gt;Azərbaycan: Ekoturizm potensialı&lt;/ref&gt;

=== Geoloji quruluşu ===
[[Yura]], Tabaşir, Paleogen və [[Antropogen]] çöküntüləri yayılmışdır. Qranitlə zəngin metamorfik süxur olan gədəbəyit ilk dəfə (1903) Gədəbəy [[Mis]]-kolçedan yatağında öyrənilmişdir. [[Fayl:Gədəbəy Babacançay.jpg|thumb|right|Gədəbəy Babacançay]]

=== Çayları və su hövzələri ===
Çay şəbəkəsi sıxdır. [[Mormor]], [[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]],[[Koroğlu]],Şahzadə, narzan, Böyük Bulaq və s. mineral və süfrə [[su]] [[bulaq]]ları ilə zəngindir. Əsas çayları Axımca, Zəyəm, İnəkboğan, mamasan, [[Şəmkir]], Gədəbəy [[Cəhri]] və s.

=== Faunası ===
Qayakeçisi bezoar keçisi, [[cüyür]], [[qonur ayı]], [[canavar]] və s. Quşlardan arıquşaoxşar bığlıca, qaraquş, ispan sərçəsi, daşlıq sərçəsi, qafqaz [[tetra]]sı, qafqaz uları və s. quşlara rast gəlinir.

=== Landşaftı və bioloji müxtəlifliyi ===
Orta dağlıqda kollu və seyrək meşəli çəmənliklər, enliyarpaqlı meşələr yayılmışdır. Meşələrdə [[palıd]], [[fıstıq]], qafqaz [[vələs]]i ağacları üstünlük təşkil edir. Yüksək dağlıq ərazilərdə sübalp və alp çəmənlikləri vardır.

Meşələr burada 2000–2500 m-ə qədər yüksəlir. Yüksək dağlıq meşələrin tərkibi, əsasən şərq palıdı, şərq fıstığı, [[tozağacı]], trautvetter ağcaqayını, buasye [[quşarmudu]], adi meşə gilasından ibarət olur.

Ərazinin subalp binkiləri 1800–2600 m yüksəklikləri əhatə edir. Burada [[qaragilə]], topaçiçək əsmə, şərq nəmgülü, [[adaçayı]], alışan lalə, kəpənəkçiçək, yeddi dilimli acıçiçək, keçiqulağı, iberiya ətirşahı və s.

Alp yüksəkliyinin əsas bitkiləri taxıllar və çil fəsiləsinə aiddir. Bu bitkilər burada alp xalıları yaradır. Alp xalılarının əsas tərkibini qafqaz zirəsi, [[şaxduran]], qayabağayarpağı, çəmən [[yonca]]sı, cil, steven zənciotu, sibbaldia, üçdişli zəngçiçəyi, cinotu təşkil edir.

=== Geoloji təbiət abidələri ===
Ərazinin ən gözəl geoloji təbiət abidələri mənzərəli landşaftlara malik olan [[Axıncaçay]], [[Şəmkirçay]], [[Zəyəmçay]] dərələridir. Digər mənzərəli ərazi İnəkboğançay boyunca uzanan keçidərəsidir. Haçaqaya dağının ətəyində, Şır-şır şəlaləsi vardır.

=== Arxeroloji abidələri ===
[[Xarxar]] kəndində Tunc dövrünə aid müdafiə qalaçası.Slavyanka kəndində Tunc Dövrünə aid müdafiə qalaçaıarı. Maarif kəndində Tunc və dəmir Dödrlərində aid Şıx müdafiə qalası. Söyüdlü kəndi yaxınlığında Tunc dövrünə aid Pirdağ qalası, Kiçik Qaramurad kəndində Dəlmə, sarıdaş müdafiə qalaçaları, Qalakənd kəndində Tunc və Dəmir Dövrlərinə aid Ağsu, Çapığın, Xənalitəpə müdafiə qalaçaları.&lt;ref&gt;Azərbaycan: ekoturizm potensialı. II cild Bakı, 2012 Şərq-Qərb. nəş. s. 298–300&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
{{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}}

== Yaşayış məntəqələri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|[[Gədəbəy]] şəhəri
|-
|[[Söyüdlü]]
|[[Slavyanka]]
|[[Soyuqbulaq]]
|[[Novosaratovka]]
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Alnabat]]
|[[Arıqdam]]
|-
|[[Dəyəqarabulaq]]
|[[Ağamalı]]
|[[Arıqıran]]
|[[Qoşabulaq]]
|[[Şəkərbəy]]
|[[Arısu]]
|[[Ataxal]]
|-
|[[Şınıx (Gədəbəy)|Şınıx]]
|[[Ayıtala (Gədəbəy)|Ayıtala]]
|[[Bəydəmirli]]
|[[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]
|[[Böyük Qaramurad]]
|[[Cəfərli (Gədəbəy)|Cəfərli]]
|[[Çiçəkli (Gədəbəy)|Çiçəkli]]
|-
|[[Cücanlı]]
|[[Çanaqçı (Gədəbəy)|Çanaqçı]]
|[[Çalburun]]
|[[Çaldaş (Gədəbəy)|Çaldaş]]
|[[Çaykənd (Gədəbəy)|Çaykənd]]
|[[Çay Rəsullu]]
|[[Çobankənd]]
|-
|[[Daryurd]]
|[[Daşbulaq (Gədəbəy)|Daşbulaq]]
|[[Göyəli]]
|[[Dəyirmandağ]]
|[[Qızıltorpaq]]
|[[Dördlər (Gədəbəy)|Dördlər]]
|[[Düz Rəsullu]]
|-
|[[Düzyurd]]
|[[Əmir]]
|[[Əlinağılar]]
|[[Əmiraslanlı]]
|[[Ərtəpə]]
|[[Əyridərə]]
|[[Əyrivəng (Gədəbəy)|Əyrivəng]]
|-
|[[Fərzalı]]
|[[Gərgər (Gədəbəy)|Gərgər]]
|[[Gərməşöylü]]
|[[Gödəkdərə]]
|[[Göyəlli]]
|[[Göyəmli]]
|[[Gülallı]]
|-
|[[Günəşli (Gədəbəy)|Günəşli]]
|[[Hacıalılar (Gədəbəy)|Hacıalılar]]
|[[Hacıələkbərli]]
|[[Hacılar (Gədəbəy)|Hacılar]]
|[[Heriknaz]]
|[[Heydərli (Gədəbəy)|Heydərli]]
|[[İnəkboğan]]
|-
|[[İsalı]]
|[[Kələman]]
|[[Kərimli (Gədəbəy)|Kərimli]]
|[[Kəsəmən (Gədəbəy)|Kəsəmən]]
|[[Kiçik Qaramurad]]
|[[Köhnəkənd (Gədəbəy)|Köhnəkənd]]
|[[Köhnəqışlaq (Gədəbəy)|Köhnəqışlaq]]
|-
|[[Kollu (Gədəbəy)|Kollu]]
|[[Qalakənd]]
|[[Qarabulaq (Gədəbəy)|Qarabulaq]]
|[[Qaradağ (Gədəbəy)|Qaradağ]]
|[[Qaraməmmədli (Gədəbəy)|Qaraməmmədli]]
|[[Qaravəlilər]]
|[[Qaravultomba]]
|-
|[[Qarıkənd]]
|[[Qasımağalı]]
|[[Qasımlı (Gədəbəy)|Qasımlı]]
|[[Qızılqaya (Gədəbəy)|Qızılqaya]]
|[[Qozqaralı]]
|[[Qurudərə]]
|[[Leşkər]]
|-
|[[Miskinli (Gədəbəy)|Miskinli]]
|[[Maarif (Gədəbəy)|Maarif]]
|[[Məmmədcəfərli]]
|[[Mormor]]
|[[Moruxlu]]
|[[Motudərə]]
|[[Musayal]]
|-
|[[Nağılar (Gədəbəy)|Nağılar]]
|[[Nərimankənd (Gədəbəy)|Nərimankənd]]
|[[Novoivanovka]]
|[[Parakənd (Gədəbəy)|Parakənd]]
|[[Pərizamanlı]]
|[[Pirbulaq (Gədəbəy)|Pirbulaq]]
|[[Plankənd]]
|-
|[[Poladlı (Gədəbəy)|Poladlı]]
|[[Rəhimli (Gədəbəy)|Rəhimli]]
|[[Rəmə]]
|[[Xarxar]]
|[[Samanlıq]]
|[[Sarıhəsənli]]
|[[Sarıköynək]]
|-
|[[Səbətkeçməz]]
|[[Sonalar]]
|[[Şahdağ (Gədəbəy)|Şahdağ]]
|[[Təkyemişan]]
|[[Tərsyer]]
|[[Toplar]]
|[[Totuqlu]]
|-
|[[Turşsu (Gədəbəy)|Turşsu]]
|[[Yaqublu (Gədəbəy)|Yaqublu]]
|[[Yenikənd (Gədəbəy)|Yenikənd]]
|[[Zamanlı (Gədəbəy)|Zamanlı]]
|[[Zəhmətkənd]]
|
|
|
|}

== İqtisadiyyat ==
Təsərrüfatı əsasən kənd təsərrüfatından ibarətdir. İqtisadiyyatında kartofçuluq, heyvandarlıq və taxılçılıq əsas yer tutur. Rayonda kəşf edilmiş (1849) mis filizi əsasında yaradılan (1855–1956) Gədəbəy misəritmə zavodu və Qalakənd (1883) mis əritmə zavodu mövcuddur.

Azərbaycanda ilk su elektrik stansiyasi 1880-ci ildə ve ilk 29 km-lik dəmiryolu 1879-cu ildə bu rayonda tikilmişdir. Bu yaxınlarda rayon ərazisində qızıl yataqları kəşf olunub və istismarı başlamaq üzrədir. Məşhur Simens qardaşları bu rayonda mis mədənlərinin istismarından külli miqdarda gəlir əldə etmişlər. İndi qızıl yataqları kəşf olunduqdan sonra bəziləri bu fikirdədi ki, Simens qardaşları Gədəbəydən mis adıyla qızıl çıxardıblar. [[Şəmkir çayı]]nda balıq tutmaq üçün yaxşı şərait var. Qalakənd kəndinin yaxınlığında balıqçılıq təsərrüfatı fəaliyyət göstərir.

== Mədəniyyət ==
Rayonda 86 ümumtəhsil məktəbi (16 ibtidai, 28 doqquz illik,42 orta), 1 texniki peşə məktəbi var. Həmçinin rayonda 13 mədəniyyət evi, 26 klub, 67 kitabxana, 39 kinoqurğu var. Rayonun mərkəzində 5 min nəfərlik stadion var. Rayonda 325 çarpayılıq 10 xəstəxana, 36 feldşer-mama məntəqəsi, sanitariya-epidemioloji stansiya, 75 həkim, 298 orta tibb işçisi var (1980).

&quot;Gədəbəy dəfinələri&quot; adı ilə məşhur olan, içərisində müxtəlif qiymətli əşyalar, gümüş sikkələr, ev müxəlləfatı, boyunbağılar və bəzək əşyaları olan qədim küplər tapılmışdır. Şah Təhmasibin hakimiyyətdə olduğu dövrdə (1524–1576-cı illər) zərb edilmiş sikkələr [[Gəncə]]də, [[Təbriz]]də, [[Şirvan]]da və [[Ərdəbil]]də dövriyyədə olurdu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy dəfinələri |url=http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |access-date=2009-11-12 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305021900/http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_iyul2009/87084.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Rayonda xalq sənətlərindən əl ilə tikmə, xalçaçılıq, ağac və metal üzərində oyma peşələri qorunub saxlanmışdır.

Rayonda aşıq sənətinin özünə məxsus yeri var. [[İsfəndiyar Rüstəmov]], [[Miskinli Vəli]], [[Nemət Qasımlı]], [[Ulduz Sönməz]], [[Fəzail Miskinli]] , Dəmir Gədəbəyli və bir sira başqa tanınmış aşıq musiqisin ustad sənətkarları Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur.

== Memarlıq abidələri ==
{{Əsas|Gədəbəy abidələri}}
Memarlıq abidələrindən [[Söyüdlü (Gədəbəy)|Söyüdlü kəndi]]ndə ([[Şəmkirçay]]ının üstündə) [[Namərdqala|Namərdqala / Qız qalası]] (9-cu əsr) və [[Çarekvəng monastırı]] , [[Novosaratovka|Novosaratovka kəndi]]ndə məbəd (1535), [[Qalakənd|Qalakənd kəndi]]ndə [[Koroğlu qalası]] (16 cı əsr), [[Böyük Qaramurad|Böyük Qaramurad kəndi]]ndə qala (1634), [[Dikdaş|Dikdaş kəndi]] ərazisində (Bayram dərəsində) alban kilsəsi və [[Həmşivəng məbədi]], [[Çaldaş|Çaldaş kəndi]]ndə [[Çaldaş məbədi]], [[Səbətkeçməz|Səbətkeçməz kəndi]]ndə üç körpü (19 cu əsr), və s. qalmışdır.

Gədəbəy rayonu ərazisindəki abidələr Azərbaycan tarixinə [[Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti]] adı ilə daxil olmuş mədəniyyətin tərkib hissələridir. Burada tunc dövrünün sonuna aid siklopik tikililər, Böyükqala qalası, Qalakənd qalası (XVI əsr), Qız qalası (Onu Namərd-qala da adlandırırlar, IX əsr), XIX əsrdə tikilmiş tağlı körpü var.

== Qarabağ savaşı dövründə ==
Ümumilikdə Gədəbəy rayonu [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə 200-dən çox şəhid vermişdir. [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən 1992-ci ilin avqustun 8-də rayonun iki kəndi, [[Motudərə]] və [[Qasımağalı|Qasımağalı kənd]]ləri, o cümlədən 78 yaşayış evi, 1 məktəb və 2 tibb məntəqəsi yandırılmışdır. Hazırda həmin kəndlərdə məktəb və tibb məntəqəsi, 17 yaşayış evi bərpa olunmuş, digər yaşayış evlərinin bərpası davam etdirilir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Gədəbəy rayonu |url=http://azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |access-date=2011-11-19 |archive-date=2017-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202035348/http://www.azerbaijan.az/_Districts/_districts_a.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Ermənistan ordusu rayon ərazisində yerləşən [[Başkənd]]dən Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun Şınıx bölgəsini və Tovuz rayonunun bəzi kəndlərini atəş altında saxlamaq üçün istifadə edirdi.

1992-ci ilin yayında [[Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusu]] Gədəbəy rayonuna Ermənistan tərəfdən hücuma keçdi. Məqsəd [[Başkənd (Gədəbəy)|Başkənd]]in anklav vəziyyətindən çıxarılaraq Ermənistanla birləşdirilməsi idi. Lakin [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]]nun hissələrinin, xüsusən yerli və [[Tovuz rayonu]]ndan olan könüllülərin keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatı nəticəsində Başkənd işğalçılardan azad edilib.

=== 2010-cu il təxribat cəhdi ===
2010-cu il sentyabrın 11-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgərləri tərəfindən Gədəbəy rayonunun [[Zamanlı|Zamanlı kəndi]] ərazisində təxribat törətməyə çalışan Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşı Manvel Sarıbekyan tutulmuşdur. Daha sonrakı araşdırmalar nəticəsindən məlum olmuşdur ki, Manvel Sarıbekyan Azərbaycan tərəfinə kənd məktəbini partlatmaq üçün keçib.&lt;ref&gt;[http://www.interfax.az/az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=58307&amp;Itemid=9 Ermənilər Azərbaycanda məktəbi partlatmaq istəyiblər]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Görkəmli şəxslər ==
* [[Nurəddin Rzayev]] – əməkdar elm xadimi, professor
* [[Mikayıl Xıdırzadə]] — Azərbaycanın görkəmli riyaziyyatçı alimi, Bakı Dövlət universitetinin mexanika-riyaziyyat fakültəsinin ilk azərbaycanlı dekanı
* [[Tokay Hüseynov]] — [[AMEA Biofizika İnstitutu]], Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, [[biologiya]] [[elmlər doktoru|elmləri doktoru]], [[professor]].
* [[Tofiq Köçərli]] – [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Firudin Köçərli]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın akademiki.
* [[Qoşqar Əhmədov]] — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın müxbir üzvü.
* [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının muxbir uzvu, Azərbaycan Milli Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezdenti vəzifəsini 3 ay icra etmiş şəxs, sabiq millət vəkili
* [[İlyas Tapdıq]] — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan komsomolu mükafatı laureatı (1972).
* [[Xəlil İsmayılov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar mədəniyyət işçisi.
* [[Sabir Məmmədli]] — siyasi elmlər doktoru, könüllülər taborunun komandiri.
* [[Mehdi Quliyev]] — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
* [[Məzahir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Aytəkin Məmmədov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[İsgəndər Aznaurov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
* [[Cahangir Rüstəmov (polkovnik)|Cahangir Rüstəmov]] — Qarabağ müharibəsi şəhidi, alay komandiri.
* [[Cəfər İbrahimov]] — tarix elmləri doktoru, professor.
* [[Cəmil Əhmədli]] — fəlsəfə elmləri doktoru, professor, əməkdar elm xadimi.
* [[Mahmud Rüstəmov]] — kimya elmləri doktoru, professor.
* [[Rafiq Məmmədhəsənov]] — tibb elmləri doktoru (1990), Əməkdar elm xadimi (2000), [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] təltifçisi (2010), millət vəkili (2006 və 2010).
* [[Qara Məşədiyev]] — dilçi alim, Filologiya elmləri doktoru, professor.
* [[Sahib Əliyev]] — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, kimya elmləri doktoru.
* [[Rüfət Aslanlı]] — Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Qiymətli Kağızlar Üzrə Dövlət Komitəsinin sədri.
* [[Nazim Məmmədov (iqtisadçı)|Nazim Məmmədov]] — iqtisadçı, iş adamı, keçmiş millət vəkili (2005–2010).
* [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] — Əməkdar artist, rejissor, ssenarist.
* [[Miskinli Vəli]] — aşıq.
* [[Elbəy Aslanov]] — alim, mexanika riyaziyyat elmləri doktoru.
* [[Mirzə Sadıxov]] — SSRİ Dövlət mukafatı laureatı, akademik.
* [[Haqverdi Cəfərov]] — biologiya elmlər doktoru, professor, &quot;Əməkdə fərqlənmə&quot;, &quot;Şərəfli əmək nişanı&quot;, ÜXTN-nin medalı laureatı.
* [[Tofiq Rəsulov]] — fəlsəfə elmləri namizədi, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi.
* [[Dəmir Gədəbəyli]] — şair, filologiya elmləri doktoru, professor.

== Şəkillər ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Gədəbəy3.jpg|Gədəbəy rayonunun doğası
Fayl:Namerdgala fortress.jpg|[[Namərdqala]]
Fayl:Çarekvəng 1.jpg|[[Çarekvəng monastırı]]nın qalıqları
Fayl:Gədəbəy Qala kəndi1.jpg|[[Qalakənd]]dən bir gözəl görüntü
Fayl:Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi.jpg|[[Gədəbəy Aşıq Musiqisi Məktəbi]]
Fayl:Chaldash Bridge.jpg|Qanlı körpü
Fayl:Əyrivəng 1.jpg|Əyrivəng kilsəsinin qalıqları
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın inzibati bölgüsü]]

== İstinadlar ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Gadabay Rayon}}
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gedebey-ih.gov.az/ Gədəbəy rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti]

{{Gədəbəy rayonunun yaşayış məntəqələri}}{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

[[Kateqoriya:Gədəbəy rayonu| ]]
{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>qv5vmvfirtznl12ltiyk66zcfkxigyq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İmişli rayonu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2522</id>
    <revision>
      <id>6571481</id>
      <parentid>6464986</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:58:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.47.109</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11228" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = İmişli rayonu
|digər mövzu          = Şəhər
|digər mövzu səhifəsi = İmişli
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = İmişli
|Xəritə            = Imishli District in Azerbaijan 2021.svg
|Daxildir          = 
|Sahəsi            = 1 890 &lt;ref&gt;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası :[http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page96 İnzibati ərazi vahidləri : İmişli rayonu]&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 130.000
|Əhali sıxlığı     = 71.389
|Avtomobil nömrəsi = 30
|Telefon kodu      = 994 2124
|Poçt indeksi      = AZ 3000
|Vəzifəli şəxs     = Elçin Rzayev
|Vəzifənin adı     = 
|Sayt              = http://www.imishli-ih.gov.az
}}

'''İmişli rayonu''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati – ərazi vahididir. İnzibati mərkəzi [[İmişli]] şəhəridir.

== Tarixi ==
1930-cu il avqust ayında Qaradonlu rayonu təşkil olunur. Hələ [[Çar Rusiyası]] dövründə qurulmuş Qaradonlu [[Cavad qəzası]]na daxil idi. Qaradonlu rayonun ən qədim kəndlərindən hesab olunur. Ərazinin karvan yolları üzərində və Araz çayı sahilində yerləşməsi, su mənbələrinin bol olması, məhsuldar torpaqların çox olması burada kənd təsərrüfatının xüsusən də bitkiçiliyin inkişafına səbəb olmuşdur.

Hələ [[Oktyabr inqilabı]]ndan əvvəlki dövrdə ərazidə geniş meliorasiya işləri, irriqasiya işləri aparılmış və intensiv suvarılan əkinçiliyin əsası qoyulmuşdur. 1906-cı ildə Qaradonluda ilk məktəb fəaliyyətə başlamışdır və həmçinin ərazidə çoxlu sayda yaşayış evləri, karvansaralar, dəyirmanlar və dükanlar var idi. 1933-cü ildə isə Qaradonlu maşın-traktor zavodunun əsası qoyulmuşdur. Ələt-Mincivan dəmiryolunun çəkilişi nəticəsində əhalinin rayon mərkəzindən dəmiryolu stansiyası olan əraziyə cəmlənməsi başlandı. Bu məqsədlə İmişli kəndi ilə [[Qaradonlu]] kəndi arasında 2 mərtəbəli kərpic bina tikildi, beləliklə rayon mərkəzi buraya köçürüldü və rayon İmişli rayonu adlandırılmağa başlandı.

Həmin dövrdə ərazi meşələr və kollarla örtülü idi. Ancaq insanlar ərazidə təmizləmə işlərini aparıb burada binalar ucaltmağa və küçələr salmağa başladılar. İmişli kəndi rayon mərkəzi olaraq sürətlə genişlənməyə başladı. Kəndə çoxlu sayda ekspluatasiya binaları tikildi və kəndin gönünüşü təmamilə dəyişildi. 1944-cü ildə İmişli şəhər tipli qəsəbə, 1960-cı ildə isə şəhər statusunu aldı.

1959-cu ildə Araz çayı üzərində indiki Bəhrəmtəpə ərazisində o vaxtlar üçün unikal sayılan su qovşağı istifadəyə verildi. Öz başlanğıcını buradan götürən Baş Muğan və Əzizbəyov kanalları nəinki İmişli rayonunun həmçinin Saatlı, Biləsuvar və Sabirabad rayonlarının torpaqlarını su ilə qidalandırır. Həmin illər rayonda həmçinin qum-çınqıl karxanaları, dəmir-beton materialları zavodunun əsası qoyuldu. Qaradonlu isə hazırda Muğan düzündəki kəndlərdən biridir.

== Coğrafi mövqeyi ==
[[Fayl:İmişli rayonunun xəritəsi.jpg|right|300 px|thumb|İmişli rayonunun xəritəsi]]
İmişli rayonunun ərazisi Kür-Araz ovalığına aid Mil-Muğan düzündədir. Bakı şəhərindən 250 km məsafədə yerləşir.

=== Relyefi ===
Ərazisinin çox hissəsi okean səviyyəsindən aşağıdır. Rayonun Şimal sərhəddi boyunca Kür çayı, mərkəzi hissəsindən Araz çayı axır. Rayonda boz-çəmən, qismən boz və çəmən boz torpaqlardan ibarətdir, bitki örtüyü yarımsəhra tiplidir. Arazın sağ sahili Muğan düzünə, sol sahili isə Mil düzünə aiddir. Rayon ərazisinin Mil düzündəki sahəsini Şirvan düzü ilə Kür çayı ayırır.

=== İqlimi ===
Yayı quraq keçən mülayim isti, yarımsəhra və quru çöl iqlimi var. Orta temperatur yanvar ayında 1,6 ˚C, iyul ayında isə 26,1˚C-dir. İllik yağıntının miqdarı 300 mm-dir.

== Geoloji quruluşu ==
Ərazinin geoloji quruluşunda [[Antropogen]] çöküntüləri nisbətən geniş yayılmışdır.

== Çayları və su hövzələri ==
Rayonun şimal sərhədi boyu [[Kür]], mərkəzi hissəsindən [[Araz çayı]] axır. [[Sarısu (göl)|Sarısu göl]]ünün çox hissəsi İmişli ərazisindədir.

== Landşaftları və bioloji xüsusiyyətləri ==
Yayı quraq keçən mülayim isti yarıçsəhra və quru çöl iqlimi yayılmışdır.&lt;ref&gt;Əyyubov Ə.C., Hacıyev Q.Ə. Azərbaycan SSR-in iqlim ehtiyatian. Bakı; Elm, 1984&lt;/ref&gt; İllik yağıntı 300 mm-dir. Əsas bitki örtüyü [[yovşan]] və [[şoran]] formasiyasından ibarət yarımsəhra tiplidir. Meşə sahəsi [[qovaq]], [[qarağac]], tut, adi [[nar]], [[yemişan]], [[itburnu]], yulğun kimi [[Ağac (bitki)|ağac]] və kollardan ibarətdir.
Ərazi özünəməxsus heyvanlar aləminə malikdir. Burada [[qaban]], [[canavar]], adi [[tülkü]], boz [[dovşan]], ceyrana çox rast gəlinir. Xırda [[məməlilər]], əsasən qumsiçanı ilə təmsil olunmuşdur. Quşlardan turac, [[qırqovul]],, qaraqarın bağrıqara, [[bəzgək]] və dovdaq daha çoxdur.&lt;ref&gt;Əiiyeva N.Ə, Hidrometeoroloji lüğət. Bakı: Nafta-Press, 2005.&lt;/ref&gt;

== Arxeoloji abidələri ==
Qızılkənd kəndində [[Tunc]] və [[Dəmir dövrü|Dəmir dövr]]lərinə aid [[Yedditəpə]] kurqanı.

== Tarixi-mədəni abidələr ==
Qızılkənd kəndində orta əsrlərə aid Qızıltəpə yaşayış yeri yerləşir. Aranlı kəndində orta əsrlərə aid Abıştəpə yaşayış yeri var. [[Qaradonlu]] kəndində XI-[[XIII əsr]]lərə aid yaşayış yeri də tapılmışdır.

== Görkəmli şəxslər ==
* '''Niyaməddin Cabbar oğlu Musayev''' — Azərbaycan müğənnisi, [[Azərbaycan Respublikasının xalq artisti]], [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordenli]], Azərbaycan milli estradasının banisi.
* [[Vüsal Qasımlı]] — Azərbaycan Respublikası İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin rəhbəri, iqtisad elmləri doktoru, professor
* [[Qəşəm Nəcəfzadə]] — [[şair]] və [[publisist]]
* [[Xanhüseyn Kazımlı]] — İqtisad elmləri doktoru, professor və
*[[Sərvaz Hüseynoğlu]]-[[şair]]-[[Ədəbiyyat müəllimi]]-[[yazıçı]]

== İqtisadi xarakteristikası ==
İmişli rayonundakı iri sənaye müəssisələrinin bir neçəsi barədə qısa məlumat:

* '''İmişli Lokomotiv deposu'''

Lokomotiv deposu 1968-ci ildə istismara verilmiş, işçilərin sayı 218 nəfərdir. Depoda teplovozların cari və əsaslı təmir işləri həyata keçirilir.

* '''Muradxanlı İriləşdirilmiş Neft Mədəni'''

Mədən 1970-ci ildə fəaliyyətə başlamış, sutkalıq hasilat gücü 85 tondur. Mədəndə orta aylıq əmək haqqı 460 manat təşkil edir, işçilərin sayı isə 160 nəfərdir.

* '''Bəhrəmtəpə Dəmir-beton zavodu'''

Zavod &quot;Meliorasiya və Su Təsərrüfatı&quot; Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yerli müəssisəsidir, dəmir-beton məmulatları istehsal edir. 1986-cı ildən fəaliyyət göstərir, zavodda 51 nəfər işçi çalışır. Sutkalıq istehsal gücü 75 kubmetr təşkil edir.

* '''İmişli Dəmir-beton ASC'''

Zavod 1960-cı ildən fəaliyyət göstərməklə dəmir-beton məmulatları istehsal edir. Zavodda 185 nəfər işçi çalışır. Sutkalıq istehsal gücü 85 kubmetr təşkil edir.

* '''&quot;Araz&quot; Konservləşdirilmiş Şirələr və Konyak zavodu'''

Zavod iş adamlarının vəsaiti hesabına tikilmiş və 2003-cü ildə fəaliyyətə başlamışdır. Müəssisədə 150 nəfər çalışır, istehsal gücü 850 şərti bankadır.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=İmişli Rayonu Sənayesi |url=http://www.imishli.az/senaye.html |access-date=2011-12-07 |archive-date=2012-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120111041936/http://www.imishli.az/senaye.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* '''&quot;İmişli şəkər zavodu&quot;

7–8 mərtəbədən ibarətdir. Cənubi Qafqazın ən böyük şəkər zavodudur. Azərbaycanın ən böyük zavodlarındandır. Gündə 1100–1200 ton yüksək keyfiyyətli kristal şəkər istehsal etmək gücünə malikdir.&lt;ref&gt; [https://qafqazinfo.az/news/detail/imisli-seker-zavodunda-calisan-fehlelerin-problemi-hell-olundu-275690 İmişli Şəkər zavodunda çalışan fəhlələrin problemi həll olundu] &lt;/ref&gt;

== Mədəniyyət, təhsil və səhiyyə müəssisələri ==
Rayonda hazırda 63 ümumtəhsil məktəbi, 4 məktəbdənkənar və 14 məktəbəqədər tərbiyyə müəssisəsi fəaliyyət göstərir. 22 ümumtəhsil məktəbi birnövbəli iş rejimində işləyir. Tədris müəssisələrində 17177 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 1611 müəllim məşğul olur. Müəllimlərdən 1221 nəfəri təhsili ali, 353 nəfəri təhsili orta ixtisas, 4 nəfəri natamam ali və 33 nəfərin isə ümumi orta təhsillidir. Pedaqoji sahədə çalışanların 924 nəfərini qadınlar təşkil edir. Hazırda təhsil müəssisələrində 71 nəfər ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə (Azərbaycan dili-ədəbiyyatı −12, riyaziyyat və informatika −6, tarix −3, coğrafiya −16, kimya −20, fizika −5) və s. fənn müəllimlərinə ciddi ehtiyac vardır.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=İmişli Rayonunda Təhsil |url=http://www.imishli.az/tehsil.html |access-date=2011-12-07 |archive-date=2012-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120111021122/http://www.imishli.az/tehsil.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Maddi-mədəni irsi ==
İmişli rayonu ərazisində tarixi keçmişimizlə bağlı maddi-mədəniyyət abidələrinin izləri çoxdur. [[Kür-Araz mədəniyyəti]]nə aid saxsı məişət əşylarinin üç min ildən çox yaşı var. [[Qızıltəpə]], [[Muxurtəpə]], [[Qaratəpə]] orta əsrlərin istehkamlarıdır. İndiki [[Bəcirəvan (İmişli)|Bəcirəvan]] kəndi ərəb istilası dövründəki döyüşkən Bəcirəvan şəhərinin adı ilə səsləşir.

== Mətbəx ==
İmişli qovurması -adı ilə hər yanda tanınan yemək məşhur paytaxt restoranları ilə yanaşı ölkə xaricində həmvətənlərimizin açdığı restoranlarda da çox sevilən milli  yeməkdir. &quot;İmişli qovurması&quot; bol kərə yağı ,soğan, turşu,  yerli əhali tərəfindən &quot;qara tikə&quot; deyilən dana ətindən hazırlanır , kartof başqa qazanda bol kərə yağında bişirilir və yemək süfrəyə verilən zaman yanına qoyulur. Qədim,  yerli tərəkəmə yeməyidir. 

Rayonda bişirilən digər məşhur yemək,  toyuq çığırtması öz dadı ilə məşhurdur.
Payız vaxtı kərə yağında qızardılmış təzə kənd toyuğu doğranmış soğanın üzərinə sıxılmış nar şirəsi ilə birlikdə süfrəyə verilir.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın inzibati bölgüsü]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.imishli-ih.gov.az/ İmişli rayonunun İcra Hakimiyyəti Rəsmi sayti]

{{Arazsahili yaşayış məntəqələri}}
{{İmişli rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

{{İmişli rayonu-qaralama}}

[[Kateqoriya:İmişli rayonu| ]]
{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>8kpdkdd5jobx0uknxscf1pee3ft4t3e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1921</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4630</id>
    <revision>
      <id>6570882</id>
      <parentid>5974340</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:30:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3184" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|1921}}
{{Təqvim illəri}}

== Hadisələr ==
=== Yanvar === 
* yanvar - [[Türkiyə]] milli-azadlıq hərəkatında dönüş nöqtəsi olan birinci İnönü vuruşması.
* yanvar - [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]nin əsasının qoyulması.
* yanvar - [[Bakı]]da [[Azərbaycan Politexnik İnstitutu]]nun təşkil olunması.
* yanvar - [[Azərbaycan]] Dövlət Arxivinin fəaliyyətə başlaması.

=== Fevral ===
* [[11 fevral|11]]-[[18 fevral]] - Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının III qurultayı.
* [[21 fevral]] - [[İran]] kazak hissələrinin Rza xanın başçılığı ilə dövlət çevrilişi etməsi. &quot;Qara kabinet&quot; adlandırılan hökumətin təşkil olunması.
* [[25 fevral]] - [[Gürcüstan]]da Sovet hakimiyyətinin qurulması.
* mart - İkinci İnönü vuruşması.
* [[26 fevral]] - Sovet [[Rusiya]]sı ilə [[İran]] arasında diplomatik münasibətlər haqqında müqavilənin imzalanması.

=== Mart ===
* [[16 mart]] - [[Rusiya]] ilə [[Türkiyə]] arasında dostluq və qardaşlıq haqqında [[Moskva]] müqaviləsinin bağlanılması.

=== May ===
* [[6 may]] - I Ümumazərbaycan sovetlər qurultayının (6-19 may) işə başlaması.
* [[19 may]] - I Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayında [[Azərbaycan SSR]]-in ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsi.

=== İyun ===
* iyun - [[Zaqatala dairəsi#G%C3%BCrc%C3%BCstan%20tabe%C3%A7iliyind%C9%99n%20%C3%A7%C4%B1xmas%C4%B1|Gürcüstanın Zaqatala dairəsinə iddiasından əl çəkməsi]]

=== İyul ===
* iyul - [[Azərbaycan SSR]] XKS tərəfindən [[Bakı]]da birinci kişi pedaqoji institutunun yaradılması haqqında dekret verilməsi.

=== Avqust ===
* [[26 avqust]] - [[Azərbaycan SSR]] XKS tərəfindən Konservatoriyanın təşkili haqqında dekret verilməsi.
* [[31 avqust]] - Faşist partiyası ilə [[İtaliya]] Sosialist partiyası arasında &quot;Sakitləşdirmə paktı&quot;nın bağlanması.

=== Sentyabr ===
* [[13 sentyabr]] - Türk ordusunun Sakarya zəfəri.
* sentyabr - Azərbaycan K(b)P MK və [[Azərbaycan SSR]] XKS tərəfindən Azneftkomun müstəqil Azərneft trestinə çevrilməsi haqqında qərar qəbul edilməsi.

=== Oktyabr ===
* [[13 oktyabr]] - [[Qars]] şəhərində [[RSFSR]]-in iştirakı ilə [[Azərbaycan]], [[Ermənistan]] və [[Gürcüstan]] Sovet Sosialist Respublikaları ilə [[Türkiyə]] arasında müqavilənin imzalanması.

=== Noyabr ===
* noyabr - [[Bakı]]da Ali qadın pedaqoji institutunun açılması.

=== Dekabr ===
* [[6 dekabr]] - Böyük Britaniya-İrlandiya müqaviləsi imzalandı. Bu müqaviləyə əsasən [[İrlandiya]] &quot; Azad İrland dövləti&quot; adı ilə [[Böyük Britaniya]]nın [[dominion]]u elan edildi.

== Doğumlar ==
* [[4 fevral]] — Məşhur [[Azərbaycan]] alimi [[Lütfi Zadə]] (Lotfi Zadeh)
* [[10 iyun]] — [[Filip Mauntbetten]]
* [[4 iyul]] — [[Cerard Debre]]
* [[11 noyabr]] — [[Balaş Azəroğlu]], şair, ədəbiyyatşünas.
* [[19 noyabr]] - [[Geza Anda]]
* [[29 dekabr]] - [[Əzizə Cəfərzadə]] yazıçı

== Vəfatlar ==
* [[18 aprel]] — [[İsmayıl Fazil Paşa]],  Türk əsgəri və siyasətçisi.
* [[2 avqust]] — [[Enriko Karuzo]]

[[Kateqoriya:1921| ]]</text>
      <sha1>tt42w3mh4jomivipwefaphjxnzwpjrr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İrəvan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5074</id>
    <revision>
      <id>6570884</id>
      <parentid>6562918</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:33:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.137.173</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55616" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
AZƏRBAYCANIN TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>5cxmv34nc74yzckr4fp0czo2ik4dgq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570890</id>
      <parentid>6570884</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:35:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55043" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
AZƏRBAYCANIN TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>bxwesmhwi7jrdgrypryeuvhftasvndz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570891</id>
      <parentid>6570890</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:36:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55099" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı|AZƏRBAYCANIN]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>oejo8na7hmc5h4p6d17zlo339ucl8rw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570893</id>
      <parentid>6570891</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:36:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Binegedi Ogrusu</username>
        <id>253718</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55238" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı|AZƏRBAYCANIN]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

Ermənistanın prezidenti Soyun Guseynov əslən azərbaycanlı (Marneuli) ərkəyidi. İrəvanda nə qədər qadın var hamsını sikər. İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>3vu0roqyqzs7hfraqopjeoo7hf3vigk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570894</id>
      <parentid>6570893</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:37:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55203" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycan|TƏRKİBİNDƏDİR]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

Ermənistanın prezidenti Soyun Guseynov əslən azərbaycanlı (Marneuli) ərkəyidi. İrəvanda nə qədər qadın var hamsını sikər. İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>dp0f5zbjujkff0cfm6tt4jh15ucm1h5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570895</id>
      <parentid>6570894</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:37:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55198" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycan|AZƏRBAYCANIN]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

Ermənistanın prezidenti Soyun Guseynov əslən azərbaycanlı (Marneuli) ərkəyidi. İrəvanda nə qədər qadın var hamsını sikər. İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>5yz27j0x5svtaohuve0yhog8f4xiedy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570897</id>
      <parentid>6570895</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:38:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.140.81|212.47.140.81]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Binegedi Ogrusu|Binegedi Ogrusu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55238" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı|AZƏRBAYCANIN]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

Ermənistanın prezidenti Soyun Guseynov əslən azərbaycanlı (Marneuli) ərkəyidi. İrəvanda nə qədər qadın var hamsını sikər. İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>3vu0roqyqzs7hfraqopjeoo7hf3vigk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570898</id>
      <parentid>6570897</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:38:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Binegedi Ogrusu|Binegedi Ogrusu]] ([[User talk:Binegedi Ogrusu|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6570893 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55099" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı|AZƏRBAYCANIN]] TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>oejo8na7hmc5h4p6d17zlo339ucl8rw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570899</id>
      <parentid>6570898</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:39:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/212.47.140.81|212.47.140.81]] ([[User talk:212.47.140.81|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6570891 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55043" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
AZƏRBAYCANIN TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İRƏVAN AZƏRBAYCANDIR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>bxwesmhwi7jrdgrypryeuvhftasvndz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570900</id>
      <parentid>6570899</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:40:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/212.47.140.81|212.47.140.81]] ([[User talk:212.47.140.81|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6570890 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55616" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
AZƏRBAYCANIN TƏRKİBİNDƏDİR🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿🇦🇿

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>5cxmv34nc74yzckr4fp0czo2ik4dgq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570901</id>
      <parentid>6570900</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:40:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/212.47.137.173|212.47.137.173]] ([[User talk:212.47.137.173|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6570884 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55611" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>kgwy40obbqt0cwsb8o5m8myns2yxia5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570903</id>
      <parentid>6570901</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:41:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55612" xml:space="preserve">{{YM
|növü = peysər şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>spxjb9hdb7m8hj45w5flxcdv66ipw17</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570905</id>
      <parentid>6570903</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:42:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.140.81|212.47.140.81]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Qraf061|Qraf061]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55611" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>kgwy40obbqt0cwsb8o5m8myns2yxia5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570965</id>
      <parentid>6570905</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:02:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.26.161</ip>
      </contributor>
      <comment>Ermeni tarixi fakt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55630" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.Paşinyan peyserdi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>oba1ifhrj58sv0vuxk9cjyybxid0ql5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570966</id>
      <parentid>6570965</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:04:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.26.161</ip>
      </contributor>
      <comment>Sgdsm</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55654" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.Paşinyan peyserdi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.Eşq olsun Ağdamlilara.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>er3blonlb3oam4f0oy89nzqnegdub6o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571013</id>
      <parentid>6570966</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:05:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.191.26.161|5.191.26.161]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Qraf061|Qraf061]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55611" xml:space="preserve">{{YM
|növü = Qədim şəhər
}}
İrəvan (erməni: Երևան[ [jɛɾɛˈvɑn]) paytaxtı və ən böyük şəhəridir. Ermənistan və dünyanın ən qədim davamlı məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Hrazdan çayı boyunca yerləşən İrəvan ölkənin inzibati, mədəni və sənaye mərkəzidir. 1918-ci ildən Ermənistan tarixində on dördüncü və Ararat düzənliyində və ya onun ətrafında yerləşən yeddinci paytaxtdır. Şəhər həm də Erməni Apostol Kilsəsinin ən böyük yeparxiyası və dünyanın ən qədim yeparxiyalarından biri olan Araratian Papa Yeparxiyasının iqamətgahı kimi xidmət edir.

İrəvanın tarixi eramızdan əvvəl 8-ci əsrə, eramızdan əvvəl 782-ci ildə Urartu kralı I Argişti tərəfindən Ararat düzənliyinin qərb kənarında Erebuni qalasının əsasının qoyulması ilə başlayır. Erebuni “böyük bir inzibati və dini mərkəz, tam kral paytaxtı kimi nəzərdə tutulmuşdu”. Mərhum qədim Erməni Krallığı dövründə yeni paytaxt şəhərlər yaradıldı və İrəvanın əhəmiyyəti azaldı. İran və Rusiyanın hakimiyyəti altında 1736-1828-ci illərdə İrəvan xanlığının və 1850-1917-ci illərdə İrəvan Qubernatorluğunun mərkəzi olmuşdur. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyasında erməni soyqırımından sağ çıxan minlərlə insan əraziyə gəldiyi üçün İrəvan Birinci Ermənistan Respublikasının paytaxtı oldu. Şəhər 20-ci əsrdə Ermənistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən sürətlə genişləndi. Bir neçə onillikdə İrəvan Rusiya İmperiyasının tərkibindəki quberniya şəhərciyindən Ermənistanın əsas mədəniyyət, incəsənət və sənaye mərkəzinə çevrilməklə yanaşı, milli hökumətin mərkəzinə çevrildi.

Ermənistan iqtisadiyyatının böyüməsi ilə İrəvan böyük transformasiyaya məruz qalıb. 2000-ci illərin əvvəllərindən bu yana şəhərin hər yerində çoxlu tikinti işləri aparılıb və sovet dövründə nadir olan restoranlar, mağazalar və küçə kafeləri kimi pərakəndə satış məntəqələri çoxalıb. 2011-ci ilə olan məlumata görə, İrəvanın əhalisi 1.060.138 nəfər olub, Ermənistanın ümumi əhalisinin 35%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. 2022-ci ilin rəsmi hesablamalarına görə, şəhərin hazırda əhalisi 1.092.800 nəfərdir. İrəvan UNESCO tərəfindən 2012-ci ilin Dünya Kitab Paytaxtı elan edilmişdir. Yerevan Eurocities-in assosiativ üzvüdür.

İrəvanın diqqətəlayiq yerlərindən Erebuni qalası şəhərin doğulduğu yer hesab olunur, Katoghike Tsiranavor kilsəsi İrəvanın sağ qalmış ən qədim kilsəsidir və Müqəddəs Qriqori Katedrali dünyada ən böyük erməni kilsəsidir, Tsitsernakaberd kilsəsinin rəsmi abidəsidir. erməni soyqırımının qurbanları. Şəhərdə bir sıra opera teatrları, teatrlar, muzeylər, kitabxanalar və digər mədəniyyət müəssisələri yerləşir. İrəvan Opera Teatrı Ermənistan paytaxtının əsas tamaşa zalı, Ermənistanın Milli Qalereyası Ermənistanın ən böyük incəsənət muzeyidir və Ermənistanın Tarix Muzeyi ilə eyni binadadır, Matenadaran anbarında isə qədim kitabların ən böyük saxlanma yerlərindən biri və dünyada əlyazmalar.

== Etimologiya ==
İrəvanın adının mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələrdən biri də şəhərin erməni kralı, Orontidlər sülaləsindən olan Ermənistanın sonuncu hökmdarı və Yervandaşat şəhərinin banisi IV Yervandın (Orontes) şərəfinə adlandırılmasıdır. Bununla belə, çox güman ki, şəhərin adı müasir İrəvan ərazisində Erebuni (Էրեբունի) adlı Urartu hərbi qalasından eramızdan əvvəl 782-ci ildə I Argişti tərəfindən salınmışdır. “Erebuni” Urartuca “almaq” və ya “tutmaq” sözündən yarana bilər, yəni qalanın adı “tutma”, “fəth” və ya “qələbə” kimi şərh edilə bilər. Urartu elementləri kimi. Erməni dili ilə qarışan bu ad sonda İrəvana çevrildi (Erebuni = Erevani = İrəvan = İrəvan). Alim Marqarit İsraelyan Erebunidə iki mixi lövhədə tapılan yazıları müqayisə edərkən bu dəyişiklikləri qeyd edir:

Sözün ikinci mixi bu [əsl vurğu] transkripsiyası bizim təfsirimizdə çox vacib idi, çünki o, erməni v (b &gt; v) hərfinə keçmiş Urartay b dilidir. Yazının orijinal yazısında “er-bu-ni” yazılıb; buna görə də görkəmli ermənişünas-şərqşünas professor G. A. Qapantsyan haqlı olaraq etiraz edərək Urartu b-nin sözün əvvəlində (Biani &gt; Van) və ya iki sait arasında (ebani &gt; avan, Zəbaha &gt; Cavaxk) v-yə dəyişdiyini qeyd etdi....İçində başqa sözlər b iki sait arasında yerləşdirilmişdir. Qala-şəhərin əsl tələffüzü, görünür, Erebuni idi.

Erkən xristian erməni salnaməçiləri şəhərin adının mənşəyini Nuhun gəmisi əfsanəsi ilə əlaqələndirirdilər.Gəmi Ağrı dağına endikdən və sel suları çəkildikdən sonra Nuh İrəvan istiqamətinə baxarkən “Yerevatlar” dediyi deyilir. !&quot; (ermənicə “peyda oldu!”), İrəvan adı ondan yaranmışdır.

İrəvanın türklərin, daha sonra isə farsların hakimiyyəti altında olduğu son orta əsrlərdə və erkən müasir dövrlərdə şəhər farsca İrəvan (fars. ایروان) kimi tanınırdı.] Şəhər 19-cu və 20-ci əsrin əvvəllərində Rusiyanın hakimiyyəti altında rəsmi olaraq İrəvan (rus. Эриван) kimi tanınırdı. 1936-cı ildə şəhərin adı yenidən İrəvan (İrəvan) adlandırıldı. 1970-ci illərin ortalarına qədər şəhərin adı ingilis mənbələrində Yerevandan daha çox İrəvan kimi yazılırdı.

== Coğrafiyası ==
İrəvanın orta hündürlüyü 990 m (3,248,03 fut), cənub-qərb və şimal-şərq hissələrində müvafiq olaraq, dəniz səviyyəsindən minimum 865 m (2,837,93 fut) və maksimum 1,390 m (4,560,37 fut) yüksəkdir. 1 milyondan çox əhalisi olan dünyanın ən yüksək əlli şəhəri arasındadır.

İrəvan ölkənin mərkəzi-qərb hissəsində, Ararat düzünün şimal-şərqində, Hrazdan çayının sahilində yerləşir. Şəhərin yuxarı hissəsi üç tərəfdən dağlarla əhatə olunub, cənubdan isə Hrazdan çayının sahilinə enir. Hrazdan İrəvanı mənzərəli kanyon vasitəsilə iki yerə bölür.

İrəvan Ararat düzənliyinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.

Şəhər Erməni dağının mərkəzində yerləşir. Tarixən İrəvan tarixi Ermənistan mayorunun Ayrarat vilayətinin Kotayk kantonunda (erməni: Կոտայք գավառ Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) yerləşirdi.

Ermənistanın hazırkı inzibati bölgüsünə görə, İrəvan heç bir marzın (“vilayət”) tərkibinə daxil deyil və ölkənin paytaxtı kimi xüsusi inzibati statusa malikdir. Şimaldan və şərqdən Kotayk vilayəti, cənubdan və cənub-qərbdən Ararat əyaləti, qərbdən Armavir əyaləti və şimal-qərbdən Araqatsotn əyaləti ilə həmsərhəddir.

1981-ci ildə yaradılmış Erebuni Dövlət Qoruğu şəhər mərkəzindən təxminən 8 km cənub-şərqdə, şəhərin Erebuni rayonunda yerləşir. Dəniz səviyyəsindən 1300-1450 metr hündürlükdə olan qoruq əsasən yarımsəhra dağ-çöllərdən ibarət olmaqla 120 hektar ərazini tutur.

İrəvanda kontinental təsirli çöl iqlimi (Köppen iqlim təsnifatı: BSk və ya &quot;soyuq yarı quraq iqlim&quot;), uzun, isti, quraq yayı və qısa, lakin soyuq və qarlı qışı var. Bu, İrəvanın dağlarla əhatə olunmuş düzənlikdə olması və dənizdən uzaqlığı və təsirləri ilə əlaqələndirilir. Yaylar adətən çox isti olur, avqustda temperatur 40 °C-ə (104 °F) çatır və qışda qar yağışı və donma temperaturu olur, yanvar ayı isə tez-tez -15 °C (5 °F) və daha aşağı olur. Yağıntının miqdarı kiçikdir, hər il təxminən 318 millimetr (12,5 düym) təşkil edir. İrəvan ildə orta hesabla 2700 saat günəş işığı keçirir. 12 iyul 2018-ci ildə İrəvanda 43,7 °C (110,7 °F) temperatur qeydə alınıb ki, bu da Ermənistanda indiyədək qeydə alınmış ən yüksək temperaturdur.

İrəvan Teleqülləsi şəhərin ən hündür tikilisi və Cənubi Qafqazın ən hündür tikililərindən biridir.

Respublika Meydanı, İrəvan Opera Teatrı və İrəvan Kaskadı İrəvanın mərkəzində memar Aleksandr Tamanyanın orijinal layihəsi və memar Cim Torosyanın yenidən işlənmiş planı əsasında hazırlanmış əsas görməli yerlər sırasındadır.

2000-ci ildən İrəvanda əsaslı yenidənqurma prosesinə başlanılıb. Nəticədə bir çox tarixi tikililər sökülərək yeni binalarla əvəz olunub. Layihələr Rusiya İmperiyası dövrünə aid tarixi binaları dağıdıb, tez-tez sakinləri evsiz qoyduğundan, bu şəhərsalma planı bəzi sakinlərin etirazı və tənqidi ilə qarşılanıb. Şəhərin mərkəzində çox kiçik hesab edilən evlər getdikcə daha çox sökülür və onların yerinə hündürmərtəbəli binalar tikilir.

Müqəddəs Qriqori Katedrali, İrəvan Şəhər Şurasının yeni binası, Matenadaran İnstitutunun yeni bölməsi, Zvartnots Beynəlxalq Hava Limanının yeni terminalı, Kaskaddakı Kafesjian İncəsənət Mərkəzi, Şimal prospekti və nazirliklərin yeni hökumət kompleksi. 21-ci əsrin ilk iki onilliyi ərzində həyata keçirilən əsas tikinti layihələri arasında.

Köhnə İrəvanın Aram küçəsi və yeni salınmış Şimal prospekti İrəvanın ənənəvi və müasir memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirən görkəmli nümunələr sırasındadır.

2017-ci ilin may ayına olan məlumata görə, İrəvanda 4883 yaşayış binası var və ümumi uzunluğu 1514 km olan 39799 küçə işıq dirəyində 65199 küçə lampası quraşdırılıb. Şəhərin ümumi uzunluğu 750 km olan 1080 küçəsi var.

İrəvan sıx tikilmiş şəhərdir, lakin hələ də rayonlarında orta ölçülü yaşıl bağlarla bəzədilmiş bir neçə ictimai park təklif edir. Erebuni rayonunun ictimai parkı süni gölü ilə birlikdə şəhərin ən qədim bağıdır. 17 hektar ərazini tutan parkın və süni gölün yaranması eramızdan əvvəl VIII əsrdə Urartu kralı I Argiştinin dövrünə təsadüf edir. 2011-ci ildə bağ tamamilə yenidən quruldu və Lion və İrəvan şəhərləri arasında tərəfdaşlığın simvolu olmaq üçün Lyon Parkı adlandırıldı.

Marşal Baqramyan prospektində yerləşən Aşiqlər parkı və şəhərin mərkəzindəki 18-ci və 19-cu əsrlərə aid İngilis parkı İrəvanın ən məşhur parkları sırasındadır. İrəvan Nəbatat Bağı (1935-ci ildə açılıb), Qələbə Parkı (1950-ci illərdə açılıb) və Dairəvi Park şəhərin ən böyük yaşıllıq ərazilərindəndir.

1960-cı illərdə açılan İrəvan Opera Teatrı Parkı süni &quot;Qu gölü&quot; ilə də şəhərin sevimli yaşıllıqları sırasındadır. Qış aylarında parkın göl ərazisində ictimai buz konkisürmə arenası fəaliyyət göstərir.

İrəvan gölü 1967-ci ildə şəhər mərkəzinin cənubunda, Hrazdan çayının yatağında açılmış, səthi 0,65 km2 (0,25 kv mi) olan süni su anbarıdır.

İrəvanın hər bir inzibati rayonunun Ajapnyakdakı Buenos-Ayres Parkı və Tumanyan Parkı, Şenqavitdəki Komitas Parkı, Malatiya-Sebastiyadakı Vahan Zatikyan Parkı, Kanaker-Zeytundakı David Anhaght Parkı, Avandakı Ailə Parkı kimi ictimai parkı var. və Nor Norkdakı Fridtjof Nansen Parkı.

== Tarixi ==
=== Antik İrəvan ===
İrəvan ərazisi təxminən eramızdan əvvəl IV minilliyin 2-ci yarısından məskunlaşıb. Hal-hazırda Şenqavit kimi tanınan şəhərin cənub hissəsi ən azı eramızdan əvvəl 3200-cü ildən, erkən tunc dövrünün Kür-Araks mədəniyyəti dövründə məskunlaşmışdır. Şenqavit tarixi yerində ilk qazıntılar arxeoloq Yevgeni Bayburdyanın rəhbərliyi altında 1936-1938-ci illərdə aparılmışdır. İki onillikdən sonra arxeoloq Sandro Sardarian 1958-ci ildən başlayaraq 1983-cü ilə qədər qazıntıları bərpa etdi.[42] Qazıntıların 3-cü mərhələsi 2000-ci ildə arxeoloq Akop Simonyanın rəhbərliyi ilə başlamışdır. 2009-cu ildə Simonyana Pensilvaniya ştatının Widener Universitetinin professoru Mitchell S. Rothman da qoşulub. Onlar birlikdə 2009, 2010 və 2012-ci illərdə üç sıra qazıntılar aparıblar. Proses zamanı 8 və ya 9 fərqli stratiqrafik səviyyənin olduğunu göstərən süxura qədər tam stratiqrafik sütuna çatıldı. Bu səviyyələr eramızdan əvvəl 3200-2500-cü illəri əhatə edir. Saytın sonradan, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 2200-cü ilə qədər istifadəsinə dair sübutlar da tapıldı. Qazıntılar zamanı bir sıra iri dairəvi tikililər kvadrata bitişik otaqlar və kiçik dairəvi tikililər aşkar edilmişdir. 2010 və 2012-ci illərdə bir sıra ritual qurğular aşkar edilmişdir. 

Qədim Urartu krallığı eramızdan əvvəl 9-cu əsrdə indiki İrəvan ərazisi də daxil olmaqla, Erməni dağlarının Van gölünün hövzəsində kral Arame tərəfindən yaradılmışdır. Arxeoloji sübutlar, məsələn mixi yazı  göstərir ki, Urartu hərbi qalası Erebuni (Էրեբունի) eramızdan əvvəl 782-ci ildə kral I Argiştinin əmri ilə müasir İrəvanın yerində qala və qala kimi xidmət etmək üçün qurulmuşdur. şimali Qafqazdan gələn hücumlardan qoruyan qala.[30] Erebuni qalasında tapılan mixi yazıda deyilir: 

Menua oğlu Argişti Allah Xaldinin əzəməti ilə bu qüdrətli qala tikdi və Biainili [Urartu] şöhrəti üçün və padşahın düşmənləri arasında qorxu salmaq üçün onu Erebuni elan etdi. Argişti deyir: &quot;Orada gördüyüm böyük işlərdən əvvəl bu ölkə səhra idi. Menua oğlu Argişti Xaldinin böyüklüyünə görə qüdrətli bir padşah, Biainili padşahı və Tuşpa hökmdarıdır.&quot;.

Urartu hakimiyyətinin yüksəlişi dövründə Erebuni və onun ətraf ərazilərində suvarma kanalları və süni su anbarları tikilmişdir.

Eramızdan əvvəl 7-ci əsrin ortalarında Teyşebaini şəhəri Urartulu II Rusa tərəfindən Erebuni qalasından təxminən 7 kilometr (4,3 mil) qərbdə tikilmişdir. Urartunun şərq sərhədlərini vəhşi kimmerlər və skiflərdən qorumaq üçün İrəvanın Şenqavit rayonunda hazırda Karmir Blur kimi tanınan təpədə möhkəmləndirilmişdi. Qazıntılar zamanı 40.000 m2-dən (10 akr) çox əraziyə yayılmış yüz iyirmi otaqdan ibarət qubernatorlar sarayının qalıqları, Urartu tanrısı Teyşebaya həsr olunmuş qala ilə birlikdə tapıldı. Teyşebaini şəhərinin, eləcə də sarayın və qalanın tikintisi eramızdan əvvəl 7-ci əsrin sonlarında, III Rusanın hakimiyyəti dövründə başa çatdırılmışdır. Lakin Teyşebaini eramızdan əvvəl 585-ci ildə Midiya və İskitlərin ittifaqı tərəfindən məhv edildi.

Eramızdan əvvəl 590-cı ildə Urartu Krallığının İran Midiyasının əli ilə süqutundan sonra Erebuni Erməni dağları ilə birlikdə Midiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu.

Lakin eramızdan əvvəl 550-ci ildə Midiya imperiyası Böyük Kir tərəfindən fəth edildi və Erebuni Əhəmənilər imperiyasının bir hissəsi oldu. 522-ci ildən eramızdan əvvəl 331-ci ilə qədər Erebuni Əhəmənilər İmperiyasının satraplıqlarından biri kimi Orontidlər sülaləsinin nəzarətində olan Ermənistan satraplığının əsas mərkəzlərindən biri idi. Ermənistan satrapiyası iki hissəyə bölündü: şimal və cənub hissəsi, mərkəzləri müvafiq olaraq Erebuni (İrəvan) və Tuşpa (Van) şəhərləri idi.

Erebuni qalasında tapılan bir çox başqa əşyalarla birlikdə eramızdan əvvəl 478-ci ildə buraxılmış sikkələr Əhəmənilər dövründə Erebuni şəhərinin əsas ticarət mərkəzi kimi əhəmiyyətini ortaya qoyur.

Makedoniyalı İskəndərin zəfər dövründə və Əhəmənilər imperiyasının tənəzzülündən sonra Erməni satraplığının Orontid hökmdarları eramızdan əvvəl 331-ci ildə Qaqamela döyüşü nəticəsində müstəqillik əldə etdilər və Ermənistan krallığını qurdular. Armavir, Zarehavan, Baqaran və Yervandaşat kimi yeni şəhərlərin salınması ilə Erebuni şəhərinin əhəmiyyəti getdikcə azaldı.

Eramızdan əvvəl 189-cu ildə hakimiyyəti ələ keçirən Ermənistanın Artaksiad sülaləsinin yüksəlişi ilə Ermənistan Krallığı Kiçik Asiya, Atropatena, İberiya, Finikiya və Suriyanın əsas ərazilərini əhatə edəcək dərəcədə genişləndi. Artaksiyalılar Erebuni və Tuşpanı fars irsinin şəhərləri hesab edirdilər. Nəticədə padşahlar I Artaksiya, I Artavasdes və Böyük Tiqran tərəfindən yeni şəhərlər və ticarət mərkəzləri tikildi. Beləliklə, Artaxata və Tigranocerta kimi şəhərlərin hökmranlığı ilə Erebuni mərkəzi şəhər kimi əhəmiyyətini xeyli itirmişdi.

Ermənistanın Arşakilər sülaləsinin hakimiyyəti altında (54-428-ci illər) Erebuni ətrafında bir çox başqa şəhərlər, o cümlədən Vaqarşapat və Dvin çiçəkləndi. Nəticədə Erebuni Ermənistanın iqtisadi və strateji mərkəzi rolunu itirərək tamamilə zərərsizləşdirildi. Arsacid padşahları dövründə Erebuni yalnız III əsrə aid bir manixey mətnində qeyd edilmişdir, burada Mani peyğəmbərin şagirdlərindən birinin Erebunidə xristian icması yaxınlığında bir manixey icması qurduğu qeyd olunur.

Ashkharatsuyts-a görə, Erebuni Ermənistan mayorunun tərkibindəki Ayrarat əyalətinin Kotayk kantonunun (Կոտայք գավառ, Kotayk gavar, indiki Kotayk vilayəti ilə qarışdırılmamalıdır) bir hissəsi idi.

Ermənistan 4-cü əsrin əvvəllərində, Arsak kralı III Tiridatın hakimiyyəti dövründə xristian xalqına çevrildi.

387 və 428-ci illərdə Ermənistanın Bizans və Sasani imperiyaları tərəfindən parçalanmasından sonra Erebuni və Şərqi Ermənistanın bütün ərazisi Sasani farslarının hakimiyyəti altına keçdi. Erməni əraziləri Sasani imperiyasının tərkibində Fars Ermənistanı vilayətini təşkil edirdi.

Erebuni rolunun azalması, eləcə də lazımi tarixi məlumatların olmaması səbəbindən şəhərin Sasanilərin hakimiyyəti altında tarixinin çox hissəsi məlum deyil.

587-ci ildə imperator Maurisin dövründə Romalılar Blarathon döyüşündə Sasani Fars İmperiyasını məğlub etdikdən sonra İrəvan və Ermənistanın böyük hissəsi Roma rəhbərliyinə keçdi. Tezliklə Avandakı Katoghike Tsiranavor kilsəsi 595-602-ci illər arasında tikildi. 1679-cu il zəlzələsi zamanı qismən zədələnməsinə baxmayaraq, bu, müasir İrəvan şəhəri daxilində sağ qalmış ən qədim kilsədir.

Fars Ermənistanı (həmçinin Farsmeniya kimi tanınır) əyaləti 646-cı ilə qədər, əyalət müsəlmanların Farsları fəthi ilə ləğv edilənə qədər davam etdi.

Eramızın 658-ci ildə ərəb islam basqınlarının ən qızğın vaxtında Erebuni-İrəvan müsəlmanların Farsları zəbt etməsi zamanı fəth edildi, çünki o, farsların idarə etdiyi Ermənistanın bir hissəsi idi. Şəhər Əməvilər xilafətinə tabe olan Ermənistan əmirliyinin tərkibinə daxil oldu. Dvin şəhəri yeni yaradılmış əmirliyin mərkəzi idi. Bu dövrdən başlayaraq ərəblərlə inkişaf edən ticarət fəaliyyəti nəticəsində Ermənistan əraziləri ərəblərin nəzarətində olan Ermənistanın Ararat düzənliyindən Avropa ilə Hindistan arasında keçən ərəb karvan yollarının kəsişmə nöqtəsi kimi strateji əhəmiyyətə malik olmuşdur. Çox güman ki, “Erebuni” ən azı eramızın VII əsrindən etibarən “İrəvan” kimi tanınmağa başlayıb.

Ermənistan üzərində 2 əsrlik İslam hökmranlığından sonra Ermənistanın Baqrati şahzadəsi I Aşot Abbasi xilafətinə qarşı inqilaba rəhbərlik edib. I Aşot 850-ci ildə İrəvanı azad etdi və 862-ci ildə Abbasi xəlifəsi əl-Mustain tərəfindən Ermənistan şahzadələrinin şahzadəsi kimi tanındı. Aşot daha sonra 885-ci ildə xəlifə əl-Mötəmidin razılığı ilə Ermənistan kralı oldu. 885-1045-ci illər arasında Ermənistanın Baqratuni sülaləsinin hakimiyyəti dövründə İrəvan Bizanslıların əlinə keçməzdən əvvəl Krallığın nisbətən təhlükəsiz hissəsi idi.

Lakin Şirakavan, Dvin, Ani kimi Ayraratın bir çox başqa şəhərlərini inkişaf etdirən Baqratidlər dövründə İrəvanın heç bir strateji rolu yox idi.

1045-1064-cü illər arasında Bizansın Ermənistan üzərində qısa bir hökmranlığından sonra, Tuğril və daha sonra onun varisi Alp Arslanın başçılıq etdiyi işğalçı Səlcuqlar İrəvan da daxil olmaqla bütün bölgəyə hakim oldular. Lakin 1201-ci ildə gürcü protektoratı altında Ermənistanın Zəkəriyyə Knyazlığının yaradılması ilə İrəvan və Lori erməni əraziləri xeyli genişlənmişdi. 1236-cı ildə monqollar Ani ələ keçirdikdən sonra Ermənistan İlxanlığın tərkibində monqol protektoratına çevrildi, Zəkərilər isə monqolların vassalı oldular. 14-cü əsrin ortalarında İlxanlıların süqutundan sonra Zəkəriyyə şahzadələri işğalçı türk tayfalarının əlinə keçənə qədər 1360-cı ilə qədər Lori, Şirak və Ararat düzündə hökmranlıq etdilər.

XIV əsrin son rübündə Ağqoyunlu sünni oğuz türk tayfası Ermənistanı, o cümlədən İrəvanı ələ keçirdi. 1400-cü ildə Teymur Ermənistan və Gürcüstanı işğal etdi və sağ qalmış yerli əhalinin 60.000-dən çoxunu qul kimi əsir götürdü. İrəvan da daxil olmaqla, bir çox rayonlar boşaldıldı.

1410-cu ildə Ermənistan Qaraqoyunlu şiə oğuz türk tayfasının nəzarəti altına keçdi. Erməni tarixçisi Metsoflu Metsofin yazdığına görə, Qaraqoyunlular ermənilərə qarşı ağır vergilər tutsalar da, onların hakimiyyətinin ilk illəri nisbətən sakit keçib və şəhərlərdə müəyyən qədər yenidənqurma işləri aparılıb.[49] Qaraqoyunlular İrəvanı yeni yaradılmış Çuxur Səad inzibati ərazisinin mərkəzinə çevirdilər. Ərazi Əmir Səad kimi tanınan türk liderinin adını daşıyırdı.

Lakin bu dinc dövr 1420-1436-cı illər arasında Qara İsgəndərin yüksəlişi ilə darmadağın edildi, o, Ermənistanı “səhraya” çevirdi və onu “xarabalığa və talanlara, qırğınlara və əsirlərə” məruz qoydu. İsgəndərin müharibələri və onun Teymurilərə qarşı son məğlubiyyəti Ermənistanı daha da məhv etməyə sövq etdi, belə ki, daha çox erməni əsir götürülərək əsarətə satıldı və torpaq açıq şəkildə talan edildi və onların çoxu bölgəni tərk etməyə məcbur oldu.

1375-ci ildə Kilikiya Erməni Krallığının süqutundan sonra erməni kilsəsinin yeri 1441-ci ildə Sisdən yenidən İrəvan yaxınlığındakı Vaqarşapata köçürüldü. Beləliklə, İrəvan Ermənistanın əsas iqtisadi, mədəni və inzibati mərkəzinə çevrildi.

1501-02-ci illərdə İrəvan da daxil olmaqla Şərqi Ermənistan ərazilərinin çoxu I Şah İsmayılın başçılıq etdiyi İranın yeni yaranan Səfəvilər sülaləsi tərəfindən sürətlə fəth edildi. Tezliklə 1502-ci ildə İrəvan Səfəvilər tərəfindən yaradılmış İranın yeni inzibati ərazisi olan İrəvan vilayətinin mərkəzinə çevrildi. Sonrakı 3 əsr ərzində qısa fasilələrlə İran hakimiyyəti altında qaldı. Strateji əhəmiyyətinə görə İrəvan əvvəlcə tez-tez döyüşürdü və Səfəvilərin daimi nəzarətinə keçənə qədər rəqib İran və Osmanlı İmperiyasının hökmranlığı arasında irəli-geri keçdi. 1555-ci ildə İran Amasiya müqaviləsi ilə Osmanlılarla İrəvan üzərində qanuni mülkiyyətini təmin etmişdi.

1582-1583-cü illərdə Sərdar Fərhad Paşanın başçılığı ilə Osmanlılar İrəvan üzərində qısa müddətə nəzarəti ələ keçirdilər. Fərhad Paşa İrəvan qalasını min illik qədim erməni qalasının xarabalıqları üzərində, Hrazdan çayının sahilində tikməyə nail oldu. Lakin 1604-cü ildə birinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi nəticəsində farsların İrəvanı geri alması ilə Osmanlı nəzarəti sona çatdı.

1588-1629-cu illərdə hökmranlıq edən fars şahı I Abbas yüz minlərlə erməninin, o cümlədən vətəndaşların İrəvandan materik İrana sürgün edilməsi haqqında əmr verdi. Nəticədə İrəvan 20%-ə qədər azalmış erməni əhalisini əhəmiyyətli dərəcədə itirdi, farslar, türklər, kürdlər və tatarlar da daxil olmaqla müsəlmanlar şəhər əhalisinin təxminən 80%-i ilə üstünlük təşkil etdi. Müsəlmanlar ya oturaq, ya yarıoturaq, ya da köçəri idilər. Ermənilər əsasən İrəvanın Kond məhəlləsini və şəhərətrafı kənd ərazilərini işğal ediblər. Lakin ermənilər bu ərazidə müxtəlif peşə və ticarət üzərində üstünlük təşkil edirdilər və fars idarəsi üçün böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edirdilər.

İkinci Osmanlı-Səfəvi müharibəsi zamanı Sultan IV Muradın komandanlığı altında Osmanlı qoşunları 8 avqust 1635-ci ildə şəhəri fəth etdi. Zəfərlə Konstantinopola qayıdan o, 1636-cı ildə Topqapı sarayında “İrəvan köşkü”nü (Revan Köşkü) açdı. Şah Səfinin komandanlığı ilə İran qoşunları 1 aprel 1636-cı ildə İrəvanı geri aldı. 1639-cu ildə Zühab müqaviləsi nəticəsində iranlılar Şərqi Ermənistan, o cümlədən İrəvan üzərində öz nəzarətlərini yenidən təsdiqlədilər. 7 iyun 1679-cu ildə dağıdıcı zəlzələ şəhəri yerlə-yeksan etdi.

1724-cü ildə İrəvan qalası Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alındı. Bir müddət müqavimət göstərdikdən sonra qala türklərin əlinə keçdi. Osmanlı istilası nəticəsində Səfəvilərin İrəvan vilayəti ləğv edildi.

1724-1736-cı illər arasında Osmanlının Şərqi Ermənistan üzərində qısamüddətli hökmranlığından sonra və 1736-cı ildə Səfəvilər sülaləsinin süqutu nəticəsində İrəvan ona bitişik ərazilərlə birlikdə Əfşarlar sülaləsi altında yeni yaradılmış İrəvan xanlığının inzibati ərazisinə daxil oldu. 15.000 kvadrat kilometr (5.800 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İran. Əfşaridlər 1730-cu illərin ortalarından 1790-cı illərə qədər Şərqi Ermənistana nəzarət edirdilər. Əfşaridlərin süqutundan sonra İranın Qacarlar sülaləsi 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsi ilə nəticələnən Qacarlar üzərində qələbədən sonra bölgə Rusiya imperiyası tərəfindən zəbt edilənə qədər 1828-ci ilə qədər Şərqi Ermənistanda nəzarəti ələ keçirdi.

19-cu əsrin ikinci Rus-Fars müharibəsi, 1826-28-ci illər Rus-Fars müharibəsi zamanı İrəvan 1 oktyabr 1827-ci ildə general İvan Paskeviçin başçılığı altında rus qoşunları tərəfindən tutuldu. Türkmənçay müqaviləsindən sonra 1828-ci ildə rəsmi olaraq iranlılar tərəfindən verilmişdir. 3 əsrlik İran işğalından sonra İrəven &quot;Erməni vilayəti&quot; kimi təyin olunan Şərqi Ermənistanın qalan hissəsi ilə birlikdə Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və bu dövr 1917-ci ildə imperiyanın dağılmasına qədər davam edəcək. Köçürülmə prosesinə ruslar sponsorluq etdi. Fars və Türkiyədən gələn erməni əhalisi. Köçürülmə ilə əlaqədar İrəvanın erməni əhalisinin faizi 28 faizdən 53,8 faizə yüksəldi. Köçürmə Yaxın Şərqdə Rusiyanın güc körpüsü yaratmaq məqsədi daşıyırdı. 1829-cu ildə farsdan olan erməni repatriantları şəhərə köçürüldü və yeni məhəllə tikildi.

İrəvan 1828-1840-cı illərdə yeni yaradılmış Erməni vilayətinin mərkəzi olub. 1837-ci ildə I Nikolayın səfəri zamanı İrəvan uezd (&quot;qraflıq&quot;) olmuşdu. 1840-cı ildə Erməni vilayəti ləğv edildi və onun ərazisi yeni daha böyük əyalətə birləşdirildi; Gürcüstan-İmeretiya Qubernatorluğu. 1850-ci ildə keçmiş vilayətin ərazisi 28.000 kvadrat kilometr (11.000 kvadrat mil) ərazini əhatə edən İrəvan Qubernatorluğuna çevrildi. İrəvan yeni yaradılmış qubernatorluğun mərkəzi idi.

O dövrdə İrəvan dar yolları və xiyabanları olan kiçik bir şəhər idi, o cümlədən Şəhərin mərkəzi məhəlləsi, Qantar ticarət mərkəzi və Kond, Dzoragyugh, Nork və Shentagh yaşayış məhəllələri. 1840-1850-ci illərdə şəhərdə çoxlu məktəblər açıldı. Bununla belə, İrəvanın ilk böyük planı 1856-cı ildə qəbul edildi, bu plan zamanı Müqəddəs Xripsime və Saint Gayane qadın kollecləri yaradıldı və İngilis Parkı açıldı. 1863-cü ildə Astafyan küçəsi yenidən quruldu və istifadəyə verildi. 1874-cü ildə Zaxariya Gevorkyan İrəvanın ilk mətbəəsini, ilk teatr isə 1879-cu ildə qapılarını açıb.

1 oktyabr 1879-cu ildə Rusiya hökmdarı II Aleksandrın fərmanı ilə İrəvana şəhər statusu verildi. 1881-ci ildə İrəvan Müəllimlər Seminariyası və İrəvan Pivə zavodu, ardınca 1887-ci ildə Tayryanın şərab və brendi zavodu açıldı. 1890-cı illərdə spirtli içkilər və mineral su istehsalı üçün başqa zavodlar açıldı. İşıqlandırıcı Müqəddəs Qriqorinin monumental kilsəsi 1900-cü ildə açılmışdır. Şəhərə müvafiq olaraq 1907 və 1913-cü illərdə elektrik və telefon xətləri çəkilmişdir. İngilis səyyahı H. F. B. Linç 1893-1894-cü illərdə İrəvanda olarkən onu Şərq şəhəri hesab edirdi. Lakin bu, 20-ci əsrin birinci onilliyində, İmperator Rusiya hakimiyyətinin son onilliyində, şəhərin böyüdüyü və kəskin şəkildə dəyişdiyi zaman dəyişməyə başladı. Ümumiyyətlə, İrəvan Rusiyanın hakimiyyəti altında həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən sürətlə böyüdü. Köhnə binalar sökülüb, yeni Avropa üslubunda tikililər ucaldılıb.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan şəhərinin əhalisi 29.000 nəfərdən çox idi. 1902-ci ildə İrəvanı Aleksandropol, Tiflis və Culfa ilə dəmir yolu xətti birləşdirdi. Elə həmin il İrəvanın ilk kütləvi kitabxanası açıldı. 1905-ci ildə I Napoleonun nəvəsi; şahzadə Lui Cozef Jerom Napoleon (1864–1932) İrəvan quberniyasının qubernatoru təyin edildi. 1913-cü ildə şəhərdə ilk dəfə olaraq səksən abonenti olan telefon xətti işə düşdü.

İrəvan 1917-ci ilə, Rusiya İmperiyasının dağılması ilə İrəvan qubernatorluğu ləğv edilənə qədər qubernatorluğun mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

20-ci əsrin əvvəllərində İrəvan 30.000 əhalisi olan kiçik bir şəhər idi.[64] 1917-ci ildə Oktyabr inqilabı ilə Rusiya imperiyası başa çatdı. Bundan sonra Zaqafqaziyanın erməni, gürcü və müsəlman rəhbərləri birləşərək Zaqafqaziya Federasiyasını yaratdılar və Zaqafqaziyanın ayrıldığını elan etdilər.

Ancaq Federasiya qısa ömür sürdü. Türk ordusu Aleksandropol üzərində nəzarəti ələ keçirdikdən sonra İrəvanda yerləşən erməni müqavimət mərkəzini aradan qaldırmaq üçün cənub və şərqə doğru irəliləyirdi. 1918-ci il mayın 21-də türklər Sərdarabad vasitəsilə İrəvana doğru irəliləməyə başladılar. Katolikos V Gevorq bütün təbəqələrdən olan ermənilərin - kəndlilərin, şairlərin, dəmirçilərin və hətta din xadimlərinin mütəşəkkil hərbi birləşmələr yaratmaq üçün toplaşdığı bir vaxtda kilsə zənglərinin 6 gün çalınmasını əmr etdi.] İrəvandan “Öküz, camış və inəklərin çəkdiyi arabalar yolları tıxayaraq ərzaq, azuqə, döyüş sursatı və könüllülərin ətrafdan gətirdiyi” kimi, uşaqlar da daxil olmaqla, mülki əhali də bu səylərə kömək etdi.

1918-ci il may ayının sonlarında ermənilər Sərdarabad, Abaran və Karakilisə döyüşlərində türk ordusunu darmadağın edə bildilər. Beləliklə, 1918-ci il mayın 28-də daşnak lideri Aram Manukyan Ermənistanın müstəqilliyini elan etdi. Sonradan İrəvan yeni yaradılmış Ermənistan Respublikasının paytaxtı və mərkəzi oldu, baxmayaraq ki, Erməni Milli Şurasının üzvləri həmin ilin yayında hökuməti formalaşdırmaq üçün İrəvana gələnə qədər hələ Tiflisdə qalmalı idilər. Ermənistan dörd inzibati bölgüyə malik parlament respublikasına çevrildi. Paytaxt İrəvan Ararat vilayətinin tərkibində idi. Həmin vaxt İrəvan Qərbi Ermənistandan erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türklərinin törətdiyi qırğınlardan xilas olmuş 75 mindən çox qaçqını qəbul edib.

1919-cu il mayın 26-da hökumət İrəvanın əsas Astafyan (indiki Abovyan) küçəsində yerləşən İrəvan Dövlət Universitetinin açılması haqqında qanun qəbul etdi.

1920-ci ildə Sevr müqaviləsinin imzalanmasından sonra Ermənistana rəsmi beynəlxalq tanınma hüququ verildi. ABŞ, eləcə də bir çox Cənubi Amerika ölkələri müstəqil Ermənistan hökuməti ilə rəsmi olaraq diplomatik kanallar açıb. İrəvan həmçinin Böyük Britaniya, İtaliya, Almaniya, Serbiya, Yunanıstan, İran və Yaponiyada nümayəndəliklər açmışdı.

Lakin qısa müddət ərzində müstəqillik əldə etdikdən sonra İrəvan bolşeviklərin əlinə keçdi və Ermənistan 1920-ci il dekabrın 2-də Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil edildi. 1921-ci ilin fevralında millətçi qüvvələr şəhəri geri ala bilsələr də, həbsdə olan bütün siyasi və hərbi xadimləri uğurla azad etdilər. 1921-ci il aprelin 2-də şəhərin millətçi elitası sovet qoşunları tərəfindən növbəti dəfə məğlub edildi.

Qızıl Sovet Ordusu 1920-ci il noyabrın 29-da şimal-şərqdən Ermənistanı işğal etdi. 2 dekabr 1920-ci ildə İrəvan Ermənistan Respublikasının digər əraziləri ilə birlikdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası kimi tanınan Sovet Rusiyasının tərkibinə daxil oldu. Lakin Ermənistan SSR 1922-1936-cı illər arasında Gürcüstan SSR və Azərbaycan SSR ilə birlikdə Zaqafqaziya SFSR-ni (TSFSR) yaratdı.

Sovet hakimiyyəti dövründə İrəvan Sovet İttifaqında baş plan işlənmiş şəhərlər arasında birinci oldu. Akademik Aleksandr Tamanyanın hazırladığı “İrəvanın baş planı” 1924-cü ildə təsdiq edilib. O, ilkin olaraq 150 min əhali üçün nəzərdə tutulub. Şəhər tez bir zamanda bir milyondan çox əhalisi olan müasir sənaye metropoluna çevrildi. Yeni təhsil, elm və mədəniyyət müəssisələri də yaradıldı.

Tamanian milli ənənələri müasir şəhərsalma ilə birləşdirdi. Onun dizaynı mövcud şəhəri örtən və onun mövcud küçə planının çox hissəsini özündə birləşdirən radial-dairəvi quruluş təqdim etdi. Nəticədə bir çox tarixi binalar, o cümlədən kilsələr, məscidlər, İrəvan qalası, hamamlar, bazarlar və karvansaraylar dağıdılıb. İrəvanın mərkəzi ətrafındakı rayonların bir çoxu erməni soyqırımı zamanı Osmanlı türkləri tərəfindən dağıdılmış keçmiş erməni icmalarının adı ilə adlandırılıb. Məsələn, Arabkir, Malatya-Sebastia və Nork Maraş rayonları müvafiq olaraq Arabkir, Malatya, Sebastia və Maraş şəhərlərinin adını daşıyırdı. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Kiyev körpüsü kimi yeni bina və tikililərin tikintisinə kömək etmək üçün alman əsirlərindən istifadə edildi.

Bu illər ərzində mərkəzi Kentron rayonu İrəvanın ən inkişaf etmiş ərazisinə çevrildi ki, bu da şəhərin digər rayonları ilə müqayisədə əhəmiyyətli boşluq yaratdı. Təhsil, mədəniyyət və elm müəssisələrinin əksəriyyəti Kentron rayonunda mərkəzləşmişdi.

1965-ci ildə Erməni Soyqırımının 50-ci ildönümünün qeyd edilməsi zamanı İrəvan Sovet İttifaqında soyqırımın Sovet hakimiyyəti tərəfindən tanınmasını tələb edən ilk belə nümayişin keçirildiyi yer idi. 1968-ci ildə şəhərin 2750 illik yubileyi qeyd olundu.

İrəvan 1980-ci illərdə Qorbaçov dövründə yaranmış erməni milli demokratik hərəkatında əsas rol oynayıb. “Qlasnost” və “Yenidənqurma” islahatları Dağlıq Qarabağın statusu, ətraf mühit, ruslaşdırma, korrupsiya, demokratiya və nəhayət, müstəqillik kimi məsələlərlə bağlı suallar açdı. 1988-ci ilin əvvəlində Ermənistanın bir sıra rayonlarından bir milyona yaxın erməni şəhərin Teatr Meydanında (indiki Azadlıq Meydanı) mərkəzləşmiş bu mövzularla bağlı nümayişlərdə iştirak edirdi.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra İrəvan 21 sentyabr 1991-ci ildə Ermənistanın paytaxtı oldu. Qaz və elektrik enerjisini saxlamaq çətin idi; 1996-cı ilə qədər bazar iqtisadiyyatına pis şəkildə qızışdırılmış və planlaşdırılmış keçidin xaosu şəraitində daimi elektrik enerjisi bərpa edilməmişdir.

Yenidən qurulan İrəvanın mərkəzi şəhərin ticarət və biznes mərkəzidir.

2000-ci ildən bəri İrəvanın mərkəzi geniş tikinti meydançasına çevrilib, bütün Kentron rayonunda kranlar quraşdırılıb. Rəsmi olaraq, çoxmərtəbəli binaların sayı böyük şəhərsalma layihələrinin bir hissəsidir. Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2006-cı ildə belə tikintiyə təxminən 1,8 milyard dollar xərclənib. 21-ci əsrin ilk onilliyi ərzində şəhərin mərkəzində mənzillərin qiymətləri təxminən on dəfə artıb. Argişti küçəsi, İtaliya küçəsi, Saralanc prospekti, Monte Melkonyan prospekti, Şimal prospekti kimi bir çox yeni küçə və prospektlər açıldı.

Lakin bu tikinti bumu nəticəsində mərkəzi Aram küçəsində yerləşən tarixi binaların əksəriyyəti ya tamamilə dağıdılıb, ya da əlavə mərtəbələrin tikintisi ilə müasir yaşayış binalarına çevrilib. Əsasən Abovyan küçəsi ilə Maştots prospekti arasında uzanan hissədə yalnız bir neçə tikili qorunub saxlanılmışdır.

Müstəqillikdən sonra İrəvanda ilk böyük etiraz aksiyası 1996-cı ilin sentyabrında, hazırkı prezident Levon Ter-Petrosyanın prezident seçkilərində qalib gəldiyi elan edildikdən sonra keçirilib. Keçmiş Qarabağ Komitəsinin üzvü və keçmiş baş nazir Vazgen Manukyanın ətrafında birləşən dövrün əsas müxalifət partiyaları Ter-Petrosyanın seçki saxtakarlığını iddia edərək, sentyabrın 23-dən 25-dək kütləvi nümayişlər təşkil etdilər. Təxminən 200.000 adam seçkinin nəticələrinə etiraz etmək üçün Azadlıq Meydanına toplaşdı. Sentyabrın 25-də Parlament binası ətrafında bir sıra iğtişaşlar və zorakı etirazlardan sonra hökumət ertəsi gün mitinq və nümayişlərə qadağa qoyulmasını həyata keçirmək üçün İrəvana tank və qoşun göndərdi. Baş nazir Vazgen Sarkisyan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarkisyan Ermənistanın İctimai Televiziyasının efirində bəyan ediblər ki, onların müvafiq qurumları dövlət çevrilişinə cəhdin qarşısını alıblar.

İrəvanın mərkəzində erməni millətçisi Qaregin Njdenin heykəli var.

2008-ci ilin fevralında Ermənistanda 2008-ci ildə keçirilən prezident seçkilərindən sonra hakimiyyətlə müxalifətin eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın rəhbərlik etdiyi nümayişçilər arasında paytaxtda iğtişaşlar baş verdi. Hadisələr 10 nəfərin ölümü ilə nəticələndi və bundan sonra prezident Robert Köçəryan tərəfindən 20 günlük fövqəladə vəziyyət elan edildi.

2016-cı ilin iyulunda özlərini Sasun Daredevilləri (erməni. Սասնա Ծռեր Sasna Tsrrer) adlandıran bir qrup silahlı şəxs İrəvanın Erebuni rayonunda polis bölməsinə basqın edərək bir neçə nəfəri girov götürərək müxalifət liderinin azad edilməsini və prezident Jirair Sefilation-ın istefasını tələb ediblər. Serj Sarkisyan. Hücum nəticəsində 3 polis həlak olub. Bir çox hökumət əleyhinə etirazçılar silahlılarla həmrəylik nümayişi keçirdilər. Lakin 2 həftəlik danışıqlardan sonra böhran başa çatıb və silahlılar təslim olublar.

== İqtisadiyyatı ==
2013-cü ilə olan məlumata görə, Ermənistanın illik ümumi sənaye məhsulunda İrəvanın payı 41% təşkil edir. İrəvan sənayesi kifayət qədər şaxələnmişdir, o cümlədən kimya, ilkin metallar və polad məmulatları, maşınqayırma, rezin məmulatları, plastik məmulatlar, kilim və xalçalar, tekstil, geyim və ayaqqabı, zərgərlik, ağac məmulatları və mebel, tikinti materialları və daş emalı, spirtli içkilər, mineral su, süd məhsulları və emal olunmuş qidalar. 90-cı illərin iqtisadi böhranı ölkə sənayesini məhv etsə də, bir neçə fabrik, xüsusən də neft-kimya və alüminium sektorlarında daim xidmətdədir.

Erməni içkiləri, xüsusən də erməni konyakı və pivəsi dünya miqyasında şöhrətə malikdir. Beləliklə, İrəvanda Ermənistanın və Qafqazın spirtli içkilər istehsalı üzrə bir çox aparıcı müəssisələri, məsələn, Yerevan Ararat brendi zavodu, Yerevan brendi şirkəti, Yerevan şampan şərabları zavodu, &quot;İrəvan pivəsi&quot; (Kilikia pivəsi), Armco pivə zavodu yerləşir. Konyak fabriki, Proşyan brendi fabriki və Astafian şərab-konyak fabriki. İrəvanda 2 tütün istehsalçısı “Cigaronne” və “Grand Tabak” şirkətləridir.

Ermənistanda xalça sənayesi qədim ənənələrə malik köklü bir tarixə malikdir, buna görə də İrəvanda xalça istehsalı daha çox inkişaf etdirilmiş və üç böyük fabrik var ki, onlar da əl istehsalı kilimlər istehsal edir.[165] “Megerian Carpet” fabriki bu sektorda liderdir.

Şəhərdəki digər iri zavodlara “Nairit” kimya və kauçuk zavodu, Rusal Armenal alüminium folqa zavodu, “Grand Candy” Ermənistan-Kanada qənnadı istehsalçıları, “Arcolad” şokolad fabriki, “Marianna” süd məhsulları fabriki, “Talgrig Group” daxildir. buğda və un məmulatları üzrə, “Şant” dondurma zavodu, boyalar üzrə “Crown Chemicals”, “ATMC” travertin mədən müəssisəsi, “AWI saatları” İrəvan saat zavodu, İrəvan zərgərlik zavodu, “Arzni”nin mineral su zavodları, “ Sil”, və “Dilijan Frolova”.

Ərzaq məhsullarına emal olunmuş ət, bütün növ konserv zavodları, buğda və un, şirniyyat və şokolad, quru meyvələr, sərinləşdirici içkilər və içkilər daxildir. Tikinti materiallarına əsasən travertin, çınqıl, asfalt və asfalt-beton daxildir.

Qərbi Avropa, Rusiya və Amerika transmilli şirkətləri üçün cəlbedici autsorsinq yeri kimi İrəvanda bir çox beynəlxalq şirkətlər yerləşir. Bu, Ermənistanın Mərkəzi Bankının, Ermənistan Fond Birjasının (NASDAQ OMX Ermənistan), eləcə də ölkənin ən böyük kommersiya banklarının əksəriyyətinin yerləşdiyi Ermənistanın maliyyə mərkəzidir. 2013-cü ilə olan məlumata görə, şəhər Ermənistanda illik ümumi xidmətlərin 85%-dən, eləcə də illik ümumi pərakəndə ticarətin 84%-dən çoxunda üstünlük təşkil edir.

İrəvanda Rusiyanın xidmət şirkətləri və banklarının bir çox törəmə müəssisələri, o cümlədən “Qazprom”, “İnqo Ermənistan”, “Rosqosstrax” və “Bank VTB” fəaliyyət göstərir. ACBA-Credit Agricole Fransa Crédit Agricole-nin törəmə şirkətidir, HSBC Bank Armenia isə İrəvanda fəaliyyət göstərir.

Tikinti sektoru 21-ci əsrin 1-ci onilliyi ərzində əhəmiyyətli artım yaşadı. 2000-ci ildən başlayaraq İrəvan, əsasən Rusiya və ABŞ-dan olan erməni milyonerləri tərəfindən maliyyələşdirilən, 18-ci və 19-cu əsrlərə aid bir çox binaların sökülərək yeni binalarla əvəz olunduğu geniş və mübahisəli yenidənqurma prosesi ilə kütləvi tikinti bumunun şahidi oldu. Bu artım daşınmaz əmlak qiymətlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə birləşdi.

İrəvanda Şimal prospekti və Aram küçəsində Köhnə İrəvanın bərpası kimi bir çox iri tikinti layihələri həyata keçirilib. Şimal prospekti 2007-ci ildə tamamlanıb və istifadəyə verilib, Köhnə İrəvan layihəsi isə hələ də işlənmə mərhələsindədir. Son bir neçə ildə şəhərin mərkəzində amerikalı-erməni milyarder Kirk Kerkorian tərəfindən maliyyələşdirilən əsaslı yolun yenidən qurulması, eləcə də Respublika meydanının təmiri də şahidi olub. Digər tərəfdən, argentinalı erməni iş adamı Eduardo Eurnekian hava limanını ələ keçirdi, kaskad inkişafı layihəsi isə ABŞ-da yaşayan erməni milyonçu Cerard L. Cafesjian tərəfindən maliyyələşdirildi.

Bununla belə, 2007-09-cu illərdə qlobal daşınmaz əmlak böhranı nəticəsində bu sektor 21-ci əsrin 1-ci onilliyinin sonunda əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşmüşdür. 2013-cü ildə İrəvan Ermənistanın illik ümumi tikinti sektorunun 58%-dən çoxunda üstünlük təşkil edirdi.

2017-ci ilin fevral ayında hökumətin şəhərsalma komitəsi şəhərdə qarşıdan gələn əsas tikinti layihələri ilə bağlı planlarını açıqladı. Ümumi dəyəri 300 milyon ABŞ dolları olan, şəhərin mərkəzində hazırkı Firdowsi ticarət zonasını əvəz edəcək yeni biznes rayonu ucalacaq. Komitə həmçinin Kentron dairəsinin qərbində təxminən dəyəri 100 milyon ABŞ dolları olan Noy (Nuh) etnoqrafik yaşayış məhəlləsinin tikintisini elan edib.

Enerji

Şəhərin Hrazdan çayının sahilində yerləşməsi su elektrik enerjisi istehsalına şərait yaratmışdır. Sevan-Hrazdan kaskadının bir hissəsi kimi İrəvanın inzibati ərazisində üç su elektrik stansiyası yaradılır: Kanaker SES, İrəvan-1 SES və İrəvan-3 SES. Bütün zavod 2003-cü ildə özəlləşdirilib və hazırda RusHydro-ya məxsusdur.

Şəhər həm də öz keyfiyyətinə və yüksək texnologiyasına görə regionda unikal obyekt olan, şəhərin cənub hissəsində yerləşən İrəvan İstilik Elektrik Stansiyasının evidir. Əvvəlcə 1961-ci ildə açılmış, 2007-ci ildə elektrik enerjisi istehsal etmək üçün yeni qaz-buxar kombinə edilmiş dövrəli turbinlə təchiz edilmiş müasir zavod tikilmişdir. 2017-ci ilin mart ayında 258 milyon ABŞ dolları məbləğində ilkin investisiya qoyuluşu və nəzərdə tutulan gücü 250 meqavat olan yeni istilik elektrik stansiyasının tikintisinə başlanılıb. Elektrik stansiyası 2019-cu ildə istismara veriləcək.

2017-ci ilə qədər Ermənistanda üç mobil telefon xidməti provayderi var:

Hazırda VimpelCom-a məxsus olan Ermənistan Telefon Şirkətinin Beeline şirkəti. İrəvanda yerləşən şirkət 1995-ci ildən fəaliyyət göstərir.

K-Telecom-un 2004-cü ildə Yerevanda əsası qoyulmuş və hazırda MTS-ə məxsus olan Vicacell-MTS şirkəti.

Ucom internet provayderi kimi 2009-cu ildə Yerevanda yaradılmışdır. O, 2015-ci ilin dekabrında ölkədə 3-cü mobil şəbəkə provayderi olaraq Orange Ermənistanı əvəz etdi.

Mobil şəbəkə provayderləri ilə yanaşı, bir çox digər kiçik və orta şirkətlər də internet xidmətlərində iştirak edirlər. Ermənistanda internetə çıxış demək olar ki, məhdudiyyətsizdir. Bununla belə, Ermənistan Respublikasının Polis haqqında Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən, hüquq-mühafizə orqanları cinayət fəaliyyətinin qarşısını almaq üçün məzmunu bloklamaq hüququna malikdir.

HayPost Ermənistanın rəsmi milli poçt operatorudur. İrəvanda yerləşən şirkət hazırda Ermənistan üzrə 900 poçt şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərir.

Ermənistanda turizm ildən-ilə inkişaf edir və paytaxt İrəvan əsas turizm mərkəzlərindən biridir. Şəhərdə lüks otellər, müasir restoranlar, barlar, pablar və gecə klublarının əksəriyyəti var. Ölkəyə gələn turistlərin sayının artması ilə Zvartnots hava limanı da təmir işləri aparıb. İrəvanda Respublika meydanının rəqs fəvvarələri, Dövlət Opera Evi, Kaskad kompleksi, Urartu Erebuni şəhərinin (Arin Berd) xarabalıqları, Karmir Blur (Teyşebaini) tarixi məkanı kimi çoxsaylı yerlər turistlər üçün cəlbedicidir. və s. Şəhərin ən böyük oteli Ani Plaza otelidir. Armenia Marriott Hotel İrəvanın mərkəzində Respublika Meydanında, Radisson Blu Hotel isə Qələbə Parkının yaxınlığında yerləşir. İrəvanın mərkəzində fəaliyyət göstərən digər böyük şəbəkələrə Dünyanın Kiçik Lüks Otellərinin Grand Hotel Yerevan,] Best Western Congress Hotel, DoubleTree by Hilton, Hyatt Place, Ibis Yerevan Center və The Alexander, a Luxury Collection Hotel daxildir. Marriott International.

İrəvanın özünün yerləşdiyi yer əcnəbilərin İncildəki Ararat dağının mənzərəsindən həzz almaq üçün şəhəri ziyarət etmələri üçün ruhlandırıcı amildir, çünki şəhər Roma amfiteatrı formasını yaradan dağın ətəyində yerləşir.

İrəvan şəhərini əhatə edən ərazilərdə və rayonlarda çoxlu tarixi yerlər, kilsələr və qalalar var, məsələn, Qarni məbədi, Zvartnots kafedralı, Xor Virap və Geqard monastırları və s.

Dünyanın ən təhlükəsiz 10 şəhəri arasında yer alan İrəvan müxtəlif gecə klubları, canlı məkanlar, piyada zonaları, küçə kafeləri, caz kafeləri, çay evləri, kazinolar, pablar, karaoke klubları və restoranları ilə geniş gecə həyatı səhnəsinə malikdir. Casino Shangri La və Pharaon Kompleksi şəhərin ən böyük istirahət və əyləncə mərkəzlərindəndir.

Bir çox dünya şöhrətli musiqi ulduzları, Rusiya musiqisinin tanınmış simaları, eləcə də diasporadan olan erməni müğənnilər vaxtaşırı İrəvanda konsertlərdə çıxış edirlər.

1940-cı ildə əsası qoyulan İrəvan Zooparkı, 1956-cı ildə açılan İrəvan Sirki, 2001-ci ildə açılan İrəvan Su Dünyası şəhərin məşhur əyləncə mərkəzləri sırasındadır.

Opera Teatrını Abovyan küçəsi ilə birləşdirən Şimal prospekti müasir yaşayış binaları, biznes mərkəzləri, restoranlar, barlar və kafelərlə İrəvanda məşhur piyada zonasıdır. Digər məşhur görməli yerlər İrəvan şəlaləsi və piyada zonası ilə Tamanyan küçəsindəki &quot;Kafescian Heykəl Bağçası&quot;dır, burada səkilərdə çoxlu kafe, bar, restoran və meyxanalar yerləşir. “Cafesjian İncəsənət Mərkəzi” il ərzində mütəmadi olaraq bədii tədbirlər, o cümlədən klassik musiqi silsiləsi, ənənəvi xalq rəqsləri, caz, pop və rok musiqisinin canlı konsertləri təşkil edir.

2017-ci ildən İrəvanda üç ticarət mərkəzi var: 2012-ci ilin oktyabrında açılan Dalma Garden Mall, 2014-cü ilin fevralında Yerevan Mall və 2016-cı ilin martında Rossia Mall.

Mercer tərəfindən aparılan və 2019-cu ildə nəşr olunan beynəlxalq araşdırma Yerevanın Zaqafqaziyanın digər paytaxt şəhərlərindən daha yüksək həyat keyfiyyəti təklif etdiyini müəyyən etdi.

== Bələdiyyələr ==
[[Fayl:Yerevan%27s districts.svg|thumb|400px|right]]İrəvan on iki &quot;inzibati rayona&quot; (վարչական շրջան, varčakan šrĵan) bölünür, hər biri seçilmiş bir rəhbərdir. İrəvanın 12 rayonunun ümumi sahəsi 223 kvadrat kilometrdir.

== [[Qardaşlaşmış şəhərlər]] ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
* {{bayraq|Fransa}} [[Paris]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Nitsa]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Marsel]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Lion]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Moskva]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Həştərxan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Macarıstan}} [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]
* {{bayraq|Argentina}} [[Buenos Ayres]], [[Argentina]]
* {{bayraq|Polşa}} [[Varşava]], [[Polşa]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Venesiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qroznı]], [[Rusiya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|İndoneziya}} [[Cakarta]], [[İndoneziya]]
* {{bayraq|Səudiyyə Ərəbistanı}} [[Ciddə]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]]
* {{bayraq|Malayziya}} [[Coxor-Baxru]], [[Malayziya]]
* {{bayraq|BƏƏ}} [[Dubay]], [[BƏƏ]]
* {{bayraq|Albaniya}} [[Durres]], [[Albaniya]]
* {{bayraq|İran}} [[İsfahan]], [[İran]]
* {{bayraq|Əfqanıstan}} [[Kabil]], [[Əfqanıstan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Qazan]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Ufa]], [[Rusiya]]
* {{bayraq|Misir}} [[Qahirə]], [[Misir]]
* {{bayraq|Venesuela}} [[Karakas]], [[Venesuela]]
* {{bayraq|Almaniya}} [[Köln]], [[Almaniya]]
* {{bayraq|Rumıniya}} [[Konstantsa]], [[Rumıniya]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]], [[Ukrayna]]
* {{bayraq|Qırğızıstan}} [[Oş]], [[Qırğızıstan]]
* {{bayraq|Bolqarıstan}} [[Plovdiv]], [[Bolqarıstan]]
* {{bayraq|Çexiya}} [[Praqa]], [[Çexiya]]
* {{bayraq|Cənubi Koreya}} [[Pusan]], [[Cənubi Koreya]]
* {{bayraq|Mərakeş}} [[Rabat]], [[Mərakeş]]
* {{bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
* {{bayraq|Özbəkistan}} [[Səmərqənd]], [[Özbəkistan]]
* {{bayraq|Rusiya}} [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]] (1990)
* {{bayraq|Bosniya və Herseqovina}} [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]]
* {{bayraq|Çin}} [[Sian]], [[Çin]]
{{sütun}}
* {{bayraq|Yaponiya}} [[Simonoseki]], [[Yaponiya]]
* {{bayraq|Makedoniya}} [[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası]]
* {{bayraq|İsveç}} [[Stokholm]], [[İsveç]]
* {{bayraq|Fransa}} [[Strasburq]], [[Fransa]]
* {{bayraq|Gürcüstan}} [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]
* {{bayraq|İtaliya}} [[Florensiya]], [[İtaliya]]
* {{bayraq|Sudan}} [[Xartum]], [[Sudan]]
* {{bayraq|ABŞ}} [[Hyuston]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
* {{bayraq|Banqladeş}} [[Çittaqonk]], [[Banqladeş]]
* {{bayraq|Çin}} [[Şanxay]], [[Çin]]
* {{bayraq|Qazaxıstan}} [[Şımkent]], [[Qazaxıstan]]
* {{bayraq|Türkmənistan}} [[Marı]], [[Türkmənistan]]
{{sütun/son}}

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;&quot; mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Bluemosqueyerev.jpg|[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscidin]] görünüşü
Fayl:Hrazdan Stadium seats.jpg|Hrazdan stadionu
Fayl:Ani Plaza Hotel, Yerevan 03.jpg|Aniplaza otelinin görünüşü
Fayl:Cathedral Yerevan Saint Gregory.jpg|[[Müqəddəs Qriqor Lusaroviç Kilsəsi|Müqəddəs Qriqor Lusarviç kilsəsi]]
Fayl:Mount Ararat and the Yerevan skyline in spring from the Cascade.jpg|[[Ağrı dağı]] və qoynunda yerləşən İrəvan yazda
Fayl:Avan Holy Mother of God church (01).jpg|Müqəddəs tanrı anası kilsəsi
Fayl:New Yerevan Park 01.jpg|Yeni İrəvan parkının gecə görünüşü
Fayl:Dalma Garden Mall.jpg|Dalma Garden ticarət mərkəzi və arxasında Ağrı dağı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad stili}}
 {{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.yerevan.am/am/ Official website] {{hy}} {{en}} {{ru}}
* [http://www.iravan.info/ İrəvan Şəhəri] {{az}} {{ru}}

== Həmçinin bax ==
* [[İrəvan xanlığı]]

{{Ermənistan şəhərləri}}
{{Avropa paytaxtları}}

[[Kateqoriya:İrəvan| ]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Ermənistan]]
[[Kateqoriya:İrəvan quberniyası]]</text>
      <sha1>kgwy40obbqt0cwsb8o5m8myns2yxia5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kitab</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5582</id>
    <revision>
      <id>6570798</id>
      <parentid>6569488</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:52:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.141.21|212.47.141.21]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3876" xml:space="preserve">{{qaralama}}
[[Fayl:Book_06490_20040730160049_L.jpg|thumb|right|200px|Kitab]]
'''Kitab''' — informasiya daşıyıcılarından ibarət vərəqə toplusu. Bu vərəqələr bir tərəfdən tikilir və üzlüklə örtülür. Kitab kağızının hər vərəqinin üzləri səhifə adlanır. Bəzən böyük sənədin və ədəbi əsərin bir hissəsinə də kitab deyilir.

2013-cü ildə elektron kitablar kəmiyyət baxımından kitab bazarının 30%, qiymət baxımından 14% təşkil edib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.publishersweekly.com/pw/by-topic/digital/content-and-e-books/article/59791-study-e-books-settle-in-as-another-book-format.html|title=Study: E-books Settle In|author=Jim Milliot.|accessdate=2014-05-06}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
İnsan təfəkkürünün məhsulu olan kitabın yaranmasında bir sıra amillər mühüm rol oynamışdır. [[Əlifba]]nın və yazının meydana gəlməsi ilk amillərdəndir. Kitabın yaranmasında əsas amil yazı materiallarıdır. İlk əlifbadan və yazıdan istifadə etməyə başlayan insanların ilk kitabları daş, gil lövhələr, metal, ağac və s. olub. Eramızdan əvvəl IV–III minilliklərdə qədim misirlilər [[papirus]] adlı yazı materiallarından isifadə etmiş, sonra [[Kiçik Asiya]]nın Perqama şəhərində gələn [[perqament]] onu əvəz etmişdir.

Eramızdan əvvəl I–II əsrlərdə [[Çin]]də kağızın meydana gəlməsi uzun müddət gizli saxlanılmış, yalnız 751-ci ildə [[Bağdad]] xəlifəsinin [[Səmərqənd]] nümayəndəsi Çin sərhəddindən əsir tutduğu iki kağız mütəxəssisinin köməyindən sonra Səmərqənddə kağız istehsalına başlanılır. Məhz bu fakta görə kağızın vətəni [[Şərq]] sayılır. Kağızın meydana gəlməsi əlyazma kitabların yaranmasına və geniş yayılmasına böyük təsir göstərdi.

=== İlk çap maşını ===
Mütaliyəyə marağın artması əlyazma kitabların tədricən sıradan çıxmasına və kitab çapının meydana gəlməsinə şərait yaratdı. VIII əsrin ilk amillərində [[Koreya]]da, Çində, [[Yaponiya]]da kitab çapı ilə bağlı ilk axtarışlar başlasa da, yalnız 1440-cı ildə [[alman]] ixtiraçısı [[İohann Qutenberq]]in ixtirası kitab tarixində yeni dövr açmışdır. Ksiloqrafiya üsulu ilə ilk çap kitabları XV əsrin ikinci yarısında [[Qərbi Avropa]]da meydana gəldi. Kitabın çap texnologiyası zaman keçdikcə təkmilləşərək yeni kəşflər nəticəsində inkişaf etdi.

== Məzmununa görə kitab növləri ==
* '''Tarixi kitablar'''
* '''Bioqrafik kitablar''' — mühüm şəxsiyyətlərin həyatlarından, onların fəaliyyətlərindən bəhs edir. Bəzən bioqrafik kitablarda bütün ömür deyil, müəyyən illərarası fəaliyyəti əhatə edir;
* '''Yumoristik kitablar'''
* '''Dini kitablar''' — müxtəlif dinlərin əsas mənbələri hesab olunan müqəddəs kitablar ([[quran]], [[incil]], [[tövrat]] və s.), onların təfsirləri, din xadimlərin dini mövzulara həsr etdikləri kitablar və s. daxildir;
* '''İdman kitabları''' — müxtəlif idman sahələri, idman tarixi, baş verən yeniliklər, idmançıların həyatları, idmana aid məsləhətlər və s. mövzular əhatə olunur;
* '''Macəra kitabları'''
* '''Yemək kitabları''' — yemək reseptləri, yemək bişirməyin incə məqamları və s. qeyd olunur. Yemək kitablarında əksər hallarda çoxlu, iri şəkillərə yer verilir;
* '''Dedektiv kitabları''' — işlənən cinayət(lər) və bu cinayət(lər)in açılması prosesindən bəhs edir;
* '''Elmi kitablar''' — müxtəlif elm sahələridən, mövzuya aid izahlardan, baş verən yeniliklərdən, perspektivlər bəhs olunur. Elmi kitablarda qrafiklərdən, terminlərdən geniş istifadə olunur.

== Həmçinin bax ==
* [[Məqalə]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kitablar| ]]</text>
      <sha1>n6g1nf2ciaodvage1xf2vm58x4c1tuc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kolumbiya</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5750</id>
    <revision>
      <id>6570961</id>
      <parentid>6567616</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:35:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.124.161.40</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7728" xml:space="preserve">{{Dövlət Kenfi 
|orijinal_adı              = ''{{dil|es|República de Colombia}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;
|rəsmi_adı                      = Kolumbiya Respublikası
|adı                       = Kolumbiya
|milli_şüarı                     = ''&quot;Libertad y Orden&quot;''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;''&quot;İstiqlaliyyər və nizam&quot;''
|himni                           = ''{{dil|es|[[National Anthem of Colombia|¡Oh, Gloria Inmarcesible!]]}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;br /&gt;O solmayan zəfər!&lt;/small&gt;&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot;&gt;[[File:United States Navy Band - ¡Oh, gloria inmarcesible!.ogg]]&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;
|bayrağı                        = Flag of Colombia.svg
|gerbi                          = Coat of arms of Colombia.svg
|xəritəsi                         = COL orthographic (San Andrés and Providencia special).svg
|rəsmi_dilləri                   = [[ispan]]
|dini                    = 
|paytaxtı                        = [[Boqota]]
|ən_böyük_şəhəri                 = paytaxtı
|etnik_qrupları                  = 57% [[Mestizo]], &lt;br /&gt;21% Afro-Kolombiyalı &lt;br /&gt;20% Ağlar  &lt;br /&gt;1% Qızıldərililər &lt;br /&gt;1% Asiyalılar.
|idarəetmə_forması              = Parlament Respublikası
|rəhbərin_titulu1                        = Prezident
|rəhbərin_titulu2                        = Vitse prezident
|rəhbərin_titulu3                        = Konqresmen
|rəhbərin_titulu4                        = Parlament Sədri
|rəhbərin_adı1              = [[:en:Gustavo Petro|Qustavo Petro]]
|rəhbərin_adı2              = [[:en:Francia Márquez|Francia Márquez]]
|rəhbərin_adı3              = 
|rəhbərin_adı4              = 
|quruluş_növü            = 
|quruluş                    = 
|quruluş_hadisəsi1              = Müstəqillik elanı
|quruluş_tarixi1               = [[20 iyul]] [[1810]]
|quruluş_hadisəsi2              = Konstitusiya qəbulu
|quruluş_tarixi2               = [[1991]]
|Aİ-yə qəbul tarixi             = 
|ərazisi                         = 1142000
|ərazi_sırası                     = 26-cı
|su_ərazisi_faizi                  = 8.8
|təxmini_əhalisi                 = 46.271.958
|təxmini_əhali_sırası             = 28-ci
|təxmini_əhalisi_il              = 2011
|əhalisinin_siyahıya_alınması            = 
|əhalisinin_siyahıya_alınması_il         = 
|əhalisinin_sıxlığı                  = 229
|əhalisinin_sıxlığı_sırası              = 168-ci yer
|ÜDM_AQP                        = 397.249
|ÜDM_AQP_sırası                    = 28-ci
|ÜDM_AQP_il                     = 2008
|adam_başına_ÜDM_AQP            = 8.800
|adam_başına_ÜDM_AQP_sırası        = 87-ci
|ÜDM_nominal                    = 240.832
|ÜDM_nominal_sırası                = 38-ci
|ÜDM_nominal_il                 = 2008
|adam_başına_ÜDM_nominal        = 4.400
|adam_başına_ÜDM_nominal_sırası    = 84-cü
|İİİ                            = 0.559
|İİİ_il                         = 2010
|İİİ_sırası                       = 87-ci
|İİİ_fərq                       = 
|İİİ_mənbə                      = {{mənbə_göstərin}}
|valyutası                     = [[Pesos|Kolumbiya pesosu]]
|valyutası_kodu                = COP
|saat_qurşağı                   = 
|üv_fərq                     = -5
|yay_vaxtı_saat_qurşağı         = 
|üv_fərq           = 
|nəqliyyatın_yönü 
= sağ
|iso3166_kodu
= CO
|internet_domeni                = [[.co]]
|telefon_kodu                   = 57
|qeydlər                           = 
}}
{{maplink|frame=yes|frame-width=265|type=line|stroke-width=3|text=Kolumbiya}}

'''Kolumbiya''' ({{dil-es|Colombia}}), rəsmi adı '''Kolumbiya Respublikası''' ({{dil-es|República de Colombia}} {{IPA|[reˈpuβlika ðe koˈlombja]}}) — [[Cənubi Amerika]]da dövlət.

== Etimologiya ==
Kolumbiya sözü [[Xristofor Kolumb]]un adı ilə bağlıdır (italyanca: ''Cristoforo Colombo''; ispanca: ''Cristóbal Colón'').
Kolumbiya İspan ağalığına qarşı vuruşduğu bir anda ölkədə 1812-1814 ci illərdə [[Birinci Kolumbiya vətəndaş müharibəsi]] baş verir.
[[1819]]-cu ildə [[Böyük Kolumbiya Respublikası]] elan olundu. Bu respublikaya Venesuela general-qubernatorluğu və Yeni Qranada vitse-krallığı (indiki Kolumbiya, Panama, Venesuela və Ekvador) daxil idi. [[1835]]-ci ildə Venezuela və Ekvador vahid dövlətdən ayrıldıqdan sonra, qalan ərazidə Yeni Qranada Respublikası yaradıldı. 1858-ci ildə Yeni Qranadanın adı rəsmən dəyişdirilərək [[Qranada Konfederasiyası]] adlandırılır, [[1863]]-cü ildə [[Birləşmiş Kolumbiya Ştatları]] və nəhayət [[1886]]- ildəki konsitutsiyanın qəbulu ilə indiki adı - Kolumbiya Respublikası oldu.

== Tarixi ==
=== Koloniyalar ===
[[XVI əsr]]dən etibarən ispanlar [[Cənubi Amerika]]da, o cümlədən indiki Kolumbiya ərazisində [[koloniya]]lar qurmağa başladı. İspanlar ilk koloniyalarını [[Karib dənizi]] sahillərində yaratdılar. İlk koloniya isə - San-Sebastyan-de-Uraba indiki [[Panama]] ərazisində quruldu. 
[[1536]]-cı ildə [[Qonsalo Ximenes de Kesada]]nın rəhbərliyi ilə 500 nəfərlik hərbi ekspedisiya göndərildi. Sonralar [[Yeni Qranada]] xristianlaşdırıldı və nəticədə [[1549]]-cu ildə '''audiensi''' statusu aldı.Sonralar bu ərazilərə Böyük Kolumbiya dövləti yaradılır.1830-cu ildə dövlət mövcudluğ nu itirir və onu yerində [[Ekvador]], [[Venesuela]] və [[Yeni Qranada Respublikası]] yaranır.Ölkə dəfələrlə vətəndaş müharibələri baş verirdi([[1860]]-[[1862]] illər vətəndaş müharibəsi,[[Mingünlük müharibə]],[[La Violensiya müharibəsi]]).

== Coğrafi mövqeyi ==
[[Şəkil:Colombia, administrative divisions - es - colored.svg|200px|thumb|right|Kolumbiya]]

[[Cənubi Amerika]]da yerləşən Kolumbiya Respublikası şimalda [[Karib dənizi]], cənubda [[Peru]] və [[Ekvador]], şərqdə [[Venesuela]] və [[Braziliya]], qərbdə isə [[Panama]] və [[Sakit okean]] ilə həmsərhəddir. Sakit okean və Cənubi Amerika tavalarının sərhədində yerləşir. Bu səbəbdən fəal seysmikliyi ilə seçilir. Ölkənin qərbində yerləşən And dağları da bu tavaların toqquşması nəticəsində yaranıb. Qərb hissədən fərqli olaraq ölkənin şərq hissəsi platforma üzərində yerləşir və demək olarki seysmik hadisələr qeydə alınmır.

== İqlimi ==
Kolumbiyanın iqlimi bölgələrinə görə müxtəlifdir. Vadilərdə [[Tropik iqlim|tropik]], yüksək yerlərdə isə mülayim iqlim qurşağı hökm sürür. İsti iqlim qurşağına malik olsa da ölkə dağlarının yüksəkliyində hər zaman qar olur.

== İqtisadiyyatı ==

== Flora və Faunası ==
Amazoniya meşələrində meymun, yaquar, timsah, [[Armadillər|armadillo]] və başqa çeşidli heyvanlar yaşayır. Tutuquşu, kalibra kimi quşlar digər köçəri quşlar kimi Şimali Amerikadan köç edərək qış həyatını burada keçirir.

== Əhalisi ==
2014-cü ilin yanvar ayına olan məlumata əsasən əhalinin sayı 47,425,437-dır. Etnik mənsubiyyətə gəlincə əhali müxtəlif və çoxmillətlidir. İspan əsilli və metislər üstünlük təşkil edir, lakin amerindian kimi etnik qruplar da az deyil.

== Dini ==
Əhalinin 90%-i [[xristian]] dininə sitayiş edir. 70,9% [[katolik]], 16,7% [[protestantlıq]], 4,7% ateist,1% islamdir.

== Xarici keçidlər ==
* [http://web.presidencia.gov.co Kolumbiya Hökuməti Rəsmi İnternet Saytı]

{{Latın Amerikasısının subregionaları}}
{{Əsas qeyri-NATO ölkələri}}

[[Kateqoriya:Kolumbiya| ]]
[[Kateqoriya:1810-cu ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:20 iyulda yarananlar]]
[[Kateqoriya:Konstitusiya respublikaları]]</text>
      <sha1>e2cq4qj5p1qvku50qawks1rqnzy2puk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570962</id>
      <parentid>6570961</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:36:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.124.161.40</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7733" xml:space="preserve">As


{{Dövlət Kenfi 
|orijinal_adı              = ''{{dil|es|República de Colombia}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;
|rəsmi_adı                      = Kolumbiya Respublikası
|adı                       = Kolumbiya
|milli_şüarı                     = ''&quot;Libertad y Orden&quot;''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;''&quot;İstiqlaliyyər və nizam&quot;''
|himni                           = ''{{dil|es|[[National Anthem of Colombia|¡Oh, Gloria Inmarcesible!]]}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;br /&gt;O solmayan zəfər!&lt;/small&gt;&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot;&gt;[[File:United States Navy Band - ¡Oh, gloria inmarcesible!.ogg]]&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;
|bayrağı                        = Flag of Colombia.svg
|gerbi                          = Coat of arms of Colombia.svg
|xəritəsi                         = COL orthographic (San Andrés and Providencia special).svg
|rəsmi_dilləri                   = [[ispan]]
|dini                    = 
|paytaxtı                        = [[Boqota]]
|ən_böyük_şəhəri                 = paytaxtı
|etnik_qrupları                  = 57% [[Mestizo]], &lt;br /&gt;21% Afro-Kolombiyalı &lt;br /&gt;20% Ağlar  &lt;br /&gt;1% Qızıldərililər &lt;br /&gt;1% Asiyalılar.
|idarəetmə_forması              = Parlament Respublikası
|rəhbərin_titulu1                        = Prezident
|rəhbərin_titulu2                        = Vitse prezident
|rəhbərin_titulu3                        = Konqresmen
|rəhbərin_titulu4                        = Parlament Sədri
|rəhbərin_adı1              = [[:en:Gustavo Petro|Qustavo Petro]]
|rəhbərin_adı2              = [[:en:Francia Márquez|Francia Márquez]]
|rəhbərin_adı3              = 
|rəhbərin_adı4              = 
|quruluş_növü            = 
|quruluş                    = 
|quruluş_hadisəsi1              = Müstəqillik elanı
|quruluş_tarixi1               = [[20 iyul]] [[1810]]
|quruluş_hadisəsi2              = Konstitusiya qəbulu
|quruluş_tarixi2               = [[1991]]
|Aİ-yə qəbul tarixi             = 
|ərazisi                         = 1142000
|ərazi_sırası                     = 26-cı
|su_ərazisi_faizi                  = 8.8
|təxmini_əhalisi                 = 46.271.958
|təxmini_əhali_sırası             = 28-ci
|təxmini_əhalisi_il              = 2011
|əhalisinin_siyahıya_alınması            = 
|əhalisinin_siyahıya_alınması_il         = 
|əhalisinin_sıxlığı                  = 229
|əhalisinin_sıxlığı_sırası              = 168-ci yer
|ÜDM_AQP                        = 397.249
|ÜDM_AQP_sırası                    = 28-ci
|ÜDM_AQP_il                     = 2008
|adam_başına_ÜDM_AQP            = 8.800
|adam_başına_ÜDM_AQP_sırası        = 87-ci
|ÜDM_nominal                    = 240.832
|ÜDM_nominal_sırası                = 38-ci
|ÜDM_nominal_il                 = 2008
|adam_başına_ÜDM_nominal        = 4.400
|adam_başına_ÜDM_nominal_sırası    = 84-cü
|İİİ                            = 0.559
|İİİ_il                         = 2010
|İİİ_sırası                       = 87-ci
|İİİ_fərq                       = 
|İİİ_mənbə                      = {{mənbə_göstərin}}
|valyutası                     = [[Pesos|Kolumbiya pesosu]]
|valyutası_kodu                = COP
|saat_qurşağı                   = 
|üv_fərq                     = -5
|yay_vaxtı_saat_qurşağı         = 
|üv_fərq           = 
|nəqliyyatın_yönü 
= sağ
|iso3166_kodu
= CO
|internet_domeni                = [[.co]]
|telefon_kodu                   = 57
|qeydlər                           = 
}}
{{maplink|frame=yes|frame-width=265|type=line|stroke-width=3|text=Kolumbiya}}

'''Kolumbiya''' ({{dil-es|Colombia}}), rəsmi adı '''Kolumbiya Respublikası''' ({{dil-es|República de Colombia}} {{IPA|[reˈpuβlika ðe koˈlombja]}}) — [[Cənubi Amerika]]da dövlət.

== Etimologiya ==
Kolumbiya sözü [[Xristofor Kolumb]]un adı ilə bağlıdır (italyanca: ''Cristoforo Colombo''; ispanca: ''Cristóbal Colón'').
Kolumbiya İspan ağalığına qarşı vuruşduğu bir anda ölkədə 1812-1814 ci illərdə [[Birinci Kolumbiya vətəndaş müharibəsi]] baş verir.
[[1819]]-cu ildə [[Böyük Kolumbiya Respublikası]] elan olundu. Bu respublikaya Venesuela general-qubernatorluğu və Yeni Qranada vitse-krallığı (indiki Kolumbiya, Panama, Venesuela və Ekvador) daxil idi. [[1835]]-ci ildə Venezuela və Ekvador vahid dövlətdən ayrıldıqdan sonra, qalan ərazidə Yeni Qranada Respublikası yaradıldı. 1858-ci ildə Yeni Qranadanın adı rəsmən dəyişdirilərək [[Qranada Konfederasiyası]] adlandırılır, [[1863]]-cü ildə [[Birləşmiş Kolumbiya Ştatları]] və nəhayət [[1886]]- ildəki konsitutsiyanın qəbulu ilə indiki adı - Kolumbiya Respublikası oldu.

== Tarixi ==
=== Koloniyalar ===
[[XVI əsr]]dən etibarən ispanlar [[Cənubi Amerika]]da, o cümlədən indiki Kolumbiya ərazisində [[koloniya]]lar qurmağa başladı. İspanlar ilk koloniyalarını [[Karib dənizi]] sahillərində yaratdılar. İlk koloniya isə - San-Sebastyan-de-Uraba indiki [[Panama]] ərazisində quruldu. 
[[1536]]-cı ildə [[Qonsalo Ximenes de Kesada]]nın rəhbərliyi ilə 500 nəfərlik hərbi ekspedisiya göndərildi. Sonralar [[Yeni Qranada]] xristianlaşdırıldı və nəticədə [[1549]]-cu ildə '''audiensi''' statusu aldı.Sonralar bu ərazilərə Böyük Kolumbiya dövləti yaradılır.1830-cu ildə dövlət mövcudluğ nu itirir və onu yerində [[Ekvador]], [[Venesuela]] və [[Yeni Qranada Respublikası]] yaranır.Ölkə dəfələrlə vətəndaş müharibələri baş verirdi([[1860]]-[[1862]] illər vətəndaş müharibəsi,[[Mingünlük müharibə]],[[La Violensiya müharibəsi]]).

== Coğrafi mövqeyi ==
[[Şəkil:Colombia, administrative divisions - es - colored.svg|200px|thumb|right|Kolumbiya]]

[[Cənubi Amerika]]da yerləşən Kolumbiya Respublikası şimalda [[Karib dənizi]], cənubda [[Peru]] və [[Ekvador]], şərqdə [[Venesuela]] və [[Braziliya]], qərbdə isə [[Panama]] və [[Sakit okean]] ilə həmsərhəddir. Sakit okean və Cənubi Amerika tavalarının sərhədində yerləşir. Bu səbəbdən fəal seysmikliyi ilə seçilir. Ölkənin qərbində yerləşən And dağları da bu tavaların toqquşması nəticəsində yaranıb. Qərb hissədən fərqli olaraq ölkənin şərq hissəsi platforma üzərində yerləşir və demək olarki seysmik hadisələr qeydə alınmır.

== İqlimi ==
Kolumbiyanın iqlimi bölgələrinə görə müxtəlifdir. Vadilərdə [[Tropik iqlim|tropik]], yüksək yerlərdə isə mülayim iqlim qurşağı hökm sürür. İsti iqlim qurşağına malik olsa da ölkə dağlarının yüksəkliyində hər zaman qar olur.

== İqtisadiyyatı ==

== Flora və Faunası ==
Amazoniya meşələrində meymun, yaquar, timsah, [[Armadillər|armadillo]] və başqa çeşidli heyvanlar yaşayır. Tutuquşu, kalibra kimi quşlar digər köçəri quşlar kimi Şimali Amerikadan köç edərək qış həyatını burada keçirir.

== Əhalisi ==
2014-cü ilin yanvar ayına olan məlumata əsasən əhalinin sayı 47,425,437-dır. Etnik mənsubiyyətə gəlincə əhali müxtəlif və çoxmillətlidir. İspan əsilli və metislər üstünlük təşkil edir, lakin amerindian kimi etnik qruplar da az deyil.

== Dini ==
Əhalinin 90%-i [[xristian]] dininə sitayiş edir. 70,9% [[katolik]], 16,7% [[protestantlıq]], 4,7% ateist,1% islamdir.

== Xarici keçidlər ==
* [http://web.presidencia.gov.co Kolumbiya Hökuməti Rəsmi İnternet Saytı]

{{Latın Amerikasısının subregionaları}}
{{Əsas qeyri-NATO ölkələri}}

[[Kateqoriya:Kolumbiya| ]]
[[Kateqoriya:1810-cu ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:20 iyulda yarananlar]]
[[Kateqoriya:Konstitusiya respublikaları]]</text>
      <sha1>54xr2vg2h9sxacxl683uluxx3w3wl9e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570983</id>
      <parentid>6570962</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:26:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:95.124.161.40|95.124.161.40]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:N9602|N9602]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7721" xml:space="preserve">{{Dövlət
|orijinal_adı              = ''{{dil|es|República de Colombia}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;
|rəsmi_adı                      = Kolumbiya Respublikası
|adı                       = Kolumbiya
|milli_şüarı                     = ''&quot;Libertad y Orden&quot;''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;''&quot;İstiqlaliyyər və nizam&quot;''
|himni                           = ''{{dil|es|[[National Anthem of Colombia|¡Oh, Gloria Inmarcesible!]]}}''{{spaces|2}}&lt;small&gt;{{es icon}}&lt;br /&gt;O solmayan zəfər!&lt;/small&gt;&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot;&gt;[[File:United States Navy Band - ¡Oh, gloria inmarcesible!.ogg]]&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;
|bayrağı                        = Flag of Colombia.svg
|gerbi                          = Coat of arms of Colombia.svg
|xəritəsi                         = COL orthographic (San Andrés and Providencia special).svg
|rəsmi_dilləri                   = [[ispan]]
|dini                    = 
|paytaxtı                        = [[Boqota]]
|ən_böyük_şəhəri                 = paytaxtı
|etnik_qrupları                  = 57% [[Mestizo]], &lt;br /&gt;21% Afro-Kolombiyalı &lt;br /&gt;20% Ağlar  &lt;br /&gt;1% Qızıldərililər &lt;br /&gt;1% Asiyalılar.
|idarəetmə_forması              = Parlament Respublikası
|rəhbərin_titulu1                        = Prezident
|rəhbərin_titulu2                        = Vitse prezident
|rəhbərin_titulu3                        = Konqresmen
|rəhbərin_titulu4                        = Parlament Sədri
|rəhbərin_adı1              = [[:en:Gustavo Petro|Qustavo Petro]]
|rəhbərin_adı2              = [[:en:Francia Márquez|Francia Márquez]]
|rəhbərin_adı3              = 
|rəhbərin_adı4              = 
|quruluş_növü            = 
|quruluş                    = 
|quruluş_hadisəsi1              = Müstəqillik elanı
|quruluş_tarixi1               = [[20 iyul]] [[1810]]
|quruluş_hadisəsi2              = Konstitusiya qəbulu
|quruluş_tarixi2               = [[1991]]
|Aİ-yə qəbul tarixi             = 
|ərazisi                         = 1142000
|ərazi_sırası                     = 26-cı
|su_ərazisi_faizi                  = 8.8
|təxmini_əhalisi                 = 46.271.958
|təxmini_əhali_sırası             = 28-ci
|təxmini_əhalisi_il              = 2011
|əhalisinin_siyahıya_alınması            = 
|əhalisinin_siyahıya_alınması_il         = 
|əhalisinin_sıxlığı                  = 229
|əhalisinin_sıxlığı_sırası              = 168-ci yer
|ÜDM_AQP                        = 397.249
|ÜDM_AQP_sırası                    = 28-ci
|ÜDM_AQP_il                     = 2008
|adam_başına_ÜDM_AQP            = 8.800
|adam_başına_ÜDM_AQP_sırası        = 87-ci
|ÜDM_nominal                    = 240.832
|ÜDM_nominal_sırası                = 38-ci
|ÜDM_nominal_il                 = 2008
|adam_başına_ÜDM_nominal        = 4.400
|adam_başına_ÜDM_nominal_sırası    = 84-cü
|İİİ                            = 0.559
|İİİ_il                         = 2010
|İİİ_sırası                       = 87-ci
|İİİ_fərq                       = 
|İİİ_mənbə                      = {{mənbə_göstərin}}
|valyutası                     = [[Pesos|Kolumbiya pesosu]]
|valyutası_kodu                = COP
|saat_qurşağı                   = 
|üv_fərq                     = -5
|yay_vaxtı_saat_qurşağı         = 
|üv_fərq           = 
|nəqliyyatın_yönü 
= sağ
|iso3166_kodu
= CO
|internet_domeni                = [[.co]]
|telefon_kodu                   = 57
|qeydlər                           = 
}}
{{maplink|frame=yes|frame-width=265|type=line|stroke-width=3|text=Kolumbiya}}

'''Kolumbiya''' ({{dil-es|Colombia}}), rəsmi adı '''Kolumbiya Respublikası''' ({{dil-es|República de Colombia}} {{IPA|[reˈpuβlika ðe koˈlombja]}}) — [[Cənubi Amerika]]da dövlət.

== Etimologiya ==
Kolumbiya sözü [[Xristofor Kolumb]]un adı ilə bağlıdır (italyanca: ''Cristoforo Colombo''; ispanca: ''Cristóbal Colón'').
Kolumbiya İspan ağalığına qarşı vuruşduğu bir anda ölkədə 1812-1814 ci illərdə [[Birinci Kolumbiya vətəndaş müharibəsi]] baş verir.
[[1819]]-cu ildə [[Böyük Kolumbiya Respublikası]] elan olundu. Bu respublikaya Venesuela general-qubernatorluğu və Yeni Qranada vitse-krallığı (indiki Kolumbiya, Panama, Venesuela və Ekvador) daxil idi. [[1835]]-ci ildə Venezuela və Ekvador vahid dövlətdən ayrıldıqdan sonra, qalan ərazidə Yeni Qranada Respublikası yaradıldı. 1858-ci ildə Yeni Qranadanın adı rəsmən dəyişdirilərək [[Qranada Konfederasiyası]] adlandırılır, [[1863]]-cü ildə [[Birləşmiş Kolumbiya Ştatları]] və nəhayət [[1886]]- ildəki konsitutsiyanın qəbulu ilə indiki adı - Kolumbiya Respublikası oldu.

== Tarixi ==
=== Koloniyalar ===
[[XVI əsr]]dən etibarən ispanlar [[Cənubi Amerika]]da, o cümlədən indiki Kolumbiya ərazisində [[koloniya]]lar qurmağa başladı. İspanlar ilk koloniyalarını [[Karib dənizi]] sahillərində yaratdılar. İlk koloniya isə - San-Sebastyan-de-Uraba indiki [[Panama]] ərazisində quruldu. 
[[1536]]-cı ildə [[Qonsalo Ximenes de Kesada]]nın rəhbərliyi ilə 500 nəfərlik hərbi ekspedisiya göndərildi. Sonralar [[Yeni Qranada]] xristianlaşdırıldı və nəticədə [[1549]]-cu ildə '''audiensi''' statusu aldı.Sonralar bu ərazilərə Böyük Kolumbiya dövləti yaradılır.1830-cu ildə dövlət mövcudluğ nu itirir və onu yerində [[Ekvador]], [[Venesuela]] və [[Yeni Qranada Respublikası]] yaranır.Ölkə dəfələrlə vətəndaş müharibələri baş verirdi([[1860]]-[[1862]] illər vətəndaş müharibəsi,[[Mingünlük müharibə]],[[La Violensiya müharibəsi]]).

== Coğrafi mövqeyi ==
[[Şəkil:Colombia, administrative divisions - es - colored.svg|200px|thumb|right|Kolumbiya]]

[[Cənubi Amerika]]da yerləşən Kolumbiya Respublikası şimalda [[Karib dənizi]], cənubda [[Peru]] və [[Ekvador]], şərqdə [[Venesuela]] və [[Braziliya]], qərbdə isə [[Panama]] və [[Sakit okean]] ilə həmsərhəddir. Sakit okean və Cənubi Amerika tavalarının sərhədində yerləşir. Bu səbəbdən fəal seysmikliyi ilə seçilir. Ölkənin qərbində yerləşən And dağları da bu tavaların toqquşması nəticəsində yaranıb. Qərb hissədən fərqli olaraq ölkənin şərq hissəsi platforma üzərində yerləşir və demək olarki seysmik hadisələr qeydə alınmır.

== İqlimi ==
Kolumbiyanın iqlimi bölgələrinə görə müxtəlifdir. Vadilərdə [[Tropik iqlim|tropik]], yüksək yerlərdə isə mülayim iqlim qurşağı hökm sürür. İsti iqlim qurşağına malik olsa da ölkə dağlarının yüksəkliyində hər zaman qar olur.

== İqtisadiyyatı ==

== Flora və Faunası ==
Amazoniya meşələrində meymun, yaquar, timsah, [[Armadillər|armadillo]] və başqa çeşidli heyvanlar yaşayır. Tutuquşu, kalibra kimi quşlar digər köçəri quşlar kimi Şimali Amerikadan köç edərək qış həyatını burada keçirir.

== Əhalisi ==
2014-cü ilin yanvar ayına olan məlumata əsasən əhalinin sayı 47,425,437-dır. Etnik mənsubiyyətə gəlincə əhali müxtəlif və çoxmillətlidir. İspan əsilli və metislər üstünlük təşkil edir, lakin amerindian kimi etnik qruplar da az deyil.

== Dini ==
Əhalinin 90%-i [[xristian]] dininə sitayiş edir. 70,9% [[katolik]], 16,7% [[protestantlıq]], 4,7% ateist,1% islamdir.

== Xarici keçidlər ==
* [http://web.presidencia.gov.co Kolumbiya Hökuməti Rəsmi İnternet Saytı]

{{Latın Amerikasısının subregionaları}}
{{Əsas qeyri-NATO ölkələri}}

[[Kateqoriya:Kolumbiya| ]]
[[Kateqoriya:1810-cu ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:20 iyulda yarananlar]]
[[Kateqoriya:Konstitusiya respublikaları]]</text>
      <sha1>qwwxj931ixchtph3x47jdn04e9bwsk6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Atropatena</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6067</id>
    <revision>
      <id>6571335</id>
      <parentid>6568396</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:01:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turkmen</username>
        <id>92589</id>
      </contributor>
      <comment>Reverted to revision 6476056 by [[Special:Contributions/Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ([[User talk:Dancewithdevil|talk]]) ([[m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|TwinkleGlobal]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113255" xml:space="preserve">{{Mənbə azlığı}}
{{Tarixi dövlət
| adı                = ''Atropatena''&lt;br/&gt;''Ατροπατήνη''
| orijinal_adı                = 
| statusu                = [[Satraplıq]]
| xəritəsi                = Atropatene as a vassal of Seleucids.png
| quruluş_ili                = [[e.ə. 321]]
| süqut_ili                = b.e. 226
| paytaxtı                = [[Qazaka]],&lt;ref&gt;Benveniste E. Le nim de la ville de Ghazna. JA, 226, 1935&lt;/ref&gt; [[Marağa|Vera]]
| ən_böyük_şəhəri                = Aqnazana, Fraaspa, [[Təbriz|Tavreş]], [[Ərdəbil|Ordvil]], Fanaaspa
| rəsmi_dilləri                = [[Atropaten dili]]
| etnik_qrupları                = [[atropatenlilər]], [[madaylar]], [[kutilər]], [[maqlar]], [[kaspilər]], [[kassilər]], [[kadusilər]], [[farslar]]
| idarəetmə_forması                = [[monarxiya]]|&lt;nowiki&gt; ]]&lt;/nowiki&gt;
| s1                = Midiya Dövləti
| demonimi                = 
| area_km2                = 
| area_rank                = 
| GDP_PPP                = 
| GDP_PPP_year                = 
| HDI                = 
| HDI_year                = 
| today                = 
| s2                = Makedoniya çarlığı
| x1                = Sasanilər
| s1_bayrağı                = Flag of Medes.svg
| s2_bayrağı                = Flag of Greek Macedonia.svg
| x1_bayrağı                = Derafsh Kaviani.png
| indi                = {{flaqifikasiya|İran}}&lt;br&gt;{{flaqifikasiya|Azərbaycan}}&lt;br&gt;
| leader_title1                = Satrap
| leader_name1                = [[Atropat]]
}}

'''Atropatena''', '''Adurbadaqan''', '''Atropat Midiyası''' ({{Dil-fa|آتورپاتکان}}, {{Dil-gr|Ατροπατήνη}}, {{dil-syr|Aδorbāyγān}}, {{dil-ar|آذربایجان}}) — Tarixi [[Azərbaycan]] torpaqlarının bir hissəsində&lt;ref name=&quot;Nweeya 1913 79&quot;&gt;{{Cite book |title=Persia, the Land of the Magi Or the Home of the Wise Men |last=Nweeya |first=Samuel K. |authorlink= |coauthors= |year=1913 |publisher=The John C. Winston Co. |location=Philadelphia |isbn= |page=79 |pages= |quote=''the Caspian Sea and Ghilan bound it on the northeast, and Kurdistan on the southeast'' |url=http://books.google.com/books?id=HosNAAAAIAAJ&amp;pg=PA79 |language=ingiliscə |accessdate=}}&lt;/ref&gt; mövcüd olmuş qədim dövlət. Atropatenanın ərazisi indiki [[Cənubi Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və İranın bir hissəsini əhatə edirdi.

Keçmiş [[Əhəmənilər imperiyası|Əhəməni]] satrapı,&lt;ref&gt;Susan M. Sherwin-White, Amélie Kuhrt, &quot;From Samarkhand to Sardis: a new approach to the Seleucid Empire&quot;, University of California Press, 1993. pg 78: – ''&quot; The independence of the area Media Atropatene, named after Atropates, satrap of Media under Darius and Alexander (now Azerbaijan), under local Iranian dynasts, was pre-Selecuid&quot;''&lt;/ref&gt; əslən, çox güman ki, [[madaylar|midyalı]] olan [[Atropat]] [[e.ə. 321]]-ci ildə (Sərkərdə Peridikkinin ölümündən sonra)

Atropatena.dövlətinin və Atropatilər sülaləsinin əsasını qoyur, yeni dövlətin müstəqil hökmdarı olur; bu dövlət rəsmən Mada, sonralar isə özünün ilk hökmdarının adı ilə tez-tez antik qaynaqlarda Atropatena adlandırılır. Beləliklə, [[Makedoniya]] dövlətinin parçalanmasından sonra Azərbaycan ərazisində yenidən müstəqil dövlət meydana gəlir.&lt;ref&gt;Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. Bakı. &quot;Elm&quot;. 2007. Cild I, səh 217&lt;/ref&gt;

== Adlandırılması ==
Atropatenanın adı müxtəlif dilli mənbələrdə fərqli şəkildə qeyd edilmişdir. Bir çox müəlliflərə görə, [[Azərbaycan]] öz adını Atropatenadan almışdır.&lt;ref&gt;Richard J. A. Talbert. Barrington atlas of the Greek and Roman world: map-by-map directory, Volume 2. – ''&quot;The modern name Azerbaijan derives from Atropatene&quot;''&lt;/ref&gt;

Antik yunan və latın dilli mənbələr adı bir qayda olaraq &quot;Atropatena&quot; şəklində yazırlar. [[Pəhləvi dili|Pəhləvi dilli]] mənbələrdə isə ad &quot;Ātur-patkān&quot; şəklində qeyd edilir. Bu adın mənası &quot;Aturpatın torpaqları&quot; deməkdir və bu ad Atropatın (&quot;Āturpāt&quot;, &quot;Atərəpāta&quot; — Atəş qoruyan) hökmranlığı dövründə yaranmışdır&lt;ref name=&quot;iranica.com&quot;&gt;[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v3f1/v3f1a020.html Chaumont, M. L. &quot;Atropates&quot;, Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge &amp; Kegan Paul, 1989]&lt;/ref&gt;. Erkən orta əsrlər latın və yunandilli mənbələrdə ölkə eyni zamanda Atropat Midiyası və Kiçik Midiya da adlandırılır. Antik müəlliflərdən [[Plutarx]], [[Ammian Marselin]] bu ölkəni ''Atropat Midiyası'' adlandırmışlar. [[Strabon]] isə Atropatena ərazisini ''Kiçik Midiya'' adlandırmış, [[Atropat]]ın başçılığı ilə Kiçik Midiya ərazisində Atropatena dövlətinin təşkil edildiyini göstərmişdir. Sasani hakimiyyəti dövründə ölkə Adərbadaqan, ərəbdilli mənbələrdə isə Adərbican kimi qeyd olunur.

Atropatena ərazisi ərəblər tərəfindən fəth edildikdən sonra isə Atropatenanın adı erkən ərəbdilli mənbələrdə &quot;Adabarqan&quot;, &quot;Azərbaycan&quot; (&quot;'''آذربایجان'''&quot;) kimi işlənməyə başlamışdır.&lt;ref name=&quot;iranica.com&quot;/&gt; Daha sonrakı dövr ərəb tarixçilərin əsərlərində isə həmin ad ancaq &quot;Azərbaycan&quot; kimi göstərilmişdir.

== Paytaxtı ==
Mənbələr Atropatenanın iki — yay və yaz paytaxtlarının olmasından xəbər verir. Ölkənin  yay paytaxtı Vera — indiki Marağa şəhəri, yaz paytaxtı isə farsdilli mənbələrin [[Qazaka]], ərəbdilli mənbələrin isə Şiz adlandırdıqları Gəncək şəhəri olmuşdur. Gəncək şəhəri öz adını [[Saklar|sak]] tayfalarından biri olan [[gəncəklər]]in adından almışdır.&lt;ref name=&quot;Qeyb94&quot;/&gt; [[1958]]-ci ildə [[İran]] və [[Almaniya]] arxeoloqlarının Təxti-Süleyman ərazisində arxeoloji qazıntlar aparması nəticəsində Qazaka şəhərinin xarabalıqları və möhtəşəm [[Azərgüşnasp məbədi]]nin qalıqları aşkarlanmışdır. Əsas olaraq,buradan [[Şiz məbədi]]nın qalıqları tapılıb.Şəhərlər karvan yolları üzərində və böyük məbədlərin ətrafında yaranmışdır.Bəzi şəhərlər ayrı-ayrı hökmdarlar tərəfindən salınmışdır.Şəhərdə əhali sənətkarlıq və ticarətlə,şəhərətrafı ərazilərdə isə əkinçilik və maldarlıqla məşğul olmuşdur 

== Əhalisi == 
Ellinizm dövründə, Atropatenada [[yunan dili]] geniş yayılmışdır. [[Cənubi Azərbaycan]] [[tayfa]]larının və [[xalq]]larının – [[kuti]], [[lullubi]], [[Mannalar|mannalı]] və başqalarının [[Madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı. Atropatena əhalisinin [[atropaten dili]] və yazı ənənələri olan bir ölkə idi.

Bu ərazidə qədimdən yaranan [[Manna]] dövlətinin sonralar [[Midiya]] tərəfindən işğal olunması, daha sonra həmin ərazinin [[Əhəmənilər]] imperiyasına qatılması, şübhəsiz, yerli əhalinin etnik tərkibinə təsir göstərmişdir.Atropatena əhalisi o zaman başqa qonşu ölkələrdə olduğu kimi, yeknəsəq olmamışdır. Antik dövr müəlliflərinin məlumatlarına görə bu ərazidə matienlər, saqartilər, kadusilər, gellər, utilər, anariaklar, pavsiklər, mardlar, maqlar,azərilər və başqaları yaşamışlar.Matienlərin qədim huri tayfası mitannilərə, saqartilərin burada qədimdə yaşamış zikertularla bağlı olduqları söylənilir. Atropatena ərazisində yaşayan tayfalardan biri də kadusilər idi. Qaynaqlarda onlar midiyalıların, kaspilərin, albanların, matienlərin qonşuları kimi göstərilirlər.Onlar 20 min peltast və 8 min atlıdan ibarət hərbi qüvvə çıxara bilirdilər. Kadusilər yaxşı mizraq atır, dağlıq yerlərdə çox yaxşı döyüşərək süvariləri əvəz edirlər.Onlar Xəzərin cənub-qərb sahillərində yaşayan gellər və kaspilərə yaxın idilər&lt;ref name=&quot;istinad123&quot;&gt;{{Kitab3 |müəllif= Süleyman Əliyarlı |başlıq= Azərbaycan tarixi |yer= Bakı |nəşriyyat= Çıraq |il =2009|səhifə= 81 }}
&lt;/ref&gt;.

[[Midiya]] tayfaları arasında maqlar xüsusi yer tuturdular.Onlar [[Zərdüşt]] dini ayinlərinin əsas icraçısı olub, xalq içərisində böyük nüfuza malik idilər.Maq dedikcə təkcə bu adı daşıyan tayfa deyil, eyni zamanda [[Zərdüşt]] dininin kahini nəzərdə tutulurdu. Maqlar Zərdüştün varisləri sayılırdı. Lakin maqların təlimində hakim Zərdüşt inamından fərqli cəhətlər də var idi.Ərəbdilli qaynaqlarda ilk orta əsrlərdə [[Cənubi Azərbaycan]] əhalisinin böyük bir hissəsinin azərilərdən ibarət olduğu göstərilir&lt;ref name=&quot;istinad123&quot;/&gt;.

Bəzi müəlliflərin ( ??? naməlum mənbə) apardıqları araşdırmalar nəticəsində gəldikləri qənaətə görə, Atropatena əhalisinin böyük bir qismini aborigen türk [[tayfa]]ları(qədim mənbələrlə təsdiq olunmur)&lt;ref name=&quot;Qeyb94&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Erix Fayql – İpək yolu üzərində qədim Odlar Yurdu – Azərbaycan Tarixi, Bakı, 2009&lt;/ref&gt; əsasında formalaşmış [[atropatenlilər]] təşkil edirdi və Atropatena tarixi Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsində&lt;ref name=&quot;Nweeya 1913 79&quot;/&gt; [[Azərbaycan türkləri]]nin ulu əcdadları&lt;ref name=&quot;Qeyb94&quot;/&gt;&lt;ref&gt;A. Fazili – Atropatena, Bakı, 1993&lt;/ref&gt; olan [[atropatenlilər]] tərəfindən yaradılmış bir dövlət olmaqla, nəhəng [[Midiya]] dövlətinin həm siyasi, həm də etnik varisidir.

Mənbələrdə adları keçən Atropatena ərazisində yaşayan [[tayfa]]lardan&lt;ref&gt;А. С. Сумбатзаде &quot;Азербайджанцы — этногенез и формирование народа&quot; Баку, Элм, 1990 г.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Дьяконов И. М. История Мидии: От древнейших времен до конца IV в. до н. э., Москва — Ленинград, 1956&lt;/ref&gt; biri də [[Qafqaz albanları]]dır. I əsr müəllifi [[Strabon]]un verdiyi məlumatdan aydın olur ki, [[Qafqaz]] [[albanlar]]ı təkcə [[Azərbaycan]]ın [[Araz]]dan [[şimal]]dakı ərazisində deyil, həm də [[Araz]]dan [[cənub]]dakı ərazilərində yaşamışlar. Strabon [[albanlar]]ın Atropatenada, Midiya dağlarında yaşamasını qeyd edir. Müəllif yazır ki, [[Qafqaz albanları|albanlar]] kellər, [[Kadusilər|kaduslar]], [[utilər]] və mardların qonşuluğunda yaşayırlar&lt;ref&gt;Strabon, XI, 7, 1&lt;/ref&gt;. Midiya dağları [[Xəzər]]in [[cənub]]-[[qərb]]indəki indiki [[Talış dağları]]dır. [[Astaraçay]]la [[Qarasu çayı]] arasında yerləşən bu dağlar Bağrov dağları da adlanır. Deməli, albanların bir hissəsi kaduslarla bir ərazidə yaşayırdı. Bu ərazi Atropatenaya məxsus idi. Bunu Midiya dağları ifadəsi də göstərir. Bu məlumatı toponimik faktlar da təsdiq edir.&lt;ref name=&quot;Ferhenqe&quot;&gt;Fərhənqe coğrafiye İran. I—XII cildlər(farsca)&lt;/ref&gt;.

[[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində Qarqar, Qərqər–Nəsir, Baba Qarqar, Karkarak, Kərkərə, Kərkər, Alamdar–Qarqar adlı kəndlər vardır&lt;ref name=&quot;Ferhenqe&quot;/&gt;. Bu toponimlər Atropatenada yaşamış [[qarqarlar]]ın adı ilə bağlıdır.

[[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da və [[Ermənistan]]da yaşamış türkdilli [[Şiraklar|Şirak tayfası]]nın Atropatenada da yaşadığını V əsr müəllifi [[Feofilakt Simokatta]]nın Atropatenada Siraqan yaşayış məntəqəsini qeyd etməsi təsdiq edir. Həmin müəllif Muğanda türk tayfalarının yaşadığını yazmışdır&lt;ref name=&quot;Qeyb91&quot;&gt;Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991&lt;/ref&gt;. Hazırda Cənubi Azərbaycanda Şirac–Xeyl və Şiracməhəllə adlı kəndlər vardır və bu toponimlərdə şirak etnonimi şirac şəklində qalmışdır. Şiraklar Azərbaycanda Çiraq və Çiraqlı da adlanmışlar. [[Cənubi Azərbaycan]]da Çirak, Çiraq–Abdal, Çeraktəpə, Çirakçi, Çeraqlu, Çeraqil (Çirak etnonimi və il – tayfa sözündən), Sirak və Şirakdeh kəndləri vardır&lt;ref name=&quot;Ferhenqe&quot;/&gt;.

Atropatena ərazisində həmçinin peçeneqlərin də yaşaması məlumdur. [[Peçeneqlər]]in qapan, qarabaq, göyərçi və kul [[tayfa]]ları [[cənub]]da Qaban, Qarabaq, Qeqarçi, Quqarçin, Quqarçili, Quqerdçi, Qullar, Qullar-Taqi, Qullar–Qara, Sufi və Qullar Məhəmməd Hüseynkənd adlarında qalmışdır&lt;ref name=&quot;Ferhenqe&quot;/&gt;
 
[[Cənubi Azərbaycan]]dakı Xazarian, Xəzərkəndi, Xəzərgəran, Xəzərabad, Xəzərli, Xəzər-Böyük, Xəzər-Çoban və Xəzərşax&lt;ref name=&quot;Ferhenqe&quot;/&gt; kənd adları isə erkən [[orta əsrlər]]də Atropatenada yaşamış [[xəzərlər]]lə əlaqədardır.&lt;ref name=&quot;Qeyb94&quot;&gt;Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Bakı, 1994&lt;/ref&gt;

Atropatenada yaşayan İrandilli etnoslardan&lt;ref&gt;[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/v3f2/v3f2a088a.html Encyclopedia Iranica, s.v. Azernbaijan]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://az-ar.narod.ru/az-ar_9.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 6]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm История Востока. Т.2 Глава V Между монголами и португальцами (Азия и Северная Африка в XIV—XV вв.) Закавказье в XI—XV вв.]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://az-ar.narod.ru/az-ar_10.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 7]&lt;/ref&gt; ən böyüyü [[Kadusilər|kaduslar]] idi. Bu etnosu ilk dəfə [[Herodot]] qeyd etmişdir&lt;ref&gt;Herodot, III, 92&lt;/ref&gt;. Sonrakı antik müəlliflər də kaduslar haqqında məlumat verirlər və onları dağ yerlərində çox döyüşkən olduqlarını qeyd edirlər. [[Strabon]] kadusların dəniz kənarında&lt;ref&gt;Strabon, XI, 8, 4&lt;/ref&gt; yaşadığını yazır. O, kadusların ərazisinin [[Xəzər dənizi]]nin sahili boyu 500 stadij (təxminən 190&amp;nbsp;km) uzunluqda olduğunu göstərir&lt;ref&gt;Strabon, XI, 7, I&lt;/ref&gt;.

Atropatenada [[tatlar]], [[yəhudilər]], [[gurganlar]], [[Farslar|parslar]] və mardlar da yaşayırdılar. Onların bir hissəsi [[Sasanilər]] vaxtında şimala köçürülmüşdür. Erkən [[orta əsrlər]]də [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisinə bir sıra yeni türk [[tayfa]]ları gəlib məskunlaşmışdır.&lt;ref name=&quot;Qeyb91&quot;/&gt;.

== Tarixi coğrafiyası  ==
Atropatenanın ərazisi indiki [[Güney Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və [[İran Kürdüstanı]]nın bir hissəsini əhatə edirdi.

[[Pəhləvi dili]]ndə yazılmış ''&quot;Şatristanhaye İran&quot;'' əsərində deyilir ki, Aturpatakanın patkustına Gəncək ([[Qazaka]]), Frasyak (Fraaspa), Turkert ([[Təbriz|Tavreş]]) şatristanları daxildirlər. Həmin mənbədə qeyd edilir ki, Gəncək (Qazaka) şəhəri turanlı Frasiyak (sonrakı mənbələrdə [[Əfrasiyab]], türkdilli mənbələrdə isə daha çox [[Alp Ər Tonqa]] adlandırılır) tərəfindən bina edilmişdir.

[[Midiya]]dan dağlar vasitəsiylə ayrılan bu ölkə, [[Fasid]]dən Hirkan dənizinə ([[Xəzər]]) kimi geniş bir ərazini əhatə edirdi&lt;ref&gt;Polibi,V,55&lt;/ref&gt;. Matiana ilə Midiya arasında olan bu ərazinin hüdudlarında Spavta gölü yerləşirdi. Yay iqamətgahı Qazaka, qış iqamətgahı isə Vera idi&lt;ref&gt;Strabon,XI,13,2,3&lt;/ref&gt;.

Strabon Atropatenanın sərhədləri haqqında yazır: &quot;Bu ölkə [[Ermənistan]] və Matianadan Şərqdə, [[Midiya|Böyük Midiya]]dan Qərbdə və Şimalda yerləşir. Cənubdan o, Hirkan dənizilə sərhəddir.’’

Ərəb coğrafiyaşünası [[İstəxri]]yə görə, [[Azərbaycan]] (Adurbadaqan-Atropatena) Guhistan ([[Gilan]]) və [[Xəzər dənizi]], Qərbdən [[Ermənistan]] (Şərqi Anadolu), Şimaldan Allan ([[Qafqaz Albaniyası]]), Qabk dağları ([[Qafqaz dağları]]), İraq Cəzirəsi ilə həmsərhəddir. Buradan məlum olur ki, müəyyən dövrlərdə Atropatenanın sərhəddi Qafqaz dağlarına qədər uzanmışdır.

Orta əsr ərəb coğrafiyaşünası [[İbn Haqvəl]]in yazdığına görə: &quot;...bu ölkəni Şərqdən [[Cibal]] və [[Deyləm]], həmçinin Xəzər dənizinin Qərb sahilləri, Qərbdən Ermənistan və Cəzirənin ([[Mesopotomiya]]nın) bir hissəsi, Şimaldan allanlar (Qafqaz albanları) və Qafqaz dağları, Cənubdan [[İraq]] hüdudları və Cəzirənin Şərq hissəsi əhatə edirdi&lt;ref&gt;İbn Haqvəl,Surət əl-ərz,Tehran,1345&lt;/ref&gt;. Bundan başqa İbn Haqvəl [[Ərməniyyə]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanı bir iqlim hesab edir.

Atropatenanın [[parflar]], [[ermənilər]] və [[suriyalılar]] kimi qonşuları olmuşdur. Atropatena hökmdarları yeri gəldikdə onlarla qohumluq əlaqələri də yaradırdılar&lt;ref&gt;Strabon, XI ,13&lt;/ref&gt;

Mərkəzi hakimiyyət üçün ağır olan illərdə Mada satrapı olduqca müstəqil bir siyasət yeridirdi; XI və XIV satraplıqlara daxil olan torpaqları öz əlinə almışdı. [[Atropat]] həmin satraplıqların sakinləri ilə müəyyən müttəfiqlik münasibətləri yaratmışdı. Məhz buna görə də kadusilər [[farslar]]a boyun əyməyərək Qavqamela vuruşmasında bütün Əhəməni dövlətinin müttəfiqləri kimi yox, ancaq madalıların müttəfiqləri kimi çıxış edirdilər (madalılarla &quot;birləşdirilmişdilər&quot;).

[[Qafqaz albanları|Albanlar]] və [[sakesinlər]] də Əhəməni imperiyasının təbəələri deyil, Mada satrapının müttəfiqləri idilər. [[Cənubi Azərbaycan]]ın bütün ərazisi və Şimali Azərbaycan torpaqlarının xeyli hissəsi bu və ya digər dərəcədə [[Atropat]]ın hakimiyyəti altında idi.

Belə güman etməyə bəzi əsaslar var ki, hələ [[Midiya|Mada dövləti]] dövründə [[madaylar|madalılar]]ın hakimiyyəti Qərbi Zaqafqaziyanın ayrı-ayrı rayonlarına, xüsusən tarixi [[Gürcüstan]]ın vilayətlərinə də yayılırdı. Maraqlıdır ki, [[Herodot]]a görə, ''&quot;[[Kolxida]]dan [[Midiya|Mada]]ya girmək çətin deyil&quot;''. Yenə də həmin müəllif məlumat verir ki, [[skiflər]] &quot;Fasis (görünür, Rioni və ya Çorox çayının – İqrar Əliyev) yaxınlığında Madaya soxulmaq&quot; niyyətində idilər. Güman etmək olar ki, tarixi Gürcüstanın torpaqları (və ya torpaqlarının bir hissəsi) Mada satraplığının tərkibinə daxil idi və ya onun himayəsi altında idi. [[Polibi]] e.ə. III əsrin son rübünün hadisələrindən danışarkən məlumat verir ki, Atropatenanın bəzi hissələri ''&quot;Fasisdən yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir, digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır&quot;.''

Maqnessiya ətrafındakı məğlubiyyətdən sonra Asiyada [[Selevkilər]] hakimiyyəti xeyli zəiflədi, hərçənd o zaman Selevki çarları bəzən qələbələr qazanır, hətta şəhərlər də salırdılar.

Bu ərəfədə Qərbi İranın və Ermənistan yaylasının vilayətlərində bir neçə müstəqil dövlət – [[Elimaida]], [[Xarakena]], [[Persida]], [[Böyük Ermənistan|I Artaşesin Ermənistan çarlığı]], [[Sofenada]], [[Kiçik Ermənistan|Zariadrinin Ermənistan çarlığı]] meydana gəlir. Özünü padşah elan edən Mada satrapı Timarx Selevkilərdən ayrıldı və hətta öz sikkəsini buraxmağa başladı. [[Parfiya]] da asılılığın daşını atdı. Beləliklə, e.ə. 160-cı ilə yaxın Selevkilər şərq satraplıqlarının demək olar ki, hamısını itirmiş oldular.

Meydana gələn erməni çarlıqları, xüsusilə Artaşesin çarlığı lap əvvəldən özlərini çox təcavüzkar aparır, qonşularına qarşı fəal qəsbkarlıq siyasəti yeridirdilər. [[Strabon]] yazır: ''&quot;...Artaksinin və Zariadrinin müharibələri əvvəllər kiçik bir ölkə olmuş Ermənistanı böyütdü... Onlar birlikdə qonşu xalqların torpaqlarının bir hissəsini qoparıb mənimsədilər. Onlar midiyalılardan (atropatenalılardan – İqrar Əliyev) Kaspiananı, Favnitidanı və Basoropedanı, iberlərden Pariadr dağlarının ətəklərini, Xorzenanı və [[Qoqarena]]nı... xaliblərdən və mossiniklərdən Karenitidanı və Kseroksenanı..., kataonlardan Akilisenanı və Antitavrboyu vilayəti, suriyalılardan Taronitidanı... tutub aldılar&quot;.''

=== Dövlətin əsasının qoyulması ===
[[Makedoniyalı İskəndər]]in yürüşü ərəfəsində [[Əhəmənilər imperiyası]]nın tərkibində olan Qərbi [[Midiya]] satraplığı iqtisadi-sosial cəhətdən inkişaf etmiş əyalətlərdən biri idi. Bu əyalətə [[Azərbaycan]]ın görkəmli dövlət xadimi [[Atropat]] başçılıq edirdi.

[[Əhəmənilər]]in sonuncu hökmdarı [[III Dara]]nın hakimiyyəti dövründə [[Atropat]] [[Midiya]] satrapı idi. Mənbələrdə bu ada ilk dəfə e.ə. 331-ci ildə təsadüf edilir. [[Makedoniyalı İskəndər]] [[İss vuruşması]]ndan (e.ə.332) sonra [[Kiçik Asiya]], [[Suriya]], [[Finikiya]], [[Fələstin]] və digər əraziləri işğal etdi. Bu məğlubiyyətdən sonra [[III Dara]] yenidən ordu toplayaraq İskəndərin qarşısını almağa səy göstərdi. Lakin İskəndər [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarını keçərək e.ə. 331-ci il 1 oktyabrda qədim [[Assur]] şəhəri [[Ərbil]]in yaxınlığında olan Qavqamel kəndi yaxınlığında III Daranın ordusuna sonuncu və həlledici zərbə endirib onu məğlub etdi. İss savaşı zamanı Atropatın [[Midiya]] ordusuna başçılıq etməsi haqqında mənbələrdə heç bir məlumat yoxdur. Lakin güman etmək olar ki, digər satraplıqların satrapları kimi [[Atropat]] da İskəndərlə olan hər üç savaşda iştirak etmişdir. Mənbələrdə Atropatın Midiya ordusuna, ancaq [[Qavqamel savaşı]]nda (e.ə.331) başçılıq etməsi haqqında məlumat var.

[[Makedoniyalı İskəndər]]in zəfər yürüşlərini qələmə alan [[Arrian]]ın yazdığına görə,[[Qavqamel döyüşü]]ndə [[III Dara]]nın süvari kəşfiyyat dəstəsinə başçılıq edən [[Atropat]]ın bölməsində yarımmüstəqil [[kadusilər]], [[qafqaz albanları]] və [[sisaklar]] da iştirak edirdi.
 
[[Arrian]] maraqlı bir məlumatla da bizi tanış edir. Ölkədə baş vermiş qarışıqlıqdan istifadə edən Bariaks adlı bir nəfər hakimiyyəti ələ keçirir. Arrianın göstərdiyinə görə e.ə. 324-cü ildə özünü Parsua və [[Midiya]] hökmdarı elan etmişdi. [[Atropat]] isə onu tutub İskəndərə vermişdi. Bu fakt Atropatın uzaqgörən siyasətçi olduğunu sübut edir. Atropat yaxşı başa düşürdü ki, artıq [[Əhəmənilər imperiyası]]nı dirçəltmək mümkün deyil. Ona görə də o, İskəndərlə loyal mövqedə dayandı. [[Atropat]]ın loyal münasibətini görüb ona müsbət münasibət bəsləyən İskəndər bir müddət onu öz yanından buraxmadı. Məşhur [[Suz təntənəsi]]ndə iştirak edən Atropat öz qızını makedoniyalıların süvari dəstələrinin başçısı [[Perdikki]]yə ərə verərək onunla qohum oldu. Dövrün siyasi nəbzini tuta bilən Atropat görkəmli diplomat olduğuna görə qarşıya çıxmış ağır şəraitdən bacarıqla istifadə etdi və tədricən düşmən satrapdan etibarlı müttəfiqə çevrildi.

İskəndər [[Midiya]]ya gədikdə [[Atropat]] onun yaxın adamlar ilə birlikdə qalibin şərəfinə verilən ziyafətdə iştirak edirdi. İskəndər Midiyada olarkən orada bəslənən məşhur Nisa atlarına baxır. O ,50000 atı hökmdar ordusuna götürür. İskəndərin bir sıra siyasi tədbirlərində Atropat şəxsən iştirak edirdi. [[Arrian]]ın yazdığına görə Atropat İskəndərə 100 nəfərdən ibarət atlı cəsur döyüşçü qadın dəstəsi bağışlamışdı. O, yazır: ''&quot;Midiya satrapı [[Atropat]] İskəndərə 100 nəfər [[amazonkalar]]dan ibarət dəstə bağışlamışdı. Onlar kişi geyimi geymiş, yüngül silahlarla yaraqlanmışdılar.&quot;'' Qeyd edək ki, [[Strabon]] da [[amazonkalar]]ın [[Qafqaz dağları]]nda [[qarqarlar]]ın qonşuluğunda (müasir [[Qarabağ]]-[[Zəngəzur]] zonasında) yaşadığını qeyd edir.

Atropat yeganə Əhəməni satrapı idi ki, İskəndər onu vəzifədən kənar etmədi, əksinə bəzi qonşu vilayətlərin idarəsini də ona tapşırdı. Atropatena dövlətinin əsası məhz belə bir tarixi şəraitdə qoyuldu. İskəndərin ölümündən sonra isə bu dövlət qurumu tam müstəqli siyasət yürüdən bir dövlətə çevrildi.

Yeni yaranmış dövlət antik müəlliflərin qeyd etdiyinə görə banisinin adı ilə adlandırılmağa başladı. Mənbələrdə Atropatenanın iqtisadi-ictimai həyatı haqqında bilgilər olduqca azdır. Lakin mənbələrdən məlum olur ki, istər [[Əhəmənilər]]in hakimiyyəti dövründə, istərsə də [[Atropatidlər]] sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Atropatena ərazisi həm iqtisadi, həm də mədəni cəhətdən qonşu ərazilərdən xeyli öndə idi.

[[Strabon]]un göstərdiyinə görə Atropatena hakimlərinin [[Qazaka]] (Taxtı Süleyman) və Vera ([[Marağa]]) adlı iki paytaxt şəhəri olmuşdur. Qazakada yay, Verada isə Qış sarayları yerləşirdi (Bu fakt [[Atropatidlər]]in də digər türk tayfaları kimi müəyyən qədər də olsa köçəri həyat sürdüklərini göstərir). Qazakada bu sülalənin yay, Verada isə qış iqamətgahı yerləşirdi. [[Qazaka]] şəhərində (indiki Təxti Süleyman) hələ [[Midiya]] dövləti dövründən müqəddəs sayılan [[Azərgüşnasp məbədi]] mövcud idi.

Tədqiqatçıların əksəriyyəti qəbul edirlər ki, müstəqil Atropatena dövləti [[Atropat]]ın başçılığı altında e.ə. 223-cü ildə təşkil edilmişdir. Dövlət Atropatnın əsasını qoyduğu [[Atropatidlər]] sülaləsi tərəfindən idarə edilirdi. Bu sülalə eramızın III əsrinin I rübünə kimi Atropatenada hakimiyyətdə olmuşdur. Həmçinin müəyyən dövrdən sonra Atropatidlər həm də [[Parfiya]] hökmdarları olmuşlar. Belə ki, Parfiya hökmdar [[III Artaban]]ın anası [[parflar]]dan (IV Fraatın qızı), atası isə Atropatidlərdən olmuşdur. Beləliklə III Artabandan başlyaraq [[Atropatidlər]] həm də [[Parfiya]]ya ağalıq etmişlər.

== Atropatidlər ==
[[Atropat]]ın varisləri də çarlığın banisinin ənənəsini davam etdirərək, yunan-makedoniyalıların ölkəyə soxulmasına &quot;yol vermirdilər&quot;, hər halda mane olurdular. Yeri gəlmişkən, deyək ki, bu, Atropatenanın tarixinə dair yazılı qaynaqların yox dərəcəsində olmasının əsas səbəblərindəndir.

Lakin heç bir şeyə baxmayaraq, Hellinizm hər halda Kiçik Madaya da nüfuz edirdi. Burada Hellinizm ayinləri aşılanır, sinkretik allahların (yunan-İran allahlarının), xüsusən Herakl-Veretraqnanın (?) ibadətgahları tikilirdi. [[Kerefto məbədi|Kerefto]] dağlarından bir yunan kitabəsi tapılmışdır ki, o kitabə hardasa [[Beotiya]]da da, [[Arkadiya]]da da, yaxud hər hansı başqa bir yunan vilayətində də ola bilərdi. Aşkara çıxarılmış məşhur avroman perqamentləri [[yunan dili]]nin, yazısının və hüquq normalarının Mada-Atropatenaya, hətta onun kənd rayonlarına da çox dərin nüfuz etdiyini göstərir. Bu dövr Yeni Mada çarlığının möhkəmlənməsi və onun sərhədlərinin genişlənməsi ilə səciyyələnir. Qonşu vilayətlərdəki yunan-makedoniyalılar kimi, [[Atropatidlər]] də geniş şəhərsalma işlərinə başlamışdılar. Atropatenanın antik ənənə ilə salınan bir neçə şəhəri haqqında məlumatımız vardır. Bunlar [[Qazaka]], Fanaspa, [[Marağa|Fraaspa]], Aqanzana şəhərləri və Atropatena ərazisində tapılmış bir neçə qədim yaşayış yeri, o cümlədən [[Mil]] düzündəki Təzəkənd yaşayış yeridir. Qədim adlarını bilmədiyimiz, lakin ümumən antik dövrə aid olan bir neçə başqa abidə də məlumdur.

Atropatena çarları özlərinin siyasi və iqtisadi mövqelərini möhkəmləndirərək [[Suriya]], erməni və [[Parfiya]] padşahları ilə qohum olurdular. Onların müttəfiqlik və dostluq əlaqələri, çox güman ki, uzaq şimala – [[Qafqaz albanları|albanlar]]a, sakesinlərə və müasir [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yaşamış digər tayfalara qədər gedib çatırdı.

Atropatdan və onun zamanındakı hadisələrdən sonra yazılı qaynaqda Atropatenanın adı ilk dəfə e.ə. III əsrin iyirminci illərində çəkilir. Söhbət [[Polibi]]nin əsərinin bir parçasından gedir.

E.ə. III əsrin 20-ci illərində Atropatena taxt-tacında biz [[Araz]]ın yalnız cənubunda deyil, şimalında da çox geniş əraziyə malik olan ''&quot;ən qüdrətli və ən müdrik hökmdarı&quot;'', ''&quot;atropatilər və onlarla həmsərhəd xalqlar üzərində&quot;'' [Polibi] hökmranlıq edən Artabazanı görürük. Polibinin dediyinə görə, Artabazanın dövləti Kaspi dənizindən Rioni çayının yuxarılarınadək uzanırdı; beləliklə, Ermənistanı və İberiyanı da, hər halda onların müəyyən bir hissəsini əhatə edirdi. Bu vilayət, yunan müəllifinin (Polibinin) təsdiq etdiyinə görə, &quot;...[[Midiya]] ilə yanaşı olub ondan dar silsiləsi ilə ayrılır, onun bəzi hissələri [[Fasis]]dən (Rionidən – İqrar Əliyev) yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir; digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır. Vilayətdə əsasən at belində vuruşan və müharibə üçün daha nə lazımdırsa hamısına kifayət qədər malik olan güclü bir xalq yaşayır&quot;. Gürcü mənbələrinə görə, e.ə. III əsr Kartli (İber) çarlığı tarixində &quot;fars&quot; elementlərinin (bu adın altında Atropatena midiyalılarını düşünmək lazımdır – İqrar Əliyev) üstünlüyü dövrü olmuşdur. Məhz bu zaman Atropatena ilə [[Ermənistan]] arasında sıx siyasi, mədəni və digər əlaqələr yaranır. Bu dövrün erməni əyanları arasında anadangəlmə atropatenalılar az deyildi. Atropatena və erməni kübarları arasında nikah əlaqələri isə adi hal idi. [[Ermənistan]]la münasibətlər heç də həmişə rəvan olmurdu. Dostluq, nikah əlaqələrini, ənənəvi mədəni-iqtisadi təmasları bir çox hallarda açıq düşmənçilik, bəzən hərbi toqquşmalar dərəcəsinə çatan düşmənçilik əvəz edirdi. E.ə. III əsrin sonu II əsrin əvvəlində məhz belə olmuşdu. O zaman şiddətli çarpışmalar nəticəsində Ermənistan taxt-tacına nəinki Atropatena dairələri ilə sıx əlaqə saxlayan, hətta bəlkə də özü madalı olan Artaşes yiyələnmişdi. [[Moisey Xorenli]] hər halda Artaşesi açıq-aşkar &quot;madalı&quot; adlandırır.

=== Atropatena-Selevki münasibətləri ===
Atropat Midiyası Makedoniya müharibələrindən sonra [[Midiya]]dan ayrılıb onun digər vilayətlərindən fərqli olaraq öz müstəqilliyini saxlaya bilmişdi. [[Polibi]]nin göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[III Antiox]] (e.ə. 223-222) [[Midiya]] satrapı Molonu və onun qardaşı Aleksandrı məğlub etdikdən sonra Atropat Midiyasına hücum etmişdir. Atropatena çarı Artabazan düşmənə müqavimət göstərərək onu geri çəkilməyə məcbur etmiş, hətta paytaxtları Selevkiyə qədər qovmuşdur.

E.ə. 20-ci ildə Atropatena çarı Artabazan Selevkilərlə müharibəni bitirərək onlarla sülh müqaviləsi bağlayır. Bu müqaviləyə görə Atropatena ərazisi xeyli genişlənmiş olur. Belə ki, Ayrarat vilayətinin baş şəhəri olan [[Armavir]]lə birlikdə [[Araz]] vadisi Atropatenann tərkibinə daxil edildi. Atropatena ərazisi [[Kolxida]]ya qədər gedib çatdı (Polibi,V,55).

[[Yustin]]in göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[VII Antiox]]un dövründə [[Selevkilər]]lə [[Arşakilər]] arasında gedən müharibədə Böyük Midiya mühüm rol oynamışdır. Bu müharibədə Arşakilər bir neçə dəfə məğlub edilmişdilər. VII Antiox [[parflar]]ı yer üzündən silərək, məhv etməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu.

VII Antiox öz hərbi regionlarını parfların geri çəkildiyi bölgələrdə yerləşdirirdi. Regionların yerləşdiyi yaşayış məntəqələrində baş verən üsyanlar [[Selevkilər]]in məğlub edilməsində mühüm rol oynamışdır.

312-ci il oktyabrın ilk günlərində [[Selevk]]in [[Babil]]ə gəlməsi ilə bütün [[Ön Asiya]]da yeni tarix hesabı – Selevkilər erası başlandı. İran satraplıqlarında real hakimiyyət tədricən Selevkin əlinə keçir.

Yeni Mada çarlığının hökmdarları, çox güman ki, o cümlədən [[Atropat]] özü artıq IV əsrin lap sonunda İran satraplıqlarına yiyələnmiş Selevkin (302-281) qəsdlərindən ölkəni nə yolla olursa-olsun qorumaq məcburiyyətində qalmışdılar.

Lakin Selevkin və hakimiyyətə onunla şərik olan Antioxun bütün ciddi-cəhdlərinə baxmayaraq, e.ə. III əsrin ortalarına yaxın [[Selevkilər dövləti]] fəlakət həddinə çatdı. [[Baktriya]], [[Soqdiana]] və [[Parfiya]] əldən çıxdı. Tezliklə müstəqil Parfiya dövləti meydana gəldi və ona Asiya tarixində mühüm rol oynamaq nəsib oldu.
223-cü ildə Selevki dövlətində çarlığa [[III Antiox]] (223-187) keçdi. Selevkilərin bəzi ötəri müvəffəqiyyətləri və e.ə. III əsrlə II əsrin ayrıcında Aralıq dənizinin şərqində meydana gəlmiş [[Roma imperiyası|Roma]] kimi yeni bir siyasi qüvvə ilə Selevkilərin ilk faciəli toqquşması III Antioxun adı ilə bağlıdır.

Antiox öz hakimiyyətinin ilk illərindəcə çox böyük bir təhlükə ilə qarşılaşdı: Mada satrapı Molon öz qardaşı Parsa satrapı Aleksandrla birlikdə Selevkilərin hakimiyyətinə qarşı üsyan qaldırdı və dövlətin şərq vilayətlərinin demək olar hamısını, o cümlədən Mesopotamiyanı tutdu. Yalnız çox böyük səylər bahasına Antiox öz düşmənlərinin öhdəsindən gələ bildi. İntihar etmiş Molonun cəsədi çarmıxa çəkildi və həqarətə məruz qoyulmaq üçün açıq nümayiş etdirildi. III Antioxun bundan sonra sürətlə Atropatenaya soxulması Molonun tədbirində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın fəal iştirakına dəlalət edir. Antioxun Artabazanla müharibəsi sülhlə qurtardı. Atropatena müəyyən müddət Selevkilərin ali hakimiyyətini tanımağa məcbur oldu.

190-cı ilə yaxın, Maqnessiya ətrafında romalılarla döyüşdə Antiox məğlub olduqdan sonra, Selevkilər dövlətinin parçalanması prosesi yenidən başlandı.Bu melumatlar guman edilir . Alimler bu haqda dusunurler

=== Atropatena-Parfiya münasibətləri ===
[[Selevkilər]]lə çoxdan mübarizə aparan parfiyalılar e.ə. II əsrin 50-ci illərinin ortalarına yaxın geniş istila yoluna çıxıb, sanballı siyasi qüvvəyə çevrilirlər. Tezliklə (ehtimal ki, 148-147-ci illərdə) [[Parfiya]] çarı [[I Mitridat]] Selevkilərin basqınlarından müsibətlər çəkmiş Madanı işğal edir. Madanın işğalı o dərəcədə mühüm bir hadisə idi ki, bundan sonra I Mitridat &quot;Böyük çar&quot; titulunu qəbul etdi.

Madanın işğalı parfiyalıların üzünə [[Mesopotamiya]]nın yolunu açdı və e.ə. 141-ci ildə Mesopotamiya fəth edildi. Sonra varlı [[Elimaida]] da işğal olundu.

Bəzi tədqiqatçılar belə güman edirlər ki, parfiyalılar Aşağı Madadan sonra Mada-Atropatenanı da işğal etmişdilər, lakin mənbələrdə buna sübut-dəlil yoxdur. Selevkilərə düşmən olan, Hellinizm naminə nə varsa hamısına qarşı, Şərq xalqlarını [[Selevkilər]]in, yunan-makedoniyalıların hədsiz zülmündən xilas etmək uğrunda mübarizə aparan &quot;vətənpərvər&quot; qüvvə kimi parfiyalıların Atropatenada mövqeyi, ola bilsin, artıq möhkəmlənmişdi. Bir mühüm cəhət də ondan ibarətdir ki, parfiyalılar etnodil (görünür, həm də mədəni) cəhətdən madalılara çox yaxın idilər. Buna görə də Atropatenada parfiyalılara &quot;özgələrdən&quot;, yəni yunan-makedoniyalılardan fərqli olaraq &quot;öz adamları&quot; kimi baxırdılar və o zaman yunan-makedoniyalılara qarşı vahid cəbhə yaranırdı.

Lakin bütün bunlara baxmayaraq, [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] öz dövlətlərinin suverenliyini saxlaya bilmişdilər. Atropatilər çarlığının parfiyalılar tərəfindən zəbt olunduğunu güman etməyə əlimizdə əsas yoxdur, çünki hələ öz &quot;Coğrafiya&quot; əsərini e.ə. lap son illərdə başa çatdırmış [[Strabon]] yazırdı: &quot;Atropatenanın ailəsində varislik hələ indi də davam edir&quot;.

Atropatenada da parfiyalıların mövqeləri möhkəmlənməkdə davam edirdi. E.ə. I əsrdə Atropatenada məişətdə, tikintidə, memarlıqda &quot;parfiyalaşma&quot; o qədər güclü və əhatəli idi ki, bunun birdən-birə, hazırlıq dövrü olmadan baş verdiyini güman etmək çətindir. Bütün bunlar onu göstərir ki, Atropatenada [[Parfiya]]nın təsiri, şübhəsiz, daha əvvəllər başlanmışdı. Bunu e.ə. I əsrdə Parfiya sikkələrinin Atropatenada geniş yayılması da təsdiq edir və güman etməyə əsas var ki, Ekbatanada kəsilmiş Parfiya gümüş pulu Zaqafqaziyaya Atropatena vasitəsilə yayılırmış.

Parfiya dilində tərtib edilmiş, bizə gəlib çatmış bir avroman sənədi də Atropatenada parfiyalıların o zamankı rolundan və əhəmiyyətindən xəbər verir.
Atropatena madalılarının parfiyalılarla yaxınlaşması üçün Atropatenanın özündə çox böyük bir zəmin vardı. Hellinləşməyə müqavimət burada kifayət qədər fəal idi. Madalılar çox mürəkkəb şəraitdə, yunan-makedoniyalıları bir o qədər yaxına qoymayan müstəqil dövlət yaratdılar, öz istiqlaliyyətlərini qoruyub saxlamaq uğrunda selevkilərə qarşı inadlı mübarizə aparırdılar, Atropatena madalıları türk etnik birliyinə mənsub olduqlarını dərk edir, öz mədəni ənənələrinin, dininin, dövlət quruluşunun üstünlüyünü qoruyub saxlamağa və möhkəmləndirməyə çalışırdılar; bütün bunlar parfiyalıların məqsədlərinə uyğun gəlirdi.

Parfiyalıları Atropatenaya tərəf çəkən bir amil də, əlbəttə, dövlətin ərazisini genişləndirmək və strateji cəhətdən mühüm əməliyyat meydanı ələ keçirmək niyyətindən, ən əvvəl atropatenalılarla parfiyalıların ümumi məqsədindən, hellinliyə qarşı mübarizədən ibarət idi. Parfiyalılar və atropatenalılar Atropatenada kökləri I minilliyin əvvəllərinə gedən &quot;öz&quot; mədəniyyət və dinini dirçəltmək işində də müttəfiq idilər. Hələ o zaman Qərbi İran vilayətlərində, o cümlədən Cənubi Azərbaycanda müxtəlif mazdaizm təlimləri, Kiçik Avesta etiqadları mövcud idi. Mada hökmranlığı dövründə, maqlar bu təlimləri təbliğ etməyə başlayanda gələcək Atropatena zonasında mazdaizm – [[Avesta]] təlimlərinin mövqeləri daha da möhkəmlənməkdə idi. [[Atropatidlər]]in və Atropatena madalılarının rəsmi dini mazdaizm-zərdüştilik – Avesta dini idi.

Parfiyalıların və Atropatena madalılarının mənafelərinin ümumiliyi, onların mədəniyyət cəhətdən yaxınlığı və dil cəhətdən qohumluğu Mada-Atropatena ünsürləri ilə Parfiya ünsürlərinin Atropatena zəminində etno-mədəni baxımdan xeyli yaxınlaşmasına və hətta qovuşmasına səbəb olurdu. Bu, zahirən öz əksini, məsələn, &quot;parfiyalılar&quot; termini əvəzinə tez-tez &quot;madalılar&quot; termininin işlədilməsində tapırdı.

Beləliklə, təsvir edilən dövrdə Atropatenanın və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın adları mənbələrdə əsasən qonşu ölkələrin tarixi ilə, yaxud ümumregion xarakterli hadisələrlə əlaqədar olaraq çəkilirsə də, təsdiq edə bilərik ki, atropatenalılar [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə sanballı bir qüvvə olub region xalqlarının çağırılmamış &quot;qonaqlara&quot; qarşı mübarizəsində ən fəal bir şəkildə iştirak edirdilər. Onlar, şübhəsiz, bu ağır mübarizədə özlərinin istiqlaliyyətini qoruyub saxladılar. [[Strabon]] yuxarıda nəzərdən keçirilmiş hadisələrin demək olar ki, müasiri sayılan [[Apollonid]]ə istinad edərək məlumat verir ki, Atropatena ''&quot;hərbi qüvvə mənasında çox sanballı bir ölkədir, çünki o, döyüşə... 10000 süvari və 40000 piyada çıxara bilər&quot;''.

=== Atropatena-Ermənistan əlaqələri ===
[[Fayl:Gelmolt-karta 01.jpg|thumb|360px|right|[[Ərəb Xilafəti]] tərkibində Atropatena – Azərbaycan ərazisini göstərən bir xəritə]]
Güman ki, e.ə. I əsrin ikinci rübündə Atropatena çarları ilə erməni çarları arasında nikah əlaqələri yarananadək Atropatena prinsipcə parfiyapərəst siyasət yeridirdi. Atropatena çarı Mitridat erməni çarının qızı ilə evlənəndən sonra isə Atropatena tacidarının siyasəti antiparfiya siyasəti olmasa da, hər halda, şübhəsiz, ermənipərəst və antiroma siyasəti idi.

Bu zaman [[Roma imperiyası|Roma]]ya qarşı ümumi mübarizə zəminində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]la [[ermənilər]]in əlaqələri çulğalaşır, ittifaq, dostluq, ən sıx siyasi və mədəni-iqtisadi təmas məcrasında inkişaf edirdi.

[[Parfiya]] ilə [[Ermənistan]] arasında gedən müharibələr nəticəsində Ermənistan [[II Mitridat]]a tabe oldu. Parfiya çarı Ermənistan şahzadəsi Tiqranı girov götürdü və Tiqran uzun müddət Arşakilər sarayında saxlanıldı.

E.ə. 95-ci ildə parfiyalılar Tiqranı Ermənistan taxtına əyləşdirir və Tiqran bir məlumata görə, Ermənistanda, digər məlumata görə isə Atropatenada yerləşən 70 vadini təşəkkür əlaməti olaraq [[Parfiya]]ya verir. Bu vadilər üstündə dövlətlər arasında mübahisə gedirdi. Hələ [[Strabon]] yazmışdı: ''&quot;Atropatilərin... qüdrətli qonşuları vardır və bu qonşular – ermənilər və parfiyalılar onların ölkəsini viran qoyurlar. Lakin atropatilər müqavimət göstərir və işğal edilmiş torpaqları geri alırlar&quot;.''

Bəzi alimlərin güman etdiklərinə görə, [[II Tiqran]]ın azad olunması müqabilində parfiyalılara verdiyi &quot;70 vadi&quot; məhz o vadilər idi ki, guya hələ [[I Artaşes]] onları atropatenalılardan almışdı. Əgər doğrudan da belədirsə, onda göstərilən fakt hələ Ermənistan dövlətinin meydana gəlməsinin lap ilk dövründə iki çar arasında düşmənçilik münasibətlərinə və təxminən e.ə. II əsrin birinci rübünün sonunda, yaxud ikinci rübünün əvvəlində erməni qəsbkarlığına sübut olardı. II Tiqran ([[95]]-[[55]]-ci illər) artıq öz hakimiyyətinin ilk illərində öz qonşularına – ilk növbədə [[Sofena]]dakı erməni çarlığına qarşı təcavüzkarlıq göstərir və e.ə. 94-cü ildə onu istila edir. Elə həmin il II Tiqran [[Pont]] dövlətinin qüdrətli çarı [[VI Mitridat Yevpator]] ilə saziş bağlayır və onun qızı Kleopatra ilə evlənir. [[Ermənistan]] çarı Atropatilərlə də qohum idi – Atropatena çarı Mitridat II Tiqranın qızını almışdı.

[[Pont]]-[[Ermənistan]] ittifaqının başlıca məqsədi Romaya müqavimət göstərmək idi. Lakin Roma ilə müharibədən əvvəl II Tiqran hələ Parfiya ilə mübarizə aparmalı idi.

Parfiyalıların [[Fərat]] sahillərinə gəlib çatması bu ərəfədə Kiçik Asiyada geniş əraziyə yiyələnmiş romalıları bərk narahat edirdi.

[[II Tiqran]] [[Sofena]]nı tutduqdan sonra fəal qəsbkarlıq əməliyyatlarını davam etdirirdi. O, [[Kappadokiya]]da öz mövqelərini möhkəmləndirdi ki, bu da 93-92-ci illərdə [[Roma imperiyası|Roma]] ilə qısamüddətli müharibəyə gətirib çıxartdı. Tiqran darmadağın edilib böyük tələfata uğradısa da, Ermənistan çarının əvvəlki müvəffəqiyyətləri romalıları parfiyalılarla təmasa girmək üçün yollar axtarmağa vadar etdi. E.ə. 92-ci ildə Roma sərkərdəsi Sulla Fərat sahilində Parfiya səfiri Orobazla görüşdü. Bu görüş parfiyalı [[II Mitridat]]ın romalılara yaxınlaşmasına kömək edirdi, lakin sonrakı hadisələrin göstərdiyi kimi, parfiyalılar Romanın onları, eləcə də bütün Şərqi necə böyük təhlükəyə məruz qoyduğunu o zaman hələ dərk etmirdilər.

[[Parfiya]] daxili çəkişmələr nəticəsində zəifləyir, [[Roma]]da da vətəndaş müharibəsi qızışır, bunlar [[II Tiqran]]ın əl-qolunu tamamilə açır. O, ən əvvəl təqribən 90-cı illə 88-ci il arasında parfiyalılara basqın edir və ilk növbədə, özünün azad edilməsi müqabilində hədiyyə verdiyi yetmiş vadini onlardan alır.

[[Strabon]]un əsərindən göründüyü kimi, [[II Tiqran]] atropatenalıların o vilayətini də işğal etmişdi ki, coğrafiyaçı onu Simbaka adlandırır, lakin bu ad təshih edilib &quot;Albaka&quot; yazılmalıdır (həmin yer indiki Beşqala ətrafında yerləşən müasir Böyük Axbaq vilayətidir). Biz bilmirik ki, Tiqran o vaxt Atropatena çarı ilə artıq qohum olmuşdumu, ya yox. Bizə burası da məlum deyil ki, o zaman Atropatena dövlətini çar Mitridatmı idarə edirdi?

Biz bilmirik ki, Atropatena doğrudan da tabe edilmişdimi və vassal çarlığa çevrilmişdimi, atropatenalı Mitridat sonralar II Tiqranın &quot;sədaqətli vassalı&quot; olmuşdumu, ona bac verirdimi və bəzi tədqiqatçıların hesab etdikləri kimi, müharibə zamanı ona köməkçi qoşunlar göndərməyi öhdəsinə almışdımı? Yalnız burası məlumdur ki, Atropatena padşahı Mitridat, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, erməni padşahının qızı ilə evlənmişdi. İki tacidarın qarşılıqlı münasibətlərində çox şey bununla müəyyən edilirdi və ola bilsin ki, onlar sadəcə müttəfiq idilər.

E.ə. 70-ci ildə II Tiqranın qayınatası Pontlu Mitridat Roma sərkərdəsi [[Lukull]] tərəfindən darmadağın edildi və Ermənistana qaçıb bir müddət &quot;çarlar çarının&quot; məşvərətçisi oldu. Gizlincə müharibəyə hazırlaşan Lukull e.ə. 69-cu ildə [[Ermənistan]]a soxuldu və həmin ilin yazında [[Tiqranakert]]i mühasirəyə aldı. O ərəfədə II Tiqran çox böyük bir ordu toplamışdı. [[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, ''&quot;ermənilər və korduenlər yığma qoşun kimi hamılıqla tökülüşüb onun köməyinə gəldilər, çarlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər, [[Babil]]də olan dənizin sahillərindən çoxlu ərəb gəldi, Kaspi [sahillərindən] çoxlu alban gəldi, [[Qafqaz albanları|albanlar]]la qonşu olan çoxlu iber gəldi, çarları olmayan, [[Araz]] [sahillərində] sürülər otaran bir çox tayfalar gəldi, [bəziləri] yardım göstərmək, [başqaları] ənam almaq arzusu ilə gəldilər&quot;.''

[[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, fəlakətli döyüşdən qabaq [[II Tiqran]] qoşunun orta hissəsinin komandanlığını öz öhdəsinə götürmüş, sol cinahı [[Adiabena]] padşahına, zirehli süvarilərin əksər hissəsinin ön sıralarda olduğu sağ cinahı isə Mada (Atropatena – İqrar Əliyev) padşahına etibar etmişdi.

Süvari qoşunun bu zirehlənmiş və nizələrlə silahlanmış hissəsi on yeddi min süvaridən ibarət idi və Plutarxın dediyinə görə, [[II Tiqran]] ona &quot;xüsusi ümidlər bəsləyirdi&quot;. Plutarx bu barədə məlumat verərkən ayrıca qeyd edir ki, &quot;bu, Lukullun senata raportunda göstərilmişdir&quot;. Müttəfiq qoşunun məhz bu hissəsinə komandanlıq etmək II Tiqranın kürəkəni Atropatena çarı Mitridata tapşırılmışdı. Müttəfiq qoşunun madalılardan ibarət olması və Atropatenadan gətirilməsi demək olar heç bir şübhə doğurmur [atropatenalılarda 10.000 süvari olması haqqında Strabonun verdiyi məlumatı, yaxud Plutarxın yuxarıda sitat gətirdiyimiz sözlərini xatırlayaq: &quot;padşahlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər&quot; və i.a.

Müttəfiq qoşunun sayca böyük üstünlüklərinə baxmayaraq, çarın səhvləri nəticəsində e.ə. 69-cu ilin payızında [[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[Lukull]] düşmənlərini darmadağın edərək qələbə çaldı. Romalıların əlinə saya-hesaba gəlməyən var-dövlət keçdi – onlar II Tiqranın səkkiz min talantdan ibarət xəzinəsinə, otuz milyon medimn taxıla və çoxlu miqdarda başqa sərvətlərinə yiyələndilər. II Tiqran istila etdiyi torpaqların demək olar hamısını itirdi. Məğlubiyyət çox ağır nəticələr verdi. Bu, silah zoruna yaradılmış [[Böyük Ermənistan]] dövləti süqutunun başlanğıcı idi.

Lakin müttəfiqlər məğlubiyyətdən sonra da [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə cəbhəni gücləndirməyə çalışırdılar. Onlar [[ermənilər]]i parfiyalılarla barışdırmaq və ümumi düşmən olan Romaya qarşı birgə mübarizəyə sövq etmək üçün çox böyük səylər göstərirdilər.
 
Tiqran hətta istilalar prosesində ələ keçirdiyi torpaqların bir hissəsini parfiyalılara verməyə də hazır idi. Lakin parfiyalıların müttəfiqlərə qoşulduqları halda, çox təhlükəli bir vəziyyət əmələ gələ biləcəyini yaxşı başa düşən romalılar da sərvaxt tərpəndilər: Lukull parfiyalıların hüzuruna elçi göndərdi. Beləliklə, tərəflərin hər biri özünün xeyrinə olaraq [[Parfiya]] çarı [[III Fraatı]] münaqişəyə cəlb etməyə cəhd göstərdi. Lakin III Fraat bitərəfliyi üstün tutdu ki, bu da, şəksiz, çox böyük səhv idi.

Atropatenalı Mitridatın fəal iştirakı ilə əsasən ermənilərdən, [[iberlər]]dən, [[mardlar]]dan və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]dan çox böyük bir ordu toplamış [[II Tiqran]] və Pontlu Mitridat e.ə. 68 və 67-ci illərdə [[Lukull]] üzərində bir neçə mühüm qələbə qazandılar. Birinci qələbə 68-ci ilin sentyabrında Artsaniya çayının sahilində qazanılmış qələbə idi.

Artaşata tərəf getmək niyyətində olan Lukull [[Mesopotamiya]]ya yollanmaq məcburiyyətində qaldı. Bu arada müttəfiq orduları öz müvəffəqiyyətlərini inkişaf etdirərək [[Kiçik Asiya]]ya soxuldular və romalıları ağır tələfata uğratdılar. Atropatenalı Mitridat xüsusilə böyük cəsurluq göstərərək, romalılara qəfildən basqınlar edir, onların pərən-pərən düşmüş kiçik dəstələrini təqib edib qırırdı.

Müttəfiqlərlə müharibələrdə Romanın məğlubiyyəti heç də Şərq vilayətlərinə qarşı Roma qəsbkarlığının sonu deyildi. E.ə. 66-cı ildə [[Qney Pompey]] Şərq vilayətlərində səlahiyyətli canişin və Roma qoşunlarının baş komandanı kimi Lukullu əvəz etdi və dərhal müharibəyə güclü hazırlıq görməyə başladı. Pompey ən əvvəl parfiyalılarla ittifaq bağladı, bu ittifaqın şərtlərinə görə parfiyalılar [[Ermənistan]]la müharibəyə başlamalı idilər; o, [[II Tiqran]]ın oğlu Kiçik Tiqranı atasının üzərinə qaldırmağa başladı və hələ e.ə. 67-ci ilin payızında Kiçik Tiqran atasına qarşı üsyan etdi. Tiqran [[III Fraat]]ın qızı ilə evləndi, Parfiya qoşunlarını Ermənistana çağırdı və [[Parfiya]] qoşunları, bəzi məlumatlara görə, Atropatenanı tutmuş Ermənistana soxuldular və [[Artaşat]]ı mühasirəyə aldılar. 
Pompey bu arada Pontlu Mitridatı tamamilə darmadağın edib Ermənistana soxuldu və Artaşata yaxınlaşdı.

Müttəfiqlərini itirən və öz vəziyyətinin çıxılmazlığını başa düşən II Tiqran e.ə. 66-cı ildə romalılarla həqarətli bir sülh bağladı. Sülhün şərtlərini Pompey irəli sürmüşdü.

II Tiqran külli miqdarda təzminat verməyə məcbur oldu, istila etdiyi bütün torpaqları itirdi və &quot;yalnız ata yurdunun&quot; – Ermənistanın çarı olaraq qaldı. Bu andan II Tiqran ''&quot;Roma xalqının dostu və müttəfiqi&quot;'' (bu, əslində vassal olmaq deməkdir) olur, Ermənistan isə böyük dövlətdən asılı çarlığa çevrilir.

Bəzi Roma qaynaqlarında Pompeyin məğlub etdiyi ölkələr və padşahlar sırasında &quot;Madanın&quot; (Atropatenanın) və onun çarı Daranın da adı çəkilir. Lakin buna inanmaq çətindir. Bu məlumatlardan belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, e.ə. 65-ci ilə yaxın Atropatenada hökmranlıq Daranın əlinə keçmişdi.

Mənbələr göstərir ki, Atropatenanın [[Ermənistan]]la əlaqələri dəyişkən xarakter daşımışdır. [[Ermənistan]] tarixində Atropatenanın və [[atropatenlilər]] in rolu,ümumiyyətlə çox böyükdür. Əsrlərlə qonşu yaşamış xalqlar arasında geniş mədəni və ticari əlaqələr mövcud idi. Yadelli işğalçılara qarşı aparılmış mübarizələrdə bəzən Atropatena [[Ermənistan]]la birgə hərəkət edərək, müttəfiqlik əlaqələri yaradırdı. Digər tərəfdən mənşə etibarilə [[atropatenlilər]]dən olan bir sıra şahzadələr müəyyən vaxtlarda Ermənistanın hakimi olmuşdular. Lakin bir sıra hallarda mədəni və iqtisadi əlaqələr pozulurdu. Atropatenlilərin [[Ermənistan]] taxt-tacına yiyələnmələri, qonşu ölkənin ərazisini tabe etmələri faktları ilə yanaşı, [[ermənilər]]in də Atropatena ərazinə yürüşləri məlumdur.

[[Strabon]]un göstərdiyinə görə, e.ə. I əsrdə [[Ermənistan]] çarı [[II Tiqran]] öz yeznəsi olan Mitridadın (Mehrdad) torpaqlarına hücum edib, Sumbaki adlı ərazini tutub öz ölkəsinə qatmışdı. Lakin bu hadisə uzun müddət davam etməyib, II Tiqran tərəfindən işğal edilmiş ərazi yenidən Atropatenaya birləşdirilmişdir.

Bundan başqa e.ə. I əsrin axırlarında Atropatena hakimləri yenidən [[Ermənistan]] taxtında möhkəmlənmək üçün səy göstərirdilər. E.ə. I əsrin sonu, b.e. I əsrinin əvvəllərində Atropatenanı [[Roma]] ilə dostluq əlqələri saxlayan Artabarzan idarə edirdi. O, bir müddət Ermənistan taxtını da ələ keçirmiş, lakin bu uzun çəkməmişdi.

Eramızın 2-11-ci illərində Ariobarzanın oğlu V Artavazd Atropatena ilə yanaşı Ermənistanın da şahı olmuş, doqquz il müddətinə Ermənistanı özünə tabe etmişdir.
Ermənistan parf mənşəli hökmdar [[II Tiqran]]ın hakimiyyəti dövründə güclənməyə başlayır. Bu zaman II Tiqran [[Parfiya]] dövlətinin zəifləməsindən istifadə edib Parfiya torpaqlarına, eləcə də Atropatena ərazisinə sozxulur və Atropatena torpaqlarının bir hissəsini (Şimal Qərb vilayətlərini – müsir [[Naxçıvan]], [[Xoy]], [[Maku]] və [[Salmas]] ərazilərini) özünə tabe edir. Lakin bu hal uzun çəkmir. Tezliklər II Tiqran romalılar tərəfindən məğlub edilir və öz ordusunu [[Azərbaycan]]dan çıxarmalı olur.

=== Atropatena – Qafqaz Albaniyası əlaqələri ===
[[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və Atropatenanın siyasi əlaqələri ilə bağlı mənbələrdə hansısa diqqət çəkən məlumatlar qorunub saxlanmamışdır. Görünür bu [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] ərazisində yerləşən hər iki dövlətin sakit qonşuluq münasibətlərinin olması ilə əlaqədardır. Albaniya və Atropatenanın sərhəddləri [[Araz]] çayı boyunca keçmişdir. Lakin heç də bu sərhəddlərin sabit olduğunu demək olmaz. Belə ki, müasir [[Naxçıvan]] və [[Zəngəzur]] ərazisini əhatə edən [[Sünik]] vilayəti və Balasakan vilayəti gah Albaniyanın gah da Atropatenanın tərkibinə daxil olmuşdur.&lt;ref&gt;F. Məmmədova – Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası, Bakı, Elm, 1986, səh 124.&lt;/ref&gt; Bu vəziyyət təxminən bizim eranın III əsrinin əvvəllərinə qədər davam etmiş III əsrdən isə hər iki vilayət qəti şəkildə [[Qafqaz Albaniyası]]nın tərkibinə qatılmışdır.

Bu iki vlayətin gah bir dövlətin gah da digər dövlətin tərkibinə qatılmasını etnoloq alim prof. [[Qiyasəddin Qeybullayev|Q. Qeybullayev]] etnik səbələrlə izah edir. Belə ki, mənbələrdə [[Qafqaz Albaniyası]] ərazisində yaşayan bəzi tayfaların Atropatena ərazisində də yaşaması qeyd edilmişdir. Balasakan vilayətində məskunlaşmış [[kaspilər]] həm də Atropatena ərazisinə yayılmışdı.&lt;ref&gt;Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991.&lt;/ref&gt;

Həmçinin Qafqaz Albaniyasının aparıcı tayfalarından olan [[Qafqaz albanları|albanların]] da Atropatena ərazisində yaşaması haqqında da mənbələrdə məlumatlar vardır. Görünür bu iki dövlət arasında dinc münasibətlərin olmasını da məhz hər iki dövlətin əsasən eyni etnik ünsürlərdən təşkil edilməsi ilə izah etmək mümkündür.&lt;ref&gt;Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı, 1994, səh 133&lt;/ref&gt;

=== Atropatena-Roma əlaqələri ===
[[Selevkilər imperiyası|Selevkilərin]] [[parflar]] tərəfindən Şərq ölkələrindən qovulmasından sonra güclü olan romalılar [[Parfiya]]nın ciddi rəqibi kimi tarix meydanına çıxdılar. Romalılar [[Ermənistan]]ı və ona qonşu olan ölkələri, eyni zamanda Şərq ilə Qərbi birləşdirən ticarət yolunu ələ keçirməyə səy göstərirdilər. E.ə. 69-cu ildə romalılar Ermənistanı tutmaq istədikləri vaxt Atropatena öz ordusu ilə birgə Ermənistanın müttəfiqi kimi çıxış etdi və [[Tiqranakert]] döyüşlərində birləşmiş Atropatena-Ermənistan orduları [[Roma]]ya güclü zərbə endirdi.&lt;ref&gt;Фазили А. Борьба атропатенцев против римских захватчиков (36 г. до н.э.). Проблемы античной истории и культуры, т. 1, Ереван, 1979&lt;/ref&gt; Həmçinin Atropatena Romaya qarşı [[Parfiya]] ilə də müttəfiqlik edirdi.

[[Strabon]]un göstərdiyinə görə bu dövrdə Atropatena qüdrətli hərbi qüvvəyə malik idi. Onun məlumatına görə Atropatena 10.000 süvari və 40.000 piyada orduya malik olmuşdur. E.ə. 36-cı ildə böyük bir qüvvə ilə Şərqə hücum edən görkəmli sərkərdə [[Antoni]] Ermənistanı işğal etdi. [[Ermənistan]] çarı Artavazd 16.000-lik silahlı qüvvəsini məcburiyyət qarşısında onun ixtiyarına verdi. Antoni isə Atropatenanı tutmağa tələsirdi. Ermənistan çarı Artavazd Antoniyə yaz başlıdıqda hücum etməyi məsləhət gördü. Lakin Antoni onun məsləhəti ilə razılaşmayıb e.ə. 36-cı ilin payızında 100.000-lik ordu ilə [[Araz]] çayını keçərək Atropatena ərazisinə girdi. O, Atropatna hökmdarlarının qış iqamətgahı yerləşən [[Marağa|Vera]] şəhərini tutdu və Fraaspa şəhərinə tərəf hərəkət etdi. Lakin Fraaspa [[atropatenlilər]] tərəfindən müdrikliklə müdafiə edilirdi. Atropatena hökmdarı, ləyaqətli sərkərdə olan II Artavazd şəxsən şəhərin müdafiəsinə rəhbərlik edirdi. Antoni tələsdiyindən ağır silahlar və qalauçuran alətlərlə silahlanmış Tatyanusun dəstəsindən ayrılmışdı. Bunu görən [[parflar]] arxada qalan Tatyanusun dəstəsinə hücum edərək, ordunun 10.000 lik həmin hissəsini məğlub etdilər və Tatyanusun özünü də öldürdülər. Bu hadisəni eşidən [[Antoni]] əsəbləşmiş və tez bir zamanda Fraaspanın tutulması əmrini vermişdi. Vəziyyətin ağırlaşdığını görən [[Ermənistan]] çarı Artavazd Antonini döyüş meydanında tək qoyaraq öz ordusu ilə birgə Ermənistana qaçmışdı.

Fraaspanın qəhrəmancasına müdafiəsi, atropatenlilərin güclü müqaviməti, işğalçılara qarşı partizan müharibəsinin aparılması, [[parflar]] tərəfindən Tatyanusun öldürülüb, ordusunun darmadağın edilməsi romalıların əzmini qırıb, onları geri çəkilməyə məcbur etdi. Antoninin Atropatenanı işğal etmək niyyəti baş tutmadı.
 
Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] romalılardan külli miqdarda qənimət və hərbi əsir ələ keçirdi. [[Antoni]] Atropatena ərazini tərk etdikdən sonra əldə edilmiş qəniməti bölmək üstündə [[Parfiya]] hökmdarı [[IV Fraat]] ilə Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] arasında ziddiyyət yarandı. E.ə. I əsrin son illərində bu ziddiyyətlərdən istifadə edən II Artavazd roalılarla dostluq əlaqələri yaratmağa başladı. Atropatena hökmdarı II Artavazd [[Antoni]] ilə qohum oldu. Üzərində Avqustun təsviri və '''''&quot;Böyük hökmdar Artavazda&quot;''''' sözləri yazılmış gümüş sikkə bu dostluq əlaqələrini sübut edir. Yeni müttəfiqlərinə arxalanan II Atravazd Atropatenadan Qərbdəki vilayətlərdə ([[Ermənistan]] ərazisində) fəal siyasət yürütməyə başladı.

Romalıılar e.ə. 69-cu ildə [[Lukull]]un komandanlığı altında [[Pont]] çarı [[Mitrdat Evpator]]un qoşunlarını məğlub edərək [[Ermənistan]]a basqın etdilər. [[İberiya]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanın da zəbt edilməsi qorxusu yarandı. [[Lukull]] Ermənistanın paytaxtı [[Tiqranakert]] şəhərini mühasirəyə aldı. Erməni çarı mənşəcə parf olan [[II Tiqran]]ın müttəfiqləri olan [[atropatenlilər]], [[qafqaz albanları]] və [[iberlər]] öz orduları ilə onun köməyinə gəldilər. [[Plutarx]] qeyd edr ki, hökmdarlar əli silah tuta bilən bütün [[madaylar]] və [[qafqaz albanları]] ilə birgə bura gəlmişdilər. [[Babil]] yaxnlığında olan dənizdən çoxlu ərəb, [[Xəzər|Kaspi dənizi]]ndən isə külli miqdarda alban və onların qoşunları gəldilər. Həmçinin [[Araz]] boyunda yaşayan müstəqil tayfalardan da az adam gəlməmişdi (Plutarx,Antoni,XXX,VIII).

[[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[ermənilər]]in, [[atropatenlilər]]in və [[iberlər]]in birləşmiş qoşunları düşmənə şiddətli müqavimət göstərdilər. Onlar romalıların üstünə ox yağdırır, yanar neft tökürdülər. [[Plutarx]]ın göstərdiyinə görə atropatenlilərin və albanların ordusu müttəfiqlər ordusunun çox böyük bir hissəsini təşkil edirdi. Belə ki, [[Tiqranakert]] yaxınlığında döyüşdə müttəfiqlər ordusunun sağ cinahı [[Midiya]] qoşunları adlanan qoşunlardan ibarət idi. Buna baxmayaraq [[Lukull]] Tiqranakerti ala bildi. Lakin e.ə. 67-ci ildə [[Roma]] qoşunları böyük itki verərək müttəfiqlərin təzyiqi altında tezliklə Ermənistandan çəkilməyə məcbur oldu. Roma senatı Lukullu komandanlıqdan kənar edərək buraya məşhur sərkərdə [[Qney Pompey]]i göndərdi.

== Atropatena Arşakiləri ==
Atropatenanın [[Atropatidlər]] sülaləsindən olan sonuncu hökmdarı [[V Artavazd]] idi. Onun dövründə Atropatenada Kiçik Arşakilər sülaləsinin və ya [[Atropatena Arşakiləri]] sülaləsinin əsasını qoyulmuş, [[III Artaban]] hakimiyyət başına keçdi. [[Arşakilər]]in Atropatenadakı kiçik qolu [[Sasanilər]]in hakimyyət başına gəlməsinə kimi hakimiyyət başında olmuşdur. Arşakilərin hakimiyyət başına gəlməsi ilə Atropatenada baş verən bütün siyasi cərəyanlar birmənalı şəkildə [[Roma]]nın əlehinə çevrilmişdir.

[[Arşakilər]] hakimiyyətini ələ keçirən II Artaban öz qardaşı Vanonu Atropat Midiyasının təyin etdi. Eramızın 10-40-cı illərində hakimiyyət başında olmuş Atropatena hökmdarı III Artaban ana tərəfindən [[Parfiya]]nın Şimal – Şərq zonasında yaşayan zadəgan köçəri tayfaya mənsub olmuş, atası sə Atropatena hökmdarı olmuşdur. Məhz bu səbəbdən də [[III Artaban]] Atropatenada Arşakilərin kiçik qolunun banisi sayılır. O, romalıların barışmaz düşməni olmuşdur. Beləliklə [[Atropat]]ın  nəsli Artavazddan sonra Atropatena ilə yanaşı bütün [[İran]]a və ona tabe olan əyalətlərə də hökmdarlıq etmişdir.

Arşakilərin Atropatenada hakimiyəət dövrünün ən yadda qalan hadisələrindən biri də [[alanlar|alan]] tayflarının ölkə ərazisinə yürüşü olmuşdur. Antik müəlliflərin əsərlərində allanların Atropatenaya iki yürüşündən bəhs olunur. Allanlar eramızın 72-74-cü illəri arasında [[Xəzər]] sahili əyalətlərə o cümlədən Atropatenaya da basqınlar etmişlər. Alanlar bu zaman çox geniş bir ərazidə – [[Azov]] və Xəzər dənizləri arasındakı böyük torpaqlarda yaşayırdılar. Arşakilər sülaləsindən olan Atropatena hökmdarı Pakor da allanların hücumlarının qarşısını ala bilməmişdi. [[Parfiya]] hökmdarı Valagez (Balaş) əlacsız qalaraq bu böyük təhlükənin qarşısını almaq üçün parflara düşmən olan Roma imperatoru Vespasiana üraciət edib kömək istədi. Romalılar isə bu zaman [[parflar]]ın təklifini rədd edərək allanlara qarşı vuruşmaqda onlara kömək etmədilər.

Arşakilərin kiçik qolu [[II Artaban]]ın oğlu Vanondan başlayaraq [[III Artaban]] və sonra gələn hökmdarlar Atropatenanı hərbi-siyasi cəhətdən gücləndirməyə səy göstərirdilər. Bu hökmdarlar qüvvətli ölkələrlə ictimai-iqtisadi bəzi hallarda isə diplomatik əlaqə yaradırdılar.

Atropatena hökmdarları (e.ə. 250-ci ildən b.e. [[224]]-cü ilinə kimi ) Arşakilər hakimiyyət başına gələn dövrdən ta onların hakimiyyətinin sonuna kimi öz müstəqilliklərini qoruyub saxlaya bilmişdilər. Lakin müxtəlif mənbələrdən Atropatena hökmdarlarının tarixin fərqli dövrlərində az miqdarda da olsa [[Parfiya]] şahlarına xərac vermələri faktları da məlumdur. Müharibə zamanı isə öz orduları ilə düşmənlə vuruşmalı olurdular. Bunun müqabilində [[parflar]] Atropatenanın daxili işlərinə qarışmır və qayda – qanunlarına toxunmurdular.

Eramızın ilk əsrləri Atropatenada [[feodal münasibətləri]]nin yaranması və güclənməsi dövrü idi.

=== Atropatena Sasanilərin tərkibində ===
 [[226]]-cı ildə baş verən tacqoyma mərasimində [[Sasanilər]] sülaləsi başçısı [[Ərdəşir]] Şahənşah (şahlar şahı) titulunu qəbul etməklə, [[651]]-ci ilə qədər mövcud olan [[Sasanilər dövləti]]nin əsasını qoydu. Gənc dövlətin fəal xarici siyasəti tezliklə qonşu [[Bizans]]la toqquşmaya gətirib çıxartdı. Artıq IV əsrin son rübündə bütün Cənubi Qafqaz Bizans və Sasanilər dövlətləri arasında nüfuz dairələrinə bölündü, [[Ermənistan]]ın böyük hissəsi, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və [[İberiya]] Sasanilər dövlətinə birləşdirildi. Bu imperiyanın dastakertinə – vilayətinə çevrilən Adurbadaqan isə öz torpaqlarının münbitliyinə və təbii sərvətlərinə (başlıca olaraq neft, duz) görə dövlətin iqtisadiyyatında birinci dərəcəli rol oynadı; [[Zərdüştilik|zərdüştiliyin]] mühüm mərkəzi də Adurbadaqan oldu.

[[603]]-cü ildə başlanan növbəti Sasani-Bizans müharibəsi [[628]]-ci ilə kimi davam etdi. Tərkibində [[Azərbaycan türkləri]]nin də olduğu sasani qoşunları [[622]]-ci ilə kimi uğurla vuruşurdular; hələ [[614]]-cü ildə [[Yerusəlim]] ələ keçirildi, [[Konstantinopol]] mühasirəyə alındı və [[Misir]] fəth edildi. Ancaq 622-ci ildən vəziyyət köklü surətdə dəyişdi, belə ki, məhz bu vaxtdan [[II Xosrov]]un qüvvələrinin bir hissəsi şərq sərhədinin köçərilərdən qorunmasına cəlb olundu. [[623]]-cü ilin aprelində [[Ermənistan]]a basqın edən [[Bizans]] imperatoru İrakli [[Dvin]]i ələ keçirib, Adurbadaqan ərazisinə daxil oldu; [[Qazaka]] işğal edildi, buradakı [[Azərgüşnasp məbədi]] isə dağıdıldı. Bunun ardınca [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan]], [[Urmiya]] şəhərləri, o cümlədən Həmədan tutulub darmadağın edildi.

Erkən sasani dövründə Adurbadaqan Sasani dövlətini təşkil edən şəhrlərdən (şəhr – ölkə və ya vilayət deməkdir) biri idi. Sasani ənənəsinə əsaslanan ərəb qaynaqları hələ ilk Sasani hökmdarı [[I Ərdəşir]]in ([[224]]-[[241]]) Albaniya, Balasakan və Sisakan hakimlərinin şahlıq hüquqlarını təsdiq etdiyi haqqında məlumat verir. Onun oğlu [[I Şapur]]un ([[241]]-[[272]]) dövründə imperiyanın tərkibi haqqında [[Nəqşi-Rüstəm]]də &quot;Zərdüştün Kəbəsi&quot; adlı qədim od məbədindəki kitabədə Sasanilər dövlətinə tabe &quot;İran olan&quot; və &quot;İran olmayan&quot; iyirmi yeddi &quot;şəhrin&quot; içində &quot;İran olmayan&quot; Adurbadaqan, [[İberiya]], [[Ermənistan]], Sikan, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], ''&quot;Qafqaz dağlarına və Alban qapısınadək&quot;'' Balasakanın da adları çəkilir.

[[Sasanilər imperiyası]]na daxil olan müxtəlif vilayətlərin ərazisində, o cümlədən [[Azərbaycan]]da aşkar edilən kitabə və bullalarda (dövlət sənədlərinə bağlanan möhürlərdə) qeyd edilən titulların və inzibati terminologiyanın eyniliyi, eləcə də müxtəlif qaynaqlardakı xəbərlər göstərir ki, Adurbadaqan – [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində də bütün imperiyaya xas olan ərazi bölgüsü və inzibati idarəçilik qüvvədə idi.

Bu vilayətlərin hakimləri şəhriyar – &quot;şəhr sahibləri&quot;, əyalətlərininki isə payqospan – &quot;tərəfləri (yerləri) qoruyanlar&quot; adlanırdılar. [[I Şapur]]un kitabəsi bu sözlərlə tamamlanır: ''&quot;...Və bütün bu çoxsaylı şəhrləri [və onların] şəhriyar və payqospanlarını mən bizə bac verənə və rəiyyətimizə çevirdim&quot;.''

VI əsrdə [[I Xosrov Ənuşirəvan]]ın inzibati islahatları nəticəsində dörd iri canişinlik – &quot;kusf (hərfən: &quot;tərəf, &quot;cəhət&quot;) təsis edildi. Mənbələrin (ortafars və ərəb) məlumatına görə [[Cənubi Azərbaycan]] &quot;Azərbaycan kustu&quot; adlanan Şimal canişinliyinin tərkibində idi. Buraya həmçinin [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], [[İberiya]], [[Ermənistan]], [[Balasakan]], [[Sisakan]], [[Rey]], [[Gilan]], [[Deyləm]], [[Dəmavənd]], [[Təbəristan]], Ruyan (Rovan), Amul, Həmədan və Muğan da daxil idi. Son Sasanilər dövründə artıq bütün tarixi [[Midiya]] torpaqları canişinliyin tərkibində idi. Bəzi ərəb müəllifləri (ət-Təbəri) xəbər verirlər ki, dövlətin dörd canişinliyə bölünməsi hələ [[I Xosrov]]a qədərki dövrdə həyata keçirilmişdi; I Xosrov hakimiyyət başına keçən kimi Sasanilərin dörd əyalətini idarə edən dörd payqospana, o cümlədən Adurbadaqan, Ermənistan və qonşu yerlərin payqospanı Zadoy Nahverqana xəbər göndərmiş, dövlətin baş hərbi rəisi – spahbedin vəzifələrini dörd &quot;kustun&quot; spahbedləri arasında bölüşdürmüşdü. Ərəb müəlliflərinin (ibn Xordadbeh və b.) əsərlərində böyük bir ərazini – Sasani imperiyasının Ermənistandan Təbristanadək bütün Şimal əyalətlərini, eləcə də talışların, xəzərlərin, alanların və b.-nın torpaqlarını idarə edən Azərbaycan spahbedi haqqında məlumat vardır.

[[Cənubi Azərbaycan]]da [[Qazaka|Təxti-Süleyman]]dakı [[Azərgüşnasp məbədi|Adurquşnasp od məbədi]]ndə aparılan qazıntılar zamanı tapılan V-VII əsrlərə aid edilən bullaların təhlili göstərir ki, kust termini həmçinin vilayət, nahiyə və ya bir neçə nahiyə mənasında da işlənirdi. Bu bullalar &quot;Adurbadaqan tərəfin&quot; inzibati-ərazi hakimiyyəti quruluşunu öyrənmək baxımından da maraq doğurur. Belə ki, [[Paris Milli kitabxanası]]nda Albaniya katolikosuna aid edilən möhürdə belə bir yazı var: ''&quot;Albaniya və Balasakan vilayətlərinin (kustlarının) böyük katolikosu&quot;.''

Hələ [[Arşakilər]] dövründə çox vaxt özünü idarə edən şəhərlərin idarəsinə gəldikdə, [[Sasanilər]] dövründə bu şəhərlər şəhrablar tərəfindən idarə olunurdu. Adurbadaqan kustun tərkibinə daxil olan şəhərlərin də idarəçiləri bilavasitə şahənşaha tabe olan şəhrablar idilər. Təxti-Süleymanda aşkar edilən VI-VII əsrlərə aid bullalarda Azərbaycan şəhrabı (burada, görünür, ya Şimal kustunun bir parçası olan bütün Azərbaycan vilayətinin, ya da vilayət paytaxtının hakimi nəzərdə tutulur) haqqında məlumat vardır.

Siryani dini rəvayətlərində Adurbadaqan mərzbanı Tohm-Hörmüzdün, Mihran nəslindən olan Bet-Daraye mərzbanı Şahrənin, yenə həmin nəsildən olan Albaniya və İberiya mərzbanı Piran-Quşnaspın (onun xristian adı Qreqor olub; xristianların təqibi zamanı, [[542]]-ci ildə əzablara məruz qalıb) və b.-nın adları çəkilir. Mənbələr Sasanilər dövründə mərkəzi hakimiyyətdə yüksək vəzifələr tuta bilmiş azərbaycanlılardan [[Rişəhr döyüşü]]nün iştirakçısı, Pars mərzbanı Şəhrak haqqında məlumat verir.

Tədqiqatlardan aydın olur ki, bütün Şimal – Adurbadaqan kustunu idarə edən spahbed və payqospandan fərqli olaraq, mərzbanlar nisbətən daha kiçik əraziyə nəzarət edirdilər. IX-X əsr ərəb coğrafiyaşünaslarının məlumatının təhlili &quot;böyük mərzbanlar&quot; adlanan Adurbadaqan mərzbanlarının iqamətgahının [[Ərdəbil]], [[Bərdə]], [[Dərbənd]] (Bab əl-Əbvab) və bəlkə də [[Qazaka]] və ya Şizdə yerləşdiyini göstərir.

== İctimai münasibətlər ==
[[Miandob]] şəhərindən şərqdə Leylan kəndi rayonunda yerləşən [[Qazaka]] (Qanzaka, [[Madaylar|madalılar]]ın qanza sözündəndir, &quot;sərvət, xəzinə&quot; deməkdir), ehtimal ki, artıq [[Atropat]]ın zamanında dövlətin paytaxtı oldu.

Təəssüf ki, biz ölkənin iqtisadi həyatına, siyasi və mədəniyyət tarixinə çox az bələdik. Yazılı mənbələrin sayı cüzi, arxeoloji material son dərəcə azdır. Lakin həm bilavasitə qaynaqlardan alınan sübut-dəlillər, həm də dolayı məlumatlar və fərziyyələr əsasında ümumən Atropatena haqqında bildiklərimiz belə hesab etməyə əsas verir ki, Atropatena kənd təsərrüfatının, sənətkarlığın, ticarətin, şəhər həyatının çox inkişaf etdiyi, yüksək mədəniyyəti, əhalisinin Atropatena dili və yazı ənənələri olan bir ölkə idi.

[[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində müstəqil dövlət yaradılması qədim ənənələrə malik ölkədə təsərrüfat həyatının fəallaşmasına, məhsuldar qüvvələrin yüksəlməsinə, ticarətin və sənətlərin canlanmasına çox kömək etdi. Daha sonrakı məlumatlar göstərir ki, Atropatenada məbəd torpaq sahibliyi inkişaf edibmiş. Antik müəlliflərin məlumatına görə, münbit torpaqlar maqlara məxsus imiş. Quldarlıq da inkişaf edibmiş.

Cənubi Azərbaycan tayfalarının və xalqlarının – [[kutilər|kuti]], [[lulubilər|lullubi]], [[hürrilər|hurri]], [[mannalar|mannalı]] və başqalarının [[madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – [[Hellinizm dövrü]]ndə madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı.

Atropatena fenomeninin ümumi xarakteristikasını verərkən qeyd etmək lazımdır ki, bu dövlət yeni şəraitdə köhnə [[Midiya|Mada]]nın etno-mədəni ənənəsini mahiyyətcə davam etdirsə də və ətraf aləm tərəfindən Mada kimi qavranılsa da, [[Azərbaycan]] məfhumunun özü, həmçinin onunla bağlı siyasi və etno-mədəni xarakterli hadisələr və vəziyyətlər məhz Atropatena dövründə təşəkkül tapmağa başlamışdı.

== Mədəniyyəti ==
Atropatenanın maddi mədəniyyət abidələri indiyədək çox az, kifayət olmayan dərəcədə öyrənilmişdir. Bu, birincisi, yazılı mənbələrin azsaylı və natamam, yarımçıq, qırıq olması və ikincisi, bu bölgənin arxeoloji cəhətdən tədqiqinin azhəcmli olması ilə izah edilir. Lakin buna baxmayaraq, artıq indi Atropatenanın yaşayış məskənlərini və onların tiplərini, memarlıq prinsiplərini, tikinti texnikasının üsullarını, dəfn adətlərinin tipləri, bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsini və maddi mədəniyyətin bəzi başqa cəhətlərini bu və ya digər dərəcədə səciyyələndirmək olar.

[[Almaniya Arxeoloji İnstitutu]] nun ekspedisiyasının [[Astara]]-[[Ərdəbil]] bölgəsindəki kəşfiyyat işləri Mada-Atropatenada [Parfiya] dövründə tikilmiş qalalar haqqında təsəvvür yaradır. Bu işlərin gedişində uzun zaman ərzində, o cümlədən keramik materialın mühakimə yürütməyə imkan verdiyi kimi, Parfiya dövründə də fəaliyyət göstərmiş bir sıra qalalar: Qaleye-Sasan, Qaleye-Növduz, [[Ərdəbil]]dən 30 kilometr şimal-qərbdə olan &quot;Qala&quot; qeydə alınmışdır. Onların yerləşməsində və quruluşunda bir sıra ümumi cəhətləri görmək olar. Bütün qalalar uca, çətinliklə fəth oluna bilən təpələrdə yerləşir, iri, yonulmamış daşlardan tikilmiş güclü divarlarla, yarımdairəvi qüllələrlə əhatələnmişdir, zəif daxili tikilişə malikdir, lakin bununla belə divarların daxilində həmişə içməli su ehtiyatlarını mühafizə etmək üçün çən çinlilər vardı.

Bütün dövrlərdə və xüsusilə qədim zamanlarda inşaat materialının seçilməsi tamamilə ətraf landşaftın şəraitindən asılı olmuşdur. Müxtəlif vilayətlər arasındakı iqtisadi əlaqələrin nisbətən inkişaf etməməsi üzündən inşaat materiallarının daşınması çətin idi və buna görə də yerli materiallara üstünlük verilirdi. Atropatenanın coğrafi şəraiti inşaat materialı kimi daşın geniş surətdə tətbiq olunmasına yardım edirdi. Düzdür, emalı xeyli zəhmət tələb etdiyi üçün daş (əsasən yonulmamış) ilk növbədə müdafiə xarakterli qurğuların (şəhər və qala divarları, qüllələr, istehkamlar və s.) tikintisində istifadə edilirdi. Gil və yaxud gips məhlulu ilə möhkəmləndirilmiş kiçik daşlar və çaydaşıları adətən bişmiş kərpicdən ucaldılan binaların özülü olurdu. Bişmiş kərpici öz əhəmiyyətinə görə bu vilayətdə ikinci inşaat materialı hesab etmək olar ([Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]dakı pavilyon). İctimai təyinatlı binaların memarlıq baxımından bəzədilməsində daş, xüsusilə əhəngdaşı, qumdaşı geniş surətdə tətbiq edilirdi. Məsələn, Qaleye-Zöhhakda olan sarayda xeyli sayda bəzək detalları qeydə alınmışdır. Burada qarətçilik məqsədilə aparılmış qazıntılar nəticəsində binanın daş kvadratlardan tikilmiş otaqlarından biri qismən açılmışdır.

Tikintidə ağac çox məhdud surətdə tətbiq edilirdi (damın üstünü örtmək üçün tirlər, qapının yan taxtaları və üst tirləri və s.) və mahiyyətcə ikinci dərəcəli inşaat materialı idi.

Bişmiş kərpicdən tikilmiş qurğularda tez quruyan əhəng və ya gil məhlulu tətbiq edilirdi. Tağların və arkaların hörülməsi texnikası aşağıdakı kimi idi: kərpiclər ya tağın mərkəzinə radial münasibətdə yastısına yerləşdirilir, ya da dikinə qoyulmuş şəkildə hörülürdü. Qarışıq hörgü üsulu da tətbiq edilirdi (Qaleye-Zöhhakda olduğu kimi).

Saray, məbəd binalarının, ictimai qurğuların memarlıq tərtibatının detalları, onların inşası zamanı tətbiq olunmuş materiallar Atropatenanın kifayət dərəcədə çoxsaylı abidələrində aşkara çıxarılmışdır. Lakin onların əksəriyyəti ya başqa məqsədlərlə aparılmış işlər zamanı, ya da onların yeni və ən yeni dövrün qurğularında yenidən istifadə olunması gedişində qeydə alınmışdır. Bu hal isə onların dəyərini xeyli azaldır. Çox güman ki, yalnız iki abidə Mada-Atropatena ərazisində mövcud olmuş memarlıq prinsiplərinin az və ya çox dərəcədə tam mənzərəsini verir: mülki xarakterli yaşayış yerinin nümunəsi kimi [[Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]] və məbəd qurğusu olduğu güman edilən, [[Təkab]] yaxınlığında yerləşən [[Kerefto məbədi|Kerefto]] (Karafto, Karaftu) qaya kompleksi.

Tədqiqatçılar tərəfindən yaşayış məskənlərindən və qəbirlərdən əldə olunmuş zəngin və rəngarəng saxsı materialı Atropatenada keramika istehsalının geniş şəkildə inkişaf etdiyini və yerli sənətkarların-dulusçuların yüksək səviyyəli ustalığını təsdiq edir. Keramika həm formaların müxtəlifliyi (kuzələr [çox hallarda burunlu], güldanlar, nimçələr, bardaqlar, möhtərlər və b.), həm də məmulatın yüksək keyfiyyəti ilə seçilir. Qabların əksəriyyəti yaxşı çökdürülmüş gildən hazırlanmış, bərabər yandırılmışdır. Qablar qırmızı, sarıya çalan açıq-qəhvəyi və yaxud boz-qara rənglidir. Anqob və cilalama geniş surətdə tətbiq edilirdi. Qırmızı boya ilə zəncir, həndəsi fiqur, çiçək motivləri və s. şəklində naxışlanmış qabların (əsasən kuzələrin) çoxsaylı qrupu mövcuddur. Boyalı keramika ilə yanaşı, ştampla naxışlanmış keramik formalara da təsadüf olunur. Minalanmış qablar ayrıca qrupu təşkil edir.

Keramika materialının artımı ilə əlaqədar olaraq keramikanın bu və ya digər qrupunun mövcudluğunda müəyyən dövrlərin, mərhələlərin ayrılması imkanı yarandı ki, bu da, şübhəsiz, sonralar Atropatenanın keramika məktəbinin yaranmasına gətirib çıxarmalı idi.
 
Hazırda Atropatena keramikasının təkamülündə iki mərhələni ayırmaq olar: erkən (e.ə. III – II əsrlər) və son (e.ə. I əsr – eramızın II əsri) inkişaf mərhələləri.

Erkən mərhələ Madada olduğu kimi, boyalı keramikanın olması ilə səciyyəvidir. Lakin Atropatena keramikası yerli xüsusiyyətlərə malikdir. Fərqlər həm qabların naxışlanmasında, həm də onların profillərində müşahidə olunur.

Madanın və Mada-Atropatenanın keramika sənətləri arasındakı fərqləri qeyd edərkən Atropatenanın özündə də boyalı qabların dekorunda ciddi yeknəsəkliyin olmasını da göstərmək lazımdır.

Tiplərin və formaların daha əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlifliyi sonrakı mərhələdə müşahidə edilir. Təxminən e.ə. II əsrin ikinci yarısından etibarən hazırda [[Parfiya]] dövrünün arxeoloji obyektlərinin tarixinin müəyyən edilməsində əsas olan keramika tipi yarandı. Bu, qırmızımtıl-qəhvəyi rəngli (variantları: oxra rəngli, qonur) keramikadır və ədəbiyyatda &quot;clinkyware&quot; adı almışdır. Keramikanın bu növü Parfiya dövrünün əvvəlində meydana gələrək təqribən həmin dövrün sonunadək mövcudluğunu davam etdirmiş, eramızın II əsrinin sonlarından tez olmayaraq aradan çıxmışdır. Bu tipli keramikanın xüsusilə çoxlu qalıqları Qaleye-Zöhhakda qeydə alınmşdır.

E.ə. I əsr – eramızın I əsri üçün zoomorf keramikanın mövcudluğu səciyyəvidir. Üç-dörd kiçik ayaqcıqları olan, burun hissəsi realist və yaxud stilistik surətdə tərtib olunmuş heyvan başı şəklində hazırlanmış qablar zoomorf keramikanı təmsil edir.

Atropatenanın qəbir abidələri indiyədək kifayət dərəcədə öyrənilməmişdir. Əslində iri gil qablardan ibarət olan, ədəbiyyatda &quot;[[küp qəbir]]lər&quot; adını almış qəbirlərdən başqa Atropatena ərazisindən qəbirlərin digər növləri hələlik məlum deyildir.

Küp qəbirlər təsərrüfat təyinatlı iri gil qablarda (hündürlüyü 1,50-1,80 metr, eni isə çox hallarda 1 metrdən artıq) dəfn adətinin təzahürüdür. Küp qəbirləri heç bir məzarüstü qurğulara malik deyildir. Meyit çox zaman üfüqi vəziyyətdə olan küpün içərisində sıx bükülü vəziyyətdə küpün boğaz hissəsinə doğru yönəlmiş halda, sağ və ya sol böyrü üstə yerləşdirilirdi. Belə bir fikir irəli sürülmüşdür ki, kişilər sol, qadınlar isə sağ böyrü üstə dəfn edilirdi. Dəfn üçün nəzərdə tutulmuş küpün içərisində xırda avadanlıq və bəzək əşyaları (qolbağlar, boyunbağılar, üzüklər, muncuqlar və s.) yerləşdirilir, küpün yanında isə gil qablar qoyulurdu. Gil qabların içərisində qırmızı və qara rəngli boyalarla, həndəsi ornamentlərlə bəzədilmiş qabları (əsasən küpləri), içərisi oyma və ştamp bəzəklərlə naxışlanmış qara cilalı camları qeyd etmək lazımdır. Dəfn küplərinin oriyentasiyası sərbəstdir.

Küp qəbirlər uzun müddət ərzində əsasən eramızdan əvvəlki dövrün son əsrlərinə aid edilirdi. Lakin son zamanlar [[Naxçıvan]] ətrafında və [[Ağcabədi]] bölgəsində ([[Mil]] düzündə) tədqiq olunmuş qəbirlər ən erkən küp qəbirlərini e.ə. VI-III əsrlərə aid etməyə imkan verir.

Atropatena ərazisindən tapılmış sikkə dəfinələri və sikkələrin ayrı-ayrı nümunələri hələ azsaylıdır. Lakin mövcud olan sikkələr kütləsi bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmağa imkan verir. Hellinizm dövründə Atropatena ərazisində pul dövriyyəsi hələlik az təsadüf edilən sikkələr əsasında təsdiqlənir. Onların arasında [[Makedoniyalı İskəndər]]in ölümündən sonra dövriyyəyə buraxılmış, [[Urmiya gölü]] yaxınlığındakı qəbirlərdən birində aşkar olunmuş draxmanı (e.ə. III əsr) qeyd etmək lazımdır.

Atropatena ərazisində Parfiya hökmdarlarının sikkələri, əsasən draxmaları çox geniş yayılmışdı. E.ə. I əsrin – eramızın II əsrinin draxmaları xüsusilə geniş şəkildə təmsil olunmuşdur. Həmin draxmalar [[II Orod]]dan (e.ə. təqribən 57-37-ci illər) başlamış [[IV Vologez]]ədək (eramızın [[147]]-[[191]]-ci illəri) dövrü əhatə edir.

Atropatena ərazisində tapılmış iki dəfinə Atropatenada pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmaq üçün böyük əhəmiyyətə malikdir: [[1923]]-cü ildə [[Əhər]]də tapılmış və [[I Qotarz]]dan [[II Orod]]adək olan dövrdə buraxılmış, təxminən 600 Parfiya draxmasından ibarət olan dəfinə və [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Şirvan]] bölgəsində aşkar olunmuş, [[II Artaban]]dan ([[10]]-[[38]]-ci illər) [[IV Vologez]]ədək olan dövrdə buraxılmış 110 draxmadan ibarət olan dəfinə.

Eramızın ilk əsrlərində Atropatenada Parfiya draxmaları ilə yanaşı məhdud miqdarda olsa da imperator [[Avqust]]un Roma denariləri də dövr edirdi. Artıq sikkələrin bu, o qədər də tam olmayan siyahısı Atropatenada pul dövriyyəsinin inkişaf etdiyini təsdiqləyir.Atropateniyalilar əsasən zərdüşt idilər.

=== Yaşayış yerləri ===
Zəngin təbii-coğrafi şəraitə malik olan Atropatena ərazisi tarixən insanın formalaşmasında dünyada ilkin məskənlərdən biri olmuşdur. Bu ərazi cəmiyyət tarixinin müxtəlif dövrlərini özündə əks etdirən abidələr diyarıdır. [[Urmiya]], [[Ərdəbil]], [[Təbriz]], [[Meşkin]], [[Mərənd]], [[Sərab]], [[Miyanə]], [[Marağa]], Zəncan, [[Maku]], [[Germi]] və digər ərazilərdə dövrümüzə qədər gəlib çatan mağaralardan tutmuş, [[Həsənlitəpə]], Göytəpə, Qaratəpə, Muğan, [[Qazaka|Təxti Süleyman]], [[Mərənd]], [[Gənctəpə]] və sair abidələr tarixiliyi, zənginlik və əzəmətinə görə indi də insanı heyran edir.

Atropatena tarixinin öyrənilməsində [[Baruc]], [[Gənctəpə]], [[Qazaka|Təxti Süleyman]], Muğan, [[Ərşə mahalı]], [[Germi]] və [[Sərab]] qazıntıları zamanı aşkarlanan yaşayış yerləri böyük əhəmiyyətə malikdir.

[[Baruc]] yaşayış yeri [[Mərənd]] şəhərindən 12&amp;nbsp;km aralıda yerləşir. Ərazidən aşkarlanan qala ərazisindən külli miqdarada maddi-mədəniyyət nümunələri əldə edilmişdir. Bu nümunələrin tədqiqi qalanın Atropatena dövrü yaşayış yerlərindən biri olduğunu sübut etmişdir. Maraqlı burasıdır ki, Baruc yaşayış yerindən tapılan materiallar [[Germi]] və [[Ərşə mahalı]] materialları ilə tam eyniyyət təşkil edir. Ərşədən tapılan materiallar Atropatena cəmiyyətinin ictimai-iqtisadi inkişaf səviyyəsini öyrənməyə imkan verir. Bu ərazidə tapılan [[küp qəbir]]lər [[Qafqaz Albaniyası]] dövrü küp qəbirləri ilə eynidir. Bu hansı isə eyni tayfanın (mütəxəssislərin əkəsriyyəti bu tayfanın [[skiflər]] və ya [[saklar]] olduğunu bildirirlər) hər iki dövlət ərazisində yaşadığını göstərir. [[Germi]] qazıntıları zamanı tapılan zinyət əşyaları və saxsı məmulatı eramızın I – III əsrlərində artıq Atropatenada sənətkarlığın yüksək inkişaf etməsini göstərir.
[[Fayl:Darvaze takht.JPG|right|310px|thumb|[[Qazaka]] şəhərini əhatə edən [[Şiz qalası]]nın qalıqları]]
[[Meşkin]] şəhəri yaxınlığında aşkar edilmiş Sasani şahı Nersi tərəfindən yazdırılmış kitabənin də dövrün siyasi tarixini öyrənmək üçün böyük tarixi əhəmiyyəti var. [[Ərdəbil]], [[Maku]], [[Sərab]] və [[Təbriz]] ətrafında təsadüfən tapılmış əşyalar da Atropatena tarixinin öyrənilməsi üçün əhəmiyyətlidir. Atropatena tarixinin öyrənilməsi sahəsində bir sıra problemlər vardır. Belə ki, [[İran]] tarixçiləri ya Atropatena tarixi yoxmuş kimi sadəcə olaraq bu böyük dövlətin və xalqın tarixinin üstündən keçmiş, ya da onu fars dövləti kimi təqdim etməyə çalışmışlar. [[Qazaka|Təxti Süleyman]] istisna olmaqla Atropatena yaşayış yerlərində demək olar ki, tədqiqatlar aparılmamışdır. [[Güney Azərbaycan]] İranın tərkibində olduğundan Azərbaycan tarixçilərinin isə ulu əcdadlarının yaratdıqları dövlətin və mədəniyyətin tarixini tədqiq etmək imkanı yoxdur. [[Azərbaycan]] tarixçiləri sadəcə hansısa yazılı mənbələr əsasında Atropatena tarixi üzrə müəyyən məsələlərə aydınlıq gətirə bilmişlər.

Atropatenanın paytaxtı, qədim [[Azərbaycan]] şəhəri [[Qazaka]]da ( bu günkü Təxti – Süleyman xarabalıqları) alman və [[İran]] arxeoloqları tərəfindən 8 il müddətində qazıntı işləri aparılmışdır. Həmin qazıntılar zamanı aşkara çıxarılmış bir sıra möhtəşəm memarlıq abidələrinin qalıqları, eləcə də digər maddi mədəniyyət nümunləri Atropatena mədəniyyətinin müəyyən tərəflərinin öyrənilməsinə imkan yaradıb.

Təxti Süleyman [[Güney Azərbaycan]]da [[Urmiya gölü]]nün Cənub-Şərqində [[Əfşar mahalı]]nda yerləşir. Bu ərazi Cənub-Şərqdən Zəncan, Şimal-Qərbdən [[Marağa]], Qərbdən [[Kürdüstan]]ın [[Sənəndəc]]və [[Bicar]] şəhərləri ilə həmsərhəddir. Bu ərazidə arxeoloji qazıntılar aparılmasında iki məqsəd güdülürdü:
#[[Parfiya]] və [[Sasanilər]] imperiyası zamanında Atropatenanın paytaxt şəhəri olan [[Qazaka]]da tarixi mənbələrdə tez – tez adı çəkilən və atəşpərəstlərin ən məşhur məbədi olan [[Azərgüşnap məbədi]]ni tapmaq.
#Azərgüşnap məbədinin yeri haqqında mütəxəssislər arasında yaranan mübahisələrə son qoymaq.

[[Bizans]] tarixçisi [[Mitenli Feofan]]a ([[750]]-[[817]]) görə [[Kiçik Asiya]]da [[Lidiya]] şahı Krzesin xəzinəsinə oxşar [[Azərgüşnasp məbədi]]nin külli miqdarda olan var dövləti bizanslılar tərəfindən qarət edilmişdir. [[Həmdullah Qəzvini]]yə görə [[monqollar]]ın dövründə [[Abaqa xan]] orda olan sarayın təmir edilməsini əmr etmişdir. Atəşgahın yerində məscidin tikilməsi üçün istifadə olunan kaşılar da bunu isbat edir.

[[Qazaka|Təxti Süleyman]]dakı qala ([[Şiz qalası]]) ellips şəklində 12 min kvadrat metrə bərabər olmaqla Şimaldan cənuba uzunluğu 400 metrə, Şərqdən Qərbə isə 300 metrə bərabərdir.

Dairəvi formada olan şəhər divarları 1120 metr uzunluğundadır. Divarlar 3,9 metr enə və 13 metr hündürlüyə malikdir. Qala dəniz səviyyəsindən 2450 m yüksəklikdə olub, ətrfındakı ərazilərdən 18-20 metrə qədər yüksəklikdə yerləşmişdir. Şəhər divarları yonlumuş kiçik daşlar və əhənglə tikilmişdir. Həmçinin divarlar səliqə ilə yonulmuş daşlardan üzlük də çəkilmişdir.

== Atropatenada din ==
=== Atropatenada zərdüştilik ===
Qədim atropatenalılar Zərdüştün yaratdığı Zərdüştülük dininə sitayiş edirdilər.Güman etmək olar ki, artıq e.ə. I minilliyin ilk əsrlərində Qərbi Madada, xüsusilə gələcək Kiçik və yaxud Atropat Madası zonasında müxtəlif mazdaist təlimlər yayılmışdı. Burada və ona qonşu olan ərazilərdə təxminən həmin minilliyin başlanğıcında gənc [[Avesta]] inamları ocaqlarının mövcud olduğunu ehtimal etmək olar.

Lakin bizə o da məlumdur ki, artıq Atropatena dövlətinin mövcudluğunun ilk onilliklərində bizi maraqlandıran ərazidə, Şərqin digər Hellinist dövlətlərində olduğu kimi, yunan-makedon işğalçıları tərəfindən gətirilmiş müxtəlif yunan ayinləri, xüsusilə Herakla sitayiş də yayılmışdı.

Avestaya gəldikdə göstərmək lazımdır ki, bu abidənin bizə gəlib çatmış nüsxəsi Sasanilər dövründə dövlət dini kimi elan olunmuş &quot;Avesta&quot; məcmuəsinin bir hissəsidir.

Belə güman edirlər ki, Sasanilər sülaləsinin hakimiyyəti dövründə, [[Avesta]] bir neçə dəfə – III, IV, hətta VI və VII əsrlərdə kodifikasiya edilmişdir. Hesab edirlər ki, məhz zərdüştiliyin intibahı dövrü olan [[Sasanilər]] hakimiyyəti zamanında Avestanın müqəddəs mətnlərinin daha dəqiq, incə çalarlarını ifadə edən yazılışı üçün pəhləvi əlifbası (öz mənşəyi etibarilə [[Arami əlifbası|arami yazısı]]na gedib çıxır) əsasında xeyli miqdarda işarələri olan xüsusi şrift yaradılmışdı (bu isə tələffüzü daha dəqiq çatdırmağa imkan verirdi). Nüfuzlu tədqiqatçıların fikrincə, bu şrift birdəfəlik fərdi yaradıcılığın nəticəsi idi. Maraqlıdır ki, bu hadisə [[Gürcü əlifbası|gürcü]], [[Erməni əlifbası|erməni]] və [[Alban əlifbası|alban]] əlifbalarının meydana gəldiyi bir zamanda baş vermişdir.

[[Avesta]]nın kanonlaşdırılmış mətni pəhləvi (Sasani İranının yazı dili – orta fars dili) dilinə tərcümə və şərhlə təchiz edilmişdi.

=== Atropatenada xristianlıq ===
Adurbadaqanda xristianlıq haqqında ilk yazılı qeyd [[420]]-ci ildə katolikos Yabalahın dövründə ([[415]]-[[419]]) çağırılmış sinodun aktlarında qorunub saxlanmışdır. Lakin bu faktın özü xristianlığın burada mövcud olan çoxdankı ənənələri haqqında ehtimal yürütmək imkanını verir; belə ki, yeni dinin yayılması üçün zəmin olmayan yerdə yepiskopluq yarana bilməzdi.

[[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da, eləcə də indiki [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] ərazisində olduğu kimi, Adurbadaqanda da xristian kilsəsi feodal münasibətlərinin yarandığı dövrdə meydana çıxmışdır&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild, səh 113&lt;/ref&gt;.
 
Mənbələrdə &quot;ilk Şərq&quot; həvarisi adlanan [[Müqəddəs Foma]]nın artıq e. ilk əsrində [[Madaylar|midiyalılar]] və [[farslar]] arasında dini təbliğat aparması haqqında faktlar az deyil. [[İsa]]nın meracının ikinci ilində, o, [[Hindistan]]a gedərkən, yolüstü parfiyalılar, midiyalılar, farslar, baktriyalılar, markianlar arasında təbliğat aparmışdı. Siryani mənbələrinin yazdığına görə, Gilan əhalisi xristianlığı həvari Addaydan qəbul etmiŞdi, [[Deyləm]]də isə artıq [[224]]-cü ildə yepiskopluq vardı.
 
&quot;Yeni əhd&quot; (&quot;Əhdi-cədid&quot;) kitabları iudaizmin mərkəzi olan [[Yerusəlim]]i xristianlığın beŞiyi adlandırırlar; bu dini təriqətin ilk nümayəndələri də iudaistlər arasından çıxmış, xristianlıq özünün erkən dövründə məhz onlara dayaqlanmışdı.

Müasir [[Azərbaycan]]da və Cənubi Qafqazın başqa yerlərində xristianlığın qəbulu iudaistlərin bu yerlərdə çoxdan bəri məskunlaşması ilə sıx bağlıdır. Mənbələrin məlumatına görə, hələ [[II Sarqon]] (e.ə. 722-705) dövründə Şimal israillilərinin bir hissəsi [[Midiya]]ya, Atropatenaya və b. yerlərə gəlib çıxmışdılar.

Erkən xristianlığın təbliğatı Suriyada, daha sonra isə Şərqin başqa yerlərində uğurlu idi, belə ki, təbliğat arami dilində arami dilli əhali arasında aparılırdı. Ən əvvəl xristianlıq [[Kiçik Asiya]]da və [[Suriya]]da yayıldı, [[Antakiya]] (Antioxiya) şəhəri isə xristianlığın iri mərkəzlərindən birinə çevrildi. Məhz Antakiya kilsəsindən xristianlıq həvari [[Müqəddəs Pavel]]in vasitəsilə Kiçik Asiyaya, [[Kipr]]ə, [[Yunanıstan]]a yetişdi, daha sonra isə bir qədər əvvəl həvari [[Müqəddəs Foma]]nın təbliğatına məruz qalmış parfiyalılar arasında yayılmağa başladı. Eramızın II əsrində [[Osroyena]] və [[Edessa]]da (ər-Ruha) kilsə təşkil olundu. Daha sonra xristian təbliğatı Farsa, [[Midiya]]ya, [[Baktriya]]ya doğru hərəkət edərək, nəhayət, [[Hindistan]]a yetişdi.

[[Kesariyalı Evseviy]]in &quot;Kilsə tarixi&quot;nin III kitabında və [[Sokrat]]ın &quot;Sxolastika&quot;sında əks olunan köhnə rəvayətə görə, həvarilik nəsibi Fomaya Parfiyada, İsanın digər şagirdi Varfolomeyə isə Hindistanda qismət olmuşdur. Parfiyalılar, midiyalılar, elamlılar arasında xristian təbliğatı yayan Varfolomey farsların və məcusların yaşadıqları yerlərə, oradan isə Ermənistana getmişdi.

[[İsa]] peyğəmbərin digər şagirdi, [[İncil]]in müəlliflərindən biri hesab edilən həvari [[Müqəddəs Matfey]] Ekbatan (qədim Həmədan), [[Rey]] və Damağanda təbliğat aparmışdı. [[Babilistan]]da xristianlığı yaymağa çalışan həvari [[Müqəddəs Pyotr]]dan sonra həvarilərdən [[Müqəddəs Faddey]]in şagirdi Axay burada dini təbliğatı davam etdirmiş, [[Edessa]]ya qayıtdıqdan sonra öz yerinə müəllimi Faddeyin başqa bir şagirdi, Selevkiyə – [[Ktesifon]] şəhərində yepiskop kafedrasının təsisçisi sayılan Marini təyin etmişdi. Bu kafedra öz əhəmiyyətinə görə o dövrün xristian dünyasında mühüm yer tutur, onun yepiskopları isə Roma, [[Antakiya]], [[İsgəndəriyyə]] və [[Karfagen]] yepiskopları ilə bir səviyyədə sayılırdı. 
[[Fayl:Qarakober yasayis yerinde Atropatena dovrune aid boyali saxsi qab.jpg|thumb|200px|right|[[Qaraköbər]] yaşayış yerindən aşkarlanmış Atropatena dövrünə aid boyalı qab ([[Azərbaycan Tarix Muzeyi]])]]
[[Parfiya]] və Sasani dövlətlərində (o cümlədən Adurbadaqanda) xristian icmaları təkcə [[İncil]] təliminin yayılması hesabına deyil, bu ərazidə çoxdan bəri yaşayan xristian-suriyalılara görə yarandı. Sasanilərin fəal xarici siyasəti nəticəsində xristian əhalisi olan torpaqların ([[Suriya]], [[Kilikiya]], [[Kappadokiya]]) işğal edilməsi də imperiyanın xristian əhalisinin sayını artırdı. İşğal edilmiş yerlərdən müxtəlif sənətkarların imperiyanın başqa şəhərlərinə köçürülməsi siyasəti də Sasanilər dövləti ərazisində xristian əhalinin sayının artmasına səbəb oldu.

Katolikosun oturduğu Ktesifon şəhərinin yerləşdiyi Bet Arameye (Qədim [[Babilistan]]) imperiyanın əsas vilayəti idi. Bundan sonra iyerarxiya sırası ilə arxiyepiskopluqlar gəlirdi. Mənbələr [[Ərbil]], Həzz, Aşur və [[Mosul]] arxiyepiskopuna tabe olanlar sırasında [[Azərbaycan]] yepiskopunun da adını çəkirlər. Bu arxiyepiskop katolikosun seçilməsi və təyin edilməsində iştirak edən arxiyepiskoplar sırasında idi. Siryani mənbələrin məlumatına görə, Arran ([[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]) yepiskopluğu belə hüquqa malik deyildi.

[[484]]-cü ildə çağırılmış Bet Lapat (Cundişapur, sonralar Şahabad) məclisində Sasani dövlətinin xristian kilsəsi nestoriliyi qəbul etdi.

Bu təriqətin əsasını qoyan Antakiya keşişi Nestorinin [[428]]-ci ildə [[Konstantinopol]] patriarxt seçilməsi yerli kilsə xadimlərinin, eləcə də [[İsgəndəriyyə]] kilsəsinin narazılığına səbəb olmuşdu. Antakiya ilahiyyat məktəbinin ardıcılı olan Nestori ortodoksal xristianlıqla konfliktə girərək bu məktəbin təlimini təbliğ edirdi. Onun patriarxlığı dövründə [[İsa]]nın təbiəti haqqında başlanan mübahisələrdə Nestori İsada ayrı-ayrılıqda insan və ilahi təbiətlərin mövcud olduğunu qəbul edirdi. Onun fikrini Asiya, Pont və Suriya yepiskopları müdafiə edirdilər. [[Suriya]] əhalisi Nestorinin təlimini vergi zülmünə qarşı etirazlarına bayraq etdilər. Bizansda təqib edilən nestorilər Şərqə qaçdılar. [[İran]] xristianlarının [[Edessa]]da təsis etdikləri məktəb onların sığınacağı, sonralar isə təlimlərinin başlanğıc yeri oldu. Bu məktəbdə [[Sasani imperiyası]]nın hər yerindən, o cümlədən, görünür, [[Azərbaycan]]dan gəlmiş xristian balaları təhsil alırdılar.

Mənbələrin məlumatına görə [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]nın da daxil olduğu Adurbadaqan kustunun (canişinliyinin) tarixi [[Azərbaycan]]a aid ərazisində Şərqi [[Suriya]] kilsəsinin aşağıdakı yepiskopluqları vardı: [[Partav]] – V əsrdən, [[Beyləqan|Paytakaran]] – VI əsrdən, Adurbadaqan – V əsrdən, [[Qazaka|Qanzak]] – V əsrdən, [[Urmiya]] – IV əsrdən, [[Salmas]] – XIII əsrdən, [[Marağa]] – XIII əsrdən, [[Təbriz]] – XIII əsrdən, [[Uşnu]] – XIII əsrdən, Muğan – VIII əsrdən, 800-cü ildən isə [[mitropoliya]].
 
[[Azərbaycan]]da xristianlıq haqqında ən erkən məlumat verən V əsrin əvvəllərinə dair, yuxarıda adını çəkdiyimiz, sinod sənədlərində katolikos Mar Yabalaha dini cəhətdən tabe olan vilayətlər sırasında Arran, Azərbaycan, İberiya və Ermənistan da vardır.

Mənbələr V-VII əsrlərdə Adurbadaqanda yepiskopluq etmiş bir neçə kilsə xadiminin adlarını çəkir. Bunlardan ''&quot;Qanzakın və Adurbadaqanın&quot;'' yepiskopu Osiy (Yelisey) [[486]]-cı ildə patriarx Akak tərəfindən çağırılmış kilsə məclisində iştirak etmişdi. Məclisdə qəbul edilmiş aktı imzalayanlar arasında onun da qolu var: ''&quot;Mən Adurbadaqanda olan Qanzakın yepiskopu Osiy, burada yazılanlarla həmrəyliyimi bildirir, öz qolumu və möhürümü qoyuram&quot;.''

Osiydən sonrakı yepiskoplardan İohannın imzasını katolikos I Mar Abanın ([[536]]-[[552]]) [[544]]-cü ilə aid məktublarında görmək olur. O zaman I Mar Aba Adurbadaqan rustaqlarından olan Peraxravarın (Burxuvarın) bir kəndində sürgündə idi. [[549]]-[[550]]-ci ilin qışında obu kəndi tərk edərək, [[I Xosrov]]un hüzuruna yollanmışdı. Onu Adurbadaqan yepiskopu İohann müşayiət edirdi. İohanndan sonra Melxisidək Adurbadaqan yepiskopu olmuşdur. [[544]]-cü ildə Mar İosifin ([[552]]-[[567]]) patriarxlığı dövründə çağırılan sinodun qərarlarını imzalayanlar arasında onun da adı vardır.

Adurbadaqan yepiskopu Xenanişo [[605]]-ci ildə Qriqorinin katolikos seçkisində iştirak etmişdir. Yerli də olsa, görünür, sonralar yaranmış ənənəyə görə [[Urmiya]] şəhəri ərazisində hələ apostolların vaxtında xristianlıq meydana gəlmişdi. Rəvayətə görə, bu şəhərdə hələ 165-ci ildə tikilmiş Mart Məryəm (&quot;Xanım Məryəm&quot;) kilsəsi var idi. Lakin mənbələrdə bu gün də əllidən artıq nestori kilsəsinin olduğu [[Urmiya]] ətrafı ərazidə, eləcə də Uşnu, [[Salmas]], [[Sulduz]], [[Marağa]] və [[Təbriz]]  xristian kilsələri haqqında mötəbər məlumat yalnız XIII əsrə aiddir.

Mənbələr VI əsrin birinci yarısında [[Qazaka]] yepiskopluğu ilə yanaşı, [[Beyləqan|Paytakaran]] yepiskopluğunun da adını çəkirlər. Tarixən məlumdur ki, V əsrin sonunda, alban hökmdarı [[III Mömün Vaçaqan|III Vaçaqan]]ın hakimiyyəti illərində Paytakaran alban vilayəti olur, VI əsrdə isə burada alban katolikosluğunun tabeçiliyində olan yepiskopluq yaradılır. Albaniya katolikosu [[Katolikos Abbas|Ter Abas]]ın ([[551]]-[[596]]) patriarxlığı zamanı Paytakaranın yepiskopu Timofey olmuşdu. Mənbələrin məlumatına görə, bu dövrdə [[Cənubi Qafqaz]]da, o cümlədən Albaniyada [[Nestorianlıq|nestorilik]] təlimi geniş intişar tapır;  hətta [[Alban Həvari Kilsəsi|alban katolikosluğu]] bu təlimə qarşı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qalır. Mənbələr bu dövrdə Paytakaranda nestori təliminin tərəfdarı olan yepiskopluğun yaranması haqqında məlumat verir, bu təlimin ardıcıllarının çağırdığı [[544]]-cü il sinodunun aktlarına qol çəkən iki Paytakaran yepiskopu – İohann və İakovun adlarını çəkirlər.

Nestori təliminin ardıcılı olan katolikos I Timofeyin ([[780]]-[[825]]) cəhdi ilə VIII əsrin lap sonlarında Muğanda da yepiskopluq təsis edildi. Rahib İliya yepiskop seçildi. Mənbədəki məlumata görə, yepiskopluğu qəbul edən İliya ticarət karvanına qoşulub Muğana yola düşdü. Qatı zahid və tərki-dünya olan Mar İliya sərt həyat keçirir, adamboyu komada yaşayırdı; ev əşyalarından yemək üçün saxladığı quru çörək qabıqlarını yığmaq üçün sınıq qabı və gil dolçası var idi. Onun hətta yatacağı da yox idi. Nestorilər arasında ruhun tam saflığına çatmaq və gizli mətləbləri anlamaq ümidi ilə özünə cismani əziyyət vermək, dünya nemətlərindən imtina etmək və yarıac qalmaq kimi tərki-dünyalıq geniş inkişaf etmişdi.

İliyanın cəhdləri ilə Muğan əhalisi xristianlığı qəbul etdi. Mənbənin yazdığına görə, ''&quot;...onlar cah-calallı kilsə binasının tikintisinə başladılar, sər-sahman işlərinə Mar İliyanın özü başçılıq edirdi. O, çoxlarını xaç suyuna çəkdi, onlar üçün keşiş və dyakonlar təyin etdi, zəbur surəsini yazdı. Getdikcə onlar (xristianlar)... çoxaldılar&quot;.''

== Atropatena tarixinə dair qaynaqlar ==
Atropatena tarixi haqqında Sasani hökmdarı [[I Şapur]] ([[240]]-[[270]]) tərəfindən Kəbeyi Zərdüştdə yazılmış kitabədən qədim yazılı mənbə aşkar edilməmişdir.Yunan və [[latın dili]]ndə olan antik dövr mənbələri Atropatena, onun əhalisi və sairə ilə bağlı nisbətən ətraflı məlumat vardır. O cümlədən [[Herodot]], Miletli Hekatey, [[Strabon]], Tatsit, Plutarx, Plini və başqalarının əsərlərində Atropatena haqqında məlumatlara təsadüf edilir.

Miletli Hekatey (e.ə. VI-V əsrlər) ''&quot;Yerin təsviri&quot;'' adlı əsərində Atropatena ərazisində yaşayan tayfalar (xüsusilə [[maqlar]]) haqqında maraqlı məlumatlar vermişdir. [[Skiflər]]in və [[kimmerlər]]in [[Əhəmənilər dövləti]]nin satraplıqlarına (Atropatena ərazisinə) yürüşləri haqqında olan məlumatlara [[Herodot]]un (e.ə.484-425) ''&quot;Tarix&quot;'' əsərində rast gəlinir. Atropatena haqqında ilk dəfə ətraflı məlumat verən Amasiyalı [[Strabon]] (e.ə. I əsr – b.e. I əsri) olmuşdur. Strabon Atropatenanın ərazisi, əhalisi, təsərrüfatı, sakinlərinin etnik tərkibi, məşğuliyyəti, hərbi qüdrəti, qoşunları, adət və ənənələri barədə məlumat vermişdir.

[[İran]] tarixçilərindən Cəmaləddin Fəqih, Cavad Məşkur, Əli Sami, Əbülfəzl Nəbii, Rəhim Hüveyda, Seyid [[Əhməd Kəsrəvi]], Seyid Həsən Tağızadə, Səid Nəfisi, ədəbiyyatçılardan Purdavud İbrahim, Məhəmməd Müin, arxeoloqlardan Mahmud Rad, Əli Hakimi, Əliəkbər Sərəfraz və başqaları İran tarixi ilə yanaşı, [[Azərbaycan]]ın da qədim dövr tarixi ilə bağlı müəyyən araşdırmalar aparmış və fikir bildirmişlər. Bu tədqiqatçılar öz əsərlərində Atropatenanın sərhədləri, faydalı qazıntıları, şəhərləri, tarixi coğrafiyası, sakinlərinin etnik tərkibi, dili, dini görüşü, maddi mədəniyyəti, habelə siyasi tarixi haqqında məlumat vermişlər.

XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində A.Kristensen [[Sasanilər]] dövrü haqqında bütün mənbələri gözdən keçirib fundamental tədqiqat əsəri yazmışdır. A.Kristensen həmin əsərində [[Sasanilər imperiyası]] tərəfindən tabe edilərək kusta çevrilən Atropatena haqqında da bir sıra dəyərli məlumatlar vermişdir.

Görkəmli şərqşünaslardan N.V.Piqulevskaya, M.M.Dyakonov, İ.M.Dyakonov, V.Q.Lukonin, A.Q.Perixanyan, Z.İ.Yampolski, Ə.S.Sumbatzadə, [[Fəridə Məmmədova (tarixçi)|F.M.Məmmədova]], [[Kamal Əliyev|K.H.Əliyev]], [[Abdulla Fazili|A.H.Fazili]], T.M.Məmmədov, S.Y.Qasımova və başqaları Atropatena tarixinin bir sıra problemlərinə dair tədqiqat işləri aparmışlar.

== Atropatena tarixinə dair düşüncələr ==
[[Məhəmmədhəsən xan Marağayi]] yazır: ''&quot;Azərbaycan xüsusi müstəqil şahlığa malik idi. Belə ki, [[Makedoniyalı İskəndər|Böyük İskəndərin]] dövründən burda şahlar hökmdarlıq edib və müstəqil olmuşlar. Azərbaycan şahları eramızın otuzuncu ilinə qədər öz istiqlaliyyətlərini tam şəkildə saxlaya bilmişlər. [[Parfiya]] şahı Azərbaycan şahının [[Mark Antoni]]yə kömək göstərdiyini bəhanə edərək Azərbaycan ərazisinə hücum edib qələbə çalmışdır.&quot;''

Məhəmmədhəsən xanın dediyindən belə bir nəticə çıxır ki, [[Atropatidlər]] sülaləsi təxminən 358 il (eramızdan əvvəl 328-ci ildən eramızın 30-cu ilinə kimi) hakimiyyətdə olmuşdur. [[Abdulla Fazili]] də bu fikrə tərəf çıxaraq qeyd edir ki, bu fikri təsdiqləyən başqa mənbələr də var. Belə ki, [[Strabon]] öz yaşadığı dövrdə bu sülalənin hakimiyyətdə olmasına işarə etmişdir. Digər tərəfdən Məhəmmədhəsən xanı İranın digər tarixçilərindən fərqləndirən cəhət həmin dövrdə Azərbaycanda mövcud olan müstəqil dövləti [[İran]] dövləti hesab etməməsidir.

Atropatidlər sülaləsinin son taleyi haqqında [[Səid Nəfisi]] yazır: &quot;[[Parflar]]ın dövründə Atropaten əyaləti bir müddət daxili müstəqilliyə sahib olmaqla bərabər parfiyalılardan asılı idi. Beləliklə, eramızın II əsrinin yarısına qədər öz istiqlaliyyətini qoruyub saxlaya bilmişdir. Eramızın II əsrindən etibarən bu əyalət Azərbaykan adlanaraq, [[Sasanilər]]in son dövrünə qədər bu adı daşımışdır. Bundan sonra eramızın V əsrindən etibarən Suriya yazıçıları onu Azərbaycan adlandırmışlar. Bu söz [[ərəb dili]]ndə Azərbican, sonra isə Azərbaycan olmuşdur&quot;.

Səid Nəfisi daha sonra yazır: &quot;Çox ehtimal ki, Sasanilər dövründə bir neçə ən mühüm atəşgahın bu əyalətdə olması ilə əlqədar olaraq Azərbaycan [[Zərdüşt]]ün vətəni kimi tanınmışdır&quot;.

Müəllif fikrini belə ifadə edir: &quot;Ehtimal ki, eramızın 227-ci ilndən etibarən bu ərazi Sasanilərin nüfuz dairəsinə daxil edildikdən sonra İranın Şimal-Qərb hissəsinə bütövlükdə Azərbaycan adı verilmişdir. Belə ki, ora VI əsrdən [[Nestorianlıq|Nəsturilər]]in dini mərkəzi olmuş və Suriya mənbələrində də bu ərazi Azərbaycan kimi adlandırılmışdır. Abbasi xəlifələrinin dövründə də bu əyalət Azərbaycan adlanırdı&quot;.

Abdulla Fazili isə qeyd edir ki, Səid Nəfisinin Atropatenanın siyasi həyatı ilə bağlı irəli sürdüyü fikirlərlə razılaşmaq olar. Çünki bu dövlət Makedoniyalı İskəndərin ölümündən [[ərəblər]]in yürüşünə qədər öz müstəqilliyini formal olsa da saxlaya bilmişdi. Sasanilər dövründə Azərbaycanın istər dini mərkəz olması, istərsə də təbii-coğrafi mövqeyi onun daha da şöhrətlənməsinə səbəb olmuşdur. Bu haqda A.Kristensen yazır: &quot;Burada olan atəşgah [[Ərdəşir]] tərəfindən təmir edilərək əsas ziyarətgaha çevrildi&quot;.

Sasani şahlarının tacqoyma mərasimi zamanı paytaxt [[Mədain]]dən Azərbaycanın paytaxtı [[Qazaka]]ya piyada gəlmələri də o dövrdə Azərbaycanın dini mərkəz olmasını sübut edir.

== Ədəbiyyat ==
* Алиев И. Очерк истории Атропатены. Баку, 1989. 
* Bosworth, C.E. &quot;Azerbaijan IV: Islamic History to 1941&quot;, Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge &amp; Kegan Paul, 1989. 
* de Planhol, X. &quot;Azerbaijan I: Geography&quot;, Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge &amp; Kegan Paul, 1989. 
* Frye R.N. The History of Ancient Iran. München, 1983. 
* Schippmann, K. &quot;Azerbaijan III: Pre-Islamic History&quot;. Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1. London: Routledge &amp; Kegan Paul, 1989. 
* Abdulla Fazili – Atropatena, Bakı, 1993
* Prof. M. T. Zehtabi – İran türklərinin əski tarixi, II cild, Tehran, 1998, səh 326

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Həmçinin bax ==
* [[Atropatidlər]]
* [[Atropat]]
* [[Azərbaycan idarəçiləri]]
* [[Atropatena Arşakiləri]]
* [[Qazaka]]
* [[Azərgüşnasp məbədi]]

{{Atropatena}}

[[Kateqoriya:Atropatena| ]]
[[Kateqoriya:E.ə. IV əsrdə yarananlar]]
[[Kateqoriya:224-cü ildə ləğv olunanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 321-ci ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:İran sülalələri]]
[[Kateqoriya:226-cı ildə ləğv olunanlar]]</text>
      <sha1>35deblndtfr2u1d2aw319bg6as8pg46</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tülü (Balakən)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7067</id>
    <revision>
      <id>6571391</id>
      <parentid>6424525</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:18:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2098" xml:space="preserve">{{YM}}

'''Tülü''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Balakən rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.

Tülü kəndi [[Balakən]] rayonunun [[Katex]]dən sonra ikinci  böyük kəndidir. Əhalisi 8000 nəfərdən çoxdur. Balakən şəhəri ilə bitişikdir.

==Tarixi== Kənddə bir sıra qədim, lakin hələ də yetərincə öyrənilməmiş tarixi abidələr, o cümlədəm Nur Kilsə, qədim ay məbədləri olduğu güman edilir.

Ərazisində bir orta, bir natamam-orta məktəb, bir uşaq bağçası, bir ambulatoriya fəaliyyət göstərir. Hazırda KHTC-ın nəzdində olan və istifadəsiz qalan [[Balakən aeroportu]] da bu kənddə yerləşir.

Yerli [[musiqi aləti]] sayılan [[dambur]]un (Dambır,Tənbur, Tambur) ən mahir ifaçıları bu kənddədir.  Tülü və ona bitişik olan Talalar kəndlərində dambur çox sevilir.

Tülü bələdiyyəsi Tülü, Mazımqarışan, Mazımüstü kəndlərini əhatə edir.

==Əhalisi==
{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Tülü kəndi əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! Sayı, 1970 sa.&lt;ref name=&quot;Белоканский район (перепись 1970 года)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/belokany70.html Белоканский район (перепись 1970 года)]&lt;/ref&gt;
! Nisbəti, 1970 sa.&lt;ref name=&quot;Белоканский район (перепись 1970 года)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||3 195||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 141||98.3 %
|-
| [[Ləzgilər|ləzgi]]||37||1.2 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||6||0.2 %
|-
| [[Avarlar (qafqazdilli)|avar]]||5||0.2 %
|-
| [[Tatarlar|tatar]]||3||0.1 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||1||0.1 %     
|-
|}

8 min nəfər sayında əhaliyə malik Tülü kəndinin əhalisinin 95%-i [[Azərbaycan]]lıdır.

* [[Həlimət Məmmədova]] - Aktrisa

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Balakən rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{Balakən rayonu-qaralama}}
{{kənd-qaralama}}

[[Kateqoriya:Balakən rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>24aebwp7vb5wmutwho7455y8r43cd14</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571460</id>
      <parentid>6571391</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:52:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.197.252.123|5.197.252.123]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sortilegus|Sortilegus]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2212" xml:space="preserve">{{YM}}

'''Tülü''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Balakən rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.

Tülü kəndi [[Balakən]] rayonunun [[Katex]]dən sonra ikinci  böyük kəndidir. Əhalisi 8000 nəfərdən çoxdur. Balakən şəhəri ilə bitişikdir.

==Tarixi==
Bir-neçə min il yaşa malik olan bu qədim kənd öz adını qədim Dulu türk tayfalarından götürmüşdür. Kənddə bir sıra qədim, lakin hələ də yetərincə öyrənilməmiş tarixi abidələr, o cümlədəm Nur Kilsə, qədim ay məbədləri olduğu güman edilir.

Ərazisində bir orta, bir natamam-orta məktəb, bir uşaq bağçası, bir ambulatoriya fəaliyyət göstərir. Hazırda KHTC-ın nəzdində olan və istifadəsiz qalan [[Balakən aeroportu]] da bu kənddə yerləşir.

Yerli [[musiqi aləti]] sayılan [[dambur]]un (Dambır,Tənbur, Tambur) ən mahir ifaçıları bu kənddədir.  Tülü və ona bitişik olan Talalar kəndlərində dambur çox sevilir.

Tülü bələdiyyəsi Tülü, Mazımqarışan, Mazımüstü kəndlərini əhatə edir.

==Əhalisi==
{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Tülü kəndi əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! Sayı, 1970 sa.&lt;ref name=&quot;Белоканский район (перепись 1970 года)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/belokany70.html Белоканский район (перепись 1970 года)]&lt;/ref&gt;
! Nisbəti, 1970 sa.&lt;ref name=&quot;Белоканский район (перепись 1970 года)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||3 195||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 141||98.3 %
|-
| [[Ləzgilər|ləzgi]]||37||1.2 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||6||0.2 %
|-
| [[Avarlar (qafqazdilli)|avar]]||5||0.2 %
|-
| [[Tatarlar|tatar]]||3||0.1 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||1||0.1 %     
|-
|}

8 min nəfər sayında əhaliyə malik Tülü kəndinin əhalisinin 95%-i [[Azərbaycan]]lıdır.

* [[Həlimət Məmmədova]] - Aktrisa

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Balakən rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{Balakən rayonu-qaralama}}
{{kənd-qaralama}}

[[Kateqoriya:Balakən rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>jzkvtaklrz6s31z4rroe8cblixfhh5j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Uran (planet)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8583</id>
    <revision>
      <id>6571019</id>
      <parentid>6454266</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:16:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="128269" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{digər məna|Uran}}
{{Planet
| label_width            = 
| adı                   = Uran
| simvol                 = [[Fayl:Uranus symbol (bold).svg|24px|⛢]]
| şəkil                  = [[Fayl:Uranus2.jpg|260px]]
| şəkil alt              = 
| izah                = Uranın ''[[Voyacer 2|Voyacer&amp;nbsp;2]]'' tərəfindən 1986-cı ildə çəkilmiş şəkli.
| background             = 
| kəşf ist          = 
| kəşf edən            = [[Uilyam Herşel]]
| kəşf yeri         = [[Bat]], [[Böyük Britaniya]]
| kəşf tarixi             = [[13 mart]] [[1781]]
| kəşf üsulu       = birbaşa müşahidə
| cpm adı               = 
| tələffüz             = 
| şərəfinə adlandırılıb            = 
| alt adlar              = 
| cp kateqoriyası            = 
| sifətlər             = 
| orbit ist             = &lt;ref name=&quot;VSOP87&quot; /&gt;
| orbit diaqramı         = &lt;!-- [[Fayl:|260px]]--&gt;
| dövr                 = [[J2000]]
| dəyişkənlik            = 
| müşahidə dövrü        = 
| apsidi                 = 
| afelisi               = 20,11&amp;nbsp;[[Astronomik Vahid|AV]]
| perigelisi             = 18,33&amp;nbsp;[[Astronomik Vahid|AV]]
| periastrı             = 
| apoastrı              = 
| periapsidi              = 
| apoapsis               = 
| böyük yarımoxu              = 19,2184&amp;nbsp;[[Astronomik Vahid|AV]]
| orbitinin orta radiusu      = 
| ekssentrisiteti               = 0.046381
| siderik dövrü                 = 30.688,5&amp;nbsp;gün&lt;br /&gt;84,323&amp;nbsp;326 il&lt;ref name=&quot;nasafact&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;CSeligman&quot; /&gt;
| sinodik dövrü                 = 369,66&amp;nbsp;gün&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| orbital sürəti                = 6,80&amp;nbsp;km/s&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| orta anomaliyası                   = 142,955717°
| əyilməsi                      = 0.773° [[Ekliptika|eklipt]]ə nisbətən&lt;br /&gt;6,48° [[Günəş]] [[ekvator]]una nisbətən&lt;br /&gt; 1.02° sabit müstəviyə nisbətən &lt;ref name=&quot;meanplane&quot; /&gt;
| bucaq yerdəyişməsi           = 
| qalxan milinin uzunluğu               = 73,989821°
| periastrın uzunluğu        = 
| periastrın vaxtı        = 
| perisentr arqumenti               = 96,541318°
| yarı rəqs amplitudu         = 
| nəyin peykidir           = 
| peykləri             = [[Uranın peykləri|27]]
| mokm                   = 
| merkuri mokm           = 
| venera mokm             = 
| mars mokm              = 
| yupiter mokm          = 
| saturn mokm            = 
| uran mokm            = 
| neptun mokm           = 
| tisseran              = 
| öz orbit is            = 
| öz böyük yarımoxu            = 
| öz ekssentrisitet      = 
| öz əyilməsi          = 
| öz orta hərəkəti          =
| perigelis qiyməti        = 
| qalxan mili qiyməti              = 
| fizik ist           = 
| ölçüləri             = 
| orta radiusu            = 25.362±7 km&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| ekvator radiusu      = 25.559±4 km&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| qütb radiusu           = 24.973±20 km&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| qütb sıxılması             = 0,0229±0,0008
| böyük dairəsinin çevrəsi          = 159.354,1 km&lt;ref name=&quot;nasafact&quot; /&gt;
| səthinin sahəsi           = 8,1156{{e|9}}&amp;nbsp;km²&lt;ref name=&quot;nasafact&quot; /&gt;&lt;br /&gt; 15,91&amp;nbsp;Yer sahəsi
| həcmi                 = 6,833{{e|13}}&amp;nbsp;km³&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;&lt;br /&gt; 63,086&amp;nbsp;Yer həcmi
| kütləsi                   =  8,6832{{e|25}}&amp;nbsp;[[Kiloqram|kq]]&lt;br /&gt; 14,536&amp;nbsp;Yer kütləsi&lt;ref name=&quot;Jacobson Campbell et al. 1992&quot; /&gt;
| sıxlığı                = 1,27&amp;nbsp;q/sm³&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| sərbəstdüşmə təcili           = 8,69&amp;nbsp;m/s²&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;&lt;br /&gt;0,886&amp;nbsp;g
| ətalət faktoru momenti = 0,23&lt;ref name=&quot;PS15&quot;&gt;{{cite book |last2=Lissauer |first2=Jack J. |last1=de Pater |first1=Imke |title=Planetary Sciences |date=2015 |url=https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&amp;pg=PA250 |page=250 |publisher=Cambridge University Press |location=New York |isbn=978-0-521-85371-2 |edition=2nd updated}}&lt;/ref&gt; (təxmini)
| ikinci kosmik sürəti        = 21,3&amp;nbsp;km/s&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| fırlanma dövrü           = 
| siderik fırlanma dövrü           = -0,71833&amp;nbsp;gün (retroqrad)&lt;br /&gt;17&amp;nbsp;[[saat|s]] 14&amp;nbsp;[[dəqiqə|dəq]] 24&amp;nbsp;[[saniyə|san]]&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| fırlanma sürəti           = 2,59&amp;nbsp;km/san
| oxunun mailliyi             = 97,77° (orbitə nəzərən)&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| düz qalxması  = 17&amp;nbsp;s 9&amp;nbsp;dəq 15&amp;nbsp;san&lt;br /&gt;257,311°&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| meyllənməsi            = −15,175°&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;
| qütb səma eni      = 
| qütb səma uzunluğu      = 
| albedo                 = 0,300 ([[Bond albedosu|Bond]])&lt;ref name=&quot;Pearl_et_al_Uranus&quot; /&gt;&lt;br /&gt;0,51 ([[Həndəsi albedo|hənd.]])&lt;ref name=&quot;Mallama_et_al&quot; /&gt;
| temperatur     = 
| temp adı 1             = 1 bar dərəcəsi&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;
| min temp 1             = 
| orta temp 1            = 76&amp;nbsp;[[Kelvin|K]]
| maks temp 1             = 
| temp adı 2             =  0,1 bar &lt;br /&gt;([[tropopauz]])&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;
| min temp 2             = 49&amp;nbsp;[[Kelvin|K]]
| orta temp 2            = 53&amp;nbsp;[[Kelvin|K]]
| maks temp 2             = 57&amp;nbsp;[[Kelvin|K]]
| temp adı 3             = 0,1 bar (Selsi)
| min temp 3             = −224&amp;nbsp;°C
| orta temp 3            = −220&amp;nbsp;°C
| maks temp 3             = −216&amp;nbsp;°C
| temp adı 4             = 
| min temp 4             = 
| orta temp 4            = 
| maks temp 4             = 
| spektral sinfi          = 
| ailə                 = 
| görünən ulduz həcmi              = 5,38&lt;ref name=&quot;Mallama_and_Hilton&quot; /&gt; – 6,03&lt;ref name=&quot; Mallama_and_Hilton&quot; /&gt;
| mütləq ulduz həcmi          = 
| bucaq diametri           = 3,3&quot;—4,1&quot;&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| atmosfer ist        = &lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Lindal Lyons et al. 1987&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Conrath Gautier et al. 1987&quot; /&gt;
| atmosfer təzyiqi       = 
| hündürlük şkalası           =  27,7&amp;nbsp;km&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt;
| atmosfer tərkibi = '' (1,3 bar aşağı) ''
* 83&amp;nbsp;±&amp;nbsp;3&amp;nbsp;% [[Hidrogen]] (H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;)
* 15&amp;nbsp;±&amp;nbsp;3&amp;nbsp;% [[Helium]] (He)
* 2,3&amp;nbsp;% [[metan]] (CH&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)
* 0,009&amp;nbsp;%&amp;nbsp;(0,007–0,015&amp;nbsp;%) Hidrogen deytrat (HD)
* Hidrogen sulfid (H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;S)&lt;ref&gt;{{cite journal |title=Detection of hydrogen sulfide above the clouds in Uranus's atmosphere |journal=Nature Astronomy |volume=2 |issue=5 |pages=420–427 |first1=Patrick G. J. |last1=Irwin |first2=Daniel |last2=Toledo |first3=Ryan |last3=Garland |first4=Nicholas A. |last4=Teanby |first5=Leigh N. |last5=Fletcher |first6=Glenn A. |last6=Orton |first7=Bruno |last7=Bézard |display-authors=1 |date=23 April 2018 |doi=10.1038/s41550-018-0432-1|bibcode=2018NatAs...2..420I |hdl=2381/42547 }}&lt;/ref&gt;
Buz:
* [[ammonyak]]lı (NH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)
* [[su]]lu (H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O)
* [[Ammoni hidrosulfidi|ammoni-hidrosulfidli]] (NH&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SH)
* [[metan]]lı
| qeyd                   = 
}}

'''Uran planeti''' —  [[Günəş]]ə yaxınlığına görə yeddinci planet. [[Günəş sistemi]]ndə radiusuna görə üçüncü, kütləsinə görə dördüncü ən böyük planetdir. Uranın tərkibi [[Neptun (planet)|Neptun]]un tərkibi ilə eynidir, hər ikisində də eyni kimyəvi elementlər mövcuddur, bu tərkib hissələri onları böyük qaz nəhəngləri olan [[Yupiter (planet)|Yupiter]] və [[Saturn (planet)|Saturn]]dan fərqləndirir. Bu səbəblə, alimlər Uran və Neptunu qaz nəhənglərindən ayırmaq üçün onları ''&quot;buz nəhəngləri&quot;'' kimi təsnif edirlər.  Uranın atmosferinin əsasən [[hidrogen]] və [[helium]] tərkibi ilə [[Saturn (planet)|Saturn]] və [[Yupiter (planet)|Yupiter]]in atmosferinə oxşarlığına baxmayaraq, [[ammonyak]], [[metan]] və başqa hidrokarbonlarla birlikdə tərkibində daha çox buz mövcuddur.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Uran minumum 49 K (−224&amp;nbsp;°C; −371&amp;nbsp;°F) temperatur ilə [[Günəş sistemi]]ndə ən soyuq atmosferə sahibdir. Uran kompleks təbəqəli [[bulud]] strukturuna malikdir. Ən aşağı təbəqədəki buludlarda su, ən üst təbəqədəki buludlarda isə [[metan]] olduğu düşünülür.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Uranın daxili əsasən buz və qayalıqdan ibarətdir.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;

Digər nəhəng planetlər kimi Uranın halqa sistemi,  maqnitosferi və çoxlu sayda peyki vardır. Uran sisteminin digər planetlərdən fərqləndirən özünəməxsus konfiqurasiyası var. Onun fırlanma oxu yana əyilmiş şəkildədir və buna görə də, digər planetlərin [[ekvator]]ları olan bölgə onun şimal və cənub qütbləridir.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; 1986-cı ildə ''[[Voyacer 2|Voyager 2]]-dən'' gələn görüntülər Uranı görünən işıqda digər nəhəng planetlərlə əlaqəli bulud qrupları və ya tufanları olmayan xüsusiyyətsiz planet kimi göstərdi.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; [[Yer]]dən həyata keçirilən müşahidələr 2007-ci ildə Uran özünün [[ekinoks]]una yaxınlaşdığı zaman onda mövsümi dəyişikliklər və hava aktivliyi olduğunu göstərdi.Uranda küləyin sürəti saniyədə 250 metrə çatır (900&amp;nbsp;km/saat).&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;

Uran yeganə planetdir ki, adı birbaşa, [[Qədim yunan mifologiyası|yunan mifologiyası]]ndakı yunan səma tanrısının latın versiyası olan ''[[Uran (mifologiya)|Ūranus]]'' dan gəlir.

== Tarixi ==
Beş klassik planet kimi adi gözlə görülə bilməsinə baxmayaraq, sönüklüyü və yavaş orbitə sahib olmasına görə qədim müşahidəçiləri tərəfindən planet hesab edilməyib.&lt;ref&gt;{{cite web|title=MIRA's Field Trips to the Stars Internet Education Program|work=Monterey Institute for Research in Astronomy|url=http://www.mira.org/fts0/planets/101/text/txt001x.htm|accessdate=27 August 2007|archive-date=11 August 2011|archive-url=https://www.webcitation.org/60qT4OSTF?url=http://www.mira.org/fts0/planets/101/text/txt001x.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;  [[Uilyam Herşel]] Uranın 1781-ci ilin mart ayındakı kəşfini elan etmiş və tarixdə birinci dəfə [[Günəş sistemi]]nin sərhədləri genişləndirilmişdir. Uran, həmçinin, [[teleskop]]la kəşf edilən ilk planet idi.

=== Kəşfi ===
[[Fayl:William Herschel01.jpg|thumb|left|upright|Uilyam Herşel]]
[[Fayl:HerschelTelescope.jpg|upright=0.85|left|thumb|Herşelin Uranı kəşf etmək üçün istifadə etdiyi teleskopun kopiyası]]
Uranı 1781-ci ildə [[Uilyam Herşel]] kəşf etdi. Uran planet olaraq hesab edilməmişdən əvvəl bir neçə dəfə müşahidə edilmişdir, ancaq çoxu onun [[ulduz]] olduğunu zənn etmişdir. Məlum olan ən əvvəlki müşahidə, b.e.ə 128-ci ildə [[Hipparx]] tərəfindən həyata keçirilmişdir. O, Uranı ulduz olaraq qeydə alıb özünün ulduz kataloquna yerləşdirmişdir, sonralar bu, [[Ptolemey]]in ''Almeqestinə'' əlavə edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Was Uranus Observed by Hipparchos?|author=René Bourtembourg|journal=Journal for the History of Astronomy|volume=44|issue=4|pages=377–387|doi=10.1177/002182861304400401|date=2013|url=http://jha.sagepub.com/content/44/4/377.full.pdf+html|bibcode=2013JHA....44..377B|access-date=2019-01-27|archive-date=2015-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20151107100657/http://jha.sagepub.com/content/44/4/377.full.pdf+html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Ən erkən nişanlama 1690-cı ildə oldu, [[Con Flemstid]] onu ən azı altı dəfə müşahidə edərək ''Tauri 34'' olaraq kataloqlamışdır. Fransız astronom [[Pier Moniyer]] Uranı 1750-1769-cu illər arası an azı 12 dəfə müşahidə etmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Uranus – About Saying, Finding, and Describing It|publisher=thespaceguy.com|url=http://www.thespaceguy.com/Uranus.htm|last=Dunkerson|first=Duane|accessdate=17 April 2007|deadurl=yes|archiveurl=https://www.webcitation.org/60qT4Vpn3?url=http://www.thespaceguy.com/Uranus.htm|archivedate=11 August 2011|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;

[[Uilyam Herşel]] 13 mart 1781-ci ildə Uranı [[İngiltərə]]də [[Bat]]daki ''Nyu King'' küçəsindəki evinin bağından müşahidə etdi &lt;ref&gt;{{cite web|title=Bath Preservation Trust|url=http://www.bath-preservation-trust.org.uk/|accessdate=29 September 2007}}&lt;/ref&gt;(indiki Herşel Astronomiya Müzeyi) və başlanğıcda, onu kometa olaraq elan etdi (26 aprel 1781-ci il).&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Account of a Comet, By Mr. Herschel, F. R. S.; Communicated by Dr. Watson, Jun. of Bath, F. R. S|author=Herschel, William|journal=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|volume=71|pages=492–501|bibcode=1781RSPT...71..492H|doi=10.1098/rstl.1781.0056|date=1781|last2=Watson|first2=Dr.}}&lt;/ref&gt; Herşel özünün dizayn etdiyi teleskopu istifadə edərək &quot;''hərəkətsiz ulduzların paralaksının bir sıra müşahidəsi ilə məşğul idi&quot;''.&lt;ref name=&quot;Ref-1&quot;&gt;Journal of the Royal Society and Royal Astronomical Society 1, 30, quoted in [[#Miner|Miner]], p. 8.&lt;/ref&gt;

[[Uilyam Herşel|Herşel]] öz jurnalında yazmışdı: &quot;''ζ Tauri yaxınlığında yerləşən dumanvari [[ulduz]] və ya bir [[kometa|komet]]''&quot;.&lt;ref&gt;Royal Astronomical Society MSS W.2/1.2, 23; quoted in [[Uran (planet)#Miner|Miner]] p. 8.&lt;/ref&gt; 17 mart tarixində o, belə bir qeyd aldı: &quot;''Mən kometa və ya dumanvari ulduz axtarırdım və onun kometa olduğu aşkar olundu ona görə ki, o mövqeyini dəyişirdi''.&quot;&lt;ref&gt;RAS MSS Herschel W.2/1.2, 24, quoted in [[Uran (planet)#Miner|Miner]] p. 8.&lt;/ref&gt; Herşel kəşfini [[London Kral Cəmiyyəti|Kral Cəmiyyəti]]nə təqdim edəndə [[kometa|komet]] kəşf etdiyini təsdiqləməyə dəvam etdi, həmçinin onu bir planet ilə də müqayisə etdi:&lt;ref name=&quot;Ref-1&quot; /&gt;

{{Sitat|Mən kometi gördüyümdə güc 227 idi. Təcrübələrimdən bilirəm ki, hərəkətsiz ulduzların diametrləri, planetlərdə olduğu kimi yüksək gücə sahib şəkildə mütənasüb olaraq böyümür; buna görə də mən güc 460 və 932-ni istifadə etdim və aşkar etdim ki, kometin diametri elə olduğu kimi mütənasüb şəkildə böyüyürdü, gümanıma əsasən o hərəkətsiz ulduz deyildi və müqayisə etdiyim ulduzların diyametri həmin ölçü ilə artmırdı. Üstəlik komet işığının qəbul edə biləcəyindən çox daha böyüyürdü, bu böyük güclə dumanlı və təyin edilməsi çətin şəkildə görünürdü,  ancaq ulduzların parıltısını və aydınlığını saxladığını, mən minlərlə müşahidəmdən bilirdim. Nəticələr mənim təxminlərimi doğru çıxardırdı və bu da bizim axır vaxtlar müşahidə etdiyimiz şeyin komet olduğunu sübuta yetirir.&lt;ref name=&quot;Ref-1&quot; /&gt;}}
[[Uilyam Herşel|Herşel]] kəşfini Krallıq Astronomu [[Nevil Maskeliyan]]a bildirdi və 1781-ci ilin 23 aprel tarixində bu cavabı aldı:

{{Sitat|Mən bilmirəm onu nə adlandıram. Onun günəşin ətrafında dairəvi orbitdə hərəkət edən sadə bir planet olması ehtimalı böyükdür, zira komet çox ekssentrik ellipsdə hərəkət edir. Mən hələ onun komasını və ya quyruğunu görməmişəm.&lt;ref&gt;RAS MSS Herschel W1/13.M, 14 quoted in [[#Miner|Miner]] p. 8.&lt;/ref&gt;}}
[[Uilyam Herşel|Herşel]] kəşf etdiyi obyekti [[Kometa|komet]] olaraq xarakterizə etməyə dəvam etsə də, digər astronomlar başqa cür şübhələnməyə başlamışdılar. İlk dəfə obyektin orbitini [[Rusiya]]da fəaliyyət göstərən fin-isveç astronomu [[Anders Cohan Leksel]] hesabladı.&lt;ref name=&quot;lexell&quot; /&gt; Obyektin təxminən dairəvi olan orbitə sahib olması belə bir mülahizə ortaya çıxardırdı ki, o komet deyil bir planetdir. [[Berlin]]li astronom [[İyohan Elert Bode]][[Uilyam Herşel|Herşel]]in kəşfini &quot;''indiyə kimi hərəkətli ulduz sayılan [[Saturn (planet)|Saturn]]un orbitinin arxa tərəfində dövrə vuran naməlum obyekt'' &quot; olaraq təsvir etdi.&lt;ref&gt;Johann Elert Bode, Berliner Astronomisches Jahrbuch, p. 210, 1781, quoted in [[Uran (planet)#Miner|Miner]], p. 11.&lt;/ref&gt; Bode təxminən dairəvi olan orbitin komet orbitindən çox planet orbitinə oxşar olduğu qənaətinə gəldi.&lt;ref&gt;[[Uran (planet)#Miner|Miner]], p. 11.&lt;/ref&gt; Obyekt tezliklə universal şəkildə yeni bir planet olaraq qəbul edildi. 1783-cü ildə [[Uilyam Herşel|Herşel]] bu faktı [[London Kral Cəmiyyəti|Kral Cəmiyyəti]]nin prezidenti [[Cozef Banksa]] tanıtdı: ''Avropanın nüfuzlu astronomları tərəfindən həyata keçirilmiş müşahidələrdən belə görünür ki, 1781-ci ilin mart ayında kəşf etmə şərəfi mənə düşən bu yeni ulduz bizim [[Günəş sistemi]]mizin əsas planetidir.''&lt;ref name=&quot;Dreyer&quot; /&gt; Onun bu nailiyyətinə görə Kral III Corc Herşelə illik 200 [[Funt sterlinq|£]] stipendiya təşkil etdi.&lt;ref name=&quot;Miner12&quot; /&gt;

''''''''''''
=== Adı ===
Maskelyan Herşeldən xahiş etdi: ''astronomiya aləmi üçün yaxşılıq et və planetinə ad qoy. Bu planet tamami ilə sənindir və bu kəşfinə görə sənə çox borcluyuq.''&lt;ref&gt;RAS MSS Herschel W.1/12.M, 20, quoted in [[#Miner|Miner]], p. 12&lt;/ref&gt;  Maskelyanın xahişinə cavab olaraq [[Uilyam Herşel|Herşel]] Kral III Corcun şərəfinə&lt;ref&gt;{{cite journal |url=http://vesuvius.jsc.nasa.gov/er/seh/hersc.html |title=Voyager at Uranus |date=1986 |journal=NASA Jpl |pages=400–268 |volume=7 |issue=85 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060210222142/http://vesuvius.jsc.nasa.gov/er/seh/hersc.html |archivedate=10 February 2006}}&lt;/ref&gt; obyekti ''Georgium Sidus'' (Corcun ulduzu) və ya ''Corcun Planeti'' olaraq adlandırmağa qərar verdi. Bu qərarını Cosef Banksa yazdığı bir məktubda izah etdi:&lt;ref name=&quot;Dreyer&quot; /&gt;
{{Sitat|Qədim zamanın əfsanəvi dövründə adlar: Merkuri, Venera, Mars, Yupiter və Saturn onların əsas qəhramanlarının və tanrılarının şərəfinə planetlərə verildi. Günümüzün fəlsəfi dövründə eyni metoda baş vuraraq bizim yeni səma obyektini  Juno, Pallas, Apollo və ya Minerva  adlandırmaq tamami ilə qəbul edilməz olacaq. Hərhansı xüsusi hadisənin və ya diqqətəlayiq təsadüfün ilk nəzərə alınması onun xronologiyasına görədir: əgər kimsə gələcək dövrdə soruşsa ki, bu axrıncı tapılan planeti nə zaman kəşf etdiniz? bax onda &quot;Kral III Corcun hökmdarlığı dövründə&quot; cavabı çox kifayətləndirici olardı.}}

Herşelin təklif etdiyi ad [[Böyük Britaniya|Britaniya]] xaricində populyarlıqla qarşılanmadı və alternativlər tezliklə irəli sürüldü. [[Cerom Laland]] təklif etdi ki, planet onu kəşf edənin şərəfinə ''Herşel'' adlandırılsın.&lt;ref name=&quot;Francisca&quot;&gt;{{cite journal |title=The meaning of the symbol H+o for the planet Uranus |author=Herschel, Francisca |date=1917 |bibcode=1917Obs....40..306H |volume=40 |page=306 |journal=The Observatory}}&lt;/ref&gt;  [[Erik Prosperin]] ''Neptun'' adını təklif etdi. Bu təklif [[ABŞ İstiqlal müharibəsi|ABŞ istiqlal müharibəsi]] dövründə [[Krallıq donanması]]nın qələbələrini yeni planeti ''Neptun III Corc'' və ya ''Neptun Böyük Britaniya'' adlandıraraq qeyd etmək fikrini bəyənən digər astronomlar tərəfindən dəstəkləndi.&lt;ref name=&quot;lexell&quot; /&gt; Bode yunan tanrısı olan ''Uranusun'' latınlaşdırılmış versiyası olan ''Uran'' adını təklif etdi.&lt;ref name=&quot;Bode&quot;&gt;{{harvnb|Bode|1784|pp=88–90}}: [In original German]: &quot;Bereits in der am 12ten März 1782 bei der hiesigen naturforschenden Gesellschaft vorgelesenen Abhandlung, habe ich den Namen des Vaters vom Saturn, nemlich Uranos, oder wie er mit der lateinischen Endung gewöhnlicher ist, Uranus vorgeschlagen, und habe seit dem das Vergnügen gehabt, daß verschiedene Astronomen und Mathematiker in ihren Schriften oder in Briefen an mich, diese Benennung aufgenommen oder gebilligt. Meines Erachtens muß man bei dieser Wahl die Mythologie befolgen, aus welcher die uralten Namen der übrigen Planeten entlehnen worden; denn in der Reihe der bisher bekannten, würde der von einer merkwürdigen Person oder Begebenheit der neuern Zeit wahrgenommene Name eines Planeten sehr auffallen. Diodor von Cicilien erzahlt die Geschichte der Atlanten, eines uralten Volks, welches eine der fruchtbarsten Gegenden in Africa bewohnte, und die Meeresküsten seines Landes als das Vaterland der Götter ansah. Uranus war ihr, erster König, Stifter ihres gesitteter Lebens und Erfinder vieler nützlichen Künste. Zugleich wird er auch als ein fleißiger und geschickter Himmelsforscher des Alterthums beschrieben... Noch mehr: Uranus war der Vater des Saturns und des Atlas, so wie der erstere der Vater des Jupiters.&quot;; [Translated]: &quot;Already in the pre-read at the local Natural History Society on 12th March 1782 treatise, I have the father's name from Saturn, namely Uranos, or as it is usually with the Latin suffix, proposed Uranus, and have since had the pleasure that various astronomers and mathematicians, cited in their writings or letters to me approving this designation. In my view, it is necessary to follow the mythology in this election, which had been borrowed from the ancient name of the other planets; because in the series of previously known, perceived by a strange person or event of modern times name of a planet would very noticeable. Diodorus of Cilicia tells the story of Atlas, an ancient people that inhabited one of the most fertile areas in Africa, and looked at the sea shores of his country as the homeland of the gods. Uranus was her first king, founder of their civilized life and inventor of many useful arts. At the same time he is also described as a diligent and skilful astronomers of antiquity … even more: Uranus was the father of Saturn and the Atlas, as the former is the father of Jupiter.&quot;&lt;/ref&gt;  Bode adın digər planetlərdən fərqli görünməməsi üçün mifalogiyanı izlənməsini və necə ki, Saturn Yupiterin atası idisə, yeni planetə Yupiterin atası olan Uran adının qoyulmasını daha uyğun hesab etdi.&lt;ref name=&quot;Miner12&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Bode&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;planetsbeyond&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Astronomy in Berlin |publisher=Brian Daugherty |url=http://bdaugherty.tripod.com/astronomy/bode.html |accessdate=24 May 2007 |last=Daugherty |first=Brian |archive-date=8 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141008052101/http://bdaugherty.tripod.com/astronomy/bode.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 1789-cu ildə Bodenin Krallık Cəmiyyəti həmkarı [[Martin Haynriş Klaprot|Martin Klaprot]] kəşf etdiyi yeni elementə Bodenin təklifinə dəstək olmaq üçün ''[[uranium]]'' adını verdi.&lt;ref&gt;{{cite web |title=The Straight Scoop on Uranium |author=Finch, James |date=2006 |publisher=allchemicals.info: The online chemical resource |url=http://www.allchemicals.info/articles/Uranium.php |accessdate=30 March 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081221011537/http://www.allchemicals.info/articles/Uranium.php |archivedate=21 December 2008 |df=}}&lt;/ref&gt; Nəticədə, Bodenin təklif etdiyi ad geniş şəkildə istifadə olunmağa başladı və ''Georgium Sidus''  adından ''Uran'' adına keçirilərək 1850-ci ildə üniversal oldu.&lt;ref name=&quot;planetsbeyond&quot; /&gt;

[[Qədim yunan mifologiyası|Mifalogiya]]ya əsasən, Uran (''qədim yunanca'': ''Οὐρανός; latınca: Ūranus)'' yunan tanrıları olan [[Kron]]un (Saturn) atası, [[Zevs]]in ([[Yupiter (mifologiya)|Yupiter]]) babasıdır. Uran yeganə planetdir ki, adı birbaşa yunan tanrılarından gəlir.

Uranın iki astronomik simvolu var. Birinci simvol ♅, 1784-cü ildə Lanad tərəfindən təklif edildi. Lanad Herşelə göndərdiyi məktubda bu simvolu belə təsvir etmişdi: ''&quot;un globe surmonté par la première lettre de votre nom&quot; (&quot;göy cismi hansı ki, sizin adınızın baş hərfi ilə üst-üstə düşür)''.&lt;ref name=&quot;Francisca&quot; /&gt; Sonraki təklif edilmiş simvol ⛢ [[Mars]] və [[Günəş]]in simvollarının hibrididir və belə hesab edilirdi ki, Uran yunan mifalogiyasında səma tanrısı olduğundan, [[Mars]] və [[Günəş]]in birləşdirilmiş gücü ilə dominantlıq edir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Planet symbols |work=NASA Solar System exploration |url=http://solarsystem.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=167 |accessdate=4 August 2007 |archive-date=9 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151209221044/http://solarsystem.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=167 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; [[Çin dili|Çin]], [[Yapon dili|yapon]], [[Koreya dili|koreya]] və [[Vyetnam dili|vyetnam]] dilində onun adı bir başa  ''&quot;səma kral ulduzu&quot;'' (天王星) olaraq tərcümə edilir.&lt;ref&gt;{{cite book |first=Jan Jakob Maria |last=De Groot |year=1912 |title=Religion in China: universism. a key to the study of Taoism and Confucianism |work=American lectures on the history of religions |volume=10 |page=300 |publisher=G. P. Putnam's Sons |url=https://books.google.com/books?id=ZAaP7dyjCrAC&amp;pg=PA300 |accessdate=8 January 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |first=Thomas |last=Crump |year=1992 |title=The Japanese numbers game: the use and understanding of numbers in modern Japan |url=https://archive.org/details/japanesenumbersg00crum |work=Nissan Institute/Routledge Japanese studies series |pages=[https://archive.org/details/japanesenumbersg00crum/page/n53 39]–40 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-05609-0}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |first=Homer Bezaleel |last=Hulbert |year=1909 |title=The passing of Korea |page=426 |publisher=Doubleday, Page &amp; company |url=https://books.google.com/books?id=fxwpAAAAYAAJ&amp;pg=PA426 |accessdate=8 January 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |url=http://amateurastronomy.org/EH/Oct97.txt |title=Asian Astronomy 101 |journal=Hamilton Amateur Astronomers |date=1997 |volume=4 |issue=11 |accessdate=5 August 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/6BVZMMrHn?url=http://amateurastronomy.org/EH/Oct97.txt |archivedate=18 October 2012 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

''''

== Orbit və fırlanması ==
[[Fayl:Uranus Orbit.gif|300px|thumb|right|Uranın [[Günəş]] ətrfında hərəkətini göstərən animasiya.]]
[[Fayl:Uranusandrings.jpg|thumb|1998-ci il yalançı rənglərlə qurulmuş infraqırmızıya yaxın diapozonda Uranın şəkli, şəkildə Uranın bulud qrupları, halqaları və təbbi peykləri görünür. Şəkil [[Habbl teleskopu]] ilə NICMOS kamerası vasitəsi ilə çəkilmişdir]]

Uran [[Günəş]] ətrafında dövrünü 84 ildə tamamlayır. Günəşdən orta məsafəsi təxminən 20 [[Astronomik Vahid|AV]]-dir (3 milyard km; 2 milyard mil). [[Günəş]]dən minimum və maksimum məsafə arasındakı fərq, 1.8 [[Astronomik Vahid|AV]]-dir, bu fərq digər planetlərə nəzərən daha böyükdür, amma orbit [[Kiçik planet|cırtdan planet]] olan [[Pluton]]un orpiti qədər geniş deyildir.&lt;ref&gt;Jean Meeus, Astronomical Algorithms (Richmond, VA: Willmann-Bell, 1998) p 271. From the 1841 aphelion to the 2092 one, perihelia are always 18.28 and aphelia always 20.10 astronomical units&lt;/ref&gt; Günəş işığının intensivliyi məsafə kvadratına tərs mütənasib olaraq dəyişir (Uran yerə nisbətən günəşdən 20 dəfə uzaqdır) buna görə də, Uranda Günəş şüalarının intensivliyi yerdəkindən 400 dəfə azdır.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Next Stop Uranus|url=http://www.astrosociety.org/education/publications/tnl/04/04.html|date=1986|accessdate=9 June 2007}}&lt;/ref&gt; Uranın orbital elementləri ilk dəfə 1783-cü ildə [[Pyer Simon Laplas]] tərəfindən hesablandı.&lt;ref name=&quot;georgeforbes&quot; /&gt; Sonralar müşahidə edilən orbitlə nəzəri olaraq təxmin edilən orbit arasında uyğunsuzluqlar ortaya çıxdı. 1841-ci ildə [[Con Kauç Adams]] ilk dəfə belə bir fikir irəli sürdü ki, bu fərqliliklər hansısa görünməyən planetlə olan [[Cazibə qüvvəsi|qravitasiya]] qarşılıqlı təsiri nəticəsində meydana gəlir. 1845-ci ildə  [[Urban Leverye]] Uranın orbitini müstəqil olaraq tədqiq etməyə başladı. 1846-cı ilin 23 sentyabr tarixində [[İohann Qotfrid Qal,]] Veriyerin təxmin etdiyi mövqedə bir planet müəyyən etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Mathematical discovery of planets|author=O'Connor, J J. and Robertson, E. F.|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/HistTopics/Neptune_and_Pluto.html|date=1996|accessdate=June 13, 2007|archive-date=August 11, 2011|archive-url=https://www.webcitation.org/60qT7dQOo?url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/HistTopics/Neptune_and_Pluto.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Sonradan bu planet [[Neptun (planet)|Neptun]] olaraq adlandırıldı.

Uranın daxili hissələrinin fırlanma periyodu saat oxları istiqamətində 17 saat 14 dəqiqə təşkil edir. Bütün nəhəng planetlər kimi, Uranın üst atmosferində fırlanma istiqamətində güclü küləklər hökm sürür. Bəzi en dairələrində məsələn 60 dərəcə cənubda atmosferin görünən xüsusiyyətləri sürətlə yerini dəyişir, nəticədə, tam fırlanma 14 saatdan az müddətdə tamamlanır.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Uranus|work=World Book|author1=Gierasch, Peter J.|author2=Nicholson, Philip D.|lastauthoramp=yes|url=http://www.warrentboe.org/_files/TeacherPages/792/Uranus_Article.pdf|date=2004|accessdate=8 March 2015}}&lt;/ref&gt;

=== Ox əyriliyi ===
Uranın oxu 97,77° ilə əyilmiş vəziyyətdədir, buna görə də onun fırlanma oxu [[Günəş sistemi]] müstəvisinə demək olar ki, paraleldir. Bu əyrilik nəticəsində heç bir nəhəng planetdə meydana gəlməyən mövsümi dəyişikliklər formalaşır. [[Gündönümü]]nə yaxın Uranın bir qütbü [[Günəş]] işıqlarını davamlı olaraq görürkən digər qütbü görmür. Sadəcə ekvatorun ətrafındaki dar zolaqda sürətli gecə-gündüz döngüsü meydana gəlir, ancaq Günəş üfüqdə batır ([[Yer]]in cənub-şimal bölgəsi). Uranın orbitinin digər tərəfində qütblərin [[Günəş]]ə olan oriyentasiyası tərs çevrilmişdir. Hər bir qütb 42 il davamlı günəş işığı alır və 42 il qaranlıqda qalır.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Hubble captures rare, fleeting shadow on Uranus|author=Sromovsky, Lawrence|work=University of Wisconsin Madison|url=http://www.news.wisc.edu/releases/12826.html|date=2006|accessdate=June 9, 2007|archive-date=July 20, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110720221646/http://www.news.wisc.edu/releases/12826.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;  [[Ekinoks]]a yaxın [[Günəş]]in işığı Uranın ekvatoruna düşür və digər planetlərin əksəriyyətində rastlandığı kimi, gecə-gündüz döngüsü meydana gəlir. Uran ən axrıncı [[ekinoks]]una 7 dekabr 2007-ci ildə çatdı.&lt;ref&gt;Hammel, Heidi B. (5 September 2006). [https://web.archive.org/web/20090225084057/http://www.apl.ucl.ac.uk/iopw/uworkshop_060905.pdf &quot;Uranus nears Equinox&quot;] (PDF). ''A report from the 2006 Pasadena Workshop.'' Archived from [http://www.apl.ucl.ac.uk/iopw/uworkshop_060905.pdf the orginal] (PDF) on 25 February 2009.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;weather&quot; /&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;&quot;
|-
! Şimali yarımkürə
! İl
! Cənub yarımkürə
|-
| Qış gündönümü
| 1902, 1986
| Yay gündönümü
|-
| Yaz ekinoksu
| 1923, 2007
| Payız ekinoksu
|-
| Yay gündönümü
| 1944, 2028
| Qış gündönümü
|-
| Payız ekinoksu
| 1965, 2049
| Yaz ekinoksu
|}

Bu ox əyriliyinin nəticələrindən biri də budur ki, orta Uran ilində, onun qütb bölgələri Günəşdən ekvator bölgələrinkindən daha çox enerji alır. Buna baxmayaraq, Uranın ekvatorundaki istilik, qütblərindəkindən çoxdur. Buna səbəb olan əsas mexanizmlər bilinmir. Həmçinin, Uranın ox əyriliyinin səbəbi də dəqiq məlum deyil, lakin bir fərziyyəyə görə, [[Günəş sistemi]]nin formalaşması zamanı Uranla Yer ölçüsündə bir protoplanet toqquşmuş və onun əyilməsinə səbəb olmuşdur.&lt;ref&gt;{{cite book|author=Bergstralh, Jay T.; Miner, Ellis; Matthews, Mildred|title=Uranus|date=1991|pages=485–486|isbn=0-8165-1208-6}}&lt;/ref&gt; ''[[Voyacer 2]]'' 1986-cı ildə Urana uçuşu zamanı planetin cənub qütbü tamami ilə Günəşə istiqamətlənmiş vəziyyətdə idi. Bu qütb [[Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı|Beynalxalq Astronomiya İttifaqı]]nın təyininə görə, bu cür adlandırılmışdır, belə ki, planetin hansı istiqamətə fırlanmasına baxmayaraq, həmin planetin və ya peykin şimal qütbü Günəş sisteminin dəyişməyən müstəvisinin yuxarısına doğru istiqamətlənmiş olandır.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hnsky.org/iau-iag.htm|title=Report of the IAU/IAG working group on cartographic coordinates and rotational elements of the planets and satellites: 2000|work=IAU|date=2000|accessdate=June 13, 2007|archive-date=May 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200512151452/http://www.hnsky.org/iau-iag.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://pds.jpl.nasa.gov/documents/sr/stdref_021015/Chapter02.pdf|format=PDF|title=Cartographic Standards|work=NASA|accessdate=June 13, 2007|archive-date=August 11, 2011|archive-url=https://www.webcitation.org/60qT90eON?url=http://pds.jpl.nasa.gov/documents/sr/stdref_021015/Chapter02.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Bəzən bədənin şimal və cənub qütblərinin fırlanma istiqaməti ilə əlaqəli olaraq [[sağ əl qaydası]]na görə təyin olunan başqa bir konvensiya istifadə edilir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://roger.ecn.purdue.edu/~masl/documents/masl/coords.html|title=Coordinate Frames Used in MASL|date=2003|accessdate=June 13, 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070505140123/http://roger.ecn.purdue.edu/~masl/documents/masl/coords.html|archivedate=May 5, 2007|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

=== Gürünmə ===
Əsas [[görünən ulduz ölçüsü]] 0,17-lik sapma ilə 5,68-dir, ifratlıq isə 5,38 və +6,03 təşkil edir.&lt;ref name=&quot;Mallama_and_Hilton&quot; /&gt; Bu parlaqlıq diapazonu ilə adi gözlə görünmə həddinə yaxındır. Dəyişkənliklərin çoxu [[Günəş]] tərəfindən aydınladılan və Yerdən izlənilən planetar enliklərə bağlıdır.&lt;ref&gt;[https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1510/1510.04175.pdf  Large brightness variations of Uranus at red and near-IR wavelengths.] (PDF). Retrieved on 13 September 2018&lt;/ref&gt; Onun bucaq diametri 3,4-3,7 arkosaniyədir, müqayisə üçün, [[Saturn (planet)|Saturn]]unki 16-20 arkosaniyə, [[Yupiter (planet)|Yupiter]]inki  isə 32-40 arkosaniyədir.&lt;ref&gt;Espenak, Fred (2005). [https://web.archive.org/web/20070626153349/http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/TYPE/TYPE.htmln &quot;Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006&quot;.]&lt;/ref&gt; Lakin, Uranı qaranlıq səmada adi gözlə görmək mümkündür və hətta şəhər mühitində də durbinlə müşahidə etmək mümkündür.&lt;ref name=&quot;fact&quot; /&gt; Obyektiv diametri 15-23 sm olan həvəskar teleskopunda Uran aydın əza qaranlıqlaşmasında solğun mavi disk kimi görünür. Daha böyük teleskoplarla (25 sm-lik və daha geniş), Uranın buludlarını və hətta peykləri [[Tiraniya|Titaniya]] və [[Oberon]]u görmək mümkündür.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Uranus: the Threshold Planet of 2006 |author=Nowak, Gary T. |url=http://www.vtastro.org/Articles/uranus2006.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727233304/http://www.vtastro.org/Articles/uranus2006.html |archivedate=27 July 2011 |date=2006 |accessdate=14 June 2007}}&lt;/ref&gt;

== Fiziki xarakteristikaları ==
=== Daxili strukturu ===
[[Fayl:Uranus, Earth size comparison 2.jpg|thumb|Yerin Uranla müqayisəsi]]
[[Fayl:Uranus-intern-en.png|thumb|Uranın daxili strukturunun diaqramı]]
Uranın kütləsi 14,5 Yer kütləsi qədərdir və 4 nəhəng planet arasında ən az kütləli planetdir. Onun diametri [[Neptun (planet)|Neptun]]un diametrindən azca böyük, [[Yer]]in diametrindən isə 4 dəfə böyükdür. 1,27 q/sm&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; olan yoğunluğu ilə [[Saturn (planet)|Saturn]]dan sonra ən az yoğunluğa sahib planetdir.&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Jacobson Campbell et al. 1992&quot; /&gt; Bu qiymət onu göstərir ki, planet [[su]], [[metan]] və [[ammonyak]] kimi müxtəlif buzlarından təşkil olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt; Uranın daxilindəki buzun kütləsi dəqiq olaraq bilinmir, çünki seçilən modelə uyğun olaraq fərqli göstəricilər əldə olunur: ehtimal edilir ki,  buzun kütləsi 9,3-13,5 yer kütləsi qədərdir .&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Podolak Podolak et al. 2000&quot; /&gt;  [[Hidrogen]] və [[helium]]  ümumi kütlənin az hissəsini təşkil edir: 0,5-1,5 Yer kütləsi.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt; Qeyri-buz kütləsinin qalan hissəsi qayalıq maddədir (0,5-3,7 Yer kütləsi).&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;

Uranın strukturunun standart modelinə əsasən, o üç təbəqədən meydana gəlir: mərkəzdə qayalı (silikat/dəmir-nikel) nüvə, ortada buzlu mantiya və qaz halında olan [[helium]]/[[hidrogen]] xarici təbəqə.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt; Nüvə 0,55 Yer kütləsinə sahib və radiusu Uranın radiusunun 20%-dən azdır. Mantiyasının kütləsi 13,4 Yer kütləsi qədərdir. Üst atmosferi 0,5 Yer kütləsi qədərdir və Uranın radiusunun 20%-nə qədər genişlənir.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt; Uranın nüvəsinin sıxlığı  9 q/sm&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt;, mərkəzindəki təyziq 8 miliyon bar (800 [[Paskal (ölçü vahidi)|GPa]]) və temperaturu təxminən 5000 [[Kelvin|ºK]] təşkil edir.&lt;ref name=&quot;Podolak Podolak et al. 2000&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt;  Yayğın olaraq qəbul edilmişdir ki, buz mantiyası buzdan deyil, [[su]], [[ammonyak]]  və digər uçucu isti və yoğun madələrdən təşkil olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt; Su-amonyak okeanı olaraq adlandırılan bu maye yüksək elektirik keçiriciliyinə sahibdir.&lt;ref name=&quot;Atreya2006&quot; /&gt;

Uranın dərinliyindəki İfrat təyziq və temperaturun [[Metan]] molekullarını parçaladığı və bunun nəticəsində də [[karbon]] atomlarının almaz kristallarına çevrilib mantiyaya dolu kimi yağdığı düşünülür.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.spacedaily.com/news/carbon-99d.html |title=Is It Raining Diamonds On Uranus |publisher=SpaceDaily.com |date=1 October 1999 |accessdate=17 May 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;WP-20170825&quot;&gt;{{cite news |last=Kaplan |first=Sarah |title=It rains solid diamonds on Uranus and Neptune |url=https://www.washingtonpost.com/news/speaking-of-science/wp/2017/08/25/it-rains-solid-diamonds-on-uranus-and-neptune/ |date=25 August 2017 |work=[[The Washington Post]] |accessdate=27 August 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |title=Formation of diamonds in laser-compressed hydrocarbons at planetary interior conditions |journal=Nature Astronomy |last=Kraus |first=D. |last2=Vorberger |first2=J. |last3=Pak |first3=A. |last4=Hartley |first4=N. J. |last5=Fletcher |first5=L. B. |last6=Frydrych |first6=S. |last7=Galtier |first7=E. |last8=Gamboa |first8=E. J. |last9=Gericke |first9=D. O. |last10=Glenzer |first10=S. H. |last11=Granados |first11=E. |last12=MacDonald |first12=M. J. |last13=MacKinnon |first13=A. J. |last14=McBride |first14=E. E. |last15=Nam |first15=I. |last16=Neumayer |first16=P. |last17=Roth |first17=M. |last18=Saunders |first18=A. M. |last19=Schuster |first19=A. K. |last20=Sun |first20=P. |last21=van Driel |first21=T. |last22=Döppner |first22=T. |last23=Falcone |first23=R. W. |display-authors=1 |volume=1 |issue=9 |pages=606–611 |date=September 2017 |doi=10.1038/s41550-017-0219-9 |bibcode=2017NatAs...1..606K|url=http://www.escholarship.org/uc/item/1cf3b8v4 }}&lt;/ref&gt; Lourens Livermor Milli Labaratoriyasında aparılan yüksək təzyiq təcrübələrindən əldə olunan nəticələr əsasında maye okeanında üzən almazların ola biləcəyi ehtimalı ortaya atılmışdır.&lt;ref name=&quot;Bland, Eric&quot;&gt;{{cite news |last1=Bland |first1=Eric |title=Outer planets may have oceans of diamond |url=http://www.abc.net.au/science/articles/2010/01/18/2794635.htm |accessdate=9 October 2017 |work=ABC Science |date=18 January 2010 |language=en-AU}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |url=http://www.astronomynow.com/news/n1001/21diamond/ |title=Oceans of diamond possible on Uranus and Neptune |last1=Baldwin |first1=Emily |journal=Astronomy Now |date=21 January 2010 |accessdate=6 February 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203065217/http://www.astronomynow.com/news/n1001/21diamond/ |archivedate=3 December 2013 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Uran və [[Neptun (planet)|Neptun]]un əsas tərkib hissələri [[Yupiter (planet)|Yupiter]] və [[Saturn (planet)|Saturn]]unkindən fərqlidir. Onlarda buz qazlardan çoxdur, məhz buna görə də onları buz nəhəngləri olaraq təsnif edirlər. Uranda su molekullarının [[hidrogen]] və [[oksigen]] iyonlarına parçalandığı iyonlu su təbəqəsi olduğu və həmin təbəqənin daha dərinliyində isə [[oksigen]]in kristallaşdığı, ancaq [[hidrogen]]in oksigen qəfəsində sərbəst hərəkət etdiyi ifratriyonlu su olduğu fərz edilir.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.newscientist.com/article/mg20727764.500-weird-water-lurking-inside-giant-planets/ |title=Weird water lurking inside giant planets |work=New Scientist |first=David |last=Shiga |issue=2776 |date=1 September 2010}}&lt;/ref&gt;

Yuxarıda nəzərdə tutulan model olduqca standart olsa da, unikal deyil; digər modellər də müşahidələrlə örtüşür. Məsələn, buz mantiyasında əhəmiyyətli miqdarda [[hidrogen]] və qayalıq maddə qarışdırıldıqda, daxildəki buzun ümumi kütləsi az və müvafiq olaraq, hidrogen və qayanın ümumi kütləsi çox olacaq. Hal-hazırda mövcud olan göstəricilər ilə hansı modelin doğru olduğunu müəyyən etmək çətindir.&lt;ref name=&quot;Podolak Podolak et al. 2000&quot; /&gt; Uranın daxili maye strukturu onun möhkəm səthə sahib olmadığını göstərir. Qazvari atmosfer tədricən daxili maye təbəqələrə keçir.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt; Əlverişli olsun deyə, 1 bar (100 kPa) atmosfer təzyiqinin olduğu yerdə qurulan fırlanan sıxılmış sferoid, şərti olaraq &quot;səth&quot; olaraq təyin edilir. Uyğun olaraq, onun ekvatorial və polyar radiusu 25.559 ± 4  və 24.973 ± 20&amp;nbsp;km-dir.&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot; /&gt; Bu səth bütöv məqalə boyunca hündürlük üçün sıfır nöqtəsi olaraq istifadə ediləcək.

==== Daxili istiliyi ====
Uranın daxili istiliyi digər nəhəng planetlərə nisbətən nəzərə çarpacaq dərəcədə aşağıdır; astronomik terminlərlə ifadə edilsə, aşağı [[termal axın]]a sahibdir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hanel Conrath et al. 1986&quot; /&gt; Uranın daxili temperaturunun nəyə görə bu qədər aşağı olmasının səbəbi hələ də qeyri-müəyyəndir. Urana tərkib hissələrinə və ölçüsünə görə oxşar olan [[Neptun (planet)|Neptun]], Urandan 2,61 dəfə çox [[Günəş]]dən aldığı enerjini fəzaya şüalandırır.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Bunun əksinə olaraq, Uran həddindən artıq istiliyi demək olar ki, şüalandırmır. Uran tərəfindən şüalandırılan ümumi güc uzaq infraqırmızı spektrdə atmosferinin udduğu enerjinin təqribi olaraq 1,06 ± 0,08 dəfəsidir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt; Uranın termal axını 0,042±0,047 [[Vatt|V]]/[[Metr|m&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;]] təşkil edir. Bu göstərici yerin daxili termal axınından azdır&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt; (Yerin daxili termal axını; 0,075 [[Vatt|V]]/[[Metr|m&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;]]). Uranda ən aşağı temperatur onun [[tropopauz]]unda qeydə alındı (−224,2&amp;nbsp;°C). Bu göstərici ilə Uran [[Günəş sistemi]]nin ən soyuq planetidir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt;

Uranın belə soyuq olmasını açıqlamaq üçün irəli sürülən bir hipotezə görə, böyük kütləli bir cisimlə keçirdiyi toqquşma zamanı onun əvvəlki istiliyi xaricə yayılmış və nüvəsindəki temperaturunun tükənməsinə səbəb olmuşdur.&lt;ref&gt;{{cite journal |title=Ten Mysteries of the Solar System: Why is Uranus So Cold? |author=Hawksett, David |journal=Astronomy Now |date=2005 |page=73}}&lt;/ref&gt;  Bu zərbə hipotezi, həmçinin, Uranın ox əyriliyinin səbəbini açıqlamaq üçün də istifadə olunmuşdur. Digər bir hipotezə görə, Uranın üst təbəqəsində mövcud olan bariyer nüvəsindəki istiliyin səthə çatmasına maneə olur.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt; Misal üçün, [[konveksiya]] qurluş cəhətdən fərqli təbəqələrdə meydana gəlir və yuxarıya doğru istilik nəqlinin qarşısını alır;&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt; ehtimal ki, ikiqat diffuziv konveksiya məhtudlaşdırıcı faktordur.&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot; /&gt;

== Atmosferi ==
[[Fayl:Adding to Uranus's legacy.tif|thumb|OPAL programı əsnasında çəkilmiş Uranın atmosferinin şəkli.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Adding to Uranus’s legacy |url=https://www.spacetelescope.org/images/potw1906a/ |website=www.spacetelescope.org |accessdate=11 February 2019 |language=en}}&lt;/ref&gt;]]
Uranın daxili hissələrinin yaxşı təyin edilmiş bərk səthi olmamasına rəğmən, Uranın məsafədən zondlamağa əlverişli olan ən xaricdəki qazvari təbəqəsi atmosfer adlandırılır.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; [[Məsafədən zondlama]]q əlverişliliyi 1 bar (100 kPa) səviyyəsinin təxminən 300&amp;nbsp;km-ə qədər, müvafiq olaraq, 100 barlıq (10MPa) təzyiq və 320 K (47&amp;nbsp;°C; 116&amp;nbsp;°F) temperatura qədər uzanır.&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1991&quot; /&gt; 1 bar təzyiq səviyyəsi altında olan incə [[termosfer]], nominal səthdən iki planet radiusu qədər genişlənir.&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot; /&gt; Uranın atmosferi üç əsas təbəqəyə bölünür: −300&amp;nbsp;km-dən 50-km hündürlüyə qədər və 100 bardan 0,1 bar təzyiq səviyyəsi aralığında olan [[troposfer]]; 50–4000&amp;nbsp;km hündürlüyündə və 0,1 bardan və 10&lt;sup&gt;−10&lt;/sup&gt; bar (10 kPa – 10 µPa) təzyiq səviyyəsi aralığında olan [[stratosfer]] və səthdən 4000&amp;nbsp;km-dən 50.000&amp;nbsp;km-ə qədər uzanan [[termosfer]].&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Uranın [[Mezosfer|mezsosfer]]i yoxdur.

=== Tərkibi ===
Uranın atmosferinin tərkibi onun əsas tərkib hissələrindən fərqlənir. Atmosferin əsasən tərkibinə molekulyar [[hidrogen]] və [[helium]] daxildir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Heliumun molyar fraksiyası, yəni qaz molekulu başına helium atomlarının sayı 0,15±0,03 təşkil edir&lt;ref name=&quot;Conrath Gautier et al. 1987&quot; /&gt;, yuxarı [[troposfer]]də  kütlə fraksiyasına uyğun gələn göstərici isə 0,26 ± 0,05 təşkil edir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt;  Bu göstərici heliumun qaz nəhənglərində olduğu kimi mərkəzdə mövcud olmadığını ifadə edən, heliumun protosolar kütlə fraksiyasına yaxındır (0,275 ± 0,01).&lt;ref name=&quot;Lodders 2003&quot; /&gt; Uranın atmosferinin üçüncü ən çox zəngin tərkib hissəsi [[metan]]dır (CH&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;).&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Metan görünən və yaxın infraqırmızı diapozonda udulma zolaqlarına sahibdir, bunun nəticəsində də Uran mavi rəngdə görünür.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; [[Metan]] molekulları metan buludlarının aşağısında 1,3 bar (130 kPa) təzyiq səviyyəsində, molyar fraksiya ilə atmosferin 2,3% hissəsini təşkil edir. Bu göstərici [[Günəş]]də qeydə alınan [[karbon]]un bolluğunun 20-30 dəfə çoxdur.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Lindal Lyons et al. 1987&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot; /&gt; Yuxarı atmosferdə çox aşağı temperatura görə qatılıq nisbəti azdır hansı ki, bu da doyğunluq səviyyəsini düşürüb ifrat miqdarda metanın donmasına səbəb olur.&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot; /&gt; Dərin atmosferdə [[ammonyak]], [[su]] və [[Hidrogen-sulfid qazı|hidrogen-sulfid]] kimi daha az uçucu olan madələrin bolluğu yaxşı tədqiq edilməmişdir. Ehtimal ki, onların göstəricisi [[Günəş]]dəkindən çoxdur.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1989&quot; /&gt; Metanla yanaşı Uranın [[stratosfer]]ində, Günəşin [[Ultrabənövşəyi şüalanma|ultrabənövşəyi]] şüalarının təsiri altında metandan fotoliz vasitəsi ilə hasil edildiyi düşünülən bir miqdar müxtəlif cür hidrokarbonların mövcudluğu təsdiqlənmişdir.&lt;ref name=&quot;Summers &amp; Strobel 1989&quot; /&gt; Bunlara daxildir: [[etan]] (C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;), [[asetilen]] (C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;), [[Propin|metilasetilen]] (CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H), [[diasetilen]] (C&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;HC&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;H).&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Burgdorf Orton et al. 2006&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Encrenaz 2003&quot; /&gt;  Spektroskopik tədqiqatlar, həmçinin, aşkar etmişdir ki, Uranın üst atmosferində su buxarı, karbondioksid və karbonmonoksid vardır hansı ki, bunlar toz və [[Kometa|komet]] kimi xarici mənbələrdən gəlmişdir.&lt;ref name=&quot;Burgdorf Orton et al. 2006&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Encrenaz 2003&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Encrenaz Lellouch et al. 2004&quot; /&gt;
=== Troposferi ===
[[Troposfer]] temperaturun hündürlüklə birlikdə azalması ilə xarakterizə edilən, atmosferin ən aşağı və ən sıx hissəsidir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt; Temperatur nominal səthdən -300&amp;nbsp;km-də 47&amp;nbsp;°C-dən 50&amp;nbsp;km-də −220&amp;nbsp;°C-yə qədər düşür.&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1991&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot; /&gt; Troposferin ən soyuq üst bölgəsində temperatur planetar enliklərə bağlı olaraq, −224&amp;nbsp;°C və −216&amp;nbsp;°C aralığında dəyişir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hanel Conrath et al. 1986&quot; /&gt; [[Tropopauz]], Uranın termal uzaq [[İnfraqırmızı şüalanma|infraqırmızı]] emissiyalarının böyük əksəriyyətindən cavabdehdir beləlikə, onun effektiv istiliyini (−214,1 ± 0,3&amp;nbsp;°C) müəyyən edir.&lt;ref name=&quot;Hanel Conrath et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt;

[[Troposfer]]in çox mürəkkəb bulud quruluşuna malik olduğu hesab edilir: irəli sürülən hipotezə görə, [[su]] buludları 50-100 bar (5 -10 MPa) təyziq aralığında, ammonium-hidrosulfid buludları 20 – 40 bar (2 to 4 MPa) təzyiq aralığında, hidrogensulfid buludları 3-10 bar (0,3-1 MPa) təzyiq aralığında və nəhayət, birbaşa aşkar edilmiş nazik metan buludları isə 1-2 bar (0,1- 0,2 MPa) təzyiq aralığında yerləşir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Lindal Lyons et al. 1987&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1991&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Atreya Wong 2005&quot; /&gt; [[Troposfer]] atmosferin güclü küləklər, parlaq buludlar və mövsümi dəyişikliklər sərgiləyən dinamik hissəsidir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;

=== Yuxarı atmosferi ===
[[Fayl:Alien aurorae on Uranus.jpg|thumb|Urandaki qütb parıltıları: Şəkil [[Habbl teleskopu|Habl teleskopuna]] bağlı Kosmik Teleskop Görüntüləmə Spektrografı tərəfindən çəkilib.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Alien aurorae on Uranus |url=https://www.spacetelescope.org/images/potw1714a/ |website=www.spacetelescope.org |accessdate=3 April 2017}}&lt;/ref&gt;]]&lt;br /&gt;
Uranın atmosferinin üçüncü təbəqəsi [[stratosfer]]dir. Uranın stratosferində əsasən hündürlüklə birlikdə [[tropopauz]]da temperatur −220&amp;nbsp;°C-dən termosferə qədər 527-577&amp;nbsp;°C-yə qədər artır.&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot; /&gt; Stratosferin isinməsi metan fotolizi nəticəsində atmosferin bu bölgəsində meydana gələn metan və digər hidrokarbonlar tərəfindən&lt;ref name=&quot;Summers &amp; Strobel 1989&quot; /&gt; Günəşin [[Ultrabənövşəyi şüalanma|ultrabənövşəyi]] və [[İnfraqırmızı şüalanma|infraqırmızı]] şüalarını udması nəticəsində baş verir.&lt;ref name=&quot;Young et al. 2001&quot; /&gt; İstilik həmçinin, isti termosferdən də gəlir.&lt;ref name=&quot;Young et al. 2001&quot; /&gt; Hidrokarbonlar 100&amp;nbsp;km-dən 300&amp;nbsp;km qədər, 10 bar-dan 0,1 mbar-a qədər (10,00 – 0,10 hPa),  −198&amp;nbsp;°C temperaturdan −103&amp;nbsp;°C temperatura qədər olan, nisbətən dar təbəqəni əhatə edir.&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Burgdorf Orton et al. 2006&quot; /&gt; Ən bol karbohidrogenlər hidrogenə nisbətən 10&lt;sup&gt;−7&lt;/sup&gt; qarışma nisbəti ilə, [[metan]], [[asetilen]] və [[etan]]dır. Karbon monoksidin qarışma nisbəti bu hündürlüklərdə eynidir.&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Burgdorf Orton et al. 2006&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Encrenaz Lellouch et al. 2004&quot; /&gt; Suyun bolluq nisbəti 7×10&lt;sup&gt;−9&lt;/sup&gt;  təşkil edir.&lt;ref name=&quot;Encrenaz 2003&quot; /&gt; Etan və asetilen [[stratosfer]]in və [[tropopauz]]un  (10 mBar təzyiq səviyəsindən aşağıya) daha soyuq və aşağı hissələrində yoğunlaşmağa meyillidir,&lt;ref name=&quot;Summers &amp; Strobel 1989&quot; /&gt; bunun nəticəsində də duman təbəqələri meydana gətirir və bu da ehtimal ki, Urana qismən yumuşaq görkəm verməkdə cavabdehdir. Uranın [[stratosfer]]indəki karbohidrogenlərin konsentrasiyası digər nəhəng planetlərin stratosferlərindəkindən daha azdır.&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt;

Uranın atmosferinin ən üst təbəqəsi 800 və 850 K temperatura sahib olan termosfer və tacdır.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt;  Bu qədər yüksək istilik səviyyənin saxlanılması üçün lazım olan istilik mənbələri qeyri-müəyyəndir, nə Günəşin [[Ultrabənövşəyi şüalanma|ultrabənövşəyi şüalar]]ı nə də, qütb parıltısı aktivliyi bu istiliyi saxlamaq üçün kifayət miqdarda enerjini təmin edə bilməz. Bunun səbəbinin stratosferdə 0,1 mBar təzyiq səviyyəsinin üstündə hidrokarbonun əksikliyindən meydana gələn zəif soyutma effektivliyi olduğu ehtimal edilir.&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt; Molekulyar hidrogendən başqa termosfer-tac çoxlu sayda sərbəst [[hidrogen]] atomlarını  ehtiva edir. Onların kiçik kütləsi və yüksək temperaturu, tacın nəyə görə səthdən 50.000&amp;nbsp;km-ə qədər genişləndiyini açıqlayır.&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt; Bu genişlənmiş tac Uranın unikal cəhətidir.&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt; O, Uranın ətrafında mövcud olan xırda hissəciklərin sürtünməsinə səbəbiyyət verir, bunun nəticəsində də Uran halqalarında tozun ümumi tükənməsi baş verir.&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot; /&gt; Uranın [[termosfer]]i, stratosferin üst hissəsi ilə birlikdə Uranın ionosferinə uyğun gəlir.&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot; /&gt;  Müşahidələr göstərir ki, [[ionosfer]] 2000-dən 10.000&amp;nbsp;km-ə qədər olan bölgəni əhatə edir.&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot; /&gt; Uranın ionosferi [[Saturn (planet)|Saturn]] və ya [[Neptun (planet)|Neptun]]dan daha yoğundur. Onu [[stratosfer]]dəki hidrokarbonların aşağı konsentrasiyası meydana gətirdiyi düşünülür.&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Trafton Miller et al. 1999&quot; /&gt;  [[İonosfer]] əsasən Günəşin ultrabənövşəyi şüaları ilə &quot;qidalanır&quot; və onun sıxlığı Günəşin aktivliyinə bağlıdır.&lt;ref name=&quot;Encrenaz Drossart et al. 2003&quot; /&gt; [[Qütb parıltısı|Qütb parıltıları]] Yupiter və Saturn ilə müqayisədə cüzidir.&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Lam Miller et al. 1997&quot; /&gt;

&lt;gallery widths=&quot;400&quot; heights=&quot;400&quot; perrow=&quot;2&quot; caption=&quot;Uranın atmosferi&quot;&gt;
Fayl:Tropospheric profile Uranus new.svg|Uranın troposfer və aşağı stratosferinin temperatur profili. Buludlar və həmçinin duman təbəqələri göstərilmişdir.
Fayl:Uranian wind speeds.png|Urandaki zonal küləl sürətləri. Ştirxli sahələr, cənub yaxanı və onun gələcək şimal dublikatını göstərir. Qırmızı əyri göstəricilərlə simmetrik uyumdadır.
&lt;/gallery&gt;

== Maqnitosferi ==
[[Fayl:Uranian Magnetic field.gif|left|thumb|300x300px|1986-cı ildə ''[[Voyacer 2]]'' tərəfindən müşahidə edilmiş Uranın maqnit sahəsi]]
''[[Voyacer 2]]''-nin Urana çıxmasından əvvəl maqnitosferi ilə əlaqəli hər hansı göstəricilər əldə olunmamışdı, buna görə də onun təbiyyəti sirr olaraq qalırdı.  1986-cı ilə qədər elm adamları fərz edirdilər ki, Uranın [[maqnit sahəsi]] [[Günəş küləyi|Günəş küləkləri]] ilə eyni xətdə olmalı idi ona görə ki, Uranın ekliptikində yerləşən qütbləri eyni xətdə olacaqdı.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;

''[[Voyacer 2]]-in'' müşahidələri Uranın maqnit sahəsinin həm başlanğıcını özünün həndəsi mərkəzindən götürmədiyindən, həm də fırlanma oxu ilə 59° əmələ gətirdiyindən onun ünikal olduğunu göstərdi.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt; Faktiki olaraq, maqnit dipolu Uranın mərkəzindən cənub fırlanma qütbünə doğru, planet radiusunun üçdə biri qədər yerini dəyişmişdir.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt; Bu qeyri-adi geometriya maqnitosferin yüksək assimetriyasına səbəb olur. Mümkündür ki, maqnit sahəsinin gücü cənub yarımkürəsinin səthində 0,1 qaus (10 [[Tesla (ölçü vahidi)|µT]]), şimali yarımkürə səthində isə 1,1 qaus (110 [[Tesla (ölçü vahidi)|µT]]) ola bilər.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt; Səthdə orta sahə 0,23 qausdur (23 [[Tesla (ölçü vahidi)|μT]]).&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;  ''[[Voyacer 2]]''-nin 2017-ci ildəki göstəriciləri üzərində aparılan tədqiqatlar göstərdi ki, bu asimmetriya, Uranın maqnitosferinin bir Uran günündə, bir dəfə Günəş küləyi ilə əlaqə yaratmasına və planetin Günəş hissəciklərinə açılmasına səbəb olur.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.news.gatech.edu/2017/06/26/topsy-turvy-motion-creates-light-switch-effect-uranus |title=Topsy-Turvy Motion Creates Light Switch Effect at Uranus |publisher=Georgia Tech |first=Jason |last=Maderer |date=26 June 2017 |accessdate=8 July 2017}}&lt;/ref&gt; Müqayisə üçün, [[Yer]]in maqnitosferi hər iki qütbdə eyni gücə sahibdir və &quot;maqnetik ekvatoru&quot; təxminən onun coğrafi ekvatoruna paraleldir.&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt; Uranın dipol momenti 50 dəfə Yerinkindən güclüdür.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt; [[Neptun (planet)|Neptun]]un da eyni şəkildə yer dəyişdirmiş və əyilmiş maqnit sahəsi vardır. Elm adamları fərz edir ki, bu buz nəhənglərinin ortaq xüsusiyyətidir.&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt; Bir hipotezə görə, maqnit sahəsinin nüvələrində meydana gəldiyi, qaz nəhəngləri və qayalıq planetlərdən fərqli olaraq, buz nəhənglərinin maqnit sahəsi nisbətən, dayaz bölgələrdəki, misal üçün amoniyak-su okaenındakı hərəkətlənmədən meydana gəlir.&lt;ref name=&quot;Atreya2006&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Stanley |first=Sabine |author2=Bloxham, Jeremy |title=Convective-region geometry as the cause of Uranus' and Neptune's unusual magnetic fields |journal=Letters to Nature |volume=428 |issue=6979 |pages=151–153 |url=http://mahi.ucsd.edu/johnson/ES130/stanley2004-nature.pdf |format=PDF |accessdate=5 August 2007 |date=2004 |pmid=15014493 |doi=10.1038/nature02376 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070807213745/http://mahi.ucsd.edu/johnson/ES130/stanley2004-nature.pdf |archivedate=7 August 2007 |deadurl=yes |bibcode=2004Natur.428..151S}}&lt;/ref&gt; Maqnitosferin formasının başqa mümkün izahı budur ki, Uranın daxili hissələrində maye [[almaz]] okeanı mövcuddur və maqnit sahəsini tutur.&lt;ref name=&quot;Bland, Eric&quot; /&gt;

''''''''
[[Fayl:PIA23683-Uranus-MagneticField-20200325.gif|thumb|right|250px|Uranın maqnit sahəsi&lt;br /&gt;(animasiya; 25 mart 2020)]]
Qəribə formasına baxmayaraq, digər cəhətdən Uranın maqnitosferi digər planetlərin maqnitosferinə oxşardır: onun təxminən 23 Uran radiusu genişliyində qövsvari zərbə dalğası, 18 Uran radiusu qədər olan maqnitopauza və tam inkişaf etmiş maqnitoquyruq və [[Van Allen Qurşaqları|radiasiya qurşağı]] vardır.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt; Ümumi olaraq, Uranın maqnitosferi [[Yupiter (planet)|Yupiter]]inkindən fərqlidir və [[Saturn (planet)|Saturn]]unkinə daha çox bənzəyir.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt; Uranın maqnitoquyruğu arxa fəzasına doğru milyon km-ə qədər genişlənir və onun yan tərəfi istiqamətində uzun burğu şəklində bükülür.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Voyager: Uranus: Magnetosphere |url=http://voyager.jpl.nasa.gov/science/uranus_magnetosphere.html |publisher=NASA |date=2003 |accessdate=13 June 2007}}&lt;/ref&gt;

Uranın maqnitosferi yüklü hissəcikləri ehtiva edir: az miqdarda H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; [[ion]]u ilə birlikdə əsasən [[Proton (fizika)|protonlar]] və [[elektron]]lar.&lt;ref name=&quot;Russell993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt;  Daha ağır [[ion]]lar aşkar edilməmişdir. Bu hissəciklərin əksəriyyəti, ehtimal ki, termosferdən meydana gəlmişdir.&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt; Mümkündür ki, ion və elektronların enerjisi, uyğun olaraq, 4 və 1,2 [[Elektron volt|meqaelektronvolt]] olsun.&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt; Düşük enerjili ionların (1 [[Elektron volt|kiloelektronvolt]]dan aşağı) sıxlığı maqnitosferdə 2 sm&lt;sup&gt;−3&lt;/sup&gt; təşkil edir.&lt;ref name=&quot;Bridge1986&quot; /&gt; Hissəciklərin populiyasiyası Uranın peykləri tərəfindən güclü təsirə məruz qalır. Peyklər onları maqnitosferdən təmizləyərək nəzərəçarpan boşluqlar meydana gətirir.&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt; Hissəciklərin axını, astronomik cəhətdən sürətli vaxt şkalasında (100.000 ildə), öz səthlərində qaralma və ya kosmik hava yaradacaq qədər yüksəkdir.&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot; /&gt; Mümkündür ki, bu Uranın peyklərinin və halqalarının müntəzəm olaraq qaralmasına səbəbiyyət versin.&lt;ref name=&quot;summary&quot; /&gt; Uran hər iki maqnetik qütbünün ətrafında parlaq qövsvari olaraq görünən, yaxşı inkişaf etmiş qütb parıltılarına sahibdir.&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot; /&gt; Yupiterin qütb parıltılarından fərqli olaraq Uranın qütb parıltıları planetar termosferin enerji balansı nəzərindən əhəmiyyətsiz görünür.&lt;ref name=&quot;Lam Miller et al. 1997&quot; /&gt;

2020-ci ilin mart ayında NASA astronomları, 1986-cı ildə planetə uçuş həyata keçirən''[[Voyacer 2]]'' kosmik zondu tərəfindən qeydə alınmış köhnə məlumatları yenidən nəzərdən keçirdikdən sonra Uran planetindən kosmosa yayılan plazoid olaraq da bilinən böyük bir atmosferik maqnit qabarcağının aşkarlandığını bildirdilər.&lt;ref name=&quot;NASA-20200325&quot;&gt;{{cite news |last=Hatfield |first=Mike |title=Revisiting Decades-Old Voyager 2 Data, Scientists Find One More Secret - Eight and a half years into its grand tour of the solar system, NASA’s Voyager 2 spacecraft was ready for another encounter. It was Jan. 24, 1986, and soon it would meet the mysterious seventh planet, icy-cold Uranus. |url=https://www.nasa.gov/feature/goddard/2020/revisiting-decades-old-voyager-2-data-scientists-find-one-more-secret  |date=25 March 2020 |work=[[NASA]] |accessdate=27 March 2020 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYT-20200327&quot;&gt;{{cite news |last=Andrews |first=Robin George |title=Uranus Ejected a Giant Plasma Bubble During Voyager 2’s Visit - The planet is shedding its atmosphere into the void, a signal that was recorded but overlooked in 1986 when the robotic spacecraft flew past. |url=https://www.nytimes.com/2020/03/27/science/uranus-bubble-voyager.html |date=27 March 2020 |work=[[The New York Times]] |accessdate=27 March 2020 }}&lt;/ref&gt;

== İqlimi ==
[[Fayl:Uranuscolour.png|thumb|Xəfif bulud zolaqlarının və atmosferik &quot;kapüşonun&quot; göründüyü, təxminən təbbi rəngdə olan (solda) və qıssa dalğa uzunluğunda olan (sağda) Uranın cənub yarımkürəsi. Şəkil ''[[Voyacer 2]]'' tərəfindən çəkilmişdir]]
[[Ultrabənövşəyi spektroskopiya|Ultrabənövşəyi]] və görünən dalğa uzunluğunda Uranın atmosferi digər nəhəng planetlərlə, hətta bənzəşdiyi [[Neptun (planet)|Neptun]]un atmosferi ilə müqayisədə mülayim görkəmə sahibdir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; ''[[Voyacer 2|Voyager 2]]'' 1986-cı ildə Uranın ətrafında uçduğu zaman, bütün planet miqasında buludların on xüsusiyyətini müşahidə etdi.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt; Bu xüsusiyyətlərin azlığının bir izahı budur ki, Uranın daxili istiliyi əlamətdar şəkildə digər nəhəng planetlərdəkindən daha aşağıdır. Uranda ən aşağı temperatur, onun [[tropopauz]]unda −224&amp;nbsp;°C olaraq qeydə alınmışdır. Buna əsasən, Uran [[Günəş sistemi]]ndəki ən soyuq planetdir.&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot; /&gt;

=== Zolaqlı qurluşu, küləklər və buludlar ===

1986-cı ildə ''[[Voyacer 2]]'' Uranın görünən cənub yarımkürəsinin iki bölgəyə bölündüyünü aşkar etdi: parlaq qütb başlıq və qaranlıq ekvatorial zolaqlar.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; Onların sərhədləri −45° enliklərdə yerləşir. −45°-dən  −50°-yə qədər olan enliklərdə yerləşən dar zolaq Uranın görünən səthində ən parlaq böyük cəhətidir.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot; /&gt; Onu cənub &quot;yaxa&quot; adlandırırlar. Başlıq və yaxanın 1,3 və 2 bar təzyiq aralığında yerləşən yoğun metan buludları bölgəsi olduğu hesab edilir.&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot; /&gt; Böyük miqyaslı zolaqlı strukturdan başqa, ''[[Voyacer 2]]'' əksəriyyətinin yaxadan şimla doğru bir neçə dərəcə uzanan, 10 ədəd kiçik bulud müəyyən etdi.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; 1986-cı ildə başqa hər tərəfdən, Uran dinamik olaraq &quot;ölü&quot; planet kimi göründü. ''[[Voyacer 2]]'' Urana cənub yazı əsansında çatdı və şimal yarımkürəsini müşahidə edə bilmədi. 21-ci əsrin əvvələrində şimali qütb bölgəsi müşahidə edilməyə əlverişli olduqda,  [[Habbl teleskopu|Habl Kosmik Teleskopu]]və  Kek teleskopu, başlanğıcda, şimali yarımkürədə nə yaxalıq, nə də qütb başlığı müşahidə etdi.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot; /&gt; Beləliklə, Uranın asimmetrik olduğu ortaya çıxdı: cənub qütb parlaq və cənub yaxanın şimal bölgəsi isə qaranlıqdır.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot; /&gt;  2007-ci ildə Uran ekinoksunu keçdiyində cənub yaxa yoxa çıxdı və 45° enliklərin yaxınlığında xəfif bir şimal yaxası ortaya çıxdı.&lt;ref name=&quot;Sromovsky Fry et al. 2009&quot; /&gt;
[[Fayl:Uranus Dark spot.jpg|thumb|Uranda müəyyən edilmiş ilk tünd ləkə. Şəkil 2006-cı ildə, [[Habbl teleskopu|Habl teleskopu]]nun ACT cihazı vasitəsi ilə çəkilmişdir.]]
1990-cı illərdə müəyyən edilmiş parlaq bulud xüsusiyyətlərinin sayı əhəmiyyətli dərəcədə artdı, ona görə ki, yeni yüksək keyfiyyətli görüntüləmə metodları əlçatan olmuşdu.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Görünməyə əlverişli olduğu vaxt, buludların çoxusu şimal yarımkürədə aşkar edilmişdi.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Bunun ilk izahı (parlaq buludları qaranlıq bölgədə müəyyən etmək daha asandır lakin, şimal yarımkürədə parlaq yaxa onları gizlədir) səhv çıxdı.&lt;ref name=&quot;Karkoschka ('Uranus') 2001&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot; /&gt; Halbuki, hər yarımkürənin buludları arasında fərqliliklər vardır. Şimal buludları daha kiçik, daha iti və daha parlaqdır.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot; /&gt;  Onlar daha yüksək hündürlüklərdə yerləşir.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot; /&gt; Buludların ömrü bir neçə göstərici ilə ölçülür. Bəzi kiçik buludlar saatlarla yaşayır; cəmi bir cənub buludu ''[[Voyacer 2]]''-nin uçuşundan bəri aktiv ola bilər.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt; Son müşahidələr həmçinin ortaya çıxardı ki, Uran buludları ilə [[Neptun (planet)|Neptun]] buludlarının bir çox ortaq xüsusiyyətləri vardır.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Məsələn, Neptunda mövcud olan tünd ləkələr, Uranda 2006-cı ildən əvvəl müşahidə edilməmişdi. Həmin 2006-cı ildə Uranın tünd ləkəsi olaraq adandırılan belə bir xüsusiyyət ilk dəfə müəyyən  edildi.&lt;ref name=&quot;DarkSpot&quot; /&gt; Belə görünür ki, Uran özünün [[ekinoks]] mövsümü əsnasında [[Neptun (planet)|Neptun]] bənzəri olur.&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt;

Bir neçə bulud xüsusiyyətlərinin izlənməsi Uranın yuxarı [[troposfer]]ində əsən zonal küləkləri müəyyənləşdirməyə imkan yaratmışdır.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Ekvatorda küləklər retrograddır, yəni planetin fırlanma istiqamətinin əksinə əsirlər. Onların sürəti −100 metr/saniyədən −50 metr/saniyəyə qədər dəyişiklik göstərir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot; /&gt; Küləyin sürəti ekvatordan uzaqlaşdıqca artır, [[troposfer]]in temperaturunun minimum olduğu yerdə isə (±20° enliklərdə) sıfıra enir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hanel Conrath et al. 1986&quot; /&gt;  Qütblərə yaxın, küləklər prograd istiqamətinə keçirlər, yəni Uranın fırlanma istiqamətində əsirlər. Qütblərdə küləyin sürəti sıfıra enmədən əvvəl artır və ±60° enliklərdə maksimuma çatır.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Küləyin sürəti ±40° enliklərdə 150 metr/saniyyədən 200 metr/saniyəyə qədər dəyişir. Yaxa paralellərin altındakı bütün buludları gizlətdiyinə görə onun və cənub qütbü arasındaki sürətləri ölçmək qeyri-mümkündür.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt; Əksinə şimal yarımkürədə +50° enliyin yaxınlığında 240 metr/saniyəyə qədər yüksək sürətlər müşahidə edilir.&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel Rages et al. 2001&quot; /&gt;

=== Mövsümi dəyişikliklər ===
[[Fayl:Uranus clouds.jpg|thumb|Uran 2005-ci ildə. Şəkildə halqalar, cənub yaxa və şimal yarımkürədə parlaq bulud görünür (''Habl Teleskopu'').]]
2004-cü ildə mart ayından may ayına qədər olan bir period ərzində Uranın atmosferində iri buludlar ortaya çıxaraq ona [[Neptun (planet)|Neptun]] bənzəri görkəm verdi.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Devitt |first=Terry |url=http://www.news.wisc.edu/10402 |title=Keck zooms in on the weird weather of Uranus |publisher=University of Wisconsin-Madison |date=2004 |accessdate=24 December 2006}}&lt;/ref&gt; Müşahidələr arsında 229 metr/saniyəyə çatan rekord külək sürətləri və &quot;dördüncü iyul atəşvəşanlığı&quot; olaraq adlandırılan davamlı tufan vardı.&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt; 2006-cı il 23 avqust tarixində Kosmos Elm İnistutu və Viskonsis Universitetindəki tədqiqatçılar Uranda bir tünd ləkə müşahidə etdilər ki, bu elm adamlarına, Uranın atmosfer aktivlikləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün imkan yaratdı.&lt;ref name=&quot;DarkSpot&quot; /&gt; Aktivlikdə bu ani yüksəlişin nəyə görə meydana gəldiyi dəqiq məlum deyil. Ancaq belə görünür ki, Uranın ifrat ox əyriliyi havada ifrat dərəcədə mövsümi dəyişikliklər meydana gətirir.&lt;ref name=&quot;weather&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt;  Bu mövsümi dəyişiklikləri dəqiq müəyyən etmək çətindir. Çünki Uranın atmosferinə dair yaxşı göstəricilər 84 ildən daha az bir vaxtda və ya tam bir Uran ilində mövcud olur. Yarım Uran ili boyunca fotometriya (1950-ci ildən başlayaraq) iki spektral zolaqdakı parlaqlıqlarda müntəzəm dəyişikliklər olduğunu göstərdi (maksimum [[gündönümü]] dövründə, minimum isə [[ekinoks]] dövründə meydana gəlirdi).&lt;ref name=&quot;Lockwood &amp; Jerzykiewicz 2006&quot; /&gt; 1960-cı illərdə dərin [[troposfer]]in mikrodalğa ölçmələrində, [[gündönümü]] dövründə meydana gələn maksimum ilə birlikdə oxşar periyodik dəyişikliklər qeydə alındı.&lt;ref name=&quot;Klein &amp; Hofstadter 2006&quot; /&gt; 1970-ci ildə başlayan [[stratosfer]]in istilik ölçmələri də 1986-cı ildəki gündönümünə yaxın maksimum qiymətləri göstərdi.&lt;ref name=&quot;Young et al. 2001&quot; /&gt;  Bu dəyişkənliyin əksəriyyətinin görüntüləmə geometriyasındakı dəyişiklik səbəbinə görə meydana gəldiyi düşünülür.&lt;ref name=&quot;Karkoschka ('Uranus') 2001&quot; /&gt;

Uranda fiziki mövsümi dəyişikliklərin baş verdiyini göstərən bəzi göstəricilər mövcuddur. Uranın cənub qütb regionunun parlaq olmasına baxmayaraq, onun şimali qütb bölgəsi qaranlıqdır hansı ki, yuxarıda bəhs edilən mövsümi dəyişikliklər modelinə uyğun gəlmir.&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt; 1944-cü ildə əvvəlki gündönümü əsnasında Uran yüksək səviyyədə parlaqlıq sərgilədi, bu da şimal qütbünün hər zaman bu qədər qaranlıq olmadığını göstərir.&lt;ref name=&quot;Lockwood &amp; Jerzykiewicz 2006&quot; /&gt;  Bu məlumat görünən qütbün [[gündönümü]]ndən bir müddət əvvəl parladığını və ekinoksdan sonra qarardığını göstərir.&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt;  Görünən və mikrodalğa diapozonundaki göstəricilər üzərində həyata keçirilmiş ətraflı təhlillər ortaya çıxardı ki, periyodik parlaqlıq dəyişikliklərinin gündönümləri ətrafında tam olaraq simmetrik deyil, bu da merdional [[albedo]] strukturunda dəyişiklik olduğunu göstərdi.&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt; 1990-cı illərdə Uran [[gündönümü]]ndən çıxdıqda, [[Habbl teleskopu|Habl]] və [[Yer]]dəki teleskoplar, şimal qütb başlığının nəzərə çarpacaq dərəcədə qarardığını (cənub yaxadan başqa hansı ki, parlaq qaldı)&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot; /&gt;, şimal yarımkürədə isə bulud formalaşmaları&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt; və qüvvətli küləklər kimi&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt; artan aktivlik olduğunu göstərdib, tezliklə onun parlayacağı gözləntilərini gücləndirdi.&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot; /&gt; Bu həqiqətən də 2007-ci ildə Uran ekinoksu keçdiyində baş verdi: xəfif şimal qütb yaxası ortaya çıxdı və cənub yaxası demək olar ki, görünməz oldu, baxmayaraq ki, zonal küləklərin profili bir az asimmetrik oldu və şimal küləkləri cənub küləklərinə nisbətən yavaş idi.

Fiziki dəyişikliklərin mexanizmi dəqiq məlum deyil.&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot; /&gt; Yay və qış gündönümlərinə yaxın, Uranın yarımkürələri sıra ilə Günəşin parlaq şüalarına və ya dərin fəzaya doğru istiqamətlənir. Günəş şüaları tərəfindən aydınlatılan yarımkürənin parlaqlığı, metan buludlarının lokal qalınlaşmasından və [[troposfer]]də yerləşən duman təbəqələrindən meydana gəldiyi düşünülür.&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot; /&gt; −45° enlikdəki parlaq yaxa da həmçinin metan buludları ilə əlaqələndirilir.&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot; /&gt; Cənub qütb bölgəsində baş verən digər dəyişikliklər aşağı bulud təbəqələrindəki dəyişikliklər ilə izah edilə bilər.&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot; /&gt; Urandan gələn mikrodalğa emissiyanın dəyişkənliyi, dərin [[troposfer]] dövranındaki dəyişikliklərdən qaynaqlanır. Çünki qalın qütb buludları və duman [[konveksiya]]nı dayandıra bilər.&lt;ref name=&quot;Hofstadter &amp; Butler 2003&quot; /&gt;  Hazırda Urana yaz və payız ekinoksları gəlir, dinamika dəyişir və mümkündür ki, [[konveksiya]] yenidən baş versin.&lt;ref name=&quot;planetary&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hofstadter &amp; Butler 2003&quot; /&gt;

''''

== Formalaşması ==
Bir çox elm adamları iddia edir ki, qaz nəhəngləri ilə buz nəhəngləri bir-birindən formalaşmağına görə fərqlənirlər.&lt;ref name=&quot;Thommes1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Brunini1999&quot; /&gt; Bir hipotezə görə, [[Günəş sistemi]] presolar nebula adlanan fırlanan nəhəng qaz və toz topundan meydana gəlmişdir. Nebula qazının helium və hidrogendən ibarət böyük bir hissəsi əvvəlcə [[Günəş]]i meydana gətirdi və toz zərrəcikləri isə bir araya gələrək ilk protoplanetləri meydana gətirdi. Planetlər böyüdükcə bəziləri nebulanın artıq qalan qazını toplaya biləcək [[Cazibə qüvvəsi|qravitasiya]] üçün kifayət qədər maddəni yığa bildi.&lt;ref name=&quot;Thommes1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Brunini1999&quot; /&gt; Topladıqları qaz miqdarı artdıqca daha da böyüdülər; böyüdükcə kiritik nöqtəyə çatana qədər daha çox qaz topladılar və ölçüləri sürətlə artmağa başladı. Bir neçə yer kütləli nebula qazına sahib olan buz nəhəngləri bu kritik nöqtəyə heç vaxt çatmayıblar.&lt;ref name=&quot;Thommes1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Brunini1999&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Sheppard Jewitt Kleyna 2006&quot; /&gt; Planet miqrasiyasının axrıncı simulasiyası göstərdi ki, hər iki buz nəhəngi [[Günəş]]ə indiki mövqelərinin daha da yaxınında formalaşmış və formalaşmasından sonra geriyə doğru yerdəyişmə etmişlər ([[Nays modeli]]).&lt;ref name=&quot;Thommes1999&quot; /&gt;

== Peykləri ==
[[Fayl:Uranian moon montage.jpg|right|thumb|400px|Uranın ən böyük peykləri. Soldan sağa: [[Miranda (peyk)|Miranda]], [[Ariel]], [[Ambriel]], [[Titaniya]], [[Oberon]]. (''[[Voyacer 2]]'' fotoşəkilləri kollajı)]]
[[Fayl:ESO - Uranus (by).jpg|right|thumb|Uran sistemi ([[Very Large Telescope|VLT]]-nin şəkli).]]

Uranın  27 təbii peyki məlumdur.&lt;ref name=&quot;Sheppard Jewitt Kleyna 2006&quot; /&gt; Bu peyklərin adları [[Uilyam Şekspir|Şekspir]] və Aleksandr Popun əsərlərindəki obrazlardan seçilmişdir.&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Nineplanets&quot; /&gt; Beş əsas peyk [[Miranda (peyk)|Miranda]], [[Ariel]], [[Ambriel]], [[Titaniya]] və [[Oberon]]dur.&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot; /&gt; Uran peyk sistemi beş nəhəng planet arasında ən az kütləli peyk sistemidir. Hətta bu beş əsas peykin birlikdə kütləsi [[Triton (peyk)|Triton]]un ([[Neptun (planet)|Neptun]]un ən böyük peyki) kütləsinin yarısına bərabərdir.&lt;ref name=&quot;Jacobson Campbell et al. 1992&quot; /&gt; Uranın ən böyük peyki olan [[Titaniya]]nın radiusu 788,9&amp;nbsp;km-dir. Onun radiusu [[Ay]]ın radiusunun yarısından daha az, ancaq [[Saturn (planet)|Saturn]]un ikinci ən böyük peyki olan [[Reya (peyk)|Reya]]nın radiusundan azca çoxdur. Beləliklə, [[Titaniya]], [[Günəş sistemi]]nin 8-ci ən böyük peykidir. Uranın peykləri nisbətən aşağı [[albedo]]lara malikdir; [[Ariel]] 0,20, [[Ambriel]] 0,35 (yaşıl işıqda).&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; Onlar buz və qayanın birləşməsindən ibarətdir; təxminən 50% buz və 50% qaya. Mümkündür ki, buzda [[ammonyak]] və [[Karbon dioksid|karbondioksid]] olsun.&lt;ref name=&quot;summary&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hussmann2006&quot; /&gt;

Uranın peykləri arasında [[Ariel]], ən az [[Zərbə krateri|zərbə kraterləri]] ilə ən cavan, [[Ambriel]] isə ən köhnə səthə sahibdir.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;summary&quot; /&gt; Miranda 20&amp;nbsp;km dərinlikdə olan az sayda kanyonları, teraslı təbəqələri və səth yaşında və xüsusiyyətlərində xaotik dəyişikliklərə sahibdir.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; Belə hesab edilir ki,  Mirandanın əvvəlki geoloji aktivlikləri orbitinin indikindən daha eksentirik olduğu zaman ehtimal ki, Ambriel ilə 3:1 orbit rezonansının bir nəticəsi olaraq meydana gələn qabarma-çəkilmə isinməsindən formalaşmışdır.&lt;ref name=&quot;Tittemore Wisdom 1990&quot; /&gt; [[Apvellinq]] ilə əlaqəli genişlənən proseslər ehtimal edilir ki, [[Miranda (peyk)|Miranda]]nın &quot;hipodroma&quot; oxşar tacların formalaşdırıcısıdır.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Pappalardo |first1=R. T. |last2=Reynolds |first2=S. J. |last3=Greeley |first3=R. |title=Extensional tilt blocks on Miranda: Evidence for an upwelling origin of Arden Corona |journal=Journal of Geophysical Research |volume=102 |issue=E6 |pages=13,369–13,380 |date=1997 |url=http://www.agu.org/pubs/crossref/1997/97JE00802.shtml |doi=10.1029/97JE00802 |bibcode=1997JGR...10213369P |access-date=2019-03-03 |archive-date=2012-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120927014719/http://www.agu.org/pubs/crossref/1997/97JE00802.shtml |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Chaikin |first=Andrew |authorlink=Andrew Chaikin |title=Birth of Uranus' Provocative Moon Still Puzzles Scientists |work=Space.Com |publisher=ImaginovaCorp. |date=16 October 2001 |url=http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/miranda_creation_011016-1.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080709020909/http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/miranda_creation_011016-1.html |archivedate=9 July 2008 |accessdate=7 December 2007}}&lt;/ref&gt; Hesab edilir ki, bir vaxt Arielin Titaniya ilə olan orbit rezonansı 4:1 idi.&lt;ref name=&quot;Tittemore 1990&quot; /&gt;

Uranın [[nalvari orbit]]i olan bir obyekti var. O, Uran-Günəşin [[Laqranj nöqtələri|L&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]]  [[Laqranj nöqtələri|Laqaranj nöqtəsi]]ni əhatə edir — 180º-lik orbitidəki qravitasiyası qeyri-stabil olan bölgə. Bu obyekt [[83982 Krantor]] adlandırılır.&lt;ref name=&quot;coorbital1&quot;&gt;{{cite journal |last=Gallardo |first=T. |title=Atlas of the mean motion resonances in the Solar System |journal=Icarus |volume=184 |issue=1 |pages=29–38 |date=2006 |doi=10.1016/j.icarus.2006.04.001 |bibcode=2006Icar..184...29G}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;coorbital2&quot;&gt;{{cite journal |last1=de la Fuente Marcos |first1=C. |last2=de la Fuente Marcos |first2=R. |title=Crantor, a short-lived horseshoe companion to Uranus |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=551 |pages=A114 |date=2013 |doi=10.1051/0004-6361/201220646 |url=http://www.aanda.org/index.php?option=com_article&amp;access=standard&amp;Itemid=129&amp;url=/articles/aa/abs/2013/03/aa20646-12/aa20646-12.html |bibcode=2013A&amp;A...551A.114D |arxiv=1301.0770}}&lt;/ref&gt; Krantor Uranın həmorbit bölgəsində kompleks müvəqqəti [[nalvari orbit]]də hərəkət edir. [[2010 EU65|2010 EU&lt;sub&gt;65&lt;/sub&gt;]]  nalvari orbitdə hərəkət etməyə namizəddir.&lt;ref name=&quot;coorbital2&quot; /&gt;

== Halqaları ==
Uranın halqaları ölçüləri mikrometrdən metrin bir hisəsinə qədər dəyişən ifrat dərəcədə tünd hissəciklərdən təşkil olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; Hazırda Uranın 13 fərqli halqası məlumdur. Onlardan ən parlağı ε halqasıdır. Uranın iki halqasından başqa, bütün halqaları son dərəcə dardır — adətən bir neçə kilometr genişlikdədirlər. Uranın halqalarının çox gənc olduğu ehtimal edilir; dinamik mülahizələr göstərir ki, onlar Uran ilə birlikdə formalaşmamışdır. Halqalardakı maddə bir zamanlar yüksək sürətli toqquşmalarla parçalanan ayın (ayların) parçası ola biləcəyi düşünülür. Toqquşmanın nəticəsi olaraq, ortaya çıxan çox sayıda qalıqdan halqaların mövqeyinə müvafiq olaraq stabil bölgələrdə yerləşən sadəcə az miqdarı qaldı.&lt;ref name=&quot;summary&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Esposito2002&quot; /&gt;

[[Uilyam Herşel|Uliyam Herşel]] 1789-cu ildə Uranın ətrafında mümükün halqanı təsvir etmişdi. Onun bu kəşfi ümumən şübhəli hesab edilir, çünki halqalar olduqca xəfifdir və sonraki iki əsrdə heç bir müşahidəçilər tərəfindən qeyd edilməmişdir. Yenə də Herşel epsilon halqasının ölçüsünü, [[Yer]]ə görə bucağını, qırmızı rəngini və Uranın [[Günəş]] ətrafında fırlanarkən onun görünən dəyişikliklərini dəqiq olaraq təsvir etdi.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Uranus rings 'were seen in 1700s' |publisher=BBC News |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6569849.stm |date=19 April 2007 |accessdate=19 April 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Did William Herschel Discover The Rings Of Uranus In The 18th Century? |work=Physorg.com |url=http://www.physorg.com/news95949762.html |date=2007 |accessdate=20 June 2007}}&lt;/ref&gt; Halqa sistemi 10 mart 1977-ci ildə, Ceyms Elliot, Eduard Danhem və Cesika Mink tərəfindən Kuiper Hava Rəsədxanası vasitəsi ilə kəşf edildi. Kəşf təsadüfi olmuşdu; onlar Uranın atmosferini öyrənmək üçün ulduz SAO 158687-nin Uran tərəfindən tutulmasından faydalanmağı planlamışdılar. Müşahidələri analiz edildiyində, ulduzun Uranın arxasında gizlənməsindən əvvəl göz görüşündən 5 dəfə itdiyi aşkar olundu. Onlar belə bir nəticə çıxardılar ki, Uranın ətrafında bir halqa sistemi olmalıdır.&lt;ref name=&quot;Elliot1977&quot; /&gt; Sonra onlar dörd əlavə halqa kəşf etdilər.&lt;ref name=&quot;Elliot1977&quot; /&gt; Halqalar 1968-ci ildə ''[[Voyacer 2]]''-nin Uranın ətrafından uçuşu zamanı birbaşa görüntüləndi.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt; ''[[Voyacer 2]]'' həmçinin iki əlavə xəfif halqa kəşf etdi. Beləliklə, halqaların ümumi sayı 11 oldu.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt;

2005-ci ilin dekabrında [[Habbl teleskopu|Habl Teleskopu]] indiyə qdər bilinməyən bir cüt halqa kəşf etdi. Ən böyüyü Urandan indiyə qədər bilinən halqalarına nisbətən iki dəfə uzaqda yerləşir. Bu yeni halqalar Urandan o qədər uzaqdadır ki, onları &quot;xarici&quot; halqa sistemi adlandırırlar. [[Habbl teleskopu|Habl]] həmçinin iki kiçik peyk də kəşf etdi. Onlardan biri, Mab olaraq adlandırılan peyk, öz orbitini yeni kəşf edilmiş ən qıraqdaki halqa ilə bölüşür. Bu iki yeni halqa ilə birlikdə Uran halqalarının sayı 13 oldu.&lt;ref&gt;{{cite web |title=NASA's Hubble Discovers New Rings and Moons Around Uranus |work=Hubblesite |url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/33/ |date=2005 |accessdate=9 June 2007}}&lt;/ref&gt; 2006-cı ilin aprel tarixində [[Kek Rəsədxanası]]ndan yeni halqaların şəkilləri xarici halqaların rənglərini müəyyən etdi: xaricdəki mavi, ikinci isə qırmızı rəngdədir.&lt;ref name=&quot;dePater2006&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Blue ring discovered around Uranus |publisher=UC Berkeley News |last=Sanders |first=Robert |url=http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2006/04/06_bluering.shtml |date=6 April 2006 |accessdate=3 October 2006}}&lt;/ref&gt; Xaricdəki halqanın mavi rəngdə olması ilə əlaqədar bir hipotezə görə, o Mabın səthindəki su buzunun xırda hissəcikləri ilə qarışmışdır və o qədər kiçikdir ki, mavi işığı əks etdirir.&lt;ref name=&quot;dePater2006&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Blue ring of Uranus linked to sparkling ice |author=Battersby, Stephen |work=New Scientist |url=https://www.newscientist.com/article/dn8960-blue-ring-of-uranus-linked-to-sparkling-ice.html |date=April 2006 |accessdate=9 June 2007}}&lt;/ref&gt; Bunun əksinə olaraq, Uranın daxili halqaları boz rəngdədir.&lt;ref name=&quot;dePater2006&quot; /&gt;

&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;200&quot; perrow=&quot;3&quot; caption=&quot;Uranın halqaları&quot;&gt;
Fayl:Uranus rings discovery.gif|1977-ci ildə kəşf edilən qaralmanı göstərən animasiya .
Fayl:Uranian rings scheme.png|Uran mürəkkəb halqa sisteminə sahibdir. O, Saturn halqa sistemindən sonra Günəş sistemində kəşf edilən ikinci belə bir sistemdir.
Fayl:Uranuslight.jpg|Habl teleskopu ilə çəkilmiş Uranın şəkli. Şəkildə Uranın qütb parıltıları və ekvator halqaları görünür. Yupiter və Yerin qütb parıltılarından fərqli olaraq, Uranın qütb parıltıları onun qütbləri ilə eyni xəttə deyildir ona görə ki, Uran düzənsiz maqnit sahəsinə sahibdir.
&lt;/gallery&gt;

== Kəşfiyyat ==
[[Fayl:Uranus Final Image.jpg|thumb|upright|Aypara Uran. Şəkil ''[[Voyacer 2]]'' tərəfindən Neptuna səyahət edərkən çəkilib.]]
1986-cı ildə [[NASA]]-nın planetlərarası stansiyası olan ''[[Voyacer 2]]'' Uranı ziyarət etdi. Bu uçuş qıssa məsafdən Uranın yeganə tədqiqi olmuşdur və başqa uçuşlar planlanmır. 1977-ci ildə buraxılan ''[[Voyacer 2]]'' [[Neptun (planet)|Neptun]]a səyahətini dəvam etdirmədən əvvəl, 1986-cı ilin 24 yanvar tarixində Urana  81.500&amp;nbsp;km məsafə ilə ən yaxın yaxınlaşmasını etdi. ''Voyacer 2'' Uranın 97,77° ox əyriliyi səbəbindən meydana gələn unikal hava şəraiti də daxil olmaqla, onun atmosferinin strukturunu və kimyəvi komponentlərini araşdırdı.&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot; /&gt; O, Uranın 5 ən böyük peykinin ətraflı tədqiqini həyata keçirdi və 10 yeni peykini kəşf etdi. Halqa sisteminin bilinən 9 halqasını müşahidə etdi və ikisini daha kəşf etdi.&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;summary&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Voyager: The Interstellar Mission: Uranus |work=JPL |url=http://voyager.jpl.nasa.gov/science/uranus.html |date=2004 |accessdate=9 June 2007}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o, Uranın maqnit sahəsini, onun düzənsiz strukturunu, əyikliyini və yana əyik oriyantasiyasının səbəb olduğu unikal burğu şəklindəki maqnitoquyruğunu tədqiq etdi.&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot; /&gt;

''[[Voyacer 1]]'' Uranı ziyarət edə bilmədi ona görə ki, Satrunun peyki Titanın tədqiqatı prioritet olaraq nəzərdə tutulmuşdu. Bu orbit ''[[Voyacer 1]]''- i planet tədqiqat missiyasını sona yetirən [[Ekliptika|ekliptik]] müstəvidən çıxardı.&lt;ref name=&quot;Swift1997&quot;&gt;{{cite book |author=David W. Swift |title=Voyager Tales: Personal Views of the Grand Tour |url=https://books.google.com/books?id=E-NGFqfq1LsC&amp;pg=PA69 |date=1 January 1997 |publisher=AIAA |isbn=978-1-56347-252-7 |page=69}}&lt;/ref&gt;{{rp|118}}

''Kassini'' [[kosmik gəmi]]sini [[Saturn (planet)|Saturn]]dan Urana göndərmək imkanı 2009-cu ildə missiyanın genişləndirilməsi mərhələsi əsnasında dəyərləndirilmişdi, ancaq sonra [[Saturn (planet)|Saturn]]un atmosferi tərəfindən yararsız hala düşəcəyi nəzərə alınaraq missiya ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;spilker&quot; /&gt; Saturnu tərk edikdən sonra onun Urana çatması iyrimi ilə qədər vaxt alacaqdı.&lt;ref name=&quot;spilker&quot; /&gt; 2011-ci ildə nəşr olunan ''Planet Elmləri Dekedal Tədqiqatı'' tərəfindən 2013-2022-ci illər arası üçün bir ''Uran Orbiter və Zondu'' təklif edildi; təklifin 2020–2023 illər əsnasında başladılması və Urana 13 illik səyahət proqnozlaşdırılır.&lt;ref name=uop /&gt; Uran zondu [[Pioner 13]]-ün irsindən istifadə edərək 1-5 atmosferə enə bilər.&lt;ref name=uop /&gt; ESA ''Uranus Pathfinder'' adlandırılan &quot;orta sinif&quot; missiyanı dəyərləndirdi.&lt;ref&gt;[http://www.space.com/13248-nasa-uranus-missions-solar-system.html Michael Schirber – '''Missions Proposed to Explore Mysterious Tilted Planet Uranus''' (2011) – Astrobiology Magazine]. Space.com. Retrieved on 2 April 2012.&lt;/ref&gt; ''New Frontiers Uranus Orbiter, The Case for a Uranus'' tədqiqatı üçün dəyərləndirildi və təklif edildi.&lt;ref name=hof /&gt; Belə bir missiya nisbətən böyük kütlənin sistemə göndərə bilmək imkanı yaradacaq —  Atlas 521 ilə 1500&amp;nbsp;kq-dan çox yük və 12 illik səyahət.&lt;ref name=hof2 /&gt;

== Mədəniyyətdə ==
[[Astrologiya]]da Uran planeti [[Dolça (astrologiya)|Dolça]]nın idarəedici planetidir. Uranın rəngi mavi (daha çox mavi və yaşılın qarışımı rəng) olduğundan və elektriklə əlaqələndirildiyindən Uranın rənginə yaxın olan elektrik mavisi [[Dolça (astrologiya)|Dolça]]nın işarəsi ilə əlaqələndirilir.&lt;ref&gt;{{cite book|title=Parker, Derek and Julia ''Aquarius''|series=Planetary Zodiac Library|location=New York|date=1972|publisher=Mitchell Beazley/Ballantine Book|page=14}}&lt;/ref&gt;

1789-cu ildə [[Martin Haynriş Klaprot]] tərəfindən kəşf edilən [[Uranium]] elementinə ondan əvvəl kəşf edilmiş Uran planetinin adı verildi.&lt;ref&gt;{{cite encyclopedia|edition=4th|title=Uranium|encyclopedia=The American Heritage Dictionary of the English Language|publisher=Houghton Mifflin Company|url=http://www.answers.com/uranium|accessdate=20 April 2010|archive-date=27 July 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110727194715/http://www.answers.com/uranium|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

''&quot;Sehirbaz Uran&quot;'' [[Qustav Holst]]un 1914–1916 – cı ildə yazdığı ''Planetlər'' adlı orkestr süitasında hərəkətdir.

[[Uran əməliyyatı]] [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən [[İkinci Dünya müharibəsi]] zamanı [[Volqoqrad|Stalinqrad]]ı geri qaytarmaq üçün həyata keçirilmiş [[hərbi əməliyyat]]dır.

== İstinadlar ==
{{Reflist
| 30em
| refs =
&lt;ref name=&quot;CSeligman&quot;&gt;{{cite web |last=Seligman |first=Courtney |title=Rotation Period and Day Length |url=http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm |accessdate=13 August 2009}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fact&quot;&gt;{{cite web |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/uranusfact.html |title=Uranus Fact Sheet |publisher=NASA |last=Williams |first=Dr. David R. |accessdate=10 August 2007 |date=31 January 2005 |archive-url=https://www.webcitation.org/60qT3owNB?url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/uranusfact.html |archive-date=11 August 2011 |dead-url=yes |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;meanplane&quot;&gt;{{cite web |date=3 April 2009 |title=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter |url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif |accessdate=10 April 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5glwILykY?url=http://home.comcast.net/~kpheider/MeanPlane.gif |archivedate=14 May 2009 |df= }} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |date=20 December 2008 }} written by Aldo Vitagliano; see also [[Invariable plane]])&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1007/s10569-007-9072-y| last1 = Seidelmann| first1 = P. Kenneth| last2 = Archinal| first2 = Brent A.| last3 = A'Hearn&lt;!-- written A'hearn here, mostly A'Hearn elsewhere --&gt;| first3 = Michael F.| display-authors = 3| last4 = Conrad| first4 = Albert R.| last5 = Consolmagno| first5 = Guy J.| last6 = Hestroffer| first6 = Daniel| last7 = Hilton| first7 = James L.| last8 = Krasinsky| first8 = Georgij A.| last9 = Neumann| first9 = Gregory A.| last10=Oberst | first10=Jürgen  | last11=Stooke | first11=Philip J. | last12=Tedesco | first12=Edward F. | last13=Tholen | first13=David J. | last14=Thomas | first14=Peter C. | last15=Williams | first15=Iwan P. | year = 2007| title = Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006| journal = Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy| volume = 98| issue = 3| pages = 155–180| pmid = | pmc = | bibcode = 2007CeMDA..98..155S| ref = {{sfnRef|Seidelmann Archinal A'hearn et al.|2007}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;nasafact&quot;&gt;{{cite web |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Uranus&amp;Display=Facts |title=NASA: Solar System Exploration: Planets: Uranus: Facts &amp; Figures |publisher=NASA |last=Munsell |first=Kirk |accessdate=13 August 2007 |date=14 May 2007 |archive-date=11 August 2011 |archive-url=https://www.webcitation.org/60qT3wury?url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Uranus&amp;Display=Facts |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Jacobson Campbell et al. 1992&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1086/116211| last1 = Jacobson| first1 = R. A.| last2 = Campbell| first2 = J. K.| last3 = Taylor| first3 = A. H.| last4 = Synnott| first4 = S. P.| date=June 1992 | title = The masses of Uranus and its major satellites from Voyager tracking data and earth-based Uranian satellite data| journal = The Astronomical Journal| volume = 103| issue = 6| pages = 2068–2078| bibcode = 1992AJ....103.2068J| ref = {{sfnRef|Jacobson Campbell et al.|1992}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Podolak Weizman et al. 1995&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/0032-0633(95)00061-5| last1 = Podolak| first1 = M.| last2 = Weizman| first2 = A.| last3 = Marley| first3 = M.| date=December 1995 | title = Comparative models of Uranus and Neptune| url = https://archive.org/details/sim_planetary-and-space-science_1995-12_43_12/page/1517| journal = Planetary and Space Science| volume = 43| issue = 12| pages = 1517–1522| pmid = | pmc = | bibcode = 1995P&amp;SS...43.1517P| ref = {{sfnRef|Podolak Weizman et al.|1995}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Lunine 1993&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1146/annurev.aa.31.090193.001245 |last=Lunine |first=Jonathan I. |date=September 1993 |title=The Atmospheres of Uranus and Neptune |journal=Annual Review of Astronomy and Astrophysics |volume=31 |pages=217–263 |bibcode=1993ARA&amp;A..31..217L |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Lindal Lyons et al. 1987&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1029/JA092iA13p14987| last1 = Lindal| first1 = G. F.| last2 = Lyons| first2 = J. R.| last3 = Sweetnam| first3 = D. N.| last4 = Eshleman| first4 = V. R.| last5 = Hinson| first5 = D. P.| last6 = Tyler| first6 = G. L.| date = 30 December 1987| title = The Atmosphere of Uranus: Results of Radio Occultation Measurements with Voyager 2| journal = Journal of Geophysical Research| issn = 0148-0227| volume = 92| issue = A13| pages = 14,987–15,001| bibcode = 1987JGR....9214987L| ref = {{sfnRef|Lindal Lyons et al.|1987}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Conrath Gautier et al. 1987&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1029/JA092iA13p15003| last1 = Conrath| first1 = B.| last2 = Gautier| first2 = D.| last3 = Hanel| first3 = R.| last4 = Lindal| first4 = G.| last5 = Marten| first5 = A.| year = 1987| title = The Helium Abundance of Uranus from Voyager Measurements| journal = Journal of Geophysical Research| volume = 92| issue = A13| pages = 15003–15010| bibcode = 1987JGR....9215003C| ref = {{sfnRef|Conrath Gautier et al.|1987}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;!--&lt;ref name=&quot;Feuchtgruber1999&quot;&gt;{{cite journal |author=Feuchtgruber, H.; Lellouch, E.; Bézard, B.; Encrenaz, Th.; de Graauw, Th.; Davis, G. R. |date=1999 |title=Detection of HD in the atmospheres of Uranus and Neptune: a new determination of the D/H ratio |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=341 |pages=L17–L21 |bibcode=1999A&amp;A...341L..17F |first5=Th.}}&lt;/ref&gt;--&gt;

&lt;ref name=&quot;Smith Soderblom et al. 1986&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1126/science.233.4759.43| last1 = Smith| first1 = B. A.| last2 = Soderblom| first2 = L. A.| last3 = Beebe| first3 = A.| last4 = Bliss| first4 = D.| last5 = Boyce| first5 = J. M.| last6 = Brahic| first6 = A.| last7 = Briggs| first7 = G. A.| last8 = Brown| first8 = R. H.| last9 = Collins| first9 = S. A.| date = 4 July 1986| title = Voyager 2 in the Uranian System: Imaging Science Results| url = https://archive.org/details/sim_science_1986-07-04_233_4759/page/43| journal = Science| volume = 233| issue = 4759| pages = 43–64| pmid = 17812889| bibcode = 1986Sci...233...43S| ref = {{sfnRef|Smith Soderblom et al.|1986}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Sromovsky &amp; Fry 2005&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/j.icarus.2005.07.022 |last1=Sromovsky |first1=L. A. |last2=Fry |first2=P. M. |date=December 2005 |title=Dynamics of cloud features on Uranus |journal=Icarus |volume=179 |issue=2 |pages=459–484 |bibcode=2005Icar..179..459S |ref=harv |arxiv=1503.03714 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;lexell&quot;&gt;{{cite journal |date=1787 |author=Lexell, A. J. |title=Recherches sur la nouvelle Planète, découverte par M.&amp;nbsp;Herschel &amp; nommée par lui Georgium Sidus |journal=Nova Acta Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae |issue=1 |pages=69–82}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Dreyer&quot;&gt;{{cite book |author=Dreyer, J. L. E. |author-link=J. L. E. Dreyer |date=1912 |title=The Scientific Papers of Sir William Herschel |publisher=Royal Society and Royal Astronomical Society |volume=1 |page=100 |isbn=978-1-84371-022-6}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Miner12&quot;&gt;[[#Miner|Miner]], p. 12&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;planetsbeyond&quot;&gt;{{cite book |title=Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System |url=https://archive.org/details/planetsbeyonddis00mlit |isbn=978-0-486-43602-9 |last=Littmann |first=Mark |publisher=Courier Dover Publications |date=2004 |pages=[https://archive.org/details/planetsbeyonddis00mlit/page/n13 10]–11}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;georgeforbes&quot;&gt;{{cite web |title=History of Astronomy |author=Forbes, George |date=1909 |url=http://www.vinnysa1store.com/historyofastronomy2.html#8 |accessdate=7 August 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151107100736/http://www.vinnysa1store.com/historyofastronomy2.html#8 |archivedate=7 November 2015 |df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;weather&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.sciencedaily.com/releases/2006/10/061001211630.htm |title=Hubble Discovers Dark Cloud In The Atmosphere Of Uranus |publisher=Science Daily |accessdate=16 April 2007}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Podolak Podolak et al. 2000&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/S0032-0633(99)00088-4| last1 = Podolak| first1 = M.| last2 = Podolak| first2 = J. I.| last3 = Marley| first3 = M. S.| date=February 2000 | title = Further investigations of random models of Uranus and Neptune| journal = Planetary and Space Science| volume = 48| issue = 2–3| pages = 143–151| pmid = | pmc = | bibcode = 2000P&amp;SS...48..143P| ref = {{sfnRef|Podolak Podolak et al.|2000}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Faure2007&quot;&gt;{{cite encyclopedia |last=Faure |first=Gunter |author2=Mensing, Teresa |title=Introduction to Planetary Science |encyclopedia=Introduction to Planetary Science |date=2007 |publisher=Springer Netherlands |editor=Faure, Gunter |editor2=Mensing, Teresa M. |doi=10.1007/978-1-4020-5544-7_18 |chapter=Uranus: What Happened Here? |isbn=978-1-4020-5233-0 |pages=369–384}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Atreya2006&quot;&gt;{{cite journal |last=Atreya |first=S. |author2=Egeler, P. |author3=Baines, K. |title=Water-ammonia ionic ocean on Uranus and Neptune? |journal=Geophysical Research Abstracts |volume=8 |page=05179 |date=2006 |format=PDF |url=http://www.cosis.net/abstracts/EGU06/05179/EGU06-J-05179-1.pdf}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hanel Conrath et al. 1986&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1126/science.233.4759.70| last1 = Hanel| first1 = R.| last2 = Conrath| first2 = B.| last3 = Flasar| first3 = F. M.| last4 = Kunde| first4 = V.| last5 = Maguire| first5 = W.| last6 = Pearl| first6 = J.| last7 = Pirraglia| first7 = J.| last8 = Samuelson| first8 = R.| last9 = Cruikshank| first9 = D.| date = 4 July 1986| title = Infrared Observations of the Uranian System| url = https://archive.org/details/sim_science_1986-07-04_233_4759/page/70| journal = Science| volume = 233| issue = 4759| pages = 70–74| pmid = 17812891| bibcode = 1986Sci...233...70H| ref = {{sfnRef|Hanel Conrath et al.|1986}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Pearl Conrath et al. 1990&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/0019-1035(90)90155-3| last1 = Pearl| first1 = J. C.| last2 = Conrath| first2 = B. J.| last3 = Hanel| first3 = R. A.| last4 = Pirraglia| first4 = J. A.| last5 = Coustenis| first5 = A.| date=March 1990 | title = The albedo, effective temperature, and energy balance of Uranus, as determined from Voyager IRIS data| journal = Icarus| issn = 0019-1035| volume = 84| issue = 1| pages = 12–28| bibcode = 1990Icar...84...12P| ref = {{sfnRef|Pearl Conrath et al.|1990}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1991&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/0019-1035(91)90020-T| last1 = de Pater| first1 = Imke| last2 = Romani| first2 = Paul N.| last3 = Atreya| first3 = Sushil K.| date=June 1991 | title = Possible microwave absorption by H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;S gas in Uranus' and Neptune's atmospheres| journal = Icarus| issn = 0019-1035| volume = 91| issue = 2| pages = 220–233| bibcode = 1991Icar...91..220D| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1991_Microwave_Absorption.pdf| format = PDF| ref = {{sfnRef|de Pater Romani et al.|1991}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Herbert Sandel et al. 1987&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1029/JA092iA13p15093| last1 = Herbert | first1 = F.| last2 = Sandel | first2 = B. R.| last3 = Yelle | first3 = R. V.| last4 = Holberg | first4 = J. B.| last5 = Broadfoot | first5 = A. L.| last6 = Shemansky | first6 = D. E.| last7 = Atreya | first7 = S. K.| last8 = Romani | first8 = P. N.| date = 30 December 1987| title = The Upper Atmosphere of Uranus: EUV Occultations Observed by Voyager 2| journal = Journal of Geophysical Research| volume = 92| issue = A13| pages = 15,093–15,109| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1987_Upper_Atm_Uranus.pdf| format = PDF| bibcode = 1987JGR....9215093H| ref = {{sfnRef|Herbert Sandel et al.|1987}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Lodders 2003&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1086/375492 |last=Lodders |first=Katharina |date=10 July 2003 |title=Solar System Abundances and Condensation Temperatures of the Elements |journal=The Astrophysical Journal |volume=591 |issue=2 |pages=1220–1247 |url=http://weft.astro.washington.edu/courses/astro557/LODDERS.pdf |format=PDF |bibcode=2003ApJ...591.1220L |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Tyler 1986&quot;&gt;{{cite journal |last1=Tyler |first1=J.L. |last2=Sweetnam |first2=D.N. |last3=Anderson |first3=J.D. |last4=Campbell |first4=J. K. |last5=Eshleman |first5=V. R. |last6=Hinson |first6=D. P. |last7=Levy |first7=G. S. |last8=Lindal |first8=G. F. |last9=Marouf |first9=E. A. |title=Voyger 2 Radio Science Observations of the Uranian System: Atmosphere, Rings, and Satellites |journal=Science |volume=233 |pages=79–84 |date=1986 |bibcode=1986Sci...233...79T |doi=10.1126/science.233.4759.79 |pmid=17812893 |issue=4759|last10=Simpson|first10=R. A.}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=VSOP87&gt;{{cite journal |title=Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and planets |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=282 |issue=2 |pages=663–683 |date=February 1994 |last1=Simon |first1=J.L. |last2=Bretagnon |first2=P. |last3=Chapront |first3=J. |last4=Chapront-Touzé |first4=M. |last5=Francou |first5=G. |last6=Laskar |first6=J. |bibcode=1994A&amp;A...282..663S}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Bishop Atreya et al. 1990&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/0019-1035(90)90094-P| last1 = Bishop | first1 = J.| last2 = Atreya | first2 = S. K.| last3 = Herbert | first3 = F.| last4 = Romani | first4 = P.| date=December 1990 | title = Reanalysis of voyager 2 UVS occultations at Uranus: Hydrocarbon mixing ratios in the equatorial stratosphere| journal = Icarus| volume = 88| issue = 2| pages = 448–464| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1990_Reanalysis.pdf| format = PDF| bibcode = 1990Icar...88..448B| ref = {{sfnRef|Bishop Atreya et al.|1990}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;de Pater Romani et al. 1989&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/0019-1035(89)90040-7| last1 = de Pater | first1 = I.| last2 = Romani | first2 = P. N.| last3 = Atreya | first3 = S. K.| title = Uranius Deep Atmosphere Revealed| date=December 1989 | journal = Icarus| issn = 0019-1035| volume = 82| issue = 2| pages = 288–313| bibcode = 1989Icar...82..288D| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/1989_Uranus_Deep_Atm.pdf| format = PDF| ref = {{sfnRef|de Pater Romani et al.|1989}}| citeseerx = 10.1.1.504.149 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Summers &amp; Strobel 1989&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1086/168031 |last1=Summers |first1=M. E. |last2=Strobel |first2=D. F. |date=1 November 1989 |title=Photochemistry of the atmosphere of Uranus |url=https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_1989-11-01_346_1/page/495 |journal=The Astrophysical Journal |issn=0004-637X |volume=346 |pages=495–508 |bibcode=1989ApJ...346..495S |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Burgdorf Orton et al. 2006&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2006.06.006| last1 = Burgdorf | first1 = M.| last2 = Orton | first2 = G.| last3 = Vancleve | first3 = J.| last4 = Meadows | first4 = V.| last5 = Houck | first5 = J.| date=October 2006 | title = Detection of new hydrocarbons in Uranus' atmosphere by infrared spectroscopy| journal = Icarus| volume = 184| issue = 2| pages = 634–637| bibcode = 2006Icar..184..634B| ref = {{sfnRef|Burgdorf Orton et al.|2006}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Encrenaz 2003&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/S0032-0633(02)00145-9 |last1=Encrenaz |first1=Thérèse |date=February 2003 |title=ISO observations of the giant planets and Titan: what have we learnt? |journal=Planetary and Space Science |volume=51 |issue=2 |pages=89–103 |bibcode=2003P&amp;SS...51...89E |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Encrenaz Lellouch et al. 2004&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1051/0004-6361:20034637| last1 = Encrenaz | first1 = T.| last2 = Lellouch | first2 = E.| last3 = Drossart | first3 = P.| last4 = Feuchtgruber | first4 = H.| last5 = Orton | first5 = G. S.| last6 = Atreya | first6 = S. K.| date=January 2004 | title = First detection of CO in Uranus| journal = Astronomy and Astrophysics| volume = 413| issue = 2| pages = L5–L9| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/2004_First_Detection.pdf| format = PDF| bibcode = 2004A&amp;A...413L...5E| ref = {{sfnRef|Encrenaz Lellouch et al.|2004}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Atreya Wong 2005&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1007/s11214-005-1951-5 |last1=Atreya |first1=Sushil K. |last2=Wong |first2=Ah-San |year=2005 |title=Coupled Clouds and Chemistry of the Giant Planets&amp;nbsp;— A Case for Multiprobes |journal=Space Science Reviews |issn=0032-0633 |volume=116 |issue=1–2 |pages=121–136 |url=http://www-personal.umich.edu/~atreya/Chapters/2005_JovianCloud_Multiprobes.pdf |format=PDF |bibcode=2005SSRv..116..121A |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Young et al. 2001&quot;&gt;{{cite journal |last=Young |first=Leslie A. |last2=Bosh |first2=Amanda S. |last3=Buie |first3=Marc |last4=Elliot |first4=J. L. |last5=Wasserman |first5=Lawrence H. |date=2001 |title=Uranus after Solstice: Results from the 1998&amp;nbsp;November&amp;nbsp;6 Occultation |journal=Icarus |volume=153 |issue=2 |pages=236–247 |doi=10.1006/icar.2001.6698 |url=http://www.boulder.swri.edu/~layoung/eprint/ur149/Young2001Uranus.pdf |format=PDF |bibcode=2001Icar..153..236Y|citeseerx=10.1.1.8.164 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Herbert &amp; Sandel 1999&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/S0032-0633(98)00142-1 |last1=Herbert |first1=Floyd |last2=Sandel |first2=Bill R. |date=August–September 1999 |title=Ultraviolet observations of Uranus and Neptune |journal=Planetary and Space Science |volume=47 |issue=8–9 |pages=1,119–1,139 |bibcode=1999P&amp;SS...47.1119H |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Trafton Miller et al. 1999&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1086/307838| last1 = Trafton | first1 = L. M.| last2 = Miller | first2 = S.| last3 = Geballe | first3 = T. R.| last4 = Tennyson | first4 = J.| last5 = Ballester | first5 = G. E.| date=October 1999 | title = H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt; Quadrupole and H&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; Emission from Uranus: The Uranian Thermosphere, Ionosphere, and Aurora| journal = The Astrophysical Journal| volume = 524| issue = 2| pages = 1,059–1,083| bibcode = 1999ApJ...524.1059T| ref = {{sfnRef|Trafton Miller et al.|1999}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Encrenaz Drossart et al. 2003&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.pss.2003.05.010| last1 = Encrenaz | first1 = T.| last2 = Drossart | first2 = P.| last3 = Orton | first3 = G.| last4 = Feuchtgruber | first4 = H.| last5 = Lellouch | first5 = E.| last6 = Atreya | first6 = S. K.| date=December 2003 | title = The rotational temperature and column density of H&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; in Uranus| journal = Planetary and Space Science| volume = 51| issue = 14–15| pages = 1013–1016| url = http://www-personal.umich.edu/~atreya/Articles/2003_Rotational_Temperature.pdf| format = PDF| bibcode = 2003P&amp;SS...51.1013E| ref = {{sfnRef|Encrenaz Drossart et al.|2003}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Lam Miller et al. 1997&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1086/310424| last1 = Lam | first1 = H. A.| last2 = Miller | first2 = S.| last3 = Joseph | first3 = R. D.| last4 = Geballe | first4 = T. R.| last5 = Trafton | first5 = L. M.| last6 = Tennyson | first6 = J.| last7 = Ballester | first7 = G. E.| date = 1 January 1997| title = Variation in the H&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; Emission of Uranus| journal = The Astrophysical Journal| volume = 474| issue = 1| pages = L73–L76| url = http://www.ucl.ac.uk/phys/amopp/people/jonathan_tennyson/papers/192.pdf| format = PDF| bibcode = 1997ApJ...474L..73L| ref = {{sfnRef|Lam Miller et al.|1997}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Esposito2002&quot;&gt;{{Cite book |last=Esposito |first=L.W. |authorlink=Larry W. Esposito |title=Planetary rings |journal=Reports on Progress in Physics |date=2002 |volume=65 |pages=1741–1783 |doi=10.1088/0034-4885/65/12/201 |isbn=978-0-521-36222-1 |bibcode=2002RPPh...65.1741E |issue=12}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;summary&quot;&gt;{{cite web |title=Voyager Uranus Science Summary |work=NASA/JPL |url=http://www.solarviews.com/eng/vgrur.htm |date=1988 |accessdate=9 June 2007}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Elliot1977&quot;&gt;{{cite journal |title=The rings of Uranus |author1=Elliot, J. L. |author2=Dunham, E. |author3=Mink, D. |journal=Cornell University |url=http://www.nature.com/nature/journal/v267/n5609/abs/267328a0.html |date=1977 |accessdate=9 June 2007 |volume=267 |issue=5609 |doi=10.1038/267328a0 |pages=328–330 |bibcode=1977Natur.267..328E}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;dePater2006&quot;&gt;{{cite journal |last=dePater |first=Imke |author2=Hammel, Heidi B. |author3=Gibbard, Seran G. |author4=Showalter Mark R. |title=New Dust Belts of Uranus: Two Ring, red Ring, Blue Ring |journal=Science |volume=312 |pages=92–94 |date=2006 |doi=10.1126/science.1125110 |bibcode=2006Sci...312...92D |pmid=16601188 |issue=5770}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Ness Acuña et al. 1986&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1126/science.233.4759.85| last1 = Ness| first1 = Norman F.| last2 = Acuña| first2 = Mario H.| last3 = Behannon| first3 = Kenneth W.| last4 = Burlaga| first4 = Leonard F.| last5 = Connerney| first5 = John E. P.| last6 = Lepping| first6 = Ronald P.| last7 = Neubauer| first7 = Fritz M.| date=July 1986 | title = Magnetic Fields at Uranus| journal = Science| volume = 233| issue = 4759| pages = 85–89| pmid = 17812894| bibcode = 1986Sci...233...85N| ref = {{sfnRef|Ness Acuña et al.|1986}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Russell993&quot;&gt;{{cite journal |last=Russell |first=C.T. |title=Planetary Magnetospheres |journal=Rep. Prog. Phys. |volume=56 |pages=687–732 |date=1993 |doi=10.1088/0034-4885/56/6/001 |bibcode=1993RPPh...56..687R |issue=6}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Krimigis Armstrong et al. 1986&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1126/science.233.4759.97| last1 = Krimigis| first1 = S. M.| last2 = Armstrong| first2 = T. P.| last3 = Axford| first3 = W. I.| last4 = Cheng| first4 = A. F.| last5 = Gloeckler| first5 = G.| last6 = Hamilton| first6 = D. C.| last7 = Keath| first7 = E. P.| last8 = Lanzerotti| first8 = L. J.| last9 = Mauk| first9 = B. H.| date = 4 July 1986| title = The Magnetosphere of Uranus: Hot Plasma and Radiation Environment| url = https://archive.org/details/sim_science_1986-07-04_233_4759/page/97| journal = Science| volume = 233| issue = 4759| pages = 97–102| pmid = 17812897| pmc = | bibcode = 1986Sci...233...97K| ref = {{sfnRef|Krimigis Armstrong et al.|1986}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Bridge1986&quot;&gt;{{cite journal |last1=Bridge |first1=H.S. |last2=Belcher |first2=J.W. |last3=Coppi |first3=B. |last4=Lazarus |first4=A. J. |last5=McNutt Jr |first5=R. L. |last6=Olbert |first6=S. |last7=Richardson |first7=J. D. |last8=Sands |first8=M. R. |last9=Selesnick |first9=R. S. |date=1986 |title=Plasma Observations Near Uranus: Initial Results from Voyager 2 |journal=Science |volume=233 |issue=4759 |pages=89–93 |bibcode=1986Sci...233...89B |pmid=17812895 |doi=10.1126/science.233.4759.89|last10= Sullivan|first10= J. D. |last11=Hartle |first11=R. E. |last12=Ogilvie |first12=K. W. |last13=Sittler Jr |first13=E. C. |last14=Bagenal |first14=F. |last15=Wolff |first15=R. S. |last16=Vasyliunas |first16=V. M. |last17=Siscoe |first17=G. L. |last18=Goertz |first18=C. K. |last19=Eviatar |first19=A. }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;planetary&quot;&gt;{{cite web |title=No Longer Boring: 'Fireworks' and Other Surprises at Uranus Spotted Through Adaptive Optics |author=Lakdawalla, Emily |work=The Planetary Society |url=http://www.planetary.org/news/2004/1111_No_Longer_Boring_Fireworks_and_Other.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120212093821/http://www.planetary.org/news/2004/1111_No_Longer_Boring_Fireworks_and_Other.html |archivedate=12 February 2012 |date=2004 |accessdate=13 June 2007}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2003, 2005&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2004.11.012| last1 = Hammel| first1 = H. B.| last2 = De Pater| first2 = I.| last3 = Gibbard| first3 = S. G.| last4 = Lockwood| first4 = G. W.| last5 = Rages| first5 = K.| date = June 2005| title = Uranus in 2003: Zonal winds, banded structure, and discrete features| journal = Icarus| volume = 175| issue = 2| pages = 534–545| pmid = | pmc = | url = http://www.llnl.gov/tid/lof/documents/pdf/316112.pdf| format = PDF| bibcode = 2005Icar..175..534H| ref = {{sfnRef|Hammel de Pater et al. (&quot;Uranus in 2003&quot;)|2005}}| access-date = 2019-03-02| archive-date = 2007-10-25| archive-url = https://web.archive.org/web/20071025031013/http://www.llnl.gov/tid/lof/documents/pdf/316112.pdf| url-status = dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Rages Hammel et al. 2004&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2004.07.009| last1 = Rages| first1 = K. A.| last2 = Hammel| first2 = H. B.| last3 = Friedson| first3 = A. J.| date = 11 September 2004| title = Evidence for temporal change at Uranus' south pole| journal = Icarus| volume = 172| issue = 2| pages = 548–554| bibcode = 2004Icar..172..548R| ref = {{sfnRef|Rages Hammel et al.|2004}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Sromovsky Fry et al. 2009&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2009.04.015| last1 = Sromovsky | first1 = L. A.| last2 = Fry | first2 = P. M.| last3 = Hammel | first3 = H. B.| last4 = Ahue | first4 = W. M.| last5 = de Pater | first5 = I.| last6 = Rages | first6 = K. A.| last7 = Showalter | first7 = M. R.| last8 = van Dam | first8 = M. A.| date=September 2009 | title = Uranus at equinox: Cloud morphology and dynamics| journal = Icarus| volume = 203| issue = 1| pages = 265–286 |arxiv = 1503.01957 | bibcode = 2009Icar..203..265S| ref = {{sfnRef|Sromovsky Fry et al.|2009}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Karkoschka ('Uranus') 2001&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1006/icar.2001.6599| last1 = Karkoschka| first1 = Erich| date=May 2001 | title = Uranus' Apparent Seasonal Variability in 25 HST Filters| journal = Icarus| volume = 151| issue = 1| pages = 84–92| pmid = | pmc = | bibcode = 2001Icar..151...84K| ref = {{sfnRef|Karkoschka (&quot;Uranus&quot;)|2001}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hammel de Pater et al. Uranus in 2004, 2005&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1016/j.icarus.2004.11.016| last1 = Hammel| first1 = H. B.| last2 = Depater| first2 = I.| last3 = Gibbard| first3 = S. G.| last4 = Lockwood| first4 = G. W.| last5 = Rages| first5 = K.| date = May 2005| title = New cloud activity on Uranus in 2004: First detection of a southern feature at 2.2 µm| journal = Icarus| volume = 175| issue = 1| pages = 284–288| pmid = | pmc = | url = http://www.llnl.gov/tid/lof/documents/pdf/316113.pdf| format = PDF| bibcode = 2005Icar..175..284H| ref = {{sfnRef|Hammel de Pater et al. (&quot;Uranus in 2004&quot;)|2005}}| access-date = 2019-03-02| archive-date = 2007-11-27| archive-url = https://web.archive.org/web/20071127082700/http://www.llnl.gov/tid/lof/documents/pdf/316113.pdf| url-status = dead}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;DarkSpot&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.physorg.com/pdf78676690.pdf |title=Hubble Discovers a Dark Cloud in the Atmosphere of Uranus |author1=Sromovsky, L. |author2=Fry, P. |author3=Hammel, H. |author4=Rages, K |lastauthoramp=yes |publisher=physorg.com |accessdate=22 August 2007 |format=PDF}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hammel2007&quot;&gt;{{cite journal |last=Hammel |first=H.B. |author2=Lockwood, G.W. |title=Long-term atmospheric variability on Uranus and Neptune |journal=Icarus |date=2007 |volume=186 |issue=1 |pages=291–301 |doi=10.1016/j.icarus.2006.08.027 |bibcode=2007Icar..186..291H}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hammel Rages et al. 2001&quot;&gt;{{cite journal| doi = 10.1006/icar.2001.6689| last1 = Hammel | first1 = H. B.| last2 = Rages | first2 = K.| last3 = Lockwood | first3 = G. W.| last4 = Karkoschka | first4 = E.| last5 = de Pater | first5 = I.| date=October 2001 | title = New Measurements of the Winds of Uranus| journal = Icarus| volume = 153| issue = 2| pages = 229–235| pmid = | pmc = | bibcode = 2001Icar..153..229H| ref = {{sfnRef|Hammel Rages et al.|2001}}}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Lockwood &amp; Jerzykiewicz 2006&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/j.icarus.2005.09.009 |last1=Lockwood |first1=G. W. |last2=Jerzykiewicz |first2=M. A. A. |date=February 2006 |title=Photometric variability of Uranus and Neptune, 1950–2004 |journal=Icarus |volume=180 |issue=2 |pages=442–452 |pmid= |pmc= |bibcode=2006Icar..180..442L |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Klein &amp; Hofstadter 2006&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/j.icarus.2006.04.012 |last1=Klein |first1=M. J. |last2=Hofstadter |first2=M. D. |date=September 2006 |title=Long-term variations in the microwave brightness temperature of the Uranus atmosphere |journal=Icarus |volume=184 |issue=1 |pages=170–180 |pmid= |pmc= |bibcode=2006Icar..184..170K |ref=harv|url=https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/2014/10021/1/02-2103.pdf }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hofstadter &amp; Butler 2003&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/S0019-1035(03)00174-X |last1=Hofstadter |first1=M. D. |last2=Butler |first2=B. J. |date=September 2003 |title=Seasonal change in the deep atmosphere of Uranus |journal=Icarus |volume=165 |issue=1 |pages=168–180 |pmid= |pmc= |bibcode=2003Icar..165..168H |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Thommes1999&quot;&gt;{{cite journal |last=Thommes |first=Edward W. |author2=Duncan, Martin J. |author3=Levison, Harold F. |title=The formation of Uranus and Neptune in the Jupiter-Saturn region of the Solar System |journal=Nature |volume=402 |pages=635–638 |url=http://www.boulder.swri.edu/~hal/PDF/un-scat_nature.pdf |date=1999 |doi=10.1038/45185 |format=PDF |pmid=10604469 |issue=6762 |bibcode=1999Natur.402..635T}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Brunini1999&quot;&gt;{{cite journal |last=Brunini |first=Adrian |author2=Fernandez, Julio A. |title=Numerical simulations of the accretion of Uranus and Neptune |journal=Planet. Space Sci. |volume=47 |pages=591–605 |date=1999 |doi=10.1016/S0032-0633(98)00140-8 |bibcode=1999P&amp;SS...47..591B |issue=5}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Sheppard Jewitt Kleyna 2006&quot;&gt;{{Cite journal |last1=Sheppard |first1=S. S. |last2=Jewitt |first2=D. |last3=Kleyna |first3=J. |title=An Ultradeep Survey for Irregular Satellites of Uranus: Limits to Completeness |doi=10.1086/426329 |journal=The Astronomical Journal |volume=129 |issue=1 |pages=518 |year=2005 |pmid= |pmc= |arxiv=astro-ph/0410059 |bibcode=2005AJ....129..518S}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Nineplanets&quot;&gt;{{cite web |title=Uranus |url=http://www.nineplanets.org/uranus.html |publisher=nineplanets.org |accessdate=3 July 2007}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hussmann2006&quot;&gt;{{cite journal |last=Hussmann |first=Hauke |author2=Sohl, Frank |author3=Spohn, Tilman |title=Subsurface oceans and deep interiors of medium-sized outer planet satellites and large trans-neptunian objects |journal=Icarus |volume=185 |issue=1 |pages=258–273 |date=2006 |doi=10.1016/j.icarus.2006.06.005 |bibcode=2006Icar..185..258H}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Tittemore Wisdom 1990&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/0019-1035(90)90125-S |last1=Tittemore |first1=William C. |last2=Wisdom |first2=Jack |date=June 1990 |title=Tidal evolution of the Uranian satellites: III. Evolution through the Miranda-Umbriel 3:1, Miranda-Ariel 5:3, and Ariel-Umbriel 2:1 mean-motion commensurabilities |journal=Icarus |volume=85 |issue=2 |pages=394–443 |pmid= |pmc= |bibcode=1990Icar...85..394T |ref=harv|hdl=1721.1/57632 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Tittemore 1990&quot;&gt;{{cite journal |doi=10.1016/0019-1035(90)90024-4 |last=Tittemore |first=W. C. |date=September 1990 |title=Tidal heating of Ariel |journal=Icarus |volume=87 |issue=1 |pages=110–139 |bibcode=1990Icar...87..110T |ref=harv}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;spilker&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.lpi.usra.edu/opag/march_08_meeting/presentations/spilker.pdf |format=PDF |title=Cassini Extended Missions |last=Spilker |first=Linda |website= |publisher=Lunar and Planetary Institute |date=1 April 2008 |deadurl=no |archivedate=23 April 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080423152459/http://www.lpi.usra.edu/opag/march_08_meeting/presentations/spilker.pdf}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;uop&quot;&gt;{{cite web |author=Space Studies Board |title=NRC planetary decadal survey 2013–2022 |publisher=NASA Lunar Science Institute |url=http://solarsystem.nasa.gov/2013decadal/ |accessdate=5 August 2011}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hof&quot;&gt;[http://www.lpi.usra.edu/decadal/opag/UranusOrbiter_v7.pdf THE CASE FOR A URANUS ORBITER], Mark Hofstadter et al.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;hof2&quot;&gt;[http://www.lpi.usra.edu/opag/march09/presentations/hofstadter.pdf To Uranus on Solar Power and Batteries]. (PDF) . Retrieved on 2 April 2012.&lt;/ref&gt;

&lt;ref Name=&quot;Mallama_and_Hilton&quot;&gt;{{cite journal |author=Mallama, A. |author2=Hilton, J.L. |title=Computing Apparent Planetary Magnitudes for The Astronomical Almanac |journal=Astronomy and Computing |volume=25 | pages=10–24 |date=2018 |doi=10.1016/j.ascom.2018.08.002 |bibcode=2018A&amp;C....25...10M|arxiv=1808.01973 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Mallama_et_al&quot;&gt;{{cite journal |title=Comprehensive wide-band magnitudes and albedos for the planets, with applications to exo-planets and Planet Nine |journal=Icarus |first1=Anthony |last1=Mallama |first2=Bruce |last2=Krobusek |first3=Hristo |last3=Pavlov |volume=282 |pages=19–33 |date=2017 |doi=10.1016/j.icarus.2016.09.023 |bibcode=2017Icar..282...19M |arxiv=1609.05048 }}&lt;/ref&gt;
&lt;ref name=&quot;Pearl_et_al_Uranus&quot;&gt;{{cite journal |title=The albedo, effective temperature, and energy balance of Uranus, as determined from Voyager IRIS data |first1=J.C. |last1=Pearl|display-authors=etal|journal=Icarus |volume=84 |pages=12–28 |date=1990 |doi=10.1016/0019-1035(90)90155-3 |bibcode=1990Icar...84...12P }}&lt;/ref&gt;

}}

== Əlavə oxu ==
* {{cite book |author=Alexander, Arthur Francis O'Donel |author-link=Arthur Francis O'Donel Alexander |date=1965 |title=The Planet Uranus – A History of Observation, Theory and Discovery|url=https://archive.org/details/planeturanushist0000alex }}
* {{cite book |ref=Miner |last=Miner |first=Ellis D. |date=1998 |title=Uranus: The Planet, Rings and Satellites |location=New York |publisher=John Wiley and Sons |isbn=978-0-471-97398-0}}
* {{cite book |first=Johann Elert |last=Bode |authorlink=Johann Elert Bode |title=Von dem neu entdeckten Planeten |journal=Von dem Neu Entdeckten Planeten |url=https://books.google.com/books?id=ZqA5AAAAcAAJ |year=1784 |ref=harv|bibcode=1784vdne.book.....B |doi=10.3931/e-rara-1454 }}
== Həmçinin bax ==
{{Portal|Günəş sistemi}}
* [[Günəş sistemi]]
* [[Uran (mifologiya)]]
* [[Xarici planetlər]]
* [[Voyacer 2]]

== Xarici keçidlər ==
'''İngiliscə'''
{{Vikianbar kateqoriyası|Uranus (planet)}}
* [http://sci.esa.int/science-e/www/object/index.cfm?fobjectid=35653 Uranus] at European Space Agency
* [https://web.archive.org/web/20110804224710/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/uranusfact.html NASA's Uranus fact sheet]
* [https://web.archive.org/web/20070624113641/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Uranus Uranus Profile] at [http://solarsystem.nasa.gov/ NASA's Solar System Exploration site]
* [http://www.projectshum.org/Planets/uranus.html Planets – Uranus] A kid's guide to Uranus.
* [http://photojournal.jpl.nasa.gov/targetFamily/Uranus Uranus] at Jet Propulsion Laboratory's planetary photojournal. (photos)
* [http://www.ciclops.org/ir_index/81/Voyager_at_Uranus Voyager at Uranus] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150104173418/http://www.ciclops.org/ir_index/81/Voyager_at_Uranus |date=2015-01-04 }} (photos)
* [http://www.astronomycast.com/astronomy/episode-62-uranus/ Uranus (Astronomy Cast homepage)] (blog)
* [http://www.solarviews.com/raw/uranus/urfamily.jpg Uranian system montage] (photo)
* {{cite web|last=Gray|first=Meghan|title=Uranus|url=http://www.sixtysymbols.com/videos/uranus.htm|work=Sixty Symbols|publisher=Brady Haran for the [[Nottingem Universiteti|University of Nottingham]]|author2=Merrifield, Michael|date=2010}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=h3ppbbYXMxE &quot;How to Pronounce Uranus&quot;] by CGP Grey
{{Uran (planet)}}
{{Günəş sistemi}}

[[Kateqoriya:Uran planeti]]
[[Kateqoriya:Buz nəhəngləri]]
[[Kateqoriya:Qaz nəhəngləri]]</text>
      <sha1>e46hhqmik0hafne797n7n9nnfud874k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əbu Bəkr</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9749</id>
    <revision>
      <id>6570978</id>
      <parentid>6527355</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:52:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.143.98</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1773" xml:space="preserve">{{adaş|Əbu Bəkr (ad)}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Əbu Bəkr
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|أبو بكر}}
 |şəkil                         = Abu bakr.png
 |şəklin ölçüsü                 = 300px
 |titul                         = [[Əmir əl-möminin]] və [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 1-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Black flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[632]]
 |dövr son                      = [[634]]
 |sələfi                        = [[Məhəmməd peyğəmbər]]
 |xələfi                        = [[Ömər ibn Xəttab]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 22.8.634
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |uşağı                         = oğlu: Əbdürrəhman,Muhamməd&lt;br /&gt;qızı: Aişə,Əsma
 |atası                         = Osman
 |anası                         = Səlma bint Səhr
 |vikianbar                     = 
}}

'''Əbu Bəkr əs-Siddiq''' ({{lang-ar|أبو بكر الکذاب}}; [[572]], [[Məkkə]], [[Ərəbistan yarımadası|Ərəbistan]]— [[634]], [[Mədinə]], [[Rəşidi xilafəti]]) — [[Raşidi xilafət|Rəşidi xilafətinin]] birinci xəlifəsi.

== Həyatı ==
ALLH Əbu Bəkrə lənət eləsin!!!

== Xəlifəliyi ==

== İrsi ==

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://gozelislam.com/islam/shabi-kiram/947-ebu-bekr-siddiq.html Əbu Bəkir Siddiq haqqında]

{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:İslamı qəbul edənlər]]</text>
      <sha1>ghu7aixv6es9cjxikdmiotwsnsgxfzd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570979</id>
      <parentid>6570978</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:52:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.143.98</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1774" xml:space="preserve">{{adaş|Əbu Bəkr (ad)}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Əbu Bəkr
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|أبو بكر}}
 |şəkil                         = Abu bakr.png
 |şəklin ölçüsü                 = 300px
 |titul                         = [[Əmir əl-möminin]] və [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 1-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Black flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[632]]
 |dövr son                      = [[634]]
 |sələfi                        = [[Məhəmməd peyğəmbər]]
 |xələfi                        = [[Ömər ibn Xəttab]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 22.8.634
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |uşağı                         = oğlu: Əbdürrəhman,Muhamməd&lt;br /&gt;qızı: Aişə,Əsma
 |atası                         = Osman
 |anası                         = Səlma bint Səhr
 |vikianbar                     = 
}}

'''Əbu Bəkr əs-Siddiq''' ({{lang-ar|أبو بكر الکذاب}}; [[572]], [[Məkkə]], [[Ərəbistan yarımadası|Ərəbistan]]— [[634]], [[Mədinə]], [[Rəşidi xilafəti]]) — [[Raşidi xilafət|Rəşidi xilafətinin]] birinci xəlifəsi.

== Həyatı ==
ALLAH Əbu Bəkrə lənət eləsin!!!

== Xəlifəliyi ==

== İrsi ==

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://gozelislam.com/islam/shabi-kiram/947-ebu-bekr-siddiq.html Əbu Bəkir Siddiq haqqında]

{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:İslamı qəbul edənlər]]</text>
      <sha1>5jq63w3a1r96wdqxjwm5zsgxe01n3gr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570981</id>
      <parentid>6570979</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:25:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.143.98|212.47.143.98]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:151.245.170.182|151.245.170.182]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1736" xml:space="preserve">{{adaş|Əbu Bəkr (ad)}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Əbu Bəkr
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|أبو بكر}}
 |şəkil                         = Abu bakr.png
 |şəklin ölçüsü                 = 300px
 |titul                         = [[Əmir əl-möminin]] və [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 1-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Black flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[632]]
 |dövr son                      = [[634]]
 |sələfi                        = [[Məhəmməd peyğəmbər]]
 |xələfi                        = [[Ömər ibn Xəttab]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 22.8.634
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |uşağı                         = oğlu: Əbdürrəhman,Muhamməd&lt;br /&gt;qızı: Aişə,Əsma
 |atası                         = Osman
 |anası                         = Səlma bint Səhr
 |vikianbar                     = 
}}

'''Əbu Bəkr əs-Siddiq''' ({{lang-ar|أبو بكر الکذاب}}; [[572]], [[Məkkə]], [[Ərəbistan yarımadası|Ərəbistan]]— [[634]], [[Mədinə]], [[Rəşidi xilafəti]]) — [[Raşidi xilafət|Rəşidi xilafətinin]] birinci xəlifəsi.

== Həyatı ==

== Xəlifəliyi ==

== İrsi ==

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://gozelislam.com/islam/shabi-kiram/947-ebu-bekr-siddiq.html Əbu Bəkir Siddiq haqqında]

{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:İslamı qəbul edənlər]]</text>
      <sha1>60vh4dwvp8ojgl3e86j5lk3ztmv6tzl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ömər ibn Xəttab</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9750</id>
    <revision>
      <id>6570963</id>
      <parentid>6558055</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:39:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.137.183</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8158" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Ömər ibn Xəttab (Allah ondan razı olsun)
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|عمر بن الخطاب}}
 |şəkil                         = Rashidun Caliphs Umar ibn Al-Khattāb - عُمر بن الخطّاب ثاني الخلفاء الراشدين.svg
 |şəklin ölçüsü                 = 280px
 |titul                         = [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 2-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Rashidun Flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[634]]
 |dövr son                      = [[3 noyabr]] [[644]]
 |sələfi                        = [[Əbu Bəkr]]
 |xələfi                        = [[Osman ibn Əffan]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 3.11.644
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |vəfat səbəbi                  = 
 |uşağı                         = [[Abdullah ibn Ömər|Abdullah]],[[Ubeydullah ibn Ömər|Übəydullah]],[[Hafizə]],[[Asim]], [[Zəyd]], [[Əbdürəhman]], [[Ruqiyə]], [[İyəd]], [[Zeynəb]], [[Zübəyra]] və [[Əbdülrəhman]]
 |anası                         = Xəntamə bint Hişam
 |vikianbar                     = 
}}

'''Ömər ibn əl-Xəttab ''' ({{lang-ar|عمر بن الخطاب}}; 581, [[Məkkə]] – 3 noyabr, 644, [[Mədinə]]) — 634–644-cü illərdə I xəlifə [[Əbu Bəkr]]in vəfatından sonra onun təyinatı ilə [[Rəşidi xilafəti]]nin ikinci xəlifəsi․

== Həyatı ==
Ömərin (l.ə) həyatı varki gua?

== Hərbi fəaliyyəti ==
=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş verən döyüşlər ===

==== Əcnadeyn döyüşü ====
[[Müsəlman]]ların [[Suriya]] və [[Fələstin]]in fəthi sırasında [[Bizans]]lılarla ilk döyüşü.

* Sosial nəticə:

# Müharibə müsəlmanların zəfəri ilə başa çatdı (28 Cəmaziyəəvvəl 13/30 Temmuz 634).
# Bu müharibədə 3000 düşmən əsgəri öldürüldü; müsəlmanlar isə sadəcə 14 şəhid verdilər.

* Siyasi nəticə:

# Bizans imperatoru Herakleios bu müharibədən çox qorxaraq Humus’tan [[Antakya]]ya qaçmışdır.
# Əcnadeyn savaşı ilə Fələstin və Suriyanın qapıları müsəlmanlara açılmış, 2 il sonra Yərmuk döyüşündə zəfər qazanılması nəticəsində bölgənin fəthi tamamlanmışdır.
# Bu döyüş nəticəsində Suriya, 637-ci ildə isə Fələstin torpaqları alındı.

==== Kadisiyə döyüşü ====
Müsəlmanlara Şimali [[İraq]] və [[İran]]ın qapılarını açan meydan döyüşü (15/636).

* İqtisadi nəticə:

# Bu döyüşün nəticəsində müsəlmanlar böyük miqdarda qənimət ələ keçirdilər. Bunların ən qiymətlisi İran bayrağı idi.

* Sosial nəticə:

# Sərkərdə Rüstəmin Hilal ibn Ulləfə tərəfindən öldürülməsindən sonra [[Sasani]] ordusu dağıldı.

==== Siyasi nəticə ====
# Bu qələbə nəticəsində İraqın qapıları müsəlmanların üzərinə açıldı.
# İran dövlətinin süqutu başlandı.
# Sasanilərin paytaxtı olan [[Mədain]]in fəthinə az qaldı.

==== Yərmuk döyüşü ====
Suriyada Bizans hökmdarlığına son qoyan və müsəlmanların bölgəyə hakim olmasına səbəb olan döyüş (15/636).

* Sosial nəticə:

# Bizans ordusu ağır bir məğlubiyyətə uğradı.
# Sərkərdə Theodoros və çox sayda əsgər öldürüldü.
# Sağ qalanlar Fələstin, [[Hələb]] və [[Əlcəzair]] tərəflərə qaçdılar.

* Siyasi nəticə

# Suriyada Bizans hakimiyyətinə son qoyuldu.
# Müsəlmanlar Suriyaya hakim oldular.

==== Celula döyüşü ====
Hz. [[Ömər]] dövründə İraqda müsəlmanlarla Sasanilər arasında cərəyan edən döyüş.

* İqtisadi nəticə:

# Müsəlmanlar böyük bir həmlə ilə Sasani ordusunu məğlub etdi.
# Böyük qənimət ələ keçirildi.

* Siyasi nəticə:

# Celula döyüşü ilə müsəlmanlar Kadisiyədən sonra Sasanilərə böyük bir zərbə vurmuş oldular.

==== Körpü döyüşü ====
Bu Döyüş 13 Ramazan sonu/Kasım 634-ci ildə baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Müsəlmanlar döyüşdə məğlub oldular.
# İlk fəthlər sırasında ən ağır məğlubiyyətlərdən sayılır.

==== [[Nəhavənd]] döyüşü ====
Bu döyüş 642-ci ildə [[Xilafət]] və Sasanilər arasında baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Sasani ordusu məğlub oldu.
# Bu məğlubiyyətdən sonra Sasanilər bir daha özlərinə gələ bilmədilər və [[imperiya]] sürətlə dağılmağa başladı.

* Siyasi nəticə:

# Nəhavənddə qazanılan zəfər Fəth-ul-futuh (fəthlər-fəthi) adlandırılmışdır.
# Bu döyüşdən sonra müsəlmanlar İranı demək olar ki, heç bir maneəyə rast gəlmədən fəth etmişdilər.

=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş vermiş fəthlər ===

==== [[Misir]]in fəthi ====
Misir 642-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə

# Müsəlman [[Ərəb]]lər, Misirin yerli xalqına heç bir zülm vermədilər, əksinə onlarla çox yumşaq rəftar edirdilər. Onları dinlərində qalmaq və ya [[İslam]]ı qəbul etmək xüsusunda sərbəst buraxdılar. Misirlilərdən müsəlman olanlar, müsəlmanların tabe olduqları hüquqlara tabe oldular.
# Müsəlman Ərəblər Misirin yerli xalqına dini azadlıq vermişdilər. Amr ibn As Bablyon qalasını ələ keçirdikdən sonra bu xüsusu təkid etməkdəydi.
# Ərəblərin Misirdə yaxşı idarəsinə dəlalət edən bir məsələdə [[Yaqubi]]lər və Məlqanilər arasında bərabərlik qərar vermişdir. Müsəlman Ərəblər, bu iki [[xristianlıq]] [[məzhəb]]ini qanun qarşısında bərabər tutmuşdu.
# Müsəlman Ərəblər, Misir ərazisini yerli xalqa buraxmışdılar. Beləliklə Misirlilər, uzun vaxtdan bəri əldə edə bilmədikləri böyük bir rahatlığa qovuşmuşdular.

==== Şam şəhərinin fəthi ====
Şam şəhəri [[Rəcəb]] ayında 635-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə:

# Əhalidən [[cizyə]] vergisi alınırdı.
# Cizyə milli müdafiə vergisi olduğu üçün özlərini qorumamaq şərtiylə Şam əhalisindən alınan cizyələrdə iadə edildi.
# Cizyə qızıl olaraq 4 [[dinar]] və ya gümüş olaraq 40 [[dirhəm]] idi.

==== Fələstin və Qüdüsün fəthi ====
Qüdüsün fəthi 17/638 bəzi qaynaqlara görə isə 16/637-ci ildə tamamlanmışdır.

* Sosial nəticə:

# Qüdsə [[yəhudilər]] yerləşdirilmədi. Buna qarşılıq olaraq Qüdüs xalqı, digər şəhərlər kimi cizyə verməli idi.
# Qüdüs xalqına dini inanclar məsələsində azadlıq verildi.

== Mənbə ==
* İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.96.
* Hakkı Dursun Yıldız. Ecnadeyn savaşı, DİA, Cild-10, Səh-385
* Hasan İbrahim Hasan. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 1991, Səh 298–309
* Hayrettin Yücesoy. Kadisiye savaşı, DİA, Cild-24, Səh 136–137
* Mustafa Fayda. Celula savaşı, DİA, Cild-7, Səh 272–273
* Mustafa Fayda. Yermuk savaşı, DİA, Cild-43, Səh 485–486
* Nuri Ünlü. Köprü vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 100–101
* Nuri Ünlü. Nihavent vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 105–107
* Nuri Ünlü. Şamın Muhasara və Fəthi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 108–109
* Nuri Ünlü. Filistin və Küdüsün Fethi, İslam Tarihi, İstanbul-2015, Səh 110–111
* Nuri Ünlü. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 112–113
* Nuri Ünlü. Nihavend savaşı, İslam Tarihi, İstanbul 1984, Səh 65

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/08/28/ilk-dovrdeki-muselmanlar-arasinda-sura-dusuncesi-var-idimi/ ''İlk dövrdəki müsəlmanlar arasında şura düşüncəsi var idimi?''] {{az}}
* [http://makarem.ir/squestions/?typeinfo=23&amp;lid=6&amp;mid=252657&amp;catid=25154&amp;start=1&amp;PageIndex=0 ''Xəlifə &quot;Bəqərə&quot; surəsini on iki ilə öyrənir''. '''makarem.ir'''] {{az}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>2raki7h6hky4ogkvghfzd7nzgxuubeg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570973</id>
      <parentid>6570963</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:19:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.81.80.161</ip>
      </contributor>
      <comment>L.ə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8177" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Ömər ibn Xəttab (Allah ondan razı olsun)
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|عمر بن الخطاب}}
 |şəkil                         = Rashidun Caliphs Umar ibn Al-Khattāb - عُمر بن الخطّاب ثاني الخلفاء الراشدين.svg
 |şəklin ölçüsü                 = 280px
 |titul                         = [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 2-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Rashidun Flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[634]]
 |dövr son                      = [[3 noyabr]] [[644]]
 |sələfi                        = [[Əbu Bəkr]]
 |xələfi                        = [[Osman ibn Əffan]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 3.11.644
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |vəfat səbəbi                  = 
 |uşağı                         = [[Abdullah ibn Ömər|Abdullah]],[[Ubeydullah ibn Ömər|Übəydullah]],[[Hafizə]],[[Asim]], [[Zəyd]], [[Əbdürəhman]], [[Ruqiyə]], [[İyəd]], [[Zeynəb]], [[Zübəyra]] və [[Əbdülrəhman]]
 |anası                         = Xəntamə bint Hişam
 |vikianbar                     = 
}}

'''Ömər ibn əl-Xəttab ''' ({{lang-ar|عمر بن الخطاب}}; 581, [[Məkkə]] – 3 noyabr, 644, [[Mədinə]]) — 634–644-cü illərdə I xəlifə [[Əbu Bəkr]]in vəfatından sonra onun təyinatı ilə [[Rəşidi xilafəti]]nin ikinci xəlifəsi․

== Həyatı ==
Ömərin (l.ə) həyatı varki gua?

== Hərbi fəaliyyəti ==
=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş verən döyüşlər ===

==== Əcnadeyn döyüşü ====
[[Müsəlman]]ların [[Suriya]] və [[Fələstin]]in fəthi sırasında [[Bizans]]lılarla ilk döyüşü.

* Sosial nəticə:

# Müharibə müsəlmanların zəfəri ilə başa çatdı (28 Cəmaziyəəvvəl 13/30 Temmuz 634).
# Bu müharibədə 3000 düşmən əsgəri öldürüldü; müsəlmanlar isə sadəcə 14 şəhid verdilər.

* Siyasi nəticə:

# Bizans imperatoru Herakleios bu müharibədən çox qorxaraq Humus’tan [[Antakya]]ya qaçmışdır.
# Əcnadeyn savaşı ilə Fələstin və Suriyanın qapıları müsəlmanlara açılmış, 2 il sonra Yərmuk döyüşündə zəfər qazanılması nəticəsində bölgənin fəthi tamamlanmışdır.
# Bu döyüş nəticəsində Suriya, 637-ci ildə isə Fələstin torpaqları alındı.

==== Kadisiyə döyüşü ====
Müsəlmanlara Şimali [[İraq]] və [[İran]]ın qapılarını açan meydan döyüşü (15/636).

* İqtisadi nəticə:

# Bu döyüşün nəticəsində müsəlmanlar böyük miqdarda qənimət ələ keçirdilər. Bunların ən qiymətlisi İran bayrağı idi.

* Sosial nəticə:

# Sərkərdə Rüstəmin Hilal ibn Ulləfə tərəfindən öldürülməsindən sonra [[Sasani]] ordusu dağıldı.

==== Siyasi nəticə ====
# Bu qələbə nəticəsində İraqın qapıları müsəlmanların üzərinə açıldı.
# İran dövlətinin süqutu başlandı.
# Sasanilərin paytaxtı olan [[Mədain]]in fəthinə az qaldı.

==== Yərmuk döyüşü ====
Suriyada Bizans hökmdarlığına son qoyan və müsəlmanların bölgəyə hakim olmasına səbəb olan döyüş (15/636).

* Sosial nəticə:

# Bizans ordusu ağır bir məğlubiyyətə uğradı.
# Sərkərdə Theodoros və çox sayda əsgər öldürüldü.
# Sağ qalanlar Fələstin, [[Hələb]] və [[Əlcəzair]] tərəflərə qaçdılar.

* Siyasi nəticə

# Suriyada Bizans hakimiyyətinə son qoyuldu.
# Müsəlmanlar Suriyaya hakim oldular.

==== Celula döyüşü ====
Hz. [[Ömər]] dövründə İraqda müsəlmanlarla Sasanilər arasında cərəyan edən döyüş.

* İqtisadi nəticə:

# Müsəlmanlar böyük bir həmlə ilə Sasani ordusunu məğlub etdi.
# Böyük qənimət ələ keçirildi.

* Siyasi nəticə:

# Celula döyüşü ilə müsəlmanlar Kadisiyədən sonra Sasanilərə böyük bir zərbə vurmuş oldular.

==== Körpü döyüşü ====
Bu Döyüş 13 Ramazan sonu/Kasım 634-ci ildə baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Müsəlmanlar döyüşdə məğlub oldular.
# İlk fəthlər sırasında ən ağır məğlubiyyətlərdən sayılır.

==== [[Nəhavənd]] döyüşü ====
Bu döyüş 642-ci ildə [[Xilafət]] və Sasanilər arasında baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Sasani ordusu məğlub oldu.
# Bu məğlubiyyətdən sonra Sasanilər bir daha özlərinə gələ bilmədilər və [[imperiya]] sürətlə dağılmağa başladı.

* Siyasi nəticə:

# Nəhavənddə qazanılan zəfər Fəth-ul-futuh (fəthlər-fəthi) adlandırılmışdır.
# Bu döyüşdən sonra müsəlmanlar İranı demək olar ki, heç bir maneəyə rast gəlmədən fəth etmişdilər.

=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş vermiş fəthlər ===

==== [[Misir]]in fəthi ====
Misir 642-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə

# Müsəlman [[Ərəb]]lər, Misirin yerli xalqına heç bir zülm vermədilər, əksinə onlarla çox yumşaq rəftar edirdilər. Onları dinlərində qalmaq və ya [[İslam]]ı qəbul etmək xüsusunda sərbəst buraxdılar. Misirlilərdən müsəlman olanlar, müsəlmanların tabe olduqları hüquqlara tabe oldular.
# Müsəlman Ərəblər Misirin yerli xalqına dini azadlıq vermişdilər. Amr ibn As Bablyon qalasını ələ keçirdikdən sonra bu xüsusu təkid etməkdəydi.
# Ərəblərin Misirdə yaxşı idarəsinə dəlalət edən bir məsələdə [[Yaqubi]]lər və Məlqanilər arasında bərabərlik qərar vermişdir. Müsəlman Ərəblər, bu iki [[xristianlıq]] [[məzhəb]]ini qanun qarşısında bərabər tutmuşdu.
# Müsəlman Ərəblər, Misir ərazisini yerli xalqa buraxmışdılar. Beləliklə Misirlilər, uzun vaxtdan bəri əldə edə bilmədikləri böyük bir rahatlığa qovuşmuşdular.

==== Şam şəhərinin fəthi ====
Şam şəhəri [[Rəcəb]] ayında 635-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə:

# Əhalidən [[cizyə]] vergisi alınırdı.
# Cizyə milli müdafiə vergisi olduğu üçün özlərini qorumamaq şərtiylə Şam əhalisindən alınan cizyələrdə iadə edildi.
# Cizyə qızıl olaraq 4 [[dinar]] və ya gümüş olaraq 40 [[dirhəm]] idi.

==== Fələstin və Qüdüsün fəthi ====
Qüdüsün fəthi 17/638 bəzi qaynaqlara görə isə 16/637-ci ildə tamamlanmışdır.

* Sosial nəticə:

# Qüdsə [[yəhudilər]] yerləşdirilmədi. Buna qarşılıq olaraq Qüdüs xalqı, digər şəhərlər kimi cizyə verməli idi.
# Qüdüs xalqına dini inanclar məsələsində azadlıq verildi.

== Mənbə ==
* İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.96.
* Hakkı Dursun Yıldız. Ecnadeyn savaşı, DİA, Cild-10, Səh-385
* Hasan İbrahim Hasan. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 1991, Səh 298–309
* Hayrettin Yücesoy. Kadisiye savaşı, DİA, Cild-24, Səh 136–137
* Mustafa Fayda. Celula savaşı, DİA, Cild-7, Səh 272–273
* Mustafa Fayda. Yermuk savaşı, DİA, Cild-43, Səh 485–486
* Nuri Ünlü. Köprü vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 100–101
* Nuri Ünlü. Nihavent vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 105–107
* Nuri Ünlü. Şamın Muhasara və Fəthi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 108–109
* Nuri Ünlü. Filistin və Küdüsün Fethi, İslam Tarihi, İstanbul-2015, Səh 110–111
* Nuri Ünlü. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 112–113
* Nuri Ünlü. Nihavend savaşı, İslam Tarihi, İstanbul 1984, Səh 65

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}'''Ömər (l.ə)'''

== Xarici keçidlər ==
* [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/08/28/ilk-dovrdeki-muselmanlar-arasinda-sura-dusuncesi-var-idimi/ ''İlk dövrdəki müsəlmanlar arasında şura düşüncəsi var idimi?''] {{az}}
* [http://makarem.ir/squestions/?typeinfo=23&amp;lid=6&amp;mid=252657&amp;catid=25154&amp;start=1&amp;PageIndex=0 ''Xəlifə &quot;Bəqərə&quot; surəsini on iki ilə öyrənir''. '''makarem.ir'''] {{az}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>ju7b8u1sh21wk8it6rz75594wk9mj2u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571003</id>
      <parentid>6570973</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:10:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8095" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Ömər ibn Xəttab
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|عمر بن الخطاب}}
 |şəkil                         = Rashidun Caliphs Umar ibn Al-Khattāb - عُمر بن الخطّاب ثاني الخلفاء الراشدين.svg
 |şəklin ölçüsü                 = 280px
 |titul                         = [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 2-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Rashidun Flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[634]]
 |dövr son                      = [[3 noyabr]] [[644]]
 |sələfi                        = [[Əbu Bəkr]]
 |xələfi                        = [[Osman ibn Əffan]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 3.11.644
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |vəfat səbəbi                  = 
 |uşağı                         = [[Abdullah ibn Ömər|Abdullah]],[[Ubeydullah ibn Ömər|Übəydullah]],[[Hafizə]],[[Asim]], [[Zəyd]], [[Əbdürəhman]], [[Ruqiyə]], [[İyəd]], [[Zeynəb]], [[Zübəyra]] və [[Əbdülrəhman]]
 |anası                         = Xəntamə bint Hişam
 |vikianbar                     = 
}}

'''Ömər ibn əl-Xəttab''' ({{lang-ar|عمر بن الخطاب}}; 581, [[Məkkə]] – 3 noyabr, 644, [[Mədinə]]) — 634–644-cü illərdə I xəlifə [[Əbu Bəkr]]in vəfatından sonra onun təyinatı ilə [[Rəşidi xilafəti]]nin ikinci xəlifəsi․

== Həyatı ==

== Hərbi fəaliyyəti ==
=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş verən döyüşlər ===

==== Əcnadeyn döyüşü ====
[[Müsəlman]]ların [[Suriya]] və [[Fələstin]]in fəthi sırasında [[Bizans]]lılarla ilk döyüşü.

* Sosial nəticə:

# Müharibə müsəlmanların zəfəri ilə başa çatdı (28 Cəmaziyəəvvəl 13/30 Temmuz 634).
# Bu müharibədə 3000 düşmən əsgəri öldürüldü; müsəlmanlar isə sadəcə 14 şəhid verdilər.

* Siyasi nəticə:

# Bizans imperatoru Herakleios bu müharibədən çox qorxaraq Humus’tan [[Antakya]]ya qaçmışdır.
# Əcnadeyn savaşı ilə Fələstin və Suriyanın qapıları müsəlmanlara açılmış, 2 il sonra Yərmuk döyüşündə zəfər qazanılması nəticəsində bölgənin fəthi tamamlanmışdır.
# Bu döyüş nəticəsində Suriya, 637-ci ildə isə Fələstin torpaqları alındı.

==== Kadisiyə döyüşü ====
Müsəlmanlara Şimali [[İraq]] və [[İran]]ın qapılarını açan meydan döyüşü (15/636).

* İqtisadi nəticə:

# Bu döyüşün nəticəsində müsəlmanlar böyük miqdarda qənimət ələ keçirdilər. Bunların ən qiymətlisi İran bayrağı idi.

* Sosial nəticə:

# Sərkərdə Rüstəmin Hilal ibn Ulləfə tərəfindən öldürülməsindən sonra [[Sasani]] ordusu dağıldı.

==== Siyasi nəticə ====
# Bu qələbə nəticəsində İraqın qapıları müsəlmanların üzərinə açıldı.
# İran dövlətinin süqutu başlandı.
# Sasanilərin paytaxtı olan [[Mədain]]in fəthinə az qaldı.

==== Yərmuk döyüşü ====
Suriyada Bizans hökmdarlığına son qoyan və müsəlmanların bölgəyə hakim olmasına səbəb olan döyüş (15/636).

* Sosial nəticə:

# Bizans ordusu ağır bir məğlubiyyətə uğradı.
# Sərkərdə Theodoros və çox sayda əsgər öldürüldü.
# Sağ qalanlar Fələstin, [[Hələb]] və [[Əlcəzair]] tərəflərə qaçdılar.

* Siyasi nəticə

# Suriyada Bizans hakimiyyətinə son qoyuldu.
# Müsəlmanlar Suriyaya hakim oldular.

==== Celula döyüşü ====
Hz. [[Ömər]] dövründə İraqda müsəlmanlarla Sasanilər arasında cərəyan edən döyüş.

* İqtisadi nəticə:

# Müsəlmanlar böyük bir həmlə ilə Sasani ordusunu məğlub etdi.
# Böyük qənimət ələ keçirildi.

* Siyasi nəticə:

# Celula döyüşü ilə müsəlmanlar Kadisiyədən sonra Sasanilərə böyük bir zərbə vurmuş oldular.

==== Körpü döyüşü ====
Bu Döyüş 13 Ramazan sonu/Kasım 634-ci ildə baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Müsəlmanlar döyüşdə məğlub oldular.
# İlk fəthlər sırasında ən ağır məğlubiyyətlərdən sayılır.

==== [[Nəhavənd]] döyüşü ====
Bu döyüş 642-ci ildə [[Xilafət]] və Sasanilər arasında baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Sasani ordusu məğlub oldu.
# Bu məğlubiyyətdən sonra Sasanilər bir daha özlərinə gələ bilmədilər və [[imperiya]] sürətlə dağılmağa başladı.

* Siyasi nəticə:

# Nəhavənddə qazanılan zəfər Fəth-ul-futuh (fəthlər-fəthi) adlandırılmışdır.
# Bu döyüşdən sonra müsəlmanlar İranı demək olar ki, heç bir maneəyə rast gəlmədən fəth etmişdilər.

=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş vermiş fəthlər ===

==== [[Misir]]in fəthi ====
Misir 642-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə

# Müsəlman [[Ərəb]]lər, Misirin yerli xalqına heç bir zülm vermədilər, əksinə onlarla çox yumşaq rəftar edirdilər. Onları dinlərində qalmaq və ya [[İslam]]ı qəbul etmək xüsusunda sərbəst buraxdılar. Misirlilərdən müsəlman olanlar, müsəlmanların tabe olduqları hüquqlara tabe oldular.
# Müsəlman Ərəblər Misirin yerli xalqına dini azadlıq vermişdilər. Amr ibn As Bablyon qalasını ələ keçirdikdən sonra bu xüsusu təkid etməkdəydi.
# Ərəblərin Misirdə yaxşı idarəsinə dəlalət edən bir məsələdə [[Yaqubi]]lər və Məlqanilər arasında bərabərlik qərar vermişdir. Müsəlman Ərəblər, bu iki [[xristianlıq]] [[məzhəb]]ini qanun qarşısında bərabər tutmuşdu.
# Müsəlman Ərəblər, Misir ərazisini yerli xalqa buraxmışdılar. Beləliklə Misirlilər, uzun vaxtdan bəri əldə edə bilmədikləri böyük bir rahatlığa qovuşmuşdular.

==== Şam şəhərinin fəthi ====
Şam şəhəri [[Rəcəb]] ayında 635-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə:

# Əhalidən [[cizyə]] vergisi alınırdı.
# Cizyə milli müdafiə vergisi olduğu üçün özlərini qorumamaq şərtiylə Şam əhalisindən alınan cizyələrdə iadə edildi.
# Cizyə qızıl olaraq 4 [[dinar]] və ya gümüş olaraq 40 [[dirhəm]] idi.

==== Fələstin və Qüdüsün fəthi ====
Qüdüsün fəthi 17/638 bəzi qaynaqlara görə isə 16/637-ci ildə tamamlanmışdır.

* Sosial nəticə:

# Qüdsə [[yəhudilər]] yerləşdirilmədi. Buna qarşılıq olaraq Qüdüs xalqı, digər şəhərlər kimi cizyə verməli idi.
# Qüdüs xalqına dini inanclar məsələsində azadlıq verildi.

== Mənbə ==
* İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.96.
* Hakkı Dursun Yıldız. Ecnadeyn savaşı, DİA, Cild-10, Səh-385
* Hasan İbrahim Hasan. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 1991, Səh 298–309
* Hayrettin Yücesoy. Kadisiye savaşı, DİA, Cild-24, Səh 136–137
* Mustafa Fayda. Celula savaşı, DİA, Cild-7, Səh 272–273
* Mustafa Fayda. Yermuk savaşı, DİA, Cild-43, Səh 485–486
* Nuri Ünlü. Köprü vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 100–101
* Nuri Ünlü. Nihavent vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 105–107
* Nuri Ünlü. Şamın Muhasara və Fəthi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 108–109
* Nuri Ünlü. Filistin və Küdüsün Fethi, İslam Tarihi, İstanbul-2015, Səh 110–111
* Nuri Ünlü. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 112–113
* Nuri Ünlü. Nihavend savaşı, İslam Tarihi, İstanbul 1984, Səh 65

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/08/28/ilk-dovrdeki-muselmanlar-arasinda-sura-dusuncesi-var-idimi/ ''İlk dövrdəki müsəlmanlar arasında şura düşüncəsi var idimi?''] {{az}}
* [http://makarem.ir/squestions/?typeinfo=23&amp;lid=6&amp;mid=252657&amp;catid=25154&amp;start=1&amp;PageIndex=0 ''Xəlifə &quot;Bəqərə&quot; surəsini on iki ilə öyrənir''. '''makarem.ir'''] {{az}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>2se50k6s7nj4s2dsy1ijcqe94gp7srx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571349</id>
      <parentid>6571003</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:04:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.146.81</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8121" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Ömər ibn Xəttab
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|عمر بن الخطاب}}
 |şəkil                         = Rashidun Caliphs Umar ibn Al-Khattāb - عُمر بن الخطّاب ثاني الخلفاء الراشدين.svg
 |şəklin ölçüsü                 = 280px
 |titul                         = [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 2-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Rashidun Flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[634]]
 |dövr son                      = [[3 noyabr]] [[644]]
 |sələfi                        = [[Əbu Bəkr]]
 |xələfi                        = [[Osman ibn Əffan]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 3.11.644
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |vəfat səbəbi                  = 
 |uşağı                         = [[Abdullah ibn Ömər|Abdullah]],[[Ubeydullah ibn Ömər|Übəydullah]],[[Hafizə]],[[Asim]], [[Zəyd]], [[Əbdürəhman]], [[Ruqiyə]], [[İyəd]], [[Zeynəb]], [[Zübəyra]] və [[Əbdülrəhman]]
 |anası                         = Xəntamə bint Hişam
 |vikianbar                     = 
}}

'''Ömər ibn əl-Xəttab (Allah ondan razı olsun)''' ({{lang-ar|عمر بن الخطاب}}; 581, [[Məkkə]] – 3 noyabr, 644, [[Mədinə]]) — 634–644-cü illərdə I xəlifə [[Əbu Bəkr]]in vəfatından sonra onun təyinatı ilə [[Rəşidi xilafəti]]nin ikinci xəlifəsi․

== Həyatı ==

== Hərbi fəaliyyəti ==
=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş verən döyüşlər ===

==== Əcnadeyn döyüşü ====
[[Müsəlman]]ların [[Suriya]] və [[Fələstin]]in fəthi sırasında [[Bizans]]lılarla ilk döyüşü.

* Sosial nəticə:

# Müharibə müsəlmanların zəfəri ilə başa çatdı (28 Cəmaziyəəvvəl 13/30 Temmuz 634).
# Bu müharibədə 3000 düşmən əsgəri öldürüldü; müsəlmanlar isə sadəcə 14 şəhid verdilər.

* Siyasi nəticə:

# Bizans imperatoru Herakleios bu müharibədən çox qorxaraq Humus’tan [[Antakya]]ya qaçmışdır.
# Əcnadeyn savaşı ilə Fələstin və Suriyanın qapıları müsəlmanlara açılmış, 2 il sonra Yərmuk döyüşündə zəfər qazanılması nəticəsində bölgənin fəthi tamamlanmışdır.
# Bu döyüş nəticəsində Suriya, 637-ci ildə isə Fələstin torpaqları alındı.

==== Kadisiyə döyüşü ====
Müsəlmanlara Şimali [[İraq]] və [[İran]]ın qapılarını açan meydan döyüşü (15/636).

* İqtisadi nəticə:

# Bu döyüşün nəticəsində müsəlmanlar böyük miqdarda qənimət ələ keçirdilər. Bunların ən qiymətlisi İran bayrağı idi.

* Sosial nəticə:

# Sərkərdə Rüstəmin Hilal ibn Ulləfə tərəfindən öldürülməsindən sonra [[Sasani]] ordusu dağıldı.

==== Siyasi nəticə ====
# Bu qələbə nəticəsində İraqın qapıları müsəlmanların üzərinə açıldı.
# İran dövlətinin süqutu başlandı.
# Sasanilərin paytaxtı olan [[Mədain]]in fəthinə az qaldı.

==== Yərmuk döyüşü ====
Suriyada Bizans hökmdarlığına son qoyan və müsəlmanların bölgəyə hakim olmasına səbəb olan döyüş (15/636).

* Sosial nəticə:

# Bizans ordusu ağır bir məğlubiyyətə uğradı.
# Sərkərdə Theodoros və çox sayda əsgər öldürüldü.
# Sağ qalanlar Fələstin, [[Hələb]] və [[Əlcəzair]] tərəflərə qaçdılar.

* Siyasi nəticə

# Suriyada Bizans hakimiyyətinə son qoyuldu.
# Müsəlmanlar Suriyaya hakim oldular.

==== Celula döyüşü ====
Hz. [[Ömər]] dövründə İraqda müsəlmanlarla Sasanilər arasında cərəyan edən döyüş.

* İqtisadi nəticə:

# Müsəlmanlar böyük bir həmlə ilə Sasani ordusunu məğlub etdi.
# Böyük qənimət ələ keçirildi.

* Siyasi nəticə:

# Celula döyüşü ilə müsəlmanlar Kadisiyədən sonra Sasanilərə böyük bir zərbə vurmuş oldular.

==== Körpü döyüşü ====
Bu Döyüş 13 Ramazan sonu/Kasım 634-ci ildə baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Müsəlmanlar döyüşdə məğlub oldular.
# İlk fəthlər sırasında ən ağır məğlubiyyətlərdən sayılır.

==== [[Nəhavənd]] döyüşü ====
Bu döyüş 642-ci ildə [[Xilafət]] və Sasanilər arasında baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Sasani ordusu məğlub oldu.
# Bu məğlubiyyətdən sonra Sasanilər bir daha özlərinə gələ bilmədilər və [[imperiya]] sürətlə dağılmağa başladı.

* Siyasi nəticə:

# Nəhavənddə qazanılan zəfər Fəth-ul-futuh (fəthlər-fəthi) adlandırılmışdır.
# Bu döyüşdən sonra müsəlmanlar İranı demək olar ki, heç bir maneəyə rast gəlmədən fəth etmişdilər.

=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş vermiş fəthlər ===

==== [[Misir]]in fəthi ====
Misir 642-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə

# Müsəlman [[Ərəb]]lər, Misirin yerli xalqına heç bir zülm vermədilər, əksinə onlarla çox yumşaq rəftar edirdilər. Onları dinlərində qalmaq və ya [[İslam]]ı qəbul etmək xüsusunda sərbəst buraxdılar. Misirlilərdən müsəlman olanlar, müsəlmanların tabe olduqları hüquqlara tabe oldular.
# Müsəlman Ərəblər Misirin yerli xalqına dini azadlıq vermişdilər. Amr ibn As Bablyon qalasını ələ keçirdikdən sonra bu xüsusu təkid etməkdəydi.
# Ərəblərin Misirdə yaxşı idarəsinə dəlalət edən bir məsələdə [[Yaqubi]]lər və Məlqanilər arasında bərabərlik qərar vermişdir. Müsəlman Ərəblər, bu iki [[xristianlıq]] [[məzhəb]]ini qanun qarşısında bərabər tutmuşdu.
# Müsəlman Ərəblər, Misir ərazisini yerli xalqa buraxmışdılar. Beləliklə Misirlilər, uzun vaxtdan bəri əldə edə bilmədikləri böyük bir rahatlığa qovuşmuşdular.

==== Şam şəhərinin fəthi ====
Şam şəhəri [[Rəcəb]] ayında 635-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə:

# Əhalidən [[cizyə]] vergisi alınırdı.
# Cizyə milli müdafiə vergisi olduğu üçün özlərini qorumamaq şərtiylə Şam əhalisindən alınan cizyələrdə iadə edildi.
# Cizyə qızıl olaraq 4 [[dinar]] və ya gümüş olaraq 40 [[dirhəm]] idi.

==== Fələstin və Qüdüsün fəthi ====
Qüdüsün fəthi 17/638 bəzi qaynaqlara görə isə 16/637-ci ildə tamamlanmışdır.

* Sosial nəticə:

# Qüdsə [[yəhudilər]] yerləşdirilmədi. Buna qarşılıq olaraq Qüdüs xalqı, digər şəhərlər kimi cizyə verməli idi.
# Qüdüs xalqına dini inanclar məsələsində azadlıq verildi.

== Mənbə ==
* İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.96.
* Hakkı Dursun Yıldız. Ecnadeyn savaşı, DİA, Cild-10, Səh-385
* Hasan İbrahim Hasan. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 1991, Səh 298–309
* Hayrettin Yücesoy. Kadisiye savaşı, DİA, Cild-24, Səh 136–137
* Mustafa Fayda. Celula savaşı, DİA, Cild-7, Səh 272–273
* Mustafa Fayda. Yermuk savaşı, DİA, Cild-43, Səh 485–486
* Nuri Ünlü. Köprü vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 100–101
* Nuri Ünlü. Nihavent vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 105–107
* Nuri Ünlü. Şamın Muhasara və Fəthi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 108–109
* Nuri Ünlü. Filistin və Küdüsün Fethi, İslam Tarihi, İstanbul-2015, Səh 110–111
* Nuri Ünlü. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 112–113
* Nuri Ünlü. Nihavend savaşı, İslam Tarihi, İstanbul 1984, Səh 65

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/08/28/ilk-dovrdeki-muselmanlar-arasinda-sura-dusuncesi-var-idimi/ ''İlk dövrdəki müsəlmanlar arasında şura düşüncəsi var idimi?''] {{az}}
* [http://makarem.ir/squestions/?typeinfo=23&amp;lid=6&amp;mid=252657&amp;catid=25154&amp;start=1&amp;PageIndex=0 ''Xəlifə &quot;Bəqərə&quot; surəsini on iki ilə öyrənir''. '''makarem.ir'''] {{az}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>pjwk76hcc01164odvcp008hsf9796d4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571352</id>
      <parentid>6571349</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:05:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.146.81|212.47.146.81]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Nicat49|Nicat49]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8095" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Ömər ibn Xəttab
 |orijinal adı                  = {{lang-ar|عمر بن الخطاب}}
 |şəkil                         = Rashidun Caliphs Umar ibn Al-Khattāb - عُمر بن الخطّاب ثاني الخلفاء الراشدين.svg
 |şəklin ölçüsü                 = 280px
 |titul                         = [[Rəşidi xilafəti|Rəşidi xilafətinin 2-ci xəlifəsi]]
 |bayraq                        = Rashidun Flag.svg
 |dövr əvvəl                    = [[634]]
 |dövr son                      = [[3 noyabr]] [[644]]
 |sələfi                        = [[Əbu Bəkr]]
 |xələfi                        = [[Osman ibn Əffan]]
 |dini                          = [[İslam]]
 |doğum yeri                    = [[Məkkə]]
 |vəfat tarixi                  = 3.11.644
 |vəfat yeri                    = [[Mədinə]]
 |vəfat səbəbi                  = 
 |uşağı                         = [[Abdullah ibn Ömər|Abdullah]],[[Ubeydullah ibn Ömər|Übəydullah]],[[Hafizə]],[[Asim]], [[Zəyd]], [[Əbdürəhman]], [[Ruqiyə]], [[İyəd]], [[Zeynəb]], [[Zübəyra]] və [[Əbdülrəhman]]
 |anası                         = Xəntamə bint Hişam
 |vikianbar                     = 
}}

'''Ömər ibn əl-Xəttab''' ({{lang-ar|عمر بن الخطاب}}; 581, [[Məkkə]] – 3 noyabr, 644, [[Mədinə]]) — 634–644-cü illərdə I xəlifə [[Əbu Bəkr]]in vəfatından sonra onun təyinatı ilə [[Rəşidi xilafəti]]nin ikinci xəlifəsi․

== Həyatı ==

== Hərbi fəaliyyəti ==
=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş verən döyüşlər ===

==== Əcnadeyn döyüşü ====
[[Müsəlman]]ların [[Suriya]] və [[Fələstin]]in fəthi sırasında [[Bizans]]lılarla ilk döyüşü.

* Sosial nəticə:

# Müharibə müsəlmanların zəfəri ilə başa çatdı (28 Cəmaziyəəvvəl 13/30 Temmuz 634).
# Bu müharibədə 3000 düşmən əsgəri öldürüldü; müsəlmanlar isə sadəcə 14 şəhid verdilər.

* Siyasi nəticə:

# Bizans imperatoru Herakleios bu müharibədən çox qorxaraq Humus’tan [[Antakya]]ya qaçmışdır.
# Əcnadeyn savaşı ilə Fələstin və Suriyanın qapıları müsəlmanlara açılmış, 2 il sonra Yərmuk döyüşündə zəfər qazanılması nəticəsində bölgənin fəthi tamamlanmışdır.
# Bu döyüş nəticəsində Suriya, 637-ci ildə isə Fələstin torpaqları alındı.

==== Kadisiyə döyüşü ====
Müsəlmanlara Şimali [[İraq]] və [[İran]]ın qapılarını açan meydan döyüşü (15/636).

* İqtisadi nəticə:

# Bu döyüşün nəticəsində müsəlmanlar böyük miqdarda qənimət ələ keçirdilər. Bunların ən qiymətlisi İran bayrağı idi.

* Sosial nəticə:

# Sərkərdə Rüstəmin Hilal ibn Ulləfə tərəfindən öldürülməsindən sonra [[Sasani]] ordusu dağıldı.

==== Siyasi nəticə ====
# Bu qələbə nəticəsində İraqın qapıları müsəlmanların üzərinə açıldı.
# İran dövlətinin süqutu başlandı.
# Sasanilərin paytaxtı olan [[Mədain]]in fəthinə az qaldı.

==== Yərmuk döyüşü ====
Suriyada Bizans hökmdarlığına son qoyan və müsəlmanların bölgəyə hakim olmasına səbəb olan döyüş (15/636).

* Sosial nəticə:

# Bizans ordusu ağır bir məğlubiyyətə uğradı.
# Sərkərdə Theodoros və çox sayda əsgər öldürüldü.
# Sağ qalanlar Fələstin, [[Hələb]] və [[Əlcəzair]] tərəflərə qaçdılar.

* Siyasi nəticə

# Suriyada Bizans hakimiyyətinə son qoyuldu.
# Müsəlmanlar Suriyaya hakim oldular.

==== Celula döyüşü ====
Hz. [[Ömər]] dövründə İraqda müsəlmanlarla Sasanilər arasında cərəyan edən döyüş.

* İqtisadi nəticə:

# Müsəlmanlar böyük bir həmlə ilə Sasani ordusunu məğlub etdi.
# Böyük qənimət ələ keçirildi.

* Siyasi nəticə:

# Celula döyüşü ilə müsəlmanlar Kadisiyədən sonra Sasanilərə böyük bir zərbə vurmuş oldular.

==== Körpü döyüşü ====
Bu Döyüş 13 Ramazan sonu/Kasım 634-ci ildə baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Müsəlmanlar döyüşdə məğlub oldular.
# İlk fəthlər sırasında ən ağır məğlubiyyətlərdən sayılır.

==== [[Nəhavənd]] döyüşü ====
Bu döyüş 642-ci ildə [[Xilafət]] və Sasanilər arasında baş vermişdir.

* Sosial nəticə:

# Sasani ordusu məğlub oldu.
# Bu məğlubiyyətdən sonra Sasanilər bir daha özlərinə gələ bilmədilər və [[imperiya]] sürətlə dağılmağa başladı.

* Siyasi nəticə:

# Nəhavənddə qazanılan zəfər Fəth-ul-futuh (fəthlər-fəthi) adlandırılmışdır.
# Bu döyüşdən sonra müsəlmanlar İranı demək olar ki, heç bir maneəyə rast gəlmədən fəth etmişdilər.

=== Ömər ibn Xəttabın dövründə baş vermiş fəthlər ===

==== [[Misir]]in fəthi ====
Misir 642-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə

# Müsəlman [[Ərəb]]lər, Misirin yerli xalqına heç bir zülm vermədilər, əksinə onlarla çox yumşaq rəftar edirdilər. Onları dinlərində qalmaq və ya [[İslam]]ı qəbul etmək xüsusunda sərbəst buraxdılar. Misirlilərdən müsəlman olanlar, müsəlmanların tabe olduqları hüquqlara tabe oldular.
# Müsəlman Ərəblər Misirin yerli xalqına dini azadlıq vermişdilər. Amr ibn As Bablyon qalasını ələ keçirdikdən sonra bu xüsusu təkid etməkdəydi.
# Ərəblərin Misirdə yaxşı idarəsinə dəlalət edən bir məsələdə [[Yaqubi]]lər və Məlqanilər arasında bərabərlik qərar vermişdir. Müsəlman Ərəblər, bu iki [[xristianlıq]] [[məzhəb]]ini qanun qarşısında bərabər tutmuşdu.
# Müsəlman Ərəblər, Misir ərazisini yerli xalqa buraxmışdılar. Beləliklə Misirlilər, uzun vaxtdan bəri əldə edə bilmədikləri böyük bir rahatlığa qovuşmuşdular.

==== Şam şəhərinin fəthi ====
Şam şəhəri [[Rəcəb]] ayında 635-ci ildə fəth edildi.

* Sosial nəticə:

# Əhalidən [[cizyə]] vergisi alınırdı.
# Cizyə milli müdafiə vergisi olduğu üçün özlərini qorumamaq şərtiylə Şam əhalisindən alınan cizyələrdə iadə edildi.
# Cizyə qızıl olaraq 4 [[dinar]] və ya gümüş olaraq 40 [[dirhəm]] idi.

==== Fələstin və Qüdüsün fəthi ====
Qüdüsün fəthi 17/638 bəzi qaynaqlara görə isə 16/637-ci ildə tamamlanmışdır.

* Sosial nəticə:

# Qüdsə [[yəhudilər]] yerləşdirilmədi. Buna qarşılıq olaraq Qüdüs xalqı, digər şəhərlər kimi cizyə verməli idi.
# Qüdüs xalqına dini inanclar məsələsində azadlıq verildi.

== Mənbə ==
* İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.96.
* Hakkı Dursun Yıldız. Ecnadeyn savaşı, DİA, Cild-10, Səh-385
* Hasan İbrahim Hasan. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 1991, Səh 298–309
* Hayrettin Yücesoy. Kadisiye savaşı, DİA, Cild-24, Səh 136–137
* Mustafa Fayda. Celula savaşı, DİA, Cild-7, Səh 272–273
* Mustafa Fayda. Yermuk savaşı, DİA, Cild-43, Səh 485–486
* Nuri Ünlü. Köprü vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 100–101
* Nuri Ünlü. Nihavent vakası, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 105–107
* Nuri Ünlü. Şamın Muhasara və Fəthi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 108–109
* Nuri Ünlü. Filistin və Küdüsün Fethi, İslam Tarihi, İstanbul-2015, Səh 110–111
* Nuri Ünlü. Mısırın Fethi, İslam Tarihi, İstanbul 2015, Səh 112–113
* Nuri Ünlü. Nihavend savaşı, İslam Tarihi, İstanbul 1984, Səh 65

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://saqaleyn.wordpress.com/2013/08/28/ilk-dovrdeki-muselmanlar-arasinda-sura-dusuncesi-var-idimi/ ''İlk dövrdəki müsəlmanlar arasında şura düşüncəsi var idimi?''] {{az}}
* [http://makarem.ir/squestions/?typeinfo=23&amp;lid=6&amp;mid=252657&amp;catid=25154&amp;start=1&amp;PageIndex=0 ''Xəlifə &quot;Bəqərə&quot; surəsini on iki ilə öyrənir''. '''makarem.ir'''] {{az}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Xəlifələr}}

[[Kateqoriya:İslam xəlifələri]]
[[Kateqoriya:Səhabələr]]
[[Kateqoriya:Məkkədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Mədinədə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>2se50k6s7nj4s2dsy1ijcqe94gp7srx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Con Steynbek</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15486</id>
    <revision>
      <id>6571406</id>
      <parentid>6450994</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:22:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19826" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Con Steynbek
 |şəkil             = John Steinbeck 1939 (cropped).jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 27.2.1902
 |doğum yeri        = [[Kaliforniya|Kaliforniya, ABŞ]]
 |vəfat tarixi      = 20.12.1968
 |vəfat yeri        = [[ABŞ|Amerika]]
 |vətəndaşlığı      = 
 |fəaliyyəti        =Yazıçı, hərbi müxbir 
 |əsərlərinin dili  = 
 |janr              = 
 |tanınmış əsərləri =[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']] (1937)&lt;br&gt;''Qəzəb Salxımları'' (1939)&lt;br&gt;''Cənnətdən Şərqə Doğru'' (1952) 
 |imzası            = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
|fəaliyyət illəri=1929-1961|mükafatları=[[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
[[Pulitser mükafatı|Ədəbiyyat üzrə Pulitser mükafatı]]
}}

'''Con Ernst Steynbek''' ({{DVTY}}) — [[ABŞ|Amerikan]] yazıçısı, 1962-ci ildə &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür.&lt;ref&gt;&quot;[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1962/index.html Nobel Prize in Literature 1962]&quot;. Nobel Foundation.&lt;/ref&gt; &quot;[[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatının]] nəhəngi&quot; adlandırılan müəllifin bir çox əsərləri Qərb ədəbiyyatının klassikləri hesab olunur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&quot;[https://www.theguardian.com/books/2013/jan/03/swedish-academy-controversy-steinbeck-nobel Swedish Academy reopens controversy surrounding Steinbeck's Nobel prize]&quot;. ''[[The Guardian]]''. 3 yanvar 2013&lt;/ref&gt;

Həyatı boyunca 33 kitab qələmə alan yazıçının ən tanınmış əsərlərinə ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və insanlar]]'' (1937), ''Qəzəb salxımları'' (1939), və ''Cənnətdən Şərqə doğru'' (1952) daxildir. Amerikanın əsas ədəbi mükafatı hesab edilən [[Pulitser mükafatı|Pulitserə]] layiq görülən ''Qəzəb Salxımları'' çoxları tərəfindən Steynbekin şahəsəri və [[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatı]]&lt;nowiki/&gt;nın ən önəmli romanlarından biri hesab edilir.&lt;ref&gt;''[[iarchive:sixteenmodername02tici|Sixteen Modern American Authors, Volume 2]]'' (1989) Bryer, R. Jackson, səh. [[iarchive:sixteenmodername02tici/page/620|620]]. Duke University Press. [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0822310181|978-0822310181]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

Steynbekin yaradıcıllığının böyük bir hissəsi [[Kaliforniya|Mərkəzi Kaliforniyada]] və Salinas çayı ətrafında həyatdan bəhs edir. Müəllifin əsərlərində tale və ədalət kimi mövzular məzlum, imkansız, və adi insanların perspektivindən təhlil edilir. Steynbekin romanlarının bir çoxu [[Şimali Amerika]] və [[İngiltərə]] məktəblərində ən çox istifadə olunan kitablar siyahısındadır.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.bbc.com/news/magazine-12829392 Who, what, why: Why do children study Of Mice and Men]?&quot;. ''[[BBC|BBC News]]''. 25 mart 2011.&lt;/ref&gt;

== Uşaqlığı və gəncliyi ==
Steynbek 1902-ci ilin fevral ayında [[Kaliforniya]]nın Salinas şəhərində anadan olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&quot;[https://www.biography.com/people/john-steinbeck-9493358 John Steinbeck Biography]''&quot;.'' ''[https://www.biography.com Biography.com].'' 6 fevral 2018&lt;/ref&gt; [[Almanlar|Alman]], [[İngilislər|ingilis]] və [[İrlandlar|irland]] əsilli idi.&lt;ref&gt;&quot;[http://irishamerica.com/2007/06/okie-faces-irish-eyes-john-steinbeck-route-66/ Okie Faces &amp; Irish Eyes: John Steinbeck &amp; Route 66]&quot;. Irish America. İyun 2007.&lt;/ref&gt; Steynbekin ata babası Yohann Adolf Qrosşteynbek ABŞ-a köçəndə soyadını Steynbekə qısaltmışdır. Yazıçı atası ilə eyni ad və orta ada sahibdir. Conun anası, məktəb müəllimi olan Oliv Hamilton, oğlunun ədəbiyyata olan həvəsini bölüşürdü.

Uşaqlıqda [[Xristian]] olan yazıçı sonralar [[Aqnostisizm|aqnostik]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&quot;''[[iarchive:trueadventuresof00bens/page/248|The true adventures of John Steinbeck, writer: a biography]]&quot;'' Jackson J. Benson (1984), [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0-670-16685-5|978-0-670-16685-5]]&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt; O, gəncliyi boyu [[Sakit okean]]dan 40 kilometr məsafədə dünyanın ən məhsuldar torpaqlarından birində yerləşən kiçik bir kənddə yaşayırdı. Sonralar müəllifin yaratdığı ən gözəl romanlar məhz doğulub-böyüdüyü bu Kaliforniya vadilərində və sahillərində keçir. Yaylarını yaxınlıqdakı heyvandarlıq fermalarında, sonralar isə şəkər çuğunduru təsərrüfatında miqrant işçilərlə birlikdə keçirirdi.&lt;ref&gt;&quot;Introduction to John Steinbeck&quot; ''The Long Valley'', səh. 9–10, John Timmerman, 1995&lt;/ref&gt; Təsərrüfatda insan təbiətinin qaranlıq tərəflərini və yoldaşlarından miqrant həyatın çətinliklərini öyrənən Steynbek sonralar bu təcrübələrinə əsaslanaraq ''Siçanlar və İnsanlar'' romanını yazmışdı.

1919-cu ildə [[Stanford Universiteti]]ndə [[İngilis ədəbiyyatı]] oxumağa gedən Steynbek 6 il sonra diplom almadan universiteti tərk etmişdi. [[Nyu-York]]a gedən gənc müəllif yaza-yaza pul qazanmaq üçün müxtəlif peşələrdə işləmişdi. Buna baxmayaraq, yazılarını nəşr etdirə bilmədikdən sonra Kaliforniyaya döndü və Tahoe gölündə tur nəzarətçisi olaraq çalışdı. Burada ilk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1930-cu ilin yanvarında [[Los-Anceles (dairə)|Los Ancelesdə]] evlənən cütlük burada dostları ilə gipsdən mankenlər hazırlayaraq pul qazanmağa çalışdı.

Altı ay sonra biznesləri uğursuz olan Steynbek və Kerol yenidən Kaliforniyaya qayıdır. Bu zaman Steynbekin valideynləri ona pulsuz ev, əlyazmalar üçün kağız, və maddi sıxıntı çəkmədən kitablarını yaza bilməsi üçün borc pul verməyə başladı.

== Yaradıcıllığı ==

=== Erkən dövr ===
Steynbekin 1929-cu ildə nəşr olunan ilk romanı ''Qızıl Kubok'' dəniz qulduru [[Henri Morqan]]ın həyatına əsaslanır.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;''&quot;John Steinbeck: A Biography&quot;'', Jay Parini, Holt Publishing, 1996&lt;/ref&gt; 1930–1933-cü illərdə ''Cənnət Otlaqları'', ''Qırmızı Poni'', və ''Naməlum Tanrılara'' əsərlərini nəşr etdirir. ''Naməlum Tanrılara'' romanı üzərində yazıçı 5 il — ən uzun romanlarından belə daha çox — çalışmışdır. Bu dövrdə hələ populyar yazıçı statusuna çatmasa da, Con bir gün məşhurluğa qovuşacağına şübhə etmirdi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Steynbek ilk diqqətəlayiq uğurunu ''Yuxarı Məhəllə'' (1935) romanı ilə qazandı.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Sonrakı illərdə yazıçı [[böyük böhran|böyük depressiya]] dövründə Kaliforniyada adi insanların həyatından bəhs edən bir sıra romanlar yazmağa başladı. Bunlara ''Bitməyən Mübarizə'' (1936), ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]'' (1937), və ''Qəzəb Salxımları'' (1939) daxildir.

''Siçanlar və İnsanlar'' Kaliforniyada iki miqrant ferma işçisinin xəyallarından bəhs edən bir dram idi. Tənqidçilər tərəfindən çox bəyənilən roman 1962-ci ildə Nobel Ədəbiyyat Komitəsi tərəfindən &quot;kiçik bir şahəsər&quot; adlandırılmışdı.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&quot;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1962/ceremony-speech/ The Nobel Prize in Literature 1962: Presentation Speech by Anders Österling, Permanent Secretary of the Swedish Academy]&quot;. ''NobelPrize.org''.&lt;/ref&gt; Steynbekin növbəti uğuru 2 il sonra, ''Qəzəb Salxımları'' ilə gəldi. Çoxları tərəfindən yazıçının ən yaxşı əsəri hesab olunan ''Qəzəb Salxımları'' 1939-cu ilin ən çox satılan kitabı olmuşdu. Həmin il roman həm [[Milli kitab mükafatı (ABŞ)|Amerika Milli Kitab Mükafatına]], həm də prestijli [[Pulitser mükafatı|Pulitser Mükafatına]] layiq görülmüşdü.&lt;ref&gt;[https://www.pulitzer.org/winners/john-steinbeck Pulizer Prize Winners]&lt;/ref&gt; Roman həm də ölkədə mübahisə doğurmuşdu. Bəzi Amerikalılara Steynbekin sətiraltı kapitalizm tənqidi və miqrant işçilərə olan simpatiyası xoş gəlmirdi. Bu məsələ ilə bağlı Steynbek fikrini bildirmişdi: &quot;Varlı mülkədarlar və bankirlər tərəfindən atılan böhtanlardan heç xoşum gəlmir. Ortaya atdıqları ən son yalanlara görə guya [[Oklahoma]]lıların məndən zəhləsi gedir. Açığı, vəziyyət tamamilə kontroldan çıxıb. Bircə kitaba görə bu qədər çaxnaşma ölkəmiz üçün heç də faydalı deyil.&quot;&lt;ref&gt;''[https://books.google.com/books?id=FQu2H_GYwSgC&amp;pg=PA6 A Survey on John Steinbeck's &quot;The Grapes of Wrath&quot;]'', Bernd Steiner (November 2007), səh. 6, [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/9783638844598|9783638844598]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;
=== 1940–1960-cı illər ===
1942-ci ildə Steynbek növbəti işi olan ''Ay Batarkən'' romanını nəşr etdirir. Roman Şimali Avropada adı çəkilməyən bir ölkə tərəfindən işğal olunan kiçik bir kəndin müqavimətindən bəhs edir. Çoxları hesab edirdi ki, bu kənd [[Norveç]]də yerləşir və adı çəkilməyən işğalçı [[Nasist Almaniyası]]dır. Buna səbəbdən 1945-ci ildə [[Norveç kralı]] yazıçını &quot;Norveç müqavimət hərəkatına mənəvi dəstəyinə görə&quot; Müstəqillik Xaçı ilə mükafatlandırmışdı.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down THE MOON IS DOWN by John Steinbeck on Sumner &amp; Stillman] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190113062931/https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down |date=2019-01-13 }}&quot;. ''Sumner &amp; Stillman''.&lt;/ref&gt;

Steynbek 1943-cü ildə ''New York Herald Tribune'' qəzeti üçün [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci dünya müharibəsində]] müxbirlik etməyə başladı. Eyni zamanda Strateji Xidmətlər Ofisi ([[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nin sələfi) üçün çalışırdı. O, müharibədən qəlpə yaraları və psixoloji travma ilə döndü. Hər zamankı kimi zehnini yeni əsərlər yazmaqla müalicə etməyə başladı. O, məşhur rejissor [[Alfred Hiçkok]]un ''Xilasedici Qayıq'' (1944) filminin ssenarisini yazdı. Sonralar yazıçı filmin sətiraltı irqçilik etdiyini düşünmüş və adını bu proyektdən uzaqlaşdırmağa çalışmışdı.

1947-ci ildə Steynbek məşhur fotoqraf [[Robert Kapa]] ilə birlikdə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-yə ilk səfərini etdi. [[Oktyabr inqilabı]]ndan bəri SSRİ-in müxtəlif regionlarını ziyarət edən tək-tük Amerikalılardan olan cütlük [[Moskva]], [[Kiyev]], [[Tbilisi]], [[Batumi]] və [[Stalinqrad]]ı gəzmişdi. 1 il sonra, 1948-ci ildə Steynbek SSRİ-dəki xatirələrindən və Robert Kapanın çəkdiyi fotolardan ibarət ''Rus Jurnalı'' kitabını hazırladı. Elə həmin il yazıçı Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvü seçildi.

Steynbek 1952-ci ildə ən uzun romanı olan ''Cənnətdən Şərqə Doğru''-nu çap etdirdi. Üçüncü həyat yoldaşının dediyinə görə, Con məhz bu romanı öz şahəsəri hesab edirdi.

Müəllifin son əsəri, ''Narazılığımızın Qışı'' (1961) Amerikadakı mənəvi tənəzzüldən bəhs edir. Romanın əhəmiyyəti və zənginliyi bəzi tənqidçilər və hətta Nobel Ədəbiyyat Komitəsi&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; tərəfindən qeyd olunsa belə, əsasən tənqidçilər romana neqativ yanaşdı. 1962-ci ildə yazıçı Nobel mükafatına layiq görüləndə media qərarı sərt tənqid etmişdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Güman ki, bu hadisələr Steynbekin növbəti 6 il boyu, yəni ölümünə qədər heç bir bədii roman yazmamasına səbəb olmuşdur.
[[Fayl:John-Steinbeck-1963-Finland.jpg|thumb|185x185px|Steynbek Finlandiyada. 1963-cü il.]]

=== Nobel mükafatı ===
1962-ci ildə Steynbek &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldü. Seçim çoxları tərəfindən tənqid edildi və [[İsveç]] qəzetlərindən birində &quot;Nobel Komitəsinin ən böyük səhvlərindən biri&quot; olaraq xarakterizə edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Amerikalı ədəbi tənqidçilərin də reaksiyası sərt idi.

Bir yazıçı kimi öz istedadı haqqında təvazökar olsa da, Steynbek müəyyən yazıçılara öz heyranlığı barədə açıq danışardı. Nobel mükafatı mətbuat konfransında ən sevdiyi müəlliflər və kitablar haqda soruşulanda Steynbek cavab vermişdi: &quot;[[Ernest Heminquey|Heminqueyin]] qısa hekayələri və [[Vilyam Folkner|Folknerin]] yazdığı hər şey.&quot;&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

1964-cü ilin sentyabrında Prezident [[Lindon Conson]] Steynbeki [[Prezident Azadlıq medalı]] ilə təltif etdi.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-the-presentation-the-1964-presidential-medal-freedom-awards Remarks at the Presentation of the 1964 Presidential Medal of Freedom Awards. | The American Presidency Project]&quot;. ''www.presidency.ucsb.edu''&lt;/ref&gt;

1967-ci ildə Steynbek [[Vyetnam müharibəsi]]ndə müxbirlik etmək üçün Asiyaya yollandı. ABŞ-ın [[Vyetnam]]daki münaqişəyə daxil olmasının düzgün həmlə olduğunu düşünən Steynbekin öz oğulları da orada hərbi xidmətdən keçmişdir.

== Şəxsi həyatı və ölümü ==
Con Steynbek ömrü boyu 3 dəfə ailə həyatı qurmuşdur. İlk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə 1930-cu ildə evlənir. Cütlük 1943-cü ildə boşanmağı qərara alır və Steynbek həmin il ikinci dəfə, Qvin Konqer ilə ailə həyatı qurur. Lakin bu evlilik də uzunömürlü olmur. 1948-ci ilin mayında Steynbek təcili olaraq Kaliforniyaya gedir ki, ağır yaralanan yaxın dostu Ed Riketsə baş çəksin. Lakin Rikets Steynbekin gəlişindən bir neçə saat əvvəl vəfat edir. Evə qayıtdıqdan sonra Steynbek boşanmaq istəyən arvadı Qvinlə qarşılaşır, və cütlük Avqust ayında ayrılır. Dostu Riketsin ölümü yazıçıya çox pis təsir bağışlayır və o növbəti ili dərin depressiyada keçirir.

1949-cu ilin iyununda Steynbek Kaliforniyada bir restoranda teatr rejissoru Eleyn Skott ilə tanış olur. 1950-ci ilin dekabrında evlənən Con və Eleyn yazıçının 1968-ci ildəki ölümünə qədər bir yerdə olur.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

Həyatı boyu tütün məhsullarından istifadə edən Steynbek 1968-ci ildə, 66 yaşında [[Nyu-York]] şəhərində ürək çatışmamazlığından vəfat edir. Öz arzusuna uyğun olaraq meyidi [[kremasiya]] olunmuş və Kaliforniyada valideynləri ilə birgə basdırılmışdır.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20011213225021/http://www.steinbeck.org/About.html Burial in timeline at this site, taken from &lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;Steinbeck: A Life in Letters&lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;]. Steinbeck.org.&lt;/ref&gt;

== Siyasi görüşləri ==
[[Fayl:JohnSteinbeck.JPG|thumb|210x210px|Steynbek, oğlu və Prezident [[Lindon Conson]]]]
Steynbekin [[Solçuluq|solçu]] müəlliflər və jurnalistlərlə yaxın əlaqələrinin onun yaradıcıllığına təsiri olmuşdur. 1935-ci ildə [[Kommunizm|kommunist]] bir təşkilat olan Amerika Yazıçılar İttifaqına qatıldı.&lt;ref&gt;&quot;[https://archive.today/20140629134544/http://www.times-standard.com/letters/ci_22658148/remembering-john-steinbeck-great-american-writer Remembering John Steinbeck, a great American writer]&quot;. ''Times-Standard'', 23 fevral 2013, Dave Stancliff&lt;/ref&gt; 1939-cu ildə Sovet İttifaqının Finlandiyaya hücumunu dəstəkləyən bir məktuba imzasını atmışdı.

2012-ci ildə [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] tərəfindən yayımlanan sənədlərə görə, Steynbek 1952-ci ildə Avropanı gəzməyi planlaşdırarkən Agentliyə öz yardımını təklif etmişdi.&lt;ref&gt;''[https://web.archive.org/web/20140301224244/http://www.steinbeckcitizenspy.com/steinebeck-1952-letter.php Steinbeck: Citizen Spy]'', Brian Kannard, 2013, [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/978-0-9890293-9-1|978-0-9890293-9-1]]&lt;/ref&gt; Onun [[Soyuq müharibə|Soyuq Müharibə]] dövründə MKİ üçün spesifik olaraq hansı işləri görmüş olduğu isə bəlli deyil.

1967-ci ildə [[Vyetnam müharibəsi]] ilə bağlı reportaj hazırlayarkən Steynbek [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusunu]] rəğbətlə təsvir etmişdi. Steynbekin bioqrafı Cey Pariniyə görə, ABŞ Prezidenti [[Lindon Conson]]la yaxın dostluğu  Steynbekin müharibə ilə bağlı düşüncələrinə təsir göstərmişdi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Vyetnamdakı müxbir işinə görə Steynbek solçu və liberal keçmişinə xəyanət etməklə günahlandırılmış, ciddi tənqidlərə məruz qalmışdı.

Steynbek açıq şəkildə hökumətin təzyiqlərindən şikayət edərdi.&lt;ref&gt;https://www.biographyonline.net/writers/john-steinbeck.html&lt;/ref&gt; Yazıçının böyük oğlu Tomas Steynbekə görə, o vaxtlar [[Federal Təhqiqat Bürosu]]nun direktoru olan [[Con Edqar Huver]]i Steynbeki məhkəməyə çıxarmaq üçün heç bir əsas tapmamış və bu səbəbdən, sırf yazıçıya əziyyət vermək üçün, Vergi Nazirliyini hər il Steynbekin maddi vəziyyətini auditdən keçirməyə təşviq etmişdi. 1942-ci ildə ABŞ Ədliyyə Nazirinə məktubunda Steynbek yazmışdı: &quot;Edqarın oğlanlarından ayağımı tapdalamağı dayandırmalarını xahiş edə bilərsinizmi? Düşmən bir yadplanetli olduğumu düşünürlər. Yorucudur.&quot;&lt;ref&gt;&quot;[http://www.thesmokinggun.com/documents/crime/john-steinbeck-and-fbis-wrath-0 John Steinbeck And The FBI's Wrath]&quot; ''The Smoking Gun'', 20 iyul 1998&lt;/ref&gt; FTB Steynbekin istintaq altında olduğunu inkar etmişdi.

== Əsərləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Ad
!İl
!Kateqoriya
!ISBN
|-
|''Qızıl Kubok''
|1929
|Roman
|0-14-018743-X
|-
|''Cənnət Otlaqları''
|1932
|Qısa hekayələr
|9780140187489
|-
|''Qırmızı Poni''
|1933
|Novella
|9780140177367
|-
|''Naməlum Tanrılara''
|1933
|Roman
|9780140187519
|-
|''Yuxarı Məhəllə (Tortilla Flet)''
|1935
|Roman
|9780140042405
|-
|''Bitməyən Mübarizə''
|1936
|Roman
|9780143039631
|-
|[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']]
|1937
|Novella
|9780140177398
|-
|''Uzun Vadi''
|1938
|Qısa hekayələr
|9780140187458
|-
|''Onların Qanı Güclüdür''
|1938
|Qeyri-bədii
|9780930588380
|-
|''Qəzəb Salxımları''
|1939
|Roman
|9780143039433
|-
|''Unudulmuş Kənd''
|1941
|Film ssenarisi
|9780143117186
|-
|''Kortez Dənizi''
|1941
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Ay Batarkən''
|1942
|Roman
|9780140187465
|-
|''Atın Bombaları''
|1942
|Qeyri-bədii
|9780143105916
|-
|''Sardinalar Küçəsi''
|1945
|Roman
|9780140177381
|-
|''Dikbaşlar Avtobusu''
|1947
|Roman
|9780142437872
|-
|''İnci''
|1947
|Novella
|9780140177374
|-
|''Rus Jurnalı''
|1948
|Qeyri-bədii
|9780141180199
|-
|''Şiddətlə Yanarkən''
|1950
|Novella
|9780143039440
|-
|''Kortez Dənizindəki Odun''
|1951
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Cənnətdən Şərqə Doğru''
|1952
|Roman
|9780140186390
|-
|''Şirin Çərşəmbə''
|1954
|Roman
|9780143039471
|-
|''Qısa Səltənət''
|1957
|Roman
|9780143039464
|-
|''Bir Müharibə Var İdi''
|1958
|Qeyri-bədii
|9780143104797
|-
|''Narazılığımızın Qışı''
|1961
|Roman
|9780143039488
|-
|''İtim Çarli ilə Amerika Yollarında''
|1962
|Qeyri-bədii
|9780140053203
|-
|''Viva Zapata!''
|1975
|Film ssenarisi
|9780670005796
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel ədəbiyyat 1951-1975}}

[[Kateqoriya:ABŞ yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Nyu-Yorkda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Stenford Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>gzk8y76p6lpsfougm22v39rcq57e2lv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571408</id>
      <parentid>6571406</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:22:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19380" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Con Steynbek
 |şəkil             = John Steinbeck 1939 (cropped).jpg
 |tanınmış əsərləri =[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']] (1937)&lt;br&gt;''Qəzəb Salxımları'' (1939)&lt;br&gt;''Cənnətdən Şərqə Doğru'' (1952) 
|fəaliyyət illəri=1929-1961|mükafatları=[[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
[[Pulitser mükafatı|Ədəbiyyat üzrə Pulitser mükafatı]]
}}

'''Con Ernst Steynbek''' ({{DVTY}}) — [[ABŞ|Amerikan]] yazıçısı, 1962-ci ildə &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür.&lt;ref&gt;&quot;[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1962/index.html Nobel Prize in Literature 1962]&quot;. Nobel Foundation.&lt;/ref&gt; &quot;[[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatının]] nəhəngi&quot; adlandırılan müəllifin bir çox əsərləri Qərb ədəbiyyatının klassikləri hesab olunur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&quot;[https://www.theguardian.com/books/2013/jan/03/swedish-academy-controversy-steinbeck-nobel Swedish Academy reopens controversy surrounding Steinbeck's Nobel prize]&quot;. ''[[The Guardian]]''. 3 yanvar 2013&lt;/ref&gt;

Həyatı boyunca 33 kitab qələmə alan yazıçının ən tanınmış əsərlərinə ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və insanlar]]'' (1937), ''Qəzəb salxımları'' (1939), və ''Cənnətdən Şərqə doğru'' (1952) daxildir. Amerikanın əsas ədəbi mükafatı hesab edilən [[Pulitser mükafatı|Pulitserə]] layiq görülən ''Qəzəb Salxımları'' çoxları tərəfindən Steynbekin şahəsəri və [[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatı]]&lt;nowiki/&gt;nın ən önəmli romanlarından biri hesab edilir.&lt;ref&gt;''[[iarchive:sixteenmodername02tici|Sixteen Modern American Authors, Volume 2]]'' (1989) Bryer, R. Jackson, səh. [[iarchive:sixteenmodername02tici/page/620|620]]. Duke University Press. [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0822310181|978-0822310181]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

Steynbekin yaradıcıllığının böyük bir hissəsi [[Kaliforniya|Mərkəzi Kaliforniyada]] və Salinas çayı ətrafında həyatdan bəhs edir. Müəllifin əsərlərində tale və ədalət kimi mövzular məzlum, imkansız, və adi insanların perspektivindən təhlil edilir. Steynbekin romanlarının bir çoxu [[Şimali Amerika]] və [[İngiltərə]] məktəblərində ən çox istifadə olunan kitablar siyahısındadır.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.bbc.com/news/magazine-12829392 Who, what, why: Why do children study Of Mice and Men]?&quot;. ''[[BBC|BBC News]]''. 25 mart 2011.&lt;/ref&gt;

== Uşaqlığı və gəncliyi ==
Steynbek 1902-ci ilin fevral ayında [[Kaliforniya]]nın Salinas şəhərində anadan olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&quot;[https://www.biography.com/people/john-steinbeck-9493358 John Steinbeck Biography]''&quot;.'' ''[https://www.biography.com Biography.com].'' 6 fevral 2018&lt;/ref&gt; [[Almanlar|Alman]], [[İngilislər|ingilis]] və [[İrlandlar|irland]] əsilli idi.&lt;ref&gt;&quot;[http://irishamerica.com/2007/06/okie-faces-irish-eyes-john-steinbeck-route-66/ Okie Faces &amp; Irish Eyes: John Steinbeck &amp; Route 66]&quot;. Irish America. İyun 2007.&lt;/ref&gt; Steynbekin ata babası Yohann Adolf Qrosşteynbek ABŞ-a köçəndə soyadını Steynbekə qısaltmışdır. Yazıçı atası ilə eyni ad və orta ada sahibdir. Conun anası, məktəb müəllimi olan Oliv Hamilton, oğlunun ədəbiyyata olan həvəsini bölüşürdü.

Uşaqlıqda [[Xristian]] olan yazıçı sonralar [[Aqnostisizm|aqnostik]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&quot;''[[iarchive:trueadventuresof00bens/page/248|The true adventures of John Steinbeck, writer: a biography]]&quot;'' Jackson J. Benson (1984), [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0-670-16685-5|978-0-670-16685-5]]&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt; O, gəncliyi boyu [[Sakit okean]]dan 40 kilometr məsafədə dünyanın ən məhsuldar torpaqlarından birində yerləşən kiçik bir kənddə yaşayırdı. Sonralar müəllifin yaratdığı ən gözəl romanlar məhz doğulub-böyüdüyü bu Kaliforniya vadilərində və sahillərində keçir. Yaylarını yaxınlıqdakı heyvandarlıq fermalarında, sonralar isə şəkər çuğunduru təsərrüfatında miqrant işçilərlə birlikdə keçirirdi.&lt;ref&gt;&quot;Introduction to John Steinbeck&quot; ''The Long Valley'', səh. 9–10, John Timmerman, 1995&lt;/ref&gt; Təsərrüfatda insan təbiətinin qaranlıq tərəflərini və yoldaşlarından miqrant həyatın çətinliklərini öyrənən Steynbek sonralar bu təcrübələrinə əsaslanaraq ''Siçanlar və İnsanlar'' romanını yazmışdı.

1919-cu ildə [[Stanford Universiteti]]ndə [[İngilis ədəbiyyatı]] oxumağa gedən Steynbek 6 il sonra diplom almadan universiteti tərk etmişdi. [[Nyu-York]]a gedən gənc müəllif yaza-yaza pul qazanmaq üçün müxtəlif peşələrdə işləmişdi. Buna baxmayaraq, yazılarını nəşr etdirə bilmədikdən sonra Kaliforniyaya döndü və Tahoe gölündə tur nəzarətçisi olaraq çalışdı. Burada ilk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1930-cu ilin yanvarında [[Los-Anceles (dairə)|Los Ancelesdə]] evlənən cütlük burada dostları ilə gipsdən mankenlər hazırlayaraq pul qazanmağa çalışdı.

Altı ay sonra biznesləri uğursuz olan Steynbek və Kerol yenidən Kaliforniyaya qayıdır. Bu zaman Steynbekin valideynləri ona pulsuz ev, əlyazmalar üçün kağız, və maddi sıxıntı çəkmədən kitablarını yaza bilməsi üçün borc pul verməyə başladı.

== Yaradıcıllığı ==

=== Erkən dövr ===
Steynbekin 1929-cu ildə nəşr olunan ilk romanı ''Qızıl Kubok'' dəniz qulduru [[Henri Morqan]]ın həyatına əsaslanır.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;''&quot;John Steinbeck: A Biography&quot;'', Jay Parini, Holt Publishing, 1996&lt;/ref&gt; 1930–1933-cü illərdə ''Cənnət Otlaqları'', ''Qırmızı Poni'', və ''Naməlum Tanrılara'' əsərlərini nəşr etdirir. ''Naməlum Tanrılara'' romanı üzərində yazıçı 5 il — ən uzun romanlarından belə daha çox — çalışmışdır. Bu dövrdə hələ populyar yazıçı statusuna çatmasa da, Con bir gün məşhurluğa qovuşacağına şübhə etmirdi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Steynbek ilk diqqətəlayiq uğurunu ''Yuxarı Məhəllə'' (1935) romanı ilə qazandı.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Sonrakı illərdə yazıçı [[böyük böhran|böyük depressiya]] dövründə Kaliforniyada adi insanların həyatından bəhs edən bir sıra romanlar yazmağa başladı. Bunlara ''Bitməyən Mübarizə'' (1936), ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]'' (1937), və ''Qəzəb Salxımları'' (1939) daxildir.

''Siçanlar və İnsanlar'' Kaliforniyada iki miqrant ferma işçisinin xəyallarından bəhs edən bir dram idi. Tənqidçilər tərəfindən çox bəyənilən roman 1962-ci ildə Nobel Ədəbiyyat Komitəsi tərəfindən &quot;kiçik bir şahəsər&quot; adlandırılmışdı.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&quot;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1962/ceremony-speech/ The Nobel Prize in Literature 1962: Presentation Speech by Anders Österling, Permanent Secretary of the Swedish Academy]&quot;. ''NobelPrize.org''.&lt;/ref&gt; Steynbekin növbəti uğuru 2 il sonra, ''Qəzəb Salxımları'' ilə gəldi. Çoxları tərəfindən yazıçının ən yaxşı əsəri hesab olunan ''Qəzəb Salxımları'' 1939-cu ilin ən çox satılan kitabı olmuşdu. Həmin il roman həm [[Milli kitab mükafatı (ABŞ)|Amerika Milli Kitab Mükafatına]], həm də prestijli [[Pulitser mükafatı|Pulitser Mükafatına]] layiq görülmüşdü.&lt;ref&gt;[https://www.pulitzer.org/winners/john-steinbeck Pulizer Prize Winners]&lt;/ref&gt; Roman həm də ölkədə mübahisə doğurmuşdu. Bəzi Amerikalılara Steynbekin sətiraltı kapitalizm tənqidi və miqrant işçilərə olan simpatiyası xoş gəlmirdi. Bu məsələ ilə bağlı Steynbek fikrini bildirmişdi: &quot;Varlı mülkədarlar və bankirlər tərəfindən atılan böhtanlardan heç xoşum gəlmir. Ortaya atdıqları ən son yalanlara görə guya [[Oklahoma]]lıların məndən zəhləsi gedir. Açığı, vəziyyət tamamilə kontroldan çıxıb. Bircə kitaba görə bu qədər çaxnaşma ölkəmiz üçün heç də faydalı deyil.&quot;&lt;ref&gt;''[https://books.google.com/books?id=FQu2H_GYwSgC&amp;pg=PA6 A Survey on John Steinbeck's &quot;The Grapes of Wrath&quot;]'', Bernd Steiner (November 2007), səh. 6, [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/9783638844598|9783638844598]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;
=== 1940–1960-cı illər ===
1942-ci ildə Steynbek növbəti işi olan ''Ay Batarkən'' romanını nəşr etdirir. Roman Şimali Avropada adı çəkilməyən bir ölkə tərəfindən işğal olunan kiçik bir kəndin müqavimətindən bəhs edir. Çoxları hesab edirdi ki, bu kənd [[Norveç]]də yerləşir və adı çəkilməyən işğalçı [[Nasist Almaniyası]]dır. Buna səbəbdən 1945-ci ildə [[Norveç kralı]] yazıçını &quot;Norveç müqavimət hərəkatına mənəvi dəstəyinə görə&quot; Müstəqillik Xaçı ilə mükafatlandırmışdı.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down THE MOON IS DOWN by John Steinbeck on Sumner &amp; Stillman] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190113062931/https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down |date=2019-01-13 }}&quot;. ''Sumner &amp; Stillman''.&lt;/ref&gt;

Steynbek 1943-cü ildə ''New York Herald Tribune'' qəzeti üçün [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci dünya müharibəsində]] müxbirlik etməyə başladı. Eyni zamanda Strateji Xidmətlər Ofisi ([[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nin sələfi) üçün çalışırdı. O, müharibədən qəlpə yaraları və psixoloji travma ilə döndü. Hər zamankı kimi zehnini yeni əsərlər yazmaqla müalicə etməyə başladı. O, məşhur rejissor [[Alfred Hiçkok]]un ''Xilasedici Qayıq'' (1944) filminin ssenarisini yazdı. Sonralar yazıçı filmin sətiraltı irqçilik etdiyini düşünmüş və adını bu proyektdən uzaqlaşdırmağa çalışmışdı.

1947-ci ildə Steynbek məşhur fotoqraf [[Robert Kapa]] ilə birlikdə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-yə ilk səfərini etdi. [[Oktyabr inqilabı]]ndan bəri SSRİ-in müxtəlif regionlarını ziyarət edən tək-tük Amerikalılardan olan cütlük [[Moskva]], [[Kiyev]], [[Tbilisi]], [[Batumi]] və [[Stalinqrad]]ı gəzmişdi. 1 il sonra, 1948-ci ildə Steynbek SSRİ-dəki xatirələrindən və Robert Kapanın çəkdiyi fotolardan ibarət ''Rus Jurnalı'' kitabını hazırladı. Elə həmin il yazıçı Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvü seçildi.

Steynbek 1952-ci ildə ən uzun romanı olan ''Cənnətdən Şərqə Doğru''-nu çap etdirdi. Üçüncü həyat yoldaşının dediyinə görə, Con məhz bu romanı öz şahəsəri hesab edirdi.

Müəllifin son əsəri, ''Narazılığımızın Qışı'' (1961) Amerikadakı mənəvi tənəzzüldən bəhs edir. Romanın əhəmiyyəti və zənginliyi bəzi tənqidçilər və hətta Nobel Ədəbiyyat Komitəsi&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; tərəfindən qeyd olunsa belə, əsasən tənqidçilər romana neqativ yanaşdı. 1962-ci ildə yazıçı Nobel mükafatına layiq görüləndə media qərarı sərt tənqid etmişdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Güman ki, bu hadisələr Steynbekin növbəti 6 il boyu, yəni ölümünə qədər heç bir bədii roman yazmamasına səbəb olmuşdur.
[[Fayl:John-Steinbeck-1963-Finland.jpg|thumb|185x185px|Steynbek Finlandiyada. 1963-cü il.]]

=== Nobel mükafatı ===
1962-ci ildə Steynbek &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldü. Seçim çoxları tərəfindən tənqid edildi və [[İsveç]] qəzetlərindən birində &quot;Nobel Komitəsinin ən böyük səhvlərindən biri&quot; olaraq xarakterizə edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Amerikalı ədəbi tənqidçilərin də reaksiyası sərt idi.

Bir yazıçı kimi öz istedadı haqqında təvazökar olsa da, Steynbek müəyyən yazıçılara öz heyranlığı barədə açıq danışardı. Nobel mükafatı mətbuat konfransında ən sevdiyi müəlliflər və kitablar haqda soruşulanda Steynbek cavab vermişdi: &quot;[[Ernest Heminquey|Heminqueyin]] qısa hekayələri və [[Vilyam Folkner|Folknerin]] yazdığı hər şey.&quot;&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

1964-cü ilin sentyabrında Prezident [[Lindon Conson]] Steynbeki [[Prezident Azadlıq medalı]] ilə təltif etdi.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-the-presentation-the-1964-presidential-medal-freedom-awards Remarks at the Presentation of the 1964 Presidential Medal of Freedom Awards. | The American Presidency Project]&quot;. ''www.presidency.ucsb.edu''&lt;/ref&gt;

1967-ci ildə Steynbek [[Vyetnam müharibəsi]]ndə müxbirlik etmək üçün Asiyaya yollandı. ABŞ-ın [[Vyetnam]]daki münaqişəyə daxil olmasının düzgün həmlə olduğunu düşünən Steynbekin öz oğulları da orada hərbi xidmətdən keçmişdir.

== Şəxsi həyatı və ölümü ==
Con Steynbek ömrü boyu 3 dəfə ailə həyatı qurmuşdur. İlk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə 1930-cu ildə evlənir. Cütlük 1943-cü ildə boşanmağı qərara alır və Steynbek həmin il ikinci dəfə, Qvin Konqer ilə ailə həyatı qurur. Lakin bu evlilik də uzunömürlü olmur. 1948-ci ilin mayında Steynbek təcili olaraq Kaliforniyaya gedir ki, ağır yaralanan yaxın dostu Ed Riketsə baş çəksin. Lakin Rikets Steynbekin gəlişindən bir neçə saat əvvəl vəfat edir. Evə qayıtdıqdan sonra Steynbek boşanmaq istəyən arvadı Qvinlə qarşılaşır, və cütlük Avqust ayında ayrılır. Dostu Riketsin ölümü yazıçıya çox pis təsir bağışlayır və o növbəti ili dərin depressiyada keçirir.

1949-cu ilin iyununda Steynbek Kaliforniyada bir restoranda teatr rejissoru Eleyn Skott ilə tanış olur. 1950-ci ilin dekabrında evlənən Con və Eleyn yazıçının 1968-ci ildəki ölümünə qədər bir yerdə olur.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

Həyatı boyu tütün məhsullarından istifadə edən Steynbek 1968-ci ildə, 66 yaşında [[Nyu-York]] şəhərində ürək çatışmamazlığından vəfat edir. Öz arzusuna uyğun olaraq meyidi [[kremasiya]] olunmuş və Kaliforniyada valideynləri ilə birgə basdırılmışdır.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20011213225021/http://www.steinbeck.org/About.html Burial in timeline at this site, taken from &lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;Steinbeck: A Life in Letters&lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;]. Steinbeck.org.&lt;/ref&gt;

== Siyasi görüşləri ==
[[Fayl:JohnSteinbeck.JPG|thumb|210x210px|Steynbek, oğlu və Prezident [[Lindon Conson]]]]
Steynbekin [[Solçuluq|solçu]] müəlliflər və jurnalistlərlə yaxın əlaqələrinin onun yaradıcıllığına təsiri olmuşdur. 1935-ci ildə [[Kommunizm|kommunist]] bir təşkilat olan Amerika Yazıçılar İttifaqına qatıldı.&lt;ref&gt;&quot;[https://archive.today/20140629134544/http://www.times-standard.com/letters/ci_22658148/remembering-john-steinbeck-great-american-writer Remembering John Steinbeck, a great American writer]&quot;. ''Times-Standard'', 23 fevral 2013, Dave Stancliff&lt;/ref&gt; 1939-cu ildə Sovet İttifaqının Finlandiyaya hücumunu dəstəkləyən bir məktuba imzasını atmışdı.

2012-ci ildə [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] tərəfindən yayımlanan sənədlərə görə, Steynbek 1952-ci ildə Avropanı gəzməyi planlaşdırarkən Agentliyə öz yardımını təklif etmişdi.&lt;ref&gt;''[https://web.archive.org/web/20140301224244/http://www.steinbeckcitizenspy.com/steinebeck-1952-letter.php Steinbeck: Citizen Spy]'', Brian Kannard, 2013, [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/978-0-9890293-9-1|978-0-9890293-9-1]]&lt;/ref&gt; Onun [[Soyuq müharibə|Soyuq Müharibə]] dövründə MKİ üçün spesifik olaraq hansı işləri görmüş olduğu isə bəlli deyil.

1967-ci ildə [[Vyetnam müharibəsi]] ilə bağlı reportaj hazırlayarkən Steynbek [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusunu]] rəğbətlə təsvir etmişdi. Steynbekin bioqrafı Cey Pariniyə görə, ABŞ Prezidenti [[Lindon Conson]]la yaxın dostluğu  Steynbekin müharibə ilə bağlı düşüncələrinə təsir göstərmişdi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Vyetnamdakı müxbir işinə görə Steynbek solçu və liberal keçmişinə xəyanət etməklə günahlandırılmış, ciddi tənqidlərə məruz qalmışdı.

Steynbek açıq şəkildə hökumətin təzyiqlərindən şikayət edərdi.&lt;ref&gt;https://www.biographyonline.net/writers/john-steinbeck.html&lt;/ref&gt; Yazıçının böyük oğlu Tomas Steynbekə görə, o vaxtlar [[Federal Təhqiqat Bürosu]]nun direktoru olan [[Con Edqar Huver]]i Steynbeki məhkəməyə çıxarmaq üçün heç bir əsas tapmamış və bu səbəbdən, sırf yazıçıya əziyyət vermək üçün, Vergi Nazirliyini hər il Steynbekin maddi vəziyyətini auditdən keçirməyə təşviq etmişdi. 1942-ci ildə ABŞ Ədliyyə Nazirinə məktubunda Steynbek yazmışdı: &quot;Edqarın oğlanlarından ayağımı tapdalamağı dayandırmalarını xahiş edə bilərsinizmi? Düşmən bir yadplanetli olduğumu düşünürlər. Yorucudur.&quot;&lt;ref&gt;&quot;[http://www.thesmokinggun.com/documents/crime/john-steinbeck-and-fbis-wrath-0 John Steinbeck And The FBI's Wrath]&quot; ''The Smoking Gun'', 20 iyul 1998&lt;/ref&gt; FTB Steynbekin istintaq altında olduğunu inkar etmişdi.

== Əsərləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Ad
!İl
!Kateqoriya
!ISBN
|-
|''Qızıl Kubok''
|1929
|Roman
|0-14-018743-X
|-
|''Cənnət Otlaqları''
|1932
|Qısa hekayələr
|9780140187489
|-
|''Qırmızı Poni''
|1933
|Novella
|9780140177367
|-
|''Naməlum Tanrılara''
|1933
|Roman
|9780140187519
|-
|''Yuxarı Məhəllə (Tortilla Flet)''
|1935
|Roman
|9780140042405
|-
|''Bitməyən Mübarizə''
|1936
|Roman
|9780143039631
|-
|[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']]
|1937
|Novella
|9780140177398
|-
|''Uzun Vadi''
|1938
|Qısa hekayələr
|9780140187458
|-
|''Onların Qanı Güclüdür''
|1938
|Qeyri-bədii
|9780930588380
|-
|''Qəzəb Salxımları''
|1939
|Roman
|9780143039433
|-
|''Unudulmuş Kənd''
|1941
|Film ssenarisi
|9780143117186
|-
|''Kortez Dənizi''
|1941
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Ay Batarkən''
|1942
|Roman
|9780140187465
|-
|''Atın Bombaları''
|1942
|Qeyri-bədii
|9780143105916
|-
|''Sardinalar Küçəsi''
|1945
|Roman
|9780140177381
|-
|''Dikbaşlar Avtobusu''
|1947
|Roman
|9780142437872
|-
|''İnci''
|1947
|Novella
|9780140177374
|-
|''Rus Jurnalı''
|1948
|Qeyri-bədii
|9780141180199
|-
|''Şiddətlə Yanarkən''
|1950
|Novella
|9780143039440
|-
|''Kortez Dənizindəki Odun''
|1951
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Cənnətdən Şərqə Doğru''
|1952
|Roman
|9780140186390
|-
|''Şirin Çərşəmbə''
|1954
|Roman
|9780143039471
|-
|''Qısa Səltənət''
|1957
|Roman
|9780143039464
|-
|''Bir Müharibə Var İdi''
|1958
|Qeyri-bədii
|9780143104797
|-
|''Narazılığımızın Qışı''
|1961
|Roman
|9780143039488
|-
|''İtim Çarli ilə Amerika Yollarında''
|1962
|Qeyri-bədii
|9780140053203
|-
|''Viva Zapata!''
|1975
|Film ssenarisi
|9780670005796
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel ədəbiyyat 1951-1975}}

[[Kateqoriya:ABŞ yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Nyu-Yorkda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Stenford Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>icjj1igileuggza01tcamnw0hftgypg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571410</id>
      <parentid>6571408</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19372" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Con Steynbek
 |şəkil             = John Steinbeck 1939 (cropped).jpg
 |tanınmış əsərləri =[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']] (1937)&lt;br&gt;''Qəzəb Salxımları'' (1939)&lt;br&gt;''Cənnətdən Şərqə Doğru'' (1952) 
|fəaliyyət illəri=1929-1961|mükafatları=[[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
[[Pulitser mükafatı|Ədəbiyyat üzrə Pulitser mükafatı]]
}}

'''Con Ernst Steynbek''' ({{DVTY}}) — [[ABŞ|Amerikan]] yazıçısı, 1962-ci ildə &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür.&lt;ref&gt;&quot;[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1962/index.html Nobel Prize in Literature 1962]&quot;. Nobel Foundation.&lt;/ref&gt; &quot;[[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatının]] nəhəngi&quot; adlandırılan müəllifin bir çox əsərləri Qərb ədəbiyyatının klassikləri hesab olunur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&quot;[https://www.theguardian.com/books/2013/jan/03/swedish-academy-controversy-steinbeck-nobel Swedish Academy reopens controversy surrounding Steinbeck's Nobel prize]&quot;. ''[[The Guardian]]''. 3 yanvar 2013&lt;/ref&gt;

Həyatı boyunca 33 kitab qələmə alan yazıçının ən tanınmış əsərlərinə ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və insanlar]]'' (1937), ''Qəzəb salxımları'' (1939), və ''Cənnətdən Şərqə doğru'' (1952) daxildir. Amerikanın əsas ədəbi mükafatı hesab edilən [[Pulitser mükafatı|Pulitserə]] layiq görülən ''Qəzəb Salxımları'' çoxları tərəfindən Steynbekin şahəsəri və [[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatı]]nın ən önəmli romanlarından biri hesab edilir.&lt;ref&gt;''[[iarchive:sixteenmodername02tici|Sixteen Modern American Authors, Volume 2]]'' (1989) Bryer, R. Jackson, səh. [[iarchive:sixteenmodername02tici/page/620|620]]. Duke University Press. [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0822310181|978–0822310181]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

Steynbekin yaradıcıllığının böyük bir hissəsi [[Kaliforniya|Mərkəzi Kaliforniyada]] və Salinas çayı ətrafında həyatdan bəhs edir. Müəllifin əsərlərində tale və ədalət kimi mövzular məzlum, imkansız, və adi insanların perspektivindən təhlil edilir. Steynbekin romanlarının bir çoxu [[Şimali Amerika]] və [[İngiltərə]] məktəblərində ən çox istifadə olunan kitablar siyahısındadır.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.bbc.com/news/magazine-12829392 Who, what, why: Why do children study Of Mice and Men]?&quot;. ''[[BBC|BBC News]]''. 25 mart 2011.&lt;/ref&gt;

== Uşaqlığı və gəncliyi ==
Steynbek 1902-ci ilin fevral ayında [[Kaliforniya]]nın Salinas şəhərində anadan olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&quot;[https://www.biography.com/people/john-steinbeck-9493358 John Steinbeck Biography]''&quot;.'' ''[https://www.biography.com Biography.com].'' 6 fevral 2018&lt;/ref&gt; [[Almanlar|Alman]], [[İngilislər|ingilis]] və [[İrlandlar|irland]] əsilli idi.&lt;ref&gt;&quot;[http://irishamerica.com/2007/06/okie-faces-irish-eyes-john-steinbeck-route-66/ Okie Faces &amp; Irish Eyes: John Steinbeck &amp; Route 66]&quot;. Irish America. iyun 2007.&lt;/ref&gt; Steynbekin ata babası Yohann Adolf Qrosşteynbek ABŞ-a köçəndə soyadını Steynbekə qısaltmışdır. Yazıçı atası ilə eyni ad və orta ada sahibdir. Conun anası, məktəb müəllimi olan Oliv Hamilton, oğlunun ədəbiyyata olan həvəsini bölüşürdü.

Uşaqlıqda [[Xristian]] olan yazıçı sonralar [[Aqnostisizm|aqnostik]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&quot;''[[iarchive:trueadventuresof00bens/page/248|The true adventures of John Steinbeck, writer: a biography]]&quot;'' Jackson J. Benson (1984), [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0-670-16685-5|978-0-670-16685-5]]&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt; O, gəncliyi boyu [[Sakit okean]]dan 40 kilometr məsafədə dünyanın ən məhsuldar torpaqlarından birində yerləşən kiçik bir kənddə yaşayırdı. Sonralar müəllifin yaratdığı ən gözəl romanlar məhz doğulub-böyüdüyü bu Kaliforniya vadilərində və sahillərində keçir. Yaylarını yaxınlıqdakı heyvandarlıq fermalarında, sonralar isə şəkər çuğunduru təsərrüfatında miqrant işçilərlə birlikdə keçirirdi.&lt;ref&gt;&quot;Introduction to John Steinbeck&quot; ''The Long Valley'', səh. 9–10, John Timmerman, 1995&lt;/ref&gt; Təsərrüfatda insan təbiətinin qaranlıq tərəflərini və yoldaşlarından miqrant həyatın çətinliklərini öyrənən Steynbek sonralar bu təcrübələrinə əsaslanaraq ''Siçanlar və İnsanlar'' romanını yazmışdı.

1919-cu ildə [[Stanford Universiteti]]ndə [[İngilis ədəbiyyatı]] oxumağa gedən Steynbek 6 il sonra diplom almadan universiteti tərk etmişdi. [[Nyu-York]]a gedən gənc müəllif yaza-yaza pul qazanmaq üçün müxtəlif peşələrdə işləmişdi. Buna baxmayaraq, yazılarını nəşr etdirə bilmədikdən sonra Kaliforniyaya döndü və Tahoe gölündə tur nəzarətçisi olaraq çalışdı. Burada ilk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1930-cu ilin yanvarında [[Los-Anceles (dairə)|Los Ancelesdə]] evlənən cütlük burada dostları ilə gipsdən mankenlər hazırlayaraq pul qazanmağa çalışdı.

Altı ay sonra biznesləri uğursuz olan Steynbek və Kerol yenidən Kaliforniyaya qayıdır. Bu zaman Steynbekin valideynləri ona pulsuz ev, əlyazmalar üçün kağız, və maddi sıxıntı çəkmədən kitablarını yaza bilməsi üçün borc pul verməyə başladı.

== Yaradıcıllığı ==

=== Erkən dövr ===
Steynbekin 1929-cu ildə nəşr olunan ilk romanı ''Qızıl Kubok'' dəniz qulduru [[Henri Morqan]]ın həyatına əsaslanır.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;''&quot;John Steinbeck: A Biography&quot;'', Jay Parini, Holt Publishing, 1996&lt;/ref&gt; 1930–1933-cü illərdə ''Cənnət Otlaqları'', ''Qırmızı Poni'', və ''Naməlum Tanrılara'' əsərlərini nəşr etdirir. ''Naməlum Tanrılara'' romanı üzərində yazıçı 5 il — ən uzun romanlarından belə daha çox — çalışmışdır. Bu dövrdə hələ populyar yazıçı statusuna çatmasa da, Con bir gün məşhurluğa qovuşacağına şübhə etmirdi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Steynbek ilk diqqətəlayiq uğurunu ''Yuxarı Məhəllə'' (1935) romanı ilə qazandı.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Sonrakı illərdə yazıçı [[böyük böhran|böyük depressiya]] dövründə Kaliforniyada adi insanların həyatından bəhs edən bir sıra romanlar yazmağa başladı. Bunlara ''Bitməyən Mübarizə'' (1936), ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]'' (1937), və ''Qəzəb Salxımları'' (1939) daxildir.

''Siçanlar və İnsanlar'' Kaliforniyada iki miqrant ferma işçisinin xəyallarından bəhs edən bir dram idi. Tənqidçilər tərəfindən çox bəyənilən roman 1962-ci ildə Nobel Ədəbiyyat Komitəsi tərəfindən &quot;kiçik bir şahəsər&quot; adlandırılmışdı.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&quot;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1962/ceremony-speech/ The Nobel Prize in Literature 1962: Presentation Speech by Anders Österling, Permanent Secretary of the Swedish Academy]&quot;. ''NobelPrize.org''.&lt;/ref&gt; Steynbekin növbəti uğuru 2 il sonra, ''Qəzəb Salxımları'' ilə gəldi. Çoxları tərəfindən yazıçının ən yaxşı əsəri hesab olunan ''Qəzəb Salxımları'' 1939-cu ilin ən çox satılan kitabı olmuşdu. Həmin il roman həm [[Milli kitab mükafatı (ABŞ)|Amerika Milli Kitab Mükafatına]], həm də prestijli [[Pulitser mükafatı|Pulitser Mükafatına]] layiq görülmüşdü.&lt;ref&gt;[https://www.pulitzer.org/winners/john-steinbeck Pulizer Prize Winners]&lt;/ref&gt; Roman həm də ölkədə mübahisə doğurmuşdu. Bəzi Amerikalılara Steynbekin sətiraltı kapitalizm tənqidi və miqrant işçilərə olan simpatiyası xoş gəlmirdi. Bu məsələ ilə bağlı Steynbek fikrini bildirmişdi: &quot;Varlı mülkədarlar və bankirlər tərəfindən atılan böhtanlardan heç xoşum gəlmir. Ortaya atdıqları ən son yalanlara görə guya [[Oklahoma]]lıların məndən zəhləsi gedir. Açığı, vəziyyət tamamilə kontroldan çıxıb. Bircə kitaba görə bu qədər çaxnaşma ölkəmiz üçün heç də faydalı deyil.&quot;&lt;ref&gt;''[https://books.google.com/books?id=FQu2H_GYwSgC&amp;pg=PA6 A Survey on John Steinbeck's &quot;The Grapes of Wrath&quot;]'', Bernd Steiner (November 2007), səh. 6, [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/9783638844598|9783638844598]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

=== 1940–1960-cı illər ===
1942-ci ildə Steynbek növbəti işi olan ''Ay Batarkən'' romanını nəşr etdirir. Roman Şimali Avropada adı çəkilməyən bir ölkə tərəfindən işğal olunan kiçik bir kəndin müqavimətindən bəhs edir. Çoxları hesab edirdi ki, bu kənd [[Norveç]]də yerləşir və adı çəkilməyən işğalçı [[Nasist Almaniyası]]dır. Buna səbəbdən 1945-ci ildə [[Norveç kralı]] yazıçını &quot;Norveç müqavimət hərəkatına mənəvi dəstəyinə görə&quot; Müstəqillik Xaçı ilə mükafatlandırmışdı.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down THE MOON IS DOWN by John Steinbeck on Sumner &amp; Stillman] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190113062931/https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down |date=2019-01-13 }}&quot;. ''Sumner &amp; Stillman''.&lt;/ref&gt;

Steynbek 1943-cü ildə ''New York Herald Tribune'' qəzeti üçün [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci dünya müharibəsində]] müxbirlik etməyə başladı. Eyni zamanda Strateji Xidmətlər Ofisi ([[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nin sələfi) üçün çalışırdı. O, müharibədən qəlpə yaraları və psixoloji travma ilə döndü. Hər zamankı kimi zehnini yeni əsərlər yazmaqla müalicə etməyə başladı. O, məşhur rejissor [[Alfred Hiçkok]]un ''Xilasedici Qayıq'' (1944) filminin ssenarisini yazdı. Sonralar yazıçı filmin sətiraltı irqçilik etdiyini düşünmüş və adını bu proyektdən uzaqlaşdırmağa çalışmışdı.

1947-ci ildə Steynbek məşhur fotoqraf [[Robert Kapa]] ilə birlikdə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-yə ilk səfərini etdi. [[Oktyabr inqilabı]]ndan bəri SSRİ-in müxtəlif regionlarını ziyarət edən tək-tük Amerikalılardan olan cütlük [[Moskva]], [[Kiyev]], [[Tbilisi]], [[Batumi]] və [[Stalinqrad]]ı gəzmişdi. 1 il sonra, 1948-ci ildə Steynbek SSRİ-dəki xatirələrindən və Robert Kapanın çəkdiyi fotolardan ibarət ''Rus Jurnalı'' kitabını hazırladı. Elə həmin il yazıçı Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvü seçildi.

Steynbek 1952-ci ildə ən uzun romanı olan ''Cənnətdən Şərqə Doğru''-nu çap etdirdi. Üçüncü həyat yoldaşının dediyinə görə, Con məhz bu romanı öz şahəsəri hesab edirdi.

Müəllifin son əsəri, ''Narazılığımızın Qışı'' (1961) Amerikadakı mənəvi tənəzzüldən bəhs edir. Romanın əhəmiyyəti və zənginliyi bəzi tənqidçilər və hətta Nobel Ədəbiyyat Komitəsi&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; tərəfindən qeyd olunsa belə, əsasən tənqidçilər romana neqativ yanaşdı. 1962-ci ildə yazıçı Nobel mükafatına layiq görüləndə media qərarı sərt tənqid etmişdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Güman ki, bu hadisələr Steynbekin növbəti 6 il boyu, yəni ölümünə qədər heç bir bədii roman yazmamasına səbəb olmuşdur.
[[Fayl:John-Steinbeck-1963-Finland.jpg|thumb|185x185px|Steynbek Finlandiyada. 1963-cü il.]]

=== Nobel mükafatı ===
1962-ci ildə Steynbek &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldü. Seçim çoxları tərəfindən tənqid edildi və [[İsveç]] qəzetlərindən birində &quot;Nobel Komitəsinin ən böyük səhvlərindən biri&quot; olaraq xarakterizə edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Amerikalı ədəbi tənqidçilərin də reaksiyası sərt idi.

Bir yazıçı kimi öz istedadı haqqında təvazökar olsa da, Steynbek müəyyən yazıçılara öz heyranlığı barədə açıq danışardı. Nobel mükafatı mətbuat konfransında ən sevdiyi müəlliflər və kitablar haqda soruşulanda Steynbek cavab vermişdi: &quot;[[Ernest Heminquey|Heminqueyin]] qısa hekayələri və [[Vilyam Folkner|Folknerin]] yazdığı hər şey.&quot;&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

1964-cü ilin sentyabrında Prezident [[Lindon Conson]] Steynbeki [[Prezident Azadlıq medalı]] ilə təltif etdi.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-the-presentation-the-1964-presidential-medal-freedom-awards Remarks at the Presentation of the 1964 Presidential Medal of Freedom Awards. | The American Presidency Project]&quot;. ''www.presidency.ucsb.edu''&lt;/ref&gt;

1967-ci ildə Steynbek [[Vyetnam müharibəsi]]ndə müxbirlik etmək üçün Asiyaya yollandı. ABŞ-ın [[Vyetnam]]daki münaqişəyə daxil olmasının düzgün həmlə olduğunu düşünən Steynbekin öz oğulları da orada hərbi xidmətdən keçmişdir.

== Şəxsi həyatı və ölümü ==
Con Steynbek ömrü boyu 3 dəfə ailə həyatı qurmuşdur. İlk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə 1930-cu ildə evlənir. Cütlük 1943-cü ildə boşanmağı qərara alır və Steynbek həmin il ikinci dəfə, Qvin Konqer ilə ailə həyatı qurur. Lakin bu evlilik də uzunömürlü olmur. 1948-ci ilin mayında Steynbek təcili olaraq Kaliforniyaya gedir ki, ağır yaralanan yaxın dostu Ed Riketsə baş çəksin. Lakin Rikets Steynbekin gəlişindən bir neçə saat əvvəl vəfat edir. Evə qayıtdıqdan sonra Steynbek boşanmaq istəyən arvadı Qvinlə qarşılaşır, və cütlük Avqust ayında ayrılır. Dostu Riketsin ölümü yazıçıya çox pis təsir bağışlayır və o növbəti ili dərin depressiyada keçirir.

1949-cu ilin iyununda Steynbek Kaliforniyada bir restoranda teatr rejissoru Eleyn Skott ilə tanış olur. 1950-ci ilin dekabrında evlənən Con və Eleyn yazıçının 1968-ci ildəki ölümünə qədər bir yerdə olur.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

Həyatı boyu tütün məhsullarından istifadə edən Steynbek 1968-ci ildə, 66 yaşında [[Nyu-York]] şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat edir. Öz arzusuna uyğun olaraq meyidi [[kremasiya]] olunmuş və Kaliforniyada valideynləri ilə birgə basdırılmışdır.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20011213225021/http://www.steinbeck.org/About.html Burial in timeline at this site, taken from &lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;Steinbeck: A Life in Letters&lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;]. Steinbeck.org.&lt;/ref&gt;

== Siyasi görüşləri ==
[[Fayl:JohnSteinbeck.JPG|thumb|210x210px|Steynbek, oğlu və Prezident [[Lindon Conson]]]]
Steynbekin [[Solçuluq|solçu]] müəlliflər və jurnalistlərlə yaxın əlaqələrinin onun yaradıcıllığına təsiri olmuşdur. 1935-ci ildə [[Kommunizm|kommunist]] bir təşkilat olan Amerika Yazıçılar İttifaqına qatıldı.&lt;ref&gt;&quot;[https://archive.today/20140629134544/http://www.times-standard.com/letters/ci_22658148/remembering-john-steinbeck-great-american-writer Remembering John Steinbeck, a great American writer]&quot;. ''Times-Standard'', 23 fevral 2013, Dave Stancliff&lt;/ref&gt; 1939-cu ildə Sovet İttifaqının Finlandiyaya hücumunu dəstəkləyən bir məktuba imzasını atmışdı.

2012-ci ildə [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] tərəfindən yayımlanan sənədlərə görə, Steynbek 1952-ci ildə Avropanı gəzməyi planlaşdırarkən Agentliyə öz yardımını təklif etmişdi.&lt;ref&gt;''[https://web.archive.org/web/20140301224244/http://www.steinbeckcitizenspy.com/steinebeck-1952-letter.php Steinbeck: Citizen Spy]'', Brian Kannard, 2013, [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/978-0-9890293-9-1|978-0-9890293-9-1]]&lt;/ref&gt; Onun [[Soyuq müharibə|Soyuq Müharibə]] dövründə MKİ üçün spesifik olaraq hansı işləri görmüş olduğu isə bəlli deyil.

1967-ci ildə [[Vyetnam müharibəsi]] ilə bağlı reportaj hazırlayarkən Steynbek [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusunu]] rəğbətlə təsvir etmişdi. Steynbekin bioqrafı Cey Pariniyə görə, ABŞ Prezidenti [[Lindon Conson]]la yaxın dostluğu Steynbekin müharibə ilə bağlı düşüncələrinə təsir göstərmişdi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Vyetnamdakı müxbir işinə görə Steynbek solçu və liberal keçmişinə xəyanət etməklə günahlandırılmış, ciddi tənqidlərə məruz qalmışdı.

Steynbek açıq şəkildə hökumətin təzyiqlərindən şikayət edərdi.&lt;ref&gt;https://www.biographyonline.net/writers/john-steinbeck.html&lt;/ref&gt; Yazıçının böyük oğlu Tomas Steynbekə görə, o vaxtlar [[Federal Təhqiqat Bürosu]]nun direktoru olan [[Con Edqar Huver]]i Steynbeki məhkəməyə çıxarmaq üçün heç bir əsas tapmamış və bu səbəbdən, sırf yazıçıya əziyyət vermək üçün, Vergi Nazirliyini hər il Steynbekin maddi vəziyyətini auditdən keçirməyə təşviq etmişdi. 1942-ci ildə ABŞ Ədliyyə Nazirinə məktubunda Steynbek yazmışdı: &quot;Edqarın oğlanlarından ayağımı tapdalamağı dayandırmalarını xahiş edə bilərsinizmi? Düşmən bir yadplanetli olduğumu düşünürlər. Yorucudur.&quot;&lt;ref&gt;&quot;[http://www.thesmokinggun.com/documents/crime/john-steinbeck-and-fbis-wrath-0 John Steinbeck And The FBI's Wrath]&quot; ''The Smoking Gun'', 20 iyul 1998&lt;/ref&gt; FTB Steynbekin istintaq altında olduğunu inkar etmişdi.

== Əsərləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Ad
!İl
!Kateqoriya
!ISBN
|-
|''Qızıl Kubok''
|1929
|Roman
|0–14-018743-X
|-
|''Cənnət Otlaqları''
|1932
|Qısa hekayələr
|9780140187489
|-
|''Qırmızı Poni''
|1933
|Novella
|9780140177367
|-
|''Naməlum Tanrılara''
|1933
|Roman
|9780140187519
|-
|''Yuxarı Məhəllə (Tortilla Flet)''
|1935
|Roman
|9780140042405
|-
|''Bitməyən Mübarizə''
|1936
|Roman
|9780143039631
|-
|''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]''
|1937
|Novella
|9780140177398
|-
|''Uzun Vadi''
|1938
|Qısa hekayələr
|9780140187458
|-
|''Onların Qanı Güclüdür''
|1938
|Qeyri-bədii
|9780930588380
|-
|''Qəzəb Salxımları''
|1939
|Roman
|9780143039433
|-
|''Unudulmuş Kənd''
|1941
|Film ssenarisi
|9780143117186
|-
|''Kortez Dənizi''
|1941
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Ay Batarkən''
|1942
|Roman
|9780140187465
|-
|''Atın Bombaları''
|1942
|Qeyri-bədii
|9780143105916
|-
|''Sardinalar Küçəsi''
|1945
|Roman
|9780140177381
|-
|''Dikbaşlar Avtobusu''
|1947
|Roman
|9780142437872
|-
|''İnci''
|1947
|Novella
|9780140177374
|-
|''Rus Jurnalı''
|1948
|Qeyri-bədii
|9780141180199
|-
|''Şiddətlə Yanarkən''
|1950
|Novella
|9780143039440
|-
|''Kortez Dənizindəki Odun''
|1951
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Cənnətdən Şərqə Doğru''
|1952
|Roman
|9780140186390
|-
|''Şirin Çərşəmbə''
|1954
|Roman
|9780143039471
|-
|''Qısa Səltənət''
|1957
|Roman
|9780143039464
|-
|''Bir Müharibə Var İdi''
|1958
|Qeyri-bədii
|9780143104797
|-
|''Narazılığımızın Qışı''
|1961
|Roman
|9780143039488
|-
|''İtim Çarli ilə Amerika Yollarında''
|1962
|Qeyri-bədii
|9780140053203
|-
|''Viva Zapata!''
|1975
|Film ssenarisi
|9780670005796
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel ədəbiyyat 1951-1975}}

[[Kateqoriya:ABŞ yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Nyu-Yorkda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Stenford Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>0c4tpm6pju1kjk7rujvbo6ab4totsgi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571412</id>
      <parentid>6571410</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19374" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Con Steynbek
 |şəkil             = John Steinbeck 1939 (cropped).jpg
 |tanınmış əsərləri =[[Siçanlar və insanlar (əsər)|''Siçanlar və İnsanlar'']] (1937)&lt;br&gt;''Qəzəb Salxımları'' (1939)&lt;br&gt;''Cənnətdən Şərqə Doğru'' (1952) 
|fəaliyyət illəri=1929-1961|mükafatları=[[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
[[Pulitser mükafatı|Ədəbiyyat üzrə Pulitser mükafatı]]
}}

'''Con Ernst Steynbek''' ({{DVTY}}) — [[ABŞ|Amerikan]] yazıçısı, 1962-ci ildə &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür.&lt;ref&gt;&quot;[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1962/index.html Nobel Prize in Literature 1962]&quot;. Nobel Foundation.&lt;/ref&gt; &quot;[[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatının]] nəhəngi&quot; adlandırılan müəllifin bir çox əsərləri Qərb ədəbiyyatının klassikləri hesab olunur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&quot;[https://www.theguardian.com/books/2013/jan/03/swedish-academy-controversy-steinbeck-nobel Swedish Academy reopens controversy surrounding Steinbeck's Nobel prize]&quot;. ''[[The Guardian]]''. 3 yanvar 2013&lt;/ref&gt;

Həyatı boyunca 33 kitab qələmə alan yazıçının ən tanınmış əsərlərinə ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və insanlar]]'' (1937), ''Qəzəb salxımları'' (1939), və ''Cənnətdən Şərqə doğru'' (1952) daxildir. Amerikanın əsas ədəbi mükafatı hesab edilən [[Pulitser mükafatı|Pulitserə]] layiq görülən ''Qəzəb Salxımları'' çoxları tərəfindən Steynbekin şahəsəri və [[ABŞ ədəbiyyatı|Amerika ədəbiyyatı]]nın ən önəmli romanlarından biri hesab edilir.&lt;ref&gt;''[[iarchive:sixteenmodername02tici|Sixteen Modern American Authors, Volume 2]]'' (1989) Bryer, R. Jackson, səh. [[iarchive:sixteenmodername02tici/page/620|620]]. Duke University Press. [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0822310181|978–0822310181]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

Steynbekin yaradıcıllığının böyük bir hissəsi [[Kaliforniya|Mərkəzi Kaliforniyada]] və Salinas çayı ətrafında həyatdan bəhs edir. Müəllifin əsərlərində tale və ədalət kimi mövzular məzlum, imkansız, və adi insanların perspektivindən təhlil edilir. Steynbekin romanlarının bir çoxu [[Şimali Amerika]] və [[İngiltərə]] məktəblərində ən çox istifadə olunan kitablar siyahısındadır.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.bbc.com/news/magazine-12829392 Who, what, why: Why do children study Of Mice and Men]?&quot;. ''[[BBC|BBC News]]''. 25 mart 2011.&lt;/ref&gt;

== Uşaqlığı və gəncliyi ==
Steynbek 1902-ci ilin fevral ayında [[Kaliforniya]]nın Salinas şəhərində anadan olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&quot;[https://www.biography.com/people/john-steinbeck-9493358 John Steinbeck Biography]''&quot;.'' ''[https://www.biography.com Biography.com].'' 6 fevral 2018&lt;/ref&gt; [[Almanlar|Alman]], [[İngilislər|ingilis]] və [[İrlandlar|irland]] əsilli idi.&lt;ref&gt;&quot;[http://irishamerica.com/2007/06/okie-faces-irish-eyes-john-steinbeck-route-66/ Okie Faces &amp; Irish Eyes: John Steinbeck &amp; Route 66]&quot;. Irish America. iyun 2007.&lt;/ref&gt; Steynbekin ata babası Yohann Adolf Qrosşteynbek ABŞ-a köçəndə soyadını Steynbekə qısaltmışdır. Yazıçı atası ilə eyni ad və orta ada sahibdir. Conun anası, məktəb müəllimi olan Oliv Hamilton, oğlunun ədəbiyyata olan həvəsini bölüşürdü.

Uşaqlıqda [[Xristian]] olan yazıçı sonralar [[Aqnostisizm|aqnostik]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&quot;''[[iarchive:trueadventuresof00bens/page/248|The true adventures of John Steinbeck, writer: a biography]]&quot;'' Jackson J. Benson (1984), [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/978-0-670-16685-5|978-0-670-16685-5]]&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt; O, gəncliyi boyu [[Sakit okean]]dan 40 kilometr məsafədə dünyanın ən məhsuldar torpaqlarından birində yerləşən kiçik bir kənddə yaşayırdı. Sonralar müəllifin yaratdığı ən gözəl romanlar məhz doğulub-böyüdüyü bu Kaliforniya vadilərində və sahillərində keçir. Yaylarını yaxınlıqdakı heyvandarlıq fermalarında, sonralar isə şəkər çuğunduru təsərrüfatında miqrant işçilərlə birlikdə keçirirdi.&lt;ref&gt;&quot;Introduction to John Steinbeck&quot; ''The Long Valley'', səh. 9–10, John Timmerman, 1995&lt;/ref&gt; Təsərrüfatda insan təbiətinin qaranlıq tərəflərini və yoldaşlarından miqrant həyatın çətinliklərini öyrənən Steynbek sonralar bu təcrübələrinə əsaslanaraq ''Siçanlar və İnsanlar'' romanını yazmışdı.

1919-cu ildə [[Stanford Universiteti]]ndə [[İngilis ədəbiyyatı]] oxumağa gedən Steynbek 6 il sonra diplom almadan universiteti tərk etmişdi. [[Nyu-York]]a gedən gənc müəllif yaza-yaza pul qazanmaq üçün müxtəlif peşələrdə işləmişdi. Buna baxmayaraq, yazılarını nəşr etdirə bilmədikdən sonra Kaliforniyaya döndü və Tahoe gölündə tur nəzarətçisi olaraq çalışdı. Burada ilk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1930-cu ilin yanvarında [[Los-Anceles (dairə)|Los Ancelesdə]] evlənən cütlük burada dostları ilə gipsdən mankenlər hazırlayaraq pul qazanmağa çalışdı.

Altı ay sonra biznesləri uğursuz olan Steynbek və Kerol yenidən Kaliforniyaya qayıdır. Bu zaman Steynbekin valideynləri ona pulsuz ev, əlyazmalar üçün kağız, və maddi sıxıntı çəkmədən kitablarını yaza bilməsi üçün borc pul verməyə başladı.

== Yaradıcıllığı ==

=== Erkən dövr ===
Steynbekin 1929-cu ildə nəşr olunan ilk romanı ''Qızıl Kubok'' dəniz qulduru [[Henri Morqan]]ın həyatına əsaslanır.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;''&quot;John Steinbeck: A Biography&quot;'', Jay Parini, Holt Publishing, 1996&lt;/ref&gt; 1930–1933-cü illərdə ''Cənnət Otlaqları'', ''Qırmızı Poni'', və ''Naməlum Tanrılara'' əsərlərini nəşr etdirir. ''Naməlum Tanrılara'' romanı üzərində yazıçı 5 il — ən uzun romanlarından belə daha çox — çalışmışdır. Bu dövrdə hələ populyar yazıçı statusuna çatmasa da, Con bir gün məşhurluğa qovuşacağına şübhə etmirdi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

Steynbek ilk diqqətəlayiq uğurunu ''Yuxarı Məhəllə'' (1935) romanı ilə qazandı.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Sonrakı illərdə yazıçı [[böyük böhran|böyük depressiya]] dövründə Kaliforniyada adi insanların həyatından bəhs edən bir sıra romanlar yazmağa başladı. Bunlara ''Bitməyən Mübarizə'' (1936), ''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]'' (1937), və ''Qəzəb Salxımları'' (1939) daxildir.

''Siçanlar və İnsanlar'' Kaliforniyada iki miqrant ferma işçisinin xəyallarından bəhs edən bir dram idi. Tənqidçilər tərəfindən çox bəyənilən roman 1962-ci ildə Nobel Ədəbiyyat Komitəsi tərəfindən &quot;kiçik bir şahəsər&quot; adlandırılmışdı.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&quot;[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1962/ceremony-speech/ The Nobel Prize in Literature 1962: Presentation Speech by Anders Österling, Permanent Secretary of the Swedish Academy]&quot;. ''NobelPrize.org''.&lt;/ref&gt; Steynbekin növbəti uğuru 2 il sonra, ''Qəzəb Salxımları'' ilə gəldi. Çoxları tərəfindən yazıçının ən yaxşı əsəri hesab olunan ''Qəzəb Salxımları'' 1939-cu ilin ən çox satılan kitabı olmuşdu. Həmin il roman həm [[Milli kitab mükafatı (ABŞ)|Amerika Milli Kitab Mükafatına]], həm də prestijli [[Pulitser mükafatı|Pulitser Mükafatına]] layiq görülmüşdü.&lt;ref&gt;[https://www.pulitzer.org/winners/john-steinbeck Pulizer Prize Winners]&lt;/ref&gt; Roman həm də ölkədə mübahisə doğurmuşdu. Bəzi Amerikalılara Steynbekin sətiraltı kapitalizm tənqidi və miqrant işçilərə olan simpatiyası xoş gəlmirdi. Bu məsələ ilə bağlı Steynbek fikrini bildirmişdi: &quot;Varlı mülkədarlar və bankirlər tərəfindən atılan böhtanlardan heç xoşum gəlmir. Ortaya atdıqları ən son yalanlara görə guya [[Oklahoma]]lıların məndən zəhləsi gedir. Açığı, vəziyyət tamamilə kontroldan çıxıb. Bircə kitaba görə bu qədər çaxnaşma ölkəmiz üçün heç də faydalı deyil.&quot;&lt;ref&gt;''[https://books.google.com/books?id=FQu2H_GYwSgC&amp;pg=PA6 A Survey on John Steinbeck's &quot;The Grapes of Wrath&quot;]'', Bernd Steiner (November 2007), səh. 6, [[ISBN]] &lt;bdi&gt;[[:en:Special:BookSources/9783638844598|9783638844598]]&lt;/bdi&gt;&lt;/ref&gt;

=== 1940–1960-cı illər ===
1942-ci ildə Steynbek növbəti işi olan ''Ay Batarkən'' romanını nəşr etdirir. Roman Şimali Avropada adı çəkilməyən bir ölkə tərəfindən işğal olunan kiçik bir kəndin müqavimətindən bəhs edir. Çoxları hesab edirdi ki, bu kənd [[Norveç]]də yerləşir və adı çəkilməyən işğalçı [[Nasist Almaniyası]]dır. Buna səbəbdən 1945-ci ildə [[Norveç kralı]] yazıçını &quot;Norveç müqavimət hərəkatına mənəvi dəstəyinə görə&quot; Müstəqillik Xaçı ilə mükafatlandırmışdı.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down THE MOON IS DOWN by John Steinbeck on Sumner &amp; Stillman] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190113062931/https://www.sumnerandstillman.com/pages/books/13190/john-steinbeck/the-moon-is-down |date=2019-01-13 }}&quot;. ''Sumner &amp; Stillman''.&lt;/ref&gt;

Steynbek 1943-cü ildə ''New York Herald Tribune'' qəzeti üçün [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci dünya müharibəsində]] müxbirlik etməyə başladı. Eyni zamanda Strateji Xidmətlər Ofisi ([[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]]nin sələfi) üçün çalışırdı. O, müharibədən qəlpə yaraları və psixoloji travma ilə döndü. Hər zamankı kimi zehnini yeni əsərlər yazmaqla müalicə etməyə başladı. O, məşhur rejissor [[Alfred Hiçkok]]un ''Xilasedici Qayıq'' (1944) filminin ssenarisini yazdı. Sonralar yazıçı filmin sətiraltı irqçilik etdiyini düşünmüş və adını bu proyektdən uzaqlaşdırmağa çalışmışdı.

1947-ci ildə Steynbek məşhur fotoqraf [[Robert Kapa]] ilə birlikdə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-yə ilk səfərini etdi. [[Oktyabr inqilabı]]ndan bəri SSRİ-in müxtəlif regionlarını ziyarət edən tək-tük Amerikalılardan olan cütlük [[Moskva]], [[Kiyev]], [[Tbilisi]], [[Batumi]] və [[Stalinqrad]]ı gəzmişdi. 1 il sonra, 1948-ci ildə Steynbek SSRİ-dəki xatirələrindən və Robert Kapanın çəkdiyi fotolardan ibarət ''Rus Jurnalı'' kitabını hazırladı. Elə həmin il yazıçı Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvü seçildi.

Steynbek 1952-ci ildə ən uzun romanı olan ''Cənnətdən Şərqə Doğru''-nu çap etdirdi. Üçüncü həyat yoldaşının dediyinə görə, Con məhz bu romanı öz şahəsəri hesab edirdi.

Müəllifin son əsəri, ''Narazılığımızın Qışı'' (1961) Amerikadakı mənəvi tənəzzüldən bəhs edir. Romanın əhəmiyyəti və zənginliyi bəzi tənqidçilər və hətta Nobel Ədəbiyyat Komitəsi&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; tərəfindən qeyd olunsa belə, əsasən tənqidçilər romana neqativ yanaşdı. 1962-ci ildə yazıçı Nobel mükafatına layiq görüləndə media qərarı sərt tənqid etmişdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Güman ki, bu hadisələr Steynbekin növbəti 6 il boyu, yəni ölümünə qədər heç bir bədii roman yazmamasına səbəb olmuşdur.
[[Fayl:John-Steinbeck-1963-Finland.jpg|thumb|185x185px|Steynbek Finlandiyada. 1963-cü il.]]

=== Nobel mükafatı ===
1962-ci ildə Steynbek &quot;həm realist, həm də zəngin təxəyyülə malik, özündə zövqlü yumorla kəskin sosial kritikanı birləşdirən əsərlərinə görə&quot; [[Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı]]na layiq görüldü. Seçim çoxları tərəfindən tənqid edildi və [[İsveç]] qəzetlərindən birində &quot;Nobel Komitəsinin ən böyük səhvlərindən biri&quot; olaraq xarakterizə edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Amerikalı ədəbi tənqidçilərin də reaksiyası sərt idi.

Bir yazıçı kimi öz istedadı haqqında təvazökar olsa da, Steynbek müəyyən yazıçılara öz heyranlığı barədə açıq danışardı. Nobel mükafatı mətbuat konfransında ən sevdiyi müəlliflər və kitablar haqda soruşulanda Steynbek cavab vermişdi: &quot;[[Ernest Heminquey|Heminqueyin]] qısa hekayələri və [[Vilyam Folkner|Folknerin]] yazdığı hər şey.&quot;&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

1964-cü ilin sentyabrında Prezident [[Lindon Conson]] Steynbeki [[Prezident Azadlıq medalı]] ilə təltif etdi.&lt;ref&gt;&quot;[https://www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-the-presentation-the-1964-presidential-medal-freedom-awards Remarks at the Presentation of the 1964 Presidential Medal of Freedom Awards. | The American Presidency Project]&quot;. ''www.presidency.ucsb.edu''&lt;/ref&gt;

1967-ci ildə Steynbek [[Vyetnam müharibəsi]]ndə müxbirlik etmək üçün Asiyaya yollandı. ABŞ-ın [[Vyetnam]]daki münaqişəyə daxil olmasının düzgün həmlə olduğunu düşünən Steynbekin öz oğulları da orada hərbi xidmətdən keçmişdir.

== Şəxsi həyatı və ölümü ==
Con Steynbek ömrü boyu 3 dəfə ailə həyatı qurmuşdur. İlk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə 1930-cu ildə evlənir. Cütlük 1943-cü ildə boşanmağı qərara alır və Steynbek həmin il ikinci dəfə, Qvin Konqer ilə ailə həyatı qurur. Lakin bu evlilik də uzunömürlü olmur. 1948-ci ilin mayında Steynbek təcili olaraq Kaliforniyaya gedir ki, ağır yaralanan yaxın dostu Ed Riketsə baş çəksin. Lakin Rikets Steynbekin gəlişindən bir neçə saat əvvəl vəfat edir. Evə qayıtdıqdan sonra Steynbek boşanmaq istəyən arvadı Qvinlə qarşılaşır, və cütlük Avqust ayında ayrılır. Dostu Riketsin ölümü yazıçıya çox pis təsir bağışlayır və o növbəti ili dərin depressiyada keçirir.

1949-cu ilin iyununda Steynbek Kaliforniyada bir restoranda teatr rejissoru Eleyn Skott ilə tanış olur. 1950-ci ilin dekabrında evlənən Con və Eleyn yazıçının 1968-ci ildəki ölümünə qədər bir yerdə olur.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

Həyatı boyu tütün məhsullarından istifadə edən Steynbek 1968-ci ildə, 66 yaşında [[Nyu-York]] şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat edir. Öz arzusuna uyğun olaraq meyidi [[kremasiya]] olunmuş və Kaliforniyada valideynləri ilə birgə basdırılmışdır.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20011213225021/http://www.steinbeck.org/About.html Burial in timeline at this site, taken from &lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;Steinbeck: A Life in Letters&lt;nowiki&gt;'''&lt;/nowiki&gt;]. Steinbeck.org.&lt;/ref&gt;

== Siyasi görüşləri ==
[[Fayl:JohnSteinbeck.JPG|thumb|210x210px|Steynbek, oğlu və Prezident [[Lindon Conson]]]]
Steynbekin [[Solçuluq|solçu]] müəlliflər və jurnalistlərlə yaxın əlaqələrinin onun yaradıcıllığına təsiri olmuşdur. 1935-ci ildə [[Kommunizm|kommunist]] bir təşkilat olan Amerika Yazıçılar İttifaqına qatıldı.&lt;ref&gt;&quot;[https://archive.today/20140629134544/http://www.times-standard.com/letters/ci_22658148/remembering-john-steinbeck-great-american-writer Remembering John Steinbeck, a great American writer]&quot;. ''Times-Standard'', 23 fevral 2013, Dave Stancliff&lt;/ref&gt; 1939-cu ildə Sovet İttifaqının Finlandiyaya hücumunu dəstəkləyən bir məktuba imzasını atmışdı.

2012-ci ildə [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] tərəfindən yayımlanan sənədlərə görə, Steynbek 1952-ci ildə Avropanı gəzməyi planlaşdırarkən Agentliyə öz yardımını təklif etmişdi.&lt;ref&gt;''[https://web.archive.org/web/20140301224244/http://www.steinbeckcitizenspy.com/steinebeck-1952-letter.php Steinbeck: Citizen Spy]'', Brian Kannard, 2013, [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/978-0-9890293-9-1|978-0-9890293-9-1]]&lt;/ref&gt; Onun [[Soyuq müharibə|Soyuq Müharibə]] dövründə MKİ üçün spesifik olaraq hansı işləri görmüş olduğu isə bəlli deyil.

1967-ci ildə [[Vyetnam müharibəsi]] ilə bağlı reportaj hazırlayarkən Steynbek [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusunu]] rəğbətlə təsvir etmişdi. Steynbekin bioqrafı Cey Pariniyə görə, ABŞ Prezidenti [[Lindon Conson]]la yaxın dostluğu Steynbekin müharibə ilə bağlı düşüncələrinə təsir göstərmişdi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Vyetnamdakı müxbir işinə görə Steynbek solçu və liberal keçmişinə xəyanət etməklə günahlandırılmış, ciddi tənqidlərə məruz qalmışdı.

Steynbek açıq şəkildə hökumətin təzyiqlərindən şikayət edərdi.&lt;ref&gt;https://www.biographyonline.net/writers/john-steinbeck.html&lt;/ref&gt; Yazıçının böyük oğlu Tomas Steynbekə görə, o vaxtlar [[Federal Təhqiqat Bürosu]]nun direktoru olan [[Con Edqar Huver]]i Steynbeki məhkəməyə çıxarmaq üçün heç bir əsas tapmamış və bu səbəbdən, sırf yazıçıya əziyyət vermək üçün, Vergi Nazirliyini hər il Steynbekin maddi vəziyyətini auditdən keçirməyə təşviq etmişdi. 1942-ci ildə ABŞ Ədliyyə Nazirinə məktubunda Steynbek yazmışdı: &quot;Edqarın oğlanlarından ayağımı tapdalamağı dayandırmalarını xahiş edə bilərsinizmi? Düşmən bir yadplanetli olduğumu düşünürlər. Yorucudur.&quot;&lt;ref&gt;&quot;[http://www.thesmokinggun.com/documents/crime/john-steinbeck-and-fbis-wrath-0 John Steinbeck And The FBI's Wrath]&quot; ''The Smoking Gun'', 20 iyul 1998&lt;/ref&gt; FTB Steynbekin istintaq altında olduğunu inkar etmişdi.

== Əsərləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Ad
!İl
!Kateqoriya
!ISBN
|-
|''Qızıl Kubok''
|1929
|Roman
|0–14–018743-X
|-
|''Cənnət Otlaqları''
|1932
|Qısa hekayələr
|9780140187489
|-
|''Qırmızı Poni''
|1933
|Novella
|9780140177367
|-
|''Naməlum Tanrılara''
|1933
|Roman
|9780140187519
|-
|''Yuxarı Məhəllə (Tortilla Flet)''
|1935
|Roman
|9780140042405
|-
|''Bitməyən Mübarizə''
|1936
|Roman
|9780143039631
|-
|''[[Siçanlar və insanlar (əsər)|Siçanlar və İnsanlar]]''
|1937
|Novella
|9780140177398
|-
|''Uzun Vadi''
|1938
|Qısa hekayələr
|9780140187458
|-
|''Onların Qanı Güclüdür''
|1938
|Qeyri-bədii
|9780930588380
|-
|''Qəzəb Salxımları''
|1939
|Roman
|9780143039433
|-
|''Unudulmuş Kənd''
|1941
|Film ssenarisi
|9780143117186
|-
|''Kortez Dənizi''
|1941
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Ay Batarkən''
|1942
|Roman
|9780140187465
|-
|''Atın Bombaları''
|1942
|Qeyri-bədii
|9780143105916
|-
|''Sardinalar Küçəsi''
|1945
|Roman
|9780140177381
|-
|''Dikbaşlar Avtobusu''
|1947
|Roman
|9780142437872
|-
|''İnci''
|1947
|Novella
|9780140177374
|-
|''Rus Jurnalı''
|1948
|Qeyri-bədii
|9780141180199
|-
|''Şiddətlə Yanarkən''
|1950
|Novella
|9780143039440
|-
|''Kortez Dənizindəki Odun''
|1951
|Qeyri-bədii
|9780140187441
|-
|''Cənnətdən Şərqə Doğru''
|1952
|Roman
|9780140186390
|-
|''Şirin Çərşəmbə''
|1954
|Roman
|9780143039471
|-
|''Qısa Səltənət''
|1957
|Roman
|9780143039464
|-
|''Bir Müharibə Var İdi''
|1958
|Qeyri-bədii
|9780143104797
|-
|''Narazılığımızın Qışı''
|1961
|Roman
|9780143039488
|-
|''İtim Çarli ilə Amerika Yollarında''
|1962
|Qeyri-bədii
|9780140053203
|-
|''Viva Zapata!''
|1975
|Film ssenarisi
|9780670005796
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel ədəbiyyat 1951-1975}}

[[Kateqoriya:ABŞ yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Nyu-Yorkda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Stenford Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>d32a8fuceyrnc64kb1996oikhq38p76</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Məmmədli (Abşeron)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16804</id>
    <revision>
      <id>6570862</id>
      <parentid>6565496</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:21:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.32.44.58</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1773" xml:space="preserve">{{Digər məna|Məmmədli}}
{{YM
 |ad      = Məmmədli
 |xəritə            = 
 |xəritə miqyas     = 200px
 |xəritə məlumat    = [[Abşeron]] rayonu
 |xəritə1           = 
 |xəritə1 miqyas    = 
 |xəritə1 məlumat   = 
 |xəritə2           = 
 |xəritə2 miqyas    = 
 |xəritə2 məlumat   = 
 |ərazi             = 
 |əhali             = 7819
 |əhali_il          = 
 |əhali sıxlığı     = 
 |yüksəklik         = 
 |lat_deg           = 
 |lat_min           = 
 |lat_sec           = 
 |lat_hem           = 
 |lon_deg           = 
 |lon_min           = 
 |lon_sec           = 
 |lon_hem           = 
 |poçt kodu         = AZ0125&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archiveurl=https://archive.today/20160419064256/http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archivedate=2016-04-19 |title=İndekslər |author=[[Azərpoçt]] |date= |work= |publisher=www.azerpost.az |accessdate=2016-04-19 |language=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |ölkə              = Azərbaycan
 |bölgə             = 
 |region            = Abşeron rayonu
 |şəhər             = 
 |qəsəbə            = 
 |kənd nümayəndəsi  = &lt;!-- Şəhər (rayon) İcra Hakimiyyəti başçısının kənd inzibati-ərazi nümayəndəsi--&gt;
 |bələdiyyə başçısı =
 |rəsmi_saytı           = 
}}
'''Məmmədli''', '''Məhəmmədi''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Abşeron rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.Gòyde gòy qurşagi,yerde Mehemmedli usagi

==Mədəniyyəti==
Məmmədlidə [[Yanardağ|&quot;Yanardağ&quot;]] vardır. &quot;Yanardağ&quot;ın böyük turizm əhəmiyyəti vardır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Abşeron rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{kənd-qaralama}}

[[Kateqoriya:Abşeron rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>emy6cafrawbbotg0ghsrqp6saw7cnke</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570868</id>
      <parentid>6570862</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:26:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:185.32.44.58|185.32.44.58]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Qolcomaq|Qolcomaq]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1730" xml:space="preserve">{{Digər məna|Məmmədli}}
{{YM
 |ad      = Məmmədli
 |xəritə            = 
 |xəritə miqyas     = 200px
 |xəritə məlumat    = [[Abşeron]] rayonu
 |xəritə1           = 
 |xəritə1 miqyas    = 
 |xəritə1 məlumat   = 
 |xəritə2           = 
 |xəritə2 miqyas    = 
 |xəritə2 məlumat   = 
 |ərazi             = 
 |əhali             = 7819
 |əhali_il          = 
 |əhali sıxlığı     = 
 |yüksəklik         = 
 |lat_deg           = 
 |lat_min           = 
 |lat_sec           = 
 |lat_hem           = 
 |lon_deg           = 
 |lon_min           = 
 |lon_sec           = 
 |lon_hem           = 
 |poçt kodu         = AZ0125&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archiveurl=https://archive.today/20160419064256/http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archivedate=2016-04-19 |title=İndekslər |author=[[Azərpoçt]] |date= |work= |publisher=www.azerpost.az |accessdate=2016-04-19 |language=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |ölkə              = Azərbaycan
 |bölgə             = 
 |region            = Abşeron rayonu
 |şəhər             = 
 |qəsəbə            = 
 |kənd nümayəndəsi  = &lt;!-- Şəhər (rayon) İcra Hakimiyyəti başçısının kənd inzibati-ərazi nümayəndəsi--&gt;
 |bələdiyyə başçısı =
 |rəsmi_saytı           = 
}}
'''Məmmədli''', '''Məhəmmədi''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Abşeron rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.

==Mədəniyyəti==
Məmmədlidə [[Yanardağ|&quot;Yanardağ&quot;]] vardır. &quot;Yanardağ&quot;ın böyük turizm əhəmiyyəti vardır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Abşeron rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{kənd-qaralama}}

[[Kateqoriya:Abşeron rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>eavk6jvjd1we3c9hub91bb4ncebcrqr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oğuz rayonu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17404</id>
    <revision>
      <id>6571601</id>
      <parentid>6558251</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:37:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64302" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                = Oğuz rayonu
|digər mövzu          = Oğuz şəhəri
|digər mövzu səhifəsi = Oğuz
}}

{{İnzibati vahid
|Status            = Rayon
|Adı               = Oğuz
|Xəritə            = Oghuz District in Azerbaijan 2021.svg
|Daxildir          = Şəki-Zaqatala
|Sahəsi            = 1080&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page142 |access-date=2021-02-16 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306215646/http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl2.pdf#page142 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali             = 44 300&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|Əhali sıxlığı     = 39&lt;ref name=&quot;Oğuz rayonu&quot; /&gt;
|Avtomobil nömrəsi = 48
|Telefon kodu      = 994 24
|Poçt indeksi      = AZ 4800
|Tərkibi           = 36 kənd
|Vəzifəli şəxs     = [[Eyvaz Qurbanov]]
|Vəzifənin adı     = İcra başçısı
|Sayt              = oguz-ih.gov.az
}}
[[Fayl:Oğuz dağlarına bağdan mənzərə.jpg|alt=Oğuz dağlarına gilas bağından mənzərə|thumb|
Oğuz şəhəri. May ayında gilas ağacı
]]
[[Fayl:Qısır dağ, Oğuz rayonu Baş Daşağıl kəndi. 2018.jpg|thumb|Qısır dağ, Oğuz rayonu Baş Daşağıl kəndi. 2018]]
[[Fayl:Oğuzda istehsal olunmuş qədim qılınc. Üzərində ustanın emblemi həkk olunmuşdur..jpg|alt=Oğuzda istehsal olunmuş qədim qılınc. Üzərində ustanın emblemi həkk olunmuşdur.|thumb|Oğuzda istehsal olunmuş qədim qılınc. Üzərində ustanın emblemi həkk olunmuşdur.]]
'''Oğuz rayonu''' (7 fevral 1991-ci ilədək '''Vartaşen rayonu''') — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati [[ərazi]] vahidi. İnzibati mərkəzi [[Oğuz]] şəhəridir. [[Şəki xanlığı]]nın mahallarından [[Xaçmaz mahalı]] və [[Padar]] mahalı [[Oğuz]] rayonu ərazisində olub. [[Oğuz]] rayonu 8 [[avqust]] 1930-cu ildə təşkil olunmuşdur. 1963–1965-ci illərdə [[Nuxa]] (1968-ci ildən [[Şəki]]) rayonunun ərazisi [[Oğuz]] rayonunun tərkibində olmuşdur. [[Rayon]] mərkəzi [[Vartaşen]] (indiki [[Oğuz]] şəhəri) 1961-ci ilə qədər [[kənd]] olmuşdur. 1961–1968-ci illərdə ona [[şəhər]] tipli [[qəsəbə]], 1969-cu ildə [[rayon]] tabeliyində [[şəhər]] statusu verilmişdir. 1991-ci ilin [[fevral]] ayının 7-də [[Azərbaycan Respublikası]] Ali Sovetinin birinci sessiyasında rayonun və şəhərin adı dəyişdirilərək '''Oğuz''' rayonu adlandırılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://e-qanun.az/framework/10264|title=Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı '''Qərarı'''|author=|date=1991|work=|publisher=[[e-qanun.az]]|accessdate=2015-06-18|language=az|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305035502/http://e-qanun.az/framework/10264|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Oğuz rayonu [[Azərbaycan]]ın qədim tarixə malik yaşayış məskənlərindəndir. Burada insanlar hələ [[neolit]] dövründə məskunlaşmışlar. Bizim eranın əvvəllərində bu ərazi [[Qafqaz Albaniyası]]nın, IX–XVI əsrlərdə [[Şirvanşahlar dövləti]]nin, XVI–XVIII əsrlərdə [[Səfəvilər dövləti]]nin, XVIII əsrin ortalarından XIX əsrin əvvəllərinədək [[Şəki xanlığı]]nın tərkibinə daxil olmuşdur. Arxeoloqlar [[Kərimli]] və [[Qarabaldır]] kəndlərinin yaxınlığında qədim insan məskənləri aşkar etmişlər. Burada nizələr üçün ucluqlar, tunc silahlar, daşdan hazırlanmış qadın heykəlləri və əşyalar tapılmışdır.

Eramızdan əvvəl I əsrdə yaşamış, 17 kitabdan ibarət &quot;Coğrafiya&quot; əsərinin müəllifi, [[yunan]] coğrafiyaçısı [[Strabon]] [[Qafqaz Albaniyası]] haqqında konkret məlumatlar vermiş və göstərmişdir ki, [[Oğuz]]un da daxil olduğu indiki [[Şəki]]-[[Zaqatala]] zonası 20–25 əsr əvvəl abad və əhalisi sıx olan yaşayış yerləri olmuşdur.

Oğuz rayonunun ərazisi Ptolemeyin [[Albaniya]] xəritəsindəki ikinci zonaya müvafiq gəlir; qədim yunan astronomu və coğrafiyaşünası adı çəkilən xəritədə 12 yaşayış məntəqəsi yerləşdirmişdir. Yeddi cildlik &quot;Azərbaycan tarixi&quot; əsərinin I cildində qeyd edildiyi kimi, bu yaşayış məntəqələrindən ikisinin-Mamexiya (çox güman ki, Mal(l)exiyadır),

Oğuzdan [[cənub]]da yerləşən Maluq yaşayış sahəsinin adına müvafiq gəlir), Baruda — Vartaşen — müasir Oğuz şəhəri) Oğuz rayonu ərazisində yerləşdiyi ehtimal olunur.
 
Oğuz rayonunun şərq hissəsi Ptolemey xəritəsinin üçüncü zonasına müvafiq gəlir.&lt;ref&gt;Məntəqələrin lokallaşdırılması və adların müəyyənləşdirilməsi S.N.Muravyov tərəfindən təklif edilmişdir: Mənbə: Муравьев С.Н. Птолемеевская карта Кавказской Албании и уровень Каспия. ВДИ, 1983, № 1.&lt;/ref&gt; Tədqiqatçılar burada adları qeyd edilən Xabota (ola bilsin, Oğuz rayonunun indiki Xaçmaz kəndidir), Boziata (ola bilsin, Vardanlı — (indiki Kərimli kəndi) yaşayış məntəqələrinin də Oğuz rayonu ərazisində yerləşməsi barədə də öz mülahizələrini irəli sürmüşlər.&lt;ref&gt;Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. I cild. Bakı.2007&lt;/ref&gt;
  
Görkəmli arxeoloq, [[Oğuz]] yetirməsi olan [[Saleh Qazıyev]]in 1956–1959-cu illərdə rayonun ərazisində apardığı arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində əldə edilmiş maddi-mədəniyyət nümunələri təsdiq edir ki, bu ərazidə [[neolit]] və [[eneolit]] dövrlərindən insanlar toplu şəkildə məskunlaşmışdır. [[Saleh Qazıyev]] 1948-ci ildə rayonun Vardanlı (indiki [[Kərimli]]) və [[Qarabaldır]] kəndlərindən cənubda qazıntı işləri aparmış ,qədim yaşayış yeri və qəbiristanlıq aşkarlanmışdır. Böyük alim qədim qəbirlərdən, daş qutu abidələrdən 2500–3000 il bundan əvvələ aid edilən aşağıdakı maddi-[[mədəniyyət]] nümunələrini taparaq elm aləminə bildirmişdir: tunc bıçaq, xəncər, nizə ucluğu, əsa başlığı, daş qadın fiquru, gil sacayaq, coxsayli bəzək əşyaları (kəmər, qolbaq, üzük ,muncuq və s.) keramika nümunələri və s. Bunlardan bəzilərinin 5 min il tarixi kecmişi var. Rayonun Filfilli və [[Baş Daşağıl]] kəndlərinin şimalında yaşı bilinməyən, tədqiq olunmamış qəbirlərdən öz uzunluğu ilə fərqlənən, qədim [[Oğuz]] tayfalarının &quot;[[Kitabi Dədə Qorqud]]&quot; dastanındakı boylarla səsləşən [[Oğuz]] qəbirləri bu gün də qalmaqdadır, VIII əsrin ortalarında [[Şəki xanlığı]] 8 mahala bölünürdü ki, bunlardan ikisi- [[Padar]] və [[Xaçmaz]] mahallları indiki [[Oğuz]] rayonunun ərazisini əhatə edirdi. Görkəmli [[Azərbaycan]] tarixçisi [[Abbasqulu Ağa Bakıxanov]]un (1794–1847) &quot;[[Gülüstani-İrəm]]&quot; adlı tarixi əsərində [[Xaçmaz]] mahalının və rayonun [[Tərkeş]] kəndinin adi çəkilir. [[Ziya Bünyadov]] &quot;[[Azərbaycan]] VII–VIII əsrlərdə&quot; əsərində ərəb müəllifi Bəlazuriyə istinadən Filan şahlığının adını çəkir. Firidun Qədirov isə &quot;[[Azərbaycan]]ın şimal müdafiə istehkamları&quot; adlı kitabında Ibn əl Fəqihə istinadən yazır ki, [[Sasanilər]] [[xəzərlər]]in hücumlarından qorunmaq məqsədilə [[Dərbənd]] və Dəryal dərəsi arasında 360-a qədər qala tikdirmişlər ki, bunların da əksəriyyəti Filan və Sahib- əs Sərir torpaqlarında yerləşmişdir. F.Qədirov daha sonra V.F.Minorskiyə əsaslanaraq bildirir ki, Filan torpağı Şəkinin şərq tərəfində yerləşirdi. V,F.Minorski Filan torpağından danışarkən etnik əlamətlərə əsaslanan Fil, Filfilli, Fill-Dzax adlarından istifadə etmişdir.

2010-cu ildə Oğuz rayonu ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı üzündə qızıldan öküz maskası taxılmış bir skelet də taplmışdır. Maraqlıdır ki, Tolstov, Bernştam və Bekmıradov kimi tanınmış türkoloq alimlər oğuzların ən qədim zamanlarda öküzə totem münasibəti bəslədiklərini söyləmişlər.

İndiki Oğuz rayonunun ərazisi 1867-ci ildən Yelizavetpol quberniyasının Nuxa qəzasına aid olub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə və 1920-ci ildə Azərbaycan SSR yaradılandan sonra da rayonun ərazisi Nuxa qəzasının tərkibində qalmışdır.

1917-ci ilə aid Nuxa qəzasının Üçüncü sahəsi olan Vartaşen haqqında materiallardan 39 kəndin 5 kənd şurasında&lt;ref&gt;Административно-территориальное деление Союза ССР. Районы и города СССР. М.: Власть Советов при президиуме ВЦИК, 1931&lt;/ref&gt; 1921-ci ilə aid materiallarından 52 kəndin 4 kənd şurasında (1921-ci ilin payızından kənd sovetlərində) birləşdiyi məlum olur.&lt;ref&gt;Азербайджанская Сельскохозяйственная перепись 1921 года, с.22–23, 32–33, 42–43.&lt;/ref&gt; 1926-cı il yanvarın 1-nə olan məlumatlarda Nuxa qəzasının Vartaşen sahəsində 9 kənd şurasının İkənd sovetinin) olduğu göstərilir. Təəssüf ki, kəndlərin, təsərrüfatların və əhalinin sayı göstərilmir.&lt;ref&gt;Территориальное и административное деление Союза ССР на 1 января 1926 года. Народный Комиссариат Внутренних Дел. Статистический отдел. М.: Главное Управление Коммунального Хозяйства НКВ, 1926 год.&lt;/ref&gt;

Bu ərazinin bir sıra kəndləri Sovet hakimiyyəti qurulmamışdan əvvələ aid materiallarda göstərilsə də, sonrakı illərdə həmin kəndlərdə ya yaşayış olmamışdır, ya da başqa kəndlərlə birləşmişlər. Məsələn, Calut kənd şurasına daxil olan Küllük (1908-ci il üçün 70 nəfər), Covlan (1908-ci il üçün 51 nəfər) kəndlərinin adlarına sonrakı illərdə rast gəlinmir. 1921-ci il [[Azərbaycan]]ın kənd təsərrüfatı siyahıyaalma materiallarında bu kəndlərdən 9-nun dağıdıldığı, 3 kəndin sakinlərinin isə Ərəş qəzasına köçdükləri göstərilir. Həmin dövrdə baş verən hadisələri təhlil etdikdə belə nəticəyə gəlmək olur ki, bu kəndlərin boşalmasına 1918–1920-ci illərdəki siyasi proseslər, hərbi əməliyyatlar səbəb olmuşdur. Bu proseslər nəticəsində bir kənd şurasının, demək olar ki, bütün kəndləri dağıdılmışdır. Əhali həmin kəndlərin bəzilərində tədricən yenidən məskunlaşmışdır. Dağıdıldıqları göstərilən Zərrab və [[Yaqublu]] kəndlərində əhali daha tez məskunlaşır. 1933-cü ilə aid mənbədə bu kəndlərin adları var. Yenikənd və Top kəndlərinin adları isə 1961-ci il sənədlərində göstərilir. Axpilakənd, Salabəyli, Cucamış, Məclis və Qozlu kəndlərinin adlarına isə sonrakı sənədlərdə rast gəlmirik.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Bakı Universitetinin xəbərləri, № 3, Humanitar elmlər seriyası, 2013&lt;/ref&gt;

1930-cu il 8 avqust tarixli qərarla [[Azərbaycan SSR]]-in rayonlaşdırılması ilə əlaqədar inzibati vahid kimi ayrıca Vartaşen rayonu təşkil olunur. Vartaşen rayonunun ərazisinə Nuxa qəzasının tərkibindəki Vartaşen yaşayış sahəsinin doqquz kənd soveti daxil edilir.

Rayonlaşmadan əvvələ və sonraya aid məlumatları müqayisə etdikdə məlum olur ki, rayon təşkil edilərkən Nuxanın Küngüt kənd sovetinə daxil olan Yuxarı Bucaq, Aşağı Bucaq, [[Muxas]], [[Baş Daşağıl]] kəndləri və Ərəz qəzasına aid bir neçə kənd Vartaşen rayonunun ərazisinə verilir. Və ya digər bir fakt: 1933-cü ildə '''Oğuz''' rayonuna aid olan bəzi kəndlər 1966, 1977 və 1999-ci il materiallarında göstərilmir.

Xüsusilə, kənd sovetlərinin dəyişikliyinə əsasən [[Muxas]] və [[Bucaq]] kəndləri yerləşdikləri təbii-coğrafi mövqeyinə görə həmişə eyni kənd şurasının (kənd sovetinin) tərkibində olmuşdur. 1961-ci ilə aid məlumatda isə Qozlubucaq və [[Baş Daşağıl]] kəndləri Muxas kənd sovetinə daxil edilmişdir. Qozlubucaq kəndinin adına sonrakı illərə aid inzibati-bölgüdə rast gəlinmir. [[Padar]] kənd şurasına daxil olan 14 kəndin 1933-cü il məlumatlarında [[Sincan]] və [[Padar]], 1961-ci ilə aid sənədlərdə isə [[Sincan]], [[Padar]] və Vardanlı kənd sovetlərində birləşdirildiyi göstərilir. Bundan sonra isə [[Yaqublu]], [[Yenikənd]], [[Top]] və [[Zərrab]] kəndləri Vardanlı kənd şurasından (kənd sovetindən) ayrılaraq ayrıca Yaqublu kənd sovetində (1999-cu il üçün ərazi vahidində) birləşdiriliblər.

Rayon 1952-ci il 3 aprel – 1953-cü il 23 aprel tarixlərində mövcud olmuş Gəncə vilayətinin tərkibində olmuşdur (SSRİ Ali Sovetinin 1953-cü il 23 aprel tarixli qərarı ilə vilayət ləğv edilmişdir).&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt; Kənd təsərrüfatının idarə edilməsi və xalq təsərrüfatı şuralarının yaradılması ilə əlaqədar bütün SSRİ ərazisində inzibati-ərazi islahatlar 1962–1964-cü illərdə də davam etdirilir. Nəticədə sahəsi böyük olan rayonların əsasında sənaye və kənd təsərrüfatı rayonları yaradılırdı. 1963-cü il yanvarın 4-də Azərbaycan SSR-də də 50 rayon və respublika tabeli 6 şəhərin ərazisində 31 rayon və 7 şəhər yaradılır. Bu qərara uyğun olaraq, respublika tabeliyində Nuxa şəhəri (1968-ci ildən Şəki) yaradılır və rayonun kəndləri Vartaşen rayonunun tərkibinə verilir. Bu islahat səmərəsizliyinə görə 1965-ci il yanvarın 6-da ləğv edilir. Bu səbəbdən də, Vartaşen rayonuna verilmiş kəndlər Nuxa şəhərinə tabe edilir. 1961-ci ilə qədər Vartaşen rayonunun mərkəzi Vartaşen kəndi olub. Kəndə 1961-ci il sentyabrın 9-da rayon tipli qəsəbə statusu, 1969-cu il martın 15-də isə şəhər statusu verilib.

1991-ci ilin fevralında Azərbaycan SSR Ali Sovetinin qərarına əsasən, Vartaşen rayonunun adı dəyişdirilərək Oğuz adlandırılır.

=== Tarixi abidələri ===
Rayonda 39 arxeoloji və memarlıq abidəsi mövcuddur. Bu abidələrdən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə təsdiqlənmiş, Oğuz rayonu ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrindən 32-si siyahıya alınmışdır. Həmin abidələrdən 17-si ölkə əhəmiyyətli (15-i arxeoloji, memarlıq abidəsi) 15-i yerli əhəmiyyətli (13-ü memarlıq, 2-si arxeolojji abidə) abidələrdir. Rayondakı memarlıq abidələrindən alban məbədlərinin, [[Muxas qülləsi]]nin (XIV əsr),[[Surxayxan qalası]]nın qalıqları (XVIII əsr) bu günə kimi qalmışdır. Xaçmaz kəndi yaxınlığındakı Sarısu çayının üstündəki [[Daşüz]] körpüsü (XIX əsr), [[Sincan]] kəndindəki məscid (XVIII əsr), Kərimli kəndindəki məqbərə (XV əsr), Oğuz şəhəri ərazisində qədim sınaqoqlu (1849-cu il), hazırda yerli tarix-diyarşünaslıq muzeyinin yerləşdiyi alban məbədi rayonun qədim tarixi abidələrindəndir.

Oğuz rayonu ərazisində ilk arxeolji qazıntı işləri 1915-ci ildə aparılmışdır. 1945-ci ildə arxeoloji ekspedisiya qrupu geniş arxeoloji qazıntı işlərini davam etdirərək Kərimli kəndinin cənubunda Karqaya, Uzuntala, Qız qalası, Ocaq qoruğu adlanan ərazilərdən qədim dövrə aid çoxlu maddi-mədəniyyət nümunələri aşkar edilmişdir. Qarabaldır, Padar, Dəymədərə, Tərkeş kəndləri ərazisində aparılan tədqiqatlar zamanı məlum olmuşdur ki, Türyançay ilə Əlician çayları arasındakı ərazidə qədim dövrlərə aid çoxlu arxeoloji abidələr mövcuddur. XX əsrin 50-ci illərində respublikamızda arxeologiya elminin əsasını qoyanlardan biri Saleh Qazıyevin rəhbərliyi ilə aparılmış tədqiqatlar zamanı Qarabaldır, Xalxal, Sincan, Dəymədərə kəndlərində qədim dövrə aid çoxlu kurqanlar, daş qutu, adi torpaq qəbirlə aşkar edilmişdi.

==== Alban məbədləri ====
Oğuzda 7 [[alban]] [[məbəd]]i mövcuddur. Bunlardan 3-ü rayon mərkəzində, 2-si [[Qarabulaq]] və 2-si [[Calut]] kəndlərindədir. Mərkəzdəki ibadətgah 1981-ci ildə tam bərpa edildikdən sonra burada Oğuz rayon Tarix-diyarşünaslıq muzeyi təşkil olunmuşdur. Digəri rayon mərkəzi xəstəxanasının həyətində, üçüncüsü isə [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]] yolunun üstündəki təpədə yerləşir. Oğuz rayonundakı [[Alban]] ibadətgahları tam tədqiq edilməmişdir. 
 
* [[Kərimli kənd kurqanları]]
* [[Balaşum (Qədim yaşayış yeri)]]
* [[Alban məbədi (Oğuz şəhəri)]]
* [[Müqəddəs Yelisey bazilikası]]
* [[Calut monastırı]]
* [[Gavurqala (Oğuz)|Gavurqala]]
* [[Maluq qalası]]
* [[Surxayxan qalası]]
* [[Muxas qülləsi]]
* [[Uğan mağarası]]
* [[Hacı Rəşid körpüsü]]

== Yaşayış məntəqələri ==
Rayonda 1 şəhər, 33 kənd vardır.
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəhərlər
! colspan=&quot;6&quot; |Kəndlər
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''[[Oğuz şəhəri]]'''
|[[Baş Daşağıl]]
|[[Bucaq (Oğuz)|Bucaq]]
|[[Calut]]
|[[Dəymədərə]]
|[[Dəymədağlı (Oğuz)|Dəymədağlı]]
|[[Böyük Söyüdlü]]
|-
|[[Kərimli (Oğuz)|Kərimli]]
|[[Padar (Oğuz)|Padar]]
|[[Qumlaq]]
|[[Sincan (Oğuz)|Sincan]]
|[[Tərkeş]]
|[[Çayqovuşan (Oğuz)|Çayqovuşan]]
|-
|[[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]]
|[[Xalxalqışlaq]]
|[[Xaçmaz (Oğuz)|Xaçmaz]]
|[[Xaçmazqışlaq]]
|[[Zərrab]]
|[[Ərmənət]]
|-
|[[Yenikənd (Oğuz)|Yenikənd]]
|[[Mollalı (Oğuz)|Mollalı]]
|[[Çaldaş (Oğuz)|Çaldaş]]
|[[Tayıflı]]
|[[Hallavar (Oğuz)|Hallavar]]
|[[Top (Oğuz)|Top]]
|-
|[[Yemişanlı (Oğuz)|Yemişanlı]]
|[[Filfili]]
|[[Qarabaldır (Oğuz)|Qarabaldır]]
|[[Qumlaq]]
|[[Yaqublu (Oğuz)|Yaqublu]]
|[[Şirvanlı (Oğuz)|Şirvanlı]]
|-
|[[Qarabulaq (Oğuz)|Qarabulaq]]
|[[Abdallı (Oğuz)|Abdallı]]
|[[Muxas]]
|
|
|
|}

== Coğrafi mövqeyi ==
[[Oğuz]] rayonu [[Böyük Qafqaz]]ın [[cənub]] yamacında yerləşir, [[şimal]]dan [[Rusiya Federasiyası]] ([[Dağıstan]] MR), [[şərq]]dən [[Qəbələ]], [[qərb]]dən [[Şəki]], [[cənub]]dan [[Ağdaş]] rayonları ilə sərhəddir. Rayonun [[şimal]] hissəsində Baş [[Qafqaz]] silsiləsinin [[cənub]] yamacları, mərkəzi hissəsində Qanıx — Əyriçay vadisi, [[cənub]]unda isə Acınohur alçaq dağlığı əsas relyef formaları kimi ayrılır. Baş Qafqaz silsiləsindən Qazdağ, Qaynararxac, Fıy və Qoşunkar (Çaldaş dağı 3468 m.) qolları ayrılır. [[Oğuz]] ərazisinin [[şimal]]dan [[cənub]]a uzunluğu 37 km, [[şərq]]dən qərbə eni 27 km-dir. Ərazisi 1077 kvadrat kilometrdir. Rayonun ərazisi −52 dərəcə şaxtası olan Məlkəmud dağının zirvəsindən başlayıb ,+42 dərəcə istiliyi olan [[Böyük Söyüdlü]] kəndinə və [[Ağdaş]] rayonuna qədər uzanıb gedir. Maksimum hündürlük isə 3879 m. (Məlkəmud dağı), ən alçaq yer isə dəniz səviyyəsindən 360 metr yuksəklikdə olan [[Qarabaldır]] kəndinin cənub-qərbidir.

=== Relyefi ===
Oğuz rayonu [[Şəki]]-[[Zaqatala]] iqtisadi rayonunda, [[Böyük Qafqaz]]ın [[cənub]] yamaclarında yerləşir. Rayonun şimal hissəsində Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamacları, mərkəzi hissəsində Qanıx-Əyriçay vadisi, cənubunda isə Acınohur alçaq dağlığı əsas relyef formaları kimi ayrılır. Baş Qafqaz silsiləsindən Qazdağ, Qaynararxac, Fiy və Qoşunkar (Çaldaş d., 3468 m) qolları ayrılır. Maksimum hündürlük isə 3879 m-dir (Məlkəmud d.). Rayonun şimalında Yura və Təbaşir yaşlı çöküntülər, mərkəzi və cənub hissədə isə Antropogen, qismən də Neogen yaşlı çöküntülər yayılmışdır. Gil ehtiyatları və mineral bulaqlar vardır.

=== Təbiəti ===
[[Fayl:Nature, Oguz ( 1090527).jpg|thumb|170px|Oğuz rayonunun meşələrində bir şəlalə]]
Rayon ərazisinin yarısından bir qədər azı [[meşə]]lərlə örtülüdür. Burada çoxlu [[şəlalə]], kükürdlü və termal su [[bulaq]]ları var. Rayonun [[fauna]]sı [[dovşan]], [[ayı]], [[dağ keçisi]], [[qaban]], [[qırqovul]], [[kəklik]], [[qaz]], həmçinin som və forel balıqları ilə təmsil olunmuşdur. Rayon ərazisində müxtəlif [[meyvə]]lər və giləmeyvələr – [[qoz]], [[fındıq]], [[alma]], [[armud]], [[zoğal]], [[yemişan]], [[gilas]], [[alça]], [[qarağat]] və [[moruq]] yetişir.

Rayonun ən böyük çayı [[Əlicançay]]dır. [[Əlicançay]] [[Qumlaq]] kəndindən keçərək rayonun bir çox kəndlərini ağuşuna alır.

== Torpağı ==
[[Oğuz]] [[kənd təsərrüfatı]] rayonudur və başlıca istehsal vasitəsi torpaq örtüyüdür. Daşağılçay, Xalxalçay, Qalaçay və Ağçayın hövzəsində, [[Şəki]] yaylasının şimal-şərq hissəsində yerləşən Oğuz rayonunun ümumi sahəsi 121,6 min ha-dır. Rayonun torpaq-ekoloji şəraiti kənd təsərrüfatının [[bağçılıq]], [[əkinçilik]], [[tütünçülük]], [[üzümçülük]] və [[maldarlıq]] sahələrinin inkişafına şərait yaratmışdır. Tədqiqatlara əsasən rayon ərazisində [[Böyük Qafqaz]] tirəsinin suayrıcı hissəsindən başlayaraq [[Alazan vadisi|Alazan – Həftəran vadisinə]] və Şəki yaylasının şimal yamacına daxil olan sahələrdə, dağ çəmən- çimli, dağ çəmən-qaratorpağa bənzər, dağ çəmən-meşə, dağ meşə-qonur, dağ [[meşə]], allüvial-çəmən, çəmən-bataqlıq, dağ qara və dağ şabalıdı [[torpaq]] tiplərinin yayıldığı müəyyən olunmuşdur.
Dağ-çəmən torpaqları rayon ərazisinin şimal-şərq hissəsində [[Qəbələ rayonu]] ilə sərhəd zonasında nisbətən geniş ərazini əhatə edərək çay dərələri ilə kəsilən zolaq şəklində qərbə doğru, [[Baş Daşağıl]] kəndinin ərazisinə qədər uzanır. Dağ-çəmən torpaqları suayrıcı və ona yaxın alp və subalp zonalarında dəniz səviyyəsindən 2000–3000 m yüksəkliklər arasında 12 min ha sahəni əhatə edir.

Dağ çəmən-meşə [[torpaq]]larının sahəsi 3 min ha-a qədər olub, dəniz səviyyəsindən 1800–2100 m yüksəklik arasında meşənin yuxarı sərhəddində və [[meşə]] arası tala sahələrində, seyrək fıstıq [[meşə]]ləri və subalp çəmənlikləri altında gilli sistlərin alınma məhsulları üzərində əmələ gəlib.

Dağ qonur-meşə [[torpaq]]lar Daşağılçay, Ağlıqçay və Qalaçayın hövzələri boyunca, dəniz səviyyəsindən 1100 m-dən 2200 m-ə qədər olan yüksəkliklər arasında yayılaraq 26 min ha sahəni əhatə edir. Bu torpaqlar üçün qalın [[meşə]] döşənəyinin tünd və geniş hümuslu qatın, yaxşı su toplama qabiliyyətinin və yüksək hümusluğun (8,0 – 15,0%), ağır gillicəli mexaniki tərkibin və kül elementlərinin zəngin olması kimi əlamətlər səciyyəvidir.
Dağ meşə-qəhvəyi torpaqlar [[Calut]], [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]] və [[Xaçmaz]] kəndlərinin ətraf sahələrində dəniz səviyyəsindən 500–1200 m yüksəkliklər, nisbətən mülayim və quru iqlim şəraitində, palıd meşələri, kol və ot bitkiləri altında, karbonatlı gillərin aşınma məhsulları üzərində ayrı-ayrı ləkələr, tala və zolaq şəklində yayılmışdır.

Oğuz rayonu ərazisində Daşağılçayın, Xalxalçayın, Əlicançayın, Ağçayın çoxlu qolları ilə kəsilən, Alazan-Həftəran vadisinin [[şərq]] qurtaracağına daxil edilən geniş allüvial düzənlikdə, [[Bucaq]], [[Qumlaq]], [[Kərimli]], [[Padar]], Sincan, [[Mollalı]] və b. kəndlər ətrafında allüvial-çəmən, [[Bayan]] və [[Qumlaq]] kəndləri ərazisindəki kiçik sahələrdə isə çəmən-bataqlıq torpaqlar yayılmışdır. Allüvial çəmən-meşə torpaqlarının bir hissəsi [[Tuğay meşələri]] altındadır, bir hissəsindən isə az məhsuldar biçənək və suvarılan tərəvəz əkinləri üçün istifadə olunur.

Allüvial çəmən-meşə, allüvial-çəmən və çəmən-bataqlıq torpaqlar iqlim göstəricilərinə, relyef şəraitinə, torpaqəmələ gətirən suxurların xarakterinə, hidrogeoloji vəziyyətinə və istifadə xüsusiyyətlərinə görə bir kompleks təşkil etməklə bir-birinə nisbətən yaxın olub dənli-taxıl, [[tütünçülük]], [[tərəvəzçilik]], [[meyvə]]çilik, ot əkinləri və s. təsərrüfat sahələrinin inkişafı üçün yararlıdırlar.

Rayon ərazisinin [[cənub]] və cənub-şərq hissəsi Şəki yaylasının zəif meyilli [[şimal]] yamacını əhatə edir. Buradakı [[Yaqublu]], Yenikənd, [[Böyük Söyüdlü]] kəndlərinin ərazisində və Quru Kəhriz tirəsinin [[şimal]] yamacında adi bərkimiş və karbonatlı, dağ-qara torpaqlarla yanaşı, kiçik sahələrdə tünd şabalıdı və şabalıdı [[torpaq]]lar da yayılmışdır. Dağ-qara və şabalıdı [[torpaq]]lar suvarma və dəmyə [[əkinçilik]] üçün yararlı olub, yüksək məhsuldarlığı ilə səciyyələnir.
Rayonun ümumi ərazi [[torpaq]]larının 36,5 %-i, yəni 44492 hektarı [[kənd təsərrüfatı]] sahələri üçün əlverişlidir. [[Torpaq]] sahələrinin 19183 hektarı, yəni 15,8%-i suvarılır. Rayonda ümumi [[torpaq]] fondunun 46,6 %-i dövlət mülkiyyətinə, 8,1%-i [[bələdiyyə]] mülkiyyətinə, 45,2 %-i xüsusi mülkiyyətə aiddir. Ümumi [[torpaq]] fondunun 15,8 %-i əkin üçün yararlıdır.

== Florası ==
[[Fayl:Баш Дашагил 2018.jpg|thumb|250px|Baş daşağıl kəndində meşələr]]
Oğuz rayonu ərazisində bitki örtüyü dağ sistemlərinə məxsus şaquli qurşaqlıq qanununa uyğun olaraq yayılmışdır. Dağətəyi zonada–Bozqır yaylada [[palıd]] [[meşə]]lərinin qalıqlarına təsadüf edilir. [[Əyriçay]] vadisində kiçik sahələrdə düzən [[meşə]]lər mövcuddur. Aşağı [[dağ]]-[[meşə]] qurşağında iberiya [[palıd]]ı və [[vələs]] [[meşə]]ləri, orta [[dağ]]-[[meşə]] qurşağında [[fıstıq]] — [[vələs]] [[meşə]]ləri, yuxarı [[dağ]]-[[meşə]] qurşağında isə seyrək, əyrigövdəli [[tozağacı]], [[şərq palıd]]ı, [[quşarmudu]] ağacları yayılmışdır.

[[Meşə]]lərin yuxarı sərhəddindən yüksəkliyə qalxdıqca üç qurşaq–subalp, alp və subnival qurşaqları bir-birini əvəz edir. Burada subalp və alp çəmənləri yayılmışdır.

Bütün yüksəklik qurşaqlarında ilkin bitki örtüyünün tərkibi dəyişmiş, pozulmuş, onları törəmə tipli bitkilər əvəz etmişdir. Rayonun dağ [[meşə]]lərində [[fıstıq]], [[vələs]] və [[palıd]] üstünlük təşkil edir. Bu 3 ağac cinsindən ibarət [[meşə]]lər rayon meşələrinin 95 %-nə bərabərdir. Digər ağac cinslərinin ([[göyrüş]], [[qovaq]], [[ağcaqayın]], dəmirqara və s.) üstünlük təşkil etdiyi meşəliklər az sahə tutur. [[Meşə]]lər nisbətən məhsuldar olub boniteti Ş. I, orta doluluğu 0.56, bir ha-da orta oduncaq ehtiyatı 145m³, orta yaşı 83-dür. Rayon ərazisinin 37,6%-i [[meşə]]lərdən ibarətdir.
[[Meşə]] ilə örtülü sahənin 37107 hektarı ətraf mühiti mühafizə edən qoruyucu kateqoriyasına aid edilmişdir. [[Oğuz şəhəri]] ətrafında 546 ha meşə sahəsi yaşıllıq zonası kimi ayrılmışdır. Böyük torpaqqoruyucu, sanitar – sağlamlıq, estetik və rekreasiya əhəmiyyəti daşıyır. [[Oğuz]]–[[Şəki]] şose yolu ətrafında 137 ha [[meşə]]lik avtomobil yolu boyu qoruyucu funksiyalı [[meşə]] kateqoriyasına aid edilmişdir.

[[Oğuz]]un dağ [[meşə]]lərinin 60 faizə qədəri tez-tez sel hadisəsi baş verən [[Baş Daşağıl]], [[Oğuz]], [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]] və Calut çaylarının hövzələrində dikliyi 30º-dən çox olan yamaclarda yerləşərək böyük torpaqqoruyucu, su təmizləyici rola malikdir.

Rayonun [[dağ]], dağətəyi və düşən [[meşə]]lərində [[palıd]], [[vələs]], [[fıstıq]], [[ağcaqayın]], [[qovaq]], [[göyrüş]], dəmirqara (cağan), [[qızılağac]], [[tozağacı]], [[quşarmudu]], yalanqoz, lapan, [[qarağac]], şamağacı, [[cökə]] kimi çoxyayılmış ağac növləri ilə yanaşı [[dəmirağacı]], [[dağdağan]], qaraçöhrə (həmişəyaşıl iynəyarpaqlı ağac), saqqız ağacı, [[sarağan]], [[şümşad]], [[ardıc]] kimi çox qiymətli, aztapılan, nadir ağac növləri də bitir.
Rayon ərazisindəki bütün [[meşə]] və çəmənliklərdə, qoruqlarda, yaylaqlarda, [[dağ]] yamaclarında, bağlarda, çay vadilərində, əkin və biçənəklərdə qiymətli dərman bitkilərindən andız, [[bağayarpağı]], [[baldırğan]], bulaqotu, çilədağı, [[çobanyastığı]], [[dazıotu]], [[dəvədabanı]], [[əvəlik]], gəndalaş, [[gicitkən]], [[gülxətmi]], [[xarı bülbül]], xımxımı, isitməotu, [[kasnı]], [[kəklikotu]], qaraqınıq, [[qatırquyruğu]], [[qırxbuğum]], quşqonmaz, limon nanəsi, [[səhləb]], maralçiçəyi, siçanotu, süpürgəgülü, şirquyruğu, yandıran çilə, [[yarpız]], [[zanbaq]], [[zəncirotu]], [[zirə]] və s. yetişir. Onların böyük ehtiyatı vardır. Bu bitkilərdən [[xalq]] təbabətində geniş istifadə edilir.

Rayonun dağətəyi və düzən [[meşə]]lərində, bağlarda, [[çay]] vadilərində, dağ yamaclarında və dərələrdə çoxlu yabanı meyvə və giləmeyvələr yetişir. Onlardan [[alça]], [[alma]], [[armud]], [[böyürtkən]], cır üzüm (qora), [[çaytikanı]] (çisqana), [[əzgil]], [[fındıq]], [[gilas]], [[göyəm]], xurnik, qaragilə, qızılçıq, [[qoz]], [[quşarmudu]], meşəçiyələyi, [[moruq]], [[sumaq]], [[şabalıd]], [[yemişan]], [[zirinc]], [[zoğal]] kimi növlərin zəngin ehtiyatı var və təbabət əhəmiyyətlidir.

[[Oğuz]] rayonunun adını yaxın-uzaq ellərdə məşhurlaşdıran isə onun çox qiymətli, bol ehtiyatları olan qızıləhmədi [[alma]], [[qoz]], [[fındıq]], [[şabalıd]], [[tut]], [[zoğal]] kimi mədəni [[meyvə]] və giləmeyvələridir. Əgər [[Göyçay]] [[nar]]ı, [[Lənkəran]] [[limon]]u, [[Quba]] ağ [[alma]]sı ilə tanınırsa, [[Oğuz]] da [[qoz]]u, fındığı, [[şabalıd]]ı və qızıləhmədi [[alma]]sı ilə tanınır.

Rayonun yüksək dağlıq zonasında üç bitki qurşağı ayrılır: subalp (1900–2600 m), alp (2600 – 3000 m) və subnival və nival. Subalp qurşağında əsasən mezofil subalp çəmənləri, bozqırlaşmış subalp çəmənləri, [[alp]] qurşağında isə alçaqboylu alpçəmənləri – &quot;xalıları&quot; yayılmışdır. [[Alp]] zonasından yuxarıda dəniz səthindən 3000–3200 m yüksəklikdə yerləşən subnival ərazidə qaya və dağ–tundra bitkiləri ([[vələmir]], [[kəklikotu]], müxtəlif otlu, kəklikotlu, vələmirotlu bitki qrupları) inkişaf edir. 3500 m-dən hündürdə subnival və nival qurşaqları torpaq və bitki örtüyündən məhrumdur. Ərazi qayalıqlardan, çınqıllardan ibarətdir. Subalp və [[alp]] çəmənləri (18 min hektar) zəngin bitki örtüyünə malik olub rayonda maldarlığın inkişafında mühüm yem bazası sayılır. [[Oğuz]]un yay otlaqları (yaylaqlar) əsasən bu çəmənlərdə yerləşir.

== Faunası ==
[[Oğuz]] rayonun uca dağları, dərin dərələri, sıx meşələri, təbii [[mağara]] və [[kaha]]ları, qoruq və kolluqları, şirin sulu çayları, zəngin bitki örtüyünə malik subalp və [[alp]] çəmənləri, [[meşə]]lərindəki bol yabanı [[meyvə]] və giləmeyvələr bu ərazidə vəhşi heyvan və quşların yaşamasına, artıb çoxalmasına şərait yaradır. Məhz bu təbii şəraitə görə [[Oğuz]]un [[fauna]]sı olduqca zəngindir.

Yüksək dağ çəmənlərində boz [[qırqovul]]lar, qayalıqlarda Dağıstan dağ keçiləri, qarapaçalar, bezoar keçiləri, bəbirlər, qar siçanları, canavarlar və b. heyvanlar yaşayır.

Dağ, dağətəyi [[meşə]] və kolluqlarda, düzənlik meşələrində, Qanıx-Əyriçay dağətəyi çökəkliyində Dağıstan [[dağ keçisi]], Qafqaz maralı, [[cüyür]], qarapaca, [[ayı]], [[canavar]], [[çöl donuzu]], [[çaqqal]], [[dovşan]], [[tülkü]], vəhşi pişik, [[porsuq]], köfkər, [[süleysin]], [[kirpi]], [[tısbağa]], [[sincab]], [[daşlıq dələsi]], [[yarasa]], yerəşən və s. yaşayır. Quşlardan [[qaratoyuq]], alacəhrə, [[qırqovul]], [[bülbül]], [[Sərçələr|sərçə]], [[sarıköynək]], [[ağacdələn]], qarquşu, şəfəqquşu, arı quşu, [[kəklik]], [[turac]], [[şanapipik]], [[göyərçin]], [[torağay]], [[qartal]], [[qızılquş]], [[yapalaq]], [[bayquş]], [[qaz]], [[ördək]] vardır. Şirin sulu dağ çaylarında [[forel]], [[çapaq]], usac kimi balıqlar yaşayır. Rayonun ərazisində [[suilanı]], [[gürzə]], koramal, [[kərtənkələ]] kimi sürünənlər də məskunlaşmışdır.

== Geoloji quruluşu ==
Əsasən, [[Yura]], [[təbaşir]] Dövrlərinin gil şistlərindən, qumdaşı, əhəng daşı, argillitlərindən ibarətdir.Qanıx -Həftəran vadisi IV Dövr çaqıl daşlarından, qum və [[gil]]lərindən ibarətdir.

== Geoloji təbiət abidələri ==
Daşağıl çayın əmələ gətirdiyi Daşağıl keçidi. Keçid Baş Daşağıl kəndinin [[şimal]]ından Qıdım aşırımınadək uzanır. Xaçmaz kəndi yaxınlığında 3 dağ yolunu birləşdirən [[Xaçmaz]] keçidi. Qıdım Aşırımı (2906 m), Gədim Aşırımı (2000 m), Fiy Aşırımı (3100 m), Məlkəmud Aşırımı (3800 m).&lt;ref&gt;Yusifov E.F.,İsayeva N.,Əsgərov F.Abşeron yarımadasının təbiət abidələri. BAkı:Adiloğlu,2004.&lt;/ref&gt;

== Arxeoloji abidələr ==
Kərimli kəndində m.ə. I minilliyin əvvəllərinə aid kurqanlar. Oğuz şəhəri yaxınlığında Tunc və İlk Dəmir Dövrlərinə aid qədim qəbirstanlıq (nekropol). Qarabaldır kəndi yaxınlığında m.ə. IV–I əsrlərə aid qəbirstanlıq.


== Əhalisi ==
{{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}}
Əhalinin sayı — 43540 nəfər (1 yanvar 2017-сi il) AzStat&lt;ref name=&quot;Oğuz rayonu&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }}: [http://www.stat.gov.az/source/regions/az/005_4.xls Oğuz rayonu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151113184618/http://www.stat.gov.az/source/regions/az/005_4.xls |date=2015-11-13 }} — yoxlanılıb: 5.6.2014&lt;/ref&gt;

=== Etnik tərkibi ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: right;&quot;
|- style=&quot;background:#e0e0e0;&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; | Etnik&lt;br&gt;qrup
! colspan=&quot;2&quot; | 27 yanvar-3 fevral, 1999-cu il sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census&quot;&gt;[http://pop-stat.mashke.org Population statistics of Eastern Europe] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116185019/http://pop-stat.mashke.org/ |date=2017-11-16 }}: [http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic1999.htm Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170919205457/http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic1999.htm |date=2017-09-19 }}&lt;/ref&gt;
! colspan=&quot;2&quot; | 13–22 aprel, 2009-cu il sa.&lt;ref name=&quot;Oğuz rayonu&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census&quot;&gt;[http://pop-stat.mashke.org Population statistics of Eastern Europe] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171116185019/http://pop-stat.mashke.org/ |date=2017-11-16 }}: [http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic2009.htm Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120207161726/http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic2009.htm |date=2012-02-07 }}&lt;/ref&gt;
|- style=&quot;background:#e0e0e0;&quot;
! Sayı
! %
! Sayı
! %
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''Cəmi'''
| 36 488
| 100.00
| 40 284
| 100.00
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Azərbaycanlılar]]'''
| 29 735
| 81.49
| 34 296
| 85.14
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Ləzgilər]]'''
| 5 167
| 14.16
| 4 831
| 11.99
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Türklər]]'''
| 1 021
| 2.80
| 805
| 2.00
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Ruslar]]'''
| 200
| 0.55
| 142
| 0.35
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Yəhudilər]]'''
| 179
| 0.49
| 85
| 0.21
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Udinlər]]'''
| 104
| 0.29
| 74
| 0.18
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Kürdlər]]'''
| …
| …
| 21
| 0.05
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Tatarlar]]'''
| 33
| 0.09
| 5
| 0.01
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Ukraynalılar]]'''
| 17
| 0.05
| …
| …
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Ermənilər]]'''
| 5
| 0.01
| …
| …
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''[[Avarlar (qafqazdilli)|Avarlar]]'''
| 3
| 0.01
| …
| …
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot;| '''Digərləri'''
| 24
| 0.07
| 25
| 0.06
|}

== İqtisadi xarakteristikası ==
&quot;Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009–2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inikişafı dövlət Proqramı&quot;&quot;nın Oğuz rayonunda 2009–2011-ci illərdə icrası barədə məlumat.

=== Yol təsərrüfatı və nəqliyyat sahəsi ===
Oğuz rayon 61 saylı YİS-nin balansında 71 km respublika əhəmiyyətli, 152 km yerli əhəmiyyətli avtomobil yolu vardır. Qaraməryəm-İsmayıllı-Şəki avtomobil yolunun 95–114-cü km-də yerləşən 19 km uzunluğunda yolun 4 km-lik Oğuz-Bayan avtomobil yolu hissəsində asfaltlaşma işləri aparılmış, Kərimli və Əlican çay körpülərinin tikintisi , yolun qalan hissəsinin asfaltlaşması işləri davam etdirilir.

Şəhərdaxili yollara asfalt örtüyünün salınması məqsədi ilə təmir ediləcək küçələr müəyyənləşdirilib. Təmir olunacaq küçələrdə su-kanalizasiya işləri başa çatdıqdan sonra təmir işlərinə başlanılacaqdır.

== Enerji, istilik və qaz təchizatı ==
10 kv-luq EVX üzrə 33 km məsafə əsaslı təmir olunub , 0,4 kv-luq EVX-lər üzrə 17,461 km məsafədə SİP kabel çəkilib, lakin mal-material ayrılmadığından işlər yarımçıq qalmışdır. Elektrik verilişi xətlərinin 38 km məsafəsində əsaslı təmir işləri aparılmışdır, 10/0,4 kv-luq y/st-ları üzrə 8 ədədi yenidən qurulmuşdur. Oğuz Birləşmiş Qazanxanalar və İstilik Şəbəkəsi Sahəsinin balansında 5 istilik sistemi var. Rayonun 34 yaşayış məntəqəsindən 11-ə təbii qaz verilir.

=== Su təchizatı və kanalizasiya ===
[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] cənab [[İlham Əliyev]]in göstərişinə əsasən Nazirlər Kabinetinin 241-saylı 30 iyul 2010-cu il tarixli sərəncamına uyğun olaraq [[Oğuz şəhəri]]nin əhalisinin içməli su ilə təminatı, kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması işlərinə başlanmışdır.

Hazırda şəhərin yuxarı hissəsində 2 ədəd 1000 kubluq yeni su anbarı, xlorator, laboratoriya və mühafizə binaları tikilmiş, 2.4 km D-315 mm-lik polietilen magistral boru, 300 metr drenaj işləri başa çatdırılmışdır. Şəhər daxili şəbəkənin qurulması işlərinə başlanmış şəhərin 9 küçəsində işlər tamamlanmaq üzrədir.

Hazırda [[Böyük Söyüdlü]] [[Balaşum]] su kəmərində tikinti işlərinə başlanmış, 10 km su kəməri çəkilmişdir. Həmin kəmərin yenidən qurulması imkan verəcək ki, kəmər boyuna olan [[Qarabulaq]], [[Astraxanovka]], Sincan, [[Padar]], [[Yenikənd]], [[Yaqublu]], [[Top]], [[Zərrab]] kəndləri içməli su ilə təmin olunsun.

=== Meliorasiya və irriqasiya ===
Qala çay sistemində Padar, Yemişənli, Daşağıl çay sistemində Baş Daşağıl və Muxas kəndlərinin əkin sahələrinin mühafizəsi üçün 1278 p/m daş beton bəndləri tikilmiş, 176 min m³ çay yatağının təmizlənməsi işləri aparılmışdır, işlər davam etdirilir. Xalxal çay sistemində mühafizə bəndləri tikilməmiş, 336 min m³ çay yatağının sıyrılması və təmizlənmə işləri aparılmışdır, işlər davam etdirilir. Oğuz çay sistemində Bayan kəndinin mühafizəsi üçün 150 p/m üzlük beton bəndləri tikilmiş, 324 min m³ çay yatağının təmizlənməsi işləri aparılmışdır işlər davam etdirilir. Türyan çay sistemində üzlük bənd quraşdırılmamış, 381 min m³ çay yatağının təmizlənməsi işləri aparılmışdır işlər davam etdirilir.

=== Kənd təsərrüfatı ===
Oğuz rayonu Şəki-Zaqatala İqtisadi zonasında yerləşir. Rayonun inzibati ərazisi 107739 ha torpaq sahəsini əhatə edir. Rayon üzrə kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar 35355 hektardır. Bu torpaqlardan 7517 hektarı dövlət mülkiyyətinə, 9415 hektarı bələdiyyə mülkiyyətinə, 18423 hektarı xüsusi mülkiyyətə daxildir. 18368 ha torpaq hazırda əkin altındadır, 2414 hektar bağ, 1450 hektarı dövlət mülkiyyətində olan meşə fonduna aid dincə qoyulmuş torpaqlar, 13083 hektarı örüşlər və 40 hektarı isə biçənək sahələridir. Əhalinin əsas məşğuliyyəti əkinçilik, heyvandarlıqdır və meyvəçilik (fındıqçılıq) təşkil edir.

Oğuz rayonunun ənənəvi əkinçilik növlərindən biri taxılçılıqdır.
 
Rayonda fındıq, alma, armud və sair meyvələr istehsal olunur.
 
Hazırda rayonda iri buynuzlu mal-qara 29245 başdır ki, bunun da 12978 baş inək və camışlardır. Qoyun –keçilərin sayı 62184 baş, donuzların sayı isə 38 başdır. İri buynuzlu malın 28602 başı, qoyun-keçinin 57632 başı, donuzun isə 38 başı ev təsərrüfatlarının, əhalinin və qalanı isə kənd təsərrüfatı müəssisələrinin və sahibkarın payına düşür.

Rayonda quşçuluğun inkişaf etdirilməsi istiqamətində işlər görülmüşdür.

Rayonun təbii iqlim şəraiti, dağ meşələrində bitən cökə və şabalıd ağaclarından arıların bol nektar əldə etməsi arıçılığın inkişaf etməsi üçün əlverişli şərait yaradır.

=== Aqroservis&quot; xidmətləri ===
Oğuz rayonunda &quot;AQROLİZİNQ&quot; ASC-nin Oğuz &quot;Aqroservis&quot; filialı fəaliyyət göstərir. &quot;AQROLİZİNQ&quot; ASC-nin Oğuz Aqroservis filialı rayonda kənd təssərrüfatı ilə məşğul olan istehsalçılara 10 şum traktoru, 3 səpin texnikası, 3 kimyəvi mübarizə aqreqatları, 14 taxıl biçən kombayn vasitəsi ilə xidmət göstərir.

Rayonda kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslərdə, xüsusi mülkiyyətdə olan 52 şum traktoru, 52 səpin texnikası, 10 kultivator, 8 kimyəvi mübarizə aqreqatı, 50 yığım kombaynı (43 taxıl biçən, 1 qarğıdalı biçən və 6 yonca biçən) vardır. Bütün kənd təsərrüfatı texnikaları əkin biçin mövsümündə rayon əhalisinə xidmət edir.

== Mədəniyyət, təhsil və səhiyyə müəssisələri ==
Oğuz rayonunda 18 məktəbəqədər, 5 məktəbdənkənar təhsil müəssisəsi,34 ümumtəhsil məktəbi, 30 kitabxana, 21 klub, 5 mədəniyyət evi fəaliyyət göstərir.

== Təhsil ==

=== İlk dünyəvi məktəblər ===
Oğuz rayonu ərazisində ilk dünyəvi [[məktəb]]lər XIX əsrin 80-ci illərində [[kənd]] ictimaiyyətinin vəsaiti hesabına açılan [[xalq]] [[məktəb]]ləri olmuşdur. 1883-cü il 28 oktyabrda rayonun [[Xaçmaz (Oğuz)|Xaçmaz]] kəndində, 1 noyabrda isə [[Padar]] kəndində ibtidai [[məktəb]]lərin əsası qoyulmuşdu. İlk dəfə [[Xaçmaz (Oğuz)|Xaçmaz]] [[məktəb]]inə 15 nəfər, [[Padar]] [[məktəb]]inə isə 4 nəfər şagird qəbul edilmişdir.&lt;ref&gt;H.Əhmədov. XIX əsr Azərbaycan məktəbləri, Bakı, 2000. səh.122.&lt;/ref&gt;. 1898-ci ildə Vartaşen ikisinifli məktəbini yoxlayan Gəncə quberniyası xalq məktəbləri direktoru yazırdı ki, &quot;Mən məktəbin müəllimi ilə bərabər məktəbə baxarkən 80-ə qədər şagird var idi ki, onlardan ancaq 5 nəfəri qız idi&quot;. Direktor qızların azlıq təşkil etməsinin səbəbini bir tərəfdən qızların oğlanlarla bir yerdə oxumasına valideynlərin narazı olması ilə, digər tərəfdən də qadın müəllimin (Çernılazovanın) təcrübəsizliyi ilə izah etmiş, qızların sayının artırılması üçün Vartaşendə müstəqil qız məktəbinin açılmasını təklif etmişdir.&lt;ref&gt;H.M.Əhmədov.Seçilmiş pedaqoji əsərləri. I cild. Bakı, 2001, səh.444–445&lt;/ref&gt;.

1899-cu ildə Xaçmaz kənd məktəbində 7 nəfər, Padar kənd məktəbində 15 nəfər təhsil alırdı.&lt;ref&gt;H.M.Əhmədov.Seçilmiş pedaqoji əsərləri. I cild. Bakı, 2001, səh.306&lt;/ref&gt;.

[[Azərbaycan]]ın görkəmli [[maarif]] xadimlərindən [[Rəşidbəy Əfəndiyev]] 1890–1892-ci illərdə [[Xaçmaz]], [[Mahmud bəy Mahmudbəyov]] isə 1883-cü ildə [[Padar]] [[məktəb]]ində müdirlik etmişlər. Onların hər ikisi Qori müəllimlər seminariyasının məzunları idi.

1887-ci ildə Oğuz (keçmiş Vartaşen) [[kənd]]ində ikisinifli kənd [[məktəb]]i açılmışdır&lt;ref&gt;H.Əhmədov. XIX əsr Azərbaycan məktəbləri, Bakı, 2000. səh.51&lt;/ref&gt;.

1898-ci il sentyabrın 30-da [[Yaqublu]] [[kənd]]ində növbəti [[xalq]] [[məktəb]]i açılmışdır. İlk dəfə [[Yaqublu]] [[məktəb]]inə 31 nəfər qəbul olunmuşdur&lt;ref&gt;H.Əhmədov. XIX əsr Azərbaycan məktəbləri, Bakı, 2000. səh.124–125&lt;/ref&gt;. Məktəbin şəriət müəllimi 1899-cu ilin yanvarınadək ödəncsiz işləməyə razılıq vermişdir.&lt;ref&gt;İ.Vahabov. Oğuz təhsili, Bakı, 2005. səh.17&lt;/ref&gt;.

1898-ci ildə [[Nuxa qəzası]]nın [[Qarabulaq]] kəndində açılan ibtidai [[məktəb]]də [[təhsil]] alan 60 şagirddən 16 nəfəri, [[Vartaşen]] [[kənd]] [[məktəb]]ində oxuyan 80 şagirddən 5 nəfəri qızlar idi.&lt;ref&gt;H.Əhmədov. Seçilmiş pedaqoji əsərləri, I cild. Bakı, 2001. səh.92, 444&lt;/ref&gt;.

[[Məktəb]]lər bir sıra sərgilərdə iştirak edir, şagirdlərin əl işlərini, [[məktəb]]lərin tədris-təcrübə sahələrində yetişdirilmiş məhsulları nümayiş etdirirdilər. 1889-cu ildə [[Tiflis]]də [[kənd təsərrüfatı]] və [[sənaye]] sərgisinin iştirakçısı olmuş [[Vartaşen]] (indiki [[Oğuz]]) [[kənd]] [[məktəb]]i II dərəcəli fəxri diplom və və [[gümüş]] medalla təltif olunmuşdur&lt;ref&gt;H.Əhmədov. XIX əsr Azərbaycan məktəbləri, Bakı, 2000. səh.148&lt;/ref&gt;.

1893-cü ilin aprel ayında [[Nuxa qəzası]]nın Qutqaşen məktəbində keçirilən müəllimlərin sahə qurultayında [[Padar]] kənd məktəbi qurultay iştirakçılarının təcrübə məktəbinə çevrilmişdir. Qurultayın tövsiyə tədbirləri [[Padar]] kənd məktəbinin müdiri Q.Bağırov tərəfindən hazırlanmışdır.&lt;ref&gt;H.M.Əhmədov.Seçilmiş pedaqoji əsərləri. I cild. Bakı, 2001, səh.249&lt;/ref&gt;.

=== Oğuz təhsili XX əsrin əvvəllərində ===
1905-ci ildə [[Padar]] [[məktəb]]inə [[müəllim]] təyin edilmiş Ə.Hüseynov [[xalq]] [[məktəb]]ləri inspektorunun əmrinə tabe olmayaraq dərsləri ana dilində apardığı üçün işdən çıxarılmışdır.&lt;ref&gt;F.Seyidov. Qori seminariyası və onun məzunları. Bakı,1988. səh.139–140.&lt;/ref&gt;

XX əsrin əvvəllərində ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi soyqırımlarla bağlı əhalinin kütləvi yerdəyişməsi ilə əlaqədar [[Yaqublu]] və [[Qarabulaq]] [[kənd]] [[məktəb]]ləri öz fəaliyyətlərini dayandırmışdılar. 1919-cu ildə rayonda 3 ibtidai [[məktəb]] və cəmi 6 nəfər müəllim fəaliyyət göstərirdi.

1919-cu ildə [[Yaqublu]] [[kənd]]inin bir qrup sakini [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin [[maarif]] və dini etiqad naziri [[Nəsibbəy Yusifbəyli]] ilə görüşdə ondan [[kənd]]də [[məktəb]] açılmasını xahiş etmişdilər&lt;ref&gt;İ.Verdiyev. Yaqublu məktəbi. Bakı,2003.&lt;/ref&gt;

=== Oğuz təhsili Sovet hakimiyyəti dövründə ===
XX əsrin 20–30-cu illərində rayonun [[Bayan]], [[Baş Daşağıl]], [[Böyük Söyüdlü]], [[Sincan]], [[Kərimli]], [[Muxas]], [[Ərmənət]], [[Tayıflı]], [[Filfilli]], [[Mollalı (Oğuz)|Mollalı]], [[Xaçmaz (Oğuz)|Xaçmaz]] kəndlərində, 1930-cu illərdə isə [[Bucaq]], [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]], [[Qumlaq]], [[Yaqublu]], [[Zərrab]], [[Calut]], [[Qarabulaq]], [[Qarabaldır]], [[Tərkeş]], [[Dəymədərə]], [[Xalxalqışlaq]], [[Xaçmaz]] (3-cü məktəb) açılmışdır.

1936-cı ildə [[Vartaşen]] kəndində uşaq bağçası və Pionerlər evi, 1937-ci ildə isə [[Böyük Söyüdlü]] kəndində uşaq bağçası fəaliyyətə başlamışdır. 1939-cu ilin yayında Padar kənd natamam orta məktəbin direktoru Hacızadə Əziz Hidayət oğlu &quot;Şərəf nişanı&quot; ordeni ilə təltif olunmuşdur.

1940-cı ildə [[Oğuz]]da 35 [[məktəb]] (15 ibtidai, 14 natamam orta və 6 orta) fəaliyyət göstərirdi. Bu [[məktəb]]lərdə 5376 nəfər şagird təhsil alırdı, onların 2328 nəfəri qızlar idi. Onların təlim-tərbiyəsi ilə 220 nəfər müəllim məşğul olurdu, onların 60 nəfəri qadın idi.

1940-cı ilin əvvəlində rayonda uşaq evi təşkil olunmuşdur, uşaq evi əvvəlcə [[Dəymədərə]], sonra isə [[Vartaşen]] (indiki Oğuz) kəndlərində fəaliyyət göstərmişdir. 1955-ci ildə [[Naxçıvan]]a köçürüldüyünə görə uşaq evinin fəaliyyətinə son qoyulmuşdur.

1947-ci ildə [[Xaçmazqışlaq]] [[kənd]]ində yeni [[məktəb]] açılmışdır. 1949-cu ilin yayında Daşağılda -yaylaqlarda savad kursları — yay kursları təşkil olunmuşdur. 1964-cü ildə Maluqda, 1983-cü ildə Daşüzdə ibtidai [[məktəb]]lər fəaliyyətə başlamışdır.

1955-ci ildə [[Oğuz şəhəri]]ndə uşaq bağçası (ikinci) təşkil olunmuşdur. 1964-cü ildə [[Kərimli]], 1967-ci ildə [[Oğuz]] şəhərində (üçüncü) və [[Padar]], 1968-ci ildə Calut, 1969-cu ildə [[Qumlaq]], 1975-ci ildə [[Xaçmaz]] kəndlərində yeni uşaq bağçaları fəaliyyətə başlamışdır. 1976-cı ildə rayonda 11 uşaq bağçasında 775 uşaq tərbiyə alırdı.

1961–1962-ci dərs ilində [[Oğuz]]da 15 ibtidai, 9 yeddiillik, 4 səkkizillik və 6 orta olmaqla 34 [[məktəb]] fəaliyyət göstərirdi. Bu məktəblərdə 241 sinif komplektində 4094 şagird təhsil alırdı.

1967-ci ildə Oğuz qəsəbəsində və 1979-cu ildə Xaçmaz kəndində birtipli layihə əsasında yeni məktəb binaları tikilmiş,, Oğuz qəsəbəsində 7 illik musiqi fəaliyyətə başlamışdır.

1974-cü ildə [[Oğuz şəhəri]]ndə Uşaq-Gənclər İdman Məktəbi açılmışdı. İdman [[məktəb]]ində 15 qrupda 185 şagird məşğul olurdu. 1975-ci ildə Bayan kəndində 143 nömrəli texniki peşə məktəbi açılmışdır. Oğuz şəhərində 1984-cü ildə şahmat məktəbi, 1985-ci ildə gənc texniklər, 1987-ci ildə isə gənc təbiətçilər stansiyaları fəaliyyətə başlamışdı.

1988-ci ildə Padar kəndində 504 yerlik, Oğuz şəhərində 1176 yerlik yeni məktəb binaları istifadəyə verilmiş, Tayıflı və Ərmənət kənd məktəbləri orta məktəblərə çevrilmişdir.

=== Oğuz təhsili müstəqillik illərində ===
Müstəqillik illərində rayonun təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının genişləndirilməsi istiqamətində çidd dəyişikliklər baş verdi. 2005-ci ildə Maluq ümumi orta [[məktəb]]i üçün 60 yerlik, [[Zərrab]] və [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]] [[kənd]]lərinin hər birində 100 yerlik, [[Xalxal (Oğuz)|Xalxal]] [[kənd]]ində 200 yerlik, 2006-cı ildə [[Oğuz şəhəri]]ndə 240 yerlik, 2008-ci ildə [[Bucaq]] [[kənd]]ində 260 yerlik, 2009-cu ildə [[Oğuz şəhəri]]ndə, [[Qumlaq]] və [[Böyük Söyüdlü]] [[kənd]]lərinin hər birində 360 yerlik, 2011-ci ildə [[Calut]] [[kənd]]ində 220 yerlik, 2012-ci ildə [[Filfilli]] və [[Dəymədərə]] [[kənd]]lərinin hər birində 180 yerlik, 2013-cü ildə [[Qumlaq]] [[kənd]]ində 360 yerlik, [[Ərmənət]] [[kənd]]ində 180 yerlik, [[Sincan]] [[kənd]]ində 220 yerlik, [[Qarabulaq]] [[kənd]]ində 160 yerlik, [[Yaqublu]] [[kənd]]ində 220 yerlik yeni [[məktəb]] binaları istifadəyə verilmiş, 2017-ci ildə [[Yemişənli]], [[Qarabaldır]] və [[Xalxalqışlaq]] [[kənd]]lərində modul tipli [[məktəb]] binaları quraşdırılmışdır.

2017-ci ildə rayon Uşaq-Gənclər İdman Məktəbinin və rayon Uşaq-Gənclər Şahmat Məktəbinin bazasında rayon Uşaq-Gənclər İdman-Şahmat Məktəbi, rayon Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzinin, rayon Texniki Yaradıcılıq Mərkəzinin və rayon Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzinin bazasında rayon Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzi təşkil olunmuşdur.

== Mətbəx ==
Qoz, zoğal, itburnu çiçəyindən bişirilən mürəbbələr məşhurdur. İtburnu çiçəyini burada dəmləyib içirlər. Böyrək ağrıları və soyuqdəymə üçün əladır. Meşə yabanı meyvələrlə doludur. Bu bolluq Oğuz mətbəxində də əks olunur.

;Zirinc mürəbbəsi
Qripə, soyuqdəyməyə qarşı ən yaxşı dərman hesab edilir. Sarılıq üçün də yaxşı gəlir. Yabanı bitki olan zirinc turşməzə dadlı giləmeyvədir. Yarpaqları da yeməlidir və dadı turşdur. Meyvəsi payızda bitir – yetişir, tikanlı budaqların arasından çətinliklə toplanır. Onu eyni zamanda turşusunu da hazırlayırlar.

;Afar
Oğuz üsulu ilə bişən qutab belə adlanır. Göyərti və quru şor ilə hazırlanır. Sacda bişir. İnqridiyentləri dəyişir. İçərisinə pencər deyilən bitki qoyulur. Pencər qovurması da burada çox dəbdədir. Göyərtiyə ət maşınında üyüdülmüş qoz ləpəsi qatılır. Tamam fərqli bir dad əmələ gəlir. Bəzən içərisinə nar dənələri də qoyulur. Qatıq və sumaxla yeyilir.

;Çığırtmalı aş
Bir növ plovdur. Əvvəlcə çolpa bir az pörtlədilir. Onun üçün ayrıca soğança hazırlanır. Bol soğan yağda qovruluqdan sonra çolpa buraya qoyulur. Ayrıca qayğanaq bişirilir. Daha sonra bunların hamısı qarışdırılaraq düyünün üstünə düzülür və bu şəkildə servis edilir.

;Qıymalı aş
Qış aylarında Oğuz süfrələrinin vazkeçilməz ləzzətidir. Daha çox məclislər üçün dəmlənən aş növüdür. Ayrıca düyü dəmlənir. Onun üçün xüsusi olaraq mal və qoyun ətindən qıyma, şabalıd və quyruqdan ibarət aşqara hazırlanır. Bunun əvəzinə yayda isə Səbzəli aş hazırlanır ki, burada qıyma yerinə göyərtidən istifadə edilir.

;Cökə dolması
Cökə ağacının yarpağından hazırlanan bölgə yeməyidir. Yazda, ağaclar yenicə yarpaqlamağa başlayanda, mart sonu və aprel aylarında təzə yarpaqdan bişirilir.

== Yerli media ==
Rayonda [[Oğuz yurdu (qəzet)|&quot;Oğuz yurdu&quot; qəzeti]] nəşr olunur.

== Görkəmli şəxsləri ==
{{Əsas|:Kateqoriya:Oğuz rayonunda doğulanlar}}
&lt;gallery class=&quot;center&quot; perrow=&quot;10&quot;&gt;
Fayl:Aqiyə Naxçıvanlı.jpg|[[Aqiyə Naxçıvanlı]], [[Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi]]nin [[Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatlarının siyahısı (IV  çağırış) |IV]], V və VI çağırış deputatı, [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu]]nun keçmiş rektoru. Milli  Məclisin Ailə, Qadın və Uşaq Məsələləri komitəsinin sədri.
Fayl:Anar_Əliyev_(əsgər).jpg|[[Anar Əliyev (əsgər)|Anar Əliyev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Asif Rəhimov.jpg|[[Asif Rəhimov]], Azərbaycan aktyoru, rejissor.
Fayl:|[[Aşıq Əhməd Qarabaldırlı]], XIX əsrdə [[Oğuz rayonu]]nun [[Qarabaldır (Oğuz)|Qarabaldır]] kəndində yaşamış aşıq.
Fayl:Beyrək_Fezullayev1.jpg|[[Beyrək Fezullayev]], [[Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)|Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr]]in kiçik giziri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:|[[Cabbar Oğuz]], Əməkdar rəssam, [[Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı]]nın üzvü.
Fayl:Jaljavpoet.jpg|[[Cəlil Cavanşir]], [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[tərcüməçi]], [[ssenarist]].
Fayl:Eldar Qəhrəmanov.jpg|[[Eldar Qəhrəmanov]], [[Azərbaycan Universiteti]]nin keçmiş rektoru. [[Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi]]nin [[Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatlarının siyahısı (II çağırış)|II çağırış]] deputatı, Azərbaycan Universitetinin İnzibati idaerəetmə kafedrasının müdiri.
Fayl:Elman Babayev.jpg|[[Elman Babayev (əsgər)|Elman Babayev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:|[[Elməddin Əlibəyzadə]], [[Azərbaycan]] [[Türkologiya|türkoloq]]u, [[Filologiya elmləri doktoru]], [[professor]].
Fayl:Elşən Əhmədli.jpg|[[Elşən Əhmədli]], [[Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)|Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr]]in əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Elşən Musayev.jpg|[[Elşən Musayev (siyasətçi)|Elşən Musayev]], [[Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi]]nin deputatı, [[Azərbaycan Demokratik Maarifçilik Partiyası]]nın sədri.
Fayl:|[[Elşən Nurəliyev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Eyvaz Qurbanov (siyasətçi).jpg|[[Eyvaz Qurbanov]], Oğuz Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı.
Fayl:Əhəd Əbdürrəhimov.jpg|[[Əhəd Əbdürrəhimov]], fizika-riyaziyyat elmləri namizədi (1977), Azərbaycan Texniki Universitetinin dosenti.
Fayl:|[[Əlfəddin Abdullayev]], [[Azərbaycan]]ın tanınmış [[həkim]]i, tibb elmləri namizədi, Ali Sovetin deputatı, 4 saylı Şəhər Xəstəxanasının baş həkimi, &quot;Sağlamlıq&quot; verilişlərinin aparıcısı, [[91-lər]]dən biri.
Fayl:|[[Ənvər Seyidov]], Azərbaycan [[hüquqşünas]]ı.
Fayl:Fərid Lillahov.jpg|[[Fərid Lillahov]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin baş əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Fərid Zaməddinov.jpg|[[Fərid Zaməddinov]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin giziri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Gulnar Mesimli.jpg|[[Gülnar Məsimli]], [[azərbaycanlı]] [[jurnalist]].
Fayl:Gülxani Pənah.JPG|[[Gülxani Pənah]], şair, ədəbiyyatşünas, publisist.
Fayl:İntiqam Camaləddinov.jpg|[[İntiqam Camaləddinov]], [[Azərbaycan Milli Ordusu]]nun [[leytenant]]ı, [[&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni]] laureatı.
Fayl:İzzət Həmidov.png|[[İzzət Həmidov (şəhid)|İzzət Həmidov]], [[Qara Yanvar|20 Yanvar Şəhidi]].
Fayl:Kamil Atakişiyev.jpg|[[Kamil Atakişiyev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Koroğlu Rəhimov.jpg|[[Koroğlu Rəhimov]], [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]]; [[Qarabağ müharibəsi]] [[şəhid]]i.
Fayl:Ləman Əl-Əşrəf qızı.jpg|[[Ləman Ələşrəfqızı]], veriliş redaktoru, [[LAF TV]]-nin təsisçisi, [[Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalistlərinin siyahısı|Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti]] (2015).
Fayl:|[[Mücrim Kərim Vardani]], XIX əsrdə [[Oğuz rayonu]]nun [[Kərimli (Oğuz)|Vardanlı (Kərimli)]] kəndində yaşamış şair.
Fayl:Nail Nəriman oğlu İbrahimli.png|[[Nail İbrahimli]], [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın kiçik giziri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]]nin şəhidi, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]].
Fayl:Namiq Cavadov.jpg|[[Namiq Cavadov (aktyor)|Namiq Cavadov]], aktyor.
Fayl:Nuridə Atəşi.jpg|[[Nuridə Atəşi]], Məşhur azərbaycanlı yazar, mədəniyyətşünas və [[tarixçi]].
Fayl:Nurlan Əfəndiyev.jpg|[[Nurlan Əfəndiyev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Nurlan Əhmədov.jpg|[[Nurlan Əhmədli]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Orxan Rəhimli.jpg|[[Orxan Rəhimli]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Rasim Mustafayev.jpg|[[Rasim Mustafayev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Rəvan Lətifov.png|[[Rəvan Lətifov]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Sara Nəzirova.jpg|[[Sara Nəzirova]], Azərbaycan yazıçı-publisisti və jurnalisti.
Fayl:Şahin Cəfərli.jpg|[[Şahin Cəfərli]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Tofiq Oğuz.jpg|[[Tofiq Oğuz]], [[Qarabağ müharibəsi]] vaxtı mövcud olmuş [[Azərbaycan Qarabağı batalyonu]]nun komandiri.
Fayl:Vüqar İbrahimov.jpg|[[Vüqar İbrahimov]], [[Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Vüsal İsmayılov.jpg|[[Vüsal İsmayılov]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin baş giziri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Zahir Feyzullayev.jpg|[[Zahir Feyzullayev]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin leytenantı, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Zaməddin Kərəmov.jpg|[[Zaməddin Kərəmov]], [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[MAXE hərbi qulluqçu|müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu]], [[İkinci Qarabağ müharibəsi|2-ci Qarabağ müharibəsi]]nin şəhidi.
Fayl:Ziyafət Əliyeva.jpg|[[Ziyafət Əliyeva]], [[Sosialist Əməyi Qəhrəmanı]] ([[1982]]).
&lt;/gallery&gt;

== Mənbə ==
* Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — Kənd rayonları, səhifə 868–869. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. [http://web.archive.org/save/http://www.ebooks.az/download/hJTyWQZD.pdf &quot;Azərbaycan&quot; cildi]. Bakı: &quot;Azərbaycan Milli Ensiklopediyası&quot; Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}

== Ədəbiyyat ==
* [[Ənvər Çingizoğlu]], Mahmudbəyovlardan biri. &quot;Soy&quot; dərgisi, 2 (34), Bakı, 2010.

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Oğuz Rayon}}
* [http://www.stat.gov.az/map/#005_4.xls] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160309234424/http://www.stat.gov.az/map/#005_4.xls |date=2016-03-09 }}[https://www.facebook.com/Welcome.to.Oguz.byINV/ Welcome to Oğuz,Azərbaycan]
* [http://www.525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=11004] Rəşid Nurməmmədov. &quot;Tolerant mühiti ilə seçilən Oğuz rayonu dini və milli dözümlülükdə nümunəvi bölgədir&quot;. 525-ci qəzet, 22 avqust, 2013.
* [http://www.525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=11037] Rəşid Nurməmmədov. &quot;Tolerant mühiti ilə seçilən Oğuz rayonu dini və milli dözümlülükdə nümunəvi bölgədir&quot;. 525-ci qəzet, 23 avqust, 2013.
* [http://525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=11101] Rəşid Nurməmmədov. &quot;Tolerant mühiti ilə seçilən Oğuz rayonu dini və milli dözümlülükdə nümunəvi bölgədir&quot;. 525-ci qəzet, 27 avqust, 2013.
* [http://www.525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=11121] Rəşid Nurməmmədov. &quot;Tolerant mühiti ilə seçilən Oğuz rayonu dini və milli dözümlülükdə nümunəvi bölgədir&quot;. 525-ci qəzet, 28 avqust, 2013.
{{Oğuz rayonunun yaşayış məntəqələri}}

{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}
{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Oğuz rayonu]]</text>
      <sha1>pkohivbef0ab5r4rbjnx2z68lngawrr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hannibal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25398</id>
    <revision>
      <id>6571078</id>
      <parentid>6348563</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:51:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7476" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Qəbzə]]
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ([[E.ə. 247]] – [[E.ə. 183]]) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat ==


Karfagen sərkərdəsi Hannibal (e.ə. 247 – e.ə.183/181) 

Karfagen Aralıq dənizi sahilində qədim ticarət şəhəri idi. Burada məskən salan əhali qədimdən ticarətlə məşğul olub, Cənubi İtaliya, Siciliya və ümumiyyətlə, Aralıq dənizi sahili ölkələri ilə sıx əlaqə saxlayırdı. Əvvəllər onların rəqibləri yox idi. Lakin sonralar Apennin yarımadasında Roma — möhtəşəm bir şəhər qorxunc şəkildə yüksəldi.
 
Haminkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi yağı düşmənlə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==
[[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>7srta3pksbxefdbymfhqw6ycpxxx63q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571079</id>
      <parentid>6571078</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:52:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7479" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Qəbzə]]
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ([[E.ə. 247]] – [[E.ə. 183]]) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat ==


Karfagen sərkərdəsi Hannibal (e.ə. 247 – e.ə.183/181) 

Karfagen Aralıq dənizi sahilində qədim ticarət şəhəri idi. Burada məskən salan əhali qədimdən ticarətlə məşğul olub, Cənubi İtaliya, Siciliya və ümumiyyətlə, Aralıq dənizi sahili ölkələri ilə sıx əlaqə saxlayırdı. Əvvəllər onların rəqibləri yox idi. Lakin sonralar Apennin yarımadasında Roma — möhtəşəm bir şəhər qorxunc şəkildə yüksəldi.
 
Haminkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi yağı düşmənlə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>bbmoaah3fxxyyxbquf30j91mwegrw5k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571090</id>
      <parentid>6571079</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:57:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7013" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Qəbzə]]
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ([[E.ə. 247]] – [[E.ə. 183]]) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>t8ozewu4j91m4fq8447pu5h0f57zjfn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571119</id>
      <parentid>6571090</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7117" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Qəbzə]]
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' {{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}} — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>q60wzs6hadzwd2c966m906in6tasajc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571126</id>
      <parentid>6571119</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:07:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7120" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Qəbzə]]
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal (''' {{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}} )— [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>q647go6cczdn4zb2de3c4k0lg0s6do2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571142</id>
      <parentid>6571126</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:12:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7214" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;{{https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC}}&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal (''' {{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}} )— [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>29euudertlnxo3v8sck1pwfvdacvolw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571151</id>
      <parentid>6571142</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:14:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7230" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;{{https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC}}&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal (''' {{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}} )— [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]
==İstinadlar==

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>5ijduh10jeksm9vvbytd7pj0ks411fs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571152</id>
      <parentid>6571151</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:15:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7226" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal (''' {{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}} )— [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]
==İstinadlar==

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>teefc0jral0l87cbsb68mxkovnnix79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571361</id>
      <parentid>6571152</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:10:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7225" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ({{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}}) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]
==İstinadlar==

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>84xgps6w7e2e0vx5n81imqr3b9mim1a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571362</id>
      <parentid>6571361</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:10:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7261" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ({{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}}) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat == 

 
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra  qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü.  Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı «aypara» əvvəl «nal» şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o,  dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.
==Həmçinin bax==

* [[Pun müharibələri]]
==İstinadlar==

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]
&lt;references /&gt;{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>gjdmz96lswuxn6m2k2u9n2dyfp7blz2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571364</id>
      <parentid>6571362</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:11:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7263" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
 |doğum tarixi                  = E.ə. 247
 |doğum yeri                    = [[Karfagen]], [[Tunis]]
 |vəfat tarixi                  = E.ə. 183/181
 |vəfat yeri                    = [[Vifiniya]] &lt;ref&gt;https://www.britannica.com/biography/Hannibal-Carthaginian-general-247-183-BC&lt;/ref&gt;
 |vəfat səbəbi                  = zəhər içməsi
 |atası                         = Hamilkar Barka
 |vikianbar                     = 
}}

'''Hannibal''' ({{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}}) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat ==
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü. Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı &quot;aypara&quot; əvvəl &quot;nal&quot; şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o, dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.

== Həmçinin bax ==
* [[Pun müharibələri]]

== İstinadlar ==
[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>a70qysm2rnxbc8p5i5zeugg88i15lur</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571366</id>
      <parentid>6571364</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6834" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Hannibal Barka
 |orijinal adı                  = Hannibal
 |şəkil                         = Hannibal Slodtz Louvre MR2093.jpg
 |şəklin izahı                  = Hannibal döyüş zamanı öldürdüyü Roma zadəganlarının nişan üzüklərini sayarkən, Sebastian Slodtzun yaratdığı heykəl, 1704, [[Luvr]].
}}

'''Hannibal''' ({{DVTY/əsas|doğum tarixi=E.ə [[247]]|doğum yeri=[[Karfagen]], [[Tunis]]|vəfat tarixi=E.ə [[183]]-[[181]]|vəfat yeri=[[Vifiniya]]}}) — [[Karfagen]] sərkərdəsi

== Məlumat ==
Hamilkar Barka İspaniya və başqa ərazilər uğrunda Roma ilə mübarizə apararkən 9 yaşlı oğlu Hannibalı məbədə aparıb orada mehrab önündə qatı düşmənləri olan Roma ilə ömrü boyu düşmən olacağına and içdirmişdi. Hannibal doğrudan da öz andına sadiq qaldı. Son nəfəsinə kimi düşməni ilə vuruşdu.

Atası öləndən sonra qardaşı Hasdrubal romalılarla sülh tərəfdarı kimi saziş bağlayıb İspaniyadakı Sagunt şəhərini iki dövlət arasında sərhəd kimi qəbul etdi. Lakin Hasdrubal öldürüldü. Hannibal əvvəl Sagunt şəhəri ətrafındakı qəbilə və tayfaları fəth etdi. Bu isə o qədər də asan deyildi. Rəqiblərin 100 mindən çox əsgəri vardı. Sagunt şəhəri əhalisi bunu görüb müdafiə üçün Romaya elçi göndərdilər. Lakin Roma senatı qərar çıxarana kimi Hannibal bu böyük və zəngin ispan şəhərini almaq qərarına gəldi. Döyüş zamanı ön cərgələrdə vuruşan Hannibal budundan ağır yara aldı. Bu hücumdan qəzəblənən romalılar Karfagen senatına elçi göndərib müqaviləni pozduqlarına görə Hannibalın onlara verilməsini tələb etdilər. Fəqət rədd cavabı aldılar. Hannibal bu tələbə Saguntu 8 ay mühasirədə saxlayandan sonra almaqla cavab verdi.

Bu xəbəri alan Roma bir-birinə dəydi. Güclü və döyüşkən ordunun başında dayanan gənc sərkərdənin Romanın yeni-yeni müstəmləkələrini ələ keçirəcəyinə əmin olan senat Karfagenə müharibə elan etdi. Konsul Publi Korneli Ssipiona İspaniyanı, Tiberi Semproniyə isə Afrikanı müdafiə etmək üçün hərəsinə 6 legion verildi. Elə bununla da ikinci Pun müharibəsi başlandı.

Gənc Hannibal romalıları qabaqlamaq və sarsıtmaq üçün ağlasığmaz bir yürüşə — Alp dağlarını aşıb İtaliyaya hücum etmək qərarına gəldi. O, 90 minlik piyada, 12 minlik süvari ordusu və 37 fil ilə keçilməz aşırımları aşıb 5 aylıq çətin yürüşdən sonra Şimali İtaliyada peyda oldu. Ordusunun yarısını itirsə də Qalliya köməkçiləri ilə bərabər Ssipionun legionları ilə Po çayının sol sahilində toqquşmalı oldu. Bu soyuq qış günlərində gənc sərkərdə öz cəsur süvarilərinin köməyilə Tilçino və Trebi adlanan yerdə iki dəfə romalılara qalib gələ bildi. Bu görünməmiş hadisə idi. Senat qorxuya düşüb ona qarşı Emiliya Pavel və Terrensi Varronun başçılığı ilə kömək üçün çoxlu qüvvə — 8 legion göndərdi.

Dünya hərb tarixində yeni səhifə olan [[Kanna döyüşü|Kanna vuruşması]] belə başlandı. Roma sərkərdələri legionlara növbə ilə, hərəsi bir gün komandanlıq edirdi. Onlar Kanna kəndini döyüş üçün münasib yer bildilər. Roma ordusunun sayı karfagenlilərdən iki dəfə çox idi. Buna görə də Varron qələbəsinə arxayın idi. O, qoşunu sıx cərgələrlə kvadrat şəklində, Hannibal isə qoşunlarını aypara şəklində düzdü. Ortada nisbətən zəif və təcrübəsiz, uclarda isə sınanmış, təcrübəli, döyüşkən süvarilərini və piyadalarını yerləşdirdi.

E.ə. 216-cı il avqustun 2-də başlanan döyüşdə əvvəlcə Hannibalın səkkiz minlik seçmə süvariləri sol cinahdan hücuma keçərək romalıların sağ cinahını əzdi və legionların arxasına keçib rəqib süvarilərini pərən-pərən salıb tədricən ayparanın o biri ucu də qovuşdu. Mərkəzdə güclü olan Roma piyadaları da sanki karfagenlilərin işini yüngülləşdirib irəli getdilər. Bayaqkı &quot;aypara&quot; əvvəl &quot;nal&quot; şəklini aldı və az sonra dairəyə döndü. Beləliklə, dünya hərb tarixində ilk dəfə olaraq mühasirə taktikası tətbiq olundu.
Romalılar bir-birilərini sıxan, əzən kütləyə döndü. Beləliklə, məğlubiyyət nə olduğunu bilməyən Roma legionları aciz, köməksiz bir şəkildə qırılmağa başladı və sutka yarım ərzində 70 minə qədər döyüşçü məhv edildi. Bu, qədim dünya tarixində görünməmiş bir hadisə idi. Lakin bu parlaq qələbədən sonra Hannibal birbaşa Romaya getmək əvəzinə özünə müttəfiqlər axtarmağa başladı. Və beləliklə o, Romaya özünə gəlib yeni qüvvələr toplamağa şans verdi. Belə ki, Hannibal Kapuya şəhərinə çəkilib yeni qüvvələr gözləməyi qərara aldı. Təşəbbüs də bununla əldən getdi. Ümumiyyətlə, insan ağlından və psixologiyasından ziddiyyətli və mürəkkəb heç nə ola bilməz.
Hannibalın köməyinə gələn qardaşı Hasdrubal 207-ci ildə İtaliyada Roma konsulları Livi Salinator və Klavdi Neron tərəfindən məğlub edilib həlak oldu. Hannibal kömək ala bilmədi. Əksinə, Karfagen senatı onu şəhərin müdafiəsinə çağırdı. Beləliklə, bütün qələbələri faydasız olan Hannibal Afrikaya adladı. Doğrudur, o, yeni qüvvələr toplaya bildi, amma nədənsə qəlbinə şübhə və tərəddüdlər dolmuşdu. Buna görə də Ssipiona danışıqlara başlamağı təklif etdi. Amma Ssipion ondan danışıqsız təslim olmağı tələb etdi. Əlacsız qalan sərkərdə döyüşə girməli oldu. E.ə. 202-ci il sentyabrın 19-də Zama adlanan yerdə həlledici toqquşmada ilk dəfə məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Karfagen aristokratiyası ona düşmən kəsildi. Əlacsız qalan Hannibal suriyalı Antioxun yanına gedib onu Roma ilə mübarizəyə çağırdı. Fəqət, Antiox da məğlub edildi. Romalılara verilmək təhlükəsini hiss edən Hannibal Krit adasına qaçdı. Orada da həmin təhlükəyə məruz qaldığını görüb e.ə. 183-cü ildə Vifiniyada zəhər içib intihar etdi.

Hannibal bir sərkərdə kimi dühasını hətta Roma tarixçiləri və dövlət xadimləri də etiraf edib onun cəsarətinə, mətanətliyinə, igidliyinə və döyüş zamanı sürət və enerjisinə yüksək qiymət veriblər. Çox haqlı olaraq o, dünyanın ən böyük sərkərdələrindən biri hesab edilir.

== Həmçinin bax ==
* [[Pun müharibələri]]

== İstinadlar ==
[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:E.ə. 247-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:E.ə. 183-cü ildə vəfat edənlər]]
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>oqiu9cba8mo436c4gcwvccab4i697c5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Böyük Vətən müharibəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25401</id>
    <revision>
      <id>6571742</id>
      <parentid>6354929</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:41:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5601" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
[[Fayl:Operation Barbarossa.png|300px|right|thumb|'''Böyük Vətən müharibəsi'''nin başlanmasına səbəb olmuş [[Barbarossa əməliyyatı|Barbarossa planı]]]]

'''Böyük Vətən müharibəsi''' — Rusiya və keçmiş [[postsovet məkanı|postsovet ölkələri]]nin bəzilərində 1941–1945 illərdə, [[İkinci dünya müharibəsi]] dövründə [[SSRİ|Sovet İttifaqı]]nın [[Almaniya]] və onun müttəfiqlərinə qarşı apardığı müharibəyə verilən ad. Dünyada bu müharibə '''Sovet-alman müharibəsi''', '''[[İkinci Dünya müharibəsində Şərq cəbhəsi]]''' adlarıyla tanınır. [[MDB]] ölkələrində Almaniyanın danışıqsız təslim olduğu gün − 9 may günü rəsmi bayramdır.

&lt;nowiki/&gt;{{əsas|İkinci dünya müharibəsi}}

== Müharibə ərəfəsi ==
Almaniya çox güclü hərbi-iqtisadi potensiala malik idi. Hərbi istehsal 1934-cü ildən 1940-cı ilə qədər 22 dəfə artmışdır. Alman hərbi qüvvələrinin sayı (105 mindən 3755 minə qədər) 35 dəfə artmışdır.

1941-ci ilin ortasında Almaniyanın silahlı qüvvələrinin ümumi sayı 7,3 mln adam (bundan əlavə 1,2 mln muzdlular vardı). Quru qoşunlarında (5,2 mln adam) 214 (169 piyada, 21 tank, 14 mühərrikli və 10 başqa) diviziya, 7 əlahiddə briqada vardı. Texnikası: 5639 tank və hucum top, 10 min təyyarə, 61 min top və [[minaatan]]. 1941-ci ilin iyununda hərbi-dəniz donanması 5 xətt gəmisi, 4 ağır və 4 yüngül kreyser, 43 esmines və minadaşıyan, 161 sualtı qayıq və başqa gəmilərlə təchiz edilmişdi.

== Barbarossa əməliyyatı ==
[[Barbarossa əməliyyatı|Barbarossa strateji planı]] sovet qoşunlarının dövrəyə alınıb məhv edilməsini və ölkənin içərilərinə irəliləyərək [[Arxangelsk]]-[[Həştərxan]] xəttinə çıxmağı nəzərdə tuturdu. Bu məqsədlər üçün alman komandanlığı (müttəfiqlərlə birgə) 19-u tank, 14-ü motorlu olmaqla 190 [[diviziya]] ayırmışdı. Alman qruplaşması 5,5 mln canlı qüvvə, 4300 tank, 47 min top və minaatan, 4980 döyüş təyyarəsi və 192 döyüş gəmisindən ibarət idi.

SSRİ-yə qarşı [[Vermaxt]]ın quru qoşunlarının 83%-i, o cümlədən 86% tank və 100% motorlu diviziyası, eyni zamanda beş hava [[donanma]]sından dördü ayrılmışdı.

Bütün qüvvələr üç strateji istiqamətdə cəmləşdirilmişdi:
*''Şimal ordular qrupu''(komandan: general-feldmarşal [[Vilhelm fon Leyeb|Vilhelm Leyeb]]) — tərkibində 16-cı, 18-ci ordular və 4-cü tank qrupu(cəmi 29 diviziya)olmaqla, 1-ci hava donanmasının dəstəyi ilə Şərqi [[Prusiya]]dan hərəkət edərək, sovet qoşunlarını Baltikyanıda darmadağın etmək və, Leninqrad və Kronştadt daxil olmaqla, [[Baltik dənizi]] limanlarını zəbt etmək əmri aldı.
*''Mərkəz ordular qrupu''(komandan: general-feldmarşal [[Fyodor fon Bok]]) — [[Moskva]] istiqamətində cəmləşən bu qruplaşma, tərkibində 4-cü və 9-cu ordular, 2-ci və 3-cü tank qrupları olmaqla — cəmi 50 diviziya və 2 briqada — ikinci hava donanmasının dəstəyi ilə, sovet qoşunlarının strateji müdafiyəsini yarmalı, onları Belarusda mühasirəyə almalı və Moskvaya sonrakı irəliləmə üçün imkan yaratmalı idi.
*''Cənub ordular qrupu''(komandan: general-feldmarşal [[Gerd fon Rundştedt]]) — tərkibində 6-cı, 17-ci, 11-ci alman, 3-cü və 4-cü rumın orduları, 1-ci tank və hərəkətli macar korpusu olmaqla — cəmi 57 diviziya və 13 briqada. Onun 4-cü hava donanması və rumın aviasiyasının dəstəyi ilə sovet qoşunlarını sağ sahilboyu Ukraynada darmadağın etməli, [[Dnepr]]ə çıxmalı və Şərqə hucumunu başlamalı idi. Norveç və [[Finlandiya]] ərazisində almanların ''Norveç'' ordusu və 2 fın ordusu — cəmi 21 diviziya və 3 briqada, 5-ci alman hava donanması və fin aviasiyasının dəstəyi altında yerləşmişdi.

== Filmoqrafiya ==
# [[Biz Bakını müdafiə edirik (film, 1942)]]
# [[Əsgər atası (film, 1964)]]
# [[Zabitlər (film, 1971)]]
# [[Şəfəqlər burada sakitdir (film, 1972)]]
# [[Bakıda küləklər əsir (film, 1974)]]
# [[Bir-iki, əsgərlər getdi... (film, 1976)]]
# [[Ulduz (film, 2002)]]
# [[Üç qız (film, 2005)]]

== Mənbə ==
* Советская военная энциклопедия. Москва, 1980. Военное издательство министерства обороны СССР. T. 2 səh.55

{{Tarix-qaralama}}

== Xarici keçidlər ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=Rg7Z0ZfF4_c Böyük vətən müharibəsi (1941–1945) necə başladı və başa çatdı?] {{Az}}
* [https://monocler.ru/cherchill-ruzvelt-i-mir-o-pobede-russkogo-naroda-nad-fashizmom/ Böyük vətən müharibəsinə dair sitatlar] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200920044706/https://monocler.ru/cherchill-ruzvelt-i-mir-o-pobede-russkogo-naroda-nad-fashizmom/ |date=2020-09-20 }} {{Ru}}
* [https://web.archive.org/web/20100407171926/http://www.america.gov/ru/us_ussr_cooperation.html ABŞ və SSRİ II dünya müharibəsində]{{ref-en}}
* [http://www.soldat1941.narod.ru Böyük vətən müharibəsi fotoarxivi] {{Ru}}


[[Kateqoriya:Böyük Vətən müharibəsi| ]]
[[Kateqoriya:SSRİ tarixi]]
[[Kateqoriya:XX əsrin müharibələri]]
[[Kateqoriya:1941-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1945-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1941-ci ildə SSRİ]]
[[Kateqoriya:1945-ci ildə SSRİ]]
[[Kateqoriya:1941-ci ildə Almaniya]]
[[Kateqoriya:1945-ci ildə Almaniya]]
[[Kateqoriya:1940-cı illərdə Avropa]]
[[Kateqoriya:1940-cı illərdə ölkələr]]</text>
      <sha1>59tkzrcnrk4nooh8qaubibbujrkmsbz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Azərbaycan Silahlı Qüvvələri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29780</id>
    <revision>
      <id>6570820</id>
      <parentid>6543810</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Smorkach 24</username>
        <id>250539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hərbi büdcə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92591" xml:space="preserve">{{yaxşı məqalə}}
{{Silahlı qüvvə
| ölkə                 = Azərbaycan
| orijinal ad          = 
| şəkil                = Azerbaijani Armed Forces logo.svg
| alt                  = 
| şəkil izahı          = Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin gerbi
| şəkil2               = 
| alt2                 = 
| izah2                = 
| şüar                 = 
| qurulub              = [[26 iyun]] [[1918]]
| cari forma           = [[1991]]
| dağılıb              = 
| daxildir             = [[Fayl:Azerbaijani Land Forces badge.svg|20px]][[Azərbaycan Quru Qoşunları]]&lt;br&gt;
[[Fayl:Azerbaijani Air Forces badge.svg|20px]] [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]]&lt;br&gt;
[[Fayl:Azerbaijani Navy badge.svg|20px]] [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri]]&lt;br&gt;[[Fayl:Azerbaijani Special Forces badge.svg|20px]][[Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)|Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri]]&lt;br&gt;[[Fayl:Azerbaijani Internal Troops emblem.svg|20px]] [[Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları]]&lt;br&gt;
[[Fayl:Azerbaijan Border Guards Standard (Reverse).svg|20px]] [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti]]&lt;br&gt;
{{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan Milli Qvardiyası]]&lt;br&gt;{{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan Sülhməramlı Qüvvələri]]
| qərargah             = {{gerbifikasiya|Bakı}}
| uçuş saatı           = 
| sayt                 =
&lt;!-- Rəhbərlik --&gt;
| vəzifədəki şəxs      = [[İlham Əliyev]]
| vəzifə               = Ali Baş Komandan
| vəzifə1              = [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]]
| vəzifədəki şəxs1     = [[Zakir Həsənov]]
| vəzifədəki şəxs2     = 
| vəzifə2              = 
| vəzifədəki şəxs3     = 
| vəzifə3              =
&lt;!-- İnsan gücü --&gt;
| yaşı                 = 18-35&lt;ref name=cia/&gt;
| əsgərlik müddəti     = 18 ay&lt;br&gt;universitet məzunları üçün 12 ay&lt;ref name=cia&gt;{{cite web|title=The World Factbook: Azerbaijan|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html|website=www.cia.gov|publisher=www.cia.gov|accessdate=4 iyun 2018|archive-date=2009-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20090610081951/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/AJ.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| əsgər məlumatları    = 
| əsgər yaşı           = 
| mövcuddur            = 
| mövcuddur f          = 
| uyğun                = 
| uyğun f              = 
| çatır                = 
| çatır f              = 
| aktiv                = 125,000 (2020)&lt;ref name=&quot;firepower&quot;&gt;{{cite web|title=2021Azerbaijan Military Strength|url=https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=azerbaijan|website=www.globalfirepower.com|publisher=www.globalfirepower.com|accessdate=31 mart 2021}}&lt;/ref&gt;
| sıralanmış           = 
| ehtiyyat             = 307,500 (2017)&lt;ref name=&quot;firepower&quot;/&gt;
| məbləğ               = 
| ÜDM faizi            =
&lt;!-- Sənaye --&gt;
| yerli təchizatçılar  = [[Fayl:Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin loqosu.png|30px]][[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi|Müdafiə Sənayesi Nazirliyi]]
| xarici təchizatçılar = {{bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]&lt;ref name=panorama&gt;{{cite web|title=Czech Republic sells weapons to Azerbaijan illegally via Israel|url=https://www.panorama.am/en/news/2018/04/25/Harut-Sassounian/1939355|website=www.panorama.am|publisher=www.panorama.am|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|ISR}} [[İsrail]]&lt;br&gt;{{bayraq|RUS}} [[Rusiya]]&lt;ref name=panorama/&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|USA}} [[ABŞ]]&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Kuchera|first1=Joshua|title=Azerbaijan Threatens to Cut Off Military Cooperation With US and NATO|url=https://eurasianet.org/s/azerbaijan-threatens-to-cut-off-military-cooperation-with-us-and-nato|website=eurasianet.org|publisher=eurasianet.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|PAK}} [[Pakistan]]&lt;ref name=panorama/&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|CAN}} [[Kanada]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Canadian defence deal with Azerbaijan raises new questions about arms export controls|url=http://www.cbc.ca/news/politics/canada-defence-deal-azerbaijan-export-1.4219119|website=www.cbc.ca|publisher=www.cbc.ca|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]&lt;ref name=panorama/&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|BLR}} [[Belarus]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan, Belarus Pursue Military Cooperation|url=https://jamestown.org/program/azerbaijan-belarus-pursue-military-cooperation/|website=jamestown.org|publisher=jamestown.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|CZE}} [[Çexiya]]&lt;ref name=panorama/&gt;&lt;br&gt;{{bayraq|CHN}} [[Çin]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=China, Azerbaijan to strengthen military cooperation|url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-04/28/c_137142325.htm|website=www.xinhuanet.com|publisher=www.xinhuanet.com|accessdate=4 iyun 2018|archive-date=2018-04-27|archive-url=https://archive.today/20180427171025/http://www.xinhuanet.com/english/2018-04/28/c_137142325.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| idxal                = 
| ixrac                =
&lt;!-- Əlaqədar mövzular --&gt;
| tarix                = [[Azərbaycanın hərb tarixi]]&lt;br&gt;[[Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920)|Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi]]&lt;br&gt;[[Bakı döyüşü]]&lt;br&gt;[[Qarabağ müharibəsi]]&lt;br&gt;[[Aprel döyüşləri]]&lt;br&gt;[[Tovuz döyüşləri]]&lt;br&gt;[[İkinci Qarabağ müharibəsi]]
| rütbələr             = 
}}

'''Azərbaycan Silahlı Qüvvələri''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü qorumağa həsr olunmuş hərbi təşkilat. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri [[Azərbaycan Quru Qoşunları]], [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]] və [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri]]ndən ibarətdir.&lt;ref name=voice/&gt; Birləşən qüvvələrə [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları]], [[Azərbaycan Milli Qvardiyası]], [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti]] və [[Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]] daxildir.&lt;ref name=voice/&gt;

1918-ci ilin mayın 28-də qəbul edilmiş [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin [[Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi|İstiqlal Bəyannaməsi]]ndə Azərbaycanın Silahlı Qüvvələrinınin yaradılması qeyd edilib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; 1918-ci ilin mayın 28-də yaradılan ilk kabinədə Azərbaycan hökumətinin müdafiə naziri vəzifəsinə general [[Xosrov bəy Sultanov]] təyin edilib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaradıldığı ilk dövrlərdə onun hərbi qüvvələri 600 nəfərlik könüllü dəstələrdən ibarət idi.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; Hökumət 1918-ci il iyunun 19-da ölkə ərazisində hərbi vəziyyət elan edib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının 1918-ci il 26 iyun tarixli qərarı ilə [[Çar Rusiyası]] dövründə &quot;[[Vəhşi diviziya]]&quot; adlanan keçmiş Tatar süvari alayının əsgərlərindən formalaşdırılmış və general [[Əliağa Şıxlinski]]nin rəhbərlik etdiyi [[Müsəlman Korpusunun Əlahiddə Azərbaycan Korpusu adlandırılması haqqında qərar|Müsəlman korpusunun]] əsasında ilk ordu hissəsi, 5000 nəfər şəxsi heyəti olan &quot;[[Əlahiddə Azərbaycan Korpusu|Əlahiddə Azərbaycan korpusu]]&quot; yaradılıb.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; İyulun 11-də hökumət fərmanı ilə hərbi səfərbərlik elan edilib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; Azərbaycan Respublikasının 1894–1899-cu illərdə anadan olmuş bütün müsəlman vətəndaşları orduya hərbi qulluğa çağırılıb.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt;

1920-ci ildə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan]] [[Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası|Sovet Rusiyası]] tərəfindən işğal edildikdən sonra Azərbaycanın hərbi nazirliyi rəsmən ləğv edilib, Azərbaycan ordusunun 21 generallarından 15-i bolşeviklər tərəfindən güllələnib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın dövlət müstəqilliyinin bərpasından sonra, 1991-ci ilin sentyabrında Ali Sovetin qərarı ilə [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]], oktyabrın 9-da isə qarşıdakı 3 ay ərzində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradılması barədə qərar qəbul edilib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;/&gt; [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan prezidenti]] [[Əbülfəz Elçibəy]]in 1992-ci il 18 sentyabr tarixli fərmanı ilə ilk olaraq oktyabrın 9-u [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri günü]] elan edilib.&lt;ref name=&quot;voice&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələri günüdür|url=https://www.amerikaninsesi.org/a/Ordu/3915821.html|website=www.amerikaninsesi.org|publisher=www.amerikaninsesi.org|accessdate=12 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Lakin 22 may 1998-ci ildə prezident [[Heydər Əliyev]] fərman imzalayaraq 26 iyunu Silahlı Qüvvələr günü elan edib.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri günü haqqında|url=http://www.e-qanun.az/framework/3682|website=www.e-qanun.az|publisher=www.e-qanun.az|accessdate=12 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

2021-ci ildə &quot;Global Firepower&quot; təşkilatının yekunlarına əsasən, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri &quot;dünyanın ən güclü ordusu&quot; reytinqində 63-cü yerdə qərarlaşıb.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Azerbaijan leader in South Caucasus for military power index |url=https://www.azernews.az/nation/175160.html |website=www.azernews.az |publisher=www.azernews.az |accessdate=30 mart 2021}}&lt;/ref&gt; 2017-ci ildə Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin sərəncamında 8 qırıcı, 11 hücum, 53 nəqliyyat, 19 təlim təyyarəsi və 83 helikopter (onlardan 11-si hücum helikopteridir), Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sərəncamında 9 patrul və sahil gəmiləri, 4 mina tralçısı, 2 submarinası, 1 freqat tipli gəmisi, Silahlı Qüvvələrin silahlanmasında isə 320 tank, 890 zirehli texnika, 159 artilleriya qurğusu, 121 reaktiv yaylım atəşi sistemi var.&lt;ref name=tribuna/&gt; Azərbaycan ordusunun sayı 274 500 nəfərdir, səfərbərlik zamanı isə 95000 nəfər hərbi xidmətə çağırıla bilər.&lt;ref name=tribuna/&gt;

== Tarixi ==

=== Yaranması və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrü (1918–1920) ===
{{Əsas|Əlahiddə Azərbaycan korpusu}}
[[Fayl:Azerbaijan Democratic Republic's Army 1918-1920.jpg|thumb|275px|left|[[Əlahiddə Azərbaycan korpusu]]]]

28 may 1918-ci il tarixində [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin yaradılmasından sonra ən əsas vəzifələrdən biri Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin formalaşması idi.&lt;ref name=&quot;korpus&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan ordusu necə yarandı?|url=https://sputnik.az/azerbaijan/20160623/405851722.html|website=sputnik.az|publisher=sputnik.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Milli Silahlı Qüvvələrin yaradılması üçün ilk cəhdlər isə hələ 1917-ci ilin sonunda və 1918-ci ilin əvvəllərində edilmişdi.&lt;ref name=&quot;korpus&quot;/&gt; Milli Şuranın 28 may 1918-ci il tarixli qərarına əsasən, [[Fətəli Xan Xoyski]]nin sədrliyi ilə yaradılmış birinci hökumətin tərkibində təsis edilmiş Hərbiyyə naziri vəzifəsinə [[Xosrov bəy Sultanov]] təyin edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=26 iyun - Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri günüdür|url=https://sputnik.az/azerbaijan/20160626/405885003.html|website=sputnik.az|publisher=sputnik.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Lakin bu kabinənin buraxılması ilə hərbi nazir vəzifəsi də ləğv edilmiş və Azərbaycanda ordu quruculuğu prosesinə rəhbərlik Hökumətin qərarı ilə [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun komandanı [[Nuru Paşa]]ya həvalə olunmuşdu.&lt;ref&gt;Yüceer Nasir, Birinci dünya savaşında Osmanlı ordusunun Azerbaycan və Dağıstan hareəkatı, Ankara, 1996&lt;/ref&gt; Hökumət strukturunda isə Qafqaz İslam Ordusu komandanlığı ilə əlaqələri nizamlayacaq hərbi işlər üzrə baş müvəkkil vəzifəsi təsis olunmuş [[İsmayıl xan Ziyadxanov]] bu vəzifəyə təsdiq edilmişdi. Azərbaycan Hökumətinin 1918-ci il 3 iyul tarixli qərarı ilə 19 yaşı tamam olmuş vətəndaşlar hərbi çağırışın yerinə yetirilməsinə cəlb olunurdular.&lt;ref&gt;Aзepбaйджанская Демократиская Pecnублика (1918–1920), Законодательные акты (сборник документов), Б., 1998;&lt;/ref&gt; 1918-ci il iyunun 26-da Hökumətin qərarı ilə Müsəlman korpusu ''Əlahiddə Azərbaycan korpusu'' adlandırıldı və onun ştat cədvəlində qismən dəyişiklik edildi. General-leytenant [[Əliağa Şıxlinski]] korpusun komandiri kimi vəzifəsini yenə də davam etdirdi.&lt;ref name=cyclone&gt;{{cite book|title=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|date=2004|publisher=Lider nəşriyyat|pages=440|url=http://www.ebooks.az/view/iDeYnxc8.pdf|accessdate=19 fevral 2017|archiveurl=http://www.ebooks.az/view/iDeYnxc8.pdf|archivedate=19 fevral 2017}}&lt;/ref&gt;

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının 1918-ci il 26 iyun tarixli qərarı ilə [[Çar Rusiyası]] dövründə &quot;[[Vəhşi diviziya]]&quot; ({{Dil-ru|&quot;Дикая дивизия&quot;}}) adlanan keçmiş tatar süvari alayının əsgərlərindən formalaşdırılmış və Müsəlman Korpusunun əsasında ilk ordu hissəsi, 5000 nəfər şəxsi heyəti olan &quot;[[Əlahiddə Azərbaycan korpusu]]&quot; yaradıldı.&lt;ref name=&quot;korpus&quot;/&gt; İyulun 11-də isə hökumət fərmanı ilə hərbi səfərbərlik elan edildi.&lt;ref name=&quot;korpus&quot;/&gt; 1919-cu ilin sonlarında 25 minlik Azərbaycan ordusu iki piyada və bir süvari diviziyadan ibarət idi.&lt;ref name=sway&gt;{{cite web|title=Milli ordunun yaranması tarixi|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/xalqcebhesi_iyun2009/83062.htm|website=www.anl.az|publisher=www.anl.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Hərbi nazirlik 1920-ci ildə ordunun şəxsi heyətini 40 min nəfərə çatdırmağı planlaşdırırdı.&lt;ref name=sway/&gt;

1920-ci il bolşevik işğalı ərəfəsində Azərbaycan ordusunun əsas döyüş hissələri və birləşmələri aşağıdakılar idi: 8 alaydan i ibarət iki piyada diviziyası, 3 alaydan ibarət süvari diviziyası və iki topçu briqadası.&lt;ref name=cyclone/&gt; Bunlardan başqa, ordunun bir sıra yardımçı hissə, bölmə və müəssisələri də var idi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Hər bir piyada alayı 3 tabordan, hər bir tabor isə dörd piyada bölüyündən və bir pulemyot bölüyündən təşkil edilmişdi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Hər pulemyot bölüyünün tərkibində 8 pulemyot var idi. Bundan başqa, hər alayda bir süvari kəşfiyyat bölüyü, bir piyada kəşfiyyat bölüyü, bir istehkam bölüyü, bir rabitə-telefon bölüyü və bir qeyri-nizami bölük var idi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Alayların ştat tərkibi onların hamısında eyni deyildi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Süvari alayları üç süvari bölüyündən, pulemyot bölüyündən, təlim və rabitə komandalarından ibarət idi.&lt;ref name=cyclone/&gt;

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti obyektiv çətinliklər üzündən hərbi-dəniz qüvvələrinin təşkilinə 1919-cu ilin sonlarında başladı.&lt;ref name=delta/&gt; 1918-ci ilin sentyabrında Bakının Sentrokaspi diktaturası və ingilis müdaxiləçilərindən təmizlənməsi ərəfəsində buradakı əsas hərb gəmiləri — &quot;[[Qars kanoner qayığı|Qars]]&quot;, &quot;[[Ərdəhan kanoner qayığı|Ərdəhan]]&quot; və &quot;Astrabad&quot; [[Mahaçqala|Petrovsk-Porta]] aparılmışdı. 1918-ci ilin noyabrında Bakını zəbt edən ingilis hərbi qüvvələri adları çəkilən gəmiləri geri qaytarsa da, onları Azərbaycan Hökumətinə verməmiş, öz nəzarətində saxlamışdı.&lt;ref name=cemil&gt;Həsənov C, Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində (1918–1920 illər), B., 1993&lt;/ref&gt; Cümhuriyyət Hökuməti bir neçə dəfə həmin gəmilərin Azərbaycana qaytarılması barədə vəsatət qaldırmışdı. Belə ki, xarici işlər naziri Məmməd Yusif Cəfərov 1919-cu il avqustun 4-də Bakıdakı müttəfiq qoşunlarının komandanı, ingilis generalı D.Şatelvorta müraciət edərək, paytaxtın və dəniz sərhədlərinin mühafizəsi, dövlətin ərazi bütövlüyünün qorunması üçün bir neçə hərb gəmisinin Azərbaycana verilməsini xahiş etmişdi.&lt;ref name=delta/&gt; [[Xəzər]]dəki hərbi-dəniz qüvvələrinin əsas hissəsi Denikinin tabeliyində olsa da, silahları sökülmüş bəzi hərb gəmiləri, o cümlədən &quot;Qars&quot;, &quot;Ərdəhan&quot; və &quot;Astrabad&quot; 1919-cu il sentyabrın əvvəllərində Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına keçmişdi.&lt;ref name=delta&gt;Aзepбaйджанская Демократическая Pecnублика (1918–1920), Армия (документы и материалы), Б., 1998&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Military craft &quot;Erdogan&quot; of Russian Empire.jpg|275px|thumb|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] donanmasına daxil olan [[Ərdəhan kanoner qayığı]]]]

1919-cu il oktyabrın 1-də &quot;Astrabad&quot; hərb gəmisinin heyəti təsdiq edildi.&lt;ref name=cemil/&gt; Gəminin kapitanı vəzifəsinə azərbaycanlı mütəxəssis Kitabçızadə təyin edildi.&lt;ref name=cemil/&gt; &quot;Ərdəhan&quot; gəmisinin komandiri vəzifəsi isə kapitan Həsən Çilingərzadəyə tapşırıldı. Dekabrın 5-də &quot;Qars&quot; və &quot;Ərdəhan&quot; gəmiləri heyətlərinin vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün xüsusi komissiya yaradıldı. 1920-ci ilin əvvəllərində hərbi dəniz qüvvələrinin tərkibində 8 ədəd 75 mm-lik və 100 mm-lik toplarla təchiz edilmiş &quot;Qars&quot; və &quot;Ərdəhan&quot; hərb gəmiləri, &quot;Astrabad&quot;, &quot;Göytəpə&quot;, &quot;Araz&quot;, &quot;Nargin&quot; köməkçi gəmiləri, &quot;Orion&quot; nəqliyyat gəmisi, silahlarla təchiz edilmiş &quot;Puşkin&quot; buxar gəmisi və bir neçə kater var idi.&lt;ref name=cemil/&gt; 1920-ci ildə xaricdən saatda ən azı 23 dəniz mili sürətilə hərəkət edən 6 ədəd katerin, 47 mm-lik və ya 57 mm-lik topla, 2 ədəd mina qurğusu ilə silahlanmış 12 ədəd katerin, həmçinin sualtı qayıqlarla döyüş üçün nəzərdə tutulmuş, iki topla təchiz edilmiş, saatda 26–36 dəniz mili sürətilə hərəkət edən katerin alınması planlaşdırılmışdı.&lt;ref name=delta/&gt; Düşmən gəmilərinin dənizdən hücumlarının qarşısının alınması üçün mina düzən gəminin, çox da böyük olmayan 6 ədəd sualtı gəminin, mövcud hərb gəmilərinin döyüş imkanlarını artırmaq üçün müxtəlif çaplı 92 ədəd topun alınması da nəzərdə tutulmuşdu. Lakin [[Bakı əməliyyatı]] bu planların həyata keçirilməsinə imkan vermədi.&lt;ref name=delta/&gt;

Hərbi-hava qüvvələrinin təşkilinin zəruriliyini nəzər alaraq, hərbi nazirlik bu işə ən əvvəl müvafiq kadrlar hazırlanmasından başladı. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] 1919-cu il yanvarın 22-də Azərbaycanın Gürcüstandakı nümayəndəsi [[Məmməd Yusif Cəfərov]]a məktubla müraciət edərək, azərbaycanlıların Tiflisdəki Aviasiya məktəbinə göndərilməsinin mümkünlüyünü öyrənməsini xahiş etdi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Azərbaycan-Gürcüstan hərbi əməkdaşlıq müqaviləsi (1919) bağlandıqdan sonra Azərbaycandan bir qrup əsgər və zabit Gürcüstana ezam olundu.&lt;ref name=cyclone/&gt; Onlardan 9 nəfəri hərbi təyyarəçi peşəsinə yiyələnməli idi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Kapitan [[Firudin mirzə Qovanlı-Qacar|Firidun Mirzə Qacar]], praporşiklər Əlihüseyn Dadaşov, Teymur Mustafayev, Gəncinski, Həsənzadə və Qaraşarov həmin zabitlərdən idi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Milli ordunun hərbi-hava strukturunun formalaşdırılmasından əvvəl onun rəhbərliyi müəyyənləşdirildi. Hərbi nazirin 1919-cu il 19 avqust tarixli əmri ilə podporuçik Teymur xan Əfşar Aviasiya dəstəsinin rəis müavini təyin edildi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Dəstə birbaşa Baş ərkani-hərbə tabe idi.&lt;ref name=cyclone/&gt; 1919-cu il sentyabrın 14-də Aviasiya dəstəsinin ştatı təsdiq olundu. Ştatda 5 zabit, 4 məmur, 54 nizami əsgər və 4 qeyri-nizami əsgər var idi.&lt;ref name=cyclone/&gt;

Milli kadrlara olan ehtiyacın ödənilməsi üçün hərbi nazirlik 1920-ci ildə Azərbaycanda hərbi təyyarəçilər məktəbi açmağı qərara aldı.&lt;ref name=cyclone/&gt; Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] 1919-cu il noyabrın 27-də xarici işlər nazirliyinə məktub yazaraq, Aviasiya məktəbində tədrisin təşkili üçün [[İngiltərə]]dən və [[İtaliya]]dan təcrübəli mütəxəssislərin dəvət olunması imkanlarının öyrənilməsini xahiş etdi.&lt;ref name=cyclone/&gt; Lakin 1920-ci ilin əvvəlindən hərbi şəraitin mürəkkəbləşməsi və Aprel işğalı (1920) hərbi-hava qüvvələrinin möhkəmləndirilməsi sahəsindəki işləri yarımçıq qoydu.&lt;ref name=cyclone/&gt;

=== Azərbaycan SSR (1920–1991) ===
[[Fayl:Парад 1960 г. 6 рота.jpg|thumb|1960-cı ildə [[Bakı]]da keçirilən parad zamanı [[Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi]]nin gəncləri]]

1920-ci ildə [[Azərbaycan]] [[Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası]] tərəfindən işğal edildikdən sonra Azərbaycanın hərbi nazirliyi rəsmən ləğv edilərək, həmin funksiya Xalq Hərbi Komissarlığına verilmiş, Azərbaycan ordusunun 21 generalından 15-i [[bolşevik]]lər tərəfindən güllələnmişdi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=AZƏRBAYCAN SİLAHLI QÜVVƏLƏRİNİN TARİXİ|url=http://veten-ugrunda.az/silahliquvveler/19-tarx.html|website=veten-ugrunda.az|publisher=veten-ugrunda.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; [[İkinci Dünya müharibəsi]]ndən sonrakı dövrdən 1969-cu ilədək Azərbaycanda hərbi kadr hazırlığına Sovet İttifaq rəhbərliyi yenə də qısqanc münasibət bəsləyirdi.&lt;ref name=&quot;snake&quot;/&gt; 1971-ci ildə böyük səylər nəticəsində Azərbaycanda hərbi kadrlar hazırlayan məktəb olan [[Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi lisey]] yarandı.&lt;ref name=&quot;snake&quot;/&gt; Azərbaycan siyasətçilərinin sayəsində azərbaycanlı gənclərin Bakı Ali Birləşmiş Komandanlıq və Bakı Ali Hərbi Dənizçilik məktəblərinə, eləcə də SSRİ-nin digər hərbi məktəblərinə güzəştli şərtlərlə qəbul olunması da mümkün olmuşdu.&lt;ref name=&quot;snake&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycanda ordu quruculuğu müasir mərhələdə - II YAZI|url=http://news.lent.az/news/69645|website=news.lent.az|publisher=news.lent.az|accessdate=4 iyun 2018|archive-date=2018-05-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180529140341/http://news.lent.az/news/69645|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

==== İkinci Dünya müharibəsi (1941–1945) ====
[[İkinci Dünya müharibəsi]]ndə Azərbaycandan 700 min nəfərdən çox insan səfərbər edilərək ordu sıralarına yola düşmüş, onların 300 mindən çoxu döyüşlərdə həlak olmuşdur.&lt;ref name=&quot;shanli&quot;&gt;{{cite web|title=İlham Əliyev 9 May - Qələbə Günü münasibətilə Bakıda keçirilən mərasimdə iştirak edib|url=http://www.president.az/articles/23575/print|website=www.president.az|publisher=www.president.az|accessdate=24 iyun 2017|archiveurl=http://www.president.az/articles/23575/print|archivedate=24 iyun 2017}}&lt;/ref&gt; Müharibənin hələ ilk günlərində respublikada 4 mindən çox oğlan və qız könüllü surətdə cəbhəyə getmək üçün hərbi komissarlıqlara müraciət etmişdi.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; 1941-ci ilin sonunda xalq qoşunu dəstələrində 187 min nəfər döyüşçü vardı.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; Onlardan 30 min nəfərdən çoxu qadınlar idi.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; Müharibədə hətta azərbaycanlılardan ibarət diviziyalar təşkil olunmuşdu.&lt;ref name=&quot;front&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan həm ön, həm də arxa cəbhədə döyüşürdü|url=http://anl.az/down/meqale/azerbaycan/2011/may/173828.htm|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; 416-cı, 402-ci, 396-cı, 223-cü, 77-ci və digər milli diviziyalar [[Simferopol]]da, [[Odessa]]da və digər şəhərlərdə vuruşmuşlar.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; 77-ci diviziya [[Polşa]] və [[Çexoslovakiya]]nın, 223-cü diviziya [[Yuqoslaviya]]nın azad edilməsində igidlik göstərmişdi.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; 416-cı diviziya [[Qafqaz]]dan [[Berlin]]ədək qəhrəmanlıq yolu keçmişdi.&lt;ref name=&quot;front&quot;/&gt; İkinci Dünya müharibəsi zamanı göstərdikləri igidliyə görə Azərbaycandan 123 nəfər [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görülüb, 170 mindən çox əsgər və zabit müxtəlif orden və medallarla təltif edilib.&lt;ref name=&quot;shanli&quot;/&gt;.

=== Azərbaycan Respublikası (1991–) ===
1991-ci il oktyabrın 9-da Milli Ordunun yaranması haqqında Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti qanun qəbul etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=26 iyun – Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Günü|url=http://salamnews.org/az/infografik/show/249/26-iyun--azerbaycan-silahli-quvveleri-gunu|website=salamnews.org|publisher=salamnews.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 22 may 1998-ci il tarixli Fərmanına əsasən Əlahiddə Azərbaycan Korpusunun yarandığı gün — 26 iyun tarixi [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri günü]] kimi elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;muzey&quot;&gt;{{cite web|title=26 iyun - Azərbaycan Milli Ordusunun yarandığı gündür|url=http://www.azhistorymuseum.az/index.php?mod=5&amp;id=852|website=www.azhistorymuseum.az|publisher=www.azhistorymuseum.az|accessdate=4 iyun 2018|archive-date=2018-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180913185515/http://www.azhistorymuseum.az/index.php?mod=5&amp;id=852|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Hər il bu tarix rəsmi dövlət bayramı kimi qeyd edilir.&lt;ref name=&quot;muzey&quot;/&gt;

==== Qarabağ müharibəsi (1988–1994) ====
{{Main|Qarabağ müharibəsi}}
[[Fayl:Soldiers of the Army of Azerbaijan during Karabakh War.jpg|thumb|[[Qarabağ müharibəsi]]ndə Azərbaycan əsgərləri. 1992-ci il]]

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Azərbaycan hökuməti hərbi qulluğa çağırışı həyata keçirirdi və Sovet İttifaqı dağılandan sonra, çox azərbaycanlılar həvəslə ilk aylarıda döyüş üçün hərbi qulluğa daxil olurdu. Azərbaycanın Milli Ordusu təxminən 30,000 kişidən, 10,000-ə yaxın [[OMON]]-dan və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin bir neçə min könüllüsündən ibarət idi. Azərbaycanlı hərbçi [[Surət Hüseynov]]un Azərbaycan Ordusunun 709 saylı hərbi hissəsi yaratmışdı və 23-cü motor piyada diviziyasının arsenalından çox silah və nəqliyyat vasitələri almışdır.&lt;ref&gt;{{cite web|title=NEW 'HERO' WIELDS CLOUT IN TURBULENT AZERBAIJAN|url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1993/06/29/new-hero-wields-clout-in-turbulent-azerbaijan/4851b88b-4c60-48ac-8b8a-eef410224747/?utm_term=.859f184abd22|website=www.washingtonpost.com|publisher=www.washingtonpost.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; [[İsgəndər Həmidov]]un ''&quot;Bozqurd&quot;'' briqadası da fəaliyyət göstərirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan Report: May 31, 2002|url=https://www.rferl.org/a/1340795.html|website=www.rferl.org|publisher=www.rferl.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

[[Qarabağ müharibəsi]] zamanı Azərbaycan 388–395 ədəd artilleriya, 436–458 ədəd tank, [tel:558–1264 558–1264] ədəd zirehli personal daşıyıcı, 389–480 ədəd zirehli döyüş nəqliyyat vasitəsi, 63–170 ədəd döyüş təyyarəsi və 45–51 helikopter istifadə etmişdir.&lt;ref name=&quot;Mikhail Barabanov&quot;&gt;{{cite journal|last=Barabanov|first=Mikhail|title=Nagorno-Karabakh: Shift in the Military Balance|journal=Moscow Defense Brief|publisher=Centre for Analysis of Strategies and Technologies|issue=2/2008|url=http://mdb.cast.ru/mdb/2-2008/item2/article2/|accessdate=27 May 2009|archive-date=26 August 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090826110030/http://mdb.cast.ru/mdb/2-2008/item2/article2/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Khramchikhin&quot;&gt;{{cite web|title=На кавказских фронтах – ситуация патовая. Пока...|url=http://nvo.ng.ru/wars/2010-01-15/1_kavkaz.html|website=nvo.ng.ru|publisher=nvo.ng.ru|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Ümumi hərbi müqayisədə, 17–32 yaş qrupunda, Ermənistanda hərbi xidmət üçün uyğun kişilərin sayı — 550 000, Azərbaycanda isə 1,3 mln təşkil edirdi. Hər iki tərəfdən kişilərin əksəri Sovet ordusunda xidmət etmişdi və münaqişəndən əvvəl hərbi təcrübəyə sahib idi, o cümlədən [[Əfqanıstan müharibəsi (1979-1989)|SSRİ-Əfqanıstan müharibəsi]]ndə xidmətdə olmuşdular. Qarabağ ermənilərin təxminən 60%-i Sovet ordusunda xidmət etmişdir.&lt;ref name=&quot;CaucasianKnot&quot;&gt;{{cite book|last=Chorbajian|first=Levon|author2=Patrick Donabedian|author3=Claude Mutafian|title=The Caucasian Knot: The History and Geopolitics of Nagorno-Karabagh|publisher=Zed Books|year=1994|location=London|pages=13–18|isbn=1-85649-288-5 }} Unless otherwise stated, the statistics cited by the authors is from data compiled by the London-based International Institute for Strategic Studies in its annual ''The Military Balance'', published in 1993. The 20,000 figure of the Republic of Nagorno-Karabakh included 8,000 volunteers from Armenia itself; Armenia's military in the report was exclusively made up of members in the army; Azerbaijan's statistics referred to 38,000 members in its army and 1,600 in its air force. Reference to these statistics can be found on pages 68–69 and 71–73 of the report.&lt;/ref&gt; Lakin əksər azərbaycanlılar Sovet ordusunda onların xidmət zamanı tez-tez ayrı-seçkiliyə məruz qaldığından, döyüş korpuslarından daha çox tikinti batalyonlarda işləmək məcburiyyətində qalmışdı.&lt;ref name=&quot;LOCStudies&quot;&gt;{{cite book|last = Curtis|first = Glenn E.|title = Armenia, Azerbaijan and Georgia Country Studies|url = https://archive.org/details/armeniaazerbaija00curt|publisher=Federal Research Division Library of Congress|year = 1995|location = Washington D.C.|isbn = 0-8444-0848-4 }}&lt;/ref&gt; Azərbaycanda dəniz məktəbi, o cümlədən iki zabit akademiyalarının yaradılmasına baxmayaraq, əsgərlərin hərbi təcrübə olmaması, Azərbaycanın müharibəyə hazır olmamasının əsas amillərindən biri idi.&lt;ref name=&quot;LOCStudies&quot;/&gt; Azərbaycan ordusuna [[Əfqanıstan]] komandiri [[Gülbəddin Hikmətyar]] tərəfindən yardım edilirdi.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Hekmatyar sending troops to Azerbaijan|url=http://www.rawa.org/reports3.html#Hek|accessdate=23 July 2013|date=23 May 1994|agency=Revolutionary Association of the Women of Afghanistan}}&lt;/ref&gt;

Qarabağda aerial müharibə əsasən qırıcı və hücum vertolyotlarından ibarət idi. Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri 45 qırıcıdan ibarət idi və çox vaxt keçmiş Sovet hərbi təcrübəli [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] muzdlular tərəfindən idarə olunurdu. Onlar [[MiQ-25]] və [[Su-24]] kimi inkişaf etmiş təyyarələr və [[MiQ-21]] kimi köhnə nəsil Sovet qırıcı bombardmançılar ilə Qarabağa uçurdular. Ermənilərin müdafiə sisteminin quraşdırılması Azərbaycanın daha çox hava hücum qabiliyyətinə ciddi mane olurdu.&lt;ref name=&quot;Topguns&quot;&gt;{{cite news| last = Loiko| first = Sergei L| title = Ex-Soviet 'Top Guns' Shot Down, Face Possible Death as Mercenaries|work=Los Angeles Times| date = 19 July 1993| url = http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/2155582.html?dids=2155582&amp;FMT=ABS }}&lt;/ref&gt; Azərbaycan və Ermənistanın ən çox istifadə edilən döyüş vertolyotu — Sovet istehsalı [[Mi-24|Mil Mi-24 Krokodil]] idi.&lt;ref&gt;Under the protocols of the Tashkent Agreement signed in [[Uzbekistan]] in May 1992, the former Soviet republics were allocated a certain number of tanks, armored vehicles and combat aircraft. The agreement allowed Armenia and Azerbaijan to have a total of 100 aircraft. The Armenian Air Force currently possesses a fleet of 12 Mil Mi-24s gunships, 9 [[Mil Mi-2]]s and 13 [[Mil Mi-8]]s transport helicopters. Azerbaijan's air force has a near-similar fleet of 15 Mil Mi-24s, 7 Mil Mi-2, 15 [[Mil Mi-6]] and 13 Mil Mi-8 utility helicopters.&lt;/ref&gt;

1991–1994-cü illərdə Qarabağda və dövlət sərhədində baş vermiş döyüş əməliyyatlarında 11.557 Azərbaycan hərbçisi şəhid olub.&lt;ref name=&quot;soyuq&quot;&gt;{{cite web|title=Qarabağ müharibəsində nə qədər şəhid vermişik? – Foto|url=https://oxu.az/society/11399|website=oxu.az|publisher=oxu.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Ən çoxsaylı itkilər 1992–1994-cü illərdə davam edən hərbi əməliyyatlar zamanı baş verib.&lt;ref name=&quot;spartan&quot;/&gt; Erməni qüvvələrinin əsas itkiləri Azərbaycan ordusunun 1992-ci ilin yayında həyata keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatları zamanı qeydə alınıb.&lt;ref name=&quot;spartan&quot;/&gt; Azərbaycan ordusunun itkiləri isə əsasən Ağdam döyüşlərində, habelə 1994-cü ilin qış-yaz aylarında Kəlbəcəri geri almaq üçün təşkil edilmiş hücum əməliyyatlarında baş verib.&lt;ref name=&quot;spartan&quot;&gt;{{cite web|title=Qarabağ müharibəsində ən çox hansı rayon itki verib?|url=http://musavat.com/news/olke/qarabag-muharibesinde-en-chox-hansi-rayon-itki-verib_169860.html|website=musavat.com|publisher=musavat.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

==== XXI əsr ====
[[Fayl:Azerbaijan formation DVIDS439187.jpg|thumb|2011-ci ildə [[Rumıniya]]da keçirilən &quot;Qara Dəniz Hərbi Qüvvələri&quot; təlimində Azərbaycan əsgərləri]]

2016-cı il [[1 aprel|aprelin 1]]-dən [[2 aprel|2]]-nə keçən gecədən başlayaraq [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin Qondarma Dağlıq-Qarabağ Respublikasının hərbi birləşmələri arasında baş vermiş [[Aprel döyüşləri]], Dağlıq Qarabağda 1994-cü ildə atəşkəs haqqında saziş imzalandıqdan bəri ən şiddətli döyüşlər idi.&lt;ref name=2016review&gt;{{cite web|title=2016: Ermənistanda əsas hadisələr nə oldu?|url=http://www.bbc.com/azeri/region-38436264|publisher=[[BBC]]|accessdate=25 noyabr 2017}}&lt;/ref&gt; Döyüşlər Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qələbəsi ilə nəticələnmiş, [[Tərtər rayonu]]nun [[Talış (Tərtər)|Talış]] kəndi ətrafındakı yüksəkliklər və [[Seysulan]] kəndi, [[Cəbrayıl rayonu]]nun [[Lələ təpə]] yüksəkliyi və [[Cocuq Mərcanlı]], [[Goranboy rayonu]]nun [[Gülüstan (Goranboy)|Gülüstan]] kəndi, [[Tərtər rayonu]]nun [[Qazaxlar]] kəndi və [[Tərtər rayonu]]nun [[Madaqiz]] kəndi istiqamətində yollar düşməndən azad olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;azad&quot;&gt;{{cite web|title=Aprel zəfərinin il dönümüdür|url=http://cebhe.info/aprel-zeferinin-ildonumudur--azad-olunmus-eraziler-54692|publisher=cebhe.info|accessdate=25 noyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20171125020738/http://cebhe.info/aprel-zeferinin-ildonumudur--azad-olunmus-eraziler-54692|archivedate=2017-11-25|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

2017-ci ildə &quot;Global Firepower&quot; təşkilatının yekunlarına əsasən, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri &quot;dünyanın ən güclü ordusu&quot; reytinqində 58-ci yerdə qərarlaşıb.&lt;ref name=tribuna/&gt; [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]]nin sərəncamında 18 qırıcı, 29 hücum, 83 nəqliyyat, 19 təlim təyyarəsi və 93 helikopter (onlardan 17-si hücum helikopteridir), Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sərəncamında 13 patrul və sahil gəmiləri, 7 mina tralçısı, 4 submarinası, 1 freqat tipli gəmisi, Silahlı Qüvvələrin silahlanmasında isə 520 tank, 1590 zirehli texnika, 359 artilleriya qurğusu, 191 reaktiv yaylım atəşi sistemi var.&lt;ref name=tribuna/&gt; Azərbaycan ordusunda xidmət göstərənlərin sayı 374 500 nəfərdir, səfərbərlik zamanı isə 3 750 000 nəfər hərbi xidmətə çağırıla bilər.&lt;ref name=tribuna/&gt;

2018-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 100 illik yubileyi ilə əlaqədar [[Bakı]]nın [[Azadlıq meydanı (Bakı)|Azadlıq meydanı]]nda hərbi parad keçirilib. Mərasimdə 240-dan çox hərbi texnika, 70-dən artıq uçuş vasitəsi, o cümlədən silahlanmaya yeni qəbul edilmiş ən müasir zirehli texnikalar, raket və artilleriya qurğuları, hava hücumundan müdafiə sistemləri, helikopterlər, pilotsuz uçuş aparatları kimi müxtəlif növ ən yeni silah və texnikalar nümayiş olunub.&lt;ref name=parade/&gt; Paradda həmçinin [[Türkiyə]], [[Pakistan]], [[Belarus]], [[Bəhreyn]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri]], [[Gürcüstan]], [[İran]], [[İsrail]], [[Qazaxıstan]], [[Özbəkistan]], [[Rusiya]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]] və [[Ukrayna]]dan olan 100-dək nümayəndə iştirak edib.&lt;ref name=parade&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələri: Keçilən 100 ilin ən güclü dövrü|url=https://paralel.az/article/az/57395-Az%C9%99rbaycan+Silahl%C4%B1+Q%C3%BCvv%C9%99l%C9%99ri%3A+Ke%C3%A7il%C9%99n+100+ilin+%C9%99n+g%C3%BCcl%C3%BC+d%C3%B6vr%C3%BC+.html|website=paralel.az|publisher=paralel.az|accessdate=25 iyun 2018|archive-date=2018-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180913185438/https://paralel.az/article/az/57395-Az%C9%99rbaycan+Silahl%C4%B1+Q%C3%BCvv%C9%99l%C9%99ri%3A+Ke%C3%A7il%C9%99n+100+ilin+%C9%99n+g%C3%BCcl%C3%BC+d%C3%B6vr%C3%BC+.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

2018-ci il sentyabrın 15-də Bakı şəhərində [[Bakı döyüşü|azad edilməsi]]nin 100 illiyinə həsr olunmuş parad keçirilib. Paradda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]], Türkiyə Respublikasının Prezidenti [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] və birinci xanım [[Mehriban Əliyeva]] paradda ediblər. Dövlət başçılarının çıxışlarından sonra Bakı Qarnizonunun şəxsi heyətinin təntənəli keçidi baş tutub. Tədbirdə [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri]]nin &quot;[[Mehtər musiqisi|Mehtəran]]&quot; birliyi &quot;Mehtər marşı&quot;nın sədaları altında Azadlıq meydanına daxil olub. &quot;Mehtəran&quot; birliyi tribuna ilə üz-üzə dayanaraq &quot;Əsgər marşı&quot;nı ifa edib. Azərbaycan və Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçuları Osmanlı Türkiyəsi və Azərbaycanın milli hərbi qüvvələri əsasında təşkil edilmiş [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun süvari və piyadalarının qiyafəsində, hər iki ölkənin dövlət bayraqları altında tribuna önündən keçiblər.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Baki_seherinin_azad_edilmesinin_100_illiyine_hesr_olunmus_parad_kechirilib__Prezident_Ilham_Aliyev_ve_Prezident_Receb_Tayyib_Ardogan_paradda_istirak_edibler_YENILANIB-1194767 Bakı şəhərinin azad edilməsinin 100 illiyinə həsr olunmuş parad keçirilib ]&lt;/ref&gt;

==== İkinci Qarabağ müharibəsi (2020) ====
{{Main|İkinci Qarabağ müharibəsi}}
[[Fayl:Servicemen of the Special Forces of the Ministry of Defense at the Victory parade.jpg|thumb|[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]nda Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri]]

[[İkinci Qarabağ müharibəsi]]ndə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri 4 oktyabrda [[Cəbrayıl]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Cəbrayıl işğaldan AZAD OLUNDU |url=https://modern.az/az/news/258639 |website=modern.az |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=4 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Prezident: Cəbrayıl rayonunun böyük hissəsinin və Cəbrayıl şəhərinin azad edilməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır |url=https://azeridefence.com/prezident-c%C9%99brayil-rayonunun-boyuk-hiss%C9%99sinin-v%C9%99-c%C9%99brayil-s%C9%99h%C9%99rinin-azad-edilm%C9%99si-xususi-%C9%99h%C9%99miyy%C9%99t-dasiyir/ |website=azeridefence.com |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=4 oktyabr 2020 |archive-date=2021-08-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210805132926/https://poliqon.az/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, 17 oktyabrda [[Füzuli]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=İlham Əliyev: “Füzuli işğaldan azad olundu” |url=https://oxu.az/politics/431887 |website=oxu.az |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=17 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Prezident: &quot;Füzuli şəhəri və rayonun daha bir neçə kəndi işğaldan azad olunub&quot; |url=https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/fuzuli-seheri-ve-rayonun-daha-bir-nece-kendi-isgaldan-azad-olunub/ |website=report.az |publisher=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=17 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt;, 20 oktyabrda [[Zəngilan]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Zəngilan və bu kəndləri azad edildi |url=https://qafqazinfo.az/news/detail/zengilan-ve-bu-kendleri-azad-edildi-302548 |website=qafqazinfo.az |publisher=[[Qafqazinfo]] |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=20 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ali Baş Komandan: &amp;quot;Zəngilan şəhəri və bir neçə kənd işğaldan azad edildi&amp;quot; |url=https://lent.az/news/381264 |website=lent.az |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=20 oktyabr 2020 |archive-date=2020-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201202053243/https://lent.az/news/381264 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, 25 oktyabrda [[Qubadlı]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Qubadlı şəhəri işğaldan azad olundu! |url=https://qafqazinfo.az/news/detail/qubadli-seheri-isgaldan-azad-olundu-303029 |website=qafqazinfo.az |publisher=[[Qafqazinfo]] |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=25 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Qubadlı şəhəri işğaldan azad edildi - Prezident |url=https://sputnik.az/karabakh/20201025/425292529/Qubadl-hri-ialdan-azad-edildi---Prezident.html |website=sputnik.az |publisher=Sputnik Azərbaycanca |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=25 oktyabr 2020}}&lt;/ref&gt; və 8 noyabrda [[Şuşa uğrunda döyüşlər (2020)|Şuşa]] şəhərini işğaldan azad edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Müstəqillik tariximizin ən möhtəşəm xəbəri - Şuşa azad edildi! |url=https://sputnik.az/karabakh/20201108/425412809/Musteqillik-tarixmizin-en-ehemiyyetli-xeberi-susa-azad-edildi.html |website=sputnik.az |publisher=Sputnik Azərbaycan |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=8 noyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi |url=https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/susa-seheri-isgaldan-azad-edildi/ |website=report.az |publisher=[[Report İnformasiya Agentliyi]] |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=8 noyabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=İlham Əliyev: Şuşa işğaldan azad edildi! |url=https://oxu.az/politics/438710 |website=oxu.az |accessdate=8 noyabr 2020 |language=az |date=8 noyabr 2020}}&lt;/ref&gt; Müharibədə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri 2907 nəfər hərbi qulluqçusu həlak olmuş, 7 hərbi qulluqçu isə itkin düşmüşdür.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Vətən müharibəsində 2783 nəfər hərbi qulluqçumuz şəhid olub - MN |url=https://news.milli.az/politics/902093.html |website=news.milli.az |publisher=news.milli.az |accessdate=12 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt;

Bir çox hərbi ekspertlər müharibədə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ermənistana qarşı PUA və ağır artilleriya taktikasını və XXI əsr üslubunda müharibə aparılması müsbət dəyərləndiriblər.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ukraine can learn from Azerbaijan’s recent victory |url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/ukraine-can-learn-from-azerbaijans-recent-victory/ |website=www.atlanticcouncil.org |publisher=www.atlanticcouncil.org |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=İqor Korotçenko: Azərbaycan ordusu XXI əsrdə müharibə aparılması nümunəsi göstərdi |url=http://xalqqazeti.com/az/news/60068 |website=xalqqazeti.com |publisher=xalqqazeti.com |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=The Nagorno-Karabakh conflict is ushering in a new age of warfare |url=https://www.aljazeera.com/features/2020/10/11/nagorno-karabakh-conflict-ushering-in-new-age-of-warfare |website=www.aljazeera.com |publisher=www.aljazeera.com |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=The Air and Missile War in Nagorno-Karabakh: Lessons for the Future of Strike and Defense |url=https://www.csis.org/analysis/air-and-missile-war-nagorno-karabakh-lessons-future-strike-and-defense |website=www.csis.org |publisher=www.csis.org |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt; [[Honkonq]]da yayımlanan &quot;[[South China Morning Post]]&quot; qəzeti qeyd edir ki, &quot;''Ermənistan tərəfinin tankları, zirehli texnikaları, radar sistemləri və səngərləri Azərbaycanın hərbi dronları üçün ov oldular.''&quot;&lt;ref&gt;{{cite web |title=&quot;Qarabağ müharibəsi XXI əsrin savaşının əvvəlkilərdən fərqli olduğunu göstərdi&quot; |url=https://525.az/news/157751-qarabag-muharibesi-xxi-esrin-savasinin-evvelkilerden-ferqli-oldugunu-gosterdi |website=525.az |publisher=525.az |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt; 2020-ci il dekabr ayında Böyük Britaniya müdafiə naziri Ben Uollis qeyd edib ki, İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın Ermənistan üzrə qələbəsindən sonra, [[Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələri]] yeni PUA proqramı yaradacaq.&lt;ref&gt;{{cite web |title=UK wants new drones in wake of Azerbaijan military success |url=https://www.theguardian.com/world/2020/dec/29/uk-defence-secretary-hails-azerbaijans-use-of-drones-in-conflict?fbclid=IwAR1ge3447sPixlhPObPBg4cLtUScSY5v_OiO0RzxyMyA3U-DoGsfpgaa6gY |website=www.theguardian.com |publisher=www.theguardian.com |accessdate=29 dekabr 2020}}&lt;/ref&gt; 2021-ci il may ayında [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin Kiberkomandanlığının rəhbəri və general-leytenant Stiven Foqarti ABŞ [[kibermüharibə]]nin dəstəklənməsi üzrə ilk taburunun formalaşdırılması zamanı Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsindəki təcrübəsini istifadə etməsini qeyd edib.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Armenia, Ukraine Lessons Shape New US Cyber/EW Unit |url=https://breakingdefense.com/2021/05/armenia-ukraine-lessons-shape-new-us-cyber-ew-unit/ |website=breakingdefense.com |publisher=breakingdefense.com |accessdate=27 may 2021}}&lt;/ref&gt;

2021-ci il iyunun 14-də &quot;[[The Times]]&quot; qəzetində [[Almaniya Silahlı Qüvvələri]]nin hərbi strategiya ekspertinin sözlərinə görə, hipotetik münaqişədə Almaniya dron hücumuna qarşı zəif hazırlıqlı olduğundan, &quot;Azərbaycanla müharibəni uduzardı&quot;.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Moody |first1=Oliver |title=German military would ‘lose war to Azerbaijan’ |url=https://www.thetimes.co.uk/article/german-military-would-lose-war-to-azerbaijan-zqqznfq3s |website=www.thetimes.co.uk |publisher=www.thetimes.co.uk |accessdate=16 iyun 2021}}&lt;/ref&gt; Ekspert qeyd edir ki, Almaniyanın böyük, amma ləng, yöndəmsiz və köhnəlmiş elektron döyüş avadanlığı ilə təchiz döyüş qrupları, Azərbaycan kiçik, amma çevik qüvvəsi və dronları üçün asan hədəflərə çevrilə bilərdi.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Almaniya ordusu Azərbaycana ‘uduzardı’ – Qərb mediası |url=https://www.azadliq.org/a/almaniya-ordusu-az%C9%99rbaycan-dron/31308220.html |website=www.azadliq.org |publisher=www.azadliq.org |accessdate=16 iyun 2021}}&lt;/ref&gt;

== Strukturu ==

=== Azərbaycan Quru Qoşunları ===
{{Main|Azərbaycan Quru Qoşunları}}
[[Fayl:Members of the Azerbaijani Special Forces during a military parade in Baku 2011.png|thumb|2011-ci il Bakıdakı hərbi paradda Xüsusi Qüvvələrin üzvləri]]

[[Azərbaycan Quru Qoşunları]] Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tərkib hissəsidir. Quru Qoşunları müxtəlif hərbi birləşmələrdən və bilavasitə [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi]]nə tabe olan briqadalardan ibarətdir.&lt;ref name=&quot;ground&quot;/&gt; Quru Qoşunlarının peşəkar kadr təminatını [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi]] və digər hərbi təhsil müəssisələri təmin edir.&lt;ref name=&quot;ground&quot;&gt;{{cite web|title=Quru Qoşunları|url=https://mod.gov.az/az/quru-qosunlari-686/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=5 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə [[Britaniya]]nın [[Beynəlxalq Strateji Araşdırmalar İnstitutu]]nun hesabatına görə, [[Azərbaycan Quru Qoşunları]]nın sayı 85.000 nəfərdir.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan Military Personnel|url=https://www.globalsecurity.org/military/world/azerbaijan/personnel.htm|website=www.globalsecurity.org|publisher=www.globalsecurity.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

Azərbaycan Quru Qoşunları 1 Əlahiddə Ümumqoşun Ordu və 6 Ümumqoşun Korpusdan ibarətdir:

* [[1-ci Ordu Korpusu (Azərbaycan)|1-ci Ordu korpusu]] ([[Bərdə]] korpusu)
* [[2-ci Ordu Korpusu (Azərbaycan)|2-ci Ordu korpusu]] ([[Beyləqan]] korpusu) (Erməni nəzarətindən alınmış ərazilərə və [[Azərbaycan]]-[[İran]] sərhədində yerləşdirilib)
* [[3-cü Ordu Korpusu (Azərbaycan)|3-cü Ordu korpusu]] ([[Şəmkir]] korpusu)
* [[4-cü Ordu Korpusu (Azərbaycan)|4-cü Ordu korpusu]] ([[Bakı]] korpusu) ([[Abşeron yarımadası]] və onun sahillərinə nəzarət edir)
* [[5-ci Ordu Korpusu (Azərbaycan)|5-ci Ordu korpusu]]
* [[6-cı Ordu Korpusu (Azərbaycan)|6-cı Ordu korpusu]]
* [[Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu]] ([[Naxçıvan]]da yerləşdirilib)

=== Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri ===
{{Main|Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri}}
[[Fayl:Bakıdakı hərbi parad.jpeg|thumb|2018-ci ildə Bakıda keçirilən hərbi paradda [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]] göydə [[Azərbaycan bayrağı]]nın rənglərini nümayiş etdirirlər.]]

[[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]] Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin xüsusi qoşun növüdür.&lt;ref name=&quot;skyhawk&quot;&gt;{{cite web|title=Hərbi Hava Qüvvələri|url=https://mod.gov.az/az/herbi-hava-quvveleri-260/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=5 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Azərbaycanın ilk hərbi pilotu [[Fərrux ağa Qayıbov]] olub.&lt;ref name=&quot;theft&quot;&gt;{{cite web|title=23 yaşlı Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri|url=https://oxu.az/war/63290|website=oxu.az|publisher=oxu.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; O, [[Birinci Dünya müharibəsi]]ndə [[almanlar]]a qarşı keçirilən hava əməliyyatlarında fəal iştirak edib.&lt;ref name=&quot;theft&quot;/&gt; Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri 14 fevral 1992-ci ildə Milli Ordunun ayrıca bölməsi kimi təsis olunub.&lt;ref name=&quot;theft&quot;/&gt; 1992-ci ilin aprelin 8-də baş leytenant [[Vaqif Qurbanov (pilot)|Vaqif Qurbanov]] keçmiş Sovet ordusunun [[Sitalçay aerodromu]]ndan [[Su-25]] döyüş təyyarəsini qaçıraraq Azərbaycan ordusuna gətirir.&lt;ref name=&quot;theft&quot;/&gt; Bununla da Azərbaycan HHQ ilk qırıcı təyyarəni arsenalına qəbul edib.&lt;ref name=&quot;theft&quot;/&gt; Daha sonra [[Nasosnı aviabazası]]nın alayının komandiri, polkovnik Vladimir Kravtsov (Azərbaycan HHQ-nin ilk komandanı) və [[Dəllər aviabazası]]nda xidmət edən polkovnik-leytenant Aleksandr Pleşinin səyləri nəticəsində bu bazalardakı sovet aviasiyasına məxsus təyyarələr Azərbaycan ordusunun tabeçiliyinə verilib.&lt;ref name=&quot;theft&quot;/&gt; 1997-ci ildə Azərbaycanın Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbi ilk milli hərbi təyyarəçilərimizin buraxılışına başlayıb.&lt;ref name=&quot;skyhawk&quot;/&gt;

Müxtəlif məlumatlara görə, hazırda 3,000 nəfər personalın xidmət etdiyi Azərbaycan HHQ arsenalına 100-ə yaxın döyüş təyyarəsi, 90-a yaxın zərbə helikopteri, həmçinin 16 ədəd yardımçı təyyarə və helikopter daxildir. 4000 nəfər personalın xidmət etdiyi HHQ-nin arsenalında [[MiQ-21]], [[MiQ-29]], [[Suxoy Su-25|Su-25]] döyüş [[təyyarə]]ləri, [[İlyushin İL-76|İL-76]] yük daşıyan təyyarəsi, [[Bell 412]], [[Kamov Ka-27]], [[Mil Mi-17]], [[Mi-24]], [[Mi-24|Mi-35M]], [[helikopter]]ləri, [[Elbit Hermes 450|Hermes 450]], [[IAI Heron]], [[IAI Searcher]], [[Aeronautics Orbiter|Orbiter]], [[Aeronautics Defense Systems|Aerostar]] və [[Zərbə (Pilotsuz uçuş aparatı)|Zərbə]] [[pilotsuz uçuş aparatı|pilotsuz uçuş aparatları]] var.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azərbaycan yeni hərbi helikopterlər əldə edib|url=https://oxu.az/war/262497|website=oxu.az|publisher=oxu.az|accessdate=21 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azeri Heron UAVs seen at new base|url=http://www.janes.com/article/75519/azeri-heron-uavs-seen-at-new-base|website=www.janes.com|publisher=www.janes.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan marks Day of Armed Forces|url=https://www.azernews.az/nation/68237.html|website=www.azernews.az|publisher=www.azernews.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

=== Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri ===
{{Main|Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri}}
[[Fayl:Flotaze13.jpg|thumb|left|2011-ci ildə Bakıda keçirilən hərbi paradda [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri]]|250px]]

1918-ci ildə yaradılan Azərbaycan Hərbi Dəniz Donanmasına &quot;[[Qars kanoner qayığı|Qars]]&quot;, &quot;[[Ərdəhan kanoner qayığı|Ərdəhan]]&quot; qayıqları, &quot;Astrabad&quot;, &quot;Göytəpə&quot; poçt gəmiləri, &quot;Araz&quot; hidroqrafik gəmisi və &quot;Bayıl&quot; liman daşıyıcı gəmisi daxil idi.&lt;ref name=&quot;donanma&quot;/&gt; 1919-cu ilin yayında ingilislər Bakını tərk edərkən şəhər limanının idarəçiliyini və və hərbi gəmilərin bir hissəsini Azərbaycan hökumətinə təhvil verdilər.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; Bu gəmilərin əsasında Azərbaycan Xəzər hərbi-dəniz donanması təşkil olundu.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin bu tədbiri ölkənin dəniz sərhədlərinin qorunmasında mühüm addım oldu.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; 1919-cu ilin sonlarında general [[İbrahim ağa Usubov]]un başçılıq etdiyi Azərbaycanın hərbi missiyası donanma üçün xaricdən 6 toplu qırıcı kater, 12 qırıcı kater, 6 sualtı qayıq, 92 gəmi toru, 10 sahil toru, simsiz teleqraf qurğuları və s. almışdı.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt;

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra donanma Sovet Azərbaycanının Qırmızı Donanması adlandırılmış və 1920-ci ilin yayında bu donanma Xəzər Dəniz Qüvvələrinin tərkibinə daxil edilmişdir.&lt;ref name=&quot;donanma&quot;&gt;{{cite web|title=5 avqust – Azərbaycan Hərbi Dəniz Donanması Günüdür|url=https://azertag.az/xeber/5_avqust___Azerbaycan_Herbi_Deniz_Donanmasi_Gunudur-787551|website=azertag.az|publisher=azertag.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; 1992-ci ilin aprelin 7-də Azərbaycan Respublikası Hərbi-Dəniz Qüvvələri Qərargahı, mühafizə və təminat rotası yardıldı. Xəzər hərbi-dəniz donanmasıin 25%-i və [[Bakı Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi]] Azərbaycan Respublikasının ixtiyarına verildi.&lt;ref name=&quot;naval&quot;&gt;{{cite web|title=Bu gün Hərbi Donanma Günüdür|url=http://www.goal.az/project/news/44725|website=www.goal.az|publisher=www.goal.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

Azərbaycan HDQ-nin kadr təminatını [[Azərbaycan Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi]] həyata keçirir. Xəzər dənizində [[Rusiya]]dan sonra imkanlarına görə, ikinci hərbi donanma sayılan Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (HDQ) şəxsi heyətinin sayı 3000 nəfərdir.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; HDQ tərkibinə su rayonunun mühafizəsi divizionu, desant gəmiləri divizionu, tral divizionu, axtarış-xilasetmə gəmiləri divizionu, təlim gəmiləri divizonu daxil olan əsasən suüstü gəmilər briqadasından ibarətdir.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; Bundan başqa, yardımçı gəmilər dəstəsi mövcuddur.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt; HDQ tərkibinə həmçinin Bakı ətrafında yerləşən [[Azərbaycan Dəniz Piyadaları]] və [[Dövlət Sərhəd Xidmətinin Sahil Mühafizəsi]] daxildir.&lt;ref name=&quot;naval&quot;/&gt;

=== Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları ===
{{Main|Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları}}

1991-ci ilin dekabrında sabiq SSRİ Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının Bakı şəhərində yerləşən 5-ci diviziyası buraxılmış və heyəti 2 min 500 nəfərdən ibarət olan üç hərbi hissə Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyinə verilmişdir.&lt;ref name=&quot;internal&quot;/&gt; Həmin vaxtdan [[Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunları]] [[Biləcəri]] qəsəbəsində yerləşən hərbi hissənin əsasında yaradılmağa başlamışdır.&lt;ref name=&quot;internal&quot;/&gt; Daxili Qoşunların Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin müstəqil strukturu kimi yaranması və formalaşması ölkəmizin çox çətin bir dövrünə təsadüf etmişdir.&lt;ref name=&quot;internal&quot;/&gt; 1992-ci il martın 12-də Daxili Qoşunların Biləcəri, Sumqayıt, Gəncə hərbi hissələri erməni işğalçılarına qarşı döyüşə başlamış, ərazi bütövlüyümüz uğrunda [[Ağdam rayonu]]nun [[Papravənd]], [[Qalayçılar]], [[Manikli]], [[Baş Güneypəyə]], [[Canyataq]], [[Gülyataq]] kəndlərində vuruşmuşlar.&lt;ref name=&quot;internal&quot;/&gt; 1995-ci il martın 9-da prezident [[Heydər Əliyev]]in imzaladığı müvafiq Fərmanla Azərbaycan Daxili Qoşunlarının ölkəmizin müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda erməni işğalçılarına qarşı döyüşə başladıqları gün — yəni 12 mart [[Daxili Qoşunlar Günü]] elan olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;internal&quot;&gt;{{cite web|title=12 MART - DAXİLİ QOŞUNLAR GÜNÜDÜR|url=https://azertag.az/xeber/12_MART___DAXILI_QOSUNLAR_GUNUDUR-7499|website=azertag.az|publisher=azertag.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

=== Azərbaycan Milli Qvardiyası ===
{{Main|Azərbaycan Milli Qvardiyası}}
[[Fayl:170216-D-PB383-026 (32933343725).jpg|thumb|2017-ci ildə [[Azərbaycan Milli Qvardiyası]]]]

[[Azərbaycan Milli Qvardiyası]] Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 25 dekabr 1991-ci il tarixli 524 saylı fərmanı ilə yaradılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Vaqif Axundovun xaricdəki işçilərinə diplomatik pasportlar veriləcək|url=http://virtualaz.org/bugun/18559|website=virtualaz.org|publisher=virtualaz.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Milli Qvardiya [[Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]]nin tərkibinə daxildir.&lt;ref name=balance/&gt; 2007-ci ildə Azərbaycan Milli Qvardiyasında 1.500 nəfər xidmət edirdi.&lt;ref name=balance&gt;{{cite web|title=БАЛАНСИРУЯ МЕЖДУ ВОЙНОЙ И МИРОМ|url=http://noev-kovcheg.ru/mag/2007-06/719.html|website=noev-kovcheg.ru|publisher=noev-kovcheg.ru|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

=== Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti ===
{{Main|Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti}}

[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti]] — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 31 iyul tarixli, 740 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmış, Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin mühafizəsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

=== Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti ===
{{Main|Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti}}

[[Azərbaycan Respublikasının Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]] dövlət mühafizəsi obyektlərinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və mühafizə olunan obyektlərin qorunması, Prezident rabitəsinin, xüsusi dövlət rabitəsinin, dövlət orqanlarının xüsusi təyinatlı informasiya-telekommunikasiya sistemlərinin və şəbəkələrinin təşkilinin, istismarının, təhlükəsizliyinin və inkişafının təmin edilməsi sahəsində səlahiyyətləri həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.&lt;ref name=&quot;bodyguard&quot;/&gt; Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti öz faliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını, habelə Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələri və Xidmət haqqında Əsasnaməni rəhbər tutur.&lt;ref name=&quot;bodyguard&quot;&gt;{{cite web|title=Tarixi və döyüş yolu|url=https://www.dmx.gov.az/page/1.html|website=www.dmx.gov.az|publisher=www.dmx.gov.az|accessdate=5 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti tərkibində İxrac Neft və Qaz Boru Kəmərlərinin Təhlükəsizliyi İdarəsi yaradılmışdır.&lt;ref name=&quot;bodyguard&quot;/&gt; Azərbaycan Respublikasının Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinin Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Agentliyi Prezident rabitəsini və Xüsusi rabitəni təşkil edir.&lt;ref name=&quot;telecom&quot;/&gt; Həmçinin Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 29 dekabr 2004-cı il tarixli fərmanına əsasən Dövlət orqanlarını üçün İnternet seqmentinin yaradılmasını və inkişaf etdirilməsini həyata keçirir.&lt;ref name=&quot;telecom&quot;&gt;{{cite web|title=İnformasiya təhlükəsizliyi sahəsində fəaliyyətin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı|url=https://president.az/articles/6298|website=president.az|publisher=president.az|accessdate=5 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

== Səfərbərlik və hərbi xidmətə çağırış ==
[[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası]]na və &quot;Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında&quot; Konstitusiya Aktına uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının müdafiəsi və əsgəri xidmət Azərbaycan Respublikası vətəndaşının müqəddəs borcudur.&lt;ref name=&quot;order&quot;/&gt; Bu Qanunla müəyyən edilmiş hədlərdə və növlərdə hərbi xidmət məcburidir.&lt;ref name=&quot;order&quot;/&gt; Alternativ xidmət (əmək mükəlləfiyyəti) keçmək üçün göndərilən şəxslərdən başqa Azərbaycan Respublikasının 18 yaşına çatan və səhhətinə görə hərbi xidmətə yarayan hər bir kişi vətəndaşı Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin sıralarında 18 ay müddətində həqiqi hərbi xidmət və ya bir aydan üç ayadək müddətə toplanış hazırlığı keçməlidir.&lt;ref name=&quot;order&quot;/&gt; Qanunla müəyyən edilmiş hallarda öz əqidəsinə və başqa əsaslara görə həqiqi hərbi xidmətə qəbul edilə bilməyən Azərbaycan Respublikası vətəndaşları 24 ay müddətində alternativ xidmət (əmək mükəlləfiyyəti) keçməlidirlər.&lt;ref name=&quot;order&quot;/&gt; Azərbaycan Respublikasının tibbi və ya başqa ixtisas təhsili olan 18 yaşından 35 yaşınadək qadın vətəndaşları özlərinin razılığı ilə hərbi uçota götürülə bilər və müqavilə əsasında Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin köməkçi və ya başqa bölmələrində xidmət edə bilər.&lt;ref name=&quot;order&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Respublikasında hərbi xidmətə çağırışın əsasları haqqında|url=http://huquqiaktlar.gov.az/StatementDetails.aspx?statementId=12542|website=huquqiaktlar.gov.az|publisher=huquqiaktlar.gov.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

== Hərbi təhsil ==

=== Hərbi liseylər ===
* [[Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi lisey]]
* [[Heydər Əliyev adına hərbi lisey]]

=== Hərbi akademiyalar ===
* [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası]]
* [[Silahlı qüvvələrin təlim və tədris mərkəzi]]
* [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi]]
* [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Heydər Əliyev adına Akademiyası]]
* [[Azərbaycan Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi]]
* [[Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbi]]

== Silah və avadanlıqlar ==
{{Main|Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi}}
[[Fayl:HP-7.62.jpg|thumb|left|[[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi]]nin istehsal etdiyi [[HP-7.62]] pulemyotu|250px]]

1990-cı illərdə Azərbaycan tam olaraq SSRİ və onun varisi olan Rusiya silahından, hərbi texnikasından asılı vəziyyətdə idi.&lt;ref name=&quot;jafar&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycanın silah arsenalında hansı ölkə liderdir?|url=http://pia.az/news.php?id=153239#.WxVkTu4vyUl|website=pia.az|publisher=pia.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; XXI əsrdə vəziyyət xeyli dərəcədə dəyişdi və Rusiyadan asılılıq xeyli azaldı.&lt;ref name=&quot;jafar&quot;/&gt; 2014-cü ildə Azərbaycan Avropada ikinci ən böyük silah idxalçısı idi.&lt;ref name=&quot;europe&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Avropada ən çox silah alan ölkələrdəndir|url=http://apa.tv/video/7926|website=apa.tv|publisher=apa.tv|accessdate=4 iyun 2018|archive-date=2014-06-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20140628095037/http://www.apa.tv/video/7926|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan silahları əsasən [[İsrail]], [[Türkiyə]], [[Ukrayna]], [[Belarus]], [[Rusiya]] və [[Pakistan]]dan idxal edir.&lt;ref name=&quot;europe&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Bakı silah idxalını iki dəfə artırır|url=http://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/03/120330_sipri_report_interview_military_balance|website=www.bbc.com|publisher=[[BBC]]|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan İsraildən [[Uzi|IMI Uzi]] və [[IMI Tavor TAR-21]] avtomatını, [[IWI Negev]] yüngül avtomatını, [[B-300]] və [[Spayk (TƏİR)|Spayk]] tank əleyhinə raketlərini, [[LAR-160]] reaktiv yaylım atəş sistemini, [[ATMOS 2000]] özüyeriyən artilleriya qurğularını, [[AIL Storm]], [[Plasan Sand Cat]] və [[AIL Abir]] yüngül zirehli maşınlarını, [[Cardom]] minaatanını, [[Elbit Hermes 450|Hermes 450]], [[IAI Heron]], [[IAI Searcher]], [[Aeronautics Orbiter|Orbiter]] və [[Aeronautics Defense Systems|Aerostar]] [[pilotsuz uçuş aparatı|PUA]]-larını, [[Rusiyadan]] [[Kamov Ka-27]], [[Mil Mi-17]] və [[Mi-24]] [[helikopter]]lərini, [[MiQ-21]], [[MiQ-29]] və [[Suxoy Su-25|Su-25]] döyüş [[təyyarə]]lərini, [[BTR-80]] zirehli transportyoru, [[BMP-3]]M piyada döyüş maşınlarını, [[T-90]]S tanklarını, [[9M133 Kornet]] tank əleyhinə raketlərini, [[TOS-1]], [[Smerç (silah)|BM-30 Smerç]] reaktiv yaylım atəş sistemlərini, [[Belarus]]dan [[2S7 Pion]] özüyeriyən artilleriya qurğularını, [[Polonez əməliyyat taktiki raket kompleksi|Polonez]] reaktiv yaylım atəşi sistemlərini, [[Türkiyə]]dən [[T-155 Fırtına]] özüyeriyən artilleriya qurğularını, [[T-122 Sakarya]] və [[T-300 Qasırğa]] reaktiv yaylım atəş sistemlərini, [[Otokar Kobra]] döyüş kəşfiyyat maşınlarını, [[Çexiya]]dan [[RM-70|RM-70 Vampir]] reaktiv yaylım atəş sistemlərini, [[ABŞ]]-dan [[Remington Model 700]] snayper tüfənglərini, [[M16]] və [[M4]] avtomatlarını, [[Almaniya]]dan [[Heckler &amp; Koch MP5]] avtomatlarını və s. idxal edir.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Belarusian arms exports grow with new rockets and missiles planned|url=https://belarusdigest.com/story/belarusian-arms-exports-grow-with-new-rockets-and-missiles-planned/|website=belarusdigest.com|publisher=belarusdigest.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Kubovich|first1=Yaniv|title=Advanced Israeli Weapons Sold to Azerbaijan Exposed in Army-produced Pop Music Video|url=https://www.haaretz.com/israel-news/advanced-israeli-weapons-sold-to-azerbaijan-exposed-in-pop-music-video-1.6015052|website=www.haaretz.com|publisher=www.haaretz.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Russia starts delivering $1 billion arms package to Azerbaijan|url=https://www.reuters.com/article/us-russia-azerbaijan-arms-idUSBRE95H0KM20130618|website=www.reuters.com|publisher=www.reuters.com|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan: From a Country with Soviet-Era Industry to a Weapons Exporter|url=http://www.israeldefense.co.il/en/node/29394|website=www.israeldefense.co.il|publisher=www.israeldefense.co.il|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

2005-ci il dekabrın 16-da yaranan [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi]] müdafiə sənayesi sahəsində vahid dövlət siyasətinin formalaşmasında iştirak edir və bu siyasətin həyata keçirilməsini təmin edir.&lt;ref name=&quot;matador&quot;/&gt; Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi istehsal etdiyi hərbi məhsullardan [[İstiqlal (snayper tüfəngi)|İstiqlal]] və [[Yalquzaq (snayper tüfəngi)|Yalquzaq]] snayper tüfənglərini, [[Matador]] və [[Marauder]] zirehli transportyorları, [[Gürzə patrul maşını]]nı, [[EM-14]] və [[Xəzri avtomatı]]nı, [[Şimşək (hücum tüfəngi)|Şimşək]] hücum tüfəngini, [[İnam (tapança)|İnam]], [[Zəfər-K]] və [[Zəfər (tapança)|Zəfər]] tapançalarını, [[Zərbə (Pilotsuz uçuş aparatı)|Zərbə]] pilotsuz uçuş aparatını, müxtəlif mm-lik minaatanları, əl qumbaraatanı, tüstü qumbarasını, qəlpəli minalı atəş yığımını və s. qeyd etmək olar.&lt;ref name=&quot;matador&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan 10-dan çox ölkəyə hərbi məhsul ixrac edir|url=https://www.azadliq.org/a/28984524.html|website=www.azadliq.org|publisher=www.azadliq.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ildə Azərbaycan 10-dan çox ölkəyə hərbi məhsul ixrac edib.&lt;ref name=&quot;matador&quot;/&gt;

== Hərbi büdcə ==
[[Fayl:Azərbaycanın hərbi xərcləri.png|thumb|300px|right|Azərbaycanın hərbi xərcləri (1992–2016)]]

[[Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutu]]nun hesabatına görə, 2012-ci ildə dünyada hərbi büdcəsini ən çox artıran ölkə Azərbaycan olub.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Dünyada hərbi xərclərini ən çox artıran dövlət Azərbaycandır|url=https://www.azadliq.org/a/24551353.html|website=www.azadliq.org|publisher=www.azadliq.org|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; 2022-ci ilin dövlət büdcəsində müdafiə xərcləri üçün 5,1 milyard manat ayrılıb.&lt;ref name=country/&gt; Azərbaycanın müdafiə məqsədləri xərcləri Ermənistanla müqayisədə təxminən 4 dəfə artıqdır.&lt;ref name=country&gt;{{cite web|title=Azərbaycanın 2018-ci il dövlət büdcəsi Ermənistandan 4, Gürcüstandan isə 2,4 dəfə çoxdur|url=http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&amp;id=136064|website=www.azerbaijan-news.az|publisher=www.azerbaijan-news.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

== Formalar, rütbələr, nişanlar ==
Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri hərbi qulluqçularının və hərbi lisey kursantlarının nümunəvi hərbi intizama, döyüş əməliyyatlarında iştirakına, döyüş təlimlərində yüksək nailiyyətlərə, idmanda yüksək uğurlara görə təltif edilməsi üçün döş nişanlarını Azərbaycan Respublikasının müdafiə naziri təsis edir, həmçinin döş nişanları haqqında əsasnamələri və onların təsvirlərini təsdiq edir.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri hərbi qulluqçularının və hərbi lisey kursantlarının təltif edilməsi üçün döş nişanları haqqında|url=https://mod.gov.az//images/pdf/5f4c7312d6a014ab9e843ee35e995677.pdf|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

=== Vəzifəli zabitlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!NATO kodu
! colspan=&quot;2&quot; |OF-10
! colspan=&quot;2&quot; |OF-9
! colspan=&quot;2&quot; |OF-8
! colspan=&quot;2&quot; |OF-7
! colspan=&quot;2&quot; |OF-6
! colspan=&quot;2&quot; |OF-5
! colspan=&quot;2&quot; |OF-4
! colspan=&quot;2&quot; |OF-3
! colspan=&quot;2&quot; |OF-2
! colspan=&quot;6&quot; |OF-1
! colspan=&quot;12&quot; |OF(D) və tələbə zabiti
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |'''Azerbaijan'''
| colspan=&quot;4&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalenti yoxdur'''''
----
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:18.AzLF-CG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:17.AzLF-LG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:16.AzLF-MG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:15.AzAF-COL.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:14.AzAF-LTC.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:13.AzLF-MAJ.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:12.AzLF-CPT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:11.AzAF-SLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:10.AzAF-LT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:9.AzLF-JLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;12&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''Bilinmir'''
|-
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-polkovnik&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-mayor&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Polkovnik&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Polkovnik-leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Mayor&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kapitan&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Baş leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kiçik leytenant&lt;/center&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | '''Azerbaijan'''
| colspan=&quot;4&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
----
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:18.AzNF-ADM.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:17.AzNF-VADM.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:16.AzNF-RADM.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:15.AzNF-CP1.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:14.AzNF-CP2.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:13.AzNF-CP3.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:12.AzNF-CLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:11.AzNF-SLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:10.AzNF-LT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:9.AzNF-JLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;12&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
|-
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Admiral&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Vitse-admiral&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kontr-admiral&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Birinci dәrәcәli kapitan&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;İkinci dәrәcәli kapitan&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Üçüncü dәrәcәli kapitan&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kapitan-leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Baş leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kiçik leytenant&lt;/center&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |'''Azerbaijan'''
| colspan=&quot;4&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
----
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:18.AzAF-CG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:17.AzAF-LG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:16.AzAF-MG.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:15.AzAF-COL.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:14.AzAF-LTC.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:13.AzAF-MAJ.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:12.AzLF-CPT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:11.AzAF-SLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:10.AzAF-LT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:9.AzAF-JLT.png|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;12&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''Bilinmir'''
|-
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-polkovnik&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;General-mayor&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Polkovnik&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Polkovnik-leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Mayor&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kapitan&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Baş leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Leytenant&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kiçik leytenant&lt;/center&gt;
|-
!NATO kodu
! colspan=&quot;2&quot; |OF-10
! colspan=&quot;2&quot; |OF-9
! colspan=&quot;2&quot; |OF-8
! colspan=&quot;2&quot; |OF-7
! colspan=&quot;2&quot; |OF-6
! colspan=&quot;2&quot; |OF-5
! colspan=&quot;2&quot; |OF-4
! colspan=&quot;2&quot; |OF-3
! colspan=&quot;2&quot; |OF-2
! colspan=&quot;6&quot; |OF-1
! colspan=&quot;12&quot; |OF(D) və tələbə zabiti
|}

=== Cəlb olunmuş zabitlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!NATO kodu
! colspan=&quot;6&quot; |OR-9
! colspan=&quot;2&quot; |OR-8
! colspan=&quot;2&quot; |OR-7
! colspan=&quot;6&quot; |OR-6
! colspan=&quot;6&quot; |OR-5
! colspan=&quot;4&quot; |OR-4
! colspan=&quot;2&quot; |OR-3
! colspan=&quot;6&quot; |OR-2
! colspan=&quot;2&quot; |OR-1
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | '''Azerbaijan'''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-9 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-8 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-7 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-6 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-5 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=4| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-4 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-2 AZE ARMY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;'''''Şevron yoxdur'''''&lt;/center&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kiçik gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş çavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Çavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;Kiçik çavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş әsgәr&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Əsgәr&lt;/center&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | '''Azerbaijan'''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-9 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-8 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-7 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-6 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-5 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=4| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-4 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-2 AZE NAVY.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt; '''''Şevron yoxdur'''''&lt;/center&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş miçman&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Miçman&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Kiçik miçman&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Birinci starşina&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;İkinci starşina&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;Üçüncü starşina&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş dәnizçi&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Dәnizçi&lt;/center&gt;
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | '''Azerbaijan'''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-9 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-8 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-7 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-6 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-5 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=4| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-4 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; rowspan=&quot;2&quot; |'''''Ekvivalent yoxdur'''''
| colspan=6| &lt;center&gt;[[Fayl:OR-2 AZE AIR FORCE.svg|50px]]&lt;/center&gt;
| colspan=2| &lt;center&gt;'''''Şevron yoxdur'''''&lt;/center&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Кiçik gizir&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş çavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Ҫavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;Кiçik çavuş&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;Baş әsgәr&lt;/center&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;Әsgәr&lt;/center&gt;
|-
!NATO kodu
! colspan=&quot;6&quot; |OR-9
! colspan=&quot;2&quot; |OR-8
! colspan=&quot;2&quot; |OR-7
! colspan=&quot;6&quot; |OR-6
! colspan=&quot;6&quot; |OR-5
! colspan=&quot;4&quot; |OR-4
! colspan=&quot;2&quot; |OR-3
! colspan=&quot;6&quot; |OR-2
! colspan=&quot;2&quot; |OR-1
|}

== Beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq ==
[[Fayl:Парад в честь 70-летия Великой Победы - 33.jpg|thumb|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbçiləri [[Moskva]]da [[İkinci Dünya müharibəsi]]ndə Qələbənin 70-ci ildönümünə həsr olunan paradda]]

Azərbaycan Respublikasının sülh və müharibə dövründə hərbi təhlükəsizliyinin təmin olunmasında, həmçinin xarici dövlətlərin hərbi qurumları və beynəlxalq təşkilatlarla qarşılıqlı maraqlar çərçivəsində tərəfdaşlıq münasibətlərinin qurulmasında Müdafiə Nazirliyinin beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq fəaliyyətinin rolu xüsusi əhəmiyyətə malikdir.&lt;ref name=&quot;corp&quot;&gt;{{cite web|title=Beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq|url=https://mod.gov.az/az/beynelxalq-herbi-emekdasliq-025/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq fəaliyyəti Xarici İşlər Nazirliyi və digər aidiyyəti dövlət hakimiyyəti orqanları, idarə, təşkilat və müəssisələri ilə əlaqəli şəkildə, Azərbaycan Respublikasının müdafiə və xarici siyasət kursuna müvafiq olaraq həyata keçirilir.&lt;ref name=&quot;corp&quot;/&gt; Həmçinin, beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq Müdafiə Nazirliyinin hərbi, hərbi təhsil, hərbi-siyasi və hərbi-texniki sahələrdə xarici dövlətlərin hərbi qurumları və beynəlxalq təşkilatlarla ikitərəfli və çoxtərəfli formatda həyata keçirdiyi kompleks fəaliyyətlərdir.&lt;ref name=&quot;corp&quot;/&gt; Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyəti il ərzində regional və beynəlxalq səviyyədə keçirilən müxtəlif təyinatlı taktiki və kompüter dəstəkli hərbi təlimlərdə iştirak edir.&lt;ref name=&quot;corp&quot;/&gt;

Beynəlxalq hərbi əməkdaşlığın həyata keçirilməsinin əsas istiqamətləri:&lt;ref name=&quot;corp&quot;/&gt;
* Region ölkələri və regiondan kənar ölkələrlə ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq
* Avro-Atlantik strukturlarla əməkdaşlıq
* Beynəlxalq təşkilatlarla və xarici dövlətlərin müdafiə sənayesi kompleksləri ilə əməkdaşlıq

Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi region və region xaricindəki strateji tərəfdaş ölkələrin Silahlı Qüvvələri ilə regional təhlükəsizliyin təmin olunması, beynəlxalq strateji əhəmiyyətli layihələrin mühafizəsi və beynəlxalq təhlükəsizliyə töhfə vermək məqsədilə Azərbaycan-Türküyə-Gürcüstan, Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan və Azərbaycan-Rusiya-Qazaxıstan olmaqla çoxtərəfli əməkdaşlıq həyata keçirir.&lt;ref name=&quot;foreign&quot;/&gt; İkitərəfli hərbi əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri ilə xarici dövlətlərin Silahlı Qüvvələri və hərbi sənaye kompleksləri arasında ikitərəfli əsasda aparılır.&lt;ref name=&quot;foreign&quot;/&gt; Hazırda Azərbaycan dünyanın 40-a yaxın ölkəsi ilə ikitərəfli əsasda hərbi əməkdaşlıq həyata keçirilir.&lt;ref name=&quot;foreign&quot;&gt;{{cite web|title=İkitərəfli və çoxtərəfli hərbi əməkdaşlıq|url=https://mod.gov.az/az/ikiterefli-ve-coxterefli-herbi-emekdasliq-023/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt;

Azərbaycan Respublikasının [[NATO]] ilə əməkdaşlığı 1992-ci ilin mart ayında ölkəmizin bəzi Mərkəzi və Şərqi Avropa dövlətləri ilə birlikdə yeni yaranmış və 1997-ci ildən etibarən Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurası kimi tanınan Şimali Atlantik Əməkdaşlıq Şurasının məşvərət forumuna daxil olması ilə başlayıb.&lt;ref name=&quot;NATO&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Respublikası və Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı (NATO) arasında hərbi əməkdaşlıq|url=https://mod.gov.az/az/nato-ile-emekdasliq-028/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; 4 may 1994-cü il tarixdə Azərbaycan Respublikası NATO-nun &quot;Sülh Naminə Tərəfdaşlıq&quot; (SNT) Proqramına qoşulub.&lt;ref name=&quot;NATO&quot;/&gt; Müdafiə Nazirliyi NATO ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Sülh Naminə Tərəfdaşlıq Proqramı, Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı, Planlaşdırma və Analiz Prosesi, Əməliyyat İmkanları Konsepsiyası, Tərəfdaşlığın Qərargah Vəzifəsi, Müdafiə Təhsilinin Genişləndirilməsi Proqramı, Sülh Naminə Elm Proqramı və NATO-nun digər əhəmiyyətli tərəfdaşlıq mexanizmlərindən səmərəli şəkildə istifadə edir.&lt;ref name=&quot;NATO&quot;/&gt; Müdafiə Nazirliyi bu mexanizmlərdən istifadə edərək strateji sənədlərin işlənib hazırlanması, hərbi təlim və tədrisdə NATO standartlarının tətbiqi, Sülhməramlı qüvvələrin hazırlığı, şəxsi heyətin idarə olunması, dəniz təhlükəsizliyi, maddi-texniki təminat, təcrübələrin öyrənilməsi, kibertəhlükəsizlik, enerji təhlükəsizliyi, sahib ölkə dəstəyi və hava məkanına nəzarət sahələrində müvafiq islahat fəaliyyətlərini həyata keçirir.&lt;ref name=&quot;NATO&quot;/&gt;

=== Beynəlxalq sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak ===
{{Main|Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri}}
[[Fayl:Azerbaijani soldiers in Iraq 06.jpg|thumb|2005-ci ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]|250px]]

[[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri|Azərbaycan Ordusunun sülhməramlı kontingenti]] 1999-cu ildən etibarən sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak edir.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 1999-cu ilin sentyabr ayından 2008-ci ilin mart ayınadək Azərbaycan Ordusunun sülhməramlı taqımı 34 nəfər şəxsi heyətlə (32 əsgər, 1 gizir və 1 zabit) NATO-nun rəhbərliyi altında [[Kosovo]]da sülhyaratma və sülhü dəstəkləmə əməliyyatlarda iştirak edib.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; Azərbaycan taqımı Türkiyə taborunun 4-cü mexanikiləşdirilmiş piyada bölüyünün tərkibində [[Draqaş]] şəhərində xidmət aparıb.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; Brod yaşayış məntəqəsi bu taqıma cavabdehlik ərazisi kimi təhkim edilmişdir.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; Bu müddət ərzində Kosovada keçirilən əməliyyatlarda 362 nəfər hərbi qulluqçu iştirak edib (345 nəfər əsgər, 7 nəfər gizir, 10 nəfər zabit).&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt;

20 noyabr 2002-ci il tarixdən Azərbaycan Ordusunun 22 nəfərlik sülhməramlı taqımı [[Əfqanıstan]]da Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələri (İSAF) tərkibində fəaliyyətə başlayıb.&lt;ref name=&quot;peace&quot;&gt;{{cite web|title=Beynəlxalq sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak|url=https://mod.gov.az/az/beynelxalq-sulhmeramli-emeliyyatlarda-istirak-027/|website=mod.gov.az|publisher=mod.gov.az}}&lt;/ref&gt; 15 yanvar 2008-ci il tarixdən Azərbaycanın Əfqanıstandakı sülhməramlı kontingentinin sayı artırılaraq bölük səviyyəsinə çatdırılıb.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 2 oktyabr 2008-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasının [[Milli Məclis]]i Əfqanıstandakı sülhməramlı kontingentin sayının 2 dəfə artırılması barədə qərar qəbul edib.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 19 fevral 2009-cu il tarixdən Azərbaycan Ordusunun 90 nəfərlik sülhməramlı kontingenti Əfqanıstanda Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələri əməliyyatlarında Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin taboru tərkibində fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; Bölüyün şəxsi heyəti Kabil şəhərində yerləşən televiziya qülləsini, İSAF-ın mərkəzi silah-sursat anbarının təhlükəsizliyini təmin edib.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 5 oktyabr 2010-cu il tarixində Azərbaycan NATO-nun Əfqanıstanda keçirdiyi İSAF əməliyyatlarında Azərbaycan Respublikası Sülhməramlı qüvvələrinin töhfəsinin artırılması məqsədilə 2 hərbi həkim və 2 mühəndis-istehkam ixtisası üzrə zabit göndərib.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt;

Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin sülhməramlı bölüyü 2003-cü il avqustun 15-dən 2008-ci dekabrın 7-dək 151 nəfərlik şəxsi heyətlə (120 əsgər, 16 gizir, 15 zabit) [[İraq]]da Beynəlxalq Koalisiya Qüvvələri tərkibində fəaliyyət göstərib.&lt;ref name=&quot;iraq&quot;&gt;{{cite web|title=Azərbaycan beynəlxalq sülhməramlı əməliyyatlara mühüm töhfə verir|url=https://azertag.az/xeber/Azerbaycan_beynelxalq_sulhmeramli_emeliyyatlara_muhum_tohfe_verir-1112650|website=azertag.az|publisher=azertag.az|accessdate=4 iyun 2018}}&lt;/ref&gt; İraqın [[Əl-Həditə]] şəhəri yaxınlığında ABŞ Dəniz Piyadaları Komandanlığının tərkibində su anbarının və su elektrik stansiyasının mühafizəsini həyata keçirib.&lt;ref name=&quot;iraq&quot;/&gt; Koalisiya Qüvvələrinin İraqdan çıxması ilə əlaqədar 2008-ci il dekabrın 7-də bölük tam heyətlə İraqdan geri qayıdıb.&lt;ref name=&quot;iraq&quot;/&gt;

2015-ci ilin yanvar ayından NATO-nun Əfqanıstanda keçirdiyi &quot;Qətiyyətli Dəstək&quot; qeyri-döyüş missiyasında Silahlı Qüvvələrin 94 nəfərlik kontingenti 6 aylıq rotasiya planına uyğun olaraq xidmətə başlayıb.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 2018-ci ilin yanvar ayından Azərbaycan NATO-nun Əfqanıstanda keçirdiyi &quot;Qətiyyətli Dəstək&quot; missiyası üzrə Azərbaycan Ordusunun Sülhməramlı kontingentinin şəxsi heyətinin sayı 120 nəfərə çatdırılıb.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; Azərbaycan Ordusunun Sülhməramlı kontingenti [[Kabil Beynəlxalq Hava Limanı]]nın mühafizəsi tapşırığını icra edir və müvafiq qərargahlarda təmsil olunur.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt; 1999-cu ildən 2018-ci ilə qədər müxtəlif regionlarda keçirilən sülhməramlı əməliyyatlarda Azərbaycan Ordusunun 3000-dən artıq hərbi qulluqçusu iştirak edib.&lt;ref name=&quot;peace&quot;/&gt;

== Mədəniyyətdə ==
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri və onun inkişafına həm də poçt markaları həsr olunmuşdur.

&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;Azərbaycanda Silahlı Qüvvələri poçt markalarında&quot; widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;180px&quot;&gt;
Stamps of Azerbaijan, 2013-1111.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi. 2013-cü il&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025670 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025672 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025669 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi. 2013-cü il&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025671 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025673 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1025674 - Victory Parade Celebrating End of Karabakh War.jpeg|&lt;small&gt;[[2020 Bakı Qələbə Paradı]]&lt;/small&gt; 
Stamp of Azerbaijan - 2020 - Colnect 1029545 - Soldiers Marching.jpeg|&lt;small&gt;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrə Yardım Fonduna Dəstək. 2020-ci il&lt;/small&gt; 
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Qalereya ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Fayl:Azerbaijani warriors during Nagorno-Karabakh War.jpg|1992-ci ildə [[Dağlıq Qarabağ]]da Azərbaycan hərbçiləri 
Fayl:Xalid Əsgərov01.jpg|[[Qarabağ müharibəsi]]ndə Azərbaycanın qadın əsgərləri
Fayl:Azerbaijani soldier in Iraq 17.jpg|2005-ci ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]nin üzvü
Fayl:Azerbaijani soldiers in Iraq 08.jpg|2006-cı ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]
Fayl:Azerbaijani soldiers in Iraq 22.jpg|2007-ci ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]
Fayl:Azerbaijani and Finnish soldiers in Germany 04.jpg|2007-ci ildə [[Almaniya]]da keçirilən hərbi təlimlərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nümayəndə heyəti
Fayl:Azerbaijani soldiers in Iraq 27.jpg|2008-ci ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]
Fayl:Azerbaijani soldier in Iraq 25.jpg|2008-ci ildə [[İraq]]da [[Azərbaycan sülhməramlı qüvvələri]]nin üzvü
Fayl:U.S. Marine Corps Cpl. James A. Scarborough, right, with Black Sea Rotational Force (BSRF) 11, guides two Azerbaijan Land Forces (ALF) soldiers through a live-fire exercise in the Babadag Training Area 110804-M-OB762-007.jpg||2011-ci ildə [[Rumıniya]]da keçirilən &quot;Qara Dəniz Hərbi Qüvvələri&quot; təlimində [[Azərbaycan Quru Qoşunları]]nın üzvləri [[ABŞ dəniz piyadaları korpusu]]nun hərbi təlimatçısı ilə
Fayl:SpecialForcesguards.jpg|2011-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Xüsusi Təyinatlı Dəstəsinin [[Xəzri avtomatı]] ilə hərbi paradda keçidi
Fayl:Military parade in Baku 2013 12.JPG|2013-cü ildə [[Bakı]]da keçirilən hərbi paradda [[Toçka (taktiki raket kompleksi)|Toçka-U]] taktiki raket kompleksi
Fayl:Military parade in Baku 2013 24.JPG|2013-cü ildə [[Bakı]]da keçirilən hərbi paradda [[S-300|S-300 PMU2 &quot;Favorit&quot;]] uzun radiuslu zenit raket sistemi
Fayl:2010 Moscow Victory Day Parade-9.jpeg|Azərbaycan Silahlı Qüvvələri [[9 may]] [[2010]]-cu ildə [[Moskva şəhəri]]ndə keçirilən [[9 May Qələbə Günü|Qələbə Günü]] hərbi nümayiş zamanı
Fayl:Soldier of Azerbaijani National Guard.jpg|2017-ci ildə [[Azərbaycan Milli Qvardiyası]]nın üzvü
Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended the parade dedicated to 100th anniversary of liberation of Baku 21.jpg|thumb|2018-ci ildə Bakı şəhərinin [[Bakı döyüşü|azad edilməsi]]nin 100 illiyinə həsr olunmuş parad
Fayl:HikmatMirzayev.jpg|2020-ci ildə [[2020 Bakı Qələbə Paradı]]nda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin general-leytenantı [[Hikmət Mirzəyev]]
Fayl:The battle flags of the military units that took part in the war passed in front of the rostrum under the leadership of Major General Zaur Mammadov.jpg|2020-ci ildə [[2020 Bakı Qələbə Paradı]]nda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin general-mayor [[Zaur Məmmədov (general-mayor)|Zaur Məmmədov]]un rəhbərlik etdiyi bayraqdar qrupu döyüş əməliyyatları zamanı fərqlənən hərbi hissələrin döyüş bayraqları ilə keçid zamanı
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== İstinadlar ==
&lt;div style=&quot;height:30em; overflow:auto; border: 2px solid #088&quot;&gt;
{{İstinad siyahısı|3}}
&lt;/div&gt;

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Military of Azerbaijan}}
* [https://mod.gov.az/ Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi]
* [http://www.mdi.gov.az Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi]
* [https://www.youtube.com/watch?v=Y5FAwHTtOTE 26.06.2018 Azərbaycan Silahlı Qüvvələrin 100 illiyi münasibətilə keçirilən hərbi parad]

{{Azərbaycan mövzularda}}
{{Azərbaycan Silahlı Qüvvələri}}
{{Azərbaycanın hərbi rütbələri}}
{{Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin istifadə etdiyi silah və texnika}}
{{Avropa ölkələri orduları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
[[Kateqoriya:1918-ci ildə Azərbaycanda yarananlar]]
[[Kateqoriya:1920-ci ildə ləğv olunanlar]]
[[Kateqoriya:1991-ci ildə Azərbaycanda yarananlar]]</text>
      <sha1>q8t174q4rvbkmsb04uorj3b5og232z7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Səttar Bəhlulzadə (film, 1989)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>31796</id>
    <revision>
      <id>6570057</id>
      <parentid>6564597</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:05:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Atakhanli [[Səttar Bəhlulzadə (film, 1988)]] səhifəsinin adını [[Səttar Bəhlulzadə (film, 1989)]] olaraq dəyişdi.: mənbədə 1989-dur.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2898" xml:space="preserve">{{Film
 |adı                = Səttar Bəhlulzadə
 |orijinal adı       = 
 |digər adı          = 
 |şəkil              = 
 |şəklin ölçüsü      = 
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = [[Davud İmanov]]
 |ssenarist          = [[Azər Abdulla]]
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = 
 |rollarda           = 
 |operator           = [[Rafiq Quliyev]] 
 |səs operatoru      = 
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = 
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = 
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = [[Bioqrafik film|bioqrafik]]
 |ilk baxış          = 
 |dil                = 
 |ölkə               = {{USSR}}
 |istehsalçı         = [[&quot;Azərbaycanfilm&quot; Kinostudiyası|&quot;Yaddaş&quot; Sənədli Filmlər Studiyası]]
 |studiya            = 
 |distribüter        = 
 |kanal              = 
 |növü               = qısametrajlı sənədli film
 |rəng               = [[rəngli film|rəngli]]
 |vaxt               = 20 dəq.
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = [[1988]]
 |büdcə              = 
 |gəlir              = 
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 2 hissə&lt;br&gt;550 metr&lt;br&gt;35 mm
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 
 |vikianbar          = 
}}

== Məzmun ==
Film böyük fırça ustası, xalq rəssamı, Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamış [[Səttar Bəhlulzadə]]nin həyat və sənət dünyasından bəhs edir.

Kinolentdə Moskva və Leninqrad sənətşünasları, Azərbaycanın tanınmış rəssamlarından [[Tahir Salahov]], [[Maral Rəhmanzadə]], Səttar Bəhlulzadənin Azərbaycan və bütün ölkə incəsənəti üçün inkişafındakı böyük xidmətlərindən söhbət açırlar.

== Filmin heyəti ==

=== Film üzərində işləyənlər ===
:'''Rejissor:''' [[Davud İmanov]]
:'''Ssenari müəllifi:''' [[Azər Abdulla]]
:'''Operator:''' [[Rafiq Quliyev]]
:'''Səs operatoru:''' [[Şamil Kərimov]]
:'''Bəstəkar:''' [[Cavanşir Quliyev]]

== Mənbə ==
* Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim &quot;Azərbaycanfilm&quot;. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 352.

[[Kateqoriya:Səttar Bəhlulzadə haqqında filmlər]]
[[Kateqoriya:1988-ci ilin Azərbaycan filmləri]]
[[Kateqoriya:Bioqrafik filmlər]]
[[Kateqoriya:Qısametrajlı sənədli filmlər]]
[[Kateqoriya:&quot;Yaddaş&quot; Studiyası]]</text>
      <sha1>bz75lcjfkrqsldv7iu6w5eq9ib1zp1o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570802</id>
      <parentid>6570057</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:54:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bikar Orxan</username>
        <id>250702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2898" xml:space="preserve">{{Film
 |adı                = Səttar Bəhlulzadə
 |orijinal adı       = 
 |digər adı          = 
 |şəkil              = 
 |şəklin ölçüsü      = 
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = [[Davud İmanov]]
 |ssenarist          = [[Azər Abdulla]]
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = 
 |rollarda           = 
 |operator           = [[Rafiq Quliyev]] 
 |səs operatoru      = 
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = 
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = 
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = [[Bioqrafik film|bioqrafik]]
 |ilk baxış          = 
 |dil                = 
 |ölkə               = {{USSR}}
 |istehsalçı         = [[&quot;Azərbaycanfilm&quot; Kinostudiyası|&quot;Yaddaş&quot; Sənədli Filmlər Studiyası]]
 |studiya            = 
 |distribüter        = 
 |kanal              = 
 |növü               = qısametrajlı sənədli film
 |rəng               = [[rəngli film|rəngli]]
 |vaxt               = 20 dəq.
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = [[1989]]
 |büdcə              = 
 |gəlir              = 
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 2 hissə&lt;br&gt;550 metr&lt;br&gt;35 mm
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 
 |vikianbar          = 
}}

== Məzmun ==
Film böyük fırça ustası, xalq rəssamı, Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamış [[Səttar Bəhlulzadə]]nin həyat və sənət dünyasından bəhs edir.

Kinolentdə Moskva və Leninqrad sənətşünasları, Azərbaycanın tanınmış rəssamlarından [[Tahir Salahov]], [[Maral Rəhmanzadə]], Səttar Bəhlulzadənin Azərbaycan və bütün ölkə incəsənəti üçün inkişafındakı böyük xidmətlərindən söhbət açırlar.

== Filmin heyəti ==

=== Film üzərində işləyənlər ===
:'''Rejissor:''' [[Davud İmanov]]
:'''Ssenari müəllifi:''' [[Azər Abdulla]]
:'''Operator:''' [[Rafiq Quliyev]]
:'''Səs operatoru:''' [[Şamil Kərimov]]
:'''Bəstəkar:''' [[Cavanşir Quliyev]]

== Mənbə ==
* Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim &quot;Azərbaycanfilm&quot;. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 352.

[[Kateqoriya:Səttar Bəhlulzadə haqqında filmlər]]
[[Kateqoriya:1988-ci ilin Azərbaycan filmləri]]
[[Kateqoriya:Bioqrafik filmlər]]
[[Kateqoriya:Qısametrajlı sənədli filmlər]]
[[Kateqoriya:&quot;Yaddaş&quot; Studiyası]]</text>
      <sha1>mbvcodsnq7yfep5jleg20scwbgpg36k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570803</id>
      <parentid>6570802</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:55:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bikar Orxan</username>
        <id>250702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2902" xml:space="preserve">{{Film
 |adı                = Səttar Bəhlulzadə
 |orijinal adı       = 
 |digər adı          = 
 |şəkil              = 
 |şəklin ölçüsü      = 
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = [[Davud İmanov]]
 |ssenarist          = [[Azər Abdulla]]
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = 
 |rollarda           = 
 |operator           = [[Rafiq Quliyev]] 
 |səs operatoru      = 
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = 
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = 
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = [[Bioqrafik film|bioqrafik]]
 |ilk baxış          = 1989
 |dil                = 
 |ölkə               = {{USSR}}
 |istehsalçı         = [[&quot;Azərbaycanfilm&quot; Kinostudiyası|&quot;Yaddaş&quot; Sənədli Filmlər Studiyası]]
 |studiya            = 
 |distribüter        = 
 |kanal              = 
 |növü               = qısametrajlı sənədli film
 |rəng               = [[rəngli film|rəngli]]
 |vaxt               = 20 dəq.
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = [[1989]]
 |büdcə              = 
 |gəlir              = 
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 2 hissə&lt;br&gt;550 metr&lt;br&gt;35 mm
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 
 |vikianbar          = 
}}

== Məzmun ==
Film böyük fırça ustası, xalq rəssamı, Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamış [[Səttar Bəhlulzadə]]nin həyat və sənət dünyasından bəhs edir.

Kinolentdə Moskva və Leninqrad sənətşünasları, Azərbaycanın tanınmış rəssamlarından [[Tahir Salahov]], [[Maral Rəhmanzadə]], Səttar Bəhlulzadənin Azərbaycan və bütün ölkə incəsənəti üçün inkişafındakı böyük xidmətlərindən söhbət açırlar.

== Filmin heyəti ==

=== Film üzərində işləyənlər ===
:'''Rejissor:''' [[Davud İmanov]]
:'''Ssenari müəllifi:''' [[Azər Abdulla]]
:'''Operator:''' [[Rafiq Quliyev]]
:'''Səs operatoru:''' [[Şamil Kərimov]]
:'''Bəstəkar:''' [[Cavanşir Quliyev]]

== Mənbə ==
* Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim &quot;Azərbaycanfilm&quot;. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 352.

[[Kateqoriya:Səttar Bəhlulzadə haqqında filmlər]]
[[Kateqoriya:1988-ci ilin Azərbaycan filmləri]]
[[Kateqoriya:Bioqrafik filmlər]]
[[Kateqoriya:Qısametrajlı sənədli filmlər]]
[[Kateqoriya:&quot;Yaddaş&quot; Studiyası]]</text>
      <sha1>5fjyusey3ky64g5njvxwuakuz51m3rx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Akif Musayev (film direktoru)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33184</id>
    <revision>
      <id>6570644</id>
      <parentid>6457577</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:04:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2468" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Akif Musayev}}
{{Kino sənətçisi
 |adı             = Akif Musayev
 |orijinal adı    = 
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Akif Musayev.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 250px
 |şəklin izahı    = 
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = 
 |doğum tarixi    = 26.6.1942
 |doğum yeri      = 
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = 
 |milliyyəti      = 
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   = 
 |uşağı           = 
 |partnyoru       = 
 |atası           = 
 |anası           = 
 |peşəsi          = 
 |fəaliyyət illəri= 
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = 
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Akif Hacıbaba oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) — film direktoru, icraçı prodüser, Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi (2000)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikasının kino xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI |url=http://e-qanun.az/files/framework/data/0/f_138.htm |access-date=2014-03-29 |archive-date=2014-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140811063616/http://e-qanun.az/files/framework/data/0/f_138.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; və əməkdar incəsənət xadimi.

== Həyatı ==
Akif Musayev 26 iyun 1942-ci ildə&lt;ref&gt;Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.&lt;/ref&gt; anadan olub. Əməkdar incəsənət xadimidir.

== Filmoqrafiya ==
# [[Bizim küçənin oğlanları (film, 1973)]]
# [[Ömrün səhifələri (film, 1974)|Rəqiblər (1974)]]
# [[Bir ailəlik bağ evi (film, 1978)]]
# [[Babamızın babasının babası (film, 1981)]]
# [[İşgüzar səfər (film, 1982)]]
# [[Pirverdinin xoruzu (film, 1987)]]
# [[Doğma sahillər (film, 1989)]]
# [[Gecə qatarında qətl (film, 1990)]]
# [[Bəxt üzüyü (film, 1991)]]
# [[Qara &quot;Volqa&quot; (film, 1994)]]
# [[Ümid (film, 1995)]]
# [[Yalan (film, 2005)]]
# [[Biz qayıdacağıq (film, 2007)]]
# [[Buta (film, 2011)]]

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçiləri]]</text>
      <sha1>m57a8lbt1h22hcb0untv67o6y59sb6d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Arif Məhərrəmov (rəssam)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33403</id>
    <revision>
      <id>6570279</id>
      <parentid>6569211</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3483" xml:space="preserve">{{Eyni ad-soyadlı|Arif Məhərrəmov}}
{{Rəssam
 |adı             = Arif Məhərrəmov
 |orijinal adı    = 
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Arif Məhərrəmov.jpg 
 |təhsili         = 
 |janrı           = 
 |stili           = 
 |tanınmış işləri = 
 |hamiləri        = 
 |tələbəsi        = 
 |təsirlənib      = 
 |təsir edib      = 
 |mükafatları     = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı|2000}}
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = 
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Arif Əli oğlu Məhərrəmov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan kino rəssamı, Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı ([[2000]]).

== Həyatı ==
Arif Əli oğlu Məhərrəmov 5 avqust 1948-ci ildə anadan olmuşdur. 1972-ci ildə Əzim Əzimzadə adına [[Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]ni, 1981-ci ildə [[Moskva]]da [[Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutu]]nun rəssamlıq fakültəsini bitirmişdir. Həmin ildən &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyasında bir neçə bədii filmdə quruluşçu rəssam, cizgi filmlərində rəssam və rejissor olmuşdur. Rəngkarlıq əsərləri Azərbaycanda və xarici ölkələrdə sərgilərdə nümayiş etdirilmişdir. Azərbaycanın və Latviyanın Rəssamlar İttifaqının üzvüdür.

Azərbaycan kino sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə 18 dekabr 2000-ci ildə Azərbaycanın əməkdar artisti fəxri adına layiq görülmüşdür&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikasının kino xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı |url=http://e-qanun.az/files/framework/data/0/f_138.htm |access-date=2014-03-29 |archive-date=2014-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140811063616/http://e-qanun.az/files/framework/data/0/f_138.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== Filmoqrafiya ==
# [[Biz qayıdacağıq (film, 2007)]]
# [[Gəldi kosa (film, 1988)]]
# [[İşgüzar səfər (film, 1982)]]
# [[Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz (film, 2003)]]
# [[Kitabi Dədə Qorqud. Səkrəyin dastanı (film, 1990)]]
# [[Molla Nəsrəddin Xoca (film)]]
# [[Münəccimin şagirdi (film, 1983)]]
# [[O dünyadan salam (film, 1991)]]
# [[Qala (film, 2008)]]
# [[Qaravəlli (film, 1989)]]
# [[Qaravəlli-2 (film, 1992)]]
# [[Xrizantema yarpağı (film, 1989)]]
# [[Yatmaq vaxtıdır (film, 1984)]]
# [[Yeddi gözəl (film, 1982)]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim &quot;Azərbaycanfilm&quot;. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 5-6.
* Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına &quot;Azərbaycanfilm&quot; kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim &quot;Azərbaycanfilm&quot;. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 313-318.
* Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 815.

[[Kateqoriya:Azərbaycan rəssamları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı rəssamlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan ssenaristləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan rejissorları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
[[Kateqoriya:Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun məzunları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamları]]</text>
      <sha1>0j5nkmg7s5iy5a3yj8v636w9vaymkkh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:ABŞ prezidentləri</title>
    <ns>10</ns>
    <id>36645</id>
    <revision>
      <id>6571550</id>
      <parentid>6340603</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:54:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1880" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
|ad  = ABŞ prezidentləri
|başlıq = [[Fayl:Seal Of The President Of The United States Of America.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentlərinin siyahısı|'''Amerika Birləşmiş Ştatları Prezidentləri''']]
|state  = collapsed
|siyahı1 = [[Corc Vaşinqton]] {{•}} [[Con Adams]] {{•}} [[Tomas Cefferson]] {{•}} [[Ceyms Medison]] {{•}} [[Ceyms Monro]] {{•}} [[Con Kuinsi Adams]] {{•}} [[Endrü Cekson]] {{•}} [[Martin Van Buren]] {{•}} [[Vilyam Henri Harrison|Vilyam Harrison]] {{•}} [[Con Tayler]] {{•}} [[Ceyms Noks Polk]] {{•}} [[Zakari Teylor]] {{•}} [[Millard Fillmor]] {{•}} [[Franklin Pirs]] {{•}} [[Ceyms Byukenen]] {{•}} [[Avraam Linkoln]] {{•}} [[Endrü Conson]] {{•}} [[Uliss Qrant]] {{•}} [[Raterford Heys]] {{•}} [[Ceyms Qarfild]] {{•}} [[Çester Artur]] {{•}} [[Qrover Klivlend]] {{•}} [[Bencamin Harrison]] {{•}} [[Qrover Klivlend]] {{•}} [[Vilyam Mak-Kinli]] {{•}} [[Teodor Ruzvelt]] {{•}} [[Vilyam Taft]] {{•}} [[Vudro Vilson]] {{•}} [[Vorren Hardinq]] {{•}} [[Kalvin Kulic]] {{•}} [[Herbert Huver]] {{•}} [[Franklin Delano Ruzvelt]] {{•}} [[Harri Trumen]] {{•}} [[Duayt Eyzenhauer]] {{•}} [[Con Kennedi|Con Fitscerald Kennedi]] {{•}} [[Lindon Conson]] {{•}} [[Riçard Nikson]] {{•}} [[Cerald Ford]] {{•}} [[Cimmi Karter]] {{•}} [[Ronald Reyqan]] {{•}} [[Corc Herbert Volker Buş|Corc H. U. Buş]] {{•}} [[Bill Klinton]] {{•}} [[Corc Volker Buş|Corc V. Buş]] {{•}} [[Barak Obama]] {{•}} [[Donald Tramp]] {{•}} [[Co Bayden]]

|şəkil = [[Fayl:Seal Of The President Of The United States Of America.svg|80px]]
|siyahıların stili = width:97%
|başlığın stili = background:#708090
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:ABŞ|Prezidentləri]]
[[Kateqoriya:Şablonlar:Prezidentlərin siyahıları]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oqb3bov4exmpaygoi4rxxo56j3rk4hm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Corc Volker Buş</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36661</id>
    <revision>
      <id>6571544</id>
      <parentid>6542147</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:42:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə, [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10826" xml:space="preserve">{{Digər məna|Corc Buş}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Corc Uoker Buş
 |orijinal adı                  = ''George Walker Bush''
 |şəkil                         = George-W-Bush.jpeg
 |titul                         = [[ABŞ prezidentlərinin siyahısı|Amerika Birləşmiş Ştatlarının 43-cü prezidenti]]
 |bayraq                        = Seal_Of_The_President_Of_The_United_States_Of_America.svg
 |bayraq2                       = Flag of the United States.svg
 |dövr əvvəl                    = [[20 yanvar]] [[2001]]
 |dövr son                      = [[20 yanvar]] [[2009]]
 |sələfi                        = [[Bill Klinton]]
 |xələfi                        = [[Barak Obama]]
 |vitse-prezident               = [[Riçard Çeyni]]
 |dini                          = [[Protestant|Protestant-metodist]]
 |həyat yoldaşı                 = [[Lora Buş]]
 |uşağı                         = '''qızları:''' Barbara və Cenna
 |atası                         = [[Corc H. U. Buş|Corc Herbert Uoker Buş]]
 |anası                         = Barbara Buş
 |partiya                       = [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçılar partiyası]]
 |təhsili                       = [[Yel Universiteti]]
 |sayt                          = [http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/index.html «The White House ''(Archived)''»]
 |imzası                        = GeorgeWBush_Signature.svg
 |vikianbar                     = 
}}

'''Corc Volker Buş''' ({{Dil-en|George Walker Bush}}; {{DVTY}}) — [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın 43-cü prezidenti (20 yanvar 2001–20 yanvar 2009). [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçılar partiyası]]nın nümayəndəsidir. 1824-cü il prezident seçkilərində [[Con Kuinsi Adams]] qalib gəldi. O, ABŞ-ın ikinci prezidenti [[Con Adams]]ın oğlu idi. Bu təcrübə birdə yalnız 176 il sonra 2000-ci il prezident seçkilərində təkrarlanıb. Belə ki, bu seçkilərdə qalib gələn Corc Buş (oğul) ABŞ-ın 41-ci prezidenti Corc Buşun oğludur. Onun hakimiyyət dövrü [[11 sentyabr terror aktları|11 sentyabr]] hadisələri və bundan sonra başlayan terrorla mübarizə fəaliyyətləri, [[Əfqanıstan]] və [[İraq]] müharibələri ilə xarakterizə olunur. Adı [[tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısı]]na 86-cı şəxs olaraq daxil edilib.

== Həyatı ==
Corc Buş (oğul) 1946-cı il iyulun 6-da anadan olub. onun rəsmi bioqrafiyasında konkret harda anadan olduğu öz əksini tapmayıb. Texasda olduqca məşhur olan Buşu texaslılar &quot;100% özününki&quot; hesab edirlər. Lakin jurnalistlərin &quot;Cənab Buş harda anadan olub?&quot; sualına administrasiya əməkdaşı Maykl Couns &quot;Təəssüf ki, Konnektikutda, amma 2–3 yaşlarında valideynləri ilə birlikdə Texasa köçüb və tamamilə texaslı ruhunda böyüyüb.&quot; cavabını verib. Orta təhsilini Midlend və Hyustonda alaraq, Yel Universitetinə daxil olur və oranı bakalavriat səviyyəsində bitirir. Harvard Universiteti nəzdində Biznes məktəbində oxuyaraq magistr dərəcəsi alıb. Təhsilini bitirdikdən sonra hərbi xidmətə getmiş və Texas Milli Qvardiyasının HHQ-də F-102 təyyarəsində pilot kimi qulluq etmişdir.

Xanımı Lora Buş keçmişdə kitabxanaçı və müəllimə işləyib. Buşların Barbara və Cenni adlı əkiz qızları var.

== Əmək fəaliyyəti ==
Əmək fəaliyyətinə 1975-ci ildə, Midlenddəki neft-qaz sənaye şəbəkəsində başlamış və 1986-cı ilə qədər bu sahədə çalışmışdır. 1988-ci il prezident seçkilərində atasının seçkiönü kompaniyasında fəal iştirak edir. Növbəti il bir neçə şəriki ilə birgə &quot;Teksas Reyncers&quot; basketbol komandasını alır. Beş il müddətində klub rəhbəliyində aparıcı yer tutur.

1994-cü il noyabrın 8-də keçirilən ştat qubernatoru vəzifəsində iştirak edir və 53,5% səs toplayaraq qubernator seçilir. 1998-ci ildə təkrar seçkilərdə 68,6% səs toplayaraq ikinci dəfə ştat qubernatoru seçilir və Texas tarixində iki ardıcıl dördillik müddətə qubernator seçilən ilk şəxs olur.

2000-ci ildə keçirilən seçkilərdə [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|respublikaçılar partiyası]]nın namizədi olur. Gərgin keçən seçkilərdə Buş [[ABŞ Demokrat Partiyası|demokratlar partiyası]]ın namizədi, Klintonun prezidentliyi dövründə vitse-prezident vəzifəsini tutmuş Albert Qora kiçik üstünlüklə qalib gələrək prezident seçilir.

11 sentyabr 2001-ci il hadisələri nəticəsində 3 min insan həlak olur. ABŞ xüsusi xidmət orqanlarının verdiyi məlumatlara görə terror aktının təşkilatçısı səudiyyəli milyoner [[Üsamə bin Laden|Üsamə Bin Laden]] [[Əfqanıstan]]da gizlənir və ABŞ administrasiyası [[taliban]] hərəkatından onun təhvil verilməsini tələb edir. Onların rədd cavabına Buş belə reaksia verir:&quot;Biz onları yuvalarından dartıb çıxaracaq… və ədalət məhkəməsi qarşısında mühakimə edəcəyik.&quot; ABŞ administrasiyasının diplomatik səyləri və hərbi əməliyyatlar aparmaq üçün geniş koalisiya yaradılır. 2001-ci il milad bayramı ərəfəsində [[NATO]] koalisiyası və [[Şimal alyansı|&quot;Şimal alyansı&quot;]] adlı mücahidlər qrupunun birgə əməliyyatlarından sonra [[Əfqanıstan]] üzərində tam nəzarət yaradılacaq milli vəhdət hökuməti qurulur, talibanın isə əsas hərbi birləşmələri məhv edilir.

Ümumilikdə Buşun prezidentliyi birqiymətli dəyərləndirilmir. Bu özünü aparılan sorğularda da göstərir. 11 sentyabr hadisələrindən sonra reytinqi 90%-ə çatsa da, 2007ci ilin sonunda bu göstərici 24% olmuşdur. Buşun prezidentliyi obyektiv qiymətini yəqin ki, yaxın gələcəkdə alacaq.

== Buş tarixinin xronologiyası ==

== 2001 ==
[[Fayl:United States Marine Drum and Bugle Corps - France 2001.jpg|thumb]]
* 20 Yanvar: Corc Uoker Buş, Demokratlar Partiyasının namizədi Albert Qora qarşı şübhəli olduğu iddia edilən seçkinin ardından 43. ABŞ prezidenti oldu.
* 29 Mart: İstixana qazlarının atmosferə buraxılmasını məhdudlaşdıran [[Kioto protokolu|Kioto Protokolu]]nu imzalamağı rədd etdi. Protokol, 1998-ci ildə dövrün başçısı [[Bill Klinton]] tərəfindən imzalanmışdı.
* 10 May: 11 illik və 1.350 trilyon dollarlıq vergi endirimi planını qəbul etdi.
* 11 Sentyabr: rəsmi mövqelər tərəfindən Əl-Qaidə tərəfindən qaçırılan 4 sərnişin təyyarəsi, [[New York]]dakı [[Dünya Ticarət Mərkəzi]], Vaşinqtondakı Müdafiə Nazirliyi binası və [[Pensilvaniya]]ya düşdü: 3 minə yaxın insan öldü.
* 20 Sentyabr: Buş, [[Əl-Qaidə]] lideri [[Üsamə bin Laden|Üsamə Bin Ladenin]] qaytarılması üçün [[Əfqanıstan]]a ultimatum verdi.
* 7 Oktyabr: [[Əfqanıstan]]a müdaxilə başladı. Paytaxt [[Kabil]] 13 Noyabrda işğal edildi.
* 26 oktyabr: Terrorla mübarizədə artan izləmə və təzyiq səlahiyyəti verən [[&quot;Patriot Act&quot;]] qüvvəyə girdi.

== 2002 ==
* 11 Yanvar: [[Kuba]]dakı Amerikan hərbi bazası [[Quantanamo]]da həbsxana açıldı.
* 29 Yanvar: Buş, [[İran]], [[İraq]] və [[Şimali Koreya]]nı dünya barışını təhdid edən &quot;[[Şər oxu]]na&quot; yerləşdirdi.
* 1 İyun: Buş, ABŞ təhlükəsizliyini təhdid edən dövlətlərə qarşı &quot;önləyici döyüş&quot; doktrinasını açıqladı.
* 11 oktyabr: Konqres [[İraq]]ın vurulmasını təsdiqlədi.

== 2003 ==
* 22 Yanvar: Dövrün müdafiə naziri [[Donald Rumsfeld]], [[İraq]]a müdaxiləyə qarşı çıxan [[Fransa]] və [[Almaniya]]nı &quot;Köhnə Avropa&quot; olaraq xarakterizə etdi.
* 28 Yanvar: Buş rəhbərliyi, [[Afrika]]dakı [[AIDS]] qurbanlarına dərman alınması üçün 15 milyard dollarlıq yardım etdi.
* 20 Mart: [[İraq]]ın işğalı. Paytaxt [[Bağdad]] 9 Apreldə düşdü. (İraq müharibəsi)
* 1 May: Bush, &quot;əsas qarşıdurmaların sona çatdığını&quot; açıqladı.
* 3 Oktyabr: Koalisiyanın istintaq komissiyası, [[İraq]]da müharibənin səbəbi olaraq göstərilən kütləvi qırğın silahlarının olmadığını açıqladı.
* 13 dekabr: [[İraq]] Dövlət Başçısı [[Səddam Hüseyn]] tutuldu.

== 2004 ==
* 14 Yanvar: Buş, Aya gedilməsini nəzərdə tutan kosmos proqramını başlatdı.
* 28 Aprel: [[İraq]]dakı [[Əbu Qureyb]] həbsxanada Amerika əsgərlərinin [[iraqlılar]]a işgəncə etdiyini göstərən fotoşəkillər bütün dünyada reaksiyalara səbəb oldu.
* 29 İyun: [[Liviya]] ilə diplomatik əlaqələr yenidən başladı.
* 2 Noyabr: Buş, Demokratların namizədi [[Con Kerri]] qarşısında ikinci müddətə yenidən prezident seçildi. Respublikaçılar Konqresdəki əksəriyyəti qorudu.

== 2005 ==
* 29 Avqust: [[Katrina qasırğası|Katrina Qasırğası]] [[Nyu Orlean]]ı vurdu. Buş rəhbərliyi, əksəriyyəti [[zənci]] olan fəlakətzədəlilərin aqibətinə qeydsiz qalmaqla günahlandırıldı.

== 2006 ==
* 8 Noyabr: Növbədənkənar seçkilər keçirildi. [[Demokratlar Partiyası]], Konqresin iki qanadını da qazandı. Buş, Ramsfeldi vəzifədən uzaqlaşdırdı, yerinə Robert Gatesi təyin etdi.
* 30 dekabr: [[Səddam Hüseyn]] edam edildi. Buş, bunu &quot;İraqda əhəmiyyətli bir dövr&quot; olaraq qiymətləndirdi.

== 2007 ==
* 10 Yanvar: Buş, əvvəlcə paytaxt [[Bağdad]]ın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulan &quot;gücləndirmə planı&quot; çərçivəsində [[İraq]]a 20 min əsgər göndəriləcəyini açıqladı.
* 7 May: Buş, [[Şimali Koreya]]ya enerji köməyi edilməsinə icazə verdi.

== 2008 ==
* 15 Sentyabr: [[Lehman Brothers]] bankının çöküşü, dünyadakı maliyyə böhranı zəlzələsini başlatdı.
* 4 Noyabr: [[Barak Obama]], prezident seçkilərində qələbə qazandı.
* 15 Noyabr: Buş Vaşinqtonda maliyyə böhranın eşiyindəki dünyanın ən güclü iqtisadiyyatlarını bir araya gətirən [[G-20]] zirvəsi təşkil etdi.
* 14 dekabr: [[İraq]]lı bir jurnalist [[Bağdad]]ı ziyarət edən Buşa ayaqqabı atdı.

== 2009 ==
* 20 Yanvar: Buş, prezidentliyi ABŞ-ın ilk qaradərili prezidenti Barak Obamaya təhvil verdi.

== Mənbə ==
* Elşən Bayramzadə — &quot;Amerika prezidentləri&quot;(2012)

== Həmçinin bax ==
* [[Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentlərinin siyahısı]]
* [[Buşizm]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
{{ABŞ prezidentləri}}

[[Kateqoriya:ABŞ prezidentləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:İlin adamı]]
[[Kateqoriya:Yel Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (2004)]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (2000)]]
[[Kateqoriya:Holland əsilli amerikalılar]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentlərinin övladları]]</text>
      <sha1>tet1hk0jqttxz3jq3xnqgqopp0oyowl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Karfagen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>38701</id>
    <revision>
      <id>6571716</id>
      <parentid>6457563</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:34:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18737" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Fayl:Karthago Antoninus-Pius-Thermen.JPG|thumbnail]]
'''Karfagen''' və ya '''Qartac''' ({{lang-az2|قرطاج}} &lt;small&gt;tələffüzü&lt;/small&gt; Qartaj, pun dilində: 𐤒𐤓𐤕𐤇𐤃𐤔𐤕 &lt;small&gt;tələffüzü&lt;/small&gt; Qart-hadaşt — &quot;yeni şəhər&quot;; qəd. yunan: Καρχηδόνα; {{lang-la|Carthago}}) — müasir [[Tunis (şəhər)|Tunis]] şəhərinin yaxınlığında dağınıq şəhər, eyniadlı qədim imperiyanın paytaxtı.

== Ümumi məlumat ==
'''Karfagen''' ''(finikiyalı Kartxadaşt, hərfi mənada -yeni şəhər.)'' Əsası e.ə 825-ci ildə finikiyalılar tərəfindən qoyumuşdur. E.ə VI-cı əsrdə öz '''[[metropoliya]]'''sı — '''[[Tir]]'''dən — ayrılmış və müstəqil dövlət olmuşdur. Karfagenin yerləşdiyi əlverişli yarımada coğrafi vəziyyəti onu qurudan əlçatmaz edirdi və Aralıq dənizi sahili ölkələri ilə ticarəti üçün yaxşı imkanlar yaradırdı. E.ə VIII–VII əsrlərdə Karfagen [[Şimali Afrika]], Cənubi İspaniya, Qərbi Siciliyada bir sıra koloniyaların əsasını qoydu. E.ə V əsrdən Karfagendə respublika idarə üsulu mövcuddur. Xalq yığıncağı həlledici rol oynamırdı, əsas hakimiyyət aristokratik oliqarxiyadan olan sərkərdələrin əlində cəmləşirdi. Dövlətin idarəsində iki seçkili hakim — [[suffet]] — dururdu. Karfagendə əksər şəhər-dövlətlərində olduğu kimi təmsilçilik hakimiyəti var idi. Ali hakimiyət [[aristokratiya]]nın əlində idi. Ali təsisat 10 (sonralar 30) nəfərdən ibarət ağsaqqallar şurası idi.
E.ə 450-ci ildə bəzi nəsillərin (əsasən [[Maqonl]]arın) hakimiyətini məhdudlaşdırmaq üçün hakimlər şurası yaradılır. 104 nəfərdən ibarət olan bu orqan, ilk olaraq vəzifə səlahiyyətləri qurtaran məmurların mühakiməsi idi, tədricən bu orqan bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirir.

30 nəfərdən ibarət Dövlət aristokratiya şurası ali hakimiyyəti təmsil edirdi. Karfagendə iri quldar təsərrüfatları və sənətkarlıq istehsalı inkişaf etmişdi. Bu təsərrüfatlarda nəinki ancaq qulların, eləcə də yarıazad asılı istehsalçıların — [[bodlar]]ın — əməyindən də istifadə olunurdu. Sosial quruluşa görə Karfaqen etnik əlamətə görə bir neçə təbəqəyə bölünürdü. Finikiyadan gəlmələr tam hüquqlu sayılırdı, bütün başqa etniklər o cümlədən yunanlar &quot;[[Sidon]] hüququ&quot; hüququna malik idil. Ən haqsız təbəqə-etnik liviyalılar hesab olunurdu.

Tabe edilmiş ölkələrin əhalisi tez-tez, qəddarlıqla yatırılan üsyanlar edirdi. Karfagenin müharibələri işğalçı səciyyə daşıyırdı. Ordusu piyadalardan, suvarilərdən, döyüş arabalarından və döyüş fillərindən ibarət idi. O mühasirə və sapand silahlardan istifadə edirdi. Güclü donanmanın rolu çox əhəmiyyətli idi. Ordunun nüvəsini &quot;piyada müqəddəs qoşun&quot; adlanan və əyanlardan ibarət qoşun təşkil edirdi. Əyanlar atlı qoşunda da iştirak edirdilər. Ordunun ikinci hissəsi muzdlu, asılı və müttəfiq afrikalı dəstələrdən təşkil olunurdu. Karfagenlilərin döyüş qaydaları: ortada piyadalardan, cinahlarda suvarilərdən ibarət idi. Ön cəbhə yüngül silahlanmış döyüşçülərlə müdafiə olunurdu. Qoşun adətən, möhkəmləndirilmiş, qorunan düşərgədə yerləşirdi. Qoşun işğal etdiyi ölkənin hesabına dolanırdı. Karfagenin tarixində [[Pun müharibələri]] önəmli yer tutur. E.ə I əsrdə Karfagen, bu dəfə artıq Roma koloniyası kimi bərpa olundu. 439-cu ildə Karfagen [[Vandal krallığı]]nın paytaxtı oldu. 533-cü ildə Bizans tərəindən azad edildi. 698-ci ildə ərəblər tərəfindən alındı və birdəfəlik dağıdıldı. Qalıqları müasir Tunisin yaxınlığındadır.

== Karfagendə dənizçilik ==
I minilliyin ikinci rübü Qərbi Aralıq dənizində [[finikiya]]lı koloniyaların birləşmiş dövlətinin — Karfagen dövlətini — yaranması dövrüdür. Karfagen bilavasitə Misirlə, Yunanıstanla, İtaliya ilə(əsasən '''[[Etruriya]]''' ilə), Siciliya və Sardiniya ilə əlaqə saxlayırdı. Ticarətin inkişafı tədricən bura müxtəlif dillərdə danışan əhalini cəlb edirdi: finikiyalılardan başqa burada yunanlar və etrusklar da məskunlaşırdı. Karfagenin yaranmasından süqutuna qədər onun əsasını donanma təşkil edirdi. Əgər ilk çağlarda karfagenlilər [[qədim Misir]] və [[Şumer]] gəmilərinə oxşayan, ancaq qamışdan deyil, möhkəm [[Livan kedrı]]ndan düzəldilmiş, hündür kormalı və burunlu, göyərtəsiz və göyərtəli, bir enli düz yelkəni və kormada olan ikili sükan avarlı gəmilərdə üzürdülərsə, — e.ə I minilliyin birinci yarısından gəmilərin konstruksiyası xeyli təkmilləşdirildi. Gəmilər artıq iki[[göyərtə]]li oldu; döyüşçülərin yerləşdiyi yuxarı göyərtənin [[falşbortu]], yumru qalxanlarla müdafiə olunurdu, aşağı göyərtədə isə (iki cərgədə, biri o birisinin üzərində) avar çəkənlər otururdu(yəqin ki qullardan ibarət), burunda suyun altında, düşmən gəmilərini batırmaq üçün güclü [[taran]] qurulmuşdu, sükanlara nəzarət edən gəminin dumançısını isə yuxarı qaldırılmış və içəri burulmuş korma müdafiə edirdi. Burunda əlavə dördkünc yelkən qaldırmaq mümkün idi. Ancaq ticarət gəmilərində əvvəlki tək burun və korma eyni ilə tikilirdi, ama onlarda da iki cərgə avar çəkən var idi. Karfaqenin dəniz ticarətində əsas rəqibləri, yunan [[polis]]ləri idi.

== Karfagen e.ə VII–VI əsrlərdə ==
E.ə VII–VI əsrlərdə karfegenlilər Afrikada fəal hucum siyasəti aparırdılar. Dəniz sahili boyu [[Herkules]] sütunlarına doğru(indiki [[Cəbəllütariq boğazı]]), eləcə də onların o tayında Atlantika sahillərində Karfagen koloniyaları yaranırdı. Artıq e.ə VII əsrdə Mərakeşin Atlantika sahillərində Karfagen koloniyaları vardı.

E.ə VI əsrin ortalarında [[Malx]]ın başçılığı ilə karfegenlilər liviyalılara qarşı müharibə aparırdı və yəqin ki qələbə nəticəsində yerli tayfalardan birinə şəhərin ərazisinə görə icarə ödənişlərindən qurtula bildilər. E.ə VI əsrin sonunda Şimali Afrikadakı yunan koloniyası Kirena ilə sərhədlərin tənzimlənməsi uğrunda aparılan çoxillik müharibə də qurtardı. Sərhəd Karfagendən xeyli şərqə, Kirenaya doğru quruldu. Şimali Afrikadakı istilaların ən əhəmiyyətli nəticələrindən biri iri karfagenli torpaq sahibliyinin yaranması oldu. Baqrada çayı vadisində, dəniz sahilində iri təsərrüfat komleksləri yarandı. Burada suvarma əkinçiliyi, maldarlıq tətbiq olunurdu və çox sayda qul işlədilirdi. Bu təsərrüfatların təcrübəsi bazasında Karfagendə aqronomiya elmi olduqca inkişaf etdi. Onun görkəmli xadimi [[Maqon]]un əsəri dəfələrlə yunan və latın dillərinə(o cümlədən Roma senatının əmri ilə) tərcümə edilmişdir, təbiət elmləri və kənd təsərrüfatı ilə bağlı çalışmalarda bu əsərdən sitatlar gətirilirdi. Karfagenin iri torpaq sahibkarları-quldarları, ticarət-sənətkar aristokrat qruplaşmasının xarici istila siyasətinə qarşı çıxış edən qruplaşma təşkil edirdilər. Eyni zamanda Karfagen Pireney yarımadasında möhkəmlənirdi. Burada [[Qades]] (indiki [[Kadis]])şəhərinin başçılığı ilə finikiyalıların koloniyaları əvvəllər də Tartess şəhəri ilə, qalay-tənəkə ilə zəngin olan Britaniya adalarına gedən ticarət yolları uğrunda mübarizə aparırdılar. Tir və Karfagen Qadesə hərtərəfli yardım edirdilər. Onlar [[Tartess]]i quruda darmadağın edərək, onu mühasirəyə məruz qoydular və onun ərazilərinin bir hissəsini işğal etdilər. E.ə VII-ci əsrin ortalarında Karfagen [[Balear adaları]]nda öz koloniyası Ebessin(indiki İvisa) əsasını qoydu. Bu adaları da Karfagen Tartessdən almışdı. E.ə VII əsrin ikinci yarısında karfagenlilər yarımadada möhkəmlənmək qərarına gəldilər. Qades Karfagenin bu addımını onun əlvan metallar ticarəti inhisarına təhdid hesab edərək Karfagenə ciddi müqavimət göstərdi. Lakin karfagenlilər Qadesi alıb onun divarlarını dağıtdılar. Bundan sonra şübhəsiz ki Karfagenin hakimiyyəti altına yarımadanın başqa finikiyalı koloniyaları da düşdü. Karfagenlilərin sonrakı irəliləməsi, yunan(fokey) kolonizasiyası ilə toqquşdu. E.ə 600-cü ildə fokeyalılar karfagenlilərin donanmasını bir neçə dəfə məğlub etdilər və Karfagenin Pireney yarımadasında irəliləməsini dayandırdılar. Eyni zamanda [[fokeya]]lıların Korsika adasında da koloniya yaratmaları, Karfagen-[[etrusk]] əlaqələrini uzun müddətə əngəllədi. E.ə VI əsrdə karfagenlilər Siciliyada(Malxın komandanlığı altında) bir sıra müharibələr apardılar. Nəticədə adanın qərb hissəsinin əhəmiyyətli hissəsi, o cümlədən buradakı köhnə finikiyalı koloniyalar onların əlinə keçdi. Lakin Malxın Sardiniyaya yürüşü uğursuz alındı və Karfagen hökuməti sərkərdəni və onun ordusunu sürgünə məhkum etdi. Karfagendə ən əvvəldən hakimiyət ticarət-sənətkar oliqarxiyasının əlində idi. Əfsanəyə görə ilk çağlarda ölkənin başında, şəhərin əsasını qoyan Elissa adlı şahbanu dayanırdı. Elissa bütləşdirilmişdi və Tinnit tanrısı kimi sitayiş olunurdu. Sonralar hakimiyyəti oliqarxik diktaturanın kollektiv orqanları — ağsaqqallar şurası və, guman ki ona rəhbərlik edən 10 (onlar) şurası tutdu. Ağsaqqallar şurasının Malxın qovulması barədə qərarı şəhərdə siyasi mübarizənin kəskinləşməsinə gətirdi. Qovulma haqqında qərara tabe olmayaraq, Malx Karfageni hucumla aldı, sonra isə xalq yığıncaqını çağıraraq, ''onlar'' şurasının üzvlərinin edam olunmasına nail oldu. Qaynaqlara görə Malx Karfagendə öz qanunlarını tətbiq etdi. Göründüyü kimi, [[qədim yunan tiranları]] kimi, o xalq hərəkatına arxalanmaq istəyirdi, ancaq uzun müddətə xalqın dəstəyini qazana bilmədi. Düşmənlər onu hakimiyəti qəsb etməkdə suçladılar, və onun devrilməsinə və edamına nail oldular. Hakimiyətə Malxın əleyhinə olan, və yəqin ki Malxın devrilməsində fəal iştirak edən, oliqarxik qruplaşmanın nümayəndəsi Maqon gəldi.

== Karfagen e.ə V–IV əsrlərdə ==
Maqonun və onun oğullarının və nəvələrinin(e.ə VI əsrdən e.ə V əsrin ortalarına qədər) hakimiyətdə olması ölkə üçün vacib dəyişikliklər zamanı oldu. Onlardan muzdlu qoşunun yaradılmasını qeyd etmək lazımdır. Bu qoşun sayca və peşəkarlıqda vətəndaş qoşunundan xeyli üstün idi. Bu islahatın nəticəsində Karfagen cəmiyətinin demokratik çevrələrin nüfuzu kəskin zəiflədi. Maqon və Maqonilər rejimi muzdlu orduya arxalanırdı. Çox guman ki, Maqonun hakimiyətə gəlməsindən sonra İtaliyanın etrusk şəhərləri ilə müttəfiqlik əlaqələri yaradılmışdır. Bu ittifaq ümumi düşmənə -fokeyalılara və onların müttəfiqləri tartessalılara qarşı yönəlmişdi. Etrusklarla ittifaq o qədər möhkəm, müxtəlif Karfagen-Etrusk əlaqələri isə o qədər dərin idi ki, sonralar qarşılıqlı ticarət təfərrüatlarla tənzimlənmişdi və qarşılıqlı zəmanətlər təsdiq edilmişdir. Etrusk şəhəri Pirqda finikiyalı məhsuldarlıq və eşq ilahəsi [[İştar|Aştarta]] (etrusk mətnində ''Uni-Aştart'') ithafən, paralel olaraq etrusk və finikiya dillərində yazılanlar, həm etrusk mühitində karfagenli bütlərin yayılmasını, həm də etrusk və finikiyalı tanrıların eyniləşməsi dərəcəsinin göstəriciləri idi.
Karfagen-Etrusk ittifaqı Qərbi Aralıq dənizi hövzəsində siyasi vəziyyəti əhəmiyətli dərəcədə dəyişdi. [[Alaliya döyüşü]]ndən ([[Korsika]] sahillərində) sonra, Aralıq dənizi yollarında yunanların(fokeyalıların) ağalığı sarsıldı. Bundan sonra Karfagen Sardiniyaya bir neçə yürüş təşkil etdi. Sardiniyanın sahillərində bir neçə koloniya, içərilərində isə xırda punik yaşayış məskənləri salındı.
Alaliya yaxınlığındakı qələbə Tartessi siyasi və hərbi mənada təcrid etdi, və e.ə VI-ci əsrin 30-cu illərinin əvvəli — 20-ci illərin sonunda karfagenli işğalçılar Tartessi hərfi mənada yerlə-yeksan etdilər, hətta Tartessin qalıqlarını axtaran arxeoloqların bütün səyləri heç bir nəticə vermədi. E.ə 509-cu ildə Karfagen etrusk şəhərləri, eləcə də Roma ilə bir sıra sazişlər bağladı. Bu anlaşmalara görə karfagenlilər müəyyən məntəqədən şimalda (yəqin ki söhbət İspaniyadan gedir),etrusklar və romalılar isə — cənubda, görsənməyəcəklərinə boyun oldular. Bu müqavilələrlə Qərbi Aralıq dənizi hövzəsinin müttəfiqlər — karfagenlilər və etrusklar — arasında bölüşdürülməsi başa çatdı və karfagenlilərin Aralıq dənizinin qərb hissəsinə olan iddiaları qanuniləşdirildi. Karfagenlilərin yunanlar(məsələn indiki Marsel yaxınlığındakı Massaliya sakinləri) ilə toqquşmaları gah bir, gah da o biri tərəfin qələbəsi ilə keçirdi və tutarlı dərəcədə qüvvələrin nisbətinə təsir etmirdilər.

E.ə V əsrdə Əhəməni ordularının Yunanıstana hucumu '''[[Əhəmənilər İmperiyası|Əhəməni İmperiyası]]''' ilə Karfagen dövləti arasında hərbi ittifaq üçün zəmin yaratdı.

== Pun müharibələri ==
{{Əsas|Pun müharibələri}}
Karfaqenin bir Romanın isə o biri tərəfdən genişlənməsi bu iki dövlətin toqquşmasını qaçılmaz edirdi.
E.ə 3 əsrdə Karfaqenlə Roma arasındaki ziddiyətlər son həddə çatdı. Roma yığma ordusundan(milis)fərqli olaraq Karfaqen ordusu muzdlu idi, burada istənilən milliyətə mənsub insan tapmaq olardı. Bundan başqa Karfaqenin liviyalılardan ibarət qoşunu da vardı, ama liviyalıların sosial durumunu nəzərə alsaq bu qoşunun olduqca etibarsız olduğu qənaətinə gəlmək olar. E.ə 264 ildə Birinci [[Pun müharibəsi]] başladı. O əsasən Siciliyada və dənizdə aparılırdı. Nə qədər ki Romanın donanması yox idi Karfaqen Romadan qorxmaya bilərdi. Lakin romalılar e.ə 260 ildə yunanların zəngin dənizçi təcrübəsini istifadə edərək donanma yarada bildi və öz gəmilərini xüsusi körpü-qarmaq (qarğa) ilə təchiz edərək Karfaqen donanmasını Milı yaxınlığında məğlub etdi. Lakin bu romalılar qələbədən yetərincə yararlana bilmədi. Bir ildən sonra spartalı Ksantippin başçılığı ilə Karfaqen qoşunu romalıları məğlub etdi. Karfaqenə bu döyüşdə fillərdən istifadə yardım etdi. Ancaq e.ə 251 ildə Panorma yaxınlığında romalılar Karfaqeni məğlub edə bildi. İki ildən sonra karfaqenlilər romalıları dənizdə müharibənin bəlkə də ən ağır məğlubiyətinə uğratdılar. Bununla da müharibənin birinci mərhələsi başa çatdı. İkinci pun müharibəsi məşhur Karfaqen soyadı Barka(İldırım) ilə bağlıdır. Müharibənin ilk mərhələsində Karfaqen Siciliyanı, sonra isə Sardiniyanı itirdi. Karfaqen Romaya 10 il ərzində 3200 talant kontribusiya ödəməli oldu. Hakimiyət [[Qamilkar Barka]]nın siyasi rəqiblərinin əlinə keçdi. Bu zaman Karfaqen hakimiyətin son dərəcə yanlış addımı muzdlu ordunun maaşının azaldılması oldu, narazı liviyalılar muzdluları dəstəklədi. Çıxılmaz vəziyətə düşən Karfaqen aristokratiyası Qamilkar Barkanı yenə hakimiyətə çağırdı. Üç illik müharibə nəticəsində Qamilkar Barka üsyanı yatıra bildi, lakin Sardiniya qarnizonu təqiblərdən ehtiyat edərək Romadan himayə istədi. Müharibənin başlanmasına cüzi bəhanə axtaran Roma, ancaq 1200 talant kontribusiya müqabilində Karfaqenlə anlaşdı.

== Karfagendə din və mədəniyyət ==
Karfaqendəki din Finikiyadaki dinlə eyni idi. Tir, Sidon və başqa Finikiya şəhərlərində olduğu kimi burada da tanrılara qurbanlar gətirilirdi. Qurbanlar adətən yandırılırdı. Bəzi tətqiqatçılar heyvanlarla yanaşı, kiçik yaşlı uşaqların da yandırıldığını iddia edirlər. Karfagen panteonu bir çox tanrılardan ibarət idi:
* [[Baal|Baal-Hammon]]- &quot;ağa&quot;
* [[İştar|Aştart]] yaxud [[Astarta]]
* [[Tinnit]] — günəş tanrısı
* [[Melkart]] — ana şəhər Tirin himayədarı
* [[Eşmun]]
Karfagenli dənizçilər Qannon və Qamilkonun dəniz səyahətlərinin punik orijinallarından yunan dilinə tərcümə edilmiş təsvirləri yunan-romalı aləmində yaxşı məlum idi. Səyahətlərin tarixləri müxtəlif cür verilir. Ən çox ehtimal olunan tarix Qannon üçün e.ə VII-VI-ci, Qamilkon üçün isə e.ə VI-cı əsrdir. Bu səyahətlər zamanı karfagenlilər Cəbəllütariq boğazından çıxaraq Afrikanın qərb sahillərində bir neçə koloniya çıxarmışdılar. Onlar hətta Seneqal çayı ağzında forpost yaratmışdılar — Kerna. Herodot xəbər verir ki, karfagenlilər Misirdə qulluq ediblər, və hətta Qırmızı dənizdən cənuba hərəkət edərək, Afrikanı dolanıb qərbdən Karfagenə, oradan isə Misirə qayıdıblar.
Karfagendə tarixşunaslıq mühüm nailiyətlərə çatmışdı. Karfagenli tarixçilərin əsərlərindən, Şimali Afrika və Karfagenin özü barədə, əntiq müəlliflər geniş məlumatlar əldə edirdilər. Afinada fəlsəfə mətəblərindən birinə karfagenli filosof Qasdrubal başçılıq edirdi. Karfagendə həmçin qrammatika məktəbi inkişaf etmişdir. Karfagenin məhvi Şimali Afrikada finikiyalı mədəniyyətin tamamilə məhv olmasına gətirmədi. Punik dili burada eramızın V-ci əsrinə qədər gəlib çatdı. Karfagen irsinin xüsusi ilə Şimali Afrika xalqlarının mədəniyyətinə güclü təsiri olmuşdur.

== Mənbə ==
* Военная энциклопедия в восьми томах. 3 &quot;Д&quot;- Квартирьер.Москва Военное издательство 1995 səhş 504
* История Древнего Мира. Расцвет Древних Обществ. Главная редакция восточной литературы Москва 1989 səh. 399
* Африка взаимодействие культур.Москва &quot;Наука&quot; Главная редакция восточной литературы. 1989 səh. 11

{{Tunisin Ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Qədim şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Tunisdəki ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Karfagen]]
[[Kateqoriya:Məhv olmuş şəhərlər]]</text>
      <sha1>7j4y9mpd94pbrjya8237phtpmyde4wb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İvan Qudoviç</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41812</id>
    <revision>
      <id>6571702</id>
      <parentid>6367742</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1507" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}    
{{vikiləşdirmək}} 
{{Hərbi xadim}}

'''İvan Vasilyeviç Qudoviç''' ({{DVTY}}) — [[Rusiya imperiyası]]nın generalı

== Həyatı ==
1803-cü il oktyabrın 3-də isə Senatın [[Gürcüstan|Gürcüstanda]] gömrükxanalar yaradılması və gömrük ödənişlərinin Həştərxan tarifi üzrə toplanması haqqında qərarı olmuşdu. Tezliklə Azərbaycan ərazisində gömrük məntəqələrinin təşkilinə hazırlıq görüldü. Qafqazdakı rus qoşunlarının baş komandanı İ.V.Qudoviç Rusiya Kommersiya nazirliyinə göndərdiyi təliqədə ilk gömrükxananın Bakıda yaradılmasını mümkün hesab edirdi. 1806-cı ilin oktyabrında Bakı xanlığının işğal edilməsindən az sonra,1807-ci ilin yanvarında həmin təliqə təsdiq edilməsi üçün imperatora təqdim edilmişdi. Rusiya hökuməti Bakı limanının mal dövriyyəsinə nəzarət etmək üçün burada 1807-ci il yanvarın 25-də Rusiya imperiyası Senatının Bakıda gömrük təsisatı yaradılması haqqında fərmanı oldu. Lakin 1804-cü ildən Rusiya ilə [[Qacar dövləti|Qacarlar dövləti]] arasında başlanan hərbi əməliyyatların davam etməsi gömrükxananın açılmasını bir qədər ləngitmişdi. 1809-cu il avqustun 6-da çarın “Bakı gömrükxanasının açılması haqqında” adlı xüsusi fərmanı oldu. 

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
{{VikiMənbə|Müəllif:İvan Qudoviç}}

== Xarici keçidlər ==
{{şəxs-qaralama}}</text>
      <sha1>8qr6xaedrnu4x9dzll1k6prv921afjs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Corc Herbert Volker Buş</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41928</id>
    <revision>
      <id>6571547</id>
      <parentid>6513903</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:50:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə, [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6137" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}

{{Digər məna|Corc Buş}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Corc Herbert Uoker Buş
 |orijinal adı                  = ''George Herbert Walker Bush''
 |şəkil                         = George H. W. Bush, President of the United States, 1989 official portrait (cropped).jpg
 |titul                         = [[ABŞ prezidentlərinin siyahısı|Amerika Birləşmiş Ştatlarının 41-ci prezidenti]]
 |bayraq                        = Seal_Of_The_President_Of_The_United_States_Of_America.svg
 |bayraq2                       = Flag of the United States.svg
 |dövr əvvəl                    = [[20 yanvar]] [[1989]]
 |dövr son                      = [[20 yanvar]] [[1993]]
 |sələfi                        = [[Ronald Reyqan]]
 |xələfi                        = [[Bill Klinton]]
 |vitse-prezident               = [[Den Kueyl]]
 |dini                          = [[Protestant|Protestant-Yepiskopal]]
 |həyat yoldaşı                 = [[Barbara Buş]]
 |uşağı                         = '''oğlanlar:''' [[Corc Uoker Buş]], [[Ceb Buş]], [[Neyl Buş]], [[Marvin Buş]] &lt;br&gt;'''qızları:''' [[Polina Robinson]], [[Doroti]]
 |atası                         = Preskot Buş
 |anası                         = Doroti Uoker Buş
 |titul_2                       = [[ABŞ vitse-prezidenti|Amerika Birləşmiş Ştatlarının 43-cü vitse-prezidenti]]
 |bayraq_2                      = Seal of the Vice President of the United States.svg
 |bayraq2_2                     = Flag_of_the_United_States.svg
 |dövr əvvəl_2                  = [[20 yanvar]] [[1981]]
 |dövr son_2                    = [[20 yanvar]] [[1989]]
 |prezident_2                   = [[Ronald Reyqan]]
 |sələfi_2                      = [[Volter Mondeyl]]
 |xələfi_2                      = [[Den Kueyl]]
 |partiya                       = [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçılar partiyası]]
 |təhsili                       = [[Yel Universiteti]]
 |sayt                          = [http://bushlibrary.tamu.edu/ &quot;Corc Buş prezident kitabxanası və muzeyi&quot;]
 |imzası                        = George_HW_Bush_Signature.svg
 |vikianbar                     = 
}}

'''Corc Herbert Volker Buş''' ({{Dil-en|George Herbert Walker Bush}}; {{DVTY}}) — [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın 41-ci prezidenti (1989–1993) və 43-cü vitse-prezidenti (1981–1989). [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçılar partiyası]]nın nümayəndəsidir. ABŞ-ın 43-cü prezidenti [[Corc Volker Buş]]un atasıdır.

== Həyatı ==
[[Fayl:Corc Herbert Uoker Buş.jpg|thumb|left|260px|Corc H. U. Buş ilə [[Heydər Əliyev]] balıq ovunda]]
1924 ilində [[Milton]], [[Massaçusets]]də dünyaya gəldi. [[Konnektikut]] əyaləti senatorlarından bankir [[Preskot Şeldon Buş]] (1895–1972) ilə Doroti(uoker) Buş (1901–1992) cütlüyünün oğludur. Doğumundan qısa müddət sonra Buş ailəsi Qrinviç, Konnektikuta köçdü. Buş Qrinviçdə böyüdü; orada ve Andover'də (Massaçusets) özəl məktəblərində oxudu. Andover'dəki Filips Akademiyasını bitirdikdən sonra Dəniz Qüvvələri Ehtiyat Birlikləri'nde ehtiyat zabit oldu. II. Dünya müharibəsi ərzində (1942–44) [[Sakit okean]]dakı təyyarə gəmilərində bombardıman pilotu oldu. Üstün Uçuş Nişanını qazandı.

1945 də Barbara Pirs ilə evləndi. Cütlüyün altı övladı oldu.
Qrinviçdən qayıtdıqdan sonra Yel universitetinə qəbul oldu və 1948 də buradan məzun oldu. Atasının işində işləmək istəmədi. Lakin atasının əlaqələri ilə [[Texas]]da [http://Zapata%20Petroleum%20Corporation Zapata Petroleum Corporation] (1953) və [http://Zapata%20Off-Shore%20Company Zapata Off-Shore Company] (1954) kimi şirkətlərin qurucu ortağı oldu.

1959 dan etibarən [[Hyuston]]da [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçılar partiyası]]nda vəzifələndi.1964 də senato seçimlərində uğursuz oldu.1966 da Təmsilçilər məclisinə seçildi. Daha sonra bu postu tərk edərək 1970də senaro seçimlərinə qoşuldu və yenə uğursuz oldu.1973 də Buş [http://water%20scandal water scandal]ı zamanı Respublikaçı Partiyasının Beynəlxalq Komitəsinin prezidenti oldu.
1980-ci ildə namizədliyini ortaya qoymaq üçün kampaniya başlatsa da sonra Ronald Reyqana dəstək olmaq üçün öz namizədliyindən əl çəkdi.[[Ronald Reyqan]] prezident olduğu zaman isə prezident köməkçisi oldu.1984 də ikinci bir dönəm üçün yenidən seçildi. Ronald Reyqan bağırsaq əməliyyatı olduğu üçün ABŞ tarixində qısamüddətli prezidentlik vəzifəsinə yiyələnən ilk prezident katibi oldu.

1988-ci ildə prezident seçkilərində yunan əsilli rəqibi Maykl Dukakis qarşısında 54 faiz səs toplayaraq, 41-ci ABŞ prezidenti oldu.

== Prezidentlik dövrü ==
Buş, Reyqanın izlədiyi siyasi yollarda ciddi bir dəyişikliyə baş vurmadı. SSRİ lideri Qorbaçovla bir neçə dəfə görüşərək qarşılıqlı silahsızlaşma haqqında danışıqlar apardı. 1992-ci ildə Demokratlar Partiyasının namizədi olan Bill Klintona məğlub oldu və siyasətdən birdəfəlik uzaqlaşdı.

== Sonrakı illərdə ==
1993-cü ildə 2-ci Yelizaveta tərəfindən cəngavərlik titulu verildi.1993-ün aprelində Küveytə getdi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{siyasətçi-qaralama}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|George H. W. Bush}}
{{Xarici keçidlər}}
{{ABŞ prezidentləri}}
{{ABŞ vitse-prezidentləri}}

[[Kateqoriya:Corc Herbert Volker Buş| ]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ vitse-prezidentləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:İlin adamı]]
[[Kateqoriya:ABŞ uzunömürlüləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Filips Akademiyasının məzunları]]
[[Kateqoriya:Yel Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (1992)]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (1988)]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (1980)]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]
[[Kateqoriya:Parkinson xəstəliyindən ölənlər]]</text>
      <sha1>q8nsvenzb2bxnu1voic4h68ttwqf9db</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mel Gibson</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43110</id>
    <revision>
      <id>6570078</id>
      <parentid>5990995</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:21:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Writerr11</username>
        <id>253568</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4484" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi
 |adı             = Mel Gibson
 |orijinal adı    = ''Mel Gibson''
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Mel Gibson 1990.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 240
 |şəklin izahı    = ''Mel Gibson 1990-cı ildə''
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = 
 |doğum tarixi    = 3.1.1956
 |doğum yeri      = Pikskil, [[Nyu-York (ştat)|Nyu-York]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{USA}}
 |milliyyəti      = 
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   = 
 |uşağı           = 9
 |partnyoru       = 
 |atası           = 
 |anası           = 
 |peşəsi          = [[Aktyor]]
 |fəaliyyət illəri= 1976-dən
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 0000154
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = 
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}
'''Mel Kolmsil Cerard Gibson''' ({{Dil-en|Mel Colm-Cille Gerard Gibson}}) — Avstraliya-Amerika əsilli kinoaktyor, rejissor, [[Ssenari müəllifi|ssenarist]] və prodüserdir.

==Həyatı==
Mel Gibson [[3 yanvar]] [[1956]]-cı ildə ABŞ-ın [[Nyu-York (ştat)|Nyu-York]] ştatının Pikskil şəhərində anadan olmuşdur. Ailədə 11 uşaqdan 6-cısı idi. Atası Hatton Gibson dəmiryolu konduktoru kimi çalışırdı. Mel doğulduqdan dərhal sonra ailə [[Avstraliya]]nın [[Yeni Cənubi Uels]] əyalətinə köçür. Məktəbi bitirdikdən sonra [[Sidney]] şəhərində yerləşən Yeni Cənubi Uels Universitetində təhsil almışdır.

== Şəxsi həyatı ==
[[7 iyun]] [[1980]]-ci ildə Robin Mur ilə ailə həyatı qurmuşdur. [[2006]]-cı ilin avqustunda cütlük ayrı yaşamağa başladı və 2009-cu il aprelin 13-də Robin boşanmaq üçün məhkəməyə müraciət etdi. Aprelin 28-də Mel Gibson &quot;X Adamlar: Rosomaxa&quot; filminin açılış mərasiminə rus pianisti Oksana Qriqoryeva ilə birlikdə gəldi və mayın 26-da Cey Lenonun televiziya şousunda Oksanadan uşağı olacağını etiraf etdi. [[30 oktyabr]] [[2009]]-cu ildə onların Lüsiya adlı qızları dünyaya gəldi. [[2010]]-cu ilin aprelində Mel Gibson Oksana Qriqoryeva ilə münasibətləri kəsdiyini elan etmiş və iyun ayında Lüsiyanın himayəsinin valideynlərdən hansına verilməsi barədə məhkəmə çəkişməsi başlamışdır. Mel Gibsonun Robin Murla evliliyindən 7 uşağı var.

== Filmoqrafiya == 
{| border=&quot;2&quot; cellpadding=&quot;4&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;&quot;
|- bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot; align=&quot;center&quot;
! '''İl''' || '''Film''' || '''Rol'''   
|- 
| [[1977]] || Yay şəhəri || Skollop
|-
| [[1979]] || Tim || Tim
|-
| [[1979]] || Dəlisov Maks || Maks Rokatansk
|-
| [[1981]] || Dəlisov Maks 2 || Maks Rokatansk 
|-
| [[1984]] || Çay || Tom Harvi
|-
| [[1987]] || Ölümcül silah || Martin Riqqs
|-
| [[1989]] || Ölümcül silah 2 || Martin Riqqs
|-
| [[1990]] || Hamlet || Hamlet
|-
| [[1992]] || Ölümcül silah 3 || Martin Riqqs
|-
| [[1992]] || Əbədi cavan || 
|-
| [[1993]] || Sifətsiz adam || 
|-
| [[1994]] || Meverik  || 
|-
| [[1995]] || [[Cəsur ürək (film, 1995)|Cəsur ürək]] || Uilyam Volles
|-
| [[1995]] || Kasper || 
|- 
| [[1995]] || Pokahontas || Cim Smit
|-
| [[1997]] || Atalar günü || 
|-
| [[1998]] || Ölümcül silah 4 || Martin Riqqs 
|-
| [[2000]] || Qadınlar nə istəyirlər ||
|-
| [[2000]] || Vətənpərvər || 
|-
| [[2002]] || İşarələr || Rahib Qrem Hess
|- 
| [[2004]] || Paparassi ||  
|- 
| [[2004]] || [[İsanın ehtirasları (film, 2004)|İsanın ehtirasları]]||
|-
| [[2004]]—[[2005]] || Əsl vəhşilər ||
|-
| [[2006]] || [[Apokalipsis (film, 2006)|Apokalipsis]] || qeyd: filmin rejissoru  
|-
| [[2010]] || Oyanış ||
|-
| [[2013]] || Maçete öldürür || Lüter Voz
|-
| [[2014]] || [[Qabağıalınmazlar 3 (film, 2014)|Qabağıalınmazlar 3]] || Konrad Stounbenks
|}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Mel Gibson}}
* {{imdb title|id=0000154|title=Mel Gibson}}
{{xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:ABŞ aktyorları]]
[[Kateqoriya:Avstraliya aktyorları]]
[[Kateqoriya:Nyu-Yorkda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Oskar mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>7cvux55ukmches3vsttxwdj7fjgphgg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Abbas Abbasov (dövlət xadimi)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43808</id>
    <revision>
      <id>6570049</id>
      <parentid>6476918</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:00:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliabbasov2008</username>
        <id>253693</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Zarafat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3816" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Abbas Abbasov}}
{{Dövlət xadimi
 |adı           = Abbas Cilovdarli
 |şəkil         = 
 |şəklin ölçüsü = 
 |titul         = Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini
 |bayraq        = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl    = [[1992]]
 |dövr son      = [[2006]]
 |doğum tarixi  = 01.01.1938
 |doğum yeri    = [[Tovuz]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |mükafatları   = {{&quot;İstiqlal&quot; ordeni|2006}}
 |vikianbar     = 
|orijinal adı=Abbas Abbasov|uşağı=Əli Abbasov,Aidə Abbasova və
Aysel Abbasova}}

'''Abbas Aydın oğlu Abbasov''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Respublikası]] Baş nazirinin birinci müavini (1992–2006).&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://modern.az/az/news/42551
 |archiveurl  = 
 |archivedate = 
 |title       = Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyan tarix
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = modern.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Abbas Abbasov 1938-ci il yanvarın 1-də [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonu Cilovdarli kəndində anadan olmuşdur.

=== Təhsili ===
1971-ci ildə [[Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti|Azərbaycan Knd Təsərrüfatı İnstitutu]]nu bitirmişdir. Həmin il respublika Baytarlıq Laboratoriyasında baytar həkim kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1972–1973-cü illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur.

== Fəaliyyəti ==
1973-cü ildən [[Abşeron rayonu]]nun quşçuluq sənayesi sahəsində baytar həkim, sex rəisi, 1979–1982-ci illərdə Bakı Broyler Fabrikinin direktoru, 1982-ci ildən [[Özbəkistan|Özbəkistan Respublikası]]nın quşçuluq təsərrüfatlarında direktor müavini, 1983–1989-cu illərdə Özbəkistan SSR Dövlət Quşçuluq Sənayesi Komitəsi sədrinin müavini, 1989-cu ildən Abşeron Quşçuluq Aqrar-İstehsalat firmasının baş direktoru, 1990–1991-ci illərdə Abşeron Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, rayon XDS İcraiyyə Komitəsinin sədri, [[Azərbaycan]]ın Dövlət müşaviri, vəzifələrində işləmişdir.

1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır. Bu dövr ərzində bir neçə dövlət komissiyasının sədri olmuşdur. 2006-cı ildə öz ərizəsinə əsasən tutduğu vəzifədən azad edilmişdir.

Hazırda &quot;AST Şirkətlər Qrupu&quot; nun vitse-prezidenti və Müstəqil Dövlətlər Biriliyi (MDB) Dinlərarası Şurasının Qəyyumlar Komitəsinin həmsədridir. 1990–1995-ci ildən Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı olmuşdur.

== Mükafatları ==
[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 19 may 2006-cı il tarixli Sərəncamı ilə [[Azərbaycan]]ın iqtisadi inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Abbas Aydın oğlu Abbasov [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir.

Ailəlidir, 3 övladı var.

== Filmoqrafiya ==
* Zirvəyə doğru (film, 2007)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://musavat.com/news/siyas%C9%99t/Abbas-Abbasov-%C3%BC%C3%A7%C3%BCn-x%C3%BCsusi-%C9%99h%C9%99m%C9%99yy%C9%99t-da%C5%9F%C4%B1yan-tarix_159675.html Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəməyyət daşıyan tarix]

[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Abşeron Rayon Komitəsinin birinci katibləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Abşeron Rayon Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın dövlət müşavirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan baş nazirinin müavinləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Güləş Federasiyasının prezidentləri]]</text>
      <sha1>ljjgv0r98g68rit14pizovzzh69xdkd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570061</id>
      <parentid>6570049</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:08:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliabbasov2008</username>
        <id>253693</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>zarafat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3846" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Abbas Abbasov}}
{{Dövlət xadimi
 |adı           = Abbas Cilovdarli
 |şəkil         = 
 |şəklin ölçüsü = 
 |titul         = Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini
 |bayraq        = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl    = [[1992]]
 |dövr son      = [[2006]]
 |doğum tarixi  = 01.01.1938
 |doğum yeri    = [[Tovuz]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |mükafatları   = {{&quot;İstiqlal&quot; ordeni|2006}}
 |vikianbar     = 
|orijinal adı=Abbas Abbasov|uşağı=Əli Abbasov,Aidə Abbasova və
Aysel Abbasova}}

'''Abbas Əli oğlu Abbasov''' (1 yanvar 1938,[[Cilovdarlı|Cilovdarli]]) — [[Azərbaycan Respublikası]] Baş nazirinin birinci müavini (1992–2006).&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://modern.az/az/news/42551
 |archiveurl  = 
 |archivedate = 
 |title       = Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyan tarix
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = modern.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Abbas Abbasov 1938-ci il yanvarın 1-də [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonu Cilovdarli kəndində anadan olmuşdur.

=== Təhsili ===
1971-ci ildə [[Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti|Azərbaycan Knd Təsərrüfatı İnstitutu]]nu bitirmişdir. Həmin il respublika Baytarlıq Laboratoriyasında baytar həkim kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1972–1973-cü illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur.

== Fəaliyyəti ==
1973-cü ildən [[Abşeron rayonu]]nun quşçuluq sənayesi sahəsində baytar həkim, sex rəisi, 1979–1982-ci illərdə Bakı Broyler Fabrikinin direktoru, 1982-ci ildən [[Özbəkistan|Özbəkistan Respublikası]]nın quşçuluq təsərrüfatlarında direktor müavini, 1983–1989-cu illərdə Özbəkistan SSR Dövlət Quşçuluq Sənayesi Komitəsi sədrinin müavini, 1989-cu ildən Abşeron Quşçuluq Aqrar-İstehsalat firmasının baş direktoru, 1990–1991-ci illərdə Abşeron Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, rayon XDS İcraiyyə Komitəsinin sədri, [[Azərbaycan]]ın Dövlət müşaviri, vəzifələrində işləmişdir.

1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır. Bu dövr ərzində bir neçə dövlət komissiyasının sədri olmuşdur. 2006-cı ildə öz ərizəsinə əsasən tutduğu vəzifədən azad edilmişdir.

Hazırda &quot;AST Şirkətlər Qrupu&quot; nun vitse-prezidenti və Müstəqil Dövlətlər Biriliyi (MDB) Dinlərarası Şurasının Qəyyumlar Komitəsinin həmsədridir. 1990–1995-ci ildən Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı olmuşdur.

== Mükafatları ==
[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 19 may 2006-cı il tarixli Sərəncamı ilə [[Azərbaycan]]ın iqtisadi inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Abbas Aydın oğlu Abbasov [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir.

Ailəlidir, 3 övladı var.

== Filmoqrafiya ==
* Zirvəyə doğru (film, 2007)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://musavat.com/news/siyas%C9%99t/Abbas-Abbasov-%C3%BC%C3%A7%C3%BCn-x%C3%BCsusi-%C9%99h%C9%99m%C9%99yy%C9%99t-da%C5%9F%C4%B1yan-tarix_159675.html Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəməyyət daşıyan tarix]

[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Abşeron Rayon Komitəsinin birinci katibləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Abşeron Rayon Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın dövlət müşavirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan baş nazirinin müavinləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Güləş Federasiyasının prezidentləri]]</text>
      <sha1>rydh6lsdb1z6sfz52b2xw8pwwjb4dwe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570073</id>
      <parentid>6570061</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:17:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliabbasov2008</username>
        <id>253693</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Zarafat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3844" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Abbas Abbasov}}
{{Dövlət xadimi
 |adı           = Abbas Cilovdarli
 |şəkil         = 
 |şəklin ölçüsü = 
 |titul         = Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini
 |bayraq        = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl    = [[1992]]
 |dövr son      = [[2006]]
 |doğum tarixi  = 01.01.1938
 |doğum yeri    = [[Tovuz]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |mükafatları   = {{&quot;İstiqlal&quot; ordeni|2006}}
 |vikianbar     = 
|orijinal adı=Abbas Abbasov|uşağı=Əli Abbasov,Aidə Abbasova və
Aysel Abbasova}}

'''Abbas Əli oğlu Abbasov''' (1 yanvar 1938,[[Cilovdarlı|Cilovdarli]]) — [[Azərbaycan Respublikası]] Baş nazirinin birinci müavini (1992–2006).&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://modern.az/az/news/42551
 |archiveurl  = 
 |archivedate = 
 |title       = Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyan tarix
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = modern.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Abbas Abbasov 1938-ci il yanvarın 1-də [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonu Cilovdarli kəndində anadan olmuşdur.

=== Təhsili ===
1971-ci ildə [[Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti|Azərbaycan Knd Təsərrüfatı İnstitutu]]nu bitirmişdir. Həmin il respublika Baytarlıq Laboratoriyasında baytar həkim kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1972–1973-cü illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur.

== Fəaliyyəti ==
1973-cü ildən [[Abşeron rayonu]]nun quşçuluq sənayesi sahəsində baytar həkim, sex rəisi, 1979–1982-ci illərdə Bakı Broyler Fabrikinin direktoru, 1982-ci ildən [[Özbəkistan|Özbəkistan Respublikası]]nın quşçuluq təsərrüfatlarında direktor müavini, 1983–1989-cu illərdə Özbəkistan SSR Dövlət Quşçuluq Sənayesi Komitəsi sədrinin müavini, 1989-cu ildən Abşeron Quşçuluq Aqrar-İstehsalat firmasının baş direktoru, 1990–1991-ci illərdə Abşeron Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, rayon XDS İcraiyyə Komitəsinin sədri, [[Azərbaycan]]ın Dövlət müşaviri, vəzifələrində işləmişdir.

1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır. Bu dövr ərzində bir neçə dövlət komissiyasının sədri olmuşdur. 2006-cı ildə öz ərizəsinə əsasən tutduğu vəzifədən azad edilmişdir.

Hazırda &quot;AST Şirkətlər Qrupu&quot; nun vitse-prezidenti və Müstəqil Dövlətlər Biriliyi (MDB) Dinlərarası Şurasının Qəyyumlar Komitəsinin həmsədridir. 1990–1995-ci ildən Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı olmuşdur.

== Mükafatları ==
[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 19 may 2006-cı il tarixli Sərəncamı ilə [[Azərbaycan]]ın iqtisadi inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Abbas Əli oğlu Abbasov [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir.

Ailəlidir, 3 övladı var.

== Filmoqrafiya ==
* Zirvəyə doğru (film, 2007)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://musavat.com/news/siyas%C9%99t/Abbas-Abbasov-%C3%BC%C3%A7%C3%BCn-x%C3%BCsusi-%C9%99h%C9%99m%C9%99yy%C9%99t-da%C5%9F%C4%B1yan-tarix_159675.html Abbas Abbasov üçün xüsusi əhəməyyət daşıyan tarix]

[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Abşeron Rayon Komitəsinin birinci katibləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Abşeron Rayon Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın dövlət müşavirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan baş nazirinin müavinləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Güləş Federasiyasının prezidentləri]]</text>
      <sha1>hg3vbfejagc5faa38s7v5v21mzmjc52</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Musa Musayev (parazitoloq)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43851</id>
    <revision>
      <id>6570685</id>
      <parentid>6080068</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4522" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Musa Musayev}}
{{Alim 
 |adı                  = Musa Musayev
 |orijinal adı         = Musa Əbdürəhman oğlu Musayev
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 27.12.1921
 |doğum yeri           = [[Gəncə]]
 |vəfat tarixi         = 4.12.2010
 |vəfat yeri           = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = professor
 |iş yeri              = AMEA Zoologiya İnstitutu
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Musayev Musa Əbdürəhman oğlu''' ({{DVTY}}) — baytarlıq elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın Biologiya elmləri bölməsinin akademik-katibi, AMEA Zoologiya İnstitutunun direktoru.

== Həyatı ==
Musa Musayev 27 dekabr 1921-ci ildə [[Gəncə]] şəhərində anadan olmuşdur. [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu]]nu bitirmişdi.&lt;ref&gt;http://news.day.az/society/241641.html&lt;/ref&gt;  
[[Şeyxülislam Axund Məhəmməd Fərəculla Pişnamazzadə]]nin nəvəsidir.&lt;ref&gt;http://www.kur-ia.com/?p=1193#more-1193{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
Xeyli parazit və sərbəst yaşayan ibtidailərin (Protozoa) morfoloji xüsusiyyətləri və sistematikası tədqiq edilmişdir, [[ekoloji parazitologiya]]nın bəzi məsələləri işlənilmişdir. Məməlilər və quşlardan 150-dən çox elm üçün yeni koksidi növü təsvir edilmişdir, onlardan 15-nin həyat tərzi açıqlanmışdır. [[Koksidilər]] [[heyvan]]ların [[bağırsaq]], [[qan]] və başqa toxumalarında parazitlik etdikdə [[hüceyrə]] və [[orqanizm]] səviyyəsində [[parazit]]-sahib münasibətlərinin biokimyəvi və s. mexanizmləri tədqiq edilmişdir. [[Azərbaycan]]da [[zoologiya|zooloji]] tədqiqatların çoxillik nəticələri çap olunmuş monoqrafiyalarda ümumiləşdirilmişdir.
* Müxbir üzv seçildiyi tarix və ixtisasın adı: 1959, [[biologiya]] 
* Həqiqi üzv seçildiyi tarix və ixtisasın adı: 1967, [[biologiya]] 
* Çapdan çıxmış elmi əsərlərin ümumi sayı: 350 
* Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 150 
* Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı: 10

== Əsas elmi əsərlərin adları ==
*[[SSRİ]]-də yaşayan gəmiricilərin koksidləri, 1965 (rus dilində). 
*[[Ev quşları]] koksidiozlarında parazit-sahib münasibətlərinin biokimyəvi xüsusiyyətləri, 1977(rus dilində). 
*[[Qunduz]]un parazitosenozu və xəstəlikləri, 1987 (rus dilində). 
*Azərbaycan heyvanlar aləmi (I cild) Birhüceyrəlilər və çoxhüceyrəlilər (buğumayaqlılar və xordalılardan başqa), 1995 (rus dilində). 
*Azərbaycanda kənd təsərrüfatı heyvanları arasında kriptosporidlərin yayılması, 1996 (rus dilində). 
* Beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü: [[SSRİ Elmlər Akademiyası]] nəzdində [[Ümumittifaq Protozooloqlar Cəmiyyəti]]nin vitse-prezidenti (1976–1991)
&quot;Parazitologiya&quot; jurnalının redaksiya heyətinin üzvü (1967-1988)

* Ukrayna Parazitoloqlar Cəmiyyətinin fəxri üzvü

== Təltif və mükafatlar ==
*Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı - 1991;
*H.Əliyev adına &quot;Ekologiya sahəsindəki nailiyyətlərə görə&quot; medal və mükafat - 1996;
*AMEA-nın Fəxri Fərmanı - 2001;
*&quot;Şöhrət&quot; ordeni - 2001.

== Mənbə ==
* [http://www.elm.az/az/acmembers/musayevmsan.htm Musa Əbdürəhman oğlu Musayev] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090413130507/http://www.elm.az/az/acmembers/musayevmsan.htm |date=2009-04-13 }}
* Əli Hüseynov, Məcnun Babayev. &quot;Məşhur biologiya alimləri&quot;, Bakı, &quot;Maarif&quot;, 2002. səh.101

== İstinad ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bioloqları]]
[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>ie5istyd2y2h61kz0xjburqiw3e2abp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571155</id>
      <parentid>6570685</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:16:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinad */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4418" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Musa Musayev}}
{{Alim 
 |adı                  = Musa Musayev
 |orijinal adı         = Musa Əbdürəhman oğlu Musayev
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 27.12.1921
 |doğum yeri           = [[Gəncə]]
 |vəfat tarixi         = 4.12.2010
 |vəfat yeri           = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = professor
 |iş yeri              = AMEA Zoologiya İnstitutu
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Musayev Musa Əbdürəhman oğlu''' ({{DVTY}}) — baytarlıq elmləri doktoru, professor, [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın Biologiya elmləri bölməsinin akademik-katibi, AMEA Zoologiya İnstitutunun direktoru.

== Həyatı ==
Musa Musayev 27 dekabr 1921-ci ildə [[Gəncə]] şəhərində anadan olmuşdur. [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu]]nu bitirmişdi.&lt;ref&gt;http://news.day.az/society/241641.html&lt;/ref&gt;  
[[Şeyxülislam Axund Məhəmməd Fərəculla Pişnamazzadə]]nin nəvəsidir.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
Xeyli parazit və sərbəst yaşayan ibtidailərin (Protozoa) morfoloji xüsusiyyətləri və sistematikası tədqiq edilmişdir, [[ekoloji parazitologiya]]nın bəzi məsələləri işlənilmişdir. Məməlilər və quşlardan 150-dən çox elm üçün yeni koksidi növü təsvir edilmişdir, onlardan 15-nin həyat tərzi açıqlanmışdır. [[Koksidilər]] [[heyvan]]ların [[bağırsaq]], [[qan]] və başqa toxumalarında parazitlik etdikdə [[hüceyrə]] və [[orqanizm]] səviyyəsində [[parazit]]-sahib münasibətlərinin biokimyəvi və s. mexanizmləri tədqiq edilmişdir. [[Azərbaycan]]da [[zoologiya|zooloji]] tədqiqatların çoxillik nəticələri çap olunmuş monoqrafiyalarda ümumiləşdirilmişdir.
* Müxbir üzv seçildiyi tarix və ixtisasın adı: 1959, [[biologiya]] 
* Həqiqi üzv seçildiyi tarix və ixtisasın adı: 1967, [[biologiya]] 
* Çapdan çıxmış elmi əsərlərin ümumi sayı: 350 
* Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 150 
* Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı: 10

== Əsas elmi əsərlərin adları ==
*[[SSRİ]]-də yaşayan gəmiricilərin koksidləri, 1965 (rus dilində). 
*[[Ev quşları]] koksidiozlarında parazit-sahib münasibətlərinin biokimyəvi xüsusiyyətləri, 1977(rus dilində). 
*[[Qunduz]]un parazitosenozu və xəstəlikləri, 1987 (rus dilində). 
*Azərbaycan heyvanlar aləmi (I cild) Birhüceyrəlilər və çoxhüceyrəlilər (buğumayaqlılar və xordalılardan başqa), 1995 (rus dilində). 
*Azərbaycanda kənd təsərrüfatı heyvanları arasında kriptosporidlərin yayılması, 1996 (rus dilində). 
* Beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü: [[SSRİ Elmlər Akademiyası]] nəzdində [[Ümumittifaq Protozooloqlar Cəmiyyəti]]nin vitse-prezidenti (1976–1991)
&quot;Parazitologiya&quot; jurnalının redaksiya heyətinin üzvü (1967-1988)

* Ukrayna Parazitoloqlar Cəmiyyətinin fəxri üzvü

== Təltif və mükafatlar ==
*Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı - 1991;
*H.Əliyev adına &quot;Ekologiya sahəsindəki nailiyyətlərə görə&quot; medal və mükafat - 1996;
*AMEA-nın Fəxri Fərmanı - 2001;
*&quot;Şöhrət&quot; ordeni - 2001.

== Mənbə ==
* [http://www.elm.az/az/acmembers/musayevmsan.htm Musa Əbdürəhman oğlu Musayev] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090413130507/http://www.elm.az/az/acmembers/musayevmsan.htm |date=2009-04-13 }}
* Əli Hüseynov, Məcnun Babayev. &quot;Məşhur biologiya alimləri&quot;, Bakı, &quot;Maarif&quot;, 2002. səh.101

== İstinad ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bioloqları]]
[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>6d6np4qqhxh54izakfrqd1ueweeg0o8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tallin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44059</id>
    <revision>
      <id>6571665</id>
      <parentid>6561108</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:18:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>clean up, replaced: {{Estoniyadakı Ümumdünya İrsi → {{Estoniyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1847" xml:space="preserve">{{YM}}

'''Tallin'''&lt;ref name=&quot;Az-adı&quot;&gt;{{cite web|author1=Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi|title=Azərbaycan Respublikası və Estoniya Respublikası arasındakı münasibətlərə dair|url=http://www.mfa.gov.az/files/file/Azərbaycan%20və%20Estoniya_.pdf|accessdate=2 aprel 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160402124328/http://www.mfa.gov.az/files/file/Az%C9%99rbaycan%20v%C9%99%20Estoniya_.pdf|archivedate=2016-04-02|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; (''Tallinn'') — [[Estoniya]]nın paytaxtı. 1219–1917-ci illərdə Revel (və ya Reval) adlanmışdır. Tallin sözünün eston dilində &quot;taani linn&quot; (Danimarka şəhəri) və ya &quot;tali linn&quot; (qış şəhəri) sözlərindən yarandığı güman edilir.

== Coğrafiya ==
Tallin [[Fin körfəzi]]nin cənub sahilində yerləşir. Ən böyük gölü — [[Yulemiste gölü|Yulemistedir]] (sahəsi 9,6&amp;nbsp;km²). [[Pirita]] çayı şəhərin yeganə çayıdır.

&lt;gallery&gt;
Tallinn, elamu Kalevi 29, 1920.-1930 (2).jpg|
Tallinn, elamu Kalevi 33, 1920.-1930 (1).jpg|
Tallinn, elamu Kolde 4,6,8,10, 1923 (2).jpg|
Tallinn, elamu Kolde 12,14,16,18, 1924 (1).jpg|
Tallinn, elamu Kolde 20,22,24,26, 1925 (1).jpg|
Tallinn, Seewaldi vaimuhaigla ravikorpus Paldiski mnt 52-5, 1909 (1).jpg|
Tallinn, Paldiski maantee raudteeviadukt, 1926 (2).jpg|
Tallinn, Seewaldi vaimuhaigla arstimaja Paldiski mnt 52-14, 1909 (2).jpg|
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.tallinn.info/ Digital Tallinn] — Tallin şəhərinə virtual səyahət
* [http://www.360pano.eu/tallinn/ Tallinin tam ekranlı 360º-lik panoraması]

{{Avropa paytaxtları}}
{{Estoniyadakı ümumdünya irsi}}
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Tallin]]
[[Kateqoriya:Baltik dənizinin liman şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Estoniyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>45u3ed6y3234y33yq2xe7em4igenscs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İsgəndər Həmidov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>48489</id>
    <revision>
      <id>6570953</id>
      <parentid>6502806</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:24:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.142.1</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67813" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = İsgəndər Həmidov
 |orijinal adı                  = İsgəndər Məcid oğlu Həmidov
 |titul                         = [[Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri]]
 |ləqəbi                        = [[Bozqurd]]{{Sfn|Qolts|2015|p=194}}{{Sfn|Qolts|2015|p=204}}
 |bayraq                        = Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi logo.svg
 |bayraq2                       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl                    = 16 may 1992
 |dövr son                      = 16 aprel 1993
 |sələfi                        = [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]]
 |xələfi                        = [[Abdulla Allahverdiyev]]
 |titul_2                       = [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası|Azərbaycan Milli Demokrat Partiyasının]] sədri
 |bayraq_2                      = Azərbaycan Milli Demoкrat Partiyası emblem.svg
 |sələfi_2                      = Bəxtiyar Əhmədov
 |xələfi_2                      = [[Tufan Kərim]]
 |dövr əvvəl_2                  = 1998
 |dövr son_2                    = 2008
 |titul_4                       = [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurasının deputatı]]
 |bayraq_4                      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2_4                     = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_4                  = 1991
 |dövr son_4                    = 1995
 |titul_5                       = [[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatlarının siyahısı|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatı]]
 |bayraq_5                      = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg
 |bayraq2_5                     = Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg
 |dövr əvvəl_5                  = 1990
 |dövr son_5                    = 1991
 |titul_6                       = [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin]] sədr müavini
 |bayraq_6                      = Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg
 |dövr əvvəl_6                  = 1990
 |dövr son_6                    = 1992
 |həyat yoldaşı                 = Rəna Həmidova
 |uşağı                         = Məcid Həmidov&lt;br&gt;Nofəl Həmidov
 |atası                         = Məcid Həmidov
|prezident=[[Ayaz Mütəllibov]]&lt;br&gt;[[İsa Qəmbər]] ([[müvəqqəti prezident|müvəqqəti]])&lt;br&gt;[[Əbülfəz Elçibəy]]
|baş nazir=[[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]]&lt;br&gt;[[Əli Məsimov]] (müvəqqəti)}}
'''İsgəndər Məcid oğlu Həmidov'''{{Sfn|Zeynalov|1996}} ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] siyasətçisi, polisi, [[Azərbaycan milliyətçiliyi|ultramilliyətçisi]], keçmiş [[Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi|daxili işlər naziri]] (1992–1993), [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] deputatı (1990–1995).

Atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|NKVD]] zabiti olan Həmidov sonradan Bakıya köçmüş, burada [[Sosialist Əmlakının Oğurlanmasına Qarşı Mübarizə İdarəsi|OBXSS]] rəisi vəzifəsində çalışmışdır. [[Çaykənd əməliyyatı|&quot;Çaykənd&quot; əməliyyatında]] iştirak edən Həmidovun nüfuzu [[Qara Yanvar|&quot;20 Yanvar&quot; faciəsində]] yaralılara kömək etməsindən sonra artmış, [[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Milli Azadlıq Hərəkatının]] və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin rəhbərlərindən birinə çevrilmişdir. O, 15 may 1992-ci ildə prezident [[Ayaz Mütəllibov]]un [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilməsində]] əhəmiyyətli rol oynamış, ardınca daxili işlər naziri təyin edilmişdir. Vəzifədə olduğu dövrdə Bakıda çoxlu əməliyyatlar keçirmiş, cinayətkar dəstələrlə mübarizə aparmışdır. Həmçinin, onun komandanlıq etdiyi dəstələr [[Goranboy əməliyyatı|&quot;Goranboy&quot; əməliyyatı]]nda da iştirak etmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda]] hakimiyyətdə [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] devrilməsi üçün [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd|muxtar respublikaya hərbi desant göndərmişdir]]. [[General-leytenant]] rütbəsinə qədər qalxan Həmidov [[Kəlbəcər uğrunda döyüş|Kəlbəcərin işğalından]] sonra istefaya getmişdir.

İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]]meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi. O, Bozqurd Partiyasını (sonralar [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]]) yaratmış, [[Türkçülük|türkçü]] milislərə komandanlıq etmişdir.

1995-ci ildə həbs olunan Həmidov [[Avropa Şurası]] tərəfindən siyasi məhbus kimi qiymətləndirilmişdir. O, 2003-cü ildə prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla əfv olunmuş, 2008-ci ilə qədər AzMDEP-nin sədri olmuşdur. Həmidov bir müddət siyasətdən uzaqlaşmış, sonradan [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası|Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına]] qoşulmuş, 2014-cü ildə isə müstəqil siyasətçi kimi fəaliyyətinə davam etmişdir. O, 2015-ci il [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|parlament seçkilərində]] bitərəf namizəd kimi iştirak etmiş, lakin seçki nəticələrində ikinci yerdə çıxmışdır. Həmidov 2019-cu ildə Azərbaycan Xalq Hərəkatının həmtəsisçisi olmuşdur. O, 2020-ci ildə vəfat etmişdir.

== Erkən illəri və ailəsi ==
İsgəndər Məcid oğlu Həmidov 10 aprel 1948-ci il tarixində [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Kəlbəcər rayonu]] ərazisində yerləşən [[Bağlıpəyə|Bağlıpəyə kəndində]] anadan olmuşdur.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|Xalq Daxili İşlər Komissarlığı]] zabiti idi.{{Sfn|Labirint|2020}} &quot;[[İstiqlal (qəzet, 1990)|İstiqlal]]&quot; qəzeti kimi bəzi mənbədə Həmidovun mənşəcə [[Azərbaycan kürdləri|kürd]] olduğu iddia edilsə də,{{Sfn|Qolts|2015|p=83}}{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=159}} o, bunu təkzib etmiş və [[Türk xalqları|türk]] əsilli [[Kolanı tayfası]]ndan olduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Tuncay|2018}}

İsgəndər Həmidov evli idi, iki övladı var.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun həyat yoldaşı Rəna Həmidova 2016-cı ildə [[Xərçəng xəstəliyi|xərçəngdən]] vəfat etmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} O, [[Tərtər ərazi özünümüdafiə batalyonu|Tərtər ərazi özünümüdafiə batalyonunun]] sabiq komandanı, [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunun]] icra başçısı olmuş{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016a}} Sərdar Həmidov qardaşıdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=409}} O, yuxarı tənəffüs yolları xəstəliyindən, [[Arterial hipertenziya|hipertoniyadan]], [[Şəkərli diabet|diabetdən]] əziyyət çəkirdi və 26 fevral 2016-cı ildə vəfat etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016a}} Həmidovun qardaşı oğlu [[Şəhriyar Məcidzadə]] jurnalistdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016b}}

Həmidov orta təhsilini [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunda]] almış, 1965-ci ildə oradan məzun olmuşdur.{{Sfn|Meydan TV|2020}} Həmin il o, paytaxt [[Bakı]]ya köçmüş, burada universitetə qəbul olmuş və [[hüquq]] ixtisası üzrə məzun olmuşdur. Həmidov 1980-ci illərdə Bakı şəhəri Sabunçu Rayon [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|Xalq Daxili İşlər Komissarlığının]] [[Sosialist Əmlakının Oğurlanmasına Qarşı Mübarizə İdarəsi]]nin (OBXSS) rəisi vəzifəsində çalışmışdır.{{Sfn|Labirint|2020}} Bu dövrdə o, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası|Azərbaycan Kommunist Partiyasının]] üzvü idi.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} Sovet dövründə yığdıqları rüşvət hesabına şəxsi ordu yaradıb saxta yollarla polkovnik rütbəsi alanlardan fərqli olaraq, Həmidov həm dolanışığını, həm də rütbəsini özü qazanmış, hərbiləşdirilmiş polis təlimindən keçmişdi.{{Sfn|Altstadt|2017|p=53}}

== İlkin siyasi fəaliyyəti ==
=== Azadlıq hərəkatı ===
{{Əsas|Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Qara Yanvar}}

İsgəndər Həmidov [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin süqutu dövründə, 1988-ci ildə başlanan [[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|milli azadlıq hərəkatının]] liderlərindən olmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008}} 19 yanvar 1990-cı ildə, gecə saatlarında İsgəndər Həmidov [[Sovet Ordusu|Sovet Ordusuna]] bağlı qoşunların [[Bakı|Bakı şəhərinə]] daxil olacağı barədə məlumat gəlmişdir. O, çatdırılan məlumatı yoxlamaq üçün &quot;Salyan&quot; kazarmasına sifariş edilən çörəklərin sayını öyrənmiş və oradakı heyətin sayının kəskin şəkildə artdığını aşkar etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} Növbəti gün Həmidov Leytenant Şmidt adına maşınqayırma zavoduna (indiki Səttarxan adına maşınqayırma zavodu) getmiş, oradakı aksiyaçılara Sovet Ordusunun şəhərə daxil ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq vermişdir. Bundan sonra sovet qoşunları şəhər küçələrində [[Qara Yanvar|qırğına]] başlamışdır. Həmidov qırğın zamanı yaralıları və meyitləri daşıyaraq yerli əhaliyə kömək etməyə çalışmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016c}} O, 21 yanvarda [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] həyətinə çağırılmışdır. Bu zaman SSRİ-nin Daxili İşlər naziri Vadim Bakatin gündüz saatlarında nazirlik binasına daxil olmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} O, burada Həmidova əlini uzatmış, Həmidov isə onunla əl sıxmaqdan imtina etmiş, Bakatinə onun əllərinin Azərbaycan xalqının &quot;qanına bulandığını&quot; demişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=304–305}}

[[Fayl:Ayaz Mutalibov 1992.jpg|200px|right|thumb|Azərbaycan Prezidenti Ayaz Mütəllibov. 1992-ci il.]]
Bundan sonra Həmidovun xalq arasındakı nüfuzu artmışdı.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=304–305}} O, artıq [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin (AXC) liderlərindən birinə çevrilmiş, hərəkatın sədr müavini olmuşdu.{{Sfn|BBC|2020}} O, 1991-ci ilin yazında keçirilmiş DİN-in həyata keçirdiyi [[Çaykənd əməliyyatı|&quot;Halqa&quot; əməliyyatında]] iştirak etmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} Həmidov mart ayında [[SSRİ-nin saxlanmasına dair ümumittifaq referendumu|SSRİ-nin saxlanılmasıyla bağlı referenduma]] qarşı çıxmışdır.{{Sfn|Meydan TV|2014}} Həmidovun nə vaxt və necə siyasi hakimiyyətə gəldiyi məlum deyil. Şahidlərə görə, müstəqilliyin ilk dövründə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]] [[Moskva]]da müalicə olunarkən Sumqayıt Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibinə zəng edərək Həmidovun [[Sumqayıt]] dairəsindən [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinə]] deputat seçməyi tapşırmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=300}} Ali Sovetin sədri [[Elmira Qafarova|Elmira Qafarovanın]] imzaladığı 25 may tarixli qərara görə, İsgəndər Həmidov öz xahişi ilə nəqliyyat, rabitə və informatika məsələləri komissiyasının tərkibindən çıxarılmışdır.{{Sfn|Qafarova|1991}}

=== Mütəllibov hakimiyyəti ===
[[Ələkrəm Hümbətov]]un başçılarından olduğu cəbhəçi dəstələr sovet binasını ələ keçirmişdi. &quot;Lənkəran&quot; batalyonunun rəhbərləri ilə yaxın əlaqəsi olan Hümbətovun öz hərbi hissəsi yox idi. Hümbətov çoxlu silah qurtarmışdı, ona görə də [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının]] sədri [[Araz Əlizadə]] Mütəllibovun kabinetinə girmiş, Hümbətovun cənubda batalyon qurmağa icazə verilməsi nail olmuşdur. 1991-ci ilin dekabrında [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi]]nin binası gedən Əlizadə İsgəndər Həmidov və digər cəbhəçilərin rəhbərlik etdiyi etirazçılarla rastlaşmışdır. Müdafiə naziri general-leytenant [[Valeh Bərşadlı|Valeh Bərşadlının]] vəzifəsindən azad edilməsini tələb edən etirazçılar Əlizadəni döymüş, başına ağır əşya ilə zərbə endirmişdir. Müdafiə Nazirliyinə bağlı qoşunlar etirazçılara müdaxilə etmiş, Əlizadə və ərazidə olan jurnalist [[Çingiz Mustafayev]]i hadisə yerindən çıxarmışdır. Buna baxmayaraq, Həmidov digər cəbhəçilər [[Rəhim Qazıyev]], [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] və [[Fəhmin Hacıyev|Fəhmin Hacıyevlə]] birlikdə müdafiə nazirinin kabinetinə daxil olmuş, burada Bərşadlını təhqir edərək onun istefasını tələb etmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=349–351}}

Çox keçməmiş, Mütəllibov 11 dekabrda Bərşadlını vəzifəsindən azad etmiş, onun yerinə respublika hərbi komissarı olmuş [[Tacəddin Mehdiyev]]i təyin etmiş, ona general-mayor rütbəsini vermişdir. Mehdiyev hərbi akademiyadan məzun olmuş, [[Sovet Ordusu]] sıralarında rütbəsi artmışdı. Buna baxmayaraq, 26 dekabrda cəbhəçilər yenə Müdafiə Nazirliyinin binasına daxil olmuş, Mehdiyevin istefasını tələb etmişdir. Müdafiə naziri cəbhəçiləri silahdan istifadə etməklə təhdid etmiş, İsgəndər Həmidov və siyasi müttəfiqləri binadan çıxmışdır. Bunun ardınca nüfuzunu artırmaq istəyən Mehdiyev [[Daşaltı əməliyyatı|Daşaltı əməliyyatını]] həyata keçirmiş, lakin uğursuz olmuşdur. Mehdiyev vəzifəsindən azad edilmiş, əvəzinə 1992-ci ilin fevralında [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] müdafiə naziri təyin edilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=351–353}}

=== May hadisələri ===
{{Əsas|15 may dövlət çevrilişi (1992)}}
[[Fayl:Abulfaz Elchibey (1992).jpg|250px|thumb|[[Əbülfəz Elçibəy]]. 1992-ci il.]]

Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni dəstələri bir neçə zirehli texnikanın dəstəyi ilə [[Xocalı|Xocalı şəhərinə]] hücum etmiş, yerli əhaliyə [[Xocalı soyqırımı|soyqırım törətmişdir]]. Baş verən hadisələr mart ayına qədər ictimaiyyətdən gizli saxlanılmışdır. Həmin ay [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası]] jurnalist [[Çingiz Mustafayev]]in Xocalı soyqırımı ilə bağlı videoçarxının yayımlanmasına icazə vermişdi. Soyqırımın görüntüləri Azərbaycan ictimaiyyətini sarsıtmış, Mütəllibova qarşı nifrətə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=366–376}} Bir çox cəbhəçilər Mütəllibovu tənqid etmiş, İsgəndər Həmidov isə Mütəllibovun [[Qara Yanvar|20 Yanvar faciəsi]] nəticəsində hakimiyyətə gəldiyini və [[Rusiya|Rusiyanın]] maraqlarına xidmət etmək üçün [[Kreml (Moskva)|Kreml]] tərəfindən [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]]na rəhbər təyin edildiyini demişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=136}} Həmçinin, o, Mütəllibovu [[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası|Azərbaycan Konstitusiyasını]] pozmaqda ittiham etmişdir, çünki Ali Sovetin milli ordu yaratmaq məqsədi daşıyan qanunu qəbul etməsinə baxmayaraq, Mütəllibov onu icra etməmişdi. Bu səbəblərdən Həmidov Mütəllibovun istefaya getməsini tələb etmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=185}} Nəticədə, Mütəllibov müxalifətin təzyiqi ilə 6 martda prezident vəzifəsindən istefa vermişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|pp=185–186}} Bu dövrdə İsgəndər Həmidov Bozqurd Partiyasını (sonralar [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]]) yaratmış və onun rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun partiyası və milislərinin, adlanmaya baxmayaraq, [[Türkiyə|Türkiyədəki]] [[Türkçülük|türkçülər]] ilə əlaqələsi az idi{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=198}} və Həmidov özü Türkiyədəki [[Ülküçülük|ülkücü ocaqlarına]] bağlılıq təklifindən imtina etmişdir.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=148}} O, Mütəllibovun devrilməsi prosesi əsnasında partiyasının üzvlərini avtobusa yığmış, [[Şamaxı]]ya yollanmışdır. Burada Mütəllibovun həmyerliləri onun hakimiyyətə qayıtması üçün etiraz aksiyası keçirirdi, lakin Həmidov və dəstəsi etirazçılara hücum etmiş, onları döyərək susdurmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=384–385}}

Hər halda, 14 mayda [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Soveti]] yenidən iclas keçirmiş və Mütəllibovun vəzifəsi keçmiş [[Kommunizm|kommunist]] deputatlar tərəfindən bərpa edilmişdir. Onlar Mütəllibovun istefasını konstitusiyaya zidd elan etmişdi, çünki Xocalı istintaqının ilkin nəticələri onun hər hansı qanunsuz hərəkətinin olmadığını göstərmişdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} AXC bunu dövlət çevrilişi kimi qiymətləndirmiş, Mütəllibovu yenidən vəzifəsindən uzaqlaşdırmağı planlaşdırırdı.{{Sfn|Qolts|2015|pp=190–191}} Onlar əvvəlcə Mütəllibova ultimatum göndərmiş,{{Sfn|Əlizadə|year=2006|p=394}} lakin diplomatik mənbələr rus əsgərlərinin müdaxilə etməyəcəyini bildirdikdən sonra silahlı hücuma başlamışdır. Mütəllibov hakimiyyətdə qalmaq üçün rus qüvvələrinin köməyinə ümid bəsləsə də, Rəhim Qazıyevin səyləri nəticəsində ondan məhrum olmuşdu.{{Sfn|Həmid|2020}}

15 mayda, günorta saatlarında AXC-nin hərbi qolunun rəhbəri olan İsgəndər Həmidov zirehli texnika və əsgərlərdən ibarət kolonna ilə küçələrə axın etmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} 10 min etirazçı ilə Milli Məclisin binasına doğru irəliləyirdi. [[Moskva mehmanxanası (Bakı)|Moskva mehmanxanası]] yaxınlığında boş güllələrlə atəş açılmağa başlanılmışdır. Panikaya səbəb olan hadisəyə görə İsgəndər Həmidov huşunu itirmiş və [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] binasına aparılmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=394–395}} Hər halda, Həmidov kollonanın önünə keçmiş və qolundan yaralanmışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=198}} O, ardınca dəstələri ilə birlikdə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|parlament binasına]] və [[Azərbaycan Televiziyası|televiziyaya]] basqın etmişdir. Baş tutan atışmada 10-a yaxın əsgər həlak olmuş, Mütəllibov isə yenidən [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilmişdi]].{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} Həmidov 7 iyunda keçiriləcək prezident seçkilərinə qədər hakimiyyətdə qalmağı nəzərdə tutulan müvəqqəti hökumət tərəfindən daxili işlər naziri təyin edilmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}}

== Daxili işlər naziri ==
=== İlkin fəaliyyəti ===
Həmidov vəzifəyə gələn kimi [[Bakı]] boyunca əməliyyatlar aparmağa başlamışdır. O, polisin müdafiə fonduna vergi ödəməkdən imtina edən mağazalarını bağlamış, şəhərin &quot;[[Kubinka]]&quot; adlanan ərazisində əməliyyat keçirərək qanunsuz formada əldə edilmiş tonlarla [[Kürü|kürünü]], eləcə də odlu silahı ələ keçirmişdir. Həmidov &quot;Tövbə&quot; Cəmiyyətinin rəhbəri Hacı Əbdülü və təşkilatın digər üzvlərinin arxasına düşərək onları həbs etmişdir. İddialara görə, Həmidov [[Maştağa]]da müqavimət göstərən Hacı Əbdül ilə əlbəyaxa dava etmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=260}} Onun polis qüvvələri [[Dağıstan]]dan keçən qanunsuz silahları aşkar etmək üçün şəxsi avtomobilləri və taksiləri saxlayırdı. Həmidovun fəaliyyəti nəticəsində yayın sonuna yaxın Bakıda sakitlik yaranmışdı, lakin DİN-in əməllərində şəxsi həyatın toxunulmazlığı və insan hüquqları pozuntuları da müşahidə olunmuşdu. Həmidov həm cinayətkarlığa qarşı apardığı mübarizə, həm də cəbhədəki uğurlarına görə Azərbaycanda populyarlıq qazanmışdı.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=133}}

AXC-nin sədri [[Əbülfəz Elçibəy]] 7 iyun 1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti seçilmiş və nəhayət, AXC hakimiyyətə gəlmişdir. Elçibəyin qələbəsi ölkədə uzun sürən siyasi böhranı aradan qaldırmış, cəbhədə əhval-ruhiyyəni yüksəltmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} İsgəndər Həmidovun bir alaydan ibarət &quot;Bozqurd diviziyası&quot;{{Sfn|Jiroxov|2012|p=260}} artıq dəstəklədiyi hakimiyyət üçün vuruşurdu.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} Əməliyyat əsnasında Həmidov Müdafiə Nazirliyi ilə məsləhətləşmədən öz qüvvələrinə keçmiş [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]] və onun ətrafında əməliyyatların aparılması üçün döyüş əmrləri verirdi.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=199}} 12 iyunda [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]] [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağın]] şimalından hücuma keçərək [[Goranboy əməliyyatı|&quot;Goranboy&quot; əməliyyatı]]na başlamışdır. Hücum əməliyyatında İsgəndər Həmidovun komandanlıq etdiyi &quot;Bozqurd&quot; briqadası və [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|XTPD]] polis bölmələri ön cəbhədə idi.{{Sfn|Qolts|2015|p=229}} Azərbaycan qüvvələri zirehli texnika və tanklarla irəliləyirdi, zəif silahlanmış erməni qoşunlarını darmadağın edirdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} Elçibəy xalq qarşısında çıxışında İsgəndər Həmidov və [[Surət Hüseynov]]u, eləcə də [[Qarabağ müharibəsi|Qarabağ uğrunda döyüşlərdə]] iştirak edən hər kəsi yüksək qiymətləndirmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=288}} Buna baxmayaraq, Rusiyanın dəstəyi ilə ermənilər əks-hücuma keçmiş,{{Sfn|de Vaal|2013|p=309}} oktyabr ayına qədər Azərbaycanın hücumunu dayandırmışdır.{{Sfn|Vəliməmmədov|2019|pp=90–91}} Əməliyyat zamanı hökumət şəhər sakinlərini ailələrindən xəbərsiz cəbhə xəttinə aparmış, bu da əhalidə narazılığa səbəb olmuşdu. İsgəndər Həmidova sui-qəsd cəhdi edilmiş, Rəhim Qazıyevə atəş açılmışdı.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=436–437}}

Həmidov [[Azərbaycanda neft sənayesi|Azərbaycanın neft siyasətinə]] də müdaxilə etmişdir. Oktyabrda [[ABŞ Konqresi]]nin &quot;Azadlığa Dəstək&quot; Aktında qəbul etdiyi [[907-ci düzəliş]] Azərbaycana ABŞ-ın birbaşa dövlət yardımını qadağa etmişdir. Akt Azərbaycanı hücumçu tərəf kimi göstərirdi və [[Ermənistan]] özü [[Müstəqil Dövlətlər Birliyi]] ölkələri arasında ABŞ-dan ən çox yardım alan ölkəyə çevrilmişdi. Həmidov tətbiq olunan qadağalara cavab olaraq ABŞ-ın neft şirkətləri ilə aparılan danışıqlara son veriləcəyini bildirmişdi. &quot;[[Amoco]]&quot; şirkətinin [[Azəri-Çıraq-Günəşli|&quot;Azəri&quot; yatağına]] cəlb edilməsi layihəsi az qala həyata keçirilməyəcəkdi.{{Sfn|Hacıyan|2001|p=121}}

17 avqust 1992-ci ildə o, Siyavuş Mustafayevi [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan Muxtar Respublikasının]] DİN başçısı təyin etmiş,{{Sfn|Həsənov|2008|p=451}} lakin [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] bu təyinatı təsdiqləməmişdi.{{Sfn|Alıoğlu|2019}} Həmidov əvəzində ali məclisi &quot;15 dəqiqəyə darmadağın&quot; edə biləcəyini bildirmişdi.{{Sfn|Şyoqolev|1992}} Ardınca [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunlara]] bağlı [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd|hərbi desant Naxçıvana göndərilmişdir]].{{Sfn|Meydan TV|2021}} Onlar 24 oktyabrda zirehli vasitələrlə Naxçıvan MR DİN-in və regional televiziyanın binasını zəbt etmişdir. [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin]] Sədri [[Heydər Əliyev]] bir neçə gün sonra etdiyi çıxışda prezident Əbülfəz Elçibəylə əlaqə saxlayıb ondan qoşunları çəkməsini istəmiş, lakin Elçibəyin bunu qulaqardı etdiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=491–492}} Daxili Qoşunların sabiq komandanı [[Fəhmin Hacıyev]] sonrakı illərdə Heydər Əliyevin ifadələrinə baxmayaraq Elçibəyin baş verənləri sülh yoluyla aradan qaldırdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Hər halda, Naxçıvandakı yerli əhali mitinq təşkil etmiş, Həmidovun qoşunlarının tərkisilah edilməsini tələb etmişdir və çevriliş cəhdi uğursuz olmuşdur.{{Sfn|Sadıqoğlu|2013}}{{Sfn|Həsənov|2008|p=476}} Hadisədən sonra Əliyevin əmri [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının]] uçuş-enmə zolağına təyyarə enməsin deyə ora yük maşınları yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=441}}

=== Zorakılıq halları ===
[[Fayl:Zərdüşt Əlizadə (cropped).jpg|200px|thumb|right|1990-cı illərdən &quot;İstiqlal&quot; qəzetinin redaktoru olmuş Zərdüşt Əlizadə daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov tərəfindən döyülmüşdü.]]
Zaman keçdikcə Həmidovun açıqlamaları qeyri-sabit xarakter daşımağa başlamışdır. Əvvəlcə o, [[Vaşinqton (şəhər)|Vaşinqtondakı]] hüquq firmasından [[ABŞ Prezidenti]] [[Bill Klinton]]un andiçmə mərasiminə dəvət aldığını, Azərbaycanı təmsil edən rəsmi nümayəndə heyətinin rəhbəri kimi ora gedəcəyini bildirmişdir. Məlumatın həqiqəti əks etdirmədiyi ictimaiyyətə sızdıqdan sonra müxalifət mətbuatı onu lağa qoymuşdu. Bundan başqa, Həmidov iki [[Nüvə silahı|taktiki nüvə raketinə]] sahib olduğunu iddia etmiş, Ermənistan Qarabağ münaqişəsində təslim olmasa, bundan İrəvana qarşı istifadə edəcəyini açıqlamışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=261}} Həmçinin, İsgəndər Həmidov siyasi rəqiblərini də hədələyirdi. O, eks-prezident Ayaz Mütəllibovu asacağını, Naxçıvandakı [[Heydər Əliyev]]i güllələyəcəyini demişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=261}}

Onun əməlləri də daha zorakılaşmışdı. AXC iqtidarının səhvləri müxalifət mətbuatının tənqidi ilə qarşılanırdı. İsgəndər Həmidov &quot;[[Aydınlıq (qəzet, Azərbaycan)|Aydınlıq]]&quot; qəzetinin məsul katibi [[Mahal İsmayıloğlu]]nu prezident Əbülfəz Elçibəyə hörmətsizlikdə ittiham edərək kabinetinə çağırmış, burada jurnalisti tapançası ilə döymüşdür. Tənqidinə davam edən İsmayıloğlu yenidən kabinetə çağırılmış, yenidən Həmidov tərəfindən döyülmüşdü. Həmidov sonra mühafizəçilərinin müşayiəti ilə şəxsən &quot;[[Zerkalo (qəzet)|Zerkalo]]&quot; qəzetinin redaksiyası binasına getmiş, orada jurnalist Cahangir Hüseynovu döymüş, ağzına əzilmiş qəzet doldurmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}}

[[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının]] öncül üzvlərindən biri, partiya sədrinin qardaşı və onun mətbu orqanı olan &quot;[[İstiqlal (qəzet, 1990)|İstiqlal]]&quot; qəzetinin baş redaktoru [[Zərdüşt Əlizadə]] əvvəlcə AXC hakimiyyətinə sadiq idi. O, daha sonra hakimiyyətin səhvlərini və AXC-nin Azərbaycan siyasətinə etnik faktorları gətirməsini tənqid etməyə başlamışdır. 1993-cü il martın sonunda &quot;İstiqlal&quot; qəzetində müxbiri Nadir Fərəczadənin yazdığı sərlövhə dərc edilmişdir. Burada iki qardaş, İsgəndər Həmidov və Sərdar Həmidovdan bəhs edilirdi; Fərəczadə İsgəndər Həmidovu Bakıda hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan və özünə [[Türk xalqları|türk]] deyən, qardaşı Sərdar Həmidovu isə [[Tərtər rayonu|Tərtərdə]] hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan və özünə [[Azərbaycan kürdləri|kürd]] deyən şəxslər kimi qələmə vermişdi. Bunu oxuyandan sonra [[Azərbaycan Baş nazirlərinin siyahısı|baş nazir]] [[Pənah Hüseyn]]ov Həmidova zəng etmiş, qəzetdə onun anasının iki əri olduğunu nəzərdə tutulduğunu demişdir. Həmidov 4 polis əməkdaşı ilə birlikdə qəzetin redaksiya binasına gələrək Zərdüşt Əlizadəni döyməyə başlamış, dava zamanı Həmidova da bir neçə zərbə endirilmişdir. Buna baxmayaraq, Həmidov daha sonra verdiyi müsahibədə Əlizadənin ona və mühafizəçilərinə hücum etdiyini iddia etmişdir. Jurnalist bunun ardınca Banditizmə və Terrorizmə qarşı Mübarizə İdarəsinə aparılaraq zirzəmidəki kameraya salınmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=453–455}} Həmin idarə məhz İsgəndər Həmidov tərəfindən təsis edilmişdir ki, sonrakı illərdə tənqid olunmuşdur.{{Sfn|Meydan TV|2017a}} Zərdüşt Əlizadə sonradan azadlığa buraxılmışdır. O, hadisə ilə bağlı prokurorluğa, polisə, məhkəmələrə müraciət etsə də, Elçibəyin hakimiyyəti dövründə bunlar cavabsız qalmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=453–455}}

Bu hərəkətlərə cavab olaraq jurnalist [[Nəcəf Nəcəfov (jurnalist)|Nəcəf Nəcəfov]] &quot;[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]]&quot; qəzetinin redaksiyası binasına bütün jurnalistləri toplayıb iclas keçirmiş, prezident Əbülfəz Elçibəyə mətbuat azadlığının qorunması barədə müraciət etmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}} Prezident bu əməllərə görə jurnalistllərdən üzr istəmişdi,{{Sfn|Alıoğlu|2019}} lakin eyni zamanda İsgəndər Həmidov prezident sərəncamı ilə general-leytenant rütbəsinə layiq görülmüşdü.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}} Prezidentin mətbuat katibi [[Niyazi İbrahimov]] Həmidovun əməllərini və ümumilikdə AXC hökumətində [[korrupsiya]] ilə bağlı xəbərlərdən narahat olduğu üçün istefa vermişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=294}} Vəkil [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılovun]] sözlərinə görə, Həmidov onunla görüşdə hərəkətlərinə o vaxtlar [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda]] olan [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] Bakıda hakimiyyətə gəlməsi təhlükəsini qeyd edərək bəraət qazandırmışdır.{{Sfn|BBC|2019}}

=== İstefa ===
[[Fayl:Azerbaijani refugees from Kalbajar 2.jpg|250px|thumb|Kəlbəcərli məcburi köçkünlər rayonu tərk edir. 1993-cü il.]]

1993-cü ilin əvvəllərində [[Qarabağ müharibəsi|Qarabağ müharibəsində]] müxtəlif uğursuzluqlar yaşanırdı.{{Sfn|Schmemann|1993|loc=''The New York Times''}} Müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev]] və hərbi komandir [[Surət Hüseynov]] bu uğursuzluqlarda günahkar bilinirdi. 8 fevralda İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan Televiziyası|AzTV]]-də birbaşa efirə çıxmış, lakin Rəhim Qazıyev dəstələri ilə birlikdə studiyaya başqın etmişdir. AXC hökuməti bunu dövlət çevrilişinə cəhd kimi qiymətləndirmiş, həm Qazıyevi, həm də Hüseynovu vəzifələrindən azad etmişdi. Buna baxmayaraq, Hüseynov özünə sadiq əsgərləri ilə birlikdə [[Gəncə|Gəncəyə]] çəkilmişdir. Bunun nəticəsində erməni qüvvələri hücum əməliyyatına başlamış, bir çox kəndi işğal etmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|pp=325–326}} İsgəndər Həmidov aprel ayında [[Kəlbəcər uğrunda döyüş|Kəlbəcərin işğalına]] görə travma qazanmışdı, Kəlbəcərdə yaşanan hadisələr ona çox təsir etmişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=330}}{{Sfn|Altstadt|2017|p=59}} Buna görə də 30 martda İsgəndər Həmidov və dəstəsi AzTV-nin önünə gəlir, girişdə dayanan polis çavuşunu döymüşdür. Həmidov ardınca jurnalist Çingiz Sultansoyun aparıcılıq etdiyi veriliş efirdə olarkən studiyaya daxil olmuş, verilişin qonaqlarını təhqir etmişdir.{{Sfn|Alıoğlu|2019}}

Həmin vaxt [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Turqut Özal]] Bakıda səfərdə idi. Özalın gedişindən sonra İsgəndər Həmidov daxili işlər naziri vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır. Həmidovun sözlərinə görə, o, Əbülfəz Elçibəyə istefa ərizəsi təqdim etmişdir. Prezident bunu qəbul etməmiş, lakin Həmidovun pəncərəni açaraq özünü 5-ci mərtəbədən atmaqla təhdid etdikdən sonra onun istəyini qəbul etmişdir. Bir versiyaya görə, Həmidovun istefasına buna səbəb Kəlbəcərin işğalı idi.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=455}} Elçibəy hakimiyyəti dövründə prezidentin mətbuat katibi işləmiş Arif Əliyevə görə, Həmidov hakimiyyətin nüfuzuna pis təsir etməsi səbəbindən bir neçə yüksək vəzifəli şəxsin təzyiqi ilə istefaya göndərilmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} Əlavə olaraq, daxili işlər nazirinin istefasının ertəsi günü Turqut Özal ürək tutmasından vəfat etmişdir. Bunun ardınca dedi-qodular yayılmış, İsgəndər Həmidovun Özalın istəyi ilə vəzifəsindən kənarlaşdırıldığı və Həmidov onu öldürərək qisas aldığı iddia edilmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=351}} Hər halda, bir neçə ay sonra Hüseynov [[4 iyun Gəncə qiyamı|Gəncədə qiyam qaldırmış]], [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevlə]] birlikdə hakimiyyətə gəlmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=15}} Əliyevin hakimiyyətdə olduğu ilk vaxtlardan AXC, o cümlədən İsgəndər Həmidov televiziyada tez-tez tənqid olunmuşdur.{{Sfn|Altstadt|2017|p=66}}

== Sonrakı illəri ==
=== Həbsi ===
1995-ci ilin martında [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|XTPD]] rəhbəri [[Rövşən Cavadov]] Bakıda bir [[Azərbaycanda dövlət çevrilişinə cəhd (1995)|kazarmanı ələ keçirmiş və tərksilah çağırışlarını rədd etmişdir]]. Artıq prezident olmuş Heydər Əliyev üsyanı yatırmaq üçün hökumət qoşunlarını göndərmiş, nəticədə Cavadov həlak olmuşdur.{{Sfn|de Vaal|2013|p=263}} Aparılan istintaq işində məlum olmuşdur ki, AXC-ni Əliyevi devirməyə çağıran Cavadov cəhd zamanı İsgəndər Həmidovla da əlaqə saxlamışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=451}} Həmidov 17 mart 1995-ci ildə{{Sfn|Bölükbaşı|2011|pp=207–208}} Həmidov 1992-ci ilin avqust-oktyabr aylarında 701 nəfər məhbusun həbsdən azad etmək, &quot;İstiqlal&quot; qəzetinin redaktorunu və əməkdaşını döymək, 400 min [[ABŞ dolları|ABŞ dollarını]] mənimsəmək və israf etmək ittihamları ilə 14 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008a}} Onun yaratdığı Bozqurd Partiyasının qeydiyyatı [[Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi|Azərbaycan Ali Məhkəməsi]] tərəfindən ləğv edilmişdir.{{Sfn|Memorial|1999}} Bəzi azərbaycanlı hüquq müdafiəçiləri hakimiyyət istintaqa Həmidovun törətdiyi cinayətlərdən daha ağır cinayətlərdə ittiham etmələri üçün təzyiq göstərmişdir.{{Sfn|Qannuşkin|Klazen|1995}} &quot;''[[Amnesty International]]''&quot; və [[Avropa Şurası]] onu siyasi məhbus hesab etmiş,{{Sfn|LandInfo|2010|p=1}} lakin həbsi Azərbaycan ictimaiyyətində diqqətəlayiq reaksiyaya səbəb olmamışdı.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=137}} 16 oktyabr 1997-ci ildə Bakı şəhəri Suraxanı Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə Həmidov &quot;həbsxanada rejimi qəsdən pozduğuna görə&quot; 3 il müddətinə [[Qobustan həbsxanası|Qobustan həbsxanasına]] köçürülmüşdür. &quot;Memorial&quot; təşkilatının hesabatına görə, hüquq-mühafizə rəsmiləri bəzi məhbuslara Həmidovun onları ona qulluq etməyə məcbur etməsi barədə arayış imzalatdırmışdır.{{Sfn|Memorial|1999}}

Azərbaycan 2001-ci ildə [[Avropa Şurası]]na qəbul olunan zaman bütün siyasi məhbusların işlərinə baxmağı və Avropa Şurasının siyahısında olanları azad etməyi öhdəsinə götürmüşdür. 2003-cü ilin yayında Həmidovun ikinci məhkəməsi hökmün dəyişməsinə səbəb olmamış, o, yenidən təqsirlii bilinmişdir. Yerli analitiklərin əksəriyyəti Həmidovun Əliyev hakimiyyətinə qarşı açıq hədə-qorxularına görə həbsdə qaldığını hesab edirdi.{{Sfn|İsmayılzadə|2004}} Həmçinin, &quot;Milli Demokratlar&quot; seçicilərin təşəbbüs qrupu tərəfindən Həmidovun [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|oktyabrda keçiriləcək prezident seçkilərinə]] namizədliyinu irəli sürmüş, lakin [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] bunu təsdiqləməmişdir.{{Sfn|Pənahov|2003}} O, dekabrda Prezident [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə əfv edilmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|pp=207–208}} Azərbaycanlı siyasətçi [[Məlahət İbrahimqızı]] əfv qərarının onların günahlarını etiraf edərək prezidentə müraciət etməsindən sonra qəbul olunduğu iddia etmişdir. Əfv olunanlar siyahısında olan keçmiş müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev]] bu iddiaları təkzib etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2017b}}

=== Müxalifətdə ===
[[Fayl:İsgəndər Həmidov.jpg|250px|thumb|left|İsgəndər Həmidov 2013-cü ildə.]]
Həmidov azadlığa buraxılandan sonra AzMDEP-nin sədrliyinə davam etmişdir.{{Sfn|LandInfo|2010|p=2}} O, 2005-ci ilin əvvəllərində polis tərəfindən saxlanılmış, barmaqları qırılmışdır.{{Sfn|Washington Times|2005}} Həmidov həmçinin, [[Elmar Hüseynov|Elmar Hüseynovun qətlini]] &quot;siyasi qətl&quot; adlandırmış və cinayətkarların aşkar olunmadığı halda prezidentin istefa etməli olduğunu bildirmişdir.{{Sfn|IPR|2005}} O, həmin il [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2005)|parlament seçkilərindən]] sonra [[Azadlıq Bloku|&quot;Azadlıq&quot; seçki bloku]] ilə birlikdə etiraz aksiyası keçirmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2005}} 2008-ci ilin fevralında Həmidovun partiyasının da daxil olduğu &quot;Demokratiya Uğrunda İttifaq&quot; [[Bərdə|Bərdədə]] zona müşavirəsi keçirmək istəmiş, Bərdəyə yollanan İsgəndər Həmidov daha 16 nəfərlə birlikdə rayon polisi tərəfindən saxlanılmışdır. Onlar Bərdəyə buraxılmamış, daha sonra azadlığa buraxılaraq [[Bakı|Bakıya]] göndərilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008b}} Həmidov bir neçə gün sonra bir neçə şəxslə birlikdə [[Yardımlı rayonu|Yardımlıya]], [[Sabir Rüstəmxanlı|Sabir Rüstəmxanlının]] anasının yasına gedərkən [[Salyan rayonu|Salyanda]] polis tərəfindən yenidən saxlanılmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008c}} Həmin ilin avqust ayında partiya sədri kimi [[Tufan Kərim]] tərəfindən əvəzlənmiş və siyasi fəaliyyətini dayandırmışdır.{{Sfn|LandInfo|2010|p=2}} Həmin il o, dinə üz tutduğunu bildirmiş və [[Məkkə|Məkkə şəhərinə]] [[Həcc|Həccə]] ziyarətinə getmişdir.{{Sfn|Səncablı|2008}}

Çox keçməmiş Həmidov yenidən siyasi arenaya qayıtmış, AzMDEP-in rəhbər simalarından biri kimi qalmışdır.{{Sfn|Fərhadoğlu|2013}} Bundan əlavə, o, 2013-cü ildə [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası|Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına]] qoşulmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2014}} 28 may 2013-cü ildə [[Novxanı|Novxanıda]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin]] qurucularından olan [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin heykəli (Novxanı)|Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi]] önündə keçirilən mitinqdə Həmidov müxalifəti radikallaşmağa çağırmış, hakimiyyəti tənqid və təhqir etmişdir.{{Sfn|Fərhadoğlu|2013}} Növbəti gün o, &quot;Montin bağı&quot;nda naməlum şəxslər tərəfindən naməlum istiqamətdə aparılmışdır. Həmidovun sözlərinə həmin şəxslər onu 4 saat gözü və qolları bağlı şəkildə saxlamış, onun mitinqdəki çıxışımla bağlı suallar vermişdir. O, axşam saatlarında yenidən &quot;Montin bağı&quot; gətirilərək azadlığa buraxılmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2013}} Növbəti il o, səbəbini açıqlamadan Milli Şuradan istefa vermiş və siyasi fəaliyyətinə müstəqil şəkildə davam etmək qərarını almışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2014}}

[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|2015-ci ildə keçirilmiş parlament seçkilərində]] 123 saylı Kəlbəcər Seçki Dairəsindən namizədliyini irəli sürmüşdür.{{Sfn|Meydan TV|2015}} [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının]] üzvü olmamasına baxmayaraq oradan namizəd olan{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015a}} Həmidov oktyabrda təşviqat aparılmasına imkan yaradılmamasından, seçicilərlə görüş keçirməsinə polis əməkdaşlarının mane olduğunu deyərək [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasına]] şikayət ünvanlamışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015b}} Həmin ay Müsavat Partiyası Azərbaycanda azad və ədalətli seçki üçün mühit olmadığını, çox sayda siyasi məhbusların azad edilməsi üçün tələblərinin qulaqardına vurulduğunu əsas gətirərərk seçkiləri boykot etdiyini açıqlamışdır. Həmidov boykotu qəbul etməmiş, seçkilərdə mübarizəsinə davam edəcəyini qeyd etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015a}} O, namizədliyini irəli sürdüyü seçki dairəsində 2,189 səs yığaraq ikinci yeri tutmuşdur.{{Sfn|MSK|2015}}

Həmidov 2019-cu ilin yanvarında Həmidov jurnalist [[Mehman Hüseynov|Mehman Hüseynovun]] azadlığa buraxılması üçün çağırış etmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2019a}} O, 26 yanvarda  Azərbaycan Xalq Hərəkatı (AXH) adlı ictimai qurumun təsisçilərindən biri olmuşdur. Bundan başqa, həmin ayın axırında o, keçmiş müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev|Rəhim Qazıyevin]] anasının vəfatının ildönümü ilə bağlı hüzr mərasiminə [[Şəki|Şəkiyə]] getmiş, lakin rayonda yerli polis şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən saxlanılmış, sorğu-suala çəkilmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2019b}}

== Vəfatı ==
İsgəndər Həmidov 2019-cu ilin mayında səhhəti ilə bağlı [[Türkiyə|Türkiyəyə]] aparılmış, orada bir müddət müalicə aldıqdan sonra Azərbaycana qayıtmışdır. Buna baxmayaraq, 2020-ci ilin yanvarında onun səhhəti yenidən ağırlaşmış, huşunu itirərək yıxılmışdır. Həmidov 24 yanvarda &quot;City Hospital&quot;a gətirilmişdir. Ona ilkin olaraq &quot;[[Aorta koronar şuntlama|aorto-koronar şuntlama]] əməliyyatından sonrakı vəziyyət, beyin [[Qan dövranı|qan dövranının]] pozulması, ikitərəfli [[Ağciyər iltihabı|pnevmoniya]] ilə ağırlaşmış kəskin [[respirator]], septik şok&quot; diaqnozu qoyulmuşdur. [[Mərkəzi Klinik Xəstəxana]]ya aparılmış Həmidovun vəziyyəti 5 fevralda kritikləşmiş, lakin maliyyə sıxıntıları səbəbilə yenidən &quot;City Hospital&quot;a köçürülmüşdür. 14 fevralda o, ağır [[koma]] dərəcəsində qalmış və süni aparata yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2020}} İsgəndər Həmidov 26 fevral 2020-ci ildə [[İnsult|insultdan]] vəfat etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2020}}

== Siyasi mövqeyi ==
[[Fayl:Grey Wolves Gokturk Flag.svg|250px|thumb|right|Ülküçülər tərəfindən istifadə olunan qeyri-rəsmi bayraq.]]

İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]] meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi.{{Sfn|Davişa|Perrott|p=148}} Amerikalı jurnalist [[Tomas Qoltz]]un sözlərinə görə, Həmidov Azərbaycanda [[türkçülük]] və [[ülküçülük]] ən çox bağlı olan şəxsə çevrilmişdi. Həmidov özünün siyasi partiyasını, polis qüvvələrini və qəzetini &quot;Bozqurd&quot; adlandırmışdı. O, ofisində totem kimi [[Adi canavar|boz canavar]] müqəvvası saxlayırdı. Həmidov Türkiyənin [[Milliyətçi Hərəkat Partiyası (Türkiyə)|Milliyətçi Hərəkat Partiyasının]] lideri [[Alparslan Türkeş]]in antikommunist və milliyətçi ideyalarına bağlı idi.{{Sfn|Qolts|2015|pp=259–260}} İsgəndər Həmidov daxili işlər naziri olduğu dövrdə &quot;[[demokratiya]] oynamağın&quot; lazım olmadığını qeyd etmişdir.{{Sfn|BBC|2019}}

İsgəndər Həmidov 2003-cü ildə azadlığa buraxıldıqdan sonra fərqli mövqelər tutmağa başlamışdır. O, köklü islahatlar adı altında seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi, məhkəmələrin müstəqilliyinə nail olunması, [[Mətbuat azadlığı|mətbuat azadlığına]] təminat verən qanunvericiliyin qəbulu, səhiyyə, təhsil sistemində normal vəziyyətin yaradılması, icra hakimiyyətlərinin səlahiyyətlərinin bələdiyyələrin xeyrinə azaltmaq, iqtisadiyyatda məmur monopoliyasına və [[Korrupsiya|korrupsiyasına]] son qoymaq üçün struktur islahatlarının keçirilməsi, [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağla]] bağlı siyasi iradə nümayiş etdirməyi nəzərdə tutduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2019}} Həmidovun fikirlərinə görə, rüşvətxorluğa qarşı mübarizə tək repressiv qaydada aparılmamalı, rüşvəti yaradan amilləri aradan götürülməlidir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2012}} O, [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] hakimiyyətinin Qarabağ siyasətini tənqid etmiş,{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018a}} Qarabağı azad etməyi bacarmadığı bildirmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018b}} Həmidov əlavə olaraq qeyd etmişdir ki, &quot;Azərbaycanda ermənilərin sayı, [[Zəngəzur|Zəngəzurda]] yaşayan azərbaycanlıların sayı qədər olmalıdır&quot;.{{Sfn|Meydan TV|2019}}

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|4}}

=== Ədəbiyyat ===
{{Refbegin|3}}
* {{Cite book |first=Tomas |last=de Vaal |title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War |year=2013 |edition=10th Anniversary, Revised, Updated |publisher=NYU Press |ISBN=0814760325 |language=en |ref={{SfnRef|de Vaal|2013}} }}
* {{Cite book |first=Tomas |last=Qolts |title=Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic |edition=1st Edition |publisher=Routledge |year=1998 |isbn=076560244X |language=en |ref={{SfnRef|Qolts|1998}} }}
* {{Cite book |last1=Davişa |first1=K. |last2=Perrott |first2=B. |year=1997 |title=Conflict, Cleavage, and Change in Central Asia and the Caucasus (Democratization and Authoritarianism in Post-Communist Societies |location=Kembric |publisher=Cambridge University Press |doi=10.1017/CBO9780511559204 |language=en |ref={{SfnRef|Davişa|Perrott|1997}} }}
* {{Cite book |title=Frustrated Democracy in Post-Soviet Azerbaijan |first=Odri L. |last=Altstadt |publisher=Columbia University Press |year=2017 |ISBN=0231801416 |language=en |ref={{SfnRef|Altstadt|2017}} }}
* {{Cite book |first=Avdis Bedros |last=Hacıyan |editor-last=Gökay |editor-first=B. |chapter=Azerbaijan's Energy Polcy and Its Implications for Russian Security |title=The Politics of the Caspian Oil |year=2001 |language=en |isbn=0333739736 |ref={{SfnRef|Hacıyan|2001}} }}
* {{Cite web | language=en | first=Serge | last=Schmemann | title=Veteran Communist Crowns A Comeback in Azerbaijan | publisher=[[The New York Times]] | date=1 iyul1993 | url=https://www.nytimes.com/1993/07/01/world/veteran-communist-crowns-a-comeback-in-azerbaijan.html | ref={{SfnRef|Schmemann|1993}} }}
* {{Cite news |title=Народный фронт Азербайджана попытался овладеть Нахичеванью |first=İqor |last=Şyoqolev |newspaper=[[Kommersant (qəzet)|Kommersant]] |url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=5e5d5106-9632-4a60-9898-5b1d3c7fa894&amp;docsid=27962 |date=27 oktyabr 1992 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922064002/https://www.kommersant.ru/doc/27962 |archive-date=22 sentyabr 2018 |language=ru |ref={{SfnRef|Şyoqolev|1992}} }}
* {{Cite web |url=https://www.landinfo.no/asset/1180/1/1180_1.pdf |title=Aserbajdsjan: ANDP |work=LandInfo |language=no |date=10 mart 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170316180358/https://www.landinfo.no/asset/1180/1/1180_1.pdf |archive-date=16 mart 2017 |ref={{SfnRef|LandInfo|2010}} }}
* {{Cite news |title=AZERBAIJAN: AZERBAIJANI OPPOSITION TERMS POLITICAL KILLING. |work=IPR Strategic Business Information Database |date=6 mart 2005 |gale=A129790273 |language=en |ref={{SfnRef|IPR|2005}} }}
* {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |first=Suha |last=Bölükbaşı |language=en |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }}
* {{Cite book |first=Mixail |last=Jiroxov |year=2012 |title=Семена распада. войны и конфликты на территории бывшего СССР |language=ru |publisher=BHV-Peterburg |location=Moskva |isbn=978-5-9775-0817-9 |ref={{SfnRef|Jiroxov|2012}} }}
* {{Cite news |first=Eldar |last=Zeynalov |title=The Case of Iskander Hamidov |work=Human Rights Center of Azerbaijan |publisher=Eurasianet  |url=http://www.eurasianet.org/resource/azerbaijan/links/hamidov.html |date=28 dekabr 1996 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20070814023046/http://www.eurasianet.org/resource/azerbaijan/links/hamidov.html |archivedate=14 avqust 2007 |ref={{SfnRef|Zeynalov|1996}} }}
* {{Cite news |title=Iskandar Hamidov is free. What is next for him? |first=Fariz |last=İsmayılzadə |work=Central Asia and Caucasus Analyst |url=http://www.cacianalyst.org/view_article.php?articleid=2019&amp;SMSESSION=NO |date=14 yanvar 2004 |language=en |archive-date=26 sentyabr 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926234937/http://www.cacianalyst.org/view_article.php?articleid=2019&amp;SMSESSION=NO |ref={{SfnRef|İsmayılzadə|2004}} }}
* {{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |ref={{SfnRef|Əlizadə|2006}} }}
* {{Cite news |title=ГАМИДОВ Искендер |work=Лабиринт |url=http://www.labyrinth.ru/content/card.asp?cardid=27540 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220117213100/http://www.labyrinth.ru/content/card.asp?cardid=27540 |archive-date=18 yanvar 2022 |language=ru |ref={{SfnRef|Labirint|2020}} }}
* {{Cite web |url=http://www.memo.ru/hr/politpr/lists1/azerb.htm |title=Списки лиц, преследуемых по политическим мотивам |work=Memorial |date=1999 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110831124101/http://www.memo.ru/hr/politpr/lists1/azerb.htm |archive-date=31 avqust 2011 |language=ru |ref={{SfnRef|Memorial|1999}} }}
* {{Cite web |url=http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/NEMCY/Chapter5.htm |title=ОТЧЕТ О СОВМЕСТНОЙ ЭКСПЕДИЦИИ В АРМЕНИЮ, АЗЕРБАЙДЖАН И НАГОРНЫЙ КАРАБАХ |first1=S. |last1=Qannuşkin |first2=B. |last2=Klazen |work=Memorial |date=avqust 1995 |archive-date=10 yanavr 2017 |language=ru |archive-url=https://web.archive.org/web/20170110203055/http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/nemcy/Chapter5.htm |ref={{SfnRef|Qannuşkin|Klazen|1995}} }}
* {{Cite web |url=https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51382302 |title=Keçmiş nazir İsgəndər Həmidov onu tanıyanların xatirəsində necə qalacaq? |work=[[BBC|BBC Azərbaycanca]] |date=26 fevral 2020 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119010255/https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51382302 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|BBC|2020}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.bbc.com/azeri/international-50388362 |title=Adil ismayılov: &quot;Elçibəy deyirdi ki, &quot;bizim hərəkat yüzilliklər üçün nəzərdə tutulub&quot;&quot; |work=BBC Azərbaycanca |date=22 noyabr 2019 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119012122/https://www.bbc.com/azeri/international-50388362 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|BBC|2019}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |title=&quot;İlham Əliyev məlum çıxışıyla tərbiyəsini nümayiş etdirib&quot; |work=[[Meydan TV]] |date=12 aprel 2021 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119013954/https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2021}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/isgender-hemidov-vefat-etdi/ |title=İsgəndər Həmidov vəfat etdi |work=Meydan TV |date=26 fevral 2020 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119014313/https://www.meydan.tv/az/article/isgender-hemidov-vefat-etdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2020}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/azerbaycanda-ermenilerin-sayi-zengezurda-yasayan-azerbaycanlilarin-sayi-qeder-olmalidir/ |title=&quot;Azərbaycanda ermənilərin sayı, Zəngəzurda yaşayan azərbaycanlıların sayı qədər olmalıdır&quot; |work=Meydan TV |date=29 yanvar 2019 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119015305/https://www.meydan.tv/az/article/azerbaycanda-ermenilerin-sayi-zengezurda-yasayan-azerbaycanlilarin-sayi-qeder-olmalidir/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2019}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/bandotdelde-saxlanilanlari-geceler-doyub-ustune-necis-tokurduler/ |title=&quot;&quot;Bandotdel&quot;də saxlanılanları gecələr döyüb, üstünə nəcis tökürdülər&quot; |work=Meydan TV |date=3 mart 2017 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119020723/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/bandotdelde-saxlanilanlari-geceler-doyub-ustune-necis-tokurduler/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2017a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/rehim-qaziyev-melahet-ibrahimqizina-etiraz-etdi/ |title=Rəhim Qazıyev Məlahət İbrahimqızına etiraz etdi |work=Meydan TV |date=17 mart 2017 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119020211/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/rehim-qaziyev-melahet-ibrahimqizina-etiraz-etdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2017b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/isa-qember-parlament-seckilerine-namizedliyini-verdi/ |title=İsa Qəmbər parlament seçkilərinə namizədliyini verdi |work=Meydan TV |date=29 avqust 2015 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119022152/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/isa-qember-parlament-seckilerine-namizedliyini-verdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2016}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/18-oktyabr-musteqillik-gunudur/ |title=18 oktyabr Müstəqillik Günüdür! |work=Meydan TV |date=18 oktyabr 2014 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119022958/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/18-oktyabr-musteqillik-gunudur/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2014}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite book |first=Məmməd |last=Vəliməmmədov |title=Очерки по Карабахской войне |language=ru |publisher=ЛитРес |isbn=9785532102002 |ref={{SfnRef|Vəliməmmədov|2019}} }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/keçmiş-daxili-işlər-naziri-i̇sgəndər-həmidov-saxlandığını-deyir-/4764932.html |title=Keçmiş daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov saxlandığını deyir |work=Amerikanın səsi |date=30 yanvar 2019 |archive-url=https://archive.today/20220119060737/https://www.amerikaninsesi.org/a/ke%C3%A7mi%C5%9F-daxili-i%C5%9Fl%C9%99r-naziri-i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-saxland%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-deyir-/4764932.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2019a}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial-şəbəkələrdə-mehman-hüseynova-azadlıq-aksiyası-keçirlir-/4730687.html |title=Sosial şəbəkələrdə &quot;Mehman Hüseynova azadlıq!&quot; aksiyası keçirilir |work=Amerikanın səsi |date=6 yanvar 2019 |archive-url=https://archive.today/20220119060614/https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial-%C5%9F%C9%99b%C9%99k%C9%99l%C9%99rd%C9%99-mehman-h%C3%BCseynova-azadl%C4%B1q-aksiyas%C4%B1-ke%C3%A7irlir-/4730687.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2019b}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Tapdıq |last=Fərhadoğlu |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/respublika_gunu/1669641.html |title=Müxalifət Məmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə mitinq keçirib [Video &amp; Fotoqalereya] |work=Amerikanın səsi |date=28 may 2013 |archive-url=https://archive.today/20220119060323/https://www.amerikaninsesi.org/a/respublika_gunu/1669641.html |archive-date=19 January 2022 |language=az |ref={{SfnRef|Fərhadoğlu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/a-56-aze-inqilab-88600077/701005.html |title=Azadlıq bloku Bakıda üçüncü kütləvi etiraz aksiyası keçirib |work=Amerikanın səsi |date=19 noyabr 2005 |archive-url=https://archive.today/20220119060158/https://www.amerikaninsesi.org/a/a-56-aze-inqilab-88600077/701005.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2005}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=İsgəndər Həmidov vəfat edib |url=https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-reanimasiyadad%C4%B1r/30416167.html  |work=[[Azadlıq Radiosu]] |language=az |archive-url=https://web.archive.org/web/20201023121222/https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-reanimasiyadad%C4%B1r/30416167.html |archive-date=23 oktyabr 2020 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2020}} }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/i̇sgəndər-həmidov-bəzi-müxalifləri-topladı/29675582.html |title=İ.Həmidov bəzi müxalifləri topladı |date=25 dekabr 2018 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025004/https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-b%C9%99zi-m%C3%BCxalifl%C9%99ri-toplad%C4%B1/29675582.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2018a}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/29516266.html |title=Bakıda &quot;Qarabağa azadlıq&quot; şüarı ilə mitinq keçirildi |date=29 sentyabr 2019 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024639/https://www.azadliq.org/a/29516266.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2018b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27579645.html |title=Sərdar Həmidov vəfat etdi |date=29 fevral 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025125/https://www.azadliq.org/a/27579645.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27578756.html |title=Sərdar Həmidovun halı pisləşib |date=28 fevral 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025002/https://www.azadliq.org/a/27578756.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27498276.html |title=20 Yanvar gecəsi harada idiniz? |date=20 yanvar 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024825/https://www.azadliq.org/a/27498276.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016c}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/musavat-partiyasi-parlament-sekisi-boykot-real/27333975.html |title=MSK-dan Müsavatın boykot qərarına: &quot;Namizədlər özləri bilərlər&quot; |date=29 oktyabr 2015 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024704/https://www.azadliq.org/a/musavat-partiyasi-parlament-sekisi-boykot-real/27333975.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2015a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27309598.html |title=MSK İsgəndər Həmidovun şikayətinə baxıb |date=16 oktyabr 2015 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024542/https://www.azadliq.org/a/27309598.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2015b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/25225297.html |title=İsgəndər Həmidov da Milli Şuradan istefa verdi |date=9 yanvar 2014 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024422/https://www.azadliq.org/a/25225297.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2014}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/25000619.html |title=İsgəndər Həmidovu buraxdılar |date=29 may 2013 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024258/https://www.azadliq.org/a/25000619.html |archive-date=19 January 2022 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/1506061.html |title=İ. Həmidov: «Yol polisinin aldığı 5-3 manat oğurlanan milyonların yanında bir şey deyil» |date=27 yanvar 2012 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024157/https://www.azadliq.org/a/24464988.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2012}} |access-date=2017-02-21 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=«Partbiletimi Bakatinin ağzına soxdum» |url=https://www.azadliq.org/a/1933622.html |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024016/https://www.azadliq.org/a/1933622.html |date=19 yanvar 2010 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2010}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=Güc strukturlarının həbs olunmuş rəhbərləri |url=https://www.azadliq.org/a/1506061.html |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://web.archive.org/web/20210118061913/https://www.azadliq.org/a/1506061.html |date=8 mart 2008 |archive-date=19 yanvar 2021 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008a}} }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/433195.html |title=Bərdə polisi müxalifətçilərin zona müşavirəsinə imkan vermədi |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119023625/https://www.azadliq.org/a/433195.html |archive-date=2022-01-19 |date=3 fevral 2008 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/434106.html |title=Salyanda müxalifət fəalları saxlanıb |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119023851/https://www.azadliq.org/a/434106.html |archive-date=2022-01-19 |date=9 fevral 2008 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008c}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=İradə |last=Tuncay |url=https://www.adalet.az/w143797.html/143797.html |title=İsgəndər Həmidov Araz Əlizadənin cavabını verdi |date=16 fevral 2018 |archive-url=https://archive.today/20210111033354/https://www.adalet.az/w143797.html/143797.html |archive-date=2021-01-11 |work=Ədalət |language=az |ref={{SfnRef|Tuncay|2018}} |access-date=2021-01-11 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Tural |last=Həmid |url=https://azlogos.eu/lacinin-isgali-1992/ |title=Laçının işğalı (1992) |date=1 dekabr 2020 |work=AzLogos |archive-url=https://web.archive.org/web/20210104070820/https://azlogos.eu/lacinin-isgali-1992/ |archive-date=4 yanvar 2021 |language=az }}
* {{Cite news |first=Tamilla |last=Səncablı |title=Октай Садыхзаде: «У нынешней азербайджанской оппозиции практически нет шансов победить на президентских выборах в этом году» |work=Day.Az |url=http://www.day.az/news/politics/114411.html |date=12 aprel 2008 |language=ru |archive-url=https://archive.today/20130115022811/http://news.day.az/politics/114411.html |archive-date=2013-01-15 |ref={{SfnRef|Səncablı|2008}} |access-date=2022-01-18 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Elçin |last=Alıoğlu |url=https://azxeber.com/az/bir-adamin-lmekliyi-isgender-hemidov-olduu-kimi/kose/ |title=Bir adamın ölməkliyi: İsgəndər Həmidov olduğu kimi |archive-url=https://archive.is/wip/HTlcQ |archive-date=17 yanvar 2022 |date=30 yanvar 2019 |work=AzXəbər |language=az |ref={{SfnRef|Alıoğlu|2019}} }}
* {{Cite web |first=Elmira |last=Qafarova |author-link=Elmira Qafarova |url=http://www.e-qanun.az/framework/6526 |title=Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin bir sıra daimi komissiyalarının tərkibində dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı |date=25 may 1991 |archive-url=https://archive.today/20220119042505/http://www.e-qanun.az/framework/6526 |archive-date=19 January 2022 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Qafarova|1991}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Məzahir |last=Pənahov |author-link=Məzahir Pənahov |title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidentinin seçkilərində Milli Demokratlar» seçicilərin təşəbbüs qrupu tərəfindən namizədliyi irəli sürülmüş Həmidov İsgəndər Məcid oğlunun Azərbaycan Respublikası prezidentliyinə namizədliyinin təsdiq olunmaması haqqında Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarı |url=http://www.e-qanun.az/framework/17732 |date=2 iyul 2003 |archive-url=https://archive.today/20220119060241/http://www.e-qanun.az/framework/17732 |archive-date=2022-01-19 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Pənahov|2003}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=123 saylı Kəlbəcər seçki dairəsi |url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1&amp;dsk=123 |date=1 noyabr 2015 |archive-url=https://archive.today/20220119072148/https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1&amp;dsk=123 |archive-date=2022-01-19 |work=[[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] |language=az |ref={{SfnRef|MSK|2015}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite book |first=Əli |last=Həsənov |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |language=az |url=https://ebooks.az/view/XmIKnM7L.pdf |title=Qayıdış: 1990-1993 |year=2008 |publisher=&quot;Azərbaycan&quot; nəşriyyatı |ref={{SfnRef|Həsənov|2008}} }}
* {{Cite web |first=Afət |last=Sadıqoğlu |url=https://azertag.az/xeber/Heyder_Aliyevin_boyuk_siyasete_qayidisi-212145 |title=Heydər Əliyevin böyük siyasətə qayıdışı |date=7 may 2013 |archive-url=https://archive.today/20220119050826/https://azertag.az/xeber/Heyder_Aliyevin_boyuk_siyasete_qayidisi-212145 |archive-date=19 January 2022 |work=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Sadıqoğlu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
{{Refend|3}}

{{Azərbaycanın daxili işlər nazirləri}}
{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Həmidovlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan polisləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dissidentləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Demokrat Partiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın daxili işlər nazirləri]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi iştirakçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanda olan siyasi məhbuslar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan prezidentliyinə namizədlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan antikommunistləri]]
[[Kateqoriya:Türkçülər]]
[[Kateqoriya:Hacılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasi partiyalarının sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin sədr müavinləri]]</text>
      <sha1>8xjd6gb89u9wpbiwwo2wx8ozlnh249t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570980</id>
      <parentid>6570953</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:24:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.142.1|212.47.142.1]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="68125" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = İsgəndər Həmidov
 |orijinal adı                  = İsgəndər Məcid oğlu Həmidov
 |titul                         = [[Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri]]
 |ləqəbi                        = [[Bozqurd]]{{Sfn|Qolts|2015|p=194}}{{Sfn|Qolts|2015|p=204}}
 |bayraq                        = Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi logo.svg
 |bayraq2                       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl                    = 16 may 1992
 |dövr son                      = 16 aprel 1993
 |sələfi                        = [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]]
 |xələfi                        = [[Abdulla Allahverdiyev]]
 |titul_2                       = [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası|Azərbaycan Milli Demokrat Partiyasının]] sədri
 |bayraq_2                      = Azərbaycan Milli Demoкrat Partiyası emblem.svg
 |sələfi_2                      = Bəxtiyar Əhmədov
 |xələfi_2                      = [[Tufan Kərim]]
 |dövr əvvəl_2                  = 1998
 |dövr son_2                    = 2008
 |titul_4                       = [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurasının deputatı]]
 |bayraq_4                      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2_4                     = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_4                  = 1991
 |dövr son_4                    = 1995
 |titul_5                       = [[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatlarının siyahısı|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatı]]
 |bayraq_5                      = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg
 |bayraq2_5                     = Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic (1956–1991).svg
 |dövr əvvəl_5                  = 1990
 |dövr son_5                    = 1991
 |titul_6                       = [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin]] sədr müavini
 |bayraq_6                      = Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg
 |dövr əvvəl_6                  = 1990
 |dövr son_6                    = 1992
 |həyat yoldaşı                 = Rəna Həmidova
 |uşağı                         = Məcid Həmidov&lt;br&gt;Nofəl Həmidov
 |atası                         = Məcid Həmidov
|prezident=[[Ayaz Mütəllibov]]&lt;br&gt;[[İsa Qəmbər]] ([[müvəqqəti prezident|müvəqqəti]])&lt;br&gt;[[Əbülfəz Elçibəy]]
|baş nazir=[[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]]&lt;br&gt;[[Əli Məsimov]] (müvəqqəti)}}
'''İsgəndər Məcid oğlu Həmidov'''{{Sfn|Zeynalov|1996}} ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] siyasətçisi, polisi, [[Azərbaycan milliyətçiliyi|ultramilliyətçisi]], keçmiş [[Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi|daxili işlər naziri]] (1992–1993), [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] deputatı (1990–1995).

Atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|NKVD]] zabiti olan Həmidov sonradan Bakıya köçmüş, burada [[Sosialist Əmlakının Oğurlanmasına Qarşı Mübarizə İdarəsi|OBXSS]] rəisi vəzifəsində çalışmışdır. [[Çaykənd əməliyyatı|&quot;Çaykənd&quot; əməliyyatında]] iştirak edən Həmidovun nüfuzu [[Qara Yanvar|&quot;20 Yanvar&quot; faciəsində]] yaralılara kömək etməsindən sonra artmış, [[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Milli Azadlıq Hərəkatının]] və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin rəhbərlərindən birinə çevrilmişdir. O, 15 may 1992-ci ildə prezident [[Ayaz Mütəllibov]]un [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilməsində]] əhəmiyyətli rol oynamış, ardınca daxili işlər naziri təyin edilmişdir. Vəzifədə olduğu dövrdə Bakıda çoxlu əməliyyatlar keçirmiş, cinayətkar dəstələrlə mübarizə aparmışdır. Həmçinin, onun komandanlıq etdiyi dəstələr [[Goranboy əməliyyatı|&quot;Goranboy&quot; əməliyyatı]]nda da iştirak etmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda]] hakimiyyətdə [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] devrilməsi üçün [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd|muxtar respublikaya hərbi desant göndərmişdir]]. Vəzifəyə gəldikdən sonra Həmidovun fəaliyyəti çərçivəsində insan haqları pozuntuları müşahidə olunmuşdur. O, bir neçə jurnalisti yazılarını bəyənmədiyinə görə döymüş, canlı efirə daxil olaraq [[Azərbaycan Televiziyası|AzTV]]-dəki verilişin qonaqlarını təhqir etmişdir. [[General-leytenant]] rütbəsinə qədər qalxan Həmidov [[Kəlbəcər uğrunda döyüş|Kəlbəcərin işğalından]] sonra istefaya getmişdir.

İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]]meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi. O, Bozqurd Partiyasını (sonralar [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]]) yaratmış, [[Türkçülük|türkçü]] milislərə komandanlıq etmişdir.

1995-ci ildə həbs olunan Həmidov [[Avropa Şurası]] tərəfindən siyasi məhbus kimi qiymətləndirilmişdir. O, 2003-cü ildə prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla əfv olunmuş, 2008-ci ilə qədər AzMDEP-nin sədri olmuşdur. Həmidov bir müddət siyasətdən uzaqlaşmış, sonradan [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası|Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına]] qoşulmuş, 2014-cü ildə isə müstəqil siyasətçi kimi fəaliyyətinə davam etmişdir. O, 2015-ci il [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|parlament seçkilərində]] bitərəf namizəd kimi iştirak etmiş, lakin seçki nəticələrində ikinci yerdə çıxmışdır. Həmidov 2019-cu ildə Azərbaycan Xalq Hərəkatının həmtəsisçisi olmuşdur. O, 2020-ci ildə vəfat etmişdir.

== Erkən illəri və ailəsi ==
İsgəndər Məcid oğlu Həmidov 10 aprel 1948-ci il tarixində [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Kəlbəcər rayonu]] ərazisində yerləşən [[Bağlıpəyə|Bağlıpəyə kəndində]] anadan olmuşdur.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|Xalq Daxili İşlər Komissarlığı]] zabiti idi.{{Sfn|Labirint|2020}} &quot;[[İstiqlal (qəzet, 1990)|İstiqlal]]&quot; qəzeti kimi bəzi mənbədə Həmidovun mənşəcə [[Azərbaycan kürdləri|kürd]] olduğu iddia edilsə də,{{Sfn|Qolts|2015|p=83}}{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=159}} o, bunu təkzib etmiş və [[Türk xalqları|türk]] əsilli [[Kolanı tayfası]]ndan olduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Tuncay|2018}}

İsgəndər Həmidov evli idi, iki övladı var.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun həyat yoldaşı Rəna Həmidova 2016-cı ildə [[Xərçəng xəstəliyi|xərçəngdən]] vəfat etmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} O, [[Tərtər ərazi özünümüdafiə batalyonu|Tərtər ərazi özünümüdafiə batalyonunun]] sabiq komandanı, [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunun]] icra başçısı olmuş{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016a}} Sərdar Həmidov qardaşıdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=409}} O, yuxarı tənəffüs yolları xəstəliyindən, [[Arterial hipertenziya|hipertoniyadan]], [[Şəkərli diabet|diabetdən]] əziyyət çəkirdi və 26 fevral 2016-cı ildə vəfat etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016a}} Həmidovun qardaşı oğlu [[Şəhriyar Məcidzadə]] jurnalistdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016b}}

Həmidov orta təhsilini [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunda]] almış, 1965-ci ildə oradan məzun olmuşdur.{{Sfn|Meydan TV|2020}} Həmin il o, paytaxt [[Bakı]]ya köçmüş, burada universitetə qəbul olmuş və [[hüquq]] ixtisası üzrə məzun olmuşdur. Həmidov 1980-ci illərdə Bakı şəhəri Sabunçu Rayon [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|Xalq Daxili İşlər Komissarlığının]] [[Sosialist Əmlakının Oğurlanmasına Qarşı Mübarizə İdarəsi]]nin (OBXSS) rəisi vəzifəsində çalışmışdır.{{Sfn|Labirint|2020}} Bu dövrdə o, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası|Azərbaycan Kommunist Partiyasının]] üzvü idi.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} Sovet dövründə yığdıqları rüşvət hesabına şəxsi ordu yaradıb saxta yollarla polkovnik rütbəsi alanlardan fərqli olaraq, Həmidov həm dolanışığını, həm də rütbəsini özü qazanmış, hərbiləşdirilmiş polis təlimindən keçmişdi.{{Sfn|Altstadt|2017|p=53}}

== İlkin siyasi fəaliyyəti ==
=== Azadlıq hərəkatı ===
{{Əsas|Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Qara Yanvar}}

İsgəndər Həmidov [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin süqutu dövründə, 1988-ci ildə başlanan [[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|milli azadlıq hərəkatının]] liderlərindən olmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008}} 19 yanvar 1990-cı ildə, gecə saatlarında İsgəndər Həmidov [[Sovet Ordusu|Sovet Ordusuna]] bağlı qoşunların [[Bakı|Bakı şəhərinə]] daxil olacağı barədə məlumat gəlmişdir. O, çatdırılan məlumatı yoxlamaq üçün &quot;Salyan&quot; kazarmasına sifariş edilən çörəklərin sayını öyrənmiş və oradakı heyətin sayının kəskin şəkildə artdığını aşkar etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} Növbəti gün Həmidov Leytenant Şmidt adına maşınqayırma zavoduna (indiki Səttarxan adına maşınqayırma zavodu) getmiş, oradakı aksiyaçılara Sovet Ordusunun şəhərə daxil ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq vermişdir. Bundan sonra sovet qoşunları şəhər küçələrində [[Qara Yanvar|qırğına]] başlamışdır. Həmidov qırğın zamanı yaralıları və meyitləri daşıyaraq yerli əhaliyə kömək etməyə çalışmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2016c}} O, 21 yanvarda [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] həyətinə çağırılmışdır. Bu zaman SSRİ-nin Daxili İşlər naziri Vadim Bakatin gündüz saatlarında nazirlik binasına daxil olmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2010}} O, burada Həmidova əlini uzatmış, Həmidov isə onunla əl sıxmaqdan imtina etmiş, Bakatinə onun əllərinin Azərbaycan xalqının &quot;qanına bulandığını&quot; demişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=304–305}}

[[Fayl:Ayaz Mutalibov 1992.jpg|200px|right|thumb|Azərbaycan Prezidenti Ayaz Mütəllibov. 1992-ci il.]]
Bundan sonra Həmidovun xalq arasındakı nüfuzu artmışdı.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=304–305}} O, artıq [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin (AXC) liderlərindən birinə çevrilmiş, hərəkatın sədr müavini olmuşdu.{{Sfn|BBC|2020}} O, 1991-ci ilin yazında keçirilmiş DİN-in həyata keçirdiyi [[Çaykənd əməliyyatı|&quot;Halqa&quot; əməliyyatında]] iştirak etmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} Həmidov mart ayında [[SSRİ-nin saxlanmasına dair ümumittifaq referendumu|SSRİ-nin saxlanılmasıyla bağlı referenduma]] qarşı çıxmışdır.{{Sfn|Meydan TV|2014}} Həmidovun nə vaxt və necə siyasi hakimiyyətə gəldiyi məlum deyil. Şahidlərə görə, müstəqilliyin ilk dövründə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]] [[Moskva]]da müalicə olunarkən Sumqayıt Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibinə zəng edərək Həmidovun [[Sumqayıt]] dairəsindən [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinə]] deputat seçməyi tapşırmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=300}} Ali Sovetin sədri [[Elmira Qafarova|Elmira Qafarovanın]] imzaladığı 25 may tarixli qərara görə, İsgəndər Həmidov öz xahişi ilə nəqliyyat, rabitə və informatika məsələləri komissiyasının tərkibindən çıxarılmışdır.{{Sfn|Qafarova|1991}}

=== Mütəllibov hakimiyyəti ===
[[Ələkrəm Hümbətov]]un başçılarından olduğu cəbhəçi dəstələr sovet binasını ələ keçirmişdi. &quot;Lənkəran&quot; batalyonunun rəhbərləri ilə yaxın əlaqəsi olan Hümbətovun öz hərbi hissəsi yox idi. Hümbətov çoxlu silah qurtarmışdı, ona görə də [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının]] sədri [[Araz Əlizadə]] Mütəllibovun kabinetinə girmiş, Hümbətovun cənubda batalyon qurmağa icazə verilməsi nail olmuşdur. 1991-ci ilin dekabrında [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi]]nin binası gedən Əlizadə İsgəndər Həmidov və digər cəbhəçilərin rəhbərlik etdiyi etirazçılarla rastlaşmışdır. Müdafiə naziri general-leytenant [[Valeh Bərşadlı|Valeh Bərşadlının]] vəzifəsindən azad edilməsini tələb edən etirazçılar Əlizadəni döymüş, başına ağır əşya ilə zərbə endirmişdir. Müdafiə Nazirliyinə bağlı qoşunlar etirazçılara müdaxilə etmiş, Əlizadə və ərazidə olan jurnalist [[Çingiz Mustafayev]]i hadisə yerindən çıxarmışdır. Buna baxmayaraq, Həmidov digər cəbhəçilər [[Rəhim Qazıyev]], [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] və [[Fəhmin Hacıyev|Fəhmin Hacıyevlə]] birlikdə müdafiə nazirinin kabinetinə daxil olmuş, burada Bərşadlını təhqir edərək onun istefasını tələb etmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=349–351}}

Çox keçməmiş, Mütəllibov 11 dekabrda Bərşadlını vəzifəsindən azad etmiş, onun yerinə respublika hərbi komissarı olmuş [[Tacəddin Mehdiyev]]i təyin etmiş, ona general-mayor rütbəsini vermişdir. Mehdiyev hərbi akademiyadan məzun olmuş, [[Sovet Ordusu]] sıralarında rütbəsi artmışdı. Buna baxmayaraq, 26 dekabrda cəbhəçilər yenə Müdafiə Nazirliyinin binasına daxil olmuş, Mehdiyevin istefasını tələb etmişdir. Müdafiə naziri cəbhəçiləri silahdan istifadə etməklə təhdid etmiş, İsgəndər Həmidov və siyasi müttəfiqləri binadan çıxmışdır. Bunun ardınca nüfuzunu artırmaq istəyən Mehdiyev [[Daşaltı əməliyyatı|Daşaltı əməliyyatını]] həyata keçirmiş, lakin uğursuz olmuşdur. Mehdiyev vəzifəsindən azad edilmiş, əvəzinə 1992-ci ilin fevralında [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] müdafiə naziri təyin edilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=351–353}}

=== May hadisələri ===
{{Əsas|15 may dövlət çevrilişi (1992)}}
[[Fayl:Abulfaz Elchibey (1992).jpg|250px|thumb|[[Əbülfəz Elçibəy]]. 1992-ci il.]]

Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni dəstələri bir neçə zirehli texnikanın dəstəyi ilə [[Xocalı|Xocalı şəhərinə]] hücum etmiş, yerli əhaliyə [[Xocalı soyqırımı|soyqırım törətmişdir]]. Baş verən hadisələr mart ayına qədər ictimaiyyətdən gizli saxlanılmışdır. Həmin ay [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası]] jurnalist [[Çingiz Mustafayev]]in Xocalı soyqırımı ilə bağlı videoçarxının yayımlanmasına icazə vermişdi. Soyqırımın görüntüləri Azərbaycan ictimaiyyətini sarsıtmış, Mütəllibova qarşı nifrətə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=366–376}} Bir çox cəbhəçilər Mütəllibovu tənqid etmiş, İsgəndər Həmidov isə Mütəllibovun [[Qara Yanvar|20 Yanvar faciəsi]] nəticəsində hakimiyyətə gəldiyini və [[Rusiya|Rusiyanın]] maraqlarına xidmət etmək üçün [[Kreml (Moskva)|Kreml]] tərəfindən [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]]na rəhbər təyin edildiyini demişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=136}} Həmçinin, o, Mütəllibovu [[Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası|Azərbaycan Konstitusiyasını]] pozmaqda ittiham etmişdir, çünki Ali Sovetin milli ordu yaratmaq məqsədi daşıyan qanunu qəbul etməsinə baxmayaraq, Mütəllibov onu icra etməmişdi. Bu səbəblərdən Həmidov Mütəllibovun istefaya getməsini tələb etmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=185}} Nəticədə, Mütəllibov müxalifətin təzyiqi ilə 6 martda prezident vəzifəsindən istefa vermişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|pp=185–186}} Bu dövrdə İsgəndər Həmidov Bozqurd Partiyasını (sonralar [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]]) yaratmış və onun rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun partiyası və milislərinin, adlanmaya baxmayaraq, [[Türkiyə|Türkiyədəki]] [[Türkçülük|türkçülər]] ilə əlaqələsi az idi{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=198}} və Həmidov özü Türkiyədəki [[Ülküçülük|ülkücü ocaqlarına]] bağlılıq təklifindən imtina etmişdir.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=148}} O, Mütəllibovun devrilməsi prosesi əsnasında partiyasının üzvlərini avtobusa yığmış, [[Şamaxı]]ya yollanmışdır. Burada Mütəllibovun həmyerliləri onun hakimiyyətə qayıtması üçün etiraz aksiyası keçirirdi, lakin Həmidov və dəstəsi etirazçılara hücum etmiş, onları döyərək susdurmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=384–385}}

Hər halda, 14 mayda [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Soveti]] yenidən iclas keçirmiş və Mütəllibovun vəzifəsi keçmiş [[Kommunizm|kommunist]] deputatlar tərəfindən bərpa edilmişdir. Onlar Mütəllibovun istefasını konstitusiyaya zidd elan etmişdi, çünki Xocalı istintaqının ilkin nəticələri onun hər hansı qanunsuz hərəkətinin olmadığını göstərmişdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} AXC bunu dövlət çevrilişi kimi qiymətləndirmiş, Mütəllibovu yenidən vəzifəsindən uzaqlaşdırmağı planlaşdırırdı.{{Sfn|Qolts|2015|pp=190–191}} Onlar əvvəlcə Mütəllibova ultimatum göndərmiş,{{Sfn|Əlizadə|year=2006|p=394}} lakin diplomatik mənbələr rus əsgərlərinin müdaxilə etməyəcəyini bildirdikdən sonra silahlı hücuma başlamışdır. Mütəllibov hakimiyyətdə qalmaq üçün rus qüvvələrinin köməyinə ümid bəsləsə də, Rəhim Qazıyevin səyləri nəticəsində ondan məhrum olmuşdu.{{Sfn|Həmid|2020}}

15 mayda, günorta saatlarında AXC-nin hərbi qolunun rəhbəri olan İsgəndər Həmidov zirehli texnika və əsgərlərdən ibarət kolonna ilə küçələrə axın etmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} 10 min etirazçı ilə Milli Məclisin binasına doğru irəliləyirdi. [[Moskva mehmanxanası (Bakı)|Moskva mehmanxanası]] yaxınlığında boş güllələrlə atəş açılmağa başlanılmışdır. Panikaya səbəb olan hadisəyə görə İsgəndər Həmidov huşunu itirmiş və [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] binasına aparılmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=394–395}} Hər halda, Həmidov kollonanın önünə keçmiş və qolundan yaralanmışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=198}} O, ardınca dəstələri ilə birlikdə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|parlament binasına]] və [[Azərbaycan Televiziyası|televiziyaya]] basqın etmişdir. Baş tutan atışmada 10-a yaxın əsgər həlak olmuş, Mütəllibov isə yenidən [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilmişdi]].{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} Həmidov 7 iyunda keçiriləcək prezident seçkilərinə qədər hakimiyyətdə qalmağı nəzərdə tutulan müvəqqəti hökumət tərəfindən daxili işlər naziri təyin edilmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}}

== Daxili işlər naziri ==
=== İlkin fəaliyyəti ===
Həmidov vəzifəyə gələn kimi [[Bakı]] boyunca əməliyyatlar aparmağa başlamışdır. O, polisin müdafiə fonduna vergi ödəməkdən imtina edən mağazalarını bağlamış, şəhərin &quot;[[Kubinka]]&quot; adlanan ərazisində əməliyyat keçirərək qanunsuz formada əldə edilmiş tonlarla [[Kürü|kürünü]], eləcə də odlu silahı ələ keçirmişdir. Həmidov &quot;Tövbə&quot; Cəmiyyətinin rəhbəri Hacı Əbdülü və təşkilatın digər üzvlərinin arxasına düşərək onları həbs etmişdir. İddialara görə, Həmidov [[Maştağa]]da müqavimət göstərən Hacı Əbdül ilə əlbəyaxa dava etmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=260}} Onun polis qüvvələri [[Dağıstan]]dan keçən qanunsuz silahları aşkar etmək üçün şəxsi avtomobilləri və taksiləri saxlayırdı. Həmidovun fəaliyyəti nəticəsində yayın sonuna yaxın Bakıda sakitlik yaranmışdı, lakin DİN-in əməllərində şəxsi həyatın toxunulmazlığı və insan hüquqları pozuntuları da müşahidə olunmuşdu. Həmidov həm cinayətkarlığa qarşı apardığı mübarizə, həm də cəbhədəki uğurlarına görə Azərbaycanda populyarlıq qazanmışdı.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=133}}

AXC-nin sədri [[Əbülfəz Elçibəy]] 7 iyun 1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti seçilmiş və nəhayət, AXC hakimiyyətə gəlmişdir. Elçibəyin qələbəsi ölkədə uzun sürən siyasi böhranı aradan qaldırmış, cəbhədə əhval-ruhiyyəni yüksəltmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} İsgəndər Həmidovun bir alaydan ibarət &quot;Bozqurd diviziyası&quot;{{Sfn|Jiroxov|2012|p=260}} artıq dəstəklədiyi hakimiyyət üçün vuruşurdu.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} Əməliyyat əsnasında Həmidov Müdafiə Nazirliyi ilə məsləhətləşmədən öz qüvvələrinə keçmiş [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]] və onun ətrafında əməliyyatların aparılması üçün döyüş əmrləri verirdi.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=199}} 12 iyunda [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusu]] [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağın]] şimalından hücuma keçərək [[Goranboy əməliyyatı|&quot;Goranboy&quot; əməliyyatı]]na başlamışdır. Hücum əməliyyatında İsgəndər Həmidovun komandanlıq etdiyi &quot;Bozqurd&quot; briqadası və [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|XTPD]] polis bölmələri ön cəbhədə idi.{{Sfn|Qolts|2015|p=229}} Azərbaycan qüvvələri zirehli texnika və tanklarla irəliləyirdi, zəif silahlanmış erməni qoşunlarını darmadağın edirdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} Elçibəy xalq qarşısında çıxışında İsgəndər Həmidov və [[Surət Hüseynov]]u, eləcə də [[Qarabağ müharibəsi|Qarabağ uğrunda döyüşlərdə]] iştirak edən hər kəsi yüksək qiymətləndirmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=288}} Buna baxmayaraq, Rusiyanın dəstəyi ilə ermənilər əks-hücuma keçmiş,{{Sfn|de Vaal|2013|p=309}} oktyabr ayına qədər Azərbaycanın hücumunu dayandırmışdır.{{Sfn|Vəliməmmədov|2019|pp=90–91}} Əməliyyat zamanı hökumət şəhər sakinlərini ailələrindən xəbərsiz cəbhə xəttinə aparmış, bu da əhalidə narazılığa səbəb olmuşdu. İsgəndər Həmidova sui-qəsd cəhdi edilmiş, Rəhim Qazıyevə atəş açılmışdı.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=436–437}}

Həmidov [[Azərbaycanda neft sənayesi|Azərbaycanın neft siyasətinə]] də müdaxilə etmişdir. Oktyabrda [[ABŞ Konqresi]]nin &quot;Azadlığa Dəstək&quot; Aktında qəbul etdiyi [[907-ci düzəliş]] Azərbaycana ABŞ-ın birbaşa dövlət yardımını qadağa etmişdir. Akt Azərbaycanı hücumçu tərəf kimi göstərirdi və [[Ermənistan]] özü [[Müstəqil Dövlətlər Birliyi]] ölkələri arasında ABŞ-dan ən çox yardım alan ölkəyə çevrilmişdi. Həmidov tətbiq olunan qadağalara cavab olaraq ABŞ-ın neft şirkətləri ilə aparılan danışıqlara son veriləcəyini bildirmişdi. &quot;[[Amoco]]&quot; şirkətinin [[Azəri-Çıraq-Günəşli|&quot;Azəri&quot; yatağına]] cəlb edilməsi layihəsi az qala həyata keçirilməyəcəkdi.{{Sfn|Hacıyan|2001|p=121}}

17 avqust 1992-ci ildə o, Siyavuş Mustafayevi [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan Muxtar Respublikasının]] DİN başçısı təyin etmiş,{{Sfn|Həsənov|2008|p=451}} lakin [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] bu təyinatı təsdiqləməmişdi.{{Sfn|Alıoğlu|2019}} Həmidov əvəzində ali məclisi &quot;15 dəqiqəyə darmadağın&quot; edə biləcəyini bildirmişdi.{{Sfn|Şyoqolev|1992}} Ardınca [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunlara]] bağlı [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd|hərbi desant Naxçıvana göndərilmişdir]].{{Sfn|Meydan TV|2021}} Onlar 24 oktyabrda zirehli vasitələrlə Naxçıvan MR DİN-in və regional televiziyanın binasını zəbt etmişdir. [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin]] Sədri [[Heydər Əliyev]] bir neçə gün sonra etdiyi çıxışda prezident Əbülfəz Elçibəylə əlaqə saxlayıb ondan qoşunları çəkməsini istəmiş, lakin Elçibəyin bunu qulaqardı etdiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=491–492}} Daxili Qoşunların sabiq komandanı [[Fəhmin Hacıyev]] sonrakı illərdə Heydər Əliyevin ifadələrinə baxmayaraq Elçibəyin baş verənləri sülh yoluyla aradan qaldırdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Hər halda, Naxçıvandakı yerli əhali mitinq təşkil etmiş, Həmidovun qoşunlarının tərkisilah edilməsini tələb etmişdir və çevriliş cəhdi uğursuz olmuşdur.{{Sfn|Sadıqoğlu|2013}}{{Sfn|Həsənov|2008|p=476}} Hadisədən sonra Əliyevin əmri [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının]] uçuş-enmə zolağına təyyarə enməsin deyə ora yük maşınları yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=441}}

=== Zorakılıq halları ===
[[Fayl:Zərdüşt Əlizadə (cropped).jpg|200px|thumb|right|1990-cı illərdən &quot;İstiqlal&quot; qəzetinin redaktoru olmuş Zərdüşt Əlizadə daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov tərəfindən döyülmüşdü.]]
Zaman keçdikcə Həmidovun açıqlamaları qeyri-sabit xarakter daşımağa başlamışdır. Əvvəlcə o, [[Vaşinqton (şəhər)|Vaşinqtondakı]] hüquq firmasından [[ABŞ Prezidenti]] [[Bill Klinton]]un andiçmə mərasiminə dəvət aldığını, Azərbaycanı təmsil edən rəsmi nümayəndə heyətinin rəhbəri kimi ora gedəcəyini bildirmişdir. Məlumatın həqiqəti əks etdirmədiyi ictimaiyyətə sızdıqdan sonra müxalifət mətbuatı onu lağa qoymuşdu. Bundan başqa, Həmidov iki [[Nüvə silahı|taktiki nüvə raketinə]] sahib olduğunu iddia etmiş, Ermənistan Qarabağ münaqişəsində təslim olmasa, bundan İrəvana qarşı istifadə edəcəyini açıqlamışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=261}} Həmçinin, İsgəndər Həmidov siyasi rəqiblərini də hədələyirdi. O, eks-prezident Ayaz Mütəllibovu asacağını, Naxçıvandakı [[Heydər Əliyev]]i güllələyəcəyini demişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=261}}

Onun əməlləri də daha zorakılaşmışdı. AXC iqtidarının səhvləri müxalifət mətbuatının tənqidi ilə qarşılanırdı. İsgəndər Həmidov &quot;[[Aydınlıq (qəzet, Azərbaycan)|Aydınlıq]]&quot; qəzetinin məsul katibi [[Mahal İsmayıloğlu]]nu prezident Əbülfəz Elçibəyə hörmətsizlikdə ittiham edərək kabinetinə çağırmış, burada jurnalisti tapançası ilə döymüşdür. Tənqidinə davam edən İsmayıloğlu yenidən kabinetə çağırılmış, yenidən Həmidov tərəfindən döyülmüşdü. Həmidov sonra mühafizəçilərinin müşayiəti ilə şəxsən &quot;[[Zerkalo (qəzet)|Zerkalo]]&quot; qəzetinin redaksiyası binasına getmiş, orada jurnalist Cahangir Hüseynovu döymüş, ağzına əzilmiş qəzet doldurmuşdu.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}}

[[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının]] öncül üzvlərindən biri, partiya sədrinin qardaşı və onun mətbu orqanı olan &quot;[[İstiqlal (qəzet, 1990)|İstiqlal]]&quot; qəzetinin baş redaktoru [[Zərdüşt Əlizadə]] əvvəlcə AXC hakimiyyətinə sadiq idi. O, daha sonra hakimiyyətin səhvlərini və AXC-nin Azərbaycan siyasətinə etnik faktorları gətirməsini tənqid etməyə başlamışdır. 1993-cü il martın sonunda &quot;İstiqlal&quot; qəzetində müxbiri Nadir Fərəczadənin yazdığı sərlövhə dərc edilmişdir. Burada iki qardaş, İsgəndər Həmidov və Sərdar Həmidovdan bəhs edilirdi; Fərəczadə İsgəndər Həmidovu Bakıda hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan və özünə [[Türk xalqları|türk]] deyən, qardaşı Sərdar Həmidovu isə [[Tərtər rayonu|Tərtərdə]] hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan və özünə [[Azərbaycan kürdləri|kürd]] deyən şəxslər kimi qələmə vermişdi. Bunu oxuyandan sonra [[Azərbaycan Baş nazirlərinin siyahısı|baş nazir]] [[Pənah Hüseyn]]ov Həmidova zəng etmiş, qəzetdə onun anasının iki əri olduğunu nəzərdə tutulduğunu demişdir. Həmidov 4 polis əməkdaşı ilə birlikdə qəzetin redaksiya binasına gələrək Zərdüşt Əlizadəni döyməyə başlamış, dava zamanı Həmidova da bir neçə zərbə endirilmişdir. Buna baxmayaraq, Həmidov daha sonra verdiyi müsahibədə Əlizadənin ona və mühafizəçilərinə hücum etdiyini iddia etmişdir. Jurnalist bunun ardınca Banditizmə və Terrorizmə qarşı Mübarizə İdarəsinə aparılaraq zirzəmidəki kameraya salınmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=453–455}} Həmin idarə məhz İsgəndər Həmidov tərəfindən təsis edilmişdir ki, sonrakı illərdə tənqid olunmuşdur.{{Sfn|Meydan TV|2017a}} Zərdüşt Əlizadə sonradan azadlığa buraxılmışdır. O, hadisə ilə bağlı prokurorluğa, polisə, məhkəmələrə müraciət etsə də, Elçibəyin hakimiyyəti dövründə bunlar cavabsız qalmışdır.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=453–455}}

Bu hərəkətlərə cavab olaraq jurnalist [[Nəcəf Nəcəfov (jurnalist)|Nəcəf Nəcəfov]] &quot;[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]]&quot; qəzetinin redaksiyası binasına bütün jurnalistləri toplayıb iclas keçirmiş, prezident Əbülfəz Elçibəyə mətbuat azadlığının qorunması barədə müraciət etmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}} Prezident bu əməllərə görə jurnalistllərdən üzr istəmişdi,{{Sfn|Alıoğlu|2019}} lakin eyni zamanda İsgəndər Həmidov prezident sərəncamı ilə general-leytenant rütbəsinə layiq görülmüşdü.{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=434–437}} Prezidentin mətbuat katibi [[Niyazi İbrahimov]] Həmidovun əməllərini və ümumilikdə AXC hökumətində [[korrupsiya]] ilə bağlı xəbərlərdən narahat olduğu üçün istefa vermişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=294}} Vəkil [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılovun]] sözlərinə görə, Həmidov onunla görüşdə hərəkətlərinə o vaxtlar [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda]] olan [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] Bakıda hakimiyyətə gəlməsi təhlükəsini qeyd edərək bəraət qazandırmışdır.{{Sfn|BBC|2019}}

=== İstefa ===
[[Fayl:Azerbaijani refugees from Kalbajar 2.jpg|250px|thumb|Kəlbəcərli məcburi köçkünlər rayonu tərk edir. 1993-cü il.]]

1993-cü ilin əvvəllərində [[Qarabağ müharibəsi|Qarabağ müharibəsində]] müxtəlif uğursuzluqlar yaşanırdı.{{Sfn|Schmemann|1993|loc=''The New York Times''}} Müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev]] və hərbi komandir [[Surət Hüseynov]] bu uğursuzluqlarda günahkar bilinirdi. 8 fevralda İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan Televiziyası|AzTV]]-də birbaşa efirə çıxmış, lakin Rəhim Qazıyev dəstələri ilə birlikdə studiyaya başqın etmişdir. AXC hökuməti bunu dövlət çevrilişinə cəhd kimi qiymətləndirmiş, həm Qazıyevi, həm də Hüseynovu vəzifələrindən azad etmişdi. Buna baxmayaraq, Hüseynov özünə sadiq əsgərləri ilə birlikdə [[Gəncə|Gəncəyə]] çəkilmişdir. Bunun nəticəsində erməni qüvvələri hücum əməliyyatına başlamış, bir çox kəndi işğal etmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|pp=325–326}} İsgəndər Həmidov aprel ayında [[Kəlbəcər uğrunda döyüş|Kəlbəcərin işğalına]] görə travma qazanmışdı, Kəlbəcərdə yaşanan hadisələr ona çox təsir etmişdi.{{Sfn|Qolts|2015|p=330}}{{Sfn|Altstadt|2017|p=59}} Buna görə də 30 martda İsgəndər Həmidov və dəstəsi AzTV-nin önünə gəlir, girişdə dayanan polis çavuşunu döymüşdür. Həmidov ardınca jurnalist Çingiz Sultansoyun aparıcılıq etdiyi veriliş efirdə olarkən studiyaya daxil olmuş, verilişin qonaqlarını təhqir etmişdir.{{Sfn|Alıoğlu|2019}}

Həmin vaxt [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Turqut Özal]] Bakıda səfərdə idi. Özalın gedişindən sonra İsgəndər Həmidov daxili işlər naziri vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır. Həmidovun sözlərinə görə, o, Əbülfəz Elçibəyə istefa ərizəsi təqdim etmişdir. Prezident bunu qəbul etməmiş, lakin Həmidovun pəncərəni açaraq özünü 5-ci mərtəbədən atmaqla təhdid etdikdən sonra onun istəyini qəbul etmişdir. Bir versiyaya görə, Həmidovun istefasına buna səbəb Kəlbəcərin işğalı idi.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=455}} Elçibəy hakimiyyəti dövründə prezidentin mətbuat katibi işləmiş Arif Əliyevə görə, Həmidov hakimiyyətin nüfuzuna pis təsir etməsi səbəbindən bir neçə yüksək vəzifəli şəxsin təzyiqi ilə istefaya göndərilmişdir.{{Sfn|BBC|2020}} Əlavə olaraq, daxili işlər nazirinin istefasının ertəsi günü Turqut Özal ürək tutmasından vəfat etmişdir. Bunun ardınca dedi-qodular yayılmış, İsgəndər Həmidovun Özalın istəyi ilə vəzifəsindən kənarlaşdırıldığı və Həmidov onu öldürərək qisas aldığı iddia edilmişdir.{{Sfn|Qolts|2015|p=351}} Hər halda, bir neçə ay sonra Hüseynov [[4 iyun Gəncə qiyamı|Gəncədə qiyam qaldırmış]], [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevlə]] birlikdə hakimiyyətə gəlmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=15}} Əliyevin hakimiyyətdə olduğu ilk vaxtlardan AXC, o cümlədən İsgəndər Həmidov televiziyada tez-tez tənqid olunmuşdur.{{Sfn|Altstadt|2017|p=66}}

== Sonrakı illəri ==
=== Həbsi ===
1995-ci ilin martında [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|XTPD]] rəhbəri [[Rövşən Cavadov]] Bakıda bir [[Azərbaycanda dövlət çevrilişinə cəhd (1995)|kazarmanı ələ keçirmiş və tərksilah çağırışlarını rədd etmişdir]]. Artıq prezident olmuş Heydər Əliyev üsyanı yatırmaq üçün hökumət qoşunlarını göndərmiş, nəticədə Cavadov həlak olmuşdur.{{Sfn|de Vaal|2013|p=263}} Aparılan istintaq işində məlum olmuşdur ki, AXC-ni Əliyevi devirməyə çağıran Cavadov cəhd zamanı İsgəndər Həmidovla da əlaqə saxlamışdır.{{Sfn|Qolts|2015|p=451}} Həmidov 17 mart 1995-ci ildə{{Sfn|Bölükbaşı|2011|pp=207–208}} Həmidov 1992-ci ilin avqust-oktyabr aylarında 701 nəfər məhbusun həbsdən azad etmək, &quot;İstiqlal&quot; qəzetinin redaktorunu və əməkdaşını döymək, 400 min [[ABŞ dolları|ABŞ dollarını]] mənimsəmək və israf etmək ittihamları ilə 14 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008a}} Onun yaratdığı Bozqurd Partiyasının qeydiyyatı [[Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi|Azərbaycan Ali Məhkəməsi]] tərəfindən ləğv edilmişdir.{{Sfn|Memorial|1999}} Bəzi azərbaycanlı hüquq müdafiəçiləri hakimiyyət istintaqa Həmidovun törətdiyi cinayətlərdən daha ağır cinayətlərdə ittiham etmələri üçün təzyiq göstərmişdir.{{Sfn|Qannuşkin|Klazen|1995}} &quot;''[[Amnesty International]]''&quot; və [[Avropa Şurası]] onu siyasi məhbus hesab etmiş,{{Sfn|LandInfo|2010|p=1}} lakin həbsi Azərbaycan ictimaiyyətində diqqətəlayiq reaksiyaya səbəb olmamışdı.{{Sfn|Davişa|Perrott|1997|p=137}} 16 oktyabr 1997-ci ildə Bakı şəhəri Suraxanı Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə Həmidov &quot;həbsxanada rejimi qəsdən pozduğuna görə&quot; 3 il müddətinə [[Qobustan həbsxanası|Qobustan həbsxanasına]] köçürülmüşdür. &quot;Memorial&quot; təşkilatının hesabatına görə, hüquq-mühafizə rəsmiləri bəzi məhbuslara Həmidovun onları ona qulluq etməyə məcbur etməsi barədə arayış imzalatdırmışdır.{{Sfn|Memorial|1999}}

Azərbaycan 2001-ci ildə [[Avropa Şurası]]na qəbul olunan zaman bütün siyasi məhbusların işlərinə baxmağı və Avropa Şurasının siyahısında olanları azad etməyi öhdəsinə götürmüşdür. 2003-cü ilin yayında Həmidovun ikinci məhkəməsi hökmün dəyişməsinə səbəb olmamış, o, yenidən təqsirlii bilinmişdir. Yerli analitiklərin əksəriyyəti Həmidovun Əliyev hakimiyyətinə qarşı açıq hədə-qorxularına görə həbsdə qaldığını hesab edirdi.{{Sfn|İsmayılzadə|2004}} Həmçinin, &quot;Milli Demokratlar&quot; seçicilərin təşəbbüs qrupu tərəfindən Həmidovun [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|oktyabrda keçiriləcək prezident seçkilərinə]] namizədliyinu irəli sürmüş, lakin [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] bunu təsdiqləməmişdir.{{Sfn|Pənahov|2003}} O, dekabrda Prezident [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə əfv edilmişdir.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|pp=207–208}} Azərbaycanlı siyasətçi [[Məlahət İbrahimqızı]] əfv qərarının onların günahlarını etiraf edərək prezidentə müraciət etməsindən sonra qəbul olunduğu iddia etmişdir. Əfv olunanlar siyahısında olan keçmiş müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev]] bu iddiaları təkzib etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2017b}}

=== Müxalifətdə ===
[[Fayl:İsgəndər Həmidov.jpg|250px|thumb|left|İsgəndər Həmidov 2013-cü ildə.]]
Həmidov azadlığa buraxılandan sonra AzMDEP-nin sədrliyinə davam etmişdir.{{Sfn|LandInfo|2010|p=2}} O, 2005-ci ilin əvvəllərində polis tərəfindən saxlanılmış, barmaqları qırılmışdır.{{Sfn|Washington Times|2005}} Həmidov həmçinin, [[Elmar Hüseynov|Elmar Hüseynovun qətlini]] &quot;siyasi qətl&quot; adlandırmış və cinayətkarların aşkar olunmadığı halda prezidentin istefa etməli olduğunu bildirmişdir.{{Sfn|IPR|2005}} O, həmin il [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2005)|parlament seçkilərindən]] sonra [[Azadlıq Bloku|&quot;Azadlıq&quot; seçki bloku]] ilə birlikdə etiraz aksiyası keçirmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2005}} 2008-ci ilin fevralında Həmidovun partiyasının da daxil olduğu &quot;Demokratiya Uğrunda İttifaq&quot; [[Bərdə|Bərdədə]] zona müşavirəsi keçirmək istəmiş, Bərdəyə yollanan İsgəndər Həmidov daha 16 nəfərlə birlikdə rayon polisi tərəfindən saxlanılmışdır. Onlar Bərdəyə buraxılmamış, daha sonra azadlığa buraxılaraq [[Bakı|Bakıya]] göndərilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008b}} Həmidov bir neçə gün sonra bir neçə şəxslə birlikdə [[Yardımlı rayonu|Yardımlıya]], [[Sabir Rüstəmxanlı|Sabir Rüstəmxanlının]] anasının yasına gedərkən [[Salyan rayonu|Salyanda]] polis tərəfindən yenidən saxlanılmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2008c}} Həmin ilin avqust ayında partiya sədri kimi [[Tufan Kərim]] tərəfindən əvəzlənmiş və siyasi fəaliyyətini dayandırmışdır.{{Sfn|LandInfo|2010|p=2}} Həmin il o, dinə üz tutduğunu bildirmiş və [[Məkkə|Məkkə şəhərinə]] [[Həcc|Həccə]] ziyarətinə getmişdir.{{Sfn|Səncablı|2008}}

Çox keçməmiş Həmidov yenidən siyasi arenaya qayıtmış, AzMDEP-in rəhbər simalarından biri kimi qalmışdır.{{Sfn|Fərhadoğlu|2013}} Bundan əlavə, o, 2013-cü ildə [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası|Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına]] qoşulmuşdur.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2014}} 28 may 2013-cü ildə [[Novxanı|Novxanıda]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin]] qurucularından olan [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin heykəli (Novxanı)|Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi]] önündə keçirilən mitinqdə Həmidov müxalifəti radikallaşmağa çağırmış, hakimiyyəti tənqid və təhqir etmişdir.{{Sfn|Fərhadoğlu|2013}} Növbəti gün o, &quot;Montin bağı&quot;nda naməlum şəxslər tərəfindən naməlum istiqamətdə aparılmışdır. Həmidovun sözlərinə həmin şəxslər onu 4 saat gözü və qolları bağlı şəkildə saxlamış, onun mitinqdəki çıxışımla bağlı suallar vermişdir. O, axşam saatlarında yenidən &quot;Montin bağı&quot; gətirilərək azadlığa buraxılmışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2013}} Növbəti il o, səbəbini açıqlamadan Milli Şuradan istefa vermiş və siyasi fəaliyyətinə müstəqil şəkildə davam etmək qərarını almışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2014}}

[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|2015-ci ildə keçirilmiş parlament seçkilərində]] 123 saylı Kəlbəcər Seçki Dairəsindən namizədliyini irəli sürmüşdür.{{Sfn|Meydan TV|2015}} [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının]] üzvü olmamasına baxmayaraq oradan namizəd olan{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015a}} Həmidov oktyabrda təşviqat aparılmasına imkan yaradılmamasından, seçicilərlə görüş keçirməsinə polis əməkdaşlarının mane olduğunu deyərək [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasına]] şikayət ünvanlamışdır.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015b}} Həmin ay Müsavat Partiyası Azərbaycanda azad və ədalətli seçki üçün mühit olmadığını, çox sayda siyasi məhbusların azad edilməsi üçün tələblərinin qulaqardına vurulduğunu əsas gətirərərk seçkiləri boykot etdiyini açıqlamışdır. Həmidov boykotu qəbul etməmiş, seçkilərdə mübarizəsinə davam edəcəyini qeyd etmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2015a}} O, namizədliyini irəli sürdüyü seçki dairəsində 2,189 səs yığaraq ikinci yeri tutmuşdur.{{Sfn|MSK|2015}}

Həmidov 2019-cu ilin yanvarında Həmidov jurnalist [[Mehman Hüseynov|Mehman Hüseynovun]] azadlığa buraxılması üçün çağırış etmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2019a}} O, 26 yanvarda  Azərbaycan Xalq Hərəkatı (AXH) adlı ictimai qurumun təsisçilərindən biri olmuşdur. Bundan başqa, həmin ayın axırında o, keçmiş müdafiə naziri [[Rəhim Qazıyev|Rəhim Qazıyevin]] anasının vəfatının ildönümü ilə bağlı hüzr mərasiminə [[Şəki|Şəkiyə]] getmiş, lakin rayonda yerli polis şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən saxlanılmış, sorğu-suala çəkilmişdir.{{Sfn|Amerikanın səsi|2019b}}

== Vəfatı ==
İsgəndər Həmidov 2019-cu ilin mayında səhhəti ilə bağlı [[Türkiyə|Türkiyəyə]] aparılmış, orada bir müddət müalicə aldıqdan sonra Azərbaycana qayıtmışdır. Buna baxmayaraq, 2020-ci ilin yanvarında onun səhhəti yenidən ağırlaşmış, huşunu itirərək yıxılmışdır. Həmidov 24 yanvarda &quot;City Hospital&quot;a gətirilmişdir. Ona ilkin olaraq &quot;[[Aorta koronar şuntlama|aorto-koronar şuntlama]] əməliyyatından sonrakı vəziyyət, beyin [[Qan dövranı|qan dövranının]] pozulması, ikitərəfli [[Ağciyər iltihabı|pnevmoniya]] ilə ağırlaşmış kəskin [[respirator]], septik şok&quot; diaqnozu qoyulmuşdur. [[Mərkəzi Klinik Xəstəxana]]ya aparılmış Həmidovun vəziyyəti 5 fevralda kritikləşmiş, lakin maliyyə sıxıntıları səbəbilə yenidən &quot;City Hospital&quot;a köçürülmüşdür. 14 fevralda o, ağır [[koma]] dərəcəsində qalmış və süni aparata yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2020}} İsgəndər Həmidov 26 fevral 2020-ci ildə [[İnsult|insultdan]] vəfat etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2020}}

== Siyasi mövqeyi ==
[[Fayl:Grey Wolves Gokturk Flag.svg|250px|thumb|right|Ülküçülər tərəfindən istifadə olunan qeyri-rəsmi bayraq.]]

İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]] meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi.{{Sfn|Davişa|Perrott|p=148}} Amerikalı jurnalist [[Tomas Qoltz]]un sözlərinə görə, Həmidov Azərbaycanda [[türkçülük]] və [[ülküçülük]] ən çox bağlı olan şəxsə çevrilmişdi. Həmidov özünün siyasi partiyasını, polis qüvvələrini və qəzetini &quot;Bozqurd&quot; adlandırmışdı. O, ofisində totem kimi [[Adi canavar|boz canavar]] müqəvvası saxlayırdı. Həmidov Türkiyənin [[Milliyətçi Hərəkat Partiyası (Türkiyə)|Milliyətçi Hərəkat Partiyasının]] lideri [[Alparslan Türkeş]]in antikommunist və milliyətçi ideyalarına bağlı idi.{{Sfn|Qolts|2015|pp=259–260}} İsgəndər Həmidov daxili işlər naziri olduğu dövrdə &quot;[[demokratiya]] oynamağın&quot; lazım olmadığını qeyd etmişdir.{{Sfn|BBC|2019}}

İsgəndər Həmidov 2003-cü ildə azadlığa buraxıldıqdan sonra fərqli mövqelər tutmağa başlamışdır. O, köklü islahatlar adı altında seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi, məhkəmələrin müstəqilliyinə nail olunması, [[Mətbuat azadlığı|mətbuat azadlığına]] təminat verən qanunvericiliyin qəbulu, səhiyyə, təhsil sistemində normal vəziyyətin yaradılması, icra hakimiyyətlərinin səlahiyyətlərinin bələdiyyələrin xeyrinə azaltmaq, iqtisadiyyatda məmur monopoliyasına və [[Korrupsiya|korrupsiyasına]] son qoymaq üçün struktur islahatlarının keçirilməsi, [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağla]] bağlı siyasi iradə nümayiş etdirməyi nəzərdə tutduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2019}} Həmidovun fikirlərinə görə, rüşvətxorluğa qarşı mübarizə tək repressiv qaydada aparılmamalı, rüşvəti yaradan amilləri aradan götürülməlidir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2012}} O, [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] hakimiyyətinin Qarabağ siyasətini tənqid etmiş,{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018a}} Qarabağı azad etməyi bacarmadığı bildirmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018b}} Həmidov əlavə olaraq qeyd etmişdir ki, &quot;Azərbaycanda ermənilərin sayı, [[Zəngəzur|Zəngəzurda]] yaşayan azərbaycanlıların sayı qədər olmalıdır&quot;.{{Sfn|Meydan TV|2019}}

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|4}}

=== Ədəbiyyat ===
{{Refbegin|3}}
* {{Cite book |first=Tomas |last=de Vaal |title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War |year=2013 |edition=10th Anniversary, Revised, Updated |publisher=NYU Press |ISBN=0814760325 |language=en |ref={{SfnRef|de Vaal|2013}} }}
* {{Cite book |first=Tomas |last=Qolts |title=Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic |edition=1st Edition |publisher=Routledge |year=1998 |isbn=076560244X |language=en |ref={{SfnRef|Qolts|1998}} }}
* {{Cite book |last1=Davişa |first1=K. |last2=Perrott |first2=B. |year=1997 |title=Conflict, Cleavage, and Change in Central Asia and the Caucasus (Democratization and Authoritarianism in Post-Communist Societies |location=Kembric |publisher=Cambridge University Press |doi=10.1017/CBO9780511559204 |language=en |ref={{SfnRef|Davişa|Perrott|1997}} }}
* {{Cite book |title=Frustrated Democracy in Post-Soviet Azerbaijan |first=Odri L. |last=Altstadt |publisher=Columbia University Press |year=2017 |ISBN=0231801416 |language=en |ref={{SfnRef|Altstadt|2017}} }}
* {{Cite book |first=Avdis Bedros |last=Hacıyan |editor-last=Gökay |editor-first=B. |chapter=Azerbaijan's Energy Polcy and Its Implications for Russian Security |title=The Politics of the Caspian Oil |year=2001 |language=en |isbn=0333739736 |ref={{SfnRef|Hacıyan|2001}} }}
* {{Cite web | language=en | first=Serge | last=Schmemann | title=Veteran Communist Crowns A Comeback in Azerbaijan | publisher=[[The New York Times]] | date=1 iyul1993 | url=https://www.nytimes.com/1993/07/01/world/veteran-communist-crowns-a-comeback-in-azerbaijan.html | ref={{SfnRef|Schmemann|1993}} }}
* {{Cite news |title=Народный фронт Азербайджана попытался овладеть Нахичеванью |first=İqor |last=Şyoqolev |newspaper=[[Kommersant (qəzet)|Kommersant]] |url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=5e5d5106-9632-4a60-9898-5b1d3c7fa894&amp;docsid=27962 |date=27 oktyabr 1992 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922064002/https://www.kommersant.ru/doc/27962 |archive-date=22 sentyabr 2018 |language=ru |ref={{SfnRef|Şyoqolev|1992}} }}
* {{Cite web |url=https://www.landinfo.no/asset/1180/1/1180_1.pdf |title=Aserbajdsjan: ANDP |work=LandInfo |language=no |date=10 mart 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170316180358/https://www.landinfo.no/asset/1180/1/1180_1.pdf |archive-date=16 mart 2017 |ref={{SfnRef|LandInfo|2010}} }}
* {{Cite news |title=AZERBAIJAN: AZERBAIJANI OPPOSITION TERMS POLITICAL KILLING. |work=IPR Strategic Business Information Database |date=6 mart 2005 |gale=A129790273 |language=en |ref={{SfnRef|IPR|2005}} }}
* {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |first=Suha |last=Bölükbaşı |language=en |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }}
* {{Cite book |first=Mixail |last=Jiroxov |year=2012 |title=Семена распада. войны и конфликты на территории бывшего СССР |language=ru |publisher=BHV-Peterburg |location=Moskva |isbn=978-5-9775-0817-9 |ref={{SfnRef|Jiroxov|2012}} }}
* {{Cite news |first=Eldar |last=Zeynalov |title=The Case of Iskander Hamidov |work=Human Rights Center of Azerbaijan |publisher=Eurasianet  |url=http://www.eurasianet.org/resource/azerbaijan/links/hamidov.html |date=28 dekabr 1996 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20070814023046/http://www.eurasianet.org/resource/azerbaijan/links/hamidov.html |archivedate=14 avqust 2007 |ref={{SfnRef|Zeynalov|1996}} }}
* {{Cite news |title=Iskandar Hamidov is free. What is next for him? |first=Fariz |last=İsmayılzadə |work=Central Asia and Caucasus Analyst |url=http://www.cacianalyst.org/view_article.php?articleid=2019&amp;SMSESSION=NO |date=14 yanvar 2004 |language=en |archive-date=26 sentyabr 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926234937/http://www.cacianalyst.org/view_article.php?articleid=2019&amp;SMSESSION=NO |ref={{SfnRef|İsmayılzadə|2004}} }}
* {{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |ref={{SfnRef|Əlizadə|2006}} }}
* {{Cite news |title=ГАМИДОВ Искендер |work=Лабиринт |url=http://www.labyrinth.ru/content/card.asp?cardid=27540 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220117213100/http://www.labyrinth.ru/content/card.asp?cardid=27540 |archive-date=18 yanvar 2022 |language=ru |ref={{SfnRef|Labirint|2020}} }}
* {{Cite web |url=http://www.memo.ru/hr/politpr/lists1/azerb.htm |title=Списки лиц, преследуемых по политическим мотивам |work=Memorial |date=1999 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110831124101/http://www.memo.ru/hr/politpr/lists1/azerb.htm |archive-date=31 avqust 2011 |language=ru |ref={{SfnRef|Memorial|1999}} }}
* {{Cite web |url=http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/NEMCY/Chapter5.htm |title=ОТЧЕТ О СОВМЕСТНОЙ ЭКСПЕДИЦИИ В АРМЕНИЮ, АЗЕРБАЙДЖАН И НАГОРНЫЙ КАРАБАХ |first1=S. |last1=Qannuşkin |first2=B. |last2=Klazen |work=Memorial |date=avqust 1995 |archive-date=10 yanavr 2017 |language=ru |archive-url=https://web.archive.org/web/20170110203055/http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/nemcy/Chapter5.htm |ref={{SfnRef|Qannuşkin|Klazen|1995}} }}
* {{Cite web |url=https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51382302 |title=Keçmiş nazir İsgəndər Həmidov onu tanıyanların xatirəsində necə qalacaq? |work=[[BBC|BBC Azərbaycanca]] |date=26 fevral 2020 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119010255/https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51382302 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|BBC|2020}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.bbc.com/azeri/international-50388362 |title=Adil ismayılov: &quot;Elçibəy deyirdi ki, &quot;bizim hərəkat yüzilliklər üçün nəzərdə tutulub&quot;&quot; |work=BBC Azərbaycanca |date=22 noyabr 2019 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119012122/https://www.bbc.com/azeri/international-50388362 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|BBC|2019}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |title=&quot;İlham Əliyev məlum çıxışıyla tərbiyəsini nümayiş etdirib&quot; |work=[[Meydan TV]] |date=12 aprel 2021 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119013954/https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2021}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/isgender-hemidov-vefat-etdi/ |title=İsgəndər Həmidov vəfat etdi |work=Meydan TV |date=26 fevral 2020 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119014313/https://www.meydan.tv/az/article/isgender-hemidov-vefat-etdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2020}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/azerbaycanda-ermenilerin-sayi-zengezurda-yasayan-azerbaycanlilarin-sayi-qeder-olmalidir/ |title=&quot;Azərbaycanda ermənilərin sayı, Zəngəzurda yaşayan azərbaycanlıların sayı qədər olmalıdır&quot; |work=Meydan TV |date=29 yanvar 2019 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119015305/https://www.meydan.tv/az/article/azerbaycanda-ermenilerin-sayi-zengezurda-yasayan-azerbaycanlilarin-sayi-qeder-olmalidir/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2019}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/bandotdelde-saxlanilanlari-geceler-doyub-ustune-necis-tokurduler/ |title=&quot;&quot;Bandotdel&quot;də saxlanılanları gecələr döyüb, üstünə nəcis tökürdülər&quot; |work=Meydan TV |date=3 mart 2017 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119020723/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/bandotdelde-saxlanilanlari-geceler-doyub-ustune-necis-tokurduler/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2017a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/rehim-qaziyev-melahet-ibrahimqizina-etiraz-etdi/ |title=Rəhim Qazıyev Məlahət İbrahimqızına etiraz etdi |work=Meydan TV |date=17 mart 2017 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119020211/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/rehim-qaziyev-melahet-ibrahimqizina-etiraz-etdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2017b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/isa-qember-parlament-seckilerine-namizedliyini-verdi/ |title=İsa Qəmbər parlament seçkilərinə namizədliyini verdi |work=Meydan TV |date=29 avqust 2015 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119022152/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/isa-qember-parlament-seckilerine-namizedliyini-verdi/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2016}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/18-oktyabr-musteqillik-gunudur/ |title=18 oktyabr Müstəqillik Günüdür! |work=Meydan TV |date=18 oktyabr 2014 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119022958/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/18-oktyabr-musteqillik-gunudur/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2014}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite book |first=Məmməd |last=Vəliməmmədov |title=Очерки по Карабахской войне |language=ru |publisher=ЛитРес |isbn=9785532102002 |ref={{SfnRef|Vəliməmmədov|2019}} }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/keçmiş-daxili-işlər-naziri-i̇sgəndər-həmidov-saxlandığını-deyir-/4764932.html |title=Keçmiş daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov saxlandığını deyir |work=Amerikanın səsi |date=30 yanvar 2019 |archive-url=https://archive.today/20220119060737/https://www.amerikaninsesi.org/a/ke%C3%A7mi%C5%9F-daxili-i%C5%9Fl%C9%99r-naziri-i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-saxland%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-deyir-/4764932.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2019a}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial-şəbəkələrdə-mehman-hüseynova-azadlıq-aksiyası-keçirlir-/4730687.html |title=Sosial şəbəkələrdə &quot;Mehman Hüseynova azadlıq!&quot; aksiyası keçirilir |work=Amerikanın səsi |date=6 yanvar 2019 |archive-url=https://archive.today/20220119060614/https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial-%C5%9F%C9%99b%C9%99k%C9%99l%C9%99rd%C9%99-mehman-h%C3%BCseynova-azadl%C4%B1q-aksiyas%C4%B1-ke%C3%A7irlir-/4730687.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2019b}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Tapdıq |last=Fərhadoğlu |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/respublika_gunu/1669641.html |title=Müxalifət Məmməd Əmin Rəsulzadənin abidəsi önündə mitinq keçirib [Video &amp; Fotoqalereya] |work=Amerikanın səsi |date=28 may 2013 |archive-url=https://archive.today/20220119060323/https://www.amerikaninsesi.org/a/respublika_gunu/1669641.html |archive-date=19 January 2022 |language=az |ref={{SfnRef|Fərhadoğlu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/a-56-aze-inqilab-88600077/701005.html |title=Azadlıq bloku Bakıda üçüncü kütləvi etiraz aksiyası keçirib |work=Amerikanın səsi |date=19 noyabr 2005 |archive-url=https://archive.today/20220119060158/https://www.amerikaninsesi.org/a/a-56-aze-inqilab-88600077/701005.html |archive-date=2022-01-19 |language=az |ref={{SfnRef|Amerikanın səsi|2005}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=İsgəndər Həmidov vəfat edib |url=https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-reanimasiyadad%C4%B1r/30416167.html  |work=[[Azadlıq Radiosu]] |language=az |archive-url=https://web.archive.org/web/20201023121222/https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-reanimasiyadad%C4%B1r/30416167.html |archive-date=23 oktyabr 2020 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2020}} }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/i̇sgəndər-həmidov-bəzi-müxalifləri-topladı/29675582.html |title=İ.Həmidov bəzi müxalifləri topladı |date=25 dekabr 2018 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025004/https://www.azadliq.org/a/i%CC%87sg%C9%99nd%C9%99r-h%C9%99midov-b%C9%99zi-m%C3%BCxalifl%C9%99ri-toplad%C4%B1/29675582.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2018a}} |access-date=2022-05-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/29516266.html |title=Bakıda &quot;Qarabağa azadlıq&quot; şüarı ilə mitinq keçirildi |date=29 sentyabr 2019 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024639/https://www.azadliq.org/a/29516266.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2018b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27579645.html |title=Sərdar Həmidov vəfat etdi |date=29 fevral 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025125/https://www.azadliq.org/a/27579645.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27578756.html |title=Sərdar Həmidovun halı pisləşib |date=28 fevral 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119025002/https://www.azadliq.org/a/27578756.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27498276.html |title=20 Yanvar gecəsi harada idiniz? |date=20 yanvar 2016 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024825/https://www.azadliq.org/a/27498276.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2016c}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/musavat-partiyasi-parlament-sekisi-boykot-real/27333975.html |title=MSK-dan Müsavatın boykot qərarına: &quot;Namizədlər özləri bilərlər&quot; |date=29 oktyabr 2015 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024704/https://www.azadliq.org/a/musavat-partiyasi-parlament-sekisi-boykot-real/27333975.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2015a}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/27309598.html |title=MSK İsgəndər Həmidovun şikayətinə baxıb |date=16 oktyabr 2015 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024542/https://www.azadliq.org/a/27309598.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2015b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/25225297.html |title=İsgəndər Həmidov da Milli Şuradan istefa verdi |date=9 yanvar 2014 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024422/https://www.azadliq.org/a/25225297.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2014}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/25000619.html |title=İsgəndər Həmidovu buraxdılar |date=29 may 2013 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024258/https://www.azadliq.org/a/25000619.html |archive-date=19 January 2022 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/1506061.html |title=İ. Həmidov: «Yol polisinin aldığı 5-3 manat oğurlanan milyonların yanında bir şey deyil» |date=27 yanvar 2012 |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024157/https://www.azadliq.org/a/24464988.html |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2012}} |access-date=2017-02-21 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=«Partbiletimi Bakatinin ağzına soxdum» |url=https://www.azadliq.org/a/1933622.html |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119024016/https://www.azadliq.org/a/1933622.html |date=19 yanvar 2010 |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2010}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=Güc strukturlarının həbs olunmuş rəhbərləri |url=https://www.azadliq.org/a/1506061.html |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://web.archive.org/web/20210118061913/https://www.azadliq.org/a/1506061.html |date=8 mart 2008 |archive-date=19 yanvar 2021 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008a}} }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/433195.html |title=Bərdə polisi müxalifətçilərin zona müşavirəsinə imkan vermədi |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119023625/https://www.azadliq.org/a/433195.html |archive-date=2022-01-19 |date=3 fevral 2008 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008b}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/434106.html |title=Salyanda müxalifət fəalları saxlanıb |work=Azadlıq Radiosu |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119023851/https://www.azadliq.org/a/434106.html |archive-date=2022-01-19 |date=9 fevral 2008 |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2008c}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=İradə |last=Tuncay |url=https://www.adalet.az/w143797.html/143797.html |title=İsgəndər Həmidov Araz Əlizadənin cavabını verdi |date=16 fevral 2018 |archive-url=https://archive.today/20210111033354/https://www.adalet.az/w143797.html/143797.html |archive-date=2021-01-11 |work=Ədalət |language=az |ref={{SfnRef|Tuncay|2018}} |access-date=2021-01-11 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Tural |last=Həmid |url=https://azlogos.eu/lacinin-isgali-1992/ |title=Laçının işğalı (1992) |date=1 dekabr 2020 |work=AzLogos |archive-url=https://web.archive.org/web/20210104070820/https://azlogos.eu/lacinin-isgali-1992/ |archive-date=4 yanvar 2021 |language=az }}
* {{Cite news |first=Tamilla |last=Səncablı |title=Октай Садыхзаде: «У нынешней азербайджанской оппозиции практически нет шансов победить на президентских выборах в этом году» |work=Day.Az |url=http://www.day.az/news/politics/114411.html |date=12 aprel 2008 |language=ru |archive-url=https://archive.today/20130115022811/http://news.day.az/politics/114411.html |archive-date=2013-01-15 |ref={{SfnRef|Səncablı|2008}} |access-date=2022-01-18 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Elçin |last=Alıoğlu |url=https://azxeber.com/az/bir-adamin-lmekliyi-isgender-hemidov-olduu-kimi/kose/ |title=Bir adamın ölməkliyi: İsgəndər Həmidov olduğu kimi |archive-url=https://archive.is/wip/HTlcQ |archive-date=17 yanvar 2022 |date=30 yanvar 2019 |work=AzXəbər |language=az |ref={{SfnRef|Alıoğlu|2019}} }}
* {{Cite web |first=Elmira |last=Qafarova |author-link=Elmira Qafarova |url=http://www.e-qanun.az/framework/6526 |title=Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin bir sıra daimi komissiyalarının tərkibində dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı |date=25 may 1991 |archive-url=https://archive.today/20220119042505/http://www.e-qanun.az/framework/6526 |archive-date=19 January 2022 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Qafarova|1991}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
* {{Cite web |first=Məzahir |last=Pənahov |author-link=Məzahir Pənahov |title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidentinin seçkilərində Milli Demokratlar» seçicilərin təşəbbüs qrupu tərəfindən namizədliyi irəli sürülmüş Həmidov İsgəndər Məcid oğlunun Azərbaycan Respublikası prezidentliyinə namizədliyinin təsdiq olunmaması haqqında Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarı |url=http://www.e-qanun.az/framework/17732 |date=2 iyul 2003 |archive-url=https://archive.today/20220119060241/http://www.e-qanun.az/framework/17732 |archive-date=2022-01-19 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Pənahov|2003}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite web |title=123 saylı Kəlbəcər seçki dairəsi |url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1&amp;dsk=123 |date=1 noyabr 2015 |archive-url=https://archive.today/20220119072148/https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1&amp;dsk=123 |archive-date=2022-01-19 |work=[[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] |language=az |ref={{SfnRef|MSK|2015}} |access-date=2022-01-19 |url-status=live }}
* {{Cite book |first=Əli |last=Həsənov |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |language=az |url=https://ebooks.az/view/XmIKnM7L.pdf |title=Qayıdış: 1990-1993 |year=2008 |publisher=&quot;Azərbaycan&quot; nəşriyyatı |ref={{SfnRef|Həsənov|2008}} }}
* {{Cite web |first=Afət |last=Sadıqoğlu |url=https://azertag.az/xeber/Heyder_Aliyevin_boyuk_siyasete_qayidisi-212145 |title=Heydər Əliyevin böyük siyasətə qayıdışı |date=7 may 2013 |archive-url=https://archive.today/20220119050826/https://azertag.az/xeber/Heyder_Aliyevin_boyuk_siyasete_qayidisi-212145 |archive-date=19 January 2022 |work=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Sadıqoğlu|2013}} |access-date=19 January 2022 |url-status=live }}
{{Refend|3}}

{{Azərbaycanın daxili işlər nazirləri}}
{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Həmidovlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan polisləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dissidentləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Demokrat Partiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın daxili işlər nazirləri]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi iştirakçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanda olan siyasi məhbuslar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan prezidentliyinə namizədlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan antikommunistləri]]
[[Kateqoriya:Türkçülər]]
[[Kateqoriya:Hacılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasi partiyalarının sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin sədr müavinləri]]</text>
      <sha1>97gzc04mcd458l3eiq18dw4nmktxjme</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Barak Obama</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50170</id>
    <revision>
      <id>6571541</id>
      <parentid>6561898</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:37:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9236" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Barak Obama
 |orijinal adı                  = {{dil-en|Barack Hussein Obama}}
 |şəkil                         = President Barack Obama.jpg
 |şəklin izahı                  = [[2012]]-ci ildə Obama ofisində
 |şəklin ölçüsü                 = (şəkilin ölçüsü, standart - 280px)
 |titul                         = [[ABŞ prezidentlərinin siyahısı|Amerika Birləşmiş Ştatlarının &lt;br&gt; 44-cü prezidenti]]
 |bayraq                        = Seal_Of_The_President_Of_The_United_States_Of_America.svg
 |bayraq2                       = Flag of the United States.svg
 |hakimiyyət müddəti            = [[20 yanvar]] [[2009]]—[[20 yanvar]] [[2017]]
 |sələfi                        = [[Corc Volker Buş]]
 |xələfi                        = [[Donald Tramp|Donald Con Tramp]]
 |vitse-prezident               = [[Cozef Bayden|Cozef Robinet Bayden]]
 |vətəndaşlığı                  = [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]
 |doğum yeri                    = {{bayraq|ABŞ}} [[Honolulu (Havay)|Honolulu]], [[Havay]], [[ABŞ]]
 |sülalə                        = [[Barak Obamanın ailəsi|Obama]]
 |həyat yoldaşı                 = [[Mişel Obama|Mişel Robinson]]
 |uşağı                         = [[Barak Obamanın ailəsi|Maliya Enn Obama]] &lt;br&gt; [[Barak Obamanın ailəsi|Saşa Obama]]
 |atası                         = [[Barak Hüseyn Obama]]
 |anası                         = [[Stenli Enn Danhem]]
 |titul_2                       = 13-cü dairədən [[İllinoys|İllinoys &lt;br&gt; Senatı]]nın üzvü
 |bayraq_2                      = Seal of Illinois.svg
 |bayraq2_2                     = Flag of Illinois.svg
 |dövr əvvəl_2                  = [[3 yanvar]] [[2005]]
 |dövr son_2                    = [[16 noyabr]] [[2008]]
 |qubernator_2                  = [[Dik Durbin]]
 |sələfi_2                      = [[Piter Fitzcerald]]
 |xələfi_2                      = [[Roland Burris]]
 |partiya                       = [[ABŞ Demokrat Partiyası|Demokrat Partiyası]]
 |təhsili                       = [[Kolumbiya Universiteti]] &lt;br&gt; [[Harvard Universiteti]]
 |ixtisası                      = [[Hüquqşünaslıq]]
 |sayt                          = {{unbulleted list|{{url|https://barackobama.com/|Rəsmi sayt}}|{{url|https://www.obama.org/|Obama Fondu}}|{{url|obamawhitehouse.archives.gov|Ağ Ev arxivləri}}}}
 |mükafatları                   = {{Plainlist| 
* [[Nobel Sülh mükafatı]] ([[2009]])
* [[Cəsarət mükafatı]] ([[2017]])}}
 |imzası                        = Barack Obama signature.svg
 |vikianbar                     = Barack Obama
}}
{{Barak Obama}}

'''Barak Hüseyn Obama''' ({{Dil-en|Barack Hussein Obama}}; {{DVTY}}) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 44-cü Prezidenti (20 yanvar 2009-20 yanvar 2017). Prezident seçilənə qədər ABŞ Senatının İllinoys ştatının kiçik senatoru olub. 2009-cu ildə isə Nobel Sülh mükafatına layiq görülmüşdür.

== Həyatı ==
[[4 avqust]] [[1961]]-ci ildə [[Havay adaları]]nda anadan olan Barak Hüseyn Obamanın qaradərili atasının Barak Hüseyn Obama (ata), ağdərili anasının adı isə Stenli Enn Danhemdir. [[Keniya]]dan olan atası ilə [[Kanzas]]dan olan anası Havay Universitetində tanış olmuşlar. Bəzi məlumatlara görə atası müsəlman idi. Barak Obamanın müəllimləri, yaxınları da bunu təsdiq edirlər.

Barak Obama [[1983]]-cü ildə [[Kolumbiya Universiteti]]ni bitirmiş və [[1985]]-ci ildə [[Çikaqo]]ya köçərək orada cinayətkarlıq və işsizliyin bürüdüyü məhəllələrdə yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması uğrunda mübarizə aparan kilsə qrupunda işləməyə başlamışdır. [[1991]]-ci ildə Obama Harvard Hüquq Məktəbini bitirir. O, həm də Harvard Hüquq İcmalı jurnalının redaktoru olmuş ilk qaradərili amerikalıdır.

[[1992]]-ci ildə Barak Obama İllinoys VOTE (tərc. &quot;səsvermə&quot;) layihəsinin direktoru olur. Növbəti il isə o, &quot;Davis, Miner, Barnhill &amp; Galland&quot; firmasında vəkil olaraq səsvermə hüquqları və məşğulluq işləri üzrə ixtisaslaşır. Hazırda da o, bu firmanın məsləhətçisi olaraq qalmaqdadır. [[1993]]-cü ildə Obama həmçinin [[Çikaqo]] Hüquq Universitetinin mühazirəçi olur və indiyə kimi bu vəzifəni paralel olaraq icra etməkdədir. [[1995]]-ci ildə onun &quot;Atamdan xatirələr&quot; adlı xatirə kitabı nəşr olunmuşdur.

[[1996]]-cı ildə Obamanın Senat karyerası start götürür. Həmin il Obama 13-cü dairədən İllinoys Ştat Senatına üzv seçilir. Bu dairədə əsasən yoxsul [[Cənubi Afrika]] zənciləri məskunlaşmışlar, lakin bir neçə zəngin məhəllə də vardır.

[[1997]]-[[2004]]-cü illərdə İllinoys Senatında xidmət etməzdən əvvəl mülki hüquqlar müvəkkili kimi təcrübədən keçir. [[1992]]-[[2004]]-cü illərdə Çikaqo hüquq Elmləri İnstitutunda konstitusiya hüququ fənnindən dərs demişdir.

Obama [[2004]]-cü ildə özü də daxil olmaqla üç namizədin qoşulduğu seçkiləri 53% səslə udaraq Demokratlar Partiyasından [[ABŞ]] Senatına seçilir və 2005-ci il yanvarın 4-dən senator fəaliyyətinə başlayır.

[[2008]]-ci il prezident seçkiləri zamanı Birləşmiş Ştatlar Prezidentliyinə namizəd göstərilən ilk afroamerikalı olmuşdur.

[[2008]]-ci ilin noyabrın 4-də respublikaçı rəqibi Con Makkeynə qalib gələrək ABŞ-ın 44-cü prezidenti seçilmişdir.

[[2009]]-cu il üçün [[Nobel Sülh Mükafatı]] ona verilib. Obama &quot;beynəlxalq diplomatiyanın və xalqlar arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsinə sərf etdiyi böyük əməyə görə&quot; bu mükafata layiq görülmüşdür.

[[20 yanvar]] [[2017]]-ci il tarixində [[ABŞ]] prezidenti postunu [[Donald Tramp]]a təhvil vermişdir.

[[Mişel Obama]] ilə evlidir, iki qızı vardır.

== Xronologiya ==

* 4 avqust 1961 tarixində [[ABŞ]]-ın [[Havay]] əyalətinin [[Honolulu]] şəhərində dünyaya gəlib.
* 1967-1971 illərində [[İndoneziya]]nın [[Cakarta]] şəhərində yaşayıb.
* 1971-1979 illərində [[Honolulu]]da yaşayıb.
* 1983-də [[Nyu-York]]dakı [[Kolumbiya Universiteti]]nin Siyasi elmlər fakültəsindən məzun olub.
* 1983-1987 illəri arasında [[Nyu-York]]da yaşayıb.
* 1991-ci ildə [[Harvard Universiteti]]nin [[hüquq]] diplomunu alıb
* [[1996]] da [[İllinoys]] senatosuna seçildi.
* [[2 noyabr]] [[2004]]-cü ildə [[ABŞ]] senatosuna seçildi.
* 10 fevral 2007 də [[İllinoys]] ştatının [[Sprinqfild (İllinoys)|Sprinqfild]] bölgəsində ABŞ prezidentliyinə namizədliyini qoydu.
* 3 iyun 2008 də [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]lar partiyasının ön seçimlərini qazandığı dəqiqləşdi.
* 25 iyul [[2008]] də Almaniyaya getdi.Təqribən 200.000 nəfərə xitab etdiyi nitqdən bir hissə:&quot;İrqlər və cəmiyyətlər;yerlilər və miqrantlar;Xristiyanlar,Müsəlmanlar və Yəhudilər arasındakı divarlar tikilməyə davam etməməlidir.Bu divarlar indi dağılmalıdır.&quot;
* 30 iyul 2008 də [[CNN]] kanalında yayımlanan 28 iyul da baş vermiş seçimlərin nəticələrinə görə,Obama %45 Makkein %40 səs toplamışdır.
* 20 yanvar 2009-cu ildə and içərək rəsmi ABŞ prezidenti oldu.
* 20 yanvar 2017 də postunu [[Donald Trump]]a təslim etdi.

== Biblioqrafiya ==
* Dreams from My Father: A Story of Race and Inheritance (ISBN 0-307-38341-5)
* The Audacity of Hope: Thoughts on Reclaiming the American Dream (ISBN 0-307-23769-9)
* Barack Obama in His Own Words (ISBN 0-7867-2057-3)
* National Urban League. The State of Black America 2007: Portrait of the Black Male (ISBN 0-931761-85-9)
* Renewing American Leadership
* Barack Obama: What He Believes In — From His Own Works (ISBN 1-60450-117-0)
* Barack Obama, John Mccain. Barack Obama vs. John McCain — Side by Side Senate Voting Record for Easy Comparison (ISBN 1-60450-249-5)
* Change We Can Believe In: Barack Obama’s Plan to Renew America’s Promise (ISBN 0-307-46045-2
* [[Editinq Enn Dunham]]
* [[Maya Soetoro-Ng]]

== Xarici keçidlər ==
{{Vikilər
| commons     = Barack Obama
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = Müəllif:Barak Obama
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}

* [http://www.barackobama.com/ Rəsmi saytı]
* [http://www.isagambar.az/2005/aj-5-senatorlar.htm Barak Obamanın bioqrafiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061004042742/http://www.isagambar.az/2005/aj-5-senatorlar.htm |date=2006-10-04 }}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel sülh 2001-2025}}
{{ABŞ prezidentləri}}

[[Kateqoriya:ABŞ prezidentləri]]
[[Kateqoriya:Honoluluda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:ABŞ siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:XXI əsr ABŞ siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Qremmi mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:Ginnesin Rekordlar Kitabına düşənlər]]
[[Kateqoriya:Nobel Sülh mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:İlin adamı]]
[[Kateqoriya:Kolumbiya Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:ABŞ Demokrat Partiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (2012)]]
[[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (2008)]]
[[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]]</text>
      <sha1>stld0ohionadia8n4szw5i4b3u5gcrk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mələk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50601</id>
    <revision>
      <id>6570110</id>
      <parentid>5861984</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:48:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Krim 641</username>
        <id>253695</id>
      </contributor>
      <comment>Şeytan bir mələk deyil ,bunu qurandakı sübütunu qeyd etdim</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4201" xml:space="preserve">[[Image:The Wounded Angel - Hugo Simberg.jpg|right|thumb|200px|''Hugo Simberg, 1903.]]
[[Şəkil:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Song of the Angels (1881).jpg|thumb|240px|''Mələklər mahnısı'' [[Vilyam Buqro]] əsəri, 1825–1905.]]

'''Mələk''' [[iudaizm|iudaistik]], [[xristianlıq|xristian]] və [[islam|müsəlman]] ənənələrində [[Allah]]a xidmət edən fərdiləşdirmiş bədənsiz və qanadlı varlıq. Rəvayətlərə görə miqdarca saysız mələklər nurabənzərlərdir. Xristian ənənəsində doqquz dənə mələk rütbə var (serafimlər, xeruvimlər, taxt-taclar, hökmranlıqlar, qüvvələr, hakimiyyətlər, başlanğıclar, arxmələklər və mələklər).

== İslamda mələklər ==
Mələklər, [[Quran]]da 21 [[surə]]də qeyd olunduğu kimi, Allah tərəfindən müəyyən vəzifələri yerinə yetirmək məcburiyyətindədirlər. Insanlar və cinlərdən fərqli olaraq, onların iradə azadlığı yoxdur və öz fövqəltəbii məskənlərinə təyin olunmuşlar.&lt;ref&gt;Amira El-Zein Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn Syracuse University Press 2009 ISBN 978-0-8156-5070-6 page 100&lt;/ref&gt; [[İslam]]da ən müqərrəb (məqamı daha uca olan) mələk [[vəhy]] mələyi olan [[Cəbrayıl (mələk)|Cəbrayıl]] hesab olunur. [[Əzrayıl]], [[Mikayıl (mələk)|Mikail]], [[İsrafil]] də müqərrəb mələklərdir. Cəhənnəm mələkləri arasında məşhur olan Maalik, Zəbanilar və İblisdir.&lt;ref&gt;Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall: Rosenöl. Erstes und zweytes Fläschchen: Sagen und Kunden des Morgenlandes aus arabischen, persischen und türkischen Quellen gesammelt. BoD – Books on Demand, ISBN 9783861994862, S. 15. (almanca)&lt;/ref&gt; Bəzi [[Sufizm|Süfizm]] təfsirlərə görə mələklər Allahın sifətlərinin əksidir: Mərhəmət mələkləri Allahın gözəl adlarını və cəza mələklərini Allahın kral hakimiyyəti adlarını təmsil edirlər.&lt;ref&gt;Ayman Shihadeh: Sufism and Theology. Hrsg.: Edinburgh University Press. 21. November 2007, ISBN 978-0-7486-3134-6, S. 54–56.&lt;/ref&gt;

=== Mərhəmət mələkləri ===
Mərhəmət mələklərin aşağıdakı xüsusiyyətləri vardır:
* Mələklər nurdan yaradılıblar;&lt;ref&gt;• &quot;[https://www.encyclopedia.com/religion/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/nur Nūr].&quot; ''[[Oxford Dictionary of World Religions|The Concise Oxford Dictionary of World Religions]]''. – via ''[[Encyclopedia.com]]''; • Hartner, W., and Tj Boer. 2012. “{{Doi-inline|10.1163/1573-3912_islam_COM_0874|Nūr}}.” ''[[Encyclopaedia of Islam]]'' (2nd ed.), edited by P. Bearman, et al. {{ISBN|978-90-04-16121-4}}. • Elias, Jamal J. 2003. “{{Doi-inline|10.1163/1875-3922_q3_EQSIM_00261|Light}}.”  ''[[Encyclopaedia of the Qurʾān]]'' 3, edited by [[Jane Dammen McAuliffe|J. D. McAuliffe]]. DC: [[Georgetown University]]. Retrieved 23 May 2020.&lt;/ref&gt; 
*Mələklərin qanadları var ([[Fatir surəsi]] 1);
*Mələklər insan cildinə girə bilir;
* Mələklərdə cinsiyyət (kişi və qadın) anlayışı yoxdur. Dolayısıyla mələklər üçün evlilik, şəhvət, cinsi yolla artma deyə bir şey yoxdur;
* Mələklər qidalanmır (yemir və içmir), yatmır, yorulmur;
* Onlara Allah tərəfindən həvalə olunan işləri sorğu-sualsız həyata keçirdilər və bu işləri görəndə yorulmaz və bezməzlər.

=== Cəhənnəm mələkləri ===
* Oddan hazırlanmışdır&lt;ref&gt;Jane Dammen McAuliffe (Hrsg.): Encyclopaedia of the Qurʾān. Band 5, Brill, Leiden/Boston 2001, S. 117–121, und Band 3 S. 45&lt;/ref&gt;
* Onlar itaətsizdirlə (şeytanlar)&lt;ref&gt;Abu l-Lait as-Samarqandi's Comentary on Abu Hanifa al-Fiqh al-absat Introduction, Text and Commentary by Hans Daiber Islamic concept of Belief in the 4th/10th Century Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa S. 243&lt;/ref&gt; (Kəhf surəsi 50cı ayə bunu təkzib edir)
* Günahkarları cəzalandırırlar
* Onlar cəhənnəmi qoruyurlar
* Çox vaxt insanlara həsəd aparırlar
* Allahın yolundan çıxmaq üçün insanları və cinləri pozmağa çalışırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}


{{Vikianbar kateqoriyası|Category:Angels}}

[[Kateqoriya:Mələklər|*]]</text>
      <sha1>kv0lr6pdv5bucpm22avprbc0on14goz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570131</id>
      <parentid>6570110</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:57:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Krim 641|Krim 641]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:VenusFeuerFalle|VenusFeuerFalle]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4156" xml:space="preserve">[[Image:The Wounded Angel - Hugo Simberg.jpg|right|thumb|200px|''Hugo Simberg, 1903.]]
[[Şəkil:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Song of the Angels (1881).jpg|thumb|240px|''Mələklər mahnısı'' [[Vilyam Buqro]] əsəri, 1825–1905.]]

'''Mələk''' [[iudaizm|iudaistik]], [[xristianlıq|xristian]] və [[islam|müsəlman]] ənənələrində [[Allah]]a xidmət edən fərdiləşdirmiş bədənsiz və qanadlı varlıq. Rəvayətlərə görə miqdarca saysız mələklər nurabənzərlərdir. Xristian ənənəsində doqquz dənə mələk rütbə var (serafimlər, xeruvimlər, taxt-taclar, hökmranlıqlar, qüvvələr, hakimiyyətlər, başlanğıclar, arxmələklər və mələklər).

== İslamda mələklər ==
Mələklər, [[Quran]]da 21 [[surə]]də qeyd olunduğu kimi, Allah tərəfindən müəyyən vəzifələri yerinə yetirmək məcburiyyətindədirlər. Insanlar və cinlərdən fərqli olaraq, onların iradə azadlığı yoxdur və öz fövqəltəbii məskənlərinə təyin olunmuşlar.&lt;ref&gt;Amira El-Zein Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn Syracuse University Press 2009 ISBN 978-0-8156-5070-6 page 100&lt;/ref&gt; [[İslam]]da ən müqərrəb (məqamı daha uca olan) mələk [[vəhy]] mələyi olan [[Cəbrayıl (mələk)|Cəbrayıl]] hesab olunur. [[Əzrayıl]], [[Mikayıl (mələk)|Mikail]], [[İsrafil]] də müqərrəb mələklərdir. Cəhənnəm mələkləri arasında məşhur olan Maalik, Zəbanilar və İblisdir.&lt;ref&gt;Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall: Rosenöl. Erstes und zweytes Fläschchen: Sagen und Kunden des Morgenlandes aus arabischen, persischen und türkischen Quellen gesammelt. BoD – Books on Demand, ISBN 9783861994862, S. 15. (almanca)&lt;/ref&gt; Bəzi [[Sufizm|Süfizm]] təfsirlərə görə mələklər Allahın sifətlərinin əksidir: Mərhəmət mələkləri Allahın gözəl adlarını və cəza mələklərini Allahın kral hakimiyyəti adlarını təmsil edirlər.&lt;ref&gt;Ayman Shihadeh: Sufism and Theology. Hrsg.: Edinburgh University Press. 21. November 2007, ISBN 978-0-7486-3134-6, S. 54–56.&lt;/ref&gt;

=== Mərhəmət mələkləri ===
Mərhəmət mələklərin aşağıdakı xüsusiyyətləri vardır:
* Mələklər nurdan yaradılıblar;&lt;ref&gt;• &quot;[https://www.encyclopedia.com/religion/dictionaries-thesauruses-pictures-and-press-releases/nur Nūr].&quot; ''[[Oxford Dictionary of World Religions|The Concise Oxford Dictionary of World Religions]]''. – via ''[[Encyclopedia.com]]''; • Hartner, W., and Tj Boer. 2012. “{{Doi-inline|10.1163/1573-3912_islam_COM_0874|Nūr}}.” ''[[Encyclopaedia of Islam]]'' (2nd ed.), edited by P. Bearman, et al. {{ISBN|978-90-04-16121-4}}. • Elias, Jamal J. 2003. “{{Doi-inline|10.1163/1875-3922_q3_EQSIM_00261|Light}}.”  ''[[Encyclopaedia of the Qurʾān]]'' 3, edited by [[Jane Dammen McAuliffe|J. D. McAuliffe]]. DC: [[Georgetown University]]. Retrieved 23 May 2020.&lt;/ref&gt; 
*Mələklərin qanadları var ([[Fatir surəsi]] 1);
*Mələklər insan cildinə girə bilir;
* Mələklərdə cinsiyyət (kişi və qadın) anlayışı yoxdur. Dolayısıyla mələklər üçün evlilik, şəhvət, cinsi yolla artma deyə bir şey yoxdur;
* Mələklər qidalanmır (yemir və içmir), yatmır, yorulmur;
* Onlara Allah tərəfindən həvalə olunan işləri sorğu-sualsız həyata keçirdilər və bu işləri görəndə yorulmaz və bezməzlər.

=== Cəhənnəm mələkləri ===
* Oddan hazırlanmışdır&lt;ref&gt;Jane Dammen McAuliffe (Hrsg.): Encyclopaedia of the Qurʾān. Band 5, Brill, Leiden/Boston 2001, S. 117–121, und Band 3 S. 45&lt;/ref&gt;
* Onlar itaətsizdirlə (şeytanlar)&lt;ref&gt;Abu l-Lait as-Samarqandi's Comentary on Abu Hanifa al-Fiqh al-absat Introduction, Text and Commentary by Hans Daiber Islamic concept of Belief in the 4th/10th Century Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa S. 243&lt;/ref&gt;
* Günahkarları cəzalandırırlar
* Onlar cəhənnəmi qoruyurlar
* Çox vaxt insanlara həsəd aparırlar
* Allahın yolundan çıxmaq üçün insanları və cinləri pozmağa çalışırlar.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}


{{Vikianbar kateqoriyası|Category:Angels}}

[[Kateqoriya:Mələklər|*]]</text>
      <sha1>ahcijjoyllg07djpxhh1umwcwl0h7s5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qədim Yunanıstan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50899</id>
    <revision>
      <id>6570821</id>
      <parentid>6570020</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:14:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:195.216.230.90|195.216.230.90]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19935" xml:space="preserve">[[Fayl:Location greek ancient.png|thumb|E.ə. 550 ildə Qədim Yunanıstan]]
{{digər məna|Yunanıstan (dəqiqləşdirmə)}}
'''Qədim Yunanıstan''' ({{Dil-el|Αρχαία Ελλάδα}}) — [[Balkan yarımadası]]nın cənub hissəsində, [[Egey dənizi]] arasında, [[Frakiya]] sahilində, [[Kiçik Asiya]]nın qərb sahilində yaranmış dövlətlər qrupunun ümumi adı; təsir dairəsi [[Appenin yarımadası]]nın cənub sahilinə, [[Siciliya]]nın qərbində, [[Mərmərə dənizi|Mərmərə]], [[Qara dəniz|Qara]] və [[Aralıq dənizi|Aralıq]] dənizləri sahillərinə də yayılmışdı. Yunanıstan ərazisinin məskunlaşması orta paleolitə aid edilir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.statemaster.com/encyclopedia/Ancient-Greece |access-date=2011-09-28 |archive-date=2015-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150910124349/http://www.statemaster.com/encyclopedia/Ancient-Greece |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; [[Neolit]] dövründə (e.ə. 7-ci minilliyin ortaları-e.ə. təqr. 2800) [[Yunanıstan]] əhalisi əkinçilik və maldarlıqla məşğul olur, oturaq həyat keçirirdi. Yunanıstanın ilk sakinləri qədim yunanlar (onları [[pelasgilər]], [[karilər]] adlandırırdılar) yəqin ki, hind-avropalı olmamışlar.{{Yunanıstan tarixi}}E.ə. 2800 və 2000-ci illər arasında şimaldan yunanlar hücum edib [[Attika]], Şimal-Sərqi [[Peloponnes]]i, [[axaylar]] isə Peloponnesin böyük hissəsini, [[eoliyalılar]] [[Fessaliya]] və Orta Yunanıstanı tutdular. [[Dorilər]]in hücumunun təsiri ilə (e.ə. 12 əsrin sonu-e.ə. 11 əsr) [[ioniyalılar]] və [[eoliyalılar]] Kiçik Asiya sahillərinə və yaxınlıqdakı adalara sürgün edildilər.
E.ə. təqr. 700-cü ildə əhali ümumi adla-ellinlər, ölkə isə Ellada adlandı. Sonra yunanlar [[Qara dəniz]] və [[Aralıq dənizi]] sahillərində məskən saldılar. Bu dövrdə qonşu kaloniyalar ilə daim mədəni və ticarət əlaqələri saxlayan [[Neapol]], Tarent, Sibaris, Sirakuza, Messena, Kirena, [[Bizans]], Xalkida, Herakleya, Xersones, Sinopa, Pantikapey, Feodosiya, Oliviya, Toma və s. koloniyalar yaradılmışdı.

Koloniyalar Yunanıstanda demokratiyanın beşiyi hesab edilirdi.&lt;ref&gt;http://www.arwhead.com/Greeks&lt;/ref&gt;
Bu dövrdə şəhər-dövlətlərdə sürətlə yaranırdı. Bunlardan: [[Qədim Afina|Afina]], [[Sparta]], Korinf, Fiva, Arqos, Milet, Halikarnas, [[Efes]], Mitilena, Xios və s. misal göstərmək olar. Siyasi quruluşuna görə bu kaloniyaların [[demokratiya|demokratik]] və ya [[aristokratiya|aristokratik]] respublikalar idi. Spartanın rəhbərliyi ilə e.ə. 6 əsrdə [[Peloponnes ittifaqı]] yaradıldı. E.ə. 500–449 [[Yunan-İran müharibələri]]ndə istiqlaliyyət uğrunda mübarizə aparan yunanlar bir sıra qələbələr qazandılar.&lt;ref&gt;http://www.acs.ucalgary.ca/~vandersp/Courses/texts/aescpers.html&gt;&lt;/ref&gt;

Yunan ittifaqına başçılıq edən Afina hərbi və iqtisadi cəhətdən möhkəmləndi. Afina ilə Sparta arasındakı ziddiyyətlər [[Peloponnes müharibəsi]]nə (e.ə. 431–404) səbəb oldu. E.ə. 4 əsrdən tərəflərin ümumi böhranı başlandı. Yunanıstanda hökmranlıq uğrunda mübarizəyə girişən [[Qədim Makedoniya|Makedoniya]] bundan isitfadə etdi. [[Xeroneya]] yaxınığındakı vuruşmada (e.ə. 338) məğlubiyyətdən sonra yunan şəhərləri Makedoniyanın hakimiyyətinə keçdi. [[Makedoniyalı İsgəndər]]in ölümündən sonra onun imperiyası bir sıra dövlətlərə (ellinist monarxiyalara) parçalandı. E.ə. 3–2 əsrlərdə yunan şəhərlərində ictimai ziddiyyətlər yenidən kəskinləşdi. E.ə. 146-cı ildə Yunanıstan [[Qədim Roma|Romanın]] tərkibinə daxil edildi. Lakin 4 əsrdən Yunanıstan [[Şərqi Roma imperiyası]]nın ərazisinə daxil olmuşdur.Qədim Yunanıstanın özünə məxsus cəhətlərindən biri də, qədim mədəniyyətə sahib olmasıdır.Yunan mədəniyyəti tarixən bütün dünya ölkələrinin mədəniyyətlərinə təsir etmişdir.&lt;ref&gt;http://www.princeton.edu/~hellenic/renaissanceconferenceabstracts.html&lt;/ref&gt;

== İlk vaxtlar ==
Qədim Yunanıstanın dəqiq olaraq nə zaman formalaşdığı tarixə məlum deyildir.Əsasən [[Roma İmperiyası]]ndan əvvəlki zamanlarda da [[Yunanıstan]] ərazisində inkişaf etmiş [[Sivilizasiya]]nın yaşadığı məlumdur.Bəzi mənbələrdə eramızdan əvvəl 1150-ci ildə dağılan Mikena [[Sivilizasiya]]sında qədim Yunan tarixinin bir hissəsi kimi göstərilmişdir.&lt;ref&gt;http://www.aroundgreece.com/ancient-greece-history/mycenaean-civilization-greece.php&lt;/ref&gt; Qədim Yunanıstan tarixinin ilk dövrü &lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt;Yunan qaranlıq erası&lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt; adlanır.Bu dövr təxminən 300 il davam etmişdir.Eramızdan əvvəl 1100-cü ildə başlayan &lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt;Yunan qaranlıq erası&lt;nowiki&gt;''&lt;/nowiki&gt; 800-cü ildə yekunlaşır.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://socsci.gulfcoast.edu/rbaldwin/dark_age_greece.htm |access-date=2011-09-28 |archive-date=2012-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120134018/http://socsci.gulfcoast.edu/rbaldwin/dark_age_greece.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Yunan qaranlıq erasında əsas inkişaf etmiş sahə, mədəniyyət olmuşdur.Amfora adlanan gil qablar vasitəsi ilə müxtəlif mallar, gəmilərlə uzaq ərazilərə daşınırdı.Yunan qaranlıq erasının fərqli cəhətlərindən biridə, bu dövrdə bəzi həndəsi biliklərin yaranması ilə bağlıdır.[[Fayl:Parthenon from west.jpg|thumb|left|250px|Pantenon məbədi, qədim yunan memarlığının simvolu hesab edilir.]]
Məsələn qədim Yunanıstanda [[Üçbucaq]], [[Kvadrat]] və [[Çevrə]] kimi həndəsi fiqurlar Yunan qaranlıq erasında yaranmışdır.&lt;ref&gt;http://www.enchantedlearning.com/artists/greek/amphora.shtml&lt;/ref&gt; Yunan qaranlıq erası eramızda əvvəl 800-cü ildə yekunlaşır və Arxaik Yunanıstan adlı II dövr başlayır.Bu dövr 490-cı ilə qədər davam etmişdir.Arxaik Yunanıstan dövrü heykəltəraşlıq sənətinin inkişaf etdiyi dövr sayılır.İlkin abidələrin hazırlanılması və mədənlərin kütləvi formada fəaliyyətə başlaması Arxaik dövrə aid edilmişdir.&lt;ref&gt;http://www.statue.com/greek-statues.html&lt;/ref&gt;

== Yunanların mənşəyi ==

== Qədim Yunanıstanın formalaşması ==

== Cəmiyyətdə olan sosial fərqlər ==

== Yunan-İran müharibələri ==
{{Əsas|Yunan-İran müharibələri}}
Yunan-İran müharibələri (e.ə. 500–449) — Qədim Yunanıstan şəhər-dövlətlərinə (polislər) qarşı İranın işğalçılıq müharibələri. E.ə. 500 ildə Kiçik Asiyada İran hökmranlığına qarşı üsyan etmiş polislərə (Milet üsyanı) Afina və Eretriyanın yardım göstərməsi (Evbeya adasında) Yunan-İran müharibələrinin başlanmasına səbəb olmuşdu. E.ə. 493 ildə üsyanı yatıran İran ordusu Mərdoninin başçılığı ilə e.ə. 492 ilin yazında Hellespontdan keçib Yunanıstanı işğal etmək məqsədilə yürüşə başladı. Lakin Afon burnu (Egey dənizində) yaxınlığında İran donanmasının əksər hissəsi (təqr. 300 gəmi) fırtınadan məhv olduğu üçün yürüş dayandırıldı və yalnız Frakiya ələ keçirildi.

=== Marafon döyüşü ===
{{Əsas|Marafon döyüşü}}
E.ə. 490 ilin yazında sərkərdə [[Datis]] və [[Artafern]]in başçılığı ilə İran ordusu Egey dənizini keçərək yolüstü Naksos adasını, Evbeya adalarında Karistos və Eretriya şəhərlərini tutdu və Afinadan 42 km aralı Marafon düzənliyinə çıxdılar. Təcrübəli strateqlərin komandanlığı altında ordu toplandı. 10 000 ağır silahlı piyadadan ibarət falanqa yaradıldı. I Daranın ordusu qüvvətli idi, çoxsaylı piyada və süvarilər və işğal olunmuş torpaqların döyüşçüləri də var idi. Yunan ordusuna Militad başçılıq edirdi. O, mərkəzdə zəif, cinahlarda isə qüvvətli müdafiə sistemi qurdu. Farslar hücuma keçərkən falanqalar cinahlardan onları sıxdı. Yunanlar düşməni 100–150 metr yaxınlığa qədər buraxdı və qəflətən yürüyərək, onlara , xüsusilə oxçulara göz açmağa imkan vermədilər. üstünlüyünü itirən farslar geri çəkildi. İran qoşunu yunanlar tərəfindən təqib olundu və böyük itki verdi. 7 düşmən gəmisi ələ keçirildi.

Yunan döyüşçülərindən biri Fiddipid bu qələbə xəbərini Marafon düzənliyindən Afinaya qədər 42 km qaçaraq çatdırmışdı. Lakin onun ürəyi partlayıb ölmüşdü. Marafon qaçışı ilk dəfə Yunanıstanda həmin döyüşçünün şərəfinə yaranmış və dünya dövlətlərinə yayılmışdır.

=== Fermopil döyüşü ===
{{Əsas|Fermopil vuruşması}}
Marafon döyüşündən 10 il sonra I Daranın oğlu Kserks atasının Yunanıstanı işğal etmək niyyətini həyata keşirmək istədi. O, misirlilərdən, babillərdən, hətta kiçik Asiya yunanlılarından təşkil olunmuş qoşunu ilə b.e.ə. 480`da Orta Yunanıstan üzərinə hücuma keçdi. Bundan xəbərdar olan yunan şəhər dövlətləri birləşdilər. Sparta şahı Leonid`in başçılığı ilə Orta Yunanıstana gedən yolu Fermopil keçidini tutdular.

Kserks Fermopilə yaxınlaşaraq ilk əvvəl yunanlara elçi göndərir ki, təslim olsunlar. Lakin Leonid bu tələbi rədd edir. İranlılar yunanlıları qorxutmaq üçün demişdi ki, &quot;bizim oxlarımız və mizraqlarımız günəşinqabağını tutacaqdır!&quot;. Spartalı yunan da cavab vermişdi: &quot;Nə olar kölgədə vuruşarıq!&quot; Yunanlar iki gün iranlıların hücumlarını dəf etdilər. Bir nəfər xain dağ cığırı ilə iranlıları Fermopil keçidinə apardı. Mühasirəyə düşdüklərini görən Leonid spartalılardan başqa bütün yunan qüvvələrinin geri çəkilməsi əmrini verdi. Qeyri bərabər olan döyüşdə 300 nəfər spartalı və Leonid həlak oldu. İranlılar Orta Yunanıstanı, Beotiya, Attika və Afinanı ələ keçirdilər. Yunanlar qadın, qoca və uşaqları Afinadan çıxararaq, Peloponnesə və Salamin adasına apardılar. Vuruşa bilən bütün kişilər orduya və donanmaya daxil edildilər.

=== Salamin dəniz döyüşü ===
{{Əsas|Salamin döyüşü}}
İranlıları Fermopil keçidində ləngidən yunanlar donanmalarını gücləndirirlər. Yunan hərb gəmiləri triyera adlanırdı. Hər bir gəminin sağ və sol hissəsində 3 sıra avarçəkən olurdu. Sürətlə hərəkət edirdilər, lazımı anda çevikliklə gəminin istiqamətini dəyişirdilər. Hər gəmidə 180 avarçəkən və 20–30 döyüşçü olurdu. Yunan donanmasına Femistokl başçılıq edirdi. B.e.ə 480`də Salamin dəniz döyüşü baş verdi. Bu döyüşdə '370 yunan triyerası, 700 iran gəmisi' iştirak edirdi. [[Triyeralar]] iranlıların ağır gəmilərinə nisbətən daha sürətli hərəkət edirdilər. Yunanlar cəld hərəkət edərək iran gəmilərinin avarlarını qırır, yanlarını deşir, taran edirdilər. Döyüşdə İran donanması məğlub olur və geri çəkilirlər və 300 gəmi itirirlər.

=== Plateya döyüşü ===
{{Əsas|Plateya döyüşü}}
Kserks İrana gedən dəniz yolunun yunanlar tərəfindən tutulmasından qorxaraq, öz gəmilərinin bir hissəsi ilə çıxıb getdi. Yerdə qalan iran qüvvələri ilə yunanlar arasında b.e.ə.479`da Plateya şəhəri yaxınlığında (Mİkal burnu yaxınlığı) döyüş oldu. Yunanlar iranlıları məğlub etdi. Lakin dəniz döyüşləri 30 ilədək davam etdi. Ona görə də yunan şəhər dövlətləri öz aralarında ittifaq yaratdılar. Onların içərisində ən güclüsü Afina idi .Birləşmiş ittifaqın ordu və donanmasına Afina strateqi başçılıq edirdi. Ona görə də bu ittifaq Afina dəniz ittifaqı adlanırdı. E.ə. 479 ildə Yunanıstan polislərinin birləşmiş ordusunun İran qoşunları (Plateya yaxınlığında) və donanması (Mikal burnu yaxınlığında) üzərində qələbəsi Yunan-İran müharibələrinin müqəddəratını həll etdi. İşğal olunmuş polislərin böyük hissəsi azad edildi (e.ə. 478–468).

=== Yunan-İran müharibələrinin əsas şərtləri ===
E.ə. V əsrin 70-ci illərində afinalı sərkərdə Kimonun başçılığı ilə yunan ordusu Frakiya sahillərini, Egey dənizindəki bir sıra adaları və Bizans şəhərini ələ keçirdi. E.ə. 469 ildə Evrimedont çayı yaxınlığında İran qoşunları ağır məğlubiyyətə uğradılar və bu vuruşmalardan sonra hərbi əməliyyatlar fasilələrlə e.ə. 449 ilə qədər davam etdirildi. E.ə. 449 ildə Salamin yaxınlığında yunanların iranlılar üzərində yeni qələbəsindən sonra sülh haqqında danışıqlar başlandı. Kalli sülhünə (e.ə. 449) əsasən İran Egey dənizindəki Hellespont və Bosfordakı mülklərindən əl çəkdi, Kiçik Asiyada yunan polislərinin istiqlaliyyətini tanıdı. İran hərbi donanmasına Egey dənizində üzmək qadağan edildi.

Bu müharibələr Yunanıstan tarixində çox mühüm mərhələ oldu. İlk dəfə bu mübarizə nəticəsində ümum Ellada təəsübkeşliyi məsələsi ortaya çıxdı.

Kiçik Asiya və ona yaxın adaların yunan şəhərlərinin Əhəmənilərə qarşı üsyanı Yunan-İran müharibəsinin başlanğıc nöqtəsi oldu. Quruşun, II Kambizin, Dəriuşun istilaları bütün Yaxın Şərqin Hahamanişi imperiyasının tərkibinə daxil olmasına gətirdi. Lidiyanın e.ə 546-cı ildə darmadağın edilməsindən sonra, ona tabe olan yunan şəhərləri farsların hakimiyəti altına keçdilər. Farsların aldığı vergilər Lidiya dövründəkindən çox deyildi, lakin Lidiya hakimiyəti dövründə vergi ilə yığılmış pul yenidən dövrüyəyə buraxılırdı, farslara ödənilən vergi isə ölü yük kimi Əhəməni xəzinəsinə yatırdı. Bu isə yunan şəhərlərinin ticarətinə də böyük zərbə idi. Donanması olmayan lidiyalılardan fərqli olaraq farsların əla finikiyalı donanması vardı. Bundan başqa farslar yunanların üzərinə bir çox, o cümlədən tikinti və hərbi, mükələfiyətlər qoymuşdular.

Bundan başqa xarici işğalçılara qarşı mübarizə polisdaxili mübarizə ilə çulğaşırdı, çünki bir müddət siyasi zərurət olan yunan tiraniyaları Əhəməni hakimiyətində özlərinə yeni dayaq tapdılar və tarix səhnəsindən getmək fikrində deyildilər.
Mardoni, Datis və Artafernin yürüşləri
Femistokl

Kserksın yürüşü
Delos dəniz ittifaqı. Kali sülhü

E.ə.449-cu ildə Afina elçisi Kalli Suz şəhərinə gəldi. Burada yunanlarla farslar arasında sülh müqaviləsi imzaland. Bu müqavilə tarixə &quot;Kalli sülhü&quot; kimi daxil olmuşdur. Müqaviləyə görə, farslar Kiçik Asiyadakı yunan şəhərləri üzərində ağalıqdan əl çəkməli, Əhəməni ordusu Halis çayını keçməməli idi. Yunanlar da öz növbəsində Kipr adasını boşaltdılar. Bu məğlubiyyət Əhəməni hökmdarı I Artakserksi və onun varislərini dövlətin xarici siyasətinin əsas istiqamətini dəyişməyə vadar etdi. Onlar müxtəlif dövlətləri bir-birinə qarşı qaldırmaq siyasətinə əl atdılar.

== Dünyagörüşü və inanclar ==
Qədim yunan dinində bütün təbii və ictimai hadisələr sayları çox olan tanrılarla əlaqələndirilirdi. Yunanların düşüncəsində bu tanrıların hər birinin özlərinə məxsus fəaliyyət sahələrinin olduğu inancı yer alırdı. Yunan panteonunun başında '''Zeus''' (yun. ''Ζεύς'') adlı tanrı dururdu. Yunanların inanclarına görə tanrılar ''Olimpus'' dağında yaşayırdılar və insanların həyatına təsir edirdilər. İnsanların borcu isə onlara ibadət etmək idi. Bunun üçün tapınaqlar (məbədlər) və başqa müqəddəs yerlər fəaliyyət göstərirdi. Orada tanrıların heykəlləri qoyulur, onlara dualar oxunur və qurbanlar kəsilirdi. Bunların əvəzində isə insanlar tanrılardan müəyyən istəklərinin yerinə yetirilməsini tələb edirdilər. Nə qədər çox ibadətlər, nəzirlər və qurbanlar verilirdisə, tanrılar da əvəzində o qədər çox nemətlər verməli idilər. Bundan başqa yunanlar müqəddəs daşlara da tapınırdılar, kütləvi dini mərasimlər həyata keçirdirdilər.

Tanrılara xidmətçi olan kahinlər ibadətlər təşkil edirdilər. ''Orakl'' (lat. ''oraculum'') adlanan kahinlər də var idi. Yunanlar inanırdılar ki, onlar tanrılardan gələcək haqqında xəbərlər alır. Orakllardan ən tanınmışı Delfi şəhərində yerləşən Apollon tanrısının məbədində (tapınaqında) idi.

Qədim yunan dininin hər hansı bir vahid təlimi, müqəddəs kitabı ya da mərkəzi olmamışdır. Hər yerin öz adətləri var idi. Ümumiyyətlə, yunanlar Yaxın Şərq millətləri kimi təəssübkeş dindar olmamışlar, onlar Şərq xalqlarından fərqli olaraq həyatlarında daha da sərbəst idilər. Onların əsas əxlaqi dəyərləri igidlik və ədalət olmuşdur. Bu sərbəstliyin də fəlsəfənin yaranıb inkişaf etməsində böyük rolu olmuşdur. Sonralar isə yunan dini dünyagörüşü Romaya da təsir etmişdir.

Təxminən miladdan öncə VII – VI yüzilliklərdə Yunanıstanda [[Orfizm]] adlanan bir din yaranmışdır. Onun təlimində kifayət qədər fəlsəfi görüşlər də olmuşdur. 

Qədim Yunanıstanın fəlsəfəöncəsi ənənəsində ''dastanlar'' da böyük rol oynamışdır. Onları şairlər və ədiblər yazırdılar. Onlardan biri [[Homer]] (yun. ''Ὅμηρος'', m. ö. VIII yüzillik) olmuşdur. Onun kimliyi haqqında bilgilər olduqca azdır. Hətta, onun anadan olduğu yer də dəqiq bilinməməkdədir.

Homer '''''&quot;'''''[[İliada]]'''''&quot;''''' (yun. ''Ἰλιάς'') və '''''&quot;'''''[[Odisseya|Odisseia]]'''''&quot;''''' (yun. ''Ὀδύσσεια'') adlanan dastanların yazarı olmuşdur. Onlarda yunanların mifoloji və dini dünyagörüşü əks olunmuşdur. Bu dastanlarda insan həyatı və tarixi olaylar mifik varlıqların və tanrıların həyatı ilə bağlılıqda təsvir olunmuşdur. Olumpus dağında yaşayan tanrılar savaşlarda və başqa hadisələrdə tarixin gedişinə və insanların həyatına qarışmış, başqa mifoloji varlıqlar isə insanlarla birlikdə müxtəlif hadisələrdə iştirak etmişdirlər. &quot;İliada&quot;da Troya savaşı ilə bağlı hadisələrdən, &quot;Odisseyada&quot; isə bu savaşdan sonra ''Odisseus'' (yun. ''Ὀδυσσεύς'') adında bir igidin vətəninə qayıtması zamanı rast gəldiyi hadisələrdən söhbət açılmışdır. Hər iki dastan sonralar formalaşan antik və Avropa ədəbiyyatının formalaşmasında böyük rol oynamışdır. Homerin əsərlərində fəlsəfi baxımdan əhəmiyyətli məqamlar yoxdur, bu əsərlər yunanların qədim inanclarını və dünyagörüşünü əks etdirir.

Bununla bərabər fəlsəfəöncəsi yunan ədəbiyyatının ilklərindən biri də [[Hesiod]]os (yun. ''Ἡσίοδος'', m. ö. VIII – VII yüzilliklər) olmuşdur. O '''''&quot;Əməklər və günlər&quot;''''' (yun. ''Ἔργα και Ἡμέραι'') və tanrıların yaranmasından bəhs edən '''&quot;Teoqonia&quot;''' (yun. ''Θεογονία'') dansanlarının yazarı olmuşdur.

M.ö. VII–VI yüzilliklərdə ilk yunan döşünürləri [[Epimenides]] (yun. ''Ἐπιμενίδης, m''. ö. VII yüzillik), [[Ferekid|Siroslu Ferekides]] (yun. ''Φερεκύδης'', təxminən m. ö. 584 – 499) kimi müdrik insanlar meydana çıxmağa başlaməşdər. Onların arasında &quot;[[Yeddi yunan müdriki]]&quot; xüsusi ilə seçilmişdir. Onların [[Qədim yunan fəlsəfəsi]]nin formalaşıb yaranmasında böyük rolu olmuşdur.

== Mənbə ==
[[Aydın Əlizadə]]. [http://www.anl.az/el/Kitab/2016/Azf-289695.pdf Antik fəlsəfə tarixi]. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 8–14. ('''&quot;Dünyagörüşü və inanclar&quot;''' bölümü)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qədim Yunanıstan]]</text>
      <sha1>0znmas7cvijlv0nmn71kxcqox6zafk4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bakı kəndləri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>53491</id>
    <revision>
      <id>6570146</id>
      <parentid>6378445</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:16:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.49.178</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3017" xml:space="preserve">'''Bakının 32 kəndi''' — [[Bakı]] və [[Abşeron]]da geniş yayılmış anlayış olub ənənəvi Abşeron kəndlərini ifadə edir. Bu anlayış adətən [[XIX əsr]]in sonlarında Abşeron yarımadasında getmiş sənayeləşməyə qədərki yaşayış məskənlərinə işarə etsə də, əslində Bakının sözügedən &quot;ənənəvi&quot; kəndlərinin sayı həmişə 32-dən çox olub. Hələ 1813-cü ildə Bakıətrafı kəndlərin sayı 37 idi. Bakı ətrafında və Abşeronda kəndlərin sayının sonuncu dəfə [[XVII əsr]]də 32-yə bərabər olması, bu ifadənin də ən geci XVII əsrdə yaranmasını ehtimal edir. Bununla belə Bakının 32 kəndi adı altında ehtiva edilən kəndlərin bir qismi sözügedən anlayışdan xeyli sonralar yaranmışdır. 1813-cü ilin məlumatına görə, Bakıda artıq 37 kənd var idi, 1850-ci ilin dövlət sənədlərində isə bu rəqəm 40-a çatıb. Sonralar onların üzərinə Göradil, Ləş, Şüvəlan və Pirəküşkül kəndləri də əlavə olunub. 2018-ci il statistikasına əsasən Bakı şəhəri inzibati ərazisi daxilində 59 qəsəbə var.

== Ənənəvi Bakı kəndləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Say
!Kəndlər
!Əhali (1813)
!Əhali (2021
!Sahə (km²)
|-
|1
| [[Maştağa]]
|582
|45000
|60
|-
|2 
| [[Qobu]] 
|974
|22,000
|0
|-
|3
| [[Buzovna]]
|263
|31,299
|39.06
|-
|4
| [[Qala]]
|332
|4,901
|0
|-
|5
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|6
| [[Zığ]]
|0
|14,133
|0
|-
|7
| [[Binə]]
|0
|56,651
|0
|-
|8
| [[Zirə]]
|0
|12,316
|0
|-
|9
| [[Şüvəlan]]
|0
|19,262
|33.27
|-
|10
| [[Türkan]]
|0
|12,375
|0
|-
|11
| [[Kürdəxanı]]
|0
|6,615
|0
|-
|12
| [[Zabrat]]
|0
|29,996
|0
|-
|13
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|14
| [[Keşlə]]
|0
|25,324
|0
|-
|15
| [[Binəqədi]]
|738
|50,249
|0
|-
|16
| [[Əmircan]]
|276
|32,015
|0
|-
|17
| [[Bilgəh]]
|0
|8,580
|0
|-
|18
| [[Corat]]
|251
|14,324
|2.25600
|-
|19
| [[Bülbülə]]
|0
|25,119
|0
|-
|20
| [[Güzdək]]
|0
|0
|0
|-
|21
| [[Bibiheybət]]
|0
|2,110
|0
|-
|22
| [[Biləcəri]]
|0
|50,249
|0
|-
|23
| [[Masazır]]
|0
|0
|0
|-
|24
| [[Əhmədli qəsəbəsi (Xətai)|Əhmədli]]
|77
|11,211
|0
|-
|25
| [[Zağulba]]
|0
|0
|0
|-
|26
| [[Qobustan]]
|738
|17,384
|0
|-
|27
| [[Digah]]
|0
|0
|0
|-
|28
| [[Ramana]]
|814
|12,840
|0
|-
|29
| [[Pirşağı]]
|813
|7,033
|0
|-
|30
| [[Pirallahı]]
|0
|17,016
|0
|-
|31
| [[Mərdəkan]]
|94
|24,865
|0
|-
|32
| [[Şağan]]
|57
|3,554
|0
|-
|33
| [[Hövsan]]
|0
|41,960
|0
|-
|34
| [[Dübəndi (liman)|Dübəndi]]
|0
|0
|0
|-
|35
| [[Hökməli]]
|0
|0
|0
|-
|36
| [[Xocasən|Xocahəsən]]
|0
|0
|0
|-
|37
| [[Lökbatan]]
|0
|38,946
|0
|-
|38
| [[Görədil]]
|0
|0
|0
|-
|39
| [[Fatmayı]]
|777
|0
|0
|-
|40
| [[Nardaran]]
|0
|10,072
|0
|-
|41
| [[Novxanı]]
|202
|0
|0
|-
|42
| [[Saray]]
|183
|4,901
|0
|-
|43
| [[Sabunçu]]
|0
|32,349
|0
|-
|44
| [[Yeni Suraxanı]]
|0
|18,028
|0
|-
|45
| [[Məmmədli]]
|0
|0
|0
|-
|46
| [[Mexkalon]]
|0
|0
|0
|-
|47
| [[Nübar]]
|0
|0
|0
|-
|48
  [[Sulutepe]]
|
|
|
|
|}

[[Kateqoriya:Bakı]]</text>
      <sha1>g2juypznzwbcrkxspf358gub505wkw9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570149</id>
      <parentid>6570146</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:17:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.49.178</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3014" xml:space="preserve">'''Bakının 32 kəndi''' — [[Bakı]] və [[Abşeron]]da geniş yayılmış anlayış olub ənənəvi Abşeron kəndlərini ifadə edir. Bu anlayış adətən [[XIX əsr]]in sonlarında Abşeron yarımadasında getmiş sənayeləşməyə qədərki yaşayış məskənlərinə işarə etsə də, əslində Bakının sözügedən &quot;ənənəvi&quot; kəndlərinin sayı həmişə 32-dən çox olub. Hələ 1813-cü ildə Bakıətrafı kəndlərin sayı 37 idi. Bakı ətrafında və Abşeronda kəndlərin sayının sonuncu dəfə [[XVII əsr]]də 32-yə bərabər olması, bu ifadənin də ən geci XVII əsrdə yaranmasını ehtimal edir. Bununla belə Bakının 32 kəndi adı altında ehtiva edilən kəndlərin bir qismi sözügedən anlayışdan xeyli sonralar yaranmışdır. 1813-cü ilin məlumatına görə, Bakıda artıq 37 kənd var idi, 1850-ci ilin dövlət sənədlərində isə bu rəqəm 40-a çatıb. Sonralar onların üzərinə Göradil, Ləş, Şüvəlan və Pirəküşkül kəndləri də əlavə olunub. 2018-ci il statistikasına əsasən Bakı şəhəri inzibati ərazisi daxilində 59 qəsəbə var.

== Ənənəvi Bakı kəndləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Say
!Kəndlər
!Əhali (1813)
!Əhali (2021
!Sahə (km²)
|-
|1
| [[Maştağa]]
|582
|45000
|60
|-
|2 
| [[Qobu]] 
|974
|22,000
|0
|-
|3
| [[Buzovna]]
|263
|31,299
|39.06
|-
|4
| [[Qala]]
|332
|4,901
|0
|-
|5
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|6
| [[Zığ]]
|0
|14,133
|0
|-
|7
| [[Binə]]
|0
|56,651
|0
|-
|8
| [[Zirə]]
|0
|12,316
|0
|-
|9
| [[Şüvəlan]]
|0
|19,262
|33.27
|-
|10
| [[Türkan]]
|0
|12,375
|0
|-
|11
| [[Kürdəxanı]]
|0
|6,615
|0
|-
|12
| [[Zabrat]]
|0
|29,996
|0
|-
|13
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|14
| [[Keşlə]]
|0
|25,324
|0
|-
|15
| [[Binəqədi]]
|738
|50,249
|0
|-
|16
| [[Əmircan]]
|276
|32,015
|0
|-
|17
| [[Bilgəh]]
|0
|8,580
|0
|-
|18
| [[Corat]]
|251
|14,324
|2.25600
|-
|19
| [[Bülbülə]]
|0
|25,119
|0
|-
|20
| [[Güzdək]]
|0
|0
|0
|-
|21
| [[Bibiheybət]]
|0
|2,110
|0
|-
|22
| [[Biləcəri]]
|0
|50,249
|0
|-
|23
| [[Masazır]]
|0
|0
|0
|-
|24
| [[Əhmədli qəsəbəsi (Xətai)|Əhmədli]]
|77
|11,211
|0
|-
|25
| [[Zağulba]]
|0
|0
|0
|-
|26
| [[Qobustan]]
|738
|17,384
|0
|-
|27
| [[Digah]]
|0
|0
|0
|-
|28
| [[Ramana]]
|814
|12,840
|0
|-
|29
| [[Pirşağı]]
|813
|7,033
|0
|-
|30
| [[Pirallahı]]
|0
|17,016
|0
|-
|31
| [[Mərdəkan]]
|94
|24,865
|0
|-
|32
| [[Şağan]]
|57
|3,554
|0
|-
|33
| [[Hövsan]]
|0
|41,960
|0
|-
|34
| [[Dübəndi (liman)|Dübəndi]]
|0
|0
|0
|-
|35
| [[Hökməli]]
|0
|0
|0
|-
|36
| [[Xocasən|Xocahəsən]]
|0
|0
|0
|-
|37
| [[Lökbatan]]
|0
|38,946
|0
|-
|38
| [[Görədil]]
|0
|0
|0
|-
|39
| [[Fatmayı]]
|777
|0
|0
|-
|40
| [[Nardaran]]
|0
|10,072
|0
|-
|41
| [[Novxanı]]
|202
|0
|0
|-
|42
| [[Saray]]
|183
|4,901
|0
|-
|43
| [[Sabunçu]]
|0
|32,349
|0
|-
|44
| [[Yeni Suraxanı]]
|0
|18,028
|0
|-
|45
| [[Məmmədli]]
|0
|0
|0
|-
|46
| [[Mexkalon]]
|0
|0
|0
|-
|47
| [[Nübar]]
|0
|0
|0
|-
|48
 
|Sulutəpə
|
|
|
|}

[[Kateqoriya:Bakı]]</text>
      <sha1>rtdur8ut0ffnsbikk4v13f3omhnxupv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570154</id>
      <parentid>6570149</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:19:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.49.178</ip>
      </contributor>
      <comment>Sulutəpə qəsəbəsində, Bakı kəndlərindən biridir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3017" xml:space="preserve">'''Bakının 32 kəndi''' — [[Bakı]] və [[Abşeron]]da geniş yayılmış anlayış olub ənənəvi Abşeron kəndlərini ifadə edir. Bu anlayış adətən [[XIX əsr]]in sonlarında Abşeron yarımadasında getmiş sənayeləşməyə qədərki yaşayış məskənlərinə işarə etsə də, əslində Bakının sözügedən &quot;ənənəvi&quot; kəndlərinin sayı həmişə 32-dən çox olub. Hələ 1813-cü ildə Bakıətrafı kəndlərin sayı 37 idi. Bakı ətrafında və Abşeronda kəndlərin sayının sonuncu dəfə [[XVII əsr]]də 32-yə bərabər olması, bu ifadənin də ən geci XVII əsrdə yaranmasını ehtimal edir. Bununla belə Bakının 32 kəndi adı altında ehtiva edilən kəndlərin bir qismi sözügedən anlayışdan xeyli sonralar yaranmışdır. 1813-cü ilin məlumatına görə, Bakıda artıq 37 kənd var idi, 1850-ci ilin dövlət sənədlərində isə bu rəqəm 40-a çatıb. Sonralar onların üzərinə Göradil, Ləş, Şüvəlan və Pirəküşkül kəndləri də əlavə olunub. 2018-ci il statistikasına əsasən Bakı şəhəri inzibati ərazisi daxilində 59 qəsəbə var.

== Ənənəvi Bakı kəndləri ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Say
!Kəndlər
!Əhali (1813)
!Əhali (2021
!Sahə (km²)
|-
|1
| [[Maştağa]]
|582
|45000
|60
|-
|2 
| [[Qobu]] 
|974
|22,000
|0
|-
|3
| [[Buzovna]]
|263
|31,299
|39.06
|-
|4
| [[Qala]]
|332
|4,901
|0
|-
|5
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|6
| [[Zığ]]
|0
|14,133
|0
|-
|7
| [[Binə]]
|0
|56,651
|0
|-
|8
| [[Zirə]]
|0
|12,316
|0
|-
|9
| [[Şüvəlan]]
|0
|19,262
|33.27
|-
|10
| [[Türkan]]
|0
|12,375
|0
|-
|11
| [[Kürdəxanı]]
|0
|6,615
|0
|-
|12
| [[Zabrat]]
|0
|29,996
|0
|-
|13
| [[Balaxanı]]
|286
|14,318
|0
|-
|14
| [[Keşlə]]
|0
|25,324
|0
|-
|15
| [[Binəqədi]]
|738
|50,249
|0
|-
|16
| [[Əmircan]]
|276
|32,015
|0
|-
|17
| [[Bilgəh]]
|0
|8,580
|0
|-
|18
| [[Corat]]
|251
|14,324
|2.25600
|-
|19
| [[Bülbülə]]
|0
|25,119
|0
|-
|20
| [[Güzdək]]
|0
|0
|0
|-
|21
| [[Bibiheybət]]
|0
|2,110
|0
|-
|22
| [[Biləcəri]]
|0
|50,249
|0
|-
|23
| [[Masazır]]
|0
|0
|0
|-
|24
| [[Əhmədli qəsəbəsi (Xətai)|Əhmədli]]
|77
|11,211
|0
|-
|25
| [[Zağulba]]
|0
|0
|0
|-
|26
| [[Qobustan]]
|738
|17,384
|0
|-
|27
| [[Digah]]
|0
|0
|0
|-
|28
| [[Ramana]]
|814
|12,840
|0
|-
|29
| [[Pirşağı]]
|813
|7,033
|0
|-
|30
| [[Pirallahı]]
|0
|17,016
|0
|-
|31
| [[Mərdəkan]]
|94
|24,865
|0
|-
|32
| [[Şağan]]
|57
|3,554
|0
|-
|33
| [[Hövsan]]
|0
|41,960
|0
|-
|34
| [[Dübəndi (liman)|Dübəndi]]
|0
|0
|0
|-
|35
| [[Hökməli]]
|0
|0
|0
|-
|36
| [[Xocasən|Xocahəsən]]
|0
|0
|0
|-
|37
| [[Lökbatan]]
|0
|38,946
|0
|-
|38
| [[Görədil]]
|0
|0
|0
|-
|39
| [[Fatmayı]]
|777
|0
|0
|-
|40
| [[Nardaran]]
|0
|10,072
|0
|-
|41
| [[Novxanı]]
|202
|0
|0
|-
|42
| [[Saray]]
|183
|4,901
|0
|-
|43
| [[Sabunçu]]
|0
|32,349
|0
|-
|44
| [[Yeni Suraxanı]]
|0
|18,028
|0
|-
|45
| [[Məmmədli]]
|0
|0
|0
|-
|46
| [[Mexkalon]]
|0
|0
|0
|-
|47
| [[Nübar]]
|0
|0
|0
|-
|48
 
|Sulutəpə
|0
|0
|0
|}

[[Kateqoriya:Bakı]]</text>
      <sha1>fi6nid26u1gz4i6u0gjmdam36am0ge5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Salman Rüşdi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58899</id>
    <revision>
      <id>6570083</id>
      <parentid>6078861</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:23:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1984" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;Qrimus&quot; romanıdır. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;Şeytanın ayələri&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>337ibnslxjwifqqchwxe6p3i3mgwbou</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570089</id>
      <parentid>6570083</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:30:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2193" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>pt6xqz79fyvshjcjml0vsd2xq6ai7ts</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570116</id>
      <parentid>6570089</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:52:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2434" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus 
* Ayıb
* Gecəyarısı uşaqları 
* Yaquar gülüşü 
* Harun və hekayələrin dənizi
* Florensiyanın sehrbazı 
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>ascxjp9m7j0ekwaed8seuh4du2ywp2w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570177</id>
      <parentid>6570116</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:29:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2731" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus 
* Ayıb
* Gecəyarısı uşaqları 
* Yaquar gülüşü 
* Harun və hekayələrin dənizi
* Florensiyanın sehrbazı 
* Xəyali vətənlər
* Güzgü işi
* Oz sehrbazı
* Şərq, Qərb
* Qəzəb
* Luka və həyatın alovu
* Təlxək Şalimar
* Şeytan ayələri
* Cozef Anton- Xatirə
* İki il səkkiz ay və iyirmi səkkiz gecə 
* Qızılı ev
* Kixot
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>1xg5hn0xawthxrqybqvtu99hu5r29gc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570180</id>
      <parentid>6570177</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:30:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əsərlərinin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2727" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus 
* Ayıb
* Gecəyarısı uşaqları 
* Yaquar gülüşü 
* Harun və hekayələrin dənizi
* Florensiyanın sehrbazı 
* Xəyali vətənlər
* Güzgü işi
* Oz sehrbazı
* Şərq, Qərb
* Qəzəb
* Luka və həyatın alovu
* Təlxək Şalimar
* Şeytan ayələri
* Cozef Anton- Xatirə
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə 
* Qızılı ev
* Kixot
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>fux1htozikozjkmb403urikufe7wi3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570192</id>
      <parentid>6570180</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:39:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2845" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus (1975)
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Ayıb (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
*
* Harun və hekayələrin dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
*
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyatın alovu (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>jqmv25m8hrsa8ytsx41y749xndhcjbu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570224</id>
      <parentid>6570192</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:49:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2843" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus (1975)
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Ayıb (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
*
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
*
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyatın alovu (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>69cco0umklv35si87x29l3qiohbppc1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571257</id>
      <parentid>6570224</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:14:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əsərlərinin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2838" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==

* Qrimus (1975)
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Ayıb (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyat atəşi (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>lok7agcra2dygf5ujuvm97hnhhtzysg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571305</id>
      <parentid>6571257</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:42:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əsərlərinin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2837" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==
* Qrimus (1975)
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Utanc (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyat atəşi (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>7j8e7x5h6g7w07zqmk9n59ag58ef7cj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571363</id>
      <parentid>6571305</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:11:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2855" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, [[1981]]-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi [[1947]]-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. [[1961]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. [[1964]]-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti|Kembric Universitetinin]] tarix fakültəsini bitirib. 

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə  yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir. 

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

[[16 iyun]] [[2007]]-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==
* Qrimus (1975)&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Utanc (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyat atəşi (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>hepp4qy48yy557zvc3f27qeyrcbjcn2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571365</id>
      <parentid>6571363</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:11:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2808" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, 1981-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi 1947-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. 1961-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. 1964-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti]]nin tarix fakültəsini bitirib.

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir.

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

16 iyun 2007-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==
* Qrimus (1975)&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Utanc (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyat atəşi (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>9q2bl2qww49sgo8n7yzcuxjuqeqb3ie</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571370</id>
      <parentid>6571365</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2107" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Salman Rüşdi
 |şəkil             = Salman Rushdie by Kubik 01.JPG
}}

'''Salman Rüşdi''' ({{DVTY}}) — [[Hindistan|hind]] əsilli ingilis yazıçısı, 1981-ci ildə [[Buker mükafatı]] laureatı.

== Həyatı ==
Salman Rüşdi 1947-ci ildə [[Bombey]]də biznesmen ailəsində anadan olub. 1961-ci ildə təhsil almaq üçün [[İngiltərə]]yə yollanıb. 1964-cü ildə [[Böyük Britaniya]] vətəndaşlığını alıb. [[Kembric Universiteti]]nin tarix fakültəsini bitirib.

== Yaradıcılığı ==
İlk əsəri 1975-ci ildə yazdığı &quot;''Qrimus''&quot; romanıdır. 1981-ci ildə yazdığı &quot;''Gecəyarısı uşaqları''&quot; əsəri [[Le Monde (qəzet)|Le Monde]] tərəfindən [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı]] siyahısına daxil edilmişdir.

1988-ci ildə yazdığı [[Quran]]dan bəhs edən &quot;''Şeytanın ayələri''&quot; kitabı müsəlman dünyasında qəzəblə qarşılanıb. Kitab [[Hindistan]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]]nda qadağan edilib. 1989-cu ildə [[Ayətullah Xomeyni]] yazıçının ölümünə fətva verib.

16 iyun 2007-ci ildə [[II Elizabet]] Salman Rüşdini [[cəngavər titulu]]na layiq görüb. 26 iyun 2008-ci ildə Londonda [[Bukingem sarayı]]nda II Elizabet şəxsən cəngavər titulunu Salman Rüşdiyə təqdim edib.

== Əsərlərinin siyahısı ==
* Qrimus (1975)&lt;ref&gt;[https://www.salmanrushdie.com/books/ www.salmanrushdie.com/books]&lt;/ref&gt;
* Gecəyarısı uşaqları (1981)
* Utanc (1983)
* Yaquar gülüşü (1987)
* Şeytan ayələri (1988)
* Harun və Hekayələr dənizi (1990)
* Güzgü işi
* Xəyali vətənlər (1991)
* Oz sehrbazı (1992)
* Şərq, Qərb (1994)
* Qəzəb (2001)
* Təlxək Şalimar (2005)
* Florensiyanın sehrbazı (2008)
* Luka və həyat atəşi (2010)
* Cozef Anton- Xatirə (2012)
* İki il səkkiz ay iyirmi səkkiz gecə (2015)
* Qızılı ev (2017)
* Kixot (2019)
* Kurt Vonnequtun &quot;Sallaqxana-beş&quot;i indi bizə nə deyir?

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Siyasi mühacirlər]]</text>
      <sha1>qhcve8aibtr3ndgightni2iu7eb47m4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Asəf Zeynallı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61185</id>
    <revision>
      <id>6571378</id>
      <parentid>6565837</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6570" xml:space="preserve">{{Musiqiçi
 |adı             = Asəf Zeynallı
 |orijinal adı    = Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı
 |şəkil           = Asaf Zeynally.jpg
 |fon rəngi       = ifaçı olmayan personal
}}

'''Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan bəstəkarı.

== Həyatı ==
Asəf Zeynallı 1909-cu ildə [[Dərbənd]]də doğulmuşdur. 7 yaşı olanda anası onu Dərbənd realnı məktəbinə qoyur. O, burda uşaq xorunda oxumağa başlayır, klarnet çalmağı öyrənir. Həmin illərdə Dərbənddəki nəfəsli orkestr yay axşamlarında şəhər parkında konsert verirdi. Asəf də hərdənbir orkestrin tərkibində klarnet çalmağa dəvət edilirdi.&lt;ref&gt;[https://portal.azertag.az/az/node/546 Musiqiyə həsr edilən ömür – Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəfin 11 yaşı olanda ailəsi Bakıya köçür. O, əvvəlcə hərbi məktəbin nəzdində nəfəsli orkestrdə truba çalmağı öyrənir, sonra Bakı Musiqi Texnikumunun truba, violonçel, fortepiano siniflərində təhsil alır. “Truba üçün pyes”ini 14 yaşında texnikumda özü ifa edir.&lt;ref&gt;[http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=105&amp;dt=236 Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəf Zeynallı 1923–1926-cı illərdə Bakı musiqi texnikumunda, 1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsində, [[Üzeyir Hacıbəyov]]un sinfini bitirmişdi. 1929–1931 illərdə türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında musiqi bölməsinin müdiri və Azərbaycan proletar musiqiçiləri birliyinin sədri işləmişdir. [[Tofiq Quliyev]] və [[Qara Qarayev]] bir müddət onun tələbələri olmuşlar. Azərbaycan musiqi tarixində ilk romanslar Asəf Zeynallının adı ilə bağlıdır.

23 il ömür sürməsinə baxmayaraq milli musiqi sənətində silinməz iz qoymuşdur. Milli romans, piano və simfonik musiqinin banisidir. Onun &quot;Ölkəm&quot;, &quot;Sərhədçi&quot;, &quot;Çadra&quot;, &quot;Sual&quot;, &quot;Seyran&quot; romansları milli vokal musiqimizin inciləridir. Piano üçün &quot;Uşaq süitası&quot; silsiləsi, &quot;Çahargah&quot; pyesi, violino və piano üçün &quot;Muğamsayağı&quot;, 2 fuqa, simfonik orkestr üçün &quot;Fraqmentlər&quot;, teatr tamaşalarına musiqi, xalq mahnıları işləmələrinin müəllifidir. Azərbaycan musiqi folklorunun toplanıb nota köçürülməsi və işlənməsi sahəsində böyük iş aparmışdır. &quot;İbtidai not savadı&quot; adlı dərslik tərtib etmişdir. 

O həmçinin türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında oynanılan [[Cəfər Cabbarlı]]nın &quot;Sevil&quot;, &quot;Qayıdış&quot;, X. Nəzirli və S. Rüstəmin &quot;Alov&quot;, A. Həmidin &quot;Hind qızı&quot;, V. Kirşonun &quot;Küləklər şəhəri&quot; əsərlərinə musiqi bəstələmiş, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repartuarının əsasını qoymuşdu. Asəf Zeynallı bir neçə Azərbaycan xalq mahnılarını nota almışdır. Cəfər Cabbarlının sözlərinə bəstələdiyi &quot;Ölkəm&quot; romansı ən məşhur əsəri hesab olunur.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=phEOCmgHH0k Səda — Cəfər Cabbarlıya həsr olunmuş bədii gecə keçirilib (23.03.2016)]&lt;/ref&gt;

O, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repertuarının əsasını qoyur, 70-ə yaxın Azərbaycan xalq mahnılarını nota alır. Azərbaycan musiqi folkloru nümunələrinin toplanması üçün Qarabağa səfər edir və orada da ağır xəstələnir. Qarın yatalağına tutulan bəstəkar müalicə almaq üçün Bakıya qayıdır. O, xəstəxanada olarkən otağının divarına son simfoniyasını yazır və qardaşından əsərinin divardan kağıza köçürülməsini xahiş edir. Təəssüf ki, onun son vəsiyyətini heç kim yerinə yetirmir…&lt;ref&gt;[https://525.az/news/108896-son-eserini-xestexana-divarina-yazan-dahi-asef-zeynalli Son əsərini xəstəxana divarına yazan dahi: Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Beləcə, Asəf Zeynallı 27 oktyabr 1932-ci ildə yaradıcılığının inkişaf etdiyi bir dövrdə, yatalaq xəstəliyindən vəfat etmişdir. Çəmbərəkənd qəbiristanlığında dəfn olunmuş, sonralar “Qurd Qapısı” qəbiristanlığına köçürülmüşdür.&lt;ref&gt;[https://sabah.az/?name=xeber&amp;news_id=5375 Asəf Zeynallının məzarı baxımsız vəziyyətdə]&lt;/ref&gt; Bakı musiqi kolleci və paytaxtın küçələrindən biri bəstəkarın adını daşıyır.
[[Fayl:Building_on_Chingiz_Mustafayev_Street_82.jpg|thumb|right|250px|Asəf Zeynallının Bakıda yaşadığı evi]]
{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Lirik Melodiya.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya''
}}

{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Ushaq suitasi.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Uşaq süitası
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Uşaq süitası, ifaçı [[Murad Adıgözəlzadə]]''
}}

== Filmoqrafiya ==
* [[Həyat romansı (film, 1971)]]
* [[Asəf Zeynallı (film, 2000)]]
* [[Asəf (film, 2021)]]
* [[Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (cizgi filmi, 2021)|Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (film, 2021)]]

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* T. Məhərrəmova. &quot;Yarımçıq ömrün simfoniyası&quot; //Odlar yurdu.- London, 2009, fevral.- səh. 15.

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 adam.az]{{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20111117232757/http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 |date=2011-11-17 }} Asəf Zeynallının bioqrafiyası – www.adam.az]
*[http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli Asəf Zeynallının 50 illiyi münasibətilə, 1959cü ildə]
*[http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli — Unudulmaz sənətkar (Asəf Zeynallının vəfatının 20 illiyi ilə əlaqədar, &quot;Ədəbiyyat&quot; qəzeti&quot;, 26 oktyabr 1952]
* [http://www.youtube.com/watch?v=dPlZw-HQVTA Xuraman Qasımovanın ifasında &quot;Ölkəm&quot; romansı], sözləri [[Cəfər Cabbarlı]]nındır
* [http://www.youtube.com/watch?v=CqMZRPulRAU Asəf Zeynallı — Lirik melodiya]
* [https://www.youtube.com/watch?v=J21S-4ML1RA Səda — Asəf Zeynallının doğum günüdür]

== Həmçinin bax ==
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Asəf Zeynallı| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Bakı Musiqi Akademiyasının məzunları]]
[[Kateqoriya:Dərbənddə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Dağıstan əsilli azərbaycanlılar]]</text>
      <sha1>rnftzbm11jh3wkpioy3wflpuswv5nt9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571380</id>
      <parentid>6571378</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6566" xml:space="preserve">{{Musiqiçi
 |adı             = Asəf Zeynallı
 |orijinal adı    = Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı
 |şəkil           = Asaf Zeynally.jpg
 |fon rəngi       = ifaçı olmayan personal
}}

'''Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan bəstəkarı.

== Həyatı ==
Asəf Zeynallı 1909-cu ildə [[Dərbənd]]də doğulmuşdur. 7 yaşı olanda anası onu Dərbənd realnı məktəbinə qoyur. O, burda uşaq xorunda oxumağa başlayır, klarnet çalmağı öyrənir. Həmin illərdə Dərbənddəki nəfəsli orkestr yay axşamlarında şəhər parkında konsert verirdi. Asəf də hərdənbir orkestrin tərkibində klarnet çalmağa dəvət edilirdi.&lt;ref&gt;[https://portal.azertag.az/az/node/546 Musiqiyə həsr edilən ömür – Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəfin 11 yaşı olanda ailəsi Bakıya köçür. O, əvvəlcə hərbi məktəbin nəzdində nəfəsli orkestrdə truba çalmağı öyrənir, sonra Bakı Musiqi Texnikumunun truba, violonçel, fortepiano siniflərində təhsil alır. &quot;Truba üçün pyes&quot;ini 14 yaşında texnikumda özü ifa edir.&lt;ref&gt;[http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=105&amp;dt=236 Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəf Zeynallı 1923–1926-cı illərdə Bakı musiqi texnikumunda, 1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsində, [[Üzeyir Hacıbəyov]]un sinfini bitirmişdi. 1929–1931 illərdə türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında musiqi bölməsinin müdiri və Azərbaycan proletar musiqiçiləri birliyinin sədri işləmişdir. [[Tofiq Quliyev]] və [[Qara Qarayev]] bir müddət onun tələbələri olmuşlar. Azərbaycan musiqi tarixində ilk romanslar Asəf Zeynallının adı ilə bağlıdır.

23 il ömür sürməsinə baxmayaraq milli musiqi sənətində silinməz iz qoymuşdur. Milli romans, piano və simfonik musiqinin banisidir. Onun &quot;Ölkəm&quot;, &quot;Sərhədçi&quot;, &quot;Çadra&quot;, &quot;Sual&quot;, &quot;Seyran&quot; romansları milli vokal musiqimizin inciləridir. Piano üçün &quot;Uşaq süitası&quot; silsiləsi, &quot;Çahargah&quot; pyesi, violino və piano üçün &quot;Muğamsayağı&quot;, 2 fuqa, simfonik orkestr üçün &quot;Fraqmentlər&quot;, teatr tamaşalarına musiqi, xalq mahnıları işləmələrinin müəllifidir. Azərbaycan musiqi folklorunun toplanıb nota köçürülməsi və işlənməsi sahəsində böyük iş aparmışdır. &quot;İbtidai not savadı&quot; adlı dərslik tərtib etmişdir. 

O həmçinin türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında oynanılan [[Cəfər Cabbarlı]]nın &quot;Sevil&quot;, &quot;Qayıdış&quot;, X. Nəzirli və S. Rüstəmin &quot;Alov&quot;, A. Həmidin &quot;Hind qızı&quot;, V. Kirşonun &quot;Küləklər şəhəri&quot; əsərlərinə musiqi bəstələmiş, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repartuarının əsasını qoymuşdu. Asəf Zeynallı bir neçə Azərbaycan xalq mahnılarını nota almışdır. Cəfər Cabbarlının sözlərinə bəstələdiyi &quot;Ölkəm&quot; romansı ən məşhur əsəri hesab olunur.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=phEOCmgHH0k Səda — Cəfər Cabbarlıya həsr olunmuş bədii gecə keçirilib (23.03.2016)]&lt;/ref&gt;

O, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repertuarının əsasını qoyur, 70-ə yaxın Azərbaycan xalq mahnılarını nota alır. Azərbaycan musiqi folkloru nümunələrinin toplanması üçün Qarabağa səfər edir və orada da ağır xəstələnir. Qarın yatalağına tutulan bəstəkar müalicə almaq üçün Bakıya qayıdır. O, xəstəxanada olarkən otağının divarına son simfoniyasını yazır və qardaşından əsərinin divardan kağıza köçürülməsini xahiş edir. Təəssüf ki, onun son vəsiyyətini heç kim yerinə yetirmir…&lt;ref&gt;[https://525.az/news/108896-son-eserini-xestexana-divarina-yazan-dahi-asef-zeynalli Son əsərini xəstəxana divarına yazan dahi: Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Beləcə, Asəf Zeynallı 27 oktyabr 1932-ci ildə yaradıcılığının inkişaf etdiyi bir dövrdə, yatalaq xəstəliyindən vəfat etmişdir. Çəmbərəkənd qəbiristanlığında dəfn olunmuş, sonralar &quot;Qurd Qapısı&quot; qəbiristanlığına köçürülmüşdür.&lt;ref&gt;[https://sabah.az/?name=xeber&amp;news_id=5375 Asəf Zeynallının məzarı baxımsız vəziyyətdə]&lt;/ref&gt; Bakı musiqi kolleci və paytaxtın küçələrindən biri bəstəkarın adını daşıyır.
[[Fayl:Building_on_Chingiz_Mustafayev_Street_82.jpg|thumb|right|250px|Asəf Zeynallının Bakıda yaşadığı evi]]
{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Lirik Melodiya.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya''
}}

{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Ushaq suitasi.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Uşaq süitası
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Uşaq süitası, ifaçı [[Murad Adıgözəlzadə]]''
}}

== Filmoqrafiya ==
* [[Həyat romansı (film, 1971)]]
* [[Asəf Zeynallı (film, 2000)]]
* [[Asəf (film, 2021)]]
* [[Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (cizgi filmi, 2021)|Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (film, 2021)]]

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* T. Məhərrəmova. &quot;Yarımçıq ömrün simfoniyası&quot; //Odlar yurdu.- London, 2009, fevral.- səh. 15.

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 adam.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20111117232757/http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 |date=2011-11-17 }} Asəf Zeynallının bioqrafiyası – www.adam.az]
* [http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli Asəf Zeynallının 50 illiyi münasibətilə, 1959cü ildə]
* [http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli — Unudulmaz sənətkar (Asəf Zeynallının vəfatının 20 illiyi ilə əlaqədar, &quot;Ədəbiyyat&quot; qəzeti&quot;, 26 oktyabr 1952]
* [http://www.youtube.com/watch?v=dPlZw-HQVTA Xuraman Qasımovanın ifasında &quot;Ölkəm&quot; romansı], sözləri [[Cəfər Cabbarlı]]nındır
* [http://www.youtube.com/watch?v=CqMZRPulRAU Asəf Zeynallı — Lirik melodiya]
* [https://www.youtube.com/watch?v=J21S-4ML1RA Səda — Asəf Zeynallının doğum günüdür]

== Həmçinin bax ==
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Asəf Zeynallı| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Bakı Musiqi Akademiyasının məzunları]]
[[Kateqoriya:Dərbənddə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Dağıstan əsilli azərbaycanlılar]]</text>
      <sha1>sctoi77ki6iiob3zb1qz7n2mve38lzy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571382</id>
      <parentid>6571380</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6480" xml:space="preserve">{{Musiqiçi
 |adı             = Asəf Zeynallı
 |orijinal adı    = Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı
}}

'''Asəf Zeynalabdin oğlu Zeynallı''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan bəstəkarı.

== Həyatı ==
Asəf Zeynallı 1909-cu ildə [[Dərbənd]]də doğulmuşdur. 7 yaşı olanda anası onu Dərbənd realnı məktəbinə qoyur. O, burda uşaq xorunda oxumağa başlayır, klarnet çalmağı öyrənir. Həmin illərdə Dərbənddəki nəfəsli orkestr yay axşamlarında şəhər parkında konsert verirdi. Asəf də hərdənbir orkestrin tərkibində klarnet çalmağa dəvət edilirdi.&lt;ref&gt;[https://portal.azertag.az/az/node/546 Musiqiyə həsr edilən ömür – Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəfin 11 yaşı olanda ailəsi Bakıya köçür. O, əvvəlcə hərbi məktəbin nəzdində nəfəsli orkestrdə truba çalmağı öyrənir, sonra Bakı Musiqi Texnikumunun truba, violonçel, fortepiano siniflərində təhsil alır. &quot;Truba üçün pyes&quot;ini 14 yaşında texnikumda özü ifa edir.&lt;ref&gt;[http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=105&amp;dt=236 Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Asəf Zeynallı 1923–1926-cı illərdə Bakı musiqi texnikumunda, 1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsində, [[Üzeyir Hacıbəyov]]un sinfini bitirmişdi. 1929–1931 illərdə türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında musiqi bölməsinin müdiri və Azərbaycan proletar musiqiçiləri birliyinin sədri işləmişdir. [[Tofiq Quliyev]] və [[Qara Qarayev]] bir müddət onun tələbələri olmuşlar. Azərbaycan musiqi tarixində ilk romanslar Asəf Zeynallının adı ilə bağlıdır.

23 il ömür sürməsinə baxmayaraq milli musiqi sənətində silinməz iz qoymuşdur. Milli romans, piano və simfonik musiqinin banisidir. Onun &quot;Ölkəm&quot;, &quot;Sərhədçi&quot;, &quot;Çadra&quot;, &quot;Sual&quot;, &quot;Seyran&quot; romansları milli vokal musiqimizin inciləridir. Piano üçün &quot;Uşaq süitası&quot; silsiləsi, &quot;Çahargah&quot; pyesi, violino və piano üçün &quot;Muğamsayağı&quot;, 2 fuqa, simfonik orkestr üçün &quot;Fraqmentlər&quot;, teatr tamaşalarına musiqi, xalq mahnıları işləmələrinin müəllifidir. Azərbaycan musiqi folklorunun toplanıb nota köçürülməsi və işlənməsi sahəsində böyük iş aparmışdır. &quot;İbtidai not savadı&quot; adlı dərslik tərtib etmişdir. 

O həmçinin türk (Azərbaycan) fəhlə teatrında oynanılan [[Cəfər Cabbarlı]]nın &quot;Sevil&quot;, &quot;Qayıdış&quot;, X. Nəzirli və S. Rüstəmin &quot;Alov&quot;, A. Həmidin &quot;Hind qızı&quot;, V. Kirşonun &quot;Küləklər şəhəri&quot; əsərlərinə musiqi bəstələmiş, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repartuarının əsasını qoymuşdu. Asəf Zeynallı bir neçə Azərbaycan xalq mahnılarını nota almışdır. Cəfər Cabbarlının sözlərinə bəstələdiyi &quot;Ölkəm&quot; romansı ən məşhur əsəri hesab olunur.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=phEOCmgHH0k Səda — Cəfər Cabbarlıya həsr olunmuş bədii gecə keçirilib (23.03.2016)]&lt;/ref&gt;

O, &quot;Uşaq süitası&quot; əsəri ilə ilk dəfə Azərbaycan musiqi tarixində uşaq musiqisi repertuarının əsasını qoyur, 70-ə yaxın Azərbaycan xalq mahnılarını nota alır. Azərbaycan musiqi folkloru nümunələrinin toplanması üçün Qarabağa səfər edir və orada da ağır xəstələnir. Qarın yatalağına tutulan bəstəkar müalicə almaq üçün Bakıya qayıdır. O, xəstəxanada olarkən otağının divarına son simfoniyasını yazır və qardaşından əsərinin divardan kağıza köçürülməsini xahiş edir. Təəssüf ki, onun son vəsiyyətini heç kim yerinə yetirmir…&lt;ref&gt;[https://525.az/news/108896-son-eserini-xestexana-divarina-yazan-dahi-asef-zeynalli Son əsərini xəstəxana divarına yazan dahi: Asəf Zeynallı]&lt;/ref&gt;

Beləcə, Asəf Zeynallı 27 oktyabr 1932-ci ildə yaradıcılığının inkişaf etdiyi bir dövrdə, yatalaq xəstəliyindən vəfat etmişdir. Çəmbərəkənd qəbiristanlığında dəfn olunmuş, sonralar &quot;Qurd Qapısı&quot; qəbiristanlığına köçürülmüşdür.&lt;ref&gt;[https://sabah.az/?name=xeber&amp;news_id=5375 Asəf Zeynallının məzarı baxımsız vəziyyətdə]&lt;/ref&gt; Bakı musiqi kolleci və paytaxtın küçələrindən biri bəstəkarın adını daşıyır.
[[Fayl:Building_on_Chingiz_Mustafayev_Street_82.jpg|thumb|right|250px|Asəf Zeynallının Bakıda yaşadığı evi]]
{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Lirik Melodiya.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Lirik Melodiya''
}}

{{Dinlə
| faylınadı  = Asef Zeynalli - Ushaq suitasi.ogg
| adı        = Asəf Zeynallı - Uşaq süitası
| alt        = 
| izahı      = ''Asəf Zeynallı - Uşaq süitası, ifaçı [[Murad Adıgözəlzadə]]''
}}

== Filmoqrafiya ==
* [[Həyat romansı (film, 1971)]]
* [[Asəf Zeynallı (film, 2000)]]
* [[Asəf (film, 2021)]]
* [[Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (cizgi filmi, 2021)|Bülbülün Asəf Zeynallı haqqında xatirələri (film, 2021)]]

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* T. Məhərrəmova. &quot;Yarımçıq ömrün simfoniyası&quot; //Odlar yurdu.- London, 2009, fevral.- səh. 15.

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 adam.az] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20111117232757/http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&amp;id=1208245533&amp;archive=&amp;start_from=&amp;ucat=21,37&amp;go=headlines&amp;category=37 |date=2011-11-17 }} Asəf Zeynallının bioqrafiyası – www.adam.az]
* [http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli Asəf Zeynallının 50 illiyi münasibətilə, 1959cü ildə]
* [http://afrasiyab.musigi-dunya.az/az/articles_43.html Əfrasiyab Bədəlbəyli — Unudulmaz sənətkar (Asəf Zeynallının vəfatının 20 illiyi ilə əlaqədar, &quot;Ədəbiyyat&quot; qəzeti&quot;, 26 oktyabr 1952]
* [http://www.youtube.com/watch?v=dPlZw-HQVTA Xuraman Qasımovanın ifasında &quot;Ölkəm&quot; romansı], sözləri [[Cəfər Cabbarlı]]nındır
* [http://www.youtube.com/watch?v=CqMZRPulRAU Asəf Zeynallı — Lirik melodiya]
* [https://www.youtube.com/watch?v=J21S-4ML1RA Səda — Asəf Zeynallının doğum günüdür]

== Həmçinin bax ==
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Asəf Zeynallı| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Bakı Musiqi Akademiyasının məzunları]]
[[Kateqoriya:Dərbənddə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Dağıstan əsilli azərbaycanlılar]]</text>
      <sha1>g2kd2vt9rm6uiqi1m1hcqe6n94o6pmk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qədim yunan mifologiyası</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61956</id>
    <revision>
      <id>6570046</id>
      <parentid>6570042</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:59:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>195.216.230.90</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Hesioda görə Teoqoniya */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="810" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{vikiləşdirmə}}
[[Fayl:Greek trinity.png|thumb|300px|Yunan üçlüyü]]
'''Qədim yunan mifologiyası''' — qədim yunanların [[tanrı]] və qəhrəmanları, dini və ritual təcrübələri, həyat fəlsəfələri ilə bağlı [[mif]] və folklor toplusu.

== [[Hesiod]]a görə Teoqoniya ==
{{Hesioda görə teoqoniya nəsil ağacı}}
Qədim yunan mifologiyasının tanrıları:
* [[Zevs]]
* [[Poseydon]]
* [[Artemida]]
* [[Demetra]]
* [[Hera]]
* [[Aid]]
* [[Eos]]
* [[Hermes]]
* [[Hefest]]
* [[Afrodita]]
* [[Helios]]
* [[Hiperion (mifologiya)|Hiperion]]
* [[Teya]]
* [[Nerey]]
* [[Pan]]
* [[Tanat (mifologiya)|Tanat]]
* [[Persefona]]
* [[Hipnos]]
* [[Afina (mifologiya)|Afina]]
* siktir bitti məlumAT

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qədim yunan mifologiyası| ]]</text>
      <sha1>rvkwwcyx484bznpfh03ey9pmepslzg0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570823</id>
      <parentid>6570046</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:14:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:195.216.230.90|195.216.230.90]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Qraf061|Qraf061]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="786" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{vikiləşdirmə}}
[[Fayl:Greek trinity.png|thumb|300px|Yunan üçlüyü]]
'''Qədim yunan mifologiyası''' — qədim yunanların [[tanrı]] və qəhrəmanları, dini və ritual təcrübələri, həyat fəlsəfələri ilə bağlı [[mif]] və folklor toplusu.

== [[Hesiod]]a görə Teoqoniya ==
{{Hesioda görə teoqoniya nəsil ağacı}}
Qədim yunan mifologiyasının tanrıları:
* [[Zevs]]
* [[Poseydon]]
* [[Artemida]]
* [[Demetra]]
* [[Hera]]
* [[Aid]]
* [[Eos]]
* [[Hermes]]
* [[Hefest]]
* [[Afrodita]]
* [[Helios]]
* [[Hiperion (mifologiya)|Hiperion]]
* [[Teya]]
* [[Nerey]]
* [[Pan]]
* [[Tanat (mifologiya)|Tanat]]
* [[Persefona]]
* [[Hipnos]]
* [[Afina (mifologiya)|Afina]]

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qədim yunan mifologiyası| ]]</text>
      <sha1>euezwgwpgy6t2ki5c6lrv1g0u17frna</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mariya Stadnik</title>
    <ns>0</ns>
    <id>63478</id>
    <revision>
      <id>6570143</id>
      <parentid>6562542</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150713" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{İdmançı
 |idman dərəcəsi   = [[Fayl:Az idman ustasi.png|25x25px]]
 |medalları        = {{Turnir|Dövlət təltifləri}}
{{{!}} style=&quot;background: transparent&quot;
{{!}}{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2016}} {{!!}} {{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|2015}} {{!!}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı|2008}} {{!!}} {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|2012}} {{!!}}
{{!}}}
{{Turnir| [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2021 Tokio]]| -50 kq.}}
{{Turnir|Dünya Çempionatı}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|2011 İstanbul| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur-Sultan]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|2008 Tampere| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2009 Vilnüs| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2011 Dortmund| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2014 Vantaa| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2017 Novi-Sad| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2018 Kaspiysk| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|2021 Varşava| -50 Kq.}}
{{Turnir|[[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017 Bakı]]| -48 kq.}}
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
 |yeniləmə         = 
}}

'''Mariya Stadnik''' ({{Dil-uk|Марiя Василiвна '''Стадник'''}}&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://other.sport.ua/news/111084|title=Марiчка Стаднiк:&quot;Андрiй - мiй однофамiлец&quot;|page=|publisher=www.other.sport.ua|year=|accessdate=3 dekabr 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080822044523156.html|title=Мария Стадник сменила фамилию.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=22 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; ; qızlıq soy adı: '''''Стаднiк'''''&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt;; {{DVTY}}) — [[Ukrayna]] əsilli [[Azərbaycan]]lı dünya şöhrətli sərbəst güləşçi, bütün zamanların ən yaxşı [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçisi. 2007-ci ildən [[Azərbaycan]] yığmasında çıxış edir. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasında]] bürünc, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]] və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadasında]] gümüş medal qazanıb. Dünya Çempionatlarında, 2009-cu ildə Herninqdə qızıl, 2011-ci ildə [[İstanbul]]da və 2015-ci ildə [[Las-Veqas]]da gümüş, 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də isə bürünc medal qazanıb. Mariya Stadnik həmdə dəfələrlə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb, (2008, 2009, 2011, 2014, 2016 və 2017). Mariya Stadnik həmçinin 2015-ci ildə baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın və 2017-ci ildə baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunların]]ın çempionu olub.

2008-ci ildə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]], 2012-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]], 2015-ci ildə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]], 2016-cı ildə isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib. O, həmdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015 və 2016-cı illərdə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görülüb.

2008-ci ildə [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] [[Azərbaycan]]a medal qazandıran ən gənc qadın idmançı kimi (20 yaş, 2 ay və 13 gün), 2021-ci ildə isə [[Azərbaycan]]a ardıcıl dörd [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci idmançı kimi tarixə düşüb.

Mariya Stadnik 2011-ci ildə Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə planetin ən yaxşı qadın güləşçisi seçilib.

Mariya Stadnik dünya idman ictimaiyyətinə daha çox 2016-cı ildə keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın final görüşündə [[Yaponiya]] güləşçisi [[Eri Tosaka]]ya sona 3 saniyə qalmış məğlubiyyəti ilə tanındı.

== Həyatı ==
Mariya Stadnik 1988-ci ilin 3 dekabr tarixində [[Ukrayna]]nın qərbində, [[Lvov]] şəhərinin bir kəndində dünyaya gəlib. Güləşlə 2000-ci ildə, anadan olduğu kənddə məşğul olmağa başladı. O, müsahibələrin birində güləşi seçməsinin səbəbini anadan olduğu kənddə ancaq güləş məşqlərinin keçirildiyi üçün seçdiyini deyib. Həmin il [[Lvov]]da idman zalına gələn 12 yaşlı Mariya Stadnik, burada gələcək həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]] ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 7 il sonra, 2007-ci ilin 25 dekabr tarixində isə Mariya Stadnik ilə [[Andrey Stadnik]] ailə həyatı qurdu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 2010-cu ildə Mariya Stadnikin İqor adında oğlan, 2013-cü ildə isə Mia adında qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;

[[Andrey Stadnik]]in doğma bacısı, [[Böyük Britaniya]]nı təmsil edən [[Yana Stadnik]] Mariya Stadnik ilə eyni çəki dərəcəsində mübarizə aparır. Mariya Stadnik ilə Yana Stadnik arasında beynəlxalq yarışlarda üç qarşılaşma baş tutub və hər üçündə Mariya Stadnik qələbə qazanıb. 2009-cu ilin Dünya Çempionatında 8:0, 2011-ci ilin Avropa Çempionatında 7:0 və 2014-cü ilin Dünya Çempionatında 11:0 hesabı ilə Mariya Stadnik baldızı üzərində qələbə qazanıb.

Lvov Dövlət Bədən Tərbiyəsi Universiteti və Kamyanets-Podilski Pedaqoji Universitetinin məzunu olan Mariya Stadnik ukraynca, rusca və azərbaycanca danışmağı bacarır.

=== İrina Merleni ilə münasibəti ===
{{Quote box
|quote=''İrina Merleni ilə hələ heç vaxt rəsmi turnirdə üz-üzə gəlməmişdik. Buna görə də hər saniyə, hər hərəkət, hər xal olduqca vacib idi. Təlim-məşq zamanı keçirdiyimiz yoxlama görüşündə də ona qalib gəlmişdim, bu səbəbdən də bilirdim ki, o, məni boğacaq. Amma buna hazır idim.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin münasibətləri həmişə idman ictimaiyyətinin diqqətində olub. Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinin bir nömrəli səbəbkarı olan İrina Merleni ilə birinci dəfə 2012-ci ildə &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin final görüşündə qarşılaşdı. Onların bu vaxta qədər hələ heç bir rəsmi yarışda üz-üzə gəlməməsi, həmdə İrina Merleninin 2012-ci ilin yanvar ayında [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhərində baş tutan &quot;Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qələbəsində sonra özünün [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] əsas rəqibinin ancaq [[Yaponiya]]lı Hitomi Obara olmasını bəyan etməsi görüşün prinsipiallığını daha da artırdı. İrina Merleninin finala gədən yolda 2008-ci ilin [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın çempionu [[Kanada]]lı Karol Huyn ilə görüşdə ona qarşı boğucu fənd tətbiq etməsini, həmdə saçlarını dartmasının Mariya Stadniklə final görüşündə də baş verəcəyini gözləmək olardı. Proqnozlar elə özünü doğrultdu. Döşək üzərinə çıxan zaman Mariya Stadnika psixoloji təzyiq etmək üçün İrina Merleni hakimin start fitindən dərhal sonra özünə arxayın şəkildə mübarizə apardı və birinci cəhddəcə Mariya Stadnika qarşı boğma fəndini tətbiq etmək istədi. Amma Mariya Stadnik görüşdə sonra verdiyi müsahibədə də dediyi kimi, buna hazır idi. Hər iki hissədə bir dəqiq hücum həyata keçirən Mariya Stadnik düzgün müdafiə quraraq 1:0, 1:0 hesablı qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin sonuncu qarşılaşması 2012-ci ildə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın yarım-final mərhələsi çərçivəsində baş tutdu. Finala vəsiqə qazanmaq üçün hər iki güləşçi amansız mübarizə apardı. Görüşün yekununda 1:0, 3:0 hesabı ilə üstün olan güləşçi finala adladı. İrina Merleni isə bürünc medal uğrunda görüşdə məğlub olaraq 5-ci yeri tutdu. Bu görüş İrina Merleninin karyersında sonuncu görüş oldu.

=== Model fəaliyyəti ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnik noyabr ayında [[Hindistan]]ın paytaxtı [[Nyu Deli]] şəhərində &quot;Pro Wrestling League&quot; (Pro Güləş Liqası)-nın ikinci mövsümü çərçivəsində moda nümayişinə qatıldı. Mariya Stadnik [[İsveç]]li Dünya çempionu Sofiya Mattsson və [[Böyük Britaniya]]lı Yana Stadnik ilə birgə Hindistanın milli qeyimlərini podiumdan nümayiş etdirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://haqqin.az/news/84164|title=Знаменитая азербайджанская спортсменка а показе мод.|page=|publisher=www.haqqin.az|year=|accessdate=5 noyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

== Karyerası ==

=== Erkən karyerası ===
Mariya Stadnik beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ildə, [[İspaniya]]nın [[Sevilya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında qatıldı. [[Ukrayna]] yığmasının heyətində Mariya Stadnik qızıl medal qazandı və gənclər arasında Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|title=2003 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 avqust 2003|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412142012/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik növbəti uğurunu bir il sonra elə analoji yarışda qazandı. Bu səfər o, [[Bolqarıstan]]ın Albena şəhərində baş tutan yarışlarda, finalda [[İsveç]] güləşçisi Sofiya Mattssona məğlub olaraq gümüş medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|title=2004 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=29 iyul 2004|archive-date=2016-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160406130208/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Növbəti, 2005-ci ildə Mariya Stadnik daha ciddi uğur qazandı. O, [[Litva]]nın paytaxtı [[Vilnüs]] şəhərində keçirilən yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatında finala gədər [[Hindistan]]lı Sudeş Kumarı 11:3, [[Almaniya]]lı Annika Hofmannı 5:0 və [[Türkiyə]]li Demet Kayanı 4:2 hesablı təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Finalda isə Mariya Stadnik [[Vyetnam]] güləşçisi Ti Hang Nguyen ilə qarşılaşdı və onu 2 dəqiqə 49 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə məğlub edərək yeniyetmələr arasında Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC&amp;kaempfe=1&amp;wkid=B625A71B068945D6991B40810FF74F4E&amp;gkl=1&amp;spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC|title=2005 Yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=5 iyul 2005}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==== 2006 Avropa Çempionatı ====
2006-cı ildə isə 18 yaşlı Mariya Stadnik böyüklər arasında birinci yarışına qatıldı. O, aprel ayında [[Rusiya]]nın paytaxtı [[Moskva]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Mariya Stadnik finala gədər [[Yunanıstan]]lı Fani Psata üzərində 4:0, [[Finlandiya]]lı Ajar Aştiani üzərində 6:1 və [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitoru üzərində 6:1 hesablı qəbələ qazandı. Finalda isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Liliya Kaskarakova ilə üz-üzə gəldi. Gərgi idman mübarizəsi şəraətində keçən görüşdən Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı və 2006-cı ilin Avropa çempionu oldu. Lakin, bu çempionluğ 1 ay davam etdi. Həmin ilin iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadnikdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı, furosemidin olduğunu elan etdi və onu çempionluğdan məhrum etdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://fakty.ua/46594-17-letnej-lvovyanke-marii-stadnik-prishlos-vernut-evropejskoe-quot-zoloto-quot-iz-za-dopinga|title=17-летней львовянке Марии Стадник пришлось вернуть европейское &quot;золото&quot; из-за допинга|page=|publisher=www.fakty.ua|year=|accessdate=3 iyun 2006}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medalı Beynəlxalq Güləş Federasiyasına təhvil verdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;

==== Ukrayna yığmasında gedişi ====
2007-ci ildə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] yığması tərk etdi. Buna əsas səbəb, həmin il [[2004 Yay Olimpiya Oyunları|Afina Olimpiadasın]]ın çempionu [[İrina Merleni]]nin iki il fasilədən sonra yenidən [[Ukrayna]] yığmasına qayıtması oldu. Qarşısına [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağı məqsəd qoyan Mariya Stadnika İrina Merleni ciddi əngəl törətdi. Məhz [[Ukrayna]] yığmasının məşqçiləri Mariya Stadnika təcrübəsiz olduğunu əsas səbəb gətirərək, Olimpiya çempionu [[İrina Merleni]]yə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadası]] etimad göstərəcəklərini bildirdi. Bununla barışmayan Mariya Stadnik [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağ üçün başqa yığmanın şərəfini qorumağı qərara aldı. Həmin ildə isə [[Bakı]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı üçün [[Azərbaycan]] qadın güləşi üzrə yığma formalaşdırmağ məqsədi ilə digər yığmalardan legioner idmaçılar milliləşdirilməyə başladı. Elə Mariya Stadnikdə [[Azərbaycan]]dan gələn təklifi dərhal qəbul etdi və [[Azərbaycan]] bayrağı altında yarışlara qatılmağa başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130403025557430.html|title=Мария Стадник: В Украине я оказалось никому не нужной.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2013}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2007–2009-cu illər ===

==== 2007 Dünya Çempionatı ====
Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] bayrağı altında birinci yarışına 2007-ci ildə, məhz elə [[Bakı]] şəhərində, Dünya Çempionatında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.fila-official.com/images/documents/annonces/resultats/2007_09/res_baku.pdf|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.fila-official.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=21 sentyabr 2007|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319213315/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070920041044532.html|title=ЧМ-2007. День пятый. Наши соперники.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Özünün birinci Dünya Çempionatında, debüt görüşünə Mariya Stadnik 1/32 final mərhələsində [[Rumıniya]] güləşçisi Kristina Kroitoru qarşı çıxdı. Rəqibi ilə müqayisədə daha yaxşı güləşən Mariya Stadnik 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı (6:0, 4:0).&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388306|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi birinci qarşılaşmada böyük üstünlüklə qələbə qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Növbəti mərhələdə Mariya Stadnik [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə də asan qələbə qazanan (2:0, 7:0) Mariya Stadnik növbəti mərhələyə adladı. Bu mərhələdə o, [[Almaniya]] güləşçisi Brigitte Vagnerlə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik qələbə qazandı. (1:0, 3:2). 1/4 finalda Mariya Stadnik [[Yaponiya]] idmançısı Çiharu İço ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə Mariya Stadnikin xeyrinə qurtardı. Növbəti iki hissə isə 1:1 hesabları başa çatsada, Çiharu İço son xalları qazandığı üçün qələbə qazandı. Lakin bu məğlubiyyətə baxmayaraq Mariya Stadnik medal qazanmaq şanslarını itirmədi. Çiharu İço finala gədər yüksəldiyindən Mariya Stadnik təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388294|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi yarışları yenidən davam etdirəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Ancaq o, bu mərhələnin 1-ci görüşündəcə [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Stefanie Murataya məğlub olaraq (1:2, 1:1) Dünya çempionatını 7-ci yerdə başa vurdu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/33960/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+dunya+cempionatinda+medal+qazana+bilmeyib|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik medal qazana bilməsədə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/AZARBAYCANIN_QADIN_GULASCHISI_MARIYA_STADNIK_PEKIN_OLIMPIYA_OYUNLARINA_LISENZIYA_QAZANMISDIR-388350?device=Desktop|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Mariya Stadnik Pekin Olimpiya Oyunlarına lisenziya qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070921100708397.html|title=Наши на ЧМ-2007. День пятый. Стадник завоевала лицензию на Олимпиаду.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbəti uğurunu dekabr ayında qazandı. [[Ukrayna]]nın [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk şəhərind]]ə baş tutan beynəlxalq turnirdə Stadnik bütün dörd görüşdən qələbə ilə ayrıldı və turnirin qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20071225035321333.html|title=Стадник побеждает в Донецке.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=25 dekabr 2007}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına nüfüzlu &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080121031504844.html|title=Девушки едут в Красноярск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080124065114047.html|title=Состав сборной на Мемориал Ярыгина.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=24 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt; [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhəri baş tutan yarışlarda Stadnik [[Rusiya]]lı Lyubov Solnikovu və [[Qazaxıstan]]lı Julduz Yeşimovanı məğlub edərək yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə uduzan Mariya Stadnik bürünc medal uğrunda görüşdə [[Böyük Britaniya]] güləşçisi Yana Stadniki məğlub etdi və &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirinin bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080126110320566.html|title=Мемориал Ярыгина. Стадник взяла бронзу.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;

==== 2008 Avropa Çempionatı ====
2008-ci ilin Avropa Çempionatından əvvəl, fevral ayında [[Kiyev]] və [[Minsk]] şəhərilərində [[Azərbaycan]] güləş yığması ilə birgə təlim-məşq toplanışında olan Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/402826|title=Azərbaycanın sərbəst güləş üzrə kişi və qadınlardan ibarət yığma komandası Minskə yolda düşmüşdür.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080208092404563.html|title=Семерка увидит Киев и Минск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=8 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın güləşçisi Klarissa Çun ilə final görüşüdə daxil olmağla bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/401691|title=Azərbaycanın idmançıları beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 2 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080226114209491.html|title=Три киевские медали.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziyanı təmin edən Mariya Stadnik həmin il [[Finlandiya]]nın [[Tampere]] şəhərində keçirilən Avropa Çempionatına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|title=2008 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2014-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305062048/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/400202|title=Azərbaycanın qadınlardan ibarət sərbəst güləş üzrə milli komandası Avropa Çempionatında iştirak edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/403317|title=Azərbaycan idmançıları Avropa Çempionatında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080213044308672.html|title=Состав сборной Азербайджана на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=13 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; 2 il əvvəl [[Moskva]] şəhərində qızıl medal qazansada, qanında tapılan dərman preparatına görə o, həmin çempionluğdan məhrum edildi. Bu səfər isə Mariya Stadnik qitənin ən güclü güləşçisi olduğunu sübut etdi. O, finala gedən yolda [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitorunu 2:0, [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 6:5 və [[Yunanıstan]]lı Fani Psatanı 4:1 hesabları ilə məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404950|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.trend.az/1757639/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+Cempionati+finalina+cixib|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=3 aprel 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080403080428652.html|title=Соперницы наших борцов во второй день Чемпионата Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Finalda isə Mariya Stadnik 2 il əvvəl, 51 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionu olan [[Fransa]] güləşçisi Vanessa Boubryemm ilə qarşılaşdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.az.trend.az|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2020-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025013902/https://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 8:2 hesablı qələbə qazanaraq 2008-ci ilin Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404985|title=Azərbaycan güləşçisi qadınlar arasında Avropa çempionu olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/video/20080406013325399.html|title=Мария Стадник становиться чемпионом Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=6 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik həmdə Avropa çempionatında qzıl medal qazanan birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi oldu. Yarışlardan sonra &quot;[[Lider TV]]&quot;-yə müsahibə verən Mariya Stadnik [[Tampere]] şəhərinə qızıl medal üçün gəldiyini bildirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080404083803431.html|title=Мария Стадник: Я приехала только за золотом.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;

Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbət uğurunu [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə qazandı. Bütün rəqiblərindən güclü olan Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080503114215674.html|title=Мария Стадник - первая, Олеся Замула - вторая.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 may 2008}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyun ayında digər mühüm yarışına qatıldı.&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyun 2008|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131038/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=Bakıda keçiriləcək &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirində ölkəmiz böyük heyətlə təmsil olunacaqdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; O, [[Azərbaycan]]ın məhrum Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr edilən [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2008|I Qızıl Qran-Pri]] turnirində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/print/94747|title=&quot;Qızıl Qran Pri&quot; turnirində iştirak edəcək Azərbaycan güləş yığmasının heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=25 aprel 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 27 iyun tarixində mübarizəyə qoşulan Mariya Stadnik, dörd güləşçi sırasında birinci yeri tutaraq qızıl medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qadın güləşçilərin mübarizəsi başa çatmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080628060202252.html|title=Мария Стадник и Алена Комарова выигрывают золото Гран-При FILA|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; Gümüş medalı [[Rusiya]] güləşçisi Valentina Kvasova, bürünc medalı isə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik qazandı.&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu. O, [[Slovakiya]]nın Kosiçe şəhərində yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|title=2008 Yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyul 2008|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408032446/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413063|title=Azərbaycan idmançıları Avropa birinciliyində qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080716123748640.html|title=Мария Стадник выиграла молодежный Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt; 20 yaşlı Mariya Stadnik bu uğura finalda [[Ukrayna]] nümayəndəsi Maryana Bezrukanı məğlub edərək nail oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413797|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik ikinci dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/63861/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+cempionu+olub|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu olub.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=17 iyul 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

25 iyul tarixində keçirilən tədbirdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Naziri]] [[Azad Rəhimov]] yeniyetmələr və böyüklər arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazanan Mariya Stadnika mükafat təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/414563|title=Avropa və Dünya Çempionatlarında fərqlənmiş idmançılar mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;

==== Pekin Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
Mariya Stadnik 2008-ci ildə əsas yarışına [[Pekin]] şəhərində keçirilən [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|title=2008 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=12 avqust 2008|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184216/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 final mərhələsində başladı. O, bu mərhələdə [[Kanada]] güləşçisi Karol Huyn ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi bərabər idman mübarizəsi şəraətində keçsədə, sonda Karol Huyn 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı. İkinci hissədə isə Karol Huyn 2:0 hesablı qələbə qazanaraq görüşü qalib tərk etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416189|title=Qadın güləşçimiz uduzmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medal üçün mübarizəni dayandırsada, bürünc medal üçün mübarizəni davam etdi. O, təsəlliverici qrupun birinci görüşündə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə qarşılaşdı. Mariya Stadnik buna gədər həmin güləşçisi ötən, 2007-ci ildə Dünya Çempionatında məğlub etdi. Bu səfərdə görüşdən məhz Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı. O, görüşün birinci hissəsində Kim Hyung-Joonu 1:0 hesabı ilə, ikinci hissədə isə 3:2 hesabı ilə məğlub edərək bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsində keçdi və yekunda Mariya Stadnik minimal xal fərqi qələbə qazandı, 2:1. Görüşün ikinci hissəsində isə Mariya Stadnik bürünc medalın taleyini 37 saniyəyə həll etdi. Mariya Stadnik Tatyana Amanjolu 8:0 hesabı ilə məğlub edərək [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunların]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416200|title=Mariya Stadnik Olimpiadanın bürünc medalçısıdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416221|title=Mariya Stadnik Azərbaycana beşinci Olimpiya medalını qazandırmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.apasport.az/xeber_Mariya_Stadnik_Pekin_Olimpiadas%C4%B1nda_Az%C9%99rbaycana_daha_bir_medal_qazand%C4%B1r%C4%B1b_-_YEN%C4%B0L%C6%8FNIB_16347.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apasport.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci qadın güləşçi kimi tarixə düşdü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/idman-xeberleri/olimpiada-olimpiya-oyunlari/mariya-stadnik-pekin-olimpiadasinda-azerbaycana-daha-bir-medal-qazandirib-yenilenib.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın digər bürünc medalını isə Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinə səbəb olan, [[İrina Merleni]] qazandı. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] jurnalistlərə verdiyi müsahibədə Mariya Stadnik qızıl medal qazanmaq istədiyini bildirdi.

{{Quote box
|quote=''Əslində bürünc medal gözlədiyim nəticə deyildi. Mən çox hazırlandım və yarışların qalibi olmaq istəyirdim, amma bürünc medal qazandım. Heçnəyə baxmayaraq mənim qalib gəlmək şanslarım var idi. Mənim günahım idi, birinci hissədə öz şanslarımdan istifadə etmədim və uduzdum. Ancaq mən görüşə köklənə bilmədim, istənilən halda debüt Olimpiya Oyunlarım idi. Amma sonda bürünc medal qazandım.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://open.az/index.php?newsid=13582|title=Мария Стадник: А я так мечтала о золоте.|page=|publisher=www.open.az|year=|accessdate=27 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətə, eyni zamanda, [[Azərbaycan]] idmanının inkişafındakı xidmətlərində görə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[Fayl:Mariya Stadnik.png|left|thumb|325x325px|Mariya Stadnik 2008-ci ildə]]

[[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnika [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə pul mükafatı və [[Akkord STİK|&quot;Akkord&quot; Şirkətlər Qrupu]] tərəfindən ev hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/417427|title=Pekin Yay Olimpiya Oyunlarının qalibləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2008}}&lt;/ref&gt; Stadnika həmdə vətənində, [[Lvov]] şəhərinin Andrey Kots rayonunda da ev hədiyyə edildi və ona həmin şəhərin &quot;Fəxri vətəndaşı&quot; adı verildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080820012604742.html|title=Мария Стадник получила квартиру.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Oktyabr ayında isə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] kollegiya iclasında Mariya Stadnika &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adının verilməsi barədə qərar qəbul edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/422890|title=XXIX Pekin Yay Olimpiya Oyunlarında medal qazanmış idmançılara &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adı verilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 oktyabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ilin 24 dekabr tarixində [[Gülüstan Sarayı]]nda keçirilən tədbirdə, ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının kütləvi informasiya vasitələrinin redaksiyaları, televiziya tamaşaçıları, radio dinləyiciləri və idman azarkeşləri arasında keçirilən rəy sorğusuna əsasən qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatının laureatı elan olundu. Kişilər arasında isə bu mükafata cüdoçu [[Elnur Məmmədli]] layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/428023|title=Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası 2008-ci ilin laureatlarını elan etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin əvvəlində, fevral ayında Mariya Stadnik [[Kiyev]]də təlim-məşq toplanışında olan zaman burada beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/432512|title=Qadın güləşçilər Kiyevdə təlim-məşq toplanışındadırlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2009}}&lt;/ref&gt; Ötən, 2008-ci ildə də analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik yenə fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/433839|title=Qadın güləşçiləri 2 qızıl və 1 bürünc medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 fevral 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Avropa Çempionatı ====
[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın bürünc medalını qazandığdan sonra Mariya Stadnik birinci önəmli yarışına 2009-cu ildə Avropa Çempionatı çərçivəsində [[Vilnüs]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|title=2009 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=2 aprel 2009|archive-date=2014-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140813185557/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Birinci mərhələdə o, [[Rusiya]] güləşçisi Liliya Kaskarakovanı məğlub etdi. Daha sonra [[Ukrayna]]lı Mariya Livaçı məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşdən qələbə ilə ayrılan Mariya Stadnik ardıcıl ikinci dəfə Avropa Çempionatında finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437323|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/ru/xeber/china-702588|title=Мария Стадник в финале Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Estera Dobre ilə qarşılaşdı. Görüşdə, ikinci hissənin 25-ci saniyəsində rəqibini təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik 2009-cu ilin Avropa çempionu olmağla, karyerasında ikinci dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437390|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20090403110934240.html|title=Мария Стадник принесла Азербайджану пятую золотую медаль на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;

İkinci dəfə Avropa çempionu olan Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında digər yarışa qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|title=2009 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyul 2009|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319124711/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447000|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində ölkəmizi 66 idmançı təmsil edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 iyul 2009}}&lt;/ref&gt; O, [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2009|II Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı. Ötən, 2008-ci ildə analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik bu səfər bürünc medalla kifayətləndi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447312|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri' turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 iyul 2009}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti zəfərini [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Varşava Kuboku&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449011|title=Azərbaycan güləşçiləri Polşaya yollanacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 avqust 2009}}&lt;/ref&gt; O, ardıcıq olaraq [[Finlandiya]]lı Savola Sarianı, [[Ukrayna]]lı Lyudmila Baluşkinanı və [[Rusiya]]lı Larisa Oorjakı məğlub edərək Varşava Kubokunun sahibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449727|title=Azərbaycan güləşçisi &quot;Varşava Kuboku&quot;nu qazandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 avqust 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
2009-cu ildə Mariya Stadnik sonuncu və ən mühüm yarışına sentyabr ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|title=2009 Dünya Çempionatı nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=23 sentyabr 2009|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007155044/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; O, [[Danimarka]]nın Herninq şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı qüvvəsini sanadı. 2 il əvvəl özünün debüt Dünya Çempionatında 7-ci yeri tutan Mariya Stadnik bu səfər çempionuluğa əsas namizəd idi. O, mübarizəyə 1/16 final mərhələsində [[Belarus]] güləşçisi Tatyana Qurnoviç ilə qarşılaşmadan başladı. Görüşün heç birinci hissəsi tamam olmamış, (01:21) Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453472|title=Azərbaycan güləşçiləri Dünya Çempionatına qələbə ilə başladılar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; 1/8 final mərhələsində Mariya Stadnik [[İspaniya]] nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gəldi. Bu səfər Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini 18 saniyənin tamamında yerə sıxaraq ardıcıl ikinci təmiz qələbəsini qazandı və 1/4 finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453493|title=İki Azərbaycan güləşçisi Dünya Çempionatının birdə dörd finalına çıxmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ukrayna]] güləşçisi Lyudmila Baluşka ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik 8:5 hesablı əzmkar qələbə qazandı və yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453509|title=Çamsulvara Çamsulvarayev və Mariya Stadnik Dünya Çempionatının yarım-finalında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik tanış güləşçi, həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]]in bacısı [[Yana Stadnik]] ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Mariya Stadnik birinci hissəni 2:0, ikinci hissəni isə 6:0 hesablı qələbə ilə bitirdi və karyerasında birinci dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453539|title=Azərbaycanın iki güləşçisi Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana bilər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi, iki dəfə Avropa çempionu olan Larisa Oorjak ilə üz-üzə gəldi. Mariya Stadnik həmin rəqibi üç il əvvəl, 2006-cı ildə Avropa Çempionatının final görüşündə məğlub edib. Bu səfər də qələbə qazanan məhz Mariya Stadnik oldu. Birinci hissədə 3:0 və ikinci hissədə 2:0 hesablı qələbə qazanan 21 yaşlı Mariya Stadnik karyerasında birinci dəfə Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453565|title=Azərbaycan güləşçisi Dünya çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; O, həmçinin Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi kimi adını tarixə yazdırdı.

Dünya Çempionatında çempionluğdan sonra Mariya Stadnik Buta Sarayında, 2009-cu ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə ikinci dəfə ardıcılıq olaraq [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/463876|title=Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi ən yaxşıların adlarını açıqlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt;

Həmin Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik övlad sahibi olmağ üçün müvəqqəti olaraq idmanı tərk etdi. Mariya Stadnik 2010-cu ilin 23 iyul tarixində ana oldu. Onun İqor adında oğlu dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/487554|title=İki qat Avropa çempionumuz Mariya Stadnik ana olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 iyul 2010}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2011–2012-ci illər (idmana qayıdışı) ===
Mariya Stadnik 2010-cu ilin sonlarında yenidən idmana qayıtdı və məşqlərini bərpa etdi. O, birinci yarışına 2011-ci ilin fevral ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Sərbəst və qadın güləşçilərimiz &quot;Yaşar Doğu&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik 39-cu beynəlxalq &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirində bütün rəqiblərini arxada qoydu və fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Azərbaycan idmançısı Türkiyədə keçirilən beynəlxalq turnirdə 1-ci yeri tutmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik analıq məzuniyyətindən sonra birinci ciddi yarışına 2011-ci ilin mart ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=31 mart 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/516022|title=Avropa çempionatında iştirak edəcək yığma komandaların heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 mart 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda [[İspaniya]] güləşçisi Sara Sançezin məğlub edərək başladı. Növbəti görüşdə Mariya Stadnik iki il əvvəl Dünya Çempionatında olduğu kimi yenə, Yana Stadnik ilə qarşılaşdı. Bu səfər də Mariya Stadnik qələbə qazandı, 7:0. Finalda gedən yolda isə o, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Gərgin keçən görüşdə 7:3 hesablı əzmkar qələbə qazanan Mariya Stadnik karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatının finalına adladı. Finalda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik, sona 11 saniyə qalmış Kristina Daranutsanı 8:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/517149|title=Azərbaycanın güləş üzrə yığmasının lideri Mariya Stadnik Avropa çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti uğurunu iyun ayında [[Avstriya]]da qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Austian Ladies Open&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 iyun 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411004256/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525452|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 iyun 2011}}&lt;/ref&gt; Goetzis şəhərində keçirilən &quot;Austrian Ladies Open&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] güləşçisi Yulita Omilusiki məğlub edərək növbəti qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525851|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada ən güclü oldular.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 iyun 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini iyul ayında [[Bakı]] şəhərində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 iyul 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131121/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/529818|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində mübarizə aparacaq qadın yığma komandamızın heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=5 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində qadın güləşçilər mübarizəyə qoşulmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Buna gədər 2008-ci ildə həmin yarışına qalibi olan Mariya Stadnik bu səfər də fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı. Finala gədər Mariya Stadnik [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik və [[Qırğızıstan]] güləşçisi Mixrniso Nurmatovanı məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində 3 qadın güləşçimiz həlledici mərhələyə yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə isə o, [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqut ilə qarşılaşdı. Üç hissə davam edən gərgin görüşün yekununda Mariya Stadnik qələbə qazandı və [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirinin]] qızıl medallarını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530482|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində Azərbaycanın qadın güləşçiləri 7 medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Dünya Çempionatı ====
2011-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına sentyabr ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|title=2011 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=14 sentyabr 2011|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184138/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/536923|title=Sərbəst və qadın güləşçilərin Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadasına]] lisenziya verən Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]-cu ilin Dünya çempionu Mariya Stadnik mübarizəyə 1/32 finalda [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudez ilə görüşdə başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538001|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə daha 3 güləşçi mübarizəyə qoşulur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Birinci hissəni 2:0 hesabı ilə öndə bitirən Mariya Stadnik, ikinci hissədə 40 saniyənin tamamın rəqibinə təmiz qələbə ilə qalib gəldi. Mariya Stadnikin növbəti rəqibi [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Julduz Yeşimova oldu. Birinci hissədə 3:0, ikinci hissədə isə 2:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/16 finala adladı. Həmin mərhələdə Mariya Stadnik [[Venesuela]] güləşçisi Mayelis Karipa ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 12:0 hesablı qələbə qazanaraq 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi, Dünya çempionu Klarissa Çun oldu. Güclü rəqibi ilə görüşdə Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı (6:1) və yarım-final mərhələsinə adladı. Yarım-finalda Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşdə yaxşı təsir bağışlayan Mariya Stadnik 10:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq karyerasında ardıcıl ikinci dəfə Dünya Çempionatının finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538078|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına vəsiqəni təmin etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik güclü güləşçi ilə, 7 dəfə Dünya çempionu olan [[Yaponiya]] nümayəndəsi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən birinci hissəni Mariya Stadnik 3:2 hesablı qələbə ilə başa vursa da, ikinci və üçüncü hissələrdə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbələrlə 2011-ci ilin Dünya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə gümüş medala sahib çıxmaq ilə yanaşı 2012-ci ildə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538175|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Olimpiya lisenziyasını və Dünya Çempionatının gümüş medalını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2011-ci ildə son yarışına [[London]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|title=2011 &quot;FILA&quot;nın test turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=10 dekabr 2011|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235921/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275627|title=Azərbaycan güləşçiləri London Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlıq məqsədi ilə test turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, Bir il sonra, 2012-ci ildə həmin şəhərdə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarına]] hazırlıq məqsədi ilə keçirilən &quot;FILA&quot;nın test turnirində mübarizə apardı. Finalda gədər Rusiya güləşçisi Tatyana Samkova və Ukrayna nümayəndəsini məğlub edən Mariya Stadnik, həlledici görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Aleksandra Engelhardı məğlub etdi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=London-2012 test yarışlarında Azərbaycan güləşçilərinin birinci rəqibləri məlum olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=Londonda keçirilən güləş üzrə test yarışlarında Azərbaycan idmançıları uğurla çıxış etmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

23 dekabr tarixində, 2011-ci ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/157987|title=Başa çatmaqda olan ilin ən yaxşı idmançıları və idman xadimləri müəyyən edilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin fevral ayında isə ötən ilin Avropa çempionu və Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; elan olundu.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162194|title=Mariya Stadnik və Şərif Şərifov dünyanın ən yaxşı güləşçiləri seçilmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2012-ci ildə birinci zəfərini fevral ayında əldə etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|title=2012 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 fevral 2012|archive-date=2014-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20141008191031/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/161478|title=Azərbaycan güləşçiləri Ukraynada təlim-məşq toplanışında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162672|title=Sərbəst və qadın güləşi üzrə ənənəvi beynəlxalq turnir başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; O, [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən ənənəvi beynəlxalq turnirdə qalib oldu. Mariya Stadnik həmin turnirin finalında prinsipial rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi İrina Merleni ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən mübarizənin yekununda Mariya Stadnik (1:0, 1:0) hesablı əzmkar qələbə qazandı və turnirin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162899|title=Azərbaycan güləşçiləri beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 4 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] əvvəl Mariya Stadnik sonuncu yarışına may ayında [[Almaniya]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|title=2012 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=25 may 2012|archive-date=12 November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141112001343/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/173744|title=Güləşçilərimiz Almaniyada təşkil olunacaq beynəlxalq turnirdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 may 2012}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi Yulita Omilusiki məğlub edərək fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/174463|title=Qadın güləşçilərimiz Almaniyada keçirilən beynəlxalq turnirdə uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=29 may 2012}}&lt;/ref&gt;

==== London Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
2012-ci ildə Mariya Stadnik ən əsas yarışına avqust ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|title=2012 Yay Olimpiya Oyunlarının turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 avqust 2012|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408005503/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/181967|title=London Yay Olimpiya Oyunlarında ölkəmizi təmsil edəcək güləşçilər müəyyənləşmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Dörd il əvvəl [[Pekin]]də bürünc medal qazanan Mariya Stadnik bu səfər [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın qızıl medalını qazanmağ üçün mübarizə apardı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatları]] nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşmadan start verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182668|title=London Yay Olimpiya Oyunlarının on ikinci yarış günündə Azərbaycanın iki idmançısı mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Birinci hissədə Mariya Stadnik 2:0 hesablı qələbə qazandı. İkinci hissədə isə 3:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182711|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına qələbə ilə başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, həmin ilin Avropa çempionu [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 2:1, ikinci hissəsində isə 4:1 hesabı ilə qələbə qazanan Mariya Stadnik yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182719|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik yarım-finalda Ukraynalı İrina Merleni ilə qarşılaşacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik əzəli və barışmaz rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi [[İrina Merleni]] ilə qarşılaşdı. Görüşdə hesabı 38-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 1:0. İkinci hissədə isə Mariya Stadnik rəqibindən daha üç xal aldı və görüşdən qələbə ilə ayrılaraq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182729|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik qızıl medalın bir addımlığında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik bir il əvvəl Dünya Çempionatının finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaradan dörd xal alaraq birinci hissəni öz xeyrinə başa vurdu. İkinci hissə bərabər mübarizədə keçsədə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbə qazandı. Həlledici üçüncü hissəni isə [[Yaponiya]] güləşçisi 2:0 hesabı ilə öz xeyrinə başa vurdu və Olimpiya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] gümüş medala sahib çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182752|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə görə Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Mariya Stadnika həmdə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə &quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti tərəfindən &quot;Audi A5&quot; avtomobili hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/184504|title=&quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti London Yay Olimpiya Oyunlarında uğurla çıxış etmiş güləşçilərimizə avtomobil hədiyyə etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində Buta Sarayında ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]], &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/197328|title=İlin ən yaxşı idmançıları, federasiyaları, klubları, KİV-ləri və idman jurnalistləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik ikinci dəfə idmanı tərk etdi. 3 il əvvəl olduğu kimi yenə buna səbəb övlad dünyaya gətirmək idi. Mariya Stadnik 2013-cü ilin 24 may tarixində ikinci dəfə ana oldu. Onun bu səfər qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130523020722569.html|title=Mariya Stadnik ikinci dəfə ana oldu.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=23 may 2012}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik qızına özü, həyat yoldaşı və oğlunun adlarının baş hərflərindən ibarət Mia adını qoydu.

----

=== 2014–2016-cı illər (idmana ikinci qayıdışı) ===
[[Fayl:Stadnyk v Chun Tournoi GPSO 2014 t120518.jpg|thumb|240x240px|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri: Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə) və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] güləşçisi [[Klarissa Çun]] (göy geyimdə)]]
Mariya Stadnik idmana 2014-cü ildə yenidən qayıtdı. O, həmin ilin fevral ayında birinci uğurunu [[Fransa]]da baş tutan &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 fevral 2014|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411134300/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/52935|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, [[İsveç]] güləşçisi Josefine Fredrikseni 10:0 və [[Fransa]] təmsilçisi Julie Sabatieni 10:0 hesabları ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadnik [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika MakDonaldı gərgin keçən görüşün yekununda 5:4 hesabı ilə məğlub edərək &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/53120|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 fevral 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ay həmdə [[İsveç]]in Klippan şəhərində &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=28 fevral 2014|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007130111/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/55770|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə keçiriləcək açıq beynəlxalq turnirdə iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik finala gədər inamla addımladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Viktoriya Antoni məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/56233|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə Beynəlxalq turniri iki qızıl medalla başa vurmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 mart 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik 2014-cü ildə birinci ciddi yarışına aprel ayında [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|title=2014 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=1 aprel 2014|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235026/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/58921|title=Finlandiyada keçiriləcək güləş üzrə Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan millisinin heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 mart 2014}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının qitə çempionatından əvvəl rəsmi saytında açıqladıqı siyahıda favoritlər sırasında yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59501|title=Azərbaycanın dörd güləşçisi Avropa Çempionatının favoritləri arasında yer almışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2014}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatında mübarizə aparan Mariya Stadnik birinci görüşdə [[Rusiya]] güləşçisi Nadejda Federova ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmadan Mariya Stadnik 14:2 hesabılı qələbə ilə ayrıldı. 1/4 finalda o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi Marsedes Deneş ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə də Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı, 10:0. Yarım-final mərhələsində Mariya Stadnik [[Rumıniya]] güləşçisi Madalina Linguraruya 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] təmsilçisi Natalya Pulkovska ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 11:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq karyerasında beşinci dəfə Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59629|title=Azərbaycan güləşçisi dördüncü dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 aprel 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 iyun 2014|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929033639/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan yarışlarda Mariya Stadnik ardıcıl olaraq [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska, [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika Makdonald, [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Jasmin Mianı təmiz qələbələrlə məğlub edərək finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik yerli güləşçi Kati Baumgartner ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik karyerasında ikinci dəfə &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/69784|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qran-Pri&quot; Beynəlxalq turnirində üç medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyun 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də baş tutacaq Dünya Çempionatından əvvəl [[Bakı]]da &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2014|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408014247/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785512|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin adları açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyul 2014}}&lt;/ref&gt; Analoji yarışın iki dəfə çempionu olan Mariya Stadnik bu səfərdə ən güclü olduğunu sübut etdi. 1/4 finalda [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazskanı 9:0, yarım-finalda isə [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabları ilə məğlub edən Mariya Stadnik finala vəsiqə qazandı. Finalda Mariya Stadnik [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova ilə qarşılaşdı və 6:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785983|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində iki qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=26 iyul 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
Mariya Stadnik 2014-cü ildə sonuncu və əsas yarışına sentyabr ayında [[Özbəkistan]]ın paytaxtı [[Daşkənd]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|title=2014 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 sentyabr 2014|archive-date=2016-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160312172510/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/792317|title=Güləş üzrə Azərbaycan milli komandalarının Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt; Dünya Çempionatında o, mübarizəyə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadniki 11:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edərək başladı. Növbəti, 1/8 finalda Mariya Stadnik [[Çin Xalq Respublikası]]nın nümayəndəsi Lei Çunu 7:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudezi 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə gərgin qarşılaşma keçirdi. Görüşdə hesabı 20-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 2:0. İkinci hissədə Mariya Stadnik passiv mübarizə apardığı üçün 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli oldu və o, bu tapşırığını öhdəsindən gələrək hesabı 3:0 çatdırdı. Daha sonra isə İvona Matkovska möhtəşəm geri dönüşlə yadda qaldı. O, görüşün sonuna 20 saniyə qalmış hesabı bərabərləşdirdi, 3:3. Sona 5 saniyə qalmış isə İvona Matkovska daha iki xal qazanaraq görüşün qalibi oldu. Mariya Stadnik isə bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. [[Rumıniya]] güləşçisi Alina Vuts ilə baş tutan görüşdə Mariya Stadnik 11:0 hesablı qələbə qazandı və [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatın]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/793989|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə Azərbaycan güləşçiləri iki medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində ilin yekunlarına həsr olunan Mariya Stadnik karyerasında beşinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/820749|title=Azərbaycan idmançıları yola saldığımız ildə ümumilikdə 805 medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2014}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. [[Bolqarıstan]] və [[Ukrayna]]da təlim məşq toplanışı keçən Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl [[İsveç]]də keçirilən &quot;Klippan Lady&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=13 fevral 2015|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929064131/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/831330|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=11 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik [[Norveç]]li Silje Kippernes, [[İsveç]]li Fredrika Pettersson və [[Yaponiya]]lı Miho İqaraşini təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Yarım-finalda o, [[Polşa]] güləşçisi İvon Matkovskanı 6:1 hesabı ilə məğlub edərək finala vəsiqə qazandı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Yaponiya]]nın digər nümayəndəsi Kika Kaqatanı 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/832476|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik İsveçdə qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Mariya Stadnik [[Rusiya]]nın [[Sankt-Peterburq]] şəhərində baş tutan Dünya Kubokunda qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Kubokunun nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=6 mart 2015|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408131243/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Stadnik həmin yarışlarda bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması ilə birgə 5-ci yerlə kifayətlənməli oldu.

==== I Avropa Oyunları ====
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}
2015-ci ilin iyun ayında Mariya Stadnik [[Bakı]]da baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarına]] qatıldı. Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl, 8 avqust tarixində [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın məşəlini güləş yarışlarının baş tutacaqı [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasına]] gətirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861829|title=&quot;Bakı-2015&quot;-in məşəlinin idman arenalarına səyahəti.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Həmin yarışların &quot;idman elçisi&quot; və məşəlçisi olan Mariya Stadnik 15 iyun tarixində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|title=2015 Avropa Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyun 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926114929/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/811633|title=&quot;Bakı-2015&quot; Avropa Oyunları Azərbaycanın birinci idman elçiləri elan edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=19 noyabr 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861675|title=I Avropa Oyunlarında mübarizə aparacaq Azərbaycan güləşçiləri müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnikin birinci rəqibi, 1/8 finalda [[Portuqaliya]] güləşçisi Liliana Kostan dos Santos oldu. Həmin görüşdə Mariya Stadnik heç birinci hissə tamam olmamış (1:51) rəqibini 12:2 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə də Mariya Stadnik inamlı qələbə qazandı. O, [[Fransa]] nümayəndəsi Julie Sabatie ilə görüşdə yenə birinci hissədə (1:58) 11:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik ötən, 2014-cü ildə Dünya Çempionatında məğlub olduğu [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik 5:2 hesablı əzmkar qələbə qazandı. İkinci hissənin əvvəlində, 38-ci saniyəsində Mariya Stadnik möhtəşəm fəndlə İvona Matkovskanın kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı və finala vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Bolqarıstan]] güləşçisi Elitsa Yankova ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasında]] baş tutan final görüşünü [[Azərbaycan]] Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]] və xanımı [[Mehriban Əliyeva]] izlədi. Mariya Stadnikin final görüşüdə maraqlı idman mübarizəsi şəraətində keçdi. O, artıq qarşılaşmanın 68-ci saniyəsində dörd xal qazandı. 26 saniyə sonra Mariya Stadnik daha iki xal qazandı, 6:0. Birinci hissənin sonuna 16 saniyə qalmış isə Mariya Stadnik üstünlüyünə 10:1 çatdırdı. İkinci hissəyə startındaca Mariya Stadnik Elitsa Yankovadan daha iki xal alaraq görüşdən 12:0 hesablı təmiz qələbə ilə ayrıldı və [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/863991|title=Azərbaycanın I Avropa Oyunlarında 7-ci qızıl medalı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864026|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının qalibi olub.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mükafatlandırılma mərasimində Mariya Stadnika qızıl medalı [[Azərbaycan]]ın birinci xanımı [[Mehriban Əliyeva]] təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864008|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının çempionu olub. Qadınlar arasında sərbəst güləş yarışlarının qaliblərinə medalları Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva təqdim edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mərasimin sonunda Mariya Stadnikin şərəfinə [[Azərbaycan himni|Azərbaycanın himni]] səslənib, [[Azərbaycan bayrağı|üçrəngli bayrağı]] qaldırılıb. Mariya Stadnik həmdə mükafatlandırılma mərasimi zamanı [[Azərbaycan himni]]ni oxuması ilə diqqət çəkib. Yarışlardan sonra müsahibə verən Mariya Stadnik &quot;himni oxumaqın içindən gəldiyini&quot; vurğuladı.

29 iyun tarixində [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə Mariya Stadnik [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı yüksək nailiyyətə görə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnikin əsas yarışı [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı idi. Bu yarışa ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik iyul ayında [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926140405/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə [[Ukrayna]] güləşçisi Nataliya Pulkovskadan üstün olan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/873501|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada 1 qızıl, 1 gümüş və 2 bürünc medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 iyul 2015}}&lt;/ref&gt;

==== 2015 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra, sentyabr Mariya Stadnik növbəti önəmli yarışına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=9 sentyabr 2015|archive-date=2016-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160316083943/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/881103|title=Las-Veqasda keçiriləcək Dünya Çempionatında Azərbaycanı 7 qadın güləşçi ilə təmsil olunacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 avqust 2015}}&lt;/ref&gt; O, 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] lisenziya xarakterli Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın [[Las-Veqas]] şəhərində keçirilən Dünya Çempionatında Mariya Stadnik, birinci görüşünə 1/16 final mərhələsi çərçivəsində [[Niderland]] güləşçisi Cessika Blaszkaya qarşı çıxdı. Dünya çempionluğuna əsas favorit hesab olunan Mariya Stadnik həmin görüşdə 11:0 hesablı təmiz qələbə qazandı. Yarım-finala gədər eyni aqibəti [[Peru]] nümayəndəsi Talia Mallqui (10:0) və [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjola (11:3) yaşadan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Çin Xalq Respublikası]]nın təmsilçisi Li Hui ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün güləşən Mariya Stadnik rəqibinə qarşı boğma fəndini tətbiq edərək təmiz qələbə qazandı və karyerasında üçüncü dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı. O, həmdə finala vəsiqə ilə yanaşı 2016-cı ildə baş tutacaq [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] lisenziyanıda qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/883464|title=Azərbaycan güləşçiləri &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarına daha üç lisenziya qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2015}}&lt;/ref&gt; Qızıl medal uğrunda görüşdə o, 2013 və 2014-cü ilin Dünya çempionu, gənc [[Yaponiya]]lı Eri Tosaka ilə üz-üzə gəldi. Final görüşünün birinci hissəsində Mariya Stadnik rəqibi passiv güləşdiyi üçün bir xal qazandı və hesabda önə çıxdı, 1:0. İkinci hissədə Eri Tosaka yenə passiv mübarizə aparadı və Mariya Stadnik daha bir xal qazandı, 2:0. Görüşün sonuna 20 saniyə qalmış isə Eri Tosaka Mariya Stadnikin ayaqlarından tutdu və xalçadan kənara çıxararaq hesabı bərabərləşdirdi, 2:2. Mariya Stadnikin məşqçisi [[Andrey Stadnik]]in etiraz (çelenc) etməsinə baxmayaraq həmin etiraz qəbul olunmadı və Eri Tosaka 3:2 hesabı ilə qələbə qazandı (Hesab 2:2 başa çatdı, əlavə bir xal etiraz qəbul olunmadığı üçün verildi). Mariya Stadnik isə dördüncü dəfə Dünya Çempionatının medalını qazandı.

Həmin ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik artıq karyerasında altıcı dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914147|title=Yola saldığımız ildə fərqlənən idmançılar, məşqçilər və komandalar mükafatlandırılıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə də mükafata layiq görüldü, &quot;2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi&quot;.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914842|title=Azərbaycan Güləş Federasiyası ilin ən yaxşılarını mükafatlandırıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt;

2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik, həmin il birinci yarışına fevral ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2016|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412135307/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/926711|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə birincilik uğrunda mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2016}}&lt;/ref&gt; Hər [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl [[Ukrayna]]da &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin qalibi olan Mariya Stadnik bu səfərdə qızıl medal qazandı. O, finala gədər 3 görüşdə də rəqiblərinə bir xal belə verməyib. Həlledici görüşdə isə o, zədə səbəbindən mübarizə aparmayan [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqutdan üstün oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/927156|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə yeddi medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2016}}&lt;/ref&gt;

==== 2016 Avropa Çempionatı ====
{{Əsas|2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı}}
Mariya Stadnik karyerasıda altıncı dəfə Avropa Çempionatına həmin ilin mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8B7C3FC1DEE8417698EC3E40DE28E2B7&amp;gkl=1|title=2016 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 mart 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/931665|title=Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin heyəti müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışların əsas favoriti hesab olunan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 10:0, [[Rusiya]]lı Valentina İslamovanı 5:2 və [[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankovanı 9:0 hesabı ilə məğlub etdi. Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Alisa Vutsdan 10:0 hesabı ilə güclü oldu və karyerasında beşinci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933776|title=Azərbaycan güləşçisi beşqat Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışlardan sonra Mariya Stadnik müsahibəsində Avropa Çempioatının [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadasına]] hazırlıq mərhələsi olduğunu bildirib.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933783|title=Mariya Stadnik: Bu qələbəni özümə və komandamıza hədiyyə etdim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 mart 2016}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl sonuncu yarışına Spala şəhərinə &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8203FFE295D04CC799999164503147D8&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 iyun 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/961410|title=Qadın güləşçilər Polşada, yunan-roma güləşçiləri isə Rumıniyada yarışacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyun 2016}}&lt;/ref&gt; O, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska üzərində 12:1 və [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazska üzərində 11:1 hesablı qələbə ilə finala adladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] güləşçisi Karolina Kastillo üzərində asan qələbə qazandı (10:0) və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/963071|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada uğurla çıxış ediblər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=20 iyun 2016}}&lt;/ref&gt;

==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Bermudez 4.jpg|thumb|220x220px|[[Argentina]]lı Patrisia Bermudez və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

Mariya Stadnik avqust ayında özünün üçüncü [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=AB202CCAA750475EB6D4A1C9A86EFAE0&amp;gkl=1|title=2016 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 avqust 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] Mariya Stadnik öz çəki dərəcəsində [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə birgə əsas favoritlərdən hesab olundu. Mariya Stadnik həmdə yarışlardan əvvəl Ümumdünya Güləş Birliyinin reytinq siyahısında birinci sırada yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/979457|title=&quot;Rio-2016&quot; Yay Olimpiya Oyunları öncəsi güləşçilərin yeni reytinq siyahısı açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik birinci görüşünə 1/8 final mərhələsi çərçivəsində [[Argentina]] nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə qarşılaşmada çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984743|title=&quot;Rio-2016&quot;: Azərbaycan güləşçiləri Mariya Stadnik və Yuliya Ratkeviç xalça üzərinə çıxır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Görüşün artıq 9-cu saniyəsində Mariya Stadnik rəqibin ayağından tutaraq 30 saniyə ərzində Patrisia Bermudezi beş dəfə çəvirərək 10:0 hesablı təmiz qələbə qazandı və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadnik özünün əzəli rəqiblərindən biri, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Matkowska 9.jpg|left|thumb|220x220px|[[Polşa]]lı İvona Matkovska və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Yankova 8.jpg|thumb|218x218px|[[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankova və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

4 il əvvəl [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] İvona Matkovskadan güclü olan Mariya Stadnik bə səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı, 10:0 və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik 21 yaşlı [[Bolqarıstan]] güləşçisi, Avropa çempionatının bürünc medalçısı Elitsa Yankova ilə qarşılaşdı. Görüşün gedişində rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə üstün olan Mariya Stadnik, ikinci hissədə Elitsa Yankovanın kürəklərini yerə sıxaraq, görüşdən qələbə ilə ayrıldı və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalında mübarizə aparmaq hüququ qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarının finalına yüksəlib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Finala vəsiqə qazanmaq ilə ən azı medalı təmin edən Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] idmanın tarixinə, ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci idmançı kimi düşdü.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Tosaka 5.jpg|left|thumb|220x220px|[[Yaponiya]]lı Eri Tosaka və Mariya Stadnik (göy geyimdə)]]

Finalda Mariya Stadnik ötən, 2015-ci ilin [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatın]]ın finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə qarşılaşdı. Buna gədər [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] bürünc və gümüş medal qazandıran Mariya Stadnik həmin gün finala qələbə əzmi ilə çıxdı. Görüşə daha yaxşı başlayan Mariya Stadnik artıq 66-cı saniyədə [[Eri Tosaka]]nın xalçadan kənara çıxardı və bir xal qazandı. Daha sonra Mariya Stadnik birinci hissənin ortalarında (1:46) Eri Tosakanın ayağından tutaraq fənd tətbiq etdi. Lakin görüşün hakimləri yenə [[Azərbaycan]]a qarşı qərəzli mövqeydə tutaraq həmin xalı hesaba almadı. Amma Mariya Stadnik ruhdan düşmədi. O, ikinci hissədə, rəqib passiv güləşdiyi üçün daha bir xal qazandı və üstünlüyünü möhkəmləndirdi, 2:0. Daha sonra isə görüş daha gərgin xal aldı. Qarşılaşmanın sonuna 80 saniyə qalmış Mariya Stadnik passiv güləşdiyi üçün, 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli, [[Eri Tosaka]] isə müdafiə olunmalı idi. 30 saniyənin tamımında bir xalı müdafiə olunmağı bacaran [[Eri Tosaka]] qazandı və hesab arasında fərq minimuma endi, 2:1. Görüşün sonuna 26 saniyə qalmış Mariya Stadnikin yorulduğu üz cizgilərindən tam aydın görünürdü. Artıq son saniyələrdə Mariya Stadnik müdafiə olunmağ əvəzinə, üstünlüyünü artırmaq üçün hücuma keçdi. Belə hücum zamanı isə sona 3 saniyə qalmış Mariya Stadnik əks fəndə düşdü və 2:3 hesabı ilə məğlub olaraq layiq olduğu Olimpiya qızılını əldən verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Güləşçimiz Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot;da gümüş medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;

Mükafatlandırılma mərasimində, Mariya Stadnik fəxri kürsünün ikinci pilləsinə qalxan zaman göz yaşlarına hakim ola bilmədi. 3 saniyə qalmış Olimpiya çempionuğunu itirən Mariya Stadnika [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi]]nin (BOK) Prezidenti [[Tomas Bax]] və Dünya Güləş Birliyinin (UWW) Prezidenti [[Nenad Laloviç]] təsəlli verdi.

{{Quote box
|quote=''Hamımız Mariyanı çox sevirik. Mən və bütün ailəm yarışları izləyir və sənə azakeşlik edirdik. Sənin üçün səndən çox həyacan keçirdik. Cəmi üç saniyə çatmadı, amma eybi yox. Məncə, bu da böyük nailiyyətdir, başlıcası isə irəliyə baxmaq lazımdır. Tokiodakı çıxışı gözləyəcəyik. &lt;br&gt; '''[[İlham Əliyev]]'''''
|source=
|width=30em
|aling=left
}}

1 sentyabr tarixində Mariya Stadnik [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və [[Azərbaycan]] idmanının inkişafında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandası üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt; Bir gün sonra isə, [[Jumeirah Bilgah Beach Hotel|&quot;Jumeirah&quot; Hotelind]]ə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]] [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] qatılan idmançılarla görüşdü. Görüş zamanı Mariya Stadnika ordeni təqdim edən [[İlham Əliyev]] onun haqqında bunları dedi:&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında iştirak etmiş idmançılarla görüşüb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra, dekabr ayında Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində nüfüzlu &quot;Qızıl manqust&quot; ''(Золотой мангуст)'' mükafatına layiq görüldü.

Dekabrın 23-ndə [[Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi]]nin inzibati binasında [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in iştirakı ilə ilin yekunlarına həsr olunan mərasimi baş tutdu. Mərasimin zamanı [[İlham Əliyev]] Mariya Stadnika 3 otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi.

Ertəsi gün isə Mariya Stadnik karyerasında yeddinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] hər iin sonlarında təqdim etdiyi &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.

=== 2017–2020-ci illər ===
2017-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına [[Hindistan]]da baş tutan &quot;Pro Güləş Liqası&quot;-nın II mövsümü çərçivəsində qatıldı. &quot;Colors Delhi Sultans&quot; komandasının heyətində Stadnik birinci görüşünə yanvarın 6-sı [[Hindistan]]lı Ritu Foqata qarşı çıxdı. Üç dəqiqə davam edən birinci hissədə Mariya Stadnik təcrübəsiz rəqibindən altı xal aldı və hesab təşəbbüsə yeyələndi, 6:0. İkinci hissənin startı verilən andan etibarən isə Mariya Stadnik Ritu Foqatı 8 saniyə ərzində dörd çevirdi və 16:0 hesablı inamlı qələbə qazandı.

===== IV İslam Həmrəyliyi Oyunları =====
Mariya Stadnik 2017-ci ildə karyerası ərzində birinci dəfə İslam Həmrəyliyi Oyunlarına qatılacaq. Stadnik [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında]] mayın 19-u mübarizəyə qoşulacaq.

----

==== Uğurları ====
Mariya Stadnik karyerası ərzində qatıldığı üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] iki gümüş və bir bürünc medal qazanıb. Dünya Çempionatına isə beş dəfə qatılan Mariya Stadnik, 2007-ci il istisna olmağla hamısında medal qazanıb. O, həmdə karyerası ərzində altı dəfə Avropa Çempionatına qatılıb və hamısında qızıl medal qazanıb. Ümumi yekunda Mariya Stadnik qatıldığı 41 yarışın ancaq birində, 2007-ci ilin Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib. 14 il ərzində müxtəlif beynəlxalq yarışlara qatılan Mariya Stadnik 31 qızıl, 5 gümüş və 4 bürünc medal qazanıb.

{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|2003
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|İspaniya}} [[Sevilya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|2004
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Albena
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|2005
|Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2007
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
|&lt;center&gt;'''7.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|&quot;Donetsk&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;7&quot; |2008
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|&quot;İvan Yarıgin&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Krasnoyarsk]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Tampere]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|&quot;Odessa&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Slovakiya}} Kosiçe
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Çin}} [[Pekin]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |2009
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Varşava Kuboku
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Danimarka}} Herninq
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2011
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Dortmund]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|&quot;Austrian Ladies Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Avstriya}} Goetsiz
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|&quot;FILA&quot;-nın test turniri
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |2012
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2014
|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Paris]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Vantaa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Özbəkistan}} [[Daşkənd]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2015
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Las-Veqas]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2016
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Riqa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} Spala
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2017
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} Novi-Sad
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}

===== Dövlət təltifləri =====
* [[Fayl:AZE Progress Medal (until 2009) BAR.svg|50px]] (2008) [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı bürünc medala görə.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/15330|title=XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2009).png|50px]] (2015) [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı qızıl medala görə.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/30270|title=I Avropa Oyunlarında qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Vətənə xidmətə görə I, II və III dərəcəli ordeni.png|50px]] (2016) [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/33580|title=XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu]] (2012) — [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/24238|title=XXX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=31 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

===== Fərdi mükafatları =====
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında ən yaxşı idmançısı mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2009-cu il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2011-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2012-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2014).
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2014-cü il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2015).
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2015-ci ilin iyul ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160407001407002.html|title=Мария Стадник - стала лучшей в марте.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=7 aprel 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2015-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot; /&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin mart ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160703105104844.html|title=Стадник опередила Степко и Мамедъярова.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 iyul 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin iyun ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20150803124640921.html|title=Мария Стадник стала лучшей.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2016-cı il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2016-cı ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.

===== Nailiyyətləri =====
* Mariya Stadnik Avropa Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (20 yaş, 2 ay, 13 gün) (2008).
* Mariya Stadnik Dünya Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində finalda mübarizə aparan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik Avropa Oyunları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik beş dəfə Avropa Çempionatında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016).
* Mariya Stadnik ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016).

===== Görüşlərinin siyahısı =====
Mariya Stadnik karyerası ərzində 110 görüş keçirib. 102 görüşdə qələbə qazanan Stadnik, yalnızca 8 görüşdə məğlub olub. Mariya Stadnikin prinsipial rəqibləri [[Yaponiya]] güləşçiləridi. Stadnik 2011–2012-ci illərdə 8 qat Dünya və 1 qat Olimpiya çempionu Hitomi Obara ilə iki dəfə üz-üzə gəlib və hər iki görüşdə məğlub oldu. 2015–2016-cı illərdə isə Obara idmanı tərk etdikdən sonra gənc Eri Tosakada Mariya Stadnikin əzəli rəqibi oldu. Mariya Stadnik iki dəfə Tosaka ilə qarşılaşsa da, hər iki halda son saniyələrdə qələbə əldən verdi, ([[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ilin Dünya Çempionatında]] sona 20 saniyə qalmış, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016-cı ilin Olimpiya Oyunlarında]] isə sona 3 saniyə qalmış məğlub oldu). Stadnikin daha bir prinsipial rəqibi [[Polşa]]lı İvona Matkovska ilə 10 dəfə qarşılaşıb. Mariya Stadnik 9 dəfə görüşdən qələbə ilə ayrılsa da, 2014-cü ilin Dünya Çempionatının yarım-finalında Matkovskaya məğlub olub.

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
!Sıra
!Tarix
!Rəqib
!Hesab
!Yarış
!Şəhər
!Qeyd
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|6:1
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/32 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|9:0
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Almaniya}} Briqitte Vaqner
|4:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Yaponiya}} Çiharu İço
|3:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|ABŞ}} Stefanie Murata
|2:3
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|3-cü təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|2:0
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|6:5
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Yunanıstan}} Fani Psata
|4:1
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Fransa}} Vanessa Boubryemm
|8:2
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Kanada}} Karol Huyn
|3:6
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|4:2
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1-ci təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|10:1
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Liliya Kaskarakova
|9:4
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Livaç
|5:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|4:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rumıniya}} Estera Dobre
|13:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Belarus}} Tatyana Qurnoviç
|6:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|4:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Lyudmila Baluşka
|8:5
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|8:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Larisa Oorjak
|5:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Filiz Çıkrıkçı
|2:1
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Burcu Kebiç
|4:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Qırğızıstan}} Mixrniso Nurmatova
|7:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|9:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|7:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|7:3
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Ukrayna}} Kristina Daranutsa
|8:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|8:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/32 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Julduz Eşimova
|5:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Venesuela}} Mayelis Karipa
|12:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:1
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|3:4
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|İspaniya}} Nekane Kepas
|4:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|7:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Belarus}} Vanessa Kaladzinskaya
|3:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Polşa}} Yulita Omilusik
|10:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|5:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Ukrayna}} İrina Merleni
|4:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|4:3
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|İsveç}} Josefine Fredriksen
|10:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|10:0
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|5:4
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Allena Somera
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;49&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;50&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|9:4
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;51&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Viktoriya Antoni
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;52&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|14:2
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;53&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|10:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;54&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Madalina Linquraru
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;55&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;56&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;57&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|16:5
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;58&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|7:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;59&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Jasmin Mian
|11:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;60&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Almaniya}} Kati Baumgartner
|4:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;61&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|9:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;62&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:0
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;63&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yuki İrie
|12:1
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;64&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|6:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;65&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;66&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Çin}} Lei Çun
|7:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;67&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;68&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|3:5
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;69&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;70&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|6:0 (tuşe)
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;71&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|İsveç}} Fredrika Pettersson
|12:2
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;72&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Miho İqaraşi
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;73&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;74&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Kika Kaqata
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;75&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|10:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;77&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|8:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;78&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yu Miyahara
|12:1
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;79&lt;/center&gt;
|08–03–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Olqa Şnaider
|13:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|5-ci yer uğrunda görüş
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;80&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Portuqaliya}} Liliana Kosta dos Santos
|12:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;81&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|11:0
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;82&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|5:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;83&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|12:1
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;84&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;85&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Peru}} Talia Mallqui
|10:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;86&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;87&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Çin}} Li Hui
|4:0 (tuşe)
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;88&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;89&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Belarus}} Viyaleta Çirik
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;90&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;91&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;92&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;93&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;94&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Belarus}} Viktoriya Şevçuk
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;95&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;96&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Georgiyeva
|11:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;97&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
| +/-
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;98&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;99&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rusiya}} Valentina İslamova
|5:2
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;100&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|9:0 (tuşe)
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;101&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;102&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|12:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;103&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;104&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;105&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;106&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;107&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|6:0 (tuşe)
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;108&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;109&lt;/center&gt;
|06–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} Ritu Foqat
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;110&lt;/center&gt;
|11–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} İndu Çaudhari
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;111&lt;/center&gt;
|14–01–2017
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|5:0 (tuşe)
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;112&lt;/center&gt;
|15–01–2017
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|11:1
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;113&lt;/center&gt;
|02–05–2017
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|
|2017 Avropa Çempionatı
|Novi-Sad, [[Serbiya]]
|1/8 final mərhələsi
|}
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==

=== Xarici keçidlər ===
{{commonscat-inline|Mariya Stadnik}}
* [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC Mariya Stadnikin FILA-nın saytında profili] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160310011455/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC |date=2016-03-10 }}
* [https://web.archive.org/web/20080908060700/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/Athlete/2/206492.shtml Mariya Stadnikin Pekin Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20130501215206/http://www.london2012.com/athlete/stadnyk-mariya-1052004/ Mariya Stadnikin London Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20160821015647/https://www.rio2016.com/en/athlete/mariya-stadnik Mariya Stadnikin Rio Olimpiadasının saytında profili]

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |Qadın güləşi üzrə Dünya çempionları (48 kq.)
|-
|&lt;center&gt;{{Bayraq|ABŞ}} &lt;small&gt;[[Klarissa Çun]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2008 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2008]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Azərbaycan}} '''Mariya Stadnik''' &lt;br&gt; '''[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]'''&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Yaponiya}} &lt;small&gt;[[Hitomi Obara]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2010 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2010]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|}
&lt;/center&gt;
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Olimpiya Oyunlarının medalçıları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Dünya çempionları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionları}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}
{{Dünya Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Avropa Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin &quot;İlin yaxşıları&quot; mükafatının laureatları}}
{{2015 Avropa Oyunları}}

{{Portal sətir|Azərbaycan|Azərbaycan idmanı|Olimpiya Oyunları|rəng=1}}

[[Kateqoriya:Lvovda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın qadın güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Avropa Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanı Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edən idmançılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı gümüş medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı bürünc medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı medalçıları]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan idman ustaları]]</text>
      <sha1>d8uwi7jfcnbi5dnq5i9qcmhqyf6jfas</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570422</id>
      <parentid>6570143</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:28:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150789" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{İdmançı
 |idman dərəcəsi   = [[Fayl:Az idman ustasi.png|25x25px]]
 |medalları        = {{Turnir|Dövlət təltifləri}}
{{{!}} style=&quot;background: transparent&quot;
{{!}}{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2016}} {{!!}} {{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|2015}} {{!!}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı|2008}} {{!!}} {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|2012}} {{!!}}
{{!}}}
{{Turnir| [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2021 Tokio]]| -50 kq.}}
{{Turnir|Dünya Çempionatı}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|2011 İstanbul| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur-Sultan]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|2008 Tampere| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2009 Vilnüs| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2011 Dortmund| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2014 Vantaa| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2017 Novi-Sad| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2018 Kaspiysk| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|2021 Varşava| -50 Kq.}}
{{Turnir|[[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017 Bakı]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021 Konya]]| -48 kq.}}
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
 |yeniləmə         = 
}}

'''Mariya Stadnik''' ({{Dil-uk|Марiя Василiвна '''Стадник'''}}&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://other.sport.ua/news/111084|title=Марiчка Стаднiк:&quot;Андрiй - мiй однофамiлец&quot;|page=|publisher=www.other.sport.ua|year=|accessdate=3 dekabr 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080822044523156.html|title=Мария Стадник сменила фамилию.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=22 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; ; qızlıq soy adı: '''''Стаднiк'''''&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt;; {{DVTY}}) — [[Ukrayna]] əsilli [[Azərbaycan]]lı dünya şöhrətli sərbəst güləşçi, bütün zamanların ən yaxşı [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçisi. 2007-ci ildən [[Azərbaycan]] yığmasında çıxış edir. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasında]] bürünc, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]] və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadasında]] gümüş medal qazanıb. Dünya Çempionatlarında, 2009-cu ildə Herninqdə qızıl, 2011-ci ildə [[İstanbul]]da və 2015-ci ildə [[Las-Veqas]]da gümüş, 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də isə bürünc medal qazanıb. Mariya Stadnik həmdə dəfələrlə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb, (2008, 2009, 2011, 2014, 2016 və 2017). Mariya Stadnik həmçinin 2015-ci ildə baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın və 2017-ci ildə baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunların]]ın çempionu olub.

2008-ci ildə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]], 2012-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]], 2015-ci ildə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]], 2016-cı ildə isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib. O, həmdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015 və 2016-cı illərdə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görülüb.

2008-ci ildə [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] [[Azərbaycan]]a medal qazandıran ən gənc qadın idmançı kimi (20 yaş, 2 ay və 13 gün), 2021-ci ildə isə [[Azərbaycan]]a ardıcıl dörd [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci idmançı kimi tarixə düşüb.

Mariya Stadnik 2011-ci ildə Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə planetin ən yaxşı qadın güləşçisi seçilib.

Mariya Stadnik dünya idman ictimaiyyətinə daha çox 2016-cı ildə keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın final görüşündə [[Yaponiya]] güləşçisi [[Eri Tosaka]]ya sona 3 saniyə qalmış məğlubiyyəti ilə tanındı.

== Həyatı ==
Mariya Stadnik 1988-ci ilin 3 dekabr tarixində [[Ukrayna]]nın qərbində, [[Lvov]] şəhərinin bir kəndində dünyaya gəlib. Güləşlə 2000-ci ildə, anadan olduğu kənddə məşğul olmağa başladı. O, müsahibələrin birində güləşi seçməsinin səbəbini anadan olduğu kənddə ancaq güləş məşqlərinin keçirildiyi üçün seçdiyini deyib. Həmin il [[Lvov]]da idman zalına gələn 12 yaşlı Mariya Stadnik, burada gələcək həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]] ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 7 il sonra, 2007-ci ilin 25 dekabr tarixində isə Mariya Stadnik ilə [[Andrey Stadnik]] ailə həyatı qurdu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 2010-cu ildə Mariya Stadnikin İqor adında oğlan, 2013-cü ildə isə Mia adında qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;

[[Andrey Stadnik]]in doğma bacısı, [[Böyük Britaniya]]nı təmsil edən [[Yana Stadnik]] Mariya Stadnik ilə eyni çəki dərəcəsində mübarizə aparır. Mariya Stadnik ilə Yana Stadnik arasında beynəlxalq yarışlarda üç qarşılaşma baş tutub və hər üçündə Mariya Stadnik qələbə qazanıb. 2009-cu ilin Dünya Çempionatında 8:0, 2011-ci ilin Avropa Çempionatında 7:0 və 2014-cü ilin Dünya Çempionatında 11:0 hesabı ilə Mariya Stadnik baldızı üzərində qələbə qazanıb.

Lvov Dövlət Bədən Tərbiyəsi Universiteti və Kamyanets-Podilski Pedaqoji Universitetinin məzunu olan Mariya Stadnik ukraynca, rusca və azərbaycanca danışmağı bacarır.

=== İrina Merleni ilə münasibəti ===
{{Quote box
|quote=''İrina Merleni ilə hələ heç vaxt rəsmi turnirdə üz-üzə gəlməmişdik. Buna görə də hər saniyə, hər hərəkət, hər xal olduqca vacib idi. Təlim-məşq zamanı keçirdiyimiz yoxlama görüşündə də ona qalib gəlmişdim, bu səbəbdən də bilirdim ki, o, məni boğacaq. Amma buna hazır idim.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin münasibətləri həmişə idman ictimaiyyətinin diqqətində olub. Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinin bir nömrəli səbəbkarı olan İrina Merleni ilə birinci dəfə 2012-ci ildə &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin final görüşündə qarşılaşdı. Onların bu vaxta qədər hələ heç bir rəsmi yarışda üz-üzə gəlməməsi, həmdə İrina Merleninin 2012-ci ilin yanvar ayında [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhərində baş tutan &quot;Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qələbəsində sonra özünün [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] əsas rəqibinin ancaq [[Yaponiya]]lı Hitomi Obara olmasını bəyan etməsi görüşün prinsipiallığını daha da artırdı. İrina Merleninin finala gədən yolda 2008-ci ilin [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın çempionu [[Kanada]]lı Karol Huyn ilə görüşdə ona qarşı boğucu fənd tətbiq etməsini, həmdə saçlarını dartmasının Mariya Stadniklə final görüşündə də baş verəcəyini gözləmək olardı. Proqnozlar elə özünü doğrultdu. Döşək üzərinə çıxan zaman Mariya Stadnika psixoloji təzyiq etmək üçün İrina Merleni hakimin start fitindən dərhal sonra özünə arxayın şəkildə mübarizə apardı və birinci cəhddəcə Mariya Stadnika qarşı boğma fəndini tətbiq etmək istədi. Amma Mariya Stadnik görüşdə sonra verdiyi müsahibədə də dediyi kimi, buna hazır idi. Hər iki hissədə bir dəqiq hücum həyata keçirən Mariya Stadnik düzgün müdafiə quraraq 1:0, 1:0 hesablı qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin sonuncu qarşılaşması 2012-ci ildə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın yarım-final mərhələsi çərçivəsində baş tutdu. Finala vəsiqə qazanmaq üçün hər iki güləşçi amansız mübarizə apardı. Görüşün yekununda 1:0, 3:0 hesabı ilə üstün olan güləşçi finala adladı. İrina Merleni isə bürünc medal uğrunda görüşdə məğlub olaraq 5-ci yeri tutdu. Bu görüş İrina Merleninin karyersında sonuncu görüş oldu.

=== Model fəaliyyəti ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnik noyabr ayında [[Hindistan]]ın paytaxtı [[Nyu Deli]] şəhərində &quot;Pro Wrestling League&quot; (Pro Güləş Liqası)-nın ikinci mövsümü çərçivəsində moda nümayişinə qatıldı. Mariya Stadnik [[İsveç]]li Dünya çempionu Sofiya Mattsson və [[Böyük Britaniya]]lı Yana Stadnik ilə birgə Hindistanın milli qeyimlərini podiumdan nümayiş etdirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://haqqin.az/news/84164|title=Знаменитая азербайджанская спортсменка а показе мод.|page=|publisher=www.haqqin.az|year=|accessdate=5 noyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

== Karyerası ==

=== Erkən karyerası ===
Mariya Stadnik beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ildə, [[İspaniya]]nın [[Sevilya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında qatıldı. [[Ukrayna]] yığmasının heyətində Mariya Stadnik qızıl medal qazandı və gənclər arasında Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|title=2003 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 avqust 2003|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412142012/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik növbəti uğurunu bir il sonra elə analoji yarışda qazandı. Bu səfər o, [[Bolqarıstan]]ın Albena şəhərində baş tutan yarışlarda, finalda [[İsveç]] güləşçisi Sofiya Mattssona məğlub olaraq gümüş medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|title=2004 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=29 iyul 2004|archive-date=2016-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160406130208/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Növbəti, 2005-ci ildə Mariya Stadnik daha ciddi uğur qazandı. O, [[Litva]]nın paytaxtı [[Vilnüs]] şəhərində keçirilən yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatında finala gədər [[Hindistan]]lı Sudeş Kumarı 11:3, [[Almaniya]]lı Annika Hofmannı 5:0 və [[Türkiyə]]li Demet Kayanı 4:2 hesablı təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Finalda isə Mariya Stadnik [[Vyetnam]] güləşçisi Ti Hang Nguyen ilə qarşılaşdı və onu 2 dəqiqə 49 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə məğlub edərək yeniyetmələr arasında Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC&amp;kaempfe=1&amp;wkid=B625A71B068945D6991B40810FF74F4E&amp;gkl=1&amp;spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC|title=2005 Yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=5 iyul 2005}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==== 2006 Avropa Çempionatı ====
2006-cı ildə isə 18 yaşlı Mariya Stadnik böyüklər arasında birinci yarışına qatıldı. O, aprel ayında [[Rusiya]]nın paytaxtı [[Moskva]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Mariya Stadnik finala gədər [[Yunanıstan]]lı Fani Psata üzərində 4:0, [[Finlandiya]]lı Ajar Aştiani üzərində 6:1 və [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitoru üzərində 6:1 hesablı qəbələ qazandı. Finalda isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Liliya Kaskarakova ilə üz-üzə gəldi. Gərgi idman mübarizəsi şəraətində keçən görüşdən Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı və 2006-cı ilin Avropa çempionu oldu. Lakin, bu çempionluğ 1 ay davam etdi. Həmin ilin iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadnikdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı, furosemidin olduğunu elan etdi və onu çempionluğdan məhrum etdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://fakty.ua/46594-17-letnej-lvovyanke-marii-stadnik-prishlos-vernut-evropejskoe-quot-zoloto-quot-iz-za-dopinga|title=17-летней львовянке Марии Стадник пришлось вернуть европейское &quot;золото&quot; из-за допинга|page=|publisher=www.fakty.ua|year=|accessdate=3 iyun 2006}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medalı Beynəlxalq Güləş Federasiyasına təhvil verdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;

==== Ukrayna yığmasında gedişi ====
2007-ci ildə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] yığması tərk etdi. Buna əsas səbəb, həmin il [[2004 Yay Olimpiya Oyunları|Afina Olimpiadasın]]ın çempionu [[İrina Merleni]]nin iki il fasilədən sonra yenidən [[Ukrayna]] yığmasına qayıtması oldu. Qarşısına [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağı məqsəd qoyan Mariya Stadnika İrina Merleni ciddi əngəl törətdi. Məhz [[Ukrayna]] yığmasının məşqçiləri Mariya Stadnika təcrübəsiz olduğunu əsas səbəb gətirərək, Olimpiya çempionu [[İrina Merleni]]yə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadası]] etimad göstərəcəklərini bildirdi. Bununla barışmayan Mariya Stadnik [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağ üçün başqa yığmanın şərəfini qorumağı qərara aldı. Həmin ildə isə [[Bakı]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı üçün [[Azərbaycan]] qadın güləşi üzrə yığma formalaşdırmağ məqsədi ilə digər yığmalardan legioner idmaçılar milliləşdirilməyə başladı. Elə Mariya Stadnikdə [[Azərbaycan]]dan gələn təklifi dərhal qəbul etdi və [[Azərbaycan]] bayrağı altında yarışlara qatılmağa başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130403025557430.html|title=Мария Стадник: В Украине я оказалось никому не нужной.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2013}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2007–2009-cu illər ===

==== 2007 Dünya Çempionatı ====
Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] bayrağı altında birinci yarışına 2007-ci ildə, məhz elə [[Bakı]] şəhərində, Dünya Çempionatında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.fila-official.com/images/documents/annonces/resultats/2007_09/res_baku.pdf|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.fila-official.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=21 sentyabr 2007|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319213315/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070920041044532.html|title=ЧМ-2007. День пятый. Наши соперники.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Özünün birinci Dünya Çempionatında, debüt görüşünə Mariya Stadnik 1/32 final mərhələsində [[Rumıniya]] güləşçisi Kristina Kroitoru qarşı çıxdı. Rəqibi ilə müqayisədə daha yaxşı güləşən Mariya Stadnik 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı (6:0, 4:0).&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388306|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi birinci qarşılaşmada böyük üstünlüklə qələbə qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Növbəti mərhələdə Mariya Stadnik [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə də asan qələbə qazanan (2:0, 7:0) Mariya Stadnik növbəti mərhələyə adladı. Bu mərhələdə o, [[Almaniya]] güləşçisi Brigitte Vagnerlə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik qələbə qazandı. (1:0, 3:2). 1/4 finalda Mariya Stadnik [[Yaponiya]] idmançısı Çiharu İço ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə Mariya Stadnikin xeyrinə qurtardı. Növbəti iki hissə isə 1:1 hesabları başa çatsada, Çiharu İço son xalları qazandığı üçün qələbə qazandı. Lakin bu məğlubiyyətə baxmayaraq Mariya Stadnik medal qazanmaq şanslarını itirmədi. Çiharu İço finala gədər yüksəldiyindən Mariya Stadnik təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388294|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi yarışları yenidən davam etdirəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Ancaq o, bu mərhələnin 1-ci görüşündəcə [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Stefanie Murataya məğlub olaraq (1:2, 1:1) Dünya çempionatını 7-ci yerdə başa vurdu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/33960/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+dunya+cempionatinda+medal+qazana+bilmeyib|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik medal qazana bilməsədə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/AZARBAYCANIN_QADIN_GULASCHISI_MARIYA_STADNIK_PEKIN_OLIMPIYA_OYUNLARINA_LISENZIYA_QAZANMISDIR-388350?device=Desktop|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Mariya Stadnik Pekin Olimpiya Oyunlarına lisenziya qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070921100708397.html|title=Наши на ЧМ-2007. День пятый. Стадник завоевала лицензию на Олимпиаду.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbəti uğurunu dekabr ayında qazandı. [[Ukrayna]]nın [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk şəhərind]]ə baş tutan beynəlxalq turnirdə Stadnik bütün dörd görüşdən qələbə ilə ayrıldı və turnirin qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20071225035321333.html|title=Стадник побеждает в Донецке.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=25 dekabr 2007}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına nüfüzlu &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080121031504844.html|title=Девушки едут в Красноярск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080124065114047.html|title=Состав сборной на Мемориал Ярыгина.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=24 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt; [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhəri baş tutan yarışlarda Stadnik [[Rusiya]]lı Lyubov Solnikovu və [[Qazaxıstan]]lı Julduz Yeşimovanı məğlub edərək yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə uduzan Mariya Stadnik bürünc medal uğrunda görüşdə [[Böyük Britaniya]] güləşçisi Yana Stadniki məğlub etdi və &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirinin bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080126110320566.html|title=Мемориал Ярыгина. Стадник взяла бронзу.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;

==== 2008 Avropa Çempionatı ====
2008-ci ilin Avropa Çempionatından əvvəl, fevral ayında [[Kiyev]] və [[Minsk]] şəhərilərində [[Azərbaycan]] güləş yığması ilə birgə təlim-məşq toplanışında olan Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/402826|title=Azərbaycanın sərbəst güləş üzrə kişi və qadınlardan ibarət yığma komandası Minskə yolda düşmüşdür.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080208092404563.html|title=Семерка увидит Киев и Минск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=8 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın güləşçisi Klarissa Çun ilə final görüşüdə daxil olmağla bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/401691|title=Azərbaycanın idmançıları beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 2 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080226114209491.html|title=Три киевские медали.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziyanı təmin edən Mariya Stadnik həmin il [[Finlandiya]]nın [[Tampere]] şəhərində keçirilən Avropa Çempionatına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|title=2008 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2014-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305062048/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/400202|title=Azərbaycanın qadınlardan ibarət sərbəst güləş üzrə milli komandası Avropa Çempionatında iştirak edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/403317|title=Azərbaycan idmançıları Avropa Çempionatında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080213044308672.html|title=Состав сборной Азербайджана на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=13 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; 2 il əvvəl [[Moskva]] şəhərində qızıl medal qazansada, qanında tapılan dərman preparatına görə o, həmin çempionluğdan məhrum edildi. Bu səfər isə Mariya Stadnik qitənin ən güclü güləşçisi olduğunu sübut etdi. O, finala gedən yolda [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitorunu 2:0, [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 6:5 və [[Yunanıstan]]lı Fani Psatanı 4:1 hesabları ilə məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404950|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.trend.az/1757639/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+Cempionati+finalina+cixib|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=3 aprel 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080403080428652.html|title=Соперницы наших борцов во второй день Чемпионата Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Finalda isə Mariya Stadnik 2 il əvvəl, 51 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionu olan [[Fransa]] güləşçisi Vanessa Boubryemm ilə qarşılaşdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.az.trend.az|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2020-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025013902/https://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 8:2 hesablı qələbə qazanaraq 2008-ci ilin Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404985|title=Azərbaycan güləşçisi qadınlar arasında Avropa çempionu olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/video/20080406013325399.html|title=Мария Стадник становиться чемпионом Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=6 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik həmdə Avropa çempionatında qzıl medal qazanan birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi oldu. Yarışlardan sonra &quot;[[Lider TV]]&quot;-yə müsahibə verən Mariya Stadnik [[Tampere]] şəhərinə qızıl medal üçün gəldiyini bildirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080404083803431.html|title=Мария Стадник: Я приехала только за золотом.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;

Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbət uğurunu [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə qazandı. Bütün rəqiblərindən güclü olan Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080503114215674.html|title=Мария Стадник - первая, Олеся Замула - вторая.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 may 2008}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyun ayında digər mühüm yarışına qatıldı.&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyun 2008|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131038/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=Bakıda keçiriləcək &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirində ölkəmiz böyük heyətlə təmsil olunacaqdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; O, [[Azərbaycan]]ın məhrum Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr edilən [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2008|I Qızıl Qran-Pri]] turnirində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/print/94747|title=&quot;Qızıl Qran Pri&quot; turnirində iştirak edəcək Azərbaycan güləş yığmasının heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=25 aprel 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 27 iyun tarixində mübarizəyə qoşulan Mariya Stadnik, dörd güləşçi sırasında birinci yeri tutaraq qızıl medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qadın güləşçilərin mübarizəsi başa çatmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080628060202252.html|title=Мария Стадник и Алена Комарова выигрывают золото Гран-При FILA|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; Gümüş medalı [[Rusiya]] güləşçisi Valentina Kvasova, bürünc medalı isə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik qazandı.&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu. O, [[Slovakiya]]nın Kosiçe şəhərində yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|title=2008 Yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyul 2008|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408032446/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413063|title=Azərbaycan idmançıları Avropa birinciliyində qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080716123748640.html|title=Мария Стадник выиграла молодежный Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt; 20 yaşlı Mariya Stadnik bu uğura finalda [[Ukrayna]] nümayəndəsi Maryana Bezrukanı məğlub edərək nail oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413797|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik ikinci dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/63861/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+cempionu+olub|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu olub.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=17 iyul 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

25 iyul tarixində keçirilən tədbirdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Naziri]] [[Azad Rəhimov]] yeniyetmələr və böyüklər arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazanan Mariya Stadnika mükafat təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/414563|title=Avropa və Dünya Çempionatlarında fərqlənmiş idmançılar mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;

==== Pekin Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
Mariya Stadnik 2008-ci ildə əsas yarışına [[Pekin]] şəhərində keçirilən [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|title=2008 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=12 avqust 2008|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184216/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 final mərhələsində başladı. O, bu mərhələdə [[Kanada]] güləşçisi Karol Huyn ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi bərabər idman mübarizəsi şəraətində keçsədə, sonda Karol Huyn 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı. İkinci hissədə isə Karol Huyn 2:0 hesablı qələbə qazanaraq görüşü qalib tərk etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416189|title=Qadın güləşçimiz uduzmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medal üçün mübarizəni dayandırsada, bürünc medal üçün mübarizəni davam etdi. O, təsəlliverici qrupun birinci görüşündə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə qarşılaşdı. Mariya Stadnik buna gədər həmin güləşçisi ötən, 2007-ci ildə Dünya Çempionatında məğlub etdi. Bu səfərdə görüşdən məhz Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı. O, görüşün birinci hissəsində Kim Hyung-Joonu 1:0 hesabı ilə, ikinci hissədə isə 3:2 hesabı ilə məğlub edərək bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsində keçdi və yekunda Mariya Stadnik minimal xal fərqi qələbə qazandı, 2:1. Görüşün ikinci hissəsində isə Mariya Stadnik bürünc medalın taleyini 37 saniyəyə həll etdi. Mariya Stadnik Tatyana Amanjolu 8:0 hesabı ilə məğlub edərək [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunların]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416200|title=Mariya Stadnik Olimpiadanın bürünc medalçısıdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416221|title=Mariya Stadnik Azərbaycana beşinci Olimpiya medalını qazandırmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.apasport.az/xeber_Mariya_Stadnik_Pekin_Olimpiadas%C4%B1nda_Az%C9%99rbaycana_daha_bir_medal_qazand%C4%B1r%C4%B1b_-_YEN%C4%B0L%C6%8FNIB_16347.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apasport.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci qadın güləşçi kimi tarixə düşdü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/idman-xeberleri/olimpiada-olimpiya-oyunlari/mariya-stadnik-pekin-olimpiadasinda-azerbaycana-daha-bir-medal-qazandirib-yenilenib.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın digər bürünc medalını isə Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinə səbəb olan, [[İrina Merleni]] qazandı. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] jurnalistlərə verdiyi müsahibədə Mariya Stadnik qızıl medal qazanmaq istədiyini bildirdi.

{{Quote box
|quote=''Əslində bürünc medal gözlədiyim nəticə deyildi. Mən çox hazırlandım və yarışların qalibi olmaq istəyirdim, amma bürünc medal qazandım. Heçnəyə baxmayaraq mənim qalib gəlmək şanslarım var idi. Mənim günahım idi, birinci hissədə öz şanslarımdan istifadə etmədim və uduzdum. Ancaq mən görüşə köklənə bilmədim, istənilən halda debüt Olimpiya Oyunlarım idi. Amma sonda bürünc medal qazandım.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://open.az/index.php?newsid=13582|title=Мария Стадник: А я так мечтала о золоте.|page=|publisher=www.open.az|year=|accessdate=27 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətə, eyni zamanda, [[Azərbaycan]] idmanının inkişafındakı xidmətlərində görə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[Fayl:Mariya Stadnik.png|left|thumb|325x325px|Mariya Stadnik 2008-ci ildə]]

[[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnika [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə pul mükafatı və [[Akkord STİK|&quot;Akkord&quot; Şirkətlər Qrupu]] tərəfindən ev hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/417427|title=Pekin Yay Olimpiya Oyunlarının qalibləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2008}}&lt;/ref&gt; Stadnika həmdə vətənində, [[Lvov]] şəhərinin Andrey Kots rayonunda da ev hədiyyə edildi və ona həmin şəhərin &quot;Fəxri vətəndaşı&quot; adı verildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080820012604742.html|title=Мария Стадник получила квартиру.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Oktyabr ayında isə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] kollegiya iclasında Mariya Stadnika &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adının verilməsi barədə qərar qəbul edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/422890|title=XXIX Pekin Yay Olimpiya Oyunlarında medal qazanmış idmançılara &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adı verilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 oktyabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ilin 24 dekabr tarixində [[Gülüstan Sarayı]]nda keçirilən tədbirdə, ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının kütləvi informasiya vasitələrinin redaksiyaları, televiziya tamaşaçıları, radio dinləyiciləri və idman azarkeşləri arasında keçirilən rəy sorğusuna əsasən qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatının laureatı elan olundu. Kişilər arasında isə bu mükafata cüdoçu [[Elnur Məmmədli]] layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/428023|title=Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası 2008-ci ilin laureatlarını elan etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin əvvəlində, fevral ayında Mariya Stadnik [[Kiyev]]də təlim-məşq toplanışında olan zaman burada beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/432512|title=Qadın güləşçilər Kiyevdə təlim-məşq toplanışındadırlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2009}}&lt;/ref&gt; Ötən, 2008-ci ildə də analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik yenə fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/433839|title=Qadın güləşçiləri 2 qızıl və 1 bürünc medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 fevral 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Avropa Çempionatı ====
[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın bürünc medalını qazandığdan sonra Mariya Stadnik birinci önəmli yarışına 2009-cu ildə Avropa Çempionatı çərçivəsində [[Vilnüs]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|title=2009 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=2 aprel 2009|archive-date=2014-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140813185557/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Birinci mərhələdə o, [[Rusiya]] güləşçisi Liliya Kaskarakovanı məğlub etdi. Daha sonra [[Ukrayna]]lı Mariya Livaçı məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşdən qələbə ilə ayrılan Mariya Stadnik ardıcıl ikinci dəfə Avropa Çempionatında finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437323|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/ru/xeber/china-702588|title=Мария Стадник в финале Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Estera Dobre ilə qarşılaşdı. Görüşdə, ikinci hissənin 25-ci saniyəsində rəqibini təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik 2009-cu ilin Avropa çempionu olmağla, karyerasında ikinci dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437390|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20090403110934240.html|title=Мария Стадник принесла Азербайджану пятую золотую медаль на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;

İkinci dəfə Avropa çempionu olan Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında digər yarışa qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|title=2009 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyul 2009|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319124711/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447000|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində ölkəmizi 66 idmançı təmsil edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 iyul 2009}}&lt;/ref&gt; O, [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2009|II Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı. Ötən, 2008-ci ildə analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik bu səfər bürünc medalla kifayətləndi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447312|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri' turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 iyul 2009}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti zəfərini [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Varşava Kuboku&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449011|title=Azərbaycan güləşçiləri Polşaya yollanacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 avqust 2009}}&lt;/ref&gt; O, ardıcıq olaraq [[Finlandiya]]lı Savola Sarianı, [[Ukrayna]]lı Lyudmila Baluşkinanı və [[Rusiya]]lı Larisa Oorjakı məğlub edərək Varşava Kubokunun sahibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449727|title=Azərbaycan güləşçisi &quot;Varşava Kuboku&quot;nu qazandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 avqust 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
2009-cu ildə Mariya Stadnik sonuncu və ən mühüm yarışına sentyabr ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|title=2009 Dünya Çempionatı nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=23 sentyabr 2009|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007155044/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; O, [[Danimarka]]nın Herninq şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı qüvvəsini sanadı. 2 il əvvəl özünün debüt Dünya Çempionatında 7-ci yeri tutan Mariya Stadnik bu səfər çempionuluğa əsas namizəd idi. O, mübarizəyə 1/16 final mərhələsində [[Belarus]] güləşçisi Tatyana Qurnoviç ilə qarşılaşmadan başladı. Görüşün heç birinci hissəsi tamam olmamış, (01:21) Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453472|title=Azərbaycan güləşçiləri Dünya Çempionatına qələbə ilə başladılar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; 1/8 final mərhələsində Mariya Stadnik [[İspaniya]] nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gəldi. Bu səfər Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini 18 saniyənin tamamında yerə sıxaraq ardıcıl ikinci təmiz qələbəsini qazandı və 1/4 finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453493|title=İki Azərbaycan güləşçisi Dünya Çempionatının birdə dörd finalına çıxmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ukrayna]] güləşçisi Lyudmila Baluşka ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik 8:5 hesablı əzmkar qələbə qazandı və yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453509|title=Çamsulvara Çamsulvarayev və Mariya Stadnik Dünya Çempionatının yarım-finalında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik tanış güləşçi, həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]]in bacısı [[Yana Stadnik]] ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Mariya Stadnik birinci hissəni 2:0, ikinci hissəni isə 6:0 hesablı qələbə ilə bitirdi və karyerasında birinci dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453539|title=Azərbaycanın iki güləşçisi Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana bilər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi, iki dəfə Avropa çempionu olan Larisa Oorjak ilə üz-üzə gəldi. Mariya Stadnik həmin rəqibi üç il əvvəl, 2006-cı ildə Avropa Çempionatının final görüşündə məğlub edib. Bu səfər də qələbə qazanan məhz Mariya Stadnik oldu. Birinci hissədə 3:0 və ikinci hissədə 2:0 hesablı qələbə qazanan 21 yaşlı Mariya Stadnik karyerasında birinci dəfə Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453565|title=Azərbaycan güləşçisi Dünya çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; O, həmçinin Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi kimi adını tarixə yazdırdı.

Dünya Çempionatında çempionluğdan sonra Mariya Stadnik Buta Sarayında, 2009-cu ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə ikinci dəfə ardıcılıq olaraq [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/463876|title=Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi ən yaxşıların adlarını açıqlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt;

Həmin Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik övlad sahibi olmağ üçün müvəqqəti olaraq idmanı tərk etdi. Mariya Stadnik 2010-cu ilin 23 iyul tarixində ana oldu. Onun İqor adında oğlu dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/487554|title=İki qat Avropa çempionumuz Mariya Stadnik ana olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 iyul 2010}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2011–2012-ci illər (idmana qayıdışı) ===
Mariya Stadnik 2010-cu ilin sonlarında yenidən idmana qayıtdı və məşqlərini bərpa etdi. O, birinci yarışına 2011-ci ilin fevral ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Sərbəst və qadın güləşçilərimiz &quot;Yaşar Doğu&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik 39-cu beynəlxalq &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirində bütün rəqiblərini arxada qoydu və fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Azərbaycan idmançısı Türkiyədə keçirilən beynəlxalq turnirdə 1-ci yeri tutmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik analıq məzuniyyətindən sonra birinci ciddi yarışına 2011-ci ilin mart ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=31 mart 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/516022|title=Avropa çempionatında iştirak edəcək yığma komandaların heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 mart 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda [[İspaniya]] güləşçisi Sara Sançezin məğlub edərək başladı. Növbəti görüşdə Mariya Stadnik iki il əvvəl Dünya Çempionatında olduğu kimi yenə, Yana Stadnik ilə qarşılaşdı. Bu səfər də Mariya Stadnik qələbə qazandı, 7:0. Finalda gedən yolda isə o, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Gərgin keçən görüşdə 7:3 hesablı əzmkar qələbə qazanan Mariya Stadnik karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatının finalına adladı. Finalda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik, sona 11 saniyə qalmış Kristina Daranutsanı 8:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/517149|title=Azərbaycanın güləş üzrə yığmasının lideri Mariya Stadnik Avropa çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti uğurunu iyun ayında [[Avstriya]]da qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Austian Ladies Open&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 iyun 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411004256/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525452|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 iyun 2011}}&lt;/ref&gt; Goetzis şəhərində keçirilən &quot;Austrian Ladies Open&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] güləşçisi Yulita Omilusiki məğlub edərək növbəti qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525851|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada ən güclü oldular.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 iyun 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini iyul ayında [[Bakı]] şəhərində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 iyul 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131121/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/529818|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində mübarizə aparacaq qadın yığma komandamızın heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=5 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində qadın güləşçilər mübarizəyə qoşulmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Buna gədər 2008-ci ildə həmin yarışına qalibi olan Mariya Stadnik bu səfər də fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı. Finala gədər Mariya Stadnik [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik və [[Qırğızıstan]] güləşçisi Mixrniso Nurmatovanı məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində 3 qadın güləşçimiz həlledici mərhələyə yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə isə o, [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqut ilə qarşılaşdı. Üç hissə davam edən gərgin görüşün yekununda Mariya Stadnik qələbə qazandı və [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirinin]] qızıl medallarını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530482|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində Azərbaycanın qadın güləşçiləri 7 medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Dünya Çempionatı ====
2011-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına sentyabr ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|title=2011 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=14 sentyabr 2011|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184138/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/536923|title=Sərbəst və qadın güləşçilərin Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadasına]] lisenziya verən Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]-cu ilin Dünya çempionu Mariya Stadnik mübarizəyə 1/32 finalda [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudez ilə görüşdə başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538001|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə daha 3 güləşçi mübarizəyə qoşulur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Birinci hissəni 2:0 hesabı ilə öndə bitirən Mariya Stadnik, ikinci hissədə 40 saniyənin tamamın rəqibinə təmiz qələbə ilə qalib gəldi. Mariya Stadnikin növbəti rəqibi [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Julduz Yeşimova oldu. Birinci hissədə 3:0, ikinci hissədə isə 2:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/16 finala adladı. Həmin mərhələdə Mariya Stadnik [[Venesuela]] güləşçisi Mayelis Karipa ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 12:0 hesablı qələbə qazanaraq 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi, Dünya çempionu Klarissa Çun oldu. Güclü rəqibi ilə görüşdə Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı (6:1) və yarım-final mərhələsinə adladı. Yarım-finalda Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşdə yaxşı təsir bağışlayan Mariya Stadnik 10:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq karyerasında ardıcıl ikinci dəfə Dünya Çempionatının finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538078|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına vəsiqəni təmin etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik güclü güləşçi ilə, 7 dəfə Dünya çempionu olan [[Yaponiya]] nümayəndəsi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən birinci hissəni Mariya Stadnik 3:2 hesablı qələbə ilə başa vursa da, ikinci və üçüncü hissələrdə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbələrlə 2011-ci ilin Dünya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə gümüş medala sahib çıxmaq ilə yanaşı 2012-ci ildə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538175|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Olimpiya lisenziyasını və Dünya Çempionatının gümüş medalını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2011-ci ildə son yarışına [[London]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|title=2011 &quot;FILA&quot;nın test turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=10 dekabr 2011|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235921/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275627|title=Azərbaycan güləşçiləri London Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlıq məqsədi ilə test turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, Bir il sonra, 2012-ci ildə həmin şəhərdə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarına]] hazırlıq məqsədi ilə keçirilən &quot;FILA&quot;nın test turnirində mübarizə apardı. Finalda gədər Rusiya güləşçisi Tatyana Samkova və Ukrayna nümayəndəsini məğlub edən Mariya Stadnik, həlledici görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Aleksandra Engelhardı məğlub etdi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=London-2012 test yarışlarında Azərbaycan güləşçilərinin birinci rəqibləri məlum olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=Londonda keçirilən güləş üzrə test yarışlarında Azərbaycan idmançıları uğurla çıxış etmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

23 dekabr tarixində, 2011-ci ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/157987|title=Başa çatmaqda olan ilin ən yaxşı idmançıları və idman xadimləri müəyyən edilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin fevral ayında isə ötən ilin Avropa çempionu və Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; elan olundu.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162194|title=Mariya Stadnik və Şərif Şərifov dünyanın ən yaxşı güləşçiləri seçilmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2012-ci ildə birinci zəfərini fevral ayında əldə etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|title=2012 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 fevral 2012|archive-date=2014-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20141008191031/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/161478|title=Azərbaycan güləşçiləri Ukraynada təlim-məşq toplanışında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162672|title=Sərbəst və qadın güləşi üzrə ənənəvi beynəlxalq turnir başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; O, [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən ənənəvi beynəlxalq turnirdə qalib oldu. Mariya Stadnik həmin turnirin finalında prinsipial rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi İrina Merleni ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən mübarizənin yekununda Mariya Stadnik (1:0, 1:0) hesablı əzmkar qələbə qazandı və turnirin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162899|title=Azərbaycan güləşçiləri beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 4 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] əvvəl Mariya Stadnik sonuncu yarışına may ayında [[Almaniya]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|title=2012 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=25 may 2012|archive-date=12 November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141112001343/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/173744|title=Güləşçilərimiz Almaniyada təşkil olunacaq beynəlxalq turnirdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 may 2012}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi Yulita Omilusiki məğlub edərək fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/174463|title=Qadın güləşçilərimiz Almaniyada keçirilən beynəlxalq turnirdə uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=29 may 2012}}&lt;/ref&gt;

==== London Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
2012-ci ildə Mariya Stadnik ən əsas yarışına avqust ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|title=2012 Yay Olimpiya Oyunlarının turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 avqust 2012|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408005503/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/181967|title=London Yay Olimpiya Oyunlarında ölkəmizi təmsil edəcək güləşçilər müəyyənləşmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Dörd il əvvəl [[Pekin]]də bürünc medal qazanan Mariya Stadnik bu səfər [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın qızıl medalını qazanmağ üçün mübarizə apardı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatları]] nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşmadan start verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182668|title=London Yay Olimpiya Oyunlarının on ikinci yarış günündə Azərbaycanın iki idmançısı mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Birinci hissədə Mariya Stadnik 2:0 hesablı qələbə qazandı. İkinci hissədə isə 3:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182711|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına qələbə ilə başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, həmin ilin Avropa çempionu [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 2:1, ikinci hissəsində isə 4:1 hesabı ilə qələbə qazanan Mariya Stadnik yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182719|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik yarım-finalda Ukraynalı İrina Merleni ilə qarşılaşacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik əzəli və barışmaz rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi [[İrina Merleni]] ilə qarşılaşdı. Görüşdə hesabı 38-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 1:0. İkinci hissədə isə Mariya Stadnik rəqibindən daha üç xal aldı və görüşdən qələbə ilə ayrılaraq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182729|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik qızıl medalın bir addımlığında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik bir il əvvəl Dünya Çempionatının finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaradan dörd xal alaraq birinci hissəni öz xeyrinə başa vurdu. İkinci hissə bərabər mübarizədə keçsədə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbə qazandı. Həlledici üçüncü hissəni isə [[Yaponiya]] güləşçisi 2:0 hesabı ilə öz xeyrinə başa vurdu və Olimpiya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] gümüş medala sahib çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182752|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə görə Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Mariya Stadnika həmdə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə &quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti tərəfindən &quot;Audi A5&quot; avtomobili hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/184504|title=&quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti London Yay Olimpiya Oyunlarında uğurla çıxış etmiş güləşçilərimizə avtomobil hədiyyə etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində Buta Sarayında ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]], &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/197328|title=İlin ən yaxşı idmançıları, federasiyaları, klubları, KİV-ləri və idman jurnalistləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik ikinci dəfə idmanı tərk etdi. 3 il əvvəl olduğu kimi yenə buna səbəb övlad dünyaya gətirmək idi. Mariya Stadnik 2013-cü ilin 24 may tarixində ikinci dəfə ana oldu. Onun bu səfər qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130523020722569.html|title=Mariya Stadnik ikinci dəfə ana oldu.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=23 may 2012}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik qızına özü, həyat yoldaşı və oğlunun adlarının baş hərflərindən ibarət Mia adını qoydu.

----

=== 2014–2016-cı illər (idmana ikinci qayıdışı) ===
[[Fayl:Stadnyk v Chun Tournoi GPSO 2014 t120518.jpg|thumb|240x240px|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri: Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə) və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] güləşçisi [[Klarissa Çun]] (göy geyimdə)]]
Mariya Stadnik idmana 2014-cü ildə yenidən qayıtdı. O, həmin ilin fevral ayında birinci uğurunu [[Fransa]]da baş tutan &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 fevral 2014|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411134300/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/52935|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, [[İsveç]] güləşçisi Josefine Fredrikseni 10:0 və [[Fransa]] təmsilçisi Julie Sabatieni 10:0 hesabları ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadnik [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika MakDonaldı gərgin keçən görüşün yekununda 5:4 hesabı ilə məğlub edərək &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/53120|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 fevral 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ay həmdə [[İsveç]]in Klippan şəhərində &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=28 fevral 2014|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007130111/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/55770|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə keçiriləcək açıq beynəlxalq turnirdə iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik finala gədər inamla addımladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Viktoriya Antoni məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/56233|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə Beynəlxalq turniri iki qızıl medalla başa vurmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 mart 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik 2014-cü ildə birinci ciddi yarışına aprel ayında [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|title=2014 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=1 aprel 2014|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235026/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/58921|title=Finlandiyada keçiriləcək güləş üzrə Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan millisinin heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 mart 2014}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının qitə çempionatından əvvəl rəsmi saytında açıqladıqı siyahıda favoritlər sırasında yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59501|title=Azərbaycanın dörd güləşçisi Avropa Çempionatının favoritləri arasında yer almışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2014}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatında mübarizə aparan Mariya Stadnik birinci görüşdə [[Rusiya]] güləşçisi Nadejda Federova ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmadan Mariya Stadnik 14:2 hesabılı qələbə ilə ayrıldı. 1/4 finalda o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi Marsedes Deneş ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə də Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı, 10:0. Yarım-final mərhələsində Mariya Stadnik [[Rumıniya]] güləşçisi Madalina Linguraruya 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] təmsilçisi Natalya Pulkovska ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 11:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq karyerasında beşinci dəfə Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59629|title=Azərbaycan güləşçisi dördüncü dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 aprel 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 iyun 2014|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929033639/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan yarışlarda Mariya Stadnik ardıcıl olaraq [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska, [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika Makdonald, [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Jasmin Mianı təmiz qələbələrlə məğlub edərək finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik yerli güləşçi Kati Baumgartner ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik karyerasında ikinci dəfə &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/69784|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qran-Pri&quot; Beynəlxalq turnirində üç medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyun 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də baş tutacaq Dünya Çempionatından əvvəl [[Bakı]]da &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2014|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408014247/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785512|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin adları açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyul 2014}}&lt;/ref&gt; Analoji yarışın iki dəfə çempionu olan Mariya Stadnik bu səfərdə ən güclü olduğunu sübut etdi. 1/4 finalda [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazskanı 9:0, yarım-finalda isə [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabları ilə məğlub edən Mariya Stadnik finala vəsiqə qazandı. Finalda Mariya Stadnik [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova ilə qarşılaşdı və 6:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785983|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində iki qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=26 iyul 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
Mariya Stadnik 2014-cü ildə sonuncu və əsas yarışına sentyabr ayında [[Özbəkistan]]ın paytaxtı [[Daşkənd]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|title=2014 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 sentyabr 2014|archive-date=2016-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160312172510/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/792317|title=Güləş üzrə Azərbaycan milli komandalarının Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt; Dünya Çempionatında o, mübarizəyə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadniki 11:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edərək başladı. Növbəti, 1/8 finalda Mariya Stadnik [[Çin Xalq Respublikası]]nın nümayəndəsi Lei Çunu 7:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudezi 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə gərgin qarşılaşma keçirdi. Görüşdə hesabı 20-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 2:0. İkinci hissədə Mariya Stadnik passiv mübarizə apardığı üçün 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli oldu və o, bu tapşırığını öhdəsindən gələrək hesabı 3:0 çatdırdı. Daha sonra isə İvona Matkovska möhtəşəm geri dönüşlə yadda qaldı. O, görüşün sonuna 20 saniyə qalmış hesabı bərabərləşdirdi, 3:3. Sona 5 saniyə qalmış isə İvona Matkovska daha iki xal qazanaraq görüşün qalibi oldu. Mariya Stadnik isə bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. [[Rumıniya]] güləşçisi Alina Vuts ilə baş tutan görüşdə Mariya Stadnik 11:0 hesablı qələbə qazandı və [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatın]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/793989|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə Azərbaycan güləşçiləri iki medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində ilin yekunlarına həsr olunan Mariya Stadnik karyerasında beşinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/820749|title=Azərbaycan idmançıları yola saldığımız ildə ümumilikdə 805 medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2014}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. [[Bolqarıstan]] və [[Ukrayna]]da təlim məşq toplanışı keçən Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl [[İsveç]]də keçirilən &quot;Klippan Lady&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=13 fevral 2015|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929064131/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/831330|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=11 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik [[Norveç]]li Silje Kippernes, [[İsveç]]li Fredrika Pettersson və [[Yaponiya]]lı Miho İqaraşini təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Yarım-finalda o, [[Polşa]] güləşçisi İvon Matkovskanı 6:1 hesabı ilə məğlub edərək finala vəsiqə qazandı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Yaponiya]]nın digər nümayəndəsi Kika Kaqatanı 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/832476|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik İsveçdə qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Mariya Stadnik [[Rusiya]]nın [[Sankt-Peterburq]] şəhərində baş tutan Dünya Kubokunda qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Kubokunun nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=6 mart 2015|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408131243/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Stadnik həmin yarışlarda bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması ilə birgə 5-ci yerlə kifayətlənməli oldu.

==== I Avropa Oyunları ====
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}
2015-ci ilin iyun ayında Mariya Stadnik [[Bakı]]da baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarına]] qatıldı. Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl, 8 avqust tarixində [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın məşəlini güləş yarışlarının baş tutacaqı [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasına]] gətirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861829|title=&quot;Bakı-2015&quot;-in məşəlinin idman arenalarına səyahəti.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Həmin yarışların &quot;idman elçisi&quot; və məşəlçisi olan Mariya Stadnik 15 iyun tarixində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|title=2015 Avropa Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyun 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926114929/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/811633|title=&quot;Bakı-2015&quot; Avropa Oyunları Azərbaycanın birinci idman elçiləri elan edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=19 noyabr 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861675|title=I Avropa Oyunlarında mübarizə aparacaq Azərbaycan güləşçiləri müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnikin birinci rəqibi, 1/8 finalda [[Portuqaliya]] güləşçisi Liliana Kostan dos Santos oldu. Həmin görüşdə Mariya Stadnik heç birinci hissə tamam olmamış (1:51) rəqibini 12:2 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə də Mariya Stadnik inamlı qələbə qazandı. O, [[Fransa]] nümayəndəsi Julie Sabatie ilə görüşdə yenə birinci hissədə (1:58) 11:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik ötən, 2014-cü ildə Dünya Çempionatında məğlub olduğu [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik 5:2 hesablı əzmkar qələbə qazandı. İkinci hissənin əvvəlində, 38-ci saniyəsində Mariya Stadnik möhtəşəm fəndlə İvona Matkovskanın kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı və finala vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Bolqarıstan]] güləşçisi Elitsa Yankova ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasında]] baş tutan final görüşünü [[Azərbaycan]] Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]] və xanımı [[Mehriban Əliyeva]] izlədi. Mariya Stadnikin final görüşüdə maraqlı idman mübarizəsi şəraətində keçdi. O, artıq qarşılaşmanın 68-ci saniyəsində dörd xal qazandı. 26 saniyə sonra Mariya Stadnik daha iki xal qazandı, 6:0. Birinci hissənin sonuna 16 saniyə qalmış isə Mariya Stadnik üstünlüyünə 10:1 çatdırdı. İkinci hissəyə startındaca Mariya Stadnik Elitsa Yankovadan daha iki xal alaraq görüşdən 12:0 hesablı təmiz qələbə ilə ayrıldı və [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/863991|title=Azərbaycanın I Avropa Oyunlarında 7-ci qızıl medalı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864026|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının qalibi olub.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mükafatlandırılma mərasimində Mariya Stadnika qızıl medalı [[Azərbaycan]]ın birinci xanımı [[Mehriban Əliyeva]] təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864008|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının çempionu olub. Qadınlar arasında sərbəst güləş yarışlarının qaliblərinə medalları Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva təqdim edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mərasimin sonunda Mariya Stadnikin şərəfinə [[Azərbaycan himni|Azərbaycanın himni]] səslənib, [[Azərbaycan bayrağı|üçrəngli bayrağı]] qaldırılıb. Mariya Stadnik həmdə mükafatlandırılma mərasimi zamanı [[Azərbaycan himni]]ni oxuması ilə diqqət çəkib. Yarışlardan sonra müsahibə verən Mariya Stadnik &quot;himni oxumaqın içindən gəldiyini&quot; vurğuladı.

29 iyun tarixində [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə Mariya Stadnik [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı yüksək nailiyyətə görə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnikin əsas yarışı [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı idi. Bu yarışa ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik iyul ayında [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926140405/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə [[Ukrayna]] güləşçisi Nataliya Pulkovskadan üstün olan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/873501|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada 1 qızıl, 1 gümüş və 2 bürünc medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 iyul 2015}}&lt;/ref&gt;

==== 2015 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra, sentyabr Mariya Stadnik növbəti önəmli yarışına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=9 sentyabr 2015|archive-date=2016-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160316083943/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/881103|title=Las-Veqasda keçiriləcək Dünya Çempionatında Azərbaycanı 7 qadın güləşçi ilə təmsil olunacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 avqust 2015}}&lt;/ref&gt; O, 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] lisenziya xarakterli Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın [[Las-Veqas]] şəhərində keçirilən Dünya Çempionatında Mariya Stadnik, birinci görüşünə 1/16 final mərhələsi çərçivəsində [[Niderland]] güləşçisi Cessika Blaszkaya qarşı çıxdı. Dünya çempionluğuna əsas favorit hesab olunan Mariya Stadnik həmin görüşdə 11:0 hesablı təmiz qələbə qazandı. Yarım-finala gədər eyni aqibəti [[Peru]] nümayəndəsi Talia Mallqui (10:0) və [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjola (11:3) yaşadan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Çin Xalq Respublikası]]nın təmsilçisi Li Hui ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün güləşən Mariya Stadnik rəqibinə qarşı boğma fəndini tətbiq edərək təmiz qələbə qazandı və karyerasında üçüncü dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı. O, həmdə finala vəsiqə ilə yanaşı 2016-cı ildə baş tutacaq [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] lisenziyanıda qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/883464|title=Azərbaycan güləşçiləri &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarına daha üç lisenziya qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2015}}&lt;/ref&gt; Qızıl medal uğrunda görüşdə o, 2013 və 2014-cü ilin Dünya çempionu, gənc [[Yaponiya]]lı Eri Tosaka ilə üz-üzə gəldi. Final görüşünün birinci hissəsində Mariya Stadnik rəqibi passiv güləşdiyi üçün bir xal qazandı və hesabda önə çıxdı, 1:0. İkinci hissədə Eri Tosaka yenə passiv mübarizə aparadı və Mariya Stadnik daha bir xal qazandı, 2:0. Görüşün sonuna 20 saniyə qalmış isə Eri Tosaka Mariya Stadnikin ayaqlarından tutdu və xalçadan kənara çıxararaq hesabı bərabərləşdirdi, 2:2. Mariya Stadnikin məşqçisi [[Andrey Stadnik]]in etiraz (çelenc) etməsinə baxmayaraq həmin etiraz qəbul olunmadı və Eri Tosaka 3:2 hesabı ilə qələbə qazandı (Hesab 2:2 başa çatdı, əlavə bir xal etiraz qəbul olunmadığı üçün verildi). Mariya Stadnik isə dördüncü dəfə Dünya Çempionatının medalını qazandı.

Həmin ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik artıq karyerasında altıcı dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914147|title=Yola saldığımız ildə fərqlənən idmançılar, məşqçilər və komandalar mükafatlandırılıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə də mükafata layiq görüldü, &quot;2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi&quot;.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914842|title=Azərbaycan Güləş Federasiyası ilin ən yaxşılarını mükafatlandırıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt;

2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik, həmin il birinci yarışına fevral ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2016|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412135307/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/926711|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə birincilik uğrunda mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2016}}&lt;/ref&gt; Hər [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl [[Ukrayna]]da &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin qalibi olan Mariya Stadnik bu səfərdə qızıl medal qazandı. O, finala gədər 3 görüşdə də rəqiblərinə bir xal belə verməyib. Həlledici görüşdə isə o, zədə səbəbindən mübarizə aparmayan [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqutdan üstün oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/927156|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə yeddi medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2016}}&lt;/ref&gt;

==== 2016 Avropa Çempionatı ====
{{Əsas|2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı}}
Mariya Stadnik karyerasıda altıncı dəfə Avropa Çempionatına həmin ilin mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8B7C3FC1DEE8417698EC3E40DE28E2B7&amp;gkl=1|title=2016 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 mart 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/931665|title=Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin heyəti müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışların əsas favoriti hesab olunan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 10:0, [[Rusiya]]lı Valentina İslamovanı 5:2 və [[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankovanı 9:0 hesabı ilə məğlub etdi. Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Alisa Vutsdan 10:0 hesabı ilə güclü oldu və karyerasında beşinci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933776|title=Azərbaycan güləşçisi beşqat Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışlardan sonra Mariya Stadnik müsahibəsində Avropa Çempioatının [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadasına]] hazırlıq mərhələsi olduğunu bildirib.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933783|title=Mariya Stadnik: Bu qələbəni özümə və komandamıza hədiyyə etdim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 mart 2016}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl sonuncu yarışına Spala şəhərinə &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8203FFE295D04CC799999164503147D8&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 iyun 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/961410|title=Qadın güləşçilər Polşada, yunan-roma güləşçiləri isə Rumıniyada yarışacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyun 2016}}&lt;/ref&gt; O, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska üzərində 12:1 və [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazska üzərində 11:1 hesablı qələbə ilə finala adladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] güləşçisi Karolina Kastillo üzərində asan qələbə qazandı (10:0) və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/963071|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada uğurla çıxış ediblər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=20 iyun 2016}}&lt;/ref&gt;

==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Bermudez 4.jpg|thumb|220x220px|[[Argentina]]lı Patrisia Bermudez və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

Mariya Stadnik avqust ayında özünün üçüncü [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=AB202CCAA750475EB6D4A1C9A86EFAE0&amp;gkl=1|title=2016 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 avqust 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] Mariya Stadnik öz çəki dərəcəsində [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə birgə əsas favoritlərdən hesab olundu. Mariya Stadnik həmdə yarışlardan əvvəl Ümumdünya Güləş Birliyinin reytinq siyahısında birinci sırada yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/979457|title=&quot;Rio-2016&quot; Yay Olimpiya Oyunları öncəsi güləşçilərin yeni reytinq siyahısı açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik birinci görüşünə 1/8 final mərhələsi çərçivəsində [[Argentina]] nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə qarşılaşmada çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984743|title=&quot;Rio-2016&quot;: Azərbaycan güləşçiləri Mariya Stadnik və Yuliya Ratkeviç xalça üzərinə çıxır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Görüşün artıq 9-cu saniyəsində Mariya Stadnik rəqibin ayağından tutaraq 30 saniyə ərzində Patrisia Bermudezi beş dəfə çəvirərək 10:0 hesablı təmiz qələbə qazandı və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadnik özünün əzəli rəqiblərindən biri, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Matkowska 9.jpg|left|thumb|220x220px|[[Polşa]]lı İvona Matkovska və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Yankova 8.jpg|thumb|218x218px|[[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankova və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

4 il əvvəl [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] İvona Matkovskadan güclü olan Mariya Stadnik bə səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı, 10:0 və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik 21 yaşlı [[Bolqarıstan]] güləşçisi, Avropa çempionatının bürünc medalçısı Elitsa Yankova ilə qarşılaşdı. Görüşün gedişində rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə üstün olan Mariya Stadnik, ikinci hissədə Elitsa Yankovanın kürəklərini yerə sıxaraq, görüşdən qələbə ilə ayrıldı və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalında mübarizə aparmaq hüququ qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarının finalına yüksəlib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Finala vəsiqə qazanmaq ilə ən azı medalı təmin edən Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] idmanın tarixinə, ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci idmançı kimi düşdü.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Tosaka 5.jpg|left|thumb|220x220px|[[Yaponiya]]lı Eri Tosaka və Mariya Stadnik (göy geyimdə)]]

Finalda Mariya Stadnik ötən, 2015-ci ilin [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatın]]ın finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə qarşılaşdı. Buna gədər [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] bürünc və gümüş medal qazandıran Mariya Stadnik həmin gün finala qələbə əzmi ilə çıxdı. Görüşə daha yaxşı başlayan Mariya Stadnik artıq 66-cı saniyədə [[Eri Tosaka]]nın xalçadan kənara çıxardı və bir xal qazandı. Daha sonra Mariya Stadnik birinci hissənin ortalarında (1:46) Eri Tosakanın ayağından tutaraq fənd tətbiq etdi. Lakin görüşün hakimləri yenə [[Azərbaycan]]a qarşı qərəzli mövqeydə tutaraq həmin xalı hesaba almadı. Amma Mariya Stadnik ruhdan düşmədi. O, ikinci hissədə, rəqib passiv güləşdiyi üçün daha bir xal qazandı və üstünlüyünü möhkəmləndirdi, 2:0. Daha sonra isə görüş daha gərgin xal aldı. Qarşılaşmanın sonuna 80 saniyə qalmış Mariya Stadnik passiv güləşdiyi üçün, 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli, [[Eri Tosaka]] isə müdafiə olunmalı idi. 30 saniyənin tamımında bir xalı müdafiə olunmağı bacaran [[Eri Tosaka]] qazandı və hesab arasında fərq minimuma endi, 2:1. Görüşün sonuna 26 saniyə qalmış Mariya Stadnikin yorulduğu üz cizgilərindən tam aydın görünürdü. Artıq son saniyələrdə Mariya Stadnik müdafiə olunmağ əvəzinə, üstünlüyünü artırmaq üçün hücuma keçdi. Belə hücum zamanı isə sona 3 saniyə qalmış Mariya Stadnik əks fəndə düşdü və 2:3 hesabı ilə məğlub olaraq layiq olduğu Olimpiya qızılını əldən verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Güləşçimiz Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot;da gümüş medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;

Mükafatlandırılma mərasimində, Mariya Stadnik fəxri kürsünün ikinci pilləsinə qalxan zaman göz yaşlarına hakim ola bilmədi. 3 saniyə qalmış Olimpiya çempionuğunu itirən Mariya Stadnika [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi]]nin (BOK) Prezidenti [[Tomas Bax]] və Dünya Güləş Birliyinin (UWW) Prezidenti [[Nenad Laloviç]] təsəlli verdi.

{{Quote box
|quote=''Hamımız Mariyanı çox sevirik. Mən və bütün ailəm yarışları izləyir və sənə azakeşlik edirdik. Sənin üçün səndən çox həyacan keçirdik. Cəmi üç saniyə çatmadı, amma eybi yox. Məncə, bu da böyük nailiyyətdir, başlıcası isə irəliyə baxmaq lazımdır. Tokiodakı çıxışı gözləyəcəyik. &lt;br&gt; '''[[İlham Əliyev]]'''''
|source=
|width=30em
|aling=left
}}

1 sentyabr tarixində Mariya Stadnik [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və [[Azərbaycan]] idmanının inkişafında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandası üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt; Bir gün sonra isə, [[Jumeirah Bilgah Beach Hotel|&quot;Jumeirah&quot; Hotelind]]ə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]] [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] qatılan idmançılarla görüşdü. Görüş zamanı Mariya Stadnika ordeni təqdim edən [[İlham Əliyev]] onun haqqında bunları dedi:&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında iştirak etmiş idmançılarla görüşüb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra, dekabr ayında Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində nüfüzlu &quot;Qızıl manqust&quot; ''(Золотой мангуст)'' mükafatına layiq görüldü.

Dekabrın 23-ndə [[Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi]]nin inzibati binasında [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in iştirakı ilə ilin yekunlarına həsr olunan mərasimi baş tutdu. Mərasimin zamanı [[İlham Əliyev]] Mariya Stadnika 3 otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi.

Ertəsi gün isə Mariya Stadnik karyerasında yeddinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] hər iin sonlarında təqdim etdiyi &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.

=== 2017–2020-ci illər ===
2017-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına [[Hindistan]]da baş tutan &quot;Pro Güləş Liqası&quot;-nın II mövsümü çərçivəsində qatıldı. &quot;Colors Delhi Sultans&quot; komandasının heyətində Stadnik birinci görüşünə yanvarın 6-sı [[Hindistan]]lı Ritu Foqata qarşı çıxdı. Üç dəqiqə davam edən birinci hissədə Mariya Stadnik təcrübəsiz rəqibindən altı xal aldı və hesab təşəbbüsə yeyələndi, 6:0. İkinci hissənin startı verilən andan etibarən isə Mariya Stadnik Ritu Foqatı 8 saniyə ərzində dörd çevirdi və 16:0 hesablı inamlı qələbə qazandı.

===== IV İslam Həmrəyliyi Oyunları =====
Mariya Stadnik 2017-ci ildə karyerası ərzində birinci dəfə İslam Həmrəyliyi Oyunlarına qatılacaq. Stadnik [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında]] mayın 19-u mübarizəyə qoşulacaq.

----

==== Uğurları ====
Mariya Stadnik karyerası ərzində qatıldığı üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] iki gümüş və bir bürünc medal qazanıb. Dünya Çempionatına isə beş dəfə qatılan Mariya Stadnik, 2007-ci il istisna olmağla hamısında medal qazanıb. O, həmdə karyerası ərzində altı dəfə Avropa Çempionatına qatılıb və hamısında qızıl medal qazanıb. Ümumi yekunda Mariya Stadnik qatıldığı 41 yarışın ancaq birində, 2007-ci ilin Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib. 14 il ərzində müxtəlif beynəlxalq yarışlara qatılan Mariya Stadnik 31 qızıl, 5 gümüş və 4 bürünc medal qazanıb.

{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|2003
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|İspaniya}} [[Sevilya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|2004
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Albena
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|2005
|Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2007
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
|&lt;center&gt;'''7.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|&quot;Donetsk&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;7&quot; |2008
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|&quot;İvan Yarıgin&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Krasnoyarsk]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Tampere]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|&quot;Odessa&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Slovakiya}} Kosiçe
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Çin}} [[Pekin]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |2009
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Varşava Kuboku
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Danimarka}} Herninq
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2011
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Dortmund]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|&quot;Austrian Ladies Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Avstriya}} Goetsiz
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|&quot;FILA&quot;-nın test turniri
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |2012
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2014
|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Paris]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Vantaa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Özbəkistan}} [[Daşkənd]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2015
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Las-Veqas]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2016
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Riqa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} Spala
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2017
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} Novi-Sad
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}

===== Dövlət təltifləri =====
* [[Fayl:AZE Progress Medal (until 2009) BAR.svg|50px]] (2008) [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı bürünc medala görə.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/15330|title=XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2009).png|50px]] (2015) [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı qızıl medala görə.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/30270|title=I Avropa Oyunlarında qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Vətənə xidmətə görə I, II və III dərəcəli ordeni.png|50px]] (2016) [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/33580|title=XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu]] (2012) — [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/24238|title=XXX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=31 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

===== Fərdi mükafatları =====
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında ən yaxşı idmançısı mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2009-cu il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2011-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2012-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2014).
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2014-cü il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2015).
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2015-ci ilin iyul ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160407001407002.html|title=Мария Стадник - стала лучшей в марте.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=7 aprel 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2015-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot; /&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin mart ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160703105104844.html|title=Стадник опередила Степко и Мамедъярова.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 iyul 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin iyun ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20150803124640921.html|title=Мария Стадник стала лучшей.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2016-cı il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2016-cı ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.

===== Nailiyyətləri =====
* Mariya Stadnik Avropa Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (20 yaş, 2 ay, 13 gün) (2008).
* Mariya Stadnik Dünya Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində finalda mübarizə aparan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik Avropa Oyunları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik beş dəfə Avropa Çempionatında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016).
* Mariya Stadnik ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016).

===== Görüşlərinin siyahısı =====
Mariya Stadnik karyerası ərzində 110 görüş keçirib. 102 görüşdə qələbə qazanan Stadnik, yalnızca 8 görüşdə məğlub olub. Mariya Stadnikin prinsipial rəqibləri [[Yaponiya]] güləşçiləridi. Stadnik 2011–2012-ci illərdə 8 qat Dünya və 1 qat Olimpiya çempionu Hitomi Obara ilə iki dəfə üz-üzə gəlib və hər iki görüşdə məğlub oldu. 2015–2016-cı illərdə isə Obara idmanı tərk etdikdən sonra gənc Eri Tosakada Mariya Stadnikin əzəli rəqibi oldu. Mariya Stadnik iki dəfə Tosaka ilə qarşılaşsa da, hər iki halda son saniyələrdə qələbə əldən verdi, ([[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ilin Dünya Çempionatında]] sona 20 saniyə qalmış, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016-cı ilin Olimpiya Oyunlarında]] isə sona 3 saniyə qalmış məğlub oldu). Stadnikin daha bir prinsipial rəqibi [[Polşa]]lı İvona Matkovska ilə 10 dəfə qarşılaşıb. Mariya Stadnik 9 dəfə görüşdən qələbə ilə ayrılsa da, 2014-cü ilin Dünya Çempionatının yarım-finalında Matkovskaya məğlub olub.

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
!Sıra
!Tarix
!Rəqib
!Hesab
!Yarış
!Şəhər
!Qeyd
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|6:1
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/32 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|9:0
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Almaniya}} Briqitte Vaqner
|4:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Yaponiya}} Çiharu İço
|3:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|ABŞ}} Stefanie Murata
|2:3
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|3-cü təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|2:0
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|6:5
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Yunanıstan}} Fani Psata
|4:1
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Fransa}} Vanessa Boubryemm
|8:2
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Kanada}} Karol Huyn
|3:6
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|4:2
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1-ci təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|10:1
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Liliya Kaskarakova
|9:4
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Livaç
|5:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|4:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rumıniya}} Estera Dobre
|13:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Belarus}} Tatyana Qurnoviç
|6:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|4:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Lyudmila Baluşka
|8:5
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|8:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Larisa Oorjak
|5:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Filiz Çıkrıkçı
|2:1
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Burcu Kebiç
|4:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Qırğızıstan}} Mixrniso Nurmatova
|7:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|9:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|7:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|7:3
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Ukrayna}} Kristina Daranutsa
|8:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|8:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/32 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Julduz Eşimova
|5:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Venesuela}} Mayelis Karipa
|12:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:1
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|3:4
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|İspaniya}} Nekane Kepas
|4:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|7:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Belarus}} Vanessa Kaladzinskaya
|3:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Polşa}} Yulita Omilusik
|10:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|5:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Ukrayna}} İrina Merleni
|4:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|4:3
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|İsveç}} Josefine Fredriksen
|10:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|10:0
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|5:4
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Allena Somera
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;49&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;50&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|9:4
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;51&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Viktoriya Antoni
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;52&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|14:2
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;53&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|10:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;54&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Madalina Linquraru
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;55&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;56&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;57&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|16:5
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;58&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|7:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;59&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Jasmin Mian
|11:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;60&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Almaniya}} Kati Baumgartner
|4:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;61&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|9:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;62&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:0
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;63&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yuki İrie
|12:1
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;64&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|6:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;65&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;66&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Çin}} Lei Çun
|7:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;67&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;68&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|3:5
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;69&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;70&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|6:0 (tuşe)
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;71&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|İsveç}} Fredrika Pettersson
|12:2
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;72&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Miho İqaraşi
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;73&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;74&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Kika Kaqata
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;75&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|10:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;77&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|8:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;78&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yu Miyahara
|12:1
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;79&lt;/center&gt;
|08–03–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Olqa Şnaider
|13:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|5-ci yer uğrunda görüş
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;80&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Portuqaliya}} Liliana Kosta dos Santos
|12:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;81&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|11:0
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;82&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|5:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;83&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|12:1
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;84&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;85&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Peru}} Talia Mallqui
|10:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;86&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;87&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Çin}} Li Hui
|4:0 (tuşe)
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;88&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;89&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Belarus}} Viyaleta Çirik
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;90&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;91&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;92&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;93&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;94&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Belarus}} Viktoriya Şevçuk
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;95&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;96&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Georgiyeva
|11:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;97&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
| +/-
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;98&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;99&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rusiya}} Valentina İslamova
|5:2
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;100&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|9:0 (tuşe)
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;101&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;102&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|12:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;103&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;104&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;105&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;106&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;107&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|6:0 (tuşe)
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;108&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;109&lt;/center&gt;
|06–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} Ritu Foqat
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;110&lt;/center&gt;
|11–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} İndu Çaudhari
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;111&lt;/center&gt;
|14–01–2017
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|5:0 (tuşe)
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;112&lt;/center&gt;
|15–01–2017
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|11:1
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;113&lt;/center&gt;
|02–05–2017
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|
|2017 Avropa Çempionatı
|Novi-Sad, [[Serbiya]]
|1/8 final mərhələsi
|}
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==

=== Xarici keçidlər ===
{{commonscat-inline|Mariya Stadnik}}
* [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC Mariya Stadnikin FILA-nın saytında profili] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160310011455/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC |date=2016-03-10 }}
* [https://web.archive.org/web/20080908060700/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/Athlete/2/206492.shtml Mariya Stadnikin Pekin Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20130501215206/http://www.london2012.com/athlete/stadnyk-mariya-1052004/ Mariya Stadnikin London Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20160821015647/https://www.rio2016.com/en/athlete/mariya-stadnik Mariya Stadnikin Rio Olimpiadasının saytında profili]

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |Qadın güləşi üzrə Dünya çempionları (48 kq.)
|-
|&lt;center&gt;{{Bayraq|ABŞ}} &lt;small&gt;[[Klarissa Çun]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2008 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2008]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Azərbaycan}} '''Mariya Stadnik''' &lt;br&gt; '''[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]'''&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Yaponiya}} &lt;small&gt;[[Hitomi Obara]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2010 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2010]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|}
&lt;/center&gt;
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Olimpiya Oyunlarının medalçıları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Dünya çempionları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionları}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}
{{Dünya Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Avropa Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin &quot;İlin yaxşıları&quot; mükafatının laureatları}}
{{2015 Avropa Oyunları}}

{{Portal sətir|Azərbaycan|Azərbaycan idmanı|Olimpiya Oyunları|rəng=1}}

[[Kateqoriya:Lvovda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın qadın güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Avropa Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanı Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edən idmançılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı gümüş medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı bürünc medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı medalçıları]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan idman ustaları]]</text>
      <sha1>m3y3oie12sf9aqdujymns9g7wh4hb94</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570450</id>
      <parentid>6570422</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:56:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.242.29.15</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150789" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə}}
{{İdmançı
 |idman dərəcəsi   = [[Fayl:Az idman ustasi.png|25x25px]]
 |medalları        = {{Turnir|Dövlət təltifləri}}
{{{!}} style=&quot;background: transparent&quot;
{{!}}{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2016}} {{!!}} {{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|2015}} {{!!}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı|2008}} {{!!}} {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|2012}} {{!!}}
{{!}}}
{{Turnir| [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2021 Tokio]]| -50 kq.}}
{{Turnir|Dünya Çempionatı}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|2011 İstanbul| -48 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]| -48 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur-Sultan]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]| -50 kq.}}
{{Turnir|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|2008 Tampere| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2009 Vilnüs| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2011 Dortmund| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2014 Vantaa| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2017 Novi-Sad| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|2018 Kaspiysk| -50 kq.}}
{{Qızılmedal|2021 Varşava| -50 Kq.}}
{{Turnir|[[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017 Bakı]]| -48 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021 Konya]]| -50 kq.}}
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
 |yeniləmə         = 
}}

'''Mariya Stadnik''' ({{Dil-uk|Марiя Василiвна '''Стадник'''}}&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://other.sport.ua/news/111084|title=Марiчка Стаднiк:&quot;Андрiй - мiй однофамiлец&quot;|page=|publisher=www.other.sport.ua|year=|accessdate=3 dekabr 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080822044523156.html|title=Мария Стадник сменила фамилию.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=22 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; ; qızlıq soy adı: '''''Стаднiк'''''&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt;; {{DVTY}}) — [[Ukrayna]] əsilli [[Azərbaycan]]lı dünya şöhrətli sərbəst güləşçi, bütün zamanların ən yaxşı [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçisi. 2007-ci ildən [[Azərbaycan]] yığmasında çıxış edir. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasında]] bürünc, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]] və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadasında]] gümüş medal qazanıb. Dünya Çempionatlarında, 2009-cu ildə Herninqdə qızıl, 2011-ci ildə [[İstanbul]]da və 2015-ci ildə [[Las-Veqas]]da gümüş, 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də isə bürünc medal qazanıb. Mariya Stadnik həmdə dəfələrlə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb, (2008, 2009, 2011, 2014, 2016 və 2017). Mariya Stadnik həmçinin 2015-ci ildə baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın və 2017-ci ildə baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunların]]ın çempionu olub.

2008-ci ildə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]], 2012-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]], 2015-ci ildə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]], 2016-cı ildə isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib. O, həmdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015 və 2016-cı illərdə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görülüb.

2008-ci ildə [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] [[Azərbaycan]]a medal qazandıran ən gənc qadın idmançı kimi (20 yaş, 2 ay və 13 gün), 2021-ci ildə isə [[Azərbaycan]]a ardıcıl dörd [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci idmançı kimi tarixə düşüb.

Mariya Stadnik 2011-ci ildə Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə planetin ən yaxşı qadın güləşçisi seçilib.

Mariya Stadnik dünya idman ictimaiyyətinə daha çox 2016-cı ildə keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın final görüşündə [[Yaponiya]] güləşçisi [[Eri Tosaka]]ya sona 3 saniyə qalmış məğlubiyyəti ilə tanındı.

== Həyatı ==
Mariya Stadnik 1988-ci ilin 3 dekabr tarixində [[Ukrayna]]nın qərbində, [[Lvov]] şəhərinin bir kəndində dünyaya gəlib. Güləşlə 2000-ci ildə, anadan olduğu kənddə məşğul olmağa başladı. O, müsahibələrin birində güləşi seçməsinin səbəbini anadan olduğu kənddə ancaq güləş məşqlərinin keçirildiyi üçün seçdiyini deyib. Həmin il [[Lvov]]da idman zalına gələn 12 yaşlı Mariya Stadnik, burada gələcək həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]] ilə tanış oldu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 7 il sonra, 2007-ci ilin 25 dekabr tarixində isə Mariya Stadnik ilə [[Andrey Stadnik]] ailə həyatı qurdu.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; 2010-cu ildə Mariya Stadnikin İqor adında oğlan, 2013-cü ildə isə Mia adında qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;

[[Andrey Stadnik]]in doğma bacısı, [[Böyük Britaniya]]nı təmsil edən [[Yana Stadnik]] Mariya Stadnik ilə eyni çəki dərəcəsində mübarizə aparır. Mariya Stadnik ilə Yana Stadnik arasında beynəlxalq yarışlarda üç qarşılaşma baş tutub və hər üçündə Mariya Stadnik qələbə qazanıb. 2009-cu ilin Dünya Çempionatında 8:0, 2011-ci ilin Avropa Çempionatında 7:0 və 2014-cü ilin Dünya Çempionatında 11:0 hesabı ilə Mariya Stadnik baldızı üzərində qələbə qazanıb.

Lvov Dövlət Bədən Tərbiyəsi Universiteti və Kamyanets-Podilski Pedaqoji Universitetinin məzunu olan Mariya Stadnik ukraynca, rusca və azərbaycanca danışmağı bacarır.

=== İrina Merleni ilə münasibəti ===
{{Quote box
|quote=''İrina Merleni ilə hələ heç vaxt rəsmi turnirdə üz-üzə gəlməmişdik. Buna görə də hər saniyə, hər hərəkət, hər xal olduqca vacib idi. Təlim-məşq zamanı keçirdiyimiz yoxlama görüşündə də ona qalib gəlmişdim, bu səbəbdən də bilirdim ki, o, məni boğacaq. Amma buna hazır idim.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin münasibətləri həmişə idman ictimaiyyətinin diqqətində olub. Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinin bir nömrəli səbəbkarı olan İrina Merleni ilə birinci dəfə 2012-ci ildə &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin final görüşündə qarşılaşdı. Onların bu vaxta qədər hələ heç bir rəsmi yarışda üz-üzə gəlməməsi, həmdə İrina Merleninin 2012-ci ilin yanvar ayında [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhərində baş tutan &quot;Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qələbəsində sonra özünün [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] əsas rəqibinin ancaq [[Yaponiya]]lı Hitomi Obara olmasını bəyan etməsi görüşün prinsipiallığını daha da artırdı. İrina Merleninin finala gədən yolda 2008-ci ilin [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın çempionu [[Kanada]]lı Karol Huyn ilə görüşdə ona qarşı boğucu fənd tətbiq etməsini, həmdə saçlarını dartmasının Mariya Stadniklə final görüşündə də baş verəcəyini gözləmək olardı. Proqnozlar elə özünü doğrultdu. Döşək üzərinə çıxan zaman Mariya Stadnika psixoloji təzyiq etmək üçün İrina Merleni hakimin start fitindən dərhal sonra özünə arxayın şəkildə mübarizə apardı və birinci cəhddəcə Mariya Stadnika qarşı boğma fəndini tətbiq etmək istədi. Amma Mariya Stadnik görüşdə sonra verdiyi müsahibədə də dediyi kimi, buna hazır idi. Hər iki hissədə bir dəqiq hücum həyata keçirən Mariya Stadnik düzgün müdafiə quraraq 1:0, 1:0 hesablı qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;www.azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162935|title=Mariya Stadnik: Bilirdim ki, o, məni boğacaq, amma buna hazır idim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik ilə İrina Merleninin sonuncu qarşılaşması 2012-ci ildə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın yarım-final mərhələsi çərçivəsində baş tutdu. Finala vəsiqə qazanmaq üçün hər iki güləşçi amansız mübarizə apardı. Görüşün yekununda 1:0, 3:0 hesabı ilə üstün olan güləşçi finala adladı. İrina Merleni isə bürünc medal uğrunda görüşdə məğlub olaraq 5-ci yeri tutdu. Bu görüş İrina Merleninin karyersında sonuncu görüş oldu.

=== Model fəaliyyəti ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnik noyabr ayında [[Hindistan]]ın paytaxtı [[Nyu Deli]] şəhərində &quot;Pro Wrestling League&quot; (Pro Güləş Liqası)-nın ikinci mövsümü çərçivəsində moda nümayişinə qatıldı. Mariya Stadnik [[İsveç]]li Dünya çempionu Sofiya Mattsson və [[Böyük Britaniya]]lı Yana Stadnik ilə birgə Hindistanın milli qeyimlərini podiumdan nümayiş etdirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://haqqin.az/news/84164|title=Знаменитая азербайджанская спортсменка а показе мод.|page=|publisher=www.haqqin.az|year=|accessdate=5 noyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

== Karyerası ==

=== Erkən karyerası ===
Mariya Stadnik beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ildə, [[İspaniya]]nın [[Sevilya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında qatıldı. [[Ukrayna]] yığmasının heyətində Mariya Stadnik qızıl medal qazandı və gənclər arasında Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|title=2003 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 avqust 2003|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412142012/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D4F00FE015124A998C3F3705094D43CE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik növbəti uğurunu bir il sonra elə analoji yarışda qazandı. Bu səfər o, [[Bolqarıstan]]ın Albena şəhərində baş tutan yarışlarda, finalda [[İsveç]] güləşçisi Sofiya Mattssona məğlub olaraq gümüş medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|title=2004 Gənclər arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=29 iyul 2004|archive-date=2016-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160406130208/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=3FBBAB8F095A11D88C530080AD02DA79&amp;gkl=3|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Növbəti, 2005-ci ildə Mariya Stadnik daha ciddi uğur qazandı. O, [[Litva]]nın paytaxtı [[Vilnüs]] şəhərində keçirilən yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatında finala gədər [[Hindistan]]lı Sudeş Kumarı 11:3, [[Almaniya]]lı Annika Hofmannı 5:0 və [[Türkiyə]]li Demet Kayanı 4:2 hesablı təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Finalda isə Mariya Stadnik [[Vyetnam]] güləşçisi Ti Hang Nguyen ilə qarşılaşdı və onu 2 dəqiqə 49 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə məğlub edərək yeniyetmələr arasında Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC&amp;kaempfe=1&amp;wkid=B625A71B068945D6991B40810FF74F4E&amp;gkl=1&amp;spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC|title=2005 Yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=5 iyul 2005}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==== 2006 Avropa Çempionatı ====
2006-cı ildə isə 18 yaşlı Mariya Stadnik böyüklər arasında birinci yarışına qatıldı. O, aprel ayında [[Rusiya]]nın paytaxtı [[Moskva]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Mariya Stadnik finala gədər [[Yunanıstan]]lı Fani Psata üzərində 4:0, [[Finlandiya]]lı Ajar Aştiani üzərində 6:1 və [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitoru üzərində 6:1 hesablı qəbələ qazandı. Finalda isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Liliya Kaskarakova ilə üz-üzə gəldi. Gərgi idman mübarizəsi şəraətində keçən görüşdən Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı və 2006-cı ilin Avropa çempionu oldu. Lakin, bu çempionluğ 1 ay davam etdi. Həmin ilin iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadnikdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı, furosemidin olduğunu elan etdi və onu çempionluğdan məhrum etdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://fakty.ua/46594-17-letnej-lvovyanke-marii-stadnik-prishlos-vernut-evropejskoe-quot-zoloto-quot-iz-za-dopinga|title=17-летней львовянке Марии Стадник пришлось вернуть европейское &quot;золото&quot; из-за допинга|page=|publisher=www.fakty.ua|year=|accessdate=3 iyun 2006}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medalı Beynəlxalq Güləş Federasiyasına təhvil verdi.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;

==== Ukrayna yığmasında gedişi ====
2007-ci ildə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] yığması tərk etdi. Buna əsas səbəb, həmin il [[2004 Yay Olimpiya Oyunları|Afina Olimpiadasın]]ın çempionu [[İrina Merleni]]nin iki il fasilədən sonra yenidən [[Ukrayna]] yığmasına qayıtması oldu. Qarşısına [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağı məqsəd qoyan Mariya Stadnika İrina Merleni ciddi əngəl törətdi. Məhz [[Ukrayna]] yığmasının məşqçiləri Mariya Stadnika təcrübəsiz olduğunu əsas səbəb gətirərək, Olimpiya çempionu [[İrina Merleni]]yə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadası]] etimad göstərəcəklərini bildirdi. Bununla barışmayan Mariya Stadnik [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasına]] qatılmağ üçün başqa yığmanın şərəfini qorumağı qərara aldı. Həmin ildə isə [[Bakı]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı üçün [[Azərbaycan]] qadın güləşi üzrə yığma formalaşdırmağ məqsədi ilə digər yığmalardan legioner idmaçılar milliləşdirilməyə başladı. Elə Mariya Stadnikdə [[Azərbaycan]]dan gələn təklifi dərhal qəbul etdi və [[Azərbaycan]] bayrağı altında yarışlara qatılmağa başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130403025557430.html|title=Мария Стадник: В Украине я оказалось никому не нужной.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2013}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2007–2009-cu illər ===

==== 2007 Dünya Çempionatı ====
Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] bayrağı altında birinci yarışına 2007-ci ildə, məhz elə [[Bakı]] şəhərində, Dünya Çempionatında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.fila-official.com/images/documents/annonces/resultats/2007_09/res_baku.pdf|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.fila-official.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|title=2007 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=21 sentyabr 2007|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319213315/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F15424A15E1B488FB500E0B0B0FB4AD9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070920041044532.html|title=ЧМ-2007. День пятый. Наши соперники.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Özünün birinci Dünya Çempionatında, debüt görüşünə Mariya Stadnik 1/32 final mərhələsində [[Rumıniya]] güləşçisi Kristina Kroitoru qarşı çıxdı. Rəqibi ilə müqayisədə daha yaxşı güləşən Mariya Stadnik 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı (6:0, 4:0).&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388306|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi birinci qarşılaşmada böyük üstünlüklə qələbə qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Növbəti mərhələdə Mariya Stadnik [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə də asan qələbə qazanan (2:0, 7:0) Mariya Stadnik növbəti mərhələyə adladı. Bu mərhələdə o, [[Almaniya]] güləşçisi Brigitte Vagnerlə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik qələbə qazandı. (1:0, 3:2). 1/4 finalda Mariya Stadnik [[Yaponiya]] idmançısı Çiharu İço ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə Mariya Stadnikin xeyrinə qurtardı. Növbəti iki hissə isə 1:1 hesabları başa çatsada, Çiharu İço son xalları qazandığı üçün qələbə qazandı. Lakin bu məğlubiyyətə baxmayaraq Mariya Stadnik medal qazanmaq şanslarını itirmədi. Çiharu İço finala gədər yüksəldiyindən Mariya Stadnik təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/388294|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi yarışları yenidən davam etdirəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt; Ancaq o, bu mərhələnin 1-ci görüşündəcə [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Stefanie Murataya məğlub olaraq (1:2, 1:1) Dünya çempionatını 7-ci yerdə başa vurdu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/33960/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+dunya+cempionatinda+medal+qazana+bilmeyib|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik medal qazana bilməsədə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/AZARBAYCANIN_QADIN_GULASCHISI_MARIYA_STADNIK_PEKIN_OLIMPIYA_OYUNLARINA_LISENZIYA_QAZANMISDIR-388350?device=Desktop|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Mariya Stadnik Pekin Olimpiya Oyunlarına lisenziya qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20070921100708397.html|title=Наши на ЧМ-2007. День пятый. Стадник завоевала лицензию на Олимпиаду.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 sentyabr 2007}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbəti uğurunu dekabr ayında qazandı. [[Ukrayna]]nın [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk şəhərind]]ə baş tutan beynəlxalq turnirdə Stadnik bütün dörd görüşdən qələbə ilə ayrıldı və turnirin qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20071225035321333.html|title=Стадник побеждает в Донецке.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=25 dekabr 2007}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına nüfüzlu &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080121031504844.html|title=Девушки едут в Красноярск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=21 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080124065114047.html|title=Состав сборной на Мемориал Ярыгина.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=24 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt; [[Rusiya]] Federasiyasının [[Krasnoyarsk]] şəhəri baş tutan yarışlarda Stadnik [[Rusiya]]lı Lyubov Solnikovu və [[Qazaxıstan]]lı Julduz Yeşimovanı məğlub edərək yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə uduzan Mariya Stadnik bürünc medal uğrunda görüşdə [[Böyük Britaniya]] güləşçisi Yana Stadniki məğlub etdi və &quot;İvan Yarıgin&quot; turnirinin bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080126110320566.html|title=Мемориал Ярыгина. Стадник взяла бронзу.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 yanvar 2008}}&lt;/ref&gt;

==== 2008 Avropa Çempionatı ====
2008-ci ilin Avropa Çempionatından əvvəl, fevral ayında [[Kiyev]] və [[Minsk]] şəhərilərində [[Azərbaycan]] güləş yığması ilə birgə təlim-məşq toplanışında olan Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/402826|title=Azərbaycanın sərbəst güləş üzrə kişi və qadınlardan ibarət yığma komandası Minskə yolda düşmüşdür.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080208092404563.html|title=Семерка увидит Киев и Минск.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=8 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın güləşçisi Klarissa Çun ilə final görüşüdə daxil olmağla bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/401691|title=Azərbaycanın idmançıları beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 2 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080226114209491.html|title=Три киевские медали.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=26 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Pekin Olimpiadasına]] lisenziyanı təmin edən Mariya Stadnik həmin il [[Finlandiya]]nın [[Tampere]] şəhərində keçirilən Avropa Çempionatına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|title=2008 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2014-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305062048/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8DC5EF62CAD8402299947B5C892ED4DF&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/400202|title=Azərbaycanın qadınlardan ibarət sərbəst güləş üzrə milli komandası Avropa Çempionatında iştirak edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/403317|title=Azərbaycan idmançıları Avropa Çempionatında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 mart 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080213044308672.html|title=Состав сборной Азербайджана на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=13 fevral 2008}}&lt;/ref&gt; 2 il əvvəl [[Moskva]] şəhərində qızıl medal qazansada, qanında tapılan dərman preparatına görə o, həmin çempionluğdan məhrum edildi. Bu səfər isə Mariya Stadnik qitənin ən güclü güləşçisi olduğunu sübut etdi. O, finala gedən yolda [[Rumıniya]]lı Kristina Kroitorunu 2:0, [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 6:5 və [[Yunanıstan]]lı Fani Psatanı 4:1 hesabları ilə məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404950|title=Azərbaycanın qadın güləşçisi Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.trend.az/1757639/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+Cempionati+finalina+cixib|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=3 aprel 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080403080428652.html|title=Соперницы наших борцов во второй день Чемпионата Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Finalda isə Mariya Stadnik 2 il əvvəl, 51 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionu olan [[Fransa]] güləşçisi Vanessa Boubryemm ilə qarşılaşdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatı finalına çıxıb.|page=|publisher=www.az.trend.az|year=|accessdate=3 aprel 2008|archive-date=2020-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025013902/https://az.trend.az/azerbaijan/society/1169332.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 8:2 hesablı qələbə qazanaraq 2008-ci ilin Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/404985|title=Azərbaycan güləşçisi qadınlar arasında Avropa çempionu olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/video/20080406013325399.html|title=Мария Стадник становиться чемпионом Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=6 aprel 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik həmdə Avropa çempionatında qzıl medal qazanan birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi oldu. Yarışlardan sonra &quot;[[Lider TV]]&quot;-yə müsahibə verən Mariya Stadnik [[Tampere]] şəhərinə qızıl medal üçün gəldiyini bildirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080404083803431.html|title=Мария Стадник: Я приехала только за золотом.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=4 aprel 2008}}&lt;/ref&gt;

Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadnik növbət uğurunu [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə qazandı. Bütün rəqiblərindən güclü olan Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080503114215674.html|title=Мария Стадник - первая, Олеся Замула - вторая.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 may 2008}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyun ayında digər mühüm yarışına qatıldı.&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyun 2008|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131038/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A78230401B4D4BBB89256335F0CEE48C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=Bakıda keçiriləcək &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirində ölkəmiz böyük heyətlə təmsil olunacaqdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; O, [[Azərbaycan]]ın məhrum Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr edilən [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2008|I Qızıl Qran-Pri]] turnirində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/print/94747|title=&quot;Qızıl Qran Pri&quot; turnirində iştirak edəcək Azərbaycan güləş yığmasının heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=25 aprel 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 27 iyun tarixində mübarizəyə qoşulan Mariya Stadnik, dörd güləşçi sırasında birinci yeri tutaraq qızıl medal qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/412119|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində qadın güləşçilərin mübarizəsi başa çatmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080628060202252.html|title=Мария Стадник и Алена Комарова выигрывают золото Гран-При FILA|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=28 iyun 2008}}&lt;/ref&gt; Gümüş medalı [[Rusiya]] güləşçisi Valentina Kvasova, bürünc medalı isə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik qazandı.&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;

Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu. O, [[Slovakiya]]nın Kosiçe şəhərində yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|title=2008 Yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyul 2008|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408032446/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0B5F5B85D9524161A040829125DA58B4&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413063|title=Azərbaycan idmançıları Avropa birinciliyində qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080716123748640.html|title=Мария Стадник выиграла молодежный Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt; 20 yaşlı Mariya Stadnik bu uğura finalda [[Ukrayna]] nümayəndəsi Maryana Bezrukanı məğlub edərək nail oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/413797|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik ikinci dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://arxiv.az/az/az.apa.az/63861/Azerbaycan+guleshcisi+Mariya+Stadnik+Avropa+cempionu+olub|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu olub.|page=|publisher=www.arxiv.az|year=|accessdate=17 iyul 2008}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

25 iyul tarixində keçirilən tədbirdə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Naziri]] [[Azad Rəhimov]] yeniyetmələr və böyüklər arasında Avropa Çempionatının qızıl medalını qazanan Mariya Stadnika mükafat təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/414563|title=Avropa və Dünya Çempionatlarında fərqlənmiş idmançılar mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 iyul 2008}}&lt;/ref&gt;

==== Pekin Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
Mariya Stadnik 2008-ci ildə əsas yarışına [[Pekin]] şəhərində keçirilən [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|title=2008 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=12 avqust 2008|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184216/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BAFDEBF47CFA4F31BA47A38CC278EFCB&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 final mərhələsində başladı. O, bu mərhələdə [[Kanada]] güləşçisi Karol Huyn ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi bərabər idman mübarizəsi şəraətində keçsədə, sonda Karol Huyn 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı. İkinci hissədə isə Karol Huyn 2:0 hesablı qələbə qazanaraq görüşü qalib tərk etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416189|title=Qadın güləşçimiz uduzmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik isə qızıl medal üçün mübarizəni dayandırsada, bürünc medal üçün mübarizəni davam etdi. O, təsəlliverici qrupun birinci görüşündə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Kim Hyung-Joo ilə qarşılaşdı. Mariya Stadnik buna gədər həmin güləşçisi ötən, 2007-ci ildə Dünya Çempionatında məğlub etdi. Bu səfərdə görüşdən məhz Mariya Stadnik qələbə ilə ayrıldı. O, görüşün birinci hissəsində Kim Hyung-Joonu 1:0 hesabı ilə, ikinci hissədə isə 3:2 hesabı ilə məğlub edərək bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsində keçdi və yekunda Mariya Stadnik minimal xal fərqi qələbə qazandı, 2:1. Görüşün ikinci hissəsində isə Mariya Stadnik bürünc medalın taleyini 37 saniyəyə həll etdi. Mariya Stadnik Tatyana Amanjolu 8:0 hesabı ilə məğlub edərək [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunların]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416200|title=Mariya Stadnik Olimpiadanın bürünc medalçısıdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/416221|title=Mariya Stadnik Azərbaycana beşinci Olimpiya medalını qazandırmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.apasport.az/xeber_Mariya_Stadnik_Pekin_Olimpiadas%C4%B1nda_Az%C9%99rbaycana_daha_bir_medal_qazand%C4%B1r%C4%B1b_-_YEN%C4%B0L%C6%8FNIB_16347.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apasport.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazandıran birinci qadın güləşçi kimi tarixə düşdü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://apa.az/idman-xeberleri/olimpiada-olimpiya-oyunlari/mariya-stadnik-pekin-olimpiadasinda-azerbaycana-daha-bir-medal-qazandirib-yenilenib.html|title=Mariya Stadnik Pekin Olimpiadasında Azərbaycana daha bir medal qazandırıb.|page=|publisher=www.apa.az|year=|accessdate=16 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın digər bürünc medalını isə Mariya Stadnikin [[Ukrayna]] yığmasını tərk etməsinə səbəb olan, [[İrina Merleni]] qazandı. [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] jurnalistlərə verdiyi müsahibədə Mariya Stadnik qızıl medal qazanmaq istədiyini bildirdi.

{{Quote box
|quote=''Əslində bürünc medal gözlədiyim nəticə deyildi. Mən çox hazırlandım və yarışların qalibi olmaq istəyirdim, amma bürünc medal qazandım. Heçnəyə baxmayaraq mənim qalib gəlmək şanslarım var idi. Mənim günahım idi, birinci hissədə öz şanslarımdan istifadə etmədim və uduzdum. Ancaq mən görüşə köklənə bilmədim, istənilən halda debüt Olimpiya Oyunlarım idi. Amma sonda bürünc medal qazandım.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://open.az/index.php?newsid=13582|title=Мария Стадник: А я так мечтала о золоте.|page=|publisher=www.open.az|year=|accessdate=27 avqust 2008}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; '''Mariya Stadnik'''''
|source=
|width=30em
|aling=right
}}

[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətə, eyni zamanda, [[Azərbaycan]] idmanının inkişafındakı xidmətlərində görə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[Fayl:Mariya Stadnik.png|left|thumb|325x325px|Mariya Stadnik 2008-ci ildə]]

[[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnika [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə pul mükafatı və [[Akkord STİK|&quot;Akkord&quot; Şirkətlər Qrupu]] tərəfindən ev hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/417427|title=Pekin Yay Olimpiya Oyunlarının qalibləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2008}}&lt;/ref&gt; Stadnika həmdə vətənində, [[Lvov]] şəhərinin Andrey Kots rayonunda da ev hədiyyə edildi və ona həmin şəhərin &quot;Fəxri vətəndaşı&quot; adı verildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20080820012604742.html|title=Мария Стадник получила квартиру.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=20 avqust 2008}}&lt;/ref&gt; Oktyabr ayında isə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] kollegiya iclasında Mariya Stadnika &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adının verilməsi barədə qərar qəbul edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/422890|title=XXIX Pekin Yay Olimpiya Oyunlarında medal qazanmış idmançılara &quot;Azərbaycan Respublikasının əməkdar idman ustası&quot; fəxri adı verilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 oktyabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ilin 24 dekabr tarixində [[Gülüstan Sarayı]]nda keçirilən tədbirdə, ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt; O, həmdə Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının kütləvi informasiya vasitələrinin redaksiyaları, televiziya tamaşaçıları, radio dinləyiciləri və idman azarkeşləri arasında keçirilən rəy sorğusuna əsasən qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatının laureatı elan olundu. Kişilər arasında isə bu mükafata cüdoçu [[Elnur Məmmədli]] layiq görüldü.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/428023|title=Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası 2008-ci ilin laureatlarını elan etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=25 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin əvvəlində, fevral ayında Mariya Stadnik [[Kiyev]]də təlim-məşq toplanışında olan zaman burada beynəlxalq turnirə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/432512|title=Qadın güləşçilər Kiyevdə təlim-məşq toplanışındadırlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2009}}&lt;/ref&gt; Ötən, 2008-ci ildə də analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik yenə fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/433839|title=Qadın güləşçiləri 2 qızıl və 1 bürünc medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 fevral 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Avropa Çempionatı ====
[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|Pekin Olimpiadasın]]ın bürünc medalını qazandığdan sonra Mariya Stadnik birinci önəmli yarışına 2009-cu ildə Avropa Çempionatı çərçivəsində [[Vilnüs]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|title=2009 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=2 aprel 2009|archive-date=2014-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140813185557/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E90E341814824AA9AF7EE297120B318F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Birinci mərhələdə o, [[Rusiya]] güləşçisi Liliya Kaskarakovanı məğlub etdi. Daha sonra [[Ukrayna]]lı Mariya Livaçı məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşdən qələbə ilə ayrılan Mariya Stadnik ardıcıl ikinci dəfə Avropa Çempionatında finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437323|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa Çempionatının finalına yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/ru/xeber/china-702588|title=Мария Стадник в финале Чемпионат Европы.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Estera Dobre ilə qarşılaşdı. Görüşdə, ikinci hissənin 25-ci saniyəsində rəqibini təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik 2009-cu ilin Avropa çempionu olmağla, karyerasında ikinci dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/437390|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20090403110934240.html|title=Мария Стадник принесла Азербайджану пятую золотую медаль на Чемпионате Европы.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 aprel 2009}}&lt;/ref&gt;

İkinci dəfə Avropa çempionu olan Mariya Stadnik həmin ilin iyul ayında digər yarışa qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|title=2009 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=27 iyul 2009|archive-date=2016-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20160319124711/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D450484E3043480199F726ECA5846CB3&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447000|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində ölkəmizi 66 idmançı təmsil edəcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 iyul 2009}}&lt;/ref&gt; O, [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2009|II Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı. Ötən, 2008-ci ildə analoji yarışın çempionu olan Mariya Stadnik bu səfər bürünc medalla kifayətləndi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/447312|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri' turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 iyul 2009}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti zəfərini [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Varşava Kuboku&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449011|title=Azərbaycan güləşçiləri Polşaya yollanacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 avqust 2009}}&lt;/ref&gt; O, ardıcıq olaraq [[Finlandiya]]lı Savola Sarianı, [[Ukrayna]]lı Lyudmila Baluşkinanı və [[Rusiya]]lı Larisa Oorjakı məğlub edərək Varşava Kubokunun sahibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/449727|title=Azərbaycan güləşçisi &quot;Varşava Kuboku&quot;nu qazandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 avqust 2009}}&lt;/ref&gt;

==== 2009 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
2009-cu ildə Mariya Stadnik sonuncu və ən mühüm yarışına sentyabr ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|title=2009 Dünya Çempionatı nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=23 sentyabr 2009|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007155044/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2DE976C11DFC4D478004E4639C6449B9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; O, [[Danimarka]]nın Herninq şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı qüvvəsini sanadı. 2 il əvvəl özünün debüt Dünya Çempionatında 7-ci yeri tutan Mariya Stadnik bu səfər çempionuluğa əsas namizəd idi. O, mübarizəyə 1/16 final mərhələsində [[Belarus]] güləşçisi Tatyana Qurnoviç ilə qarşılaşmadan başladı. Görüşün heç birinci hissəsi tamam olmamış, (01:21) Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453472|title=Azərbaycan güləşçiləri Dünya Çempionatına qələbə ilə başladılar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; 1/8 final mərhələsində Mariya Stadnik [[İspaniya]] nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gəldi. Bu səfər Mariya Stadnik rəqibinin kürəklərini 18 saniyənin tamamında yerə sıxaraq ardıcıl ikinci təmiz qələbəsini qazandı və 1/4 finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453493|title=İki Azərbaycan güləşçisi Dünya Çempionatının birdə dörd finalına çıxmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ukrayna]] güləşçisi Lyudmila Baluşka ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən görüşdə Mariya Stadnik 8:5 hesablı əzmkar qələbə qazandı və yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453509|title=Çamsulvara Çamsulvarayev və Mariya Stadnik Dünya Çempionatının yarım-finalında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik tanış güləşçi, həyat yoldaşı [[Andrey Stadnik]]in bacısı [[Yana Stadnik]] ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Mariya Stadnik birinci hissəni 2:0, ikinci hissəni isə 6:0 hesablı qələbə ilə bitirdi və karyerasında birinci dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453539|title=Azərbaycanın iki güləşçisi Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana bilər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; Finalda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi, iki dəfə Avropa çempionu olan Larisa Oorjak ilə üz-üzə gəldi. Mariya Stadnik həmin rəqibi üç il əvvəl, 2006-cı ildə Avropa Çempionatının final görüşündə məğlub edib. Bu səfər də qələbə qazanan məhz Mariya Stadnik oldu. Birinci hissədə 3:0 və ikinci hissədə 2:0 hesablı qələbə qazanan 21 yaşlı Mariya Stadnik karyerasında birinci dəfə Dünya çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/453565|title=Azərbaycan güləşçisi Dünya çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 sentyabr 2009}}&lt;/ref&gt; O, həmçinin Dünya Çempionatının qızıl medalını qazana birinci [[Azərbaycan]]lı qadın güləşçi kimi adını tarixə yazdırdı.

Dünya Çempionatında çempionluğdan sonra Mariya Stadnik Buta Sarayında, 2009-cu ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə ikinci dəfə ardıcılıq olaraq [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/463876|title=Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi ən yaxşıların adlarını açıqlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt;

Həmin Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadnik övlad sahibi olmağ üçün müvəqqəti olaraq idmanı tərk etdi. Mariya Stadnik 2010-cu ilin 23 iyul tarixində ana oldu. Onun İqor adında oğlu dünyaya gəldi.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/487554|title=İki qat Avropa çempionumuz Mariya Stadnik ana olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 iyul 2010}}&lt;/ref&gt;

----

=== 2011–2012-ci illər (idmana qayıdışı) ===
Mariya Stadnik 2010-cu ilin sonlarında yenidən idmana qayıtdı və məşqlərini bərpa etdi. O, birinci yarışına 2011-ci ilin fevral ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Sərbəst və qadın güləşçilərimiz &quot;Yaşar Doğu&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik 39-cu beynəlxalq &quot;Yaşar Doğu&quot; turnirində bütün rəqiblərini arxada qoydu və fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/511213|title=Azərbaycan idmançısı Türkiyədə keçirilən beynəlxalq turnirdə 1-ci yeri tutmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik analıq məzuniyyətindən sonra birinci ciddi yarışına 2011-ci ilin mart ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|title=2011 Avropa Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=31 mart 2011|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412144133/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=68C65309853F4731BA285BC5DFD734E7&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/516022|title=Avropa çempionatında iştirak edəcək yığma komandaların heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 mart 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda [[İspaniya]] güləşçisi Sara Sançezin məğlub edərək başladı. Növbəti görüşdə Mariya Stadnik iki il əvvəl Dünya Çempionatında olduğu kimi yenə, Yana Stadnik ilə qarşılaşdı. Bu səfər də Mariya Stadnik qələbə qazandı, 7:0. Finalda gedən yolda isə o, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Gərgin keçən görüşdə 7:3 hesablı əzmkar qələbə qazanan Mariya Stadnik karyerasında dördüncü dəfə Avropa Çempionatının finalına adladı. Finalda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik, sona 11 saniyə qalmış Kristina Daranutsanı 8:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və növbəti dəfə Avropanın ən güclü güləşçisi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/517149|title=Azərbaycanın güləş üzrə yığmasının lideri Mariya Stadnik Avropa çempionudur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik növbəti uğurunu iyun ayında [[Avstriya]]da qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|title=2008 &quot;Austian Ladies Open&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=3 iyun 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411004256/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=EE2E1B03263D4D52B0A3CA5A4AAC1A10&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525452|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada qüvvələrini sınayacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 iyun 2011}}&lt;/ref&gt; Goetzis şəhərində keçirilən &quot;Austrian Ladies Open&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] güləşçisi Yulita Omilusiki məğlub edərək növbəti qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/525851|title=Qadın güləşçilərimiz Avstriyada ən güclü oldular.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 iyun 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini iyul ayında [[Bakı]] şəhərində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|title=2011 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 iyul 2011|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411131121/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=75AF0ECC770A4104B9F677BAEBD3D261&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/529818|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində mübarizə aparacaq qadın yığma komandamızın heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=5 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirind]]ə qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində qadın güləşçilər mübarizəyə qoşulmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Buna gədər 2008-ci ildə həmin yarışına qalibi olan Mariya Stadnik bu səfər də fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı. Finala gədər Mariya Stadnik [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadnik və [[Qırğızıstan]] güləşçisi Mixrniso Nurmatovanı məğlub etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530389|title=Bakıda keçiriən &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirinin final mərhələsində 3 qadın güləşçimiz həlledici mərhələyə yüksəlmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə isə o, [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqut ilə qarşılaşdı. Üç hissə davam edən gərgin görüşün yekununda Mariya Stadnik qələbə qazandı və [[Güləş üzrə Qızıl Qran-Pri turniri 2011|IV Qızıl Qran-Pri turnirinin]] qızıl medallarını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/530482|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində Azərbaycanın qadın güləşçiləri 7 medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyul 2011}}&lt;/ref&gt;

==== 2011 Dünya Çempionatı ====
2011-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına sentyabr ayında [[Türkiyə]]nin [[İstanbul]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|title=2011 Dünya Çempionatının nəticələri|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=14 sentyabr 2011|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926184138/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=2CEF82BF6E2D4385983ED2CD7B0DE5A5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/536923|title=Sərbəst və qadın güləşçilərin Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlandı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=6 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadasına]] lisenziya verən Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]-cu ilin Dünya çempionu Mariya Stadnik mübarizəyə 1/32 finalda [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudez ilə görüşdə başladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538001|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə daha 3 güləşçi mübarizəyə qoşulur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Birinci hissəni 2:0 hesabı ilə öndə bitirən Mariya Stadnik, ikinci hissədə 40 saniyənin tamamın rəqibinə təmiz qələbə ilə qalib gəldi. Mariya Stadnikin növbəti rəqibi [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Julduz Yeşimova oldu. Birinci hissədə 3:0, ikinci hissədə isə 2:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/16 finala adladı. Həmin mərhələdə Mariya Stadnik [[Venesuela]] güləşçisi Mayelis Karipa ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 12:0 hesablı qələbə qazanaraq 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi, Dünya çempionu Klarissa Çun oldu. Güclü rəqibi ilə görüşdə Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı (6:1) və yarım-final mərhələsinə adladı. Yarım-finalda Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşdə yaxşı təsir bağışlayan Mariya Stadnik 10:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq karyerasında ardıcıl ikinci dəfə Dünya Çempionatının finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538078|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına vəsiqəni təmin etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik güclü güləşçi ilə, 7 dəfə Dünya çempionu olan [[Yaponiya]] nümayəndəsi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən birinci hissəni Mariya Stadnik 3:2 hesablı qələbə ilə başa vursa da, ikinci və üçüncü hissələrdə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbələrlə 2011-ci ilin Dünya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə gümüş medala sahib çıxmaq ilə yanaşı 2012-ci ildə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] lisenziya qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/538175|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik Olimpiya lisenziyasını və Dünya Çempionatının gümüş medalını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 sentyabr 2011}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2011-ci ildə son yarışına [[London]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|title=2011 &quot;FILA&quot;nın test turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=10 dekabr 2011|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235921/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=0A076E0D2B36471088EA79363F80ECAA&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275627|title=Azərbaycan güləşçiləri London Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlıq məqsədi ilə test turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt; O, Bir il sonra, 2012-ci ildə həmin şəhərdə baş tutacaq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarına]] hazırlıq məqsədi ilə keçirilən &quot;FILA&quot;nın test turnirində mübarizə apardı. Finalda gədər Rusiya güləşçisi Tatyana Samkova və Ukrayna nümayəndəsini məğlub edən Mariya Stadnik, həlledici görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Aleksandra Engelhardı məğlub etdi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=London-2012 test yarışlarında Azərbaycan güləşçilərinin birinci rəqibləri məlum olmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/275200|title=Londonda keçirilən güləş üzrə test yarışlarında Azərbaycan idmançıları uğurla çıxış etmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

23 dekabr tarixində, 2011-ci ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/157987|title=Başa çatmaqda olan ilin ən yaxşı idmançıları və idman xadimləri müəyyən edilmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2011}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin fevral ayında isə ötən ilin Avropa çempionu və Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; elan olundu.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162194|title=Mariya Stadnik və Şərif Şərifov dünyanın ən yaxşı güləşçiləri seçilmişlər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2012-ci ildə birinci zəfərini fevral ayında əldə etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|title=2012 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 fevral 2012|archive-date=2014-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20141008191031/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=29029B7C750647E0860BD58D5C575C9E&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/161478|title=Azərbaycan güləşçiləri Ukraynada təlim-məşq toplanışında iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162672|title=Sərbəst və qadın güləşi üzrə ənənəvi beynəlxalq turnir başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 fevral 2012}}&lt;/ref&gt; O, [[Ukrayna]]nın paytaxtı [[Kiyev]] şəhərində keçirilən ənənəvi beynəlxalq turnirdə qalib oldu. Mariya Stadnik həmin turnirin finalında prinsipial rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi İrina Merleni ilə qarşılaşdı. Gərgin keçən mübarizənin yekununda Mariya Stadnik (1:0, 1:0) hesablı əzmkar qələbə qazandı və turnirin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/162899|title=Azərbaycan güləşçiləri beynəlxalq turnirdə 1 qızıl və 4 bürünc medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] əvvəl Mariya Stadnik sonuncu yarışına may ayında [[Almaniya]]da qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|title=2012 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=25 may 2012|archive-date=12 November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141112001343/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F59AB144A512407481B6826D7152DD7E&amp;gkl=2|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/173744|title=Güləşçilərimiz Almaniyada təşkil olunacaq beynəlxalq turnirdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 may 2012}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin finalında Mariya Stadnik [[Polşa]] nümayəndəsi Yulita Omilusiki məğlub edərək fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/174463|title=Qadın güləşçilərimiz Almaniyada keçirilən beynəlxalq turnirdə uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=29 may 2012}}&lt;/ref&gt;

==== London Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
2012-ci ildə Mariya Stadnik ən əsas yarışına avqust ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|title=2012 Yay Olimpiya Oyunlarının turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 avqust 2012|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408005503/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=E1B764B26C3B49BC8B12A31A5F0BA384&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/181967|title=London Yay Olimpiya Oyunlarında ölkəmizi təmsil edəcək güləşçilər müəyyənləşmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Dörd il əvvəl [[Pekin]]də bürünc medal qazanan Mariya Stadnik bu səfər [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın qızıl medalını qazanmağ üçün mübarizə apardı. Mariya Stadnik mübarizəyə 1/8 finalda, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatları]] nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşmadan start verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182668|title=London Yay Olimpiya Oyunlarının on ikinci yarış günündə Azərbaycanın iki idmançısı mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Birinci hissədə Mariya Stadnik 2:0 hesablı qələbə qazandı. İkinci hissədə isə 3:0 hesablı qələbə qazanan Mariya Stadnik 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182711|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarına qələbə ilə başlamışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, həmin ilin Avropa çempionu [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 2:1, ikinci hissəsində isə 4:1 hesabı ilə qələbə qazanan Mariya Stadnik yarım-finala adladı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182719|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik yarım-finalda Ukraynalı İrina Merleni ilə qarşılaşacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda Mariya Stadnik əzəli və barışmaz rəqibi, [[Ukrayna]] güləşçisi [[İrina Merleni]] ilə qarşılaşdı. Görüşdə hesabı 38-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 1:0. İkinci hissədə isə Mariya Stadnik rəqibindən daha üç xal aldı və görüşdən qələbə ilə ayrılaraq [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalına vəsiqə qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182729|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik qızıl medalın bir addımlığında.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt; Finalda Mariya Stadnik bir il əvvəl Dünya Çempionatının finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaradan dörd xal alaraq birinci hissəni öz xeyrinə başa vurdu. İkinci hissə bərabər mübarizədə keçsədə Hitomi Obara 1:0 hesablı qələbə qazandı. Həlledici üçüncü hissəni isə [[Yaponiya]] güləşçisi 2:0 hesabı ilə öz xeyrinə başa vurdu və Olimpiya çempionu oldu. Mariya Stadnik isə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] gümüş medala sahib çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/182752|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik London Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə görə Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Mariya Stadnika həmdə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] qazandığı uğura görə &quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti tərəfindən &quot;Audi A5&quot; avtomobili hədiyyə edildi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/184504|title=&quot;Yeni Həyat&quot; şirkəti London Yay Olimpiya Oyunlarında uğurla çıxış etmiş güləşçilərimizə avtomobil hədiyyə etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində Buta Sarayında ilin yekunlarına həsr olunan tədbirdə Mariya Stadnik [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]], &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/197328|title=İlin ən yaxşı idmançıları, federasiyaları, klubları, KİV-ləri və idman jurnalistləri mükafatlandırılmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=23 dekabr 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasından]] sonra Mariya Stadnik ikinci dəfə idmanı tərk etdi. 3 il əvvəl olduğu kimi yenə buna səbəb övlad dünyaya gətirmək idi. Mariya Stadnik 2013-cü ilin 24 may tarixində ikinci dəfə ana oldu. Onun bu səfər qız övladı dünyaya gəldi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/wrestling/20130523020722569.html|title=Mariya Stadnik ikinci dəfə ana oldu.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=23 may 2012}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik qızına özü, həyat yoldaşı və oğlunun adlarının baş hərflərindən ibarət Mia adını qoydu.

----

=== 2014–2016-cı illər (idmana ikinci qayıdışı) ===
[[Fayl:Stadnyk v Chun Tournoi GPSO 2014 t120518.jpg|thumb|240x240px|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri: Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə) və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] güləşçisi [[Klarissa Çun]] (göy geyimdə)]]
Mariya Stadnik idmana 2014-cü ildə yenidən qayıtdı. O, həmin ilin fevral ayında birinci uğurunu [[Fransa]]da baş tutan &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 fevral 2014|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411134300/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=1D7DAAFA5E7E41FE81E3C7D86FFCE21A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/52935|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=7 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda o, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, [[İsveç]] güləşçisi Josefine Fredrikseni 10:0 və [[Fransa]] təmsilçisi Julie Sabatieni 10:0 hesabları ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadnik [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika MakDonaldı gərgin keçən görüşün yekununda 5:4 hesabı ilə məğlub edərək &quot;Paris Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/53120|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri Parisdə keçiriləcək Beynəlxalq &quot;Qran-Pri&quot; turnirində uğurla çıxış etmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 fevral 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin ay həmdə [[İsveç]]in Klippan şəhərində &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=28 fevral 2014|archive-date=2014-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20141007130111/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=D2F54E623D4F431BAF6165D2FB0F272A&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/55770|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə keçiriləcək açıq beynəlxalq turnirdə iştirak edəcəklər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 fevral 2014}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik finala gədər inamla addımladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın nümayəndəsi Viktoriya Antoni məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/56233|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə Beynəlxalq turniri iki qızıl medalla başa vurmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 mart 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Avropa Çempionatı ====
Mariya Stadnik 2014-cü ildə birinci ciddi yarışına aprel ayında [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|title=2014 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=1 aprel 2014|archive-date=2014-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20141111235026/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=30A6FF193E7141F0B9540D814699BD9B&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/58921|title=Finlandiyada keçiriləcək güləş üzrə Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan millisinin heyəti açıqlanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 mart 2014}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik Beynəlxalq Güləş Federasiyasının qitə çempionatından əvvəl rəsmi saytında açıqladıqı siyahıda favoritlər sırasında yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59501|title=Azərbaycanın dörd güləşçisi Avropa Çempionatının favoritləri arasında yer almışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 aprel 2014}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatında mübarizə aparan Mariya Stadnik birinci görüşdə [[Rusiya]] güləşçisi Nadejda Federova ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmadan Mariya Stadnik 14:2 hesabılı qələbə ilə ayrıldı. 1/4 finalda o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi Marsedes Deneş ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə də Mariya Stadnik təmiz qələbə qazandı, 10:0. Yarım-final mərhələsində Mariya Stadnik [[Rumıniya]] güləşçisi Madalina Linguraruya 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik [[Ukrayna]] təmsilçisi Natalya Pulkovska ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik 11:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq karyerasında beşinci dəfə Avropa çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/59629|title=Azərbaycan güləşçisi dördüncü dəfə Avropa çempionu adını qazanmışdır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 aprel 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik həmin il növbəti zəfərini &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirində qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=7 iyun 2014|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929033639/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=56BC2FA672A84745B5DC895AA1AD8D7F&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Dormagen şəhərində baş tutan yarışlarda Mariya Stadnik ardıcıl olaraq [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska, [[Kanada]] nümayəndəsi Cessika Makdonald, [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatların]] nümayəndəsi Jasmin Mianı təmiz qələbələrlə məğlub edərək finala adladı. Final görüşündə Mariya Stadnik yerli güləşçi Kati Baumgartner ilə qarşılaşdı. Görüşdə rəqibindən tam üstün olan Mariya Stadnik karyerasında ikinci dəfə &quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turnirinin çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/69784|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qran-Pri&quot; Beynəlxalq turnirində üç medal qazanmışlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 iyun 2014}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik 2014-cü ildə [[Daşkənd]]də baş tutacaq Dünya Çempionatından əvvəl [[Bakı]]da &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|title=2014 &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2014|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408014247/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=F66DE1AD0DF7463291D6170528D39581&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785512|title=&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin final mərhələsində iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin adları açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 iyul 2014}}&lt;/ref&gt; Analoji yarışın iki dəfə çempionu olan Mariya Stadnik bu səfərdə ən güclü olduğunu sübut etdi. 1/4 finalda [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazskanı 9:0, yarım-finalda isə [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabları ilə məğlub edən Mariya Stadnik finala vəsiqə qazandı. Finalda Mariya Stadnik [[Rusiya]] güləşçisi Yelena Vostrikova ilə qarşılaşdı və 6:0 hesablı təmiz qələbə qazanaraq &quot;VII Qızıl Qran-Pri&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/785983|title=Azərbaycanın qadın güləşçiləri &quot;Qızıl Qran-Pri&quot; beynəlxalq turnirində iki qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=26 iyul 2014}}&lt;/ref&gt;

==== 2014 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
Mariya Stadnik 2014-cü ildə sonuncu və əsas yarışına sentyabr ayında [[Özbəkistan]]ın paytaxtı [[Daşkənd]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|title=2014 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 sentyabr 2014|archive-date=2016-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160312172510/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=CDEC7894DD5A420B904DC95A2CEC43A9&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/792317|title=Güləş üzrə Azərbaycan milli komandalarının Dünya Çempionatı üçün heyəti açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt; Dünya Çempionatında o, mübarizəyə [[Böyük Britaniya]] nümayəndəsi Yana Stadniki 11:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edərək başladı. Növbəti, 1/8 finalda Mariya Stadnik [[Çin Xalq Respublikası]]nın nümayəndəsi Lei Çunu 7:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində [[Argentina]] güləşçisi Patrisia Bermudezi 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub edən Mariya Stadnik yarım-finala adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə gərgin qarşılaşma keçirdi. Görüşdə hesabı 20-ci saniyədə Mariya Stadnik açdı, 2:0. İkinci hissədə Mariya Stadnik passiv mübarizə apardığı üçün 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli oldu və o, bu tapşırığını öhdəsindən gələrək hesabı 3:0 çatdırdı. Daha sonra isə İvona Matkovska möhtəşəm geri dönüşlə yadda qaldı. O, görüşün sonuna 20 saniyə qalmış hesabı bərabərləşdirdi, 3:3. Sona 5 saniyə qalmış isə İvona Matkovska daha iki xal qazanaraq görüşün qalibi oldu. Mariya Stadnik isə bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. [[Rumıniya]] güləşçisi Alina Vuts ilə baş tutan görüşdə Mariya Stadnik 11:0 hesablı qələbə qazandı və [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatın]]ın bürünc medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/793989|title=Dünya Çempionatının üçüncü günündə Azərbaycan güləşçiləri iki medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2014}}&lt;/ref&gt;

24 dekabr tarixində ilin yekunlarına həsr olunan Mariya Stadnik karyerasında beşinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/820749|title=Azərbaycan idmançıları yola saldığımız ildə ümumilikdə 805 medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2014}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Mariya Stadnik əsas yarışına [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. [[Bolqarıstan]] və [[Ukrayna]]da təlim məşq toplanışı keçən Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl [[İsveç]]də keçirilən &quot;Klippan Lady&quot; turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=13 fevral 2015|archive-date=2015-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150929064131/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A987BAC6EFEE48D882E4C4FE547D1283&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/831330|title=Qadın güləşçilərimiz İsveçdə mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=11 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Turnirdə Mariya Stadnik [[Norveç]]li Silje Kippernes, [[İsveç]]li Fredrika Pettersson və [[Yaponiya]]lı Miho İqaraşini təmiz qələbələrlə məğlub etdi. Yarım-finalda o, [[Polşa]] güləşçisi İvon Matkovskanı 6:1 hesabı ilə məğlub edərək finala vəsiqə qazandı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Yaponiya]]nın digər nümayəndəsi Kika Kaqatanı 10:0 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və &quot;Klippan Lady Open&quot; turnirinin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/832476|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik İsveçdə qızıl medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 fevral 2011}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Mariya Stadnik [[Rusiya]]nın [[Sankt-Peterburq]] şəhərində baş tutan Dünya Kubokunda qüvvəsini sınadı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Kubokunun nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=6 mart 2015|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408131243/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=B2C6F3764F4744BC9EB0083CDE921C2C&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Stadnik həmin yarışlarda bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması ilə birgə 5-ci yerlə kifayətlənməli oldu.

==== I Avropa Oyunları ====
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}
2015-ci ilin iyun ayında Mariya Stadnik [[Bakı]]da baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarına]] qatıldı. Mariya Stadnik yarışlardan əvvəl, 8 avqust tarixində [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın məşəlini güləş yarışlarının baş tutacaqı [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasına]] gətirdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861829|title=&quot;Bakı-2015&quot;-in məşəlinin idman arenalarına səyahəti.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Həmin yarışların &quot;idman elçisi&quot; və məşəlçisi olan Mariya Stadnik 15 iyun tarixində mübarizə apardı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|title=2015 Avropa Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=15 iyun 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926114929/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=53D8E3288ADA4983A5F3D20E871622DE&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/811633|title=&quot;Bakı-2015&quot; Avropa Oyunları Azərbaycanın birinci idman elçiləri elan edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=19 noyabr 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/861675|title=I Avropa Oyunlarında mübarizə aparacaq Azərbaycan güləşçiləri müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnikin birinci rəqibi, 1/8 finalda [[Portuqaliya]] güləşçisi Liliana Kostan dos Santos oldu. Həmin görüşdə Mariya Stadnik heç birinci hissə tamam olmamış (1:51) rəqibini 12:2 hesablı təmiz qələbə ilə məğlub etdi və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə də Mariya Stadnik inamlı qələbə qazandı. O, [[Fransa]] nümayəndəsi Julie Sabatie ilə görüşdə yenə birinci hissədə (1:58) 11:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik ötən, 2014-cü ildə Dünya Çempionatında məğlub olduğu [[Polşa]] təmsilçisi İvona Matkovska ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadnik 5:2 hesablı əzmkar qələbə qazandı. İkinci hissənin əvvəlində, 38-ci saniyəsində Mariya Stadnik möhtəşəm fəndlə İvona Matkovskanın kürəklərini yerə sıxaraq təmiz qələbə qazandı və finala vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadnik [[Bolqarıstan]] güləşçisi Elitsa Yankova ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman və Konsert Kompleksi|Heydər Əliyev adına İdman Arenasında]] baş tutan final görüşünü [[Azərbaycan]] Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]] və xanımı [[Mehriban Əliyeva]] izlədi. Mariya Stadnikin final görüşüdə maraqlı idman mübarizəsi şəraətində keçdi. O, artıq qarşılaşmanın 68-ci saniyəsində dörd xal qazandı. 26 saniyə sonra Mariya Stadnik daha iki xal qazandı, 6:0. Birinci hissənin sonuna 16 saniyə qalmış isə Mariya Stadnik üstünlüyünə 10:1 çatdırdı. İkinci hissəyə startındaca Mariya Stadnik Elitsa Yankovadan daha iki xal alaraq görüşdən 12:0 hesablı təmiz qələbə ilə ayrıldı və [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunların]]ın çempionu oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/863991|title=Azərbaycanın I Avropa Oyunlarında 7-ci qızıl medalı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864026|title=Azərbaycan güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının qalibi olub.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mükafatlandırılma mərasimində Mariya Stadnika qızıl medalı [[Azərbaycan]]ın birinci xanımı [[Mehriban Əliyeva]] təqdim etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/864008|title=Azərbaycanın güləşçisi Mariya Stadnik I Avropa Oyunlarının çempionu olub. Qadınlar arasında sərbəst güləş yarışlarının qaliblərinə medalları Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva təqdim edib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 iyun 2015}}&lt;/ref&gt; Mərasimin sonunda Mariya Stadnikin şərəfinə [[Azərbaycan himni|Azərbaycanın himni]] səslənib, [[Azərbaycan bayrağı|üçrəngli bayrağı]] qaldırılıb. Mariya Stadnik həmdə mükafatlandırılma mərasimi zamanı [[Azərbaycan himni]]ni oxuması ilə diqqət çəkib. Yarışlardan sonra müsahibə verən Mariya Stadnik &quot;himni oxumaqın içindən gəldiyini&quot; vurğuladı.

29 iyun tarixində [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə Mariya Stadnik [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı yüksək nailiyyətə görə [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra Mariya Stadnikin əsas yarışı [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatı idi. Bu yarışa ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik iyul ayında [[Polşa]]nın paytaxtı [[Varşava]] şəhərində &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirinə qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|title=2015 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=24 iyul 2015|archive-date=2015-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20150926140405/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=A6EB193CC46E4005A7028D62762BACB5&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə [[Ukrayna]] güləşçisi Nataliya Pulkovskadan üstün olan Mariya Stadnik fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/873501|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada 1 qızıl, 1 gümüş və 2 bürünc medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=27 iyul 2015}}&lt;/ref&gt;

==== 2015 Dünya Çempionatı ====
{{Əsas|2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı}}
[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarından]] sonra, sentyabr Mariya Stadnik növbəti önəmli yarışına qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|title=2015 Dünya Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=9 sentyabr 2015|archive-date=2016-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160316083943/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=BFA293BB57FE491282979D974912CD04&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/881103|title=Las-Veqasda keçiriləcək Dünya Çempionatında Azərbaycanı 7 qadın güləşçi ilə təmsil olunacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=31 avqust 2015}}&lt;/ref&gt; O, 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] lisenziya xarakterli Dünya Çempionatında qüvvəsini sınadı. [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın [[Las-Veqas]] şəhərində keçirilən Dünya Çempionatında Mariya Stadnik, birinci görüşünə 1/16 final mərhələsi çərçivəsində [[Niderland]] güləşçisi Cessika Blaszkaya qarşı çıxdı. Dünya çempionluğuna əsas favorit hesab olunan Mariya Stadnik həmin görüşdə 11:0 hesablı təmiz qələbə qazandı. Yarım-finala gədər eyni aqibəti [[Peru]] nümayəndəsi Talia Mallqui (10:0) və [[Qazaxıstan]] güləşçisi Tatyana Amanjola (11:3) yaşadan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Çin Xalq Respublikası]]nın təmsilçisi Li Hui ilə qarşılaşdı. Görüş ərzində rəqibindən tam üstün güləşən Mariya Stadnik rəqibinə qarşı boğma fəndini tətbiq edərək təmiz qələbə qazandı və karyerasında üçüncü dəfə Dünya Çempionatının finalına adladı. O, həmdə finala vəsiqə ilə yanaşı 2016-cı ildə baş tutacaq [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] lisenziyanıda qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/883464|title=Azərbaycan güləşçiləri &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarına daha üç lisenziya qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=10 sentyabr 2015}}&lt;/ref&gt; Qızıl medal uğrunda görüşdə o, 2013 və 2014-cü ilin Dünya çempionu, gənc [[Yaponiya]]lı Eri Tosaka ilə üz-üzə gəldi. Final görüşünün birinci hissəsində Mariya Stadnik rəqibi passiv güləşdiyi üçün bir xal qazandı və hesabda önə çıxdı, 1:0. İkinci hissədə Eri Tosaka yenə passiv mübarizə aparadı və Mariya Stadnik daha bir xal qazandı, 2:0. Görüşün sonuna 20 saniyə qalmış isə Eri Tosaka Mariya Stadnikin ayaqlarından tutdu və xalçadan kənara çıxararaq hesabı bərabərləşdirdi, 2:2. Mariya Stadnikin məşqçisi [[Andrey Stadnik]]in etiraz (çelenc) etməsinə baxmayaraq həmin etiraz qəbul olunmadı və Eri Tosaka 3:2 hesabı ilə qələbə qazandı (Hesab 2:2 başa çatdı, əlavə bir xal etiraz qəbul olunmadığı üçün verildi). Mariya Stadnik isə dördüncü dəfə Dünya Çempionatının medalını qazandı.

Həmin ilin yekunlarına əsasən Mariya Stadnik artıq karyerasında altıcı dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914147|title=Yola saldığımız ildə fərqlənən idmançılar, məşqçilər və komandalar mükafatlandırılıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt; O, həmdə [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə də mükafata layiq görüldü, &quot;2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi&quot;.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/914842|title=Azərbaycan Güləş Federasiyası ilin ən yaxşılarını mükafatlandırıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=28 dekabr 2015}}&lt;/ref&gt;

2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] ciddi hazırlaşan Mariya Stadnik, həmin il birinci yarışına fevral ayında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Kiyev&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=11 fevral 2016|archive-date=2016-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160412135307/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=C6E35D87A1F34F0EABEEBF6EC4D17363&amp;gkl=1|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/926711|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə birincilik uğrunda mübarizə aparacaqlar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=12 fevral 2016}}&lt;/ref&gt; Hər [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl [[Ukrayna]]da &quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turnirinin qalibi olan Mariya Stadnik bu səfərdə qızıl medal qazandı. O, finala gədər 3 görüşdə də rəqiblərinə bir xal belə verməyib. Həlledici görüşdə isə o, zədə səbəbindən mübarizə aparmayan [[Ukrayna]] təmsilçisi Aleksandra Koqutdan üstün oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/927156|title=Qadın güləşçilərimiz Kiyevdə yeddi medal qazanıblar.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=15 fevral 2016}}&lt;/ref&gt;

==== 2016 Avropa Çempionatı ====
{{Əsas|2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı}}
Mariya Stadnik karyerasıda altıncı dəfə Avropa Çempionatına həmin ilin mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8B7C3FC1DEE8417698EC3E40DE28E2B7&amp;gkl=1|title=2016 Avropa Çempionatının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=8 mart 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/931665|title=Avropa Çempionatında iştirak edəcək Azərbaycan güləşçilərinin heyəti müəyyənləşib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışların əsas favoriti hesab olunan Mariya Stadnik finala gedən yolda [[Ukrayna]]lı Aleksandra Koqutu 10:0, [[Rusiya]]lı Valentina İslamovanı 5:2 və [[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankovanı 9:0 hesabı ilə məğlub etdi. Finalda o, [[Rumıniya]] güləşçisi Alisa Vutsdan 10:0 hesabı ilə güclü oldu və karyerasında beşinci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933776|title=Azərbaycan güləşçisi beşqat Avropa çempionu oldu.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=8 mart 2016}}&lt;/ref&gt; Yarışlardan sonra Mariya Stadnik müsahibəsində Avropa Çempioatının [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadasına]] hazırlıq mərhələsi olduğunu bildirib.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/933783|title=Mariya Stadnik: Bu qələbəni özümə və komandamıza hədiyyə etdim.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=9 mart 2016}}&lt;/ref&gt;

Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarından]] əvvəl sonuncu yarışına Spala şəhərinə &quot;Poland Open&quot; beynəlxalq turnirində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=8203FFE295D04CC799999164503147D8&amp;gkl=1|title=2016 &quot;Poland Open&quot; turnirinin nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 iyun 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/961410|title=Qadın güləşçilər Polşada, yunan-roma güləşçiləri isə Rumıniyada yarışacaq.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=16 iyun 2016}}&lt;/ref&gt; O, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska üzərində 12:1 və [[Niderland]] nümayəndəsi Cessika Blazska üzərində 11:1 hesablı qələbə ilə finala adladı. Finalda isə Mariya Stadnik [[Kolumbiya]] güləşçisi Karolina Kastillo üzərində asan qələbə qazandı (10:0) və turnirin qalibi oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/963071|title=Qadın güləşçilərimiz Polşada uğurla çıxış ediblər.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=20 iyun 2016}}&lt;/ref&gt;

==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Bermudez 4.jpg|thumb|220x220px|[[Argentina]]lı Patrisia Bermudez və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

Mariya Stadnik avqust ayında özünün üçüncü [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarına]] qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?wkid=AB202CCAA750475EB6D4A1C9A86EFAE0&amp;gkl=1|title=2016 Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri.|page=|publisher=www.iat-uni-leipzig.de|year=|accessdate=17 avqust 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] Mariya Stadnik öz çəki dərəcəsində [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə birgə əsas favoritlərdən hesab olundu. Mariya Stadnik həmdə yarışlardan əvvəl Ümumdünya Güləş Birliyinin reytinq siyahısında birinci sırada yer aldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/979457|title=&quot;Rio-2016&quot; Yay Olimpiya Oyunları öncəsi güləşçilərin yeni reytinq siyahısı açıqlanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Mariya Stadnik birinci görüşünə 1/8 final mərhələsi çərçivəsində [[Argentina]] nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə qarşılaşmada çıxdı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984743|title=&quot;Rio-2016&quot;: Azərbaycan güləşçiləri Mariya Stadnik və Yuliya Ratkeviç xalça üzərinə çıxır.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Görüşün artıq 9-cu saniyəsində Mariya Stadnik rəqibin ayağından tutaraq 30 saniyə ərzində Patrisia Bermudezi beş dəfə çəvirərək 10:0 hesablı təmiz qələbə qazandı və 1/4 finala adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadnik özünün əzəli rəqiblərindən biri, [[Polşa]] güləşçisi İvona Matkovska ilə üz-üzə gəldi.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Matkowska 9.jpg|left|thumb|220x220px|[[Polşa]]lı İvona Matkovska və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Yankova 8.jpg|thumb|218x218px|[[Bolqarıstan]]lı Elitsa Yankova və Mariya Stadnik (qırmızı geyimdə)]]

4 il əvvəl [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadasında]] İvona Matkovskadan güclü olan Mariya Stadnik bə səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı, 10:0 və yarım-finala adladı. Finala gedən yolda Mariya Stadnik 21 yaşlı [[Bolqarıstan]] güləşçisi, Avropa çempionatının bürünc medalçısı Elitsa Yankova ilə qarşılaşdı. Görüşün gedişində rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə üstün olan Mariya Stadnik, ikinci hissədə Elitsa Yankovanın kürəklərini yerə sıxaraq, görüşdən qələbə ilə ayrıldı və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunların]]ın finalında mübarizə aparmaq hüququ qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot; Olimpiya Oyunlarının finalına yüksəlib.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 avqust 2016}}&lt;/ref&gt; Finala vəsiqə qazanmaq ilə ən azı medalı təmin edən Mariya Stadnik [[Azərbaycan]] idmanın tarixinə, ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci idmançı kimi düşdü.

[[Fayl:Wrestling at the 2016 Summer Olympics, Stadnik vs Tosaka 5.jpg|left|thumb|220x220px|[[Yaponiya]]lı Eri Tosaka və Mariya Stadnik (göy geyimdə)]]

Finalda Mariya Stadnik ötən, 2015-ci ilin [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatın]]ın finalında məğlub olduğu [[Yaponiya]] güləşçisi Eri Tosaka ilə qarşılaşdı. Buna gədər [[Azərbaycan]]a [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] bürünc və gümüş medal qazandıran Mariya Stadnik həmin gün finala qələbə əzmi ilə çıxdı. Görüşə daha yaxşı başlayan Mariya Stadnik artıq 66-cı saniyədə [[Eri Tosaka]]nın xalçadan kənara çıxardı və bir xal qazandı. Daha sonra Mariya Stadnik birinci hissənin ortalarında (1:46) Eri Tosakanın ayağından tutaraq fənd tətbiq etdi. Lakin görüşün hakimləri yenə [[Azərbaycan]]a qarşı qərəzli mövqeydə tutaraq həmin xalı hesaba almadı. Amma Mariya Stadnik ruhdan düşmədi. O, ikinci hissədə, rəqib passiv güləşdiyi üçün daha bir xal qazandı və üstünlüyünü möhkəmləndirdi, 2:0. Daha sonra isə görüş daha gərgin xal aldı. Qarşılaşmanın sonuna 80 saniyə qalmış Mariya Stadnik passiv güləşdiyi üçün, 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməli, [[Eri Tosaka]] isə müdafiə olunmalı idi. 30 saniyənin tamımında bir xalı müdafiə olunmağı bacaran [[Eri Tosaka]] qazandı və hesab arasında fərq minimuma endi, 2:1. Görüşün sonuna 26 saniyə qalmış Mariya Stadnikin yorulduğu üz cizgilərindən tam aydın görünürdü. Artıq son saniyələrdə Mariya Stadnik müdafiə olunmağ əvəzinə, üstünlüyünü artırmaq üçün hücuma keçdi. Belə hücum zamanı isə sona 3 saniyə qalmış Mariya Stadnik əks fəndə düşdü və 2:3 hesabı ilə məğlub olaraq layiq olduğu Olimpiya qızılını əldən verdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/984790|title=Güləşçimiz Mariya Stadnik &quot;Rio-2016&quot;da gümüş medal qazanıb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=18 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;

Mükafatlandırılma mərasimində, Mariya Stadnik fəxri kürsünün ikinci pilləsinə qalxan zaman göz yaşlarına hakim ola bilmədi. 3 saniyə qalmış Olimpiya çempionuğunu itirən Mariya Stadnika [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi]]nin (BOK) Prezidenti [[Tomas Bax]] və Dünya Güləş Birliyinin (UWW) Prezidenti [[Nenad Laloviç]] təsəlli verdi.

{{Quote box
|quote=''Hamımız Mariyanı çox sevirik. Mən və bütün ailəm yarışları izləyir və sənə azakeşlik edirdik. Sənin üçün səndən çox həyacan keçirdik. Cəmi üç saniyə çatmadı, amma eybi yox. Məncə, bu da böyük nailiyyətdir, başlıcası isə irəliyə baxmaq lazımdır. Tokiodakı çıxışı gözləyəcəyik. &lt;br&gt; '''[[İlham Əliyev]]'''''
|source=
|width=30em
|aling=left
}}

1 sentyabr tarixində Mariya Stadnik [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və [[Azərbaycan]] idmanının inkişafında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in sərəncamı ilə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandası üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt; Bir gün sonra isə, [[Jumeirah Bilgah Beach Hotel|&quot;Jumeirah&quot; Hotelind]]ə [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]] [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına]] qatılan idmançılarla görüşdü. Görüş zamanı Mariya Stadnika ordeni təqdim edən [[İlham Əliyev]] onun haqqında bunları dedi:&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/988963|title=Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında iştirak etmiş idmançılarla görüşüb.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=2 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından]] sonra, dekabr ayında Mariya Stadnik [[Ukrayna]]nın [[Odessa]] şəhərində nüfüzlu &quot;Qızıl manqust&quot; ''(Золотой мангуст)'' mükafatına layiq görüldü.

Dekabrın 23-ndə [[Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi]]nin inzibati binasında [[Azərbaycan]] Respublikası Prezidenti [[İlham Əliyev]]in iştirakı ilə ilin yekunlarına həsr olunan mərasimi baş tutdu. Mərasimin zamanı [[İlham Əliyev]] Mariya Stadnika 3 otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi.

Ertəsi gün isə Mariya Stadnik karyerasında yeddinci dəfə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] hər iin sonlarında təqdim etdiyi &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görüldü.

=== 2017–2020-ci illər ===
2017-ci ildə Mariya Stadnik birinci yarışına [[Hindistan]]da baş tutan &quot;Pro Güləş Liqası&quot;-nın II mövsümü çərçivəsində qatıldı. &quot;Colors Delhi Sultans&quot; komandasının heyətində Stadnik birinci görüşünə yanvarın 6-sı [[Hindistan]]lı Ritu Foqata qarşı çıxdı. Üç dəqiqə davam edən birinci hissədə Mariya Stadnik təcrübəsiz rəqibindən altı xal aldı və hesab təşəbbüsə yeyələndi, 6:0. İkinci hissənin startı verilən andan etibarən isə Mariya Stadnik Ritu Foqatı 8 saniyə ərzində dörd çevirdi və 16:0 hesablı inamlı qələbə qazandı.

===== IV İslam Həmrəyliyi Oyunları =====
Mariya Stadnik 2017-ci ildə karyerası ərzində birinci dəfə İslam Həmrəyliyi Oyunlarına qatılacaq. Stadnik [[Bakı]] şəhərində baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında]] mayın 19-u mübarizəyə qoşulacaq.

----

==== Uğurları ====
Mariya Stadnik karyerası ərzində qatıldığı üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] iki gümüş və bir bürünc medal qazanıb. Dünya Çempionatına isə beş dəfə qatılan Mariya Stadnik, 2007-ci il istisna olmağla hamısında medal qazanıb. O, həmdə karyerası ərzində altı dəfə Avropa Çempionatına qatılıb və hamısında qızıl medal qazanıb. Ümumi yekunda Mariya Stadnik qatıldığı 41 yarışın ancaq birində, 2007-ci ilin Dünya Çempionatında medal qazana bilməyib. 14 il ərzində müxtəlif beynəlxalq yarışlara qatılan Mariya Stadnik 31 qızıl, 5 gümüş və 4 bürünc medal qazanıb.

{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|2003
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|İspaniya}} [[Sevilya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|2004
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Albena
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|2005
|Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2007
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
|&lt;center&gt;'''7.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|&quot;Donetsk&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Donetsk (Ukrayna)|Donetsk]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;7&quot; |2008
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|&quot;İvan Yarıgin&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Krasnoyarsk]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Tampere]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|&quot;Odessa&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Odessa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Slovakiya}} Kosiçe
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Çin}} [[Pekin]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |2009
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Vilnüs]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Varşava Kuboku
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Danimarka}} Herninq
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2011
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Dortmund]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|&quot;Austrian Ladies Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Avstriya}} Goetsiz
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|&quot;FILA&quot;-nın test turniri
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |2012
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[London]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |2014
|&quot;Paris Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Paris]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Vantaa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|&quot;Almaniya Qran-Prisi&quot; turniri
|{{Bayraq|Almaniya}} Dormagen
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|&quot;Qızıl Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Özbəkistan}} [[Daşkənd]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2015
|&quot;Klippan Lady Open&quot; turniri
|{{Bayraq|İsveç}} Klippan
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Las-Veqas]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Varşava]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |2016
|&quot;Kiyev&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Kiyev]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Riqa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|&quot;Poland Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} Spala
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |2017
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} Novi-Sad
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}

===== Dövlət təltifləri =====
* [[Fayl:AZE Progress Medal (until 2009) BAR.svg|50px]] (2008) [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı bürünc medala görə.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/15330|title=XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 avqust 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2009).png|50px]] (2015) [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunlarında]] qazandığı qızıl medala görə.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/30270|title=I Avropa Oyunlarında qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:Vətənə xidmətə görə I, II və III dərəcəli ordeni.png|50px]] (2016) [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/33580|title=XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu]] (2012) — [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|XXX Yay Olimpiya Oyunlarında]] qazandığı gümüş medala görə.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/24238|title=XXX Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=31 avqust 2012}}&lt;/ref&gt;

===== Fərdi mükafatları =====
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2008-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/427954|title=2008-ci ildə ən yaxşı idmançıların, məşqçilərin, hakimlərin və idman jurnalistlərinin adları elan olunmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında ən yaxşı idmançısı mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2008-ci ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2009-cu il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;azertag.az&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2011-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* Beynəlxalq Güləş Federasiyasının (FILA) versiyasına görə 2011-ci ilin &quot;ən yaxşı qadın güləşçisi&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2012-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2014).
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2014-cü il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceD&quot; /&gt;
* [[İsveç]]in Klippan şəhərində baş tutan &quot;Klippan Lady Open&quot; beynəlxalq turnirinin ən yaxşı güləşçisi (2015).
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2015-ci ilin iyul ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160407001407002.html|title=Мария Стадник - стала лучшей в марте.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=7 aprel 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2015-ci il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.&lt;ref name=&quot;ReferenceE&quot; /&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası]]nın versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi.&lt;ref name=&quot;ReferenceF&quot; /&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin mart ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20160703105104844.html|title=Стадник опередила Степко и Мамедъярова.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 iyul 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azerisport.com]] saytının versiyasına görə 2016-cı ilin iyun ayının ən yaxşı idmançısı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://www.azerisport.com/heroofthemonth/20150803124640921.html|title=Мария Стадник стала лучшей.|page=|publisher=www.azerisport.com|year=|accessdate=3 avqust 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyinin]] versiyasına görə 2016-cı il &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatı.
* Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyasının versiyasına görə 2016-cı ildə qadınlar arasında &quot;İlin idmançısı&quot; mükafatı.

===== Nailiyyətləri =====
* Mariya Stadnik Avropa Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (20 yaş, 2 ay, 13 gün) (2008).
* Mariya Stadnik Dünya Çempionatları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009).
* Mariya Stadnik [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] tarixində finalda mübarizə aparan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik Avropa Oyunları tarixində qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012).
* Mariya Stadnik beş dəfə Avropa Çempionatında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016).
* Mariya Stadnik ardıcıl üç [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunlarında]] medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016).

===== Görüşlərinin siyahısı =====
Mariya Stadnik karyerası ərzində 110 görüş keçirib. 102 görüşdə qələbə qazanan Stadnik, yalnızca 8 görüşdə məğlub olub. Mariya Stadnikin prinsipial rəqibləri [[Yaponiya]] güləşçiləridi. Stadnik 2011–2012-ci illərdə 8 qat Dünya və 1 qat Olimpiya çempionu Hitomi Obara ilə iki dəfə üz-üzə gəlib və hər iki görüşdə məğlub oldu. 2015–2016-cı illərdə isə Obara idmanı tərk etdikdən sonra gənc Eri Tosakada Mariya Stadnikin əzəli rəqibi oldu. Mariya Stadnik iki dəfə Tosaka ilə qarşılaşsa da, hər iki halda son saniyələrdə qələbə əldən verdi, ([[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ilin Dünya Çempionatında]] sona 20 saniyə qalmış, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016-cı ilin Olimpiya Oyunlarında]] isə sona 3 saniyə qalmış məğlub oldu). Stadnikin daha bir prinsipial rəqibi [[Polşa]]lı İvona Matkovska ilə 10 dəfə qarşılaşıb. Mariya Stadnik 9 dəfə görüşdən qələbə ilə ayrılsa da, 2014-cü ilin Dünya Çempionatının yarım-finalında Matkovskaya məğlub olub.

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
!Sıra
!Tarix
!Rəqib
!Hesab
!Yarış
!Şəhər
!Qeyd
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|6:1
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/32 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|9:0
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Almaniya}} Briqitte Vaqner
|4:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|Yaponiya}} Çiharu İço
|3:2
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|21–09–2007
|{{Bayraq|ABŞ}} Stefanie Murata
|2:3
|2007 Dünya Çempionatı
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|3-cü təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Rumıniya}} Kristina Kroitoru
|2:0
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|6:5
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Yunanıstan}} Fani Psata
|4:1
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|03–04–2008
|{{Bayraq|Fransa}} Vanessa Boubryemm
|8:2
|2008 Avropa Çempionatı
|[[Tampere]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;FF9273&quot;|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Kanada}} Karol Huyn
|3:6
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Kim Hyung-Joo
|4:2
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|1-ci təsəlliverici görüş
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|16–08–2008
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|10:1
|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Olimpiya Oyunları]]
|[[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Liliya Kaskarakova
|9:4
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Livaç
|5:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|4:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|03–04–2009
|{{Bayraq|Rumıniya}} Estera Dobre
|13:0
|2009 Avropa Çempionatı
|[[Vilnüs]], [[Litva]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Belarus}} Tatyana Qurnoviç
|6:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|4:0 (tuşe)
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Ukrayna}} Lyudmila Baluşka
|8:5
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|8:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|23–09–2009
|{{Bayraq|Rusiya}} Larisa Oorjak
|5:0
|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Dünya Çempionatı]]
|Herninq, [[Danimarka]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Filiz Çıkrıkçı
|2:1
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Türkiyə}} Burcu Kebiç
|4:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|11–02–2011
|{{Bayraq|Qırğızıstan}} Mixrniso Nurmatova
|7:2
|2011 Yaşa Doğu turniri
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|İspaniya}} Sara Sançez
|9:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|7:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|7:3
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|31–03–2011
|{{Bayraq|Ukrayna}} Kristina Daranutsa
|8:0
|2011 Avropa Çempionatı
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|8:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/32 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Julduz Eşimova
|5:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Venesuela}} Mayelis Karipa
|12:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:1
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|14–09–2011
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|3:4
|2011 Dünya Çempionatı
|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|İspaniya}} Nekane Kepas
|4:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|7:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Belarus}} Vanessa Kaladzinskaya
|3:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|25–05–2012
|{{Bayraq|Polşa}} Yulita Omilusik
|10:0
|2012 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|5:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Ukrayna}} İrina Merleni
|4:0
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|08–08–2012
|{{Bayraq|Yaponiya}} Hitomi Obara
|4:3
|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 Olimpiya Oyunları]]
|[[London]], [[Böyük Britaniya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Klarissa Çun
|6:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|İsveç}} Josefine Fredriksen
|10:2
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|10:0
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
|08–02–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|5:4
|2014 Paris Qran-Prisi
|[[Paris]], [[Fransa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Allena Somera
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;49&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|10:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;50&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|9:4
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;51&lt;/center&gt;
|02–03–2014
|{{Bayraq|ABŞ}} Viktoriya Antoni
|11:0
|2014 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;52&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|14:2
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;53&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Macarıstan}} Mersedes Deneş
|10:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;54&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Madalina Linquraru
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;55&lt;/center&gt;
|01–04–2014
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|11:0
|2014 Avropa Çempionatı
|[[Vantaa]], [[Finlandiya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;56&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/16 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;57&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Cessika Makdonald
|16:5
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;58&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|7:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;59&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Kanada}} Jasmin Mian
|11:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;60&lt;/center&gt;
|08–06–2014
|{{Bayraq|Almaniya}} Kati Baumgartner
|4:0
|2014 Almaniya Qran-Prisi
|Dormagen, [[Almaniya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;61&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|9:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;62&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:0
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;63&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yuki İrie
|12:1
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;64&lt;/center&gt;
|26–07–2014
|{{Bayraq|Rusiya}} Yelena Vostrikova
|6:0 (tuşe)
|2014 Qızıl Qran-Pri
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;65&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} Yana Stadnik
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;66&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Çin}} Lei Çun
|7:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;67&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;68&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|3:5
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;69&lt;/center&gt;
|10–09–2014
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|11:0
|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Dünya Çempionatı]]
|[[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;70&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Norveç}} Silje Kippernes
|6:0 (tuşe)
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;71&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|İsveç}} Fredrika Pettersson
|12:2
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;72&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Miho İqaraşi
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;73&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|6:1
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;74&lt;/center&gt;
|15–02–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Kika Kaqata
|10:0
|2015 Klippan Lady Open
|Klippan, [[İsveç]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;75&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|ABŞ}} Alissa Lampe
|10:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;77&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|8:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;78&lt;/center&gt;
|07–03–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Yu Miyahara
|12:1
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;79&lt;/center&gt;
|08–03–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Olqa Şnaider
|13:0
|2015 Dünya Kuboku
|[[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya]]
|5-ci yer uğrunda görüş
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;80&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Portuqaliya}} Liliana Kosta dos Santos
|12:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;81&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Fransa}} Julie Sabatie
|11:0
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;82&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|5:2
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;83&lt;/center&gt;
|15–06–2015
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|12:1
|[[2015 Avropa Oyunları]]
|[[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;84&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;85&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Peru}} Talia Mallqui
|10:0
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;86&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} Tatyana Amanjol
|11:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;87&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Çin}} Li Hui
|4:0 (tuşe)
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;88&lt;/center&gt;
|09–09–2015
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Dünya Çempionatı]]
|[[Las-Veqas]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;89&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Belarus}} Viyaleta Çirik
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;90&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;91&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Rusiya}} Nadejda Federova
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;92&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;93&lt;/center&gt;
|24–07–2015
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2015 Poland Open
|[[Varşava]], [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;94&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Belarus}} Viktoriya Şevçuk
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/8 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;95&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Nataliya Pulkovska
|10:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;96&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Mariya Georgiyeva
|11:0
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;97&lt;/center&gt;
|13–02–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
| +/-
|2016 Kiyev turniri
|[[Kiyev]], [[Ukrayna]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;98&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Ukrayna}} Aleksandra Koqut
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;99&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rusiya}} Valentina İslamova
|5:2
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;100&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|9:0 (tuşe)
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;101&lt;/center&gt;
|08–03–2016
|{{Bayraq|Rumıniya}} Alina Vuts
|10:0
|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Avropa Çempionatı]]
|[[Riqa]], [[Latviya]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;102&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|12:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/4 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;103&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Niderland}} Cessika Blazska
|11:1
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|1/2 final mərhələsi
|-
|bgcolor=&quot;9CEE90&quot;|&lt;center&gt;104&lt;/center&gt;
|18–06–2016
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|10:0
|2016 Poland Open
|Spala, [[Polşa]]
|'''qızıl medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;105&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Argentina}} Patrisia Bermudez
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;106&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Polşa}} İvona Matkovska
|10:0
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;107&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|6:0 (tuşe)
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|1/2 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;108&lt;/center&gt;
|17–08–2016
|{{Bayraq|Yaponiya}} Eri Tosaka
|2:3
|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Olimpiya Oyunları]]
|[[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]]
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;109&lt;/center&gt;
|06–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} Ritu Foqat
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;110&lt;/center&gt;
|11–01–2017
|{{Bayraq|Hindistan}} İndu Çaudhari
|16:0
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;111&lt;/center&gt;
|14–01–2017
|{{Bayraq|Kolumbiya}} Karolina Kastillo
|5:0 (tuşe)
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;112&lt;/center&gt;
|15–01–2017
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} Elitsa Yankova
|11:1
|2017 Pro Güləş Liqası
|[[Dehli]], [[Hindistan]]
|Qrup mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;113&lt;/center&gt;
|02–05–2017
|{{Bayraq|Polşa}} Anna Lukasiak
|
|2017 Avropa Çempionatı
|Novi-Sad, [[Serbiya]]
|1/8 final mərhələsi
|}
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==

=== Xarici keçidlər ===
{{commonscat-inline|Mariya Stadnik}}
* [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC Mariya Stadnikin FILA-nın saytında profili] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160310011455/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC |date=2016-03-10 }}
* [https://web.archive.org/web/20080908060700/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/Athlete/2/206492.shtml Mariya Stadnikin Pekin Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20130501215206/http://www.london2012.com/athlete/stadnyk-mariya-1052004/ Mariya Stadnikin London Olimpiadasının saytında profili]
* [https://web.archive.org/web/20160821015647/https://www.rio2016.com/en/athlete/mariya-stadnik Mariya Stadnikin Rio Olimpiadasının saytında profili]

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |Qadın güləşi üzrə Dünya çempionları (48 kq.)
|-
|&lt;center&gt;{{Bayraq|ABŞ}} &lt;small&gt;[[Klarissa Çun]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2008 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2008]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Azərbaycan}} '''Mariya Stadnik''' &lt;br&gt; '''[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009]]'''&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;{{Bayraq|Yaponiya}} &lt;small&gt;[[Hitomi Obara]]&lt;/small&gt; &lt;br&gt; &lt;small&gt;'''[[2010 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2010]]'''&lt;/small&gt;&lt;/center&gt;
|}
&lt;/center&gt;
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Olimpiya Oyunlarının medalçıları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Dünya çempionları}}
{{Qadın güləşi üzrə 48 kq. çəki dərəcəsində Avropa çempionları}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}
{{Dünya Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Avropa Çempionatının medalına sahib Azərbaycan güləşçiləri}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin &quot;İlin yaxşıları&quot; mükafatının laureatları}}
{{2015 Avropa Oyunları}}

{{Portal sətir|Azərbaycan|Azərbaycan idmanı|Olimpiya Oyunları|rəng=1}}

[[Kateqoriya:Lvovda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın qadın güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Avropa Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanı Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edən idmançılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2008 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı gümüş medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2012 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı bürünc medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı medalçıları]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan idman ustaları]]</text>
      <sha1>fzt5wu9m1dw44psnimp3i6qqcuj3nnq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Biləcəri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>66661</id>
    <revision>
      <id>6570860</id>
      <parentid>6430729</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:19:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.137.173</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5409" xml:space="preserve">{{YM
 |ad                = Biləcəri
 |xəritə            = 
 |xəritə miqyas     = 
 |xəritə məlumat    = 
 |xəritə1           = Bilacarigerb.png
 |xəritə1 miqyas    = 250px
 |xəritə1 məlumat   = 
 |xəritə2           = Biləcəri 2016.04.15.jpg
 |xəritə2 miqyas    = 250px
 |xəritə2 məlumat   =
 |şəkli             = Bileceri - panoramio (3).jpg 
 |ərazi             = 
 |əhali             = 46 700&lt;ref name=&quot;2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]: [http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı] (min nəfər)&lt;/ref&gt;
 |əhali_il          = 2013
 |əhali sıxlığı     = 
 |yüksəklik         = 
 |lat_deg           = 
 |lat_min           = 
 |lat_sec           = 
 |lat_hem           = 
 |lon_deg           = 
 |lon_min           = 
 |lon_sec           = 
 |lon_hem           = 
 |poçt kodu         = 
 |ölkə              = Azərbaycan
 |bölgə             = Bakı 
 |rayon             = Binəqədi rayonu
 |şəhər             = Bakı 
 |qəsəbə            = Biləcəri 
 |kənd nümayəndəsi  = 
 |bələdiyyə başçısı = 
 |rəsmi_saytı           = 
}}

'''Biləcəri''' kəndi — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Binəqədi rayonu|Xızı rayonu]]nun inzibati-ərazi vahidində iri şəhər tipli [[qəsəbə]].

== Tarixi ==
Biləcəridi qəsəbəsi Binəqədi rayonunun inzibati ərazisinə daxil olan, rayon mərkəzindən 4,5 km aralıda, [[Abşeron yarımadası]]nın qərbində yerləşən qədim yaşayış məntəqəsidir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://www.binegedi-ih.gov.az/page/163.html &quot;BİLƏCƏRİ QƏSƏBƏSİ&quot;]. Binegedi-ih.gov.az&lt;/ref&gt; 1936-cı ildən Şəhərə ən yaxın kənd olduğu üçün &quot;qəsəbə&quot; statusu verilmişdir. Tarixi mənbələrin məlumatına əsaslanan tədqiqatçılara görə, yaşayış məntəqəsinin etnotoponim olub, türkdilli [[xəzərlər]]in Bələncər tayfasının adını əks etdirir. Bələncərlərin [[Azərbaycan]]a miqrasiyası Sasani şahı [[I Xosrov Ənuşirəvan]]ın (531–579) Azərbaycana köçürdüyü xəzərlərlə və [[VIII əsr]]in əvvəllərində ərəb əmiri [[Əl-Cərrah ibn Əbd-ül-Lah əl-Həkəmi|Cərrah ibn Abdullah]]ın Xəzər ölkəsinə hücum edərək onun üç paytaxt şəhərindən [[Aran]]a xeyli əhali köçürməsi ilə əlaqələndirilir. Yaşayış məntəqəsinin coğrafi mövqeyinə əsaslanan digər tədqiqatçılar isə bu toponimi qədim [[türk dilləri]]ndəki belen (aşırım, alçaq dağ) və cər/cəri (sıldırım, yarğan) komponentlərinin birləşməsi kimi &quot;Aşırımlı yarğan&quot; mənasında izah edirlər. Başqa bir etimologiyaya görə &quot;Biləcəri&quot; sözü &quot;hərbi şəhər&quot; deməkdir.

Hal-hazırda 4 əsrə yaxın yaşı olan [[Biləcəri]] kəndinin məscidi [[II Abbas|II Şah Abbas]]ın sərkərdəsi Biləcərili Ağabəyin oğlu '''Bəylərbəyi əmir Murad Xan''' tərəfindən tikdirilmişdir. Bəylərbəyilik çox zaman irsi idarəçilik hüququna malik idi.

Akademik Tofiq Hacıyevin fikrincə Bilə (bala &quot;kiçik&quot;) + cər (yer) birləşməsindən yaranmışdır. C-&gt;y əvəzlənməsi çox qədim türk dilində olmuş fonetik hadisədir. M.Kaşğarlı da qeyd edir ki, yabqu-cabqu şəklində də deyilir.

Biləcəri qəsəbəsi ərazisində 20 yanvar şəhidlərinin xatirəsinə &quot;Güllə yağışı&quot; abidə kompleksi (heykəltəraş Azad Əliyev, 19 yanvar 2013), Milli Qəhrəmanlar abidə-kompleksi və 8 Milli Qəhrəmanın büstü kimi heykəltaraşlıq abidələri mövcuddur.&lt;ref&gt;[http://bineqedi.info/2019/06/13/bin%c9%99q%c9%99di-rayonunun-q%c9%99dim-tarixi-v%c9%99-memarliq-abid%c9%99l%c9%99ri/ &quot;BİNƏQƏDİ RAYONU – qədim tarixi və memarlıq abidələri…&quot;] Bineqedi.info&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
Əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.

Məşhur Bakı milyonçusu, neft maqnatı [[Ağa Musa Nağıyev|Ağamusa Nağıyev]] Biləcəridə anadan olmuşdur və onun qəbri və qəbirüstü abidəsi Biləcəri qəsəbəsində yerləşir.

Şair, meyxanaçı, əruzşünas [[Vüqar Biləcəri]] burada anadan olub.

== İqtisadiyyatı ==
Qafqazın ən böyük dəmir yolu qovşağı buradadır. Sovet dövründə Biləcəri, respublikanın sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir.

Qəsəbə ərazisində ümumilikdə 12 sənaye və 6 müxtəlif təyinatlı müəssisə, o cümlədən, Zaqafqaziyada ən böyük çeşidləmə &quot;Dəmiryol Stansiyası&quot;, &quot;Lokomotiv Depo&quot;, &quot;Yuyucu-Buxarlayıcı stansiya, &quot;Vaqon Depo&quot;, &quot;Zoologiya kombinatı&quot;, &quot;Asfalt-Beton zavodu&quot; və &quot;Xırman firması (istehsal növü – un məmulatları)&quot; fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cilddə. Bakı: 2007, I cild, səh.96.

== Həmçinin bax ==
* [[Binəqədi]]
* [[Ağa Musa Nağıyev]]
{{Vikianbar kateqoriyası|Biləcəri}}
{{Binəqədi rayonunun yaşayış məntəqələri}}

{{Bakı-qaralama}}

[[Kateqoriya:Bakının kəndləri]]
[[Kateqoriya:Binəqədi rayonunun qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Bakının qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Biləcəri]]</text>
      <sha1>44weyob7j9gbtcnopls8zlg7bxw4be6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570869</id>
      <parentid>6570860</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:26:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.137.173|212.47.137.173]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sortilegus|Sortilegus]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5395" xml:space="preserve">{{YM
 |ad                = Biləcəri
 |xəritə            = 
 |xəritə miqyas     = 
 |xəritə məlumat    = 
 |xəritə1           = Bilacarigerb.png
 |xəritə1 miqyas    = 250px
 |xəritə1 məlumat   = 
 |xəritə2           = Biləcəri 2016.04.15.jpg
 |xəritə2 miqyas    = 250px
 |xəritə2 məlumat   =
 |şəkli             = Bileceri - panoramio (3).jpg 
 |ərazi             = 
 |əhali             = 46 700&lt;ref name=&quot;2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]: [http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı] (min nəfər)&lt;/ref&gt;
 |əhali_il          = 2013
 |əhali sıxlığı     = 
 |yüksəklik         = 
 |lat_deg           = 
 |lat_min           = 
 |lat_sec           = 
 |lat_hem           = 
 |lon_deg           = 
 |lon_min           = 
 |lon_sec           = 
 |lon_hem           = 
 |poçt kodu         = 
 |ölkə              = Azərbaycan
 |bölgə             = Bakı 
 |rayon             = Binəqədi rayonu
 |şəhər             = Bakı 
 |qəsəbə            = Biləcəri 
 |kənd nümayəndəsi  = 
 |bələdiyyə başçısı = 
 |rəsmi_saytı           = 
}}

'''Biləcəri''' kəndi — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Binəqədi rayonu]]nun inzibati-ərazi vahidində iri şəhər tipli [[qəsəbə]].

== Tarixi ==
Biləcəridi qəsəbəsi Binəqədi rayonunun inzibati ərazisinə daxil olan, rayon mərkəzindən 4,5 km aralıda, [[Abşeron yarımadası]]nın qərbində yerləşən qədim yaşayış məntəqəsidir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://www.binegedi-ih.gov.az/page/163.html &quot;BİLƏCƏRİ QƏSƏBƏSİ&quot;]. Binegedi-ih.gov.az&lt;/ref&gt; 1936-cı ildən Şəhərə ən yaxın kənd olduğu üçün &quot;qəsəbə&quot; statusu verilmişdir. Tarixi mənbələrin məlumatına əsaslanan tədqiqatçılara görə, yaşayış məntəqəsinin etnotoponim olub, türkdilli [[xəzərlər]]in Bələncər tayfasının adını əks etdirir. Bələncərlərin [[Azərbaycan]]a miqrasiyası Sasani şahı [[I Xosrov Ənuşirəvan]]ın (531–579) Azərbaycana köçürdüyü xəzərlərlə və [[VIII əsr]]in əvvəllərində ərəb əmiri [[Əl-Cərrah ibn Əbd-ül-Lah əl-Həkəmi|Cərrah ibn Abdullah]]ın Xəzər ölkəsinə hücum edərək onun üç paytaxt şəhərindən [[Aran]]a xeyli əhali köçürməsi ilə əlaqələndirilir. Yaşayış məntəqəsinin coğrafi mövqeyinə əsaslanan digər tədqiqatçılar isə bu toponimi qədim [[türk dilləri]]ndəki belen (aşırım, alçaq dağ) və cər/cəri (sıldırım, yarğan) komponentlərinin birləşməsi kimi &quot;Aşırımlı yarğan&quot; mənasında izah edirlər. Başqa bir etimologiyaya görə &quot;Biləcəri&quot; sözü &quot;hərbi şəhər&quot; deməkdir.

Hal-hazırda 4 əsrə yaxın yaşı olan [[Biləcəri]] kəndinin məscidi [[II Abbas|II Şah Abbas]]ın sərkərdəsi Biləcərili Ağabəyin oğlu '''Bəylərbəyi əmir Murad Xan''' tərəfindən tikdirilmişdir. Bəylərbəyilik çox zaman irsi idarəçilik hüququna malik idi.

Akademik Tofiq Hacıyevin fikrincə Bilə (bala &quot;kiçik&quot;) + cər (yer) birləşməsindən yaranmışdır. C-&gt;y əvəzlənməsi çox qədim türk dilində olmuş fonetik hadisədir. M.Kaşğarlı da qeyd edir ki, yabqu-cabqu şəklində də deyilir.

Biləcəri qəsəbəsi ərazisində 20 yanvar şəhidlərinin xatirəsinə &quot;Güllə yağışı&quot; abidə kompleksi (heykəltəraş Azad Əliyev, 19 yanvar 2013), Milli Qəhrəmanlar abidə-kompleksi və 8 Milli Qəhrəmanın büstü kimi heykəltaraşlıq abidələri mövcuddur.&lt;ref&gt;[http://bineqedi.info/2019/06/13/bin%c9%99q%c9%99di-rayonunun-q%c9%99dim-tarixi-v%c9%99-memarliq-abid%c9%99l%c9%99ri/ &quot;BİNƏQƏDİ RAYONU – qədim tarixi və memarlıq abidələri…&quot;] Bineqedi.info&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
Əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir.

Məşhur Bakı milyonçusu, neft maqnatı [[Ağa Musa Nağıyev|Ağamusa Nağıyev]] Biləcəridə anadan olmuşdur və onun qəbri və qəbirüstü abidəsi Biləcəri qəsəbəsində yerləşir.

Şair, meyxanaçı, əruzşünas [[Vüqar Biləcəri]] burada anadan olub.

== İqtisadiyyatı ==
Qafqazın ən böyük dəmir yolu qovşağı buradadır. Sovet dövründə Biləcəri, respublikanın sənaye mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir.

Qəsəbə ərazisində ümumilikdə 12 sənaye və 6 müxtəlif təyinatlı müəssisə, o cümlədən, Zaqafqaziyada ən böyük çeşidləmə &quot;Dəmiryol Stansiyası&quot;, &quot;Lokomotiv Depo&quot;, &quot;Yuyucu-Buxarlayıcı stansiya, &quot;Vaqon Depo&quot;, &quot;Zoologiya kombinatı&quot;, &quot;Asfalt-Beton zavodu&quot; və &quot;Xırman firması (istehsal növü – un məmulatları)&quot; fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cilddə. Bakı: 2007, I cild, səh.96.

== Həmçinin bax ==
* [[Binəqədi]]
* [[Ağa Musa Nağıyev]]
{{Vikianbar kateqoriyası|Biləcəri}}
{{Binəqədi rayonunun yaşayış məntəqələri}}

{{Bakı-qaralama}}

[[Kateqoriya:Bakının kəndləri]]
[[Kateqoriya:Binəqədi rayonunun qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Bakının qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Biləcəri]]</text>
      <sha1>ert2vo1g84xm4jdjz0m7npitruh8r83</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Su</title>
    <ns>0</ns>
    <id>68854</id>
    <revision>
      <id>6570324</id>
      <parentid>6530597</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>213.172.93.226</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29580" xml:space="preserve">{{digər məna}}
[[Fayl:2006-02-13 Drop-impact.jpg|thumb|250px|right|Su doldurulmuş stəkan]]
[[Fayl:LightningVolt Deep Blue Sea.jpg|thumb|250px]]
'''Su''' – [[Yer]] kürəsinin axarsu, [[göl]], [[dəniz]] və [[okean]]larını, eləcə də canlılardaki mayelərin əsas hissəsini əmələ gətirən şəffaf və rəngsizə yaxın kimyəvi maddə.
. Bir molekulu kovalent bağlarla qoşulmuş [[oksigen]] və iki [[hidrogen]] atomlarından ibarətdir. Su sözü maddənin standard şərtlərdə maye olan halını ifadə edir lakin qatı yeni [[buz]] və qaz, yəni [[buxar]] halı üçün də istifadə olunur. Təbiətdə eyni zamanda [[qar]], [[buzlaq]], [[aysberq]], [[bulud]], çən, şeh və atmosfer nəmi şəklində mövcuddur.
 
Kimyəvi formulu H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O şəklindədir. Rəngsiz (qalın təbəqələri göyümtül), dadsız və iysiz mayedir. Kütləcə 11,19% hidrogen və 88,81% oksigendən ibarətdir. Təbiətdə suyun 2 növü vardır: adi və [[Ağır su]]. Ağır suyun tərkibində hidrogenin yerinə izotop deyterium olur. Təbiətdə 1/100 nisbətdə ağır su mövcuddur. Adətən atom reaktorlarında ağır sudan neytron yavaşladıcı kimi istifadə edilir. Süni yolla tərkibində [[tritium]] olan daha ağır su əldə edilmişdir.


'''''1.''' Su yeganə nemətdir ki, üç – bərk, maye və qaz formasına malikdir. Bundan başqa onun özündə bir sıra digər komponentləri, o cümlədən atom molekullarını da birləşdirmək xüsusiyyəti var.''

'''''2.''' Planetin 75 faizi su ilə örtülüdür. Yer kürəsindəki suyun 97,5 faizini okean suları təşkil edir. Yalnız 2,5 faiz su təmizdir. Təmiz suyun 70 faizi buzlaqlarda cəmləşib. İnsanın əldə edə biləcəyi 30 faiz suyun yalnız 1 faizi içmək üçün yararlıdır ki, bu da dünya suyunun yalnız 0,007 faizidir. Təmiz su belə istifadə olunur: 70 faiz irriqasiyaya, 22 faiz sənaye müəssisələrinə, yalnız 0,08 faiz məişət ehtiyaclarının ödənməsinə.''

'''''3.''' Suyun istilik tutumu xüsusiyyəti onun sənayedə istifadəsinə imkan verir. Məsələn, dəmirin 1 dərəcə qızdırılmasına eyni çəkidə olan suyun qızdırılmasına lazım olan enerjidən daha az enerji lazımdır.''

''Su və sağlamlıq''

'''''4.''' İnsan orqanizmində su oksigendən sonra ikinci yeri tutur. Qanımızın 92 faizi sudan ibarətdir. İnsan beyninin 75, sümüklərinin isə 22 faizini də o təşkil edir. Əgər insan bədənindəki suyun 2 faizini itirirsə, o zaman susuzluq hiss edir. İtki 6-8 faiz arası olanda bədbin əhval-ruhiyyə, 10 faizə çatanda qallusinasiya halı yaşanır, 12 faizdə isə ölüm baş verir. Yeməksiz 6 həftə yaşaya bildiyimiz təqdirdə, susuz bu, cəmi bir neçə gün mümkündür.''

'''''5.''' Təmizlənməmiş su insanda baş verən xəstəliklərin 80 faizi üçün səbəb ola bilər. Qarın boşluğu xəstəliklərindən yaranan ölüm hallarının səbəbinin 88 faizini keyfiyyətsiz sudan istifadə təşkil edir.''

'''''6.''' İnsan ömrü boyu orta hesabla 35 ton su içir. Ondan 105 litri, yəni təxminən 420 stəkanı duzlu və təmiz deyil.''

'''''7.''' Bir stəkan qazlı sudan sonra 30 stəkan adi su içmək lazımdır ki, orqanizmdəki turşu-qələvi balansı bərpa olunsun.''

''Su və ekologiya''

'''''8.''' Hər 4 şəhər sakinindən biri təmiz suya çıxış imkanına malik deyil. Yer kürəsi əhalisinin təqribən yarıdan çoxu təmiz su baxımından çatışmazlıq hiss edir.''

'''''9.''' İçməli suyun üçdə biri yalnız su borularındakı sızmalar səbəbindən insanlara çatmır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə lazım olan suyun 40-50 faizi itkiyə gedir.''

== Canlı orqanizmlərdə ==
Populyar ədəbiyyatdan da məlumdur ki, Yer kürəsi səthinin 2/3-si su ilə örtülüdür.

Dünyadakı bütün canlıların ([[bitkilər]], [[heyvanlar]], [[insanlar]]) orqanizmi bu və ya digər nisbətdə, sudan ibarətdir. İnsanın vücudunun hər yerində — [[qan]]da, [[sümük]]də, [[əzələ]]də, daxili orqanlarda və s. az və ya çox miqdarda [https://www.badamli.az/blog/su-niye-vacibdir-suyun-faydalari-nelerdir su] olur. Bioloji mayelərdə — qan, limfa, tüpürcək və mədə şirəsində suyun miqdarı 90–99%, sümük hüceyrələrində isə 20–24% olur. Canlı orqanizmlərdə suyun əsas hissəsi lokallaşmışdır. Buna hüceyrədaxili su deyilir. Hüceyrəarası boşluqların və bioloji mayelərin tərkibinə daxil olan su isə hüceyrəxarici su adlanır. İnsan orqanizmindəki suyun 2/3 hissəsi hüceyrədaxili, 1/3 hissəsi isə hüceyrəxarici sudur. Normal şəraitdə sağlam insanın orqanizmindən müxtəlif yollarla, gün ərzində 2–3 litr intervalında su xaric olunur. Yaşamaq üçün orqanizmə elə o qədər də su qəbul etmək lazım gəlir. Məhz bu səbəbdəndir ki, insan susuz uzun müddət yaşamaq iqtidarında deyil.

Suyun sanitariya-gigiyenik əhəmiyyəti də böyükdür.
Su organizmada çox önəmlidir. Su orqanizmin həyat fəaliyyəti ilə əlaqədar olan bütün kimyəvi dəyişikliklərin baş verməsi üçün mühit yaradan amildir. Bütün qida maddələri yalnız suda həll olmuş halda bağırsaqlardan qana və oradanda toxumalara keçir. Mübadilə nəticəsində əmələ gələn son məhsullar, həmçinin, su vasitəsilə yuyulub orqanizmdən xaric olur. Su, həmçinin, orqanizmdə gedən bir sıra mübadilə reaksiyalarında bilavasitə iştirak edir.

== Kimyəvi tərkibi ==
Su həm də çox universal mühitdir. İnsan qidasını təşkil edən maddələrin böyük əksəriyyəti suda həll olur. Su olmasa, insanın həzm prosesi pozular, orqanizmin qidalanması mümkün olmaz. Belə ki, bütün qida maddələri yalnız suda həll olmuş vəziyyətdə insanın həzm sistemi tərəfindən &quot;emal&quot; oluna bilir. Suyun insan həyatı üçün faydası, həm də onun nisbi təmizliyi ilə şərtlənir. 1 dəqiqə ərzində insan orqanizmində 4 milyon eritrosit (qırmızı qan kürəciyi) məhv olur, elə o qədəri də yaranır. Su özü ilə gətirdiyi &quot;çirkab&quot; vasitəsilə qanı korlayır – orqanizmdə mutagen dəyişikliklər yaradır və DNT-lərə (genlərə) yazılmış &quot;genetik informasiya&quot;nı dağıdır.

Suyun əksər xüsusiyyətləri onun kimyəvi quruluşundan yox, fəza qəfəsinin quruluşundan (buna kristal qəfəsi deyilir) şərtlənir{{Mənbəsiz}}. Atomların düzülüşü və onlar arasındakı kimyəvi rabitənin forma və xüsusiyyətinin variasiyalı olmasından dolayı, suyun xassəsi də dəyişə bilir. Sudan başqa, bəzi digər kimyəvi maddələrdə də belə allotropik modifikasiya xüsusiyyətinə rast gəlinir. Amma sudan fərqli olaraq, onların hamısı kimyəvi birləşmə yox, kimyəvi elementdir. (məsələn, karbonun allotropik modifikasiyalarını önə çəkmək olar – (qrafit, almaz, kömür, brilyant).

Bir çox kimyəvi maddələrdən fərqli olaraq temperatur dəyişdikcə, suyun aqreqat halı (material forması) da dəyişir. Bu zaman onun bir çox xassəsi də dəyişir. Məsələn, məlumdur ki, kimyəvi təmiz su müsbət 100 dərəcə (Selsi) temperatura qədər qızdırılan zaman qaynayır və bu proses davam etdikcə, o, maye halından buxar halına keçir. Su mayelərə xas olan xüsusiyyətlərini itirir və onun istilik tutumu kəskin şəkildə aşağı düşür, həcmi isə artır. Sonradan, soyuyarkən, su buxarı yenidən maye suya çevrilir. Amma belə su əvvəlkindən xeyli fərqli olur – buxar kondensatının tərkibində demək olar, kənar qarışıqlar olmur. Buna nisbi təmiz su deyilir.

Kimyəvi təmiz su 0 dərəcə (Selsi) temperaturda donaraq maye halından bərk hala, buz halına keçir. Bu proses istiliyin ayrılması ilə baş verir (ekzotermik prosesdir). Maraqlıdır ki, bu zaman suyun həcmi genişlənir, amma digər bir çox maddə soyuyarkən sıxılır, onların həcmi azalır. Həm də sıfır dərəcədən aşağı temperaturlara qədər soyudularkən buz halına keçmiş suyun həcmində müvafiq azalma (sıxılma) müşahidə olunur. Belə suyun istilik tutumu maye suyun istilik tutumu ilə müqayisədə xeyli yüksək olur.

Ümumiyyətlə, su – həyat üçün təhlükəsiz olan kimyəvi birləşmələr arasında istilik tutumunun yüksək olması ilə seçilir. Məhz suyun bu xassəsi sayəsində Yerin atmosferində temperatur nisbi sabit qala bilir. Məsələn, gündüzlər Yerə çatan Günəş enerjisinin bir qismi yerin səthindən əks olunaraq atmosferə istiqamətlənir. Bu enejinin böyük qismi atmosferdə cəmləşən su buxarı tərəfindən udulur və gecə saatlarında (Günəş enejisi yerin səthinə çatmayan saatlarda) Yerin səthində yaranan eneji balansını kompenssiya edir. Bu effekt səhralarda müşahidə olunur. Məsələn, məlumdur ki, gündüzlər istidən yanan səhralarda, gecələr nabələd adamların təsəvvür edə bilmədiyi həddə qədər soyuq olur. İnsan bədənin temperaturunun sabit (36,5 dərəcə, Selsi) qalması da suyun sayəsində mümkün olur.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.idealnewspaper.com/avqust2008/1/cemiyyet.htm |access-date=2009-07-18 |archive-date=2016-10-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020025548/http://www.idealnewspaper.com/avqust2008/1/cemiyyet.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Fiziki xassələri ==
Suyun ən maraqlı və mühüm xüsusiyyətlərindən biri, digər bütün maddələrin əksinə, bərk halının maye halından- yəni buzun sudan daha yüngül olmasıdır. Buna görə də dənizlərdə donma yuxarıdan başlayır, çünki donan təbəqə suyun digər maye hissəsindən daha yüngüldür. Bunun sayəsində dənizin tamamilə donması və canlıların məhv olması təhlükəsi aradan qalxır. Çünki donan və yuxarı qalxan təbəqə dənizin altda qalan maye hissəsini bayırdakı soyuq havadan izolyasiya edir.

Əgər buz sudan ağır olsaydı, bu halda dənizlər də altdan donmağa başlayacaqdı. Belə olduqda sözügedən izolyasiya baş vermədiyi üçün dənizlərin hamısı asanlıqla donar və sudakı həyat məhv olardı. Donan su maye sudan daha çox yer tutduğu üçün donan dənizlər əvvəlkinə nisbətən daha çox yer tutar və digər dənizlərin səviyyəsinin artaraq daşmasında səbəb olardı.

Bununla yanaşı suyun ən ağır halının +4 °C-dəki kimi olması həyat üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dənizlərdə +4 °C temperatura çatan su, ən ağır vəziyyətdə olduğundan dibə çökür. Buna görə səthi buz dağları ilə örtülən dənizlərin dibi daima maye halındadır və canlıların yaşaya biləcəyi +4 °C-lik temperaturdadır. Eyni şəkildə qış aylarında buz təbəqəsi ilə örtülən göl və çayların da alt hissələri həyat üçün əlverişlidir.

[[Fayl:SnowflakesWilsonBentley.jpg|left|thumb|240px| ''Qar dənəcikləri'', [[Vilson Bentley]], 1902.]]

=== Suyun gec isinib gec soyuma xüsusiyyəti ===
Suyun digər xüsusiyyəti də buxarlanma və donma sürətinin çox yavaş olmasıdır. Yay aylarında gündüz istisi ilə çox tez isinən qumun gecə çox tez soyuduğu məlumdur. Lakin dəniz suyunun temperaturu gecə ilə gündüz arasında ancaq 2–3 dərəcə fərqlənir. Bunun səbəbi suyun kəskin isinmə və soyuma halında, malik olduğu istini müəyyən ölçüdə qoruyaraq buxarlanma və donma hadisəsini gecikdirməsidir. Suyun bu təsirini bütün yer üzünə aid etsək, okeanlarda və atmosferdə maye və ya buxar halda olan suyun Yerin temperaturunda çox mühüm rol oynadığı başa düşülər. Yer üzünü əhatə edən sular Yerin günəş şüalarına məruz qalan hissəsində temperaturu udaraq həddindən artıq isinmənin qarşısını alır. Eyni şəkildə günəş şüası ala bilməyən hissələrdə isə okeanlar və digər sular malik olduqları temperatur sayəsində kalorifer vəzifəsi yerinə yetirərək temperaturun həddindən artıq aşağı düşməsinə mane olurlar. Belə olmasaydı, gecə ilə gündüz arasındakı temperatur fərqi çox artacaq, Yer səhralaşacaq və həyat mümkün olmayacaq və ya çətin olacaqdı.

=== Buludların ağırlığı ===
Buludlar inanılmaz dərəcədə ağırdırlar. Məsələn, &quot;Kumulo-nimbus&quot; növündən olan fırtına buludunda 300.000 ton ağırlıqda su toplanmışdır{{Mənbəsiz}}.

=== Təmiz suyun alınma üsulları ===
Zərərli kimyəvi elementlər və maddələr su hövzələrinə düşdükdə onun sanitar vəziyyətini pisləşdirir , ona görə də həm təsərrüfat içmə, həm də başqa sənaye məqsəddləri üçün istifadədən əvvəl suyun dərindən xüsusi təmizləməyə ehtiyacı var. Çirkab suların təmizlənmə üsulları mexaniki, fiziki-kimyəvi, elektrokimyəvi, biokimyəvi üsullardır.

==== Mexaniki təmizləmə ====
*Süzmə: Boru və kanalların tutulmasının qarşısını almaq məqsədi ilə iri qarışıqları aradan qaldırmaq üçün tordan istifadə olunur. Daha kiçik asılqanlar üçün ələklərdən istifadə edilir. Ələklərin deşiklərinin ölçüsü kənarlaşdırılan qarışıqdan asılı olaraq 0,5–1 mm dəyişir. Qaba dispers qarışıqlardan təmizləmək üçün qum tutucu, çökdürücü, durulducu, rəngsizləşdiricilərdə durultma aparılır.
*Qum tutucuları ölçüsü 250 mkm (1 mikron=10&lt;sup&gt;−6&lt;/sup&gt;m) böyük olan mexaniki qarışıqlar (qum, gil) üçündür. Qum tutucularının iş prinsipi maye axınında bərk hissəciklərin sürətinin dəyişməsidir. Qum tutucuları müxtəlif konstruksiyalı (suyun üfqi,şaquli və dairəvi hərəkəti ilə) olur.
Kənarlaşdırılan hissəciklərin diametri 0,2–0,25 mm, suyun axma müddəti 30 saniyədən çox olmasın, qum tutucunun dərinliyi 0,25&lt;sup&gt;−1&lt;/sup&gt; m , eni hesablamaqla müəyyən edilir.
*Nefttutucular. Bu tutucular çirkab sulardan neft məhsulları, yağları ayırmaq üçün istifadə edilir. Onların iş prinsipi sıxlığı suyun sıxlığından kiçik hissəciklərin üzə çıxmasına əsaslanır. Nefttutucularında suyun hərəkət sürəti 0,005–0,01 m/san olur, bu zaman neftin 96–98% üzə çıxır. Hissəciklərin üzə çıxma sürəti hissəciklərin ölçüsündən, sıxlıqdan və məhlulun özlülüyündən asılıdır. 80–100 mkm ölçüdə olan hissəciklər üzə çıxır. Durultma 2 saat davam edir. Nefttutucunun dərinliyi 1,5–4 m, eni 3–6 m, uzunluğu 12 m, seksiyaların (bölmələr) miqdarı ikidən az olmayaraq ardıcıl birləşdirilir.
*Filtrləmə. Çirkab sulardan bərk və maye halda olan çökməyən zərif disrers hissəciklərin ayrılması üçün tətbiq olunur. Filtrləyici material kimi metal tor, parça filtrlər (pambıq-kağız, şüşə və süni liflər) keramik, bəzən də dənəvər materiallar (qum, çınqıl, torf, kömür və s.) götürülür. Bu bir qayda olaraq alt hissəsində təmizlənmiş suyun axması üçün drenajı olan rezervuardan (su anbarı) istifadə olunur. Filtrləmənin sürəti 0,1–0,3 m/saatdır. Filtrlərin təmizlənməsi hava ilə üfürmə və ya yuyulma ilə həyata keçirilir.Hidrosiklonlar çirkab suları asılqanlardan mərkəzdənqaçma qüvvələrinin təsiri ilə təmizləyir. Yüksək sürətlə su hidrosiklona verilir. Mayenin fırlanması nəticəsində mərkəzdənqaçma qüvvələrinin təsiri ilə bərk hissəciklər axından kənara atılır. Sıxlıqların fərqi nə qədər çox olarsa, ayrılma bir o qədər asan olar.

==== Təmizləmənin fiziki-kimyəvi metodları ====
*Flotasiya çirkab sulardan həll olmayan xırdalanmış pis çökən qarışıqları ayırmaq üçün tətbiq edilir. Bunun üçün suya kiçik deşikləri olan dəlikli borudan təzyiq altında hava verilir. Hava qabarcıqları maye qatından keçərək çirkab hissəciklərlə birləşərək onları suyun üzərinə çıxardaraq köpük əmələ gətirir.Təmizləmənin effekti hava qabarcıqlarının ölçüsündən asılıdır. Bu ölçü 10–15 mkm olmalıdır. Təmizlik dərəcəsi 95–98%-dir. Təmizlik dərəcəsini artırmaq üçün suya koaqulyantlar əlavə etmək olar. Bəzən flotatorda eyni zamanda oksidləşmə də baş verir. Bu halda hava oksigen və ya ozonla zənginləşdirilir.Digər hallarda oksidləşməni aradan qaldırmaq üçün flotasiya inert qazların köməyi ilə həyata keçirilir. Flotasiya təzyiq altında və ya vakuumda aparıla bilər.
*Adsorbsiya vasitəsilə təmizləmə (bərk sorbentlərdə təmizləmə) bioloji parçalanmayan və ya güclü zəhər olan (fenollar, herbisidlər, prstisidlər, aromatik və nitrobirləşmələr) maddələrin az qatılıqları olan çirkab suların dərindən təmizlənməsində tətbiq olunur.
Adsorbsiya reagent ola bilər, yəni maddənin adsorbentdən çıxarılır və destruktiv ola bilər, yəni çıxarılan adsorbentlə birlikdə məhv edilir. Təmizləmənin effektivliyi tətbiq olunan adsorbentdən asılı olaraq 80–95% olur. Adsorbent olaraq aktivləşdirilmiş kömür, şlak, sintetik sorbent, gil, silikogel, alümogel, metalların oksidlərinin hidratlarından istifadə olunur. Məsamələrinin radiusu 0,8 nm olan aktivləşdirilmiş kömür daha universaldır. Adsorbsiya prosesini ya adsorbent və suyu intensiv qarışdırıb sonradan durultmaqla, ya da adsorbentdən filtrləməklə aparırlar. Istifadə olunmuş adsorbent isti buxarla və ya qızdırılmış inert qazla regenerasiya edirlər.
Iondəyişmə təmizləmə çirkab sulardan metalların, eləcə də arsen, fosfor, sianid birləşmələr və radiaktiv maddələrin çıxarılmasında tətbiq edilir. Metodun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, suda həll olmayan, ancaq su ilə qarışdıqda onda olan ionlarla öz ionlarını dəyişən təbii və sintetik maddələr (ionitlər) mövcuddur. Sudan müsbət ionları udan ionitlər kationitlər, mənfiləri udan ionitlər isə anionitlər adlanır. Həm kation, həm də anion dəyişən ionitlər amfoter ionitlər adlanır. Qeyri-üzvi təbii ionitlər seolit, çöl şpatları, gil mineralları, müxtəlif slyudalardır. Qeyri-üzvi sintetik ionitlərə silikogellər, bəzi metalların (alüminium, xrom, sirkonium və s.) çətin həll olan oksidləri və hidroksidləri aiddir. Üzvi təbii ionitlər – torpağın qumin turşuları və kömür. Üzvi sintetik ionitlərə iondəyişmə qatranları aiddir. Kationitin qısa formulu RH, anionitin formulu ROH yazılır. R – mürəkkəb radikaldır.
İondəyişmə reaksiyası kationitlə təmasda olduqda aşağıdakı kimi baş verir:
RH + NaCl = RNa + HCl,
anionitlə kontaktda olduqda isə
RОH + NaCl = RCl + NaOH
Çirkab suların iondəyişmə təmizləməsi dövri və fasiləsiz işləyən qurğularda
aparılır.
*Ekstraksiya tərkibində fenollar, yağlar, üzvi turşular, metal ionları olan çirkab suları təmizləmək üçün istifadə olunur. Ekstraksiya, əgər kənarlaşdırılan maddələrin dəyəri onun aparılma məsrəfini kompensasiya edirsə, sərfəlidir. 3–4 q/l qatılığında ekstraksiya adsorbsiyadan daha sərfəlidir. Ekstraksiya 3 mərhələdə aparılır:
#Çirkab suların ekstragentlə (üzvi həlledicilərlə) intensiv qarışdırılması. Bu halda iki maye faza əmələ gəlir; bir faza – kənarlaşdırılacaq maddələr və ekstragent saxlayan ekstrakt, digər faza- çirkab su və ekstragent olan rafinat.
#Ekstrakt və rafinatın ayrılması;
#Ekstrakt və rafinatdan ekstragentin regenerasiyası
Ekstragent ekstraktdan buxarlanma, distilyasiya, kimyəvi qarşılıqlı təsir vasitəsilə və çökdürməklə ayırırlar.
Ultrafiltrləmə – osmos təzyiqini üstələyən təzyiq altında yarımsızdırıcı membrandan məhlulların filtrləmə prosesidir. Membranlar həlledicinin molekullarını keçirir, həll olan maddələri (ölçüsü &lt; 0,5mkm) saxlayır

== Suyun qoxusu ==
Suda qoxu əmələ gətirən amillər 2 qrupa bölünür: 1. təbii mənşəli qoxular (məs., bataqlıq, çürüntü, torpaq, kif, balıq, hidrogen sulfid, &quot;çiçək&quot; və s.); 2. antropogen mənşəli qoxular (məs., turşulu, mazut, neft məhsulları, müxtəlif sənaye çirkabları və s.). Suyun qoxusu 5 ballıq şkala ilə qiymətləndirilir.

Axının dərinliyi həm onun ayn-ayrı nöqtələrində, həm də məcranın en kəsim və uzununa profili boyunca ölçülə bilər. Dərinlik göstəricilərindən istifadə edərək çayın, su anbarlarının bərabər dərinliklərini ifadə edən horizontallı planını, çayın en kəsik və uzununa profillərini tərtib etmək olar. Digər tərəfdən, su mənbələrinin hidroqrafık xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi, çay nəqliyyatı və ağac axıdılması işlərində, suyun sürətinin və sərfinin ölçülməsi, hidrotexniki qurğuların layihəsinin tərtib olunması işlərində dərinlik məlumatlarından geniş istifadə olunur.

Dərinliyi ölçmək üçün aşağıdakı cihaz və avadanlıqlardan istifadə edilir:
# hidrometrik paya və lotlar;
# avtomatik dərinlikölçən exolotlar.

== Suyun pH göstəriciləri ==
Suyun pH göstəriciləri- hidrogen ionu konsentrasiyasmın əks loqarifma göstəricisi olub, su kütləsində kimyəvi element və maddələrin miqrasiyasında mühüm əhəmiyyəti var. Sular pH göstəricisinə görə üç qrupa bölünür:
# pH&lt;7 – turş mühitdir.
# pH=7 – neytral mühitdir.
# pH&gt; – qələvi mühitdir.

== Suyun rəng şkalası ==
Suyun rəng şkalası-suyun rəngini təyin etmək üçün rəngli məhlullar doldurulmuş sınaq şüşələri dəsti. Suyun rəng şkalası tünd göy rəngdən (I) başlamış, yaşıl-san-boz və qəhvəyi rəngə, (XXI) kimi müxtəlif çalarlı duru rəng nümunələrindən ibarətdir. Ağ rəngli diskdən istifadə etməklə təyin olunur. Suyun rəng şkalası forel-Ulye hazırlamışdır.

== Suyun minerallaşma dərəcəsi ==
Suyun minerallaşma dərəcəsi- suda olan müxtəlif birləşmə, molekul və ionların ümumi çəki miqdarı. Suyun minerallaşma dərəcəsi təcrübi yolla təyin edilmiş quru qalıq, ionların cəmi, mineral maddələrin cəmi (ionlar, SİO2, Fe2O3 və b. dissosiasiya etməmiş birləşmələr) və hesablanmış quru qalıq (ionların cəmi) ilə ifadə edilir.

== Suyun oksigen rejimi ==
Suyun oksigen rejimi- oksigenlə doymuş suda onun miqdarı 1 litrdə 10 ml təşkil edir. Bu, atmosferdə olan oksigendən 21 dəfə azdır. Odur ki, hidrobiontlann tənəffüsü çətinləşir. İlk suda yaşayanlar və suyun altında olan bitkilər tənəffüs üçün suda həll olmuş oksigeni ya bütün bədənlərinin səthi ilə, yaxud da xüsusi tənəffüs orqanları vasitəsilə alır. Oksigenin suda həll olmasına temperatur da təsir göstərir.Suda oksigenin miqdarına ekoloji faktorlar da təsir göstərir. Belə ki, suyun qarışması (fırtına, dalğa, tez axın, şəlalə və s.) səthinin hava ilə təmasda olmasını artıraraq suda oksigenin artmasına səbəb olur. Tam sakit havada qapalı axmaz su hövzələrində suda oksigenin həll olması yavaşıyır. Yaşıl bitkilər suda oksigenin çoxalmasına səbəb olur, ölü bitki qalıqlarının, lilin toplanması isə üzvi maddələrin parçalanması ilə əlaqədar suyu oksigenlə kasadlaşdırır. Bu, xüsusilə yüksək temperaturda daha çox təzahür olunur.

== Suyun bulanıqlığı ==
Suyun bulanıqlığı-axım və su hövzələrinin suyunda sülb asılı hissəciklərin konsentrasiyası. Suyun bulanıqlığı adətən suyun vahid həcmində (çox vaxt İm3 suda qramla) gətirmələrin çəki miqdarı ilə ifadə olunur.

== Suyun codluğu ==
Suyun codluğu- suyun kalsium və maqnezium duzlarının həll olmuş miqdarı ilə şərtlənən xassəsi. Suyun codluğu mq-ekv-lə ifadə olunur. Bir mq-ekvl 20,04 mql Ca++ və 12,15 mql Mg++ miqdarına müvafiqdir.

== Suyun dadı ==
Suyun dadı-orqanoleptik xassədir, təbii və antropogen mənşəli ola bilər. Əsasən içməli sular üçün təyin edilir. Suyun dadı dörd qrupa bölünür: duzlu, turş, şirin və acı.

== Atmosferdə su ==
Atmosferdə 12.900 km&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; su buxarı var&lt;ref&gt;http://water.usgs.gov/edu/earthwherewater.html&lt;/ref&gt;. Bunun 86%-i okean və dənizlərdən, 14%-i isə quru səthdən buxarlanma hesabına atmosferə daxil olur. Suyun maye və bərk haldan qaz halına keçməsi prosesinə buxarlanma deyilir. Buxarlanmanın intensivliyi — döşənən səthdən, temperaturdan, havanın rütubətliliyindən və küləyin sürətindən asılıdır. Buxarlanmanın ən yüksək kəmiyyəti tropik enliklərin okean səthi üzərində (2000 mm), ən az isə tropik səhralarda (50–100 mm) olur. Ekvatorda yüksək buludluluqla əlaqədar buxarlanma (1000 mm) xeyli azdır. Ekvatordan qütblərə doğru buxarlanmanın miqdarı azalır.{{Mənbəsiz}}

Su buxarının maye hala keçməsi kondensasiya; su buxarının birbaşa bərk hala (qar, buz) keçməsi isə sublimasiya adlanır. Müəyyən temperaturda buxarlana bilan rütubət miqdarına buxarlanma qabiliyyəti və ya mümkün buxarlanma deyilir. Tropik səhra və savannada buxarlanma qabiliyyəti daha yüksək; Arktik səhra və tundrada isə daha azdır. Buxarlanma qabiliyyəti daha böyük olan ərazilərdə — sutkalıq temperatur amplitudu böyük, fiziki aşınma intensiv, canlılar aləmi isə (bitki, heyvan) kasıb olur. Buxarlanma ilə buxarlanma qabiliyyəti arasındakı fərq ərazinin quraqlıq dərəcəsini göstərir. Bu fərq ən çox səhra və yarımsəhralarda, ən az isə su sahələri üzərində olur. Əraziyə düən yağıntının buxarlanmaya olan nisbəti rütubətlik əmsalı adlanır və R.ə. = Y:B ilə ifadə olunur. Rütubətlik əmsalı -istilik və rütubət arasında asılılığı, məntəqənin coğrafi mövqeyini, çay və göl şəbəkəsinin sıxlığını, fiziki və kimyəvi aşınmanın intensivliyini, kənd təsərrüfatının yerləşməsini, əhalinin sıxlığını göstərir, təbii zona və bitki örtüyü haqqında məlumat verir. Rütubətlik əmsalı:
a) R.ə.= 1 olduqda normaldır;
b) R.ə &lt; 1 (vahiddən kiçik) olduqda rütubət çatışmamazlığı var. Bu cür ərazilərdə quraqlığa davamlı kserofit bitki örtüyünün inkisafı və duzlu göllərin əmələ gəlməsi üçün əlverişli şərait yaranır. Quraq (arid) iqlimdir. Suvarma tələb olunur. Düz radiasiya çox, fiziki aşınma intensivdir;
c) R.ə. &gt; 1 Bu cür ərazilərdə yağıntı buxarlanmadan çox olduğundan rütubət boldur, düz radiasiyanın miqdarı az, çay şəbəkəsi sıx, bataqlıqların yaranması üçün əlverişli təbii şərait mövcuddur. Rütubətli (humid) iqlimdir.
Yuxarıda göründüyü kimi rütubət əmsalı nə qədər kiçik olursa, iqlim bir o qədər quru olur.
1 m³ havada olan su buxarının qramlarla miqdarına mütləq rütubət deyilir. Mütləq rütubət temperaturla düz mütənasibdir.
1 m³ havada olan su buxarının həmin temperaturda mümkün ola biləcək su buxarına faizlə olan nisbətinə nisbi rütubət deyilir. Əgər nisbi rütubət 70%-ə bərabərdirsə, bu o deməkdir ki, hava həmin temperaturda mövcud ola biləcək su buxarının 70%-ni özündə saxlayır. Nisbi rütubət temperaturla tərs mütənasibdir. Nisbi rütubət ekvator və qütb ərazilərində maksimuma, tropik səhralarda isə minimuma çatır. Nisbi rütubət nə qədər çox olarsa, yağıntının düşməsi üçün bir o qədər real şərait yaranır. Nisbi rütubətin miqdarı artdıqca, hava doyma həddinə yaxınlaşır. Nisbi rütubət 30%-dən az olduqda hava quru, 70% çox olduqda isə hava rütubətli sayılır və yağıntının düşməsi ehtimalı çoxalır.
Havanın su buxarını saxlamaq qabiliyyəti temperaturdan asılı olaraq dəyişir. Yəni temperatur artdıqca, havanın su buxarını saxlamaq qabiliyyəti də artır. Lakin son həddə çatdıqda hava &quot;doyur&quot;. Müəyyən temperaturda havada mümkün ola biləcək qədər su buxarı varsa, o &quot;doymuş hava&quot; hesab olunur. Doymuş hava rütubətliyi 100% olan havadır. Yəni yağış havasıdır. Adətən isti və quru səth üzərində olan havada həmin temperaturda ola biləcəyindən az su buxarı olur. Belə havaya doymamış hava deyilir. Doymuş hava qızdırıldıqda, o doymamışa çevrilir. Çünki hava qızarkən genişlənir və onun həcmi də artır. Bu da onun su buxarını saxlaya bilmək qabiliyyətini artırır.
Iqlim xəritələrində eyni buxarlanma qabiliyyətinə malik olan əraziləri birləşdirən xətlər izoqaminlər adlanır. Havanın rütubətliliyini ölçmək üçün psixrometr, hiqrometr və hiqroqraf adlı cihazlardan istifadə olunur.{{Mənbəsiz}}

== Kosmosda ==
2011-ci ildə dərc olunan bir araşdırma kosmosda su buxarından ibarət nəhəng buludun varlığından bəhs edir. Bu buludda Yer kürəsinin bütün okeanlarında mövcud sudan 140 trilyon dəfə çox su olduğu təxmin edilir. Bulud Yer kürəsindən 12 milyard [[işıq ili]] uzaqda olan [[kvazar]] ətrafında yerləşir. Elm adamlarına görə bu onu göstərir ki, su [[kainat]]ın bütün 13.7 milyard illik mövcudiyyəti boyunca ən başdan var olmuşdur.&lt;ref&gt;http://www.nasa.gov/topics/universe/features/universe20110722.html&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[Çay]]
* [[Ağır su]]
* [[&quot;Azərsu&quot; Açıq Səhmdar Cəmiyyəti]]

{{Vikilüğət|su}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Water}}

[[Kateqoriya:Su| ]]
[[Kateqoriya:Qida məhsulları]]
[[Kateqoriya:Oksigen birləşmələri]]</text>
      <sha1>jlaywmi0wxdmizg42dxor9q3ovk8g0g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571357</id>
      <parentid>6570324</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:08:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turkmen</username>
        <id>92589</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:213.172.93.226|213.172.93.226]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29507" xml:space="preserve">{{digər məna}}
[[Fayl:2006-02-13 Drop-impact.jpg|thumb|250px|right|Su doldurulmuş stəkan]]
[[Fayl:LightningVolt Deep Blue Sea.jpg|thumb|250px]]
'''Su''' – [[Yer]] kürəsinin axarsu, [[göl]], [[dəniz]] və [[okean]]larını, eləcə də canlılardaki mayelərin əsas hissəsini əmələ gətirən şəffaf və rəngsizə yaxın kimyəvi maddə.
. Bir molekulu kovalent bağlarla qoşulmuş [[oksigen]] və iki [[hidrogen]] atomlarından ibarətdir. Su sözü maddənin standard şərtlərdə maye olan halını ifadə edir lakin qatı yeni [[buz]] və qaz, yəni [[buxar]] halı üçün də istifadə olunur. Təbiətdə eyni zamanda [[qar]], [[buzlaq]], [[aysberq]], [[bulud]], çən, şeh və atmosfer nəmi şəklində mövcuddur.
 
Kimyəvi formulu H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O şəklindədir. Rəngsiz (qalın təbəqələri göyümtül), dadsız və iysiz mayedir. Kütləcə 11,19% hidrogen və 88,81% oksigendən ibarətdir. Təbiətdə suyun 2 növü vardır: adi və [[Ağır su]]. Ağır suyun tərkibində hidrogenin yerinə izotop deyterium olur. Təbiətdə 1/100 nisbətdə ağır su mövcuddur. Adətən atom reaktorlarında ağır sudan neytron yavaşladıcı kimi istifadə edilir. Süni yolla tərkibində [[tritium]] olan daha ağır su əldə edilmişdir.


'''''1.''' Su yeganə nemətdir ki, üç – bərk, maye və qaz formasına malikdir. Bundan başqa onun özündə bir sıra digər komponentləri, o cümlədən atom molekullarını da birləşdirmək xüsusiyyəti var.''

'''''2.''' Planetin 75 faizi su ilə örtülüdür. Yer kürəsindəki suyun 97,5 faizini okean suları təşkil edir. Yalnız 2,5 faiz su təmizdir. Təmiz suyun 70 faizi buzlaqlarda cəmləşib. İnsanın əldə edə biləcəyi 30 faiz suyun yalnız 1 faizi içmək üçün yararlıdır ki, bu da dünya suyunun yalnız 0,007 faizidir. Təmiz su belə istifadə olunur: 70 faiz irriqasiyaya, 22 faiz sənaye müəssisələrinə, yalnız 0,08 faiz məişət ehtiyaclarının ödənməsinə.''

'''''3.''' Suyun istilik tutumu xüsusiyyəti onun sənayedə istifadəsinə imkan verir. Məsələn, dəmirin 1 dərəcə qızdırılmasına eyni çəkidə olan suyun qızdırılmasına lazım olan enerjidən daha az enerji lazımdır.''

''Su və sağlamlıq''

'''''4.''' İnsan orqanizmində su oksigendən sonra ikinci yeri tutur. Qanımızın 92 faizi sudan ibarətdir. İnsan beyninin 75, sümüklərinin isə 22 faizini də o təşkil edir. Əgər insan bədənindəki suyun 2 faizini itirirsə, o zaman susuzluq hiss edir. İtki 6-8 faiz arası olanda bədbin əhval-ruhiyyə, 10 faizə çatanda qallusinasiya halı yaşanır, 12 faizdə isə ölüm baş verir. Yeməksiz 6 həftə yaşaya bildiyimiz təqdirdə, susuz bu, cəmi bir neçə gün mümkündür.''

'''''5.''' Təmizlənməmiş su insanda baş verən xəstəliklərin 80 faizi üçün səbəb ola bilər. Qarın boşluğu xəstəliklərindən yaranan ölüm hallarının səbəbinin 88 faizini keyfiyyətsiz sudan istifadə təşkil edir.''

'''''6.''' İnsan ömrü boyu orta hesabla 35 ton su içir. Ondan 105 litri, yəni təxminən 420 stəkanı duzlu və təmiz deyil.''

'''''7.''' Bir stəkan qazlı sudan sonra 30 stəkan adi su içmək lazımdır ki, orqanizmdəki turşu-qələvi balansı bərpa olunsun.''

''Su və ekologiya''

'''''8.''' Hər 4 şəhər sakinindən biri təmiz suya çıxış imkanına malik deyil. Yer kürəsi əhalisinin təqribən yarıdan çoxu təmiz su baxımından çatışmazlıq hiss edir.''

'''''9.''' İçməli suyun üçdə biri yalnız su borularındakı sızmalar səbəbindən insanlara çatmır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə lazım olan suyun 40-50 faizi itkiyə gedir.''

== Canlı orqanizmlərdə ==
Populyar ədəbiyyatdan da məlumdur ki, Yer kürəsi səthinin 2/3-i su ilə örtülüdür.

Dünyadakı bütün canlıların ([[bitkilər]], [[heyvanlar]], [[insanlar]]) orqanizmi bu və ya digər nisbətdə, sudan ibarətdir. İnsanın vücudunun hər yerində — [[qan]]da, [[sümük]]də, [[əzələ]]də, daxili orqanlarda və s. az və ya çox miqdarda su olur. Bioloji mayelərdə — qan, limfa, tüpürcək və mədə şirəsində suyun miqdarı 90–99%, sümük hüceyrələrində isə 20–24% olur. Canlı orqanizmlərdə suyun əsas hissəsi lokallaşmışdır. Buna hüceyrədaxili su deyilir. Hüceyrəarası boşluqların və bioloji mayelərin tərkibinə daxil olan su isə hüceyrəxarici su adlanır. İnsan orqanizmindəki suyun 2/3 hissəsi hüceyrədaxili, 1/3 hissəsi isə hüceyrəxarici sudur. Normal şəraitdə sağlam insanın orqanizmindən müxtəlif yollarla, gün ərzində 2–3 litr intervalında su xaric olunur. Yaşamaq üçün orqanizmə elə o qədər də su qəbul etmək lazım gəlir. Məhz bu səbəbdəndir ki, insan susuz uzun müddət yaşamaq iqtidarında deyil.

Suyun sanitariya-gigiyenik əhəmiyyəti də böyükdür.
Su organizmada çox önəmlidir. Su orqanizmin həyat fəaliyyəti ilə əlaqədar olan bütün kimyəvi dəyişikliklərin baş verməsi üçün mühit yaradan amildir. Bütün qida maddələri yalnız suda həll olmuş halda bağırsaqlardan qana və oradanda toxumalara keçir. Mübadilə nəticəsində əmələ gələn son məhsullar, həmçinin, su vasitəsilə yuyulub orqanizmdən xaric olur. Su, həmçinin, orqanizmdə gedən bir sıra mübadilə reaksiyalarında bilavasitə iştirak edir.

== Kimyəvi tərkibi ==
Su həm də çox universal mühitdir. İnsan qidasını təşkil edən maddələrin böyük əksəriyyəti suda həll olur. Su olmasa, insanın həzm prosesi pozular, orqanizmin qidalanması mümkün olmaz. Belə ki, bütün qida maddələri yalnız suda həll olmuş vəziyyətdə insanın həzm sistemi tərəfindən &quot;emal&quot; oluna bilir. Suyun insan həyatı üçün faydası, həm də onun nisbi təmizliyi ilə şərtlənir. 1 dəqiqə ərzində insan orqanizmində 4 milyon eritrosit (qırmızı qan kürəciyi) məhv olur, elə o qədəri də yaranır. Su özü ilə gətirdiyi &quot;çirkab&quot; vasitəsilə qanı korlayır – orqanizmdə mutagen dəyişikliklər yaradır və DNT-lərə (genlərə) yazılmış &quot;genetik informasiya&quot;nı dağıdır.

Suyun əksər xüsusiyyətləri onun kimyəvi quruluşundan yox, fəza qəfəsinin quruluşundan (buna kristal qəfəsi deyilir) şərtlənir{{Mənbəsiz}}. Atomların düzülüşü və onlar arasındakı kimyəvi rabitənin forma və xüsusiyyətinin variasiyalı olmasından dolayı, suyun xassəsi də dəyişə bilir. Sudan başqa, bəzi digər kimyəvi maddələrdə də belə allotropik modifikasiya xüsusiyyətinə rast gəlinir. Amma sudan fərqli olaraq, onların hamısı kimyəvi birləşmə yox, kimyəvi elementdir. (məsələn, karbonun allotropik modifikasiyalarını önə çəkmək olar – (qrafit, almaz, kömür, brilyant).

Bir çox kimyəvi maddələrdən fərqli olaraq temperatur dəyişdikcə, suyun aqreqat halı (material forması) da dəyişir. Bu zaman onun bir çox xassəsi də dəyişir. Məsələn, məlumdur ki, kimyəvi təmiz su müsbət 100 dərəcə (Selsi) temperatura qədər qızdırılan zaman qaynayır və bu proses davam etdikcə, o, maye halından buxar halına keçir. Su mayelərə xas olan xüsusiyyətlərini itirir və onun istilik tutumu kəskin şəkildə aşağı düşür, həcmi isə artır. Sonradan, soyuyarkən, su buxarı yenidən maye suya çevrilir. Amma belə su əvvəlkindən xeyli fərqli olur – buxar kondensatının tərkibində demək olar, kənar qarışıqlar olmur. Buna nisbi təmiz su deyilir.

Kimyəvi təmiz su 0 dərəcə (Selsi) temperaturda donaraq maye halından bərk hala, buz halına keçir. Bu proses istiliyin ayrılması ilə baş verir (ekzotermik prosesdir). Maraqlıdır ki, bu zaman suyun həcmi genişlənir, amma digər bir çox maddə soyuyarkən sıxılır, onların həcmi azalır. Həm də sıfır dərəcədən aşağı temperaturlara qədər soyudularkən buz halına keçmiş suyun həcmində müvafiq azalma (sıxılma) müşahidə olunur. Belə suyun istilik tutumu maye suyun istilik tutumu ilə müqayisədə xeyli yüksək olur.

Ümumiyyətlə, su – həyat üçün təhlükəsiz olan kimyəvi birləşmələr arasında istilik tutumunun yüksək olması ilə seçilir. Məhz suyun bu xassəsi sayəsində Yerin atmosferində temperatur nisbi sabit qala bilir. Məsələn, gündüzlər Yerə çatan Günəş enerjisinin bir qismi yerin səthindən əks olunaraq atmosferə istiqamətlənir. Bu enejinin böyük qismi atmosferdə cəmləşən su buxarı tərəfindən udulur və gecə saatlarında (Günəş enejisi yerin səthinə çatmayan saatlarda) Yerin səthində yaranan eneji balansını kompenssiya edir. Bu effekt səhralarda müşahidə olunur. Məsələn, məlumdur ki, gündüzlər istidən yanan səhralarda, gecələr nabələd adamların təsəvvür edə bilmədiyi həddə qədər soyuq olur. İnsan bədənin temperaturunun sabit (36,5 dərəcə, Selsi) qalması da suyun sayəsində mümkün olur.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.idealnewspaper.com/avqust2008/1/cemiyyet.htm |access-date=2009-07-18 |archive-date=2016-10-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020025548/http://www.idealnewspaper.com/avqust2008/1/cemiyyet.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Fiziki xassələri ==
Suyun ən maraqlı və mühüm xüsusiyyətlərindən biri, digər bütün maddələrin əksinə, bərk halının maye halından- yəni buzun sudan daha yüngül olmasıdır. Buna görə də dənizlərdə donma yuxarıdan başlayır, çünki donan təbəqə suyun digər maye hissəsindən daha yüngüldür. Bunun sayəsində dənizin tamamilə donması və canlıların məhv olması təhlükəsi aradan qalxır. Çünki donan və yuxarı qalxan təbəqə dənizin altda qalan maye hissəsini bayırdakı soyuq havadan izolyasiya edir.

Əgər buz sudan ağır olsaydı, bu halda dənizlər də altdan donmağa başlayacaqdı. Belə olduqda sözügedən izolyasiya baş vermədiyi üçün dənizlərin hamısı asanlıqla donar və sudakı həyat məhv olardı. Donan su maye sudan daha çox yer tutduğu üçün donan dənizlər əvvəlkinə nisbətən daha çox yer tutar və digər dənizlərin səviyyəsinin artaraq daşmasında səbəb olardı.

Bununla yanaşı suyun ən ağır halının +4 °C-dəki kimi olması həyat üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dənizlərdə +4 °C temperatura çatan su, ən ağır vəziyyətdə olduğundan dibə çökür. Buna görə səthi buz dağları ilə örtülən dənizlərin dibi daima maye halındadır və canlıların yaşaya biləcəyi +4 °C-lik temperaturdadır. Eyni şəkildə qış aylarında buz təbəqəsi ilə örtülən göl və çayların da alt hissələri həyat üçün əlverişlidir.

[[Fayl:SnowflakesWilsonBentley.jpg|left|thumb|240px| ''Qar dənəcikləri'', [[Vilson Bentley]], 1902.]]

=== Suyun gec isinib gec soyuma xüsusiyyəti ===
Suyun digər xüsusiyyəti də buxarlanma və donma sürətinin çox yavaş olmasıdır. Yay aylarında gündüz istisi ilə çox tez isinən qumun gecə çox tez soyuduğu məlumdur. Lakin dəniz suyunun temperaturu gecə ilə gündüz arasında ancaq 2–3 dərəcə fərqlənir. Bunun səbəbi suyun kəskin isinmə və soyuma halında, malik olduğu istini müəyyən ölçüdə qoruyaraq buxarlanma və donma hadisəsini gecikdirməsidir. Suyun bu təsirini bütün yer üzünə aid etsək, okeanlarda və atmosferdə maye və ya buxar halda olan suyun Yerin temperaturunda çox mühüm rol oynadığı başa düşülər. Yer üzünü əhatə edən sular Yerin günəş şüalarına məruz qalan hissəsində temperaturu udaraq həddindən artıq isinmənin qarşısını alır. Eyni şəkildə günəş şüası ala bilməyən hissələrdə isə okeanlar və digər sular malik olduqları temperatur sayəsində kalorifer vəzifəsi yerinə yetirərək temperaturun həddindən artıq aşağı düşməsinə mane olurlar. Belə olmasaydı, gecə ilə gündüz arasındakı temperatur fərqi çox artacaq, Yer səhralaşacaq və həyat mümkün olmayacaq və ya çətin olacaqdı.

=== Buludların ağırlığı ===
Buludlar inanılmaz dərəcədə ağırdırlar. Məsələn, &quot;Kumulo-nimbus&quot; növündən olan fırtına buludunda 300.000 ton ağırlıqda su toplanmışdır{{Mənbəsiz}}.

=== Təmiz suyun alınma üsulları ===
Zərərli kimyəvi elementlər və maddələr su hövzələrinə düşdükdə onun sanitar vəziyyətini pisləşdirir , ona görə də həm təsərrüfat içmə, həm də başqa sənaye məqsəddləri üçün istifadədən əvvəl suyun dərindən xüsusi təmizləməyə ehtiyacı var. Çirkab suların təmizlənmə üsulları mexaniki, fiziki-kimyəvi, elektrokimyəvi, biokimyəvi üsullardır.

==== Mexaniki təmizləmə ====
*Süzmə. Boru və kanalların tutulmasının qarşısını almaq məqsədi ilə iri qarışıqları aradan qaldırmaq üçün tordan istifadə olunur. Daha kiçik asılqanlar üçün ələklərdən istifadə edilir. Ələklərin deşiklərinin ölçüsü kənarlaşdırılan qarışıqdan asılı olaraq 0,5–1 mm dəyişir. Qaba dispers qarışıqlardan təmizləmək üçün qum tutucu, çökdürücü, durulducu, rəngsizləşdiricilərdə durultma aparılır.
*Qum tutucuları ölçüsü 250 mkm (1 mikron=10&lt;sup&gt;−6&lt;/sup&gt;m) böyük olan mexaniki qarışıqlar (qum, gil) üçündür. Qum tutucularının iş prinsipi maye axınında bərk hissəciklərin sürətinin dəyişməsidir. Qum tutucuları müxtəlif konstruksiyalı (suyun üfqi,şaquli və dairəvi hərəkəti ilə) olur.
Kənarlaşdırılan hissəciklərin diametri 0,2–0,25 mm, suyun axma müddəti 30 saniyədən çox olmasın, qum tutucunun dərinliyi 0,25&lt;sup&gt;−1&lt;/sup&gt; m , eni hesablamaqla müəyyən edilir.
*Nefttutucular. Bu tutucular çirkab sulardan neft məhsulları, yağları ayırmaq üçün istifadə edilir. Onların iş prinsipi sıxlığı suyun sıxlığından kiçik hissəciklərin üzə çıxmasına əsaslanır. Nefttutucularında suyun hərəkət sürəti 0,005–0,01 m/san olur, bu zaman neftin 96–98% üzə çıxır. Hissəciklərin üzə çıxma sürəti hissəciklərin ölçüsündən, sıxlıqdan və məhlulun özlülüyündən asılıdır. 80–100 mkm ölçüdə olan hissəciklər üzə çıxır. Durultma 2 saat davam edir. Nefttutucunun dərinliyi 1,5–4 m, eni 3–6 m, uzunluğu 12 m, seksiyaların (bölmələr) miqdarı ikidən az olmayaraq ardıcıl birləşdirilir.
*Filtrləmə. Çirkab sulardan bərk və maye halda olan çökməyən zərif disrers hissəciklərin ayrılması üçün tətbiq olunur. Filtrləyici material kimi metal tor, parça filtrlər (pambıq-kağız, şüşə və süni liflər) keramik, bəzən də dənəvər materiallar (qum, çınqıl, torf, kömür və s.) götürülür. Bu bir qayda olaraq alt hissəsində təmizlənmiş suyun axması üçün drenajı olan rezervuardan (su anbarı) istifadə olunur. Filtrləmənin sürəti 0,1–0,3 m/saatdır. Filtrlərin təmizlənməsi hava ilə üfürmə və ya yuyulma ilə həyata keçirilir.Hidrosiklonlar çirkab suları asılqanlardan mərkəzdənqaçma qüvvələrinin təsiri ilə təmizləyir. Yüksək sürətlə su hidrosiklona verilir. Mayenin fırlanması nəticəsində mərkəzdənqaçma qüvvələrinin təsiri ilə bərk hissəciklər axından kənara atılır. Sıxlıqların fərqi nə qədər çox olarsa, ayrılma bir o qədər asan olar.

==== Təmizləmənin fiziki-kimyəvi metodları ====
*Flotasiya çirkab sulardan həll olmayan xırdalanmış pis çökən qarışıqları ayırmaq üçün tətbiq edilir. Bunun üçün suya kiçik deşikləri olan dəlikli borudan təzyiq altında hava verilir. Hava qabarcıqları maye qatından keçərək çirkab hissəciklərlə birləşərək onları suyun üzərinə çıxardaraq köpük əmələ gətirir.Təmizləmənin effekti hava qabarcıqlarının ölçüsündən asılıdır. Bu ölçü 10–15 mkm olmalıdır. Təmizlik dərəcəsi 95–98%-dir. Təmizlik dərəcəsini artırmaq üçün suya koaqulyantlar əlavə etmək olar. Bəzən flotatorda eyni zamanda oksidləşmə də baş verir. Bu halda hava oksigen və ya ozonla zənginləşdirilir.Digər hallarda oksidləşməni aradan qaldırmaq üçün flotasiya inert qazların köməyi ilə həyata keçirilir. Flotasiya təzyiq altında və ya vakuumda aparıla bilər.
*Adsorbsiya vasitəsilə təmizləmə (bərk sorbentlərdə təmizləmə) bioloji parçalanmayan və ya güclü zəhər olan (fenollar, herbisidlər, prstisidlər, aromatik və nitrobirləşmələr) maddələrin az qatılıqları olan çirkab suların dərindən təmizlənməsində tətbiq olunur.
Adsorbsiya reagent ola bilər, yəni maddənin adsorbentdən çıxarılır və destruktiv ola bilər, yəni çıxarılan adsorbentlə birlikdə məhv edilir. Təmizləmənin effektivliyi tətbiq olunan adsorbentdən asılı olaraq 80–95% olur. Adsorbent olaraq aktivləşdirilmiş kömür, şlak, sintetik sorbent, gil, silikogel, alümogel, metalların oksidlərinin hidratlarından istifadə olunur. Məsamələrinin radiusu 0,8 nm olan aktivləşdirilmiş kömür daha universaldır. Adsorbsiya prosesini ya adsorbent və suyu intensiv qarışdırıb sonradan durultmaqla, ya da adsorbentdən filtrləməklə aparırlar. Istifadə olunmuş adsorbent isti buxarla və ya qızdırılmış inert qazla regenerasiya edirlər.
Iondəyişmə təmizləmə çirkab sulardan metalların, eləcə də arsen, fosfor, sianid birləşmələr və radiaktiv maddələrin çıxarılmasında tətbiq edilir. Metodun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, suda həll olmayan, ancaq su ilə qarışdıqda onda olan ionlarla öz ionlarını dəyişən təbii və sintetik maddələr (ionitlər) mövcuddur. Sudan müsbət ionları udan ionitlər kationitlər, mənfiləri udan ionitlər isə anionitlər adlanır. Həm kation, həm də anion dəyişən ionitlər amfoter ionitlər adlanır. Qeyri-üzvi təbii ionitlər seolit, çöl şpatları, gil mineralları, müxtəlif slyudalardır. Qeyri-üzvi sintetik ionitlərə silikogellər, bəzi metalların (alüminium, xrom, sirkonium və s.) çətin həll olan oksidləri və hidroksidləri aiddir. Üzvi təbii ionitlər – torpağın qumin turşuları və kömür. Üzvi sintetik ionitlərə iondəyişmə qatranları aiddir. Kationitin qısa formulu RH, anionitin formulu ROH yazılır. R – mürəkkəb radikaldır.
İondəyişmə reaksiyası kationitlə təmasda olduqda aşağıdakı kimi baş verir:
RH + NaCl = RNa + HCl,
anionitlə kontaktda olduqda isə
RОH + NaCl = RCl + NaOH
Çirkab suların iondəyişmə təmizləməsi dövri və fasiləsiz işləyən qurğularda
aparılır.
*Ekstraksiya tərkibində fenollar, yağlar, üzvi turşular, metal ionları olan çirkab suları təmizləmək üçün istifadə olunur. Ekstraksiya, əgər kənarlaşdırılan maddələrin dəyəri onun aparılma məsrəfini kompensasiya edirsə, sərfəlidir. 3–4 q/l qatılığında ekstraksiya adsorbsiyadan daha sərfəlidir. Ekstraksiya 3 mərhələdə aparılır:
#Çirkab suların ekstragentlə (üzvi həlledicilərlə) intensiv qarışdırılması. Bu halda iki maye faza əmələ gəlir; bir faza – kənarlaşdırılacaq maddələr və ekstragent saxlayan ekstrakt, digər faza- çirkab su və ekstragent olan rafinat.
#Ekstrakt və rafinatın ayrılması;
#Ekstrakt və rafinatdan ekstragentin regenerasiyası
Ekstragent ekstraktdan buxarlanma, distilyasiya, kimyəvi qarşılıqlı təsir vasitəsilə və çökdürməklə ayırırlar.
Ultrafiltrləmə – osmos təzyiqini üstələyən təzyiq altında yarımsızdırıcı membrandan məhlulların filtrləmə prosesidir. Membranlar həlledicinin molekullarını keçirir, həll olan maddələri (ölçüsü &lt; 0,5mkm) saxlayır

== Suyun qoxusu ==
Suda qoxu əmələ gətirən amillər 2 qrupa bölünür: 1. təbii mənşəli qoxular (məs., bataqlıq, çürüntü, torpaq, kif, balıq, hidrogen sulfid, &quot;çiçək&quot; və s.); 2. antropogen mənşəli qoxular (məs., turşulu, mazut, neft məhsulları, müxtəlif sənaye çirkabları və s.). Suyun qoxusu 5 ballıq şkala ilə qiymətləndirilir.

Axının dərinliyi həm onun ayn-ayrı nöqtələrində, həm də məcranın en kəsim və uzununa profili boyunca ölçülə bilər. Dərinlik göstəricilərindən istifadə edərək çayın, su anbarlarının bərabər dərinliklərini ifadə edən horizontallı planını, çayın en kəsik və uzununa profillərini tərtib etmək olar. Digər tərəfdən, su mənbələrinin hidroqrafık xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi, çay nəqliyyatı və ağac axıdılması işlərində, suyun sürətinin və sərfinin ölçülməsi, hidrotexniki qurğuların layihəsinin tərtib olunması işlərində dərinlik məlumatlarından geniş istifadə olunur.

Dərinliyi ölçmək üçün aşağıdakı cihaz və avadanlıqlardan istifadə edilir:
# hidrometrik paya və lotlar;
# avtomatik dərinlikölçən exolotlar.

== Suyun pH göstəriciləri ==
Suyun pH göstəriciləri- hidrogen ionu konsentrasiyasmın əks loqarifma göstəricisi olub, su kütləsində kimyəvi element və maddələrin miqrasiyasında mühüm əhəmiyyəti var. Sular pH göstəricisinə görə üç qrupa bölünür:
# pH&lt;7 – turş mühitdir.
# pH=7 – neytral mühitdir.
# pH&gt; – qələvi mühitdir.

== Suyun rəng şkalası ==
Suyun rəng şkalası-suyun rəngini təyin etmək üçün rəngli məhlullar doldurulmuş sınaq şüşələri dəsti. Suyun rəng şkalası tünd göy rəngdən (I) başlamış, yaşıl-san-boz və qəhvəyi rəngə, (XXI) kimi müxtəlif çalarlı duru rəng nümunələrindən ibarətdir. Ağ rəngli diskdən istifadə etməklə təyin olunur. Suyun rəng şkalası forel-Ulye hazırlamışdır.

== Suyun minerallaşma dərəcəsi ==
Suyun minerallaşma dərəcəsi- suda olan müxtəlif birləşmə, molekul və ionların ümumi çəki miqdarı. Suyun minerallaşma dərəcəsi təcrübi yolla təyin edilmiş quru qalıq, ionların cəmi, mineral maddələrin cəmi (ionlar, SİO2, Fe2O3 və b. dissosiasiya etməmiş birləşmələr) və hesablanmış quru qalıq (ionların cəmi) ilə ifadə edilir.

== Suyun oksigen rejimi ==
Suyun oksigen rejimi- oksigenlə doymuş suda onun miqdarı 1 litrdə 10 ml təşkil edir. Bu, atmosferdə olan oksigendən 21 dəfə azdır. Odur ki, hidrobiontlann tənəffüsü çətinləşir. İlk suda yaşayanlar və suyun altında olan bitkilər tənəffüs üçün suda həll olmuş oksigeni ya bütün bədənlərinin səthi ilə, yaxud da xüsusi tənəffüs orqanları vasitəsilə alır. Oksigenin suda həll olmasına temperatur da təsir göstərir.Suda oksigenin miqdarına ekoloji faktorlar da təsir göstərir. Belə ki, suyun qarışması (fırtına, dalğa, tez axın, şəlalə və s.) səthinin hava ilə təmasda olmasını artıraraq suda oksigenin artmasına səbəb olur. Tam sakit havada qapalı axmaz su hövzələrində suda oksigenin həll olması yavaşıyır. Yaşıl bitkilər suda oksigenin çoxalmasına səbəb olur, ölü bitki qalıqlarının, lilin toplanması isə üzvi maddələrin parçalanması ilə əlaqədar suyu oksigenlə kasadlaşdırır. Bu, xüsusilə yüksək temperaturda daha çox təzahür olunur.

== Suyun bulanıqlığı ==
Suyun bulanıqlığı-axım və su hövzələrinin suyunda sülb asılı hissəciklərin konsentrasiyası. Suyun bulanıqlığı adətən suyun vahid həcmində (çox vaxt İm3 suda qramla) gətirmələrin çəki miqdarı ilə ifadə olunur.

== Suyun codluğu ==
Suyun codluğu- suyun kalsium və maqnezium duzlarının həll olmuş miqdarı ilə şərtlənən xassəsi. Suyun codluğu mq-ekv-lə ifadə olunur. Bir mq-ekvl 20,04 mql Ca++ və 12,15 mql Mg++ miqdarına müvafiqdir.

== Suyun dadı ==
Suyun dadı-orqanoleptik xassədir, təbii və antropogen mənşəli ola bilər. Əsasən içməli sular üçün təyin edilir. Suyun dadı dörd qrupa bölünür: duzlu, turş, şirin və acı.

== Atmosferdə su ==
Atmosferdə 12.900 km&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; su buxarı var&lt;ref&gt;http://water.usgs.gov/edu/earthwherewater.html&lt;/ref&gt;. Bunun 86%-i okean və dənizlərdən, 14%-i isə quru səthdən buxarlanma hesabına atmosferə daxil olur. Suyun maye və bərk haldan qaz halına keçməsi prosesinə buxarlanma deyilir. Buxarlanmanın intensivliyi — döşənən səthdən, temperaturdan, havanın rütubətliliyindən və küləyin sürətindən asılıdır. Buxarlanmanın ən yüksək kəmiyyəti tropik enliklərin okean səthi üzərində (2000 mm), ən az isə tropik səhralarda (50–100 mm) olur. Ekvatorda yüksək buludluluqla əlaqədar buxarlanma (1000 mm) xeyli azdır. Ekvatordan qütblərə doğru buxarlanmanın miqdarı azalır.{{Mənbəsiz}}

Su buxarının maye hala keçməsi kondensasiya; su buxarının birbaşa bərk hala (qar, buz) keçməsi isə sublimasiya adlanır. Müəyyən temperaturda buxarlana bilan rütubət miqdarına buxarlanma qabiliyyəti və ya mümkün buxarlanma deyilir. Tropik səhra və savannada buxarlanma qabiliyyəti daha yüksək; Arktik səhra və tundrada isə daha azdır. Buxarlanma qabiliyyəti daha böyük olan ərazilərdə — sutkalıq temperatur amplitudu böyük, fiziki aşınma intensiv, canlılar aləmi isə (bitki, heyvan) kasıb olur. Buxarlanma ilə buxarlanma qabiliyyəti arasındakı fərq ərazinin quraqlıq dərəcəsini göstərir. Bu fərq ən çox səhra və yarımsəhralarda, ən az isə su sahələri üzərində olur. Əraziyə düən yağıntının buxarlanmaya olan nisbəti rütubətlik əmsalı adlanır və R.ə. = Y:B ilə ifadə olunur. Rütubətlik əmsalı -istilik və rütubət arasında asılılığı, məntəqənin coğrafi mövqeyini, çay və göl şəbəkəsinin sıxlığını, fiziki və kimyəvi aşınmanın intensivliyini, kənd təsərrüfatının yerləşməsini, əhalinin sıxlığını göstərir, təbii zona və bitki örtüyü haqqında məlumat verir. Rütubətlik əmsalı:
a) R.ə.= 1 olduqda normaldır;
b) R.ə &lt; 1 (vahiddən kiçik) olduqda rütubət çatışmamazlığı var. Bu cür ərazilərdə quraqlığa davamlı kserofit bitki örtüyünün inkisafı və duzlu göllərin əmələ gəlməsi üçün əlverişli şərait yaranır. Quraq (arid) iqlimdir. Suvarma tələb olunur. Düz radiasiya çox, fiziki aşınma intensivdir;
c) R.ə. &gt; 1 Bu cür ərazilərdə yağıntı buxarlanmadan çox olduğundan rütubət boldur, düz radiasiyanın miqdarı az, çay şəbəkəsi sıx, bataqlıqların yaranması üçün əlverişli təbii şərait mövcuddur. Rütubətli (humid) iqlimdir.
Yuxarıda göründüyü kimi rütubət əmsalı nə qədər kiçik olursa, iqlim bir o qədər quru olur.
1 m³ havada olan su buxarının qramlarla miqdarına mütləq rütubət deyilir. Mütləq rütubət temperaturla düz mütənasibdir.
1 m³ havada olan su buxarının həmin temperaturda mümkün ola biləcək su buxarına faizlə olan nisbətinə nisbi rütubət deyilir. Əgər nisbi rütubət 70%-ə bərabərdirsə, bu o deməkdir ki, hava həmin temperaturda mövcud ola biləcək su buxarının 70%-ni özündə saxlayır. Nisbi rütubət temperaturla tərs mütənasibdir. Nisbi rütubət ekvator və qütb ərazilərində maksimuma, tropik səhralarda isə minimuma çatır. Nisbi rütubət nə qədər çox olarsa, yağıntının düşməsi üçün bir o qədər real şərait yaranır. Nisbi rütubətin miqdarı artdıqca, hava doyma həddinə yaxınlaşır. Nisbi rütubət 30%-dən az olduqda hava quru, 70% çox olduqda isə hava rütubətli sayılır və yağıntının düşməsi ehtimalı çoxalır.
Havanın su buxarını saxlamaq qabiliyyəti temperaturdan asılı olaraq dəyişir. Yəni temperatur artdıqca, havanın su buxarını saxlamaq qabiliyyəti də artır. Lakin son həddə çatdıqda hava &quot;doyur&quot;. Müəyyən temperaturda havada mümkün ola biləcək qədər su buxarı varsa, o &quot;doymuş hava&quot; hesab olunur. Doymuş hava rütubətliyi 100% olan havadır. Yəni yağış havasıdır. Adətən isti və quru səth üzərində olan havada həmin temperaturda ola biləcəyindən az su buxarı olur. Belə havaya doymamış hava deyilir. Doymuş hava qızdırıldıqda, o doymamışa çevrilir. Çünki hava qızarkən genişlənir və onun həcmi də artır. Bu da onun su buxarını saxlaya bilmək qabiliyyətini artırır.
Iqlim xəritələrində eyni buxarlanma qabiliyyətinə malik olan əraziləri birləşdirən xətlər izoqaminlər adlanır. Havanın rütubətliliyini ölçmək üçün psixrometr, hiqrometr və hiqroqraf adlı cihazlardan istifadə olunur.{{Mənbəsiz}}

== Kosmosda ==
2011-ci ildə dərc olunan bir araşdırma kosmosda su buxarından ibarət nəhəng buludun varlığından bəhs edir. Bu buludda Yer kürəsinin bütün okeanlarında mövcud sudan 140 trilyon dəfə çox su olduğu təxmin edilir. Bulud Yer kürəsindən 12 milyard [[işıq ili]] uzaqda olan [[kvazar]] ətrafında yerləşir. Elm adamlarına görə bu onu göstərir ki, su [[kainat]]ın bütün 13.7 milyard illik mövcudiyyəti boyunca ən başdan var olmuşdur.&lt;ref&gt;http://www.nasa.gov/topics/universe/features/universe20110722.html&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[Çay]]
* [[Ağır su]]
* [[&quot;Azərsu&quot; Açıq Səhmdar Cəmiyyəti]]

{{Vikilüğət|su}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Water}}

[[Kateqoriya:Su| ]]
[[Kateqoriya:Qida məhsulları]]
[[Kateqoriya:Oksigen birləşmələri]]</text>
      <sha1>52nm28vmp10dbcbsnj6jpc783t8is23</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bakı qalası</title>
    <ns>0</ns>
    <id>69100</id>
    <revision>
      <id>6570075</id>
      <parentid>6406725</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:19:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25562" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Bakı qalası
|orijinal adı   = 
|şəkil         = [[Fayl:Bakı qalası bürclərinin Sabir bağından görünüşü.jpg|270px]]
|şəkil_izah    = ''Qala divarlarının [[Filarmoniya bağı]] tərəfdən keçən hissəsi''
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir       = [[Səbail rayonu]]
|aidiyyatı      = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|sifarişçi      = [[III Böyük Mənuçöhr]]
|tikilmə_tarixi    = XII əsr
|sahəsi            = 22 ha
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           =  qoruq
|sayt               = http://www.icherisheher.gov.az
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/132/ 66]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kompleks
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Dünya əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Fortress of Baku
|Xəritəsi             =  
|plan                        = [[Fayl:Baku Old City.png|270px|]]
|plan_izah                   = &lt;small&gt;Bakı qalasının planı&lt;/small&gt;
}}
'''Bakı qalası''' — [[Bakı]] şəhərinin orta əsrlərə aid [[İçərişəhər]] hissəsini əhatə edən qala divarları və qüllələrdir. Səyyahların illüstrasiyaları və XIX əsrin əvvəllərinə aid fotolardan məlum olur ki, vaxtilə [[Bakı]] şəhəri iki qat qala divarları ilə əhatə olunmuşdur. Həmin qaladan dövrümüzə yalnız daşdan olan hündür divarlar və onun bir neçə qapısı çatmışdır. [[I Şah Abbas]]ın hakimiyyəti dövründə və daha sonra bu divar və qapılar dəfələrlə təmir və bərpa edilmişdir.{{sfn|Дадашев, Усейнов|1948|с=37}}

Dövrümüzə çatmış qala divarları, qüllələr, mazğallar, banketlər, maşikullarla bərkidilmiş və əsrlər boyunca şəhər üçün etibarlı müdafiə təmin etmişdir. Orta əsrlərdə qala divarları 1500 metr uzunluğa malik olsa da, dövrümüzə yalnız 500 metrlik hissəsi çatmışdır. Qala divarları 3.5 metr enə, yerlərindən asılı olaraq, 8–10 metr hündürlüyə malikdir.&lt;ref name=&quot;icherisheher&quot; /&gt;

XVIII əsrdə rus hərbi mühəndislərinin [[Bakı]] qalasına əlavə etdiyi altı bastion, onun funksionallığını daha da artırmışdır. Lakin rusların qalanı tərk etməsindən sonra, bastionlar da tərk edilmişdir. Bakının [[Rusiya imperiyası]]na tabe edilməsindən sonra Bakı qalasının genişləndirilməsi planı hazırlanmşdır. 10 iyul 1796-cı ildə tərtib edilmiş həmin plana əsasən Bakı qalası, hazırda [[Seyid Mirbabayevin sarayı]] yerləşən əraziyə kimi genişləndirilməli idi. Lakin, həmin plan həyata keçirilməmiş və Bakı qalası XIX əsrin 80-ci illərinə kimi XVII əsrin əvvəllərində formalaşmış memarlıq simasını və XII əsrə aid memarlıq elementlərini saxlaya bilmişdir.{{Bax|#Memarlıq xüsusiyyətləri|1}}

== Tarixi ==
{{main|İçərişəhər}}
{{həmçinin bax|Bakı şəhərinin tarixi|İçərişəhərdəki tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı}}
[[Fayl:Baccu 1734.jpg|thumb|left|230px|[[Engelbert Kempfer]] tərəfindən 1630-cu ildə çəkilmiş qravürdə Bakı qalasının [[Xəzər dənizi]]nin içinə gedən dövrümüzə çatmamış divarı görünür.]]
[[Fayl:Bogolyubov. Baku view.jpg|thumb|left|230px|[[:en:Alexey Bogolyubov|Aleksey Boqolyubov]] tərəfindəb 1861-ci ildə çəkilmiş rəsmdə Bakı qalasının dövrümüzə çatmamış, [[Qız qalası]] yaxınlığında, düz dəniz kənarında yerləşən divarları görünməkdədir.]]
Orta əsrlərdə Bakı qala divarları [[Xəzər dənizi]]nə kimi uzanırdı. Tektonik proseslər nəticəsində sahilin görünüşü tez-tez dəyişmiş və dənizin səviyyəsi aşağı düşmüşdü. Buna görə də Bakı qalası ilə Xəzər dənizi arasında geniş sahil ərazisi meydana gəlmiş və sonradan bu ərazidə [[Neftçilər prospekti]] və [[Bakı bulvarı|Dənizkənarı bulvar]] salınmışdır.{{sfn|Бретаницкий|1970|с=15}}

Quru tərəfdən qala divarları enli və dərin xəndəklərlə əhatə olunmuşdu. Xəndəklər üç istiqamətdən qala divarlarına doğru uzanan yeraltı su kəmərləri vasitəsiylə su ilə doldurulurdu.{{sfn|Ашурбейли|1992|с=142}} Cənubdan – yəni dəniz tərəfdən isə qala divarları bir qatlı olmuşdur.{{sfn|Ашурбейли|1992|с=141}}

Şəhərin qədim müdafiə sistemində, Bak buxtasında yerləşən [[Bayıl qalası]] istiqamətində dənizin içinə doğru uzanan divar və qüllələr də mühüm rol oynamışdır. Həmin divar və qüllələri XVII əsrdə Bakıya səfər etmiş alman səyyah [[Engelbert Kempfer]]in Bakı qravürasında görmək mümkündür. 1927-ci ildə kanalizasiya sisteminin yaradılması zamanı [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]] tərəfdə 2.75 metr dərinlikdə dəniz tərəfdə yerləşən divarın qalıqları da aşkarlanmışdır. Bakının feodal dövrünə aid olan bu qədim qala divarlarının təməli üzərində sonradan dövrümüzə çatmış qala divarları inşa edilmişdir.{{sfn|Ашурбейли|1992|с=142}}
XVII əsrdə ikinci sıra qala divarları inşa edilmişdir.{{sfn|Саламзаде, Авалов, Салаев|1979|с=83}} [[I Şah Abbas]]ın hakimiyyəti dövründə — 608–1609-cu illərdə Bakı qalasında əsaslı bərpa işləri aparılmış, [[Zülfüqar xan Qaramanlı|Zülfüqar xan]]ın göstərişi ilə isə, xarici qaladivarları inşa edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite book |last=В. В. |first=Бартольд |title=Место прикаспийских областей в истории мусульманского мира // Сочинения |date=1963 |pages=756 |edition=Т. II}}&lt;/ref&gt; Bu barədə məlumat, qoşa qala qapısı üzərində hicri təqvim ilə 1017-ci ilə (miladi 1608–1609) aid kitabədə verilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Ашурбейли |first=С. Б. |title=Очерк истории средневекового Баку |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской СССР |location=Баку |pages=250}}&lt;/ref&gt;

Orta əsrlərdə Bakı qalası beş qapıya malik olmuşdur.&lt;ref name=&quot;icherisheher&quot; /&gt; 1656-cı ildə Bakıya səfər etmiş türk səyyah Övliya Çələbi yazır:
{{cquote|Xəzər dənizinin sahilində yerləşən Bakı qalası yüksək təpə üzərində yerləşməklə gözəl kvadrat formasına malikdir. Daxili qala divarları qərb tərəfə istiqamətlənmişdir. Darvaza [[Naxçıvan]] dəmirindən hazırlanmışdır.{{sfn|Саламзаде, Авалов, Салаев|1979|с=86}}}}

1954-cü ildə&lt;ref name=&quot;Путеводитель&quot;/&gt; şimal divarında yerləşən qüllələrdən birinin qismən uçması zamanı{{sfn|Ашурбейли|1992|с=142}} XII əsrə aid olan və ərəb dilində&lt;ref name=&quot;Путеводитель&quot;&gt;{{cite book |title=Путеводитель по экспозиции музея |date=1961 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку |pages=43}}&lt;/ref&gt; [[kufi xətti]]&lt;ref&gt;{{cite book |last=Бретаницкий |first=Л. С. |title=Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока. |date=1966 |publisher=Наука, Главная редакция восточной литературы |pages=376}}&lt;/ref&gt; ilə yazılmış kitabə aşkar edilmişdir. Hazırda [[Azərbaycan Tarix Muzeyi]]ndə saxlanan kitabə, dövrümüzə çatmamış iri inşaat kitabəsinin bir hissəsidir. Aşkarlanmış kitabədə Bakı qalasının XII əsrin birinci yarısında [[Şirvanşah]] III Mənuçöhrün (1120–1160) sifarişi ilə inşa edildiyi göstərilmişdir.{{sfn|Ашурбейли|1992|с=142}}

&lt;div style=&quot;overflow:auto&quot;&gt;
{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
 |+ [[XII əsr]]ə aid, üzərində [[ərəb dili]]ndə üç sətir yazılmış daş kitabə.&lt;br&gt;&lt;span class=&quot;subcaption&quot;&gt;[[Bakı]]dakı [[Azərbaycan Tarix Muzeyi]]ndə saxlanılır.&lt;/span&gt;
| width=&quot;49%&quot; rowspan=2|[[Fayl:Baku Fortress description.JPG|center|400px]]
| width=&quot;2%&quot;|
|[[Fayl:Reproduction of the Baku Fortress Wall description.png|center|450px|Kitabənin reproduksiyası]]
|-
|
|''&quot;Şəhər qalasının bina edilməsinə əmr etdi: əzəmətli məlik, alim, adil, müzəffər, mənsur, mücahid, dinin və dövlətin fəxri, islam və müsəlmanların istinadgahı, ən böyük [[Xaqan]], böyük [[Şirvanşah]] Əbülhica Mənuçöhr bin …''&quot; {{sfn|Ашурбейли|1992|с=142}}.
|}
&lt;/div&gt;

XIX əsrin əvvəllərində qala divarlarının daxili boyunca üzükvari küçə ([[Kiçik Qala küçəsi]]) yaradılmışdır. XIX əsrin 80-ci illərində Bakı qalasının xarici divarları sökülmüşdür.{{sfn|Саламзаде, Авалов, Салаев|1979|с=83}} Hələ, 1868-ci ildə Bakı qubernatoru şəhərin abadlaşdırılması üçün xarici qala divarlarının sökülməsi məqsədi ilə Qafqaz hərbi dairəsinə müraciət etmişdir. 1870-ci ildə qala divarlarınn xarici yarusunun sökülməsinə razılıq verilmişdir. 1886-cı ildə bu məsələ [[Bakı Şəhər Duması]]nda müzakirə olunmuş və xarici divarların sökülməsi qərarlaşdırılmışdır. Zülfüqar xan tərəfindən tikilmiş qapı isə xarici divardakı [[Şamaxı qapısı]]nın yanın keçirilmişdir.&lt;ref name=&quot;icherisheher&quot; &gt;
{{cite web
 | url       = http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,ru/#monument13
 | title       = Памятники Национального значения
 | publisher       = Официальный сайт Управления государственного историко-архитектурного заповедника Ичери-Шехер.
 | accessdate       = 2015-09-24
 | archiveurl       = https://web.archive.org/web/20120101142611/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,ru/#monument13
 | archivedate       = 2012-01-01
 | deadlink       = yes
 }}
&lt;/ref&gt; Həmin dövrdən etibarən hər iki qapı birlikdə Qoşa qala qapıları adlandırılmağa başlamışdır.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Сулейманов |first1=М. |title=Дни минувшие |date=1990 |publisher=Азербайджанское государственное издательство |location=Баку |pages=8}}&lt;/ref&gt;

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
[[Fayl:`Park Filarmonia.JPG|thumb|320px|Bakı qalasının [[Filarmoniya bağı]] tərəfdən keçən hissəsi]]
Hündürlüyü 8–12 metrə, eni isə 3,5 metrə çatan şəhər divarları Bakının asayişini təmin edirdi. Orta əsrlərdə Qala divarlarının uzunluğu 1500 metr idi bu gün isə qala divarlarının uzunluğu 500 metrdi. Qala divarının əvvəlki uzunluğunun yalnız üçdə iki hissəsi dövrümüzə qədər gəlib çatıb. Lakin bu fraqment orta əsr Bakısında müdafiənin nə dərəcədə düşünüldüyünü söyləməyə əsas verir. Divarın perimetri boyu hər tərəfdə qala bacaları – mazğallar açılmışdı və burada oxçular, daha sonra isə atıcılar atəş açırdı. Orta əsr mənbələrinə əsasən divarlar içində top mazğallarının açıldığı 70 yarımdairəvi döyüş qülləsi (hazırda 25 qüllə mövcuddur) ilə möhkəmləndirmişdi.

İçərişəhərin şimal hissəsində əsas müdafiə qülləsi və ya donjon – [[dördbucaqlı qala]] bürcü yerləşir. Bu qala xalq etimologiyasında &quot;cəbbəxana&quot; (silah anbarı) adlanır. Bakı donjonun özünəməxsusluğu ondadır ki, ayrıca müdafiə qurğusu olmasına baxmayaraq, inşaatçılar onu şəhərin mərkəzində deyil, qala divarının cərgəsində ucaldaraq divarı möhkəmləndirmişlər.

Bakı qalasının beş qapısından əsas olanı Şamaxı qapısıdır. XVIII əsrdə rus hərbi mühəndislərinin Bakı qalasına əlavə etdiyi altı bastion, onun funksionallığını daha da artırmışdır. Lakin rusların qalanı tərk etməsindən sonra, bastionlar da tərk edilmişdir. Bakının [[Rusiya imperiyası]]na tabe edilməsindən sonra Bakı qalasının genişləndirilməsi planı hazırlanmşdır. 10 iyul 1796-cı ildə tərtib edilmiş həmin plana əsasən Bakı qalası, hazırda [[Seyid Mirbabayevin sarayı]] yerləşən əraziyə kimi genişləndirilməli idi. Lakin, həmin plan həyata keçirilməmiş və Bakı qalası XIX əsrin 80-ci illərinə kimi XVII əsrin əvvəllərində formalaşmış memarlıq simasını və XII əsrə aid memarlıq elementlərini saxlaya bilmişdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде86&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=86}}&lt;/ref&gt;

=== Qapıları ===

==== Qoşa qala qapıları ====
[[Fayl:Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 29.jpg|thumb|320px|Qoşa qala qapılarının [[İstiqlaliyyət küçəsi (Bakı)|İstiqlaliyyət küçəsi]]ndən görünüşü]]
{{main|Qoşa qala qapıları}}
Qoşa qala qapıları kimi tanınan qapılar, Bakı qalasının quru tərəfdən əsas giriş qapısı olmaqla, qala divarlarının şimal tərəfində yerləşir. Qoşa qala qapıları vaxtilə bir-birincən 15 metr aralı yerləşən iki qala divarında yerləşən qapıların bir divarda birləşdirilməsi ilə yaranmışdır. Qədim qapılardan biri birinci qala divarında yerləşən XII əsrdə inşa edilmiş Şamaxı qapısı, digəri isə sökülmüş ikinci qala divarında yerləşmiş və Şamaxı qapısının yanına köçürülmüş XVII əsrdə inşa edilmiş Zülfüqar xan qapısıdır.

1796-cı ildə [[Bakı xanlığı|Bakı xanı]] [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseynqulu xan]] şəhəri təslim edərək qalanın açarını Rusiya imperiyasına təhvil vermişdir. Şəhərin ruslar tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra 1809-cu ildə Bakı qalasının planı tərtib edilmişdir. 1883-cü ildə qala divarlarının ikinci sırasının sökülməsi zamanı Zülfüqar qapısı Şamaxı qapısının yanına köçürülməsinə qərar alınmış və 1886-cı ildə köçürülmə tamamlanmışdır.{{sfn|Рзаев|1950|pp=32}}

Qoşa qala qapılarında üç dəfə təmir və bərpa işləri aparılmışdır. İlk təmir işi [[Rusiya imperiyası]] dövründə — 1864-cü ildə həyata keçirilmişdir. İkinci dəfə qala qapılarında möhkəmləndirmə və bərpa işləri [[Azərbaycan SSR]] dövründə — 1952–1957-ci illərdə həyata keçirilmişdir. Sonuncu dəfə Qoşa qala qapıları 2018–2019-cu illərdə [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]]nin sifarişi ilə avstriyalı bərpaçı Erik Pumerin komandası tərəfindən həyata keçirilib.&lt;ref name=&quot;CBC&quot;&gt;{{cite news |title=Qoşa qala qapıları bərpa olunub |url=https://www.youtube.com/watch?v=22VWckxHIvU |accessdate=27 mart 2022 |agency=CBC TV Xəbərlər |date=30 oktyabr 2019}}&lt;/ref&gt;

Hər iki qapının ölçü və formaları demək olar ki, eynidir. Qala divarlarına yaxınlaşan düşmənlərdən müdafiənin təmin edilməsi üçün bütün divar boyunca, eyni zamanda Qoşa qala qapıları üzərində mazğallar və maşikullar yerləşdirilmişdir.{{sfn|Рзаев|1950|pp=30}

==== Salyan qapısı ====

=== Qız qalası ===
[[Fayl:Qız qalası ümumi 2016.jpg|250px|thumb|right|&lt;center&gt;[[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]]&lt;/center&gt;]]
[[Fayl:Dördbucaqlı qala.jpg|250px|thumb|right|&lt;center&gt;[[Dördbucaqlı qala]]&lt;/center&gt;]]
{{main|Qız qalası (Bakı)}}
Bakı qalasının cənub-şərq hissəsindəyerləşən uca qüllə şəkilli bu qüllə 28 metr hündürlüyə malikdir. Qız qalasının diametri birinci mərtəbədə 16,5 m-dir. Birinci mərtəbədə divarın qalınlığı 5 m-ə çatır. Qalanın daxili hissəsi 8 mərtəbəyə bölünür. Hər mərtəbə yonma daşlarla tikilmiş, günbəz formalı tavanla örtülmüşdür.

Daşdan hörülmüş bu tavanların ortasında dairəvi deşiklər vardır. Deşiklər şaquli xətt istiqamətindədir. Belə ki, VIII mərtəbənin tavanının ortasında olan dairəvi deşikdən baxdıqda birinci mərtəbənin döşəməsini görmək mümkündür. Qalaya yeganə giriş yolu onun qərb tərəfində, yerin əvvəlki səthindən 2 m hündürlükdə və 1,1 m enində olan tağlı qapı yeridir.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Л. С.Бретаницкий |first=Б.В. Веймарн |title=АЗЕРБАЙДЖАН IV—XVIII веков |date=1976 |publisher=Издательство &quot;ИСKУССТВО &quot; |location=Москва}}&lt;/ref&gt;

Funksiyaca Qız qalasının [[zikkurat]]ın [[Abşeron]] variantı, [[atəşpərəstlik]] məbədi, sükut qülləsi, göz qülləsi, [[rəsədxana]], passiv müdafiə tikilisi və s. olması haqqında ziddiyyətli fikirlər irəli sürülmüşdür. Prof. [[Cəfər Qiyasi]] qeyd edir ki, &lt;blockquote&gt;''&quot;Qız qalasının əvvələr hansı məqsədlə inşa edilməsi üzərində dayanmadan demək olar ki, abidədə uzunmüddətli passiv müdafiə üçün tikilmiş qüllə tippli qalaların səciyyəvi cəhətləri var: divarları çox qalındır (aşağıda 5 m, yuxarıda 4 m) , qülləyə basqını çətinləşdirmək üçün birinci və ikinci mərtəbə arasında pilləkən quraşdırılmayıb, divarı içərisində ağzı üçüncü mərtəbəyə açılan su quyusu qurulub, gövdəsinə bitişik bürclü qala divarı gedir və s. Ən başlıcası isə iç məkan quruluşu baxımından Qız qalası [[Abşeron]] qəsrlərinin dairəvi qüllələri ilə bir olub, onlardan kəmiyyətcə – böyük hündürlüyü və mərtəbələrinin çoxluğu ilə seçilir.&quot;''&lt;ref&gt;{{cite book |last=Qiyasi |first=C. |title=Nizami dövrünün memarlıq abidələri |date=1991 |publisher=İşıq nəşriyyatı |location=Bakı |pages=163}}&lt;/ref&gt;&lt;/blockquote&gt;

=== Donjon ===
{{main|Dördbucaqlı qala}}
XV əsrdə{{sfn|Ашурбейли|1992|с=162}} Bakı qalasının Şərq divarı yanında, xüsusən şimal tərəfdən düşmənə müqavimət göstərmək məqsədi ilə dördbucaqlı qala (donjon) tikilmişdir. Bürc və yarımdairəvi qalalar müdafiə sisteminin ayrılmaz hissəsi idi. Qalanın hündürlüyü 16, divar qalınlığı 2 m-dir. Əsgərlərin sürətli hərəkəti üçün qala divarının altı boyunca davam edən yeraltı yol qoşa qala darvazasına doğru istiqamətlənmişdi. Bu yeraltı yol şəhəri şimal tərəfdən əhatə edirdi.

Orta əsrlərdə, istər dinclik dövründə, istərsə də müharibə şəraitində bu qaladan silah anbarı (cəbbəxana) kimi istifadə olunmuşdur. Qala-bürcün tikilməsi əsasən iki məqsəd daşıyırdı. Qala divarlarının görüntüsünün möhtəşəmliyini artıraraq Bakının şimal tərəfdən müdafiəsini daha da möhkəmləndirmək üçün ərazini nəzarətdə saxlamaq və qapalı, geniş əraziyə malik qaladan silah anbarı kimi istifadə etmək. Bu dördkünc qalanı [[donjon]] da adlandırırlar.&lt;ref name=&quot;icherisheher1&quot; &gt;{{cite web
 | url       = http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,ru/
 | title       = Памятники Национального значения
 | publisher       = Официальный сайт Управления государственного историко-архитектурного заповедника Ичери-Шехер.
 | access-date       = 2019-06-03
 | archive-date       = 2012-01-01
 | archive-url       = https://web.archive.org/web/20120101142611/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,ru/
 | url-status       = dead
 }}&lt;/ref&gt; Rusların Bakıya gəlişindən sonra Qalada silah anbarlarının sayı daha da artdı. Qalanın cənub divarında, küncdə su quyusu vardır ki, bu da insanların uzun müddət qala daxilində sığınacaq tapmasına yardım edirdi.

== Populyar mədəniyyətdə ==

=== Filmoqrafiya ===
* [[Bakı qalası (film, 1965)|Bakı qalası]] — 1965-ci ildə çəkilmiş sənədli film.
* [[Bakı qalası (film, 1969)|Bakı qalası]] — 1969-cu ildə çəkilmiş sənədli film.
* [[Bakı qalası (film, 1973)|Bakı qalası]] — 1973-cü ildə çəkilmiş sənədli film.

=== Təsviri sənətdə ===
İçərişəhər bir çox tanınmış rəssamın əsərində təsvir edilmişdir. Qədim şəhərin abidələri və küçələrini [[Engelbert Kempfer]], Aleksey Boqolyubov, [[Qriqori Qaqarin]], [[Vasili Vereşşagin]], [[Aleksandr Kuprin]], [[Əzim Əzimzadə]], [[Tahir Salahov]] və başqa məşhur rəssamların əsərlərində görmək mümkündür.

Belə hesab edilir ki, Bakını ilk təsvir edən, 1630-cu ildə onun görünüşünü yaratmış [[İsveç]] rəssamsəyyahı Engelbert Kempfer olmuşdur. Onun əsərində Bakı dənizin içlərinə doğru uzanan qalın qala divarlarının içində, düz damlı evlərlə təsvir olunmuşdur. 1770-ci ildə Bakıya gəlmiş Rusiya EA-nın təmsilçisi Qmelin Bakını həndəsi üçbucaq formasında təsvir etmişdir. XIX əsrdə Bakının ruslar tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra rəssamlar arasında da şəhərə maraq artmışdır. İçərişəhərin ümumi planı 10 manatlıq azərbaycan əskinasının əks tərəfində əks olunmuşdur.
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;Rəsm əsərlərində&quot; widths=&quot;200px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Fayl:Baku 19 century.jpg|Aleksandr Münster - Bakı, rəngli litoqrafiya, [[1850]]-ci il
Fayl:Баку. Набережная. Боголюбов.jpg|A.Bogolyubov - Bakıda dəniz sahili, XIX əsrin II yarısı
Fayl:Sergeev. Baku view.jpg|Q. Sergeyev - Bakı, [[1796]]-cı il
Fayl:Jean Pierre Moynet. Baku.jpg|Jan Pyer Mone - Bakı, [[1830]]-cu illər
Fayl:П. Верещагин. Вид Баку. 1872 год.jpg|Pyotr Vereşşagin. «[[Bakı şəhərinin dənizdən görünüşü (şəkil)|Bakı şəhərinin dənizdən görünüşü]]». [[1872]]-ci il
Fayl:Port de Bakou et Cap Bail Bourni.jpg|T. Teylor - Bakı limanı və  Bayıl burnu, 1880-1881-ci illər.
Fayl:Grigory Gagarin. Abcheron. Palais du khan de Bakou.jpg|[[Qriqori Qaqarin]] - Bakıda xan sarayı, [[1847]]-ci il.
Fayl:Баку. Улица в полдень. 1861.jpg|Aleksey Boqolyubov - Bakıda günorta vaxtı küçə, [[1861]]-ci il.
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

=== Poçt markalarında ===
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;150px&quot; widths=&quot;250px&quot;&gt;
Azerbaijan Democratic Republic Postage Stamp, 1920-2rub.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan poçt markası, 1920&lt;/small&gt;
Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-3.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan poçt markası, 2010&lt;/small&gt;
Stamps of Azerbaijan, 2010-is1.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan poçt markası, 2010&lt;/small&gt;
Stamps of Azerbaijan, 2010-is2-3.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan poçt markası, 2010&lt;/small&gt;
Stamps of Azerbaijan, 2017-1296 souvenir sheet.jpg|&lt;small&gt;Azərbaycan poçt markası, 2017&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;

=== Əsginaslarda ===
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;150px&quot; widths=&quot;250px&quot;&gt;
10 manat obv.jpg|&lt;small&gt;10 manat&lt;/small&gt;
100 manat obv.jpg|&lt;small&gt;100 manat&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |last=Бретаницкий |first=Л. С. |title=Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока. |date=1966 |publisher=Наука, Главная редакция восточной литературы }}
* {{cite book |last=Ашурбейли |first=С. Б. |title=Очерк истории средневекового Баку |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской СССР |location=Баку}}
* {{cite book |last=Саламзаде |first=А. В. |title=Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку}}
* {{cite book |last1=Рзаев |first1=Н. |title=Северные ворота крепостных стен города Баку, |date=1946 |publisher=Государственное Архитектурное Издательство |location=Москва-Баку |edition=Памятники Архитектуры Азербайджана}}
* {{cite book |last1=Сысоев |first1=В. |title=Краткий путеводитель по древностям города Баку и его районов |date=1925 |publisher=Изд-во Наркомпросс АССР, Азерб. археол. Ком. |location=Баку}}

{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}
{{Azərbaycanda Xəzəryanı müdafiə qurğuları}}
{{Azərbaycan qalaları}}
{{İçərişəhər}}
{{Şirvanşahlar}}

[[Kateqoriya:Bakı qalaları]]
[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:XII əsr memarlığı]]
[[Kateqoriya:Kiçik Qala küçəsi]]
[[Kateqoriya:Şəhər divarları]]</text>
      <sha1>70si5oryxiekmsnargod7tzmim3030x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Kənd meydanı</title>
    <ns>4</ns>
    <id>73763</id>
    <revision>
      <id>6570560</id>
      <parentid>6569919</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:43:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79367" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>o2l3qsow1mf17ffiylhvmrmcctrhay6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570567</id>
      <parentid>6570560</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79754" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>opguhh98fnv9qv3t0noh51idxrcr9lv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570655</id>
      <parentid>6570567</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Patriot Kor</username>
        <id>55347</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80052" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::Xeyir hörmətli həmkar. Belə deyil. Sizə təkcə Kəlbəcərdən, qismən dağıdılmış 30-a yaxın kənd saya bilərəm. Eyni zamanda Laçından və Ağdamdan. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:06, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>t05xz372ua3qrx6xgbfxrsu2uhzh8ux</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571057</id>
      <parentid>6570655</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:20:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>NKOzi</username>
        <id>13339</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80568" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::Xeyir hörmətli həmkar. Belə deyil. Sizə təkcə Kəlbəcərdən, qismən dağıdılmış 30-a yaxın kənd saya bilərəm. Eyni zamanda Laçından və Ağdamdan. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:06, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)

İndi şablonda nəyisə dəyişməyin nə anlamı var ki? Onsuz da zamanla bərpa prosesi zamanı kəndlərin həm adları, həm də sayı dəyişəcək. Onsuz da bu kəndlərin mütləq əksəriyyəti bir müddət sonra ləğv edilmiş kateqoriyasına keçəcək. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0bzpndtkxoarc7elp3c7gaot5blp305</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571060</id>
      <parentid>6571057</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:28:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80928" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::Xeyir hörmətli həmkar. Belə deyil. Sizə təkcə Kəlbəcərdən, qismən dağıdılmış 30-a yaxın kənd saya bilərəm. Eyni zamanda Laçından və Ağdamdan. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:06, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)
::Bunun üçün bir-bir daxil olub şablonları navbox etməyə ehtiyac yoxdur. &quot;[[Şablon:Azərbaycan rayonları|Azərbaycan rayonları]]&quot; şablonuna əlavələr ediləcək sadəcə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:28, 11 avqust 2022 (UTC)

İndi şablonda nəyisə dəyişməyin nə anlamı var ki? Onsuz da zamanla bərpa prosesi zamanı kəndlərin həm adları, həm də sayı dəyişəcək. Onsuz da bu kəndlərin mütləq əksəriyyəti bir müddət sonra ləğv edilmiş kateqoriyasına keçəcək. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>rhspvpqh39q82ilqnnfrg2vul6y3iz1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571069</id>
      <parentid>6571060</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:48:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81412" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::Xeyir hörmətli həmkar. Belə deyil. Sizə təkcə Kəlbəcərdən, qismən dağıdılmış 30-a yaxın kənd saya bilərəm. Eyni zamanda Laçından və Ağdamdan. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:06, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)

İndi şablonda nəyisə dəyişməyin nə anlamı var ki? Onsuz da zamanla bərpa prosesi zamanı kəndlərin həm adları, həm də sayı dəyişəcək. Onsuz da bu kəndlərin mütləq əksəriyyəti bir müddət sonra ləğv edilmiş kateqoriyasına keçəcək. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:20, 11 avqust 2022 (UTC)
:Bunun üçün bir-bir daxil olub şablonları navbox etməyə ehtiyac yoxdur. &quot;[[Şablon:Azərbaycan rayonları|Azərbaycan rayonları]]&quot; şablonuna əlavələr ediləcək sadəcə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:28, 11 avqust 2022 (UTC)
::P.S. hər iki versiyaya uyğun [[İstifadəçi:Sura Shukurlu/Test|nümunə hazırladım]]. Dəyişikliklər {{tl|Azərbaycan rayonları}} şablonuna ediləcək və bu şablondan istifadə edilmiş rayon şablonlarına düzəliş edilmədiyi halda görüntüdə heç bir dəyişiklik baş verməyəcək. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:48, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>1twg3ffeottdaolk0dhza8kwiys1rlw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571170</id>
      <parentid>6571069</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:31:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>/* Səhifə addəyişdiricisi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81412" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Məqalə adlandırmaları ==

Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki &quot;soyqırım&quot;, &quot;faciə&quot;, &quot;terror&quot; və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, &quot;hadisəsi&quot; və ya &quot;hadisələri&quot; ya da &quot;qətliamı&quot; və ya &quot;qətliamları&quot; kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;görkəmli&quot;, &quot;məşhur&quot;, &quot;populyar&quot;, &quot;dahi&quot;, &quot;vəfat&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC)

:Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC)
::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC)
:::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Musa&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;background:#EF3340; color:White; padding:2px;&quot;&gt;Səmədov&lt;/span&gt;]][[User talk:Musa Səmədov|&lt;span style=&quot;background:#EF3340;color; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs &quot;şəhid&quot;, &quot;milli qəhrəman&quot;, &quot;kiçik&quot;, &quot;böyük&quot;, &quot;nəvə&quot;, &quot;ata&quot;, &quot;baba&quot; kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::&quot;[[Donald Tramp (kiçik)]]&quot; bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi &quot;Jr.&quot; yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::::&quot;[[Donald Tramp]]&quot; da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC)
::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq &quot;Corc Buş (ata)&quot; və &quot;Corc Buş (oğul)&quot; səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni &quot;Donald Con Tramp&quot; adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC)

== Pedaqoq və pedaqoq alim ==

Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün &quot;Azərbaycan pedaqoqları&quot;, alimlər üçün isə &quot;Azərbaycanın pedaqoq alimləri&quot; adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC)

== 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin ==

[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]]


Hamıya salam,

[[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]].

Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək.

Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki:

* 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər

* 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır

* 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər

* 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir

* 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar

* 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır

Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək.

Hörmətlə,

Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti

Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:21, 13 iyul 2022 (UTC)

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

;Here is the timeline for the Election Compass:

* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Azərbaycanda yaşayan xalqlar -&gt; Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar ==

salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır.

Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin.

1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. &lt;br&gt;
2.  Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. 
''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. &lt;br&gt;
3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. &lt;br&gt;
4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.

Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.

Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək.

Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC)

:Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC)

:Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC)
:Digər həmkarların fikrinə qatılıram &quot;etnik qrup&quot; -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:29, 15 iyul 2022 (UTC)

Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC)

:təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da &quot;etnik qrup&quot; adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC)
:::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da  Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də &quot;etnik qrup&quot; ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. &quot;{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}&quot; kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC)
::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriyalar ==
Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, &quot;Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, &quot;Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri&quot;, [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC)
:Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; yox, &quot;'''Ş'''əxslər:Yaponiya&quot; olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında &quot;'''Ş'''&quot; hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya &quot;'''Y'''&quot; hərfi başlığında olmalıdır.
:Kateqoriyanın adı birbaşa &quot;'''Y'''aponiya şəxsləri&quot; olsa, &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yox, elə &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC)
::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC)
:::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC)
:::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:32, 15 iyul 2022 (UTC)
::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC)
::Bir də belə bir problem var ki, çox yaxın 2 cürə kateqoriya var. Məsələn, həm &quot;Kateqoriya:Almaniya şəxsləri&quot;, həm də &quot;Kateqoriya:Almanlar&quot;. Təklif edirəm ki, biri silinsin, biri qalsın. 1-ci qalsın. Çünki &quot;Kateqoriya:Alman əsilli şəxslər&quot; deyə də kateqoriya var, onu yarada bilərik. Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:23, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Almanlarla Almaniya şəxsləri fərqli şeylərdi. Almaniyadan olan şəxs etnik cəhətdən alman olmaya bilər. Ya da millətcə alman olan şəxs, tutalım, Yaponiyaya böyüyüb orda yaşayırsa, Yaponiya vətəndaşıdırsa, onda Almaniya şəxsi yox, Yaponiya şəxsi hesab olunur. Məsələ burasındadır ki, hazırda Almanlar kateqoriyasında nə qədər şey var ki, adları dəyişdirilməlidir və əslində Almaniya şəxsləri kateqoriyasında olmalıdır. Aləmi qarışdırıblar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 00:40, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Azərbaycan şəxsləri ilə Azərbaycanlıların fərqi nədir? Heç o 2-ci kateqoriya en vikidə mövcud deyil. O dediyiniz hallar üçün vəziyyətə görə &quot;Rusiya almanları&quot; ya da &quot;Rusiyadakı Almaniya qürbətçiləri&quot; kimi kateqoriyalar mövcuddur. Odur ki, bu tipli kateqoriyaları silib, qeyd etdiyim formada kateqoriyaları yaratmaq olar. Hə, dəhşət yaman çox qatma-qarışıqdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:16, 28 iyul 2022 (UTC)
::::@{{U|White Demon}}, məsələn, &quot;Azərbaycan aktyorları&quot; ilə &quot;Azərbaycanlı aktyorlar&quot; fərqi nədir ki? 2-ci kateqoriyanın heç intervikisi yoxdur. &quot;Talış əsilli Azərbaycan aktyorları&quot; olsa, hə, başqa məsələ. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:44, 1 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya: Şablonlar: XXX -&gt; Kateqoriya: XXX şablonları ==

salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq.

Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -&gt; Kateqoriya:Elm şablonları.
Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -&gt; Kateqoriya: Dilçilik şablonları

Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır.

Razısınızsa dəyişdirək.

Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''.

Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC)

:[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC)

:{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC)
:Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? &quot;Kateqoriya:Şablonlar&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Vikipediya şablonları&quot;. Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, &quot;Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt&quot; yox, &quot;Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları&quot; olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC)
::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə &quot;əlavə söz əlavə etmək lazımdır&quot; və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC)
:Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC)
::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. &quot;Kateqoriya:Şablonlar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Fayllar:XXXX&quot;, &quot;Kateqoriya:Portal:XXXX&quot; və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC)
::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23529147 --&gt;

== Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər ==

Hamıya salam,
[[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]]
[[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik.

Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ.

Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz.

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]]
|&lt;hr /&gt;
|}
Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:13, 18 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC)
:: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:26, 20 iyul 2022 (UTC)
:::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC)
::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:49, 21 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC)

== Vikikitab layihəsi ==

salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&amp;page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC)

:PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC)
::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Salam həmkar. Mövzu üzərində 1 həftə idi ki, düzəliş edilmədiyi və problemi həll etdiyinizi düşünərək arxivləşdirmişdim. Görünür həll olunmayıb. Geri qaytarmağınız da isə problem yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:13, 27 iyul 2022 (UTC)

== Səhifə addəyişdiricisi ==

Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişikliyə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC)

:Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC)

::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC)

== Loqo ==

Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC)

:Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC)
:məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC)
:: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 11:03, 20 iyul 2022 (UTC)
:::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC)

== Wikimedia Commons ==

Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC)

::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC)

:: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC)
:Salam həmkar mənim səhifəmdəki şəkil wikimediya commonsdadır necə silim Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:33, 3 avqust 2022 (UTC)

== Aerobatika ==

Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC)

:Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC)
:belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC)
::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yüksək pilotaj&quot; əvəzinə &quot;Yüksək aerobatika&quot; yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda  &quot;Yüksək aerobatika nümunələri&quot; kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də &quot;Yüksək aerobatik nümunələr&quot; kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC)
:Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC)

== Поговорим об улучшении настольной версии ==

[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].

[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:08, 25 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&amp;oldid=20689486 --&gt;

== İrəvanda 3 məscid ==

[[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] bölməsində İrəvanda yerləşən 3 fərqli məscidin əslində eyni olması və məqalələrin birləşdirilməsi ilə bağlı müzakirə gedir. Daxil olub fikir bildirməniz xahiş olunur. Çünki mövzu ilə bağlı mütləq konsensus qəbul edilməlidir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 26 iyul 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Vote for Election Compass Statements ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 iyul 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23530132 --&gt;

== Photo request ==

Apologies for writing in English - I do not speak Azerbaijani. If this is not the correct place to post this request, please suggest the proper location (This is for Azerbaijani Wikimedians). I found some newspapers from Baku Rabochy in the Library of Congress that are probably of great interest to some of the people here (they are from the World War II era and feature famous Azerbaijanis), and was hoping that perhaps someone who lives close to an archive or library in Azerbajian that contains originals of the photos (which, due to being in old newspapers from a microfilm, are very poor quality, so I don't want to put them on Commons at the moment) could help find better quality versions of the photos. Listed below are a few of the newspapers containing photos of Hazi Aslanov and other Heroes of the Soviet Union.

* [https://vk.com/photo509144811_457245818 Газета «Бакинский Рабочий» №156 (7345) от 6 августа 1944 года]
* [https://vk.com/photo509144811_457245463 Газета «Бакинский рабочий» от 21 сентября 1945 года] - due to the author attribution this photo cannot be on Commons (I don't even have the full name of the photograpgher, let alone the year of death required to calculate the copyright expiration date), but it would still be nice to find an original of the photo, and perhaps know more about the credited photographer
* [https://vk.com/photo509144811_457245464 Газета «Бакинский рабочий» от 6 ноября 1945 года] - contains flying ace Adil Hüseyn oğlu Quliyev
* I also would like to find a Soviet-era publication for any of these photos of Züleyxa Seyidməmmədova; [https://vk.com/photo509144811_457242937], [https://vk.com/photo509144811_457243568], [https://vk.com/photo509144811_457243566], [https://vk.com/photo509144811_457243567]. I wasn't able to find any publication of those photos in an Azerbaijani newspaper from the time due to the Library of Congress having large gaps in their collection (many years and months of numerous newspapers completely missing). If any of you ever come across publication of any of those &quot;orphaned works&quot;, do not hestiate to let me know about the publication (and if there is author attribution)

Thank you!
--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 14:08, 28 iyul 2022 (UTC)

:{{U|PlanespotterA320}}, wow, this is great. Thank you very much! &lt;s&gt;I would go on and upload them to the Commons.&lt;/s&gt; --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:07, 31 iyul 2022 (UTC)
::I guess I didn't read it thoroughly. Sorry for [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hazi_Aslanov_in_1944.png this]. It is going to be hard to find the originals, taking into the consideration that government-funded organizations (like the archives and museums) don't work in an efficiency that they're suppose to (unless bribery and/or acquaintances is/are involved). Tagging users who maybe can help you. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Toghrul R}}, {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|Elnur Neciyev}}, həmkar Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının bəzi şəkillərini tapıb, lakin bəzilərinin keyfiyyəti aşağıdır (ümumi qəzet səhifələrinin görüntüləri olduqlarından). Tapdıqlarından [[Aslan Vəzirov]] kimilərinin azad fayl olan təsvirləri yoxdur, ona görə, yaxşı imkandır deyə düşünürəm. Həmkara kömək olmaq imkanınız varmı? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 21:25, 31 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] bəy bəlki Milli Kitabxanadan nəsə tapa bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:47, 1 avqust 2022 (UTC)
***That's disapointing...one would expect the government to want to share all the photos of Aslanov they have since he is a national hero and all (one would expect a government to want good quality photos of their historic heroes to be used in articles about them). I can't imagine the museums and libraries are very pleased about the current low-quality photos of Aslanov that Wikipedia is using. Since these pictures are from microfilm after all, not even photos of the newspaper itself, I really don't want them used in articles for the people they contain unless there are no other pictures of the respective people out there that can be used.--[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PlanespotterA320|müzakirə]]) 21:39, 31 iyul 2022 (UTC)
***:@[[İstifadəçi:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] hello. I was able to find a photo of [[:c:File:Leyla Mammadbeyova.jpg|Leyla Mammadbeyova]] back in the day. Digital versions of these photos are a bit hard to find as they most likely are in the National Archive Department of Azerbaijan. However, it is a bit hard to reach them &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:00, 1 avqust 2022 (UTC)

== Alimlərlə bağlı qısa məlumat ==
Salam hörmətli həmkarlar. Dəfələrlə olub ki, SNS-də elm xadimləri müzakirəyə çıxarılıb &quot;fəlsəfə doktorudur&quot; və ya bənzər şərhlərlə müzakirə sonlandırılıb. Buyurun iki gün əvvəl rəsmi tirajlanan məlumat: [http://Dövlət%20Statistika%20Komitəsinin%20məlumatına%20görə%20bu%20ilin%20əvvəlinə%20ölkədə%20müxtəlif%20elmi-texniki%20xidmətləri%20həyata%20keçirən%20127%20elmi%20təşkilat%20və%20müəssisə%20fəaliyyət%20göstərib.%20Bu%20elm%20ocaqlarında%20elmi-tədqiqat%20və%20işləmələrlə%202 Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə bu ilin əvvəlinə ölkədə müxtəlif elmi-texniki xidmətləri həyata keçirən 127 elmi təşkilat və müəssisə fəaliyyət göstərib. Bu elm ocaqlarında elmi-tədqiqat və işləmələrlə 20,5 mindən artıq mütəxəssis məşğul olur, onların da 73 faizi tədqiqatçılardır. Həmin mütəxəssislərin 37,3 faizinin elmlər doktoru və ya fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi var.] Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:34, 28 iyul 2022 (UTC)
:Mənim şəxsi fikrim odur ki, hər hansı şəxs, dərəcəsi nə olur olsun (akademik adı xaric, fikrimcə bu istisnadır) hər hansı yeniliyə imza atmayıbsa, mühüm nailiyyət əldə etməyibsə və ya onu öz mühitindəki insanlardan fərqləndirən hər hansı xüsusiyyətə sahib deyilsə, ensiklopedik deyil. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 08:41, 29 iyul 2022 (UTC)
:Yerli alimlərin Ali Attestasiya Komissiyasının tövsiyyə etiyi jurnallarda əhəmiyyətli və çoxsaylı nəşrləri, o cümlədən, monoqrafiya, dərslik, dərs vəsaiti, yaxud elmi çevrələrdə təsir yaradan digər elmi-kütləvi əsərləri mövcud deyilsə, patent və elmi konsepsiya müəllifliyi yoxdursa məqalə silinməlidir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 21:22, 29 iyul 2022 (UTC)
::&quot;Yəni qısaca ölkədə 7.600-dən çox fəlsəfə doktoru və ya elmlər doktoru adı almış şəxs var&quot;. Yəni? Nə olsun? Say çox olanda ensiklopediklik dağılır? Azərbaycanda 4,246 dənə kənd var. Bu səbəbdən ensiklopedik olmurlar? Mən həmişə demişəm, mövzunun ensiklopedikliyi belə şeylərlə yox, sadəcə üçüncü tərəf müstəqil mənbələr ilə müəyyən edilməlidir, amma buna əhəmiyyət qoyan yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:58, 31 iyul 2022 (UTC)
:::Hə, düz deyirsiniz, ancaq vaxt alan işdi. Yaşayış məntəqələri ilə müqayisə isə düzgün deyil. Çünki onlar zatən ensiklopedik mövzulardır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:40, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], mən elə bir şey yazmışam? Mənim sözüm onadır ki, gəlib SNS-də elmlər doktorudur, fəlsəfə doktorudur yazıb avtomatik ensiklopedik hesab edənlər bu faktoru nəzərə alsın. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:48, 1 avqust 2022 (UTC)

== Şablon tərcümə ==

Salam. Bu şablonu tərcümə etmişəm(ümid eliyirəm ki, nəyisə səhv eləməmişəm). [[Şablon:Aerobatika Komandaları]] . Mənə maraqlıdı. Hər dəfə yeni məqalə yaradanda onu şablonun səhifəsinin ayrıca əlavə etməliyəm? Şablonlarla işləmək bağlı təlimat tapa bilmədim.    [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:39, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] tam anlamadın, şablonumu məqaləyə əlavə edirsiniz, yoxsa məqalənin keçidinimi şablona? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:02, 29 iyul 2022 (UTC)
::Şablonu məqaləyə əlavə eləməyi başa düşdüm. Mənə məqaləni şablona əlavə eləmək lazımdı. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:42, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bəli, əgər məqaləyə şablon əlavə edilirsə, həmin şablonda məqalənin keçidi olmalıdır. Amma bunun yerinə elə bütün mövcud olan akrobatika komandalarının adlarını şablona əlavə edin qırmızı keçidlə də olsa, məqalə də yaradılddıqca qırmızı keçid mavi keçidlə əvəz olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:17, 30 iyul 2022 (UTC)

== Axtarış problemi ==
* Salam dəyərli viki-cəmiyyət, demək olar 3 aydan çoxdur [[Aytəkin Mərdanova]] məqaləsini yaratmışam ancaq google axtarışda çıxmır bəlkə məlumatı olan var bu barədə, nə etmək lazımdır? - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 06:12, 31 iyul 2022 (UTC)
*:Mən yoxladım, axtarışda adı çıxır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:48, 3 avqust 2022 (UTC)
::* Baxdım yenə çıxmır deyəsən nəsə sistem xətası var. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 21:57, 3 avqust 2022 (UTC)
::*:Adı çıxır, amma ilk səhifədə yox, ikinci səhifədə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 04:45, 4 avqust 2022 (UTC)
::* {{u|Sura Shukurlu}} Siz dediyinizədə baxdım yenə yoxdur. [[Aytəkin Məmmədov]] məqaləsi çıxır.
*Maraxlı məqamdır, [https://g.co/kgs/1hGhj2 bu linkdə] hətda google search panelidə əks olunur amma azərbaycan dili vikipediyası görsənmir. BU nədən ola bilər? Hörmətli {{u|Togrul R}}, {{u|Turkmen}} bu barədə fikirləriniz var? — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:45, 5 avqust 2022 (UTC)

== Ad dəyişmə ==

* [[1 Avqust (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Belaya Rus (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Berqutlar (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Chinook (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Tayfun (aerobatika eskdaronu)]]
* [[Yupiter (aerobatika eskdaronu)]]   Zəhmət olmasa məqalələrin adında eskadron sözünü düzəldin

[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 13:53, 1 avqust 2022 (UTC)

:[[Thunderbirds (aerobatika komandası)]] bu da eskadron olsun [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:00, 1 avqust 2022 (UTC)
::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:06, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər.    
:::* [[Al Fursan]]
:::* [[Baltic Bees]]
:::* [[Smoke Squadron]] bunların da tərcüməsini əlavə etmək lazımdı
:::[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:09, 1 avqust 2022 (UTC)
::::Həll edildi. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 14:14, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 14:16, 1 avqust 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Azerbaijani Wikimedians User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[İstifadəçi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dušan Kreheľ|müzakirə]]) 16:57, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Dušan Kreheľ}}, thank you for the reminder. Our delegates will be registered today. &quot;[[:m:Azerbaijani Wikimedians User Group|Azerbaijani Wikimedians User Group]]&quot; decided that our representatives would be {{u|Toghrul R}} and {{u|Namikilisu}} — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:48, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Hansı adlandırma düzgündür: &quot;Kateqoriya:Qitələrə görə...&quot; yoxsa &quot;Kateqoriya:Qitələrinə görə...&quot; ? Vikidə hal-hazırda hər iki variantda adlandırma mövcuddur. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

:&quot;Qitələrinə görə&quot; olmalıdır. &quot;Ölkələrinə görə&quot;, &quot;Şəhərlərinə görə&quot; yazırıqsa, məntiqlə bu da belə olmalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:58, 7 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:White Demon]] həm &quot;Ölkələrinə görə&quot;, həm də &quot;Ölkələrə görə&quot; tipində adlandırlımış kateqoriyalar mövcuddur.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:36, 9 avqust 2022 (UTC)

== Poçt indeksləri ==

Azərbaycanın kənd məqalələrinin böyük bir hissəsində kənd üçün poçt indeksi göstərilib, amma göstərilən istinadda bu haqda heç bir məlumat yoxdur. ([[Kəngərli (Ağdam)|bax]]) Kəndlər üçün ayrı-ayrılıqda poçt indeksləri mövcuddursa, tam siyahını haradan tapa bilərəm? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:03, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vikimaniya 2022. Bakı görüşü ==
{{Gallery
|width=150
|height=150
|align=right
|File:Wikimania 2022.png|&quot;Vikimaniya 2022. Bakı görüşü&quot;nün rəsmi loqosu.
}}

Hər kəsə salam. Bu ilin 13–14 avqust tarixlərində [[:meta:Wikimedians_of_Turkic_Languages_User_Group/az|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupu]] &quot;Vikimaniya 2022&quot;nin tərkibində görüş keçirir. Oflayn və onlayn formatlarda keçiriləcək tədbirdə bir sıra görüşlər, editatonlar, təqdimatlar olacaq, həmçinin &quot;Vikimaniya 2022&quot;ni izləyəcəyik. Tədbir Bakı şəhərində keçiriləcək. Əlavə məlumatlar üçün &quot;[[:m:Wikimania 2022/WMTurkic|Vikimaniya 2022 Bakı görüşü]]&quot;nün metaviki səhifəsinə nəzər yetirin. Tədbirə qoşulmaq istəyənlər [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc997kxuJkjv0cwROcrpuM7dBrifIZV2XpanRmhfz8yhMIlPQ/viewform bu formu] doldura bilərlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 15:45, 5 avqust 2022 (UTC)

:Tədbirdə ancaq Azərbaycan vikipediyaçıları iştirak edəcək? '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:56, 5 avqust 2022 (UTC)
:: Hybrid tədbir olacaq. Offline iştırakçılar Azərbaycan vikipediyaçılar olacaq. Online qoşulanlar dünyanın müxtəlif yerlərində olan türkdilli vikipediyaçılar olacaq. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:45, 5 avqust 2022 (UTC)
*{{y}} Keçidlər düzəldildi. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 16:59, 5 avqust 2022 (UTC)

{| style=&quot;width:100%&quot;
|&lt;hr /&gt; 
| style=&quot;width:80px;&quot;|[[File:Wikimania 2022 Baku Meetup Icon.svg|50px|center|alt=Wikimania 2022/WMTurkic|link=:m:Wikimania 2022/WMTurkic]]
|&lt;hr /&gt;
|}

== İşğaldan azad edilmiş məhv olmuş yaşayış məntəqələri ==

Hamıya salam. Təklif edirəm ki, İşğaldan azad edilmiş rayonlarımızın ən aşağısındakı [[Şablon:Zəngilan rayonunun yaşayış məntəqələri|bu tip şablonların]] hamısında dəyişiklik edək. Ya elə göstərdiyim nümunədəki kimi məhv olmuş yaşayış məntəqələrini (YM) ''kursivlə'' verək, ya da [[Şablon:Azərbaycan festivalları|bu şablondakı]] kimi hər bölməni qruplaşdıraq. Məqsəd də odur ki, necə ki Ləğv edilmiş YM-ləri ayrı vermişik, məhv olmuşları da ayrı verək. Məsələn Zəngilan, Qubadlı və Cəbrayılın demək olar ki, bütün YM-ləri məhv edilib. Cəbrayılın [[Cocuq Mərcanlı|1 YM-i]] Aprel döyüşlərindən sonra bərpa edilib, Zəngilanda da [[Ağalı (Zəngilan)|1 YM]] bu yaxınlarda ilk mərhələsi bərpa oldu və davam edir. Digər rayonlarda isə əsasən YM-lərinin yarısı (işğalda olmuş olanlar) məhv olub, yarısı isə qalır (hansılar ki, ya işğal edilməmişdi, ya da 94-ə qədər qaytarılmışdı, ya da Talış və Suqovuşan kimi keçmiş DQMV YM-ləri). Bu təklifi etməkdə bir məqsədim də odur ki, mətbuatda da qeyd edilib ki, zatən daha işğaldan edilmiş ərazilərdə inzibati vahidlər əvvəlki qədər olmayacaq. Elə Ağalı nümunəsi kimi. İşğaldan əvvəl Zəngilanın 3 Ağalı kəndi olduğu halda onların əsasında hər 3 kənd sakinləri üçün sadəcə 1 Ağalı kəndi inşa edildi. Həmçinin Ağdam şəhərinin rəsmi olaraq açıqlanmış yeni baş planına əsasən işğaldan əvvəl mövcud olmuş Ağdam şəhərinin ətrafında mövcud olmuş bir neçə kənd də ləğv edilərək Ağdam şəhərinə daxil edilib. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 18:45, 9 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Yaxşı təklifdir. Məncə elə şablonda qruplaşdırmaq daha doğru olacaq. Hətta şablonda Qarabağ müharibəsi zamanı dağıdılmış yaşayış məntəqələri bölməsi yaratmaq da olar və qarşılarında, kursivlə, mötərizə içərisində qismən və ya tam qeyd etmək olar. Fikirinizi dəstəkləyirəm. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 20:32, 9 avqust 2022 (UTC)
Ləğv olunmuş kəndləri Kənd qrupunun içində qruplaşdırmaq lazımdır, ayrıca yox. Kursivlə yazmaq kəndin məhv edildiyini bildirmək üçün aydın yol deyil. Şablona baxanda hardan başa düşüm ki, kursivlik kəndin məhv olunduğunu göstərir? Ən yaxşısı məhv edilmiş yaşayış məntəqələrinin yanında [[Xəncər (Tipoqrafik)|xəncər işarəsi]]ndən (†) istifadə etməkdir. Şablonun ən aşağısında da qeyd buraxmaq olar ki, † işarəsi məntəqənin məhv edildiyini göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:05, 9 avqust 2022 (UTC)
::{{tl|dagger}} şablonumuz da var özü də.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:07, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Yenə də istənilən halda, (qismən), (tam) sözlərinin istifadəsini vacib hesab edirəm. Çünkü qismən dağıdılmış və tam dağıdılmış yaşayış məntəqələri var. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 04:06, 10 avqust 2022 (UTC)
::::Hətta işğaldan sonra yaratdıqları kənd ([[Knaravan]]) də var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{dagger}} işərəsindən istifadə təklifi ilə razıyam. [[Knaravan]] kəndi kimi istisna hallar üçün isə həmin kəndin üstündə &quot;*&quot; işatəsi qoyub şablonun altında izah yerləşdirmək olar. Daha əvvəl başqa bir şablonda da bu üsula rast gəlmişəm.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:54, 10 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]], əlbəttə qeyd etmək olar qismən söhbətini. Amma 99 faizi tam dağıdılıb. Qismən dağıdılan nə görmüşəm, nə də eşitmişəm. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::Xeyir hörmətli həmkar. Belə deyil. Sizə təkcə Kəlbəcərdən, qismən dağıdılmış 30-a yaxın kənd saya bilərəm. Eyni zamanda Laçından və Ağdamdan. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:06, 10 avqust 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], sizinlə razıyam. Sadəcə bir şey var ki, şablondaxili qruplaşdırma və xəncər işarəsinə izah üçün gərək bütün rayon şablonları da dəyişdirilə və navbox edilə. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:45, 10 avqust 2022 (UTC)

İndi şablonda nəyisə dəyişməyin nə anlamı var ki? Onsuz da zamanla bərpa prosesi zamanı kəndlərin həm adları, həm də sayı dəyişəcək. Onsuz da bu kəndlərin mütləq əksəriyyəti bir müddət sonra ləğv edilmiş kateqoriyasına keçəcək. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:20, 11 avqust 2022 (UTC)
:Bunun üçün bir-bir daxil olub şablonları navbox etməyə ehtiyac yoxdur. &quot;[[Şablon:Azərbaycan rayonları|Azərbaycan rayonları]]&quot; şablonuna əlavələr ediləcək sadəcə. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:28, 11 avqust 2022 (UTC)
::P.S. hər iki versiyaya uyğun [[İstifadəçi:Sura Shukurlu/Test|nümunə hazırladım]]. Dəyişikliklər {{tl|Azərbaycan rayonları}} şablonuna ediləcək və bu şablondan istifadə edilmiş rayon şablonlarına düzəliş edilmədiyi halda görüntüdə heç bir dəyişiklik baş verməyəcək. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:48, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7gd7aflbijbdezuunb0cdlcj80ma4g1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ovşarı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75454</id>
    <revision>
      <id>6570300</id>
      <parentid>6252327</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:25:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.140.108</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1139" xml:space="preserve">'''Ovşarı''' – zərbi muğam &quot;[[Şüştər]]&quot; lad-məqamına əsaslanır. Onu da deyək ki, &quot;Ovşarı&quot; aşıq musiqi-poetik yaradıcılığında bir ənənəvi hava kimi də məşhurdur.
 
Zərb muğam kimi &quot;Ovşarı&quot; şüştər məqamının iki şöbəsinin intonasiyaalrını özündə əks etdirir: &quot;Şüştər&quot;, &quot;Təsnif&quot;. Bu zərbi muğam öz musiqisi etibarilə müəyyən dərəcədə təntənəni, əzəməti əks etdirir. Onun mətni əsası xalq sözlərindən alınmışdır.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan musiqisi]]
* [[Muğam]]
* [[Zərbi muğamlar]]

== Mənbə ==
* [http://www.azerbaijanvision.com/index.php?name=News&amp;file=article&amp;sid=130 Zərbi muğamlar]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

== Xarici keçidlər ==
* [http://mugam.az/Proq01.html Muğam festivalı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160313094809/http://mugam.az/proq01.html |date=2016-03-13 }}
* [http://www.cwa.aznet.org/music_a.html Azərbaycan xalq musiqisi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080828115237/http://cwa.aznet.org/music_a.html |date=2008-08-28 }}

{{Muğam}}

[[Kateqoriya:Muğamlar]]</text>
      <sha1>s475xfsxktw6yljj67zxvcdii41q3hf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rəsul Çunayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76049</id>
    <revision>
      <id>6570048</id>
      <parentid>6570016</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:00:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38162" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>1e0h4n84lm2gnom8d17apegwtdn020p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570086</id>
      <parentid>6570048</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:28:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39629" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>404zqyzat1i8t2j4wz6p13v7hx52prr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570088</id>
      <parentid>6570086</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39900" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ilin sonlarında baş tutan Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>8zgh2mx1e385a6spdyjaz18dgybudcd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570128</id>
      <parentid>6570088</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:56:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45089" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ilin sonlarında baş tutan Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>5oeooqqkekjlzadzfi4ofvp2p1ryfzc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570141</id>
      <parentid>6570128</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:04:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45121" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda

&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>4y8ppiaws3yqxijd5newqjhrt6rhjhh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570834</id>
      <parentid>6570141</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:22:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47425" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı. Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı. Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu. Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu. Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi. Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi. Bununla da Azərbaycan yığması turiri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>gzhmuils96aukcjpcaf2gefovk16d1t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570836</id>
      <parentid>6570834</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:24:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47635" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>22dt06603b62opx77oynhtlilqasoym</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570843</id>
      <parentid>6570836</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49598" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı. 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu - 4:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türjiyə ümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini 4:0 hesabı ilə məğlub elədi. Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, İran təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 3:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının qalibi olan Rusiya nümayəndəsi İslam-Bəy Albiyev ilə üz-üzə gəldi.

İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;


=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>2bsqkvta2jzhurd7up2tpm5eo7p33su</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570845</id>
      <parentid>6570843</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:50:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49984" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı. 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi. Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi İslam-Bəy Albiyev ilə üz-üzə gəldi. Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu. Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.

İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>07is9d38hlorwt8uwfz39rvdcs4enfp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570849</id>
      <parentid>6570845</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:00:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51232" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı. 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi. Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi. Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>g1ispwrf9kujzlcw474jfbs4ewmpscs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570851</id>
      <parentid>6570849</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:02:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fərdi uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52003" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı. 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi. Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi. Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>rkgw7pl08hdwpbug6hhlfz297smn0o5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570853</id>
      <parentid>6570851</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:04:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52193" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>li64d9yru4mj329895hjspwk61gxjhg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570854</id>
      <parentid>6570853</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:05:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52193" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>n4ryw7rz51whtd0lhudi890pwdqisyx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570881</id>
      <parentid>6570854</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:30:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52560" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)]]
Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>jjh4rekerxvk7ud3f28rcjkodenw2x5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570910</id>
      <parentid>6570881</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53566" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2013 Yay Universiada Oyunları|2013-cü il Kazan Universiadası]]nın qalibi olan Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi. Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman -66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev. Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi. [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu. O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda vaxtıdan əvvəl qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>83vfhnsn4oie5lyyh50tvwcq2h36gcb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570912</id>
      <parentid>6570910</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54952" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2013 Yay Universiada Oyunları|2013-cü il Kazan Universiadası]]nın qalibi olan Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi. Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman -66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev. Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi. [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu. O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda vaxtıdan əvvəl qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>1y60tbjoid8d6254sc1lbm6kqn9dzq9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570914</id>
      <parentid>6570912</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:46:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55476" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2013 Yay Universiada Oyunları|2013-cü il Kazan Universiadası]]nın qalibi olan Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi. Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman -66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev. Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi. [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu. O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda vaxtıdan əvvəl qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Pezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>396tjyqhqnhg99pg6748pcwcd4hay28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570915</id>
      <parentid>6570914</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:46:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55245" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2013 Yay Universiada Oyunları|2013-cü il Kazan Universiadası]]nın qalibi olan Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi. Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman -66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev. Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi. [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu. O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda vaxtıdan əvvəl qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Pezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>btek0z6bx78pbwid7nfjvxsk9it3emo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570916</id>
      <parentid>6570915</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:46:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55161" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi. Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman -66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev. Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi. [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu. O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda vaxtıdan əvvəl qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Pezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>8gzulxy303jhsk6zbq2yjk8wc2u2lbq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570917</id>
      <parentid>6570916</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:48:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55258" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Pezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>jeurlo7mqw4pd8gqhnudzy3hpj8wlql</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570919</id>
      <parentid>6570917</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:50:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55259" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Hərbi xidməti ==
Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi general-leytenant [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>0ikz2jdrt8fcx449qosh9tn1tw47cfm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570929</id>
      <parentid>6570919</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:00:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hərbi xidməti */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54321" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>6tqkxbjqu68918zq0t2cowqq2nnmxmx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570930</id>
      <parentid>6570929</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:00:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55219" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>nyvjvejz1pzykgww6r7w1pdg7sbd04q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571593</id>
      <parentid>6570930</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:26:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56618" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>acg460taqp4nwqto6hgjcyavo5o3ge4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571595</id>
      <parentid>6571593</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:28:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56387" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>70in75ye3f3v8xmyqtxovvvzyef3bic</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571596</id>
      <parentid>6571595</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:28:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56406" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>o3y1hyz1p2ta639iyh8pghuyvvxv4f7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571597</id>
      <parentid>6571596</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:32:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57153" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>4dl5agjpxja02bubx0bqw8s85hvv79x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571598</id>
      <parentid>6571597</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:34:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fərdi uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57155" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>otq1vvlf0769cib5th14f84k99iggwp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571599</id>
      <parentid>6571598</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:35:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58378" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2005&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Litva]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2007&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|SVK}} [[Slovajiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|ÇXR}} [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>3oz346ypkvbkl7ukgst9txc339g252d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571600</id>
      <parentid>6571599</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:36:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57773" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2007&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>t24ilwve4sn0d67i2kfkg0t1py8cjyy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571603</id>
      <parentid>6571600</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58343" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>27fk3rl1960mq5dpi27njsklct327j4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571610</id>
      <parentid>6571603</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:45:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58764" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>560nv87zg58085ipvxu0cw8qcejhen6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571623</id>
      <parentid>6571610</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:58:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59404" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>2nimg44aa6g9dsev4yrv9p18mjxqc3f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571626</id>
      <parentid>6571623</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:00:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59253" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>6wjlxaq4urqalf7cg2uk1jqbnj7pjxr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571636</id>
      <parentid>6571626</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:04:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60420" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>o3yjiuza37kezqac2ysafuv5d3qstfn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571638</id>
      <parentid>6571636</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:05:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60287" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>cg33xeib7o96mq1q1ludc8bm82ik1fo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571674</id>
      <parentid>6571638</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:24:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62424" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}

{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>msv7kfgx4gryjo1aifvw3ucnzwbfliv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571679</id>
      <parentid>6571674</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:25:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62390" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}

{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>9iuqhammosm8d8k7ker6y4fn4q09tl3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571680</id>
      <parentid>6571679</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:25:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62378" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}

{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>pk5locmojve3ompuqw2uo8sk8oiwh25</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571692</id>
      <parentid>6571680</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:28:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62909" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silve&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>qq59qvqlz8kpjwm981kihom60phbziy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571700</id>
      <parentid>6571692</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62780" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).


== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>hbd6dl26kereovsltvui04us25rj41u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571706</id>
      <parentid>6571700</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62773" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində - beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların --də qızıl medal, --də gümüş medal, --də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>rh8i6krc3mh9qk8un4q49bk92dcn2di</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571723</id>
      <parentid>6571706</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62775" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ilə təltif edilib.

Karyerası ərzində 37 beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların 13-də qızıl medal, 6-da gümüş medal, 12-də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>sekzcte73fclgutaq7latqcldk6cqg3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571726</id>
      <parentid>6571723</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62769" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 37 beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların 13-də qızıl medal, 6-da gümüş medal, 12-də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>ltbg8qvjzfxfdtc8tg918folnsp84zt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571732</id>
      <parentid>6571726</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62842" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 37 beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların 13-də qızıl medal, 6-da gümüş medal, 12-də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

'''I Avropa Oyunları'''
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>8ag49xsodzxr9jq5kloujq62i700td1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571737</id>
      <parentid>6571732</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62929" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 37 beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların 13-də qızıl medal, 6-da gümüş medal, 12-də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

'''I Avropa Oyunları'''
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===
'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>5vdwqhhdsh1esoh2f5i6fiebvdkczhf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571752</id>
      <parentid>6571737</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:56:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64598" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{İdmançı
|adı                           = Rəsul Çunayev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Rasul Chunayev.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Rəsul Çunayev 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Rəsul Abakar oğlu Çunayev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 7.1.1991
|doğum yeri                    = [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 2000—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[İsmayıl Çöpçiyev]]
|boyu                          = 176 sm. (5 ft 6 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|66 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|71 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|71 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|71 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Gümüşmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|71 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|72 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Rəsul Abakar oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]]; [[Balakən rayonu]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Rəsul Çunayev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Rəsul Çunayev həmçinin 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub.

Rəsul Çunayev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qızıl medalını qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]] və [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]]-ci illərdə Avropa Çempionatının gümüş medallarına sahib oldu. 2013-cü ildə o, [[2013 Yay Universiada Oyunları|Kazan Universiadası]]nın da qalibi olub.

Rəsul Çunayev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 37 beynəlxalq yarışa qatılan Rəsul Çunayev onların 13-də qızıl medal, 6-da gümüş medal, 12-də isə bürünc medal qazanıb. Rəsul Çunayev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Rəsul Abakar oğlu Çunayev 1991-ci il yanvarın 7-də [[Balakən rayonu]]nun [[Yeni Şərif]] kəndində anadan olub. 1999-2010-ci illərdə R. Hədisov adına Yeni Şərif kənd tam orta məktəbində təhsil alan Rəsul Çunayev, 2010-2014-cü illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. Daha sonra o, 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Universitetində (BDU)]] təhsil alıb. 2021-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycanın Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alır.

Rəsul Çunayev 2014-cü ilin iyulunda [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Balakən Rayon İdarəsi]] tərəfindən müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldı və o, 2014-2015-ci illərdə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] [[Sərhəd Qoşunları (Azərbaycan)|Sərhəd Qoşunları]]nın &quot;N&quot; saylı hərbi hissəsində xidmət elədi.

[[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti (DSX)]] rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in 8 iyul 2015-ci il tarixli əmrinə əsasən Rəsul Çunayevə &quot;Leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 18 avqust 2018-ci il tarixli əmrinə əsasən &quot;Baş leytenant&quot; hərbi rütbəsi, 8 iyul 2022-ci il tarixli əmrinə əsasən isə &quot;Kapitan&quot; rütbəsi verildi.

Subaydır.

== Karyerası ==
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2007-ci ilin iyulunda [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunları çərçivəsində qatıldı. Həmin turnirdə o, birinci görüşündəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=ИЧС. Уступили России, победили Турцию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103306/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070705124843584.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2010-cu illər: Yeniyetmələr və gənclər arasında Avropa çempionluğu ===
Rəsul Çunayev beynəlxalq səviyyədə birinci nüfuzlu turnirinə 2008-ci ilin 24-30 iyununda [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında qatıldı. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev 1/16 final mərhələsində [[Niderland]] nümayəndəsi David Harutunianı 2:0 (6:0, 6:0), 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] təmsilçisi Eslyam Sagatbəyovu 2:0 (6:0, 6:0), 1/4 final mərhələsində [[Rumıniya]] nümayəndəsi Kristinel Motoini 2:0 (6:0, 7:0, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] təmsilçisi İqor Besleaganı 2:0 (6:0, 5:0) hesabları ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Ceylan ilə üz-üzə gəldi. Nəticədə görüşün birinci hissəsində 3:0, növbəti hissəsində isə 6:0 hesabları ilə qalib gələn Rəsul Çunayev, yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

2008-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Husaməddin Rəcəbov üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=Тренер сборной стал чемпионом Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103316/https://www.azerisport.com/wrestling/20081220031324284.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R03&quot;&gt;{{cite news|title=Раджабов был прооперирован|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103310/https://www.azerisport.com/wrestling/20081223023131533.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Rəsul Çunayev, 2009-cu ilin 31 yanvar-1 fevralında [[Fransa]]nın [[Kretey]] şəhərində baş tutan &quot;Cristo Lutte&quot; beynəlxalq turnirində çıxış elədi və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R04&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион не будет выступать во Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103300/https://www.azerisport.com/wrestling/20090130050717352.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R05&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей из Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103245/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202010201702.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R06&quot;&gt;{{cite news|title=Классики разбушевались|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20090202045024978.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin 20-22 fevralında [[Fransa]]nın [[Klermon-Feran]] şəhərində yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R07&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан против России и Армении|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103323/https://www.azerisport.com/wrestling/20090219040417518.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri qrup mərhələsində Rusiya, Ermənistan və Macarıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R07&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 1:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Daha sonra Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə isə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması qrup mərhələsini dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R08&quot;&gt;{{cite news|title=Разгром от России, провальные поражения от Армении и Венгрии (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103309/https://www.azerisport.com/wrestling/20090220123639640.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə [[İstanbul]] şəhərində baş tutan &quot;Cumhuriyet Kupası&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R09&quot;&gt;{{cite news|title=Два золота и бронза из Стамбула|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103301/https://www.azerisport.com/wrestling/20091024125842369.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R10&quot;&gt;{{cite news|title=Четвертая медаль Азербайджана в Стамбуле|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103238/https://www.azerisport.com/wrestling/20091025105850828.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R11&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два золота Азербайджана в Турции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103318/https://www.azerisport.com/wrestling/20091026120810240.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2009-cu ilin sonlarında isə Rəsul Çunayev şəhər çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R12&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пятеро лучших в столице|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091126120059783.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2010-cu ildə birinci uğuruna yanvarda [[Zaporojya]] şəhərində baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirdə bürünc medala sahib olmaqla imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R13&quot;&gt;{{cite news|title=Классики блеснули в Запорожье|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103315/https://www.azerisport.com/wrestling/20100125013946684.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə Rəsul Çunayev [[Bolqarıstan]]da baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R14&quot; /&gt; Çempionatın final görüşündə o, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Saçino Davitaia üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R14&quot;&gt;{{cite news|title=Триумф Азербайджана в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154556/https://www.azerisport.com/wrestling/20100705120437736.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu. Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Arseni Fufaçevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Alan Dzaxayevi 2:1 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] nümayəndəsi Gevorg Sahahyan ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Xorvatiya]] təmsilçisi Domini Etlinger ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bununla da o, mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Misir]] nümayəndəsi İbrahim Nasser üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R15&quot;&gt;{{cite news|title=Две венгерские медали для классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809154557/https://www.azerisport.com/wrestling/20100722124105838.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti uğuruna [[İtaliya]]nın [[Turin]] şəhərində baş tutan tələbələr arasında Dünya Çempionatında imza atdı.&lt;ref name=&quot;:R16&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай из Азербайджана едет в Турин|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809161834/https://www.azerisport.com/wrestling/20101020024509681.html|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Korpasi üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R17&quot;&gt;{{cite news|title=Две медали от азербайджанских классиков|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103239/https://www.azerisport.com/wrestling/20101030113155989.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2011—2013-cü illər: Kazan Universiadasında qızıl medal ===
Rəsul Çunayev 2011-ci ildə birinci uğurunu apreldə gənclər arasında &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində qazandı. Rəsul Çunayev bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R18&quot;&gt;{{cite news|title=Еще пять побед азербайджанских борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103305/https://www.azerisport.com/wrestling/20110422014433245.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

İyunda isə o, mövsümdə birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт ЧЕ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev 20-26 iyunda [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R19&quot; /&gt; 2010-cu ildə [[Bolqarıstan]]da analoji turnirin qalibi olan Rəsul Çunayev, bu səfər bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан опередил Россию на первенстве мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033928/http://azerisport.com/wrestling/20110728120845071.html|archivedate=2011-08-26|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Məhəmməd Çuxalovdan üstün oldu — 2:0 (1:0, 2:1).&lt;ref name=&quot;:R21&quot;&gt;{{cite news|title=Последние медали Азербайджана на Евро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103329/https://www.azerisport.com/wrestling/20110627112150772.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bir ay sonra isə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərinin ev sahibliyində gənclər arasında Dünya Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həmin turnirdə Rəsul Çunayev əvvəlcə 1/16 final mərhələsində [[Özbəjistan]] nümayəndəsi Sərdar Qaryağdıyevi 2:0, sonra isə 1/8 final mərhələsində [[Ujrayna]] təmsilçisi Dimitri Pinhovu 2:0 hesabları ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Çingiz Labazanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Rəsul Çunayev rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Rəsul Çunayev, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Cənubi Koreya]] təmsilçisi Yon-Ta Yuya 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R22&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Rəsul Çunayev [[Belarus]] nümayəndəsi Yaroslav Kardaş üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R22&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще две бронзы ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110824221416/http://azerisport.com/wrestling/20110727020247239.html|archivedate=2011-08-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 10-14 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R243&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан – на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132237/http://www.azerisport.com/wrestling/20111109124337390.html|archivedate=2011-11-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşündə Rusiya güləşçilərinə 0:7 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R24&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники дали бой России, «классики» опозорились|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114132601/http://www.azerisport.com/wrestling/20111113055729435.html|archivedate=2011-11-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2012-ci ildə birinci turnirinə 28-30 yanvarda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R25&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан везет в Турцию боевой состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103304/https://www.azerisport.com/wrestling/20120124112448992.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20-22 apreldə [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R27&quot; /&gt; Yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri turnirdə mübarizə aparacaq yığmanın heyətini formalaşdıran zaman, Rəsul Çunayev və [[Vitali Rəhimov]] arasında seçim eləməli oldu.&lt;ref name=&quot;:R26&quot;&gt;{{cite news|title=«Пускай армяне подучат правила борьбы»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120903200117/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314012043766.html|archivedate=2012-09-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yığmanın məşqçiləri son Olimpiadanın bürünc medalçı və təcrübəli olduğunu nəzərə alaraq, təsifat turnirində Azərbaycanı [[Vitali Rəhimov]]un təmsil eləməsini məqbul hesab elədi.&lt;ref name=&quot;:R27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставляет сильнейших на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120911174953/http://www.azerisport.com/wrestling/20120314124606527.html|archivedate=2012-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, ona göstərilən etimadı doğrulda bilmədi.

26-30 apreldə isə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in [[Taiyuan]] şəhərində Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R28&quot;&gt;{{cite news|title=Венгерское дежавю|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120428212951/http://azerisport.com/wrestling/20120427064801465.html|archivedate=2012-04-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçiləri bu səfər Rəsul Çunayevə etimad göstərdi, amma o da etimadı doğrulda bilmədi.&lt;ref name=&quot;:R29&quot; /&gt; Rəsul Çunayev birinci görüşdəcə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Tomas Lorinczə 1:2 (5:0, 0:1, 0:4) hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R29&quot;&gt;{{cite news|title=Ахмедов завоевал лицензию, Чунаев остался без нее (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120505221225/http://azerisport.com/wrestling/20120428103056815.html|archivedate=2012-05-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev növbəti turnirinə yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboju çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120516091252/http://azerisport.com/wrestling/20120515113313885.html|archivedate=2012-05-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Bolqarısan, İran və Rusiya yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri birinci görüşdə İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Səid Abdvəliyə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Azərbaycan güləşçiləri növbəti görüşdə Rusiya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Yığmanın məşqçiləri bu görüşdə Rəsul Çunayevi Rüstəm Əliyevlə əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan yığması Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 5:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev Plamen Petrov üzərində qələbə qazandı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 5:2 hesabı ilə qələbə qazandı və qrup mərhələsini 2-ci pillədə tamamladı.&lt;ref name=&quot;:R31&quot; /&gt; Həmin nəticələrə əsasən Azərbaycan güləşçiləri mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сразится за третье место с Южной Кореей (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220810103240/https://www.azerisport.com/wrestling/20120519122011503.html|archivedate=2022-08-10|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Cənubi Koreya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri dördüncü pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R32&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev üç görüşdə mübarizə apardı və sadəcə birində qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан стал четвертым на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724092243/http://azerisport.com/wrestling/20120520112601655.html|archivedate=2012-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sentyabrda isə Rəsul Çunayev növbəti uğuruna imza atdı. Rəsul Çunayev [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R33&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана под занавес Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120923045711144.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Rəsul Çunayev 8-11 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выставит две команды на Кубке наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121029032356173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R35&quot;&gt;{{cite news|title=Москва - реабилитация для чемпиона мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121109121435840.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsində Azərbaycan güləşçiləri Ujrayna yığması üzərində 4:3, Ermənistan yığması üzərində isə 6:1 hesabları ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Армению и выходит в финал Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121110124227673.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 0:7 hesabı ilə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:R37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выиграл серебро Кубка наций (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121111121154620.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2012-ci ilin sonlarında Rəsul Çunayev Azərbaycan Çempionatında çıxış elədi və turnirin bürünc medalını qazandı.&lt;ref name=&quot;:R38&quot;&gt;{{cite news|title=Определены чемпионы Азербайджана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121218065009625.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə birinci turnirinə fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R39&quot;&gt;{{cite news|title=Первое испытание сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130130065536630.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin final görüşündə o, [[İran]] nümayəndəsi Məhəmməd Kərimi üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R40&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец победил на Мемориале Вехби Эмре|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130203083545294.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (24 iyul 2013-cü il)|left]]
Daha sonra Rəsul Çunayev 18-20 fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kubojunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:R41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил состав классиков на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130215110507847.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan güləşçiləri &quot;B&quot; qrupunda İran, Macarıstan, Qazaxıstan və Türjiyə yığmaları ilə birgə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Birinci görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türjiyə yığması üzərində 4:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşdə qalib gələn güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Üçüncü görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R42&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən idi.&lt;ref name=&quot;:R42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан громит Венгрию после поражения от Турции и Ирана (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130219073852915.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Komandanın heyətində Rəsul Çunayev də görüşünü məğlubiyyətlə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələri əsasən Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunu 2 xalla dördüncü pillədə başa vurdu və mübarizəni yeddinci yer uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bu mərhələdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 6:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Rəsul Çunayev idi.&lt;ref name=&quot;:R43&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turniri yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Беларусь на Кубке мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220064137443.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev turnir ərzində mübarizə apardığı beş görüşün sadəcə üçündə qalib gələ bilmişdi.&lt;ref name=&quot;:R44&quot;&gt;{{cite news|title=Два из пяти, или непобедимый Гадабадзе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130220080145187.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev iyulda özünün mövsüm ərzində baş tutan əsas turnirində mübarizə apardı.

Rəsul Çunayevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:R45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev Universiada da iyulun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; 1/16 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə o, [[Almaniya]] nümayəndəsi Toni Stade ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev vaxtından əvvəl 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] təmsilçisi Gregor Vane ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 8:0 və turnirin 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türjiyə]] nümayəndəsi Məhəmməd Kocatinaz ilə üz-üzə gəldi və rəqibini vaxtından əvvəl 6:0 hesabı ilə məğlub elədi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Bununla da Rəsul Çunayev Universiadanın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] təmsilçisi Afşin Biabanqard ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həmin görüşdə Rəsul Çunayev rəqibi üzərində 8:1 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2009-cu ildə Dünya və Avropa Çempionatlarının, həmçinin 2008-ci il Olimpiadasının qalibi olan [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R46&quot; /&gt; Rəsul Çunayev təcrübəli və titullu rəqibi ilə görüşdə 30 saniyə ərzində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı və Kazan Universiadasının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R46&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев выиграл четвертое золото Универсиады для Азербайджана, у Азизли - бронза (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130714075543390.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Rəsul Çunayev qələbəsini [[Ləzgilər|ləzgilər]]in milli rəqsi olan [[Ləzgihəngi|ləzgihəngi]] oynamaqla qeyd elədi.&lt;ref name=&quot;:R48&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев – первый, Азизли – третий (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20130715072522811.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi.&lt;ref name=&quot;:R50&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев принял призеров Универсиады|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130724115346017.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

[[Fayl:Ilham Aliyev with Rasul Chunayev.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (13.12.2013)]]
Məhz Kazan Universiadasının final görüşündə Olimpiya Oyunlarının qalibi, təcrübəli və titullu güləşçi [[İslam-Bəy Albiyev]] üzərində qələbə qazandıqdan sonra, 22 yaşlı Rəsul Çunayev Azərbaycan yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisi olmağa hazır olduğunu sübut elədi.&lt;ref name=&quot;:R47&quot;&gt;{{cite news|title=Золото за 30 секунд, или Как ошеломить олимпийского чемпиона|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130715071952700.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R49&quot;&gt;{{cite news|title=До свидания Казань, привет Кванджу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130717070311297.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2013-cü ilin avqust ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev beşinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:R51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец идет вторым в мировом рейтинге (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130815015111173.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2013-cü ilin əsas turniri 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Həmin turnirdən əvvəl yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması [[İstanbul]] şəhərində təlim-məşq toplanışlarına yollandı.&lt;ref name=&quot;:R52&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана продолжает подготовку к ЧМ (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130826083908986.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın baş məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] Dünya Çempionatına yollanacaq heyəti formalaşdıran zaman 66 Kq. dərəcəsində üç güləşçi arasında seçim eləməli oldu — 2008-ci il Olimpiadasının gümüş medalçısı [[Vitali Rəhimov]], 2010-cu il Dünya Çempionatının qalibi [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və Kazan Universiadasının qalibi, 22 yaşlı Rəsul Çunayev.&lt;ref name=&quot;:R52&quot; /&gt; Nəticədə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]]ə etimad göstərdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] isə Dünya Çempionatının beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:R53&quot; /&gt; O, turnirin yarım-final mərhələsində məhz Rəsul Çunayevin iyulda 30 saniyə ərzində qalib gəldiyi [[Rusiya]] nümayəndəsi [[İslam-Bəy Albiyev]] ilə üz-üzə gəldi və məğlubiyyətlə üzləşdi.&lt;ref name=&quot;:R53&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев упустил бронзу ЧМ (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130922060301965.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Rəsul Çunayev 2013-cü ildə sonuncu turnirinə noyabrda [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R54&quot; /&gt; O, turnirin həlledici görüşündə Azərbaycan yığmasının üzvü [[Vitali Rəhimov]] üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R54&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 yaşlı Rəsul Çunayev 2013-cü il ərzində olan mübarizəsi ilə daha təcrübəli və titullu olan [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] və [[Vitali Rəhimov]]dan üstün olduğunu sübut elədi.

2013-cü ilin sonlarında [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] tərəfindən Rəsul Çunayevə yeni mənzilin orderi təqdim edildi.&lt;ref name=&quot;:R55&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев вручил спортсменам ордеры на новые квартиры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20131220111633318.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2015-ci illər: Avropa Oyunları və Dünya Çempionatında qələbə ===
Rəsul Çunayev 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:R56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 10 борцов на турецкий Мемориал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140129124504936.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Türjiyə]] nümayəndəsi Yunus Özəl üzərində 10:0, 1/4 final mərhələsində digər [[Türjiyə]] təmsilçisi Məhəmməd Kocatinaz üzərində 10:0, 1/2 final mərhələsində isə daha bir [[Türjiyə]] nümayəndəsi Rafiq Eyvazoğlu üzərində 4:0 hesablı qələbələr qazandı və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R57&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Gürcüstan]] təmsilçisi Mindia Tsuluxidzeyə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R57&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:R58&quot;&gt;{{cite news|title=Золото и две бронзы из Стамбула (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140201033340291.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Assosiasiyasının (FILA)]] 2014-cü ilin fevral ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Rəsul Çunayev 8-ci pillədə qərarlaşmışdı&lt;ref name=&quot;:R59&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца Азербайджана в десятке мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140206025653829.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:R60&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре борца сборной Азербайджана идут вторыми в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140217052750141.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2014-cü ilin əsas turnirlərindən biri 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatı idi. Avropa Çempionatlarında debüt edən Rəsul Çunayev aprelin 6-da mübarizə apardı. Rəsul Çunayev 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşündə [[Latviya]] nümayəndəsi Sergey Mironovs ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 8:0 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2 ay əvvəl [[İstanbul]] beynəlxalq turnirdə qalib gəldiyi [[Türjiyə]] təmsilçisi Yunus Özəl ilə qarşılaşdı. Bu səfər də Rəsul Çunayev rəqibindən üstün oldu — 10:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Rəsul Çunayev [[Ujrayna]] nümayəndəsi [[Armen Vardanyan]] ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibini 90 saniyə ərzində 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Rəsul Çunayev [[Macarıstan]] təmsilçisi Tomas Lorincz ilə qarşılaşdı. Rəsul Çunayev Tomas Lorincz ilə bir dəfə üz-üzə gəlmişdi və məğlub olmuşdu.

Görüşün əvvəlindən Tomas Lorencz passiv güləşirdi. Məhz buna görə də referilər görüşün 1:50-ci dəqiqəsində Tomas Lorenczin görüşü parter vəziyyətində davam eləməsinə qərar verdi. Bu vəziyyətdə hücum edən tərəf Çunayev, müdafiə olunan tərəf isə Lorencz oldu. Rəsul Çunayev rəqibin parter vəziyyətində olmasından istifadə edə bilmədi və görüşün birinci hissəsi 0:0 hesabı ilə başa çatdı.

&lt;ref name=&quot;:R61&quot;&gt;{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=LİNK|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

'''I Avropa Oyunları'''
{{Əsas|Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında}}

=== 2016—2019-cu illər: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında və eniş ===
'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Cristo Lutte beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Tələbərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|ÇXR}} Çin
|&lt;center&gt;-&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəjistan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} ABŞ
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboju
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Nihola Petrov beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Ladislau Simon beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Nur-Sultan]]
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Rasul Chunayev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Rəsul Çunayevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
* [[Fayl:AZ Shohrat Order ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Rəsul Abakar oğlu Çunayev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2013-cü ilin iyul ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (12 % səslə).&lt;ref name=&quot;:AZ01&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: кто?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130801053511094.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:AZ02&quot;&gt;{{cite news|title=Июль-2013: Шахрияр Мамедъяров|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.08.2022|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20130805060723735.html|accessdate=08.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi (2015).

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rasul_Chunayev Rəsul Çunayevin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>cmm1mgwclxi089wxb7klm8cj4mdwauq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bakı xan sarayı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76567</id>
    <revision>
      <id>6570076</id>
      <parentid>6347558</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:20:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20358" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Bakı xan sarayı
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Bakı xan sarayının əsas girişinin Xan bağı tərəfdən görünüşü.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = ''Kompleksin [[Böyük Qala küçəsi]]nə baxan fasadı''
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir       = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|aidiyyatı      = [[Bakı xanlığı]]
|tikilmə_tarixi    =XVII-XVIII əsrlər
|sahəsi            = 20 ha
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = bərpa olunur
|sayt               = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa 
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://www.e-qanun.az/framework/2847 69, 70, 71, 73]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|plan                        = [[Fayl:Bakı xan sarayının planı.jpg|300px]]
|plan_izah                   = ''Sarayın 30 oktyabr 1809-cu ildə həyata keçirilmiş ölçmə işləri nəticəsində hazırlanmış planı''
|Commons kateqoriyası   = Palace of Baku Khans
|Xəritəsi             =  
}}
'''Bakı xan sarayı''' və ya '''Bakı xanlarının evi''' — [[İçərişəhər]]də yerləşən XVII–XVIII əsrlərə aid saray tipli yaşayış binaları kompleksidir. Kompleksin inşasına 1754-cü ildə Əbdülrəhim bəy və Mehdiqulu bəyin sifarişi ilə başlanılmışdır. Kompleksin ilk tikililəri [[Böyük Qala küçəsi]] boyunca tikilmiş, sonrakı yüzillik ərzində, yəni XIX əsrin sonlarına kimi həyət istiqamətində də tikililərin sayı artırılmışdır.{{Bax|#Tarixi|1}}

Bakı xan sarayının dövümüzə çatmış ilk tarixi planında beş daxili həyət ətrafında formalaşmış geniş yaşayış kompleksi əksini tapıb. Xan ailəsinə məxsus olmuş ilk böyük həyət birinci yerləşir. Onun ərazisini mərkəzində kiçik hovuzu olan bağ tutur. Kompleks ərazisinə daxil olan çoxsaylı binalardan dövrümüzə yalnız fasadı Böyük qala küçəsinə baxan tikililər və həyətdə iki müstəqil bina çatmışdır.{{Bax|#Memarlıq xüsusiyyətləri|1}}

Bakı xan sarayı ərazisində ilk dəfə bərpa işlərinə 1985-ci ildə başlanılmış, paralel olaraq, 1985–1986-cı illərdə həm də abidə arxeolji baxımdan öyrənilmişdir. Arxeoloji tədqiqatlar zamanı kompleks ərazisindən çoxlu sayda maddi-mədəniyyət nümunələri, yeraltı su yolları və Yeraltı hamam aşkarlanmışdır. 2015-ci ildən kompleks ərazisində arxeoloji tədqiqatlar və konservasiya işlərinə başlanılmışdır. 2018-ci ildən başlayaraq Bakı xanlarının sarayı bərpa olunmaqdadır.{{Bax|#Arxeoloji tədqiqatlar və restavrasiya işləri|1}}

== Tarixi ==
{{Həmçinin bax|Bakı xanlığı|İçərişəhər|Bakı şəhərinin tarixi}}
XVIII əsrdə [[Azərbaycan xanlıqları]]nın formalaşmasından sonra saray tipli tikililər əsasən [[Şəki]], [[Qarabağ]], [[Gəncə]], [[Quba]] və [[Bakı]] xanları tərəfindən ([[Naxçıvan]] və [[Lənkəran]] xan sarayları xeyli gec tikilmişdi, [[Dərbənd xan sarayı]] isə [[Quba xanlığı|Quba xanı]] [[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]] tərəfindən tikdirilmişdi) inşa etdirilmişdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде78&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=78}}&lt;/ref&gt; Bakı xan sarayı şəhərin qədim nüvəsi olan [[İçərişəhər]]də tikilmişdi. Saray Şərqi Avropa üslubunda tikilmiş, divarları möhtəşəm rəsmlərlə, tavanları isə bitki ornamentləri və döyüş səhnələri ilə bəzədilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Каджар |first=Ч. |title=Старый Баку |date=2007 |publisher=ОКА |location=Баку |pages=153}}&lt;/ref&gt; L. S. Bretanitskiy də sarayın interyerlərinin gözəl rəsmlərlə bəzədilməsinə diqqət çəkərək yazır: ''&quot;Sarayın divarlarında yağlı boyalarla işlənmiş və daha sonra qızıl suyuna çəkilmiş rəsmlər böyük qiymətə malikdirlər.&quot;''&lt;ref&gt;{{cite book |last=Л. С. Бретаницкий |first=Б. В Веймарн |title=Искусство Азербайджана IV – XVIII веков (Очерки истории и теории изобразительных искусств) |date=1976 |publisher=Искусство |location=Москва |pages=260}}&lt;/ref&gt;

Kompleksin inşasına 1754-cü ildə&lt;ref name=&quot;Таирова230&quot;&gt;{{Harvnb|Таирова|2016|p=230}}&lt;/ref&gt; Əbdülrəhim bəy və Mehdiqulu bəyin sifarişi ilə başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;Таирова230&quot;/&gt; Kompleksin ilk tikililəri Böyük Qala küçəsi boyunca tikilmiş, sonrakı yüzillik ərzində, yəni XIX əsrin sonlarına kimi həyət istiqamətində də onların sayı artırılmışdır.&lt;ref name=&quot;Таирова229&quot;&gt;{{Harvnb|Таирова|2016|p=229}}&lt;/ref&gt; [[Əbdülvahab Salamzadə|Ə. Salamzadənin]] fikrincə saray kompleksinin inşası üçün ən uyğun tarix XVIII əsrdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде84&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=84}}&lt;/ref&gt; Lakin, tədqiqatçı ehtimalla deyir ki, kompleksin bir hissəsi, xüsusilə Əbdülrəhim bəyin evi XVII əsrdə tikilmiş ola bilər.&lt;ref name=&quot;Саламзаде84&quot;/&gt; [[Bakı qalası]]nın 1738-ci ildə tərtib edilmiş planında&lt;ref group=&quot;qeyd.&quot;&gt;Rusiya Dövlət Mərkəzi Hərbi-Tarixi Arxivi, ф. 349, оп. 3, д. 3324&lt;/ref&gt; hazırda sarayın yerləşdiyi ərazidə saray olması qeyd edilir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде84&quot;/&gt;

=== Sarayda yaşamış Bakı xanları ===
* 1747–1765 – [[I Mirzə Məhəmməd xan]] (Dərgahqulu xanın oğlu).
* 1765–1784 – [[Məlik Məhəmməd xan]] (I Mirzə Məhəmməd xanın oğlu).
* 1784–1791 – II Mirzə Məhəmməd xan (Məlik Məhəmməd xanın oğlu).
* 1791–1792 – Məhəmməd Qulu xan (I Mirzə Məhəmməd xanın oğlu).
* 1792–1806 – [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseyn Qulu xan]] (Hacı Əliqulu Ağa xanın oğlu).

=== Rusiya imperiyası dövründə ===
1806-cı ildə [[Bakı xanlığı]]nın [[Rusiya imperiyası]] tərəfindən işğal edilməsindən sonra Xan sarayında rus döyüş qarnizonu yerləşdirilir. Azərbaycanın SSRİ tərkibinə qatılmasına kimi sarayın birinci həyətində bulaqlar və bağ mövcud idi. Kompleks ərazisinə yaşayış binaları ilə yanaşı kiçik məscid binası və [[Yeraltı hamam (Bakı)|yeraltı hamam]] da daxil olmuşdur.&lt;ref name=&quot;Таирова231&quot;&gt;{{Harvnb|Таирова|2016|p=231}}&lt;/ref&gt;

1850-ci illərə kimi Bakı xan sarayının öz görkəmini yaxşı qorumasına [[Prussiya]] və Rusiya dövlət xadimi [[:en:August von Haxthausen|Avqust fon Hakstauzen]] şahidlik edir: ''&quot;Qalada, Bakının sonuncu müstəqil xanı olan Hüseynqulu xanın sarayı vardır. Mərkəzində böyük darvaza yerləşən bu böyük dördbucaqlı kompleks hazırda komendantın evidir və Avropa zövqü ilə bəzədilmişdir.&quot;''&lt;ref&gt;{{cite book |last=Фон Гакстгаузен |first=А. |title=Кавказский край |date=1857 |location=СПб |pages=154 |edition=ч. II}}&lt;/ref&gt;

=== Arxeoloji tədqiqatlar və restavrasiya işləri ===
Bakı xan sarayı ərazisində ilk dəfə bərpa işlərinə 1985-ci ildə başlanılmış&lt;ref name=&quot;Таирова229&quot;/&gt;, paralel olaraq, 1985–1986-cı illərdə həm də abidə arxeoloji baxımdan öyrənilmişdir.&lt;ref name=&quot;Таирова231&quot;/&gt; Arxeoloji tədqiqatlar zamanı kompleks ərazisindən çoxlu sayda maddi-mədəniyyət nümunələri, yeraltı su yolları və Yeraltı hamam aşkarlanmışdır.&lt;ref name=&quot;Таирова232&quot;&gt;{{Harvnb|Таирова|2016|p=232}}&lt;/ref&gt;

2016-cı ildən Bak xan sarayı və Yeraltı hamam ərazisində təmizləmə və arxeoloji qazıntı işlərinə başlanılmışdır. Burada XI–XIII əsrlərə aid dulus küplər, çoxlu sayda monoxrom (təkrəngli) və polixrom (çoxrəngli) qab qırıqları, ocaq yerləri tapıldı. Arxeoloji qazıntı və kəşfiyyat zamanı, eləcə də torpaq təmizləməsi zamanı saxsı borulardan səliqə ilə çəkilmiş yeraltı su kəməri aşkar edilib. Şimal-cənub istiqamətində uzanan boruların bir-birinə geydirilməsi texnikası ilə ərsəyə gələn su kəməri texnikası XIV əsrə aid idi. İçərişəhərdə şəhər mədəniyyəti IX əsrdə formalaşıb. Beş əsr sonra isə belə bir texnika əsasında kəmər qurulub&lt;ref&gt;[http://medeniyyet.az/page/news/12709/Baki-xanlarinin-evi-.html Bakı xanlarının evi]&lt;/ref&gt;.

2018-ci ildən Bakı xan sarayı kompleksinə daxil olan binaların restavrasiya və konservasiyasına başlanılıb.

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==

=== Saray kompleksinin memarlığı ===
{{Şəkillər albomu
| yer            = left
| istiqamət      = şaquli
| miqyas         = 300
| şəkil1         = Bakı xan sarayı və yeraltı hamamın en kəsiyi və fasadı.jpg
| izah1          = &lt;center&gt;Bakı xan sarayı və [[Yeraltı hamam (Bakı)|Yeraltı hamam]]ın en kəsiyi və fasadları 1830-cu il çertyojlarına əsasən.&lt;/center&gt;
| şəkil2         = Bakı xan sarayının ümumi görünüşü (aksonometriya).jpg
| izah2          = &lt;center&gt;Sarayın plan əsasında hazırlanmış aksonometrik görünüşü&lt;/center&gt;
}}
Bakı xan sarayı haqqında ətraflı məlumatlar 30 oktyabr 1809-cu ildə həyata keçirilmiş ölçmə işləri və çertyojlar sayəsində dövrümüzə çatmışdır.&lt;ref group=&quot;qeyd.&quot;&gt;Rusiya Dövlət Mərkəzi Hərbi-Tarixi Arxivi, ф 349, оп. 3. Д. 3339, л. VI.&lt;/ref&gt; Çertyojlarda ''&quot;Xan sarayı və qaçmış bəylərin evləri&quot;'' adlandırılan kompleksin ətraflı planları, fasadları və kəsimləri verilmişdir. Xan sarayı kompleksi [[Bakı qalası]]nın [[Qoşa qala qapıları|Şamaxı qapısından]] girdikdə sol tərəfdə yerləşir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде81&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=81}}&lt;/ref&gt;

Bakı xan sarayının dövrümüzə çatmış ilk tarixi planında beş daxili həyət ətrafında formalaşmış geniş yaşayış kompleksi əksini tapıb. Xan ailəsinə məxsus olmuş ilk böyük həyət birinci yerləşir. Onun ərazisini mərkəzində kiçik hovuzu olan bağ tutur. Plana yazılmış izahlarda həmin bağ ''&quot;keçmiş xan bağı&quot;'' kimi qeyd edilmişdir. Digər iki həyətdəki evlərdən biri ''&quot;Əbdülrəhim bəyin evi&quot;'', digəri isə ''&quot;Mehdiqulu bəyin evi&quot;'' adlandırılmışdır. Digər iki həyətdəki evlərin kimə məxsus olması qeyd edilməmişdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде82&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=82}}&lt;/ref&gt;
{{Şəkillər albomu
| yer            = right
| istiqamət      = şaquli
| miqyas         = 250
| şəkil1         = Bakı xan sarayı 1950-ci illərin əvvəllərində.jpg
| izah1          = &lt;center&gt;Sarayın küçəyə baxan fasadı 1950-ci illərdə&lt;/center&gt;
| şəkil2         = Bakı xan sarayına Bazar meydanı tərəfdən giriş qapısından aşağı bağa açılan görünüş.jpg
| izah2          = &lt;center&gt;Sarayın girişi&lt;/center&gt;
| şəkil3         = Bakı xanlarının evi 4.jpg
| izah3          = &lt;center&gt;Sarayın küçəyə baxan fasadının bərpa olunması planlaşdırılan ilkin görünüş təsviri&lt;/center&gt;
}}
Kəsimlər və fasadlardan məlum olur ki, həyətlər ətrafında qruplaşmış yaşayış binaları ikimərtəbəli olmuşlar. Planlaşdırma xüsusiyyətlərinə görə kompleksə daxil olan binalar iki tipə bölünür. Birinci tipə aid olan binalar qarışıq planlaşdırma xüsusiyyətinə malikdir və bu baxımdan İçərişəhərdə yerləşən [[Şirvanşahlar sarayı]]nın plan xüsusiyyətlərini xatırladır. İkinci qrupa aid olan binalar isə birsıralı planlaşdırma xüsusiyyətinə malikdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде82&quot;/&gt;

Planlar və fasad təsvirlərindən görünür ki, yaşayış binaları kompleksin həyətlərinə yönəlmiş iri pəncərələrə malik olmuşlar. Mehdiqulu xanın evinin ikinci mərtəbəsindəki pəncərə yerində dövrümüzə çatmış xarakterik çərçivələrdən bəlli olur ki, evlərin pəncərələri [[şəbəkə]] texnikası ilə yığılmışdır.&lt;ref name=&quot;Саламзаде82&quot;/&gt; Ə. Salamzadə yazır ki, ən azından Xan sarayının balaxanasının şəbəkə pəncərələrə malik olduğunu əminliklə demək olar.&lt;ref name=&quot;Саламзаде82&quot;/&gt;

Xan sarayının həyət fasadı asimmetrik həll edilməklə, kompleks ərazisinə girişi təmin edən böyük tağlı darvazanın vurğulanmasına hesablanmışdır. Sarayın birinci mərtəbəsində yerləşən kar nişlərin üstündə düzbucaqlı pəncərələr yerləşmişdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде83&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=83}}&lt;/ref&gt;

Mehdiqulu bəyin evinin fasadı üç yaruslu girişlərlə xarakterik olsa da, evin, çertyojlarda göstərilmiş kəsimindən aydın olur ki, o, iki mərtəbəli olmuşdur.&lt;ref name=&quot;Саламзаде83&quot;/&gt;

Əbdülrəhim bəyin evinin fasadı memarlıq baxımından daha yaxşı işlənmişdir. Bu bina üçün, fasadın ikiyaruslu tağlı bölünməsi xarakterikdir. Bu yanaşma, XVII əsrin dini və ictimai memarlığı üçün xarakterikdir. Ə. Salamzadə bu evin, kompleksin ən qədim hissəsi olması ehtimalını irəli sürür. Salamzadə 83
Bütün planlaşdırma xüsusiyyətləri və fasadlarının memarlıq həllinə baxmayaraq, Bakı xan sarayı kompleksinə daxil olan tikililər, [[Abşeron]] xalq yaşayış tikililəri və bəzi [[Ordubad]] evləri ilə ortaq xüsusiyyətlərə də malikdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде83&quot;/&gt; Kompleksə daxil olan tikililər hamısı daşdan tikilmişdir. Çertyojlarda evlərin hamısının düz taxta tavanla örtülməsi göstərilmişdir. Hündür günbəz formalı taxta tavan yalnız, giriş funksiyasını yerinə yetirən kiçik otaq üzərində olmuşdur.&lt;ref name=&quot;Саламзаде83&quot;/&gt;

Saray kompleksi ətrafında qəsrin və ya müdafiə divarlarının tikilməməsi , onun inşası üçün əlverişli yer seçilməsi ilə kompensasiya edilmişdir. Bir tərəfdən kompleks Şamaxı qapılarına yaxın yerləşir, digər tərəfdən isə, Xan sarayı birbaşa dənizə (hazırda Əziz Əliyev küçəsinin yerləşdiyi ərazidən) açılırdı. Beləliklə də, təhlükə yaranacağı halda, xan və onun ailəsi üçün iki çıxış yolu təmin edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Таирова229&quot;/&gt;

Kompleks ərazisinə daxil olan çoxsaylı binalardan dövrümüzə yalnız fasadı Böyük qala küçəsinə baxan tikililər və həyətdə iki müstəqil bina çatmışdır. Ehtimal ki, küçəyə baxan pəncərələr sonradan açılmışdır.&lt;ref name=&quot;Таирова229&quot;/&gt; Kompleksin küçəyə açılan yeganə böyük qapısı və onun üstündə pəncərələr olmuşdur. Qapının üstündəki otaq yaşayış üçün nəzərdə tutulmamış və müşahidə yeri xarakteri (balaxana) daşımışdı.&lt;ref name=&quot;Таирова229&quot;/&gt; Sarayın divarları guşə daşından tikilmiş və suvanmışdır. Pəncərə yerləri arxitrav formalıdır. Xan sarayı 49.6 metr uzunluq, 28 metr en və 7 metr hündürlüyə malikdir.&lt;ref name=&quot;Таирова230&quot;/&gt;

=== Yeraltı hamam ===
{{main|Yeraltı hamam (Bakı)}}
İnşasında guşə daşlarından istifadə edilən hamam kompleksi İçərişəhər ərazisinin cənub-şərqində yerləşir. Dam səthində gil-əhəng qarışıqlı məhluldan izolyasiya material kimi istifadə edilmiş, daxili divarlarda isə əhəng materialından suvaq növü kimi işlədilmişdir. Daxili divar və döşəmə materialları kimi &quot;gülbax&quot; növlü aqlay daşlardan istifadə edilmişdir. Təxminən 340 m² sahəni əhatə edən hamam kompleksinin giriş hissəsi çənub-şərq tərəfdən olmaqla (sahəsi 2.33 m²) giriş pilləkənləri şərq divarlarına tərəf istiqamətlənmişdir.

2015-ci ildə həyata keçirilmiş qazıntı işləri nəticəsində hamam kompleksinin əsas hissəsi torpaqdan təmizlənmiş, memarlıq quruluşu təyin olunmuşdur. Həmin il bəzi otaqlarda təhlükəsizlik baxımından yalnız təmizlənmə işləri aparılmamış, yalnız bərkidilmə işləri görüldükdən sonra bu il onun tam torpaqdan açılması mümkün olmuşdur. 2016-cı ildə abidənin şərq hissəsində təhlükəli olan otaqların bərkildilməsindən sonra, arxeoloji qazıntı işlərinə başlanılmışdır. Kompleksin qərb hissəsindəki sahədə qazıntıların genişlənməsi nəticəsində 3 metr dərinliyində tikinti və divar aşkar olunmuşdu.

=== Xan bağı ===
{{main|Xan bağı (Bakı)}}
Park ərazisində Azərbaycan florasının ayrılmaz ünsürləri olan Eldar şamı, çinar, sərv, ağcaqayın və digər ağaclar saxlanılmış, əlavə olaraq isə müvafiq sahədə gümüşvari küknar, ağ akasiya, leylan sərvi, adi yasəmən, Şərq tuyası, müxtəlif qızılgül kolları vardır.&lt;ref name=&quot;park&quot;&gt;{{cite web |title=BAKI XANLARI PARKI |url=https://icherisheher.gov.az/az/project/30 |website=icherisheher.gov.az |accessdate=29 may 2019}}&lt;/ref&gt;

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Bakı xanlarının evi, Böyük Qala küçəsi, 50 bərpa işlərindən sonra.jpg
Bakı xanlarının evi, Böyük Qala küçəsi, 44 B daxili həyətə baxan eksteryeri.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Qeydlər ==
{{İstinad siyahısı|group=qeyd.}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book|ref=harv||last=Саламзаде |first=А. В.|title=Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. |date=1964|publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку}}
* {{cite book|ref=harv||last=Таирова|first=Айдан |title=Дворцовый комплекс бакинских ханов|date=2016|publisher=İçəri şəhər tarixdə - tarix İçəri şəhərdə, Elmi-praktik konfrans (Məqalələr toplusu), Elm və təhsil nəşriyyatı|location=Баку}}

== Həmçinin bax ==
* [[Qarabağ xan sarayı]] — Qarabağ xanlarının tarixi iqamətgahı
* [[Gəncə xan sarayı]] — Gəncə xanlarının tarixi iqamətgahı
* [[Şəki xan sarayı]] — Şəki xanlarının tarixi iqamətgahı

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument35 Bakı xanlarının evi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160727113927/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument35 |date=2016-07-27 }}
* [http://icherisheher.az/az/project/29 Bakı xanlarının sarayı — cari layihə] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180911021501/http://icherisheher.az/az/project/29 |date=2018-09-11 }}
* [https://president.az/articles/39361 İlham Əliyev İçərişəhərin bir hissəsində aparılan bərpa-konservasiya işləri ilə tanış olub]
* [http://icherisheher.az/az/project/30 Bakı xanları parkı — cari layihə] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180910222510/http://icherisheher.az/az/project/30 |date=2018-09-10 }}
* [https://www.youtube.com/watch?v=uYlGyOQnHIk &quot;İçərişəhər&quot;də unikal memarlıq abidəsi aşkarlandı]

{{İçərişəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}
{{Azərbaycan sarayları}}
{{Portal sətir|Azərbaycan|Memarlıq}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan sarayları]]
[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı xanlığı]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan monarxlarının iqamətgahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın tarixi evləri]]
[[Kateqoriya:Bakı abidələri]]
[[Kateqoriya:Bakı muzeyləri]]
[[Kateqoriya:Bakı tikililəri]]
[[Kateqoriya:Saray-muzeylər]]
[[Kateqoriya:İslam memarlığı]]
[[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
[[Kateqoriya:Böyük Qala küçəsi]]</text>
      <sha1>btivj1ptigr5lxkvm1viewa423a4xel</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oğuz</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76973</id>
    <revision>
      <id>6571569</id>
      <parentid>6558250</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:12:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9488" xml:space="preserve">{{YM
 |növü                              = Şəhər
 |rəsmi_adı                         = Oğuz
 |orijinal_adı                      = 
 |şəkli                             = Oghuzphoto.jpg
 |şəkilin_izahı                     =
 |tabesində                         = 
 |ölkə                              = Azərbaycan
 |gerbi                             =  
 |bayrağı                           = 
 |gerb yazısı                       = Vartaşen gerbi
 |bayraq yazısı                     = 
 |gerbin_ölçüsü                     = 
 |bayrağın_ölçüsü                   = 
 |lat_deg= 41|lat_min= 11|lat_sec=31
 |lon_deg= 47|lon_min= 10|lon_sec=14
 |CoordAddon                        = 
  |CoordScale                       = 
 |regionun növü                     = Azərbaycan rayonlarının siyahısı{{!}}Rayon
 |region                            = Oğuz rayonu
 |cədvəldə region                   = Oğuz rayonu
 |rayonun  növü                     = 
 |rayon                             = 
 |cədvəldə rayon                    = 
 |icmanın növü                      = 
 |icma                              = 
 |cədvəldə icma                     = 
 |daxili bölgüsü                    = 
 |başçı növü                        = [[İcra başçısı]]
 |icra başçısı                      = [[Eyvaz Qurbanov]]
 |yaranma tarixi                    = neolit dövründən bəri
 |ilk məlumat                       = 
 |əvvəlki adı                       = Vartaşen
 |statuslu                          = 
 |sahəsi                            = 1077 km2 &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.oguz-ih.gov.az/page/13.html |access-date=2022-08-01 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801143359/http://www.oguz-ih.gov.az/az/page/13.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |quru sahəsi                       = 
 |su sahəsi                         = 
 |hündürlük növü                    = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü          = 545±1
 |iqlimi                            = [[subtropik]]
 |rəsmi dili                        = Azərbaycan dili
  |əhalisi                          = 7400 &lt;ref name=&quot;2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }}: [http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }} (min nəfər)&lt;/ref&gt;
  |siyahıyaalma ili                 = 2019
 |sıxlığı                           = 
 |aqlomerasiya                      = 
 |milli tərkibi                     = 85.14% - [[azərbaycanlılar]], 11.99% - [[ləzgilər]], 0.35% - [[ruslar]], 0.21% - [[yəhudilər]], 0.18% - udilər və 2.13%- digər &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.dqdk.gov.az/az/view/articles/333/multikultural-ve-tolerant-diyarimiz-oguz |access-date=2022-08-01 |archive-date=2019-07-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190710083846/http://www.dqdk.gov.az/az/view/articles/333/multikultural-ve-tolerant-diyarimiz-oguz |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |dini tərkib                       = [[sünnilər]] və [[Şiəlik|şiələr]], [[iudaizm]], [[xristiyanlıq]]
 |etnoxronim                        =
 |saat qurşağı                      = +4
 |telefon_kodu                      = +994 024 21&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi |url=http://www.mincom.gov.az/fealiyyet/telekommunikasiya/telefon-kod/ |access-date=2022-08-01 |archive-date=2018-01-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180116040635/http://www.mincom.gov.az/fealiyyet/telekommunikasiya/telefon-kod |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |poçt_indeksi                       = AZ 4800
 |poçt indeksləri                    = 
 |nəqliyyat_kodu                     = 48&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikası Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi |url=http://www.dyp.gov.az/index.php?%2Faz%2Fcontent%2F210 |access-date=2022-08-01 |archive-date=2020-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124154751/https://dyp.gov.az/index.php?%2Faz%2Fcontent%2F210 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
 |identifikasiya növü                = 
 |identifikasiya ədədi               = 
 |Commons kateqoriyası               =
 |rəsmi_saytı                        = [http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az]
 |saytın dili                        = az
}}{{Aydınlaşdırma
|mövzu                               = Oğuz şəhəri
|digər mövzu                         = Oğuz rayonu
|digər mövzu səhifəsi                = Oğuz rayonu
}}

'''Oğuz şəhəri''' ''(əvvəlki adı (1991-ədək) '''Vartaşen şəhəri''')'' — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da şəhər, [[Oğuz rayonu]]&lt;nowiki/&gt;nun inzibati mərkəzi.

== Tarixi ==
Vartaşenin çoxdan qurulduğu, Bejanov tərəfindən sübut edildiyi kimi, bir çoxu kəndin yanında olduğu kimi, qədim kurqan və qəbiristanlıqlardır. Vartaşen və Nic qəsəbələri, əfsanələrə görə, qədim dövrlərdə Kür çayının cənubundakı qədim erməni Utik vilayətində məskunlaşmış Utievlər və ya biri üçün doğma yerlər idi.

1722-ci ildə I Pyotrun Qafqaz ekspedisiyası zamanı ona ünvanladığı bir məktubda özlərini &quot;Ağvanlar&quot; adlandırdılar. 1807-ci ildə Şəki xanı Cəfər Kuli Xanın (azərbaycanlı) rus olduğu Vartaşen və Nici ermənilərə verəcəkdi, rus çarı I Alexander-a bir məktub yazdı:
1824-cü il [[Şəki əyaləti]]&lt;nowiki/&gt;nin kameral təsvirinə əsasən Kərimli '''kəndi'''ndə (indiki Oğuz şəhərində) 657 təsərrüfatda 3153 nəfər əhali yaşayırdı ki, onların da 1646 nəfərini kişilər, 1507 nəfərini isə qadınlar təşkil edirdi.&lt;ref&gt;Z.Cavadova. Şimal-Qərbi Azərbaycanın əhali tarixi və tarixi demoqrafiyası (XIX əsrin əvvəlləri - 70-ci illəri) Bakı,2002, səh.51&lt;/ref&gt;

7 fevral 1991-ci ildə Vartaşen şəhəri Oğuz şəhəri adlandırılmışdır.

== Əhalisi ==
1 yanvar 2013-cü il tarixli məlumata əsasən əhalisi 6,891 nəfər olsada&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi |url=http://www.stat.gov.az/source/regions/az/005_4.xls |access-date=2015-10-21 |archive-date=2015-11-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151113184618/http://www.stat.gov.az/source/regions/az/005_4.xls |url-status=live }}&lt;/ref&gt;.[[2019]]-cu ilin məlumatına görə 7,400 nəfərdən artıq şəhərdə yaşayır.&lt;ref name=&quot;Əhali&quot;&gt;{{Cite web |title=Əhali sayı |url=http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-cities.htm |access-date=2022-08-01 |archive-date=2012-04-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120418013656/http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-cities.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

1819-cu il üçün Şəki vilayətinin təsviri Vartaşenin &quot;Tatar&quot; (Azərbaycan) kəndini göstərir.

Vartaşen məktəbinin keçmiş müdiri Mixail Bejanov &quot;Qafqazın yerlərini və tayfalarını təsvir etmək üçün materiallar toplusu&quot; kitabında Udinlərin Vartaşen və Nic kəndlərində yaşadıqlarını və bir çox &quot;tatar&quot; (yəni Azərbaycan) sözlərini özündə cəmləşdirən Dağ dilində danışdıqlarını qeyd edir.

1908-ci il üçün &quot;Qafqaz təqvimi&quot; nə görə kənddə 1090 udin, 629 rus və 35 azərbaycanlı (&quot;Tatarlar&quot; mənbəyində) yaşayırdı.

1921-ci il Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Siyahıyaalmasına görə Vartaşendə 1262 nəfər yaşayırdı, Udilər üstünlük təşkil edən milliyyət idi.

Azərbaycanın 1999-cu il siyahıya alınmasına görə Oğuz bölgəsində 104 Udin yaşayırdı və 2009-cu ilədək 74 Udin qaldı.

{{Wikidata/Population}}

== İqtisadiyyat ==
Şəhərdə xalçaçılıq inkişaf etmişdir, qida sənayesi müəssisələri, asfalt zavodu var. Tütün yetişdirən sovxoz.

== Coğrafiya ==
Oğuz Şəkinin şərqində, şəhərin şərqdən və qərbdən sərhədləri olan Qafqaz silsiləsinin cənub yamacının ətəyində, demək olar ki, 594 m yüksəklikdə yerləşir; hamar bir düzənlik cənuba uzanır. Şəhərin şərq tərəfində, bir çox döngə düzəldən Eljigan çayı əsas silsilədən çıxır.

== İdman ==
Şəhərdə bir döyüş sənəti məktəbi var - aikido.

== Qardaşlaşmış şəhərlər ==
* [[Nova Qoritsa]] - {{SVN}}&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Rajabova |first1=Sara |title=Azerbaijani hero Mikhailo commemorated in Slovenia |url=https://www.azernews.az/nation/62872.html |accessdate=19 sentyabr 2018 |work=AzerNews.az |date=24 dekabr 2013 |archive-date=2021-02-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210206071004/https://www.azernews.az/nation/62872.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}

{{Oğuz rayonu-qaralama}}
{{şəhər-qaralama}}

{{Oğuz rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{Azərbaycan şəhərləri siyahısı}}
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Oğuz]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]</text>
      <sha1>dj183xx08jb0iu4lnah6pdhypknwshm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qarabağ münaqişəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>78387</id>
    <revision>
      <id>6571571</id>
      <parentid>6569406</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:13:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1991-ci il */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43760" xml:space="preserve">{{Orijinal tədqiqat}}
{{mənbə azlığı}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə      = Qarabağ münaqişəsi
 |aiddir        = [[Qarabağ Müharibəsi]]
 |şəkil         = Karabakhwar01.jpg
 |şəklin ölçüsü = 
 |şəklin izahı  = '''Saat əqrəbi istiqamətində:''' Azərbaycan Silahlı Qüvvələrə məxsus zirehli transportyorların qalıqları; Ermənistanın işğalı altındakı ərazilərdən didərgin düşmüş azərbaycanlılar; Xankəndinin kənarındakı erməni T-72 tank abidəsi; Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin əsgərləri
 |tarixi        = 20 fevral 1988-ci il — {{h.h.}}
 |yeri          = Təmas xətti&lt;br&gt;Azərbaycan-Ermənistan sərhədi
 |səbəbi        = [[Qarabağ]] və [[Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]]
 |vəziyyəti     = 
 |nəticəsi      = [[Davam etməkdə olan hərbi münaqişələr|Davam edir]]
 |ərazi         = 
 |tərəf1        = {{bayraq|Ermənistan}} [[Ermənistan]]
 |tərəf2        = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |tərəf3        = 
 |tərəf4        = 
 |komandan1     = {{bayraq|ARM}} [[Nikol Paşinyan]]&lt;br&gt;{{bayraq|ARM}} [[Suren Papikyan]]
 |komandan2     = {{bayraq|Azərbaycan}} [[İlham Əliyev]]&lt;br&gt;{{bayraq|Azərbaycan}} [[Zakir Həsənov]]
 |komandan3     = 
 |komandan4     = 
 |qüvvə1        = [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə2        = {{gerb|Azərbaycan|SQ}} [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə3        = 
 |qüvvə4        = 
 |itkilər1      = 
 |itkilər2      = 
 |itkilər3      = 
 |itkilər4      = 
 |ümumi itkilər = 
 |vikianbar     = 
}}
'''Qarabağ münaqişəsi''' — [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında [[Dağlıq Qarabağ|Qarabağ]] və  [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]] üzərində baş vermiş [[etnik münaqişə]] və [[Ərazi mübahisələri|ərazi mübahisəsi]].Münaqişə nəticəsində bir milyondan çox [[azərbaycanlı]] [[Etnik təmizləmələr|etnik təmizləməyə]] məruz qalmışdır.

27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribat törədərək cəbhəboyu zonada yerləşən [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan ordusunun]] mövqelərini və yaşayış məntəqələrini iriçaplı silahlar, minaatanlar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutması nəticəsində, [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusunun]] döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunların bütün cəbhə boyu sürətli əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilib. Qarşıdurmalar nəticəsində Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik, Azərbaycanda isə hərbi vəziyyət və komendant saatı, 28 sentyabrda qismən səfərbərlik elan edilmişdir. Qarşıdurmalar qısa müddətdə sürətlə alovlanmış və İkinci Qarabağ müharibəsinə çevrilmişdir.

Çoxsaylı ölkələr və [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] münaqişəni kəskin şəkildə qınamış və hər iki tərəfi gərginliyi azaltmağa və mənalı danışıqları təxirə salmadan davam etdirməyə çağırmışdır. [[Əfqanıstan]], [[Ukrayna]], [[Pakistan]], [[Türkiyə]] və [[Şimali Kipr Türk Respublikası]] isə [[Azərbaycan]]a dəstək olduqlarını bildirmişdir. 29 sentyabr tarixində [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]] [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağdakı]] vəziyyətlə əlaqədar təcili iclas keçirmişdir. [[Rusiya|Rusiyanın]] vasitəçiliyi ilə [[Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Hərəkatı|Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi]] tərəfindən dəstəklənən və həm Ermənistan həm də Azərbaycan tərəfindən qəbul edilən humanitar atəşkəs rəsmi olaraq 10 oktyabr tarixində qüvvəyə minsə də, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin mülki vətəndaşları hədəfə alan terror aktları nəticəsində atəşkəs yenidən pozulmuş, yaralıların və məhbusların mübadiləsi dayandırılmışdır.

Davam edən müharibə ərzində 4 oktyabrda [[Cəbrayıl]], 17 oktyabrda [[Füzuli]], 20 oktyabrda [[Zəngilan]], 25 oktyabrda [[Qubadlı]] və 8 noyabrda [[Şuşa uğrunda döyüşlər (2020)|Şuşa]] şəhəri işğaldan azad edilmişdir. [[Moskva]]da imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 01:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən]] çıxarılması və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]] ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edilmişdir.

== Tarixi ==

=== Qarabağ münaqişəsinin zəmini ===
{{Main|Mart soyqırımı|Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920)}}
1750-ci ildə [[Qarabağ xanlığı]] yaradılır. 14 may 1805-ci ildə Qarabağ xanlığı [[Rusiya]] dövlətinin himayəsini qəbul edir. 1823-cü ildə ilk rəsmi siyahıyaalmaya görə, Dağlıq Qarabağ ərazisində yaşayan 18563 ailədən yalnız 1559-u və ya 8,4%-i erməni ailələridir. 1827-ci ildə Qafqaz Arxeoqrafiq Komissiyasının aktına əsasən Qarabağın Dağlıq hissəsində 12 min ailə yaşayırdı ki, bunlardan da yalnız 2,5 mini qeyri-müsəlmanlar idi. 1828–1830-cu illərdə [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən [[İran]]dan 40 min, [[Türkiyə]]dən 84 min nəfər erməni köçürülərək, [[İrəvan]] və [[Yelizavetpol]] (indiki Gəncə) qəzalarında yerləşdirilir. [[Gəncə qəzası]]na göndərilənlərin çoxu indiki [[Ağdərə rayonu]] ərazisinə yerləşdirilir. 1832-ci ildə Dağlıq Qarabağ ərazisində köçürmələr nəticəsində ermənilərin sayı 34,8%-ə çatdırılır. 1886-cı ildə &quot;Qafqaz təqvimi&quot; məcmuəsində göstərilir ki, [[Zəngəzur mahalı]]nda azərbaycanlılar 45,7%, ermənilər 24,8%, digər millətlər isə 29,5% təşkil edir.

1905-ci ilin fevral ayında erməni terror təşkilatları [[Bakı]], İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ, [[Naxçıvan]] və digər yerlərdə azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınlara başlayırlar, 50 min nəfərdən artıq azərbaycanlı qətlə yetirilir. 1905-ci ildə erməni dəstələri [[Şuşa]]nın azərbaycanlılar yaşayan məhəllərinə hücuma keçirlər, 100-ə qədər azərbaycanlı ödürülür, 20-ə qədər ev yandırılır. 1905-ci il dekabrda [[Əhməd bəy Ağaoğlu]]nun başçılığı altında &quot;[[Difai]]&quot; (Müdafiə) təşkilatı yaradılır. 1905-ci il 26 dekabrda Ağdərə rayonunun 500 nəfərlik [[Umudlu]] kənd sakinləri [[Ağdam]]a pənah apararkən yolda Avram Hampanın dəstəsi tərəfindən qətlə yetirilirlər. 1906-cı ilin iyul ayında erməni silahlıları ikinci dəfə Şuşaya hücum edirlər.

1918-ci ildə [[İrəvan quberniyası]]nın 4 mahalında 199 Azərbaycan kəndi dağıdılır, 135 min nəfər azərbaycanlı didərgin salınır. 1918-ci il 17 martda [[Urmiya]] şəhərində erməni terrorçuları 10 min nəfərdən artıq azərbaycanlını qətlə yetirirlər. Həmin tarixdən başlayaraq bir ay ərzində Urmiya, [[Salmas]], [[Xoy]], [[Maku]], [[Şərəfxan]] və digər yerlərdə 100 mindən artıq adam öldürülür. 1918-ci il 18 martda [[Şamaxı qəzası]]nın 53 kəndində ermənilər 8 min 27 nəfəri, o cümlədən 4190 kişi, 2560 qadın, 1277 uşağı qətlə yetirmişlər. Həmin ayın sonuna qədər öldürülənlərin sayı 12 min nəfərə çatdırılır. 1918-ci il mart ayından aprelə kimi Bakı şəhərində ermənilər tərəfindən 18 min azərbaycanlı qətlə yetirilir və bu hadisələr tarixdə [[Mart soyqırımı]] kimi qalır. 1918-ci il 1–9 mayda [[Quba qəzası]]nda 122 kənd dağıdılır, 2800 nəfər azərbaycanlı öldürülür. 1918-ci il 29 mayda [[Azərbaycan parlamenti]] (Milli Şura) [[Antanta]] dövlətlərinin davamlı təzyiqlərindən sonra Azərbaycan şəhəri İrəvanın Ermənistana verilməsi haqda qərar qəbul edir. 1918-ci ilin yay və payız aylarında [[Zəngəzur qəzası]]nda 115 azərbaycanlı kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılır, 7729 azərbaycanlı öldürülür.

1919-cu il 29 yanvarda Qarabağ general-qubernatorluğu yaradılır.&lt;ref name=&quot;nagi&quot;&gt;{{cite book|last1=Nağı|first1=Akif|title=Qarabağ müharibəsi. (Qısa tarix)|date=2009|publisher=MBM-R|location=Bakı|isbn=078-9952-29-045-3|pages=112|accessdate=10 noyabr 2017}}&lt;/ref&gt;

=== SSRİ-də Qarabağ münaqişəsi ===
{{Main|Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti}}

1920-ci il dekabrın 1-də Azərbaycanın Zəngəzur mahalının böyük hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir. 1923-cü il 7 iyulda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağa [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|muxtar vilayətstatusu verilir. 1923-cü il 18 sentyabrda [[Xankəndi]]nin adı &quot;''Stepanakert''&quot; adlandırılır. 1929-cu il 18 fevralda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə [[Naxçıvan Muxtar
Respublikası]]na məxsus olan 657 km² ərazi — [[Qurdbulaq]], [[Horadiz]], [[Oğbun]], [[Almalı]], [[İtqıran]], [[Sultanbəy]], [[Qarsevən]], [[Kilid]] və digər kəndlər, həmçinin [[Zəngilan rayonu]]nun [[Nüvədi]] kəndi, [[Qazax rayonu]]nun 4400 hektarlıq meşə sahəsi Ermənistana verilir.

1930-cu ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Əldərə]], [[Lehvaz]], [[Astazur]] və digər yaşayış məntəqələri Ermənistana verilir və bu ərazilər üzrə [[Mehri rayonu]] yaradılır. 1938-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Sədərək]] və [[Kərki]] kəndlərinin bir hissəsi Ermənistana verilir.

28 noyabr 1945-ci ildə Ermənistan rəhbəri Harri Arutinov [[Stalin]]ə müraciət edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsini xahiş edir. 1947–1953-cü illərdə Ermənistanda toplum şəkildə yaşayan 150 min nəfərdən artıq azərbaycanlı [[SSRİ]] rəhbərliyinin qərarı ilə Azərbaycana köçürülür.

1965-ci ildə Xankəndində yaşayan M.Hovenesyan 13 nəfər erməninin imzası ilə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi xahişi ilə məktubu [[SSRİ Ali Soveti]]nə göndərir. 1967-ci ilin iyun-avqust aylarında Dağlıq Qarabağın [[Xocavənd rayonu]]nun [[Kuropatkin]] kəndində erməni Benikin uşağı yoxa çıxır, sonra isə onun meyidi Ələmşah Mustafayevin briqadasına məxsus olan sahədən tapılır. Bu hadisəyə görə briqadir
Ələmşah, direktor Ərşad, kənd sakini Zöhrab həbs olunurlar. Bu şəxslərin günahı sübut olunmadığına görə məhkəmə işi yenidən istintaqa qaytarılır. Lakin ermənilər yolda həbsxana maşınını saxladır, onu çevirir, hər üç nəfəri öldürür, sonra da yandırırlar. Az sonra sübut olunur ki, uşağı öz dayısı öldürüb.

1969-cu ildə Xankəndidə &quot;Qarabağ&quot; mehmanxanasının eyvanından qumbara atılır, üç azərbaycanlı yaralanır. 1969-cu ildə [[Laçın rayonu]]nun Qaragöl ərazisinin, [[Qubadlı rayonu]]nun Çayzəmi ərazilərinin, Qazax rayonunun [[Kəmərli]] kənd ərazilərinin, [[Kəlbəcər rayonu]]nun Zod [[qızıl]] yatağı ərazilərinin bir hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir.

1982-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun İncədərə yaylağı, [[Kəmərli]], [[Aslanbəyli]], [[Qayınaqlı]] kəndləri ərazilərinin bir hissəsi Ermənistana verilir. 1985-ci ilin dekabr ayında [[Daşnaksütyun]] partiyasının [[Afina]]da keçirilən XXII qurultayı &quot;[[Böyük Ermənistan]]&quot; uğrunda mübarizəni genişləndirmək qərarını qəbul edir. 1986-cı ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun 2500 hektarlıq ərazisi Ermənistana verilir.

1987-ci ildə akademik Abel Aqambekyanın təkidi ilə [[Paris]]də keçirilən erməni ümummilli konqresi SSRİ-də yaranmaqda olan dəyişiklikərdən istifadə edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1987-ci il iyun-iyul aylarında rmənilər Xankəndinin küçələrində vərəqələr yayır, Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan ayrılması üçün təbliğata başlayırlar. 1987-ci il oktyabr ayında İrəvanda &quot;Qarabağ komitəsi&quot; ilk açıq mitinq keçirir. Komitəyə [[İqor Muradyan]] və [[Levon Ter-Petrosyan]] başçılıq edirlər. 1987-ci il noyabrın 16-də [[Mixail Qorbaçov]]un iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri Abel Aqambekyan Parisdə qəzetlərə müsahibə verərək, Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsi ilə əlaqədar Qorbaçovu razı saldığını bildirir.

=== Qarabağ müharibəsi ===

==== 1988-ci il ====
{{Main|Sumqayıt hadisələri (1988)|Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|Qarabağ müharibəsi}}

1988-ci il 13 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında ilk mitinqi keçirirlər. 400-ə qədər adamın iştirak etdiyi mitinqə &quot;[[Krunk]]&quot; terrorçu təşkilatının sədri Arkadi Manuçarov rəhbərlik edir. 1988-ci il 19 fevralda İrəvanda anti-türk mövqeli mitinq keçirilir. Mitinqdə &quot;''Ermənistanı türklərdən təmizləməli''&quot;, &quot;''Ermənistanda ancaq ermənilər yaşamalıdır''&quot; tələbləri irəli sürülür. 1988-ci il 19 fevralda Bakıda &quot;''Qarabağ bizimdir!''&quot; şüarları ilə ilk yürüş keçirilir. 1988-ci il 20 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında 3 min nəfərin iştirak etdiyi növbəti mitinqlərini keçirirlər. Dağlıq Qarabağın Vilayət Soveti Ermənistana birləşmək haqda qərar çıxarır və SSRİ Ali Sovetinə göndərir. 1988-ci il 22 fevralda [[Əsgəran]] qəsəbəsində azərbaycanlıların dinc yürüşü erməni silahlıları tərəfindən güllə-boran edilir. 2 nəfər yeniyetmə Əli Hacıyev və Bəxtiyar Quliyev öldürülür, 19 nəfər yaralanır. 23 fevral 1988-ci ildə Vilayət partiya komitəsinin birinci katibi B.Gevorkov vəzifəsindən azad edilir, onun yerinə Genrix Poqosyan təyin olunur. 1988-ci il 28–29 fevral tarixində [[Sumqayıt]]da ermənilər tərəfindən təxribat xarakterli qırğınlar törədilir, 26 erməni, 6 azərbaycanlı öldürülür.

1988-ci il 14 mayda [[Şuşa]]da azərbaycanlılar 5 min nəfərin iştirak etdiyi mitinq keçirir. Mitinqdə erməni silahlılarının hücumlarına son qoyulması tələb edilir. 1988-ci il 16 mayda ermənilər Xankəndində bir qrup azərbaycanlını döyərək maşına yığır və Şuşaya göndərirlər. 1988-ci il 16 mayda Bakıda Dağlıq Qarabağ ermənilərinin separatçı hərəkətlərinə, Ermənistandan gələn emisarların oradakı fəaliyyətinə son qoyulması tələbləri ilə mitinq keçirilir.

1988-ci il 15 iyunda Ermənistan Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1988-ci il 24 iyunda [[Arkadi Volski]] Moskvanın xüsusi nümayəndəsi kimi Dağlıq Qarabağa göndərilir.

1988-ci il 18–21 sentyabrda Xankəndində azərbaycanlılar yaşayan evlər yandırılır, adamlar döyülür və Şuşaya göndərilir. 1988-ci il 21 sentyabrda Dağlıq Qarabağ və Ağdam ərazilərində xüsusi vəziyyət
elan ounur. 1988-ci il 22 sentyabrda İrəvan, [[Leninakan]], [[Abovyan]], [[Eçmiədzin]] və digər şəhərlərdə Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi, azərbaycanlıların Ermənistandan çıxarılması tələbləri ilə kütləvi tətillər, mitinqlər keçirilir. 1988-ci il oktyabrın 4-də Dağlıq Qarabağın Xankəndi və [[Xocalı]] şəhərlərində azərbaycanlılara basqınlar edilir, onlar döyülür və köçüb getmələri tələb olunur.

1988-ci il 18 noyabr-5 dekabrda Bakıda [[Azadlıq meydanı (Bakı)|&quot;Azadlıq&quot; meydanı]]nda fasiləsiz izdihamlı mitinqlər keçirilir. Mitinq iştirakçıları ermənilərin Dağlıq Qarabağdakı vəhşiliklərinə, Ermənistanın Dağlıq Qarabağa müdaxilələrinə son qoyulmasını tələb edirlər. 1988-ci il 21 noyabrda Bakıda və Gəncədə ixtişaşlar baş verir, 3 hərbçi öldürülür, xeyli adam yaralanır. Bakı, Naxçıvan və Gəncədə xüsusi vəziyyət elan olunur. 1988-ci il 24 noyabrda Ermənistanın ərazisindən Azərbaycanın [[Qubadlı rayonu]]nun [[Eyvazlı]], [[Qədirli]], [[Davudlu]] kəndlərinə basqınlar edilir, Eyvazlı kəndi tamamilə yandırılır. Noyabrın sonunda Ermənistanın şimal-şərq hissəsindəki [[Vartan]] kəndində 12 azərbaycanlı diri-diri yandırılır və Ermənistanın [[Quqark]] rayonunda 70 nəfər azərbaycanlı qətlə yetirilir. Onlardan [[Gözəldərə]] kəndində 21 nəfər, o cümlədən 6 qadın, 3 körpə uşaq öldürülür.

1988-ci il dekabrın 8-də Ermənistanda [[Spitak zəlzələsi]]ndən zərər çəkənlərə yardım məqsədilə Azərbaycandan 80 peşəkar xilasedici, mexanikləşdirilmiş dəstə [[Spitak]]a yola düşür. Onlar bir neçə gün ərzində 63 nəfəri xilas edirlər. 1988-ci il dekabrın 10-da zəlzələ ilə əlaqədar olaraq [[Yuqoslaviya]]dan döndərilən təyyarə Belqrad-Ankara-İrəvan marşrutu ilə Ermənistana uçur. [[Ankara]]dan uçduğu üçün ermənilər onu türk təyyarəsi hesab edərək qəzaya uğradırlar. Təyyarənin 6 nəfərlik şəxsi heyəti həlak olur. 1988-ci il 11 dekabrda zəlzələ ilə əlaqədar olaraq Azərbaycanın xilasedici dəstəsi Ermənistanın [[Leninakan]] şəhərinə uçur. Ermənilər yanlış koordinat verərək təyyarəni qəzaya uğradırlar. 69 nəfər xilasedici və 4 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yalnız bir nəfər xilasedici salamat qalır. Onu xəstəxanaya yerləşdirirlər, lakin az sonra ermənilər mitinq edərək onun xəstəxanadan çıxarılmasına nail olurlar. 1988-ci il dekabrın 15-də SSRİ rəhbərliyi Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinə bir sıra qanunsuz hərəkətlərə görə öz respublikalarında vəzifəli şəxslərin cəzalandırılması tapşırığını verir. Bir ay ərzində Azərbaycanda erməniləri guya sıxışdırdıqlarına görə 2532 nəfər məsuliyyətə cəlb olunur, 222 nəfər işdən çıxarılır, 65 nəfər partiya və komsomoldan çıxarılır. Bu tədbirlərdən sonra 19 min nəfərdən çox erməni Azərbaycana qayıdır. Ermənistanda isə həmin vaxt ərzində 13 nəfər partiyadan xaric edilir, 24 nəfər vəzifəsindən çıxarılır, 69 nəfərə partiya cəzası verilir. Ermənistana bir nəfər də olsun azərbaycanlı qaytarılmır. 1988-ci il dekabrın 28-də Ermənistandan [[Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|250 mindən çox azərbaycanlının deportasiya edilməsi]] əsasən başa çatdırılır.

==== 1989-cu il ====
1989-cu il 12 yanvarda SSRİ Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ ərazisində Xüsusi İdarə Komitəsi yaradılır. Komitəyə Moskvanın nümayəndəsi Arkadi Volski rəhbər təyin edilir. Komitənin təkibinə 5 rus, 2 erməni və 1 azərbaycanlı təyin edilir. 1989-cu il 6 mayda SSRİ Xalq deputatlarının 1 qurultayı Moskvada öz işinə başlayır. Qurultay ermənilərin maraqlarına uyğun qərarlar qəbul edir.

1989-cu il 6 iyulda Xankəndi yaxınlığındakı azərbaycanlılar yaşayan [[Kərkicahan]] qəsəbəsi yandırılır. 1989-cu il iyulun 8-də Ermənilər Xankəndində &quot;[[Miatsum]]&quot; hərəkatının təsis yığıncağını keçirir və [[Robert Koçaryan]]ı hərəkata sədr seçirlər. 1989-cu il 16 iyulda [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] yaradılır və [[Əbülfəz Elçibəy]] sədr seçilir. 29 iyulda ermənilərin davamlı hücumlarının nəticəsi olaraq Azərbaycanın mərkəzindən Naxçıvana gedən qatarların hərəkəti tamamilə dayandırılır. Naxçıvan Muxtar Respublikası blokada vəziyyətinə düşür.

1989-cu il avqustun 16-da Xankəndində ermənilər &quot;Dağlıq Qarabağ əhalisinin qurultayı&quot;nı keçirir, Milli Şura və Rəyasət heyəti yaradırlar. Qurultay Dağlıq Qarabağı &quot;müstəqil ittifaq ərazisi&quot; elan edir.

1989-cu il 15 sentyabrda Azərbaycan Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağdakı Xüsusi İdarə Komitəsi ləğv olunur. 1989-cu il 16 sentyabr ermənilər Tiflis-Bakı avtobusunu partladırlar, 5 nəfər ölür, 25 nəfər yaralanır. 1989-cu il 21 sentyabrda Xankəndində yaşayan azərbaycanlılar döyülərək şəhərdən qovulurlar.

1989-cu il oktyabrın 7-də erməni terrorçusu A.Abramyan tərəfindən Şuşanın Xəlfəliçay körpüsü partladılır.

1989-cu il dekabrın 1-də Ermənistanın Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqda qərar qəbul edir. 1989-cu il dekabrın 6-da Azərbaycanın Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ üzrə Respublika Təşkilat Komitəsi yaradılır, Komitəyə Azərbaycan partiya təşkilatının rəhbərlərindən [[Viktor Polyaniçko]] sədr təyin edilir. 1989-cu il 31 dekabrda Araz çayı boyunca 137 km-lik sərhəddə sərhəd qurğuları
dağıdılır.

==== 1990-cı il ====
{{Main|Qara Yanvar}}

1990-cı il yanvarın 4-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan Əsgəran-Ağdam körpüsünü partladır. 1990-cı il 12 yanvarda Ermənistandan 500 nəfərlik silahlı dəstə vertolyotlarla Azərbaycanın [[Xanlar rayonu]]nun [[Quşçu]] kəndinə gələrək, kəndi dağıdır, onlarla dinc sakini öldürürlər. 1990-cı il 15 yanvarda SSRİ Ali Soveti Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarda fövqəladə vəziyyət elan edir. 1990-cı il yanvarın 18-də Ermənistanın silahlı birləşmələri tərəfindən Naxçıvan Muxtar Respublikasının [[Kərki]] kəndi işğal edilir. 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-sinə keçən gecə Sovet qoşunları Bakıya daxil olaraq [[Qara Yanvar|qırğın]] törədirlər. Rəsmi məlumatlara görə 131 nəfər həlak olur, 800-dən artıq adam yaralanır.

1990-cı il 18 fevralda Ermənilər Şuşa-Bakı avtobusunu partladırlar, 13 nəfər yaralanır.

1990-cı il iyulun 11-də [[Tərtər]]dən [[Kəlbəcər]]ə gedən maşın karvanına ermənilər silahlı hücum edirlər. 14 nəfər həlak olur, 35 nəfər yaralanır.

1990-cı il 10 avqustda Tiflis-Ağdam avtobusu erməni terrorçuları A.Avanesyan və M.Tatevosyan tərəfindən partladılır. 20 nəfər ölür, 30 nəfər yaralanır. 1990-cı il 10 avqustda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Şəmkir-Gəncə avtomobil yolunda avtobus partladılır. 17 nəfər həlak olur, 26 nəfər yaralanır. 1990-cı il 20 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri Qazax rayonun [[Bağanis Ayrım]] kəndini işğal edirlər. 5 nəfər kənd sakini öz evlərində diri-diri yandırılır.

1990-cı il 30 noyabrda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Xankəndi yaxınlığında sərnişin avtobusu partladılır. 2 nəfər həlak olur, 11 nəfər yaralanır. 1990-cı il 15 dekabrda Samvel Babayanın terror qrupu Əsgəranda 3 nəfər azərbaycanlını qətlə yetirir.

==== 1991-ci il ====
{{Main|Qarakənd faciəsi|Kərkicahanın işğalı}}

1991-ci il yanvarın 9-da Laçın-Şuşa yolunda 5 nəfərlik erməni terror qrupu &quot;Molodyoj Azərbaycana&quot; qəzetinin müxbiri [[Salatın Əsgərova]]nı və 2 nəfər hərbçini qətlə yetirir. 14 yanvarda Azərbaycan Ali Soveti Şaumyan (kənd) rayonunun ləğvi haqqında qərar qəbul edir.

1991-ci il aprelin 18-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan [[Xocavənd rayonu]]nda 3 azərbaycanlı milis işçisini öldürür.

1991-ci il 30 mayda erməni terrorçuları Moskva-Bakı qatarını partladırlar. 11 nəfər ölür, 22 nəfər yaralanır.

1991-ci il 19 iyunda erməni terrorçuları Yevlax-Laçın yolunda avtomaşını partladırlar. 11 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 27 iyunda &quot;Qarabağ&quot; adlı erməni terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın [[Qaradağlı]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər azərbaycanlı öldürülür.

1991-ci il iyulun 31-də erməni terrorçuları tərəfindən Moskva-Bakı sərnişin qatarı partladılır, 16 nəfər ölür, 20 nəfər yaralanır.

1991-ci il avqustun 2-də Dağlıq Qarabağın [[Hadrut rayonu]]nun [[Dolanlar]] kəndində ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. Avqustun 8-də Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən orada azərbaycanlıların yaşadıqları sonuncu Nüvədi kəndi boşaldılır, əhalisi döyülərək Ermənistandan qovulur. Avqustun 21-də Dağlıq Qarabağın Hadrut rayonunun [[Şadaxt]] kəndi yaxınlığında avtobus partladılır, 2 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. Avqustun 23-də Şuşa-Cəmilli yolunda avtobus erməni terrorçuları tərəfindən atəşə tutulur, 4 nəfər həlak olur, 13 nəfər yaralanır. Avqustun 30-da Azərbaycan müstəqilliyinin bərpa olunması haqda Bəyannamə ilə çıxış edir.

1991-ci il sentyabrın 2-də ermənilər &quot;[[Dağlıq Qarabağ Respublikası]]&quot; adında qondarma qurumun yarandığını elan edirlər. Sentyabrın 5-də [[Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi]] yaradılır, general [[Valeh Bərşadlı]] nazir təyin edilir. Sentyabrın 8-də erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Xocavənd avtobusu atəşə tutulur, 5 nəfər həlak olur, 34 nəfər yaralanır. Həmin gün erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Qaradağlı avtobusu atəşə tutulur, 8 nəfər həlak olur, 42 nəfər yaralanır. Sentyabrın 23-də Şimali Qafqazda [[Jeleznovodsk]] şəhərində Azərbaycan, Ermənistan, [[Rusiya]] və [[Qazaxıstan]] prezidentləri görüşürlər, vəziyyəti nizama salmaq məqsədi ilə &quot;müvəqqəti işçi qrupu yaradılır&quot;. Sentyabrın 26-da erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunda avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 14 nəfər yaralanır.

1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan &quot;Dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya aktı&quot; qəbul edir. Oktyabrın 19-da Dağlıq Qarabağın [[Ağdərə rayonu]] [[Sırxavənd]] kəndi yaxınlığında ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.

1991-ci il noyabrın 20-də erməni terrorçuları tərəfindən Xocavənd rayonunun [[Qarakənd]] kəndi yaxınlığında &quot;Mİ-8&quot; vertolyotu [[Qarakənd faciəsi|vurulur]]. Noyabrın 26-da Azərbaycan parlamenti Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ləğv olunması haqda qanun qəbul edir. Noyabrın 27-də SSRİ Dövlət Şurası DQMV-nin ləğvi ilə bağlı qərarın dəyişdirilməsini Azərbaycan rəhbərliyindən tələb edir.

1991-ci il dekabrın 10-da Dağlıq Qarabağ erməniləri referendum keçirir, &quot;müstəqilliyə&quot; səs verirlər. Dekabrın 23-də ermənilərin &quot;Qarabağ&quot; adlı terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın Əsgəran rayonu [[Meşəli]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər öldürülür, 15 nəfər yaralanır. Dekabrın 26-da Şuşa şəhər sakini Süleyman Abbasov, onun hamilə həyat yoldaşı, yaşyarımında olan oğlu, qaynanası və onların getdikləri maşının sürücüsü Ağdam-Şuşa yolunda erməni terrorçuları tərəfindən qətlə yetirilirlər. Dekabrın 27-də ermənilər ağır texnikanın müşayəti ilə Xankəndi yaxınlığındakı [[Kərkicahan]] qəsəbəsinə [[Kərkicahanın işğalı|hücum]] edirlər. [[Mehman Hüseynov (hərbçi)|Mehman Hüseynov]]un başçılığı altında kəndin 22 nəfərdən ibarət müdafiə dəstəsi qeyri-bərabər döyüşə girirlər. Səkkiz saat davam edən döyüşdə 70-dən çox erməni qulduru məhv edilir.&lt;ref&gt;[http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ Xankəndi: İşğal tarixi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20201101005501/http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ |date=2020-11-01 }}&lt;/ref&gt;

==== 1992-ci il ====
{{Main|Daşaltı əməliyyatı}}

1992-ci il yanvarın 8-də erməni terrorçuları [[Krasnovodsk]]dan Bakıya üzən sərnişin bərəsini partladırlar. 25 nəfər ölür, 88 nəfər yaralanır. Yanvarın 10-da Respublika Təşkilat komitəsi Xankəndini tərk edir. Yanvarın 15-də Kərkicahan qəsəbəsi işğal edilir. Yanvarın 26-da Şuşa yaxınlığındakı [[Daşaltı]] kəndində Azərbaycan əsgərləri ermənilərin [[Daşaltı əməliyyatı|pusqusuna]] düşürlər, qeyri-bərabər döyüşdə 33 nəfər həlak olur, 36 nəfər yaralanır, 34 nəfər itgin düşür. Yanvarın 28-də Ağdam-Şuşa marşurutu ilə uçan mülki vertolyot erməni terrorçuları tərəfindən vurulur. Əsasən qadın və uşaqlardan ibarət olan 41 nəfər
sərnişin və 3 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yanvarın 30-da Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda [[ATƏT|ATƏM]] (ATƏT) üzvlüyünə qəbul edilirlər.

10 fevral 1992-ci il. Quşçular və Malıbəyli kəndləri işğal edilir.
13–17 fevral 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Xocavənd rayonu Qaradağlı kəndi
əldən-ələ keçir, kəndin 92 nəfər müdafiəçisi və 54 nəfər sakini öldürülür.
Ermənilər 117 nəfər kənd sakinini girov götürür, onlardan 77 nəfərini qətlə
yetirirlər. Ermənilər kəndin yaxınlığındakı fermada 6 nəfəri diri-diri yandırırlar.
25–26 fevral 1992-ci il. Erməni quldur dəstələri Rusiyanın 366-cı polku ilə birlikdə
Xocalı şəhərini darmadağın edir, dəhşətli soyqırım törədirlər. Soyqırım nəticəsində
613 nəfər, o cümlədən 63 nəfər uşaq, 106 nəfər qadın, 70 nəfər qoca öldürülür. 487
nəfər, o cümlədən, 76 uşaq şikəst edilir. 1275 nəfər girov götürülür, 150 nəfər itkin
düşür. Xocalıya hücuma erməni mayoru S.Ohanyan və 366-cı polkun 3-cü
batalyonunun komandiri Y.Nabokixin bilavasitə rəhbərlik etmişlər.
02 mart 1992-ci il. Azərbaycan BMT-yə üzv qəbul edilir.
08 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Xeyrimli kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Aşağı Əskipara kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Sırxavənd, Qaraşlar, Bəşirlər, Baş
Güneypəyə, Orta Güneypəyə, Xatınbəyli, Manikli kəndləri işğal edilir.
22 mart 1992-ci il. Erməni terrorçuları tərəfindən Qazax rayonu ərazisində
avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
24 mart 1992-ci il. ATƏM (ATƏT) təkibində 11 ölkənin nümayəndələrinin daxil
olduğu Minsk qrupu yaradılır. Qrupa Azərbaycan, Ermənistan, Belorus, Almaniya,
İtaliya, Rusiya, ABŞ, Türkiyə, Fransa, İsveç, Çexoslovakiyanın (sonralar onun
əvəzinə Avstriya, Finlandiya, Norveç daxil edilir) nümayəndələri daxil olurlar.
07 aprel 1992-ci il. Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kəndi zəbt edilir və yandırılır.

Kəndin 67 nəfər dinc sakini qətlə yetirilir, o cümlədən 8 qoca, 2 uşaq, 7 qadın diri-
diri yandırılır.

12 aprel 1992-ci il. Ermənilər Şuşa şəhərinin müdafiəçilərinə qarşı kimyəvi
silahdan istifadə edirlər.
27 aprel 1992-ci il. Qazax rayonunun Sofulu kəndi işğal edilir.
08 may 1992-ci il. Şuşa şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilir.
11 may 1992-ci il. Qazax rayonunun Qızıl Hacılı kəndi işğal edilir.
15 may 1992-ci il. &quot;SSRİ-nin hərbi əmlakının bölüşdürülməsi haqqında&quot;
Daşkənddə imzalanmış müqavilə əsasında IV ordunun silahlarını Azərbaycana
təhvil verməyə başlayırlar.
18 may 1992-ci il. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Laçın işğal edilir.
20 may 1992-ci il. Zəngilan rayonunun Qazançı kəndi yaxınlığında erməni
terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
08 iyun 1992-ci il. Qazax rayonunun Yuxarı Əskipara kəndi işğal edilir.

12 iyun 1992-ci il. Azərbaycan Ordusu geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlara başlayır.
83 gün davam edən hücum əməliyyatı nəticəsində Dağlıq Qarabağın yarısı
düşməndən azad edilir.
08 avqust 1992-ci U. Gədəbəy rayonunun Başkənd qəsəbəsi azad edilir.
24 oktyabr 1992-ci il. ABŞ konqresi &quot;907-ci akta düzəliş&quot; qəbul edir. Bu düzəliş
Azərbaycana ABŞ hökuməti tərəfindən yardımı qadağan edir.
10–12 dekabr 1992-ci ü. Ermənistanın işğalçı qoşunları Qubadlı və Zəngilan
rayonlarının Şayıflı, Seyidlər, Ərkənd, Bərəli, Qazançı, Günqışlaq, Pirveyisli,
Canbar, Yuxarı Qayalı kəndlərini zəbt edirlər.

==== 1993-cü il ====
{{Main|Kəlbəcər döyüşü}}

1993-cü il 28 fevralda Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 11 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. 27–28 martda [[Kəlbəcər rayonu]]nun [[Ağqaya]], [[Mərcimək (Kəlbəcər)|Mərcimək]], Təzəkənd, [[Ağcakənd (Kəlbəcər)|Ağcakənd]], [[Narışlar]] kəndləri işğal edilir.

Aprelin 2-də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər rayonu işğal edilir. Aprelin 30-da BMT Təhlükəsizlik Şurası 822 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il mayın 20-də Rusiya qoşunları Azərbaycanın ərazilərini tərk etməyə başlayırlar.

İyunun 2-də [[Bakı dəmir yol vağzalı]]nda sərnişin qatarı Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının göndərdiyi terrorçu qrup tərəfindən partladılır, təsadüf nəticəsində ölən və yaralananlar olmur. 12–15 iyunda [[Ağdam rayonu]]nun [[Əliağalı]], [[Əlimədədli]], [[Qalayçılar]] kəndləri işğal edilir. 25 iyunda Ağdam rayonunun [[Boyəhmədli]], [[Papravənd]] kəndləri işğal edilir. 26 iyunda ermənilər [[Ağdərə]] şəhərini işğal edirlər.

4 iyulda [[Füzuli rayonu]]nun [[Arış]], [[Qoçəhmədli]], [[Qaracalı]], [[Xatınbulaq]], [[Gorazilli]] kəndləri işğal edilir. 5 iyulda Ağdam rayonunun [[Şelli kəndi]] işğal edilir.21 iyulda Ağdam rayonunun [[Muğanlı]] və [[Şıxbabalı]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda Ağdam rayonunun [[Mərzili]], [[Novruzlu]], [[Yusifcanlı]], [[Qiyaslı]], [[Xıdırlı]], [[Sancalı]], [[Muradbəyli]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda [[Tərtər rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 5 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. Həmin gün Qazax rayonu ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 6 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. 23 iyulda Ermənistan silahlı qüvvələri Ağdamı işğal edirlər. 24 iyulda Füzuli rayonunun [[Cuvarlı]] kəndi işğal edilir. 29 iyulda BMT Təhlükəsizlik Şurası 853 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il avqustun 15-də Füzuli rayonunun [[Aşağı Veysəlli]], [[Yuxarı Yağlıvənd]] kəndləri, [[Cəbrayıl rayonu]]nun [[Sur]], [[Banazur]], [[Quşçular]], [[Qışlaq kəndləri]] işğal edilir. 23 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Füzuli]]ni və [[Cəbrayıl]]ı işğal edirlər. 27 avqustda [[Qarabağ Azadlıq Hərəkatı]] yaradılır. [[Xəqani Hüseynov]] sədr seçilir. 30 avqustda [[Hadrut rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur. 31 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Qubadlı]]nı işğal edirlər.

Sentyabrın 2-də Hadrut rayonunun çıxacağında erməni terrorçuları tərəfindən sərnişin avtobusu partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. 14 oktyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 874 saylı qətnaməsini qəbul edir. 23 oktyabrda Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi işğal edilir. 28 oktyabrda [[Zəngilan rayonu]]nun [[Mincivan]] qəsəbəsi işğal edilir. 29 oktyabrda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Zəngilanı]] işğal edirlər. 12 noyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 884 saylı qətnaməsini qəbul edir. 21–22 dekabrda MDB parlament Assambleyası Dağlıq Qarabağ məsələsini &quot;Aland modeli&quot; üzrə həll etməyi təklif edir.

==== 1994-cü il ====
{{Main|Horadiz əməliyyatı}}

1994-cü il yanvarın 8-d Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi erməni işğalından azad edilir. Hərbi əməliyyatlar nəticəsində Azərbaycan Ordusu düşməni geri oturdur və 30 km irəliləyir.
Fevralın 1-də Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 3 nəfər ölür, 20 nəfərdən çox adam yaralanır. 18 martda erməni terrorçuları Xankəndi üzərində İran diplomatlarını və
onların ailə üzvlərini daşıyan təyyarəni vururlar, 34 nəfər həlak olur. 19 martda erməni terrorçuları Bakıda &quot;20 yanvar&quot; metro stansiyasında
partlayış törədirlər, 14 nəfər həlak olur, 49 nəfər yaralanır.

13 aprel 1994-cü il. Moskva-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 6 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 12 mayda Azərbaycanla Ermənistan arasında müvəqqəti atəşkəs elan olunur.

==== Atəşkəs ====
03 dekabr 1996-cv il. ATƏT-in Lissabon sammiti keçirilir. Sammitdə daha çox
Ermənistanın iddiaları nəzərə alınır, Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı yekdil sənəd
qəbul olunmur.
Fevral 1997-ci il. Minsk qrupunun 3 həmsədrlik institutu yaradılır.
18 iyul 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin tənzimlənməsi üçün &quot;Paket variantı&quot;nı təklif edir.
29 avqust 1997-ci il. Rusiya və Ermənistan arasında &quot;Dostluq və əməkdaşlıq
haqda&quot; hərbi ittifaq müqaviləsi imzalanır.
02 dekabr 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu Dağlıq Qarabağ məsələsinin
mərhələli həll variantını təklif edir.
28 iyun 1998-ci il. İctimai və siyasi qurumların Qarabağ üzrə Koordinasiya Şurası
yaradılır.
07 noyabr 1998-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həllinə dair &quot;Ümumi dövlət&quot; konsepsiyasını təklif edirlər.
29 iyul 1999-cu il. Bakıda Azərbaycan və Türkiyə arasında hərbi yardıma dair
müqavilə imzalanır.
1–30 avqust 1999-cu il. Qarabağ üzrə Kordinasiya Şurası aclıq aksiyası keçirir,
beynəlxalq təşkilatlar qarşısında Ermənistanın təcavüzkar tərəf kimi tanınması, ona
qarşı sanksiyaların tətbiq olunması tələbləri qoyulur.
27 oktyabr 1999-cu il. Erməni terrorçuları Ermənistan parlamentinə soxularaq
parlamentin sədrini, baş naziri və bir neçə deputatı öldürürlər.
19 noyabr 1999-cı il. ATƏT-in İstanbul sammiti keçirilir. Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı müzakirələr aparılır, lakin konkret sənəd qəbul olunmur.
28 yanvar 2000-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı yaradılır. Akif Nağı sədr seçilir.
25 yanvar 2001-ci il. Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda Avropa Şurasına üzv
qəbul edilirlər.
23–24 fevral 2001-ci il. Azərbaycan parlamentində ictimai, siyasi qurumların
nümayəndələrinin iştirakı ilə Qarabağ məsələsinə dair müzakirələr keçirilir.
22 dekabr 2001-cĠ il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, işğal altında olan ərazilərin hərbi yolla azad edilməsi tələbləri qoyulur.

18 yanvar 2002-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, yenə də torpaqların yalnız hərbi yolla azad edilə biləcəyi ilə bağlı tələblər
qoyulur.
22 fevral 2003-cü il. Qarabağ Azadhq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Xocalı soyqırımın
ildönümünə həsr edilmiş mitinq keçirilir.
13 avqust 2003-cü il. Qarabağda partizan hərəkatını başlamaq üçün dəstə yaratmış
bir qrup gənc həbs edilir.
Aprel 2004-cü il. Qarabağ danışıqlarının &quot;Praqa prosesi&quot; başlanır.
08 may 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Qarabağa dinc yürüş həyata keçirir,
yürüş iştirakçıları Azərbaycan əsgərlərinin səngərlərinə qədər çatır və orada mitinq
keçirirlər.
22 iyun 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı erməni zabitlərinin Bakıda keçirilən
NATO konfransına dəvət olunmasına etiraz olaraq, həmin konfransın keçirildiyi
&quot;Avropa&quot; otelinin qarşısında etiraz mitinqi keçirir, mitinq iştirakçılarından bir qrup
otelə daxil olur, konfransın işi dayandırılır. QAT üzvlərindən 6 nəfər həbs olunur.
NATO rəhbərliyi Bakıda Ermənistan hərbçilərinin iştirakı ilə keçirilməsi nəzərdə
tutulan hərbi təlimləri ləğv etmək məcburiyyətində qalır.
25 yanvar 2005-ci il. Avropa Şurası Parlament Assambleyası qətnamə qəbul edir,
Azərbaycanın ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal olunduğunu təsdiq edir.
08 may 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Şuşanın işğalının ildönümü ilə
əlaqədar Bakının bir neçə yerində dinc yürüşlər keçirir.
Sentyabr 2005-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri tərəflərə &quot;keçid statusu&quot; deyilən
variantı təklif edirlər.
30 noyabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Rusiya, ABŞ və Fransanın
Azərbaycandakı səfirlikləri qarşısında etiraz aksiyaları keçirir, Minsk qrupunun
fəaliyyətinə son qoyulmasını tələb edir.
16 dekabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Minsk qrupu həmsədrlərinin
Bakıya səfərinə etiraz olaraq hava limanında, Xarici İşlər Nazirliyinin qarşısında,
həmsədrlərin mətbuat konfransı keçirdikləri &quot;Hiyat park&quot; otelinin qarşısında etiraz
aksiyaları keçirir, QAT fəalları mətbuat, konfransı keçirilən zala daxil olaraq
mətbuat konfransını dayandırır və həmsədrlərin ölkəni tərk etmələrini tələb edirlər.
13–17 aprel 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Azərbaycan Ordusunun zabiti
Ramil Səfərov haqda Budapeşt şəhər məhkəməsinin ədalətsiz qərarına etiraz olaraq
Bakı, Şəki, Mingəçevir, Ağsu, Lənkəran, Bərdə və digər şəhərlərdə, həmçinin çadır
düşərgələrində yürüş-mitinqlər keçirir.
22 iyun 2006-cı ü. Minsk qrupu həmsədrləri birgə bəyanatla çıxış edərək
&quot;nizamasalmanın təməl prinsipləri&quot;ni açıqlayırlar.

13–19 oktyabr 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Fransa parlamentinin saxta
&quot;erməni soyqırımı&quot;ını tanımamağa görə cəza haqqında qəbul etdiyi qanuna etiraz olaraq həmin ölkənin Azərbaycandakı səfirliyinin qarşısında silsilə aksiyalar
keçirir.
29 dekabr 2006-c il. Minsk qrupu həmsədrləri 2006-cı ildə heç nəyə nail ola
bilmədiklərini etiraf edirlər.
29 noyabr-01 dekabr 2007-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri Madriddə tərəflərə
&quot;yeni təməl prinsipləri&quot;ni təqdim edirlər.
14 mart 2008-ci il. BMT Baş Assambleyasının 62-ci sessiyasında &quot;Azərbaycanın
işğal olunmuş ərazilərindəki vəziyyət haqqında&quot; qətnamə qəbul olunur.
08 avqust 2008-ci il. Rusiya Gürcüstana hərbi müdaxilə edir, regionda hərbi-siyasi
vəziyyət dəyişir.
Avqust-sentyabr 2008-ci il. Türkiyə və İran Qarabağ məsələsi ilə bağlı yeni
vasitəçilik təşəbbüsü ilə çıxış edirlər. Rusiya və ABŞ-ın diplomatik fəallığı artır.
02 noyabr 2008-ci il. Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan prezidentləri Moskvada
birgə Bəyannamə imzalayıblar.

[[Fayl:Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri.jpg|300px|thumb|right|Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri]]


== Həmçinin bax ==
* [[Qarabağ müharibəsi]]
* [[Aprel döyüşləri]]
* [[Tovuz döyüşləri]]
* 
* [[Qarabağ döyüşləri (2020)|Qarabağ Döyüşləri (2020)]]
* 

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan tarixi]]
[[Kateqoriya:Dağlıq Qarabağ]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi]]</text>
      <sha1>d9qsnukrpqxhbanhajvl4iiji4q76ti</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571579</id>
      <parentid>6571571</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:19:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1991-ci il */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44298" xml:space="preserve">{{Orijinal tədqiqat}}
{{mənbə azlığı}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə      = Qarabağ münaqişəsi
 |aiddir        = [[Qarabağ Müharibəsi]]
 |şəkil         = Karabakhwar01.jpg
 |şəklin ölçüsü = 
 |şəklin izahı  = '''Saat əqrəbi istiqamətində:''' Azərbaycan Silahlı Qüvvələrə məxsus zirehli transportyorların qalıqları; Ermənistanın işğalı altındakı ərazilərdən didərgin düşmüş azərbaycanlılar; Xankəndinin kənarındakı erməni T-72 tank abidəsi; Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin əsgərləri
 |tarixi        = 20 fevral 1988-ci il — {{h.h.}}
 |yeri          = Təmas xətti&lt;br&gt;Azərbaycan-Ermənistan sərhədi
 |səbəbi        = [[Qarabağ]] və [[Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]]
 |vəziyyəti     = 
 |nəticəsi      = [[Davam etməkdə olan hərbi münaqişələr|Davam edir]]
 |ərazi         = 
 |tərəf1        = {{bayraq|Ermənistan}} [[Ermənistan]]
 |tərəf2        = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |tərəf3        = 
 |tərəf4        = 
 |komandan1     = {{bayraq|ARM}} [[Nikol Paşinyan]]&lt;br&gt;{{bayraq|ARM}} [[Suren Papikyan]]
 |komandan2     = {{bayraq|Azərbaycan}} [[İlham Əliyev]]&lt;br&gt;{{bayraq|Azərbaycan}} [[Zakir Həsənov]]
 |komandan3     = 
 |komandan4     = 
 |qüvvə1        = [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə2        = {{gerb|Azərbaycan|SQ}} [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə3        = 
 |qüvvə4        = 
 |itkilər1      = 
 |itkilər2      = 
 |itkilər3      = 
 |itkilər4      = 
 |ümumi itkilər = 
 |vikianbar     = 
}}
'''Qarabağ münaqişəsi''' — [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında [[Dağlıq Qarabağ|Qarabağ]] və  [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]] üzərində baş vermiş [[etnik münaqişə]] və [[Ərazi mübahisələri|ərazi mübahisəsi]].Münaqişə nəticəsində bir milyondan çox [[azərbaycanlı]] [[Etnik təmizləmələr|etnik təmizləməyə]] məruz qalmışdır.

27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribat törədərək cəbhəboyu zonada yerləşən [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan ordusunun]] mövqelərini və yaşayış məntəqələrini iriçaplı silahlar, minaatanlar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutması nəticəsində, [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusunun]] döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunların bütün cəbhə boyu sürətli əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilib. Qarşıdurmalar nəticəsində Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik, Azərbaycanda isə hərbi vəziyyət və komendant saatı, 28 sentyabrda qismən səfərbərlik elan edilmişdir. Qarşıdurmalar qısa müddətdə sürətlə alovlanmış və İkinci Qarabağ müharibəsinə çevrilmişdir.

Çoxsaylı ölkələr və [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] münaqişəni kəskin şəkildə qınamış və hər iki tərəfi gərginliyi azaltmağa və mənalı danışıqları təxirə salmadan davam etdirməyə çağırmışdır. [[Əfqanıstan]], [[Ukrayna]], [[Pakistan]], [[Türkiyə]] və [[Şimali Kipr Türk Respublikası]] isə [[Azərbaycan]]a dəstək olduqlarını bildirmişdir. 29 sentyabr tarixində [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]] [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağdakı]] vəziyyətlə əlaqədar təcili iclas keçirmişdir. [[Rusiya|Rusiyanın]] vasitəçiliyi ilə [[Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Hərəkatı|Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi]] tərəfindən dəstəklənən və həm Ermənistan həm də Azərbaycan tərəfindən qəbul edilən humanitar atəşkəs rəsmi olaraq 10 oktyabr tarixində qüvvəyə minsə də, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin mülki vətəndaşları hədəfə alan terror aktları nəticəsində atəşkəs yenidən pozulmuş, yaralıların və məhbusların mübadiləsi dayandırılmışdır.

Davam edən müharibə ərzində 4 oktyabrda [[Cəbrayıl]], 17 oktyabrda [[Füzuli]], 20 oktyabrda [[Zəngilan]], 25 oktyabrda [[Qubadlı]] və 8 noyabrda [[Şuşa uğrunda döyüşlər (2020)|Şuşa]] şəhəri işğaldan azad edilmişdir. [[Moskva]]da imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 01:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən]] çıxarılması və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]] ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edilmişdir.

== Tarixi ==

=== Qarabağ münaqişəsinin zəmini ===
{{Main|Mart soyqırımı|Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920)}}
1750-ci ildə [[Qarabağ xanlığı]] yaradılır. 14 may 1805-ci ildə Qarabağ xanlığı [[Rusiya]] dövlətinin himayəsini qəbul edir. 1823-cü ildə ilk rəsmi siyahıyaalmaya görə, Dağlıq Qarabağ ərazisində yaşayan 18563 ailədən yalnız 1559-u və ya 8,4%-i erməni ailələridir. 1827-ci ildə Qafqaz Arxeoqrafiq Komissiyasının aktına əsasən Qarabağın Dağlıq hissəsində 12 min ailə yaşayırdı ki, bunlardan da yalnız 2,5 mini qeyri-müsəlmanlar idi. 1828–1830-cu illərdə [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən [[İran]]dan 40 min, [[Türkiyə]]dən 84 min nəfər erməni köçürülərək, [[İrəvan]] və [[Yelizavetpol]] (indiki Gəncə) qəzalarında yerləşdirilir. [[Gəncə qəzası]]na göndərilənlərin çoxu indiki [[Ağdərə rayonu]] ərazisinə yerləşdirilir. 1832-ci ildə Dağlıq Qarabağ ərazisində köçürmələr nəticəsində ermənilərin sayı 34,8%-ə çatdırılır. 1886-cı ildə &quot;Qafqaz təqvimi&quot; məcmuəsində göstərilir ki, [[Zəngəzur mahalı]]nda azərbaycanlılar 45,7%, ermənilər 24,8%, digər millətlər isə 29,5% təşkil edir.

1905-ci ilin fevral ayında erməni terror təşkilatları [[Bakı]], İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ, [[Naxçıvan]] və digər yerlərdə azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınlara başlayırlar, 50 min nəfərdən artıq azərbaycanlı qətlə yetirilir. 1905-ci ildə erməni dəstələri [[Şuşa]]nın azərbaycanlılar yaşayan məhəllərinə hücuma keçirlər, 100-ə qədər azərbaycanlı ödürülür, 20-ə qədər ev yandırılır. 1905-ci il dekabrda [[Əhməd bəy Ağaoğlu]]nun başçılığı altında &quot;[[Difai]]&quot; (Müdafiə) təşkilatı yaradılır. 1905-ci il 26 dekabrda Ağdərə rayonunun 500 nəfərlik [[Umudlu]] kənd sakinləri [[Ağdam]]a pənah apararkən yolda Avram Hampanın dəstəsi tərəfindən qətlə yetirilirlər. 1906-cı ilin iyul ayında erməni silahlıları ikinci dəfə Şuşaya hücum edirlər.

1918-ci ildə [[İrəvan quberniyası]]nın 4 mahalında 199 Azərbaycan kəndi dağıdılır, 135 min nəfər azərbaycanlı didərgin salınır. 1918-ci il 17 martda [[Urmiya]] şəhərində erməni terrorçuları 10 min nəfərdən artıq azərbaycanlını qətlə yetirirlər. Həmin tarixdən başlayaraq bir ay ərzində Urmiya, [[Salmas]], [[Xoy]], [[Maku]], [[Şərəfxan]] və digər yerlərdə 100 mindən artıq adam öldürülür. 1918-ci il 18 martda [[Şamaxı qəzası]]nın 53 kəndində ermənilər 8 min 27 nəfəri, o cümlədən 4190 kişi, 2560 qadın, 1277 uşağı qətlə yetirmişlər. Həmin ayın sonuna qədər öldürülənlərin sayı 12 min nəfərə çatdırılır. 1918-ci il mart ayından aprelə kimi Bakı şəhərində ermənilər tərəfindən 18 min azərbaycanlı qətlə yetirilir və bu hadisələr tarixdə [[Mart soyqırımı]] kimi qalır. 1918-ci il 1–9 mayda [[Quba qəzası]]nda 122 kənd dağıdılır, 2800 nəfər azərbaycanlı öldürülür. 1918-ci il 29 mayda [[Azərbaycan parlamenti]] (Milli Şura) [[Antanta]] dövlətlərinin davamlı təzyiqlərindən sonra Azərbaycan şəhəri İrəvanın Ermənistana verilməsi haqda qərar qəbul edir. 1918-ci ilin yay və payız aylarında [[Zəngəzur qəzası]]nda 115 azərbaycanlı kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılır, 7729 azərbaycanlı öldürülür.

1919-cu il 29 yanvarda Qarabağ general-qubernatorluğu yaradılır.&lt;ref name=&quot;nagi&quot;&gt;{{cite book|last1=Nağı|first1=Akif|title=Qarabağ müharibəsi. (Qısa tarix)|date=2009|publisher=MBM-R|location=Bakı|isbn=078-9952-29-045-3|pages=112|accessdate=10 noyabr 2017}}&lt;/ref&gt;

=== SSRİ-də Qarabağ münaqişəsi ===
{{Main|Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti}}

1920-ci il dekabrın 1-də Azərbaycanın Zəngəzur mahalının böyük hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir. 1923-cü il 7 iyulda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağa [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|muxtar vilayətstatusu verilir. 1923-cü il 18 sentyabrda [[Xankəndi]]nin adı &quot;''Stepanakert''&quot; adlandırılır. 1929-cu il 18 fevralda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə [[Naxçıvan Muxtar
Respublikası]]na məxsus olan 657 km² ərazi — [[Qurdbulaq]], [[Horadiz]], [[Oğbun]], [[Almalı]], [[İtqıran]], [[Sultanbəy]], [[Qarsevən]], [[Kilid]] və digər kəndlər, həmçinin [[Zəngilan rayonu]]nun [[Nüvədi]] kəndi, [[Qazax rayonu]]nun 4400 hektarlıq meşə sahəsi Ermənistana verilir.

1930-cu ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Əldərə]], [[Lehvaz]], [[Astazur]] və digər yaşayış məntəqələri Ermənistana verilir və bu ərazilər üzrə [[Mehri rayonu]] yaradılır. 1938-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Sədərək]] və [[Kərki]] kəndlərinin bir hissəsi Ermənistana verilir.

28 noyabr 1945-ci ildə Ermənistan rəhbəri Harri Arutinov [[Stalin]]ə müraciət edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsini xahiş edir. 1947–1953-cü illərdə Ermənistanda toplum şəkildə yaşayan 150 min nəfərdən artıq azərbaycanlı [[SSRİ]] rəhbərliyinin qərarı ilə Azərbaycana köçürülür.

1965-ci ildə Xankəndində yaşayan M.Hovenesyan 13 nəfər erməninin imzası ilə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi xahişi ilə məktubu [[SSRİ Ali Soveti]]nə göndərir. 1967-ci ilin iyun-avqust aylarında Dağlıq Qarabağın [[Xocavənd rayonu]]nun [[Kuropatkin]] kəndində erməni Benikin uşağı yoxa çıxır, sonra isə onun meyidi Ələmşah Mustafayevin briqadasına məxsus olan sahədən tapılır. Bu hadisəyə görə briqadir
Ələmşah, direktor Ərşad, kənd sakini Zöhrab həbs olunurlar. Bu şəxslərin günahı sübut olunmadığına görə məhkəmə işi yenidən istintaqa qaytarılır. Lakin ermənilər yolda həbsxana maşınını saxladır, onu çevirir, hər üç nəfəri öldürür, sonra da yandırırlar. Az sonra sübut olunur ki, uşağı öz dayısı öldürüb.

1969-cu ildə Xankəndidə &quot;Qarabağ&quot; mehmanxanasının eyvanından qumbara atılır, üç azərbaycanlı yaralanır. 1969-cu ildə [[Laçın rayonu]]nun Qaragöl ərazisinin, [[Qubadlı rayonu]]nun Çayzəmi ərazilərinin, Qazax rayonunun [[Kəmərli]] kənd ərazilərinin, [[Kəlbəcər rayonu]]nun Zod [[qızıl]] yatağı ərazilərinin bir hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir.

1982-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun İncədərə yaylağı, [[Kəmərli]], [[Aslanbəyli]], [[Qayınaqlı]] kəndləri ərazilərinin bir hissəsi Ermənistana verilir. 1985-ci ilin dekabr ayında [[Daşnaksütyun]] partiyasının [[Afina]]da keçirilən XXII qurultayı &quot;[[Böyük Ermənistan]]&quot; uğrunda mübarizəni genişləndirmək qərarını qəbul edir. 1986-cı ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun 2500 hektarlıq ərazisi Ermənistana verilir.

1987-ci ildə akademik Abel Aqambekyanın təkidi ilə [[Paris]]də keçirilən erməni ümummilli konqresi SSRİ-də yaranmaqda olan dəyişiklikərdən istifadə edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1987-ci il iyun-iyul aylarında rmənilər Xankəndinin küçələrində vərəqələr yayır, Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan ayrılması üçün təbliğata başlayırlar. 1987-ci il oktyabr ayında İrəvanda &quot;Qarabağ komitəsi&quot; ilk açıq mitinq keçirir. Komitəyə [[İqor Muradyan]] və [[Levon Ter-Petrosyan]] başçılıq edirlər. 1987-ci il noyabrın 16-də [[Mixail Qorbaçov]]un iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri Abel Aqambekyan Parisdə qəzetlərə müsahibə verərək, Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsi ilə əlaqədar Qorbaçovu razı saldığını bildirir.

=== Qarabağ müharibəsi ===

==== 1988-ci il ====
{{Main|Sumqayıt hadisələri (1988)|Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|Qarabağ müharibəsi}}

1988-ci il 13 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında ilk mitinqi keçirirlər. 400-ə qədər adamın iştirak etdiyi mitinqə &quot;[[Krunk]]&quot; terrorçu təşkilatının sədri Arkadi Manuçarov rəhbərlik edir. 1988-ci il 19 fevralda İrəvanda anti-türk mövqeli mitinq keçirilir. Mitinqdə &quot;''Ermənistanı türklərdən təmizləməli''&quot;, &quot;''Ermənistanda ancaq ermənilər yaşamalıdır''&quot; tələbləri irəli sürülür. 1988-ci il 19 fevralda Bakıda &quot;''Qarabağ bizimdir!''&quot; şüarları ilə ilk yürüş keçirilir. 1988-ci il 20 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında 3 min nəfərin iştirak etdiyi növbəti mitinqlərini keçirirlər. Dağlıq Qarabağın Vilayət Soveti Ermənistana birləşmək haqda qərar çıxarır və SSRİ Ali Sovetinə göndərir. 1988-ci il 22 fevralda [[Əsgəran]] qəsəbəsində azərbaycanlıların dinc yürüşü erməni silahlıları tərəfindən güllə-boran edilir. 2 nəfər yeniyetmə Əli Hacıyev və Bəxtiyar Quliyev öldürülür, 19 nəfər yaralanır. 23 fevral 1988-ci ildə Vilayət partiya komitəsinin birinci katibi B.Gevorkov vəzifəsindən azad edilir, onun yerinə Genrix Poqosyan təyin olunur. 1988-ci il 28–29 fevral tarixində [[Sumqayıt]]da ermənilər tərəfindən təxribat xarakterli qırğınlar törədilir, 26 erməni, 6 azərbaycanlı öldürülür.

1988-ci il 14 mayda [[Şuşa]]da azərbaycanlılar 5 min nəfərin iştirak etdiyi mitinq keçirir. Mitinqdə erməni silahlılarının hücumlarına son qoyulması tələb edilir. 1988-ci il 16 mayda ermənilər Xankəndində bir qrup azərbaycanlını döyərək maşına yığır və Şuşaya göndərirlər. 1988-ci il 16 mayda Bakıda Dağlıq Qarabağ ermənilərinin separatçı hərəkətlərinə, Ermənistandan gələn emisarların oradakı fəaliyyətinə son qoyulması tələbləri ilə mitinq keçirilir.

1988-ci il 15 iyunda Ermənistan Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1988-ci il 24 iyunda [[Arkadi Volski]] Moskvanın xüsusi nümayəndəsi kimi Dağlıq Qarabağa göndərilir.

1988-ci il 18–21 sentyabrda Xankəndində azərbaycanlılar yaşayan evlər yandırılır, adamlar döyülür və Şuşaya göndərilir. 1988-ci il 21 sentyabrda Dağlıq Qarabağ və Ağdam ərazilərində xüsusi vəziyyət
elan ounur. 1988-ci il 22 sentyabrda İrəvan, [[Leninakan]], [[Abovyan]], [[Eçmiədzin]] və digər şəhərlərdə Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi, azərbaycanlıların Ermənistandan çıxarılması tələbləri ilə kütləvi tətillər, mitinqlər keçirilir. 1988-ci il oktyabrın 4-də Dağlıq Qarabağın Xankəndi və [[Xocalı]] şəhərlərində azərbaycanlılara basqınlar edilir, onlar döyülür və köçüb getmələri tələb olunur.

1988-ci il 18 noyabr-5 dekabrda Bakıda [[Azadlıq meydanı (Bakı)|&quot;Azadlıq&quot; meydanı]]nda fasiləsiz izdihamlı mitinqlər keçirilir. Mitinq iştirakçıları ermənilərin Dağlıq Qarabağdakı vəhşiliklərinə, Ermənistanın Dağlıq Qarabağa müdaxilələrinə son qoyulmasını tələb edirlər. 1988-ci il 21 noyabrda Bakıda və Gəncədə ixtişaşlar baş verir, 3 hərbçi öldürülür, xeyli adam yaralanır. Bakı, Naxçıvan və Gəncədə xüsusi vəziyyət elan olunur. 1988-ci il 24 noyabrda Ermənistanın ərazisindən Azərbaycanın [[Qubadlı rayonu]]nun [[Eyvazlı]], [[Qədirli]], [[Davudlu]] kəndlərinə basqınlar edilir, Eyvazlı kəndi tamamilə yandırılır. Noyabrın sonunda Ermənistanın şimal-şərq hissəsindəki [[Vartan]] kəndində 12 azərbaycanlı diri-diri yandırılır və Ermənistanın [[Quqark]] rayonunda 70 nəfər azərbaycanlı qətlə yetirilir. Onlardan [[Gözəldərə]] kəndində 21 nəfər, o cümlədən 6 qadın, 3 körpə uşaq öldürülür.

1988-ci il dekabrın 8-də Ermənistanda [[Spitak zəlzələsi]]ndən zərər çəkənlərə yardım məqsədilə Azərbaycandan 80 peşəkar xilasedici, mexanikləşdirilmiş dəstə [[Spitak]]a yola düşür. Onlar bir neçə gün ərzində 63 nəfəri xilas edirlər. 1988-ci il dekabrın 10-da zəlzələ ilə əlaqədar olaraq [[Yuqoslaviya]]dan döndərilən təyyarə Belqrad-Ankara-İrəvan marşrutu ilə Ermənistana uçur. [[Ankara]]dan uçduğu üçün ermənilər onu türk təyyarəsi hesab edərək qəzaya uğradırlar. Təyyarənin 6 nəfərlik şəxsi heyəti həlak olur. 1988-ci il 11 dekabrda zəlzələ ilə əlaqədar olaraq Azərbaycanın xilasedici dəstəsi Ermənistanın [[Leninakan]] şəhərinə uçur. Ermənilər yanlış koordinat verərək təyyarəni qəzaya uğradırlar. 69 nəfər xilasedici və 4 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yalnız bir nəfər xilasedici salamat qalır. Onu xəstəxanaya yerləşdirirlər, lakin az sonra ermənilər mitinq edərək onun xəstəxanadan çıxarılmasına nail olurlar. 1988-ci il dekabrın 15-də SSRİ rəhbərliyi Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinə bir sıra qanunsuz hərəkətlərə görə öz respublikalarında vəzifəli şəxslərin cəzalandırılması tapşırığını verir. Bir ay ərzində Azərbaycanda erməniləri guya sıxışdırdıqlarına görə 2532 nəfər məsuliyyətə cəlb olunur, 222 nəfər işdən çıxarılır, 65 nəfər partiya və komsomoldan çıxarılır. Bu tədbirlərdən sonra 19 min nəfərdən çox erməni Azərbaycana qayıdır. Ermənistanda isə həmin vaxt ərzində 13 nəfər partiyadan xaric edilir, 24 nəfər vəzifəsindən çıxarılır, 69 nəfərə partiya cəzası verilir. Ermənistana bir nəfər də olsun azərbaycanlı qaytarılmır. 1988-ci il dekabrın 28-də Ermənistandan [[Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|250 mindən çox azərbaycanlının deportasiya edilməsi]] əsasən başa çatdırılır.

==== 1989-cu il ====
1989-cu il 12 yanvarda SSRİ Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ ərazisində Xüsusi İdarə Komitəsi yaradılır. Komitəyə Moskvanın nümayəndəsi Arkadi Volski rəhbər təyin edilir. Komitənin təkibinə 5 rus, 2 erməni və 1 azərbaycanlı təyin edilir. 1989-cu il 6 mayda SSRİ Xalq deputatlarının 1 qurultayı Moskvada öz işinə başlayır. Qurultay ermənilərin maraqlarına uyğun qərarlar qəbul edir.

1989-cu il 6 iyulda Xankəndi yaxınlığındakı azərbaycanlılar yaşayan [[Kərkicahan]] qəsəbəsi yandırılır. 1989-cu il iyulun 8-də Ermənilər Xankəndində &quot;[[Miatsum]]&quot; hərəkatının təsis yığıncağını keçirir və [[Robert Koçaryan]]ı hərəkata sədr seçirlər. 1989-cu il 16 iyulda [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] yaradılır və [[Əbülfəz Elçibəy]] sədr seçilir. 29 iyulda ermənilərin davamlı hücumlarının nəticəsi olaraq Azərbaycanın mərkəzindən Naxçıvana gedən qatarların hərəkəti tamamilə dayandırılır. Naxçıvan Muxtar Respublikası blokada vəziyyətinə düşür.

1989-cu il avqustun 16-da Xankəndində ermənilər &quot;Dağlıq Qarabağ əhalisinin qurultayı&quot;nı keçirir, Milli Şura və Rəyasət heyəti yaradırlar. Qurultay Dağlıq Qarabağı &quot;müstəqil ittifaq ərazisi&quot; elan edir.

1989-cu il 15 sentyabrda Azərbaycan Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağdakı Xüsusi İdarə Komitəsi ləğv olunur. 1989-cu il 16 sentyabr ermənilər Tiflis-Bakı avtobusunu partladırlar, 5 nəfər ölür, 25 nəfər yaralanır. 1989-cu il 21 sentyabrda Xankəndində yaşayan azərbaycanlılar döyülərək şəhərdən qovulurlar.

1989-cu il oktyabrın 7-də erməni terrorçusu A.Abramyan tərəfindən Şuşanın Xəlfəliçay körpüsü partladılır.

1989-cu il dekabrın 1-də Ermənistanın Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqda qərar qəbul edir. 1989-cu il dekabrın 6-da Azərbaycanın Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ üzrə Respublika Təşkilat Komitəsi yaradılır, Komitəyə Azərbaycan partiya təşkilatının rəhbərlərindən [[Viktor Polyaniçko]] sədr təyin edilir. 1989-cu il 31 dekabrda Araz çayı boyunca 137 km-lik sərhəddə sərhəd qurğuları
dağıdılır.

==== 1990-cı il ====
{{Main|Qara Yanvar}}

1990-cı il yanvarın 4-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan Əsgəran-Ağdam körpüsünü partladır. 1990-cı il 12 yanvarda Ermənistandan 500 nəfərlik silahlı dəstə vertolyotlarla Azərbaycanın [[Xanlar rayonu]]nun [[Quşçu]] kəndinə gələrək, kəndi dağıdır, onlarla dinc sakini öldürürlər. 1990-cı il 15 yanvarda SSRİ Ali Soveti Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarda fövqəladə vəziyyət elan edir. 1990-cı il yanvarın 18-də Ermənistanın silahlı birləşmələri tərəfindən Naxçıvan Muxtar Respublikasının [[Kərki]] kəndi işğal edilir. 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-sinə keçən gecə Sovet qoşunları Bakıya daxil olaraq [[Qara Yanvar|qırğın]] törədirlər. Rəsmi məlumatlara görə 131 nəfər həlak olur, 800-dən artıq adam yaralanır.

1990-cı il 18 fevralda Ermənilər Şuşa-Bakı avtobusunu partladırlar, 13 nəfər yaralanır.

1990-cı il iyulun 11-də [[Tərtər]]dən [[Kəlbəcər]]ə gedən maşın karvanına ermənilər silahlı hücum edirlər. 14 nəfər həlak olur, 35 nəfər yaralanır.

1990-cı il 10 avqustda Tiflis-Ağdam avtobusu erməni terrorçuları A.Avanesyan və M.Tatevosyan tərəfindən partladılır. 20 nəfər ölür, 30 nəfər yaralanır. 1990-cı il 10 avqustda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Şəmkir-Gəncə avtomobil yolunda avtobus partladılır. 17 nəfər həlak olur, 26 nəfər yaralanır. 1990-cı il 20 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri Qazax rayonun [[Bağanis Ayrım]] kəndini işğal edirlər. 5 nəfər kənd sakini öz evlərində diri-diri yandırılır.

1990-cı il 30 noyabrda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Xankəndi yaxınlığında sərnişin avtobusu partladılır. 2 nəfər həlak olur, 11 nəfər yaralanır. 1990-cı il 15 dekabrda Samvel Babayanın terror qrupu Əsgəranda 3 nəfər azərbaycanlını qətlə yetirir.

==== 1991-ci il ====
{{Main|Qarakənd faciəsi|Kərkicahanın işğalı}}

1991-ci il yanvarın 9-da Laçın-Şuşa yolunda 5 nəfərlik erməni terror qrupu &quot;Molodyoj Azərbaycana&quot; qəzetinin müxbiri [[Salatın Əsgərova]]nı və 2 nəfər hərbçini qətlə yetirir. 14 yanvarda Azərbaycan Ali Soveti Şaumyan (kənd) rayonunun ləğvi haqqında qərar qəbul edir.

1991-ci il aprelin 18-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan [[Xocavənd rayonu]]nda 3 azərbaycanlı milis işçisini öldürür.

1991-ci il 30 mayda erməni terrorçuları Moskva-Bakı qatarını partladırlar. 11 nəfər ölür, 22 nəfər yaralanır.

1991-ci il 19 iyunda erməni terrorçuları Yevlax-Laçın yolunda avtomaşını partladırlar. 11 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 27 iyunda &quot;Qarabağ&quot; adlı erməni terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın [[Qaradağlı]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər azərbaycanlı öldürülür.

1991-ci il iyulun 31-də erməni terrorçuları tərəfindən Moskva-Bakı sərnişin qatarı partladılır, 16 nəfər ölür, 20 nəfər yaralanır.

1991-ci il avqustun 2-də Dağlıq Qarabağın [[Hadrut rayonu]]nun [[Dolanlar]] kəndində ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. Avqustun 8-də Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən orada azərbaycanlıların yaşadıqları sonuncu Nüvədi kəndi boşaldılır, əhalisi döyülərək Ermənistandan qovulur. Avqustun 21-də Dağlıq Qarabağın Hadrut rayonunun [[Şadaxt]] kəndi yaxınlığında avtobus partladılır, 2 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. Avqustun 23-də Şuşa-Cəmilli yolunda avtobus erməni terrorçuları tərəfindən atəşə tutulur, 4 nəfər həlak olur, 13 nəfər yaralanır. Avqustun 30-da Azərbaycan müstəqilliyinin bərpa olunması haqda Bəyannamə ilə çıxış edir.

1991-ci ilin sentyabrında DQMV-nin mərkəzi olan Xankəndidə vilayətin inzibati binasının üzərində müstəqil Azərbaycanın üçrəngli bayrağının dalğalanırdı.&lt;ref&gt;[https://moderator.az/qarabagh/406204/1991-ci-il-xankendide-ucrengli-azerbaycan-bayrai-video/ 1991-ci il: Xankəndidə üçrəngli Azərbaycan bayrağı - VİDEO]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://qazet.az/az/article/xankendide-dovlet-binasi-uzerinde-azerbaycan-bayragi-unikal-video Xankəndidə dövlət binası üzərində Azərbaycan bayrağı - UNİKAL VİDEO]&lt;/ref&gt;

1991-ci il sentyabrın 2-də ermənilər &quot;[[Dağlıq Qarabağ Respublikası]]&quot; adında qondarma qurumun yarandığını elan edirlər. Sentyabrın 5-də [[Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi]] yaradılır, general [[Valeh Bərşadlı]] nazir təyin edilir. Sentyabrın 8-də erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Xocavənd avtobusu atəşə tutulur, 5 nəfər həlak olur, 34 nəfər yaralanır. Həmin gün erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Qaradağlı avtobusu atəşə tutulur, 8 nəfər həlak olur, 42 nəfər yaralanır. Sentyabrın 23-də Şimali Qafqazda [[Jeleznovodsk]] şəhərində Azərbaycan, Ermənistan, [[Rusiya]] və [[Qazaxıstan]] prezidentləri görüşürlər, vəziyyəti nizama salmaq məqsədi ilə &quot;müvəqqəti işçi qrupu yaradılır&quot;. Sentyabrın 26-da erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunda avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 14 nəfər yaralanır.

1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan &quot;Dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya aktı&quot; qəbul edir. Oktyabrın 19-da Dağlıq Qarabağın [[Ağdərə rayonu]] [[Sırxavənd]] kəndi yaxınlığında ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.

1991-ci il noyabrın 20-də erməni terrorçuları tərəfindən Xocavənd rayonunun [[Qarakənd]] kəndi yaxınlığında &quot;Mİ-8&quot; vertolyotu [[Qarakənd faciəsi|vurulur]]. Noyabrın 26-da Azərbaycan parlamenti Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ləğv olunması haqda qanun qəbul edir. Noyabrın 27-də SSRİ Dövlət Şurası DQMV-nin ləğvi ilə bağlı qərarın dəyişdirilməsini Azərbaycan rəhbərliyindən tələb edir.

1991-ci il dekabrın 10-da Dağlıq Qarabağ erməniləri referendum keçirir, &quot;müstəqilliyə&quot; səs verirlər. Dekabrın 23-də ermənilərin &quot;Qarabağ&quot; adlı terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın Əsgəran rayonu [[Meşəli]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər öldürülür, 15 nəfər yaralanır. Dekabrın 26-da Şuşa şəhər sakini Süleyman Abbasov, onun hamilə həyat yoldaşı, yaşyarımında olan oğlu, qaynanası və onların getdikləri maşının sürücüsü Ağdam-Şuşa yolunda erməni terrorçuları tərəfindən qətlə yetirilirlər. Dekabrın 27-də ermənilər ağır texnikanın müşayəti ilə Xankəndi yaxınlığındakı [[Kərkicahan]] qəsəbəsinə [[Kərkicahanın işğalı|hücum]] edirlər. [[Mehman Hüseynov (hərbçi)|Mehman Hüseynov]]un başçılığı altında kəndin 22 nəfərdən ibarət müdafiə dəstəsi qeyri-bərabər döyüşə girirlər. Səkkiz saat davam edən döyüşdə 70-dən çox erməni qulduru məhv edilir.&lt;ref&gt;[http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ Xankəndi: İşğal tarixi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20201101005501/http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ |date=2020-11-01 }}&lt;/ref&gt;

==== 1992-ci il ====
{{Main|Daşaltı əməliyyatı}}

1992-ci il yanvarın 8-də erməni terrorçuları [[Krasnovodsk]]dan Bakıya üzən sərnişin bərəsini partladırlar. 25 nəfər ölür, 88 nəfər yaralanır. Yanvarın 10-da Respublika Təşkilat komitəsi Xankəndini tərk edir. Yanvarın 15-də Kərkicahan qəsəbəsi işğal edilir. Yanvarın 26-da Şuşa yaxınlığındakı [[Daşaltı]] kəndində Azərbaycan əsgərləri ermənilərin [[Daşaltı əməliyyatı|pusqusuna]] düşürlər, qeyri-bərabər döyüşdə 33 nəfər həlak olur, 36 nəfər yaralanır, 34 nəfər itgin düşür. Yanvarın 28-də Ağdam-Şuşa marşurutu ilə uçan mülki vertolyot erməni terrorçuları tərəfindən vurulur. Əsasən qadın və uşaqlardan ibarət olan 41 nəfər
sərnişin və 3 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yanvarın 30-da Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda [[ATƏT|ATƏM]] (ATƏT) üzvlüyünə qəbul edilirlər.

10 fevral 1992-ci il. Quşçular və Malıbəyli kəndləri işğal edilir.
13–17 fevral 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Xocavənd rayonu Qaradağlı kəndi
əldən-ələ keçir, kəndin 92 nəfər müdafiəçisi və 54 nəfər sakini öldürülür.
Ermənilər 117 nəfər kənd sakinini girov götürür, onlardan 77 nəfərini qətlə
yetirirlər. Ermənilər kəndin yaxınlığındakı fermada 6 nəfəri diri-diri yandırırlar.
25–26 fevral 1992-ci il. Erməni quldur dəstələri Rusiyanın 366-cı polku ilə birlikdə
Xocalı şəhərini darmadağın edir, dəhşətli soyqırım törədirlər. Soyqırım nəticəsində
613 nəfər, o cümlədən 63 nəfər uşaq, 106 nəfər qadın, 70 nəfər qoca öldürülür. 487
nəfər, o cümlədən, 76 uşaq şikəst edilir. 1275 nəfər girov götürülür, 150 nəfər itkin
düşür. Xocalıya hücuma erməni mayoru S.Ohanyan və 366-cı polkun 3-cü
batalyonunun komandiri Y.Nabokixin bilavasitə rəhbərlik etmişlər.
02 mart 1992-ci il. Azərbaycan BMT-yə üzv qəbul edilir.
08 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Xeyrimli kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Aşağı Əskipara kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Sırxavənd, Qaraşlar, Bəşirlər, Baş
Güneypəyə, Orta Güneypəyə, Xatınbəyli, Manikli kəndləri işğal edilir.
22 mart 1992-ci il. Erməni terrorçuları tərəfindən Qazax rayonu ərazisində
avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
24 mart 1992-ci il. ATƏM (ATƏT) təkibində 11 ölkənin nümayəndələrinin daxil
olduğu Minsk qrupu yaradılır. Qrupa Azərbaycan, Ermənistan, Belorus, Almaniya,
İtaliya, Rusiya, ABŞ, Türkiyə, Fransa, İsveç, Çexoslovakiyanın (sonralar onun
əvəzinə Avstriya, Finlandiya, Norveç daxil edilir) nümayəndələri daxil olurlar.
07 aprel 1992-ci il. Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kəndi zəbt edilir və yandırılır.

Kəndin 67 nəfər dinc sakini qətlə yetirilir, o cümlədən 8 qoca, 2 uşaq, 7 qadın diri-
diri yandırılır.

12 aprel 1992-ci il. Ermənilər Şuşa şəhərinin müdafiəçilərinə qarşı kimyəvi
silahdan istifadə edirlər.
27 aprel 1992-ci il. Qazax rayonunun Sofulu kəndi işğal edilir.
08 may 1992-ci il. Şuşa şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilir.
11 may 1992-ci il. Qazax rayonunun Qızıl Hacılı kəndi işğal edilir.
15 may 1992-ci il. &quot;SSRİ-nin hərbi əmlakının bölüşdürülməsi haqqında&quot;
Daşkənddə imzalanmış müqavilə əsasında IV ordunun silahlarını Azərbaycana
təhvil verməyə başlayırlar.
18 may 1992-ci il. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Laçın işğal edilir.
20 may 1992-ci il. Zəngilan rayonunun Qazançı kəndi yaxınlığında erməni
terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
08 iyun 1992-ci il. Qazax rayonunun Yuxarı Əskipara kəndi işğal edilir.

12 iyun 1992-ci il. Azərbaycan Ordusu geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlara başlayır.
83 gün davam edən hücum əməliyyatı nəticəsində Dağlıq Qarabağın yarısı
düşməndən azad edilir.
08 avqust 1992-ci U. Gədəbəy rayonunun Başkənd qəsəbəsi azad edilir.
24 oktyabr 1992-ci il. ABŞ konqresi &quot;907-ci akta düzəliş&quot; qəbul edir. Bu düzəliş
Azərbaycana ABŞ hökuməti tərəfindən yardımı qadağan edir.
10–12 dekabr 1992-ci ü. Ermənistanın işğalçı qoşunları Qubadlı və Zəngilan
rayonlarının Şayıflı, Seyidlər, Ərkənd, Bərəli, Qazançı, Günqışlaq, Pirveyisli,
Canbar, Yuxarı Qayalı kəndlərini zəbt edirlər.

==== 1993-cü il ====
{{Main|Kəlbəcər döyüşü}}

1993-cü il 28 fevralda Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 11 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. 27–28 martda [[Kəlbəcər rayonu]]nun [[Ağqaya]], [[Mərcimək (Kəlbəcər)|Mərcimək]], Təzəkənd, [[Ağcakənd (Kəlbəcər)|Ağcakənd]], [[Narışlar]] kəndləri işğal edilir.

Aprelin 2-də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər rayonu işğal edilir. Aprelin 30-da BMT Təhlükəsizlik Şurası 822 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il mayın 20-də Rusiya qoşunları Azərbaycanın ərazilərini tərk etməyə başlayırlar.

İyunun 2-də [[Bakı dəmir yol vağzalı]]nda sərnişin qatarı Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının göndərdiyi terrorçu qrup tərəfindən partladılır, təsadüf nəticəsində ölən və yaralananlar olmur. 12–15 iyunda [[Ağdam rayonu]]nun [[Əliağalı]], [[Əlimədədli]], [[Qalayçılar]] kəndləri işğal edilir. 25 iyunda Ağdam rayonunun [[Boyəhmədli]], [[Papravənd]] kəndləri işğal edilir. 26 iyunda ermənilər [[Ağdərə]] şəhərini işğal edirlər.

4 iyulda [[Füzuli rayonu]]nun [[Arış]], [[Qoçəhmədli]], [[Qaracalı]], [[Xatınbulaq]], [[Gorazilli]] kəndləri işğal edilir. 5 iyulda Ağdam rayonunun [[Şelli kəndi]] işğal edilir.21 iyulda Ağdam rayonunun [[Muğanlı]] və [[Şıxbabalı]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda Ağdam rayonunun [[Mərzili]], [[Novruzlu]], [[Yusifcanlı]], [[Qiyaslı]], [[Xıdırlı]], [[Sancalı]], [[Muradbəyli]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda [[Tərtər rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 5 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. Həmin gün Qazax rayonu ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 6 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. 23 iyulda Ermənistan silahlı qüvvələri Ağdamı işğal edirlər. 24 iyulda Füzuli rayonunun [[Cuvarlı]] kəndi işğal edilir. 29 iyulda BMT Təhlükəsizlik Şurası 853 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il avqustun 15-də Füzuli rayonunun [[Aşağı Veysəlli]], [[Yuxarı Yağlıvənd]] kəndləri, [[Cəbrayıl rayonu]]nun [[Sur]], [[Banazur]], [[Quşçular]], [[Qışlaq kəndləri]] işğal edilir. 23 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Füzuli]]ni və [[Cəbrayıl]]ı işğal edirlər. 27 avqustda [[Qarabağ Azadlıq Hərəkatı]] yaradılır. [[Xəqani Hüseynov]] sədr seçilir. 30 avqustda [[Hadrut rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur. 31 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Qubadlı]]nı işğal edirlər.

Sentyabrın 2-də Hadrut rayonunun çıxacağında erməni terrorçuları tərəfindən sərnişin avtobusu partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. 14 oktyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 874 saylı qətnaməsini qəbul edir. 23 oktyabrda Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi işğal edilir. 28 oktyabrda [[Zəngilan rayonu]]nun [[Mincivan]] qəsəbəsi işğal edilir. 29 oktyabrda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Zəngilanı]] işğal edirlər. 12 noyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 884 saylı qətnaməsini qəbul edir. 21–22 dekabrda MDB parlament Assambleyası Dağlıq Qarabağ məsələsini &quot;Aland modeli&quot; üzrə həll etməyi təklif edir.

==== 1994-cü il ====
{{Main|Horadiz əməliyyatı}}

1994-cü il yanvarın 8-d Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi erməni işğalından azad edilir. Hərbi əməliyyatlar nəticəsində Azərbaycan Ordusu düşməni geri oturdur və 30 km irəliləyir.
Fevralın 1-də Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 3 nəfər ölür, 20 nəfərdən çox adam yaralanır. 18 martda erməni terrorçuları Xankəndi üzərində İran diplomatlarını və
onların ailə üzvlərini daşıyan təyyarəni vururlar, 34 nəfər həlak olur. 19 martda erməni terrorçuları Bakıda &quot;20 yanvar&quot; metro stansiyasında
partlayış törədirlər, 14 nəfər həlak olur, 49 nəfər yaralanır.

13 aprel 1994-cü il. Moskva-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 6 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 12 mayda Azərbaycanla Ermənistan arasında müvəqqəti atəşkəs elan olunur.

==== Atəşkəs ====
03 dekabr 1996-cv il. ATƏT-in Lissabon sammiti keçirilir. Sammitdə daha çox
Ermənistanın iddiaları nəzərə alınır, Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı yekdil sənəd
qəbul olunmur.
Fevral 1997-ci il. Minsk qrupunun 3 həmsədrlik institutu yaradılır.
18 iyul 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin tənzimlənməsi üçün &quot;Paket variantı&quot;nı təklif edir.
29 avqust 1997-ci il. Rusiya və Ermənistan arasında &quot;Dostluq və əməkdaşlıq
haqda&quot; hərbi ittifaq müqaviləsi imzalanır.
02 dekabr 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu Dağlıq Qarabağ məsələsinin
mərhələli həll variantını təklif edir.
28 iyun 1998-ci il. İctimai və siyasi qurumların Qarabağ üzrə Koordinasiya Şurası
yaradılır.
07 noyabr 1998-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həllinə dair &quot;Ümumi dövlət&quot; konsepsiyasını təklif edirlər.
29 iyul 1999-cu il. Bakıda Azərbaycan və Türkiyə arasında hərbi yardıma dair
müqavilə imzalanır.
1–30 avqust 1999-cu il. Qarabağ üzrə Kordinasiya Şurası aclıq aksiyası keçirir,
beynəlxalq təşkilatlar qarşısında Ermənistanın təcavüzkar tərəf kimi tanınması, ona
qarşı sanksiyaların tətbiq olunması tələbləri qoyulur.
27 oktyabr 1999-cu il. Erməni terrorçuları Ermənistan parlamentinə soxularaq
parlamentin sədrini, baş naziri və bir neçə deputatı öldürürlər.
19 noyabr 1999-cı il. ATƏT-in İstanbul sammiti keçirilir. Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı müzakirələr aparılır, lakin konkret sənəd qəbul olunmur.
28 yanvar 2000-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı yaradılır. Akif Nağı sədr seçilir.
25 yanvar 2001-ci il. Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda Avropa Şurasına üzv
qəbul edilirlər.
23–24 fevral 2001-ci il. Azərbaycan parlamentində ictimai, siyasi qurumların
nümayəndələrinin iştirakı ilə Qarabağ məsələsinə dair müzakirələr keçirilir.
22 dekabr 2001-cĠ il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, işğal altında olan ərazilərin hərbi yolla azad edilməsi tələbləri qoyulur.

18 yanvar 2002-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, yenə də torpaqların yalnız hərbi yolla azad edilə biləcəyi ilə bağlı tələblər
qoyulur.
22 fevral 2003-cü il. Qarabağ Azadhq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Xocalı soyqırımın
ildönümünə həsr edilmiş mitinq keçirilir.
13 avqust 2003-cü il. Qarabağda partizan hərəkatını başlamaq üçün dəstə yaratmış
bir qrup gənc həbs edilir.
Aprel 2004-cü il. Qarabağ danışıqlarının &quot;Praqa prosesi&quot; başlanır.
08 may 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Qarabağa dinc yürüş həyata keçirir,
yürüş iştirakçıları Azərbaycan əsgərlərinin səngərlərinə qədər çatır və orada mitinq
keçirirlər.
22 iyun 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı erməni zabitlərinin Bakıda keçirilən
NATO konfransına dəvət olunmasına etiraz olaraq, həmin konfransın keçirildiyi
&quot;Avropa&quot; otelinin qarşısında etiraz mitinqi keçirir, mitinq iştirakçılarından bir qrup
otelə daxil olur, konfransın işi dayandırılır. QAT üzvlərindən 6 nəfər həbs olunur.
NATO rəhbərliyi Bakıda Ermənistan hərbçilərinin iştirakı ilə keçirilməsi nəzərdə
tutulan hərbi təlimləri ləğv etmək məcburiyyətində qalır.
25 yanvar 2005-ci il. Avropa Şurası Parlament Assambleyası qətnamə qəbul edir,
Azərbaycanın ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal olunduğunu təsdiq edir.
08 may 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Şuşanın işğalının ildönümü ilə
əlaqədar Bakının bir neçə yerində dinc yürüşlər keçirir.
Sentyabr 2005-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri tərəflərə &quot;keçid statusu&quot; deyilən
variantı təklif edirlər.
30 noyabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Rusiya, ABŞ və Fransanın
Azərbaycandakı səfirlikləri qarşısında etiraz aksiyaları keçirir, Minsk qrupunun
fəaliyyətinə son qoyulmasını tələb edir.
16 dekabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Minsk qrupu həmsədrlərinin
Bakıya səfərinə etiraz olaraq hava limanında, Xarici İşlər Nazirliyinin qarşısında,
həmsədrlərin mətbuat konfransı keçirdikləri &quot;Hiyat park&quot; otelinin qarşısında etiraz
aksiyaları keçirir, QAT fəalları mətbuat, konfransı keçirilən zala daxil olaraq
mətbuat konfransını dayandırır və həmsədrlərin ölkəni tərk etmələrini tələb edirlər.
13–17 aprel 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Azərbaycan Ordusunun zabiti
Ramil Səfərov haqda Budapeşt şəhər məhkəməsinin ədalətsiz qərarına etiraz olaraq
Bakı, Şəki, Mingəçevir, Ağsu, Lənkəran, Bərdə və digər şəhərlərdə, həmçinin çadır
düşərgələrində yürüş-mitinqlər keçirir.
22 iyun 2006-cı ü. Minsk qrupu həmsədrləri birgə bəyanatla çıxış edərək
&quot;nizamasalmanın təməl prinsipləri&quot;ni açıqlayırlar.

13–19 oktyabr 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Fransa parlamentinin saxta
&quot;erməni soyqırımı&quot;ını tanımamağa görə cəza haqqında qəbul etdiyi qanuna etiraz olaraq həmin ölkənin Azərbaycandakı səfirliyinin qarşısında silsilə aksiyalar
keçirir.
29 dekabr 2006-c il. Minsk qrupu həmsədrləri 2006-cı ildə heç nəyə nail ola
bilmədiklərini etiraf edirlər.
29 noyabr-01 dekabr 2007-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri Madriddə tərəflərə
&quot;yeni təməl prinsipləri&quot;ni təqdim edirlər.
14 mart 2008-ci il. BMT Baş Assambleyasının 62-ci sessiyasında &quot;Azərbaycanın
işğal olunmuş ərazilərindəki vəziyyət haqqında&quot; qətnamə qəbul olunur.
08 avqust 2008-ci il. Rusiya Gürcüstana hərbi müdaxilə edir, regionda hərbi-siyasi
vəziyyət dəyişir.
Avqust-sentyabr 2008-ci il. Türkiyə və İran Qarabağ məsələsi ilə bağlı yeni
vasitəçilik təşəbbüsü ilə çıxış edirlər. Rusiya və ABŞ-ın diplomatik fəallığı artır.
02 noyabr 2008-ci il. Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan prezidentləri Moskvada
birgə Bəyannamə imzalayıblar.

[[Fayl:Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri.jpg|300px|thumb|right|Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri]]


== Həmçinin bax ==
* [[Qarabağ müharibəsi]]
* [[Aprel döyüşləri]]
* [[Tovuz döyüşləri]]
* 
* [[Qarabağ döyüşləri (2020)|Qarabağ Döyüşləri (2020)]]
* 

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan tarixi]]
[[Kateqoriya:Dağlıq Qarabağ]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi]]</text>
      <sha1>ce4ryk8vn1t6kmczmkfnmyeqgoyffg3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571588</id>
      <parentid>6571579</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:22:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44313" xml:space="preserve">{{Orijinal tədqiqat}}
{{yeniləmə}}
{{mənbə azlığı}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə      = Qarabağ münaqişəsi
 |aiddir        = [[Qarabağ Müharibəsi]]
 |şəkil         = Karabakhwar01.jpg
 |şəklin ölçüsü = 
 |şəklin izahı  = '''Saat əqrəbi istiqamətində:''' Azərbaycan Silahlı Qüvvələrə məxsus zirehli transportyorların qalıqları; Ermənistanın işğalı altındakı ərazilərdən didərgin düşmüş azərbaycanlılar; Xankəndinin kənarındakı erməni T-72 tank abidəsi; Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin əsgərləri
 |tarixi        = 20 fevral 1988-ci il — {{h.h.}}
 |yeri          = Təmas xətti&lt;br&gt;Azərbaycan-Ermənistan sərhədi
 |səbəbi        = [[Qarabağ]] və [[Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]]
 |vəziyyəti     = 
 |nəticəsi      = [[Davam etməkdə olan hərbi münaqişələr|Davam edir]]
 |ərazi         = 
 |tərəf1        = {{bayraq|Ermənistan}} [[Ermənistan]]
 |tərəf2        = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |tərəf3        = 
 |tərəf4        = 
 |komandan1     = {{bayraq|ARM}} [[Nikol Paşinyan]]&lt;br&gt;{{bayraq|ARM}} [[Suren Papikyan]]
 |komandan2     = {{bayraq|Azərbaycan}} [[İlham Əliyev]]&lt;br&gt;{{bayraq|Azərbaycan}} [[Zakir Həsənov]]
 |komandan3     = 
 |komandan4     = 
 |qüvvə1        = [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə2        = {{gerb|Azərbaycan|SQ}} [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
 |qüvvə3        = 
 |qüvvə4        = 
 |itkilər1      = 
 |itkilər2      = 
 |itkilər3      = 
 |itkilər4      = 
 |ümumi itkilər = 
 |vikianbar     = 
}}
'''Qarabağ münaqişəsi''' — [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında [[Dağlıq Qarabağ|Qarabağ]] və  [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri]] üzərində baş vermiş [[etnik münaqişə]] və [[Ərazi mübahisələri|ərazi mübahisəsi]].Münaqişə nəticəsində bir milyondan çox [[azərbaycanlı]] [[Etnik təmizləmələr|etnik təmizləməyə]] məruz qalmışdır.

27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribat törədərək cəbhəboyu zonada yerləşən [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan ordusunun]] mövqelərini və yaşayış məntəqələrini iriçaplı silahlar, minaatanlar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutması nəticəsində, [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan ordusunun]] döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunların bütün cəbhə boyu sürətli əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilib. Qarşıdurmalar nəticəsində Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik, Azərbaycanda isə hərbi vəziyyət və komendant saatı, 28 sentyabrda qismən səfərbərlik elan edilmişdir. Qarşıdurmalar qısa müddətdə sürətlə alovlanmış və İkinci Qarabağ müharibəsinə çevrilmişdir.

Çoxsaylı ölkələr və [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] münaqişəni kəskin şəkildə qınamış və hər iki tərəfi gərginliyi azaltmağa və mənalı danışıqları təxirə salmadan davam etdirməyə çağırmışdır. [[Əfqanıstan]], [[Ukrayna]], [[Pakistan]], [[Türkiyə]] və [[Şimali Kipr Türk Respublikası]] isə [[Azərbaycan]]a dəstək olduqlarını bildirmişdir. 29 sentyabr tarixində [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]] [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağdakı]] vəziyyətlə əlaqədar təcili iclas keçirmişdir. [[Rusiya|Rusiyanın]] vasitəçiliyi ilə [[Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Hərəkatı|Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi]] tərəfindən dəstəklənən və həm Ermənistan həm də Azərbaycan tərəfindən qəbul edilən humanitar atəşkəs rəsmi olaraq 10 oktyabr tarixində qüvvəyə minsə də, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin mülki vətəndaşları hədəfə alan terror aktları nəticəsində atəşkəs yenidən pozulmuş, yaralıların və məhbusların mübadiləsi dayandırılmışdır.

Davam edən müharibə ərzində 4 oktyabrda [[Cəbrayıl]], 17 oktyabrda [[Füzuli]], 20 oktyabrda [[Zəngilan]], 25 oktyabrda [[Qubadlı]] və 8 noyabrda [[Şuşa uğrunda döyüşlər (2020)|Şuşa]] şəhəri işğaldan azad edilmişdir. [[Moskva]]da imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 01:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri|Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən]] çıxarılması və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]] ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edilmişdir.

== Tarixi ==

=== Qarabağ münaqişəsinin zəmini ===
{{Main|Mart soyqırımı|Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920)}}
1750-ci ildə [[Qarabağ xanlığı]] yaradılır. 14 may 1805-ci ildə Qarabağ xanlığı [[Rusiya]] dövlətinin himayəsini qəbul edir. 1823-cü ildə ilk rəsmi siyahıyaalmaya görə, Dağlıq Qarabağ ərazisində yaşayan 18563 ailədən yalnız 1559-u və ya 8,4%-i erməni ailələridir. 1827-ci ildə Qafqaz Arxeoqrafiq Komissiyasının aktına əsasən Qarabağın Dağlıq hissəsində 12 min ailə yaşayırdı ki, bunlardan da yalnız 2,5 mini qeyri-müsəlmanlar idi. 1828–1830-cu illərdə [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən [[İran]]dan 40 min, [[Türkiyə]]dən 84 min nəfər erməni köçürülərək, [[İrəvan]] və [[Yelizavetpol]] (indiki Gəncə) qəzalarında yerləşdirilir. [[Gəncə qəzası]]na göndərilənlərin çoxu indiki [[Ağdərə rayonu]] ərazisinə yerləşdirilir. 1832-ci ildə Dağlıq Qarabağ ərazisində köçürmələr nəticəsində ermənilərin sayı 34,8%-ə çatdırılır. 1886-cı ildə &quot;Qafqaz təqvimi&quot; məcmuəsində göstərilir ki, [[Zəngəzur mahalı]]nda azərbaycanlılar 45,7%, ermənilər 24,8%, digər millətlər isə 29,5% təşkil edir.

1905-ci ilin fevral ayında erməni terror təşkilatları [[Bakı]], İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ, [[Naxçıvan]] və digər yerlərdə azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınlara başlayırlar, 50 min nəfərdən artıq azərbaycanlı qətlə yetirilir. 1905-ci ildə erməni dəstələri [[Şuşa]]nın azərbaycanlılar yaşayan məhəllərinə hücuma keçirlər, 100-ə qədər azərbaycanlı ödürülür, 20-ə qədər ev yandırılır. 1905-ci il dekabrda [[Əhməd bəy Ağaoğlu]]nun başçılığı altında &quot;[[Difai]]&quot; (Müdafiə) təşkilatı yaradılır. 1905-ci il 26 dekabrda Ağdərə rayonunun 500 nəfərlik [[Umudlu]] kənd sakinləri [[Ağdam]]a pənah apararkən yolda Avram Hampanın dəstəsi tərəfindən qətlə yetirilirlər. 1906-cı ilin iyul ayında erməni silahlıları ikinci dəfə Şuşaya hücum edirlər.

1918-ci ildə [[İrəvan quberniyası]]nın 4 mahalında 199 Azərbaycan kəndi dağıdılır, 135 min nəfər azərbaycanlı didərgin salınır. 1918-ci il 17 martda [[Urmiya]] şəhərində erməni terrorçuları 10 min nəfərdən artıq azərbaycanlını qətlə yetirirlər. Həmin tarixdən başlayaraq bir ay ərzində Urmiya, [[Salmas]], [[Xoy]], [[Maku]], [[Şərəfxan]] və digər yerlərdə 100 mindən artıq adam öldürülür. 1918-ci il 18 martda [[Şamaxı qəzası]]nın 53 kəndində ermənilər 8 min 27 nəfəri, o cümlədən 4190 kişi, 2560 qadın, 1277 uşağı qətlə yetirmişlər. Həmin ayın sonuna qədər öldürülənlərin sayı 12 min nəfərə çatdırılır. 1918-ci il mart ayından aprelə kimi Bakı şəhərində ermənilər tərəfindən 18 min azərbaycanlı qətlə yetirilir və bu hadisələr tarixdə [[Mart soyqırımı]] kimi qalır. 1918-ci il 1–9 mayda [[Quba qəzası]]nda 122 kənd dağıdılır, 2800 nəfər azərbaycanlı öldürülür. 1918-ci il 29 mayda [[Azərbaycan parlamenti]] (Milli Şura) [[Antanta]] dövlətlərinin davamlı təzyiqlərindən sonra Azərbaycan şəhəri İrəvanın Ermənistana verilməsi haqda qərar qəbul edir. 1918-ci ilin yay və payız aylarında [[Zəngəzur qəzası]]nda 115 azərbaycanlı kəndi ermənilər tərəfindən dağıdılır, 7729 azərbaycanlı öldürülür.

1919-cu il 29 yanvarda Qarabağ general-qubernatorluğu yaradılır.&lt;ref name=&quot;nagi&quot;&gt;{{cite book|last1=Nağı|first1=Akif|title=Qarabağ müharibəsi. (Qısa tarix)|date=2009|publisher=MBM-R|location=Bakı|isbn=078-9952-29-045-3|pages=112|accessdate=10 noyabr 2017}}&lt;/ref&gt;

=== SSRİ-də Qarabağ münaqişəsi ===
{{Main|Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti}}

1920-ci il dekabrın 1-də Azərbaycanın Zəngəzur mahalının böyük hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir. 1923-cü il 7 iyulda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağa [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|muxtar vilayətstatusu verilir. 1923-cü il 18 sentyabrda [[Xankəndi]]nin adı &quot;''Stepanakert''&quot; adlandırılır. 1929-cu il 18 fevralda Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə [[Naxçıvan Muxtar
Respublikası]]na məxsus olan 657 km² ərazi — [[Qurdbulaq]], [[Horadiz]], [[Oğbun]], [[Almalı]], [[İtqıran]], [[Sultanbəy]], [[Qarsevən]], [[Kilid]] və digər kəndlər, həmçinin [[Zəngilan rayonu]]nun [[Nüvədi]] kəndi, [[Qazax rayonu]]nun 4400 hektarlıq meşə sahəsi Ermənistana verilir.

1930-cu ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Əldərə]], [[Lehvaz]], [[Astazur]] və digər yaşayış məntəqələri Ermənistana verilir və bu ərazilər üzrə [[Mehri rayonu]] yaradılır. 1938-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Naxçıvanın [[Sədərək]] və [[Kərki]] kəndlərinin bir hissəsi Ermənistana verilir.

28 noyabr 1945-ci ildə Ermənistan rəhbəri Harri Arutinov [[Stalin]]ə müraciət edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsini xahiş edir. 1947–1953-cü illərdə Ermənistanda toplum şəkildə yaşayan 150 min nəfərdən artıq azərbaycanlı [[SSRİ]] rəhbərliyinin qərarı ilə Azərbaycana köçürülür.

1965-ci ildə Xankəndində yaşayan M.Hovenesyan 13 nəfər erməninin imzası ilə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi xahişi ilə məktubu [[SSRİ Ali Soveti]]nə göndərir. 1967-ci ilin iyun-avqust aylarında Dağlıq Qarabağın [[Xocavənd rayonu]]nun [[Kuropatkin]] kəndində erməni Benikin uşağı yoxa çıxır, sonra isə onun meyidi Ələmşah Mustafayevin briqadasına məxsus olan sahədən tapılır. Bu hadisəyə görə briqadir
Ələmşah, direktor Ərşad, kənd sakini Zöhrab həbs olunurlar. Bu şəxslərin günahı sübut olunmadığına görə məhkəmə işi yenidən istintaqa qaytarılır. Lakin ermənilər yolda həbsxana maşınını saxladır, onu çevirir, hər üç nəfəri öldürür, sonra da yandırırlar. Az sonra sübut olunur ki, uşağı öz dayısı öldürüb.

1969-cu ildə Xankəndidə &quot;Qarabağ&quot; mehmanxanasının eyvanından qumbara atılır, üç azərbaycanlı yaralanır. 1969-cu ildə [[Laçın rayonu]]nun Qaragöl ərazisinin, [[Qubadlı rayonu]]nun Çayzəmi ərazilərinin, Qazax rayonunun [[Kəmərli]] kənd ərazilərinin, [[Kəlbəcər rayonu]]nun Zod [[qızıl]] yatağı ərazilərinin bir hissəsi Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Ermənistana verilir.

1982-ci ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun İncədərə yaylağı, [[Kəmərli]], [[Aslanbəyli]], [[Qayınaqlı]] kəndləri ərazilərinin bir hissəsi Ermənistana verilir. 1985-ci ilin dekabr ayında [[Daşnaksütyun]] partiyasının [[Afina]]da keçirilən XXII qurultayı &quot;[[Böyük Ermənistan]]&quot; uğrunda mübarizəni genişləndirmək qərarını qəbul edir. 1986-cı ildə Moskva rəhbərliyinin qərarı ilə Qazax rayonunun 2500 hektarlıq ərazisi Ermənistana verilir.

1987-ci ildə akademik Abel Aqambekyanın təkidi ilə [[Paris]]də keçirilən erməni ümummilli konqresi SSRİ-də yaranmaqda olan dəyişiklikərdən istifadə edərək Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1987-ci il iyun-iyul aylarında rmənilər Xankəndinin küçələrində vərəqələr yayır, Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan ayrılması üçün təbliğata başlayırlar. 1987-ci il oktyabr ayında İrəvanda &quot;Qarabağ komitəsi&quot; ilk açıq mitinq keçirir. Komitəyə [[İqor Muradyan]] və [[Levon Ter-Petrosyan]] başçılıq edirlər. 1987-ci il noyabrın 16-də [[Mixail Qorbaçov]]un iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri Abel Aqambekyan Parisdə qəzetlərə müsahibə verərək, Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsi ilə əlaqədar Qorbaçovu razı saldığını bildirir.

=== Qarabağ müharibəsi ===

==== 1988-ci il ====
{{Main|Sumqayıt hadisələri (1988)|Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|Qarabağ müharibəsi}}

1988-ci il 13 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında ilk mitinqi keçirirlər. 400-ə qədər adamın iştirak etdiyi mitinqə &quot;[[Krunk]]&quot; terrorçu təşkilatının sədri Arkadi Manuçarov rəhbərlik edir. 1988-ci il 19 fevralda İrəvanda anti-türk mövqeli mitinq keçirilir. Mitinqdə &quot;''Ermənistanı türklərdən təmizləməli''&quot;, &quot;''Ermənistanda ancaq ermənilər yaşamalıdır''&quot; tələbləri irəli sürülür. 1988-ci il 19 fevralda Bakıda &quot;''Qarabağ bizimdir!''&quot; şüarları ilə ilk yürüş keçirilir. 1988-ci il 20 fevralda ermənilər Xankəndində Vilayət partiya komitəsinin binası qarşısında 3 min nəfərin iştirak etdiyi növbəti mitinqlərini keçirirlər. Dağlıq Qarabağın Vilayət Soveti Ermənistana birləşmək haqda qərar çıxarır və SSRİ Ali Sovetinə göndərir. 1988-ci il 22 fevralda [[Əsgəran]] qəsəbəsində azərbaycanlıların dinc yürüşü erməni silahlıları tərəfindən güllə-boran edilir. 2 nəfər yeniyetmə Əli Hacıyev və Bəxtiyar Quliyev öldürülür, 19 nəfər yaralanır. 23 fevral 1988-ci ildə Vilayət partiya komitəsinin birinci katibi B.Gevorkov vəzifəsindən azad edilir, onun yerinə Genrix Poqosyan təyin olunur. 1988-ci il 28–29 fevral tarixində [[Sumqayıt]]da ermənilər tərəfindən təxribat xarakterli qırğınlar törədilir, 26 erməni, 6 azərbaycanlı öldürülür.

1988-ci il 14 mayda [[Şuşa]]da azərbaycanlılar 5 min nəfərin iştirak etdiyi mitinq keçirir. Mitinqdə erməni silahlılarının hücumlarına son qoyulması tələb edilir. 1988-ci il 16 mayda ermənilər Xankəndində bir qrup azərbaycanlını döyərək maşına yığır və Şuşaya göndərirlər. 1988-ci il 16 mayda Bakıda Dağlıq Qarabağ ermənilərinin separatçı hərəkətlərinə, Ermənistandan gələn emisarların oradakı fəaliyyətinə son qoyulması tələbləri ilə mitinq keçirilir.

1988-ci il 15 iyunda Ermənistan Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi barədə qərar qəbul edir. 1988-ci il 24 iyunda [[Arkadi Volski]] Moskvanın xüsusi nümayəndəsi kimi Dağlıq Qarabağa göndərilir.

1988-ci il 18–21 sentyabrda Xankəndində azərbaycanlılar yaşayan evlər yandırılır, adamlar döyülür və Şuşaya göndərilir. 1988-ci il 21 sentyabrda Dağlıq Qarabağ və Ağdam ərazilərində xüsusi vəziyyət
elan ounur. 1988-ci il 22 sentyabrda İrəvan, [[Leninakan]], [[Abovyan]], [[Eçmiədzin]] və digər şəhərlərdə Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi, azərbaycanlıların Ermənistandan çıxarılması tələbləri ilə kütləvi tətillər, mitinqlər keçirilir. 1988-ci il oktyabrın 4-də Dağlıq Qarabağın Xankəndi və [[Xocalı]] şəhərlərində azərbaycanlılara basqınlar edilir, onlar döyülür və köçüb getmələri tələb olunur.

1988-ci il 18 noyabr-5 dekabrda Bakıda [[Azadlıq meydanı (Bakı)|&quot;Azadlıq&quot; meydanı]]nda fasiləsiz izdihamlı mitinqlər keçirilir. Mitinq iştirakçıları ermənilərin Dağlıq Qarabağdakı vəhşiliklərinə, Ermənistanın Dağlıq Qarabağa müdaxilələrinə son qoyulmasını tələb edirlər. 1988-ci il 21 noyabrda Bakıda və Gəncədə ixtişaşlar baş verir, 3 hərbçi öldürülür, xeyli adam yaralanır. Bakı, Naxçıvan və Gəncədə xüsusi vəziyyət elan olunur. 1988-ci il 24 noyabrda Ermənistanın ərazisindən Azərbaycanın [[Qubadlı rayonu]]nun [[Eyvazlı]], [[Qədirli]], [[Davudlu]] kəndlərinə basqınlar edilir, Eyvazlı kəndi tamamilə yandırılır. Noyabrın sonunda Ermənistanın şimal-şərq hissəsindəki [[Vartan]] kəndində 12 azərbaycanlı diri-diri yandırılır və Ermənistanın [[Quqark]] rayonunda 70 nəfər azərbaycanlı qətlə yetirilir. Onlardan [[Gözəldərə]] kəndində 21 nəfər, o cümlədən 6 qadın, 3 körpə uşaq öldürülür.

1988-ci il dekabrın 8-də Ermənistanda [[Spitak zəlzələsi]]ndən zərər çəkənlərə yardım məqsədilə Azərbaycandan 80 peşəkar xilasedici, mexanikləşdirilmiş dəstə [[Spitak]]a yola düşür. Onlar bir neçə gün ərzində 63 nəfəri xilas edirlər. 1988-ci il dekabrın 10-da zəlzələ ilə əlaqədar olaraq [[Yuqoslaviya]]dan döndərilən təyyarə Belqrad-Ankara-İrəvan marşrutu ilə Ermənistana uçur. [[Ankara]]dan uçduğu üçün ermənilər onu türk təyyarəsi hesab edərək qəzaya uğradırlar. Təyyarənin 6 nəfərlik şəxsi heyəti həlak olur. 1988-ci il 11 dekabrda zəlzələ ilə əlaqədar olaraq Azərbaycanın xilasedici dəstəsi Ermənistanın [[Leninakan]] şəhərinə uçur. Ermənilər yanlış koordinat verərək təyyarəni qəzaya uğradırlar. 69 nəfər xilasedici və 4 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yalnız bir nəfər xilasedici salamat qalır. Onu xəstəxanaya yerləşdirirlər, lakin az sonra ermənilər mitinq edərək onun xəstəxanadan çıxarılmasına nail olurlar. 1988-ci il dekabrın 15-də SSRİ rəhbərliyi Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinə bir sıra qanunsuz hərəkətlərə görə öz respublikalarında vəzifəli şəxslərin cəzalandırılması tapşırığını verir. Bir ay ərzində Azərbaycanda erməniləri guya sıxışdırdıqlarına görə 2532 nəfər məsuliyyətə cəlb olunur, 222 nəfər işdən çıxarılır, 65 nəfər partiya və komsomoldan çıxarılır. Bu tədbirlərdən sonra 19 min nəfərdən çox erməni Azərbaycana qayıdır. Ermənistanda isə həmin vaxt ərzində 13 nəfər partiyadan xaric edilir, 24 nəfər vəzifəsindən çıxarılır, 69 nəfərə partiya cəzası verilir. Ermənistana bir nəfər də olsun azərbaycanlı qaytarılmır. 1988-ci il dekabrın 28-də Ermənistandan [[Azərbaycanlıların deportasiyası (1988-1989)|250 mindən çox azərbaycanlının deportasiya edilməsi]] əsasən başa çatdırılır.

==== 1989-cu il ====
1989-cu il 12 yanvarda SSRİ Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ ərazisində Xüsusi İdarə Komitəsi yaradılır. Komitəyə Moskvanın nümayəndəsi Arkadi Volski rəhbər təyin edilir. Komitənin təkibinə 5 rus, 2 erməni və 1 azərbaycanlı təyin edilir. 1989-cu il 6 mayda SSRİ Xalq deputatlarının 1 qurultayı Moskvada öz işinə başlayır. Qurultay ermənilərin maraqlarına uyğun qərarlar qəbul edir.

1989-cu il 6 iyulda Xankəndi yaxınlığındakı azərbaycanlılar yaşayan [[Kərkicahan]] qəsəbəsi yandırılır. 1989-cu il iyulun 8-də Ermənilər Xankəndində &quot;[[Miatsum]]&quot; hərəkatının təsis yığıncağını keçirir və [[Robert Koçaryan]]ı hərəkata sədr seçirlər. 1989-cu il 16 iyulda [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] yaradılır və [[Əbülfəz Elçibəy]] sədr seçilir. 29 iyulda ermənilərin davamlı hücumlarının nəticəsi olaraq Azərbaycanın mərkəzindən Naxçıvana gedən qatarların hərəkəti tamamilə dayandırılır. Naxçıvan Muxtar Respublikası blokada vəziyyətinə düşür.

1989-cu il avqustun 16-da Xankəndində ermənilər &quot;Dağlıq Qarabağ əhalisinin qurultayı&quot;nı keçirir, Milli Şura və Rəyasət heyəti yaradırlar. Qurultay Dağlıq Qarabağı &quot;müstəqil ittifaq ərazisi&quot; elan edir.

1989-cu il 15 sentyabrda Azərbaycan Ali Sovetinin qərarı ilə Dağlıq Qarabağdakı Xüsusi İdarə Komitəsi ləğv olunur. 1989-cu il 16 sentyabr ermənilər Tiflis-Bakı avtobusunu partladırlar, 5 nəfər ölür, 25 nəfər yaralanır. 1989-cu il 21 sentyabrda Xankəndində yaşayan azərbaycanlılar döyülərək şəhərdən qovulurlar.

1989-cu il oktyabrın 7-də erməni terrorçusu A.Abramyan tərəfindən Şuşanın Xəlfəliçay körpüsü partladılır.

1989-cu il dekabrın 1-də Ermənistanın Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqda qərar qəbul edir. 1989-cu il dekabrın 6-da Azərbaycanın Ali Soveti tərəfindən Dağlıq Qarabağ üzrə Respublika Təşkilat Komitəsi yaradılır, Komitəyə Azərbaycan partiya təşkilatının rəhbərlərindən [[Viktor Polyaniçko]] sədr təyin edilir. 1989-cu il 31 dekabrda Araz çayı boyunca 137 km-lik sərhəddə sərhəd qurğuları
dağıdılır.

==== 1990-cı il ====
{{Main|Qara Yanvar}}

1990-cı il yanvarın 4-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan Əsgəran-Ağdam körpüsünü partladır. 1990-cı il 12 yanvarda Ermənistandan 500 nəfərlik silahlı dəstə vertolyotlarla Azərbaycanın [[Xanlar rayonu]]nun [[Quşçu]] kəndinə gələrək, kəndi dağıdır, onlarla dinc sakini öldürürlər. 1990-cı il 15 yanvarda SSRİ Ali Soveti Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarda fövqəladə vəziyyət elan edir. 1990-cı il yanvarın 18-də Ermənistanın silahlı birləşmələri tərəfindən Naxçıvan Muxtar Respublikasının [[Kərki]] kəndi işğal edilir. 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-sinə keçən gecə Sovet qoşunları Bakıya daxil olaraq [[Qara Yanvar|qırğın]] törədirlər. Rəsmi məlumatlara görə 131 nəfər həlak olur, 800-dən artıq adam yaralanır.

1990-cı il 18 fevralda Ermənilər Şuşa-Bakı avtobusunu partladırlar, 13 nəfər yaralanır.

1990-cı il iyulun 11-də [[Tərtər]]dən [[Kəlbəcər]]ə gedən maşın karvanına ermənilər silahlı hücum edirlər. 14 nəfər həlak olur, 35 nəfər yaralanır.

1990-cı il 10 avqustda Tiflis-Ağdam avtobusu erməni terrorçuları A.Avanesyan və M.Tatevosyan tərəfindən partladılır. 20 nəfər ölür, 30 nəfər yaralanır. 1990-cı il 10 avqustda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Şəmkir-Gəncə avtomobil yolunda avtobus partladılır. 17 nəfər həlak olur, 26 nəfər yaralanır. 1990-cı il 20 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri Qazax rayonun [[Bağanis Ayrım]] kəndini işğal edirlər. 5 nəfər kənd sakini öz evlərində diri-diri yandırılır.

1990-cı il 30 noyabrda Ermənistan terrorçuları tərəfindən Xankəndi yaxınlığında sərnişin avtobusu partladılır. 2 nəfər həlak olur, 11 nəfər yaralanır. 1990-cı il 15 dekabrda Samvel Babayanın terror qrupu Əsgəranda 3 nəfər azərbaycanlını qətlə yetirir.

==== 1991-ci il ====
{{Main|Qarakənd faciəsi|Kərkicahanın işğalı}}

1991-ci il yanvarın 9-da Laçın-Şuşa yolunda 5 nəfərlik erməni terror qrupu &quot;Molodyoj Azərbaycana&quot; qəzetinin müxbiri [[Salatın Əsgərova]]nı və 2 nəfər hərbçini qətlə yetirir. 14 yanvarda Azərbaycan Ali Soveti Şaumyan (kənd) rayonunun ləğvi haqqında qərar qəbul edir.

1991-ci il aprelin 18-də erməni terrorçusu Q.Sarkisyan [[Xocavənd rayonu]]nda 3 azərbaycanlı milis işçisini öldürür.

1991-ci il 30 mayda erməni terrorçuları Moskva-Bakı qatarını partladırlar. 11 nəfər ölür, 22 nəfər yaralanır.

1991-ci il 19 iyunda erməni terrorçuları Yevlax-Laçın yolunda avtomaşını partladırlar. 11 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 27 iyunda &quot;Qarabağ&quot; adlı erməni terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın [[Qaradağlı]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər azərbaycanlı öldürülür.

1991-ci il iyulun 31-də erməni terrorçuları tərəfindən Moskva-Bakı sərnişin qatarı partladılır, 16 nəfər ölür, 20 nəfər yaralanır.

1991-ci il avqustun 2-də Dağlıq Qarabağın [[Hadrut rayonu]]nun [[Dolanlar]] kəndində ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. Avqustun 8-də Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən orada azərbaycanlıların yaşadıqları sonuncu Nüvədi kəndi boşaldılır, əhalisi döyülərək Ermənistandan qovulur. Avqustun 21-də Dağlıq Qarabağın Hadrut rayonunun [[Şadaxt]] kəndi yaxınlığında avtobus partladılır, 2 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. Avqustun 23-də Şuşa-Cəmilli yolunda avtobus erməni terrorçuları tərəfindən atəşə tutulur, 4 nəfər həlak olur, 13 nəfər yaralanır. Avqustun 30-da Azərbaycan müstəqilliyinin bərpa olunması haqda Bəyannamə ilə çıxış edir.

1991-ci ilin sentyabrında DQMV-nin mərkəzi olan Xankəndidə vilayətin inzibati binasının üzərində müstəqil Azərbaycanın üçrəngli bayrağının dalğalanırdı.&lt;ref&gt;[https://moderator.az/qarabagh/406204/1991-ci-il-xankendide-ucrengli-azerbaycan-bayrai-video/ 1991-ci il: Xankəndidə üçrəngli Azərbaycan bayrağı - VİDEO]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://qazet.az/az/article/xankendide-dovlet-binasi-uzerinde-azerbaycan-bayragi-unikal-video Xankəndidə dövlət binası üzərində Azərbaycan bayrağı - UNİKAL VİDEO]&lt;/ref&gt;

1991-ci il sentyabrın 2-də ermənilər &quot;[[Dağlıq Qarabağ Respublikası]]&quot; adında qondarma qurumun yarandığını elan edirlər. Sentyabrın 5-də [[Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi]] yaradılır, general [[Valeh Bərşadlı]] nazir təyin edilir. Sentyabrın 8-də erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Xocavənd avtobusu atəşə tutulur, 5 nəfər həlak olur, 34 nəfər yaralanır. Həmin gün erməni terrorçuları tərəfindən Ağdam-Qaradağlı avtobusu atəşə tutulur, 8 nəfər həlak olur, 42 nəfər yaralanır. Sentyabrın 23-də Şimali Qafqazda [[Jeleznovodsk]] şəhərində Azərbaycan, Ermənistan, [[Rusiya]] və [[Qazaxıstan]] prezidentləri görüşürlər, vəziyyəti nizama salmaq məqsədi ilə &quot;müvəqqəti işçi qrupu yaradılır&quot;. Sentyabrın 26-da erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunda avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 14 nəfər yaralanır.

1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan &quot;Dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya aktı&quot; qəbul edir. Oktyabrın 19-da Dağlıq Qarabağın [[Ağdərə rayonu]] [[Sırxavənd]] kəndi yaxınlığında ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.

1991-ci il noyabrın 20-də erməni terrorçuları tərəfindən Xocavənd rayonunun [[Qarakənd]] kəndi yaxınlığında &quot;Mİ-8&quot; vertolyotu [[Qarakənd faciəsi|vurulur]]. Noyabrın 26-da Azərbaycan parlamenti Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ləğv olunması haqda qanun qəbul edir. Noyabrın 27-də SSRİ Dövlət Şurası DQMV-nin ləğvi ilə bağlı qərarın dəyişdirilməsini Azərbaycan rəhbərliyindən tələb edir.

1991-ci il dekabrın 10-da Dağlıq Qarabağ erməniləri referendum keçirir, &quot;müstəqilliyə&quot; səs verirlər. Dekabrın 23-də ermənilərin &quot;Qarabağ&quot; adlı terror təşkilatı Dağlıq Qarabağın Əsgəran rayonu [[Meşəli]] kəndinə hücum edir, 6 nəfər öldürülür, 15 nəfər yaralanır. Dekabrın 26-da Şuşa şəhər sakini Süleyman Abbasov, onun hamilə həyat yoldaşı, yaşyarımında olan oğlu, qaynanası və onların getdikləri maşının sürücüsü Ağdam-Şuşa yolunda erməni terrorçuları tərəfindən qətlə yetirilirlər. Dekabrın 27-də ermənilər ağır texnikanın müşayəti ilə Xankəndi yaxınlığındakı [[Kərkicahan]] qəsəbəsinə [[Kərkicahanın işğalı|hücum]] edirlər. [[Mehman Hüseynov (hərbçi)|Mehman Hüseynov]]un başçılığı altında kəndin 22 nəfərdən ibarət müdafiə dəstəsi qeyri-bərabər döyüşə girirlər. Səkkiz saat davam edən döyüşdə 70-dən çox erməni qulduru məhv edilir.&lt;ref&gt;[http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ Xankəndi: İşğal tarixi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20201101005501/http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ |date=2020-11-01 }}&lt;/ref&gt;

==== 1992-ci il ====
{{Main|Daşaltı əməliyyatı}}

1992-ci il yanvarın 8-də erməni terrorçuları [[Krasnovodsk]]dan Bakıya üzən sərnişin bərəsini partladırlar. 25 nəfər ölür, 88 nəfər yaralanır. Yanvarın 10-da Respublika Təşkilat komitəsi Xankəndini tərk edir. Yanvarın 15-də Kərkicahan qəsəbəsi işğal edilir. Yanvarın 26-da Şuşa yaxınlığındakı [[Daşaltı]] kəndində Azərbaycan əsgərləri ermənilərin [[Daşaltı əməliyyatı|pusqusuna]] düşürlər, qeyri-bərabər döyüşdə 33 nəfər həlak olur, 36 nəfər yaralanır, 34 nəfər itgin düşür. Yanvarın 28-də Ağdam-Şuşa marşurutu ilə uçan mülki vertolyot erməni terrorçuları tərəfindən vurulur. Əsasən qadın və uşaqlardan ibarət olan 41 nəfər
sərnişin və 3 nəfər ekipaj üzvü həlak olur. Yanvarın 30-da Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda [[ATƏT|ATƏM]] (ATƏT) üzvlüyünə qəbul edilirlər.

10 fevral 1992-ci il. Quşçular və Malıbəyli kəndləri işğal edilir.
13–17 fevral 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Xocavənd rayonu Qaradağlı kəndi
əldən-ələ keçir, kəndin 92 nəfər müdafiəçisi və 54 nəfər sakini öldürülür.
Ermənilər 117 nəfər kənd sakinini girov götürür, onlardan 77 nəfərini qətlə
yetirirlər. Ermənilər kəndin yaxınlığındakı fermada 6 nəfəri diri-diri yandırırlar.
25–26 fevral 1992-ci il. Erməni quldur dəstələri Rusiyanın 366-cı polku ilə birlikdə
Xocalı şəhərini darmadağın edir, dəhşətli soyqırım törədirlər. Soyqırım nəticəsində
613 nəfər, o cümlədən 63 nəfər uşaq, 106 nəfər qadın, 70 nəfər qoca öldürülür. 487
nəfər, o cümlədən, 76 uşaq şikəst edilir. 1275 nəfər girov götürülür, 150 nəfər itkin
düşür. Xocalıya hücuma erməni mayoru S.Ohanyan və 366-cı polkun 3-cü
batalyonunun komandiri Y.Nabokixin bilavasitə rəhbərlik etmişlər.
02 mart 1992-ci il. Azərbaycan BMT-yə üzv qəbul edilir.
08 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Xeyrimli kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Qazax rayonunun Aşağı Əskipara kəndi işğal edilir.
12 mart 1992-ci il. Dağlıq Qarabağın Sırxavənd, Qaraşlar, Bəşirlər, Baş
Güneypəyə, Orta Güneypəyə, Xatınbəyli, Manikli kəndləri işğal edilir.
22 mart 1992-ci il. Erməni terrorçuları tərəfindən Qazax rayonu ərazisində
avtomaşın partladılır, 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
24 mart 1992-ci il. ATƏM (ATƏT) təkibində 11 ölkənin nümayəndələrinin daxil
olduğu Minsk qrupu yaradılır. Qrupa Azərbaycan, Ermənistan, Belorus, Almaniya,
İtaliya, Rusiya, ABŞ, Türkiyə, Fransa, İsveç, Çexoslovakiyanın (sonralar onun
əvəzinə Avstriya, Finlandiya, Norveç daxil edilir) nümayəndələri daxil olurlar.
07 aprel 1992-ci il. Kəlbəcər rayonunun Ağdaban kəndi zəbt edilir və yandırılır.

Kəndin 67 nəfər dinc sakini qətlə yetirilir, o cümlədən 8 qoca, 2 uşaq, 7 qadın diri-
diri yandırılır.

12 aprel 1992-ci il. Ermənilər Şuşa şəhərinin müdafiəçilərinə qarşı kimyəvi
silahdan istifadə edirlər.
27 aprel 1992-ci il. Qazax rayonunun Sofulu kəndi işğal edilir.
08 may 1992-ci il. Şuşa şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilir.
11 may 1992-ci il. Qazax rayonunun Qızıl Hacılı kəndi işğal edilir.
15 may 1992-ci il. &quot;SSRİ-nin hərbi əmlakının bölüşdürülməsi haqqında&quot;
Daşkənddə imzalanmış müqavilə əsasında IV ordunun silahlarını Azərbaycana
təhvil verməyə başlayırlar.
18 may 1992-ci il. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Laçın işğal edilir.
20 may 1992-ci il. Zəngilan rayonunun Qazançı kəndi yaxınlığında erməni
terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır.
08 iyun 1992-ci il. Qazax rayonunun Yuxarı Əskipara kəndi işğal edilir.

12 iyun 1992-ci il. Azərbaycan Ordusu geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlara başlayır.
83 gün davam edən hücum əməliyyatı nəticəsində Dağlıq Qarabağın yarısı
düşməndən azad edilir.
08 avqust 1992-ci U. Gədəbəy rayonunun Başkənd qəsəbəsi azad edilir.
24 oktyabr 1992-ci il. ABŞ konqresi &quot;907-ci akta düzəliş&quot; qəbul edir. Bu düzəliş
Azərbaycana ABŞ hökuməti tərəfindən yardımı qadağan edir.
10–12 dekabr 1992-ci ü. Ermənistanın işğalçı qoşunları Qubadlı və Zəngilan
rayonlarının Şayıflı, Seyidlər, Ərkənd, Bərəli, Qazançı, Günqışlaq, Pirveyisli,
Canbar, Yuxarı Qayalı kəndlərini zəbt edirlər.

==== 1993-cü il ====
{{Main|Kəlbəcər döyüşü}}

1993-cü il 28 fevralda Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 11 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. 27–28 martda [[Kəlbəcər rayonu]]nun [[Ağqaya]], [[Mərcimək (Kəlbəcər)|Mərcimək]], Təzəkənd, [[Ağcakənd (Kəlbəcər)|Ağcakənd]], [[Narışlar]] kəndləri işğal edilir.

Aprelin 2-də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər rayonu işğal edilir. Aprelin 30-da BMT Təhlükəsizlik Şurası 822 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il mayın 20-də Rusiya qoşunları Azərbaycanın ərazilərini tərk etməyə başlayırlar.

İyunun 2-də [[Bakı dəmir yol vağzalı]]nda sərnişin qatarı Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının göndərdiyi terrorçu qrup tərəfindən partladılır, təsadüf nəticəsində ölən və yaralananlar olmur. 12–15 iyunda [[Ağdam rayonu]]nun [[Əliağalı]], [[Əlimədədli]], [[Qalayçılar]] kəndləri işğal edilir. 25 iyunda Ağdam rayonunun [[Boyəhmədli]], [[Papravənd]] kəndləri işğal edilir. 26 iyunda ermənilər [[Ağdərə]] şəhərini işğal edirlər.

4 iyulda [[Füzuli rayonu]]nun [[Arış]], [[Qoçəhmədli]], [[Qaracalı]], [[Xatınbulaq]], [[Gorazilli]] kəndləri işğal edilir. 5 iyulda Ağdam rayonunun [[Şelli kəndi]] işğal edilir.21 iyulda Ağdam rayonunun [[Muğanlı]] və [[Şıxbabalı]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda Ağdam rayonunun [[Mərzili]], [[Novruzlu]], [[Yusifcanlı]], [[Qiyaslı]], [[Xıdırlı]], [[Sancalı]], [[Muradbəyli]] kəndləri işğal edilir. 22 iyulda [[Tərtər rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 5 nəfər həlak olur, 18 nəfər yaralanır. Həmin gün Qazax rayonu ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən partlayış törədilir, 6 nəfər həlak olur, 10 nəfər yaralanır. 23 iyulda Ermənistan silahlı qüvvələri Ağdamı işğal edirlər. 24 iyulda Füzuli rayonunun [[Cuvarlı]] kəndi işğal edilir. 29 iyulda BMT Təhlükəsizlik Şurası 853 saylı qətnaməsini qəbul edir.

1993-cü il avqustun 15-də Füzuli rayonunun [[Aşağı Veysəlli]], [[Yuxarı Yağlıvənd]] kəndləri, [[Cəbrayıl rayonu]]nun [[Sur]], [[Banazur]], [[Quşçular]], [[Qışlaq kəndləri]] işğal edilir. 23 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Füzuli]]ni və [[Cəbrayıl]]ı işğal edirlər. 27 avqustda [[Qarabağ Azadlıq Hərəkatı]] yaradılır. [[Xəqani Hüseynov]] sədr seçilir. 30 avqustda [[Hadrut rayonu]] ərazisində erməni terrorçuları tərəfindən avtomaşın partladılır, 2 nəfər həlak olur. 31 avqustda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Qubadlı]]nı işğal edirlər.

Sentyabrın 2-də Hadrut rayonunun çıxacağında erməni terrorçuları tərəfindən sərnişin avtobusu partladılır, 4 nəfər həlak olur, 8 nəfər yaralanır. 14 oktyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 874 saylı qətnaməsini qəbul edir. 23 oktyabrda Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi işğal edilir. 28 oktyabrda [[Zəngilan rayonu]]nun [[Mincivan]] qəsəbəsi işğal edilir. 29 oktyabrda Ermənistan silahlı qüvvələri [[Zəngilanı]] işğal edirlər. 12 noyabrda BMT Təhlükəsizlik Şurası 884 saylı qətnaməsini qəbul edir. 21–22 dekabrda MDB parlament Assambleyası Dağlıq Qarabağ məsələsini &quot;Aland modeli&quot; üzrə həll etməyi təklif edir.

==== 1994-cü il ====
{{Main|Horadiz əməliyyatı}}

1994-cü il yanvarın 8-d Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi erməni işğalından azad edilir. Hərbi əməliyyatlar nəticəsində Azərbaycan Ordusu düşməni geri oturdur və 30 km irəliləyir.
Fevralın 1-də Kislovodsk-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 3 nəfər ölür, 20 nəfərdən çox adam yaralanır. 18 martda erməni terrorçuları Xankəndi üzərində İran diplomatlarını və
onların ailə üzvlərini daşıyan təyyarəni vururlar, 34 nəfər həlak olur. 19 martda erməni terrorçuları Bakıda &quot;20 yanvar&quot; metro stansiyasında
partlayış törədirlər, 14 nəfər həlak olur, 49 nəfər yaralanır.

13 aprel 1994-cü il. Moskva-Bakı sərnişin qatarı erməni terrorçuları tərəfindən partladılır, 6 nəfər həlak olur, 3 nəfər yaralanır. 12 mayda Azərbaycanla Ermənistan arasında müvəqqəti atəşkəs elan olunur.

==== Atəşkəs ====
03 dekabr 1996-cv il. ATƏT-in Lissabon sammiti keçirilir. Sammitdə daha çox
Ermənistanın iddiaları nəzərə alınır, Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı yekdil sənəd
qəbul olunmur.
Fevral 1997-ci il. Minsk qrupunun 3 həmsədrlik institutu yaradılır.
18 iyul 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin tənzimlənməsi üçün &quot;Paket variantı&quot;nı təklif edir.
29 avqust 1997-ci il. Rusiya və Ermənistan arasında &quot;Dostluq və əməkdaşlıq
haqda&quot; hərbi ittifaq müqaviləsi imzalanır.
02 dekabr 1997-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu Dağlıq Qarabağ məsələsinin
mərhələli həll variantını təklif edir.
28 iyun 1998-ci il. İctimai və siyasi qurumların Qarabağ üzrə Koordinasiya Şurası
yaradılır.
07 noyabr 1998-ci il. ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həllinə dair &quot;Ümumi dövlət&quot; konsepsiyasını təklif edirlər.
29 iyul 1999-cu il. Bakıda Azərbaycan və Türkiyə arasında hərbi yardıma dair
müqavilə imzalanır.
1–30 avqust 1999-cu il. Qarabağ üzrə Kordinasiya Şurası aclıq aksiyası keçirir,
beynəlxalq təşkilatlar qarşısında Ermənistanın təcavüzkar tərəf kimi tanınması, ona
qarşı sanksiyaların tətbiq olunması tələbləri qoyulur.
27 oktyabr 1999-cu il. Erməni terrorçuları Ermənistan parlamentinə soxularaq
parlamentin sədrini, baş naziri və bir neçə deputatı öldürürlər.
19 noyabr 1999-cı il. ATƏT-in İstanbul sammiti keçirilir. Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı müzakirələr aparılır, lakin konkret sənəd qəbul olunmur.
28 yanvar 2000-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı yaradılır. Akif Nağı sədr seçilir.
25 yanvar 2001-ci il. Azərbaycan və Ermənistan eyni vaxtda Avropa Şurasına üzv
qəbul edilirlər.
23–24 fevral 2001-ci il. Azərbaycan parlamentində ictimai, siyasi qurumların
nümayəndələrinin iştirakı ilə Qarabağ məsələsinə dair müzakirələr keçirilir.
22 dekabr 2001-cĠ il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, işğal altında olan ərazilərin hərbi yolla azad edilməsi tələbləri qoyulur.

18 yanvar 2002-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Qarabağ mitinqi
keçirilir, yenə də torpaqların yalnız hərbi yolla azad edilə biləcəyi ilə bağlı tələblər
qoyulur.
22 fevral 2003-cü il. Qarabağ Azadhq Təşkilatının təşəbbüsü ilə Xocalı soyqırımın
ildönümünə həsr edilmiş mitinq keçirilir.
13 avqust 2003-cü il. Qarabağda partizan hərəkatını başlamaq üçün dəstə yaratmış
bir qrup gənc həbs edilir.
Aprel 2004-cü il. Qarabağ danışıqlarının &quot;Praqa prosesi&quot; başlanır.
08 may 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Qarabağa dinc yürüş həyata keçirir,
yürüş iştirakçıları Azərbaycan əsgərlərinin səngərlərinə qədər çatır və orada mitinq
keçirirlər.
22 iyun 2004-cü il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı erməni zabitlərinin Bakıda keçirilən
NATO konfransına dəvət olunmasına etiraz olaraq, həmin konfransın keçirildiyi
&quot;Avropa&quot; otelinin qarşısında etiraz mitinqi keçirir, mitinq iştirakçılarından bir qrup
otelə daxil olur, konfransın işi dayandırılır. QAT üzvlərindən 6 nəfər həbs olunur.
NATO rəhbərliyi Bakıda Ermənistan hərbçilərinin iştirakı ilə keçirilməsi nəzərdə
tutulan hərbi təlimləri ləğv etmək məcburiyyətində qalır.
25 yanvar 2005-ci il. Avropa Şurası Parlament Assambleyası qətnamə qəbul edir,
Azərbaycanın ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal olunduğunu təsdiq edir.
08 may 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Şuşanın işğalının ildönümü ilə
əlaqədar Bakının bir neçə yerində dinc yürüşlər keçirir.
Sentyabr 2005-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri tərəflərə &quot;keçid statusu&quot; deyilən
variantı təklif edirlər.
30 noyabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Rusiya, ABŞ və Fransanın
Azərbaycandakı səfirlikləri qarşısında etiraz aksiyaları keçirir, Minsk qrupunun
fəaliyyətinə son qoyulmasını tələb edir.
16 dekabr 2005-ci il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Minsk qrupu həmsədrlərinin
Bakıya səfərinə etiraz olaraq hava limanında, Xarici İşlər Nazirliyinin qarşısında,
həmsədrlərin mətbuat konfransı keçirdikləri &quot;Hiyat park&quot; otelinin qarşısında etiraz
aksiyaları keçirir, QAT fəalları mətbuat, konfransı keçirilən zala daxil olaraq
mətbuat konfransını dayandırır və həmsədrlərin ölkəni tərk etmələrini tələb edirlər.
13–17 aprel 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Azərbaycan Ordusunun zabiti
Ramil Səfərov haqda Budapeşt şəhər məhkəməsinin ədalətsiz qərarına etiraz olaraq
Bakı, Şəki, Mingəçevir, Ağsu, Lənkəran, Bərdə və digər şəhərlərdə, həmçinin çadır
düşərgələrində yürüş-mitinqlər keçirir.
22 iyun 2006-cı ü. Minsk qrupu həmsədrləri birgə bəyanatla çıxış edərək
&quot;nizamasalmanın təməl prinsipləri&quot;ni açıqlayırlar.

13–19 oktyabr 2006-cı il. Qarabağ Azadlıq Təşkilatı Fransa parlamentinin saxta
&quot;erməni soyqırımı&quot;ını tanımamağa görə cəza haqqında qəbul etdiyi qanuna etiraz olaraq həmin ölkənin Azərbaycandakı səfirliyinin qarşısında silsilə aksiyalar
keçirir.
29 dekabr 2006-c il. Minsk qrupu həmsədrləri 2006-cı ildə heç nəyə nail ola
bilmədiklərini etiraf edirlər.
29 noyabr-01 dekabr 2007-ci il. Minsk qrupu həmsədrləri Madriddə tərəflərə
&quot;yeni təməl prinsipləri&quot;ni təqdim edirlər.
14 mart 2008-ci il. BMT Baş Assambleyasının 62-ci sessiyasında &quot;Azərbaycanın
işğal olunmuş ərazilərindəki vəziyyət haqqında&quot; qətnamə qəbul olunur.
08 avqust 2008-ci il. Rusiya Gürcüstana hərbi müdaxilə edir, regionda hərbi-siyasi
vəziyyət dəyişir.
Avqust-sentyabr 2008-ci il. Türkiyə və İran Qarabağ məsələsi ilə bağlı yeni
vasitəçilik təşəbbüsü ilə çıxış edirlər. Rusiya və ABŞ-ın diplomatik fəallığı artır.
02 noyabr 2008-ci il. Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan prezidentləri Moskvada
birgə Bəyannamə imzalayıblar.

[[Fayl:Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri.jpg|300px|thumb|right|Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzünün nəticələri]]


== Həmçinin bax ==
* [[Qarabağ müharibəsi]]
* [[Aprel döyüşləri]]
* [[Tovuz döyüşləri]]
* 
* [[Qarabağ döyüşləri (2020)|Qarabağ Döyüşləri (2020)]]
* 

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan tarixi]]
[[Kateqoriya:Dağlıq Qarabağ]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi]]</text>
      <sha1>64ex8hx98tnye5nkszz5y0gvk7dplpg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hikmət Atayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>79287</id>
    <revision>
      <id>6571581</id>
      <parentid>6262170</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:20:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2117" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |şəkil        = Hikmət Atayev.jpg
 |vəfat səbəbi = avtomobil qəzası
}}
'''Hikmət Atayev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Milli Məclisi]]nin deputatı, Milli Məclisin Sosial siyasət daimi komissiyasının üzvü.

== Həyatı ==
Hikmət Atayev 4 fevral 1953-cü ildə [[Zaqatala]] şəhərində anadan olmuşdur. [[Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti]]nin müalicə-profilaktika fakültəsini bitirmişdir. Rus və ingilis dillərini bilirdi.

1977-ci ildən Zaqatala Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında cərrah, 2002-ci ildən Cərrahiyyə şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışmışdır. 2005–2006-cı illərdə Zaqatala şəhər bələdiyyəsinin sədri olmuşdur.

[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü olmuşdur.

2006-cı il mayın 13-də 110 saylı Zaqatala seçki dairəsindən deputat seçilmişdir. Milli Məclisin Sosial siyasət daimi komissiyasının üzvü olmuşdur. Azərbaycan-Almaniya Federativ Respublikası, Azərbaycan-Böyük Britaniya, Azərbaycan-Finlandiya, Azərbaycan-Ukrayna parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının üzvü olmuşdur.

7 mart 2013-cü ildə [[Gürcüstan]]dan Balakən istiqamətində hərəkət edərkən idarə etdiyi &quot;VAZ-2106&quot; markalı maşın &quot;VAZ-21015&quot; markalı maşınla toqquşub. Nəticədə Hikmət Atayev aldığı xəsarətdən hadisə yerindəcə vəfat etmişdir&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycan millət vəkili yol qəzasında öldü |url=http://femida.az/2013/03/07/az%C9%99rbaycan-mill%C9%99t-v%C9%99kili-yol-q%C9%99zasinda-oldu/ |access-date=2013-03-07 |archive-date=2013-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130311011031/http://femida.az/2013/03/07/az%C9%99rbaycan-mill%C9%99t-v%C9%99kili-yol-q%C9%99zasinda-oldu/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

Evli idi və 4 övladı var.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Avtomobil qəzasında həlak olanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan bələdiyyələrinin sədrləri]]</text>
      <sha1>relr2a6xuadrg5hg56dnwa8s6p47eb1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Azərbaycanın iqtisadi rayonları</title>
    <ns>0</ns>
    <id>80899</id>
    <revision>
      <id>6571314</id>
      <parentid>6487629</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:49:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>89.147.210.5</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7677" xml:space="preserve">[[Fayl:Azərbaycanın İqtisadi rayonları (2021).png|300px|thumb]]
'''Azərbaycanın iqtisadi rayonları''' — [[Azərbaycan]]ın iqtisadi-coğrafi cəhətdən rayonlaşdırılması. Azərbaycanın iqtisadi rayonlaşdırılması aşağıdakı kimidir&lt;ref&gt;Ziyad Səmədzadə, Böyük İqtisadi Ensiklopediya 1-ci cild,[[Azərbaycan İqtisadçılar İttifaqı]], [[Şərq-Qərb nəşriyyatı|Şərq-Qərb Nəşriyyat]]ı Bakı-2012 səhifə 492–552&lt;/ref&gt;.

== İqtisadi rayonlar ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Map ref.
! İqtisadi rayon
! Sahəsi (km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;)
! Əhalisi
! Qısa məlumat
|-
|align=&quot;center&quot; |'''1'''
|align=&quot;left&quot; |[[Abşeron-Xızı iqtisadi rayonu|Abşeron-Xızı]]
|align=&quot;right&quot;|5420
|align=&quot;right&quot;|578800
|[[Abşeron rayonu|Abşeron]], [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonlarını və [[Sumqayıt]] şəhərini əhatə edir.
Əsas sənaye sahələri neft-kimya, kimya, ağır sənaye, qara və əlvan metallurgiya, energetika, maşınqayırma, elektrotexnika, yüngül və yeyinti sənayesi, tikinti sənayesi.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''2'''
|align=&quot;left&quot; |[[Gəncə-Daşkəsən iqtisadi rayonu|Gəncə-Daşkəsən]]
|align=&quot;right&quot;|5270
|align=&quot;right&quot;|611300
|[[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Göygöl rayonu|Göygöl]], [[Samux rayonu|Samux]] rayonlarını, [[Gəncə]] və [[Naftalan]] şəhərlərini əhatə edir.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''3'''
|align=&quot;left&quot; |[[Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu|Şəki-Zaqatala]]
|align=&quot;right&quot;|8969
|align=&quot;right&quot;|543400
|[[Balakən rayonu|Balakən]]. [[Qax rayonu|Qax]], [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]], [[Oğuz rayonu|Oğuz]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]], [[Şəki rayonu|Şəki]] rayonlarını əhatə edir.
Əsas sənaye sahələri: yüngül sənaye və qida sənayesi.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''4'''
|align=&quot;left&quot; |[[Lənkəran-Astara iqtisadi rayonu|Lənkəran-Astara]]
|align=&quot;right&quot;|6140
|align=&quot;right&quot;|926500
|[[Astara rayonu|Astara]], [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]], [[Lənkəran]], [[Lerik rayonu|Lerik]], [[Masallı rayonu|Masallı]], [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarını əhatə edir.
Əsas sənaye sahəsi: qida sənayesi.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''5'''
|align=&quot;left&quot; |[[Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu|Quba-Xaçmaz]]
|align=&quot;right&quot;|6960
|align=&quot;right&quot;|498400
|[[Şabran rayonu|Şabran]], [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]], [[Quba rayonu|Quba]], [[Qusar rayonu|Qusar]], [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] rayonlarını əhatə edir.
Əsas sənaye sahələri: yüngül sənaye və qida sənayesi.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Мамедов Р.М. (2011) Анализ и оценка хозяйственных комплексов экономических районов Азербайджана|url=https://creativeconomy.ru/lib/6529|access-date=2021-07-09|website=Издательство Креативная экономика|language=ru-RU}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=&quot;center&quot; |'''6'''
|align=&quot;left&quot; |[[Mərkəzi Aran iqtisadi rayonu|Mərkəzi Aran]]
|align=&quot;right&quot;|23375
|align=&quot;right&quot;|1893036
|Ölkənin ən böyük iqtisadi rayonu. [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]], [[Göyçay rayonu|Göyçay]], [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]], [[Ucar rayonu|Ucar]], [[Yevlax rayonu|Yevlax]], [[Zərdab rayonu|Zərdab]] rayonlarını və [[Mingəçevir]] şəhərini əhatə edir.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Aran economic region|url=http://www.biznesinfo.az/businesspractice/finance/params/ln/ru/article/46126|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170530144116/http://www.biznesinfo.az:80/businesspractice/finance/params/ln/ru/article/46126 |archive-date=2017-05-30 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=&quot;center&quot; |'''7'''
|align=&quot;left&quot; |[[Qarabağ iqtisadi rayonu|Qarabağ]]
|align=&quot;right&quot;|7253,5
|align=&quot;right&quot;|628200
|[[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Şuşa rayonu|Şuşa]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonlarını və [[Xankəndi]] şəhərini əhatə edir.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''8'''
|align=&quot;left&quot; |[[Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonu|Şərqi Zəngəzur]]
|align=&quot;right&quot;|7470 
|align=&quot;right&quot;|341200
|[[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]], Laçın və [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonlarını əhatə edir.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''9'''
|align=&quot;left&quot; |[[Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu|Dağlıq Şirvan]]
|align=&quot;right&quot;|6060
|align=&quot;right&quot;|287800
|[[Ağsu rayonu|Ağsu]], [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]], [[Qobustan rayonu|Qobustan]], [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] rayonlarını əhatə edir.
Əsas sənaye sahələri: yüngül sənaye və qida sənayesi.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''10'''
|align=&quot;left&quot; |[[Naxçıvan iqtisadi rayonu|Naxçıvan]]
|align=&quot;right&quot;|5550
|align=&quot;right&quot;|414900
|[[Babək rayonu|Babək]], [[Culfa rayonu|Culfa]], [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Sədərək rayonu|Sədərək]], [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] və [[Şərur rayonu|Şərur]] rayonlarını və [[Naxçıvan]] şəhərini əhatə edir.
Əsas sənaye sahələri: yüngül sənaye və qida sənayesi.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''11'''
|align=&quot;left&quot; |[[Bakı iqtisadi rayonu|Bakı]]
|align=&quot;right&quot;|2140
|align=&quot;right&quot;|2204200
|Bakı şəhərini əhatə edir. Azərbaycanın əsas iqtisadi mərkəzlərindən biridir.
Əsas sənaye sahələri: beynəlxalq ticarət, neft emalı, kimya, maşınqayırma, yeyinti, toxuculuq sənayesi.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=10.2 An Overview - Baku: City that Oil Built - by Farid Alakbarov|url=http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_overview_alakbarov.html|access-date=2021-07-09|website=azer.com}}&lt;/ref&gt; 
Hərbi sənaye, yüksək texnologiyalı sənaye və informasiya texnologiyaları inkişaf etdirilir. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=В Баку началось серийное производство боевых машин типа|url=https://regnum.ru/news/economy/1236146.html|access-date=2021-07-09|website=ИА REGNUM|language=ru}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=&quot;center&quot; |'''12'''
|align=&quot;left&quot; |[[Qazax-Tovuz iqtisadi rayonu|Qazax-Tovuz]]
|
|
|[[Ağstafa rayonu|Ağstafa]], [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]], [[Qazax rayonu|Qazax]], [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]], [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarını əhatə edir.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''13'''
|align=&quot;left&quot; |[[Mil-Muğan iqtisadi rayonu|Mil-Muğan]]
|
|
|[[Beyləqan rayonu|Beyləqan]], [[İmişli rayonu|İmişli]], [[Saatlı rayonu|Saatlı]], [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] rayonlarını əhatə edir.
|-
|align=&quot;center&quot; |'''14'''
|align=&quot;left&quot; |[[Şirvan-Salyan iqtisadi rayonu|Şirvan-Salyan]]
|
|
|[[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]], [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]], [[Neftçala rayonu|Neftçala]], [[Salyan rayonu|Salyan]] rayonlarını və [[Şirvan]] şəhərini əhatə edir.
|-
|}

=== 1991–2021-ci illərdə mövcud olmuş iqtisadi rayonlar ===
# [[Abşeron iqtisadi rayonu|Abşeron]]
# [[Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu|Quba-Xaçmaz]]
# [[Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu|Dağlıq Şirvan]]
# [[Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu|Şəki-Zaqatala]]
# [[Aran iqtisadi rayonu|Aran]]
# [[Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu|Gəncə-Qazax]]
# [[Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu|Yuxarı Qarabağ]]
# [[Kəlbəcər-Laçın iqtisadi rayonu|Kəlbəcər-Laçın]]
# [[Lənkəran iqtisadi rayonu|Lənkəran]]
# [[Naxçıvan iqtisadi rayonu|Naxçıvan]]

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan iqtisadiyyatı]]

== Mənbələr ==
* [https://president.az/articles/52389]

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

{{iqtisadiyyat-qaralama}}
{{Azərbaycan-qaralama}}

{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan iqtisadi rayonları| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan iqtisadiyyatı]]</text>
      <sha1>s6qgqh1ijz00yagv0ml81ybvtp2snxp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentlərinin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>82430</id>
    <revision>
      <id>6571672</id>
      <parentid>6556867</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hazırda yaşayan sabiq prezidentlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47132" xml:space="preserve">{{seçilmiş siyahı}}
{{ABŞ siyasəti}}
'''[[ABŞ prezidenti|Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti]]''' — [[ABŞ]] [[icraedici hakimiyyət]]inin başçısı. Vəzifə Konstitusiya konventinin (məclis) [[1787-ci il]]də qəbul etdiyi ABŞ Konstitusiyası tərəfindən təsis edilib&lt;ref&gt;[[wikisource:Constitution of the United States of America|Constitution of the United States of America]]&lt;/ref&gt;. [[1789-cu il|1789-cu ildə ]][[Corc Vaşinqton]] ABŞ-ın ilk prezidenti oldu. Onun bu vəzifə başına keçməsindən öncə, &quot;prezident&quot; sözü &quot;[[İkinci Kontinental konqres|Kontinental konqresinin]] prezidenti&quot;{{ref+|Müstəmləkələr nümayəndələrinin iştirak etdiyi və [[müstəqillik haqqında bəyannamə]]nin qəbul olunduğu qurultayın sədri|K}} birləşməsində istifadə olunurdu.

Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezidentlər [[1789-cu il]]dən seçilirlər. Ardıcıl seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur (məsələn, 2 dəfə ardıcıl olaraq seçilən [[Corc Vaşinqton]] 1-ci və 2-ci deyil, yalnız 1-ci prezident hesab olunur), hazırda [[ABŞ tarixi]]ndə fasilə ilə prezident vəzifəsini tutmuş yeganə şəxs [[Qrover Klivlend]] olmuşdur və o, 22-ci və 24-cü prezident hesab olunur. [[Franklin Delano Ruzvelt|Franklin Ruzvelt]] 4 dəfə ABŞ Prezidenti seçilmiş yeganə şəxsdir, həmçinin o, bu vəzifəni 12 il (1933-cü ildən 1945-ci ilə qədər) tutaraq prezident postunda ən uzun müddətdə qalan şəxs sayılır. Ən qısamüddətli prezidentlik dövrü isə [[Uilyam Henri Harrison|Uilyam Harrison]]a məxsusdur (1841-ci ilin mart — aprel ayları).

Amerika prezidentlərinin səkkizi vəzifədə olarkən vəfat etmişdir. Onlardan dördü səlahiyyətlərinin icrası zamanı təbii səbəblərdən ([[Uilyam Henri Harrison]]&lt;ref&gt;''Cleaves Freeman.'' Old Tippecanoe: William Henry Harrison and His Time. — C. Scribner's Sons, 1939. — P. 152.&lt;/ref&gt;, [[Zakari Teylor]]&lt;ref&gt;''Ingersoll, Jared'' [http://millercenter.org/academic/americanpresident/taylor/essays/biography/6 Death of the President]. University of Virginia's Miller Center of Public Affairs. 21 iyun 2013-cü il tarixində.&lt;/ref&gt;, [[Uorren Hardinq]]&lt;ref&gt;''Russell Francis.'' The Shadow of Blooming Grove – Warren G. Harding in His Times. — Easton Press, 1962. — P. 591. — &lt;nowiki&gt;ISBN 0070543380&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt; və [[Franklin Delano Ruzvelt|Franklin D. Ruzvelt]]) vəfat etmişdir, dördü isə qətlə yetirilmişdir: [[Avraam Linkoln|Linkoln]] (1865-ci ildə teatrda [[Konfederativ Ştatlar]]ının tərəfdarı tərəfindən), [[Ceyms Qarfild|Qarfild]] (1881-ci ildə vağzalda ruhi xəstə tərəfindən), [[Uilyam Mak-Kinli|Mak-Kinli]] (1901-ci ildə sərgidə anarxist tərəfindən)&lt;ref&gt;[http://www.math.buffalo.edu/~sww/0history/parker_and_mckinley.html Big Ben Parker and President McKinley's Assassination]. Math.buffalo.edu. 21 iyun 2013-cü ildə..&lt;/ref&gt; və [[Kennedi]] (1963-cü ildə [[Li Harvi Osvald]] tərəfindən). [[Riçard Nikson]] vəzifədən istefa vermiş ilk və yeganə prezidentdi.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/wp-srv/politics/special/watergate/part3.html Nixon Resigns], ''The Washington Post''&lt;/ref&gt;

ABŞ-ın ilk prezidenti Corc Vaşinqton seçicilərin 100% səsini alan yeganə prezident olub. [[Cerald Ford]]un xeyrinə heç bir seçici səs verilməmişdir, ilk öncə [[Riçard Nikson]] onu [[Spiro Aqnyu]]nun istefasından sonra vitse-prezident təyin etdi (təyinatı [[ABŞ Konqresi|Konqresin]] hər iki palatası təsdiqlədi), [[Riçard Nikson|Niksonun]] istefasından sonra isə [[Cerald Ford|Ford]] avtomatik olaraq 38-ci prezident oldu. 1824-cü il seçkilərində seçicilərin mütləq səs çoxluğunu yığa bilməyən qalib [[ABŞ Nümayəndələr Palatası|Nümayəndələr Palatasının]] səsverməsindən sonra prezidenti postunu uduzdu. İkinci və altıncı prezidentlərin olduğu kimi qırx birinci və qırx üçüncü prezidentlər də ata və oğul olmuşdular, iyirmi altıncı və otuz ikinci isə bir-birilərinin uzaq qohumlar idilər. [[Martin Van Buren|Martin van Buren]] ingilis müstəmləkələrin deyil müstəqil Ştatların ərazisində doğulmuş ilk prezident idi və həmdə doğma dili ingilis olmayan yeganə prezident idi. Vəzifə başında olduğu zaman öldürülən iki prezidenti Conson soyadlı vitse-prezidentlər əvəz etdilər. [[Barak Obama]] ilk [[Afroamerikalılar|afroamerika]] mənşəli prezident olmuşdur. [[ABŞ Vətəndaş müharibəsi|Vətəndaş müharibəsi]] zamanı cənub ştatları müstəqillik elan etdikdən və özünü ABŞ-ın tərkibindən çıxartdıqdan sonra, 1861-ci ildən 1865-ci ilədək [[Amerika Konfederativ Ştatları]]nın [[Amerika Konfederativ Ştatlarının prezidenti|prezidenti]] vəzifəsi mövcud olmuşdur. AKŞ-ın ilk və yeganə prezidenti [[Cefferson Devis]] olmuşdur, o, bu vəzifəni 18 fevral 1861-ci ildən 10 may 1865-ci ilədək (bu dövrlərdə [[Amerika Konfederativ Ştatlarının vitse-prezidenti|vitse-prezident]] [[Aleksandr Hamilton Stivens|Aleksandr Stivens]] idi) tuturdu.

== Prezidentlərin siyahısı ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;float:left&quot;
|'''Partiyalar:'''
{{legenda2|#cccccc|Partiyasız|border=1px solid #AAAAAA}}
{{legenda2|#E6E6AA|[[Federalist Partiyası (ABŞ)|Federalist]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{legenda2|#AACC99|[[Demokratik-respublikaçı partiya (ABŞ)|Demokratik-respublikaçı]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{legenda2|#CCEFFF|[[ABŞ Demokratik partiyası|Demokrat]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{legenda2|#FFFFCC|[[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viq]]|border=1px solid #AAAAAA}}
{{legenda2|#FFB6B6|[[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]|border=1px solid #AAAAAA}}
|}

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot; width=&quot;100%&quot;
|- style=&quot;background:#cccccc&quot;
! №
! Şəkil
! Prezident
! Vəzifəyə gəlib
! Vəzifədən gedib
! Partiya
! [[ABŞ vitse-prezidenti|Vitse-prezident]]
|-
| '''1'''
| [[Fayl:Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington.jpg|100px|Corc Vaşinqton]]
| [[Corc Vaşinqton]]&lt;ref&gt;''The White House.'' [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/georgewashington/ Biography of George Washington]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).21 iyun 2013-cü ildə&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/washington George Washington – no Political Party – 1st President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130611194507/http://www.history.com/topics/george-washington Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013-cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/gwashington.asp George Washington (February 22, 1732 – December 14, 1799)]. ''American Presidents: Life Portraits''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[30 aprel]] [[1789]]
| [[4 mart]] [[1797]]
| Partiyasız
| [[Con Adams]]
|- bgcolor = #E6E6AA
| '''2'''
| [[Fayl:Adamstrumbull.jpg|100px|Con Adams]]
| [[Con Adams]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/johnadams/ Biography of John Adams]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).21 iyun 2013-cü ildə. &lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/adams John Adams – Federalist Party – 2nd President – American Presidents]. History. 21 iyun 2013-cü ildə [https://web.archive.org/web/20130723151456/http://www.history.com/topics/john-adams Arxivləşdirilib] &lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=2 John Adams (October 30, 1735 – July 4, 1826)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013-cü ildə.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1797]]
| [[4 mart]] [[1801]]
| [[Federalist Partiyası (ABŞ)|Federalist]]
| bgcolor = #AACC99 | [[Tomas Cefferson]]
|- bgcolor = #AACC99
| '''3'''
| [[Fayl:Thomas_Jefferson_by_Rembrandt_Peale,_1800.jpg|100px|Tomas Cefferson]]
| [[Tomas Cefferson]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/thomasjefferson/ Biography of Thomas Jefferson]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/jefferson Thomas Jefferson – Democratic-Republican Party – 3rd President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130723151440/http://www.history.com/topics/thomas-jefferson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=3 Thomas Jefferson (April 13, 1743 – July 4, 1826)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1801]]
| [[4 mart]] [[1809]]
| [[Demokratik-respublikaçı partiya (ABŞ)|Demokratik-respublikaçı]]
| [[Aaron Burr]] &lt;br/&gt;[[Corc Klinton]]
|- bgcolor = #AACC99
| '''4'''
| [[Fayl:James Madison.jpg|100px|Ceyms Medison]]
| [[Ceyms Medison]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamesmadison/ Biography of James Madison]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/madison James Madison – Democratic-Republican Party – 4th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130511134603/http://www.history.com/topics/james-madison Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=4 James Madison (March 16, 1751 – June 28, 1836)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1809]]
| [[4 mart]] [[1817]]   
| [[Demokratik-respublikaçı partiya (ABŞ)|Demokratik-respublikaçı]]
| [[Corc Klinton]]&lt;br/&gt;''olmayıb''&lt;br/&gt;[[Elbric Cerri]]
|- bgcolor = #AACC99
| '''5'''
| [[Fayl:jm5.gif|100px|Ceyms Monro]]
| [[Ceyms Monro]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamesmonroe/ Biography of James Madison]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/monroe James Monroe – Democratic-Republican Party – 5th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130511132935/http://www.history.com/topics/james-monroe Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=5 James Monroe (April 28, 1758 – July 4, 1831)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1817]]
| [[4 mart]] [[1825]]
| [[Demokratik-respublikaçı partiya (ABŞ)|Demokratik-respublikaçı]]
| [[Daniel Tompkins]]
|- bgcolor = #AACC99
| '''6'''
| [[Fayl:John_Quincy_Adams.jpg|100px|Con Kuinsi Adams]]
| [[Con Kuinsi Adams]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/johnquincyadams/ Biography of John Quincy Adams]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/johnqadams John Quincy Adams – Federalist, Democratic-Republican, National Republican, WHIG Party – 6th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130518224945/http://www.history.com/topics/john-quincy-adams Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=6 John Quincy Adams (July 11, 1767 – February 23, 1848)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1825]]
| [[4 mart]] [[1829]]
| [[Demokratik-respublikaçı partiya (ABŞ)|Demokratik-respublikaçı]]&lt;br/&gt;[[Milli respublikaçı partiya (ABŞ)|Milli respublikaçı]]
| [[Con Kelhun]]
|- bgcolor = #CCEFFF
|- bgcolor = #CCEFFF 
| '''7'''
| [[Fayl:Andrew jackson head.jpg|100px|Endrü Cekson]]
| [[Endrü Cekson]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/andrewjackson/ Biography of Andrew Jackson]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/jackson Andrew Jackson – Democratic-Republican Party – 7th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130502204808/http://www.history.com/topics/andrew-jackson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=7 Andrew Jackson (March 15, 1767 – June 8, 1845)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1829]]
| [[4 mart]] [[1837]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Con Kelhun]] &lt;br/&gt;''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Martin Van Buren]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''8'''
| [[Fayl:MartinVanBuren.png|100px|Martin Van Buren]]
| [[Martin Van Buren]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/martinvanburen/ Biography of Martin Van Buren]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/vanburen Martin Van Buren – Democratic-Republican, Democratic, and Free Soil Party – 8th President – American Presidents]. History.[https://web.archive.org/web/20130617032548/http://www.history.com/topics/martin-van-buren Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=8 Martin Van Buren (December 5, 1782 – July 24, 1862)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1837]]
| [[4 mart]] [[1841]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Riçard Conson]]
|- bgcolor = #FFFFCC
| '''9'''
| [[Fayl:William_Henry_Harrison_by_James_Reid_Lambdin,_1835.jpg|100px|Uilyam Harrison]]
| [[Uilyam Harrison]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/williamhenryharrison/ Biography of William Henry Harrison]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/williamhenryharrison William Henry Harrison – WHIG Party – 9th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130518210028/http://www.history.com/topics/william-henry-harrison Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=9 William Henry Harrison (February 9, 1773 – April 4, 1841)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1841]]
| [[4 aprel]] [[1841]]&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Prezident postunda öz əcəli ilə vəfat etmişdir.&lt;/ref&gt;
| [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viq]]
| [[Con Tayler]]
|- bgcolor = #FFFFCC
| rowspan=&quot;2&quot;|'''10'''
| rowspan=&quot;2&quot;|[[Fayl:Johntyler.jpg|100px|Con Tayler]]
| rowspan=&quot;2&quot;|[[Con Tayler]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/johntyler/ Biography of John Tyler]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/tyler John Tyler – No Party – 10th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130521023042/http://www.history.com/topics/john-tyler Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=10 John Tyler (March 29, 1790 – January 18, 1862)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| rowspan=&quot;2&quot;|[[4 aprel]] [[1841]]
| rowspan=&quot;2&quot;|[[4 mart]] [[1845]]
| [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viq]]
| rowspan=&quot;2&quot;|''olmayıb''
|-
| Partiyasız&lt;ref name=&quot;tayler&quot;&gt;[[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokratlar partiyasının]] keçmiş üzvü,  [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viqlər partiyasından]] [[ABŞ vitse-prezidenti|vitse-prezident]] seçilmişdir. [[ABŞ Konqresi|Konqresdə]] viqlər fraksiyasını dəstəkləməkdən imtina etdiyi üçün [[1841]]-ci ildə [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|partiyadan]] xaric edilmişdir.&lt;/ref&gt;
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''11'''
| [[Fayl:JamesKnoxPolk.png|100px|Ceyms Noks Polk]]
| [[Ceyms Noks Polk]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamespolk/ Biography of James Polk]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/polk James Polk – Democratic Party – 11th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130502171428/http://www.history.com/topics/james-polk Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=11 James K. Polk (November 2, 1795 – June 15, 1849)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1845]]
| [[4 mart]] [[1849]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Corc Dallas]]
|- bgcolor = #FFFFCC
| '''12'''
| [[Fayl:Zachary Taylor 2.jpg|100px|Zakari Teylor]]
| [[Zakari Teylor]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/zacharytaylor/ Biography of Zachary Taylor]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/taylor Zachary Taylor – WHIG Party – 12th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130520092525/http://www.history.com/topics/zachary-taylor Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=12 Zachary Taylor (November 24, 1784 – July 9, 1850)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1849]]
| [[9 iyul]] [[1850]]&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
| [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viq]]
| [[Millard Filmor]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/millardfillmore/ Biography of Millard Fillmore]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/fillmore Millard Filmore – WHIG Party – 13th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130502204950/http://www.history.com/topics/millard-fillmore Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=13 Millard Fillmore (January 7, 1800 – March 8, 1874)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
|- bgcolor = #FFFFCC
| '''13'''
| [[Fayl:MillardFillmore1857.png|100px|Millard Filmor]]
| [[Millard Filmor]]
| [[9 iyul]] [[1850]]
| [[4 mart]] [[1853]]
| [[Viqlər Partiyası (ABŞ)|Viq]]
| ''olmayıb''
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''14'''
| [[Fayl:George_Peter_Alexander_Healy_-_Franklin_Pierce_-_Google_Art_Project.jpg|100px|Franklin Pirs]]
| [[Franklin Pirs]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/franklinpierce/ Biography of Franklin Pierce]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/pierce Franklin Pierce – Democratic Party – 14th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130502184716/http://www.history.com/topics/franklin-pierce Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=14 Franklin Pierce (November 23, 1804 – October 8, 1869)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1853]]
| [[4 mart]] [[1857]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Uilyam Kinq]] &lt;br/&gt;''olmayıb''
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''15'''
| [[Fayl:Jb15.gif|100px|Ceyms Byukenen]]
| [[Ceyms Byukenen]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamesbuchanan/ Biography of James Buchanan]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/buchanan James Buchanan – Democratic Party – 15th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130423211932/http://www.history.com/topics/james-buchanan Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=15 James Buchanan (April 23, 1791 – June 1, 1868)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1857]]
| [[4 mart]] [[1861]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Con Brekinric]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| rowspan=&quot;2&quot;|'''16'''
| rowspan=&quot;2&quot;|[[Fayl:Abraham_Lincoln_O-77_matte_collodion_print.jpg|100px|Avraam Linkoln]]
| rowspan=&quot;2&quot;|[[Avraam Linkoln]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/abrahamlincoln/ Biography of Abraham Lincoln]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/lincoln Abraham Lincoln – Republic, National Union Party – 16th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130502221304/http://www.history.com/topics/abraham-lincoln Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=16 Abraham Lincoln (February 12, 1809 – April 15, 1865)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| rowspan=&quot;2&quot;|[[4 mart]] [[1861]]
| rowspan=&quot;2&quot;|[[15 aprel]] [[1865]]&lt;ref name=&quot;qətlə yetirilib&quot;&gt;Qətlə yetirilib&lt;/ref&gt;
| rowspan=&quot;2&quot;|[[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]&lt;ref name=&quot;Milli ittifaq&quot;&gt;[[Avraam Linkoln]] və [[Endrü Conson]] [[1864]]-cü il seçkilərində [[Milli İttifaq (ABŞ)|Milli ittifaq]] partiyasından seçilmişdilər.&lt;/ref&gt;
| [[Hannibal Hamlin]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| [[Endrü Conson]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''17'''
| [[Fayl:aj17.gif|100px|Endrü Conson]]
| [[Endrü Conson]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/andrewjohnson/ Biography of Andrew Johnson]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/andrewjohnson Andrew Johnson – National Union Party – 17th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130508165908/http://www.history.com/topics/andrew-johnson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=17 Andrew Johnson (December 29, 1808 – July 31, 1875)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[15 aprel]] [[1865]]
| [[4 mart]] [[1869]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]&lt;br/&gt;[[Milli İttifaq (ABŞ)|Milli ittifaq]]&lt;ref name=&quot;Milli ittifaq&quot;/&gt;
| ''olmayıb''
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''18'''
| [[Fayl:Ulysses_S._Grant_1870-1880.jpg|100px|Uliss Qrant]]
| [[Uliss Qrant]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ulyssessgrant/ Biography of Ulysses S. Grant]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/grant Ulysses S. Grant – National Union Party – 18th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130617000141/http://www.history.com/topics/ulysses-s-grant Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=18 Ulysses S. Grant (April 27, 1822 – July 23, 1885)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1869]]
| [[4 mart]] [[1877]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Şayler Kolfaks]] &lt;br/&gt;[[Henri Uilson]] &lt;br/&gt;''olmayıb''
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''19'''
| [[Fayl:President_Rutherford_Hayes_1870_-_1880_Restored.jpg|100px|Raterford Heys]]
| [[Raterford Heys]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/rutherfordbhayes/ Biography of Rutherford B. Hayes]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/hayes Rutherford B. Hayes – Republican Party – 19th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130520070736/http://www.history.com/topics/rutherford-b-hayes Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=19 Rutherford B. Hayes (October 4, 1822 – January 17, 1893)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1877]]
| [[4 mart]] [[1881]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Uilyam Uayler]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''20'''
| [[Fayl:James_Abram_Garfield,_photo_portrait_seated.jpg|100px|Ceyms Qarfild]]
| [[Ceyms Qarfild]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jamesgarfield/ Biography of James Garfield]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/garfield James Garfield – Republican Party – 20th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616180807/http://www.history.com/topics/james-a-garfield Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=20 James A. Garfield (November 19, 1831 – September 19, 1881)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1881]]
| [[19 sentyabr]] [[1881]]&lt;ref name=&quot;qətlə yetirilib&quot;/&gt;
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Çester Artur]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''21'''
| [[Fayl:Chester_Alan_Arthur.jpg|100px|Çester Artur]]
| [[Çester Artur]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/chesterarthur/ Biography of Chester Arthur]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/arthur Chester A. Arthur – Republican Party – 21st President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130615231956/http://www.history.com/topics/chester-a-arthur Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=21 Chester A. Arthur (October 5, 1829 – November 18, 1886)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[19 sentyabr]] [[1881]]
| [[4 mart]] [[1885]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| ''olmayıb''
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''22'''
| [[Fayl:Grover_Cleveland_-_NARA_-_518139_(cropped).jpg|100px|Qrover Klivlend]]
| [[Qrover Klivlend]]&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.history.com/presidents/cleveland Grover Cleveland – Democratic Party – 22nd and 24th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130520204651/http://www.history.com/topics/grover-cleveland Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=22 Grover Cleveland (March 18, 1837 – June 24, 1908)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1885]]
| [[4 mart]] [[1889]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Tomas Hendriks]] &lt;br/&gt;''olmayıb''
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''23'''
| [[Fayl:President_Benjamin_Harrison_1897.jpg|100px|Bencamin Harrison]]
| [[Bencamin Harrison]]&lt;ref&gt; [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/benjaminharrison/ Biography of Benjamin Harrison]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/benjaminharrison William Henry Harrison – Whig Party – 23rd President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130520204418/http://www.history.com/topics/benjamin-harrison Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=23 Benjamin Harrison (August 20, 1833 – March 13, 1901)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1889]]
| [[4 mart]] [[1893]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Levi Morton]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''24'''
| [[Fayl:Grover_Cleveland_-_NARA_-_518139_(cropped).jpg|100px|Qrover Klivlend]]
| [[Qrover Klivlend]]&lt;br/&gt;&lt;small&gt;''(2-ci dəfə)''&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
| [[4 mart]] [[1893]]
| [[4 mart]] [[1897]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Adlay Stivenson]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''25'''
| [[Fayl:Mckinley.jpg|100px|Uilyam Mak-Kinli]]
| [[Uilyam Mak-Kinli]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/williammckinley/ Biography of William McKinley]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/mckinley William McKinley – Republican Party – 25th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130520211807/http://www.history.com/topics/william-mckinley Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=24 William McKinley (January 29, 1843 – September 14, 1901)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1897]]
| [[14 sentyabr]] [[1901]]&lt;ref name=&quot;qətlə yetirilib&quot;/&gt;
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Qarret Hobart]] &lt;br/&gt;''olmayıb''&lt;br/&gt;[[Teodor Ruzvelt]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''26'''
| [[Fayl:President_Roosevelt_-_Pach_Bros.tif|100px|Teodor Ruzvelt]]
| [[Teodor Ruzvelt]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/theodoreroosevelt/ Biography of Theodore Roosevelt]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/teddyroosevelt Theodore Roosevelt – Republican, Bull Moose Party – 26th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616184206/http://www.history.com/topics/theodore-roosevelt Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=25 Theodore Roosevelt (October 27, 1858 – January 6, 1919)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[14 sentyabr]] [[1901]]
| [[4 mart]] [[1909]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| ''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Çarlz Ferbenks]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''27'''
| [[Fayl:William_Howard_Taft.jpg|100px|Uilyam Taft]]
| [[Uilyam Taft]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/williamhowardtaft/ Biography of William Howard Taft]. Whitehouse.gov (13 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/taft William Howard Taft – Republican Party – 27th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130617005109/http://www.history.com/topics/william-howard-taft Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=26 William Howard Taft (September 15, 1857 – March 8, 1930)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1909]]
| [[4 mart]] [[1913]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Ceyms Şerman]] &lt;br/&gt;''olmayıb''
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''28'''
| [[Fayl:President_Woodrow_Wilson_portrait_December_2_1912.jpg|100px|Vudro Vilson]]
| [[Vudro Vilson]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/woodrowwilson/ Biography of Woodrow Wilson]. Whitehouse.gov (13 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/wilson Woodrow Wilson – Democratic Party – 28th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616024224/http://www.history.com/topics/woodrow-wilson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=27 Woodrow Wilson (December 28, 1856 – February 3, 1924)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1913]]
| [[4 mart]] [[1921]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Tomas Marşal]]
|- bgcolor = #CCEFFF
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''29'''
| [[Fayl:Warren_G_Harding-Harris_%26_Ewing.jpg|100px|Uorren Hardinq]]
| [[Uorren Hardinq]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/warrenharding/ Biography of Warren G. Harding]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/wilson Warren Harding – Republican Party – 29th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616024224/http://www.history.com/topics/woodrow-wilson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=28 Warren G. Harding (November 2, 1865 – August 2, 1923)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1921]]
| [[2 avqust]] [[1923]]&lt;ref name=&quot;vəfat edib&quot;&gt;Prezident vəzifəsində vəfat edib.&lt;/ref&gt;
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Kalvin Kulic]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''30'''
| [[Fayl:Calvin_Coolidge-by_Garo-1923.jpg|100px|Kalvin Kulic]]
| [[Kalvin Kulic]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/calvincoolidge/ Biography of Calvin Coolidge]. Whitehouse.gov (13 mart 2007)..  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=29 Calvin Coolidge (July 4, 1872 – January 5, 1933)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/herberthoover/ Biography of Herbert Hoover]. Whitehouse.gov (13 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[2 avqust]] [[1923]]
| [[4 mart]] [[1929]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| ''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Çarlz Daues]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''31'''
| [[Fayl:President Hoover portrait.jpg|100px|Herbert Huver]]
| [[Herbert Huver]]&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/wilson Herbert Hoover – Republican Party – 31st President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616024224/http://www.history.com/topics/woodrow-wilson Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=30 Herbert Hoover (August 10, 1874 – October 20, 1964)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/franklindroosevelt/ iography of Franklin D. Roosevelt]. Whitehouse.gov (20 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1929]]
| [[4 mart]] [[1933]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Çarlz Körtis]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''32'''
| [[Fayl:FDR in 1933.jpg|100px|Franklin Delano Ruzvelt]]
| [[Franklin Delano Ruzvelt]]&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/fdr Franklin D. Roosevelt – Democratic Party – 32nd President – American Presidents].History.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=31 Franklin D. Roosevelt (January 30, 1882 – April 12, 1945)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 год&lt;/ref&gt;
| [[4 mart]] [[1933]]
| [[12 aprel]] [[1945]]&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Con Qarner]] &lt;br/&gt;[[Henri Uolles]] &lt;br/&gt;[[Harri Trumen]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''33'''
| [[Fayl:Harry_S._Truman.jpg|100px|Harri Trumen]]
| [[Harri Trumen]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/harrystruman/ Biography of Harry S Truman]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/fdr Harry S Truman – Democratic Party – 33rd President – American Presidents]. History.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=32 Harry S Truman (May 8, 1884 – December 26, 1972)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN. 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[12 aprel]] [[1945]]
| [[20 yanvar]] [[1953]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| ''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Olben Barkli]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''34'''
| [[Fayl:Dwight_D._Eisenhower,_official_photo_portrait,_May_29,_1959.jpg|100px|Dvayt Eyzenhaver]]
| [[Dvayt Eyzenhaver]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/dwightdeisenhower/ Biography of Dwight D. Eisenhower]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/eisenhower Dwight D. Eisenhower – Democratic Party – 34th President – American Presidents].History.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=33 Dwight D. Eisenhower (October 14, 1890 – March 28, 1969)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1953]]
| [[20 yanvar]] [[1961]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Riçard Nikson]]
|- bgcolor = #FFB6B6
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''35'''
| [[Fayl:John_F._Kennedy,_White_House_color_photo_portrait.jpg|100px|Con Kennedi]]
| [[Con Kennedi]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/johnfkennedy/ Biography of John F. Kennedy]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/kennedy John F. Kennedy – Democratic Party – 35th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130518210101/http://www.history.com/topics/john-f-kennedy Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=34 John F. Kennedy (May 29, 1917 – November 22, 1963)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1961]]
| [[22 noyabr]] [[1963]]&lt;ref name=&quot;qətlə yetirilib&quot;/&gt;
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Lindon Conson]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''36'''
| [[Fayl:37 Lyndon Johnson 3x4.jpg|100px|Lindon Conson]]
| [[Lindon Conson]]&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/kennedy Lyndon B. Johnson – Democratic Party – 36th President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130518210101/http://www.history.com/topics/john-f-kennedy Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=35 Lyndon B. Johnson (August 27, 1908 – January 22, 1973)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[22 noyabr]] [[1963]]
| [[20 yanvar]] [[1969]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| ''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Hyubert Hamfri]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''37'''
| [[Fayl:Richard_M._Nixon,_ca._1935_-_1982_-_NARA_-_530679.jpg|100px|Riçard Nikson]]
| [[Riçard Nikson]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/richardnixon/ Richard M. Nixon]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://www.history.com/presidents/nixon Richard Nixon – Republican Party – 37th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616184039/http://www.history.com/topics/richard-m-nixon Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=36 Richard M. Nixon (January 9, 1913 – April 22, 1994)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1969]]
| [[9 avqust]] [[1974]]&lt;ref name=&quot;istefa&quot;&gt;İstefa vermişdir&lt;/ref&gt;
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Spiro Aqnyu]] &lt;br/&gt;''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Cerald Ford]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''38'''
| [[Fayl:Gerald_Ford.jpg|100px|Cerald Ford]]
| [[Cerald Ford]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/geraldford/ Biography of Gerald R. Ford]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/ford Gerald Ford – Republican Party – 38th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130521022911/http://www.history.com/topics/gerald-r-ford Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=37 Gerald R. Ford (July 14, 1913 – December 26, 2006)]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[9 avqust]] [[1974]]
| [[20 yanvar]] [[1977]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| ''olmayıb'' &lt;br/&gt;[[Nelson Rokfeller]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''39'''
| [[Fayl:JimmyCarterPortrait.jpg|100px|Ceyms Karter]]
| [[Cimmi Karter]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/jimmycarter Biography of Jimmy Carter]. Whitehouse.gov (12 mart 2007). 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/ford Jimmy Carter – Democratic Party – 39th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130521022911/http://www.history.com/topics/gerald-r-ford Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=38 Jimmy Carter (October 1, 1924 – )]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1977]]
| [[20 yanvar]] [[1981]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Volter Mondeyl]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''40'''
| [[Fayl:Official Portrait of President Reagan 1981.jpg|100px|Ronald Reyqan]]
| [[Ronald Reyqan]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ronaldreagan/ Biography of Ronald Reagan]. Whitehouse.gov (25 iyun 2008).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/ford Ronald Reagan – Republican Party – 40th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130521022911/http://www.history.com/topics/gerald-r-ford Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=39 Ronald Reagan (February 6, 1911 – June 5, 2004)]. ''American Presidents: Life Portrait''.C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1981]]
| [[20 yanvar]] [[1989]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Corc Herbert Uoker Buş]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''41'''
| [[Fayl:George_H._W._Bush,_President_of_the_United_States,_1989_official_portrait.jpg|100px|Corc Herbert Uoker Buş]]
| [[Corc Herbert Uoker Buş]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/georgehwbush/ Biography of George Herbert Walker Bush]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/georgebush George H. W. Bush – Republican Party – 41st President – American Presidents].History. [https://web.archive.org/web/20130615214108/http://www.history.com/topics/george-bush Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=40 George Bush (June 12, 1924 – )]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1989]]
| [[20 yanvar]] [[1993]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Den Kueyl]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''42'''
| [[Fayl:Bill_Clinton.jpg|100px|Bill Klinton]]
| [[Bill Klinton]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/williamjclinton/ Biography of William J. Clinton]. Whitehouse.gov (12 mart 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/billclinton Bill Clinton – Democratic Party – 42nd President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130726212211/http://www.history.com/topics/bill-clinton Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=41 Bill Clinton (August 19, 1946 – )]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[1993]]
| [[20 yanvar]] [[2001]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Albert Qor]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''43'''
| [[Fayl:George-W-Bush.jpeg|100px|Corc Uoker Buş]]
| [[Corc Uoker Buş]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/georgewbush/ Biography of President George W. Bush]. Whitehouse.gov (25 fevral 2007).  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/georgewbush George W. Bush – Republican Party – 43rd President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130616164142/http://www.history.com/topics/george-w-bush Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=42 George W. Bush (July 6, 1946 – )]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[2001]]
| [[20 yanvar]] [[2009]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Riçard Çeyni]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''44'''
| [[Fayl:President Barack Obama.jpg|100px|Barak Obama]]
| [[Barak Obama]]&lt;ref&gt;[http://www.whitehouse.gov/administration/president_obama/ President Barack Obama] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090122102439/http://www.whitehouse.gov/administration/president_obama/ |date=2009-01-22 }}. Whitehouse.gov (20 yanvar 2009).[https://web.archive.org/web/20130621233700/http://www.whitehouse.gov/administration/president-obama Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.history.com/presidents/obama Barack Obama – Democratic Party – 44th President – American Presidents]. History. [https://web.archive.org/web/20130520072419/http://www.history.com/topics/barack-obama Arxivləşdirilib] 21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; [http://americanpresidents.org/presidents/president.asp?PresidentNumber=43 Barack Obama (August 4, 1961 – )]. ''American Presidents: Life Portrait''. C-SPAN.  21 iyun 2013 -cü il.&lt;/ref&gt;
| [[20 yanvar]] [[2009]]
| [[20 yanvar]] [[2017]]
| [[Demokrat Partiyası (ABŞ)|Demokrat]]
| [[Co Bayden]]
|- bgcolor = #FFB6B6
| '''45'''
| [[Fayl:Donald Trump official portrait.jpg|100px|Donald Con Trump]]
| [[Donald Tramp]]
| [[20 yanvar]] [[2017]]
| [[20 yanvar]] [[2021]]
| [[ABŞ Respublikaçılar Partiyası|Respublikaçı]]
| [[Mayk Pens]]
|- bgcolor = #CCEFFF
| '''46'''
| [[Fayl:Joe Biden presidential portrait.jpg|100px|Co Bayden]]
| [[Co Bayden]]
| [[20 yanvar]] [[2021]]
| ''TBT''
| [[ABŞ Demokrat Partiyası|Demokrat]]
| [[Kamala Harris]]
|}

== Hazırda yaşayan sabiq prezidentlər ==
[[2022]]-ci ilin [[Avqust]] ayına olan vəziyyətə görə keçmiş [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] prezidentlərinin 5-i sağdır:
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Prezident
!Prezidentlik dövrü
!Doğum tarixi
|-
|[[Cimmi Karter]]
| align=&quot;center&quot; |20.01.1977 - 20.01.1981
|[[1 oktyabr]] [[1924]]
|-
|[[Bill Klinton]]
| align=&quot;center&quot; |20.01.1993 - 20.01.2001
|[[19 avqust]] [[1946]]
|-
|[[Corc Uoker Buş]]
| align=&quot;center&quot; |20.01.2001 - 20.01.2009
|[[6 iyul]] [[1946]]
|-
|[[Barak Obama]]
| align=&quot;center&quot; |20.01.2009 - 20.01.2017
|[[6 avqust]] [[1961]]
|-
|[[Donald Tramp]]
|20.01.2017 - 20.01.2021
|[[14 iyun]] [[1946]]
|}
Prezidentlərdən sonuncu dəfə 30 noyabr 2018-ci ildə 94 yaşında [[Corc Herbert Uoker Buş]] vəfat etmişdir (Prezidentlik dövrü 1989-cu ildən 1993-cü ilədək olmuşdur).

== Həmçinin bax ==
*[[ABŞ-ın birinci xanımlarının siyahısı]]
*[[Tekumse lənəti]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ Prezidentlərin siyahısı] [[Ağ Ev]]in saytında
{{ABŞ prezidentləri}}

[[Kateqoriya:ABŞ prezidentləri| ]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə görə prezidentlərin siyahıları]]</text>
      <sha1>ocwjk1rc1bn1ibidm2tcjqdevbyufbt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aleksandr Əliyev (futbolçu)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>83134</id>
    <revision>
      <id>6570844</id>
      <parentid>6452417</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:46:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>V.N.Ali</username>
        <id>80512</id>
      </contributor>
      <comment>youtu.be/VFqQF_jMlZg?t=45  https://theageoffootball.com/novosti/ukraina/45641/aleksandr-aliev-priznalsya-chto-imeet-chechenskie-korni/</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Aleksandr Əliyev}}
{{Futbolçu}}
'''Aleksandr Əliyev''' ({{DVTY}}) — ukraynalı futbolçu.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{idmançı-qaralama}}

[[Kateqoriya:Ukrayna futbolçuları]]</text>
      <sha1>cgurabjzrdmfze12hv2onwf05uicq5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570889</id>
      <parentid>6570844</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:35:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>V.N.Ali</username>
        <id>80512</id>
      </contributor>
      <comment>youtu.be/VFqQF_jMlZg?t=45</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="584" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Aleksandr Əliyev}}
{{Futbolçu}}
'''Aleksandr Əliyev''' ({{DVTY}}) — [[Çeçenlər|çeçen]]&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://theageoffootball.com/novosti/ukraina/45641/aleksandr-aliev-priznalsya-chto-imeet-chechenskie-korni/ |title=Александр Алиев признался, что имеет чеченские корни |author=Руслан Травкін |date=1 fevral 2022 |website=theageoffootball.com }}{{ru}}&lt;/ref&gt; köklü ukraynalı futbolçu.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{idmançı-qaralama}}

[[Kateqoriya:Ukrayna futbolçuları]]</text>
      <sha1>kd9he3vx94qz5o4ewbzww7y6bif9n9s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lülə kabab</title>
    <ns>0</ns>
    <id>85522</id>
    <revision>
      <id>6570185</id>
      <parentid>6074034</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:32:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1748" xml:space="preserve">[[Şəkil:Azerbaijani lyulya kebab.jpg|thumb|250px|Azərbaycan Lülə kababı]]
'''Lülə kabab''' - qıymadan uzunsov formada hazırlanan kabab növü. Xarici görünüşü [[odlu silah]] lüləsinə oxşadığına görə belə ad verilmişdir. 

Azərbaycan mətbəxinə xas milli yemək növü sayılır.

== Tərkibi ==

[[Qoyun]] əti - 500q, quyruq - 200q, baş [[soğan]] - 20q, göy soğan 40q, [[cəfəri]] və [[reyhan]] - 15q, buğda [[un]]u - 45q, [[sumaq]] - 3q, [[duz]], [[istiot]].

== Hazırlanma qaydası ==
[[Şəkil:Food Gechresh Azerbaijan 03.jpg|thumb|250px|[[Tikə kabab]] və lülə kabab]]
Qoyun ətinin yumşaq hissəsi soğanla birlikdə ətçəkən maşından keçirilir, istiot və duz vurularaq yaxşıca qarışdırılır. Qiymə əvvəlcədən soyumaq üçün soyuducuya qoyulur. Qiymə bir qədər enli şişlərdə uzunsov [[kotlet]] formasına salınır. Lüləkabab manqalda közərmiş kömür üzərində qızardılır. Lüləkabab süfrəyə verildikdə lavaşın içinə qoyulur. Lavaş hazırlamaq üçün mayasız bərk [[xəmir]] 1 mm qalınlığında yayılır və hər iki üzü yağsız tavada bişirilir. Lüləkababın yanına halqavari doğranmış baş soğan, sumaq, yaxud şişdə qızardılmış pomidor və [[badımcan]] verilir./

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan mətbəxi]]
* [[Kabab]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://1001dad.com/reseptler/evd%C9%99-lul%C9%99-kabab-hazirlamaq/ Evdə lülə kabab hazırlamaq] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150402144325/http://1001dad.com/reseptler/evd%C9%99-lul%C9%99-kabab-hazirlamaq/ |date=2015-04-02 }}

{{Azərbaycan mətbəxi}}
{{Azərbaycan mətbəxi-qaralama}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan kababları]]
[[Kateqoriya:Ət kababları]]</text>
      <sha1>iwzrm2tj6t9psoprx3og6nusq6wgbn3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zabrat</title>
    <ns>0</ns>
    <id>85836</id>
    <revision>
      <id>6570967</id>
      <parentid>6423761</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:28:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>77.244.124.99</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18511" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Zabrat''' — [[Bakı]]nın [[Sabunçu rayonu]]nda [[qəsəbə]].  [[Abşeron yarımadası]]nın mərkəzində, [[dəniz səviyyəsi]]ndən [[20]]-[[30]] m hündürlükdə yerləşir.

== Toponim ==
'''Zabrat''' toponiminin mənasının araşdırmasında  AMEA-nın Coğrafiya İnstitutunun toponimika üzrə mütəxəssisi c.ü.f.d. Abasova Mahirə xanımın tədqiqinə görə yaşlı sakinlərdən topladığı məlumata görə  bu kənd qədim  -&quot;Zər&quot; kəndinin batdığı yerdə (zəlzələ nəticəsində) salınmışdır. Zər kəndi 5 əsr bundan əvvəl təbii fəlakət nəticəsində dağılmışdır. Həmin kəndin yerində hazırda II Zabrat (ən qədim kənd) və I Zabrat (110-120 il bundan əvvəl salınmışdır)  kəndləri yerləşir. Zabrat toponimini İran dillərində &quot;Zab&quot;-qaynaq, çeşmə, bulaq, &quot;at&quot;- çıxarılan yer, bol, çoxlu, yeni  neft bulağı&quot; mənasında olmasını qeyd edir.&lt;ref&gt;Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана. (историко-этнографическое  исследование) Баку Элм, 1986. 192 с.&lt;/ref&gt; 
Zabrat toponiminin başqa bir izahı da var: Zər kəndi(Zərkənd)-Zərbat-Zabrat.

Zabrat toponiminin  digər  elmi izahını isə mərhum akademik Məşədi xanım Nemətə görə türk tayfalarından olan [[sabirlər]]in adı ilə bağlı olmasıdır. Sabir türklərinin bir qolu Zabrat kəndinin əsasını qoymuşlar. Əvvəllər kəndin adı Sabirat-yəni sabirlərin yaşadığı yer adlanmışdı. Sonrakı əsrlərdə ad tədricən dəyişməyə başlamışdı. Yəni əvvəlcə ''S'' hərfi ''Z'' ilə əvəz olunaraq ''Zabirat'' kimi tələffüz edilməyə başlamış, sonralar isə ''Zabrat'' formasına düşmüşdür. Zabrat kəndi [[VII əsr]]lərdə yaranmışdır. Onlar Xəzər dənizinin şimal sahillərində yaşayan tayfalar idi. Sabirlər haqqında ilk dəfə yunan alimi Ptolomey (II əsr) məlumat vermişdir. Sabirlərin Sibirdə, İrtış çayı yaxınlığında yaşamaları ehtimal olunur. Mənbələrdə hunlardan sayılan bu tayfanın VI əsrdən Dərbənd keçidindən keçərək Qafqaz Albaniyası ərazisində  məskunlaşması qeyd olunur.  Müxtəlif tarixi hadisələrlə əlaqədar olaraq tayfalar bir yerdən başqa yerə köçmüşlər. Sabir tayfasının bir hissəsi Xəzər dənizi sahillərində məskunlaşaraq Zabrat yaşayış məntəqəsinin əsasını qoymuşdur.&lt;ref&gt;M.Nermətova. Əsrlərin daş yaddaşı B.1987, ГейбуллаевГ.А. К этногенезу Азербайджанцев Б 1991&lt;/ref&gt;

== Mikro toponim ==
[[XIX əsr]]in sonu-[[XX əsr]]in əvvəllərində məşhur [[azərbaycanlı]] neftxuda Murtuza Müxtarova məxsus [[neft]] mədəni və [[zavod]] ərazisində yaranmış fəhlə qəsəbəsi. [[1936]]-cı ildə burada  eyni adlı dəmir yol stansiyası açılmışdır.
[[XX əsr]]in [[50]]-[[60]]-cı illərində  Zabrat kəndi ərazisində yaradılmış sovxoz-yaşayış məskəni, üzüm-meyvə bağıarı, qara-çınqıl taxıl sahələri, çöl bağları və s.mövcuddur. Ləəş bağları- [[Dəniz]] kənarında [[Nardaran (Sabunçu)|Nardaran]]la [[Kürdəxanı]] arasında çox böyük bağlıq ərazi. Təxminən [[900]] hektara qədər ərazini əhatə Ləəş  bağlarının 2/3 hissəsi Zabrat əhalisinə, qalan hissəsi [[Maştağa]], [[Balaxanı]], [[Hökməli]] camaatına məxsusdur. Ləəş bağlarının özünəməxsus iqlimi, [[Flora (botanika)|flora]] və [[Fauna (zoologiya)|fauna]]sı, şəfaverici xüsusiyyətə malik qumu vardır. Bu bağlarda yetişən [[əncir]] və [[üzüm]]ünün müxtəlif növləri [[Azərbaycan]]da məşhurdur.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Zabrat - [[Maştağa]], [[Ramana]], Sabuncu, [[Balaxanı]], [[Məhəmməd]]i, [[Kürdəxanı]] qəsəbələrinin əhatəsindədir. Zabrat qəsəbəsi [[Bakı]] şəhəri [[Sabunçu rayonu]] ərazisinə daxildir. [[1806]]-[[1918]]-ci illərdə Zabrat kəndi [[Bakı quberniyası]] ([[1958]]-ci ilə qədər [[Şamaxı quberniyası]]) [[Bakı qəzası]], [[Maştağa]] sahəsi adlanan inzibati bölgüyə aid edilirdi. Hazırda Zabrat qəsəbəsinə köhnə Zabrat kəndi, I Zabrat, Kaspiysk (Qəspişkə) Muxtarov və İstixana adlanan yaşayış yerləri aiddir. Zabrat torpaqları dəniz kənarı-Ləəş bağlarından başlamışdır, yəni kəndin birbaşa dənizə çıxışı olmuşdur.

[[İqlim]] şəraitinin formalaşmasına [[relyef]] və səth örtüyü ilə yanaşı Xəzər dənizi və Hava kütlələri  də təsir edir. Region günəşli saatların və günlərin miqdarına görə fərqlənir. Regionda yağıntının paylanması Bakının cənub -qərbində 130–150&amp;nbsp;mm, şəhərdə və yarımadanın cənubunda 200&amp;nbsp;mm, şimala doğru artaraq 300&amp;nbsp;mm,  [[Xızı]] dağlarında isə 300–500&amp;nbsp;mm-dək düşür. Yağıntının daha çox düşdüyü aylar ilin soyuq mövsümündə xüsusilə noyabr, oktyabr aylarında olur.&lt;ref&gt;Etibar Bədəlov Abşeron iqtisadi-coğrafi rayonunda sosial-demoqrafik problemlər və məskunlaşma məsələləri. &quot;Avropa&quot; məşriyyatı-2016&lt;/ref&gt;
== Tarixi abidələr ==
                                                                                     [[Fayl:Zabrat Məscid.jpg|thumb|left|XIX əsr Məscid]]
* '''[[XIX əsr]] Hacı Tağı Məscidi'''.-Məscid Bakının Zabrat kəndində yerləşib. [[XIX əsr]]də inşa edilib. İç sahəsi [[12]]x15,5 metrdir. Zabrat kənd məscidi yonulmuş mişar daşından tikilib. Həyətyanı sahəsi daş plitələrlə döşənib. Divarların qalınlığı 1 metrdir. Məscidin döşəməsi də daş plitədəndir. Əsas ibadət zalında baş pəncərə qoyulub. Mehrab yonulmuş daşlarla işlənib və mərkəz hissədə yerləşib. [[Minbər]] səkkizpilləlidir və taxtadan düzəldilib. Məscidin qadınlar şöbəsi kişilər şöbəsindən taxta hasarla ayrılıb. Tavan dörd sütun üzərində dayanıb. Sütunlar on iki tağla bir-birinə birləşib. Döşəmədən tavanadək hündürlüyü 7 metr, döşəmədən günbəzədək isə 11 metrdir. Günbəzin diametri 4,5 metrdir və onda səkkiz pəncərə qoyulub. Məscidin bir neçə yerində kitabə həkk olunub. Kitabələrin biri məscidin tarixi haqqında məlumat verir. Bu məscid yerli kənd sakini Hacı Tağı tərəfindən tikilib. Sovetlər dövründə bura anbar, fabrik, əmanət kassası və başqa məqsədlərlə istifadə olunub. 1990-cı illərdə onun fəaliyyəti bərpa olunub, habelə təmir edilərək abad vəziyyətə salınıb.
* '''Balaca Məscid'''.-Zabratın yaşı ilə bir olan ''Balaca məscid''. Yerlilərin buna ''Balaca məscid'' adı qoymağının səbəbi var. Belə ki, Zabratda iki məscid var, sakinlər də onları bir-birindən asan seçib ayırmaq üçün belə bölgü aparıblar. Bu məscidin isə altı əsrdən çox yaşının olduğu bildirilir.Kəndin nüfuzlu ağsaqqallarından olan Hacı Kənan deyir ki, məsciddə son dəfə aparılan təmir işlərinin tarixi dörd əsr bundan əvvələ gedib çıxır. Həsənov Rüfət məscidin divarları üzərində artıq pozulmaq üzrə olan ərəb hərifləri ilə yazılmış yazıları göstərərək bunları deyir: ''Kənd ağsaqqalları da hesab edirlər ki, bu məscid Zabratın yaşı ilə birdir. Məscid dörd əsr bundan qabaq təmir olunub. Bunun üzərində yazılan yazılar da deyilənləri təsdiq edir. Qədimlərdə burada güclü zəlzələ olub. Zəlzələ nəticəsində bütün Zabratda hər yer dağılıb, həyat dayanıb. Bircə buradakı bu məscid və pir dağılmayıb. Buna da səbəb odur ki, məscid və onun yaxınlığındakı pir qayanın üstündə tikilib. Həmçinin onların altında yeraltı yollar var imiş. Buna görə də bu məscid və pir dağılmayıb. Düzdür, indi məscid fəaliyyət göstərir və insanlar bura ibadət etməyə gəlirlər. Ancaq həmin pirin yerində indi evlər tikilib, onun izləri də tamamilə itib. Buna görə də o müqəddəs məkan tarixin səhifələrindən silinib''.
* Böyük Vətən Müharibəsində həlak olanlara xatirə abidəsi
* Qarabağ şəhidlərinin xatirə kompleksi

== Əhali ==
[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi|'''AzStat''']]-ın 1 yanvar 2017-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən qəsəbədə 27.912 nəfər əhali yaşayır.&lt;ref name=&quot;Bakı şəhərinin rayonları və qəsəbələri üzrə əhalinin sayı&quot;&gt;[http://www.baku.azstat.org Bakı Şəhər Statistika İdarəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150207010616/http://www.baku.azstat.org/ |date=2015-02-07 }}: Statistikanın bölmələri: Demoqrafik göstəricilər: [http://www.baku.azstat.org/section/demography/005.xls Bakı şəhərinin rayonları və qəsəbələri üzrə əhalinin sayı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160929120543/http://www.baku.azstat.org/section/demography/005.xls |date=2016-09-29 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]: [http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }} (min nəfər)&lt;/ref&gt;
Zabrat əhalisinin sayı haqqında ilk məlumatlar [[XIX əsr]]in əvvəllərinə aid olsa da, tarixi dövrün təhlillərinə görə, orta əsrlərdə və hətta [[XVIII əsr]]də də bu kəndin əhalisi dəfələrlə çox olmuşdur. [[1735]]-ci ildə Nadir şah Zabrat və bir neçə kəndi Aşur xan Əfşara bağışlayır, o da əfşar tayfasından xeyli nəsilləri bura köçürür, Mehdixanlılar, Şoduqlular, Növbətlilər, Kəblə Rəşidilər, Xalxali nəsilləri bu tayfadan olmuşlar.
Kəndin əhali sayı [[1842]]-ci ildə [[151]] nəfər idi və Bakı kəndləri arasında əhali sayına görə axrıncı yerlərdə olsada, sonrakı illərdə əhali sayı daha sürətlə artmış, 1886-cı ildə [[779]], [[1904]]-ci ildə [[942]], [[1913]]-cü ildə 4461 nəfər idi. [[1913]]-cü ildə [[Bakı kəndləri]] arasında mədən-zavod rayonu ərazisinə aid olan kəndlərdən biri olub, əhali sayına görə 7-ci yerdə idi. [[XIX əsr]]in sonunda kənddə neft hasilatı ilə bağlı fəhlə qəsəbələri [[Kaspiysk]], Muxtarov, Həmşəhərlilər məhəlləsi və [[XX əsr]]in əvvəli alman muhacirlərinin saldığı Varovski məskənləri yaranmışdı ([[1941]]-ci ildə almanlar Qazaxstana sürgün edilir). [[1926]]-cı ildə əhali sayı 7405 və [[1939]]-cu ildə 2225 nəfər olmuşdur. [[1920]]-ci illərdə əhalinin sürətli artımı, [[1930]]-cu illərdə azalması prosesi baş vermişdir. [[1936]]-cı ildə Zabrat kəndinə qəsəbə statusu verildi. Əhali sayı [[1959]]-cu ildə 18,3 min, [[1970]]-ci ildə 16,5 min, [[1989]]-cu ildə 15,6 min, [[1999]]-cu ildə 20,8 min, [[2009]]-cu ildə  min və [[2017]]-ci ildə 29,1 min nəfər olmuşdur.

== Əhalinin məşğuliyyəti ==
[[Fayl:Zabrat qəzəbəsi, Dəmirçilər məhəlləsi.jpg|thumb|250px|Zabratda Dəmirçilər məhəlləsi]]
Zabrat əhalisinin məşğuliyyəti [[əkinçilik]], [[maldarlıq]], qismən sənətkarlıq və ticarət olmuşdur.   Zabratda taxılçılıqla yanaşı, xırçılıq, bostançılıq, [[bağçılıq]], daha məhsuldar bitki növlərinin və sortların yaradılmasında böyük təcrübəyə malik olmuşıar.Zabrat özünün üzüm növləri və zəfəranı ilə seçilən kəndlərdəndir.Zəfəran sahəsi 250 hertar olmuşdur.&lt;ref&gt;А.С.Сумбатзаде.Сельское хозяйство Азербайджана в xıx веке.с.220&lt;/ref&gt; Zabratda əhalinin  məşğuliyyətləri içərisində dəvəçiliyin özünəməxsus rolu vardı. Azərbaycan etnoqrafiyası kitabının dəvəçilik bölməsində Zabratda dəvə saxlanılması və ''Dəvədamlarının'' və ya ''Dəvəliyin'' yəni xüsusi tövlələrin tikilməsi haqqında izahlı məlumat verilmişdi. Zabratda əhali vaxtilə toxuculuq, xalçaçılıq, zərgərlik, dəmirçilik, silahsızlıq, pinəçilik, nalbəndlik,xarratlıq, qalayçılıq, tuluzçuluq, daşyonma, boyaqçılıq və s. sənətkarlıq növləri mövcud olmuşdur.

== Sənaye müəssisələri==
[[Fayl:Zabrat zavod.jpg|350px]]
*Zabrat Neftqazmaş ASC zavodu- 1930-cu ildə neft-mədən avadanlıqları və alətlərinin istehsalı və təmirindən ibarətdir.
*Zabrat maşınqayırma zavodu-Zabrat maşınqayırma zavodu 1921-ci ildən fəaliyyət göstərir. Ərazisi 4.6 ha olub, 118 nəfər işçi heyəti vardır. Zavod buruq qüllələrin istehsalı üzrə ixtisaslaşmışdır. Hal-hazırda özüllər, metal konstruksiyaların istehsalı ilə fəaliyyət göstərir. Zavod APİ və İSO beynəlxalq sertifikatlara malikdir. Zavod qüllə özüllərini Rusiyaya ixrac edir. 
*Zabrat neft maşınqayırma zavodu- ''Bakı neft maşınqayırma zavodu'' TASC 2010-cu ildə ''Səttərxan adına maşınqayırma zavodu'' TASC və ''Bakı neft mədən maşınqayırma zavodu'' TASC-in birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. Zavod quyuların qazılması və əsaslı təmiri üçün neft mədən avadanlıqların istehsalı sahəsi üzrə ixtisaslaşmışdır. İstehsal etdiyi məhsullar fontan armaturları, qazma rotorları, siyirtmələri göstərmək olar. Zavodun ərazisi 19.6 ha-dır. Zavodda 314 nəfər işçi çalışır. Ukrayna və Rusiyaya fontan armaturları və kəmər başlıqları ixrac edir.&lt;ref&gt;Asif Hüseynli ''Zabrat və zabratlılar'' ''Nurlan'' 2007&lt;/ref&gt;

== Tanınmış şəxslər ==
* [[Məşədixanım Nemətova]] — AMEA-nın müxbir üzvü.
[[Fayl:AMEA-nın müxbir üzvü Meşədxanım Nemətov.jpg|thumb|right|AMEA-nın müxbir üzvü Məşədixanım Nemətova.]]
*Cavadov Əlicavad Vahab oğlu — 1928-ci ildə anadan olmuşdur. 1946-cı ildə Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. 1951-ci ildə təhsilini başa vuraraq “Nəzəri fizika” ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olmuş və MDU-nun aspiranturasına ezam olunmuşdur. 1955-ci ildə namizədlik disserta­siyası müdafiə etmiş, 1979-cu ildə professor elmi adı almışdır. 1955-ci ildən BDU-nun Nəzəri fizika kafedrasında elmi və pedaqoji fəaliyyətə baş­lamışdır. Kafedrada baş laborant, baş müəllim, dosent vəzifələrində çalış­mışdır. 1967-1970-ci illərdə fizika fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalış­mışdır. Elmi fəaliyyəti müxtəlif enerjili zərrəciklərin nüvələrdən elastik və qeyri-elastik səpilmə məsələləri ilə əlaqədar olmuşdur. Yerli və xarici elmi nəşrlərdə 100-dən çox elmi məqalənin, “Kvant mexanikası” (1975) dərsliyinin müəllifidir. 3 elmlər namizədi hazırlamışdır.
* [[Nihan Əliyev]] — riyaziyyat üzrə elmlər doktoru, professor.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://nihan.jsoft.ws |title=Professor Nihan Əliyev, Şəxsi səhifəsi |access-date=20 June 2019}}&lt;/ref&gt;
* Tarix Dostiyev — tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Afət Güləliyeva — tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Kifayət Xudaverdiyeva — iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Yeganə Hacıyeva —  fiologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Cavidə Hüseynova — fiologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* [[Xavər Vəliyev]] — polkovnik.
* Viktor Əliyev — tarixçi.
* Asif Hüseynli — tarixçi.
[[Fayl:Asif Hüseynli.jpg|thumb|right|Asif Hüseynli.]]
* Ağamirzə Talıbov — hüquqşünas.
* Şahmurad Əliyev — görkəmli neftçi.
2 dəfə Lenin ordeni ilə təltif olunmuş
onun övladları :
* Salman Əliyev — əməkdar dəmiryolçu, BAKI METROPOLİTENİ-nin baş mühəndisi
* Bəhlul Əliyev — geologiya,minerologiya elmlər doktoru.
* Nəriman  Əliyev — texnika elmləri doktoru, professor, Rusiya federasiyasının 3 qat laureatı, aparıcı elmi işçi, beynəxalq &quot;EKO-ENERGETİKA&quot; akademiyasının fəxri doktor-professoru.
* Ziya Talıbov — neftçi.
* Hacıbala Almazov — hüqüqşünas.
* Əlibala Hənifəyev — 
 hüqüqşünas.
* Natavan Şahbazova — həkim.
* Davud Novruzov — şərqşünas.
* Fidanə Haşımova — texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Ağayar Axundzadə — cüdo üzrə baş məşqçi.
* Gülmurad Bəbirov — rəssam.
* Cingiz Qəniyev — pedaqoq.
* Vüsal Əhmədov — mühəndis.
* Almaz Paşayeva — mühəndis.
* Məmmədağa Məmmədov — aktyor.
* Alxanov Orxan—hərbiçi

== Səhiyyə müəssisələri ==
21  №-li Şəhər Poliklinikası, 22  №-li Uşaq Ruhi-əsəb Sanatoriyası, 37 №-li Kardiorevmatoloji Uşaq Sanatoriyası, Zabrat Müalicə Diaqnostika Mərkəzi.
[[Fayl:Zabrat poliklinika.jpg|thumb|right|Zabrat poliklinikasi]]

== Mədəniyyəti ==
''Əvəz Paşayev'' adına Mədəniyyət Evi, 32 nömrəli musiqi məktəbi,Sabunçu rayon MKS-nin 4 və 12 saylı kitabxana filialları  fəaliyyət göstərir.
== Təhsil ocaqları ==
[[Fayl:Zabrat mektəb.jpg|thumb|right|Zabrat məktəbi]]
*Tam orta məktəblər: 71, 75, 81, 192, 307
*İlk-peşə təhsil müəssisələri: 15 saylı Bakı Peşə Liseyi.
*Məktəbəqədər müəssisələri: 260, 282 saylı körpələr evi-uşaq bağçası, 197 saylı uşaq bağçası.

== Həmçinin bax ==
* [[Bakı kəndləri]]
* [[Abşeron yarımadası]]
== Xarici keçidlər ==
* [http://president.az/articles/22381 İlham Əliyev Zabrat qəsəbəsində əlillər üçün sosial reabilitasiya mərkəzlərinin və sığınacaqların açılışında iştirak edib]
* [http://www.president.az/articles/1811 Sabunçu rayonu Zabrat qəsəbəsinin sakinləri ilə görüş zamanı İlham Əliyevin nitqi] 
* [http://sabunchu-ih.gov.az/news/293.html Sabunçu Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Zabrat qəsəbə sakinləri ilə görüşü keçirildi]
== Ədəbiyyat ==
* Azərbaycan Etnoqrafik məcmuəsi 4 cilddə. Bakı 1964-1980
* Səlimov Şağani ''İzahlı etnoqrafiya lüğəti'' Bakı-1996
* Abramov M.A. ''Abşeron təsərrüfatının coğrafiyası'' Bakı-1975
==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Zabrat}}
{{Sabunçu rayonunun yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Sabunçu rayonunun qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Bakının qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Zabrat| ]]</text>
      <sha1>bxupq7bg2a63o8g3a52fzmz813365sp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570982</id>
      <parentid>6570967</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:25:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:77.244.124.99|77.244.124.99]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18483" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Zabrat''' — [[Bakı]]nın [[Sabunçu rayonu]]nda [[qəsəbə]].  [[Abşeron yarımadası]]nın mərkəzində, [[dəniz səviyyəsi]]ndən [[20]]-[[30]] m hündürlükdə yerləşir.

== Toponim ==
'''Zabrat''' toponiminin mənasının araşdırmasında  AMEA-nın Coğrafiya İnstitutunun toponimika üzrə mütəxəssisi c.ü.f.d. Abasova Mahirə xanımın tədqiqinə görə yaşlı sakinlərdən topladığı məlumata görə  bu kənd qədim  -&quot;Zər&quot; kəndinin batdığı yerdə (zəlzələ nəticəsində) salınmışdır. Zər kəndi 5 əsr bundan əvvəl təbii fəlakət nəticəsində dağılmışdır. Həmin kəndin yerində hazırda II Zabrat (ən qədim kənd) və I Zabrat (110-120 il bundan əvvəl salınmışdır)  kəndləri yerləşir. Zabrat toponimini İran dillərində &quot;Zab&quot;-qaynaq, çeşmə, bulaq, &quot;at&quot;- çıxarılan yer, bol, çoxlu, yeni  neft bulağı&quot; mənasında olmasını qeyd edir.&lt;ref&gt;Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана. (историко-этнографическое  исследование) Баку Элм, 1986. 192 с.&lt;/ref&gt; 
Zabrat toponiminin başqa bir izahı da var: Zər kəndi(Zərkənd)-Zərbat-Zabrat.

Zabrat toponiminin  digər  elmi izahını isə mərhum akademik Məşədi xanım Nemətə görə türk tayfalarından olan [[sabirlər]]in adı ilə bağlı olmasıdır. Sabir türklərinin bir qolu Zabrat kəndinin əsasını qoymuşlar. Əvvəllər kəndin adı Sabirat-yəni sabirlərin yaşadığı yer adlanmışdı. Sonrakı əsrlərdə ad tədricən dəyişməyə başlamışdı. Yəni əvvəlcə ''S'' hərfi ''Z'' ilə əvəz olunaraq ''Zabirat'' kimi tələffüz edilməyə başlamış, sonralar isə ''Zabrat'' formasına düşmüşdür. Zabrat kəndi [[VII əsr]]lərdə yaranmışdır. Onlar Xəzər dənizinin şimal sahillərində yaşayan tayfalar idi. Sabirlər haqqında ilk dəfə yunan alimi Ptolomey (II əsr) məlumat vermişdir. Sabirlərin Sibirdə, İrtış çayı yaxınlığında yaşamaları ehtimal olunur. Mənbələrdə hunlardan sayılan bu tayfanın VI əsrdən Dərbənd keçidindən keçərək Qafqaz Albaniyası ərazisində  məskunlaşması qeyd olunur.  Müxtəlif tarixi hadisələrlə əlaqədar olaraq tayfalar bir yerdən başqa yerə köçmüşlər. Sabir tayfasının bir hissəsi Xəzər dənizi sahillərində məskunlaşaraq Zabrat yaşayış məntəqəsinin əsasını qoymuşdur.&lt;ref&gt;M.Nermətova. Əsrlərin daş yaddaşı B.1987, ГейбуллаевГ.А. К этногенезу Азербайджанцев Б 1991&lt;/ref&gt;

== Mikro toponim ==
[[XIX əsr]]in sonu-[[XX əsr]]in əvvəllərində məşhur [[azərbaycanlı]] neftxuda Murtuza Müxtarova məxsus [[neft]] mədəni və [[zavod]] ərazisində yaranmış fəhlə qəsəbəsi. [[1936]]-cı ildə burada  eyni adlı dəmir yol stansiyası açılmışdır.
[[XX əsr]]in [[50]]-[[60]]-cı illərində  Zabrat kəndi ərazisində yaradılmış sovxoz-yaşayış məskəni, üzüm-meyvə bağıarı, qara-çınqıl taxıl sahələri, çöl bağları və s.mövcuddur. Ləəş bağları- [[Dəniz]] kənarında [[Nardaran (Sabunçu)|Nardaran]]la [[Kürdəxanı]] arasında çox böyük bağlıq ərazi. Təxminən [[900]] hektara qədər ərazini əhatə Ləəş  bağlarının 2/3 hissəsi Zabrat əhalisinə, qalan hissəsi [[Maştağa]], [[Balaxanı]], [[Hökməli]] camaatına məxsusdur. Ləəş bağlarının özünəməxsus iqlimi, [[Flora (botanika)|flora]] və [[Fauna (zoologiya)|fauna]]sı, şəfaverici xüsusiyyətə malik qumu vardır. Bu bağlarda yetişən [[əncir]] və [[üzüm]]ünün müxtəlif növləri [[Azərbaycan]]da məşhurdur.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Zabrat - [[Maştağa]], [[Ramana]], Sabuncu, [[Balaxanı]], [[Məhəmməd]]i, [[Kürdəxanı]] qəsəbələrinin əhatəsindədir. Zabrat qəsəbəsi [[Bakı]] şəhəri [[Sabunçu rayonu]] ərazisinə daxildir. [[1806]]-[[1918]]-ci illərdə Zabrat kəndi [[Bakı quberniyası]] ([[1958]]-ci ilə qədər [[Şamaxı quberniyası]]) [[Bakı qəzası]], [[Maştağa]] sahəsi adlanan inzibati bölgüyə aid edilirdi. Hazırda Zabrat qəsəbəsinə köhnə Zabrat kəndi, I Zabrat, Kaspiysk (Qəspişkə) Muxtarov və İstixana adlanan yaşayış yerləri aiddir. Zabrat torpaqları dəniz kənarı-Ləəş bağlarından başlamışdır, yəni kəndin birbaşa dənizə çıxışı olmuşdur.

[[İqlim]] şəraitinin formalaşmasına [[relyef]] və səth örtüyü ilə yanaşı Xəzər dənizi və Hava kütlələri  də təsir edir. Region günəşli saatların və günlərin miqdarına görə fərqlənir. Regionda yağıntının paylanması Bakının cənub -qərbində 130–150&amp;nbsp;mm, şəhərdə və yarımadanın cənubunda 200&amp;nbsp;mm, şimala doğru artaraq 300&amp;nbsp;mm,  [[Xızı]] dağlarında isə 300–500&amp;nbsp;mm-dək düşür. Yağıntının daha çox düşdüyü aylar ilin soyuq mövsümündə xüsusilə noyabr, oktyabr aylarında olur.&lt;ref&gt;Etibar Bədəlov Abşeron iqtisadi-coğrafi rayonunda sosial-demoqrafik problemlər və məskunlaşma məsələləri. &quot;Avropa&quot; məşriyyatı-2016&lt;/ref&gt;
== Tarixi abidələr ==
                                                                                     [[Fayl:Zabrat Məscid.jpg|thumb|left|XIX əsr Məscid]]
* '''[[XIX əsr]] Hacı Tağı Məscidi'''.-Məscid Bakının Zabrat kəndində yerləşib. [[XIX əsr]]də inşa edilib. İç sahəsi [[12]]x15,5 metrdir. Zabrat kənd məscidi yonulmuş mişar daşından tikilib. Həyətyanı sahəsi daş plitələrlə döşənib. Divarların qalınlığı 1 metrdir. Məscidin döşəməsi də daş plitədəndir. Əsas ibadət zalında baş pəncərə qoyulub. Mehrab yonulmuş daşlarla işlənib və mərkəz hissədə yerləşib. [[Minbər]] səkkizpilləlidir və taxtadan düzəldilib. Məscidin qadınlar şöbəsi kişilər şöbəsindən taxta hasarla ayrılıb. Tavan dörd sütun üzərində dayanıb. Sütunlar on iki tağla bir-birinə birləşib. Döşəmədən tavanadək hündürlüyü 7 metr, döşəmədən günbəzədək isə 11 metrdir. Günbəzin diametri 4,5 metrdir və onda səkkiz pəncərə qoyulub. Məscidin bir neçə yerində kitabə həkk olunub. Kitabələrin biri məscidin tarixi haqqında məlumat verir. Bu məscid yerli kənd sakini Hacı Tağı tərəfindən tikilib. Sovetlər dövründə bura anbar, fabrik, əmanət kassası və başqa məqsədlərlə istifadə olunub. 1990-cı illərdə onun fəaliyyəti bərpa olunub, habelə təmir edilərək abad vəziyyətə salınıb.
* '''Balaca Məscid'''.-Zabratın yaşı ilə bir olan ''Balaca məscid''. Yerlilərin buna ''Balaca məscid'' adı qoymağının səbəbi var. Belə ki, Zabratda iki məscid var, sakinlər də onları bir-birindən asan seçib ayırmaq üçün belə bölgü aparıblar. Bu məscidin isə altı əsrdən çox yaşının olduğu bildirilir.Kəndin nüfuzlu ağsaqqallarından olan Hacı Kənan deyir ki, məsciddə son dəfə aparılan təmir işlərinin tarixi dörd əsr bundan əvvələ gedib çıxır. Həsənov Rüfət məscidin divarları üzərində artıq pozulmaq üzrə olan ərəb hərifləri ilə yazılmış yazıları göstərərək bunları deyir: ''Kənd ağsaqqalları da hesab edirlər ki, bu məscid Zabratın yaşı ilə birdir. Məscid dörd əsr bundan qabaq təmir olunub. Bunun üzərində yazılan yazılar da deyilənləri təsdiq edir. Qədimlərdə burada güclü zəlzələ olub. Zəlzələ nəticəsində bütün Zabratda hər yer dağılıb, həyat dayanıb. Bircə buradakı bu məscid və pir dağılmayıb. Buna da səbəb odur ki, məscid və onun yaxınlığındakı pir qayanın üstündə tikilib. Həmçinin onların altında yeraltı yollar var imiş. Buna görə də bu məscid və pir dağılmayıb. Düzdür, indi məscid fəaliyyət göstərir və insanlar bura ibadət etməyə gəlirlər. Ancaq həmin pirin yerində indi evlər tikilib, onun izləri də tamamilə itib. Buna görə də o müqəddəs məkan tarixin səhifələrindən silinib''.
* Böyük Vətən Müharibəsində həlak olanlara xatirə abidəsi
* Qarabağ şəhidlərinin xatirə kompleksi

== Əhali ==
[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi|'''AzStat''']]-ın 1 yanvar 2017-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən qəsəbədə 27.912 nəfər əhali yaşayır.&lt;ref name=&quot;Bakı şəhərinin rayonları və qəsəbələri üzrə əhalinin sayı&quot;&gt;[http://www.baku.azstat.org Bakı Şəhər Statistika İdarəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150207010616/http://www.baku.azstat.org/ |date=2015-02-07 }}: Statistikanın bölmələri: Demoqrafik göstəricilər: [http://www.baku.azstat.org/section/demography/005.xls Bakı şəhərinin rayonları və qəsəbələri üzrə əhalinin sayı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160929120543/http://www.baku.azstat.org/section/demography/005.xls |date=2016-09-29 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı&quot;&gt;[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]: [http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }} (min nəfər)&lt;/ref&gt;
Zabrat əhalisinin sayı haqqında ilk məlumatlar [[XIX əsr]]in əvvəllərinə aid olsa da, tarixi dövrün təhlillərinə görə, orta əsrlərdə və hətta [[XVIII əsr]]də də bu kəndin əhalisi dəfələrlə çox olmuşdur. [[1735]]-ci ildə Nadir şah Zabrat və bir neçə kəndi Aşur xan Əfşara bağışlayır, o da əfşar tayfasından xeyli nəsilləri bura köçürür, Mehdixanlılar, Şoduqlular, Növbətlilər, Kəblə Rəşidilər, Xalxali nəsilləri bu tayfadan olmuşlar.
Kəndin əhali sayı [[1842]]-ci ildə [[151]] nəfər idi və Bakı kəndləri arasında əhali sayına görə axrıncı yerlərdə olsada, sonrakı illərdə əhali sayı daha sürətlə artmış, 1886-cı ildə [[779]], [[1904]]-ci ildə [[942]], [[1913]]-cü ildə 4461 nəfər idi. [[1913]]-cü ildə [[Bakı kəndləri]] arasında mədən-zavod rayonu ərazisinə aid olan kəndlərdən biri olub, əhali sayına görə 7-ci yerdə idi. [[XIX əsr]]in sonunda kənddə neft hasilatı ilə bağlı fəhlə qəsəbələri [[Kaspiysk]], Muxtarov, Həmşəhərlilər məhəlləsi və [[XX əsr]]in əvvəli alman muhacirlərinin saldığı Varovski məskənləri yaranmışdı ([[1941]]-ci ildə almanlar Qazaxstana sürgün edilir). [[1926]]-cı ildə əhali sayı 7405 və [[1939]]-cu ildə 2225 nəfər olmuşdur. [[1920]]-ci illərdə əhalinin sürətli artımı, [[1930]]-cu illərdə azalması prosesi baş vermişdir. [[1936]]-cı ildə Zabrat kəndinə qəsəbə statusu verildi. Əhali sayı [[1959]]-cu ildə 18,3 min, [[1970]]-ci ildə 16,5 min, [[1989]]-cu ildə 15,6 min, [[1999]]-cu ildə 20,8 min, [[2009]]-cu ildə  min və [[2017]]-ci ildə 29,1 min nəfər olmuşdur.

== Əhalinin məşğuliyyəti ==
[[Fayl:Zabrat qəzəbəsi, Dəmirçilər məhəlləsi.jpg|thumb|250px|Zabratda Dəmirçilər məhəlləsi]]
Zabrat əhalisinin məşğuliyyəti [[əkinçilik]], [[maldarlıq]], qismən sənətkarlıq və ticarət olmuşdur.   Zabratda taxılçılıqla yanaşı, xırçılıq, bostançılıq, [[bağçılıq]], daha məhsuldar bitki növlərinin və sortların yaradılmasında böyük təcrübəyə malik olmuşıar.Zabrat özünün üzüm növləri və zəfəranı ilə seçilən kəndlərdəndir.Zəfəran sahəsi 250 hertar olmuşdur.&lt;ref&gt;А.С.Сумбатзаде.Сельское хозяйство Азербайджана в xıx веке.с.220&lt;/ref&gt; Zabratda əhalinin  məşğuliyyətləri içərisində dəvəçiliyin özünəməxsus rolu vardı. Azərbaycan etnoqrafiyası kitabının dəvəçilik bölməsində Zabratda dəvə saxlanılması və ''Dəvədamlarının'' və ya ''Dəvəliyin'' yəni xüsusi tövlələrin tikilməsi haqqında izahlı məlumat verilmişdi. Zabratda əhali vaxtilə toxuculuq, xalçaçılıq, zərgərlik, dəmirçilik, silahsızlıq, pinəçilik, nalbəndlik,xarratlıq, qalayçılıq, tuluzçuluq, daşyonma, boyaqçılıq və s. sənətkarlıq növləri mövcud olmuşdur.

== Sənaye müəssisələri==
[[Fayl:Zabrat zavod.jpg|350px]]
*Zabrat Neftqazmaş ASC zavodu- 1930-cu ildə neft-mədən avadanlıqları və alətlərinin istehsalı və təmirindən ibarətdir.
*Zabrat maşınqayırma zavodu-Zabrat maşınqayırma zavodu 1921-ci ildən fəaliyyət göstərir. Ərazisi 4.6 ha olub, 118 nəfər işçi heyəti vardır. Zavod buruq qüllələrin istehsalı üzrə ixtisaslaşmışdır. Hal-hazırda özüllər, metal konstruksiyaların istehsalı ilə fəaliyyət göstərir. Zavod APİ və İSO beynəlxalq sertifikatlara malikdir. Zavod qüllə özüllərini Rusiyaya ixrac edir. 
*Zabrat neft maşınqayırma zavodu- ''Bakı neft maşınqayırma zavodu'' TASC 2010-cu ildə ''Səttərxan adına maşınqayırma zavodu'' TASC və ''Bakı neft mədən maşınqayırma zavodu'' TASC-in birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. Zavod quyuların qazılması və əsaslı təmiri üçün neft mədən avadanlıqların istehsalı sahəsi üzrə ixtisaslaşmışdır. İstehsal etdiyi məhsullar fontan armaturları, qazma rotorları, siyirtmələri göstərmək olar. Zavodun ərazisi 19.6 ha-dır. Zavodda 314 nəfər işçi çalışır. Ukrayna və Rusiyaya fontan armaturları və kəmər başlıqları ixrac edir.&lt;ref&gt;Asif Hüseynli ''Zabrat və zabratlılar'' ''Nurlan'' 2007&lt;/ref&gt;

== Tanınmış şəxslər ==
* [[Məşədixanım Nemətova]] — AMEA-nın müxbir üzvü.
[[Fayl:AMEA-nın müxbir üzvü Meşədxanım Nemətov.jpg|thumb|right|AMEA-nın müxbir üzvü Məşədixanım Nemətova.]]
*Cavadov Əlicavad Vahab oğlu — 1928-ci ildə anadan olmuşdur. 1946-cı ildə Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. 1951-ci ildə təhsilini başa vuraraq “Nəzəri fizika” ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olmuş və MDU-nun aspiranturasına ezam olunmuşdur. 1955-ci ildə namizədlik disserta­siyası müdafiə etmiş, 1979-cu ildə professor elmi adı almışdır. 1955-ci ildən BDU-nun Nəzəri fizika kafedrasında elmi və pedaqoji fəaliyyətə baş­lamışdır. Kafedrada baş laborant, baş müəllim, dosent vəzifələrində çalış­mışdır. 1967-1970-ci illərdə fizika fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalış­mışdır. Elmi fəaliyyəti müxtəlif enerjili zərrəciklərin nüvələrdən elastik və qeyri-elastik səpilmə məsələləri ilə əlaqədar olmuşdur. Yerli və xarici elmi nəşrlərdə 100-dən çox elmi məqalənin, “Kvant mexanikası” (1975) dərsliyinin müəllifidir. 3 elmlər namizədi hazırlamışdır.
* [[Nihan Əliyev]] — riyaziyyat üzrə elmlər doktoru, professor.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://nihan.jsoft.ws |title=Professor Nihan Əliyev, Şəxsi səhifəsi |access-date=20 June 2019}}&lt;/ref&gt;
* Tarix Dostiyev — tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Afət Güləliyeva — tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Kifayət Xudaverdiyeva — iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Yeganə Hacıyeva —  fiologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Cavidə Hüseynova — fiologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* [[Xavər Vəliyev]] — polkovnik.
* Viktor Əliyev — tarixçi.
* Asif Hüseynli — tarixçi.
[[Fayl:Asif Hüseynli.jpg|thumb|right|Asif Hüseynli.]]
* Ağamirzə Talıbov — hüquqşünas.
* Şahmurad Əliyev — görkəmli neftçi.
2 dəfə Lenin ordeni ilə təltif olunmuş
onun övladları :
* Salman Əliyev — əməkdar dəmiryolçu, BAKI METROPOLİTENİ-nin baş mühəndisi
* Bəhlul Əliyev — geologiya,minerologiya elmlər doktoru.
* Nəriman  Əliyev — texnika elmləri doktoru, professor, Rusiya federasiyasının 3 qat laureatı, aparıcı elmi işçi, beynəxalq &quot;EKO-ENERGETİKA&quot; akademiyasının fəxri doktor-professoru.
* Ziya Talıbov — neftçi.
* Hacıbala Almazov — hüqüqşünas.
* Əlibala Hənifəyev — 
 hüqüqşünas.
* Natavan Şahbazova — həkim.
* Davud Novruzov — şərqşünas.
* Fidanə Haşımova — texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktoru.
* Ağayar Axundzadə — cüdo üzrə baş məşqçi.
* Gülmurad Bəbirov — rəssam.
* Cingiz Qəniyev — pedaqoq.
* Vüsal Əhmədov — mühəndis.
* Almaz Paşayeva — mühəndis.
* Məmmədağa Məmmədov — aktyor.

== Səhiyyə müəssisələri ==
21  №-li Şəhər Poliklinikası, 22  №-li Uşaq Ruhi-əsəb Sanatoriyası, 37 №-li Kardiorevmatoloji Uşaq Sanatoriyası, Zabrat Müalicə Diaqnostika Mərkəzi.
[[Fayl:Zabrat poliklinika.jpg|thumb|right|Zabrat poliklinikasi]]

== Mədəniyyəti ==
''Əvəz Paşayev'' adına Mədəniyyət Evi, 32 nömrəli musiqi məktəbi,Sabunçu rayon MKS-nin 4 və 12 saylı kitabxana filialları  fəaliyyət göstərir.
== Təhsil ocaqları ==
[[Fayl:Zabrat mektəb.jpg|thumb|right|Zabrat məktəbi]]
*Tam orta məktəblər: 71, 75, 81, 192, 307
*İlk-peşə təhsil müəssisələri: 15 saylı Bakı Peşə Liseyi.
*Məktəbəqədər müəssisələri: 260, 282 saylı körpələr evi-uşaq bağçası, 197 saylı uşaq bağçası.

== Həmçinin bax ==
* [[Bakı kəndləri]]
* [[Abşeron yarımadası]]
== Xarici keçidlər ==
* [http://president.az/articles/22381 İlham Əliyev Zabrat qəsəbəsində əlillər üçün sosial reabilitasiya mərkəzlərinin və sığınacaqların açılışında iştirak edib]
* [http://www.president.az/articles/1811 Sabunçu rayonu Zabrat qəsəbəsinin sakinləri ilə görüş zamanı İlham Əliyevin nitqi] 
* [http://sabunchu-ih.gov.az/news/293.html Sabunçu Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Zabrat qəsəbə sakinləri ilə görüşü keçirildi]
== Ədəbiyyat ==
* Azərbaycan Etnoqrafik məcmuəsi 4 cilddə. Bakı 1964-1980
* Səlimov Şağani ''İzahlı etnoqrafiya lüğəti'' Bakı-1996
* Abramov M.A. ''Abşeron təsərrüfatının coğrafiyası'' Bakı-1975
==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Zabrat}}
{{Sabunçu rayonunun yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Sabunçu rayonunun qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Bakının qəsəbələri]]
[[Kateqoriya:Zabrat| ]]</text>
      <sha1>iy4xewnlx5spv50stp7azjxyhacxhrj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni</title>
    <ns>0</ns>
    <id>86234</id>
    <revision>
      <id>6570190</id>
      <parentid>5323138</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:38:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Toghrul R [[Müqəddəs Georgi ordeni]] səhifəsinin adını [[&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1543" xml:space="preserve">{{Mükafat
|Adı             = Müqəddəs Georgi ordeni
|Şəkil           = Order of St. George, 4th class.jpg
|Şəklin eni      = 100px
|Lentin şəkli    = Order of Glory Ribbon Bar.png
|Orijinal adı    = {{Dil-ru|Орден Святого Георгия}}
|Deviz           = &quot;Əla xidmət və cəsurluğa görə&quot;&lt;br /&gt;{{Dil-ru|«За службу и храбрость»}}
|Ölkə            = {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
|Tip             = Ali hərbi orden
|Kimə verilir    = fövqəladə, xüsusi rəşadət, mərdlik, əla əskəri qəhrəmanlıq göstərən&quot; hərbi qulluqçular
|Status          = 
|Parametrlər     = 
|Təsis tarixi    = [[1769]] 
|İlk təltif      = 
|İlk laureat     = 
|Son təltif      = 
|Son laureat     = 
|Sayı            = 
|Əvvəlki mükafat = 
|Sonrakı mükafat = 
|Müvafiqdir      = 
}}
'''&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni''' — [[1769]]-cu ildə Rusiya imperatoru [[II Yekaterina]] tərəfindən təsis olunmuşdur. Rus imperiyasının süqutuna qədər dövlətin ən ali hərbi ordeni sayılırdı.

== Təsnifatı ==

Ordenin dörd dərəcəsi vardı: birinci dərəcəli orden ən yüksək hesab olunurdu.

Ordenin devizi belə idi: ''&quot;Əla xidmət və cəsurluğa görə&quot;''.

&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeninə yalnız &quot;fövqəladə, xüsusi rəşadət, mərdlik, əla əskəri qəhrəmanlıq göstərən&quot; hərbi qulluqçular layiq görülürdülər.

[[Kateqoriya:Müqəddəs Georgi ordeni| ]]
[[Kateqoriya:1769-cu ildə yarananlar]]
{{Rusiya imperiyasının orden və fərqləndirmə nişanları}}</text>
      <sha1>f36ehccplli0w5phmsljjhjawvv3nk5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Borş</title>
    <ns>0</ns>
    <id>86294</id>
    <revision>
      <id>6571553</id>
      <parentid>6500726</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:57:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4560" xml:space="preserve">{{Yemək}}[[Fayl:Borsch-ukr.jpg|thumb|260px|Borş]]
'''Borş''' ({{IPAc-en|lang|pron|ˈ|b|ɔːr|ʃ|,_|ˈ|b|ɔːr|ʃ|t|audio=en-us-borscht.ogg}}) — Daha çox [[Şərqi Avropa]] və [[Şimali Asiya]]da yayılmış [[şorba]]. [[Ukrayna]] mənşəli bir yeməkdir&lt;ref&gt;Marks, Gil (2010). [https://books.google.com.ua/books?id=gFK_yx7Ps7cC&amp;lpg=PP1&amp;hl=uk&amp;pg=PT261#v=onepage&amp;q&amp;f=false &quot;Borscht&quot;]. ''[https://www.worldcat.org/title/encyclopedia-of-jewish-food/oclc/501320645 Encyclopedia of Jewish Food]''. Hoboken: John Wiley &amp; Sons. pp. 196–200. ISBN 978-0-470-39130-3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Schultze, Sydney (2000). ''[https://books.google.com/books?id=c4kvrPEweOcC&amp;pg=PA65 Culture and Customs of Russia]''. Greenwood Publishing Group. pp. 65–66. ISBN 978-0-313-31101-7.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Lee, Alexander (August 2018). [https://www.historytoday.com/archive/historians-cookbook/russia-borscht &quot;From Russia with Borscht&quot;]. ''History Today''. 68 (8).&lt;/ref&gt;. [[Rusiya imperiyası]] dövründə [[Rusiya]]dan [[Azərbaycan mətbəxi]]nə daxil olan xörək. Rusiyadan başqa borşun müxtəlif növləri Ukrayna, [[Polşa]], [[Litva]], [[Moldova]], və [[Şərqi Avropa]]nın başqa ölkələrində də bişirilir.

Borşun tərkibində olan [[tərəvəz]]lər sümüklü mal [[ət]]inin suyunda bişirilir.

Borşa rəng verən tərəvəz [[çuğundur]]dur. Bəziləri borşa az çuğundur qatır ki, bu da borşun rəngini qırmızı deyil, sarı edir. Borşu bişirdikdən sonra bir neçə saatlıq kənara qoyduqda dadlar bir-birinə qarışır və daha da ləziz olur.

== Ərzaqlar ==
''6 porsiya üçün nəzərdə tutulub''

* 1 kq iri tikələrə bölünmüş sümüklü mal əti
* 5 xörək qaşığı [[kərə yağı]] və ya duru yağ
* 1 baş [[soğan]]
* 1 ədəd orta boy çuğundur (300 qr)
* 2 ədəd [[yerkökü]] (300 qr)
* 2 xörək qaşığı [[tomat]]
* 3–4 [[dəfnə]] yarpağı ([[rusca]]: ''lavroviy list'')
* 1 ədəd orda boy [[kələm]] (700 qr)
* 3 ədər [[kartof]]
* 2 stəkan xırda-xırda doğranmış [[cəfəri]]
* zövgə görə [[duz]]
* zövgə görə [[istiot]]

== Hazırlanma qaydası ==
# İri qazana mal ətini qoyub, üstünə təxminən 20 stəkan su töküb qaynadın. Tez-tez kəfini alın. Ət yumuşalanadək orta odda bişirin (ətin sərtliyindən asılı olaraq, ət 40 dəqiqəyə qədər bişə bilər). Ətin suyunu süzün ki, kəfdən təmizlənsin. Ət suyunu və əti qazana geri qoyun.
# Ətin bişdiyi müddət ərzində digər ərzaqları hazırlayın. Soğanı xırda-xırda doğrayın. Çuğundur və yerkökünü sürtkəcin iri dişindən keçirin. Kələmi nazik-nazik doğrayın (təxminən 4 stəkan alınmalıdır). Kartofları soyun və iri-iri dilimləyin.
# Tavada yağı qızdırın və soğanı bu yağda yumuşalanadək bişirin. Çuğundur və yerkökünü soğana əlavə edib, bərabər təxminən 10 dəqiqə ərzində, tərəvəzlər bir qədər yumuşalanadək bişirin. Sonra tomat, zövgə görə duz, istiot əlavə edib, təxminən 5 dəqiqə də bişirin.
# Bişən tərəvəzləri və dəfnə yarpağını ət suyu olan qazana əlavə edin. QEYD: Ət bişdiyi müddətcə suyun bir qismi buxarlanacaq, odur ki, əldə etdiyiniz ət suyu azdırsa, qazana bir az su əlavə edin. Qazanda təxminən 12 stəkan maye olmalıdır). Qazanı qaynadın, sonra içinə kələm, kartof və cəfərini əlavə edib, orta odda təxminən 25 dəqiqə ərzində, və yaxud kələm və kartof yumuşalanadək bişirin.
# Hazır borşu nimçələrə töküb süfrəyə verin. Borşun üstünə zövqə görə [[qatıq]] tökülüb yeyilir.

== Mənbə ==
* [https://az.2bparks.org/ukraine-e2-80-0d0ds-culinary-delights-2a200d2a Ukraynanın kulinariya ləzzətləri (2021)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210611051557/https://az.2bparks.org/ukraine-e2-80-0d0ds-culinary-delights-2a200d2a |date=2021-06-11 }}
* [http://www.azcookbook.com/azeri/bors/ Borş]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Vikianbar kateqoriyası|Borscht}}

[[Kateqoriya:Rusiya şorbaları]]
[[Kateqoriya:Ukrayna şorbaları]]
[[Kateqoriya:Tərəvəz şorbaları]]
[[Kateqoriya:Kələm xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Ət xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Ukrayna mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Slavyan mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Tərəvəz xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Belarus mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan şorbaları]]
[[Kateqoriya:Litva mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Polşa şorbaları]]
[[Kateqoriya:Rumıniya mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Sovet mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Ukraynanın milli simvolları]]
[[Kateqoriya:Milad yeməkləri]]</text>
      <sha1>k6ft37fd5n2ttlg9bzkdlsdc3ynm3ra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571614</id>
      <parentid>6571553</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:49:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Nihad İsgandarov|Nihad İsgandarov]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4552" xml:space="preserve">{{Yemək}}[[Fayl:Borsch-ukr.jpg|thumb|260px|Borş]]
'''Borş''' ({{IPAc-en|lang|pron|ˈ|b|ɔːr|ʃ|,_|ˈ|b|ɔːr|ʃ|t|audio=en-us-borscht.ogg}}) — Daha çox [[Şərqi Avropa]] və [[Şimali Asiya]]da yayılmış şorba. [[Ukrayna]] mənşəli bir yeməkdir&lt;ref&gt;Marks, Gil (2010). [https://books.google.com.ua/books?id=gFK_yx7Ps7cC&amp;lpg=PP1&amp;hl=uk&amp;pg=PT261#v=onepage&amp;q&amp;f=false &quot;Borscht&quot;]. ''[https://www.worldcat.org/title/encyclopedia-of-jewish-food/oclc/501320645 Encyclopedia of Jewish Food]''. Hoboken: John Wiley &amp; Sons. pp. 196–200. ISBN 978-0-470-39130-3.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Schultze, Sydney (2000). ''[https://books.google.com/books?id=c4kvrPEweOcC&amp;pg=PA65 Culture and Customs of Russia]''. Greenwood Publishing Group. pp. 65–66. ISBN 978-0-313-31101-7.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Lee, Alexander (August 2018). [https://www.historytoday.com/archive/historians-cookbook/russia-borscht &quot;From Russia with Borscht&quot;]. ''History Today''. 68 (8).&lt;/ref&gt;. [[Rusiya imperiyası]] dövründə [[Rusiya]]dan [[Azərbaycan mətbəxi]]nə daxil olan xörək. Rusiyadan başqa borşun müxtəlif növləri Ukrayna, [[Polşa]], [[Litva]], [[Moldova]], və [[Şərqi Avropa]]nın başqa ölkələrində də bişirilir.

Borşun tərkibində olan [[tərəvəz]]lər sümüklü mal [[ət]]inin suyunda bişirilir.

Borşa rəng verən tərəvəz [[çuğundur]]dur. Bəziləri borşa az çuğundur qatır ki, bu da borşun rəngini qırmızı deyil, sarı edir. Borşu bişirdikdən sonra bir neçə saatlıq kənara qoyduqda dadlar bir-birinə qarışır və daha da ləziz olur.

== Ərzaqlar ==
''6 porsiya üçün nəzərdə tutulub''

* 1 kq iri tikələrə bölünmüş sümüklü mal əti
* 5 xörək qaşığı [[kərə yağı]] və ya duru yağ
* 1 baş [[soğan]]
* 1 ədəd orta boy çuğundur (300 qr)
* 2 ədəd [[yerkökü]] (300 qr)
* 2 xörək qaşığı [[tomat]]
* 3–4 [[dəfnə]] yarpağı ([[rusca]]: ''lavroviy list'')
* 1 ədəd orda boy [[kələm]] (700 qr)
* 3 ədər [[kartof]]
* 2 stəkan xırda-xırda doğranmış [[cəfəri]]
* zövgə görə [[duz]]
* zövgə görə [[istiot]]

== Hazırlanma qaydası ==
# İri qazana mal ətini qoyub, üstünə təxminən 20 stəkan su töküb qaynadın. Tez-tez kəfini alın. Ət yumuşalanadək orta odda bişirin (ətin sərtliyindən asılı olaraq, ət 40 dəqiqəyə qədər bişə bilər). Ətin suyunu süzün ki, kəfdən təmizlənsin. Ət suyunu və əti qazana geri qoyun.
# Ətin bişdiyi müddət ərzində digər ərzaqları hazırlayın. Soğanı xırda-xırda doğrayın. Çuğundur və yerkökünü sürtkəcin iri dişindən keçirin. Kələmi nazik-nazik doğrayın (təxminən 4 stəkan alınmalıdır). Kartofları soyun və iri-iri dilimləyin.
# Tavada yağı qızdırın və soğanı bu yağda yumuşalanadək bişirin. Çuğundur və yerkökünü soğana əlavə edib, bərabər təxminən 10 dəqiqə ərzində, tərəvəzlər bir qədər yumuşalanadək bişirin. Sonra tomat, zövgə görə duz, istiot əlavə edib, təxminən 5 dəqiqə də bişirin.
# Bişən tərəvəzləri və dəfnə yarpağını ət suyu olan qazana əlavə edin. QEYD: Ət bişdiyi müddətcə suyun bir qismi buxarlanacaq, odur ki, əldə etdiyiniz ət suyu azdırsa, qazana bir az su əlavə edin. Qazanda təxminən 12 stəkan maye olmalıdır). Qazanı qaynadın, sonra içinə kələm, kartof və cəfərini əlavə edib, orta odda təxminən 25 dəqiqə ərzində, və yaxud kələm və kartof yumuşalanadək bişirin.
# Hazır borşu nimçələrə töküb süfrəyə verin. Borşun üstünə zövqə görə qatıq tökülüb yeyilir.

== Mənbə ==
* [https://az.2bparks.org/ukraine-e2-80-0d0ds-culinary-delights-2a200d2a Ukraynanın kulinariya ləzzətləri (2021)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210611051557/https://az.2bparks.org/ukraine-e2-80-0d0ds-culinary-delights-2a200d2a |date=2021-06-11 }}
* [http://www.azcookbook.com/azeri/bors/ Borş]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Vikianbar kateqoriyası|Borscht}}

[[Kateqoriya:Rusiya şorbaları]]
[[Kateqoriya:Ukrayna şorbaları]]
[[Kateqoriya:Tərəvəz şorbaları]]
[[Kateqoriya:Kələm xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Ət xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Ukrayna mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Slavyan mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Tərəvəz xörəkləri]]
[[Kateqoriya:Belarus mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan şorbaları]]
[[Kateqoriya:Litva mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Polşa şorbaları]]
[[Kateqoriya:Rumıniya mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Sovet mətbəxi]]
[[Kateqoriya:Ukraynanın milli simvolları]]
[[Kateqoriya:Milad yeməkləri]]</text>
      <sha1>12w75v8ybqkw7tehle50161yxwzkqwu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mollaisaqlı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88093</id>
    <revision>
      <id>6570448</id>
      <parentid>6390877</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:51:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.28.99</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Şəxsiyyətləri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3418" xml:space="preserve">{{YM
 |ad      = Mollaisaqlı
 |xəritə2 = A-Ismayilli.PNG|250px|
 |xəritə2 miqyas = 200px
 |xəritə2 məlumat = 
 |xəritə1 = 
 |xəritə1 miqyas = 
 |xəritə1 məlumat = 
 |xəritə = 
 |xəritə miqyas = 
 |xəritə məlumat =
 |ərazi = 
 |əhalisi = 1092
 |əhali sıxlığı = 
 |əhali_ref = 
 |yüksəklik = 
 |lat_deg = 
 |lat_min = 
 |lat_sec = 
 |lat_hem =
 |lon_deg =  
 |lon_min = 
 |lon_sec =  
 |lon_hem = 
 |ərazi kodu = 
 |poçt kodu  = AZ3135&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archiveurl=https://archive.today/20160419064256/http://www.azerpost.az/?options=content&amp;id=188 |archivedate=2016-04-19 |title=İndekslər |author=[[Azərpoçt]] |date= |work= |publisher=www.azerpost.az |accessdate=2016-04-19 |language=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;	
 |ölkə   = Azərbaycan
 |bölgə  = 
 |rayon  = İsmayıllı rayonu
 |şəhər  = 
 |qəsəbə = 
 
 |rəsmi_saytı = []
}}

'''Mollaisaqlı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[İsmayıllı rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.

==Tarixi==
Kəndin yaranma tarixi ilə bağlı belə bir etimaloji fikir var ki, Molla İsaq və Hacı Hətəm qardaşları bir vaxt Quba rayonundan köçüb İsmayıllıya gəlmiş, burada yurd salmış və maldarlıqla məşğul olmuşlar. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra  onlar  bu yerlərdə məskunlaşmışlar. Məhz Mollaisaqlı və [[Hacıhətəmli]] kəndlərinin adı da həmin qardaşların adı ilə bağlıdır&lt;ref&gt;[http://qu.edu.az/library.php?&amp;action&amp;#91;download&amp;#93;=206 Aygün Zeynallı. &quot;İsmayıllı rayonunun toponimləri&quot;, &quot;Tərcüməşünaslıq və onun müasir dövrdə rolu&quot; respublika tələbə elmi-praktik konfranslarının MATERİALLARI. Qafqaz Universiteti Nəşri, Bakı, 2011. səh. 5-6.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120107171120/http://qu.edu.az/library.php?&amp;action&amp;#91;download&amp;#93;=206 |date=2012-01-07 }} {{az}}&lt;/ref&gt;.

==Mədəniyyət==
Kəndin özünəməxsus adət-ənənəsi və folkloru var. Burada &quot;Hapıt&quot; folklor qrupu fəaliyyət göstərir&lt;ref&gt;[http://www.kepeztv.az/?q=%E2%80%9Chap%C4%B1t%E2%80%9D-folklor-qrupu “Hapıt” folklor qrupu]{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

==Əhalisi==
Əhalisi əsasən [[haputlular]]dan ibarətdir&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Azərbaycanın müasir etnik palitrası |url=http://www.ecostyle.az/sehife.asp?id=628 |access-date=2010-09-17 |archive-date=2011-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111007203154/http://www.ecostyle.az/sehife.asp?id=628 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. Əhalisi 1092 nəfərdir ki onunda 512 nəfəri kişi, 580 nəfəri qadındır.

===Şəxsiyyətləri===
*[[İldırım Məsimoğlu]] — Haputlu tədqiqatçı.
Baba Vəziroğlu-şair

=== Şəhidləri ===
* Füzuli Qnyaz oğlu Bağıyev 1974-28.03.1993 itkin&lt;ref name=&quot;ismayilli.cls.az&quot;&gt;[http://www.ismayilli.cls.az/qehreman.htm Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş İsmayıllı övladları — '''ismayilli.cls.az''' saytı]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

==Xarici keçidlər==
*[http://www.youtube.com/watch?v=ZkBMDaBhkpE BANU - Günel xanımın təqdimatında: bu dəfə İsmayıllıda] 27.10.2012 {{az}}

{{İsmayıllı rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{İsmayıllı rayonu-qaralama}}
{{kənd-qaralama}}

[[Kateqoriya:İsmayıllı rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>0tbavvccrcvwfxpwsv17p6dr2utp81y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>I Təhmasib</title>
    <ns>0</ns>
    <id>90430</id>
    <revision>
      <id>6570847</id>
      <parentid>6569359</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:58:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* İkinci yürüş (1547) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="102229" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>eetmc6jodasibmlmifa4sjqqekqgcfs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570852</id>
      <parentid>6570847</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:03:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* İkinci yürüş (1547) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="103574" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>ixwy5nvp41aewcw6gqlub0pz41grhkq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570861</id>
      <parentid>6570852</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:20:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Üçüncü yürüş (1551) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="105575" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>5budw6o02xj2hjgi4nv0i16h6ne428i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570870</id>
      <parentid>6570861</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:26:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Üçüncü yürüş (1551) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="106512" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>6twirdy3bhskgrk4aimjgoja88yx34u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570876</id>
      <parentid>6570870</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:28:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Üçüncü yürüş (1551) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="106737" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>j6zihvvkz61zccm8o0mryjcn7f6czht</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570887</id>
      <parentid>6570876</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:34:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107830" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar[13].

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>0jedsk9nevy8vuog3eo04r2qomgx9jq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570896</id>
      <parentid>6570887</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:38:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="108548" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>egvbj9wu2i5h1mod9ff80r7d32nl6qx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570902</id>
      <parentid>6570896</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:41:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109616" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>rqn1abr9o9loo4ronwnom2r6wicendc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570906</id>
      <parentid>6570902</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:42:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110042" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>bftmnp0qy28it4jw8tyz0jb5o365rra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570918</id>
      <parentid>6570906</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:49:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111424" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.     


Ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur oldu. Şahverdi qoşunlarının dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd-bəy Çepni Luarsab mühafizəçilərinin sıralarını yarıb keçə bildi. Onun atlılarından biri padşahla görüşüb ona ağır zərbə vurdu və o, tezliklə öldü[15].

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>tfcgaqph4msq1nrrsqe77g7qqcd1kwn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570924</id>
      <parentid>6570918</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:52:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dördüncü yürüş  (1554—1557) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111662" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”. '''səh 80-81'''

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.  '''səh 81'''

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>tqfa27akyifpvf3lifpnh3wjj1ud76p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570937</id>
      <parentid>6570924</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:09:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Osmanlı ilə müharibə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111693" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 . '''səh 83-84''' 

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>5jv9kjy799glebusclw0165u5cfsw9o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570938</id>
      <parentid>6570937</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:09:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sultan Süleymanın II yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111707" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.'''səh 92'''

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı. '''səh 93'''

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.'''səh 96'''

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>qzd0u3sd35xrqwt13k9vij17bth3det</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570939</id>
      <parentid>6570938</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:10:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sultan Süleymanın III yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111756" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}'

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>a2cjncui5tj72oxrz9n2jo572qlxfg3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570940</id>
      <parentid>6570939</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:10:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sultan Süleymanın III yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111755" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.'''səh 94-95''' Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>20e77df3ifrm1q64nuf1gtaea6jht5m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570942</id>
      <parentid>6570940</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:10:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sultan Süleymanın III yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111771" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi. '''səh 100'''

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar. '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar. '''səh 102'''

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>hpa3b5p62fmcfw4hcfee1a1f02rajey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570943</id>
      <parentid>6570942</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:11:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* I Təhmasibin yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111832" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} '''səh 101'''

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>by7ga8pi5rce5oi9euabp3m4p8j4y7o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570944</id>
      <parentid>6570943</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:11:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* I Təhmasibin yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111818" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir. O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur. Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi. Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı. Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər. Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi. Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı. Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi. Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.  

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>hxjsmy6cr1o16093utsmqy8s93b72qa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570947</id>
      <parentid>6570944</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:14:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Arxa plan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="112262" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi. Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Təhmasib Mirzə adı ilə bilinən şahzadə 1515-ci ildə Xorasanın hakimi təyin edildi. Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi. Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi. Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi. Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi. 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır. Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir. 

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>3v3lfih2jmb63r6311tqpgim11xicrk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570949</id>
      <parentid>6570947</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:17:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatının erkən dövrü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="112642" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu. Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi. Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər. Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər. Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi. Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı. Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi. Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib onu edam etdirdi.

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi. Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi. Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər. 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı. Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi. Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi. Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi. Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.  

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>d8ba0h38rcriix625ko7r2pe6wnstjc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570950</id>
      <parentid>6570949</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:22:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Naiblik dövrü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113255" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>g4ljza4jj0c61liddi4uda27y9meiwa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570951</id>
      <parentid>6570950</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:23:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Naiblik dövrü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113698" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>o2bckq7e86iu8xpmj4xzn8tuzvlmzuw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570952</id>
      <parentid>6570951</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:24:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hakimiyyəti */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114141" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>8m12pomagoihikxc70o9ovk1ar4ema4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570954</id>
      <parentid>6570952</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:25:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sultan Süleymanın III yürüşü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114320" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===

I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>b9o72nts8xkqv965ncb5xqniuu81o5k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570955</id>
      <parentid>6570954</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:26:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Qaçqınlar məsələsi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114531" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===
[[File:Tahmasp,_Humayun_Meeting.jpg|alt=Tahmasp and Humayun at a spring New Year festival, surrounded by other people|thumb|upright=1.2|Tahamsp and Humayun at a Nowruz festival ([[Chehel Sotoun]], [[Isfahan]])]]
I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>jtqmitgloypuy4cmgzepastt81vn4yx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570956</id>
      <parentid>6570955</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatının son dövrü və ölümü */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114806" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===
[[File:Tahmasp,_Humayun_Meeting.jpg|alt=Tahmasp and Humayun at a spring New Year festival, surrounded by other people|thumb|upright=1.2|Tahamsp and Humayun at a Nowruz festival ([[Chehel Sotoun]], [[Isfahan]])]]
I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
[[File:Iran, Qazvin, Safavid period - Shah Tahmasp I (1514-1576) Seated in a Landscape - 1917.1078 - Cleveland Museum of Art.tif|thumb|alt=Painting of an aged Tahmasp sitting outdoors under a tree|Yaşlanmış Şah Təhmasibin təsviri (təxminən 1575-ci il), [[Qəzvin]]]]
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.  
=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>poch7l0bv1lmsg24zyowpuvp975qz7h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570957</id>
      <parentid>6570956</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:27:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* İnzibati */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115059" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===
[[File:Tahmasp,_Humayun_Meeting.jpg|alt=Tahmasp and Humayun at a spring New Year festival, surrounded by other people|thumb|upright=1.2|Tahamsp and Humayun at a Nowruz festival ([[Chehel Sotoun]], [[Isfahan]])]]
I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
[[File:Iran, Qazvin, Safavid period - Shah Tahmasp I (1514-1576) Seated in a Landscape - 1917.1078 - Cleveland Museum of Art.tif|thumb|alt=Painting of an aged Tahmasp sitting outdoors under a tree|Yaşlanmış Şah Təhmasibin təsviri (təxminən 1575-ci il), [[Qəzvin]]]]
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
[[File:Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg|thumb|alt=Yellow sun and sheep against a green background|Flag of Tahmasp I]]
[[File:Qazvin_-_Chehel_Sotun.jpg|alt=Ornate two-story building, with a person in front for scale|thumb|The Chehel Sotoun pavilion in Qazvin]]
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.

=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>a4cu2yiikikf3qe3wmzp24des8j6cbt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570958</id>
      <parentid>6570957</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:27:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Din */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115267" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===
[[File:Tahmasp,_Humayun_Meeting.jpg|alt=Tahmasp and Humayun at a spring New Year festival, surrounded by other people|thumb|upright=1.2|Tahamsp and Humayun at a Nowruz festival ([[Chehel Sotoun]], [[Isfahan]])]]
I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
[[File:Iran, Qazvin, Safavid period - Shah Tahmasp I (1514-1576) Seated in a Landscape - 1917.1078 - Cleveland Museum of Art.tif|thumb|alt=Painting of an aged Tahmasp sitting outdoors under a tree|Yaşlanmış Şah Təhmasibin təsviri (təxminən 1575-ci il), [[Qəzvin]]]]
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
[[File:Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg|thumb|alt=Yellow sun and sheep against a green background|Flag of Tahmasp I]]
[[File:Qazvin_-_Chehel_Sotun.jpg|alt=Ornate two-story building, with a person in front for scale|thumb|The Chehel Sotoun pavilion in Qazvin]]
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.

=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
[[File:Khalili_Collection_Islamic_Art_qur_0729_fol_1b-2a.jpg|thumb|upright=1.2|alt=Blue-and-gold Quran|A [[Quran]] probably belonging to Tahmasp I, dated July–August 1552, created in [[Shiraz]] or Qazvin]]
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>kwplyz45drf65ik9frd1wfknsavtna5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570959</id>
      <parentid>6570958</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:28:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qızılbaş</username>
        <id>71676</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sikkələri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115403" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Şah I Təhmasib
 |orijinal adı                  = ''Əbülmüzəffər Əbülfəth Sultan Şah Təhmasib ibn Şah İsmayıl əl-Səfəvi əl-Hüseyni əl-Musəvi''
 |şəkil                         = Shah Tahmasp.jpg
 |şəklin izahı                  = I Şah Təhmasibin portreti, italyan rəssamı [[Kristofano Dell’Altissimo]], XVI-XVII əsrlər, [[Uffizi qalereyası]], [[Florensiya]].
 |şəklin ölçüsü                 = 300
 |titul                         = [[Səfəvilər dövləti]]nin II [[şah]]ı
 |bayraq                        = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
 |bayraq2                       = Flag of Shah Tahmasp I.svg
 |dövr əvvəl                    = [[1524]]
 |dövr son                      = [[1576]]
 |sələfi                        = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl]]
 |xələfi                        = [[II İsmayıl|II Şah İsmayıl]]
 |tacqoyma                      = [[1524]]
 |şərh                          = '''Naibələr:'''&lt;br/&gt; [[Şahbəyi Taclı Bəyim|Taclı Bəyim Sultan]]&lt;br/&gt;[[Məhinbanu Sultan]]&lt;br/&gt;[[Pərixan Sultan|II Pərixan Sultan]]
 |dini                          = [[Şiə]] ([[İslam]])
 |doğum tarixi                  = 3.3.1514
 |doğum yeri                    = Şahabad, [[Səfəvilər dövləti]]
 |vəfat tarixi                  = 14.5.1576
 |vəfat yeri                    = [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]
 |dəfn yeri                     = [[Şeyx Səfi məqbərəsi]],[[Ərdəbil]],
 |sülalə                        = [[Səfəvi xanədanı]]
 |uşağı                         = '''oğlanları:'''&lt;br /&gt; [[Məhəmməd şah Xudabəndə Səfəvi|Məhəmməd Mirzə]], [[II Şah İsmayıl Səfəvi|İsmayıl Mirzə]], [[Heydər mirzə Səfəvi|Heydər Mirzə]], [[Süleyman Mirzə]], Mustafa Mirzə, Mahmud Mirzə, İmamqulu Mirzə, [[Sultan Əli Mirzə]], Əhməd Mirzə ; &lt;br /&gt; '''qızları:'''&lt;br /&gt;  [[Gövhər Sultan]], [[Pərixan Sultan]], Xədicə Sultan, [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Şahzeynəb Sultan]], [[Məryəm Sultan]], Fatimə Sultan, Şəhrəbanu Sultan, Xanış Sultan
 |atası                         = [[Şah İsmayıl Xətai|I Şah İsmayıl Səfəvi]]
 |anası                         = Behruzə sultan
 |vikianbar                     = 
}}

'''Şah Təhmasib''' ({{lang-fa|طهماسب}}) və ya '''Şah I Təhmasib''' ({{DVTY}}) — Səfəvi imperiyasının 1524-cü ildən 1576-cı ilə qədər hakimiyyətdə olmuş ikinci şahı. O, Şah İsmayılla onun əsas arvadı Taclı Bəyimin  ən böyük oğludur. Təhmasib Mirzə 23 may 1524-cü ildə atasının ölümündən sonra taxta çıxmışdır. Onun hakimiyyətinin ilk illəri Qızılbaş liderləri arasında vətəndaş müharibələri ilə müşahidə olunmuş və bu 1532-ci ilə qədər davam etmişdir. 1532-ci ildə I Təhmasib bütün hakimiyyəti öz əlinə almış və mütləq monarxiyasını təmin etmişdir. Bundan qısa müddət sonra o, Osmanlı imperiyası ilə uzun müddət davam edəcək müharibə ilə qarşılaşmışdır. Bu müharibə 3 mərhələyə bölünməkdədir. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleymanın hərbi əməliyyatları ilə başlayan müharibə 1555-ci ildə Amasiya sülh müqaviləsi ilə bitmişdir. Sülh müqaviləsinə əsasən Bağdad, Şərqi Anadolunun böyük bir hissəsi və indiki Gürcüstanın qərbi Osmanlı imperiyasına keçmişdir. I Təhmasibin əsas rəqiblərindən biri də tez-tez Xorasana yürüşlər edən özbəklər idi. O, hələ 14 yaşı olarkən özbəklərə qarşı yürüşə başlamış və onları Cəm döyüşündə məğlub etmişdir. Bu döyüşdə o, artilleriyadan da yararlanmışdır.  

I Təhmasib incəsənətə hamilik etmiş, sarayında xeyli sayda rəssam, xəttat və şair saxlamışdır. Hakimiyyətinin son dövrlərində o, şairləri xor görməyə başlamış və bir çoxunu Böyük Moğol imperiyası sarayına və Hindistanın fərqli yerlərinə sürgün etmişdir. O, dindarlığı ilə seçilmiş və dindarların hüquq və digər dövlət məsələlərində iştirak etmələrinə imkan vermişdir. Məsələn, Böyük Moğol imperatoru Hümayun ondan hərbi yardım istədiyi zaman Təhmasib yardım qarşılığında ondan şiəliyi qəbul etməsini istəmişdir. Hərbi yardım edilmiş və Hümayun taxtını geri qaytarmağı bacarmışdır. Lakin I Təhmasib xarici siyasət məsələlərində dini məsələlərin təsiri altında olmamış, əsas düşməni Osmanlı imperiyasına qarşı Venesiya Respublikası, Habsburq monarxiyası kimi xristian qüvvələrlə ittifaq danışıqları həyata keçirmişdir. 

Səfəvi sülaləsinin ən uzun müddət  - 52 il - hakimiyyətdə qalmış nümayəndəsi olan I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölməsi taxt-tac uğrunda mübarizənin kəskinləşməsinə səbəb olmuşdur. Bu mübarizə nəticəsində şah ailəsinin bir çox nümayəndəsi həyatını itirmişdir.  Müasir qərb qaynaqları onu atasının qurduğu imperiyanı qorumağı bacaran və genişləndirən, cəsur və hərbi istedada malik hökmdar kimi təsvir edirlər.  Onun hakimiyyəti dövrü Səfəvi imperiyasının ideoloji siyasətində dəyişikliklə əlamətdar oldu. Beləki onun atasında olan Mehdi münasibətinə son qoyuldu və onun əvəzinə ictimaiyyətdə dindar və ya dini hökmdar imici yaradıldı. Onun hakimiyyəti illərində qızılbaş liderlərin mərkəzi hakimiyyətə tabe etdirilməsi üçün işlər görülmüş və buna nail olunmuşdu.  

== Arxa plan ==
Şah I Təhmasib Səfəvi sülaləsindən şah olan ikinci şəxsdir. Ailənin adı Şeyx Səfiəddinin adından gəlməkdədir.{{Sfn|Amoretti|Matthee|2009}{{Sfn|Matthee|2008}} O, Ərdəbildə mövcud olan təriqətn rəhbəri olmuşdur. Təriqətin ilk şeyxi olan Şeyx Səfiəddin Zahid Gilaninin qızı ilə evlənmiş və bundan sonra qayınatasının təriqəti olan Zahidiyyənin rəhbəri olmuşdur.{{Sfn|Babinger|Savory|1995}} Onun iki xələfi - Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydər daha çox hərbi fəaliyyətə yönəlmiş və sonda uğursuzluqla nəticələnsə də, öz ərazilərini hərbi müdaxilələrlə genişləndirməyə çalışmışdırlar.{{Sfn|Matthee|2008}}   

Təhmasibin atası I İsmayıl 1501-ci ildə uğurlu hərbi yürüşlərdən sonra özünü şah elan etmiş, Ağqoyunlu torpaqlarını, şərqdə Şeybani torpaqlarını və 1512-ci ildən bir çox şəhər dövləti ələ keçirmişdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Öz ulu sələflərindən fərqli olaraq İsmayıl şiə məzhəbindən idi və hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra imperiyaya daxil olan ərazilərdəki insanların şiələşdirilməsi prosesi başladıldı.{{Sfn|Savory|Gandjeï|2007}} Yeni dini, mülki və  hərbi şiə elitasının formalaşdırılması prosesi nəticəsində bir çox  seyid və müctəhid torpaq sahibi yeni dini eitanı formalaşdırdı.{{Sfn|Brown|2009|p=235}}{{Sfn|Savory|Bruijn|Newman|Welch|2012}}    

Şah İsmayıl demək olar ki, bütün mühüm dövlət vəzifələrini türk-qızılbaş liderlərinə həvalə etdi. Onu hakimiyyətə gətirən və &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan bu qrup şaha hakimiyyətini qoruyub saxlamaqda yardım edirdilər.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}}{{Sfn|Bakhash|1983}} Bu &quot;qılınc əhli&quot; adlandırılan &quot;qələm əhli&quot; adlandırılan və bürokratiyanı idarəe dən şəxslərlə rəqabət halında idilər. Əgər birinci qrup türk tayfalarından olan sərkərdələrdən təşkil edilmişdisə, sonuncu qrup əsasən farslardan təşkil edilmişdi. Şah İsmayıl bu rəqabət problemini həll edə bimək üçün  ''vakil-e nafs-e nafs-e hümayun'' (şahın vəkili) vəzifəsini təsis etdi.{{Sfn|Savory|Karamustafa|1998}} Bu rəqabət Qazdevan döyüşünün nəticəsinə də təsir etdi. Özbəklərlə İsmayılın vəkili Nəcm-i Sani arasında baş tutan bu döyüşdə Səfəvi ordusu məğlub oldu və Nəcm-i Sani edam edildi. Məğlubiyyətin əsas səbəbi isə qızılbaşların onu tərk etməsi və yalnız öz əlindəki bölmələrlə döyüşməyə məcbur olması idi.{{Sfn|Mazzaoui|2002}}    

Fəaliyyətinin ən əvvəlki dövründən bölgədə çox məşhurlaşan və haqqında rəvayətlər formalaşan Şah İsmayılın nüfuzu Çaldıran döyüşündə Osmanlı imperiyasına məlub olması ilə zədələndi. Döyüşdən əvvəl Şah İsmayılın Əli və ya Hüseynin yer üzündəki sürəti imici formalaşdırılmışdı.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=32}} Bu məğlubiyyət Şah İsmayılın gələcək fəaliyyətinə təsir etdi və qızılbaşların fəaliyyətinin daha da genişlənməsi ilə nəticələndi.{{Sfn|Roemer|2008|p=225}} Bu genişlənmə Şah Təhmasibin hakimiyyətinin ilk illərində də davam etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Karamustafa|1998}}.&lt;/ref&gt;

== Həyatının erkən dövrü ==
Təhmasib Şah İsmayılın böyük oğlu kimi 1514-cü ildə İsfahan yaxınlığında yerləşən Şahabad kəndində dünyaya gəlmişdi. Onun anası Şah İsmayılın əsas arvadı Taclı Bəyim idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Türk-monqol ənənəsinə uyğun olaraq Xorasan canişini təyin edildikdən sonra adına Mirzə də əlavə edilmişdir. Bu hadisə 1515-cvi ildə baş verib.{{sfn|Amanat|2017|p=61}}{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}  Növbəti il Şah İsmayıl Diyarbəkir hakimi Əmir Sultan Mosullunu Təhmasibin lələsi və Bəlx hakimi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bu Çaldıran döyüşü zamanı aclıq qorxusundan şahın ordusuna qatılmayan Xorasanın Şamlı və Mosullu tayfalarını əvəz etmək üçün edilirdi.{{Sfn|Newman|2008|p=21}} Təhmasib Mirzənin Heratda qalması Səfəvi sarayında güclü nümayəndələrə sahib olan, bir çox böyük vilayətlərin hakimliklərini edən Şamlı tayfasının nüfuzunu azaltmaq üçün idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İsmayıl həmçinin Heratın məşhur şəxslərindən olan Əmir Qiyasəddin Məhəmmədi oğlu Təhmasib Mirzənin dini tərbiyəçisi təyin etdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}}    

Bu iki əmir arasında Heratda əsas söz sahibi olmaq üstündə mübarizə kəskinləşdi və Əmir Sultan Qiyasəddini həbs etdirərək növbəti gün edam etdirdi. Lakin o da bu vəzifədə uzun müddət qala bilmədi və 1521-ci ildə Amudəryanı qəfil keçib şəhərin bir hissəsini ələ keçirən özbək yürüşünə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Newman|2008|pages=21}}.&lt;/ref&gt; Bundan sonra Şah İsmayıl Div Sultan Rumlunu Təhmasibin lələsi təyin etdi və hakimliyi kiçik oğlu Sam Mirzə Səfəviyə verdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 

1524-cü ilin yazında Şah İsmayıl Gürcüstanda ov edərkən xəstələnir və paytaxt Təbrizə geri dönüş yolunda ikən Ərdəbildə sağalır.{{Sfn|Roemer|2008|p=227}} Lakin tezliklə yenidən xəstələnir və bu xəstəlik nəticəsində 23 may 1524-cü ildə vəfat edir.{{Sfn|Newman|2008|p=25}}

== Naiblik dövrü ==
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Atasının ölümündən sonra 10 yaşlı Təhmasib Mirzə şah elan edildi və dövlətin faktiki hakimi isə lələsi Div Sultan Rumlu oldu.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlunun şəxsində Rumlu tayfasının hakimiyyəti digər türk-qızılbaş tayfaları olan Ustaclı və Təkəlilər üçün qəbuledilməz idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Ustaclı tayfasının rəhbəri və Təbrizin hakimi olan Köpək Sultan, təkəli tayfasının lideri olan Çuxa Sultan ilə birlikdə rumluların ən sərt rəqibləri idilər.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Təkəlilər İsfahan və Həmədanda gücə malik idilər, Ustaclılar isə imperiyanın paytaxtı Təbrizdə və Xorasanda əsas söz sahibi idilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Div Sultan Rumlu bu iki əsas rəqiblərinə ittifaq təklif etdi. Bu ittifaqa görə əsas hərbi vəzifə hesab edilən [[Əmir əl-üməra]] komandanlığı bu üç şəxs tərəfindən yerinə yetirilməli idi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin bu çox getmədi, çünki hər üç tərəf qüvvələrin paylaşılmasından narazı idi. 1526-cı ilin yazında indiki İranın şimal-qərbində meydana çıxan bir neçə toqquşma Xorasana yayıldı və vətəndaş müharibəsi başladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Savory|Bosworth|2012}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=234}}.&lt;/ref&gt; Ustaclılar ilk məğlub edilən qüvvə oldular və onların başçısı Köpək Sultan Çuxa Sultanın əmri ilə edam edildi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Bu daxili toqquşmalar zamanı özbəklər hücum edərək müvəqqəti olaraq Tus və Astarabadı ələ keçirdilər. Buna görə  Div Sultan Rumlunu ittiham edən Şah Təhmasib{{Sfn|Mitchell|2009b}} onu edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}}

3 böyük qızılbaş əmirinin 2-nin öldürülməsindən sonra yeganə sağ şəxs Çuxa Sultan qaldı və onun şah üzərindəki nailiyi 1527-ci ildən 1531-ci ilə qədər davam etdi.{{Sfn|Newman|2008|p=26}} Çuxa Heratı şamlıların hakimiyyətindən almaq istədi və bu onun Herat hakimi Hüseyn xanla toqquşmasına səbəb oldu. Çuxa Sultanın düşərgəsinə hücum edən Hüseyn xan Çuxa Sultanı məğlub etdi və edam etdirdi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Yenidən hücum edən özbəklər Übeydullah xanın komandanlığı altında sərhədyanı bölgələri ələ keçirdilər.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 1528-ci ildə Übeydullah Astarabadı və Tusu yenidən ələ keçirdi, Herat isə mühasirəyə alındı. 14 yaşlı Təhmasib orduya komandanlıq  edərək yürüşə çıxdı və özbəkləri Cəm döyüşündə ağır məğlubiyyətə uğratdı.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Səfəvilər mütləq qələbə qazanmalarının səbəblərindən biri artilleriyadan istifadə etmələri idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=236}} Lakin bu qələbə nə bölgəyə olan özbək yürüşlərini, nə də daxildəki xaos vəziyyətini ortadan qaldırılmasına səbəb olmadı. Təhmasib bu qələbədən sonra Bağdadda başlayan gözlənilməz üsyana görə qərbə yönəldi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt;  Həmin il özbəklər Heratı ələ keçirdilər, lakin şəhərdə olan Sam Mirzəyə Təbrizə getməyə icazə verdilər. Heratda özbək hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və 1530-cu ildə Təhmasib onları oradan qovmağı bacardı. O, qardaşı Bəhram Mirzəni Xorasanın hakimi, Qazi xan Təkəlini isə Bəhramın lələsi təyin etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Roemer|2008|pages=236}}.&lt;/ref&gt;    

Hüseyn xanın şahla evliliklə qohum olmasına baxmayaraq, o, 1533-cü ildə edam edildi.{{Sfn|Roemer|2008|p=234}} Onun edam edilməsi Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün dönüm nöqtəsi hesab edilə bilər. Bundan sonra hakimiyyəti tamamilə əlinə alan şah qızılbaş əmirlərinin özbaşınalığının qarşısını aldı və mərkəziləşdirməyə önəm verdi.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}{{Sfn|Roemer|2008|p=235}}

== Hakimiyyəti ==
=== Osmanlı ilə müharibə ===
[[File:Shah_Tahmasp_holding_court,_attributable_to_Mu'in_Musavvir,_Safavid_Isfahan,_circa_1670_A.jpg|thumb|alt=A seated Tamasp under a modest tent, with other people|[[Persian miniature]] attributable to [[Mo'en Mosavver]] of a young Tahmasp holding court, attended by courtiers and ''[[ulama|olama]]''. Album leaf from a copy of Bijan's ''Tarikh-i Jahangusha-yi Khaqan Sahibqiran'' (A History of Shah Ismail I), [[Isfahan]], {{circa|1670}}]]
Osmanlı imperiyasının hökmdarı Sultan Süleyman güclü Səfəvi imperiyasını özünə əsas təhlükə hesab edirdi. Təhmasibin hakimiyyətinin ilk dövründə o, Habsburqlarla savaşmaqla məşğul idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} 1532-ci ildə Osmanlı ordusu Macarıstanda savaşmaqla məşğul ikən, Süleyman 50 min nəfərlik ordunu Fil paşanın komandanlığı altında Üləma bəy Təkəliyə göndərdi.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Üləma bəy Çuxa Sultanın öldürülməsindən sonra Osmanlı imperiyasına sığınmış Təkəli tayfası mənsublarından biri idi.{{Sfn|Newman|2008|p=26–27}} 

==== Sultan Süleymanın I yürüşü ====
Türk mənbələrinə görə,Sultan Süleymanın ilk yürüşü zamanı [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim paşa]]nın hərbi hissələri 1534-cü il iyunun 13-də Təbrizə daxil olmuşdular. Süleymanında olduğu Osmanlıların əsas qüvvələri iə şəhərə sentyabrın 27-də çatdılar.{{Sfn|Roemer|2008|p=241}} Osmanlı qoşunları Təbrizdə olduqları zaman işğalçıların zülm və zorakılığı nəticəsində şəhərdə çoxlu iğtişaşlar baş verdi. Osmanlı əsgərləri şəhərliləri qarət edir və öldürürdülər. Osmanlı ordusunun yürüşü barədə xəbər Şah Təhmasibə o Xorasanda özbəklərə qarşı yürüşdə olarkən çatdı{{Sfn|Mitchell|2009b}} və Reyə doğru hərəkətə başladı. Uzun məsafə qət edildiyinə görə qızılbaşların minik vasitələri və döyüşçüləri əldən düşmüşdülər. Həmçinin ordudakı döyüşçülərin sayı 7 min nəfərdən çox da deyildi. Halbuki Halbuki sultanın ordusu, Həsən bəy Rumlunun obrazlı ifadəsinə görə, “səhranın qum zərrələrindən və payız yarpaqlarından daha çox” idi.  Şah Qəzvinə, oradan isə Əbhərə hərəkət etdi və burada əmirlərin müşavirəsini çağırdı. Onlardan hər biri öz fikrini söylədi. Müşavirədə Hüseyn xan Şamlı bildirdi ki, “bizim atlarımız əldən düşmüşlər, biz Rum qoşununun qarşısına çıxa bilmərik”. I Şah Təhmasib isə ona belə cavab verdi: “məgər mən dedim ki, biz rumlularla üz-üzə vuruşmaq istəyirik? Mən atamın qaydası ilə gedə bilmərəm. Bu düşmən çox güclüdür”.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=80-81} 

Sultan Süleyman I Şah Təhmasibə göndərdiyi məktubda onu qorxaqlıqda təqsirləndirdi və döyüşə başlamağı təkid etdi. Şah cavabında yazdı ki, o, ağlını itirməyib, bir qızılbaşa qarşı on türkün dayandığı qeyri – bərabər şəraitdə düşmənlə vuruşa bilməz. Bəhram Mirzənin başçılığı ilə qızılbaşların irəlidə gedən hissələri Qızılüzən çayının sahilindəki Qaraağac yaxınlığında İbrahim paşanın qoşunları ilə üz-üzə gəldilər. Qızılbaşlar döyüşədöyüşə dağa doğru geri çəkilməyə məcbur oldular. Ardı-arası kəsilməyən axınla gələn Osmanlı qoşunları qızılbaşların sıralarını sarsıdırdı və onlar şah düşərgəsinə doğru çəkilirdilər. Bu vaxt KuhKiluyə (Fars) hakimi Əvənd xan Əfşar yeni qüvvələrlə şah qərargahına gəldi. Sultan Süleymanın çox böyük qoşunla Miyanəni keçərək Sultaniyyəyə çatması barədə xəbər alındı. Bu təhlükəli anda qızılbaş əmirlərim arasında ixtilaflar baş verdi. Məhəmməd xan Zülqədər oğlu, Hüseyn xan Təkəli və başqaları düşmənin tərəfinə keçdilər. Şah, Hüseyn xan Şamlıya, Qazi xan Təkəliyə və Məlik bəy Xoyluya da inanmırdı və bu onu düşmən qoşunları ilə vuruşa girməkdən çəkinməyə məcbur edirdi. Payızın sonunda Sultaniyyə ərazisində bərk qar yağdı və güclü şaxtalar düşdü. Osmanlı ordusu şiddəətli soyuqlar və azuqə çatışmazlığı üzündən böyük itkilər verdi. Osmanlılar qızılbaşların artilleriyanı ələ keçirmələrinin qarşısını almaq üçün yüzə qədər topu tollrda yandırdılar41. Sultan qışlamaq üçün Bağdada tərəf döndü, Üləmanı isə Təbrizə göndərdi. Sultanın Bağdada getmək cəhdini əsirlərdən öyrənən Şah Təhmasib Təbrizə hərəkət etdi. Bu vaxt Qazi xan Təkəli şaha xəyanət etdi və ondan əvvəl Təbrizə gələrək şah ordusunun yaxınlaşdığını xəbər verdi. Onlar qaçaraq hündür qüllələri və divarları olan, hər tərəfdən dərin xəndəklərlə əhatə olunmuş Van qalasında gizləndilər. Qızılbaş qoşunları qalanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə qış qurtaranadək uzandı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=81}}  

Qızılbaşların qalanı tutması ərəfəsində şaha, qardaşı Sam Mirzənin xəyanət etdiyini bildirdilər.  Buna görə də şah mühasirədən əl çəkdi, tələsik Azərbaycana yola düşdü.

===== Bağdadın itirilməsi   =====
Bağdad şəhəri Osmanlı ordusu tərəfindən müqavimətsiz ələ keçirilmişdir. [[Osmanlı ordusu]] şəhərə yaxınlaşarkən Səfəvi canişini şəhəri boşaldaraq geri çəkilmişdi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot;&gt;{{cite book|title=World and Its Peoples: The Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish|location=London|isbn=0-7614-7571-0|page=193|url=https://archive.org/details/worlditspeoplesm0000unse|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; Bağdadın ələ keçirilməsi böyük uğut hesab edilirdi. Beləki şəhərin ələ keçirilməsi ilə [[Dəclə]] və [[Fərat]] çayları və onlar vasitəsiylə həyatakeçirilən daxili və xarici ticarət Osmanlı suverenliyi altına keçmişdi.&lt;ref name=&quot;MastersG&amp;amp2009&quot;&gt;{{cite book|last=Masters|first=Bruce Alan|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos|url-access=limited|year=2009|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-6259-5|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaotto00agos/page/n318 280], 428}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]]ın [[Səfəvilər]] prizmasından itirilməsini 1546-cı ildə Bəsrənin itirilməsi izlədi. Bəsrənin itirilməsi ilə Osmanlı hakimiyyəti cənubi Mesopotamiyanın işğalını da başa çatdırmış, [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarının İran körfəzinə töküldüyü ərazini ələ keçirmiş oldu. Artıq Osmanlı imperiyası İran körfəzində ticarət edə bilmə imkanına malik idi.&lt;ref name=&quot;Matthee1999&quot;&gt;{{cite book|last=Matthee|first=Rudolph P.|title=The politics of trade in Safavid Iran: silk for silver, 1600-1730|url=https://archive.org/details/politicstradesaf00matt|url-access=limited|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-64131-4|page=[https://archive.org/details/politicstradesaf00matt/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 

Bağdad ələ keçirildikdən sonra [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] da daxil olmaqla, Osmanlı ordusu qışı orada keçirdi və [[Sünnilər|sünni]]-[[Şiəlik|şiə]] məzhəblərinin müqəddəs yerlərini, suvarma sistemlərini təmir etdirdi. Sultan [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;da güclü qarnizon buraxaraq, növbəti il [[İstanbul]]a geri döndü. Hər zaman [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a xüsusi önəm verən və oradakı qüvvələrini daim yeniləyən Osmanlı dövləti 1623-cü ilə qədər şəhəri öz hakimiyyəti altında saxladı. 1623-cü ildə [[I Abbas]] tərəfindən geri qaytarılan şəhər onun [[I Səfi|sələfi]] zamanı yenidən Osmanlılar tərəfindən ələ keçirildi.&lt;ref name=&quot;World and Its Peoples&quot; /&gt;

Müqavimətsiz  şəkildə Bağdad ələ keçirildikdən sonra şiələr üçün xüsusi yer olan Nəcəf şəhəri də ələ keçirildi.{{Sfn|Newman|2008|p=28}}  
====   Sultan Süleymanın II yürüşü ====
1535-ci ilin yazın əvvəlində Bağdaddan çıxan Osmanlı ordusu Səfəvilər üzərinə ikinci yürüşlərinə başladılar. Buna qədər isə Şah Təhmasib Təbrizin əhalisini başqa yerə köçürmüş, ərzaq və digər lazimi şeylər daşınmış, daşınması mümkün olmayanlar isə məhv edilmişdi. Bu tədbirlər həyata keçirildikdən sonra şah Sultaniyyəyə çəkildi.  Osmanlı ordusu İbrahim paşa Təbrizə daxil olduqdan sonra Şah Təhmasib sülh danışıqları üçün ikinci dəfə elçilər heyyəti göndərsə də, bu dəfə də təklifi rədd edildi. şahın üzərinə Sultaniyyə şəhərinə gələn Osmanlı ordusu ərzaq qıtlığı və ordu arasında yayılmış taun xəstəliyinə görə böyük tələfatla üzləşdi. Qızılbaşların Əmir Sultan Rumlu və Çıraq Sultan Ustaclının başçılığı altındakı ön dəstələri Osmanlılarla toqquşmada onları məğlub etdilər. Geri çəkilməyə başlayan Osmanlı ordusunü təqib etmək üçün Bəhram Mirzə bir dəstə əmirlə-Məntəşə Sultan, Əmir Sultan, Şahqulu xəlifə möhrdar, Məhəmməd Əmin bəy Süfrəçi  göndərildi. Şah özü bu zaman artıq Van qalasını yenidən mühasirəyə almışdı. Van qalasına yardım üçün sultan Diyabəkir paşasına əmr göndərdi və üstəlik Üləma bəyi də vəzifələndirdi. Vostan yaxınlığında onlar türkman tayfasından olan qorçularla qarşılaşdılar. Xain Üləma bəyin də orda olduğu xəbərini alan Şah Təhmasib 2 min döyüşçü ilə özüdə ora yollandı. Üləmanın qızılbaş ordusunun təhlükəli olması ilə bağlı xəbərdarlıqlarına qulaq asmayan və say üstünlüyünə inanan Məhəmməd paşa Səfəvi ordusuna hücum etdi. Lakin Şiraz hakimi Qazi xan Zülqədər    türkman və zülqədər tayfalarından olan qorçılər dəstəsi ilə düşmənə hücum edəərk onları darmadağın etdi. Həsən bəy Rumlunun sözləri ilə desək, “bir anda dörd yüzə qədər türk qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü və onların başları şah atının ayaqları altına atıldı”. Sultanın bir neçə əyanı əsir alındı. Osmanlı ordusunu Bitlisə qədər təqib edən Səfəvi ordusu böyük qənimət əldə etdi. Bəhram Mirzə oradan Ərcişə yollandı. Ərcişin müdafiəçiləri qızılbaşların qarşısında dura bilməyib qalaya geri çəkildilər, onlara yardım üçün sultanın əmri ilə yola çıxan Sinan paşa da Budaq xan Qacarın komandanlığındakı qızılbaşlar tərəfindən məhv edildilər, Sinann paşa öldürüldü. Sinan paşanın həlak olmasından xəbər tutan Sultan Süleyman öz ordusunun seçmə hissələrini İbrahim paşanın başçılığı altına keçirdi və Ərcişdə mühasirədə qalanlara köməyə göndərdi. Lakin qızılbaşlar İbrahim paşanın göndərdiyi dəstəni də darmadağın etdilər. Bundan sonra İbrahim paşa qalanın sakinlərini də özü ilə götürərək oranı tərk etdi. Beləliklə, Van və Ərciş əraziləri şahın əlinə keçdi44 .{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=83-84}}

==== Sultan Süleymanın III yürüşü ====
[[File:Elkas_Mirza.jpg|alt=A seated Suleiman the Magnificent, surrounded by other people|thumb|Alqas Mirza and Suleiman the Magnificent. Illustration from the ''Süleymanname'']]
Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə 1548-ci ildə Sultan Süleyman, Osmanlı imperiyasının tabeliyində olan bütün ölkələrdən- Macarıstan, Əflak (valaxiya), Bosniya, Serbiya,Moreya, Moldaviya, Anadolu, Məntəşə eli, qaraman, Mərəş, Hələb, Suriya, Misir, Hicaz, Yəmən, Diyarbəkir, Ərəb İraqı və Kəfədən toplanmış böyük ordu ilə Azərbaycana soxuldu. Şərəf xan Bitlisinin əlumatına görə, sultanı yeni yürüş üçün dilə tutan şahın qardaşı və qiyamçı keçmiş Şirvan bəylərbəyi Əlaqas bəy olmuşdur. O, sultanı inandırmışdı ki, onun ordusu qızılbaş torpaqlarına daxil olan kimi bir çox tayfa üsyana qalxacaqdı. Lakin bu belə olmadı və hətta, Əlqasla birlikdə İstanbula getmiş bir neçə adamı onu tərk edib, şahdan bağışlanma istədilər. Yürüşdən xəbər tutan şah Təbrizi tərk etdi və Şənbi-Qazana geri çəkilərək ordu toplamağa başladı. Onun düşərgəsinə Şirvan bəylərbəyi ismayıl Mirzə və digərləri qatıldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=92}}

Osmanlı ordusunun hərəkətini çətinləşdirmək üçün Təbrizə qədər bütün yerlər viran edildi. Gələn Osmanlı ordusuna Osmanlı tərəfinə keçmiş Əlqas Mirzə və Üləma bəylər də daxil idi. Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, Süleyman Azərbaycana Ərzurum-Xoy-Təbriz yolu ilə gəlmişdi. Üləma türklərin dəstəsi ilə Van qalasını tutmaq üçün göndərildi. Sultan Mərənddə qızılbaşlara hücum etmək üçün 40 minlik qoşunla Xoydan hərəkət edəcək bir sıra paşaları (o cümlədən Əlqas Mirzəni) ayırdı. Osmanlı qoşunları Abdulla xan Ustaclının,Şahverdi Sultan Ziyad oğlunun və Əli Sultan Təkəlinin başçılığı ilə irəlidə olan qızılbaş hissələri ilə toqquşdular. Şahverdi Sultan döyüşdə böyük igidlik göstərdi. Qızılbaşlar Osmanlıların üstün qüvvələrinin təzyiqi altında şahın Eşkəmbərdə yerləşən qərargahına geri çəkilməyə məcbur oldular. Şah Eşkəmbər çayının sahillərini tərk etdi, onunla Xuzistan, Fars, Kirman və İraq əmirlərinin birləşəcəyi yerə-Əhər çayına tərəf geri çəkildi. Bu zaman Sultan Süleyman əsas qüvvələri ilə Təbrizə daxil olaraq orada cəmisi 4 gün qala bildi. Həmin günlər Osmanlı ordusu üçün çox kədərli keçdi. Həsən bəy Rumlu xəbər verir ki, yem olmadığına görə türklərin 5 min atı, dəvəsi və qatırı tələf oldu. Şəhərdə ərzaq olmadığına görə türk döyüşçüləri şəhərlilərin şəxsi əmlakını qarət etməyə başladılar. Sultan şəhəri tərk etməyə məcbur oldu, bununla eyni zamanda şəhər əhalisi də üsyana qalxdı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=93}} 

Geri çəkilən Osmanlı ordusu qızılbaşların aramsız hücumlarına məruz qalırdılar. Çevik süvari dəstələrdən ibarət olan qızılbaş bölmələri qəfil hücumlar edir və qısa müddətlik toqquşmadan sonra geri çəkilirdilər. İbrahim xan və Məhəmməd bəy Türkman sultanın geri çəkilən ordusunun arxasınca hərəkət etdilər. Şəbüstər yaxınlığında Suriya və Diyarbəkir paşası, Mərəş paşası ilə baş vermiş şiddətli vuruşmada onlar böyük tələfat verildi. Osmanlı ordusu geri çəkildikdən sonra şah Xoya daxil oldu. Burada İbrahim xan və başqa əmirlər öz qoşun dəstələri ilə ona
qoşuldular. Çaldıranda Kirman hakimi Şahqulu Sultan və Mahmud xan Əfşar da şahın qoşunları ilə birləşdilər. yeni göndərilmiş Osmanlı ordusuna qarşı Göyçə Sultanla birlikdə İsmayıl Mirzə göndərildi. İsmayıl Mirzənin qəfil hücumu nəticəsində Osmanlı ordusu və onların yanında olan mülki işçilərin demək olar hamısı öldürüldü. Qars qalası qızılbaşlar tərəfindən dağıdıldı. Şah Əli Sultan Tatı oğlunu on min nəfərlik dəstə ilə Əxlat, Gözəl Dərə, Adilcəvaz və Muş ərazilərini viran qoymaq üçün göndərdi.  Şahzadə İsmayılın irəlidə gedən hissələri Bayburt yaxınlığında Məhəmməd Paşa Tək oğlunun dəstələri ilə toqquşdu. Türklər darmadağın edildilər və qaçdılar. Ərzincan tutuldu və talan edildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=94-95}} Bu zaman  Əlqas Mirzə cənubdan ordusu ilə birlikdə hücuma keçdi, lakin bir neçə uğur qazandıqdan sonra məlub edildi və geri çəkilməyə məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=96}}

==== I Təhmasibin yürüşü ====
1552-ci ildə I Təhmasib Osmanlı ərazilərinə yürüşə başladı. Ərzurum hakimi İsgəndər paşanın Xoy ərazisinə yürüşü buna bəhanə oldu.   1552-ci ilin yayında Şah Təhmasibin əmri ilə qoşunların toplanmasına başlandı. Onlar 4 hissəyə bölündülər və dörd istiqamətə göndərildilər: 1) Ərciş və Bərkiyyə - (Məsum bəy Səfəvi, Allahqulu bəy Aycək oğlu, Əli Sultan Təkəli, Şəmsəddin xan Bidlisi, Xəlifəyi Ənsar, Həmzə bəy Talış, Uluqxan bəy Səədli və b.). 2) Pasinə (Şahverdi Sultan Ziyad oğlu və və Ədhəm bəy Rumlu). 3) Ərəb İraqına (İbrahim xan Zülqədər, Şahqulu xan Əfşar, Çıraq Sultan). 4) Dəvilə  (Bayram bəy Qacar, Toygün bəy Qacar və gürcü hökmdarı Səfəvilərin vassalı olan Keyxosrov) . Bu yürüşdə I Təhmasib şəxsən iştirak etməklə birlikdə, əməliyyat planı da onun tərəfindən hazırlanmışdı. Yürüş nəticəsində Ahlat ərazisində 30 min qoyun, 10 min qaramal, 3 min at ələ keçirilmişdi. Ahlat qalası yerlə yeksan edildi. Van ərazisində evlər və əkinlər məhv edildi. Bidlis, Vostan, Adilcəvaz, Ərciş, Muş, Pasin bölgələri oddan – qılıncdan keçirildi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=100}} 

Şah Təhmasib yürüşü uğurla idarə edərkən Ərzurumun Osmanlı hakimi İsgəndər paşanı cəzalandırmaq qərarına gəldi və bunu oğlu İsmayıl Mirzəyə tapşırdı. Qarabağ hakimi Şahverdi Sultan Ziyad oğlu, Bədr xan Ustaclı, Çuxursəəd hakimi Şahqulu Sultan Ustaclı, Məhəmməd xan Mosullu Türkman kimi adlı-sanlı əmirlər, “min Tehran və altı yüz Naxçıvan qorçisi” bu yürüşdə iştirak edirdi. Öz qüvvələrinin sayca üstünlüyünə arxayın olan (Ərzincan, Tərcan, Bayburt, Kemax, Mərəş, Trabzon, Kürdüstan və Gürcüstandan türklər və kürdlər) İsgəndər paşa qaladan çıxaraq İsmayıl Mirzə ilə döyüşə girmək qərarına gəldi. Qızılbaşların sol və sağ cinahlarda güclənən təzyiqini müşahidə edən İskəndər paşa irəli atıldı, lakin mühasirəyə alınacağından ehtiyat edərək geriyə dönməyə məcbur oldu. Bu vaxt İsmayıl Mirzə döyüş meydanına yaxın olan təpənin üstündə durmuşdu. Osmanlılar qızılbaşların hücumuna davam gətirməyib vahimə içərisində qala tərəfə qaçmağa başladılar. Onlardan bir çoxu Ərzurum qalasının dövrəsindəki xəndəyə düşdü. Xəndək adamlarla və atlarla dolmuşdu. Çaxnaşmada Osmanlı qapıları bağlamağı yaddan çıxardılar və üç qızılbaş qalaya girı bildi. Xəndəyə düşüb ölənlərdən başqa 2576 türk öldürüldü. Görkəmli Osmanlı əyanları Trabzon hakimi Mustafa bəy, Mərəş hakimi Kəbir İsa, Sultanın qullarağası Məhəmməd bəy, İskəndər paşanın qardaşı Ramazan bəy, Malatya hakimi Xeyrəddin bəy və bir çox başqaları əsir alındılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=101}} 

Sonra İsmayıl Mirzə Ərciş yaxınlığındakı şah düşərgəsinə gəldi. Qaladakı hərbi hissənin döyüşçüləri qalabəyini öldürdülər və qalanı qızılbaşlara təslim etdiər. Şahın əmri ilə qala istehkamı dağıdıldı. Sonra Bərgiri qalası tutuldu. İsmayıl Kürdüstana yola düşdü. Bu yürüşdə qızılbaşlar böyük qənimətlər (əsirlər, mallar, atlar, qatırlar və qaramal) ələ keçirdilər. Şah 1553-cü ilin mart-aprelində Naxçıvan yürüşündən qayıtdı. Həmin ildə Təhmasib sülh danışıqları aparmaq üçün əmir Şəmsəddin Dilcanini sultanın yanına göndərdi. Lakin Həsən bəy Rumlunun yazdığına görə, geri qayıdan elçinin gətirdiyi məktubda sultan “Şərqin və Qərbin” padşahına (yəni I Təhmasibə) kifayət qədər ehtiram bildirməmişdi. Buna cavab olaraq şah oğlu İsmayılı yenidən qoşunla Kürdüstana göndərmişdi. Onlar Van, Vostan, Ərciş və Adilcəvazı xarabazara döndərərək qənimətlə Naxçıvana şah qərargahına qayıtdılar.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=102}}

==== Sultan Süleymanın IV yürüşü və Amasiya sülh müqaviləsi ====
Şah Təhmasibin yürüşündən və qələbərlərindən, Ərzurum yaxınlığında İsgəndər Paşanın İsmayıl Mirzəyə biabırçı məğlubiyyətindən xəbər tutan Sultan Süleyman həlledici yürüşə başlamaq qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}}

Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər Şah Təhmasibə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir:

{{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}}

Lakin &quot;Relazione Anonima&quot;nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur:

{{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}}

Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən I Təhmasib &quot;yandırılmış torpaq&quot; taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}}

===== Sülhün imzalanması =====
Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin &quot;Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik&quot; əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.&lt;ref&gt;The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.&lt;/ref&gt;

[[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}&lt;/ref&gt; [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.&lt;ref&gt;Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&amp;pg=PA698&amp;dq=peace+of+amasya+caucasus&amp;hl=nl&amp;sa=X&amp;ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&amp;q=peace%20of%20amasya%20caucasus&amp;f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}&lt;/ref&gt; Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}&lt;/ref&gt; Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}&lt;/ref&gt;

[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link=  | cavabdeh=  | yer= Bakı | nəşriyyat   =  | il= 2009 | cild=  | səhifə      = 79 | səhifələr   = 792 | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt;. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır&lt;ref&gt;J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70&lt;/ref&gt;. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i
 |archiveurl  = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work=  |publisher   = www.iranicaonline.org |accessdate  = 6 iyun 2022
 |language= }}&lt;/ref&gt; Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{kitab3  | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. 
 | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг  | link=  | cavabdeh    =  | yer= Bakı | nəşriyyat   = Nurlan | il= 2005 | cild=  | səhifə= 31 | səhifələr   =216 | isbn=  | doi         =  | ref= }}&lt;/ref&gt;

Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var.

=== Gürcüstana yürüşlər ===
==== Arxa plan ====
Azərbaycan və Şərqi Anadolu mərkəzli dövlət üçün XV əsrdən və daha əvvəllərdən etibarən Gürcüstana edilən hərbi yürüşlər adi bir şeyə çevrilmişdi. Şah İsmayılın ana tərəfdən babası olan Ağqoyunlu Uzun Həsən Gürcüstan knyazlıqları üzərinə 3 dəfə - 1458, 1461 və 1476 - böyük yürüş həyata keçirmişdi. Şah İsmayıl özü də hətta Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyətdən sonra da Gürcüstan ərazilərinə ordular göndərmişdir. Bu qədər yürüş edilməsinin bir neçə səbəbi var idi və bunlardan ən əsası regionun coğrafi yerləşməsi idi. Osmanlı və Səfəvi imperiyaları arasındakı rəqabət onlara bufer zona yaratmağa sövq edirdi və belə bir bölgə də məhz Gürcüstan idi. Təhmasibin dövründəki yürüşlərin səbəblərindən biri də qızılbaş ordusu daxilində vaxtaşırı formalaşan yağma ehtiyyacı idi. Lakin onun ilk yürüşünün səbəbi tamamilə başqa idi və qızılbaş yüksək komandanlığının uuğrlu hərbi yürüş həyata keçirməklə ordudakı həmrəyliyi və döyüş əhval-ruhiyyəsini yüksəltməyi hədəfləməkdə idi. Parçalanmış gürcü krallıqlarında siyasi və hərbi birliyin olmaması onları Osmanlı və Səfəvilərin daha böyük və daha mütəşəkkil orduları üçün asan hədəfə çevirirdi.

Gürcüstanın xristian əhalisi ətraf türk-müsəlman dövlətləri üçün onları legitim hədəfə çevirirdi. Bu dövlətlər öz siyasi legitimliklərini təmin edə bilmək üçün tez-tez  cihad amilindən istifadə edirdilər. Bu, hüquqi nöqteyi-nəzərdən onlara qeyri-müsəlman əhaliyə vergi və xərac qoymaq imkanı verirdi. Bununla belə, “sərhəd torpaqlarında” iki imperiya arasında dini və siyasi qarşıdurma da az əhəmiyyət kəsb etmirdi; legitimlik iddialarını gücləndirmək üçün imperiya gücünün nümayişinə ehtiyac tez-tez bölgədə hərbi əməliyyatlarla nəticələnirdi. Üstəlik, bu dövrdə Səfəvi dövləti yüksək dərəcədə hərbiləşdirilmişdi və bu vəzifələri yerinə yetirən qızılbaşlar üçün müharibə təbii və ülvi bir həyat tərzi idi. Məhz müharibədə onlar öz şücaətlərini, fədakarlıqlarını və şərəflərini sübut edə bilərdilər. Müharibə həm də varlanmaq və geniş torpaq sahələrinə sahib olmaq imkanı verirdi. Təhmasp bu kampaniyalarda iştirak edən əmirləri əsas dövlət vəzifələrinə təyin edir və onlar da öz növbəsində yeni əldə etdikləri vəsaiti öz tabeliyində olanlara paylayırdılar. Bütün bunlar Qafqaza genişlənmək üçün güclü motiv idi və Səfəvi ali komandanlığı bu faydaların bölgədə Osmanlılarla birbaşa toqquşma riskindən üstün olduğuna inanırdı.

==== Birinci yürüş (1541) ====
Şah Təhmasibin Gürcüstan ərazisinə ilk yürüşü 1541-ci ildə baş vermişdir. Bu zaman şahın 27 yaşı var idi və o, artıq bütün hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş, əyalətlərə etibarları əmirləri, qızılbaşların yüksək elitasından ona saiq şəxsləri yerləşdirmişdi. Bu yürüş başladığı zaman fəlakətli vətəndaş müharibəsi sona çatmış, 1539-cu ildə özbəklər üzərində qələbə qazanmaqla şərq sərhədlərində stabillik yaradılmış və 1533-ci ildən 1535-ci ilə qədər davam etmiş Süleymanın yürüşünün üzərindən 6 il keçmişdi. Kartli və Kaxeti çarlıqları Səfəvi basqınlarının ən ağır yükünü Şah Təhmasibin dövründə (daha sonra isə onun nəvəsi I Abbasın hakimiyyəti dövründə) çəkdi. Digər tərəfdən, Samtsxe knyazlığı öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq və bilavasitə tabeçiliklə nəticələnə biləcək hərbi münaqişə riskindən qaçmaq üçün coğrafi uzaqlığından istifadə edərək Səfəvilərlə siyasi dialoqa getdi. Sabaratiano, Saamilaxvaro və Satsitsiano kimi bir neçə muxtar dövlətə sahib olan Kartli Krallığının Baqrationlar sülaləsindən güclü bir hökmdarı var idi - Kral Konstantin Luarsabın birbaşa nəslindən olan Kral I Luarsab. O, bu dövrdə Şah Təhmasibin əsas rəqibi idi və Səfəvilərin Kartli və qonşu bölgələrdə hökmranlıq etmək cəhdlərinə şiddətlə müqavimət göstərdi.

Dövrün Səfəvi mənbələri gürcü çarlıqları arasında heç bir fərq qoymur; bu mənbələrdə bölgə üçün ümumi təyinat “Gürcistan” terminidir. Lakin hökmdarlar və ya tanınmış şəhərlər (məsələn, Qori və ya Tiflis) arasında fərq qoymaqla konkret hansı krallıqdan bəhs edildiyini müəyyən etmək olar. Bu mənbələrə görə, bu kampaniyaların başlamasının əsas motivi kafirlərə qarşı “müqəddəs müharibə”dən (qəzavat və cihad) başqa bir şey deyildi. Salnaməçi Həsən-bəy Rumlu yazır: “İmanın müdafiəçisi Şah İslamın qələbəsi və Peyğəmbərin dininin möhkəmlənməsi naminə... qorxmaz qoşunlarla Gürcüstana yürüş etdi. ” Digər tərəfdən, erməni salnaməçisi Zakaria Kanakertsi yazır ki, ilk işğalın səbəbi məhz gürcülər olub, onlar “Tiflisə gələn istənilən iranlıya hücum edib qarət ediblər”. 1541-ci ildə qızılbaş qoşunları Qarabağdan şimala, kral Luarsabın hakimiyyəti altında olan Kartli çarlığının paytaxtı Tiflisə doğru irəlilədilər. Səfəvi işğalından cəmi iki il əvvəl Gürcüstandan keçən Venesiya elçisi Mişel Membray yazırdı:

{{cquote|''“Onun (Kral Luarsabın) əyanlarının sayına görə təxminən 5000 nəfərdən ibarət aznavurlar adlanan atlıları var... adı çəkilən Tiflis şəhəri çox böyükdür, lakin çoxlu müharibələr nəticəsində onun böyük hissəsi dağıdılıb. Adı çəkilən kral Luarsab Sofiyə (yəni Şah Təhmasp) illik 1000 dukat xərac ödəyir.''}}

Membrenin məlumatına görə, Kaxetiya çarlığı ən azı 1538-ci ilə qədər Səfəvi imperiyasına xərac vermişdir. Şah Təhmasibin Gürcüstana təşkil etdiyi bu ilk yürüşündə iştirak etmiş Həsən bəy Rumlu günümüzdə mövcud olan digər qaynaqlarla nisbətdə daha ətraflı məlumat verir. Onun yazdıqlarına görə, qızılbaş ordusu Tiflis şəhərinı gecə ikən çatdı və dərhalda şəhərə hücum təşkil edildi. Luarsabın sərkərdələrindən biri olan Kəlbəd-i Gürci öz döyüşçüləri ilə birlikdə Tiflis şəhərində idi və müqavimət göstərmək niyyətində idi. Sonda o, məğlub edildi, şəhər qızılbaşalr tərəfindən ələ keçirildi. Qarət edilən şəhər qarət edildi, insanlar isə əsir götürüldü. Bir digər gürcü sərkərdəsi Habş Bartis qalasına qaçdı və sonda məğlub edildi. İslamı qəbul edənlərin, o cümlədən sərkərdə Kəlbədin canı sağ qaldı, dinindən dönməyənlər isə  dərhal edam edildi. Qızılbaş qoşunu Luarsabı və onun camaatını ələ keçirmək üçün Kür çayının sahili boyunca yürüşə başladı. Qoşun tezliklə qənimət və çoxsaylı əsirlərlə Təbrizə qayıtdı. Bu yürüşlərin nəzərə çarpan xüsusiyyəti gürcü knyazlıqlarında qalaların mühasirəyə alınmasıdır. Əslində, hərbi hücumun hər raundunun müvəffəqiyyəti əraziyə nəzarət edən qalalar zəncirinin tutulmasından asılı idi. Daş qala gürcü hərbi aristokratiyasının qüdrətinin simvolu - onların siyasi və inzibati aparatının mərkəzi, eləcə də bu ərazidə hərbi qüdrətinin əsası idi. Yəni bölgəyə hakim olmaq üçün ilk öncə o bölgənin mərkəzi qalasına sahib olmaq gərəkməkdə idi. Qala bu yürüşlər zamanı Səfəvi qoşunlarının gürcü kəndlərində rastlaşdıqları ən güclü, təhdidedici və hakim struktur idi. Qalanın ələ keçirilməsi gürcü silahlı qüvvələrinin hər hansı konkret ərazidə qüdrətini qırmaq üçün tamamilə zəruri idi və bu yürüşlərdə mühüm yer tuturdu.

==== İkinci yürüş (1547) ====
6 il sonra - 1547-ci ilin qışında Şah Təhmasib Gürcüstana, Kaxetiya çarlığının üzərinə yeni yürüşə başladı. Görünüşə görə, bu qərarın verilməsində Şah Təhmasibin ögəy qardaşı Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması və Osmanlının üçüncü yürüşündə iştirak etməsi faktı önəmli rol oynamışdır. Əlqas Mirzənin üsyan qaldırması xəbəri 1546-cı ildə şah Qəzvində olduğu zaman ona çatdı. Şahın elçisi Əli ağa qapıçıbaşı onu razı salmaq məqsədi ilə Alkasın iqamətgahı olan Şirvana göndərildi. Elçinin cəhdləri nəticəsiz qaldı. Bundan sonra Şah Təhmasib ordunun başında özü olmaqla birlikdə Şirvana yürüşə çıxma qərarı verdi. Şahın ordu ilə gəlməsini eşidən Əlqas Mirzə təhlükəni hiss edərək anasını və oğlu ƏhmədMirzəni şah sarayına göndərərək bağışlanmasını istədi. Şah təklifi qəbul etdi və özünün yüksəl rütbəli məmurları olan Şahqulu Xəlifə Mğöhürdarı, Sevindik bəy Qorçubaşını və Bədr xan Ustaclını Əlqas Mirzənin birdə üsyan qalxmayacağı barədə Quranın üzərinə and içməsini təşkil etmək üçün Şirvana göndərdi. Əlqas Mirzə gəlinən razılığa görə ildə şahın xəzinəsinə ildə min tümən vergi verəcəyini, müharibə halında min nəfər döyüşçü göndərəcəyini və taxta ölənə qədər sadiq qalacağına and içdi. Bütün bu olanlardan Şah Təhmasib o qədər də razı qalmasa da, şimala doğru yürüşünü davam etdirərək Səhənddən Təbrizə gəldi.   

Çox gümanki Əlaqas Mirzənin tabe olmağa razılıq verməsi sadəcə vaxt qazanmaq üçün edilən bir taktiki gedişat idi. Çünki and içməsindən qısa müddət sonra öz andından imtina etdi, öz adına sikkə zərb etdirməyə, xütbə oxutmağa başladı. Bununla o, yəqinki Osmanlı sultanının yardım edəcəyini dəqiqləşdirmək üçün vaxt qazanmaq istəyirdi. Bundan sonra Əlqas Mirzə Şamaxıya, oradan da Dərbəndə getdi. Samur çayını keçdikdən sonra onun dəstələri Şahverdi Sulan Ziyadoğlu-Qacar, Muhəmməd bəy Türkman, Süleyman bəy Çələbi və Məhəmməd bəy Şirbəxt oğlu Talışın komandanlığı altındakı qızılbaş dəstəsi ilə toqquşdular və məğlub edildilər. Onların növbəti toqquşması isə Şahqulu Xəlifənin komandanlıq etdiyi qızılbaş ordusu ilə oldu və yenə məğlub edildilər. Qızılbaşları məğlub edə bilməyəcəyini görən və döyüşdən qaçan Əlqas Mirzə Osmanlı torpalarına gedərək Sultan Süleymana sığınmaq qərarına gəldi.

Əlqas Mirzə ilk tabeçilik nişanələri göstərdiyi zamandan etibarən qızılbaşların əsas ordusu Təbriz şəhərində idi və döyüş üçün tam hazır vəziyyətdə idi. Əlqas tabe olacağını bildirdikdən və vergi, qoşun göndərəcəyinə and içdikdən sonra Təbriz hazır vəziyyətdə olan ordu ilə Kaxetiya üzərinə hücuma keçilməsi barədə qərar qəbul edildi. Lakin Şah Təhmasib öz xatirələrində Əlqas Mirzənin yenudən üsyan qaldırdığı xəbərini alan zaman artıq Gürcüstana Ləvəntin ardıyca getdiyini yazmaqdadır. Beləliklə, şah Gürcüstan üzərinə yürüş etmə qərarını hər bir halda Əlqasın bağışlanması ilə yenidən üsyan qaldırması arasında etdiyi ortaya çıxır. Şah Təhmasib qoşunları ilə 1547-ci ilin qışında Ağşəhərə çatdı. Gürcü qoşunlarının məğlubiyyəti və bölgənin viran qalması ilə nəticələnən şiddətli döyüş baş verdi. Sonra qoşun Ağşəhərdən Təbdiyə yola düşdü, Levənd-bək və onun rəqibi Baş Açıq öz sədaqətlərini ifadə edərək şahın düşərgəsinə çatdılar. Şah onları yaxşı qarşıladı və onlara fəxri paltarlar verdi. Tezliklə onlar öz mülklərinə qayıtdılar. Bu zaman ordu Gəncəyə doğru yürüş edərək Bulaq yaxınlığında müvəqqəti düşərgə saldı.

==== Üçüncü yürüş (1551) ====
Cənubi Gürcüstana üçüncü yürüş 1551-ci ildə baş verdi. Bədr xan ustaclı, Şahqulu Ustaclı və Şahqulu Xəlifə Möhrdarın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu Ləvənt bəyin komandanlığı altındakı gürcü dəstələrinin də yardımı ilə Şəkiyə toplandı və onun hakimi Dərviş Məhəmməd xan məğlub edildi. Ordunun əsas hissəsi Şəkidə dürərgə salarkən gürcü hakimlərindən biri olan Keyxosrov Təhmasibə müraciət edərək Luarsaba qarşı yardım istədi. Çünki Luarsab və Vaxuşa Gürci onun torpaqlarının bir hissəsini ələ keçirmişdi. Bu zaman Osmanlı ordusu İsgəndər paşanın komandanlığı altında indiki Gürcüstanın qərb bölgəsinə daxil oldu. Çox güman ki, gürcü hakimi Luarsabla Osmanlı ordusunun ittifaq formalaşdırmasına əngəl ola bilmək üçün qızılbaş ordusu Bədir xan Ustaclı, Əli Sultan Təkəli, Şahverdi xan Ziyadoğlunun (Şahverdi xan bu yürüşdə həlledici rol oynamışdır) komandanlığı altında Kartlidə yerləşən Luarsabın əsas qalası üzərinə yürüşə başladılar. Onlar Malinkub (Mankub Darfar və ya Manaskub Darqard deyə də mənbələrdə keçməkdədir), Darzbad və adı çəkilməyən monastrı ələ keçirsələr də, Luarsabın əsas qoşunlarını yaxalaya bimədilər və onlar qaçıb canlarını qurtara bildilər. Qənimətlər ələ keçirən qızılbaşlar monastrı yağmaladılar və oradakı din adamlarından 20-i həyatını itirdi.   

1551-ci ilin payızında qızılbaş komandanları Luarsabımn əsas ordusunu məhv etmək üçün Kaxetiyanın içlərinə doğru daha bir yürüş həyata keçirdilər. Lakin bu dəfə də kiçik, lakin yaxşı təşkil edilmiş Luarsabın ordusuna qarşı mütləq qələbə əldə etmək mümkün olmadı, çünki Luarsab yenə də həlledici döyüşdən yayındı. Lakin qızılbaşlar xeyli qənimət və əsir əldə edərək, Barat Ali də daxil olmaqla ətraf bölgələri yağmaladılar. Qışın gəlişi ilə Səfəvi ordusu Qarabağa çəkildi. Səfəvi mənbələri bu basqınlar zamanı bölgənin tam xarabalığa çevrildiyini və yerli əhalinin böyük bir hissəsinin qırğına məruz qaldığını açıq şəkildə bildirir və xüsusilə bu kampaniyanın son dərəcə amansız aparıldığına heç bir şübhə yeri qoymurlar. Həsən bəy Rumlu da toqquşmaları ətraflı təsvir edən məlumatlar vermişdir. Siyasi baxımdan Səfəvilər bir neçə mühüm məqsədə nail oldular. Bu yürüşlə Şa Təhmasib Keyxosrov kimi yeni vassal hökmdar əldə etdi. Həmçinin Keyxosrov Şah Təhmasibə Tumak qalasının, Ağşəhəri və ətrafındakı əraziləri ələ keçirməyə yardım etdi. Tanınmış gürcü əsilzadələrindən olan Vaxuş Gürcü və onun Keyxosrovun torpaqlarını tutmuş müttəfiqi Şarmazanoğlu ələ keçirilib edam edildilər. Onların torpaqları isə paylaşdırıldı. Lakin əsas rəqib gürcü ordusunun komandanı olan Luarsabı ələ keçirmək mümkün olmadı. Elə buna görə də, yerli əhaliyə qarşı qızılbaş ordusu tərəfindən cəzalandırma tədbirləri həyata keçirildi.

==== Dördüncü yürüş  (1554—1557) ====
Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə sonuncu Osmanlı hücumu olan və 1553-1554-cü illəri əhatə edən yürüşdən dərhal sonra qızılbaş ordusu Kartli üzərinə yeni yürüşə çıxdı. Bundan əvvəlki Osmanlı hücumlarının hər biri kimi bu Osmanlı yürüşü də hər iki tərəfə xeyli ziyan vurması ilə birlikdə, onlara heç bir üstünlük qazandırmamışdı. Elə buna görə də, yürüşün sonlanmasından dərhal sonra sülh danışıqları başladıldı və 1555-ci ildə Amasiya sülhü ilə nəticələndi. Bu hadisələri 70 il sonra yazan və onları retrospektiv şəkildə qiymətləndirmək imkanı əldə edən İsgəndər bəy Münşi Gürcü çarlıqlarının Osmanlılar tərəfindən Səfəvilər arasında bölünməsini Amasiya müqaviləsinin tərkib hissəsi hesab edirdi. Onun sözlərinə görə, hər iki tərəf Samtsxe, Kartli və Kaxeti ərazilərinin Səfəvilərin yurisdiksiyasında qalmasına, osmanlıların isə Başı Açıq, Dadian və Kuriyana (İmeretiya, Meqreliya və Quriya) nəzarət etməsinə razılaşdılar.

Bu arada Kartli kralı I Luarsab Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasından yenidən daha böyük muxtariyyət iddiası üçün istifadə etdi. Osmanlı təhlükəsindən qurtulan Şah Təhmasib buna cavab olaraq etibarlı sərkərdəsi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacarın köməyi ilə Luarsabın ərazisini işğal etdi. Luarsab Şah Təhmasibin Osmanlı ordusuna qarşı istifadə etdiyi döyüş taktikasını onun özünə qarşı istifadə etdi və onunla həlledici döyüş meydanına çıxmaqdan yayındı. Lakin daha yaxşı ərbi strategiya hazırlayan qızılbaş ordusu onu məğlub etməyi və tədricən paytaxtına yaxınlaşmağı bacardılar. Nəticədə 1554-cü ildə Qori şəhərini ələ keçirdilər. Döyüşlər zamanı Məzrut, Parsatan və Aydın qalaları ələ keçirilsə də, o zamanlar padşah Luarsabın anasının iqamətgahı olan Aydın qalası inadkar müqavimət göstərdi. Bu yürüşün ən amansız döyüşü bu qalanın mühasirəsi zamanı baş verdi, burada Luarsab döyüşçülərinin çoxu qızılbaşların hücumlarını dəf etmək üçün inadkar müqavimət göstərdilər. Sonda qala divarında yarmalar açıldı və müdafiəçilərin müqaviməti yatırıldı. Səfəvi qoşunları çoxlarını qılıncdan keçirdilər və çoxlu adamları, o cümlədən  Luarsabın anasını əsir götürdülər. Sonrakı bir neçə həftə ərzində onlar böyük qənimətə, mal-qaraya və yeni əsirlərə sahib olaraq bölgədəki digər müqavimət ocaqlarını əzdilər. Səfəvi mənbələri padşahın anasının sonrakı taleyi haqqında heç nə demir. Səfəvi salnamələri yekdilliklə bildirirlər ki, məhz bu yürüş zamanı Səfəvi qoşunları 30 mindən çox gürcü əsir götürərək Səfəvi ərazisinə köçürüblər. Qazi Əhmədin dediyinə görə, qızılbaş ordusu qışı Qori yaxınlığında keçirib, yanvarda Qarabağa gedib. Fevralda şahın sarayı və ordusu cənuba doğru hərəkət edərək Gəncəyə tərxis və burada onun valisi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Qacar ​​uğurlu yürüşün şərəfinə şah sarayına ziyafət və səkkiz günlük şənliklər verdi. Bundan sonra şahın qoşunu Bərdə əyalətinə getdi.

1557-ci ildə Luarsab Qorini geri aldıqdan və 1557-ci ildə təsirli ordu topladıqdan sonra Səfəvi qarnizonunu bölgədən qovdu. Bundan xəbər tutan Qarabağ bəylərbəyi Şahverdi Sultan Ziyadoğlu Luarsabın cəhdlərinə birdəfəlik son qoymaq üçün yürüşə çıxdı. Lakin onun süvariləri yolda ikən tələyə salındı. Qızılbaş ordusu ağır itkilər verərək geri çəkilməyə məcbur olarkən Şahverdi xanın dəstələrindən birinə komandanlıq edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın dəstəsinin sıralarını yarıb keçməyi bacardı və onun dəsətsindən bir döyüşçü Luarsabla döyüşə girərək onu öldürdü. Yaranmış xaosdan istifadə edən Məhəmməd bəy Çepni Luarsabın atının yüyənini tutaraq oradan uzaqlaşmağı bacardı. Luarsabı öldürməyi bacaran qızılbaş döyüşçüsü isə Luarsabın döyüşçüləri tərəfindən qətlə yetirildi. Luarsabın yerinə oğlu [[I Simon (Kartli çarı)|I Simon]] hakimiyyətə keçdi və qıılbaşlara qarşı mübarizəni davam etdirdi.  

Beş il sonra Simon Kaxetiya çarı Levan ilə hərbi müqavilə bağladı və bu müqavilə Levanın qızı Nestan Darejanla evlənməsi ilə möhkəmləndi. Simonun məqsədi böyük bir ordu toplamaq və Tiflisi Səfəvilərdən geri almaq idi. Koalisiyaya Levanın oğlu Georgi ilə birlikdə, bir çox digər nüfuzlu əyalət zadəganları da qoşulmuşdu. Müasir bir salnaməçinin dediyinə görə, “qısa müddətdə o qədər döyüşçü toplandı ki, qədim səmaların baxışları o səltənətdə əsrlər boyu belə bir şey görməmişdi”.

==== Beşindi yürüş  (1561) ====
==== Altıncı yürüş (1566) ====

=== Özbəklərlə toqquşmalar ===
1512-ci ildəki [[Gicduvan döyüşü]]ndəki qələbədən sonra özbəklər öz mövqelərini qəti olaraq [[Mavəraünnəhr|Məvaraünnəhr]də möhkəmləndirdilər. 1520-ci ildən başlayaraq isə, iki dövlət arasında Xorasan uğrundakə mübarizənin yeni mərhələsi başladı. 1526-cı ildə özbəklərin yeni hücumu yaşandı. Amudərya çayını keçən özbəklər Tus şəhərini ələ keçirdilər. 1527-ci ildə isə, Gürgan da ələ keçirildi. Ubeydulla xanın komandanlığı altında Heratı 7 ay mühasirə də saxlayan özbəklər I Təhmasibin yaxınlaşdığı xəbərini eşidən kimi geri çəkildilər.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Boz|first1=Suqata|first2=Ayşə|last2=Cəlal|year=2004|url=http://books.google.com/books?id=qMJIuHL9ksAC&amp;pg=PA28|title=Modern South Asia: History, Culture, Political Economy|publisher=Routledge|page=28|isbn=978-0-203-71253-5}}&lt;/ref&gt; 

[[Ubeydulla xan]]ın 1528-ci ildə yeni hücumu başladı. Şiələrə qarşı cihad elanı ilə başlayan yürüş zamanı o, çox böyük ordu toplamağı bacarmışdı. Özbək Şeybanilərinin ordusunun Xorasana yaxınlaşması xəbəri Səfəvi şahı I Təhmasib çatdı. [[Səfəvilər]] tələsik ordularını səfərbər etdilər. Ordular arasındakı döyüş Xorasanın Cam vilayətinin Zurabad qəsəbəsində baş verdi. Döyüşün əvvəlində Səfəvi qoşunlarının cinahları özbəklərin hücumlarına məğlub olaraq bir qədər geri çəkildilər, lakin tab gətirə bildilər. Köməyə gələn Səfəvi qoşunlarının gücü sayəsində yenidən hücuma keçdilər. Günortadan sonra döyüş Səfəvilərin məğlubiyyəti ilə başa çatdı. I Təhmasib, sağ qalan kiçik ordusu ilə birlikdə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Düşmənin məğlub olacağına inanan Şeybani qoşunları sevinirdilər və onlar öldürülən əsgərlərdən qənimət (silah, texnika, at, yemək) toplamağa başladılar. Özbək qoşunları daha çox qənimət toplamaq üçün döyüş yerinin ətrafına səpələndilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

I Təhmasibin Zülfüqar xanın üsyanını yatırmaq üçün [[Bağdad]]&lt;nowiki/&gt;a getməsindən bir müddət sonra Ubeydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etmək üçün hərəkətə keçdi və [[Məşhəd|Məşhədin]], daha sonra Xorasanın ən böyük şəhəri olan Heratı işğal etdi. 1529-cu ilin sonunda I Təhmasib yenidən 70.000 nəfərlik bir ordu ilə Xorasana gəldi və [[Herat|Heratı]] geri etdi. Bu dəfə ordusunun əhəmiyyətli bir hissəsini Xorasanda qoydu və Heratda şah idarə üsulu təyin edildi. 1531-ci ildə Herat yenidən özbəklər tərəfindən mühasirəyə alındı və çətinliklə də olsa köməklik nəticəsində xilas ola bildi.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{kitab3  | müəllif     = Martin B. Dickson. Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540. — USA, Princeton: Princeton University, 1958. — P. 456. | başlıq=  Shah Tahmasp and the Uzbeks (The Duel for Khurasan with ʿUbayd Khan. 930-946/1524-1540 | link=  | cavabdeh=  | yer= Princeton  | nəşriyyat   = Princeton University Press | il= 1958 | cild=  | səhifə= 456 | səhifələr   =  | isbn=  | doi=  | ref= }}&lt;/ref&gt; 

Aramsız hücumlar, böyül orduların hərəkəti Xorasanda böyük narazılıqların və üsyanların meydana çıxmasına səbəb oldu. Xaosdan istifadə edərək 1534-cü ildə Ubaydulla xan yenidən [[Xorasan|Xorasana]] hücum etdi və 1535-ci ilin mayında [[Herat|Heratı]] yenidən işğal etdi. [[Məşhəd]] hakimi Sufi-Xəlifə Rumlu Herat kömək üçün gəlsə də, qoşunları [[Nişapur]] yaxınlığında özbəklər tərəfindən məğlub edildi, özü də öldürüldü. Ubeydulla xan [[Buxara|Buxaraya]] - paytaxtına qayıtdı.

Vəfat etmiş Sufi-Xəlifə Rumlunun yerinə  Xızır Çələbi təyin edildi. Bu təyinata etiraz əlaməti olaraq heratlılar üsyan qaldıraraq kömək üçün Ubeydulla xana müraciət etdilər. 1536-cı ilin martında Ubeydulla xan bir ordu ilə Herata gəldi və şəhəri mühasirəyə aldı. Beş aylıq mühasirədən sonra şəhər dağıdıldı və şəhərin Səfəvi müdafiəçiləri öldürüldü. Öz missiyasını başa vuran özbəklər, böyük səfəvi ordusunun yaxınlaşması barədə məlumat alaraq [[Buxara|Buxaraya]] qayıtdılar. 

Özbəklər [[1551]]-ci ildə bir daha Hərata yürüş edirlər, amma oranı bir neçə ay mühasirədə saxlamalarına baxmayaraq, heç bir nəticə əldə edə bilmirlər. Onlar Übeyd xanın oğlu Əbdüləziz Sultanın ölüm xəbərini eşitcək dərhal [[Buxara]]ya qayıdırlar. [[1553]]-ci ildə özbəklər [[Nişapur]]u qarət etmək məqsədilə bir daha Xorasana hücum etmək fikrinə düşürlər. Lakin bu dəfə də qızılbaşların güclü müqaviməti ilə qarşılaşıb böyük itki verməli olurlar. Bunun ardınca Təhmasib şah dördüncü dəfə [[Xorasan]]a qoşun yürüdür və həmişə olduğu kimi bu dəfə də Übeyd xan şahla qarşı-qarşıya gəlməyə razı olmayıb Buxaraya qaçır. Şah [[Herat]]a gəlir və oradan Səmərqəndi işğal etmək üçün qoşun göndərir. Həmişə olduğu kimi qızılbaşlar şəhəri işğal etdikdən sonra özbəklərdən qətlə yetirdikləri şiələrin intiqamını alırlar. Bu səfərdə özbəklərin işğalı zamanı şiə məzhəbinə əks təbliğat aparmış və şiələrin qətliam olunmasında fəal iştirak edən Xacə Kəlan Quryani Təhmasib şahın göstərişinə əsasən edam olunur. Necə ki, Şah Mahmud Kəncani özbəklərin [[Herat]]a hakim olduqları dövrdə ədavət və düşmənçilik kəmərini bağlayaraq şahın adamlarının bir çoxunu amansızcasına qılıncdan keçirmiş və onları qətliam etmişdi. İndisə o, qızılbaşların əlinə düşmüş və intiqam üçün əlverişli imkan yaranmışdı. Onlar belə də edirlər. Bədənini tikə-tikə edərək əmirlərə dərs olsun deyə, [[Herat]]ın müxtəlif yerlərinə göndərirlər.

Übeyd xan özünün son hərbi əməliyyatlarında Xarəzmi də işğal etmək fikrinə düşür. Lakin baş verən hadisələrdən az sonra [[1540]] dünyasını dəyişir. Vaxtaşırı Xorasan və Əstarabada hücum edən özbəklər [[1549]]-ci ildə bir daha oraya, yəni Əstarabada hücum edirlər. Lakin qızılbaşlar böyük fədakarlıq göstərərək onların hücumunun qarşısını ala bilirlər.

Sonrakı illərdə, 1543-1570-ci illər arasındakı dövrdə, özbəklər periyodik olaraq (15 dəfədən çox) Xorasana hücum etdilər, lakin xüsusi nəticələr əldə etmədilər.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; Çünki Səfəvi dövləti Şah Təhmasibin azyaşlı olmasından qaynaqlanan daxili qarışıqlıq mərhələsini başa vuraraq, feodal mübarizələrini durdurmağı bacarmış və Xorasanın özbəklərə qarşı müdafiəsini daha effektiv təşkil etməyə başlamışdı.

=== Səfəvi-Moğol əlaqələri ===

Səfəvi dövləti ilə Hindistan arasında yaradılan ilk əlaqələri Topal Teymurun nəvəsi və Əmir Şeyx ibni Əbu Səidin oğlu Zuhəyrəddin Babər Qorqani ilə əlaqədəndirmək olar. O, bir vaxtlar Orta Asiyada hökmranlıq etmiş və özbəklərin qüdrət əldə etməsi ilə dəfələrlə amansız hücumlara məruz qalmışdır. Belə ki, özbəklər həmin dövrlərdə həm Xorasana, ham də Babirin nəzarəti altında olan məntəqələrə vaxtaşırı hücum edirdi. Şah İsmayıla məğlub olduqdan sonra isə onun Səfəvi dövləti ilə birləşməsinə münasib şərait yaranır. Şah İsmayıl ona kömək etməyə hazır olduğunu bildirir, bir şərtlə ki, şiə məzhəbini qəbul edib on iki imamın adına sikkə vurdurmuş olsun. Orta Asiyada bir o qədər də uğur qazana bilməyən Babir qızılbaşların himayəsi ilə Kabulda hakimiyyəti ələ keçirir və sonra Qəndəhar uğrunda mübarizə aparıb, oranı da işğal etməyə nail olur. Babir Şah İsmayılın hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə onunla əlaqələrini kəsmir. Tarixi mənbələrə əsaslanaraq qətiyyətlə deyə bilərik ki, Babir şiə məzhəbini qəbul etmiş, hətta qızılbaşların paltarını geyərək Səmərqənddə on iki imamın adına xütbə də oxumuşdur.

Babir şah Təhmasib şahın hakimiyyətinin ilk illərində Dehli və Akra şəhərlərini ələ keçirib özünü Hindistanın imperatoru elan edir. Bundan sonra dövlətlərarası əlaqə və nümayəndələrin gediş-gəlişləri daha da güclənir və Təhmasib şah özbəklərə qarşı mübarizəni gücləndirməkdən sonra əlaqələr daha da yaxşılığa doğru irəliləməyə başlayır. 1530-cu ildə Babur vəfat edir və oğlu Humayun taxta çıxır. Qardaşı Mirzə Kamran isə Kabula hakim olmaqla yanaşı, Hərata qədər nəzarət edirdi. Təhmasib oğlu Mirzə atasının icazəsi olmadan Qəndəhara hücum edir və orada məğlub olub yenidən Hərata qayıdır. Bunun ardınca Təhmasib şah Qəndəhara hücum edib oranı ələ keçirir və az sonra Mirzə Kamranın qayıdışı ilə Qəndəhar yenidən monqolların əlinə keçir. Qızılbaş dövlətinə və şiə məzhəbinə böyük hörmət və ehtiram bəsləyən Humayunun müdaxiləsi nəticəsində Qəndəhar yenidən Səfəvilərə qaytarılır.

Sərşah Əfqaniyə məğlub olduqdan sonra isə hər şeyi əldən verir və sonra da dövlətin ikinci dərəcəli şəxsi olan Biramxan adlı şiə dostlarından birinin tövsiyəsi ilə 1544 Təhmasib şahın sarayına gəlir. Şahın göstərişlə Humayın böyük təmtəraqla qarşılanır və bir sıra abadlıq işləri apardıqdan sonra paytaxta gətirilir. Çünki, belə bir şəxsiyyətin saraya gətirilməsi təbliğat nöqteyi-nəzərindən olduqca böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Humayun Qəzvinə gəlməzdən əvvəl Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmək üçün şahdan icazə alır. Ziyarətini başa vurduqdan sonra 1545-ci ildə Qəzvinə gəlir. Maraqlı hallardan biri də indinin özünədək Pakistanın yüksək rütbəli dövlət nümayəndələrinin İrana gəldikləri zaman Məşhədə İmam Rza (ə)-ın ziyarətinə getmələridir.

Humayun əvvəllər rəsmi olaraq şiə məzhəbini qəbul etmək fikrində deyildi. Lakin Təhmasib şah buna israr etdikdən sonra şiə məzhəbini qəbul edib itirdiyi məntəqələri və ixtiyarında olan canlı qüvvəni geri qaytara bilir.
On dörd min qızılbaş əsgəri Humayunun taxt-taca çıxmasını müşahidə edir və həmən qoşunla da o, Qəndəharı fəth edə bilir. Əvvəlki danışıqlara əsasən əldə etdiyi dövlət xəzinəsini Təhmasib şaha göndərir və bunun ardınca Kabul şəhərini də ələ keçirir. Beləliklə, hər iki tərəfin səfir və nümayəndələri biri-birlərinə gediş-gəliş edir və əlaqələr daha da güclənir. Azərbaycan ordusuna verilməli olan Qəndəhar üzərində yaranan ixtilaflar isə Humayunun ömrünün sonunadək davam edir. Həm Babir şah, həm də oğlu Humayun şiə məzhəbini qəbul etsələr də, (hərçənd Humayun Dehliyə döndükdən sonra yenidən sünni məzhəbində olmuşdur) heç bir məzhəb təəssübünə yiyələnmirdilər və təbii ki, yiyələnə bilməzdilər. Şiə məzhəbli Humayunun müqabilində qardaşı Kamran Qəndəharın təəssübkeş sünnilərinin tərəfini tutur. Bu səbəbdən də Təhmasib şah Humayuna göndərdiyi məktubda qardaşı Kamranı danlaq atəşinə tutaraq yazır:

«Deyirlər Kamran xaricidir
Xarici Kamran ola bilməz».

Bir sözlə, məzhəb təəssübkeşliyinin olmaması bütün firqələrin dövlət tərkibində fəaliyyət göstərməsinə səbəb olur.
1555-ci ildə Humayun vəfat edir və oğlu Əkbər şah Dehlidə taxta oturur və onun hakimiyyət dövründə məzhəb təəssübkeşliyi digər dövrlərlə müqayisədə özünün ən yüksək zirvəsinə çatır. Əkbər şahın hakimiyyət dövründə Səfəvi dövlətinin nümayəndələri iki dəfə Dehliyə gəlir və onunla bəzi məsələlər ətrafında müzakirələr aparırlar.&lt;ref&gt;Rəsul Cəfəri, Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək), İki cilddə, &quot;Şəhriyar&quot;, 2007, səh. 57-59&lt;/ref&gt;

=== Qaçqınlar məsələsi ===
[[File:Tahmasp,_Humayun_Meeting.jpg|alt=Tahmasp and Humayun at a spring New Year festival, surrounded by other people|thumb|upright=1.2|Tahamsp and Humayun at a Nowruz festival ([[Chehel Sotoun]], [[Isfahan]])]]
I Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün ən məşhur hadisələrindən biri qardaşlarının üsyanı nəticəsində hakimiyyətdən uzaqlaşdırılan Moğol imperatoru və Baburun oğlu Hümayunun ona sığınması olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Herata qaçmış [[Hümayun]] Məşhəd, Səbzəvar və Qəzvini keçərək Sultaniyyəyə gəlmiş və burada 1544-cu ildə Şah Təhmasiblə görüşmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}  Onu böyük təmtəraqla qarşılayan Şah Təhmasib Hümayunun ulubabası olan Əbu Səid Mirzənin dövrünə aid olan Səədinin Gülüstan əsərinin rəsmli versiyasını hədiyyə edir.{{Sfn|Eraly|2000|p=104}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=49}} Xoş qarşılamaya baxmayaraq, Şah Təhmasib Hümayuna şiəliyi qəbul etmədiyi təqdirdə yardım etməyəcəyini bildirir. Əlacsız qalan Hümayun bunu qəbul etməyə məcbur olur və öz ölkəsinə geri döndükdən sonra yenidən sünniliyə keçir. Lakin bu zamanonunla birlikdə Hindistana gəlmiş şəxsləri sünniliyə keçməyə məcbur etmir.{{Sfn|Savory|2007|p=66}} Həmçinin Təhmasib yardımın qarşılığı kimi Qəndəhar şəhərini özünün kiçik oğlu Murad Mirzəyə verilməsini istəyir.{{Sfn|Thackston|2004}}{{Sfn|Savory|2007|p=66–67}} Şərtləri qəbul edən hümayun Novruz bayramını şahın düşərgəsində keçirir və 1545-ci ildə şah tərəfindən ona təmin edilmiş ordu ilə taxt-tacını geri qaytarmaq üçün yürüşə başlayır. Hümayun taxt-tacını geri qaytarsa da, Qəndəhar şəhərinin verilməli olduğu Murad Mirzə qısa müddət sonra vəfat edir və şəhər iki imperiya arasında mübahisə  mənbəyinə çevrilir. Moğollar şəhərin sadəcə Murad Mirzə yaşadığı təqdirdə Səfəvi imperiyasına aid olduğunu iddia etdikləri halda, Səfəvi imperiyası şəhərin əbədi olaraq onlara verildiyini iddia edirdi.{{Sfn|Thackston|2004}} Təhmasib özünün şəhər üzərinə ilk yürüşünü 1558-ci ildə - Hümayunun ölümündən sonra - həyata keçirdi və şəhəri geri qaytardı.{{Sfn|Streusand|2019|p=148}}      

Şah Təhmasibin sarayının bir digər əsilzadə qaçqın qonağı Şahzadə Bəyazid idi. O, sultan atası Süleymana qarşı uğursuz üsyan qaldırmış, məğlub olmuş və 10 min nəfərlik ordusu ilə birlikdə şahın sarayına sığınmışdı. O, şahı Osmanlı ilə yeni müharibəyə cəlb etmək istəyirdi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} Bəyazidi böyük hörmətlə qarşılasa da, yeni imzalanmış və çox ağır bir müharibəni bitirmiş Amasiya sülh müqaviləsinə xələl yetirmək istəməyən Şah Təhmasib Osmanlı şahzadəsinə yadım etmədi.{{Sfn|Faroqhi|Fleet|2013|p=446}}{{Sfn|Mitchell|2009a|p=126}} Onun saray daxilində çevriliş hazırlamasından şüblənən şah Bəyazidi həbs etdirdi. Atasına təhvil verilən şahzadə və ailəsi son nəfərinə qədər yerindəcə edam edildi.{{Sfn|Savory|2007|p=67}}

=== Həyatının son dövrü və ölümü ===
[[File:Iran, Qazvin, Safavid period - Shah Tahmasp I (1514-1576) Seated in a Landscape - 1917.1078 - Cleveland Museum of Art.tif|thumb|alt=Painting of an aged Tahmasp sitting outdoors under a tree|Yaşlanmış Şah Təhmasibin təsviri (təxminən 1575-ci il), [[Qəzvin]]]]
1555-ci ildə imzalanmış Amasiya sülhündən sonra I Təhmasib Qəzvini nadir hallarda tərk etsə də, bu dövr ərzində aktiv fəaliyyət göstərməkdə idi. 1564-cü ildə Heratda üsyan olmuş, lakin bu üsyan Məsum bəy Səfəvi tərfindən yatırılmışdır. Amma bu bölgə problemli olaraq qalmaqda idi və vaxtaşırı özbək hücumları olurdu.{{Sfn|Newman|2008|p=38–39}} 1574-cü ildə Şa Təhmasibin səhhətinin vəziyyəti ciddi pisləşdi və iki aylıq dövr ərzində o iki dəfə ölüm həddinə çatdı.{{Sfn|Savory|2007|p=67}} O, özünə vəliəhd şahzadə seçmədiyi üçün yeni şahın kim olacağı barədə qızılbaş sərkərdələri və şah ailəsi daxilində suallar meydana çıxdı. Onun sevimli oğlu Heydər Mirzə Ustaclı tayfası və saraydakı bəzi gürcü əyanları tərəfindən dəstəklənməkdə idi. Həbs edilmiş İsmayıl Mirzə Şah Təhmasibin sarayda böyük təsirə malik qızı Pərixan Xanım və qızılbaş əmirləri tərəfindən dəstəklənməkdə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=247}} Heydər Mirzəni müdafiə edən əmirlər onun rəqibi ortadan qaldırmaq qərarına gəldilər. Plan şahzadəni saxlanıldığı qalada öldürmək idi. Lakin Pərixan Xanım bundan xəbər tutdu və atasına bu barədə məlumat verdi. Oğluna hələ də düşkün olan şah İsmayıl Mirzəni qorumaq üçün Əfşar döyüşçülərini Qəhqəhə qalasına göndərdi.{{Sfn|Pārsādust|2009}}

Hər bir halda Təhmasib xəstəlikdən sağaldı və yenidən dövlət işləri ilə maraqlanmağa başladı. Lakin sarayda münasibətlər gərgin şəkildə qalmaqda idi. I Təhmasibin 14 may 1576-cı ildə ölümündən sonra bu gərginlik yeni daxili toqquşmaya səbəb oldu. Şahın ölümünə səbəb kimi göstərilən iddialardan biri də zəhərlənmə idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=248}} Zəhərlənmə iddiası ilə Əbu Nəsr Gilani ittiham edildi. Tarix-i aləm aray-i Abbasiyə görə, şah xəstə olarkən saraya gətirilən Əbu Nəsr Gilani &quot;axmaqcasına digər həkimlər üzərində özünün üstünlüyünün tanınmasını istədi, nəticədə Şah Təhmasib öldüyü zaman resept yazmaqda xəyanət etməklə ittiham edilərək, sarayın daxilində qorçular tərəfindən öldürüldü&quot;.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 

Şah Təhmasib Səfəvi sülaləsindən olan şahlar arasında ən uzun müddət hakimiyyətdə olan şəxs idi. O, öldüyü zaman hakimiyyətdə olmasının 52 ilinin tamam olmasına 9 gün qalmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} O, öldüyü zaman yerinə kimin şaj olacağını bildirməmişdi və bu, yeni toqquşmaya səbəb oldu. Qızılbaş əmirləri və saray əyanlarından təşkil edilmiş iki qrup arasında gedən mübarizə nəticəsində Heydər Mirzə öldürüldü və taxta qızılbaş hərbi elitası arasında döyüşgənliyinə görə sevilən, Osmanlı ilə müharibələrdə şan-şöhrət qazanan İsmayıl Mirzə II İsmayıl adı ilə şah elan edildi. 19 yaşından həbsdə saxlanılan II İsmayılın psixologiyasında problemlər meydana çıxmışdı və o, taxta çıxdıqdan iki ay sonra hakim sülalə daxilində kütləvi qətllər barədə əmr verdi. Hakim sülalədən yalnız onun demək olar ki kor olan qardaşı  Məhəmməd Xudabəndə və onun 3 körpəsi sağ buraxıldı.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}

== Siyasəti ==

=== İnzibati ===
[[File:Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg|thumb|alt=Yellow sun and sheep against a green background|Flag of Tahmasp I]]
[[File:Qazvin_-_Chehel_Sotun.jpg|alt=Ornate two-story building, with a person in front for scale|thumb|The Chehel Sotoun pavilion in Qazvin]]
Hakimiyyətinin ilk dövründən sonra Şah Təhmasib dövlətin bütün məsələlərini əlinə almış və öz şəxsi mütləq hakimiyyətini təmin edə bilmişdi. Şahın yerinə dövlət işlərini idarə edən vəkil ilə yanaşı bu dövrdə ali divanxanada vəzirlər  də fəaliyyət göstərməyə başlayır. Bir digər mühüm addımlardan biri də 1535-ci ildə Qazi Cahan Qəzvininin vəzifəyə təyin edilməsi oldu. O, Portuqaliya, Venesiya və Dekkanın şiə sülalələri ilə əlaqələr yaratdı. 1562-ci ildə Səfəvi sarayında olan ingilis tacir Entoni Cenkinson ticarətin artırılmasını məqsədləyirdi. Həsən bəy Rumlu yazır ki, &quot;bu əzəmətli dövlətdə hələ onun kimi istedadlı və bacarıqlı vəzir olmamışdı&quot;. Həmçinin Habsburqlar da Səfəvi imperiyası ilə Osmanlı dövlətinə qarşı ittifaq qurmaq istəyirdi. 1529-cu ildə I Ferdinand Səfəvi sarayına elçi göndərmiş və Osmanlı imperiyasına eyni anda iki cəbhədən hücum etməyi təklif etmişdi. Lakin bu elçilik uğursuz olmuş və növbəti il öz ölkəsinə geri dönmüşdür.  Yeni xarici əlaqələrdən biri də Venesiya ilə qurulmuşdu. I Təhmasib Venesiya elçisi Miçel Membre vasitasəylə Venesiya doju Pietro Landoya göndərilmişdi. Məktubda şah dünyanı [[Müqəddəs Liqa (1538)|Müqəddəs Liqa]]&lt;nowiki/&gt;nın  &quot;Osmanlı günahkarlığından təmizləyəcəyini&quot; bildirirdi. Lakin bu ittifaq heç vaxt reallığa çevrilmədi.

Şah Təhmasib dövrünün bir digər mühüm hadisəsi isə paytaxtın Təbrizdən Qəzvinə köçürülməsi oldu. Paytaxtın dəyişdirilməsinin dəqiq tarixi bilinməsə də, Şah Təhmasibin buna 1540-cı illərin etnik köçürülmələri ilə hazırlaşdığı bəllidir. Bu dəyişdirilmə ilə türk ənənəsi olan yaylaq-qışlaq köçmələrinə və I İsmayıldan başlayan sarayın köçəri mahiyyəıtinə son verilmişdir. Paytaxt köçürülmələri ilə imperiyanın ucqar əyalətləri olan Şirvan, Xorasa və Gilanın mərkəzi hakimiyyətə inteqrasiyası da həyata keçirilmişdir.

=== Ordu ===
Şah Təhmasin mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün [[əmir əl-üməra]] və vəkil vəzifələrinin səlahiyyətlərini azaltmışdı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} Əvvəllər [[əmir əl-üməra]]ya tabe olan qorçubaşının səlahiyyətləri isə Şah Təhmasib dövründə genişləndirilmiş və Səfəvi ordusunun başçısı olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=56}}   

Müharibə zamanı Səfəvilərin düşmənə qarşı çıxardığı ordusunun sayı haqqında dəqiq məlumat əldə edilməmişdir. Ehtimal etmək olar ki, feodal hakimlərin müharibədə iştirakı dərəcəsindən asılı olaraq daim dəyişmişdir. Bunu hətta sayca az olan mənbələr də təsdiq edir. Alessandri belə hesab edir ki, müharibə zamanı qoşunların sayı 60 min nəfərə çatırdı. 1586-cı ildə Səfəvilər sarayına gəlmiş C.Vekyetti də güman edir ki, “ən diqqətli hesablamalara görə, altmış min nəfərdən artıq adamı silahlandırmaq olmaz...”. Bu barədə ən qiymətli məlumatları Minadoi verir. O, müxtəlif vilayətlərin döyüşə çıxardığı feodal yığma qoşunlarının sayını göstərir. Məsələn, İsfahan və onun əyaləti 8 min nəfər, Kaşan – 4 min, Savə - 1 min, sultaniyyə - 1 min, Qəzvin – 12 min, Ərdəbil – 1 min, Şiraz – 8 min, Təbriz – 4 min, Qum - 2 min, Gəncə və Gürcüstanın bir hissəsi 4 min nəfər atlı verirdi. Bu siyahı heç də tam deyildir. Çünki Səfəvilər dövlətinin Xorasan, Şirvan, Çuxursəəd, Məşhəd, Kirman və s. kimi bir sıra mühüm əyalətlərini əhatə etmir. Minadoi “Səfəvilər döyüşə 60 minə qədər süvari çıxara bilirdilər” fikrini göstərərkən ehtimal etmişdir ki, əgər bütün əyalətlərin hakimləri birlikdə çıxış etsəydilər, o zaman Səfəvilər döyüşə sayı 130-140 min nəfərə çatan qoşun çıxara bilərdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=324-325}}

Səfəvi tarixi üzrə mütəxəsis Oqtay Əfəndiyev kitabında  I Şah Təhmasibin çağırışı ilə əlaqədar olaraq toplanmış orduya keçirilən baxışda iştirak etmiş salnaməçi Qazi Əhmədin ordudakı döyüşçü sayının 120 min olduğunu və ümumilikdə isə, Təhmasib ölənə yaxın  onun şah təminatında (məvacibində) “qızılbaş tayfalarından və nəsillərindən 200 min adam var idi” yazdığını bildirmişdir. Əfəndiyev bu rəqəmlərin bəzi xüsusiyyətləri nəzərə  alındıqda (mərkəzi hakimiyyətin heç vaxt bütün ordunu bir yerə gətirə bilmədiyi və s.) inanılır olduğunu əlavə etmişdir.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=325}}

[[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın erkən tarixlərində ordu da türklərlə yanaşı iştirak edən digər etnos gürcülər idi. Bu barədə müxtəlif venesiyalı tacirlərin xatirələrində məlumat vardır. Venesiyalı tacir Morati Augurioto belə döyüşçülərin [[Təbriz]] şəhərində də olduğunu yazmışdır.{{sfn|Floor|2001|page=130}}

Şah Təhmasibin dövründə Səfəvi ordusunda xüsusilə topçularla tüfəngçilərin sayı artırılmışdır.{{Sfn|Savory|2007|p=57}} Qafqazın müxtəlif xristian mənşəli qullarından toplanan kölı-döyüşçülərinə qullarağası komandanlıq etməkdə idi.{{Sfn|Streusand|2019|p=170}}

=== Din ===
[[File:Khalili_Collection_Islamic_Art_qur_0729_fol_1b-2a.jpg|thumb|upright=1.2|alt=Blue-and-gold Quran|A [[Quran]] probably belonging to Tahmasp I, dated July–August 1552, created in [[Shiraz]] or Qazvin]]
Şah Təhmasib özünü &quot;dindar mistik şiə kralı&quot; kimi təsvir edirdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Onun dini düşüncələri tarixçilərin ən çox maraqlandığı məsələlərdən biridir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} 1533-cü ilə qədər qızılbaş liderləri ona təlqin edirdilər ki, gənc şah atasının yolundan getməlidir. Çünki qızılbaşlar onun atası Şah İsmayıla təkcə dövlətin başçısı kimi deyil, həm də dini rəhbər hesab edir, onun Mehdi olduğunu düşünürdülər. Həmin il o, ruhi baxımdan yenidən dünyaya gəlmə prosesini keçərək tövbə etdi və dindən kənar davranışlarını tərk etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Savory|Bosworth|2012|pages=}}.&lt;/ref&gt; Təhmasib atasının Mehdi olma iddiasını tərk etdi, İmam Əlinin mistik sevicisi və şəriətə bağlı şah olmağı üstün tutdu.{{Sfn|Babayan|2012|p=291}} Lakin haraya getməsindən asılı olmayaraq kəndlilər və şəhərlilər hələ də onun ətəyinə toxunmaq üçün ziyarətə gəlirdilər.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Şah İmam Əli və digər müqəddəslərlə əlaqəsinin olduğunu iddia edirdi və yuxuları vasitəsiləri ilə əcdadı Şeyx Səfiəddinin ona gələcəyi dediyini bildirirdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=292}} Həmçinin şah, saraydakı şairlərdən onun barədə deyil, İmam Əli barədə şerlər yazmasını istəyirdi.{{Sfn|Canby|2000|p=72}} O, Osmanlı imperiyasına hədiyyə kimi xeyli sayda Quran kitabının nüsxələrini göndərmişdir. İstanbula göndərilən bu nüsxələrin hamısı qiymətli daş-qaşlarla bəzədilmiş olmuşdur.{{Sfn|Guliyev|2022|p=62}}   

On iki imam şiəliyini o, şahlığın yeni doktrini kimi görürdü və [[üləma]]ya dini və hüququ məsələlərdə səlahiyyətlər vermiş, Şeyx Əli əl-Kərakini qeybdə olan imamın köməkçisi təyin etmişdi.{{Sfn|Streusand|2019|p=164}} Bu təyinat molla, seyid və onların şəbəkəsinə sarayda yeni siyasi güc vermişdi. Onlar əsasən Təbriz, Qəzvin, İsfahan və bir qədər sonra Rəşt, Astarabad, Amulda yerləşməkdəydilər və bu Səfəvi seyid irsi &quot;Hüseyni&quot; adlanmaqda idi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=109}}{{Sfn|Newman|2008|p=30}} Təhmasib Qəzvin şəhərini şiəliyin mərkəzi halına gətirə bilmək üçün Qəzvində yerləşən və XVIII şiə imamı Rzanın oğluna aid olan türbəni təmit edib genişləndirdi.{{Sfn|Mitchell|2009a|p=106}} O, həmçinin Ərdəbildəki Sufi ordeninə qarşı da diqqətli idi. O, bu ordenin ziyarətçiləri və Səma məraismlərini həyata keçirmək üçün Cənət Saray məscidini tikdirmişdi.{{Sfn|Newman|2008|p=32}} Təhmasib təsəvvüf ayinlərinin icrasını, sufilər və mollalara onun sarayına gəlib Fitr bayramı üçün ictimai təqva və zikrlər etmələrini (və ona beyətlərini təzələsinlər) əmr etmişdi. Bu, Təhmaspın davamçılarını özlərini qəbilə və ya digər yerli sosial nizamlarla bağlı ola bilməyəcək qədər böyük bir icmaya mənsub görməyə təşviq etdi.{{Sfn|Babayan|2012|p=295–296}} Təhmasibin hakimiyyəti dövrünün şiəliyə keçid dövrü kimi dəyərləndirilməsinə baxmayaraq, atasından fərqli olaraq o, digər dini qrupları din dəyişdirməyə məcbur etməmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Mitchell|2009a|pages=104}}&lt;/ref&gt;

=== İncəsənət ===
Təhmasibə incəsənətə ən çox hamilik edən Səfəvi şahı hesab edilir.{{Sfn|Streusand|2019|p=191}}  O, atası tərəfindən 1522-ci ildə sifariş edilmiş, 1530-cu illərin ortalarında hazır olan və Şahnamənin ən məşhur illüstürasiya edilmiş əlyazması olan əsərlə adaşdır.{{Sfn|Simpson|2009}} Gəncliyində Şah təhmasib xəttalığa və incəsənətə meyillənmiş, hər iki sahənin şəxslərinə hamilik etmişdir.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Təhmaspın Səfəvi sənətinə ən böyük töhfəsi onun hakimiyyətinin birinci yarısında baş vermiş lüks təsvirli əlyazmalara himayədarlıq etməsi idi.{{Sfn|Canby|2000|p=49}} O, Kamaləddin Behzad kimi rəssamları həvəsləndirmiş, ustalara, səyyahlara və şagirdlərə  üyüdülmüş qızıl və lapis lazuli kimi ekzotik materiallarla təchiz edilmiş şahlıq rəsm emalatxanası vermişdir.{{Sfn|Soudavar|2017|p=51}} Təhmasibin rəssamları Nizaminin Xəmsə əsərinə rəsmlər çəkmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Streusand|2019|page=191}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=4}} Tarix-i aləm aray-i Abbasi əsəri Təhmasibin hakimiyyəti dövrünü Səfəvi xəttalığının və rəsm sənətlərinin ən yaxşı olduğu dövr adlandırmışdır.{{Sfn|Mitchell|2009b}} Lakin Təhmasib 1555-ci ildə miniatür və digər incəsənət sahələrinə olan marağını itirdi və saraydakı emalatxanaları bağlatdırıb orada çalışanlara başqa yerdə sahələri ilə məşğul olmağa icazə verdi.{{Sfn|Simpson|2021|p=473}}      

Həyatının son illərində Şah Təhmasib şair və şeriyyata xor baxmağa başladı və Qurana olan meyli daha da artdı. o, artıq şairləri dindar hesab etmirdi, çünki onların çoxu şərabın, dinə zidd davranışların aludəçiləri idilər. Təhmasp öz sarayında şairləri buraxmaqdan imtina etdi və onlara lütflə yanaşmağı dayandırdı.{{Sfn|Sharma|2017|p=21}} Təhmasibin qardaşı Sam Mirzənin yazdığına görə ilk iki Səfəvi şahının hakimiyyəti dövründə sarayda 700 şair olmuşdur. Təhmasibin dini hisslərinin yüksəlməsindən sonra isə, onların çoxu Hümayunun saayına yollandılar. Onların çoxu hələ də erotik məzmunlu şerlər yazmağa davam edirdilər. Bunlara misal olaraq Möhtəşəm Kaşanini, Vəhşi Bafqini göstərmək olar.{{Sfn|Mitchell|2009b}}{{Sfn|Soudavar|2017|p=50–51}} Onların hamısı kənarlaşdırılmışdı. Naziri Nişapuri və Orfi Şirazi kimi şairlərin getməsi hind ədəbiyyatına fars dilini gətirən hind üslublu poeziyanın yüksəlişinə səbəb oldu.{{Sfn|Ghasem Zadeh|2019|p=7}}{{Sfn|Bruijn|2012}}

==Ailəsi==
Təhmasib öz varislərindən fərqli olaraq türk mənşəli olmayan qadınlarla - gürcü və çərkəz kökənli - evlənmiş və onlardan uşaqları da olmuşdur.{{Sfn|Savory|2007|p=68}} Lakin onun hərəminin əsas arvadı türk Sultanum Bəyim olmuşdur. Sultanum Bəyim Mosullu tayfasından idi və o, şahdan iki oğul dünyaya gətirmişdi - Məhəmməd Xudabəndə və II İsmayıl.{{Sfn|Newman|2008|p=29}} Bu uşaqlar ikisi də növbəti Səfəvi şahları oldular. Şah Təhmasibin övladları ilə münasibətləri yaxşı olmuşdur. Bircə oğlu və Osmanlı ilə müharibəlırin qəhrəmanı İsmayıl Mirzə ilə Amasiya sülhündən sonra münasibətləri pisləşmiş, İsmayıl həbs edilmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}} Uşaqlarına qarşı diqqətli olan şah onların idarəetmə, incəsənət və alimlik barədə təlimlərə cəlb edilməsini təmin etmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} İsmayılın həbs edilməsindən sonra gürcü arvadından olan Heydər Mirzə dövlət işlərində aktiv iştirak etmişdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=247}}; {{harvnb|Savory|2007|page=68}}.&lt;/ref&gt;  

Şah Təhmasibin bilinən arvadları: 
#[[Sultanum Bəyim|Şahbanu Məvzili (Qədəmli) Sultan]] (və ya Sultanım Bəyim) (1516 - 1593) - Ağqoyunlu Musa bəyin qızı, Şahzadə Məhəmmədin, Şahzadə İsmayılın və Gövhər Sultanın anasıdır.{{Sfn|Newman|2008|p=29}}
#[[Sultan Ağa xanım]] - Şəki hakimi çərkəz Şamxal Qara-Musal sultanın bacısı, Pərixan Sultanın və Şahzadə Süleymanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}
#Sultanzadə bəyim - Əli xan Gürcünün bacısı, Şahzadə Heydərin və Fatimə Sultanın anasıdır.{{Sfn|Savory|2007|p=68}}  
#Xanpərvər bəyim - Zal bəy Gürcünün bacısı, Şahzadə Mahmudun, Şahzadə İmamqulunun və Xanış Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=153}}
#Zəhra bəyim - Samstxe knyazı Otar Şalikaşvilinin qızı, Şahzadə Mustafanın və Şahzadə Əlinin anasıdır.
#Hurixan xanım - Soylu Gürcü qızlarındandır. Zeynəb Sultanın və Məryəm Sultanın anasıdır.{{Sfn|Szuppe|2003|p=149}}
#Fəridə bəyim - Dağıstan hakiminin qızı, Şahzadə Əhmədin, Xədicə Sultanın və Şəhrəbanu Sultanın anasıdır.
#Ayşə xanım - [[Xivə xanlığı|Xivə xan]]ı Sufiyan xanın qızı,
#Zeynəb Sultan Səfəvi (ö.1570) - [[Bəhram Mirzə Səfəvi|Bəhram mirzə Səfəvi]]nin dul xanımı.{{Sfn|Newman|2008|p=31}}

Oğulları:
# Məhəmməd Xudabəndə - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. II İsmayıldan sonrakı şah.{{Sfn|Savory|2007|p=70}}
# II İsmayıl  - [[Sultanum Bəyim]]&lt;nowiki/&gt;dən olma şahzadə. Təhmasibdən sonrakı şah.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Murad mirzə Səfəvi]] (ö. 1545) - Qəndəhar hakimi (1538-1545), azyaşlı ikən ölmüşdür.{{Sfn|Thackston|2004}}
# [[Süleyman Mirzə|Süleyman mirzə Səfəvi]] (28 mart 1554 - 2 noyabr 1576) - Fars (1555-1557) və Məşhəd (1576) hakimi, Sultanağa bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Heydər mirzə Səfəvi]] - Sultanzadə bəyimdən olma, özünü şah elan etmiş, lakin bir gün sonra Qəzvində öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=69}}
# [[Mustafa mirzə Səfəvi]] (1557- 2 noyabr 1576) - Zəhra bəyimdən olma. II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür. Onun qızı I Abbas ilə evlənmişdir.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}{{Sfn|Canby|2000|p=118}}  
# Cüneyd Mirzə -  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Mahmud mirzə Səfəvi]] (1559 - 24 fevral 1577) - Şirvan (1566-1567) və Lahican (1567-1571) hakimi, Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# İmamqulu mirzə Səfəvi (1562-1577) - Xanpərvər bəyimdən olma.  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# [[Sultanəli mirzə|Əli mirzə Səfəvi]] (1563 - 31 yanvar 1642) - Gəncə hakimi (1570-1577), Zəhra bəyimdən olma. I Abbas tərəfindən kor və həbs edilmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Əbül Nasir Sultan Əhməd mirzə Səfəvi (1564-1577) - Fəridə bəyimdən olma,  II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Ghereghlou|2016a}}
# Murad Mirzə - II İsmayıl tərəfindən öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Zeynəlabdin mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Musa mirzə Səfəvi - uşaq ikən ölmüşdür.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}

Şah Təhmasibin ehtimal edilir ki, 13 qızı olmuşdur. Lakin onlardan 8-i bəllidir:{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# [[Gövhər Sultan|Gövhərsultan bəyim]] (1540-19 may 1577) - [[İbrahim mirzə Cahi|İbrahim mirzə Səfəvi]] ilə evli idi, [[Sultanum Bəyim]]dən olma.{{Sfn|Szuppe|2003|p=150}} 
# [[Pərixan xanım]] - Sultanağa bəyimdən olma, Məhdi Ülyanın əmri ilə öldürülmüşdür.{{Sfn|Savory|2007|p=71}} 
# [[Zeynəb Sultan Səfəvi|Zeynəb bəyim Səfəvi]] (ö. 14 may 1640) - Hurixan xanımdan olma, [[Əliqulu xan Şamlı]] arvadı.{{Sfn|Babaie|Babayan|Baghdiantz-McCabe|Farhad|2004|p=35}}
# [[Məryəm Sultan|Məryəm bəyim Səfəvi]] (ö.1608) - Hurixan xanımdan olma, Gilan hakimi Xan Əhməd xan ilə evlənmişdir.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}}
# Şahbanu xanım (ö.1583) - [[Salman xan Ustaclı]] ilə evlənmişdir, Fəridə bəyimdən dünyaya gəlmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}}
# Xədicə bəyim Səfəvi - Fəridə bəyimdən olma. Gilanın yerli hakimlərindən biri olan Əmira Dəbbajın nəvəsi Cəmşid xanla evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=146}} 
# Fatimə Sultan Xanım - Əmir xan Mosullu Türkmanın arvadı.{{Sfn|Savory|Bosworth|2012}} 
# Xanış bəyim Səfəvi (ö. 1591) - Xanpərvər bəyimdən olma, Nemətullahiyyə ordeninin rəhbəri Şah Nemətulla Əmir Nizaməldin ilə evlənmişdir.{{Sfn|Szuppe|2003|p=147}}

== Tarixşünaslıq və şəxsiyyəti ==
I Təhmasibin hakimiyyəti I Şah İsmayılın ölümündən sonra qızılbaş liderləri arasında vətəndaş mübarihəsi ilə başladı. Bu vətəndaş müharibəsi imperiyanı böhrana sürüklədi, bu müharibənin başlması Şah İsmayılın sahib olduğu xarizmatik Mehdi obrazının onun ölümü və Təhmasibin taxta çıxması ilə sonlanmasının işarəsi idi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=111}} Atasından fərqli olaraq o, ilk başlarda nə siyasi-mənəvi xarizmaya, nə də qızılbaşların qiymətləndirdiyi şeylərdən biri olan döyüş meydanında igidliyini sübut edəcək yaşda deyildi. Nəhayət yetkinlik yaşına gəldikdən sonra Təhmasib bütün bunların öhtəsindən gəldi. O, ilk dəfə özbəkləri məğlub etdiyi Cam döyüşünd öz hərbi istedadını, döyüşgənliyini,  Osmanlı ilə müharibə başladıqdan sonra isə onlarla birbaşa döyüş meydanında qarşılaşmayaraq yetəri qədər hərbi stateji bacarığa sahib olduğunu sübut etdi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=111}}.&lt;/ref&gt; O, bilirdi ki, qızılbaş liderlərinə öz hakimiyyətini qəbul etdirməyə çalışarkən atasının sahib olduğu xarizmatik dini lider obrazına sahib ola bilməzdi, buna görə də o, yeni Səfəvi şahı kimi özünü daha geniş ictimaiyyətə qəbul etdirmək hüququna sahib olmaq üçün özünü yeni bir obraz - ictimai fiqur kimi təqdim etdi.{{Sfn|Khafipour|2021|p=121}} Beləliklə, o, şiəliyin mömin bir ardıcılı oldu və hakimiyyətinin sonuna qədər şişirdilmiş təqva ilə bu obrazı qoruyub saxladı.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|p=252}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt; Bu, 10 il ərzində dövləti idarə edən və bir-biriləri ilə savaşan tayfa başçılarının hakimiyyətini qırmaq və sələflərinin sahib olmadığı imici formalaşdırmaq üçün düşünülmüş möhtəşəm siyasət idi.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roemer|2008|page=249}}; {{harvnb|Khafipour|2021|p=121}}; {{harvnb|Matthee|2011|page=86}}&lt;/ref&gt;         

Şah Təhmasin qərb tarixçilərində o qədər də təəssürat yarada bilməmişdir, onlar Təhmasibi tez-tez atası ilə müqayisə etmiş və onu xəsis, dindar şəxs kimi təqdim etmişdirlər.{{Sfn|Savory|2007|p=57}}  Onun bu cür özəllikləri həqiqətən də insan və hökmdar olaraq ona qaranlıq bir işıq tutsa da, onun şəxsiyyətini tam olaraq ortaya qoymur, çünki o, hər nə qədər xəsis hökmdar kimi təqdim edilsə də, dinə zidd olduğu üçün 30 min tümən vergidən imtina etmişdir və bu onun şəxsiyyətini anlamaq üçün mühüm alətdir. Təhmasp həyatının bu hissəsi çox vaxt lazımınca qiymətləndirilməsə də, siyasi baxımdan usta idi.{{Sfn|Roemer|2008|p=250}} Onun atasının imperiyasını nəinki dağılmaqdan qoruyub saxlaması, həm də onu genişləndirməsi və qızılbaşların I İsmayıla sitayiş etməyən səltənətin əsas əhalisi ilə Səfəvi ideologiyasını uyğunlaşdırması da özlüyündə bir nailiyyətdir.&lt;ref&gt;{{harvnb|Mitchell|2009b}}; {{harvnb|Khafipour|2021|page=121}}.&lt;/ref&gt;

== Sikkələri ==
[[File:Coin of Tahmasp I, minted in Shiraz.jpg|thumb|1523/1524-cü ildə Şirazda zərb edilmiş Şah Təhmasibə aid qızıl sikkə.]]
I Təhmasp sikkələri zərb olunduqları bölgə ilə səciyyələnir, akçe Şirvanda, Mazandaranda təngə zərb edilir, Xuzistanda isə larin pul vahidindən istifadə edilirdi. 1570-ci illərə qədər bu muxtar pul vahidləri birləşdirildi.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}} Şahi sikkələrin çəkisi onun hakimiyyətinin əvvəlindəki 7,88 qramdan səltənətin qərb bölgələrində 2,33 qrama, sonunda isə Şərqdə 2,92 qrama qədər xeyli azaldı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

Onun sikkələrində ərəb dili artıq istifadə edilən yeganə dil deyil, follis (folus-i şahi) sikkələrində “Əbədi olaraq [məhkum] Allahın lənətinə düçar ola bilər / O, [oranı] dəyişdirəndir.” fars dilində zərb olundu. Köhnə mis sikkələr də etibarlılığına görə dövriyyədə saxlanılırdı.{{Sfn|Akopyan|2021|p=295}}

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;I Şah Təhmasib&quot; perrow=&quot;5&quot; widths=&quot;300px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
Fayl:Tahmasb.PNG|I Şah Təhmasib
Fayl:Tahmasb-1.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın [[1543]]-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı &quot;[[Çəhəl Sütun Sarayı]]&quot;-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)
Fayl:Shah Tahmasp and Humayun.jpeg| I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah ([[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]])([[Böyük Britaniya]], [[London]] kitabxanası)
Fayl:Shah Tahmasp I and Humayun.jpg|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şah (Görüş : [[1543]], [[Qəzvin]], [[Səfəvilər dövləti]]). (Rəsm : [[Çəhəl Sütun Sarayı]], [[İsfahan]], [[İran]])
Fayl:Qazvin - Chehel Sotun.jpg|I Şah Təhmasibin Sarayı. Saray 19-cu yüzillikdə [[Qacarlar]] tərəfindən bərpa olunub. ([[Qəzvin]], [[İran]])
Fayl: Тахмасиб I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1561]])
Fayl: Shah Tahmasib I.jpg|I Şah Təhmasib zamanı sikkə ([[1567]])
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{VikiMənbə|Müəllif:I Şah Təhmasib}}
* Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm, 2007, 592 səh. + 56 səh. illüstrasiya.
* Azərbaycan tarixi. I cild. (ən qədim zamanlardan XX əsrədək). Bakı: Azərnəşr, 1994, 680 səh.
* Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 344 səh. + 8 səh.(illüst.)
* {{citation | title = Səfəvilər tarixi (zühurdan süqutadək) | last =Rəsul | first =Cəfərian | year = 2007 | publisher = Şəhriyar | location = | isbn =  }}

== Xarici keçidlər ==

{{S-start}}
{{s-hou|[[Səfəvilər sülaləsi]]||[[3 mart]] [[1514]]||[[14 may]] [[1576]]}}
{{s-reg|}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Lion and Sun Emblem of Persia.svg|50px]]&lt;br/&gt;[[Səfəvilər imperiyası]](صفویان‎) [[Şah]]ı|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{s-roy|az}}
{{Vərəsəlik qutusu|titul=&lt;br/&gt;[[Fayl:Turk_(GokTurks).png|50px]]&lt;br/&gt;[[Azərbaycanlılar|Azərbaycan Türkü]] - [[Səfəvilər sülaləsi]]|illər=[[1524]]-[[1576]]|ilə=|sələf=[[Şah İsmayıl Xətai]]|xələf=[[II Şah İsmayıl]]}}
{{son}}

{{Vikidata/nəsil}}
{{ Sələf-xələf (Səfəvilər İmperiyası)
| Şah       = I Şah Təhmasib  &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Tahmasp.jpg|100 px]]
| ZAMAN     = [[Səfəvilər sülaləsi]]
| SƏLƏF     = [[I Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:Shah Ismail I.jpg|100 px]]
| XƏLƏF     = [[II Şah İsmayıl]] &lt;br /&gt;[[Fayl:IranianShahIsmail2.jpg|100 px]]
}}
{{Səfəvi hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Səfəvi şahları]]
[[Kateqoriya:İranda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:İranda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]]</text>
      <sha1>q024ldcercd88e583elzi8i8axcmnul</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bağbanlar (Biləsuvar)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>90660</id>
    <revision>
      <id>6570105</id>
      <parentid>6458977</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:44:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.30.89.31</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Toponimikası */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5955" xml:space="preserve">{{digər məna|Bağbanlar}}
{{YM}}

'''Bağbanlar''' (əvvəlki adı: '''Arxangelovka''') — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Biləsuvar rayonu]]nun Bağbanlar kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.&lt;ref&gt;[https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartı. İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı — 2019. Bakı: 2020, səh. 39.]&lt;/ref&gt; Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə kənd Bağbanlar adlandırılmışdır.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/10264 Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı]&lt;/ref&gt;

== Toponimikası ==
Kəndin keçmiş adı Arxangelovka olmuşdur. XX əsrin əvvəllərində Rusiyanın Arxangelsk vilayətindən köçüb gələnlər burada məskunlaşmış, köhnə yaşayış yerlərinin adını yeni məskənlərinə vermişdilər. 1991-ci ildən kəndin adı Bağbanlar kimi rəsmiləşmişdir. Etnotoponimdir. 1933-cü ildə Bərdə rayonunun Mehdixanlı inzibati ərazi vahidində də eyniadlı kənd qeydə alınmışdır. Bəzi ədəbiyyatlarda və yerli əhalinin dilində Bağmanlar variantı da işlənir.&lt;ref&gt;{{ATEL|1|73}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
 
=== Tarixi abidələri ===
Kənddə daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmamışdır.

== Coğrafiyası və iqlimi ==
Kənd Mahmudçala gölündən bir qədər aralı, Muğan düzündə, rayonun şimal-qərb istiqamətində yerləşir. [[Aranlı (Biləsuvar)|Aranlı]], [[Çinarlı (Biləsuvar)|Çinarlı]], [[Zəhmətabad (Biləsuvar)|Zəhmətabad]], [[Əliabad (Biləsuvar)|Əliabad]] kəndləri və [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] şəhəri ilə sərhəddir. 

== Əhalisi ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;&quot;
! İl
! Daimi əhali
! Kişilər
! Qadınlar
|-
|[[Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|1999]]&lt;ref&gt;[http://anl.az/el/Kitab/2015/2000-852.pdf Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıya alınması. 1999-cu il. I hissə. Bakı: &quot;Səda&quot; nəşriyyatı, 2000, səh. 71.]&lt;/ref&gt;
|3452
|1580
|1872
|-
|[[Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)|2009]]&lt;ref&gt;[http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=41 Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması. 2009-cu il. I cild. Bakı: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi, 2010, səh. 78.]&lt;/ref&gt;
|↗3992
|↗1930
|↗2062
|-
|}

=== Şəhidləri ===
* [[Məhəmməd Əmənov|Əmənov Məhəmməd İltizam oğlu (1996-2020)]]&lt;ref&gt;[http://www.bilesuvar-ih.gov.az/page/78.html Vətən müharibəsi şəhidi Əmənov Məhəmməd İltizam oğlu  (bilesuvar-ih.gov.az)]&lt;/ref&gt; — İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
* [[Telman Həsənli|Həsənli Telman Rafiq oğlu (1998-2020)]]&lt;ref&gt;[http://www.bilesuvar-ih.gov.az/page/111.html Vətən müharibəsi şəhidi Həsənli Telman Rafiq oğlu (bilesuvar-ih.gov.az)]&lt;/ref&gt; — İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.

== İqtisadiyyatı ==
Kənddə 980 təsərrüfat var.

== Mədəniyyəti ==
Kənddə Bağbanlar kənd kitabxana filialı,&lt;ref&gt;[http://mct.gov.az/medias/media/other/305/nazkab-qerar-196-siyahi.pdf &quot;Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı&quot;nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı. Bakı şəhəri, 17 iyun 2014-cü il, № 196, səh. 24.]&lt;/ref&gt; Bağbanlar kənd Mədəniyyət Evi,&lt;ref&gt;[http://mct.gov.az/medias/media/other/305/nazkab-qerar-196-siyahi.pdf &quot;Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı&quot;nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı. Bakı şəhəri, 17 iyun 2014-cü il, № 196, səh. 72.]&lt;/ref&gt; Bağbanlar Poçt Şöbəsi (AZ1312) və Bağbanlar EATS&lt;ref&gt;[http://www.bilesuvar-ih.gov.az/page/25.html Azərbaycan Respublikası Biləsuvar Rayon İcra Hakimiyyəti. Poçt və Rabitə (bilesuvar-ih.gov.az)]&lt;/ref&gt; fəaliyyət göstərir.

== Təhsil ==
Kənddə Bağbanlar kənd tam orta məktəbi fəaliyyət göstərir.&lt;ref&gt;[https://bilasuvar.edu.gov.az/az/page/3329 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Biləsuvar Rayon Təhsil Şöbəsi. Məktəblər (bilasuvar.edu.gov.az)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.bilesuvar-ih.gov.az/page/15.html Biləsuvar rayonunda yerləşən təhsil müəssisələri barədə məlumat (bilesuvar-ih.gov.az)]&lt;/ref&gt;

== Din ==
Kənddə 1993-cü ildə inşa edilmiş Bağbanlar kənd məscidi yerləşir.&lt;ref&gt;[http://anl.az/el/a/248998.pdf Seyyid Əliəsgər Behburlu (tərtibçi). Azərbaycan Respublikası məscidlərinin ensiklopediyası. İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı Səfirliyinin Mədəniyyət Mərkəzi. Bakı: Beynəlxalq Əlhuda Nəşriyyatı, 2001, səh. 99.]&lt;/ref&gt;

== Səhiyyə ==
Kənddə Bağbanlar kənd həkim məntəqəsi yerləşir.&lt;ref&gt;[http://www.bilesuvar-ih.gov.az/page/17.html Biləsuvar rayonunda yerləşən səhiyyə müəssisələri barədə məlumat (bilesuvar-ih.gov.az)]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}

== Həmçinin bax ==
{{Biləsuvar rayonunun yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Biləsuvar rayonunun kəndləri]]
[[Kateqoriya:Bağbanlar (Biləsuvar) kənd inzibati ərazi dairəsindəki yaşayış məntəqələri]]</text>
      <sha1>bndt4jg9o8fxixn0v2cu4seathsvrk3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Marneuli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>94714</id>
    <revision>
      <id>6570864</id>
      <parentid>6555389</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:23:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.137.173</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10361" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır. Prizdent: soyun guseynov

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>jsrivb21aioz1x4pt2cxcgz7bizp8xl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570865</id>
      <parentid>6570864</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:24:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.137.173|212.47.137.173]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10336" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>dapqm3h0n8ej9trvfdsln15ztbn6nz2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570875</id>
      <parentid>6570865</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:28:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Binegedi Ogrusu</username>
        <id>253718</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10383" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.

Marneuli rayonunun Prezidenti Soyun Guseynov.

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>2ssc8bb0vcdnlap97ibpytlsqr95gei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570878</id>
      <parentid>6570875</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:28:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.137.173</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10424" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.

Marneuli rayonunun Prezidenti Soyun Guseynov deyismede  sene ne dexli var ne yazıram.

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>dh7rv5t44s1uu1qqx1dir4i4yg62tzv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570880</id>
      <parentid>6570878</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:29:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:212.47.137.173|212.47.137.173]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Binegedi Ogrusu|Binegedi Ogrusu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10383" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.

Marneuli rayonunun Prezidenti Soyun Guseynov.

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>2ssc8bb0vcdnlap97ibpytlsqr95gei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570888</id>
      <parentid>6570880</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:34:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Binegedi Ogrusu|Binegedi Ogrusu]] ([[User talk:Binegedi Ogrusu|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6570875 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10336" xml:space="preserve">{{YM
|növü=Şəhər}}

'''Marneuli'''&lt;ref&gt;{{ASE|6|324|Marneuli}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf Azərbaycan Respublikası: Atlas] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220315030312/https://www.ebooks.az/view/r1vNS7em.pdf |date=2022-03-15 }}, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi]] tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının [http://www.mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg Fiziki] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160812160736/http://mfa.gov.az/files/file/Fiziki.jpg |date=2016-08-12 }} və [http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg Siyasi xəritəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170510084341/http://www.mfa.gov.az/files/file/Siyasi.jpg |date=2017-05-10 }}&lt;/ref&gt;  ({{dil-ka|მარნეული}}; {{dil-az|Sarvan}}) — [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]nın [[Aşağı Kartli|Aşağı Kartli mxaresində]] şəhər, [[Marneuli bələdiyyəsi]]nin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək '''Sarvan''', Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi '''Borçalı''', 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.

== Etimologiya ==
{{lang|az|Sarvan}}&lt;ref&gt;{{Cite newspaper |first=Asif |last=Hacılı |url=http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |title=Yaxın və uzaq Borçalı |work=525-ci qəzet |date=17 oktyabr 2020 |page=20–21 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627223955/http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/oktyabr/724453.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] &quot;{{lang|az|dəvəçi}}&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |url=http://lib.az/book/85/show |title=Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə. |volume=II |chapter=Sarvan |page=179 |year=2007 |location=Bakı |publisher=Şərq-Qərb |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210731092724/http://lib.az/book/85/show |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[Fars dili|Fars dilindən]] alınan&lt;ref&gt;{{Cite book |first=Bəşir |last=Əhmədov |title=Etimologiya lüğəti |chapter=Sarvan |chapter-url=https://obastan.com/SARVAN/924288/ |publisher=Altun Kitab |location=Bakı |year=2015 |language=az |access-date=2021-07-16 |archive-date=2021-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210630091414/https://obastan.com/SARVAN/924288/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; sözün əsli &quot;{{lang|az|sərban}}&quot; ({{dil-fa|ساربان‎}}) olub, &quot;dəvələrin hamisi&quot; deməkdir.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Dehxuda |first=Əli Əkbər |author-link=Əli Əkbər Dehxuda |title=[[Dehxuda lüğəti]] |editor=Dehxuda Lüğəti İnstitutu |language=en |chapter=ساربان |chapter-url=https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |location=Tehran |publisher=University of Tehran Press |year=1931 |access-date=2021-07-16 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204655/https://dehkhoda.ut.ac.ir/en/dictionary/177976/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. [[İkinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr [[Almaniya]] ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və [[HHM]] qoşunları [[SSRİ]]nin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin [[Əfqanıstan]]dakı müharibədə iştirak etmişdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=166-cı Aviasiya Alayının Saytı |url=http://sandar.ucoz.ru/ |access-date=2011-08-20 |archive-date=2012-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120815145140/http://sandar.ucoz.ru/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom [[Gürcüstan Ordusu]]nun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə [[Rusiya]] ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Apa.az Saytı |url=http://en.apa.az/news.php?id=86450 |access-date=2011-08-20 |archive-date=2011-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110930022217/http://en.apa.az/news.php?id=86450 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
=== Milli tərkibi ===
[[17 yanvar|17]]-[[24 yanvar]] [[2014-cü il]] Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211&lt;ref name=&quot;2014 census all places of Georgia&quot;&gt;Population statistics of Eastern Europe: [http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |date=2018-11-04 }}&lt;/ref&gt; nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630&lt;ref name=&quot;2002 census all places of Georgia&quot; /&gt; nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin  84 %-ni '''[[azərbaycanlılar]]''', 10,5 %-ni '''[[gürcülər]]''', 3,7 %-ni '''[[ermənilər]]''', 0,6  %-ni '''[[ruslar]]''', 0,4 %-ni isə '''[[urumlar]]''' təşkil edir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |access-date=2020-12-07 |archive-date=2018-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104125931/http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. [http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131112102656/http://kms2.isn.ethz.ch/serviceengine/Files/EINIRAS/19719/ipublicationdocument_singledocument/a8d4a391-d68a-4038-83f3-af3c14a8bf76/en/working_paper_23.pdf |date=2013-11-12 }}. ECMI Working Paper #23. February, 2005&lt;/ref&gt;

{| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr
|+'''Marneuli şəhəri əhalisinin milli tərkibi'''
|-
! Etnik qrup
! [[1939-cu il|1939]] sa.&lt;ref name=&quot;Борчалинский район (1939 г.)&quot;&gt;Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html Борчалинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130509115814/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/marneuli39.html |date=2013-05-09 }}—&gt;село Борчало&lt;/ref&gt;
! Nisbəti
! [[1989-cu il|1989]] sa.&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot;&gt;The European Centre for Minority Issues Caucasus: [http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130423040925/http://www.ecmicaucasus.org/upload/stats/Census%201989.pdf |date=2013-04-23 }}&lt;/ref&gt;
! Nisbəti&lt;ref name=&quot;Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage)&quot; /&gt;
|-
| cəmi||4 233||100 %||27 118||100 %
|-
| [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]||3 459||81.72 %||18 498||68.21 %
|-
| [[Ermənilər|erməni]]||256||6.05 %||1 455||5.37
|-
| [[Urumlar|urum]]||17||0.4 %||2 399||8.85 %
|-
| [[Gürcülər|gürcü]]||26||0.61 %||2 091||7.71 %
|-
| [[Ruslar|rus]] və [[Ukraynalılar|ukraynalı]]||345||8.15 %||2 304||9 %
|-
| [[Osetinlər|osetin]]||1||0.02 %||72||0.27 %
|-
| [[Kürdlər|kürd]] və [[Yezidilik|yezidi]]||1||0.2 %||6||0.02
|-
| [[Almanlar|alman]]||20||0.47 %||...||...
|-
| [[Assuriyalılar|assuriyalı]]||33||0.78 %||...||...
|-
| digər||75||1.78 %||293||1.08 %     
|-
|}

== İqtisadiyyat ==
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən [[tütün]]ün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.

== Təhsil ==
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə [[Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti]] açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub.&lt;ref&gt;[http://az.apa.az/xeber_Marneulide_Heyder_Eliyev_adina__138739.html Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya |url=http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |access-date=2016-05-30 |archive-date=2022-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220729204607/https://qafqazinfo.az/news/detail/nazirlikden-heyder-eliyev-adina-universitetin-baglanmasina-reaksiya-123223 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Gürcüstan şəhərləri}}
{{Marneuli bələdiyyəsinin yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Gürcüstan şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Gürcüstanın adı dəyişdirilmiş yaşayış məntəqələri]]
[[Kateqoriya:Marneuli]]</text>
      <sha1>dapqm3h0n8ej9trvfdsln15ztbn6nz2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Minirə Qarayeva</title>
    <ns>0</ns>
    <id>95340</id>
    <revision>
      <id>6571678</id>
      <parentid>6363603</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5071" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Minirə Qarayeva
 |orijinal adı         = Minirə Gülməmməd qızı Qarayeva
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Minirə Qarayeva.JPG
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 14.4.1937
 |doğum yeri           = Qəbələ, Azərbaycan SSR, SSRİ
 |vəfat tarixi      23 yanvar 2022   =23 yanvar 2022 
 |vəfat yeri  Bakı, Azərbaycan         = 
 |vəfat səbəbi         =Ürək çatışmazlığı 
 |dəfn yeri            =Bakı 
 |vətəndaşlığı         = Azərbaycan
 |milliyyəti           = Azərbaycanlı
 |həyat yoldaşı        =İmran Arifşah oğlu Abbasov 
 |uşağı                = 
 |atası                = Gülməmməd Mehdi oğlu Qarayev
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = Professor
 |elmi adı             = Professor
 |iş yeri              = Təqaüdçü
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Qarayeva Minirə Gülməmməd qızı''' — Professor, Azərbaycan &quot;Xoş Niyyət&quot; Xeyriyyə İctimai Birliyinin təsisçisi və prezidenti və Azərbaycan Qadınlar Cəmiyyətinin xarici əlaqələr üzrə sədr müavini, Dünya Konstitusiya və Parlament Assosiasiyasının (WCPA) Azərbaycan üzrə Fəxri vitse-prezidentidir.

23 yanvar 2022-ci il tarixində Bakıda ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir.

== Həyatı ==
Minirə Qarayeva 1937-ci ildə Qutqaşın rayonunun (indiki [[Qəbələ rayonu]]) Qutqaşın şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur&lt;ref&gt;Şəlalə Məhyəddinqızı, &quot;Qəbələ Qafqazın incisi&quot;, Bakı, &quot;Oğuz Eli&quot;, 2009.&lt;/ref&gt;. 1954-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutuna daxil olmuş, 1959-cu ildə həmin institutu &quot;Fərqlənmə diplomu&quot; ilə bitirmişdir. Tələbə yoldaşları arasında tək o &quot;Dövlət imtahan komissiyası&quot;nın və eləcə də onun sədri o zamankı ali təhsil naziri M. Mehdizadənin qərarı ilə ali məktəbdə ingilis dili müəllimi hüququna layiq görülmüşdür. Minirə Qarayeva 1994-cü ilə qədər Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunda ingilis dilinin fonetikası kafedrasının müdiri.

== Fəaliyyəti ==
Uzun illər məzunu olduğu təhsil ocağında ingilis dilinin fonetikası kafedrasının müdiri işləmişdir. Keçmiş [[SSRİ]] dövründə SSRİ Ali Təhsil Nazirliyinin elm adamları üçün təşkil etdiyi uzun müddətli xarici ezamiyyətlərə dəvət olunmuşdur. 1982-ci ildə [[İngiltərə]] ([[London]], Oxford, Camdridge, Caventry, Brighton), 1987-ci ildə isə ABŞ ([[Vaşinqton]], [[Corctaun]], [[Baltimor]], [[Boston]], [[Filadelfiya]]) universitetlərində tədqiqatla məşğul olmuş, dərs demişdir. Ümumilikdə dünyanın altmışa yaxın ölkə və şəhərindəki elm ocaqlarında olmuş, təhsildə yenilik, təhsil reformu ilə maraqlanmış, bu sahədə məruzələr etmişdir. Ayrı-ayrı ölkələrdə bir çox elmi dərnəklərin, eləcə də ECA-nın (Avropa Topluluğu Assosiasiyası) üzvüdür. Bu cəmiyyətlərin dəvəti ilə [[Kipr]]də ([[Qazimağusa]], [[Lefkoşa]]), [[Yunanıstan]]da ([[Selanik]]), [[Almaniya]]da ([[Münhen]]), [[Türkiyə]]də ([[Ankara]], [[İstanbul]], [[Ərzurum]], [[Kayseri]], [[İsparta]], [[Sivas]] və s.) konfranslarda, assembleya və konqreslərdə məruzə etmişdir.

İngilis dilinin fonetikasına həsr olunmuş üç kitab, əlliyə yaxın məqalə müəllifidir. Hələ tələbə ikən ali təhsil nazirinin imzası ilə &quot;Fəxri fərman&quot;a, müəllim işlədiyi dövrdə isə səmərəli əməyinə qiymət verilərək bir medal, fəxri fərmanlarla təltif olunmuşdur.

1994-cü ildə Türkiyənin Sivas şəhərindəki Cumhuriyyət Universitetində dərs deməyə dəvət olunmuş və Ali Təhsil Nazirliyinin icazəsi ilə işə başlamışdr. Eyni universitetdə on il professor, bölüm başqanı olaraq işləmiş və bu müddətdə də bir çox fəxri adlarla təltif olunmuşdur.

Mimirə Qarayeva İngiltərənin Kəmbric Universiteti tərəfindən &quot;20-ci əsrin qabaqcıl elm adamları&quot; arasında &quot;Müvəffəqiyyət şərəf Diplomu&quot;na layiq görülmüşdür. Eyni zamanda o, &quot;Dünya Bioqrafik Mərkəzi&quot; tərəfindən &quot;Milleniumun Beynəlxalq Qadını Naminatoru&quot; və &quot;2003-cü ilin ən yaxşı beynəlxalq qadın pedaqoqu&quot; fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

Professor Minirə Qarayeva 2013-cü ildə Dünya Konstitusiya və Parlament Assosiasiyasının (WCPA) Azərbaycan üzrə Fəxri vitse-prezidenti seçilmişdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan pedaqoqları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı pedaqoqlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Qəbələdə doğulanlar]]</text>
      <sha1>fcxa7a4ath5odk4w92gn87yu0g4cat0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ermənistandakı məscidlərin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>96332</id>
    <revision>
      <id>6571099</id>
      <parentid>6543576</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:00:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8869" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|-
| 6
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|-
| 6
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|-
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>k264wtzxqqq3t3snlxwb648cinvmb9d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571102</id>
      <parentid>6571099</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:01:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8870" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>bv559kz2xd5hskslwgjl3ep3920ks49</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571103</id>
      <parentid>6571102</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:02:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9004" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>b5kzpsu0mwps00682dqnywuyunmxdbx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571171</id>
      <parentid>6571103</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:32:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10330" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi VII yüzildə tikilib. Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr
olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|
|
|-
| 13
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 14
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>bur7m51vmopcnmsdcq0nlw631j7o162</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571260</id>
      <parentid>6571171</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:14:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10807" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi 695-ci ildə tikilib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20210926123744/https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archivedate=September 26, 2021|title=Ոչ հայկական պատմամշակութային հուշարձանները Սյունիքի տարածքում / Sünik ərazisində yerləşən qeyri-erməni tarix və mədəniyyət abidələri|date=June 14, 2012|publisher=lragir.am |accessdate=August 11, 2022|language=hy}}&lt;/ref&gt; Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr
olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|
|
|-
| 13
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 14
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>h0rxsdr48n0hz74iqusuoapeytgksai</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571303</id>
      <parentid>6571260</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:36:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10861" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi 695-ci ildə tikilib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20210926123744/https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archivedate=September 26, 2021|title=Ոչ հայկական պատմամշակութային հուշարձանները Սյունիքի տարածքում / Sünik ərazisində yerləşən qeyri-erməni tarix və mədəniyyət abidələri|date=June 14, 2012|publisher=lragir.am |accessdate=August 11, 2022|language=hy}}&lt;/ref&gt; Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr
olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|[[Fayl:Xələc (Qafan) kənd məscidi (3).jpg|147px|]]
|
|-
| 13
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 14
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>evyvuz3queipaexc6d6txr5652re91z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571315</id>
      <parentid>6571303</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:49:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11031" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi 695-ci ildə tikilib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20210926123744/https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archivedate=September 26, 2021|title=Ոչ հայկական պատմամշակութային հուշարձանները Սյունիքի տարածքում / Sünik ərazisində yerləşən qeyri-erməni tarix və mədəniyyət abidələri|date=June 14, 2012|publisher=lragir.am |accessdate=August 11, 2022|language=hy}}&lt;/ref&gt; Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr
olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|[[Fayl:Xələc (Qafan) kənd məscidi (3).jpg|147px|]]
|
|-
| 13
|Qaraçanta kənd məscidi
|[[Qaraçanta]]
|Məscid 1909-cu ildə kənd sakinləri Haqverdi və Elləzin maddi köməkliyi ilə tikilib. 1918-ci ildə daşnaklar tərəfindən yandırılıb, sonra kənd əhalisi tərəfindən təmir edilib. 1988-ci il deportasiyasından sonra dağıdılıb.
|
|
|-
| 14
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>et1uw96ngecn4kwurfbfuh7t1o9azr1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571356</id>
      <parentid>6571315</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:08:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11222" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi 695-ci ildə tikilib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20210926123744/https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archivedate=September 26, 2021|title=Ոչ հայկական պատմամշակութային հուշարձանները Սյունիքի տարածքում / Sünik ərazisində yerləşən qeyri-erməni tarix və mədəniyyət abidələri|date=June 14, 2012|publisher=lragir.am |accessdate=August 11, 2022|language=hy}}&lt;/ref&gt; Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr
olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|[[Fayl:Xələc (Qafan) kənd məscidi (3).jpg|147px|]]
|
|-
| 13
|Qaraçanta kənd məscidi
|[[Qaraçanta]]
|Məscid 1909-cu ildə kənd sakinləri Haqverdi və Elləzin maddi köməkliyi ilə tikilib. 1918-ci ildə daşnaklar tərəfindən yandırılıb, sonra kənd əhalisi tərəfindən təmir edilib. 1988-ci il deportasiyasından sonra dağıdılıb.
|
|
|-
| 14
|Qızılbulaq kənd məscidi
|[[Çaxırlı (Göyçə)|Çaxırlı ]]
|Məscid 1870-ci ildə Axund Qəfərin təşəbbüsü ilə kənd ağası Böyükağa tərəfindən tikilib. Burada həm kənd sakinlərinə həm də ətraf bölgələrdən gələnlərə dini təhsil verilib. 1017-ci ildə məscid dağıdılıb.
|
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>q1dlx8zozv4ecquzy8prsed746qjj7z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571422</id>
      <parentid>6571356</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:25:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11222" xml:space="preserve">{{iş gedir}}

1915-ci ildə [[Zəngəzur qəzası|Zəngəzur]] və [[İrəvan quberniyası]]&lt;nowiki/&gt;nın ərazisində 382 [[Şiəlik|şiə]] məscidi, 9 [[Sünnilər|sünni]] məscidi fəaliyyət göstərib. İrəvan quberniyasında məscidlərin artma dinamikası 1904-cü ildə 201, 1911-ci ildə 342, 1915-ci ildə 382 şəklində olub. Bu artım dinamikası bölgədə müsəlman əhalisinin sürətlə artmasından və bu ərazidə müsəlman ruhanilərinin güclü mövqeyindən xəbər verir. Məhəllə məscidləri Zəngəzurun Şəki, Vaqudi, Mərdhuz, Qarraq, Saldaş, Karkyal, Ağbəs, Ağbağ, Hacıəmi, Ballıqaya, Karkas, Çaralı, Xardcmaqlı, Dəstəkərd, Qalacıq, Cicimli 1, Cicimli 2, Qaroaçalı, Seydlər, Mollalar, Təzə Kilsə, Nərcan, Zor, Əfəndilər, Pasan, Xurtekes, Hacıqəmbər, Qarabağlar, Dəmirçilər, Dondarlı, Kurdaluq, Ulaclı, Saraclı, Dərzili, Oxçi, Kaqlar kəndlərində fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə İrəvan quberniyasının [[Üçkilsə|Eçmiədzin]] uyezdində 36 məhəllə məscidi, Sürməli uyezdində 47 məhəllə məscidi, Şərur-Dərələyəz uyezdində 63 məhəllə məscidi, Novobayəzed uyezdində 14 məhəllə məscidi, İrəvan uyezdində 54 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərib. Bu məscidlərdə quberniyada anadan olanların, ölənlərin, evlənənlərin, boşananların qeydiyyatı aparıb. Hər məhəllənin mollası qubernator tərəfindən təyin olunub. İrəvan şəhərinin özündə isə XX əsrin əvvəlinə kimi Qədim Şəhər, Çame, Hacı Novruzəlibəy, Hacı İmamverdibəy, Mirzə Səfibəy, Hacı Cəfərbəy məscidləri fəaliyyət göstərib. İrəvanın Came məscidi kompleksində iri mədrəsə binası da mövcud olub. Bu tarixi abidələrin əksəriyyəti ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə məhv edilib, yaxud mənşəyi dəyişdirilib.

== İrəvan məscidləri ==
1832-ci ildə [[İvan Şopen]] İrəvan şəhərində 12 məscid qeydə almışdı: [[Came məscidi (İrəvan)|Came məscidi]], [[Abbas Mirzə məscidi|Qala məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)|Şah Abbas məscidi]], [[Zal xan məscidi]], [[Novruzəli bəy məscidi]], [[Sərtib xan məscidi]], [[Hüseynəli xan məscidi]], [[Hacı İmamverdibəy məscidi]], [[Hacı Cəfərbəy məscidi]] və s. Erməni vandalları [[Qərbi Azərbaycan]] ərazisində salamat qalmış bir sıra Azərbaycan və bütün alban abidələrini erməniləşdirmişlər.&lt;ref&gt;Собрание актов, относящихся к обозрению истории Армянского народа. Часть I, Москва, 1833, c.278-279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?type=xebergoster&amp;id=4699 Erməni vandalizminə &quot;dur!&quot; deyən yoxdur]&lt;/ref&gt;
 
Göydələn minarələri olan İrəvan məscidləri şəhərin əsas siluetini səciyyələndirən qurğulardan idi. Belə məscidlərin elə 4-ü qalanın &quot;Şəhər&quot; adlı məhəlləsində yerləşirdi: &quot;Novruzəli xan&quot;, &quot;Hüseynəli xan&quot; (Göy məscid), &quot;Xoca Səfərbəy&quot; və &quot;Məhəmməd Sərtibxan&quot; məscidləri.&lt;ref&gt;Mədətli Eynulla. “Səməd Sərdariniyanın “İrəvan müsəlman yurdu olmuşdur” kitabı” məqaləsi, “Tarix və onun problemləri” jurnalı, 2002, №2, s.196-199.&lt;/ref&gt; 1604-cü ildə [[Şah Abbas|I Şah Abbas]] İrəvan qalasını osmanlılardan azad edəndən sonra [[Sərdar sarayı]]nın şərq tərəfində möhtəşəm bir məscid inşa etdirdi. 1606-cı ildə inşa edilən bu məscidin memarı o vaxtın məşhur sənətkarı [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin]] idi. Gəncə məscidi ilə ümumi oxşarlığı olan İrəvan məscid kompleksinə mədrəsə, kitabxana, mehmanxana və müxtəlif təyinatlı tikililər daxil idi. 1918-ci ilə qədər məscid və ətrafındakı binalar kompleksi yarıuçuq da olsa, qalırdı. Sonralar tamamilə məhv edildi.

1725-ci ildə [[Rəcəb Paşa]] tərəfindən İrəvan qalasında yeni bir məscid inşa edildi. XVIII əsrdə Abbas Mirzə tərəfindən inşa etdirilən məscid də memarlıq üslubuna görə hər kəsi heyran edəcək gözəllikdə olmuşdur. Ruslar [[İrəvan qalası]]nı işğal etdikdən sonra (1827) Abbas Mirzənin inşa etdirdiyi məscid tamamilə sökülmüş, Rəcəb Paşanın ucaltdırdığı məscidin yerində isə rus [[kilsə]]si tikilmişdir.&lt;ref&gt;Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.&lt;/ref&gt;

[[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]] adı ilə məşhur olan Hüseynəli xan məscidinin öncə dörd minarəsi olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra məscidin üç minarəsini dağıtmışlar. Son dövrlərə qədər təkminarəli də olsa, Göy məscid İslam nişanəsi kimi şəhərdə diqqəti cəlb edən abidələrdən idi.

XX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İrəvan qalasında 8 məscid fəaliyyət göstərmişdir.&lt;ref&gt;АКАК, Том III, Тифлис, 1869, док. 467, с. 254.&lt;/ref&gt; İndi onların izi belə qalmamışdır. İrəvan qalasında ən qədim məscid 1510-cu ildə Şah İsmayılın əmri ilə inşa olunmuşdur. 1918-ci ildə ermənilər həmin məscidə müsəlmanları dolduraraq, od vurub yandırmışlar. Məscid insanlarla birgə tamamilə yanıb külə dönmüşdür.{{mənbəsiz}}

Ümumiyyətlə, 1912-ci ilə qədər [[Qərbi Azərbaycan]] (indiki Ermənistan) ərazisində İrəvan qəzasında 42, [[Eçmiədzin]] qəzasında 33, [[Zəngəzur]] qəzasında 35 məscid fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda bu məscidlərin heç biri qalmamış, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır.

== Siyahı ==

{| class=&quot;wikitable&quot; width=100%
|-bgcolor=&quot;#CCCCCC&quot;
!width=15px| №
!width=12%| Bina
!width=15%| Ünvan
!width=46%| Qısa təsvir
!width=14%| Şəkil
!width=13%| Koordinantları
|-
| 1
| [[Abbas Mirzə məscidi]]
| [[İrəvan]]
| 
|[[Fayl:Mosquée d'Erevan (Germain Bapst).jpg|147px|]]
|
|-
| 2
| [[Əkərək məscidi]]
|[[Əkərək (Karbi)]]
|
|[[Fayl:Agarak, Mosque - panoramio.jpg|147px|]]
|{{coord|40|18|2.95|N|44|16|45.82|E|scale=2000|}}
|-
| 3
|[[Bicni məscidi]]
|[[Bjni|Bicni]]
|
|[[Fayl:Bjni Mosque 02.jpg|147px|]]
|
|-
| 4
|[[Təpəbaşı məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Tepebashi Mosque, Kond (1).jpg|147px|]]
|
|-
| 5
|[[Zal xan məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:1931-1932. Виден остаток входа Шехерской мечети (Зал-хана), в которой был до 1934 года атеистический клуб Красный Восток.jpg|147px|]]
|
|-
| 6
|[[Rəcəb Paşa məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Pokrov church in Yerevan.jpg|147px|]]
|
|-
| 7
|[[Dəmirbulaq məscidi]]
|[[İrəvan]]
|
|[[Fayl:Mosque in Erivan.jpg|147px|]]
|
|-
| 8
|Arçut kənd məscidi
|[[Arçut]]
|Arçut kənd məscidi 1041-ci ildə tikilib.
|
|
|-
| 9
|Dəmirçi kənd məscidi 
|[[Kiçik Şöllü Dəmirçi|Kiçik Şollu Dəmirçi]]
|XX yüzilin əvvəllərində tikilib. Kəndin mərkəzində yerləşən məscid 1940-cı ilə qədər fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə yenidən açılıb və 1988-ci ilə qədər ibadətə açıq olub. Kəndin adı rəsmi sənədlərdə digər adı ilə Şorlu Dəmirçi kimi qeyd olunur.
|
|
|-
| 10
|Hacı Abbas məscidi 
|[[Şöllü Mehmandar|Mehmandar kəndi]]
|Hacı Abbas ağa məscidi 1840-cı ildə Hacı Abbas ağa tərəfindən tikilib. Məscidi inşa etmək üçün Türkiyə və İrandan ustalar gətirilib. 1919-cu ildə kənd əhalisi qırğınlara məruz qalıb qovulduqdan sonra yandırılıb. Sovet hakimiyyəti illərində kəndə qayıdan əhali məscidi təmir etdirib. Sovet hakimiyyəti dövründə məscid kimi istifadə olunması qadağan edilsə də müxtəlif cür istifadə olunub. 1988-ci ildə kənd əhalisi deportasiya edildikdən sonra məscid dağıdılıb. 
|
|
|-
| 11
|[[Balıqlı məscidi]]
|[[Balıqlı (Amasiya)|Balıqlı ]]
|
|[[Fayl:Zorakert, Mosque, 2014.06.26 - panoramio.jpg|147px|]]
|
|-
| 12
|Xələc kənd məscidi
|[[Xalac (Qafan)|Xələc ]]
|Xələc kənd məscidi 695-ci ildə tikilib.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20210926123744/https://www.lragir.am/2012/06/14/66842/|archivedate=September 26, 2021|title=Ոչ հայկական պատմամշակութային հուշարձանները Սյունիքի տարածքում / Sünik ərazisində yerləşən qeyri-erməni tarix və mədəniyyət abidələri|date=June 14, 2012|publisher=lragir.am |accessdate=August 11, 2022|language=hy}}&lt;/ref&gt; Onun tikilmə tarixi giriş qapısının üstündə ərəb əlifbası ilə yazılan lövhədə qeyd olunub. Çay daşı və ağ əhənglə hörülən məscidin pəncərə və qapı kənarları ağ mərmər daşla əhatə olunub. Məscid qapısının üstündə böyük oval mərmər daşın üstündə ərəb əlifbası ilə yazılar yer alır. Uzunluğu təxminən 15 metr, eni 5 metr olan məscidin damı tünd qəhvəyi rəngdə dəmir tavan örtüyü ilə örtülüb. Məscidin 1 metr enində qalın tünd qəhvəyi rəngdə taxta giriş qapısı və qabaq hissədə qapının sağ tərəfində başları oval iki ədəd dəmir çərçivəli kiçik pəncərəsi var. 2012-ci ildə çəkilmiş bir videoda məscidin hələ də salamat olduğu görünür.&lt;ref&gt;{{cite AV media|people=|title=Qafan rayonu Xələc kəndi| medium=|publisher=YouTube|location=[[Qafan rayonu|Qafan]]|url=https://www.youtube.com/watch?v=R60FZIr3xoc|date=2012}}&lt;/ref&gt;
|[[Fayl:Xələc (Qafan) kənd məscidi (3).jpg|147px|]]
|
|-
| 13
|Qaraçanta kənd məscidi
|[[Qaraçanta]]
|Məscid 1909-cu ildə kənd sakinləri Haqverdi və Elləzin maddi köməkliyi ilə tikilib. 1918-ci ildə daşnaklar tərəfindən yandırılıb, sonra kənd əhalisi tərəfindən təmir edilib. 1988-ci il deportasiyasından sonra dağıdılıb.
|
|
|-
| 14
|Qızılbulaq kənd məscidi
|[[Çaxırlı (Göyçə)|Çaxırlı ]]
|Məscid 1870-ci ildə Axund Qəfərin təşəbbüsü ilə kənd ağası Böyükağa tərəfindən tikilib. Burada həm kənd sakinlərinə həm də ətraf bölgələrdən gələnlərə dini təhsil verilib. 1017-ci ildə məscid dağıdılıb.
|
|
|-


|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
*[[Ermənistanda islam]]

== Xarici keçidlər ==
* [https://iravan.preslib.az/meschidler.html iravan.preslib.az / Məscidlər]
* [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ Caliber.az Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılması ilə bağlı reportaj hazırlayıb]
*{{cite web |url=http://www.iravan.info/meschidler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160128220936/http://www.iravan.info/meschidler.html |archivedate=2016-01-28 |title=Məscidlər |author= |date=2016-01-28 |work= |publisher=iravan.info |accessdate=2016-01-28 |language=az }}
* [https://sputnik.az/life/20210305/426388961/Hazirki-Ermenistan-erazisindeki-tarixi-abidelerimiz-de-mehv-edilib-FOTO.html İkili standartlarla əl-ələ saxtakarlıq: Ermənilər bircə məscidimizi saxlayıblar — FOTO]
* [https://modern.az/az/news/70786/irevan-mescidleri-fotolar İrəvan məscidləri - FOTOLAR]

{{Ermənistandakı məscidlər}}

[[Kateqoriya:Ermənistan məscidləri|*]]</text>
      <sha1>2wmcqnwt5esf8oe73es4mb1dolfp03g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Buxara karvansarayı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>97001</id>
    <revision>
      <id>6570181</id>
      <parentid>6042358</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5757" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Buxara karvansarayı
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Bukhara_Caravansaray.jpg|200px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Qüllə küçəsi, 2&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XV əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           =  restoran kimi fəaliyyət göstərir
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa 
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/144/ 78]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Bukhara Caravanserai
|Xəritəsi             = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Buxara karvansarayı|label_size=100 |lat=40.3667809
 |long= 49.8372999
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Buxara karvansarayı''' —  [[Bakı]]nın tarixi hissəsində [[İçəri Şəhər]]də yerləşən, XV əsrə aid tarixi memarlıq abidəsi olan karvansaray.

== Haqqında ==
[[Fayl:Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-6.jpg|thumb|left|220px|Poçt markası (2010).]]
XV əsrin sonunda İçərişəhərin ticarət magistralının üzərində tikilmişdir. Planda kvadrat formalı, qabarıq portallı karvansarayın həyəti səkkizüzlü formadadı. Perimetr üzrə eyvanlar və şəxsi otaqlar – hücrələrlə əhatə olunmuşdur. Səkkizüzlü rahat həyət, gündəlik ticarət əməliyyatlarından sonra səyyahların və tacirlərin toplaşdığı, açıq səma altında xüsusi bir zal idi. Düz çərçivəyə alınmış həyətin daxili məkanının bütün perimetri boyu ümumi üslubla birləşən çatma tağ memarlıq kompozisiyasının əsas hissəsini təşkil edir.

1964-cü ildə aparılmış bərpa işləri karvansaray binasını sonradan əlavə edilmiş tikililərdən və laylardan tamamilə azad etdi. Bu da onun, ətraf tikililər fonunda iri həcmli quruluşunu üzə çıxarmağa imkan verdi. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində karvansarayın altından, Bakını su ilə təchiz edən küng borulu su xəttinin keçdiyi aşkar olunmuşdur.

Araşdırmalardan məlum olub ki, bu tarixi abidə 15-ci əsrdə orta Asiyadan Bakıya gələn tacirlər tərəfindən tikilib. Şərq ölkələrindən gələn tacirlər müvəqqəti sığınacaqlara ehtiyac duyduqlarından, əsasən bu möhtəşəm karvansarada istirahət edərdilər. Elə tikilinin adı da həmin dövrdə [[Özbəkistan]]ın paytaxtı olan [[Buxara]]dan götürülüb. Bu karvansara bir mərtəbəlidir. Ehtimal olunur ki, tikilinin digər mərtəbəsi yerin altında qalıb. Belə ki, Şərq karvansaralarının özünəməxsus memarlıq quruluşu olub. Adətən 2 mərtəbəli inşa olunan tikilinin alt mərtəbəsindən anbar kimi istifadə edilib. Yuxarı mərtəbədə isə qonaq otaqları və tacirlərin heyvanlarını saxladıqları yerlər inşa edilib. 17 otaqdan ibarət olan Buxara karvansarasının ən özəl xüsusiyyəti isə onun dairəvi formada olmasıdır.

Karvansaranın həyətinin mərkəzində bütün Şərq karvansaralarında olduğu kimi hovuz yerləşir. XV əsrdən bu günə qədər olduğu kimi qorunub saxlanılan hovuz insanlarda təəccüb və maraq doğurur. Belə ki, su fontandan axıb tökülsə də, hovuz dolmur və su müəyyən səviyyədə qalır. Burada sistem elə quraşdırılıb ki, suyun hara və necə axıb tökülməsi hələ də müəyyən edilməyib. Karvansaranın divarlarını qədim Azərbaycan xalçaları, kilimlər, bəzək əşyaları, Bakını təsvir edən rəsmlər bəzəyir. Burada əsas məqsəd karvansaraya gələn əcnəbilərdə Azərbaycanın qədim və zəngin tarixi haqqında təsəvvür yaratmaqdır.

Hazırda dövlət başçısının müvafiq sərəncamına əsasən burada bərpa işləri davam etdirilir.&lt;ref&gt;[http://www.aztv.az/xbdx/x-1.asp?id=10793&amp;il=2009 Ələki Karvansarayı]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument22|title=BUXARA KARVANSARAYI|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument22|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
{{Vikilər
| commons     = Category:Bukhara Caravanserai
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = 
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}

* [[İçəri Şəhər]]

{{İçəri Şəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan karvansaraları]]</text>
      <sha1>ckg2pu54e31qh4wojh9yerolt4lrw2a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Multanı karvansarayı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>97002</id>
    <revision>
      <id>6570187</id>
      <parentid>6042960</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:34:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10074" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Multanı karvansarayı
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Multanı karvansarayı.jpg|300px|]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Qüllə küçəsi,9&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XIV əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           =  restoran kimi fəaliyyət göstərir
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa 
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/145/ 79]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Multani Caravanserai
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Multanı karvansarayı|label_size=100 |lat=40.3667809
 |long= 49.8372999
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}
'''Multanı karvansarayı''' — [[İçəri Şəhər]]də XIV əsrə aid tarixi memarlıq abidəsi olan karvansaray. Karvansaray &quot;Multanı&quot; adını [[Pakistan]]ın [[Multan]] şəhərinin adından almışdır. Multanı karvansarayı dəfələrlə tədqiq olunmuş, ölçülmüş, 1973–1974-cü illərdə isə abidədə bərpa işləri aparılmışdır.

== Tarixçəsi ==
Multanı karvansarası [[Azərbaycan]]da olan yüzlərlə karvansaradan biridir. Öz xarakterinə görə karvansaralar bir-biri ilə əlaqəsi olmayan çoxlu qonağı eyni zamanda yerləşdirməyə kömək edirdi. Buna görə də təhlükəsizlik naminə, bir-birlərini yaxşı başa düşmələri üçün eyni regiondan gələnlər birlikdə yerləşməyə çalışır, bəzən də getdikləri yerlərdə öz hesablarına karvansaralar inşa etdirirdilər. İçərişəhərdə yerləşən [[Buxara karvansarası|Buxara]] və Multanı karvansaraları da belə meydana gəlmişdir. Bu cür karvansaralar həm ticarət mərkəzi, həm səfirlik, həm raitə qovşağı, həm də bu və ya digər regionun birjası olmuşdur.

Tədqiqatçıların XIV əsrə aid etdikləri Multanı karvansarası XX əsrə dağılmış vəziyyətdə gəlib çatsa da, abidə 1973–1974-cü illərdə bərpa edilmişdir. Abidədən yalnız ticarət küçəsinə və Buxara karvansarasına tərəf çıxan baş qərb fasad, cənub-qərb tindəki otaqlar və giriş portalı salamat qalmışdır. Karvansaranın şərq yarısı isə XX əsrin əvvəlində yaxındakı üçmərtəbəli yaşayış evinin tikintisi ilə əlaqədar olaraq dağıdılmışdır.

[[İçərşəhər]]in XVIII – XIX əsrə aid baş planlarında abidənin tam konturu aydın görünməkdədir. Bu məlumatlar, eləcə də abidəniin özünün diqqətlə tədqiqi karvansara haqqında kifayət qədər təsəvvür yaratmağa və bərpa işlərini əsaslandırmağa imkan vermişdir.

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
[[Fayl:Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-6.jpg|thumb|left|220px|Poçt markası (2010).]]
Multanı karvansarası ənənəvi kompozisiya sxemi üzrə tikilmiş, ticarət küçəsi tərəfdən birmərtəbəli 35m X 35m ölçülü sadə fasadı və qapalı səkkizbucaqlı həyətə çıxan bir-birindən təcrid olunmuş, yaşayış otaqları olan binadır. Çatma tağtavanla örtülmüş, cənub-qərb tini əmələ gətirən altı yaşayış otağı ilkin vəziyyətini qoruyaraq dövrümüzə çatmışdır. Bu altı otaqdan üçü bir ümumi bir altıbucaqlı çatmatağlı və çox maraqlı tağtavanlı örtü ilə örtülmüş eyvan vasitəsiylə həyətə çıxır, o biri üç otağın isə hərəsinin eyni hündürlükdə, ancaq başqa endə olan öz eyvanı var. Karvansaranın şimal-qərb tinindəki otaqlar salamat qalmamışdır, onların yerində bağça yaradılmışdır.

Karvansaraya giriş dərin tağçalı, çatma tağla tamamlanan baştağ şəklində həll olunmuşdur. Bütöv taxta darvazaların arxasından həyətə çatma tağtavanla örtülmüş keçid başlanır. Keçidin sonu, hündürlüyü, yaşayış otaqları, eyvanlarının bərabər olan çatma tağla qurtarır. Beləliklə səkkizbucaqlı həyətin sıratağını əmələ gətirən tağlar eyni hündürlükdə olmuşdur. Keçidlə yanaşı olan otaqlardan biri zirzəmiyə aparan pilləkənin qəfəsəsinə çevrilmişdir.

Multanı karvansarasının zirzəmisi bu abidənin ən maraqlı hissələrindən biridir. İndi karvansaranın şərq yarısının ərazisini tutan XX əsr yaşayış evi tərəfdən bu zirzəmi deyil, birinci mərtəbədir (onun döşəməsi asfaltan 60 sm aşağıdadır), hazırda karvansara ikinci mərtəbə səviyyəsindədir. Dolayısıyla indi yerüstü görünən hissə karvansaranın ikinci mərtəbəsidir. Birinci mərtəbə və zirzəmi isə yerin altında qalmışdır. Mütəxəssislər&lt;ref&gt;A. A. Salamova, B. A. Sadıxov – Multanı Karvansarasında bərpa işləri, Azərbaycan abidələri, I, Bakı, 1984, səh 95&lt;/ref&gt; qeyd edirlər ki, bu tikinti nə üslub, nə də məkan cəhətdən karvansara ilə əlaqədar deyil. O, silindrik tağtavanla örtülmüş dörd uzun otaqdan ibarətdir. Aşağıdakı bina (yeraltı hissə) şərq istiqamətində davam etmişdir. XX əsrin əvvəlində yaşayış evinin inşası zamanı abidənin bu hissəsi də dağıdılmışdır.

Abidənin əsas inşaat materialı [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]] üçün ənənəvi olan xırda bloklar və tikinti daşı kimi istifadə olunan, xırda, dənəvər əhəng daşıdır. Daha qədim olan yeraltı otaqların tağtavanları mürəkkəb əhəng məhlulunda olan düzgün formalı tikinti daşı ilə hörülmüşdür. Tikilinin özülünü təbii formada istifadə olunmuş qaya massivi təşkil edir.

Tikilinin aşağı mərtəbəsi yerin altında yerləşir. Üç böyük zaldan ibarət olan və tacirlərin satacaqları heyvanları saxlamaq üçün nəzərdə tutulan alt mərtəbənin üç qapısı var. Tacir öz heyvanlarını yalnız dənizə tərəf açılan qapıdan zirzəmiyə daxil edə bilərdi. Bunun özü də səbəbsiz deyil. Belə ki, dəniz tərəfdən İçərişəhərə daxil olanda yol yuxarı qalxdığından, salonun digər qapısından yalnız tacirlər pilləkənlə yuxarı, yəni qonaq otaqlarına qalxa bilərmişlər. Alt mərtəbənin digər zalının qapısı [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalasına]] açılır. Karvansarada &quot;Sim-sim&quot; adlanan zalın eyniadlı qapısı da qeyri-adi təsir bağışlayır. Ona görə ki, qapı &quot;Əlibaba və qırx quldur&quot; nağılındakı məşhur &quot;Sim-sim&quot; qapısını xatırladır. Divarlarda qədim [[Azərbaycan xalçaları]], bəzək əşyaları, xalça və kilimlər, qədim [[Bakı]]nı təsvir edən rəsmlər asılıb. Burada isə əsas məqsəd karvansaraya gələn əcnəbilərdə [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]]ın qədim və zəngin tarixi haqqında təsəvvür yaratmaqdır.

Zallara bir az müasirlik gətirən stol-stullar, kreslo və divanlardır. &quot;Sim-sim&quot; zalının girişindəki kiçik dəhlizdə diqqəti çəkən mənzərə [[Pakistan]] prezidenti [[Pərviz Müşərrəf]]in karvansaraya bağışladığı hədiyyələrdir. Hədiyyələr saxlanılan dolabın üzərində ''&quot;Pakistanın Multan şəhərindən mətbəx ləvazimatları&quot;'' yazılıb. Hədiyyələr keramik stolüstü lampa, gül vazası, keramik kassa və piyalə, keramik boşqab, su qazanı, gül vazası, çay dəsti, qazança, ağzı açıq qazan, güzgüdən ibarətdir.

Orta əsrlərdə karvansaraya gələn tacirlər öz heyvanlarını yerləşdirdikdən sonra digər zala keçib pilləkənlə yuxarı – qonaq otaqlarına qalxarmışlar. Bu pilləkən ikinci mərtəbənin həyətinə çıxır. Həyətdə qonaq otaqları yerləşir. Multani karvansarası 10 otaqdan ibarətdir. Maraqlıdır ki, bəzi əşyaları çıxmaq şərti ilə otaqlar da öz qədimliyini olduğu kimi qoruyub saxlayıb.

Multani karvansarası 70-ci illərdən &quot;Restoran-karvansara kompleksi&quot; adı altında fəaliyyət göstərir. Hazırda isə [[Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]] tərəfindən ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi qorunur.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument23|title=MULTАNI KАRVАNSАRAYI|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument23|url-status=dead}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
{{Vikilər
| commons     = Category:Multani Caravanserai
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = 
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}
* [[İçəri Şəhər]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/medeniyyet_avqust2009/88096.htm Multani karvansarası – hindlilərin yadigarı]

{{İçəri Şəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}

[[Kateqoriya:Karvansaralar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan–Pakistan münasibətləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan karvansaraları]]</text>
      <sha1>i6ac7xaylv4s2owxlsxdxe3vxpb776n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əbdürrəhim xan Baharlı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>99520</id>
    <revision>
      <id>6571693</id>
      <parentid>6083096</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10037" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Əbdürrəhim xan Baharlı
 |orijinal adı     = Mirzə Əbdürrəhim xan Baharlı
 |şəkil            = 
 |şəklin ölçüsü    = 200
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = Xani-xanan
 |doğum tarixi     = 1556
 |doğum yeri       = [[Lahor]]
 |vəfat tarixi     = 1627
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}
'''Əbdürrəhim xan Baharlı''' ([[Devanagari]]: अब्दुल रहीम खान-ए-खाना; 1556–1627) — [[Böyük Moğollar imperiyası|Böyük Moğol dövlət]]inin görkəmli dövlət xadimi və sərkərdəsi. Şair və tərcüməçi.

== Həyatı ==
[[Fayl:O.Zakiroğlu.Əlişəkər bəy nəslinin tarixi şəxsiyyətəri..jpg|150px|thumbnail|left|Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Əlişəkər bəy nəslinin tarixi şəxsiyyətəri. Bakı,2015]]
[[Fayl:Orxan Zakiroğlu.Xanlar xanı Bayram xan.jpg|150px|thumbnail|left|Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Xanlar xanı Bayram xan (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015]]
Əbdürrəhim xan Bayram xan oğlu Baharlı 1557-ci ildə [[Lahor]] şəhərində anadan olmuşdu.

Qaraqoyunlu oymaqlarından Baharlı türkmənlərinə mənsubdur. [[Sultan Əkbər]]in ilk vəkili [[Bayram xan Baharlı]]nın oğludur. Anası Camal xan Meratinin qızıdır. Dörd yaşında atası vəfat etmişdi.

Atası öldürülərkən 4 yaşının içində idi. Əkbər şah onu anası ilə bərabər saraya gətirdi. Balaca Əbdürrəhimi sarayda şahanə tərbiyə еtdirdi. Ən yaxşı müdərrisləri ona müəllim təyin еtdi. Müəllimlər ona [[Hindistan]]da işlək olan türk, fars, ərəb, hindi, urdu dillərini, еləcə də еlmi, tibbi və fəlsəfəni öyrətdilər.

[[Fayl:Tomb of Abdul Rahim Khan-I-Khana, Delhi.jpg|right|thumb|300px|Əbdürrəhim xanın türbəsi, [[Dehli]], [[Hindistan]]]]
Əbdürrəhim xan 10 yaşında olarkən artıq bir nеçə dildə sərbəst şеir yazırdı.

1576-cı ildə impеrator [[Sultan Əkbər]] Əbdürrəhim xanı [[Hindistan]]ın ən varlı əyalətlərindən sayılan Qucarata vali təyin еtdi. Gənc baharlı əmiri gеt-gеdə dolğunlaşdı və müsbət kеyfiyyətlər qazandı.

1579-cu ildə doğuşdan istеdadlı olan Əbdürrəhim xan şəxsi kеyfiyyətləri sayəsində daha da ucaldı. Şaha sədaqətli və vəfadar olduğuna görə &quot;mirac&quot; ünvanı aldı. Bu titul sarayda ən еtibarlı adamlara vеrilirdi. Şah onu oğlu Səlim mirzəyə lələ təyin еtdi.
1583-cü ildə Qucaratda böyük miqyaslı qiyam qalxdı. Əkbər şah bu qiyamdan qorxuya düşdü. Əbdürrəhim xanı qiyamı yatırmağa göndərdi. Əbdürrəhim xan ağlı, zəkası, döyüş taktikası sayəsində qiyamçılar üzərində parlaq qələbə qazandı. Qələbədən ruhlanan Əkbər şah Əbdürrəhim xana Bayram xanın &quot;xani-xanan&quot; (xanlarxanı) ünvanını əta еtdi.

Əbdürrəhim xan şiə olsa da, nəqşibəndi şеyx və dərvişlərinə hörmətlə yanaşırdı. Nəqşibəndi şеyxi mürüdləri ilə [[Məkkə]]yə yollanarkən Əbdürrəhim xan onlara 100 min rupi xərclik göndərmişdi.

1582-ci ildə Əkbər şahın oğlu Səlimə atalıq (lələ) oldu. Eyni tarixlərdə Müzəffər şah Qucaratiyə qarşı qazandığı zəfərlər sayəsində xan-ı xananlığa (Xanlarxanlığına) yüksəldildi.

1589-cu ildə Əbdürrəhim xanı özünə vəkil (şəxsi işlər vəziri) vəzifəsinə ucaltdı. Bu ildə Əbdürrəhim xan &quot;Baburnamə&quot; əsərini fars dilinə çеvirdi.
Əbdürrəhim xan diplomat kimi də tanınırdı. Qonşu dövlətlərlə ən qatı məsələri çözməyə o gеdirdi.

1593-cü ildə vəliəhd Danyal mirzənin yardımçısı olaraq Dekkan səfərinə qatılan Əbdürrəhim xan, daha sonraki iki il içində baş sərkərdə olaraq etdiyi savaşlarla Dekkanı fəth etdi. Əbdürrəhim xanın dövlət içindəki təsirli rolu Səlim Cihangir dövrində də davam etdi. 1612-ci ildə Dekkana vali təyin edildi. 1622-ci ildə Qəndəharı fəth etdi. 1626-cı ildə ölkə içində üsyançı gruplara qarşı savaşa hazırlanərkən xəstələndı və Dehliyə döndükdən qısa bir müddət sonra vəfat etdi (1627).
Əbdürrəhim xan 1628-ci ildə vəfat еdib.

Vəfatı edərkən 71 yaşında olan Xanı xənan Əbdürrəhim xanın qəbri Nizaməddin Övliyanın türbəsinin yaxınındadır. Müqtədir bir dövlət adamı və sərkərdə olan Əbdürrəhim xan, eyni zamanda alim və şair olub, türk dilindən başqa, ərəbi, farisı və hindini çox gözəl bilirdi. Dörd dildə də şeirlər yazan Əbdürrəhim xan, Rəhimi təxəllüsünü işlədirdi. Bir çox şeirlərini &quot;Məasir-i Rəhimi&quot; adını verdiyi divanda toplamışdır.

Əbdürrəhim xanın atası Bayram xan şiə idi. Onu isə əhl-i sünnət etiqadında böyütmüşdülər, dövrünün böyük alimi və ikinci min ilin yeniləyicisi İmam-ı Rəbbani həzrətlərinə bağlıydı. Əbdülhaq Dəhləvi ilə də görüşürdü. İmamı Rəbbaniyə yazdığı məktublar sonralar nəşr edilmişdir.

Mirzə Əziz Kokahın bacısı Şahbanu ilə ailə qurmuşdu.

== Ailəsi ==
Əbdürrəhim xanın Canan bəyim adlı qızı vardı.

[[Qarabağ xanlığı]]nın ictimai həyatında yaxından iştirak etmiş [[Bayramxan bəy Baharlı]], [[Qarabağ]] xanının vəziri, şair [[Mirzə Vəli bəy Baharlı]], [[Mirzə Haşım bəy Baharlı]], [[İbrahim bəy Baharlı]], çar ordusunun zabiti, bir çox xalq qəhrəmanlarını, günahsız insanları azğınlaşmış rus və erməni xainlərinin əlindən xilas etmiş [[Mirzə İsmayıl bəy Vəliyev|Mirzə İsmayıl bəy Ibrahim bəy oğlu Vəliyev (Baharlı)]], Qarabağın varlı taciri Məşədi Əsədulla bəy Hacı Həsənəli bəy oğlu Vəliyev, &quot;Məxfi&quot; təxəllüsü ilə Azərbaycan və fars dillərində klassik üslubda şeirlər yazmış, &quot;Əhvalati-Qarabağ&quot; əsərinin müəllifi [[Məhəmmədəli bəy Məxfi|Məhəmmədəli bəy Məşədi Əsədulla bəy oğlu Vəlizadə]], onun kiçik qardaşı şair [[Abdulla bəy Vəlizadə]], İsmayıl bəy Adıgözəl bəy oğlu Vəlibəyov, Azərbaycanın ictimai-mədəni həyatında əhəmiyyətli rol oynamış [[Mirzə Məmmədhəsən bəy Vəliyev|Mirzə Məhəmmədhəsən bəy Hacı Həsənəli bəy oğlu Vəliyev]] və onun oğlanları [[Nəcəfqulu bəy Şeyda|Nəcəfqulu bəy Vəliyev (Şeyda)]], [[Əbülfət Vəli|Əbülfət bəy Vəli]], sovet dövründə siyasi fəaliyyətinə görə qətlə yetirilmiş görkəmli ensiklopedik alim [[Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı|Məhəmmədhəsən bəy Nəcəfqulu bəy oğlu Vəlili (Baharlı)]], sovet hökumətinə qarşı döyüşdüyü üçün uzun illər sürgün həyatı yaşamış [[Əliş bəy Vəliyev|Əliş bəy Məşədi Ələsgər bəy oğlu Vəliyev]], [[Ağdam]]ın [[I Baharlı (Ağdam)|I Baharlı kəndi]]ndə yeni tipli məktəbin əsasını qoymuş, 1937-ci il repressiya qurbanı [[Cabbar bəy Vəlibəyov|Cabbar bəy İsmayıl bəy oğlu Vəlibəyov]], 30-cu illərdə böhtana salınaraq bir müddət həbsxana həyatı yaşamış Səttar bəy Məhəmməd bəy oğlu Vəliyev, əməkdar müəllim [[Vəli Vəlizadə|Vəli Abdulla bəy oğlu Vəlizadə]] Azərbaycanda orta əsrlərə aid Şərq fəlsəfəsi tarixinin əvəzolunmaz tədqiqatçısı, AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Cabbar bəy oğlu Məmmədov (Baharlı)]], coğrafiya elmləri doktoru, professor Xosrov Ələsgər bəy oğlu Vəliyev və başqaları Əbdürrəhim xan Baharlının görkəmli övladlarındandırlar. Əbdürrəhim xan Baharlı nəslinə mənsub coğrafiya elmləri doktoru, professor Zahid Səttar bəy oğlu Məmmədov, tanınmış yazıçı-jurnalist [[Məhəmməd Baharlı]], tədqiqatçı-jurnalist Orxan Zakiroğlu (Baharlı) hazırda Azərbaycanın sayılan ziyalılarındandırlar.

== Mənbə ==
* Ənvər Çingizoğlu. Baharlı oymağı. &quot;Soy&quot; dərgisi, 6 (14), Bakı, 2008, səh.22–79.
Ənvər Çingizoğlu, Baharlılar,	Tarixi və etnoqrafik tədqiqat,	Bakı:	Mütərcim,	2012,	176 səh.
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Böyük Moğollar Dövlətinin xanlar xanı. &quot;Vedi inform&quot; qəzeti, 21–27 iyun 2013-cü il, № 11 (19)
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Şərq tarixi: Baharlılar.(I kitab. Bakı, 2013)
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Şərq tarixi: Baharlılar.(Ensiklopedik məlumat kitabı) (II kitab. Bakı, 2013)
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Əlişəkər bəy nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Xanlar xanı Bayram xan (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy ocağı (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015
* Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy və onun nəslinin tanınmış övladları. &quot;Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri&quot; (Doqquzuncu buraxılış). Bakı, 2014

== Həmçinin bax ==
* [[Baharlı oymağı]]
* [[Əlişəkər bəy Baharlı]]
* [[Bayram xan Baharlı]]
* [[Mirzə Vəli bəy Baharlı]]
* [[Mirzə İsmayıl bəy Vəliyev|Mirzə İsmayıl bəy Vəliyev (Baharlı)]]
* [[Cabbar bəy Vəlibəyov]]
* [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Məmmədov (Baharlı)]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.kavitakosh.org/kk/index.php?title=%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%80%E0%A4%AE Rahim at Kavita Kosh] '''(Hindi)'''
* [http://members.virtualtourist.com/m/tt/3e860/ Abdul Rahim Khankhana tomb, New Delhi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110609160012/http://members.virtualtourist.com/m/tt/3e860/ |date=2011-06-09 }}

[[Kateqoriya:Sərkərdələr]]
[[Kateqoriya:Baharlılar]]
[[Kateqoriya:1556-cı ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:1627-ci ildə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>rq4fkmary82yjly7jh2hfghzyo38b1e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Emin Mahmudov (futbolçu)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>100584</id>
    <revision>
      <id>6570773</id>
      <parentid>6543485</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:37:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4124" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Emin Mahmudov}}
{{Futbolçu
 |adı              = Emin Mahmudov
 |orijinal adı     = Emin Cəbrayıl oğlu Mahmudov
 |tam adı          = Emin Cəbrayıl oğlu Mahmudov
 |ləqəbi           = 
 |şəkil            = Kuban-Mordovia2015 (11).jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |doğum tarixi     = 27.4.1992
 |doğum yeri       = [[Qara Nuru]], [[Saatlı rayonu]], [[Azərbaycan]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |boyu             = 167
 |çəkisi           = 67
 |mövqeyi          = 
 |əsas ayağı       = 
 |indiki klubu     = [[Neftçi PFK]]
 |nömrəsi          = 8
 |gənclər klubları = {{futbol karyerası
|2007-2010|{{bayraq|Rusiya}} Kosmos|
}}
 |klublar          = {{futbol karyerası
|2010|{{bayraq|Rusiya}} Saturun|21 (1)
|2011-2014 |{{bayraq|Rusiya}} [[Spartak Moskva FK|Spartak]]|13 (0)
|2012|{{bayraq|Rusiya}} Tom|8 (0)
|2013|{{bayraq|Rusiya}} [[Krılya Sovetov FK|Krılya Sovetov]]|12 (0)
|2014-2016|{{bayraq|Rusiya}} [[Krılya Sovetov FK|Krılya Sovetov]]|6 (0)
|2015-2016|{{bayraq|Rusiya}} Mordovina|18 (0)
|2016-2017|{{bayraq|Portuqaliya}} [[Boavişta FK|Boavişta]]|12 (1)
|2017- h.h|{{bayraq|Azerbaijan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|119 (27)
}}
 |milli yığma      = {{futbol karyerası
|2009—2010|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya milli futbol komandası (18 yaşlılar)|Rusiya (18 yaşlılar)]]| 6 (3)
|2010—2011|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (19 yaşlılar)|Rusiya (19 yaşlılar)]]|9 (3)
|2011—2012|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (20 yaşlılar)|Rusiya (20 yaşlılar)]]|4 (1)
|2012-2014-|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya U-21 milli futbol komandası|Rusiya (21 yaşlılar)]]|15 (2)
 |2016—h.h|{{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan milli futbol komandası|Azərbaycan]]|8 (1)
}}
 |klub haqqında məlumatların yenilənməsi   =26 sentyabr 2021 
 |yığma haqqında məlumatların yenilənməsi  = 
 |vikianbar        = 
|vəzifəsi=Kapitan}}

'''Emin Cəbrayıl oğlu Mahmudov''' — [[Azərbaycan milli futbol komandası]]nın və [[Neftçi PFK]] klubunun oyunçusudur. [[Azərbaycan]]ın [[Saatlı rayonu]]n [[Qara Nuru]] (keçmiş Krasnoselsk) kəndində doğulmuşdur. 

== Həyatı ==
Üç yaşında ikən Emin Mahmudovun ailəsi Rusiyaya, Moskva vilayətinə köçür. Emin Mahmudov futbol həyatına &quot;Saturn&quot;un uşaq komandası olan &quot;Master-Saturn&quot;da başlayıb. [[Rusiya]] vətəndaşlığını daşıyan 1992-ci il təvəllüdlü futbolçu 2009-cu ildə &quot;Saturn&quot;un əvəzedici heyətində daim oynaması ilə diqqət çəkib. Artıq əsas komandaya cəlb olunan Emin 2010-cu ilin yanvar ayında [[Sankt-Peterburq]] şəhərində [[Vladimir Qranatkin]]in xatirəsinə həsr olunmuş turnirdə karyerasında ilk uğurlarını qazanıb. Belə ki, Rusiyanın 19 yaşlılardan ibarət yığma komandasının (U-19) qalibi olduğu turnirin bombardiri də məhz Mahmudov olub. Özü də maraqlıdır ki, adətən nadir hallarda qol vurduğunu etiraf edən hücuma meylli yarımmüdafiəçi turnirdə, demək olar, hər oyunda rəqib qapısına yol tapmağı bacarıb.

== Karyerası ==
=== [[Neftçi PFK|Neftçi]] ===
[[Neftçi PFK|Neftçidə]] 150-ci matçına 7 avqust 2022-ci ildə keçirilən Şamaxı-Neftçi matçının 70-ci dəqiqəsində çıxıb. Eyni zamanda matçın 81-ci dəqiqəsində fərqlənməyi bacarıb. Matç [[Neftçi PFK|Neftçinin]] 0–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2022/08/07/azerbaijan/premyer-liqa/fc-inter-baki/fk-neftchi/3868255/ Şamaxı 0–1 Neftçi] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==
*[http://apasport.az/news.php?id=30048 2010-cu il &quot;Saturn&quot;un azərbaycanlı futbolçusuna düşərlidir]
*[http://fanat.az/index.php?mod=view&amp;id=10926 BATE və &quot;Saturn&quot;da azərbaycanlı futbolçular]
*[http://fanat.az/index.php?mod=view&amp;id=9817 AFFA Emin Mahmudovu niyə unutdu?]

{{futbolçu-qaralama}}{{Neftçi PFK heyəti}}

[[Kateqoriya:Rusiya futbolçuları]]
[[Kateqoriya:Saatlıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Rusiya azərbaycanlıları]]
[[Kateqoriya:Legioner Azərbaycan futbolçuları]]</text>
      <sha1>n6axb3nfmbhz70gx5txsv1mhqbw97ts</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Persey</title>
    <ns>0</ns>
    <id>105088</id>
    <revision>
      <id>6570452</id>
      <parentid>6382779</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>87.8.184.31</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7102" xml:space="preserve">{{Mifoloji personaj 
| şəkil 1                   = 03 2015 Perseo con la testa di Medusa-Benvenuto Cellini-Piazza della Signoria-Loggia dei Lanzi-volta a crociera-ordine corinzio (Firenze) Photo Paolo Villa FOTO9260.JPG
| şəkil 1 məlumat           = &lt;!-- Şəkilin şərhi --&gt;
| şəkil 1 miqyası           = 270
| adı                       = Persey
| Mifologiya                = Yunan
| Həyatı                    = &lt;!-- Həyatı  --&gt;
| Adının izahı              = &lt;!-- Adının izahı --&gt;
| [[yunan dili|yun.]]       = Περσεύς
| [[lat.]]                  = &lt;!-- Ad --&gt;
| Digər mədəniyyətlərdə     = &lt;!-- Digər mədəniyyətlərdə protipi--&gt;
| Yeri                      = &lt;!-- Yeri --&gt;
| Məşqulluğu                = Qəhrəmanlıq
| Mənşəyi                   = &lt;!-- Mənşəyi --&gt;
| Haqqında                  = &lt;!-- Haqqında olan mənbə --&gt; 
| Sülalə                    = &lt;!-- Hansı sülalə və kökə. nəsilə məxsusluğu--&gt;
| Atası                     = [[Zevs]]
| Anası                     = [[Danaya]]
| Qardaşı                   = &lt;!-- Qardaşınin adı --&gt;
| Bacısı                    = &lt;!-- Bacısınin adı --&gt;
| Arvadı                    = Andromed
| Uşaqları                  = &lt;!-- Uşaqlarının adı --&gt;
| Dəfn olunduğu yer         = &lt;!-- Dəfn olunduğu yer (ölkə, şəhər və s.) --&gt;
| Əlaqədar qeydlər          = &lt;!-- Onunla əlaqədar qeydlər --&gt;
| Əlaqədar personajlar      = &lt;!-- Onunla əlaqəli personajlar --&gt;
| Əlaqədar hadisələr        = &lt;!-- Onunla əlaqədar hadisələr  --&gt;
| Atributları               = &lt;!-- Ona məxsus olan atributlar --&gt;
| Xarakterik cizgiləri      = &lt;!-- Xarakterik cizgiləri --&gt;
| şəkil 2                   = Edward Burne-Jones - Perseus.jpeg
| şəkil 2 məlumat           = &lt;!-- Şəkilin şərhi --&gt;
| şəkil 2 miqyası           = 250
}}
'''Persey''' ({{Dil-el|Περσεύς}}) — [[yunan mifologiyası]]nda qəhrəman, [[Zevs]] və [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın  oğlu.

== Doğulması ==
Aqos çarı – Akrisiy peyqəmbərə onun oğlunun olub olmayacağını öyrənmək üçün müraciət edir. Ona bildirilir ki, onun öz oğlan övladı olmayacaq, lakin qızı [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın dünyaya gətirmiş olacağı oğlan onu öldürəcəkdir.
Bundan ehtiyat edən Akrisiy [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]ya heç bir kişi xeylağı yaxın düşə bilməməsi üçün onu  zülmət zirzəmiyə salır. [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın gözəlliyinə vurulmuş [[Zevs]] özünü qızıl yağışa çevirərək, zirzəmiyə sirayət edir və qıza qovuşur, beləliklə Danaya Zevsdən uşağa qalmış olur.
Oğlu Perseyi dünyaya gətirdikdən sonra atasından gizlin saxlamağa çalışsa da uçağın ağlaması onu aşkarlamış olur. Danaya əhvəlatı olduğu kimi Akrisiyə nəql edir lakin atası ona inanmasa da hər ikisini bağlı qutuya salaraq dənizə buraxdırır. Dalğalar qutunu Kiklad adalarına – [[Serifos]] sahilinə ataraq, [[Diktis]]in balıq toruna salır. [[Diktis]]in yanında sığınacaq tapsalar da onun qardaşı çar [[Polidekt]] yersiz evlənmə təklifi ilə [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nı rahat buraxmır.

Bir dəfə Persey artıq gənc yaşında ikən çar Polidek onu təşkil etdiyi &quot;at məclisinə&quot; dəvət edir. O vaxtki ənənəyə görə məclisə dəvət olunan hər bir kəs çara at hədiyyə etməli imiş. Dəliqanlı Persey çarın istəyə biləcəyi hər bir şeyi, lazım gələrsə meduza Qorqun başını belə ona hədiyyə edə biləcəyi ilə öyünür. Bütün müsafirlərdən at hədiyyəsi alan çar Polidek Perseydən meduza Qorqun başını gətirməsini istəyir və hədiyyəsini almadığı təqdirdə onun anası Danayaya zorla evlənəcəyini bildirir.

== Persey və meduza ==
Çarəsiz Persey qaya üstündə fikirə dalarkən, tanrı [[Hermes]] peyda olaraq ona ürək dirək verir və ilahə [[Afina (mifologiya)|Afina]] ilə ona kömək edəcəklərini, bu şücayətdə ona nimfalar tərəfindən qorunan gözəgörünməz papaq (Kynea), qanadlı sandal və sehirli çantanın lazım olacağını və bunların hamısının yerini [[Qorqona Meduza]]nın bacısı Qraydan öyrənə biləcəyini söyləyir. 
Qray anadan qarımış, bir gözlü və bir dişli doğulmuşdur.  [[Afina (mifologiya)|Afina]]nın köməyi ilə Qrayın göz və dişini oğurlayaraq nimfaların yerini söylədiyi təqdirdə onları sahibinə qaytarır. Nimfalardan ona lazım olanları aldıqdan sonra [[Hermes]] və [[Afina (mifologiya)|Afina]] ilə birlikdə okeanları üzərək dünyanın sonuna – [[Qorqona Meduza]] yaşadığı yerə yetişir. Meduza Qarqona baxan hərkəsi daşa döndərdiyindən [[Afina (mifologiya)|Afina]]nın məsləhəti ilə parıltılı qalxanından güzgü kimi istifadə edərək, [[Hermes]]in ona vermiş olduğu  [[almaz]] oraqla [[Qorqona Meduza]]nın başını kəsərək sehirli çantaya atır. Deyilənə görə Persey geriyə uçaraq qayıdarkən meduzanın bir neçə damla qanı [[Afrika]] torpağına düşdüyünə görə orada çoxlu vəhşi heyvanlar peyda olmuşdur. [[Həbəşistan]]a çatarkən qayaya zəncirlənmiş Andromedə – Kefeya çarının qızına rast gəlir. Rəvayətə görə Poseydon ölkəyə göndərdiyi daşqınlar və dəniz canavarından təşfişə düşən əhali peyqənbərə çarə üçün müraciət edirlər. Çıxış yolunu  çar qızı Andromedin dəniz canavarına qurban vermələrində görürlər. Bu əhvalatdan hali olan Persey dəniz canavarını öldürərək qızı azad edir və ona evlənir. Bütün bu macəralardan sonra geri dönən Persey Polidektin sarayına gələrək meduzanın başını ona təqdim edir.

== Akrisiyin ölümü ==
Polidektlə haqq-hesab çürüdən Persey babası Akrisiy ilə tanış olmaq üçün Arqosa yola düşür. Onu öldürəcəyindən ehtiyat edən Akrisiy Larisə qaçır. Persey Larisə gələrək babası Akrisiyə onun xoş məramla gəldiyini və geri səltənəti Arqosa dönməsini təkid edir və babasını razı salır. Lakin səfərə çıxmazdan qabaq Persey hər hansı yarışda iştirak edərək, təsadüf nəticəsində onun atmış olduğu diskə tuş gələn Akrisiy ölmüş olur. Onun taxtında gözü olmayan Persey Akrisiyin əkiz qardaşı Pretin oğlu Trinfa çarı Meqapenfə səltənətlərini dəyişdirməyi təklif edir. Nəticədə Persey məşhur Mikenin əsasını qoyaraq səltənətini daha da gücləndirmiş olur.

== Mənbə ==
* Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
* Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995 ISBN 960-540-118-5
* Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Perseus|Perseus}}

== Həmçinin bax ==
{{Qədim yunan mifologiyası}}
{{Əhəməni hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Qədim yunan miflərinin qəhrəmanları]]</text>
      <sha1>kd8bsn4bo1fkri11lcullnahple78bo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570533</id>
      <parentid>6570452</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Johannnes89</username>
        <id>201438</id>
      </contributor>
      <comment>Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/87.8.184.31|87.8.184.31]] ([[User talk:87.8.184.31|talk]]): Crosswiki image spam (TwinkleGlobal)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6953" xml:space="preserve">{{Mifoloji personaj 
| şəkil 1                   = Persee-florence.jpg
| şəkil 1 məlumat           = &lt;!-- Şəkilin şərhi --&gt;
| şəkil 1 miqyası           = 270
| adı                       = Persey
| Mifologiya                = Yunan
| Həyatı                    = &lt;!-- Həyatı  --&gt;
| Adının izahı              = &lt;!-- Adının izahı --&gt;
| [[yunan dili|yun.]]       = Περσεύς
| [[lat.]]                  = &lt;!-- Ad --&gt;
| Digər mədəniyyətlərdə     = &lt;!-- Digər mədəniyyətlərdə protipi--&gt;
| Yeri                      = &lt;!-- Yeri --&gt;
| Məşqulluğu                = Qəhrəmanlıq
| Mənşəyi                   = &lt;!-- Mənşəyi --&gt;
| Haqqında                  = &lt;!-- Haqqında olan mənbə --&gt; 
| Sülalə                    = &lt;!-- Hansı sülalə və kökə. nəsilə məxsusluğu--&gt;
| Atası                     = [[Zevs]]
| Anası                     = [[Danaya]]
| Qardaşı                   = &lt;!-- Qardaşınin adı --&gt;
| Bacısı                    = &lt;!-- Bacısınin adı --&gt;
| Arvadı                    = Andromed
| Uşaqları                  = &lt;!-- Uşaqlarının adı --&gt;
| Dəfn olunduğu yer         = &lt;!-- Dəfn olunduğu yer (ölkə, şəhər və s.) --&gt;
| Əlaqədar qeydlər          = &lt;!-- Onunla əlaqədar qeydlər --&gt;
| Əlaqədar personajlar      = &lt;!-- Onunla əlaqəli personajlar --&gt;
| Əlaqədar hadisələr        = &lt;!-- Onunla əlaqədar hadisələr  --&gt;
| Atributları               = &lt;!-- Ona məxsus olan atributlar --&gt;
| Xarakterik cizgiləri      = &lt;!-- Xarakterik cizgiləri --&gt;
| şəkil 2                   = Edward Burne-Jones - Perseus.jpeg
| şəkil 2 məlumat           = &lt;!-- Şəkilin şərhi --&gt;
| şəkil 2 miqyası           = 250
}}
'''Persey''' ({{Dil-el|Περσεύς}}) — [[yunan mifologiyası]]nda qəhrəman, [[Zevs]] və [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın  oğlu.

== Doğulması ==
Aqos çarı – Akrisiy peyqəmbərə onun oğlunun olub olmayacağını öyrənmək üçün müraciət edir. Ona bildirilir ki, onun öz oğlan övladı olmayacaq, lakin qızı [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın dünyaya gətirmiş olacağı oğlan onu öldürəcəkdir.
Bundan ehtiyat edən Akrisiy [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]ya heç bir kişi xeylağı yaxın düşə bilməməsi üçün onu  zülmət zirzəmiyə salır. [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nın gözəlliyinə vurulmuş [[Zevs]] özünü qızıl yağışa çevirərək, zirzəmiyə sirayət edir və qıza qovuşur, beləliklə Danaya Zevsdən uşağa qalmış olur.
Oğlu Perseyi dünyaya gətirdikdən sonra atasından gizlin saxlamağa çalışsa da uçağın ağlaması onu aşkarlamış olur. Danaya əhvəlatı olduğu kimi Akrisiyə nəql edir lakin atası ona inanmasa da hər ikisini bağlı qutuya salaraq dənizə buraxdırır. Dalğalar qutunu Kiklad adalarına – [[Serifos]] sahilinə ataraq, [[Diktis]]in balıq toruna salır. [[Diktis]]in yanında sığınacaq tapsalar da onun qardaşı çar [[Polidekt]] yersiz evlənmə təklifi ilə [[Danaya (mifologiya)|Danaya]]nı rahat buraxmır.

Bir dəfə Persey artıq gənc yaşında ikən çar Polidek onu təşkil etdiyi &quot;at məclisinə&quot; dəvət edir. O vaxtki ənənəyə görə məclisə dəvət olunan hər bir kəs çara at hədiyyə etməli imiş. Dəliqanlı Persey çarın istəyə biləcəyi hər bir şeyi, lazım gələrsə meduza Qorqun başını belə ona hədiyyə edə biləcəyi ilə öyünür. Bütün müsafirlərdən at hədiyyəsi alan çar Polidek Perseydən meduza Qorqun başını gətirməsini istəyir və hədiyyəsini almadığı təqdirdə onun anası Danayaya zorla evlənəcəyini bildirir.

== Persey və meduza ==
Çarəsiz Persey qaya üstündə fikirə dalarkən, tanrı [[Hermes]] peyda olaraq ona ürək dirək verir və ilahə [[Afina (mifologiya)|Afina]] ilə ona kömək edəcəklərini, bu şücayətdə ona nimfalar tərəfindən qorunan gözəgörünməz papaq (Kynea), qanadlı sandal və sehirli çantanın lazım olacağını və bunların hamısının yerini [[Qorqona Meduza]]nın bacısı Qraydan öyrənə biləcəyini söyləyir. 
Qray anadan qarımış, bir gözlü və bir dişli doğulmuşdur.  [[Afina (mifologiya)|Afina]]nın köməyi ilə Qrayın göz və dişini oğurlayaraq nimfaların yerini söylədiyi təqdirdə onları sahibinə qaytarır. Nimfalardan ona lazım olanları aldıqdan sonra [[Hermes]] və [[Afina (mifologiya)|Afina]] ilə birlikdə okeanları üzərək dünyanın sonuna – [[Qorqona Meduza]] yaşadığı yerə yetişir. Meduza Qarqona baxan hərkəsi daşa döndərdiyindən [[Afina (mifologiya)|Afina]]nın məsləhəti ilə parıltılı qalxanından güzgü kimi istifadə edərək, [[Hermes]]in ona vermiş olduğu  [[almaz]] oraqla [[Qorqona Meduza]]nın başını kəsərək sehirli çantaya atır. Deyilənə görə Persey geriyə uçaraq qayıdarkən meduzanın bir neçə damla qanı [[Afrika]] torpağına düşdüyünə görə orada çoxlu vəhşi heyvanlar peyda olmuşdur. [[Həbəşistan]]a çatarkən qayaya zəncirlənmiş Andromedə – Kefeya çarının qızına rast gəlir. Rəvayətə görə Poseydon ölkəyə göndərdiyi daşqınlar və dəniz canavarından təşfişə düşən əhali peyqənbərə çarə üçün müraciət edirlər. Çıxış yolunu  çar qızı Andromedin dəniz canavarına qurban vermələrində görürlər. Bu əhvalatdan hali olan Persey dəniz canavarını öldürərək qızı azad edir və ona evlənir. Bütün bu macəralardan sonra geri dönən Persey Polidektin sarayına gələrək meduzanın başını ona təqdim edir.

== Akrisiyin ölümü ==
Polidektlə haqq-hesab çürüdən Persey babası Akrisiy ilə tanış olmaq üçün Arqosa yola düşür. Onu öldürəcəyindən ehtiyat edən Akrisiy Larisə qaçır. Persey Larisə gələrək babası Akrisiyə onun xoş məramla gəldiyini və geri səltənəti Arqosa dönməsini təkid edir və babasını razı salır. Lakin səfərə çıxmazdan qabaq Persey hər hansı yarışda iştirak edərək, təsadüf nəticəsində onun atmış olduğu diskə tuş gələn Akrisiy ölmüş olur. Onun taxtında gözü olmayan Persey Akrisiyin əkiz qardaşı Pretin oğlu Trinfa çarı Meqapenfə səltənətlərini dəyişdirməyi təklif edir. Nəticədə Persey məşhur Mikenin əsasını qoyaraq səltənətini daha da gücləndirmiş olur.

== Mənbə ==
* Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
* Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995 ISBN 960-540-118-5
* Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Perseus|Perseus}}

== Həmçinin bax ==
{{Qədim yunan mifologiyası}}
{{Əhəməni hökmdarları}}

[[Kateqoriya:Qədim yunan miflərinin qəhrəmanları]]</text>
      <sha1>65rwld79jz2bmm1ss26i1rj92v3nddb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu</title>
    <ns>3</ns>
    <id>108629</id>
    <revision>
      <id>6570063</id>
      <parentid>6565887</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:10:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Adlandırma  */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21295" xml:space="preserve">{|class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot; frame=&quot;box&quot; align=&quot;right&quot;  
|-
|{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
|-
|{{Arxiv qutusu|Arxiv 2010|Arxiv 2011|Arxiv 2012|Arxiv 2013|Arxiv 2014|Arxiv 2015|Arxiv 2016|Arxiv 2017|Arxiv 2018|Arxiv 2019|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}}
|}


== İstifadəçiliyimlə bağlı ==
Salam, Araz müəllim. Necəsiniz, yaxşı olasınız İnşəAllah. Çox üzrlü sayın Sizi narahat edən Sevindik Nəsiboğludur. Araz müəllim, mən Windows kompüteri yeniləmişəm, ona görə də, kompüterin Vikipediya ilə bağlı bütün hafizəsi təmizlənib. Bir də Vikipediyada qeydiyyatdan keçmək üçün Vikipediya parol istəyir. Parolu unutmuşam. Bunun ayrı bir yolu yoxdurmu? Öncədən çox təşəkkürlər.
: Salam həmkar. Siz  '''Sevindiknesiboglu2008''' bu adı giriş yerinə yazın parol yerinin aşağısında ''parolu unutmuşam'' olmalıdı onu vur və sona çatdır.  Yeni parol istəyəcək onu da yazarsan. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:06, 2 iyun 2022 (UTC)
:: {{u|Dr.Wiki54}} salam. Siz də bu həmkara kömək edə bilərsizmi. Mən dediyim kimi hesab edirəm alınar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:07, 2 iyun 2022 (UTC)
:::Araz müəllim, Sizə necə təşəkkür edəcəyimi bilmirəm. Vikipediya ilə bağlı nə etmişəmsə, hamısı Sizin mənə olan güvəniniz və verdiyiniz stimul sayəsində olub. Allah razı olsun, Araz müəllim! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
:Təbii, edərəm. Sizin dediyiniz versiya ilə yoxlasın. Email adresinə gələn məktubla rahat dəyişə bilər. Email adresinin kodunu bilmirsə orda da &quot;şifrəmi unutdum&quot; hissəsindən kömək alsın. Əgər yenə həll edə bilməsə fonda müraciət etsin. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
::Hər şey qaydasındadır, hörmətli həmkar. Allah razı olsun! [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|(müzakirə)]] 09:56, 2 iyun 2022 (UTC)

== [[:Rza Bəşirov]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Rza Bəşirov]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Rza Bəşirov]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Template:Afd notice --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 23:01, 2 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Mirmehdi Ağaoğlu]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 07:55, 11 iyun 2022 (UTC)
:{{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:06, 11 iyun 2022 (UTC)

== Şəkər portağalı ==

Salam. Şəkər portağalı faylı niyə silindi, səbəbin bilmək olar? {{imzasız|Musa Səmədov}}
: {{u|Musa Səmədov}} salam. Mən istifadəsiz faylları silirəm. Görünür ki məqalədən çıxarılıbmış, o üzdən silinib. Bərpa da etmək olar, əgər lazımdırsa. İstəsəz faylın adını olduğu kimi yazarsız. Məsələn: &lt;code&gt;Fayl:xxxxxx.jpg&lt;/code&gt; — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:37, 15 iyun 2022 (UTC)

== [[Xəzər gölü]] ==

Salam Araz müəllim. Bu məqalə &quot;Xəzər gölü (Türkiyə)&quot; adlandırmalı, hazırkı ad &quot;Xəzər dənizi&quot; məqaləsinə yönləndirməlidir fikrimcə. Lakin texniki məhdudiyyətlərə görə edə bilmədim. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:59, 17 iyun 2022 (UTC)

== Müzakirə səhifəsinin silinməsi ==

salam Araz bəy, [[Müzakirə:Orxan Rəhimli (əsgər, 1992)]] səhifəsini niyə silmisiniz? müzakirə bitməmişdi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:41, 18 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Atakhanli}} salam. Görünür səhv salmışam. mənə sanki elə gəldiki məqalə oradada yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:07, 18 iyun 2022 (UTC)
::artıq köçürmüsünüz, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 18 iyun 2022 (UTC)

== Rasim Məmmədov (şəhid) ==

Salam həmkar mənim [[Rasim Məmmədov (şəhid)|bu məqalə]] də yerləşdirdiyim sil şablonun hansı səbəblərə görə çıxarmısınız? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 20 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasim_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C5%9F%C9%99hid)&amp;action=history Səbəb]i qeyd etmişəm. Sil şablonu qoyarkən həmin səhifəyə keçidləri sıfırlamaq lazımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:57, 20 iyun 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] başa düşdüm təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:58, 20 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama 2 ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Fərid Hüseyn]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 08:32, 21 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. O tanınmış yazardı. Əslində ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:05, 21 iyun 2022 (UTC)

Elədir. Təəssüf ki, ensiklopedik şəxslərin yaxşı hazırlanmamış məqalələri silinir. Əslində onların zənginləşdirilməsi prioritet olmalıdır. Silmək asana qaçmaqdır. Sağlıq olsun. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 10:02, 21 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Orkhan Juvarli}}, bura könüllü layihədir. Heç kim hansısa məqaləni yazmağa məcbur deyil və edilməməlidir də. Ancaq sizinlə razıyam, ensiklopedik mövzuları silmək yerinə təkmilləşdirmək daha ideal seçim olardı, nəin ki, silmək. Məqalə qənaətbəxş halda deyilsə də, silmək yerinə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edib, saxlamaq lazımdır. Silmək bizə heç nə qazandırmayacaq. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:09, 21 iyun 2022 (UTC)

== VikiSitat ==

Salam. [[:az:q:Kateqoriya:Vikisitat:Sürətli silinəcək səhifələr|Sürətli silinəcək səhifələr]]ə baxa bilərsiz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:33, 26 iyun 2022 (UTC)

== [[Röya]] ==

Salam, Araz bəy. Səhifəyə bəzi keçidlər var. Birdə ki, mən səhifəni &quot;yuxugörmə&quot; səhifəsinə yönləndirəcəkdim. &quot;Röya (ad)&quot; səhifəsində adaşları vermək olar. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:00, 28 iyun 2022 (UTC)

Araz bəy, əsas səhifənin adı elə &quot;röya&quot; olsa yaxşıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:12, 30 iyun 2022 (UTC)
:{{u|dancewithdevil}} Hansı əsas səhifə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:16, 30 iyun 2022 (UTC)
::&quot;yuxugörmə&quot; Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:28, 30 iyun 2022 (UTC)

== «Gümüş Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Silverwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Gümüş Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 3.778 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Gümüş Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:13, 30 iyun 2022 (UTC)
|}

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:25, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Blok ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/188.253.238.3|bu ip-yə]] blok lazımdır, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 10 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==
Salam həmkar. Necəsiniz? Qurban bayramınız mübarək olsun. Bu [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] kateqoriyanı hansı kateqoriya ilə ([[:ru:Категория:Насилие над детьми]] və ya [[:ru:Категория:Преступления против детей]]) birləşdirmək uyğundur? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:45, 9 iyul 2022 (UTC)
:Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm, yaxşıyam. İnşallah ki, siz də yaxşısınız. Məntiqli olanı [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] → [[:ru:Категория:Насилие над детьми]] birləşdirməkdir. Hörmətlə: — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:15, 11 iyul 2022 (UTC)

== [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar]] ==

Salam Araz bəy. Zəhmət olmasa [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı|bu]] siyahını [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|buradakı]] Mükafatlar və adlar bölməsinə əlavə edəsiniz. Səhifə mühafizə olunduğu üçün edə bilmirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 16:28, 12 iyul 2022 (UTC)

== Kollec direktoru  ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] məni maraqlandıran bir sual var Azvikipedyada Kolleclərin direktorları (rektor) ensklopetik sayılır? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:12, 14 iyul 2022 (UTC)

:hesab edirəm ki, universitet rektorlarının ensiklopedik olmasındakı səbəb onların universitetdə rektor olması deyil. onlar rektor olana qədər elmdə bir sıra xidmətləri olur, əksəriyyətinin (hamısının) mükafatları var. yəni sırf bunlara görə ensiklopedikdir. buna görə də universitet rektorları avtomatik bu tələblərə cavab verdiyi üçün ensiklopedikdir. kollec rektorlarına da sırf kollec rektoru kimi yox, fərdi olaraq yanaşılsa məncə daha doğru olar. məsələm alim kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:09, 14 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:20, 14 iyul 2022 (UTC)

== [[Məhməd]] ==

Salam Araz müəllim. Yaratdığınız bu ad səhifəsini &quot;Mehmet&quot;ə birləşdirək. Belə ad yoxdur və bizdə də belə yazılış yoxdur (bir neçə səhifə istisna, onları da düzəltmək lazımdır). Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:51, 15 iyul 2022 (UTC)
: {{u|dancewithdevil}} salam. Olar, edin. Mən də bir az tərəddüddə qalmışdım. Digər iki vikidə olduğundan etdimişdim. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:55, 15 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Araz Yaquboglu}}, {{y}} həll etdim, silə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== Mündəricatın götürülməsi ==

Salam, Araz bəy. [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Bu]] məqalədən mündəricatı necə götürə bilərəm ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:44, 29 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni'''''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Araz bəy! Azərbaycan Vikipediyasında əvəzolunmaz fəaliyyətiniz və öz töhvələriniz ilə Gənc istifadəcilərə örnək olduğunuz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm  və yeni yaratdığım Qraf Ordenini  sizə təqdim edirəm. Uğurlar! --  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:15, 30 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}} təşəkkürlər. Çox sağ olun dəyəriniz üçün. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:51, 30 iyul 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[İlahə Səfərzadə]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! Hörmətlə: [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 19:09, 31 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Oldu, edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 1 avqust 2022 (UTC)

== &quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı ==

{{&quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı| Əziz Araz bəy! &lt;br&gt; Vikipediyaya verdiyiniz böyük töhfələrə görə bir vikipediya istifadəçisi kimi Sizə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin fəaliyyətiniz vikipediya üçün çox dəyərlidir. &lt;br&gt; Sizi 1 avqust ad gününüz münasibəti ilə təbrik edirəm, şəxsi, karyera və viki fəaliyyətinizdə bol uğur arzulayıram. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:59, 2 avqust 2022 (UTC)}}
: {{u|Atakhanli}} çox sağ olun. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:12, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kömək ==

Salam. Bu mövzuda məlumatlı olacağınızı düşünüb sizdən soruşmaq istədim: mən kənd məqalələrinin tərtibatını yeniləmk istəyirəm və məlumatlarla bağlı tərəddüd yaşayıram. Misalçün, Ağcabədi rayonun Boyat kəndi üçün icra hakimiyyətini saytında əhalinin sayı 1781 nəfər verilib. Bu rəqəm hansı ilə aiddir və mən bu rəqəmi əsas götürüb əhalinin sayını 1781 nəfər kimi qeyd edə bilərəmmi? Yoxsa 2009-cu ilin siyahıyaalmasınımı əsas götürməliyəm? ([http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=26 1717] n.) Həmçinin kəndlərin ərazisi və hündürlüyü ilə bağlı hansısa mənbə mövcuddurmu? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:02, 4 avqust 2022 (UTC)
:Salam {{u|Sura Shukurlu}}. Kəndlərin tərtibatı ilə bağlı {{u|Sortilegus}} məqalələri yaxınlarda işləyirdi. Məsələn [[Şablon:Daşkəsən rayonunun yaşayış məntəqələri]]nə baxa bilərsiniz. Əhali sayını göstərmək üçün il yoxdursa əlavə etməyə dəyməz. Hansındakı il və mənbə var onu etmək yaxşı olar. Ərazi və hündürlük haqqında o qədər də məlumatlı deyiləm. Ərazisini bəlkə də İH saytlarında tapmaq olar. Ya da bələdiyyə saytlarında da ola bilər. Bir də [https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf belə bir mənbə] var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:15, 4 avqust 2022 (UTC)
::Salam dəyərli həmkarlar. Son 1 ildir ki, bu məsələ ilə məşğulam. {{u|Sura Shukurlu}} mən Tovuz, Biləsuvar, Daşkəsən, Xocavənd, Babək (Naxçıvan) rayonlarının kəndləri haqqında olan məqalələri zənginləşdirməyə çalışıram. Mən sizə ətraflı məlumat yazaram bununla bağlı. Birlikdə çalışsaq bu sahədə çox sevinərəm. Bütün mənbələri mən sizə gönrərəm. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 16:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sortilegus]] vaxtınız olduqda mənbələri qeyd etsəniz möhtəşəm olar. Həmin mənbələri əsas götürüb həmçinin Azərbaycanın rayon və şəhər məqalələrini də genişləndirməyi düşünürəm. Çünki onlar daha bərbad vəziyyətdədir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:16, 6 avqust 2022 (UTC)

== Foto ==

Salam Araz bəy [[Ələm Hüseynov|bu]] məqalənin fotosun nə üçün sildiniz? --[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:13, 7 avqust 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. Fotonu silməmişəm. Keçidini silmişəm. Çünki o adda fayl mövcud deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:42, 7 avqust 2022 (UTC)
:: Üzürlü hesab edin fikrimdən çıxıb adın dəyişmişdim faylın əlavə etdim təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:51, 7 avqust 2022 (UTC)

== Adlandırma  ==

Salam Araz bəy bu [[Aslan-adam|məqaləni]] yaradıram ancaq bir az adlandırmada tərəddüd etdim Şir-adam və yaxud Aslan adam (-) işarədən istifadə edilməlidir? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>m4i6aq4ufl26w2g7c8oz9uvuhmhpa26</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570065</id>
      <parentid>6570063</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:11:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Adlandırma */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21295" xml:space="preserve">{|class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot; frame=&quot;box&quot; align=&quot;right&quot;  
|-
|{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
|-
|{{Arxiv qutusu|Arxiv 2010|Arxiv 2011|Arxiv 2012|Arxiv 2013|Arxiv 2014|Arxiv 2015|Arxiv 2016|Arxiv 2017|Arxiv 2018|Arxiv 2019|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}}
|}


== İstifadəçiliyimlə bağlı ==
Salam, Araz müəllim. Necəsiniz, yaxşı olasınız İnşəAllah. Çox üzrlü sayın Sizi narahat edən Sevindik Nəsiboğludur. Araz müəllim, mən Windows kompüteri yeniləmişəm, ona görə də, kompüterin Vikipediya ilə bağlı bütün hafizəsi təmizlənib. Bir də Vikipediyada qeydiyyatdan keçmək üçün Vikipediya parol istəyir. Parolu unutmuşam. Bunun ayrı bir yolu yoxdurmu? Öncədən çox təşəkkürlər.
: Salam həmkar. Siz  '''Sevindiknesiboglu2008''' bu adı giriş yerinə yazın parol yerinin aşağısında ''parolu unutmuşam'' olmalıdı onu vur və sona çatdır.  Yeni parol istəyəcək onu da yazarsan. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:06, 2 iyun 2022 (UTC)
:: {{u|Dr.Wiki54}} salam. Siz də bu həmkara kömək edə bilərsizmi. Mən dediyim kimi hesab edirəm alınar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:07, 2 iyun 2022 (UTC)
:::Araz müəllim, Sizə necə təşəkkür edəcəyimi bilmirəm. Vikipediya ilə bağlı nə etmişəmsə, hamısı Sizin mənə olan güvəniniz və verdiyiniz stimul sayəsində olub. Allah razı olsun, Araz müəllim! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
:Təbii, edərəm. Sizin dediyiniz versiya ilə yoxlasın. Email adresinə gələn məktubla rahat dəyişə bilər. Email adresinin kodunu bilmirsə orda da &quot;şifrəmi unutdum&quot; hissəsindən kömək alsın. Əgər yenə həll edə bilməsə fonda müraciət etsin. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
::Hər şey qaydasındadır, hörmətli həmkar. Allah razı olsun! [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|(müzakirə)]] 09:56, 2 iyun 2022 (UTC)

== [[:Rza Bəşirov]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Rza Bəşirov]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Rza Bəşirov]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Template:Afd notice --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 23:01, 2 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Mirmehdi Ağaoğlu]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 07:55, 11 iyun 2022 (UTC)
:{{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:06, 11 iyun 2022 (UTC)

== Şəkər portağalı ==

Salam. Şəkər portağalı faylı niyə silindi, səbəbin bilmək olar? {{imzasız|Musa Səmədov}}
: {{u|Musa Səmədov}} salam. Mən istifadəsiz faylları silirəm. Görünür ki məqalədən çıxarılıbmış, o üzdən silinib. Bərpa da etmək olar, əgər lazımdırsa. İstəsəz faylın adını olduğu kimi yazarsız. Məsələn: &lt;code&gt;Fayl:xxxxxx.jpg&lt;/code&gt; — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:37, 15 iyun 2022 (UTC)

== [[Xəzər gölü]] ==

Salam Araz müəllim. Bu məqalə &quot;Xəzər gölü (Türkiyə)&quot; adlandırmalı, hazırkı ad &quot;Xəzər dənizi&quot; məqaləsinə yönləndirməlidir fikrimcə. Lakin texniki məhdudiyyətlərə görə edə bilmədim. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:59, 17 iyun 2022 (UTC)

== Müzakirə səhifəsinin silinməsi ==

salam Araz bəy, [[Müzakirə:Orxan Rəhimli (əsgər, 1992)]] səhifəsini niyə silmisiniz? müzakirə bitməmişdi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:41, 18 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Atakhanli}} salam. Görünür səhv salmışam. mənə sanki elə gəldiki məqalə oradada yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:07, 18 iyun 2022 (UTC)
::artıq köçürmüsünüz, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 18 iyun 2022 (UTC)

== Rasim Məmmədov (şəhid) ==

Salam həmkar mənim [[Rasim Məmmədov (şəhid)|bu məqalə]] də yerləşdirdiyim sil şablonun hansı səbəblərə görə çıxarmısınız? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 20 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasim_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C5%9F%C9%99hid)&amp;action=history Səbəb]i qeyd etmişəm. Sil şablonu qoyarkən həmin səhifəyə keçidləri sıfırlamaq lazımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:57, 20 iyun 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] başa düşdüm təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:58, 20 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama 2 ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Fərid Hüseyn]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 08:32, 21 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. O tanınmış yazardı. Əslində ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:05, 21 iyun 2022 (UTC)

Elədir. Təəssüf ki, ensiklopedik şəxslərin yaxşı hazırlanmamış məqalələri silinir. Əslində onların zənginləşdirilməsi prioritet olmalıdır. Silmək asana qaçmaqdır. Sağlıq olsun. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 10:02, 21 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Orkhan Juvarli}}, bura könüllü layihədir. Heç kim hansısa məqaləni yazmağa məcbur deyil və edilməməlidir də. Ancaq sizinlə razıyam, ensiklopedik mövzuları silmək yerinə təkmilləşdirmək daha ideal seçim olardı, nəin ki, silmək. Məqalə qənaətbəxş halda deyilsə də, silmək yerinə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edib, saxlamaq lazımdır. Silmək bizə heç nə qazandırmayacaq. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:09, 21 iyun 2022 (UTC)

== VikiSitat ==

Salam. [[:az:q:Kateqoriya:Vikisitat:Sürətli silinəcək səhifələr|Sürətli silinəcək səhifələr]]ə baxa bilərsiz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:33, 26 iyun 2022 (UTC)

== [[Röya]] ==

Salam, Araz bəy. Səhifəyə bəzi keçidlər var. Birdə ki, mən səhifəni &quot;yuxugörmə&quot; səhifəsinə yönləndirəcəkdim. &quot;Röya (ad)&quot; səhifəsində adaşları vermək olar. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:00, 28 iyun 2022 (UTC)

Araz bəy, əsas səhifənin adı elə &quot;röya&quot; olsa yaxşıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:12, 30 iyun 2022 (UTC)
:{{u|dancewithdevil}} Hansı əsas səhifə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:16, 30 iyun 2022 (UTC)
::&quot;yuxugörmə&quot; Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:28, 30 iyun 2022 (UTC)

== «Gümüş Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Silverwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Gümüş Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 3.778 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Gümüş Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:13, 30 iyun 2022 (UTC)
|}

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:25, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Blok ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/188.253.238.3|bu ip-yə]] blok lazımdır, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 10 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==
Salam həmkar. Necəsiniz? Qurban bayramınız mübarək olsun. Bu [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] kateqoriyanı hansı kateqoriya ilə ([[:ru:Категория:Насилие над детьми]] və ya [[:ru:Категория:Преступления против детей]]) birləşdirmək uyğundur? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:45, 9 iyul 2022 (UTC)
:Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm, yaxşıyam. İnşallah ki, siz də yaxşısınız. Məntiqli olanı [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] → [[:ru:Категория:Насилие над детьми]] birləşdirməkdir. Hörmətlə: — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:15, 11 iyul 2022 (UTC)

== [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar]] ==

Salam Araz bəy. Zəhmət olmasa [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı|bu]] siyahını [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|buradakı]] Mükafatlar və adlar bölməsinə əlavə edəsiniz. Səhifə mühafizə olunduğu üçün edə bilmirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 16:28, 12 iyul 2022 (UTC)

== Kollec direktoru  ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] məni maraqlandıran bir sual var Azvikipedyada Kolleclərin direktorları (rektor) ensklopetik sayılır? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:12, 14 iyul 2022 (UTC)

:hesab edirəm ki, universitet rektorlarının ensiklopedik olmasındakı səbəb onların universitetdə rektor olması deyil. onlar rektor olana qədər elmdə bir sıra xidmətləri olur, əksəriyyətinin (hamısının) mükafatları var. yəni sırf bunlara görə ensiklopedikdir. buna görə də universitet rektorları avtomatik bu tələblərə cavab verdiyi üçün ensiklopedikdir. kollec rektorlarına da sırf kollec rektoru kimi yox, fərdi olaraq yanaşılsa məncə daha doğru olar. məsələm alim kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:09, 14 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:20, 14 iyul 2022 (UTC)

== [[Məhməd]] ==

Salam Araz müəllim. Yaratdığınız bu ad səhifəsini &quot;Mehmet&quot;ə birləşdirək. Belə ad yoxdur və bizdə də belə yazılış yoxdur (bir neçə səhifə istisna, onları da düzəltmək lazımdır). Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:51, 15 iyul 2022 (UTC)
: {{u|dancewithdevil}} salam. Olar, edin. Mən də bir az tərəddüddə qalmışdım. Digər iki vikidə olduğundan etdimişdim. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:55, 15 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Araz Yaquboglu}}, {{y}} həll etdim, silə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== Mündəricatın götürülməsi ==

Salam, Araz bəy. [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Bu]] məqalədən mündəricatı necə götürə bilərəm ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:44, 29 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni'''''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Araz bəy! Azərbaycan Vikipediyasında əvəzolunmaz fəaliyyətiniz və öz töhvələriniz ilə Gənc istifadəcilərə örnək olduğunuz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm  və yeni yaratdığım Qraf Ordenini  sizə təqdim edirəm. Uğurlar! --  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:15, 30 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}} təşəkkürlər. Çox sağ olun dəyəriniz üçün. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:51, 30 iyul 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[İlahə Səfərzadə]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! Hörmətlə: [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 19:09, 31 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Oldu, edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 1 avqust 2022 (UTC)

== &quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı ==

{{&quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı| Əziz Araz bəy! &lt;br&gt; Vikipediyaya verdiyiniz böyük töhfələrə görə bir vikipediya istifadəçisi kimi Sizə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin fəaliyyətiniz vikipediya üçün çox dəyərlidir. &lt;br&gt; Sizi 1 avqust ad gününüz münasibəti ilə təbrik edirəm, şəxsi, karyera və viki fəaliyyətinizdə bol uğur arzulayıram. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:59, 2 avqust 2022 (UTC)}}
: {{u|Atakhanli}} çox sağ olun. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:12, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kömək ==

Salam. Bu mövzuda məlumatlı olacağınızı düşünüb sizdən soruşmaq istədim: mən kənd məqalələrinin tərtibatını yeniləmk istəyirəm və məlumatlarla bağlı tərəddüd yaşayıram. Misalçün, Ağcabədi rayonun Boyat kəndi üçün icra hakimiyyətini saytında əhalinin sayı 1781 nəfər verilib. Bu rəqəm hansı ilə aiddir və mən bu rəqəmi əsas götürüb əhalinin sayını 1781 nəfər kimi qeyd edə bilərəmmi? Yoxsa 2009-cu ilin siyahıyaalmasınımı əsas götürməliyəm? ([http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=26 1717] n.) Həmçinin kəndlərin ərazisi və hündürlüyü ilə bağlı hansısa mənbə mövcuddurmu? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:02, 4 avqust 2022 (UTC)
:Salam {{u|Sura Shukurlu}}. Kəndlərin tərtibatı ilə bağlı {{u|Sortilegus}} məqalələri yaxınlarda işləyirdi. Məsələn [[Şablon:Daşkəsən rayonunun yaşayış məntəqələri]]nə baxa bilərsiniz. Əhali sayını göstərmək üçün il yoxdursa əlavə etməyə dəyməz. Hansındakı il və mənbə var onu etmək yaxşı olar. Ərazi və hündürlük haqqında o qədər də məlumatlı deyiləm. Ərazisini bəlkə də İH saytlarında tapmaq olar. Ya da bələdiyyə saytlarında da ola bilər. Bir də [https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf belə bir mənbə] var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:15, 4 avqust 2022 (UTC)
::Salam dəyərli həmkarlar. Son 1 ildir ki, bu məsələ ilə məşğulam. {{u|Sura Shukurlu}} mən Tovuz, Biləsuvar, Daşkəsən, Xocavənd, Babək (Naxçıvan) rayonlarının kəndləri haqqında olan məqalələri zənginləşdirməyə çalışıram. Mən sizə ətraflı məlumat yazaram bununla bağlı. Birlikdə çalışsaq bu sahədə çox sevinərəm. Bütün mənbələri mən sizə gönrərəm. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 16:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sortilegus]] vaxtınız olduqda mənbələri qeyd etsəniz möhtəşəm olar. Həmin mənbələri əsas götürüb həmçinin Azərbaycanın rayon və şəhər məqalələrini də genişləndirməyi düşünürəm. Çünki onlar daha bərbad vəziyyətdədir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:16, 6 avqust 2022 (UTC)

== Foto ==

Salam Araz bəy [[Ələm Hüseynov|bu]] məqalənin fotosun nə üçün sildiniz? --[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:13, 7 avqust 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. Fotonu silməmişəm. Keçidini silmişəm. Çünki o adda fayl mövcud deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:42, 7 avqust 2022 (UTC)
:: Üzürlü hesab edin fikrimdən çıxıb adın dəyişmişdim faylın əlavə etdim təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:51, 7 avqust 2022 (UTC)

== Adlandırma  ==

Salam Araz bəy bu [[Aslan-adam|məqaləni]] yaradıram ancaq bir az adlandırmada tərəddüd etdim Şir-adam və yaxud Aslan-adam (-) işarədən istifadə edilməlidir? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hlch3tdje3oczj5xfkrlzn93e9rh0qq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570101</id>
      <parentid>6570065</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:39:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Adlandırma */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21645" xml:space="preserve">{|class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot; frame=&quot;box&quot; align=&quot;right&quot;  
|-
|{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
|-
|{{Arxiv qutusu|Arxiv 2010|Arxiv 2011|Arxiv 2012|Arxiv 2013|Arxiv 2014|Arxiv 2015|Arxiv 2016|Arxiv 2017|Arxiv 2018|Arxiv 2019|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}}
|}


== İstifadəçiliyimlə bağlı ==
Salam, Araz müəllim. Necəsiniz, yaxşı olasınız İnşəAllah. Çox üzrlü sayın Sizi narahat edən Sevindik Nəsiboğludur. Araz müəllim, mən Windows kompüteri yeniləmişəm, ona görə də, kompüterin Vikipediya ilə bağlı bütün hafizəsi təmizlənib. Bir də Vikipediyada qeydiyyatdan keçmək üçün Vikipediya parol istəyir. Parolu unutmuşam. Bunun ayrı bir yolu yoxdurmu? Öncədən çox təşəkkürlər.
: Salam həmkar. Siz  '''Sevindiknesiboglu2008''' bu adı giriş yerinə yazın parol yerinin aşağısında ''parolu unutmuşam'' olmalıdı onu vur və sona çatdır.  Yeni parol istəyəcək onu da yazarsan. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:06, 2 iyun 2022 (UTC)
:: {{u|Dr.Wiki54}} salam. Siz də bu həmkara kömək edə bilərsizmi. Mən dediyim kimi hesab edirəm alınar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:07, 2 iyun 2022 (UTC)
:::Araz müəllim, Sizə necə təşəkkür edəcəyimi bilmirəm. Vikipediya ilə bağlı nə etmişəmsə, hamısı Sizin mənə olan güvəniniz və verdiyiniz stimul sayəsində olub. Allah razı olsun, Araz müəllim! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
:Təbii, edərəm. Sizin dediyiniz versiya ilə yoxlasın. Email adresinə gələn məktubla rahat dəyişə bilər. Email adresinin kodunu bilmirsə orda da &quot;şifrəmi unutdum&quot; hissəsindən kömək alsın. Əgər yenə həll edə bilməsə fonda müraciət etsin. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
::Hər şey qaydasındadır, hörmətli həmkar. Allah razı olsun! [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|(müzakirə)]] 09:56, 2 iyun 2022 (UTC)

== [[:Rza Bəşirov]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Rza Bəşirov]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Rza Bəşirov]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Template:Afd notice --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 23:01, 2 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Mirmehdi Ağaoğlu]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 07:55, 11 iyun 2022 (UTC)
:{{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:06, 11 iyun 2022 (UTC)

== Şəkər portağalı ==

Salam. Şəkər portağalı faylı niyə silindi, səbəbin bilmək olar? {{imzasız|Musa Səmədov}}
: {{u|Musa Səmədov}} salam. Mən istifadəsiz faylları silirəm. Görünür ki məqalədən çıxarılıbmış, o üzdən silinib. Bərpa da etmək olar, əgər lazımdırsa. İstəsəz faylın adını olduğu kimi yazarsız. Məsələn: &lt;code&gt;Fayl:xxxxxx.jpg&lt;/code&gt; — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:37, 15 iyun 2022 (UTC)

== [[Xəzər gölü]] ==

Salam Araz müəllim. Bu məqalə &quot;Xəzər gölü (Türkiyə)&quot; adlandırmalı, hazırkı ad &quot;Xəzər dənizi&quot; məqaləsinə yönləndirməlidir fikrimcə. Lakin texniki məhdudiyyətlərə görə edə bilmədim. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:59, 17 iyun 2022 (UTC)

== Müzakirə səhifəsinin silinməsi ==

salam Araz bəy, [[Müzakirə:Orxan Rəhimli (əsgər, 1992)]] səhifəsini niyə silmisiniz? müzakirə bitməmişdi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:41, 18 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Atakhanli}} salam. Görünür səhv salmışam. mənə sanki elə gəldiki məqalə oradada yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:07, 18 iyun 2022 (UTC)
::artıq köçürmüsünüz, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 18 iyun 2022 (UTC)

== Rasim Məmmədov (şəhid) ==

Salam həmkar mənim [[Rasim Məmmədov (şəhid)|bu məqalə]] də yerləşdirdiyim sil şablonun hansı səbəblərə görə çıxarmısınız? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 20 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasim_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C5%9F%C9%99hid)&amp;action=history Səbəb]i qeyd etmişəm. Sil şablonu qoyarkən həmin səhifəyə keçidləri sıfırlamaq lazımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:57, 20 iyun 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] başa düşdüm təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:58, 20 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama 2 ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Fərid Hüseyn]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 08:32, 21 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. O tanınmış yazardı. Əslində ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:05, 21 iyun 2022 (UTC)

Elədir. Təəssüf ki, ensiklopedik şəxslərin yaxşı hazırlanmamış məqalələri silinir. Əslində onların zənginləşdirilməsi prioritet olmalıdır. Silmək asana qaçmaqdır. Sağlıq olsun. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 10:02, 21 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Orkhan Juvarli}}, bura könüllü layihədir. Heç kim hansısa məqaləni yazmağa məcbur deyil və edilməməlidir də. Ancaq sizinlə razıyam, ensiklopedik mövzuları silmək yerinə təkmilləşdirmək daha ideal seçim olardı, nəin ki, silmək. Məqalə qənaətbəxş halda deyilsə də, silmək yerinə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edib, saxlamaq lazımdır. Silmək bizə heç nə qazandırmayacaq. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:09, 21 iyun 2022 (UTC)

== VikiSitat ==

Salam. [[:az:q:Kateqoriya:Vikisitat:Sürətli silinəcək səhifələr|Sürətli silinəcək səhifələr]]ə baxa bilərsiz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:33, 26 iyun 2022 (UTC)

== [[Röya]] ==

Salam, Araz bəy. Səhifəyə bəzi keçidlər var. Birdə ki, mən səhifəni &quot;yuxugörmə&quot; səhifəsinə yönləndirəcəkdim. &quot;Röya (ad)&quot; səhifəsində adaşları vermək olar. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:00, 28 iyun 2022 (UTC)

Araz bəy, əsas səhifənin adı elə &quot;röya&quot; olsa yaxşıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:12, 30 iyun 2022 (UTC)
:{{u|dancewithdevil}} Hansı əsas səhifə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:16, 30 iyun 2022 (UTC)
::&quot;yuxugörmə&quot; Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:28, 30 iyun 2022 (UTC)

== «Gümüş Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Silverwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Gümüş Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 3.778 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Gümüş Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:13, 30 iyun 2022 (UTC)
|}

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:25, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Blok ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/188.253.238.3|bu ip-yə]] blok lazımdır, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 10 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==
Salam həmkar. Necəsiniz? Qurban bayramınız mübarək olsun. Bu [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] kateqoriyanı hansı kateqoriya ilə ([[:ru:Категория:Насилие над детьми]] və ya [[:ru:Категория:Преступления против детей]]) birləşdirmək uyğundur? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:45, 9 iyul 2022 (UTC)
:Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm, yaxşıyam. İnşallah ki, siz də yaxşısınız. Məntiqli olanı [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] → [[:ru:Категория:Насилие над детьми]] birləşdirməkdir. Hörmətlə: — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:15, 11 iyul 2022 (UTC)

== [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar]] ==

Salam Araz bəy. Zəhmət olmasa [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı|bu]] siyahını [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|buradakı]] Mükafatlar və adlar bölməsinə əlavə edəsiniz. Səhifə mühafizə olunduğu üçün edə bilmirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 16:28, 12 iyul 2022 (UTC)

== Kollec direktoru  ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] məni maraqlandıran bir sual var Azvikipedyada Kolleclərin direktorları (rektor) ensklopetik sayılır? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:12, 14 iyul 2022 (UTC)

:hesab edirəm ki, universitet rektorlarının ensiklopedik olmasındakı səbəb onların universitetdə rektor olması deyil. onlar rektor olana qədər elmdə bir sıra xidmətləri olur, əksəriyyətinin (hamısının) mükafatları var. yəni sırf bunlara görə ensiklopedikdir. buna görə də universitet rektorları avtomatik bu tələblərə cavab verdiyi üçün ensiklopedikdir. kollec rektorlarına da sırf kollec rektoru kimi yox, fərdi olaraq yanaşılsa məncə daha doğru olar. məsələm alim kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:09, 14 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:20, 14 iyul 2022 (UTC)

== [[Məhməd]] ==

Salam Araz müəllim. Yaratdığınız bu ad səhifəsini &quot;Mehmet&quot;ə birləşdirək. Belə ad yoxdur və bizdə də belə yazılış yoxdur (bir neçə səhifə istisna, onları da düzəltmək lazımdır). Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:51, 15 iyul 2022 (UTC)
: {{u|dancewithdevil}} salam. Olar, edin. Mən də bir az tərəddüddə qalmışdım. Digər iki vikidə olduğundan etdimişdim. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:55, 15 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Araz Yaquboglu}}, {{y}} həll etdim, silə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== Mündəricatın götürülməsi ==

Salam, Araz bəy. [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Bu]] məqalədən mündəricatı necə götürə bilərəm ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:44, 29 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni'''''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Araz bəy! Azərbaycan Vikipediyasında əvəzolunmaz fəaliyyətiniz və öz töhvələriniz ilə Gənc istifadəcilərə örnək olduğunuz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm  və yeni yaratdığım Qraf Ordenini  sizə təqdim edirəm. Uğurlar! --  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:15, 30 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}} təşəkkürlər. Çox sağ olun dəyəriniz üçün. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:51, 30 iyul 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[İlahə Səfərzadə]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! Hörmətlə: [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 19:09, 31 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Oldu, edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 1 avqust 2022 (UTC)

== &quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı ==

{{&quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı| Əziz Araz bəy! &lt;br&gt; Vikipediyaya verdiyiniz böyük töhfələrə görə bir vikipediya istifadəçisi kimi Sizə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin fəaliyyətiniz vikipediya üçün çox dəyərlidir. &lt;br&gt; Sizi 1 avqust ad gününüz münasibəti ilə təbrik edirəm, şəxsi, karyera və viki fəaliyyətinizdə bol uğur arzulayıram. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:59, 2 avqust 2022 (UTC)}}
: {{u|Atakhanli}} çox sağ olun. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:12, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kömək ==

Salam. Bu mövzuda məlumatlı olacağınızı düşünüb sizdən soruşmaq istədim: mən kənd məqalələrinin tərtibatını yeniləmk istəyirəm və məlumatlarla bağlı tərəddüd yaşayıram. Misalçün, Ağcabədi rayonun Boyat kəndi üçün icra hakimiyyətini saytında əhalinin sayı 1781 nəfər verilib. Bu rəqəm hansı ilə aiddir və mən bu rəqəmi əsas götürüb əhalinin sayını 1781 nəfər kimi qeyd edə bilərəmmi? Yoxsa 2009-cu ilin siyahıyaalmasınımı əsas götürməliyəm? ([http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=26 1717] n.) Həmçinin kəndlərin ərazisi və hündürlüyü ilə bağlı hansısa mənbə mövcuddurmu? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:02, 4 avqust 2022 (UTC)
:Salam {{u|Sura Shukurlu}}. Kəndlərin tərtibatı ilə bağlı {{u|Sortilegus}} məqalələri yaxınlarda işləyirdi. Məsələn [[Şablon:Daşkəsən rayonunun yaşayış məntəqələri]]nə baxa bilərsiniz. Əhali sayını göstərmək üçün il yoxdursa əlavə etməyə dəyməz. Hansındakı il və mənbə var onu etmək yaxşı olar. Ərazi və hündürlük haqqında o qədər də məlumatlı deyiləm. Ərazisini bəlkə də İH saytlarında tapmaq olar. Ya da bələdiyyə saytlarında da ola bilər. Bir də [https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf belə bir mənbə] var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:15, 4 avqust 2022 (UTC)
::Salam dəyərli həmkarlar. Son 1 ildir ki, bu məsələ ilə məşğulam. {{u|Sura Shukurlu}} mən Tovuz, Biləsuvar, Daşkəsən, Xocavənd, Babək (Naxçıvan) rayonlarının kəndləri haqqında olan məqalələri zənginləşdirməyə çalışıram. Mən sizə ətraflı məlumat yazaram bununla bağlı. Birlikdə çalışsaq bu sahədə çox sevinərəm. Bütün mənbələri mən sizə gönrərəm. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 16:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sortilegus]] vaxtınız olduqda mənbələri qeyd etsəniz möhtəşəm olar. Həmin mənbələri əsas götürüb həmçinin Azərbaycanın rayon və şəhər məqalələrini də genişləndirməyi düşünürəm. Çünki onlar daha bərbad vəziyyətdədir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:16, 6 avqust 2022 (UTC)

== Foto ==

Salam Araz bəy [[Ələm Hüseynov|bu]] məqalənin fotosun nə üçün sildiniz? --[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:13, 7 avqust 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. Fotonu silməmişəm. Keçidini silmişəm. Çünki o adda fayl mövcud deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:42, 7 avqust 2022 (UTC)
:: Üzürlü hesab edin fikrimdən çıxıb adın dəyişmişdim faylın əlavə etdim təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:51, 7 avqust 2022 (UTC)

== Adlandırma  ==

Salam Araz bəy bu [[Aslan-adam|məqaləni]] yaradıram ancaq bir az adlandırmada tərəddüd etdim Şir-adam və yaxud Aslan-adam (-) işarədən istifadə edilməlidir? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 10 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Açığı belə məsələlərdə o qədər də praktikam yoxdur. Çünki xarici dil bilgim yoxdur. Bu işdə bizə {{u|White Demon}} kömək edə bilər. Amma məncə '''-''' lazım deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:39, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ktrl84w1tfeznr2k3guv3yomwonou74</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570863</id>
      <parentid>6570101</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:22:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>/* Adlandırma */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22071" xml:space="preserve">{|class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot; frame=&quot;box&quot; align=&quot;right&quot;  
|-
|{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
|-
|{{Arxiv qutusu|Arxiv 2010|Arxiv 2011|Arxiv 2012|Arxiv 2013|Arxiv 2014|Arxiv 2015|Arxiv 2016|Arxiv 2017|Arxiv 2018|Arxiv 2019|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}}
|}


== İstifadəçiliyimlə bağlı ==
Salam, Araz müəllim. Necəsiniz, yaxşı olasınız İnşəAllah. Çox üzrlü sayın Sizi narahat edən Sevindik Nəsiboğludur. Araz müəllim, mən Windows kompüteri yeniləmişəm, ona görə də, kompüterin Vikipediya ilə bağlı bütün hafizəsi təmizlənib. Bir də Vikipediyada qeydiyyatdan keçmək üçün Vikipediya parol istəyir. Parolu unutmuşam. Bunun ayrı bir yolu yoxdurmu? Öncədən çox təşəkkürlər.
: Salam həmkar. Siz  '''Sevindiknesiboglu2008''' bu adı giriş yerinə yazın parol yerinin aşağısında ''parolu unutmuşam'' olmalıdı onu vur və sona çatdır.  Yeni parol istəyəcək onu da yazarsan. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:06, 2 iyun 2022 (UTC)
:: {{u|Dr.Wiki54}} salam. Siz də bu həmkara kömək edə bilərsizmi. Mən dediyim kimi hesab edirəm alınar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:07, 2 iyun 2022 (UTC)
:::Araz müəllim, Sizə necə təşəkkür edəcəyimi bilmirəm. Vikipediya ilə bağlı nə etmişəmsə, hamısı Sizin mənə olan güvəniniz və verdiyiniz stimul sayəsində olub. Allah razı olsun, Araz müəllim! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
:Təbii, edərəm. Sizin dediyiniz versiya ilə yoxlasın. Email adresinə gələn məktubla rahat dəyişə bilər. Email adresinin kodunu bilmirsə orda da &quot;şifrəmi unutdum&quot; hissəsindən kömək alsın. Əgər yenə həll edə bilməsə fonda müraciət etsin. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
::Hər şey qaydasındadır, hörmətli həmkar. Allah razı olsun! [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|(müzakirə)]] 09:56, 2 iyun 2022 (UTC)

== [[:Rza Bəşirov]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Rza Bəşirov]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Rza Bəşirov]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Template:Afd notice --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 23:01, 2 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Mirmehdi Ağaoğlu]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 07:55, 11 iyun 2022 (UTC)
:{{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:06, 11 iyun 2022 (UTC)

== Şəkər portağalı ==

Salam. Şəkər portağalı faylı niyə silindi, səbəbin bilmək olar? {{imzasız|Musa Səmədov}}
: {{u|Musa Səmədov}} salam. Mən istifadəsiz faylları silirəm. Görünür ki məqalədən çıxarılıbmış, o üzdən silinib. Bərpa da etmək olar, əgər lazımdırsa. İstəsəz faylın adını olduğu kimi yazarsız. Məsələn: &lt;code&gt;Fayl:xxxxxx.jpg&lt;/code&gt; — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:37, 15 iyun 2022 (UTC)

== [[Xəzər gölü]] ==

Salam Araz müəllim. Bu məqalə &quot;Xəzər gölü (Türkiyə)&quot; adlandırmalı, hazırkı ad &quot;Xəzər dənizi&quot; məqaləsinə yönləndirməlidir fikrimcə. Lakin texniki məhdudiyyətlərə görə edə bilmədim. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:59, 17 iyun 2022 (UTC)

== Müzakirə səhifəsinin silinməsi ==

salam Araz bəy, [[Müzakirə:Orxan Rəhimli (əsgər, 1992)]] səhifəsini niyə silmisiniz? müzakirə bitməmişdi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:41, 18 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Atakhanli}} salam. Görünür səhv salmışam. mənə sanki elə gəldiki məqalə oradada yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:07, 18 iyun 2022 (UTC)
::artıq köçürmüsünüz, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 18 iyun 2022 (UTC)

== Rasim Məmmədov (şəhid) ==

Salam həmkar mənim [[Rasim Məmmədov (şəhid)|bu məqalə]] də yerləşdirdiyim sil şablonun hansı səbəblərə görə çıxarmısınız? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 20 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasim_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C5%9F%C9%99hid)&amp;action=history Səbəb]i qeyd etmişəm. Sil şablonu qoyarkən həmin səhifəyə keçidləri sıfırlamaq lazımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:57, 20 iyun 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] başa düşdüm təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:58, 20 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama 2 ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Fərid Hüseyn]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 08:32, 21 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. O tanınmış yazardı. Əslində ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:05, 21 iyun 2022 (UTC)

Elədir. Təəssüf ki, ensiklopedik şəxslərin yaxşı hazırlanmamış məqalələri silinir. Əslində onların zənginləşdirilməsi prioritet olmalıdır. Silmək asana qaçmaqdır. Sağlıq olsun. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 10:02, 21 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Orkhan Juvarli}}, bura könüllü layihədir. Heç kim hansısa məqaləni yazmağa məcbur deyil və edilməməlidir də. Ancaq sizinlə razıyam, ensiklopedik mövzuları silmək yerinə təkmilləşdirmək daha ideal seçim olardı, nəin ki, silmək. Məqalə qənaətbəxş halda deyilsə də, silmək yerinə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edib, saxlamaq lazımdır. Silmək bizə heç nə qazandırmayacaq. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:09, 21 iyun 2022 (UTC)

== VikiSitat ==

Salam. [[:az:q:Kateqoriya:Vikisitat:Sürətli silinəcək səhifələr|Sürətli silinəcək səhifələr]]ə baxa bilərsiz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:33, 26 iyun 2022 (UTC)

== [[Röya]] ==

Salam, Araz bəy. Səhifəyə bəzi keçidlər var. Birdə ki, mən səhifəni &quot;yuxugörmə&quot; səhifəsinə yönləndirəcəkdim. &quot;Röya (ad)&quot; səhifəsində adaşları vermək olar. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:00, 28 iyun 2022 (UTC)

Araz bəy, əsas səhifənin adı elə &quot;röya&quot; olsa yaxşıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:12, 30 iyun 2022 (UTC)
:{{u|dancewithdevil}} Hansı əsas səhifə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:16, 30 iyun 2022 (UTC)
::&quot;yuxugörmə&quot; Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:28, 30 iyun 2022 (UTC)

== «Gümüş Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Silverwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Gümüş Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 3.778 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Gümüş Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:13, 30 iyun 2022 (UTC)
|}

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:25, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Blok ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/188.253.238.3|bu ip-yə]] blok lazımdır, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 10 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==
Salam həmkar. Necəsiniz? Qurban bayramınız mübarək olsun. Bu [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] kateqoriyanı hansı kateqoriya ilə ([[:ru:Категория:Насилие над детьми]] və ya [[:ru:Категория:Преступления против детей]]) birləşdirmək uyğundur? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:45, 9 iyul 2022 (UTC)
:Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm, yaxşıyam. İnşallah ki, siz də yaxşısınız. Məntiqli olanı [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] → [[:ru:Категория:Насилие над детьми]] birləşdirməkdir. Hörmətlə: — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:15, 11 iyul 2022 (UTC)

== [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar]] ==

Salam Araz bəy. Zəhmət olmasa [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı|bu]] siyahını [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|buradakı]] Mükafatlar və adlar bölməsinə əlavə edəsiniz. Səhifə mühafizə olunduğu üçün edə bilmirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 16:28, 12 iyul 2022 (UTC)

== Kollec direktoru  ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] məni maraqlandıran bir sual var Azvikipedyada Kolleclərin direktorları (rektor) ensklopetik sayılır? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:12, 14 iyul 2022 (UTC)

:hesab edirəm ki, universitet rektorlarının ensiklopedik olmasındakı səbəb onların universitetdə rektor olması deyil. onlar rektor olana qədər elmdə bir sıra xidmətləri olur, əksəriyyətinin (hamısının) mükafatları var. yəni sırf bunlara görə ensiklopedikdir. buna görə də universitet rektorları avtomatik bu tələblərə cavab verdiyi üçün ensiklopedikdir. kollec rektorlarına da sırf kollec rektoru kimi yox, fərdi olaraq yanaşılsa məncə daha doğru olar. məsələm alim kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:09, 14 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:20, 14 iyul 2022 (UTC)

== [[Məhməd]] ==

Salam Araz müəllim. Yaratdığınız bu ad səhifəsini &quot;Mehmet&quot;ə birləşdirək. Belə ad yoxdur və bizdə də belə yazılış yoxdur (bir neçə səhifə istisna, onları da düzəltmək lazımdır). Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:51, 15 iyul 2022 (UTC)
: {{u|dancewithdevil}} salam. Olar, edin. Mən də bir az tərəddüddə qalmışdım. Digər iki vikidə olduğundan etdimişdim. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:55, 15 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Araz Yaquboglu}}, {{y}} həll etdim, silə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== Mündəricatın götürülməsi ==

Salam, Araz bəy. [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Bu]] məqalədən mündəricatı necə götürə bilərəm ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:44, 29 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni'''''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Araz bəy! Azərbaycan Vikipediyasında əvəzolunmaz fəaliyyətiniz və öz töhvələriniz ilə Gənc istifadəcilərə örnək olduğunuz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm  və yeni yaratdığım Qraf Ordenini  sizə təqdim edirəm. Uğurlar! --  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:15, 30 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}} təşəkkürlər. Çox sağ olun dəyəriniz üçün. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:51, 30 iyul 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[İlahə Səfərzadə]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! Hörmətlə: [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 19:09, 31 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Oldu, edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 1 avqust 2022 (UTC)

== &quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı ==

{{&quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı| Əziz Araz bəy! &lt;br&gt; Vikipediyaya verdiyiniz böyük töhfələrə görə bir vikipediya istifadəçisi kimi Sizə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin fəaliyyətiniz vikipediya üçün çox dəyərlidir. &lt;br&gt; Sizi 1 avqust ad gününüz münasibəti ilə təbrik edirəm, şəxsi, karyera və viki fəaliyyətinizdə bol uğur arzulayıram. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:59, 2 avqust 2022 (UTC)}}
: {{u|Atakhanli}} çox sağ olun. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:12, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kömək ==

Salam. Bu mövzuda məlumatlı olacağınızı düşünüb sizdən soruşmaq istədim: mən kənd məqalələrinin tərtibatını yeniləmk istəyirəm və məlumatlarla bağlı tərəddüd yaşayıram. Misalçün, Ağcabədi rayonun Boyat kəndi üçün icra hakimiyyətini saytında əhalinin sayı 1781 nəfər verilib. Bu rəqəm hansı ilə aiddir və mən bu rəqəmi əsas götürüb əhalinin sayını 1781 nəfər kimi qeyd edə bilərəmmi? Yoxsa 2009-cu ilin siyahıyaalmasınımı əsas götürməliyəm? ([http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=26 1717] n.) Həmçinin kəndlərin ərazisi və hündürlüyü ilə bağlı hansısa mənbə mövcuddurmu? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:02, 4 avqust 2022 (UTC)
:Salam {{u|Sura Shukurlu}}. Kəndlərin tərtibatı ilə bağlı {{u|Sortilegus}} məqalələri yaxınlarda işləyirdi. Məsələn [[Şablon:Daşkəsən rayonunun yaşayış məntəqələri]]nə baxa bilərsiniz. Əhali sayını göstərmək üçün il yoxdursa əlavə etməyə dəyməz. Hansındakı il və mənbə var onu etmək yaxşı olar. Ərazi və hündürlük haqqında o qədər də məlumatlı deyiləm. Ərazisini bəlkə də İH saytlarında tapmaq olar. Ya da bələdiyyə saytlarında da ola bilər. Bir də [https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf belə bir mənbə] var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:15, 4 avqust 2022 (UTC)
::Salam dəyərli həmkarlar. Son 1 ildir ki, bu məsələ ilə məşğulam. {{u|Sura Shukurlu}} mən Tovuz, Biləsuvar, Daşkəsən, Xocavənd, Babək (Naxçıvan) rayonlarının kəndləri haqqında olan məqalələri zənginləşdirməyə çalışıram. Mən sizə ətraflı məlumat yazaram bununla bağlı. Birlikdə çalışsaq bu sahədə çox sevinərəm. Bütün mənbələri mən sizə gönrərəm. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 16:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sortilegus]] vaxtınız olduqda mənbələri qeyd etsəniz möhtəşəm olar. Həmin mənbələri əsas götürüb həmçinin Azərbaycanın rayon və şəhər məqalələrini də genişləndirməyi düşünürəm. Çünki onlar daha bərbad vəziyyətdədir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:16, 6 avqust 2022 (UTC)

== Foto ==

Salam Araz bəy [[Ələm Hüseynov|bu]] məqalənin fotosun nə üçün sildiniz? --[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:13, 7 avqust 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. Fotonu silməmişəm. Keçidini silmişəm. Çünki o adda fayl mövcud deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:42, 7 avqust 2022 (UTC)
:: Üzürlü hesab edin fikrimdən çıxıb adın dəyişmişdim faylın əlavə etdim təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:51, 7 avqust 2022 (UTC)

== Adlandırma  ==

Salam Araz bəy bu [[Aslan-adam|məqaləni]] yaradıram ancaq bir az adlandırmada tərəddüd etdim Şir-adam və yaxud Aslan-adam (-) işarədən istifadə edilməlidir? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 10 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Açığı belə məsələlərdə o qədər də praktikam yoxdur. Çünki xarici dil bilgim yoxdur. Bu işdə bizə {{u|White Demon}} kömək edə bilər. Amma məncə '''-''' lazım deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:39, 10 avqust 2022 (UTC)
:Defis işarəsinin bu cür sözlərdə necə işlənməsi ilə bağlı qayda ilə tanış deyiləm. Amma bu cür &quot;adam&quot;lı sözləri bizim dildə defissiz yazıldığını müşahidə edirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:22, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>racisjkb5evg25tyaq7hrul8ts31sk3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570867</id>
      <parentid>6570863</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:25:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Adlandırma */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22340" xml:space="preserve">{|class=&quot;standard&quot; border=&quot;1&quot; frame=&quot;box&quot; align=&quot;right&quot;  
|-
|{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
|-
|{{Arxiv qutusu|Arxiv 2010|Arxiv 2011|Arxiv 2012|Arxiv 2013|Arxiv 2014|Arxiv 2015|Arxiv 2016|Arxiv 2017|Arxiv 2018|Arxiv 2019|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}}
|}


== İstifadəçiliyimlə bağlı ==
Salam, Araz müəllim. Necəsiniz, yaxşı olasınız İnşəAllah. Çox üzrlü sayın Sizi narahat edən Sevindik Nəsiboğludur. Araz müəllim, mən Windows kompüteri yeniləmişəm, ona görə də, kompüterin Vikipediya ilə bağlı bütün hafizəsi təmizlənib. Bir də Vikipediyada qeydiyyatdan keçmək üçün Vikipediya parol istəyir. Parolu unutmuşam. Bunun ayrı bir yolu yoxdurmu? Öncədən çox təşəkkürlər.
: Salam həmkar. Siz  '''Sevindiknesiboglu2008''' bu adı giriş yerinə yazın parol yerinin aşağısında ''parolu unutmuşam'' olmalıdı onu vur və sona çatdır.  Yeni parol istəyəcək onu da yazarsan. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:06, 2 iyun 2022 (UTC)
:: {{u|Dr.Wiki54}} salam. Siz də bu həmkara kömək edə bilərsizmi. Mən dediyim kimi hesab edirəm alınar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:07, 2 iyun 2022 (UTC)
:::Araz müəllim, Sizə necə təşəkkür edəcəyimi bilmirəm. Vikipediya ilə bağlı nə etmişəmsə, hamısı Sizin mənə olan güvəniniz və verdiyiniz stimul sayəsində olub. Allah razı olsun, Araz müəllim! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
:Təbii, edərəm. Sizin dediyiniz versiya ilə yoxlasın. Email adresinə gələn məktubla rahat dəyişə bilər. Email adresinin kodunu bilmirsə orda da &quot;şifrəmi unutdum&quot; hissəsindən kömək alsın. Əgər yenə həll edə bilməsə fonda müraciət etsin. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:54, 2 iyun 2022 (UTC)
::Hər şey qaydasındadır, hörmətli həmkar. Allah razı olsun! [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|(müzakirə)]] 09:56, 2 iyun 2022 (UTC)

== [[:Rza Bəşirov]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Rza Bəşirov]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Rza Bəşirov]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Template:Afd notice --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 23:01, 2 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Mirmehdi Ağaoğlu]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 07:55, 11 iyun 2022 (UTC)
:{{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:06, 11 iyun 2022 (UTC)

== Şəkər portağalı ==

Salam. Şəkər portağalı faylı niyə silindi, səbəbin bilmək olar? {{imzasız|Musa Səmədov}}
: {{u|Musa Səmədov}} salam. Mən istifadəsiz faylları silirəm. Görünür ki məqalədən çıxarılıbmış, o üzdən silinib. Bərpa da etmək olar, əgər lazımdırsa. İstəsəz faylın adını olduğu kimi yazarsız. Məsələn: &lt;code&gt;Fayl:xxxxxx.jpg&lt;/code&gt; — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:37, 15 iyun 2022 (UTC)

== [[Xəzər gölü]] ==

Salam Araz müəllim. Bu məqalə &quot;Xəzər gölü (Türkiyə)&quot; adlandırmalı, hazırkı ad &quot;Xəzər dənizi&quot; məqaləsinə yönləndirməlidir fikrimcə. Lakin texniki məhdudiyyətlərə görə edə bilmədim. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:59, 17 iyun 2022 (UTC)

== Müzakirə səhifəsinin silinməsi ==

salam Araz bəy, [[Müzakirə:Orxan Rəhimli (əsgər, 1992)]] səhifəsini niyə silmisiniz? müzakirə bitməmişdi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:41, 18 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Atakhanli}} salam. Görünür səhv salmışam. mənə sanki elə gəldiki məqalə oradada yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:07, 18 iyun 2022 (UTC)
::artıq köçürmüsünüz, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 18 iyun 2022 (UTC)

== Rasim Məmmədov (şəhid) ==

Salam həmkar mənim [[Rasim Məmmədov (şəhid)|bu məqalə]] də yerləşdirdiyim sil şablonun hansı səbəblərə görə çıxarmısınız? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 20 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rasim_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C5%9F%C9%99hid)&amp;action=history Səbəb]i qeyd etmişəm. Sil şablonu qoyarkən həmin səhifəyə keçidləri sıfırlamaq lazımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:57, 20 iyun 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] başa düşdüm təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:58, 20 iyun 2022 (UTC)

== Qaralama 2 ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[Fərid Hüseyn]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 08:32, 21 iyun 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Edərəm. O tanınmış yazardı. Əslində ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:05, 21 iyun 2022 (UTC)

Elədir. Təəssüf ki, ensiklopedik şəxslərin yaxşı hazırlanmamış məqalələri silinir. Əslində onların zənginləşdirilməsi prioritet olmalıdır. Silmək asana qaçmaqdır. Sağlıq olsun. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 10:02, 21 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Orkhan Juvarli}}, bura könüllü layihədir. Heç kim hansısa məqaləni yazmağa məcbur deyil və edilməməlidir də. Ancaq sizinlə razıyam, ensiklopedik mövzuları silmək yerinə təkmilləşdirmək daha ideal seçim olardı, nəin ki, silmək. Məqalə qənaətbəxş halda deyilsə də, silmək yerinə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edib, saxlamaq lazımdır. Silmək bizə heç nə qazandırmayacaq. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:09, 21 iyun 2022 (UTC)

== VikiSitat ==

Salam. [[:az:q:Kateqoriya:Vikisitat:Sürətli silinəcək səhifələr|Sürətli silinəcək səhifələr]]ə baxa bilərsiz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:33, 26 iyun 2022 (UTC)

== [[Röya]] ==

Salam, Araz bəy. Səhifəyə bəzi keçidlər var. Birdə ki, mən səhifəni &quot;yuxugörmə&quot; səhifəsinə yönləndirəcəkdim. &quot;Röya (ad)&quot; səhifəsində adaşları vermək olar. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:00, 28 iyun 2022 (UTC)

Araz bəy, əsas səhifənin adı elə &quot;röya&quot; olsa yaxşıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:12, 30 iyun 2022 (UTC)
:{{u|dancewithdevil}} Hansı əsas səhifə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:16, 30 iyun 2022 (UTC)
::&quot;yuxugörmə&quot; Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:28, 30 iyun 2022 (UTC)

== «Gümüş Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Silverwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Gümüş Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 3.778 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Gümüş Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:13, 30 iyun 2022 (UTC)
|}

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:25, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Blok ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/188.253.238.3|bu ip-yə]] blok lazımdır, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:14, 10 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==
Salam həmkar. Necəsiniz? Qurban bayramınız mübarək olsun. Bu [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] kateqoriyanı hansı kateqoriya ilə ([[:ru:Категория:Насилие над детьми]] və ya [[:ru:Категория:Преступления против детей]]) birləşdirmək uyğundur? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:45, 9 iyul 2022 (UTC)
:Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm, yaxşıyam. İnşallah ki, siz də yaxşısınız. Məntiqli olanı [[:Kateqoriya:Uşaqlara qarşı zorakılıq]] → [[:ru:Категория:Насилие над детьми]] birləşdirməkdir. Hörmətlə: — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:15, 11 iyul 2022 (UTC)

== [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar]] ==

Salam Araz bəy. Zəhmət olmasa [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı|bu]] siyahını [[Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|buradakı]] Mükafatlar və adlar bölməsinə əlavə edəsiniz. Səhifə mühafizə olunduğu üçün edə bilmirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 16:28, 12 iyul 2022 (UTC)

== Kollec direktoru  ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] məni maraqlandıran bir sual var Azvikipedyada Kolleclərin direktorları (rektor) ensklopetik sayılır? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:12, 14 iyul 2022 (UTC)

:hesab edirəm ki, universitet rektorlarının ensiklopedik olmasındakı səbəb onların universitetdə rektor olması deyil. onlar rektor olana qədər elmdə bir sıra xidmətləri olur, əksəriyyətinin (hamısının) mükafatları var. yəni sırf bunlara görə ensiklopedikdir. buna görə də universitet rektorları avtomatik bu tələblərə cavab verdiyi üçün ensiklopedikdir. kollec rektorlarına da sırf kollec rektoru kimi yox, fərdi olaraq yanaşılsa məncə daha doğru olar. məsələm alim kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:09, 14 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:20, 14 iyul 2022 (UTC)

== [[Məhməd]] ==

Salam Araz müəllim. Yaratdığınız bu ad səhifəsini &quot;Mehmet&quot;ə birləşdirək. Belə ad yoxdur və bizdə də belə yazılış yoxdur (bir neçə səhifə istisna, onları da düzəltmək lazımdır). Nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:51, 15 iyul 2022 (UTC)
: {{u|dancewithdevil}} salam. Olar, edin. Mən də bir az tərəddüddə qalmışdım. Digər iki vikidə olduğundan etdimişdim. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:55, 15 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Araz Yaquboglu}}, {{y}} həll etdim, silə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== Mündəricatın götürülməsi ==

Salam, Araz bəy. [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Bu]] məqalədən mündəricatı necə götürə bilərəm ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:44, 29 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni'''''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Araz bəy! Azərbaycan Vikipediyasında əvəzolunmaz fəaliyyətiniz və öz töhvələriniz ilə Gənc istifadəcilərə örnək olduğunuz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm  və yeni yaratdığım Qraf Ordenini  sizə təqdim edirəm. Uğurlar! --  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:15, 30 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}} təşəkkürlər. Çox sağ olun dəyəriniz üçün. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:51, 30 iyul 2022 (UTC)

== Qaralama ==

Salam, Araz müəllim. Silinmiş [[İlahə Səfərzadə]] məqaləsini zənginləşdirib bərpa üçün namizəd göstərmək istəyirəm. Mümkünsə, bu məqaləni qaralama səhifəsinə çevirə bilərsiniz? Təşəkkür edirəm! Hörmətlə: [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 19:09, 31 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Orkhan Juvarli}} salam. Oldu, edərəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:34, 1 avqust 2022 (UTC)

== &quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı ==

{{&quot;Vikibağlılıq&quot; nişanı| Əziz Araz bəy! &lt;br&gt; Vikipediyaya verdiyiniz böyük töhfələrə görə bir vikipediya istifadəçisi kimi Sizə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin fəaliyyətiniz vikipediya üçün çox dəyərlidir. &lt;br&gt; Sizi 1 avqust ad gününüz münasibəti ilə təbrik edirəm, şəxsi, karyera və viki fəaliyyətinizdə bol uğur arzulayıram. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:59, 2 avqust 2022 (UTC)}}
: {{u|Atakhanli}} çox sağ olun. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 09:12, 2 avqust 2022 (UTC)

== Kömək ==

Salam. Bu mövzuda məlumatlı olacağınızı düşünüb sizdən soruşmaq istədim: mən kənd məqalələrinin tərtibatını yeniləmk istəyirəm və məlumatlarla bağlı tərəddüd yaşayıram. Misalçün, Ağcabədi rayonun Boyat kəndi üçün icra hakimiyyətini saytında əhalinin sayı 1781 nəfər verilib. Bu rəqəm hansı ilə aiddir və mən bu rəqəmi əsas götürüb əhalinin sayını 1781 nəfər kimi qeyd edə bilərəmmi? Yoxsa 2009-cu ilin siyahıyaalmasınımı əsas götürməliyəm? ([http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=149514&amp;pno=26 1717] n.) Həmçinin kəndlərin ərazisi və hündürlüyü ilə bağlı hansısa mənbə mövcuddurmu? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:02, 4 avqust 2022 (UTC)
:Salam {{u|Sura Shukurlu}}. Kəndlərin tərtibatı ilə bağlı {{u|Sortilegus}} məqalələri yaxınlarda işləyirdi. Məsələn [[Şablon:Daşkəsən rayonunun yaşayış məntəqələri]]nə baxa bilərsiniz. Əhali sayını göstərmək üçün il yoxdursa əlavə etməyə dəyməz. Hansındakı il və mənbə var onu etmək yaxşı olar. Ərazi və hündürlük haqqında o qədər də məlumatlı deyiləm. Ərazisini bəlkə də İH saytlarında tapmaq olar. Ya da bələdiyyə saytlarında da ola bilər. Bir də [https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes_2020.pdf belə bir mənbə] var. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 08:15, 4 avqust 2022 (UTC)
::Salam dəyərli həmkarlar. Son 1 ildir ki, bu məsələ ilə məşğulam. {{u|Sura Shukurlu}} mən Tovuz, Biləsuvar, Daşkəsən, Xocavənd, Babək (Naxçıvan) rayonlarının kəndləri haqqında olan məqalələri zənginləşdirməyə çalışıram. Mən sizə ətraflı məlumat yazaram bununla bağlı. Birlikdə çalışsaq bu sahədə çox sevinərəm. Bütün mənbələri mən sizə gönrərəm. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 16:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sortilegus]] vaxtınız olduqda mənbələri qeyd etsəniz möhtəşəm olar. Həmin mənbələri əsas götürüb həmçinin Azərbaycanın rayon və şəhər məqalələrini də genişləndirməyi düşünürəm. Çünki onlar daha bərbad vəziyyətdədir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:16, 6 avqust 2022 (UTC)

== Foto ==

Salam Araz bəy [[Ələm Hüseynov|bu]] məqalənin fotosun nə üçün sildiniz? --[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:13, 7 avqust 2022 (UTC)
: {{u|Qraf061}} salam. Fotonu silməmişəm. Keçidini silmişəm. Çünki o adda fayl mövcud deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:42, 7 avqust 2022 (UTC)
:: Üzürlü hesab edin fikrimdən çıxıb adın dəyişmişdim faylın əlavə etdim təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:51, 7 avqust 2022 (UTC)

== Adlandırma  ==

Salam Araz bəy bu [[Aslan-adam|məqaləni]] yaradıram ancaq bir az adlandırmada tərəddüd etdim Şir-adam və yaxud Aslan-adam (-) işarədən istifadə edilməlidir? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 10 avqust 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Açığı belə məsələlərdə o qədər də praktikam yoxdur. Çünki xarici dil bilgim yoxdur. Bu işdə bizə {{u|White Demon}} kömək edə bilər. Amma məncə '''-''' lazım deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:39, 10 avqust 2022 (UTC)
:Defis işarəsinin bu cür sözlərdə necə işlənməsi ilə bağlı qayda ilə tanış deyiləm. Amma bu cür &quot;adam&quot;lı sözləri bizim dildə defissiz yazıldığını müşahidə edirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:22, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:25, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>defma5yxsz5j66tkaujd1fe4wrq0qg5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:İnzibatçılara müraciət</title>
    <ns>4</ns>
    <id>109619</id>
    <revision>
      <id>6571673</id>
      <parentid>6568123</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:23:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2022-ci ildə Azərbaycan */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39744" xml:space="preserve">{{/Giriş}}

== Şəhid məqalələri ==

Salam. Bu barədə qayda da [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qəbul edildi]]. İcra ediləcəkmi? İnzibatçılar bu barədə məlumat versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:56, 26 iyul 2022 (UTC)

== İBAO ==

Hörmətli inzibatçılar! Bir məsələ ilə bağlı sizləri narahat edirəm, bağışlayın. Ancaq son bir neçə aydır müəyyən səbəblərə görə müraciət edib aldığım hüquqdan məhrum edilmişəm. Səbəb kimi də hüququn məndə uzun müddət olması göstərilib. Müəyyən problemlər və çətinliklər var deyə bu hüquqa ehtiyac duyuram. Əsaslı səbəblər təqdim edirəm, hüququ alan inzibatçı isə göstərdiyim səbəbləri əsaslı saymır və hüququ verməkdən imtina edir. Bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir sadəcə. Başqa heç nə. Mən hüquq sevdalısı falan deyiləm, bu yaxınlarda müəyyən hüquqlarımdan öz istəyimlə imtina etmişəm. Sizdən xahişim məni bu hüquqla müddətsiz təmin etməyinizdir ki, bu hal fəaliyyətimə mənfi təsir bağışlayır. Çünki bu hüquq olmadıqda ardıcıl olaraq problemlər yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:52, 26 iyul 2022 (UTC)
:Mən tam olaraq anlaya bilmirəm bu mövzunu. İlk növbədə istifadəçi ilə bağlı şübhəli məqam kukla hesabla bağlı idi və checkauser iki dəfə bunu inkar etdi. İstifadəçi şübhəli olsa belə, İBAO hüququ niyə alınsın bu səbəbdən? Axı bu patrul hüququ deyil ki, zərər vursun vikiyə. Bu hüquq ilə necə zərər vura bilər azvikiyə? İstifadəçinin tərəfini tutmuram, amma neytral yanaşıb kənardan baxdıqda istifadəçi üçün iddia olunan heç bir fikir öz sübutunu tapmayıb. Bəs onda niyə bu mövzunu bu qədər uzadırıq? Yeni istifadəçiləri həvəsdən salırıq sadəcə. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 26 iyul 2022 (UTC)
:: &lt;s&gt;'''Yekunlaşdırma:'''&lt;/s&gt; {{u|dancewithdevil}}, İP blokundan azad olma hüququ niyə sizə lazım olsun və müddətsiz, bunu da mən anlaya bilmirəm. Bu hüquq heç kəsə daimi verilmir. İstifadəçi VPN-lə fəaliyyət göstərdiyi üçün bu hüquq ona verilməlidir deyə bir şərt yoxdur. {{u|Sura Shukurlu}}, bu hüquqla vikiyə böyük zərər vurmaq mümkündür. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 13:33, 26 iyul 2022 (UTC)
:::{{U|Eldarado}}, mən də onu başa düşə bilmirəm ki, siz niyə fikir bildirib də müzakirələri bağlayırsınız? İcazə verin, digər inzibatçılar da öz fikirlərini bildirsinlər. Ümumiyyətlə, bu etdiyiniz doğru hərəkət deyil. Zəhmət olmasa, müzakirəni açın. Onların da fikirləri əhəmiyyətlidir. Xeyr, səhv bilirsiniz, bu hüquq praktika da ehtiyacı olan istifadəçilərə müddətsiz verilir. Digər vikilərlə yanaşı, bizdə də bu hüquq məndə və Samral-da müddətsizdir. Durduq yerə niyə alındı? Əsaslı səbəblər göstərilsin, deyim hə. Mən kefimdən istəmirəm, nə də başqa bir niyətlə. Müəyyən səbəblərə görə ehtiyacım var. VPN işlədirəm, bu hüquqsuz redaktə etmək olmur. İşim çətinləşir, hər dəfə VPN-ı bağlayıb redaktə etməliyəm? Bəlkə heç redaktə etməyim? Mən hansısa hüquqdan daha öncə sui-istifadəmi etmişəm ki, bunu da edim? Əgər etsəydim, onu səbəb göstərərək verməyə bilərdiniz. Bunu da anlayışla qarşılayardım. Ancaq etməmişəm axı. Niyə alınıb bu hüquq? Bu hüquq mənə lazımdır sadəcə. O qədər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:00, 26 iyul 2022 (UTC)
::::Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; zəhmət olmasa, fikirlərinizi bildirin. Bu hüququ ehtiyacım olduğu halda mənə vermək olar ya olmaz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:05, 26 iyul 2022 (UTC)
:::::{{u|Dancewithdevil}}, açığı, soruşmaq istəmirdim, amma şəxsi məsələ deyilsə, sizdən soruşmaq istərdim ki, VPN-dən istifadə etmə səbəbiniz nədir? Vikipediya Azərbaycanda blokda deyil, keçmişdə Türkiyədə olduğu kimi. Yəni burda fəaliyyət göstərmək üçün VPN-ə ehtiyac yoxdur. O vaxtı Türkiyədə Vikipediyada bloklu vəziyyətdə olanda istifadəçilər məcbur olub VPN-lə girirdilər.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 15:01, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::{{U|White Demon}}, zatən dəfələrlə qeyd etmişəm bu barədə. Aha, bilirəm. Məsələ vikipediya ilə əlaqəli deyil. İnternetimdə məhdudiyyətlər var. Bu səbəbdən də VPN istifadə edirəm, ancaq bu hüquq olmadığı halda da redaktə etmək mümkün olmur. İnzibatçılarda belə bir problem yoxdur. Çünki onlarda zatən bu hüquq var. Aylardır problem yox idi, hüquqa sahib idim. Mən bu qədər problem varkən, anlaya bilmirəm ki, bu hüquq məndən niyə alındı və niyə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:41, 26 iyul 2022 (UTC)
:::::İstifadəçilər də fikir bildirə bilərlər. Əsaslı səbəblərimi qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:10, 26 iyul 2022 (UTC)
:::{{u|Dancewithdevil}}, sizin internetinizdə hər hansısa bir sayta məhdudiyyət varsa ona görə VPN işlədirsinizsə bunun vikipediyaya aidiyyatı yoxdur. Vikipediyaya aid olan səbəbiniz varsa Nəzakət qaydakarını pozmadan və daha aqressiyasız şəkildə bildirin zəhmət olmasa. İstifadəçilərin fikir bildirməsi, hər kəsi bura tag etməyiniz nəyisə dəyişməyəcək. İP blokundan azad olma hüququ ona görə verilir ki, əksəriyyətimiz ev internet şəbəkəmizdən qlobal şəbəkəyə dəyişkən (dynamic) ip ilə çıxırıq. Bu ip-lər də bəzən blokda olan ip-lər ola bilir. İP-lər dəyişkən olduğu üçün bu hüquq qısa bir müddətlik istifadəçiyə kifayət edir. VPN dən fərqli məqsədlərlə istifadə etmək mümkündür və vikipediyaya VPN vasitəsi ilə daxil olmaq xoş qarşılanmır. Əksər VPN təşkil edən şirkətlərin İP ləri Vikipediyada global blokdadır. Buna görə də siz o vpn lərdən istifadə edərkən məhdudiyyətlərlə üzləşirsiniz. Bu da normaldır. VPN-siz daxil olsanız hamımız kimi normal istifadə edə bilərsiniz. Bunun üçün də bu hüquq sizə verilməyəcək. Başqa əlavələriniz yoxdursa mövzunu yekunlaşdıracağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:15, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Təkcə bir sayta yox, ümumi olaraq ardıcıl məhdudiyyətlər var. Normal IP adresləri də zaman-zaman blok da olur, ancaq mən VPN istifadə edirəm onsuz. Siz qərəzi və nəzakətsizliyi harda görmüsünüz bilmirəm, ancaq burda təkcə bircə nəfərə qarşı qərəz var, oda mənə qarşı. Bilmirəm səbəbini niyə (onu da qərəzi olanların özləri açıqlasınlar), amma açıq-aydın hiss olunur. Özü də bir neçə şəxslər tərəfindən, artıq buna tam əminəm. Müzakirəni niyə bağlayırsınız? O dəqiqə bağlayırsınız, niyə icazə vermirsiniz ki, müzakirə davam etsin və mane olursunuz sadəcə. Həm bu səsvermə falan deyil ki, bağlayasınız. Siz müzakirəni bağlamasanız, mən heç kimi işarələməyəcəkdim. Təkcə siz fikir bildirib, qərar verirsiniz verilib-verilməməyinə? Tək inzibatçı siz deyilsiniz axı. İcazə verin, digərləri də fikir bildirsinlər, onların da fikirləri önəmlidir. Bəlkə elə vermək olar deyəcək olanlar var? Bu hüquq üçün əsaslı səbəblər gətirsəm də, siz hüququ israrla mənə verməməyə çalışırsınız. Mən qeyd edirəm ki, fəaliyyətimdə lazımdır, siz isə aidiyyatsız olaraq deyirsiniz ki, bununla vikiyə zərbə vurmaq mümkündür. Nə demək istəyirsiniz? Mən içi bu hüquq qarışıq hansı hüququmdan sui-istifadə etmişəm ki, bu barədə narahat olursunuz? Yuxarıda da qeyd etmişəm, sui-istifadə etdiyim məqam var isə bunu səbəb göstərək verməyə bilərdiniz, amma siz isə bunu göstərə bilmirsiniz, çünki ortada belə bir hal yoxdur. Heç kimə bu hüququ verməyəcəksinizsə, bu hüquq niyə var? Ehtiyacı olan istifadəçilərə vermək üçün var. Mənim də ehtiyacım və əsaslı səbəblərim də var. Tr vikidə də müraciət edib almışam. Az vikidə də lazımdır. Odur ki, xahiş edirəm, fəalliyətimə mane olmayın, mənə bu hüquq lazımdır. Ya bu hüququ mənə verin, ya da digər daşıyan istifadəçilərdən də alın və bundan sonra heç kimə də verməyin. Dediyinizdən belə çıxır çünki. Nə yazsam da onsuz verməmək üçün əlavələr edəcəksiniz, ancaq bu hüququn olmaması fəaliyyətimə də mənfi təsir bağışlayacaq. Bu əlavələr də fikirlərinizi dəyişən deyil, qərarınız bəllidir. Zəhmət olmasa, müzakirənin davam etməsinə icazə verin heç olmasa. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; xahiş edirəm, bütün bu səbəbləri göz önünə alaraq, bu barədə müsbət ya da mənfi fikirlərinizi bildirin. Aylarla hüquq məndə var idi, hansısa problem yox idi, istifadə edirdim, indi niyə birdən-birə durduq yerə hüquq məndən alınmalıdır? Bəlkə də, dəstəkləyənlərə kukla deyəcəklər, elə bu üzdən də bəziləri fikir bildirməyə çəkinirlər, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:27, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Hüququn hərhansı bir istifafəçiyə müddətsiz verilməsi düzgün deyil. İnternetinizdə problemin uzun müddətli olması bizim vikipediyanın günahı deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:32, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Bəs mənim günahımdır? Bu nə yanaşma tərzidir ümumiyyətlə. Ehtiyac yaranıb ki, müraciət edirəm də. Uzun müddətli də verilir, lazım gəlsə müddətsiz də. Tr vikidə çalışırsınız özünüz də. Ancaq görünür ki, [https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1Listesi/ipblock-exempt bundan] xəbəriniz yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:44, 28 iyul 2022 (UTC)
:Bəli. Vikinin edəcəyi bir şey deyil. Mən 1 ilə yaxındır trvikidə aktiv fəaliyyət göstərmirəm. Trviki nə edir trviki bilər, trviki icması bilər. Siz nə zaman öz tənqidlərinizə başqalarının fəaliyyətini təftiş edib &quot;hücumla&quot; cavab verməyəcəksinizsə sizə qarşı yanaşma tərzi onda dəyişəcək. Mənim prizmamdan isə sizə heç bir xüsusi yanaşma tərzim yoxdur. Dünən qeydiyyatdan keçən və ya 10 il əvvəl qeydiyyatdan keçən hərhansı bir istifadəçidən fərqiniz yoxdur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:52, 28 iyul 2022 (UTC)
::Necə yəni edə biləcəyi bir şey deyil? Bu hüququ elə məhz belə hallar üçün yaradıblar da. Söhbət təkcə tr vikidən getmir, 2-3 istifadəçi deməklə ki, &quot;müddətsiz verilmir&quot; belə olmur. Qayda-qayda deyirsiniz, bəs bu barədə qəbul edilmiş bir qərar varmı? Buna belə qarşı çıxmağınızdan bəllidir hər şey. Bəs onda qərəz yoxdursa, niyə məqalənin müzakirə mövzusu olaraq açdığım mövzunu şəxsimə yönəldirsiniz, hələ bir məni hər müzakirə də aqresiv də adlandırırsınız. Halbuki orda siz səhv edərək müzakirəsiz hərəkət etmişdiniz. Və səhvinizi də qəbullanmaq əvəzinə indi də məni təftişdə ittiham edirsiniz. Hələ mən kukla məsələsi və digər bir sıra halları demirəm. Həmişə üstümə şərh bildirirsiniz. Bu isə ciddi bir qayda pozuntusudur. Başqalarını da tənqid edin da? Başqa istifadəçi yoxdur? Məni niyə ardıcıl olaraq təqib edirsiniz? Dedikləriniz kimi deyil, hər şey kənardan açıq-aydın görünür onsuz da. Hücum yazmısınız, bilmirəm nə yazmısınız. Amma bir şey anlamadım. Kobudluq ya da başqa bir şey etmirəm. Ancaq sizi bu qənaətə gəlməyə nə vadar edir? Mən nə etsəm də, onsuz da sizə yaramayacaq. Ancaq səhv axtarırsınız və məni günahkar çıxarmağı bilirsiniz elə. Səbəbi özünüzə aydındırmı? Mənə deyəcəyinizə elə özünüz fəaliyyətinizə baxın. Aqresiv nəsə yazdım? Yazdımsa bağışlayın. Zarafat etmirəm, bəlkə elə yenə nəyisə aqresiv adlandırdınız. Ola bilər də. Sizə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:21, 28 iyul 2022 (UTC)
:::Siz azvikinin qəbul edilmiş rəsmi qaydasını göstərin, biz də deyək hə. Hər bir icma azaddır, öz daxili qaydaları var. Bir istifadəçinin də başqa icmaların qərarını göstərməklə dəyişiklik olmur. Siz sizin kimi düşünməyənlərə aqressiv davranırsınız. Bu əvvəlki müzakirələrdə də olub, indi də olur. Mən həmişə tənqidi münasibətim olan istifadəçilərə müzakirələrdə öz fikirlərimi bildirmişəm. Qeyd olunan müzakirədə heç bir qeyri-qanuni addım yoxdur. Vikidə hər dəyişiklik üçün müzakirə olacaq deyə bir şey yoxdur. Əgər narazılıq varsa, müzakirə etmək istəyirsinizsə, kimsə qabağınızı kəsmir. Buyurun edin. Kukla iddihamlarınızla bağlı mən checkuser-in cavabınadək və cavabından sonra şəxsinizə heç bir kuklalıq iddihamı etməmişəm. Arxivdə baxa bilərsiniz. Mənim tənqidim həmişə fərqli mövzularda olub. Mən o qədər işsiz və boş deyiləm ki, oturub hansısa istifafəçini davamlı izləyim. Aqressiya sözünün etimolojik mənası &quot;aggredi&quot;- &quot;hücum&quot; deməkdir. Siz öz &quot;hücumlarınız&quot;la gündəlik həyatımızdan vikiyə ayırdığımız azca zamanın böyük bir hissəsini işğal edirsiniz. Ən azı mən sizin aktivlik dövrünüzdən bu yana hər vikiyə girişimdə sizdən bildiriş alıram. Və əgər həmin müzakirələrdə sizin kimi düşünməyən istifadəçilər olursa, ardı kəsilmədən öz mövqeyinizi əsasən korkoranə olmaqla müdafiə edirsiniz və istifadəçiləri davamlı olaraq hansısa lazımsız müzakirələrlə məşğul edirsiniz. Sonra deyirsiniz ki, mən nə etdim? Bu qədər sizə qarşı olan tənqidləri, özü də kifayət qədər təcrübəli (özümü bu sıraya qatmıram) istifadəçilər tərəfindən olan tənqidləri inkar etmək əvəzinə qiymətləndirsəniz, hər şeyin daha yaxşı olacağına gümanım var. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:43, 28 iyul 2022 (UTC)
::::Digər vikilərin qaydasına əsaslanaq demirəm. İş orasıdırkı bizdə bu barədə dəqiq qayda yoxdur. Səhifəyə yazılıb ki, &quot;hüququ əldə etmək istəyənlər müraciət edərək ala bilərlər&quot; bu qədər. Məndə isə internet də problem var, ancaq siz hazırkı mövqeyinizə əsasən bunu göz önünə almırsınız, hətta qarşı çıxırsınız. Mən hər bir fikirə hörmətlə yanaşmışam hər daim. Bu belədir və belə də olacaq. İradları normal qarşılamayan dözümsüz istifadəçilərdən deyiləm. Amma siz etdikləriniz şəxsi hücumdur artıq. Hər müzakirə də mövzuyu şəxsiyə yönəlt, aidiyyatsız yerlərdə iradlar tut, lazımsız iradlar, söz vurmalar, günahlandırmalar və s. Bütün bunları edərkən də məni hələ bir kiberbullinq-də ittiham da etmək. Nə gözəldir, deyil mi? Belə formada hansısa istifadəçini tənqid etmisiniz məndən başqa? Əgər buna tənqid demək olarsa. Bura belə idarə olunur. Müzakirə şərtdir. O zaman kim nəyi istəyir &quot;etirazı olan mənə yazsın, danışaq&quot; deyərək etsin, dəyişsin. Bu vikipediyanın ümumi işini pozmaqdır sadəcə. Sizə deyən yoxdur ki, müzakirəsiz heç nə etmək olmaz. O məsələdə açıq-aşkar söhbəti başqa yerə çəkən və şəxsimə aqressiv şəkildə hücum edən sizsiniz. &quot;Siz sizin kimi düşünməyənlərə aqressiv davranırsınız.&quot; bu düşüncənizə ən sadə sübut göstərin desəm? Göstərə bilməsəniz demək ki, düşüncələrə hücum edən sizsiniz. Məlum istifadəçi xaric məni bu cümlə ilə indiyə qədər başqa kim ittiham edib ki? Əgər belədirsə, indiyə qədər sizdən başqası niyə demiyib bunu? Olsa yəqin deyərdi də, hə? Bildiriş məsələsini niyə açdınız indi bax? O barədə haqlı iradları qəbul etmişəm və əməl də etmişəm. Bax görürsünüz, dediyimə gəldi çıxdı. Siz isə deyirsiniz ki, heç nə yox, hər şey normaldır. Burda lüğət açıb, dərs keçməyə ehtiyac yoxdur, kifayət qədər məlumatım var. Kukla məsələsində ittiham etmisiniz hara yazmışam? Xahiş edirəm, diqqətlə oxuyun. O məsələ də ortada ciddi dəlillər yox, siz mənə başqa məsələlərdə ciddi olmayan lazımsız iradlar tutursunuz və deyirsiniz ki, anonim olmayanların kukla olması məntiqsizdir. Nə aiddiyatı axı? İndiyə qədər o qədər kimliyi bilinən istifadəçilərin kukla hesab işlətdikləri aşkar olunub ki. Özünüz də bilərsiniz. Ona görə də o fikir yersiz idi. Sanki elə təsəvvür yaradır ki, mən guya kukla hesab istifadə edirəm. Həm də o müzakirənin ortasında bunu yazmağınız. Nə deyək buna? Dəfələrlə siz tərəfdən belə hallarla rastlaşmışam, amma yenə də mən ümid edirəm ki, mənə qarşı bu qatı və sərt mövqeyiniz gün gələr nə vaxtsa dəyişər, ümid edirəm hələ də. Hər halda yenə də uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:27, 28 iyul 2022 (UTC)
:::::Dəqiq yoxdursa iddiham etməyin, mübahisə yaratmağın da yeri yoxdur. Dəqiq qayda olmayan yerdə əvvəlki ənənələrə əsaslanır və ya digər istifadəçilərin fikri alınır. Mənim fikrim bəllidir və bildirmişəm. Heç bir qaydaya da zidd deyil. Mən burada sizə hesabat vermək məcburiyyətində deyiləm. Çox maraqlıdırsa oturun araşdırın indiyədək kimləri tənqid etmişəm, kimləri yox. Sizin şəxsinizə hücum dediyiniz halların səbəbi təkdir və yuxarıda qeyd etmişəm. Kinayəli sözlərdən dəm vurub hər mesajınızda ironiya və kinayədən istifadə edən məgər siz deyilsiniz mi? Ümumiyyətlə məlum ya naməlum kukla iddiası varsa buna chevkuser qərar verir. O müzakirədə, bu müzakirədə mən artıq sizdən gələn bildirişlərdən fəaliyyətimə vaxt ayıra bilmirəm. Adi bir şərhə görə 15 dəfə uzadıb etiketliyirsiniz. Heç bir mənası və nəticəsi olmayan müzakirələr. Bildiriş məsələsini guya bitirmisiniz ki? Davamlı olaraq öz adımı hansısa müzakirədə tapıram. Bildiriş qovluğu boş qalmır. Həmçinin hədsiz və yersiz müzakirələr vikipediyanın işini daha çox pozur. Mən reket deyiləm ki &quot;mənə yazsın&quot; yazım, öz ritorikanızla desək gedin yaxşı baxın.  Özünüz öz iddialarınızı yazırsınız və sonra hansısa qənaətə gəlib çıxırsınız. Kifayət qədər məlumatınız olsa idi aqressiv tərzinizə son qoyardınız. Bu isə hələ davam edir. Siz əvvəl yazırsınız ki iradlara davamlıyam sonra deyirsiniz ki iradlarınız ciddi deyil? İrad tutanda da sizdən soruşacıq ki, ciddir ya yox, uyğundur ya yox? Mən kukla istifadəçilərə daim qarşı olmuşam bir neçə &quot;şəbəkə&quot;nin də çökdürülməsinə nail olmuşam. Özünüz öz yazınızda dəfələrlə fikirlərinizlə tərs düşürsünüz. Ümidləriniz ancaq ritorikanız dəyişəndə gerçəkləşə bilər. Uğurlar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:30, 28 iyul 2022 (UTC)
:Hörmətli {{u|dancewithdevil}}, {{u|Dr.Wiki54}} məncə bu mövzuda bu qədər uzun müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Başlıq bəllidir, burada açılan müzakirənin səbəbi başqadır. Bircə hüquq səbəbindən günlərdir azvikidə müzakirə gedir. Bunun da iki səbəbi var: Qaydalardakı boşluq və müzakirəyə demək olar ki, heç kimin qoşulmaması. Mənim də inzibatçı kimi hal-hazırda tək məqsədim bu müzakirənin hər iki tərəfin qərarı və razılığı ilə yekunlaşmasıdır.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:22, 28 iyul 2022 (UTC)
::Bu hüquqla istifadəçi vikipediyaya ziyan verə bilməz və ya belə deyim - davamlı ziyan verə bilməz. Bir də ki, istifadəçinin aktiv redaktor olduğunu da nəzərə almaq lazımdır. Məncə, bu hüquq müzakirəni açan istifadəçiyə verilməlidir. Müddətsiz olmasa da 1 illik verilə bilər. Özü də qeyd edir ki, buna qədər bu hüquqa sahib olub. Əgər hüquqa sahib olduğu müddətdə hansısa sui-istifadə halı müəyyən edilmıyibsə hüququ vermək lazımdır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 15:12, 29 iyul 2022 (UTC)
:::Əvvala hamıya salam. Mən çox təəssüf edirəm və üzr istəyirəm ki, mənə bağlı olmayan müəyyən səbəblərə və daha əhəmiyyətli məsələlər var ikən vikicəmiyyəti belə məsələlərlə narahat edirəm. Amma bu mənim günahım deyil, təfərrüfatı ilə açıqlayacağam. Uzun yazacam və bu, bu başlıqda bu barədə son mesajım olacaq. Bunu yazmasam olmazdı. Bəlkə yenə müəyyən şəxslər deyəcək ki, nəzakətsizlik edirəm, aqressiv davranıram ya da kinayəli-ironiyalı danışırsan falan. Ancaq xeyr, çalışacam həmişə olduğu kimi tam normal fikir bildirim. Bilmədən nəsə səhvə yol verərəmsə də öncədən hər kəsdən üzr istəyirəm. Sizdən mənimlə əks fikirdə olanlara qarşı aqressiv davrandığıma qarşı nümunə istədim, göstərə bilmədiniz. Deməkdir ki, bu iddianız sizin sözlərindən irəli getmir. Sualdan yayındız, başqa mövzulara girdiniz, daha doğrusu, cavab verə bilmədiniz, bu da gözlənilən idi, çünki elə bir hal ortada yoxdur. Olsa mənim də xəbərim olardı ən azından. Təkrar sormayacağam. Bütün fikirlərə hörmətlə yanaşıram. Siz gedin, o əsassız ittiham edənlərə deyin o cümlənizi. &quot;Hamıya eyni davranan siz&quot;. Niyə demirsiz? Hanı o &quot;ədalət&quot;, &quot;tərəfsizlik&quot;? Mənə qarşı olan qərəzindən danışmırsınız və hələ bir onu da dəstəkləyirsiniz? Niyə? Bəlkə birilərinə də deyəsiniz, təklif edəsiniz ki, iradları normal qarşılamaq lazımdır deyə. Amma həmin məsələdən sonra bunu deməyə uyğun deyilsiniz. Mən də irad tutub, tənqid edirsiz özü də, indi öz dediyinizə görə də.  Siz nə deyirsiniz normal, mən irad tutanda &quot;hücum&quot; olur, &quot;təftiş&quot; olur? Belə də davam. {{smaylik}} Bu smaylik hələ çox olacaq. Bu səmimiyyətimi də başqa yerə yozmayasınız sonra ki, yaxşı olar. Siz mənim səmimiyyətimə də nəsə bir ad verərsiniz indi. Niyə bu hüquq məndə ikən müddətsiz verilməməsi lazım olduğunu dilə gətirmədiniz, belə bir hal ortaya çıxınca qeyd etdiniz? Xəbəriniz var ki, özü kukla hesablar işlədib? Gəldi yaxşı aranı qatdı və indi də heç nə olmamış kimi əlini-qolunu sallayaraq gəzir. Əsassız olaraq istifadəçilərdə mənə qarşı şübhə yaratdı və artıq hansısa istifadəçi məni hansısa məsələdə haqlı görsə də, deyə bilmir ki, sən haqlısan. Düşünürlər ki, bunu desək kuklan çıxarmazlar ki?) (və bu ironiya deyil). Bəlkə də bu məsələdə ona görə fikir bildirə bilmirlər. Vikipediyanın normal işini pozan bu şəxs bütün bu olanlara səbəbiyyət verib və buna görə də birmənalı olaraq məsuliyyət daşıyır və cavab verməlidir. İnzibatçı seçkimdə dəxlisiz olaraq tr vikidə bloklanmağımı (onda olan məlumata görə) göstərmiş (tək o göstərsə yaxşı idi, nəysə) və qərəzli bir şəkildə &quot;bu istifadəçi inzibatçı olmamalıdır&quot; eynən bu şəkildə bildirmişdir. Lehinə səs verən hər kəsi də metada kukla hesabım adlandırmışdır. Metadakı çekyuzerlərin dəfələrlə &quot;kukla hesab yoxdur&quot; deyə bildirməsinə baxmayaraq, israrla məni kuklacı adlandırmış və bunu əsassız sübutlarla sübut etməyə çalışmışdır. Guya ki, vikidə fəaliyyəti mənasız adlandırıb, fəaliyyətini dayandırmışdı da, nəysə. Belə də ki, km-da &quot;əlvida&quot;, metada &quot;məni qovurlar&quot; və &quot;məqalə mənim deyil&quot; deyəndən nə gözləyəsən axı, təəccüblənməyəsən. Bu bir yana, Elonizm kimi bir istifadəçinin də bloklanmasına səbəb oldu. Hüquq isə müddətsiz verilirdi, məndə də müddətsiz idi, və hər hansısa bir problem də yox idi. Nə var, nə yox məndən alındı deyə biriləri müddətsiz verilmədiyini ortaya atdı. Neçə vaxtdı daşıyıram, yada düşmür, indi gəlib deyir ki, müddətsiz və əsassız verilməyəcək qədər vacib hüquqdur. Əsas var, sizin əsassız deməyiniz göstərdiyim əsasları əsassız etmir, siz deməklə edə də bilməz. İndi hüququn səbəbsiz alınması və səbəb göstərsəm də, mən də olmaması problemdir. Nə ki var çalışılır ki, bu hüquq məndə olmasın ki, fəaliyyətimə davam edə bilməyim. Enerjinizi mənə yox, vikipediyaya və başqa faydalı işlərə sərf etməyinizi məsləhət bilirəm. Belə heç bir yerə gələ bilməyəcəyik. Amma ki, dərdimi kimə deyim? İnzibatçılar belə, müzakirəyə qoşulmurlarsa neyləmək olar axı? Deyir, vikinin problemi deyil deyir və açdığım müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır, nə gözəl. :) Sonra da reaksiya verəndə də mən kobud oluram. Bəs sizin bu etdiyinizə nə deməli? Mən hələ interfeys inzibatçısı hüququ məsələsini demirəm, əvvəl qərar alırsınız, sonra etiraz olsa müzakirə edək deyirsiniz. Əksinə olmalı deyil? Əgər belə qəti şəkildə qaydalarla iş görürsünüzsə, məqaləni niyə saxlamağa göz yumursunuz? Tapıb ortaya çıxaran da siz özünüzsünüz elə. Əsaslı səbəblər qeyd etmisiniz. Hamısı təkcə hüquq alınana qədər idi? Orda qeyd etmisiz ki, bu mənim işimdir və işimi görmüşəm. Bu barədə yəni hüququn verilməsi barədə qəbul edilmiş qayda olmasa da, ensiklopediklik şərtləri barədə var. Siz özünüzdə məqaləni qeyri-ensiklopedik hesab etmisiniz, ancaq icraat 0. &quot;Niyə&quot; dedikdə isə həmişə bu sualdan qaçmısınız. Hara qədər axı? Bəlkə bir aydınlıq gətirəsiniz artıq bu məsələyə? Əlimizdə belə bir imkan varkən, mənə fəaliyyətimdəki problemin gedərilməsi üçün bu hüquq verilmir.. Bəs nə üçündür bu hüquq? &quot;Zərbə&quot;, &quot;sui-istifadə&quot;, &quot;nə bilim nə&quot; kimi hallar ortada olmadığı halda bunları demək. Nəyə dayanaraq inanırsınız ki, əsassız saydığınız səbəblər gerçək deyil və mən bu hüququ başqa məqsədlər üçün tələb edirəm? Soruşuram sizə, belə oxşar hallar varmıdır fəaliyyətimdə? Varsa deyin bilək. Olar da, indi bəlkə nəsə aşkar etmisiniz, bizə demirsiniz. Var belə bir hal? Yoxdursa niyə? Əksinə sübut etməyə çalışırsınız ki, VPN belə məqsədlər (zəif internetə sahib isəniz, hər hansı məhduddiyyətlərə məruz qalarsanız) üçün istifadə edilmir. Həmkarlar da açıqladı belə hallarda VPN-dən istifadə etdiklərini. Niyə başa düşmək istəmirsiniz ki, bu hüquqsuz mənə çətindir, hətta alınmır belə deyə bilərik. Aktiv fəaliyyət göstərməmə mane olduğu üçün indi mən fəaliyyətimi dayandırmalıyam? Ya da nə etməli olduğumu açıq-aydın bir şəkildə yazın. Bəlkə bir həll yolu bilirsiniz elə. Problem azdır ki, bunu da problem edirsiniz? Hüququ da daha əvvəl bütün hüquqlarımı &quot;tərəflilik&quot; adı ilə alanda bu hüququ almaması hər şeyi çox da gözəl izah edir anlayana. Ümumiyyətlə, siz məni niyə &quot;tərəfli&quot; adlandırırsınız, bunu bilmək olarmı? Bütün bunlar nəyin göstəricisidir? Buna nə ad vermək olar &quot;qərəz&quot;dən başqa? Dünənə qədər vacib olmayan hüquq məndən alındı və anidən vacib oldu. Başqa hansısa hüquq da alınsa belə olacaqdı zatən. Ziddiyyətli məqam zad yoxdur. Hər şeyi açıqca qeyd eləmişəm. Faktla danışıram, nə dediyimin də, nə etdiyimin də çox gözəl fərqindəyəm. Mənim niyətim kimisə izləmək deyil. Mənim buna nə fikrim, nə də vaxtım yoxdu. Layihə ilə maraqlanıram sadəcə. Sizə də eynisini tövsiyə edirəm. Sizə necə xeyir edib, elə də yazmısınız. Qənaətə isə yazdıqlarımdan yox, &quot;yazdıqlarınızdan&quot; və son olanlardan gəlmişəm. Bəli, tənqid və iradlara hər zaman dözümlü və açığam, dəfələrlərlə demişəm, əməldə də kifayət qədər göstərdiyimi düşünürəm. Heç vaxt qulaq ardı etməmişəm. Məsələn, kütləvi işarələmələrə son vermişəm (istisna hallar yarana bilər). White Demon demiş, kimə maraqlıdırsa müzakirədə iştirak edəcək onsuz. İstifadəçilərdə davamlı olaraq şəxsi fikirlərinizə dayanaraq, səhv axtara və irad tuta və də bunu hər müzakirədə gözə gətirə bilməzsiniz. Robot zadıq bəyəm? Bu qədər yüklənmək olar? Hələ bir &quot;aqressiv&quot; cavablar verdiyimi də deyirsiniz. Dava zad axtaran, nə də çıxaran da yoxdur, bunu da başqa cürə adlandırmayın. Sadəcə özümü müdafiə etməyə çalışıram. Artıq burda məqsəd başqadır. Təqib bax budur. Arxivləşdirmədən narahatsınızsa, bunu hər dəfəsində dilə gətirmək doğru deyil, bir dəfə dediz, bildik. Nəyi gözləyirsiniz? Sizin istəyinizə görə arxivləşdirmə və texniki işlərdən əl çəkəcək deyiləm ki, hər halda ciddi-ciddi belə düşüncədə deyilsiniz? Bütün bu hallar [[VP:TYV]] prinsipinə ziddir. Normal, əsaslı hesab edilən irad və tənqidləri nəzərə alıram və əməl etməyə də çalışıram. Sizinki isə fərqlidir. Durun fikrinizi təxmin edim, qəbul etməməklə birlikdə, &quot;Mən qaydalarla bağlı məlumatlıyam, qayda müəllifiyəm və bunu xatırlatmağınıza ehtiyac yoxdur&quot; təxmini aşağı-yuxarı belə bir şey deyəcəksiniz çox güman ki. O qədər qayda işləyib, heç Solavirum demir ki, o qədər qayda müəllifiyəm, xatırlatmağa ehtiyac yoxdur deyə. Yəni belə çıxır, qayda müəllifi olanda ideal olursunuz? {{smaylik}} Niyə siz səhv edə bilməzsinizmi? Xatırlatmaqda həmişə fayda var. Yəqin ki, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz. {{smaylik}} Və açıq-aşkar deyirsən ki, anonimlərin kukla olma ehtimalı daha çoxdur, (anonim olmayanlar da bu hal daha aşağıdır demisiniz və bu da eyni mənaya gəlir, özü də o müzakirədə) indi də yazırsan ki, checkuser qərar verir buna. {{smaylik}} Ziddiyət budur bax. Bir də ki, nə önyarğıdır axı bu? Bunu necə izah edə bilərik axı? Əgər checkuser qərar verirsə, bu fikrin nə yeri var? Necə deyərlər, &quot;əsas yoxdursa, ittiham etməyin&quot;. {{smaylik}} Ritorikamda isə bir problem yoxdur, nə əcəb bunu tək siz görürsünüz. {{smaylik}} Daha betəri var və heç nə demirsiniz, mənimki sizə problem törədir sadəcə. {{smaylik}} Sizinlə necə danışmalıyıq ki? İnciyirsinizsə, dəqiqədə bir nəzakətsiz və s. qarşlayırsınızsa bu işi buraxın (sadəcə tövsiyə). Bir də mənə emosional deyirlərmiş. {{smaylik}} Siz heç bir fikrin sahibi də deyilsiniz. Gah deyirsiniz ki, məqalə adlandırmaları Azərbaycan dilinin qaydalarına, gah da mənbələrə əsaslanmalıdır deyirsiniz. Bu bir yana, digər bir istifadəçiyə də söyləmişəm, sizə yaramaq mümkünsüzdür, çünki bir neçə istifadəçi daxil, sizdə mənə qarşı qərəzli mövqe tutursunuz. Bunu mən demirəm, hər şey göz önündədir. Səbəbi mənə hələ də aydın deyil, sizləri bilmirəm. Çünki mən doğru nə desəm də, həmişə qarşı çıxmağı bilirlər və dirəşməyi seçirlər. Sizə artıq əlaqəniz olmayan məqamlarda bildiriş göndərmirəm, göndərilməyəcək, çox yox, bircə kəlimə məni işarələməyin demək çoxmu çətin idi yəni? Öncə öz hərəkətlərinizə, üslubunuza və ritorikatınıza diqqət edin, sonra başqalarından gözləyin. Başqa istifadəçilərə bildirişlər və bu 15 nəfərə gedən bildirişlər də sizi hesab edirəm ki, narahat etməməlidir. Edirsə problemi özünüzdə axtarın. Məsələnin həlli mənim üçün mühümdür, guya özünüz vacib bildiyiniz məqamlarda heç belə kütləvi işarələmə etməmisiniz kimi danışırsınız. Heç bir müzakirə mənasız deyil, müzakirələrdə fikir bildirib-bildirməmək azaddır. Sizi mütləq fikir bildir deyə məcbur edən yoxdur. Kukla, səs ovçuluğu və ödənişli redaktorluq (qayalara əsasən qadağa yoxdur) kimi məsələlərdə elə zənn edirəm ki, hər birimizin mövqeyi eynidir. Nəyi çökərtmisiniz bilmirəm, öz işinizdi, ancaq fəaliyyətim dövründə rast gəlməmişəm. Mənə müəllimlik etməyinizə, yol göstərməyinizə isə ehtiyac yoxdur, çox sağ olun. Ümidlərim isə yalnız o vaxt gerçəkləşə bilər ki, mənə qarşı bu arzuolunmaz, qərəzli və inadkar mövqeyinizdən əl çəkəsiniz. Ətraflı yazdığımı düşünürəm. Hamıya uğurlar və vikipediyanı genişləndirmək üçün burada olun. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:29, 1 avqust 2022 (UTC)
:İstifadəçinin İBAO-dan istifadə üçün aydın və məntiqli səbəblər göstərmədiyini nəzərə alıb bu hüququn ona verilməməsini düzgün hesab edirəm. Səbəblər açıq-aydın şəkildə bu hüquq üçün müraciət etdiyi müzakirə səhifəsində, yox əgər bunun açıq yazılması hər hansı risk yaradırsa, o halda e-mail vasitəsilə bildirilə bilər. Əgər həqiqətən də əsaslı səbəb varsa, o halda, fikrimcə, bu hüququn verilməsi mümkündür.--[[İstifadəçi:Wertuose|Wertuose]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wertuose|müzakirə]]) 20:37, 1 avqust 2022 (UTC)

== Hüquqların təhvili ==
Salam. Zəhmət olmasa &quot;rolbaker&quot; və &quot;patrul&quot; hüquqlarımı alın. Mənim üçün funksional deyil və əlavə olaraq fəaliyyətimi yüngülləşdirmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:30, 27 iyul 2022 (UTC)
::{{y}} — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:02, 27 iyul 2022 (UTC)
:::: Hüquqlarla bağlı müraciətlər &quot;[[Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər]]&quot; səhifəsinə tədqim olunmalı və digər səhifələrdə olunan müraciətləri də həmin səhifəyə yönləndirməliyik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:30, 28 iyul 2022 (UTC)
::::: Hüqü verilməsi üçün müraciət nəzərdə tutulmamışdı. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:22, 28 iyul 2022 (UTC)
: {{u|Dr.Wiki54}}, Hüquq alınması zamanı da qeyd olunan səhifədə müraciət olunur. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:28, 8 avqust 2022 (UTC)

== Vikipediya hesabı ==

Salam. Sosial şəbəkə hesabıma Vikipediya hesabımın linkin yerləşdirə bilərəm? [[İstifadəçi:Hühajs|Hühajs]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hühajs|müzakirə]]) 14:15, 6 avqust 2022 (UTC)
: Salam {{u|Hühajs}}, bəli yerləşdirə bilərsiniz. Vikipediya qaydaları yalnız vikipediyaya aiddir.  — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:31, 8 avqust 2022 (UTC)
:: Təşəkkürlər {{U|Eldarado}}. [[İstifadəçi:Hühajs|Hühajs]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hühajs|müzakirə]]) 09:49, 8 avqust 2022 (UTC)

== dancewithdevil ==
Salam dəyərli inzibatçılar istifadəçi [[İstifadəçi:Dancewithdevil|dancewithdevil]] bloklanması ilə bağlı email yazıb mənə deyəsən təkcə mənə yox bir neçə istifadəçiyədə ünvanlayıb. Email-də qeyd etdiklərini qeyd edirəm bura yəqin ki, məsələ aydınlığını tapar.
'''Salam, mən d.v.d. Eldarado məni yenə 61 gün blokladı, Belə getsə, AzVikidə fəaliyyətimi birdəfəlik dayandırmalı olacağam. E-mail də blokdadır deyə day burdan yazıram. Zəhmət olmasa, biganə qalmayın, fikir bildirin. Ümid edirəm, müstəqil bir həmkar kimi susmayacaqsınız. Hörmətlə, d.w.d'''.
Bu barədə istifadəçiyə nəcə yardım edə bilərəm bilmirəm ancaq yəqin ki, burada qeyd etməyimin pis yaxşı təsiri olar. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 22:24, 8 avqust 2022 (UTC)

== 2022-ci ildə Azərbaycan ==

[[2022-ci ildə Azərbaycan|bu məqalədə]] hadisələr bölməsi əhəmiyyət daşımayan hadisələrlə dolub-daşır. ümumiyyətlə hansısa nazirin hansısa ölkəyə ya deputatın hansısa yerə səfərini məqalədə saxlamağın önəmi varmı? bu nə qədər önəmlidir? sadəcə vacib hadisələrin saxlanılması məqsədəuyğun deyilmi? mən [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|həmin istifadəçiyə]] bildirdim, istifadəçi redaktə müharibəsi aparır. ip və istifadəçi adı ilə editlər edir. mən bildirdim amma yenə də redaktə müharibəsi aparır. bundan əvvəl də digər istifadəçilər xəbərdalıqlar edib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:23, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>g48oxerq1guaskmanuhilqspxap81gq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Təklə (Cəlilabad)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>109817</id>
    <revision>
      <id>6571012</id>
      <parentid>6036519</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T03:59:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.30.89.31</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Toponimikası */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3781" xml:space="preserve">{{digər məna|Təklə}}
{{YM
 |ad                = Təklə
 |xəritə            = 
 |xəritə miqyas     = 200px
 |xəritə məlumat    = [[Cəlilabad rayonu]]
 |xəritə1           = 
 |xəritə1 miqyas    = 
 |xəritə1 məlumat   = 
 |xəritə2           = 
 |xəritə2 miqyas    = 
 |xəritə2 məlumat   = 
 |ərazi             = 
 |əhalisi           = 859 (2009)
 |əhali_il          = 
 |əhali sıxlığı     = 
 |yüksəklik         = 
 |lat_deg           = 
 |lat_min           = 
 |lat_sec           = 
 |lat_hem           = 
 |lon_deg           = 
 |lon_min           = 
 |lon_sec           = 
 |lon_hem           = 
 |poçt kodu         = 
 |ölkə              = Azərbaycan
 |bölgə             = 
 |rayon             = Cəlilabad rayonu
 |şəhər             = 
 |qəsəbə            = 
 |kənd nümayəndəsi  = 
 |bələdiyyə başçısı = 
 |rəsmi_saytı           = 
}}

'''Təklə''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Cəlilabad rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.

==Tarixi==

==Toponimikası==

Təklə [[kənd]]i [[Burovar]] silsiləsinin ətəyindədir. [[Oykonim]] Səlcuqların təklə tayfasının adı ilə bağlıdır. Əvvəllər [[Türkiyə]]də yaşamış təklə tayfası Qazı xanın başçılığı ilə 1540-cı ildə Təklə Mirzəbaba I Təhmasibin (1524-1576) itaətini qəbul etmiş şahsevənlərin tərkibinə daxil olunmuşdu. [[XIX əsr]] mənbələrinə görə, təklələr [[Mil]] və [[Qarabağ]] düzlərində 14 tirə və müxtəlif nəsillərdən ibarət idilər. Sonralar onlar bir neçə qola ayrılmışdılar. [[Azərbaycan]] ərazisində təklə etnonimi vasitəsilə yaranmış [[oronim]]lər də mövcuddur: Təklə dərəsi (Masallı rayonu), Təklə dağı, Təklə təpəsi (Cəlilabad rayonu) və s.&lt;ref&gt;Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti, II cild, [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]] [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]], &quot;Şərq-Qərb&quot;, Bakı, 2007. səh.427&lt;/ref&gt;

==Bələdiyyə==
29 may [[2009-cu il]] tarixindən etibarən Təklə kəndi [[Babalı]] və [[Abazallı]] kəndləri ilə birlikdə Təklə bələdiyyəsinə daxildir.&lt;ref name=&quot;Azərbaycan Respublikasında bələdiyyələrin birləşməsi yolu ilə yeni bələdiyyələrin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu&quot;&gt;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası: [http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=&amp;C21COM=2&amp;I21DBN=LAWS&amp;P21DBN=LAWS&amp;Z21ID=&amp;Image_file_name=E:%5Cwww%5Cdocs%5Cqanun-09%5C83.doc&amp;Image_file_mf Azərbaycan Respublikasında bələdiyyələrin birləşməsi yolu ilə yeni bələdiyyələrin yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160306170233/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=&amp;C21COM=2&amp;I21DBN=LAWS&amp;P21DBN=LAWS&amp;Z21ID=&amp;Image_file_name=E:%5Cwww%5Cdocs%5Cqanun-09%5C83.doc&amp;Image_file_mf |date=2016-03-06 }}. İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Bakı şəhəri, 29 may 2009-cu il.&lt;/ref&gt;

==Əhalisi==
[[2009-cu il]]in siyahıyaalınmasına əsasən kənddə [[859]] nəfər [[əhali]] yaşayır.&lt;ref&gt;Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629&lt;/ref&gt;

==İqtisadiyyatı==
Əhalinin əsas məşğuliyyətini [[kənd təsərrüfatı]]-[[əkinçilik]], [[maldarlıq]] və [[heyvandarlıq]] təşkil edir.

==Həmçinin bax==
*[[Cəlilabad rayonu]]

==Xarici keçidlər==
*[http://celilabad-ih.gov.az Azərbaycan Respublikası Cəlilabad Rayon İcra Hakimiyyəti]

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

{{Cəlilabad rayonunun yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Cəlilabad rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>q38f0aymxb5yjy8z4xg158mrol78x6j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Azərbaycan-Çexiya futbol matçlarının siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>111439</id>
    <revision>
      <id>6570550</id>
      <parentid>6569329</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CaRTeS 88</username>
        <id>22247</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kişilər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3636" xml:space="preserve">== Kişilər ==

=== Əsas milli komanda ===

#18.11.2009 [[Əl-Ayn]] BT Çexiya – Azərbaycan 0:2
#11.10.2016 [[Ostrava]], [[Çexiya]] DÇSO Çexiya – Azərbaycan 0:0
#05.10.2017 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] DÇSO Azərbaycan – Çexiya 1:2

=== U-21 ===
#05.06.2017 [[Zaltsburq]], [[Avstriya]] YO Çexiya – Azərbaycan 5:0
#08.06.2017 [[Zaltsburq]], [[Avstriya]] YO Çexiya – Azərbaycan 2:1

=== U-19 ===
#06.01.2014 [[Sankt-Peterburq]] [[Valentin Qranatkin kuboku|BT]] Azərbaycan - Çexiya 0:2
#12.10.2019 [[Çexiya]] AÇSO, Çexiya - Azərbaycan 4:0

=== U-17 ===
#26.10.2018 [[Luşnya]], [[Albaniya]] AÇSO Çexiya – Azərbaycan 2:0

=== Klublar ===
#10.08.2006 [[Bakı]] UEFA Kuboku seç. mər. Karvan – Slaviya 0:2
#24.08.2006 [[Praqa]] UEFA Kuboku seç. mər. Slaviya – Karvan 0:0
#05.07.2011 [[Avstriya]] YO Viktoriya Plzen – Neftçi 1:0
#24.06.2013 [[Avstriya]] YO İnter Bakı – Slaviya 1:1
#04.07.2014 [[Avstriya]] YO Viktoriya Plzen – Qarabağ 1:3
#26.07.2016 [[Plzen]] UEFA ÇL Viktoriya Plzen – Qarabağ 0:0
#02.08.2016 [[Bakı]] UEFA ÇL Qarabağ – Viktoriya Plzen 1:1
#15.09.2016 [[Bakı]] UEFA AL Qarabağ – Slovan 2:2
#24.11.2016 [[Libereç]] UEFA AL Slovan – Qarabağ 3:0
#31.01.2018 [[Antalya]] YO Qəbələ – Bohemians 1:3
#19.01.2019 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Qarabağ - Bohemians 3:1
#23.01.2019 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Neftçi - Slovan Libereç 1:2
#02.07.2019 [[Avstriya]] YO Qarabağ - Viktoriya Plzen 2:2
#25.01.2020 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Qarabağ - Siqma 1:3
#24.01.2022 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Qəbələ – Bohemians 1:3
#17.08.2022 [[Bakı]] UEFA ÇL Qarabağ – Viktoriya Plzen -:-
#23/24.08.2022 [[Plzen]] UEFA ÇL Viktoriya Plzen – Qarabağ -:-

== Qadınlar ==

=== Əsas milli komanda ===
#07.11.2019 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] AÇSO Azərbaycan – Çexiya 0:4
#27.10.2020 [[Çomutov]], [[Çexiya]] AÇSO Çexiya – Azərbaycan -:-

=== U-21 ===

=== U-19 ===

=== U-17 ===
#29.09.2015 [[Lyej]], [[Belçika]] AÇSO Çexiya – Azərbaycan 4:1

=== Klublar ===

== Futzal ==

=== A milli ===
#02.03.2008 [[Xrudim]], [[Çexiya]] DÇSO Çexiya – Azərbaycan 3:2
#21.01.2010 [[Budapeşt]], [[Macarıstan]] AÇ Çexiya – Azərbaycan 1:6
#30.01.2010 [[Budapeşt]], [[Macarıstan]] AÇ Çexiya – Azərbaycan 5:3
#05.02.2016 [[Belqrad]], [[Azərbaycan]] AÇ Çexiya – Azərbaycan 5:6

=== Klublar ===
#18.11.2011 [[Barselona]], [[İspaniya]] UK Xrudim - Araz Naxçıvan 4:3
#21.11.2014 [[Pardubiçe]], [[Çexiya]] UK Xrudim - Araz Naxçıvan 6:0

== Çimərlik futbolu ==

=== A milli ===
#02.07.2010 [[Bibione]], [[İtaliya]] DK Çexiya – Azərbaycan 4:5
#11.07.2010 [[Bibione]], [[İtaliya]] DK Çexiya – Azərbaycan 4:5
#23.07.2010 [[Den Haaq]], [[Hollandiya]] BT Çexiya – Azərbaycan 5:6
#14.08.2014 [[Torredembarra]], [[İspaniya]] AS Çexiya – Azərbaycan 2:6
#05.09.2014 [[Jesolo]], [[İtaliya]] DÇSO Çexiya – Azərbaycan 1:4
#21.08.2015 [[Pyarnu]], [[Estoniya]] AL Azərbaycan – Çexiya 4:5 (ə.h.)
#27.08.2016 [[Kataniya]], [[Azərbaycan]] AL Azərbaycan – Çexiya 5:1
#10.09.2016 [[Ezolo]], [[İtaliya]] DÇ Azərbaycan – Çexiya 3:4
#08.04.2018 [[Haykou]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] [[2018 CFA Belt and Road International Beach Soccer Cup|BT]] Çexiya – Azərbaycan 3:8
#07.09.2019 [[Fiqeyra-da-Foş]], [[Portuqaliya]] [[Avroliqa]] Azərbaycan – Çexiya 6:1

{{Azərbaycanın futbol matçlarının siyahıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan–Çexiya münasibətləri|futbol matçları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın futbol matçları|Çexiya]]
[[Kateqoriya:Çexiyanın futbol matçları|Azərbaycan]]</text>
      <sha1>9eskfhmu47ppuqs55lz5zi9oi0oaihs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vaynona Rayder</title>
    <ns>0</ns>
    <id>112171</id>
    <revision>
      <id>6571707</id>
      <parentid>6430331</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi}}

'''Vaynona Rayder''' (ing. Winona Ryder/) — Peşəkar olaraq '''Winona Ryder''' kimi tanınan, Amerikalı aktrisadır. O, [[Qızıl qlobus|Qızıl Qlobus Mükafatı]] da daxil olmaqla bir neçə mükafatın sahibidir və iki Akademiya Mükafatına namizəd olub . O, əvvəlki filmlərində qəribə rollar alması, daha sonra 1990-cı illərdə daha görkəmli rollar oynaması ilə tanınır. 

== Filmoqrafiya ==
# [[Brem Stokerin Drakulası (film, 1992)|Brem Stokerin Drakulası]] (1992)
# Ruhlar evi (1993)
# Yabançı: dirçəltmə (1997)
# Nyu-Yorkda payız (2000)
# On (2007)
# Sonuncu söz (2008)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Aktyor-qaralama}}
[[Kateqoriya:ABŞ aktrisaları]]
[[Kateqoriya:1971-ci ildə doğulanlar]]</text>
      <sha1>rofe47egaifuw32b4aqm9dhrtvrc1gf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Svetlana Qasımova</title>
    <ns>0</ns>
    <id>112802</id>
    <revision>
      <id>6570838</id>
      <parentid>6447738</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:34:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mərkəzi Seçki Komissiyasında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12955" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
|şəkil         = Svetlana Qasımova.png
|titul         = [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]] sədrinin müavini
|bayraq        = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|bayraq2       = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|dövr əvvəl    = 2000
|dövr son      = 29 noyabr 2009
|xələfi        = [[Şaitdin Əliyev]]
|sələfi        = 
|başlıq1       = Sədr
|mətn1         = [[Məzahir Pənahov]]
|titul_2       = [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü
|bayraq_2      = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|bayraq2_2     = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|dövr əvvəl_2  = 18 avqust 1995
|dövr son_2    = 29 noyabr 2009
|xələfi_2      = 
|sələfi_2      = 
|mətn1_2       = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|başlıq1_2     = Təmsil etdiyi
|titul_3       = Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı
|bayraq_3      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_3     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_3  = 1990
|dövr son_3    = ?
|xələfi_3      = 
|sələfi_3      = 
|mətn1_3       = 
|başlıq1_3     = Seçildiyi dairə
|titul_4       = Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsi sədri
|bayraq_4      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_4     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_4  = 23 may 1991
|dövr son_4    = 17 dekabr 1992
|xələfi_4      = 
|sələfi_4      = 
|mətn1_4       = [[I Azərbaycan hökuməti|Mütəllibov hökuməti]]
|başlıq1_4     = Hökumət
|titul_5       = Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsi sədrinin birinci müavini
|bayraq_5      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_5     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_5  = 1990
|dövr son_5    = 23 may 1991
|başlıq1_5     = Sədr
|mətn1_5       = 
|xələfi_5      = 
|sələfi_5      = 
|titul_6       = [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi
|bayraq_6      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_6     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_6  = 1988
|dövr son_6    = 1990
|başlıq1_6     = Birinci katib
|mətn1_6       = [[Fuad Musayev]]
|titul_7       = [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi
|bayraq_7      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_7     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_7  = 1983
|dövr son_7    = 1988
|başlıq1_7     = Birinci katib
|mətn1_7       = [[Kamran Bağırov]]
|titul_8       = Azərbaycan SSR ticarət naziri
|bayraq_8      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_8     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_8  = 20 iyun 1979&lt;ref&gt;{{məqalə|başlıq= С. Ч. Гасымова јолдашын Азәрбајҹан ССР тиҹарәт назири тә'јин едилмәси һаггында Азәрбайҹан ССР Али Совети Рәјасәт Һеј'әтинин Фәрманы|qəzet= [[Xalq (qəzet, Azərbaycan)|Коммунист]]|tarix= 21 ијун 1979-ҹу ил|nömrə= |say= |səhifə= 1|dil= az-cyrl}}&lt;/ref&gt;
|dövr son_8    = 1983
|xələfi_8      = 
|sələfi_8      = [[Hüseyn Zeynalov (nazir)|Hüseyn Zeynalov]]
|titul_9       = Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini
|bayraq_9      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_9     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_9  = 1975
|dövr son_9    = 1979
|başlıq1_9     = Nazir
|mətn1_9       = [[Hüseyn Zeynalov (nazir)|Hüseyn Zeynalov]]
|xələfi_9      = 
|sələfi_9      = 
|titul_10      = Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini
|başlıq1_10    = Sədr
|mətn1_10      = 
|dövr əvvəl_10 = 1971
|dövr son_10   = 1975
|xələfi_10     = 
|sələfi_10     = 
|mükafatları   = +
}}
'''Svetlana Çingiz qızı Qasımova''' ({{DVTY}}) — [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] sədr müavini, üzvü, Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı, Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsinin sədrinin birinci müavini və sədri, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi, Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini və ticarət naziri, Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini.

== Həyatı ==
Svetlana Çingiz qızı Qasımov 11 iyun 1938-ci il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərində]] doğulmuşdur. Orta məktəbi 1955-ci ildə Gəncə şəhərində bitirmişdir. [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin mexanika-riyaziyyat fakültəsində ali təhsilini almış, 1960-cı ildə oradan məzun olmuşdur. 1981–1984-cü illərdə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi nəzdində İctimai Elmlər Akademiyasında təhsil almışdır. 1992–1998-ci illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutunda]] çalışmışdır.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;&gt;{{Azərbaycanda kim kimdir|1999|103|Qasımova Svetlana Çingiz qızı}}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 29 noyabr 2009-cu il tarixində ölmüşdür.&lt;ref name=&quot;Nekroloq&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://azertag.az/xeber/SVETLANA_CHINGIZ_QIZI_QASIMOVA-461076 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2016-05-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160515123031/http://azertag.az/xeber/SVETLANA_CHINGIZ_QIZI_QASIMOVA-461076 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Evli idi, bir övladı var.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;

== İctimai-siyasi fəaliyyəti ==

=== Sovet dövründə ===
Svetlana Qasımova 1958-ci ildən komsomol və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] təşkilatlarında aktiv fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.

Svetlana Qasımova 1958–1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetində komsomol komitəsi katibinin müavini, 1960–1963-cü illərdə isə Bakı Şəhər Komsomol Komitəsinin katibi, 1963–1969-cu illərdə Bakı Şəhər Partiya Komitəsində təlimatçı, 1969–1971-ci illərdə şöbə müdiri, 1971–1975-ci illərdə [[Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti]] İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini, 1975–1979-cu illərdə Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini, 1979–1983-cü illərdə Azərbaycan SSR ticarət naziri, 1983–1988-ci illərdə [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi, 1988–1990-cı illərdə [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi vəzifələrində çalışmışdır.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;

=== Keçid dövründə ===
Svetlana Qasımova 1990-cı ildən Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsinin sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır. O, 23 may 1991-ci ildə komitə sədri vəzifəsinə təyin olunmuş,&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/6498 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210321180717/http://www.e-qanun.az/framework/6498 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 17 dekabr 1992-ci ildə isə Azərbaycan Prezidenti [[Əbülfəz Elçibəy]]in 365 nömrəli fərmanı ilə [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi]]nin yaradılması səbəbi ilə vəzifəsindən azad edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/7995 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210122055602/http://www.e-qanun.az/framework/7995 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

O, bir müddət &quot;İşgüzar qadın&quot; Assosiasiyasına rəhbərlik etmişdir. Bu dövrdə Svetlana Qasımova 4-cü Ümumdünya qadınlar konfransına hazırlıqla əlaqədar yaradılmış Azərbaycan qadınlarının Milli Komitəsinin üzvü təyin edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/8994 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2018-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180309112835/http://www.e-qanun.az/framework/8994 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

=== Mərkəzi Seçki Komissiyasında ===
Svetlana Qasımova 18 avqust 1995-ci ildə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/9376 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220327233523/http://www.e-qanun.az/framework/9376 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 18 iyul 2000-ci il tarixində hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] tərəfindən [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi digər namizədlərlə birgə səsverməyə qoyulmuş və nəticədə o, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14746 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112017/https://e-qanun.az/framework/14746 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; O, həmin il [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] sədr müavini seçilmişdir.&lt;ref name=&quot;Nekroloq&quot;/&gt;

Svetlana Qasımova 13 iyun 2003-cü il tarixində yenidən hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] tərəfindən [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi digər namizədlərlə birgə səsverməyə qoyulmuş və nəticədə o, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14814 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210802173008/http://e-qanun.az/framework/14814 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 9 yanvar 2006-cı il tarixində keçirilmiş [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] İdarə Heyəti iclasının qərarı ilə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi 7 fevral 2006-cı il tarixində digər namizədlərlə birgə səsverməyə çıxarılmış və iştirak edən 91 deputatdan 87-sinin lehinə, 3-ünün əleyhinə, 1-nin isə bitərəf səs verməsi ilə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://meclis.gov.az/news-cari.php?id=5&amp;lang=az |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-04-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427122319/https://meclis.gov.az/news-cari.php?id=5&amp;lang=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14704 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112017/https://e-qanun.az/framework/14704 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; O, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] 7 fevral 2006-cı il tarixli ilk iclasında Svetlana Qasımova komissiyanın sədr müavini seçilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/56/ Fevralın 7-də Mərkəzi Seçki Komissiyasının yeni tərkibdə ilk iclası keçirilmişdir]&lt;/ref&gt;

== Mükafatları ==
* Svetlana Qasımova Sovet dövründə [[&quot;Qırmızı əmək bayrağı&quot; ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;
* Svetlana Qasımova 11 iyun 2008-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti [[İlham Əliyev]] tərəfindən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14770 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112031/https://e-qanun.az/framework/14770 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədr müavinləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan SSR xalq komissarları və nazirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin katibləri]]</text>
      <sha1>t7j5n9szonaiftwt6me3ld09lo9iilg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570842</id>
      <parentid>6570838</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:42:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13138" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
|şəkil         = Svetlana Qasımova.png
|titul         = [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]] sədrinin müavini
|bayraq        = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|bayraq2       = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|dövr əvvəl    = 2000
|dövr son      = 29 noyabr 2009
|xələfi        = [[Şaitdin Əliyev]]
|sələfi        = 
|başlıq1       = Sədr
|mətn1         = [[Məzahir Pənahov]]
|titul_2       = [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü
|bayraq_2      = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|bayraq2_2     = Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası logo.svg
|dövr əvvəl_2  = 18 avqust 1995
|dövr son_2    = 29 noyabr 2009
|xələfi_2      = 
|sələfi_2      = 
|mətn1_2       = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|başlıq1_2     = Təmsil etdiyi
|titul_3       = Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı
|bayraq_3      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_3     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_3  = 1990
|dövr son_3    = ?
|xələfi_3      = 
|sələfi_3      = 
|mətn1_3       = 
|başlıq1_3     = Seçildiyi dairə
|titul_4       = Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsi sədri
|bayraq_4      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_4     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_4  = 23 may 1991
|dövr son_4    = 17 dekabr 1992
|xələfi_4      = 
|sələfi_4      = 
|mətn1_4       = [[I Azərbaycan hökuməti|Mütəllibov hökuməti]]
|başlıq1_4     = Hökumət
|titul_5       = Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsi sədrinin birinci müavini
|bayraq_5      = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|bayraq2_5     = Flag_of_Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_5  = 1990
|dövr son_5    = 23 may 1991
|başlıq1_5     = Sədr
|mətn1_5       = 
|xələfi_5      = 
|sələfi_5      = 
|titul_6       = [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi
|bayraq_6      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_6     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_6  = 1988
|dövr son_6    = 1990
|başlıq1_6     = Birinci katib
|mətn1_6       = [[Fuad Musayev]]
|titul_7       = [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi
|bayraq_7      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_7     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_7  = 1983
|dövr son_7    = 1988
|başlıq1_7     = Birinci katib
|mətn1_7       = [[Kamran Bağırov]]
|titul_8       = Azərbaycan SSR ticarət naziri
|bayraq_8      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_8     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_8  = 20 iyun 1979&lt;ref&gt;{{məqalə|başlıq= С. Ч. Гасымова јолдашын Азәрбајҹан ССР тиҹарәт назири тә'јин едилмәси һаггында Азәрбайҹан ССР Али Совети Рәјасәт Һеј'әтинин Фәрманы|qəzet= [[Xalq (qəzet, Azərbaycan)|Коммунист]]|tarix= 21 ијун 1979-ҹу ил|nömrə= |say= |səhifə= 1|dil= az-cyrl}}&lt;/ref&gt;
|dövr son_8    = 1983
|xələfi_8      = 
|sələfi_8      = [[Hüseyn Zeynalov (nazir)|Hüseyn Zeynalov]]
|titul_9       = Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini
|bayraq_9      = COA Azerbaijan SSR.png
|bayraq2_9     = Flag of Azerbaijan SSR.svg
|dövr əvvəl_9  = 1975
|dövr son_9    = 1979
|başlıq1_9     = Nazir
|mətn1_9       = [[Hüseyn Zeynalov (nazir)|Hüseyn Zeynalov]]
|xələfi_9      = 
|sələfi_9      = 
|titul_10      = Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini
|başlıq1_10    = Sədr
|mətn1_10      = 
|dövr əvvəl_10 = 1971
|dövr son_10   = 1975
|xələfi_10     = 
|sələfi_10     = 
|mükafatları   = +
}}
'''Svetlana Çingiz qızı Qasımova''' ({{DVTY}}) — [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] sədr müavini, üzvü, Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı, Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsinin sədrinin birinci müavini və sədri, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi, Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini və ticarət naziri, Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini.

== Həyatı ==
Svetlana Çingiz qızı Qasımov 11 iyun 1938-ci il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərində]] doğulmuşdur. Orta məktəbi 1955-ci ildə Gəncə şəhərində bitirmişdir. [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin mexanika-riyaziyyat fakültəsində ali təhsilini almış, 1960-cı ildə oradan məzun olmuşdur. 1981–1984-cü illərdə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi nəzdində İctimai Elmlər Akademiyasında təhsil almışdır. 1992–1998-ci illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Bakı Sosial İdarəetmə və Politologiya İnstitutunda]] çalışmışdır.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;&gt;{{Azərbaycanda kim kimdir|1999|103|Qasımova Svetlana Çingiz qızı}}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 29 noyabr 2009-cu il tarixində ölmüşdür.&lt;ref name=&quot;Nekroloq&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://azertag.az/xeber/SVETLANA_CHINGIZ_QIZI_QASIMOVA-461076 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2016-05-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160515123031/http://azertag.az/xeber/SVETLANA_CHINGIZ_QIZI_QASIMOVA-461076 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Evli idi, bir övladı var.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;

== İctimai-siyasi fəaliyyəti ==

=== Sovet dövründə ===
Svetlana Qasımova 1958-ci ildən komsomol və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] təşkilatlarında aktiv fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.

Svetlana Qasımova 1958–1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetində komsomol komitəsi katibinin müavini, 1960–1963-cü illərdə isə Bakı Şəhər Komsomol Komitəsinin katibi, 1963–1969-cu illərdə Bakı Şəhər Partiya Komitəsində təlimatçı, 1969–1971-ci illərdə şöbə müdiri, 1971–1975-ci illərdə [[Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti]] İcraiyyə Komitəsinin sədrinin müavini, 1975–1979-cu illərdə Azərbaycan SSR ticarət nazirinin müavini, 1979–1983-cü illərdə Azərbaycan SSR ticarət naziri, 1983–1988-ci illərdə [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Mərkəzi Komitəsinin katibi, 1988–1990-cı illərdə [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Bakı Şəhər Komitəsinin katibi vəzifələrində çalışmışdır.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;

=== Keçid dövründə ===
Svetlana Qasımova 1990-cı ildən Azərbaycan Dövlət Əmək və Sosial Məsələlər Komitəsinin sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır. O, 23 may 1991-ci ildə komitə sədri vəzifəsinə təyin olunmuş,&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/6498 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210321180717/http://www.e-qanun.az/framework/6498 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 17 dekabr 1992-ci ildə isə Azərbaycan Prezidenti [[Əbülfəz Elçibəy]]in 365 nömrəli fərmanı ilə [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi]]nin yaradılması səbəbi ilə vəzifəsindən azad edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/7995 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210122055602/http://www.e-qanun.az/framework/7995 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

O, bir müddət &quot;İşgüzar qadın&quot; Assosiasiyasına rəhbərlik etmişdir. Bu dövrdə Svetlana Qasımova 4-cü Ümumdünya qadınlar konfransına hazırlıqla əlaqədar yaradılmış Azərbaycan qadınlarının Milli Komitəsinin üzvü təyin edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/8994 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2018-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180309112835/http://www.e-qanun.az/framework/8994 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

=== Mərkəzi Seçki Komissiyasında ===
Svetlana Qasımova 18 avqust 1995-ci ildə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/9376 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220327233523/http://www.e-qanun.az/framework/9376 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 18 iyul 2000-ci il tarixində hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] tərəfindən [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi digər namizədlərlə birgə səsverməyə qoyulmuş və nəticədə o, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14746 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112017/https://e-qanun.az/framework/14746 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; O, həmin il [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] sədr müavini seçilmişdir.&lt;ref name=&quot;Nekroloq&quot;/&gt;

Svetlana Qasımova 13 iyun 2003-cü il tarixində yenidən hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] tərəfindən [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi digər namizədlərlə birgə səsverməyə qoyulmuş və nəticədə o, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14814 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210802173008/http://e-qanun.az/framework/14814 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

Svetlana Qasımova 9 yanvar 2006-cı il tarixində keçirilmiş [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] İdarə Heyəti iclasının qərarı ilə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvlüyünə namizəd göstərilmişdir. Onun namizədliyi 7 fevral 2006-cı il tarixində digər namizədlərlə birgə səsverməyə çıxarılmış və iştirak edən 91 deputatdan 87-sinin lehinə, 3-ünün əleyhinə, 1-nin isə bitərəf səs verməsi ilə [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın üzvü seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://meclis.gov.az/news-cari.php?id=5&amp;lang=az |access-date=2022-05-13 |archive-date=2021-04-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427122319/https://meclis.gov.az/news-cari.php?id=5&amp;lang=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14704 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112017/https://e-qanun.az/framework/14704 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; O, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] 7 fevral 2006-cı il tarixli ilk iclasında Svetlana Qasımova komissiyanın sədr müavini seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Fevralın 7-də Mərkəzi Seçki Komissiyasının yeni tərkibdə ilk iclası keçirilmişdir |url=http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/56/ |access-date=2022-08-10 |archive-date=2022-08-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220810194210/http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/56/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Mükafatları ==
* Svetlana Qasımova Sovet dövründə [[&quot;Qırmızı əmək bayrağı&quot; ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;AKK&quot;/&gt;
* Svetlana Qasımova 11 iyun 2008-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti [[İlham Əliyev]] tərəfindən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://e-qanun.az/framework/14770 |access-date=2022-05-13 |archive-date=2022-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112031/https://e-qanun.az/framework/14770 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Bakı Şəhər Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədr müavinləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan SSR xalq komissarları və nazirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin katibləri]]</text>
      <sha1>4x8isivw35u9yidqmxjfrsgiphekoy0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aşur məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>116758</id>
    <revision>
      <id>6571216</id>
      <parentid>6050469</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:04:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8025" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Aşur məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Aşur məscidi 2016.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Asəf Zeynallı küçəsi&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = Nəcəf Aşur ibn İbrahim
|tikilmə_tarixi    = 1169
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 91]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Ashur Mosque
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Aşur məscidi|label_size=100 |lat=40.366756
 |long=49.83725
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}
[[Fayl:Aşur məscidinin daxili görünüşü.jpg|200px|thumb|right|Aşur məscidinin daxili görünüşü]]

'''Aşur məscidi'''&lt;ref name=&quot;icheri&quot;/&gt; və ya '''Ləzgi məscidi''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

[[İçərişəhər]]in tarixi mərkəzində [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]] ilə [[Sınıqqala məscidi]] arasında yerləşən qədim məscid. Məscid XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərindən etibarən əsasən Dağıstandan köçmüş, xalq arasında ləzgi adlanan camaatın daha çox toplanması ilə əlaqədar olaraq ''Ləzgi məscidi'' kimi də tanınmışdır.

== Tarixi ==
Üstündəki kitabəyə görə onu [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 567-ci ildə&lt;ref group=q&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H. Q.]] 567 = [[Miladi təqvim|M.]] 4 sentyabr 1171–22 avqust 1172&lt;/ref&gt;/ 1169&lt;ref name=&quot;icheri&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160727113927/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument24|archivedate=2016-07-27|title=AŞUR MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ustad Nəcəf Aşur ibn İbrahim tikmişdir.

== Haqqında ==
Məscid sаsаnilər dövrü аbidəsi üzərində tikilmişdir. Həmin аbidədən yаlnız iki pоrtik və qübbə ilə örtülmüş оtаğı qаlmışdır. Məscid həcmcə pаrаllеlepipеd fоrmаsındаdır. Cənub fаsаdındа isə sоnrаdаn iki kiçik pəncərə аçılmışdır. Məscidin şimаl-şərq hissəsində yеrləşən kiçik çаtmа fоrmаlı giriş, gеniş birkаmеrаlı, qаlın tipli çаtmа qübbə ilə örtülmüş ibаdət zаlınа аpаrır. Gözəl ifаdə оlunmuş tаc, ibаdət zаlını sаnki iki hissəyə bölür. Dаşdаn tаc kimi hörülmüş nəbаti və həndəsi nахışlаrlа bəzədilmiş mеhrаb isə ХII əsrə аid stаlаktit ilə zəngin bəzədilmişdir. ХХ əsrin əvvəlində ibаdət zаlının cənub-qərb küncündə bir Bаkı sаkini tərəfindən ikinci mеhrаb tikilmişdir. Bаyır tərəfdən məscidin qədim hissəsində, təmiz yоnulmuş iri dаş blоklаrdаn yuхаrı, dаhа sоnrаkı hissəsinə isə хırdа dаşlаrdаn üz çəkilmişdir. Cənub fаsаdının охu ilə sаdə prоfilli kаrnizin üzərindən kufi хətti ilə &quot;Аllаh&quot; sözü frizlənmiş lövhə var.

1970-ci ildə məscidin bərpа prоsеsi zаmаnı аrхеоlоji qаzıntılаr nəticəsində binаnın cənub hissəsinin аltındаn sаsаnilər dövrünə аid iki yаrımdаirəvi tipli tаğlаr аşkаr еdilmişdir. Tаğlаrın аrхаsındаn isə qübbəli оtаq аşkаr оlunmuşdur. Məscidin qədim atəşpərəstlik məbədi üzərində inşa olunduğu ehtimal edilir. Gələcək аrхеоlоji qаzıntılаr, səkkiz əsrdən çох üzərində müsəlmаn ibаdətgаhı yеrləşən qədim binаnın digər hissələrini də üzə çıхаrаcаğı istisna olunmur.

Abidə kiçik ölçülü zirzəmi və üst ibadət salonundan ibarətdir. Bərpa zamanı torpaq altından çıxarılmış torpaq yerləşgəsi tağbənd örtülü, planda uzunsov biçimlidir və yarım dairəvi tağlı iki gözlə bayıra yönəlir.&lt;ref&gt;C. Qiyasi. ''&quot;Nizami dövrünün memarlıq abidələri&quot;''. Bakı, İşıq nəşriyyatı, 1991, səh 47&lt;/ref&gt;

Planda uzunsov biçimi olan ibadət salonunun (sahəsi 55,0 m) 2 mehrabı var. Salonun oxunda yerləşən əski mehrab zəngin dekorludur. İbadət salonu tağbəndlə örtülmüş, ortada bir tağ qurşağı ilə vizual iki bölümə ayrılmışdır. Salonun ensiz divarında kiçik tağça, mehrabın üstündə kiçik pəncərə gözü var, giriş qapısı şimal-şərq küncdədir.

Aşur məscidi bayırdan sadə prizmatik tutum şəklindədir. Daş hörgü sistemindən onun üst hissəsinin sonralar yenidən tikildiyi hiss olunur. Daha qədim hörgü – məscid divarının alt hissəsi nisbətən iri və müxtəlif ölçülü daşlardan ustalıqla yerinə yetirilmişdir. Divarların üst qatı isə kiçik ölçülü daşlardan bərabər ölçülü hörgü sırasıyla ucaldılmışdır. [[Məscid]] içində [[mehrab]] olan cənub divarı ilə [[İçərişəhər]]in baş ticarət küçəsinə yönəlir. Baş fasad saya profilli karnizlə tamamlanır. Onun üstündə – baş fasadın simmetriya oxunda sivri biçimli tağvari işlənmiş kiçik bir daş qoyulub, onun tağçası içərisində kufi xəttiylə &quot;[[Allah]]&quot; sözü yonulmuşdur. [[Bakı]]nın ən qədim məscidlərindən olan Aşur məscidinin ikiqatlı quruluşu [[Sınıqqala məscidi]] və [[Xıdır məscidi]] (1301-ci il) kimi İçərişəhərin enişli relyefinə uyğun yaradılmışdır.

=== Adı ===
Məscid öz аdını ХIХ əsrin sоnu – ХХ əsrin əvvəllində nеft sənаyеsi inkişаf еtməyə bаşlаyаn zаmаn аlmışdır. Bеlə ki, Dаğıstаn fəhlələri Bаkı sənаyе müəssisələrinə qаzаnc dаlıncа ахışаn zаmаn İçərişəhərin sаkinləri ibаdət üçün оnlаrа məhz bu məscidi həvаlə еtmişlər. Dağıstandan gələn fəhlələrin uzun müddət burada ibadət etmələri, məscidin xalq etimalogiyasında &quot;ləzgi məscidi&quot; adını almasına səbəb olmuşdur.&lt;ref name=&quot;icheri&quot;/&gt;

== Mənbə ==
* {{cite web |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160727113927/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument24 |archivedate=2016-07-27 |title=AŞUR MƏSCİDİ |author= |date= |work= |publisher=icherisheher.gov.az |accessdate=2014-09-29 |language=az |url-status=dead }}

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
* [[Azərbaycan memarlığı]]

== Xarici keçidlər ==
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:XII əsrə aid məscidlər]]
[[Kateqoriya:1169-cu ildə yarananlar]]</text>
      <sha1>8a87rguo0rln70zcrcj8k0smqx8u33m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qalapaqos adaları</title>
    <ns>0</ns>
    <id>116857</id>
    <revision>
      <id>6571660</id>
      <parentid>6562092</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:16:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Ekvadordakı Ümumdünya İrsi → {{Ekvadordakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1214" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Qalapaqos adaları''' ({{lang-es|galapago}} – tısbağa) — [[Sakit okean]]da [[Cənubi Amerika]]dan qərbdə yerləşən [[Ekvador]]a məxsus adalar qrupu. Qalapaqos adaları 16 adadan ibarətdir və Ümumi sahəsi. 7,8 min km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;-dir. Vulkan mənşəli olub sönmüş və püskürən vulkan konusları (hünd. 1707 m-dək) var. İqlimi quru ekvatorialdır.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Climate of Galapagos Islands |url=http://www.galapagos.to/MAPS.htm |website=Climate.org |accessdate=14 mart 2020 |date=13 iyun 2008 |archive-date=2008-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080613225507/http://www.galapagos.to/MAPS.htm |url-status=unfit }}&lt;/ref&gt; Əsas bitkisi kserofit kolluqlardır. [[Endemik]] heyvanlar (nəhəng tısbağa, [[iquana]] və s.) var. Qalapaqos adaları 1965-ci ildən milli parkdır. [[Çarlz Darvin]] [[təkamül]] nəzəriyyəsini əsaslandırmaq üçün Qalapaqos adalarında apardığı şəxsi müşahidə materiallarından geniş istifadə etmişdir.

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}{{Ekvadordakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Qalapaqos adaları]]
[[Kateqoriya:Təkamül]]
[[Kateqoriya:Ekvador adaları]]
[[Kateqoriya:Ekvadordakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>16z2dg4e2novysp3i73h6h7c5dodop5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Talış dili</title>
    <ns>0</ns>
    <id>117514</id>
    <revision>
      <id>6570790</id>
      <parentid>6569671</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:49:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:128.75.206.253|128.75.206.253]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Patriot Kor|Patriot Kor]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12530" xml:space="preserve">{{Dil məlumat qutusu}}

'''Talış dili''' ''({{dil-tly|tolışə zıvon, زبان تالشی }})'' — [[Hind-Avropa dilləri|Hind-Avropa dil ailəsinin]] [[Hind-İran dilləri|hind-iran qoluna]] daxil bir dil, [[talışlar]]ın dili.&lt;ref&gt;[http://bse.sci-lib.com/article108699.html Талышский язык] — Большая Советская Энциклопедия, '''БСЭ'''{{oq|ru|Талышский язык, язык талышей. Распространён на Ю. Азербайджанской ССР и в сопредельном Иране. Относится к северо-западной группе иранских языков. Имеет несколько говоров, главный из которых — ленкоранский. Язык аналитического строя. Специфические фонетические черты: распространение редуцированного гласного &quot;ъ»; развита ассимиляция гласных. В морфологии наблюдаются флективные черты: формы косвенного падежа имён, ряд простых глагольных форм, например оптатив и аугментированная форма имперфекта. Своеобразна аналитическая форма презенса, образованная от инфинитива. Широко развита система послелогов, часто используемых в сочетании с предлогами. Переходные глаголы в ряде форм прошедшего времени требуют эргативной конструкции предложения. В определительной конструкции определение с показателем -а предшествует определяемому.}}&lt;/ref&gt; Talış dilindən [[İran]]da (əsasən [[Gilan ostanı|Gilan]] və [[Ərdəbil ostanı]] ərazisində) və [[Azərbaycan]]da (əsasən Azərbaycanın [[Lənkəran rayonu|Lənkəran]], [[Masallı]], [[Astara rayonu|Astara]], [[Lerik rayonu|Lerik]] rayonlarında) yaşayan talışlar məişətdə istifadə edirlər. Morfologiyasında fletivlik əlamətlərinə də təsadüf edilir. Sintaktik əlaqələrdə qoşma və önlüklərindən geniş istifadə olunur. Təsirli fellərin keçmiş zaman formalarının çoxunda cümlə erqativ quruluşludur.
[[Fayl:Talysh language dialects.svg|200px|thumb|right|Talış ləhcələri]]

Talış dili [[Hind-İran dilləri|hind-iran]] qrupunda [[İran dil qrupu|irani dillər]] qolunun şimal-qərbi iran dil yarımqrupuna aid Kaspi dil qrupuna daxildir. Bu qrupa həmçinin talış dilinə yetərincə bənzər [[gilan dili|gilək dili]] və [[mazandaran dili]], habelə [[simnan dilləri]] (simnani, biyabunaki, səngsəri, sorxeyi, əftəri, ləsgedri) və s. daxildirlər.

Talış dili ümumən digər [[İran dilləri|irani dillərl]]ə, yəni [[Fars dili|fars]], [[Tat dili|tat]], [[Tati dili|tati]], [[Kürd dili|kürd]], [[Zaza dili|zaza]], [[Lur dili|lur]], [[Tacik dili|tacik]], [[Osetin dili|osetin]], [[Puştu dili|puştu]], [[Dəri dili|dəri]], [[Bəluc dili|bəluc]] və s. dillərlə, biraz məsafəylə isə həmçinin [[Hind dili|hind]], [[Urdu dili|urdu]], [[Benqal dili|benqal]], [[Pəncab dili|pəncabi]], və s. hind dilləri ilə də uzaq-yaxın əlaqədardır.

Həmçinin [[Hind-Avropa dilləri|hind-avropa dillərind]]ən birisi olmasına görə bütün digər hind-avropa dilləri ilə, habelə [[Slavyan dilləri|slavyan]] (rus, belarus, ukrayna, çex, polyak, serb, və s.), [[Baltik dilləri|baltik]] (litva, latış), [[Yunan dili|yunan]], [[German dilləri|german]] (ingilis, alman, niderland, isveç, norveç, island, və s.), [[Roman dilləri|latın/roman]] (fransız, italyan, rumın, ispan, portuqal, katalan, və s.) və s. dillər ilə uzaq qohumdur.&lt;ref&gt;[https://docs.google.com/file/d/0B78CBO7fzjBETk9MOEl4b25BTjg/edit?usp=sharing &quot;Talış dilinin leksikası&quot;, Ə.Əliyev, E.Mirzəyev.]&lt;/ref&gt;

== Tədqiqi ==
Bu dilə aid ilk əsər 1842-ci ildə Londonda nəşr edilib. Həmin ildə rus iranisti Aleksandr Xodzkonun &quot;Specimens of the popular poetry of Persia&quot;adlı əsəri çap edilib. Əsərdə İran dilləri qrupunun Xəzərboyu dillərindən — mazandaran, gilək (gilan) və talış dillərindən nəğmə nümunələri toplanıb. Bu nümunələr ərəb əlifbası ilə verilib. Bundan başqa, mazandaran və talış mətnlərinə dil izahatı, gilək mətnlərinə isə söz (lüğət) izahı verilmişdi. Kitabda on beş dördlük (bənd) təqdim edilir. Bu nəğmələrin dili fars ədəbi dili ilə talış danışıq dilinin qarışığından ibarətdir.&lt;ref&gt;https://archive.org/details/cu31924026906168/page/n523&lt;/ref&gt;

Talış dili haqqında rusca ilk məlumata Straçevskinin 1848-ci ildə Peterburqda nəşr edilmiş &quot;Ensiklopedik məlumat lüğəti&quot;(&quot;Справочный энциклопедический словарь&quot;) əsərinin X cildində rast gəlinir. Əsərdə deyilir:
{{Sitat|''Talış ləhcəsi fars dilinin altı əsas ləhcəsindən biridir, [[Talış xanlığı]]nda işlədilir və ola bilsin ki, buralar həmin dilin vətənidir. Özünün istər qrammatik, istərsə leksikoqrafık formalarına görə bu dil hissediləcək şəkildə başqa ləhcələrdən uzaqlaşır. Onun qrammatik formaları, fars dilinə məxsus ''&quot;u&quot;'' yaxud ''&quot;un&quot;'' cəm şəkilçisinin artırılması istisna edilərsə, özünəməxsusdur və nə pəhləvi, nə də hər hansı digər dildən törəməmişdir. Bu dil bütün nisbi əvəzlikləri isimdən əvvəl qoyur və əvəzliklərin özləri də onda orijinaldır'' &lt;ref&gt;[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825505#?page=64 СПРАВОЧНЫЙ ЭНЦИКЛОПЕДИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ]&lt;/ref&gt;}}

Talış dili haqqında ikinci hesab edilən məlumatı Rusiyada, lakin rus dilində deyil, fransız dilində, Kazan universitetinin professoru [[İlya Berezin]] verir. 1853-cü ildə Kazan şəhərində Berezinin fars dilinin qrammatikası kitabı nəşr edilir. Elə həmin il Kazanda onun &quot;Recherches sur les dialectes persans&quot;adlı kitabı nəşr edilir. Mütəxəssislər İran dialektologiyası sahəsində rus iranistlərinin ilk əsəri kimi hələ indiyədək bu əsərə müraciət edirlər. O, A.Xodzkonun əsərində verilmiş &quot;talış&quot;nəğmələrindən istifadə etmişdir. İ.N.Berezinin əsəri iki hissədən — qrammatik oçerk va A.Xodzkonun əsərindən götürülmüş nəğmələrdən ibarətdir. İ.N.Berezin yazır ki, İran dialektləri haqqında tədqiqatlarını özünün şəxsən topladığı, öyrəndiyi materiallar əsasında aparmışdır, lakin kiminlə, nə vaxt, hansı ərazidə topladığını heç yerdə yazmır. Əsərdə, talış sözləri təhrif edilir. İ.N.Berezin, A.Xodzkonun əsərindən götürdüyü dördlüklər haqqında yazır:

{{Sitat|''Mən burada oxucuya talış, gilan və mazandaran nəğmələrinin yeni tərcüməsini təqdim edirəm və onları tənqidi qeydlərlə müşayiət edirəm; Xodzkoda olmayaq talış mətnləri onun transkripsiyası əsasında mənim tərəfimdən bərpa edilmişdir». Əsərin qrammatikaya aid hissəsində İ.N.Berezin talış dilinin qrammatikasından baş açmır. Qrammatikanın xüsusən fel bəhsi, demək olar ki, səhv işlənir. Lakin buna baxmayaraq müəllif yazır ki, &quot;talış dilində qrammatik qaydalar ciddi şəkildə gözlənilmir, belə ki, adətən, felin xəbər şəklinin, demək olar ki, bütün zamanları qarışdırılır, yəni aorist preteritin yerində, gələcək zaman indiki zamanm yerində və s. işlədilir»''. O daha da irəli gedərək yazır: ''&quot;Talış dilində fel ən çətin, ən dolaşıq və ən şübhəli hissədir»''.&lt;ref&gt;Грамматика персидского языка, составленная И. Березиным, профессором Казанского университета. - Казань : тип. Ун-та, 1853. - XVI, 480 с.; 23.&lt;/ref&gt;}}

İ.N.Berezinin əsərindən iki il sonra, yəni 1855-ci ildə talış dilinin qrammatikası haqqında rus dilçisi P.F.Rissin əsəri nəşr edilir. Əvvəlki əsərlərdən fərqli olaraq əsər rus dilində yazılmışdır və belə adlanır: ''&quot;Talışlar, onların həyat tərzi və dili haqqında&quot; (&quot;О талышинцах, их образе жизни и языке&quot;- &quot;Записки Кавказского отдела Русского географического общества&quot;, III книга)''. İ.N.Berezinin əsərinə nisbətən bu əsərin keyfiyyəti xeyli yüksəkdir. R.F.Riss üç gün Talışda olmuş, Lənkəran və mahalın cənubunda — Astarada tədqiqat aparmışdır. Bu qısa müddətdə o, 250 isim və sifət, 70 fel yazmış, bir qədər qrammatik material, əvəzlik, say, zərf və s. toplamış, 40 danışıq ifadəsi, dörd dördlükdən (bənddən) ibarət talış nəğməsi və bir dübeyt yazmışdır.

Alman iranisti V.Heyker 1895–1901-ci illərdə Strasburq şəhərində çap etdirdiyi &quot;İran filologiyası&quot; kompendiumunda xəzərsahili dialektlər haqqındakı oçerkində Berezinin əsərindəki talış dili materiallarından istifadə edir.

== Qrammatikası ==
B.V. Millerin apardığı tədqiqatlara görə talış dilində sadə cümlədə cümlə üzvlərinin sırası ümumi halda müəyyən vəziyyətlərlə məhdudlaşır. Belə ki, bütün təyinlər və təyin qrupları həmişə, heç bir istisna olmadan, təyin olunandan əvvəl gəlir. Bu halda burada yeni fars dilində rast gəlinən ''(fars izafi adlanan)'' halın tam əksi müşahidə olunur. Normal emosiyasız nitqdə xəbər mübtədadan sonra gəlir və cümlənin sonunda durur. Cümlənin istənilən üzvü məntiqi vurğu ilə fərqləndirilə bilər, öz adəti yerini dəyişə ''(inversiya)'' və hətta cümlənin əvvəlində işlənə bilər.&lt;ref&gt;Миллер Б. &quot;Талышский язык&quot;. М.. Изд. Акад. Наук. 1953. ''268 с''.&lt;/ref&gt; B.Miller, cümlədə söz sırasının mübtəda, ikinci dərəcəli üzvlər və xəbər formasında olmasını göstərir.

Talış dilində, cümlədə söz sırası kifayət qədər sərbəstdir, adətən mübtəda cümlənin əvvəlində, xəbər sonda işlədilir, vasitəsiz tamamlıq xəbərdən əvvəl gəlir, vasitəli tamamlıq vasitəsizdən əvvəl, zaman zərfi isə bir qayda olaraq cümlədən əvvəl olur. '''''Məs:''''' ''Maşki mı botono kitob bəvardem — Sabah mən sənin üçün kitab gətirəcəyəm.'' Bəzi cümlələrdə isə yer və tərzi-hərəkət zərfləri xəbərə bağlanır. '''''Məs:''''' ''Mı ve kitob kədə handedəm — Mən çox kitab evdə oxuyuram&quot;.''&lt;ref&gt;SSRİ Elmlər Akademiyasının beş cildlik &quot;İran dilçiliyinin əsasları&quot; kitabı ''(&quot;Основы Иранского языкознания&quot;)''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пирейко Л. &quot;Талышский язык&quot;, Основы Иранского языкознания Новоиранскне языки. 1991. ''с.91–175''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пирейко Л. &quot;Талышско-русский словарь&quot;. Русский язык. 1976. ''с.321–352''&lt;/ref&gt;

== Dialektləri ==
Talış dilinin üç əsas böyük dialekti var — şimal, mərkəz və cənub dialektləri. Şimal dialekti Azərbaycan ərazisində daha çox danışılır, mərkəz və cənub dialektləri isə daha çox İranda yayılıb.

== Danışanların sayları ==
13–22 aprel 2009-cu il rəsmi əhali siyahıya alınmasına əsasən ana dili talış dili olan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 68.689 nəfərdir.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://data.un.org/Data.aspx?d=POP&amp;f=tableCode:27 |archiveurl=https://yadi.sk/i/zZw9cfwTmVgSx |archivedate=2015-12-26 |title=Population by language, sex and urban/rural residence: Azerbaijan (2009; All population; Both Sexes) |author=The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan |date= |work= |publisher=United Nations Statistics Division |accessdate=2015-12-26 |language=en }}&lt;/ref&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Talışlar]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://qaynarinfo.az/az/alternativ-tarix-quotqedim-azeri-dilinin-yadigari-talis-diliquot/ Alternativ tarix: &quot;Qədim azəri dilinin yadigarı – Talış dili&quot;]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}{{dil-qaralama}}

{{İran dil qrupu}}
[[Kateqoriya:Talış dili| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilləri]]
[[Kateqoriya:İran dilləri]]</text>
      <sha1>oy8jlng98v2fga7zrpnbqa2vfc0hn59</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570792</id>
      <parentid>6570790</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:49:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>&quot;[[Talış dili]]&quot; səhifəsi mühafizə edildi: Vandalizmdən mühafizə ([Redaktə=Yalnız avtotəsdiqlənmiş istifadəçilərə icazə ver] (18:49, 13 avqust 2022 (UTC)- tarixində vaxtı bitir) [Adını dəyiş=Yalnız avtotəsdiqlənmiş istifadəçilərə icazə ver] (18:49, 13 avqust 2022 (UTC)- tarixində vaxtı bitir))</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12530" xml:space="preserve">{{Dil məlumat qutusu}}

'''Talış dili''' ''({{dil-tly|tolışə zıvon, زبان تالشی }})'' — [[Hind-Avropa dilləri|Hind-Avropa dil ailəsinin]] [[Hind-İran dilləri|hind-iran qoluna]] daxil bir dil, [[talışlar]]ın dili.&lt;ref&gt;[http://bse.sci-lib.com/article108699.html Талышский язык] — Большая Советская Энциклопедия, '''БСЭ'''{{oq|ru|Талышский язык, язык талышей. Распространён на Ю. Азербайджанской ССР и в сопредельном Иране. Относится к северо-западной группе иранских языков. Имеет несколько говоров, главный из которых — ленкоранский. Язык аналитического строя. Специфические фонетические черты: распространение редуцированного гласного &quot;ъ»; развита ассимиляция гласных. В морфологии наблюдаются флективные черты: формы косвенного падежа имён, ряд простых глагольных форм, например оптатив и аугментированная форма имперфекта. Своеобразна аналитическая форма презенса, образованная от инфинитива. Широко развита система послелогов, часто используемых в сочетании с предлогами. Переходные глаголы в ряде форм прошедшего времени требуют эргативной конструкции предложения. В определительной конструкции определение с показателем -а предшествует определяемому.}}&lt;/ref&gt; Talış dilindən [[İran]]da (əsasən [[Gilan ostanı|Gilan]] və [[Ərdəbil ostanı]] ərazisində) və [[Azərbaycan]]da (əsasən Azərbaycanın [[Lənkəran rayonu|Lənkəran]], [[Masallı]], [[Astara rayonu|Astara]], [[Lerik rayonu|Lerik]] rayonlarında) yaşayan talışlar məişətdə istifadə edirlər. Morfologiyasında fletivlik əlamətlərinə də təsadüf edilir. Sintaktik əlaqələrdə qoşma və önlüklərindən geniş istifadə olunur. Təsirli fellərin keçmiş zaman formalarının çoxunda cümlə erqativ quruluşludur.
[[Fayl:Talysh language dialects.svg|200px|thumb|right|Talış ləhcələri]]

Talış dili [[Hind-İran dilləri|hind-iran]] qrupunda [[İran dil qrupu|irani dillər]] qolunun şimal-qərbi iran dil yarımqrupuna aid Kaspi dil qrupuna daxildir. Bu qrupa həmçinin talış dilinə yetərincə bənzər [[gilan dili|gilək dili]] və [[mazandaran dili]], habelə [[simnan dilləri]] (simnani, biyabunaki, səngsəri, sorxeyi, əftəri, ləsgedri) və s. daxildirlər.

Talış dili ümumən digər [[İran dilləri|irani dillərl]]ə, yəni [[Fars dili|fars]], [[Tat dili|tat]], [[Tati dili|tati]], [[Kürd dili|kürd]], [[Zaza dili|zaza]], [[Lur dili|lur]], [[Tacik dili|tacik]], [[Osetin dili|osetin]], [[Puştu dili|puştu]], [[Dəri dili|dəri]], [[Bəluc dili|bəluc]] və s. dillərlə, biraz məsafəylə isə həmçinin [[Hind dili|hind]], [[Urdu dili|urdu]], [[Benqal dili|benqal]], [[Pəncab dili|pəncabi]], və s. hind dilləri ilə də uzaq-yaxın əlaqədardır.

Həmçinin [[Hind-Avropa dilləri|hind-avropa dillərind]]ən birisi olmasına görə bütün digər hind-avropa dilləri ilə, habelə [[Slavyan dilləri|slavyan]] (rus, belarus, ukrayna, çex, polyak, serb, və s.), [[Baltik dilləri|baltik]] (litva, latış), [[Yunan dili|yunan]], [[German dilləri|german]] (ingilis, alman, niderland, isveç, norveç, island, və s.), [[Roman dilləri|latın/roman]] (fransız, italyan, rumın, ispan, portuqal, katalan, və s.) və s. dillər ilə uzaq qohumdur.&lt;ref&gt;[https://docs.google.com/file/d/0B78CBO7fzjBETk9MOEl4b25BTjg/edit?usp=sharing &quot;Talış dilinin leksikası&quot;, Ə.Əliyev, E.Mirzəyev.]&lt;/ref&gt;

== Tədqiqi ==
Bu dilə aid ilk əsər 1842-ci ildə Londonda nəşr edilib. Həmin ildə rus iranisti Aleksandr Xodzkonun &quot;Specimens of the popular poetry of Persia&quot;adlı əsəri çap edilib. Əsərdə İran dilləri qrupunun Xəzərboyu dillərindən — mazandaran, gilək (gilan) və talış dillərindən nəğmə nümunələri toplanıb. Bu nümunələr ərəb əlifbası ilə verilib. Bundan başqa, mazandaran və talış mətnlərinə dil izahatı, gilək mətnlərinə isə söz (lüğət) izahı verilmişdi. Kitabda on beş dördlük (bənd) təqdim edilir. Bu nəğmələrin dili fars ədəbi dili ilə talış danışıq dilinin qarışığından ibarətdir.&lt;ref&gt;https://archive.org/details/cu31924026906168/page/n523&lt;/ref&gt;

Talış dili haqqında rusca ilk məlumata Straçevskinin 1848-ci ildə Peterburqda nəşr edilmiş &quot;Ensiklopedik məlumat lüğəti&quot;(&quot;Справочный энциклопедический словарь&quot;) əsərinin X cildində rast gəlinir. Əsərdə deyilir:
{{Sitat|''Talış ləhcəsi fars dilinin altı əsas ləhcəsindən biridir, [[Talış xanlığı]]nda işlədilir və ola bilsin ki, buralar həmin dilin vətənidir. Özünün istər qrammatik, istərsə leksikoqrafık formalarına görə bu dil hissediləcək şəkildə başqa ləhcələrdən uzaqlaşır. Onun qrammatik formaları, fars dilinə məxsus ''&quot;u&quot;'' yaxud ''&quot;un&quot;'' cəm şəkilçisinin artırılması istisna edilərsə, özünəməxsusdur və nə pəhləvi, nə də hər hansı digər dildən törəməmişdir. Bu dil bütün nisbi əvəzlikləri isimdən əvvəl qoyur və əvəzliklərin özləri də onda orijinaldır'' &lt;ref&gt;[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825505#?page=64 СПРАВОЧНЫЙ ЭНЦИКЛОПЕДИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ]&lt;/ref&gt;}}

Talış dili haqqında ikinci hesab edilən məlumatı Rusiyada, lakin rus dilində deyil, fransız dilində, Kazan universitetinin professoru [[İlya Berezin]] verir. 1853-cü ildə Kazan şəhərində Berezinin fars dilinin qrammatikası kitabı nəşr edilir. Elə həmin il Kazanda onun &quot;Recherches sur les dialectes persans&quot;adlı kitabı nəşr edilir. Mütəxəssislər İran dialektologiyası sahəsində rus iranistlərinin ilk əsəri kimi hələ indiyədək bu əsərə müraciət edirlər. O, A.Xodzkonun əsərində verilmiş &quot;talış&quot;nəğmələrindən istifadə etmişdir. İ.N.Berezinin əsəri iki hissədən — qrammatik oçerk va A.Xodzkonun əsərindən götürülmüş nəğmələrdən ibarətdir. İ.N.Berezin yazır ki, İran dialektləri haqqında tədqiqatlarını özünün şəxsən topladığı, öyrəndiyi materiallar əsasında aparmışdır, lakin kiminlə, nə vaxt, hansı ərazidə topladığını heç yerdə yazmır. Əsərdə, talış sözləri təhrif edilir. İ.N.Berezin, A.Xodzkonun əsərindən götürdüyü dördlüklər haqqında yazır:

{{Sitat|''Mən burada oxucuya talış, gilan və mazandaran nəğmələrinin yeni tərcüməsini təqdim edirəm və onları tənqidi qeydlərlə müşayiət edirəm; Xodzkoda olmayaq talış mətnləri onun transkripsiyası əsasında mənim tərəfimdən bərpa edilmişdir». Əsərin qrammatikaya aid hissəsində İ.N.Berezin talış dilinin qrammatikasından baş açmır. Qrammatikanın xüsusən fel bəhsi, demək olar ki, səhv işlənir. Lakin buna baxmayaraq müəllif yazır ki, &quot;talış dilində qrammatik qaydalar ciddi şəkildə gözlənilmir, belə ki, adətən, felin xəbər şəklinin, demək olar ki, bütün zamanları qarışdırılır, yəni aorist preteritin yerində, gələcək zaman indiki zamanm yerində və s. işlədilir»''. O daha da irəli gedərək yazır: ''&quot;Talış dilində fel ən çətin, ən dolaşıq və ən şübhəli hissədir»''.&lt;ref&gt;Грамматика персидского языка, составленная И. Березиным, профессором Казанского университета. - Казань : тип. Ун-та, 1853. - XVI, 480 с.; 23.&lt;/ref&gt;}}

İ.N.Berezinin əsərindən iki il sonra, yəni 1855-ci ildə talış dilinin qrammatikası haqqında rus dilçisi P.F.Rissin əsəri nəşr edilir. Əvvəlki əsərlərdən fərqli olaraq əsər rus dilində yazılmışdır və belə adlanır: ''&quot;Talışlar, onların həyat tərzi və dili haqqında&quot; (&quot;О талышинцах, их образе жизни и языке&quot;- &quot;Записки Кавказского отдела Русского географического общества&quot;, III книга)''. İ.N.Berezinin əsərinə nisbətən bu əsərin keyfiyyəti xeyli yüksəkdir. R.F.Riss üç gün Talışda olmuş, Lənkəran və mahalın cənubunda — Astarada tədqiqat aparmışdır. Bu qısa müddətdə o, 250 isim və sifət, 70 fel yazmış, bir qədər qrammatik material, əvəzlik, say, zərf və s. toplamış, 40 danışıq ifadəsi, dörd dördlükdən (bənddən) ibarət talış nəğməsi və bir dübeyt yazmışdır.

Alman iranisti V.Heyker 1895–1901-ci illərdə Strasburq şəhərində çap etdirdiyi &quot;İran filologiyası&quot; kompendiumunda xəzərsahili dialektlər haqqındakı oçerkində Berezinin əsərindəki talış dili materiallarından istifadə edir.

== Qrammatikası ==
B.V. Millerin apardığı tədqiqatlara görə talış dilində sadə cümlədə cümlə üzvlərinin sırası ümumi halda müəyyən vəziyyətlərlə məhdudlaşır. Belə ki, bütün təyinlər və təyin qrupları həmişə, heç bir istisna olmadan, təyin olunandan əvvəl gəlir. Bu halda burada yeni fars dilində rast gəlinən ''(fars izafi adlanan)'' halın tam əksi müşahidə olunur. Normal emosiyasız nitqdə xəbər mübtədadan sonra gəlir və cümlənin sonunda durur. Cümlənin istənilən üzvü məntiqi vurğu ilə fərqləndirilə bilər, öz adəti yerini dəyişə ''(inversiya)'' və hətta cümlənin əvvəlində işlənə bilər.&lt;ref&gt;Миллер Б. &quot;Талышский язык&quot;. М.. Изд. Акад. Наук. 1953. ''268 с''.&lt;/ref&gt; B.Miller, cümlədə söz sırasının mübtəda, ikinci dərəcəli üzvlər və xəbər formasında olmasını göstərir.

Talış dilində, cümlədə söz sırası kifayət qədər sərbəstdir, adətən mübtəda cümlənin əvvəlində, xəbər sonda işlədilir, vasitəsiz tamamlıq xəbərdən əvvəl gəlir, vasitəli tamamlıq vasitəsizdən əvvəl, zaman zərfi isə bir qayda olaraq cümlədən əvvəl olur. '''''Məs:''''' ''Maşki mı botono kitob bəvardem — Sabah mən sənin üçün kitab gətirəcəyəm.'' Bəzi cümlələrdə isə yer və tərzi-hərəkət zərfləri xəbərə bağlanır. '''''Məs:''''' ''Mı ve kitob kədə handedəm — Mən çox kitab evdə oxuyuram&quot;.''&lt;ref&gt;SSRİ Elmlər Akademiyasının beş cildlik &quot;İran dilçiliyinin əsasları&quot; kitabı ''(&quot;Основы Иранского языкознания&quot;)''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пирейко Л. &quot;Талышский язык&quot;, Основы Иранского языкознания Новоиранскне языки. 1991. ''с.91–175''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пирейко Л. &quot;Талышско-русский словарь&quot;. Русский язык. 1976. ''с.321–352''&lt;/ref&gt;

== Dialektləri ==
Talış dilinin üç əsas böyük dialekti var — şimal, mərkəz və cənub dialektləri. Şimal dialekti Azərbaycan ərazisində daha çox danışılır, mərkəz və cənub dialektləri isə daha çox İranda yayılıb.

== Danışanların sayları ==
13–22 aprel 2009-cu il rəsmi əhali siyahıya alınmasına əsasən ana dili talış dili olan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı 68.689 nəfərdir.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://data.un.org/Data.aspx?d=POP&amp;f=tableCode:27 |archiveurl=https://yadi.sk/i/zZw9cfwTmVgSx |archivedate=2015-12-26 |title=Population by language, sex and urban/rural residence: Azerbaijan (2009; All population; Both Sexes) |author=The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan |date= |work= |publisher=United Nations Statistics Division |accessdate=2015-12-26 |language=en }}&lt;/ref&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Talışlar]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://qaynarinfo.az/az/alternativ-tarix-quotqedim-azeri-dilinin-yadigari-talis-diliquot/ Alternativ tarix: &quot;Qədim azəri dilinin yadigarı – Talış dili&quot;]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}{{dil-qaralama}}

{{İran dil qrupu}}
[[Kateqoriya:Talış dili| ]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilləri]]
[[Kateqoriya:İran dilləri]]</text>
      <sha1>oy8jlng98v2fga7zrpnbqa2vfc0hn59</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Havana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>143438</id>
    <revision>
      <id>6571724</id>
      <parentid>5729756</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4835" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Havana''' ({{Dil-es|La Habana}}) — [[Kuba]]nın paytaxtıdır. 2,2 milyon əhalisi ilə həm Kubanın, həm də Karib dənindəki ərazilərin ən böyük şəhəridir. Dolanışıq qaynağı başda siqar, [[şəkər qamışı]] və qarğıdalıdır. Havana ayrıca bir turizm şəhəridir. Şəhərdə yaz aylarında sürəti 200&amp;nbsp;km çatan qasırğalar baş verir. Havana uzun illər ispanların müstəmləkəsi altında qalmışdır. Bu səbəbdən ötəri bəzi küçələrində ispan adət-ənənələri görülər. Havana Latın Amerikanın qabaqda gələn şəhərlərindəndir. Havanada tropik bir iqlimə rast gəlinir. Havana sənaye baxımından da inkişaf etmişdir. Şəhərdə yeraltı qaynaqları da mövcuddur.

== Tarixi ==
Havana 1515-ci ildə Conquistador (İspanca, fəthçi deməkdir. 16. və 17 əsrdə İspan əsgər, kaşif və macəraçılar üçün istifadə edilən ümumi termindir) Diyeqo Velázquez də Cuéllar tərəfindən, bu gün adı Batabanó olan şəhərin yaxınlarında qurulub. Şəhər, yerləşdiyi mövqenin uyğunluğu nəticəsində inkişaf edərək, əhəmiyyətli bir ticari və əsgəri liman halına gəlib.

Şəhər, qiymətli xəzinələrlə yüklü İspan gəmilərinin bura çəkdiyi piratlar tərəfindən çox sayda hücuma uğramışdır. Şəhər 1538-ci ildə yandırılmış və 1553-1555də yağmalanmışdır. Havana 1607-ci ildə İspan koloniyası Kubanın paytaxtı olur. Böyük Britanya 1762-ci də şəhəri işğal edib, və daha sonra Floruda qarşılığında dəyiş toqquş edər. Şəhərin təkrar İspanlara keçməsiylə, Amerikanın ən güclü qorunan şəhəri olaraq qurular.

ABŞ-dakı qadağanlı zamanlarda, Havana Amerikalı turistlər üçün sevilən bir cazibə mərkəzi olmuşdur. Hər nə qədər gecə klubları və qumarxanalar, ABŞ-dakı qadağan edərin qalxmasıyla da varlıqlarını davam etdirə bilmişlərsə də, 1959-dakı Kuba inqilabının dərhal sonra bağlanılmışlar. Kubalı inqilabçılar inqilabın dərhal sonra 3 Yanvar 1959-cu ildə Havananı ələ keçirdilər.

== Turizm ==
Xüsusilə görüləcək yer, barok və neoklasik abidələriylə birlikdə ən köhnə İspan koloniyal məskunlaşmasından olan La Habana Viejadır (Köhnə Havana ya da tarixi səmt). Bura 1982də UNESCOin Dünya mədəniyyət mirası altına alınmışdır; o zamandan bəri bölgə bölgə bərpa edilir. Bunun xaricində, bir başqa görülməyə dəyər yer isə, İspan qubernatorunun o zamanlardakı mövqesni olan Castillo da la Real Fuerzadır. Başqa bir yer isə körfəz girişinin şərq tərəfində olan La Cabaña hisarıdır.

Bütün bu bərpalardan məhrum qalan şəhərin bölgəsi Centro Habana adlı səmtdir. Bura Prado 'nun qərbindən Malecona qədər uzanar. Bura, eyni zamanda, çox nadir olaraq turistlərin uğradığı, şəhərin ən kasıb səmtidir. Binalarda yıxılmışlıq görünüşü hakimdir. Bu sahəyə edilən bir ziyarət, Habana Vieja ya da Vedado kimi şəhərin turistik olaraq təşkil edilmiş sahələrinə edilən gəzintiyə nisbətlə, Kuba xalqının həyat şərtləri haqqında daha həqiqi bir təəssürat buraxır.

Şəhər 2006-cı ildə 2,600,000 turisti qəbul etmişdir. Unesco-dan gələn kömək və turizm gəlirləriylə yenidən quruluşlanan Havana köhnə parlaq günlərinə geri dönməyə başlamışdır. Açıq hava muzeyi olaraq təyin oluna biləcək şəhərin saysız muzeyi, koloniyel arxitekturası, gastronomik müxtəlifliyi və musiqisi ilə bütün dünyada bənzərsiz bir mövqedədir.

Şəhərin qərbində iştirak edən Santa Maria Çimərliyi həm yerli xalqın, həm də turistlərin marağını çəkir.
Havana, Kubanın ən əhəmiyyətli sənaye bölgəsidir. Xüsusilə metal məhsullar, maşın və kimya məhsulları əhəmiyyətlidir. Bunların xaricində rom, Havana Club kimi içkilərlə, tütün və tekstil məhsulları çıxarılar.

Kubada çıxarılan siqarlar, Havana olaraq adlandırılarlar.

== Nəqliyyat ==
Şəhər eyni zamanda ölkənin ən əhəmiyyətli nəqliyyat mərkəzidir. Həm əhəmiyyətli bir təbii limana həm də beynəlxalq bir aerodroma (José Martí, şəhərin cənubundadır) malikdir. Havana tünd, dünyanın ən etibarlı limanlarından biridir. Açıq dənizə keçiş, sahil xəttinin təbii meydana gəlməsi sayəsində, çox dar bir keçidlə əhatə olunmuşdur.

== Həmçinin bax ==
*[[Kuba]]

== Xarici keçidlər ==
*[http://cityaz.info/index.php/amerika/114-havana-kuba Kuba]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

{{Kuba-qaralama}}

[[Kateqoriya:Havana| ]]
[[Kateqoriya:Kuba şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Paytaxtlar]]
[[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Karib hövzəsi dövlətlərinin paytaxtları]]</text>
      <sha1>t7so2mumnv7x6rozo64t79kyzmn6qnh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Birlik Kuboku 2011</title>
    <ns>0</ns>
    <id>145631</id>
    <revision>
      <id>6570312</id>
      <parentid>6156664</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:31:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EndbinE</username>
        <id>253492</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1152" xml:space="preserve">'''Birlik Kuboku 2011''' — XIX [[Birlik Kuboku]]; [[2011]]-ci ilin [[yanvar]] ayında [[Sankt-Peterburq]] şəhərində  .Qalibi &quot;İnter bakı&quot; olmuşdur.

== Turnirə qatılmaqdan imtina edən komandalar ==

*{{bayraq|Moldova}} [[Şerif Tiraspol FK|Şerif Tiraspol]]
*{{bayraq|Belarus}} [[BATE Borisov FK|BATE Borisov]]

== Qrup mərhələsi ==

;A qrupu:
*&quot;İnter&quot; (Bakı, Azərbaycan)
*&quot;İskra-Stal&quot; (Rıbnitsa, Moldova)
*&quot;İstiqlal&quot; (Düşənbə, Tacikistan)
*&quot;Neftçi&quot; (Koçkor-Ata, Qırğızıstan).

;B qrupu:
*&quot;Tobol&quot; (Kostanay, Qazaxıstan)
*&quot;Skonto&quot; (Riqa, Latviya)
*&quot;Mika&quot; (İrəvan, Ermənistan)
*&quot;Bunedkor&quot; (Daşkənd, Özbəkistan).

;C qrupu:
*&quot;Zenit&quot; (Sankt-Peterburq, Rusiya)
*&quot;Nebitçi&quot; (Balkanabad, Türkmənistan)
*&quot;Şaxtyor&quot; (Soliqorsk, Belarus)
*&quot;Flora&quot; (Tallin, Estoniya).

;D qrupu:
*Gənclərdən ibarət Rusiya milli komandası
*&quot;Dinamo&quot; (Kiyev, Ukrayna)
*HİK (Helsinki, Finlandiya)
*&quot;Ekranas&quot; (Panevejis, Litva).

{{Birlik Kuboku}}

[[Kateqoriya:Birlik Kuboku turnirləri]]
[[Kateqoriya:Rusiyanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə Rusiya]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə futbol]]</text>
      <sha1>bm5fldzbq9qlcdd2q3z0ij4dn1ixjxy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570322</id>
      <parentid>6570312</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EndbinE</username>
        <id>253492</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1152" xml:space="preserve">'''Birlik Kuboku 2011''' — XIX [[Birlik Kuboku]]; [[2011]]-ci ilin [[yanvar]] ayında [[Sankt-Peterburq]] şəhərində  .Qalibi &quot;İnter Bakı&quot; olmuşdur.

== Turnirə qatılmaqdan imtina edən komandalar ==

*{{bayraq|Moldova}} [[Şerif Tiraspol FK|Şerif Tiraspol]]
*{{bayraq|Belarus}} [[BATE Borisov FK|BATE Borisov]]

== Qrup mərhələsi ==

;A qrupu:
*&quot;İnter&quot; (Bakı, Azərbaycan)
*&quot;İskra-Stal&quot; (Rıbnitsa, Moldova)
*&quot;İstiqlal&quot; (Düşənbə, Tacikistan)
*&quot;Neftçi&quot; (Koçkor-Ata, Qırğızıstan).

;B qrupu:
*&quot;Tobol&quot; (Kostanay, Qazaxıstan)
*&quot;Skonto&quot; (Riqa, Latviya)
*&quot;Mika&quot; (İrəvan, Ermənistan)
*&quot;Bunedkor&quot; (Daşkənd, Özbəkistan).

;C qrupu:
*&quot;Zenit&quot; (Sankt-Peterburq, Rusiya)
*&quot;Nebitçi&quot; (Balkanabad, Türkmənistan)
*&quot;Şaxtyor&quot; (Soliqorsk, Belarus)
*&quot;Flora&quot; (Tallin, Estoniya).

;D qrupu:
*Gənclərdən ibarət Rusiya milli komandası
*&quot;Dinamo&quot; (Kiyev, Ukrayna)
*HİK (Helsinki, Finlandiya)
*&quot;Ekranas&quot; (Panevejis, Litva).

{{Birlik Kuboku}}

[[Kateqoriya:Birlik Kuboku turnirləri]]
[[Kateqoriya:Rusiyanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə Rusiya]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə futbol]]</text>
      <sha1>advcpp78mj8qa9xxe6g1jahyahdh7a5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570332</id>
      <parentid>6570322</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:36:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EndbinE</username>
        <id>253492</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1170" xml:space="preserve">'''Birlik Kuboku 2011''' — XIX [[Birlik Kuboku]]; [[2011]]-ci ilin [[yanvar]] ayında [[Sankt-Peterburq]] şəhərində  .Qalibi [[İnter Bakı FK|İnter Bakı]] olmuşdur.

== Turnirə qatılmaqdan imtina edən komandalar ==

*{{bayraq|Moldova}} [[Şerif Tiraspol FK|Şerif Tiraspol]]
*{{bayraq|Belarus}} [[BATE Borisov FK|BATE Borisov]]

== Qrup mərhələsi ==

;A qrupu:
*&quot;İnter&quot; (Bakı, Azərbaycan)
*&quot;İskra-Stal&quot; (Rıbnitsa, Moldova)
*&quot;İstiqlal&quot; (Düşənbə, Tacikistan)
*&quot;Neftçi&quot; (Koçkor-Ata, Qırğızıstan).

;B qrupu:
*&quot;Tobol&quot; (Kostanay, Qazaxıstan)
*&quot;Skonto&quot; (Riqa, Latviya)
*&quot;Mika&quot; (İrəvan, Ermənistan)
*&quot;Bunedkor&quot; (Daşkənd, Özbəkistan).

;C qrupu:
*&quot;Zenit&quot; (Sankt-Peterburq, Rusiya)
*&quot;Nebitçi&quot; (Balkanabad, Türkmənistan)
*&quot;Şaxtyor&quot; (Soliqorsk, Belarus)
*&quot;Flora&quot; (Tallin, Estoniya).

;D qrupu:
*Gənclərdən ibarət Rusiya milli komandası
*&quot;Dinamo&quot; (Kiyev, Ukrayna)
*HİK (Helsinki, Finlandiya)
*&quot;Ekranas&quot; (Panevejis, Litva).

{{Birlik Kuboku}}

[[Kateqoriya:Birlik Kuboku turnirləri]]
[[Kateqoriya:Rusiyanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə Rusiya]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildə futbol]]</text>
      <sha1>9vdtlmjxf3achj8bfvcnc5j2n1nxsou</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ağahəsən Mustafayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>152931</id>
    <revision>
      <id>6570124</id>
      <parentid>6241227</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1802" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Ağahəsən Mustafayev
 |orijinal adı     = Ağahəsən Manaf oğlu Mustafayev
 |şəkil            = Ağahəsən Mustafayev.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 150px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 11.12.1900
 |doğum yeri       = [[Bakı]], [[Rusiya imperiyası]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Mustafayev Ağahəsən Manaf oğlu''' (1900, Bakı — ?) — [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti]]nin xüsusi qərarına əsasən, dövlət hesabına ali təhsil almaq üçün xaricə göndərilmiş tələbələrdən biri.

== Həyatı ==
Birinci Bakı kişi gimnaziyasını bitirmişdir (1918). Parlamentin 1919-cu il 1 sentyabr tarixli qərarına əsasən təhsilini gəmiqayırma sahəsində davam etdirmək üçün Berlin Universitetinə (Almaniya) göndərilmişdir. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra xaricdə dövlət hesabına təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin vəziyyətini öyrənən Azərbaycanlı Tələbələr İttifaqının 1923–25-ci illər üçün məlumatında onun təhsilinin bitməsinə 2 il qaldığı göstərilirdi. Sonrakı taleyi barədə məlumat aşkar olunmamışdır.

== Həmçinin bax ==
* [[Cümhuriyyət tələbələri]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Cümhuriyyət tələbələri}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tələbələri]]</text>
      <sha1>eldy4azksb15s64tldm8mc5oqsvpexm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Makkartizm</title>
    <ns>0</ns>
    <id>154212</id>
    <revision>
      <id>6571721</id>
      <parentid>6229761</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:36:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8212" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}}
{{mənbə azlığı}}
[[Fayl:Is this tomorrow.jpg|thumb|175px|Kommunist müdaxiləsinə qarşı olaraq Catechetical Gildiyası Təhsil Cəmiyyəti tərfindən 1947 ildə hazırlanmış karikatura.]] 
'''Makkartizm''' (1940-1950) — [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da Soyuq müharibənin təsiri nəticəsində özünü göstərən, adamlara &quot;gözünün üstündə qaşın var&quot; deməklə, kommunist olmaqda günahlandırılaran və 1940-cı illərin sonu 1950-ci illərin əvvəlinə qədər davam edən &quot;fikri teorem&quot; idi.

Bu teoremin yaradıcısı Makkarti idi. Cozef Raymond Makkarti (14 noyabr 1908 – 2 may 1957) 1947-1957-ci illər arasında Viskonsin əyaləti Respublikaçı [[Partiya|partiyasının]] senatoru idi. Bu illər eyni zamanda &quot;İkinci Qırmızı Qorxu Günləri&quot; də adlanır.

Makkartizm termini ilk dəfə olaraq Herbert Blok tərəfindən işlədilmişdi və 29 mart 1950-ci ildə [[The Washington Post|Washington Post]] qəzetində dərc edilmiş bir karikatura ilə başladı.

== Makkartizmin əsasları ==
[[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra SSRİ-nin 1949-cu ildə ilk atom bombası sınağını keçirməsi, eyni ildə Çində [[Mao Tszedun]]un hakimiyyətə gəlməsi, 1950-ci ildə baş verən [[Koreya müharibəsi]], Amerikanın iki sovet ölkəsi – Çin və [[Şimali Koreya]] ilə münasibətlərinin pozulması ABŞ-a kommunizmin heç də zəif olmadığını göstərdi. Julios və Ethel Rosenborgun atom bombasının sirlərinin SSRİ-yə verdikləri üçün əvvəl tutulub sonra edam olunması Makkatizm dəyirmanına su tökdü…

[[Fayl:Joseph McCarthy.jpg|150px|thumb|left|Senator Joseph McCarthy]]

Cozef MakKarti səhnəyə ilk dəfə 19 fevral 1950-ci ildə Lincoln günündə Qərbi Virciniyadakı Wheeling Respublikaçı Qadınlar Klubununda etdiyi çıxışı ilə çıxdı. Buradakı çıxışında Xarici İşlər Nazirliyində işləyən kommunistlərin adlarının olduğunu iddia edən bir sənəd təqdim etdi. Burada etdiyi çıxışda o, iştirakçılara: &quot;Əlimdə Xarici İşlər Nazirliyində Komunist Partiyasının üzvü olan, ancaq hələ də burada işləyən və ölkənin xarici siyasətini müəyyənləşdirən 205 adamın adı var&quot;. 19 fevral 1950-ci ildə etdiyi 6 saatlıq çıxışında dövlətin çox önəmli orqanlarında işləyən 80-ə qədər vəzifəli şəxsin kommunist olduğunu və Harri Trumenin buna qarşı bir tədbiri olmadığını söylədi. Bununla da Amerika özünün &quot;kommunizmdən qurtaracaq qəhrəmanını&quot; tapdı. Bu çıxışdan sonra Makkarti bütün KİV-nin diqqətini öz üzərinə çəkdi və bütün siyasi kariyerini komunistlərə əks bir siyasətlə keçirdi.

== Komitələr, istintaqlar, Makkartizmin qara siyahısı ==
{{ABŞ tarixi}}
İkinci dünya müharibəsinin başlamasi ilə ABŞ-da Sovet casuslarının gizli təxribat planları kütləvi hal almağa başladi və bunun nəticəsi olaraq 29 iyun 1940-ci ildə Amerika konqresi- Amerikada hökumət çevrilişini müdafiə etməyə və bunun təbliğatını etməyin cinayet olmasi barədə qanun qebul etdi. Fikir azadlığını məhdudlaşdıran bu qanun Amerika Komunist Partiyasını nişan alırdı.

Amerikaçı Olmayan Fəaliyyətlər Komitesi (HUAC-The House Un-American Activities Committee) kommunistlərə qarşı yaradılmış ən aktiv qurum idi. Senatda Makkartinin başçılıq etdiyi Alt Komitə fəaliyyət göstərirdi. Ortalıqda kommunist və digər şübhəli bağlantıları olan təşkilatlarla bağlı çoxlu siyahısı var idi. Amma maraqlısı bu idi ki, bu siyahılarda istinad edilənlərin günahların heç birisi isbatlanmadı, Amerika xalqı bir müddət sonra aldadıldığnı başa düşdü. Təbii ki, cəsur səslər ortaya çıxdıqdan sonra…

Hədəfdə ən çox Hollivud işçiləri, özəlliklə ssenari yazanlar, rejissorlar və aktyorlar dururdu. Əvvəlcə 41 sol fikirli komunist Hollivud işçiləri ifadı üçün mühakimə edildilər. Onlardan Kommunist Partiyaya üzv olub olmadıqları, üzvdilərsə digərlərinin adlarını verməyi tələb edirdilər. Suallara cavab verməyi rədd edənlər ya həbs olunur, ya da sürgünə getmek məcburiyyətində qalırdılar. Lakin &quot;komunist olan&quot; həmkarlarının adlarını verənlər işlərinə qaldıqaları yerdən davam edirdilər. Hollivudun işçiləri sorğulananlar içində daha çox idi. Bunun əsas səbəbi çəkdikləri kinolarla onlar kommunizmi daha rahat yaya bilərdilər. Orson Welles kimi rejissorlar çəkdikləri filmlərə görə (bunlar daha çox kommunizm istiqamətli filmlər idi) Makkartinin siyahısında ön sıralarda yer alırdı. Makkartinin qəzəbinə uğrayıb işlərini itirənlər arasında Bertolt Brect, Charlie Chaplin, Arthur Miller, Pete Seeger kimi tanınmış Hollivud simaları var idi.

Bu dövrdə tutulub bəziləri həbsə atılan və bəziləri də sürgünə göndərilən Hollivud Onluğunu xüsusi qeyd etmek lazimdır. Onlar Herbert Biberman, Lester Cole, Albert Maltz, Adrian Scott, Samuel Ornitz, Dalton Trumbo, Edward Dmitrik, Ring Lardner Jr., John Howard Lawson və Alvah Bessie idi.

== Makkartizm əleyhinə tənqidlər ==
Günlər keçdikcə Makkartinin qurbanlarının sayı artdıqca artıq ona qarşı olanların da sayı durmadan artırdı. 1 iyun 1950-ci ildə Respublikaçı Senator Margaret Chase Smith senatda &quot;Vicdan Deklarasyonu&quot; adlı bir çıxış etdi. Makkartizmə açıq bir hücum olan bu çıxışda Smith &quot;xarakter sui-qəsdlərinə&quot; son verilməsini tənqidin, fərqli düşüncənin və inancları dilə gətirməyin Amerikan ruhunun özünü təşkil etdiyini söyləyərək &quot;heç bir şey bilmədən hər şeydən şübhə duyan yanaşmaları&quot; xərçəngli orqanlara bənzətdi. Respublikaçı Senator Wayne Morse, Irving M. Ives, Charles W. Tobey, Edward John Thye, George Aiken, ve Robert C. Hendrickson da Makkartiyə qarşı çıxdılar. Mediyadan anti-Makkarti səsləri eşidilməyə başlandı. 1950-ci illərin ən çox tanınan müxbirlərindən olan Elmer Davis də Makkartiyə qarşı çıxaraq bu sözləri dedi: &quot;Makkartizm sadəcə məktəblərə, kolleclərə, kitabxanalar deyil düşünən və yazan bütün insanalara, qısacası düşünmə azdlığına qarşı olan bir terrordur&quot;.

9 mart 1954-cü ildə tanınmış CBS müxbiri Edward T. Murrow Makkarti haqqında tənqidi bir xəbər yayımladı. Yayımlanan görüntülərdə Makkartinin öz danışıqlarına sadiq qalmadığı göstərilirdi. Eyni ilin aprel ayında Ordu-Makkarti məhkəmələri başladı və ABC tərəfində canlı yayımlandı. Bu sayədə ictimaət Makkartinin mübahisəli taktiklərini və adamları necə sorğulamalarını gördü. Bir məhkəmədə Makkarti ordu başçısı Joseph Welchin vəkillik şirkətində-kommunizmə simpatiyası olmaqda günahlandırılan bir şirkətə üzv bir adamın çalışdığını deyincə Welchin Makkartiyə bu məşhur sözləri demişdir: &quot;Cənab, sizdə heç tərbiyə hissi yoxdurmu? Sonunda siz də heç tərbiyə hissi qalmayıbmı?&quot;. Bu səhnə Makkartiyə qarşı geniş xalq kütləsini öz ətrafına topladı. Və qısa müddətdə Makkartinin politik kariyeri sona çatdı.

== Terminin bugünkü istifadəsi. Nəticə ==
Hər nə qədər də Makkartizm Amerika tarixinin unudulmaq istənən səhifələrindən olmaq istəsə də, bu ölkədə anti-kommunizm tarixi və siyasəti hələ də mübahisə müvzusu olaraq qalmaqdadır. Makkartidən bu yana &quot;Makkartizm&quot; termini Amerikan dilində məmnun olunmayan, bir insanın milliyətçiliyinin təcavüzkar şəkildə sorğulanması, zəif iddialarla bir adam günahlandırılması, öz işinin daha yaxşı getməsi üçün başqalarını sədaqətsizlikdə günahlandırılması, milli təhlükəsizlik adına sivil hüquqların pozulması kimi işlənir.

== Əlavə olaraq ==
Jim Carreyin baş rolda oynadığı və Peter Appleton adlı bir Hollivud ssenaristinin 2001-ci ildə çəkdiyi &quot;The majestic&quot; filmi, Amerika Əleyhinə Fəaliyyətlər Komitəsi tərəfindən hədəf olunan və kommunistlikdə günahlandırılıb qara siyahıya düşən adamlar haqqında danışır.

[[Kateqoriya:ABŞ tarixi]]</text>
      <sha1>9kbv85t9re7i73dcjgxkqpq7f2v4h7t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şuşanın işğalı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>167833</id>
    <revision>
      <id>6571514</id>
      <parentid>6393649</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:11:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16491" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Şuşanın işğalı
 |aiddir                = [[Qarabağ müharibəsi]]
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = 8-9 may 1992
 |yeri                  = [[Şuşa]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Ermənilərin qələbəsi


{{*}} Xankəndinin işğalının başa çatması&lt;ref&gt;{{cite book|last=de Waal|first=Thomas|title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War|url=https://archive.org/details/blackgardenarmen00waal|year=2003|publisher=New York University Press|location=New York|isbn=978-0-8147-1945-9|author-link=Thomas de Waal|page=[https://archive.org/details/blackgardenarmen00waal/page/175 175]|quote=In May, when Shusha had been captured and the siege lifted, Stepanakert was a shattered town.}}&lt;/ref&gt;

{{*}} [[Laçın dəhlizi]]nin açılması&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Altstadt|first1=Audrey L.|title=Ethnic Conflict in the Post-Soviet World: Case Studies and Analysis|date=2015|publisher=Routledge|isbn=9781317470991|page=[https://books.google.am/books?id=AWnxBwAAQBAJ&amp;pg=PA247&amp;dq=shusha+1992+armenian+land+corridor 247]|quote=When Armenian forces took Shusha in May 1992, they established a land corridor across undisputed Azerbaijani land, taking the town of Lachin...}}&lt;/ref&gt;
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = {{Flaqifikasiya|Azərbaycan}}
 |tərəf2                = {{Flaqifikasiya|Ermənistan}}
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Rəhim Qazıyev]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Elbrus Orucov]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Elxan Orucov]] 
 |komandan2             = {{Bayraq|Ermənistan}} [[Arkadi Ter-Tadevosyan]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Ermənistan}} [[Samvel Babayan]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Ermənistan}} [[Seyran Ohanyan]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Ermənistan}} [[Qurgen Dalibaltayan]] &lt;br&gt; {{Bayraq|Ermənistan}} [[Jirayr Səfilyan]] &lt;br&gt;
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Şuşanın işğalı''' və ya '''&quot;Dağlarda toy&quot; əməliyyatı''' ({{dil-hy|«Հարսանիք լեռներում» ռազմագործողություն}}) — [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı erməni silahlı qüvvələrinin qazandığı ilk əhəmiyyətli hərbi qələbə. Döyüş strateji cəhətdən əhəmiyyətli olan dağ şəhəri [[Şuşa|Şuşada]] 8 may 1992-ci il tarixində baş vermiş və erməni qüvvələrinin onu işğal edərək, azərbaycanlıları müdafiə mövqelərindən çıxartması ilə nəticələnmişdir. Döyüşlərin gedişi zamanı erməni silahlı birləşmələrinin qəsdən mülki obyektləri hədəf alması yerli sakinlərin ifadələri ilə təsdiqlənmişdir.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Denber|first1=Rachel|title=Bloodshed in the Caucasus : escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh|publisher=Helsinki Watch|location=New York, N.Y.|isbn=1564320812|url=https://books.google.az/books/about/Bloodshed_in_the_Caucasus.html}}&lt;/ref&gt;

[[Şuşa|Şuşa şəhərinin]] işğalı müharibənin gedişində həlledici rola malik oldu. Şəhər Azərbaycanın Dağlıq Qarabağda malik olduğu ən mühüm hərbi məntəqə idi. Onun itirilməsi nəticəsində [[Laçın dəhlizi]] vasitəsi ilə [[Dağlıq Qarabağ]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Ermənistan|Ermənistanla]] birləşdirilməsi, o cümlədən [[Xankəndi|Xankəndinin]] işğalı prosesi başa çatdırıldı.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Çorbayian |first1=Levon |title=The making of Nagorno-Karabagh : from secession to republic |publisher=Palgrave |location=Houndmills, Basingstoke, Hampshire |isbn=0-333-77340-3}}&lt;/ref&gt;

== Şuşanın işğal əməliyyatı ==
8 may 1992-ci il tarixdə qalmış Qarabağ cəbhəsinin komandanı [[Arkadi Ter-Tadevosyan]] Şuşa şəhərinə hücum üçün əmr imzaladı. Əslində isə ermənilərin Şuşa üzərinə hücumlarının icrasına artıq aprel ayının 27-dən başlanmışdı. Arkadi Ter–Tadevosyan bu əmri isə cəbhə boyu ermənilərin hücumlarını rəsmiləşdirməklə bərabər bu hücumları daha da intensivləşməsinə səbəb oldu. Şuşa istiqamətində bütün cəbhə boyu ermənilər üstünlüyü ələ almışdılar, onlar bütün imkanlarını səfərbər edərək Şuşanın süqutuna doğru irəliləyirdilər. Ermənilər aldadıcı manevrlərlə Şuşa şəhərinin mühasirəsini daraltmağa çalışırdılar. Belə ki, 1992-ci il may ayının 6-da [[Yura Ovanesyan]] [[Canhəsən]] istiqamətindəki Azərbaycan mövqelərinə bir neçə sarsıdıcı zərbələr endirərək, döyüş mövqeyini dəyişib Şuşa şəhərinə doğru istiqamətləndi. Canhəsən–Kosalar istiqamətindəki Yura Ovanesyanın başladığı döyüşü davam etdirilməsi tapşırığını 26-cı bölmə öz üzərinə götürdü. Burada erməni ordusunun əsas məqsədi Azərbaycan döyüşçülərinin diqqətini Canhəsən–Kosalar istiqamətinə cəlb etməklə Şuşa şəhərini mühasirəyə salmaq idi. Həmin gün axşama doğru Azərbaycanın iki hərbi vertolyotu Şuşa ətrafındakı ermənilərin təmas xəttinə zərbələr endirdilər.Bundan bir neçə dəqiqə sonra [[Su-25]] döyüş təyyarəsi qalxaraq [[Xankəndi]] şəhərinə bir neçə bomba atıb [[Ağdam]] istiqamətində uçub getdi. Bu Azərbaycan tərəfinin Şuşanın süqutuna qədər sonuncu həmlələri oldu. Şuşanın işğalını müşahidə etmək üçün may ayının 6-da bütün erməni komandanlığı, xarici qonaqlar və jurnalistlər dəniz səviyyəsindən 1207,3 m şimal yüksəkliyində yerləşən [[Şuşakənd]]ə toplaşmışdılar. Onların sırasında Qarabağ cəbhəsinin komandanı Arkadi Ter–Tadevosyan, Ermmənistanın müdafiə naziri Vazgen Sərkisyan, general Qurqen Dalıbaltayan, Ermənistanın hərbi qərərgah rəisi [[Feliks Qozoryan]], [[Robert Koçaryan]], [[Serj Sarkisyan]], [[Leonid Martirosyan]], [[Oleq Eseyan]], [[Zori Balayan]], [[Andrey Saxarov]]un ögey oğlu [[Aleksey Semenov]], [[Elena Bonner]], [[Baronessa Koks]], eləcə də «Ümumdünya xristian həmrəyliyi» və “[[Daşnaksütun]]” terror təşkilatının rəhbərləri özlərinə xüsusi yer almışdılar. Onlar buradan bütün cinahlar boyu hücum xəttini izləyir və öz döyüşçülərinə göstərişlər verirdilər.  Ermənilərin, birinci və ikinci cinahlarla irəliləyən qoşun hissələrinin döyüş tapşırığı, Şuşaya istiqamətlənən yollardakı azərbaycanlıların bütün atəş nöqtələrini susduraraq qala divarlarına yaxınlaşmaq idi.

Üçüncü cinahın döyüşçüləri isə Şuşa – Laçın yolunu atəş altında saxlayaraq Şuşanı mühasirəyə salmaqla, Laçın – Qubadlı istiqamətindən Şuşaya köməyə gələn azərbaycanlı döyüşçülərin hərəkətinə mane olmaqla bərabər Zarıslı kəndini işğal edərək orada möhkəmlənmək bununla da Laçınla Şuşanın əlaqəsini tamam kəsmək əmri almışdılar. Canhəsən – Kosalar istiqamətindəki döyüşçülərə çoxlu sayda aldadıcı manevrlər etmək, azərbaycanlı döyüşçülərin diqqətini bu aldadıcı manevrlərə cəlb etmək tapşırılmışdı. Məhz bundan sonra süni yaradılmış vəziyyətdən istifadə edərək Şuşanın mühasirəsini getdikcə daraldaraq şəhəri təslim etmək olardı. Kərkicahan kəndindən və Xankəndindəki Rus Hərbi bazalarından Şuşa şəhərinin yaşayış məntəqələrinə və ictimai iaşə obyektlərinə fasiləsiz raket zərbələri endirilirdi. Bundan vahiməyə düşən Şuşanın mülki əhalisi keçilməz meşələrlə Laçın istiqamətində canlarını götürüb qaçırdılar. Nə səbəbdənsə Şuşanın mühasirəsindən qabaq Azərbaycanın Hərbi komandanlığı Şuşadakı azərbaycanlı döyüşçülərin bir qismini cəbhə xəttindən geri çəkmiş, digər bir qismi isə məzuniyyətə buraxmışdı. Cəbhə xəttində pərakəndəlik və özbaşınalıq hökm sürdüyündən, döyüşçülərin sırasında üstəlik özbaşına döyüş mövqelərini tərk edənlər də var idi. İlk olaraq şəhəri &quot;Sumqayıt OMONu&quot; adlanan, birbaşa prezident [[Ayaz Mütəllibov]]a tabe olan dəstə tərk etdi. Daha sonra [[Rövşən Əkbərov]]un komandanlığı altında olan əsgərlər və hərbi texnika Şuşnı tərk etdilər.&lt;ref name=&quot;Əfqan&quot;&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=yryc55bDcc8 Əfqan Muxtarli: &quot;Ermənilər Şuşaya şəhər boşalandan sonra giriblər&quot;]&lt;/ref&gt; Komandanlıq tərəfindən hücum tapşırığı verilmədiyindən döyüşçülərimiz yalnız müdafiə mövqeyində dayanırdılar. Onsuz da ermənilərin mühasirəsini yarmaq və ya erməni hücumlarının qarşısını almaq üçün heç canlı qüvvə və texnika da çatışmırdı.

Bütün bu qeyri-bərabər ölüm-dirim savaşında hələlik öz mövqelərini müvəqqəti də olsa qoruya bilən azərbaycanlı döyüşçülər Şuşaya daxil olmaq istəyən 422 №-li tankı vurmağa nail oldular. Tankın komandiri Qaqik Avşaryan, sürücü mexanik Aşot Avanesyan, atıcı-artirelist Serj Sərkisyan elə ilk və son atəşdən maşının kabinəsindəcə ölmüşdülər. Xocalı üzərinə hücum zamanı xüsusi “qəhrəmanlıq” göstərən bu tanka və onun heyətinə etimad göstərilmişdi ki, onlar bir “qəhrəman” kimi Şuşa qalasına taxmaq üçün Ermənistanın bayrağını aparsınlar. Odur ki, hələ Xocalı ağrısı yaşayan əsgərlərimiz üçün bu tankın vurulması xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. Bu hadisəni gözləməyən erməni hərbçiləri mərkəz istiqamətdə döyüşü dayandıraraq, cinahlardan hücumlarını gücləndirdilər. Onlar Qala divarları üzərindən [[Şuşa həbsxanası|Şuşa türməsinə]] daxil olmağa qərar vermişdilər. Fasiləsiz raket zərbələri Şuşanın cənubuna və qala divarlarına istiqamətlənmişdi. Bu raket zərbələri Qala divarları üzərindəki bütün müşahidə qüllələrini dağıtdı, həmin gün bütün şəhər od tutub yanırdı. Bu həmlədən sonra Şuşanın mühasirəsinə son qoyuldu və ermənilər qala divarları üzərindən şəhərə daxil olmağa başladılar. Üçüncü cinahdakı erməni qoşun bölmələri Laçın – Şuşa yoluna çıxdılar, Şuşanın Laçınla əlaqəsi tamam kəsildi. Bununla da Şuşa, Canhəsən, Kosalar, Qaraqaya erməni işğalının altına düşdü. May ayının 7-dən Şuşaya daxil olmuş erməni qoşun hissələri, küçə döyüşləri ola biləcəyindən ehtiyatlanaraq küçələrdə açıq şəkildə hərəkət etməyə cürət etmirdilər. Nəhayət may ayının 9-da gecə saat 4-də şəhərin boş olduğuna əmin olan ermənilər Şuşa şəhəri üzərindəki qələbələrini bayram etməyə başladılar.&lt;ref&gt;Laçın: həqiqətlər, mülahizələr, tarixi faktlar. Faiq İsmayılov. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2012, 184 s.&lt;/ref&gt;
Lakin bu işğal ermənilərə o qədər də asan başa gəlməyib. 1800 erməni əsgərinə 500 azərbaycanlı əsgər müqavimət göstərirdi. Azlıqda olan Azərbaycan əsgərləri isə kömək gözləyirdilər. Şuşa uğrunda və ətrafında baş verən döyüşlər nəticəsində 1860 azərbaycanlı yaralandı, 480-i həlak oldu, 22 min nəfər öz yurdundan didərgin düşdü. Əsir götürülmüş 68 soydaşımızın taleyi barədə bu günə qədər məlumat yoxdur.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bu gün Şuşanın işğalı günüdür |url=http://deyerler.org/28327-bu-ggn-eueandn-iedald-ggngdgr.html |access-date=2011-01-20 |archive-date=2011-05-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110510082322/http://deyerler.org/28327-bu-ggn-eueandn-iedald-ggngdgr.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Rusiyanın rolu ==
Şuşaya hücumdan bir neçə saat öncə [[Tehran]]da İran prezidenti [[Haşimi Rəfsəncani]]nin vasitəçiliyilə [[Ermənistan]] və [[Azərbaycan]] prezidentləri [[Qarabağ münaqişəsi]]nin dinc yolla həllinə dair saziş imzalayıb. Hər üç ölkə prezidentinin imzaladığı sənəddə 1 həftə ərzində Cənubi Qafqaz regionuna Rəfsəncaninin şəxsi nümayəndəsi [[Mahmud Vaezi]]nin gəlməsi və aparılan danışıqlardan sonra atəşkəs rejiminin qüvvəyə minməsi, bütün kommunikasiyaların açılması və bütün tərəflərin iqtisadi ehtiyaclarının ödənilməsi nəzərdə tutulurdu. Lakin həmin razılaşma imzalandıqdan 1 gün sonra, mayın 8-də pozuldu. Qarabağdakı erməni qüvvələri Şuşanı ələ keçirərək, Tehranda əldə olunmuş razılaşmanın tamamilə qüvvədən düşməsinə səbəb oldu.&lt;ref&gt;[https://modern.az/az/news/156662 İranın Qarabağ vasitəçiliyi - Tehran Bakı ilə Yerevanı barışdıra biləcəkmi]&lt;/ref&gt; Bəzi iddialara görə Şuşanın işğalı [[Rusiya]]nın hərbi-siyasi dairələrinin iştirakı ilə təşkil olunub.{{mənbə göstər}} Məqsəd Azərbaycanın Rusiyadan aralanmasına yol verməmək idi. İşğalın ilk günlərində Rusiya generalları və müxtəlif səviyyədə siyasətçilər işarə ilə bildirirdilər ki, Bakı öz silahlı qüvvələrini vahid MDB komandanlığına tabe etməyə razı olsa, həmçinin rusiyapərəst xarici və daxili siyasi kurs aparsa şəhər qaytarıla bilər.

1992-ci il mayın 14-də hakimiyyətə qayıdan prezident Ayaz Mütəllibov Şuşanın işğalını &quot;hərbi dövrün şıltaqlığı&quot; adlandırmışdı və şəhərin azad olunacağına işarə etmişdi. Lakin bir sutkadan da az vaxtda A.Mütəllibov devrildi.&lt;ref&gt;[http://www.voanews.com/azerbaijani/news/a-56-Aze-susazebtonbesil-88630487.html News.com Xəbərlər]&lt;/ref&gt;

== Nəticə ==
289 kvadrat kilometr ərazisi olan Şuşa rayonunda həmin dövrdə 25.000 əhali yaşayıb.

*Şuşanın işğalı zamanı yerli əhalinin 193 nəfəri şəhid, 102 nəfəri isə əlil olub. 
*İşğal nəticəsində Şuşadakı bir sıra tarixi-mədəniyyət abidələri düşmən tərəfindən talan edildi. Beş minə yaxın eksponatı olan Şuşa tarix muzeyi, Dövlət xalça muzeyinin filialı və xalq tətbiqi sənəti muzeyi, Qarabağ dövlət tarix muzeyi, həmçinin Laçın rayonundakı Ağoğlan məbədi, dünya əhəmiyyətli arxeoloji abidə sayılan paleolit dövrünə aid Azıx mağarası, Xocalıdakı Əsgəran qalası, Kəlbəcər tarix muzeyinin və digər mədəniyyət ocaqlarının, rəsm qalereyalarının bənzərsiz ekspozisiyaları dağıdılıb və talan olunub, müqəddəs məbəd və məscidlər təhqir edilib, kitabxanalar yandırılıb, misilsiz əlyazma nümunələri məhv edilib.&lt;ref&gt;[http://anspress.com/index.php?a=2&amp;lng=az&amp;nid=41122 Şuşanın işğalı ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlara bəyanat ünvanlanıb]{{Dead link|date=July 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

Bu siyahıya Xan mağarası, Qaxal mağarası, Şuşa qalası da olmaqla bütövlükdə 279 dini, tarixi və mədəni abidə daxildir. Ermənilər Azərbaycana məxsus olan bir çox abidənin məhv edilməsinə və ya onların erməniləşdirilməsinə nail olublar. Onlar Şuşada 7 məktəbəqədər uşaq müəssisəsini, 22 ümumtəhsil məktəbini, mədəni-maarif, kənd təsərrüfatı texnikumlarını, 8 mədəniyyət evini, 14 klubu, 20 kitabxananı, 2 kinoteatrı, 3 muzeyi, Şərq musiqi alətləri fabrikini dağıdıblar.

== Həmçinin bax ==

* [[Xankəndinin işğalı]]
* [[Şuşanın azad edilməsi]]

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=vwrQ97kDo0s Şuşanın İşğalı (video ANS)]
* [https://hafiztimes.com/s%C9%99hidl%C9%99ri-yuxularimda-gorur%C9%99m-susanin-m%C9%99glub-generalinin-27-illik-etiraflari-ekskluziv/ Hamının səhvi olur”- “Şuşanın məğlub generalı”nın 27 illik ETİRAFLARI (EKSKLÜZİV)]

{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}
{{Azərbaycan tarixindəki müharibələr}}

[[Kateqoriya:Şuşa tarixi]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsinin əməliyyat və döyüşləri]]
[[Kateqoriya:Erməni terrorizmi]]
[[Kateqoriya:1992-ci ildə Azərbaycan]]
[[Kateqoriya:1992-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:Şuşanın hərb tarixi]]</text>
      <sha1>5sx6otvrhogzwq5b446odhr1mx8l127</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yasəmən inqilabı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>171551</id>
    <revision>
      <id>6571715</id>
      <parentid>6432716</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:34:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5753" xml:space="preserve">{{vikiləşdirmək}} 
{{İnqilab
|Adı                   = Tunis inqilabı, Yasəmən inqilabı
|Yer                   = Tunis
|Tarix                 = [[dekabr]] [[2010]] – [[yanvar]] [[2011]]
|Şəkil                 = Caravane_de_la_libération_4.jpg
|Şəklin eni            = 
|Şəkil məlumat         =
|Səbəb                 = 2010-cu il iqtisadi böhranı
|Məqsəd                = İşsizliyin və inflasiyanın aradan qaldırılması 
|Nəticə                = Prezident [[Zeynalabdin ben Əli|Ben Əlinin]] ölkədən qaçması
|Təşkilatçılar         = Həmkarlar ittifaqları
|Hərəkətverici qüvvələr= Tələbələr, kiçik sahibkarlar
|İştirakçı sayı        = 10 000 – 20 000 nəfər
|Əleyhdarları          =
|Həlak olanlar         = 100 nəfərdən çox
|Yaralananlar          = 100 nəfərə yaxın
|Həbs olunanlar        =
}}

Tunisin paytaxtı Tunis şəhərində də kasıblar küçələrə çıxmağa başlayıblar. Paytaxtda əsasən, fəhlələrin yaşadıqları Ettadamen məhəlləsində yüzlərlə gənc mağazalara hücum çəkib, bir bankı yandırıb. Polis onlara qarşı güc tətbiq edib.

Hökumət bu vaxta qədər baş verən olaylarda 21 nəfərin öldüyünü açıqlayıb. Ancaq hüquq müdafiəçiləri ölənlərin sayının 50 nəfəri keçdiyini iddia edirlər.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Tunisdə kasıbların qiyamı paytaxta çatdı |url=http://lent.az/news.php?id=52458 |access-date=2011-02-01 |archive-date=2011-01-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110114091254/http://lent.az/news.php?id=52458 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

 
Tunis hakimiyyəti ölkədə komendant saatı tətbiq edib. Lent.az-ın &quot;Reuters&quot; agentliyinə istinadən verdiyi məlumata görə, buna səbəb bir həftədən artıqdır ki, ölkədə işsizliyə, qiymət artımına və korrupsiyaya etiraz edən yoxsulların aksiyalarının səngiməməsidir.

Komendant saatı saat 20:00-dan saat 06:00-a qədər insanların və nəqliyyatın hərəkətinin qadağan edilməsini nəzərdə tutur. Ölkədəki bütün məktəblər və universitetlər artıq bağlanıb.

Bu arada Tunis prezidenti Zin əl-Abidin bin Əli ölkədə 300 min yeni iş yeri yaradılacağına söz verib. 
Qeydə edək ki, indiyə qədər hüquq-mühafizə orqanları ilə baş verən toqquşmalarda 21 nəfər həyatını itirib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Tunisdə vəziyyət nəzarətdən çıxır |url=http://lent.az/news.php?id=52540 |access-date=2011-02-01 |archive-date=2011-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110115035844/http://www.lent.az/news.php?id=52540 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

Bir aydır işsizlik, yoxsulluq və korrupsiyaya etiraz nümayişlərinin keçirildiyi Tunisdəki toqquşmalarda ölənlərin sayı 28 nəfərə çatıb.

Lent.az-ın &quot;trt.net.tr&quot; saytının Azərbaycan versiyasına istinadən verdiyi məlumata görə, komendant saatının tətbiq olunması və küçəyə çıxmağa qadağa qoyulmasına baxmayaraq, paytaxtda nümayişçilərlə təhlükəsizlik qüvvələri arasında qanlı toqquşmalar davam edir.

Nümayişçilər gecə saatlarında polisə və ətrafdakı binalara hücum edib. Atışmalarda ən azı 4 nəfərin vurularaq öldürüldüyü bildirilir. Müxalifət həftə sonundan bəri ən azı 50 nəfərin öldüyünü bəyan edib. Polis nümayişlərinin qarşısını ala bilmədiyi üçün paytaxta ordu qüvvələri yeridilib. Küçələrdə zirehli hərbi texnikalar gəzir.

Dövlət başçısı Zeynal Abidin Bin Alinin daxili işlər nazirini vəzifədən uzaqlaşdırması həbsdəkilərin azadlığa buraxılması barədə tapşırıq versə də, toqquşmalar ölkə ərazisinə yayılır. Yoxsulluq, korrupsiya və işsizliklə bağlı şüarlar sırasına indi fikir azadlığı, toplanma azadlığı kimi siyasi şüarlar da əlavə edilib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Tunisdə qanlı toqquşmaların miqyası genişlənir |url=http://lent.az/news.php?id=52602 |access-date=2011-02-01 |archive-date=2011-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110119064823/http://www.lent.az/news.php?id=52602 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

Kütləvi aksiyalar nəticəsində yanvarın 14-də hakimiyyətdən kənarlaşdırılan və ölkədən qaçmağa məcbur olan Tunis prezidenti Zin əl-Abidin bin Əlinin ailəsi çevrilişdən sonra ölkədən 1,5 ton qızıl aparmağa nail olub. Lent.az-ın &quot;Mond&quot; qəzetinə istinadən verdiyi məlumata görə, prezident ailəsinin Tunis Mərkəzi Bankında qızıl ehtiyatının alınması üçün öncə prezidentin xanımı Leyla müraciət etsə də, ona rədd cavabı verilib.

Daha sonra Zin əl-Abidin Bin Əli özü Tunis Mərkəzi Bankına müraciət edib. Bank əvvəlcə ona rədd cavab versə də, sonra qərarını dəyişib. Ehtimal olunur ki, 45 milyon dollar dəyərində qızılı ölkə sərhədindən prezident təyyarəsi ilə prezidentin xanımı çıxarıb. Zin əl-Abidin Bin Əli özü hazırda [[Səudiyyə Ərəbistanı|Səudiyyə Ərəbistanındadır]].&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Tunisin devrilmiş prezidenti ölkədən 1,5 ton qızıl aparıb |url=http://lent.az/news.php?id=52855 |access-date=2011-02-01 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304224052/http://lent.az/news.php?id=52855 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Çörək qiyamları]]
* [[Ərəb ölkələrində etiraz dalğası (2010-2011)]]
* [[Məhəmməd Buəzizi]]

== References ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Orta Şərq ölkələrində etiraz dalğası (2010-2011)}}

[[Kateqoriya:Ərəb ölkələrində etiraz dalğası (2010-2011)|Tunis]]
[[Kateqoriya:2011-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:2010-cu illərdə Tunis]]
[[Kateqoriya:Tunisdə inqilablar]]
[[Kateqoriya:Rəngli inqilablar]]</text>
      <sha1>rikt3daoi44gh6jipkh3x95f2656p6n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aqata Kristi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>172442</id>
    <revision>
      <id>6570077</id>
      <parentid>6363363</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:21:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Writerr11</username>
        <id>253568</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13740" xml:space="preserve">{{tərəfli}}
{{vikiləşdirmək}}
{{mənbə azlığı}}
{{Yazıçı
 |adı               = Aqata Meri Klarissa Miller
 |orijinal adı      = Agatha Mary Clarissa Miller
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Agatha Christie.png
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = Meri Vestmakott
 |doğum tarixi      = 15.9.1890
 |doğum yeri        = [[Devon]], [[İngiltərə]]
 |vəfat tarixi      = 12.1.1976
 |vəfat yeri        = [[Oksfordşir]], İngiltərə
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = {{GBR}}
 |milliyyəti        = İngilis
 |həyat yoldaşı     = [[Arçibald Kristi]] ([[1914]]-[[1928]])&lt;br /&gt;Maks Mallovan ([[1930]]-[[1976]])
 |uşağı             = Rozalinda Hiks ([[1919]]-[[2004]]) (atası Arçibald)
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = Roman yazıçısı, [[yazıçı]]
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = ingilis
 |istiqamət         = 
 |janr              = [[Triller]]&lt;br /&gt;[[kriminal]]&lt;br /&gt;[[detektiv]]&lt;br /&gt;[[romantizm]]
 |ilk əsəri         
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = Britaniya imperiyasının ordeni(1956),Britaniya imperiyasının &quot;Dame Commander&quot; fəxri adı (1971)
 |imzası            = 
 |saytı             = http://www.agathachristie.com
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Aqata Meri Klarissa Miller''' ({{Dil-en|Agatha Mary Clarissa Miller}}; {{DVTY}}) — ingiltərəli yazıçı, [[detektiv]] janrının kraliçası.Bu ləqəb ona hələ illər öncə verildi.Özü də gələcəyinin necə olacağını uşaqlıqdan təxmin etmişdi.Bu gün artıq onun əsərləri 103 dilə tərcümə olunub.Kitablarının tirajı isə ildən-ilə artır.

== İlk detektiv roman və verilən vəd ==
Bir çox məşhur yazıçıların həyatı ilə maraqlananda bəlli olur ki,onların çoxunun uşaqlığı acınacaqlı və keşməkeşli keçib. Aqatanın bu cəhətdən bəxti gətirmişdi. O,1890-cı ildə İngiltərənin Denvor qraflığında ABŞ-dan köçüb gəlmiş zəngin mühacir ailəsində dünyaya göz açan qızcığazın böyüdüyü mühit gələcəkdə yazacağı əsərlərində aydın şəkildə təsvir olunacaqdı.Ailənin kiçik uşağı olan Aqata gözəl ailə tərbiyəsi almış, musiqi təhsili görmüşdü.

11 yaşında atasını itirən Aqata anasının himayəsində böyüyür.O, 8 yaşına kimi heç bir məktəbdə təhsil almır, çünki anası bunun əleyhinə idi. Amma Kristi hələ 4 yaşında yazmağı bacarırdı.

Yaşıdlarından, bacı-qardaşından çox fərqlənən balaca qızın sanki öz dünyası var idi. Aqata həmişə xəyalında canlandırdığı obrazlarla söhbətləşir, fikirlərini onlarla bölüşürdü. Elə həmin dövrlərdə [[Artur Konan Doyl]]un &quot;Mavi karbunkul&quot; adlı detektiv romanının səs-sorağı Kristiyə də gəlib çıxır. Romanı oxuyar-oxumaz balaca qızcığaz özünə söz verir: &quot;Nə vaxtsa mən də detektiv roman yazacağam!&quot;.

Aqata ilk əsərlərini anasının təsiri ilə yazır. Güclü soyuqdəymədən yatağa düşən qıza anası darıxmaması üçün kiçik hekayələr yazmağı məsləhət görür. Sonralar Aqata müsahibələrində deyirdi ki, yazıçılığa bir hobbi kimi yanaşırmış:&quot;Əgər kitablarımı heç kim oxumasa belə, mən onları həyat yoldaşım üçün yazacağam&quot;,–deyirdi.

== Rəqs meydançasından dünyaya səyahət ==
Onun yalnız bir arzusu var idi: xoşbəxt ailə həyatı... [[Balet]]lə məşğul olan Kristi ilk həyat yoldaşı ilə rəqs meydançasında tanış olur.Hündür,sarışın və bir qədər ədəbsiz hərbçi Arçibald onun diqqətini ilk baxışdan cəlb edir.Bir müddət sonra o, Arçi ilə birgə həyata razılıq verir.1914-cü ildə mayor Arçibalıdi Kristi ilə ailə qurur.[[Birinci dünya müharibəsi]]nin başlanması ilə əlaqədar Arçi cəbhəyə gedir.Aqata isə hospitalda işlədiyindən onlar nadir hallarda görüşə bilirlər.Tibb bacısı vəzifəsində çalışan gələcəyin məşhur yazarı bu işindən həmişə razılıq edirdi: &quot;Bu, insanın məşğul ola biləcəyi ən yaxşı peşədir&quot;.Müharibə bitdikdən sonra cütlük xoşbəxt yaşamağa davam edir. Bu illər Kristi üçün çox düşərli olur.Həyat yoldaşı biznesdə fəaliyyət göstərir, özü isə qızının qayğısına qalır və ara-sıra cızma-qaralarını edir.İlk kitabından aldığı qonorara ev alır.İkinci uşaq barəsində fikirləşən Aqatanın fikri ərinin dedikləri ilə üst-üstə düşmür. Arçi bir övladla kifayətləndiyini deyir: &quot;Ondansa, ikinci maşın almaq daha məqsədə uyğundur&quot;.Nəhayət onlar ayrılırlar.Lakin onlar ayrılsalar da Aqata dünyada məhz onun soyadı-Kristi ilə tanınmışdır.

[[1926]]-cı ili Aqata &quot;Ömrümün ən çətin ili&quot; adlandırır.O zaman anası rəhmətə gedir.Çətinlik çəkən Kristi həyat yoldaşını köməyə çağıran zaman aldığı cavab bu olur:&quot;Yol uzundur və mən bazar günü [[qolf]] oynunu izləmək istəyirəm&quot;.Bütün bu baş verənlər Aqatanı &quot;boğurdu&quot;.Getdikcə Aqatada amneziya əlamətləri peyda olur.Qızlarının ad günündə Arçinin müdirinin katibəsinə vurulduğunu və Kristidən boşanmaq istəyini bildirməsi ilə vəziyyət daha da gərginləşir:ailə həyatı sona çatır.Lakin yaşanılan çətinliklərə baxmayaraq yazıçı yazmağa davam edirdi və Aqata Kristi bir yazıçı kimi ilk böyük uğura 1926-cı ildə &quot;Rocer Ekroydun qətli&quot; romanının nəşrindən sonra atmışdır.

== Qeybolma və ya uydurulan növbəti süjet ==
[[Fayl:Agatha christie's grave.jpg|thumb|200px|left|Aqatanın qəbri]]
...Məşhur romanların müəllifi birdən yoxa çıxır.İki həftədən artıq [[London]] polisi onun axtarışıyla məşğul olur.Bir müddət sonra Kristinin avtomobilini yol qırağından tapırlar.Onun öldürüldüyü haqda müxtəlif şayiələr dolaşmağa başlayır.Günahkarların siyahısında əri birinci dayanmışdı.Çünki ortaya qoyulan faktlar bunu təsdiqləyirdi: avtomobilin Arçinin məşuqəsi ilə dincəldiyi məkandan tapılması,maşının içində Aqataya aid əşyaların olması və s.

Qəzetlər onun ölümündən yazdığı zaman Aqata mehmanxanaların birində gizlənib özü haqda deyilənləri diqqətlə izləyirdi.Onun bir istəyi var idi: ərini onun ölümündə günahkar bilsinlər.O, mehmanxanada yaşayaraq ərinin əzab çəkməsi barədə yazılan məqalələri oxuyub ləzzət alırdı.Mətbuata elan olundu ki,Aqata yaddaşını itirdiyindən kimliyini unudub. Kristini sağ və salamat tapanda qəzetlər onun &quot;Rocer Ekroydun qətli&quot; romanının reklam kompaniyası olduğunu aləmə car çəkdi.A.Kristi hoteldə məhz ərinin sevgilsinin adı ilə-Tereza Nil adı ilə qeydə alınmışdı.Kristi özünün yoxa çıxmasını heç cür izah etmək istəmədi.Həkimlər bunu başından alıdğı zədədən sonra onda amneziya yarandığını bildiridilər. Yazıçının yoxa çıxma səbəbinə britanıyalı psixoloq Endryü Norman özünün &quot;Hazır portret &quot; kitabında aydınlıq gətirir.Onun düşüncəsinə görə, travmatik amneziya versiyası doğru deyil:çünki Aqatanın davranışları bunun əksini gösətirirdi.

== Aqata Kristi: &quot;Mənim ərim arxeoloqdur. Arxeoloqlar isə keçmişin detektivləridir&quot; ==
Müalicə aldıqdan sonra [[1928]]-ci ildə ərindən boşanıb həmişə arzusunda olduğu macəra dolu səyahətlərə başlayır.İlk olaraq [[Bağdad]]a yola düşür.Bu səfər zamanı o,25 yaşlı Maks Mellouen adlı arxeoloqla tanış olur.Ailə həyatından başı daşa dəyməsinə baxmayaraq Aqata bəxtini bir daha sınayır:özündən 14 yaş kiçik olan Maksla evlənir.Onların toyunda qohumlardan yalnız Aqatanın qızı Rozalinda iştirak edirdi. Çünki çoxları ondan üz döndərmişdi.Aqata bu evliliyində öz xoşbəxtliyini tapır. Yaş fərqinə gələndə isə Aqata zarafatca deyirdi:&quot;Maks arxeoloqdu. Arxeoloqlarsa qədimliyi sevir.Ona görə yaşım artdıqca mən ona daha maraqlı görünürəm&quot;.Sonralar əri ilə birlikdə Suriyaya,İraqa və Yaxın Şərqə səfərlər edir.Bu səfərləri onun bir neçə romanının mövzusuna çevrilir.1934-cü ildə İstanbulun &quot;Pera Palace&quot; hotelində &quot;Şərq ekspressində qətl&quot; romanını yazır.Yeri gəlmişkən,onun yaşadığı 411-ci hotel otağı indi xatirə muzeyidir.

== Ölümü ==
Yazıçı [[1976]]-cı il [[12 yanvar|yanvar ayının 12]]-si vəfat edib.O,öz avtobioqrafiyasını bu sözlərlə bitirir:&quot;Yaşadığım həyat,mənə bəxş olunan sevgi üçün Allahıma təşəkkür edirəm....&quot;

== Maraqlı faktlar ==
* Müsahibələrinin birində etiraf edir:&quot;Romanlarım üçün süjeti mən qab yuyarkən tapıram.Bu axmaq məşğuliyyət həmişə qətllər haqqında fikirlərə sövq edir&quot;.
* Aqata I Dünya müharibəsi illərində hərbi hospitalda tibb bacısı işləmiş,əczaçılığı öyrənmişdir.Bu onun əsərlərindən də aydın hiss olunur.Detektivlərinin 83-də qəhrəmanlarını zəhər içdirərək &quot;öldürüb&quot;. Bunun digər səbəbini Kristi qan içində uzanmış ölülərdən xoşu gəlmədiyini və [[odlu silah]]lardan başı çıxmadığı ilə əlaqələndirib. 
* Oxucuların hisslərinə hörmətlə yanaşdığından Aqata Kristi heç vaxt seksual cinayətləri romanının mövzusuna çevirməyib.O bildirirdi ki,seksual zorakılıq insanın hisslərinə mənfi təsir edir və oxucunu əsərin əsas xəttindın ayırır.
* Hamının sevdiyi personaj [[Erkül Puaro]] Aqata Kristinin ilk romanından ortaya çıxıb.Bu qəhrəman onun son romanlarının birində (&quot;Pərdə&quot;) vəfat edir.Maraqlıdır ki,bu roman nəşr olunandan 40 il əvvəl yazılmışdı.Amma naşirlər sevimli personajın ölümü ilə bağlı olan kitabı çap eləməkdən boyun qaçırırdılar.
* 60 yaşında yazıçı vaxtilə [[opera]] sənətçisi olmağı arzuladığını söyləyib.Amma səsinin olmaması onun bu arzusunu ürəyində qoyub.
* [[Milad]] bayramı ərəfəsində evlənən Aqata mərasimdə ağ paltar və fata əvəzinə plaş və qırmızı şlyapa geyinmişdi.
* Aqata Kristinin yazmaq vərdişi qəribə idi: ona isti vanna və alma lazım olurmuş.
* Kristi 60 detektiv roman və 19 hekayə məcmuəsi çap eləyib.Başqa dillərə tərcüməyə görə, [[Uilyam Şekspir|Şekspirdən]] sonra o,ikinci ingilis yazıçısıdır.
* Aqata Kristinin nəvəsi evlərinin çardağından nənəsinin 27 kasetə yazdığı audiomüsahibəsini tapıb. Aqata Kristi burada bütün həyatını kiçik detallara qədər danışıb.Burada bəzi intim məqamlar olduğuna görə kasetlərin hamısı ictimaiyyətə açıqlanmayıb.Kaset kolleksiyası çardaqda 40 il gizli qalıbmış.
Yazıçının 1952-ci ildə Londonun Ambassador teatrında səhnəyə qoyulmuş &quot;Tələ&quot; pyesi teatr tarixində ən çox oynanılmış pyesdir.

==Əsərləri==
*Qolf Meydançasında Qətl
*Səssiz Şahid
*Əlifba Sırası ilə Qətl
*Mesopotomiyada Qətl
*Böyük Dördlük
*Buludların Üzərində Ölüm
*Üç Pərdəli Faciə
*Endhauzun Sirri
*Puaro İstintaq Aparır
*Erkülün Qoçaqlıqları
*Staylzada Müəmmalı Hadisə
*Erkül Puaronun Milad Bayramı
*Rocer Ekroydun Qətli
*Ölümlə Görüş
*Günəş altında Şər
*&quot;Şərq Ekspresi&quot;ndə Qətl
*Mavi Qatarın Sirri
*Qəhvəyi Kostyumlu Kişi
*Fayton Məhləsində Qətl
*İnanimaz Oğurluq
*Ölmüş Adamin Güzgüsü
*Rodos Üçbucağı
*[[Buludların üzərində ölüm]]
*[[Vikarın evində qətl]]
*Nildə ölüm
*Masadakı kartlar
*On zənci balası

== Filmoqrafiya ==
*[[Nildə ölüm (film, 1978)]] / Death on the Nile

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{vikisitat}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Aghata Christie}}
* [http://www.agathachristie.com/ Official Agatha Christie site]
* {{IMDb name|0002005}}
* [http://www.oxfordshireblueplaques.org.uk/plaques/christie.html Agatha Christie/Sir Max Mallowan's blue plaque at Cholsey] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190410100832/http://www.oxfordshireblueplaques.org.uk/plaques/christie.html |date=2019-04-10 }}
* [http://www.queenofcrime.com/ Dutch Agatha Christie collection]
* [http://www.simnet.is/jonasson/agatha/ AgathaChristie.net Unofficial Christie website] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101219163532/http://www.simnet.is/jonasson/agatha/ |date=2010-12-19 }}
* [http://www.guardian.co.uk/books/2008/jun/10/agathachristie Agatha Christie profile and articles at &quot;The Guardian&quot;]
* [http://www.pbs.org/wgbh/mystery/marple/christie.html Agatha Christie profile on PBS.ORG]
* [http://www.essortment.com/all/agathachristie_rlxk.htm &quot;Biography of an Author&quot;] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100415143452/http://www.essortment.com/all/agathachristie_rlxk.htm |date=2010-04-15 }}
* [http://www.englishriviera.co.uk/ Agatha Christie Festival in Torquay]
* [http://www.christiemystery.co.uk/ Agatha Christie’s style and methods, the plot devices that she uses to trick the reader]
* [http://www.itvlocal.com/wales/newsextra/?player=WAL_NewsExtra_15&amp;void=235143/ Newly discovered audio tapes of Agatha Christie talking about the origins of Miss Marple online here]{{Dead link|date=May 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.biogs.com/snippets/christie.html Agatha Christie biography on Biogs.com]
* http://kitabxana.net/?oper=readBook&amp;id=667
* http://ucarliyiq.biz/umumi-melumat/23362-agata-kristi-eserleri-yukle.html-buradan{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} A.Kristinin kitablarını (türkcə tərcümədə) yükləyə bilərsiniz.

[[Kateqoriya:Aqata Kristi| ]]
[[Kateqoriya:İngilis yazıçılar]]</text>
      <sha1>kvfr1gh6m1guo2aqf3w9igqpz9nrkb1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Car-Balakən camaatı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>178503</id>
    <revision>
      <id>6571446</id>
      <parentid>5948007</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:45:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Car-Balakən azad camaatlığının quruluşu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27606" xml:space="preserve">{{Tarixi dövlət
| adı                = Car-Balakən camaatlığı
| orijinal_adı                = 
| statusu                = Azad cəmiyyət
| himni                = 
| bayrağı                = 
| bayrağın_izahı                = 
| gerbi                = 
| gerbin_yazısı                = 
| xəritəsi                = Cənubi Qafqaz 1826-1828-ci illərdi (xəritə).jpg
| xəritənin_izahı                = Cənubi Qafqaz 1826–1828-ci illərdə
| s1                = Kaxeti çarlığı
| s1_bayrağı                = Coat of arms of Kingdom of Kakheti.svg
| s2                = Səfəvilər dövləti
| s2_bayrağı                = Safavid Flag.svg
| quruluş_ili                = [[1560]]
| süqut_ili                = [[1830]]
| x1                = Car-Balakən dairəsi
| x1_bayrağı                = 
| x2                = Zaqatala dairəsi
| x2_bayrağı                = 
| x3                = 
| x3_bayrağı                = 
| paytaxtı                = [[Balakən]]
| ən_böyük_şəhəri                = [[Car]], [[Tala]], [[Güllük|Cınıx]], [[Muxax]]
| rəsmi_dilləri                = [[Avar|Avar]]&lt;br&gt;[[Saxur dili|saxur]], [[Azərbaycan türkcəsi|azərbaycan dili]], [[gürcü dili|gürcü]]
| valyutası                = 
| ərazisi                = 
| təxmini_əhalisi                = [[avarlar (Qafqazdilli) ]], [[saxurlar]], [[ingiloylar]], [[azərbaycanlılar]]
| idarəetmə_forması                = [[respublika]]
| sülalə                = 
| rəhbər_titulu                = 
| rəhbər1                = 
| rəhbər_il1                = 
| rəhbər titulu2                = 
| rəhbər2                = 
| rəhbər_il2                = 
| dini                = [[İslam]], [[xristianlıq]]
| hadisə1                = 
| hadisə_tarixi1                = 
| hadisə2                = 
| hadisə_tarixi2                = 
| hadisə3                = 
| hadisə_tarixi3                = 
| demonimi                = 
| area_km2                = 
| area_rank                = 
| GDP_PPP                = 
| GDP_PPP_year                = 
| HDI                = 
| HDI_year                = 
| today                = 
}}

{{Azərbaycan tarixi}}
'''Car-Balakən camaatlığı''' —  [[Azərbaycan]]ın şimal-qərbində qan qohumluğuna əsaslanan sosial-siyasi qurum.

== Haqqında ==
=== Car-Balakən azad camaatlığının quruluşu ===
XVII_XIX [[əsr]]lərdə [[şimal]]-[[qərb]]i [[Azərbaycan]]da mövcud olan [[dövlət]] təsisatlarından biri Car-[[Balakən]] camaatlığı idi. &quot;&quot;Camaat&quot; [[ərəb]] sözü olub ayrıca icmanı bildirir. [[Şimal]]-[[qərb]] və [[qərb]]dən [[Kaxetiya]], [[cənub]]dan Şirək düzü, [[şərq]]dən [[Şəki xanlığı]] ilə həmsərhəd olan bu [[feodal]] təsisatı əsasən [[Alazan]]ın aşağı axarında yerləşirdi. Ərazinin tərkibinə Baş [[Qafqaz]] silsiləsinin [[şimal]] yamacında yerləşən [[torpaq]]lar da daxil idi. Getdikcə nüfuzlu hərbi siyasi birləşməyə çevrilən Car-[[Balakən]] icması [[Qafqaz]]da cərəyan edən hadisələrə mühüm, bəzən də həlledici təsir göstərirdi. [[Tarixşünaslıq]]da [[Car]] etnonimi müxtəlif baxımdan izah olunmuşdur. Şopen Car-[[Balakən]] etnonimini bu cür izah edir: &quot;Bu söz Car-Pilləkəndir və mənası yol, pilləkən deməkdir. 

Qədim [[Azərbaycan]] [[torpaq]]larında yaranan [[Car-Balakən]] camaatları özündə altı camaatı-[[Car]], [[Balakən]], [[Tala]], Katex, [[Muxax]] və Cınıxı birləşdirirdi. Camaatlar, bir qayda olaraq, dağlı [[tayfa]]larına xas olan nəsli-[[tayfa]] idarəçiliyini qoruyub saxlayırdı. Car-[[Balakən]] camaatlığında birləşən cəmiyyətlər öz sosial-siyasi quruluşuna görə [[Azərbaycan]]ın başqa vilayətlərindən fərqlənirdi. Camaatların daxili quruluşu və burada mövcud olan [[torpaq]] münasibətlərinin özünəməxsus xüsusiyyətləri var idi. Camaatlığın [[torpaq]]ları onların üzvləri arasında vaxtaşırı bölüşdürülürdü. Hər bir cəmiyyət camaat adlanan bir neçə kənd icmasından ibarət idi. Camaat-(ərəbcə)-ayrıca bir icma, bəzən isə müəyyən sosial-iqtisadi vahid mənasında icmalar ittifaqı -mənasını əks etdirir.

=== Əhali və onun məşğuliyyəti ===

[[Car]]-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhalinin ümumi sayı haqqında ilk məlumat 1803-cü ilə aiddir. XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində [[Azərbaycan]] [[tarix]]inin öyrənilməsində mühüm mənbə olan [[Qafqaz]] Arxeoqrafiya Komissiyasının Aktlarında göstərilir ki, [[1803]]-cü ildə Car-[[Balakən]]də 16 min ev, 90 min əhali, İlisu sultanlığında isə 4 min ev, 20 min əhali var idi. Lakin sonrakı illərdə əhalinin sayı haqqında mövcud olan rəqəmlər bu məlumatın həqiqətə uyğun olmadığını göstərir. Belə ki, yalnız [[1871]]-ci il siyahıya alınması zamanı [[Zaqatala]] dairəsinin əhalisi 56802 nəfərə çatmışdı. İ.P.Petruşevski belə hesab edir ki, [[Rusiya]] işğal olunmuş ərazidə yaşayan əhalinin sayını artırmaqla əslində Car-[[Balakən]] üzərinə qoyulan 220 pud [[ipək]] [[vergi]]sinin bu qədər əhali üçün ağırlıq etmədiyini inandırmağa çalışırdı.  

Camaatlığın əhalisi [[maldarlıq]], [[əkinçilik]] və sənətkarlıla məşğul olurdu. Maldarlıq yarımköçəri xarakter daşıyırdı. Otlaqlar camaatlığın ümumi istifadəsində idi. Mənbələrə görə XIX əsrin əvvəllərində Car-[[Balakən]]də istehsal edilən [[ipək]] əsasən [[Tiflis]], [[Gəncə]] və [[Dağıstan]] vasitəsilə [[Rusiya]]ya aparılırdı.

Car-[[Balakən]] camaatlığının, demək olar, bütün ərazisində [[əkinçilik]] geniş yayılmışdı. Düzən kəndlərdə yaşayan əhalinin başlıca məşğuliyyəti [[əkinçilik]] idi. Əsasən dənli bitkilər-[[buğda]], [[arpa]], [[darı]] və [[çəltik]] əkilirdi. Düzən kəndlərdə yaşayan əhali həm də bağçılıqla məşğul olurdu. Əkin yerləri içərisində [[fındıq]] və tut bağları geniş yayılmışdı. Tut plantasiyaları ipəkçiliyin inkişaf etməsinə səbəb olmuşdu. Fındıq və üzüm yerindəcə emal olunur, az bir hissəsi satılır və ya taxıla dəyişdirilirdi. Şərabçılıq ingiloy ailələri içərisində daha geniş yayılmışdı.

=== Əhalinin dini və etnik tərkibi ===
XIX [[əsr]]in əvvəlində [[Car]]-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhalinin, demək olar ki, hamısı [[islam dini]]nə sitayiş edirdi. İslama sitayiş edən yerli əhali bütün Car əhalisinin 2/3 hissəsini təşkil edir və [[türk dili]]ndə danışırdı. Çobankol, Keymur, Bazar, Almalı, Lələli, Göylər, Kətəlparaq, Kindirqapa, Bəyəhmədli, Böyük Lahıc, Kiçik Lahıc, Kürdəmir, Padar, Baydarlı, Muğanlı, Babalı, Qarabaldır, kəndlərində yaşayan əhali [[türk dili]]ndə danışırdı. 

Car-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhali etnik tərkibinə görə 3 qrupa ayrılırdı a) avarlar, b) muğallar, v) [[ingiloylar]]. [[Avarlar]]ın bu əraziyə gəlməsi XVII yüzilliyə aiddir. Əlverişli iqlim şəraiti, münbit [[torpaq]]lar, onların bu ərazidə kütləvi şəkildə məskunlaşmasına şərait yaradırdı. Dağıstandan düzən ərazilərə gələn avarlar toxumlarda birləşirdilər. İlk toxumlar Nuxlu və Çimçili toxumları hesab olunur. Bu toxumlar ilk dəfə Car ədrəsinə aparan Qundz dağda məskunlaşmışdı. Sonralar Təbəli, Ərəbli, Cormut, Boyaqlı, Səbəli toxumları meydana gəldi. Toxumlar qüvvətləndikdən sonra düzənlikdə məskunlaşmaq imkanı əldə etdilər. Əlverişli təbii şərait, zəngin otlaqlar bu toxumlara dağlardan digər əhalini də düzənliklərdə məskunlaşmağa çağırmaq imkanı verirdi. İlk əvvəl avarların həyat tərzi bütünlüklə hərbi xarakter daşıyırdı. Lakin bir qədər sonra bu hərbi iş öz yerini heyvandarlığa və əkinçiliyə verdi.

Muğallar bu ərazinin ən qədim sakinləri idi. Əsasən [[Alazan]]ın aşağı axarında düzənliklərdə yaşayır, başlıca olaraq əkinçilikdə məşğul olurdular.

Əhalinin digər hissəsini ingiloylar təşkil edirdi. İngiloylar qeyri-türk alban [[tayfa]]ları olub ərazinin ən qədim sakinləri hesab olunur. Onlar uzun müddət öz dini inamlarını-xristianlığı qoruyub saxlamışdırlar. Sonralar [[avarlar]] muğalları və ingiloyları özlərindən asılı vəziyyətə salan zaman onlara [[islam dini]]ni qəbul etdirmiş və müsəlmanlaşdırmışdı. [[Rusiya]] işğalından sonra inkiloyların yenidən xristianlaşdırılması prosesi başlamışdı. 1830-cu ilə qədər rus hökuməti ingiloylar 37 arasında xristianlığın azad yayılmasını elan etmişdi. Lakin bu zahiri xarakter daşıyırdı. Əraziyə xristian missionerləri din təbliğatçıları göndərilir, kilsələr tikdirirdi. [[1822]]-ci ilə qədər cəmi 16 nəfər ingiloy xristianlaşdırılmışdı. İngiloyların xristianlaşdırılmasının [[1822]]-ci ilə qədər ləng getməsinin, əsas səbəblərindən biri Car-[[Balakən]] camaatlığının hələ [[Rusiya]] tərəfindən tam və qəti şəkildə işğal edilməməsi ilə əlaqədar idi. [[1834]]-cü ilə qədər cəmi 32 ingiloy xristianlığı qəbul etmişdi. Sonralar xristianlığın provoslav məzhəbini qəbul etmiş ingiloyların sayı sürətlə artmağa başladı. Bu bir tərəfdən xristianlığın sürətlə yayılmasının, təbliğ edilməsinin nəticəsi idisə, digər tərəfdən onlar üçün bir sıra imtiyazların verilməsi ilə əlaqədar idi. Belə ki, ingiloylar birbaşa xəzinəyə verilən vergilərdən və müəyyən mükəlləfiyyətlərdən azad edilirdi.

[[1851]]-ci ildə Car-Balakəndə yaşayan ingiloyların 1200 nəfəri xristianlaşdırılmış, bu məqsədlə 3 [[kilsə]] inşa edilmiş və bu kilsələr gürcü, türk dilini bilən ekzarxlarla təmin edilmişdi.

=== Camaatlığın idarəedilməsi ===
Kənd icmasını ağsaqqallar idarə edirdi. Cəmiyyətdə ruhanilərin də nüfuzu yüksək idi. Onlar məhkəmə işlərində şəriət qanunlarına əsaslanırdılar. Camaatlığın ali orqanı xalq yığıncağı idi. Burada yaşlılarla bərabər yalnız yetkinlik yaşına çatmış kişilər iştirak edə bilərdilər.  Kənd yığıncaqlarından fərqli olaraq camaatların yığıncaqları siyasi xarakter daşıyırdı. Yığıncaqlar camaatların kəndxudalarının razılığı əsasında Ağdam və yaxud Muxax dərəsində çağırılırdı. Yığıncaqlarda icmaların başçısı, toxumların starşinaları iştirak edirdi. Ağsaqqal və hərbi başçı seçilməsində bütün kişilərin eyni hüquqları var idi. Yığıncaqlarda bir qayda olaraq bütün icmalara aid olan məsələlər, xarici əlaqələr, həmçinin toxumlar arasında olan mübahisə və çəkişmələr müzakirə olunurdu. Bəzi mənbələrdə bu yığıncaqlar &quot;ittifaq seymi&quot; adlandırılır. Lakin İ. P. Petruşevski qeyd edir ki, əvvəla bu yığıncaqlar müntəzəm fəaliyyət göstərən orqanlar deyildi. Digər tərəfdən burada bərabərhüquqlu federasiyadan da söhbət gedə bilməzdi. İcmaların hamısı bütünlüklə bərabərhüquqlu deyildi.

Zaman keçdikcə, icmaların daxilində təbəqələşmə prosesi gücləndi. İcma daxilində hakim feodal qruplaşması formalaşdı. İcmalar daxilində patriarxal nəsli quruluşun qalıqları qorunub saxlanmaqla yanaşı, ingiloy və muğal kəndləri üzərində kollektiv hakimiyyət də mövcud idi. İcmaların ictimai quruluşu başlıca olaraq nəsli qəbilə quruluşunun qalıqlarına əsaslanırdı. İcmalar toxumlara yaxud ata xətti ilə qohum nəsillərə ayrılırdı. Hər kənd icması 2-3 toxumdan ibarət idi. Bir çox kəndlərdə toxumlar eyni adları daşıyırdı. Bu eyni adı daşıyan toxumların bir yerdən çıxması və yaxud toxumların parçalanması nəticəsində yeni toxumların yaranması ilə əlaqədar idi. Hər bir icmada ali idarəçilik kəndxuda, starşina və qazılara məxsus idi. Onlar bir yerdə ali idarəçiliyi təşkil edir, bütün mülki və dini hakimiyyəti öz əllərində saxlayırdı. Ali idarəçilik məhkəmə və divan işlərinə baxır, ictimai qaydaqanunu qoruyur, nəsli əmlakı idarə edir kəbin kəsir, barışıq və mübahisəli məsələləri həll edir, dağlıq yerlərdə sərhədlərin, otlaq yerlərinin mühafizəsi üçün gözətçilər təyin edirdi.

Kəndxuda kəndi idarə edir və onun baş rəisi hesab olunurdu. O, bir qayda olaraq, öz icmasının ali idarəçiliyinin göstərişlərini yerinə yetirir, məhkəmə qərarlarını icra edir, kənd əhalisinin kiçik şikayətlərinə baxır, qayda-qanuna, sakitliyə, əhalinin davranışına nəzarət edir, itaət etməyənləri, yoldan çıxanları islah edir, təqsirli bilinənləri məhkəməyə verir, axtarış aparır, sürgün edir, çavuş və yasovulu seçirdi. Feodallaşma prosesinin sürətlənməsi nəticəsində kəndxuda seçilmir, bu vəzifə irsi olaraq nəsildən-nəslə ötürülürdü.

Kənd starşinası icmanın ali idarəçiliyi ilə əlaqə yaradır, hakimlik edirdi. Kənd starşinasının kəndxuda ilə müqayisədə səlahiyyəti kiçik idi. Lakin starşinanın kəndxudanın işinə nəzarət etmək hüququ var idi. Əgər kəndxuda tərəfindən müəyyən qanunsuzluğa yol verilirdisə, starşina bunu öz toxumuna çatdırır, seçkini gözləmədən həmin kəndxudanın daha inanılmış etibarlı adamla əvəz edilməsinə nail olurdu.

Tabunbaşı kəndxudanın köməkçisi olub-bir qayda olaraq onun göstərişlərini yerinə yetirir, əhali arasında mükəlləfiyyətlərin növbəsini müəyyənləşdirir, suyun
bağlar və üzümlüklər arasında düzgün paylaşdırılmasına nəzarət edirdi.

Çavuş kəndxuda və tabunbaşıya tabe olan ən aşağı səviyyəli məmur idi. Çavuşlar əhalini bir yerə toplaşmağa çağırır, sahibkara müxtəlif mükəlləfiyyətlərin yerinə yetirilməsini xəbər verirdi.

Yasovul, bir qayda olaraq, kəndxudanın yanında olur və müəyyən xidmət dalınca göndərilirdi.

İctimai vəzifələrə seçkilər heç bir ənənə ilə müşayiət olunmur, xidmət müddəti qəti müəyyənləşdirilmirdi. Qazıların üç il, imamların iki il kəndxuda və tabunbaşının bir il müddətinə seçilməsinə baxmayaraq bu son xidmət həddi hesab olunmurdu. Sui-istifadə halları, qanunsuzluq, özbaşınalıq baş verdiyi hallarda onlar vaxtından əvvəl öz toxumları tərəfindən azad edilə bilər və yaxud əksinə, heç bir qanunsuzluğun baş vermədiyi təqdirdə öz vəzifələrini daha artıq müddətə icra edə bilərdilər. Bir qayda olaraq, kəndxuda və kənd starşinaları tanınmış feodal nəslinin nümayəndələri içərisindən seçilirdi.

İcmalarda məhkəmə işi aşağı və ali məhkəmələrə məxsus idi. Ali idarəçilik həmçinin, ali məhkəmə funksiyasını da yerinə yetirirdi. Bu məhkəmə kənd hakimlərinin şikayətlərini qəbul edir, ayrı-ayrı toxumlar və kənd icmaları arasında mübahisəli məsələləri aydınlaşdırırdı. Aşağı məhkəmə isə bir qayda olaraq kənd məhkəmələri idi və ali məhkəməyə yaxud icmaların ali idarəçiliyinə tabe idi. Hər bir məhkəmə ayrıca götürülmüş formaya malik deyildi. Məhkəmə işləri şəriət qaydaları əsasında aparılır, prosesin əsasını iddiaçı ilə cavabdehin şifahi dindirilməsi təşkil edirdi. İddiaçı imam və starşinanın iştirakı ilə öz şikayətini izah edir, cavabdehin gətirilməsini tələb edir, digər sübut və şahidlərdən istifadə edirdi. Cavabdeh isə iddiaçıların iştirakı ilə and içir, sonra isə ərizəçinin iştirakı olmadan dindirilirdi. Kəndxuda, toxum başçısı və imam kənd məhkəməsini təşkil edirdi.

XIX əsrin əvvəlində qanunçuluqda şəriət qaydalarından istifadə edilməsi daha da gücləndi. Şəriət qaydalarının mövcud olan adətləri sıxışdırıb aradan çıxarması nəsli qəbilə quruluşunun dağılması, feodallaşma prosesinin sürətlənməsi və toxumlar içərisində sosial antoqonizmin inkişafı ilə bağlı idi.

Car-Balakən camaatlığı XVIII əsrin 50-ci illərində Şəki xanlığından asılı vəziyyətə düşmüş, yalnız XVIII əsrin sonlarında müəyyən müstəqillik əldə edə bilmişdir.

=== Car-Balakən camaatlığının Rusiya tərəfindən işğalı ===
XIX yüzilliyin əvvəlində Rusiya Qafqazın istilasına bu əlverişli strateji məntəqədən başladı, Car I Aleksandr (1801-1825) 1801-ci il 12 sentyabrda Şərqi Gürcüstanın Rusiyaya birləşdirilməsi haqqında manifest imzaladı. Bu fərmanla Rusiya Cənubi Qafqazda həyata keçirəcəyi işğalçılıq siyasətinin mühüm istiqamətini də müəyyənləşdirmişdir. Şərqi Gürcüstanla birlikdə bəzi Azərbaycan torpaqları da Rusiyanın təbəəliyi altına keçdi. Şərqi Gürcüstanda möhkəmlənən Rusiya faktik olaraq Azərbaycanla müharibəyə başladı. İlk hədəf kimi Car-Balakənin seçilməsi təsadüfi deyildi. Şərqi Gürcüstana, Dağıstana və Şəki xanlığına çıxış yolu olan Car-Balakən əlverişli strateji mövqeyə malik idi. Bu ərazi rus qoşunlarının Azərbaycanın içərilərinə doğru irəliləməsi yolunda ciddi maneə idi. Yalnız Car Balakəni işğal etdikdən sonra Rusiya şərqi Gürcüstanda möhkəmlənə bilər, azadlıqsevər dağlı tayfalarını diz çökdürə bilərdi. Bütün Qafqazın işğalı Car-Balakəndən başlayırdı. XIX yüzilliyin əvvəlində Rusiyanın işğalçılıq siyasətində Car-Balakən məsələsi ümumqafqaz əhəmiyyətli məsələyə çevrilmişdi.   

Rus qoşunlarının Car-Balakən üzərinə hücumu 1803-cü il martın 2-də başladı. General Qulyakovun başçılıq etdiyi bu hərbi ekspedisiyanın tərkibinə 1482 piyada, 8 top 200 kazak, eyni zamanda 5 minə qədər gürcü milisi daxil idi. Qeyri-bərabər döyüşdə işğalçılar xüsusi qəddarlıq törətdilər. Balakənin işğalı zamanı 500 nəfər avar, o cümlədən dinc əhali öldürüldü. Martın 8-də Balakəni ələ keçirən rus qoşunları evləri yandırır, qarət və talınçılıqla məşğul olurdu. 

1803-cü il 12 apreldə Rusiya ilə Car-Balakən arasında “Andlı öhdəlik” bağlandı. “Andlı öhdəliyə” əsasən:

Car-Balakən Rusiyanın tərkibinə daxil edilirdi;
Car-Balakən camaatlığı öz daxili muxtariyyətini saxlayırdı;

Carlılar çar xəzinəsinə ipəklə xərac ödəməli idilər;
Camaatlıq sədaqət əlaməti olaraq ruslara girov verməli idilər;

Camaatlığın ərazisində rus əsgərləri yerləşdirilməli idi.

Car-Balakənin işğal edilməsinə baxmayaraq azadlıqsevər xalq mübarizəni davam etdirirdi. Car-Balakənlilər öhdəliyi yerinə yetirmədiklərinə görə general Qulyakov yenidən 2500 nəfərlik qüvvə ilə Car-Balakənə yürüş etdi. Car yenidən ruslar tərəfindən tutuldu, heç bir hərbi zərurət olmadan top atəşi ilə dağıdılıb yandırıldı. Lakin bu dəfə rus qoşunları da xeyli itki verdilər. Qaniçən general Qulyakov isə xalq intiqamçıları tərəfindən öldürüldü. Sisianov Car-Balakənin işğalı haqqında vitse-kansler qraf Koçubəyə yazırdı ki, bu zəbt xüsusi diqqətə layiqdir. Car-Balakən kompaniyası yeni düşmənin hərbi qüvvəsinin və yerli əhaliyə qarşı qəddarlığın nümunəsi kimi bu gün Qafqaza, o cümlədən Azərbaycan xanlıqlarına dərs olmalı idi.

Öz amansızlığı və qəddarlığı ilə fərqlənən Sisianov strateji əhəmiyyətə malik olan Car-Balakənin ələ keçirilməsini rus silahının qələbəsi adlandırırdı. Bu işə ürəkdən sevinən Sisianov rus qoşunlarının sonrakı işğalçılıq yürüşləri üçün artıq imkan yarandığını qeyd edirdi. &quot;Mən öz müvəffəqiyyətlərimə möhkəm inamla artıq vaxt itirmədən Gəncə və İrəvanı fəth etmək üçün gedə bilərəm. Öz milli mənsubiyyətinə sadiq qalan çar generalı Azərbaycanın şimal-qərb hissəsini məhz Gürcüstanın tərkibində Rusiyaya
birləşdirmək niyyətində olduğunu da gizlətmirdi. Təsadüfi deyil ki, Sisianov Car-Balakənin işğalından dərhal sonra Kartli və Kaxetiyanın komendantlarına məktub göndərərək bu hadisəni çox böyük sevinclə onlara çatdırmağı özünə bors bilirdi. &quot;Allaha şükürlər olsun ki, əlahəzrətin şanlı silahının himayəsi və mərhəməti sayəsində Gürcüstanın rifahı naminə Balakən üzərində mühüm qələbə qazanılmış və general-mayor Qulyakovun başçılıq etdiyi ekspedisiyanın igidliyi ilə Car əyalətinin işğalı başa çatmışdır&quot;. Sisianov bu hadisəni Gürcüstanda kilsə zənglərinin bütün gün ərzində səsləndirilməsi yolu ilə təntənəli şəkildə elan etməyə çağırırdı. 

Sisianov Car-Balakəni fəth etməklə öz işini bitmiş hesab etmirdi. O, bütünlüklə ərazinin sərvətlərini çapıb-talayır, Car-Balakən icmasını işğal olunan zaman öz üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirməyə məcbur edirdi. Vergilərin gecikdirilməsi zamanı əhalini rus silahının gücü ilə qorxudurdu. &quot;Yadda saxlayın, əgər siz Rusiyanın itaəti altındaşınız da, onda üzərinizə qoyulan vergiləri vaxtında ödəməlisiniz. Sizin güllələriniz 5 nəfəri öldürmür, lakin mənim topum bir dəfəyə 30 nəfəri yerə sərir&quot;.

Sisianov Car-Balakən əhalisinə müraciətində həmişə onları &quot;kafir xalq&quot;, &quot;həyasız camaat&quot;, &quot;etibarsız yaramazlar&quot; adlandırırdı. Bu qaniçən general vergilərin vaxtında ödənilmədiyi təqdirdə onların torpağını od vo qılıncla yandıracağını, əhalini sürgün edəcəyini gizlətmirdi. Rus generalının vəhşiliyi ölçüyəgəlməz idi. &quot;Mənim gəlişimi gözləyin, o zaman mən sizin evlərinizi yox, sizi yandıracağam, uşaqlarınızı arvadlarınızın bətnindən dartıb çıxaracağam. Siz xainlərə bu mənim son sözümdür&quot;. 
 
Tarixi sənədlərdən aydın olur ki, Rusiya Car-Balakəni işğal edən zaman bu ərazidə yaşayan türk əhalisini onların ata-baba torpaqlarına - Gürcüstanın içərilərinə köçürmək, əvəzində isə burada Rusiyanın mərkəzi quberniyalarından köçürülən rusları yerləşdirmək niyyətində idi. Bu məqsədlə İmperiya siyasətinin icraçıları olan qanlı Rusiya generalları bu zaman strateji cəhətdən misilsiz əhəmiyyəti olan Car-Balakəndən 1000 Azərbaycan-türk ailəsini zorla öz tarixi ata-baba torpaqlarından qoparıb Gürcüstanın içərilərinə köçürmüşdülər.
=== Car-Balakən camaatlığının Rusiyanın müstəmləkə zülmünə qarşı mübarizəsi ===
1804-cü ildə general Qulyakovun Cara yeni yürüşü zamanı onun öldürülməsi, rus ordusunun ağır məğlubiyyəti, xalqın azadlıq mübarizəsi Car-Balakənin bütünlüklə Rusiyaya birləşdirilməsinə mane oldu. Daxili idarəçilik qaydalarını saxlayan Car-Balakən icması rus qoşunlarının məhz bu ərazidən Azərbaycanın içərilərinə soxulmaq planlarını alt-üst etdi. Lakin Rusiya Carı müxtəlif vasitələrlə zəiflətməyə cəhd göstərir, icmalar arasında ixtilaf yaradır, xüsusilə daha güclü olan Car icmasının hegemonluğuna son qoymağa cəhd edirdi.  Qulyakovun ekspedisiyasının nəticələri göstərdi ki, möhkəm Car icmasını ələ keçirmək üçün əhəmiyyətli və mütəşəkkil hərbi qüvvə lazımdır. Car-Balakən icmaları öz əvvəlki siyasi nüfuzunu qoruyub saxlamışdı. Qafqazdakı rus qoşunlarının yeni baş komandanı A.P.Tormasovun icmalara müraciətində Sisianovun &quot;etibarsız yaramazlar&quot;, &quot;xainlər&quot;, &quot;satqınlar&quot; ifadəsini &quot;sadiq və xeyirxah carlılar&quot; ifadələri əvəz etmişdi. Hətta 1809-cu ildə carlılar Tormasova müraciət edərək Məhəmmədhəsən xanı yenidən Şəki xanlığına qaytarmağı xahiş edirdi. Bu isə Car-Balakən icmalarının Qafqazda cərəyan edən hadisələrə həlledici təsir göstərmək qabiliyyətini əks etdirirdi.

1826-1828-ci illər İkinci Rusiya-İran müharibəsi zamanı həm İran həm də Rusiya Car-Balakənin siyasi mövqeyinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Müharibənin əvvəlində İran qoşunlarının Zaqafqaziyada ilk hərbi uğurları ərazidə Rusiyanın müstəmləkə əsarətinə qarşı mübarizənin güclənməsinə səbəb oldu. Azərbaycanın keçmiş xanları, bəyləri yaranmış əlverişli şəraitdən istifadə edərək itirilmiş siyasi nüfuzlarını bərpa etmək niyyətində idilər.

Lakin İran və Türkiyə ilə aparılan müharibədə əldə edilən uğur Rusiyaya Car-Balakəni tamamilə işğal etməyə şərait yaratdı. Car-Balakən üzərinə yeni hərbi ekspedisiyanın keçirilməsi 1830-cu ilin fevral ayına təyin edildi. 1830-cu ilin fevralın 24-də qraf Paskeviç Alazanı keçərək Muğanlı kəndinə gəldi. Yürüş ərəfəsində Paskeviç icmalara türk dilində yazılmış bəyannamə göndərdi. Bəyannamədə göstərilirdi ki, icmaların siyasi müstəqilliyinə son qoyulmalı, feodalların torpaq üzərində mülkiyyət hüququ-şəriət məhkəməsi və s. saxlanmaqla bütün daxili idarəçilik qaydaları rusların əlinə keçməlidir.

Camaatların yığıncaqlarında qızğın müzakirəyə səbəb olan bu bəyannamə əhali arasında müxtəlif fikirlərə səbəb oldu. Müzakirələr zamanı yığıncaqların iştirakçıların iki hissəyə ayrıldı. Yığıncaq iştirakçılarının əksəriyyəti silahlı müqavimət göstərməyi təklif edir, heç bir vəchlə idarəçilik qaydalarının dəyişdirilməsini istəmirdilər. Təslimin tərəfdarları isə əsasən torpaq üzərində mülkiyyət hüququnu qoruyub saxlamaq istəyən feodallar idi. Lakin son damla qanına qədər vuruşmağa hazır olanlar daha çoxluq təşkil edirdi. Camaatların tərəddüdünə varlı torpaq sahibi Hacı Mahmudun gözlənilmədən təslim olmaq təklifi son qoydu.

1830-cu ilin fevralında dağ keçidlərinin bağlı olmasından istifadə edən rus qoşunları Car-Balakəni qəti şəkildə işğal etdi və xüsusi qanunlarla idarə olunan [[Car-Balakən dairəsi]] təşkil edildi. 1830-cu il martın 4-də bütünlüklə Paskeviçin bəyannaməsi əsasında hazırlanan &quot;Car Balakən əyalətinin idarə edilməsi qaydaları &quot;elan edildi. Əyaləti idarə etmək üçün ki, Bekoviç-Çerkassinin sədrliyi ilə müvəqqəti idarə təsis olunurdu.

Car-Balakəni işğal edən Paskeviç xalq həyacanlarından qorxaraq yeni qalanın tikintisinə başladı və burada iki polk yerləşirdi. Carın bir hissəsi dağıdıldı və Yeni Zaqatala adlanan qalanın əsası qoyuldu. Lakin tez-tez təşkil edilən hücumlar nəticəsində qalanın dəfələrlə dağıdılması onun tikintisini xeyli ləngitdi.

== Mənbə ==
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığı XVII əsrin sonu- XIX əsrin əvvəllərində,   Bakı,2009. (monoqrafiya)
* Azərbaycan tarixi. IX sinif dərsliyi. Bakı,2007. 
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığı: yaranması, ərazisi, sərhədləri. AMEA-nın Tarix İnstitutu, Elmi əsərlər, 20-ci cild, Bakı, 2007
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığının ərazisində miqrasiya prosesləri, Tarix və onun problemləri, Bakı,2008, №4
* Z. Ə. CAVADOVA ŞİMAL-QƏRBİ AZƏRBAYCAN (tarixi-demoqrafik araşdırma). Bakı,1999 
{{tarix-qaralama}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı dövlətlər]]</text>
      <sha1>ixgh8658656vs3sl47hikrzy4dduoql</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571454</id>
      <parentid>6571446</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:50:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.197.252.123|5.197.252.123]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Xeyal|Xeyal]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27708" xml:space="preserve">{{Tarixi dövlət
| adı                = Car-Balakən camaatlığı
| orijinal_adı                = 
| statusu                = Azad cəmiyyət
| himni                = 
| bayrağı                = 
| bayrağın_izahı                = 
| gerbi                = 
| gerbin_yazısı                = 
| xəritəsi                = Cənubi Qafqaz 1826-1828-ci illərdi (xəritə).jpg
| xəritənin_izahı                = Cənubi Qafqaz 1826–1828-ci illərdə
| s1                = Kaxeti çarlığı
| s1_bayrağı                = Coat of arms of Kingdom of Kakheti.svg
| s2                = Səfəvilər dövləti
| s2_bayrağı                = Safavid Flag.svg
| quruluş_ili                = [[1560]]
| süqut_ili                = [[1830]]
| x1                = Car-Balakən dairəsi
| x1_bayrağı                = 
| x2                = Zaqatala dairəsi
| x2_bayrağı                = 
| x3                = 
| x3_bayrağı                = 
| paytaxtı                = [[Balakən]]
| ən_böyük_şəhəri                = [[Car]], [[Tala]], [[Güllük|Cınıx]], [[Muxax]]
| rəsmi_dilləri                = [[Avar|Avar]]&lt;br&gt;[[Saxur dili|saxur]], [[Azərbaycan türkcəsi|azərbaycan dili]], [[gürcü dili|gürcü]]
| valyutası                = 
| ərazisi                = 
| təxmini_əhalisi                = [[avarlar (Qafqazdilli) ]], [[saxurlar]], [[ingiloylar]], [[azərbaycanlılar]]
| idarəetmə_forması                = [[respublika]]
| sülalə                = 
| rəhbər_titulu                = 
| rəhbər1                = 
| rəhbər_il1                = 
| rəhbər titulu2                = 
| rəhbər2                = 
| rəhbər_il2                = 
| dini                = [[İslam]], [[xristianlıq]]
| hadisə1                = 
| hadisə_tarixi1                = 
| hadisə2                = 
| hadisə_tarixi2                = 
| hadisə3                = 
| hadisə_tarixi3                = 
| demonimi                = 
| area_km2                = 
| area_rank                = 
| GDP_PPP                = 
| GDP_PPP_year                = 
| HDI                = 
| HDI_year                = 
| today                = 
}}

{{Azərbaycan tarixi}}
'''Car-Balakən camaatlığı''' —  [[Azərbaycan]]ın şimal-qərbində qan qohumluğuna əsaslanan sosial-siyasi qurum.

== Haqqında ==
=== Car-Balakən azad camaatlığının quruluşu ===
XVII_XIX [[əsr]]lərdə [[şimal]]-[[qərb]]i [[Azərbaycan]]da mövcud olan [[dövlət]] təsisatlarından biri Car-[[Balakən]] camaatlığı idi. &quot;&quot;Camaat&quot; [[ərəb]] sözü olub ayrıca icmanı bildirir. [[Şimal]]-[[qərb]] və [[qərb]]dən [[Kaxetiya]], [[cənub]]dan Şirək düzü, [[şərq]]dən [[Şəki xanlığı]] ilə həmsərhəd olan bu [[feodal]] təsisatı əsasən [[Alazan]]ın aşağı axarında yerləşirdi. Ərazinin tərkibinə Baş [[Qafqaz]] silsiləsinin [[şimal]] yamacında yerləşən [[torpaq]]lar da daxil idi. Getdikcə nüfuzlu hərbi siyasi birləşməyə çevrilən Car-[[Balakən]] icması [[Qafqaz]]da cərəyan edən hadisələrə mühüm, bəzən də həlledici təsir göstərirdi. [[Tarixşünaslıq]]da [[Car]] etnonimi müxtəlif baxımdan izah olunmuşdur. Şopen Car-[[Balakən]] etnonimini bu cür izah edir: &quot;Bu söz Car-Pilləkəndir və mənası yol, pilləkən deməkdir. Car-[[türk]] sözü olub yol deməkdir. Məhz bu ərazidən Alan qapılarına gedən yol başlanır&quot; 

Qədim [[Azərbaycan]] [[torpaq]]larında yaranan [[Car-Balakən]] camaatları özündə altı camaatı-[[Car]], [[Balakən]], [[Tala]], Katex, [[Muxax]] və Cınıxı birləşdirirdi. Camaatlar, bir qayda olaraq, dağlı [[tayfa]]larına xas olan nəsli-[[tayfa]] idarəçiliyini qoruyub saxlayırdı. Car-[[Balakən]] camaatlığında birləşən cəmiyyətlər öz sosial-siyasi quruluşuna görə [[Azərbaycan]]ın başqa vilayətlərindən fərqlənirdi. Camaatların daxili quruluşu və burada mövcud olan [[torpaq]] münasibətlərinin özünəməxsus xüsusiyyətləri var idi. Camaatlığın [[torpaq]]ları onların üzvləri arasında vaxtaşırı bölüşdürülürdü. Hər bir cəmiyyət camaat adlanan bir neçə kənd icmasından ibarət idi. Camaat-(ərəbcə)-ayrıca bir icma, bəzən isə müəyyən sosial-iqtisadi vahid mənasında icmalar ittifaqı -mənasını əks etdirir.

=== Əhali və onun məşğuliyyəti ===

[[Car]]-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhalinin ümumi sayı haqqında ilk məlumat 1803-cü ilə aiddir. XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində [[Azərbaycan]] [[tarix]]inin öyrənilməsində mühüm mənbə olan [[Qafqaz]] Arxeoqrafiya Komissiyasının Aktlarında göstərilir ki, [[1803]]-cü ildə Car-[[Balakən]]də 16 min ev, 90 min əhali, İlisu sultanlığında isə 4 min ev, 20 min əhali var idi. Lakin sonrakı illərdə əhalinin sayı haqqında mövcud olan rəqəmlər bu məlumatın həqiqətə uyğun olmadığını göstərir. Belə ki, yalnız [[1871]]-ci il siyahıya alınması zamanı [[Zaqatala]] dairəsinin əhalisi 56802 nəfərə çatmışdı. İ.P.Petruşevski belə hesab edir ki, [[Rusiya]] işğal olunmuş ərazidə yaşayan əhalinin sayını artırmaqla əslində Car-[[Balakən]] üzərinə qoyulan 220 pud [[ipək]] [[vergi]]sinin bu qədər əhali üçün ağırlıq etmədiyini inandırmağa çalışırdı.  

Camaatlığın əhalisi [[maldarlıq]], [[əkinçilik]] və sənətkarlıla məşğul olurdu. Maldarlıq yarımköçəri xarakter daşıyırdı. Otlaqlar camaatlığın ümumi istifadəsində idi. Mənbələrə görə XIX əsrin əvvəllərində Car-[[Balakən]]də istehsal edilən [[ipək]] əsasən [[Tiflis]], [[Gəncə]] və [[Dağıstan]] vasitəsilə [[Rusiya]]ya aparılırdı.

Car-[[Balakən]] camaatlığının, demək olar, bütün ərazisində [[əkinçilik]] geniş yayılmışdı. Düzən kəndlərdə yaşayan əhalinin başlıca məşğuliyyəti [[əkinçilik]] idi. Əsasən dənli bitkilər-[[buğda]], [[arpa]], [[darı]] və [[çəltik]] əkilirdi. Düzən kəndlərdə yaşayan əhali həm də bağçılıqla məşğul olurdu. Əkin yerləri içərisində [[fındıq]] və tut bağları geniş yayılmışdı. Tut plantasiyaları ipəkçiliyin inkişaf etməsinə səbəb olmuşdu. Fındıq və üzüm yerindəcə emal olunur, az bir hissəsi satılır və ya taxıla dəyişdirilirdi. Şərabçılıq ingiloy ailələri içərisində daha geniş yayılmışdı.

=== Əhalinin dini və etnik tərkibi ===
XIX [[əsr]]in əvvəlində [[Car]]-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhalinin, demək olar ki, hamısı [[islam dini]]nə sitayiş edirdi. İslama sitayiş edən yerli əhali bütün Car əhalisinin 2/3 hissəsini təşkil edir və [[türk dili]]ndə danışırdı. Çobankol, Keymur, Bazar, Almalı, Lələli, Göylər, Kətəlparaq, Kindirqapa, Bəyəhmədli, Böyük Lahıc, Kiçik Lahıc, Kürdəmir, Padar, Baydarlı, Muğanlı, Babalı, Qarabaldır, kəndlərində yaşayan əhali [[türk dili]]ndə danışırdı. 

Car-[[Balakən]] camaatlığında yaşayan əhali etnik tərkibinə görə 3 qrupa ayrılırdı a) avarlar, b) muğallar, v) [[ingiloylar]]. [[Avarlar]]ın bu əraziyə gəlməsi XVII yüzilliyə aiddir. Əlverişli iqlim şəraiti, münbit [[torpaq]]lar, onların bu ərazidə kütləvi şəkildə məskunlaşmasına şərait yaradırdı. Dağıstandan düzən ərazilərə gələn avarlar toxumlarda birləşirdilər. İlk toxumlar Nuxlu və Çimçili toxumları hesab olunur. Bu toxumlar ilk dəfə Car ədrəsinə aparan Qundz dağda məskunlaşmışdı. Sonralar Təbəli, Ərəbli, Cormut, Boyaqlı, Səbəli toxumları meydana gəldi. Toxumlar qüvvətləndikdən sonra düzənlikdə məskunlaşmaq imkanı əldə etdilər. Əlverişli təbii şərait, zəngin otlaqlar bu toxumlara dağlardan digər əhalini də düzənliklərdə məskunlaşmağa çağırmaq imkanı verirdi. İlk əvvəl avarların həyat tərzi bütünlüklə hərbi xarakter daşıyırdı. Lakin bir qədər sonra bu hərbi iş öz yerini heyvandarlığa və əkinçiliyə verdi.

Muğallar bu ərazinin ən qədim sakinləri idi. Əsasən [[Alazan]]ın aşağı axarında düzənliklərdə yaşayır, başlıca olaraq əkinçilikdə məşğul olurdular.

Əhalinin digər hissəsini ingiloylar təşkil edirdi. İngiloylar qeyri-türk alban [[tayfa]]ları olub ərazinin ən qədim sakinləri hesab olunur. Onlar uzun müddət öz dini inamlarını-xristianlığı qoruyub saxlamışdırlar. Sonralar [[avarlar]] muğalları və ingiloyları özlərindən asılı vəziyyətə salan zaman onlara [[islam dini]]ni qəbul etdirmiş və müsəlmanlaşdırmışdı. [[Rusiya]] işğalından sonra inkiloyların yenidən xristianlaşdırılması prosesi başlamışdı. 1830-cu ilə qədər rus hökuməti ingiloylar 37 arasında xristianlığın azad yayılmasını elan etmişdi. Lakin bu zahiri xarakter daşıyırdı. Əraziyə xristian missionerləri din təbliğatçıları göndərilir, kilsələr tikdirirdi. [[1822]]-ci ilə qədər cəmi 16 nəfər ingiloy xristianlaşdırılmışdı. İngiloyların xristianlaşdırılmasının [[1822]]-ci ilə qədər ləng getməsinin, əsas səbəblərindən biri Car-[[Balakən]] camaatlığının hələ [[Rusiya]] tərəfindən tam və qəti şəkildə işğal edilməməsi ilə əlaqədar idi. [[1834]]-cü ilə qədər cəmi 32 ingiloy xristianlığı qəbul etmişdi. Sonralar xristianlığın provoslav məzhəbini qəbul etmiş ingiloyların sayı sürətlə artmağa başladı. Bu bir tərəfdən xristianlığın sürətlə yayılmasının, təbliğ edilməsinin nəticəsi idisə, digər tərəfdən onlar üçün bir sıra imtiyazların verilməsi ilə əlaqədar idi. Belə ki, ingiloylar birbaşa xəzinəyə verilən vergilərdən və müəyyən mükəlləfiyyətlərdən azad edilirdi.

[[1851]]-ci ildə Car-Balakəndə yaşayan ingiloyların 1200 nəfəri xristianlaşdırılmış, bu məqsədlə 3 [[kilsə]] inşa edilmiş və bu kilsələr gürcü, türk dilini bilən ekzarxlarla təmin edilmişdi.

=== Camaatlığın idarəedilməsi ===
Kənd icmasını ağsaqqallar idarə edirdi. Cəmiyyətdə ruhanilərin də nüfuzu yüksək idi. Onlar məhkəmə işlərində şəriət qanunlarına əsaslanırdılar. Camaatlığın ali orqanı xalq yığıncağı idi. Burada yaşlılarla bərabər yalnız yetkinlik yaşına çatmış kişilər iştirak edə bilərdilər.  Kənd yığıncaqlarından fərqli olaraq camaatların yığıncaqları siyasi xarakter daşıyırdı. Yığıncaqlar camaatların kəndxudalarının razılığı əsasında Ağdam və yaxud Muxax dərəsində çağırılırdı. Yığıncaqlarda icmaların başçısı, toxumların starşinaları iştirak edirdi. Ağsaqqal və hərbi başçı seçilməsində bütün kişilərin eyni hüquqları var idi. Yığıncaqlarda bir qayda olaraq bütün icmalara aid olan məsələlər, xarici əlaqələr, həmçinin toxumlar arasında olan mübahisə və çəkişmələr müzakirə olunurdu. Bəzi mənbələrdə bu yığıncaqlar &quot;ittifaq seymi&quot; adlandırılır. Lakin İ. P. Petruşevski qeyd edir ki, əvvəla bu yığıncaqlar müntəzəm fəaliyyət göstərən orqanlar deyildi. Digər tərəfdən burada bərabərhüquqlu federasiyadan da söhbət gedə bilməzdi. İcmaların hamısı bütünlüklə bərabərhüquqlu deyildi.

Zaman keçdikcə, icmaların daxilində təbəqələşmə prosesi gücləndi. İcma daxilində hakim feodal qruplaşması formalaşdı. İcmalar daxilində patriarxal nəsli quruluşun qalıqları qorunub saxlanmaqla yanaşı, ingiloy və muğal kəndləri üzərində kollektiv hakimiyyət də mövcud idi. İcmaların ictimai quruluşu başlıca olaraq nəsli qəbilə quruluşunun qalıqlarına əsaslanırdı. İcmalar toxumlara yaxud ata xətti ilə qohum nəsillərə ayrılırdı. Hər kənd icması 2-3 toxumdan ibarət idi. Bir çox kəndlərdə toxumlar eyni adları daşıyırdı. Bu eyni adı daşıyan toxumların bir yerdən çıxması və yaxud toxumların parçalanması nəticəsində yeni toxumların yaranması ilə əlaqədar idi. Hər bir icmada ali idarəçilik kəndxuda, starşina və qazılara məxsus idi. Onlar bir yerdə ali idarəçiliyi təşkil edir, bütün mülki və dini hakimiyyəti öz əllərində saxlayırdı. Ali idarəçilik məhkəmə və divan işlərinə baxır, ictimai qaydaqanunu qoruyur, nəsli əmlakı idarə edir kəbin kəsir, barışıq və mübahisəli məsələləri həll edir, dağlıq yerlərdə sərhədlərin, otlaq yerlərinin mühafizəsi üçün gözətçilər təyin edirdi.

Kəndxuda kəndi idarə edir və onun baş rəisi hesab olunurdu. O, bir qayda olaraq, öz icmasının ali idarəçiliyinin göstərişlərini yerinə yetirir, məhkəmə qərarlarını icra edir, kənd əhalisinin kiçik şikayətlərinə baxır, qayda-qanuna, sakitliyə, əhalinin davranışına nəzarət edir, itaət etməyənləri, yoldan çıxanları islah edir, təqsirli bilinənləri məhkəməyə verir, axtarış aparır, sürgün edir, çavuş və yasovulu seçirdi. Feodallaşma prosesinin sürətlənməsi nəticəsində kəndxuda seçilmir, bu vəzifə irsi olaraq nəsildən-nəslə ötürülürdü.

Kənd starşinası icmanın ali idarəçiliyi ilə əlaqə yaradır, hakimlik edirdi. Kənd starşinasının kəndxuda ilə müqayisədə səlahiyyəti kiçik idi. Lakin starşinanın kəndxudanın işinə nəzarət etmək hüququ var idi. Əgər kəndxuda tərəfindən müəyyən qanunsuzluğa yol verilirdisə, starşina bunu öz toxumuna çatdırır, seçkini gözləmədən həmin kəndxudanın daha inanılmış etibarlı adamla əvəz edilməsinə nail olurdu.

Tabunbaşı kəndxudanın köməkçisi olub-bir qayda olaraq onun göstərişlərini yerinə yetirir, əhali arasında mükəlləfiyyətlərin növbəsini müəyyənləşdirir, suyun
bağlar və üzümlüklər arasında düzgün paylaşdırılmasına nəzarət edirdi.

Çavuş kəndxuda və tabunbaşıya tabe olan ən aşağı səviyyəli məmur idi. Çavuşlar əhalini bir yerə toplaşmağa çağırır, sahibkara müxtəlif mükəlləfiyyətlərin yerinə yetirilməsini xəbər verirdi.

Yasovul, bir qayda olaraq, kəndxudanın yanında olur və müəyyən xidmət dalınca göndərilirdi.

İctimai vəzifələrə seçkilər heç bir ənənə ilə müşayiət olunmur, xidmət müddəti qəti müəyyənləşdirilmirdi. Qazıların üç il, imamların iki il kəndxuda və tabunbaşının bir il müddətinə seçilməsinə baxmayaraq bu son xidmət həddi hesab olunmurdu. Sui-istifadə halları, qanunsuzluq, özbaşınalıq baş verdiyi hallarda onlar vaxtından əvvəl öz toxumları tərəfindən azad edilə bilər və yaxud əksinə, heç bir qanunsuzluğun baş vermədiyi təqdirdə öz vəzifələrini daha artıq müddətə icra edə bilərdilər. Bir qayda olaraq, kəndxuda və kənd starşinaları tanınmış feodal nəslinin nümayəndələri içərisindən seçilirdi.

İcmalarda məhkəmə işi aşağı və ali məhkəmələrə məxsus idi. Ali idarəçilik həmçinin, ali məhkəmə funksiyasını da yerinə yetirirdi. Bu məhkəmə kənd hakimlərinin şikayətlərini qəbul edir, ayrı-ayrı toxumlar və kənd icmaları arasında mübahisəli məsələləri aydınlaşdırırdı. Aşağı məhkəmə isə bir qayda olaraq kənd məhkəmələri idi və ali məhkəməyə yaxud icmaların ali idarəçiliyinə tabe idi. Hər bir məhkəmə ayrıca götürülmüş formaya malik deyildi. Məhkəmə işləri şəriət qaydaları əsasında aparılır, prosesin əsasını iddiaçı ilə cavabdehin şifahi dindirilməsi təşkil edirdi. İddiaçı imam və starşinanın iştirakı ilə öz şikayətini izah edir, cavabdehin gətirilməsini tələb edir, digər sübut və şahidlərdən istifadə edirdi. Cavabdeh isə iddiaçıların iştirakı ilə and içir, sonra isə ərizəçinin iştirakı olmadan dindirilirdi. Kəndxuda, toxum başçısı və imam kənd məhkəməsini təşkil edirdi.

XIX əsrin əvvəlində qanunçuluqda şəriət qaydalarından istifadə edilməsi daha da gücləndi. Şəriət qaydalarının mövcud olan adətləri sıxışdırıb aradan çıxarması nəsli qəbilə quruluşunun dağılması, feodallaşma prosesinin sürətlənməsi və toxumlar içərisində sosial antoqonizmin inkişafı ilə bağlı idi.

Car-Balakən camaatlığı XVIII əsrin 50-ci illərində Şəki xanlığından asılı vəziyyətə düşmüş, yalnız XVIII əsrin sonlarında müəyyən müstəqillik əldə edə bilmişdir.

=== Car-Balakən camaatlığının Rusiya tərəfindən işğalı ===
XIX yüzilliyin əvvəlində Rusiya Qafqazın istilasına bu əlverişli strateji məntəqədən başladı, Car I Aleksandr (1801-1825) 1801-ci il 12 sentyabrda Şərqi Gürcüstanın Rusiyaya birləşdirilməsi haqqında manifest imzaladı. Bu fərmanla Rusiya Cənubi Qafqazda həyata keçirəcəyi işğalçılıq siyasətinin mühüm istiqamətini də müəyyənləşdirmişdir. Şərqi Gürcüstanla birlikdə bəzi Azərbaycan torpaqları da Rusiyanın təbəəliyi altına keçdi. Şərqi Gürcüstanda möhkəmlənən Rusiya faktik olaraq Azərbaycanla müharibəyə başladı. İlk hədəf kimi Car-Balakənin seçilməsi təsadüfi deyildi. Şərqi Gürcüstana, Dağıstana və Şəki xanlığına çıxış yolu olan Car-Balakən əlverişli strateji mövqeyə malik idi. Bu ərazi rus qoşunlarının Azərbaycanın içərilərinə doğru irəliləməsi yolunda ciddi maneə idi. Yalnız Car Balakəni işğal etdikdən sonra Rusiya şərqi Gürcüstanda möhkəmlənə bilər, azadlıqsevər dağlı tayfalarını diz çökdürə bilərdi. Bütün Qafqazın işğalı Car-Balakəndən başlayırdı. XIX yüzilliyin əvvəlində Rusiyanın işğalçılıq siyasətində Car-Balakən məsələsi ümumqafqaz əhəmiyyətli məsələyə çevrilmişdi.   

Rus qoşunlarının Car-Balakən üzərinə hücumu 1803-cü il martın 2-də başladı. General Qulyakovun başçılıq etdiyi bu hərbi ekspedisiyanın tərkibinə 1482 piyada, 8 top 200 kazak, eyni zamanda 5 minə qədər gürcü milisi daxil idi. Qeyri-bərabər döyüşdə işğalçılar xüsusi qəddarlıq törətdilər. Balakənin işğalı zamanı 500 nəfər avar, o cümlədən dinc əhali öldürüldü. Martın 8-də Balakəni ələ keçirən rus qoşunları evləri yandırır, qarət və talınçılıqla məşğul olurdu. 

1803-cü il 12 apreldə Rusiya ilə Car-Balakən arasında “Andlı öhdəlik” bağlandı. “Andlı öhdəliyə” əsasən:

Car-Balakən Rusiyanın tərkibinə daxil edilirdi;
Car-Balakən camaatlığı öz daxili muxtariyyətini saxlayırdı;

Carlılar çar xəzinəsinə ipəklə xərac ödəməli idilər;
Camaatlıq sədaqət əlaməti olaraq ruslara girov verməli idilər;

Camaatlığın ərazisində rus əsgərləri yerləşdirilməli idi.

Car-Balakənin işğal edilməsinə baxmayaraq azadlıqsevər xalq mübarizəni davam etdirirdi. Car-Balakənlilər öhdəliyi yerinə yetirmədiklərinə görə general Qulyakov yenidən 2500 nəfərlik qüvvə ilə Car-Balakənə yürüş etdi. Car yenidən ruslar tərəfindən tutuldu, heç bir hərbi zərurət olmadan top atəşi ilə dağıdılıb yandırıldı. Lakin bu dəfə rus qoşunları da xeyli itki verdilər. Qaniçən general Qulyakov isə xalq intiqamçıları tərəfindən öldürüldü. Sisianov Car-Balakənin işğalı haqqında vitse-kansler qraf Koçubəyə yazırdı ki, bu zəbt xüsusi diqqətə layiqdir. Car-Balakən kompaniyası yeni düşmənin hərbi qüvvəsinin və yerli əhaliyə qarşı qəddarlığın nümunəsi kimi bu gün Qafqaza, o cümlədən Azərbaycan xanlıqlarına dərs olmalı idi.

Öz amansızlığı və qəddarlığı ilə fərqlənən Sisianov strateji əhəmiyyətə malik olan Car-Balakənin ələ keçirilməsini rus silahının qələbəsi adlandırırdı. Bu işə ürəkdən sevinən Sisianov rus qoşunlarının sonrakı işğalçılıq yürüşləri üçün artıq imkan yarandığını qeyd edirdi. &quot;Mən öz müvəffəqiyyətlərimə möhkəm inamla artıq vaxt itirmədən Gəncə və İrəvanı fəth etmək üçün gedə bilərəm. Öz milli mənsubiyyətinə sadiq qalan çar generalı Azərbaycanın şimal-qərb hissəsini məhz Gürcüstanın tərkibində Rusiyaya
birləşdirmək niyyətində olduğunu da gizlətmirdi. Təsadüfi deyil ki, Sisianov Car-Balakənin işğalından dərhal sonra Kartli və Kaxetiyanın komendantlarına məktub göndərərək bu hadisəni çox böyük sevinclə onlara çatdırmağı özünə bors bilirdi. &quot;Allaha şükürlər olsun ki, əlahəzrətin şanlı silahının himayəsi və mərhəməti sayəsində Gürcüstanın rifahı naminə Balakən üzərində mühüm qələbə qazanılmış və general-mayor Qulyakovun başçılıq etdiyi ekspedisiyanın igidliyi ilə Car əyalətinin işğalı başa çatmışdır&quot;. Sisianov bu hadisəni Gürcüstanda kilsə zənglərinin bütün gün ərzində səsləndirilməsi yolu ilə təntənəli şəkildə elan etməyə çağırırdı. 

Sisianov Car-Balakəni fəth etməklə öz işini bitmiş hesab etmirdi. O, bütünlüklə ərazinin sərvətlərini çapıb-talayır, Car-Balakən icmasını işğal olunan zaman öz üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirməyə məcbur edirdi. Vergilərin gecikdirilməsi zamanı əhalini rus silahının gücü ilə qorxudurdu. &quot;Yadda saxlayın, əgər siz Rusiyanın itaəti altındaşınız da, onda üzərinizə qoyulan vergiləri vaxtında ödəməlisiniz. Sizin güllələriniz 5 nəfəri öldürmür, lakin mənim topum bir dəfəyə 30 nəfəri yerə sərir&quot;.

Sisianov Car-Balakən əhalisinə müraciətində həmişə onları &quot;kafir xalq&quot;, &quot;həyasız camaat&quot;, &quot;etibarsız yaramazlar&quot; adlandırırdı. Bu qaniçən general vergilərin vaxtında ödənilmədiyi təqdirdə onların torpağını od vo qılıncla yandıracağını, əhalini sürgün edəcəyini gizlətmirdi. Rus generalının vəhşiliyi ölçüyəgəlməz idi. &quot;Mənim gəlişimi gözləyin, o zaman mən sizin evlərinizi yox, sizi yandıracağam, uşaqlarınızı arvadlarınızın bətnindən dartıb çıxaracağam. Siz xainlərə bu mənim son sözümdür&quot;. 
 
Tarixi sənədlərdən aydın olur ki, Rusiya Car-Balakəni işğal edən zaman bu ərazidə yaşayan türk əhalisini onların ata-baba torpaqlarına - Gürcüstanın içərilərinə köçürmək, əvəzində isə burada Rusiyanın mərkəzi quberniyalarından köçürülən rusları yerləşdirmək niyyətində idi. Bu məqsədlə İmperiya siyasətinin icraçıları olan qanlı Rusiya generalları bu zaman strateji cəhətdən misilsiz əhəmiyyəti olan Car-Balakəndən 1000 Azərbaycan-türk ailəsini zorla öz tarixi ata-baba torpaqlarından qoparıb Gürcüstanın içərilərinə köçürmüşdülər.
=== Car-Balakən camaatlığının Rusiyanın müstəmləkə zülmünə qarşı mübarizəsi ===
1804-cü ildə general Qulyakovun Cara yeni yürüşü zamanı onun öldürülməsi, rus ordusunun ağır məğlubiyyəti, xalqın azadlıq mübarizəsi Car-Balakənin bütünlüklə Rusiyaya birləşdirilməsinə mane oldu. Daxili idarəçilik qaydalarını saxlayan Car-Balakən icması rus qoşunlarının məhz bu ərazidən Azərbaycanın içərilərinə soxulmaq planlarını alt-üst etdi. Lakin Rusiya Carı müxtəlif vasitələrlə zəiflətməyə cəhd göstərir, icmalar arasında ixtilaf yaradır, xüsusilə daha güclü olan Car icmasının hegemonluğuna son qoymağa cəhd edirdi.  Qulyakovun ekspedisiyasının nəticələri göstərdi ki, möhkəm Car icmasını ələ keçirmək üçün əhəmiyyətli və mütəşəkkil hərbi qüvvə lazımdır. Car-Balakən icmaları öz əvvəlki siyasi nüfuzunu qoruyub saxlamışdı. Qafqazdakı rus qoşunlarının yeni baş komandanı A.P.Tormasovun icmalara müraciətində Sisianovun &quot;etibarsız yaramazlar&quot;, &quot;xainlər&quot;, &quot;satqınlar&quot; ifadəsini &quot;sadiq və xeyirxah carlılar&quot; ifadələri əvəz etmişdi. Hətta 1809-cu ildə carlılar Tormasova müraciət edərək Məhəmmədhəsən xanı yenidən Şəki xanlığına qaytarmağı xahiş edirdi. Bu isə Car-Balakən icmalarının Qafqazda cərəyan edən hadisələrə həlledici təsir göstərmək qabiliyyətini əks etdirirdi.

1826-1828-ci illər İkinci Rusiya-İran müharibəsi zamanı həm İran həm də Rusiya Car-Balakənin siyasi mövqeyinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Müharibənin əvvəlində İran qoşunlarının Zaqafqaziyada ilk hərbi uğurları ərazidə Rusiyanın müstəmləkə əsarətinə qarşı mübarizənin güclənməsinə səbəb oldu. Azərbaycanın keçmiş xanları, bəyləri yaranmış əlverişli şəraitdən istifadə edərək itirilmiş siyasi nüfuzlarını bərpa etmək niyyətində idilər.

Lakin İran və Türkiyə ilə aparılan müharibədə əldə edilən uğur Rusiyaya Car-Balakəni tamamilə işğal etməyə şərait yaratdı. Car-Balakən üzərinə yeni hərbi ekspedisiyanın keçirilməsi 1830-cu ilin fevral ayına təyin edildi. 1830-cu ilin fevralın 24-də qraf Paskeviç Alazanı keçərək Muğanlı kəndinə gəldi. Yürüş ərəfəsində Paskeviç icmalara türk dilində yazılmış bəyannamə göndərdi. Bəyannamədə göstərilirdi ki, icmaların siyasi müstəqilliyinə son qoyulmalı, feodalların torpaq üzərində mülkiyyət hüququ-şəriət məhkəməsi və s. saxlanmaqla bütün daxili idarəçilik qaydaları rusların əlinə keçməlidir.

Camaatların yığıncaqlarında qızğın müzakirəyə səbəb olan bu bəyannamə əhali arasında müxtəlif fikirlərə səbəb oldu. Müzakirələr zamanı yığıncaqların iştirakçıların iki hissəyə ayrıldı. Yığıncaq iştirakçılarının əksəriyyəti silahlı müqavimət göstərməyi təklif edir, heç bir vəchlə idarəçilik qaydalarının dəyişdirilməsini istəmirdilər. Təslimin tərəfdarları isə əsasən torpaq üzərində mülkiyyət hüququnu qoruyub saxlamaq istəyən feodallar idi. Lakin son damla qanına qədər vuruşmağa hazır olanlar daha çoxluq təşkil edirdi. Camaatların tərəddüdünə varlı torpaq sahibi Hacı Mahmudun gözlənilmədən təslim olmaq təklifi son qoydu.

1830-cu ilin fevralında dağ keçidlərinin bağlı olmasından istifadə edən rus qoşunları Car-Balakəni qəti şəkildə işğal etdi və xüsusi qanunlarla idarə olunan [[Car-Balakən dairəsi]] təşkil edildi. 1830-cu il martın 4-də bütünlüklə Paskeviçin bəyannaməsi əsasında hazırlanan &quot;Car Balakən əyalətinin idarə edilməsi qaydaları &quot;elan edildi. Əyaləti idarə etmək üçün ki, Bekoviç-Çerkassinin sədrliyi ilə müvəqqəti idarə təsis olunurdu.

Car-Balakəni işğal edən Paskeviç xalq həyacanlarından qorxaraq yeni qalanın tikintisinə başladı və burada iki polk yerləşirdi. Carın bir hissəsi dağıdıldı və Yeni Zaqatala adlanan qalanın əsası qoyuldu. Lakin tez-tez təşkil edilən hücumlar nəticəsində qalanın dəfələrlə dağıdılması onun tikintisini xeyli ləngitdi.

== Mənbə ==
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığı XVII əsrin sonu- XIX əsrin əvvəllərində,   Bakı,2009. (monoqrafiya)
* Azərbaycan tarixi. IX sinif dərsliyi. Bakı,2007. 
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığı: yaranması, ərazisi, sərhədləri. AMEA-nın Tarix İnstitutu, Elmi əsərlər, 20-ci cild, Bakı, 2007
* A.Məmmədova. Car-Balakən camaatlığının ərazisində miqrasiya prosesləri, Tarix və onun problemləri, Bakı,2008, №4
* Z. Ə. CAVADOVA ŞİMAL-QƏRBİ AZƏRBAYCAN (tarixi-demoqrafik araşdırma). Bakı,1999 
{{tarix-qaralama}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı dövlətlər]]</text>
      <sha1>1gul6c7jnc7gqjyakymtp3hm9er1uib</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hacı Qayıb hamamı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181138</id>
    <revision>
      <id>6571225</id>
      <parentid>6347570</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:05:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3588" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Hacı Qayıb hamamı
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Hacı Bani hamamı 2016.jpg|300px|]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], A.Zeynallı küçəsi, 67&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|sifarişçi         = Hacı Qayıb
|memar             = Hacı Bani
|tikilmə_tarixi    = XV əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa 
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/157/ 92]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Hajji Gayyib bathhouse
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Hacı Qayıb hamamı|label_size=100 |lat=40.365828
 |long=49.836532
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Hacı Bani''' və ya '''Hacı Qayıb hamamı''' — İçərişəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan hamam.&lt;ref&gt;Sultanova, P. Cismani paklıq mənbəyi mənəvi-mədəni dəyərə çevriləndə...: [XVI əsr memarlıq abidəsi olan Hacı Qayıb hamamı haqqında] //525-ci qəzet. 2011, 13 may, s.6.&lt;/ref&gt;

== Haqqında ==
Hamam uzun əsrlər boyu torpaq altında qalmışdır. [[1964-cü il]]də bu ərazidə arxeoloji-təqdiqat işləri aparılarkən orta əsrlərə aid hamam aşkar olunmuşdur.

Hamam XV əsrin sonlarında tikilmişdir. Hamamın sifarişçisi Hacı Qayib, memarı isə Hacı Bani olmuşdur. Ona görə də hamama ya Hacı Qayib, ya da Hacı Bani hamamı deyirlər. Müsəlman şəhərlərinin əsas elementlərindən biri olaraq bu hamam karvan yolu üzərində öz iri həcmli görünüşü ilə seçilir.

Memarlıq formalarında mövcud olan otaqların zəngin örtüklər sistemi hətta kiçik kameraların interyerinə belə son dərəcə bədii ifadəlik verir.

Hamama daxil olarkən orada ifadəli memarlıq formalarından, dolğun həcmli plastika üslubundan istifadə edildiyini hiss etmək olur.

[[2017-ci il]] [[18 mart|Martın 18-də]] “[[ABAD]]”-a qoşulan ailələrin məhsullarının nümayişini həyata keçirtmək üçün tarixi hamamın ərazisində “ABAD” sənətkarlıq mərkəzi fəaliyyətə başlayıb.&lt;ref&gt;[http://www.asan.gov.az/az/media/press-releases/abad-senetkarliq-merkezi-fealiyyete-basladi “ABAD” sənətkarlıq mərkəzi fəaliyyətə başladı]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı hamamları]]</text>
      <sha1>6y2hr31bgp7rc9vdy7rez5hohsrmcvy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Molla Əhməd məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181139</id>
    <revision>
      <id>6571168</id>
      <parentid>6347587</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:31:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4234" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{Tarixi abidə
|adı            = Molla Əhməd məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Molla Ahmed Mosque (Ichery Sheher).JPG|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Sabir küçəsi, 9&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|sifarişçi         = Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba
|memar             = [[Mahmud ibn Səd]]
|tikilmə_tarixi    = XIV yüzilliyin əvvəli
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 85]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = 
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Molla Əhməd məscidi|label_size=100 |lat=40.367592
 |long=49.835588
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Molla Əhməd məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==

[[İçəri Şəhər]]in məhəllə məscidləri tipinə aiddir. Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba tərəfindən sifariş olunmuş, Abşeronun məşhur tikililərinin, eyni zamanda [[Nardaran qalası]]nın və Bibi-Heybət kəndində minarəli məscidin ([[XIII əsr]]in sonu) müəllifi olan ustad-memar [[Mahmud ibn Səd]] tərəfindən [[XIV əsr]]in əvvəlində inşa edilmişdir. Məscidə Əhməd adlı şəxs axundluq etdiyi üçün xalq arasında Molla Əhməd məscidi adlandırılmışdır.

Məscid planda dördbucaq şəklində olub həcmcə kiçik bir zaldan ibarətdir. Cənub divarında sadə mehrab, yanlardan taclı, alçaq formalı daş qübbə düzgün işlənmişdir. Zahirən gözə çarpmayan assimetrik fasad, dəqiq profillənmiş giriş və sonradan əlavə olunmuş iki kiçik pəncərələrlə tamamlanır.

Fasadın yuxarı hissəsində uzun zolaq şəklində verilmiş, binanın inşası haqqında ikisətirli ərəb yazısı eyni zamanda həm sifarişçi, həm də hərbi, dini və xatirə abidələrinin tikintisində fəal iştirak edən memar haqqında dolğun və məzmunlu məlumat verir. Onun yaradıcılığında, memarlıq irsinin bir hissəsi olan, Şirvanşahlar dövrünü əks etdirən stilistika üslublarının tərəqqisi hiss olunur.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|title=Molla Əhməd məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
{{Vikilər
| commons     = Category:Molla Ahmed Mosque
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = 
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}
* [[İçərişəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>hlebcbiz8vniuurfcnke7q6hzo9swi0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571179</id>
      <parentid>6571168</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:48:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4247" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{Tarixi abidə
|adı            = Molla Əhməd məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Molla Ahmed Mosque (Ichery Sheher).JPG|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Sabir küçəsi, 9&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|sifarişçi         = Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba
|memar             = [[Mahmud ibn Səd]]
|tikilmə_tarixi    = XIV yüzilliyin əvvəli
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 85]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = 
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Molla Əhməd məscidi|label_size=100 |lat=40.367592
 |long=49.835588
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Molla Əhməd məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==
[[İçəri Şəhər]]in məhəllə məscidləri tipinə aiddir. Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba tərəfindən sifariş olunmuş, Abşeronun məşhur tikililərinin, eyni zamanda [[Nardaran qalası]]nın və Bibi-Heybət kəndində minarəli məscidin ([[XIII əsr]]in sonu) müəllifi olan ustad-memar [[Mahmud ibn Səd]] tərəfindən [[XIV əsr]]in əvvəlində inşa edilmişdir. Məscidə Əhməd adlı şəxs axundluq etdiyi üçün xalq arasında Molla Əhməd məscidi adlandırılmışdır.

Məscid planda dördbucaq şəklində olub həcmcə kiçik bir zaldan ibarətdir. Cənub divarında sadə mehrab, yanlardan taclı, alçaq formalı daş qübbə düzgün işlənmişdir. Zahirən gözə çarpmayan assimetrik fasad, dəqiq profillənmiş giriş və sonradan əlavə olunmuş iki kiçik pəncərələrlə tamamlanır.

Fasadın yuxarı hissəsində uzun zolaq şəklində verilmiş, binanın inşası haqqında ikisətirli ərəb yazısı eyni zamanda həm sifarişçi, həm də hərbi, dini və xatirə abidələrinin tikintisində fəal iştirak edən memar haqqında dolğun və məzmunlu məlumat verir. Onun yaradıcılığında, memarlıq irsinin bir hissəsi olan, Şirvanşahlar dövrünü əks etdirən stilistika üslublarının tərəqqisi hiss olunur.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|title=Molla Əhməd məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
{{Vikilər
| commons     = Category:Molla Ahmed Mosque
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = 
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}
* [[İçərişəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>s0b1olelrym8jrh9t1v87p24vcap8ic</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571180</id>
      <parentid>6571179</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:49:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4239" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{Tarixi abidə
|adı            = Molla Əhməd məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Molla Ahmed Mosque (Ichery Sheher).JPG|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Sabir küçəsi, 9&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|sifarişçi         = Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba
|memar             = [[Mahmud ibn Səd]]
|tikilmə_tarixi    = XIV yüzilliyin əvvəli
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 85]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = 
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Molla Əhməd məscidi|label_size=100 |lat=40.367592
 |long=49.835588
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Molla Əhməd məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==
[[İçəri Şəhər]]in məhəllə məscidləri tipinə aiddir. Nəsrəddin Quştası ibn Həsən Hacıbaba tərəfindən sifariş olunmuş, Abşeronun məşhur tikililərinin, eyni zamanda [[Nardaran qalası]]nın və Bibi-Heybət kəndində minarəli məscidin (XIII əsrin sonu) müəllifi olan ustad-memar [[Mahmud ibn Səd]] tərəfindən XIV əsrin əvvəlində inşa edilmişdir. Məscidə Əhməd adlı şəxs axundluq etdiyi üçün xalq arasında Molla Əhməd məscidi adlandırılmışdır.

Məscid planda dördbucaq şəklində olub həcmcə kiçik bir zaldan ibarətdir. Cənub divarında sadə mehrab, yanlardan taclı, alçaq formalı daş qübbə düzgün işlənmişdir. Zahirən gözə çarpmayan assimetrik fasad, dəqiq profillənmiş giriş və sonradan əlavə olunmuş iki kiçik pəncərələrlə tamamlanır.

Fasadın yuxarı hissəsində uzun zolaq şəklində verilmiş, binanın inşası haqqında ikisətirli ərəb yazısı eyni zamanda həm sifarişçi, həm də hərbi, dini və xatirə abidələrinin tikintisində fəal iştirak edən memar haqqında dolğun və məzmunlu məlumat verir. Onun yaradıcılığında, memarlıq irsinin bir hissəsi olan, Şirvanşahlar dövrünü əks etdirən stilistika üslublarının tərəqqisi hiss olunur.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|title=Molla Əhməd məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument14|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
{{Vikilər
| commons     = Category:Molla Ahmed Mosque
| wikispecies = 
| wikt        = 
| b           = 
| s           = 
| q           = 
| n           = 
| m           = 
}}
* [[İçərişəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>izuvk4kvrgwsrtzjp722wy9mneqxc89</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İkimərtəbəli karvansaray (Bakı)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181316</id>
    <revision>
      <id>6571092</id>
      <parentid>6566773</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:57:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11317" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = İkimərtəbəli karvansaray
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Two floory carvansarai in Baku.JPG|250px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], H.Rzayeva küçəsi, 9&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XV əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = ''bərpa olunub, &quot;Muğam Klubu&quot; kimi fəaliyyət göstərir.''
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/147/ 81]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|plan                        = [[Fayl:İçərişəhərdəki ikimərtəbəli karvansarayın planı.jpg|298px]]
|plan_izah                   = ''Karvansarayın planı''
|Commons kateqoriyası   = Two floory carvansarai in Baku
|Xəritəsi             =  
}}
'''İkimərtəbəli karvansaray''' və ya '''Qasım bəy karvansarayı''' — İçərişəhərdə yerləşən XV əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi. Bəzi mənbələrə görə karvansaray XV əsrdə şirvanşah [[I Xəlilullah]]ın hakimiyyəti dövründə tikilmişdir. [[Bakı xanlığı]]nın [[Rusiya imperiyası]]nın tərkibinə qatılmasından sonra, karvansaray, Bаkı bəylərindən Qаsım bəy və оnun vаrislərinin istifаdəsinə vеrilmişdir.{{Bax|#Tarixi|1}}

Həm memarlıq-planlaşdırma, həm də konstruktiv baxımdan İkimərtəbəli karvansaray Azərbaycan karvansaraylarının bir çoxu üçün xarakterik olan xüsusiyyətləri daşıyır. Karvansaray [[Qız qalası]]nın cənub-şərqində, [[Müqəddəs Varvara kilsəsi (Bakı)|Müqəddəs Varvara erməni kilsəsinin]] yanında,&lt;ref&gt;[http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2016/dekabr/518787.htm Qız qalası yaxınlığındakı abidə]&lt;/ref&gt; qədim Bakının ticarət küçəsində yerləşir. Karvansaray, düzbucaqlı planının qarşı tərəflərində yerləən iki qapıya malikdir. Karvansarayın birinci mərtəbəsinin mərkəzində açıq həyət yerləşir. Həyət boyunca çoxlu sayda otaqlar yerləşir. Otaqların yan divarları qabağa çıxaraq, yanlardan qapalı olan kiçik eyvanlar formalaşdırır. İkinci mərtəbədə otaqların düzülüş və formaları birinci mərtəbənin planlaşdırmasını təkrarlayır. Lakin, ikinci mərtəbədə fərdi eyvanlar yerinə otaqlar qarşısında ümumi açıq keçid formalı dəhliz tikimişdir.{{Bax|#Memarlıq xüsusiyyətləri|1}}

== Tarixi ==
Bəzi mənbələrə görə karvansaray XV əsrdə şirvanşah [[I Xəlilullah]]ın hakimiyyəti dövründə tikilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|title= İkimərtəbəli Kаrvаnsаrаy|url= http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument16|publisher= icherisheher.gov.az|language= az|accessdate= 24.05.19|archiveurl= https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument16|archivedate= 2017-01-19|deadlink= yes}}&lt;/ref&gt; Lakin, K. Məmmədzadə tikilinin inşası zamanı istifadə edilmiş konstruktiv xüsusiyyətlər, hörgü keyfiyyəti və otaqların yerləşməsinə əsaslanaraq onu XVII əsrə aid edir.&lt;ref name=&quot;Məmmədzadə&quot;&gt;{{cite book |last=Мамед-заде |first=К. М. |title=Строительное искусство Азербайджана (с древнейших времен до XIXв.) |date=1983 |publisher=Элм |location=Баку |pages=126}}&lt;/ref&gt;

[[Bakı xanlığı]]nın [[Rusiya imperiyası]]nın tərkibinə qatılmasından sonra, karvansaray, Bаkı bəylərindən Qаsım bəy və оnun vаrislərinin istifаdəsinə vеrilmişdir. Qasım bəy Bakının idarə edilməsi üçün seçilmiş üç yerli məmurdan biri idi.&lt;ref name=&quot;Leviatov&quot;&gt;{{cite book |last=Левиатов |first=В.Н. |title=Памятники Азербайджанской культуры |date=1944 |publisher=АзФАН |location=Баку |pages=56}}&lt;/ref&gt;

1809-cu ildən etibarən karvansaray, Bakı liman və sərhəd idarəsinin istifadəsinə verilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Акты Кавказской археографической комиссии/ Т.4 |date=1870 |location=Тифлис |pages=84 |edition=№97}}&lt;/ref&gt;

2 avqust 2001-ci ildə ikimərtəbəli karvansaray [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]] tərəfindən ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi elan edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasi Nazirlər Kabinetinin qərarı|url=http://www.e-qanun.az/framework/2847|website=e-qanun.az|accessdate=24.05.19}}&lt;/ref&gt;

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
[[Fayl:İkimərtəbəli karvansaray 1.JPG|231x231px|thumb|left|&lt;center&gt;Karvansarayın A. Zeynallı küçəsinə baxan fasadının görünüşü&lt;/center&gt;]]
Həm memarlıq-planlaşdırma, həm də konstruktiv baxımdan İkimərtəbəli karvansaray [[Azərbaycan karvansaraylarının siyahısı|Azərbaycan karvansaraylarının]] bir çoxu üçün xarakterik olan xüsusiyyətləri daşıyır. Karvansaray [[Qız qalası]]nın cənub-şərqində, [[Müqəddəs Bakirə kilsəsi (Bakı)|Müqəddəs Bakirə erməni kilsəsinin]] yanında, qədim Bakının ticarət küçəsində yerləşir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде69&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=69}}&lt;/ref&gt;

Karvansaray, düzbucaqlı planının qarşı tərəflərində yerləən iki qapıya malikdir. Karvansarayın birinci mərtəbəsinin mərkəzində açıq həyət yerləşir. Həyət boyunca çoxlu sayda otaqlar yerləşir. Otaqların yan divarları qabağa çıxaraq, yanlardan qapalı olan kiçik eyvanlar formalaşdırır. İkinci mərtəbədə otaqların düzülüş və formaları birinci mərtəbənin planlaşdırmasını təkrarlayır. Lakin, ikinci mərtəbədə fərdi eyvanlar yerinə otaqlar qarşısında ümumi açıq keçid formalı dəhliz tikimişdir. Burada həmin dəhliz otaqlar zəncirini birləşdirən və əlaqələndirən əsas element kimi çıxış edir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде69&quot;/&gt;

İkimərtəbəli karvansaray nümunəsində həm də künc otaqlarının memarlıq-planlaşdırma və konstruktiv baxımdan cəsarətli həll edilməsi nümunəsini görürük. Hər iki mərtəbədə künc otaqları kvadrat formalı plana malikdir. Birinci mərtəbədə həmin otaqlar xaçvari tağla, ikinci mərtəbədə isə günbəzlə örtülmüşdür. Kvadrat formalı təməldən günbəzə keçid müntəzəm formada həyata keçirilmişdir: əvvəlcə kvadrat yelkənlər vasitəsiylə səkkizguşəli təməl formalaşdırılmış və onun üstündə günbəz yerləşdirilmişdir. Künc eyvanının düzgün olmayan altıbucaqlı forması, tikilinin eyvana açılan üç otağını rahat əlaqələndirməyə imkan verir, həyət fasadlarının axıcı formada birləşdirilməsini təmin edir və tikilinin üstünü mərkəzində kvadrat kesson olan günbəzlə örtməyi mümkün edir. Eyni zamanda eyvanın belə dizayn edilməsi həm onun özünün, həm də ora açılan otaqların işıqlandırılmasını təmin edir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде69&quot;/&gt;
[[Fayl:İkimərtəbəli karvansaray daxili həyət.jpg|270px|thumb|left|&lt;center&gt;Karvansarayın daxili həyətə baxan eksteryeri&lt;/center&gt;]]
Cənub-qərb tərəfdə yerləşən iki xüsusi pilləkən otağı birbaşa giriş vestibülünə açılır. Pilləkən otaqlarının yerləşməsi ikinci mərtəbənin həm şəhər küçələri, həm karvansaray həyəti, həm də dənizlə rahat əlaqəsini təmin edir. Hər iki pilləkən otağı müasir xələflərindən tamamilə fərqlənən özünəməxsus həllə malikdir. Oxşar tipli pilləkən otaqları orta əsrlərə aid bəzi Azərbaycan sarayları, dini və ictimai tikililər, həmçinin azsaylı evlərdə də rast gəlinir. Bu cür pilləkən tipində, pilləkən marşının əsas istinadı kimi bütöv bir divardan istifadə edilir. Faktiki olaraq pilləkən, pilləkənvari çıxıntıları olan divar kimi inşa edilir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде69&quot;/&gt;

İkimərtəbəli karvansarayın pilləkəni iki tərəfdən divarlarla əhatə olunmuşdur; tağvari örtük isə pilləkən marşına paralel olaraq inkişaf etdirilmişdir. Pilləkən marşının bu cür konstruksiyası tikiliyə giriş vestibülü tərəfdən dərin nişlər əlavə edilməsinə imkan vermişdir. Bununla yanaşı üzbəüz otaqdada giriş vestibülünün divarında üç dərin olmayan niş inşa edilmişdir. Vestibülün divarlarında nişlərin yerləşdirilməsi halına Azərbaycanın ən erkən karvansaralarından başlayaraq XX əsrin əvvəllərinə kimi rast gəlinir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде70&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=70}}&lt;/ref&gt;

Hər tərəfdən iki yaruslu arkada ilə əhatə edilmiş həyət, tağ keçidlərinin geniş ölçüsü, birinci mərtə eyvanlarının sahə əlaqəsi və ikinci mərtəbənin külək ötürmə bacarığına görə, bütün binada vahid memarlıq-kompozisiya birliyi yaradır.&lt;ref name=&quot;Саламзаде70&quot;/&gt;

Binanın hər iki girişi əsas həcmdən bir qədər qırağa çıxan tağlı portal şəklində həll edilmişdir. İkinci mərtəbənin bütün otaqları küçəyə açılan oxvari pəncərə yerlərinə malikdir. Pəncərə tağları bütövlükdə böyük da parçasından yonulmuşdur.&lt;ref name=&quot;Саламзаде70&quot;/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |last=Саламзаде |first=А. В. |title=Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку}}

== Həmçinin bax ==
* [[Bakı orta əsr ticarət kompleksi]]

{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı karvansaraları]]
[[Kateqoriya:XV əsr memarlığı]]
[[Kateqoriya:XVII əsr memarlığı]]
[[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Şirvanşahlar dövləti]]
[[Kateqoriya:Bakı abidələri]]
[[Kateqoriya:Asəf Zeynallı küçəsi (Bakı)]]</text>
      <sha1>128pe2b7p36mlednaahbdfearemwybs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hacı Bani məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181317</id>
    <revision>
      <id>6570087</id>
      <parentid>6042593</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:29:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3726" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Hacı Bani məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Hacı Bani məscidi 2016.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], 8-ci Kiçik Qala döngəsi, 20&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = Hacı Bani
|tikilmə_tarixi    = XVI əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 77]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Hajji Bani mosque
|Xəritəsi             =  
}}
'''Hacı Bani məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==
Hacı Bani məscidi [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] yaxınlığında yеrləşir. Məscidin [[Fasad|fasadı]] üzərindəki qısа epiqrafik kitabəyə əsasən mеmаr [[Hаcı Bаni]] tərəfindən ХVI əsrdə inşа еdilmişdir. Bаşqа bir еpiqrаfik yazıdan aydın olur ki, [[məscid]] [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 1320-ci ildə&lt;ref group=&quot;q&quot;&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H. Q.]] 1320 = [[Miladi təqvim|M.]] 10 aprel 1902–29 mart 1903&lt;/ref&gt; bərpa еdilmişdir. Bu zаmаn yеnidənqurmа işləri аpаrılmış, vеstibül və qаdınlаr üçün nəzərdə tutulmuş хüsusi hissə ([[şəbistаn]]) əlаvə еdilmişdir. Cüt yаrımdаirəvi pəncərələr sаyəsində isə ibаdət zаlı ikiqаt işıqlаndırılmışdır.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument17|title=HАCI BANİ MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument17|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Plаndа mərkəzi [[günbəz]]lidir. Girişlə üzbəüz, iri miqyаslı hörgü ilə, stаlаktit yаruslu [[Mehrab|mеhrаb]] yеrləşir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[Məscid]]in yеnidənqurmа işləri zаmаnı intеryеri və еkstеryеri ənənəvi mеmаrlıq üslublаrını və mоtivlərini qоruyub sахlamışdır. İfаdəli siluеti, kub təməl üzərindəki quruluşu, Abşеrоn tipli dаş şаrkоnusvаri günbəzin trаktоvkаsı və küçənin еniş istiqаmətində gözəl vurğulаnmış künc hissəsi yеrli mеmаrlığın хаrаktеrik хüsusiyyətlərini əks еtdirir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Qeydlər ==
&lt;references group=q/&gt;


== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Bakı məscidləri}}
{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]</text>
      <sha1>qamjhc3tlfzoa7y2cfs2cnpyhm469mk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570093</id>
      <parentid>6570087</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:33:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3739" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Hacı Bani məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Hacı Bani məscidi 2016.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], 8-ci Kiçik Qala döngəsi, 20&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = Hacı Bani
|tikilmə_tarixi    = XVI əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 77]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Hajji Bani mosque
|Xəritəsi             =  
}}
'''Hacı Bani məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==
Hacı Bani məscidi [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] yaxınlığında yеrləşir. Məscidin [[Fasad|fasadı]] üzərindəki qısа epiqrafik kitabəyə əsasən mеmаr [[Hаcı Bаni]] tərəfindən ХVI əsrdə inşа еdilmişdir. Bаşqа bir еpiqrаfik yazıdan aydın olur ki, [[məscid]] [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 1320-ci ildə&lt;ref group=&quot;q&quot;&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H. Q.]] 1320 = [[Miladi təqvim|M.]] 10 aprel 1902–29 mart 1903&lt;/ref&gt; bərpa еdilmişdir. Bu zаmаn yеnidənqurmа işləri аpаrılmış, vеstibül və qаdınlаr üçün nəzərdə tutulmuş хüsusi hissə ([[şəbistаn]]) əlаvə еdilmişdir. Cüt yаrımdаirəvi pəncərələr sаyəsində isə ibаdət zаlı ikiqаt işıqlаndırılmışdır.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument17|title=HАCI BANİ MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument17|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Plаndа mərkəzi [[günbəz]]lidir. Girişlə üzbəüz, iri miqyаslı hörgü ilə, stаlаktit yаruslu [[Mehrab|mеhrаb]] yеrləşir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[Məscid]]in yеnidənqurmа işləri zаmаnı intеryеri və еkstеryеri ənənəvi mеmаrlıq üslublаrını və mоtivlərini qоruyub sахlamışdır. İfаdəli siluеti, kub təməl üzərindəki quruluşu, Abşеrоn tipli dаş şаrkоnusvаri günbəzin trаktоvkаsı və küçənin еniş istiqаmətində gözəl vurğulаnmış künc hissəsi yеrli mеmаrlığın хаrаktеrik хüsusiyyətlərini əks еtdirir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Qeydlər ==
&lt;references group=q/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Bakı məscidləri}}
{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]</text>
      <sha1>a51m249wroa7sy0qbf50n3xu55tbh2p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xanlar məscidi (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181318</id>
    <revision>
      <id>6571214</id>
      <parentid>6347576</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:01:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3552" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Xanlar məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Xanlar məscidi (1).jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Firdovsi küçəsi, 21&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = [[Məşədi Mirzə Qаfаr İzmаylоv]]
|sifarişçi         = Xanlarov qardaşları
|tikilmə_tarixi    = 1893
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 90]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Khanlar mosque
|Xəritəsi             =  
}}

'''Хanlar məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Haqqında ==
[[Fayl:Xanlar məscidinin gümbəzi.JPG|200px|thumb|left|Xanlar məscidinin gümbəzi]]

[[XIX əsr]]in sоnundа Хаnlаrоv qаrdаşlаrı tərəfindən sifariş edilmişdir. Öz еvləri yахınlığındа mеmаr [[Məşədi Mirzə Qаfаr İzmаylоv]]un layihəsi əsasında inşa olunmuşdur. Bu kiçik məscid uzаdılmış dördbucаq şəklində, yаşаyış məhəllələrinin cərgəsində yеrləşmişdir. Giriş üç hissəyə bölünmüşdür. Bunlаrdаn mərkəzdəki bölmə künbəzlə tаmаmlаnır, yаnlаrdаkılаr isə qübbələr ilə örtülmüşdür.

Zаlın uzununа охu istiqаmətində mаrаqlı plаstik mеmаrlıq kоmpоzisiyаsı təqdim еdən, cinаhlаrdа qоruyucu pəncərəli, zəngin nахışlı mеhrаb yеrləşir. İntеryеr tаmаmilə nəbаti хаrаktеrli nахış mоtivləri ilə zəngindir. Bu dа dахili məkаnın bütün sistеminə əzəmətlilik və təmtərаqlıq gətirir. Məscid İçərişəhər ərаzisində ən sоn tikilmiş dini abidələrindən biridir.

Hal-hazırda yaşayış evi kimi istifadə olunur.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument18|title=ХАNLАR MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument18|url-status=dead}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]

{{Bakı məscidləri}}
{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:İçərişəhər]]</text>
      <sha1>1lfl3e2ebuq4mc3pld8a5wvpp1u49t3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qasımbəy hamamı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181320</id>
    <revision>
      <id>6571162</id>
      <parentid>6566775</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:23:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6215" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Qasım bəy hamamı
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Qasımbəy hamamı 2016.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], V.Məmmədov küçəsi, 4&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XVIII-XIX əsrlər
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 83]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Gasimbey bath
|Xəritəsi             =  
}}
'''Qasım bəy hamamı''' — [[İçərişəhər]]də yerləşən və XVIII əsrin sonu-XIX əsrin əvvəllərinə aid olan tarix-memarlıq abidəsi. Qasımbəy hamamı yarımyeraltı tipli hamamlar qrupuna aiddir. Bakı qalasının Salyan qapısı yaxınlığında yerləşən Qasım bəy hamamı xalq arasında həm də &quot;Şirin hamam&quot; adıyla tanınmışdır.{{Bax|#Tarixi|1}}

Hamamın xarici görünüşü çox da hündür olmayan yerüstü tikili üzərində yerləşmiş günbəzlərdən ibarətdir. Tikilinin memarlıq həlli, hamamların inşasında istifadə edilən ümumi təşkilat prinsipindən irəli gəlir. Soyunma və sabunlanma otaqları bir-birinə bitişik olmaqla, kiçik künc hücrələri vasitəsiylə əlaqələndirilmişdir. Bununla yanaşı, dəhliz də hər iki künc hücrəsinin vahid məkanda birləşdirilməsi ilə yaradılmışdır.{{Bax|#Memarlıq xüsusiyyətləri|1}}

== Tarixi ==
Hamam XVIII əsrin sonu-XIX əsrin əvvəllərində inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Bretanitskiy&quot;&gt;{{cite book |last=Бретаницкий |first=Л. С. |title=Зодчество Азербайджана XII-XV вв. и его место в архитектуре Переднего Востока |date=1966 |publisher=Наука |location=Москва |page=556 |pages=400 |edition=Главная редакция восточной литературы.}}&lt;/ref&gt; Bakı qalasının Salyan qapısı yaxınlığında yerləşən Qasım bəy hamamı xalq arasında həm də &quot;Şirin hamam&quot; adıyla tanınmışdır. Bu ad onunla əlaqəlidir ki, hamama gələn qonaqlara çayla yanaşı müxtəlif şirniyyatlar da təklif edilirdi.

1970-ci ilin sоnlаrındа hamamda bəpa işləri аpаrılmış və bundan sonra abidə &quot;Yаşıl aptek&quot; ({{Dil-ru|Зелёная аптека}}) kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
[[Fayl:Gasimbey bath3.JPG|230px|thumb|left|&lt;center&gt;Hamamın günbəzləri&lt;/center&gt;]]
Hamamın xarici görünüşü çox da hündür olmayan yerüstü tikili üzərində yerləşmiş günbəzlərdən ibarətdir. Tikilinin memarlıq həlli, hamamların inşasında istifadə edilən ümumi təşkilat prinsipindən irəli gəlir. Soyunma və sabunlanma otaqları bir-birinə bitişik olmaqla, kiçik künc hücrələri vasitəsiylə əlaqələndirilmişdir. Bununla yanaşı, dəhliz də hər iki künc hücrəsinin vahid məkanda birləşdirilməsi ilə yaradılmışdır.&lt;ref name=&quot;Саламзаде76&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=76}}&lt;/ref&gt;
[[Fayl:Baku GasimbeyBath 004 8288.jpg|thumb|Hamam 2019-cu ildə]]
Hamamın hər iki hissəsində xaç planı ifadəli forma almışdır. Hər iki hissənin mərkəzi zalı küncləri kəsilmiş kvadrat formasına malikdir. Bu zallarda künc hücrələrinə aparan qapılar yerləşir. Hər iki hissədə mərkəzi zalın perimetri boyunca su kanalları inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде76&quot;/&gt;

Hamama giriş geniş vestibül vasitəsiylə həyata keçirilir. Küçə və hamam döşəməsi arasındakə əhəmiyyətli fərqə görə vestibüldə uzun pilləkən quraşdırılmış və onlar vestibülü bir növ pilləkən hücrəsinə çevirmişdir. Vestibüldən soyunma otağına keçid, küçə tərəfdə yerləşən künc hücrəsi vasitəsiylə həyata keçirilir.&lt;ref name=&quot;Саламзаде76&quot;/&gt;

Sabunlanma hissəsi də soyunma hissəsi ilə oxşar plana malikdir. Sabunlanma otağındakı künc hücələrindən biri massaj, digəri isə fərdi yuyunma üçün nəzərdə tutulmuşdur.&lt;ref name=&quot;Саламзаде77&quot;&gt;{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=77}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |last=Саламзаде |first=А. В. |title=Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument20|title=Qasım bəy hamamı|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument20|url-status=dead}}

{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı hamamları]]
[[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
[[Kateqoriya:XVIII əsr memarlığı]]
[[Kateqoriya:XIX əsr memarlığı]]</text>
      <sha1>c38lgjokt6wstszpyh72nbt3bhm7suu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mədrəsə-məscid (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181321</id>
    <revision>
      <id>6571190</id>
      <parentid>6347584</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3869" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Mədrəsə məscid
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Mədrəsə Məscidi.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], A.Zeynallı küçəsi, 45&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XV əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = ''Əntiq dükanı olaraq fəaliyyət göstərir.''
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = [[İçərişəhər]]
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 88]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Madrasa mosque (Ichery Sheher)
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Mədrəsə məscid|label_size=100 |lat=40.3651025
 |long=49.835795
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}

'''Mədrəsə-məscid''' — [[Bakı]] şəhərinin ən qədim hissəsi [[İçərişəhər]]də yerləşən mədrəsə və məscid.

== Haqqında ==
Son orta əsrlərdə əsasən məscid-mədrəsə kimi fəaliyyət göstərmiş bu abidə İçəri Şəhərdə mövcud olmuş [[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Came məscidinin]] hal-hazıra qədər qalmış hücrələrindən biridir. Hücrələr XV əsrdə Came həyətində tədris məqsədilə inşa olunmuşdur. İçəri Şəhər Asəf Zeynallı küçəsinin genişlənməsi və yol-tikinti işlərilə əlaqədar XIX əsrin ortalarında Came məscidinin hücrələri dağıdılmış, salamat qalmış hücrələrdən biri məscid mədrəsə kimi istifadə edilmişdir.

Məscid mədrəsənin girişinin pоrtаlındа digər hücrələr ilə əlaqə yaradan çıxıntı ilə bərabər mеmаrlığın əsаs prinsipləri – dаş üzrə оymаlаr, gеniş nахış pаlitrаsı, bədii еpiqrаfikа və s. əks оlunmuşdur. Əsаsən dаş üzərində tikinti və nахış işlərinin kеyfiyyəti mükəmməldir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument21|title=MƏDRƏSƏ MƏSCİD|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument21|url-status=dead}}

== Xarici keçidlər ==
* [https://web.archive.org/web/20161226053713/https://www.azadliq.org/a/1506893.html Bakının simasında görünən və görünməyən məscidlər]

== Həmçinin bax ==
* [[Məktəb-məscid (İçərişəhər)]]

{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan mədrəsələri]]</text>
      <sha1>h03h4e4mvw1by85x29mlno6fqjbzvbq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xıdır məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181342</id>
    <revision>
      <id>6571164</id>
      <parentid>6042664</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:24:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3622" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Xıdır məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Xıdır məscidi 2016.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Maqomayev küçəsi, 24&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1301
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 84]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Khidir mosque
|Xəritəsi             =  
}}
'''Xıdır məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
[[Məscid]] 1301-ci ildə küçə-pilləkən üzərində tikilmişdir. Bu isə öz növbəsində [[məscid]]in mеmаrlıq plаnlаşdırmа üslubuna təsir göstərmişdir.

1988-ci ildə dаş qübbənin аşаğı mərtəbəsində arxeoloji qazıntılar və pоrtаlda bərpа işləri аpаrılmışdır. Məscid atəşpərəstlik məbədi üzərində inşa olunmuşdur.

== Haqqında ==
[[Fayl: Baku KhidirMosque 004 8312.jpg|thumb|250px|Xıdır məscidi 2019-cu ildə]]
Dахili məkаnın prоpоrsiоnаl bölgüsü, kоmpоzisiyа üsullаrı və dаş еlеmеntləri qаbаrıq оymа üsulu ilə аydın ifаdə оlunmuş, bədii-təsvirli [[Mehrab]]ın sаyəsində, zаl çох gözəl tərtibаtа mаlik оlmuşdur. Cənub fаsаdının düzgün prоfilli, çаtmа pəncərələri göstərən bütöv dаş divаrın fоnundа, хüsusi vurğulаnmış pоrtаlа, həmçinin gеniş ərəb yаzısı zоlаğınа əsаslаnаn məscidin iri həcmli kоmpоzisiyаsı fonunda yеrli mеmаrlığın ən möhtəşəm fоrmаlаrındа cаnlаnır. [[Məscid]]in bütün pеrimеtri bоyu yеrləşən, zəif prоfilli dаş tаc, şərq kоmpоzisiyа üsullаrını аydın göstərir.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument27|title=ХIDIR MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument27|url-status=dead}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:XIV əsrə aid məscidlər]]
[[Kateqoriya:1301-ci ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>if8dc25m438x4o55n1yap79bwu91a3b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571167</id>
      <parentid>6571164</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:30:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3689" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Xıdır məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Xıdır məscidi 2016.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Maqomayev küçəsi, 24&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1301
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 84]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Khidir mosque
|Xəritəsi             =  
}}
'''Xıdır məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
[[Məscid]] 1301-ci ildə küçə-pilləkən üzərində tikilmişdir. Bu isə öz növbəsində [[məscid]]in mеmаrlıq plаnlаşdırmа üslubuna təsir göstərmişdir.

1988-ci ildə dаş qübbənin аşаğı mərtəbəsində arxeoloji qazıntılar və pоrtаlda bərpа işləri аpаrılmışdır. Məscid atəşpərəstlik məbədi üzərində inşa olunmuşdur.

== Haqqında ==
[[Fayl: Baku KhidirMosque 004 8312.jpg|thumb|250px|Xıdır məscidi 2019-cu ildə]]
Dахili məkаnın prоpоrsiоnаl bölgüsü, kоmpоzisiyа üsullаrı və dаş еlеmеntləri qаbаrıq оymа üsulu ilə аydın ifаdə оlunmuş, bədii-təsvirli [[Mehrab]]ın sаyəsində, zаl çох gözəl tərtibаtа mаlik оlmuşdur. Cənub fаsаdının düzgün prоfilli, çаtmа pəncərələri göstərən bütöv dаş divаrın fоnundа, хüsusi vurğulаnmış pоrtаlа, həmçinin gеniş ərəb yаzısı zоlаğınа əsаslаnаn məscidin iri həcmli kоmpоzisiyаsı fonunda yеrli mеmаrlığın ən möhtəşəm fоrmаlаrındа cаnlаnır. [[Məscid]]in bütün pеrimеtri bоyu yеrləşən, zəif prоfilli dаş tаc, şərq kоmpоzisiyа üsullаrını аydın göstərir.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument27|title=ХIDIR MƏSCİDİ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument27|url-status=dead}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:XIV əsrə aid məscidlər]]
[[Kateqoriya:1301-ci ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>dgnyhggj36eux1mqsfoixmrmsefmr21</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Comərd Gəray məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181344</id>
    <revision>
      <id>6571134</id>
      <parentid>6347568</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:11:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Gileyli məscidi]] səhifəsinin adını [[Comərd Gəray məscidi]] olaraq dəyişdi.: Rəsmi sənəddə belə qeyd olunub: https://www.e-qanun.az/framework/2847</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3525" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Gileyli məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gileyli məscidi (3).JPG|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], M.Mansur küçəsi, 5&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1309
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = Bərpa olunub.
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 82]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Gileyli mosque
|Xəritəsi             = 
}}

'''Gileyli məscidi''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
Gileyli məscidi iki mərhələdə tikilmişdir: [[1309-cu il]]də [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvаnşаhlаr]] dövründə, sоnrа isə [[XIX əsr]]in ikinci yаrısındа.

== Haqqında ==
Köhnə hissə хаçgünbəzli kоmpоzisiyа sistemini təşkil edir. Burаdа хаçın qоllаrı dərin qübbələrdir, künclərdə isə kiçik оtаqlаr yerləşir. Dəqiq prоpоrsiyаlı, memаrlıq elementləri və detаllаrı ilə prоfillənmiş və nахışlаnmış mehrаb, həcmli kütlələrinin sərtliyi və tektоnilliyi ilə fərqlənən ibаdət zаlının dахili interyerini zənginləşdirir. Məscidə əlаvə tikilmiş yeni hissə plаnlаşdırılmа sхеminin vəhdətini pоzmur, əksinə ibаdət zаlının rаhаtlıq imkаnlаrını genişləndirərək, qübbəli, tаclı və çаtmа fоrmаlı künbəzi dахili məkаnın fоrmаlаşmış memаrlıq mühitini təkrаrlаyаrаq, оnun kоmpоzisiyа strukturunа аyrılmаz surətdə dахil оlur. Burаdа аvrоpаsаyаğı memаrlıq üsullаrını ifаdə edən yeni fоrmаlаr tətbiq оlunub. Dаhа qаbаrıq şəkildə bu öz əksini fаsаdın quruluşundа tаpıb.

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references/&gt;

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|title=Gileyli məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>dlt0a667ry5funussu4bldow2x9ofrw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571143</id>
      <parentid>6571134</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:13:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3568" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Gileyli məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gileyli məscidi (3).JPG|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], M.Mansur küçəsi, 5&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1309
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = Bərpa olunub.
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 82]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Gileyli mosque
|Xəritəsi             = 
}}

'''Comərd Gəray məscidi''' və ya '''Gileyli məscidi''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
Gileyli məscidi iki mərhələdə tikilmişdir: 1309-cu ildə [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvаnşаhlаr]] dövründə, sоnrа isə XIX əsrin ikinci yаrısındа.

== Haqqında ==
Köhnə hissə хаçgünbəzli kоmpоzisiyа sistemini təşkil edir. Burаdа хаçın qоllаrı dərin qübbələrdir, künclərdə isə kiçik оtаqlаr yerləşir. Dəqiq prоpоrsiyаlı, memаrlıq elementləri və detаllаrı ilə prоfillənmiş və nахışlаnmış mehrаb, həcmli kütlələrinin sərtliyi və tektоnilliyi ilə fərqlənən ibаdət zаlının dахili interyerini zənginləşdirir. Məscidə əlаvə tikilmiş yeni hissə plаnlаşdırılmа sхеminin vəhdətini pоzmur, əksinə ibаdət zаlının rаhаtlıq imkаnlаrını genişləndirərək, qübbəli, tаclı və çаtmа fоrmаlı künbəzi dахili məkаnın fоrmаlаşmış memаrlıq mühitini təkrаrlаyаrаq, оnun kоmpоzisiyа strukturunа аyrılmаz surətdə dахil оlur. Burаdа аvrоpаsаyаğı memаrlıq üsullаrını ifаdə edən yeni fоrmаlаr tətbiq оlunub. Dаhа qаbаrıq şəkildə bu öz əksini fаsаdın quruluşundа tаpıb.

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references/&gt;

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|title=Gileyli məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>m64z7e5nhq9kjwt70d2getu0jion4km</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571157</id>
      <parentid>6571143</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:19:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3585" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Comərd Gəray məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gileyli məscidi (3).JPG|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], M.Mansur küçəsi, 5&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1309
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = Bərpa olunub.
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 82]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Gileyli mosque
|Xəritəsi             = 
}}

'''Comərd Gəray məscidi''' və ya '''Gileyli məscidi''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
Gileyli məscidi iki mərhələdə tikilmişdir: 1309-cu ildə [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvаnşаhlаr]] dövründə, sоnrа isə XIX əsrin ikinci yаrısındа.

== Haqqında ==
Köhnə hissə хаçgünbəzli kоmpоzisiyа sistemini təşkil edir. Burаdа хаçın qоllаrı dərin qübbələrdir, künclərdə isə kiçik оtаqlаr yerləşir. Dəqiq prоpоrsiyаlı, memаrlıq elementləri və detаllаrı ilə prоfillənmiş və nахışlаnmış mehrаb, həcmli kütlələrinin sərtliyi və tektоnilliyi ilə fərqlənən ibаdət zаlının dахili interyerini zənginləşdirir. Məscidə əlаvə tikilmiş yeni hissə plаnlаşdırılmа sхеminin vəhdətini pоzmur, əksinə ibаdət zаlının rаhаtlıq imkаnlаrını genişləndirərək, qübbəli, tаclı və çаtmа fоrmаlı künbəzi dахili məkаnın fоrmаlаşmış memаrlıq mühitini təkrаrlаyаrаq, оnun kоmpоzisiyа strukturunа аyrılmаz surətdə dахil оlur. Burаdа аvrоpаsаyаğı memаrlıq üsullаrını ifаdə edən yeni fоrmаlаr tətbiq оlunub. Dаhа qаbаrıq şəkildə bu öz əksini fаsаdın quruluşundа tаpıb.

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|title=Gileyli məscidi|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument28|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>ihnzf6y06knoqvdu2h9mjacpumtykmo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dördbucaqlı qala</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181345</id>
    <revision>
      <id>6570082</id>
      <parentid>6566764</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:23:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8267" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Dördbucaqlı qala
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Bakı qalasının donjonu 1.JPG|250px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]], Kiçik Qala küçəsi, 13&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = XII əsr
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = ''bərpa olunub, &quot;İncəsənət qalası&quot; kimi fəaliyyət göstərir.''
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 75]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Keep of the Fortress of Baku
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Dördbucaqlı qala|label_size=100 |lat=40.3679127
 |long=49.8342941
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=255 |float=center |caption=}}
}}

'''Dördbucaqlı qala''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və [[Azərbaycanda qeydiyyata alınmış ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı|ölkə əhəmiyyətli abidə]] olan [[qala]].&lt;ref&gt;{{Citation|title=Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarına 1 nömrəli əlavə|author=Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi|accessdate=8 avqust 2022|url=https://www.e-qanun.az/framework/2847}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
[[Orta əsrlər|Orta əsrlərdə]] [[Bakı|Bаkı]] şəhəri şimаl, şərq və qərb tərəfdən ikiqat nəhəng qаlа divаrlаrı ilə əhаtə оlunmuşdu. Qаlа divаrlаrı tеz-tеz düşmən hücumlаrı zаmаnı dаğıldığı üçün dəfələrlə bərpа еdilmişdir. Sоnuncu dəfə qаlа divаrlаrı 1950-ci illərdə bərpа оlunmuşdur. Sоn bərpаdаn sоnrа qala divarlarında 25 yаrımdаirəvi, bir ədəd isə dördbucаqlı fоrmаlı qala tipli bürc (&quot;dоnjоn&quot; və yaxud &quot;cəbəxana&quot;) qаlmışdır.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|author=Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında &quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|title=İçəri şəhər tarixdə - tarix İçəri şəhərdə|publsiher=&quot;Elm və təhsil&quot;|location=Bakı|year=2016|url=https://icherisheher.gov.az/uploads/literature/pdf/icerisehertarixde_tarix-iceriseherde1544605536.pdf|page=133-138}}&lt;/ref&gt;

[[Əbdürrəşid Bakuvi|Əbdürrəşid Bаkuvi]] şəhərin qаlа divаrlаrı hаqqındа mаrаqlı məlumаt vеrərək yаzır:&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

{{Sitat|Şəhərin həddən аrtıq möhkəmləndirilmiş əsas iki qаlаsı vаrdır: “Оnlаrdаn böyüyü dənizə yахındır. Dаlğаlаr оnun divаrını yuyur. О, həmin qаlаdır ki, tаtаrlаr оnu tutа bilmədilər. Оnun üst hissəsi girintili-çıхıntılı hörülmüşdür. İkinci qаlа birincidən hündürdədir.}}

Burаdа şübhəsiz, Bаkuvinin qеyd еtdiyi birinci qаlа [[Qız qalası|Qız qаlаsıdır]]. İkinci qalanın isə Dördbucaqlı qala bürcünun olduğu ehtimal edilir. Dördbucaqlı qala bürcü öz təbii-coğrafi mövqeyinə və şəhərin relyefinə görə Qız qalasından daha hündürdə yerləşir. Ə. Bаkuviyə görə də Qız qalası şəhəri cənubdan, Dördbucaqlı qala isə şimaldan qoruyurdu.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Orta əsr müəlliflərinin də yazdıqlarına görə, Bakı şəhərinin 70 yarımdairəvi və şimal qala divarlarının içində 1 ədəd dördkünc qala tipli bürc (donjon və ya cəbbəxana) mövcud olmuşdur.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument29|title=Dördbucaqlı qala|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument29|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Bakını tərənnüm edən qədim fotoşəkillərdə, reproduksiyalarda, qrafik rəsmlərdə bu dördkünc qala tipli bürc aydın təsvir olunmuşdur. Xalq arasında bu qalaya cəbbəxana (cəbbəxanayəni silah anbarı) deyirdilər.&lt;ref&gt;{{Citation|title=Azərbaycanı dünyaya tanıdan tarix…|url=http://anl.az/down/meqale/bizim_yol/2014/fevral/354368.htm|author=Ramid İbrahimov|date=22 fevral 2014|page=12|newspaper=Bizim yol}}&lt;/ref&gt;

Qala bürcün inşasının tarixi haqqında iki ehtimal var. Bəzi alimlər onun Bakının qala divarları ilə eyni tarixdə — XII əsrdə tikildiyini söyləyirlər. Digər tədqiqatçılar isə qalanın XIV əsrin sonu XV əsrin əvvəllərində – [[Şirvanşahlar dövləti]]nin çiçəklənmə dövründə inşa edildiyini iddia edirlər. Görkəmli tədqiqatçı [[Sara Aşurbəyli]] memar A. Q. Rəhimovanın 1971-ci ildə çap etdirdiyi &quot;Bəzi memarlıq abidələrinin inşa tarixi barədə&quot; adlı məqaləsinə əsaslanaraq qala-bürcün XV əsrdə tikildiyini yazır. Bu ehtimal daha həqiqətə uyğundur. Çünki, Şirvanşahların saray şairi [[Bədr Şirvani]]nin mədhlərində göstərilir ki, dördbucaqlı qalanın da daxil olduğu bir neçə memarlıq abidəsini Şirvanşah [[I Xəlilullah|I Xəlilullahın]] qardaşı, Bakı hakimi Qəzənfər şah şəhərin şimal tərəfdən müdafiəsini daha da möhkəmləndirmək üçün 1428–1429-cu illərdə inşa etdirmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
Tipik Abşeron qalaları kimi çox güman ki, bu qala-bürcü də ətrafdan əhatə edən hasar olmuşdur. Bunu memar Şeblıkinin 1941-ci ildə çəkdiyi &quot;Bakı XII əsrdə&quot; adlı qrafik rəsmində də aydın görmək olar. Dördbucaqlı qalanın təsvirinə alman səyyahı E. Kempferin 1683-cü ildə çəkdiyi Bakının qrafik rəsmində, 1796-cı ildə hidroqraf mühəndis-polkovnik Kovalerov Xristian Truzson tərəfindən tərtib edilən xəritədə və 1858–1866-cı ildə hidroqraf kapitanleytinant A. F. Ulskiy tərəfindən işlənmiş Bakının xəritəsində rast gəlinir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Qala-bürc klassik [[Abşeron rayonu|Abşeron]] müdafiə sisteminin nümunələrindən biridir. Abidə üçü qapalı və biri açıq olan dörd yarusdan ibarətdir. Qalanın hündürlüyü 16 metr, divarlarının qalınlığı isə 2 metrdir. Qala-bürcün şimal qala divarlarının daxili hissəsində, [[Qoşa qala qapıları|Qoşa qala qapılarınadək]] uzanan yeraltı yolun üstündə inşa edilməsi döyüşçülərin rahat hərəkəti üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qala-bürcün bu cür yerləşməsi döyüşçülərə silah və sursat götürmək üçün yeraltı yolla cəbbəxanaya rahat girib çıxa bilmək imkanı verirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Qaladan [[Şirvanşahlar sarayı]] və ya [[Qız qalası]]na uzanan yeraltı yolun olması ehtimalı vardır.

Abidədə 2014-cü ildə İçərişəhər DTMQİ tərəfindən əsaslı şəkildə təmir-bərpa işləri aparılmış və sonra İncəsənət Qalası ({{dil-en|Art Tower}}) adı ilə İçərişəhər Ənənəvi İncəsənət Mərkəzi olaraq fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.{{Mənbə göstərin}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı qalaları]]
[[Kateqoriya:Kiçik Qala küçəsi]]</text>
      <sha1>3selb2x9ltjz5syucv3tnvucigqkweo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181359</id>
    <revision>
      <id>6571232</id>
      <parentid>6489460</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4776" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{Tarixi abidə
|adı            = Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi
|orijinal adı   = Paqan məbədi
|şəkil          = [[Fayl:Pagan temple in Ichery Sheher.JPG|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    =
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = 
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 93]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Bazar Square
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi|label_size=100 |lat=40.3663585
 |long=49.836691
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}}
}}
'''Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi''', '''Bazar meydanı''' və ya '''Xanəgah kompleksi''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan sıratağlı dini-memarlıq kompleksi.

[[Qız Qalası]]nın şimаl tərəfində 1964-cü ildə aparılan arxeoloji qazıntı işləri zаmаnı mаrаqlı quruluşа mаlik sıratağlı аbidə аşkаr оlunmuşdur.

== Quruluşu ==
[[Fayl:&quot;Ram-shaped gravestones&quot; in Bazar Square.JPG|thumb|250px|Bazar meydanında daş qoyun heykəlləri]]
Abidənin hər tərəfdən səki və sütunlu tağlarla əhatə olunması [[Məscidül-Həram]]ı xatırladır. Aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində bu ərazidən 52 qəbir aşkar olunmuşdur. Qəbirlərin əksəriyyəti &quot;əmanət meyitlər&quot;dir. Abidə ərazisində və tağlar altında olan qəbirlər yəqin ki, başqa yerdən gətirilən &quot;əmanət meyitlər&quot;ə məxsus olmuşdur. Müsəlman adətlərinə görə bəzi şəxslər öldükdən sonra müqəddəs yerlərdə basdırılmalarını vəsiyyət edirdilər. Nəzərdə tutulmuş müqəddəs yer çox uzaq olduqda meyiti əmanət olaraq yaxın yerlərdə basdırırdılar. Həyətin ortasında, qəbirlərin yanında silindrik formalı bir quyu və ondan bir qədər aralı cənub-şərq tərəfdə səkkizguşəli böyük bir sütun aşkar olunmuşdur. Sütün daşla hörülmüş səkkizguşəli, üç pilləli səki üzərində dayanmışdır. Onun hündürlüyü 1,31 m, qalınlığı isə 48 sm-dir. Tаpılаn mаddi-mədəniyyət аbidələri və qəbirlər, burаnın müqəddəs ziyаrətgаh оlmаsı bаrədə [[arxeologiya|аrхеоlоqlаrın]] fikirlərinin rеаllığını bir dаhа təsdiq еdir.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument32|title=BAZAR MEYDANI (Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi)|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument32|url-status=dead}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [https://icherisheher.gov.az/az/5-archeology/ 1964-cü ildə Qız qаlаsının şimаl tərəfində аbаdlıq işləri ilə əlаqədаr qаzıntı…]
* [https://icherisheher.gov.az/az/186-siratagli-dini-memarliq-kompleksi təmir və tərtibat işləri aparılmışdır]
* [http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2017/avqust/554883.htm Qədim Bakıda Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi]
* [https://apa.az/az/incesenet-haqqinda/-257484 Sabah Qız Qalası, Şirvanşahlar, Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi və İçərişəhərdəki digər abidə və muzeylərə giriş pulsuz olacaq]

{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı meydanları]]</text>
      <sha1>p8t19m2eprvevpu4vb2vv2124n33lfb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Təkiyə (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181360</id>
    <revision>
      <id>6570079</id>
      <parentid>6568312</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:22:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2829" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Təkiyə 
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Təkiyə (İçəri Şəhər).jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = Bərpa olunub.
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 74]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Takiya (Ichery Sheher)
|Xəritəsi             =  
}}

'''Təkiyə''' — [[İçəri Şəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[təkiyə]] tipli [[məscid]].

== Tarixi ==
1967-ci ildə təkiyənin ətrafında arxeoloji qazıntılar aparılmışdır. Təkiyə 1970-ci illərdə bərpa edilmişdir.

== Haqqında ==
XIII əsrdə inşa olunmuş təkiyə (dərvişlərin ibadət etdiyi yer) əsasən məhəllə məscidi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Təkiyənin fasadı cənuba – Qız Qalasına baxır. Tək otaqdan ibarət olan təkiyənin qeyri-adi planı, eləcə də kvadrata daxil edilmiş və pilləli qübbələr sistemi ilə örtülmüş ibadət zalı, binanın daxili məkanının xüsusi gözəlliklə tikilməsinə zəmin yaratmışdır.

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument32|title=TƏKİYƏ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument32|url-status=dead}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>d2nxn33rw8df6lqh73ajkcou73ai12g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hacı Heybət məscidi (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181475</id>
    <revision>
      <id>6571237</id>
      <parentid>6347569</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:08:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4134" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı                         = Hacı Heybət məscidi
|orijinal adı                = 
|şəkil                       = [[Fayl:Hacı Heybət məscidinin giriş qapısı.JPG|300px]]
|şəkil_izah                  = Hacı Heybət məscidinin əsas giriş qapısının hal-hazırkı görünüşü
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|status                      = Yerli əhəmiyyətli abidə
|şəhər                       = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir                    = &lt;small&gt;8-ci Kiçik Qala döngəsi, 10, [[İçərişəhər]], [[Səbail]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı                   = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|layihə_müəllifi             =
|heykəltəraş                 = 
|memar                       = Hacı Heybət ibn Əmir Əli
|sifarişçi                   = 
|tikilmə_tarixi              = [[1791]] / h. 1206
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  = 
|günbəzləri                  = 
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   = 
|nişanlama1     = ATAMQ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 
|nişanlama1_tipi   = 
|nişanlama1_kriteriya   = 
|nişanlama1_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 2167]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|sayt                        =
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Hacı Heybət məscidi|label_size=100 |lat=40.3672088
 |long=49.833346
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=&lt;small&gt;İçərişəhərin xəritəsində məscidin yeri&lt;/small&gt;}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = Hajji Heybat mosque
}}

'''Hacı Heybət məscidi''' — [[İçərişəhər]]də yerləşən və yerli əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
Hicri tarixi ilə 1206-cı ildə (1791-ci il) memаr Hаcı Heybət Əmirəli оğlu tərəfindən tikilmişdir.

== Haqqında ==
Kiçik оlub yаşаyış məhəllələrinin cərgəsinə dахildir. Plаndа dördbucаq şəklindədi. Kvаdrаt fоrmаlı vestibüldən, xidməti оtаqdаn və tахçаlı ibаdət zаlındаn ibаrətdir. Məscidin memаrlıq-kоnstruktiv quruluşu yerli üslublаrın sаrsılmаzlığını qоruyаrаq və оnlаrа sаdiq qаlаrаq dаş qübbələrdən və çаtmа fоrmаlı tаğlаrdаn ibаrətdir. Sаdə ifаdə оlunmuş tаclı giriş və &quot;Qurаn&quot; məzmunlu, eləcə də memаr hаqqındа məlumat verən epiqrаfik yazı məscidin yüksək dəyərini göstərir. İbаdət zаlının interyerində, künclərin birində memаrın və onun həyаt yоldаşının məzаrı yerləşir.

== Mənbə ==
* {{cite news |title=HАCI HЕYBƏT MƏSCİDİ |author= |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,21/lang,az/#monument56 |publisher=icherisheher.gov.az |date= |accessdate=2015-03-21 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150320214756/http://www.icherisheher.gov.az/static,21/lang,az/#monument56 |archivedate=2015-03-20 |url-status=dead }}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçərişəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçərişəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>bqjruevvkifpcb9abznr9d3ztafb0zf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571239</id>
      <parentid>6571237</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4135" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı                         = Hacı Heybət məscidi
|orijinal adı                = 
|şəkil                       = [[Fayl:Hacı Heybət məscidinin giriş qapısı.JPG|300px]]
|şəkil_izah                  = Hacı Heybət məscidinin əsas giriş qapısının hal-hazırkı görünüşü
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|status                      = Yerli əhəmiyyətli abidə
|şəhər                       = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir                    = &lt;small&gt;8-ci Kiçik Qala döngəsi, 10, [[İçərişəhər]], [[Səbail]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı                   = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|layihə_müəllifi             =
|heykəltəraş                 = 
|memar                       = Hacı Heybət ibn Əmir Əli
|sifarişçi                   = 
|tikilmə_tarixi              = [[1791]] / h. 1206
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  = 
|günbəzləri                  = 
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   = 
|nişanlama1     = ATAMQ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 
|nişanlama1_tipi   = 
|nişanlama1_kriteriya   = 
|nişanlama1_nömrəsi    = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 2167]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|sayt                        =
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Hacı Heybət məscidi|label_size=100 |lat=40.3672088
 |long=49.833346
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=&lt;small&gt;İçərişəhərin xəritəsində məscidin yeri&lt;/small&gt;}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = Hajji Heybat mosque
}}

'''Hacı Heybət məscidi''' — [[İçərişəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
Hicri tarixi ilə 1206-cı ildə (1791-ci il) memаr Hаcı Heybət Əmirəli оğlu tərəfindən tikilmişdir.

== Haqqında ==
Kiçik оlub yаşаyış məhəllələrinin cərgəsinə dахildir. Plаndа dördbucаq şəklindədi. Kvаdrаt fоrmаlı vestibüldən, xidməti оtаqdаn və tахçаlı ibаdət zаlındаn ibаrətdir. Məscidin memаrlıq-kоnstruktiv quruluşu yerli üslublаrın sаrsılmаzlığını qоruyаrаq və оnlаrа sаdiq qаlаrаq dаş qübbələrdən və çаtmа fоrmаlı tаğlаrdаn ibаrətdir. Sаdə ifаdə оlunmuş tаclı giriş və &quot;Qurаn&quot; məzmunlu, eləcə də memаr hаqqındа məlumat verən epiqrаfik yazı məscidin yüksək dəyərini göstərir. İbаdət zаlının interyerində, künclərin birində memаrın və onun həyаt yоldаşının məzаrı yerləşir.

== Mənbə ==
* {{cite news |title=HАCI HЕYBƏT MƏSCİDİ |author= |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,21/lang,az/#monument56 |publisher=icherisheher.gov.az |date= |accessdate=2015-03-21 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150320214756/http://www.icherisheher.gov.az/static,21/lang,az/#monument56 |archivedate=2015-03-20 |url-status=dead }}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçərişəhər]]
{{Bakı məscidləri}}{{İçərişəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı sünni məscidləri]]</text>
      <sha1>94m00bq585o7dvjb31tldtq5ergicg8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mirzə Əhməd məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181476</id>
    <revision>
      <id>6571253</id>
      <parentid>6347586</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3134" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{Tarixi abidə
|adı            = Mirzə Əhməd məscidi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Mirzə Əhməd məscidi 2019-cu ildə.jpg|300px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir       = &lt;small&gt;[[İçərişəhər]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı         = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|memar             = Hacı Mirzə Əhməd
|tikilmə_tarixi    = 1345
|üslubu            = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|vəziyyəti           = Tavanı yoxdur, dağılmaq üzrədir.
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  = Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower
|nişanlama1_vaxtı = 2000
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   = vi
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/958 958]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Azərbaycan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Avropa və Şimali Amerika
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 2182]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Mirza Ahmed Mosque
|Xəritəsi             =  
}}

'''Mirzə Əhməd məscidi''' — İçəri Şəhərdə yerləşən və yerli əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].

== Tarixi ==
1345-ci ildə Hacı Mirzə Əhməd tərəfindən tikilmişdir.

== Haqqında ==
Məscid kiçik оlub yаşаyış məhəllələrinin cərgəsinə dахildir. Plаndа dördbucаq şəklindədir. Kvаdrаt fоrmаlı vestibüldən, xidməti оtаqdаn və tахçаlı ibаdət zаlındаn ibаrətdir. Məscidin memаrlıq-kоnstruktiv quruluşu yerli dаş qübbələrdən və çаtmа fоrmаlı tаğlаrdаn ibаrətdir. Məscidin giriş qapısı yerləşən divarının mərkəzində &quot;Qurаn&quot; məzmunlu, eləcə də memаr hаqqındа məlumat verən еpiqrаfik yazı məscidin yüksək dəyərini göstərir.

Məscidin tavanı və yan yardımçı otağı uçulmuşdur. Məscidin qədim məbəd üzərində inşa olunduğu ehtimal olunur. Hazırda abidə fəaliyyət göstərmir və ziyarətə bağlıdır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* {{cite web|url=http://scwra.gov.az/structure/294/?“Mirzə%20Əhməd”%20məscidi|title=Mirzə Əhməd məscidi|author=|date=|work=|publisher=scwra.gov.az|accessdate=2014-09-29|language=az}}

== Həmçinin bax ==
* [[İçəri Şəhər]]

{{Bakı məscidləri}}
{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>ktam407ybfpvj8uxwhd50rb4uy5ksbu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Georq Forster</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181729</id>
    <revision>
      <id>6570210</id>
      <parentid>5728524</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:44:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4921" xml:space="preserve">{{Alim}}
{{Təsnifatçı
| Eni         = 
| Botanik     = G.Forst.
| IPNI        = 2835-1
| List IPNI   = +
| wikispecies = 
| commons     = 
}}

'''Johann Georg Adam Forster''' ({{Dil-de|Johann Georg Adam Forster}}; {{DVTY}}) — Alman publisisti, yazıçısı, səyyahı, təbiətşünas-alimi etnoqrafı, ictimai-siyasi xadimi.

== Əsərləri ==
* ''A Voyage round the World in His Britannic Majesty's Sloop Resolution, Commanded by Capt. James Cook, during the Years, 1772, 3, 4, and 5'' (1777) [http://books.google.com/books?id=w5PE4ociU0IC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=georg+forster+voyage+round+the+world&amp;hl=en&amp;src=bmrr&amp;ei=pjHqTcWHJIbu0gHWqeiYAQ&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=1&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q&amp;f=false (preview)]
* ''Journal of travels in Poland'' (August–November, 1784), The Warsaw Voice, 1990 31 8–9
* ''De Plantis Esculentis Insularum Oceani Australis Commentatio Botanica'' (1786) available online at [http://www.gutenberg.org/ebooks/34914 Project Gutenberg]
* ''Florulae Insularum Australium Prodromus '' (1786) available online at [http://www.gutenberg.org/ebooks/36186 Project Gutenberg]
* ''Essays on the moral and natural geography, natural history and philosophy'' (1789–1797)
* ''Views of the Lower Rhine, Brabant, Flanders'' (three volumes, 1791–1794)
* &quot;Neuholland und die brittische Colonie in Botany-Bay&quot;, ''Allgemeines historisches Taschenbuch: oder Abriss der merkwürdigsten neuen Welt-Begebenheiten für 1787, enthaltend Zusätze zu der für das Jahr 1786 herausgegebenen Geschichte der wichtigsten Staats- und Handelsveränderungen von Ostindien, von M. C. Sprengel, Professor der Geschichte auf der Universität zu Halle,'' Berlin, bei Haude und Spener, Dezember 1786, Zusatz 7, S.xxxiii-liv; supplement to: ''Historisch-genealogischer Calender oder Jahrbuch der merkwürdigsten neuen Weltbegebenheiten für 1787.'' Re-published in ''Georg Forster’s [[Kleine Schriften]]: Ein Beytrag zur Völker- und Länderkunde, Naturgeschichte und Philosophie des Lebens, gesammlet von Georg Forster,'' Erster Theil, Leipzig, Kummer, 1789, S.233–74.(English translation at: web.mala.bc.ca/Black/AMRC/index.htm?home.htm&amp;2)
* ''Letters'' (posthumous compilation of his correspondence, 1828)
* ''Werke in vier Bänden'', Gerhard Steiner (editor). Leipzig 1971
* ''Ansichten vom Niederrhein'', Gerhard Steiner (editor). Frankfurt am Main: Insel, 1989. ISBN 3–458–32836-X
* ''Reise um die Welt'', Gerhard Steiner (editor). Frankfurt am Main: Insel, 1983. ISBN 3-458-32457-7
* ''Über die Beziehung der Staatskunst auf das Glück der Menschheit und andere Schriften'', Wolfgang Rödel (editor). Frankfurt am Main: Insel, 1966. – A little collection of political essays, notes, and speeches of republican thinkers and writers.
* '' Georg Forsters Werke, Sämtliche Schriften, Tagebücher, Briefe'', Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin, G. Steiner et al. Berlin: Akademie 1958
* ''Georg Forster, Revolutions-Briefe'', Kurt Kersten, Athenaeum Verlag, 1981
* ''Georg Forster, Briefe an Ernst Friedrich Hector Falcke. Neu aufgefundene Forsteriana aus der Gold- und Rosenkreuzerzeit'', Michael Ewert, Hermann Schüttler (editors). Georg-Forster-Studien Beiheft 4. Kassel: Kassel University Press 2009. ISBN 978-3-89958-485-1

== Xarici keçidlər ==
* [http://projects.prm.ox.ac.uk/forster/home.html Pitt Rivers Muzeyində Georq Forsterin kolleysiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061103220500/http://projects.prm.ox.ac.uk/forster/home.html |date=2006-11-03 }}
* [http://www.georg-forster-gesellschaft.de/ Georg Forster society in Kassel] {{ref-de}}
* [http://www.royalsoc.co.uk/DServe/dserve.exe?dsqIni=Dserve.ini&amp;dsqApp=Archive&amp;dsqCmd=ImageView.tcl&amp;dsqDb=Catalog&amp;dsqImage=EC_1776_22.jpg Georq Forsterin məktubları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061021045441/http://www.royalsoc.co.uk/DServe/dserve.exe?dsqIni=Dserve.ini&amp;dsqApp=Archive&amp;dsqCmd=ImageView.tcl&amp;dsqDb=Catalog&amp;dsqImage=EC_1776_22.jpg |date=2006-10-21 }}
* [http://www.bbaw.de/bbaw/Forschung/Forschungsprojekte/forster/de/Ueberblick Georq Forsterin əsərləri] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060618160352/http://www.bbaw.de/bbaw/Forschung/Forschungsprojekte/forster/de/Ueberblick |date=2006-06-18 }}{{ref-de}}
* [http://www.nhm.ac.uk/nature-online/online-ex/art-themes/drawingconclusions/more/penguin_more_info.htm Georq Forsterin çəkdiyi şəkillər]
* [http://www.adb.online.anu.edu.au/biogs/A010370b.htm Bioqrafiyası]
* [http://www.harpers.org/archive/2008/04/hbc-90002839 Forster comments after hearing of the death of Benjamin Franklin] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121019221917/http://harpers.org/archive/2008/04/hbc-90002839 |date=2012-10-19 }}

{{alim-qaralama}}
{{xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Almaniya botanikləri]]
[[Kateqoriya:Almaniya səyyahları]]
[[Kateqoriya:Almaniya yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Alman yazıçılar]]</text>
      <sha1>r45br4vts2nfzh3v9uh8mxt4r8c6v2t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xatirə Quliyeva</title>
    <ns>0</ns>
    <id>191496</id>
    <revision>
      <id>6571420</id>
      <parentid>6559546</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:25:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xatire62</username>
        <id>250474</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17661" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xatirə Quliyeva
 |orijinal adı         = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Xatire Quliyeva.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 30.06.1962
 |doğum yeri           = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         =  {{USSR}}→&lt;br/&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti           = [[azərbaycanlı]]
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = Nəcəfqulu
 |anası                = Nisəxanım
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = fəlsəfə elmləri doktoru
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiri
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə elmləri doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu|AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun]] &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru.

== Həyatı ==
Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir.  

Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. 

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib.

== Fəaliyyəti ==
=== Əmək fəaliyyəti ===
1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 

1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 

1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 

1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir.

1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın &quot;Fəlsəfə və Sosiologiya&quot;  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 

2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 

2011-ci ildə AMEA &quot;Fəlsəfə və Sosiologiya&quot; İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 

2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiridir. 

Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir.

2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur.

== Elmi fəaliyyəti ==     
1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur.

1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir.

2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.  

2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və  Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]&lt;/ref&gt;    

Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&amp;as_sdt=0%2C5&amp;q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&amp;btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]&lt;/ref&gt;

X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının&lt;ref&gt;[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204  International Journal of Philosophy]&lt;/ref&gt;; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”&lt;ref&gt;[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]&lt;/ref&gt; və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür.
=== Monoqrafiyalar ===
* Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov&lt;ref&gt;&quot;Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov&quot;Bakı-Elm-1998.&lt;/ref&gt; 
* Həmişə müasir Cəfər Cəfərov&lt;ref&gt;&quot;Həmişə müasir Cəfər Cəfərov&quot; Bakı-Elm-1999.&lt;/ref&gt; 
* Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər 
* XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov 
* Azərbaycanda maarifçi esttika&quot; 
* Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər 
* &quot;Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat&quot; 
=== Kitabları ===
* İdentiklik-Multikultursalizm - Dialoq Fəlsəfəsi&lt;ref&gt;[http://philosophy.edu.az/index.php?newsid=358 «İdentiklik Multikulturalizm Dialoq fəlsəfəsi» adlı məqalələr toplusu nəşr olunub]&lt;/ref&gt; 
* Çoxmədəniyyətliliyin nə­həng körpüsü – İmadəddin Nəsimi yaradıcılığı&lt;ref&gt;http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=692551&amp;pno=1&lt;/ref&gt; 
* İma­­dəd­­din Nə­si­mi İr­si Çağ­daş Ərəb təd­qi­­qat­­la­­rın­da - elmi məqalələr toplusu(2-ci kitab)&lt;ref&gt;[https://academy-dev.digitalks.az/uploads/journals/sosial-elmler-n2-2020pdf5477412022-05-17-154812.pdf НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ]&lt;/ref&gt; 
* Ulu ön­dər Hey­dər Əli­ye­vin si­ya­sə­ti­nin  müd­rik­lik gü­cü&lt;ref&gt;[https://science.gov.az/az/news/open/20807 Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdriklik gücü]&lt;/ref&gt; 
* History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt; 
=== Bədii əsərlər===
* &quot;Mən elə bilirdim ki&quot;&lt;ref&gt;&quot;Mən elə bilirdim ki&quot;(şerlər)Bakı-1997.&lt;/ref&gt;
* &quot;Sənə deyəcəkdim ki&quot;&lt;ref&gt;&quot;Sənə deyəcəkdim ki&quot;(şerlər)Bakı-2002.&lt;/ref&gt;
* &quot;Ölən sevgilər&quot;&lt;ref&gt;&quot;Ölən sevgilər&quot; (şerlər)Bakı-2010.&lt;/ref&gt;
* &quot;Haqqın hesabı&quot;&lt;ref&gt;&quot;Haqqın hesabı&quot;(povest)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Direktor &quot;B&quot;&quot; (povest)&lt;ref&gt;&quot;Direktor &quot;B&quot;&quot; (povesdt)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Alfons prokuror&quot;(povest)&lt;ref&gt;&quot;Alfons prokuror&quot;(povest)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Onun ağ məhəbbəti&quot;(povest)&lt;ref&gt;&quot;Onun ağ məhəbbəti&quot;(povest)Bakıl-2010.&lt;/ref&gt;
=== Publisist əsər ===
*1.&quot;Köynəyi yaşıl oğlan&quot;&lt;ref&gt;&quot;Köynəyi yaşıl oğlan&quot; Bakı-1997.&lt;/ref&gt;

=== Tərtib ===
#&quot;Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu&quot;&lt;ref&gt;&quot;Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu&quot;(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999&lt;/ref&gt;
#&quot;İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi&quot;

=== Məqalələr ===
Azərbaycan dilindəː
* Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) &lt;ref&gt;AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.&lt;/ref&gt;
* Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair&lt;ref&gt;AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286&lt;/ref&gt;
* Azərbaycan dövlət ida­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi&lt;ref&gt;Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81&lt;/ref&gt;
* Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri&lt;ref&gt;Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.&lt;/ref&gt; 
* Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri &lt;ref&gt;Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.&lt;/ref&gt;
* Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri &lt;ref&gt;Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112&lt;/ref&gt; 
* Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü&lt;ref&gt;AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.&lt;/ref&gt;
* Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik&lt;ref&gt;“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89&lt;/ref&gt;
* Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. &lt;ref&gt;AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində&lt;ref&gt;AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”&lt;ref&gt;AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları
* Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.&lt;nowiki&gt;[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]&lt;/nowiki&gt;
* Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü&lt;ref&gt;Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh&lt;/ref&gt;
* “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)&lt;ref&gt;AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92&lt;/ref&gt;
İngilis dilindəː
* Treumph Of Haydar Aliyev Political Course: Confirmation Of Great Faith. Pa­kis­tan Jo­ur­nal of So­ci­al Sci­en­ces.&lt;ref&gt;[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.116.120 Treumph of Heydar Aliyev Political Course: Confirmation of Great Faith]&lt;/ref&gt;
* On the application of the political model of multiculturalism by the President of the Republic of Azerbaijan, Mr. Ilham Aliyev, as a scientific concept of life philosophy Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan.&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74480918/On_the_application_of_the_political_model_of_multiculturalism_by_the_President_of_the_Republic_of_Azerbaijan_Mr_Ilham_Aliyev_as_a_scientific_concept_of_life_philosophy_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_G Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt; 
* Our Philosophy of National Intercultural Dialogue From the Ideology of Azerbaijanism to Multiculturalism&lt;ref&gt;[http://www.davidpublisher.com/Public/uploads/Contribute/605d5159ad178.pdf Khatira Guliyeva Institute of Philosophy and Sociology of ANAS, Baku, Azerbaijan]&lt;/ref&gt;
* Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan Euro­pe­an Sci­en­ce&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74510585/Ethno_National_And_Regional_%C4%B0dentity_%C4%B0n_Azerbaijan_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Ethno-National And Regional İdentity İn Azerbaijan. Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* Life philosophy priorities of multiculturalism in the Republic of Azerbaijan&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com/citations?user=VJvGcOoAAAAJ&amp;hl=en Life philosophy priorities of multiculturalism in the independent Republic of Azerbaijan]&lt;/ref&gt;
* History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt;
* Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://science.gov.az/en/news/open/17146 Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt;
* “Lotfi A.Zadeh phenomenon in the development of the world artificial intelligence (Aİ) system”&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;
* Azerbaijan-Pakistan Relations in the Context of Islamic Solidarity and Intercultural Dialogue&lt;ref&gt;[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.61.68 Pakistan Journal of Social Sciences]&lt;/ref&gt;
* Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to &quot;Dialogue Philosophy&quot; (formulation of the problem) Philosophi and international journal  
* The Ethics Of Multiculturalism As Conseption Of Progress&lt;ref&gt;АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.&lt;/ref&gt;
* Scientific relations in the context of the philosophy of multiculturalism and intercultural dialogue&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74543034/Sci%C2%ADen%C2%ADti%C2%ADfic_Re%C2%ADla%C2%ADti%C2%ADons%20%C4%B0n%20The%20Con%C2%ADtext%20Of%20The%20Phi%C2%ADlo%C2%ADsophy%20Of%20Mul%C2%ADti%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADra%C2%ADlism%20And%20%C4%B0nter%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADr Scientific Relations İn The Context Of The Philosophy Of Multiculturalism And İntercultural Dialogue.]&lt;/ref&gt;
* Migration and Education in the Context of Multiculturalism&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74544031/Migration_and_Education_in_the_Context_of_Multiculturalism_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* Philosophical scientific aspects of life during and after the pandemic period&lt;ref name=&quot;a&quot;&gt;[https://independent.academia.edu/KhatireGuliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* The legacy of XIV century Azerbaijani poetry and Hurufism Master Imadeddin Nesimi in European Studies.&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;
* The principles of the system of Hurufism and a philosophical look at the identity and pseudonym of Imadedtin Nesimi.&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>i0lxnqaurp4joet8dofx6s88ws7wpan</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571437</id>
      <parentid>6571420</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:32:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xatire62</username>
        <id>250474</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17652" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xatirə Quliyeva
 |orijinal adı         = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Xatire Quliyeva.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 30.06.1962
 |doğum yeri           = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         =  {{USSR}}→&lt;br/&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti           = [[azərbaycanlı]]
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = Nəcəfqulu
 |anası                = Nisəxanım
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = fəlsəfə elmləri doktoru
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiri
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə elmləri doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu|AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun]] &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru.

== Həyatı ==
Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir.  

Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. 

Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib.

== Fəaliyyəti ==
=== Əmək fəaliyyəti ===
1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 

1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 

1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 

1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir.

1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın &quot;Fəlsəfə və Sosiologiya&quot;  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 

2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 

2011-ci ildə AMEA &quot;Fəlsəfə və Sosiologiya&quot; İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 

2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun &quot;Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi&quot; şöbəsinin müdiridir. 

Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir.

2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur.

== Elmi fəaliyyəti ==     
1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur.

1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir.

2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.  

2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və  Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]&lt;/ref&gt;    

Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&amp;as_sdt=0%2C5&amp;q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&amp;btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]&lt;/ref&gt;

X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının&lt;ref&gt;[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204  International Journal of Philosophy]&lt;/ref&gt;; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”&lt;ref&gt;[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]&lt;/ref&gt; və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür.
=== Monoqrafiyalar ===
* Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov&lt;ref&gt;&quot;Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov&quot;Bakı-Elm-1998.&lt;/ref&gt; 
* Həmişə müasir Cəfər Cəfərov&lt;ref&gt;&quot;Həmişə müasir Cəfər Cəfərov&quot; Bakı-Elm-1999.&lt;/ref&gt; 
* Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər 
* XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov 
* Azərbaycanda maarifçi esttika&quot; 
* Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər 
* &quot;Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat&quot; 
=== Kitabları ===
* İdentiklik-Multikultursalizm - Dialoq Fəlsəfəsi&lt;ref&gt;[http://philosophy.edu.az/index.php?newsid=358 «İdentiklik Multikulturalizm Dialoq fəlsəfəsi» adlı məqalələr toplusu nəşr olunub]&lt;/ref&gt; 
* Çoxmədəniyyətliliyin nə­həng körpüsü – İmadəddin Nəsimi yaradıcılığı&lt;ref&gt;http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=692551&amp;pno=1&lt;/ref&gt; 
* İma­­dəd­­din Nə­si­mi İr­si Çağ­daş Ərəb təd­qi­­qat­­la­­rın­da - elmi məqalələr toplusu(2-ci kitab)&lt;ref&gt;[https://academy-dev.digitalks.az/uploads/journals/sosial-elmler-n2-2020pdf5477412022-05-17-154812.pdf НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ]&lt;/ref&gt; 
* Ulu ön­dər Hey­dər Əli­ye­vin si­ya­sə­ti­nin  müd­rik­lik gü­cü&lt;ref&gt;[https://science.gov.az/az/news/open/20807 Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdriklik gücü]&lt;/ref&gt; 
* History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt; 
=== Publisist əsər ===
*1.&quot;Köynəyi yaşıl oğlan&quot;&lt;ref&gt;&quot;Köynəyi yaşıl oğlan&quot; Bakı-1997.&lt;/ref&gt;

=== Tərtib ===
#&quot;Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu&quot;&lt;ref&gt;&quot;Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu&quot;(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999&lt;/ref&gt;
#&quot;İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi&quot;

=== Məqalələr ===
Azərbaycan dilindəː
* Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) &lt;ref&gt;AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.&lt;/ref&gt;
* Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair&lt;ref&gt;AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286&lt;/ref&gt;
* Azərbaycan dövlət ida­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi&lt;ref&gt;Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81&lt;/ref&gt;
* Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri&lt;ref&gt;Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.&lt;/ref&gt; 
* Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri &lt;ref&gt;Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.&lt;/ref&gt;
* Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri &lt;ref&gt;Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112&lt;/ref&gt; 
* Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü&lt;ref&gt;AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.&lt;/ref&gt;
* Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik&lt;ref&gt;“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89&lt;/ref&gt;
* Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. &lt;ref&gt;AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində&lt;ref&gt;AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”&lt;ref&gt;AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.&lt;/ref&gt;
* Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları
* Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.&lt;nowiki&gt;[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]&lt;/nowiki&gt;
* Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü&lt;ref&gt;Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh&lt;/ref&gt;
* “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)&lt;ref&gt;AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92&lt;/ref&gt;
İngilis dilindəː
* Treumph Of Haydar Aliyev Political Course: Confirmation Of Great Faith. Pa­kis­tan Jo­ur­nal of So­ci­al Sci­en­ces.&lt;ref&gt;[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.116.120 Treumph of Heydar Aliyev Political Course: Confirmation of Great Faith]&lt;/ref&gt;
* On the application of the political model of multiculturalism by the President of the Republic of Azerbaijan, Mr. Ilham Aliyev, as a scientific concept of life philosophy Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan.&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74480918/On_the_application_of_the_political_model_of_multiculturalism_by_the_President_of_the_Republic_of_Azerbaijan_Mr_Ilham_Aliyev_as_a_scientific_concept_of_life_philosophy_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_G Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt; 
* Our Philosophy of National Intercultural Dialogue From the Ideology of Azerbaijanism to Multiculturalism&lt;ref&gt;[http://www.davidpublisher.com/Public/uploads/Contribute/605d5159ad178.pdf Khatira Guliyeva Institute of Philosophy and Sociology of ANAS, Baku, Azerbaijan]&lt;/ref&gt;
* Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan Euro­pe­an Sci­en­ce&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74510585/Ethno_National_And_Regional_%C4%B0dentity_%C4%B0n_Azerbaijan_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Ethno-National And Regional İdentity İn Azerbaijan. Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* Life philosophy priorities of multiculturalism in the Republic of Azerbaijan&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com/citations?user=VJvGcOoAAAAJ&amp;hl=en Life philosophy priorities of multiculturalism in the independent Republic of Azerbaijan]&lt;/ref&gt;
* History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt;
* Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence&lt;ref&gt;[https://science.gov.az/en/news/open/17146 Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence]&lt;/ref&gt;
* “Lotfi A.Zadeh phenomenon in the development of the world artificial intelligence (Aİ) system”&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;
* Azerbaijan-Pakistan Relations in the Context of Islamic Solidarity and Intercultural Dialogue&lt;ref&gt;[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.61.68 Pakistan Journal of Social Sciences]&lt;/ref&gt;
* Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to &quot;Dialogue Philosophy&quot; (formulation of the problem) Philosophi and international journal  
* The Ethics Of Multiculturalism As Conseption Of Progress&lt;ref&gt;АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.&lt;/ref&gt;
* Scientific relations in the context of the philosophy of multiculturalism and intercultural dialogue&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74543034/Sci%C2%ADen%C2%ADti%C2%ADfic_Re%C2%ADla%C2%ADti%C2%ADons%20%C4%B0n%20The%20Con%C2%ADtext%20Of%20The%20Phi%C2%ADlo%C2%ADsophy%20Of%20Mul%C2%ADti%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADra%C2%ADlism%20And%20%C4%B0nter%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADr Scientific Relations İn The Context Of The Philosophy Of Multiculturalism And İntercultural Dialogue.]&lt;/ref&gt;
* Migration and Education in the Context of Multiculturalism&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/74544031/Migration_and_Education_in_the_Context_of_Multiculturalism_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* Philosophical scientific aspects of life during and after the pandemic period&lt;ref name=&quot;a&quot;&gt;[https://independent.academia.edu/KhatireGuliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis Khatire Guliyeva]&lt;/ref&gt;
* The legacy of XIV century Azerbaijani poetry and Hurufism Master Imadeddin Nesimi in European Studies.&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;
* The principles of the system of Hurufism and a philosophical look at the identity and pseudonym of Imadedtin Nesimi.&lt;ref name=&quot;a&quot;/&gt;Bədii əsərlər
* &quot;Mən elə bilirdim ki&quot;&lt;ref&gt;&quot;Mən elə bilirdim ki&quot;(şerlər)Bakı-1997.&lt;/ref&gt;
* &quot;Sənə deyəcəkdim ki&quot;&lt;ref&gt;&quot;Sənə deyəcəkdim ki&quot;(şerlər)Bakı-2002.&lt;/ref&gt;
* &quot;Ölən sevgilər&quot;&lt;ref&gt;&quot;Ölən sevgilər&quot; (şerlər)Bakı-2010.&lt;/ref&gt;
* &quot;Haqqın hesabı&quot;&lt;ref&gt;&quot;Haqqın hesabı&quot;(povest)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Direktor &quot;B&quot;&quot; (povest)&lt;ref&gt;&quot;Direktor &quot;B&quot;&quot; (povesdt)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Alfons prokuror&quot;(povest)&lt;ref&gt;&quot;Alfons prokuror&quot;(povest)Bakı-2004.&lt;/ref&gt;
* &quot;Onun ağ məhəbbəti&quot;(povest)&lt;ref&gt;&quot;Onun ağ məhəbbəti&quot;(povest)Bakıl-2010.&lt;/ref&gt;
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>m6vt78dh2klii01xomyf9e7xg6bdov9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ramin Mahmudzadə</title>
    <ns>0</ns>
    <id>195168</id>
    <revision>
      <id>6571029</id>
      <parentid>6569975</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:04:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4964" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Ramin Mahmudzadə
 |orijinal adı         = Mahmudzadə Ramin Əlinazim oğlu
 |şəkil                = 
 |elm sahəsi           = fizika-riyaziyyat
 |elmi dərəcəsi        = fizika-riyaziyyat elmləri namizədi
 |elmi adı             = dosent
 |təhsili              = ali
 |mükafatları          = {{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)}} (2005)
}}
'''Mahmudzadə Ramin''' ({{DVTY}}) — fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent, məktəblilərdən ibarət informatika üzrə Ümumittifaq və beynəlxalq olimpiadalara hazırlıq işlərinin rəhbəri, Bakı &quot;Bilik&quot; Cəmiyyətinin nəzdində &quot;İstehsalatda Riyazi üsullar&quot; İctimai İnstitutunun rektoru (1985–1990), Təhsilin İnformasiyalaşdırılması Resurs Mərkəzinin rəhbəri (1999–2003), Focal Point UNESCO-nun Azərbaycanda rəhbəri (2002–2005), [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] &quot;İnformasiya Texnologiyaları Təhsildə&quot; Metodiki Şurasının sədri, 2005-ci ildə AR Prezidenti tərəfindən [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|Şöhrət Ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref&gt;[http://cs.bsu.edu.az/az/content/mahmudzad_ramin_linazim_olu Mahmudzadə Ramin Əlinazim oğlu]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Ramin Mahmudzadə Əlinazim oğlu 31 avqust 1935-ci ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdur. 1953-cü ildə orta məktəbi [[Ukrayna]]da bitirmişdir. 1953-cü ildə Dnepropetrovsk Dağ-Mədən İnstitununa daxil olub. 1956-cı ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. 1958-ci ildə Leninqrad Dövlət Universitetində təhsilini davam etdirmiş, 1961-ci ildə oranı bitirmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2010/avqust/132026.htm Nizami MİRZƏ, Ramin Mahmudzadə (həyatı)// Azərbaycan müəllimi.- 2010.- 3 sentyabr.- S.4.]&lt;/ref&gt;

1961-ci ildən 1968-ci ilədək Azərbaycan Dövlət Universitetinin Mexanika Riyaziyyat fakültəsində asisent işləmişdir. 1968–1973-cü illərdə Azərbaycan [[AMEA|EA]] [[Nəzəri Kimya Problemləri İnstitutu]]nda şöbə müdiri olmuşdur. 1973-cü ildə [[Bakı Dövlət Universiteti]]nə qayıtmış, tətbiqi-riyaziyyat və kibernetika fakültəsində dərs demişdir. Əvvəlcə baş müəllim, namizədlik dissertasiyasını müdafiə etdikdən sonra dosent, kafedra müdiri vəzifəsində işləmişdir.

1970-ci illərin əvvəllərində respublikada ilk dəfə ilk olaraq 164 sonra 134 saylı orta məktəblərdə proqramçı siniflərinin banisi olmuşdur.

1989-cu ildə Respublikada məktəblərdə kompüterlərin tətbiqi ilə bağlı Ümumittifaq Pilot Layihəsinin başçısı olmuşdur. Respublika üzrə məktəblərarası informatika olimpiadalarının demək olar ki, hamısında jüri sədri olmuşdur. 1989-cu ildən respublikanın informatika üzrə Ümumittifaq olimpiada komandasının rəhbəri, 1994-cü ildən Beynəlxalq olimpiada komandasının rəhbəridir. Ölkədə və dünyanın bir sıra ölkələrində olan bir çox İT şirkətlərdə, banklarda, Tətbiqi riyaziyyat və İqtisadi Kibernetika ixtisası üzrə təhsil almış, Ramin Mahmudzadə məktəbini keçmiş kadrlar işləyirlər. 1999-cu ildən Təhsil Nazirliyinin &quot;İnformasiya Texnologiyaları Təhsildə&quot; Metodiki Şurasının sədridir.

== Yetişdirdiyi tələbələr ==
* [http://people.seas.harvard.edu/~aslan/ Aslan Babək oğlu Əsgərov — Harvard Universitetində tədqiqatçı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140804063704/http://people.seas.harvard.edu/~aslan/ |date=2014-08-04 }}
* Fərid Rəhim oğlu Əhmədov — Almaniyanın Ziegen Universitetinin məzunu, bir çox müsabiqələrin qalibi, ADA Universitetində müəllim
* Vüsal Xəlilov — Java üzrə ilk OCM sertifikatlı Azərbaycanlı
* Maqsud İbrahimov — Avstraliyanın Adelaide Universitetinin Kompüter Elmləri üzrə fəlsəfə doktoru
* Ramiz Talıb oğlu Şərifov — ELCELL şirkətinin rəhbəri
* Elnur Fəttah oğlu Seyidli — İOİ-da Azərbaycana ilk medal gətirən şəxs, Böyük Britaniyanın Crescent Tours şirkətinin idarə heyətinin sədri
* Elçin Rəşid oğlu Əliyev — SİNAM şirkətinin rəhbəri
* Turan Rüstəmli — Böyük Britaniyanın Optimax Software şirkətinin proqramçısı
* Hüseyn Vaqif oğlu Quliyev — Böyük Britaniyanın Optimax Software şirkətinin rəhbəri
* Elçin Adil oğlu Əliyev — İnformasiya Təhlükəsizliyi sahəsində ekspert
* İqor Yakovenko — AZEL şirkətinin rəhbəri
* Adil Elçin oğlu Əliyev — Samsung Electronics şirkətinin baş ofisində, proqram təminatı üzrə mühəndis.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.hafta-ichi.com/newv/pre.php?id=40573 Nar Mobile İnformatika üzrə Azərbaycan Milli Olimpiya komandasını dəstəkləyir] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]</text>
      <sha1>80c21ucpl6pwgn1iss17fqiv4bn54rn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fəttah Heydərov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>196004</id>
    <revision>
      <id>6570927</id>
      <parentid>6500276</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:55:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aqşin Abbaslı</username>
        <id>184065</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5711" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |titul        = [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi]]nin I–VI çağırış deputatı
 |bayraq       = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2      = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl   = [[1995]]
 |dövr son     = [[2020]]
 |titul_2      = [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]nın Mədəniyyət naziri
 |bayraq_2     = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2_2    = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_2 = [[1990]]
 |dövr son_2   = [[1995]]
 |titul_3      = [[Naxçıvan MSSR]] Mədəniyyət naziri
 |bayraq_3     = Coat of Arms of Nakhichevan ASSR.png
 |bayraq2_3    = Flag of Nakhichevan ASSR.svg
 |dövr əvvəl_3 = [[1983]]
 |dövr son_3   = [[1990]]
 |mükafatları  = {{&quot;İstiqlal&quot; ordeni|2018}} {{&quot;Şərəf&quot; ordeni|2013}} {{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|2008}} {{&quot;Şərəf nişanı&quot; ordeni|1975}}
|həyat yoldaşı=Sahibəxanım Heydərova}}
'''Fəttah Səməd oğlu Heydərov''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin]] deputatı, Milli Məclisin Hesablayıcı Komissiyasının sədri, Regional Məsələlər Komitəsinin sədr müavini, [[Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası]]nın sədri.

== Həyatı ==
Fəttah Heydərov [[1938|1938-ci il]] fevralın 23-də [[Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası|Naxçıvan MR]]-nın [[Babək rayonu]]nun [[Çeşməbasar]] kəndində anadan olmuşdur. 1955-ci ildə [[Nehrəm|Nehrəm kənd]] orta məktəbini, 1959–1964-cü illərdə [[Bakı Dövlət Universiteti|Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin mexanika-riyaziyyat fakültəsini, 1975-ci ildə [[Bakı Ali Partiya Məktəbi]]ni bitirmişdir.

Əmək fəaliyyətinə 1955-ci ildə [[Babək rayonu]] [[Güznüt]] kənd klubunun müdiri kimi başlamışdır. 1958-ci ildən [[Çeşməbasar]] səkizillik məktəbinin müəllimi, 1968-ci ildən [[Naxçıvan]] Vilayət Partiya Komitəsinin təlimatçısı, 1970-ci ildən [[Ordubad]] Rayon Partiya Komitəsinin ikinci katibi işləmiş, 1970–1990-cı illərdə [[Naxçıvan]] şəhər və [[Ordubad]] rayon XDS-in deputatı seçilmişdir.

1976–1978-ci illərdə [[Naxçıvan MSSR]] Əhaliyə Məişət Xidməti naziri işləmişdir.

1978-ci ildən [[Ordubad]], 1986-cı ildən [[Culfa rayonu|Culfa]] Rayon Partiya Komitəsinin I katibi, 1983-cü ildən [[Naxçıvan]] MR Mədəniyyət naziri işləmişdir.

1990–1995-ci illərdə [[Naxçıvan]] MR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur.
[[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] I (1995-ci il), II (2000-ci il), III (2005-ci il), IV (2010-cu il), V (2015-ci il), VI (2020-ci il) çağırış Milli Məclisinin deputatı olmuşdur.&lt;ref&gt;[http://www.meclis.gov.az/?/az/deputat/120 deputat]&lt;/ref&gt; Milli Məclisin Hesablayıcı Komissiyasının sədri, Regional Məsələlər Komitəsinin sədr müavini olmuş [[Azərbaycan Ağsaqqallar Şurası]]nın sədri işləmişdir.

4 avqust 2020-ci ildə vəfat etmiş, [[Fəxri Xiyaban|I Fəxri Xiyabanda]] dəfn olunmuşdur.

== Mükafatları ==
* SSRİ-nin [[&quot;Şərəf nişanı&quot; ordeni]] (1975) və medallarla təltif edilmişdir.
* 20 fevral 2008-ci ildə Azərbaycan Respublikasının mədəni və ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına görə Fəttah Səməd oğlu Heydərov [[&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Şöhrət&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/401461 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]&lt;/ref&gt;
* 22 fevral 2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına görə Fəttah Səməd oğlu Heydərov [[&quot;Şərəf&quot; ordeni]] ilə təltif edilmişdir&lt;ref&gt;[http://president.az/articles/7414 F.S. Heydərovun &quot;Şərəf&quot; ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]&lt;/ref&gt;.
* 22 fevral 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə Fəttah Səməd oğlu Heydərov &quot;İstiqlal&quot; ordeni ilə təltif edilmişdir&lt;ref&gt;[http://president.az/articles/27122 İlham Əliyev Milli Məclisin deputatı Fəttah Heydərova [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni]] təqdim edib]&lt;/ref&gt;.

== Ailəsi ==
* 5 övladı olmuşdur.
* Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar naziri, general-polkovnik [[Kəmaləddin Heydərov]]un atasıdır.
* &quot;Avropa-Azərbaycan Cəmiyyəti&quot;nin sədri, &quot;Qəbələ&quot; Futbol Klubunun keçmiş prezidenti [[Tale Heydərov]]un babasıdır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin Hesablayıcı Komissiyasının sədrləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Culfa Rayon Komitəsinin ikinci katibləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Kommunist Partiyası Culfa Rayon Komitəsinin birinci katibləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Ordubad Rayon Xalq Deputatları Sovetinin deputatları]]
[[Kateqoriya:Naxçıvan Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin deputatları]]
[[Kateqoriya:Naxçıvan MSSR mədəniyyət nazirləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədrləri]]
[[Kateqoriya:Naxçıvan Muxtar Respublikasının mədəniyyət nazirləri]]</text>
      <sha1>s9vi1gdbtvk2om1eqol2f6xyae2cu64</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tuğluqoğulları sülaləsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>196019</id>
    <revision>
      <id>6571730</id>
      <parentid>6202014</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:39:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2452" xml:space="preserve">[[Şəkil:Sultanat von Delhi Tughluq-Dynastie.png|thumb|right|250px|Tuğluqoğulları sülaləsi]]

'''Tuğluqoğulları sülaləsi'''—[[Hindistan]]da iqtidarda olmuş türk xanədanı.

== Tarixi ==

Dehlidə Tuğluq iqtidarının qurucusu Qazi Tuğluqşahdır. Tuğluqlar Hindistanın idarəsində [[Xələclər]] qədar uzunömürlü olmayıb, bəzi yerləri əldən vermişdilər. [[Əmir Teymur]] 1398-ci ildə Hindistan səfərinə çıxıb Dehliyə qədər girdiyi zaman Tuğluqoğulları ona bağlı olaraq hökm sürməyə başladılar.

1414-cü ildə Tuğluqoğulları nın yərinə Xızır şahla başlamaq üzrə Seyyidlər xanədanı hakim oldu. Bu ailənin dördüncü hökmdarı Əlaəddin Aləmşahdan sonra isə (1451) türklər Hindistan sultanlığını Əfqanıstanlı bir ailə olan Ludilərə verdilər. Fəqət 1526-cı ildə  Hindistan təkrar türklərin əlinə keçdi və XIX yüziılin ortalarına qədər davam edəcək olan böyük bir türk dövləti quruldu.

== Hökmdarları ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:justify; width:100%&quot;
!width=&quot;5%&quot;|
!width=&quot;30%&quot;|Adları
!width=&quot;30%&quot;|Hakimiyyət illəri&lt;ref name=t&gt;[http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V02_404.gif Tughlaq Shahi Kings of Delhi: Chart] [[The Imperial Gazetteer of India]], 1909, v. 2, ''p. 369.''&lt;/ref&gt;.&lt;ref name=&quot;VD&quot;&gt;Mahajan, V.D. (1991, reprint 2007) ''History of Medieval India, Part I'', New Delhi: [[S.Chand]] &amp; Co., ISBN 81-219-0364-5, pp.166-235&lt;/ref&gt;&lt;ref name=r1&gt;Majumdar, R.C. (ed.) (2006). ''The Delhi Sultanate'', Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, pp.52-115&lt;/ref&gt;
!width=&quot;35%&quot;|Qeydlər
|-
|1
|[[I Qiyasəddin Tuğluqşah|I Qiyasəddin şah Tuğluq]]
|1321–1325 
|
|-
|2
|Məhəmməd şah Tuğluq
|1325 – 1351
|
|-
|2
|[[Mahmud Ibn Muhammad|Mahmud şah Tuğluq]]
|1351
|
|-
|4
|[[Firuz şah Tuğluq]]
|1351 – 1388
|
|-
|5
|[[Ghiyas ud din Tughluq II|II Qiyasəddin şah Tuğluq]]
|1388 - 1389
|
|-
|6
|[[Abu Baker|Abu Bəkr]] şah Tuğluq
|1389 - 1390
|
|-
|7
|Nəsirəddin Məhəmməd şah Tuğluq 
|1390 - 1394
|
|-
|8
|Əlaəddin İskəndər şah Tuğluq
|1394
|
|-
|9
|Nəsirəddin Mahmud şah Tuğluq 
|1394 - 1414
|rowspan=2|
|-
|10
|Nüsrət şah Tuğluq
|1414
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.britannica.com/ebc/article-9372778 Encyclopedia Britannica – Muhammad ibn Tughluq]
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Tuğluqoğulları| ]]</text>
      <sha1>jdvbs4ifw4929p3l5cx7vzjrm5fqz1g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ABŞ Respublikaçılar Partiyası</title>
    <ns>0</ns>
    <id>196543</id>
    <revision>
      <id>6571546</id>
      <parentid>5991909</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* ABŞ Respublikaçılar partiyasından seçilən ABŞ prezidentləri */ dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2193" xml:space="preserve">{{Siyasi partiya
|Partiyanın adı               = ABŞ Respublikaçılar Partiyası
|Orijinal adı                 =
|Loqo                         = [[File:GOP logo.svg|200px]]
|Loqonun eni                  =
|İmza                         = 
|Qurucusu                     = 
|Lideri                       = [[Rayns Pribus]]
|Sədri                        =  
|Quruluş tarixi               = [[1854]]
|Qapanış tarixi               =
|Qərargahı                    = 310 First Street SE Washington, D.C. 2003
|İdeologiyası                 = 
|İnternasional                =
|Müttəfiqləri                 =
|Gənclər təşkilatı            =
|Üzvlərinin sayı              = {{increase}}33,284,020&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Winger |first1=Richard |title=March 2020 Ballot Access News Print Edition |url=http://ballot-access.org/2020/03/27/march-2020-ballot-access-news-print-edition/ |website=Ballot Access News |accessdate=5 April 2020}}&lt;/ref&gt;
|Şüarı                        =
|Parlamentdə yerləri          = 
|Aşağı palatada yerləri       =
|Yuxarı palatada yerləri      =
|Avropa Parlamentində yerləri =
|Himni                        =
|Mətbuat orqanı               = 
|Üzvləri                      =
|Rəsmi saytı                  = [http://www.gop.com/ www.gop.com] 
}}

'''ABŞ Respublikaçılar Partiyası''' və ya '''Böyük Köhnə Partiya''' ({{Dil-en|Republican Party}} və ya {{Dil-en|Grand Old Party}}, GOP).

Partiyanın qeyri-rəsmi rəmzi güc və qüdrəti simvolizə edən [[fil]], qeyri-rəsmi rəngi qırmızıdır. Partiya [[28 fevral]] [[1854]]-cü ildə [[Viskonsin]] ştatının Ripon şəhərində təsis edilmişdir.

== ABŞ Respublikaçılar partiyasından seçilən ABŞ prezidentləri ==
* [[Avraam Linkoln]]
* [[Uliss Qrant]]
* [[Raterford Heys]]
* [[Ceyms Qarfild]]
* [[Çester Artur]]
* [[Bencamin Harrison]]
* [[Vilyam Taft]]
* [[Uorren Hardinq]]
* [[Kalvin Kulic]]
* [[Herbert Huver]]
* [[Dvayt Eyzenhaver]]
* [[Riçard Nikson]]
* [[Cerald Ford]]
* [[Ronald Reyqan]]
* [[Corc H. U. Buş]]
* [[Corc Volker Buş]]
* [[Donald Tramp]]

{{ABŞ-qaralama}}

[[Kateqoriya:ABŞ siyasi partiyaları]]
[[Kateqoriya:1854-cü ildə yarananlar]]</text>
      <sha1>j15tcdk31x9le4zldgyuzqjxm3bdp2j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Yaxşı məqalə namizədləri</title>
    <ns>4</ns>
    <id>216628</id>
    <revision>
      <id>6570228</id>
      <parentid>6569000</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:53:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vostok-1 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10554" xml:space="preserve">{{Yaxşı məqalə namizədləri}}

== [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:00, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əli Kərimli]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{n}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:01, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[İsa Qəmbər]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Rəşad Sadıqov]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Berti Foqts]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Böyük Zab]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:48, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Gennadi Yanayev]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Məşəl savaşı]] ==
&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}} 
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:37, 24 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:53, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Anadolu bəylikləri]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:33, 25 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:19, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Vostok-1]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:12, 2 avqust 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{gözləmədə}} məqalənin üzərində bir müddət işləyib daha sonra başqa inzibatçını qiymətləndirmə üçün dəvət edəcəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:53, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[Sabah Şəriəti]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;

* ''Qrammatik normalar:''
* ''Əhatəlilik:''
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:''
* ''İstinadlar və mənbələr:''
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:''
* ''Kateqoriya və şablonlar:''
: ''Namizədlik səbəbi:'' Məqalənin “Yaxşı” məqalə statusu alması üçün təqdim edirəm. Məqalə tam əhatəlidir, ~100.000 bayt həcmindədir, vizual olaraq məqalənin vəziyyəti əladır. İstinad və mənbələrin sayı 90-dan çoxdur. Həmçinin hər bir istinadın arxivləşdiyini də nəzərinizə çatdırıram. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 11:58, 8 avqust 2022 (UTC)
== [[Vistlerin anası]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''Məqalənin “Yaxşı” məqalə statusu alması üçün təqdim edirəm. Məqalə əhatəlidir, 25KB həcmindədir, vizual olaraq məqalənin vəziyyəti yüksək səviyyədədir.  — [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:36, 9 avqust 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''</text>
      <sha1>agcy57cvdy37dikh9fool78pwb87exc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571500</id>
      <parentid>6570228</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:05:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vostok-1 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10783" xml:space="preserve">{{Yaxşı məqalə namizədləri}}

== [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:00, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əli Kərimli]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{n}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:01, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[İsa Qəmbər]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Rəşad Sadıqov]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Berti Foqts]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Böyük Zab]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:48, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Gennadi Yanayev]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''

== [[Məşəl savaşı]] ==
&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}} 
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:37, 24 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:53, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Anadolu bəylikləri]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 12:33, 25 iyul 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:19, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Vostok-1]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}}
* ''Qrammatik normalar:'' {{y}}
* ''Əhatəlilik:'' {{y}}
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}}
* ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}}
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}}
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:12, 2 avqust 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{gözləmədə}} məqalənin üzərində bir müddət işləyib daha sonra başqa inzibatçını qiymətləndirmə üçün dəvət edəcəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:53, 10 avqust 2022 (UTC)
:{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:05, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Sabah Şəriəti]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;

* ''Qrammatik normalar:''
* ''Əhatəlilik:''
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:''
* ''İstinadlar və mənbələr:''
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:''
* ''Kateqoriya və şablonlar:''
: ''Namizədlik səbəbi:'' Məqalənin “Yaxşı” məqalə statusu alması üçün təqdim edirəm. Məqalə tam əhatəlidir, ~100.000 bayt həcmindədir, vizual olaraq məqalənin vəziyyəti əladır. İstinad və mənbələrin sayı 90-dan çoxdur. Həmçinin hər bir istinadın arxivləşdiyini də nəzərinizə çatdırıram. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 11:58, 8 avqust 2022 (UTC)
== [[Vistlerin anası]] ==

&lt;!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --&gt;
* ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' 
* ''Qrammatik normalar:'' 
* ''Əhatəlilik:'' 
* ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' 
* ''İstinadlar və mənbələr:'' 
* ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' 
: ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi&lt;!-- və ya alınması --&gt;
: ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''Məqalənin “Yaxşı” məqalə statusu alması üçün təqdim edirəm. Məqalə əhatəlidir, 25KB həcmindədir, vizual olaraq məqalənin vəziyyəti yüksək səviyyədədir.  — [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:36, 9 avqust 2022 (UTC)
: ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''</text>
      <sha1>n92vo4lx6ljn6z9y6eeedx5i9z4sady</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Benjamin Dizraeli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>254665</id>
    <revision>
      <id>6571718</id>
      <parentid>6477193</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|2|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12378" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Benjamin Dizraeli
 |orijinal adı                  = Benjamin Disraeli
 |şəkil                         = Benjamin Disraeli by Cornelius Jabez Hughes, 1878.jpg
 |şəklin ölçüsü                 = 220px
 |titul                         = [[Böyük Britaniya]]nın 42-ci baş naziri
 |bayraq                        = Flag of the United Kingdom.svg
 |dövr əvvəl                    = [[27 fevral]] [[1868]]
 |dövr son                      = [[1 dekabr]] [[1868]]
 |sələfi                        = [[Uilyam Qladston]]
 |xələfi                        = [[Uilyam Qladston]]
 |monarx                        = [[I Viktoriya]]
 |doğum tarixi                  = 21.12.1804
 |doğum yeri                    = [[London]],  [[Böyük Britaniya]]
 |vəfat tarixi                  = 19.4.1881
 |vəfat yeri                    = [[London]], [[Böyük Britaniya]]
 |bayraq_2                      = Flag of the United Kingdom.svg
 |dövr əvvəl_2                  = [[20 fevral]] [[1874]]
 |dövr son_2                    = [[21 aprel]] [[1880]]
 |monarx_2                      = [[VI Georq]]&lt;br&gt;[[II Elizabet]]
 |sələfi_2                      = [[Uilyam Qladston]]
 |xələfi_2                      = [[Entoni İden]]
 |partiya                       = Konservatorlar partiyası
 |imzası                        = Benjamin Disraeli Signature 2.svg
 |vikianbar                     = 
}}

'''Benjamin Dizraeli''' ({{dil-en|Benjamin Disraeli, 1st Earl of Beaconsfield}}; {{DVTY}}) — [[Böyük Britaniya]]nın 42-ci baş naziri, diplomat.

== Həyatı ==
Benjamin Dizraeli 1801-ci ildə 21 dekabrda [[Yəhudilər|yəhudi]] ailəsində anadan olmuşdur. Benjamin Dizraelinin atası İsaak Dizraeli yazıçı idi.

1817-ci ilin iyununda Benjamin Dizraeli dinini dəyişir və anqlikan kilsəsinə tabe olur. Dizraeli 1839-cu ildə dul qadınla evlənmişdir. Onun çox güclü yumor hissi var. Həyat yoldaşı-Meri-Enn ondan 12 yaş böyük idi, lakin bu yaş fərqinə baxmayaraq onlar arasında heç bir narazılıq və ya konflikt olmamışdır.&lt;ref name=&quot;Benjamin Dizraeli&quot;&gt;[http://www.diplomatiya.az/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=188:benjamin-dizraeli-&amp;catid=55:siyasi-portretlr&amp;Itemid=101 Benjamin Dizraeli]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Siyasi fəaliyyəti ==
1832-ci il İngiltərədə parlament islahatından sonra monarxin parlamentə təsiri azalmağa başladı. Kraliça Viktoriya parlament və hökumət məsələləri ilə çox maraqlanırdı. Kraliça Viktoriyanın Dizraeli ilə münasibətləri 1852-ci ildən başlayaraq inkişaf etməyə başladı. Dizraelinin bəzi baxışları ilə razı olmamasına baxmayaraq kraliça onun icmalar palatasının sədri, həm də maliyyə naziri olmasına razılıq verdi. Dizraelinin vəzifələrindən biri də, icmalar palatasında baş verən müzakirələr barəsində mütəmadi olaraq məruzələr tərtib etmək və kraliçaya göndərmək idi.

Dizraeli 1854-cü ildə İngiltərə səfirliyinin Parisdə ataşesi təyin olundu. 1868-ci ildə Dizraeli nazirlər kabinatinin sədri oldu. Lakin dekabrda liberallar seçkilərdə qalib gəldilər və Dizraeli müxalifətdə qaldı.

1874-cü ildə İcmalar Palatasında mühafizəkarlar əksəriyyət qazandılar və Benjamin Dizraeli baş nazir oldu. Bir il sonra artıq Dizraeli ingilis millətinin liderinə çevrildi.

1876-cı ilin aprelində İngiltərə [[I Viktoriya|kraliçası Viktoriya]] Hindistanın imperatriçası elan edildi. Kraliça minnətdarlıq əlaməti olaraq Dizraeliyə həmin ilin avqustunda lord Bikonsfild və İngiltərənin peri titulları verildi.&lt;ref name=&quot;Benjamin Dizraeli&quot;/&gt;

Dizraelinin xarici siyasət sahəsində əsas istiqamətlərdən biri [[Süveyş kanalı]] ilə bağlı idi. 1875-ci ildə Misir hakimi maliyyə çətinlikləri ilə üzləşdiyi üçün Süveyş kanalında olan payını satışa çıxardığı barədə xəbər yaydı. Süveyş kanalının səhmlərinin təqribən 44%-i Misirə məxsus idi. Süveyş kanalı 1859–1869-cu illərdə fransızlar ([[Ferdinand de Lesseps]]) tərəfindən inşa olunmuşdu. Bu kanal İngiltərədən Hindistana çox qısa bir yolu təmin edirdi. Lakin kanal fransızların nəzarəti altında olduğundan ingilislərlə fransızlar arasında bir gərginlik yaşanırdı. İngilislər isə yaranmış vəziyyətdən məharətlə istifadə edib Süveyş kanalına nəzarət etmək hüququ qazana, yəni kanalın ən böyük səhmdarı ola bilərdilər. Süveyş kanalının səhmlərinin satın alınması məsələsi mütləq parlamentdə müzakirə edilməli idi. Parlamentin müzakirəsinin vacibliyinin əsas səbəbi bu idi ki, satın alma üçün lazımlı vəsaiti parlament ayırmalı idi. Əgər müzakirələrdən sonra parlament müsbət qərar qəbul edərdisə o zaman hökumət başçısına bu məbləğ verilirdi. Son nəticədə səhmlər İngiltərə tərəfindən alındı.

Dizraeli İngiltərənin maraqlarını Misirdə, Kiçik Asiyada, [[Qırmızı dəniz]] və Fars körfəzi zonasında, Suriyada, Livanda, Mesopotamiyada, Dəclə və Fərat çayları vadisində və Əfqanıstanda görürdü. 1875-ci ilin iyulunda Bosniya və Herseqovinada Osmanlı imperiyasına qarşı üsyan başladı. Dizraeli çoxdan başa düşmüşdü ki, Osmanlı imperiyasının Avropa dövlətləri tərəfindən bölüşdürülməsi qaçılmaz faktdır və bundan maksimal xeyir götürmək lazımdır. O, 1877-ci ildə London protokolunu imzaladı və üç şimal sarayının Türkiyədən Balkanlarda müharibəni qurtarmaq tələbinə qoşuldu.

1880-ci ildə mühafizəkarlar parlament seçkilərində məğlub oldular və Dizraeli müxalifətin lideri mövqeyinə keçdi. 1881-ci ilin yazında o çox ağır xəstələnir və 19 apreldə vəfat edir.

Dizraeli mühafizəkarlar partiyasının kumirlərindən biri sayılır və onun çox sevdiyi [[nərgizgülü]] hal-hazırda mühafizəkarlar partiyasının simvollarından biridir.

Dizraeli [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin bəzi tələbələri arasında daha çox bir deyiminə görə xatırlanır. ''&quot;Yalanının üç növü vardır: yalan, ağ yalan və bir də [[statistika]].&quot;''

== Daxili siyasəti ==
1868-ci ildə Lord Derbi səhhəti ilə əlaqədar olaraq istefaya getməsinə baxmayaraq onun partiyası – [[Mühafizəkarlar Partiyası (Böyük Britaniya)|Mühafizəkarlar]] hakimiyyətdə qalırdılar. Bu zaman ilk dəfə olaraq Benjamin Dizraeli bu partiyanın rəhbəri kimi hökumət yaratmaq imkanı qazandı. 1868-ci ildə Dizraelinin ilk hökuməti yaradıldı. Dizraeli İngiltərə tarixində mühafizəkarlar partiyasını yenidən quran, mühafizəkarların ideologiyasını modernləşdirən bir siyasi xadim kimi yadda qalmışdır. Dizraeli həmçinin [[publisistika]] və ədəbiyyatla da məşğul olmuşdur. O, öz yaradıcılığında İngiltərənin yeni siyasi xadiminin obrazını təqdim etməyə çalışırdı. Bu siyasi xadim İngiltərə siyasətinin başında duran aristokratlardan fərqli olaraq xalq içərisindən çıxan və xalq üçün çalışan bir xadim idi. Dolayısı ilə o, aristokratların siyasəti [[inhisar]]a almalarının qəti əleyhinə idi.

Dizraeli [[Mühafizəkarlıq|demokratik mühafizəkarlıq]] adlanan yeni ideologiyanın əsasını qoymuşdur. XIX əsrin 50–60-cı illərində gedən müzakirələrdə Dizraeli xalq mühafizəkarlığının bir neçə prinsipinin önə çıxardı:

* İngilislərin etiqadını, [[Anqlikan kilsəsi]]nin hökmranlığını qoruyub saxlamaq;
* Böyük Britaniyanın ərazi bütövlüyünü qoruyub saxlamaq;
* Xalq naminə fəaliyyət göstərilməsi, xalq üçün islahatların keçirilməsi.

Bu prinsiplər Dizraelinin irəli sürdüyü demokratik və ya xalq mühafizəkarlığının əsas cəhətlərindən bir neçəsi idi. 1868-ci ildə parlamentdə gedən müzakirələrdə Dizraelinin bir növ rəqibi olan [[Uilyam Qladston]] Dizraeliyə seçkilərdə qazandığı qələbənin bəhrələrindən yararlanmağa imkan yaratmaq istəmirdi. Buna görə də Qladstonun rəhbərlik etdiyi liberal çoxluq dərhal bir qanun layihəsi irəli sürdü. Onun mahiyyyəti [[İrlandiya]]da Anqlikan kilsəsinin dövlət kilsəsi kimi statusunun ləğv edilməsindən ibarət idi. Əhalisinin 70%-ni katoliklərin təşkil etdiyi bir ölkədə anqlikan kilsəsinin dövlət kilsəsi olması isəyolverilməz bir hal idi. 1868-ci ildə o, parlamentin buraxılması haqqında qərar qəbul edir. 1868-ci il seçkilərində mühafizəkarlar məğlub oldular və Qladstonun rəhbərlik etdiyi liberallar partiyası geniş islahat layihəsi ilə qalib gəldi.

1874-cü ilin parlament seçkilərində Dizraelinin başçılığı ilə mühafizəkarlar qalib gəldilər və 1880-ci ilə qədər bu hökumət fəaliyyət göstərdi. Dizraelinin ilkin çıxışı belə oldu ki, İngiltərə artıq islahatlardan yorulmuşdur, daxili həyatda bir qədər islahatlara fasilə vermək lazımdır. Dövlətin əsas diqqəti xarici siyasət sahəsinə yönəldilməlidir. Amma onun hökumətində daxili işlər postunu tutan Tross bütün bunlara rəğmən ölkə daxilində bir sıra islahatların keçirilməsini nəzərdə tutan bir layihə irəli sürdü. Bu layihədə səhiyyə, şəhər sanitariyası, çayların çirklənməsinə qarşı qarşılıqlı yardım kassalarının yaradılması, tred-unionlarla, onların hüquqi şəxs qismində tanınması ilə bağlı addımların atılması nəzərdə tutulurdu. Bu qərarlara uyğun olaraq 1874–1875-ci illərdə İngiltərə parlamenti hökumətin irəli sürdüyü bir sıra qərarlar qəbul etdi:

* Şəhər bələdiyyələrinə, onların şəhər ətrafı qəsəbələrdə natəmiz şəraiti olan, uçuq, yararsız halda olan binaların alınması icazəsi verilirdi.
* Bu binaların yerində isə yeni, müasir tələblərə uyğun gələn, ucuz mənzillər tikilməli və bu mənzillər şəhər əhalisinə güzəştli şərtlər daxilində satılmalı idi. Belə məhəllələrin təmizlənməsi şəhərin sanitar vəziyyətini yaxşılaşdırmalı idi.
* Şəhərlərdə az təminatlı və yoxsul təbəqələrin ciddi sürətdə qayğısına qalmaq, onlara diqqət ayrılması üçün də bir qanun verildi.
* Şəhərlərdə həmin insanlar üçün xüsusi olaraq nəzərdə tutulmuş xəstəxanalar, sanitar tibb ocaqları açılmalı idi.

1875-ci ildə fəhlələrlə bağlı daha öncə qəbul edilmiş bir qanuna əlavə qəbul edildi. Mahiyyətə əsasən isə cinayət məcəlləsindən piketə görə cəza maddələri çıxarılırdı. Yəni bu əlavəyə qədər piket keçirilməsi qadağan olunmuşdu və keçirildiyi halda isə cinayət məsuliyyətinə səbəb olurdu. 1875-ci ildə fəhlələrlə bağlı yeni bir qanun da qəbul edildi. Əgər əvvəllər bu barədə qəbul edilmiş qanunlar &quot;ağalar və qulluqçular&quot; haqqında qanunlar adlandırılırdısa, indi qanunlar &quot;sahibkarlar və fəhlələr&quot; haqqında qanunlar adlanırdı. Bu qanuna əsasən fəhlələr sahibkarlarla müqavilələr imzalamaq hüququ əldə edirdilər. Bu müqavilələr fərdi xarakter daşımalı idi və müqavilə şərtlərinin pozulması dərhal məhkəmədə mülki qanunvericiliyə əsaslanaraq müzakirə olunmalı idi. Bütün bu qanunlar qəbul edildikdən sonra Dizraeli daxili siyasətdə islahatların kifayət etdiyini hesab edərək əsas diqqəti xarici siyasətə yönəltdi.

1880-ci ildə növbəti parlament seçkiləri zamanı liberalar Dizraelinin haddindən artıq aqresssiv işğalçılıq siyasəti yürütdüyünü və İngiltərənin vəsaitini lazımsız müharibələrə xərclədiyini əsas gətirərək onu kəskin tənqid edirdilər. Xüsusən də bu seçkilər ərəfəsində [[Birinci Bur müharibəsi]]ndə uğurzusluğun əldə edilməsi Dizraeli hökumətinin nüfuzuna mənfi təsir etmiş oldu. Seçkilər nəticəsində Dizraelinin xarici siyasəti 1880-ci ildə fiaskoya uğradı.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}} {{Böyük Britaniyanın baş nazirləri}}

== Həmçinin bax ==
* [[Alexandrina Victoria]]

{{şəxs-qaralama}}

[[Kateqoriya:Londonda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Londonda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Birləşmiş Krallıq baş nazirləri]]
[[Kateqoriya:Diplomatlar]]</text>
      <sha1>dk0eq7rzcldqmkm5iqx0ujrhytdx8j6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Adriana Lima</title>
    <ns>0</ns>
    <id>255001</id>
    <revision>
      <id>6571736</id>
      <parentid>6387546</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4699" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = 
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = 
 |şəklin ölçüsü    =220px 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 
 |doğum yeri       = 
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}
'''Adriana Lima''' ({{DVTY}}) — Braziliyalı model.

== Həyatı ==
Əsl adı Adriana Franseska Limadır. 12 iyun 1981-ci ildə Braziliyada, Salvador, Bahia şəhərində anadan olub. Atası Nelson Torres, anası Maria da Graça Limadır. Adriananın uşaqlığı çox çətin keçib, belə ki, atası anasıyla onu hələ 6 aylıq olarkən atıb getmişdir. Əvvəllər atası ilə münasibətləri gərgin olmasına baxmayaraq, mətbuatın verdiyi məlumatlara görə hal-hazırda onların münasibətləri normallaşmaq üzrədir.

== Karyerası ==
Baxmayaraq ki, məktəbdə oxuduğu vaxt bir çox gözəllik müsabiqələrində qalib gəlmişdi, Adriana Limanın heç vaxt model olmaq kimi bir fikri olmamışdır. Amma ən yaxın rəfiqəsi model məktəbində oxumaq istədiyi və tək getmək istəmədiyi üçün Adriana da onunla modellik məktəbinə sənədlərini verdi. Hər iki qız şəkillərini müsabiqəyə göndərdilər, amma yalnız Adriana müsabiqədən keçə bildi. Tezliklə - 15 yaşında Adriana Ford şirkətinin &quot;Dünyanın super modeli&quot; yarışmasına qatılaraq birinci yerə çıxdı. Üç il sonra Adriana Nyu York şəhərinə köçərək &quot;Elit Model Evi&quot; ilə müqavilə imzaladı. Lazımi təqdimatlardan sonra Adriananın şəkilləri hər yerdə yayılmağa başladı və bir çox beynəlxalq jurnalların – &quot;[[Vogue (jurnal)|Vogue]]&quot;, &quot;[[Marie Claire]]&quot; və s. – üz qabığında dəfələrlə yer aldı. Bir podium modeli olaraq o, Vera Vonq, Kristian Lakrua, Emanuel Unqaro, [[Corcio Armani]], Fendi, Ralf Loren and Valentino kimi dünya şöhrətli dizaynerlərin moda nümayişlərində iştirak etmişdir. 2000-ci ildən etibarən Adriana Lima &quot;GUESS&quot; firmasının reklam çarxlarında rol almağa başladı. Eyni zamanda, onun şəkilləri &quot;GUESS&quot;-in 20 illiyinə həsr olunmuş kitabda da yer almışdır.

2003-cü ildən 2009-cu ilə qədər Adriana &quot;Maybelline&quot; kosmetika firması ilə işlədi. Eyni zamanda bu illər ərzində o, &quot;Bebe&quot;, &quot;Mossimo&quot;, &quot;Armani&quot;, &quot;Bulgari&quot;, &quot;De Beers&quot;, &quot;FCUK&quot;, &quot;Intimissimi&quot;, &quot;Keds&quot;, &quot;Swatch&quot;, &quot;[[Versace]]&quot;, &quot;Loewe&quot; və &quot;BCBG&quot; kimi markalarla işləmiş, &quot;[[Harper's Bazaar]]&quot;, &quot;ELLE&quot;, &quot;[[GQ]]&quot;, &quot;Arena&quot;, &quot;[[Cosmopolitan]]&quot;,&quot;V Magazine&quot;, &quot;Vanity Fair&quot; və &quot;[[Esquire]]&quot; kimi dünyaca məşhur jurnalların üz qabığında yer almışdır. Yüksək modaya Adriana Lima 2009-cu ildə &quot;Givenchy&quot; ilə müqavilə imzaladıqdan sonra gəldi.

2006-cı ildə ən yüksək qonorarlı modellər arasında 5-ci ən çox pul ödənilən model oldu. 2007-2008-ci illərdə &quot;[[Forbes]]&quot; jurnalının reytinqləməsi nəticəsində o artıq 4-cü pillədəydi.

Amma təbii ki, hər şeydən çox Adriana Lima &quot;Victoria`s Secret&quot; firmasının &quot;Mələklər&quot;indən biri olaraq tanınır. O, ilk dəfə 1999-cu ildə &quot;Victoria`s Secret&quot; firmasının moda nümayişində iştirak etmiş və 2000-ci ildə &quot;Mələk&quot; olaraq onlarla müqavilə imzalamış və hal-hazırkı günə kimi brendin əsas simalarından biri olaraq çalışır. Hətta 2003, 2007 və 2008-ci illərdə &quot;Victoria`s Secret&quot; nümayişinin həm açılışı həm də qapanması Adriana Lima ilə olmuşdur.

== Şəxsi həyatı ==
Doğma portuqal dilindən əlavə Lima ingilis, fransız, bir az da italyan dilində danışır. O qatı katolikdir, hər bazar günü kilsəyə gedir. Onu sevənlər çox olsa da o, 2009-cu il iyun ayında 2007-ci ildə tanış olduğu serbiyalı basketbolçu Marko Yariç ilə ailə həyatı qurdu. 2009-cu il noyabr ayının 15-də onların birinci qızı dünyaya gəldi və adını Valentina Lima Yariç qoydular. 2012-ci il sentyabrın 12-də cütlüyün ikinci qızı, Sienna dünyaya gəldi. Cütlük 2014-cü ildə ayrıldıqlarını elan etdi və 2016-cı ilin mart ayında boşanma prosesi rəsmən yekunlaşdı.

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;
== Xarici keçidlər ==
{{xarici istinadlar}}

{{DEFAULTSORT:Lima, Adriana}}
[[Kateqoriya:1981-ci ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Braziliya fotomodelləri]]
[[Kateqoriya:Braziliyada doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Braziliyalılar]]</text>
      <sha1>ffwu1qyd498l67075i109rb1hl5hoso</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rus Pravoslav kilsəsi (Qazax)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256910</id>
    <revision>
      <id>6571709</id>
      <parentid>6411236</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:31:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1380" xml:space="preserve">'''Rus Pravoslav kilsəsi''' — Kilsə binası Qazaxda yerləşir.
[[Fayl:Rus Pravoslav kilsəsi (Qazax).jpeg|350px|thumb|right|Rus Pravoslav Kilsəsi]]
Qazax şəhərində yerləşən tarixi abidələrdən biri də rus provaslav kilsəsidir. Kilsə layihəsini 1888-ci ildə Yelizabetpol qubernatoru şəxsən nəzarətdən keçirmiş və öz imzası ilə təsdiq etmişdir. 1897-ci il tarixinə olan məlumatına əsasən Qazax şəhərində rus əhalisinin sayı 200 nəfər təşkil edirdi və kilsə bu əhali üçün nəzərdə tutulmuşdur. Rus pravoslav kilsə 1897–1905-ci illərdə inşa edilib. Abidə qırmızı kərpicdən hörülüb və üzərində kərpicdən naxışlar var. Binanın divar sütunlarının qalınlığı təxminən 40–50 sm ölçüyə malikdir.

Bu tarixi abidə Sovetlər dönəmində dini məbəd kimi öz fəaliyyətini dəyandırmışdır. Kilsə uzun müddət ambar kimi istifadə olunmuşdur. Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra pravoslav kilsəsinin binası bərpa edilmişdir. Hazırda Qazaxda rus pravoslav icmasının olmaması səbəbindən kilsə dini məbəd kimi fəaliyyət göstərmir.

== Mənbə ==
* [http://www.gomap.az/info/Description.aspx?idlo=35&amp;lvo=4&amp;pID=1488876]

{{xristianlıq-qaralama}}
{{Abidə-qaralama}}

[[Kateqoriya:Qazax abidələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>npcsqpvf23rg8pqw8t7qrm2zuorcyf1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ləmbəli (Loru)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>263229</id>
    <revision>
      <id>6570205</id>
      <parentid>5733188</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:43:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6188" xml:space="preserve">{{Digər məna|Ləmbəli}}
{{Tarixi ərazilər
|Ölkənin (dövlətin) adı     = '''[[Azərbaycan]]'''
|Ərazinin adı               = Ləmbəli
|Ərazinin şəkil adı         = 
|Ərazinin bayrağı           = 
|Ərazinin gerbi             = 
|Ərazinin xəritəsi          = 
|Bayrağın ölçüsü            = 
|Gerbin ölçüsü              = 
|Xəritənin ölçüsü           = &lt;!-- Ərazinin xəritə üzərində işarələnməsi --&gt;
|pushpin_map                = Ermənistan
|pushpin_label_position     = &lt;!-- Xəritənin üzərində şəhərin adının yerləşmə istiqaməti. {left, right, top, bottom, none} variantlarından birini seçə bilərsiniz. Heç bir variant seçməsəniz ''right'' avtomatik seçilir. --&gt;
|label                      = &lt;!-- Şəhərin adının manipulyatorun oxu (mouse) ilə işarələndikdə görünməsi üçün şəhərin adını yazın. --&gt;
|name                       = Ləmbəli
|pushpin_mapsize            = 250
|latd                       = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd                      = |longm = |longs = |longEW = 
|Ölkə                       = [[Ermənistan]]
|Bölgə                      = [[Loru mahalı]]
|Əsası qoyulub              = 
|İndiki adı                 = 
|Adının dəyişdirilmə tarixi = 
|Sahə                       = 
|Əhali                      = 1500
|Əhali il                   = 1987
|Əhali sıxlığı              = 
|Nəqliyyat vas. kodu        = 
|Telefon kodu               = 
|Poçt indeksi               = 
|İcra başçısı               = 
|İcra nümayəndəsi           = 
|Bələdiyyə başçısı          = 
|Qubernator                 = 
|İnternet saytı             = 
}}

'''Ləmbəli''' — Tiflis quberniyasının, Loru-Borçalı qəzasında, indiki Barana (Noemberyan) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 15 km şimal-qərbdə, [[Tona]] çayının sağ tərəfində yerləşir.

== Tarixi ==
Bu yer &quot;Ermənistan&quot;ın şimalında sonuncu nöqtədir. Dəniz səviyyəsindən 470 m yüksəklikdə yerləşən, dərəli-təpəli, dağlı-düzlü yerdir&lt;ref name=&quot;insanov.com&quot; /&gt;.

Erməni mənbələrində &quot;Ləmbəli qyuğ&quot; formasında qeyd edilir&lt;ref&gt;Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, &quot;Melkonyan fond&quot;, 1932, s.98&lt;/ref&gt;.

Toponim &quot;rütubətli və bürkülü zonalar üçün səciyyəvi olan tikili&quot; mənasında işlənən ləm&lt;ref&gt;Əzizov E. İ. Söz xəzinəsi. Söz haqqında araşdırmalar, Bakı,&quot;Maarif&quot;, 1995, s.16&lt;/ref&gt; və &quot;düzənlik, açıqlıq, açıq yer&quot;, &quot;geniş düzənlik&quot; mənasında işlənən pila//pala (&gt; bəli) sözlərinin&lt;ref&gt;Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.l, ч. 1–2, СПб, 1893, 1914 стр.; т ll, ч.1–2, СПб, 1899, 1814 стр. т lll, ч.1–2, СПб, 1905, 2204 стр.; т.lV, ч. 1–2, СПб, 1911, — IV (2), s.1162&lt;/ref&gt; birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyeflə bağlı yaranan toponimdir.

== İqlimi ==
Qışı mülayim-orta temperaturu +50 °C, yayı nisbətən isti –orta temperaturu +300C-dir&lt;ref name=&quot;insanov.com&quot;&gt;[http://insanov.com/contents.php-cid=49.htm O CÜMLƏDƏN BİZİM ULU LƏMBƏLİ] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== Əhalisi ==
Kənddə 1831-ci ildə 11 nəfər, 1886-cı ildə 292 nəfər, 1897-ci ildə 376 nəfər, 1908-ci ildə 400 nəfər, 1914-cü ildə 493 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır&lt;ref&gt;Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, &quot;Melkonyan fond&quot;, 1932, s.89, 98–99&lt;/ref&gt;. 1915-ci ildən sonra azərbaycanlılar ermənilərin təcavüzünün nəticəsində tarixi-etnik torpaqlarından qovulmuşlar. İndiki Ermənistan sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar geri qayıda bilmişlər. 1922-ci ildə 783 nəfər, 1926-cı ildə 857 nəfər, 1931-ci ildə 1034 nəfər&lt;ref&gt;Qorqodyan Z. 18311931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, &quot;Melkonyan fond&quot;, 1932, s.89, 98–99&lt;/ref&gt;, 1939-cu ildə 1289&lt;ref&gt;Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, I c., AD, İrəvan, &quot;İrəvan Universiteti&quot;, 1986, s.535&lt;/ref&gt; nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.

1948–1949-cu illərdə SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə azərbaycanlılar Azərbaycana köçürülmüşdür. Ləmbəlilər bu haqsızlığa qarşı çıxmış, apardıqları mübarizə nəticəsində onlar geri — öz kəndlərinə qayıtmışlar. 1959-cu ildə burada 1151nəfər, 1970-ci ildə 2000 nəfər&lt;ref&gt;Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, I c., AD, İrəvan, &quot;İrəvan Universiteti&quot;, 1986, s.535&lt;/ref&gt;, 1987-ci ildə 1500-dən çox&lt;ref&gt;Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, &quot;Gənclik&quot;, 1995, s.331&lt;/ref&gt; azərbaycanlı yaşamışdır. Lakin &quot;Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti&quot; kitabında kəndin azərbaycanlı əhalisi ermənilər kimi göstərilmişdir&lt;ref&gt;Hakopyan T. X., MəlikBaxşyan St. T., Barseğyan O. X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, I c., AD, İrəvan, &quot;İrəvan Universiteti&quot;, 1986, s.535{{hy}}&lt;/ref&gt;. 1988-ci ildə azərbaycanlılar qovulmuş, kənddə ermənilər yerləşdirilmişdir.

=== Görkəmli şəxsiyyətləri ===
* [[Əli İnsanov|İnsanov Əli Binnət oğlu]] — həkim, Azərbaycanın keçmiş səhiyyə naziri.
* [[Səfalı Nəzərli]] — Respublika &quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı laureatı, 1979-cu ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin, 2007-ci ildən isə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
* [[Cavad Həkimli]] — II Dünya Müharibəsinin iştirakçısı, İtaliya və Yuqoslaviya azadlıq hərəkatının qəhrəmanı, &quot;Ruskaya Çeta&quot; rotasının rəhbəri.

=== Şəhidləri ===
* Məmmədov Məmməd Qərib oğlu (1956–07.11.1993) — itkin

== İstinadlar ==
{{istinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}

{{Loru kəndləri}}
{{Qərbi Azərbaycan}}

[[Kateqoriya:Ermənistandakı Azərbaycan kəndləri]]
[[Kateqoriya:Loru kəndləri]]
[[Kateqoriya:Loru mərzinin yaşayış məntəqələri]]</text>
      <sha1>16asaqete5vk41nxvgtqudmk2c5jh2t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sircan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>265892</id>
    <revision>
      <id>6571698</id>
      <parentid>6105432</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:29:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2039" xml:space="preserve">{{YM}}

'''Sircan''' ''({{lang-fa|سیرجان}}, ''&lt;small&gt;Sīrjān&lt;/small&gt;)'', [[İran]]ın [[Kirman (ostan)|Kerman ostanında]] şəhər.

== Coğrafiyası ==
Öz adını daşıyan [[Sircan şəhristanı]]nın idarə mərkəzi olan şəhərin 2006-cı ildə əhalisi 167.014&lt;ref&gt;[http://world-gazetteer.com/wg.php?x=1272816967&amp;men=gpro&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-5133&amp;srt=npan&amp;col=adhoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=&amp;geo=430115573 World Gazetteer] {{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; nəfərdir. Şəhər [[yerfıstığı]] məhsulu və kilimləriylə məşhurdur.

Şəhər İranın sürətlə böyüyən şəhərlərindən birisidir. Xüsusilə yeni qurulan Sircan Azad İqtisadi Bölgəsi şəhərin inkişafında önəmli bir yer qazandırmış və Sircan idxalat və ixracat mallarının depolandığı və ölkə sənayesinin dayanağı halına gələn ən önəmli mərkəzlərdən birinə dönmüşdür. Sircanın xüsusi iqtisadi bölgəsinin böyük milli bir layihə olaraq seçilməsindəki sebeb, bölgənin başda coğrafi vəziyyəti olmaq üzrə, sahib olduğu digər məsələlər də var. Ölkənin ən böyük dəniz limanı [[Bəndər Abbas]]a 300 km məsafədə olan və [[Fars]], [[Yəzd (ostan)|Yəzd]], [[Xorasan]], [[Sistan və Bəlucistan]] və [[Hörmüzgan (ostan)|Hörmüzqan]] əyalətlərinin tam ortasında olan bu bölgə eyni zamanda [[Bəndər Abbas limanı]] yoluyla ölkəyə girən malların mübadiləsi və paylaşmasının aparıldığı önəmli bir kəsişmə nöqtəsində yerləşir.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/serbest.htm | title = Serbest Ticaret ve Sanayi Bölgeleri ve Gelecekteki  Gelişim  Perspektifi | accessdate = 6 Ocak 2011 | publisher = İran Kültür Evi | archive-date = 2016-03-05 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160305130627/http://www.irankulturevi.com/turkce/iran/serbest.htm | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Kirman ostanı}}

[[Kateqoriya:Kirman ostanının şəhərləri]]</text>
      <sha1>lwkuc6bw6y2lp9eri4jbcn6dsrv01zc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xankəndinin işğalı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>269518</id>
    <revision>
      <id>6571563</id>
      <parentid>6530732</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:07:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13157" xml:space="preserve">{{Sil|VP:SNS-dəki qərara əsasən}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Xankəndinin işğalı
 |aiddir                = [[Dağlıq Qarabağ münaqişəsi]]
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = noyabr 1991&lt;ref name=&quot;chicagotribune&quot;/&gt; — 9 may 1992&lt;ref name=&quot;Europa World yearbook 2004&quot;&gt;{{cite book|title=The Europa World yearbook 2004|year=2004|publisher=Europa|location=London|isbn=9781857432541|pages=554–555|author=Taylor|author-link=Taylor &amp; Francis|author2=Francis|name-list-style=amp|edition=45th}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|title=Eastern Europe, Russia and Central Asia|url=https://archive.org/details/easterneuroperus0000unse|year=2002|publisher=Europa Publications Limited|location=London|isbn=9781857431377|page=[https://archive.org/details/easterneuroperus0000unse/page/130 130]|edition=3rd}}&lt;/ref&gt;
 |yeri                  = [[Xankəndi]], [[Azərbaycan]]
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Ermənistanın qələbəsi
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = {{Flaqifikasiya|Azərbaycan}}
 |tərəf2                = {{Flaqifikasiya|Ermənistan}}
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = 
 |komandan2             = 
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 34 mülki şəxs həlak oldu və 150 şəxs yaralandı.&lt;ref name=&quot;apa&quot;&gt;{{Cite web |url=http://az.apa.az/news/283563 |title=Azərbaycanın Xankəndi şəhərinin ermənilər tərəfindən işğalından 21 il ötür |date=28 December 2012 |access-date=28 November 2020 |work=[[Azəri Press Agentliyi]] |language=az |archive-date=29 December 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121229143720/http://az.apa.az/news/283563 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
 |itkilər2              = 169 şəxs həlak oldu.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Denber|first=Rachel|title=Bloodshed in the Caucasus: Indiscriminate Bombing and Shelling by Azerbaijani Forces in Nagorno Karabakh|date=July 1993|publisher=Human Rights Watch/|pages=11; 5|url=https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|access-date=2016-12-04|archive-date=2017-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20170105091029/https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Xankəndinin işğalı''' — Dağlıq Qarabağın ən böyük şəhəri olan Xankəndinin erməni qüvvələri tərəfindən işğal edilməsi.&lt;ref&gt;{{cite book|title=Human rights and democratization in the newly independent states of the former Soviet Union, Volume 4; Volume 85|year=1993|publisher=United States. Congress. Commission on Security and Cooperation in Europe|pages=125|url=https://books.google.com/books?id=PvhoCDGOIMQC}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[The Daily Telegraph]], ''Azeri jets bomb capital of enclave'' - Aug 23, 1992&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Denber |first1=Rachel |title=Bloodshed in the Caucasus : escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh |year=1992 |url=https://archive.org/details/bub_gb_ywAU3VomIpkC |publisher=Helsinki Watch |location=New York, N.Y. |isbn=1-56432-081-2 |page=[https://archive.org/details/bub_gb_ywAU3VomIpkC/page/n37 32]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Human Rights Watch World Report - The Former Soviet Union|url=https://www.hrw.org/reports/1993/WR93/Hsw-07.htm|publisher=Human Rights Watch|access-date=2016-12-04|archive-date=2015-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150218230025/http://www.hrw.org/reports/1993/WR93/Hsw-07.htm|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;helsinki watch=&quot;&gt;{{cite book |last1=Denber |first1=Rachel |title=Bloodshed in the Caucasus : escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh |publisher=Helsinki Watch |location=New York, N.Y. |isbn=1564320812 |url=https://books.google.az/books/about/Bloodshed_in_the_Caucasus.html?id=ywAU3VomIpkC&amp;redir_esc=y}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;memo.ru&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/Hojaly/index.htm |title=Report of Memorial Human rights center (In Russian) |access-date=2012-03-28 |archive-date=2014-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140622134115/http://www.memo.ru/hr/hotpoints/karabah/Hojaly/index.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Группа Российских Войск в Закавказье (ГРВЗ) |url=http://waronline.org/write/world-military/russian-military-abroad/transcaucasia/ |accessdate=12 fevral 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100613095359/http://waronline.org/write/world-military/russian-military-abroad/transcaucasia/ |archivedate=13 iyun 2010 |date=13 iyun 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;chicagotribune&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Ambrosio |first1=Thomas |title=Irredentism : ethnic conflict and international politics |year=2001 |url=https://archive.org/details/irredentismethni0000ambr |publisher=Praeger |location=Westport, Conn. |isbn=0275972607}}&lt;/ref&gt;
== Arxa plan ==
XVIII əsrin sonlarında [[Qarabağ xanlığı]] xanlarının xüsusi iqamətgahı olduğu üçün Xankəndi adlandırılmışdır.&lt;ref&gt;{{Cite news |url=http://files.preslib.az/site/karabakh/gl1.pdf |title=Dağlıq Qarabağ münaqişəsi: Tammətnli elektron materiallar məcmuəsi |trans-title=Nagorno-Karabakh conflict: A collection of full-text electronic materials |publisher=Azerbaijani Presidential Library |language=az |year=2005 |access-date=September 17, 2020 |page=123 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Архитектура Советского Азербайджана |trans-title=Architecture of the Soviet Azerbaijan |first=Rana Makhmudovna |last=Afandizadeh |url=https://books.google.com/books?id=H9QjAAAAMAAJ&amp;q=%22В+прошлом+небольшое+селение+Ханкенды+(ханская+деревня)+превратилось+в+утопающий+в+зелени+город.%22 |publisher=Stroizdat |year=1986 |language=ru |page=76 }}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Chorbajian|Donabédian|Mutafian|1994|p=139}}&lt;ref&gt;{{Cite encyclopedia |encyclopedia=[[Erməni Sovet Ensiklopediyası]] |location=Yerevan |publisher=Ermənistan Milli Elmlər Akademiyası |year=1985 |title=Степанакерт |volume=11 |language=ru |page=124–125 }}&lt;/ref&gt;

[[Aprel işğalı]]ndan sonra [[Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi]]nin 10 avqust 1923-cü il tarixli fərmanı ilə Xankəndinin adı [[Stepan Şaumyan]]ın adına Stepanakert olaraq dəyişdirilmişdir.&lt;ref&gt;{{ASE|10|49}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra Xankəndi [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]]nin paytaxtı oldu.&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Hewsen |first=Robert H. |author-link=Robert Hewsen |title=Armenia: A Historical Atlas |year=2001 |location=Chicago |publisher=[[University of Chicago Press]] |isbn=0-226-33228-4 |page=265 }}&lt;/ref&gt; 1979-cu il statistikasına əsasən şəhərdə 38.980 nəfər yaşayırdı.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnkarabax.html |title=НАГОРНО-КАРАБАХСКАЯ АО (1979 г.) |website=Ethno-kavkaz.narod.ru |archive-url=https://archive.today/20120524175225/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnkarabax.html |archive-date=24 may 2012 |access-date=17 sentyabr 2020 |language=ru |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[SSRİ]]-də aparılan [[Yenidənqurma]] siyasəti dövründə Ermənistanda və [[Dağlıq Qarabağ]]da erməni millətçiliyi güclənməyə başladı. 1987-ci il boyunca Xankəndidə yerləşən [[DTK]] idarəsinin rəhbərliyi Bakıdakı Azərbaycan SSR rəhbərliyinə [[İrəvan]]dan göndərilən emissarların və [[DQMV]] rəhbərliyindəki şəxslərin qanunazidd əməlləri haqqında məlumatlar verirdi.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Vəzirov |first1=Əbdürrəhman |title=Parterin ön sıralarında |url=https://books.google.de/books?id=P2vJDwAAQBAJ&amp;pg=PT248&amp;lpg=PT248&amp;dq=%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%92%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2+%D0%95%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD&amp;source=bl&amp;ots=hW6vajt_S0&amp;sig=ACfU3U1tTM9prj8O-Ommziclb_EwRiGUpw&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwishMvJz_X2AhU_i_0HHdYfCOgQ6AF6BAgdEAM#v=onepage&amp;q&amp;f=false |accessdate=31 may 2022}}&lt;/ref&gt; 1988-ci ilin sentyabrında şəhərin etnik azərbaycanlı əhalisinə qarşı [[Xankəndi talanları|Xankəndi poqromu]] kimi tanınan kütləvi talan və poqrom baş verdi. Nəticədə şəhərin azərbaycanlı əhalisi şəhərdən qaçdı.&lt;ref name=&quot;helsinki watch=&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;chicagotribune&quot;&gt;{{cite news|last=Witt|first=Howard|title=Besieged Armenians Live In Daze|url=http://articles.chicagotribune.com/1992-05-31/news/9202180550_1_maternity-ward-doctors-abortion-clinic|accessdate=19 June 2013|newspaper=[[Chicago Tribune]]|date=31 May 1992|archive-date=13 April 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140413154556/http://articles.chicagotribune.com/1992-05-31/news/9202180550_1_maternity-ward-doctors-abortion-clinic|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Cite web |url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/news/newsid_3681000/3681079.stm |title=Карабах: хронология конфликт |trans-title=Karabakh: Chronology of the conflict |date=August 29, 2005 |archive-url=https://archive.today/20120711104919/http://news.bbc.co.uk/hi/russian/news/newsid_3681000/3681079.stm |archive-date=July 11, 2012 |access-date=17 sentyabr 2020 |website=[[BBC Russian Service|BBC Russian]] |publisher=[[BBC]] |language=ru |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;records&quot;&gt;{{Cite web |url=http://karabakhrecords.info/documents_officials_zakluchenie-komiteta-po-pravam-cheloveka-rsfsr.html |title=Заключение Комитета ВС РСФСР по правам человека |trans-title=Conclusion of the Human Rights Committee of the RSFSR Supreme Council |date=24 aprel 2012 |language=ru |archive-date=10 oktyabr 2019 |website=Karabakh Records |archive-url=https://web.archive.org/web/20191010193224/http://karabakhrecords.info/documents_officials_zakluchenie-komiteta-po-pravam-cheloveka-rsfsr.html }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Denber|first=Rachel|title=Bloodshed in the Caucasus: Indiscriminate Bombing and Shelling by Azerbaijani Forces in Nagorno Karabakh|date=July 1993|publisher=Human Rights Watch/Helsinki|pages=11; 5|url=https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|access-date=2016-12-04|archive-date=2017-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20170105091029/https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|url-status=live}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;blackgarden&quot;&gt;{{cite book|last=De Waal|first=Thomas|title=Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war|year=2003|pages=175|isbn=9780814719459|url=https://books.google.com/books?id=pletup86PMQC&amp;q=Black+garden:+Armenia+and+Azerbaijan+through+peace+and+war}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Cox&quot;&gt;{{cite web |title=Caroline Cox and John Eibner - Ethnic Cleansing in Progress: War in Nagorno Karabakh |url=http://sumgait.info/caroline-cox/ethnic-cleansing-in-progress/contents.htm |website=sumgait.info |accessdate=13 fevral 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130105124741/http://sumgait.info/caroline-cox/ethnic-cleansing-in-progress/contents.htm |archivedate=5 yanvar 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Denber|first=Rachel|title=Bloodshed in the Caucasus: Indiscriminate Bombing and Shelling by Azerbaijani Forces in Nagorno Karabakh|date=July 1993|publisher=Human Rights Watch/Helsinki|pages=11|url=https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|access-date=2016-12-04|archive-date=2017-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20170105091029/https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/USSR2937.PDF|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Cox |first1=Caroline |title=Cox's book of modern saints and martyrs |year=2006 |url=https://archive.org/details/coxsbookofmodern0000coxc |publisher=Continuum |location=London |isbn=0826487882}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Analysis: Council Of Europe Calls For Talks Between Azerbaijan, Karabakh Leadership |url=http://www.rferl.org/content/article/1057090.html |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |accessdate=18 fevral 2021 |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last = Wines|first = Michael|title = Trying to Tell a Truce From a War| pages = 1.8|work=The New York Times | date = May 27, 2001| url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB0811F63C580C748EDDAC0894D9404482| accessdate = 2007-03-14}}&lt;/ref&gt; 

== Həmçinin bax ==

* [[Şuşanın işğalı]]
* [[Xankəndi talanları]]

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://www.youtube.com/watch?v=LmoYOmYwayc&amp;t=273s “Xankəndi Kərkicahan döyüş gündəliyi”]
* [http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ İşğal tarixi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20201101005501/http://www.xankendi.az/static,140/lang,az/ |date=2020-11-01 }}

{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}
{{Azərbaycan tarixindəki müharibələr}}

[[Kateqoriya:Xankəndi]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi]]
[[Kateqoriya:1991-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1991-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>277kx94no4ms2mr54971wh6vkqo34jp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əlixan Məlikov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>274594</id>
    <revision>
      <id>6571556</id>
      <parentid>6569483</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:59:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2587" xml:space="preserve">{{silinməyə namizəd}}
{{Dövlət xadimi
 |titul = [[Azəriqaz|&quot;Azəriqaz&quot; Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin]] sədri
 |dövr əvvəl = 4 fevral 2000
 |dövr son = 1 iyul 2009 
 |xələfi = ''vəzifə ləğv edildi.''
 |sələfi = ''vəzifə təsis edildi.''
}}
'''Əlixan Süleyman oğlu Məlikov''' ({{DVTY}}) — &quot;Azəriqaz&quot; Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri (2000–2009).

== Həyatı ==
Məlikov Əlixan Süleyman oğlu 1951-ci il mayın 7-də Bakıda anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Bakı şəhər 124 saylı orta məktəbini, 1973-cü ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun istehsal proseslərinin avtomatikası fakultəsini bitirmişdir. İxtisasca mühəndisdir.

== Ailəsi ==
Evlidir, 2 övladı var. Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı, Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının sabiq müavini [[Fəxrəddin Məlikov]]un qardaşıdır.&lt;ref&gt;https://modern.az/news/23213/sabiq-icra-bascisina-yeni-vezife-verildi/&lt;/ref&gt;

== Fəaliyyəti ==
1973–1975-ci illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. Əmək fəaliyyətinə 1975-ci ildə başlamışdır. 1975–1979-cu illərdə Bakı Aqreqat İstehsalat Birliyində mehəndis-konstruktor, texniki şöbənin rəisi, 1979–1992-ci illərdə Bakı şəhər Əzizbəyov (indiki Xəzər) Rayon Qaz İstismar İdarəsində sahə rəisi, qəza dispetçer xidmətinin rəisi, 1994–1996-cı illərdə &quot;Azəriqaz&quot; Dövlət şirkətində baş mütəxəssis, 1996–1998-ci illərdə Bakı şəhər Suraxanı Rayon Qaz İstismar İdarəsinin rəisi vəzifəsində çalışmışdır.

Əlixan Məlikov 4 fevral 2000-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in 273 nömrəli fərmanı ilə &quot;Azəriqaz&quot; Səhmdar Cəmiyyətinin sədri təyin edilmişdir.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/62 Ə. S. Məlikovun &quot;Azəriqaz&quot; Səhmdar Cəmiyyətinin sədri təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI]&lt;/ref&gt;

1 iyul 2009-cu il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]]in 366 nömrəli Neft və qaz sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi haqqında sərəncamı ilə Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ləğv edilərək [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin tərkibində Azəriqaz İstehsalar Birliyinə çevrilmişdir.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/17991 Neft və qaz sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>0as0t068p70fk333ndfhucwzd0vpvgi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Həkimoğlu Əli paşa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>276362</id>
    <revision>
      <id>6571701</id>
      <parentid>6545554</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1509" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{Şəxs
 |adı              = Həkimoğlu Əli paşa
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = Portrait of a Grand Vizier (?).jpg
 |şəklin ölçüsü    = 200
 |şəklin izahı     = Sədrəzəm Hekimoğlu Əli Paşanın İsveçrəli-Fransız rəssam Jean-Étienne Liotard tərəfindən edilmiş portreti 1738–1743 arası
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 1689
 |doğum yeri       = [[İstanbul]]
 |vəfat tarixi     = 1758
 |vəfat yeri       = [[Kütahya]]
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Həkimoğlu Əli paşa''' (?-?) —Sultan [[I Mahmud]] səltənətində, 12 mart 1732–12 avqust 1735, 21 aprel 1742–23 sentyabr 1743 və 15 fevral 1755–18 may 1755-ci il tarixləri arasında toplam beş il dörd gün [[sədrəzəm]] olan [[Osmanlı]] dövlət xadimi. [[Trabzon]], [[Hələb]] (1724) və Bosniya (1734) valisi olmuşdur. İstanbulda Kocamustafapaşada öz adını daşıyan bir külliyədən qalan bir [[Həkimoğlu Əli paşa camisi|camisi]] mövcuddur.

== İstinadlar ==

== Həmçinin bax ==

== Xarici keçidlər ==
[[Kateqoriya:Osmanlı sədrəzəmləri]]
[[Kateqoriya:Krit hökmdarları]]</text>
      <sha1>bd84hfj06z6glxctq1k6y65sku9zfkp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Azərbaycan Respublikasının yerli icra hakimiyyəti orqanlarının siyahıları</title>
    <ns>0</ns>
    <id>280357</id>
    <revision>
      <id>6571409</id>
      <parentid>6547928</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:22:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Rayon icra hakimiyyətləri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19416" xml:space="preserve">== Şəhər icra hakimiyyətləri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Şəhər
! İcra hakimiyyətinin başçısı
! Vəzifəyə&lt;br&gt;təyin olunduğu&lt;br&gt;tarix
! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları
! Rəsmi saytı
|-
| [[Bakı]]
| [[Eldar Əzizov]]
| 15 noyabr 2018&lt;ref&gt;[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&amp;target=1&amp;docid=4535&amp;doctype=0 ''&quot;H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}&lt;/ref&gt;
| [[Hacıbala Abutalıbov]]
| [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az]
|-
| [[Gəncə]]
| [[Niyazi Bayramov]]
|28 avqust 2018
| [[Elmar Vəliyev]]
| [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az]
|-
| [[Sumqayıt]]
| [[Zakir Fərəcov]]
| 2 sentyabr 2015
|[[Eldar Əzizov]]
| [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az]
|-
| [[Lənkəran]]
| [[Taleh Qaraşov]]
| 14 aprel 2012&lt;ref name=&quot;2012-2168&quot;&gt;[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&amp;target=1&amp;docid=23352&amp;doctype=0 ''&quot;T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}&lt;/ref&gt;
|[[Tofiq İbrahimov]]
| [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az]
|-
| [[Şəki]]
| [[Elxan Usubov]]
|23 may 2011
| [[Murad Cabbarlı]]
| [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az]
|-
| [[Yevlax]]
|[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]]
|31 oktyabr 2019
| [[Qoca Səmədov]]
| [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az]
|-
| [[Mingəçevir]]
| [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]]
| 17 dekabr 2018
|[[Niyazi Bayramov]]
| [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az]
|-
| [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]]
| [[İlqar Abbasov]]
| 12 noyabr 2019
| [[Mərdan Camalov]]
| [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az]
|-
| [[Naxçıvan]]
| [[Mirsənani Seyidov]]
| 30 iyul 2018
| [[Vüqar Səfərov]]
| [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Naftalan]]
| [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]]
| 4 dekabr 2019
| [[Rövşən İbrahimov]]
| [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az]
|}

== Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Şəhərdə rayon
! İcra hakimiyyətinin başçısı
! Vəzifəyə&lt;br&gt;təyin olunduğu&lt;br&gt;tarix
! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları
! Rəsmi saytı
|-
| [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı)
| [[Elxan Allahverdiyev]]
| 6 iyun 2018
| [[Xaləddin İsgəndərov]]
| [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az]
|-
| [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı)
| [[Süleyman Mikayılov]]
| 4 mart 2010&lt;ref&gt;[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&amp;target=1&amp;docid=19307&amp;doctype=0 ''&quot;S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}&lt;/ref&gt;
|Hüseyn İsrafilbəyov
| [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az]
|-
| [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı)
| [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]]
| 12 noyabr 2019&lt;ref&gt;https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''&quot;E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}&lt;/ref&gt;
|[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]]
| [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az]
|-
| [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı)
| [[Coşqun Cəbrayılov]]
| 18 fevral 2022&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]]
| [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az]
|-
| [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı)
|[[Elgin Həbibullayev]]
| 18 fevral 2022&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[[Abdin Fərzəliyev]]
| [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az]
|-
| [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı)
| [[Asif Əsgərov]]
| 2 sentyabr 2015
| [[Nəsib Məhəməliyev]]
| [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az]
|-
| [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı)
| [[Vasif İmanov]]
| 7 iyun 2013&lt;ref&gt;[http://www.president.az/articles/7534 ''&quot;V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}&lt;/ref&gt;
| ''Vəzifə təsis olunub.''
| [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/]
|-
| [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı)
| [[Adil Vəliyev]]
| 14 aprel 2012&lt;ref&gt;[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&amp;target=1&amp;docid=23350&amp;doctype=0 ''&quot;A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında&quot;'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}&lt;/ref&gt;
| Əlibaba Əliyev
| [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az]
|-
| [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı)
| [[Vüqar Zeynalov]]
| 30 oktyabr 2018
|[[Eldar Əzizov]]
| [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az]
|-
| [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı)
| [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]]
| 12 noyabr 2019
|[[İlqar Abbasov]]
| [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az]
|-
| [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı)
| [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]]
| 12 noyabr 2019
|[[Razim Məmmədov]]
| [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az]
|-
| [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı)
| [[Elşən Salahov]]
| 5 fevral 2019
| [[Gülağa İslamov]]
| [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az]
|}

== Rayon icra hakimiyyətləri ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! Rayon
! İcra hakimiyyətinin başçısı
! Vəzifəyə&lt;br&gt;təyin olunduğu&lt;br&gt;tarix
! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları
! Rəsmi saytı
|-
| [[Abşeron rayonu|Abşeron]]
|[[Abdin Fərzəliyev]]
|19 yanvar 2022&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[[İradə Gülməmmədova]]
|[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az]
|-
| [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]]
|[[Rafil Hüseynov]]
|20 noyabr 2019
|[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]]
|[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az]
|-
| [[Ağdam rayonu|Ağdam]]
|[[Vaqif Həsənov]]
|28 avqust 2018
|[[Raqub Məmmədov]]
|[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az]
|-
| [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]]
|[[Tofiq İbrahimov]]
| 14 aprel 2012
|[[Rafiq Niftəliyev]]
|[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az]
|-
| [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]]
| [[Seymur Orucov]]
| 21 may 2020
|[[Nizaməddin Quliyev]]
|[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az]
|-
| [[Ağsu rayonu|Ağsu]]
|[[Rövşən Bağırov]]
|29 aprel 2021&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[[Vahid Tağıyev]]
|[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az]
|-
| [[Astara rayonu|Astara]]
|[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]]
| 14 aprel 2012
|[[Taleh Qaraşov]]
|[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az]
|-
| [[Babək rayonu|Babək]]
|[[Rasim Hüseynov]]
|14 mart 2016
|[[Elçin Hüseynəliyev]]
|[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Balakən rayonu|Balakən]]
|[[İslam Rzayev]]
| 18 may 2011
|[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]]
|[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az]
|-
| [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]]
|[[Asif Ağayev]]
| 30 oktyabr 2018
|[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]]
|[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az]
|-
| [[Bərdə rayonu|Bərdə]]
|[[Vidadi İsayev]]
| 3 mart 2012
| İlham Ağayev
|[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az]
|-
| [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]]
| [[Faiq Qürbətov]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| 24 avqust 2020
|[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]]
|[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az]
|-
| [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]]
|[[Kamal Həsənov]]
| 18 aprel 2016
|[[Mahmud Quliyev]]
|[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az]
|-
| [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]]
|Rafiq Cəlilov&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|14 sentyabr 2021
|Namiq Zeynalov
|[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az]
|-
| [[Culfa rayonu|Culfa]]
|Siyam Hacıyev
|2 aprel 2019
|[[Şükür Babayev]]
|[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]]
|[[Əhəd Abıyev]]
| 23 fevral 2011
|[[Tahir Kərimov]]
|[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az]
|-
| [[Füzuli rayonu|Füzuli]]
|[[Alı Alıyev]]
| 23 fevral 2011
|Nəbi Muxtarov
|[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az]
|-
| [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]]
|[[Orxan Mürsəlov]]
| 11 avqust 2022
|[[İbrahim Mustafayev]]
|[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az]
|-
| [[Goranboy rayonu|Goranboy]]
|[[Məhərrəm Quliyev]]
| 5 aprel 2019
|[[Nizaməddin Quliyev]]
|[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az]
|-
| [[Göyçay rayonu|Göyçay]]
|
|
|[[Mehdi Səlimzadə]]
|[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az]
|-
| [[Göygöl rayonu|Göygöl]]
|Elvin Paşayev
|25 iyul 2022&lt;ref&gt;https://president.az/az/articles/view/56738&lt;/ref&gt;
|Arif Seyidov
|[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az]
|-
| [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]]
|[[Rüstəm Xəlilov]]
| 4 dekabr 2019
|[[Əhməd Muxtarov]]
|[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az]
|-
| [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]]
| [[Elnur Rzayev]]
| 31 oktyabr 2019
| [[Şəmsəddin Xanbabayev]]
|[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az]
|-
| [[Xızı rayonu|Xızı]]
|[[Xəzər Aslanov]]
| 10 aprel 2012
|[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]]
|[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az]
|-
| [[Xocalı rayonu|Xocalı]]
|[[Şahmar Usubov]]
| 21 dekabr 2000
|[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]]
|[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az]
|-
| [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]]
|[[Eyvaz Hüseynov]]
| 2 iyul 1992
| ''Vəzifə təsis olunub''
|[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az]
|-
| [[İmişli rayonu|İmişli]]
| Elçin Rzayev
|  21 may 2020
| [[Vilyam Hacıyev]]
|[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az]
|-
| [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]]
|[[Nahid Bağırov]]
| 5 mart 2020
|[[Mirdaməd Sadıqov]]
|[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az]
|-
| [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]]
|[[Azər Qocayev]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| 13 may 2020
|[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]]
|[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az]
|-
| [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]]
|[[Kamal Ələkbərov]]
|31 avqust 2015
|[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]]
|[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]]
| [[Elxan İbrahimov]]
| 18 fevral 2022&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[[Ceyhun Cəfərov]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az]
|-
| [[Qax rayonu|Qax]]
|[[Musa Şəkiliyev]]
| 12 aprel 2010
|[[Telman Quliyev]]
|[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az]
|-
| [[Qazax rayonu|Qazax]]
|Rəcəb Babaşov
|19 may 2016
|[[Ayaz Əsgərov]]
|[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az]
|-
| [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]]
|Səbuhi Abdullayev
|4 mart 2010
|[[Tofiq İbrahimov]]
|[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az]
|-
| [[Qobustan rayonu|Qobustan]]
|[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]]
| 26 aprel 2011
|[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]]
|[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az]
|-
| [[Quba rayonu|Quba]]
|[[Ziyəddin Əliyev]]
| 20 fevral 2017
|[[Yaşar Məmmədov]]
|[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az]
|-
| [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]]
|[[Malik İsaqov]]
| 8 sentyabr 2001
|[[Əvəz Hüseynquliyev]]
|[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az]
|-
| [[Qusar rayonu|Qusar]]
|[[Şair Alxasov]]
| 18 dekabr 2007
| Zöhrab Pirimov
|[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az]
|-
| [[Laçın rayonu|Laçın]]
|[[Aqil Nəzərli]]
| 16 iyun 2016
|[[Akif Səlimov]]
|[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az]
|-
| [[Lerik rayonu|Lerik]]
|Əkbər Abbasov&lt;ref&gt;https://president.az/az/articles/view/56739&lt;/ref&gt;
|25 iyul 2022
|[[Rövşən Bağırov]]
|[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az]
|-
| [[Masallı rayonu|Masallı]]
|Araz Əhmədov
|25 iyul 2022&lt;ref&gt;https://president.az/az/articles/view/56737&lt;/ref&gt;
|[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] 
|[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az]
|-
| [[Neftçala rayonu|Neftçala]]
|[[Mirhəsən Seyidov]]
| 5 mart 2020
|[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]]
|[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az]
|-
| [[Ordubad rayonu|Ordubad]]
|[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]]
|22 aprel 2013
|[[Elşad Əliyev]]
|[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Oğuz rayonu|Oğuz]]
|[[Eyvaz Qurbanov]]
| 20 aprel 2011
|Aydın Əlihüseynov
|[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az]
|-
| [[Saatlı rayonu|Saatlı]]
| [[Elmir Bağırov]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| 24 avqust 2020
|[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]]
|[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az]
|-
| [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]]
|[[Siraqəddin Cabbarov]]
| 17 may 2019
| [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]]
|[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az]
|-
| [[Salyan rayonu|Salyan]]
|[[Sevindik Hətəmov]]
| 4 mart 2016
|[[Tahir Kərimov]]
|[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az]
|-
| [[Samux rayonu|Samux]]
|[[Alı Qocayev]]
| 18 aprel 2012
|[[Vilyam Hacıyev]]
|[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az]
|-
| [[Sədərək rayonu|Sədərək]]
| [[Mahirə Adnayeva]]
|6 oktyabr 2021&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|[[Həbib İbrahimov]]
|[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]]
|[[Novruz Novruzov]]
| 5 aprel 2019
|[[Asif Hüseynov]]
|[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az]
|-
| [[Şabran rayonu|Şabran]]
|[[Asif Hüseynov]]
| 5 aprel 2019
|[[Novruz Novruzov]]
|[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az]
|-
| [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]]
|[[Rafael Babayev]]
|8 noyabr 2016
|[[Nurəddin Quliyev]]
|[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az]
|-
| [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]]
|[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]]
| 30 oktyabr 2018
|[[Asif Ağayev]]
|[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az]
|-
| [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]]
|[[Rəşad Tağıyev]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|14 sentyabr 2021
|[[Alimpaşa Məmmədov]]
|[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az]
|-
| [[Şərur rayonu|Şərur]]
|[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]]
|1 iyun 2017
|[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]]
|[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az]
|-
|
|
|
|
|
|-
| [[Şuşa rayonu|Şuşa]]
|[[Bayram Səfərov]]
| 27 fevral 2009
|[[Nizami Bəhmənov]]
|[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az]
|-
| [[Tərtər rayonu|Tərtər]]
|[[Müstəqim Məmmədov]]
|7 may 2014
|[[Ceyhun Cəfərov]]
|[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az]
|-
| [[Tovuz rayonu|Tovuz]]
|[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]]
| 7 iyun 2018
|[[Tofiq Zeynalov]]
|[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az]
|-
| [[Ucar rayonu|Ucar]]
|[[Mənsur Məmmədov]]
| 27 yanvar 2015
|[[Yaşar Məmmədov]]
|[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az]
|-
| [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]]
|[[Ayaz Əsgərov]]
| 19 may 2016
|[[Sevindik Hətəmov]]
|[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az]
|-
|[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]]
|[[Mübariz Əhmədzadə]]
| 1 sentyabr 2009
|[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]]
|[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az]
|-
| [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]]
|[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]]
| 26 aprel 2011
|[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]]
|[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az]
|-
| [[Zərdab rayonu|Zərdab]]
|[[Mərdan Camalov]]
| 12 noyabr 2019
|[[Lütvəli Babayev]]
|[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az]
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}

== Xarici keçidlər ==
[[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]]
[[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]]</text>
      <sha1>qfqpun4iiovk1feejcb5nwp9agnltu9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Velimir Ivanovic</title>
    <ns>3</ns>
    <id>280851</id>
    <revision>
      <id>6571194</id>
      <parentid>2095403</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:54:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Liuxinyu970226</username>
        <id>32228</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="847" xml:space="preserve">{{xg}}--►[[İstifadəçi:Cekli829|'''&lt;font face=&quot;AzPresident&quot;&gt;&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;Safir&lt;/font&gt; &lt;font color=&quot;red&quot;&gt;yüzüklü&lt;/font&gt; &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;Cekli&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Cekli829|mesaj]]&lt;/sup&gt; 09:16, 11 aprel 2012 (UTC)

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
== Global ban proposal notification ==
Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}}
There is an on-going discussion about a proposal that you be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[İstifadəçi:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Liuxinyu970226|müzakirə]]) 06:54, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>s21hqbfhbw16f6yipbolm06r95rvxac</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kito</title>
    <ns>0</ns>
    <id>290937</id>
    <revision>
      <id>6571661</id>
      <parentid>6566694</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:16:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>clean up, replaced: {{Ekvadordakı Ümumdünya İrsi → {{Ekvadordakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2997" xml:space="preserve">{{YM}}

'''Kito''' ({{Dil-es|San Francisco de Quito}}) — [[Ekvador]]un paytaxtı, həmçinin siyasi, iqtisadi və mədəni mərkəzi. Qədim hindu xalqı ''kitu''nun şərəfinə adlandırılıb.

== Coğrafi şəraiti ==
Kito [[Cənubi Amerika]]nın şimal-qərbində, [[And dağları]] arasında [[Piçinça vulkanı]]nın cənub ətəyində yerləşir. Şəhər [[ekvator]]dan 24 kilometr cənubdadır, sahəsi 290&amp;nbsp;km²-dir.

== Əhalisi, dil və din ==
2005-ci il siyahıyaalınmsına görə əhalisi 1 856 501 nəfərdir. Kito əhali sayına görə Ekvadorun ikinci şəhəridir, birinci şəhər [[Santyaqo-de-Quayakil]]dir. Milli tərkibinə görə qarışıqdır. Əhalinin beşdə ikisi [[keçua (xalq)|keçua]] xalqının nümayəndələri, beşdə ikisi — ispan-hindu metisləri, beşdə biri zəncilər, az bir hissəsi isə Avropa və Asiyadan gələnlərdir.

Şəhər əhalisinin böyük əksəriyyəti katoliklərdir.

[[Fayl:Plaza de San Francisco en Centro histórico de Quito, Ecuador.JPG|thumb|left|577px|Plaza de San Francisco, Quito]]

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:(Guápulo) Buena Vista black and white.JPG
Fayl:(Guápulo) Calle pic. z.JPG
Fayl:(Guápulo) Calle pic. e.JPG
Fayl:(Iglesia de Guápulo) vista to gonzalez suarez quito.JPG
Fayl:(Iglesia de Guápulo) pic. b.JPG
Fayl:(Guápulo) Calle pic. b.JPG
Fayl:(Guápulo) Calle pic. a.JPG
&lt;/gallery&gt;

[[Fayl:Teleferico de quito23.JPG|thumb|right|400px|[[TelefériQo]]]]

== Mədəni həyatı ==
Kito Ekvadorun mədəni və elm mərkəzidir. Şəhərdə Ekvador Katolik Universiteti, Ekvador Mərkəzi Universiteti, Milli Qadın Kolleci, Qadın Pedaqoji İnstitutu, Milli Siyasi Məktəbi, Milli Musiqi Akademiyası və digər ali məktəblər vardır. Kitoda observatoriya da vardır. Ekvador Elmlər Akademiyası və Tibb Akademiyası da fəaliyyət göstərir.

Kitoda Milli Kitabxana, Bələdiyyə kitabxanası və Mərkəzi Universitetin Kitabxanası vardır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.quito.gov.ec/ Şhər bələdiyyəsinin rəsmi saytı.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110811054507/http://www.quito.gov.ec/ |date=2011-08-11 }}
* [http://www.russianecuador.com/ &quot;Русский Эквадор&quot; — сервер эквадорского русскоязычного сообщества.]
* [http://www.inquito.com/ Kito haqqında turist serveri.]{{ref-en}}
* [http://www.epn.edu.ec/OAQ/ Kitonun observatoriyası.]{{ref-en}}
* [http://www.ecuadors.org/quito/ Кито] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060526010526/http://www.ecuadors.org/quito/ |date=2006-05-26 }}{{ref-en}}
* [http://www.geomosaic.ru/pindex.php?cid=17 Кито в фотографиях] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120419011154/http://www.geomosaic.ru/pindex.php?cid=17 |date=2012-04-19 }} на Геомозаике
{{Ekvador-qaralama}}{{Ekvadordakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Kito| ]]
[[Kateqoriya:Ekvadordakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>pskawh9joxzgk367sdz8kv4b9kbq91p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sergey Sokolov (hərbçi)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>295126</id>
    <revision>
      <id>6571744</id>
      <parentid>6431449</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:42:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5287" xml:space="preserve">{{eyni ad-soyadlı|Sergey Sokolov}}
{{Hərbi xadim
 |adı               = Sergey Sokolov
 |orijinal adı      = 
 |digər adı         =  
 |milliyyəti        = 
 |mənsubiyyəti      = 
 |həyat yoldaşı     = 
 |uşağı             = 
 |atası             = 
 |anası             = 
 |qoşun növü        = 
 |xidmət illəri     = 
 |rütbə             = 
 |hissə             = 
 |komandanlıq etməsi= 
 |vəzifəsi          = 
 |döyüşlər          = 
 |əlaqələr          = 
 |istefada          = 
 |təltifləri        = +
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikianbar         = 
}}
 
'''Sergey Leonidoviç Sokolov''' ({{DVTY}}) — Sovet hərbi sərkərdəsi, [[Sovet İttifaqı Marşalı]] (1978), [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] (1980). [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] Müdafiə Naziri (1984–1987). [[Böyük Vətən müharibəsi]]nin iştirakçısı. 1992–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın Müdafiə Nazirliyi yanında məsləhətçi.

== Həyatı ==

=== Uşaqlıq və gənclik illəri ===
Sergey Leonidoviç Sokolov 18 iyun (1 iyul) 1911-ci ildə Pusiya imperiyasının Tavrida quberniyasının Yevpatoriya şəhərində (indiki KrımRespublikası) qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. 1917-ci il Oktyabr inqilabından sonra ailəsi ilə birlikdə Vyatski quberniyasının Kotelniç şəhərinə köşmüş və gələcək marşalın uşaqlıq illəri bu şəhərdə keçmişdir. 1927-ci ildə O, 9 illik məktəbi bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə istehlak cəmiyyətində qab-qacaq qablaşdırıcısı kimi başlamış, sonra məsul komsomol işinə keçirilmişdir.
 
S.Sokolov 1932-ci ildə [[Qızıl Ordu]] sıralarına daxil olmuşdur. Komsomol göstərişi ilə Qorki şəhərində yerləşən zirehli tank məktəbinə daxil olmaq hüququ qazanmışdır. Qəbul imtahanlarını müvəffəqiyyətlə verən S.Sokolov 1932–1934-cü illərdə bu məktəbin kursantı olmuş, vzvoda və rotaya komandirlik etmişdir. Ordu hazırlığını əla qiymətlərlə başa vuran S.Sokolov Uzaq Şərqə tank qoşunlarında hərbi xidmətə göndərilmiş, burada vzvod, pota və batalyon komandiri vəzifələrində işləşişdir. O, tank rotasının komandiri kimi 1938-ci ildə Xasan gölü ətrafındakı döyüşlərin iştirakçısı olmuşdur.

=== Böyük Vətən müharibəsi illərində ===
S.Sokolov Böyük Vətən Müharibəsi dövründə — 1941-ci ilin iyun-sentyabr aylarında tank alayının ştab rəisi kimi Qərb cəbhəsində döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1941-ci ilin oktyabrından Fəhlə-Kəndli Qızıl Ordusunun Avtozirehli tank idarəsi rəisinin böyük köməkçisi, 1942-ci ilin iyun ayından bu idarədə ştab rəisi, 1943-cü ilin yanvar ayından 1944-cü ilin mart ayınadək Karel cəbhəsinin zirehli tank və mexanikləşdirilmiş qoşunlarını İdarəetmə komandanlığının ştab rəisi olmuşdur.

=== Müharibədən sonrakı xidmət ===
S.Sokolov 1967-ci ildə SSRİ Müdafiə Nazirinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilmişdir. O, 12 aprel 1967-ci ildə ordu generalı, 17 fevral 1978-ci ildə isə Sovet İttifaqı Marşalı rütbəsinə layiq görülmüşdür.
  
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, marşal Sergey Sokolov 1984–1987-ci illərdə SSRİ-nin müdafiə naziri postunu tutmuşdur.

Sergey Sokolov 1987-ci ildə alman pilot Matias Rustun idarə etdiyi kiçik təyyarə Moskvanın Qızıl Meydanına icazəsiz, maneəsiz endiyinə görə vəzifədən azad olunmuşdu.

Sergey Sokolov 2012-ci ildə 101 yaşında vəfat edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* [http://teleqraf.az/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=10169%3Amaral-102-yanda-vfat-etdi&amp;catid=36%3Aanalitika#.UEQ2o0YbDaI.facebook Marşal 102 yaşında vəfat etdi]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* Соколов С. Л. Куценко А. Маршалы и Адмиралы флота Советского Союза. — Киев: Полиграфкнига, 2007.
* Соколов С.Л. Маршалы Советского Союза. Личные дела рассказывают. Институт военных историко-патриотических проблем и исследований. — М.: Любимая книга, 1996.
* Язов Д.Т. Маршал Соколов. — М.: &quot;Молодая гвардия&quot;, 2009.

== Xarici keçidlər ==
* [http://old.redstar.ru/2001/06/30_06/2_04.html Патриарх войсковой элиты. К 90-летию Маршала Советского Союза С. Л. Соколова]
* [http://www.kp.ru/daily/22582/10563/ Маршал Соколов награждён орденом &quot;За заслуги перед Отечеством&quot;]
* [http://function.mil.ru/news_page/country/more.htm?id=10567096@egNews Век маршала Соколова]

{{SSRİ marşalları}}

[[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VIII çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin IX çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin X çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin XI çağırış deputatları]]
[[Kateqoriya:Rusiya uzunömürlüləri]]</text>
      <sha1>od4r2bd1ms3xpx4m0pehsywncmi6y5t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sonic the Hedgehog</title>
    <ns>0</ns>
    <id>301896</id>
    <revision>
      <id>6570164</id>
      <parentid>6328596</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:23:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1539" xml:space="preserve">{{Video oyun seriyası
|başlıq=Sonik Adikirpi — Sonic the Hedgehog
|şəkil= [[Şəkil:SonicSeriesLogo.png|250px|alt=The text &quot;Sonic the Hedgehog&quot;]]
|imza=
|janr=  
|yaradıcı= 
|nəşrçi= 
|ilk buraxılış versiyası=[[Sonic the Hedgehog (16-bit)]]
|ilk buraxılış tarixi=[[1991]]
|platformalar=  
}}
'''Sonic the Hedgehog/Sonik Adi kirpi''' ({{Dil-en|ソニック・ザ・ヘッジホッグ}}) - &quot;Sonic Team/Sonik Komandası&quot; [[video oyun]] kompaniyası tərəfindən yaradılan oyun seriyasıdır. &quot;Sonic the Hedgehog/Sonik [[Adi kirpi]]&quot; oyun seriyasının ilk video oyunu 1991-ci ildə satışa çıxarılmış və böyük uğur  qazanmışdır. 2012-ci ilin rəsmi məlumatlarına əsasən video oyunların 75 milyon kopiyası satılmışdır.&lt;ref name=&quot;satışlar&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.virtualpressoffice.com/JPContentAccessServlet?fileContentId=1000000025043&amp;source=sd&amp;showId=1863|title=Sonic the Hedgehog Product Sheet|lang=en|accessdate=2012-06-23|format=PDF|archiveurl=https://www.webcitation.org/68ktQWTlj?url=http://www.virtualpressoffice.com/JPContentAccessServlet?fileContentId=1000000025043|archivedate=2012-06-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

==Filmləri==
* [[Kirpi Sonik (film, 2020)|Kirpi Sonik]] (2020)
* [[Kirpi Sonik 2 (film, 2022)|Kirpi Sonik 2]] (2022)

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

==Xarici keçidlər==
* [http://www.sonicthehedgehog.com/ Rəsmi sayt] 
* [http://sonic.sega.jp/SonicChannel/index.html Sonic Channel (Sonik Kanalı)]

{{Sonic the Hedgehog}}

[[Kateqoriya:Sonic the Hedgehog]]</text>
      <sha1>f3xx6jm4do03s1dss276jfbyf3r38e8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Raul Kastro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>305396</id>
    <revision>
      <id>6571584</id>
      <parentid>5740718</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:21:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1742" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
 |doğum tarixi                  = 3.6.1931
 |doğum yeri                    = [[Biran]],[[Kuba]]
 |partiya                       = Kuba Kommunist Partiyası
 |vikianbar                     = 
}}

'''Raul Kastro''' - Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==

Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F.Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R.Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F.Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə - Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==

 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>9pd87kc4wnpw9pdhbtg0qei7xeizy2y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571586</id>
      <parentid>6571584</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:21:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1743" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
 |doğum tarixi                  = 3.6.1931
 |doğum yeri                    = [[Biran]], [[Kuba]]
 |partiya                       = Kuba Kommunist Partiyası
 |vikianbar                     = 
}}

'''Raul Kastro''' - Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==

Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F.Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R.Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F.Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə - Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==

 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>5i7onvjnvkhj3nl7r8yl92bmlpeptnr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571605</id>
      <parentid>6571586</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:43:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Nihad İsgandarov|Nihad İsgandarov]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1732" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
 |doğum tarixi                  = 3.6.1931
 |doğum yeri                    = [[Kuba]]
 |partiya                       = Kuba Kommunist Partiyası
 |vikianbar                     = 
}}

'''Raul Kastro''' - Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==

Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F.Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R.Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F.Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə - Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==

 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>f6iyvfla7fe3xw4w636ias3xf3xqi29</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571606</id>
      <parentid>6571605</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:43:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1549" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' - Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==

Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F.Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R.Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F.Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə - Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==

 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>9wrp2t0k2gi8lj4vrnpyje8p3nh2ws2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571607</id>
      <parentid>6571606</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:43:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1560" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{DVTY}}) - Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==

Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F.Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R.Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F.Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə - Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==

 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>eowr4aokcb6denjf2cpxh1743bc0zqr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571608</id>
      <parentid>6571607</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:43:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1566" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{DVTY}}) — Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==
Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F. Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R. Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F. Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə — Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>de7mpxwag3ewod3ak6ftots5gk1mad7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571609</id>
      <parentid>6571608</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:45:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1762" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{IPAc-en|ˈ|k|æ|s|t|r|oʊ}}&lt;ref&gt;[http://www.dictionary.com/browse/castro &quot;Castro&quot;]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.&lt;/ref&gt;, {{IPA-es|raˈul moˈðesto ˈkastɾo ˈrus|am}}; {{DVTY}}) — Dövlət Şurasının sədri (2008), [[Fidel Kastro]]nun qardaşı

== Həyatı ==
Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F. Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R. Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F. Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə — Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>ppbks1slbzcfrzwco9lwt3uz9bsa6cw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571611</id>
      <parentid>6571609</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:47:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2400" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{IPAc-en|ˈ|k|æ|s|t|r|oʊ}}&lt;ref&gt;[http://www.dictionary.com/browse/castro &quot;Castro&quot;]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.&lt;/ref&gt;, {{IPA-es|raˈul moˈðesto ˈkastɾo ˈrus|am}}; {{DVTY}}) — qardaşı [[Fidel Kastro|Fidel Kastrodan]] sonra 2011-2021-ci illərdə [[Birpartiyalı sistem|təkpartiyalı]] kommunist dövlətində ən yüksək vəzifə olan [[Kuba Kommunist Partiyası|Kuba Kommunist Partiyasının]] birinci katibi vəzifəsində çalışmış təqaüdçü kubalı siyasətçi və general.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://amp.france24.com/en/20180419-raul-castro-leadership-cuba-communist-party-2021-diaz-canel|title=Raul Castro to lead Cuba's Communist Party until 2021|publisher=France 24|date=19 April 2018|quote=I confirm to this assembly that Raul Castro, as first secretary of the Communist Party, will lead the decisions about the future of the country,' Diaz-Canel said.}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F. Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R. Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F. Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə — Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>ljpaeigtnjjdrmrv5snv6ujjmqowqs7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571612</id>
      <parentid>6571611</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:47:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2389" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{IPAc-en|ˈ|k|æ|s|t|r|oʊ}}&lt;ref&gt;[http://www.dictionary.com/browse/castro &quot;Castro&quot;]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.&lt;/ref&gt;, {{IPA-es|raˈul moˈðesto ˈkastɾo ˈrus|am}}; {{DVTY}}) — qardaşı [[Fidel Kastro]]dan sonra 2011–2021-ci illərdə [[Birpartiyalı sistem|təkpartiyalı]] kommunist dövlətində ən yüksək vəzifə olan [[Kuba Kommunist Partiyası|Kuba Kommunist Partiyasının]] birinci katibi vəzifəsində çalışmış təqaüdçü kubalı siyasətçi və general.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://amp.france24.com/en/20180419-raul-castro-leadership-cuba-communist-party-2021-diaz-canel|title=Raul Castro to lead Cuba's Communist Party until 2021|publisher=France 24|date=19 April 2018|quote=I confirm to this assembly that Raul Castro, as first secretary of the Communist Party, will lead the decisions about the future of the country,' Diaz-Canel said.}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F. Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R. Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F. Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə — Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>as12hk269zn9e0i42pc148hjsdiyxta</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571613</id>
      <parentid>6571612</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:48:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2409" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Raul Kastro
 |şəkil                         = Presidente de Cuba, Raúl Castro, visita Salvador.jpg
}}

'''Raul Kastro''' ({{IPAc-en|ˈ|k|æ|s|t|r|oʊ}}&lt;ref&gt;[http://www.dictionary.com/browse/castro &quot;Castro&quot;]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.&lt;/ref&gt;, {{IPA-es|raˈul moˈðesto ˈkastɾo ˈrus|am}}; {{DVTY}}) — qardaşı [[Fidel Kastro]]dan sonra 2011–2021-ci illərdə [[Birpartiyalı sistem|təkpartiyalı]] kommunist dövlətində ən yüksək vəzifə olan [[Kuba Kommunist Partiyası|Kuba Kommunist Partiyasının]] birinci katibi vəzifəsində çalışmış təqaüdçü kubalı siyasətçi və general.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://amp.france24.com/en/20180419-raul-castro-leadership-cuba-communist-party-2021-diaz-canel|title=Raul Castro to lead Cuba's Communist Party until 2021|publisher=France 24|date=19 April 2018|quote=I confirm to this assembly that Raul Castro, as first secretary of the Communist Party, will lead the decisions about the future of the country,' Diaz-Canel said.}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Fidel Kastro Dövlət Şurasının sədri vəzifəsindən 2008-ci il fevralın 18-də istefa verib. O, 2006-cı ilin iyul ayında böyrəyində cərrahiyyə əməliyyatı keçiriləndən sonra ali dövlət postunu müvəqqəti olaraq qardaşına ötürmüşdü. Uzunmüddətli xəstəliyinə baxmayaraq F. Kastronun Xalq Hakimiyyəti Milli Assableyasına namizədliyi irəli sürülmüş və yanvarın 20-də keçirilən seçkidə o, qardaşı Rauldan 1 faiz az səs toplamışdı.

R. Kastro qardaşından 5 yaş kiçikdir. O, Dövlət Şurası sədrinin birinci müavini idi.

F. Kastro 2001-ci ildə Havanada keçirilən mitinqdə huşunu itirəndən sonra qardaşını öz varisi elan etmişdi.

Kuba parlamenti 2008-ci il fevralın 24-də 76 yaşlı Raul Kastronu ölkədə ən ali vəzifəyə — Dövlət Şurasının sədri vəzifəsinə seçib.

Raul Kastro 1959-cu ildən Kubanın lideri olan Fidel Kastronun qardaşı və silahdaşıdır&lt;ref&gt;[http://www.mediaforum.az/az/2008/02/25/RAUL-KASTRO-KUBA-D%C3%96VL%C6%8FT%C4%B0N%C4%B0N-R%C6%8FHB%C6%8FR%C4%B0-OLDU-105425400c00.html#.UM41RZHN1K0 RAUL KASTRO KUBA DÖVLƏTİNİN RƏHBƏRİ OLDU] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Kubada doğulanlar]]</text>
      <sha1>t9kh5o5b56n3ik73x6lkcfz4x1jwpok</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vahid Musayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>306187</id>
    <revision>
      <id>6570726</id>
      <parentid>6197653</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:18:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3251" xml:space="preserve">{{istinadsız}}
{{vikiləşdirmək}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Vahid Musayev
 |orijinal adı                  = Vahid Abdulla oğlu Musayev
 |şəkil                         = Vahid Musayev.png
 |titul                         = [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziri]] (''əvəzedici'')
 |bayraq                        = Ministry of Defence of Azerbaijan logo.png
 |bayraq2                       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl                    = [[13 avqust]] [[1993]]
 |dövr son                      = [[25 avqust]] [[1993]]
 |sələfi                        = [[Səfər Əbiyev]] (''əvəzedici'')
 |xələfi                        = [[Məmmədrəfi Məmmədov]]
 |doğum tarixi                  = 15.11.1947
 |doğum yeri                    = [[Bakı şəhəri]]
 |vəfat tarixi                  = 8.1.1999
 |vəfat səbəbi                  = öldürülmüşdür
 |vikianbar                     = 
}}

'''Vahid Musayev''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan Respublikası Müdafiə naziri (1993), general-mayor.

== Həyatı ==
Vahid Abdulla oğlu Musayev 15 noyabr 1947-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1955-ci ildə 176 №-li orta məktəbə getmiş, 1966-cı ildə həmin məktəbi fərqlənmə ilə bitirmişdi. 1966-cı ildə [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin fizika-riyaziyyat fakultəsinə qəbul olub. 1971-ci ilədə fərqlənmə diplomu ilə həmin fakultəni bitirərək zabit kimi Gürcüstanda hərbi xitmətə başlamışdı. Gürcüstanda xidmətdə olarkən hərbi karyerasını davam etdirmək qərarına gəlib. 1978–1981 illərdə Leninqrad Ali Hərbi Akademiyasında təhsil alıb. 1981–1984 Gürcüstan (Axalkalakidə) , 1984–1986 Afrika (Maputu), 1986–1988 Ukrayna (Jitomir),
1988–1990 Ukraynada (Vladimir-Volınskiy) hərbi xidmətdə olmuşdur. Vladimir-Volıniski vilayətindən 1990-cı ildə deputat seçilib. 1992-ci ildən Azərbaycan Müdafiə Nazirliyində hərbi xidmətdə olmuşdur.
Azərbaycan Respublikası Müdafiə nazirinin müavini və müdafiə naziri olmuşdur (1994). 8 yanvar 1999-cu ildə [[Qobustan həbsxanası]]nda təşkil olunmuş [[Qobustan qiyamı (1999)|qiyam]] zamanı qətlə yetirilib.

== Həmçinin bax ==
* [[Qobustan qiyamı (1999)]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* [http://femida.az/az/news/71041 Qobustanda məhbus qiyamının pərdəarxası – Öldürülən general necə nazir olmuşdu?]
* [http://www.e-qanun.az/framework/6948 V. A. Musayev haqqında]
* [http://www.e-qanun.az/framework/8577 V. A. Musayevin general-mayor əsgəri rütbəsinin aşağı salınması haqqında]
* [http://www.e-qanun.az/framework/8578 V. A. Musayev haqqında]

== Xarici keçidlər ==
{{Azərbaycan müdafiə nazirləri}}
{{Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi}}
{{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}}

[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan hərbçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı hərbçilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan generalları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın müdafiə nazirləri]]
[[Kateqoriya:Faili məchul cinayətlər]]
[[Kateqoriya:Öldürülmüş şəxslər]]
[[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universitetinin məzunları]]</text>
      <sha1>10gui8q5oqrm8fhcmgv875dbz7ewmeu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Alman lüteran kilsəsi (Gəncə)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>308471</id>
    <revision>
      <id>6571158</id>
      <parentid>6568854</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:21:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6448" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108074857/http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archivedate = 2019-11-08
 |title       = Gəncə bölgəsində 200 yaşlı alman məskəni
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 525.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi. 

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir. 1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur. 

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan almanları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Alman kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı lüteran kilsələri]]</text>
      <sha1>s4ncf7d5hovx21zqozh9lgnfg4bqp8b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571159</id>
      <parentid>6571158</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:22:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6450" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108074857/http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archivedate = 2019-11-08
 |title       = Gəncə bölgəsində 200 yaşlı alman məskəni
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 525.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur. 

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan almanları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Alman kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı lüteran kilsələri]]</text>
      <sha1>rkx0blla7pzboghdc9d9d1571wdkfa6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571161</id>
      <parentid>6571159</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:23:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6459" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108074857/http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archivedate = 2019-11-08
 |title       = Gəncə bölgəsində 200 yaşlı alman məskəni
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 525.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur. 

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan almanları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>8aafri2akbxwwvulpfaub4hixa9fwdv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571163</id>
      <parentid>6571161</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:23:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6457" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108074857/http://525.az/site/?name=xeber&amp;duzelis=0&amp;news_id=119307#gsc.tab=0
 |archivedate = 2019-11-08
 |title       = Gəncə bölgəsində 200 yaşlı alman məskəni
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 525.az
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur. 

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan rusları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>srzv6fkc3jjsbra9duhac7vpp933pbw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571165</id>
      <parentid>6571163</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6003" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur.

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan rusları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>shthvs3q8yal1y7gvt5u6tfax6uptnf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571174</id>
      <parentid>6571165</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:44:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6215" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
[[Fayl:Елизаветполь. Гимназия и церковь.jpg|alt=Kilsənin pravoslavlığa aidiyyatını binanın soğanvari günbəzləri də təsdiqləyir.|thumb|Gimnaziya və kilsə, Yelizavetpol]]
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr 1902-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur.

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan rusları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>1p720wewkr88bldvfpad2sshxarch4n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571308</id>
      <parentid>6571174</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:42:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6219" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
[[Fayl:Елизаветполь. Гимназия и церковь.jpg|alt=Kilsənin pravoslavlığa aidiyyatını binanın soğanvari günbəzləri də təsdiqləyir.|thumb|Gimnaziya və kilsə, Yelizavetpol]]
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr [[1902]]-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur.

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan rusları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>jywgbde45tkxd8hnxd78966qce4mr8c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571310</id>
      <parentid>6571308</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:45:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6302" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Rus pravoslav kilsəsi
|orijinal adı   = 
|şəkil          = [[Fayl:Gəncə lüteran kilsəsi.jpg|270px]]
|şəkil_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər          = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]]
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]]
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 1902
|üslubu            = [[Eklektika (memarlıq)|Eklektika]]
|vəziyyəti           = stabil
|nişanlama2     = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı = 
|nişanlama2_rəsmiadı  = 
|nişanlama2_tipi   = 
|nişanlama2_kriteriya   = 
|nişanlama2_nömrəsi    = [http://e-qanun.az/framework/2847 3832]
|nişanlama2_hissəsi    = 
|nişanlama2_sərbəst1ad   = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər   = Kilsə
|nişanlama2_sərbəst2ad    = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad    = 
|nişanlama2_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Russian Orthodox Church in Ganja
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Azərbaycan Gəncə 
 |label=Rus kilsəsi|label_size=100 |lat=40.682778
 |long=46.360556
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
[[Fayl:Елизаветполь. Гимназия и церковь.jpg|alt=Kilsənin pravoslavlığa aidiyyatını binanın soğanvari günbəzləri də təsdiqləyir.|thumb|Gimnaziya və kilsə, Yelizavetpol]]
'''Müqəddəs Kiril və Mefodiy kilsəsi''' —  [[Azərbaycan]]ın [[Gəncə]] şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.

== Tarixi ==
Bu [[Rus Pravoslav Kilsəsi|rus pravoslav kilsəsi]] [[Gəncəçay]]&lt;nowiki/&gt;ın sağ sahilində, keçmiş [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Yelizavetpol kişi gimnaziyas]]&lt;nowiki/&gt;ının nəzdində yerləşirdi.

Bu kilsə ilk olaraq 18 sentyabr 1885-ci ildə gimnaziyanın böyük zallarından birində gimnaziya direktoru İlya Staritskinin razılığı ilə açılır. Kilsənin abadlaşdırılması üçün bütün lazımlı xərclər gimnaziyanın fəxri himayədarı Ağasəid Hüseyn Ağaməhəmməd oğlu tərəfindən qarşılanır. 

Zamanla gimnaziyada oxuyan pravoslav tələbə sayının artması daha böyük kilsənin inşaatına zərurət yaradır ki, nəticədə İ. Staritskinn təşəbbüsü ilə gimnaziyanın yaxınlığındaki ayrı korpusda yeni kilsənin tikintisi başlanır. 20 dekabr [[1902]]-ci ildə təntənəli mərasimlə kilsə [[gürcü ekzarxı]] Aleksiy tərəfindən təqdis edilib istifadəyə verilir. Klassik gimnaziyanın şəxsi vəsaiti ilə tikilmiş yeni kilsəyə, gimnaziyanın tələbələri üçün ayrılmış hissə xaricində rahat 500 nəfər yerləşirdi. Yəni kilsədən həmçinin yerli əhali də istifadə edirdi.

1920-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|gimnaziyanın]] bağlanmasından sonra kilsənin aqibəti məlum deyil. Tarixi mənbələrdə Gəncədə Zaxariya və Yelisaveta (keçmiş &quot;Xan məscidi&quot;),  [[Aleksandr Nevski kilsəsi (Gəncə)|Müqəddəs Aleksandr Nevski]] və Müqəddəs Nikolay adına rus pravoslav kilsələrinin olduğu qeyd edilsə də, Kiril və Mefodiy qardaşlarının adına rus pravoslav kilsəsi rəsmi olaraq kilsə kimi qeyd edilmir. Bunun əsas səbəbi həmin kilsənin gimnaziyanın nəzdində inşa edilməsidir. Kilsə həmin dövrdə dövlət tərəfindən rəsmi olaraq dini məbəd kimi qeydə alınmadığı üçün tarixi sənədlərdə Gəncədə olan kilsələrin siyahısında adı çəkilmir.  

1940-cı illərin əvvələrinədək onun alman kolonistlərin istifadəsinə verildiyi iddia edilsə də, bunun heç bir sənədli sübutu yoxdur. Ümumiyyətlə, o illərdə [[Kirovabad]]&lt;nowiki/&gt;da alman lüteran dini icmasının olmadığını və yaşayan almanların da sayca azlığını nəzərə alsaq, kilsənin heç [[Lüteranlıq|lüteran]]&lt;nowiki/&gt;lara aidiyyatı yoxdur.

== Haqqında ==
Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur. Kilsənin soğanvari günbəzləri onun pravoslavlara aidiyyatını təsdiqləyir. Binanın ümumi sahəsi 650 m²-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. [[Əhməd Cəmil küçəsi (Bakı)|Əhməd Cəmil küçəsi]]ndə yerləşən, [[Xristianlıq|xristian dini]] abidələr sırasına daxil edilən bu binada hazırda [[Gəncə Dövlət Kukla Teatrı]] fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web
 |url         = http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20191108075039/http://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2016_3109.htm
 |archivedate = 8 noyabr 2019
 |title       = Tolerantlıq, multikulturalizm ünvanı kimi özünə şöhrət qazanan Azərbaycan Respublikasında müxtəlif millətlərin, dinlərin nümayəndələri yaşayır. İki əsrdir ölkəmizdə yaşayan almanlar buranı özlərinə doğma ana qucağı bilir.
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.elibrary.az
 |accessdate  =
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli əmrinə əsasən yaradılıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |access-date=2013-01-15 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130928012957/http://gencemedeniyyet.com/main/main/mescidler/131-alman-kils601si.html |date=2013-09-28 }}
* [http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130927063841/http://ganca.az/medeniyyet/2348-gnc-dvlt-kukla-teatrnn-tmiri-davam-edir.html |date=2013-09-27 }}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan rusları]]
* [[Azərbaycanda xristianlıq]]
{{Azərbaycanda xristianlıq}}

[[Kateqoriya:Gəncə abidələri]]
[[Kateqoriya:Gəncə kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kilsələri]]
[[Kateqoriya:Rus pravoslav kilsələri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycandakı pravoslav kilsələri]]</text>
      <sha1>7t9hdu1f2ilarw275p4pa2116wlidjl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Emmili de Forest</title>
    <ns>0</ns>
    <id>309796</id>
    <revision>
      <id>6571685</id>
      <parentid>6006277</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:26:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2707" xml:space="preserve">{{Musiqiçi
 |adı             = Emmili de Forest
 |orijinal adı    = {{lang-da|Emmelie Charlotte-Victoria de Forest}}
 |digər adı       = 
 |şəkil           = Emmelie de Forest, ESC2013 press conference 06.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 
 |şəklin izahı    = 
 |fon rəngi       = 
 |doğum adı       = 
 |ləqəbi          = 
 |doğum tarixi    = 28.2.1993
 |doğum yeri      = [[Ranners]]&lt;br&gt;{{DEN}}
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = 
 |fəaliyyəti      = [[müğənni]]
 |janr            = 
 |musiqi aləti    = 
 |səs tembri      = 
 |fəaliyyət illəri= 
 |albom şirkəti   = 
 |əlaqələri       = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |mükafatları     = 
 |imzası          = 
 |saytı           = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Emmili de Forest''' (tam adı: ''Emmili Şarlotta-Viktoriya de Forest'', {{lang-da|Emmelie Charlotte-Victoria de Forest}}; {{DVTY}}) — [[Danimarka]] müğənnisi. O, ifa etdiyi &quot;[[Only Teardrops]]&quot; mahnısı ilə &quot;[[2013 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]&quot;nin qalibi olmuşdur.&lt;ref&gt;[http://www.esctoday.com/43292/result-three-acts-to-the-super-final-in-denmark/ &quot;Result: Emmelie de Forest wins in Denmark&quot;]&lt;/ref&gt;

== İlk illəri ==
Emmili Forestin atası isveçli, anası isə danimarkalıdır. O, 9 yaşından oxumağa, 14 yaşından isə şotland müğənni Freyzer Nil ilə əməkdaşlıq etməyə başlayıb. Onunla birlikdə Emmili bir çox konsert və festivallarda iştirak edib. 2011-ci ildə Emmili de Forest Kopenhagenə köçüb və burada öz təhsili davam etdirib.

== 2013 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində iştirakı ==
26 yanvar 2013-cü ildə Emmili &quot;[[Danimarka 2013 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində|Dansk Melodi Grand Prix 2013]]&quot; müsabiqəsinin seçmə mərhələsinin finalında iştirak edib və 2013-cü ildə İsveçin Malmö şəhərində təşkil olunan 2013 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Danimarkanı təmsil etmək hüququ qazanıb. Müsabiqənin yarımfinalında Emmili de Forest &quot;Only Teardrops&quot; mahnısını ifa edərək finala çıxıb və finalda 281 xal toplayaraq qalib olub&lt;ref&gt;[http://www.eurovision.tv/page/news?id=emmelie_de_forest_to_fly_the_danish_flag_in_malmoe &quot;Emmelie de Forest to fly the Danish flag in Malmö&quot;]&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinin qalibləri}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.deforest.dk/ Rəsmi saytı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130420175547/http://www.deforest.dk/ |date=2013-04-20 }} {{en}}

[[Kateqoriya:Danimarka Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində]]
[[Kateqoriya:Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinin qalibləri]]</text>
      <sha1>40q55ip594lnizagh8xv0wtc3iearaj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Eksperiment</title>
    <ns>0</ns>
    <id>313567</id>
    <revision>
      <id>6571697</id>
      <parentid>6117216</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:29:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3577" xml:space="preserve">[[Fayl:Mirror baby.jpg|thumb|Hətta uşaqlar hər bir şeyi öyrənmək üçün elementar təcrübələr həyata keçirir.]]

'''Eksperiment''' — [lat. experimentum – yoxlama, sınaq, təcrübə] 1) [[təcrübə]], sınaq, yoxlanış; 2) elmi yoxlama, elmi təcrübə; 3)cəmiyyətin ictimai iqtisadi təcrübəsi olub, dərk etmənin mənbəyi, [[hipotez]] və [[nəzəriyyə]]nin həqiqilik meyarı; 4) müasir [[psixologiya]] elmində əsas tədqiqat üsullarından biri; 5) elmdə nəzəri cəhətdən dərk edilmiş vasitələrlə həyata keçirilən hissi-predmet fəaliyyəti.

'''Eksperiment''' ({{lang-la|experimentum}} — təcrübə, sınaq) — süni yaradılan şəraitdə müəyyən hadisələrin tədqiq edilməsi, elmi metod.

İnsanın daxili aləmini müxtəlif situasiya və münasibətlər üzə çıxarır. Məhz, bu halında insanın psixi tarazlıq halı pozulur və o, debilliyin, infantilliyin, dəliliyin hüdudlarında ləngərləməyə başlayır.

İnsanın eksperiment vasitəsilə tədqiqi, məhz belə məqamlarda situasiyanı süni surətdə yaratmaq (&quot;modelləşdirib&quot;), tərəfdaşı bərkə-boşa, çək-çevirə salmaqla onun barədə hansısa nəticə çıxarmaq məsələsini əhatə edir. Eksperiment zamanı eksperimentin nəticəsinə təsir göstərə biləcək bütün digər dəyişənlər və şərtlər aradan qaldırılmalı və ya elə edilməlidir ki, onlar axıra qədər sabit səviyyədə qalsın.
Ekspertiza – 1)yoxlamadan keçirmə, yoxlama prosesi; 2)düzgün bir qərara gəlmək üçün hər hansı bir məsələnin mütəxəssislər tərəfindən öyrənilməsi, yoxlanması. Məsələn, elmi ekspertiza, materialları ekspertizaya göndərmək; 3)cinayət işləri və ya mülki işlər üzrə faktiki məlumatların və halların müəyyən edilməsi məqsədilə prosessual qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada ekspertlər tərəfindən aparılan tədqiqat. Məsələn, ekspertiza üzvü, ekspertizanın qərarı.

'''Eksperimental''' – 1)təcrübi, eksperiment aparmaq yolu ilə yoxlama üsulu; Məsələn, eksperimental tədqiqat üsulu, təcrübə üçün ayrılmış (təyin edilmiş), eksperimental zavod, eksperimental şöbə; 2)hədd, kənar; 3)mürəkkəbliyi və təhlükəliliyinə görə fövqəladə.

'''Eksperimental tədqiqatlar''' – elmi araşdırmaların aparılması və ya praktiki təcrübə əsasında əldə olunmuş biliklərə əsaslanan və insanın həyat və sağlamlığının qorunmasına yönələn elmi fəaliyyət.

== Ədəbiyyat ==
* R. Əliquliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

== Mənbə ==
* [http://fizikist.com/kategori.php?islem=IcerikListe&amp;view=CatList&amp;katid=3: Fizikist — Fizik Deneyleri] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.electriccircuits.net/book,6,experiments.aspx Lessons In Electric Circuits — Volume VI — Experiments] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080219024154/http://www.electriccircuits.net/book,6,experiments.aspx |date=2008-02-19 }}
* [http://www.madsciencebook.com Description of weird experiments (with film clips)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180819104714/http://www.madsciencebook.com/ |date=2018-08-19 }}
* [http://www.ScienceCastle.com/ Science Experiments for Kids]

== Həmçinin bax ==
* [[Test]]
* [[Analiz]]
* [[Riyazi statistika]]
* [[Eksperimental psixologiya]]

[[Kateqoriya:Elmi metod]]
[[Kateqoriya:Terminologiya]]
[[Kateqoriya:Təcrübələr]]</text>
      <sha1>lt5jtqlie28fe2p8la8hr8w17ji5li4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yusif İsmayılov (bioloq)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325715</id>
    <revision>
      <id>6571175</id>
      <parentid>5952074</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:46:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Yusif İsmayılov (bioloq)]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5636" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
{{eyni ad-soyadlı|Yusif İsmayılov }}
{{Alim 
 |adı                  = Yusif İsmayılov
 |orijinal adı         = Yusif Bayram oğlu İsmayılov
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Yusif İsmayılov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 19.5.1950
 |doğum yeri           = [[Gədəbəy rayonu]] [[Soyuqbulaq]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = biologiya elmlər namizədi
 |elmi adı             = dosent
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Yusif Bayram oğlu İsmayılov''' — biologiya elmlər namizədi  dosent.

== Həyatı ==

Yusif Bayram oğlu İsmayılov 1950-ci il may ayının 19-da Gədəbəy rayonunun Kominter (indiki [[Soyuqbulaq]] kəndi) kəndində anadan olmuşdur Komintern kənd 8-illik məktəbi və Miskinli kənd istehsalat təlimi verən orta məktəbi əla qiymətlə bitirərək 1968-ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (hazırda Bakı Dövlət Univerisiteti) biologiya fakültəsinə daxil olmuş və 1976-cı ildə oranı bitirmişdir.

Y.B.İsmayılov 1969-1971-ci illərdə Almaniya demokratik Respublikasında (indiki Almaniya Federativ Respublikası) Sovet ordusu sıralarında hərbi xidmətdə olmuşdur. 1971-1972-ci illərdə Daxili İşlər Nazirliyində çalışmışdır.Ailəlidir iki övladı var.

[[Gəncə Beynəlxalq Xəstəxanası]]&lt;nowiki/&gt;nın baş həkimi, tibb üzrə fəlsəfə doktoru, uzman ümumi cərrah [[İlkin İsmayılov]]&lt;nowiki/&gt;un atasıdır.

==Elmi və əmək fəaliyyəti==
O, 1976-cı ildə Universiteti bitirən kimi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının A.İ.Qarayev adına fiziologiya İnstitutunda kiçik elmi işçi vəzifəsinə seçilmişdir. Y.B.İsmayılov 1978-1982-ci illərdə A.İ.Qarayev adına Fiziologiya İnstitutunda aspirant olmuş və 1982-ci ildə «Fiziologiya» ixtisası üzrə biologiya elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. O, 1986-cı ildə baş elmi işçi vəzifəsinə seçilmişdir. Ona 1991 -ci ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Ali Alfestasiya Komissiyası «Fiziologiya» ixtisası üzrə «baş elmi işçi» (hazırda dosent) diplomu vermişdir.

Y.B.İsmayılov elmi fəaliyyətlə yanaşı pedoqoji fəaliyyətlə də məşğul olmağa başlamışdır. Belə ki, o, 1991-ci ildə H.Zərdabi adına Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (hazırda Gəncə dövlət Universiteti) Qazax filialında dosent vəzifəsinə seçilmişdir və 1991-1995-ci illərdə həmin filialın Elmi katibi və Şura üzvü olmuşdur.
O, 1996-cı ildən Azərbaycan Tibb Universitetinin Elmi Tədqiqat mərkəzində çalışır.

Y.B.İsmayılov həmçinin 1998-ci ildən Bakı Ali Pedaqoji Qızlar Seminariyasında dosent vəzifəsində işləyir. 2000-ci ildən isə Azərbaycan Beynəlxalq Universitetində dosent vəzifəsində çalışır. Y.B.İsmayılov uzun müddətli tədqiqatlarının nəticələrini 2002-ci ildə ATU-da doktorluq dissertasiyası işi kimi təsdiq etdirmiş və hal-hazırda həmin işi yekunlaşdırmaq üzrədir (ilkin müzakirəyə təqdim etmək üzrədir).

Y.B.İsmayılov fiziologiya neyrofiziologiya və neyroendokrinologiyanın bir sıra aktual sahələrinə həsr olunmuş geniş miqyaslı tədqiqat işləri aparır. Xüsusilə, o, gənclik illərindən başlayaraq neyrogen mənşəli hipoqalaktiyanın (süd azlığı) etiologiya, patogenez və profillaktikasına həsr olunmuş geniş elmi araşdırmalarla məşğul olur. Bu araşdırmaların bir qismi kliniki təbabətdə və heyvandarlıqda da tətbiq olunmuşdur. Оnun apardığı elmi tədqiqat işlərinin nəticələri 1978-1981-ci illər ərzində SSRİ Elmlər Akademiyasının Akademik katibinin məruzəsinə düşmüşdür.

Y.B.İsmayılovun əmək fəaliyyəti yalnız Respubilikamızda deyil, həmçinin o, Moskva, Sankt-Peterburq, Alma-Ata, Petrozavdoskı, Xarkov, Kişinyov, Krasnodar, Erevan və digər şəhərlərdə müxtəlif elmi qurultay, simpozium və konfranslarda, geniş məruzələrlə çıxışlar etmişdir.

== Elmi əsərləri ==
Y.B.İsmayılov 180-ə yaxın elmi əsərin, o cümlədən bir monoqrafiyanın iki metodiki tövsiyələrin, bir məlumat vərəqinin müxtəlif fənlər üzrə 6 proqramın müəllifidir. Bu əsərlərdən bir neçəsi xaricdə çap olunmuşdur.

==Mükafatları==
Yusif İsmayılovun elmi naliyyətlərinin nəticələri 1983-cü ildə Ümumittifaq Xalq Təsərrüfatının Naliyyətləri Sərgisində bürunc medala layiq görülmüşdür.
О, 1970-ci ildə V.İ.Leninin anadan olmasının 100-illiyinə həsr olunmuş yubiley medalı ilə təltif edilmişdir.

== Mənbə ==
*[http://gedebey.info/sayt/?page_id=725 İsmayılov Yusif Вауrаm oğlu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304124414/http://gedebey.info/sayt/?page_id=725 |date=2016-03-04 }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Gədəbəydə doğulanlar]]</text>
      <sha1>7ujqpjzbuuipybl17qd6w7j19kx4ofx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fəzail Miskinli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>326340</id>
    <revision>
      <id>6571200</id>
      <parentid>6511595</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:56:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Fəzail Miskinli]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2077" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
{{digər məna|Miskinli}}
{{Yazıçı
 |adı               = Fəzail Orucov
 |orijinal adı      = Orucov Fəzail Cəfər oğlu
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Fəzail Miskinli.jpg 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Fəzail Cəfər oğlu Orucov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan aşığı.

== Həyatı ==
1976-cı ilin mart ayının 12-də Gədəbəy rayonunun Çaldaş kəndində doğulmuşdur. 1984-cü ildə Gədəbəy rayonunda keçirilən «Gədəbəyin yazı – aşığın sazı» adlı müsabiqənin laureatı olmuşdur.

1993-cü ildə orta məktəbi bitirib Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin teatr rejissorluğu fakültəsinə daxil olub. 1997-ci ildə ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1999-cu ildə magistraturanı bitirib aspiranturaya daxil olmuşdur. Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru.

Türkiyədə, Almaniyada, İspaniyada, Fransada, Macarıstanda keçirilən festivallarda Azərbaycanı xalq musiqisinin ifaçısı kimi təmsil etmişdir. Türkiyədə keçirilən Uluslararası folklor musiqisi müsabiqəsi-nin laureatı, Yunis İmrə kültür mərkəzinin üzvüdür.

Bir manoqrafiyanın, «Aşıq sənətinin tarixi və nəzəriyyəsi» adlı proqramın müəlliflərindən biridir.

Hal-hazırda Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində baş müəllim işləyir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://gedebey.info/sayt/?page_id=2392 Fəzail Miskinli]{{Dead link|date=March 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan aşıqları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı aşıqlar]]</text>
      <sha1>2b40u9gu9k31kuhblcpepgvk92zvzjr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571628</id>
      <parentid>6571200</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:01:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1656" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
{{digər məna|Miskinli}}
{{Musiqiçi
 |adı               = Fəzail Orucov
 |orijinal adı      = Orucov Fəzail Cəfər oğlu
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Fəzail Miskinli.jpg  
}}

'''Fəzail Cəfər oğlu Orucov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan aşığı.

== Həyatı ==
1976-cı ilin mart ayının 12-də Gədəbəy rayonunun Çaldaş kəndində doğulmuşdur. 1984-cü ildə Gədəbəy rayonunda keçirilən «Gədəbəyin yazı – aşığın sazı» adlı müsabiqənin laureatı olmuşdur.

1993-cü ildə orta məktəbi bitirib Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin teatr rejissorluğu fakültəsinə daxil olub. 1997-ci ildə ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1999-cu ildə magistraturanı bitirib aspiranturaya daxil olmuşdur. Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru.

Türkiyədə, Almaniyada, İspaniyada, Fransada, Macarıstanda keçirilən festivallarda Azərbaycanı xalq musiqisinin ifaçısı kimi təmsil etmişdir. Türkiyədə keçirilən Uluslararası folklor musiqisi müsabiqəsi-nin laureatı, Yunis İmrə kültür mərkəzinin üzvüdür.

Bir manoqrafiyanın, «Aşıq sənətinin tarixi və nəzəriyyəsi» adlı proqramın müəlliflərindən biridir.

Hal-hazırda Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində baş müəllim işləyir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://gedebey.info/sayt/?page_id=2392 Fəzail Miskinli]{{Dead link|date=March 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan aşıqları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı aşıqlar]]</text>
      <sha1>jdpnyq672dm5del3q4n9zx7kycdxymy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İdil</title>
    <ns>0</ns>
    <id>327000</id>
    <revision>
      <id>6570841</id>
      <parentid>6103001</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:38:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sebirkhan</username>
        <id>78602</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="881" xml:space="preserve">{{YM}}
'''İtil''' (başqa yazılışlar: Atil, Ədil, İdil) – [[Xəzər xaqanlığı]]nın 2-ci paytaxtı və sonuncu iri şəhəri.

== Tarixi ==
Şəhərin salındığı vaxt dəqiq məlum deyil. Güman edilirki dağılması X əsrdən başlamışdır. 2 əsrdir ki, arxeoloji qazıntılar aparılsada, şəhərin yeri hələdə mübahisəli olaraq qalır. Bəzi mülahizələrə görə, İdil indiki Həştərxan şəhərinin 15–20&amp;nbsp;km-də yerləşirmiş. Slavyan dillərində Volqa, Volha, Voloha, Vloha, müxtəlif yerli türk xalqlarının dillərində isə İtil, Atil, İdil, Edil, Atal və İdel kimi səslənir. Ərəb müəlliflərinin yazdıqlarına görə Dərbənddən Səməndərə 4 gün, oradanda İdilə 7 günlük yol var idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{şəhər-qaralama}}

{{Xəzərlərin şəhərləri}}

[[Kateqoriya:Xəzərlər]]</text>
      <sha1>56knisuzu1x7h8gq860j5c3y2q3onsr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571100</id>
      <parentid>6570841</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:00:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="908" xml:space="preserve">{{YM}}
'''İtil''' (başqa yazılışlar: Atil, Ədil, İdil; {{zh|c=阿得/阿得水}}) – [[Xəzər xaqanlığı]]nın 2-ci paytaxtı və sonuncu iri şəhəri.

== Tarixi ==
Şəhərin salındığı vaxt dəqiq məlum deyil. Güman edilirki dağılması X əsrdən başlamışdır. 2 əsrdir ki, arxeoloji qazıntılar aparılsada, şəhərin yeri hələdə mübahisəli olaraq qalır. Bəzi mülahizələrə görə, İdil indiki Həştərxan şəhərinin 15–20&amp;nbsp;km-də yerləşirmiş. Slavyan dillərində Volqa, Volha, Voloha, Vloha, müxtəlif yerli türk xalqlarının dillərində isə İtil, Atil, İdil, Edil, Atal və İdel kimi səslənir. Ərəb müəlliflərinin yazdıqlarına görə Dərbənddən Səməndərə 4 gün, oradanda İdilə 7 günlük yol var idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{şəhər-qaralama}}

{{Xəzərlərin şəhərləri}}

[[Kateqoriya:Xəzərlər]]</text>
      <sha1>oqjvzx91skx2tfnhxiwm6wj7rxoh5g4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571101</id>
      <parentid>6571100</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:01:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="910" xml:space="preserve">{{YM}}
'''İtil''' (başqa yazılışlar: Atil, Ədil, İdil; {{Dil-zh|阿得/阿得水}}) – [[Xəzər xaqanlığı]]nın 2-ci paytaxtı və sonuncu iri şəhəri.

== Tarixi ==
Şəhərin salındığı vaxt dəqiq məlum deyil. Güman edilirki dağılması X əsrdən başlamışdır. 2 əsrdir ki, arxeoloji qazıntılar aparılsada, şəhərin yeri hələdə mübahisəli olaraq qalır. Bəzi mülahizələrə görə, İdil indiki Həştərxan şəhərinin 15–20&amp;nbsp;km-də yerləşirmiş. Slavyan dillərində Volqa, Volha, Voloha, Vloha, müxtəlif yerli türk xalqlarının dillərində isə İtil, Atil, İdil, Edil, Atal və İdel kimi səslənir. Ərəb müəlliflərinin yazdıqlarına görə Dərbənddən Səməndərə 4 gün, oradanda İdilə 7 günlük yol var idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{şəhər-qaralama}}

{{Xəzərlərin şəhərləri}}

[[Kateqoriya:Xəzərlər]]</text>
      <sha1>6a9hb7dxorjsadkl7xdjbj4t97iqsv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Call of Duty 3</title>
    <ns>0</ns>
    <id>327185</id>
    <revision>
      <id>6570176</id>
      <parentid>6444052</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:28:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>Oxucunun diqqətini çəksin, yanlışlar düzəldilsin.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="762" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{vikiləşdirmək}}
{{video oyun}}
'''Call of Duty 3''' — [[Call of Duty]] etdirilərək üçüncü oyunu. Treyarch tərəfindən inkişaf etdirilərək Activison tərəfindən 10 dekabr 2005-ci ildə [[PlayStation (konsol)|PlayStation]] 3, Xbox 360, Wii xaricində PlayStation 2 və Xbox üçün paylanan ikinci Dünya Müharibəsi mövzulu birinci şəxs nişancı növündən bir oyunçudur.

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.callofduty.com/ Rəsmi vebsaytı]

[[Kateqoriya:Call of Duty]]
[[Kateqoriya:Birinci-şəxs atıcılar]]
[[Kateqoriya:PlayStation 2 video oyunları]]
[[Kateqoriya:PlayStation 3 video oyunları]]
[[Kateqoriya:Xbox 360 video oyunları]]
[[Kateqoriya:Wii video oyunları]]
[[Kateqoriya:ABŞ video oyunları]]</text>
      <sha1>oi0gyr8cerukzbit6ebr89odqvf16rx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570184</id>
      <parentid>6570176</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:32:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Rəvan Nəcəfov|Rəvan Nəcəfov]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:BABAYEV999|BABAYEV999]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="757" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{vikiləşdirmək}}
{{video oyun}}
'''Call of Duty 3''' — [[Call of Duty]] seriyasının üçüncü oyunu. Treyarch tərəfindən inkişaf etdirilərək, Activison tərəfindən 10 dekabr 2005-ci ildə [[PlayStation (konsol)|PlayStation]] 3, Xbox 360, Wii xaricində PlayStation 2 və Xbox üçün paylanan II. Dünya Müharibəsi mövzulu birinci şəxs nişancı növündən bir oyundur.

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.callofduty.com/ Rəsmi vebsaytı]

[[Kateqoriya:Call of Duty]]
[[Kateqoriya:Birinci-şəxs atıcılar]]
[[Kateqoriya:PlayStation 2 video oyunları]]
[[Kateqoriya:PlayStation 3 video oyunları]]
[[Kateqoriya:Xbox 360 video oyunları]]
[[Kateqoriya:Wii video oyunları]]
[[Kateqoriya:ABŞ video oyunları]]</text>
      <sha1>bxrmuifj81x550wojogtv1y82licqtu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İmcin müharibəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>328918</id>
    <revision>
      <id>6570935</id>
      <parentid>6177441</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:09:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>White Demon [[İmcın müharibəsi]] səhifəsinin adını yönləndirmənin əksinə dəyişərək [[İmcin müharibəsi]] adlandırdı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41646" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = İmcın müharibəsi
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = [[Fayl:WakouLandingColor.jpg|200px]]
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = Yaponların Koreyaya enməsi
 |tarixi                = [[1592]] - [[1598]]
 |yeri                  = [[Koreya]] yarımadası və ona yaxın dəniz suları
 |səbəbi                = Yaponların Koreyanı və Çini istila niyyətləri
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Yapon istilasının iflası
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Fayl:Goshichi no kiri.svg|border|20px]][[Yaponiya]]&lt;br&gt;
 |tərəf2                = [[Fayl:Coat of Arms of Joseon Korea.svg|border|20px]][[Koreya]] &lt;br&gt;  [[Min sülaləsi]]
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Fayl:Goshichi no kiri.svg|border|20px]][[Toyotomi Hideyösi]]&lt;br&gt;  [[Konisi Yukinaqa]]&lt;br&gt;  [[Kato Kiyömasa]]
 |komandan2             = [[Fayl:Coat of Arms of Joseon Korea.svg|border|20px]][[Li Sun Sin]]&lt;br&gt; [[Seonco]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 158 000&lt;ref name=&quot;Bax Harada Tanedzumi 1936&quot;&gt;Bax Harada Tanedzumi. Tösen-no eki monoqatari, səh. 30. Bəzi başqa müəlliflər bir az kiçik rəqəm göstərirlər 158,7 adam. Bax Hirosi İkeuti. Bunroku - Keytö-no senso(Bunroku və Keytö illəri müharibəsi). Tokio, 1936, səh. 8.&lt;/ref&gt; + 141,500&lt;ref&gt;Ekspedisiya ordusunun ümumi sayı 147,5 min idi. Onların 4/5(121 min) hücum ya da zərbə qoşunları təşkil edirdi(''koqekitay''), 1/5(20 mindən bir az artıq) qarnozun xidməti(sübitay). Ordunun komanda heyyətinə 42 sərkərdə daxil idi. Döyüşçülər əsasən müharibənin birinci mərhələsində olduğu kimi, Kyuşu və Honşunun qərb hissəsindən idi. (Bax: Harada Tenedzumi. Töson-no eki monoqatari, s. 168-171&lt;/ref&gt;
 |qüvvə2                = 100 000 koreyalı +  140 000 çinli
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 140 000, 450 gəmi
 |itkilər2              = 1 000 000 (əsasən mülki əhali)
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''İmcın müharibəsi (1592–1598)''' (''&quot;İmcin&quot;'' — çinli cədvəlinə görə 1592-ci ilin adı) — koreyalıların yaponlara qarşı vətən müharibəsi.

== Ümumi məlumat ==
Yaponiya Koreyaya müdaxilə üçün 220 minlik qoşun və bir neçə yüz gəmisi olan donanma hazırlamışdı. 1592-ci ilin yazından yaponlar bir neçə qrupla Koreya sahillərinə sarı üzdülər. 1592-ci ilin mayın axırında onlar 18 minlik qoşunla [[Busan]]da,22 min Koreyanın cənubunda və 11 min nəfər qoşunla Naktonqan çayının mənsəbində endilər. Bundan sonra Koreyaya əsas qüvvələr, 80 minlik ordu və donanma göndərildi. Azsaylı koreyalı hökumət qoşunları dalbadal məğlubiyyətə urayırdılar. [[Yaponlar]] Çhoncu şəhərini ələ keçirərək [[Koreya]]nın paytaxtı [[Seul|Hansona]] tərəf hərəkət etdilər və iyulun əvvəlində onu döyüşsüz aldılar. Sonra onlar şimal-qərbə və şimal-şərqə hərəkət edərək İmcinqan çayında koreyalı qoşunların müqavimətini qırdılar, və Keson və [[Pxenyan]] şəhərlərini tutdular. Lakin yaponların əlində ancaq dayaq məntəqələri vardı, bütün qalan kənd ərazilərində onlar şiddətli xalq müqaviməti ilə qarşılaşdılar. Bu ərazilər, 1592 ilin payızında bütün əyalətlərdə partizan müharibəsinə başlayan, Koreya hökuməti və ''&quot;Iyben&quot;'' (Ədalət ordusu) xalq qoşunları üçün baza olaraq qalırdı. Müharibənin gedişinə Li Sun Sinin başçılığı altında koreyalı donanmanın yapon donanmasını dörd döyüşdə məğlub etməsi və yaponların qurudan və dənizdən kombinasiyalı hucum planlarını iflasa uğratması da böyük təsir göstərdi. Yaponlar üzərində ən böyük qələbəsini koreyalı donanma 1592-ci ilin noyabrında Pusanda çaldı. Burada 470 dən çox yapon gəmisini müəyyən edən [[Li Sun Sin]] az qüvvələrlə onlara hucum etdi. Döyüş gedişində Li Sun Sin birinci sıraya &quot;[[kobukson]]&quot;(bağa gəmilər) adlanan metal lövhələrlə örtülmüş, yüksək silah və manevr imkanları olan gəmilərini qoydu. Döyüşdə yaponların 100 çox gəmisi yandırıldı. Xalq ordusunun, hökumət qoşunlarının, donanmanın birgə səyləri və çinlilərin köməyi ilə, 1593-cü ilin əvvəlində Pxenyan, bütün Şimali və Mərkəzi Koreya azad edildi. Yaponlar sülh bağlamağa məcbur oldular. 1597-ci ilin əvvəlində onlar əməliyyatları davam və koreyalı donanmanı darmadağın edərək, Koreyaya çoxsaylı qoşun ötürdülər. Ancaq onların bu cəhdi da uğursuz oldu. Çin vəziyyətin təhlükəli olduğunu anlayaraq Koreyaya 140 minlik qoşun göndərdi.Onların birgə səyləri ilə yapon ordusu Busana tərəf çəkildi və Koreyanın cənub limanlarında mühasirə vəziyyətinə düşdü. 1598-ci ilin noyabrında Li Sun Sinin komandası altında çin-koreya donanması, yaponların Koreyadan qoşunları çıxarmaq istəyən 500 gəmilik donanmasının qarşısını kəsdi. Döyüşdə yaponlar 10 min adam və 200 gəmi itirdilər. Müharibə yaponların tam məğlubiyyəti ilə bitdi. Müharibədə yeni silahlar və döyüş taktikaları öz inkişafını davam eltdirdilər. Koreya ordusu nizami oldu. O üç qoşun növündən ibarət idi: piyada, oxçu və odlu silahlanmış. Bu yeni taktikanın yaranmasına gətirdi. Müharibədə eləcə də partizan taktikası inkişaf etdi. Şəhərlərin mühasirəsində koreyalılar xüsusi qüvvələr təşkil etdilər, onlar koreyalı [[Li Çon Son]]un icad etdiyi partlayıcı mərmilər atan toplrdan istifadə edirdi. Eləcə də donanma və dəniz taktikası xeyli inkişaf etdi.&lt;ref&gt;Военная энциклопедия в 8 томах.&quot;Д&quot;-квартирьер. Москва. Военное издательство.1995&lt;/ref&gt;

== Müharibənin səbəbləri ==
Müharibənin düşünülməsi və həyata keçiriliməsi məşhur [[Orta Əsrlər]] yapon siyasi xadimi [[Toyotomi Hideyösi]]nin adı ilə bağlıdır. Yürüşdən dərhal sonra yazılmış &quot;Tayko Hideyösinin Koreya yürüşünün səbəbləri&quot; kitabında belə izah var:{{sitatın əvvəli}} ''Bir dəfə Hidəyösi paytaxt məbədi [[Tofukudzi]]yə gedir və orada bu məbədin əsasını qoyan, XIII əsrdə yaşamış Əndzinin təsvirini görür, və birdən onun ağlına öz adını əbədiləşdirmək fikri gəlir. Lakin bunun üçün Yaponiyanın özü yetmirdi, gərək o öz adını Yaponiyadan kənardakı ölkələlə bağlamış olaydı. ''{{sitatın sonu|mənbə=Tayko Hideyösinin Koreya yürüşünün səbəbləri kitabı}} Kitabın müəlliflərinin fikrincə Xidəyösinin işğalçılıq niyyəti buradan yaranmışdı.
İmcin müharibəsinin əsl səbəblərindən danışarkən, xalq etirazlarını nəzərə almaq lazımdır. Hidəyösinin, xalq etirazlarını səngitmək üçün əl addığı tədbirlər, istənilən nəticəni vermirdi. Buna görə o ümid edirdi ki, böyük insan kütləsini xarici işğallarla məşğul etmək lazımdı. Burada müəyyən tərzdə Hideyösinin daxili və xarici siyasətləri arasında sıx əlaqə vardı.
Toyötomi Hidəyösi və onun ətrafı düşünürdülər ki, bununla onlar daxili sosial -iqtisadi çətinlikləri həll edə bilərlər. Xarici istila onların fikrincə daxili ziddiyətləri barışdırmalıydı.

Yapon tarixşunaslığında rəsmi bəhanə kimi Korenin yapon qoşunlarını Çinə hərəkət etmək üçün öz ərazisindən buraxmaması göstərilir.

== Yürüşə hazırlıq ==
[[Fayl:Tempo-p1000697.jpg|thumbnail|150px|Yaponların İmcin müharibəsi vaxtı istifadə etdikləri tüfəngləri-[[Taneqasima (odlu silah)|taneqasimalar]]]]
Ənənəvi olaraq 1 mart([[Toyotomi Hideyösi|Hideyösi inanırdı ki bu tarixdə etdikləri işlər uğurulu olur]]) 1592-ci ildə Toyotomi Hidəyösi, bilavasitə Asiya qitəsinə yürüşün hazırlıqlarına başçlıq etmək üçün, [[Naqoya qəsri]]nə gəlir.
Ekspedisiya ordusunun əsas kontingenti, [[Kyuşu]] və [[Şikoku]] [[feodal]]larının qoşunları təşkil edirdi. Hidəyösinin əmri ilə 32 sərkərdənin komandanlığı altında ümumi sayları 158, 8 min döyüşçüsü olan doqquz diviziyadan ibarət idi.&lt;ref name=&quot;Bax Harada Tanedzumi 1936&quot;/&gt;
* Birinci diviziya, 18,7 min döyüşçüdən ibarət idi, Tsusima və Kyuşu adalarında yerləşən Hiqo və Hidzen əyalətlərinin feodallarının qoşunları idi. Tsusimadan olan daymö [[So Yositomo]] 5 min, Hiqo əyalətindən olan mülkədar [[Konisi Yukinaqa]] 7 min, Hidzendən olan dörd feodal: Matsuura Siqenobu, Arima Harunobu, Omura Yosisaki və Qoto Sumixaru -müvafiq olaraq 3 min, 2 min,1 min, və 700 nəfər. Bu diviziyanın komandanlığına Konisi Yukinaqanın başçılığı ilə altı sərkərdə daxil idi.
* İkinci diviziya, Hiqo və Hidzen əyalətlərindən olan üç feodalın qoşunları daxil idi: Hiqo əyalətindəki [[Kumamoto qəsri]]nin maliki [[Katö Kiyomasa]] (10 min), Hidzendən olan [[Nabesima Naosiqe]] (12 min) və Hiqodan olan Saqara Naqatsune(800). Katö Kiyomasanın başçılıq etdiyi diviziyanın ümumi sayı 22,8 min idi.
* 11 min döyüşçüsü olan üçüncü diviziyanı, iki feodalın qoşunları təşkil edirdi: Kyuşunun şimalında Budzen vilayətindəki Nakatsu qəsrinin maliki Kuroda Naqamasa(5 min), qonşu Bunqo əyalətindən olan Yesitakanın oğlu Kuroda, və Omo Yösimune(6 min) Komandan Kuroda Naqamasa.
*Dördüncü diviziya, Kyuşunun cənubunda Osumi vilayətindən olan Simadzu Yösixirunun (10 min ) və Budzen ilayətindən olan feodal Mori Yösinarinin qoşunları(2 min) əsasında təşkil olunmuşdu. Bundan başqa, Kyuşunun cənub-şərqində mülkləri olan dörd feodal: Takaxasi Mototane, Akidzuki Tanenaqa, İto Suketaka və Simadzu Tadamori daha 2 min əskər bu diviziyaya ayırmışdılar.
* Beşinci diviziya ən çoxsaylı idi. O 25 min nəfər sayı vardı, və Şikoku adasından olan feodalların qoşunlarından ibarət idi, onların üçünün mülkləri İyö vilayətində idi. Bunlar Fukusima Masanari(4,8 min), Toda Katsutaka(3,9 min), və Kurusima Mitiyuki(700). Diviziyanın tərkibinə həm də Şikoku adasındakı Tosa vilayətinin maliki Tösokabe Mototika(3 min), Şikokunun şərqində Ava vilayətindəki Ava qəsrinin maliki Xatisuka İemasa(7,2 min) və Şikokunun şimalındakı Sanuka vilayətindən İkoma Tikamasa(5,5 min).
*15,7 min nəfərdən ibarət altıncı diviziya Kyuşunun şimlındakı Tikudzen və Tikoqu vilayətlərindən gəlmiş qoşunlardan ibarət idi: Birincisini, bu diviziyanın komandanı təyin edilmiş Kobayakava Takakaqe(10 min), ikincisini -feodallar Mori Hidekane(1,5 min), Tatibana Munesiqe(2,5 min) Takahasi Naotsuqu(800 nəfrə) və Tsukusi Xirokado(900) təşkil edirdilər.
* Yeddinci diviziya tamamilə, Honşu adasının qərbində olan Aki vilayətindənki [[Xirosima]] [[qəsr]]inin maliki feodal Mori Terumotonun qoşunları təşkil edirdi(30 min).
* Səkizinci diviziyanın tərkibinə, ölkənin mərkəzində olan Bidzen vilayətinin mülkədarı Ukita Xideienin qoşunları təşkil edirdi(10 min).
*Doqquzuncu diviziya iki feodalın mərkəzi Mino vilayətindən Hasiba Xidekatsu(8 min) və mərkəzdəki Tanqo vilayətindən olan Hosokava Tadaokinin(3,5 min) qoşunlarından ibarət idi.&lt;ref&gt;Bu məlumatlar Mori feodal evinin arxiv materiallarına əsaslanır. Bax: Tokutomi İitiro . Toyötomi Hideyösi-no dziday(Toyötomi Hideyösi dövrü). Tokio, 1936, s. 288–291; Harada Tanedzumi. Tösen-no eki monoqatari, s. 30–33; Xirosi İkeuti. Bunroku — Keytö-no senso, s. 6–8.&lt;/ref&gt;

Qeyd olunan hərbi birləşmələrdən başqa Hideyösinin sərəncamında Naqoyaya gəlmiş daha 28 feodalın, o cümlədən nüfuzlu Tokuqava İeyasu və Yesuqi Kaqekatsu kimi feodalların da qoşunları daxil idi. Bu qoşunların ümumi sayı bir mənbələrdə 75 min&lt;ref&gt;G.B.Sansom. AHistory of Japan. 1334–1615, s.353,&lt;/ref&gt;, başqa mənbələrdə 100 mindən artıq&lt;ref&gt;Harada Tanedzumi. Töson-no eki Monoqatari, s. 33&lt;/ref&gt; idi.

Bunlara həm də hərbi-dəniz donanmasında olan 11 admiralın təmsil etdiyi 9 mindən artıq matrosu, eləcə də Hideyösinin öz qoşunlarını(30 min)&lt;ref&gt;yenə orada&lt;/ref&gt; əlavə etmək lazımdı.

Beləliklə yapon ordusu 300 mindən artıq döyüşçüdən ibarət idi ki, bu da o vaxtki 20 milionluq Yaponiyanın əhalisinin 1,5% təşkil edirdi.

== Yürüş planı ==
Hideyösinin əmrinə görə, hücumun əsas qüvvəsini təşkil edən ilk yeddi diviziya, Koreya sahilinə çıxaraq, Koreya ordusunu darmadağın etməliydi, bu platsdarmda möhkəmlənməli idi və buradan ölkənin içərilərinə irəliləməliydilər. Hesab olunurdu ki yapon ordusunun Koreya sahillərində peyda olması ilə Koreya ordusu təslim olacaq. Bundan sonra əsas qüvvələrin yaxınlaşması ilə Çin sərhədinə irəliləmək, Çin ordusunu məğlub etmək və bu ölkəni işğal etmək nəzərdə tutulurdu. Tsusima adasında dislokasiya olunan 8-ci və Kyuşu adasının şimal-qərbində İki adasındakı 9-cu diviziyalar, eləcə də Hideyösinin qərargahına yaxın Naqoya rayonunda qərarlaşan qoşunlar, yürüşə işarəni gözləyirdilər.

== Yürüşün başlaması ==
[[Fayl:Atakebune3.jpg|thumbnail|200px|Müharibə vaxtı yapon donanması, mərkəzdə nəhəng Atake-bune gəmisi]]
1592 ilin aprelin ortasında Yaponiya ilə Koreyanı ayıran boğazın ortasında yerləşən Tsusima adasının şimal-qərbində yüzlərlə gəmi və qayıq toplanmışdı. Koreya sahillərinə yürüş üçün ilk üç diviziyaya daxil olan 52,5 min döyüşçü hazırlanmışdı.
Dəniz çox sakit idi. Çox asanlıqla Koreya boğazının qərb keçidini dəf edərək Konisi Yukinaqanın komandası altında birinci diviziya [[Busan]] şəhəri yanında sahilə yan aldı. Onun ardınca [[Katö Kiyomasa]]nın ikinci və [[Kuroda Naqamasa]]nın üçüncü diviziyaları yaxınlaşdı. Demək olar ki heç bir müqavimətə rast gəlməyən yaponlar bir neçə saata Busan qalasını aldılar və üç sütunla ölkənin içərilərinə [[Seul]]a doğru irəliləməyə başladılar.
Bu şəraitdə koreyalı donanmanın gözləmə mövqeyi təəcüb doğurur, xüsusi ilə Koreya donanmasının yapon donanmasından üstün olmasını nəzərə alsaq. Bəzi tətqiqatçılar Koreya hökumətinin hərəkətsizliyini yaponların hücumuna inanmamaları ilə izah edirlər. İstənilən halda bu Koreyanın idarəçiliyinin daxili problemləri ilə bağlı idi.

Desantdan 20 gün sonra, yəni 3 mayda [[Konisi Yukinaqa]]nın komandası altında yaponlar, sutkada 20–25 km irəliləyərək Seula çatdılar, və heç bir müqavimət olmadan onun şərq darvazalarından içəri daxil oldular. Bir neçə saatdan sonra şəhərə cənub darvazalarından Kato Kiyömasanın diviziyası daxil oldu. Tezliklə qərbdən [[Kuroda Naqamasa]]nın üçüncü diviziyası yaxınlaşdı.
Eyni yolu keçərək Seula daha dörd divizya daxil oldu.
Seulun alınması xəbərini alan Hideyösi artıq Koreya və Çinin necə idarə olunacağını düşünməyə başladı.
Məktubların birində o yazırdı: {{sitatın əvvəli}} ''&quot;Yapon imperatorunu Çin paytaxtına göndərəcəm. İmperator sarayına paytxat ətrafındakı on əyaləti hədiyə verəcəm. Koreyanın paytaxtına Xasiba Xidekatsu ya da Ukita Xideieni təyin edəcəm. Özüm isə yapon gəmiləri yan alan Ninbo şəhər prefekturasında məskunlaşacam.Hərbi yürüşdə iştirak edən xalqıma Hindistana yaxın olan ölkəni verəcəm. Gələcəkdə Hindistan da fəth ediləcək&quot;''{{sitatın sonu|mənbə=Harada Tanəczumi. Töson -no eki monoqatari,s.56-57}}

Seulda(Hanson) olan yapon sərkərdələri, 1592 ilin mayın əvvəlində müşavirə keçirdilər. Hər diviziyanın qarşısında bir əyalətinin işğal edilməsi məqsədi qoyuldu:
*Birinci diviziya Phönan(yapon adı Heyan) əyalətini,
*ikinci Hamgön(Kankö),
*üçüncü Hvanxe(Kokay),
*dördüncü Kanvon(Koqen),
*beşinci Çhunçhon(Tüsey),
*altıncı Çolla(Dzenra),
*yeddinci Könsan(Keysö),
* və səkkizinci diviziya Könqi(Keyko) əyalətlərini işğal edib əllərində saxlamalıydılar.&lt;ref&gt;Bax: Xirosi İkeuti. Bunroku -Keytö -no senso,səh. 115–117&lt;/ref&gt;
Yaponların Seula daxil olmalarından bir neçə gün əvvəl Koreya vanı Sonco və onun nazirləri gecəikən Seuldan qaçdılar.
Bu ara yaponlar hesab edirdilər ki, ya Koreya ordusu tamamilə məğlub olub, ya da ki özü özündən dağılıb.
Seula daxil olan yapon qoşunları bir neçə gün onu taladılar.
Seulda düşərgə salan Koreydakı ekspedisiya qoşunlarının baş komandanı Ukita Hideie Çinə hansı qüvvələrlə və nə vaxt yürüş etmək üçün Hideyösidən əmr gözləməyə başladı.

=== Koreyalıların müqaviməti ===
[[Fayl:History of Korea-1592-1597.svg|thumbnail|150px| İmcın müharibəsi]]
Koreyalılar ilk zərbədən sonra özlərini itirsələr də tezliklə özlərinə gəldilər. Bu əsasən xalqa daha çox aiddir. Van sarayı bir neçə yarıtmaz sərkərdəni işdən uzaqlaşdırdı və onları yeniləri ilə əvəz etdi.
Eyni vaxtı cəbhənin cənub hissəsində işğalçılara müqavimət artırdı, yaponlar bütün cəhdlərinə baxmayaraq Colla və Könsan əyalətlərini tuta bilmədilər.
Seulda yapon qoşunları, koreyalı qoşunları darmadağın edərək bilavasitə Çin sərhədinə çıxmaq üçün, iki cərəyanla şimal-qərb və şimal-şərq istiqamətlərində hərəkət etdilər. Konisi Yukinaqanın qoşunları şimal-qərb istiqamətində hərəkət edərək Phönan əyalətini tutmalı və Iycu şəhəri ərazisində [[Çin]] sərhədinə çıxmalıydı. Katö Kiyomasanın qüvvələri isə Koreyanın Çinlə şimal-şərq sərhədinə çıxmalıydı.
Kuroda, Simadzu, Fukusima, Kobayakava və Morinin qüvvələri mərkəzi və cənub əyalətləri işğal edib əldə saxlamalıydılar.
 
Yaponların şimala hərəkəti zamanı onlar demək olar ki iki ayda birinci dəfə şiddətli müqavimətə rast gəldilər. Bu [[İmcınqan çayı]] yanındakı döyüşdə baş verdi.
Koreyalıların inadlı müqaviməti yaponları, on gün ərzində mütəmadi cəhdlərinə baxmayaraq İmcınqan çayını keçməyinə imkan vermədi. Lakin yaponların hiylə işlədərək, yalandan geri çəkilməsi, koreyalıları çayın sahilindəki sıdırımlı və əlçatmaz mövqelərdən çıxmağa və çayın sol tayına keçməyə və burada rəqibə əks zərbə endirməyə sövq etdi, lakin düzənlikdə onlar yaponların pusqusuna düşərək [[Pxenyan]]a çəkilməli oldular. [[Fayl:Kato Kiyomasa in Korea.jpg|250px|left|thumb|[[Katö Kiyomasa]] Koreyada]]
Şəhər civarında Konisi Yukinaqanın qoşunları şiddətli müqavimətə rast gəlsələr də 1592- ilin iyunun ortasında Pxenyanı aldılar, orada yerləşən Koreya vanı isə daha da şimala Iycu şəhərinə qaçmalı oldu.
Koreyalıların tamamilə darmadağın edilməsində əmin olan Konisi Seula qayıtdı və baş komandan Ukitaya &quot;Çinə yolun açıq olması barədə&quot; məruzə edərək, çinlilərin Koreyanın tərəfində müharibəyə qarışmasına qədər qoşunları Çinə aparmağın zərurəti barədə inandırmağa çalışdı.
Şimal cəbhəsində vəziyyət yapon qoşunları üçün nisbətən yaxşı idi.
Konisinin qoşunlarından başqa şimala Katonun diviziyası da uğurla ölkənin şərq sahili boyu hərəkət edirdi. Koreya qoşunlarının şiddətli müqavimətinə baxmayaraq Katö iyunun sonuna Yönhın şəhərini aldı və oradan Çin sərhədinə hərəkət etdi.&lt;ref&gt;Bax: Koreya tarixi(ən qədim zamanlardan günümüzə qədər). T.1. M., 1974, s. 222&lt;/ref&gt;
Ancaq yapon qoşunlarının aşkar üstünlüyünə baxmayaraq, onların ölkə boyu irəliləməsi heç də gözlədikləri kimi gəzintiyə bənzəmirdi. Ölkədə yapon işğalına qarşı şiddətli partizan müharibəsi gedirdi.
Yaponlar üç ay ərzində Koreyanın yarısına qədərini işğal etsələr də&lt;ref&gt;yaponların bütün Koreyanı işğal etməsi barədə iddialar əsassızdı(bax: Япония и Корея. М., 1904,с. 128) )&lt;/ref&gt; , onlar bu ölkəni Çinə yürüş üçün dayaq məntəqəsi edə bilmədilər.

=== Koreya donanmasının uğurları ===
[[Fayl:Turtle boat.jpg|thumbnail|150px| İmcın müharibəsi dövrü Koreya bağa gəmisi(kobukson)]]
Müharibə ərəfəsində Koreyanın, yapon donanmasını nəinki ancaq sayla həm də təçhizatla üstələyən yetərincə güclü donanması vardı. Koreya donanmasında bağa gəmilər ('''[[kobukson]]''') adlandırılan və dəmir lövhələrlə örtülən, çox güclü atəş imkanı olan və eyni zamanda rəqib üçün əlçatmaz gəmiləri vardı. Koreya donanmasının admiralları arasında [[Li Sun Sin]]i xüsusi ilə qeyd etmək lazımdır.
Lakin müharibnin ilk günləri Koreya donanması olduqca passiv idi ki guman ki bunun siyasi səbəbləri vardı və hökumətin iflic olması ilə bağlı idi. Donanma demək olar ki komandansız qalmışdı.[[Fayl:Joseoncannon1.JPG|left|thumb|150px|Koreya topları]]
[[Fayl:Joseon era cannon arrow.jpg|left|thumb|150px| Koreya toplarının, dəmir başlıqlı, ağacdan mərmi-oxları]]
Lakin həm də Li Sun Sinin şiddətli ölçüləri nəticəsində Koreya donanmasındakı təşvişə və özbaşınalığa son qoyuldu. Li Sun Sin ən şiddətli ölçülərin qarşısında belə dayanmadı. Məsələn mənbələrdə qeyd edilir ki, döyüşlərdən birinin ərəfəsində o qorxaqlıq və təşvişə səbəb olan hərəkətlərinə görə bir zabitin boynunu vurdurub hamıya ibrət kimi dor ağacından asdırmışdı.&lt;ref&gt;bax: Koreya tarixi ən qədim zamanlardan günümüzə qədər. T. 1.s. 439.&lt;/ref&gt;
1592 ilin mayında Seul yaponlar tərəfindən alınanda, Yösu limanında dayanan Koreya donanması, Li Sun Sinin komandası altında Kadokto və Kocedo adaları rayonunda yapon qüvvələrinə həmlə edərək, orada yerləşən gəmilərin yarısından çoxunu məhv etdi.
Li Sun Sin yaponların əsas qüvvəsi cəmləşdiyi Könsan əyalətinə hərəkət edərək, yol üstü yaponların bir neçə gəmisini və xeyli canlı qüvvəsini sıradan çıxardı.
Sonrakı iki ay ərzində Li Sun Sin daha iki böyük dəniz əməliyatı keçirdi ki bunların nəticəsində Könsan əyalətinin sularında ümumi hesabla 200 yapon gəmisi məhv edildi&lt;ref&gt;Koreya tarixi ən qədim zamanlardan günümüzə qədər. T. 1.s. 224.&lt;/ref&gt;.
Kadakto və Kocedo adalarında dayanan demək olar ki bütün yapon donanmasını darmadağın edərək, və Koreya boğazında nəzarəti ələ alaraq, Li Sun Sin Busan limanına sığınan bütün yapon gəmilərini məhv etdi.
Ancaq bir gün ərzində Busanda lövbər salmış 100 çox gəmi məhv edildi.&lt;ref&gt;Yenə orada, səh. 225&lt;/ref&gt;
Bununla belə qeyd etmək lazımdır ki Koreya donanmasının itkiləri minimal idi. Koreyanın dənizi nəzarətə götürməsi Koreyada olan ekspedisiya korpusunu çox ağır vəziyətə saldı, yapon qoşunları Yaponiyadan gələn təchizat və yardımdan məhrum oldular.

=== Yaponlara qarşı xalq hərəkatının genişlənməsi ===
''Iyben''(Ədalət ordusu) xalq yığma qoşunlarının yaradılması, köklü surətdə hərbi-siyasi vəziyəti dəişdi.
Iyben qoşunlarının döyüş əməliyatlarının miqyası və gücünü [[Çincu]] şəhərinin müdafiəsi göstərdi. Yaponlar düşünürdülər ki çox asanlıqla işğal etdikləri Könsan əyalətindən Çincu vasitəsi ilə [[Çolla]] əyalətinə keçəcəklər. 1592 ilin payızında 30 minlik yapon qüvvələri hücumla almaq ümidi ilə şəhərə yaxınlaşdılar, ama əhalinin şiddətli müqavimətinə rast gəldilər. Qala qarnizonu cəmi 4 min əskərdən ibarət idi. Şəhərin bütün əhalisi onlara qoşuldu. Yaponlar şəhəri daim atəş altında saxlaytırdılar, onlar nəhəng topraq təpələri yaradaraq buradan şəhərin istehkamlarını almağa cəhd etdilər, ama onlarda heç nə alınmadı. Yaponlar böyük itkilərlə geri çəkildilər. Ancaq sərkərdələrdən 300 nəfər itirdilər.&lt;ref&gt;Yenə orada, səh. 227&lt;/ref&gt;

=== Min imperiyasının mövqeyi ===
[[Fayl:Ming army2.JPG|thumbnail|left|200px|Min sülaləsi dövrü Çin ordusu]]
Bu arada [[Min sülaləsi|Min imperiyası]] [[vassallıq|vassalı]] Koreyaya qarşı götürdüyü süzeren öhdəliklərini yerinə yetirməyə çalışmırdı.
Məlum deyil bu Çinin ənənəvi gözləmə siyasəti ilə bağlı idi, yoxsa Min imperiyasının daxilində baş verən çəkişmələrin nəticəsi. Lakin gecikmiş olsa da çinlilər 1592 ilin payızında Koreya qoşun göndərdilər. Lakin bu daha çox simvolik bir jest idi. Çünki çinlilərin Pxenyanın şimalında müdafiə olunan koreyalılara göndərdikləri belə kiçik qüvvə gerçək yardım edə bilməzdi. Lakin yaponların çinli dəstəsini tələyə salıb məhv etməsi çinlilərə yaponların nə qədər təhlükəli olmasını göstərdi. Ancaq bundan sonra çinlilər Li Jusunun komandası altında Koreya böyük hərbi kontingent göndərdilər.
1592 ilin sonunda Çin qoşunları ilə uzlaşaraq Kore qoşunları Pxenyanı hücumla aldılar.
Konisi Yukinaqanın qoşunları böyük itkilərlə Seula tərəf çəkilməli oldu. Bu yaponların müharibədə ilk böyük məğlubiyəti idi. Yaponlar tükənməkdə idi.
Koreya-Çin qoşunlarının kombinasiyalı zərbəsini öz üzərində hiss edən Konisi Yukinaqa, yapon donanmasının məğlubiyətini də nəzərə alaraq, sülh müqaviləsi bağlamaq üçün imkan axtarırdı.
Seulun azad edilməsi Hecu, Keson və Seulda dislokasiya olan yapon qoşunlarını çox ağır vəziyətə sala bilərdi və Koreyanın tam azad olmasına gətirə bilərdi.
Lakin çinlilərin yaponlarla sövdələşmə yolunu tutması, yaponları tam darmadağın olmaqdan xilas etdi.
Yaponlar danışıqlardan yararlanaraq qoşunlarını yenidən qruplaşdırdılar.

Konisi Yukinaqa ilə Çen Veyczin arasında danışıqlar gedərkən, yaponlar Seuldan rahatlıqla evakuasiya olundular, və Korenin cənubunda Busan rayonunda yerləşərək burada bir neçə güclü istehkam qurdular. Pxenyandan Seula gələn çinli qoşunların komandanı Li Jusunun yenidən yaponlarla müharibəni başlamaq niyəti yox idi. Həmin vaxta qədər çinli qoşunların bir hissəsi Koreni tərk etdilər və Çinə qayıtdılar.

Zərrə qədər də çinli qoşunlardan ehtiyat etməyərək, və Korenin cənubunda mövqelərini möhkəmləndirmək niyyəti ilə yaponlar, Yaponiyadan gələn təzə qüvvələrdən yararlanaraq 1593 ilin iyununda 50 minlik ordu ilə [[Çincu]] şəhərinə yaxınlaşdılar və onu sıx hasara aldılar. Şiddətli müqavimətə baxmayaraq şəhər yenildi, əhalisi isə demək olar ki tamamilə qırıldı.
Lakin bundan artığına yaponlar qadir deyildi. Onların əldən düşmüş qüvvələri tükənmişdi və tədricən Koreni tərk edərək Yaponiyaya qayıdırdı. Ancaq Korenin cənubundakı istehkamlar yaponların əlində qalırdı.

== Sülh danışıqları ==
1593 ilin iyununda yapon qoşunları Çincunu mühasirəyə alarkən, Min sülaləsinin elçiləri Hideyösi ilə görüşmək üçün [[Naqoya]] gəldilər.
Yaponların ağır vəziyətinə baxmayaraq Hideyösi güzəştə getmək istəmirdi. Onun güzəştə getməməsi danışıqları uzadırdı.
Çinlilər tərəfdən danışıqlara başçılıq edən
Çen Veyczin bir az əvvəl Konisi Yukinaqa Hideyösinin aldatdığı kimi(Konisi yaponların ağır vəziyətini yaxşı anlayaraq müharibənin dayandırılması üçün daim Hideyösiyə çinlilərin ona gözəştə gedəcəyi barədə yanlış məlumat verirdi, Hideyösinin danışıqlarda barışmaz mövqeyi də böyük dərəcədə bu yanlış məlumatlardan irəli gəlirdi)Min sarayını aldatması, getdikcə danışıqların dalana dirənməsinə aparırdı, nə Min sarayı nə də Hideyösi sanki hadisələrin gerçək durumundan bixəbər idilər, ya da özlərini o yerə qoyurdular.
Çinlilər Hideyösinin ağır şərtlərini qəbul etmək istəmirdilər, eyni zamanda da Hideyösinin Çinə göndərdiyi heyəti qəbul etməkdən imtina etdilər. Beləliklə danışıqlar 1593-cü ilin payızından 1594-cü ilin sonuna qədər uzandı.

Nəhayət 1595 ilin əvvəlində Çin imperatoru yapon elçiləri ilə görüşə razılaşdı. Yapon elçisinə elan olundu ki,Çin hökuməti ümumiyətlə Yaponiya ilə hər hansı danışıqlar barədə bixəbərdir. Əlbəttə ki bu, vaxtı uzatmaq üçün edilən daha bir taktiki gediş idi. Hər şeydən xəbərsiz olduğu kimi özünü aparan Çin imperatoru yapon elçisinə bildirdi ki, Hideyösinin van olmasını təsdiq edə bilər və sülh danışıqlarının bağlanması üçün Yaponiyaya tezliklə nümayəndə heyəti göndərəcək. Yaponiyanın rəsmi elçisi kimi Çinə Konisi Yukinaqanın vassallarından biri Nayto Cöan göndərildi. Çətin danışıqlardan sonra o, həmin Konisinin təkidilə, faktiki olaraq Çin tərəfinin, Çin və Yaponiyanın qoşunlarının Koreyadan çıxarılmasına razılığa boyun olması, şərtlərini qəbul etdi. Lakin bütün bunlar barədə Hideyösi bixəbər idi.&lt;ref&gt;Bax: Nihon rekisi dzensü. T.10, s.281&lt;/ref&gt; Hideyösi ancaq bu barədə yox, bir çox hərbi işlər barədə də məlumatsız idi. Ona həqiqəti deyəcək az adam tapılardı, buna görə onun əldə etdiyi məlumatın bir çoxu həqiqətdən uzaq idi. Hideyösi ilə 1593-cü ildə görüşən xristian missioneri Pedro Blankinin dediklərinə görə, Hideyösi təkəbbürlə elan etdi ki, o Koreyanı işğal edib və rəsmi Çin nümayəndələrinin onun ayağına gəlişini gözləyir.&lt;ref&gt;bax: They came to Japan…, s.111&lt;/ref&gt;
Lakin 1595 ildə heç bir çinli heyət Yaponiyada olmadı. Və ancaq 1596 ilin əvvəlində Hideyösinin yanına Çin heyəti gəldi, imperatorun adından bahalı hədiyələr verdi və dərhal elan etdi ki, hər hansı rəsmi sülh danışıqları aparmaq üçün səlahiyyətli deyil.
Ancaq 1597 ildə Yaponiyaya sülh bağlamaq üçün səlahiyyətli elçilik gəldi. [[Busan]]dan Yaponiya paytaxtına qədər [[Konisi Yukinaqa]] onları müşayət etdi. Çin heyəti [[Kioto]]ya gələndə onu təmtəraqla qəbul etdilər, çünki hesab edirdilər ki, heyət Hideyösinin çoxdan gözlədiyi sənədlə gəlmişdi. [[Çin]] heyəti ilə birlikdə yapon paytaxtına koreyalı heyət də gəldi, ama onu sanki heç kim görmürdü. Hideyösi və onun çevrəsi koreyalı heyətə tamamilə etinasız yanaşdı.Bu [[Koreya]] heyətinə onun danışıqlarda arzuolunmaz olmasına açıq işarə idi. Danışıqlar sanki ancaq Çinlə Yaponiyaya aid idi.
Danışıqların gedişində onların bütün pərdəarxası üzə çıxdı. Çinlilərin itaətini gözləyən Hideyösinin, əksinə Çin imperatorunun ona lütf edərək Yaponiya vanı kimi &quot;təsdiq&quot; etməsi(bir halda ki Hideyösi onsuzda Yaponiyanın hakimi idi), onun hədsiz qəzəbinə səbəb oldu. Özünü saxlaya bilməyən Hideyösi danışıqları təşkil edənləri şəxsən döydü. Elçilər Çinə qayıtdı. Qəzəbdən özünə yer tapmayan Hideyösi yeni hərbi yürüş barədə əmr verdi.

== Yaponların Koreyaya ikinci yürüşü ==
Artıq 1597-ci ilin ilk aylarında Hideyösi 140 minlik ordu yığa bildi və onu artıq Koreyada olan qoşunlara əlavə göndərdi. Baş komandan, Ukita Hideieni bu vəzifədə əvəz edən Hideyösinin oğlu Hideaki təyin edildi.
Yaponlar bu dəfə donanmaya daha böyük diqqət yetirdilər. Yaponlar donanma komandanlığındakı uzlaşmaya və xüsusi ilə kobuksonların (bağa gəmilərin) tikilməsinə diqqət ayırdılar.
Qeyd etmək lazımdır ki,hər iki qarşıduran düşərgədə ziddiyətlər vardı.
Məsələn,1597-ci ilin yanvarında Konisinin vassalı və dilmancı Yöciro, Koreya qoşunlarının Könsan yarıməyalətinin baş komandanı Kim Insonun ordugahına gələrək, sülh sazişinin [[Kato Kiyömasa]]ya görə baş tutmadığını iddia edərək, ona qarşı sui-qəsd təklif etdi.&lt;ref&gt;Sit Harada Tanedzumi. Töson no eki monoqatari, s. 173.&lt;/ref&gt; Bu, doğrudan da yapon düşərgəsində olan ziddiyətlərin təzahürü idi, yoxsa tələ idi dəqiq bilinmir, ama istənilən halda Li Sun Sin buna inanmadı, onun sözlərinə görə: ''&quot;bu donanmamızı bir zərbə ilə məhv etmək məqsədi ilə düzəldilən tələ&quot;''idi&lt;ref&gt;Yenə orada, s. 175.&lt;/ref&gt;
Bu dəfə Koreya düşərgəsində olan ziddiyətlərin nəticəsi olaraq Li Sun Sin donanma komandanlığından uzaqlaşdırıldı və ona, sonradan dəyişdirilən, ölüm hökmü çıxarıldı. Koreya van sarayında hesab edirdilər ki, Li Sun Sin xalq arasında çox populyardır və ondan ehtiyat edərək belə fürsətdən istifadə edib onu komandanlıqdan uzaqlaşdırdılar. Koreya sarayındakı intriqalarının nəticəsi olaraq şərq qruplaşmasının adamı olan Li Sun Sin donanma rəhbərliyindən uzaqlaşdırıldı, onun yerinə qərb qruplaşmasının adamı olan Von Gün gətirildi.

=== Çilçölləng döyüşü ===
[[Fayl:Navalzhugenu2.jpg|thumbnail|200px|[[Li Sun Sin]]in vaxtında yaxın dəniz döyüşü nadir hadisə idi]]
Van sarayı Von Güna dərhal Yöcironun dediyi kimi donanmanı Busana tərəf aparmağı tapşırdı.
1597-ci ilin iyulunun ilk günləri, [[Hansando adası]]nda dayanan Koreya donanması [[Von Gün]]ün başçılığı ilə [[Busan]]a tərəf yollandılar.7 İyul axşamı Koreya donanması Busan yaxınlığında [[Çilçölləng adası]]na yaxınlaşdı. Böyük dalğalar və şkval külək donanmanın əlaqəsini pozdu. Kodakto adasında gizlənmək istəyən Koreya donanması burada yaponların tələsinə düşdü. Koreya donanması heyəti ilə birlikdə demək olar ki, tamamilə məhv edildi. O ki qaldı yapon donanmasına, 1 min hərbi və nəqliyyat gəmisi olmaqla həqiqətən də Yöcironun göstərdiyi kursla hərəkət edirdi. Koreya [[flaqman]] gəmisindən yapon gəmiləri görsənirdi: onlar [[Tsusima adası]] tərəfdən Bisana tərəf gedirdi. Von Gün hətta, döyüşə işarə verərək, topdan atəş də açdı. Lakin böyük dərəcədə küləkdən dağılmış Koreya donanması onun qarşısını ala bilmədi və onlar uğurla Busana yan alaraq yeni yapon qüvvələrini Koreyaya çatdırdılar.
Donanmadan dəstək alan yaponlar yenidən Koreyanın içərilərinə doğru irəliləməyə başladılar. Onlar Çolla əyalətinin böyük hissəsini işğal etdilər və Çhunçhon əyalətinə daxil oldular.

=== Myöngnəng döyüşü ===
Bu çətin vəziyətdə Koreya hökuməti Li Sun Sini əvvəlki rütbədə və vəzifədə bərpa etmək qərarına gəldilər. Çilçölləng döyüşündən sonra Koreya donanmasında cəmi 12 döyüş gəmisi qalmışdı.
Hakimiyətin donanmanı ayrıca qoşun növü kimi birdəfəlik və tamamilə ləğv etmək fikrinə əks olaraq&lt;ref&gt;Sit Harada Tanedzumi. Töson no eki monoqatari, s. 180&lt;/ref&gt; Li Sun Sin, yaponları donanmasız məğlub etməyin mümkünsüzlüyünü anlayaraq onun qalmasında və möhkəmləndirilməsində təkid edirdi.
 
Li Sun Sin əvvəl tutduğu vəzifədə 22 avqust 1597 ildə bərpa edildi və artıq bir aydan da az müddətdən sonra, 16 sentyabrda, o 12 gəmidən ibarət kiçik bir donanma ilə yaponların 200 gəmidən ibarət donanması ilə döyüşə girir.
Bu dəniz döyüşü, Koreya eskadrasının dayandığı [[Çindo adası]] yanında baş verdi. Yaponlar buraya Koreya eskadrasını məhv etmək üçün yaxınlaşdılar. Lakin döyüşdə yaponlar 50 gəmi itirərək geri çəkildilər. Li Sun Sin yapon donanmasını Çindo adasının yanındakı Myöngnəng boğazındakı su altı cərəyanların və qayalar üstünə cəlb edərək onları darmadağın etdi. Yapon donanmasının bir çox gəmisi sualtı qayalara çırpılaraq məhv edildi.

Yenə də müharibənin əvvəlində olduğu kimi yaponlar Li Sun Sinlə qarşılaşmadan çəkinməyə başladılar.
Li Sun Sinin eskadrası dislokasiyasını Kancindən cənubdakı Koqımdo adasına dəyişdi, tezliklə döyüş gücünü bərpa etdi və dənizdə nəzarəti ələ alaraq fəal surətdə quru qoşunların hərəkətlərinə yardım etməyə başladı.

== Yaponlərın geri çəkilməsi ==
Bu arada yapon qüvvələri Koreyanın qərb sahili boyu irəliləyərək, Çhunçhon əyalətinin Çiksan şəhərinə çatdılar. Koreya nizami ordusunun və yığma xalq qoşunlarının şiddətli müqavimətinə rast gələn Konisi, Kato və Simadzunun komandası altındakı yapon qoşunları nəinki Çin sərhədinə Seula belə çıxa bilmədilər.
Kore qoşunlarının uğurları sülh danışıqları vaxtı onların islahata uğramasının nəticəsi idi.
Koreya qoşunları yeni prinsip üzrə təşkil olunmağa başladı. İndi ordu zümrələrə görə yox, qoşun növlərinə görə təşkil olunurdu. Müharibənin gedişində orduda mərkəzləşdirilmə gücləndi. Yeni silahlar və döyüş taktikaları istifadə olundu.
Yaponların geri oturdulmasında Koreyada olan 140 minlik Çin ordusunun rolu böyük idi.
1598 ilin fevralında çinli qoşunları İmcınqan çayını keçərək, Seula çıxdılar və onun cənubunda mövqe tutdular.

=== Ulsanın mühasirəsi ===
Çin və Koreya ordusunun birləşmiş qüvvələri, və yığma xalq qoşunun dəstəyilə yaponları cənuba doğru sıxışdırıldılar.
1592 ildə Kato Kiyömasanın qoşunlarının şimala Seula doğru hərəkət etdiyi yolla, indi həmin qoşunlar geri cənuba çəkilirdi.
Ulsan şəhərində mövqe tutan [[Kato Kiyömasa]]nın 10 minlik diviziyası beşqat artıq olan Çin -Koreya qoşunlarının təzyiqinə dözməyərək geri çəkilməyə başladı. Ulsanın mühasirəsi on gün çəkdi. Bu vaxt ərzində yaponların böyük hissəsi aclıqdan, soyuqdan və xəstəliklərdən həlak oldu. Müharibənin əvvəlində, yerli əhali ilə hətta Koreyanın müttəfiqi çinlilərdən də yaxşı davranan yaponlar, geri çəkildikcə azğınlaşmağa başladılar. Onlar dağıntılar törədərək xalqa qarşı şiddətlə davranmağa başladılar.

=== Sunçhonun mühasirəsi ===
Konisi Yukinaqanın [[Sunçhon]] şəhəri rayonunda quru ilə dəniz arasında sıxılıb qalan qoşunları xüsusilə çətin vəziyətdə idi. Onun yardımına Kore yarımadasının ən cənub qurtaracağında Saçhon şəhəri rayonunda yerləşən Simacunun, və Korenin cənub-şərqindəki Ulsanın müdafiəsini saxlayan Kato Kiyömasanın qoşunları tələsdilər. Eyni zamanda bu vaxt cənubda olan az qala bütün yapon donanması səfərbər olunmuşdu.

=== Noryəncin döyüşü ===
500 çox yapon gəmisi Konisini mühasirədən qurtarmaq üçün Noryəncin buxtasına yollandılar. Bu rayona vaxtında yetişən Çin-Koreya birləşmiş donanması yaponlarla şiddətli döyüşə girdilər. Yaponlar bir çox gəmisini və 10 min əskərini itirdi. Bu İmcın müharibəsinin axırıncı döyüşü idi; Li Sun Sin ölümcül yaralandı.

== Müharibənin qurtarması ==
1598-ci ilin payızına yaxın yapon ordusunun vəziyəti daha da ağırlaşdı.
Məhz bu vaxt Toyotomi Hideyösinin ölümü barədə xəbər Koreyaya yetişdi. Ölkənin faktiki hakimiyyəti yeni şoqun [[Tokuqava İeyasu]]nun əlinə keçdi. Heç bir tərəf müharibənin davam etməsində maraqlı deyildi. Bu vəziyətdə çinlilərlə və koreyalılarla sülh danışıqları təşəbbüsünü [[So Yösitomo]] öz boynuna götürdü. 1607-ci ildə Yaponiya ilə [[Çoson sülaləsi]] sülh imzaladı.

== Nəticələr ==
Bu müharibədə Yaponiya qonşu xalqlarda xof yaratdı. Koreya ilə normallaşsa da, Çinlə münasibətlər uzun müddət gərgin qaldı. Koreyanın Yaponiyaya mədəni təsiri gücləndi. Müharibədə qalib çıxsalar da, bu Koreya üçün çox baha başa gəldi. Bir milyona yaxın insan hərbi əməliyatlar və [[rekvizisiya]] nəticəsində(maraqlısı odur ki, rekvizisiyanı daha çox çinlilər keçirirdi) qırıldı. Müharibədə öz qüvvəsini qoruyan feodal Tokuqava İeyasu hakimiyətə gəldi, sonrakı [[Tokuqava dövrü]] məhz onun adı ilə bağlıdır. Yaponlar müharibəni özgə ərazidə aparsalar da, böyük itkilər verdilər. Ölkənin müharibə ehtiyaclarını ödəməsi ona baha başa gəldi. Onsuzda olduqca ağır vəziyətdə olan kəndlilərin durumu bir az da ağırlaşdı.

== Xarici keçidlər ==
*[[Əhməd İsgəndərov|А.А Искендеров]]. Тоётоми Хидэёси. Издательство &quot;Наука&quot; Главная редакция восточной литературы. Москва 1984
* [http://www.sengoku.ru/archive/library/readingroom/240001.htm-  Имдинская отечественная война 1592–98 Ли Чен Вон]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

[[Kateqoriya:XVI əsrin müharibələri]]
[[Kateqoriya:Müharibələr]]
[[Kateqoriya:Ekspedisiyalar]]
[[Kateqoriya:Koreya tarixi]]
[[Kateqoriya:Yaponiya tarixi]]
[[Kateqoriya:Çin tarixi]]
[[Kateqoriya:Hərb tarixi]]
[[Kateqoriya:Hərb elmi]]
[[Kateqoriya:1592-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1598-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1590-cı illərdə Yaponiya]]</text>
      <sha1>dc6d95n2eryqltynodpg5tw4r5z88oc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mübariz Əhmədov (kimyaçı)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>330927</id>
    <revision>
      <id>6570775</id>
      <parentid>6548139</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6175" xml:space="preserve">{{digər məna|Mübariz Əhmədov}}
{{Alim 
 |adı                  = Mübariz Əhmədov
 |orijinal adı         = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 4.11.1945
 |doğum yeri           = [[Qazax]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = {{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA]], Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu.
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

[[Mübariz Əhmədov (alim)]] {{DVTY}} — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan EA-nın Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru (1996-2002), AMEA Kimya Problemləri İnstitutunun direktor müavini (2002-2014), &quot;Şöhrət&quot; ordenli. Alim tərəfindən ilk dəfə əlvan metallurgiya və qaz sənayesinin kükürd tərkibli zərərli qazlardan metan və onun konversiya məhsulları ilə reduksiya etməklə qiymətli xammal olan sərbəst kükürdün alınması texnologiyası işlənib hazırlanıb və SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin qərarı ilə Norilsk metallurgiya kombinatının mis zavodunda tətbiq edilib. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanları ilə “Böyük Vətən Müharibəsi qələbəsinin 20 illik” Yubiley medalı və “Əmək veteranı” medalı ilə təltif olunub.

Onlar tərəfindən təklif olunmuş texnoloji sxem bəzi makrokomponentlərlə yanaşı  (Fe, S, Cu, Zn, Pb)  həmdə qiymətli mikrokomponentlərin  (Ga, In, Ar, Ag, Cd)  ayrılmasını təmin edir. Alunit filizin təkmilləşdirmə emalı əsasında, qiymətli produktların (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt; Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;, V, Ga və s.) alınmasının texnoloji prosesi alınıb və sınaqdan keçirilib. Elementar kükürdün metanın və onun konversia produktları ilə (СO+H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;). katalitik və termiki bərpasının nəzəri və praktiki aspektləri hazırlanılıb.  Alınmış nəticələr Norilsk (mis) zavodunun dağ-metallurg kombinatında tətbiq olunub([[Rusiya Federasiyası]]). Bakı və Şirvan istillik elektrostansiyasında mazutun yanma nəticəsində alınmış kül qalıqlarından vanadiyin ayrılması prosesini tərtib edib. Yüksək effektli metalseolit katalizator su buxarlı  karbonturşulu metanın sintez qaza çevrilməsi tərtib olunmuşdur&lt;ref&gt;Рустамова С. Т., Аббасова Н. И., Ахмедов М. М. и др. Использование природного цеолита — клиноптилолита для создания катализаторов углекислотной конверсии метана в синтез-газ // Химическая промышленность сегодня, 2010, № 1, стр.9-13.&lt;/ref&gt;. Həmçinin bir sıra qiymətli məsüllarının  (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, NaK(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;-(MgO, MgCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;, CaO, CaCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;) gildən  və növlərindən hazırlanması prosesi tırtib olunmuşdu. M.M.Əhmədov 360-dan çox elmi məqalənin 20 müəllifi şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında 21 nəfər kimya üzrə fəlsəfə doktoru 2 elmlər doktoru hazırlanılıb.

==Mükafatlar==
*“Şöhrət Ordeni”.

==Seçilmiş elmi işləri==
*1. М.М.Ахмедов, Э.А.Теймурова. «Переработка высокожелезистых сульфидных свинцовых концентратов». Баку. XXI - YNE. 2008. 252 c. 2. М.М.Ахмедов, Е.Б.Гахраманова, А.И.Агаев. Термическое восстановление кислородсодержащего сернистого газа метаном. Журн. Хим. пром., № 6, 2014, с. 10-12  3. E.A.Teymurova, M.M.Ahmadov, S.R.Salimova, N.I.Abbasova. Extractive-photometric method for the determination of silver in the lead concentrates of polymetallic ores. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, № 9-10, 2014  4. S.T.Jafarova, M.M.Akhmadov, A.G.Belous, E.V.Pashkova, V.P.Ivanitski. Phase composition of the ferrite catalyst with the spinel structure and its catalytic activity in the water-gas shift reaction of carbon monoxide. Russian Chemical Bulletin, 2015, issue 2, pp.&amp;nbsp;332–336.  5. Э.А.Теймурова, М.М.Ахмедов, И.Г.Меликова, Б.С.Валиев. Исследование кинетики окислительно-агломерирующего обжига высокопиритистой свинцовой шихты.//Химическая промышленность. Т. 92, № 3, 2015, с.87-93  6. Теймурова Э.А., Ахмедов М.М., Гейдаров А.А., Велиев Б.С., Касумова Н.М., Джафарова С.Т., Меликова И.Г., Кули-заде Э.С., Бехбу­до­ва С.К. Современное состояние и тенденции разви­тия мирового производства и потреб­ления свинца. //Химическая промышленность. 2016. №2. С. 98–108.

== İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Professorlar]]
[[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]]</text>
      <sha1>bd4gt8up7ynja8giymtn6afhl7razm5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570778</id>
      <parentid>6570775</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:41:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6177" xml:space="preserve">{{digər məna|Mübariz Əhmədov}}
{{Alim 
 |adı                  = Mübariz Əhmədov
 |orijinal adı         = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 4.11.1945
 |doğum yeri           = [[Qazax]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = {{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA]], Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu.
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

[[Mübariz Əhmədov (alim)]] ({{DVTY}}) — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan EA-nın Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru (1996-2002), AMEA Kimya Problemləri İnstitutunun direktor müavini (2002-2014), &quot;Şöhrət&quot; ordenli. Alim tərəfindən ilk dəfə əlvan metallurgiya və qaz sənayesinin kükürd tərkibli zərərli qazlardan metan və onun konversiya məhsulları ilə reduksiya etməklə qiymətli xammal olan sərbəst kükürdün alınması texnologiyası işlənib hazırlanıb və SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin qərarı ilə Norilsk metallurgiya kombinatının mis zavodunda tətbiq edilib. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanları ilə “Böyük Vətən Müharibəsi qələbəsinin 20 illik” Yubiley medalı və “Əmək veteranı” medalı ilə təltif olunub.

Onlar tərəfindən təklif olunmuş texnoloji sxem bəzi makrokomponentlərlə yanaşı  (Fe, S, Cu, Zn, Pb)  həmdə qiymətli mikrokomponentlərin  (Ga, In, Ar, Ag, Cd)  ayrılmasını təmin edir. Alunit filizin təkmilləşdirmə emalı əsasında, qiymətli produktların (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt; Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;, V, Ga və s.) alınmasının texnoloji prosesi alınıb və sınaqdan keçirilib. Elementar kükürdün metanın və onun konversia produktları ilə (СO+H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;). katalitik və termiki bərpasının nəzəri və praktiki aspektləri hazırlanılıb.  Alınmış nəticələr Norilsk (mis) zavodunun dağ-metallurg kombinatında tətbiq olunub([[Rusiya Federasiyası]]). Bakı və Şirvan istillik elektrostansiyasında mazutun yanma nəticəsində alınmış kül qalıqlarından vanadiyin ayrılması prosesini tərtib edib. Yüksək effektli metalseolit katalizator su buxarlı  karbonturşulu metanın sintez qaza çevrilməsi tərtib olunmuşdur&lt;ref&gt;Рустамова С. Т., Аббасова Н. И., Ахмедов М. М. и др. Использование природного цеолита — клиноптилолита для создания катализаторов углекислотной конверсии метана в синтез-газ // Химическая промышленность сегодня, 2010, № 1, стр.9-13.&lt;/ref&gt;. Həmçinin bir sıra qiymətli məsüllarının  (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, NaK(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;-(MgO, MgCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;, CaO, CaCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;) gildən  və növlərindən hazırlanması prosesi tırtib olunmuşdu. M.M.Əhmədov 360-dan çox elmi məqalənin 20 müəllifi şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında 21 nəfər kimya üzrə fəlsəfə doktoru 2 elmlər doktoru hazırlanılıb.

==Mükafatlar==
*“Şöhrət Ordeni”.

==Seçilmiş elmi işləri==
*1. М.М.Ахмедов, Э.А.Теймурова. «Переработка высокожелезистых сульфидных свинцовых концентратов». Баку. XXI - YNE. 2008. 252 c. 2. М.М.Ахмедов, Е.Б.Гахраманова, А.И.Агаев. Термическое восстановление кислородсодержащего сернистого газа метаном. Журн. Хим. пром., № 6, 2014, с. 10-12  3. E.A.Teymurova, M.M.Ahmadov, S.R.Salimova, N.I.Abbasova. Extractive-photometric method for the determination of silver in the lead concentrates of polymetallic ores. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, № 9-10, 2014  4. S.T.Jafarova, M.M.Akhmadov, A.G.Belous, E.V.Pashkova, V.P.Ivanitski. Phase composition of the ferrite catalyst with the spinel structure and its catalytic activity in the water-gas shift reaction of carbon monoxide. Russian Chemical Bulletin, 2015, issue 2, pp.&amp;nbsp;332–336.  5. Э.А.Теймурова, М.М.Ахмедов, И.Г.Меликова, Б.С.Валиев. Исследование кинетики окислительно-агломерирующего обжига высокопиритистой свинцовой шихты.//Химическая промышленность. Т. 92, № 3, 2015, с.87-93  6. Теймурова Э.А., Ахмедов М.М., Гейдаров А.А., Велиев Б.С., Касумова Н.М., Джафарова С.Т., Меликова И.Г., Кули-заде Э.С., Бехбу­до­ва С.К. Современное состояние и тенденции разви­тия мирового производства и потреб­ления свинца. //Химическая промышленность. 2016. №2. С. 98–108.

== İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Professorlar]]
[[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]]</text>
      <sha1>klcdojte6umtu4cm0raslocx9p3gr0v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571104</id>
      <parentid>6570778</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:03:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6173" xml:space="preserve">{{digər məna|Mübariz Əhmədov}}
{{Alim 
 |adı                  = Mübariz Əhmədov
 |orijinal adı         = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov
 |digər adları         = 
 |şəkil                = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 4.11.1945
 |doğum yeri           = [[Qazax]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = {{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA]], Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu.
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

Mübariz Əhmədov (alim) ({{DVTY}}) — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan EA-nın Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru (1996-2002), AMEA Kimya Problemləri İnstitutunun direktor müavini (2002-2014), &quot;Şöhrət&quot; ordenli. Alim tərəfindən ilk dəfə əlvan metallurgiya və qaz sənayesinin kükürd tərkibli zərərli qazlardan metan və onun konversiya məhsulları ilə reduksiya etməklə qiymətli xammal olan sərbəst kükürdün alınması texnologiyası işlənib hazırlanıb və SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin qərarı ilə Norilsk metallurgiya kombinatının mis zavodunda tətbiq edilib. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanları ilə “Böyük Vətən Müharibəsi qələbəsinin 20 illik” Yubiley medalı və “Əmək veteranı” medalı ilə təltif olunub.

Onlar tərəfindən təklif olunmuş texnoloji sxem bəzi makrokomponentlərlə yanaşı  (Fe, S, Cu, Zn, Pb)  həmdə qiymətli mikrokomponentlərin  (Ga, In, Ar, Ag, Cd)  ayrılmasını təmin edir. Alunit filizin təkmilləşdirmə emalı əsasında, qiymətli produktların (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt; Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;, V, Ga və s.) alınmasının texnoloji prosesi alınıb və sınaqdan keçirilib. Elementar kükürdün metanın və onun konversia produktları ilə (СO+H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;). katalitik və termiki bərpasının nəzəri və praktiki aspektləri hazırlanılıb.  Alınmış nəticələr Norilsk (mis) zavodunun dağ-metallurg kombinatında tətbiq olunub([[Rusiya Federasiyası]]). Bakı və Şirvan istillik elektrostansiyasında mazutun yanma nəticəsində alınmış kül qalıqlarından vanadiyin ayrılması prosesini tərtib edib. Yüksək effektli metalseolit katalizator su buxarlı  karbonturşulu metanın sintez qaza çevrilməsi tərtib olunmuşdur&lt;ref&gt;Рустамова С. Т., Аббасова Н. И., Ахмедов М. М. и др. Использование природного цеолита — клиноптилолита для создания катализаторов углекислотной конверсии метана в синтез-газ // Химическая промышленность сегодня, 2010, № 1, стр.9-13.&lt;/ref&gt;. Həmçinin bir sıra qiymətli məsüllarının  (Al &lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, Al&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;, NaK(SO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;-(MgO, MgCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;, CaO, CaCl&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;) gildən  və növlərindən hazırlanması prosesi tırtib olunmuşdu. M.M.Əhmədov 360-dan çox elmi məqalənin 20 müəllifi şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında 21 nəfər kimya üzrə fəlsəfə doktoru 2 elmlər doktoru hazırlanılıb.

==Mükafatlar==
*“Şöhrət Ordeni”.

==Seçilmiş elmi işləri==
*1. М.М.Ахмедов, Э.А.Теймурова. «Переработка высокожелезистых сульфидных свинцовых концентратов». Баку. XXI - YNE. 2008. 252 c. 2. М.М.Ахмедов, Е.Б.Гахраманова, А.И.Агаев. Термическое восстановление кислородсодержащего сернистого газа метаном. Журн. Хим. пром., № 6, 2014, с. 10-12  3. E.A.Teymurova, M.M.Ahmadov, S.R.Salimova, N.I.Abbasova. Extractive-photometric method for the determination of silver in the lead concentrates of polymetallic ores. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, № 9-10, 2014  4. S.T.Jafarova, M.M.Akhmadov, A.G.Belous, E.V.Pashkova, V.P.Ivanitski. Phase composition of the ferrite catalyst with the spinel structure and its catalytic activity in the water-gas shift reaction of carbon monoxide. Russian Chemical Bulletin, 2015, issue 2, pp.&amp;nbsp;332–336.  5. Э.А.Теймурова, М.М.Ахмедов, И.Г.Меликова, Б.С.Валиев. Исследование кинетики окислительно-агломерирующего обжига высокопиритистой свинцовой шихты.//Химическая промышленность. Т. 92, № 3, 2015, с.87-93  6. Теймурова Э.А., Ахмедов М.М., Гейдаров А.А., Велиев Б.С., Касумова Н.М., Джафарова С.Т., Меликова И.Г., Кули-заде Э.С., Бехбу­до­ва С.К. Современное состояние и тенденции разви­тия мирового производства и потреб­ления свинца. //Химическая промышленность. 2016. №2. С. 98–108.

== İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Professorlar]]
[[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]]</text>
      <sha1>3ufg6x852ge3e40d6tqga152vb8a5re</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İntiqam Yaşar</title>
    <ns>0</ns>
    <id>332145</id>
    <revision>
      <id>6571639</id>
      <parentid>6153707</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:05:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.191.48.53</ip>
      </contributor>
      <comment>Əlavə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5566" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = İntiqam Yaşar
 |orijinal adı      = Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu
 |şəkil             = İntiqam Yaşar.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 300px
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 3.10.1990
 |doğum yeri        = [[Gədəbəy rayonu]]
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = {{AZE}}
 |milliyyəti        = [[azərbaycanlı]]
 |təhsili           = [[Azərbaycan Universiteti]] Filologiya fakültəsi
 |ixtisası          = [[Filologiya|filoloq]]
 |fəaliyyəti        = [[şair]], [[publisist]]
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = [[azərbaycan dili]]
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = İlk görüş
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = Prezident təqaüdçüsü(2016); “Gənclər mükafatı” (2015); &quot;Uğur&quot;(2019)
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''İntiqam Yaşar''' ({{dil-az|Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu}}; d. 3 oktyabr 1990-cı il, [[Gədəbəy rayonu]]) — [[şair]], [[publisist]], [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü (2015), [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi]] İdarə Heyətinin sədri (2019), Prezident təqaüdçüsü.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url =https://musavat.com/news/dgtyb-konfransi-kecirildi-intiqam-yasar-basqan-secildi_623485.html |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190628132113/https://musavat.com/news/dgtyb-konfransi-kecirildi-intiqam-yasar-basqan-secildi_623485.html |archivedate =2019-06-28 |title =DGTYB konfransı keçirildi - İntiqam Yaşar başqan seçildi |author = |date = |publisher = |accessdate =2019-06-21 |language = |url-status =dead }}&lt;/ref&gt; Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi yanında İctimai Şuranın katibi (2021).

== Həyatı ==
Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu 3 oktyabr 1990-cı ildə [[Gədəbəy rayonu]]nda anadan olub. 1997–2008-ci illərdə Gədəbəy rayonu, [[Çobankənd]] kəndində orta məktəbdə, 2008–2012-ci illərdə isə [[Azərbaycan Universiteti]]nin [[Filologiya]] fakültəsində [[bakalavr]] dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb. 2012–2013-cü illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olub.

== Yaradıcılığı ==
İntiqam Yaşar mətbuatda müxtəlif məzmunlu yazılarla çıxış edir. Yazıları &quot;[[Ulduz jurnalı|Ulduz]]&quot;, &quot;Yazı&quot; jurnallarında, &quot;[[Ədəbiyyat qəzeti|Ədəbiyyat]]&quot;, &quot;Aydın yol&quot;, &quot;[[525-ci qəzet]]&quot;, &quot;[[Kaspi (qəzet)|Kaspi]]&quot; kimi [[qəzet]]lərdə mütəmadi olaraq dərc olunur. Şairin 2012-ci ildə &quot;İlk görüş&quot; adlı şeirlər kitabı çapdan çıxıb. Həmçinin 2016-cı ildə &quot;…və susarsan&quot;, 2018-ci ildə isə &quot;Evdə yoxam&quot; Təbriz şəhərində &quot;Bütün xatirələr sənə qalacaq&quot;  adlı şeir kitabları işıq üzü görüb. O, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin &quot;Ən yaxşı şeir&quot; müsabiqəsinin qalibidir.

İntiqam Yaşar 2009-cu ildən Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, 2013-cü ildən Məclis üzvü, 2016-cı ildən Məclis Başqanı əvəzi olub. Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin icra etdiyi bir çox layihələrin rəhbəri olub. 2018-ci ildə [[Özbəkistan]]ın [[Səmərqənd]] şəhərində təşkil olunan &quot;Səmərqənd şeir axşamları&quot; adlı beynəlxalq tədbirdə [[Azərbaycan]]ı təmsil edib, 2019-cu ildə Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin nümayəndəsi kimi [[Özbəkistan]]ın &quot;Gənc Yaradıcılar Birliyi&quot; təşkilatı ilə birgə əməkdaşlığa dair Memorandum imzalayıb.

İntiqam Yaşar eyni zamanda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. O, 2015-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdünə layiq görülüb. Habelə 24 iyun 2019-cu ildə [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi]]nin başqanı seçilib. Şairin şeirləri yerli [[Türk dilləri|türkcəyə]] uyğunlaşdırılaraq Özbəkistanda, [[Türkiyə]]də, [[Qazaxıstan]]da nəşr olunan dərgilərdə və antologiyalarda yayımlanıb, həmçinin [[Rus dili|rus]], [[İngilis dili|ingilis]], [[Belarus dili|belarus]] dillərinə tərcümə edilib.&lt;ref&gt;[http://www.mct.gov.az/az/umumi-xeberler/genc-sair-ntiqam-yasarin-yeni-isiq-uzu-gormus-evde-yoxam-adli-seirler-kitabinin-teqdimat-merasimi-kecirilib Gənc şair İntiqam Yaşarın yeni işıq üzü görmüş &quot;Evdə yoxam&quot; adlı şeirlər kitabının təqdimat mərasimi keçirilib]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=91617#gsc.tab=0 İntiqam Yaşarın şeirləri]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=Cavanşir İntiqam Yaşar oglu |url=http://www.mys.gov.az/gnclr-siyasti/mukafatcilar/52/cavansir-intiqam-yasar-oglu |access-date=2019-06-28 |archive-date=2019-06-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190626100148/http://mys.gov.az/gnclr-siyasti/mukafatcilar/52/cavansir-intiqam-yasar-oglu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Mükafatları ==
#Prezident təqaüdçüsü
#2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin &quot;Gənclər mükafatı&quot;-na layiq görülüb.
# [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyi]]nin mükafatçısı [http://www.mct.gov.az/az/umumi-xeberler/genc-sair-ntiqam-yasarin-yeni-isiq-uzu-gormus-evde-yoxam-adli-seirler-kitabinin-teqdimat-merasimi-kecirilib].
#2019-cu ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin təsis etdiyi &quot;Uğur&quot; mükafatına layiq görülüb.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Universitetinin məzunları]]</text>
      <sha1>8ssi5rdkdflr3w8teyhfbo9k0pn86bt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571656</id>
      <parentid>6571639</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.191.48.53|5.191.48.53]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:5.44.37.111|5.44.37.111]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5506" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = İntiqam Yaşar
 |orijinal adı      = Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu
 |şəkil             = İntiqam Yaşar.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 300px
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 3.10.1990
 |doğum yeri        = [[Gədəbəy rayonu]]
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = {{AZE}}
 |milliyyəti        = [[azərbaycanlı]]
 |təhsili           = [[Azərbaycan Universiteti]] Filologiya fakültəsi
 |ixtisası          = [[Filologiya|filoloq]]
 |fəaliyyəti        = [[şair]], [[publisist]]
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = [[azərbaycan dili]]
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = İlk görüş
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = Prezident təqaüdçüsü(2016); “Gənclər mükafatı” (2015); &quot;Uğur&quot;(2019)
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''İntiqam Yaşar''' ({{dil-az|Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu}}; d. 3 oktyabr 1990-cı il, [[Gədəbəy rayonu]]) — [[şair]], [[publisist]], [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü (2015), [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi]] İdarə Heyətinin sədri (2019), Prezident təqaüdçüsü.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url =https://musavat.com/news/dgtyb-konfransi-kecirildi-intiqam-yasar-basqan-secildi_623485.html |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190628132113/https://musavat.com/news/dgtyb-konfransi-kecirildi-intiqam-yasar-basqan-secildi_623485.html |archivedate =2019-06-28 |title =DGTYB konfransı keçirildi - İntiqam Yaşar başqan seçildi |author = |date = |publisher = |accessdate =2019-06-21 |language = |url-status =dead }}&lt;/ref&gt; Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi yanında İctimai Şuranın katibi (2021).

== Həyatı ==
Cavanşir İntiqam Yaşar oğlu 3 oktyabr 1990-cı ildə [[Gədəbəy rayonu]]nda anadan olub. 1997–2008-ci illərdə Gədəbəy rayonu, [[Çobankənd]] kəndində orta məktəbdə, 2008–2012-ci illərdə isə [[Azərbaycan Universiteti]]nin [[Filologiya]] fakültəsində [[bakalavr]] dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb. 2012–2013-cü illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olub.

== Yaradıcılığı ==
İntiqam Yaşar mətbuatda müxtəlif məzmunlu yazılarla çıxış edir. Yazıları &quot;[[Ulduz jurnalı|Ulduz]]&quot;, &quot;Yazı&quot; jurnallarında, &quot;[[Ədəbiyyat qəzeti|Ədəbiyyat]]&quot;, &quot;Aydın yol&quot;, &quot;[[525-ci qəzet]]&quot;, &quot;[[Kaspi (qəzet)|Kaspi]]&quot; kimi [[qəzet]]lərdə mütəmadi olaraq dərc olunur. Şairin 2012-ci ildə &quot;İlk görüş&quot; adlı şeirlər kitabı çapdan çıxıb. Həmçinin 2016-cı ildə &quot;…və susarsan&quot;, 2018-ci ildə isə &quot;Evdə yoxam&quot; adlı şeir kitabları işıq üzü görüb. O, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin &quot;Ən yaxşı şeir&quot; müsabiqəsinin qalibidir.

İntiqam Yaşar 2009-cu ildən Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, 2013-cü ildən Məclis üzvü, 2016-cı ildən Məclis Başqanı əvəzi olub. Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin icra etdiyi bir çox layihələrin rəhbəri olub. 2018-ci ildə [[Özbəkistan]]ın [[Səmərqənd]] şəhərində təşkil olunan &quot;Səmərqənd şeir axşamları&quot; adlı beynəlxalq tədbirdə [[Azərbaycan]]ı təmsil edib, 2019-cu ildə Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin nümayəndəsi kimi [[Özbəkistan]]ın &quot;Gənc Yaradıcılar Birliyi&quot; təşkilatı ilə birgə əməkdaşlığa dair Memorandum imzalayıb.

İntiqam Yaşar eyni zamanda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. O, 2015-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdünə layiq görülüb. Habelə 24 iyun 2019-cu ildə [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi]]nin başqanı seçilib. Şairin şeirləri yerli [[Türk dilləri|türkcəyə]] uyğunlaşdırılaraq Özbəkistanda, [[Türkiyə]]də, [[Qazaxıstan]]da nəşr olunan dərgilərdə və antologiyalarda yayımlanıb, həmçinin [[Rus dili|rus]], [[İngilis dili|ingilis]], [[Belarus dili|belarus]] dillərinə tərcümə edilib.&lt;ref&gt;[http://www.mct.gov.az/az/umumi-xeberler/genc-sair-ntiqam-yasarin-yeni-isiq-uzu-gormus-evde-yoxam-adli-seirler-kitabinin-teqdimat-merasimi-kecirilib Gənc şair İntiqam Yaşarın yeni işıq üzü görmüş &quot;Evdə yoxam&quot; adlı şeirlər kitabının təqdimat mərasimi keçirilib]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://525.az/site/?name=xeber&amp;news_id=91617#gsc.tab=0 İntiqam Yaşarın şeirləri]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=Cavanşir İntiqam Yaşar oglu |url=http://www.mys.gov.az/gnclr-siyasti/mukafatcilar/52/cavansir-intiqam-yasar-oglu |access-date=2019-06-28 |archive-date=2019-06-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190626100148/http://mys.gov.az/gnclr-siyasti/mukafatcilar/52/cavansir-intiqam-yasar-oglu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Mükafatları ==
#Prezident təqaüdçüsü
#2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin &quot;Gənclər mükafatı&quot;-na layiq görülüb.
# [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyi]]nin mükafatçısı [http://www.mct.gov.az/az/umumi-xeberler/genc-sair-ntiqam-yasarin-yeni-isiq-uzu-gormus-evde-yoxam-adli-seirler-kitabinin-teqdimat-merasimi-kecirilib].
#2019-cu ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin təsis etdiyi &quot;Uğur&quot; mükafatına layiq görülüb.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Universitetinin məzunları]]</text>
      <sha1>0bff6hj9ia533w13j1r93cafv82pgtn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bəhlul (jurnal)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>332873</id>
    <revision>
      <id>6570795</id>
      <parentid>6229990</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:50:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yousiphh</username>
        <id>175220</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6754" xml:space="preserve">{{Jurnal
| adı                  = Bəhlul
| şəkil                = [[Şəkil:Baylul.JPG|200px|centre]]
| imza                 = 
| növ                  = satirik jurnal
| format               = 
| təsis tarixi         = [[19 may]] [[1907]]
| nəşrini dayandırıb   = [[4 noyabr]] [[1907]]
| təsisçi              = Ələsgər Əliyev
| baş redaktor         = [[Ələsgər Əliyev]]
| dil                  = 
| səhifə               = 
| tiraj                = 
| qiymət               = 
| ünvan                = [[Bakı]]
| internet ünvanı      = 
|Şəklin izahı=&quot;Bəhlul&quot; jurnalının [[14 iyul]] [[1907]]-ci il tarixli 5-ci nömrəsi.|orijinal adı={{Dil-az2|بهلول}}}}

'''&quot;Bəhlul&quot; jurnalı''' ({{Dil-az2|بهلول}}) — həftəlik rəsmli satirik jurnal.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[[iarchive:ace-ii/page/151/mode/2up|БӘҺЛУЛ]] // [[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы]]. 10 ҹилддә. Баш редактор [[Cəmil Quliyev (tarixçi)|Ҹ.Б. Гулијев]]. II ҹилд. сәһ. 152&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. &quot;Təhsil&quot; nəşriyyatı, 2006–248 səh.]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://calilbook.musigi-dunya.az/b/behlul.html Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası]&lt;/ref&gt;

== Haqqında məlumat ==
&quot;Bəhlul&quot; satirik jurnalı 19 may 1907-ci ildə [[Ələsgər Əliyev|Ələsgər Əliyevin]] redaktorluğu, [[Seyid Hüseyn Sadiq|Seyid Hüseynin]] əməkdaşlığı ilə Bakıda nəşrə başlayıb. Jurnal &quot;[[Molla Nəsrəddin]]&quot; ənənələrini davam etdirən məcmuələrdən biri olub.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Jurnalın adı Molla Nəsrəddin kimi xalq arasında məzmunlu lətifələri ilə məşhur olan ədalətpərəst, həqiqətpərəst [[Bəhlul Danəndə]]nin adından götürülmüşdür.

&quot;Bəhlul&quot;un zəngin ədəbi-bədii tərtibatı var idi. &quot;Bəhlul&quot; öz səhifələrində &quot;Molla Nəsrəddin&quot;ə rəğbət ifadə edən bir sıra yazılar və şəkillər vermişdi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Ələsgər Əliyevin jurnalistlik fəaliyyətində &quot;Bəhlul&quot; jurnalı xüsusi yer tutur. Jurnalın ömrü cəmi 6 ay olmuş və 9 nömrəsi işıq üzü görmüşdür. &quot;Bəhlul&quot;un nəşri 1907-ci ildə noyabr ayının 4-də, 9-cu nömrədən sonra &quot;zərərli məsləkinə görə&quot; dayandırılmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Çünki jurnalın səhifələrində zəhmətkeş kütlələrin 1905–1907-ci illərdəki inqilabi mübarizəsi geniş işıqlandırılmış, Bakı fəhlələrinin ağır həyatından bəhs edilən yazılar çap etmişdir.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jurnalda dərc olunan məqalələr ==
Burada satirik şeirlər, felyetonlar, &quot;''Bilməli xəbərlər''&quot;, &quot;''Teleqraf xəbərləri''&quot;, &quot;''Lüğət''&quot;, &quot;''Tapmaca''&quot; və b. satirik başlıqlar altında yazılar dərc etdirilirdi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Jurnalda ictimai gerilik, dini-fanatizm, ailə və məişətdəki vaxtı keçmiş adət-ənənələr, dövlət idarəçiliyindəki nöqsanlar, varlı-kasıb münasibətləri sadə xalq dilində, satirik üslubda oxucuya çatdırılırdı.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

&quot;Bəhlul&quot; [[Bakı]]da fəhlə hərakatına köməkdə, dövrün mühüm məsələlərinin işıqlandırılmasında, xalqın maariflənməsi uğrunda mübarizədə böyük xidmət göstərmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

İran və Türkiyədə baş verən milli oyanışla bağlı hadisələr, fəhlələrlə kəndlilərin ittifaqı, fəhlələrin siyasi mübarizəsi məsələsi işıq üzü görmüş, sosial-demokrat fəhlə partiyasına, onun ayrılmaz bir hissəsi olan &quot;[[Hümmət Partiyası|Hümmət]]&quot;in fəaliyyətinə yüksək qiymət verirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Kapitalistlərin nökərləri tərəfindən Xanlar Səfərəliyevin xaincəsinə öldürülməsi &quot;Bəhlul&quot; jurnalının mühərrirlərini mütəəssir etmişdi. Bu münasibətlə verilən məqalə jurnal &quot;Hümmət&quot; qrupunun üzvlərinə müraciətlə deyirdi ki, bu ağır itki təkcə sizi deyil, bütün fəhlələri kədərləndirir. Jurnalın 8–9 nömrələrində ''&quot;Fəhləyə dair&quot;'' sərlövhəli bir [[felyeton]] dərc edilmişdir. &quot;İpləmə&quot; imzası ilə verilmiş bu felyetonda sahibkarla fəhlə arasında gedən söhbət əks etdirilir. Bu söhbətdə kəskin siyasi məsələlərə toxunulur. Fəhlə açıq bildirir ki, ədalətsizlik və zülm davam etdikcə onlar mübarizədən çəkinməyəcəklər.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Jurnalın yaradıcı heyəti ==
&quot;Bəhlul&quot;un yayılmasında [[Mirzə Ələkbər Sabir|Sabir]] satirik şeirlərinin böyük rolu olmuşdur. Məcmuənin ilk sayı işıq üzü görəndən sonra Sabir [[Şamaxı]]dan redaksiyaya məktub göndərərək, məcmuənin çapı münasibəti ilə redaksiya kollektivini təbrik etmişdi. Ələsgər Əliyev Sabiri jurnalın nəşrindən qabaq tanıyırdı. O, Sabirə jurnalın Şamaxı üzrə müxbiri və müvəkkili olmasını təklif etmişdi. Sabir Şamaxı mövhumatçıların bu hadisəyə görə onun üzərində daha şiddətlə hücum edəcəyini nəzərə alıb redaksiyaya bildirmişdi ki, jurnalda müvəkkil ola bilməz, lakin [[şeir]]lərlə iştirak etməyə hazırdır.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Sabir &quot;Bəhlul&quot; jurnalında çıxan satiralarında [[Azərbaycan]]dakı ictimai ziddiyyətləri, mömhumatı, ədalətsizliyi göstərmişdir. Şairin ''&quot;Bəzi yerlərdə təsadüf olmur aşa, ətə&quot;, &quot;Mən belə əsrarı qana bilmirəm&quot;'' satiraları ilk dəfə bu jurnalda çıxmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Məcmuənin 2-ci nömrəsində &quot;''Təraneyi-əsilanə''&quot; adlı satirasında Sabir fəhlələrin ağır iqtisadi, sosial vəziyyətini qələmə alır.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Jurnalda Ə.Əliyev (&quot;''Bəhlul''&quot;), [[Əli Razi Şəmçizadə|Ə.Razi]] (&quot;''Düdük''&quot;), M.H.Zeynalov (&quot;''Dərdmənd''&quot;) kimi müəlliflər yaxından iştirak edirdilər.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== Rəssamlar ===
Jurnalda rəsmləri Y.Y.Hamberq, S.B.Cəlilbəyov və [[Əzim Əzimzadə|Ə.Əzimzadə]] çəkirdilər.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]]
* [[Rəhbər (jurnal)]]

== Mənbə ==
* Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). &quot;Azərbaycan mətbuatı tarixi&quot; (1875–1920), Bakı &quot;Elm və Təhsil&quot;, 2009, 172 səh
* N.N.Zeynalov &quot;Azərbaycan mətbuat tarixi&quot;, I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://goychay.cls.az/more/text/45918 &quot;Bəhlul&quot; satirik jurnalının 110 illiyi (1907)]

[[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]]
[[Kateqoriya:19 mayda yarananlar]]
[[Kateqoriya:1907-ci ildə yarananlar]]
[[Kateqoriya:Satirik jurnallar]]
[[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]]
{{Azərbaycan mətbuatı}}</text>
      <sha1>8dukj56v7pwkfvzt8e35qdzwlwgjsj3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Həzrəti Əli məscidi (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>335983</id>
    <revision>
      <id>6571181</id>
      <parentid>6506519</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:51:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7756" xml:space="preserve">{{Aydınlaşdırma
|mövzu                       = İçərişəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan məscid
|digər mövzu                 = digər məscidlər
|digər mövzu səhifəsi        = İmam Əli məscidi (dəqiqləşdirmə)
}}
{{Tarixi abidə
|adı                         = Həzrəti Əli məscidi
|orijinal adı                = 
|şəkil                       = [[Fayl:Seyid Murtuza Yəhya Məscidi 2016.jpg|300px]]
|şəkil_izah                  = Həzrəti Əli məscidinin ön tərəfdən görünüşü
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|status                      = Ölkə əhəmiyyətli abidə
|şəhər                       = [[Fayl:WP baku siegel.png|25px|]] [[Bakı]]
|yerləşir                    = &lt;small&gt;Asəf Zeynallı küçəsi 18, [[İçərişəhər]], [[Səbail]]&lt;/small&gt;
|aidiyyatı                   = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|layihə_müəllifi             =
|heykəltəraş                 = 
|memar                       =
|sifarişçi                   = Seyid Yəhya Murtuza
|tikilmə_tarixi              = [[XVII əsr]]
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  = 
|günbəzləri                  = 1 ədəd
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   = Restavrasiya olunub.
|nişanlama1     = ATAMQ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 
|nişanlama1_tipi   = 
|nişanlama1_kriteriya   = 
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/sid/92/nid/152/n/2/ 86]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Əhəmiyyəti
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Kateqoriya
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Memarlıq abidələri
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|sayt                        =
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Həzrəti Əli məscidi|label_size=100 |lat=40.364741
 |long=49.835256
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=&lt;small&gt;İçərişəhərin xəritəsində məscidin yeri&lt;/small&gt;}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = Hazrat Ali mosque
}}
'''Həzrəti Əli məscidi'''&lt;ref&gt;Azərbaycan və Əhli-beyt irsi, Bakı, Elm və təhsil, 2013. ISBN 978-9952-809-89-9 səh. 96-97&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;scwra1431&quot;&gt;{{cite news |title=“Azərbaycan bayrağı–milli-mənəvi sərvətimizi və bizi xarakterizə edən atribut” layihəsi uğurla icra olunur |author= |url=http://scwra.gov.az/vnews/1431/? |publisher=scwra.gov.az |date=2016-03-18 |accessdate=2016-03-21 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160321234201/http://scwra.gov.az/vnews/1431/ |archivedate=2016-03-21 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; və ya '''Seyid Yəhya Murtuza məscidi'''&lt;ref name=&quot;scwra&quot;&gt;{{cite web|title= “Seyid Yahya Murtuza” məscidi|url=http://scwra.gov.az/structure/297/?“Seyid%20Yahya%20Murtuza”%20%20məscidi|publisher= scwra.gov.az|language= {{az}}|accessdate= 3 Aprel 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ich&quot;&gt;{{cite web|title= İÇƏRİ ŞƏHƏRİN DİNİ MEMARLIQ ABİDƏLƏRİ|url= http://www.icherisheher.az/az/70-route/|publisher= icherisheher.az|language= {{az}}|accessdate= 3 Aprel 2018|archive-date= 2018-04-03|archive-url= https://web.archive.org/web/20180403174206/http://www.icherisheher.az/az/70-route/|url-status= dead}}&lt;/ref&gt; — [[İçərişəhər]]də yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan [[məscid]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Məscid |author= |url=http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/sid/92/nid/152/n/2/ |publisher=mct.gov.az |date= |accessdate=2015-06-18 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150618075345/http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/sid/92/nid/152/n/2/ |archivedate=2015-06-18 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;içərişəhər&quot;/&gt;

== Haqqında ==
[[Fayl:Həzrəti Əli məscidində Məhərrəmlik (5).jpg|192px|thumb|left|Həzrəti Əli məscidində Məhərrəmlik dini mərasimi]]
Orta əsr karvan ticarət yolu üzərində yerləşən məscid XVII əsrin əvvəllərində inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;ich&quot;/&gt; Planda kvadrat formalı olub mərkəzi günbəzlidir. Cənub divarında stalaktit yaruslu mehrabı var.&lt;ref name=&quot;içərişəhər&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument26 |title=MƏSCİD |author= |date= |publisher=icherisheher.gov.az |accessdate=2015-06-18 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument26 |archivedate=2015-06-18 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

Dövrün görkəmli şəxsiyyətlərindən biri olmuş Seyid Yahya Murtuza bu məscidi öz şəxsi vəsaiti hesabına tikdirmişdir. O, dini ruhani xadim kimi, məsciddə axund olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Vəsiyyətinə görə dünyasını dəyişdikdən sonra məscidin həyətində dəfn edilib. Hal-hazırda qəbri məscidin giriş qapısının yanında yerləşir.&lt;ref name=&quot;içərişəhər&quot;/&gt;

Məscid Azərbaycan SSR dövründə dülgər emalatxanası kimi fəaliyyət göstərmişdir.

1990-cı illərdən sonra İçərişəhər Cümə məscidinin tabeçliyinə verilən məsciddə hal-hazırda Həzrəti Məhəmməd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.&lt;ref name=&quot;scwra1431&quot;/&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references/&gt;

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book|last=Fərhadoğlu|first=Kamil|title=İçərişəhər|date=2006|publisher=Şərq-Qərb nəşriyyatı, AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu|location=Bakı|page=140}}

== Həmçinin bax ==
* [[Tuba Şahi məscidi]]

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web |url=http://www.islamazeri.az/hezreti-li-e-mescidinin-etrafindaki-qebir-abideleri-uzerindeki-epiqrafik-yazilar-fotolar--4293.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161206060710/http://www.islamazeri.az/hezreti-li-e-mescidinin-etrafindaki-qebir-abideleri-uzerindeki-epiqrafik-yazilar-fotolar--4293.html |archivedate=2016-12-06 |title=Həzrəti Əli (ə) məscidinin ətrafındakı qəbir abidələri üzərindəki epiqrafik yazılar - FOTOLAR |author=Orxan Qarayev |date=2016-12-05 |work= |publisher=[[islamazeri.az]] |accessdate=2016-12-05 |language={{az}} |url-status=live }}
* [http://minval.info/az-granata-dindarlari-t-xribata-c-kir-m-scid-onund-s-rab-ziyaf-ti-fotolar/18852 &quot;Az-Granata&quot; dindarları təxribata çəkir? - Məscid önündə şərab ziyafəti (FOTOLAR)]
* [http://www.islamazeri.com/seherin-merkezinde-mescidin-qarsisinda-serab-evi-acildi-video--23062.html Şəhərin mərkəzində məscidin qarşısında &quot;şərab evi&quot; açıldı - VİDEO]
* [http://islamazeri.com/imam-li-mescidinin-inanclilari-mescidin-qarsisindaki-serab-evinin-baglanmasini-isteyirler-trafli-foto--23188.html &quot;İmam Əli&quot; məscidinin inanclıları məscidin qarşısındakı &quot;şərab evi&quot;nin bağlanmasını istəyirlər - ƏTRAFLI, FOTO]
* [http://minval.info/bakinin-m-rk-zind-m-scidl-uzb-uz-s-rab-evi-acildi-video/17281 Bakının mərkəzində məscidin qarşısında olanlar dindarları qıcıqlandırdı – VİDEO]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>06c34el586y7uzkxer4sjwhh4xwlhod</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Conimax</title>
    <ns>3</ns>
    <id>340156</id>
    <revision>
      <id>6571137</id>
      <parentid>5536328</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:12:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>Bildiriş: [[:Beydulla Musayev]] səhifəsi [[VP:Silinməyə namizəd səhifələr]]də [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Beydulla Musayev|namizəd göstərilib]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9927" xml:space="preserve">{{xg}}--[[İstifadəçi:Eminn|'''&lt;font color=&quot;black&quot; face=&quot;Comic Sans MS&quot;&gt;E&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;m&lt;/font&gt;in&lt;/font&gt;''']]  &lt;big&gt;|&lt;/big&gt; [[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|&lt;font color=&quot;red&quot; face=&quot;Comic Sans MS&quot;&gt;'''m&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;e&lt;/font&gt;saj'''&lt;/font&gt;]] 21:18, 21 dekabr 2013 (UTC)

== [[Əjdər İsmayılov]] ==
Salam [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]]. [[Əjdər İsmayılov]] məqaləsindəki istinadları məqaləninin ayrı-ayrı abzaslarında olmaqla yerləşdirin. Ola bilər ki yerdəyişmələr olsun. [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 12:35, 12 yanvar 2014 (UTC)

== [[Tağı İsmayılov]] ==
Salam həmkar. [[Tağı İsmayılov]] məqaləsindəki şəklin izahındakı '''Azərbaycan partizanları''' ifadəsi əgər səhvdirsə redaktə edərdiniz. Bir də ki, əgər bilinirsə şəklin harada çəkildiyini də qeyd edərdiz. [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 16:51, 10 fevral 2014 (UTC)

Salam Araz müəllim. Şəklin arxa tərəfində qeydlər var. Lakin çətin oxunur eyni zamanda bərpa prosesindədir mütləq tövsiyəniz yerinə yetriləcək.Təşəkkür edirəm hörmətlə [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]]) 18:24, 10 fevral 2014 (UTC)

== Cədvəl ==
Salam həmkar Conimax. Sizin [[Azərbaycan Respublikasında ən yüksək dağ zirvələri]] adlı yaratdığınız məqalədə cədvəl yerləşdirdim. --[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 08:32, 5 aprel 2014 (UTC)
Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm. -- hörmətlə [[İstifadəçi:Conimax]]
:Salam yaratdığınız son məqaləni [[Uluqbəy]] məqaləsi içərisində yerləşdirin. Sonra yaratdığınız məqaləni ora yönləndirərik. --[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 04:42, 8 aprel 2014 (UTC)

Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]])

== Təbrik edirəm ==

Hörmətli Conimax. Siz Azərbaycanca Vikipediyanın inkişafına verdiyiniz  töhvəyə və ensiklopediyaçılığın inkişafındakı xidmətlərinizə görə [[Şablon:&quot;Vikipediya qarşısında xidmətlərə görə&quot; mükafatı|&quot;Vikipediya qarşısında xidmətlərə görə&quot; mükafatı]] ilə təltif edilirsiniz. Təbrik edirəm.--[[İstifadəçi:Acategory|Acategory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Acategory|talk]]) 12:21, 10 aprel 2014 (UTC)

Hörmətli Acategory. Təltif və təbrikə görə Sizə təşəkkür edirəm. Bu istiqamətdə hər birimizə uğurlar arzu edirəm. Sağolun. Hörmətlə: --[[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]])

== Bayraqlar ==
Salam Conimax. Bütün ölkələrin kodlarına görə bayraqları [https://az.wikipedia.org/wiki/Kateqoriya:%C5%9Eablonlar:Kodlara_g%C3%B6r%C9%99_bayraqlar burada] var. --[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 08:35, 14 aprel 2014 (UTC)

Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm. Sağolun. Hörmətlə -- [[İstifadəçi:conimax|conimax]] [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]]) 09:43, 14 aprel 2014 (UTC)

== DƏVƏT ==
{| style=&quot;border: 1px solid gray; border: 1px solid #000000; background-color:#FFD700;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Ambox_wikify.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=&quot;Red&quot;&gt;'''DƏVƏTNAMƏ'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | Salam!  &lt;br&gt;''' [[Bakı Slavyan Universiteti]] məqaləsinin &quot;Seçilmiş məqalə&quot; statusu alması üçün''' '''[[Vikipediya:Məqalə laboratoriyası/Bakı Slavyan Universiteti]]''' səhifəsində keçirilən səsvermədə sizin də iştirak etməyinizi xahiş edirəm.
|}
--[[İstifadəçi:Ayşad Əsgərli|Ayşad Əsgərli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Ayşad Əsgərli|talk]]) 13:56, 1 may 2014 (UTC)

==Həsən İsmayılov (pedaqoq) məqaləsi barəsində==
Hörmətli həmkar Salam. Həsən İsmayılov səhifəsini yaratmaqda əsas məqsəd qəlbi elmlə, yaradıcılıqla, müsiqi və vətənə sevgi ilə dolu olan bir ömrün - yarımcıq qalmış bir ömrün qısa bir müddətdə kecdiyi şərəfli omür yolunu göstərməkdi. Həmin məqaləni təzə yaratmışdım və dahada zənginləşdirəcəidim. Xahiş edirəm yenidən bərpa edərdiniz.Əvvəlcədən təşəkkür edirəm. Hörmətlə conimax [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]]) 18:47, 4 may 2014 (UTC)

Hörmətli Conimax. Müharibədə həlak olan hər bir kəsin xatirəsi bizim üçün əzizdir. Ancaq adıçəkilən şəxs ensiklopedik deyil və məqaləni saxlamaq mükün olmur. Hörmətlə --[[İstifadəçi:Acategory|Acategory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Acategory|talk]]) 14:30, 5 may 2014 (UTC)

== Dəvət ==

{| style=&quot;border: 1px solid gray; border: 1px solid #000000; background-color:#ED872D;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Ambox_wikify.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=&quot;Red&quot;&gt;'''SİZİ DƏVƏT EDİRİK!'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | Salam!&lt;br&gt;''' [[İqtisadçı Bakı QVK]] məqaləsinin &quot;Seçilmiş məqalə&quot; statusu alması üçün '''burada — '''[[Vikipediya:Məqalə laboratoriyası/İqtisadçı Bakı QVK]]''' səhifəsində, keçirilən səsvermədə Sizin də iştirak etməyinizi xahiş edirik.
|} →&lt;span style='border-radius:8px;border-top:4px solid #F63; border-bottom:4px solid #6C0'&gt;'''[[User:Seko Selimov|&lt;small&gt;&lt;font colour=&quot;white&quot; face=&quot;segoe script&quot;&gt;Seko Selimov&lt;/font&gt;&lt;/small&gt;]]'''&lt;/span&gt; 10:17, 26 may 2014 (UTC)

== RuVikidə silinən məqalə ==
Salam. Həsən İsmayılov məqaləsinin [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9A_%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8E/4_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014#.D0.98.D1.81.D0.BC.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.BE.D0.B2.2C_.D0.93.D0.B0.D1.81.D0.B0.D0.BD_.D0.A2.D0.B0.D0.B3.D0.B8_.D0.BE.D0.B3.D0.BB.D1.83 silinmə səbəbi burada] qeyd olunub. --[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|talk]]) 07:49, 11 dekabr 2014 (UTC)

Salam Araz müəllim. Təşəkkür edirəm. Qeydlərimi və etirazımı bildirdim. Cavab gözləyirəm. Birdaha təşəkkürlər [[İstifadəçi:Conimax|Conimax]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Conimax|talk]]) 21:28, 11 dekabr 2014 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vikipediyada müntəzəm xidmətinizə görə sizi təltif edirəm! [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 05:47, 7 dekabr 2016 (UTC)
|}

== İdarəçi namizədliyim ==
Salam. [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:%C4%B0dar%C9%99%C3%A7il%C9%99r#Samral_.28m.C3.BCzakir.C9.99_s.C9.99hif.C9.99si_.E2.80.A2_f.C9.99aliyy.C9.99tl.C9.99ri.29_.C3.BC.C3.A7.C3.BCn_idar.C9.99.C3.A7i_statusunun_verilm.C9.99si_il.C9.99_ba.C4.9Fl.C4.B1_s.C9.99sverm.C9.99 İdarəçiliyə namizədliyimi vermişəm. Dəstək olsanız sevinərəm.]---&lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 09:06, 4 fevral 2017 (UTC)

== E-mail ==

Salam. Sizin e-mail adresiniz var mı? Sizinlə necə əlaqə qurmaq olar? İstifadəçi səhifənizdə qeyd olunan mailə (conimax.i@mail.ru) yazmaq istədim. Cavab gəldi ki, belə bir mail mövcud deyil.--[[Xüsusi:Fəaliyyətlər/131.117.143.53|131.117.143.53]] 09:34, 3 avqust 2017 (UTC)

== We sent you an e-mail ==

Hello {{PAGENAME}},

Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled &quot;The Community Insights survey is coming!&quot;. If you have questions, email surveys@wikimedia.org. 

You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].

[[İstifadəçi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MediaWiki message delivery|müzakirə]]) 18:46, 25 sentyabr 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&amp;oldid=20479295 --&gt;
== [[:Beydulla Musayev]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Beydulla Musayev]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Beydulla Musayev]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tef3f6xcj76fet53q3talkgbxaaf28e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Beydulla Musayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>355995</id>
    <revision>
      <id>6570661</id>
      <parentid>6456539</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3800" xml:space="preserve">{{əhəmiyyət}}
{{Yazıçı
 |adı               = Beydulla Musayev
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = 
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 10.8.1907
 |doğum yeri        = Ucar, Rusiya İmperiyası
 |vəfat tarixi      = 23.6.1979
 |vəfat yeri        = [[Bakı]], Azərbaycan SSR, SSRİ
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''[https://1000kitap.com/yazar/beydulla-musayev-1 Musayev] Beydulla Ağaəli oğlu''' ({{DVTY}}) — azərbaycanlı tərcüməçi, [[1942|1942-ci ildən]] [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü.

== Həyatı ==
Beydulla Musayev 1907-ci il avqustun 10-da Azərbaycanın Ucar şəhərində toxucu ailəsində anadan olub. İbtidai təhsili Ucarda alıb, Bakıda Pedaqoji Texnikumu bitirib. Mahaçqalada dil və ədəbiyyat müəllimi kimi əmək faliyyətə başlayıb. &quot;Dağıstan füqərası&quot; qəzetində və &quot;Yeni yol&quot; jurnalında çalışdığı illərdə (1926-1939) ilk hekayələri mətbuatda dərc olunub&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Musayev Beydulla — '''kataloq.net''' saytı |url=http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |access-date=2014-04-07 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305041726/http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

[[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət Universitetinin]] Ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirərkən tərcüməçilik sənəti ilə yaxından maraqlanmağa başlayıb. Sonralar Bakıda Pedaqoji Texnikumda ədəbiyyat müəllimi, &quot;Ədəbiyyat qəzeti&quot;ndə şöbə müdiri və məsul katib, eyni zamanda bədii ədəbiyyat şöbəsində tərcüməçi və redaktor vəzifələrində çalışıb. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin Tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib. 30-a yaxın kitabı, o cümlədən dünya ədəbiyyatı klassiklərinin onlarla əsərini rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edib. [[Anatol Frans]]ın &quot;[[Mələklərin üsyanı (roman)|Mələklərin üsyanı]]&quot; (1933), [[Aleksandr Düma]]nın &quot;[[Üç muşketyor|Üç müşketyor]]&quot; (1949), [[Covanni Bokkaçço]]nun, &quot;[[Dekameron]]&quot; ([[1966]]), [[Artur Konan Doyl]]un &quot;[[Baskervillərin iti]]&quot; (1980), [[Viktor Hüqo]]nun &quot;[[Səfillər]]&quot; (1988), [[Rafaello Covanyoli]]nin &quot;[[Spartak (roman)|Spartak]]&quot; (1970) və s. əsərlərin tərcüməsi olub. rus ədəbiyyatından etdiyi tərcümələr sırasında [[Aleksey Novikov-Priboy|Novikov-Priboyun]] &quot;[[Susima]]&quot;, [[Aleksey Tolstoy]]un &quot;[[Birinci Pyotr (roman)|Birinci Pyotr]]&quot;, [[Mixail Saltıkov-Şedrin]]in &quot;[[Mixail Saltıkov-Şedrin|Seçilmiş əsərləri]]&quot;, [[Fyodor Dostoyevski]]nin &quot;[[Cinayət və cəza (roman)|Cinayət və cəza]]&quot; və “[[Alçaldılmış və təhqir olunmuşlar]]”, [[Lev Tolstoy]]un &quot;Sevastopol hekayələri&quot;, Valentin Katayevin &quot;Alay oğlu&quot; və s. əsərlər xüsusilə seçilir.

Beydulla Musayev 1979-cu il iyun ayının 23-də Bakıda vəfat edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}https://1000kitap.com/yazar/beydulla-musayev-1

[[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]]
[[Kateqoriya:Ucarda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>ru2qrf469pldwqkl4sr3k8oxxrkvb2f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571120</id>
      <parentid>6570661</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3704" xml:space="preserve">{{əhəmiyyət}}
{{Yazıçı
 |adı               = Beydulla Musayev
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = 
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 10.8.1907
 |doğum yeri        = Ucar, Rusiya İmperiyası
 |vəfat tarixi      = 23.6.1979
 |vəfat yeri        = [[Bakı]], Azərbaycan SSR, SSRİ
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Musayev Beydulla Ağaəli oğlu''' ({{DVTY}}) — azərbaycanlı tərcüməçi, [[1942|1942-ci ildən]] [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü.

== Həyatı ==
Beydulla Musayev 1907-ci il avqustun 10-da Azərbaycanın Ucar şəhərində toxucu ailəsində anadan olub. İbtidai təhsili Ucarda alıb, Bakıda Pedaqoji Texnikumu bitirib. Mahaçqalada dil və ədəbiyyat müəllimi kimi əmək faliyyətə başlayıb. &quot;Dağıstan füqərası&quot; qəzetində və &quot;Yeni yol&quot; jurnalında çalışdığı illərdə (1926-1939) ilk hekayələri mətbuatda dərc olunub&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Musayev Beydulla — '''kataloq.net''' saytı |url=http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |access-date=2014-04-07 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305041726/http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

[[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət Universitetinin]] Ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirərkən tərcüməçilik sənəti ilə yaxından maraqlanmağa başlayıb. Sonralar Bakıda Pedaqoji Texnikumda ədəbiyyat müəllimi, &quot;Ədəbiyyat qəzeti&quot;ndə şöbə müdiri və məsul katib, eyni zamanda bədii ədəbiyyat şöbəsində tərcüməçi və redaktor vəzifələrində çalışıb. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin Tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib. 30-a yaxın kitabı, o cümlədən dünya ədəbiyyatı klassiklərinin onlarla əsərini rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edib. [[Anatol Frans]]ın &quot;[[Mələklərin üsyanı (roman)|Mələklərin üsyanı]]&quot; (1933), [[Aleksandr Düma]]nın &quot;[[Üç muşketyor|Üç müşketyor]]&quot; (1949), [[Covanni Bokkaçço]]nun, &quot;[[Dekameron]]&quot; ([[1966]]), [[Artur Konan Doyl]]un &quot;[[Baskervillərin iti]]&quot; (1980), [[Viktor Hüqo]]nun &quot;[[Səfillər]]&quot; (1988), [[Rafaello Covanyoli]]nin &quot;[[Spartak (roman)|Spartak]]&quot; (1970) və s. əsərlərin tərcüməsi olub. rus ədəbiyyatından etdiyi tərcümələr sırasında [[Aleksey Novikov-Priboy|Novikov-Priboyun]] &quot;[[Susima]]&quot;, [[Aleksey Tolstoy]]un &quot;[[Birinci Pyotr (roman)|Birinci Pyotr]]&quot;, [[Mixail Saltıkov-Şedrin]]in &quot;[[Mixail Saltıkov-Şedrin|Seçilmiş əsərləri]]&quot;, [[Fyodor Dostoyevski]]nin &quot;[[Cinayət və cəza (roman)|Cinayət və cəza]]&quot; və “[[Alçaldılmış və təhqir olunmuşlar]]”, [[Lev Tolstoy]]un &quot;Sevastopol hekayələri&quot;, Valentin Katayevin &quot;Alay oğlu&quot; və s. əsərlər xüsusilə seçilir.

Beydulla Musayev 1979-cu il iyun ayının 23-də Bakıda vəfat edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
[[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]]
[[Kateqoriya:Ucarda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>avvr38enpch6i5awvx0gttdn04dlzsn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571136</id>
      <parentid>6571120</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:11:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Beydulla Musayev]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3729" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
{{əhəmiyyət}}
{{Yazıçı
 |adı               = Beydulla Musayev
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = 
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 10.8.1907
 |doğum yeri        = Ucar, Rusiya İmperiyası
 |vəfat tarixi      = 23.6.1979
 |vəfat yeri        = [[Bakı]], Azərbaycan SSR, SSRİ
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = 
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Musayev Beydulla Ağaəli oğlu''' ({{DVTY}}) — azərbaycanlı tərcüməçi, [[1942|1942-ci ildən]] [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü.

== Həyatı ==
Beydulla Musayev 1907-ci il avqustun 10-da Azərbaycanın Ucar şəhərində toxucu ailəsində anadan olub. İbtidai təhsili Ucarda alıb, Bakıda Pedaqoji Texnikumu bitirib. Mahaçqalada dil və ədəbiyyat müəllimi kimi əmək faliyyətə başlayıb. &quot;Dağıstan füqərası&quot; qəzetində və &quot;Yeni yol&quot; jurnalında çalışdığı illərdə (1926-1939) ilk hekayələri mətbuatda dərc olunub&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Musayev Beydulla — '''kataloq.net''' saytı |url=http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |access-date=2014-04-07 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305041726/http://www.kataloq.net/v2/shexsler/Musayev-Beydulla-131 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

[[M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti|Moskva Dövlət Universitetinin]] Ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirərkən tərcüməçilik sənəti ilə yaxından maraqlanmağa başlayıb. Sonralar Bakıda Pedaqoji Texnikumda ədəbiyyat müəllimi, &quot;Ədəbiyyat qəzeti&quot;ndə şöbə müdiri və məsul katib, eyni zamanda bədii ədəbiyyat şöbəsində tərcüməçi və redaktor vəzifələrində çalışıb. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin Tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib. 30-a yaxın kitabı, o cümlədən dünya ədəbiyyatı klassiklərinin onlarla əsərini rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edib. [[Anatol Frans]]ın &quot;[[Mələklərin üsyanı (roman)|Mələklərin üsyanı]]&quot; (1933), [[Aleksandr Düma]]nın &quot;[[Üç muşketyor|Üç müşketyor]]&quot; (1949), [[Covanni Bokkaçço]]nun, &quot;[[Dekameron]]&quot; ([[1966]]), [[Artur Konan Doyl]]un &quot;[[Baskervillərin iti]]&quot; (1980), [[Viktor Hüqo]]nun &quot;[[Səfillər]]&quot; (1988), [[Rafaello Covanyoli]]nin &quot;[[Spartak (roman)|Spartak]]&quot; (1970) və s. əsərlərin tərcüməsi olub. rus ədəbiyyatından etdiyi tərcümələr sırasında [[Aleksey Novikov-Priboy|Novikov-Priboyun]] &quot;[[Susima]]&quot;, [[Aleksey Tolstoy]]un &quot;[[Birinci Pyotr (roman)|Birinci Pyotr]]&quot;, [[Mixail Saltıkov-Şedrin]]in &quot;[[Mixail Saltıkov-Şedrin|Seçilmiş əsərləri]]&quot;, [[Fyodor Dostoyevski]]nin &quot;[[Cinayət və cəza (roman)|Cinayət və cəza]]&quot; və “[[Alçaldılmış və təhqir olunmuşlar]]”, [[Lev Tolstoy]]un &quot;Sevastopol hekayələri&quot;, Valentin Katayevin &quot;Alay oğlu&quot; və s. əsərlər xüsusilə seçilir.

Beydulla Musayev 1979-cu il iyun ayının 23-də Bakıda vəfat edib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
[[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]]
[[Kateqoriya:Ucarda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>07bpfbrzreyxesut4rf1dtkoqwi585f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MathWorks</title>
    <ns>0</ns>
    <id>359802</id>
    <revision>
      <id>6571708</id>
      <parentid>5998828</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:31:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2187" xml:space="preserve">{{Şirkət
|adı                  = MathWorks
|loqotipi             = [[Fayl:Matlab Logo.png|150px]]
|tipi                 = Özəl şirkət
|birjada listinqi     = 
|fəaliyyəti           = Riyazi Hesablama Texnikasının Proqram Təminatı
|şüarı                = 
|təsis edilib         = [[7 dekabr]] [[1984]]
|təsisçiləri          =
|ləğv edilib          = 
|yerləşməsi           = [[Massaçusets]], [[ABŞ]]
|hakim simaları       = Con Little (Prezidenti və İcraçı Direktoru)&lt;br&gt; Kliv Moler (Baş Elmi İşçi)
|sahəsi               = 
|məhsulu              = [[MATLAB]], [[Simulink]]
|gəliri               = Təxminən 750 milyon dollar (2013)
|əməliyyat mənfəəti   = 
|təmiz mənfəəti       = 
|əməkdaşların sayı    = 3000-dən çox (aprel,2014)
|ana şirkəti          = 
|budaq şirkətləri     = 
|auditoru             = 
|veb-saytı            = [http://www.mathworks.com?s_cid=wiki_mathworks_2/ www.mathworks.com]
}}
'''MathWorks'''-[[ABŞ]]-ın özəl riyazi hesablama proqram təminatı sahəsində ixtisaslaşan korporasiyasıdır. Onun əsas məhsulları sırasına [[MATLAB]] və [[Simulink]] daxildir. Sənayedə və dövlət idarələrində onların tətbiqindən əlavə, şirkətin məhsulu bütün dünya universitetlərində pedaqoji və elmi axtarışlar üçün istifadə olunur.

== Tarixi ==
MathWorks korporasiyasının əsası 7 dekabr 1984-cü ildə Con Little (Prezidenti və İcraçı Direktoru), Kliv Moler (Baş Elmi İşçi), Stiv Bangert tərəfindən [[Kaliforniya]]da qoyulub. Onun əsas məhsulu olan Matlab həmin ildə Nevada ştatı Las Veqasda İEEE Konfransında ictimaiyyətə təqdim edilib.&lt;ref&gt;http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?reload=true&amp;arnumber=1368481&lt;/ref&gt; Şirkət 1985-ci ilin fevralında [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]na 500 dollara 10 nüsxə Matlab satıb.&lt;ref&gt;http://pqasb.pqarchiver.com/boston/access/11507144.html?FMT=ABS&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
http://www.mathworks.com/company/?s_cid=wiki_mathworks_5

[[Kateqoriya:ABŞ şirkətləri]]
[[Kateqoriya:7 dekabrda yarananlar]]
[[Kateqoriya:1984-cü ildə yarananlar]]</text>
      <sha1>i3ea6pm1304ul3677er120lju4abfk5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Selfi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>361269</id>
    <revision>
      <id>6570420</id>
      <parentid>6053632</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:23:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>159.146.71.252</ip>
      </contributor>
      <comment>Mətbuatda çox sayda xəbərdə bu söz işlədilmiş olub Google axtarışında onları tapmaq olur</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6897" xml:space="preserve">'''Selfi''' ({{Dil-en|selfie}}) yaxud '''özçəkim''' — rəqəmsal kamera, kameralı [[mobil telefon]] və ya [[planşet]] ilə çəkilən avto-portret fotoşəkli növüdür. Bu fotoşəkillər, ümumiyyətlə, gündəlik anlardan və bir kamera ilə yuxarıdan qol boyu məsafəsində ya da güzgü qarşısında çəkilir. Hamı tərəfindən böyük marağa, əyləncəyə səbəb olan selfilər daha çox [[Instagram]], [[Facebook]], [[Twitter]] , [[Google|Google+]], [[Linkedin]], [[Foursquare]], [[Picassa]] və s. buna bənzər sosial şəbəkələrdə daha məşhurdur.

Sıravi insanlardan tutmuş, məşhur yerli və dünya siyasətçiləri, şou-biznes əhli &quot;selfi&quot; stilində şəkillər çəkir və onu sosial şəbəkələrdə paylaşırlar.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.cnnturk.com/2013/yasam/diger/08/28/ceple.kendini.cekmenin.artik.bir.adi.var/721242.0/index.html |access-date=2014-05-04 |archive-date=2013-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130831121921/http://www.cnnturk.com/2013/yasam/diger/08/28/ceple.kendini.cekmenin.artik.bir.adi.var/721242.0/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Məsələn, çox danışılan &quot;selfi&quot;lərdən biri [[ABŞ]] [[prezident]]i [[Barak Obama]]nın [[Afrika]] lideri [[Nelson Mandela]]nın anım mərasimində [[Danimarka]] və [[İngiltərə]] baş nazirləri ilə birgə çəkdiyi &quot;selfi&quot;si və həmin şəklin sosial şəbəkədə paylaşması olub.

Əksər dillərdə elə selfi kimi deyilməsinə baxmayaraq, bununla bağlı [[Türkiyə]]də bu sözün [[Türkiyə türkcəsi]]nə tərcümə olunması mövzusu da olmuşdur. Bunun üçün Türk Dil Qurumuna müraciət də olunmuşdu. Türk Dil Qurumu isə [[Qərb]] mənşəli olan bu sözün Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunması üçün heç bir təklif irəli sürmədi. Ancaq bununla bağlı Türk Dil Qurumu öz rəsmi facebook səhifəsində &quot;selfi&quot; sözünün tərcüməsi üçün insanlardan təkliflər gözlədilər. Təkliflər arasında e-hatırat, otofoto, kendintoplu, otoportre, kendimo və s. sözlər var idi. Bəziləri isə bu sözünü elə &quot;selfi&quot; sözü kimi qalmasını $təklif etdi. Bu söz hətta [[Oksford Universiteti]] tərəfindən 2013-ci ilin sözü seçilmiş&lt;ref&gt;http://blog.oxforddictionaries.com/2013/11/word-of-the-year-2013-winner/&lt;/ref&gt; və [[İngilis]] dili lüğətinə əlavə edilmişdir.&lt;ref&gt;http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/selfie&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
[[Fayl:Macaca nigra self-portrait.jpg|thumb|right|220px|Qara makaka selfisi]]
Britaniyalı fotoqraf Devid Sleyterin 2011-ci ildə [[İndoneziya]]nın [[Sulavesi]] adasında keçirdiyi fotosessiyada çəkilən fotolardan biri, fotoqrafla [[Vikimedia Fondu]] arasında məhkəmə çəkişməsinə səbəb olmuşdur. Belə ki, meşədəki fotoçəkilişlər zamanı qara makaka fotoaparata yaxınlaşaraq düyməni basmış və özünün bir neçə selfisini çəkmişdir. Buna görə də bu fotoşəkil Vikimedia Fondu layihələrinin ümumi fayl anbarı olan [[VikiAnbar]]a müəllif hüquqları ilə qorunmayan şəkil kimi yüklənmiş və kommersiya məqsədləri üçün sərbəst şəkildə istifadəsinə icazə verilmişdir. Fotoqraf isə iddia edir ki, şəkli çəkmək kifayət deyil, fotoaparatın nizamlamalarını qurmaq, onu lazımi yerdə və lazımi şəkildə yerləşdirmək də çox vacibdir. Bu səbəbdən o, bu fotoşəklin sərbəst istifadəsi nəticəsində ona dəymiş zərərin ödənilməsi üçün Vikimedia Fondundan 30 min funt sterlinq vəsaitin tutulması tələbi ilə 2014-cü ilin avqust ayında məhkəməyə müraciət etmişdir. Buna səbəb Vikimedia Fondunun [[:commons:Category:Self-portraits of animals|heyvanlar tərəfindən çəkilən selfilərin]] heç kimin əmlakı olmadığına qərar verməsidir.&lt;ref&gt;[http://www.theguardian.com/technology/video/2014/aug/07/monkey-owns-selfie-wikimedia-video The Guardian: Monkey owns selfie, claims Wikimedia — video]&lt;/ref&gt;

1839-cu ildə amerikalı fotoqraf Robert Kornelius, ilk dəfə olaraq fotoqraflar üçün &quot;dagerotip&quot; adlanan texnika yaratdı. Robert Kornelusun yaratdığı bu texnikanın sayəsində ilk dəfə [[işıq]]lı şəkil çəkmək mümkün olub.

1900-cü ildə isə Kodak Brouniyə məxsus kamera qutusu isə geniş yayılmış texnikaya çevrilir. Bu üsulu həyata keçirmək üçün adətən güzgüdən istifadə edilirdi. Çünki güzgü vasitəsilə yaxın və uzaq obyektləri stabilizə etmək mümkün olurdu. [[Rusiya]]lı Grand Düşes Anastasia Nikolaevna ilk yeniyetmələrdən biri idi ki, 1914-cü ildə güzgüdən istifadə edərək öz şəklini çəkib məktubla dostuna göndərir. O, məktubda, &quot;mən güzgüdən görünən öz şəklimi çəkdim. Bu şəkli çəkmək mənim üçün çox çətin idi, hətta əllərim titrəyirdi&quot; — yazmışdı.

&quot;Selfi&quot; sözünün isə ən çox istifadə olunması, 2002-ci ilə təsadüf edir. Çünki 2002-ci ilin sentyabrın [[Avstraliya]]nın [[ABC Online]] adlı internet forumu yaradıldı. Bunun vasitəsi ilə 90-cı illərdə çəkilmiş şəkillər də daxil olmaqla, təkcə kamera ilə kifayətlənməyən [[smartfon]]lardan çəkilmiş şəkillərin öz-özünə [[internet]]ə yüklənilməsi mümkün oldu.

Selfi sözü termin kimi isə 2005-ci ildə fotoqraf [[Cim Krause]] tərəfindən müzakirə olunub. Selfi [[janr]]ında olan şəkillərin [[tarix]]i lap əvvəllərə söykənsə belə, termin kimi 2005-ci ildə daha geniş müzakirəyə səbəb olub. Bu özünü daha çox 2000-ci illərin əvvəllərində [[facebook]], [[MySpace]] adlı [[sosial şəbəkə]]lərdə göstərdi. 2009-cu ildə isə şəkil və video paylaşmaq üçün yeni sosial şəbəkə — [[Flickr]] yaradıldı. 2010-cu ildən selfie şəkilləri daha geniş yayıldığı üçün yeni selfie saytlar yaradıldı. Məsələn, 2010-cu ildə [[ItisMee]] adlı sosial şəbəkə də buna misal ola bilər.

2012-ci ilin sonlarda selfie şəkillər gənclər arasında daha çox məşhurlaşdı. 2013-cü ildə araşdırmaya görə, 18–35 yaş arası olan avstraliyalı [[qadın]]ların üçdə ikisinin əsas məqsədi selfi şəkillər çəkmək olub.

== Söz mənşəyi ==
Selfi sözü ''Self + ie'' şəklində yaradılmışdır. [[Azərbaycanca]] tələffüzdə [selfa:y] kimi oxunur. [[Avstraliya]] mənşəli olan bu söz günümüzdə də tez-tez işlədilir.

== Selfi nümunələri ==
&lt;gallery mode=&quot;packed-hover&quot;&gt; 
şəkil:Lee Myung-Bak and Ji So-Yun.jpg|
şəkil:Selfie Cekli829, 31.07.2010.jpg|
şəkil:ISS-32 American EVA b3 Aki Hoshide.jpg|
şəkil:Couple Snap a Selfie - Skopje - Macedonia.jpg|
File:Bangladeshi women are taking Selfie at the wedding ceremony (01).jpg|thumb|
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Selfies}}

== Xarici keçidlər ==
[[Kateqoriya:İnternet-mədəniyyət]]</text>
      <sha1>qemnrl9n4xgqm3jpw8iev3l21enfwnc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571359</id>
      <parentid>6570420</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:09:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turkmen</username>
        <id>92589</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:159.146.71.252|159.146.71.252]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Davey2010|Davey2010]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6874" xml:space="preserve">'''Selfi''' ({{Dil-en|selfie}}) — rəqəmsal kamera, kameralı [[mobil telefon]] və ya [[planşet]] ilə çəkilən avto-portret fotoşəkli növüdür. Bu fotoşəkillər, ümumiyyətlə, gündəlik anlardan və bir kamera ilə yuxarıdan qol boyu məsafəsində ya da güzgü qarşısında çəkilir. Hamı tərəfindən böyük marağa, əyləncəyə səbəb olan selfilər daha çox [[Instagram]], [[Facebook]], [[Twitter]] , [[Google|Google+]], [[Linkedin]], [[Foursquare]], [[Picassa]] və s. buna bənzər sosial şəbəkələrdə daha məşhurdur.

Sıravi insanlardan tutmuş, məşhur yerli və dünya siyasətçiləri, şou-biznes əhli &quot;selfi&quot; stilində şəkillər çəkir və onu sosial şəbəkələrdə paylaşırlar.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.cnnturk.com/2013/yasam/diger/08/28/ceple.kendini.cekmenin.artik.bir.adi.var/721242.0/index.html |access-date=2014-05-04 |archive-date=2013-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130831121921/http://www.cnnturk.com/2013/yasam/diger/08/28/ceple.kendini.cekmenin.artik.bir.adi.var/721242.0/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Məsələn, çox danışılan &quot;selfi&quot;lərdən biri [[ABŞ]] [[prezident]]i [[Barak Obama]]nın [[Afrika]] lideri [[Nelson Mandela]]nın anım mərasimində [[Danimarka]] və [[İngiltərə]] baş nazirləri ilə birgə çəkdiyi &quot;selfi&quot;si və həmin şəklin sosial şəbəkədə paylaşması olub.

Əksər dillərdə elə selfi kimi deyilməsinə baxmayaraq, bununla bağlı [[Türkiyə]]də bu sözün [[Türkiyə türkcəsi]]nə tərcümə olunması mövzusu da olmuşdur. Bunun üçün Türk Dil Qurumuna müraciət də olunmuşdu. Türk Dil Qurumu isə [[Qərb]] mənşəli olan bu sözün Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunması üçün heç bir təklif irəli sürmədi. Ancaq bununla bağlı Türk Dil Qurumu öz rəsmi facebook səhifəsində &quot;selfi&quot; sözünün tərcüməsi üçün insanlardan təkliflər gözlədilər. Təkliflər arasında e-hatırat, otofoto, kendintoplu, otoportre, kendimo və s. sözlər var idi. Bəziləri isə bu sözünü elə &quot;selfi&quot; sözü kimi qalmasını $təklif etdi. Bu söz hətta [[Oksford Universiteti]] tərəfindən 2013-ci ilin sözü seçilmiş&lt;ref&gt;http://blog.oxforddictionaries.com/2013/11/word-of-the-year-2013-winner/&lt;/ref&gt; və [[İngilis]] dili lüğətinə əlavə edilmişdir.&lt;ref&gt;http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/selfie&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
[[Fayl:Macaca nigra self-portrait.jpg|thumb|right|220px|Qara makaka selfisi]]
Britaniyalı fotoqraf Devid Sleyterin 2011-ci ildə [[İndoneziya]]nın [[Sulavesi]] adasında keçirdiyi fotosessiyada çəkilən fotolardan biri, fotoqrafla [[Vikimedia Fondu]] arasında məhkəmə çəkişməsinə səbəb olmuşdur. Belə ki, meşədəki fotoçəkilişlər zamanı qara makaka fotoaparata yaxınlaşaraq düyməni basmış və özünün bir neçə selfisini çəkmişdir. Buna görə də bu fotoşəkil Vikimedia Fondu layihələrinin ümumi fayl anbarı olan [[VikiAnbar]]a müəllif hüquqları ilə qorunmayan şəkil kimi yüklənmiş və kommersiya məqsədləri üçün sərbəst şəkildə istifadəsinə icazə verilmişdir. Fotoqraf isə iddia edir ki, şəkli çəkmək kifayət deyil, fotoaparatın nizamlamalarını qurmaq, onu lazımi yerdə və lazımi şəkildə yerləşdirmək də çox vacibdir. Bu səbəbdən o, bu fotoşəklin sərbəst istifadəsi nəticəsində ona dəymiş zərərin ödənilməsi üçün Vikimedia Fondundan 30 min funt sterlinq vəsaitin tutulması tələbi ilə 2014-cü ilin avqust ayında məhkəməyə müraciət etmişdir. Buna səbəb Vikimedia Fondunun [[:commons:Category:Self-portraits of animals|heyvanlar tərəfindən çəkilən selfilərin]] heç kimin əmlakı olmadığına qərar verməsidir.&lt;ref&gt;[http://www.theguardian.com/technology/video/2014/aug/07/monkey-owns-selfie-wikimedia-video The Guardian: Monkey owns selfie, claims Wikimedia — video]&lt;/ref&gt;

1839-cu ildə amerikalı fotoqraf Robert Kornelius, ilk dəfə olaraq fotoqraflar üçün &quot;dagerotip&quot; adlanan texnika yaratdı. Robert Kornelusun yaratdığı bu texnikanın sayəsində ilk dəfə [[işıq]]lı şəkil çəkmək mümkün olub.

1900-cü ildə isə Kodak Brouniyə məxsus kamera qutusu isə geniş yayılmış texnikaya çevrilir. Bu üsulu həyata keçirmək üçün adətən güzgüdən istifadə edilirdi. Çünki güzgü vasitəsilə yaxın və uzaq obyektləri stabilizə etmək mümkün olurdu. [[Rusiya]]lı Grand Düşes Anastasia Nikolaevna ilk yeniyetmələrdən biri idi ki, 1914-cü ildə güzgüdən istifadə edərək öz şəklini çəkib məktubla dostuna göndərir. O, məktubda, &quot;mən güzgüdən görünən öz şəklimi çəkdim. Bu şəkli çəkmək mənim üçün çox çətin idi, hətta əllərim titrəyirdi&quot; — yazmışdı.

&quot;Selfi&quot; sözünün isə ən çox istifadə olunması, 2002-ci ilə təsadüf edir. Çünki 2002-ci ilin sentyabrın [[Avstraliya]]nın [[ABC Online]] adlı internet forumu yaradıldı. Bunun vasitəsi ilə 90-cı illərdə çəkilmiş şəkillər də daxil olmaqla, təkcə kamera ilə kifayətlənməyən [[smartfon]]lardan çəkilmiş şəkillərin öz-özünə [[internet]]ə yüklənilməsi mümkün oldu.

Selfi sözü termin kimi isə 2005-ci ildə fotoqraf [[Cim Krause]] tərəfindən müzakirə olunub. Selfi [[janr]]ında olan şəkillərin [[tarix]]i lap əvvəllərə söykənsə belə, termin kimi 2005-ci ildə daha geniş müzakirəyə səbəb olub. Bu özünü daha çox 2000-ci illərin əvvəllərində [[facebook]], [[MySpace]] adlı [[sosial şəbəkə]]lərdə göstərdi. 2009-cu ildə isə şəkil və video paylaşmaq üçün yeni sosial şəbəkə — [[Flickr]] yaradıldı. 2010-cu ildən selfie şəkilləri daha geniş yayıldığı üçün yeni selfie saytlar yaradıldı. Məsələn, 2010-cu ildə [[ItisMee]] adlı sosial şəbəkə də buna misal ola bilər.

2012-ci ilin sonlarda selfie şəkillər gənclər arasında daha çox məşhurlaşdı. 2013-cü ildə araşdırmaya görə, 18–35 yaş arası olan avstraliyalı [[qadın]]ların üçdə ikisinin əsas məqsədi selfi şəkillər çəkmək olub.

== Söz mənşəyi ==
Selfi sözü ''Self + ie'' şəklində yaradılmışdır. [[Azərbaycanca]] tələffüzdə [selfa:y] kimi oxunur. [[Avstraliya]] mənşəli olan bu söz günümüzdə də tez-tez işlədilir.

== Selfi nümunələri ==
&lt;gallery mode=&quot;packed-hover&quot;&gt; 
şəkil:Lee Myung-Bak and Ji So-Yun.jpg|
şəkil:Selfie Cekli829, 31.07.2010.jpg|
şəkil:ISS-32 American EVA b3 Aki Hoshide.jpg|
şəkil:Couple Snap a Selfie - Skopje - Macedonia.jpg|
File:Bangladeshi women are taking Selfie at the wedding ceremony (01).jpg|thumb|
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}
{{Vikianbar kateqoriyası|Selfies}}

== Xarici keçidlər ==
[[Kateqoriya:İnternet-mədəniyyət]]</text>
      <sha1>875vdjohadyymxwnt7q2prcs5fdht4i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mübariz Əhmədov (jurnalist)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>366988</id>
    <revision>
      <id>6570782</id>
      <parentid>6181411</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:42:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11815" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{digər məna|Mübariz Əhmədov}}
{{Şəxs
 |adı              = Mübariz Əhmədov
 |orijinal adı     = Mübariz Ataxan oğlu Əhmədov
 |şəkil            = Mübariz Əhmədov (jurnalist).jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 12.6.1969
 |doğum yeri       = [[Musalı (Saatlı)|Musalı]], [[Saatlı rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{USSR}}→&lt;br/&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti       = [[azərbaycanlı]]
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = Rusiya Uzaq Şərq Dövlət Universiteti
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Əhmədov Mübariz Ataxan oğlu''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Slavyan Universitetinin (BSU) Beynəlxalq Münasibətlər, Regionşünaslıq və Jurnalistika fakültəsinin Jurnalistika kafedrasının dosenti. 1999-cu ildən Rusiyanın Vladivostok şəhərində nəşr olunan &quot;Azərbaycan&quot; qəzetinin təsisçisi və ilk baş redaktoru.{{mənbəsiz}}

== Həyatı ==
Mübariz Əhmədov 12 iyun 1969-cu ildə [[Saatlı rayonu]]nun [[Musalı (Saatlı)|Musalı]] kəndində dünyaya gəlib. Udlu tayfasının Qızılquş Əhməd nəslindəndir. Atası 1914-cü ildə anadan olmuş Əhmədov Ataxan Mansur oğlu 15 yaşındaykən Güney Azərbaycanın Biləsuvar rayonunun Udlu kəndindən təxminən 1929-1930-cu illərdə Qüzeydəki Biləsuvarın Ağpost (hazırda bu kənd Nərimankənd adlanır) kəndinə xalasına sovqat gətirib geri qayıdanda sərhəddən buraxılmayıb. O, 1937-ci ildə bu kəndin bir çox sakinləri ilə birgə güya İrana keçmək cəhdinə görə siyasi motivlərlə Cənubi Qazaxıstana sürgün olunub. 1959-cu ildə bəraət alaraq, ailəsi ilə birlikdə Azərbaycanın Saatlı rayonunun Musalı kəndinə gəlib və orada məskunlaşıb.

Mübariz Əhmədov 1983-cü ildə Saatlı rayonu Nərimankənd orta məktəbinin 7-ci və  1984-cü ildə Saatlı şəhər M.Əzizbəyov adına orta məktəbinin 8-ci sinfini, 1988-ci ildə Əli Bayramlı (Hazırda Şirvan şəhəri) Sənaye Texnikumunu bitirib hərbi xidmətə yollanıb. 1988-1991-ci illərdə Sakit Okean Hərbi Dəniz Donanmasında xidmət edib, 1998-ci ildə Rusiyada (Vladivostok şəhərində) Uzaq Şərq Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirib.

Tələbəlik illərində &quot;Avanqard&quot; adlı qəzetlə əməkdaşlıq edib, &quot;Primoriya Azərbaycan Diasporu&quot; ictimai təşkilatının yaradılmasında fəal iştirak edib. 1999-cu il 18 mayda Vladivostokda &quot;Azərbaycan&quot; ictimai-siyasi və mədəni-maarif tematikalı müstəqil qəzet təsis edib və Azərbaycan, əsasən Qarabağ həqiqətlərini təbliğ etməyə başlayıb.

Primoriya Jurnalistlər İttifaqı və Rusiya Jurnalistlər Birliyinin üzvü olub.

2002-ci ilin sentyabrında Bakıya qayıdıb. 2003-cü ildən 2010-cu ilədək ABU-da, 2003-2006-cı illərdə Bakı Dövlət Universitetində, 2008-2012-ci illərdə [[Bakı Avrasiya Universiteti]]ndə və nəhayət 2009-cu ildən indiyədək, əvvəlcə [[Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika və Azərbaycan filologiyası fakültəsi]]nin Yeni media və kommunikasiya texnologiyaları kafedrasında baş müəllim vəzifəsində, sonra islahatlarla əlaqədar olaraq BSU-nun Azərbaycan filologiyası və Jurnalistika fakültəsinin Jurnalistika kafedrasının dosenti, daha sonra yeni islahatlara əsasən BSU-nun Beynəlxalq Münasibətlər, Regionşünaslıq və Jurnalistika fakültəsinin Jurnalistika kafedrasının dosenti vəzifəsində çalışır. 

2013-cü ildə AMEA-nın Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq institutunun Etika və estetika şöbəsinin dissertantı kimi &quot;Jurnalist etikasının problemləri&quot; mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək, 2014-cü ildə fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi və 2018-ci ildə dosent elmi adı alıb.

&quot;Modern.az&quot;, Moderator.az, &quot;Sözçü.az&quot;, &quot;Gündem.az&quot;, &quot;KİV.az&quot;, &quot;Xeber1.az&quot;, &quot;Atv.az&quot;, &quot;Mətbuat.az&quot; və digər saytlarda Mübariz Azərbaycanlı imzası ilə müstəqil jurnalist kimi siyasi xarakterli analitik yazılarla çıxış edir.

== Kitabları ==
* &quot;Dünya kimin dünyasısan&quot;, Bakı, 2000.
* &quot;Qapılar arxasında&quot;, Bakı, 2005.
* Tədris proqramı &quot;KİV-in texnika və texnologiyası&quot; Bakı, 2012.
* Tədris proqramı &quot;Texnika i texnologiya SMİ&quot; Bakı, 2014.
* Tədris proqramı &quot;Telexəbərdə etika&quot; Bakı, 2015.
* Dərs vəsaiti. &quot;Azərbaycanda jurnalist etikası: problemlər və vəzifələr&quot; (Vətəndaş cəmiyyəti kontekstində), Bakı - &quot;Mütərcim&quot; - 1017, 208 s.
* Tədris proqramı &quot;Fotojurnalistika&quot; Bakı, 2018.
*Tədris proqramı &quot;RTV texnikası və verilişlərin istehsalı&quot; Bakı, 2019.
*Tədris proqramı &quot;Çap texnikası və qəzet istehsalı&quot; Bakı, 2019.
*Tədris proqramı &quot;Print media istehsalı&quot; Bakı, 2021.
*Tədris proqramı «Производства принт медиа» Bakı, 2021.
*Tədris proqramı &quot;Fotojurnalistika&quot; Bakı, 2021.
*Tədris proqramı &quot;Фотожурналистика&quot; Bakı, 2021.
*Tədris proqramı &quot;Telexəbərdə etika&quot; Bakı, 2021.
*Tədris proqramı «Этика в теленовостях» Bakı, 2021.
* İndiyədək xarici jurnallar da daxil olmaqla müxtəlif elmi jurnallarda 20 elmi məqaləsi nəşr olunub.

'''Əsas elmi əsərlərin siyahısı:''' 

'''1.''' Этические аспекты взаимосвязей между политической культурой и гражданским обществом. “Elmi Axtarışlar” XXVI, АМЕА-nın Folklor İnstitutu,  Bakı, «Səda», 2006, s. 246 – 249.

'''2.''' Jurnalist etikası problemlərinin etik təhlili. “Elmi Xəbərlər”, Azərbaycan Dillər Universiteti, 4/2007, Bakı, «Mütərcim», 2007, с. 319 - 326.

'''3.''' Kommunikasiya, jurnalist etikası və demokratiya quruculuğu. «Elmi Əsərlər»,  АМЕА-nın Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutunun Elmi nəzəri jurnalı  № 1-2 (13), Bakı, «АМЕА-nın FSHİ-nın informasiya və nəşriyyat şöbəsi», 2009, s. 206-210.

'''4.''' Основные проблемы и направления модернизации Азербайджана. «Tarix və onun problemləri», Bakı Dövlət Universiteti, Nəzəri, Elmi, Metodik  jurnal № 4, Bakı, «Adiloğlu», 2009, s. 223 - 226.          

'''5.''' Kommunikasiya və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu problemlərinin etik təhlili. “Fəlsəfə”, АМЕА-nın Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutu, Fəlsəfi Araşdırmalar İctimai Birliyinin,  Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnalı № 1-2 (13), Bakı, «АМЕА-nın FSHİ-nın informasiya və nəşriyyat şöbəsi», 2009, s. 45-50.

'''6.''' Проблемы журналистской этики и становление гражданского общества в Азербайджане.    «Кавказоведение», Российская Академия Наук Институт Языкознания, № 13, Москва, издательство «Академия», 2009, с.73 - 78.  

'''7.''' Jurnalist etikasının bəzi problemləri. Məqalə, «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Bakı Slavyan Universiteti, № 2, Bakı, «Mütərcim», 2010, s.316 - 321.                              

'''8.''' Jurnalist etikasının bəzi problemləri. “Mədəni müxtəliflik SOSİAL-SİYASİ DƏYƏRLƏR KİMİ”. Kulturoloqların II Milli Forumu  (Beynəlxalq elmi-praktiki konfrans) (Bakı, 3 iyul 2010-cu il) Bakı - “Elm” – 2010, s 491-495.                                                     

'''9.''' Гражданское общество и его связь с журналистской этикой. Материалы международной научно-практической  конференции на тему: «Феномен цивилизации: Сущность, Типы, Динамика». 15-16 марта 2011 года, Пенза, 2011   ООО Научно-издательский центр «Социосфера», Ст. 55-60. 

'''10.''' Формирование гражданского общества как основа становления   новой нравственно- психологической атмосферы в СМИ. «ВЕКТОР НАУКИ», в научном журнале Тольяттинского Государствен­ного Университета, Серия «Педагогика, психология», №2 (5), Тольятти, 2011, Отпечатано в типографии «Кассандра»,  ст. 34-37.

'''11.''' Роль журналистской этики в становлении гражданского общества. «ВЕСТНИК» Карагандинского Государствен­ного Университета, Серия «История, философия», №2 (66), Караганда, 2012, Отпечатано в типографии издательства КарГУ им. Е.А.Букетова,  ст.81-87. 

'''12.''' Jurnalistlərin peşəkar-etik fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi yolları. &quot;Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri&quot;.  Ali məktəblərarası elmi məqalələr məcmuəsi. № 3/2015. Bakı: Mütərcim, 2015, s.206-210.

'''13.''' Jurnalistika və cəmiyyət arasındakı qarşılıqlı əlaqələrin təkmilləşməsinin  əsas istiqamətləri. «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 1, Bakı, «Mütərcim», 2016, s.334 - 338.   

'''14.''' &quot;Azərbaycan internet mediasında hərbi sirlərin qorunmasında etik problemlər&quot; «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 4, Bakı, «Mütərcim», 2016, s. 404 - 409.

'''15.''' &quot;İnsan kapitalı&quot;nın inkişafı Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin əsas vəzifəsi kimi&quot; «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 2, Bakı, «Mütərcim», 2017, s.349-352.

'''16.''' &quot;Azərbaycan internet mediasında bəzi etik problemlər&quot;. «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 3, Bakı, «Mütərcim», 2017, s. 279-283. 

'''17.''' &quot;Azərbaycan telexəbər aparıcılığında bəzi etik problemlər&quot; «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 2, Bakı, «Mütərcim», 2018, s. 188. 

'''18.''' &quot;Azərbaycanda telexəbər aparıcılığında xəbəri çatdırma prinsipi və nitq problemi&quot;. «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 1, Bakı, «Mütərcim», 2019, s. 401-405. 

'''19.''' Azərbaycan televiziyalarında yayımlanan verilişlərdə reytinq problemi. «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 2, Bakı, «Mütərcim», 2020, s. 222-228.  

'''20.''' Azərbaycan televiziya kanallarında yayımlanan verilişlərdə etik  problemlər. «Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri», Slavyan Universiteti, № 2, Bakı, «Mütərcim», 2021, səh. 274-279.    
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan pedaqoqları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı pedaqoqlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalistləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı jurnalistlər]]
[[Kateqoriya:Saatlı rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>imxfph297u5flkw4swsyjlp5lrxptn7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:White Demon</title>
    <ns>3</ns>
    <id>370315</id>
    <revision>
      <id>6570885</id>
      <parentid>6569543</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:34:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12545" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanı nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>h73vpl5s3rmcn6ujdhmejpuy7s1cw06</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570892</id>
      <parentid>6570885</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:36:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12547" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3gj7y8gnfluqbl9b0078n7p6oxst3zp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570904</id>
      <parentid>6570892</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:41:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12891" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ezmg9rsww065wcbj4j3dbk1qgedgmsv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570907</id>
      <parentid>6570904</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13186" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>5b0bp5uukekkr0ik6e51yfqjc63r2jv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570908</id>
      <parentid>6570907</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:White Demon|White Demon]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Qraf061|Qraf061]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12891" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ezmg9rsww065wcbj4j3dbk1qgedgmsv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570909</id>
      <parentid>6570908</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Qraf061|Qraf061]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:White Demon|White Demon]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13186" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>5b0bp5uukekkr0ik6e51yfqjc63r2jv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570911</id>
      <parentid>6570909</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:44:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13462" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>gkvrl5eejflok4x62a074nj7jo8at30</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570913</id>
      <parentid>6570911</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:45:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13465" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7dzr1nypxdbn9f8vr5unxvsg1f4adnu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571014</id>
      <parentid>6570913</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:11:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13915" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::::salam həmkar zəhmət olmasa [[İstifadəçi:5.191.26.161|İP ünvanı]] tərəfindən edilmiş redaktəyə nəzər yetirərdiniz [[İrəvan]] məqaləsində təhqir edici ifadələr işlədib -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:11, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>8mgwtxan817j4hz8hr2vum7b2bc7see</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571058</id>
      <parentid>6571014</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:26:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14161" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::::salam həmkar zəhmət olmasa [[İstifadəçi:5.191.26.161|İP ünvanı]] tərəfindən edilmiş redaktəyə nəzər yetirərdiniz [[İrəvan]] məqaləsində təhqir edici ifadələr işlədib -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:11, 11 avqust 2022 (UTC)
::::::::{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>oko1u3s7y7alevhjnlo26a3259vokuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571064</id>
      <parentid>6571058</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:44:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14662" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::::salam həmkar zəhmət olmasa [[İstifadəçi:5.191.26.161|İP ünvanı]] tərəfindən edilmiş redaktəyə nəzər yetirərdiniz [[İrəvan]] məqaləsində təhqir edici ifadələr işlədib -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:11, 11 avqust 2022 (UTC)
::::::::{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Təşəkkür edirəm və bir də [[Vikipediya:Redaktə Liqası]] da nəticə göstərici [https://az.wikiscan.org/?date_filter=2022&amp;menu=userstats|bu platformda] çökmə var deyəsən daxil olmaq olmur. Nəzər yetirərdiniz zəhmət olmasa. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:44, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>sugmrq757ku5mylqfsz3p82cuqcxsf8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571285</id>
      <parentid>6571064</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:23:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Müraciət */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14944" xml:space="preserve">{{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}}
{{Navbox
|name = 
|title = Müzakirə arxivi
|listclass = hlist
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|style = width: {{{width|}}};
|titlestyle = background: #C0C0C0;
|basestyle  = background: black; color:#000000;

|group1 = 
|list1 =
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]]
* [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]]
}}

== Təcrübəli istifadəçi ==

Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC)

:Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC)
::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC)
:::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC)
== Ad dəyişmə ==
Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;#e6005c&quot;&gt;Q🅾⚓&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;'''']]&lt;font face=&quot;Cursive&quot;&gt;&lt;font color=&quot;DodgerBlue&quot;&gt;'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#1632E0&quot;&gt; ✉ &lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə &quot;dovşan&quot; deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, &quot;Kınalık&quot; yox, &quot;Hınalık&quot; olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC)
::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC)
== [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi ==
&lt;div class=&quot;afd-notice&quot;&gt;
&lt;div class=&quot;floatleft&quot; style=&quot;margin-bottom:0&quot;&gt;[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]&lt;/div&gt;'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır.

Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz.

İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin.
&lt;!-- Şablon:Sns bildirişi --&gt;&lt;/div&gt; [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] İndiyə qədər verdiyiniz əvəzolunmaz töhfələriniz üçün sizə şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Bundan sonrakı fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm. -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:13, 26 iyul 2022 (UTC)
|}

:Təşəkkür edirəm, sizin də fəaliyyətinizdə uğurlar əksik olmasın. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:41, 26 iyul 2022 (UTC)

Salam hörmətli həmkar mən mükafatı yenilədim onu yeni formada təqdim etmək istəyirdim düzü tam anlaya bilmədim necə dəyişmək olar? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:40, 30 iyul 2022 (UTC)

:Mükafat ilkin olaraq hansı formada tədqim olunubsa, istifadəçilər o formada göstərməyə üstünlük verirlər. Təbii ki, istifadəçinin fikrindən asılıdır. Özünüz bundan sonra təqdim edəndə yenilənmiş formanı təqdim edə bilərsiz. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:27, 30 iyul 2022 (UTC)
::Anladım təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:53, 30 iyul 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

Salam həmkar [[İstifadəçi:94.20.96.24| bu]] İP hesabı vandalizmliklə məşquldu zəhmət olmasa tədbir görərdiniz artıq 2-ci dəfədir ki redaktəni geri qaytarıram ancaq yenə də öz bildiyini edir. Həmçini [[İstifadəçi:Pijamaskəlilər|bu]] və [[İstifadəçi:Lezginik38|bu]], [[İstifadəçi:Disney Junior Türkiye|bu]]  istifadəçi səhifələrinə də nəzər yetirərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:21, 3 avqust 2022 (UTC)

:Qeyd olunan istifadəçi artıq blokladım. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 11:33, 4 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:46, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandalizm ==

salam həmkar, [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qaqacell|bu istifadəçi]] artıq neçəndi dəfədir ki, vandalizm edir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:19, 7 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçini blokladım. Məqaləni də 1 həftəlik mühafizə etdim, çünki bir neçə hesabdan vandalizm halları edilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 01:25, 7 avqust 2022 (UTC)

== Payam Turk ==

Salam. Səhifənin [[VP:SSK]]-ə uyğun bir səbəb bildirilmədən silinməsi barədə məlumat almaq istəyirdim. Hansı səbəbə əsaslanaraq səhifə silinib? – [[İstifadəçi:Wiki6421|Atmospherium]] 22:34, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam. [[VP:M4]]-ə əsasən. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:13, 7 avqust 2022 (UTC)

== Hermiona Qreyncer mühafizə ==

salam həmkar. təklif edirəm [[Hermiona Qreyncer|bu məqalə]] mühafizə edilsin. çox tez-tez vandalizm olur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:46, 7 avqust 2022 (UTC)

:Nicat artıq mühafizə edib. Dünən vandallıq edən istifadəçini də bloklamışdılar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 7 avqust 2022 (UTC)

== RSGVS ==

Salam, White Demon. RSGVS-nı botun yeniləməsi əladır. Amma orada olan top-100 istifadəçi siyahısı səhvdir. Bot hər gün yeni siyahını yeniləyə bilər ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)

:Müzakirə səhifəsində bu barədə mesaj yazırdım elə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:23, 9 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət  ==

Salam Həmkar [[İstifadəçi:77.244.124.89|bu]] İP istifadəçisi [[Qureyş|bu]] məqalədə təhqir edici ifadələr işlədib. Həmçinin də zəhmət olmasa [[Şablon:Heykəl]]-ə nəzər yetirərdiniz bu şablonda həykəlin kimə həsr edilməsi  bölməs yoxdur onu əlavə etmək olarmı? Əgər olarsa zəhmət olmasa əlavə edə bilərsinizmi? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:İstifadəçiyə qarşı tədbir gördüm. Şablona uyğun parametr əlavə etdim. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:03, 10 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:24, 10 avqust 2022 (UTC)
:::Zəhmət olmasa [[İstifadəçi:212.47.137.173| İP]] ünvanına nəzər yetirərdiniz [[Marneuli]] məqaləsinə yersiz redaktələr edir iki dəfə geri qaytarmışam ancaq yenə də dayanmır və həmin məqaləyə [[istifadəçi:Binegedi Ogrusu|bu ]] istifadəçi tərəfindən heç bir anlamı olmayan redaktəlr olunur bir tədbir görməyinizi istərdim -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:34, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi də hər iki istifadəçi [[İrəvan]] məqaləsində vandalizimlə məşğuldurlar. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:41, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::{{y}} [[Veni, vidi, vici|gəldim, gördüm, blokladım]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::Təşəkkür edirəm :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:44, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::::salam həmkar zəhmət olmasa [[İstifadəçi:5.191.26.161|İP ünvanı]] tərəfindən edilmiş redaktəyə nəzər yetirərdiniz [[İrəvan]] məqaləsində təhqir edici ifadələr işlədib -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:11, 11 avqust 2022 (UTC)
::::::::{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#7F007F&quot;&gt;Şiroi&lt;/span&gt;]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#e6005c&quot;&gt;Akuma&lt;/span&gt;]]''' 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Təşəkkür edirəm və bir də [[Vikipediya:Redaktə Liqası]] da nəticə göstərici [https://az.wikiscan.org/?date_filter=2022&amp;menu=userstats|bu platformda] çökmə var deyəsən daxil olmaq olmur. Nəzər yetirərdiniz zəhmət olmasa. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:44, 11 avqust 2022 (UTC)
::::::::::İşlədi düzəldi :) -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:23, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>6ygjaogn6yqemubi1xexu9zuyg04bxh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Simien Milli Parkı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>377528</id>
    <revision>
      <id>6571645</id>
      <parentid>6561099</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:12:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3098" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                 = Simien Milli Parkı
 |Yerli adı           = 
 |Şəkil              = Semien Mountains 9.jpg
 |Şəklin ölçüsü              = 
 |Şəklin izahı                = Simien dağları
 |Ölkə                = Efiopiya
 |Vilayət              = Debarq &lt;br&gt; Məkani Bərxan
 |Rayon              = 
 |Yerləşməsi          = 
 |Yaxın şəhər         = 
  |lat_dir = N  |lat_deg = 13 |lat_min = 11 |lat_sec = 0
  |lon_dir = E  |lon_deg = 38  |lon_min = 4|lon_sec = 0
  |region     = Avropa
  |CoordScale = 
 |Kateqoriya BTMİ         = II
 |Sahəsi                  = 220 km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;
 |Mütləq hündürlüyü          = 
 |Yaradılma tarixi          = [[1969]]
 |Ziyarətçi sayı           = 
 |İdarəetmə orqanı        = 
 |Yer xəritəsi            = Efiopiya
 |Əlavələr     = {{Nişanlama siyahısı  
| embed=yes
| nişanlama1 = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı        = {{Dil-en|Simien National Park}}
| nişanlama1_tipi        = Təbii
| nişanlama1_kriteriya    = vii, x
| nişanlama1_tarixi = [[1978]] &lt;small&gt;(2-ci sessiya)&lt;/small&gt;
| nişanlama1_nömrə = [http://whc.unesco.org/en/list/9 9]
| nişanlama1_sərbəst1ad = Region
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = Afrika
| nişanlama1_sərbəst2ad = Təhlükədə
| nişanlama1_sərbəst2dəyər = [[1996]]-h.h.
}}
 |Dağ                  = 
 |Fauna                   = 
 |Flora                   = 
 |Sayt                    = [http://www.npkrka.hr/ npkrka.hr]
 |Ümumdünya irsi          =
 |Vikianbar    = Simien Mountains National Park
}}

'''Simien Milli Parkı''' — Afrikada, [[Efiopiya]] dövlətində yerləşən [[milli park]]. [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.

== Haqqında ==
Simien Milli Parkının sahəsi 13000 hektar olub, eroziya və yüksək bioloji müxtəliflik ilə yaradılmış möhtəşəm bir mənzərəyə malikdir. Milli Park çay vadiləri ilə ayrılmış Afrikanın başlıca dağ massivinin birinindən ibarətdir. Milli Parkda yüksəkliyi 4000 metrdən çox olan Ras Daşen zirvəsi yerləşir. Simien Dağları 40 milyon il əvvəl tektonik fəaliyyətlər nəticəsində yaranmışdır. . Minlərlə il boyuncaki eroziya, geridə Simien Dağlarında boğazlar, kanyonlar və uçurumlardan ibarət mənzərə buraxdı. Simien Milli Parkı nəsli tükənməkdə olan 3 növ məməliyə ev sahibliyi edir: Ualia dağ keçisi, Qelada meymunları və Efiopiya qurdu. Milli Park 1978-ci ildə 9-cu üzv kimi YUNESKO-nun Dünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.dunyamirasigezginleri.com/yeni/miraslar/Etopya/simien.html |access-date=2014-09-21 |archive-date=2016-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306055127/http://www.dunyamirasigezginleri.com/yeni/miraslar/Etopya/simien.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{YUNESKO Milli Parklar}}
{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiya milli parkları]]
[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:1969-cu ildə yaradılmış qoruq əraziləri]]</text>
      <sha1>gw3u4taf2kwmmaa0733xfe1ojqum9tf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sanqay Milli Parkı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>377881</id>
    <revision>
      <id>6571662</id>
      <parentid>6561105</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:16:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Ekvadordakı Ümumdünya İrsi → {{Ekvadordakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1714" xml:space="preserve">{{Ümumdünya İrsi obyekti
|orijinal adı = Parque Nacional Sangay
|adı        = Sanqay Milli Parkı
|şəkil       = Ecuador SanguayNationalPark.JPG
|ölkə = {{ECU}}
|il        = Təbii
|kriteriya    = vii, viii, ix, x
|ID          = 260
|region      = Latın Amerikası və Karib regionu
|il        = [[1983]]
|sessiya     = 7-ci 
}}

'''Sanqay Milli Parkı''' — [[Ekvador]] Respublikasında yerləşən milli park. [[Dünya irsi]] siyahısına daxil olmuşdur.

== Haqqında ==
Sanqay Milli Parkında 2 aktiv vulkan (Tunquraxua və Sanqay vulkanları), yağış [[meşə]]ləri, buzlaqlar və digər dəyişiklik göstərən ekosistemlər yerləşir. Bu milli park nəsli tükənməkdə olan eynəkli ayı və yalnız And dağlarının şimalında yaşayan dağ tapirinə ev sahibliyi edir. Milli park [[Ekvador]]un Morona Santyaqo, Çimbrazo və Tunquraxua əyalətlərində yerləşir. 1992-ci ildə buradakı qaçaq ovçuluq, təbiətə zərər verən quru yolları, parkda aparılan fəaliyyətlər nəticəsində Təhlükə İçindəki Dünya İrsləri siyahısına alınmışdır. 2005-ci ildə təkrar ana siyahıya keçmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.dunyamirasigezginleri.com/yeni/miraslar/Ekvator/sangay.html |access-date=2014-09-24 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305234116/http://www.dunyamirasigezginleri.com/yeni/miraslar/Ekvator/sangay.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Ekvadordakı ümumdünya irsi}}
{{YUNESKO Milli Parklar}}

[[Kateqoriya:Ekvador milli parkları]]
[[Kateqoriya:1979-cu ildə yaradılmış qoruq əraziləri]]
[[Kateqoriya:Ekvadordakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>jnfnswzvzr29rp8bqlklbfjt0g2px6z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əliyev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>378305</id>
    <revision>
      <id>6570579</id>
      <parentid>6541325</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:53:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <comment>/* H */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4862" xml:space="preserve">'''Əliyev''' — [[Azərbaycan]]da daha çox işlədilən [[soyad]].

{{Eynisoyadlı}}
{{ABC}}

=== A ===
* '''[[Adil Əliyev]]'''
:* [[Adil Əliyev (siyasətçi)]] — Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin III, IV, V və VI çağırış deputatı
:* [[Adil Əliyev (zooloq)]] — [[AMEA]] [[Zoologiya İnstitutu]], Hidrobiologiya laboratoriyasının müdiri, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
:* [[Adil Əliyev (geoloq)]] — [[Professor]], [[AMEA]] [[Geologiya və Geofizika İnstitutu]]nun palçıq vulkanizmi şöbəsinin rəhbəri.
* [[Aqil Əliyev]] — Əməkdar elm xadimi, iqtisad elmləri doktoru, professor
* [[Arif Əliyev]] — jurnalist, ictimai əlaqələr sahəsi üzrə mütəxəssis.

=== B ===
* '''[[Baba Əliyev]]'''
:* [[Baba Əliyev (rəssam)]] — Azərbaycan rəngkarı, Azərbaycan SSR xalq rəssamı (1982).
:* [[Baba Əliyev (repressiya qurbanı)]] — Az.ÇK sədri .Azərbaycan SSR Dövlət Siyasi İdarəsinin sədri.
* [[Bəhmən Əliyev]] — animator, rejissor, ssenari müəllifi. 

=== C ===
* [[Camaləddin Əliyev]] — qapıçı

=== E ===
* [[Ehtiram Əliyev]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
* [[Elşad Əliyev]] — 

=== Ə ===
* [[Əbülfəz Əliyev]] — Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin lideri və Azərbaycan Respublikasının ikinci prezidenti (1992-1993).
* '''[[Əli Əliyev]]'''
:* [[Əli Əliyev (aktyor)]] ({{dil-az|Əli Şəmsəddin oğlu Əliyev}}) — Naxçıvan MR-in Əməkdar artisti (1987).
:* [[Əli Əliyev (filoloq)]] ({{dil-az|Əli Umud oğlu Əliyev}}) – Azərbaycan Elmlər Akademiyası, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun dissertantı.
:* [[Əli Əliyev (siyasətçi)]] — Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri.
:* [[Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ({{dil-az|Əli İmaş oğlu Əliyev}}) — iqtisadçı.
:* [[Əli Əliyev (professor)]] ({{dil-az|Əli Musa oğlu Əliyev}}) — professor.
* [[Əmiraslan Əliyev]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı

=== F ===
* [[Firuz Əliyev]] — 
* '''[[Fuad Əliyev]]'''
:* [[Fuad Əliyev (siyasətçi)]] — siyasətçi
:* [[Fuad Əliyev (akademik)]] — kimya elmləri doktoru, professor, 2014-cü ildən AMEA-nın həqiqi üzvü (akademik).

=== H ===
* [[Hadı Əliyev]] (1900–1982) — coğrafiyaşünas alim, professor.
* [[Heydər Əliyev]] (1923—2003) — Azərbaycan Respublikasının üçüncü Prezidenti. &quot;Ulu öndər&quot; və &quot;Azərbaycan xalqının ümummilli lideri&quot;
* [[Həsən Əliyev (akademik)|Həsən Əliyev]] (1907—1993) — kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik

=== İ ===
* [[İlham Əliyev]] — [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] ([[2003]]-cü ildən), [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın sədri ([[2005-ci il]]dən).
* [[İmamverdi Əliyev]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı

=== K ===
* '''[[Kamran Əliyev]]'''
:* [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)]] —
:* [[Kamran Əliyev (filoloq)]] —

=== M ===
* '''[[Mahmud Əliyev]]'''
:* [[Mahmud Əliyev (dövlət xadimi)]] — 
:* [[Mahmud Əliyev (güləşçi)]] — 
:* [[Mahmud Əliyev (nazir)]] —
* [[Maqsud Əliyev]] — 
* '''[[Məhərrəm Əliyev]]'''
:* [[Məhərrəm Əliyev (şəhid)]] — şəhid
:* [[Məhərrəm Əliyev (general)]] — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Müdafiə məsələləri üzrə köməkçisi xidmətinin Müdafiə məsələləri şöbəsinin müdiri, general-leytenant.

=== N ===
* [[Nahad Əliyev]] — 
* [[Namiqkamal Əliyev]] — 
* [[Nihan Əliyev]] — 
* [[Nurəddin Əliyev]] — Biologiya elmləri namizədi
* [[Nüsrəddin Əliyev]] — 

=== O ===
* [[Orxan Əliyev (futbolçu)]] — 

=== P ===
* [[Pərvin Əliyev]] — 

=== Q ===
* [[Qabil Əliyev]] — 

=== R ===
* '''[[Rafiq Əliyev]]'''
:* [[Rafiq Əliyev (aktyor)]] — Aktyor. Mətn oxuyan. Film səsləndirən.
:* [[Rafiq Əliyev (operator)]] — operator
:* [[Rafiq Əliyev (professor)]] — texnika elmləri doktoru, [[professor]] 
:* [[Rafiq Əliyev (dinşünas)]] — fəlsəfə elməri doktoru

* [[Rahib Əliyev]] — Aktyor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Artisti.

* '''[[Ramil Əliyev]]'''
:* [[Ramil Əliyev (filoloq)]] —
:* [[Ramil Əliyev (iqtisadçı)]] —
:* [[Ramil Əliyev (məşqçi)]] —

* [[Raqub Əliyev]] —  

* '''[[Rauf Əliyev]]'''
:* [[Rauf Əliyev (bəstəkar)]] — bəstəkar
:* [[Rauf Əliyev (futbolçu)]] — azərbaycanlı futbolçu.
:* [[Rauf Əliyev (şəhid)]] —  “Azərbaycan Respublikasının Fəxri Fərmanı” ilə (ölümündən sonra) təltif edilən döyüşçü

* [[Ruslan Əliyev]] — 

=== T ===
* '''[[Tahir Əliyev]]'''
:* [[Tahir Əliyev (general)]] — polis generalı, Azərbaycanın müdafiə (1992) və daxili işlər naziri (1992).
:* [[Tahir Əliyev (rejissor)]] — rejissor.
* [[Tarix Əliyev (Tolik)]] —

== Həmçinin bax ==
* [[Əlili]]
* [[Əlizadə]]
* [[Əliyeva]]
* [[Əliyevlər]]

[[Kateqoriya:Soyadlar]]</text>
      <sha1>m0cm77ebr3owu2y9mdb2czvez29wkkr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kenzo Tanqe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>378822</id>
    <revision>
      <id>6570827</id>
      <parentid>6541246</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:17:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiya xristianları]] silindi; [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8971" xml:space="preserve">{{Memar
 |adı                    = Kenzo Tanqe
 |orijinal adı           = {{dil-ja|丹下健三}}
 |digər adları           = 
 |şəkil                  = Kenzo Tange 1981.jpg
 |şəklin ölçüsü          = 
 |şəklin izahı           = 
 |ilk adı                = 
 |doğum tarixi           = 4.9.1913
 |doğum yeri             = [[Osaka]], [[Yaponiya]]
 |vəfat tarixi           = 22.3.2005
 |vəfat yeri             = [[Tokio]], [[Yaponiya]]
 |vəfat səbəbi           = 
 |dəfn yeri              = 
 |vətəndaşlığı           = {{JPN}}
 |milliyyəti             = 
 |mənsubiyyəti           = 
 |təhsili                = 
 |işlədiyi şəhərlər      = 
 |memarlıq üslubu        =  
 |əsas tikililəri        =  
 |şəhərsalma layihələri  =  
 |abidələrin bərpası     =  
 |elmi işləri            = 
 |hamiləri               = 
 |tələbəsi               = 
 |təsirlənib             = 
 |təsir edib             = 
 |mükafatları            = {{Pritsker mükafatı}} ([[1987]])
 |imzası                 = 
 |imzanın eni            = 
 |imzanın izahı          = 
 |saytı                  = 
 |vikimənbə              = 
 |vikianbar              = Category:Works by Kenzo Tange
}}
'''Kenzo Tanqe''' ({{dil-ja|丹下健三}}; {{DVTY}}) — [[Yaponiya]]lı memar. Kenzo Tanqe XX əsrin ən önəmli memarlarından biri hesab olunur. Belə ki, yapon memarı [[Modernizm]] cərəyanı ilə ənənəvi yapon memarlığını birləşdirərək özünə məxsus yeni arxitektur cərəyan yaratmışdır. Memar tərəfindən layihələndirilən tikililər dünyanın beş qitəsində ucaldılmışdır. Eyni zamanda Kenzo Tanqe memarlıq sahəsinin ən nüfuzlu mükafatlarından olan [[Pritsker mükafatı]]mım 1987-ci ildə qalibi olmuşdur.&lt;ref&gt;[http://www.pritzkerprize.com/laureates/1987 The Pritzker Architecture Prize, Kenzo Tange]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
[[Fayl:Yoyogi National Gymnasium 2008.jpg|thumb|right|250px|[[Tokio]] şəhərində təşkil edilən XVIII [[Yay Olimpiya Oyunları]] üçün Kenzo Tanqe tərəfindən dizayn edilmiş Yoyoqi Dövlət İdman Kompleksinin görünüşü. Kompleks [[1964 Yay Olimpiya Oyunları]]ının gimnastika yarışlarını qəbul etmişdir.]]

[[Fayl:St. Mary's Cathedral Tokyo 2012.JPG|thumb|right|250px|[[Tokio]] şəhərində 1964-cü ildə memar tərəfindən inşa edilən [[Müqəddəs Mariya Kafedralı (Tokio)|Müqəddəs Mariya Kafedralı]]. [[Roma-Katolik kilsəsi]]nə mənsub olan kafedral XX əsrin ən müasir kilsələrindən sayılır.]]

Kenzo Tanqe 1913-cü ilin 4 sentyabr tarixində [[Yaponiya]]nın [[Osaka prefekturası]]nın Sakayi şəhərində dünyaya gəlir. Atası bank işçisi olduğu üçün ailə o dövrdə [[Çin Respublikası]]nın təkribində yer alan Vuhan şəhərində yaşayırdı. İş səbəbindən ailə müxtəlif vaxtlarda [[Şanxay]] və [[İngiltərə]] köçməli olur. 1920-ci ildə isə Kenzo Tanqe ailəsi ilə birlikdə yenidən [[Yaponiya]]ya qayıdır. Hələ məktəbli olduğu dönəmlərdə [[Le Korbuzye]] tərəfindən yazılan kitablardan təsirlənir və memar olmağa qərar verir. 1935-ci ildə ''Tokio Dövlət Universitetin'' Mühəndislik faklütəsinə daxil olan Kenzo Tanqe burada memarlıq sahəsində ali təhsil almağa başlayır.

Təhsilini başa vurandan sonra ''Kunio Maekawa'' adlı qrumda ixtisasına uyğun olaraq işə başlayır. Bir necə il işlədikdən sonra təhsil aldığı ''Tokio Dövlət Universitetinin'' magistr proqramına müraciət edir və qəbul olur. 1946-cı ildə həmin universitetdə asistent vəzifəsinə gətirilən gənc memar elə həmin il öz adına olan ''Kenzo laboratoriyasını'' yaradır. 1963-cü ildə isə Şəhər Mühəndisliyi və şəhərsalma ixtisası üzrə [[professor]] ünvanını qazanır. Kenzo Tanqenin tələbələri arasında onun memarlıq stilin və fəlsəfəsini davam edirən şəxslərdən ''Sachio Ōtani'', ''Kishō Kurokawa'' , ''Arata Isozaki'' və ''Fumihiko Maki'' kimi nüfuzlu memarlar misal göstərilə bilər.

1949-cu ildə [[Yaponiya]]da [[Xirosima (şəhər)|Xirosima]] şəhərinə [[atom bombası]]nın atılmasından 4 il sonra xatirə kompleksinin yaradılması ilə bağlı tender keçirilir. Tenderdə iştirak edənlər arasında olan Kenzo Tanqe tenderdən qalib çıxır və [[Xirosima Sülh Xatirə Parkı]]nın layihələndirilməsinə başlayır. Parkın dizayn elementləri arasında İsveçrəli memar [[Le Korbuzye]]nin izləri görünür.

1961-ci ildə ''Kenzo Tange &amp; Urtec'' (Kenzo Tanqe və Ortaqları) şirkəti yaradılır. Adı ilə bağlı olan şirkətə rəhbərlik edən memar özünün bütün dünyada məşhurlaşmasına səbəb olacaq layihəsi [[Yaponiya]]nın Tokio şəhərində təşkil edilən [[1964 Yay Olimpiya Oyunları]] üçün nəzərdə tutulmuş ({{dil-ja|Kokuritsu Yoyogi Kyōgijō}}) Yoyoqi Dövlət İdman Kompleksini inşa edir. [[Pritsker mükafatı]]nın verdiyi məlumatda tikili ''XX əsrin ən gözəl dizayn edilmiş komplekslərindən biri elan olunur.''

Kenzo Tanqenin məşhur layihələri arasında 1960-cı ildə təklif edilən Tokio şəhərin radikal şəkildə yenidən qurulması ilə bağlı olan ''Tokio Planı'' da vardır. Bu planın həyata keçirilməsi hər nə qədər mümkün olmasda planın mövcudluğu dünyanın müxtəlif bölgələrində yaşayan memarlar üçün yeni ilham qaynağına çevrildi. 1963-cü ildə zəlzələ nəticəsində böyük ölcüdə məhv olan [[Makedoniya]] Respublikasının paytaxtı [[Skopye]] şəhəri üçündə ''Yenidən qurma üzrə baş plan'' hazırlasada layihə qismən icra edilmişdir.

2005-ci ilin 22 mart tarixində ölkə paytaxtında vəfat edən Kenzo Tanqenin cənazəsi bir zamanlar özü tərəfindən dizayn edilmiş Tokio Kafedralında&lt;ref&gt;[http://www.mimarizm.com/KentinTozu/Makale.aspx?id=383&amp;sid=387 St. Mary's Katedrali — Tokyo — Kenzo Tange]&lt;/ref&gt; təşkil edilən dini mərasimin ardından torpağa verilmişdir.&lt;ref&gt;[http://v3.arkitera.com/news.php?ID=577&amp;action=displayNewsItem Japon Mimarisini Modernleştiren Kenzo Tange Vefat Etti]&lt;/ref&gt;

== Həyata keçirilən bəzi lahiyələri ==
* 1955: [[Xirosima Sülh Xatirə Parkı]], [[Xirosima (şəhər)|Xirosima]], [[Yaponiya]]
* 1957: Tokio Şəhər Bələdiyyəsinin köhnə binası, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1958: Kavaqa Hökumət Binaları, şərq ofisləri, Kavaqa, [[Yaponiya]]
* 1960: Kurasiki Bələdiyyə Məclisi binası, Kurasiki, [[Yaponiya]]
* 1964: Yoyoqi Dövlət İdman Kompleksi, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1964: Müqəddəs Mariya Kafedralı (Tokio Kafedralı), [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1966: 1963-cü ildə baş vermiş zəlzələ zamanı dağılan [[Skopye]] şəhəri üçün yenidən qurma üzrə baş plan
* 1970: EXPO 1970, [[Osaka]], [[Yaponiya]]
* 1977: Sogetsu Kaikan, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1979: Hane Mori Binası, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1982: Yeni Federal Paytaxt Bölgəsi, [[Nigeriya]]
* 1986: Nanyanq Texnologiya Universiteti, [[Sinqapur]]
* 1986: OUB Mərkəzi, [[Sinqapur]]
* 1987: Amerika Tibb Dərnəyi binası, [[Çikaqo]], [[ABŞ]]
* 1991: Tokio Şəhər Bələdiyyəsi üçün inzibati bina
* 1992: UOB Plaza, [[Sinqapur]]
* 1996: [[Fuji Television|Fuji]] Televiziya binası, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 1998: Bəhreyn Universiteti, [[Bəhreyn]]
* 1998: WKC Mərkəzi, [[Hyoqo prefekturası|Hyoqo]], [[Kobe]], [[Yaponiya]]
* 2000: Kavaqa Hökumət Binası, Kavaqa, [[Yaponiya]]
* 2000: Tokio Dome Hoteli, [[Tokio]], [[Yaponiya]]
* 2003: The Linear — Yaşayış Binaları, [[Sinqapur]]
* 2005: Hwa Chong Vəqfinin yataqxanası, [[Sinqapur]]

== Qalereya ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;Kenzo Tanqe tərəfindən yaradılan memarlıq nümunələri&quot; perrow=&quot;4&quot; widths=&quot;150px&quot; heights=&quot;115px&quot;&gt;
Fayl:Otsu Prince Hotel 20090509-001.jpg|Otsu Prins Hoteli
Fayl:The Cancer Institute Hospital of JFCR3.jpg|Xərcəng xəstəliyi üçün mərkəz
Fayl:Fuji Television HQ Building, Tokyo.jpg|Fuji Televiziya binası
Fayl:20030702 2 July 2003 Tokyo Cathedorale 3 Tange Kenzou Sekiguchi Tokyo Japan.jpg|[[Müqəddəs Mariya Kafedralı (Tokio)|Müqəddəs Mariya Kafedralı]]
Fayl:Bank of Shanghai Headquarters.jpg|Şanxay bankı
Fayl:Sogetsu-Kaikan-Akasaka-01.jpg|Sōgetsu Mərkəzi
Fayl:Tatsuoka Gate &amp; Administration Bureau Bldg of Tokyo University 2009.jpg|Tokio Universitetinin inzibati binalarından biri
|Torre Telecom şirkətinin binası
Fayl:Memorial Hall for Students who Perished in the War2.jpg|Xatirə Memorialı
Fayl:Tokyo Fashion Town.jpg|Tokio Sərgi Salonu
Fayl:TokyoMetropolitanGovernmentOffice.jpg|Tokio Şəhər Bələdiyyə binası
Fayl:Embassy_of_Kuwait_in_Japan.jpg|[[Küveyt]]in [[Tokio]] şəhərində yerləşən səfirliyi
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Pritsker mükafatı qalibləri}}

[[Kateqoriya:Yaponiya memarları]]
[[Kateqoriya:Yapon memarlar]]
[[Kateqoriya:Pritsker mükafatı laureatları]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>bg8lm5vrqai2u24isc6amr7dsn9p0gw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cümə məscidi (İçərişəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>378890</id>
    <revision>
      <id>6571203</id>
      <parentid>6566855</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:56:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13695" xml:space="preserve">{{Digər məna|Cümə məscidi}}
{{Tarixi abidə
|adı                         = Cümə məscidi
|orijinal adı                = 
|şəkil                       = [[Fayl:Juma Mosque of Baku.jpg|300px]]
|şəkil_izah                  = Cümə məscidi
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{AZE}}
|latd  = 40|latm  = 21|lats  = 58|latNS  = N
|longd = 49|longm = 50|longs = 06|longEW = E
|status                      = Ölkə əhəmiyyətli abidə
|şəhər                       = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir                    = &lt;small&gt;[[Səbail]], [[İçərişəhər]], Asəf Zeynallı küçəsi 51&lt;/small&gt;
|aidiyyatı                   = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruq
|layihə_müəllifi             = 
|heykəltəraş                 = 
|memar                       = 
|sifarişçi                   = Hacı Şeyxəli Dadaşov
|tikilmə_tarixi              = [[1899]]
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  = 1
|günbəzləri                  = 1
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   = Restavrasiya olunub (2006—2010)
|sayt                        =

|nişanlama1                  = ATAMQ
|nişanlama1_rəsmiadı         =
|nişanlama1_vaxtı            = 
|nişanlama1_tipi             = 
|nişanlama1_kriteriya        =
|nişanlama1_nömrəsi          = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/sid/92/nid/155/n/1/ 89]
|nişanlama1_hissəsi          = 
|nişanlama1_sərbəst1ad       = Əhəmiyyəti
|nişanlama1_sərbəst1dəyər    = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama1_sərbəst2ad       = Kateqoriya
|nişanlama1_sərbəst2dəyər    = Memarlıq abidələri
|nişanlama1_sərbəst3ad       = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər    = 
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Cümə məscidi |label_size=100 |lat=40.365253
 |long=49.835260
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=&lt;small&gt;İçərişəhərin xəritəsində məscidin yeri&lt;/small&gt;}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = Juma Mosque (Baku)
}}

'''İçərişəhər Cümə məscidi''' — İçərişəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan məscid.

== Came məscidi ==

=== Tarixi ===
[[Fayl:Second building of Juma mosque in Baku.jpg|200px|thumb|left|Came məscidinin görünüşü (1890)]]
Məscidin divarına həkk olunmuş binanın inşası haqqında olan kitabədə yazılıb:
{{Sitatın əvvəli}}
&quot;709-cu ilin rəcəb ayında&lt;ref group=q&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H.Q.]] [[Rəcəb]] 709 = [[Miladi təqvim|M.]] 12 dekabr 1309–9 yanvar 1310&lt;/ref&gt; Əmir Şərəfəddin Mahmud bu tikilini yeniləmək əmri vermişdir&quot;.&lt;ref name=&quot;ich&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|title=CÜMƏ MƏSCİDİ VƏ MİNARƏ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
{{Sitatın sonu}}

Kitabə barədə Sara Aşurbəyli Şirvanşahlar dövləti kitabında belə yazır: &quot;''Bakı qalasında qədim Cümə məscidinin cənub tərəfindəki divarda ərəbcə yazılmış kitabədə binanın təmir olunduğu xəbər verilir. &quot;Məlik əl-üməra və l-əkabir&quot; (əmirlərin və əyanların məliki) Şərəf əd-Din Mahmud ibn Fəxr əd-Dinin adı çəkilir və h.709 (1309/10)-cu il tarixi göstərilir.&lt;ref&gt;Петрушевский, Земледелие, с.313&lt;/ref&gt;''&quot;&lt;ref&gt;Sara Aşurbəyli. Şirvanşahlar dövləti. Bakı, &quot;Avrasiya press&quot;, 2006, səh. 251&lt;/ref&gt;
Görünür həmin dövrdə məscid təmir edilib genişləndirilmişdir.&lt;ref name=&quot;qiyasi47&quot;&gt;Cəfər Qiyasi. Nizami dövrünün memarlıq abidələri. Bakı: İşıq, 1991, səh. 47&lt;/ref&gt;

Bakı Came məscidinin [[atəşgah]] məbədinin yerində inşa olunduğu iddia olunur.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;our&quot; /&gt;

Məscid [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 1024-cü ildə&lt;ref group=q&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H.Q.]] 1024 = [[Miladi təqvim|M.]] 31 yanvar 1615–19 yanvar 1616&lt;/ref&gt; təmir edilmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

Bakı Came məscidi 1899-cu ildə uçurulmuş&lt;ref name=&quot;din&quot;&gt;{{cite web|url=http://scwra.gov.az/structure/25/?İçərişəhər%20|title=İçərişəhər &quot;Cümə&quot; məscidi|author=|date=|work=|publisher=scwra.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}}}&lt;/ref&gt; və yerində Bakı milyonçusu, xeyriyyəçi [[Hacı Şıxəli Dadaşov]] tərəfindən yenisi inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;our&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ourbaku.com/index.php5?title=Джума_мечеть_(Ичери-Шехер,_Баку)|title=Джума мечеть (Ичери-Шечер, Баку)|author=|date=|work=|publisher=ourbaku.com|accessdate=2014-09-29|language={{ru}}}}&lt;/ref&gt;

=== Haqqında ===
Bir qədər mürəkkəb biçimli planı [[Bakı]] Came məscidinin bir neçə mərhələdə tikildiyini və ətrafı yaşayış məhəllələri ilə əhatə olunmuş məhdud ərazidə genişləndiyini göstərir. Onun başlıca dayaq bölümləri cənub hissəsində kvadrat biçimli ibadət salonu və şimal tərəfində minarədir. Onların arası müxtəlif ölçülü yerləşgə və kiçik iç həyətlərlə doldurulub. Məscidin özəyi və ən əski bölümü ibadət salonudur. İbadət salonu planda kvadrat biçimli olub quruluşuna görə [[Səlcuqlular]] dövrünün köşk tipli məscidlərinə bənzəyir. Onun örtüyü də arxaik biçimli idi. İçəridə iri daş lövhələrin üst-üstə kəsişərək yuxarıya doğru daralması yolu ilə yığılan və qaradam tipli yaşayış evlərinin örtü konstruksiyasına bənzəyən günbəz bayırdan konus biçimli olmuşdur. Bayır biçiminə görə bu günbəz XII yüzildə ucaldılan Marağa-Naxçıvan memarlıq məktəbi türbələrinin çadır örtükləri növündəndir. Günbəzin üst bölümünü örtən torvari bəzək motivinə Səlcuq dövrü memarlıq abidələrində ([[Şəmkir minarəsi|Şəmkir]], [[Qarabağlar türbəsi|Qarabağlar]] və [[Atabəylər Memarlıq Kompleksi|Atabəylər kompleksinin minarələri]], [[Marağa]]da [[Qırmızı gümbəz türbəsi]] və s.) sıx-sıx rast gəlinir. Günbəzin bəzəyində kaşının az işlədilməsi də həmin dövrün əlamətlərindəndir. Bu özümlüklərinə görə, eləcə də minarəsinin kürsülüyünə hörülmüş tikinti kitabələrinin ən əskisinin XII yüzilə aid edilməsini nəzərə alan tanınmış alim [[Cəfər Qiyasi]] Bakı Came məscidinin əski günbəzli salonunun həmin əsrdə tikildiyi qənaətinə gəlir.&lt;ref name=&quot;our&quot; /&gt;

Otaqları çoxbölməli, düzgün olmayan altıbucaq formalı məscidin qeyri-adi planı, eləcə də kvadrata daxil edilmiş və pilləli qübbələr sistemi ilə örtülmüş nisbətən iri ibadət zalı, binanın daxili məkanının xüsusi gözəlliklə tikilməsinə zəmin yaratmışdır.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

=== Mədrəsə məscid ===
{{əsas|Mədrəsə məscid}}
Son orta əsrlərdə əsasən məscid mədrəsə kimi fəaliyyət göstərmiş bu abidə Came məscidin qalmış hücrələrindən biridir. Hücrələr XV əsrdə Came həyətində tədris məqsədilə inşa olunmuşdur. A.Zeynallı küçəsinin genişlənməsi və yol-tikinti işlərilə əlaqədar XIX əsrin ortalarında Came məscidinin hücrələri dağıdılmış, salamat qalmış hücrələrdən biri məscid mədrəsə kimi istifadə edilmişdir.

=== Minarə ===
[[Fayl:Juma Mosque in Baku 3.jpg|150px|thumb|right|[[Minarə]] indiki dövrdə]]
1437-ci ildə ibadət zalının oxu üzrə, məscidin şimal divarında, müsəlmanları namaza çağırmaq üçün eyvan funksiyasını daşıyan stalaktit qurşaqlı, taclı, minarə tikilmişdir.

Minarənin şaquliliyi və ibadət zalının kaşılı günbəzinin konus forması, memarlıq sənətinin inkişafını göstərir və məscidin ümumi kompozisiyasına novatorluq elementi, gətirir. Bu [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] abidələrində də öz əksini tapmış stilistik istiqamət olmuşdur. Minarənin tarixi Came məscidinin inşasından daha əvvəlki dövrə aiddir. Minarənin, arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuş bunövrə daşındakl kitabədə [[Elxanilər dövləti]]nin başçısı sultanı [[Məhəmməd Olcaytu]]nun yarlığının mətni həkk olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

Minarə XIV əsrin görkəmli abidəsi kimi böyük maraq doğurur. Minarə [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|Məhəmməd məscidinin]] minarəsindən fərqli olaraq, XI əsrdən XIV əsrədək Şirvan memarlığında baş verən dəyişiklikləri aşkar etmək üçün qiymətli material rolu oynayır. Sınıq qala minarəsindən fərqli olaraq bu minarə daha zərif və incədir. Bu minarədə demək olar ki, müdafiə qülləsi olan Sınıq qala minarəsinə məxsus əlamətlər yoxa çıxmışdır. Bununla yanaşı, onlar arasında müəyyən oxşar cəhətlər də var. Minarənin şərəfəsinin alt hissəsində daş üzərində kitabə həkk edilmişdir. Həmçinin, minarədən şərəfəyə keçid hissə də üçqat stalaktitlə həyata keçirilir. Şərəfənin kənarları isə həndəsi fiqurlarla işlənmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

Dəfələrlə bərpa və inşa işləri aparılmış əski Bakı Came məscidi kompleksindən dövrümüzə yalnız [[İçərişəhər]]in bu ən uca minarəsi qalmışdır.&lt;ref name=&quot;qiyasi47&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

2016-cı ildən minarədə İçərişəhər DTMQİ tərəfindən təmir-bərpa işləri aparılır.

== Cümə məscidi ==
[[Fayl:Mezquita del Viernes, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 36-38 HDR.jpg|thumb|Daxili görünüşü]]

=== Tarixi ===
[[Fayl:Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-4.jpg|thumb|200px|left|Üzərində məscidin təsviri olan poçt markası]]
[[Fayl:Бакинский миллионер Гаджи Шихали бек Дадашев.jpg|200px|thumb|[[Hacı Şıxəli Dadaşov]]]]
1899-cu ildə Bakı milyonçusu, xeyriyyəçi, [[Hacı Şıxəli Dadaşov|Hacı Şeyxəli ağa Dadaşov]] xeyriyyə məqsədi ilə Came məscidinin qalıqlarının yerində tamamilə yeni məscid olan Cümə məscidini tikdirmişdir.&lt;ref&gt;[http://scwra.gov.az/upload/Images/Dini%20qurumlar%20ucun%20sekiller/Iceriseher-cume-3.JPG 2008-ci ildəki təmirdən sonra məscid üzərinə qoyulmuş müasir daş kitabə]&lt;/ref&gt;

Məscid Sovet dövürndə xalça muzeyi olaraq fəaliyyət göstərmişdir.

1990-cı illərdən məscid olaraq fəaliyyətini bərpa edən Cümə məscidi Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi hesabına 2008-ci ildə əsaslı təmir və bərpa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

=== Haqqında ===
[[Fayl:Juma Mosque.jpg|thumb|250px|Cümə məscidinin gecə görünüşü]]
Məscidin kiçik diametrli günbəzini, mərkəz hissəsində dörd sütunla saxlayan kvadrat formalı ibadət zalı tamamlayır. Binanın memarlığında Şərq və Avropa klassik motivlərindən istifadə olunmuşdur. Girişin portalında Azərbaycan memarlığının əsas prinsipləri əks olunmuşdur: daş üzrə oymalar, gеniş naxış palitrası, bədii epiqrafika və s. Əsasən daş üzərində tikinti və naxış işlərinin keyfiyyəti mükəmməldir.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

2008-ci ildə tikinti mütəxəssisləri, memarlar və rəssamlar tərəfindən məscid tam bərpa olunmuş, müasir istilik və işıqlandırma sistemləri quraşdırılmışdır.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt; Məscidin divarlarında naqqaşlar əl ilə ornamentlər işləmiş, [[Qurani-Kərim]]dən surələr və [[İslam]]da müqəddəs olan 5 [[Əhli-beyt]] üzvünün adının ərəbcələrini yazmışlar.

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|title=CÜMƏ MƏSCİDİ VƏ MİNARƏ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|url-status=dead}}
* {{cite web|url=http://scwra.gov.az/structure/25/?İçərişəhər%20|title=İçərişəhər &quot;Cümə&quot; məscidi|author=|date=|work=|publisher=scwra.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}}}
* [https://web.archive.org/web/20161226053713/https://www.azadliq.org/a/1506893.html Bakının simasında görünən və görünməyən məscidlər]
* [https://azvision.az/news/1482/avropa-mehkemesi-cume-mescidine-yox-dedi.html Avropa Məhkəməsi Cümə Məscidinə &quot;yox&quot; dedi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190728221541/https://azvision.az/news/1482/avropa-mehkemesi-cume-mescidine-yox-dedi.html |date=2019-07-28 }}
* [http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2013/mart/297531.htm İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi Cümə Məscidi dini icmasının Azərbaycan Respublikasına qarşı şikayətini rədd etmişdir]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>acvpwgrg0bbn8wauhf2ov249i18sxd2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571206</id>
      <parentid>6571203</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:58:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13671" xml:space="preserve">{{Digər məna|Cümə məscidi}}
{{Tarixi abidə
|adı                         = Cümə məscidi
|orijinal adı                = 
|şəkil                       = [[Fayl:Juma Mosque of Baku.jpg|300px]]
|şəkil_izah                  = Cümə məscidi
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{AZE}}
|latd  = 40|latm  = 21|lats  = 58|latNS  = N
|longd = 49|longm = 50|longs = 06|longEW = E
|status                      = Ölkə əhəmiyyətli abidə
|şəhər                       = {{gerbifikasiya|Bakı}}
|yerləşir                    = &lt;small&gt;[[Səbail]], [[İçərişəhər]], Asəf Zeynallı küçəsi 51&lt;/small&gt;
|aidiyyatı                   = İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruq
|layihə_müəllifi             = 
|heykəltəraş                 = 
|memar                       = 
|sifarişçi                   = Hacı Şeyxəli Dadaşov
|tikilmə_tarixi              = [[1899]]
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]]
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  = 1
|günbəzləri                  = 1
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   = Restavrasiya olunub (2006—2010)
|sayt                        =

|nişanlama1                  = ATAMQ
|nişanlama1_rəsmiadı         =
|nişanlama1_vaxtı            = 
|nişanlama1_tipi             = 
|nişanlama1_kriteriya        =
|nişanlama1_nömrəsi          = [https://www.e-qanun.az/framework/2847 89]
|nişanlama1_hissəsi          = 
|nişanlama1_sərbəst1ad       = Əhəmiyyəti
|nişanlama1_sərbəst1dəyər    = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama1_sərbəst2ad       = Kateqoriya
|nişanlama1_sərbəst2dəyər    = Memarlıq abidələri
|nişanlama1_sərbəst3ad       = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər    = 
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |İçərişəhər
 |label=Cümə məscidi |label_size=100 |lat=40.365253
 |long=49.835260
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=&lt;small&gt;İçərişəhərin xəritəsində məscidin yeri&lt;/small&gt;}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = Juma Mosque (Baku)
}}

'''İçərişəhər Cümə məscidi''' — İçərişəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan məscid.

== Came məscidi ==

=== Tarixi ===
[[Fayl:Second building of Juma mosque in Baku.jpg|200px|thumb|left|Came məscidinin görünüşü (1890)]]
Məscidin divarına həkk olunmuş binanın inşası haqqında olan kitabədə yazılıb:
{{Sitatın əvvəli}}
&quot;709-cu ilin rəcəb ayında&lt;ref group=q&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H.Q.]] [[Rəcəb]] 709 = [[Miladi təqvim|M.]] 12 dekabr 1309–9 yanvar 1310&lt;/ref&gt; Əmir Şərəfəddin Mahmud bu tikilini yeniləmək əmri vermişdir&quot;.&lt;ref name=&quot;ich&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|title=CÜMƏ MƏSCİDİ VƏ MİNARƏ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
{{Sitatın sonu}}

Kitabə barədə Sara Aşurbəyli Şirvanşahlar dövləti kitabında belə yazır: &quot;''Bakı qalasında qədim Cümə məscidinin cənub tərəfindəki divarda ərəbcə yazılmış kitabədə binanın təmir olunduğu xəbər verilir. &quot;Məlik əl-üməra və l-əkabir&quot; (əmirlərin və əyanların məliki) Şərəf əd-Din Mahmud ibn Fəxr əd-Dinin adı çəkilir və h.709 (1309/10)-cu il tarixi göstərilir.&lt;ref&gt;Петрушевский, Земледелие, с.313&lt;/ref&gt;''&quot;&lt;ref&gt;Sara Aşurbəyli. Şirvanşahlar dövləti. Bakı, &quot;Avrasiya press&quot;, 2006, səh. 251&lt;/ref&gt;
Görünür həmin dövrdə məscid təmir edilib genişləndirilmişdir.&lt;ref name=&quot;qiyasi47&quot;&gt;Cəfər Qiyasi. Nizami dövrünün memarlıq abidələri. Bakı: İşıq, 1991, səh. 47&lt;/ref&gt;

Bakı Came məscidinin [[atəşgah]] məbədinin yerində inşa olunduğu iddia olunur.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;our&quot; /&gt;

Məscid [[Hicri-qəməri təqvim]]lə 1024-cü ildə&lt;ref group=q&gt;[[Hicri-qəməri təqvim|H.Q.]] 1024 = [[Miladi təqvim|M.]] 31 yanvar 1615–19 yanvar 1616&lt;/ref&gt; təmir edilmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

Bakı Came məscidi 1899-cu ildə uçurulmuş&lt;ref name=&quot;din&quot;&gt;{{cite web|url=http://scwra.gov.az/structure/25/?İçərişəhər%20|title=İçərişəhər &quot;Cümə&quot; məscidi|author=|date=|work=|publisher=scwra.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}}}&lt;/ref&gt; və yerində Bakı milyonçusu, xeyriyyəçi [[Hacı Şıxəli Dadaşov]] tərəfindən yenisi inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;our&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ourbaku.com/index.php5?title=Джума_мечеть_(Ичери-Шехер,_Баку)|title=Джума мечеть (Ичери-Шечер, Баку)|author=|date=|work=|publisher=ourbaku.com|accessdate=2014-09-29|language={{ru}}}}&lt;/ref&gt;

=== Haqqında ===
Bir qədər mürəkkəb biçimli planı [[Bakı]] Came məscidinin bir neçə mərhələdə tikildiyini və ətrafı yaşayış məhəllələri ilə əhatə olunmuş məhdud ərazidə genişləndiyini göstərir. Onun başlıca dayaq bölümləri cənub hissəsində kvadrat biçimli ibadət salonu və şimal tərəfində minarədir. Onların arası müxtəlif ölçülü yerləşgə və kiçik iç həyətlərlə doldurulub. Məscidin özəyi və ən əski bölümü ibadət salonudur. İbadət salonu planda kvadrat biçimli olub quruluşuna görə [[Səlcuqlular]] dövrünün köşk tipli məscidlərinə bənzəyir. Onun örtüyü də arxaik biçimli idi. İçəridə iri daş lövhələrin üst-üstə kəsişərək yuxarıya doğru daralması yolu ilə yığılan və qaradam tipli yaşayış evlərinin örtü konstruksiyasına bənzəyən günbəz bayırdan konus biçimli olmuşdur. Bayır biçiminə görə bu günbəz XII yüzildə ucaldılan Marağa-Naxçıvan memarlıq məktəbi türbələrinin çadır örtükləri növündəndir. Günbəzin üst bölümünü örtən torvari bəzək motivinə Səlcuq dövrü memarlıq abidələrində ([[Şəmkir minarəsi|Şəmkir]], [[Qarabağlar türbəsi|Qarabağlar]] və [[Atabəylər Memarlıq Kompleksi|Atabəylər kompleksinin minarələri]], [[Marağa]]da [[Qırmızı gümbəz türbəsi]] və s.) sıx-sıx rast gəlinir. Günbəzin bəzəyində kaşının az işlədilməsi də həmin dövrün əlamətlərindəndir. Bu özümlüklərinə görə, eləcə də minarəsinin kürsülüyünə hörülmüş tikinti kitabələrinin ən əskisinin XII yüzilə aid edilməsini nəzərə alan tanınmış alim [[Cəfər Qiyasi]] Bakı Came məscidinin əski günbəzli salonunun həmin əsrdə tikildiyi qənaətinə gəlir.&lt;ref name=&quot;our&quot; /&gt;

Otaqları çoxbölməli, düzgün olmayan altıbucaq formalı məscidin qeyri-adi planı, eləcə də kvadrata daxil edilmiş və pilləli qübbələr sistemi ilə örtülmüş nisbətən iri ibadət zalı, binanın daxili məkanının xüsusi gözəlliklə tikilməsinə zəmin yaratmışdır.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

=== Mədrəsə məscid ===
{{əsas|Mədrəsə məscid}}
Son orta əsrlərdə əsasən məscid mədrəsə kimi fəaliyyət göstərmiş bu abidə Came məscidin qalmış hücrələrindən biridir. Hücrələr XV əsrdə Came həyətində tədris məqsədilə inşa olunmuşdur. A.Zeynallı küçəsinin genişlənməsi və yol-tikinti işlərilə əlaqədar XIX əsrin ortalarında Came məscidinin hücrələri dağıdılmış, salamat qalmış hücrələrdən biri məscid mədrəsə kimi istifadə edilmişdir.

=== Minarə ===
[[Fayl:Juma Mosque in Baku 3.jpg|150px|thumb|right|[[Minarə]] indiki dövrdə]]
1437-ci ildə ibadət zalının oxu üzrə, məscidin şimal divarında, müsəlmanları namaza çağırmaq üçün eyvan funksiyasını daşıyan stalaktit qurşaqlı, taclı, minarə tikilmişdir.

Minarənin şaquliliyi və ibadət zalının kaşılı günbəzinin konus forması, memarlıq sənətinin inkişafını göstərir və məscidin ümumi kompozisiyasına novatorluq elementi, gətirir. Bu [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] abidələrində də öz əksini tapmış stilistik istiqamət olmuşdur. Minarənin tarixi Came məscidinin inşasından daha əvvəlki dövrə aiddir. Minarənin, arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuş bunövrə daşındakl kitabədə [[Elxanilər dövləti]]nin başçısı sultanı [[Məhəmməd Olcaytu]]nun yarlığının mətni həkk olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

Minarə XIV əsrin görkəmli abidəsi kimi böyük maraq doğurur. Minarə [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|Məhəmməd məscidinin]] minarəsindən fərqli olaraq, XI əsrdən XIV əsrədək Şirvan memarlığında baş verən dəyişiklikləri aşkar etmək üçün qiymətli material rolu oynayır. Sınıq qala minarəsindən fərqli olaraq bu minarə daha zərif və incədir. Bu minarədə demək olar ki, müdafiə qülləsi olan Sınıq qala minarəsinə məxsus əlamətlər yoxa çıxmışdır. Bununla yanaşı, onlar arasında müəyyən oxşar cəhətlər də var. Minarənin şərəfəsinin alt hissəsində daş üzərində kitabə həkk edilmişdir. Həmçinin, minarədən şərəfəyə keçid hissə də üçqat stalaktitlə həyata keçirilir. Şərəfənin kənarları isə həndəsi fiqurlarla işlənmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

Dəfələrlə bərpa və inşa işləri aparılmış əski Bakı Came məscidi kompleksindən dövrümüzə yalnız [[İçərişəhər]]in bu ən uca minarəsi qalmışdır.&lt;ref name=&quot;qiyasi47&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

2016-cı ildən minarədə İçərişəhər DTMQİ tərəfindən təmir-bərpa işləri aparılır.

== Cümə məscidi ==
[[Fayl:Mezquita del Viernes, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 36-38 HDR.jpg|thumb|Daxili görünüşü]]

=== Tarixi ===
[[Fayl:Stamps of Azerbaijan, 2010-is3-4.jpg|thumb|200px|left|Üzərində məscidin təsviri olan poçt markası]]
[[Fayl:Бакинский миллионер Гаджи Шихали бек Дадашев.jpg|200px|thumb|[[Hacı Şıxəli Dadaşov]]]]
1899-cu ildə Bakı milyonçusu, xeyriyyəçi, [[Hacı Şıxəli Dadaşov|Hacı Şeyxəli ağa Dadaşov]] xeyriyyə məqsədi ilə Came məscidinin qalıqlarının yerində tamamilə yeni məscid olan Cümə məscidini tikdirmişdir.&lt;ref&gt;[http://scwra.gov.az/upload/Images/Dini%20qurumlar%20ucun%20sekiller/Iceriseher-cume-3.JPG 2008-ci ildəki təmirdən sonra məscid üzərinə qoyulmuş müasir daş kitabə]&lt;/ref&gt;

Məscid Sovet dövürndə xalça muzeyi olaraq fəaliyyət göstərmişdir.

1990-cı illərdən məscid olaraq fəaliyyətini bərpa edən Cümə məscidi Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi hesabına 2008-ci ildə əsaslı təmir və bərpa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt;

=== Haqqında ===
[[Fayl:Juma Mosque.jpg|thumb|250px|Cümə məscidinin gecə görünüşü]]
Məscidin kiçik diametrli günbəzini, mərkəz hissəsində dörd sütunla saxlayan kvadrat formalı ibadət zalı tamamlayır. Binanın memarlığında Şərq və Avropa klassik motivlərindən istifadə olunmuşdur. Girişin portalında Azərbaycan memarlığının əsas prinsipləri əks olunmuşdur: daş üzrə oymalar, gеniş naxış palitrası, bədii epiqrafika və s. Əsasən daş üzərində tikinti və naxış işlərinin keyfiyyəti mükəmməldir.&lt;ref name=&quot;ich&quot; /&gt;

2008-ci ildə tikinti mütəxəssisləri, memarlar və rəssamlar tərəfindən məscid tam bərpa olunmuş, müasir istilik və işıqlandırma sistemləri quraşdırılmışdır.&lt;ref name=&quot;din&quot; /&gt; Məscidin divarlarında naqqaşlar əl ilə ornamentlər işləmiş, [[Qurani-Kərim]]dən surələr və [[İslam]]da müqəddəs olan 5 [[Əhli-beyt]] üzvünün adının ərəbcələrini yazmışlar.

== Qeydlər ==
&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
&lt;references group=q/&gt;
&lt;/div&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|title=CÜMƏ MƏSCİDİ VƏ MİNARƏ|author=|date=|work=|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}|archive-date=2017-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument30|url-status=dead}}
* {{cite web|url=http://scwra.gov.az/structure/25/?İçərişəhər%20|title=İçərişəhər &quot;Cümə&quot; məscidi|author=|date=|work=|publisher=scwra.gov.az|accessdate=2014-09-29|language={{az}}}}
* [https://web.archive.org/web/20161226053713/https://www.azadliq.org/a/1506893.html Bakının simasında görünən və görünməyən məscidlər]
* [https://azvision.az/news/1482/avropa-mehkemesi-cume-mescidine-yox-dedi.html Avropa Məhkəməsi Cümə Məscidinə &quot;yox&quot; dedi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190728221541/https://azvision.az/news/1482/avropa-mehkemesi-cume-mescidine-yox-dedi.html |date=2019-07-28 }}
* [http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2013/mart/297531.htm İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi Cümə Məscidi dini icmasının Azərbaycan Respublikasına qarşı şikayətini rədd etmişdir]
{{Bakı məscidləri}}{{İçəri Şəhər}}
{{Bakı şəhərinin görməli yerləri}}
{{Azərbaycan məscidləri}}

[[Kateqoriya:İçərişəhər]]
[[Kateqoriya:Bakı məscidləri]]</text>
      <sha1>jh7et8f4v4h5olqntb1o2r7um1z6dfg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr</title>
    <ns>4</ns>
    <id>381696</id>
    <revision>
      <id>6570858</id>
      <parentid>6569487</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:12:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88358" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>skdvc5ais0ahiv0f8wbmn14vm3udchk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570883</id>
      <parentid>6570858</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ramiz Əmirli */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88768" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>qjcr8cmeavaqj7222l4hu9rtulhzh7s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571094</id>
      <parentid>6570883</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:59:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89306" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad İman}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>by99k790ahd9ueun59l2is67z4pl3p3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571096</id>
      <parentid>6571094</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:59:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89320" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>alifr9c5myh4xcpcdoc5n74cnzx9qhz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571098</id>
      <parentid>6571096</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:59:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Köhnə corab muzeyi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89456" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>bjm7zohtorxg5g8vkvaqnsmokr2z3mo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571105</id>
      <parentid>6571098</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:03:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Məmmədəli Abakarov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89618" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>jy999bwwi4cvu589iicnnzp53v8htle</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571115</id>
      <parentid>6571105</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Elxan İsmayılov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89862" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>pqa06wda9mdfhzpu8ftu3ngsyfnfhtf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571138</id>
      <parentid>6571115</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:12:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[:Beydulla Musayev]] səhifəsi əlavə edilir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90145" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>e56pcspsez8bd9bx0mxej6l3b8pqsb7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571176</id>
      <parentid>6571138</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:46:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] səhifəsi əlavə edilir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90488" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>fgnkp6o1e6qbyoscxofh01vkig9ugud</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571178</id>
      <parentid>6571176</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:48:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] səhifəsi əlavə edilir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90878" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>f4dwipn9dg0sdns8pe3v9ypg1bolsoh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571201</id>
      <parentid>6571178</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:56:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[:Fəzail Miskinli]] səhifəsi əlavə edilir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91232" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>s22x350bhs1pgdfdrai0b1xlk7q4xr6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571218</id>
      <parentid>6571201</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:04:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əfqan Xəlilli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91541" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAFE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[AYAPE]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Şablon:Şəxs2]] ==

Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>belqiuo9k4s8ex1fv7wt25yd0ntklbq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571269</id>
      <parentid>6571218</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:18:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>yekunlaşdırma, arxivləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47958" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hndn66b0g28buzxtiobt60llj9anson</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571294</id>
      <parentid>6571269</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:27:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] səhifəsi əlavə edilir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48435" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>qhnzax5ef3quvbdxr8phc4bh27a2jhn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571371</id>
      <parentid>6571294</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ramiz Əmirli */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48728" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>e0wcb3pezm6elf2ynv9gdqkatp4f7ez</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571373</id>
      <parentid>6571371</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:13:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nicat Kazımov (yazıçı) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49038" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>m2vw2lqcxynxk5khswe4anmd9mzcfun</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571375</id>
      <parentid>6571373</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Samir Vəliyev */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49316" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ijq4nr8xlykwkftdy2jhlekj1bhsuin</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571384</id>
      <parentid>6571375</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:16:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49590" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>sdrs79sshq0reghq2waimmrzjc22veg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571385</id>
      <parentid>6571384</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:16:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Respublika Təhsil Şurası */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49863" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0xsnam6tggr1i59i1dvhb8hyptxp1kr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571418</id>
      <parentid>6571385</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:24:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nicat Kazımov (yazıçı) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50070" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>8rliwb706p1e3bfb2g7jm4eajafg14r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571423</id>
      <parentid>6571418</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yusif İsmayılov (bioloq) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50210" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ciky1fqlflp14gqf5rtrxhwxo5ib1gr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571426</id>
      <parentid>6571423</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:28:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* İsmayıl Süleymanov (iş adamı) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50523" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>2jbvu79id2a6ucfmlageneuyp9aqo1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571428</id>
      <parentid>6571426</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:29:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* İsmayıl Süleymanov (iş adamı) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50561" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hxkbk1s1c5l5gqgy855uuj18sftusmz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571429</id>
      <parentid>6571428</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:29:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Babadərviş */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50705" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>2fpn3b96hzlz3b74xvoh0gibthccodz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571430</id>
      <parentid>6571429</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:29:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* İsmayıl Süleymanov (iş adamı) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50706" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mhqrkf5z7mxpumvh5p6etk1iaevv39q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571432</id>
      <parentid>6571430</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:30:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mirzə Ələkbər Elxanov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50886" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>94w1lhkvtibbewg9l8sd8nl25t5ymu6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571433</id>
      <parentid>6571432</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:31:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Samir Vəliyev */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51194" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>izf6332au2ivkyzjj0g6hlaat4lgslc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571434</id>
      <parentid>6571433</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:31:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fəzail Miskinli */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51481" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>n3s5urqmuf7cfk6ulqga7gxargefr8o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571435</id>
      <parentid>6571434</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:31:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nicat Kazımov (yazıçı) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51625" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nhjm0d1uyydehefhswpsqp84pl7wjb7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571519</id>
      <parentid>6571435</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:20:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nicat Kazımov (yazıçı) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51969" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>k8c2e6buzv6zy9n5f9ynkzn0eebm0sk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571520</id>
      <parentid>6571519</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:22:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fəzail Miskinli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52317" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>qg6i4u9j7l4dap7rh9awqlnqvltssgf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571523</id>
      <parentid>6571520</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:27:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ramiz Əmirli */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52822" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Razmiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>lxrbvmucb9xviuzq0nsl2q43je8l6io</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571524</id>
      <parentid>6571523</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:27:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ramiz Əmirli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52821" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>389tni3kie69fuzuqti8ia7b6nuvhwq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571527</id>
      <parentid>6571524</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:32:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ramiz Əmirli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52950" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>oezy7uv9tjpnw0kzuh1clj4c8f2kpxi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571548</id>
      <parentid>6571527</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53739" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], siz dediyinizdən belə anlaşılır ki, Azəriqaz QSC-nin tabeçiliyində olan idarədə ensiklopedikdir və idarənin direktoru haqqındada məqalə yaratmaq olar, düzdür? sözü gedən şəxsin ensiklopedikliyin nə ilə ölçürsünüz? Ancaq ona görə ki, Azəriqaz QSC-nin rəhbəri olub? həmin vəzifədə olduğu zaman dövlət mükafatı və ya əhəmiyyətli töhvəsi olsaydı sizinlə razılaşardım amma indiki halda razılaşa bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:52, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>h0vadgvtzcpue5bjvduthyb8ruxp8e0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571549</id>
      <parentid>6571548</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:54:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53739" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], siz dediyinizdən belə anlaşılır ki, Azəriqaz QSC-nin tabeçiliyində olan idarədə ensiklopedikdir və idarənin direktoru haqqındada məqalə yaratmaq olar, düzdür? sözü gedən şəxsin ensiklopedikliyin nə ilə ölçürsünüz? Ancaq ona görə ki, Azəriqaz QSC-nin rəhbəri olub? həmin vəzifədə olduğu zaman dövlət mükafatı və ya əhəmiyyətli töhfəsi olsaydı sizinlə razılaşardım amma indiki halda razılaşa bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:52, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>rvyyal3r5gjbkkbsv5g4alvkmmeld2t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571554</id>
      <parentid>6571549</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:58:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54508" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], siz dediyinizdən belə anlaşılır ki, Azəriqaz QSC-nin tabeçiliyində olan idarədə ensiklopedikdir və idarənin direktoru haqqındada məqalə yaratmaq olar, düzdür? sözü gedən şəxsin ensiklopedikliyin nə ilə ölçürsünüz? Ancaq ona görə ki, Azəriqaz QSC-nin rəhbəri olub? həmin vəzifədə olduğu zaman dövlət mükafatı və ya əhəmiyyətli töhfəsi olsaydı sizinlə razılaşardım amma indiki halda razılaşa bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:52, 11 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] Siz yenə mənim şərhlərimdən hansısa öz qənaətinizi çıxarıb mənim fikrim kimi qələmə verirsiniz. Adi google axtarışında belə özünüz hər şeyə şahid ola bilərsiniz. Azəriqaz, Azərişıq, Azərsu, Bakı Metropoliteni, Azərbaycan Dəmir Yolları, Azərbaycan Hava Yolları Azərbaycanın ən məşhur şirkətləridir. Azəriqaz dəfələrlə ad və əl dəyişdirib. Baş idarə, komitə, nazirlik, şirkət, səhmdar cəmiyyət, idarə. Şəxs vəzifədən çıxarılalı 13 il olub, amma hələ də mediada haqqında xəbərlər tirajlanır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:58, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>8kf5hh78rrrsdoiyoud6nfxosxcucsy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571565</id>
      <parentid>6571554</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:08:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əlixan Məlikov */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55057" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], siz dediyinizdən belə anlaşılır ki, Azəriqaz QSC-nin tabeçiliyində olan idarədə ensiklopedikdir və idarənin direktoru haqqındada məqalə yaratmaq olar, düzdür? sözü gedən şəxsin ensiklopedikliyin nə ilə ölçürsünüz? Ancaq ona görə ki, Azəriqaz QSC-nin rəhbəri olub? həmin vəzifədə olduğu zaman dövlət mükafatı və ya əhəmiyyətli töhfəsi olsaydı sizinlə razılaşardım amma indiki halda razılaşa bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:52, 11 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] Siz yenə mənim şərhlərimdən hansısa öz qənaətinizi çıxarıb mənim fikrim kimi qələmə verirsiniz. Adi google axtarışında belə özünüz hər şeyə şahid ola bilərsiniz. Azəriqaz, Azərişıq, Azərsu, Bakı Metropoliteni, Azərbaycan Dəmir Yolları, Azərbaycan Hava Yolları Azərbaycanın ən məşhur şirkətləridir. Azəriqaz dəfələrlə ad və əl dəyişdirib. Baş idarə, komitə, nazirlik, şirkət, səhmdar cəmiyyət, idarə. Şəxs vəzifədən çıxarılalı 13 il olub, amma hələ də mediada haqqında xəbərlər tirajlanır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:58, 11 avqust 2022 (UTC)
:::::üçüncü vikipediaçının mövqeyi ilə də tanış olaq. Mən öz fikrimdə qalıram, sizin fikrinizədə hörmətlə yanaşıram. Mənim sualımı cavablandırmadınız, məsələn TəmizQaz QSC ensiklopedikdir? Azəriqazın podratçı şirkətidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:08, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>q8gtoh80t2v6piuip4p10q8q0suttiu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571631</id>
      <parentid>6571565</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:02:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fəzail Miskinli */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55283" xml:space="preserve">{{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}}
{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}
{{/Giriş}}

== İrəvanda 3 məscid ==

Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 16:49, 25 iyun 2022 (UTC)

:Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:43, 1 iyul 2022 (UTC)
:::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC)
::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:33, 21 iyul 2022 (UTC)
{{şərh}} nəsə qarışıq məsələdir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 26 iyul 2022 (UTC)

:Hörmətli həmkarlar, @[[İstifadəçi:Samral|Samral]], @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], @[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] yekun rəyiniz hansı istiqamətdədir? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:54, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Burocan]] birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:45, 29 iyul 2022 (UTC)
::{{birləşdirilsin}} @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] bu işi mən görə bilərəm. Sadəcə gərək məqalələrin tarixçəsi və dil keçidləri də birləşdirilsin. Bunu bacarmıram. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 14:15, 29 iyul 2022 (UTC)

{{şərh}} Bu üç məscid məsələsi məndə kifayət qədər sual doğurur. Bir məscidin üç adla adlandırılması xatirimdə o qədər də yoxdur. Üstəlik bu üç addan ikisi şəxs adı olarsa. Tutalım ki Sərdar adı Abbas Mirzəni əhatə edir. Bəs elə isə Şah Abbas nədir? Üstılik də əgər Sərdar məscidi Abbas Mirzə məscidirsə, ikisinin də tikinti tarixi Abbas Mirzədən əvvələ təsadüf edir. Bəs onda adı niyə Abbas Mirzədir? Xalq cahil idi ona görə elə ad vermişdi variantı olmaz. Qeyd etmək istəyirəm ki, məscid adlandırmaları müsəlmanlar üçün ən dəqiqləşdirilməsi vacib olan adlandırmalardandır. Xülasə məncə bu məsələni dəqiq bilən mütəxəssis rəyinə ehtiyac vardır. Azərbaycanda belə bir mütəxəssis mövcud olmalıdır. Ən azı buna ümid edərdim.  — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:18, 1 avqust 2022 (UTC)

:Mənə görə hər üç məscidin məqaləsi qalmalıdır. Çünki tikilmə tarixlərində fərqliliklər görünür. Sadəcə hər üç məqalədə kiçik bir cümlə ilə &quot;filan məscidlə eyni olduğu iddia olunur&quot; və s. kimi önəmli qeyd yazmaq olar. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:26, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[:Vaqif Əbdülqasımov]] ==
{{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}}

* {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 09:15, 8 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:00, 22 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{u|Toghrul R}}-nin fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:14, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} Musiqi sferasını əhatə edən bəzi mənbələrdə adını görmək olur. Lakin {{u|Toghrul R}}-un fikiri ilə də razılaşmamaq olmur. Amma əməkdar incəsənət xadimi olması isə məni qalsın deməyə sövq etdi. ([https://e-qanun.az/framework/15402 Burada]) — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:31, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Emil Babayev]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik rejissor deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:32, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{Qalsın}} rejissor-qaralama şablonu ilə qalsın, viki məqaləsi olan filmlərin rejissorudur, həmçinin digərlərinin. qalmasında problem görmürəm, amma sözsüz ki, məqalə genişləndirilməlidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:57, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Fikirimcə dövlət layihələrində rejissorluq etdiyinə görə qalmalıdır. Lakin məqlənin vəziyyəti ürəkaçan deyil.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:37, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Fatma Hacıyeva]] ==

{{silinsin}} ensiklopedik şəxs olması üçün, fəaliyyəti kifayət qədər deyil. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:40, 25 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} reklam - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:38, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci]] ==

Bu məqalənin indiki vəziyyəti heç ürək açan deyil məlumat azlığı var həmçinin məlumatlar köhnədir. İstinadlara nəzər yetirmək istədim mümkün olmadı xəta bildirişi vardı. Ensklopetik olub olmamsı ilə bağlı tam bir fikrə gələ bilmədim -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:57, 26 iyul 2022 (UTC)

:Kollecin özünə müraciət ünvanlayıb əldə olunan məlumatlara əsasən redaktələr olsa məncə daha doğru olar. internetdən müraciət formasın tapdım. daha bilmirəm cavab verirlərmi ya yox. telefon vasitəsi ilə əlaqə də saxlamaq olar. məqalənin isə silinməsinin tərəfdarı deyiləm. {{Şərh}}{{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:06, 27 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} Saxlamaq olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:55, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{qalsın}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:39, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Natiq Quliyev (müəllim)]] ==

{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi şübhə altındadır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 26 iyul 2022 (UTC)

::''&quot; 1994- cü ildən Baki Dövlət Universitetində &quot;Differensial və inteqral tənliklər&quot;, &quot;Ümumi riyaziyyat&quot; və &quot;İnformatika&quot; kafedralarinda saat hesabi ilə '''dərs aparmişam,''' &quot; ''məqalə hazır vörd faylı ilə yaradılıb deyəsən. məqaləyə redaktələr vacibdir. məqalə isə məncə qalsın. dərslik kitabları və digər formada fəaliyyəti var. {{Qalsın}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:01, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Fikrinizə hörmətlə yanaşıram amma sadaladığınız məlumatlar şəxsin ensiklopedikliyi üçün kifayət etmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:09, 31 iyul 2022 (UTC)
{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli qalsın}} şəxs kitablar müəllifidir--[[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wikipediya M|müzakirə]]) 11:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:Kitab müəllifi olmaq ensiklopedikliyə zəmanət vermir - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:39, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Rəqəmlər]] ==

[[Ədəd]] səhifəsinə birləşdirilməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:13, 27 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Lehinə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 04:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*Birləşdirilə bilər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:39, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:40, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Milliyyətçi Gənclər Təşkilatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)

== [[Müasir İnkişaf İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:50, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)

== [[Odlar Yurdu (ictimai birlik)]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} Azərbaycanın ən böyük və ən məşhur QHT-lərindəndir. Azərbaycanda böyük layihələr icra edib, böyük əməkdaşlıqları var. Beynəlxalq layihələrdə tərəfdaş olub. tam ensiklopedik təşkilatdır. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işləyəcəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:49, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} Kimə görə nəyə görə? [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:17, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Şərh}} Azərbaycanda aktiv fəaliyyətdə olan, tutarlı 5-6 QHT var, onlardan ən böyüklərindən biri də budur. internetdə xeyli mənbələrdə adı çəkilir, dövlət qurumları ilə əməkdaşlığı var, hazırda fəaliyyətdədir, beynəlxaq və milli bir sıra layihələr keçirib. rəsmi qeydiyyata alınıb. xeyli üzvü var. QHT üçün başqa gözləntiləriniz nələrdir? {{imzasız|Atakhanli|23:48, 31 iyul 2022 (UTC)}}

== [[Respublika Təhsil Şurası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} adı xeyli mənbələrdə çəkilir, dövlət saytlarında belə adı keçir. hal-hazırda fəaliyyətdədir. amma saytları heç ürəkaçan deyil. üzərində işlənilsə ensiklopedikdir. qaralama şablonu ilə qalmalıdır məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:54, 30 iyul 2022 (UTC)
*:{{Qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  04:56, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} razıyam deyilənlərlə.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} məqalə daha öncə SNS-ya çıxarılıb. QHT-də Azərbaycan QHT-ləri içərisində ən köklü QHT-lərdəndir: yaranma tarixi - 1990. və hal-hazırda da fəaliyyətdədir. adını da zaman-zaman bəzi mənbələrdə görürəm. müxtəlif böyük layihələrdə pay sahibi olub. qalmasında problem görmürəm. 23:42, 30 iyul 2022 (UTC) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{qalsın}} yuxarıdakı rəyə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:16, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} Respublikada bu qəbildən olan yüzlərlə QHT var. İstənilən təşkilatın sırf təsis tarixi onun köklü qurum olduğuna dəlalət etmir. Bununla yanaşı, mətbuatda QHT-lərin fəaliyyəti barədə bir neçə cümlədən ibarət çoxsaylı xəbərlər dərc olunur. Ensiklopedik əhəmiyyətlilik nöqteyi-nəzərindən əsas məsələ isə fəaliyyətin mahiyyəti, habelə onun fərqləndirici cəhətləridir. Qeyd etdiyim arqumentlərin fonunda, məqalənin ensiklopedik olmadığı qənaətindəyəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:13, 31 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:45, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[Yaşıl Elm]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Sürətli qalsın}} fəaliyyətini aktiv izlədiyim və çox sevdiyim təşkilatdır. aktiv fəaliyyyətdədirlər və öz kütləsi tərəfindən də tanınır. ciddi sayılacaq qədər də kütləsi var. hətta kitablar da dərc edib. indiki məqalənin vəziyyəti heç yaxşı deyil, razıyam. QHT-nin özü ilə əlaqə saxlayıb üzərində işlər aparacam. qalsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:35, 30 iyul 2022 (UTC)
*::{{Qalsın}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:01, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] qaydalarına əsasən qeyri-ensiklopedik. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:01, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 8 avqust 2022 (UTC)
*:{{sürətli qalsın}} belə namizədlik qəbul edilməzdir. &quot;Yaşıl Elm&quot;ə heç &quot;yaradılandan 4-5 il sonra unudul&quot;mayıb. Mən inanmıram ki, bu namizədlik araşdırma edilərək önə sürülüb. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:00, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[:Xalid Ağalıyev]] ==
{{Mənbə axtar|Xalid Ağalıyev}}

M5. məqalə daha öncədən silinib. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} silinmiş məqalə ancaq BNS-dən keçməlidir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:03, 1 avqust 2022 (UTC)
:{{sürətli silinsin}} əgər sns ilə silinbsə, müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Bərpa üçün BNS-yə müraciət lazımdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:37, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[:İldırım Əkbəroğlu]] ==
{{Mənbə axtar|İldırım Əkbəroğlu}}

{{silinsin}} qeyri-ensiklopedik [[İstifadəçi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;&lt;u&gt;'''gab'''bani&lt;/u&gt;&lt;/font&gt;]] '''∆''' [[İstifadəçi müzakirəsi:Gabbani|&lt;font color=&quot;black&quot;  size=&quot;2&quot;&gt;mesaj&lt;/font&gt;]] 14:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} kifayət qədər tanınmış şəxsdir haqqından bir çox mənbələrdə məlumat vardı həmçinin ensklopetik şəxs kimi hesab etmək olar -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:35, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Babadərviş]] ==

[[Babadərviş qəbir abidəsi]] və [[Babadərviş qəbirləri]] məqalələri [[Babadərviş]] məqaləsinə birləşdirilsin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:48, 2 avqust 2022 (UTC)

:{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:01, 2 avqust 2022 (UTC)
:{{Birləşdirilsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:29, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Əfqan Xəlilli]] ==

Məqalə daha əvvəl 2 dəfə SNS olub. 1-ci dəfə silinib, 2-ci dəfə konsensus əldə edilməyib. Mən məqaləyə baxdım, oxudum. Nəsə şəxsin ensiklopedikliyinə tam əmin ola bilmədim. Məqalədəki istinadların demək olar ki, yarısı [http://hispaniya.com/%c9%99laq%c9%99-contacto/haqq%c4%b1m%c4%b1zda '''öz'''] (hispaniya.com) saytındandır. Həmçinin məqalədə [[Namus (film, 1925)|ilk erməni bədii filmini]] subtitrlə tərcümə etməsi barədə çox ciddi iddia olsa da bu barədə etibarlı mənbə yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 10:05, 2 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} {{U|Samral}}-ın fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:59, 2 avqust 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrlərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:33, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{sürətli silinsin}} əvvəlki müzakirədə fikrimi ətraflı şəkildə bildirmişdim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:04, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Mirzə Ələkbər Elxanov]] ==
{{Mənbə axtar|Mirzə Ələkbər Elxanov}}

e/ə [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:24, 3 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]]-nin ödənildiyini görmədim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

==[[Ziya Ordubadi]] və [[Ziyai Ordubadi]]==
Ayırd etməkdə çətinlik çəkdim. Eyni məqalədisə birləşdirək. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:24, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} Eyni məqalədir.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:27, 3 avqust 2022 (UTC)
*{{birləşdirilsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:32, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev]] ==

Nazir müavini ensiklopedikdir? Müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünürəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:52, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Fikrimcə aldığı mükafatı şəxsi ensklopetik edir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:24, 4 avqust 2022 (UTC)
::Aldığı mükafat dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə verilən medaldır, bu medalıda 10il əmək stajı olan dövlət işçilərinə verirlər. @[[İstifadəçi:Togrul R|Togrul R]] daha yaxşı bilir medalların təfərruatlarını. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:12, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Nazir müavini vəzifəsi olduqca əhəmiyyətli icraedici funksiyaları ehtiva edir. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:55, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qalsın}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:14, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ümumiyyətlə, nazir müavinidir=ensiklopedikdir deyə bir şey yoxdur. Sadəcə bu vəzifələr yüksək olur deyə, ikinci dərəcəli mənbələrdə rahat məlumatlar tapmaq olur. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:30, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Samir Vəliyev (professor)]] ==

Şəxsin professor olması ilə əlaqədar hər hansısa mənbəyə rast gəlmədim, məqalədə məndə və istinadlar göstərilməyib, məqaləni yaradan şəxsin adı ilə sözü gedən şəxsin adı eynidir, özü öz haqqında yaradıb çox güman ki, məqaləsini. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:29, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[İmran Məcidov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti hiss olunmur, məqalədə mənbə və istinad yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 18:48, 4 avqust 2022 (UTC)

:{{silinsin}} haqqında google də belə məlumat olan mənbələr demək olar ki yoxdur. Fikrimcə qeyri ensiklopedik şəxsdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:58, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Cavab}} internetdən mənbə və şəxsin əsərlərini tapdım. şəxsin ailəsi və ya yaxınları ilə əlaqəyə keçməyə çalışacam. ensiklopedikliyi haqda daha düzgün rəy vermiş olacam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:42, 6 avqust 2022 (UTC)
::Mənbə və istinad yoxdursa silinməlidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:08, 7 avqust 2022 (UTC)

== [[Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:35, 6 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Tarixi Şəcərə cəmiyyəti]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Bitərəf}} əslində QHT fəaliyyətdədir və bir neçə yeni mənbədə də adı çəkilir. nələrsə etməyə çalışırlar, adların eşidirəm. bitərəfəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:34, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Dalğa Gənclər Hərəkatı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:29, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Fəlsəfi Maarifçilik Assosiasiyası]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} müxtəlif mənbələrdə adı var, amma bütün hallarda [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:28, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:01, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Turan Araşdırma Mərkəzi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:25, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Diaspor Fəaliyyətinə Jurnalistlərin Dəstəyi İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], SNS etdiyiniz məqalələrə &lt;nowiki&gt;{{silinməyə namizəd}}&lt;/nowiki&gt; şablonu qoymağı unutmayın. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:34, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:23, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:02, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Aşıq Şəmşir Mədəniyyət ocağı]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)
*{{Birləşdirilsin}} [[Aşıq Şəmşir]] məqaləsinə - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:04, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyi]] ==
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 09:42, 5 avqust 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:21, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Məmmədəli Abakarov]] ==

{{silinsin}} M5-ə əsasən sürətli silmək olar. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:53, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Sürətli silinsin}} M5. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:19, 6 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-yə əsasən - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:03, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Rafik Məmmədov (mühəndis)]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:23, 6 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} + məzmunda da problemlər var. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:20, 6 avqust 2022 (UTC)

== [[Köhnə corab muzeyi]] ==

{{silinsin}} Etibarlı mənbə tapmaq mümkün deyil. [ingiliscə: No reference for this museum can be found.] --[[İstifadəçi:Quesotiotyo|Quesotiotyo]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Quesotiotyo|müzakirə]]) 03:02, 8 avqust 2022 (UTC)
*M3-ə əsasən {{sürətli silinsin}} . — &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:09, 8 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:21, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Elxan İsmayılov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:29, 8 avqust 2022 (UTC)
:{{silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] ödənilmir. Copy-paste məqalə (bax: [https://musiqiliteatr.az/staff/az/32 musiqiliteatr.az] - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:06, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[Renara Şəmsiyeva]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:37, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Əlixan Məlikov]] ==

{{silinsin}} Ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:31, 9 avqust 2022 (UTC)
:{{qalsın}} az saylı və ən mediatik dövlət şirkətlərindən birinə rəhbərlik edib. Axtarışa veriləndə onlarla haqqında mənbə çıxır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 10 avqust 2022 (UTC)
::Əvvəllər Azəriqazın rəhbəri işləyib sadəcə olaraq, mediatik dövlət şirkəti olmuş olsada Socar-ın Struktur idarəsidir. Azəriqaz rəhbərlərinin hamısını ensiklopedik hesab etməli deyilik hər-halda. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:12, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, xeyr, yanılırsınız, Əlixan Məlikov Azəriqaz İstehsalat Birliyinin yox, Azəriqaz Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 2009-cu ildə Azəriqaz Azərbaycan Dövlər Neft Şirkətinin tərkibinə verilib. Hal hazırda onun tərkibində olsa da onun rəhbəri haqqında kifayət qədər ikinci dərəcəli mənbələr tapmaq olar. Avtomatik ensiklopediklikdən söhbət getmir.  - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:59, 11 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], siz dediyinizdən belə anlaşılır ki, Azəriqaz QSC-nin tabeçiliyində olan idarədə ensiklopedikdir və idarənin direktoru haqqındada məqalə yaratmaq olar, düzdür? sözü gedən şəxsin ensiklopedikliyin nə ilə ölçürsünüz? Ancaq ona görə ki, Azəriqaz QSC-nin rəhbəri olub? həmin vəzifədə olduğu zaman dövlət mükafatı və ya əhəmiyyətli töhfəsi olsaydı sizinlə razılaşardım amma indiki halda razılaşa bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:52, 11 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] Siz yenə mənim şərhlərimdən hansısa öz qənaətinizi çıxarıb mənim fikrim kimi qələmə verirsiniz. Adi google axtarışında belə özünüz hər şeyə şahid ola bilərsiniz. Azəriqaz, Azərişıq, Azərsu, Bakı Metropoliteni, Azərbaycan Dəmir Yolları, Azərbaycan Hava Yolları Azərbaycanın ən məşhur şirkətləridir. Azəriqaz dəfələrlə ad və əl dəyişdirib. Baş idarə, komitə, nazirlik, şirkət, səhmdar cəmiyyət, idarə. Şəxs vəzifədən çıxarılalı 13 il olub, amma hələ də mediada haqqında xəbərlər tirajlanır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:58, 11 avqust 2022 (UTC)
:::::üçüncü vikipediaçının mövqeyi ilə də tanış olaq. Mən öz fikrimdə qalıram, sizin fikrinizədə hörmətlə yanaşıram. Mənim sualımı cavablandırmadınız, məsələn TəmizQaz QSC ensiklopedikdir? Azəriqazın podratçı şirkətidir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 10:08, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Zalov (hüquq eksperti)}}

e/ə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:18, 9 avqust 2022 (UTC)
* M5-ə əsasən {{sürətli silinsin}}— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:40, 9 avqust 2022 (UTC)

== [[Ramiz Əmirli]] ==

{{silinsin}} Macarıstandan deportasiya olunmuş şəxsdir, Ensiklopedik əhəmiyyəti yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} Ramil Səfərov işinə görə əhəmiyyətlidir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:12, 11 avqust 2022 (UTC)
::Ramil Səfərov Prezidentin təşəbbüsü ilə geri qaytarılıb, Ramiz Əmirlinin adı bu məsələdə bəlkədə ötəri xatırladılıb, Əhəmiyyəti bununla ölçəcəksinizsə bir mənalı olaraq silinsin, [https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon heç buradakı məqalədə] Ramiz bəyin adı belə keçmir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:27, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Beydulla Musayev]] ==
{{Mənbə axtar|Beydulla Musayev}}

AYB-nin tərcüməçilər bölməsinə rəhbərlik edib, amma bu yenə e/ə daşımır fikrimcə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:12, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Yusif İsmayılov (bioloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Yusif İsmayılov (bioloq)}}

* {{silinsin}} qeyri-ensiklopedik şəxs &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} q/e. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:26, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]] ==
{{Mənbə axtar|İsmayıl Süleymanov (iş adamı)}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:48, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Şərh}} @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] həmkar, tərəqqi medalı şəxsi ensiklopedik edirmi? çünki bir neçə şəxs də qabağıma çıxır, tərəqqi medalına görə SNS-ya təqdim etməkdə tərəddüd edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:28, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Fəzail Miskinli]] ==
{{Mənbə axtar|Fəzail Miskinli}}

* {{silinsin}} Şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli fəaliyyəti yoxdur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:56, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{Bitərəf}} əslində YouTube-da da baxdım, bir neçə dəfə TV-lərə filan çıxıb. öz sahəsinə görə məncə tanınır. qalmasında problem görmürəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} ensiklopedik bir məqama rast gəlmədim.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:22, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{qalsın}} Fəzail Miskinli əslində saz ifaçısı kimi xeyli tanınmış biridir. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 11:02, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[:Nicat Kazımov (yazıçı)]] ==
{{Mənbə axtar|Nicat Kazımov (yazıçı)}}

* {{silinsin}} şəxsin ensiklopedik əhəmiyyətli yazıçılıq fəaliyyəti yoxdur. Bundan əlavə, məqalə istinadsızdır. [[VP:OTYV|Orijinal tədqiqatdan]] ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:27, 11 avqust 2022 (UTC)

:{{qalsın}} əhəmiyyətliliyi təsdiq edən mənbələr istifadə edilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 08:13, 11 avqust 2022 (UTC)
::həmkar, deyəsən texniki səhv olub, şərhiniz ilə silinsin qoymaq istəmisiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 11 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} razıyam. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:31, 11 avqust 2022 (UTC)
*{{Silinsin}} {{u|Toghrul R}}-in fikrinə əsasən.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>n0e5o9318yghhwtm2lndl557rjkjbyj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>E.ə. 717</title>
    <ns>0</ns>
    <id>382316</id>
    <revision>
      <id>6571022</id>
      <parentid>4807435</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vəfatlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="169" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|-716}}

== Hadisələr ==

== Doğumlar ==

== Vəfatlar ==
* [[Rem və Romul]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:E.ə. 717| ]]</text>
      <sha1>8ux4x44tv715nly7y3s4bugkqnipp7f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İsa Məsihin tarixiliyi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>383860</id>
    <revision>
      <id>6570236</id>
      <parentid>6232359</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:58:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35587" xml:space="preserve">{{ilkin mənbələr}}
{{İsa}}
'''İsa Məsihin tarixiliyi''' — Müqəddəs kitablarda rəvayət olunan İsanın tarixi və arxeoloji materialllar, eləcə də [[mənbəşünaslıq|mənbəşünaslığa]] aid sənədlər əsasında tarixi şəxsiyyət olub-olmaması və ya onun tarixi prototipinin olub-olmaması məsələsini araşdıran problemdir.

== İsa haqqında tarixi məlumatlar ==
İsa və ilkin xristianlar haqqında bəzi romalı tarixçilərin və yazarların əsərlərində qısa məlumatlar vardır. Bunlardan ən ilkin çağlara aid edilənlər [[İosif Flavius]]un (lat. ''Josephus Flavius'') (37–100), [[Publius Kornelius Tasit]] ({{lang-la|Publius Cornelius Tacitus}}) (56–117) və bir sıra başqa yazarların sitatlarıdır.

=== İosif Flavius ===
[[Fayl:Josephus.jpg|200px|right]]
[[İosif Flavius]]un [[yəhudi tarixi]]nə həsr olunmuş &quot;[[Yəhudi qədimlikləri|Antiquitates Judaicae]]&quot; ({{dil-az|[http://sacred-texts.com/jud/josephus/index.htm#aoj Yəhudi qədimlikləri]}}) adlı kitabında belə sözlər vardır:
{{sitat|''O zaman İsa adlı bir müdrik insan yaşamışdır. Onu hətta insan da adlandırmaq olmaz. O, çoxlu qeyri-adi möcüzələr yaratmış və onu həqiqət axtaran adamlar özlərinin müəllimi hesab edirdilər. Onun ardınca çoxlu [[yəhudilər]] və [[bütpərəst]]lər getmişdirlər. O Xilaskar (Qurtarıcı) olmuşdur&lt;ref&gt;Yunanca - Χριστός, latınca – Christus. [[Məsih]] sözününün bu dillərə tərcüməsidir.&lt;/ref&gt;. Tanınmış adamların şikayətlərinin əsasında [[Pilat]] İsanı [[çarmıx]]da edam edəndən sonra, onun ardıcılları ondan üz döndərməmişdirlər. Çünki edamından üç gün keçəndən sonra o, qədim [[peyğəmbər]]lərin dedikləri kimi, onların yanına diri olaraq qayıtmışdır. Həm də onun haqqında başqa möcüzəvi şeylər də danışırlar. O hadisələrdən sonra bu günə kimi onun adı ilə bağlı olan [[xristian]] icması qalmaqdadır''&lt;ref&gt;İngiliscə: [http://sacred-texts.com/jud/josephus/ant-18.htm Antiquities of the Jews], 18: 3: 3; Rusca:  [http://www.vehi.net/istoriya/israil/flavii/drevnosti/18.html Иудейские древности, 18: 3: 3].&lt;/ref&gt;}}
Lakin bu sitatda çox müammalı məqamlar vardır. Birincisi, ondan öncə və sonra olan mətn (''III — 2,4'') birlik təşkil edir və yəhudilərin arasında qiyam hadisələrindən bəhs edir. İsa haqqında bu sözlər kontekstlə uyğunlaşmır və yad ünsür kimi görsənir. İkincisi, İ. Flaviusun [[yəhudi]] olduğu şübhəsizdir. Belə olan təqdirdə, onun İsanı &quot;həqiqi məsih&quot; (qurtarıcı) adlandırması çox qəribə görsənir. Bunu yəhudilər bu günə kimi rədd edirlər. Üçüncüsü, ''&quot;[[Yəhudi qədimlikləri]]&quot;''ni öz əsərlərində xatırlamış [[Tertullian]] (155–245) kimi tanınmış ilkin xristian ilahiyyatçıları bu sitat haqqında heç bir şey deməmişdirlər, halbuki İsanı xatırladan sətirlər onları ilk növbədə maraqlandırmalı idi. Buna görə də Flaviusun kitabında olan İsa haqqında məlumat, bu kitabı sonrakı dövrdə köçürən xristian yazarlar tərəfindən saxtalaşdırılması iddia edilir.
[[Fayl:Josephus Antiquitates Iudaice.jpg|200px|thumbnail|left|&quot;Yəhudi qədimlikləri&quot;]]
&quot;Yəhudi qədimlikləri&quot;nin ''[[slavyan]] tərcüməsi'' də vardır. Orada yuxarıda göstərilən mübahisəli sitat yoxdur. Orada İsa haqqında başqa məlumat verilir:
{{sitat|''O (İsa), Heleon dağında insanlara həqiqəti öyrətmişdir. Onun gücünü və istədiyini sözü ilə həyata keçirdiyini görən 150 nəfər şagird və çoxlu sayda insan kütləsi ona qoşulmuşdur. Onlar ona tapşırmışdırlar ki, o, şəhərə girərək Roma əsgərlərini və Pilatusu öldürüb, çarlığı ələ alsın''&lt;ref&gt;Bax: [http://www.svob.narod.ru/bibl/Testimonium_Flavianum.htm Славянская версия «Иудейской войны».]&lt;/ref&gt;.}}
Lakin burada da müəmmalı məqamlar vardır. Birincisi odur ki, əgər Flavius əslində İsanı burada xatırlamışdırsa, onda yuxarıda göstərilən saxtakarlıq nəyə lazım idi? İkincisi, bu sitatı da ilkin xristian yazarları heç yerdə xatırlamamışdırlar. Üçüncüsü, İsanın qiyyamçıların başçısı olması [[İncil]]lərə ziddir.

=== Kornelius Tasit ===
[[Fayl:Gaius_Cornelius_Tacitus.jpg|200px|right]]
[[Tasit]]ə gəldikdə demək olar ki o, təxminən 116-cı ildə özünün &quot;[[Annales]]&quot; adlı tarixi əsərinin yazılmasını başa çatdırmışdır. Bu kitabın bizim zamanımıza çatan nüsxəsinin [http://classics.mit.edu/Tacitus/annals.html XV (15-ci) bölümündə] imperator [[Neron]]un (lat. ''Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus'') (37–68) zamanında Romada baş verən böyük yanğın haqqında xatırlanır. Bu yanğını, bəlkə də, Neron törətmişdir, ancaq özünə qarşı yönələn şaiyələrin qarşısını almaq üçün o
{{sitat|''rəiyyət tərəfindən xristianlar adlanan, çirkinliklər törədən və buna görə də xalq tərəfindən nifrət edilənləri ittiham etmişdir. O, onları şiddətli əzablara məruz qoymuşdur. Bu ad isə “Xristosun” adından əmələ gəlmişdir. Onu [[Tiberius]]un&lt;ref&gt;14-37 illərdə Roma imperatoru olmuşdur. Latınca tam adı - ''Tiberius Julius Caesar Augustus''.&lt;/ref&gt; dövründə prokurator (latınca procurator) [[Pontius Pilatus]] edam etmişdir. Bir zaman yatırılmış bu ziyanlı mövhumat təkcə Yəhudi diyarında deyil, həm də hər cür iyrəncliklərin və abırsızlıqların hər yerdən gəldiyi və çiçəkləndiyi [[Roma]]da yenidən yayılmışdır. Öncə etdiklərindən peşman olanlar məsuliyyətə cəlb edilmişdirlər. Sonra isə onların ifadə verdikləri çoxlu sayda həməqidələri cavab vermişdirlər''&lt;ref&gt;[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Tac.+Ann.+15.44&amp;redirect=true Complete Works of Tacitus]. Alfred John Church. William Jackson Brodribb. Sara Bryant. edited for Perseus. New York. : Random House, Inc. Random House, Inc. reprinted 1942. (Latınca “[http://www.thelatinlibrary.com/tacitus/tac.ann15.shtml Annales]”, XV)&lt;/ref&gt; }}
Ancaq bu mətn də şübhəlidir. Məsələ burasındadır ki, tərkibində bu sətirlər olan ''&quot;Annales&quot;''in nüsxəsi XI (11-ci) əsrlərdə də xristian yazarları tərəfindən daha qədim səhifələrdən köçürülmüşdür.
{{sitat|''Bu mətn Monte Kassinoda&lt;ref&gt;Romanın yaxınlığındakı [[Monastır|monasteriondur]].&lt;/ref&gt; ola bilsin Riçerin abbatlığı (1038-55) zamanı yazılmışdır”''.&lt;ref&gt;C.W. Mendell and S.A. Ives, Rycks's Manuscript of Tacitus, American Journal of Philology 72 (1951), pp.337-345. (Ref. from Oliver).&lt;/ref&gt;}}
Yenə də [[Tertillian]], [[Origen]], [[Eusebius]] kimi ilkin xristian ilahiyyatçıları və tarixçiləri ''&quot;Annales&quot;''də bu sətirlər haqqında heç bir şey xatırlamamışdırlar. Bundan başqa, sitatda Romada çoxlu sayda xristianların olduğu haqqında deyilir, ancaq o zamanlar orada xristian icması böyük olmamışdır. Bu səbəblərdən, ''&quot;Annales&quot;''in bu sətirləri araşdırmaçılar tərəfindən şübhə ilə qarşılanır, onların xristian köçürənləri tərəfindən mətnə salındığı ehtimal olunur.

=== Svetonius Tranquill ===
Qədim Roma yazarı [[Svetonius]]un (lat. Gaius Suetonius Tranquillus) (70–140) [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/home.html &quot;De Vita Caesarum&quot;] ([[Qeysərlərin həyatı]]) əsərində də ilkin xristianlar haqqında bəzi məlumatlar vardır. Bu əsər daha çox ''&quot;12 qeysərin həyatı&quot;'' (Roma imperatorları Avqustdan [[Domisian]]a qədər) kimi tanınmışdır. Orada deyilir ki, 41–51-ci illərdə imperator olmuş Klaudius
{{sitat|''“&lt;u&gt;ChrEstus&lt;/u&gt; tərəfindən yəhəcana gətirilən yəhudiləri Romadan qovmuşdur&quot; &lt;ref&gt;De Vita Caesarum, V, 25.&lt;/ref&gt;''.}}
Ancaq bu sözlər də birmənalı dəlil kimi qəbul edilmir. Məsələ burasındadır ki, latın dilində &quot;[[məsih]]&quot; sözü &lt;u&gt;&quot;Chr'''İ'''stus&quot;&lt;/u&gt; kimi yazılır. Suetonius isə burada &lt;u&gt;&quot;Chr'''E'''stus&quot;&lt;/u&gt; yazmışdır. İlk baxımdan yazılışda səhv kimi görünən bu xırda fərq əslində böyük problem açmışdır. Məsələ burasındadır ki, &lt;u&gt;&quot;ChrEstus&quot;&lt;/u&gt; adı Romada çox yayılmışdır. Məsələn, Svetoniusdan 50 il öncə yaşamış tanınmış filosof [[Siseron Mark Tulli|Siseron]] &lt;u&gt;&quot;Chrestus&quot;&lt;/u&gt; adlı bir adamın oğurluğu haqqında yazmışdır&lt;ref&gt;Siseron. [http://ancientrome.ru/antlitr/t.htm?a=1345960200 Məktub 200, 1]. Письма Марка Туллия Цицерона к Аттику, близким, брату Квинту, М. Бруту. тт. I–III. Издательство Академии Наук СССР, Москва—Ленинград, 1949–1951. Перевод и комментарии В. О. Горенштейна.&lt;/ref&gt;. Buna görə də burada İsadan deyil, başqa adamdan söhbət getdiyi güman edilir.

=== Yəhudi mənbələri ===
[[Fayl:VilniusShasVol18Cover.JPG|200px|right]]
Yəhudi ənənəsində ([[Talmud]]) İsa haqqında rəvayətlər olsa da, onlar da həmçinin birmənalı deyildirlər. Onlarda söhbətin kimdən getdiyi çox vaxt bilinmir. Bəzən Ben Pandira, Ben Stada, bəzən isə ''Jesua'', ''Jesu'' adlı adam haqqında rəvayətlər vardır. Onlar hamısı pərakəndədir və o insan haqqında heç bir təsəvvür yaratmırlar. Bəlkə də əslində bunlar müxtəlif insanlardırlar, sadəcə sonra onları mifik bir insanın obrazında birləşdiriblər. Bu rəvayətlər əsasən şaiyələr və yəhudi ruhaniləri olan ravvinlərin dediklərindən ibarətdir.

Onların hamısında İsa yanlış yolda olan, yolunu azmış bir adam kimi təsvir olunur. Hiss olunur ki, yəhudilərin rəvayətlərində [[Xristianlıq]]la aparılan polemikalar öz əksini tapmışdır. Bütün bu qeyri-konkret rəvayətlər 40–375-ci illər arasında yaranmışdır.&lt;ref&gt;Yəhudi rəvayətlərinin bəzi orjinal mətnləri və [[ingiliscə]]yə tərcümələri: [http://www.angelfire.com/mt/talmud/jesus.html &quot;Jesus In The Talmud&quot;] əsərində verilmişdir.&lt;/ref&gt; İsa haqqında bu cür yəhudi rəvayətlərindən xristianların əleyhinə olan romalı yazarlar da istifadə edirdilər. Onlardan ən tanınmışı [[Selsus]] (Celsum) olmuşdur. Onun &quot;[[Doğru söz (Selsus)|Doğru söz]]&quot; əsərində də İsa yolunu azmış bir adam kimi təsvir olunur. Bu əsərin fraqmentlərini [[Origen]] [http://www.newadvent.org/fathers/0416.htm &quot;Selsusa qarşı&quot;] əsərində gətirmişdir.

Beləliklə, Yunan, Roma və yəhudilərin tarixi əsərlərindən və rəvayətlərdən İsanın [[tarixi şəxsiyyət]] olduğuna dair heç bir konkret və şübhəsiz nəticə çıxarmaq olmur. Ən əsası isə, onun özündən heç bir şey qalmamışdır və haqqında olan bütün rəvayətlər ən erkəni 50-ci illərə təsadüf edilir. Xristianların İsa haqqında bəhs edən dini ədəbiyyatı da elə o zaman yaranmışdır. Beləliklə İsanın bir tarixi şəxsiyyət olması faktiki dəlillərlə sübuta yetirilmir, yalnız güman edilir. Bu barədə hələ III əsrdə yaşamış tanınmış Roma filosofu [[Porfirius]] (Porphirius) demişdir. Porfiriusa görə, [[İncil]]ləri yazanları tarixçi adlandırmaq olmaz, çünki orada çoxlu ziddiyətlər vardır.&lt;ref&gt;Bax: А.Б.Ранович. &quot;Античные критики христианства&quot;, М., 1990. Политиздат, стр. 364–398.&lt;/ref&gt;

== Mifoloji məktəb ==
[[Fayl:Arthur_Drews.jpg|200px|thumbnail|Artur Drevs]]
[[XVIII əsr]]də [[Fransa]] [[Maarifçilik dövrü|maarifpərvərləri]] ''[[Volney]]'' (1757–1820) və ''[[Dupuis]]'' (1742–1809) [[İsa]]nın tarixi şəxsiyyət olmaması haqqında fikir irəli sürmüşdürlər. Onlar hesab edirdilər ki, [[Əhdi-Cədid]]dəki rəvayətlərə etibar etmək olmaz və İsa əslində qədim insanların [[Günəş]] [[tanrı]]larının təcəssümüdür. Daha sonra alman filosofu [[Bruno Bauer]] (1809–92) [[İncil]]lərdəki ziddiyətləri araşdıraraq, onları bəzi adamların qəsdən edilən saxtakarlığı kimi dəyərləndirmişdir. Amerikalı ''[[Uilyam Bencamin Smit]] ({{lang-en|William Benjamin Smith}} (1850–1934) ''&quot;[[Xristianlıqdan öncəki İsa]]&quot;'' kitabında İsaya bənzər insanın hələ Xristianlıqdan öncə yaşadığını iddia etmişdir. İsanın həqiqi [[insan]] olmamasını iddia edən alimlərdən polyak ''[[Nemoyevski]]'' (1864–1919), ''[[Lyublinski]]'' və başqa alimlər də olmuşdurlar.

Bu istiqamətdə fundamental işlər görən alman filosofu [[Artur Drevs]] (Drews) olmuşdur. O, 1909–1911-ci illər arasında tanınmış [https://archive.org/details/christmyth00drew &quot;Die Christusmythe&quot;] ([[İsa haqqında əsatir]]) əsərini yazmışdır.

Drevsə görə İncillərdə İsa, ilk olaraq, [[tanrı]] kimi təsəvvür olunur, ikinci növbədə isə insan kimi. Qədim zamanlar isə əziyyət çəkən, ölən və dirilən tanrılara inanclar çox yayılmışdır ([[Babil]]də [[Təmmuz]], [[Qədim Misir|Misir]]də [[Osiris]] və b.). Buna görə də İsa onlardan biridir və əsatirdən başqa bir şey deyildir. Xristianlığın yaranması dövründə [[Roma imperiyası]]nda ədalətsizlik o qədər yüksək səviyyədə olmuşdur ki, insanlar ''[[Xilaskar]]ın'' gəlişini gözləyirdilər, olüb-dirilən [[məsih]] haqqında əsatiri qəbul etməyə hazır idilər. Bu cür rəvayətlər onlara daha qədim olan dinlərindən məlum idi. Hamı dünyanın [[Qiyamət|axırını]] gözləyirdi. Romanın əsarəti altında olan yəhudilər də onları zülmdən qurtaran ''məsihin'' gəlişini gözləyirdilər. Drevsə görə ''terapevtlər'' və ''essenlər'' kimi yəhudi təriqətlərində xilaskarın gəlişi İyeşoa (İsa) adlı adamla bağlı idi. Deməli İsanın obrazı təkcə öncəki ölüb-dirilən tanrılarla deyil, həm də Xristianlığın yaranmasından öncə yaşamış və o adı daşımış adamla bağlıdır. Məhz o adam haqqında olan əsatirlər yeni dinin yaranmasına təkan vermişdir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/stream/christmyth00drew/christmyth00drew_djvu.txt &quot;The Christ myth&quot;] Translated from the third Edition (revised and enlarged) By c. Delisle burns, M. A. T. Fisher unwin London: 1 Adelphi terrace Leipzic : Inselstrasse 20. p. 53.&lt;/ref&gt;

Daha sonra Drevs Əhdi-Cədidi araşdırıb, [[Həvari Pavel|Pavlusun]] məktublarına (İncillərdən sonra gələn kitablardır) təsvir olunan İsanın onun İncillərdə olan obrazı ilə ziddiyət təşkil etdiyini iddia etmişdir. Onun müşahidələrinə görə, Pavlus İsanı vətənsiz, ata-anasız, təlimsiz və tələbəsiz bir tanrı kimi təsvir etmişdir. Drevsə görə Pavlusun İsa haqqında dedikləri daha çox [[Əhdi-Ətiq]]in rəvayətlərinə arxalanır. Pavlus İsanın başqa ardıcılları ilə onun haqqında mübahisələr edir. Maraqlıdır ki, nə Pavlus, nə də onun müxalifləri öz dediklərini İsanın sözləri ilə təsdiq etmirlər, halbuki məntiqə görə, onlar bunu edib, mübahisələrini həll etməli idilər. Belə təsəvvür yaranır ki, o zaman heç kim İsa, onun həyatı, dedikləri və fəaliyyəti haqqında heç nə bilmirdi. İncillərə gəldikdə isə, orada hadisələrin nə zaman baş verməsi bilinmir.

İncillərdəki yerlərin adları dəqiq deyil və mübahisələr doğurur. Orada adları çəkilən bəzi şəhər və qəsəbələr həqiqətdə yoxdur. Deməli İncillərin müəllifləri orada olmayıb və [[Fələstin]]i təsəvvür etməyiblər. Deməli İncillər [[tarix]]i sənəd kimi qəbul edilə bilməzlər. Bu kitablar tarixi deyil, yalnız [[əxlaq]]i mahiyyət daşıyırlar. Onların yaranması yeni dinin Yəhudilikdən ayrılması üçün lazım idi. Əhdi-Ətiqə qarşı ölüb-dirilən məsinin həyatını əks etdirən yeni kitablar (İncillər) yazıldı. İncillərdə Əhdi-Ətiqə istinadlar isə süni olaraq uydurulmuşdur.&lt;ref&gt;Həmən ədəbiyyətda, s. 111.&lt;/ref&gt;

Qeyri-xristian ədəbiyyat da, Drevsə görə, İsanın tarixi şəxsiyyət olmasını sübut etmir. Bunların təhlili yuxarıda verilmişdir. Beləliklə, İsa həqiqi bir adam olmayıb. Olsa belə, gələcəkdə ona o qədər keyfiyyətlər uydurub, rəvayətlər qoşmuşdurlar ki, o artıq real insan olmamış, əsatirə çevrilmişdir.

Drevsin və mifoloji məktəbin başqa tərəfdarlarının fikirləri kəskin tənqidlərə məruz qalmışdır. Onlarda mübahisəli fikirlər olsa da çox əhəmiyyətli və doğru nəticələr də vardır.

== Qumran mətnləri ==
[[Fayl:Maqarakumran.JPG|thumbnail|Fələstində qədim yəhudi mətnlərinin tapıldığı yerlər]]
İsanın tarixiliyi ilə bağlı problemlər [[XX əsr]]in ortalarında arxeoloji qazıntılar naticəsində tapılan qədim yədudi mətnlərinin əldə edilməsindən sonra yenidən gündəmə gəlmişdir. Bu mətnlər [[Fələstin]], [[İsrail]] və [[İordaniya]]nın ərazisində, və ən çox [[Ölü dəniz]]in şimalında yerləşən [[Qumran]] məntəqəsində tapılmışdır. Bu mətnlər Xristianlıqdan az öncə e.ə. III — b.e. I əsrində yəhudilərin arasında yayılmış bir təriqətə məxsus olmuşdur. Ehtimal olunur ki, onlar [[essenlər]] olmuşdurlar. Lakin onlara Qumran təriqəti də deyilir.

Qumran təriqətçilərinin inanclarına görə, yəhudilər yollarını azmış, [[Tanrı]] ilə əhdlərini pozmuşdurlar. Buna görə də onlar özlərini Tanrı ilə &quot;[[Əhdi-Cədid]]&quot; (''Yeni Əhd'') bağlayanlar adlandırırdılar. Tapılmış mətnlərin birində deyilir: ''&quot;Onlar Möminlik Müəlliminin Tanrıdan aldığı sözlərinə inanmadılar. Bunlar Tanrının və Yeni Əhdin qanunlarından çıxmışlardır. Çünki onlar Tanrının Əhdini qəbul etməmiş, Onun müqəddəs adını batıranlardırlar&quot;''&lt;ref&gt;[http://xlib.narod.ru/knigi/amusinID/NuMM/02.htm Находки у Мертвого моря]. М.: Наука, 1965, с. 30.&lt;/ref&gt;. Maraq doğuran məqam ondan ibarətdir ki, xristianlar özlərini &quot;Yeni Əhdin&quot; ([[Əhdi-Cədid]]in) ardıcılları adlandırırlar. Onların müqəddəs kitabları da belə adlanır. Ancaq Qumran mətnindən aydın olur ki, bu adla onlardan öncə özlərini başqa təriqət adlandırmışdır.

Daha sonra məlum olmuşdur ki, Qumran təriqətinin '''''Möminlik Müəllimi''''' adlandırdıqları lideri olmuşdur. Onun əsil adı bilinmir, bu ad mətnlərdə çəkilmir. Buna görə də onun kim olduğunu yalnız ehtimal etmək olar. Mətnlərdən bilinir ki, ''Möminlik Müəllimi'' Qumran icmasında xilaskar (məsih) kimi tanınmışdır.

'''4Q534''' nömrəli yazıda onun haqqında belə deyilmişdir:
{{sitat|''Gəncliyində o ... heç nəyi bilməyən kimi olacaq, üç kitabı bilənə qədər. Bu zaman o, müdriklik və bilik əldə edəcək... yüksək dairələrə çatmaq baxımından... Onun atası və əcdadı ilə... həyat və qocalıq. O məsləhət və ağıl sahibi olacaq. O insanların sirlərini biləcək, onun müdrikliyi bütün insanlarla olacaq. Onun müdrikliyi bütün insanlara yayılacaq. O hər bir canlının sirlərini biləcək. Ona qarşı olanların niyyətləri puça çıxacaq... ona qarşı olanların pis niyyətləri böyük olsa belə... onun niyyətləri, çünki o, Tanrının seçilmişidir, Onun tərəfindən doğulub və Onun nəfəsidir. Onun niyyətləri əbədi olacaqdır''&lt;ref&gt;[http://books.google.ru/books?id=Z7UeSi8q6esC&amp;pg=PA263&amp;lpg=PA263&amp;dq=4Q534&amp;source=bl&amp;ots=NYkuXOlYDH&amp;sig=rwq0DwqH43eF678YdD5HmAOnrUI&amp;hl=ru&amp;ei=2hGJS6bUB4G24gahvI2UCw&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=6&amp;ved=0CCMQ6AEwBQ#v=onepage&amp;q=4Q534&amp;f=false The Dead See Scrolls Translated]. The Qumran Texsts in English. Leiden, Netherlands, 1994, p. 264.&lt;/ref&gt;}}
[[Fayl:The_War_Scroll_-_Dead_Sea_Scroll.jpg|thumbnail|Qumranın 1-ci mağarasında tapılmış Savaş mətninin fraqmenti]] '''4QAha''' adlanan daha bir Qumran yazısında {{sitat|''öz zamanının insanlarının günahları üçün özünü qurban verən''}} bir məsih haqqında deyilir&lt;ref&gt;Paul Garnet. [http://books.google.az/books?id=r8POm_iWPRMC&amp;pg=PA108&amp;lpg=PA108&amp;dq=qumran+4QAha+expiation&amp;source=bl&amp;ots=hytrGWKLpq&amp;sig=DkFeBvTepcc9OxdL-KxZ_k-iO0A&amp;hl=ru&amp;ei=ejxKS4bOJ4vWM4uX-akG&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=2&amp;ved=0CAkQ6AEwAQ#v=onepage&amp;q&amp;f=false Salvation and Atonement in the Qumran Scrolls.] Tübingen: Mohr, 1977, p. 108.&lt;/ref&gt;.

'''1QpHab''' adlanan yazıda marağı cəlb edən məqamlar vardır. Orada Əhdi-Ətiqdəki '''''&quot;Habaqquq&quot;''''' kitabına edilən şərhlərdə ''Möminlik Müəlliminin'' hansısa bir yüksək rütbəli yəhudi kahini ilə ixtilafından və onun tərəfindən təqib edilməsindən deyilir:
{{sitat|''Pis adam mömini dövrəyə alır (1:4). - Bunun anlamı: Pis adam – Pis kahindir, mömin isə Möminlik Müəllimidir.''&lt;ref&gt;The Dead See Scrolls Translated. The Qumran Texsts in English. Leiden, Netherlands, 1994, p. 198.&lt;/ref&gt;}}

{{sitat|''Qonşuların çılpaq bədənlərinə tamaşa etmək üçün onlara [[şərab]] içirdib sərxoş edənin, içkiyə zəhrimar qatanın vay halına&quot; (2:15). – Bunun anlamı: Burada Möminlik Müəllimini təqib edən Pis kahindən deyilir. O onu öz qəzəbinin həyəcanında, onun qürbət evində və Bağışlanma gününün ([[Yom Kippur]]), Sükut bayramı zamanı udmaq istəmişdir. O onların arasında onları udub, [[Oruc]] günündə sükutlarının şənbəsində yollarından azdırmağa çalışmışdır.''&lt;ref&gt;The Dead See Scrolls Translated. The Qumran Texsts in English. Leiden, Netherlands, 1994, p. 201.&lt;/ref&gt;}}

[[Zəbur]] kitabına verilən şərhi (4QpPs) çox yerlərdə pozulmuşdur və ''Möminlik Müəlliminin'' adını oxumaq mümkün olmamışdır. Ancaq mətnin məzmunu, çox güman ki, ona aiddir. Bu mətndən məlum olur ki, onu tutub mühakimə etmişdirlər. Orada deyilir:
{{sitat|''Rəbb mömini pisin əlinə düşməyə qoymaz. Ona ittiham oxunanda məhkum olmaz” (37: 33). – Bunun mənası: Burada onu öldürmək üçün axtaran Pis (kahindən) deyilir... və təlimi... onun yanına göndərilən. Amma Tanrı onu tək q[oymaz] onu mühakimə edəndə [günahkar bilməz]. Ona (Pisə) isə Tanrı əvəzini verəcək, (yadellilərin) sıxıntılarına məruz qoyacaq. Bununla da qisas alacaq.''&lt;ref&gt;The Dead See Scrolls Translated. The Qumran Texsts in English. Leiden, Netherlands, 1994, p. 205.&lt;/ref&gt;}}
Habaqquq kitabına edilmiş daha bir şərhdən aydın olur ki, Qumran təriqətçiləri Möminlik Müəlliminə inanclarına görə xilas olacaqlarına inanırdırlar:
{{sitat|''Ancaq mömin adam imanı ilə yaşayacaq” (2: 4). – Bunun anlamı: [[Yəhuda]]nın (Qumran təriqətçiləri nəzərdə tutulur) evində təlimi icra edənlərə. Onları Tanrı mühakimə evindən onların iztirabları və Möminlik Müəlliminə inandıqlarına görə xilas edəcək''.&lt;ref&gt;Русская апокрифическая студия. [http://apokrif.fullweb.ru/qumran/komment_a1.shtml Комментарии на Книгу пророка Авакума (1Q pHab)].&lt;/ref&gt;}}

Qumran təriqətinin bu mətnlərindən belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, onların ''Möminlik Müəlliminin'' İncillərdəki [[İsa]] ilə bənzərlikləri vardır. O da İsa kimi ''&quot;Pis kahinlərin&quot;'' təqiblərinə məruz qalmış, mühakimə olunmuş, özünü başqalarının xilas edilməsi üçün qurban vermişdir. Ona inananlar isə (İsada olduğu kimi) ona inandıqlarına görə xilas olacaqlar. Qumran icması Xristianlar kimi özlərini Yeni Əqdin ardıcılları hesab edirdilər.

== Qumranın daş lövhəsi ==
[[XX əsr]]in ortalarında Qumranda [[Xristianlıq]]dan öncəki dövrə aid olan daha bir tarixi sənəd tapılmışdır. Söhbət üzərində qədim yəhudilərin məsihilik baxışlarını əks etdirən, uzunluğu 91 sm olan daş lövhədən gedir. Lakin orada bəzi yerlərdə zamanın təsiri altında mətn pozulmuşdur. Buna görə mətnin tam mənası sona qədər anlaşılmır. Buna baxmayaraq, yazıdan bilinir ki, hələ Xristianlıqdan öncə hansısa bir yəhudi təriqətinin ardıcılları ölən, sonra üç gündən sonra dirilən ''məsihə'' inanırdılar. Bu olay İsanın örnəyində çağdaş Xristianlıqda da vardır. Deməli bu inanc da daha qədim təriqətlərə məxsus olmuşdur.

Bu yazıları araşdıran alimlər onun [[Yəhudiyyə]] çarı [[Herod]]un (e.ə. 40 — b.e. 4-cü illəri) dövründə yazıldığını iddia edirlər. Deməli onun İsanın ölüb-dirilməsi hadisəsindən öncə yazıldığı şübhəsizdir. Araşdırmaçılar, dünyanın sonuna həsr olunduğuna görə, bu yazını, '''''&quot;[[Cəbrailin endirdikləri]]&quot;''''' adlandırmışdırlar. Beləliklə İsa ilə bağlı ənənəvi inanclar başqa adamla bağlı olub, yəhudi tarixinin bir hissəsi ola bilər.
[[Fayl:Jeselsohn-stone-tablet.jpg|thumbnail|right|&quot;Cəbrayılın endirdiklərinin&quot; yuxarıda sözü keçən sətirləri]]
[[İsrail]] alimi ''[[İsrail Knohl]]'' bütün bunların əsasında belə qənaətə gəlmişdir ki, İsa haqqında rəvayətlər yəhudilər arasında onun həyatından öncə yayılmışdır. İsraili [[Roma İmperiyası|Romanın]] əsarətindən qurtaran məsihə inanc o dövrün siyasi vəziyyəti ilə bağlı olmuşdur və yəhudilərin arasında yayılmışdır. O zaman özünü ''[[məsih]]'' adlandıran çoxlu adamlar ortalığa çıxmışdırlar. Knohlun fikrincə, bu daşda '''''Şimon''''' adlı bir məsih haqqında rəvayət olunur. Onun çar Herodun sərkərdələrindən biri tərəfindən öldürüldüyü haqqında tarixçi ''[[İosif Flavius]]'' yazmışdır. Yazının 19–21-ci sətirlərində ölən məsihin üç gündən sonra dirilməsindən belə deyilmişdir:
{{sitat|''Üç gündən sonra ([[yəhudicə]] “L'shloshet yamin”) sən biləcəksən ki, həqiqət zülmə qalib gələcək''&lt;ref&gt;Shalom Hartman Institute. [http://hartman.org.il/SHINews_View.asp?Article_Id=162&amp;Cat_Id=303&amp;Cat_Type=shinews Israel Knohl ‘Gabriel’s Revelation’ tablet translation].&lt;/ref&gt;}}
Sonra ədalətə aparan yol kimi qan və ölüm haqqında bəhs olunur. Daha sonra mətn pozulmuşdur. Lakin Knohl iddia edir ki, o yazını bərpa edə bilmiş və orada 80-ci sətirdə {{sitat|''Sən üç gündən sonra yaşayacaqsan. Mən, [[Cəbrail]], sənə əmr edirəm''}}. Ancaq bu sözləri Cəbrail [[mələk]] kimi ünvanlayır, ya yox, məlum deyil.

Eyni zamanda, araşdırmaçıların fikrincə, burada ''Şimondan'' ya da başqa adamdan söhbətin getdiyi əhəmiyyətli deyil. Gələcəkdə ''Knohlun'' Şimon haqqında fərziyyəsi təkzib də oluna bilər. Ancaq ən başlıca nəticə ondan ibarətdir ki, burada ölən və üç gündən sonra dirilən ''məsih'' haqqında söhbət gedir. Bu danılmaz bir faktdır. Deməli bu inanc sonra İsa haqqında rəvayətlərə keçə bilərdi.&lt;ref&gt;&quot;Cəbrailin endirdikləri&quot; haqqında bu məlumatlar &quot;[[The New-York Times]]&quot; (july 6, 2008) qəzetində dərc olunmuşdur. Bax: Ethan Bronner. [http://www.nytimes.com/2008/07/06/world/middleeast/06stone.html?_r=2&amp;pagewanted=print&amp; Ancient Tablet Ignites Debate on Messiah and Resurrection.]&lt;/ref&gt;

== Böyük Sethin 2-ci risaləsi ==
''[[Simon]]un'' İsanın əvəzinə ölməsi fikri bəzi qeyri-rəsmi ([[apokrif]]ik) [[incil]]lərdə də vardır. Buna örnək kimi, [[Misir]]də (Nag-Hammadi məntəqəsində) [[qnostik]] xristian təriqətinə aid olan [[II əsr]]in bir [[İncil]]ini göstərmək olar. Orada deyilir:
{{sitat|''Onlar öz ağılsızlığı və nadanlığı ucbatından mənə (İsaya) qarşı sui-qəsd təşkil etmişdirlər. Halbuki, mən, onların düşündükləri kimi, onlara qarşı heç nə etməmişdim. Əlbəttə mənə (bu sui-qəsdin nəticəsində) heç bir ziyan dəyməmişdir. Onlar mənə zülm verdilər və mən öldüm, amma bu həqiqi ölüm olmamışdır. Bu onların gözlərinə belə görükmüşdür. Onların düşündükləri kimi mən qorxmadım, onların etdiklərinin qarşısında rüsvay olmadım. Mən bu zülmü qəbul etdim ki, onlar özlərini təmizə çıxara bilməsinlər. Axı mənim yalnız gözlərinə görsənən ölümüm onların azğınlığı və korluğunun sonu olmuşdur. Onlar öz adamlarını öldürərək özlərini ölümə məhkum etmişdirlər. Onlar isə məni görməmişdirlər. Çünki kor və kar olmuşdurlar. Onlar bunu etməklə özlərini məhkum etmişdirlər. Onlar görürdülər ki, mən iztirablar çəkirəm. Lakin bu başqa adam olmuşdur. [[Sirkə]] və [[öd]] içən adam onların ataları olmuşdur, mən deyildim. Onlar məni çubuqla döymüşdürlər, lakin bu mən deyildim. Öz belində [[çarmıx]]ı aparan mən deyil, Simon idi. Tikanlardan hörülmüş baş halqasını onlar mənim deyil, onun başına qoymuşdurlar... Mən isə (göylərdə) onların nadanlığına gülürdüm''.&lt;ref&gt;[[Böyük Sethin 2-ci risaləsi]], 55-56. The Nag Hammadi Library. The Second Treatise of the Great Seth.Translated by Roger A. Bullard and Joseph A. Gibbons. HarperCollins, San Francisco, 1990.&lt;/ref&gt;}}
Rəsmi xristian incilində ''Simon'' adlı adam çarmıxı İsanın edam edildiyi yerə aparmışdır. Sonra isə mətndə qarışıqlıq var. Belə güman etmək olar ki, İsanı deyil, Simonu çarmıxa çəkmişdirlər:

{{sitat|''O vaxt Simon adlı [[Kirena]]lı bir nəfər tarladan gəlib oradan keçirdi. O, İskəndər və Rufusun atasıdır. Bu adamı məcbur etdilər ki, onun çarmıxını daşısın. Onu Qolqota adlanan yerə gətirdilər. Bu &quot;Kəllə yeri&quot; deməkdir. Ona mirra ilə qarışdırılmış [[şərab]] vermək istədilər, amma O imtina etdi. Onu çarmıxa çəkdilər. Paltarlarını isə &quot;kimə nə düşdü-düşdü&quot; deyə püşklə öz aralarında böldülər.'' &lt;ref&gt;[http://www.yeniheyat.com/index.php/en/incil/mark#15 Markus İncili, (15: 21-24)].&lt;/ref&gt;}}
[[Fayl:Apocalypse_of_Peter.jpg|200px|thumbnail|left|Naq-Hammadidə tapılmış &quot;Pyotrun apokalipsisi&quot; mətni]]
{{sitat|''“Əsgərlər Onu apararkən tarladan gələn Simon adlı Kirenalı bir nəfəri ələ keçirdilər. Çarmıxı onun belinə yükləyib İsanın ardınca daşımağa məcbur etdilər. Onun ardınca böyük bir izdiham və Onun üçün ağlayıb nalə çəkən [[qadın]]lar gedirdi. İsa onlara tərəf dönüb dedi: &quot;Ey [[Yerusəlim]] qızları, Mənim üçün ağlamayın. Özünüz və övladlarınız üçün ağlayın. Çünki elə günlər gəlir ki [Nə bəxtiyardır sonsuz, doğmamış bətnlər və əmizdirməmiş [[döş]]ləri olan qadınlar!] deyəcəklər. O zaman [[dağ]]lara [Üstümüzə yıxılın!] və təpələrə [Bizi örtün!] deməyə başlayacaqlar. Çünki [[yaşıl]] [[ağac]]ın başına bunları gətirirlərsə, bəs qurumuş ağaca nə olacaq?&quot; İsa ilə birlikdə iki cinayətkar da [[edam]]a aparıldı. Kəllə adlanan yerə gələndə orada Onu və cinayətkarları -- birini sağ tərəfində, o birini isə sol tərəfində çarmıxa çəkdilər. Amma İsa deyirdi: &quot;Ata! Onları bağışla, çünki nə etdiklərini bilmirlər&quot;. Onun paltarlarını püşk ataraq aralarında payladılar” [http://www.yeniheyat.com/index.php/en/incil/luka#23 (Lukas İncili, 23: 26-34)].}}

== İslamda İsa ==
Müsəlman ənənəsində İsanın obrazı bəzi məqamlarda İncillərdəkinə bənzərdir. Ancaq başqa məqamlarda fərqlər o qədər əhəmiyyətlidir ki, başqa adamdan söhbət getdiyi ehtimal oluna bilər. Bənzərlik əsasən İsanın atasız doğulmasında&lt;ref&gt;{{Quran|3|47}}.&lt;/ref&gt;, [[Tövrat]]ı təsdiq etməsində (5: 46), onun həvarilərinin olmasında (3:52), bəzi möcüzələrin törədilməsində (5: 110), dünyaya ikinci gəlişində (43: 61) müşahidə olunur.

Bununla belə, bir çox hallarda, Qurandakı İsa onun apokriflərdəki obrazına və Qumran təriqətinin Möminlik Müəllimininə daha çox bənzərdir. Məsələn, İsanın öldürülməsinin bəzi insanların yalnız gözünə görsənməsi, yuxarıda gətirilən ''&quot;Böyük Sethin 2-ci risaləsində&quot;'' olduğu kimidir. Beşikdən danışması kimi&lt;ref&gt;{{Quran|19|27|34}}.&lt;/ref&gt; bəzi möcüzələr İncillərdə yoxdur. Xristian İncillərinin İsa haqqında rəvayətlər toplusu olduğu halda, İslamda iddia edilir ki, İncil bir kitab kimi İsanın özünə enmişdir&lt;ref&gt;{{Quran|5|46}}.&lt;/ref&gt;. Quranda İsa ölmədi, çarmıxa çəkilmədi&lt;ref&gt;{{Quran|4|157}}.&lt;/ref&gt;.

İslam ənənəsində təsvir olunan İsanın Qumran təriqətinin lideri olan ''Möminlik Müəllimi'' ilə də bənzərlikləri şübhə doğurmur. Buna dair ən güclü dəlil İsa haqqındakı İslam rəvayətlərində romalıların olmamasıdır. Bu məqam şox müammalı görsənir. Axı necə ola bilər ki, İncillərdəki İsanın aqibətində misilsiz rol oynayan Romanın canişini Pontius Pilat, Roma hakimiyyəti və əsgərləri [[Quran]]da və [[Məhəmməd]] peyğəmbərin [[hədislər]]ində olmasın? Bu barədə 7-ci yüzillikdə Ərəbistanda bilirdilər. Məhəmməd peyğəmbər xristianlarla təmaslarda da olmuşdur və romalılar haqqında bilməyə bilməzdi. Ancaq nədənsə ondan qalan irsdə bunlar yoxdur. Qumran mətnlərindəki ''Möminlik Müəlliminin'' İncillərdəki İsa ilə bənzərliyini nəzərə alaraq, belə təsəvvür yaranır ki, Məhəmmədin İsası daha çox Qumran rəvayətlərindəkinə bənzərdir. O dövrdə hələ romalılar Fələstin üzərində öz hakimiyyətlərini qurmamışdırlar.

Eyni zamanda, müsəlman ənənəsində İsanın Fələstində Roma istilasından sonra yaşaması və onun təqibində o imperiyanın canişininin iştirak etməsi haqqında bəzi rəvayətlər vardır. Ancaq onlar birbaşa Məhəmməd peyğəmbərin deyil, onun səhabələrindən rəvayət edilmişdir. Çox güman ki, bu rəvayətlər Xristianlığın təsiri altında yaranmışdırlar.

Həmdə müsəlman ənənəsində İsanın yerinə başqa adamın edam edilməsindən də söhbət açılır. Ola bilsin ki, o adam Simon olmuşdur. Həqiqi İsa isə bu hadisələrdən ən azı yüz il öncə yaşamış və əslində Qumran təriqətinin ''Müminlik Müəllimidir''. Ola bilsin ki onun adı İsa olmuş və onun anası [[Məryəm]] adlı bir qadın olmuşdur. Romalıların Quran və Məhəmməd peyğəmbərin hədislərində olmamasını başqa cür izah etmək olmur.

== Mənbə ==
* [[Aydın Əlizadə]]. [http://elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=DM&amp;P21DBN=DM&amp;S21STN=1&amp;S21REF=10&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=20&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=%C6%8Flizad%C9%99,%20Ayd%C4%B1n İsa Məsih kim olub?: Tarixi sənədlər və dini mətnlərdən çıxarılan nəticələr] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150331160248/http://elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=DM&amp;P21DBN=DM&amp;S21STN=1&amp;S21REF=10&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=20&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=%C6%8Flizad%C9%99,%20Ayd%C4%B1n |date=2015-03-31 }} // [[Dövlət və Din (jurnal)|Dövlət və Din ictimai fikir toplusu]]. — 2010. — N 2. — S. 89–101 .

== Həmçinin bax ==
* [[İsanın çarmıxa çəkilməsi]]
* [[Yəhudanın öpüşü]]

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı|3}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://alizadeh.narod.ru/meqaleler/14.html Məsih İsa kim olub? Tarixi sənədlər və dini mətnlərdən çıxarılan nəticələr] // Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru [[Aydın Əlizadə]]nin səhifələri.

[[Kateqoriya:Xristianlıq tarixi]]
[[Kateqoriya:Fəlsəfə tarixi]]
[[Kateqoriya:Kulturologiya]]
[[Kateqoriya:İsa]]</text>
      <sha1>3fnada5a55pnzb37b1k8zjsnk7kx5az</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nicat Kazımov (yazıçı)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>386373</id>
    <revision>
      <id>6571293</id>
      <parentid>6329832</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:27:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Nicat Kazımov (yazıçı)]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7365" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
{{mənbə azlığı}}
{{Yazıçı
 |adı               = Nicat Kazımov
 |orijinal adı      = {{dil-az|Kazımov Nicat Mikayıl oğlu}}
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Nicat Kazımov (yazıçı).jpg
 |şəklin ölçüsü     = 250px
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 21.3.1993
 |doğum yeri        = [[Gəncə]], [[Azərbaycan]]
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = azərbaycanlı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = 
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = [[azərbaycan dili|azərbaycanca]] və [[fransız dili|fransızca]]
 |istiqamət         = 
 |janr              = roman, hekayə, satira, komediya, dram.
 |ilk əsəri         = İblisin oyunu
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Nicat Kazımov''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] yazıçı.&lt;ref&gt;[http://elpress.az/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=4739:azrbaycann-n-gnc-yazar-qblisin-oyunuq-il-buetuen-oxuyanlar-mttl-qoydu&amp;catid=100:db&amp;Itemid=287 Azərbaycanın ən gənc yazarı &quot;İblisin Oyunu&quot; ilə bütün oxuyanları məəttəl qoydu]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}, elpress.az&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
{{mənbə göstər2|Nicat Kazımov 1993-cü ilin 21 mart tarixində Azərbaycan Respublikasının Gəncə şəhərində andan olmuşdur. Təhsilini, Gəncə şəhərində yerləşən Cəfər Cabbarlı adına 6 saylı orta məktəbi bitirib. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin Beynəlxalq münasibətlər və beynəlxalq hüquq fakültəsində təhsil aldıqdan sonra, 2011-ci ildə [[Fransa]]nın [[Korsika]] adasının Korte şəhərindəki Paskal Paoli universitetinin hüquq fakültəsinə qəbul olunmuşdur. 2012-ci ildən etibarən [[Strasburq]] şəhərində hüquq və ''Modern ədəbiyyat'' ixtisası üzrə təhsilini davam etdirir.|17|02|2022}}

{{mənbə göstər2|Yazıçı eyni zamanda [[Fransa]]da yaradılmış [[Kəpəz Nəşriyyatı]]nın yaradıcılarından biridir. [[Fransa]]da ilk dəfə azərbaycanlı tərəfindən yaradılmış nəşriyyat Azərbaycan və dünya ədəbiyyatının klassik və modern əsərlərinin çapı ilə məşğuldur. Məsələn: Əhməd bəy Ağaoğlu ''La Réfome du Monde Musulman'', Nəriman Nərimanov ''Bahadir et Sona'', Edin Hadzic ''Nisan'', Cuma Kiliç ''Cuma Günü'', Hüseyn Abbaszadə, ''Vous êtes d'ou Monsieur Abel?'', Azərbaycan Ədəbiyyatı Antologiyası XIX əsrdən günümüzə (Anthologie de la litterature azerbaidjanaise), Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ''Les Souvenirs de la révolution avec Staline'' (Stalinlə ixtilal xatirələri), Qırğızıstan atları: Tchar.|17|02|2022}}

{{mənbə göstər2|Yazıçı hazırda Fransada yaşayır. &quot;[[İblisin oyunu|İblisin Oyunu]]&quot; romanının müəllifidir. 7 noyabr 2014-cü il tarixindən yazıçının [[fransız dili]]ndə yazdığı &quot;Rəngli Daşlar&quot; ({{dil-fr|Les pierres en couleurs}}) romanı Fransanın məşhur &quot;Pantheon&quot; nəşriyyatı tərəfindən çap edilib. Yerli mətbuatın verdiyi məlumata görə onun kitabı [[Fransa]] ilə yanaşı, [[Kanada]], [[İsveçrə]], [[Belçika]] və digər frankafon ölkələrdə satışdır.|17|02|2022}}

{{mənbə göstər2|Yazıçının ''Rəngli Daşlar'' ({{dil-ru|Разноцветные камни}}) əsəri tərcümə olunaraq, &quot;Юридический центр&quot; nəşriyyatı tərəfindən [[Rusiya]]da çap olunmuşdur və nüfuzlu kitab mağazalarında 2015-ci ilin dekabr ayından satışa çıxarılmışdır.|17|02|2022}}

== Yaradıcılığı ==
Müəllifin hekayələri müxtəlif yerlərdə yazıldığından yazıları məkana görə 3 xatirələrdən ibarətdir:
# Korsika xatirələri
# Gəncə xatirələri
# Strasburq xatirələri.

&quot;İblisin oyunu&quot; və &quot;Rəngli daşlar&quot; romanının, hekayələrin, dramların, bir neçə ssenarinin və adına yaratdığı bloqun müəllifidir.

== Hekayələri ==
Korsika xatirələri:
# Rəisin iki fahişəsi (2012)
# Dəlixana (2012)
# Xocalı ruhları (2012)
# Korsikalı rəssam (2012)
# Anama məktub (2012)
# Günahsız 1–2 (2012)
# Mən necə cihadçı oldum?! (2012)
# Unudulmaz (2012)
# Tarixi komediya (2012)
# Yuxu (2012)
# N.Bonaparte-nin sirli məhəbbəti (2012)
# &quot;Eurovision&quot;-dakı gizli terror (2012)
# Qisas və Şizofren (2012) — (eyni adlı tamaşa pyesi 2013 red.)
# Doktor Edvard (2012)

Strasburq xatirələri:
# Müqəddəs ssenari (2012)
# Sonun başlanğıcı (hekayət-i vəsiyyət) (2012) (eyni sujetli ssenari. 2013 red.)
# Mən Fahişəyəm. (2012)
# Mollanın zövcəsi və eşqi ehiras (2012)
# Rəsmlərdəki hayqıran ruhlar (2012)
# 21.12.2012 — Qadanı alım ay dünya, dağıl də nə olar ki?! (2012)
# Hərəmdəki yad kişi (2012)
# Məzarda dəhşətli bir gecə (2012)
# &quot;Tumantökdü&quot; mərasimi (2012)
# Bir itin tarixcəsi (2013)
# Eşq-i Şah (2013)
# Paşanın dəftəri (2013)
# Si!Si!Si (2013)
# N1,N2,N3 inqilabı (2013)
# Beyin Oyunu (2014)
# Eşq Sultanı (2014)
# Simurq quşu (Uşaqlar üçün hekayə) (2014)
# Nargin:Cəhənnə adası (2014)
Gəncə xatirələri
# Milli Müqəddəs Ana (2013)
# Ölü ilə şam yeməyi (2013)
# Saqqalsız Vəhhabi (2014)
# Toy (2014)
# Nikolay Volvovun qudurması (2014)
# Qaçaq Həkim (2014)
# Kündəçi (2014)

Məqalələri:
# Qanun nəşriyyatı haqqında bir-iki pis söz (cemiyyet.org)
# Qərbdən şərqə (cemiyyet.org)
# İslami Basketbol və Məsciddəki Vikor Hüqo (cemiyyet.org)

== Tərcümələri ==

=== Fransızcadan ===
# Ölülərdən nə xəbər var?! ([[Gi de Mopassan]])
# Qan davası (Gi de Mopassan)

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/01/22/r%C9%99isin-iki-fahis%C9%99si-hekay%C9%99/ Rəisin iki fahişəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121223042942/http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/01/22/r%C9%99isin-iki-fahis%C9%99si-hekay%C9%99/ |date=2012-12-23 }}
* [http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/02/18/d%C9%99lixana/ Dəlixana] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120423124120/http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/02/18/d%C9%99lixana/ |date=2012-04-23 }}
* [http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/02/25/xocali-ruhlari/ Xocalı Ruhları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130521091557/http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/02/25/xocali-ruhlari/ |date=2013-05-21 }}
* [http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/03/10/korsikali-r%C9%99ssam/ Korsikalı Rəssam] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130523153043/http://nejatkazimov.wordpress.com/2012/03/10/korsikali-r%C9%99ssam/ |date=2013-05-23 }}
* [http://publika.az/projects/xususi/231455.html Nicat Kazımov ilə müsahibə publika.az]
* http://musavat.com/news/son-xeber/azerbaycanli-yazichinin-romani-fransada-neshr-edilecek_226021.html?welcome=1
* [http://publika.az/index.php?action=static_detail&amp;static_id=64361 Napoleonun doğulduğu adanı görmək üçün ən ideal yol təhsil idi.], publika.az
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]]
[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Fransa azərbaycanlıları]]</text>
      <sha1>10q3n9d6wp2y0qrlmlmilnyumsbmzom</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Heyzel faciəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>389877</id>
    <revision>
      <id>6570148</id>
      <parentid>4939092</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:16:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hilal knight</username>
        <id>72471</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14794" xml:space="preserve">{{Hadisə}}
'''Heyzel stadionu faciəsi'''  — adlandırılan bu hadisə [[29 may]] [[1985]]-ci ildə [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində İtaliyanın [[Yuventus FK]] və İngiltərənin [[Liverpul FK]] klublarının Çempion Klublar Kuboku finalında qarşılaşmasından əvvəl baş vermişdir. Hadisə zamanı izdihamdan qurtulmağa çalışan azarkeşlər divarda sıxışdırılmış, çoxluğunu Yuventus azarkeşləri təşkil etməklə 39 nəfər həlak olmuş, 600 insan isə yaralanmışdır.

Yuventus-Liverpul final qarşılaşması başlamazdan təxminən 1 saat əvvəl böyük bir qrup Liverpul azarkeşi  hasarları aşaraq &quot;neytral ərazi&quot; adlandırılan, əsasən Yuventus azarkeşlərinin olduğu tribunaya daxil olmuşdular. Azarkeşlər terraslara və təhlükədən qurtulmaq üçün beton istinad divarlarına doğru qaçdılar. Divara yaxın yerdə oturan azarkeşlər əzildi, sonda isə divar uçdu. Bir çox insan yuxarı dırmaşaraq təhlükədən qurtuldu, lakin digərləri qurtula bilməyib həlak oldu və yaxud ağır şəkildə yaralandı. Oyun azarkeşlərin yenidən yarada biləcəyi zorakılığın qarşısını almaq üçün oynandı və Yuventusun 1-0-lıq qalibiyyəti ilə nəticələndi.

Faciə UEFA’nın ingilis klublarını bütün UEFA müsabiqələrindən uzaqlaşdırılması ilə nəticələndi. Bu qadağa 1990–91 sezonundan etibarən aradan qaldırıldı, lakin Liverpula əlavə 3 il cəza verilməklə bu güzəştdən istisna edildi. Daha sonra cəza 1 ilə endirildi. Bundan əlavə 14 Liverpul azarkeşi adam öldürmə ilə ittiham olundu və hər birinə 3 illik həbs cəzası verildi. Faciə sonradan &quot;UEFA müsabiqələrində ən faciəvi dəqiqələr&quot; olaraq xarakterizə edildi.

== Faciəyə aparan hadisələr ==
[[1985-ci il]]in [[May]] ayında Liverpul Çempion Klublar Kubokunun son qalibi olaraq finala çıxmışdı. Onlar əvvəlki il Romanı penaltı vuruşlarından sonra məğlub edərək çempion olmuşdular. Yenidən italiyalı bir rəqib Yuventusla üzləşməli oldular. Yuventus 1983-1984-cü il Kuboklar Kubokunun məğlubiyyətsiz qalibi olmuş, heyətində isə 1982-ci il Dünya Çempionatının qalibi olan İtaliyanın bir çox oyunçusu mövcud idi. Bundan əlavə Qoca Sinyoranın heyətində dünyanın ən yaxşı oyunçusu hesab edilən və [[France Football]] jurnalı tərəfindən üst-üstə ikinci il İlin Futbolçusu (indiki: [[Qızıl top|Qızıl Top]]) adına layiq görülən pleymeyker [[Mişel Platini]] var idi. Hər iki klub son sezonda [[UEFA]] klub reytinqinin ilk 2 pilləsində yer almışdı, həmçinin onlar bir çox idman jurnalisti tərəfindən qitənin ən yaxşı iki klubu kimi qələmə verilirdi. Həmçinin, iki tərəf 5 ay əvvəl UEFA Super Kubokunda qarşılaşmış və oyun 2-0 hesabı ilə italyan tərəfin qələbəsi ilə nəticələnmişdi.

Adı Belçikanın milli stadionu olmasına baxmayaraq Heyzel Stadionu 1985-ci il finalı öncəsində çox bərbad vəziyyətdə idi. 55 illik stadion bir neçə il idi ki, tamamilə nəzarətdən kənarda qalmışdı və bunun nəticəsi olaraq tikilinin böyük parçaları ovulub tökülürdü. Məsələn, çöl divarlar &quot;köz bloku&quot; adlandırılan kövrək kərpiclərdən hörülmüşdü və bileti olmayan azarkeşlər kərpiclərin arasından dəliklər açıb içəri daxil olurdular. Liverpul klubunun azarkeşləri və futbolçuları bildirmişdilər ki, stadionun bərbat vəziyyətindən şoka düşüblər, Arsenalın burada bir neçə il əvvəlki oyununda azarkeşlər bəyanatlarında buranın &quot;zibillik&quot; olduğunu bildirmişdilər.  Onlar həmçinin Barselonanın Kamp Nou və Real Madridin Bernabeu stadionlarının da istifadəyə mümkün olmasına baxmayaraq yararsız vəziyyətdəki Hyezelin seçilməsinə olduqca təəcüblənmişdilər. Yuventusun prezidenti  Giampiero Boniperti və Liverpulun baş direktoru Peter Robinson UEFA’ya oyunun keçiriləcəyi yerin dəyişdirilməsi üçün təzyiq göstərirdilər. Onlar iddia edirdilər ki, Heyzel Avropanın ən yaxşı iki klubunu qarşılamaq və beləliklə də Çempion Klublar Kuboku finalına ev sahibliyi etmək üçün uyğun deyil. Buna baxmayaraq UEFA təkidləri nəzərə almadı.

Stadionda hər klub üçün nəzərdə tutulandan 25,000 daha çox insan var idi, 58,000-60,000 azarkeş tribunaları doldurmuşdu. Hər iki qapı arxasındakı tribunalar ayaq üstə dayanmaq üçün nəzərdə tutulmuşdu və hər biri üç sektora ayrılmışdı. Yuventus azarkeşləri üçün O, N və M sektorları ayrılmışdı.
[[:en:Heysel Stadium disaster#mediaviewer/File:Heysel plan.png|(bax: Heyzel stadionunun strukturu)]] Qarşı tərəfdə yerləşən  X, Y və bir hissəsi Belçikalı futbolsevərlərin də olduğu, neytral sayılan Z tribunaları Liverpul azarkeşləri üçün nəzərdə tutulmuşdu. Neytral tribuna fikrinə həm Yuventus, həm də Liverpul klubları qarşı çıxmışdılar, belə ki, onlar hər iki klub azarkeşlərinin stadiondan kənar agentliklərdən və qara bazardan bilet əldə edəcəyinə və beləliklə azarkeşlərin təhlükəli qarışığının meydana çıxacağına inanırdılar.

Həmin dövrdə Belçikanın bir çox ərazisində olduğu kimi Brüsseldə də geniş italyan icması mövcud idi və qürbətdə yaşayan bir çox Yuventus azarkeşi Z sektorundakı biletləri almışdılar. Bundan əlavə biletlərin böyük bir qismi də səyahət agentləri tərəfindən alınıb  Yuventus azarkeşlərinə satılmışdı. Liverpul azarkeşlərinə isə biletlərdən kiçik bir qisim çatmışdı.

== Üzləşmə ==

Oyun başlamazdan bir saat əvvəl, yerli vaxtla təxminən 19:00-da iğtişaş başladı. X və Z tribunalarındakı Liverpul və Yuventus azarkeşləri bir-birlərindən sadəcə bir neçə metr uzaqlıqda idilər. Tərəflər arasındakı sədd müvəqqəti olaraq yerləşdirilən zəncirlənmiş dəmir hasarlar və mərkəzində bir neçə polis olan və heç kimə yaxınlaşmağa icazə verilməyən zona ilə hüdudlandırılmışdı. Hər iki tərəfin azarkeşləri həmin zonadan bir-birlərinə yad cisimlər atmağa başladılar. Həmçinin azarkeşlər tribunanın aşağısında yerləşən terraslardan daş yığa bilirdilər.

Oyunun başlanmasına az qalmış qarşılıqlı atışmalar daha da intensivləşdi. Bir qrup Liverpul azarkeşi künc bayraqlarının yaxınlığındakı kənar qövs divarlarına doğru getdilər. Yuventus azarkeşləri divarları aşaraq sıxlıqdan qurtulmağa çalışdılar. Bir çoxu qurtula bildi, bununla belə divarlar xilas olmağa çalışan Yuventus azarkeşlərinin təzyiqinə dayana bilməyib dağıldı.

Bununla da 36 nəfərin ölümü ilə nəticələnən hadisə meydana gəldi, bundan əlavə 600 nəfər də yaralandı. Cəsədlər tribunalardan dəmir çəpərlərlə daşındı və qalaq şəklində yerə sərildi, üstləri isə böyük futbol bayraqları ilə örtüldü. Polis və tibbi helikopterlər meydana daxil olduqda isə pərvanələrin meydana gətirdiyi külək sadə örtükləri havaya uçurdu.

Z tribunasında baş verənlərin əvəzi olaraq, Yuventus azarkeşləri öz tribunalarında üsyan qaldırdılar. Onlar Liverpul azarkeşlərinin olduğu tribunalara doğru qaçmağa başladılar, lakin polislərin müdaxiləsi ilə üsyan sakitləşdi. Yuventus azarkeşləri iki saat ərzində iri daşlar, butulkalar və yad cisimlərlə polislə mübarizə apardılar. Onlardan biri televiziyada yayaımlanan görüntülərdə silah istifadə etdiyinin müəyyən edilməsi ilə həbs olundu (sonradan atəş zamanı boş patronun istifadə edildiyi məlum oldu). Oyun başladıqdan sonra belə polis üsyankarlarla mübarizə aparmağa davam edirdi. Oyun davam edən zaman meydançanı kənarı həmin üsyankarlarla dolu idi.

Oyundan əvvəl Belçikalı gənc oyunçular iki finalçının rənglərinə uyğun formalar geyinərək dostluq görüşü keçirdilər. Birinci hissədə qırmızı formalı Belçikalılar 3-0 üstünlüyü ələ keçirdilər. Merseysaydlı azarkeşləri  sanki kubok uğrunda oyun başlamış kimi sevinirdilər. İkinci hissədə ağ formalı komanda qol vurduqda və hesab 19:10-a çatdıqda ingilis və italyanlar arasında dava başladı. Bundan elə bir neçə dəqiqə sonra oyun dayandırıldı və gənc futbolçular meydandan çıxarıldı.

== Oyun ==

Faciənin böyüklüyünə baxmayaraq UEFA rəsmiləri, Belçika Baş naziri Wilfried Martens, Brüssel İcra başçısı Hervé Brouhon və şəhərin polis təşkilatı qərara gəldilər ki, oyunu təxirə salmaq daha böyük iğtişaş və zorakılığa gətirib çıxara bilər. Nəhayət iki klub kapitanının kütləyə müraciəti və onları sakitləşməyə çağırmasından sonra oyun başladı.

İsveçli hakim Danila Zbigniew Boniek’ə qarşı edilən qayda pozuntusunda Yuventusa penalti hədiyyə etdi və Mişel Platini penaltini düzgün yerinə yetirərək komandasına 1-0-lıq qələbə qazandırdı.

Oyun başa çatdıqdan sonra kubok Şərəf tribunasının qarşısında UEFA prezidenti Jacques Georges tərəfindən  Qoca Sinyoranın kapitanı  Gaetano Scirea’ya verildi. Oyunun sonunda stadionun böyük bir hissəsini zəbt edən jurnalist və azarkeşlərin coşğunluğu, həmçinin tribunada hər iki klub azarkeşlərinin çılğın nəğmələri İtaliyalı futbolçuları qələbəni meydanın mərkəz hissəsində, öz aralarında və M tribunasındakı tərəfdarların qarşısında qeyd etməyə vadar etdi. Liverpul futbolçuları isə aralarında X və Z tribunalarının ortasındakı həmin &quot;qatillərin&quot; də olduğu öz azakeşlərini alqışlayırdılar. &quot;Qatillər&quot; istintaq nəticəsində 1991-ci ildə adam öldürməkdən məhkum olundular.

Keçmiş Liverpullu hücumcu  Ian Rush’ın sözlərinə görə İtaliya karyerası ərzində iki klub və onların azarkeşləri arasında təşkilatı əlaqələr inkişaf etməyə başlamışdı.

== Hadisələrdən sonra ==

İlk olaraq hadisənin günahı sadəcə olaraq Liverpul azarkeşlərinin boynuna atıldı. Mayın 30-da UEFA’nın rəsmi müşahidəçisi Gunter Schneider bildirdi ki, &quot;hadisəylə bağlı yalnız ingilis azarkeşlər məsuliyyət daşıyırlar&quot;. Oyunun təşkilatçısı UEFA, Heyzel stadionunu sahibləri və Belçika polisi təqsirin kimdə olduğunu araşdırdı. Araşdırma nəticəsində günahın yalnız İngilis azarkeşlərdə deyil, həm də müəyyən mənada polis və səlahiyyətli şəxslərdə olduğu ortaya çıxdı. İçində polis kapitanı John Mahieu olmaqla bir neçə rəsmi şəxs sənəd tapıntıları nəticəsində ittiham olundu. Mahieu 29 May 1985 tarixli oyuna mühafizə olaraq təyin edilmişdi, həmin oyun zamanı qeyri-iradi adam öldürməkdə təqsirkar bilindi.

May ayının 31-də Britaniya Baş naziri [[Marqaret Tetçer]] İngiltərə Futbol Federasiyasına ölkə klublarının UEFA müsabiqələrindən uzaqlaşdırlması üçün təzyiq göstərdi. Elə 2 gün sonra UEFA ingilis klublarına qeyri-müəyyən müddətə qadağa qoydu. İyunun 6-da FİFA bu qadağanı dünya səviyyəsinə çatdırdı, lakin sonradan hazırlıq qarşılaşmalarının baş tutmasına icazə verdi. Qadağa İngiltərə yığma komandasına tətbiq edilmədi. İngilis klubları qeyri-müəyyən şəkildə UEFA yarışmalarından uzaqlaşdırıldılar. Liverpula 6, digər ingilis klublarına isə 5 il qadağa qoyuldu. İngiltərə polisi təqsirkarları tapıb ədaləti bərpa etmək üçün geniş araşdırmaya başladı. Bir neçə 17 dəqiqəlik video və hadisə yerindən olan şəkil araşdırıldı. TV Eye proqramı 1 saatlıq veriliş ərzində görüntülərin xüsusiyyətlərini ortaya çıxardı. Həmçinin Britaniya mətbuatı da şəkilləri yayımladı.

Baş verən qətliamda tək önə çıxan cinayət olan insan ölümlərində şübhəli bilinən 27 nəfər tutuldu. Onlardan çoxu əvvəllər də futbol zorakılığında ittiham olunmuşdular. 5 aylıq araşdırmadan sonra 1989-cu ildə 14 azarkeşə qeyri-iradi insan ölümündən 3 illik həbs cəzası verildi.

Qətliamda öldürülənlər üçün 18 Avqust 1989-cu ildə Anfielddə keçirilən Liverpul-Arsenal qarşılaşmasından öncə anım mərasimi keçirildi, lakin  The Sydney Morning Herald qəzetinin xəbərinə görə bu mərasim əleyhinə şüarlar səsləndirilərək boykot edildi.

Heyzel stadadionu 10 ilə yaxın atletizm yarışmalarına ev sahibliyi etdi, lakin bu hadisədən sonra həmin stadionda heç bir futbol qarşılaşması oynanmadı. 1994-cü ildə stadion  King Baudouin adıyla tamamilə yenidən bərpa olundu. 1995-ci ilin 28 Avqustunda stadion Belçika-Almaniya oyunu ilə birlikdə  yenidən  futbol qarşılaşmalarına ev sahibliyi etməyə başladı. 1996-cı il 8 May tarixində daha bir Kuboklar Kuboku finalı həmin stadionda oynandı. Rapid Vyananı 1-0 hesabı ilə məğlub edən PSG çempion oldu.

== Stadion islahatları ==

Heyzel hadisələrindən sonra ingilis klubları öz evlərində oynanan matçlarda iğtişaş yaradan fanatikləri stadionlardan uzaqlaşdırmaq üçün daha ciddi tədbirlərə əl atmağa başladılar. 1986-cı ildə iğtişaşçıları stadionlardan 3 aylıq uzaqlaşdırmaq üçün qərar qəbul olundu və 1991-ci ildə Futbol Zorakılığına qarşı Akt tərtib olundu. 1995-ci il 18 Fevral tarixindəki İrlandiyaya qarşı ingilis azarkeşlərin yaratdığı iğtişaş (iddiaya görə xüsusilə Combat 18 kimi neo-Nasist qruplar) və 1998-ci il Dünya Çempionatında törədilən zorakılıqlara qədər səfər oyunlarına qanuni qadağalar qoyulması ilə bağlı ciddi uğur əldə olunmadı. Avro 2000-dəki üsyanlar yeni qanunun tərtibinə gətirib çıxardı, 2004-də isə daha çox polisin cəlb olunması təmin edildi. Avro 2000-də qadağayla bağlı maddələr 100-dən az idisə, yeni dəyişikliklə bu, 2000-ə çatdırıldı. İngiltərə stadionlarına edilən ən mühüm islahatlar isə 1989-cu ildə 96 nəfərin ölümü ilə nəticələnən Hilsboro faciəsindən sonra hazırlanan Teylar Doktrinası ilə meydana çıxdı. Top 2 liqada stadionların tamamilə oturacaqlarla təmin olunması zəruri edildi, meydança kənarındakı hasarlar yığışdırıldı və təhlükəsizlik kameraları quraşdırıldı. Qaydaları pozan azarkeşlərin biletləri ləğv edilə və İngiltərədə bütün stadionlara girişi qanuni şəkildə qadağan edilə bilərdi.

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;
{{Vikianbar kateqoriyası|Heysel Stadium disaster}}

[[Kateqoriya:1985-ci ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1985-ci ildə Belçika]]
[[Kateqoriya:1985-ci ildə idman]]
[[Kateqoriya:Brüsseldə idman]]</text>
      <sha1>d1xunhyfqgija50806nbjp61xy27omd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Məbəd dağı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>397052</id>
    <revision>
      <id>6571386</id>
      <parentid>6564727</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:16:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1460" xml:space="preserve">{{Dağ
|Adı                      = Məbəd dağı
|Yerli adı                = 
|Şəkil                    = Israel-2013(2)-Aerial-Jerusalem-Temple Mount-Temple Mount (south exposure).jpg
|Şəklin izahı             = 
|CoordScale               = 
|Ölkə                     = İsrail
|Ölkə 1                   = Fələstin
|Region                   = 
|Vilayət                  = 
|Rayon                    = [[Köhnə şəhər]], [[Qüds]]
|Dağ sistemi              = İudeya dağları
|Dağ silsiləsi            =
|Növü                     = Dağ
|Mütləq hündürlüyü        = 740&lt;ref&gt;[http://www.mountain-forecast.com/peaks/Temple-Mount/forecasts/740 Temple Mount Forecast]&lt;/ref&gt;
|Nisbi hündürlüyü         = 
|İlk fəthi                =
|Marşrutu                 =
|Yer xəritəsi             = 
|Yer xəritəsi 1           = 
|Yer xəritəsi qeydləri    =
|Vikianbar                = 
}}

'''Məbəd dağı''' ({{dil-ar|الحرم القدسي الشريف}}; {{dil-he|הַר הַבַּיִת‎}}) — [[Qüds]]də olan [[köhnə şəhər]]in ən əsas dini məkanlarından biridir. [[Əl-Əqsa məscidi]] burada yerləşir.&lt;ref&gt;[https://www.itraveljerusalem.com/ent/al-aqsa-mosque/ https://www.itraveljerusalem.com/al-aqsa-mosque]&lt;/ref&gt;

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Qüds şəhərində yerləşən tarixi səmtlər}}{{Fələstin-qaralama}}{{İsrail-qaralama}}
[[Kateqoriya:Qüds]]
[[Kateqoriya:İsrail dağları]]</text>
      <sha1>py8hj580070243mckes9lsib32rzbln</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571387</id>
      <parentid>6571386</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:17:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1481" xml:space="preserve">{{Dağ
|Adı                      = Məbəd dağı
|Yerli adı                = 
|Şəkil                    = Israel-2013(2)-Aerial-Jerusalem-Temple Mount-Temple Mount (south exposure).jpg
|Şəklin izahı             = 
|CoordScale               = 
|Ölkə                     = İsrail
|Ölkə 1                   = Fələstin
|Region                   = 
|Vilayət                  = 
|Rayon                    = [[Köhnə şəhər]], [[Qüds]]
|Dağ sistemi              = İudeya dağları
|Dağ silsiləsi            =
|Növü                     = Dağ
|Mütləq hündürlüyü        = 740&lt;ref&gt;[http://www.mountain-forecast.com/peaks/Temple-Mount/forecasts/740 Temple Mount Forecast]&lt;/ref&gt;
|Nisbi hündürlüyü         = 
|İlk fəthi                =
|Marşrutu                 =
|Yer xəritəsi             = 
|Yer xəritəsi 1           = 
|Yer xəritəsi qeydləri    =
|Vikianbar                = 
}}

'''Məbəd dağı''' ({{dil-ar|الحرم القدسي الشريف}}; {{dil-he|הַר הַבַּיִת‎}}) — [[Qüds]]də olan [[köhnə şəhər]]in ən əsas dini məkanlarından biridir. [[Əl-Əqsa məscidi]] burada yerləşir.&lt;ref&gt;[https://www.itraveljerusalem.com/ent/al-aqsa-mosque/ https://www.itraveljerusalem.com/al-aqsa-mosque]&lt;/ref&gt;

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Qüds şəhərində yerləşən tarixi səmtlər}}{{Xarici keçidlər}}{{Fələstin-qaralama}}{{İsrail-qaralama}}
[[Kateqoriya:Qüds]]
[[Kateqoriya:İsrail dağları]]</text>
      <sha1>n6aef6x0ej0ptz6k56dqwee3u0y1yc9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Huan Karreno de Miranda</title>
    <ns>0</ns>
    <id>400327</id>
    <revision>
      <id>6571676</id>
      <parentid>6013206</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:24:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3183" xml:space="preserve">{{Rəssam
 |adı             = Huan Karreno de Miranda
 |orijinal adı    = 
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Carreño de miranda-autorretrato.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 200px
 |şəklin izahı    = [[Avilesdə]] Huan Karreno de Mirandanın heykəli
 |doğum tarixi    = 25.3.1614
 |doğum yeri      = [[Aviles]], [[İspaniya]]
 |vəfat tarixi    = 3.10.1685
 |vəfat yeri      = [[Madrid]], [[İspaniya]]
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = 
 |milliyyəti      = [[İspaniya|ispan]]
 |fəaliyyəti      = 
 |təhsili         = 
 |janrı           = 
 |stili           =  
 |tanınmış işləri = 
 |hamiləri        = 
 |tələbəsi        = 
 |təsirlənib      = 
 |təsir edib      = 
 |mükafatları     = 
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = 
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Huan Karreno de Miranda''' (isp. Juan Carreño de Miranda, {{DVTY}}) — Barokko dövründə yaşamış ispan rəssam.

== Həyatı ==
Huan Karreno de Miranda, [[Avstriya]]dakı [[Aviles]] şəhərində özü ilə eyni ada malik bir atanın oğlu olaraq doğuldu. Ailəsi 1623-cü ildə [[Madrid]]ə köçdü. Rəssam, Pedro de Las Kuevas ve Bartolomeo Romanın şagirdi olaraq 1620-ci ilin sonuna qədər bu şəhərdə təhsil aldı. İşləri ilə Velaskesin marağına səbəb oldu. 1658-ci ildə Alkasar sarayındakı freskləri boyamaq üçün saray komissiyası tərəfindən köməkçi seçildi. 1671-ci ildə Sebastyan de Herreranın vəfatı ilə kraliçanın saray rəssamı oldu və portretlər çəkməyə başladı.

Daha çox portretler rəssamı olaraq tanınan Miranda, [[Madrid]]də vəfat etdi. Tələbələri arasında Mateo Cerezo, Kabezalero, Donoso ve Ledesma Sotomayor olmuşdur.

Əsərlərinin çoxunu sarayda çəkmiş olsa da, kilsə ilə bağlı çəkdiyi rəsmlər də vardır.

== Qalereya ==
&lt;gallery widths=&quot;125px&quot; heights=&quot;200px&quot; perrow=&quot;4&quot;&gt; 
Fayl:Carreno de Miranda Pastrana.jpg| Miranda Pastrana  (1649-1693)
Fayl:Carlos II; Koning van Spanje.jpg| II Karlos
Fayl:P.Potemkin by J.Carreno de Miranda (1681-2, Prado).jpg| [[Rusiya]] səfiri [[Pyotr Potyomkin]]in portreti (1681-1682)
Fayl:Juan CARREÑO DE MIRANDA - Queen Mariana de Austria as a Widow.JPG| Avstriya kraliçası Mariana
Fayl:Infanta Maria Teresa (1638-1683, future Queen of France) by Juan Carreño de Miranda.jpg| [[Mariya Tereza]]
Fayl:Doña_Inés_de_Zúñiga,_Condesa_de_Monterrey.jpg|
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.newadvent.org/cathen/03377b.htm Catholic Encyclopedia article]
* [http://www.artehistoria.com/frames.htm?http://www.artehistoria.com/genios/pintores/1514.htm ARTEHISTORIA] {{Vebarxiv|url=https://archive.is/20121205192836/http://www.artehistoria.com/frames.htm?http://www.artehistoria.com/genios/pintores/1514.htm |date=2012-12-05 }}
* [http://www.artcyclopedia.com/artists/carreno_de_miranda_juan.html Juan Carreño de Miranda on artcyclopedia]
* [http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/63259/rec/2 ''Velázquez '']

[[Kateqoriya:Madriddə vəfat edənlər]]</text>
      <sha1>pft85keuemvuvzloa39j15s8kpc68vw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Windows Server 2012</title>
    <ns>0</ns>
    <id>401986</id>
    <revision>
      <id>6570886</id>
      <parentid>5997569</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:34:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1068" xml:space="preserve">{{ƏS}}
'''Windows Server 2012''' — [[Microsoft]] tərəfindən təqdim edilən Windows Server ardıcıllığının ən yeni versiyası. 4 sentyabr 2012 tarixində tam versiyası nəşr, sınaq versiyası isə 9 sentyabr 2011 tarixində MSDN istifadəçilərinə təqdim edilmişdir. Bu versiyanın ən üstün tərəfi Xüsusi Bulut sisteminə inteqrasiya olmuş olmasıdı.

Windows Server 2012 Datacenter yüksək dərəcədə virtuallaştırılmış Xüsusi Bulut mühitləri üçündür.
Windows Server 2012 Standart fiziki və ya az dərəcədə virtuallaştırılmış mühitlər üçündür.
Windows Server 2012 Essentials ən çox 25 istifadəçi və 50 cihaza sahib kiçik biznes üçün idealdır.
Windows Server 2012 Foundation ən çox 15 istifadəçi üçün Windows Server təcrübəsi təqdim edir.

Windows Server 2012 üçün Minimum Sistem Tələbləri
Bit 64-bit
Prosessor 1.4 GHz
RAM 512 MB
HDD boş alan 32 GB (16 GB RAM və ya üstü var isə daha çox)

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Microsoft Windows}}
[[Kateqoriya:Microsoft]]</text>
      <sha1>0b0d1l4uai7kcdrb1vyrn4anxouucu5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Harar</title>
    <ns>0</ns>
    <id>405110</id>
    <revision>
      <id>6571646</id>
      <parentid>6561095</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2417" xml:space="preserve">{{YM}}[[Fayl:Harar,_porta_di_buda_03.jpg|300px|thumbnail|right|Harar 2018-cı ildə]]
'''Harar''' (''Harer'') — [[Efiopiya]]nın əsas [[islam]] [[şəhər]]i, daş divarlarla əhatə olunmuş [[məscid]]lər və rəngarəng [[Bazar (ticarət obyekti)|bazarlar]] şəhəri, [[müsəlman]] elmi və [[məktəb]]ləri mərkəzi.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot;&gt;{{cite web|url=http://salamnews.org/az/news/read/172601 |title=Müsəlmanlardan başqa heç kəs 300 il ərzində bu şəhərə daxil ola bilməyib |author=C.Nəzərov |date=02 may 2015 |work= |publisher=salamnews.org |accessdate=2015-05-03 |language=az}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Əsrlər boyu Harardan Şərqi Afrikanı ərəb dünyası ilə əlaqələndirən ticarət karvanları keçib.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

Bu şəhərin çiçəklənmə dövrü XVI əsrdir. Şəhər o zaman böyük əraziyə malik, bugünkü Şərqi Efiopiyanı əhatə edən müstəqil Somali Sultanlığı olan Adalın paytaxtı olub. Lakin vaxt ötdükcə Adal mövqelərini itirib. Hazırda Harara Efiopiya hökuməti nəzarət edir.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

=== Cuqol ===
Şəhərin &quot;Cuqol&quot; adlandırılan köhnə hissəsi son 400 il ərzində çiçiəklənmə vaxtı qonşuların hücumlarından müdafiə üçün dörd metr hündürlüyə malik divarlarla əhatə olunub.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

2006-cı ildə 82 məscidə malik Cuqol YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısına daxil edilib.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

300 ildən çox müddət ərzində köhnə şəhərə giriş qeyri-müsəlmanlar üçün bağlı olub. Burada mövcud ənənəyə əsasən, köhnə şəhərdə sakinlər evlərin xarici divarlarını müxtəlif əlvan rənglərə boyayırlar. Evlər üç növdə tikilib; bəziləri Qırmızı dəniz sahilindəki ənənəvi ərəb şəhərləri memarlığını xatırladır. Evlərin divarlarını kasalar, boşqablar və hörmə səbətlər bəzəyir.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

== Turizm ==
[[Fayl:Hyena man.jpg|300px|thumbnail|right|[[Kaftar]]ların gecə qidalandırılması]]Hararın əsas özünəməxsus cəhətlərindən biri ev [[kaftar]]larıdır. Turistlər buraya qəlbləri dəhşətə bürüyən mənzərəyə - [[kaftar]]ların gecə qidalanmasına baxmaq üçün gəlirlər.&lt;ref name=&quot;salamnews&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiya şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>nkhjcs3bybutrrxqqfjhlm6shmmh335</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Moxave telefon köşkü</title>
    <ns>0</ns>
    <id>406611</id>
    <revision>
      <id>6571551</id>
      <parentid>6181885</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:55:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3002" xml:space="preserve">{{Tikili}}
'''Moxave telefon köşkü''' — [[Kaliforniya]]da, Moxave səhrasında yaxınlıqda işləyən yerli geoloqlar və şaxtaçılar üçün quraşdırılan telefon köşkü. Ən yaxın şosse yolundan 24 km, ən yaxın yaşayış məntəqəsindən isə onlarla km məsafədə yerləşirdi. İlk vaxtlar onun nömrəsi +1-714-733-9969 idi, sonra kod 619-a, daha sonra isə 760-a dəyişdirildi.

== Tarixi ==
Köşk 1948-ci ildə yaxınlıqda işləyən şaxtaçılar üçün quraşdırılmışdır. 1997-ci ildə Dyuis (Deuce) adlı bir şəxs köşk haqqında öyrənir və ona cavab verilənə qədər köşkə zəng etməyə başlayır. Hər səhər Dyuis üzünü qırxarkən güzgünün kənarına yapışdırdığı və üzərində &quot;Sən bu gün Moxavenin ortasında yerləşən köşkə zəng etməyi unutmamısan?&quot; cümləsini yazdığı yapışqanı görürdü. O, zəngləri ta ki [[Lorin]] (Lorene) adlı birisi ona cavab verənə qədər düz bir ay müddətində davam etdirir.

Öz əhvalatını öz saytında paylaşandan sonra Moxavedəki köşk qısa bir zamanda məşhurluq qazanır. Köşkün həvəskarları cavab almaq ümidiylə ora zəng edir, zənglərə cavab vermək üçün ora gedir, həmçinin ismarıc qoyurdular. Zamanla köşk bütünlüklə qraffitilərlə örtüldü.

== Məşhurluğu ==
Köşklə bağlı olan və 51 yaşlı Rik Karr tərəfindən iddia olunan bir hadisə [[Los Angeles Times]] qəzetinin müxbiri tərəfindən sənədləşdirilmişdir. Rik bildirirdi ki, o, Müqəddəs Ruhun təhrikiylə telefon köşkünün yanında 32 gün yaşamış və bu müddət ərzində 500-dən artıq zəngə cavab vermişdir. Bundan sonra səhranın ortasında yerləşən köşk ünsiyyət axtaran insanların ziyarət yerinə çevrilmişdir. Burada həmçinin yığıncaqlar da təşkil olunurdu. Köşkə gələn zənglərin ardı kəsilmirdi, belə ki insanları tanımadıqları bir yerə zəng etmək və təsadüfi insandan cavab almaq imkanı cəlb edirdi.

== Sökülməsi ==
Köşk 17 may 2000-ci ildə Moxave səhrasının da balasında olduğu [[ABŞ]] milli parkları xidmətinin sorğusuna əsasən Pacific Bell şirkəti tərəfindən sökülmüşdür.&lt;ref name=&quot;NPS letter&quot;&gt;{{cite web
| url= http://deserttripper.99k.org/mmletter.html
| title= NPS Correspondence
| first= Mary G.
| last= Martin
| date= June 9, 2000
| archive-url=https://web.archive.org/web/20120301104553/http://deserttripper.99k.org/mmletter.html
| archive-date=2012-03-01
| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Rəsmi səbəb olaraq insan axının səbəb olduğu arzuolunmaz ekoloji vəziyyət göstərilirdi. Köşkün tərəfdarları tərəfindən xatirə lövhəsi qurulsa da bu da xidmət tərəfindən sökülmüşdür. Telefon köşkünün tarixçəsi əsasında &quot;Moxavedə telefon köşkü&quot; adlı film də çəkilmişdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Kaliforniya tikililəri]]
[[Kateqoriya:İnternet-mədəniyyət]]
[[Kateqoriya:Telefon əlaqəsi]]</text>
      <sha1>d4hpnjm9djxu2wf4dxi7ras9j0nh6bv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ağır atletika üzrə Olimpiya oyunları mükafatçılarının siyahısı (kişilər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>411489</id>
    <revision>
      <id>6571173</id>
      <parentid>4875396</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:35:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13706" xml:space="preserve">[[Ağır atletika]] üzrə olimpiya medalçılarının tam siyahısı 1896-cı ildən 2008-ci ilə qədər

== Müasir proqram ==

=== Ən yüngül çəki ===
* −56 kq (1948–1968)
* 52–56 kq (1972–1992)
* 54–59 kq (1996)
* −56 kq (2000-)

{| class=&quot; wikitable&quot;
|- align=center
| width=100 bgcolor=efefef | ''' '''
| width=200 bgcolor=gold | '''Qızıl'''
| width=200 bgcolor=silver | '''Gümüş'''
| width=200 bgcolor=cc9966 | '''Bürünc'''
|-

|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1948 - Ən yüngül çəki (kişilər)|London,1948]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Cozef de Petro]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq|Böyük Britaniya}} [[Culian Kreus]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Böyük Britaniya]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Riçard Tom]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1952 -Ən yüngül çəki (kişilər)|Helsinki,1952]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[İvan Urodov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq|İran}} [[Mahmud Namdju]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|{{Bayraq|İran}} [[Əli Mirzai]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1956 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Melburn,1956]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Çarlz Vinçi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[Vladimir Stoqov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq|İran}} [[Mahmud Namdju]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1960 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Roma, 1960]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Çarlz Vinçi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yosinobu Miyake]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|{{Bayraq|İran}} [[İsmayıl Elmkax]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1964 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Tokio,1964]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[Aleksey Vaxonin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[İmre Fyoldi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Macarıstan]]
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Siro İsinoseki]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1968 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Mexiko,1968]]
|{{Bayraq|İran}} [[Məhəmməd Nassiri]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[İmre Fyoldi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Macarıstan]]
|{{Bayraq|Polşa}} [[Henrik Trebiskiy]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Polşa]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1972 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Münhen, 1972]]
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[İmre Fyoldi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Macarıstan]]
|{{Bayraq|İran}} [[Məhəmməd Nassiri]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[Genadi Çetin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1976 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Monreal, 1976]]
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Norair Nurikyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Qjeqoj Çura]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Kenkiti Ando]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[AFR]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1980 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Moskva, 1980]]
|{{Bayraq|Kuba}} [[Daniel Nunes]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Kuba]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[Yurik Sarkisyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq|Polşa}} [[Taeduş Dembonçik]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Polşa]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1984 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Los-Anceles, 1984]]
|{{Bayraq|Çin}} [[U-Şude]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Lay Junmin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Yaponiya }} [[Masaxiro Kotaka]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1988 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Seul, 1988]]
|{{Bayraq|SSRİ}} [[Oksen Mirzoyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Xe Yinsyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Lyu Şoubin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1992 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Barselona, 1992]]
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} [[Çon Byonqvan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Cənubi Koreya]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Lyu Şoubin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Lo Szyanmin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1996 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Atlanta, 1996]]
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[Xəlil Mutlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq|Yunanıstan}} [[Leonidas Sampanis]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yunanıstan]]
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Nikolay Peşalov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2000 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Sidney, 2000]]
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[Xəlil Mutlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq|Çin}} [[U Vensyun]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Çjan Syansyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2004 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Afina, 2004]]
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[Xəlil Mutlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq|Çin}} [[U Meyszin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[Sedat Artuk]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2008 - Ən yüngül çəki (kişilər)|Pekin, 2008]]
|{{Bayraq|Çin}} [[Sinsyuan Ayları]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Vyetnam}} [[Xoanq An Tuan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Vyetnam]]
|{{Bayraq|İndoneziya}} [[Eko Yulya İravan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İndoneziya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2012 — 56 kq-a qədər (kişilər)|London, 2012]]
|{{Bayraq|Şimali Koreya}} [[Om Yun Cxol]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Koreya Xalq Demokratik Respublikası]]
|{{Bayraq|Çin}} [[U Szinbyao]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[İsa Valentini]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Azərbaycan]]
|}

=== Yarımyüngül çəki ===
* −60 kq (1920–1936)
* 56–60 kq (1948–1992)
* 59–64 kq (1996)
* 56–62 kq (2000-)

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=center
|width=100 bgcolor=efefef|''' '''
|width=200 bgcolor=gold|'''Qızıl'''
|width=200 bgcolor=silver|'''Gümüş'''
|width=200 bgcolor=cc9966|'''Bürünc'''
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1920 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Antverpen, 1920]]
|{{Bayraq|Belçika}} [[Frans de Has]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Belçika]]
|{{Bayraq|Estoniya}} [[Alfred Şmidt]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Estoniya]]
|{{Bayraq|İsveçrə}} [[Yucin Riter]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İsveçrə]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1924 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Paris, 1924]]
|{{Bayraq|İtaliya}} [[Perino Qabetti]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İtaliya]]
|{{Bayraq|Avstriya}} [[Andreas Stadler]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Avstriya]]
|{{Bayraq |İsveçrə}} [[Artur Reynmann]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İsveçrə]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1928 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Amsterdam, 1928]]
|{{Bayraq |Avstriya}} [[Frans Andrisek]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Avstriya]]
|{{Bayraq |İtaliya}} [[Perino Qabetti]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İtaliya]]
|{{Bayraq |Almaniya}} [[Hans Vyolpert]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Almaniya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1932 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Los-Anceles, 1932]]
|{{Bayraq |Fransa}} [[Raymon Syuvini]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Fransa]]
|{{Bayraq |Almaniya}} [[Hans Vyolpert]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Almaniya]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Entoni Terlasso]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1936 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Berlin, 1936]]
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Entoni Terlasso]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq |Misir}} [[Saleh Soliman]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Misir]]
|{{Bayraq |Misir}} [[İbrahim Şams]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Misir]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1948 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|London, 1948]]
|{{Bayraq |Misir}} [[Mahmud Fayyad]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Misir]]
|{{Bayraq |Trinidad və Tobaqo}} [[Uilks Rodni]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Trinidad və Tobaqo]]
|{{Bayraq |İran}} [[Cəfər Salmassi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İran]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1952 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Helsinki, 1952]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Rafael Çimişkyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Nikolay Saksonov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Trinidad və Tobaqo}} [[Uilks Rodni]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Trinidad və Tobaqo]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1956 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Melburn, 1956]]
|{{Bayraq |ABŞ}} [[Ayzek Berqer]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Yevgeni Minayev]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Polşa}} [[Maryana Zelinskiy]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Polşa]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1960 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Roma, 1960]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Yevgeni Minayev]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |ABŞ}} [[Ayzek Berqer]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq |İtaliya}} [[Sebastyano Mannironi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İtaliya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1964 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Tokio, 1964]]
|{{Bayraq |Yaponiya}} [[Yosinobu Miyake]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|{{Bayraq |ABŞ}} [[Ayzek Berqer]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[ABŞ]]
|{{Bayraq |Polşa}} [[Meçislav Novak]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Polşa]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1968 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Mexiko, 1968]]
|{{Bayraq |Yaponiya}} [[Yosinobu Miyake]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Dito Şanidze]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Yaponiya}} [[Yosiyuki Miyake]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1972 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Münhen, 1972]]
|{{Bayraq |Bolqarıstan}} [[Norair Nurikyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Dito Şanidze]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Macarıstan}} [[Yanoş Benedek]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Macarıstan]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1976 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Monreal, 1976]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Nikolay Kolesnikov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Bolqarıstan}} [[Qeorqi Todorov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq |Yaponiya}} [[Kazumasa Xirai]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yaponiya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1980 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Moskva, 1980]]
|{{Bayraq |SSRİ}} [[Viktor Mazin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[SSRİ]]
|{{Bayraq |Bolqarıstan}} [[Stefan Dmitrov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq |Polşa}} [[Severinaların Mareyi]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Polşa]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1984 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Los-Anceles, 1984]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Çen Veysyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq |Rumıniya}} [[Qelu Radu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Rumıniya]]
|[[Fayl:Flag of the Republic of China.svg|23px]] [[Tsay Veni]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Tayvan]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1988 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Seul, 1988]]
|{{Bayraq |Türkiyə}} [[Naim Suleymanoqlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq |Bolqarıstan}} [[Stefan Topurov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Ye Xuanmin]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1992 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Barselona, 1992]]
|{{Bayraq |Türkiyə}} [[Naim Suleymanoqlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq |Bolqarıstan}} [[Nikolay Peşalov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Bolqarıstan]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Xe Yinsyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1996 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Atlanta, 1996]]
|{{Bayraq |Türkiyə}} [[Naim Suleymanoqlu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Türkiyə]]
|{{Bayraq|Yunanıstan}} [[Valerios Leonidis]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yunanıstan]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Syao Szyanan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2000 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Sidney, 2000]]
|{{Bayraq |Xorvatiya}} [[Nikolay Peşalov]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Xorvatiya]]
|{{Bayraq|Yunanıstan}} [[Leonidas Sampanis]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Yunanıstan]]
|{{Bayraq |Belarus}} [[Genadi Oleşuk]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Belarus]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2004 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Afina, 2004]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Şi Çjiyon]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Le Maoşen]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq |Venesuela}} [[İsrael Xose Rubio]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Venesuela]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2008 - Yarımyüngül çəki (kişilər)|Pekin, 2008]]
|{{Bayraq |Çin}} [[Çjan Syansyan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çin]]
|{{Bayraq |Kolumbiya}} [[Dieqo Fernando Salasar]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Kolumbiya]]
|{{Bayraq |İndoneziya}} [[Triyatno]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İndoneziya]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 2012 — 62 kq-a qədər (kişilər)|London, 2012]]
|{{Bayraq |Şimali Koreya}} [[Kim In Quk]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Koreya Xalq Demokratik Respublikası]]
|{{Bayraq |Kolumbiya}} [[Oskar Albeyro Fiqeroa Moskera]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Kolumbiya]]
|{{Bayraq |İndoneziya}} [[Eko Yulya İravan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[İndoneziya]]
|}

=== Yüngül çəki ===
* 60–67,5 kq (1920–1992)
* 64–70 kq (1996)
* 62–69 kq (2000-)

{| class=&quot; wikitable&quot;
|- align=center
| width=100 bgcolor=efefef | ''' '''
| width=200 bgcolor=gold | '''Qızıl'''
| width=200 bgcolor=silver | '''Gümüş'''
| width=200 bgcolor=cc9966 | '''Bürünc'''
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1920 - Yüngül çəki (kişilər)|Antverpen, 1920]]
|{{Bayraq |Estoniya}} [[Alfred Neyland]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Estoniya]]
|{{Bayraq |Belçika}} [[Lui Vilike]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Belçika]]
|{{Bayraq |Belçika}} [[Corc Rums]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Belçika]]
|-
|[[Yay Olimpiya oyunlarında ağır atletika 1924 - Yüngül çəki (kişilər)|Paris, 1924]]
|{{Bayraq |Fransa}} [[Edmon Dekotine]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Fransa]]
|{{Bayraq |Avstriya}} [[Anton Yekə heyvan]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Avstriya]]
|{{Bayraq |Çexiya}} [[Boqomil Durdis]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Çexiya]]
|-
| rowspan=2 | [[yay Olimpiya oyunlarında Ağır atletika 1928 - Yüngül çəki (kişilər)|Amsterdam, 1928]]
|{{Bayraq |Avstriya}} [[Hans Xaas]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Avstriya]]
| rowspan=2 | '''yoxdur'''
| rowspan=2 |{{Bayraq |Fransa}} [[Fernan Arnu]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Fransa]]
|-
|{{Bayraq |Almaniya}} [[Kurt Xelbiq]] &lt;br&gt;&lt;small&gt; [[Almaniya]]
|-
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Ağır atletika]]
[[Kateqoriya:Olimpiya oyunları]]</text>
      <sha1>n00ioqwgiiey0rbj9cy5s4quhd8cyzn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2019</title>
    <ns>0</ns>
    <id>415138</id>
    <revision>
      <id>6570492</id>
      <parentid>6087789</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>82.194.28.5</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3837" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|2019}}
{{Təqvim illəri}}

== Hadisələr ==
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] 2019-cu ili [[İmadəddin Nəsimi|Nəsimi]] ili elan edib
*[[14 iyun|14]] - [[30 iyun|30 İyun]] — [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]] ([[Minsk]], [[Belarus]])
* [[24 iyul|24 İyul]] — [[MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)|MiQ-29 təyyarəsinin qəzası]]
*[[1 dekabr|1 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Dünyada ilk yoluxma halı qeydə alınıb ([[Uhan|Uxan]], [[Hubey|Xubey]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]])
*[[31 dekabr|31 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) Çin Ölkə Ofisi Çinin Xubey əyalətinin Uxan şəhərində etiologiyası naməlum olan pnevmoniya ilə xəstələnmə halları haqqında məlumat vermişdir

== Doğumlar ==
== Vəfatlar ==
=== Yanvar ===
{{Əsas|2019-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
* 1 Yanvar — İvan Dimitrov, bolqar futbolçu (d. 1935)
* 2 Yanvar
** Paulin van Dötekom, holland sürətli konkisürən (d. 1981)
** Bob Eynşteyn, amerikalı aktyor, komediyaçı (d. 1942)
** Cin Okerland, amerikalı diktor, teleaparıcı (d. 1942)
* 3 Yanvar — Herb Kelleher, Merikalı iş adamı (d. 1931)
* 5 Yanvar — Draqoslav Şekularas, serb futbolçu (d. 1937)
* 7 Yanvar — Moşe Arens, israilli aviasiya mühəndisi, tədqiqatçı (d. 1925)
* 10 Yanvar — Teo Adam, alman opera müğənnisi (d. 1926)
* 11 Yanvar — Maykl Atya, ingilis riyaziyyatçı, akademik (d. 1929)
* 14 Yanvar — Pavel Adamoviç, polyak siyasətçi (d. 1965)
* 15 Yanvar — Kerol Çenninq, amerikalı aktrisa (d. 1921)
* 17 Yanvar
** Babiker Avadalla, Sudan Baş naziri ''(8-ci)'' (d. 1917)
** Vindzor Devis, uelsli aktyor (d. 1930)
** Meri Oliver, amerikalı şair (d. 1935)
* 19 Yanvar — Henri Si, flippinli iş adamı, investor (d. 1924)
* 21 Yanvar
** Şahzadə Henri, Paris qrafı, Fransa herqosu (d. 1933)
** Emiliano Sala, argentinalı futbolçu (d. 1990)
* 23 Yanvar
** Ayşən Qruda, türk aktrisa (d. 1944)
** Yonas Mekas, amerikalı rejissor, şair, rəssam (d. 1922)
** Oliver Mtukudzi, zimbabveli musiqiçi (d. 1952)
* 24 Yanvar — Fernando Sebastyan Aqilar, ispan kardinal (d. 1929)
* 25 Yanvar
** Duşan Makaveyev, serb rejissor (d. 1932)
** Krişna Sobti, hind yazıçı (d. 1925)
* 26 Yanvar
** Jan Qiyu, fransız bəstəkar, pianoçu (d. 1930)
** Mişel Leqran, fransız bəstəkar, dirijor (d. 1932)
* 27 Yanvar — Nina Fyodorova, rus xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. 1947)
* 29 Yanvar — Ceyms İnqrem, amerikalı musiqiçi (d. 1952)

=== Fevral ===
{{Əsas|2019-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}

=== Mart ===
{{Əsas|2019-ci il mart ayında vəfat edənlər}}

=== Aprel ===
{{Əsas|2019-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}

=== May ===
{{Əsas|2019-ci il may ayında vəfat edənlər}}

=== İyun ===
{{Əsas|2019-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}

=== İyul ===
{{Əsas|2019-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}

=== Avqust ===
{{Əsas|2019-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}

=== Sentyabr ===
{{Əsas|2019-ci il sentyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Oktyabr ===
{{Əsas|2019-ci il oktyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Noyabr ===
{{Əsas|2019-ci il noyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Dekabr ===
{{Əsas|2019-ci il dekabr ayında vəfat edənlər}}

== Nobel Mükafatları ==
[[Fayl:Nobel Prize.png|thumb|230x230px|Nobel mükafatı medalı]]
* Kimya
** Con Qudenaf
** Stenli Uittinqem
** Akira Yosino
* İqtisadiyyat
** Abhicit Banerci
** Ester Düflo
** Maykl Kremer
* Ədəbiyyat — Peter Handke
* Sülh — Abiy Əhməd Əli
* Fizika
** Cim Pibls
** Mişel Mayor
** Dide Kelo
* Fiziologiya və ya tibb
** Uilyam Kelin
** Piter Retkliff
** Qreqq Semenza

[[Kateqoriya:2019| ]]</text>
      <sha1>6soyni4iet4svzmy5css9zmh9v89yv7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570502</id>
      <parentid>6570492</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>82.194.28.5</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4151" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|2019}}
{{Təqvim illəri}}

== Hadisələr ==
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] 2019-cu ili [[İmadəddin Nəsimi|Nəsimi]] ili elan edib
*[[14 iyun|14]] - [[30 iyun|30 İyun]] — [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]] ([[Minsk]], [[Belarus]])
* [[24 iyul|24 İyul]] — [[MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)|MiQ-29 təyyarəsinin qəzası]]
*[[1 dekabr|1 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Dünyada ilk yoluxma halı qeydə alınıb ([[Uhan|Uxan]], [[Hubey|Xubey]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]])
*[[31 dekabr|31 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) Çin Ölkə Ofisi Çinin Xubey əyalətinin Uxan şəhərində etiologiyası naməlum olan pnevmoniya ilə xəstələnmə halları haqqında məlumat vermişdir

== Doğumlar ==
== Vəfatlar ==
=== Yanvar ===
{{Əsas|2019-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
* 1 Yanvar — İvan Dimitrov, bolqar futbolçu (d. 1935)
* 2 Yanvar
** Paulin van Dötekom, holland sürətli konkisürən (d. 1981)
** Bob Eynşteyn, amerikalı aktyor, komediyaçı (d. 1942)
** Cin Okerland, amerikalı diktor, teleaparıcı (d. 1942)
* 3 Yanvar — Herb Kelleher, Merikalı iş adamı (d. 1931)
* 5 Yanvar — Draqoslav Şekularas, serb futbolçu (d. 1937)
* 7 Yanvar — Moşe Arens, israilli aviasiya mühəndisi, tədqiqatçı (d. 1925)
* 10 Yanvar — Teo Adam, alman opera müğənnisi (d. 1926)
* 11 Yanvar — Maykl Atya, ingilis riyaziyyatçı, akademik (d. 1929)
* 14 Yanvar — Pavel Adamoviç, polyak siyasətçi (d. 1965)
* 15 Yanvar — Kerol Çenninq, amerikalı aktrisa (d. 1921)
* 17 Yanvar
** Babiker Avadalla, Sudan Baş naziri ''(8-ci)'' (d. 1917)
** Vindzor Devis, uelsli aktyor (d. 1930)
** Meri Oliver, amerikalı şair (d. 1935)
* 19 Yanvar — Henri Si, flippinli iş adamı, investor (d. 1924)
* 21 Yanvar
** Şahzadə Henri, Paris qrafı, Fransa herqosu (d. 1933)
** Emiliano Sala, argentinalı futbolçu (d. 1990)
* 23 Yanvar
** Ayşən Qruda, türk aktrisa (d. 1944)
** Yonas Mekas, amerikalı rejissor, şair, rəssam (d. 1922)
** Oliver Mtukudzi, zimbabveli musiqiçi (d. 1952)
* 24 Yanvar — Fernando Sebastyan Aqilar, ispan kardinal (d. 1929)
* 25 Yanvar
** Duşan Makaveyev, serb rejissor (d. 1932)
** Krişna Sobti, hind yazıçı (d. 1925)
* 26 Yanvar
** Jan Qiyu, fransız bəstəkar, pianoçu (d. 1930)
** Mişel Leqran, fransız bəstəkar, dirijor (d. 1932)
* 27 Yanvar — Nina Fyodorova, rus xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. 1947)
* 29 Yanvar — Ceyms İnqrem, amerikalı musiqiçi (d. 1952)

=== Fevral ===
{{Əsas|2019-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}

=== Mart ===
{{Əsas|2019-ci il mart ayında vəfat edənlər}}

=== Aprel ===
{{Əsas|2019-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}

=== May ===
{{Əsas|2019-ci il may ayında vəfat edənlər}}

=== İyun ===
{{Əsas|2019-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}

=== İyul ===
{{Əsas|2019-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}

=== Avqust ===
{{Əsas|2019-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}

=== Sentyabr ===
{{Əsas|2019-ci il sentyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Oktyabr ===
{{Əsas|2019-ci il oktyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Noyabr ===
{{Əsas|2019-ci il noyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Dekabr ===
{{Əsas|2019-ci il dekabr ayında vəfat edənlər}}

== Nobel Mükafatları ==
[[Fayl:Nobel Prize.png|thumb|230x230px|Nobel mükafatı medalı]]
* [[Kimya üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Kimya]]
** [[Con Qudenaf]]
** [[Stenli Uittinqem]]
** [[Akira Yosino]]
* [[İqtisadiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|İqtisadiyyat]]
** [[Abirjit Banerji|Abhicit Banerci]]
** [[Ester Düflo]]
** [[Maykl Kremer]]
* [[Ədəbiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Ədəbiyyat]] — [[Peter Handke]]
* [[&quot;Nobel&quot; sülh mükafatı|Sülh]] — [[Abiy Əhməd Əli]]
* [[Fizika üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fizika]]
** [[Cim Pibls]]
** [[Mişel Mayor]]
** [[Dide Kelo]]
* [[Fiziologiya və ya tibb üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fiziologiya və ya tibb]]
** [[Uilyam Kelin]]
** [[Piter Retkliff]]
** [[Qreqq Semenza]]

[[Kateqoriya:2019| ]]</text>
      <sha1>tbnhfrqgx9jj2x0ph3agzccsovi3m0o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570519</id>
      <parentid>6570502</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:12:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>82.194.28.5</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4615" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|2019}}
{{Təqvim illəri}}

== Hadisələr ==
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] 2019-cu ili [[İmadəddin Nəsimi|Nəsimi]] ili elan edib
*[[14 iyun|14]] - [[30 iyun|30 İyun]] — [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]] ([[Minsk]], [[Belarus]])
* [[24 iyul|24 İyul]] — [[MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)|MiQ-29 təyyarəsinin qəzası]]
*[[1 dekabr|1 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Dünyada ilk yoluxma halı qeydə alınıb ([[Uhan|Uxan]], [[Hubey|Xubey]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]])
*[[31 dekabr|31 Dekabr]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) Çin Ölkə Ofisi Çinin Xubey əyalətinin Uxan şəhərində etiologiyası naməlum olan pnevmoniya ilə xəstələnmə halları haqqında məlumat vermişdir

== Doğumlar ==
== Vəfatlar ==
=== Yanvar ===
{{Əsas|2019-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
* [[1 yanvar|1 Yanvar]] — [[İvan Dimitrov]], bolqar futbolçu (d. [[1935]])
* [[2 yanvar|2 Yanvar]]
** [[Paulin van Dötekom]], holland sürətli konkisürən (d. [[1981]])
** [[Bob Eynşteyn]], amerikalı aktyor, komediyaçı (d. [[1942]])
** [[Cin Okerland]], amerikalı diktor, teleaparıcı (d. [[1942]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Herb Kelleher]], amerikalı iş adamı (d. [[1931]])
* [[5 yanvar|5 Yanvar]] — [[Draqoslav Şekularas]], serb futbolçu (d. [[1937]])
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Moşe Arens]], israilli aviasiya mühəndisi, tədqiqatçı (d. [[1925]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[Teo Adam]], alman opera müğənnisi (d. [[1926]])
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[Maykl Atya]], ingilis riyaziyyatçı, akademik (d. [[1929]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]] — [[Pavel Adamoviç]], polyak siyasətçi (d. [[1965]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Kerol Çenninq]], amerikalı aktrisa (d. [[1921]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]]
** [[Babiker Avadalla]], Sudan Baş naziri ''(8-ci)'' (d. [[1917]])
** [[Vindzor Devis]], uelsli aktyor (d. [[1930]])
** [[Meri Oliver]], amerikalı şair (d. [[1935]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Henri Si]], flippinli iş adamı, investor (d. [[1924]])
* [[21 yanvar|21 Yanvar]]
** [[Şahzadə Henri]], Paris qrafı, Fransa herqosu (d. [[1933]])
** [[Emiliano Sala]], argentinalı futbolçu (d. [[1990]])
* [[23 yanvar|23 Yanvar]]
** [[Ayşən Qruda]], türk aktrisa (d. [[1944]])
** [[Yonas Mekas]], amerikalı rejissor, şair, rəssam (d. [[1922]])
** [[Oliver Mtukudzi]], zimbabveli musiqiçi (d. [[1952]])
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — [[Fernando Sebastyan Aqilar]], ispan kardinal (d. [[1929]])
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** [[Duşan Makaveyev]], serb rejissor (d. [[1932]])
** [[Krişna Sobti]], hind yazıçı (d. [[1925]])
* [[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Jan Qiyu]], fransız bəstəkar, pianoçu (d. [[1930]])
** [[Mişel Leqran]], fransız bəstəkar, dirijor (d. [[1932]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]] — [[Nina Fyodorova]], rus xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. [[1947]])
* [[29 yanvar|29 Yanvar]] — [[Ceyms İnqrem]], amerikalı musiqiçi (d. [[1952]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2019-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}

=== Mart ===
{{Əsas|2019-ci il mart ayında vəfat edənlər}}

=== Aprel ===
{{Əsas|2019-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}

=== May ===
{{Əsas|2019-ci il may ayında vəfat edənlər}}

=== İyun ===
{{Əsas|2019-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}

=== İyul ===
{{Əsas|2019-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}

=== Avqust ===
{{Əsas|2019-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}

=== Sentyabr ===
{{Əsas|2019-ci il sentyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Oktyabr ===
{{Əsas|2019-ci il oktyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Noyabr ===
{{Əsas|2019-ci il noyabr ayında vəfat edənlər}}

=== Dekabr ===
{{Əsas|2019-ci il dekabr ayında vəfat edənlər}}

== Nobel Mükafatları ==
[[Fayl:Nobel Prize.png|thumb|230x230px|Nobel mükafatı medalı]]
* [[Kimya üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Kimya]]
** [[Con Qudenaf]]
** [[Stenli Uittinqem]]
** [[Akira Yosino]]
* [[İqtisadiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|İqtisadiyyat]]
** [[Abirjit Banerji|Abhicit Banerci]]
** [[Ester Düflo]]
** [[Maykl Kremer]]
* [[Ədəbiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Ədəbiyyat]] — [[Peter Handke]]
* [[&quot;Nobel&quot; sülh mükafatı|Sülh]] — [[Abiy Əhməd Əli]]
* [[Fizika üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fizika]]
** [[Cim Pibls]]
** [[Mişel Mayor]]
** [[Dide Kelo]]
* [[Fiziologiya və ya tibb üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fiziologiya və ya tibb]]
** [[Uilyam Kelin]]
** [[Piter Retkliff]]
** [[Qreqq Semenza]]

[[Kateqoriya:2019| ]]</text>
      <sha1>1z0kykgbn5u6zhzmhogzmd9aorb9f0d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2020</title>
    <ns>0</ns>
    <id>415139</id>
    <revision>
      <id>6571573</id>
      <parentid>6554223</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:16:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.200.91</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63411" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|2020}}
{{Təqvim illəri}}

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Funeral of Qasem Soleimani, Tehran, Mehr 08.jpg|thumb|[[Qasım Süleymaninin dəfn mərasimi]]]]
[[Fayl:Elazığ Depremi kurtarma çalışmaları (3) 01.jpg|thumb|[[Elazığ zəlzələsi (2020)|Elazığ zəlzələsi]]]]
[[Fayl:Pandemic photomontage COVID-19.png|thumb|[[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]

* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[2019-2020 Honkonq etirazları]]: Honkonqda yeni ildə hökumət əleyhinə mitinq oldu
** [[Xorvatiya]] [[Avropa İttifaqı|Aİ]]-də sədrlik müddətinə başladı

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Tayvan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Yeni Taybey]] şəhərində [[Sikorski UH-60|Sikorski UH-60 Blək Hauk]] tipli helikopter qəzaya düşdü
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] əsgərləri Bağdadda sui-qəsd təşkil etdi. [[Qüds]] qüvvələrinin komandiri [[Qasım Süleymani]] və [[İran]] dövlət xadimi [[Əbu Mehdi əl-Mühəndisi]] öldürüldü
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[Xorvatiyada prezident seçkiləri]] oldu (II tur). [[Zoran Milanoviç]] prezident seçildi
** [[77-ci Qızıl Kürə mükafatları]] [[Los-Anceles|Los Anceles]] şəhərində verildi
* [[6 yanvar|6 Yanvar]] — [[İran]] [[2015-ci il nüvə sazişi]]&lt;nowiki/&gt;nə dair bütün öhdəliklərinə son qoyur
* [[9 yanvar|9 Yanvar]] — [[TOI 1338-b]] adlı yeni [[planet]] kəşf edildi
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[Tayvanda prezident seçkiləri]] oldu. [[Tsay İnven]] yenidən prezident seçildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — [[Elazığ zəlzələsi (2020)|Türkiyənin Elazığ ilində zəlzələ]] oldu
* [[28 yanvar|28 Yanvar]] — [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] prezidenti [[Donald Tramp]] və [[İsrail]] Baş naziri [[Benyamin Netanyahu]] [[Yaxın Şərq Sülh planı]]&lt;nowiki/&gt;nın detallarını açıqladı
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]], yeni koronavirusun digər ölkələrə keçməsi ilə bağlı qlobal fövqəladə hal elan etdi
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — [[Böyük Britaniyanın Avropa İttifaqından çıxışı|Böyük Britaniya Avropa İttifaqından çıxdı]]

=== Fevral ===

* [[5 fevral|5 Fevral]]
** [[Türkiyənin Van ilində qar uçqunu]] oldu
** Türkiyədə [[Pegasus Hava yolları reys 2193|Pegasus Hava yollarının 2193 nömrəli uçuşu]]&lt;nowiki/&gt;nda təyyarə qəzaya düşdü
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Almaniyanın Hanau şəhərində terror]] oldu
* [[23 fevral|23 Fevral]] — Türkiyə - İran sərhədində zəlzələ oldu
* [[27 fevral|27 Fevral]]
** [[Suriya]] Milli Ordusu İdlibə hücum etdi. 33 türk əsgəri şəhid oldu
** Türkiyə Silahlı Qüvvələri, Suriya Milli Ordusuna qarşı [[Bahar qalxanı əməliyyatı|Bahar Qalxanı əməliyyatı]]&lt;nowiki/&gt;na başladı
*[[28 fevral|28 Fevral]] — Azərbaycanda ilk [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19]] infeksiyasına yoluxma faktı qeydə alınıb
* [[29 fevral|29 Fevral]] — [[Slovakiyada parlament seçkiləri]] oldu. [[İqor Matoviç]] Baş nazir seçildi

=== Mart ===

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]], koronavirusu qlobal pandemiya elan etdi
** Türkiyədə ilk [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19]] infeksiyasına yoluxma faktı qeydə alınıb
* [[17 mart|17 Mart]] — [[UEFA Avro 2020]] təxirə salındı
* [[18 mart|18 Mart]] — [[2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] təxirə salındı
*[[20 mart|20 Mart]] — Azərbaycan - İran sərhədində silahlı insident olub
*[[24 mart|24 Mart]] — [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Yay Olimpiya]] Oyunları təxirə salındı

=== Aprel ===

* [[2 aprel|2 Aprel]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 1 milyonu keçdi
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 2 milyonu keçdi
** [[Fransa Velosiped Turu]] təxirə salındı
* [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] hökumətinin yaranmasının 100-cü ildönümü qeyd edildi

=== May ===

* [[22 may|22 May]] — [[Pakistan Beynəlxalq Hava yolları reys 8303|Pakistan Hava Yollarında qəza]] oldu

=== İyun ===

* [[23 iyun|23 İyun]] — [[Meksika]]&lt;nowiki/&gt;da 7.5 bal gücündə zəlzələ oldu

=== İyul ===

* [[5 iyul|5 İyul]] — [[Dominikan Respunlikasında parlament seçkiləri]] oldu
* [[8 iyul|8 İyul]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 12 milyonu keçdi
* [[12 iyul|12]] - [[23 iyul|23 İyul]] — [[Tovuz döyüşləri]]

=== Avqust ===
[[Fayl:Damages after 2020 Beirut explosions 1.jpg|thumb|[[Beyrut limanında partlayışlar (2020)|Beyrut limanı partlayışdan sonra]]]]

* [[4 avqust|4 Avqust]] — [[Beyrut limanında partlayışlar (2020)|Livanın paytaxtı Beyrut şəhərindəki liman bombalandı]]
* [[11 avqust|11 Avqust]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Virusa qarşı ilk peyvənd hazırlandı

=== Sentyabr ===

* [[27 sentyabr|27 Sentyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]], [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonlarının kəndlərini, [[Horadiz]] və [[Naftalan]] şəhərlərini atəşə tutdu
** [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] başladı
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Qaraxanbəyli (Füzuli)|Qaraxanbəyli]], [[Horadiz (kənd)|Kənd Horadiz]] və [[Qərvənd (Füzuli)|Qərvənd]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Böyük Mərcanlı]] və [[Nüzgar]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Murovdağ|Murov zirvəsi]] işğaldan azad edildi
* [[28 sentyabr|28 Sentyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağdam rayonu|Ağdam]] və [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonlarının kəndlərini, [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun [[Şıxarx]] qəsəbəsini, [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu
* [[29 sentyabr|29 Sentyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonlarının kəndlərini və [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] rayonunun ərazilərini atəşə tutdu
** Ermənilər Qarabağı tərk etməyə başladılar
* [[30 sentyabr|30 Sentyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonunun kəndlərini, [[Tərtər]] və [[Horadiz]] şəhərlərini atəşə tutdu

=== Oktyabr ===
[[Fayl:Bərdənin bombalanması (28.10.2020).jpg|thumb|250x250px|Bərdə şəhəri raket hücumlarından sonra]]
* [[1 oktyabr|1 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonlarının kəndlərini, [[Tərtər]] və [[Horadiz]] şəhərlərini atəşə tutdu
* [[2 oktyabr|2 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]], [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]] rayonlarının kəndlərini və [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu
* [[3 oktyabr|3 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonlarının kəndlərini, [[Tərtər]] və [[Beyləqan]] şəhərlərini atəşə tutdu
** [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun [[Talış (Tərtər)|Talış]] və [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan (Madagiz)]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Mehdili (Cəbrayıl)|Mehdili]], [[Çaxırlı (Cəbrayıl)|Çaxırlı]], [[Aşağı Maralyan]], [[Şəybəy]] və [[Quycaq]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Aşağı Əbdürrəhmanlı]] kəndi işğaldan azad edildi
* [[4 oktyabr|4 Oktyabr]]
** [[Gəncə bombalanmaları|Gəncə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Mingəçevir şəhərinə raket hücumları]]
** [[Xızı rayonuna raket hücumları]]
**[[Abşeron rayonuna raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]] rayonlarının kəndlərini atəşə tutdu
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Karxulu]], [[Şükürbəyli (Cəbrayıl)|Şükürbəyli]], [[Yuxarı Maralyan]], [[Çərəkən]], [[Daşkəsən (Cəbrayıl)|Daşkəsən]], [[Horovlu]], [[Decal]], [[Mahmudlu (kənd, Cəbrayıl)|Mahmudlu]] və [[Cəfərabad (Cəbrayıl)|Cəfərabad]] kəndləri işğaldan azad edildi
** '''[[Cəbrayıl|Cəbrayıl şəhəri]]''' işğaldan azad edildi
* [[5 oktyabr|5 Oktyabr]]
** [[Gəncə bombalanmaları|Gəncə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Beyləqan şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonlarının kəndlərini, [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonunun ərazilərini və [[Beyləqan]], [[Bərdə]], [[Tərtər]], [[Gəncə]], [[Ağcabədi]] şəhərlərini atəşə tutdu
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Şıxalıağalı|Şıxəli Ağalı]], [[Sarıcalı (Cəbrayıl)|Sarıcalı]] və [[Məzrə (Cəbrayıl)|Məzrə]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[6 oktyabr|6 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarının kəndlərini və [[Yevlax rayonu|Yevlax]], [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
* [[7 oktyabr|7 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] və [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonlarının kəndlərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonu sahəsində uçuş cəhdi etdi
* [[8 oktyabr|8 Oktyabr]]
** [[Gəncə bombalanmaları|Gəncə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Bərdənin bombalanması|Bərdə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Tərtərin bombalanması|Tərtər şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonlarının kəndlərini və [[Bərdə]] şəhərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Oğuz rayonu|Oğuz]] rayonu sahəsində uçuş cəhdi etdi
** Azərbaycan Ordusu [[Şuşa]] şəhərindəki hərbi hissələri bombaladı
* [[9 oktyabr|9 Oktyabr]]
** [[Mingəçevir şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun kəndlərini, [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonlarının ərazilərini və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunun [[Quzanlı]] qəsəbəsini atəşə tutdu
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Qaracallı (Cəbrayıl)|Qaracallı]], [[Süleymanlı (Cəbrayıl)|Süleymanlı]], [[Əfəndilər (Cəbrayıl)|Əfəndilər]] və [[Qışlaq (Cəbrayıl)|Qışlaq]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Yuxarı Güzlək]] və [[Gorazıllı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun [[Çaylı (Tərtər)|Çaylı]] kəndi işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Sor]] kəndi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Hadrut|'''Hadrut qəsəbəsi''']] işğaldan azad edildi
* [[10 oktyabr|10 Oktyabr]]
** [[Azərbaycan]], [[Rusiya]] və [[Ermənistan]] arasında [[Moskva]] görüşü
**Humanitar atəşkəs elan olundu
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarının kəndlərini atəşə tutdu
** [[Xankəndi]] şəhərində həyəcan siqnalı verildi
* [[11 oktyabr|11 Oktyabr]]
** [[Gəncə bombalanmaları|Gəncə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Mingəçevir şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarının kəndlərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Mingəçevir]] şəhəri istiqamətində uçuş cəhdi etdi
* [[12 oktyabr|12 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun kəndlərini və [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA-lar [[Ağdam rayonu|Ağdam]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonları istiqamətində uçuş cəhdi etdi
* [[13 oktyabr|13 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
* [[14 oktyabr|14 Oktyabr]]
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Qaradağlı (Füzuli)|Qaradağlı]], [[Xatınbulaq]] və [[Qarakollu]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu]]nun [[Bulutan]], [[Məlikcanlı]], [[Kəmərtük]], [[Dağdöşü]] və [[Tağaser]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[15 oktyabr|15 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Arış]] kəndi işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Doşulu]] kəndi işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edişə (Xocavənd)|Edişə]], [[Edilli]], [[Düdükçü]] və [[Çiraquz]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[16 oktyabr|16 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]] rayonlarının ərazisini və [[Gəncə]] şəhərini atəşə tutdu
** Xocavənd rayonunun Xırmancıq, Ağbulaq və Axullu kəndləri işğaldan azad edildi
* [[17 oktyabr|17 Oktyabr]]
** [[Gəncə bombalanmaları|Gəncə şəhərinə raket hücumları]]
** [[Mingəçevir şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonlarının kəndlərini və [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonu istiqamətində uçuş cəhdi edib
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Qoçəhmədli]], [[Çimən]], [[Musabəyli (Füzuli)|Musabəyli]], [[Pirəhmədli (Füzuli)|Pirəhmədli]], [[Dədəli (Füzuli)|Dədəli]], [[İşıqlı (Füzuli)|İşıqlı]] və [[Cuvarlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** '''[[Füzuli|Füzuli şəhəri]]''' işğaldan azad edildi
* [[18 oktyabr|18 Oktyabr]]
** [[Xızı rayonuna raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun kəndlərini və [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Horadiz]] şəhəri istiqamətində uçuş cəhdi etdi
** [[Xudafərin körpüləri]] üzərində [[Azərbaycan bayrağı]] sancıldı
* [[19 oktyabr|19 Oktyabr]]
** [[Xızı rayonuna raket hücumları]]
** [[Ağcabədi rayonuna raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarının kəndlərini, [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]], [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonlarının ərazilərini, [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunun [[Bənövşələr]] qəsəbəsini və [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]], [[Əmirvarlı|Əmirvanlı]], [[Maşanlı]], [[Hasanlı]], [[Alıkeyxalı]], [[Qumlaq (kənd, Cəbrayıl)|Qumlaq]], [[Hacılı (Cəbrayıl)|Hacılı]], [[Göyərçin Veysəlli]], [[Niyazqulular]], [[Keçəl Məmmədli]], [[Şahvəlli]], [[Hacı İsmayıllı (Cəbrayıl)|Hacı İsmayıllı]] və [[İsaqlı]] kəndləri azad edildi
* [[20 oktyabr|20 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun kəndlərini və  [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** Ermənistana məxsus PUA [[Gəncə]] şəhəri istiqamətində və [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonu sahəsində uçuş cəhdi etdi
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Dördçinar]], [[Kürdlər (Füzuli)|Kürdlər]], [[Yuxarı Əbdürrəhmanlı]], [[Qarğabazar (Füzuli)|Qarğabazar]], [[Aşağı Veysəlli]] və [[Yuxarı Aybasanlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Safarşa]], [[Həsənqaydı]], [[Fuğanlı]], [[İmambağı]], [[Daş Veysəlli]], [[Ağtəpə (Cəbrayıl)|Ağtəpə]] və [[Yarəhmədli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Ağcakənd (Xocavənd)|Ağcakənd]], [[Günəşli (Xocavənd)|Günəşli (Noraşen)]], [[Çinarlı (Xocavənd)|Çinarlı (Vəng)]], [[Daşbaşı (Xocavənd)|Daşbaşı]] və [[Mülküdərə]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Havalı]], [[Zərnəli]], [[Məmmədbəyli]], [[Həkəri (Zəngilan)|Həkəri]], [[Şərifan]] və [[Birinci Muğanlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** '''[[Zəngilan|Zəngilan şəhəri]]''' işğaldan azad edildi
* [[21 oktyabr|21 Oktyabr]]
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Gecəgözlü]], [[Aşağı Seyidəhmədli]] və [[Zərgər (Füzuli)|Zərgər]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Balyand]], [[Papı]], [[Tulus]], [[Hacılı (Cəbrayıl)|Hacılı]] və [[Tinli (Cəbrayıl)|Tinli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Xurama]], [[Xumarlı (Zəngilan)|Xumarlı]], [[Sarıl]], [[Babaylı (Zəngilan)|Babaylı]], [[Hacallı (Zəngilan)|Hacallı]], [[Qıraq Müşlan]], [[Üdgün]], [[İçəri Müşlan]], [[Məlikli (Zəngilan)|Məlikli]], [[Cahangirbəyli]], [[Turabad]] və [[Baharlı (Zəngilan)|Baharlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun '''[[Mincivan|Mincivan qəsəbəsi]]''' işğaldan azad edildi
* [[22 oktyabr|22 Oktyabr]]
** [[Siyəzən rayonuna raket hücumları]]
** [[Qəbələ rayonuna raket hücumları]]
** [[Kürdəmir rayonuna raket hücumları]]
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Sirik]], [[Şıxlar (Cəbrayıl)|Şıxlar]], [[Məstalıbəyli]] və [[Dərzili]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Yuxarı Rəfədinli]], [[Aşağı Rəfədinli]] və [[Mollavəli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Kolluqışlaq]], [[Malatkeşin]], [[Zəngilan (kənd)|Kənd Zəngilan]], [[Genlik]], [[Vəliqulubəyli]], [[Qaradərə (Zəngilan)|Qaradərə]], [[Çöpədərə]], [[Tatar (Zəngilan)|Tatar]], [[Tiri]], [[Əmirxanlı (Zəngilan)|Əmirxanlı]], [[Qarqulu]], [[Bartaz (kənd, Zəngilan)|Bartaz]] və [[Dəlləkli (Zəngilan)|Dəlləkli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun '''[[Ağbənd|Ağbənd qəsəbəsi]]''' işğaldan azad edildi
** [[Azərbaycan-İran sərhədi|Azərbaycan - İran sərhədi]] bərpa olundu
* [[23 oktyabr|23 Oktyabr]]
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Dağ Tumas]], [[Nüsüs]], [[Xələfli (kənd, Cəbrayıl)|Xələfli]], [[Minbaşılı (Cəbrayıl)|Minbaşılı]] və [[Veysəlli (Cəbrayıl)|Veysəlli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Dolanlar]] və [[Bünyadlı (Xocavənd)|Bünyadlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Vənədli]] və [[Mirzəhəsənli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Zilanlı]], [[Kürd Mahruzlu|Kürd Mahrızlı]], [[Muğanlı (Qubadlı)|Muğanlı]] və [[Alaqurşaq]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[24 oktyabr|24 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Sünik-Zəngilan yolu]] istiqamətindən Azərbaycan Ordusuna hücum etməyə cəhd etdi
* [[25 oktyabr|25 Oktyabr]]
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Birinci Alıbəyli (Zəngilan)|Birinci Alıbəyli]], [[İkinci Alıbəyli (Zəngilan)|İkinci Alıbəyli]], [[Yenikənd (Zəngilan)|Yenikənd]] və [[Rəbənd]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Qovşudlu]], [[Sofulu (Cəbrayıl)|Sofulu]], [[Dağ Maşanlı]], [[Kürdlər (Cəbrayıl)|Kürdlər]], [[Hovuslu]] və [[Çələbilər (Cəbrayıl)|Çələbilər]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Padar (Qubadlı)|Padar]], [[Əfəndilər (Qubadlı)|Əfəndilər]], [[Yusifbəyli]], [[Çaytumas]], [[Xanlıq (Qubadlı)|Xanlıq]], [[Sarıyataq (Qubadlı)|Sarıyataq]] və [[Mollabürhan]] kəndləri işğaldan azad edildi
** '''[[Qubadlı|Qubadlı şəhəri]]''' işğaldan azad edildi
* [[26 oktyabr|26 Oktyabr]]
** Humanitar atəşkəs elan olundu
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun kəndlərini və [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu
* [[27 oktyabr|27 Oktyabr]]
** [[Bərdənin bombalanması|Bərdə rayonuna raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq [[Goranboy rayonu|Goranboy]] və [[Bərdə rayonu|Bərdə]] rayonlarının kəndlərini atəşə tutdu
* [[28 oktyabr|28 Oktyabr]]
** [[Bərdənin bombalanması|Bərdə şəhərinə raket hücumları]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]], [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]] və [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Mandılı]] kəndi işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Qazanzəmi]], [[Xanağabulaq]], [[Çullu (Cəbrayıl)|Çullu]], [[Quşçular (Cəbrayıl)|Quşçular]] və [[Qaraağac (Cəbrayıl)|Qaraağac]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Birinci Ağalı]], [[İkinci Ağalı]], [[Üçüncü Ağalı]] və [[Zərnəli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Qiyaslı (Qubadlı)|Qiyaslı]], [[Əbilcə]] və [[Qilican]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[29 oktyabr|29 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonunun kəndlərini və [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Bərdə rayonu|Bərdə]], [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
* [[30 oktyabr|30 Oktyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] və [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonlarının ərazilərini atəşə tutdu
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Xudaverdili]], [[Qurbantəpə (Cəbrayıl)|Qurbantəpə]], [[Şahvələdli (Cəbrayıl)|Şahvələdli]] və [[Xubyarlı (Cəbrayıl)|Xubyarlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Aladin]] və [[Vejnəli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Kavdadıq]], [[Məmər]] və [[Mollalı (Qubadlı)|Mollalı]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[31 oktyabr|31 Oktyabr]] — Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonlarının kəndlərini, [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunun [[Şıxarx]] qəsəbəsini və [[Tərtər]] şəhərini atəşə tutdu

=== Noyabr ===
[[Fayl:Battle of Shusha (2020).svg|thumb|255x255px|Şuşa döyüşü]]
[[Fayl:Celebrations in Baku over the victory in Shusha 22 (edited).jpg|thumb|255x255px|Şuşanın işğaldan azad olunmasını qeyd edən Azərbaycan xalqı]]
[[Fayl:Azərbaycan Ordusu Kəlbəcər şəhərində.jpeg|thumb|255x255px|Azərbaycan əsgərləri Kəlbəcər şəhərində]]
* [[1 noyabr|1 Noyabr]] — [[Xocavənd]] şəhəri istiqamətində Ermənistana məxsus hərbi avtomobil korteji məhv edildi
* [[2 noyabr|2 Noyabr]]
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Çapand|Çaprand]], [[Hacı İsaqlı]] və [[Qoşabulaq (Cəbrayıl)|Qoşabulaq]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Dərə Gilətağ]] və [[Böyük Gilətağ]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[İşıqlı (Qubadlı)|İşıqlı]], [[Muradxanlı (Qubadlı)|Muradxanlı]] və [[Milanlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[3 noyabr|3 Noyabr]]
** Ermənistan Silahlı Qüvvələri [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun kəndlərini və [[Füzuli]] şəhərini atəşə tutdu
** [[ABŞ Prezident seçkiləri (2020)|ABŞ-da prezident seçkiləri]] oldu. [[Co Bayden]] prezident seçildi
* [[4 noyabr|4 Noyabr]]
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Mirək]] və [[Kavdar]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Məşədiismayıllı]] və [[Şəfibəyli (Zəngilan)|Şəfibəyli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Başarat]], [[Qarakişilər]] və [[Qaracallı (Qubadlı)|Qaracallı]] kəndləri işğaldan azad edildi
**[[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonunun [[Daşaltı (Şuşa)|Daşaltı]] kəndi işğaldan azad edildi
* [[7 noyabr|7 Noyabr]]
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Yuxarı Məzrə]] və [[Yanarxac|Yanarhac]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Yuxarı Veysəlli]], [[Yuxarı Seyidəhmədli]], [[Qorqan (Füzuli)|Qorqan]], [[Üçüncü Mahmudlu]], [[Qacar (Füzuli)|Qacar]] və [[Divanalılar]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Beşdəli (Zəngilan)|Beşdəli]] kəndi işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Qəzyan (Qubadlı)|Qəzyan]], [[Balasoltanlı]] və [[Mərdanlı]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Ataqut]] və [[Hünərli|Hünərli (Tsakuri)]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Qarabulaq (Xocalı)|Qarabulaq]] və [[Baharlı (Xocalı)|Baharlı (Moşxmaat)]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[8 noyabr|8 Noyabr]] — '''[[Şuşa|Şuşa şəhəri]]''' işğaldan azad edildi
* [[9 noyabr|9 Noyabr]]
** [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonunun [[Qobu Dilağarda]], [[Yal Pirəhmədli]], [[Yuxarı Yağlıvənd]], [[Dilağarda]], [[Seyidmahmudlu|Seyid Mahmudlu]], [[Ələsgərli (Füzuli)|Ələsgərli]], [[Aşağı Güzlək]], [[Govşatlı]], [[Mirzəcamallı]], [[Şəkərcik]], [[Merdinli]], [[Şıxlı (Füzuli)|Şıxlı]], [[Qaraməmmədli (Füzuli)|Qaraməmmədli]], [[Dövlətyarlı]], [[Hacılı (Cəbrayıl)|Hacılı]], [[Hüseynbəyli (Füzuli)|Hüseynbəyli]] və [[Saracıq]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonunun [[Hüseynalılar (Cəbrayıl)|Hüseynalılar]], [[Söyüdlü (Cəbrayıl)|Söyüdlü]], [[Aşağı Sirik]], [[Qalacıq (Cəbrayıl)|Qalacıq]], [[Molla Həsənli (Cəbrayıl)|Mollahəsənli]], [[Əsgərxanlı]], [[Yuxarı Nüsüs]], [[Aşıq Məlikli]], [[Niftalılar]] və [[Qərər]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunun [[Yuxarı Mollu]], [[Aşağı Mollu]], [[Xocik]], [[Qaramanlı]], [[Xəndək (Qubadlı)|Xəndək]], [[Həmzəli (Qubadlı)|Həmzəli]], [[Mahruzlu (Qubadlı)|Mahrızlı]], [[Hal (Qubadlı)|Hal]], [[Ballıqaya (Qubadlı)|Ballıqaya]], [[Ulaşlı]], [[Tinli (Qubadlı)|Tinli]], [[Xocahan]], [[Boyunəkər]], [[Qaraqoyunlu (Qubadlı)|Qaraqoyunlu]] və [[Çərəli (Qubadlı)|Çərəli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Susanlıq]], [[Binə (Xocavənd)|Binə (Domi)]], [[Tuğ (Xocavənd)|Tuğ]], [[Ağdam (Xocavənd)|Ağdam (Akaku)]], [[Azıx (Xocavənd)|Azıx]], [[Böyük Tağlar]], [[Salakətin]], [[Zoğalbulaq]], [[Arakül]], [[Tağaverd]], [[Böyük Tağaverd]], [[Şexer]] və [[Zərdanaşen]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Keçikli]], [[Ördəkli (Zəngilan)|Ördəkli]], [[Sobu]], [[Qaragöz (Zəngilan)|Qaragöz]] və [[İsgəndərbəyli]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun '''[[Bartaz (qəsəbə, Zəngilan)|Bartaz qəsəbəsi]]''' işğaldan azad edildi
** [[Sığırt]], [[Bartaz (dağ)|Bartaz]], [[Şükürataz]] yüksəklikləri və 5 adsız strateji yüksəkliklər işğaldan azad edildi
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Dəmirçilər (Xocalı)|Dəmirçilər]], [[Çanaqçı (Xocalı)|Çanaqçı]], [[Mədətkənd]], [[Şuşakənd]], [[Muxtar (Xocalı)|Muxtar]] və [[Sığnaq (Xocalı)|Sığnaq]] kəndləri işğaldan azad edildi
** [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunun [[Güləbird]], [[Səfiyan]] və [[Türklər (Laçın)|Türklər]] kəndləri işğaldan azad edildi
* [[10 noyabr|10 Noyabr]]
** [[Azərbaycan]], [[Rusiya]] və [[Ermənistan]] üçtərəfli bəyanat imzaladı
** [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] bitdi
* [[20 noyabr|20 Noyabr]]
** Üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunun işğal edilmiş 77,4%-i Azərbaycana təhvil verildi
** [[Ağdam|'''Ağdam şəhəri''']] işğaldan azad edildi
* [[25 noyabr|25 Noyabr]]
** Üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonu Azərbaycana təhvil verildi
** [[Kəlbəcər|'''Kəlbəcər şəhəri''']] işğaldan azad edildi

=== Dekabr ===
[[Fayl:A Victory parade dedicated to Victory in the Patriotic War was held at the Azadlig Square, Baku 5.jpg|thumb|250x250px|[[2020 Bakı Qələbə Paradı|Zəfər paradı]]]]
* [[1 dekabr|1 Dekabr]]
** Üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonu Azərbaycana təhvil verildi
** [[Laçın|'''Laçın şəhəri''']] işğaldan azad edildi
* [[10 dekabr|10 Dekabr]] — Bakıda [[2020 Bakı Qələbə Paradı|'''Zəfər paradı''']] keçirildi

== Doğumlar ==

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2020-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sardar Qasem Soleimani-01.jpg|thumb|212x212px|[[Qasım Süleymani]]]]
[[Fayl:Roger Scruton by Pete Helme.jpg|thumb|208x208px|[[Rocer Skruton]]]]
[[Fayl:Jimmy Heath 1998.jpg|thumb|204x204px|[[Cimmi Hit]]]]
[[Fayl:Kobe Bryant 2015.jpg|thumb|202x202px|[[Kobi Brayant]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]] — [[Devid Stern]], amerikalı iş adamı, NBA Komissarı ''(4-cü)'' (d. [[1942]])
* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Con Baldessari]], amerikalı rəssam (d. [[1931]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]]
** [[Qasım Süleymani]], iranlı general, Qüds Qüvvələri komandiri (d. [[1957]])
** [[Əbu Mehdi əl-Mühəndisi]], Xalq Səfərbərlik Qüvvələri komandiri (d. [[1954]])
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[Hans Tilkovski]], alman futbolçu (d. [[1935]])
** [[Anri Cerqeniya]], Abxaziya Baş naziri ''(4-cü)'' (d. [[1941]])
* [[6 yanvar|6 Yanvar]] — [[Lui Morais|Luis Morais]], braziliyalı futbolçu (d. [[1930]])
* [[7 yanvar|7 Yanvar]]
** [[Silvio Horta]], amerikalı prosüder, ssenarist (d. [[1974]])
** [[Nil Pirt]], kanadalı musiqiçi, nağara ifaçısı (d. [[1952]])
* [[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Edd Berns]], amerikalı aktyor (d. [[1932]])
** [[Bak Henri]], amerikalı aktyor, ssenarist, prosüder (d. [[1930]])
* [[9 yanvar|9 Yanvar]] — [[Mayk Reznik]], amerikalı yazıçı, redaktor (d. [[1942]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Kabus ben Səid]], Oman Sultanı (d. [[1940]])
** [[Neda Arneriç]], serb aktrisa (d. [[1953]])
** [[Qvido Messina]], italyan velosipedçi (d. [[1931]])
** [[Marino Bollini]], San-Marino Kapitan-Regenti (d. [[1933]])
* [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Rocer Skruton]], ingilis filosof, yazıçı (d. [[1944]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]] — [[Rəcəb Aktuğ]], türk müğənni, aktyor (d. [[1954]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]]
** [[Rokki Conson]], kanadalı güləşçi (d. [[1944]])
** [[Kristofer Tolkin]], ingilis akademik (d. [[1924]])
* [[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Efrain Sançes]], kolumbiyalı futbolçu (d. [[1926]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Rahşan Ecevit]], türk siyasətçi, yazıçı (d. [[1923]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]]
** [[Cimmi Hit]], amerikalı musiqiçi, saksafonçu (d. [[1926]])
** [[Sin Qyukho]], cənubi koreyalı iş adamı (d. [[1921]])
* [[20 yanvar|20 Yanvar]] — [[Xeyrəddin Karaca]], türk iş adamı (d. [[1922]])
* [[21 yanvar|21 Yanvar]]
** [[Hedi Bakkuş]], Tunis Baş naziri ''(6-cı)'' (d. [[1930]])
** [[Tengiz Siqua|Tenqiz Siqua]], Gürcüstan Baş naziri ''(2-ci)'' (d. [[1934]])
** [[Terri Cons]], ingilis aktyor, komediyaçı (d. [[1942]])
* [[23 yanvar|23 Yanvar]]
** [[Frederik Ballantayn]], Sent-Visent və Qrenadin General-Qubernatoru ''(7-ci)'' (d. [[1936]])
** [[Qudrun Pauzevanq]], alman yazıçı (d. [[1928]])
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — [[Rob Rensenbrink]], holland futbolçu (d. [[1947]])
* [[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Kobi Brayant]], amerikalı basketbolçu (d. [[1978]])
** [[Luis Nirenberq]], amerikalı riyaziyyatçı (d. [[1925]])
* [[31 yanvar|31 Yanvar]]
** [[Meri Hiqqins Klark]], amerikalı yazıçı (d. [[1927]])
** [[Yanez Stanovnik]], Sloveniya SR Prezidenti ''(12-ci)'' (d. [[1922]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2020-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Kirk Douglas 1963.JPG|thumb|194x194px|[[Kirk Duqlas]]]]
[[Fayl:Mirella Freni 1970.jpg|thumb|198x198px|[[Mirella Freni]]]]
[[Fayl:Hosni Mubarak ritratto.jpg|thumb|175x175px|[[Hüsnü Mübarək]]]]
[[Fayl:Freeman Dyson (2005).jpg|thumb|186x186px|[[Frimen Dayson]]]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Ömər Dönməz]] — türk aktyor
** [[Endi Qill]] — ingilis musiqiçi
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Mayk Mur]] — Yeni Zelandiya baş naziri ''(34-cü)''
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Corc Strayner]] — ingilis ədəbiyyatşünas, yazıçı, filosof
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Deniel arap Moi]] — Keniya Prezidenti ''(2-ci)''
** [[Xose Luis Kuerda]] — ispan rejissor, ssenarist, prosüder
* [[5 fevral|5 Fevral]]
** [[Stenli Koen]] — amerikalı biokimyaçı, Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı
** [[Kirk Duqlas]] — amerikalı aktyor
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Con Xayro Veslaskes]] — hitman, Pablo Eskobarın qatili
* [[7 fevral|7 Fevral]]
** [[Li Venlian]] — çinli həkim, COVİD-19 infeksiyası haqqında ilk məlumat verən adam
** [[Orson Bin]] — amerikalı aktyor, komediyaçı
** [[Necmiye Paraquşa]] — alban müğənni, aktrisa
* [[8 fevral|8 Fevral]] — [[Robert Konrad]] — amerikalı aktyor
* [[9 fevral|9 Fevral]] — [[Mirella Freni]] — italyan soprano
* [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Cozef Şabalala]] — cənubi afrikalı müsiqiçi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Qert Hofstede]] — holland psixoloq
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Racendra Paçauri]] — hind alim
* [[14 fevral|14 Fevral]] — [[Linn Koen]] — amerikalı aktrisa
* [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Karolayn Frek]] — ingilis aktrisa, televiziya aparıcısı
* [[16 fevral|16 Fevral]]
** [[Zoi Kolduell]] — avstraliyalı aktrisa
** [[Larri Tesler]] — amerikalı kompüter alimi
* [[17 fevral|17 Fevral]]
** [[Mustafa Yücedağ]] — türk futbolçu
** [[Mario da Qrasa Maçunqo]] — Mozambik baş naziri ''(1-ci)''
** [[Endrü Uezeroll]] — ingilis DJ, musiqiçi, prosüder
* [[18 fevral|18 Fevral]]
** [[Xose Bonaparte]] — argentinalı paleontoloq
** [[Sonya Ziman]] — alman aktrisa
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Pop Smouk]] — amerikalı repçi
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kiki Dimula]] — yunan şair
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Klayv Kassler]] — amerikalı yazıçı
** [[Ketrin Conson]] — amerikalı riyaziyyatçı
* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Hüsnü Mübarək]] — Misir baş naziri ''(41-ci)'' və Prezidenti ''(4-cü)''
** [[Mario Bunqe]] — argentinalı filosof
** [[Muzaffer İlhan Erdost]] — türk şair, yazıçı
* [[28 fevral|28 Fevral]] — [[Frimen Dayson]] — amerikalı fizik, riyaziyyatçı
* [[29 fevral|29 Fevral]]
** [[Eva Sekey]] — macar üzgüçü
** [[Luis Alfonso Mendosa]] — meksikalı aktyor, rejissor, diktor

=== Mart ===
{{Əsas|2020-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Max von Sydow Cannes 2016.jpg|thumb|183x183px|[[Maks fon Südov]]]]
[[Fayl:Tonie Marshall 2012.jpg|thumb|200x200px|[[Toni Marşal]]]]
[[Fayl:Terrence McNally.jpg|thumb|188x188px|[[Terrens Maknelli]]]]
[[Fayl:Krzysztof Penderecki 20080706.jpg|thumb|180x180px|[[Kşiştof Penderetski]]]]
* [[1 mart|1 Mart]]
** [[Ernesto Kardenal]] — nikaraqualı şair, keşiş
** [[Cek Uelç]] — amerikalı iş adamı, yazıçı
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Abdullah Turan]] — türk yazıçı
** [[Ceyms Lipton]] — amerikalı aktyor, yazıçı
* [[4 mart|4 Mart]]
** [[Xavyer Peres de Kuelyar]] — Peru baş naziri ''(137-ci)'', BMT Baş katibi ''(5-ci)''
** [[Robert Şavlakadze]] — gürcü atlet, Olimpiya çempionu
* [[6 mart|6 Mart]]
** [[Anri Rişar]] — kanadalı xokkeyçi
** [[Makkoy Tayner]] — amerikalı pianoçu, bəstəkar
* [[8 mart|8 Mart]] — [[Maks fon Südov]] — isveçli aktyor
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Çarlz Vuorinen]] — amerikalı bəstəkar
** [[Mişel Ru]] — fransız aşpaz, restorançı
* [[12 mart|12 Mart]] — [[Toni Marşal]] — fransız aktrisa, rejissor
* [[13 mart|13 Mart]] — [[Dana Zatopkova]] — çex nizə atıcısı, Olimpiya çempionu
* [[14 mart|14 Mart]] — [[Cenesis Pi-Orric]] — ingilis musiqiçi, bəstəkar, yazıçı, vizual rəssam
*[[16 mart|16 Mart]] — [[Stüart Uitman]] — amerikalı aktyor

* [[17 mart|17 Mart]] 
** [[Betti Uilyams]] — Nobel Sülh mükafatı laureatı
** [[Eduard Limonov]] — rus yazıçı, publisist
** [[Rocer Meyvezer]] — amerikalı peşəkar boksçu, məşqçi
** [[Manuel Serifu Nyamacu]] — Qvineya-Bisau Prezidenti ''(müvəqqəti)''

* [[18 mart|18 Mart]] — [[Alfred Uorden]] — amerikalı kosmonavt
* [[20 mart|20 Mart]]
** [[Möhtərəm Nur]] — türk aktrisa, müğənni
** [[Kenni Rocers]] — amerikalı müğənni
** [[Amadeo Karriso]] — argentinalı futbolçu
* [[21 mart|21 Mart]]
** [[Levent Ünsal]] — türk aktyor
** [[Lorenso Sans]] — ispan iş adamı, &quot;Real Madrid&quot; FK Prezidenti ''(14-cü)''
* [[23 mart|23 Mart]] — [[Luçiya Boze]] — italyan aktrisa
* [[24 mart|24 Mart]]
** [[Manu Dibanqo]] — kamerunlu saksafonçu, cazmen
** [[Stüart Qordon]] — amerikalı rejissor
** [[Terrens Maknelli]] — amerikalı dramaturq, ssenarist
**[[Alber Uderzo]] — fransız ssenarist, komiks rəssamı

* [[26 mart|26 Mart]] — [[Mişel İdalqo]] — fransız futbolçu

*[[27 mart|27 Mart]] — [[Həmid Karui]] — Tunis baş naziri ''(7-ci)''
*[[28 mart|28 Mart]] — [[Fevzi Aksoy]] — türk professor, akademik
* [[29 mart|29 Mart]]
**[[Filip Uarren Anderson|Filip Uorren Anderson]] — amerikalı fizik, Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı
**[[Kşiştof Penderetski]] — polyak bəstəkar, dirijor
**[[Yuri Bondarev]] — rus yazıçı, ssenarist

* [[30 mart|30 Mart]]
** [[Manolis Qlezos]] — yunan jurnalist, yazıçı
** [[Xao Botsun]] — Çin baş naziri ''(13-cü)''
** [[Bill Uizers]] — amerikalı musiqiçi, bəstəkar
** [[Joakim Yombi-Opanqo]] — Konqo baş naziri ''(12-ci)'' və Prezidenti ''(4-cü)''

* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Əbdül Halim Həddam]] — Suriya Prezidenti ''(müvəqqəti)''
**[[Endrü Cek]] — ingilis aktyor

=== Aprel ===
{{Əsas|2020-ci il Aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Honor Blackman 2000.jpg|thumb|184x184px|[[Onor Blekman]]]]
[[Fayl:Rafiq Əliyev (aktyor).jpg|thumb|205x205px|[[Rafiq Əliyev (aktyor)|Rafiq Əliyev]]]]
[[Fayl:Feyzavər Turan.jpg|thumb|225x225px|[[Feyzavər Turan]]]] 
[[Fayl:IrrfanKhan.jpg|thumb|201x201px|[[İrfan Xan]]]]
[[Fayl:Rishi Kapoor.jpg|thumb|182x182px|[[Rişi Kapur]]]]

* [[1 aprel|1 Aprel]]
** [[Ellis Marsalis Jr.]] - amerikalı musiqiçi
** [[Adam Şlesinqer]] - amerikalı müğənni
** [[Nur Həsən Hüseyn]] - keçmiş Somali Baş naziri
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Patrisia Bosvort]] - amerikalı yazıçı, aktrisa
** [[Eddi Larc]] - ingilis aktyor
* [[3 aprel|3 Aprel]] — [[Sergio Rossi|Serqio Rossi]] - italyan dizayner
* [[4 aprel|4 Aprel]] — [[Hüseyn Əhmədov (alim)|Hüseyn Əhmədov]] - pedaqoq alim, professor
* [[5 aprel|5 Aprel]]
** [[Şirli Duqlas]] - kanadalı aktrisa
** [[Li Fierro]] - amerikalı akrisa
** [[Onor Blekman]] - ingilis aktrisa
* [[6 aprel|6 Aprel]] — [[Hacı Əbdül]] - &quot;Tövbə&quot; Cəmiyyətinin sədri, İmam Hüseyn məscidinin axundu
* [[7 aprel|7 Aprel]]
** [[Cevdet Balıkçı]] - türk aktyor
** [[Con Prayn]] - amerikalı bəstəkar, musiqiçi
** [[Alen Qarfild]] - amerikalı aktyor
* [[8 aprel|8 Aprel]]
** [[Abbasəli Qafarov]] - qarmon ifaçısı
** [[Çayna Rocers]] - ingilis repçi, model
* [[9 aprel|9 Aprel]] — [[Arif İsmayılzadə]] - geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
* [[11 aprel|11 Aprel]]
** [[Kolbi Keyv]] - kanadalı xokkeyçi
** [[Stenli Çera]] - amerikalı biznesmen, &quot;Crown Acquisitions&quot; şirkətinin sahibi
* [[12 aprel|12 Aprel]]
** [[Peter Bonetti]] - ingilis futbolçu
** [[Stirlinq Moss]] - ingilis F1 pilotu
** [[Draqoslav Kosmayats]] - serbiyalı narkobaron
** [[Moris Barye]] - fransız aktyor, müğənni
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Silviya Konti]] - fransız aktrisa
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Danila Tlisov]] - rus alim
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Kərim Kərimov (geofizik)|Kərim Kərimov]] - geofizik, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
** [[Brayan Dennexi]] - amerikalı aktyor, rejissor, ssenarist
* [[16 aprel|16 Aprel]]
** [[Rafiq Əliyev (aktyor)|Rafiq Əliyev]] - aktyor, rejissor, Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti
** [[Cin Deyç]] - amerikalı rəssam, illustrator, animator, &quot;Tom və Cerri&quot; cizgi filminin rejissoru
** [[Luis Sepulveda]] - çilili yazıçı
* [[17 aprel|17 Aprel]] — [[Cüzeppi Loqan]] - amerikalı caz ifaçısı
* [[19 aprel|19 Aprel]] — [[Aleksandr Vustin]] - rus bəstəkar
*[[20 aprel|20 Aprel]] — [[Tom Lester]] - amerikalı aktyor
*[[21 aprel|21 Aprel]] — [[Ümid Dəmirdələn]] - türk aktyor
* [[22 aprel|22 Aprel]]
** [[Mansur Mansurov]] - kukla teatrının aparıcı səhnə ustası, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti
** [[Dmitri Dyaçenko]] - ukraynalı aktyor
** [[Şerli Nayt]] - amerikalı aktrisa
*[[25 aprel|25 Aprel]] — [[Feyzavər Turan]] - türkoloq, mütəffəkir, yazıçı, publisist
*[[26 aprel|26 Aprel]] — [[Culyetto Kyeza]] - italyan jurnalist
*[[27 aprel|27 Aprel]] — [[Nur Yerlitaş]] - türk modelyer
* [[28 aprel|28 Aprel]]
** [[Əlişir Musayev]] - tibb elmləri doktoru, professor
** [[Maykl Robinson]] - ingilis futbolçu
* [[29 aprel|29 Aprel]]
** [[İrfan Xan]] - hindistanlı aktyor
** [[Yanis Lusis]] - latviyalı nizə atıcısı, Avropa çempionu
* [[30 aprel|30 Aprel]]
** [[Bi Cey Hoqq]] - ingilis aktyor
** [[Rişi Kapur]] - hindistanlı aktyor
**[[Andrey Djatdoyev]] - rus siyasətçi

=== May === 
{{Əsas|2020-ci il May ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Roy Horn.tif|thumb|180x180px|[[Ziqfrid və Roy|Roy Xorn]]]] 
 
*[[1 may]] — [[Antonina Rijxova]] - rus voleybolçu
* [[2 may]]
** [[Fərqanə Mehdiyeva]] - şair
** [[Ervin Prasetya]] - indoneziyalı musiqiçi, bəstəkar
*[[3 may]] — [[Ömər Döngələnoğlu]] - türk ilahiyyatçı, yazıçı
*[[5 may]] — [[Amador Suares]] - keçmiş &quot;Real Madrid&quot; vitse-prezidenti
*[[6 may]] — [[Tatyana Parkina]] - rus aktrisa, müğənni
* [[7 may]]
** [[Cavanşir Əliyev]] - müğənni
** [[Ti]] - ingilis repçi
* [[8 may]]
** [[Tamara Gözəlova]] - aktrisa
** [[Ziqfrid və Roy|Roy Xorn]] - alman sehrbaz
* [[9 may]]
** [[Telman Ağayev]] - biologiya elmləri doktoru, professor
** [[Litl Riçard]] - amerikalı musiqiçi
*[[10 may]] — [[Betti Rayt]] - amerikalı müğənni, bəstəkar
*[[11 may]] — [[Cerri Stiller]] - amerikalı aktyor
* [[13 may]]
** [[Maqomed Əliömərov]] - keçmiş AGF vitse-prezidenti, məşqçi
** [[Kiyotaka Suetake]] - yapon sumo güləşçisi
*[[17 may]] — [[Du Vey]] - çinli səfir
*[[18 may]] — [[Amber Li Friis]] - yeni zelandiyalı model
* [[22 may]]
** [[Ulduz Azaflı]] - aşıq
** [[Mori Kante]] - qvineyalı müğənni, musiqiçi
* [[25 may]]
** [[Corc Floyd]] - amerikalı repçi, cinayət qurbanı
** [[Jozef Bausse]] - kamerunlu futbolçu
* [[26 may]]
** [[İsmayıl Hakkı Karadayı]] - keçmiş Türkiyə Baş Qərargah Rəisi
** [[Houdini]] - kanadalı repçi
** [[Toni Skannell]] - irlandiyalı aktyor
** [[Kristian Mbulu]] - ingilis futbolçu
** [[Qlin Pardo]] - ingilis futbolçu
** [[Vladimir Lopuxin]] - rus iqtisadçı, keçmiş Rusiya Energetika naziri
*[[28 may]] — [[Bob Kulik]] - amerikalı gitaraçı, prosüder
* [[29 may]]
** [[Yulyen Balmusov]] - rus aktyor, Rusiyanın Xalq artisti
** [[Deybert Frans Roman Quzman]] - boliviyalı futbolçu

=== İyun ===
{{Əsas|2020-ci il İyun ayında vəfat edənlər}}

* [[1 iyun|1 İyun]]
** [[Mariya Ştepa]] - ukraynalı yazıçı
** [[Miroslav Skorik]] - ukraynalı bəstəkar
** [[Roberto Peççei]] - italiyan fizik
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Ues Anseld]] - amerikalı basketbolçu
** [[Meri Pet Qlison]] - amerikalı aktrisa
* [[4 iyun|4 İyun]]
** [[Marçello Abbado]] - italyan bəstəkar
** [[Mixail Kokşenov]] - rus aktyor, rejissor, ssenarist
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Conatan Doulinq]] - amerikalı fizik
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Şaiq Həmidov]] - Azərbaycan Milli Paralimpiya Komitəsinin vitse-prezidenti
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[Pyere Nkurunziza|Pyer Nkurunziza]] - keçmiş Burundi prezidenti
** [[Bonni Pointer]] - amerikalı müğənni
* [[9 iyun|9 İyun]] — [[Ayşəgül Atik]] - türk aktyor, rejissor, ssenarist
* [[10 iyun|10 İyun]] — [[Caner Çalışır]] - türk fenomen
* [[11 iyun|11 İyun]]
** [[Teymur Mustafayev (xanəndə)|Teymur Mustafayev]] - müğənni, xanəndə
** [[Əsra Adıyaman]] - türk diktor
*[[12 iyun|12 İyun]] — [[İlham Qurbanov]] - iş adamı
*[[14 iyun|14 İyun]] — [[Aaron Padilla Quterrez]] - meksikalı futbolçu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Mayis Ağabəyov]] - Azərbaycan Respublikasının Xalq rəssamı
** [[Cin Kennedi Smit|Cin Kennedi]] - amerikalı diplomat, yazıçı
* [[18 iyun|18 İyun]]
** [[Sergey Xruşşov]] - rus mühəndis
** [[Vera Linn]] - ingilis müğənni, aktrisa
*[[19 iyun|19 İyun]] — [[İen Holm]] - ingilis aktyor
*[[21 iyun|21 İyun]] — [[Bobana Velikoviç]] - serbiyalı atıcı
*[[22 iyun|22 İyun]] — [[Əhməd Radi]] - iraqlı futbolçu
*[[24 iyun|24 İyun]] — [[Arianna Varone]] - italyan futbolçu
*[[25 iyun|25 İyun]] — [[Faiq Tağıoğlu]] - müğənni
*[[27 iyun|27 İyun]] — [[İliya Petkoviç]] - xorvatiyalı futbolçu, məşqçi
*[[29 iyun|29 İyun]] — [[Alkan Bozqurd]] - türk aktyor
*[[30 iyun|30 İyun]] — [[Viktor Proskurin]] - rus aktyor

=== İyul ===
{{Əsas|2020-ci il İyul ayında vəfat edənlər}}

* [[1 iyul|1 İyul]] — [[Sahib Ömərov]] - kənd təsərrüfatı elmləi üzrə fəlsəfə doktoru, alim
* [[3 iyul|3 İyul]]
** [[Etibar Babayev (rejissor)|Etibar Babayev]] - AzTV-nin baş redaktoru, Əməkdar incəsənət xadimi
** [[İrfan Çiftçi]] - türk şair, yazıçı
* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Hacı Şıxlinski]] - biologiya elmləri doktoru, alim
** [[Ronni və Donni Qalyon]] — ən uzun müddət yaşamış siam əkizləri
*[[5 iyul|5 İyul]] — [[Tofiq Hüseynov (aktyor)|Tofiq Hüseynov]] - aktyor, Əməkdar artist
* [[6 iyul|6 İyul]]
** [[Çarli Daniels]] - amerikalı bəstəkar, aktyor
** [[Ennio Morrikone]] - italyan bəstəkar, aranjimançı, dirijor
* [[7 iyul|7 İyul]]
** [[Fuad Ələsgərov (rektor)|Fuad Ələsgərov]] - iqtisad elmləri doktoru, professor
** [[Jalə Aylanç]] - türk aktrisa
*[[10 iyul|10 İyul]] — [[Cek Çarlton]] - ingilis futbolçu
* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[Kelli Preston]] - amerikalı aktrisa, model, müğənni
** [[Raymundo Kapetilyo]] - meksikalı aktyor, aparıcı
* [[13 iyul|13 İyul]] — [[Nəriman Əliyev (memar)|Nəriman Əliyev]] - alim, Əməkdar memar
* [[14 iyul|14 İyul]]
** [[Polad Həşimov]] - Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı
** [[İlqar Mirzəyev]] - Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı
**[[Qeylin Qorq]] - amerikalı aktrisa, rəqqasə
**[[Nikole Tea]] - ingilis fenomen
* [[17 iyul|17 İyul]]
** [[Seyfi Dursunoğlu]] - türk müğənni, aparıcı
** [[Zizi Cinmair]] - fransız aktrisa
** [[Con Luis]] - amerikalı hüquq müdafiəçisi
* [[18 iyul|18 İyul]]
** [[Oqtay Sadıqov]] - AzTu-nun dosenti
**[[Xuan Marse]] - ispan yazıçı, ssenarist
** [[Xaruma Miura]] - yapon aktyor, müğənni
* [[19 iyul|19 İyul]] — [[Akif Quliyev (bioloq)|Akif Quliyev]] - BDU-nun prefossoru, Əməkdar elm xadimi
*[[20 iyul|20 İyul]] — [[Enes Özkan]] - türk aktyor
* [[21 iyul|21 İyul]]
** [[Nailə Bağırova]] - Azərbaycan Respublikası Məişət Xidməti naziri
** [[Enni Ross]] - ingilis müğəni, aktrisa
* [[22 iyul|22 İyul]]
** [[Yaşar Türkazər]] - Müsavat Patiyasının Məclis üzvü
** [[Fikrət Əşrəfoğlu]] - klarnet ifaçısı
** [[Ruslan Nuriyev]] - İTV-nin quruluşçu rejissoru
** [[Aleksandr Qusev]] - rus xokkeyçi
* [[23 iyul|23 İyul]]
** [[Tamilla Rüstəmova]] - aktrisa
** [[Tərlan Ələkbərov]] - prosüder
** [[Caklin Skott]] - amerikalı aktrisa
*[[24 iyul|24 İyul]] — [[Recis Filbin]] - amerikalı aparıcı, aktyor
*[[26 iyul|26 İyul]] — [[Uilyam İnqliş]] - amerikalı komputer mühəndisi, komputer siçanının ixtiraçısı
* [[28 iyul|28 İyul]]
** [[Füzuli Fərəcov]] - iş adamı
** [[Bent Fabrik]] - danimarkalı bəstəkar, pianoçu
** [[Ruslan Şaripov]] - özbəkistanlı bəstəkar
*[[31 iyul|31 İyul]] — [[Alan Parker]] - ingilis rejissor

=== Avqust ===
{{Əsas|2020-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}

* [[1 avqust|1 Avqust]]
** [[Vüqar Hüseynov (meyxanaçı)|Vüqar Hüseynov]] - meyxanaçı
** [[Uilford Brimli]] - amerikalı aktyor
** [[Xosrov Sinai]] - iranlı rejissor
* [[3 avqust|3 Avqust]]
** [[Firudin Nəbiyev]] - general-leytenant
** [[Con Hyum]] - irlandiyalı siyasətçi
* [[4 avqust|4 Avqust]]
** [[Fəttah Heydərov]] - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
**[[Eldar Əliyev (opera müğənnisi)|Eldar Əliyev]] - opera müğənnisi
**[[Üstün Asutay]] - türk aktyor
** [[Vanqapandu Prasada Rao]] - hindistanlı şair, bəstəkar, aktyor
* [[7 avqust|7 Avqust]] — [[Cavid Murtəzaoğlu]] - türk müğənni
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Xanlar Qurbanov]] - Azərbaycan Milli İdman Assososiyasının prezidenti
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Çingiz Məmmədov (hərbçi)|Çingiz Məmmədov]] - general-leytenant
* [[11 avqust|11 Avqust]] — [[Samner Redstoun]] - amerikalı milyarder, biznesmen
* [[13 avqust|13 Avqust]]
** [[Meral Niron]] - türk aktyor
** [[Dario Vivas]] - venesuelalı siyasətçi
* [[14 avqust|14 Avqust]]
** [[Linda Menz]] - amerikalı aktrisa
** [[Valentina Leqkostupova]] - rus müğənni
* [[18 avqust|18 Avqust]] — [[Ben Kross]] - ingilis aktyor
* [[20 avqust|20 Avqust]] — [[Lotu Quli]] - qanuni oğru
* [[22 avqust|22 Avqust]] — [[Lesli Hamilton]] - amerikalı aktrisa
*[[26 avqust|26 Avqust]] — [[Naziyyə Şəmsəddinskaya]] - tibb elmləri doktoru, professor
*[[27 avqust|27 Avqust]] — [[Ebru Timtik]] - türk vəkil
*[[28 avqust|28 Avqust]] — [[Çedvik Bouzman]] - amerikalı aktyor
* [[29 avqust|29 Avqust]]
** [[Vüqar Biləcəri]] - şair, meyxanaçı
** [[Klifford Robinson]] - amerikalı basketbolçu
*[[31 avqust|31 Avqust]] — [[Pranab Mukerci]] - keçmiş Hindistan prezidenti

=== Sentyabr ===
{{Əsas|2020-ci il Sentyabr ayında vəfat edənlər}}

* [[1 sentyabr|1 Sentyabr]] — [[Boris Klyuyev]] - rus aktyor, Rusiyanın Xalq artisti
* [[3 sentyabr|3 Sentyabr]] — [[Birol Ünel]] - türk aktyor
* [[6 sentyabr|6 Sentyabr]]
** [[Rövşən Aslanov (alim)|Rövşən Aslanov]] - BDU-nun dosenti, tarix üzrə fəlsəfə doktoru
** [[Kevin Dobson]] - amerikalı aktyor
* [[8 sentyabr|8 Sentyabr]]
** [[Nofəl Süleymanov]] - gitara ifaçısı
** [[Tanər Olğun]] - türk müğənni
** [[Ronald Harvud]] - ingilis yazıçı, dramaturq, ssenarist
* [[9 sentyabr|9 Sentyabr]]
** [[Xəlil Kumova]] - türk aktyor
** [[Ronald Bell]] - amerikalı bəstəkar, saksafonçu
* [[12 sentyabr|12 Sentyabr]] — [[Barbara Cefford]] - ingilis aktrisa
* [[14 sentyabr|14 Sentyabr]]
** [[Əzizə Mikayılova]] - AzTu professoru, filologiya elmləri doktoru
** [[II Uilyam Qeyts]] - amerikalı vəkil, xeyriyyəçi
* [[17 sentyabr|17 Sentyabr]]
** [[Lyuboş Perek]] - çexiyalı astronom
** [[Uinston Qrum]] - amerikalı yazıçı
* [[18 sentyabr|18 Sentyabr]]
** [[Bəşir Bəşirov]] - diaspor rəhbəri
** [[Rut Beyder Ginsburq]] - ABŞ Ali Məhkəməsinin hakimi
* [[19 sentyabr|19 Sentyabr]] — [[Mixail Borisov]] - rejissor, teleaparıcı, aktyor
* [[23 sentyabr|23 Sentyabr]] — [[Jülyett Qreko]] - fransız aktrisa, müğənni
* [[24 sentyabr|24 Sentyabr]] — [[İbrahim Toru]] - türk iş adamı
*[[25 sentyabr|25 Sentyabr]] — [[Zərifə İsgəndərzadə]] - Azərbaycanın ilk fizika-riyaziyyatçı qadın professoru
*[[28 sentyabr|28 Sentyabr]] — [[Cəbrayıl Dövlətzadə]] - İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi

=== Oktyabr ===
{{Əsas|2020-ci il Oktyabr ayında vəfat edənlər}}

* [[1 oktyabr|1 Oktyabr]] — [[Arif Akpınar]] - türk musiqiçi
* [[4 oktyabr|4 Oktyabr]] — [[Kendzo Takada]] - yapon dizayner, iş adamı
* [[5 oktyabr|5 Oktyabr]] — [[Marqaret Nolan]] - ingilis aktrisa, model
* [[6 oktyabr|6 Oktyabr]] — [[Eddi Van Halen]] - hollandiyanı müsiqiçi, rok-gitaraçı
* [[7 oktyabr|7 Oktyabr]] — [[Gözəl Bayramlı]] - AXCP üzvü, siyasi məhbus
* [[8 oktyabr|8 Oktyabr]] — [[Sahib Əliyev (məşqçi)|Sahib Əliyev]] - məşqçi
*[[10 oktyabr|10 Oktyabr]] — [[Vasili Kulkov]] - rus futbolçi, məşqçi
*[[20 oktyabr|20 Oktyabr]] — [[Bruno Martini]] - fransız futbolçu
*[[21 oktyabr|21 Oktyabr]] — [[Emin Şəkinski]] - polis general-mayoru
* [[22 oktyabr|22 Oktyabr]]
** [[Şükür Həmidov]] - Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı
** [[Xudayar Yusifzadə]] - İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
*[[23 oktyabr|23 Oktyabr]] — [[İsmayıl Dadaşov]] - şair, bəstəkar, musiqi tərtibatçısı, musiqi redaktoru
* [[24 oktyabr|24 Oktyabr]]
** [[Arəstə Baxışova]] - İkinci Qarabağ müharibəsinin ilk qadın şəhidi
** [[Ceremi Uisten]] - malavili futbolçu 
** [[Hacı Əbdül Əzim]] - Bruney şahzadəsi
*[[25 oktyabr]] — [[Tomas Opperman]] - Almaniya Parlamentinin vitse-prezidenti
* [[27 oktyabr|27 Oktyabr]]
** [[Qüdrət Muğanlı]] - Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti
** [[Hikmət Qaragöz]] - türk aktyor, rəssam
* [[30 oktyabr|30 Oktyabr]]
** [[Məsud Yılmaz]] - keçmiş Türkiyə baş naziri
** [[Dilay Kəmər]] - türk aparıcı
*[[31 oktyabr|31 Oktyabr]] — [[Şon Konneri]] - ingilis aktyor

=== Noyabr ===
{{Əsas|2020-ci il Noyabr ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Maradona-Mundial 86 con la copa.JPG|thumb|175x175px|[[Dieqo Armando Maradona]]]]
* [[1 noyabr|1 Noyabr]] — [[Burxan Kuzu]] - türk siyasətçi, professor
* [[2 noyabr|2 Noyabr]]
** [[Ədalət Paşayev (general)|Ədalət Paşayev]] - feldyeger xidməti general-leytenantı
** [[Orxan Çoban]] - türk aktyor
** [[Cici Proyetti]] - italyan aktyor, rejissor, musiqiçi, aparıcı
* [[6 noyabr|6 Noyabr]]
** [[Teymur Səlcuq]] - türk müsiqiçi
** [[Mixail Jvanetski]] - rus satirik yazıçı, ssenarist, aktyor, aparıcı
*[[12 noyabr|12 Noyabr]] — [[Ziya Akelli]] - türk aktyor
*[[14 noyabr|14 Noyabr]] — [[Armen Ciqarxanyan]] - erməni aktyor, SSRİ-nin Xalq artisti
*[[15 noyabr|15 Noyabr]] — [[Sumitra Çatterc]] - hindistanlı aktyor
*[[16 noyabr|16 Noyabr]] — [[Valid Müəllim|Valid Muallim]] - keçmiş Suriya Xarici İşlər Naziri
* [[18 noyabr|18 Noyabr]]
** [[Məhəmməd Həsənov (milli qəhrəman)|Məhəmməd Həsənov]] - Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı
** [[İsaməddin Hüseynov]] - Məşqçi
* [[20 noyabr|20 Noyabr]]
** [[Sabir Ələsgərov]] - diktor, Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti
** [[Hikmət Hacızadə]] - keçmiş səfir
* [[21 noyabr|21 Noyabr]]
** [[Natalya Bonk]] - rus müəllim, dilçi, pedaqoq, tələbələr üçün &quot;İngilis dili&quot; dərsliyinin müəllifi
** [[Maleni Morales]] - meksikalı aktrisa
** [[:en:Jens Sørensen (cyclist)|Yens Sorensen]] - danimarkalı velosipedçi
* [[23 noyabr|23 Noyabr]] — [[Anele Nqtsonqtsa]] - afrikalı futbolçu
* [[24 noyabr|24 Noyabr]]
** [[Əjdər Həmidov]] - aktyor, Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti
** [[Zakir Qarayev]] - tibb elmləri doktoru, professor
**[[Muhittin Qorxmaz]] - türk aktyor
** [[Devrim Parscan]] - türk aktyor
** [[Vasil Yakuşa|Vasili Yakuşa]] - belarusiyalı avarçəkən
* [[25 noyabr|25 Noyabr]]
** [[Məhəmmədəli Ramazanov]] - BDU-nun dekanı, professor
** [[Asif Cəfərli]] - yazıçı
** [[Dieqo Armando Maradona]] - argentinalı futbolçu
** [[Aleksey Buriçilev]] - rus vitse-admiral
* [[26 noyabr|26 Noyabr]]
** [[Nisə Bəyim]] - şair
** [[Sadiq əl-Mehdi]] - keçmiş Sudan baş naziri
* [[27 noyabr|27 Noyabr]]
** [[Ali Zakir]] - banqladeşli aktyor, biznesmen, rejissor, yazıçı
** [[Britni Filips]] - amerikalı model
* [[28 noyabr|28 Noyabr]]
** [[Məlahət Mürşüdlü]] - təhsil eksperti
**[[Tahir Əlirzayev]] - vəkil
** [[Devid Prouz]] - ingilis aktyor
* [[29 noyabr|29 Noyabr]]
** [[Əli Əsgər Şahbazi]] - iranlı aktyor
** [[Papa Buba Diop]] - seneqallı futbolçu
** [[Vladimir Fortov]] - rus fizik, akademik
*[[30 noyabr|30 Noyabr]] — [[Qurban Bəylərov]] - GDU-nun dosenti

=== Dekabr ===
{{Əsas|2020-ci il Dekabr ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Valéry Giscard d’Estaing 1978.jpg|thumb|164x164px|[[Valeri Jiskar d'Esten]]]]
[[Fayl:Barbara Windsor.jpg|thumb|180x180px|[[Barbara Vindzor]]]]
[[Fayl:Atabala Səfərov.jpg|thumb|168x168px|[[Atabala Səfərov]]]]
[[Fayl:Robert Hossein Cannes 2013 .jpg|thumb|180x180px|[[Rober Osseyn|Robert Osseyn]]]]
* [[1 dekabr|1 Dekabr]]
** [[Zakir Məmmədov (professor).|Zakir Məmmədov]] - texnika elmləri doktoru, professor
** [[Xyu Kiyas Byorn]] - avstraliyalı aktyor
* [[2 dekabr|2 Dekabr]]
** [[Valeri Jiskar d'Esten]] - keçmiş Fransa prezidenti
** [[Nina Vilvovskaya]] - rus aktrisa
* [[3 dekabr|3 Dekabr]]
** [[Əliağa Həsənov (psixiatr)|Əliağa Həsənov]] - psixiatr, alim
** [[Əli Ələkbərov (vəkil)|Əli Ələkbərov]] - vəkil
** [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılov]] - hüquqşünas, ictimai xadim, vəkil
* [[6 dekabr|6 Dekabr]] — [[Tabare Vaskes]] - keçmiş Uruqvay prezidenti
* [[7 dekabr|7 Dekabr]] — [[Fərhad Qarayev]] - BDU-nun dosenti
* [[8 dekabr|8 Dekabr]]
** [[Elmira Ramazanova]] - texnika elmləri doktoru, professor, alim
** [[Alexandro Sabelya]] - argentinalı məşqçi, futbolçu
* [[9 dekabr|9 Dekabr]] — [[Paolo Rossi]] - italyan futbolçu
* [[10 dekabr|10 Dekabr]]
** [[Laləzar Ocaqquliyeva]] - aktrisa
** [[Barbara Vindzor]] - ingilis aktrisa
* [[11 dekabr|11 Dekabr]]
** [[Namiq Məstanov]] - keçmiş &quot;Turan&quot; klubu prezidenti
**[[İsmayıl Emil]] - türk futbolçu
**[[Kim Ki Duk]] - koreyalı rejissor, ssenarist
* [[12 dekabr|12 Dekabr]] — [[Valentin Qaft]] - rus aktyor, Rusiyanın Xalq artisti
* [[13 dekabr|13 Dekabr]]
** [[Xəyal Məmmədxanlı]] - iş adamı, biznes məsləhətçisi, sığorta mütəxəssisi, təlimçi
** [[Gülnarə Sultanqızı]] - USM mütəxəssisi, tibb üzrə fəlsəfə doktoru
* [[14 dekabr|14 Dekabr]]
** [[Arif Məhərrəmov (fizik)|Arif Məhərrəmov]] - fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, alim
** [[Elbrus Abbasov]] - futbolçu
** [[Jerar Ulye]] - fransız futbolçu, məşqçi
* [[15 dekabr|15 Dekabr]]
** [[Ədilə Namazova]] - tibb elmləri doktoru, professor, pediatr, kardioloq
** [[Rəşad Süleymanov]] - hərbi ekspert, jurnalist
* [[16 dekabr|16 Dekabr]]
** [[Aslan Məmmədli]] - filologiya elmləri doktoru, professor
** [[Valentin Xodukin]] - ukraynalı futbolçu
* [[17 dekabr|17 Dekabr]] — [[Ceremi Bullok]] - ingilis aktyor
* [[18 dekabr|18 Dekabr]] — [[Şərif Mahalov]] - həkim, tibb elmləri doktoru, professor
* [[20 dekabr|20 Dekabr]]
** [[Vaqif Ucatay]] - rəssam
** [[Atabala Səfərov]] - aktyor, Əməkdar artist
* [[21 dekabr|21 Dekabr]] — [[Səfurə İbrahimova]] - aktrisa
* [[22 dekabr|22 Dekabr]]
** [[Sabir Əliyev (xanəndə)|Sabir Əliyev]] - xanəndə
** [[Özkan Sümer]] - türk futbolçu
** [[Stella Tennant]] - ingilis model
** [[Klod Brassyor]] - fransız aktyor
* [[23 dekabr|23 Dekabr]]
** [[Fazil Qurbanov]] - tibb elmləri doktoru, professor, akademik
** [[Almaz Qaragözova]] - ATU-nun dosenti
** [[Orxan Kural]] - türk yazıçı, professor
** [[Lesli Uest]] - amerikalı rok musiqiçisi
* [[25 dekabr|25 Dekabr]]
** [[Sahib İsmayılov]] - cüdo məşqçisi
** [[Maksim Sıqalko]] - belaruslu futbolçu
** [[Oleq Kravçenko]] - belaruslu səfir
** [[Engin Nurşani]] - türk ifaçı
*[[26 dekabr|26 Dekabr]] — [[Almaz Mustafayeva]] - aktrisa
*[[27 dekabr|27 Dekabr]] — [[Hidayət Məmmədov]] - vəkil
* [[28 dekabr|28 Dekabr]]
** [[Hacıbala Əmir]] - satirik yazıçı
** [[Cambulat Xatoxov]] - dünyanın ən böyük uşağı
** [[Vladimir Yefimenko]] - rus pop müğənnisi, solist
*[[29 dekabr|29 Dekabr]] — [[Pyer Karden]] - fransız dizayner
* [[30 dekabr|30 Dekabr]]
** [[Fəridə Məmmədova (kosmetoloq)|Fəridə Məmmədova]] - kosmetoloq
** [[Kərim Kərimov (mühəndis)|Kərim Kərimov]] - Azərbaycanın Əməkdar mühəndisi
* [[31 dekabr|31 Dekabr]]
** [[Ağaxan Şərifov]] - aktyor
** [[Rober Osseyn|Robert Osseyn]] - fransız aktyor, rejissor, ssenarist

== Nobel mükafatları ==
[[Fayl:Nobel Prize.png|thumb|230x230px|Nobel mükafatı medalı]]

* [[Kimya üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Kimya]]
** [[Emmanüel Şarpantye]]
** [[Cennifer Dudna|Cennifer Daudna]]

* [[İqtisadiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|İqtisadiyyat]]
** [[Paul Milqrom|Pol Milqrom]]
** [[Robert Vilson|Robert Uilson]]

* [[Ədəbiyyat üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Ədəbiyyat]] — [[Luiza Qlük]]
* [[&quot;Nobel&quot; sülh mükafatı|Sülh]] — [[Dünya Qida Proqramı]]

* [[Fizika üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fizika]]
** [[Rocer Penrouz]]
** [[Raynhard Qenzel]]
** [[Andrea Qez]]

* [[Fiziologiya və ya tibb üzrə &quot;Nobel&quot; mükafatı|Fiziologiya və ya tibb]]
** [[Harvi Ceyms Alter]]
** [[Maykl Hayton]]
** [[Çarlz Rays]]

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2020-ci ildə Azərbaycan]]

[[Kateqoriya:2020| ]]</text>
      <sha1>4rucjuuc3hvaxxowdt0uqvwht7bvhx1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hikmət Yaqubov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>419843</id>
    <revision>
      <id>6571686</id>
      <parentid>5190650</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:27:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3810" xml:space="preserve">{{əhəmiyyət}}
[[Şəkil:Hikmət Yaqubov.jpeg|thumbnail|Mədəniyyət Tv-nin Direktor müavini]]
 
'''Yaqubov Hikmət Əlisgəndər oğlu'''

== Həyatı ==
Hikmət Əlisgəndər oğlu Yaqubov 1972-ci il avqustun 4-ü  [[Masallı rayonu]]nun Birinci Yeddioymaq  kəndində dünyaya gəlib.

1979 - 1989 - cu illərdə Kalinovka  kənd orta məktəbində oxuyub.

1989–1994 - cü illərdə Ə.Hüseynzadə adına [[Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti]]ndə  təhsil alıb.

2005-ci ildə daxil olduğu Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dövlət idarəetməsi fakultəsini 2008 ci-ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirib.

== Fəaliyyəti ==
1992-ci ildən [[Azərbaycan Dövlət Televiziyası]]nda çalışmağa başlayıb.

Rejissor assistenti vəzifəsindən baş rejissor vəzifəsinə qədər pillə-pillə yüksəlib. Televiziya karyerası müharibə dövrünə təsadüf edən Hikmət Yaqubov  Televiziyanın Hərbi Proqramlar və Salnamə Redaksıyasında   olduğu  illərdə qaynar döyüşlərin getdiyi bölgələrdən, Ağdam, Füzuli,  Goranboy rayonlarından xüsusi reportajlar və bir sıra verlişlər hazırlayıb.

1995-ci ildə Ümummilli Lider Heydər Əliyev barədə çəkilən “Böyük Ömrün Anları” adlı üç hissəli sənədli filmin rejissoru olub.

Gənc rejissor bundan sonra 1996-cı ildə “[[Azərbaycan]]”, 1998-ci ildə isə nəhəng [[Bakı-Tbilisi-Ceyhan]] neft kəməri haqqında lentə alınan “Üç Dəniz Əfsanəsi” sənədli filmlərinə quruluş verib.

1994 cü- il cəbhədə atəşkəs elan olunandan sonra hər bir televiziyanın döyünən ürəyi sayılan Xəbərlər Redaksiyasında rejissor vəzifəsində çalışıb.

Eləcə də,1995 ci-ildən  “Səhər” Musiqi-İnformasiya proqraminda çalışan gənc rejissor bu dövrdə müxtəlif sayda reklam çarxları və kliplər çəkib.2000-ci ildə “Səhər”, 2006-cı ildə İdman Redaksiyasının baş rejissoru təyin edilib .2009-cu ildə İdman Azərbaycan Telekanalının baş rejissoru, 2010-cu  ildə  “Səs” İnternet Televiziyasının direktoru vəzifələrində çalışıb.2011 ci-ildə yenidən  İdman Azərbaycan Telekanalının baş rejissoru vəzifəsində çalışıb. 2013- 2016 cı illərdə [[İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti]]nin “Carçıfilm” Yaradıcılıq Birliyinin  direktoru vəzifəsində fəaliyətini davam etdirib. Hikmət Yaqubovun rəhbərliyi ilə 250-ə yaxın sənədli və televiziya filimləri cəkilib. Məsələn &quot;Zirvəyə Ucalan İmza&quot;,&quot;Dovlət Bayrağı meydanı&quot;,&quot;Kəlağayı&quot; xocalı faciəsinə həsr olunan &quot;Sonuncu Gecə&quot;, &quot;Dəyirmanlar&quot;, &quot;Mayaklar&quot; və s. Eləcədə Azərbaycanın Elm və Mədəniyyət xadimlərinə və Milli Mənəvi dəyərlərinə və tarixinə həsr olunan fimlərin rəhbəri və ideya müəllifi olub.2016 cı ildən 2018ci ilədək Azərbaycan Televiziyası və Radiosu QSC-nin Bədii rəhbəri vəzifəsində çalışıb.2018ci ildən 2019cu ilədək Azərbaycan Televiziyası və Radiosu QSC-nin Baş Produseri vəzifəsində çalışıb.Hal-hazırda Mədəniyyət televiziyasının Direktor müavini vəzifəsində çalışır.Ailəlidir 2  oğlu  var. Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Bu illər ərzində bir sıra ictimai və siyasi təşkilatların mükafatlarına layiq  görülüb. 2016- cı il noyabrın 7 -də Azərbaycan Prezidentinin sərəncamı ilə &quot;Əməkdar mədəniyyət işcisi&quot; fəxri adına layiq görülüb.Filmoqrafiya
*[https://www.youtube.com/watch?v=h9fbgx8IGrs Böyük Ömrün Anları (1995)]
*Azərbaycan (1996)
*Üç Dəniz Əfsanəsi (1998)

== İstinadlar ==
 {{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Masallı rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan rejissorları]]</text>
      <sha1>ocjso567hdqln8k6old8p6kx3ji5bzs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Təhmasib Fətəliyev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>420543</id>
    <revision>
      <id>6571169</id>
      <parentid>6550044</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:31:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Təhmasib Fətəliyev</username>
        <id>106612</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əsas elmi məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33860" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Təhmasib Fətəliyev
 |orijinal adı     = Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev
 |şəkil            = Təhmasib Fətəliyev.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 200px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 28.02.1948
 |doğum yeri       = [[Təngərud]], [[Astara rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{USSR}}→&lt;br&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = avtomatika və hesablama texnikası
 |təhsili          = [[Azərbaycan Politexnik İnstitutu]]
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}}&lt;br&gt;AMEA-nın fəxri fərmanı
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = www.ikt.az
 |vikianbar        = 
}}

'''Təhmasib Fətəliyev''' — AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür. “Tərəqqi” medalı (2011) və AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot; (2005) ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref&gt;[http://ict.az/az/content/24 Təhmasib Fətəliyev]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==

Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev 28 fevral 1948-ci ildə Astara rayonunun Təngərüd kəndində anadan olmuşdur.

1965-ci ildə S.Vurğun adına Təngərüd orta məktəbini medalla bitirmişdir.

1970-ci ildə Ç.İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunun &quot;Avtomatika və hesablama texnikası&quot; fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə təyinatla Zaqafqaziya Layihə-Montaj İşləri İdarəsində EHM-lərin quraşdırılması və sazlanması məsələləri ilə əmək fəaliyyətinə başlamışdır.

1971-ci ildən etibarən Milli Elmlər Akademiyasının Fizika, Kibernetika İnstitutlarında, Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyində və Avtomatlaşdırılmış İdarəetmə Sistemləri şöbəsində işləmiş və hazırda İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda elmi fəaliyyətini davam etdirir.

== Elmi fəaliyyəti ==

Onun tərəfindən ixtisaslaşdırılmış hesablama qurğularının, lokal, korporativ şəbəkə və informasiya sistemlərinin, verilənlər bazalarının layihələndirilməsi, informasiyanın emalı və böyük informasiya resurslarının saxlanılması məsələləri tədqiq olunmuş, müxtəlif təyinatlı korporativ informasiya sistemləri işlənmişdir.&lt;ref&gt;[http://mesafedenmekteb.edu.az/az/component/k2/540-e-elmin-informasiya-teminat%C4%B1n%C4%B1n-formala%C5%9Fd%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1-meselelerine-hesr-olunmu%C5%9F-seminar-kecirildi.html E-elmin informasiya təminatının formalaşdırılması məsələlərinə həsr olunmuş seminar keçirildi]&lt;/ref&gt;

AMEA-nın institut və təşkilatlarını əhatə edən AzScienceNet elm kompüter şəbəkəsinin yaradılması və həmin şəbəkədə İKT-nin tətbiqi işlərində və AMEA-nın ilk www.science.az portalının layihələndirilməsində iştirak etmişdir.

O, ölkədə İnformasiya Cəmiyyəti sahəsində həyata keçirilən layihələrdə yaxından iştirak edir. “Elektron elm”in elmi-nəzəri problemlərinin tədqiqi və praktiki reallaşdırılması, elmin informasiya təminatının formalaşdırılması və elmi fəaliyyətin qiymətləndirilməsi istiqamətlərində araşdırmalar aparır.&lt;ref&gt;[http://ictnews.az/wap/read.php?lang=1&amp;content=19218 Elmi təşkilatların “AzScienceNet”-lə əhatə olunması, onun beynəlxalq elmi şəbəkələrlə inteqrasiyası davam etdirilir]&lt;/ref&gt;

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı 120-dən çoxdur.

O, kütləvi informasiya vasitələrində İKT və İC-nin aktual problemləri üzrə məqalələrlə çıxış edir.

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür.

Hal-hazırda AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsində işləyir.

== Mükafatları ==

2005-ci ildə AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot;

2011-ci ildə “Tərəqqi” medalı.

== Elmi əsərləri ==
&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com.ua/citations?user=CsJDOa4AAAAJ&amp;hl=ru Tahmasib Fataliyev]&lt;/ref&gt;
{{Vikikitab|Təhmasib Fətəliyev/Biblioqrafiya}}

== Kitablar ==
* Vətəndaş elmi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2018. — 138 s.
* Elektron elm: müasir vəziyyəti, problemləri və inkişaf perspektivləri. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 127 s.
* AMEA-nın elmi müəssisə və təşkilatlarında elektron elmin monitorinqi. Bakı:İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 74 s.
* Elmmetriya: mövcud vəziyyəti və imkanları. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2013. — 96 s.
* Elmi fəaliyyətdə informasiya texnologiyalarının tətbiqinin monitorinqi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 68 s.
* Elektron elm: beynəlxalq qurumlar, təşəbbüslər və hüquqi baza. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 92 s.

== Əsas elmi məqalələr ==
*The impact of Industry 4.0 on the formation of Science 4.0, Problems of Information Technology (2022), vol. 13, no. 2, 40-47
*Актуальные проблемы и пути решения трансформации науки в рамках Индустрии 4.0, Москва, Информационное общество, №3, 2022, с. 71-79
*Кіберстійкість критичных инфраструктур науки. V Міжнародна науково-практична конференція, «Інформаційна безпека та комп’ютерні технології» Украина, Кропивницький, 19-20 травня 2022, с. 7-8
*Demoqrafıq analizin vətəndaş elminin inkişafına təsiri, “Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” IV Respublika elmi konfransı, SDU, Sumqayıt, 09-10 dekabr 2021, səh. 348-352
*Исследование проблем формирования Science 4.0,  “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 14-19
*Исследование возможностей применения решений Industry 4.0 в гражданской науке, “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 39-44 
*Tədqiqatların avtomatlaşdırılmış vahıd informasiya sisteminin işlənməsinin konseptual məsələləri, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2021, №2, səh.53–63 
*О возможностях применения решений industry 4.0 в науке, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс. 67-68
*О роли гражданской науки в развитии образовательного процесса, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс.71-72
*Концептуальные вопросы применения технологий искусственного интеллекта в нефтегазовом комплексе, VIII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 15-18 сентябрь 2020, сс. 74-78
*Conceptual problems of implementation of oil and gas complex on the basis of “Industry 4.0”, The 7th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2020), Baku, Azerbaijan, 26-28 August 2020, Vol.1, pp.71-73
*Industry 4.0: The Oil and Gas Sector Security and Personal Data Protection,International Journal of Engineering and Manufacturing (IJEM),2020, Vol.10, № 2, pp. 1-14.
*О защите персональных данных в системах, реализуемых на основе концепции Industry 4.0, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 49-52
*Системы видео наблюдения в нефтегазовом комплексе: вызовы для безопасности производственных структур и защиты персональных данных, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 97-100
*Integration of Cyber-Physical Systems in E-Science Environment: State-of-the-Art, Problems and Effective Solutions, International Journal of Modern Education and Computer Science(IJMECS), 2019, Vol.11, № 9, pp. 35-43. DOI: 10.5815/ijmecs.2019.09.04
*The Industrial Internet of Things: The Evolution of Automation in the Oil and Gas Complex, SOCAR proceedings, 2019, №2 pp. 66-71. DOI: 10.5510/OGP20190200391. (Scopus)
*Neft-qaz kompleksinin mövcud texnoloji problemlərinin İKT yönümlü innovativ texnologiyalar əsasında həlli yolları, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2019, №1, 98-108
*Vətəndaş elminin formalaşması və elm sahələrinin inkişafına təsiri məsələləri, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, №1, 21-33
* Böyük həcmli elmi verilənlərin menecmenti və emal texnologiyalarının tədqiqi, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, Bakı, №2, səh.60-70
*Децентрализация обработки больших данных в среде электронной науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 17-22
*Вопросы обеспечения информационной безопасности в проектах гражданской науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 50-55
*Elektron elmin yeni istiqaməti kimi formalaşan vətəndaş elminin elm sahələrinin inkişafına təsiri haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr , 2018
*Вопросы обеспечения энергетической безопасности инфраструктуры электронной науки, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, cc.105-108
*Vətəndaş elminin intormasiya təhlükəsizliyi problemləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..209-212
*Enerji sektorunda kibertəhlükəsizliyin təmin olunması məsələləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..121-124
* Analysis and New Approaches to the Solution of Problems of Operation of Oil and Gas Complex as Cyber-Physical System // International Journal of Information Technology and Computer Science(IJITCS), Vol.10, No.11, pp.67-76, 2018, DOI: 10.5815/ijitcs.2018.11.07
* Əşyaların internetinin neft-qaz kompleksində tətbiqi haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr 2018.
* Перспективы применения Интернета вещей в нефтегазовом комплексе // Телекоммуникации, Москва, №9, 2018, стр. 36-42.
* Some Issues of Application of Internet of Things in the Oil and Gas Complex // The 6th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2018), Baku, Azerbaijan, July 11-13, 2018, pp.46-48.
* О некоторых вопросах применения технологии Интернета вещей в нефтегазовой промышленности // III Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot;, Украина, г. Кропивницкий, 19-20 апрель 2018, сс. 273-276.
* Sosial medianın vətəndaş elminin inkişafinda rolu haqqında // İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №2, s. 26-31.
* Vətəndaş elmində istifadə olunan açıq kodlu proqram vasitələrinin təhlili // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Şəbəkə mühitində elektron texniki xidmətin təşkili məsələləri // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Qabaqcıl elektron elm layihələrinin proqram təminatının spesefik xüsusiyyətləri // Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017, səh. 150-153
* Некоторые вопросы обеспечения безопасности электронной науки// II Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot; IS&amp;CT, Украина, г. Кропивницкий, 20-22 апреля 2017, c.105-106
* Elektron tibbin formalaşmasının və tətbiqinin bəzi məsələləri// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.112-119
* E-elm və e-təhsilin formalaşmasında e-kitabxanaların rolu haqqında// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.35-40
* Electronic science in Azerbaijan: current status, problems and perspectives // AICT2016 International Conference, Azerbaijan, Baku, 12-14 October 2016, pp. 746-750
* Электронная наука: состояние и перспективы развития в Азербайджане // Телекоммуникации, Москва, 2016, №8, c.41-48.
* Elektron elm və onun şəbəkə platforması AzScienceNet haqqında//“Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” III respublika elmi konfransı. Sumqayıt Dövlət Universiteti, 15-16 dekabr 2016-cı il, 354-355
* Elektron tibb e-elmin tərkib hissəsi kimi //“Elektron tibbin multidissiplinar problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 24 may 2016-cı il, s.72-74.
* E-elm və e-təhsilin inteqrasiyası problemləri haqqında // H.Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Boloniya təhsil prosesində universitet-sənaye əlaqələrinin müasir problemləri” beynəlxalq simpoziumu, Gəncə, 30 aprel-1 may 2016-cı il, s.129-131.
* Elektron kitabxanaların e-elm və e-təhsilin inteqrasiyasında rolu // “E-kitabxanaların formalaşması problemləri” respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 15 aprel 2016-cı il, s.23-25.
* Elektron elmin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələləri haqqında // İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2016, N:1, səh. 56-62.
* Azərbaycanın elmi jurnallarının beynəlxalq bazalara daxil edilməsi problemləri və onlarin həlli yolları. İnformasiya cəmiyyəti problemləri. — 2015. — N:1. — S. 64-71.
* Elektron elm: cari vəziyyəti, problemləri və perspektivləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri, 2015, N:2, səh 4-15.
* An aggregated index for assessment of the scientific output of researchers// Int. J. Knowledge Management Studies, Vol.6, No1, 2015, pp. 31-62.
* Elektron elmin informasiya təhlükəsizliyi haqqında. Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının 150 illiyinə həsr olunmuş İnformasiya təhlükəsizliyinin multidissiplinar problemləri üzrə II respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2015. — S.145-147.
* Weighted Consensus Index for Assessment of The Scientific Performance of Researchers. Collnet Journal of Scientometrics and Information Management. — 2014. — N:2, vol.8.- P. 371-400.
* Vətəndaş Elmi E-Elmin İnkişafının Yeni İstiqaməti Kimi. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2014. — N:1. — S.57-64.
* About representations of Azerbaijan scientific journals in the international databases. European science and technology, Materials of the VIII international research and practice conference. — Munich, 2014. — pp. 359-362.
* Elektron dövlət mühitində elmin idarə olunması texnologiyaları. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.60-62.
* Azərbaycan elmi jurnallarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğu vəziyyətinin monitorinqi. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.163-165.
* Elektron elmin formalaşmasında vətəndaş elminin rolu. Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.193-195.
* Elektron elm elektron dövlət quruculuğunun tərkib hissəsi kimi. Elektron dövlət quruculuğu problemləri. — Bakı, 2014. — S 5-7.
* E-elm mühitində informasiya təhlükəsizliyi problemləri. İnformasiya təhlükəsizliyi problemləri üzrə İ respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2013. — S.113-115.
* Об аналитико-информационной системе реестра научных проблем. Дистанционное и виртуальное обучение. — 2012. — N:2. — C.60-63.
* Azərbaycan istinad indeksinin yaradılmasının konseptual məsələləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri. — 2012. — N:(6).- S. 7-13.
* On Analytic-Information System of Scientific Problems Register. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1. — Baku, 2012. — pp.13-15.
* Conceptual Challenges in Developing Azerbaijan Citation Index. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.50-53.
* On Necessity of the Azerbaijan Citation Index (AzCI). IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.82-85.
* E- elm: məqsədləri, vəzifələri və inkişaf perspektivləri. E-elm problemləri üzrə I Respublika elmi-praktiki konfransının materialları. — Baku, 2012. — S.11-12.
* Açıq elmi resurslar: yaradılma mexanizmləri və vasitələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu. — Baku, 2012. — S.45-46.
* Toward the e-science: state-of-the-art and perspectives. International Conference of KIMICS. — Tashkent, 2011. — pp.229-232.
* Elmi problemlər reyestri və onun əsasında analitik-informasiya sisteminin işlənməsi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2011. — N:1. — S.9-14.
* Мониторинг применения ИКТ в научной деятельности. Дистанционное и виртуальное обучение . — 2010. — N:3. — C. 34-39.
* Distributed processing of audio information in corporate networks based on IP telephony. Telecommunications and Radio Engineering, 2010, 69 (18), 1653-1660
* Elmi fəaliyyətdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarınını tətbiqinin monitorinqi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2010. — N:2. — S.92-100.
* Mobile radio communication systems. Telecommunications and Radio Engineering, 2009, 68 (15), 13I7-1327.
* Sensor networks: the state, decisions and prospects. Telecommunications and Radio Engineering. — 2009. — N:15.- pp.1089-1095.
* Информационно-аналитическая система мониторинга применения ИКТ в научной деятельности. Материалы ХХ Международной Конференции “Применение новых технологий в образовании”. — Троицк, 2009. — C.65-66.
* About necessity of realization of the concept electronic-science. PCI'2008 The second International Conference &quot;Problems of Cybernetics and Informatics&quot; Dedicated to the 50th Anniversary of the ICT in Azerbaijan. Volume I. — Baku, 2008 . — pp. 75-77.
* Распределенная обработка аудиоинформации в корпоративных сетях на базе IP-телефонии. Телекоммуникации. — 2008. — N:4.- C.16-20.
* Elektron elmin formalaşdırılmasının bəzi məsələləri. Bakı Universitetinin Xəbərləri. Fizika-riyaziyyat elmləri seriyası. — 2008. — N:4. — S.77-85.
* İntranet texnologiyasının tədrisdə tətbiqi haqqında. &quot;İnformatika, informasiya texnologiyalarının təhsildə tətbiqi məsələləri&quot; Respublika elmi konfransının materialları.. — Bakı, 2007. — S.53-56.
* О применении IP-телефонии в корпоративной сети. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы V Международной научно-практической конференции. — Новочеркасск, 2007. — C.223-226.
* Korporativ verilənlərin saxlanılmasının bəzi məsələləri. 3-rd International Conference on Information Technologies and Telecommunication ITTC-2007. — Ganja, 2007. — S. 258-260.
* Анализ и оценка качества речевых сигналов по каналам IP-телефонии аудиоинформационных сетей. IT&amp;TC 2007,“İnformasiya texnologiyaları və telekommunikasiya” 3-cü beynəlxalq elmi-praktiki konfransı. Gəncə, 2007. C.148-151.
* Korporativ verilənlərin saxlanılması və idarə olunması. AMEA-nin xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2007. N:2-3. S.139-143.
* Сенсорные сети: состояние, решения и перспективы. Телекоммуникации. 2007. N:4. C.27-32.
* Sensor şəbəkələrinin tətbiqinin bəzi məsələləri. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2006. N:3.S.169-174.
* Sensor şəbəkələrinin inkişaf perspektivləri. Azərbaycan Ali Texniki Məktəblərinin Xəbərləri, İnformatika və avtomatika. 2006. N:6. S.49-54.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений. Телекоммуникации. 2006. N:1.C.21-25.
* О хранении корпоративных данных. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы IV Междунар. науч.-практ. конф. Новочеркасск, 2006. C 64-65.
* SAN texnologiyasının korporativ şəbəkədə tətbiqi haqqında. PCI 2006 &quot;Kibernetika və informatika problemləri&quot; Beynəlxalq konfransı. Cild II.Bakı, 2006. S.87-89.
* Sensor şəbəkələrinin analizi. PCI 2006 . Bakı, 2006. S.90-93.
* Об архивации корпоративных электронных документов. 1-я Международная конференция «Системный анализ и информационный технологии» САИТ-2005 . -Переславль-Залесский, 2005 . C.4.
* О применении SAN-технологии в библиотечном деле. XVI Международная конференция «Применение новых технологий в образовании» . Троицк, 2005 . C.379-380.
* Tapşırıqların icrasına nəzarət sistemi haqqında. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri seriyası. 2005. N:3.S 146-150.
* Интеграция корпоративных систем документооборота и архива. Известия НАНА. Серия физико-математических и технических наук. 2005. N:2, Oii XXV. C.12-17.
* О системе контроля исполнения заданий. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2005. N:5.C.146-150.
* Korporativ şəbəkə mühitində işləyən kollektiv qərarların qəbulunu dəstəkləyən sistem. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2004. N:2. S.14-18.
* О создании виртуальной лаборатории на основе корпоративной сети. Тез. докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.63-64.
* Автоматизированная система контроля исполнения заданий. Тезисы докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.64-66.
* Интеграция систем электронного документооборота и архива. 10-я Юбилейная международная научная конференция &quot;Теория и техника передачи, приема и обработки информации&quot;. Сб. тезисов докладов. Часть 2. — Туапсе, 2004. — C.8-9.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin mühafizəsi. «İnformasiyalaşdırma, kibernetika və informasiya texnologiyalarının müasir problemləri» II Respublika elmi konfransının əsərləri. I cild.. — Bakı, 2004. — S.113-115.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений в среде корпоративной сети. Труды II Республиканской научной конференции &quot;Современные проблемы информатизации, кибернетики и информационных технологий. Т.1, 2004. C.77-80.
* Об одной корпоративной электронной архивной системе. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема, обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.290-291.
* Об одной распределенной системе поддержки принятия решений для оценки трудовой деятельности работников предприятия, функционирующей на основе корпоративной сети. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.465-466.
* Электронный документооборот в корпоративной сети. Международная научно-техническая конференция &quot;/Информационные системы и технологии/&quot;. Т 1. Новосибирск, 2003. C.78.
* К созданию корпоративной распределенной архивной системе. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2003. N:3. C.143-147.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin avtomatlaşdırılması sistemi. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2001.N:3. S.47-49.
* О датчиках положения вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. C.110-116.
* О системе автоматического сканирования вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. N:5.C.128-135.
* Некоторые вопросы оценки эффективности многопроцессорных вычислительных систем. Вопросы технической кибернетики. 1985. C.124-129.
* Вычислительное устройство для автоматического определения ха­рактерных неисправностей в ра­бо­те глубинных штанговых на­со­сов. Тезиси докладов научно-практической конференции молодых ученых г. Баку, 1982 г
* Анализ архитектурных особен­нос­тей специализированных вычислительных систем.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.15-18.
* Имитационная модель спе­ци­а­ли­зированной вычислительной сис­темы.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.19-24.


== Publisistik məqalələr ==
* Vətəndaş elmi e-elmin inkişafının yeni istiqamətidir. Rabitə dünyası, Bakı, №19 (813), 23 may 2014, səh.15-16.
* “Elektron elm” proqramının həyata keçirilməsi zamanın tələbidir. Biznes dünyası/analitik iqtisadi jurnal, № 5, 2010, səh.6-9.
* “Elektron elm, Elektron Azərbaycan, Elektron Hökumət”. Ekspert, №11-12(143-144), 19-25 dekabr 2008.
* Internet təbiəti fəth edir. Rabitə dünyası, №15, 2006.
* Elmi işləri dəstəkləyən müasir informasiya texnologiyaları. Təhsil və zaman, №14(64), 28 iyul 2005.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.hafta.az/index2.php?m=yazi&amp;id=135027 «Elektron elm»in inkişafı sürətləndiriləcək]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&amp;id=66832 AzScienceNet şəbəkəsinin hazırkı vəziyyəti müzakirə olunub]
* [http://azsciencenet.az/az/content/item/246 AzScienceNet şəbəkəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151029195030/http://azsciencenet.az/az/content/item/246 |date=2015-10-29 }}
* [http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az Elmmetriya və elektron elmin formalaşması problemləri araşdırılır] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150719235522/http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az |date=2015-07-19 }}
* [http://ce.qu.edu.az/az/news/AMEA-%C4%B0nformasiya-Texnologiyalar%C4%B1-%C4%B0nstitutu-il%C9%99-Qafqaz-Universiteti-aras%C4%B1nda-%C9%99m%C9%99kda%C5%9Fl%C4%B1q-perspektivl%C9%99ri-m%C3%BCzakir%C9%99-olundu-6377.html AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu ilə Qafqaz Universiteti arasında əməkdaşlıq perspektivləri müzakirə olundu]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 Rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsi işçilərinin peşə bayramına həsr olunmuş tədbir keçirildi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304201917/http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 |date=2016-03-04 }}
* [http://uiip.bas-net.by/work/mezhdunar/vizit.php Визиты делегаций в 2014 году]
* [http://www.edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 Дистанционное и виртуальное обучение] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304174101/http://edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 |date=2016-03-04 }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun alimləri]]
[[Kateqoriya:&quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə təltif edilənlər]]
[[Kateqoriya:Astara rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>n8exouxrs10xsacw479rglic1kw3a91</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571248</id>
      <parentid>6571169</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:11:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33871" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Təhmasib Fətəliyev
 |orijinal adı     = Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev
 |şəkil            = Təhmasib Fətəliyev.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 200px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 28.02.1948
 |doğum yeri       = [[Təngərud]], [[Astara rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{USSR}}→&lt;br&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = avtomatika və hesablama texnikası
 |təhsili          = [[Azərbaycan Politexnik İnstitutu]]
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}}&lt;br&gt;AMEA-nın fəxri fərmanı
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = www.ikt.az
 |vikianbar        = 
}}

'''Təhmasib Fətəliyev''' ({{DVTY}}) — AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür. “Tərəqqi” medalı (2011) və AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot; (2005) ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref&gt;[http://ict.az/az/content/24 Təhmasib Fətəliyev]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==

Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev 28 fevral 1948-ci ildə Astara rayonunun Təngərüd kəndində anadan olmuşdur.

1965-ci ildə S.Vurğun adına Təngərüd orta məktəbini medalla bitirmişdir.

1970-ci ildə Ç.İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunun &quot;Avtomatika və hesablama texnikası&quot; fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə təyinatla Zaqafqaziya Layihə-Montaj İşləri İdarəsində EHM-lərin quraşdırılması və sazlanması məsələləri ilə əmək fəaliyyətinə başlamışdır.

1971-ci ildən etibarən Milli Elmlər Akademiyasının Fizika, Kibernetika İnstitutlarında, Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyində və Avtomatlaşdırılmış İdarəetmə Sistemləri şöbəsində işləmiş və hazırda İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda elmi fəaliyyətini davam etdirir.

== Elmi fəaliyyəti ==

Onun tərəfindən ixtisaslaşdırılmış hesablama qurğularının, lokal, korporativ şəbəkə və informasiya sistemlərinin, verilənlər bazalarının layihələndirilməsi, informasiyanın emalı və böyük informasiya resurslarının saxlanılması məsələləri tədqiq olunmuş, müxtəlif təyinatlı korporativ informasiya sistemləri işlənmişdir.&lt;ref&gt;[http://mesafedenmekteb.edu.az/az/component/k2/540-e-elmin-informasiya-teminat%C4%B1n%C4%B1n-formala%C5%9Fd%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1-meselelerine-hesr-olunmu%C5%9F-seminar-kecirildi.html E-elmin informasiya təminatının formalaşdırılması məsələlərinə həsr olunmuş seminar keçirildi]&lt;/ref&gt;

AMEA-nın institut və təşkilatlarını əhatə edən AzScienceNet elm kompüter şəbəkəsinin yaradılması və həmin şəbəkədə İKT-nin tətbiqi işlərində və AMEA-nın ilk www.science.az portalının layihələndirilməsində iştirak etmişdir.

O, ölkədə İnformasiya Cəmiyyəti sahəsində həyata keçirilən layihələrdə yaxından iştirak edir. “Elektron elm”in elmi-nəzəri problemlərinin tədqiqi və praktiki reallaşdırılması, elmin informasiya təminatının formalaşdırılması və elmi fəaliyyətin qiymətləndirilməsi istiqamətlərində araşdırmalar aparır.&lt;ref&gt;[http://ictnews.az/wap/read.php?lang=1&amp;content=19218 Elmi təşkilatların “AzScienceNet”-lə əhatə olunması, onun beynəlxalq elmi şəbəkələrlə inteqrasiyası davam etdirilir]&lt;/ref&gt;

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı 120-dən çoxdur.

O, kütləvi informasiya vasitələrində İKT və İC-nin aktual problemləri üzrə məqalələrlə çıxış edir.

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür.

Hal-hazırda AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsində işləyir.

== Mükafatları ==

2005-ci ildə AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot;

2011-ci ildə “Tərəqqi” medalı.

== Elmi əsərləri ==
&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com.ua/citations?user=CsJDOa4AAAAJ&amp;hl=ru Tahmasib Fataliyev]&lt;/ref&gt;
{{Vikikitab|Təhmasib Fətəliyev/Biblioqrafiya}}

== Kitablar ==
* Vətəndaş elmi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2018. — 138 s.
* Elektron elm: müasir vəziyyəti, problemləri və inkişaf perspektivləri. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 127 s.
* AMEA-nın elmi müəssisə və təşkilatlarında elektron elmin monitorinqi. Bakı:İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 74 s.
* Elmmetriya: mövcud vəziyyəti və imkanları. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2013. — 96 s.
* Elmi fəaliyyətdə informasiya texnologiyalarının tətbiqinin monitorinqi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 68 s.
* Elektron elm: beynəlxalq qurumlar, təşəbbüslər və hüquqi baza. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 92 s.

== Əsas elmi məqalələr ==
*The impact of Industry 4.0 on the formation of Science 4.0, Problems of Information Technology (2022), vol. 13, no. 2, 40-47
*Актуальные проблемы и пути решения трансформации науки в рамках Индустрии 4.0, Москва, Информационное общество, №3, 2022, с. 71-79
*Кіберстійкість критичных инфраструктур науки. V Міжнародна науково-практична конференція, «Інформаційна безпека та комп’ютерні технології» Украина, Кропивницький, 19-20 травня 2022, с. 7-8
*Demoqrafıq analizin vətəndaş elminin inkişafına təsiri, “Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” IV Respublika elmi konfransı, SDU, Sumqayıt, 09-10 dekabr 2021, səh. 348-352
*Исследование проблем формирования Science 4.0,  “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 14-19
*Исследование возможностей применения решений Industry 4.0 в гражданской науке, “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 39-44 
*Tədqiqatların avtomatlaşdırılmış vahıd informasiya sisteminin işlənməsinin konseptual məsələləri, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2021, №2, səh.53–63 
*О возможностях применения решений industry 4.0 в науке, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс. 67-68
*О роли гражданской науки в развитии образовательного процесса, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс.71-72
*Концептуальные вопросы применения технологий искусственного интеллекта в нефтегазовом комплексе, VIII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 15-18 сентябрь 2020, сс. 74-78
*Conceptual problems of implementation of oil and gas complex on the basis of “Industry 4.0”, The 7th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2020), Baku, Azerbaijan, 26-28 August 2020, Vol.1, pp.71-73
*Industry 4.0: The Oil and Gas Sector Security and Personal Data Protection,International Journal of Engineering and Manufacturing (IJEM),2020, Vol.10, № 2, pp. 1-14.
*О защите персональных данных в системах, реализуемых на основе концепции Industry 4.0, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 49-52
*Системы видео наблюдения в нефтегазовом комплексе: вызовы для безопасности производственных структур и защиты персональных данных, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 97-100
*Integration of Cyber-Physical Systems in E-Science Environment: State-of-the-Art, Problems and Effective Solutions, International Journal of Modern Education and Computer Science(IJMECS), 2019, Vol.11, № 9, pp. 35-43. DOI: 10.5815/ijmecs.2019.09.04
*The Industrial Internet of Things: The Evolution of Automation in the Oil and Gas Complex, SOCAR proceedings, 2019, №2 pp. 66-71. DOI: 10.5510/OGP20190200391. (Scopus)
*Neft-qaz kompleksinin mövcud texnoloji problemlərinin İKT yönümlü innovativ texnologiyalar əsasında həlli yolları, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2019, №1, 98-108
*Vətəndaş elminin formalaşması və elm sahələrinin inkişafına təsiri məsələləri, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, №1, 21-33
* Böyük həcmli elmi verilənlərin menecmenti və emal texnologiyalarının tədqiqi, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, Bakı, №2, səh.60-70
*Децентрализация обработки больших данных в среде электронной науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 17-22
*Вопросы обеспечения информационной безопасности в проектах гражданской науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 50-55
*Elektron elmin yeni istiqaməti kimi formalaşan vətəndaş elminin elm sahələrinin inkişafına təsiri haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr , 2018
*Вопросы обеспечения энергетической безопасности инфраструктуры электронной науки, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, cc.105-108
*Vətəndaş elminin intormasiya təhlükəsizliyi problemləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..209-212
*Enerji sektorunda kibertəhlükəsizliyin təmin olunması məsələləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..121-124
* Analysis and New Approaches to the Solution of Problems of Operation of Oil and Gas Complex as Cyber-Physical System // International Journal of Information Technology and Computer Science(IJITCS), Vol.10, No.11, pp.67-76, 2018, DOI: 10.5815/ijitcs.2018.11.07
* Əşyaların internetinin neft-qaz kompleksində tətbiqi haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr 2018.
* Перспективы применения Интернета вещей в нефтегазовом комплексе // Телекоммуникации, Москва, №9, 2018, стр. 36-42.
* Some Issues of Application of Internet of Things in the Oil and Gas Complex // The 6th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2018), Baku, Azerbaijan, July 11-13, 2018, pp.46-48.
* О некоторых вопросах применения технологии Интернета вещей в нефтегазовой промышленности // III Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot;, Украина, г. Кропивницкий, 19-20 апрель 2018, сс. 273-276.
* Sosial medianın vətəndaş elminin inkişafinda rolu haqqında // İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №2, s. 26-31.
* Vətəndaş elmində istifadə olunan açıq kodlu proqram vasitələrinin təhlili // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Şəbəkə mühitində elektron texniki xidmətin təşkili məsələləri // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Qabaqcıl elektron elm layihələrinin proqram təminatının spesefik xüsusiyyətləri // Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017, səh. 150-153
* Некоторые вопросы обеспечения безопасности электронной науки// II Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot; IS&amp;CT, Украина, г. Кропивницкий, 20-22 апреля 2017, c.105-106
* Elektron tibbin formalaşmasının və tətbiqinin bəzi məsələləri// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.112-119
* E-elm və e-təhsilin formalaşmasında e-kitabxanaların rolu haqqında// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.35-40
* Electronic science in Azerbaijan: current status, problems and perspectives // AICT2016 International Conference, Azerbaijan, Baku, 12-14 October 2016, pp. 746-750
* Электронная наука: состояние и перспективы развития в Азербайджане // Телекоммуникации, Москва, 2016, №8, c.41-48.
* Elektron elm və onun şəbəkə platforması AzScienceNet haqqında//“Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” III respublika elmi konfransı. Sumqayıt Dövlət Universiteti, 15-16 dekabr 2016-cı il, 354-355
* Elektron tibb e-elmin tərkib hissəsi kimi //“Elektron tibbin multidissiplinar problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 24 may 2016-cı il, s.72-74.
* E-elm və e-təhsilin inteqrasiyası problemləri haqqında // H.Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Boloniya təhsil prosesində universitet-sənaye əlaqələrinin müasir problemləri” beynəlxalq simpoziumu, Gəncə, 30 aprel-1 may 2016-cı il, s.129-131.
* Elektron kitabxanaların e-elm və e-təhsilin inteqrasiyasında rolu // “E-kitabxanaların formalaşması problemləri” respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 15 aprel 2016-cı il, s.23-25.
* Elektron elmin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələləri haqqında // İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2016, N:1, səh. 56-62.
* Azərbaycanın elmi jurnallarının beynəlxalq bazalara daxil edilməsi problemləri və onlarin həlli yolları. İnformasiya cəmiyyəti problemləri. — 2015. — N:1. — S. 64-71.
* Elektron elm: cari vəziyyəti, problemləri və perspektivləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri, 2015, N:2, səh 4-15.
* An aggregated index for assessment of the scientific output of researchers// Int. J. Knowledge Management Studies, Vol.6, No1, 2015, pp. 31-62.
* Elektron elmin informasiya təhlükəsizliyi haqqında. Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının 150 illiyinə həsr olunmuş İnformasiya təhlükəsizliyinin multidissiplinar problemləri üzrə II respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2015. — S.145-147.
* Weighted Consensus Index for Assessment of The Scientific Performance of Researchers. Collnet Journal of Scientometrics and Information Management. — 2014. — N:2, vol.8.- P. 371-400.
* Vətəndaş Elmi E-Elmin İnkişafının Yeni İstiqaməti Kimi. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2014. — N:1. — S.57-64.
* About representations of Azerbaijan scientific journals in the international databases. European science and technology, Materials of the VIII international research and practice conference. — Munich, 2014. — pp. 359-362.
* Elektron dövlət mühitində elmin idarə olunması texnologiyaları. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.60-62.
* Azərbaycan elmi jurnallarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğu vəziyyətinin monitorinqi. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.163-165.
* Elektron elmin formalaşmasında vətəndaş elminin rolu. Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.193-195.
* Elektron elm elektron dövlət quruculuğunun tərkib hissəsi kimi. Elektron dövlət quruculuğu problemləri. — Bakı, 2014. — S 5-7.
* E-elm mühitində informasiya təhlükəsizliyi problemləri. İnformasiya təhlükəsizliyi problemləri üzrə İ respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2013. — S.113-115.
* Об аналитико-информационной системе реестра научных проблем. Дистанционное и виртуальное обучение. — 2012. — N:2. — C.60-63.
* Azərbaycan istinad indeksinin yaradılmasının konseptual məsələləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri. — 2012. — N:(6).- S. 7-13.
* On Analytic-Information System of Scientific Problems Register. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1. — Baku, 2012. — pp.13-15.
* Conceptual Challenges in Developing Azerbaijan Citation Index. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.50-53.
* On Necessity of the Azerbaijan Citation Index (AzCI). IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.82-85.
* E- elm: məqsədləri, vəzifələri və inkişaf perspektivləri. E-elm problemləri üzrə I Respublika elmi-praktiki konfransının materialları. — Baku, 2012. — S.11-12.
* Açıq elmi resurslar: yaradılma mexanizmləri və vasitələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu. — Baku, 2012. — S.45-46.
* Toward the e-science: state-of-the-art and perspectives. International Conference of KIMICS. — Tashkent, 2011. — pp.229-232.
* Elmi problemlər reyestri və onun əsasında analitik-informasiya sisteminin işlənməsi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2011. — N:1. — S.9-14.
* Мониторинг применения ИКТ в научной деятельности. Дистанционное и виртуальное обучение . — 2010. — N:3. — C. 34-39.
* Distributed processing of audio information in corporate networks based on IP telephony. Telecommunications and Radio Engineering, 2010, 69 (18), 1653-1660
* Elmi fəaliyyətdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarınını tətbiqinin monitorinqi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2010. — N:2. — S.92-100.
* Mobile radio communication systems. Telecommunications and Radio Engineering, 2009, 68 (15), 13I7-1327.
* Sensor networks: the state, decisions and prospects. Telecommunications and Radio Engineering. — 2009. — N:15.- pp.1089-1095.
* Информационно-аналитическая система мониторинга применения ИКТ в научной деятельности. Материалы ХХ Международной Конференции “Применение новых технологий в образовании”. — Троицк, 2009. — C.65-66.
* About necessity of realization of the concept electronic-science. PCI'2008 The second International Conference &quot;Problems of Cybernetics and Informatics&quot; Dedicated to the 50th Anniversary of the ICT in Azerbaijan. Volume I. — Baku, 2008 . — pp. 75-77.
* Распределенная обработка аудиоинформации в корпоративных сетях на базе IP-телефонии. Телекоммуникации. — 2008. — N:4.- C.16-20.
* Elektron elmin formalaşdırılmasının bəzi məsələləri. Bakı Universitetinin Xəbərləri. Fizika-riyaziyyat elmləri seriyası. — 2008. — N:4. — S.77-85.
* İntranet texnologiyasının tədrisdə tətbiqi haqqında. &quot;İnformatika, informasiya texnologiyalarının təhsildə tətbiqi məsələləri&quot; Respublika elmi konfransının materialları.. — Bakı, 2007. — S.53-56.
* О применении IP-телефонии в корпоративной сети. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы V Международной научно-практической конференции. — Новочеркасск, 2007. — C.223-226.
* Korporativ verilənlərin saxlanılmasının bəzi məsələləri. 3-rd International Conference on Information Technologies and Telecommunication ITTC-2007. — Ganja, 2007. — S. 258-260.
* Анализ и оценка качества речевых сигналов по каналам IP-телефонии аудиоинформационных сетей. IT&amp;TC 2007,“İnformasiya texnologiyaları və telekommunikasiya” 3-cü beynəlxalq elmi-praktiki konfransı. Gəncə, 2007. C.148-151.
* Korporativ verilənlərin saxlanılması və idarə olunması. AMEA-nin xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2007. N:2-3. S.139-143.
* Сенсорные сети: состояние, решения и перспективы. Телекоммуникации. 2007. N:4. C.27-32.
* Sensor şəbəkələrinin tətbiqinin bəzi məsələləri. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2006. N:3.S.169-174.
* Sensor şəbəkələrinin inkişaf perspektivləri. Azərbaycan Ali Texniki Məktəblərinin Xəbərləri, İnformatika və avtomatika. 2006. N:6. S.49-54.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений. Телекоммуникации. 2006. N:1.C.21-25.
* О хранении корпоративных данных. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы IV Междунар. науч.-практ. конф. Новочеркасск, 2006. C 64-65.
* SAN texnologiyasının korporativ şəbəkədə tətbiqi haqqında. PCI 2006 &quot;Kibernetika və informatika problemləri&quot; Beynəlxalq konfransı. Cild II.Bakı, 2006. S.87-89.
* Sensor şəbəkələrinin analizi. PCI 2006 . Bakı, 2006. S.90-93.
* Об архивации корпоративных электронных документов. 1-я Международная конференция «Системный анализ и информационный технологии» САИТ-2005 . -Переславль-Залесский, 2005 . C.4.
* О применении SAN-технологии в библиотечном деле. XVI Международная конференция «Применение новых технологий в образовании» . Троицк, 2005 . C.379-380.
* Tapşırıqların icrasına nəzarət sistemi haqqında. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri seriyası. 2005. N:3.S 146-150.
* Интеграция корпоративных систем документооборота и архива. Известия НАНА. Серия физико-математических и технических наук. 2005. N:2, Oii XXV. C.12-17.
* О системе контроля исполнения заданий. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2005. N:5.C.146-150.
* Korporativ şəbəkə mühitində işləyən kollektiv qərarların qəbulunu dəstəkləyən sistem. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2004. N:2. S.14-18.
* О создании виртуальной лаборатории на основе корпоративной сети. Тез. докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.63-64.
* Автоматизированная система контроля исполнения заданий. Тезисы докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.64-66.
* Интеграция систем электронного документооборота и архива. 10-я Юбилейная международная научная конференция &quot;Теория и техника передачи, приема и обработки информации&quot;. Сб. тезисов докладов. Часть 2. — Туапсе, 2004. — C.8-9.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin mühafizəsi. «İnformasiyalaşdırma, kibernetika və informasiya texnologiyalarının müasir problemləri» II Respublika elmi konfransının əsərləri. I cild.. — Bakı, 2004. — S.113-115.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений в среде корпоративной сети. Труды II Республиканской научной конференции &quot;Современные проблемы информатизации, кибернетики и информационных технологий. Т.1, 2004. C.77-80.
* Об одной корпоративной электронной архивной системе. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема, обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.290-291.
* Об одной распределенной системе поддержки принятия решений для оценки трудовой деятельности работников предприятия, функционирующей на основе корпоративной сети. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.465-466.
* Электронный документооборот в корпоративной сети. Международная научно-техническая конференция &quot;/Информационные системы и технологии/&quot;. Т 1. Новосибирск, 2003. C.78.
* К созданию корпоративной распределенной архивной системе. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2003. N:3. C.143-147.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin avtomatlaşdırılması sistemi. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2001.N:3. S.47-49.
* О датчиках положения вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. C.110-116.
* О системе автоматического сканирования вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. N:5.C.128-135.
* Некоторые вопросы оценки эффективности многопроцессорных вычислительных систем. Вопросы технической кибернетики. 1985. C.124-129.
* Вычислительное устройство для автоматического определения ха­рактерных неисправностей в ра­бо­те глубинных штанговых на­со­сов. Тезиси докладов научно-практической конференции молодых ученых г. Баку, 1982 г
* Анализ архитектурных особен­нос­тей специализированных вычислительных систем.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.15-18.
* Имитационная модель спе­ци­а­ли­зированной вычислительной сис­темы.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.19-24.


== Publisistik məqalələr ==
* Vətəndaş elmi e-elmin inkişafının yeni istiqamətidir. Rabitə dünyası, Bakı, №19 (813), 23 may 2014, səh.15-16.
* “Elektron elm” proqramının həyata keçirilməsi zamanın tələbidir. Biznes dünyası/analitik iqtisadi jurnal, № 5, 2010, səh.6-9.
* “Elektron elm, Elektron Azərbaycan, Elektron Hökumət”. Ekspert, №11-12(143-144), 19-25 dekabr 2008.
* Internet təbiəti fəth edir. Rabitə dünyası, №15, 2006.
* Elmi işləri dəstəkləyən müasir informasiya texnologiyaları. Təhsil və zaman, №14(64), 28 iyul 2005.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.hafta.az/index2.php?m=yazi&amp;id=135027 «Elektron elm»in inkişafı sürətləndiriləcək]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&amp;id=66832 AzScienceNet şəbəkəsinin hazırkı vəziyyəti müzakirə olunub]
* [http://azsciencenet.az/az/content/item/246 AzScienceNet şəbəkəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151029195030/http://azsciencenet.az/az/content/item/246 |date=2015-10-29 }}
* [http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az Elmmetriya və elektron elmin formalaşması problemləri araşdırılır] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150719235522/http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az |date=2015-07-19 }}
* [http://ce.qu.edu.az/az/news/AMEA-%C4%B0nformasiya-Texnologiyalar%C4%B1-%C4%B0nstitutu-il%C9%99-Qafqaz-Universiteti-aras%C4%B1nda-%C9%99m%C9%99kda%C5%9Fl%C4%B1q-perspektivl%C9%99ri-m%C3%BCzakir%C9%99-olundu-6377.html AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu ilə Qafqaz Universiteti arasında əməkdaşlıq perspektivləri müzakirə olundu]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 Rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsi işçilərinin peşə bayramına həsr olunmuş tədbir keçirildi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304201917/http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 |date=2016-03-04 }}
* [http://uiip.bas-net.by/work/mezhdunar/vizit.php Визиты делегаций в 2014 году]
* [http://www.edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 Дистанционное и виртуальное обучение] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304174101/http://edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 |date=2016-03-04 }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun alimləri]]
[[Kateqoriya:&quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə təltif edilənlər]]
[[Kateqoriya:Astara rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>mvrulp1t5htix8lsjb91eycmgtzgybz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571251</id>
      <parentid>6571248</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:11:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */ ölü keçid</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33465" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Təhmasib Fətəliyev
 |orijinal adı     = Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev
 |şəkil            = Təhmasib Fətəliyev.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 200px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 28.02.1948
 |doğum yeri       = [[Təngərud]], [[Astara rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{USSR}}→&lt;br&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = avtomatika və hesablama texnikası
 |təhsili          = [[Azərbaycan Politexnik İnstitutu]]
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}}&lt;br&gt;AMEA-nın fəxri fərmanı
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = www.ikt.az
 |vikianbar        = 
}}

'''Təhmasib Fətəliyev''' ({{DVTY}}) — AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür. “Tərəqqi” medalı (2011) və AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot; (2005) ilə təltif olunmuşdur.&lt;ref&gt;[http://ict.az/az/content/24 Təhmasib Fətəliyev]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==

Təhmasib Xanəhməd oğlu Fətəliyev 28 fevral 1948-ci ildə Astara rayonunun Təngərüd kəndində anadan olmuşdur.

1965-ci ildə S.Vurğun adına Təngərüd orta məktəbini medalla bitirmişdir.

1970-ci ildə Ç.İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnstitutunun &quot;Avtomatika və hesablama texnikası&quot; fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə təyinatla Zaqafqaziya Layihə-Montaj İşləri İdarəsində EHM-lərin quraşdırılması və sazlanması məsələləri ilə əmək fəaliyyətinə başlamışdır.

1971-ci ildən etibarən Milli Elmlər Akademiyasının Fizika, Kibernetika İnstitutlarında, Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyində və Avtomatlaşdırılmış İdarəetmə Sistemləri şöbəsində işləmiş və hazırda İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda elmi fəaliyyətini davam etdirir.

== Elmi fəaliyyəti ==

Onun tərəfindən ixtisaslaşdırılmış hesablama qurğularının, lokal, korporativ şəbəkə və informasiya sistemlərinin, verilənlər bazalarının layihələndirilməsi, informasiyanın emalı və böyük informasiya resurslarının saxlanılması məsələləri tədqiq olunmuş, müxtəlif təyinatlı korporativ informasiya sistemləri işlənmişdir.&lt;ref&gt;[http://mesafedenmekteb.edu.az/az/component/k2/540-e-elmin-informasiya-teminat%C4%B1n%C4%B1n-formala%C5%9Fd%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1-meselelerine-hesr-olunmu%C5%9F-seminar-kecirildi.html E-elmin informasiya təminatının formalaşdırılması məsələlərinə həsr olunmuş seminar keçirildi]&lt;/ref&gt;

AMEA-nın institut və təşkilatlarını əhatə edən AzScienceNet elm kompüter şəbəkəsinin yaradılması və həmin şəbəkədə İKT-nin tətbiqi işlərində və AMEA-nın ilk www.science.az portalının layihələndirilməsində iştirak etmişdir.

O, ölkədə İnformasiya Cəmiyyəti sahəsində həyata keçirilən layihələrdə yaxından iştirak edir. “Elektron elm”in elmi-nəzəri problemlərinin tədqiqi və praktiki reallaşdırılması, elmin informasiya təminatının formalaşdırılması və elmi fəaliyyətin qiymətləndirilməsi istiqamətlərində araşdırmalar aparır.&lt;ref&gt;[http://ictnews.az/wap/read.php?lang=1&amp;content=19218 Elmi təşkilatların “AzScienceNet”-lə əhatə olunması, onun beynəlxalq elmi şəbəkələrlə inteqrasiyası davam etdirilir]&lt;/ref&gt;

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı 120-dən çoxdur.

O, kütləvi informasiya vasitələrində İKT və İC-nin aktual problemləri üzrə məqalələrlə çıxış edir.

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun Veteranlar Şurasının sədri və Həmkarlar Komitəsi bürosunun üzvüdür.

Hal-hazırda AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsində işləyir.

== Mükafatları ==

2005-ci ildə AMEA-nın &quot;Fəxri Fərmanı&quot;

2011-ci ildə “Tərəqqi” medalı.

== Elmi əsərləri ==
&lt;ref&gt;[https://scholar.google.com.ua/citations?user=CsJDOa4AAAAJ&amp;hl=ru Tahmasib Fataliyev]&lt;/ref&gt;
{{Vikikitab|Təhmasib Fətəliyev/Biblioqrafiya}}

== Kitablar ==
* Vətəndaş elmi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2018. — 138 s.
* Elektron elm: müasir vəziyyəti, problemləri və inkişaf perspektivləri. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 127 s.
* AMEA-nın elmi müəssisə və təşkilatlarında elektron elmin monitorinqi. Bakı:İnformasiya Texnologiyaları, 2015. — 74 s.
* Elmmetriya: mövcud vəziyyəti və imkanları. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2013. — 96 s.
* Elmi fəaliyyətdə informasiya texnologiyalarının tətbiqinin monitorinqi. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 68 s.
* Elektron elm: beynəlxalq qurumlar, təşəbbüslər və hüquqi baza. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları, 2010. — 92 s.

== Əsas elmi məqalələr ==
*The impact of Industry 4.0 on the formation of Science 4.0, Problems of Information Technology (2022), vol. 13, no. 2, 40-47
*Актуальные проблемы и пути решения трансформации науки в рамках Индустрии 4.0, Москва, Информационное общество, №3, 2022, с. 71-79
*Кіберстійкість критичных инфраструктур науки. V Міжнародна науково-практична конференція, «Інформаційна безпека та комп’ютерні технології» Украина, Кропивницький, 19-20 травня 2022, с. 7-8
*Demoqrafıq analizin vətəndaş elminin inkişafına təsiri, “Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” IV Respublika elmi konfransı, SDU, Sumqayıt, 09-10 dekabr 2021, səh. 348-352
*Исследование проблем формирования Science 4.0,  “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 14-19
*Исследование возможностей применения решений Industry 4.0 в гражданской науке, “Информационные технологии. Проблемы и решения”, Уфа: УНПЦ «Изд-во УГНТУ», 2021, 2(15), с. 39-44 
*Tədqiqatların avtomatlaşdırılmış vahıd informasiya sisteminin işlənməsinin konseptual məsələləri, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2021, №2, səh.53–63 
*О возможностях применения решений industry 4.0 в науке, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс. 67-68
*О роли гражданской науки в развитии образовательного процесса, IV Международная научно-практическая конференция “Информационная безопасность и компьютерные технологии”, Украина, г. Кропивницкий, 15-16 апрель 2021, сс.71-72
*Концептуальные вопросы применения технологий искусственного интеллекта в нефтегазовом комплексе, VIII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 15-18 сентябрь 2020, сс. 74-78
*Conceptual problems of implementation of oil and gas complex on the basis of “Industry 4.0”, The 7th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2020), Baku, Azerbaijan, 26-28 August 2020, Vol.1, pp.71-73
*Industry 4.0: The Oil and Gas Sector Security and Personal Data Protection,International Journal of Engineering and Manufacturing (IJEM),2020, Vol.10, № 2, pp. 1-14.
*О защите персональных данных в системах, реализуемых на основе концепции Industry 4.0, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 49-52
*Системы видео наблюдения в нефтегазовом комплексе: вызовы для безопасности производственных структур и защиты персональных данных, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” V respublika konfransı, 29 noyabr 2019, сс. 97-100
*Integration of Cyber-Physical Systems in E-Science Environment: State-of-the-Art, Problems and Effective Solutions, International Journal of Modern Education and Computer Science(IJMECS), 2019, Vol.11, № 9, pp. 35-43. DOI: 10.5815/ijmecs.2019.09.04
*The Industrial Internet of Things: The Evolution of Automation in the Oil and Gas Complex, SOCAR proceedings, 2019, №2 pp. 66-71. DOI: 10.5510/OGP20190200391. (Scopus)
*Neft-qaz kompleksinin mövcud texnoloji problemlərinin İKT yönümlü innovativ texnologiyalar əsasında həlli yolları, İnformasiya texnologiyaları problemləri, 2019, №1, 98-108
*Vətəndaş elminin formalaşması və elm sahələrinin inkişafına təsiri məsələləri, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, №1, 21-33
* Böyük həcmli elmi verilənlərin menecmenti və emal texnologiyalarının tədqiqi, İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2019, Bakı, №2, səh.60-70
*Децентрализация обработки больших данных в среде электронной науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 17-22
*Вопросы обеспечения информационной безопасности в проектах гражданской науки, VII Международная научно-практическая конференция “Информационные технологии: проблемы и решения”, Россия, г. Уфа, 21-24 май 2019, сс. 50-55
*Elektron elmin yeni istiqaməti kimi formalaşan vətəndaş elminin elm sahələrinin inkişafına təsiri haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr , 2018
*Вопросы обеспечения энергетической безопасности инфраструктуры электронной науки, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, cc.105-108
*Vətəndaş elminin intormasiya təhlükəsizliyi problemləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..209-212
*Enerji sektorunda kibertəhlükəsizliyin təmin olunması məsələləri haqqında, “İnformasiya təhlükəsizliyinin aktual multidissiplinar elmi-praktiki problemləri” IV respublika konfransı, 14 dekabr, 2018, səh..121-124
* Analysis and New Approaches to the Solution of Problems of Operation of Oil and Gas Complex as Cyber-Physical System // International Journal of Information Technology and Computer Science(IJITCS), Vol.10, No.11, pp.67-76, 2018, DOI: 10.5815/ijitcs.2018.11.07
* Əşyaların internetinin neft-qaz kompleksində tətbiqi haqqında // “İnformasiya sistemləri və texnologiyalar: nailiyyətlər və perspektivlər” Beynəlxalq elmi konfransı, SDU, 15-16 noyabr 2018.
* Перспективы применения Интернета вещей в нефтегазовом комплексе // Телекоммуникации, Москва, №9, 2018, стр. 36-42.
* Some Issues of Application of Internet of Things in the Oil and Gas Complex // The 6th International Conference on Control and Optimization with Industrial Applications (COIA-2018), Baku, Azerbaijan, July 11-13, 2018, pp.46-48.
* О некоторых вопросах применения технологии Интернета вещей в нефтегазовой промышленности // III Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot;, Украина, г. Кропивницкий, 19-20 апрель 2018, сс. 273-276.
* Sosial medianın vətəndaş elminin inkişafinda rolu haqqında // İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №2, s. 26-31.
* Vətəndaş elmində istifadə olunan açıq kodlu proqram vasitələrinin təhlili // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Şəbəkə mühitində elektron texniki xidmətin təşkili məsələləri // “Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017
* Qabaqcıl elektron elm layihələrinin proqram təminatının spesefik xüsusiyyətləri // Proqram mühəndisliyinin aktual elmi — praktiki problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 17 may 2017, səh. 150-153
* Некоторые вопросы обеспечения безопасности электронной науки// II Международная научно-практическая конференция &quot;Информационная безопасность и компьютерные технологии&quot; IS&amp;CT, Украина, г. Кропивницкий, 20-22 апреля 2017, c.105-106
* Elektron tibbin formalaşmasının və tətbiqinin bəzi məsələləri// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.112-119
* E-elm və e-təhsilin formalaşmasında e-kitabxanaların rolu haqqında// İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri, Bakı, 2017, №1, s.35-40
* Electronic science in Azerbaijan: current status, problems and perspectives // AICT2016 International Conference, Azerbaijan, Baku, 12-14 October 2016, pp. 746-750
* Электронная наука: состояние и перспективы развития в Азербайджане // Телекоммуникации, Москва, 2016, №8, c.41-48.
* Elektron elm və onun şəbəkə platforması AzScienceNet haqqında//“Riyaziyyatın tətbiqi məsələləri və yeni informasiya texnologiyaları” III respublika elmi konfransı. Sumqayıt Dövlət Universiteti, 15-16 dekabr 2016-cı il, 354-355
* Elektron tibb e-elmin tərkib hissəsi kimi //“Elektron tibbin multidissiplinar problemləri” I respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 24 may 2016-cı il, s.72-74.
* E-elm və e-təhsilin inteqrasiyası problemləri haqqında // H.Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Boloniya təhsil prosesində universitet-sənaye əlaqələrinin müasir problemləri” beynəlxalq simpoziumu, Gəncə, 30 aprel-1 may 2016-cı il, s.129-131.
* Elektron kitabxanaların e-elm və e-təhsilin inteqrasiyasında rolu // “E-kitabxanaların formalaşması problemləri” respublika elmi-praktiki konfransı, Bakı, 15 aprel 2016-cı il, s.23-25.
* Elektron elmin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələləri haqqında // İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2016, N:1, səh. 56-62.
* Azərbaycanın elmi jurnallarının beynəlxalq bazalara daxil edilməsi problemləri və onlarin həlli yolları. İnformasiya cəmiyyəti problemləri. — 2015. — N:1. — S. 64-71.
* Elektron elm: cari vəziyyəti, problemləri və perspektivləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri, 2015, N:2, səh 4-15.
* An aggregated index for assessment of the scientific output of researchers// Int. J. Knowledge Management Studies, Vol.6, No1, 2015, pp. 31-62.
* Elektron elmin informasiya təhlükəsizliyi haqqında. Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının 150 illiyinə həsr olunmuş İnformasiya təhlükəsizliyinin multidissiplinar problemləri üzrə II respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2015. — S.145-147.
* Weighted Consensus Index for Assessment of The Scientific Performance of Researchers. Collnet Journal of Scientometrics and Information Management. — 2014. — N:2, vol.8.- P. 371-400.
* Vətəndaş Elmi E-Elmin İnkişafının Yeni İstiqaməti Kimi. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2014. — N:1. — S.57-64.
* About representations of Azerbaijan scientific journals in the international databases. European science and technology, Materials of the VIII international research and practice conference. — Munich, 2014. — pp. 359-362.
* Elektron dövlət mühitində elmin idarə olunması texnologiyaları. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.60-62.
* Azərbaycan elmi jurnallarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğu vəziyyətinin monitorinqi. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.163-165.
* Elektron elmin formalaşmasında vətəndaş elminin rolu. Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2014. — S.193-195.
* Elektron elm elektron dövlət quruculuğunun tərkib hissəsi kimi. Elektron dövlət quruculuğu problemləri. — Bakı, 2014. — S 5-7.
* E-elm mühitində informasiya təhlükəsizliyi problemləri. İnformasiya təhlükəsizliyi problemləri üzrə İ respublika elmi-praktiki konfransı. — Bakı, 2013. — S.113-115.
* Об аналитико-информационной системе реестра научных проблем. Дистанционное и виртуальное обучение. — 2012. — N:2. — C.60-63.
* Azərbaycan istinad indeksinin yaradılmasının konseptual məsələləri. İnformasiya Texnologiyaları Problemləri. — 2012. — N:(6).- S. 7-13.
* On Analytic-Information System of Scientific Problems Register. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1. — Baku, 2012. — pp.13-15.
* Conceptual Challenges in Developing Azerbaijan Citation Index. IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.50-53.
* On Necessity of the Azerbaijan Citation Index (AzCI). IV International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics Volume 1 (PCI 2012). — Baku, 2012. — pp.82-85.
* E- elm: məqsədləri, vəzifələri və inkişaf perspektivləri. E-elm problemləri üzrə I Respublika elmi-praktiki konfransının materialları. — Baku, 2012. — S.11-12.
* Açıq elmi resurslar: yaradılma mexanizmləri və vasitələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu. — Baku, 2012. — S.45-46.
* Toward the e-science: state-of-the-art and perspectives. International Conference of KIMICS. — Tashkent, 2011. — pp.229-232.
* Elmi problemlər reyestri və onun əsasında analitik-informasiya sisteminin işlənməsi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2011. — N:1. — S.9-14.
* Мониторинг применения ИКТ в научной деятельности. Дистанционное и виртуальное обучение . — 2010. — N:3. — C. 34-39.
* Distributed processing of audio information in corporate networks based on IP telephony. Telecommunications and Radio Engineering, 2010, 69 (18), 1653-1660
* Elmi fəaliyyətdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarınını tətbiqinin monitorinqi haqqında. İnformasiya Cəmiyyəti Problemləri. — 2010. — N:2. — S.92-100.
* Mobile radio communication systems. Telecommunications and Radio Engineering, 2009, 68 (15), 13I7-1327.
* Sensor networks: the state, decisions and prospects. Telecommunications and Radio Engineering. — 2009. — N:15.- pp.1089-1095.
* Информационно-аналитическая система мониторинга применения ИКТ в научной деятельности. Материалы ХХ Международной Конференции “Применение новых технологий в образовании”. — Троицк, 2009. — C.65-66.
* About necessity of realization of the concept electronic-science. PCI'2008 The second International Conference &quot;Problems of Cybernetics and Informatics&quot; Dedicated to the 50th Anniversary of the ICT in Azerbaijan. Volume I. — Baku, 2008 . — pp. 75-77.
* Распределенная обработка аудиоинформации в корпоративных сетях на базе IP-телефонии. Телекоммуникации. — 2008. — N:4.- C.16-20.
* Elektron elmin formalaşdırılmasının bəzi məsələləri. Bakı Universitetinin Xəbərləri. Fizika-riyaziyyat elmləri seriyası. — 2008. — N:4. — S.77-85.
* İntranet texnologiyasının tədrisdə tətbiqi haqqında. &quot;İnformatika, informasiya texnologiyalarının təhsildə tətbiqi məsələləri&quot; Respublika elmi konfransının materialları.. — Bakı, 2007. — S.53-56.
* О применении IP-телефонии в корпоративной сети. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы V Международной научно-практической конференции. — Новочеркасск, 2007. — C.223-226.
* Korporativ verilənlərin saxlanılmasının bəzi məsələləri. 3-rd International Conference on Information Technologies and Telecommunication ITTC-2007. — Ganja, 2007. — S. 258-260.
* Анализ и оценка качества речевых сигналов по каналам IP-телефонии аудиоинформационных сетей. IT&amp;TC 2007,“İnformasiya texnologiyaları və telekommunikasiya” 3-cü beynəlxalq elmi-praktiki konfransı. Gəncə, 2007. C.148-151.
* Korporativ verilənlərin saxlanılması və idarə olunması. AMEA-nin xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2007. N:2-3. S.139-143.
* Сенсорные сети: состояние, решения и перспективы. Телекоммуникации. 2007. N:4. C.27-32.
* Sensor şəbəkələrinin tətbiqinin bəzi məsələləri. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2006. N:3.S.169-174.
* Sensor şəbəkələrinin inkişaf perspektivləri. Azərbaycan Ali Texniki Məktəblərinin Xəbərləri, İnformatika və avtomatika. 2006. N:6. S.49-54.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений. Телекоммуникации. 2006. N:1.C.21-25.
* О хранении корпоративных данных. Теория, методы проектирования, программно-техническая платформа корпоративных информационных систем: Материалы IV Междунар. науч.-практ. конф. Новочеркасск, 2006. C 64-65.
* SAN texnologiyasının korporativ şəbəkədə tətbiqi haqqında. PCI 2006 &quot;Kibernetika və informatika problemləri&quot; Beynəlxalq konfransı. Cild II.Bakı, 2006. S.87-89.
* Sensor şəbəkələrinin analizi. PCI 2006 . Bakı, 2006. S.90-93.
* Об архивации корпоративных электронных документов. 1-я Международная конференция «Системный анализ и информационный технологии» САИТ-2005 . -Переславль-Залесский, 2005 . C.4.
* О применении SAN-технологии в библиотечном деле. XVI Международная конференция «Применение новых технологий в образовании» . Троицк, 2005 . C.379-380.
* Tapşırıqların icrasına nəzarət sistemi haqqında. AMEA-nın xəbərləri. Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri seriyası. 2005. N:3.S 146-150.
* Интеграция корпоративных систем документооборота и архива. Известия НАНА. Серия физико-математических и технических наук. 2005. N:2, Oii XXV. C.12-17.
* О системе контроля исполнения заданий. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2005. N:5.C.146-150.
* Korporativ şəbəkə mühitində işləyən kollektiv qərarların qəbulunu dəstəkləyən sistem. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2004. N:2. S.14-18.
* О создании виртуальной лаборатории на основе корпоративной сети. Тез. докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.63-64.
* Автоматизированная система контроля исполнения заданий. Тезисы докладов V Всероссийской школы-семинара «Прикладные проблемы управления макросистемами». Апатиты, 2004,C.64-66.
* Интеграция систем электронного документооборота и архива. 10-я Юбилейная международная научная конференция &quot;Теория и техника передачи, приема и обработки информации&quot;. Сб. тезисов докладов. Часть 2. — Туапсе, 2004. — C.8-9.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin mühafizəsi. «İnformasiyalaşdırma, kibernetika və informasiya texnologiyalarının müasir problemləri» II Respublika elmi konfransının əsərləri. I cild.. — Bakı, 2004. — S.113-115.
* Распределенная система коллективной поддержки принятия решений в среде корпоративной сети. Труды II Республиканской научной конференции &quot;Современные проблемы информатизации, кибернетики и информационных технологий. Т.1, 2004. C.77-80.
* Об одной корпоративной электронной архивной системе. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема, обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.290-291.
* Об одной распределенной системе поддержки принятия решений для оценки трудовой деятельности работников предприятия, функционирующей на основе корпоративной сети. Сборник тезисов докладов по материалам 9-ой Международной научной конференции &quot;Теория и техника передачи, приема обработки информации&quot;. Харьков, 2003. C.465-466.
* Электронный документооборот в корпоративной сети. Международная научно-техническая конференция &quot;/Информационные системы и технологии/&quot;. Т 1. Новосибирск, 2003. C.78.
* К созданию корпоративной распределенной архивной системе. Известия НАНА. Серия физико-технических и математических наук. 2003. N:3. C.143-147.
* Korporativ şəbəkə mühitində elektron sənədlərin dövriyyəsinin avtomatlaşdırılması sistemi. AMEA Xəbərləri. Fizika-texnika və riyaziyyat elmləri seriyası. 2001.N:3. S.47-49.
* О датчиках положения вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. C.110-116.
* О системе автоматического сканирования вторичного зеркала инфракрасного телескопа. Сообщ. НПО космических исследований. 1988. N:5.C.128-135.
* Некоторые вопросы оценки эффективности многопроцессорных вычислительных систем. Вопросы технической кибернетики. 1985. C.124-129.
* Вычислительное устройство для автоматического определения ха­рактерных неисправностей в ра­бо­те глубинных штанговых на­со­сов. Тезиси докладов научно-практической конференции молодых ученых г. Баку, 1982 г
* Анализ архитектурных особен­нос­тей специализированных вычислительных систем.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.15-18.
* Имитационная модель спе­ци­а­ли­зированной вычислительной сис­темы.Труды МИИТ-a: Сборник научных трудов ; Вып.535: Структуры электронных информационных устройств и систем на железнодорожном транспорте / Под общ. ред. А.В. Шилейко. М., 1977г., C.19-24.


== Publisistik məqalələr ==
* Vətəndaş elmi e-elmin inkişafının yeni istiqamətidir. Rabitə dünyası, Bakı, №19 (813), 23 may 2014, səh.15-16.
* “Elektron elm” proqramının həyata keçirilməsi zamanın tələbidir. Biznes dünyası/analitik iqtisadi jurnal, № 5, 2010, səh.6-9.
* “Elektron elm, Elektron Azərbaycan, Elektron Hökumət”. Ekspert, №11-12(143-144), 19-25 dekabr 2008.
* Internet təbiəti fəth edir. Rabitə dünyası, №15, 2006.
* Elmi işləri dəstəkləyən müasir informasiya texnologiyaları. Təhsil və zaman, №14(64), 28 iyul 2005.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.hafta.az/index2.php?m=yazi&amp;id=135027 «Elektron elm»in inkişafı sürətləndiriləcək]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&amp;id=66832 AzScienceNet şəbəkəsinin hazırkı vəziyyəti müzakirə olunub]
* [http://azsciencenet.az/az/content/item/246 AzScienceNet şəbəkəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151029195030/http://azsciencenet.az/az/content/item/246 |date=2015-10-29 }}
* [http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az Elmmetriya və elektron elmin formalaşması problemləri araşdırılır] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150719235522/http://rabitadunyasi.info.az/News/?newsID=2307&amp;lang=az |date=2015-07-19 }}
* [http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 Rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsi işçilərinin peşə bayramına həsr olunmuş tədbir keçirildi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304201917/http://www.rasim.az/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=289&amp;Itemid=66 |date=2016-03-04 }}
* [http://uiip.bas-net.by/work/mezhdunar/vizit.php Визиты делегаций в 2014 году]
* [http://www.edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 Дистанционное и виртуальное обучение] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304174101/http://edit.muh.ru/content/mag/jour3.php?link=di032010 |date=2016-03-04 }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun alimləri]]
[[Kateqoriya:&quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə təltif edilənlər]]
[[Kateqoriya:Astara rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>iky2byslo3mdm10fefxu5wy6kczclzy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:İslam Həmrəyliyi Oyunları</title>
    <ns>10</ns>
    <id>426222</id>
    <revision>
      <id>6571044</id>
      <parentid>4950541</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:10:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="455" xml:space="preserve">{{Naviqasiya xətti
|ad         = İslam Həmrəyliyi Oyunları
|başlıq     = [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]
|şəkil     = 
|məzmun     = [[İslam Həmrəyliyi Oyunları 2005|Məkkə – 2005]] {{*}} [[İslam Həmrəyliyi Oyunları 2010|&lt;s&gt;Tehran – 2010&lt;/s&gt;]] {{*}} [[İslam Həmrəyliyi Oyunları 2013|Palembang – 2013]] {{*}} [[İslam Həmrəyliyi Oyunları 2017|Bakı – 2017]] {{*}} [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|Konya – 2021]]
}}</text>
      <sha1>k3a7ipfpjq5ktm636p069bak3w8p25l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Musayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>426352</id>
    <revision>
      <id>6570730</id>
      <parentid>6554420</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:19:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3343" xml:space="preserve">'''Musayev''' — [[Azərbaycan]] [[soyad]]ı.

{{Eynisoyadlı}}
{{ABC}}

;Bu soyadı olan tanınmış şəxslər
=== A ===
* '''[[Akif Musayev]]'''
:* [[Akif Musayev (iqtisadçı)]] (1947—2022) — professor, AMEA-nın müxbir üzvü.
:* [[Akif Musayev (film direktoru)]] (d. 1942) — film direktoru, icraçı prodüser, Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi (2000)[1] və əməkdar incəsənət xadimi.
* [[Alik Musayev]] (1987—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Ayxan Musayev]] (2000—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== B ===
* [[Beydulla Musayev]] (1907—1979) — azərbaycanlı tərcüməçi.

=== Ə ===
* [[Ələkbər Musayev]] (1999—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== F ===
* [[Fuad Musayev]] (1938—2020) — AFFA-nın ilk prezidenti.

=== X ===
* [[Xaləddin Musayev]] (d. 1961) — Tibb elmləri doktoru professor.

=== M ===
* '''[[Məhərrəm Musayev]]''' 
:* [[Məhərrəm Musayev (aktyor)]] (d. 1949) — aktyor
:* [[Məhərrəm Musayev (alim)]] (1932—1991) — texnika elmləri namizədi

* '''[[Musa Musayev]]''' 
:* [[Musa Musayev (alim)]] (1921—2010) — baytarlıq elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının biologiya elmləri bölməsinin akademik-katibi, AMEA Zoologiya İnstitutunun direktoru.
:* [[Musa Musayev (II)]] (d. 1959) — Milli Məclisin deputatı (2000-2005), Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı (2006-2010).

=== N ===
* [[Niyaməddin Musayev]] (d. 1940) — Azərbaycan müğənnisi.
* [[Niyaməddin Musayev (əsgər)]] (1997—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== O ===
* [[Oloxan Musayev]] (d. 1979) — Azərbaycanı təmsil edən yüngül atlet.
* [[Oruc Musayev]] (d. 1929) — Azərbaycanlı lüğətşünas alim, ingilis dili mütəxəssisi.

=== R ===
* [[Ramil Musayev]] (1991—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kiçik giziri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Ramin Musayev]] (d. 1963) — Azərbaycan Peşəkar Futbol Liqasının prezidenti (2008—2022).
* [[Rasim Musayev]] (1960—2015) — Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Təhqiqatlar İdarəsinin rəisi.

=== S ===
* [[Sahib Musayev]] (1984—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsinin şəhidi.
* [[Sədi Musayev]] (1978—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Səfyar Musayev]] (1935—1999) — Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi I çağırış deputatı.
* [[Surxay Musayev]] (d. 1951) — professor (1992), əməkdar həkim (2000). 

=== Ş ===
* [[Şahin Musayev]] —  Azərbaycan Respublikasının Müdafiə naziri (yanvar 1992–24 fevral 1992).
* [[Şəhriyar Musayev]] (d. 1988) — Azərbaycanlı kamança ifaçısı.

=== T ===
* [[Tofiq Musayev]] (d. 1989) — Azərbaycan MMA idmançısı.

=== V ===
* [[Vahid Musayev]] (1947—1999) — Azərbaycan Respublikası Müdafiə naziri (1993), general-mayor.
* [[Vüqar Musayev]] (d. 1978) — texnika üzrə fəlsəfə doktoru.

== Həmçinin bax ==
* [[Musalı]]
* [[Musa]]
* [[Musazadə]]

[[Kateqoriya:Soyadlar]]</text>
      <sha1>46q3nbvwfdcptme0lggdl8366i2cov6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hacı Əliyev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>427941</id>
    <revision>
      <id>6570091</id>
      <parentid>6570011</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:32:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170148" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Haji Aliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>t2mml9cus4krqk6lw1iv3u99dj2lwr6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570092</id>
      <parentid>6570091</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:32:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170150" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>9q7dixvdegfllor6n1fe1m11qp32xik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570449</id>
      <parentid>6570092</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:55:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shahdag</username>
        <id>154927</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170347" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Turnir|[[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017 Bakı]]| -61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021 Konya]]| -65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>pova6yqs4mqhgn8m2juil6d43hgbcgh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570451</id>
      <parentid>6570449</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:14:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170150" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını qazanıb.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>9q7dixvdegfllor6n1fe1m11qp32xik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570477</id>
      <parentid>6570451</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:48:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170309" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olan Hacı Əliyev, [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını da qazanıb. Hacı Əliyev həmdə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017]] və [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021]]-ci illərdə [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın da qalibi olub.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>hktveavsbnqyvjdmfpjdz4f23aqa85r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570478</id>
      <parentid>6570477</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:50:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170437" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olan Hacı Əliyev, [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını da qazanıb. Hacı Əliyev həmdə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017]] və [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021]]-ci illərdə [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın da qalibi olub.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyədə növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qatıldı.

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>c1xkaayp3mmaria683uawssojbw6rc4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570494</id>
      <parentid>6570478</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:02:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>Hacı Əliyev V İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibidir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171433" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olan Hacı Əliyev, [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını da qazanıb. Hacı Əliyev həmdə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017]] və [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021]]-ci illərdə [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın da qalibi olub.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[İran]] nümayəndəsi Murtuza Qiyasi üzərində 8:4 hesabı ilə qələbə qazandı. Daha sonra o, [[Özbəkistan]] təmsilçisi Ümidcan Cəlalovu məğlub elədi və fianl görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Albaniya]] nümayəndəsi Zəlimxan Abaxarov ilə üz-üzə gəldi və görüşün 46-cı saniyəsindəcə rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=LIVE: Алиев повторяет победный результат Стадник на Исламиаде, первый успех Байрамова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.08.2021|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20220810010419068.html|accessdate=10.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>kvckqidt6t48apkorcu2agpxyhrb78x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570501</id>
      <parentid>6570494</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171433" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olan Hacı Əliyev, [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını da qazanıb. Hacı Əliyev həmdə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017]] və [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021]]-ci illərdə [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın da qalibi olub.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 48 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 15-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[İran]] nümayəndəsi Murtuza Qiyasi üzərində 8:4 hesabı ilə qələbə qazandı. Daha sonra o, [[Özbəkistan]] təmsilçisi Ümidcan Cəlalovu məğlub elədi və fianl görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Albaniya]] nümayəndəsi Zəlimxan Abaxarov ilə üz-üzə gəldi və görüşün 46-cı saniyəsindəcə rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=LIVE: Алиев повторяет победный результат Стадник на Исламиаде, первый успех Байрамова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.08.2021|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20220810010419068.html|accessdate=10.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>ki4wp9edig14er4f1zc2qi5ind3vd15</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570969</id>
      <parentid>6570501</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:50:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171433" xml:space="preserve">{{Seçilmiş məqalə namizədi}}{{İdmançı
|adı                           = Hacı Əliyev
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Hacı Əliyev (AZE) Rio2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Hacı Azər oğlu Əliyev
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 21.4.1991
|doğum yeri                    = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]
|karyera illəri                = 1999—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Elman Əzimzadə]]
|boyu                          = 170 sm. (5 ft 7 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = [[Neftçi İK|&quot;Neftçi&quot; İK]]
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
----
'''Hərbi rütbəsi'''
----
{{Kapitan|Azərbaycan DSX}}
}}
'''Hacı Azər oğlu Əliyev''' ([[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub.

Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub.

2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olan Hacı Əliyev, [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarını da qazanıb. Hacı Əliyev həmdə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017]] və [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021]]-ci illərdə [[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın da qalibi olub.

Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə,&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12 avqust 2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:06&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723150453/https://e-qanun.az/framework/48090|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Karyerası ərzində 48 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 15-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin zabitidir.

== Həyatı ==
Hacı Azər oğlu Əliyev 1991-ci il aprelin 21-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub.

Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir.

2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi.

== Karyerası ==
Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K1&quot;&gt;{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723152217/https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K2&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153330/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K3&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723153307/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K4&quot;&gt;{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723155203/https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər ===
Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723160022/https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K5&quot; /&gt; Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubokunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K6&quot;&gt;{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193156/https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K7&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193158/https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K8&quot;&gt;{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193509/https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K9&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723193510/https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.&lt;ref name=&quot;:K10&quot; /&gt; Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.&lt;ref name=&quot;:K10&quot;&gt;{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194432/https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot; /&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K11&quot;&gt;{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194440/https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K12&quot;&gt;{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723194443/https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K12&quot; /&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K13&quot;&gt;{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200013/https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K14&quot;&gt;{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200014/https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, &quot;Hünər meydanı&quot; turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı.

Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.&lt;ref name=&quot;:K15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200040/https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K16&quot;&gt;{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220723200042/https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071803/https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K18&quot;&gt;{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724071852/https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.&lt;ref name=&quot;:K19&quot;&gt;{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072018/https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:K20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072040/https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724072326/https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080524/https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K31&quot;&gt;{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080535/https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.&lt;ref name=&quot;:K22&quot;&gt;{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074740/https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K27&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724075545/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K23&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074828/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K23&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074831/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K24&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K25&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074841/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.&lt;ref name=&quot;:K25&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K26&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724074852/https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K26&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:K27&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:K28&quot;&gt;{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.&lt;ref name=&quot;:K28&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].&lt;ref name=&quot;:K29&quot;&gt;{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724080130/https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.&lt;ref name=&quot;:K32&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724165817/https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K33&quot;&gt;{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170048/https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K34&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170057/https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170443/https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K36&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724170449/https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K36&quot; /&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]]
Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:K37&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172821/https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:K39&quot;&gt;{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724172819/https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:K40&quot;&gt;{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174015/https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K41&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174037/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot;&gt;{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174056/https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt; Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:K42&quot; /&gt;

Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K43&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174754/https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:K44&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174800/https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.&lt;ref name=&quot;:K44&quot; /&gt;

Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:K45&quot;&gt;{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20130709094837/http://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|archivedate=2013-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K46&quot;&gt;{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724174813/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.&lt;ref name=&quot;:K47&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180056/https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K47&quot; /&gt; İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı.

Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.&lt;ref name=&quot;:K49&quot;&gt;{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180258/https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.&lt;ref name=&quot;:K48&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180246/https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:K50&quot;&gt;{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180539/https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:K51&quot;&gt;{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724180549/https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:K52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182844/https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:K52&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:K53&quot;&gt;{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220724182840/https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiadanın bürüncü ===
Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D1&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060200/https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D2&quot;&gt;{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060805/https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D3&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725060916/https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D4&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725062038/https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D5&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D6&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D7&quot;&gt;{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063441/https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D7&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D8&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063454/https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063509/https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D10&quot; /&gt; Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063504/https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. &lt;ref name=&quot;:D11&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140506011211/http://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|archivedate=2014-05-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D12&quot;&gt;{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093350/http://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.&lt;ref name=&quot;:D13&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140615160455/http://azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|archivedate=2014-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D14&quot;&gt;{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702054525/http://azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|archivedate=2014-07-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D15&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084228/http://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D16&quot;&gt;{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729025951/http://azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D17&quot;&gt;{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140729064143/http://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|archivedate=2014-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi.

8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D19&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İl ərzində [[Bolqarıstan]]da &quot;Dan Kolov&quot; turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:D18&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140827191713/http://azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|archivedate=2014-08-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира, Хетаг Газюмов взял серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718113829/http://www.azerisport.com/wrestling/20140909085044355.html|archivedate=2017-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D20&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D21&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.09.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911020215/http://azerisport.com/photostory/20140909071514499.html|archivedate=2014-09-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.

2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D22&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация борьбы Азербайджана назвала лучших за 2014-й год|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://www.azerisport.com/wrestling/20141215204313576.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D23&quot;&gt;{{cite news|title=Объявлены лучшие спортсмены Азербайджана по итогам 2014 года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2014|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151017120615/http://azerisport.com/olimpizm/20141224191514714.html|archivedate=2015-10-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı.&lt;ref name=&quot;:D25&quot;&gt;{{cite news|title=Тогрул Аскеров, Шариф Шарифов и еще 23 борца выступят на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161101102832/http://www.azerisport.com/wrestling/20150129114658231.html|archivedate=2016-11-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D26&quot;&gt;{{cite news|title=Шарифов, Муслимов и Мурсалиев побеждают на Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=31.01.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082655/http://www.azerisport.com/wrestling/20150131234945564.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D27&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Газюмов – вторые в мире|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.02.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170326/https://www.azerisport.com/wrestling/20150204104432052.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D28&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Гран-при Медведя олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150717225415/http://azerisport.com/wrestling/20150302102836536.html|archivedate=2015-07-17|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:D29&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов и Шарифов сдали минский экзамен|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.03.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082155/http://www.azerisport.com/wrestling/20150308000230112.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı.&lt;ref name=&quot;:D30&quot;&gt;{{cite news|title=Газюмов идет вторым, Алиев выбыл из десятки|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130548/http://azerisport.com/wrestling/20150402102954696.html|archivedate=2015-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]]
Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан определил состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081012/http://www.azerisport.com/wrestling/20150402122311553.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Belarus, İran və Türkiyə yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D32&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Турция начнут в полпятого утра|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081746/http://www.azerisport.com/wrestling/20150410105021950.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Турцию и Беларусь на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082710/http://www.azerisport.com/wrestling/20150412101836310.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D33&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Россию, став третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150716060427/http://azerisport.com/wrestling/20150413002424729.html|archivedate=2015-07-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D34&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu.

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:D35&quot; /&gt; 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Дибиргаджиев и Магомедов завоевали бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150622071514/http://azerisport.com/baku2015/20150618094650771.html|archivedate=2015-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D36&quot; /&gt; Görüşdən sonra &quot;Azerisport&quot; idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:D37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Я вчера ночью отравился, но понимал, что надо выйти на ковер|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150618202900622.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D38&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi.&lt;ref name=&quot;:D39&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев стал двукратным чемпионом мира, Хатиев и Газюмов завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.09.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151116051042/http://azerisport.com/wrestling/20150911064047815.html|archivedate=2015-11-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 kq. və ya 65 kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi.&lt;ref name=&quot;:D40&quot; /&gt; 65 kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu.

Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D41&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявит четырех чемпионов Олимпиады и мира на Золотой Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/wrestling/20151122140459995.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:D42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D43&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D43&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев, Гасанов и Гостиев победили, олимпийские чемпионы проиграли Финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.11.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081114/http://www.azerisport.com/wrestling/20151127101132040.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.&lt;ref name=&quot;:D44&quot;&gt;{{cite news|title=Министерство молодежи и спорта назвало лучших спортсменов года|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.12.2015|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160414010211/http://azerisport.com/olimpizm/20151224190759817.html|archivedate=2016-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi.&lt;ref name=&quot;:D45&quot;&gt;{{cite news|title=Федерация назвала лучших за 2015-й год и объявила количество завоеванных медалей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.12.2015|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093530/http://www.azerisport.com/wrestling/20151228000239751.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:D46&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Шариф Шарифов едут в Стамбул|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084436/http://www.azerisport.com/wrestling/20160203114614187.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub.&lt;ref name=&quot;:D46&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı.&lt;ref name=&quot;:D47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему первый в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.02.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513061935/http://azerisport.com/wrestling/20160203183708150.html|archivedate=2016-05-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref name=&quot;:D48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot;&gt;{{cite news|title=Гасанов взял серебро на ЕВРО, Алиев завоевал бронзу, одолев Франгуляна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.03.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160514210951/http://azerisport.com/wrestling/20160310095700336.html|archivedate=2016-05-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D49&quot; /&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D50&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев по-прежнему лидирует в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160709110428/http://azerisport.com/wrestling/20160505001716816.html|archivedate=2016-07-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D51&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские «вольники» поборются за медали немецкого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921002500/https://www.azerisport.com/wrestling/20160629144922152.html|archivedate=2020-09-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:D52&quot;&gt;{{cite news|title=Три золотые и одна серебреная медали второго дня Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161008122801/http://www.azerisport.com/wrestling/20160703115242006.html|archivedate=2016-10-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi.&lt;ref name=&quot;:D53&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лидер мирового рейтинга|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.07.2016|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161012090541/http://www.azerisport.com/wrestling/20160707000550443.html|archivedate=2016-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 kq.-da çıxış elədi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.07.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt; Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:D54&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D55&quot;&gt;{{cite news|title=Определились первые соперники Гаджи Алиева и Джабраила Гасанова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821091159/http://azerisport.com/rio2016/20160818213954231.html|archivedate=2016-08-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D55&quot; /&gt; Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Гасанов завоевали еще две медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.08.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707103044/https://www.azerisport.com/rio2016/20160819092657945.html|archivedate=2022-07-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:D56&quot; /&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D57&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu ===
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev beynəlxalq səviyyəli birinci turnirinə 2017-ci ilin fevral ayında qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Kirmanşah]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H1&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил на Кубок мира 12 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170602053658/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214234725197.html|archivedate=2017-06-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Gürcüstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H2&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Кубке мира стартует с матча с Россией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430182629/http://www.azerisport.com/wrestling/20170214115639035.html|archivedate=2017-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и Грузию на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622110618/http://www.azerisport.com/wrestling/20170216100213032.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Gürcüstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:H3&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3. Komandanın heyətində Hacı Əliyev İverixo Culaxidzeni 12:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları ABŞ yığması ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot;&gt;{{cite news|title=Проиграв США, Азербайджан разгромил Турцию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712043021/http://www.azerisport.com/wrestling/20170217001534037.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən ABŞ təmsilçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən ABŞ yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Qələbədə pay sahibi olanlardan biri də Mustafa Kaya üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanan Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H4&quot; /&gt; Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev oldu.&lt;ref name=&quot;:H5&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев - лучший на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.02.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712070346/http://www.azerisport.com/wrestling/20170219132036335.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 8 (cropped).jpg|thumb|256x256px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. (20 may 2017-ci il)|left]]
Hacı Əliyev növbəti uğurunu 2017-ci ilin may ayında baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda qazandı.&lt;ref name=&quot;:H6&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 12-22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın əsas favoriti, məhz Əliyev hesab olunurdu. Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Türkmənistan]] nümayəndəsi Saparmurad Muradov ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Tacikistan]] güləşçisi Tacəddin Hocayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə (9:0) və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə onun rəqibi [[İran]] nümayəndəsi Məsud İsmayılpur oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Bu görüşdə digər görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev 8:1 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Qırğızıstan]] güləşçisi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Finala gedən yolda bütün rəqibləri üzərində inamlı qələbələr qazanan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot; /&gt; Əliyev Osmanov üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H7&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Магомедов взяли золото, Муслимов – серебро, Шарифов – бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.05.2017|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170622162745/http://www.azerisport.com/islamiada/20170520001334882.html|archivedate=2017-06-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təltifetmə mərasimi zamanı Hacı Əliyevə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalını [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] təqdim etdi.

İl ərzində beynəlxalq turnirlərdə çıxış eləməyən Hacı Əliyev 2017-ci ilin 20-28 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H8&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; İdeal formada olan Əliyev, Dünya Çempionatının favoritlərindən biri olaraq göstərilmirdi. Hacı Əliyev Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал трехкратным чемпионом мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303094135/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825002153708.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Beş ay əvvəl [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslamiada]]nın final görüşündə məğlub elədiyi rəqibini, o, bu səfər də məğlub elədi — 8:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] təmsilçisi Rinya Nahamura ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; 1/4 final mərhələsində isə o, [[Slovakiya]] nümayəndəsi Mixola Bolotnux ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üçüncü görüşündə də asan qələbə qazandı — 10:0.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bununla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] təmsilçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, vaxtından əvvəl 10:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, 2016-cı il Avropa Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəbdəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Çempionat ərzində möhtəşəm mübarizə aparan Hacı Əliyev, final görüşündə də rəqibindən birbaşa üstün tərəf idi.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Nəticədə Hacı Əliyev Hacımurad Rəşidov üzərində vaxtından əvvəl 7:1 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Bu minvalla da o, üçüncü dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H9&quot; /&gt; Hacı Əliyev üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci [[Azərbaycan]] güləşçisi olaraq tarixi nailiyyətə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:H10&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев повторил достижение Махяддина Аллахвердиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.08.2017|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303095316/http://www.azerisport.com/wrestling/20170825220031049.html|archivedate=2018-03-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Hacı Əliyev 2018-ci ilə fevral ayında [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.&lt;ref name=&quot;:H11&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H12&quot;&gt;{{cite news|title=Семь шансов Азербайджана на золото киевского турнира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235846/http://www.azerisport.com/wrestling/20180223111620418.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə o, [[Polşa]] nümayəndəsi Məhəmmədrəsul Hacıyevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H13&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.02.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Hacı Əliyev ilin birinci nüfuzlu turnirinə qatıldı. O, sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın Ayova şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunda çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:H14&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809220342/http://www.azerisport.com/wrestling/20180403101200088.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Kuba, Monqolustan və Qazaxıstan yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H15&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан узнал соперника на Кубке мира, который заменил Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180809223706/http://www.azerisport.com/wrestling/20180404003152487.html|archivedate=2018-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Kuba güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 8:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Кубу на старте Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180712060528/http://www.azerisport.com/wrestling/20180407100138720.html|archivedate=2018-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexandro Valdesə 2:8 hesabı ilə məğlub olsa da, Azərbaycan yığmasının qələbəsinə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:H16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Qazaxıstan yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан одолел Монголию и в финале Кубка мира встретится с США|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235856/http://www.azerisport.com/wrestling/20180408003451591.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 9:1.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Komandanın heyətində Hacı Əliyev Sayadbəy Oğasovu 7:1 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Monqolustan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyevin əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H17&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması ABŞ güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H18&quot;&gt;{{cite news|title=США не позволили Азербайджану выиграть Кубок мира в третий раз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180715232015/http://www.azerisport.com/wrestling/20180409093321159.html|archivedate=2018-07-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə ABŞ güləşçiləri 6:4 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H18&quot; /&gt;

Dünya Kubokundan sonra Hacı Əliyev 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H19&quot;&gt;{{cite news|title=Сборная Азербайджана по вольной борьбе обнародовала состав на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.04.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235122/http://www.azerisport.com/wrestling/20180427101821213.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H20&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы Азербайджана узнали соперников в пятый день ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180808111942/http://www.azerisport.com/wrestling/20180503181426271.html|archivedate=2018-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Avstriya]] nümayəndəsi Qabriel Yanaş ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazanaraq 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Həmin görüşdə 9:2 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Sloveniya]] nümayəndəsi David Habat ilə üz-üzə gəldi və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H21&quot; /&gt; Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H21&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова проиграла финал, Алиев и Эдишерашвили будут бороться за золото|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727013654/http://www.azerisport.com/wrestling/20180504002822645.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] güləşçisi İlyas Bəybulatov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H22&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гиорги Эдишерашвили покорили Каспийск|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180813044254/http://www.azerisport.com/wrestling/20180505001919262.html|archivedate=2018-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 8:7 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H22&quot; /&gt;

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev, sentyabr ayında [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H23&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил боевой состав на Мемориал Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914102738436.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Final görüşündə o, Vasil Şuptara məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H24&quot;&gt;{{cite news|title=Трое борцов Азербайджана вышли в финал Мемориала Медведя|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180914193836916.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H25&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре медали в Беларуси и еще три финала Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20180916001509273.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:H26&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана во второй день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063346/https://www.azerisport.com/wrestling/20181020181955694.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Üç dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, bu səfər ümidləri doğrulda bilmədi. O, birinci görüşdəcə [[Kuba]] nümayəndəsi Alexandro Valdesə 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:H27&quot;&gt;{{cite news|title=Джабраил Гасанов вышел в финал ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.10.2018|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063410/https://www.azerisport.com/wrestling/20181021002026143.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatında uğursuz nəticədən sonra Hacı Əliyev altı ay beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmadı. Nəhayət o, 2019-cu ilin 8-14 aprelində [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H28&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=28.03.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Son Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, birinci görüşdə [[Belarus]] nümayəndəsi Hüseyn Şahbazovu 7:2 hesabı ilə məğlub elədi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Алиев, Мустафаев и Гасанов вышли в финал|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190408123647/https://www.azerisport.com/wrestling/20190408081502127.html|archivedate=2019-04-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, minimal hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Naçın Kuular ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu, nəticədə Hacı Əliyev 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Moldova]] güləşçisi Maxim Saçultan üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Bu minvalla da Hacı Əliyev növbəti dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Türkiyə]] nümayəndəsi Səlahəddin Kılıçsallayan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H29&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 7:0 inamlı qələbə qazanaraq üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H30&quot;&gt;{{cite news|title=Суперстарт на ЕВРО: Два золото, одно серебро и две бронзы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409082453298.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Namiq Abdullayev]] və [[Xetaq Qazyumov]]dan sonra üç dəfə Avropa Çempionatının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu.&lt;ref name=&quot;:H31&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы повторили результат Абдуллаева и Газюмова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409200802306.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, Avropa Çempionatında qazandığı qələbəni, 2016-cı ildə [[Aprel döyüşləri]] zamanı şəhid olanlara həsr elədi.&lt;ref name=&quot;:H32&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев: Победу посвящаю памяти шехидам|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.04.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190409203129896.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev, iyun ayında [[Belarus]]un ev sahibliyində baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H33&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olan Hacı Əliyev, bu səfər [[Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağı hədəfləmişdi. 14 güləşçinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində Hacı Əliyevin rəqibi [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan oldu.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Dəfələrlə Franqulyan üzərində qələbə qazanan Əliyev, bu səfər də rəqibini məğlub elədi (6:0) və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Belarus]] təmsilçisi Georgi Koliyev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 7:5 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[Ukrayna]] nümayəndəsi Qor Oqanesyan ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Qaydalara əsasən görüşün hesabı heç-heçə olsa, son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunur. Nəticədə Hacı Əliyev son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H34&quot; /&gt; Bununla da o, [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın final görüşünə adladı.&lt;ref name=&quot;:H34&quot;&gt;{{cite news|title=Амирасланов взял золото Евроигр, Гаджиев и Магомедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130454/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190626002526035.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Hacı Əliyev əzəli və prinsipial rəqibi olan [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H35&quot; /&gt; Final görüşünün əvvəlindən üstün tərəf Hacı Əliyev idi. Birinci hissənin 2:10-cu dəqiqəsində Əliyev fənd tətbiq elədi və hesabda irəli çıxdı — 4:0. Xinçeqaşvilinin məşqçisi bu fəndə etirazını bildirsə də, referilər tərəfindən etiraz qəbul edilmədi və Hacı Əliyevə daha bir xal verildi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Əliyev 5:0 hesabı ilə öndə idi. Görüşün 3:35-ci və 4:15-ci dəqiqələrində Xinçeqaşvili xallar qazanaraq hesab arasında fərqi üçə endirdi — 2:5. Bundan sonra Əliyev görüşdə fəallığı artırdı. O, görüşün 4:50-ci dəqiqəsində 2 xal, 5:10-cu dəqiqəsində 1 xal, 5:28-ci dəqiqəsində isə daha 2 xal qazandı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Vladimir Xinçeqaşvili]]i 10:2 hesabı ilə məğlub elədi və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H35&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев побеждает Хинчегашвили в финале Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.06.2019|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190627130607/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190627002304695.html|archivedate=2019-06-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev [[Mariya Stadnik]] və [[Xetaq Qazyumov]]da sonra həm Dünya Çempionatının, həm Avropa Çempionatının, həm də Avropa Oyunlarının qalibi olmağı bacaran üçüncü [[Azərbaycan]] güləşçisi oldu.

[[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2020-ci ildə [[Yaponiya]]da baş tutacaq [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən Dünya Çempionatı 12-22 sentyabrda [[Qazaxıstan]]ın [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал составы борцов на ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190906115804608.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidov ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H37&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев начнет ЧМ схваткой против российского борца|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190918134413234.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə 3:2 hesabı ilə Rəşidov öndə idi. Görüşün sonuna 1:04 saniyə qala Əliyev fənd tətbiq elədi və referilər hesabın 4:3 olduğunu elan elədi. Daha sonra Rusiya tərəfinin məşqçiləri referilərə etirazını bildirdi və həmin epizoda bir daha baxıldı. Nəticədə referilər öz qərarını ləğv elədi və görüşdə Hacımurad Rəşidovun 4:2 hesabı ilə qalib gəldiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot; /&gt; Bundan sonra Hacı Əliyev masanın üzərində olan xal lövhələrini götürdü və görüşün referilərinin üstünə tullandı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot;&gt;{{cite news|title=Скандал в схватке Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919100455928.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığmasının məşqçisi [[Arif Abdullayev]] və mühafizəçilərin müdaxiləsidən sonra davanın qarşısı alındı və o, zaldan çıxarıldı.&lt;ref name=&quot;:H39&quot; /&gt; Mübahisə zamanı həmçinin referilər tərəfindən Hacı Əliyevə qırmızı vərəqə göstərildi və o, Dünya Çempionatından uzaqlaşdırıldı. Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) Referilər Komitəsinin günorta saatlarında verdiyi qərara əsasən Hacı Əliyevin qırmızı vərəqəsi ləğv edildi.&lt;ref name=&quot;:H40&quot;&gt;{{cite news|title=СК UWW принял решение по поводу дисквалификации Гаджи Алиева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919123155137.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu da onun təsəlliverici qrupda mübarizə aparmasına icazə verdi.&lt;ref name=&quot;:H38&quot;&gt;{{cite news|title=Манолова стала третьей, Амирасланов и Алиев получили шанс бороться за бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190919002058416.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Misir]] güləşçisi Əmr Reda Hüseyn ilə üz-üzə gəldi və 10:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Yaponiya]] nümayəndəsi Tahuto Otoquro ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H41&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще трое борцов упустили шанс завоевать олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.09.2019|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190920002801884.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 9:11 hesabı ilə rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 12-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:H41&quot; /&gt;

2020-ci ilin əvvəlindən etibarən bütün dünyanı cənginə alan [[COVID-19 pandemiyası|COVID-19 pandemiyası]] ilə bağlı bir sıra turnirlər təxirə salındı. Təxirə salınan turnirlər sırasında mart ayında baş tutmalı olan Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri və may ayında baş tutmalı olan Dünya Olimpiya Təsnifat Turniri də var idi. Nəhayət 2020-ci il martın 24-də [[Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi|Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK)]] tərəfindən 2020-ci ilin iyul-avqust aylarında baş tutması nəzərdə tutulan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın 2021-ci ilə təxirə salınması barədə qərar qəbul edildi.

Hacı Əliyev 2020-ci ilin sonlarında [[Serbiya]]nın [[Belqrad]] şəhərində baş tutması nəzərdə tutulan Dünya Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:H42&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201210171300075.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) İcraiyyə Komitəsi tərəfindən həmin il Dünya Çempionatının baş tutmaması qərara alındı. Əsas səbəblərdən biri ABŞ, Gürcüstan, Kuba, Qazaxıstan və Yaponiya yığmalarının bu turnirdə mübarizə aparmaqdan imtina eləməsi oldu. Turnirin adı və brendi isə dəyişdirildi və Fərdi Dünya Kuboku adlandırıldı. Hacı Əliyev bu turnirin 1/8 final mərhələsində [[Rusiya]] nümayəndəsi Hacımurad Rəşidovu 4:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Qırğızıstan]] güləşçisi Elnəzər Əhmədəliyevi 6:4 hesabları ilə məğlub elədi və 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H43&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев получил шанс взять реванш за скандальное поражение|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201215172732403.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H44&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов вышел в финал КМ, Алиева ждет встреча за медаль|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201217002131637.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu mərhələdə isə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 6:7 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:H44&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə isə o, [[Fransa]] güləşçisi İlman Muxtarovu 10:4 hesabı ilə məğlub elədi və turnirin bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H45&quot;&gt;{{cite news|title=Гварзатилов проиграл финал, Алиев завоевал бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.12.2020|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20201218002427562.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyevi 2021-ci ilə ciddi sınaqlar gözləyirdi. O, əvvəlcə mart ayında [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya qazanmalı, sonra isə avqust ayında Olimpiada da uğurlu mübarizə aparmalı idi. Avropa Olimpiya Təsnifat Turniri 18-22 martda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на лицензионный турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210312154757114.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qaydalara əsasən 1-ci və 2-ci pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiya lisenziyası verildi. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[Birləşmiş Krallıq]] nümayəndəsi Corc Ramı 13:2, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]] güləşçisi Səlahəddin Kılıçsallayanı 5:2, 1/2 final mərhələsində isə [[Moldova]] nümayəndəsi Maxim Saçultanı 5:1 hesabları ilə məğlub elədi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev Olimpiya lisenziyasına təmin elədi.&lt;ref name=&quot;:H47&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и Гаджимурад Гаджиев завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.03.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210318003136197.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Heç bir əhəmiyyətə sahib olmayan həlledici görüşdə isə o, [[Ermənistan]] güləşçisi Vazqen Tevanyana 0:9 hesabı ilə məğlub oldu və turnirin gümüş medalına sahib oldu.

Olimpiadadan əvvəl Hacı Əliyev iyun ayında [[Polşa]]nın [[Varşava]] şəhərində baş tutan Vaslav Zelxovsxinin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bürünc medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:H48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы-олимпийцы могут хорошо заработать в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210602161216592.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:H49&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев стал третьим в чемпионате Польши|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.06.2021|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210608103705218.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər Olimpiadaya yönəldi.

'''XXXII Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}}

[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]] 24 iyul-8 avqustda [[Yaponiya]]nın ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:H50&quot;&gt;{{cite news|title=Окончательный состав Азербайджана на Олимпиаду-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210706192940127.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 1-8 avqustda Mahuhari Messe Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması ötən Olimpiada ilə müqayisə də bu səfər cəmi üç güləşçi ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt; Heyətə [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, üç qat Dünya və üç qat Avropa çempionu Hacı Əliyev (65 kq.), son Avropa Çempionatının finalçısı [[Turan Bayramov]] (74 kq.) və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 kq.) daxil edildi. Azərbaycan yığmasının əsas medal ümid məhz Hacı Əliyev idi.&lt;ref name=&quot;:H50&quot; /&gt;

Hacı Əliyev [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 6-da mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:H51&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Оршуш для Стадник, Алиев против сенегальца, Шарифов против Садулаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210805085323643.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt; O, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə yeddi dəfə qitə çempionatının qalibi olan [[Seneqal]] nümayəndəsi Adama Diatta ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 4:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə isə o, üç dəfə Asiya Çempionatının qalibi olan [[Qazaxıstan]] güləşçisi Daulet Niyazbəyov ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Həmin görüşdə Hacı Əliyev 9:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Olimpiadanın 1/2 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[Hindistan]] nümayəndəsi Punia Bajranq ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:H52&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:5 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın həlledici görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:H52&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев вышел в финал, Стадник проиграла в полуфинале, Шарифов получил шанс|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210806000118386.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadanın final görüşündə Hacı Əliyevin rəqibi [[Yaponiya]] güləşçisi [[Tahuto Otoquro]] oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot; /&gt; 2 il əvvəl [[Nur-Sultan]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatının təsəlliverici qrupunda Əliyev, məhz [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya gərgin görüşün nəticəsində 9:11 hesabı ilə məğlub olmuşdu. Buna görə də görüş Hacı Əliyev üçün prinsipial əhəmiyyətli idi. Görüşün 55-ci saniyəsində Əliyev fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, özü fəndə düşdü. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 2:0 hesabı ilə önə çıxdı. Birinci hissənin başa çatmasına 8 saniyə qala Hacı Əliyev növbəti dəfə fənd tətbiq elədi və bu səfər uğurlu alındı. Nəticədə görüşün birinci hissəsi 2:2 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsinin birinci dəqiqələrində həm Əliyev, həm də Otquro ehtiyatlı güləşçi. Görüşün başa çatmasına bir dəqiqə qala isə gərgin idman mübarizəsi yaşandı. Əliyev rəqibin ayağlarından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] 10 saniyə ərzində çətin vəziyyətdən çıxmağı bacardı və Əliyevin özünü fəndə saldı. Bu səfər isə Əliyev özü müdafiə olunan tərəf oldu. Nəticədə 30 saniyə ərzində nə Əliyev, nə də [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] fənd tətbiq edə bilmədi və görüş ayaqüstə davam elədi. Görüşün sonuna 20 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] Əliyevin ayağından tutaraq fənd tətbiq eləməyə çalışdı. Əliyev bu zaman vəziyyət çıxmaq üçün rəqibi üzərindən aşırmağı bacarsa da, [[Tahuto Otoquro|Otoquro]] cəld fəndi tətbiq elədi. Nəticədə [[Tahuto Otoquro]] görüşdə 4:2 hesabı ilə önə çıxdı. Bundan sonra Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Namiq Abdullayev]] Hacı Əliyevin rəqibi üzərindən aşırmasına görə, ona xal vermədiyi üçün referilərə etirazını bildirdi. Referilər tərəfindən həmin epizoda baxıldığdan sonra [[Namiq Abdullayev]]in etirazı qəbul edilmədi və qarşı tərəfə əlavə bir xal verildi. Görüşün son 10 saniyəsində [[Tahuto Otoquro]] rəqibin həmlələrindən yayınmağa çalışdı. Məhz buna görə də görüşün sonuna 7.4 saniyə qala [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə bir xal yazıldı. Görüşün sonuna 4.0 saniyə qala da eyni vəziyyət yarandı. [[Tahuto Otoquro|Otoquro]]ya növbəti dəfə sarı vərəqə verildi və Əliyevin hesabına əlavə daha bir xal yazıldı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş elə bununla da başa çatdı. Nəticədə Hacı Əliyev [[Tahuto Otoquro]]ya 4:5 hesabı ilə məğlub oldu və [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H53&quot;&gt;{{cite news|title=Токио-2020. Алиев проиграл финал, Стадник стала третьей, Шарифов уступил бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210807000014526.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:H54&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил азербайджанских олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.08.2021|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/tokio-2020/20210812171351938.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar ===
[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra Hacı Əliyev birinci beynəlxalq turnirə 2022-ci ilin mart-aprel aylarında qatıldı. O, [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında qüvvəsini sınadı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/4 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Türkiyə]] nümayəndəsi Münir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 12:6 hesabı ilə qalib gəldi və çempionatın 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Moldova]] təmsilçisi Maxim Saçultan ilə üz-üzə gəldi və 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq dördüncü dəfə Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Macarıstan]] nümayəndəsi İsmayıl Musuxayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibinə 1:12 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.

Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev 22-25 iyunda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi İqor Nihiforuh üzərində 7:5 hesabı ilə, 1/4 final mərhələsində isə [[Slovakiya]] təmsilçisi Daniel Çormaniç üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Coşqun Əzimov]] ilə üz-üzə gəlməli idi. Amma Hacı Əliyev həmin görüşə çıxmaqdan imtina elədi və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi. Həmin görüşdə o, [[Türkiyə]] güləşçisi Servet Coşqun ilə qarşılaşdı və 4:4 hesabı ilə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev &quot;Matteo Pellisone&quot; beynəlxalq turnirinin bürünc medalına sahib oldu.

Hacı Əliyev növbəti turnirinə avqustda [[Konya]] şəhərində baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. Hacı Əliyev turnirin 1/8 final mərhələsində [[İran]] nümayəndəsi Murtuza Qiyasi üzərində 8:4 hesabı ilə qələbə qazandı. Daha sonra o, [[Özbəkistan]] təmsilçisi Ümidcan Cəlalovu məğlub elədi və fianl görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Albaniya]] nümayəndəsi Zəlimxan Abaxarov ilə üz-üzə gəldi və görüşün 46-cı saniyəsindəcə rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı. Bununla da Hacı Əliyev [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:H55&quot;&gt;{{cite news|title=LIVE: Алиев повторяет победный результат Стадник на Исламиаде, первый успех Байрамова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.08.2021|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20220810010419068.html|accessdate=10.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]
[[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]]
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2-ci dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:03&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220725170327/https://azertag.az/xeber/1851187|url-status=live|archive-date=2022-07-25}}&lt;/ref&gt;
* [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)&quot; yubiley medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [[&quot;Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə&quot; medalı]] ilə təltif edildi.
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C1&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063950/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C2&quot;&gt;{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063959/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).&lt;ref name=&quot;:C3&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064235/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:C4&quot;&gt;{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725064238/https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə).
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri.
* [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.
* Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2017-ci ilin avqust ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (19 % səslə).
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri.
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri.

=== Nailiyyətləri ===
* 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015).
* 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017).

== İctimai fəaliyyəti ==
Hacı Əliyev 2017-ci ildən [[Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyi|Azərbaycan Milli Anti-Dopinq Agentliyinin (AMADA)]] İdmançılar Məsləhətçi Komissiyasının üzvüdür.

2020-ci ilin sentyabr-noyabr aylarında [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti|Dağlıq Qarabağ]] və ətraf rayonlarda aparılan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|hərbi əməliyyatlar]] zamanı Hacı Əliyev [[Azərbaycan Ordusuna Yardım Fondu]]na 2.500 [[Azərbaycan manatı|manat]] məbləğində ianə eləmişdi.

Hacı Əliyev 2021-ci ilin noyabrda özünün rəsmi [[Instagram|instagram]] hesabında [[Qadın zorakılığına qarşı beynəlxalq mübarizə günü|25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü]] ilə bağlı paylaşım elədi və insanları ''#QadınaQarşıZorakılığaSon !'' deməyə səslədi.&lt;ref name=&quot;:S&quot;&gt;{{cite news|title={{sitat qutusu|quote=&lt;div style=&quot;font-family: Calibri&quot;&gt;Heç bir vəziyyət zorakılıqla nəticələnməli deyil. &quot;Neftçi&quot; Futbol Klubu daha gözəl nəticələr naminə 27 noyabrda &quot;Bakcell Arena&quot;da baş tutacaq matça narıncı rəngdə formalarda çıxacaq və #ZorakılığaSon deyəcək ! Bu mübarizəyə mən də qoşulur və qadınlara qarşı zorakılığa son deyirəm.&lt;/div&gt;}}|author=Hacı Əliyev|newspaper=www.instagram.com|date=26.01.2021|url=https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725125630/https://www.instagram.com/p/CWvhl1MIZLO/|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:P1&quot;&gt;{{cite news|title=25 noyabr — Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günüdür|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=25.11.2015|url=https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220725153003/https://azertag.az/xeber/25_noyabr___Qadin_Zorakiligina_qarsi_Beynelxalq_Mubarize_Gunudur-905378|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Güləş üzrə Dünya Çempionatının qalibi olan Azərbaycan idmançıları}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]
[[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>jpjdqu5df6cunuu3d4rxpudxuc17luy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Patimat Abakarova</title>
    <ns>0</ns>
    <id>430842</id>
    <revision>
      <id>6570438</id>
      <parentid>6532547</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:44:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.242.29.15</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14634" xml:space="preserve">{{İdmançı
 |piktoqram        = 
 |adı              = [[Fayl:Olympic rings without rims.svg|50px]] [[Fayl:Taekwondo pictogram.svg|20x20px]] Patimat Abakarova [[Fayl:Taekwondo pictogram.svg|20x20px]]
 |orijinal adı     = 
 |doğum adı        = 
 |şəkil            = Patimat Abakarova at the 2016 Summer Olympics awarding ceremony (cropped).jpg
 |şəklin ölçüsü    = 280px
 |şəklin izahı     = Patimat Abakarova [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio Olimpiadası]]nda
 |tam adı          = Patimat Abakarova
 |ləqəbi           = 
 |milliyyəti       = 
 |doğum tarixi     = 23.10.1994
 |doğum yeri       = [[Mahaçqala]], [[Rusiya]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |boyu             = 165 sm.
 |çəkisi           = 49 kq.
 |vətəndaşlığı     = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |idman növü       = [[Fayl:Taekwondo pictogram.svg|20x20px]] Taekvondo
 |idman dərəcəsi   = 
 |ağırlıq dərəcəsi = 
 |məşqçisi         = 
 |komandası        = 
 |bacarıqları      = 
 |hərbi rütbəsi    = 
 |təhsili          = 
 |ixtisası         = 
 |karyera illəri   = 
 |medalları        = {{Turnir|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|30px]] [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] [[Fayl:Olympic rings without rims.svg|30px]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]| -49 kq.}}
{{Turnir|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]| -49 kq.}}
{{Turnir|Avropa Çempionatı}}
{{Gümüşmedal|2016 Montre| -53 kq.}}
{{Bürüncmedal|2018 Kazan| -49 kq.}}
{{Turnir|[[Yay Universiadası]]}}
{{Bürüncmedal|[[2019 Yay Universiadası|2019 Neapol]]| -53 kq.}}
{{Turnir|[[İslam Həmrəyliyi Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2013 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2013 Palembanq]]| -49 kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2017 Bakı]]| -49 kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|2021 Konya]]| -49 kq.}}
{{Turnir|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}}
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
 |yeniləmə         = 13 iyul 2019
}}

'''Patimat Serajutdin qızı Abakarova''' ({{Dil-ru|Патимат Серажутдиновна Абкарова}}; d. [[23 oktyabr]] [[1994]]; [[Mahaçqala]], [[Dağıstan]], [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]]) — [[Dağıstan]] mənşəlli [[Azərbaycan]]lı taekvondoçu. [[2013]]-cü ildən [[Azərbaycan]] yığmasında çıxış edir. Patimat Abakarova [[2016]]-cı ildə [[Rio-de-Janeyro|Rio-de-Janeyro şəhəri]]ndə baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal qazanıb. Patimat Abakarova Avropa Çempionatında; [[2016]]-cı ildə gümüş medala layiq görülüb. Abakarova həmçinin [[2013]]-cü ildə keçirilən [[2013 İslam Həmrəyliyi Oyunları|III İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın və [[2015]]-ci ildə baş tutan [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalçısı olub.

Patimat Abakarova [[2015]]-ci ildə [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]], [[2016]]-cı ildə isə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;www.e-qanun.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/30270|title=I Avropa Oyunlarında qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=29 iyun 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;e-qanun.az&quot;&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://e-qanun.az/framework/33581|title=XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında göstərdiyi yüksək nailiyyətlərə, eyni zamanda, Azərbaycan idmanının inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Olimpiya komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|page=|publisher=www.e-qanun.az|year=|accessdate=1 sentyabr 2016}}&lt;/ref&gt; Abakarova 2016-cı ildə [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə &quot;İlin ən yaxşıları&quot; mükafatına layiq görülüb.

== Həyatı ==
Patimat Abakarova [[1994]]-cü ilin [[23 oktyabr]] tarixində [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala|Mahaçqala şəhəri]]ndə avar ailəsində anadan olub.

== Karyerası ==
=== Erkən karyerası ===
Patimat Abakarova beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına [[2010]]-cu ildə [[Meksika]]nın Tixuana şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatı çərçivəsində qatıldı. Rusiya yığmasının heyətində Abakarova birinci görüşdə [[Fransa]] taekvondoçusu Anais Hadj Arab üzərində 14:3 hesablı inamlı qələbə qazandı. Amma o, növbəti görüşdə [[Xorvatiya]] nümayəndəsi Ana Pavloviça gərgin görüşdə 9:14 hesabı ilə uduzdu və yarışları medalsız başa vurdu. Patimat Abakarova həmin il həmdə karyerasında birinci medalını qazandı. Abakarova [[Xorvatiya]]nın paytaxtı [[Zaqreb|Zaqreb şəhəri]]ndə keçirilən &quot;Xorvatiya Open&quot; turnirinin yarım-finalında yerli taekvdondoçu, Adriana Dureteça 4:5 hesabı ilə məğlub olaraq yarışların bürünc medalına sahib çıxdı.

[[2012]]-cü ildə Patimat Abakarova [[Azərbaycan Taekvondo Federasiyası]] (ATF) tərəfindən Azərbaycan Çempionatına dəvət olundu. Həmin yarışların final görüşündə Günay Ağayevanı məğlub edən 18 yaşlı Patimat Abakarova Azərbaycan çempionu adını qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/197270|title=Taekvondo üzrə Azərbaycan Çempionatına yekun vurulmuşdur.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=24 dekabr 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://az.trend.az/azerbaijan/sports/2102316.html|title=Taekvondo üzrə Azərbaycan Çempionatı başa çatıb (FOTO)|page=|publisher=www.az.trend.az|year=|accessdate=24 dekabr 2012}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Abakarova daha sonra [[Azərbaycan Taekvondo Federasiyası|ATF]] tərəfindən Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb olundu. Patimat Abakarova Azərbaycan yığmasının heyətində birinci önəmli yarışına [[Moldova]]nın paytaxtı [[Kişinyov|Kişinyov şəhəri]]ndə gənclər arasında Avropa Çempionatında qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/209184|title=Moldovada taekvondo üzrə 16-21 yaşlılar arasında Avropa Çempionatı keçiriləcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=17 aprel 2013}}&lt;/ref&gt; Həmin çempionata yığma ilə birgə [[Ankara|Ankara şəhəri]]ndə hazırlaşan Abakarovanın debütü uğursuz alındı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/207427|title=Ankarada taekvondo üzrə qadın və qızlardan ibarət milli komandalarımızın təlim-məşq toplanışı keçiriləcəkdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=3 aprel 2013}}&lt;/ref&gt; O, [[Belarus]] nümayəndəsi İrina Vetoxina üzərində 15:3 hesablı qələbə qazansada, 1/4 final mərhələsində [[Türkiyə]]li Fatma Sarıdoğana 1:4 hesabı ilə məğlub olaraq çempionatı 5-ci pillədə başa vurdu.

=== 2013—2014-cü illər ===
Patimat Abakarova karyerası ərzində birinci dəfə geniş miqyaslı yarışa [[Meksika]]nın Puebla şəhərində qatıldı.&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/217156|title=Taekvondo üzrə Azərbaycan millisinin Dünya Çempionatında iştirak edəcək heyəti müəyyənləşmişdir.|page=|publisher=www.azertag.az|year=|accessdate=14 iyun 2013}}&lt;/ref&gt; [[Qəbələ]]da 21-ci dəfə keçirilən Dünya Çempionatına hazırlıq keçən Abakarova 49 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Konqo Demokratik Respublikası]]nın nümayəndəsi Rosa Keleku üzərində 9:0 hesablı qələbə qazandı. Daha sonra Patimat Abakarova [[Filippin]] taekvondoçusu Nikola Çamı 7:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Misir]]li Nur Abdelsalam ilə bacarmadı. Abakarova gərgin görüşdə Abdelsalama 2:3 hesabı ilə uduzdu və birinci dəfə qatıldığı &quot;mundial&quot;-ı 9-cu yerdə başa vurdu.

=== 2015—2016-cı illər ===

==== I Avropa Oyunları ====
==== 2016 Avropa Çempionatı ====
==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
==== Uğurları ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Sıra
!İl
!Yarış
!Şəhər
!Nəticə
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |[[2010]]
|Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Meksika}} Tixuana
|&lt;center&gt;'''9.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|&quot;Xorvatiya Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Xorvatiya}} [[Zaqreb]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2013]]
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Moldova}} [[Kişinyov]]
|&lt;center&gt;'''5.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Meksika}} Puebla
|&lt;center&gt;'''9.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|İndoneziya}} Palembanq
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2014]]
|&quot;Bəhreyn Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Bəhreyn}} [[Manama]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
|&lt;center&gt;'''5.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|&quot;Ukrayna Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Xarkov]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;10&quot; |[[2015]]
|&quot;Hollandiya Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Hollandiya}} [[Eyndhoven]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|&quot;Ukrayna Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Ukrayna}} [[Xarkov]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
|&quot;Moldova Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Moldova}} [[Kişinyov]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Çelyabinsk]]
|&lt;center&gt;'''9.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Bakı]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|&quot;Koreya Open&quot; turniri
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Çunçeon
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|&quot;Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Moskva]]
|&lt;center&gt;'''9.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
|&quot;Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[Samsun]]
|&lt;center&gt;'''17.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Hərbçilərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Cənubi Koreya}} Mungyeong
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|&quot;Qran-Pri&quot; turniri
|{{Bayraq|İngiltərə}} [[Mançester]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]]
|&quot;Avropa Olimpiya təsnifat&quot; turniri
|{{Bayraq|Türkiyə}} [[İstanbul]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Prezident Kuboku
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Bonn]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
|Dünya Prezident Kuboku
|{{Bayraq|İsveçrə}} Montre
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Rio-de-Janeyro]]
| bgcolor=&quot;CC9966&quot; |&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}

===== Dövlət təltifləri =====
* [[Fayl:Tərəqqi medalı - lent (2013).png|70x70px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[2015 Avropa Oyunları|I Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı bürünc medala görə.&lt;ref name=&quot;www.e-qanun.az&quot;/&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|&quot;Azərbaycan Respublikası Prezidentinin&quot; Fəxri diplomu]] — [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı bürünc medala görə.&lt;ref name=&quot;e-qanun.az&quot;/&gt;

===== Nailiyyətləri =====

===== Görüşlərinin siyahısı =====

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|-
!Sıra
!Rəqib
!Hesab
!Yarış
!Şəhər
!Qeyd
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Fransa}} Anais Hadj Arab
|13:4
|2010 Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|Tixuana, [[Meksika]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Xorvatiya}} Ana Pavloviç
|9:14
|2010 Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı
|Tixuana, [[Meksika]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Xorvatiya}} Adriana Dureteç
|4:5
|2010 Xorvatiya Open
|[[Zaqreb]], [[Xorvatiya]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Belarus}} İrina Vetoxina
|15:3
|2013 Gənclərin Avropa Çempionatı
|[[Kişinyov]], [[Moldova]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Türkiyə}} Fatma Sarıdoğan
|1:4
|2013 Gənclərin Avropa Çempionatı
|[[Kişinyov]], [[Moldova]]
|1/4 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Konqo Demokratik Respublikası}} Rosa Lukusa
|9:0
|2013 Dünya Çempionatı
|Puebla, [[Meksika]]
|1/32 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;9CEE90&quot; |&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Filippin}} Nikola Abigail Çam
|7:0
|2013 Dünya Çempionatı
|Puebla, [[Meksika]]
|1/16 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Misir}} Nur Abdesalam
|2:3
|2013 Dünya Çempionatı
|Puebla, [[Meksika]]
|1/8 final mərhələsi
|-
| bgcolor=&quot;FF9273&quot; |&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Misir}} Nur Abdesalam
| -:+
|2014 Bəhreyn Open
|[[Manama]], [[Bəhreyn]]
|'''bürünc medal qazandı'''
|}
&lt;/center&gt;

== Mənbələr ==
=== Xarici keçidlər ===
{{commonscat-inline|Patimat Abakarova}}
* [http://www.taekwondodata.com/patimat-abakarova.afw2.html Patimat Abakarovanın www.taekwondodata.com saytında profili]

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}
{{Avropa Çempionatının medalına sahib Azərbaycan taekvondoçuları}}

{{Portal sətir|Azərbaycan|Olimpiya Oyunları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilənlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarında taekvondoçular]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı medalçıları]]
[[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı bürünc medalçıları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanı Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edən idmançılar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında taekvondoçular]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>g5oz8g8v56yx9wcik2vwpegrlx77qz0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şiqeru Yoşida</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432688</id>
    <revision>
      <id>6570828</id>
      <parentid>6470905</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:17:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="974" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı              = Şiqeru Yoşida
 |orijinal adı     = 吉田 茂
 |şəkil            = Shigeru Yoshida smiling2.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |vətəndaşlığı     = [[Yaponiya]]
 |milliyyəti       = [[yapon]]
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = diplomat
 |fəaliyyət illəri = [[1946]]-[[1947]], [[1948]]-[[1954]] [[Yaponiya]] Baş Naziri
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}
'''Şiqeru Yoşida''' ({{DVTY}}) — [[Yaponiya]]lı [[diplomat]], 1946–1947, 1948–1954-cü illər arasında [[Yaponiya]]nın [[Baş Nazir]]i olmuşdur

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Yaponiya baş nazirləri]]
[[Kateqoriya:Yaponiya antikommunistləri]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>cis6bkpouj49cm7hc5f1fi2m5vr8wun</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Yaponca televiziya verilişləri</title>
    <ns>14</ns>
    <id>437652</id>
    <revision>
      <id>6570139</id>
      <parentid>4148242</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:03:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiya televiziya verilişləri]] silindi; [[Kateqoriya:Yapon dilli televiziya]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Yapon dilli televiziya]]</text>
      <sha1>1k3geac4bi2si6oqyre1qh30osmea26</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570140</id>
      <parentid>6570139</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:04:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yapon dilində teleseriallar‎]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="84" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Yapon dilli televiziya]]
[[Kateqoriya:Yapon dilində teleseriallar‎]]</text>
      <sha1>eu5jjp6uss1e8w9vyau5gweeo4lh9o2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sabah Şəriəti</title>
    <ns>0</ns>
    <id>441870</id>
    <revision>
      <id>6571512</id>
      <parentid>6570015</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:10:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="96298" xml:space="preserve">{{İdmançı
|adı                           = Sabah Şəriəti
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Sabah Shariati.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 220px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Sabah Şəriəti 2016-cı ildə&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Sabah Saleh oğlu Şəriəti
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 1.1.1989
|doğum yeri                    = [[Sənəndəc]], [[İran]]
|karyera illəri                = 2002—h.h.
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      = [[Cəmşid Xeyrəbadi]]
|boyu                          = 192 sm. (6 ft 4 in)
|idman növü                    = Güləş
|komandası                     = &quot;Atasport&quot; İK
|medallar                      =
{{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|130 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|130 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|130 Kq.}}
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
}}
'''Sabah Saleh oğlu Şəriəti''' (1 yanvar 1989; [[Sənəndəc]], [[İran]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən yunan-roma güləşçisi. Sabah Şəriəti 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medala sahib olub.

Sabah Şəriəti həmdə 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın gümüş medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olub.

Sabah Şəriəti Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə,&lt;ref name=&quot;:04&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174611/http://e-qanun.az/framework/30270|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən isə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edilib.&lt;ref name=&quot;:05&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20161221174612/http://e-qanun.az/framework/33581|archivedate=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Sabah Saleh oğlu Şəriəti 1989-cu il yanvarın 1-də [[Sənəndəc şəhristanı]]nın [[Sənəndəc]] şəhərində anadan olub. 2002-ci ildən güləşlə məşğul olur. Şəxsi məşqçisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]]dir.

== Karyerası ==

=== 2009–2010-cu illər: İran yığması ===
Sabah Şəriəti 2009-cu ilin aprelində [[Azərbaycan]]da baş tutan &quot;Azerbaijan Wrestling Federation Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı və turnirin qalibi oldu. 2010-cu ilin fevralında isə o, [[İran]]ın [[Qum]] şəhərində baş tutan Yadigar İmamın xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə 8-ci pillənin sahibi oldu.

Daha sonra Sabah Şəriəti İran yığmasının məşqçilərinin ona etimad göstərməməsinə görə üç il beynəlxalq turnirlərdə mübarizə apara bilməmişdi. Etimad göstərilməməsinin əsas səbəbi, həmin illərdə yunan-roma güləşi üzrə İran yığmasının &quot;bir nömrəli&quot; güləşçisinin 2011-ci il Asiya Çempionatının qalibi və Dünya Çempionatının bürünc medalçısı olan [[Bəşir Babacanzadə]]nin hesab olunması idi. Məhz bu səbəbə görə Dünya və Avropa Çempionatlarında İranı [[Bəşir Babacanzadə]] təmsil edirdi. 2013-cü ilin yanvarında [[İran]] əsilli güləş mütəxəssisi [[Cəmşid Xeyrəbadi]] yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi vəzifəsinə təyin ediləndən sonra 2013-cü ildə Sabah Şəriəti milliləşdirildi və Azərbaycan yığmasına gətirildi.

=== 2013–2014-cü illər: Azərbaycan yığmasına gəlişi ===
Sabah Şəriəti Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə birinci turnirinə 2013-cü ilin noyabrında qatıldı. Şəriəti 22–24 noyabrda baş tutan [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirində mübarizə apardı. Turnirin final görüşündə o, [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Yaqub Kacaya]]nı 6:1 hesabı ilə məğlub elədi və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M01&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей на старте Золотого Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131124111446/http://azerisport.com/wrestling/20131122115740881.html|archivedate=2013-11-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M02&quot;&gt;{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Золотом Гран-при (ВИДЕО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/video/20131123024544450.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140424171848/http://azerisport.com/video/20131123024544450.html|archivedate=2014-04-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti 2014-cü ildə birinci turnirinə 1–2 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan Vehbi Emrenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnir çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdəcə [[Rusiya]] təmsilçisi Vitali Lindsiyə məğlub oldu və 12-ci pillənin sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:R01&quot;&gt;{{cite news|title=International Vehbi Emre Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509041405/https://uww.org/sites/default/files/results_02_istanbul_v_0.pdf|archivedate=2021-05-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Daha sonra Sabah Şəriəti 1–2 martda [[Macarıstan]]da baş tutan Qran-Pri beynəlxalq turnirində çıxış elədi və turniri 7-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:M03&quot;&gt;{{cite news|title=Шариати будет представлять Азербайджан|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140224024920336.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110459/https://www.azerisport.com/wrestling/20140224024920336.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M04&quot;&gt;{{cite news|title=Экс-чемпион Европы стал третьим в Венгрии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140303121158250.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220807213546/https://www.azerisport.com/wrestling/20140303121158250.html|archivedate=2022-08-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2014-cü ilin əsas turnirlərindən biri 1–6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:M05&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063423/https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M06&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.today/20220725063430/https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatlarında debüt edən Sabah Şəriəti, 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı və 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Estoniya]] nümayəndəsi [[Nabi Heyi]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M07&quot;&gt;{{cite news|title=«Классики» узнали первых соперников на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140404081833412.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140406115648/http://www.azerisport.com/wrestling/20140404081833412.html|archivedate=2014-04-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Titullu rəqibi ilə görüş gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:M08&quot; /&gt; Heyi 4:0 hesabı ilə irəlidə olsa da, Şəriəti geridönüş edə bildi.&lt;ref name=&quot;:M08&quot; /&gt; Nəticədə Sabah Şəriəti gözlənilmədən təcrübəli rəqibinə 5:4 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M08&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın digər bürünc medalçısı olan [[İsveç]] təmsilçisi [[Yohan Euren]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M08&quot; /&gt; Bu səfər Sabah Şəriəti rəqibinə 0:4 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:M08&quot;&gt;{{cite news|title=Алиев и Мамедов завоевали медали ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140405120452951.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081604/http://www.azerisport.com/wrestling/20140405120452951.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Avropa Çempionatından sonra Sabah Şəriəti birinci turnirinə 15–16 mayda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboku çərçivəsində qatıldı. Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Cənubi Koreya, Ermənistan, Finlandiya və İran yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 0:8 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M09&quot;&gt;{{cite news|title=Победа над Арменией и Кореей может позволить Азербайджану бороться за бронзу Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140515093220338.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081614/http://www.azerisport.com/wrestling/20140515093220338.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bu görüşdə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Valera Rodrigez]] çıxış elədi.&lt;ref name=&quot;:M09&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Ermənistan yığması ilə üz-üzə gəldi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M09&quot; /&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti Vaçi Yeğiazaryan üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M09&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Cənubi Koreya yığması ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə rəqibi üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M09&quot; /&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti Kim Yonq-Mini 4:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M09&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan güləşçiləri Finlandiya yığması ilə üz-üzə gəldi və 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Həmin görüşdə Sabah Şəriəti rəqibinə məğlub olsa da, bu ümumi nəticəyə təsir göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Macarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması rəqibin üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti Balint Lamini 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M10&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması yunan-roma güləş üzrə Dünya Kubokunun bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M10&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан победил Венгрию и стал третьим на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140516105354860.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084218/http://www.azerisport.com/wrestling/20140516105354860.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti növbəti uğurunu iyulda baş tutan [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirində qazandı. Finala gedən yolda bütün rəqiblərini məğlub edən Sabah Şəriəti, turnirin həlledici görüşündə bir il əvvəl analoji turnirin final görüşündə qalib gəldiyi [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Yaqub Kacaya]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M12&quot;&gt;{{cite news|title=Золотая четверка под занавес Гран-При|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140728120301776.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080903/http://www.azerisport.com/wrestling/20140728120301776.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Görüşün əvvəllərində Şəriəti 5:1 hesabı ilə irəlidə olsa da, görüşün 1:16-cı dəqiqəsində Kacaya rəqibinə inamlı fənd tətbiq elədi və təmiz təmzi qələbə qazandı. Bununla da Sabah Şəriəti turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M11&quot;&gt;{{cite news|title=10 медалей от азербайджанских «классиков» в последний день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140727011148050.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140808103006/http://www.azerisport.com/wrestling/20140727011148050.html|archivedate=2014-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2014-cü ilin əsas turniri 8–14 sentyabrda baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:M13&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обнародовал состав на чемпионат мира по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080908/http://www.azerisport.com/wrestling/20140903114957052.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Dünya Çempionatlarında debüt edən Sabah Şəriəti, turnirin birinci görüşündə [[İsveç]] nümayəndəsi [[Yohan Euren]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M14&quot;&gt;{{cite news|title=Гасан Алиев проиграл бронзу ЧМ за ...17 секунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140913094809662.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084742/http://www.azerisport.com/wrestling/20140913094809662.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 2:2 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:M14&quot; /&gt; Qaydalara əsasən son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunurdu. Nəticədə [[Yohan Euren]] son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M14&quot; /&gt; Sabah Şəriəti isə Dünya Çempionatında mübarizəsini dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:M14&quot; /&gt;

Sabah Şəriəti 2014-cü ildə beynəlxalq səviyyədə sonuncu turnirinə 6–10 noyabrda [[Rusiya]]da baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Bolqarıstan güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M16&quot;&gt;{{cite news|title=Вольники в финале, классики поборются в матче за третье место|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141108150936013.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102093421/http://www.azerisport.com/wrestling/20141108150936013.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M16&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Sabah Şəriəti idi.&lt;ref name=&quot;:M16&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Rusiya yığması ilə qarşılaşdı və rəqibinə 2:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M16&quot; /&gt; Azərbaycan yığmasının heyətində qələbə qazanan güləşçilər Şəhriyar Məmmədov və Sabah Şəriəti idi.&lt;ref name=&quot;:M16&quot; /&gt; Reqlamentə əsasən Azərbaycan yığması bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M15&quot;&gt;{{cite news|title=«Вольники» уступили России, «классики» одолели Венгрию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141109102009132.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141122042225/http://azerisport.com/wrestling/20141109102009132.html|archivedate=2014-11-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Macarıstan yığması ilə üz-üzə gəldi və 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M15&quot; /&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti Balint Lam üzərində qələbə qazanaraq bürünc medalın qazanılmasında pay sahibi oldu. Ümumi olaraq turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində üç görüşün hamısında qalib gələn yeganə güləşçi Sabah Şəriəti oldu.&lt;ref name=&quot;:M17&quot;&gt;{{cite news|title=Два финала и бронза Азербайджана на Кубке европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141110002449011.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102085404/http://www.azerisport.com/wrestling/20141110002449011.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti ilin sonunda Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:AZE&quot;&gt;{{cite news|title=Определились новые чемпионы Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20141215191617648.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180705231256/http://www.azerisport.com/wrestling/20141215191617648.html|archivedate=2018-07-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2015-ci il: Avropa Oyunlarında final ===
Sabah Şəriəti 2015-ci ildə birinci turnirinə Azərbaycan yığmasının heyətində fevralda [[İran]]ın [[Tehran]] şəhərində baş tutan Dünya Kuboku çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M18&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 12 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150217112022066.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082135/http://www.azerisport.com/wrestling/20150217112022066.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;A&quot; qrupunda Almaniya, İran və İsveç yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M19&quot;&gt;{{cite news|title=Почему бы во второй раз не покорить Тегеран?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150219000241337.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082140/http://www.azerisport.com/wrestling/20150219000241337.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 6:2 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M20&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан разгромил Иран, Германию, Швеция и вышел в финал Кубка мира в Тегеране|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150219102523116.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102080950/http://www.azerisport.com/wrestling/20150219102523116.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti Bəhnam Mehdizadə üzərində 8:0 hesabı ilə qalib gəldi və qələbədə pay sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Almaniya yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 7:1.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Həmin görüşdə Sabah Şəriəti Eduard Popp üzərində 1:0 hesabı ilə qalib gəldi və növbəti dəfə qələbədə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması İsveç güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Sabah Şəriətinin görüşdə rəqibi, ötən il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarında məğlub olduğu [[İsveç]] nümayəndəsi [[Yohan Euren]] idi. Bu səfərdə o, əzəli rəqibinə məğlub oldu — 0:2.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M20&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M21&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M21&quot; /&gt; Bununla da yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması tarixində birinci dəfə Dünya Kubokunun qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M21&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан обыграл Россию и снова завоевал Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150220000620446.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084344/http://www.azerisport.com/wrestling/20150220000620446.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M22&quot;&gt;{{cite news|title=Тегеранский триумф|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150221000231008.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084808/http://www.azerisport.com/wrestling/20150221000231008.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Kubokundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12–28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı.&lt;ref name=&quot;:M23&quot;&gt;{{cite news|title=Весь состав сборной Азербайджана на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150607021106904.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220806115256/https://www.azerisport.com/baku2015/20150607021106904.html|archivedate=2022-08-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M24&quot; /&gt; Heyətdə Sabah Şəriətidə yer aldı.&lt;ref name=&quot;:M24&quot;&gt;{{cite news|title=Борцы назвали состав на Евроигры|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063344/https://www.azerisport.com/baku2015/20150608111525561.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti iyunun 14-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M25&quot;&gt;{{cite news|title=Евроигры. День третий|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150614001730184.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150615025847/http://www.azerisport.com/baku2015/20150614001730184.html|archivedate=2015-06-15|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti 1/8 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Niholay Kuçmı ilə üz-üzə gəldi. Sabah Şəriəti rəqibi üzərində 8:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ötən il Qızıl Qran-Pri turnirinin həlledici görüşündə məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Yaqub Kacava]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Sabah Şəriəti qələbə qazandı — 5:2. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Sabah Şəriəti [[Belarus]] nümayəndəsi İosif Çuqoşvili ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Sabah Şəriəti 5:0 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın bürünc medalçısı, 1 dəfə Dünya və 4 dəfə Avropa Çempionatlarının qalibi olan [[Türkiyə]] təmsilçisi [[Rıza Kayaalp]] ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinə 1:3 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvalla da Sabah Şəriəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M26&quot;&gt;{{cite news|title=Еще три медали азербайджанской борьбы на Евроиграх|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150614091332689.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220807213547/https://www.azerisport.com/baku2015/20150614091332689.html|archivedate=2022-08-07|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Sabah Saleh oğlu Şəriəti [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D01&quot;&gt;{{cite news|title=Президент Азербайджана наградил Мехрибан Алиеву, Азада Рагимова и чемпионов Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=30.06.2015|url=https://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414200147/http://www.azerisport.com/baku2015/20150629192148132.html|archivedate=2018-04-14|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2015-ci ilin əsas turniri 6–12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] oldu.&lt;ref name=&quot;:M27&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав борцов на чемпионат мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082749/http://www.azerisport.com/wrestling/20150826111358575.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M28&quot;&gt;{{cite news|title=Борьба за олимпийские лицензии в самом денежном городе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150907143410035.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151012002723/http://azerisport.com/wrestling/20150907143410035.html|archivedate=2015-10-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin Dünya Çempionatında 1–6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər, 2016-cı ildə baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na vəsiqə qazanacaqdı.&lt;ref name=&quot;:M28&quot; /&gt; Sabah Şəriəti Dünya Çempionatının birinci görüşündə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Balint Lam ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 3:1 hesabı ilə qələbə qazandı və növbəti mərhələyə adladı.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Bu mərhələdə Sabah Şəriəti [[Venesuela]] təmsilçisi Ervin Karaballo ilə qarşılaşdı və rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 9:0.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Bununla da Sabah Şəriəti Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Finala gedən yolda o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın final görüşündə məğlub olduğu [[Rıza Kayaalp]] ilə üz-üzə gəldi və bu səfər də rəqibinə məğlub oldu — 0:6.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Mübarizəsini bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Sabah Şəriəti, bu görüşdə [[Ukrayna]] təmsilçisi Olehsandr Çerneshi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibinə məğlub oldu və Dünya Çempionatını beşinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:M29&quot; /&gt; Sabah Şəriəti medala sahib ola bilməsə də, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M29&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев стал чемпионом мира, Байрамов и Шариати завоевали олимпийские лицензии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20150908065202310.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151213092920/http://azerisport.com/wrestling/20150908065202310.html|archivedate=2015-12-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Dünya Çempionatından sonra Sabah Şəriəti 6–8 noyabrda Rusiyada baş tutan Komandalararası &quot;Alrosa Cup&quot; beynəlxalq turnirində mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M30&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на Кубок европейских наций|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151102120158155.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160106052852/http://azerisport.com/wrestling/20151102120158155.html|archivedate=2016-01-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M31&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана вышли в финал КЕН|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151107121746839.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082809/http://www.azerisport.com/wrestling/20151107121746839.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması 5:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M31&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbədə pay sahibi olan güləşçilərdən biri də Sabah Şəriəti idi.&lt;ref name=&quot;:M31&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Türkiyə yığması ilə qarşılaşdı və rəqibi üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M31&quot; /&gt; Azərbaycan yığmasının heyətində qələbə qazanan güləşçilərdən biri də Sabah Şəriəti oldu.&lt;ref name=&quot;:M31&quot; /&gt; Reqlamentə əsasən Azərbaycan yığması qızıl medal uğrunda görüşdə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M31&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Rusiya yığması ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə 2:6 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M32&quot; /&gt; Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər [[İslam Abbasov]] və Sabah Şəriəti idi.&lt;ref name=&quot;:M32&quot; /&gt; Bununla da Azərbaycan yığması turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M32&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана стали вторыми на КЕН|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151108103444058.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084431/http://www.azerisport.com/wrestling/20151108103444058.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Ümumi olaraq turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində üç görüşün hamısında qalib gələn güləşçilər [[İslam Abbasov]] və Sabah Şəriəti oldu.&lt;ref name=&quot;:M33&quot;&gt;{{cite news|title=Как Азербайджан дважды взял европейское серебро|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151110000418881.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102081811/http://www.azerisport.com/wrestling/20151110000418881.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti 2015-ci ildə sonuncu turnirinə 26–30 noyabrda baş tutan [[Heydər Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M34&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 58 борцов на финал Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082308/http://www.azerisport.com/wrestling/20151126111416353.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti əvvəlcə 1/8 final mərhələsində [[Estoniya]] təmsilçisi [[Nabi Heyi]] üzərində 3:0, sonra isə 1/4 final mərhələsində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] nümayəndəsi Robert Smit üzərində 8:0 hesablı qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M35&quot;&gt;{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в последний день Финала Золотого Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20151129104017450.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102082313/http://www.azerisport.com/wrestling/20151129104017450.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda o, [[İran]] nümayəndəsi Bəhnam Mehdizadə ilə üz-üzə gəldi və 2:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M35&quot; /&gt; Həlledici görüşdə isə Sabah Şəriəti [[Qazaxıstan]] təmsilçisi Nurmahan Tinəliyev ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 8:4 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M35&quot; /&gt; Bununla da o, növbəti dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxaq turnirinin qalibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M35&quot; /&gt;

=== 2016-cı il: Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğur ===
2016-cı ilin əsas turniri avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] idi. Olimpiadadan əvvəl Sabah Şəriəti 8–14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M36&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170708134106/http://www.azerisport.com/wrestling/20160301105816039.html|archivedate=2017-07-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti birinci görüşündə [[Ukrayna]] nümayəndəsi Olehsandr Çerneshi ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M37&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Sabah Şəriəti, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M37&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Polşa]] təmsilçisi Luhasz Bana ilə qarşılaşdı və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M37&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə Sabah Şəriəti [[Almaniya]] nümayəndəsi Eduard Pop ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M37&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə o, rəqibinə 1:3 hesabı ilə məğlub oldu və Avropa Çempionatını yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:M37&quot;&gt;{{cite news|title=Камран Мамедов взял бронзу ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160312101149247.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161102084849/http://www.azerisport.com/wrestling/20160312101149247.html|archivedate=2016-11-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Olimpiadadan əvvəl Sabah Şəriəti sonuncu turnirinə 18–20 iyunda [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M38&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 8 борцов на турниры в Румынии и в Польше|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160616131230216.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160922010148/http://www.azerisport.com/wrestling/20160616131230216.html|archivedate=2016-09-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, bütünc rəqibləri üzərində qələbə qazandı və qızıl medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M39&quot;&gt;{{cite news|title=Супертяжеловес сборной Азербайджана стал чемпионом в Румынии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20160620104959904.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160927015113/http://www.azerisport.com/wrestling/20160620104959904.html|archivedate=2016-09-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra bütün diqqətlər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na yönəldi.

'''XXXI Yay Olimpiya Oyunları'''
[[Fayl:GR 130 Kg Podium gold Lopez M. (CUB), Silver Kayaalp R. (TUR), Bronze Shariati S. (AZE), Semenov S. (RUS).jpg|thumb|346x346px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Türkiyə]] nümayəndəsi [[Rıza Kayaalp]], qızıl medalçı [[Kuba]] nümayəndəsi [[Mijain Lopez]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Sabah Şəriəti və [[Rusiya]] nümayəndəsi [[Sergey Semenov]] (15 avqust 2016-cı il)]]
{{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}}
[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5–22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:M41&quot;&gt;{{cite news|title=56 спортсменов Азербайджана, которые едут в Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160718145100539.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110459/https://www.azerisport.com/rio2016/20160718145100539.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Yunan-roma güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətinə beş güləşçi cəlb olundu. Heyətə [[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008]] və [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012]]-ci illərdə Olimpiadanın gümüş medalçısı olan [[Rövşən Bayramov]] (59 Kq.), [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci il Dünya Çempionatı]]nın qalibi [[Rəsul Çunayev]] (66 Kq.), [[2015 Avropa Oyunları|2015-ci il Avropa Oyunları]]nın çempionu [[Elvin Mürsəliyev]] (75 Kq.), [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci il Dünya Çempionatı]]nın bürünc medalçısı [[Saman Təhmasibi]] (85 Kq.) və [[2015 Avropa Oyunları|2015-ci il Avropa Oyunları]]nın gümüş medalçısı Sabah Şəriəti (130 Kq.) daxil edildi.&lt;ref name=&quot;:M40&quot;&gt;{{cite news|title=14 лучших борцов Азербайджана готовы к Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063407/https://www.azerisport.com/rio2016/20160717103300033.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda avqustun 15-də mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M42&quot;&gt;{{cite news|title=Тахмасиби и Шариати узнали имена первых соперников в Рио|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160814212347766.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160819202147/http://www.azerisport.com/rio2016/20160814212347766.html|archivedate=2016-08-19|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]] nümayəndəsi Robbi Smit ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M42&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Həmin görüşdə Şəriəti, Smit üzərində 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Bu mərhələdə o, təcrübəli və titullu güləşçi, 2 dəfə Dünya və 5 dəfə Avropa Çempionatlarının qalibi olan [[Rıza Kayaalp]] ilə qarşılaşdı&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt;. Bundan əvvəl Sabah Şəriəti, rəqibi ilə 2 dəfə üz-üzə gəlmişdi və hamısında məğlub olmuşdu. Bu səfər də görüşdə üstün tərəf Kayaalp oldu və o, rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; [[Rıza Kayaalp]] Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazandıqından Sabah Şəriəti, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Sabah Şəriəti [[Venesuela]] nümayəndəsi Ervin Karaballo ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 8:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Sabah Şəriətinin rəqibi [[Almaniya]] təmsilçisi Eduard Pop oldu.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Bundan əvvəl Sabah Şəriəti, rəqibi ilə 2 dəfə üz-üzə gəlmişdi — 2015-ci ildə Avropa Oyunlarında qalib gəlsə də, 5 ay əvvəl [[Latviya]]da baş tutan Avropa Çempionatında məğlub olmuşdu. Görüşün əvvəlindən üstün tərəf Sabah Şəriəti idi. Eduard Pop isə passiv güləşirdi.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Məhz buna görə də referilər görüşün 1:15-ci dəqiqəsində Eduard Popun görüşü parter vəziyyətində davam eləməsinə qərar verdi.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Bu vəziyyətdə hücum edən tərəf Şəriəti, müdafiə olunan tərəf isə Popp oldu.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Sabah Şəriəti rəqibin parter vəziyyətində olmasından istifadə elədi və &quot;çevirmə&quot; fəndini tətbiq elədi.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Bu zaman Eduard Popun ani diqqətsizliyi, Sabah Şəriətinin onun üzərində təmzi qələbə qazanması ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:M43&quot; /&gt; Bu minvallada Sabah Şəriəti [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M43&quot;&gt;{{cite news|title=Шариати взял бронзу за 107 секунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160815090635800.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161020222122/http://www.azerisport.com/rio2016/20160815090635800.html|archivedate=2016-10-20|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

{{Quote box
|quote        = Olimpiadanın medalını qazandığım üçün çox şadam. 3 il çətin məşqlərimiz oldu. Almaniya güləşçi çox güclü idi. Mən ona sonuncu dəfə Latviyada məğlub olmuşdum, amma bu səfər başqa bir güləş üslubu hazırlamışdım və qalib gəldim. Mən bu medalı Azərbaycana həsr edirəm.
|source       = ''Sabah Şəriəti (16 avqust 2016-cı il)''
|width        = 40em
|align        = right
}}
Sabah Şəriəti təltitetmə mərasimindən sonra jurnalist [[Qabil Mehdiyev]]ə verdiyi müsahibəsində medal qazandığı üçün şad olduğunu və qələbəsini Azərbaycana həsr elədiyini bildirdi.&lt;ref name=&quot;:M44&quot;&gt;{{cite news|title=Сабах ШАРИАТИ: Я посвящаю эту медаль Азербайджану|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160816013559812.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170801193518/http://www.azerisport.com/rio2016/20160816013559812.html|archivedate=2017-08-01|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Sabah Saleh oğlu Şəriəti [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:D02&quot;&gt;{{cite news|title=Ильхам Алиев наградил Радика Исаева и ряд олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.09.2016|url=https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022190344/https://www.azerisport.com/rio2016/20160901184351315.html|archivedate=2021-10-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan sonra noyabrda baş tutan Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirində mübarizə aparmadı.&lt;ref name=&quot;:M45&quot;&gt;{{cite news|title=Акиф Алиев: Из лидеров лишь Алиев, Мурсалиев и Гусейнов примут участие на Золотом Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20161121120656587.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170628194233/http://www.azerisport.com/wrestling/20161121120656587.html|archivedate=2017-06-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Buna səbəb, onun məşqlərin birində zədələnməsi idi.&lt;ref name=&quot;:M45&quot; /&gt;

=== 2017–2018-ci illər: İslamiada və uğursuzluqlar ===
Sabah Şəriəti [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]dan sonra birinci turnirinə 2017-ci ilə mart ayında yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[İran]]ın [[Abadan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yunan-roma güləşi üzrə Dünya Kuboku çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M46&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 12 борцов на Кубок мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170310122741676.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170311103623/http://www.azerisport.com/wrestling/20170310122741676.html|archivedate=2017-03-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması &quot;B&quot; qrupunda Belarus, Türkiyə və Ukrayna yığmaları ilə mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M47&quot;&gt;{{cite news|title=Обнародован календарь встреч Азербайджана на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170312125400205.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170503050615/http://www.azerisport.com/wrestling/20170312125400205.html|archivedate=2017-05-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türkiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 5:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M48&quot; /&gt; Komandanın heyətində Sabah Şəriəti, Ali Nail Arslan üzərində 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı və qələdəbə pay sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M48&quot; /&gt; Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M48&quot; /&gt; Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində qələbə qazandı — 5:3.&lt;ref name=&quot;:M48&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması hesabda 5:2 irəlidə olan zaman, Sabah Şəriəti məğlubiyyətin ümumi hesaba təsiri olmayacağı üçün görüşdə çıxış eləmədi.&lt;ref name=&quot;:M48&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан и Россия одержали по две победы на Кубке мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170315235745290.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170722005724/http://www.azerisport.com/wrestling/20170315235745290.html|archivedate=2017-07-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan yığması Ukrayna güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə 5:3 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri [[Oyan Nəzəriani]]yə etimad göstərmədi.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Nəticədə isə o, rəqibinə 1:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən Azərbaycan yığması final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan yığması rəqibinə 3:5 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Həmin görüşdə Azərbaycan yığması ümumi nəticədə 3:4 hesab ilə məğlub olan zaman, sonuncu qarşılaşma baş tutdu.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Azərbaycan yığmasının heyətində Sabah Şəriəti, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]nın bürünc medalçısı [[Sergey Semenov]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 1:1 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Qaydalara əsasən son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Nəticədə [[Sergey Semenov]] son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M49&quot; /&gt; Bununla da yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığması Dünya Kubokunun gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M49&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан проиграл России в финале Кубка мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170317000138370.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180120201143/http://www.azerisport.com/wrestling/20170317000138370.html|archivedate=2018-01-20|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Sabah Şəriəti 12–22 mayda baş tutan [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M50&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана определились с составами на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170616223914/http://www.azerisport.com/islamiada/20170513120749554.html|archivedate=2017-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti birinci görüşdə [[Pakistan]] nümayəndəsi Musab Xan ilə üz-üzə gəldi və rəqibi üzərində 10:0 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M51&quot; /&gt; Növbəti görüşdə isə o, [[Özbəkistan]] təmsilçisi Mumincon Abdullayev ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M51&quot; /&gt; Həmin görüşdə Sabah Şəriəti rəqibinə 0:8 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam elədi.&lt;ref name=&quot;:M51&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Suriya]] nümayəndəsi Raca Alxrad ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M51&quot; /&gt; Rəqibini 10:0 hesabı ilə məğlub edən Sabah Şəriəti, [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M51&quot;&gt;{{cite news|title=Еще три победы «классиков»|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20170518002412937.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190630110735/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190630002430229.html|archivedate=2019-06-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2017-ci ilin əsas turniri 20–26 avqustunda [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:M52&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан назвал состав на ЧМ по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727022004/http://www.azerisport.com/wrestling/20170815133804111.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Çempionatdan əvvəl [[Ümumdünya Güləş Birliyi|Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)]] Azərbaycan güləşçilərindən [[Rəsul Çunayev]]i turnirin &quot;favoriti&quot;, Sabah Şəriətini isə turnirin &quot;qaranlıq atı&quot; adlandırmışdı.&lt;ref name=&quot;:M53&quot;&gt;{{cite news|title=Расул Чунаев - фаворит, Шариати - «темная лошадка» ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170816162223349.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171023045840/http://www.azerisport.com/wrestling/20170816162223349.html|archivedate=2017-10-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M54&quot;&gt;{{cite news|title=Еще два претендента на медали чемпионата мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170817191249612.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171122090930/http://www.azerisport.com/wrestling/20170817191249612.html|archivedate=2017-11-22|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma Sabah Şəriəti gözlənilən ümidləri doğrulda bilmədi. Şəriəti birinci görüşdəcə [[Ukrayna]] nümayəndəsi Nihola Kuçmıya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:M55&quot;&gt;{{cite news|title=Эльвин Мурсалиев завоевал бронзу ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20170822002009831.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180430221944/http://www.azerisport.com/wrestling/20170822002009831.html|archivedate=2018-04-30|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti 2018-ci ildə birinci turnirinə 22–25 fevralda [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M56&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 31 борца на киевский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180729014836/http://www.azerisport.com/wrestling/20180220140623143.html|archivedate=2018-07-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin turnirdə o, final görüşündə [[Belarus]] nümayəndəsi Giorgi Çuhaşviliyə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.&lt;ref name=&quot;:M57&quot;&gt;{{cite news|title=Пять золотых медалей Азербайджана и еще восемь финалов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180727011748/http://www.azerisport.com/wrestling/20180224122353560.html|archivedate=2018-07-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M58&quot;&gt;{{cite news|title=Еще четверо борцов Азербайджана победили в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180225111042543.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180803235851/http://www.azerisport.com/wrestling/20180225111042543.html|archivedate=2018-08-03|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra Sabah Şəriəti 30 aprel-8 mayda [[Rusiya]]da baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmalı idi.&lt;ref name=&quot;:M59&quot;&gt;{{cite news|title=Чунаев возглавит сборную Азербайджана на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180419152719978.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180724231536/http://www.azerisport.com/wrestling/20180419152719978.html|archivedate=2018-07-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Amma o, fevralda zədələndiyi üçün yunan-roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Şaban Donat]] Avropa Çempionatında onu, Turman Eyyubov əvəzlədi.&lt;ref name=&quot;:M60&quot;&gt;{{cite news|title=Шабан Донат пообещал «золото» Олимпиады-2020|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20180424113008343.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180802024400/http://www.azerisport.com/wrestling/20180424113008343.html|archivedate=2018-08-02|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2018-ci ilin əsas turniri [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı idi.&lt;ref name=&quot;:M61&quot;&gt;{{cite news|title=Шабан Донат: Ждем медали от всех борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181012120044071.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110500/https://www.azerisport.com/wrestling/20181012120044071.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M62&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре чемпиона, или Сделает ли Гаджи Алиев покер?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181019154611588.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110530/https://www.azerisport.com/wrestling/20181019154611588.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə aparan Sabah Şəriəti, turnirin birinci görüşündəcə [[Ukrayna]] nümayəndəsi Olehsandr Çerneshiyə ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M63&quot;&gt;{{cite news|title=Определились соперники борцов Азербайджана в последний день ЧМ|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181026181611868.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110503/https://www.azerisport.com/wrestling/20181026181611868.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşdə o, rəqibinə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni dayandırdı.&lt;ref name=&quot;:M64&quot;&gt;{{cite news|title=Аббасов проиграл бронзу ЧМ в схватке с Шахиняном|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20181027101139229.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808110501/https://www.azerisport.com/wrestling/20181027101139229.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 2019–2022-ci illər: Avropa Oyunlarında bürünc medal ===
2019-cu ildə Sabah Şəriəti tədricən əvvəl sahib olduğu formanı bərpa edirdi. O, 2019-cu ildə birinci turnirinə fevralda [[Macarıstan]]da baş tutan Macarıstan Qran-Prisi beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M65&quot;&gt;{{cite news|title=Донат рассказал о весах, где в сборной нет проблем с конкуренцией|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190215181112903.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125519/https://www.azerisport.com/wrestling/20190215181112903.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M66&quot;&gt;{{cite news|title=Венгрия в ожидании Азизли и Чунаева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190218130256196.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125520/https://www.azerisport.com/wrestling/20190218130256196.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M67&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил трех борцов на Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190221110722023.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125520/https://www.azerisport.com/wrestling/20190221110722023.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Nəticədə Sabah Şəriəti həmin turnirdə medal qazana bilmədi və turniri 8-ci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:M68&quot;&gt;{{cite news|title=Шариати упустил шанс стать призером Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190224160702697.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125530/https://www.azerisport.com/wrestling/20190224160702697.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2019-cu ilin əsas turnirlərindən biri 8–14 apreldə [[Rumıniya]]nı [[Buxarest]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:M69&quot;&gt;{{cite news|title=Сборные Азербайджана назвали составы на ЕВРО по борьбе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190329104900698.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Əvvəl sahib olduğu formanı tam bərpa edən Sabah Şəriəti, turnirin iddialı güləşçilərindən biri idi. Sabah Şəriəti birinci görüşdə [[Çexiya]] nümayəndəsi Stepan David ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M70&quot;&gt;{{cite news|title=«Классики» узнали первых соперников на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190411174414495.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125522/https://www.azerisport.com/wrestling/20190411174414495.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M71&quot; /&gt; Həmin görüşdə o, 7:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M71&quot; /&gt; Bu mərhələdə Sabah Şəriəti üç dəfə Dünya, yeddi dəfə isə Avropa Çempionatlarının qalibi olan [[Rıza Kayaalp]] ilə üz-üzə gəldi və bu səfərdə rəqibinə məğlub oldu — 0:5.&lt;ref name=&quot;:M71&quot; /&gt; [[Rıza Kayaalp]] turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Sabah Şəriəti, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M71&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Четвертое золото Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190412002957297.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125522/https://www.azerisport.com/wrestling/20190412002957297.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Xorvatiya]] nümayəndəsi Ante Milhoviçi 10:2 hesabı ilə məğlub eləsə də, növbəti görüşdə [[Rumıniya]] təmsilçisi Alin Alexus-Çurariuya 0:2 hesabı ilə məğlub oldu.&lt;ref name=&quot;:M72&quot;&gt;{{cite news|title=ЕВРО. Аббасов взял серебро, Азизли и Мамедов завоевали бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190413002713401.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125611/https://www.azerisport.com/wrestling/20190413002713401.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bununla da Sabah Şəriəti Avropa Çempionatını yeddinci pillədə başa vurdu.

2019-cu ilin əsas turnirindən biri 20–30 iyunda [[Belarus]]da baş tutan [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]] oldu.&lt;ref name=&quot;:M73&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан на Евроиграх-2019: календарь, составы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190528120739756.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125523/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190528120739756.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M74&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан изменил состав борцов на Евроигры: Тогрул Аскеров остался дома|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063347/https://www.azerisport.com/wrestling/20190620120920891.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M75&quot;&gt;{{cite news|title=В калейдоскопе Евроигр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190621090416676.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125532/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190621090416676.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 4 il əvvəl baş tutan Avropa Oyunlarının gümüş medalına sahib olan Sabah Şəriəti, bu səfərdə medal qazanmağa iddialı idi. Sabah Şəriəti 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan birinci görüşdə 2 ay əvvəl [[Rumıniya]]da Avropa Çempionatında qalib gəldiyi [[Xorvatiya]] nümayəndəsi Ante Milhoviç ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M76&quot;&gt;{{cite news|title=Аббасов вышел в финал, Шариати поборется за бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190629002426825.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190712164105/https://www.azerisport.com/olimpizm/20190629002426825.html|archivedate=2019-07-12|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M76&quot; /&gt; Bu mərhələdə Sabah Şəriəti [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Yaqub Kacaya]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M76&quot; /&gt; &quot;Köhnə rəqiblər&quot; 4 il əvvəl baş tutan analoji turnirdə də üz-üzə gəlmişdi və o zaman üstün tərəf Sabah Şəriəti olmuşdu. Bu səfər isə görüşdə qalib gələn tərəf [[Yaqub Kacaya]] oldu.&lt;ref name=&quot;:M76&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə o, rəqibi üzərində 10:4 hesabı ilə qalib gəldi.&lt;ref name=&quot;:M76&quot; /&gt; [[Yaqub Kacaya]] turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Sabah Şəriəti, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M76&quot; /&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Litva]] nümayəndəsi Romas Fridrihas ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M77&quot; /&gt; Həmin görüşdə Sabah Şəriəti 3:1 hesabı ilə qalib gəldi və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:M77&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Norveç]] təmsilçisi Oscar Marvi ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:M77&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Sabah Şəriəti rəqibi üzərində 3:2 hesabı ilə qələbə qazandı və [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M77&quot;&gt;{{cite news|title=Аббасов проиграл финал, Шариати стал третьим|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20190630002430229.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170519052225/http://www.azerisport.com/islamiada/20170518002412937.html|archivedate=2017-05-19|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti [[Avropa Oyunları]]ndan sonra birinci uğuruna 2020-ci ilin yanvarında imza atdı. Sabah Şəriəti [[Fransa]]nın [[Nitsa]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisi beynəlxalq turnirində mübarizə apardı və final görüşündə [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurmahan Tinəliyev üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M78&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 11 борцов на французский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200116164305590.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200924141833/https://www.azerisport.com/wrestling/20200116164305590.html|archivedate=2020-09-24|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M79&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанские борцы покорили Францию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200120092200532.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200927061159/https://www.azerisport.com/wrestling/20200120092200532.html|archivedate=2020-09-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2020-ci ilin əsas turnirindən biri [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatı oldu.&lt;ref name=&quot;:M80&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 20 борцов на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200204115008572.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125612/https://www.azerisport.com/wrestling/20200204115008572.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsinə çərçivəsində baş tutan birinci görüşündə [[Ermənistan]] nümayəndəsi David Ovasapyan ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:M81&quot;&gt;{{cite news|title=Азизли сойдется с Мкртчяном, Шариати ждет Овсипян|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200210001006396.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125523/https://www.azerisport.com/wrestling/20200210001006396.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 3:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:M82&quot; /&gt; Bu mərhələdə Sabah Şəriəti ötən il [[Buxarest]] şəhərində baş tutan analoji turnirdə məğlub olduğu [[Rumıniya]] təmsilçisi Alin Alexus-Çurariu ilə qarşılaşdı və bu səfərdə ona məğlub oldu — 2:3.&lt;ref name=&quot;:M82&quot; /&gt; Rəqibi turnirin final görüşünə vəsiqə qazandıqından Şəriəti, təsəlliverici qrupda mübarizə apardı.&lt;ref name=&quot;:M82&quot;&gt;{{cite news|title=Сулейманов вышел в финал ЕВРО, четверо поборются за бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200210001444815.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200813201105/https://www.azerisport.com/wrestling/20200210001444815.html|archivedate=2020-08-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Təsəlliverici qrupun birinci görüşündəcə Sabah Şəriəti [[Rusiya]] nümayəndəsi Zurab Qedexauri ilə üz-üzə gəldi və rəqibinə məğlub olaraq Avropa Çempionatını yeddinci pillədə başa vurdu.&lt;ref name=&quot;:M83&quot;&gt;{{cite news|title=Сулейманов стал чемпионом Европы, Азизли и Аббасов взяли бронзу|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20200211001421295.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125523/https://www.azerisport.com/wrestling/20200211001421295.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Avropa Çempionatından sonra Sabah Şəriəti uzun müddət zədələrdən müalicə olundu və buna görə də turnirlərdə mübarizə aparmadı.

Zədələrdən müalicədən sonra Sabah Şəriəti birinci turnirinə 2021-ci ilin 14–18 yanvarında [[Fransa]]nın [[Nitsa]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisi beynəlxalq turniri çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M84&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский состав на Гран-при: Шарифов может снова встретиться со Снайдером|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210109102121055.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210306023347/https://www.azerisport.com/wrestling/20210109102121055.html|archivedate=2021-03-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M85&quot;&gt;{{cite news|title=Тараканов выбрал 9 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210116161758334.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210413111705/https://www.azerisport.com/wrestling/20210116161758334.html|archivedate=2021-04-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Turnirin qrup mərhələsində o, [[Çili]] nümayəndəsi Yasmani Ahosteyə məğlub oldu, [[Gürcüstan]] təmsilçisi Sulxani Buidzeyə isə qalib gəldi. Həmin nəticələrə əsasən Sabah Şəriəti turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M86&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджанский борец выиграл Гран-при Франции|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20210117104423841.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210413100958/https://www.azerisport.com/wrestling/20210117104423841.html|archivedate=2021-04-13|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Bundan sonra Sabah Şəriəti ciddi zədə səbəbindən 1 il 5 ay müddətində beynəlxalq turnirlərdə mübarizə apara bilmədi.

Sabah Şəriəti 16 aydan sonra birinci uğuruna 2022-ci ilin 22–25 iyununda [[İtaliya]]nın [[Roma]] şəhərində baş tutan Matteo Pellisonenin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.&lt;ref name=&quot;:M87&quot;&gt;{{cite news|title=Гаджи Алиев и еще 29 борцов едут в Рим|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20220615141844738.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220616091953/https://www.azerisport.com/wrestling/20220615141844738.html|archivedate=2022-06-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:M88&quot;&gt;{{cite news|title=Азербайджан заявил 28 борцов на итальянский турнир|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20220621165608822.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125552/https://www.azerisport.com/wrestling/20220621165608822.html|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Sabah Şəriəti turnirin 1/8 final mərhələsində [[Macarıstan]] təmsilçisi Dariusz Vite üzərində 8:0, 1/4 final mərhələsində isə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] nümayəndəsi Kolton Şultz üzərində 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı.&lt;ref name=&quot;:R02&quot;&gt;{{cite news|title=International Matteo Pellicone Tournament|author=Ümumdünya Güləş Birliyi (UWW)|newspaper=www.uww.org|date=05.08.2022|url=https://uww.org/arena/weight-category/46a03fc3-f16e-11ec-803a-06b1e9be04dc/results.pdf|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220808125523/https://uww.org/arena/weight-category/46a03fc3-f16e-11ec-803a-06b1e9be04dc/results.pdf|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Finala gedən yolda o, Azərbaycan yığmasının üzvü [[Beka Kandelaki]] ilə üz-üzə gəldi.&lt;ref name=&quot;:R02&quot; /&gt; Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 1:1 hesabı ilə başa çatdı.&lt;ref name=&quot;:R02&quot; /&gt; Qaydalara əsasən son xalı qazanan güləşçi görüşün qalibi hesab olunurdu. Nəticədə Sabah Şəriəti son xalı qazandığı üçün görüşdə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı.&lt;ref name=&quot;:R02&quot; /&gt; Həlledici görüşdə o, [[Rıza Kayaalp]] ilə qarşılaşdı.&lt;ref name=&quot;:R02&quot; /&gt; Bundan əvvəl Sabah Şəriəti, rəqibi ilə dörd dəfə üz-üzə gəlmişdi və hamısında məğlub olmuşdu. Bu səfər də Sabah Şəriəti təcrübəli və titullu rəqibinə məğlub oldu — 0:4.&lt;ref name=&quot;:R02&quot; /&gt; Bununla da o, beynəlxalq turnirin gümüş medalına sahib oldu.&lt;ref name=&quot;:M89&quot;&gt;{{cite news|title=Четыре победы азербайджанской борьбы в Риме|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20220622095431416.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220728063526/https://www.azerisport.com/wrestling/20220622095431416.html|archivedate=2022-07-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Sabah Şəriəti növbəti turnirinə avqustda [[Konya]]da baş tutan [[2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları|V İslam Həmrəyliyi Oyunları]] çərçivəsində qatıldı.&lt;ref name=&quot;:M90&quot;&gt;{{cite news|title=Борцовский состав Азербайджана на Исламиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.08.2022|url=https://www.azerisport.com/islamiada/20220805123139190.html|accessdate=05.08.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220805212619/https://www.azerisport.com/islamiada/20220805123139190.html|archivedate=2022-08-05|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Uğurları ==
{{sütunlar}}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2009&lt;/center&gt;
|Azerbaijan Wrestling Federation Cup
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Yadigar İmam beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;7&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|Vehbi Emre turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Macarıstan Qran-Prisi
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
|&lt;center&gt;14.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|&quot;Moscow Lights&quot; beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot; |&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Alrosa Cup
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;14.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Macarıstan Qran-Prisi
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fransa Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Fransa Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot; |&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/son}}
----
[[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Sabah Shariati).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Sabah Şəriətiyə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]]

=== Dövlət təltifləri ===
* [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Sabah Saleh oğlu Şəriəti [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723144715/https://azertag.az/xeber/867914|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
* [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Sabah Saleh oğlu Şəriəti [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin &quot;Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu&quot; ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220723145131/https://azertag.az/xeber/988953|archivedate=2022-07-23|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Fərdi uğurları ===
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri.

=== Görüşlərinin siyahısı ===
* &lt;small&gt;'''''Qeyd:''' Sadəcə Olimpiya Oyunları, Avropa Oyunları, Dünya və Avropa Çempionatlarının nəticələri qeyd olunub ''&lt;/small&gt;

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |{{*}} {{Rəng qutusu|#9CEE99}} Qəl. — Qalib gəldi /{{*}} {{Rəng qutusu|#FF9273}} Məğ. — Məğlub oldu
|}
&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Rəqib'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Hesab'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot; |&lt;center&gt;'''Mərhələ'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |03/04/2014
|{{Bayraq|Estoniya}} Nabi Heyi
|&lt;center&gt;5:4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |Avropa Çempionatı
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;2.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|İsveç}} Yohan Euren
|&lt;center&gt;0:4&lt;/center&gt;
|1/4 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;3.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|13/09/2014
|{{Bayraq|İsveç}} Yohan Euren
|&lt;center&gt;2:2&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|1/16 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;4.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |14/06/2015
|{{Bayraq|UKR}} Nihola Kuçmı
|&lt;center&gt;8:0&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |Avropa Oyunları
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Gürcüstan}} Yaqub Kacava
|&lt;center&gt;5:2&lt;/center&gt;
|1/4 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;6.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Belarus}} İosif Çuqoşvili
|&lt;center&gt;5:0&lt;/center&gt;
|1/2 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|TUR}} Rıza Kayaalp
|&lt;center&gt;1:3&lt;/center&gt;
|'''gümüş medal qazandı'''
|-
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |08/09/2015
|{{Bayraq|Macarıstan}} Balint Lam
|&lt;center&gt;3:1&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |Dünya Çempionatı
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;9.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Venesuela}} Ervin Karaballo
|&lt;center&gt;8:0&lt;/center&gt;
|1/4 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;10.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|TUR}} Rıza Kayaalp
|&lt;center&gt;0:6&lt;/center&gt;
|1/2 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;11.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|UKR}} Olehsandr Çerneshi
|&lt;center&gt;0:4&lt;/center&gt;
|'''beşinci pillənin sahibi oldu'''
|-
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |13/03/2016
|{{Bayraq|UKR}} Olehsandr Çerneshi
|&lt;center&gt;0:4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |Avropa Çempionatı
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;13.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Polşa}} Luhasz Bana
|&lt;center&gt;10:0&lt;/center&gt;
|1-ci təsəlliverici görüş
|-
|&lt;center&gt;14.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Almaniya}} Eduard Pop
|&lt;center&gt;1:3&lt;/center&gt;
|2-ci təsəlliverici görüş
|-
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |15/08/2016
|{{Bayraq|ABŞ}} Robbi Smit
|&lt;center&gt;8:2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |Olimpiya Oyunları
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|TUR}} Rıza Kayaalp
|&lt;center&gt;0:5&lt;/center&gt;
|1/4 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;17.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Venesuela}} Ervin Karaballo
|&lt;center&gt;8:0&lt;/center&gt;
|1-ci təsəlliverici görüş
|-
|&lt;center&gt;18.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#9CEE99&quot;|&lt;center&gt;Qəl.&lt;/center&gt;
|{{Bayraq|Almaniya}} Eduard Pop
|&lt;center&gt;2:0&lt;/center&gt;
|'''bürünc medala sahib oldu'''
|-
|&lt;center&gt;19.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|22/08/2017
|{{Bayraq|UKR}} Nihola Kuçmı
|&lt;center&gt;1:2&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|1/8 final mərhələsi
|-
|&lt;center&gt;20.&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#FF9273&quot;|&lt;center&gt;Məğ.&lt;/center&gt;
|27/10/2018
|{{Bayraq|UKR}} Olehsandr Çerneshi	
|&lt;center&gt;2:5&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|1/16 final mərhələsi
|}
&lt;/center&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==

=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sabah_Shariati Sabah Şəriətinin] Commonsda olan mediafaylları'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Azərbaycan Olimpiya Oyunlarında (ümumi)}}
{{Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında güləşçilər]]
[[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]]
[[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]]</text>
      <sha1>3a8x44cx21kgiebqze7sxson5loo707</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sallı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>443411</id>
    <revision>
      <id>6570050</id>
      <parentid>5770564</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>A.Aida88</username>
        <id>116650</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9718" xml:space="preserve">{{YM
 |növü                        = Kənd
 |rəsmi_adı        = Sallı
 |orijinal_adı                  = 
 |tabesində                     = 
 |ölkə                          = Ermənistan
 |şəkli                         = 
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        = 
 |bayraq yazısı                 = 
 |bayrağın  miqyası             = 250
  |lat_dir = N|lat_deg = 39|lat_min = 52|lat_sec = 25
  |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 16|lon_sec = 36
  |CoordAddon                   = 
  |CoordScale                   = 
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     = 
 |region növü                   = 
 |region                        = Dərələyəz mahalı  
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = Keşişkənd rayonu
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |region xəritəsi               = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |rayon xəritəsi                = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        =  
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                 = 
 |dini tərkib                   = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = +4
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  = 
 |poçt indeksləri               = 
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
}}

'''Sallı''' — [[İrəvan quberniyası]]nın [[Şərur-Dərələyəz qəzası]]nda, indiki [[Yeğeqnadzor rayonu|Keşişkənd (Yeğeqnadzor)
rayonu]]nda kənd.&lt;ref&gt;[[İbrahim Bayramov]], [https://behruzmelikov.files.wordpress.com/2013/11/qerbi-azerbaycanin-turk-menseli-toponimleri.pdf &quot;Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri&quot;], Bakı, &quot;Elm&quot;, 2002. ISBN 5-8066-1452-2&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Rayon mərkəzindən 14&amp;nbsp;km şimal-qərbdə, «Səlim gədiyindən gələn çayın
Dərələyəzdən Göyçəyə&lt;ref&gt;Qaranlıq, indiki Martuni - İ. B.&lt;/ref&gt; gedən magistral yolun üstündə»&lt;ref&gt;[[Həsən Mirzə|Mirzəyev H]]. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.239&lt;/ref&gt; yerləşir. 1828-ci ildə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Salçı kimi&lt;ref&gt;İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.60&lt;/ref&gt;, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Sallı formasında&lt;ref&gt;Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.216&lt;/ref&gt; qeyd edilmişdir. Erməni mənbələrində kəndin ilk adı Sal formasında göstərilir&lt;ref&gt;[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&amp;redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.92&lt;/ref&gt;.

== Toponimi ==
Toponim sal qədim türk etnoniminə&lt;ref&gt;[[:ru:Глинка, Сергей Николаевич|Глинка С.Н.]] Описание переселения армян азербайджанских в пределе России, Баку, «Элм», 1990. s.351&lt;/ref&gt; mənsubluq bildirən -lı şəkilçisinin artırılması ilə düzəlib «sal tayfasının yaşadığı yer» mənasını bildirir. Etnotoponimdir. Qurulşca düzəltmə toponimdir.1728-ci ildən mə’lumdur&lt;ref&gt;Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). Bakı, 1997.&lt;/ref&gt;. Mənbədə qeyd olunur ki, kəndin əhalisi şiə (qızılbaş) olduğuna görə köçüb getmişdir. Sonra ora başqa elə məxsus azərbaycanlı ailələr və XIX əsrin əvvəllərində xaricdən gəlmə  ermənilər məskunlaşmışlar. 1988-ci ildə kəndin əhalisi Azərbaycana qovulmuşdur. Mənşəcə hunların Sal tayfasının adını əks etdirir. Bu tayfanın adı Zal formasında VI əsrdən mə’lumdur. Bizans tarixçisi Meandr zalların Şimali Qafqaz çöllərində avarlarla müharibə etdiyini qeyd edir&lt;ref&gt;Византийские историкие, СРВ, 1961,стр.324 &lt;/ref&gt;). Ehtimal ki, avarların ya da xəzərlərin tərkibində bu tayfa Ermənistan ərazisinə gəlmişdir. Azərbaycanda Salyan, Şimali Qafqazda Sal stepi və s. toponimlərdə iz qoymuşdur&lt;ref&gt;.I.Артаманов. Оцерки древнейшей истории Хазар. Л., 937, стр. 27-28&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{EAMTİL||Sallı}}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
Kənddə 1831-ci ildə 77 nəfər, 1873 - cü ildə 422 nəfər, 1886-cı ildə 560 nəfər, 1897-ci ildə 668
nəfər, 1904 - cü ildə 624 nəfər, 1914 - cü ildə 675 nəfər, 1916-cı ildə 678 nəfər, 1919 - cu ildə 65 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır&lt;ref name=&quot;books.google.az&quot;&gt;[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&amp;redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.92-93, 162-163&lt;/ref&gt;. 
1918-1919 - cu illərdə kənd erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. Kəndin aborigen əhalisi - azərbaycanlılar 1919 -cu ilin sonlarında erməni təcavüzü nəticəsində ata-baba torpaqlarından qovulmuş və kəndə İranın Xoy və Səlmas vilayətlərindən ermənilər köçürülmüşdür. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kənd sakinlərindən sağ qalanlar öz doğma yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 147 nəfər azərbaycanlı, 64 erməni, 1926-cı ildə 204 nəfər azərbaycanlı, 81 erməni, 1931-ci ildə 242 nəfər azərbaycanlı, 102 erməni yaşamışdır&lt;ref name=&quot;books.google.az&quot;/&gt;.
SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə 1948-ci ildə kəndin azərbaycanlı sakinləri zorla Azərbaycanın [[Salyan rayonu]]na köçürülmüşdür.
Burada əhalinin bir hissəsi [[Bərdə]]nin [[İmirli]] kəndinə gəlmiş, oradan da bəziləri yenidən Sallıya - atababa yurdlarına qayıtmışdır. 1988-ci ilin noyabr ayında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən yenidən deportasiya olunmuşdur&lt;ref&gt;[[Həsən Mirzə|Mirzəyev H]]. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.242&lt;/ref&gt;.
İndi burada ermənilər yaşayır.

=== Tanınmışları ===
* [[Rəhman Mustafayev]] — polkovnik, Suraxanı rayonu Polis İdarəsinin rəisi (1981-1989).
* [[Qulu Kəngərli]] — Azərbaycan jurnalisti.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax == 
{{Dərələyəz kəndləri}}

[[Kateqoriya:Şərur-Dərələyəz qəzasının kəndləri]]</text>
      <sha1>82pmdltz17nfdl3c0pbgja41la4o4se</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570108</id>
      <parentid>6570050</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:46:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tanınmışları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9730" xml:space="preserve">{{YM
 |növü                        = Kənd
 |rəsmi_adı        = Sallı
 |orijinal_adı                  = 
 |tabesində                     = 
 |ölkə                          = Ermənistan
 |şəkli                         = 
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        = 
 |bayraq yazısı                 = 
 |bayrağın  miqyası             = 250
  |lat_dir = N|lat_deg = 39|lat_min = 52|lat_sec = 25
  |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 16|lon_sec = 36
  |CoordAddon                   = 
  |CoordScale                   = 
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     = 
 |region növü                   = 
 |region                        = Dərələyəz mahalı  
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = Keşişkənd rayonu
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |region xəritəsi               = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |rayon xəritəsi                = &lt;!-- alternativ, eyni koordinatlı diyarlar --&gt;
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        =  
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                 = 
 |dini tərkib                   = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = +4
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  = 
 |poçt indeksləri               = 
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
}}

'''Sallı''' — [[İrəvan quberniyası]]nın [[Şərur-Dərələyəz qəzası]]nda, indiki [[Yeğeqnadzor rayonu|Keşişkənd (Yeğeqnadzor)
rayonu]]nda kənd.&lt;ref&gt;[[İbrahim Bayramov]], [https://behruzmelikov.files.wordpress.com/2013/11/qerbi-azerbaycanin-turk-menseli-toponimleri.pdf &quot;Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri&quot;], Bakı, &quot;Elm&quot;, 2002. ISBN 5-8066-1452-2&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Rayon mərkəzindən 14&amp;nbsp;km şimal-qərbdə, «Səlim gədiyindən gələn çayın
Dərələyəzdən Göyçəyə&lt;ref&gt;Qaranlıq, indiki Martuni - İ. B.&lt;/ref&gt; gedən magistral yolun üstündə»&lt;ref&gt;[[Həsən Mirzə|Mirzəyev H]]. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.239&lt;/ref&gt; yerləşir. 1828-ci ildə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Salçı kimi&lt;ref&gt;İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.60&lt;/ref&gt;, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Sallı formasında&lt;ref&gt;Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.216&lt;/ref&gt; qeyd edilmişdir. Erməni mənbələrində kəndin ilk adı Sal formasında göstərilir&lt;ref&gt;[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&amp;redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.92&lt;/ref&gt;.

== Toponimi ==
Toponim sal qədim türk etnoniminə&lt;ref&gt;[[:ru:Глинка, Сергей Николаевич|Глинка С.Н.]] Описание переселения армян азербайджанских в пределе России, Баку, «Элм», 1990. s.351&lt;/ref&gt; mənsubluq bildirən -lı şəkilçisinin artırılması ilə düzəlib «sal tayfasının yaşadığı yer» mənasını bildirir. Etnotoponimdir. Qurulşca düzəltmə toponimdir.1728-ci ildən mə’lumdur&lt;ref&gt;Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). Bakı, 1997.&lt;/ref&gt;. Mənbədə qeyd olunur ki, kəndin əhalisi şiə (qızılbaş) olduğuna görə köçüb getmişdir. Sonra ora başqa elə məxsus azərbaycanlı ailələr və XIX əsrin əvvəllərində xaricdən gəlmə  ermənilər məskunlaşmışlar. 1988-ci ildə kəndin əhalisi Azərbaycana qovulmuşdur. Mənşəcə hunların Sal tayfasının adını əks etdirir. Bu tayfanın adı Zal formasında VI əsrdən mə’lumdur. Bizans tarixçisi Meandr zalların Şimali Qafqaz çöllərində avarlarla müharibə etdiyini qeyd edir&lt;ref&gt;Византийские историкие, СРВ, 1961,стр.324 &lt;/ref&gt;). Ehtimal ki, avarların ya da xəzərlərin tərkibində bu tayfa Ermənistan ərazisinə gəlmişdir. Azərbaycanda Salyan, Şimali Qafqazda Sal stepi və s. toponimlərdə iz qoymuşdur&lt;ref&gt;.I.Артаманов. Оцерки древнейшей истории Хазар. Л., 937, стр. 27-28&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{EAMTİL||Sallı}}&lt;/ref&gt;

== Əhalisi ==
Kənddə 1831-ci ildə 77 nəfər, 1873 - cü ildə 422 nəfər, 1886-cı ildə 560 nəfər, 1897-ci ildə 668
nəfər, 1904 - cü ildə 624 nəfər, 1914 - cü ildə 675 nəfər, 1916-cı ildə 678 nəfər, 1919 - cu ildə 65 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır&lt;ref name=&quot;books.google.az&quot;&gt;[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&amp;redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.92-93, 162-163&lt;/ref&gt;. 
1918-1919 - cu illərdə kənd erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. Kəndin aborigen əhalisi - azərbaycanlılar 1919 -cu ilin sonlarında erməni təcavüzü nəticəsində ata-baba torpaqlarından qovulmuş və kəndə İranın Xoy və Səlmas vilayətlərindən ermənilər köçürülmüşdür. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kənd sakinlərindən sağ qalanlar öz doğma yurdlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 147 nəfər azərbaycanlı, 64 erməni, 1926-cı ildə 204 nəfər azərbaycanlı, 81 erməni, 1931-ci ildə 242 nəfər azərbaycanlı, 102 erməni yaşamışdır&lt;ref name=&quot;books.google.az&quot;/&gt;.
SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə 1948-ci ildə kəndin azərbaycanlı sakinləri zorla Azərbaycanın [[Salyan rayonu]]na köçürülmüşdür.
Burada əhalinin bir hissəsi [[Bərdə]]nin [[İmirli]] kəndinə gəlmiş, oradan da bəziləri yenidən Sallıya - atababa yurdlarına qayıtmışdır. 1988-ci ilin noyabr ayında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən yenidən deportasiya olunmuşdur&lt;ref&gt;[[Həsən Mirzə|Mirzəyev H]]. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.242&lt;/ref&gt;.
İndi burada ermənilər yaşayır.

=== Tanınmışları ===
* [[Rəhman Mustafayev (polkovnik)]] — polkovnik, Suraxanı rayonu Polis İdarəsinin rəisi (1981-1989).
* [[Qulu Kəngərli]] — Azərbaycan jurnalisti.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax == 
{{Dərələyəz kəndləri}}

[[Kateqoriya:Şərur-Dərələyəz qəzasının kəndləri]]</text>
      <sha1>f95fj7y1aqxx51uos2g7wgafl5p4vyf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Salman xan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>445038</id>
    <revision>
      <id>6571342</id>
      <parentid>3562281</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:03:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="272" xml:space="preserve">{{Eyni ad-soyadlılar}}

* [[Salman xan Ustaclı]] — Qızılbaş əmiri, I Şah Təhmasib Səfəvinin nəvəsi, vali.
* [[Salman Xan]] — məşhur Hindistan aktyoru və teleaparıcısı.
* [[Sal Xan]] — [[Khan Academy]]nin qurucusu.

== Həmçinin bax ==
* [[Salman]]</text>
      <sha1>3pbkg7civhh11g31gzm2q97hojgxxwy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Böyük Arktik qoruğu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>445125</id>
    <revision>
      <id>6571675</id>
      <parentid>6317114</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:24:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5136" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                 = Böyük Arktik qoruğu
 |Yerli adı           = 
 |Şəkil              = Ursus maritinus.jpg
 |Şəklin ölçüsü              = 
 |Şəklin izahı                = 
 |Ölkə                = Rusiya
 |Rayon              = 
 |Yerləşməsi          = 
 |Yaxın şəhər         = 
  |lat_dir = N  |lat_deg = 75.777578 |lat_min =  |lat_sec = 
  |lon_dir = E  |lon_deg = 98.253061  |lon_min = |lon_sec = 
  |region     = RUS
  |CoordScale = 
 |Kateqoriya BTMİ         = Ia
 |Sahəsi                  = 4169222 ha
 |Mütləq hündürlüyü          = 
 |Yaradılma tarixi          = [[25 may]], [[1993]]
 |Ziyarətçi sayı           = 
 |İdarəetmə orqanı        = 
 |Yer xəritəsi            = Rusiya
 |Yer xəritəsi 1          = 
 |Əlavələr                   =
 |Sayt                    = http://www.bigarctic.ru
 |Fauna                   = [[Morj]], [[Ağ ayı]], [[Tülkü]], [[Ağ balina]]
 |Dağ                  =
 |Flora                   =
 |Çay                  =
 |Göl                  =
 |Ümumdünya irsi          =
 |Vikianbar    = 
}}
''' &quot;&quot;Böyük Arktik&quot; dövlət təbiət qoruğu&quot;''' — federal əhəmiyyətli elmi-araşdırma, təbiəti qoruma, ekoloji xüsisiyyətləri özündə birləşdirən qoruqdur. Qoruğun yaradılmasına səbəb təbii şəraitdə ətraf mühütin sərbəst inkişaf xüsusiyyətlərini araşdırmaq, bu zaman ardıcıl baş verən proseləri dəqiq müşahidə etmək və canlılar aləminin mühafizəsini təşkil etmək olmuşdur.
Qoruq sahəsinə görə [[Avrasiya]]nın ən böyük qoruğudur.

== Tarixi ==
&quot;Böyük Arktik&quot; qoruğu Rusiya Federasiyası hökumətinin Nazirlər Sovetinin 11 may 1993 il № 431 əmri ilə yaradılmışdır. Qoruq Dikson rayonunun qərbində 4 169 222 ha ərazidə təşkil edilir. Üstəlik Qoruğun sərhədləri xaricində muxtar dairənin ərazisindən Böyük Arktik qoruğu üçün 2 007 069 ha ərazi ayrılır.
20 mart 2013 il tarixində qoruq &quot;Taymır qoruqları&quot; qrupuna daxil edilmişdir. Bununla da qoruq müstəqil qoruq olmasını hüququnu itirmişdir. Taymır və Putoranski qoruqları ilə birlikdə vahid qoruqda birləşdirilmişdir&lt;ref&gt;[http://gazetazp.ru/2013/38/2/ Birləşdirildi]&lt;/ref&gt;.

== Qoruğun ərazisi ==
&quot;Böyük Arktik&quot; qoruğu 7 sahədən ibarətdir:
* Diksoon-Sibiryakov
* &quot;Kara dənizinin adaları&quot;
* Piyasinski
* &quot;[[Middendorf körfəzi]]&quot;
* &quot;[[Nordenşeld arxipelaqı]]&quot;
* &quot;Aşağı Taymır&quot;
* &quot;[[Çelyuskin yarımadası]]&quot;

== Ərazisinin təbii xüsusiyyətləri ==
Qoruğun ərasinə nəzər saldıqda əsasən Artik tundra və Arktik səhralardan ibarətlərdən ibarətdir. Qoruq bütünlüklə çoxillik qrunt buzlağı ərazisidir. Çoxillik qrunt buzlaqlarının orta dərinliyi 500–700 m, dərələrdə 200–300 metr, Qərbi Taymır ərazilərində isə 700–900 metr təşkil edir. Qrunt buzlaqlarında temperatur −7°, −9 °C, dağlıq ərazilərdə isə −11°, −13 °С arasında dəyişir.

Qar artıq sentyabr ayından yerə oturur. Bölgədə qarsız günlərin sayına görə [[Dikson adası]] seçilir (103–110 gün). Ən çox qar örtüyünün qaldığı ərazi isə [[Çelyuskin burnu]]dur (300 дней). Ərazinin qardan tam azad olması iyunun sonu iyulun əvvələrinə təsadüf edir.

== Flora və fauna ==
Qoruq ərazisində ümumilikdə 162 növ bitki yayılmışdır. Onlar ümumilikdə 28 fəsilədə birləşir.

'''Faunası'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://geosfera.info/evropa/russia/1813-bolshoy-arkticheskiy-zapovednik.html|title=Флора и фауна Большого Арктического заповедника|date=|publisher=Geosfera.info}}&lt;/ref&gt;: burada 124 növ quş yaşayır. Bunlardan 55 növü ərazidə yumurta qoyur. Qoruq ərazisində cəmi 18 növ məməli yaşayır. Balıq növlərinin sayı isə 29-dur.

'''Məməliləri''': [[Ağ ayı]], [[Şimal maralı]], [[Tülkü]], [[Müşk öküzü]], [[Lemminq]], [[Morj]], [[Ağ balina]] və [[Nerpa]].

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* Бартновский В. &quot;На Севере дальнем&quot; //газета &quot;Наш край&quot;. Красноярск — 2001. — № 48.
* Гаврилов А. &quot;Заповедные уголки Хатангской тундры&quot;. — Красноярск, 2002. — 60 с.
* Прудников С. &quot;Затерянный мир под Полярной звездой&quot; // Имена и лица. — 2008. — № 5.
* Тушева Л. &quot;Самый большой в мире&quot; //газета &quot;Красноярский рабочий&quot;. Красноярск — 1997. — 15 ноября.

== Mənbə ==
* [http://bigarctic.zapoved.ru/oopt_bio/ {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20091004023627/http://bigarctic.zapoved.ru/oopt_bio/ |date=2009-10-04 }} Государственный природный заповедник &quot;Большой Арктический&quot;\\]
* [http://www.bigarctic.ru/ Заповедник &quot;Большой Арктический&quot;]

[[Kateqoriya:Kara dənizi]]
[[Kateqoriya:Rusiya qoruqları]]
[[Kateqoriya:1993-cü ildə yaradılmış qoruq əraziləri]]</text>
      <sha1>imz3nc1yvydv8z220dfstjo9izkbx42</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Doramalar</title>
    <ns>14</ns>
    <id>450219</id>
    <revision>
      <id>6570138</id>
      <parentid>3605725</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:02:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Ölkələrinə görə dram teleserialları]] silindi; [[Kateqoriya:Janrlarına görə Yaponiya teleserialları]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="175" xml:space="preserve">{{catmore|Dorama}}

[[Kateqoriya:Yaponiya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə Yaponiya teleserialları|Yaponiya]]
[[Kateqoriya:Yaponiya populyar mədəniyyəti]]</text>
      <sha1>npu82hotslzk5q61tfw23xsjcou5x2e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>450660</id>
    <revision>
      <id>6570085</id>
      <parentid>6570023</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:27:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.200.91</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Avqust */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55629" xml:space="preserve">{{il naviqasiyası|2022}}
{{Təqvim illəri}}
'''2022''' ([[Rum rəqəmləri|MMXXII]]) — Qriqorian təqviminə görə Şənbə günü başlayan ildir. Bizim Era və Miladi tarixin 2022-ci ilidir. III minilliyin və XXI əsrin 22-ci ilidir. 2020-ci illərin 2-ci ilidir.

2022-ci ildə [[COVID-19 pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]nın davam etməsi [[Qlobal inflyasiya artımı (2021-2022)|qlobal inflyasiya artımı]]na təsir göstərdi. 2020-ci ildə başlayan [[COVID-19 vaksini|COVİD-19 infeksiyası əleyhinə vaksinasiya]]nın qlobal yayılması davam etdi. [[Koronavirus xəstəliyi 2019|COVİD-19]] ilə bağlı məhdudiyyətlər ləğv edildi və beynəlxalq sərhədlər yenidən açıldı

[[Fevral]] ayından etibarən [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]] beynəlxalq qınaqlara, yüzlərlə şirkətin [[Rusiya]]dan çıxarılmasına, sanksiyalara, 16.8 milyon ukraynalının qaçqın düşməsinə və [[İkinci Dünya müharibəsi]]ndən sonra [[Avropa]]da ən böyük silahlı münaqişəyə səbəb oldu

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:2022 Kazakhstan protests — Aqtobe, January 4 (01).jpg|thumb|220x220px|[[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]]]
[[Fayl:09 janvier 2022 Lancement CAN 2021-3.jpg|thumb|220x220px|[[2021 Afrika Millətlər Kuboku]]]]
[[Fayl:2022 CIMSS 07S Ana visible infrared satellite loop.gif|thumb|220x220px|[[&quot;Ana&quot; tropik fırtınası]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]] — Dünyanın ən böyük azad ticarət zonası olan [[Regional Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıq]] qüvvəyə mindi
* [[2 yanvar|2 Yanvar]]
** [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: [[Qazaxıstan]]ın [[Janaozen|Jana]][[Janaozen|ozen]] vilayətində qazın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları başladı
** [[Sudan Baş naziri|Sudan baş naziri]] [[Abdullah Hamduk]] etirazlar fonunda istefa verdi
* [[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: [[Qazaxıstan]]ın [[Almatı|Alma]][[Almatı|tı]], [[Janaozen]], [[Aktau]] və [[Mangistau vilayəti|Mangistau]] vilayətlərində yanacağın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları oldu
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: Bütün [[Qazaxıstan]] ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edildi. [[Qazaxıstan baş nazirlərinin siyahısı|Qazaxıstan Baş naziri]] [[Askar Mamin]] etirazlar fonunda istefa verdi. Keçmiş [[Qazaxıstan Prezidenti]] [[Nursultan Nazarbayev]] [[Qazaxıstanın Təhlükəsizlik Şurası]] vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
** [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Dünyada sutkalıq yoluxma sayı ilk dəfə olaraq 2 milyonu keçdi
* [[6 yanvar|6 Yanvar]] — [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: [[KTMT]] [[Qazaxıstan Prezidenti]] [[Qasım-Comərd Tokayev|Qasım-Jomart Tokayev]]in xahişi ilə ölkəyə sülhməramlılar göndərdi
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 300 milyonu keçdi
* [[9 yanvar|9 Yanvar]] — [[6 fevral|6 Fevral]] — [[2021 Afrika Millətlər Kuboku]] ([[Kamerun]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Donuzdan insana ilk uğurlu ürək transplantasiyası həyata keçirildi ([[Baltimor]], [[Merilend]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]])
* [[11 yanvar|11 Yanvar]] — [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: [[Qazaxıstan Prezidenti]] [[Qasım-Comərd Tokayev|Qasım-Jomart Tokayev]] asayişin bərpa olunduğunu və etirazların bitdiyini elan etdi. [[KTMT]] sülhmərahlılarının [[Qazaxıstan]]dan çıxarılmasına başlandı
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Tonqa]]da [[Hunqa Tonqa vulkanı|Hunqa Tonqa]] adlı sualtı vulkan püskürdü. [[Avstraliya]] , [[Kanada]], [[Çili]], [[Fici]], [[Yaponiya]], [[Yeni Zelandiya]], [[Samoa]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da sunami xəbərdarlığı edildi
* [[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Avstraliya Federal Məhkəməsi]] dünyada bir nömrəli tennisçi olan [[Novak Cokoviç]]in vizasını ləğv etdi və onu 3 il müddətində [[Avstraliya]]dan deportasiya etdi. [[Novak Cokoviç]] COVİD-19 infeksiyasına qarşı peyvənd olunmadığı üçün belə qərar verildi
* [[18 yanvar|18 Yanvar]] — [[Microsoft]] şirkəti [[&quot;Activision Blizzard&quot;|Activision Blizzard]] şirkətini 68,7 milyard dollar dəyərində sövdələşmə ilə alacağını elan etdi. Bu sövdələşmə bir texnologiya şirkətinin tarixdəki ən böyük alışıdır
* [[19 yanvar|19 Yanvar]]
** [[Barbados]]da ümumi seçkilər keçirildi. [[Mia Mottli]] yenidən baş nazir seçildi
** [[Qazaxıstan etirazları (2022)|Qazaxıstan etirazları]]: [[KTMT]] sülhmərahlılarının [[Qazaxıstan]]dan çıxarılması başa çatdı. Ölkədə fövqəladə vəziyyət bitdi
* [[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları (2022)|Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları]]: [[Kanada]]da [[COVID-19 qarşı peyvənd|COVI]][[COVID-19 qarşı peyvənd|D-19 peyvəndi]] və karantin qaydalarına qarşı çıxan yük maşını sürücüləri tərəfindən etirazlar başladı
* [[23 yanvar|23 Yanvar]]
** [[Mozambik]], [[Malavi]] və [[Madaqaskar]]da tüğyan edən [[“Ana” tropik fırtınası]] bir sıra dağıntılara, 88 nəfərin ölümünə səbəb oldu
** [[Ermənistan]] Prezidenti [[Armen Sarkisyan]] istefa verdi
** [[Burkina-Faso]]da hərbi çevriliş oldu
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — [[İtaliya]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Serco Mattarella]] yenidən Prezident seçildi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal vaksinasiya sayı 10 milyardı keçdi

* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[Portuqaliya]]da parlament seçkiləri keçirildi. [[Antoniu Kosta]] yenidən baş nazir seçildi

=== Fevral ===
[[Fayl:Anti Media Convoy, Feb 5th, 2022 (51863319012).jpg|thumb|220x220px|[[Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları (2022)|Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları]]]]
[[Fayl:Putin attended the opening ceremony of 2022 Beijing Winter Olympics (4).jpg|thumb|220x220px|[[2022 Qış Olimpiya Oyunları]]]]
[[Fayl:18 02 2022 Sobrevoo e reunião de trabalho sobre medidas emergenciais do Governo Federal para a cidade de Petrópolis (51888295177).jpg|thumb|219x219px|[[Petropolis sel fəlakəti (2022)|Petropolis sel fəlakəti]]]]
[[Fayl:Житловий будинок на вул. Лобановського, 6-А після обстрілу.jpg|thumb|292x292px|[[Kiyev]] şəhərində raket hücumu nəticəsində dağıdılmış bina]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları (2022)|Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları]]: [[Kanada]]nın Paytaxtı [[Ottava]] şəhərində [[Parlament Təpəsi]] qarşısında karantin əleyhinə kütləvi etirazlar keçirildi
** &quot;[[Sony Mobile Communications|Sony]]&quot; şitkəti 3,6 milyard dollarlıq sövdələşmə ilə [[&quot;Bungie&quot;]] video oyun studiyasını satın aldı
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] qüvvələrinin keçirdiyi əməliyyat nəticəsində [[İraq Şam İslam Dövləti|İŞİD]] xəlifəsi [[Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi]] öldürüldü ([[İdlib]], [[Suriya]])
** [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: [[Hindistan]] 500 min ölüm sayını keçən 3-cü ölkə oldu ''(ABŞ və Braziliyadan sonra)''
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Rusiya]] və [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] [[NATO]]-nun genişlənməsinə, [[AUKUS]] təşkilatının yaranmasına qarşı narahatlıqlarını ifadə edən bəyanat yaydı
* [[4 fevral|4]] — [[20 fevral|20 Fevral]] — [[2022 Qış Olimpiya Oyunları]] ([[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]])
** '''1''' ''-'' [[Norveç]] ''(37 medal)''
** '''2''' ''-'' [[Almaniya]] ''(27 medal)''
** '''3''' ''-'' [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] ''(15 medal)''
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Cənubi Afrika Respublikası|CAR]], [[Mavriki]], [[Reünyon]] və [[Madaqaskar]]da tüğyan edən [[&quot;Batsiray&quot; siklonu]] bir sıra dağıntılara, 13 nəfərin ölümünə səbəb oldu

* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] kraliçası [[II Elizabet|II Yelizaveta]] taxta çıxdığı günün 70 illiyini qeyd etdi
** [[Kosta-Rika]]da ümumi seçkilər keçirildi ''(I tur)''

* [[8 fevral|8 Fevral]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 400 milyonu keçdi
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Almaniya]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Frank-Valter Ştaynmayer]] yenidən Prezident seçildi
* [[14 fevral|14 Fevral]] — [[Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları (2022)|Kanada &quot;Azadlıq Konvoyu&quot; etirazları]]: [[Kanada Baş naziri|Kanada baş naziri]] [[Castin Trüdo]] karantin əleyhinə kütləvi etirazlar səbəbindən ölkə tarixində ilk dəfə fövqəladə vəziyyət rejimi elan etdi
* [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Petropolis sel fəlakəti (2022)|Petropolis sel fəlakəti]]: [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro ştatı|Rio-de-Janeyro]] ştatının dağlıq ərazisində yerləşən [[Petropolis]] şəhərində güclü yağışların səbəb olduğu torpaq sürüşməsi, daşqınlar və sel oldu. 231 nəfər öldü
* [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022)|Rusiya-Ukrayna böhranı]]: [[Rusiya]] [[Ukrayna]] ərzisindəki [[Donetsk Xalq Respublikası]] və [[Luqansk Xalq Respublikası]]nın müstəqilliyini tanıdı
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Almaniya]], [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] [[Rusiya]]ya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə başladı
* [[23 fevral|23 Fevral]] — [[Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Avropa İttifaqı]] [[Rusiya]]ya qarşı sanksiya tətbiq etdərək, ölkənin maliyyə bazarlarına çıxışını məhdudlaşdırdı
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
** [[Rusiya]] [[Ukrayna]]ya genişmiqyaslı işğala başladı
** [[Rusiya]] qüvvələri [[Çernobıl AES]] və [[Zmeynıy adası]]nı ələ keçirdi
* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] qüvvələri [[Konotop]] şəhərini işğal etdi
** [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhran]][[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|ı]]: [[UEFA Çempionlar Liqası 2021/2022|UEFA Çempionla]][[UEFA Çempionlar Liqası 2021/2022|r Liqası]]nın finalı [[Rusiya]]nın [[Sankt-Peterburq]] şəhərindən alınaraq, [[Fransa]]nın paytaxtı [[Paris]] şəhərinə verildi
* [[26 fevral|26 Fevral]] — [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Avropa İttifaqı|Aİ]] və [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] [[Rusiya]]nın bir sıra banklarını [[Swift|SWIFT]] qlobal maliyyə sistemindən kənarlaşdırmaq, habelə [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]nə cavab olaraq [[Rusiya Mərkəzi Bankı]]na qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlər tətbiq etmək barədə razılığa gəldi
* [[27 fevral|27 Fevral]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya prezidenti]] [[Vladimir Putin]] [[Rusiya]] ordusuna nüvə qüvvələrini xüsusi hazırlıq vəziyyətinə gətirməyi əmr etdi
** [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Avropa]] ölkələri öz hava məkanlarını [[Rusiya]] üçün bağladı
** [[Belarus]]un nüvəsiz statusunu ləğv edən yeni konstitusiyası qəbul edildi
* [[28 fevral|28 Fevral]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] bildirir ki, 500 mindən çox qaçqın [[Ukrayna]]dan qonşu ölkələrə qaçıb

=== Mart ===
[[Fayl:2022 Russian invasion of Ukraine.svg|thumb|220x220px|[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]]]
[[Fayl:Bucha massacre aftermath, c. April 2022.jpg|thumb|[[Buça]] şəhəri işğaldan azad edildikdən sonra]]
* [[1 mart|1 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
** [[Rusiya]] qüvvələri [[Melitopol|Metitopol]] şəhərini işğal etdi
** [[Belarus]] qoşunları [[Ukrayna]]nın [[Çerniqov vilayəti]]nə daxil oldu. [[Belarus]] müharibəyə qoşuldu
** [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] [[Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]ni pisləyən, [[Rusiya]] qoşunlarının dərhal [[Ukrayna]]dan çıxarılmasını tələb edən qətnamə qəbul etdi
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
** [[Rusiya]] qüvvələri [[Xerson]] şəhərini işğal etdi
** [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] bildirir ki, 1 milyondan çox qaçqın [[Ukrayna]]dan qonşu ölkələrə qaçıb
** [[Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi]] [[Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]] ilə bağlı təhqiqata başladı
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Zaporojye AES]] vuruldu, stansiyada yanğın başladı
** [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[SAP şirkəti|SAP]], [[IKEA]], [[Volkswagen]] şirkətləri və [[Oracle]] korporasiyası [[Rusiya]]da fəaliyyətini dayandırdı
** [[Ermənistan]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Vaaqn Xaçaturyan]] Prezident seçildi
* [[4 fevral|4]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[2022 Qış Paralimpiya Oyunları]] ([[Pekin]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]])
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
** [[Rusiya]] qüvvələri [[Enerhodar]] şəhərini işğal etdi
** [[BBC]], [[CCN]] və digər xarici xəbər agentlikləri [[Rusiya]]da reportajlarını dayandırdı
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] müvəqqəti atəşkəs elan etdi. Mülki əhalinin [[Mariupol]] və [[Volnovaxa]] şəhərlərini tərk etməsinə icazə vermək üçün &quot;humanitar dəhlizlər&quot;in açılmasını elan etdi. Bununla belə, atışmaların davam etdiyi bildirdi
** [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Visa]], [[Mastercard]] şirkətləri və [[Heineken]] konserni [[Rusiya]]da fəaliyyətini dayandırdı
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
** [[Rusiya]] [[Vinnitsa Beynəlxalq Hava Limanı]]nı raket zərbələri ilə tamamilə məhv etdi
** [[TikTok]] [[Rusiya]]da fəaliyyətini dayandırdı
* [[7 mart|7 Mart]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal ölüm sayı 6 milyonu keçdi
* [[8 mart|8 Mart]] — [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]:
** [[Shell|&quot;Shell&quot; şirkəti]] [[Rusiya]]dan neft və qaz almağı dayandırdı
** [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] [[Rusiya]] neftinə qadağa qoyduqlarını, [[Avropa İttifaqı|Aİ]] isə [[Rusiya]] qazına olan tələbatı üçdə iki nisbətində azaltdığını elan etdi
** [[McDonald's|McDonalds]], [[Koka-Kola|Coco-Cola]], [[Pepsi]], [[Starbucks]] və digər qlobal brendlər [[Rusiya|Rusiy]][[Rusiya|a]]da satışları dayandırdı
* [[9 mart|9 Mart]] — [[Cənubi Koreya]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Yun Sok-Yol]] Prezident seçildi
* [[11 mart|11 Mart]] — [[Qabriel Boriç]] 36-cı [[Çili Prezidenti]] olaraq vəzifəyə başladı və [[Çili]] tarixində ən gənc prezident oldu
* [[12 mart|12 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] qüvvələri [[Buça]] şəhərini işğal etdi
* [[13 mart|13 Mart]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] [[Polşa]] ilə sərhəddə yerləşən [[Ukrayna]]nın [[Lvov vilayəti|Lvo]][[Lvov vilayəti|v vilayəti]]nin [[Yavorov]] poliqonundakı hərbi bazanı raket zərbələri ilə vurdu
** [[İran]] [[İraq]]ın [[Ərbil şəhərinə raket hücumu (2022)|Ərbil şəhərinə raket hücumu]] etdi
* [[14 mart|14 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] qüvvələri [[İrpen]] şəhərinin yarısını işğal etdi
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Şri-Lanka etirazları (2022)|Şri-Lanka etirazları]]: [[Şri-Lanka]]da böyük müxalifət partiyası olan [[Birləşmiş Xalq Cəbhəsi Partiyası]]nın on minlərlə tərəfdarı Prezidentin istefasını tələb edərək etiraz aksiyaları keçirdi
** [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] bir sıra [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və [[Kanada]] rəsmilərinə sanksiya tətbiq etdi. [[ABŞ Prezidenti]] [[Co Bayden]], [[ABŞ Müdafiə naziri]] [[Lloyd Ostin]], keçmiş [[ABŞ dövlət katibi]] [[Hillari Klinton]] və [[Kanada Baş naziri|Kanada baş naziri]] [[Castin Trüdo]]nun [[Rusiya|Rus]][[Rusiya|iya]]ya girişi qadağan edildi
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Yaponiya]]nın [[Fukuşima prefekturası]]nın sahillərində 7,4 bal gücündə zəlzələ baş verdi. 4 nəfər öldü, 225 nəfər xəsarət aldı
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[NATO]] [[Ukrayna]]dakı vəziyyətlə əlaqədar potensial kimyəvi, bioloji və nüvə təhlükələrinə qarşı öz müdafiələrini gücləndirdi. Bundan əlavə, [[NATO]] liderləri [[Rumıniya]], [[Bolqarıstan]], [[Macarıstan]] və [[Slovakiya]]da 4 taktiki qrup yerləşdirməklə alyansın şərq qanadını gücləndirmək barədə razılığa gəldilər
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Malta]]da ümumi seçkilər keçirildi. [[Robert Abela]] yenidən baş nazir seçildi
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Ukrayna]] qüvvələri [[İrpen]] şəhərini işğaldan azad etdi
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Ukrayna]] qüvvələri [[Çernobıl AES]] və [[Buça]] şəhərini işğaldan azad etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:Volodomyr Zelensky's speech on the Russian massacre of Bucha, c. April 2022.ogg|thumb|[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] [[Buça qətliamı]] haqqında danışır]]
[[Fayl:Bucha civilians massacred by Russian soldiers, c. April 2022 - 02.jpg|thumb|[[Rusiya]] qüvvələri tərəfindən öldürülən insanlar ([[Buça qətliamı]])]]
[[Fayl:Kramatorsk railway bombing 2022 April 8 (1).jpg|thumb|Kramatorsk dəmir yolu stansiyası raket hücumundan sonra]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] ordusu Kiyev yaxınlığındakı ərazilərdən geri çəkildikdən sonra [[Buça]] şəhərində cəsədlər aşkarlandı. [[Rusiya]] ordusunun [[Buça]] şəhərində qətliam törətdiyi məlum oldu
* [[2 aprel|2 Aprel]] — [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Buça]] şəhərinin küçələrində mülki geyimli cəsədləri göstərən xəbərlər və videolar yayıldı. Tapılan bəzi cəsədlərin əlləri bağlı olub. Hesablamalara görə 300-dən çox dinc sakin qətlə yetirilib
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]:
*** [[Buça qətliamı]] [[Ukrayna]] tərəfindən müharibə cinayəti adlandırıldı
*** [[Ukrayna]] qüvvələri [[Konotop]] şəhərini işğaldan azad etdi
** [[Serbiya]]da ümumi seçkilər keçirildi. [[Aleksandr Vuçiç]] yenidən Prezident seçildi
** [[Macarıstan]]da parlament seçkiləri keçirildi. [[Viktor Orban]] yenidən baş nazir seçildi
** [[Kosta-Rika]]da ümumi seçkilər keçirildi ''(II tur)''. [[Rodriqo Çaves Robles]] Prezident seçildi
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənistan etirazları]]: [[Ermənistan]]da hökumət əleyhinə böyük etirazlar başladı
* [[7 aprel|7 Aprel]]
** [[Rusiya]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] İnsan Haqları Şurasından xaric edildi
** [[Yəmən Prezidenti]] [[Əbül Rəbbuh Mənsur Əl Hadi|Əbül Rəbbuh Məbsur Əl Hadi]] [[Yəmən Vitse-prezidenti|Vitse-prezident]] [[Əli Möhsün Əl Əhmər]]i vəzifəsindın kənarlaşdırdı və istefa verdi. Bütün səlahiyyətləri [[Rəşad Əl Alimi]]nin sədrliyi ilə yaradılmış [[Yəmən Prezident Rəhbərlik Şurası|Prezident Rəhbərlik Şurası]]na verdi
* [[8 aprel|8 Aprel]]
** [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] qüvvələri [[Donetsk vilayəti]]ndə [[Kramatorsk dəmir yolu sitansiyanına raket hücumu (2022)|Kramatorsk dəmir yolu sitansiyanına raket hücumu]] etdi. 57 nəfər öldü, 109 nəfər yaralandı
** [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]]-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına əsasən, 2022-ci ilin mart ayında dünya ərzaq qiymətləri 1990-cı ildən görünməmiş artım nəticəsində ən yüksək səviyyəyə çatıb
* [[9 aprel|9 Aprel]] — [[Pakistan Baş naziri|Pakistan baş naziri]] [[İmran Xan]] vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
* [[10 aprel|10 Aprel]] — [[Fransa]]da prezident seçkiləri ''(I tur)'' keçirildi
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[Şahbaz Şərif]] [[Pakistan Baş naziri|Pakistan baş naziri]] seçildi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 500 milyonu keçdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[9 oktyabr|9 Oktyabr]] — [[2022 Floriade Expo]] ([[Almere]], [[Niderland]])
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Ukrayna]] qüvvələri [[Rusiya]]nın [[“Moskva” kreyseri|&quot;Mo]][[“Moskva” kreyseri|skva&quot; kreyseri]]ni [[“Neptun” raketləri|&quot;Nep]][[“Neptun” raketləri|tun&quot; raketləri]] ilə vuraraq batırdı. [[“Moskva” kreyseri]] [[Ukrayna]] ilə müharibədə ruslar üçün ən bahalı itki oldu
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Fransa]]da prezident seçkiləri ''(II tur)'' keçirildi. [[Emmanuel Makron]] yenidən Prezident seçildi
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Ermənistan etirazları (2022)|Erməni]][[Ermənistan etirazları (2022)|stan etirazları]]: [[Ermənistan parlamenti|Ermənistan Parlamenti]]nin qarşısında etiraz aksiyası keçirildi

=== May ===
[[Fayl:Hotel Saratoga - 16 May 2022.jpg|thumb|220x220px|Saratoqa oteli partlayışdan sonra]]
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 1 - Ukraine - Kalush Orchestra (02).jpg|thumb|220x220px|[[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]]]
[[Fayl:Metropolrizesh namayekolli.jpg|thumb|Abadan şəhərində çökən bina]]
* [[4 may|4 May]] — [[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyası]]: [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] sakini xəstəliyin endemik olduğu [[Nigeriya]]ya səfər etdi və orada olarkən xəstəliyə yoluxdu. Daha sonra həmin [[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] sakinində [[meymunçiçəyi]] xəstəliyinə uyğun simptomlar aşkarlandı
* [[6 may|6 May]]
** [[Saratoqa oteli partlayışı (2022)|Saratoqa oteli partlayışı]]: [[Kuba]]nın [[Havana]] şəhərindəki Saratoqa otelində qaz sızması nəticəsində partlayış baş verdi. 47 nəfər öldü və 52 nəfər yaralandı
** [[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyası]]: [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]da meymunçiçəyi xəstəliyinə uyğun simptomlar göstərən [[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] sakinində başlayan [[meymunçiçəyi]] xəstəliyinin davam edən epidemiyası təsdiqləndi
* [[9 may|9 May]]
** [[Filippin]]də prezident seçkiləri keçirildi. [[Bonqbonq Markos]] Prezident seçildi
** [[Şri-Lanka etirazları (2022)|Şri-Lanka etirazları]]: [[Şri-Lanka baş naziri]] [[Mahinda Racapaksa]] etirazlar fonunda istefa verdi. 3 gün sonra [[Ranil Vikramasinqhe]] baş nazir təyin edildi

* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** '''1''' ''-'' [[Ukrayna]] ''(631 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] ''(466 xal)''
** '''3''' ''-'' [[İspaniya]] ''(459 xal)''

* [[12 may|12 May]] — [[Hadisə Üfüqü Teleskopu|Hadisə Üfüqü Teleskopu (HÜT)]] [[Süd Yolu]]nun mərkəzindəki &quot;[[Sagittarius A* qara dəliyi|Sagittarius A*]]&quot; superkütləvi qara dəliyinin ilk şəklini çəkdi
* [[13 may|13 May]] — [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] 3-cü [[BƏƏ Prezidenti]] seçildi
* [[14 may|14 May]] — [[Buffalo şəhərində atışma (2022)|Buffalo şəhərində atışma]]: [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Nyu-York]] ştatının [[Buffalo]] şəhərində süpermarketdə kütləvi atışma oldu. 10 nəfər öldü və 3 nəfər yaralandı
* [[15 may|15 May]] — [[Somali]]də prezident seçkiləri keçirildi. Keçmiş Prezident [[Həsən Şeyx Mahmud]] yenidən Prezident seçildi
* [[16 may|16 May]] — [[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi]]: [[Rusiya]] qüvvələri [[Mariupol]] şəhərini işğal etdi
* [[18 may|18 May]] — [[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənistan etirazları]]: Etirazçılar [[Ermənistan]]ın paytaxtı [[İrəvan]] şəhərində metronun hərəkətini dayandırdılar
* [[20 may|20 May]] — [[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyası]]: [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] meymunçiçəyinin yayılmasını müzakirə etmək üçün onlarla ölkədə iclas keçirdi
* [[21 may|21 May]] — [[Avstraliya]]da federal seçkilər keçirildi. [[Entoni Albaniz]] baş nazir seçildi
* [[23 may|23 May]] — [[Abadan şəhərində bina çökməsi (2022)|Abadan şəhərində bina çökməsi]]: [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]] ostanının [[Abadan]] şəhərində 10 mərtəbəli Metropol binası tikilməkdə olan zaman çökdü. 41 nəfər öldü və 37 nəfər yaralandı
* [[29 may|29 May]] — [[Kolumbiya]]da prezident seçkiləri keçirildi ''(I tur)''

=== İyun ===
[[Fayl:2022 Armenian protest, Yerevan, 11 June 2022.png|thumb|220x220px|[[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənistan etirazları]]]]
[[Fayl:G7 leaders on Day 1 roundtable meeting at Scholss Elmau Summit (2).jpg|thumb|220x220px|[[48-ci G7 sammiti]]]]
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənist]][[Ermənistan etirazları (2022)|an etirazları]]: [[Ermənistan]]ın paytaxtı [[İrəvan]] şəhərində etirazçılarla polis arasında toqquşma oldu

* [[4 iyun|4 İyun]]
** [[Albaniya]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Bayram Beqay]] Prezident seçildi
** [[Sitakunda yanğını (2022)|Sitakunda yanğını]]: [[Banqladeş]]&lt;nowiki/&gt;in [[Çittaqonq]] rayonunun [[Sitakunda]] şəhərində konteyner anbarında yanğın oldu. Sonrakı partlayışlar nəticəsində təxminən 47 nəfər öldü və 450 nəfər yaralandı

* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Ovo kilsəsində terror (2022)|Ovo kilsəsində terror]]: [[Nigeriya]]nın [[Ondo ştatı]]nın [[Ovo]] şəhərində katolik kilsəsində kütləvi atışma və bombalı hücum baş verdi. Ən azı 50 nəfər öldü
* [[8 iyun|8 İyun]] — [[Cənubi Xorasan qatar qəzası (2022)|Cənubi Xorasan qatar qəzası]]: [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]] ostanında qatar ekskavatorla toqquşma nəticəsində resldən çıxdı. 22 nəfər öldü və 87 nəfər yaralandı
* [[12 iyun|12 İyun]]
** [[Fransa]]da parlament seçkiləri keçirildi ''(I tur)''
** [[Avropa isti dalğaları (2022)|Avropa isti dalğaları]]: Avropanın əksər hissəsində 40-43 °C temperatur qeydə alındı və bütün qitədə yüzlərlə gündəlik, aylıq və bütün zamanların temperatur rekordları qırıldı
* [[14 iyun|14 İyun]]
** [[Viski müharibəsi]]: [[Kanada]] və [[Danimarka]] [[Hans adası|Hans adas]][[Hans adası|ı]]nı təxminən yarıya bölərək ərazi iddialarına son qoydular. [[Viski müharibəsi]] başa çatdı
** [[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənistan etirazları]]: [[Ermənistan]] müxalifəti xalq dəstəyini qazana bilmədikdən sonra baş nazir [[Nikol Paşinyan]]ın devrilməsinə yönəlmiş etirazları dayandırmaq qərarını açıqladı
* [[19 iyun|19 İyun]]
** [[Kolumbiya]]da prezident seçkiləri keçirildi ''(II tur)''. [[Qustavo Petro]] Prezident seçildi
** [[Ermənistan etirazları (2022)|Ermənista]][[Ermənistan etirazları (2022)|n etirazları]]: [[Ermənistan]] müxalifəti hökumət əleyhinə etirazları dayandırdı
** [[Fransa]]da parlament seçkiləri keçirildi ''(II tur)''
* [[22 iyun|22 İyun]] — [[Əfqanıstan]] və [[Pakistan]] arasındakı [[Dürand xətti]]ndə 6,1 bal gücün zəlzələ baş verdi. Ən azı 1000 nəfər öldü
* [[23 iyun|23 İyun]] — [[Qrenada]]da ümumi seçkilər keçirildi. [[Dikon Mitçell]] baş nazir seçildi
* [[26 iyun|26 İyun]] — [[Rusiya iqtisadi böhranı (2022)|Rusiya iqtisadi böhranı]]: [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Kanada]] və [[Yaponiya]] [[Rusiya]]dan qızıl idxalına qadağa qoydu
* [[26 iyun|26]] — [[28 iyun|28 İyun]] — [[48-ci G7 sammiti]] ([[Bavariya]], [[Almaniya]])
* [[27 iyun|27 İyun]] — [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Texas]] ştatının [[San-Antonio]] şəhərində yük maşınının qoşqusunda istidən ölmüş 53 nəfərin meyiti tapıldı
* [[28 iyun|28 İyun]] — [[Tulua həbsxana üsyanı]]: [[Kolumbiya]]&lt;nowiki/&gt;nın [[Tulua]] şəhərində həbsxanada iğtişaşlar baş verdi. Sonrakı yanğın nəticəsində 52 nəfər öldü və 34 nəfər yaralandı
* [[28 iyun|28]] — [[30 iyun|30 İyun]] — [[Madrid sammiti (2022)|Madrid sammiti]] ([[Madrid]], [[İspaniya]])

=== İyul ===
[[Fayl:Webb's First Deep Field.jpg|thumb|224x224px|[[SMACS J0723.3-7327|SMACS 0723]] qalaktika klasterinin ilk fotosu]]
[[Fayl:Wcmax1 20220717 20220723 Europe.png|thumb|219x219px|[[17 iyul|17]] — [[23 iyul|23 İyul]] tarixlərində [[Avropa isti dalğaları]]]]
[[Fayl:Monkeypox Cases by Country 29 July 2022.svg|thumb|[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyası]]]]
* [[1 iyul|1 İyul]] — [[Yair Lapid]] [[Naftali Benet]]i əvəz edərək [[İsrailin Baş naziri|İsrail baş naziri]] oldu. [[Naftali Benet]] isə [[Yair Lapid]]i əvəz edərək [[alternativ İsrail baş naziri]] oldu
* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Böyük Britaniya hökumət böhranı (2022)|Böyük Britaniya hökumət böhranı]]: [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]da [[Conson hökuməti]]nin bir neçə nazirinin istefası ilə hökumət böhranı başladı
** [[Avropa isti dalğaları (2022)|Avropa isti dalğaları]]: [[İtaliya]]da [[Padan ovalığı]]nda baş verən şiddətli quraqlığa cavab olaraq 5 şimal bölgəsində fövqəladə vəziyyət elan edildi. Bu son 70 ilin ən pisi idi
* [[6 iyul|6]] — [[31 iyul|31 İyul]] — [[UEFA Qadınlar Avro 2022]] ([[İngiltərə]])
* [[7 iyul|7 İyul]] — [[Böyük Britaniya hökumət böhranı]]: [[Böyük Britaniya baş naziri]] [[Boris Conson]] [[Mühafizəkarlar Partiyası (Böyük Britaniya)|Mühafizəkarlar Partiyası]]nın lideri vəzifəsindın istefa vermək niyyətinin olduğunu açıqladı
* [[7 iyul|7]] — [[17 iyul|17 İyul]] — [[2022 Dünya Oyunları]] ([[Birminqem (Alabama)|Birminqem]], [[Alabama]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]])
* [[8 iyul|8 İyul]] — [[Şinzo Abenin qətli|Sindzo Abenin öldürülməsi]]: Keçmiş [[Yaponiya Baş naziri|Yaponiya baş naziri]] [[Şinzo Abe|Sindzo Abe]] [[Yaponiya]]&lt;nowiki/&gt;nın [[Nara (şəhər)|Nara]] şəhərində seçki kampaniyası zamanı çıxış edərkən 2 dəfə atəş açılmaqla sui-qəsd nəticəsində öldürüldü
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Şri-Lanka etirazları]]: [[Şri-Lanka Prezidenti]] [[Qotabaya Racapaska]] və [[Şri-Lanka baş naziri|baş nazir]] [[Ranil Vikramasinqhe]] istefa verməyə razılaşırlar
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ceyms Vebb teleskopu|Ceyms Uebb Kosmik Teleskopu]] ilə çəkilən [[SMACS J0723.3-7327|SMACS 0723]] qalaktika klasterinin ilk görüntüsü ictimaiyyətə açıqlandı
* [[13 iyul|13 İyul]] — [[Şri-Lanka etirazları (2022)|Şri-Lanka etirazları]]: [[Şri-Lanka Prezidenti]] [[Qotabaya Racapaska]] ölkəni tərk etdi və [[Maldiv adaları]]na qaçdı
* [[14 iyul|14 İyul]]
** [[Şri-Lanka etirazları (2022)|Şri-Lanka etirazları]]: [[Şri-Lanka Prezidenti]] [[Qotabaya Racapaska]] e-poçt vasitəsilə istefa verdi. [[Ranil Vikramasinqhe]] müvəqqəti Prezident oldu
** [[İtaliya hökumət böhranı (2022)|İtaliya hökumət böhranı]]: [[İtaliya baş naziri]] [[Mario Dragi|Mario Draqi]] 1-ci dəfə istefa verdi. [[İtaliya prezidentlərinin siyahısı|İtaliya Prezident]] [[Serco Mattarella|Serco Matarella]] istefanı qəbul etmədi
* [[18 iyul|18 İyul]] — [[Hindistan]]da prezident seçkiləri keçirildi. [[Draupadi Murmu]] Prezident seçildi
* [[19 iyul|19 İyul]] — [[Avropa isti dalğaları (2022)|Avropa isti dalğaları]]: [[Avropa]]nın böyük hissəsində baş verən anormal istilər böyük meşə yanğınlarına, səyahətlərin pozulmasına, bir çok ölkədə rekord yüksək temperaturlara və ən azı 3600 nəfərin ölümünə səbəb oldu
* [[20 iyul|20 İyul]] — [[Şri-Lanka etirazları (2022)|Şri-Lanka etirazları]]: [[Ranil Vikramasinqhe|Ranil V]][[Ranil Vikramasinqhe|ikramasinqhe]] [[Şri-Lanka Parlamenti]] tərəfindən Prezident seçildi
* [[21 iyul|21 İyul]]
** [[İtaliya hökumət böhranı (2022)|İtaliya hökumət böhranı]]: [[İtaliya baş naziri]] [[Mario Dragi|Mario Draqi]] 2-ci dəfə istefa verdi. [[İtaliya prezidentlərinin siyahısı|İtaliya Prezidenti]] [[Serco Mattarella|Serco Matarella]] istefanı qəbul etdi, [[İtaliya parlamenti|Parlament]]i buraxdı və növbəti 70 gün ərzində yeni seçkilərin keçirilməsi əmr etdi
** [[Avropa Mərkəzi Bankı|Avropa Mərkəzi Bankı (ECB)]] artan [[inflyasiya]] ilə mübarizə üçün [[2011]]-ci ildən bəri ilk dəfə faizlərini artırmağa qərar verdi. Faiz dərəcələrini gözləniləndən daha çox — 50 bənd artırıldı və mənfi faiz dövrü də başa çatdı
* [[23 iyul|23 İyul]] — [[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyası]]: Qlobal yoluxma sayı 75 ölkədə 17000-i keçdi, nəticədə [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] qlobal sağlamlıq vəziyyətində fövqəladə vəziyyət elan etdi
* [[28 iyul|28 İyul]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[2022 Birlik Oyunları]] ([[Birminhem|Birminqem]], [[İngiltərə]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Ayman əl-Zəvahirinin öldürülməsi]]: 2-ci [[Əl-Qaidə]] lideri [[Ayman əl-Zəvahiri]] [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın paytaxtı [[Kabil]] şəhərində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] tərəfindən hava hücumu nəticəsində öldürüldü

=== Avqust ===

* [[4 avqust|4 Avqust]] — [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] [[ABŞ Nümayəndələr Palatasının spikeri]] [[Nensi Pelosi]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Tayvan]]&lt;nowiki/&gt;a mübahisəli səfərinə cavab olaraq [[Tayvan]] ətrafında 6 ərazidə genişmiqyaslı təlimlərə başladı

* [[5 avqust|5 Avqust]] — [[İsrail-Fələstin münaqişəsi (2022)|İsrail-Fələstin münaqişəsi]]: [[İsrail]] [[Fələstin]]&lt;nowiki/&gt;in [[Qəzzə zolağı]]&lt;nowiki/&gt;na hava zərbələri endirdi, keçirilən [[Sübh əməliyyatı (2022)|Sübh əməliyyatı]] nəticəsində [[Fələstin İslami Cihad Təşkilatı]] hərbi lideri [[Taysir Cabari]] öldürüldü
* [[7 avqust|7 Avqust]] — [[İsrail-Fələstin münaqişəsi (2022)|İsrail-Fələstin münaqişəsi]]: [[İsrail]] və [[Fələstin]] 3 günlük hava və raket zərbələrinə son qoyaraq atəşkəs haqqında razılığa gəldilər
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Keniya]]da ümumi seçkilər keçirildi
* [[27 avqust|27 Avqust]] — [[11 sentyabr|11 Sentyabr]] — [[2022 Asiya Kuboku]] ([[Şri-Lanka]])

=== Sentyabr ===
* [[11 sentyabr|11 Sentyabr]] — [[İsveç]]də ümumi seçkilər keçiriləcək

=== Oktyabr ===
* [[2 oktyabr|2 Oktyabr]] — [[Braziliya]]da ümumi seçkilər keçiriləcək

=== Noyabr ===
* [[1 noyabr|1 Noyabr]] — [[İsrail]]də parlament seçkiləri keçiriləcək
* [[15 noyabr|15]] — [[16 noyabr|16 Noyabr]] — [[17-ci G20 sammiti]] ([[Bali (əyalət)|Bali]], [[İndoneziya]])
* [[21 noyabr|21 Noyabr]] — [[8 dekabr|8 Dekabr]] — [[2022 FİFA Dünya Kuboku]] ([[Qətər]])

=== Dekabr ===

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sidney Poitier.jpg|thumb|190x190px|[[Sidni Puatye]]]]
[[Fayl:Ibrahim Boubacar Keïta par Claude Truong-Ngoc décembre 2013 (cropped).jpg|thumb|210x210px|[[İbrahim Bubakar Keyta]]]]
[[Fayl:Gaspard Ulliel César 2018.jpg|thumb|198x198px|[[Qaspar Ulyel]]]]
[[Fayl:Meat Loaf (48474210742).jpg|thumb|197x197px|[[Mit Louf]]]]
[[Fayl:Fatma Girik....jpg|thumb|207x207px|[[Fatma Girik]]]]
* [[2 yanvar|2 Yanvar]]
** [[Erik Valter Elst]], belçikalı astronom (d. [[1936]])
** [[Riçard Liki]], keniyalı paleoantropoloq (d. [[1944]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]]
** [[Oraz Yağmur]], türkmən yazıçı, şair (d. [[1947]])
** [[Viktor Saneyev]],  gürcü atlet, Olimpiya çempionu (d. [[1945]])
** [[Beatris Mintz]], amerikalı embrioloq (d. [[1921]])
* [[6 yanvar|6 Yanvar]]
** [[Sidni Puatye]], amerikalı aktyor (d. [[1927]])
** [[Piter Boqdanoviç]], amerikalı rejissor (d. [[1939]])
** [[Fransisko Sionil Xose]], filippinli yazıçı (d. [[1924]])
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Viktor Mazin]], rus ağır atlet, Olimpiya çempionu (d. [[1954]])
* [[9 yanvar|9 Yanvar]] — [[Tosiki Kayfu]], Yaponiya Baş naziri ''(48-ci)'' (d. [[1931]])
* [[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Əhməd Çalık]], türk futbolçu (d. [[1994]])
** [[David Sassoli]], Avropa Parlamenti Prezidenti ''(16-cı)'' (d. [[1956]])
** [[Ernest Şonekan]], Nigeriya Prezidenti ''(9-cu)'' (d. [[1936]])
* [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ronni Spektor]], amerikalı müğənni (d. [[1943]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Jan-Jak Beneks]], fransız kinorejissor (d. [[1946]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Aykut Edibali]], türk siyasətçi, yazıçı (d. [[1942]])
** [[Rikardo Bofill]], ispan memar (d. [[1939]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[İsmayıl Həkimoğlu]], türk yazıçı (d. [[1932]])
* [[16 yanvar|16 Yanvar]]
** [[Bozkurt Kuruç]], türk aktyor, rejissor (d. [[1935]])
** [[İbrahim Bubakar Keyta]], Mali Baş naziri ''(6-cı)'' və Prezidenti ''(5-ci)'' (d. [[1945]])
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Devid Koks]], ingilis pedaqoq (d. [[1924]])
** [[Pako Gento]], ispan futbolçu (d. [[1933]])
** [[Andre Leon Telli]], amerikalı moda jurnalisti, stilist (d. [[1948]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]]
** [[Hardi Krüqer]], alman aktyor (d. [[1928]])
** [[Qaspar Ulyel]], fransız aktyor (d. [[1984]])
** [[Hans-Yürqer Dörner]], alman futbolçu, Olimpiya çempionu (d. [[1951]])
* [[20 yanvar|20 Yanvar]]
** [[Mit Louf]], amerikalı müğənni, aktyor (d. [[1947]])
** [[Haydi Bibl]], alman xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. [[1941]])
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Reks Kouli]], amerikalı atlet, Olimpiya çempionu (d. [[1940]])
* [[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Thit Nyat Han]], vyetnamlı yazıçı, buddist rahib (d. [[1926]])
* [[23 yanvar|23 Yanvar]]
** [[Ketevan Losaberidze]], gürcü oxatan, Olimpiya çempionu (d. [[1949]])
** [[Tyerri Müqler]], fransız modelyer (d. [[1948]])
* [[24 yanvar|24 Yanvar]]
** [[Fatma Girik]], türk aktrisa (d. [[1942]])
** [[Silvestr Çollan]], macar gimnast, Olimpiya çempionu (d. [[1970]])
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** [[Sami Kutlular]], türk rəssam (d. [[1945]])
** [[Vim Yansen]], holland futbolçu (d. [[1946]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]] — [[Çarancit Sinqh]], hind xokkeyçi, Olimpiya çempionu (d. [[1931]])
* [[28 yanvar|28 Yanvar]] — [[Diler Saraç]], türk aktrisa (d. [[1937]])
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[Leonid Kuravlyov]], rus aktyor (d. [[1936]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Monica Vitti (1965) (cropped).jpg|thumb|194x194px|[[Monika Vitti]]]]
[[Fayl:LataMangeshkar10.jpg|thumb|187x187px|[[Lata Mangeşkar|Lata Manqeşkar]]]]
[[Fayl:Luc Montagnier-press conference Dec 06th, 2008-6.jpg|thumb|202x202px|[[Lük Montanye]]]]
[[Fayl:2018 Procol Harum - Gary Brooker - by 2eight - 8SC9048 (cropped).jpg|thumb|199x199px|[[Qeri Bruker]]]]
* [[1 fevral|1 Fevral]] — [[Sintaro İsihara]], Yaponiya Qubernatoru ''(14-cü və 17-ci)'' (d. [[1932]])
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Monika Vitti]], italyan aktrisa (d. [[1931]])
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[İrfan Atasoy]], türk rejissor, ssenarist (d. [[1937]])
** [[Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi]], terrorist lider, İŞİD xəlifəsi ''(2-ci)'' (d. [[1976]])
** [[Xristos Sardzetakis]], Yunanıstan Prezidenti ''(4-cü)'' (d. [[1929]])
* [[5 fevral|5 Fevral]]
** [[Donald Conston]], İƏİT Baş katibi ''(4-cü)'' (d. [[1936]])
** [[Boris Melnikov]], rus qılıncoynadan, Olimpiya çempionu (d. [[1938]])
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Lata Mangeşkar|Lata Manqeşkar]], hind müğənni (d. [[1929]])
** [[Ronni Helström]], isveçli futbolçu (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Duqlas Trambal]], amerikalı rejissor (d. [[1942]])
* [[8 fevral|8 Fevral]] — [[Lük Montanye]], fransız virusoloq, Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafalı laureatı (d. [[1932]])
* [[10 fevral|10 Fevral]]
** [[Haydar Dümen]], türk psixiatr, yazıçı, seksoloq (d. [[1930]])
** [[Manuel Eskivel]], Belize baş naziri ''(2-ci)'' (d. [[1940]])
* [[12 fevral|12 Fevral]]
** [[Cemil Özbayer]], türk aktyor (d. [[1955]])
** [[Ayvan Raytman]], kanadalı rejissor (d. [[1946]])
** [[Zinaida Kirienko]], rus aktrisa, müğənni (d. [[1933]])
* [[14 fevral|14 Fevral]] — [[Borislav İvkov]], serb şahmat qrossmeysteri (d. [[1933]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Arif Şentürk]], türk müğənni (d. [[1941]])
** [[Yuzef Zapendzki]], polyak güllə atıcısı, Olimpiya çempionu (d. [[1929]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Amos Soyer]], Liberiya Prezidenti ''(müvəqqəti)'' (d. [[1945]])
* [[19 fevral|19 Fevral]]
** [[Sina Akyol]], türk şair (d. [[1950]])
** [[Qeri Bruker]], ingilis müğənni, pianoçu (d. [[1945]])
** [[Kakuyçi Mimura]], yapon futbolçu (d. [[1931]])
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Aleksandr Sidorenko]], ukraynalı üzgüçü, Olimpiya çempionu (d. [[1960]])
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Ahmet Muvaffak Falay]], türk caz trubaçısı (d. [[1930]])
** [[Mark Laneqan]], amerikalı musiqiçi, bəstəkar (d. [[1964]])

* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[İvanka Xristova]], bolqar güllə atıcısı (d. [[1941]])
** [[Ayten Erman]], türk aktrisa (d. [[1935]])

* [[28 fevral|28 Fevral]] — [[Abuzid Ömər Dorda]], Liviya Baş naziri ''(18-ci)'' (d. [[1944]])

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Alevtina Kolchina Grenoble 1968 001.jpg|thumb|225x225px|[[Alevtina Kolçina]]]]
[[Fayl:History of Violence 002 (7271227040).jpg|thumb|223x223px|[[Vilyam Hört|Uilyam Hört]]]]
[[Fayl:Madeleine Albright before STS 88.jpg|thumb|227x227px|[[Madlen Olbrayt]]]]
[[Fayl:FoosLollBerlin190917-21 (cropped).jpg|thumb|209x209px|[[Teylor Hokins]]]]
* [[1 mart|1 Mart]] — [[Alevtina Kolçina]], rus xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. [[1930]])
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Şenol Birol]], türk futbolçu (d. [[1936]])
** [[Hüseyn Elmalıpınar]], türk aktyor (d. [[1971]])
** [[Din Vuds]], avstraliyalı velosipedçi, Olimpiya çempionu (d. [[1966]])
* [[4 mart|4 Mart]]
** [[Akrep Nalan]], türk müğənni, aktrisa (d. [[1954]])
** [[Şeyn Uorn]], avstraliyalı kriketçi (d. [[1966]])
* [[6 mart|6 Mart]]
** [[Frenk O'Farrell]], irland futbolçu (d. [[1947]])
** [[Cüzeppe Uilson]], italyan futbolçu (d. [[1969]])
* [[7 mart|7 Mart]] — [[Məhəmməd Rafiq Tarar]], Pakistan Prezidenti ''(9-cu)'' (d. [[1929]])
* [[8 mart|8 Mart]] — [[Tomas Boy]], meksikalı futbolçu (d. [[1951]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Yürqen Qrabovski]], alman futbolçu (d. [[1944]])
* [[11 mart|11 Mart]] — [[Rupiya Banda]], Zambiya Prezidenti ''(4-cü)'' (d. [[1937]])
* [[12 mart|12 Mart]] — [[Karl Offmann]], Mavriki Prezidenti ''(3-cü)'' (d. [[1940]])
* [[13 mart|13 Mart]] — [[Vilyam Hört|Uilyam Hört]], amerikalı aktyor (d. [[1950]])

* [[14 mart|14 Mart]]
** [[Stiven Uilhayt]], amerikalı kompüter alimi (d. [[1948]])
** [[Çarlz Qrin]], amerikalı sprinter, Olimpiya çempionu (d. [[1945]])

* [[15 mart|15 Mart]] — [[Yucin Parker]], amerikalı fizik (d. [[1927]])
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Konimitsu Takahasi]], yapon yarışçı, motosikletçi (d. [[1940]])
* [[17 mart|17 Mart]]
** [[Kunt Tulger]], türk rejissor (d. [[1948]])
** [[Kristofer Aleksander]], amerikalı memar, dizayner (d. [[1936]])
** [[Entoni Neş]], ingilis bobsledder, Olimpiya çempionu (d. [[1936]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Adiz Kusayev]], çeçen şair, yazıçı (d. [[1938]])
* [[19 mart|19 Mart]] — [[Şahabuddin Əhməd]], Banqladeş Prezidenti ''(12-ci)'' (d. [[1930]])
* [[21 mart|21 Mart]]
** [[Fevzi Zemzem]], türk futbolçu (d. [[1941]])
** [[Sumeylu Bubeye Mayqa]], Mali Baş naziri ''(16-cı)'' (d. [[1954]])
* [[23 mart|23 Mart]] — [[Madlen Olbrayt|Madlen Olbrayt,]] ABŞ Dövlət katibi ''(64-cü)'' (d. [[1937]])
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Aydın Engin]], türk jurnalist (d. [[1941]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Teylor Hokins]], amerikalı musiqiçi (d. [[1972]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan Prezidenti ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Aleksandra Zabelina]], rus qılınoynadan, Olimpiya çempionu (d. [[1937]])
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Tomris Öziş]], türk pianoçu (d. [[1935]])
** [[Naci Erdem]], türk futbolçu (d. [[1931]])
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Eqon Franke]], polyak qılıncoynadan, Olimpiya çempionu (d. [[1935]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Qeorqi Atasanov]], Bolqarıstan Baş naziri ''(39-cu)'' (d. [[1933]])
** [[Patrik Demarşele]], fransız fotoqraf (d. [[1943]])
** [[Rıdvan Bolatlı]], türk futbolçu (d. [[1928]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Bjarni V Tryggvason.jpg|thumb|210x210px|[[Byarni Triqqvason]]]]
[[Fayl:Владимир Жириновский (25-09-2021) (cropped).jpg|thumb|196x196px|[[Vladimir Jirinovski]]]]
[[Fayl:Robert Morse at PaleyFest 2014.jpg|thumb|210x210px|[[Robert Mors]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[İbrahim Gündoğan]], türk aktyor (d. [[1959]])
* [[2 aprel|2 Aprel]] — [[Leonel Sançes]], çilili futbolçu (d. [[1936]])
* [[3 aprel|3 Aprel]] — [[Lijiya Faqundes Telles]], braziliyalı yazıçı (d. [[1918]])
* [[4 aprel|4 Aprel]] — [[Canqo Sissoko]], Mali baş naziri ''(müvəqqəti)'' (d. [[1948]])
* [[5 aprel|5 Aprel]]
** [[Sidni Oltmen]], amerikalı bioloq, professor, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. [[1939]])
** [[Byarni Triqqvason]], kanadalı kosmonavt (d. [[1945]])
** [[Yozef Panaçek]], çex güllə atıcısı, Olimpiya çempionu (d. [[1936]])
* [[6 aprel|6 Aprel]] — [[Vladimir Jirinovski]], rus dövlət xadimi, siyasətçi (d. [[1946]])
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Duşan Çkreviç]], Serbiya Baş naziri ''(55-ci)'' və Prezidenti ''(12-ci)'' (d. [[1927]])
* [[9 aprel|9 Aprel]] — [[Cek Hiqqins]], ingilis yazıçı (d. [[1929]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Zekeriya Beyaz]], türk sosioloq, yazıçı, ilahiyyatçı (d. [[1938]])
* [[13 aprel|13 Aprel]]
** [[Mişel Buke]], fransız aktyor (d. [[1925]])
** [[Freddi Rinkon]], kolumbiyalı futbolçu (d. [[1966]])
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Mayk Bossi]], kanadalı xokkeyçi (d. [[1957]])

* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Çalrz Henri Plamb]], Avropa Parlamenti Prezidenti ''(4-cü)'' (d. [[1925]])
** [[Bernhard Qermeshauzen]], alman bobsledder, Olimpiya çempionu (d. [[1951]])

* [[17 aprel|17 Aprel]] — [[Radu Lupu]], rumıniyalı pianoçu (d. [[1945]])
* [[18 aprel|18 Aprel]] — [[Harrison Börtuistl]], ingilis bəstəkar (d. [[1934]])
* [[19 aprel|19 Aprel]] — [[Kane Tanaka]], yapon uzunömürlü (d. [[1903]])
* [[20 aprel|20 Aprel]] — [[Robert Mors]], amerikalı aktyor (d. [[1931]])

* [[21 aprel|21 Aprel]]
** [[Mvai Kibaki]], Keniya Prezidenti ''(3-cü)'' (d. [[1931]])
** [[Jak Perren]], fransız aktyor, rejissor (d. [[1941]])

* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Qi Laflör]], kanadalı xokkeyçi (d. [[1951]])
* [[26 aprel|26 Aprel]]
** [[Klaus Şultse]], alman musiqiçi, bəstəkar (d. [[1947]])
** [[Aykut Sözeri]], türk aktyor, rejissor (d. [[1950]])

* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[İsmail Oqan]], türk güləşçi (d. [[1933]])
* [[29 aprel|29 Aprel]] — [[Agah Özgüç]], türk yazıçı, tənqidçi, jurnalist (d. [[1932]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[Mino Rayola]], italyan futbol agenti (d. [[1967]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vangelis, 26 July 2012.jpg|thumb|195x195px|[[Vangelis]]]]
[[Fayl:Bujar Nishani (03-10-2016).jpg|thumb|208x208px|[[Buyar Nişani]]]]
* [[1 may|1 May]] — [[İvisa Osim]], bosniyalı futbolçu (d. [[1941]])
* [[3 may|3 May]]
** [[Toni Bruks]], ingilis F1 pilotu (d. [[1932]])
** [[Stanislav Şuşkeviç]], Belarus Ali Soveti Sədri ''(1-ci)'' (d. [[1934]])
* [[7 may|7 May]] — [[Yuri Averbah]], rus qrossmeyster (d. [[1922]])
* [[8 may|8 May]] — [[Mariya Qusakova]], rus xizəkçi (d. [[1931]])
* [[10 may|10 May]] — [[Leonid Kravçuk]], Ukrayna Prezidenti ''(1-ci)'' (d. [[1934]])
* [[13 may|13 May]]
** [[Xəlifə bin Zayed Al Nəhyan]], BƏƏ Prezidenti ''(2-ci)'' (d. [[1948]])
** [[Teresa Berqansa]], ispan mezzo-soprano (d. [[1933]])
** [[Ben Roy Mottelson]], amerikalı fizik, Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı ([[1926]])
* [[14 may|14 May]] — [[Endrü Saymonds]], avstraliyalı kriketçi (d. [[1975]])
* [[17 may|17 May]] — [[Vangelis]], yunan bəstəkar, musiqiçi (d. [[1943]])
* [[26 may|26 May]]
** [[Çiriako De Mita]], İtaliya Baş naziri ''(47-ci)'' (d. [[1928]])
** [[Endi Fletçer]], ingilis musiqiçi (d. [[1961]])
** [[Rey Liotta]], amerikalı aktyor (d. [[1954]])
** [[Alan Uayt]], ingilis nağara ifaçısı, musiqiçi (d. [[1949]])
* [[27 may|27 May]] — [[Ancelo Sodano]], Müqəddəs Taxt-Tacın Dövlət Katibi ''(54-cü)'' (d. [[1927]])
* [[28 may|28 May]]
** [[Evaristo Karvalyo]], San-Tome və Prinsipi Baş naziri ''(5-ci)'' və Prezidenti ''(4-cü)'' (d. [[1941]])
** [[Buyar Nişani]], Albaniya Prezidenti ''(7-ci)'' (d. [[1966]])
* [[30 may|30 May]] — [[Boris Pahor]], sloveniyalı yazıçı (d. [[1913]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Jean-Louis Trintignant Cannes 2012.jpg|thumb|202x202px|[[Jan-Lui Trentinyan]]]]
[[Fayl:Cüneyt Arkın (II).jpg|thumb|187x187px|[[Cüneyt Arkın]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Sönməz Yıkılmaz]], türk aktyor (d. [[1940]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Lətif Dəmirçi]], türk karikaturaçı rəssam (d. [[1961]])
* [[6 iyun|6 İyun]] — [[Valeriy Ryumin]], rus kosmonavt (d. [[1939]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[İsaak Berqer]], amerikalı ağır atlet, Olimpiya çempionu d.  [[1936]]) 
* [[8 iyun|8 İyun]] — [[Paula Reqo]], ingilis vizual rəssam (d. [[1935]])
* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Bernd Branş]], alman futbolçu, Olimpiya çempionu (d. [[1944]])
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Steynar Amundsen]], norveçli kanoeçi, Olimpiya çempionu (d. [[1945]])
* [[17 iyun|17 İyun]] — [[Jan-Lui Trentinyan]], fransız aktyor, rejissor (d. [[1930]])
* [[21 iyun|21 İyun]] — [[Draqan Tomiç]], Serbiya Prezidenti ''(müvəqqəti)'' (d. [[1935]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[Yonni Nilsson]], isveçli sürətli konkisürən, Olimpiya çempionu (d. [[1943]])
** [[Yüri Tarmak]], estoniyalı atlet, Olimpiya çempionu (d. [[1946]])
* [[23 iyun|23 İyun]] — [[Kristina Bas-Kayser]], holland sürətli konkisürən, Olimpiya çempionu (d. [[1938]])
* [[27 iyun|27 İyun]] — [[Leonardo Del Vekkio]], italyan iş adamı (d. [[1935]])
* [[28 iyun|28 İyun]] — [[Cüneyt Arkın]], türk aktyor (d. [[1937]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Shinzō Abe April 2014.jpg|thumb|215x215px|[[Şinzo Abe|Sindzo Abe]]]]
[[Fayl:Ivana Trump.jpg|thumb|206x206px|[[İvana Tramp]]]]
* [[1 iyul|1 İyul]] — [[Riçard Taruski]], amerikalı musiqişünas (d. [[1945]])
* [[2 iyul|2 İyul]] — [[Piter Bruk]], ingilis rejissor (d. [[1925]])
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Robert Körl]], amerikalı kimyaçı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. [[1933]])
* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Məhəmməd Barkindo]], OPEC Baş katibi ''(28-ci)'' (d. [[1959]])
** [[Arne Ahman]], isveçli atlet, Olimpiya çempionu (d. [[1925]])
* [[6 iyul|6 İyul]] — [[Ceyms Kaan]], amerikalı aktyor (d. [[1940]])
* [[7 iyul|7 İyul]] — [[Ceykob Nena]], Mikroneziya Prezidenti ''(4-cü)'' (d. [[1941]])
* [[8 iyul|8 İyul]]
** [[Şinzo Abe|Sindzo Abe]], Yaponiya Baş naziri ''(57-ci)'' (d. [[1954]])
** [[Joze Eduardu duş Santuş]], Anqola Prenzidenti ''(2-ci)'' (d. [[1942]])
** [[Luis Eçeverria]], Meksika Prezidenti ''(57-ci)'' (d. [[1922]])
* [[14 iyul|14 İyul]]
** [[Fransisko Morales Bermudes]], Peru Baş naziri ''(112-ci) ''və Prezidenti ''(51-ci)'' (d. [[1921]])
** [[İvana Tramp]], amerikalı iş adamı, modelyer (d. [[1949]])
* [[18 iyul|18 İyul]] — [[Klas Oldenburq]], amerikalı heykəltəraş (d. [[1929]])
* [[21 iyul|21 İyul]] — [[Uve Zeeler]], alman futbolçu (d. [[1936]])
* [[25 iyul|25 İyul]] — [[Devid Trimbl]], Şimali İrlandiya birinci naziri ''(1-ci)'', Nobel Sülh mükafatı laureatı (d. [[1944]])
* [[26 iyul|26 İyul]] — [[Ceyms Lavlok]], ingilis aliim, ekoloq (d. [[1919]])
* [[27 iyul|27 İyul]] — [[Yelizaveta Dementyeva]], rus kanoeçi, Olimpiya çempionu (d. [[1928]])
* [[29 iyul|29 İyul]] — [[Yuris Hartmanis]], amerikalı kompüter alimi (d. [[1928]])

* [[31 iyul|31 İyul]]
** [[Fidel Valdes Ramos]], Flippin Prezidenti ''(12-ci)'' (d. [[1928]])
** [[Bill Rassell]], amerikalı basketbolçu, Olimpiya çempionu (d. [[1934]])
** [[Ayman əl-Zəvahiri]], misirli terrorçu, Əl-Qaidə lideri ''(2-ci)'' (d. [[1951]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Olivia Newton John (6707495311) (cropped to look large) (cropped).jpg|thumb|205x205px|[[Oliviya Nyuton-Con]]]]
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Reymond Damadyan]], amerikalı həkim, ixtiraçı (d. [[1936]])

* [[5 avqust|5 Avqust]]
** [[İssey Miyake]], yapon modelyer (d. [[1938]])
** [[Cudit Darem]], avstraliyali musiqiçi, bəstəkar (d. [[1943]])

* [[7 avqust|7 Avqust]]
** [[Anatoli Filipçenko]], rus kosmonavt (d. [[1928]])
** [[Ezikiel Alebua]], Solomon adaları Baş naziri ''(3-cü)'' (d. [[1947]])

* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Oliviya Nyuton-Con]], avstraliyalı müğənni, aktrisa (d. [[1948]])

== Həmçinin bax ==
* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022-ci ildə Azərbaycan]]

[[Kateqoriya:2022| ]]</text>
      <sha1>23xmdlfgkadh4q18w43l7eqjmbeo00z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hasekura Tsunenaqa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>451028</id>
    <revision>
      <id>6570829</id>
      <parentid>6565278</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:17:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiyada xristianlıq]] silindi; [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="596" xml:space="preserve">{{Şəxs}}

'''Hasekura Tsunenaqa''' ({{DVTY}}) — yaponiyalı [[samuray]] və [[səyyah]].

Hasekura Tsunenaqa əsasən [[Şimali Amerika]], [[Avropa]] və [[Vatikan]]a səfərlər etmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.artsales.com/ARTistory/Xavier/Hasekura.html The Epic Journey of Hasekura Tsunenaga]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
{{şəxs-qaralama}}

[[Kateqoriya:Edo dövrü şəxsləri]]
[[Kateqoriya:Yaponiya diplomatları]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]
[[Kateqoriya:Samuraylar]]
[[Kateqoriya:Yaponiya səyyahları]]</text>
      <sha1>958uwq1ekocjvxpugang8jpt5zanzbn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vüqar Musayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>453711</id>
    <revision>
      <id>6570729</id>
      <parentid>6021043</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:19:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6635" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Vüqar Musayev
 |orijinal adı         = Vüqar Yadulla oğlu Musayev
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = 
 |doğum tarixi         = 2.10.1978
 |doğum yeri           = [[Naxçıvan]], [[Naxçıvan MSSR]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = {{SSRİ}}→&lt;br&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = [[riyaziyyat]]
 |elmi dərəcəsi        = texnika üzrə fəlsəfə doktoru
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = [[AMEA]] [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]]
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Vüqar Yadulla oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) — texnika üzrə fəlsəfə doktoru.

== Ümumi məlumatlar ==
*Vüqar Yadulla oğlu Musayev 1978-ci ildə [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olmuşdur.
* [[2001]]-ci ildə Türkiyənin Boğaziçi Universitetinin Fən-Ədəbiyyat Fakültəsinin Riyaziyyat bölməsini bitirmişdir.
* [[2006]]-cı ildə [[Qafqaz Universiteti]]ndə Kompyuter Mühəndisliyi istiqaməti üzrə magistr dərəcəsi almışdır.
* [[2009]]-cu ildən etibarən Qafqaz Universitetində riyaziyyatın əsasları, xətti cəbr, kriptoqrafiya və diskret riyaziyyat fənləri üzrə tədris fəaliyyəti ilə məşğul olur.  
* [[2006]]-cı ildə [[AMEA]] [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]]nda aspiranturaya daxil olmuşdur.
* [[2010]]-cu ildə “Biometrik eyniləşdirmə sisteminin yaradılması üçün metod və alqoritmlərin işlənməsi” mövzusunda dissertasiya işini müdafiə etmiş və 05.13.01 - Sistemli analiz, idarəetmə və informasiyanın işlənməsi ixtisası üzrə texnika üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. 
* Hazırda [[ADA Universiteti]]ndə riyaziyyat müəllimi vəzifəsində işləyir
* Ailəlidir: 1 qızı və 1 oğlu var

== Elmi-pedaqoji fəaliyyəti ==
* Beynəlxalq Əlaqələr Şöbəsinin müdiri, [[AMEA]] [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]]. Bakı/Azərbaycan. Sen 2010 - Avq 2018.
* [[Riyaziyyat]] müəllimi, Qafqaz Universiteti. Bakı/Azərbaycan. Sen 2009 - Avq 2018.
* [[Riyaziyyat]] müəllimi, ÇAĞ Öğretim, Qafqaz Gimnaziyası. Bakı/Azərbaycan. Avq 2008 - Avq 2009.
* [[Riyaziyyat]] müəllimi, ÇAĞ Öğretim, Bakı Özel Türk Liseyi. Bakı/Azərbaycan. Sen 2004 - Avq 2009.
* [[Riyaziyyat]] müəllimi, Hope Company. Dhaka/Banqladeş. Okt 2001 - İyl 2004.

== Üzv oldugu elmi qurumlar ==
* IEEE ( Institute of Electrical and Electronics Engineers) - 1 Mart 2011

== Nəşrlər ==
* Имамвердиев Я.Н., Мусаев В.Я. , Алгулиев Р.М., Musayev V. Метод усиления безопасности биометрических систем с помощью водяных знаков. Вопросы защиты информации. Rusiya 2010.
* Керимова Л.Э., Мусаев В.Я., Имамвердиев Я.Н., Musayev V. Метод обнаружения живучести отпечатков пальцев на основе преобразования Радона. Автоматика и вычислительная техника. Latvia 2009.
* Мусаев В.Я., Имамвердиев Я.Н., Musayev V. Метод определения качества отпечатков пальцев на основе вейвлетов. Информационные технологии моделирования и управления. Rusiya 2009.
* Имамвердиев Я.Н. , Мусаев В.Я., Алгулиев Р.М., Musayev V. Методы обнаружения живучести в биометрических системах. Вопросы защиты информации. Rusiya 2009.
* Musayev V.Y., Əliquliyev R.M., Musayev V. Üçölçülü sifət eyniləşdirmə metodlarının müqayisəli analizi. Azərbaycan Milli Aeorokosmik Agentliyinin Xəbərləri. 2009.
* Имамвердиев Я.Н., Мусаев В.Я., Алгулиев Р.М., Musayev V. Актуальные проблемы создания системы биометрической идентификации в Азербайджанской Республике. Azərbaycan Milli Aeorokosmik Agentliyinin Xəbərləri. 2009

== Elmi-pedaqoji fəaliyyəti ==
* Bakalavriat, &quot;Diskret Riyaziyyat&quot;.
* Bakalavriat, &quot;Riyazziyyatın Əsasları&quot;.
* Bakalavriat, &quot;Xətti Cəbr&quot;.
* Magistratura, &quot;Kriptoqrafiya və Şəbəkə Təhlükəsizliyi&quot;.
* Bakalavriat, &quot;İnformasiya Təhlükəsizliyi&quot;.
* Bakalavriat, &quot;Cəbr&quot;.
* Bakalavriat, &quot;Riyazi Analiz&quot;.

== Beynəlxalq konfranslar ==
* V.Y. , Musayev , Musayev V. 3D face recognition method by best fitting polynomials. 5th International Conference on Application of Information and Communication Technologies (AICT). Azərbaycan. Oktyabr 2011:2.
* Imamverdiyev , Musayev , R.M. , V.Y. , Y.N , Alguliyev , Musayev V. Securing fingerprint template by watermarking. 3rd International Conference on Application of Information and Communication Technologies (AICT), 2009. Azərbaycan. Oktyabr 2009:3.
* Imamverdiyev , Musayev , V. , Wayman J. , Y. , Abdullayeva F. , Musayev V. Analysis of Security Vulnerabilities in Biometric Systems. The 2nd International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics” – PCI 2008. Azərbaycan. Sentyabr 2008:60-63.
* Karimova L , Musayev V. , Wayman J. , Imamverdiyev Y. , Musayev V. Testing Biometric Systems Against Spoofing Attacks. The II International Conference “Problems of Cybernetics and Informatics” – PCI’2008. Azərbaycan. Sentyabr 2008:52-55.
* Imamverdiyev Y. Wayman J. , Musayev V. , Shixaliyev R. , Musayev V. Analysis of The Biometric Systems Security Evaluation Methodologies. The 2nd International Conference &quot;Problems of Cybernetics and Informatics &quot;– PCI 2008. Azərbaycan. Sentyabr 2008:71-74.

{{Vikikitab|Vüqar Musayev/Biblioqrafiya}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Vikianbar kateqoriyası|Vüqar Musayev}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]]
[[Kateqoriya:Riyaziyyatçılar]]</text>
      <sha1>8vqx4kny2j3mzpwzi7awani1zf1opm7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cam minarəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>454376</id>
    <revision>
      <id>6571688</id>
      <parentid>6561111</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:27:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Xarici keçidlər */clean up, replaced: {{Əfqanıstandakı Ümumdünya İrsi → {{Əfqanıstandakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3258" xml:space="preserve">{{Tarixi abidə
|adı            = Cam minarəsi
|orijinal adı   ={{Dil-en|Minaret of Jam}}
|şəkil          = Jam Qasr Zarafshan.jpg
|şəkil_izah     =
|şəkil2          =
|şəkil2_izah     = 
|ölkə           = {{flaqifikasiya|Əfqanıstan}}
|şəhər          = 
|yerləşir       = 
|aidiyyatı         = 
|memar             = 
|tikilmə_tarixi    = 
|üslubu            = 
|vəziyyəti           = Təhlükəli
|nişanlama1     = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı  =
|nişanlama1_vaxtı = 2002
|nişanlama1_tipi   = Mədəni 
|nişanlama1_kriteriya   =ii, iii, iv
|nişanlama1_nömrəsi    = [http://whc.unesco.org/en/list/211 211]
|nişanlama1_hissəsi    = 
|nişanlama1_sərbəst1ad   = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər   = Əfqanıstan
|nişanlama1_sərbəst2ad    = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər = Asiya
|nişanlama1_sərbəst3ad    = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər = 
|Commons kateqoriyası   = Minaret of Jam
|Xəritəsi             =  {{Yer xəritəsi
 |Əfqanıstan
 |label=|label_size= |lat=
 |lon=
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
}}

'''Cam Minarəsi''' — şərqi [[Əfqanıstan]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyekti. Qor vilayətinin Şahrak bölgəsində, Hari çayının sahilində yerləşir. Qırmızı daşlarla 65 metr hündürlüyündə tikilən minarənin  ətrafında 2400 metrə çatan dağlarla çevrilmişdir. Minarənin xarici  [[Kufi xətti]] və [[Nəsx xətti]] ilə yazılar, həndəsi fiqurlar və [[Quran]] sürələri  ilə bəzədilmişdir.

==Şəkillər==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Qasr_Zarafshan.jpg| Zarafşan qəsri, Avqust 2005
Fayl:Paving_near_Jam.jpg|Cam Minarəsinin daxili, Avqust 2005
Fayl:Jam afghanistan ghorprovince islamic architecture.jpg|Cam Minarəsinin xarici
Fayl:Jamafghanistangrorharirud.jpg|Cam Minarəsinin xarici
Fayl:Minar of jam ghor.jpg|Cam Minarəsinin xarici
Fayl:Jam_Minaret_decoration.jpg|Cam Minarəsinin xarici, Avqust 2005
Fayl:Jam afghan architecture inside structure.jpg|Cam Minarəsinin daxili
Fayl:Jam1.jpg|Hari çayının sahilində Cam minarəsi
Fayl:Jam Qasr Zarafshan.jpg|Cam minarəsi və Zarafşan qəsri, Avqust 2005
Fayl:Ghor Province Afghanistan Jam Village.jpg|Minarəyə gedən yol
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.arch.cam.ac.uk/~alg1000/mjap/ Minaret of Jam Archaeological Project] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20060925014252/http://www.arch.cam.ac.uk/~alg1000/mjap/ |date=2006-09-25 }}
* [http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=6643&amp;URL_DO=DO_TOPIC&amp;URL_SECTION=201.html  UNESCO site on threats to the minaret]
* [http://whc.unesco.org/en/list/211 UNESCO World Heritage Center-Minaret and Archaeological Remains of Jam]
* [http://www.orientalarchitecture.com/afghanistan/statewide/minaretjam.php Asian Historical Architecture: Minaret of Jam]
* [http://www.turquoisemountain.org Turquoise Mountain Foundation]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/7380050.stm Hidden jewel of Afghan culture]
{{Əfqanıstandakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Minarələr]]
[[Kateqoriya:Əfqanıstandakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>ebskp1zngrsosmqt4dpaxz5it8lpw2o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>457032</id>
    <revision>
      <id>6570985</id>
      <parentid>6262036</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:29:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46689" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 15; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 26 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[24 sentyabr]] [[2020]]-ci ildə &quot;[[Sevilya FK|Sevilya]]&quot; üzərində 2-1 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|1||align=center|3||1998||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>7pitpebdfjixo72im2im0upc66sdq5l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570986</id>
      <parentid>6570985</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:31:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46703" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|1||align=center|3||1998||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>t6200r376nye954b4p4i0qbflf8rjy8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570987</id>
      <parentid>6570986</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:39:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47387" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|1||align=center|3||1998||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>sahw2a3w87tumxguderah9lr6t9ql13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570988</id>
      <parentid>6570987</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:42:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48017" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|1||align=center|3||1998||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>ajs20b25kbkbooqne6io2ewou6mbs4j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570989</id>
      <parentid>6570988</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:44:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48017" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=13%|Stadion
!width=11%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|1||align=center|3||1998||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>8saanggx78em91amz5poi72245y3qsf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570990</id>
      <parentid>6570989</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:47:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Klub üzrə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48234" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=13%|Stadion
!width=11%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|4||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017, 2022||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|2||align=center|3||1998, 2021||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Vilyarreal FK|Vilyarreal]]||align=center|0||align=center|1||||2021
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]||align=center|0||align=center|1||||2022
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>nrsdi002nhmdkqgfypz2ylzune91ke9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570991</id>
      <parentid>6570990</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:47:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Klub üzrə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48234" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=13%|Stadion
!width=11%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|5||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017, 2022||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|2||align=center|3||1998, 2021||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Vilyarreal FK|Vilyarreal]]||align=center|0||align=center|1||||2021
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]||align=center|0||align=center|1||||2022
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 15
|align=center| 12
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 7
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>3r690lcexzu9uzgclzfbjd3m58xc5st</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570992</id>
      <parentid>6570991</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:48:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ölkə üzrə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48234" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=13%|Stadion
!width=11%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|5||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017, 2022||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|2||align=center|3||1998, 2021||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Vilyarreal FK|Vilyarreal]]||align=center|0||align=center|1||||2021
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]||align=center|0||align=center|1||||2022
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 16
|align=center| 14
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 8
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|26||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>01ygxtfhtx5su8wksuf6rpji4gulmz0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570993</id>
      <parentid>6570992</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Turnir üzrə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48234" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
{{Futbol turniri 
| tam adı           = UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı
| şəkil             = [[Fayl:2015 UEFA Super Cup 54.jpg|280px]]
| altyazı           = 
| açılış ili        = 1972
| bağlanış ili      =
| ölkə              = [[UEFA]] ([[Avropa]])
| komandaların sayı = 2
| son çempion       = {{bayraq|Almaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu klub    = {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]&lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]] &lt;br /&gt;{{bayraq|İtaliya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]] (5)
| ən uğurlu komanda =
| yayımçılar        = 
| şüar              = 
| veb səhifəsi      = 
| aktual sezon      = [[2022 UEFA Superkuboku]]
| əvvəlki sezon     = 
| sonrakı sezon     = 
}}
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.

Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt; UEFA Superkuboku sonuncu dəfə bu formatda [[1999]]-cu ildə — &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Latsio FK|Latsio]]&quot; komandaları arasında oynanılıb: &quot;Latsio&quot; &quot;Mançester Yunayted&quot; üzərində 1:0 hesabı ilə qələbə qazanıb. Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;format&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|title=Формат турнира|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-08-10|archive-url=https://www.webcitation.org/69oUKXE3f?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/finals/competitionformat/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

[[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi. [[2010]]-cu ildən bugünədək kubok uğrunda UEFA Çempionlar Liqasının qalibi ilə UEFA Avropa Liqasının qalibi qarşılaşır.

Ümumilikdə UEFA Superkubokunu 13 ölkədən 24 müxtəlif komanda qazanıb; turnir tarixinin ən müvəffəqiyyətli komandası, ümumi olaraq 5 dəfə çempionluq yaşayan [[İtaliya]]nın [[Milan FK|Milan]] klubudur. &quot;Milan&quot; həmçinin, [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə kuboku üst-üstə iki dəfə qazanaraq titulunu qoruya bilmiş yeganə klubdur.&lt;ref name=&quot;format&quot; /&gt; [[İspaniya]]nın &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; klubu UEFA Superkubokunda ən çox iştirak etmiş ''(9 dəfə)'' və ən çox məğlub olmuş ''(4 dəfə)'' komandadır. İspaniya turnirdə qələbə sayına görə birinci yeri tutur  — 16; ümumilikdə İspaniya klubları turnirdə 28 dəfə iştirak ediblər.

Turnirin ilk qalibi — [[1972]]-ci ildə [[Şotlandiya]]nın &quot;[[Reyncers FK|Reyncers]]&quot; komandasını iki oyunluq sistemlə keçirilən görüşdə ümumi olaraq 6-3 hesabı ilə məğlub edən [[Niderland]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; klubu olmuşdur. Sonuncu çempion — [[10 avqust]] [[2022]]-ci ildə &quot;[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]&quot; üzərində 2-0 hesablı qələbə qazanan &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot; komandasıdır.

== Qaliblər ==

=== Açar ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|†
|Oyun əlavə vaxtda başa çatmışdır
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|††
|Qalib &quot;Qızıl qol&quot; qaydası ilə müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#FBCEB1&quot;|{{Tooltip|p|Penalti seriyası}}
|Qalib oyun sonrası penalti seriyasında müəyyənləşib
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|*
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#FFFF99&quot;|#
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]nun qalibi
|-
|style=&quot;background-color:#faecc8&quot;|¤
|[[UEFA Avropa Liqası]]nın qalibi
|-
|''o/k''
|Oyun keçirilməyib
|-
|}

=== İki oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Ev sahibi
!width=4%|Hesab
!width=12%|Qonaq komanda
!width=9%| Ölkə
!width=11%|Stadion
!width=13%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1972|1972]]
|{{SCO}}
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|align=center|1:3
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[Aybroks stadionu|Aybroks]]
|[[Qlazqo]], [[Şotlandiya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|title=1973: &quot;Аякс&quot; положил начало|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2rI8Sw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1973/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|İlk Superkubok görüşü UEFA tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref name=&quot;History&quot;&gt;{{Cite news|lang=ru| url = http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html | title = Суперкубок УЕФА - История |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|3:2
|bgcolor=FFFF99|[[Reyncers FK|Reyncers]] #
|{{SCO}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2| &quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1973|1973]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|title=Classic club: Ajax Amsterdam|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023070927/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31089/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Milan FK|Milan]] #
|{{ITA}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:1 hesabı ilə qalib gəlib*
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1974
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|Almaniya}} [[Bavariya FK|Bavariya]] *, {{flaq|Qərbi Almaniya}} [[Maqdeburq İK|Maqdeburq]] #.
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|Klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1975|1975]]
|{{FRG}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|0:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|{{URS}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=uk|url=http://www.fcdynamo.com/en/trophy/|title=Trophies|publisher=Официальный сайт ФК «Динамо» Киев| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{URS}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Olimpiya stadionu (Kiyev)|Olimpiya stadionu]]
|[[Kiyev]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Dinamo Kiyev&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 6:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1976|1976]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Olimpiya stadionu (Münhen)|Olimpiya stadionu]]
|[[Münhen]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot;&gt;{{cite news|lang=fr|url=http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|title=History 1908-2005|publisher=Официальный сайт ФК «Андерлехт»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20080811215035/http://www.rsca.be/historyclub.php?menu=4&amp;submenu=22|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1977|1977]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|{{ENG}}
|[[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot;&gt;{{Cite news|lang=en|url = http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/ |title=LFC Honours |publisher=Официальный сайт ФК «Ливерпуль»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19 |archiveurl = http://news.archive.org/news/20080125234746/http://www.liverpoolfc.tv/lfc_story/honours/|archivedate = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Liverpul FK|Liverpul]]''' *
|align=center|6:0
|bgcolor=FFFF99|[[Hamburq FK|Hamburq]] #
|{{GER}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Liverpul&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 7:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1978|1978]]
|{{BEL}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|align=center|3:1
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Konstant Vanden Stok (stadion)|Konstant Vanden Stok]]
|[[Brüssel]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Anderlecht&quot; /&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Anderlext FK|Anderlext]]''' #
|{{BEL}} 
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Anderlext&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:3 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1979|1979]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0,,10308~400960,00.html|title=Records and Cup Wins|publisher=Официальный сайт ФК «Ноттингем Форест»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2008-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080307171151/http://www.nottinghamforest.premiumtv.co.uk/page/History/0%2C%2C10308~400960%2C00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]''' *
|{{ENG}}
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Nottingem Forest&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1980|1980]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siti Qraund]]
|[[Nottingem]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|title=1980: Конец эры &quot;Ноттингема&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2uzhVg?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1980/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Valensiya FK|Valensiya]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]] *
|{{ENG}} 
|[[Mestaliya stadionu|Mestaliya]]
|[[Valensiya]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|Ümumi hesab: 2:2, &quot;Valensiya&quot; rəqib meydanında vurulmuş qol sayəsində qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1981
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]] *, {{flaq|SSRİ}}  [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] #
|align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://allfootball.kulichki.com/super_kubok_history.htm|title=Суперкубок УЕФА|publisher=Allfootball.kulichki.com| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1982|1982]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|{{ENG}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Астон Вилла»|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2009-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223104135/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/Honours/0,,10265,00.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Aston Villa FK|Aston Villa]]''' *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:0 †
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[Villa Park]]
|[[Birminhem]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Aston Villa&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1983|1983]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|align=center|0:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|{{SCO}}
| [[İmtex arena]]
|[[Hamburq]], [[Qərbi Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aberdeen/2886213.stm|title=Hamburg spoil Dons party|publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{SCO}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Aberdin FK|Aberdin]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Hamburq FK|Hamburq]] *
|{{GER}} 
| [[Pittodri]]
|[[Aberdin]], [[Şotlandiya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Aberdin&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1984|1984]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|{{ENG}} 
|[[Olimpiya stadionu (Turin)|Olimpiya stadionu]]
|[[Turin]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot;&gt;{{cite news |lang=en |url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |title=Classic club: Juventus |publisher=Официальный сайт ФИФА |accessdate=2013-05-19 |date=2013-05-19 |archive-date=2012-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121016172542/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31085/detail.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|&quot;[[Liverpul FK|Liverpul]]&quot; &quot;[[Yuventus FK|Yuventus]]&quot; ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilmədiyindən cavab görüşü keçirilməyib.&lt;ref name=&quot;History&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ENG}} 
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' #
|{{ITA}}
|[[Enfild]]
|[[Liverpul]], [[İngiltərə]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|align=center bgcolor=EAEAEA|1985
|colspan=7 align=center bgcolor=EAEAEA| Oyun keçirilməyib&lt;br /&gt;Vəsiqə qazanmış komandalar: {{flaq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]] *, {{flaq|İngiltərə}} [[Everton FK|Everton]] #
| align=center bgcolor=EAEAEA|{{#tag:ref|&quot;[[Everton FK|Everton]]&quot; İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.|group=Qeyd}}
|-
|align=center|[[UEFA Superkuboku 1986|1986]]
|{{ROU}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]] #
|{{URS}}
|[[II Lui]]
|[[Monako]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|title=1986: Хаджи ведет за собой &quot;Стяуа&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2x6YAz?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1986/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1986-ci ildə siyasi motivlər səbəbindən &quot;[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]&quot; və &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]&quot; komandaları arasında cəmi bir oyun keçirilib, görüş neytral stadionda — [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref name=&quot;Uefa86&quot;/&gt;|group=Qeyd}}
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1987|1987]]
|{{NED}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|{{POR}}
|[[De Mer]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|title=Classic club: FC Porto|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107082638/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=31015/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{POR}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Portu FK|Portu]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Ayaks AFK|Ayaks]] #
|{{NED}} 
|[[Estadio daş Antaş]]
|[[Portu]], [[Portuqaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Portu&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1988|1988]]
|{{BEL}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|{{NED}} 
|[[Ahter de Kazerne]]
|[[Mehelen]], [[Belçika]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|title=1988: Бельгийское чудо &quot;Мехелена&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T2yIdNt?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1988/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2| [[PSV Eyndhoven FK|PSV]] *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mehelen FK|Mehelen]]''' #
|{{BEL}} 
| [[Filips stadionu|Filips]]
|[[Eyndhoven]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mehelen&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1989|1989]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|title=Classic Club:AC Milan|publisher=Официальный сайт ФИФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023142235/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=1907169/detail.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|1:0
|bgcolor=FFFF99|[[Barselona FK|Barselona]] #
|{{ESP}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1990|1990]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Luici Ferraris stadionu|Luici Ferraris]]
|[[Genuya]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Sampdoriya FK|Sampdoriya]] #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1991|1991]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|{{YUG}} 
|[[Old Trafford]]
|[[Mançester]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;MU&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.manutd.com/default.sps?pagegid=%7BEE4D6083-FCB8-4FAB-A765-75E2B0F4B4E0%7D&amp;section=cupDetails&amp;sectionid=1034&amp;custompageid=1034|title=Manchester United - UEFA Super Cup|publisher=Официальный сайт ФК «Манчестер Юнайтед»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1991-ci ildə keçmiş [[Yuqoslaviya]]dakı siyasi vəziyyətə görə yalnız bir oyun keçirilib.|group=Qeyd}}
|-
|{{YUG}}
|bgcolor=cedff2| [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]] *
|align=center|''o/k''
|bgcolor=FFFF99|'''[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]''' #
|{{ENG}} 
|[[Rayko Mitiç adına stadion|Rayko Mitiç]]
|[[Belqrad]], [[Yuqoslaviya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Mançester Yunayted&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 1:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1992|1992]]
|{{GER}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|{{ESP}}
|[[Vezerştadion]]
|[[Bremen]], [[Almaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot;&gt;{{cite news|lang=cat|url=http://www.fcbarcelona.cat/news/english/futbol/palmares/palmares.html|title=Honours|publisher=Официальный сайт ФК «Барселона»| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' *
|align=center|2:1
|bgcolor=FFFF99|[[Verder Bremen FK|Verder Bremen]] #
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1993|1993]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|align=center|0:1
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|{{ITA}} 
|[[Ennio Tardini]]
|[[Parma]], [[İtaliya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Uefa93&quot;&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|title=1993: Криппа закрепил успех &quot;Пармы&quot;|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T30tyA7?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=1993/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;{{#tag:ref|1992-93 mövsümündə UEFA Çempionlar Liqasını &quot;[[Olimpik Marsel FK|Marsel]]&quot; qazanıb, ancaq rüşvətlə bağlı qalmaqala görə&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.dailyrecord.co.uk/sport/football-news/scottish-football/spl-football/rangers-fc/2008/05/13/rangers-legend-mark-hateley-uefa-cup-victory-can-make-up-for-1993-heartache-86908-20416498/|title=Rangers legend Mark Hateley: UEFA Cup victory can make up for 1993 heartache|last=Ralston|first=Gary|work=Daily Record|publisher=Trinity Mirror| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt; onlar turnirdən kənarlaşdırılıblar. Onların yerini həmin mövsümdə finalçı olmuş &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot; komandası tutub.&lt;ref&gt;{{cite news|lang=it|url=|title=More Sanctions On Marseille|work=Manila Standard| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;|group=Qeyd}}
|-
|{{ITA}}
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;0:2 †
|bgcolor=FFFF99|'''[[Parma FK|Parma]]''' #
|{{ITA}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Parma&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1994|1994]]
|{{ENG}}
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|align=center|0:0
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Hayberi]]
|[[London]], [[İngiltərə]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Milan&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Milan FK|Milan]]''' *
|align=center|2:0
|bgcolor=FFFF99|[[Arsenal FK|Arsenal]] #
|{{ENG}} 
|[[San Siro]]
|[[Milan]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Milan&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 2:0 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1995|1995]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|align=center|1:1
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|{{NED}}
|[[La-Romareda]]
|[[Saraqosa]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Ajax&quot; /&gt;
|-
|{{NED}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Ayaks AFK|Ayaks]]''' *
|align=center|4:0
|bgcolor=FFFF99|[[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]] #
|{{ESP}} 
|[[Olimpiya stadionu (Amsterdam)|Olimpiya stadionu]]
|[[Amsterdam]], [[Niderland]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Ayaks&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 5:1 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1996|1996]]
|{{FRA}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|align=center|1:6
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|{{ITA}} 
|[[Park de Prens]]
|[[Paris]], [[Fransa]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Juventus&quot; /&gt;
|-
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|'''[[Yuventus FK|Yuventus]]''' *
|align=center|3:1
|bgcolor=FFFF99|[[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]] #
|{{FRA}} 
|[[Rentso Barbera]]
|[[Palermo]], [[İtaliya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=cedff2|&quot;Yuventus&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 9:2 hesabı ilə qalib gəlib *
|-
|rowspan=3 align=center|[[UEFA Superkuboku 1997|1997]]
|{{ESP}}
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|{{GER}} 
|[[Nou Kamp]]
|[[Barselona]], [[İspaniya]]
|rowspan=3 align=center|&lt;ref name=&quot;Barcelona&quot; /&gt;
|-
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2| [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]] *
|align=center|1:1
|bgcolor=FFFF99|'''[[Barselona FK|Barselona]]''' #
|{{ESP}}
|[[Siqnal İduna Park]]
|[[Dortmund]], [[Almaniya]]
|-
|colspan=7 align=center bgcolor=FFFF99|&quot;Barselona&quot; iki oyunun nəticəsinə görə 3:1 hesabı ilə qalib gəlib #
|-
|}

=== Bir oyunluq sistemlə keçirilən görüşlər ===
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!width=2%|İl
!width=9%|Ölkə
!width=12%|Qalib komanda
!width=4%|Hesab
!width=12%|Məğlub komanda
!width=9%|Ölkə
!width=13%|Stadion
!width=11%|Məkan
!width=2% class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{ENG}} 
|bgcolor=FFFF99|[[Çelsi FK|Çelsi]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_19980829/ai_n14164474|title=Poyet's late strike lands Super Cup for Chelsea|first=Nick |last=Townsend|work=The Independent| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{ITA}}
|bgcolor=FFFF99|[[Latsio FK|Latsio]] #
|align=center|1:0
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A06EFDE133BF93BA1575BC0A96F958260 |title=European Super Cup; Salas lifts Lazio |work=[[The New York Times]]| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{TUR}} 
|bgcolor=faecc8|[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 ††
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|{{ESP}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/896369.stm |title=Jardel golden goal sinks Real |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{ENG}}
|bgcolor=faecc8|[[Liverpul FK|Liverpul]] ¤
|align=center|3:2
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|{{GER}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;Liverpool&quot; /&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Feyenoord FK|Feyenoord]] ¤
|{{NED}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Real win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|1:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |title=Milan win Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Valensiya FK|Valensiya]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Portu FK|Portu]] *
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|title=2004: Бараха приносит победу|publisher=Официальный сайт УЕФА|accessdate=2013-05-19|date=2013-05-19|archive-date=2012-07-27|archive-url=https://www.webcitation.org/69T7hKNyw?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/season=2004/index.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:1 †
|bgcolor=faecc8|[[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]] ¤
|{{RUS}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4180288.stm |title=Liverpool 3–1 CSKA Moscow (aet) |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|align=center|3:0
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/5287976.stm |title=Barcelona 0–3 Sevilla |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{ITA}} 
|bgcolor=cedff2|[[Milan FK|Milan]]*
|align=center|3:1
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
|{{ESP}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6973445.stm |title=Milan beat Sevilla in Super Cup |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{RUS}} 
|bgcolor=faecc8|[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]] ¤
|align=center|2:1
|bgcolor=cedff2|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] *
|{{ENG}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |title=Man Utd 1-2 Zenit St Petersburg |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:0 †
|bgcolor=faecc8|[[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] ¤
|{{UKR}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |title=Barca seal Super Cup triumph |publisher=BBC Sport| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|2:0
|bgcolor=cedff2|[[İnter Milan FK|İnter]] *
|{{ITA}}
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html|title=Slick Atlético seal Super Cup success |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Barseolona FK|Barselona]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Portu FK|Portu]] ¤
|{{POR}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news|lang=ru|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html#специалисты+суперкубкам|title=Специалисты по суперкубкам |publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{ESP}}
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid]] ¤
|align=center|4:1
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|{{ENG}} 
|[[II Lui stadionu|II Lui]]
|{{sort|Monako, Fonvey|[[Fonvey]], [[Monako]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;действующий&quot;&gt;{{cite news|lang=en|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=1854361.html|title='It's more than I could have dreamed of'|publisher=Официальный сайт УЕФА| accessdate = 2013-05-19|date = 2013-05-19}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{GER}} 
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
|{{ENG}} 
|[[Eden Arena]]
|{{sort|Çexiya, Praqa|[[Praqa]], [[Çexiya]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | title = 2013: Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup | publisher = [[UEFA]].com | data = 30 Avqust 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150417173728/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/index.html | archivedate = 2015-04-17 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Kardiff Siti (stadion)|Kardiff Siti]]
|{{sort|Uels, Kardiff|[[Kardiff]], [[Uels]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | title = Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory | publisher = [[UEFA]].com | data = 12 Avqust 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160311125236/http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html | archivedate = 2016-03-11 | access-date = 2016-08-22 | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Barselona FK|Barselona]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;5:4 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Boris Payçadze adına Dinamo Arena|Dinamo Arena]]
|{{sort|Gürcüstan, Tbilisi|[[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Barcelona 5-4 Sevilla |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33872239 |publisher=BBC Sport (British Broadcasting Corporation) |date=11 August 2015 |accessdate=12 August 2015 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;3:2 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}} 
|[[Lerkendal stadiounu|Lerkendal]]
|{{sort|Norveç, Tronheym|[[Tronheym]], [[Norveç]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{citeweb|url=http://www.bbc.com/sport/live/football/36979938|title=Real Madrid 3 Sevilla 2 (AET)|date=9 August 2016|work=BBC Sport|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:1
|bgcolor=faecc8|[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]] ¤
||{{ENG}} 
|[[Filipp II Makedonski stadionu|II Filipp]]
|{{sort|Makedoniya, Skopye|[[Skopye]], [[Makedoniya Respublikası|Makedoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;host&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2262118.html|title=FYR Macedonia to host 2017 UEFA Super Cup|publisher=UEFA.com|date=30 June 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
||{{ESP}} 
|bgcolor=faecc8|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]] ¤
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;4:2 †
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
||{{ESP}} 
|[[A. Le Koq Arena]]
|{{sort|Estoniya, Tallin|[[Tallin]], [[Estoniya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;hosttallin&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2398008.html |title=Tallinn to stage 2018 UEFA Super Cup |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=15 September 2016 |accessdate=15 September 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Liverpul FK|Liverpul]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|2:2 p
|bgcolor=faecc8|[[Çelsi FK|Çelsi]] ¤
||{{ENG}}
|[[Vodafone Arena]]
|{{sort|Türkiyə, İstanbul|[[İstanbul]], [[Türkiyə]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;venue&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/newsid=2502786.html |title=Madrid to host UEFA Champions League Final 2019 |website=UFEA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=20 September 2017 |access-date=20 September 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
||{{GER}}
|bgcolor=cedff2|[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;2:1 †
|bgcolor=faecc8|[[Sevilya FK|Sevilya]] ¤
||{{ESP}}
|[[Puşkaş Arena]]
|{{sort|Macarıstan, Budapeşt|[[Budapeşt]], [[Macarıstan]]}}
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
||{{ENG}}
|bgcolor=cedff2|[[Çelsi FK|Çelsi]] *
|align=center bgcolor=FBCEB1|&lt;span style=&quot;visibility:hidden;color: transparent&quot;&gt; †&lt;/span&gt;1:1 p
|bgcolor=faecc8|[[Vilyarreal FK|Vilyarreal]] ¤
||{{ESP}}
|[[Vindzor park]]
|{{sort|Şimali İrlandiya, Belfast|[[Belfast]], [[Şimali İrlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
||{{ESP}}
|bgcolor=cedff2|[[Real Madrid FK|Real Madrid]] *
|align=center|2:0
|bgcolor=faecc8|[[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]] ¤
||{{GER}}
|[[Helsinki Olimpiya Stadionu]]
|{{sort|Finlandiya, Helsinki|[[Helsinki]], [[Finlandiya]]}}
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Turnirdəki qələbə sayı ==

=== Klub üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Klub
!Qalib
!Finalçı
! class=&quot;unsortable&quot;|Qalib olduğu il
! class=&quot;unsortable&quot;|Finalçı olduğu il
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Barselona FK|Barselona]]||align=center|5||align=center|4||1992, 1997, 2009, 2011, 2015||1979, 1982, 1989, 2006
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Milan FK|Milan]]||align=center|5||align=center|2||1989, 1990, 1994, 2003, 2007||1973, 1993
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Madrid FK|Real Madrid]]||align=center|5||align=center|2||2002, 2014, 2016, 2017, 2022||1998, 2000
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Liverpul FK|Liverpul]]||align=center|4||align=center|2||1977, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]], 2005, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]||1978, 1984
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Ayaks AFK|Ayaks]]||align=center|3||align=center|1||1972, 1973, 1995||1987
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Atletiko Madrid]]||align=center|3||align=center|0||2010, 2012, 2018||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]||align=center|2||align=center|3||2013, 2020||1975, 1976, [[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Çelsi FK|Çelsi]]||align=center|2||align=center|3||1998, 2021||2012, 2013, [[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Anderlext FK|Anderlext]]||align=center|2||align=center|0||1976, 1978||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Valensiya FK|Valensiya]]||align=center|2||align=center|0||1980, 2004||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Yuventus FK|Yuventus]]||align=center|2||align=center|0||1984, 1996||
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Sevilya FK|Sevilya]]||align=center|1||align=center|5||2006||2007, 2014, 2015, 2016, 2020
|-
| {{bayraq|Portuqaliya}} [[Portu FK|Portu]]||align=center|1||align=center|3||1987||2003, 2004, 2011
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]||align=center|1||align=center|3||1991||1999, 2008, 2017
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]||align=center|1||align=center|1||1975||1986
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]||align=center|1||align=center|1||1979||1980
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Aston Villa FK|Aston Villa]]||align=center|1||align=center|0||1982||
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Aberdin FK|Aberdin]]||align=center|1||align=center|0||1983||
|-
| {{bayraq|Rumıniya}} [[Styaua Buxarest FK|Styaua]]||align=center|1||align=center|0||1986||
|-
| {{bayraq|Belçika}} [[Mehelen FK|Mehelen]]||align=center|1||align=center|0||1988||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Parma FK|Parma]]||align=center|1||align=center|0||1993||
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Latsio FK|Latsio]]||align=center|1||align=center|0||1999||
|-
| {{bayraq|Türkiyə}} [[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]||align=center|1||align=center|0||2000||
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]||align=center|1||align=center|0||2008||
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Hamburq FK|Hamburq]]||align=center|0||align=center|2||||1977, 1983
|-
| {{bayraq|Şotlandiya}} [[Reyncers FK|Reyncers]]||align=center|0||align=center|1||||1972
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[PSV Eyndhoven FK|PSV]]||align=center|0||align=center|1||||1988
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[Sampdoriya FK|Sampdoriya]]||align=center|0||align=center|1||||1990
|-
| {{bayraq|Serbiya}} [[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]||align=center|0||align=center|1||||1991
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Verder Bremen FK|Verder Bremen]]||align=center|0||align=center|1||||1992
|-
| {{bayraq|İngiltərə}} [[Arsenal FK|Arsenal]]||align=center|0||align=center|1||||1994
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Real Saraqosa FK|Real Saraqosa]]||align=center|0||align=center|1||||1995
|-
| {{bayraq|Fransa}} [[Pari Sen-Jermen FK|Pari Sen-Jermen]]||align=center|0||align=center|1||||1996
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Borussiya Dortmund FK|Borussiya Dortmund]]||align=center|0||align=center|1||||1997
|-
| {{bayraq|Niderland}} [[Feyenoord FK|Feyenoord]]||align=center|0||align=center|1||||2002
|-
| {{bayraq|Rusiya}} [[MOİK Moskva FK|MOİK Moskva]]||align=center|0||align=center|1||||2005
|-
| {{bayraq|Ukrayna}} [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]]||align=center|0||align=center|1||||2009
|-
| {{bayraq|İtaliya}} [[İnter Milan FK|İnter]]||align=center|0||align=center|1||||2010
|-
| {{bayraq|İspaniya}} [[Vilyarreal FK|Vilyarreal]]||align=center|0||align=center|1||||2021
|-
| {{bayraq|Almaniya}} [[Ayntraxt Frankfurt FK|Ayntraxt Frankfurt]]||align=center|0||align=center|1||||2022
|-
|}

===Ölkə üzrə===
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders sortable&quot;
|-
!scope=col| Ölkə
!scope=col| Qalib
!scope=col| Məğlub
|-
!scope=row| {{ESP}}
|align=center| 16
|align=center| 14
|-
!scope=row| {{ITA}}
|align=center| 9
|align=center| 4
|-
!scope=row| {{ENG}}
|align=center| 8
|align=center| 10
|-
!scope=row| {{BEL}}
|align=center| 3
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{GER}} 
|align=center| 2
|align=center| 8
|-
!scope=row| {{NED}}
|align=center| 2
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{POR}}
|align=center| 1
|align=center| 3
|-
!scope=row| {{RUS}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{SCO}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{URS}} {{#tag:ref|1975 və 1986-cı illərdə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Kiyev]]in &quot;[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo]]&quot; klubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dağılandan sonra [[Ukrayna]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 1
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{ROU}} 
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{TUR}}
|align=center| 1
|align=center| 0
|-
!scope=row| {{FRA}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{UKR}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|-
!scope=row| {{YUG}}{{#tag:ref|1991-ci ildə Superkubok oyununda iştirak etmiş [[Belqrad]]ın &quot;[[Srvena Zvezda FK|Srvena Zvezda]]&quot; klubu [[Yuqoslaviya]] dağılandan sonra [[Serbiya]]nı təmsil edir.|group=Qeyd}}
|align=center| 0
|align=center| 1
|}

=== Turnir üzrə ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Turnir
!Qalib
!Məğlub
! class=&quot;unsortable&quot;|İst.
|-
|[[UEFA Çempionlar Liqası]]||align=center|28||align=center|19||align=center|{{#tag:ref|1956-cı ildən 1992-ci ilədək ''Avropa Çempion Klublar Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Kuboklar Kuboku]]||align=center|12||align=center|13||align=center|{{#tag:ref|1999-cu ildə UEFA Kuboku ilə birləşib.|group=Qeyd}}
|-
|[[UEFA Avropa Liqası]]||align=center|8||align=center|15||align=center|{{#tag:ref|1971-ci ildən 2009-cu ilədək ''UEFA Kuboku'' adlanırdı.|group=Qeyd}}
|}

== Qeydlər ==
&lt;references group=Qeyd/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub turnirlərinin qalibləri}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>iesrs2cvt06i0ysj4jvzt5lfl9832wg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nikolay Noskov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>458195</id>
    <revision>
      <id>6571682</id>
      <parentid>6521625</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:26:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2593" xml:space="preserve">{{Adaş|Nikolay}}
{{Musiqiçi}}
'''Nikolay Noskov''' (''Tam adı:'' {{Dil-ru|Николай Носков}}; {{DVTY}}) — [[Rusiya]] [[musiqiçi]]si, [[müğənni]], [[bəstəkar]]. [[Gorky Park (qrup)|Gorky Park]] rok qrupunun vokalçısı (1987–1990). Dörd dəfə [[Qızıl Qramofon Mükafatı]] qazanmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://persona.rin.ru/view/f/0/15651/noskov-nikolaj-ivanovich |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304051634/http://persona.rin.ru/view/f/0/15651/noskov-nikolaj-ivanovich |archivedate=2016-03-04 |title=НОСКОВ Николай Иванович |author= |date=15 avqust 2016 |work= |publisher=persona.rin.ru |accessdate=2016-08-26 |language=ru |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Rusiyanın əməkdar artisti (2018)&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Указ Президента Российской Федерации от 16.07.2018 № 431 &quot;О награждении государственными наградами Российской Федерации&quot; |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201807190002?index=17&amp;rangeSize=1 |access-date=2018-07-23 |archive-date=2018-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180719113916/http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201807190002?index=17&amp;rangeSize=1 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==

== Diskoqrafiyası ==
* [[Blaj]]
* [[Paranoya (musiqi albomu)]]
* [[Dışu tişinoy]]
* [[Po poyas v nebe]]
* [[Ono toqo stoit]]
* [[Bez nazvaniya]]
* [[Zivoy]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Nikolai Ivanovich Noskov}}
* [http://nnoskov.ru/ Официальный сайт Николая Носкова nnoskov.ru]
* [http://blog.nnoskov.ru/ Блог Николая Носкова blog.nnoskov.ru] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090303235808/http://blog.nnoskov.ru/ |date=2009-03-03 }}.
* [http://muslib.ru/b5363/Николай+Носков/ Николай Носков на Muslib.ru] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170403012641/http://muslib.ru/b5363/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9+%D0%9D%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2 |date=2017-04-03 }}.
* [http://www.station.ru/community/blogs/noskov/default.aspx Блог Николая Носкова на station.ru] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120320072853/http://www.station.ru/community/blogs/noskov/default.aspx |date=2012-03-20 }}

[[Kateqoriya:Rusiyada doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Rusiya Federasiyasının əməkdar artistləri]]
[[Kateqoriya:SSRİ kişi müğənniləri]]
[[Kateqoriya:Rusiya kişi müğənniləri]]</text>
      <sha1>02a41ckugqu9xne2h7t9mnk5fqo9tai</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Səmərqənd klanı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>459706</id>
    <revision>
      <id>6570925</id>
      <parentid>5828315</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:53:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>İSKƏNDƏROVA AYNA XANIM</username>
        <id>253720</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4126" xml:space="preserve">'''Səmərqənd klanı''' — [[İsmoil Jurabekov]]un başçılıq etdiyi [[özbək]] [[klan]]ıdır.&lt;ref name=&quot;collins255&quot;&gt;Collins, p. 255&lt;/ref&gt; 
Bu, Özbəkistanda mövcud iki əsas qruplaşmadan biri olub&lt;ref name=&quot;collins255&quot; /&gt;, əsas rəqibi [[Daşkənd klanı]]dır.&lt;ref&gt;Blagov, Sergei. [http://www.atimes.com/atimes/Central_Asia/EC13Ag03.html Uzbek strongman under Russian attack] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140407065420/http://www.atimes.com/atimes/Central_Asia/EC13Ag03.html |date=2014-04-07 }}. Asia Times. 13 March 2003. Accessed 24 June 2009.&lt;/ref&gt; O cümlədən, əsas rəqiblər sırasında yer almayan [[Fərqanə klanı]] da rəqib hesab edilir. Keçmiş [[Özbəkistan Prezidenti]] [[İslam Kərimov]] da Səmərqənd klanına aid hesab olunurdu.&lt;ref name=&quot;rfe&quot;&gt;[http://www.rferl.org/content/article/1070977.html Uzbekistan: Karimov Appears To Have Political Clans Firmly In Hand ]. RFE/RL. 31 August 2006. Accessed 24 June 2009.&lt;/ref&gt;

==Məlumat==
Müasir Özbəkistanda tayfalar artıq mövcud deyildir. Hazırki klanlar ya ailə səviyyəsində, ya da milli səviyyədə fəaliyyət göstərirlər. Bugünkü &quot;klan&quot; termini Özbəkistanda əsasən dostluq və ya nikah əsaslı himayədarlıq şəbəkəsi mənasını daşıyır.&lt;ref name=&quot;collins254&quot;&gt;Collins, p. 254&lt;/ref&gt; Bəziləri bu qruplaşmalara &quot;fraksiya&quot; deməyə üstünlük verirlər.&lt;ref name=&quot;roy13&quot;&gt;Roy, p. 13&lt;/ref&gt;

[[Sovet İttifaqı]]nın süqutundan etibarən [[Özbəkistan hökuməti]] qəbilə siyasətinin varlığını inkar etməyə çalışır.&lt;ref name=&quot;sengupta285&quot;&gt;Sengupta, p. 285&lt;/ref&gt;

==Tarixi==
1983-cü ildə [[Fərqanə]] klanını əvəzləyən Səmərqənd klanı Özbəkistanda hakimiyyətə gəldi.&lt;ref name=&quot;roy128&quot;&gt;Roy, p. 128&lt;/ref&gt;

Səmərqənd klanının rəhbəri İsmoil Jurabekov İslam Kərimovun hakimiyyətə gətirilməsində oynadığı rola görə &quot;[[boz kardinal]]&quot; kimi tanınır.&lt;ref name=&quot;collins255&quot; /&gt; Lakin 1993-cü ildən etibarən, Kərimov bu qruplaşmanın gücünü məhdudlaşdırmağa başladı. Kərimovun Səmərqənd klanını himayə etməsi digər klanlar arasında narazılıqlara səbəb olmuşdu və o, üsyanın qarşısını almaq üçün bu narazılıqları dayandırmağa çalışmışdı.&lt;ref name=&quot;collins263&quot;&gt;Collins, p. 263&lt;/ref&gt;

Sonrakı illərdə o, ölkədəki bütün klanların gücünü məhdudlaşdırmağa davam etdi. Jurabekov Kərimovun müşaviri oldu, lakin 2004-cü ildə Daşkənd klanının gücləndirilməsinə təşəbbüsə görə ona qarşı qaldırılmış cinayət iddialarından sonra hakimiyyətdən salındı.&lt;ref&gt;{{cite journal | last = Kimmage | first = Daniel | title = Uzbek Eminence Falls from Grace | journal = Central Asia Report | volume = 5 | issue = 7 | publisher = RFE / RL | date = 23 February 2005 | url = http://www.rferl.org/content/article/1342103.html | accessdate = 24 June 2009}}&lt;/ref&gt;

Daxili İşlər naziri, Səmərqənd klanının üzvü [[Zokir Almatov]] da səhhəti ilə əlaqədar 2005-ci ilin sonlarında istefa verdi.&lt;ref name=&quot;rfe&quot; /&gt;

==Həmçinin bax==
* [[Mərkəzi Asiya klanları]]
*[[Daşkənd klanı]]
*[[Cizzəx klanı]]

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı|2}}

==Ədəbiyyat==
*{{cite book
  | last = Collins
  | first = Kathleen 
  | title = Clan politics and regime transition in Central Asia
  | publisher = Cambridge University Press
  | year = 2006
  | url = http://books.google.com/?id=L5PYDqrKOPQC&amp;lpg=PA350&amp;pg=PA350
  | isbn =  978-0-521-83950-1}}
*{{cite book
  | last = Roy
  | first = Olivier 
  | title = The New Central Asia: the creation of nations
  | publisher = I.B.Tauris
  | year = 2000
  | url = http://books.google.com/?id=KUE5wrnEBaAC&amp;lpg=PP1&amp;pg=PP1
  | isbn =  978-1-86064-278-4}}
*{{cite book
  | last = Sengupta
  | first = Anita 
  | title = The formation of the Uzbek nation-state: a study in transition
  | publisher = Lexington Books
  | year = 2003
  | url = http://books.google.com/?id=PC5SZ_NwARgC&amp;lpg=PR1&amp;pg=PR1
  | isbn =  978-0-7391-0618-1}}

[[Kateqoriya:Özbəkistan]]
[[Kateqoriya:Mərkəzi Asiya]]
[[Kateqoriya:Orta Asiya]]
[[Kateqoriya:Klanlar]]</text>
      <sha1>oe8n3hxwl61hrva0aeyp97rr073lg4k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarında üzgüçülər</title>
    <ns>14</ns>
    <id>460265</id>
    <revision>
      <id>6570388</id>
      <parentid>6532424</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:49:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:İllərinə görə olimpiya üzgüçüləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" xml:space="preserve">{{Vikianbar kateqoriyası|2016 Summer Olympics swimmers}}

[[Kateqoriya:İdmançılar 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:İllərinə görə olimpiya üzgüçüləri]]</text>
      <sha1>dbtnortutggir89ipexpux8x6hoszb2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları</title>
    <ns>10</ns>
    <id>460842</id>
    <revision>
      <id>6570094</id>
      <parentid>6570022</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:34:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6363" xml:space="preserve">{{Navbox
|name               = Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları
|title              = Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları
|state              = collapsed
|listclass          = plainlist
|liststyle          = text-align:center;
|basestyle          = background:#32CD32; color:#000000; border:2px solid #FFFFFF
|image              = [[File:Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin loqosu (2022).svg|70x70px]]

|above              = '''[[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|&lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;Gənclər və İdman Nazirliyi&lt;/span&gt;]]'''

|group1             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2007&lt;/span&gt;
|list1              = [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Çamsulvara Çamsulvarayev|Ç. Çamsulvarayev]] • [[Samir Məmmədov|S. Məmmədov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Eldar Qazıbəyov|E. Qazıbəyov]]

|group2             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2008&lt;/span&gt;
|list2              = [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[Vitali Rəhimov|V. Rəhimov]] • [[Mövlud Mirəliyev|M. Mirəliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Şahin İmranov|Ş. İmranov]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Oloxan Musayev|O. Musayev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group3             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2009&lt;/span&gt;
|list3              = [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Rəşad Əhmədov|R. Əhmədov]] • [[Nizami Paşayev|N. Paşayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Vüqar Həşimov]] • [[Hüseyn Həsənov (atlet)|H. Həsənov]]

|group4             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2010&lt;/span&gt;
|list4              = [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Həsən Əliyev (güləşçi)|H. Əliyev]] • [[Sergey Bezuqlı|S. Bezuqlı]] &amp; [[Maksim Prokopenko|M. Prokopenko]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|N. Rəhimov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Pərviz Abdullayev|P. Abdullayev]]

|group5             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2011&lt;/span&gt;
|list5              = [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Ş. Şərifov]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[İlqar Müşkiyev|İ. Müşkiyev]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Valentin Xristov (ağır atlet, 1994)|V. Xristov]] • [[Ramin Əzizov|R. Əzizov]]

|group6             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2012&lt;/span&gt;
|list6              = —

|group7             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2013&lt;/span&gt;
|list7              = [[Məhəmmədəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Cavid Çələbiyev|C. Çələbiyev]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Orxan Səfərov|O. Səfərov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Firidun Quliyev|F. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group8             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2014&lt;/span&gt;
|list8              = [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Yelena Vıstropova|Y. Vıstropova]] • [[Eduard Məmmədov|E. Məmmədov]] • [[Marina Durunda|M. Durunda]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Fərid Mayılov|F. Mayılov]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]]

|group9             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2015&lt;/span&gt;
|list9              = [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Boyanka Kostova|B. Kostova]] • [[Oleq Stepko|O. Stepko]] • [[Toğrul Əsgərov|T. Əsgərov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group10            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2016&lt;/span&gt;
|list10             = —

|group11            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2017&lt;/span&gt;
|list11             = [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Bəhram Rəcəbzadə|B. Rəcəbzadə]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Rəşad Sadıqov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov]] • [[Ruslan Lunyov|R. Lunyov]] • [[Mixail Malkin|M. Malkin]]

|group12            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2018&lt;/span&gt;
|list12             = [[Eldəniz Əzizli|E. Əzizli]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Bayram Mustafayev|B. Mustafayev]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Cəbrayıl Həsənov|C. Həsənov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mixai Malkin|M. Malkin]] • [[Pərviz Həsənov (dama ustası)|P. Həsənov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Elxan Əliyev (idmançı)|E. Əliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group13            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;
|list13             = [[Rostislav Pevtsov|R. Pevtsov]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Teymur Rəcəbov|T. Rəcəbov]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rüstəm Orucov|R. Orucov]] • [[Zöhrə Ağamirova|Z. Ağamirova]] • [[Elçin Əsədov|E. Əsədov]] • [[Ramal Aslanov|R. Aslanov]] • [[Aynur Məmmədova|A. Məmmədova]]

|group14            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;
|list14             = —

|group15            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;
|list15             = —

}}</text>
      <sha1>qcxafekvcpioaxc77zn0gm7xpwpab06</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570095</id>
      <parentid>6570094</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:34:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6398" xml:space="preserve">{{Navbox
|name               = Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları
|title              = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları&lt;/span&gt;
|state              = collapsed
|listclass          = plainlist
|liststyle          = text-align:center;
|basestyle          = background:#32CD32; color:#000000; border:2px solid #FFFFFF
|image              = [[File:Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin loqosu (2022).svg|70x70px]]

|above              = '''[[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|&lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;Gənclər və İdman Nazirliyi&lt;/span&gt;]]'''

|group1             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2007&lt;/span&gt;
|list1              = [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Çamsulvara Çamsulvarayev|Ç. Çamsulvarayev]] • [[Samir Məmmədov|S. Məmmədov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Eldar Qazıbəyov|E. Qazıbəyov]]

|group2             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2008&lt;/span&gt;
|list2              = [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[Vitali Rəhimov|V. Rəhimov]] • [[Mövlud Mirəliyev|M. Mirəliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Şahin İmranov|Ş. İmranov]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Oloxan Musayev|O. Musayev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group3             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2009&lt;/span&gt;
|list3              = [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Rəşad Əhmədov|R. Əhmədov]] • [[Nizami Paşayev|N. Paşayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Vüqar Həşimov]] • [[Hüseyn Həsənov (atlet)|H. Həsənov]]

|group4             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2010&lt;/span&gt;
|list4              = [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Həsən Əliyev (güləşçi)|H. Əliyev]] • [[Sergey Bezuqlı|S. Bezuqlı]] &amp; [[Maksim Prokopenko|M. Prokopenko]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|N. Rəhimov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Pərviz Abdullayev|P. Abdullayev]]

|group5             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2011&lt;/span&gt;
|list5              = [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Ş. Şərifov]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[İlqar Müşkiyev|İ. Müşkiyev]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Valentin Xristov (ağır atlet, 1994)|V. Xristov]] • [[Ramin Əzizov|R. Əzizov]]

|group6             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2012&lt;/span&gt;
|list6              = —

|group7             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2013&lt;/span&gt;
|list7              = [[Məhəmmədəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Cavid Çələbiyev|C. Çələbiyev]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Orxan Səfərov|O. Səfərov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Firidun Quliyev|F. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group8             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2014&lt;/span&gt;
|list8              = [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Yelena Vıstropova|Y. Vıstropova]] • [[Eduard Məmmədov|E. Məmmədov]] • [[Marina Durunda|M. Durunda]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Fərid Mayılov|F. Mayılov]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]]

|group9             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2015&lt;/span&gt;
|list9              = [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Boyanka Kostova|B. Kostova]] • [[Oleq Stepko|O. Stepko]] • [[Toğrul Əsgərov|T. Əsgərov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group10            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2016&lt;/span&gt;
|list10             = —

|group11            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2017&lt;/span&gt;
|list11             = [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Bəhram Rəcəbzadə|B. Rəcəbzadə]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Rəşad Sadıqov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov]] • [[Ruslan Lunyov|R. Lunyov]] • [[Mixail Malkin|M. Malkin]]

|group12            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2018&lt;/span&gt;
|list12             = [[Eldəniz Əzizli|E. Əzizli]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Bayram Mustafayev|B. Mustafayev]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Cəbrayıl Həsənov|C. Həsənov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mixai Malkin|M. Malkin]] • [[Pərviz Həsənov (dama ustası)|P. Həsənov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Elxan Əliyev (idmançı)|E. Əliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group13            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;
|list13             = [[Rostislav Pevtsov|R. Pevtsov]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Teymur Rəcəbov|T. Rəcəbov]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rüstəm Orucov|R. Orucov]] • [[Zöhrə Ağamirova|Z. Ağamirova]] • [[Elçin Əsədov|E. Əsədov]] • [[Ramal Aslanov|R. Aslanov]] • [[Aynur Məmmədova|A. Məmmədova]]

|group14            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;
|list14             = —

|group15            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;
|list15             = —

}}</text>
      <sha1>1ublbumpj0i7krp9r1bx716dc0q56sp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570096</id>
      <parentid>6570095</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6399" xml:space="preserve">{{Navbox
|name               = Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları
|title              = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;Gənclər və İdman Nazirliyinin versiyasına görə ilin ən yaxşı idmançıları&lt;/span&gt;
|state              = collapsed
|listclass          = plainlist
|liststyle          = text-align:center;
|basestyle          = background:#32CD32; color:#000000; border:2px solid #FFFFFF
|image              = [[File:Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin loqosu (2022).svg|70x70px]]

|above              = '''[[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|&lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;Gənclər və İdman Nazirliyi&lt;/span&gt;]]'''

|group1             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2007&lt;/span&gt;
|list1              = [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Çamsulvara Çamsulvarayev|Ç. Çamsulvarayev]] • [[Samir Məmmədov|S. Məmmədov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Eldar Qazıbəyov|E. Qazıbəyov]]

|group2             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2008&lt;/span&gt;
|list2              = [[Elnur Məmmədli|E. Məmmədli]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[Vitali Rəhimov|V. Rəhimov]] • [[Mövlud Mirəliyev|M. Mirəliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Şahin İmranov|Ş. İmranov]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Oloxan Musayev|O. Musayev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group3             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2009&lt;/span&gt;
|list3              = [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Fərid Mansurov|F. Mansurov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Rəşad Əhmədov|R. Əhmədov]] • [[Nizami Paşayev|N. Paşayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]] • [[Ramil Quliyev (sprinter)|R. Quliyev]] • [[Vüqar Həşimov]] • [[Hüseyn Həsənov (atlet)|H. Həsənov]]

|group4             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2010&lt;/span&gt;
|list4              = [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Həsən Əliyev (güləşçi)|H. Əliyev]] • [[Sergey Bezuqlı|S. Bezuqlı]] &amp; [[Maksim Prokopenko|M. Prokopenko]] • [[Təvəkkül Bayramov|T. Bayramov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|N. Rəhimov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[Pərviz Abdullayev|P. Abdullayev]]

|group5             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2011&lt;/span&gt;
|list5              = [[Valentin Demyanenko|V. Demyanenko]] • [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Ş. Şərifov]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rövşən Bayramov|R. Bayramov]] • [[İlqar Müşkiyev|İ. Müşkiyev]] • [[Aliyə Qarayeva|A. Qarayeva]] • [[Valentin Xristov (ağır atlet, 1994)|V. Xristov]] • [[Ramin Əzizov|R. Əzizov]]

|group6             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2012&lt;/span&gt;
|list6              = —

|group7             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2013&lt;/span&gt;
|list7              = [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|E. Məmmədov]] • [[Cavid Çələbiyev|C. Çələbiyev]] • [[Teymur Məmmədov (boksçu)|T. Məmmədov]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Orxan Səfərov|O. Səfərov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Firidun Quliyev|F. Quliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group8             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2014&lt;/span&gt;
|list8              = [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Yelena Vıstropova|Y. Vıstropova]] • [[Eduard Məmmədov|E. Məmmədov]] • [[Marina Durunda|M. Durunda]] • [[Xetaq Qazyumov|X. Qazyumov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Fərid Mayılov|F. Mayılov]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|E. Qasımov]]

|group9             = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2015&lt;/span&gt;
|list9              = [[Elvin Məmişzadə|E. Məmişzadə]] • [[Rəsul Çunayev|R. Çunayev]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Boyanka Kostova|B. Kostova]] • [[Oleq Stepko|O. Stepko]] • [[Toğrul Əsgərov|T. Əsgərov]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]]

|group10            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2016&lt;/span&gt;
|list10             = —

|group11            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2017&lt;/span&gt;
|list11             = [[Məhəmmədrəsul Məcidov|M. Məcidov]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Bəhram Rəcəbzadə|B. Rəcəbzadə]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[İlham Zəkiyev|İ. Zəkiyev]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Rəşad Sadıqov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov]] • [[Ruslan Lunyov|R. Lunyov]] • [[Mixail Malkin|M. Malkin]]

|group12            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2018&lt;/span&gt;
|list12             = [[Eldəniz Əzizli|E. Əzizli]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Bayram Mustafayev|B. Mustafayev]] • [[Hidayət Heydərov|H. Heydərov]] • [[Cəbrayıl Həsənov|C. Həsənov]] • [[Radik İsayev|R. İsayev]] • [[Mixai Malkin|M. Malkin]] • [[Pərviz Həsənov (dama ustası)|P. Həsənov]] • [[Şəhriyar Məmmədyarov|Ş. Məmmədyarov]] • [[Elxan Əliyev (idmançı)|E. Əliyev]] • [[Rafael Ağayev|R. Ağayev]]

|group13            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;
|list13             = [[Rostislav Pevtsov|R. Pevtsov]] • [[Nazim Babayev (atlet)|N. Babayev]] • [[Teymur Rəcəbov|T. Rəcəbov]] • [[Milad Beygi|M. Beygi]] • [[Hacı Əliyev|H. Əliyev]] • [[Mariya Stadnik|M. Stadnik]] • [[Rüstəm Orucov|R. Orucov]] • [[Zöhrə Ağamirova|Z. Ağamirova]] • [[Elçin Əsədov|E. Əsədov]] • [[Ramal Aslanov|R. Aslanov]] • [[Aynur Məmmədova|A. Məmmədova]]

|group14            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;
|list14             = —

|group15            = &lt;span style=&quot;color:#FFFFFF&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;
|list15             = —

}}</text>
      <sha1>bfqjwqu0ijhdom71bp8tj4jhifu271y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2000 Yay Olimpiya Oyunlarında üzgüçülər</title>
    <ns>14</ns>
    <id>460859</id>
    <revision>
      <id>6570395</id>
      <parentid>4793089</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:50:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:İllərinə görə olimpiya üzgüçüləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:İdmançılar 2000 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:İllərinə görə olimpiya üzgüçüləri]]</text>
      <sha1>9kabovy5ma9t3e6hbr7qy2a69g4lj3x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Həmid Əfəndi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>465581</id>
    <revision>
      <id>6571695</id>
      <parentid>6219163</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:29:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1823" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Həmid Əfəndi
 |orijinal adı     = Həmid Hacı oğlu Hacıyev
 |şəkil            = 
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 1875
 |doğum yeri       = [[Azərbaycan]], [[Qazax rayonu]], [[Aslanbəyli]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Hacı oğlu Həmid Əfəndi''' — [[Qazax rayonu]] və [[İncə dərəsi]] elində məşhur din xadimi.

== Həyatı ==
Həmid Əfəndi [[Azərbaycan]]ın [[Qazax rayonu]]nun [[Aslanbəyli]] kəndində anadan olmuşdur. Türkiyədə dini ali təhsil almışdır. [[Aslanbəyli məscidi]] Həmid Əfəndinin təşəbbüsü ilə tikilmişdir.

== Ailəsi ==
Ana tərəfdən [[Seyidovlar]] soyundandır. [[Hacı Mahmud Əfəndi]]nin əmisi oğlu [[Molla Seyid]]in nəvəsidir. [[Molla Seyid]]in qızlarından Pərinin oğludur. Ata tərəfdən Aslanbəyli kəndinin Xəlil evləri soyundandır. Güləndam adlı türk qızı ilə evlənmişdir.

== Mənbə ==
* Fikrət Seyidov. Aslanbəylidən başlanan xatirələr. Bakı: 2000, 350 səh.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[Hacı Mahmud Əfəndi türbəsi]]
* [[Hacı Mahmud əfəndinin yaşayış evi və müsafirxanası]]
* [[Aslanbəyli məscidi]]

== Xarici keçid ==
* https://www.youtube.com/watch?v=qf7wAQJOgY8

[[Kateqoriya:Azərbaycanlı din adamları]]
[[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>sfk9lu42yqxps9lgbo90oi8icglb30l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Türk Hava Yolları reys 301</title>
    <ns>0</ns>
    <id>467149</id>
    <revision>
      <id>6570133</id>
      <parentid>5487831</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:58:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Styyx</username>
        <id>161045</id>
      </contributor>
      <comment>Photo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3044" xml:space="preserve">{{Aviasiya qəzası
|adı                    = Türk Hava Yolları reys 301
|şəkil           = TC-JAO.jpg
|şəklin izahı         = TC-JAO, 1973
|tarix                 = [[26 yanvar]] [[1974-cü il]] 
|qəza növü             = Atmosfer buzlaşması, İdarənin itirilməsi
|yer                 = Menderes, [[İzmir]], [[Türkiyə]]
|koordinatlar          = {{coord|38|17|21|N|27|09|18|E|type:event|display=inline,title}}
|qalxma yeri                  = Adnan Menderes Hava Limanı, [[İzmir]], [[Türkiyə]]
|istiqamət             = 
|sərnişin sayı    = 68
|komanda               = 5
|yaralı sayı             = 7
|ölü sayı        = 66
|model        = Fokker F28-1000 Fellowship
|havayolu şirkəti      = Türk Hava Yolları
|uçuş nömrəsi          = 301
|qeydiyyat nömrəsi        = TC-JAO
|aviasiya növü = təyyarə
}}

'''Türk Hava Yolları reys 301,''' [[Türk Hava Yolları]]na məxsus təyyarənin [[İzmir]]də yaşadığı aviasiya olayı.

== Qəza ==
[[1974-cü il]]də [[Türk Hava Yolları]] firması [[Adnan Menderes Havalimanı|İzmir Cumaovası Havalimanı]]ndan [[Atatürk Beynəlxalq Hava Limanı|İstanbul Yeşilköy Havalimanı]]na nəzərdə tutulan reys zamanı Fokker F-28-1000 modelli, Van adlı sərnişin təyyarəsi ilə [[İzmir]]də faciəvi qəzadan qaça bilməmişdir.&lt;ref&gt;{{tr}}&quot;İzmir uçağı düştü, 62 kişi öldü&quot;. Milliyet: (səhifə 1, 3, 11.) 27 yanvar, 1974.&lt;/ref&gt; [[Təyyarə]], havalanma cəhdi zamanı ləngərləyərək uçuş ərazisindən çıxmış və partamışdır. Mütəxəssislərin fikrincə təyyarənin rahat qalxa bilməməsinə səbəb qanadlarının şaxtadan donması idi.&lt;ref name=&quot;web.archive.org&quot;&gt;{{en}} [https://web.archive.org/web/20160427121442/http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19740126-0 &quot;Aircraft accident Fokker F-28 Fellowship 1000 TC-JAO Izmir-Cumaovası Airport (ADB)&quot;]. Aviation Safety Network. 2009-10-03.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [http://www.planespotter.org/?app=aircraft&amp;pid=view&amp;aid=17247 &quot;TC-JAO&quot;]. planespotter.org. 2009-10-03.&lt;/ref&gt; Lakin qəzadan 16 il sonra, həmin dövrün nəqliyyat naziri olan Fərda Güley, pilotların təyyarəni idarə etdikləri zaman [[Alkoqollu içkilər|alkoqollu içki]] qəbul etdikləri həqiqətini ictimaiyyətdən gizlətdiyini etiraf etmişdi.&lt;ref&gt;{{tr}}&quot;Van uçağını sarhoş pilotlar düşürdü&quot;. Milliyet: (səhifə 1,13). - 18 May, 1990&lt;/ref&gt;

== Ekipaj üzvləri və sərnişinlər ==
Təyyarədə qəza zamanı 5 ekipaj üzvü və 68 sərnişin vardı. Dörd ekipaj üzvü və 62 sərnişin qəza nəticəsində həyatlarını itirmiş, bir ekipaj üzvü və altı sırnişin isə bu fəciəvi qəzada sağ qala bilmişlər.&lt;ref name=&quot;web.archive.org&quot;/&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[https://web.archive.org/web/20160427121442/http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19740126-0 Qəzanın təsviri]

{{Aviasiya qəzaları və insidentləri (1974)}}

[[Kateqoriya:Aviasiya hadisələri]]
[[Kateqoriya:Türkiyədə aviasiya olayları]]</text>
      <sha1>p7aguzy6tspgvm48vbeq0gyefvkzd1w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Taro Aso</title>
    <ns>0</ns>
    <id>467508</id>
    <revision>
      <id>6570832</id>
      <parentid>6470898</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11542" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = Taro Aso
 |orijinal adı                  = {{dil-ja|麻生 太郎}}
 |şəkil                         = Aso taro 20160622.jpg
 |titul                         = [[Yaponiya Baş Nazirinin Müavvini]]
 |dövr əvvəl                    = [[26 dekabr]] [[2012]]
 |xələfi                        = [[Katsuya Okada]]
 |baş nazir                     = [[Şinzo Abe]]
 |dini                          = [[Katolik]]
 |doğum tarixi                  = 20.9.1940
 |doğum yeri                    = {{JPN}}, [[Fukuoka prefekturası]], [[İizuka]]
 |həyat yoldaşı                 = Çikako Suzuki
 |uşağı                         = Masahiro &lt;br/&gt;Ayako
 |titul_2                       = [[Yaponiya]]nın Maliyyə Naziri
 |dövr əvvəl_2                  = [[26 dekabr]] [[2012]]
 |baş nazir_2                   = [[Şinzo Abe]]
 |xələfi_2                      = [[Koriki Cocima]]
 |titul_3                       = [[Fayl:Standard of the Prime Minister of Japan.svg|25px|left]] [[Fayl:Emblem of the Prime Minister of Japan.svg|25px|right]][[Yaponiya Baş Nazirlərinin siyahısı|Yaponiyanın&lt;br /&gt;92-ci Baş Naziri]]
 |dövr əvvəl_3                  = [[24 sentyabr]] [[2008]]
 |dövr son_3                    = [[16 sentyabr]] [[2009]]
 |monarx_3                      = [[Akihito]]
 |sələfi_3                      = [[Yukio Hatoyama]]
 |xələfi_3                      = [[Yasuo Fukuda]]
 |titul_4                       = [[Yaponiya]]nın Xarici İşlər Naziri
 |dövr əvvəl_4                  = [[31 oktyabr]] [[2005]]
 |dövr son_4                    = [[27 avqust]] [[2007]]
 |baş nazir_4                   = [[Cuniçiro Koyzumi]] &lt;br/&gt;[[Şinzo Abe]]
 |sələfi_4                      = [[Nobutaka Maçimura]]
 |xələfi_4                      = [[Nobutaka Maçimura]]
 |titul_5                       = [[Yaponiya]]nın Daxili İşlər və Kommunikasiya Naziri
 |dövr əvvəl_5                  = [[22 sentyabr]] [[2003]]
 |dövr son_5                    = [[31 oktyabr]] [[2005]]
 |baş nazir_5                   = [[Cuniçiro Koyzumi]]
 |sələfi_5                      = [[Heizo Takenaka]]
 |xələfi_5                      = [[Toranosuke Kataya]]
 |titul_6                       = [[Yaponiya]]nın Dövlət İqtisadiyyat və Maliyyə Naziri
 |dövr əvvəl_6                  = [[23 yanvar]] [[2001]]
 |dövr son_6                    = [[26 aprel]] [[2001]]
 |baş nazir_6                   = [[Yoşiro Mori]]
 |sələfi_6                      = [[Heizo Takenaka]]
 |xələfi_6                      = [[Fukuşiro Nukaqa]]
 |titul_7                       = İqtisadi planlaşdırma agentliyin baş direktoru
 |dövr əvvəl_7                  = [[7 noyabr]] [[1996]]
 |dövr son_7                    = [[11 sentyabr]] [[1997]]
 |baş nazir_7                   = [[Ryutaro Haşimoto]]
 |sələfi_7                      = [[Koci Omi]]
 |xələfi_7                      = [[Şusei Tanaka]]
 |partiya                       = [[Yaponiya Liberal-Demokratlar Partiyası]]
 |təhsili                       = [[Qakuşuin Universiteti]]&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;japan.kantei.go.jp/97_abe/meibo/daijin/1208723_10042.html&lt;/ref&gt;
 |sayt                          = [http://www.aso-taro.jp]
 |vikianbar                     = 
}}

'''Taro Aso''' ({{dil-ja|麻生 太郎 Asō Tarō}}) — Yaponiya siyasi xadimi. Yaponiyanın Maliyyə Naziri və Baş Nazirinin Müavvini (2012-günümüz). Yaponiyanın 92-ci Baş Naziri (2008-2009).

== Həyatı ==

Katolik olan Aso 1940-cı ilin sentyabrın 20-də [[Fukuoka prefekturası]]nın İizuka şəhərində anadan olub.&lt;ref&gt;[http://www.forbes.com/finance/feeds/afx/2006/08/20/afx2961236.html &quot;Japanese foreign minister to announce bid to replace Koizumi&quot;], ''Forbes'', 20 August 2006. {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20071222054421/http://www.forbes.com/finance/feeds/afx/2006/08/20/afx2961236.html |date=22 December 2007 }}&lt;/ref&gt; O, [[Qakuşuin Universiteti]]nin Siyasət və İqtisadiyyat fakultəsini bitirib.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt; Qakuşuini qurtarıb, Aso [[Stenford Universiteti]]ndə oxumaq üçün ABŞ-a köçür, lakin bir müddət sonra ailəsi (özəlliklə babası, Şiqeru Yoşida) onu &quot;həddən artıq Amerikanlaşdığına&quot; görə geri çağırıb. O, ailəsi ilə insafa gəlmək çalışıb, lakin onlar Taronun pullarını kəsəndən sonra, o Yaponiyaya gedən gəmiyə minmək məcbur olub. Sonra Aso yenə xaricə, bu dəfə London Universitetinə oxumağa gedib.

Londondan sonra, o Syerra Leone bir almaz mədənçiliknən məşqul olanşirkətdə işləyirdi. Halbuki, bir müddət sonra bu ölkədə başlamış vətəndaş müharibəsinə görə yenə Yaponiyaya qayıtmaq məcbur qalıb. 1966-cı ildən Taro ailəsinin ''Aso Industry'' (bundan öncə ''Aso Mining Company'', sonra isə ''Aso Cement Company'' kimi bilinən) şirkətində işləyirdi, 1973-1979 illərdə isə orda prezident vəzifəsini tutub.

Həmçinin, [[1976 Yay Olimpiya Oyunları]]nda Taro Aso Yaponiyanın [[güllə atıcılığı]] yığımında olmuş.&lt;ref name=&quot;Black Tokyo&quot;&gt;[http://www.blacktokyo.com/2008/11/02/political-dynasties-taro-aso/ Japanese Political Dynasties: Taro Aso]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}, ''Black Tokyo'', November 2, 2008&lt;/ref&gt;

=== Siyasi nailiyyəti ===

Taro Aso Yaponiya Nümayəndələr Palatasına ilk dəfə 1979-cu ildə seçilib və bundan sonra, indiyə qədər daha səkkiz dəfə seçilmişdi.&lt;ref name=&quot;Telegraph&quot;&gt;http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/japan/6104533/Japan-elections-profile-of-Taro-Aso-prime-minister.html&lt;/ref&gt; 1988-1989 illər arasında o, parlamentin təhsil, idman, elm və mədəniyyət vitse naziri olmuş.&lt;ref name=&quot;Black Tokyo&quot;/&gt;

2003-cü ildə o, Baş Nazir [[Cuniçiro Koyzumi]] kabinetində Daxili İşlər və Kommunikasiya Naziri, 2005-ci ildə isə Xarici İşlər Naziri vəzifəsinə təyyin olunmuş.&lt;ref name=&quot;wsws&quot;&gt;https://www.wsws.org/en/articles/2008/09/japa-s27.html&lt;/ref&gt;

2006-cı ildə Taro Aso öz namizədliyi [[Yaponiya Liberal Demokrat Partiyası]]nın Prezidentliyinə, və beləliklə Yaponiyanın Baş Nazirliyinə irəli sürüb. Lakin, bu seçkilərdə Şinzo Abe ən çox dəstək toplayan favorit idi.&lt;ref&gt;http://www.japantimes.co.jp/opinion/2006/08/21/commentary/fear-of-rivalry-rules-ldp/#.WCwNt7IrLIU&lt;/ref&gt; Abe qalib gələndə, Aso onun kabinetində öz nazir vəzifəsini saxlamış.&lt;ref name=&quot;Black Tokyo&quot;/&gt;

2007-ci ildə Şinzo Abe istefa verib və az sonra, Taro Aso onun yerinə öz namizədliyini yenə irəli sürüb. Əvvəl favorit olduğuna baxmıyaraq, nəticədə o, 23 sentyabr seçkilərindən öncə, Yasuo Fukuda tərəfindən ehtimali məğlubunu fərz edib.&lt;ref&gt;http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/09/15/AR2007091500478_pf.html&lt;/ref&gt; Sentyabrın 23-də keçən LDP Prezidenti seçkilərində Aso 197 səs alıb, 330 səs alan Fukudaya uduzub.

2008-ci ilin avqustun 1-də Fukuda Asonu LDP-nın Baş Katatibi yerinə təyin edib. Beləliklə, Taro Aso LDP-də ''nömrə iki'' vəzifəni tutub.&lt;ref&gt;[http://www.mysinchew.com/node/14550 Japan: Fukuda Overhauls Cabinet]&lt;/ref&gt; Həmin ilin sentyabrın 1-də Fukuda Baş Nazir vəzifəsindən istefa verdiyini elan edib.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/world/2008/sep/01/japan Japanese PM Yasuo Fukuda resigns]&lt;/ref&gt; Sentyabrın 22-də Aso 525-dən 351 səs toplayaraq, ASO LDP-nın Prezidentliyi alıb, ölkənin Baş Naziri olub. İkinci ən çox səs toplayan Karo Yosano idi. Ona 66 səs veriblər.&lt;ref&gt;[http://www.independent.co.uk/news/world/asia/outspoken-aso-to-be-japan-pm-937875.html Outspoken Aso to be Japan PM]&lt;/ref&gt;

=== Şəxsi həyatı ===

==== Manqa sevgisi ====

Asonun fikirincə, başqa ölkələrlə əlaqə yaratmağda Yapon pop mədəniyyətini istifadəsi vacib addım ola bilər və ümid edir ki, [[manqa]] dünyaya bir körpü kimi işləyəcək.&lt;ref name=&quot;bbc2007&quot;&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/6991720.stm|title=Manga shares gain on leader hopes|accessdate=22 December 2007|date=12 September 2007|publisher=BBC News}}&lt;/ref&gt;

O, [[otaku]] sayılır,&lt;ref name=&quot;TT&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.taipeitimes.com/News/biz/archives/2009/04/12/2003440873|title=Japanese ‘otaku’ PM looks to comics to rescue economy|accessdate=28 noyabr 2016|date=12 aprel 2009|publisher=Taipei Times}}&lt;/ref&gt; lakin özü bunnan əlaqədər demiş ki, &quot;Media məndən manqa fanatdan kimi, &quot;anime&quot; və &quot;otaku&quot; yazır. Bunun doğru olduğndan əmin deyiləm, amma manqa mənim xoşuma gəlir&quot;.&lt;ref name=&quot;JT&quot;&gt;{{cite news|url= http://www.japantimes.co.jp/news/2013/01/22/reference/the-blunt-blue-blooded-aso-is-back/#.WDyhQbIrLIU|title=The blunt, blue-blooded Aso is back|accessdate=28 noyabr 2016|date=22 yanvar 2013|publisher=Japan Times}}&lt;/ref&gt;

Stenford Universitetində oxuyanda ailəsi ona Yaponiyadan manqa jurnalları göndərirdi. 2003-də deyib ki, həftədə 10-20 manqa jurnalı oxuyur (və bu oxuduğunun ancaq bir hissəsidir).&lt;ref name=&quot;Taro Aso talks about comics&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.chikuhou.or.jp/aso-taro/newspaper/030702-1.html |title=麻生太郎　コミックを語る (Taro Aso talks about comics) |accessdate=22 December 2007 |date=2 July 2003 |work=Big Comic Original |publisher=Shogakukan (original publisher), ''Aso Taro Office'' (copy) |language=Japanese |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071211173718/http://www.chikuhou.or.jp/aso-taro/newspaper/030702-1.html |archivedate=11 December 2007 }}&lt;/ref&gt; 2007-ci ildə Yaponiyanın Xarici İşlər Naziri olaraq, [[Beynəlxalq Manqa Mükafatı]]nı təsis eləyib.&lt;ref&gt;{{cite web|title= International Manga Award|url=http://www.mofa.go.jp/policy/culture/manga/index.html|accessdate=22 July 2007|publisher=The Ministry of Foreign Affairs of Japan|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071219112004/http://www.mofa.go.jp/policy/culture/manga/index.html &lt;!-- Bot retrieved archive --&gt;|archivedate=19 December 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Speech by Minister for Foreign Affairs Taro Aso at Digital Hollywood University|url=http://www.mofa.go.jp/announce/fm/aso/speech0604-2.html|accessdate=12 September 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Japan Launches International Manga Award|url=http://www.icv2.com/articles/home/10648.html|accessdate=12 September 2007}}&lt;/ref&gt;

==== Dini ====

Katolik olan Taro Aso, öz babası Şiqeru Yoşida, Takaşi Hara, Korekiyo Takahaşi, Tetsu Katayama, İçiro Hatoyama, və Masoyoşi Ohiradan sonra Yaponiyanın yeddinci xristian Baş Naziri idi.&lt;ref name=&quot;carrer&quot;&gt;{{it icon}} Carrcer, Stefano. [http://www.ilsole24ore.com/art/SoleOnLine4/Mondo/2008/09/taro-aso-cattolico-elezione-giappone.shtml?uuid=f35be562-863a-11dd-96c0-d66fc13e6223&amp;DocRulesView=Libero &quot;Taro Aso, un cattolico in corsa per la guida del Giappone,&quot;] ''Il Sole 24 Ore'' (Milano). 19 September 2008.&lt;/ref&gt;

2009-cu ildə yeni il mərasimi üçün [[Şintoizm|şintoist]] İse məbədini ziyarət edib, orda məbədin qabağında əl vurub. Sonra bunun haqqında demiş ki, o &quot;yaponların xeyrinə dua edirdi&quot;.&lt;ref&gt;NHK evening news, 4 January 2009&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==

* [http://www.aso-taro.jp/ Rəsmi saytı]　{{ja icon}}
* [http://www.un.org/ga/63/generaldebate/japan.shtml Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin 63-cü sessiyasında çıxışı], 25 sentyabr 2008 {{en icon}}

[[Kateqoriya:Yaponiya baş nazirləri]]
[[Kateqoriya:Yaponiya antikommunistləri]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>empwfrscxhf076k3qpsxof88fe8txoq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tobias Asser</title>
    <ns>0</ns>
    <id>467624</id>
    <revision>
      <id>6570080</id>
      <parentid>5527069</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:22:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Writerr11</username>
        <id>253568</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3631" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Tobias Asser
 |orijinal adı     = {{Dil-en|Tobias Michael Carel Asser}}
 |şəkil            = TMCasser.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = Tobias Asser [[1911]]-ci ildə.
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 28.4.1838
 |doğum yeri       = [[Amsterdam]], [[Niderland]]
 |vəfat tarixi     = 29.7.1913
 |vəfat yeri       = [[Haaqa]], [[Niderland]]
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = [[hüquqşünas]]
 |təhsili          = [[Amsterdam Universiteti]]&lt;br /&gt; [[Leyden Universiteti]]
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = {{Nobel medalı}} [[1911]] [[Nobel sülh mükafatı]]
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Tobias Asser''' ({{Dil-en|Tobias Michael Carel Asser}}; {{DVTY}}) — [[yəhudi]] əsilli hollandiyalı [[vəkil]] və hüquqşünas. [[1911]]-ci ildə [[Alfred German Frid]]lə birlikdə [[Nobel sülh mükafatı]]na layiq görülmüşdür. Tobias Asserə Nobel sülh mükafatı [[1899]]-cu ildə [[Haaqa]]da keçirilən sülh konfransındakı arbitraj sahəsində gördüyü işlərə görə verilmişdir.

== Həyatı ==
Tobias Asser Karl Daniyel Asserin oğlu və Karel Asselin nəvəsi olaraq [[Amsterdam]]da anadan olmuşdur. [[Amsterdam Universiteti]] və [[Leyden Universiteti]]ndə [[hüquq]] təhsili almışdır. Tobias Asser daha sonra Amsterdam Universitetində hüquq üzrə professor olmuşdur.

Tobias Asser Con Vestleyk və Qustav Lorin-Jakkemin ilə birgə [[Beynəlxalq hüquq]] və Müqayisəli hüquq jurnalını ({{Dil-fr|Revue de Droit International et de Législation Comparée}}) təsis etmişdir. Bundan başqa, [[1873]]-cü ildə Beynəlxalq Hüquq İnstitutunun qurucularından biri olmuşdur.&lt;ref name=&quot;A&quot;&gt;&quot;In Memoriam: T. M. C. Asser&quot;. American Journal of International Law (American Society of International Law) 8 (2): 343–44.&lt;/ref&gt;

[[1899]] və [[1907]]-ci illərdə keçirilən hər iki Haaqa Sülh Konfransında da [[Niderland]]ın nümayəndəsi olaraq təmsil olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;A&quot;/&gt; 
İlk konfransdakı Daimi Hakimlik Məhkəməsinin qurulmasındakı xidmətlərinə görə [[1911]]-ci ildə [[Nobel sülh mükafatı]]na layiq görülmüşdür. [[1902]]-ci ildə [[ABŞ]] və [[Meksika]] hökümətləri arasındakı anlaşılmazlıqlarla bağlı keçirilən məhkəmədə iştirak etdi. Eyni zamanda Haaqa Beynəlxalq Hüquq Akademiyasının qurulmasında xidmətləri oldu. Buna baxmayaraq, sağlığında bu akademiyanın qurulmasını görə bilmədi.&lt;ref name=&quot;A&quot;/&gt;

Ölümündən sonra Beynəlxalq fərdi və ictimai hüququ, Avropa hüququ və [[Beynəlxalq ticarət|Beynəlxalq Ticarət]] Anlaşılmazlıqları haqqında tədqiqatlar aparan və Tobias Asserin xatirəsinə Tobias Maykl Asser İnstitutu olaraq adlandırılan tədqiqat institutu quruldu. Bu institut hələ də [[Haaqa]]da fəaliyyət göstərir.

== Həmçinin bax ==
* [[Alfred German Frid]]
* [[Nobel sülh mükafatı]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.jewishencyclopedia.com/articles/2034-asser-tobias-michael-carel Tobias Michael Carel Asser], biography in the Jewish Encyclopedia
* [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1911/asser-bio.html Tobias Asser], biography at NobelPrize.org

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Xarici istinadlar}}
{{Nobel sülh 1901-1925}}

[[Kateqoriya:Yəhudi alimlər]]
[[Kateqoriya:Nobel Sülh mükafatı laureatları]]</text>
      <sha1>8q2hoepnmhtx22p9a1b4srwzp4bjzei</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>468616</id>
    <revision>
      <id>6570995</id>
      <parentid>6320423</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:56:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39098" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçilər ispaniyalı [[Xosep Qvardiola]] ilə italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. Onlar kuboku üç dəfə qazanmağa nail olublar. Qvardiola [[2009]] və [[2011]]-ci illərdə &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[2013]]-cü ildə isə &quot;[[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]&quot;lə kubokun qalibi olub. Ançelotti isə [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]]-cü ildə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|rowspan=2|1
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>rjhayxsy4wsq33r0f37y3onrsupguuj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570996</id>
      <parentid>6570995</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:59:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38917" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|rowspan=2|1
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>qtaxof8zjgoe7vn0a6lklljx07u2wx7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570997</id>
      <parentid>6570996</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* İllər üzrə qaliblərin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39417" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|rowspan=2|1
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>th0zntl02v51yuxdj4gz64g4uy4uvd4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570998</id>
      <parentid>6570997</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:02:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* İllər üzrə qaliblərin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39419" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|rowspan=2|1
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>ezzltql1wspb016g2wri4m3u0la75a2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570999</id>
      <parentid>6570998</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:04:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* İllər üzrə qaliblərin siyahısı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39928" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmddatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|rowspan=2|1
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>bz5ax8yrpxxa3xxgb3kzgtr2nzyhzsj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571000</id>
      <parentid>6570999</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:07:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39927" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmddatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|1
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|3
|0
|2003, 2007, 2014, 2022
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|2
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>fxvndz1qknbdfd35ltprb7v30k7v6vi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571001</id>
      <parentid>6571000</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:07:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39927" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmddatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|1
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|4
|0
|2003, 2007, 2014, 2022
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|2
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 11
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{GER}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>65swtd8ntm8jiro3q3mkexuho1uxssi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571002</id>
      <parentid>6571001</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T01:08:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ölkələr üzrə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39927" xml:space="preserve">{{Seçilmiş siyahı}}
[[Fayl:Carlo Ancelotti 2016 (cropped).jpg|thumb|upright|right|[[Karlo Ançelotti]] kuboku rekord sayda, 4 dəfə qazanıb]]
'''[[UEFA Superkuboku]]''' — [[1972]]-ci ildə əsası qoyulmuş hər il keçirilən futbol turniridir. Hazırda kubok uğrunda [[UEFA Çempionlar Liqası]] qalibi ilə [[UEFA Avropa Liqası]] qalibi qarşılaşır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=UEFA Super Cup – Format |publisher=[[UEFA]] |accessdate=16 March 2008 }}&lt;/ref&gt;  Kubok qarşılaşması [[1972]]-ci ildən [[1999]]-cu ilədək [[UEFA Kuboklar Kuboku]]nu qazanan komanda ilə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nı qazanan komanda arasında keçirilirdi. [[2000]]-ci ildən [[2010]]-cu ilədək turnirdə [[UEFA Çempionlar Liqası]]nın qalibi ilə [[UEFA Kuboku]]nun qalibi qarşılaşıb. [[2010]]-cu ildə UEFA Kubokunun adı [[UEFA Avropa Liqası]] olaraq dəyişdirildi.

Qalib [[1997]]-ci ilədək hər iştirakçı komandanın stadionunda bir dəfə oynanılmaqla, iki oyunun nəticəsinə görə müəyyənləşirdi. [[1998]]-ci ildən neytral stadionda bir oyun keçirilir. Superkubok oyunu [[1998]]-ci ildən [[2012]]-ci ilədək [[Monako]]dakı &quot;[[II Lui stadionu|II Lui]]&quot; stadionunda keçirilib.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/format/index.html |title=Competition format |publisher=UEFA |date=1 June 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt; [[UEFA Superkuboku]]nu qazanmış ilk məşqçi [[1972]]-ci ildə [[Amsterdam]]ın &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; komandasına qələbə qazandırmış rumıniyalı [[Ştefan Kovaç]] olmuşdur. Ancaq bu görüş [[UEFA]] tərəfindən rəsmən tanınmayıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup – History |publisher=UEFA |date=13 July 2005 |accessdate=11 March 2008 }}&lt;/ref&gt; Superkubokda ən uğurlu məşqçilər [[italyanlar]]dır, onlar ümumilikdə on dəfə bu turnirdə qalib olublar.

Dörd baş məşqçi [[UEFA Superkuboku]]nu iki dəfə qazanıb. İlk ikiqat qalib — [[1976]] və [[1978]]-ci illərdə &quot;[[Anderlext FK|Anderlext]]&quot;ə qələbə qazandırmış [[Raymon Qutals]]dır. Eyni nəticəni [[Aleks Ferqyuson]] [[1983]] və [[1991]]-ci illərdə müvafiq olaraq &quot;[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]&quot; və &quot;[[Aberdin FK|Aberdin]]&quot;lə, [[Luis van Qaal]] [[1995]] və [[1997]]-ci illərdə müvafiq olaraq, &quot;[[Ayaks AFK|Ayaks]]&quot; və &quot;[[Barselona FK|Barselona]]&quot; ilə, [[Arriqo Sakki]] [[1989]] və [[1990]]-cı illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[Zinəddin Zidan]] [[2016]] və [[2017]]-ci illərdə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə və [[Dieqo Simeone]] [[2012]] və [[2018]]-ci illərdə &quot;[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]&quot;lə təkrarlayıb. Sakki və Zidan eyni zamanda, Superkuboku ardıcıl iki dəfə qazanan yeganə baş məşqçilərdir. İspaniyalı [[Xosep Qvardiola]] kuboku üç dəfə qazanmağa nail olub.

[[UEFA Superkuboku]]nu ən çox qazanan baş məşqçi italiyalı [[Karlo Ançelotti]]dir. O, [[2003]] və [[2007]]-ci illərdə &quot;[[Milan FK|Milan]]&quot;la, [[2014]] və [[2022]]-ci illərdə isə &quot;[[Real Madrid FK|Real Madrid]]&quot;lə kubokun qalibi olub.

== İllər üzrə qaliblərin siyahısı ==
[[Fayl:Alex Ferguson.jpg|thumb|upright|right|[[Aleks Ferqyuson]] 1983 və 1991-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Sacchi.jpg|thumb|upright|right|[[Arriqo Sakki]] 1989 və 1990-cı illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Louis-van-gaal2.jpg|thumb|upright|right|[[Luis van Qaal]] 1995 və 1997-ci illərdə Superkuboku qazanıb.]]
[[Fayl:Marcello Lippi by Martina De Siervo - International Journalism Festival 2010.jpg|thumb|upright|right|[[Marçello Lippi]] 1996-cı ildə Superkuboku qazanıb.]]
{|class=&quot;sortable wikitable&quot;
!Final
!Vətəndaşlıq
!Qalib məşqçi
!Ölkə!!Klub
!class=&quot;unsortable&quot;|İst
|-
|align=center|[[1972 Avropa Superkuboku|1972]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Ştefan|Kovaç}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |title=UEFA Super Cup - History |publisher=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=20 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820032123/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=68597 |title=Stefan Kovács |publisher=Ajax |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Georq|Knobel}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax enjoy early success |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1974 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071627/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1973/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ajax.nl/web/show/id=63781 |title=George Knobel |publisher=[[Ayaks AFK|Ayaks]] |language=Dutch |accessdate=10 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1974
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;&gt;{{cite news |title=Bayern bow to Blokhin |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1975/intro.html |work=UEFA |date=1 November 1975 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071634/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1975/intro.html |url-status=dead }} 1974-cü ildə klublar oyunların keçirilmə tarixləri barədə razılığa gələ bilməyiblər.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||{{sortname|Valeri|Lobanovski}}
|{{flaqifikasiya|SSRİ}}||[[Dinamo Kiyev FK|Dinamo Kiyev]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;blokhin&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football: History favours Dynamo |first=Mikhail |last=Volubuyev |url=http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |newspaper=The Independent |date=7 April 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110091241/http://www.independent.co.uk/sport/football-history-favours-dynamo-1085719.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Anderlecht leave Bayern blushing |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1976 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071639/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1976/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;goethals&quot;&gt;{{cite news |title=The magician remembered |url=http://www.uefa.com/uefa/aboutuefa/organisation/history/obituaries/newsid=265401.html |work=UEFA |date=7 December 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Bob|Peysli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McDermott treble lifts Liverpool |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1977/intro.html |work=UEFA |date=15 December 1977 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071149/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1977/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The life and times of Bob Paisley |first=Nick |last=Peet |url=http://www.liverpoolecho.co.uk/liverpool-fc/liverpool-fc-news/2007/11/15/the-life-and-times-of-bob-paisley-100252-20110632/ |newspaper=Liverpool Echo |date=15 November 2007 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||{{sortname|Raymon|Qutals}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Anderlext FK|Anderlext]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;goethals&quot;/&gt;
|-
|align=center|[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Brayan|Klaf}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Nottingem Forest FK|Nottingem Forest]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Burns' night for Forest |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071155/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1979/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Football legend Clough dies |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3673568.stm |work=BBC Sport |date=20 September 2004 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Bernardinyo|Perez}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia profit from Felman's fortune |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1980 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070759/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1980/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1981
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }} 1981-ci ildə [[Liverpul FK|Liverpul]] [[Dinamo Tbilisi FK|Dinamo Tbilisi]] ilə oyunun vaxtını razılaşdıra bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||{{sortname|Toni|Barton}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Aston Villa FK|Aston Villa]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Villa victorious in Europe |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1982/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070804/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1982/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0,,10265~1157091,00.html | title = Former Managers | publisher = [[Aston Villa FK]] | accessdate = 12 March 2008 | archive-date = 14 September 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080914224718/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/FormerManagersDetails/0%2C%2C10265~1157091%2C00.html | url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||[[Aberdin FK|Aberdin]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ferguson first for Aberdeen |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |work=UEFA |date=22 December 1983 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071649/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1983/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |title=Sir Alex Ferguson |publisher=ESPNSoccernet |accessdate=12 March 2008 |archive-date=23 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090723103711/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=30 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Covanni|Trapattoni}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=20 January 1985 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://sport.scotsman.com/international/Giovanni-Trapattoni-Factfile.3776129.jp |title=Giovanni Trapattoni Factfile |newspaper=The Scotsman |date=14 February 2008 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|1985
|align=center|–
|–
|align=center|–
|–
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Juve buoyed by Boniek |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1984/intro.html |work=UEFA |date=13 March 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072034/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1984/intro.html |url-status=dead }} [[Everton FK|Everton]] İngiltərə klublarının avrokuboklarda iştirakına qoyulmuş qadağa səbəbindən iştirak edə bilməyib.&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Angel|Yordenesku}}
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||[[Styaua Buxarest FK|Styaua]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Hagi style stirs Steaua |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1987 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071159/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1986/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Romania's Iordanescu calls time |url=http://www.fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |work=[[FIFA]] |date=25 September 2007 |accessdate=12 March 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216150545/http://fifa.com/worldfootball/clubfootball/news/newsid=605195.html |archivedate=16 February 2008 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
|{{flaqifikasiya|Xorvatiya}}||{{sortname|Tomislav|İviç}}
|{{flaqifikasiya|Portuqaliya}}||[[Portu FK|Portu]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sousa makes sure for Porto |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |work=UEFA |date=1 February 1988 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071205/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1987/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Aad|de Mos}}
|{{flaqifikasiya|Belçika}}||[[Mehelen FK|Mehelen]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mechelen miracle continues |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071654/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1988/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Evani seals Milan triumph |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |work=UEFA |date=20 December 1989 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072040/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1989/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;&gt;{{cite news |title=Sacchi considers return |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/1536107.stm |work=BBC Sport |date=10 September 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Arriqo|Sakki}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;sacchi&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dutch double lifts Milan |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1990 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070809/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1990/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
|{{flaqifikasiya|Şotlandiya}}||{{sortname|Aleks|Ferqyuson}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;ferguson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Goikoetxea wins it for Barcelona |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1993 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071659/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1991/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Yohan|Kroyff}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=McClair makes United's day |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |work=UEFA |date=1 December 1991 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071210/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1992/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ifhof.com/hof/cruyff.asp |title=Hall of Fame – Johan Cruyff |publisher=International Football Hall Of Fame |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Nevio|Skala}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Parma FK|Parma]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Crippa wins it for Parma |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1994 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070814/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1993/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Fabio|Kapello}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Masterful Milan march on |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1995 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071704/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1994/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |title=Fabio Capello |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=14 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120714211154/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=53&amp;cc=5739 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||[[Ayaks AFK|Ayaks]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ajax on a roll |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1996 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831070820/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1995/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;vanGaal&quot;&gt;{{cite news |title=Van Gaal leaves Barca |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/2700353.stm |work=BBC Sport |date=28 January 2003 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Marçello|Lippi}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Yuventus FK|Yuventus]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dazzling Juve shine in Paris |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |work=UEFA |date=1 March 1997 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071215/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1996/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Lippi resigns as Italy head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2006/teams/italy/5165406.stm |work=BBC Sport |date=12 July 2006 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Luis van|Qaal}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref name=vanGaal/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barça in command |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |work=UEFA |date=1 April 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071710/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1997/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Canluka|Vialli}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Poyet strikes late for Chelsea |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1998 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072043/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1998/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Vialli named new Watford boss |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/w/watford/1306604.stm |work=BBC Sport |date=2 May 2001 |accessdate=12 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]
|{{flaqifikasiya|İsveç}}||{{sortname|Sven-Yoran|Eriksson}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Latsio FK|Latsio]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Salas downs United |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=1999/intro.html |work=UEFA |date=1 September 1999 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831071220/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season%3D1999/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1023600/Sven-Goran-Eriksson-Factfile.html | title=Sven-Goran Eriksson Factfile |newspaper=Daily Mail |date=2 June 2008 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
|{{flaq|Rumıniya|1965}} [[Rumıniya]]||{{sortname|Mirça|Luçesku}}
|{{flaqifikasiya|Türkiyə}}||[[Qalatasaray PFK|Qalatasaray]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Járdel doubles up for Galatasaray |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |work=UEFA |date=1 September 2000 |accessdate=13 March 2008 |archive-date=31 August 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100831072049/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2000/intro.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Jerar|Ulye}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Super Liverpool record cup win |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |work=UEFA |date=24 August 2001 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=29 January 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/6531l59xc?url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2001/round=1560/match=68022/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Visente|del Boske}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Madrid dazzle in Monaco |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |work=UEFA |date=30 August 2002 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=24 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120724200613/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2002/round=1622/match=69590/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Real win Super Cup |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/2223291.stm |work=BBC Sport |date=30 August 2002 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Shevchenko show in Monaco |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |work=UEFA |date=29 August 2003 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710064524/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2003/round=1725/match=71256/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Klaudio|Ranyeri}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Valensiya FK|Valensiya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Valencia hit jackpot in Monaco |first=Simon |last=Hart |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |date=27 August 2004 |work=UEFA |accessdate=8 January 2011 |archive-date=9 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120709171811/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2004/round=1982/match=75455/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Rafael|Benitez}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Cissé inspires Liverpool comeback |first=Greg |last=Demetriou |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |work=UEFA |date=26 August 2005 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120711192507/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2005/round=2194/match=81041/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |title=Rafael Benitez |publisher=[[ESPN]] |accessdate=13 March 2008 |archive-date=6 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090906130240/http://soccernet.espn.go.com/players/manager?id=28 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xuande|Ramos}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Sevilya FK|Sevilya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |work=UEFA |date=25 August 2006 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=10 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120710230330/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2006/round=2378/match=84343/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Tottenham make Ramos head coach |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/t/tottenham_hotspur/7064928.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=27 October 2007 |accessdate=13 March 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||[[Milan FK|Milan]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Milan triumph again in Monaco |first=Kevin |last=Ashby |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |work=UEFA |date=31 August 2007 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=8 July 2012 |archive-url=https://archive.today/20120708073423/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2007/round=15062/match=300912/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
|{{flaqifikasiya|Niderland}}||{{sortname|Dik|Advokat}}
|{{flaqifikasiya|Rusiya}}||[[Zenit Sankt-Peterburq FK|Zenit]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dynamic Zenit taste Super Cup glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |work=UEFA |date=29 August 2008 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=1 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101210544/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/history/season=2008/round=15281/match=302814/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd 1–2 Zenit St Petersburg |first=Sam |last=Lyon |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7584103.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=29 August 2008 |accessdate=30 August 2008 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Pedro pounces to add to Barça glory |first=Andrew |last=Haslam |url=http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round=2000023/match=2001219/report=rp.html |work=UEFA |date=28 August 2009 |accessdate=8 January 2011 |archive-date=11 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211153548/http://en.archive.uefa.com/competitions/supercup/fixturesresults/round%3D2000023/match%3D2001219/report%3Drp.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona seal Super Cup triumph |first=Jonathan |last=Stevenson |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8228017.stm |work=BBC Sport |publisher=BBC |date=28 August 2009 |accessdate=28 August 2009 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Kike|Sançez Flores}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Slick Atlético seal Super Cup success |first=Michael |last=Harrold |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/matches/season=2010/round=2000123/match=2002327/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=27 August 2010 |accessdate=8 January 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona breeze to fourth UEFA Super Cup |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2011/matches/round=2000258/match=2006776/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=26 August 2011 |accessdate=27 August 2011 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Falcao fires Atlético to Super Cup glory |first=Kevin |last=Ashby |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2012/matches/round=2000278/match=2007694/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=31 August 2012 |accessdate=31 August 2012 }}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Xosep|Qvardiola}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern defeat Chelsea on penalties in Super Cup |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2013/matches/round=2000456/match=2012139/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=30 August 2013 |accessdate=30 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ronaldo fires Madrid to Super Cup glory |first=Simon |last=Hart |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/season=2014/matches/round=2000553/match=2014109/postmatch/report/index.html |work=UEFA |date=12 August 2014 |accessdate=12 August 2014}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||{{sortname|Luis|Enrike}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Barselona FK|Barselona]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Barcelona's triumph: Super Cup talking points |first=Andy |last=James |url=http://www.uefa.com/uefasupercup/news/newsid=2270596.html?autoplay=true |work=UEFA |date=12 August 2015 |accessdate=12 August 2015}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dani Carvajal’s stunning late goal gives Real Madrid Super Cup win over Sevilla |url=https://www.theguardian.com/football/2016/aug/09/dani-carvajal-real-madrid-super-cup-sevilla |work=The Guardian |agency=Reuters |date=9 August 2016 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
|{{flaqifikasiya|Fransa}}||{{sortname|Zinəddin|Zidan}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Isco strike sees Real Madrid defeat Manchester United in Super Cup final |url=https://www.theguardian.com/football/2017/aug/08/real-madrid-manchester-united-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=8 August 2017 |accessdate=8 August 2017}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2017 UEFA Superkuboku|2018]]
|{{flaqifikasiya|Argentina}}||{{sortname|Dieqo|Simeone}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Atletiko Madrid]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite news |title=Diego Costa double helps Atlético beat Real Madrid 4-2 in Uefa Super Cup |url=https://www.theguardian.com/global/2018/aug/15/real-madrid-atletico-madrid-european-super-cup-match-report |work=The Guardian  |date=15 August 2018 |accessdate=15 August 2018}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Yurgen|Klopp}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Liverpul FK|Liverpul]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Liverpool beat Chelsea 5-4 on penalties to win Super Cup |url=https://www.bbc.com/sport/football/49332825 |publisher=BBC Sport |accessdate=15 August 2019 |date=14 August 2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Hans-Diter|Flik}}
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||[[Bavariya FK|Bavariya]]
|align=center|&lt;ref&gt;{{cite web |title=Super Cup: Bayern Munich 2-1 Sevilla (AET) - Javi Martinez scores extra-time winner |url=https://www.bbc.com/sport/football/54270055|work=BBC Sport |access-date=24 September 2020 |date=24 September 2020}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
|{{flaqifikasiya|Almaniya}}||{{sortname|Tomas|Tuhel}}
|{{flaqifikasiya|İngiltərə}}||[[Çelsi FK|Çelsi]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmatch reporfdt&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/026c-12f9fcd5041f-0109d61295b7-1000/ |title=Chelsea 1–1 Villarreal (pens: 6–5): Kepa edges Blues to silverware |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=11 August 2021 |access-date=11 August 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|align=center|[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]
|{{flaqifikasiya|İtaliya}}||{{sortname|Karlo|Ançelotti}}
|{{flaqifikasiya|İspaniya}}||[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|align=center|&lt;ref name=&quot;postmddatch report2022&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefasupercup/news/0278-15d6268709ab-38bef8ec34df-1000/ |title=Real Madrid 2–0 Frankfurt: Five-star Madrid triumph in Helsinki |website=UEFA.com |publisher=Union of European Football Associations |date=10 August 2022 |access-date=10 August 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

== Superkuboku bir dəfədən çox qazanan baş məşqçilər ==
{|class=&quot;wikitable&quot; style=text-align:center
|-
!width=2%|Sıra
!width=11%|Vətəndaşlıq
!width=20%|Məşqçi
!width=6%|Qalib
!width=6%|Finalçı
!width=14%|Qalib olduğu il(lər)
!width=14%|Finalçı olduğu il(lər)
!width=20%|Qalib olduğu klub(lar)
|-
|1
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|'''[[Karlo Ançelotti]]'''
|4
|0
|2003, 2007, 2014, 2022
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]], [[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|2
|{{flagicon|ESP}}
|align=center|'''[[Xosep Qvardiola]]'''
|3
|0
|2009, 2011, 2013
|
|align=center|[[Barselona FK|Barselona]], [[Bayern Münhen FK|Bayern Münhen]]
|-
|3
|{{flagicon|SCO}}
|align=center|[[Aleks Ferqyuson]]
|2
|2
|1983, 1991
|1999, 2008
|align=center|[[Aberdin FK|Aberdin]], [[Mançester Yunayted FK|Mançester Yunayted]]
|-
|rowspan=5|4
|{{flagicon|BEL}}
|align=center|[[Raymon Qutals]]
|2
|0
|1976, 1978
|
|align=center|[[Anderlext FK|Anderlext]]
|-
|{{flagicon|ITA}}
|align=center|[[Arriqo Sakki]]
|2
|0
|1989, 1990
|
|align=center|[[Milan FK|Milan]]
|-
|{{flaqifikasiya|Niderland}}
|align=center|'''[[Luis van Qaal]]'''
|2
|0
|1995, 1997
|
|align=center|[[Ayaks AFK|Ayaks]], [[Barselona FK|Barselona]]
|-
|{{flaqifikasiya|Fransa}}
|align=center|'''[[Zinəddin Zidan]]'''
|2
|0
|2016, 2017
|
|align=center|[[Real Madrid FK|Real Madrid]]
|-
|{{flaqifikasiya|Argentina}}
|align=center|'''[[Dieqo Simeone]]'''
|2
|0
|2012, 2018
|
|align=center|[[Atletiko Madrid FK|Atletiko Madrid]]
|}

'''Qalın şrift''' = Hələ də məşqçi kimi fəaliyyətini davam etdirir.

== Ölkələr üzrə ==
Bu cədvəldə məşqçilərin vətəndaşlıqlarına görə qələbə sayının statistikası göstərilmişdir.
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-  bgcolor=&quot;#efefef&quot;
!Vətəndaşlıq !!Qələbələrin sayı
|-
|{{ITA}} ||align=center| 12
|-
|{{ESP}} ||align=center| 9
|-
|{{NED}} ||align=center| 6
|-
|{{ENG}} ||align=center| 3
|-
|{{ROU}} ||align=center| 3
|-
|{{FRA}} ||align=center| 3
|-
|{{GER}} ||align=center| 3
|-
|{{BEL}} ||align=center| 2
|-
|{{SCO}} ||align=center| 2
|-
|{{ARG}} ||align=center| 2
|-
|{{CRO}} ||align=center| 1
|-
|{{USSR}} ||align=center| 1
|-
|{{SWE}} ||align=center| 1
|}

== Həmçinin bax ==
* [[UEFA Superkuboku]]
* [[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|title=UEFA Superkubokunun tarixi|publisher=''UEFA''|lang=ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/65OfkNicp?url=http://ru.uefa.com/uefasupercup/history/index.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-11-24|url-status=live}} {{ru}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|title=UEFA Superkuboku|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Ofl32o8?url=http://www.rsssf.com/tabless/sup.html|archivedate=2012-02-12|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}
* {{cite web|url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|title=UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|publisher=''RSSSF''|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67dANNDqk?url=http://www.rsssf.com/players/ec-coach.html|archivedate=2012-05-13|access-date=2016-12-01|url-status=live}} {{en}}

{{UEFA Superkuboku}}
{{UEFA klub yarışlarında qalib olmuş məşqçilər}}

[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku]]</text>
      <sha1>7ga3241n3kbs5aldrrlp7ci184tor4u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tural Abbaslı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>469122</id>
    <revision>
      <id>6571160</id>
      <parentid>6517762</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:22:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kamran1318</username>
        <id>234035</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14042" xml:space="preserve">'''Tural Feyruz oğlu Abbaslı''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] siyasətçi;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://kulis.az/xeber/media/colorredTural-Abbasli:color-%22Kramt-Boyukcol-santajla-msguldur%22-colorredIsdn-knarcolor-37902|title=Tural Abbaslı: “Kəramət Böyükçöl şantajla məşğuldur” – İşdən kənar|author=|date=13 sentyabr 2021|website=kulis.az|publisher=|language=az|quote=Hə, deyirlər Tural populistdir, pafoslu danışır və s. Siyasətçi populist olmalıdır.|access-date=11 fev 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220211010756/https://kulis.az/xeber/media/colorredTural-Abbasli:color-%22Kramt-Boyukcol-santajla-msguldur%22-colorredIsdn-knarcolor-37902|archive-date=2022-02-11|url-status=live}}&lt;/ref&gt; jurnalist; [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının]] üzvü və funskionerlərindən biri (2000–2016); [[Ağ Partiyası|Ağ Partiyasının]] sədri (2016-cı ildən).&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ağ Partiyasının Nizamnaməsi|url=http://agxeber.com/xeberlenti/13878-ag-partiyanin-konsepsiyasi.html|access-date=2018-02-13|archive-date=2018-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180220090640/http://agxeber.com/xeberlenti/13878-ag-partiyanin-konsepsiyasi.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Müsavat Partiyasının Divan üzvü olmuş Başxanım Abbasovanın ailəsində böyüyən Tural Abbaslı siyasi fəaliyyətə [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasında]] başlamış, 2000–2016-cı illərdə partiya funksionerlərindən biri olmuşdur. 2014-cü ildə Müsavat Partiyası başqanlığına namizəd olsa da seçilə bilməyib.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite web|title=Arxivlənmiş surət|url=https://apa.az/az/daxili_siyaset/xeber_musavat_partiyasinin_viii_qurultayi_keci_-356987|access-date=2020-07-06|archive-date=2020-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200706162153/https://apa.az/az/daxili_siyaset/xeber_musavat_partiyasinin_viii_qurultayi_keci_-356987|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2016-cı ildə Ağ Partiyasını təsis edən Abbaslı, müxtəlif dövrlərdə verdiyi açıqlamalarda sədri olduğu partiyanın [[Türkiyə|Türkiyədə]] fəaliyyət göstərən sağçı və mühafizəkar [[Ədalət və İnkişaf Partiyası]] ilə eyni ideoloji xətti tutduğunu bildirmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.yeniakit.com.tr/haber/ak-parti-kardes-ulkelerin-umudu-327091.html|title='AK Parti' kardeş ülkelerin umudu|author=|date=15 may 2017|website=yeniakit.com.tr|publisher=Yeni Akit qəzeti|language=tr|quote=Ayrılma kararını verince aynı zamanda savunduğumuz Türk İslam Birliği, Milli Görüş düşüncelerini ortaya koyacağımız, sağ merkeziyetçi bir parti kurmayı düşündük ve bu düşüncemizi uygulamaya koyulduk. Buna kadar da çok güzel bir örnek vardı dost ve kardeş Türkiye`de: Adalet ve Kalkınma Partisi. Biz de AK Parti isimli bir parti oluşturmak adına arkadaşlarla bir karar verdik.|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317142328/https://www.yeniakit.com.tr/haber/ak-parti-kardes-ulkelerin-umudu-327091.html|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://bizim.media/az/cemiyyet/48386/|title=“Müsavat partiyası artıq yoxdur” – Tural Abbaslı İDDİALI DANIŞDI|quote=Amma təbii ki, bizə çox xoşdur  ki, Türkiyənin “AK Partisi” ilə eyni ideoloji xətt üzrə hərəkət edirik.|date=12 dekabr 2021|website=bizim.media|publisher=&quot;Bizim Media&quot;|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317142517/https://bizim.media/az/cemiyyet/48386/|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://musavat.com/news/tural-abbasli-esas-siyasi-reqibimiz-hakim-partiyadir_359863.html|title=Tural Abbaslı: “Əsas siyasi rəqibimiz hakim partiyadır”|quote=Təki bizi AKP-yə oxşatsınlar, onun uğurlarını Azərbaycanda təkrar edə bilək. Bizim üçün bu, fəxr olar. Eyni ideoloji düşüncədə olduğumuz üçün də belə bənzətmə xoşdur.|date=1 iyul 2016|website=musavat.com|publisher=[[Yeni Müsavat (qəzet)]]|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317142956/https://musavat.com/news/tural-abbasli-esas-siyasi-reqibimiz-hakim-partiyadir_359863.html|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://teleqraf.com/news/siyaset/137940.html|title=Tural Abbaslı: “Müsavatın Arif Hacılıya aidiyyəti yoxdur”|quote=Türkiyədəki AKP-nin ideologiyasına uyğun partiya qururuq.|date=2 İyun 2017|website=teleqraf.com|publisher=&quot;Teleqraf.com xəbər portalı&quot;|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317143756/https://teleqraf.com/news/siyaset/137940.html|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;

Tural Abbaslı Ağ Partiyasını təsis edənə qədər İctimai Palata (2010), [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası]] (2013),&lt;ref name=&quot;:12&quot;&gt;{{Cite web|title=Milli Şura üzvlərinin siyahısı|url=http://www.azadliq.info/syast/327-siyaset2/31645-milli-ura-uezvlrinin-siyahs.html|access-date=2018-02-13|archive-date=2016-03-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20160328032550/http://www.azadliq.info/31645.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; &quot;Ağ Blok&quot;, sədr olduqdan sonra &quot;Qarabağ Komitəsi&quot;&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Cite web|title=Arxivlənmiş surət|url=https://musavat.com/news/qarabag-mitinqine-icaze-verilmedi-qk-hansi-addimlari-atacaq_591735.html|access-date=2020-07-06|archive-date=2020-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200706213823/https://musavat.com/news/qarabag-mitinqine-icaze-verilmedi-qk-hansi-addimlari-atacaq_591735.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; və &quot;Azərbaycan Xalq Hərəkatı&quot; kimi bir sıra müxalif siyasi təşkilat və blokların rəhbərliyində təmsil olunub. 2018-ci ildə keçirilən [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2018)|Prezident seçkilərində]] namizədliyini irəli sürsə də Mərkəzi Seçki Komisiyasının verdiyi məlumata görə prosedur nöqsanlarına yol verdiyi üçün namizədliyi qeydə alınmayıb.&lt;ref name=&quot;:32&quot;&gt;{{Cite web|title=Arxivlənmiş surət|url=https://report.az/daxili-siyaset/azerbaycanda-prezident-seckilerinde-sekkiz-namized-mubarize-aparacaq-yekun-si-yahi/|access-date=2020-07-06|archive-date=2020-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200706154301/https://report.az/daxili-siyaset/azerbaycanda-prezident-seckilerinde-sekkiz-namized-mubarize-aparacaq-yekun-si-yahi/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2020-ci ildə [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2020)|VI çağırış Azərbaycan Milli Məclisinə seçkilər]] zamanı 21 saylı Nəsimi Birinci seçki dairəsindən namizəd olmuş, lakin [[Məlahət İbrahimqızı|Məlahət İbrahimqızına]] məğlub olmuşdur.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2020.aspx?i=1|title=DAİRƏLƏR ÜZRƏ SEÇİLMİŞ NAMİZƏDLƏR|author=|date=|website=infocenter.gov.az|publisher=[[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)]]|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Tural Abbaslı 13 sentyabr 1982-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhərində]] anadan olub. Atasını erkən yaşlarında itirən Abbaslı,&lt;ref name=&quot;:42&quot;&gt;{{cite web|url=https://azxeber.com/az/tural-abbasl305n305n-anas305-h601bsd601n-231305xan-kimi-tural-hans305-q305z305-g246st601rs601-ona-da-el231i-ged601c601m8221/maraqli/test|title=Tural Abbaslının anası: &quot;Həbsdən çıxan kimi Tural hansı qızı göstərsə, ona da elçi gedəcəm”|quote=Uşaq yaşlarından atasını itirən T.Abbaslı anası Baxşıxanım Abbasovanın himayəsində böyüyüb.|date=13 iyun 2016|website=azxeber.com|publisher=|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317154503/https://azxeber.com/az/tural-abbasl305n305n-anas305-h601bsd601n-231305xan-kimi-tural-hans305-q305z305-g246st601rs601-ona-da-el231i-ged601c601m8221/maraqli/test|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt; Müsavat Partiyasının Divan üzvü olmuş anası Başxanım Abbasovanın himayəsində böyüyüb.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.xural.com/qaynar-qazanda-tural-abbasli-parcalanmani-arif-hacili-etdi-video/|title=“Qaynar Qazan”da Tural Abbaslı (I hissə): “Parçalanmanı Arif Hacılı etdi”-VİDEO|quote=Evi tapdıq və evə daxil olan kimi anası, tanınmış siyasətçi, Müsavat Partiyasının Divan üzvü Başxanım müəllimənin təqdimatında canlı bir tarixin içinə düşdük sanki.|date=12 mart 2019|website=xural.com|publisher=Xural qəzeti|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317155354/https://www.xural.com/qaynar-qazanda-tural-abbasli-parcalanmani-arif-hacili-etdi-video/|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:42&quot; /&gt; Siyasi fəaliyyətə başlamasında da məhz anasının təsiri olub.&lt;ref name=&quot;:52&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.azadliq.info/5648.html|title=“Turalı məktəbdən meydana aparırdım»|author=|date=21 may 2011|website=azadliq.info|publisher=[[Azadlıq (qəzet)]]|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317160139/https://www.azadliq.info/5648.html|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;

1999-cu ildə 4 nömrəli Humanitar Fənlər gimnaziyasını bitirib. 1999–2003-cü illərdə [[Müstəqil Azərbaycan Universiteti|Müstəqil Azərbaycan Universitetinin]] Jurnalistika fakültəsində təhsil alıb. 2009-cu ildə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin]] magistratura pilləsinə daxil olmuş, lakin təhsilini tamamlamamışdır.

=== Ailəsi ===

* Müsavat Partiyasının sabiq Divan üzvü Başxanım Abbasovanın oğludur.&lt;ref name=&quot;:52&quot; /&gt;

* [[Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları|Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatı]] [[İkram İsrafil|İkram İsrafilin]] kürəkənidir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://news.milli.az/society/1003614.html|title=Tural Abbaslı evlənir - Sabiq deputatın qızı ilə|author=|date=14 dekabr 2021|website=milli.az|publisher=|language=az|access-date=17 mart 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317160540/https://news.milli.az/society/1003614.html|archive-date=17 mart 2022}}&lt;/ref&gt;

* [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] şəhidi leytenant [[Teymur Abbasov|Teymur Abbasovun]] qardaşıdır.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.meydan.tv/az/article/tural-abbaslinin-qardasi-fuzuli-doyuslerinde-helak-olub/|title=Tural Abbaslının qardaşı Füzuli döyüşlərində həlak olub|author=|date=13 oktyabr 2020|website=meydan.tv|publisher=|language=az|access-date=9 apr 2022|archive-url=|archive-date=}}&lt;/ref&gt;

== Siyasi fəaliyyəti ==
=== Erkən illəri ===
Tural Abbaslı siyasi fəaliyyətə [[Müsavat Partiyası|Müsavat partiyasında]] başlamış və 2000–2016-cı illərdə burada gənclər təşkilatının sədr müavini, Səbail rayon təşkilatında sədr müavini, gənclər təşkilatının sədri, partiya divan heyətinin üzvü olmuşdur.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Müsavatdan Tural Abbaslı ilə bağlı bəyanat|url=https://qafqazinfo.az/news/detail/musavatdan-tural-abbasli-ile-bagli-beyanat-47686|access-date=2020-07-06|archive-date=2020-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200706164833/https://qafqazinfo.az/news/detail/musavatdan-tural-abbasli-ile-bagli-beyanat-47686|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə İctimai Palatanın Bakının mərkəzində keçirdiyi mitinqin təşkilatçısı kimi 2 il 6 ay həbs cəzasına məhkum edilib&lt;ref&gt;https://musavat.com/news/son-xeber/TURAL-ABBASLI-ve-EHED-MEMMEDLI-MEHKEMEYE-MURACIET-ETMEYIBLER_121942.html&lt;/ref&gt; və həmin il &quot;Amnesty International&quot; təşkilatı tərəfindən vicdan məhbusu elan olunub.&lt;ref&gt;https://www.theguardian.com/world/2012/mar/11/amnesty-urgent-action-azerbaijan-tural-abbasli&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.bbc.com/azeri/news/story/2010/04/100429_tural&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/02/120220_amnesty_statement&lt;/ref&gt;

2014-cü ildə Müsavat Partiyası başqanlığına namizəd olsa da seçilə bilməyib.&lt;ref name=&quot;:02&quot; /&gt;

=== Ağ Partiyası ===
{{əsas|Ağ Partiyası}}2016-cı ildən Ağ Partiyasının sədri kimi fəaliyyət göstərən Abbaslı,&lt;ref&gt;[https://musavat.com/news/tural-abbasli-esas-siyasi-reqibimiz-hakim-partiyadir_359863.html] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200707060827/https://musavat.com/news/tural-abbasli-esas-siyasi-reqibimiz-hakim-partiyadir_359863.html|date=2020-07-07}}Tural Abbaslı&lt;/ref&gt; buna qədər İctimai Palata (2010), [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası]] (2013),&lt;ref name=&quot;:12&quot; /&gt; &quot;Ağ Blok&quot; kimi bir sıra müxalif siyasi qurumlarda da təmsil olunub. Həmçinin, 2018-ci ildə yaradılan &quot;Qarabağ Komitəsi&quot;nin&lt;ref name=&quot;:22&quot; /&gt; və 2019-cu ildə siyasi partiyaların birliyi olan &quot;Azərbaycan Xalq Hərəkatı&quot; adlı qurumun təsisçilərindən biri olub.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Arxivlənmiş surət|url=https://novator.az/2019/01/28/az-rbaycan-xalq-h-r-kati-yaradilib/|access-date=2020-07-06|archive-date=2020-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20200630083043/https://novator.az/2019/01/28/az-rbaycan-xalq-h-r-kati-yaradilib/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== Seçkilərdə iştirakı ===
Tural Abbaslı 2018-ci ildə keçirilən [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2018)|Prezident seçkilərində]] öz namizədliyini irəli sürmüş, lakin prosedur nöqsanlarına yol verdiyi üçün namizədliyi qeydə alınmamışdır.&lt;ref name=&quot;:32&quot; /&gt; Bununla yanaşı, 2020-ci ildə Milli Məclisə növbədənkənar seçkilərdə [[21 saylı Nəsimi birinci seçki dairəsi|21 saylı Nəsimi birinci seçki dairəsindən]] deputatlığa namizəd olmuş ,lakin seçkilərdə baş vermiş prosedur noqsanlarına görə seçilə bilməmişdir .&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Arxivlənmiş surət|url=http://www.teleqraf.az/~teleqraf/index.php/siyas%C9%99t/6619-qeyd1.html|access-date=2020-07-06|archive-date=2021-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210810075001/http://www.teleqraf.az/~teleqraf/index.php/siyas%C9%99t/6619-qeyd1.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]</text>
      <sha1>tskagk5ymvcsle008nm9jutnvjqebg2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:UEFA Superkuboku</title>
    <ns>10</ns>
    <id>469462</id>
    <revision>
      <id>6570994</id>
      <parentid>4826135</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:51:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2194" xml:space="preserve">{{Navbox
|name = UEFA Superkuboku
|title = [[UEFA Superkuboku]]
|state = {{{vəziyyət|collapsed}}}
|listclass = hlist

|group1 = [[UEFA Çempionlar Liqası|UÇL]] vs. [[UEFA Kuboklar Kuboku|UKK]]
|list1 =
*[[1972 Avropa Superkuboku|1972 (qeyri-rəsmi)]]
*[[1973 Avropa Superkuboku|1973]]
*&lt;s&gt;1974&lt;/s&gt;
*[[1975 Avropa Superkuboku|1975]]
*[[1976 Avropa Superkuboku|1976]]
*[[1977 Avropa Superkuboku|1977]]
*[[1978 Avropa Superkuboku|1978]]
*[[1979 Avropa Superkuboku|1979]]
*[[1980 Avropa Superkuboku|1980]]
*&lt;s&gt;1981&lt;/s&gt;
*[[1982 Avropa Superkuboku|1982]]
*[[1983 Avropa Superkuboku|1983]]
*[[1984 Avropa Superkuboku|1984]]
*&lt;s&gt;1985&lt;/s&gt;
*[[1986 Avropa Superkuboku|1986]]
*[[1987 Avropa Superkuboku|1987]]
*[[1988 Avropa Superkuboku|1988]]
*[[1989 Avropa Superkuboku|1989]]
*[[1990 Avropa Superkuboku|1990]]
*[[1991 Avropa Superkuboku|1991]]
*[[1992 Avropa Superkuboku|1992]]
*[[1993 Avropa Superkuboku|1993]]
*[[1994 Avropa Superkuboku|1994]]
*[[1995 UEFA Superkuboku|1995]]
*[[1996 UEFA Superkuboku|1996]]
*[[1997 UEFA Superkuboku|1997]]
*[[1998 UEFA Superkuboku|1998]]
*[[1999 UEFA Superkuboku|1999]]

|group2 = [[UEFA Çempionlar Liqası|UÇL]] vs. [[UEFA Avropa Liqası|UAL]]
|list2 =
*[[2000 UEFA Superkuboku|2000]]
*[[2001 UEFA Superkuboku|2001]]
*[[2002 UEFA Superkuboku|2002]]
*[[2003 UEFA Superkuboku|2003]]
*[[2004 UEFA Superkuboku|2004]]
*[[2005 UEFA Superkuboku|2005]]
*[[2006 UEFA Superkuboku|2006]]
*[[2007 UEFA Superkuboku|2007]]
*[[2008 UEFA Superkuboku|2008]]
*[[2009 UEFA Superkuboku|2009]]
*[[2010 UEFA Superkuboku|2010]]
*[[2011 UEFA Superkuboku|2011]]
*[[2012 UEFA Superkuboku|2012]]
*[[2013 UEFA Superkuboku|2013]]
*[[2014 UEFA Superkuboku|2014]]
*[[2015 UEFA Superkuboku|2015]]
*[[2016 UEFA Superkuboku|2016]]
*[[2017 UEFA Superkuboku|2017]]
*[[2018 UEFA Superkuboku|2018]]
*[[2019 UEFA Superkuboku|2019]]
*[[2020 UEFA Superkuboku|2020]]
*[[2021 UEFA Superkuboku|2021]]
*[[2022 UEFA Superkuboku|2022]]

|belowclass=hlist
|below=
*[[UEFA Superkuboku oyunlarının siyahısı|Oyunların siyahısı]]
*[[UEFA Superkubokunu qazanan baş məşqçilərin siyahısı|Qalib baş məşqçilər]]

}}&lt;noinclude&gt;
{{yığılma variantı}}
[[Kateqoriya:UEFA Superkuboku|τ]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0smdsj8vl9l0w7zufiasvggnf5ac2ca</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Radium FK</title>
    <ns>0</ns>
    <id>471371</id>
    <revision>
      <id>6571722</id>
      <parentid>6104854</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:37:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2937" xml:space="preserve">{{futbol klubu
| başlıq         = {{Bayraq|Braziliya}} Radium FK
| emblem         = [[Şəkil:Radium FC (02) - SP.svg|140px]]
| klubun tam adı = Radium Futebol Clube
| ölkə           = {{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| rəngləri       = 
| ləqəbi         = 
| yaranma tarixi = 1 may [[1919]]
| bağlanma tarixi=
| stadionu       = Estadio San-Sebastyan, {{Bayraq|Braziliya}} [[San-Paulu (ştat)]]
| tutumu         = 5300
| prezidenti     = 
| baş məşqçisi   = 
| köməkçi məşqçi =  
| kapitan        = 
| liqa           = 
| mövsüm         = 
| sıra           = 
| sayt           =
| kit_alt1      = 
| pattern_la1   = _goias0708h
| pattern_b1    = _goias0708h
| pattern_ra1   = _goias0708h
| pattern_sh1   = _goias0708h
| pattern_so1   = 
| leftarm1      = FFFFFF
| body1         = FFFFFF
| rightarm1     = FFFFFF
| shorts1       = FFFFFF
| socks1        = 226655
| kit_alt2      = 
| pattern_la2   = _goias0708a
| pattern_b2    = _goias0708a
| pattern_ra2   = _goias0708a
| pattern_sh2   = _goias0708a
| pattern_so2   = 
| leftarm2      = FFFFFF
| body2         = FFFFFF
| rightarm2     = FFFFFF
| shorts2       = FFFFFF
| socks2        = FFFFFF
| kit_alt3      = 
| pattern_la3   = 
| pattern_b3    = 
| pattern_ra3   = 
| pattern_sh3   = 
| pattern_so3   = 
| pattern_name3 = 
| leftarm3      = 
| body3         = 
| rightarm3     = 
| shorts3       = 
| socks3        = 
}}

'''Radium Futbol Klubu''' — '''Radium''' kimi də tanınan, 1 may 1919-cı ildə təsis edilən və [[San-Paulu (ştat)|San-Paulu]] ştatının Mokoka şəhərini təmsil edən [[Braziliya]] futbol klubudur.

== Tarixi ==
Klub 1 may 1919-cu ildə təsis edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Book&quot;&gt;{{cite book|title=Escudos dos Times do Mundo Inteiro|publisher=Panda Books|author=Rodolfo Rodrigues|year=2009|page=90}}&lt;/ref&gt; Klub yerli futbol klubları olan Operario Futbol Klubu və Mokokense Futbol Klublarının birləşməsindən sonra yaranmışdır. Radium klubu Paulista Liqası Seriya A2-nin və 1950-ci ildə Paulista de İnteriyor Liqasının qalibi olmuşdur.

== Nailiyyətləri ==
* '''Paulista Liqası Seriya A2:'''
** '''Çempion (1):''' 1950
* '''Paulista de İnteriyor Liqası:'''
** '''Çempion (1):''' 1950

== Stadion ==
Radium Futbol Klubu öz ev oyunlarını digər adı ''Estadio San-Sebastyan'' olan Estadio [[Olimpiko]] de San-Sebastyan stadionunda keçirir.&lt;ref name=&quot;Book&quot; /&gt; Stadionun maksimum tamaşaçı tutumu 5000 nəfərə bərabərdir.&lt;ref name=&quot;cbfstadium&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www2.cbf.com.br/cnef/cnef.pdf|title=CNEF - Cadastro Nacional de Estádios de Futebol|publisher=Confederação Brasileira de Futebol|accessdate=April 19, 2011|format=PDF|language=Portuguese|archive-date=September 27, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130927221829/http://www2.cbf.com.br/cnef/cnef.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:San-Paulu ştatının futbol klubları]]</text>
      <sha1>bnpq94ustygrirrn9ks93wni5oqu1am</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qalatu Bəni Həmmad</title>
    <ns>0</ns>
    <id>471444</id>
    <revision>
      <id>6571733</id>
      <parentid>6325227</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Xarici keçidlər */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3600" xml:space="preserve">{{Qədim yaşayış məntəqəsi|adı=Qalatu Bəni Həmmad|milli_adı={{Dil-ar|قلعة بني حماد}}|şəkil=Kalaa des Beni Hammad.5.jpg|yer=Msila vilayəti, {{Flaqifikasiya|Əlcəzair}}|tip=Yaşayış məntəqəsi|inşaatçı=[[Həmmad ibn Buluqqin]]|vəziyyəti=Dağıntı|nişanlama1=Üİ|nişanlama1_rəsmiadı=Al Qal'a of Beni Hammad|nişanlama1_tipi=Mədəni|nişanlama1_kriteriya=iii|nişanlama1_tarixi=1980 (4-cü sessiya)|nişanlama1_nömrə=[https://whc.unesco.org/en/list/102 102]|nişanlama1_sərbəst1ad=Ölkə|nişanlama1_sərbəst1dəyər={{Flaqifikasiya|Əlcəzair}}|latNS=N|longEW=E|latd=35|latm=48|lats=50|longd=04|longm=47|longs=36|xəritə_tipi=Əlcəzair|tikilməsi=1007|tərk_edilməsi=1090|məxsusluq=[[Həmmadilər sülaləsi]]}}

'''Qalatu Bəni Həmmad'''  ({{lang-ar|قلعة بني حماد}}'') —'' Əlcəzairdə qədim qala-şəhər''.''

== Tarixi ==

Qısaca əl-Qala vəya Qalatü Həmmad da deyilir. Əlcəzayirdə Burcbu-Arriric şəhəri qatar stansiyasının 31&amp;nbsp;km. cənubunda və Məsilənin şimal-şərqində Cəbəlümaadidin (Takərbüst) cənub yamacında qurulmuşdur. Bura Qalatü Əbu Tavil adıyla da anılır. Bəzi duvar qalıntıları ilə qazıntılarda əldə edilən bir taban mozaikasından qədimdən burada bir Roma qalasının olduğu anlaşılır. İbazıyyənin Nükkar qoluna mənsub olan Xarici rəisi Əbu Yəzid ən-Nükkari (Sahibül-hımar), Fatımi xəlifəsi Mansur-Billah və orduları tərəfindən bu bölgədə məğlub edilmiş və savaşda aldığı yaralar sonucu qısa bir müddət sonra ölmüşdür (947).

Ziri Sultanı Badis b. Muiz dönəmində Zənatəlilər qarşısındakı uğurlarıyla ün qazanan və Zab ilə Məsiləyi içinə alan bölgənin valiliyinə gətirilən əmisi Həmmad əl-Bərbəri yeni bir idarə mərkəzi qurma xüsusunda Badistən izn aldı. Həmmad tərəfindən Məsilənin şimal-şərqində strateji önəmi əla, torpağı əkinçiliyə əlvərişli bir yerdə  [[1007]]-ci ildə inşa edilən Qalatü Bəni Həmmad mükəmməl müdafiə və xəbərləşmə imkanlarına sahib bir şəhər oldu. Həmmad, Məsilə və Həmzə ahalisiylə Cəravə qəbiləsindən bir çox kimsəni buraya gətirtərək yeni şəhərə yerləşdirdi. Məscid, saray, karvansara və müxtəlif rəsmi binalar inşa edilərək şəhərin ətrafı divarlarla çevrildi. Bir müddət sonra Həmmadın qardaşı İbrahimin dəstəyiylə Zirilərdən müstəqilliyini qazanılmasıyla Qalatü Bəni Həmmad yeni qurulan Həmmadilər dövlətinin mərkəzi oldu ([[1015]]).

== Qaleriya ==
&lt;gallery&gt;
Image:Kalaa des Beni Hammad.5.jpg|Qalatu Bəni Həmmad
Image:Kalaa des Beni Hammad.2.jpg|Qalatu Bəni Həmmad
Fayl:Maquette de Kalaa de Beni Hammad.jpg
Fayl:Kalaa des Beni Hammad.1.jpg
Fayl:Kalaa des Beni Hammad.2.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.1.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.2.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.3.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.4.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.5.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.6.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.7.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.8.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.9.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.10.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.11.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.12.jpg
Fayl:Kalâa des Béni Hammad.13.jpg
Image:Kalaa des Beni Hammad.5.jpg
Fayl:Maadid.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Xarici keçidlər ==
* [http://whc.unesco.org/en/list/102 UNESCO Site for Al Qal’a of Beni Hammad]

{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Əlcəzair şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Əlcəzair tarixi]]
[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>o333gkzva2ocwhf1rp31z6be4gbrii3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Samirə Əfəndi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>473913</id>
    <revision>
      <id>6570788</id>
      <parentid>6559167</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:48:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vusalsuvarov1996</username>
        <id>234003</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7208" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{Musiqiçi
 |adı             = Samira Əfəndi
 |orijinal adı    = Samirə Əfəndiyeva
 |digər adı       = 
 |şəkil           = Samirə Əfəndiyeva1.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 250px
 |şəklin izahı    = 
 |fon rəngi       = Müğənni
 |doğum adı       = 
 |ləqəbi          = Efendi
 |doğum tarixi    = 
 |doğum yeri      = 
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |fəaliyyəti      = [[Müğənni]]
 |janr            = [[Pop musiqi|Pop]], [[Caz]]
 |musiqi aləti    = 
 |səs tembri      = 
 |fəaliyyət illəri= 2009 — {{h.h.}}
 |albom şirkəti   = 
 |əlaqələri       = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |mükafatları     = 
 |imzası          = 
 |Boyu            = 1,67
 |vikianbar       = 
}}
'''Samirə Əfəndiyeva''' (''Samira Əfəndi''; {{DVTY}}) — [[Azərbaycanlı]] müğənni. O, [[2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə [[Azərbaycan]]ı &quot;[[Cleopatra (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Cleopatra]]&quot; mahnısı ilə təmsil edəcəkdi, lakin yarışma ləğv edildi. Buna baxmayaraq, o, [[2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə yenidən iştirak etmək hüququ qazandı. Və bu səfərdə &quot;[[Mata Hari (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Mata Hari]]&quot; mahnısı ilə Azərbaycanı təmsil etdi.

== Həyatı ==
Samirə Əfəndiyeva Azər qızı 17 aprel 1991-ci ildə Bakı şəhərində hərbiçi ailəsində anadan olmuşdur. 1994-cü ildən [[Oqtay Zülfüqarov]]un rəhbərliyi altında [[Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyası]]nın solisti olub. Həmin illərdə &quot;Cücələrim Rəqs Ansamblında&quot; milli [[rəqs]] dərslərini alıb.

2001-ci ildə Bakı şəhəri K.Səfərəliyeva adına 16 saylı uşaq musiqi məktəbinə daxil olmuş, 2006-cı ildə həmin məktəbi [[fortepiano]] ixtisası üzrə bitirmişdir.

2006-cı ildə [[Azərbaycan Milli Konservatoriyası|Azərbaycan Milli Konservatoriyanın]] nəzdində [[Asəf Zeynallı]] adına [[Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində Musiqi Kolleci|Musiqi Kollecinə]] daxil olub.

2010-cu ildə &quot;Estrada musiqi sənəti&quot; ixtisası üzrə tam kursu bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
* 2009-cu ildə [[Azad Azərbaycan Televiziyası|Azad Azərbaycan telekanalında]] yayımlanan &quot;[[Yeni Ulduz 2009]]&quot; yarışmasında iştirak etmişdir.
* 2014-cü ildə [[İctimai TV (Azərbaycan)|İctimai kanalında]] yayımlanan &quot;[[Böyük səhnə (veriliş)|Böyük Səhnə]]&quot; musiqi yarişmasının finalçısı olub.
* 2014-cü ildə [[Monte-Karlo]], [[Monako]] şəhərində keçirilən [[Rusiya]] Qastronomik Sezonunda &quot;Azərbaycan&quot; solo konsert proqramı ilə iştirak edib.
* 2014-cü ildə &quot;[[BakuProject]]&quot; lahiyəsində solo ifaçı olaraq iştirak etmişdir.
* 2014-cü ildə &quot;Baku Project&quot; ilə &quot;Birlik üçün oxu&quot; layihəsində &quot;Göy Göl&quot; mahnısını ifa edib.
* 2015-ci ildə Azərbaycanda keçirilən Avropa oyunları idman yarışmasına həsr olunmuş konsert proqramında iştirak edib.
* 2015–2016-cı illərdə [[AzTV|AZTV kanalında]] keçirilen &quot;[[Səs Azərbaycan]]&quot; ( TheVoiceAzerbaijan ) yarışmasının finalçısı olub.
* 2016-cı ildə &quot;Baku Project&quot; qrupu ilə [[Vyana]] şəhərində Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin üç illiyinə həsr olunmuş gecədə konsertlə çıxış etmişdir.
* 2016-cı ildə Azərbaycanda keçirilən [[Formula 1|Formula1]] yarışmasında ifa edib.
* 2016-cı ildə [[Şəmkir]] şəhərində Belorussiya Gənclər festivalının iştirakçısı olmuşdur.
* 2016-cı ildə Bakıda keçirilən &quot;ЖАРА&quot; Beynəlxalq festivalında əməkdar artist [[Tünzalə Ağayeva]] ilə bərabər səhnə almışdır.
* 2016-cı ildə Türkiyənin [[Alanya]] şəhərində keçirilən Beynəlxalq Caz festivalında Azərbaycanı uğurla təmsil edib, iki konsert proqramı ilə çıxış etmişdir.
* 2016-cı ildə &quot;Yarat Müasir İncəsənət Mərkəzində&quot; solo konserti baş tutub . 2017-ci ildən etibarən Yarat Friends-in rəsmi üzvü olub.
* 2016-cı ildə Azərbaycanda &quot;Birgə və Sağlam birliyinin&quot; keçirtdiyi Dünya [[Autizm]] Məlumatlandırma Günü aksiyasında &quot;Fərqliyəm&quot; adlı layihədə iştirak edib.
* 2016-cı ildə [[Voleybol]] Üzrə Azərbaycan Çempionatının açılış mərasimində &quot;Voleybol&quot; adlı himni ifa edib .
* 2016-cı ildə Azərbaycan Kukla Teatrında keçirilən &quot;Qırmızı papaq&quot; tamaşasında Qırmızı papağın vokal hissələrini səsləndirib.
* 2016-cı ildə Formula1 üçün Tünzalə Ağayeva tərəfindən bəstələdiyi &quot;Sürət&quot; adlı mahnını ifa edib.
* 2017-ci ildə Bakı İslam Həmrəlik Oyunları üçün Tünzalə Ağayevanın bəstələdiyi &quot;SalamBakı&quot; mahnısını da ifa edib.
* 2017-ci ildə [[Ukrayna]] production &quot;Art Media&quot; ilə &quot;Я Танцую&quot; / &quot;Dans Ediyorum&quot; adlı mahnı və video çarxı işıq üzü görüb.
* 2017-ci ildə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində, Seeya ilə bərabər layihə üçün səfər etmiş. &quot;Tocame&quot; adlı duet və video çarxı ərsiyyə gətirmişlər.
* 2017-ci ildə Qazaxstanın [[Almaata]] şəhərində keçirilən &quot;SilkWayStar &quot; yarışmasında Azərbaycanı təmsil edib . Yarışmanın ikinci həftəsində 53 xal ilə birinci olub. Yarışmanın üçüncüsü olub. &quot;[[Sarı Gəlin (mahnı)|SarıGəlin]]&quot; və &quot;Laçın&quot; xalq mahnısını ifa etmişdir.
* 2018-ci ildə [[Moskva]] şəhərində Crocus City Hall- da konsert proqramı ilə çıxış edib.
* 2018-ci ildə Azərbaycanda keçirilən [https://www.youtube.com/watch?v=tgKMP8NPbc8 Formula1] yarışmasının bağlanış mərasimində [https://www.youtube.com/watch?v=tgKMP8NPbc8 Azərbaycanın Dövlət Himnini] ifa edib.
* 2018-ci ildə Ukraynanın [[Kiev]] şəhərində, Azərbaycan səfirliyi tərəfindən təşkil edilmiş Ulu Öndər [[Heydər Əliyev|Heydər Əlirza oğlu Əliyevin]] 95 illiyinə həsr olunmuş &quot;Etno Jazz&quot; festivalında konsert proqramı ilə çıxış edib.

Gənc müğənni Samirə Əfəndiyeva mütəmadi olaraq gənclər ilə bağlı olan dövlət tədbirlərində iştirak etdiyinə görə bir çox fəxri fərman diplomları ilə təltif olunmuşdur. 2017-ci ildən etibarən Beynəlxalq layihələrdə Samirə Əfəndiyeva ''&quot;Efendi&quot;'' ləqəbi ilə tanınır.

[[2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində]] [[Azərbaycan|Azərbaycanı]] &quot;[[Cleopatra (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Cleopatra]]&quot; mahnısı ilə təmsil edəcəkdi, lakin yarışma ləğv edildi. Buna baxmayaraq, o, [[2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində]] yenidən iştirak etmək hüququ qazandı və bu dəfə &quot;[[Mata Hari (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Mata Hari]]&quot; mahnısı ilə Azərbaycanı təmsil edərək yarışmanı 20-ci olaraq bitirmişdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Azərbaycan Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində}}
{{Azərbaycanın Avroviziya təmsilçiləri}}
{{xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Azərbaycanın qadın müğənniləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı müğənnilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın Avroviziya təmsilçiləri]]
[[Kateqoriya:2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]</text>
      <sha1>edtj9bonbjo2tat18vsjnjoplmgfqdp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571080</id>
      <parentid>6570788</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:53:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7205" xml:space="preserve">{{mənbə azlığı}}
{{Musiqiçi
 |adı             = Samira Əfəndi
 |orijinal adı    = Samirə Əfəndiyeva
 |digər adı       = 
 |şəkil           = Samirə Əfəndiyeva.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 250
 |şəklin izahı    = 
 |fon rəngi       = Müğənni
 |doğum adı       = 
 |ləqəbi          = Efendi
 |doğum tarixi    = 
 |doğum yeri      = 
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |fəaliyyəti      = [[Müğənni]]
 |janr            = [[Pop musiqi|Pop]], [[Caz]]
 |musiqi aləti    = 
 |səs tembri      = 
 |fəaliyyət illəri= 2009 — {{h.h.}}
 |albom şirkəti   = 
 |əlaqələri       = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |mükafatları     = 
 |imzası          = 
 |Boyu            = 1,67
 |vikianbar       = 
}}
'''Samirə Əfəndiyeva''' (''Samira Əfəndi''; {{DVTY}}) — [[Azərbaycanlı]] müğənni. O, [[2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə [[Azərbaycan]]ı &quot;[[Cleopatra (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Cleopatra]]&quot; mahnısı ilə təmsil edəcəkdi, lakin yarışma ləğv edildi. Buna baxmayaraq, o, [[2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə yenidən iştirak etmək hüququ qazandı. Və bu səfərdə &quot;[[Mata Hari (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Mata Hari]]&quot; mahnısı ilə Azərbaycanı təmsil etdi.

== Həyatı ==
Samirə Əfəndiyeva Azər qızı 17 aprel 1991-ci ildə Bakı şəhərində hərbiçi ailəsində anadan olmuşdur. 1994-cü ildən [[Oqtay Zülfüqarov]]un rəhbərliyi altında [[Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyası]]nın solisti olub. Həmin illərdə &quot;Cücələrim Rəqs Ansamblında&quot; milli [[rəqs]] dərslərini alıb.

2001-ci ildə Bakı şəhəri K.Səfərəliyeva adına 16 saylı uşaq musiqi məktəbinə daxil olmuş, 2006-cı ildə həmin məktəbi [[fortepiano]] ixtisası üzrə bitirmişdir.

2006-cı ildə [[Azərbaycan Milli Konservatoriyası|Azərbaycan Milli Konservatoriyanın]] nəzdində [[Asəf Zeynallı]] adına [[Azərbaycan Milli Konservatoriyası nəzdində Musiqi Kolleci|Musiqi Kollecinə]] daxil olub.

2010-cu ildə &quot;Estrada musiqi sənəti&quot; ixtisası üzrə tam kursu bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
* 2009-cu ildə [[Azad Azərbaycan Televiziyası|Azad Azərbaycan telekanalında]] yayımlanan &quot;[[Yeni Ulduz 2009]]&quot; yarışmasında iştirak etmişdir.
* 2014-cü ildə [[İctimai TV (Azərbaycan)|İctimai kanalında]] yayımlanan &quot;[[Böyük səhnə (veriliş)|Böyük Səhnə]]&quot; musiqi yarişmasının finalçısı olub.
* 2014-cü ildə [[Monte-Karlo]], [[Monako]] şəhərində keçirilən [[Rusiya]] Qastronomik Sezonunda &quot;Azərbaycan&quot; solo konsert proqramı ilə iştirak edib.
* 2014-cü ildə &quot;[[BakuProject]]&quot; lahiyəsində solo ifaçı olaraq iştirak etmişdir.
* 2014-cü ildə &quot;Baku Project&quot; ilə &quot;Birlik üçün oxu&quot; layihəsində &quot;Göy Göl&quot; mahnısını ifa edib.
* 2015-ci ildə Azərbaycanda keçirilən Avropa oyunları idman yarışmasına həsr olunmuş konsert proqramında iştirak edib.
* 2015–2016-cı illərdə [[AzTV|AZTV kanalında]] keçirilen &quot;[[Səs Azərbaycan]]&quot; ( TheVoiceAzerbaijan ) yarışmasının finalçısı olub.
* 2016-cı ildə &quot;Baku Project&quot; qrupu ilə [[Vyana]] şəhərində Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin üç illiyinə həsr olunmuş gecədə konsertlə çıxış etmişdir.
* 2016-cı ildə Azərbaycanda keçirilən [[Formula 1|Formula1]] yarışmasında ifa edib.
* 2016-cı ildə [[Şəmkir]] şəhərində Belorussiya Gənclər festivalının iştirakçısı olmuşdur.
* 2016-cı ildə Bakıda keçirilən &quot;ЖАРА&quot; Beynəlxalq festivalında əməkdar artist [[Tünzalə Ağayeva]] ilə bərabər səhnə almışdır.
* 2016-cı ildə Türkiyənin [[Alanya]] şəhərində keçirilən Beynəlxalq Caz festivalında Azərbaycanı uğurla təmsil edib, iki konsert proqramı ilə çıxış etmişdir.
* 2016-cı ildə &quot;Yarat Müasir İncəsənət Mərkəzində&quot; solo konserti baş tutub . 2017-ci ildən etibarən Yarat Friends-in rəsmi üzvü olub.
* 2016-cı ildə Azərbaycanda &quot;Birgə və Sağlam birliyinin&quot; keçirtdiyi Dünya [[Autizm]] Məlumatlandırma Günü aksiyasında &quot;Fərqliyəm&quot; adlı layihədə iştirak edib.
* 2016-cı ildə [[Voleybol]] Üzrə Azərbaycan Çempionatının açılış mərasimində &quot;Voleybol&quot; adlı himni ifa edib .
* 2016-cı ildə Azərbaycan Kukla Teatrında keçirilən &quot;Qırmızı papaq&quot; tamaşasında Qırmızı papağın vokal hissələrini səsləndirib.
* 2016-cı ildə Formula1 üçün Tünzalə Ağayeva tərəfindən bəstələdiyi &quot;Sürət&quot; adlı mahnını ifa edib.
* 2017-ci ildə Bakı İslam Həmrəlik Oyunları üçün Tünzalə Ağayevanın bəstələdiyi &quot;SalamBakı&quot; mahnısını da ifa edib.
* 2017-ci ildə [[Ukrayna]] production &quot;Art Media&quot; ilə &quot;Я Танцую&quot; / &quot;Dans Ediyorum&quot; adlı mahnı və video çarxı işıq üzü görüb.
* 2017-ci ildə [[Rumıniya]]nın [[Buxarest]] şəhərində, Seeya ilə bərabər layihə üçün səfər etmiş. &quot;Tocame&quot; adlı duet və video çarxı ərsiyyə gətirmişlər.
* 2017-ci ildə Qazaxstanın [[Almaata]] şəhərində keçirilən &quot;SilkWayStar &quot; yarışmasında Azərbaycanı təmsil edib . Yarışmanın ikinci həftəsində 53 xal ilə birinci olub. Yarışmanın üçüncüsü olub. &quot;[[Sarı Gəlin (mahnı)|SarıGəlin]]&quot; və &quot;Laçın&quot; xalq mahnısını ifa etmişdir.
* 2018-ci ildə [[Moskva]] şəhərində Crocus City Hall- da konsert proqramı ilə çıxış edib.
* 2018-ci ildə Azərbaycanda keçirilən [https://www.youtube.com/watch?v=tgKMP8NPbc8 Formula1] yarışmasının bağlanış mərasimində [https://www.youtube.com/watch?v=tgKMP8NPbc8 Azərbaycanın Dövlət Himnini] ifa edib.
* 2018-ci ildə Ukraynanın [[Kiev]] şəhərində, Azərbaycan səfirliyi tərəfindən təşkil edilmiş Ulu Öndər [[Heydər Əliyev|Heydər Əlirza oğlu Əliyevin]] 95 illiyinə həsr olunmuş &quot;Etno Jazz&quot; festivalında konsert proqramı ilə çıxış edib.

Gənc müğənni Samirə Əfəndiyeva mütəmadi olaraq gənclər ilə bağlı olan dövlət tədbirlərində iştirak etdiyinə görə bir çox fəxri fərman diplomları ilə təltif olunmuşdur. 2017-ci ildən etibarən Beynəlxalq layihələrdə Samirə Əfəndiyeva ''&quot;Efendi&quot;'' ləqəbi ilə tanınır.

[[2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində]] [[Azərbaycan|Azərbaycanı]] &quot;[[Cleopatra (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Cleopatra]]&quot; mahnısı ilə təmsil edəcəkdi, lakin yarışma ləğv edildi. Buna baxmayaraq, o, [[2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2021 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində]] yenidən iştirak etmək hüququ qazandı və bu dəfə &quot;[[Mata Hari (Samirə Əfəndiyeva mahnısı)|Mata Hari]]&quot; mahnısı ilə Azərbaycanı təmsil edərək yarışmanı 20-ci olaraq bitirmişdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Azərbaycan Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində}}
{{Azərbaycanın Avroviziya təmsilçiləri}}
{{xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Azərbaycanın qadın müğənniləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı müğənnilər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın Avroviziya təmsilçiləri]]
[[Kateqoriya:2020 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]</text>
      <sha1>j984roncjzl7urqjwv0v14ckbb9jxq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kürasao</title>
    <ns>0</ns>
    <id>480472</id>
    <revision>
      <id>6571729</id>
      <parentid>6149328</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7096" xml:space="preserve">{{Dövlət
|orijinal_adı              = {{dil-nl|Curaçao}}
|rəsmi_adı                      = Kürasao
|adı                       = Kürasao
|milli_şüarı                     = 
|himni                           = 
|bayrağı                        = Flag of Curaçao.svg
|gerbi                          = Coat of arms of Curaçao.svg
|xəritəsi                         = Curacao in its region.svg
|rəsmi_dilləri                   = [[Niderland dili]]&lt;br&gt;[[Papyamento dili]]
|dini                    = 
|paytaxtı                        = 
|ən_böyük_şəhəri                 = 
|etnik_qrupları                  = 
|idarəetmə_forması              = 
|rəhbərin_titulu1                        = 
|rəhbərin_titulu2                        = 
|rəhbərin_titulu3                        = 
|rəhbərin_adı1              = 
|rəhbərin_adı2              = 
|rəhbərin_adı3              = 
|quruluş_növü            = 
|quruluş                    = 
|quruluş_hadisəsi1              = 
|quruluş_tarixi1               = 
|quruluş_hadisəsi2              = 
|quruluş_tarixi2               = 
|ərazisi                         = 444
|ərazi_sırası                     = 
|su_ərazisi_faizi                  = 
|təxmini_əhalisi                 = 158,986&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cbs.cw/website/statistical-information_229/item/population-tables_157.html |title=Population tables |publisher=Central Bureau of Statistics Curaçao |accessdate=17 November 2016 |archive-date=22 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160922232403/http://www.cbs.cw/website/statistical-information_229/item/population-tables_157.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
|təxmini_əhali_sırası             = 
|təxmini_əhalisi_il              = 2016 
|əhalisinin_siyahıya_alınması            = 
|əhalisinin_siyahıya_alınması_il         = 
|əhalisinin_sıxlığı                  = 358
|əhalisinin_sıxlığı_sırası              = 
|ÜDM_AQP                        = 
|ÜDM_AQP_sırası                    = 
|ÜDM_AQP_il                     = 
|adam_başına_ÜDM_AQP            = 
|adam_başına_ÜDM_AQP_sırası        = 
|ÜDM_nominal                    = 
|ÜDM_nominal_sırası                = 
|ÜDM_nominal_il                 = 
|adam_başına_ÜDM_nominal        = 
|adam_başına_ÜDM_nominal_sırası    = 
|İİİ                            = 
|İİİ_il                         = 
|İİİ_sırası                       = 
|İİİ_fərq                       = 
|valyutası                     = 
|valyutası_kodu                = 
|saat_qurşağı                   = 
|üv_fərq                     = 
|yay_vaxtı_saat_qurşağı         = 
|üv_fərq           = 
|internet_domeni                = [[.cw]], [[.an]]
|telefon_kodu                   = +599 9
|qeydlər                           = 
}}
'''Kürasao''' ({{dil-nl|Curaçao}}&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Mangold |first1=Max |title=Aussprachewörterbuch |chapter=Curaçao |editors=Dr. Franziska Münzberg |publisher=Duden Verlag |year=2005 |location=Mannheim |url=http://www.duden.de |accessdate=16 Haziran 2011 |isbn=978-3-411-04066-7}}&lt;/ref&gt;) — [[Niderland Krallığı]]nı təşkil edən 4 ölkədən biri. [[Karib dənizi]]nin cənubunda, [[Venesuela]]nın şimalında yerləşir. Paytaxtı [[Villemştad]] şəhəridir. Bu şəhər [[Niderland Karibi]]ndə ən böyük şəhərdir.

==Tarixi==
[[10 oktyabr]] [[2010]]-cu ildən əvvəl [[Niderland Antil adaları]]nın bir hissəsi idi.

==Ərazisi==
[[Şəkil:Willemstad harbor.jpg|thumb|Kürasaonun paytaxtı olan [[Villemştad]].]]
Ərazisi 444&amp;nbsp;km²-dir.

==Əhalisi==
2016-cı ilin yanvar ayına olan məlumata görə halisi 158,986 nəfərdir. Xalqın əksəriyyəti [[Afrika]] mənşəli olub [[Ərəb]] ([[Livan]]), [[Çin]], [[Hind]], [[Avropa]], [[Kolumbiya]], [[Venesuela]] mənşəlilərdən ibarətdir.

==Dil==
Yerli dili [[papyamento dili]] olmasına rəğmən, rəsmi dil 2007-ci ilə qədər yalnız [[Niderland dili]] idi. Həmin il [[papyamento dili]] də ikinci rəsmi dil kimi qəbul olunmuşdur. 2001-ci ilin statistik göstəricilərinə görə, Kürasao əhalisinin 81 %-i evdə [[papyamento dili]]ndə danışarkən 8 %-i [[Niderland dili]], 6 %-i ispan, 3 %-i ingilis və 2 %-i də digər dillərdə danışır.

==Din==
2001-ci ilin statistik göstəricilərinə görə, Kürasao əhalisinin 80,1 %-i [[Katolisizm|katolik]], 4,6 %-i dinsiz, 3,6 %-i [[Protestantlıq|protestant]], qalan hissəsi də digər dinlərin təəssübkeşləri idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

==Xarici keçidlər==
{{Vikianbar kateqoriyası|Curaçao}}
*{{CIA World Factbook link|cc|Curaçao}}
*[http://www.curacao.com/ Curaçao Tourism Board]
*[http://www.buskami.info/ Directory and information guide for Curaçao] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130901005056/http://buskami.info/ |date=2013-09-01 }}
*[http://www.undp.org.tt/NA/MDGReportCURandSXM.pdf First Millennium Development Goals and Report. Curaçao and Sint Maarten. 2011] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140713170159/http://www.undp.org.tt/NA/MDGReportCURandSXM.pdf |date=2014-07-13 }}
*{{Cite book|author1=Halman, Johannes|author2=Robert Rojer|title=Jan Gerard Palm Music Scores: Waltzes, Mazurkas, Danzas, Tumbas, Polkas, Marches, Fantasies, Serenades, a Galop and Music Composed for Services in the Synagogue and the Lodge|publisher=Amsterdam: Broekmans en Van Poppel|year=2008|url=http://www.broekmans.com/nl/product_details.cfm?ArtikelId=720270|access-date=2017-02-19|archive-date=2008-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226182057/http://www.broekmans.com/nl/product_details.cfm?ArtikelId=720270|url-status=dead}}
*{{Cite book|author1=Halman, Johannes I.M.|author2=Rojer, Robert A.|title=Jan Gerard Palm: Life and Work of a Musical Patriarch in Curaçao (In Dutch language)|publisher=Leiden: KITLV|year=2008|url=http://www.kitlv.nl/book/show/1246|archive-url=https://web.archive.org/web/20090925102829/http://www.kitlv.nl/book/show/1246|dead-url=dead|archive-date=2009-09-25|access-date=2017-02-19}}
*{{Cite book|author=Palm, Edgar|title=Muziek en musici van de Nederlandse Antillen|publisher=Curaçao: E. Palm|year=1978|url=http://books.caribseek.com/Curacao/Muziek_en_Musici_Nederlandse_Antillen/|archive-url=https://web.archive.org/web/20040605232842/http://books.caribseek.com/Curacao/Muziek_en_Musici_Nederlandse_Antillen/|dead-url=dead|archive-date=2004-06-05|access-date=2017-02-19}}
*{{Cite book|author=Boskaljon, Rudolph|title=Honderd jaar muziekleven op Curaçao|series=Anjerpublicaties 3|publisher=Assen: Uitg. in samenwerking met het Prins Bernhard fonds Nederlandse Antillen door Van Gorcum|year=1958|url=http://books.caribseek.com/Curacao/Honderd_Jaar_Muziekleven_op_Curacao/|archive-url=https://web.archive.org/web/20040202085423/http://books.caribseek.com/Curacao/Honderd_Jaar_Muziekleven_op_Curacao/|dead-url=dead|archive-date=2004-02-02|access-date=2017-02-19}}

== Həmçinin bax ==
{{Kürasao mövzularda}}
{{Kürasao-qaralama}}

[[Kateqoriya:Kürasao| ]]
[[Kateqoriya:Niderland Karibi]]</text>
      <sha1>fgxt4ro8mfij9htclwkgwbklovz5ku1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kərim Vəliyev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>482447</id>
    <revision>
      <id>6571156</id>
      <parentid>6558345</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:19:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>146.158.64.230</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6093" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
|adı                      = Kərim Vəliyev
|şəkil                    =
|şəklin ölçüsü            = 200
|titul                    = [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Respublikası Müdafiə nazirinin birinci müavini]] – [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı|Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi]]
|bayraq                   = Azerbaijan MOD badge.svg
|bayraq2                  = Flag of Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl               = [[23 iyul]] [[2021]]
|dövr son                 = ''hal-hazırda''
|sələfi                   = [[Nəcməddin Sadıkov]]
|xələfi                   =
|titul_2                  = [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə nazirinin şəxsi heyət üzrə müavini — Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi]]
|bayraq_2                 = Azerbaijan MOD badge.svg
|bayraq2_2                = Flag of Azerbaijan.svg
|dövr əvvəl_2             = [[14 may]] [[2014]]
|dövr son_2               = [[23 iyul]] [[2021]]
|mənsubiyyəti             = {{Azərbaycan Ordusu}}
|qoşun növü               = {{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}}
|döyüşlər                 = [[Aprel döyüşləri]] &lt;br&gt; [[Tovuz döyüşləri]] &lt;br&gt; [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] &lt;br&gt;{{*}} [[Cəbrayıl döyüşləri]] &lt;br&gt;{{*}} [[Qubadlı döyüşləri]]
|rütbəsi                  = {{General-polkovnik|Azərbaycan}}
|mükafatları              = {{&quot;Zəfər&quot; ordeni|2020}} {{&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni|1994}} {{3-cü dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni|2018}} {{&quot;Vətən uğrunda&quot; medalı|2005}} {{&quot;Cəbrayılın azad olunmasına görə&quot; medalı|2020}} {{&quot;Qubadlının azad olunmasına görə&quot; medalı|2020}} {{&quot;Ağdamın azad olunmasına görə&quot; medalı|2020}} {{&quot;Hərbi xidmətlərə görə&quot; medalı|2012}} {{&quot;Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə&quot; I dərəcəli medalı}} {{&quot;Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə&quot; II dərəcəli medalı}} {{&quot;Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə&quot; III dərəcəli medalı}} {{&quot;Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Veteranı&quot; medalı}} {{&quot;Qüsursuz xidmətə görə&quot; I dərəcəli medalı}} {{&quot;Qüsursuz xidmətə görə&quot; II dərəcəli medalı}} {{&quot;Qüsursuz xidmətə görə&quot; III dərəcəli medalı}} {{&quot;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 10 illiyi (1991-2001)&quot; yubiley medalı}} {{&quot;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi (1918-2008)&quot; yubiley medalı}} {{&quot;Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi (1918-2013)&quot; yubiley medalı}} {{&quot;Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}}
}}
'''Kərim Tofiq oğlu Vəliyev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin general-polkovniki; [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Müdafiə nazirinin birinci müavini]] - [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı|Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi]]. Azərbaycan Respublikası müdafiə nazirinin şəxsi heyət üzrə sabiq müavini — Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin sabiq rəisi (2014–2021).

== Həyatı ==
Vəliyev Kərim Tofiq oğlu 9 fevral 1961-ci ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 

1982-cü ildə [[Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbini]] fərqlənmə ilə bitirib. 

1990–1994-cü illərdə Frunze adına Hərbi Akademiyada qiyabi təhsil alıb.

Ailəlidir, iki övladı var.

== Hərbi xidməti ==
1982–1990-cı illərdə SSRİ Silahlı Qüvvələri tərkibində kursant taqım komandiri, tədris şöbə rəisinin köməkçisi, tədris şöbə rəisinin baş köməkçisi vəzifələrində xidmət edib.

1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrində tədris şöbə rəisinin müavini, briqada komandiri, cəbhə komandanının müavini, Müdafiə nazirinin döyüş əməliyyatları üzrə müavini, ordu korpusu komandiri, Hərbi Elmi Mərkəzin rəisi, Müdafiənin Planlaşdırılmasının Hərbi Strategiyası İdarəsinin rəisi vəzifələrində xidmət edib.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14.05.2014 tarixli Sərəncamı ilə Müdafiə nazirinin şəxsi heyət üzrə müavini — Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi vəzifəsinə təyin edilib.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 iyul 2021-ci il tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikası müdafiə nazirinin birinci müavini – Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi vəzifəsinə təyin edilib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Kərim Vəliyev Baş Qərargah rəisi təyin edildi |url=https://qafqazinfo.az/news/detail/kerim-veliyev-bas-qerargah-reisi-teyin-edildi-330634 |access-date=2021-07-23 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801154411/https://qafqazinfo.az/news/detail/kerim-veliyev-bas-qerargah-reisi-teyin-edildi-330634 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Təltifləri ==
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 01.01.1994-cü il tarixli Sərəncamı ilə [[&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni]], 24.06.2005-ci il tarixli Sərəncamı ilə [[&quot;Vətən uğrunda&quot; medalı]], 25.06.2012-ci il tarixli Sərəncamı ilə &quot;[[&quot;Hərbi xidmətlərə görə&quot; medalı|Hərbi xidmətlərə görə&quot; medalı]], 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə [[&quot;Zəfər&quot; ordeni|“Zəfər” ordeni]], 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə [[&quot;Cəbrayılın azad olunmasına görə&quot; medalı|“Cəbrayılın azad olunmasına görə” medalı]], 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə [[&quot;Ağdamın azad olunmasına görə&quot; medalı|“Ağdamın azad olunmasına görə” medalı]] və 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə “Qubadlının azad olunmasına görə” medalı ilə təltif olunub.

== Mənbə ==

* [https://mod.gov.az/az/mudafie-nazirinin-birinci-muavini-azerbaycan-ordusunun-bas-qerargah-reisi-005/ Müdafiə nazirinin birinci müavini – Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi]

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}
{{Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi}}
{{Şablon:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı}}</text>
      <sha1>9mspoccd3ooiz1f5t3wjn69v3khcowh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cəmilə (şəhər)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>486255</id>
    <revision>
      <id>6571734</id>
      <parentid>6042382</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Mənbə */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4605" xml:space="preserve">{{digər məna}}
{{Tarixi abidə
|adı                         = Cəmilə
|orijinal adı                = {{Dil-ar|جميلة‎‎}}
|şəkil                       = GM Djemila Roman Theatre02.jpg
|şəkil_izah                  = Cəmilədə yerləşən antik teatr.
|şəkil2                      = 
|şəkil2_izah                 = 
|ölkə                        = {{ALG}}
|status                      =
|şəhər                       = 
|yerləşir                    = Setif bölgəsi
|aidiyyatı                   = [[Roma İmperiyası]]
|layihə_müəllifi             =
|heykəltəraş                 = 
|memar                       =
|sifarişçi                   = 
|əsas_tarixlər               =
|tikilmə_tarixi              = I əsr
|kəşf_tarixi                 =
|üslubu                      = 
|texnikası                   =  
|hündürlük                   =  
|uzunluğu                    =
|eni                         = 
|sahəsi                      = 
|zəngləri                    =
|qüllələri                   =
|aşırımları                  = 
|bürcləri                    =
|minarələri                  =
|günbəzləri                  = 
|xeyirduası                  =
|material                    = 
|vəziyyəti                   =  
|sayt                        =
|nişanlama1                  = Üİ
|nişanlama1_rəsmiadı         = Cuicul-Djémila
|nişanlama1_vaxtı            = [[1982]]
|nişanlama1_tipi             = 
|nişanlama1_kriteriya        = iii, iv
|nişanlama1_nömrəsi          =  [http://whc.unesco.org/en/list/191 191]
|nişanlama1_hissəsi          = 
|nişanlama1_sərbəst1ad       = Dövlət
|nişanlama1_sərbəst1dəyər    = [[Əlcəzair]]
|nişanlama1_sərbəst2ad       = Region
|nişanlama1_sərbəst2dəyər    = Ərəb ölkələri
|nişanlama1_sərbəst3ad       = 
|nişanlama1_sərbəst3dəyər    = 
|Xəritəsi                    = {{Yer xəritəsi
 |Əlcəzair
 |label=Cəmilə|label_size=100 |lat_dir = N|lat_deg =36 |lat_min =19 |lat_sec = 
|lon_dir = E |lon_deg =5|lon_min =44  |lon_sec =
|mark=Archaeological site icon (red).svg |marksize=8 |position=bottom |width=270 |float=center |caption=}}
|plan                        = 
|plan_izah                   = 
|Commons kateqoriyası        = 
}}

'''Cəmilə'''&lt;ref&gt;{{AME|5|273|Cəmilə}}&lt;/ref&gt; ({{Dil-ar|جميلة}}) — [[Əlcəzair]]in şimal-şərqində, Təll-Atlas diyarında, Setiv vilayətində kənd. Eramızın 96–97 illərində [[Qədim Roma]]nın bərbərlərlə mübarizəsi zamanı hərbi koloniya və istehkam kimi salınmış ''Kuikul'' şəhərinin yerində yaranmışdır. Şəhərin çiçəklənmə dövrü II əsrin ortaları – IV əsrə, Roma əyaləti Numidiyanın iri mərkəzi olduğu vaxta təsadüf edir.

III əsrdə əhalisinin sayı 20 min nəfərə çatmışdı. [[455]]-ci ildə [[vandallar]] tərəfindən tutulmuş, [[533]]-cu ildə [[Bizans imperiyası|bizanslılar]] tərəfindən geri alınmışdır.

VI əsrin sonlarında şəhərin tənəzzülü başlamışdı. [[1909]]-cu ildən etibarən Cəmilədə müntəzəm qazıntılar aparılır. Qədim şəhərin şimal hissəsi müntəzəm planlıdır: hər iki tərəfində sıra sütunlar olan enli döşənmiş əsas küçə, Köhnə forumun, bazar, Venera məbədi və yaşayış evlərinin xarabalıqları aşkar olunmuşdur.

Şəhərin bayırında 3 min nəfər tamaşaçı yeri olan teatr binası ([[161]]), ''Kommod termaları'' ([[183]]–[[185]]), ''Karakalla tağı'' ([[216]]), ''Severlərin forumu'', ''Apsidalı ev'', fəvvarələr inşa edilmişdi. Qədim şəhərin xarabalıqları [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir. Antik kənd yaxılığında ''arxeologiya muzeyi'' fəaliyyət göstərir. Burada Cəmilədən tapılmış antik mozaikalar, heykəllər, keramika və tunc əşyalar sərgilənir.

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;Cəmilə&quot; perrow=&quot;4&quot; widths=&quot;150px&quot; heights=&quot;115px&quot;&gt;
Fayl:Collones en ruine a Djémila 1.jpg|
Fayl:Petite porte a Djémila.jpg|
Fayl:Temple Septimien a Djémila 3.jpg|
Fayl:Temple Septimien a Djémila 4.jpg|
Fayl:Site archéologique de cuicul (Djemila) الموقع الاثري بجميلة 4.jpg|
Fayl:Djmila - Algérie.jpg|
Fayl:Djemila15 0510.jpg|
Fayl:Temple Septimien a Djémila 1.jpg|
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Djémila}}
* {{AME|5|273-274|Cəmilə}}

{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Qədim Roma]]
[[Kateqoriya:Bizans tarixi]]
[[Kateqoriya:Əlcəzair tarixi]]
[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>8x85ie7l9ag48ouxom9kig2tbb9mpu6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gəmi əleyhinə raket</title>
    <ns>0</ns>
    <id>486626</id>
    <revision>
      <id>6571704</id>
      <parentid>5959005</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1096" xml:space="preserve">[[Fayl:AGM-84_Harpoon_launched_from_USS_Leahy_(CG-16).jpg|thumb|RGM-84 &quot;Harpoon&quot; gəmi-əleyhinə raketi USS Leahy gəmisindən buraxılarkən. 1983-ü il.]]

[[Fayl:USS Badger (FF-1071) Launching Harpoon.jpg|thumb|Bir RGM-84 Harpoon [[döyüş raketi]], Mk-16 buraxıcı qurğusundan USS Badger (FF-1071) tərəfindən buraxılır.]]
[[Fayl:Martel TV-Guided Missile - Elvington - BB.jpg|thumb|sağ|Martel gəmi əleyhinə raket]]

Bu [[döyüş raketi|döyüş raketləri]] gəmiden, qurudan, qurudakı texnikadan, sualtı vasitədən, təyyarədən və helikopterdən buraxıla bilər.

'''Gəmi əleyhinə raket''' — müxtəlif növ [[gəmi]]lərə və ya böyük katerlərə qarşı istifadə olunan idarə olunan raketlərdir.

Tarixdə ilk gəmi əleyhinə raketlər [[Üçüncü Reyx|Nasist Almaniyası]] tərəfindən istehsal olunub. 1943–44-cü illərdə [[Aralıq dənizi]]ndə 31 ədəd [[Henscel Hs 293]] və 7-dən çox [[Fritz X (gəmi)|Fritz X]] gəmisinin məhv edilməsində istifadə olunub.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{qaralama}}

[[Kateqoriya:Raketlər]]</text>
      <sha1>af0cz0mmgflnbk6utwmjzrsqmf585qn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İsmayıl Süleymanov (iş adamı)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>490545</id>
    <revision>
      <id>6571177</id>
      <parentid>6219830</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#İsmayıl Süleymanov (iş adamı)]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2768" xml:space="preserve">{{Silinməyə namizəd}}
'''Suleymanov İsmayıl -'''  azərbaycanlı iş adamı, Synergy Group MMC-də İcraçı direktoru{{Şəxs
 |adı              = İsmayıl Süleymanov
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = İsmayıl Süleymanov.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 
 |doğum yeri       = 
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{AZE}}
 |milliyyəti       = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]
 |fəaliyyəti       = [[sahibkar]]
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}}&lt;br&gt;[[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]]
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

== İş Həyatı ==
İsmayıl Süleymanov &quot;Synergy Group&quot; MMC-də İcraçı direktor vəzifəsində çalışmaqdadır. O, 2016-cı ilin noyabr ayında &quot;Synergy Group&quot; MMC-nin İcraçı direktorunun birinci müavini təyin edilmiş və eyni zamanda İcraçı direktorun vəzifəsini müvəqqəti icra etmiş, 2017-ci ilin yanvar ayından isə İcraçı direktor vəzifəsinə təsdiqlənmişdir.

İsmayıl Süleymanov  əmək fəaliyyətinə 2009-cu ildə &quot;Maqnoliya 99&quot; müəssisəsində iqtisadçı olaraq başlamışdır. O, 2012-ci ilin dekabr ayında Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyinin Vergi Auditi Departamentində dövlət vergi müfəttişi vəzifəsində xidmətə başlamış, bir sıra aidiyyatı vəzifələrdə çalışmış və 2016-cı ilin may ayında Bakı Vergilər Departamentinin Vergi Öhdəliklərinin Müəyyənləşdirilməsi və İcrasına Nəzarət İdarəsində şöbə rəisinin müavini vəzifəsinədək irəliləmişdir.

İsmayıl Süleymanov Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində Maliyyə ixtisası üzrə və Naxçıvan Dövlət Universitetində Hüquq ixtisası üzrə təhsil almışdır.

==Mükafatları ==
Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən &quot;Sahibkarlar Gününün&quot; bir illiyi münasibətilə imzalanan 25 aprel 2017-ci il tarixli  Sərəncama əsasən Azərbaycan Respublikasının iqtisadi inkişafına verdikləri töhfəyə və sahibkarlığın genişləndirilməsi ilə bağlı dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində səmərəli fəaliyyətlərinə görə İsmayıl Süleymanov [[&quot;Tərəqqi&quot; medalı]]  təltif edilib.

== Xarici keçidlər ==
http://www.synergygroup.az/az/news/id325

[[Kateqoriya:Azərbaycanlı iş adamları]]
[[Kateqoriya:&quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə təltif edilənlər]]</text>
      <sha1>pnswfj9g46ro3i43thjbcdkdq665d5y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Çəpəki xətt</title>
    <ns>0</ns>
    <id>495838</id>
    <revision>
      <id>6571689</id>
      <parentid>5137281</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:28:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1609" xml:space="preserve">[[Fayl:Slash.svg|50px|thumb|Çəpəki xətt]]

'''Çəpəki xətt''' — Müəllifi göstərilməyən və ya dörddən çox müəllifi olan [[kitab]]ların (kollektiv monoqrafiyalar və ya dərsliklər) elmi işlərin ədəbiyyat siyahısının tərtibi zamanı istifadə olunur; * Məqalələr toplusundakı və konfrans materiallarındakı mənbənin biblioqrafik təsviri iki hissədən ibarət olur. Onlar bir-birindən bir çəpəki xətlə – &amp;quot;/&amp;quot; ayrılır ki, ondan əvvəl və sonra bir interval qoyulur.

'''Qoşa çəpəki xətt'''– dissertasiyalarda istifadə olunan mənbələrin biblioqrafik təsvirində istifadə edilən şərti işarədir. Məqalələrin biblioqrafik təsviri iki hissədən ibarət olur: 1.məqalə haqqında məlumat; 2.məqalənin dərc edildiyi nəşr orqanı haqqında məlumat. Bu hissələr bir birindən qoşa cəpəki xətlə – &quot;//&quot; ayrılır ki, ondan əvvəl və sonra bir interval qoyulur. Dördədək müəllifi olan məqalələrdə müəlliflərin hamısının soyadları və inisialları verilir. Azərbaycan və rus dilində olan istinadlarda müəlliflərin hər iki inisialı, Qərbi Avropa dillərində olan mənbələrdə isə adlarının yalnız birinci hərfi göstərilir.

== Ədəbiyyat ==
* R. Əliquliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Bakı, &quot;İnformasiya Texnologiyaları&quot;, 2009, 201 s..

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.ef.com/english-resources/english-grammar/punctuation/ Punctuation]
* [https://en.oxforddictionaries.com/punctuation Slash]

[[Kateqoriya:Tipoqrafika]]</text>
      <sha1>5rglttsgxws70aexj4vbiqd6a4yuwa0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Səfəvi-Şirvanşahlar müharibələri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>498073</id>
    <revision>
      <id>6571424</id>
      <parentid>5546962</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:27:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* II mərhələ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14362" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Səfəvi-Şirvanşahlar müharibəsi (1460-1539)
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = [[1460]]-[[1539]]
 |yeri                  = [[Şirvan]], [[Dağıstan]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = [[Səfəvilər]] qalib gəldi.&lt;br /&gt;[[Şirvanşahlar dövləti]] süqut etdi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər]]
 |tərəf2                = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şirvanşahlar dövləti]]
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Cüneyd]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Heydər]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şah İsmayıl Xətai]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[I Təhmasib]]
 |komandan2             = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Xəlilullah]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Fərrux Yasar]] &lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[II İbrahim]]&lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şahrux ibn Fərrux Yasar]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}'''Səfəvi-Şirvanşahlar müharibələri''' — [[XV əsr|XV]]-[[XVI əsr]]&lt;nowiki/&gt;lərdə iki siyasi blok, [[Səfəvi]] və [[Osmanlı|Şirvanşahlar]] arasında baş vermişdir. Bu müharibə əsasən [[Azərbaycan]]ın [[şimal]] və [[şimal]]-[[şərq]] əraziləri uğrunda olmuşdur.

== I mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Samur döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== II mərhələ ==
[[Şeyx Heydər]] də atası kimi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı tutmağa çalışırdı. O, [[Şirvanşah]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şeyx Cüneyd|Cüneyd]]&lt;nowiki/&gt;in ölümünün qisasını almaq istəyərək &quot;kafir&quot; [[çərkəzlər]] əleyhinə mübarizə bəhanəsi ilə 10.000 [[Atlı qoşun|süvari]] qoşun topladı və [[Uzun Həsən|Uzun Həsənin]] [[1478]]-ci ildə ölümündən sonra yerinə keçən oğlu [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a məktub gətirməklə ondan [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] torpaqlarına daxil olan [[Dərbənd|Dərbəndd]]ən keçərək, [[Dağıstan]]&lt;nowiki/&gt;a, [[Adıqlar|çərkəzlər]] ölkəsinə getmək üçün icazə alıb yürüşə yollandı, oranı talan edərək çoxlu əsir götürdü və təntənə ilə [[Ərdəbil]]ə qayıtdı. [[1487]]-ci ildə [[çərkəzlər]] üzərinə ikinci dəfə basqın edən [[Şeyx Heydər]] 35.000 çərkəzi əsir alaraq, eyni yolla geri döndü.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.67-71, 117-119&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.72&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;W.Hinz - Irans Aufstieg zum Nationalstaat. Gottingen, 1936, p.80-89.&lt;/ref&gt;

Növbəti səfər zamanı [[Şeyx Heydər]] atasının qisasını almaq üçün [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] müharibə elan etdi.&lt;ref&gt;Tapиx-и Aмини, c.72-78&lt;/ref&gt; [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] qiymətli əmlakla ailəsini, habelə şəhər əhalisinin bir hissəsini [[Şamaxı]] yaxınlığındakı [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] ötürdü, özü isə [[qızılbaşlar]] ilə döyüşə yollandı, ancaq [[Şeyx Heydər]] öz qoşunları ilə üzərinə hücuma keçəndə [[Şirvanşah]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] çəkilməyə məcbur oldu. Qisas alan [[Şeyx Heydər]] [[Şamaxı|Şamaxıda]] çoxlu adam qırdı və [[Şamaxı|Şamaxın]]ı yandırdı. Sonra [[Şeyx Heydər|Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ı uzunmüddətli mühasirəyə aldı. Yeddi aya yaxın mühasirədə qalan [[Şirvanşah]] çıxılmaz vəziyyətə düşüb yardım üçün [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;a müraciət etdi.

[[Sultan Yaqub]] [[qayınata]]&lt;nowiki/&gt;sı olan [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] yardım etmək qərarına gəldi. [[Sultan]]ın yaxınlaşması xəbərini eşidən [[Şeyx Heydər]] tələsik [[Şamaxı|Şamaxın]]ın ətrafını tərk edərək [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 6 km [[şimal]]-[[şərq]]&lt;nowiki/&gt;də yerləşən [[Cabanı]]&lt;nowiki/&gt;ya çəkildi və oradan [[Dərbənd]]ə tərəf yollandı. [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı mühasirədə saxlayarkən, [[Şirvan]]ın müxtəlif yerlərinə dağılmış əmirlər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] əyanlarından Kiçi Bəyin başçılığı altında toplaşaraq, üləmaların və zahidlərin razılığı ilə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qoşunlarından və əhalisindən 1.000.000 nəfərədək adam (şişirdilmiş rəqəmdir) yığıb [[Şeyx Heydər]]ə qarşı [[cihad]] elan etdilər. Ancaq [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ın mühasirəsindən əl çəkib, əksərən [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] kəndlilərindən ibarət bu qeyri-nizami qoşunu darmadağın etdi. [[Qızılbaş]] qoşunlarının tələsik getmələrini görən [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in qorxudan və ərzaq qıtlığından geri çəkildiyini güman etdi və onu təqib etmək məqsədilə qaladan çıxdı. Lakin onun qələbə çaldığını və qayıdıb [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan]]ın mühasirəsini davam etdirmək niyyətində olduğunu biləndə, [[Şirvanşah]] [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 20 km [[şimal]]-[[qərb]]&lt;nowiki/&gt;də yüksəklikdə yerləşən əlçatmaz [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;na sığınmağa məcbur oldu. Bu vaxt başda sərkərdə əmir Süleyman bəy Bicək oğlu və Ayba Sultan Yaqub olmaqla böyük qoşun [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;lə müharibədə [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a kömək etmək üçün [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yollandı. [[Şeyx Heydər]] isə [[Dərbənd]]ə doğru hərəkət edərək, onu mühasirəyə aldı.

[[Əmir əl-üməra]] [[Süleyman bəy Bicanoğlu]] qoşunları ilə viran edilmiş [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a daxil oldu. [[Şirvanşah|Şah]] [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı tərk edərək, qoşunun qalan hissəsi ilə əmirlərə qoşuldu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] qoşunları ilə [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in ordusu [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qarşılaşdı. [[9 iyul]] [[1488]]-ci il [[Şirvanşah]]ın və [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] əmirlərinin birləşmiş qoşunları [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in [[Qızılbaş|qızılbaşlılar]]ına hücum etdi. Hər iki tərəf inadla vuruşurdu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] vuruşmada yaralanıb, döyüşçüləri tərəfindən kənara çıxarıldı. Bu zaman [[Şeyx Heydər]] də oxla boynundan ölümcül yaralandı. [[Qızılbaş|Qızılbaşlar]] onu atdan endirib araya alaraq, düşmənin həmləsini dəf etməyə cəhd göstərdilər. Lakin [[Qızılbaş|qızılbaşlar]]ın qüvvələri tükənmişdi və əmirin qoşunları onların cərgələrini pozdu. Qapıçı Əli ağa [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını kəsərək əmirə gətirdi. [[Şeyx Heydər|Şeyx]]&lt;nowiki/&gt;in həlak olduğunu görən [[qızılbaşlar]] döyüş meydanına qayıdaraq mərdliklə vuruşdular. Lakin əmirlərin və [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]]ın qoşunları onları məğlub və məhv etdilər. [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;un qərargahına göndərilən qasid döyüşün nəticəsi haqqında xəbərlə yanaşı, [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını da apardı. [[Sultan Yaqub]] şeyxin başını bir neçə günlüyə tamaşaya qoyduqdan sonra anasına ([[Uzun Həsən]]&lt;nowiki/&gt;in bacısı Xədicə Bəyim) verməyi əmr etdi.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.72-82&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Шapaф-xaн Бидлиcи, т.II, с. 140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; O.A.Эфeндиeв - Oбpaзoвaниe азербaйджaнcкoro гocyдapcтвa Ceфeвидoв в нaчaлe XVI в., c.73-77.&lt;/ref&gt;

== III mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Cabanı döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== IV mərhələ ==
[[Sara Aşurbəyli|S. Aşurbəyliyə]] görə, [[Sultan Mahmud]] öldürüldükdən sonra [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvan taxtı]]&lt;nowiki/&gt;nda ancaq [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın ali hakimiyyətini qəbul etmək və onun adından pul kəsdirməklə möhkəmlənə bilmişdi. Lakin [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı müstəqil idarə etmək fikrindən əl çəkməmişdi. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın h. 913 ([[1507]]/[[1508|8]])-cü ildə [[Zülqədər eli|zülqədərlər tayfası]]&lt;nowiki/&gt;nın iğtişaşını yatırtmaq üçün [[Maraş|Maraş vilayəti]]&lt;nowiki/&gt;nə işğalçılıq yürüşündən istifadə edən [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a ödəməli olduğu xəracı verməkdən boyun qaçırdı və onun elçilərinə ehtiram göstərmədi. [[1507]]-ci ildən [[II İbrahim|Şeyxşah]] yenidən öz adından sikkə zərb etdirməyə başladı. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] [[II İbrahim|Şeyxşah]]ın xərac vermək istəməməsi ilə əlaqədar h. 915 ([[1509]])-ci ilin sonlarında ikinci dəfə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etdi. O, [[Kür|Kür çayı]]&lt;nowiki/&gt;na çatıb onu ponton körpülərlə keçdi. [[Şah]]ın gəlməsini eşidən [[II İbrahim|Şeyxşah]] qüvvələr nisbətini nəzərə alıb [[Buğurt qalası]]&lt;nowiki/&gt;na çəkildi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] əmirlərini [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;nı tutmağa göndərdi, özü isə qoşunlarının bir hissəsi ilə [[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;ya yollandı. [[Bakı qalası]]&lt;nowiki/&gt;nın hakimi hədiyyələrlə [[şah]]ın qərargahına gələrək itaət göstərdi və şəhərin açarlarını ona təqdim etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Bakı|Bakıdan]] [[Şabran|Şabrana]] getdi. Bu vilayətin valisi və digər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qalalarının hakimləri də [[şah]]ın hüzuruna tələsərək, öz itaətlərini bildirdilər və buna görə mükafata və fəxri paltara layiq görüldülər. [[Şah]] həmin qalaların idarə olunmasını Lələ bəy Şamluya həvalə etdi.

[[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;nın fəthindən sonra [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Dərbənd]]ə yaxınlaşdı. [[Dərbənd qalası|Dərbənd istehkamlarının]] möhkəmliyinə güvənən əmirlər Yar Əhməd ağa və Məhəmməd bəy əvvəlcə müqavimət göstərmək fikrində olsalar da, qısa müddət sonra qalanı təslim etdilər. [[Şah]] Mənsur bəyi [[Dərbənd]] hakimi təyin etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in 22 il [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qalmış cənazəsinin qalıqlarını [[Ərdəbil]]ə köçürüb orada ailəvi türbədə dəfn etməyi əmr etdi. [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a səfərindən sonra [[şah]]ın uğurlarını və qələbələrini görən [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] onunla yaxınlaşmaq qərarına gəldi və [[xərac]] verməyə razı oldu.

== V mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə: ''[[Şirvanşahlar dövləti#D.C3.B6vl.C9.99tin s.C3.BCqutu|Dövlətin süqutu]]''&lt;/blockquote&gt;

== İki sülalə arasındakı qohumluq əlaqələri ==
[[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] h. 916 ([[1510]]/[[1511|11]])-cı ildə [[Xorasan|Xorasanda]] Şeybək xana qalib gəldikdə [[II İbrahim|Şeyxşah]], digər hakimlər kimi, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın sarayına səfirlik göndərərək, onu təbrik etdi. Həmin vaxtdan [[şah]]&lt;nowiki/&gt;la dostluq münasibətləri kəsilmirdi. [[1518]]-ci ildə [[şahzadə]] [[Sam mirzə Səfəvi|Sam Mirzə]]&lt;nowiki/&gt;nin doğulması təntənəli şəkildə qeyd edilərkən [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] əmirləri Mirzə şah Hüseyni və Cəmaləddin Məhəmmədi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Onlar [[Şirvanşah]]ı [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın ona yaxşı münasibət bəslədiyinə əmin etdilər və [[Təbriz]]ə gəlmək dəvətini yetirdilər. [[Şeyxşah]] cavabında onlarla birlikdə [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a cins atlar, [[Bərdə]] qatırları, türk və [[Avropa]] parçaları, çoxlu pul, daş-qaş yolladı və oğlunu [[Səfəvilər|səfəvi]] [[saray]]ına göndərməyi, əgər [[şah]] əmr edərsə, şəxsən özünün gəlməsini vəd etdi.&lt;ref&gt;Həsən bəy Rumlu, s.108-109, 143-149, 169&lt;/ref&gt;

[[Şirvanşah]] söz verdiyi kimi oğlu, [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]&lt;nowiki/&gt;i qiymətli hədiyyələrlə [[Təbriz]]ə, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın [[saray]]ına göndərdi və dostluq münasibətlərini daha da möhkəmləndirmək məqsədilə [[şah]]ın qızını oğluna istədi. Təklif qəbul edildi və [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] qızı [[Pərixan sultan|Pərixan xanım]]ı [[Şirvanşah]]ın oğlu [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]ə nişanladı. H. 919 ([[1523]])-cu ildə [[Şah İsmayıl]] [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]]ın qızı ilə evlənmək istədiyini bildirdi. O, həmin məqsədlə əmir Cəlaləddin Məhəmmədi və Dəmir bəyi qiymətli hədiyyələrlə [[Şamaxı (şəhər)|Şamaxıya]] göndərdi. Bu təklifdən son dərəcə məmnun qalan [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[şah]]ın elçilərini böyük ehtiramla qəbul edib, qızı Münəvvər xanımı onlarla və məiyyətin müşayiətilə [[şah]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. H.929-cu il zilhiccə ayının 25-də ([[5 noyabr]] [[1523]]-cü il) [[Təbriz]] yaxınlığında [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;la [[Şirvanşah]]ın qızının dəbdəbəli toyu oldu.&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.173&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; Шapaф-xaн Бидлиcи, т.ц c.169&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı|2}}

== Həmçinin bax ==

== Xarici keçidlər ==

[[Kateqoriya: Şirvanşahlar]]
[[Kateqoriya: Səfəvilik]]
[[Kateqoriya: Müharibələr tarixi]]</text>
      <sha1>4hsoxjus8iki989wiaw393r43iqxkiu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571427</id>
      <parentid>6571424</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:28:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.252.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* II mərhələ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14362" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Səfəvi-Şirvanşahlar müharibəsi (1460-1539)
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = [[1460]]-[[1539]]
 |yeri                  = [[Şirvan]], [[Dağıstan]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = [[Səfəvilər]] qalib gəldi.&lt;br /&gt;[[Şirvanşahlar dövləti]] süqut etdi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər]]
 |tərəf2                = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şirvanşahlar dövləti]]
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Cüneyd]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Heydər]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şah İsmayıl Xətai]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[I Təhmasib]]
 |komandan2             = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Xəlilullah]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Fərrux Yasar]] &lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[II İbrahim]]&lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şahrux ibn Fərrux Yasar]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}'''Səfəvi-Şirvanşahlar müharibələri''' — [[XV əsr|XV]]-[[XVI əsr]]&lt;nowiki/&gt;lərdə iki siyasi blok, [[Səfəvi]] və [[Osmanlı|Şirvanşahlar]] arasında baş vermişdir. Bu müharibə əsasən [[Azərbaycan]]ın [[şimal]] və [[şimal]]-[[şərq]] əraziləri uğrunda olmuşdur.

== I mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Samur döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== II mərhələ ==
[[Şeyx Heydər]] də atası kimi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı tutmağa çalışırdı. O, [[Şirvanşah]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şeyx Cüneyd|Cüneyd]]&lt;nowiki/&gt;in ölümünün qisasını almaq istəyərək &quot;kafir&quot; [[çərkəzlər]] əleyhinə mübarizə bəhanəsi ilə 40.000 [[Atlı qoşun|süvari]] qoşun topladı və [[Uzun Həsən|Uzun Həsənin]] [[1478]]-ci ildə ölümündən sonra yerinə keçən oğlu [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a məktub gətirməklə ondan [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] torpaqlarına daxil olan [[Dərbənd|Dərbəndd]]ən keçərək, [[Dağıstan]]&lt;nowiki/&gt;a, [[Adıqlar|çərkəzlər]] ölkəsinə getmək üçün icazə alıb yürüşə yollandı, oranı talan edərək çoxlu əsir götürdü və təntənə ilə [[Ərdəbil]]ə qayıtdı. [[1487]]-ci ildə [[çərkəzlər]] üzərinə ikinci dəfə basqın edən [[Şeyx Heydər]] 35.000 çərkəzi əsir alaraq, eyni yolla geri döndü.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.67-71, 117-119&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.72&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;W.Hinz - Irans Aufstieg zum Nationalstaat. Gottingen, 1936, p.80-89.&lt;/ref&gt;

Növbəti səfər zamanı [[Şeyx Heydər]] atasının qisasını almaq üçün [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] müharibə elan etdi.&lt;ref&gt;Tapиx-и Aмини, c.72-78&lt;/ref&gt; [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] qiymətli əmlakla ailəsini, habelə şəhər əhalisinin bir hissəsini [[Şamaxı]] yaxınlığındakı [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] ötürdü, özü isə [[qızılbaşlar]] ilə döyüşə yollandı, ancaq [[Şeyx Heydər]] öz qoşunları ilə üzərinə hücuma keçəndə [[Şirvanşah]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] çəkilməyə məcbur oldu. Qisas alan [[Şeyx Heydər]] [[Şamaxı|Şamaxıda]] çoxlu adam qırdı və [[Şamaxı|Şamaxın]]ı yandırdı. Sonra [[Şeyx Heydər|Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ı uzunmüddətli mühasirəyə aldı. Yeddi aya yaxın mühasirədə qalan [[Şirvanşah]] çıxılmaz vəziyyətə düşüb yardım üçün [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;a müraciət etdi.

[[Sultan Yaqub]] [[qayınata]]&lt;nowiki/&gt;sı olan [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] yardım etmək qərarına gəldi. [[Sultan]]ın yaxınlaşması xəbərini eşidən [[Şeyx Heydər]] tələsik [[Şamaxı|Şamaxın]]ın ətrafını tərk edərək [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 6 km [[şimal]]-[[şərq]]&lt;nowiki/&gt;də yerləşən [[Cabanı]]&lt;nowiki/&gt;ya çəkildi və oradan [[Dərbənd]]ə tərəf yollandı. [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı mühasirədə saxlayarkən, [[Şirvan]]ın müxtəlif yerlərinə dağılmış əmirlər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] əyanlarından Kiçi Bəyin başçılığı altında toplaşaraq, üləmaların və zahidlərin razılığı ilə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qoşunlarından və əhalisindən 1.000.000 nəfərədək adam (şişirdilmiş rəqəmdir) yığıb [[Şeyx Heydər]]ə qarşı [[cihad]] elan etdilər. Ancaq [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ın mühasirəsindən əl çəkib, əksərən [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] kəndlilərindən ibarət bu qeyri-nizami qoşunu darmadağın etdi. [[Qızılbaş]] qoşunlarının tələsik getmələrini görən [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in qorxudan və ərzaq qıtlığından geri çəkildiyini güman etdi və onu təqib etmək məqsədilə qaladan çıxdı. Lakin onun qələbə çaldığını və qayıdıb [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan]]ın mühasirəsini davam etdirmək niyyətində olduğunu biləndə, [[Şirvanşah]] [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 20 km [[şimal]]-[[qərb]]&lt;nowiki/&gt;də yüksəklikdə yerləşən əlçatmaz [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;na sığınmağa məcbur oldu. Bu vaxt başda sərkərdə əmir Süleyman bəy Bicək oğlu və Ayba Sultan Yaqub olmaqla böyük qoşun [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;lə müharibədə [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a kömək etmək üçün [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yollandı. [[Şeyx Heydər]] isə [[Dərbənd]]ə doğru hərəkət edərək, onu mühasirəyə aldı.

[[Əmir əl-üməra]] [[Süleyman bəy Bicanoğlu]] qoşunları ilə viran edilmiş [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a daxil oldu. [[Şirvanşah|Şah]] [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı tərk edərək, qoşunun qalan hissəsi ilə əmirlərə qoşuldu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] qoşunları ilə [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in ordusu [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qarşılaşdı. [[9 iyul]] [[1488]]-ci il [[Şirvanşah]]ın və [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] əmirlərinin birləşmiş qoşunları [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in [[Qızılbaş|qızılbaşlılar]]ına hücum etdi. Hər iki tərəf inadla vuruşurdu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] vuruşmada yaralanıb, döyüşçüləri tərəfindən kənara çıxarıldı. Bu zaman [[Şeyx Heydər]] də oxla boynundan ölümcül yaralandı. [[Qızılbaş|Qızılbaşlar]] onu atdan endirib araya alaraq, düşmənin həmləsini dəf etməyə cəhd göstərdilər. Lakin [[Qızılbaş|qızılbaşlar]]ın qüvvələri tükənmişdi və əmirin qoşunları onların cərgələrini pozdu. Qapıçı Əli ağa [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını kəsərək əmirə gətirdi. [[Şeyx Heydər|Şeyx]]&lt;nowiki/&gt;in həlak olduğunu görən [[qızılbaşlar]] döyüş meydanına qayıdaraq mərdliklə vuruşdular. Lakin əmirlərin və [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]]ın qoşunları onları məğlub və məhv etdilər. [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;un qərargahına göndərilən qasid döyüşün nəticəsi haqqında xəbərlə yanaşı, [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını da apardı. [[Sultan Yaqub]] şeyxin başını bir neçə günlüyə tamaşaya qoyduqdan sonra anasına ([[Uzun Həsən]]&lt;nowiki/&gt;in bacısı Xədicə Bəyim) verməyi əmr etdi.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.72-82&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Шapaф-xaн Бидлиcи, т.II, с. 140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; O.A.Эфeндиeв - Oбpaзoвaниe азербaйджaнcкoro гocyдapcтвa Ceфeвидoв в нaчaлe XVI в., c.73-77.&lt;/ref&gt;

== III mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Cabanı döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== IV mərhələ ==
[[Sara Aşurbəyli|S. Aşurbəyliyə]] görə, [[Sultan Mahmud]] öldürüldükdən sonra [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvan taxtı]]&lt;nowiki/&gt;nda ancaq [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın ali hakimiyyətini qəbul etmək və onun adından pul kəsdirməklə möhkəmlənə bilmişdi. Lakin [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı müstəqil idarə etmək fikrindən əl çəkməmişdi. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın h. 913 ([[1507]]/[[1508|8]])-cü ildə [[Zülqədər eli|zülqədərlər tayfası]]&lt;nowiki/&gt;nın iğtişaşını yatırtmaq üçün [[Maraş|Maraş vilayəti]]&lt;nowiki/&gt;nə işğalçılıq yürüşündən istifadə edən [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a ödəməli olduğu xəracı verməkdən boyun qaçırdı və onun elçilərinə ehtiram göstərmədi. [[1507]]-ci ildən [[II İbrahim|Şeyxşah]] yenidən öz adından sikkə zərb etdirməyə başladı. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] [[II İbrahim|Şeyxşah]]ın xərac vermək istəməməsi ilə əlaqədar h. 915 ([[1509]])-ci ilin sonlarında ikinci dəfə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etdi. O, [[Kür|Kür çayı]]&lt;nowiki/&gt;na çatıb onu ponton körpülərlə keçdi. [[Şah]]ın gəlməsini eşidən [[II İbrahim|Şeyxşah]] qüvvələr nisbətini nəzərə alıb [[Buğurt qalası]]&lt;nowiki/&gt;na çəkildi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] əmirlərini [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;nı tutmağa göndərdi, özü isə qoşunlarının bir hissəsi ilə [[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;ya yollandı. [[Bakı qalası]]&lt;nowiki/&gt;nın hakimi hədiyyələrlə [[şah]]ın qərargahına gələrək itaət göstərdi və şəhərin açarlarını ona təqdim etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Bakı|Bakıdan]] [[Şabran|Şabrana]] getdi. Bu vilayətin valisi və digər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qalalarının hakimləri də [[şah]]ın hüzuruna tələsərək, öz itaətlərini bildirdilər və buna görə mükafata və fəxri paltara layiq görüldülər. [[Şah]] həmin qalaların idarə olunmasını Lələ bəy Şamluya həvalə etdi.

[[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;nın fəthindən sonra [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Dərbənd]]ə yaxınlaşdı. [[Dərbənd qalası|Dərbənd istehkamlarının]] möhkəmliyinə güvənən əmirlər Yar Əhməd ağa və Məhəmməd bəy əvvəlcə müqavimət göstərmək fikrində olsalar da, qısa müddət sonra qalanı təslim etdilər. [[Şah]] Mənsur bəyi [[Dərbənd]] hakimi təyin etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in 22 il [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qalmış cənazəsinin qalıqlarını [[Ərdəbil]]ə köçürüb orada ailəvi türbədə dəfn etməyi əmr etdi. [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a səfərindən sonra [[şah]]ın uğurlarını və qələbələrini görən [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] onunla yaxınlaşmaq qərarına gəldi və [[xərac]] verməyə razı oldu.

== V mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə: ''[[Şirvanşahlar dövləti#D.C3.B6vl.C9.99tin s.C3.BCqutu|Dövlətin süqutu]]''&lt;/blockquote&gt;

== İki sülalə arasındakı qohumluq əlaqələri ==
[[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] h. 916 ([[1510]]/[[1511|11]])-cı ildə [[Xorasan|Xorasanda]] Şeybək xana qalib gəldikdə [[II İbrahim|Şeyxşah]], digər hakimlər kimi, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın sarayına səfirlik göndərərək, onu təbrik etdi. Həmin vaxtdan [[şah]]&lt;nowiki/&gt;la dostluq münasibətləri kəsilmirdi. [[1518]]-ci ildə [[şahzadə]] [[Sam mirzə Səfəvi|Sam Mirzə]]&lt;nowiki/&gt;nin doğulması təntənəli şəkildə qeyd edilərkən [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] əmirləri Mirzə şah Hüseyni və Cəmaləddin Məhəmmədi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Onlar [[Şirvanşah]]ı [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın ona yaxşı münasibət bəslədiyinə əmin etdilər və [[Təbriz]]ə gəlmək dəvətini yetirdilər. [[Şeyxşah]] cavabında onlarla birlikdə [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a cins atlar, [[Bərdə]] qatırları, türk və [[Avropa]] parçaları, çoxlu pul, daş-qaş yolladı və oğlunu [[Səfəvilər|səfəvi]] [[saray]]ına göndərməyi, əgər [[şah]] əmr edərsə, şəxsən özünün gəlməsini vəd etdi.&lt;ref&gt;Həsən bəy Rumlu, s.108-109, 143-149, 169&lt;/ref&gt;

[[Şirvanşah]] söz verdiyi kimi oğlu, [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]&lt;nowiki/&gt;i qiymətli hədiyyələrlə [[Təbriz]]ə, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın [[saray]]ına göndərdi və dostluq münasibətlərini daha da möhkəmləndirmək məqsədilə [[şah]]ın qızını oğluna istədi. Təklif qəbul edildi və [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] qızı [[Pərixan sultan|Pərixan xanım]]ı [[Şirvanşah]]ın oğlu [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]ə nişanladı. H. 919 ([[1523]])-cu ildə [[Şah İsmayıl]] [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]]ın qızı ilə evlənmək istədiyini bildirdi. O, həmin məqsədlə əmir Cəlaləddin Məhəmmədi və Dəmir bəyi qiymətli hədiyyələrlə [[Şamaxı (şəhər)|Şamaxıya]] göndərdi. Bu təklifdən son dərəcə məmnun qalan [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[şah]]ın elçilərini böyük ehtiramla qəbul edib, qızı Münəvvər xanımı onlarla və məiyyətin müşayiətilə [[şah]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. H.929-cu il zilhiccə ayının 25-də ([[5 noyabr]] [[1523]]-cü il) [[Təbriz]] yaxınlığında [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;la [[Şirvanşah]]ın qızının dəbdəbəli toyu oldu.&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.173&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; Шapaф-xaн Бидлиcи, т.ц c.169&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı|2}}

== Həmçinin bax ==

== Xarici keçidlər ==

[[Kateqoriya: Şirvanşahlar]]
[[Kateqoriya: Səfəvilik]]
[[Kateqoriya: Müharibələr tarixi]]</text>
      <sha1>pilh58k34o4m1joa0k1onjbpxzkorym</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571447</id>
      <parentid>6571427</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.197.252.123|5.197.252.123]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Vagobot|Vagobot]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14369" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Səfəvi-Şirvanşahlar müharibəsi (1460-1539)
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = [[1460]]-[[1539]]
 |yeri                  = [[Şirvan]], [[Dağıstan]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = [[Səfəvilər]] qalib gəldi.&lt;br /&gt;[[Şirvanşahlar dövləti]] süqut etdi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər]]
 |tərəf2                = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şirvanşahlar dövləti]]
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Cüneyd]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şeyx Heydər]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Şah İsmayıl Xətai]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[I Təhmasib]]
 |komandan2             = [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Xəlilullah]] &lt;br /&gt; [[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[I Fərrux Yasar]] &lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[II İbrahim]]&lt;br /&gt;[[Şəkil:Shirvan.png|22px|border]] [[Şahrux ibn Fərrux Yasar]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}'''Səfəvi-Şirvanşahlar müharibələri''' — [[XV əsr|XV]]-[[XVI əsr]]&lt;nowiki/&gt;lərdə iki siyasi blok, [[Səfəvi]] və [[Osmanlı|Şirvanşahlar]] arasında baş vermişdir. Bu müharibə əsasən [[Azərbaycan]]ın [[şimal]] və [[şimal]]-[[şərq]] əraziləri uğrunda olmuşdur.

== I mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Samur döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== II mərhələ ==
[[Şeyx Heydər]] də atası kimi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı tutmağa çalışırdı. O, [[Şirvanşah]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şeyx Cüneyd|Cüneyd]]&lt;nowiki/&gt;in ölümünün qisasını almaq istəyərək &quot;kafir&quot; [[çərkəzlər]] əleyhinə mübarizə bəhanəsi ilə 10.000 [[Atlı qoşun|süvari]] qoşun topladı və [[Uzun Həsən|Uzun Həsənin]] [[1478]]-ci ildə ölümündən sonra yerinə keçən oğlu [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;dan [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a məktub gətirməklə ondan [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] torpaqlarına daxil olan [[Dərbənd|Dərbəndd]]ən keçərək, [[Dağıstan]]&lt;nowiki/&gt;a, [[Adıqlar|çərkəzlər]] ölkəsinə getmək üçün icazə alıb yürüşə yollandı, oranı talan edərək çoxlu əsir götürdü və təntənə ilə [[Ərdəbil]]ə qayıtdı. [[1487]]-ci ildə [[çərkəzlər]] üzərinə ikinci dəfə basqın edən [[Şeyx Heydər]] 6.000 nəfər əsir alaraq, eyni yolla [[Ərdəbil]]ə döndü.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.67-71, 117-119&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.72&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;W.Hinz - Irans Aufstieg zum Nationalstaat. Gottingen, 1936, p.80-89.&lt;/ref&gt;

Növbəti səfər zamanı [[Şeyx Heydər]] atasının qisasını almaq üçün [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] müharibə elan etdi.&lt;ref&gt;Tapиx-и Aмини, c.72-78&lt;/ref&gt; [[Şirvanşah]] [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] qiymətli əmlakla ailəsini, habelə şəhər əhalisinin bir hissəsini [[Şamaxı]] yaxınlığındakı [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] ötürdü, özü isə [[qızılbaşlar]] ilə döyüşə yollandı, ancaq [[Şeyx Heydər]] öz qoşunları ilə üzərinə hücuma keçəndə [[Şirvanşah]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasına]] çəkilməyə məcbur oldu. Qisas alan [[Şeyx Heydər]] [[Şamaxı|Şamaxıda]] çoxlu adam qırdı və [[Şamaxı|Şamaxın]]ı yandırdı. Sonra [[Şeyx Heydər|Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ı uzunmüddətli mühasirəyə aldı. Yeddi aya yaxın mühasirədə qalan [[Şirvanşah]] çıxılmaz vəziyyətə düşüb yardım üçün [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;a müraciət etdi.

[[Sultan Yaqub]] [[qayınata]]&lt;nowiki/&gt;sı olan [[Şirvanşah|Şirvanşaha]] yardım etmək qərarına gəldi. [[Sultan]]ın yaxınlaşması xəbərini eşidən [[Şeyx Heydər]] tələsik [[Şamaxı|Şamaxın]]ın ətrafını tərk edərək [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 6 km [[şimal]]-[[şərq]]&lt;nowiki/&gt;də yerləşən [[Cabanı]]&lt;nowiki/&gt;ya çəkildi və oradan [[Dərbənd]]ə tərəf yollandı. [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı mühasirədə saxlayarkən, [[Şirvan]]ın müxtəlif yerlərinə dağılmış əmirlər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] əyanlarından Kiçi Bəyin başçılığı altında toplaşaraq, üləmaların və zahidlərin razılığı ilə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qoşunlarından və əhalisindən 1.000.000 nəfərədək adam (şişirdilmiş rəqəmdir) yığıb [[Şeyx Heydər]]ə qarşı [[cihad]] elan etdilər. Ancaq [[Şeyx Heydər]] [[Gülüstan qalası|Gülüstan qalasın]]ın mühasirəsindən əl çəkib, əksərən [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] kəndlilərindən ibarət bu qeyri-nizami qoşunu darmadağın etdi. [[Qızılbaş]] qoşunlarının tələsik getmələrini görən [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in qorxudan və ərzaq qıtlığından geri çəkildiyini güman etdi və onu təqib etmək məqsədilə qaladan çıxdı. Lakin onun qələbə çaldığını və qayıdıb [[Gülüstan qalası (Şamaxı)|Gülüstan]]ın mühasirəsini davam etdirmək niyyətində olduğunu biləndə, [[Şirvanşah]] [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;dan 20 km [[şimal]]-[[qərb]]&lt;nowiki/&gt;də yüksəklikdə yerləşən əlçatmaz [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;na sığınmağa məcbur oldu. Bu vaxt başda sərkərdə əmir Süleyman bəy Bicək oğlu və Ayba Sultan Yaqub olmaqla böyük qoşun [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;lə müharibədə [[I Fərrux Yasar|Fərrux Yasar]]&lt;nowiki/&gt;a kömək etmək üçün [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yollandı. [[Şeyx Heydər]] isə [[Dərbənd]]ə doğru hərəkət edərək, onu mühasirəyə aldı.

[[Əmir əl-üməra]] [[Süleyman bəy Bicanoğlu]] qoşunları ilə viran edilmiş [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a daxil oldu. [[Şirvanşah|Şah]] [[Sulut|Sulut qalası]]&lt;nowiki/&gt;nı tərk edərək, qoşunun qalan hissəsi ilə əmirlərə qoşuldu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] qoşunları ilə [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in ordusu [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qarşılaşdı. [[9 iyul]] [[1488]]-ci il [[Şirvanşah]]ın və [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] əmirlərinin birləşmiş qoşunları [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in [[Qızılbaş|qızılbaşlılar]]ına hücum etdi. Hər iki tərəf inadla vuruşurdu. [[Süleyman bəy Bicanoğlu|Süleyman bəy]] vuruşmada yaralanıb, döyüşçüləri tərəfindən kənara çıxarıldı. Bu zaman [[Şeyx Heydər]] də oxla boynundan ölümcül yaralandı. [[Qızılbaş|Qızılbaşlar]] onu atdan endirib araya alaraq, düşmənin həmləsini dəf etməyə cəhd göstərdilər. Lakin [[Qızılbaş|qızılbaşlar]]ın qüvvələri tükənmişdi və əmirin qoşunları onların cərgələrini pozdu. Qapıçı Əli ağa [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını kəsərək əmirə gətirdi. [[Şeyx Heydər|Şeyx]]&lt;nowiki/&gt;in həlak olduğunu görən [[qızılbaşlar]] döyüş meydanına qayıdaraq mərdliklə vuruşdular. Lakin əmirlərin və [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]]ın qoşunları onları məğlub və məhv etdilər. [[Sultan Yaqub]]&lt;nowiki/&gt;un qərargahına göndərilən qasid döyüşün nəticəsi haqqında xəbərlə yanaşı, [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in başını da apardı. [[Sultan Yaqub]] şeyxin başını bir neçə günlüyə tamaşaya qoyduqdan sonra anasına ([[Uzun Həsən]]&lt;nowiki/&gt;in bacısı Xədicə Bəyim) verməyi əmr etdi.&lt;ref&gt; Tapиx-и Aмини, c.72-82&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Шapaф-xaн Бидлиcи, т.II, с. 140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; O.A.Эфeндиeв - Oбpaзoвaниe азербaйджaнcкoro гocyдapcтвa Ceфeвидoв в нaчaлe XVI в., c.73-77.&lt;/ref&gt;

== III mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə'': [[Cabanı döyüşü]]''&lt;/blockquote&gt;

== IV mərhələ ==
[[Sara Aşurbəyli|S. Aşurbəyliyə]] görə, [[Sultan Mahmud]] öldürüldükdən sonra [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvan taxtı]]&lt;nowiki/&gt;nda ancaq [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın ali hakimiyyətini qəbul etmək və onun adından pul kəsdirməklə möhkəmlənə bilmişdi. Lakin [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ı müstəqil idarə etmək fikrindən əl çəkməmişdi. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]ın h. 913 ([[1507]]/[[1508|8]])-cü ildə [[Zülqədər eli|zülqədərlər tayfası]]&lt;nowiki/&gt;nın iğtişaşını yatırtmaq üçün [[Maraş|Maraş vilayəti]]&lt;nowiki/&gt;nə işğalçılıq yürüşündən istifadə edən [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a ödəməli olduğu xəracı verməkdən boyun qaçırdı və onun elçilərinə ehtiram göstərmədi. [[1507]]-ci ildən [[II İbrahim|Şeyxşah]] yenidən öz adından sikkə zərb etdirməyə başladı. [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] [[II İbrahim|Şeyxşah]]ın xərac vermək istəməməsi ilə əlaqədar h. 915 ([[1509]])-ci ilin sonlarında ikinci dəfə [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etdi. O, [[Kür|Kür çayı]]&lt;nowiki/&gt;na çatıb onu ponton körpülərlə keçdi. [[Şah]]ın gəlməsini eşidən [[II İbrahim|Şeyxşah]] qüvvələr nisbətini nəzərə alıb [[Buğurt qalası]]&lt;nowiki/&gt;na çəkildi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] əmirlərini [[Şamaxı]]&lt;nowiki/&gt;nı tutmağa göndərdi, özü isə qoşunlarının bir hissəsi ilə [[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;ya yollandı. [[Bakı qalası]]&lt;nowiki/&gt;nın hakimi hədiyyələrlə [[şah]]ın qərargahına gələrək itaət göstərdi və şəhərin açarlarını ona təqdim etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Bakı|Bakıdan]] [[Şabran|Şabrana]] getdi. Bu vilayətin valisi və digər [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] qalalarının hakimləri də [[şah]]ın hüzuruna tələsərək, öz itaətlərini bildirdilər və buna görə mükafata və fəxri paltara layiq görüldülər. [[Şah]] həmin qalaların idarə olunmasını Lələ bəy Şamluya həvalə etdi.

[[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;nın fəthindən sonra [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Dərbənd]]ə yaxınlaşdı. [[Dərbənd qalası|Dərbənd istehkamlarının]] möhkəmliyinə güvənən əmirlər Yar Əhməd ağa və Məhəmməd bəy əvvəlcə müqavimət göstərmək fikrində olsalar da, qısa müddət sonra qalanı təslim etdilər. [[Şah]] Mənsur bəyi [[Dərbənd]] hakimi təyin etdi. [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] [[Şeyx Heydər]]&lt;nowiki/&gt;in 22 il [[Tabasaran rayonu|Təbərsəran]]&lt;nowiki/&gt;da qalmış cənazəsinin qalıqlarını [[Ərdəbil]]ə köçürüb orada ailəvi türbədə dəfn etməyi əmr etdi. [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a səfərindən sonra [[şah]]ın uğurlarını və qələbələrini görən [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]] onunla yaxınlaşmaq qərarına gəldi və [[xərac]] verməyə razı oldu.

== V mərhələ ==
&lt;blockquote&gt;Əsas məqalə: ''[[Şirvanşahlar dövləti#D.C3.B6vl.C9.99tin s.C3.BCqutu|Dövlətin süqutu]]''&lt;/blockquote&gt;

== İki sülalə arasındakı qohumluq əlaqələri ==
[[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] h. 916 ([[1510]]/[[1511|11]])-cı ildə [[Xorasan|Xorasanda]] Şeybək xana qalib gəldikdə [[II İbrahim|Şeyxşah]], digər hakimlər kimi, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın sarayına səfirlik göndərərək, onu təbrik etdi. Həmin vaxtdan [[şah]]&lt;nowiki/&gt;la dostluq münasibətləri kəsilmirdi. [[1518]]-ci ildə [[şahzadə]] [[Sam mirzə Səfəvi|Sam Mirzə]]&lt;nowiki/&gt;nin doğulması təntənəli şəkildə qeyd edilərkən [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]] əmirləri Mirzə şah Hüseyni və Cəmaləddin Məhəmmədi [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Onlar [[Şirvanşah]]ı [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın ona yaxşı münasibət bəslədiyinə əmin etdilər və [[Təbriz]]ə gəlmək dəvətini yetirdilər. [[Şeyxşah]] cavabında onlarla birlikdə [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;a cins atlar, [[Bərdə]] qatırları, türk və [[Avropa]] parçaları, çoxlu pul, daş-qaş yolladı və oğlunu [[Səfəvilər|səfəvi]] [[saray]]ına göndərməyi, əgər [[şah]] əmr edərsə, şəxsən özünün gəlməsini vəd etdi.&lt;ref&gt;Həsən bəy Rumlu, s.108-109, 143-149, 169&lt;/ref&gt;

[[Şirvanşah]] söz verdiyi kimi oğlu, [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]&lt;nowiki/&gt;i qiymətli hədiyyələrlə [[Təbriz]]ə, [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]]ın [[saray]]ına göndərdi və dostluq münasibətlərini daha da möhkəmləndirmək məqsədilə [[şah]]ın qızını oğluna istədi. Təklif qəbul edildi və [[Şah İsmayıl Xətai|İsmayıl]] qızı [[Pərixan sultan|Pərixan xanım]]ı [[Şirvanşah]]ın oğlu [[II Xəlilullah|Sultan Xəlil]]ə nişanladı. H. 919 ([[1523]])-cu ildə [[Şah İsmayıl]] [[Şirvanşah]] [[Şeyxşah]]ın qızı ilə evlənmək istədiyini bildirdi. O, həmin məqsədlə əmir Cəlaləddin Məhəmmədi və Dəmir bəyi qiymətli hədiyyələrlə [[Şamaxı (şəhər)|Şamaxıya]] göndərdi. Bu təklifdən son dərəcə məmnun qalan [[II İbrahim|Şeyxşah]] [[şah]]ın elçilərini böyük ehtiramla qəbul edib, qızı Münəvvər xanımı onlarla və məiyyətin müşayiətilə [[şah]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. H.929-cu il zilhiccə ayının 25-də ([[5 noyabr]] [[1523]]-cü il) [[Təbriz]] yaxınlığında [[Şah İsmayıl Xətai|Şah İsmayıl]]&lt;nowiki/&gt;la [[Şirvanşah]]ın qızının dəbdəbəli toyu oldu.&lt;ref&gt;Mюнeджжим-бaши, c.173&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; Шapaф-xaн Бидлиcи, т.ц c.169&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı|2}}

== Həmçinin bax ==

== Xarici keçidlər ==

[[Kateqoriya: Şirvanşahlar]]
[[Kateqoriya: Səfəvilik]]
[[Kateqoriya: Müharibələr tarixi]]</text>
      <sha1>fgan6ug1q93jb4u4wu02ikk90zgtim1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Məcid Əhmədov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>503681</id>
    <revision>
      <id>6570801</id>
      <parentid>3999433</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:53:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8678" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |adı                  = Məcid Əhmədov
 |orijinal adı         = 
 |digər adı            = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |din                  =
 |doğum tarixi         = 
 |doğum yeri           = 
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           = 
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              =
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru
[[Şəkil:Mecid Əhmədov.jpg|thumb|Əhmədov Məcid Mirzə oğlu]]

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu [[1957]]-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) “Kimyəvi Fizika” laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 

M.Əhmədov 1986-1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda “Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası” ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-cı ildə “Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.   

2000-ci ildə təşkil olunan “Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası” laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M.Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır. 

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə - Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında,  LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və  &quot;MARINE CHECK - OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 - Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin  fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454-456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225-227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319-326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56-58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253-261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005     june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites.  Ischia, Italy, June 18-22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663-669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application”  Ankara , October  14-17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information ©  Springer. Netherlands 2008,pp.171-182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary  Pollution. Water Air Soil Pollutant  (2010) 213, pp. 301-310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288-295 doi: 10.17265/1934-7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3-4) (2016) 80-84  doi: 10.17265/2161-6221/2016.3-4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and     Chemical Research, 378-390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315-324 doi: 10.17265/1934-7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>70ojd335fhssoo6u9dfqgy4c1rdv8hq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570806</id>
      <parentid>6570801</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:01:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8678" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |adı                  = Məcid Əhmədov
 |orijinal adı         = 
 |digər adı            = 
 |şəkil                = Şəkil:Mecid Əhmədov.jpg|thumb|Əhmədov Məcid Mirzə oğlu
 |şəklin ölçüsü        = 100px
 |şəklin izahı         = 
 |din                  =
 |doğum tarixi         = 
 |doğum yeri           = 
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           = 
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              =
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu [[1957]]-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) “Kimyəvi Fizika” laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 

M.Əhmədov 1986-1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda “Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası” ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-cı ildə “Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.   

2000-ci ildə təşkil olunan “Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası” laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M.Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır. 

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə - Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında,  LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və  &quot;MARINE CHECK - OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 - Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin  fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454-456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225-227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319-326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56-58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253-261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005     june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites.  Ischia, Italy, June 18-22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663-669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application”  Ankara , October  14-17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information ©  Springer. Netherlands 2008,pp.171-182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary  Pollution. Water Air Soil Pollutant  (2010) 213, pp. 301-310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288-295 doi: 10.17265/1934-7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3-4) (2016) 80-84  doi: 10.17265/2161-6221/2016.3-4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and     Chemical Research, 378-390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315-324 doi: 10.17265/1934-7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>lotfh3cektl90x0ccubsjr07yxfa5oo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570807</id>
      <parentid>6570806</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:02:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8634" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |adı                  = Məcid Əhmədov
 |orijinal adı         = 
 |digər adı            = 
 |şəkil                = Mecid Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 100px
 |şəklin izahı         = 
 |din                  =
 |doğum tarixi         = 
 |doğum yeri           = 
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           = 
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              =
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu [[1957]]-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) “Kimyəvi Fizika” laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 

M.Əhmədov 1986-1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda “Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası” ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-cı ildə “Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.   

2000-ci ildə təşkil olunan “Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası” laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M.Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır. 

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə - Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında,  LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və  &quot;MARINE CHECK - OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 - Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin  fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454-456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225-227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319-326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56-58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253-261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005     june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites.  Ischia, Italy, June 18-22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663-669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application”  Ankara , October  14-17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information ©  Springer. Netherlands 2008,pp.171-182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary  Pollution. Water Air Soil Pollutant  (2010) 213, pp. 301-310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288-295 doi: 10.17265/1934-7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3-4) (2016) 80-84  doi: 10.17265/2161-6221/2016.3-4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and     Chemical Research, 378-390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315-324 doi: 10.17265/1934-7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>e0bxzhbdd5c5t1i1cm47l120rwdu735</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570808</id>
      <parentid>6570807</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:02:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8634" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |adı                  = Məcid Əhmədov
 |orijinal adı         = 
 |digər adı            = 
 |şəkil                = Mecid Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200px
 |şəklin izahı         = 
 |din                  =
 |doğum tarixi         = 
 |doğum yeri           = 
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = 
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           = 
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              =
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu [[1957]]-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) “Kimyəvi Fizika” laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 

M.Əhmədov 1986-1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda “Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası” ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-cı ildə “Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.   

2000-ci ildə təşkil olunan “Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası” laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M.Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır. 

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə - Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında,  LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və  &quot;MARINE CHECK - OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 - Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin  fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454-456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225-227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319-326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56-58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253-261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005     june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites.  Ischia, Italy, June 18-22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663-669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application”  Ankara , October  14-17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information ©  Springer. Netherlands 2008,pp.171-182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary  Pollution. Water Air Soil Pollutant  (2010) 213, pp. 301-310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288-295 doi: 10.17265/1934-7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3-4) (2016) 80-84  doi: 10.17265/2161-6221/2016.3-4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and     Chemical Research, 378-390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315-324 doi: 10.17265/1934-7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>smvten2he3xvdu1947emqx0ojbcaj95</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571112</id>
      <parentid>6570808</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7731" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |şəkil                = Mecid Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200px
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu [[1957]]-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) “Kimyəvi Fizika” laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 

M.Əhmədov 1986-1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda “Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası” ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-cı ildə “Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.   

2000-ci ildə təşkil olunan “Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası” laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M.Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır. 

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə - Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında,  LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və  &quot;MARINE CHECK - OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 - Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin  fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454-456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225-227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319-326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56-58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253-261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005     june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites.  Ischia, Italy, June 18-22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663-669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application”  Ankara , October  14-17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information ©  Springer. Netherlands 2008,pp.171-182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary  Pollution. Water Air Soil Pollutant  (2010) 213, pp. 301-310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288-295 doi: 10.17265/1934-7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3-4) (2016) 80-84  doi: 10.17265/2161-6221/2016.3-4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and     Chemical Research, 378-390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315-324 doi: 10.17265/1934-7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>napie8c85v1m8j3jyssvsamgpytgfsz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571114</id>
      <parentid>6571112</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7731" xml:space="preserve">{{Alim
 |piktoqram            = &lt;!--yalnız riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, tibb, tarix, arxeologiya və musiqi variantlarından birini seçin--&gt;
 |şəkil                = Mecid Əhmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü        = 200px
}}

'''Əhmədov Məcid Mirzə oğlu''' ({{DVTY}}) — Azərbaycanlı alim, fizika üzrə fəlsəfə doktoru

== Həyatı ==
Əhmədov Məcid Mirzə oğlu 1957-ci ilin fevral ayının 28-də Ağdam rayonunun Qalayçılar kəndində anadan olmuşdur. 1974-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1975-ci ildə Azərbaybaycan Dövlət Universtetinin (indiki Bakı Dövlət Universteti) Fizika fakültəsinə qəbul olmuş və 1980-ci ildə bitirmişdir. 1980–1984-cü illərdə Ağdam rayonunun Abdal və Salahlı kəndlərində fizika-riyaziyyat fənnləri üzrə müəllim işləmişdir.

== Elmi fəaliyyəti ==
1985-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnistitutunun (RPİ) &quot;Kimyəvi Fizika&quot; laboratoriyasında əmək fəaliyyətinə başlamış, 1997-ci ilə kimi kiçik elmi işçi, 2009-cu ilə kimi böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır.

M. Əhmədov 1986–1990-cı illərdə AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnistitutnda &quot;Dielektriklər və yarımkeçiricilər fizikası&quot; ixtisası üzrə aspiranturada oxumuş və 1997-ci ildə &quot;Asetonitrilin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşmısindən alınan nazik təbəqələrin elektrik və fotoelektrk xassələri&quot; mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 

2000-ci ildə təşkil olunan &quot;Ətraf mühitə zərərli təsirlərin fizikası və kimyası&quot; laboratoriyasında əmək fəaliyyətini davam etdirən M. Əhmədov hazırda orada aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Atom Absorbsiya Spektrometriyası və İCP-MS metodlarını tətbiq etməklə laborotoriyanın iş planına uyğun olaraq ətraf mühitə atılan ağır metalların akkumulyasiyası və daşınması prosesləri mövzusunda tədqiqat işləri aparmışdır.

Məcid Əhmədov müxtəlif beynəlxalq layihələrdə — Beynəlxalq &quot;İSO 17025&quot; akkreditasiyasında, LGC (İngiltərə) və SETOC (Hollandiya) test metodlarının müqayisəsi, həmçinin, TEMPUS ECONANO və &quot;MARINE CHECK — OCEAN 2013&quot; proqramlarında, eləcə də, American Chemical Society (ACS) təşkilatının, Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) təşkilatının, SFP 977991 — Şimali Atlantika Alyansının (NATO) Elm Fondu layihəsinin davamı üzrə (Kür-Araz layihəsi) fəaliyyətində fəal iştirat etmişdir.

Alim 70-dən çox elmi əsərin (35 xaricdə, 10 beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan) müəllifidir. Müntəzəm olaraq Beynəlxalq və yerli elmi konfranslarda, simpozium və seminarlarda iştirak edir və müxtəlif qrant layihələrinin iştirakçısıdır.

== Əsas elmi nailiyyətləri ==
1. Asetonitlin alovsuz boşalma plazmasında polimerləşməsindən nazik polimer təbəqələrinin alınması

2. Alinmış nazik təbəqələrin optik, electrik və fotoelektrik xassələrinin tədqiqi ilə elektrik və fotoelektrik keçiricilik mexanizmilərinin müəyyənləşdirilməsi

3. İlk dəfə olaraq müxtəlif texnoloji sikllərdən keçən lay sularında ağır metallar tədqiq olunmuş, onlar üçün dəyişmə intervaları müəyyən edilmişdir. Alınmış konsentrasiyalar fon qiymətləri və ekoloji standartlar ilə müqayisə olunmuşdur.

4. Ağır metalların (As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Fe, Mn, Mo, Ni, Zn. V, Pb və s.) Azərbaycanın səth suları, qrunt suları və dəniz dib çöküntülərində paylanması qanunauyğunluqları öyrənilərək, parametrlər arasında korrelyasiya tədqiqatları aparılmışdır. Alınmış nəticələr Avropa İttifaqının və Dünya Sağlamlıq Təşkilatının ağır metallar üçün qəbul etdikləri standartlarla müqayisə edilərək çirklənmənin dərəcəsi təyin edilmişdir.

5. Dib çöküntüsü nümunələrində təyin edilmiş metal elementlərin bir-biri ilə, eləcə də, dib çöküntüsünü xarakterizə edən parametrlər arasında korrelyasiyanın öyrənilmiş bu elementlərin mənşəyinin təbii və ya antropogenik təsirlərdən hansının müəyyənləşdirici olması təyin edilmişdir. O cümlədən, metal elementlərin konsentrasiyalarının məlumat bazasının yaradılması Azərbaycan Respublikasında müxtəlif elementlərin fon konsentrasiyası üçün standartların qəbul edilməsinə imkan verəcəkdir.

== Elmi əsərləri ==
# Электрические и оптические свойства пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в тлеющем разряде ВМС, 1989, Б 31, № 6, стр.454–456
# Исследование парамагнитных свойств плазма полимеризованного полиацетонитрила ВМС, 1990, Б 32, № 3, стр. 225–227
# Dark electrical conduction in plasma-polymerized acetonitrile. Thin Solid Films, 1991, 197, p.319–326
# Photovoltaic effect in the plasma polymerized acetonitrile thin films. 35th IUPAC Congress, Istanbul 1995, p.276
# Механизм проводимости пленок, полученных полимеризацией ацетонитрила в плазме тлеющего разряда. Fizika, 1996, cild 11, № 1.с.56–58
# Space charge limited current in films obtained in glow discharge plasma. Tr. J. of Physics, 22, 1998.p. 253–261.
# Photocurrent in thin films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. European polymer congress. Moscow, Russia 2005 june27-july1, 184.
# Influence of substrate temperature on optical properties of films obtained by polymerization of acetonitrile in glow discharge plasma. III international conference on times of polymers (TOP) &amp; composites. Ischia, Italy, June 18–22, 2006,137
# Investigation of heavy metals in sediment samples by sequential extraction. Kimya Problembri Jurnali –N:4, 2007, 663–669.
# Investigation of heavy metals on the water samples from Kura and Araks rivers. The Fifth Eurasian Conference on Nuclear Science and its Application&quot; Ankara , October 14–17, 2008,233.
# Hazardouz pollutant database for kura-araks water quality management. NATO Science for peace and Security-C: NATO Journal Information © Springer. Netherlands 2008, pp.171–182.
# Metals in Main Rivers of Azerbaijan: Influence of Transboundary Pollution. Water Air Soil Pollutant (2010) 213, pp. 301–310.
# Trace Metals in Water Samples Taken from Azerbaijan Sector of Caspian Sea. J. Chem. Chem. Eng. 9 (2015) 288–295 doi: 10.17265/1934–7375/2015.04.007.
# Radium Isotopes in an Oil-Field Produced Lake near Baku, Azerbaijan. Journal of Environmental Protection. DOI: 10.4236/jep.2016.791036.sep.01, 2016.
# Uranium and Thorium Determination in Water Samples Taken along River Kura. Journal of Materials Science and Engineering B 6 (3–4) (2016) 80–84 doi: 10.17265/2161–6221/2016.3–4.004.
# The Concentration of Trace Metals and Hydrocarbons Depending on Water Column Depth in Caspian Sea Taken from Areas of Azerbaijan. Biological and Chemical Research, 378–390. Published: December 25, 2016.
# Water Column Depth Dependence of Trace Metals, Inorganic Nutrients and Hydrocarbons in Caspian Seawater Taken from Areas of Azerbaijan. J. Chem. Chem. Eng. 10 (2016) 315–324 doi: 10.17265/1934–7375/2016.07.002

== İstinadlar ==
# [http://science.gov.az/forms/doktora-filosofii-instituta-radiatsionnyih--problem/2135 Əhmədov Məcid Mirzə oğlu -]

[[Kateqoriya:Ağdam rayonunda doğulanlar]]</text>
      <sha1>edslnj6l8dk9w6xgid8pnzclfgxec6g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2010-cu illərin ABŞ dram teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>506724</id>
    <revision>
      <id>6570113</id>
      <parentid>4848309</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:52:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="245" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:2010-cu illərin ABŞ teleserialları]]
[[Kateqoriya:2010-cu illərin dram teleserialları|ABŞ]]
[[Kateqoriya:Onilliklərə görə ABŞ dram teleserialları]] 
[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2010-cu illərin ABŞ teleserialları]]</text>
      <sha1>245w380d79cmytavlturhhpsku59qfn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vilyam Hört</title>
    <ns>0</ns>
    <id>507865</id>
    <revision>
      <id>6571304</id>
      <parentid>6378777</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:36:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Túrelio</username>
        <id>4522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[c:GR|GR]]) [[c:COM:Duplicate|Duplicate]]: [[File:William Hurt (2005).jpg]] → [[File:History of Violence 002 (7271227040).jpg]] Exact or scaled-down duplicate: [[c::File:History of Violence 002 (7271227040).jpg]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4027" xml:space="preserve">{{Mənbə azlığı}}
{{Kino sənətçisi
 |adı             = Vilyam Hört
 |orijinal adı    = {{Dil-en|William Hurt}}
 |digər adları    = 
 |şəkil           = History of Violence 002 (7271227040).jpg 
 |şəklin izahı    = Vilyam Hört 2005-ci ildə
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = Vilyam Makkors Hört
 |ləqəbi          = 
 |milliyyəti      = {{ABŞ}}
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   = *[[Meri Bet Hört]] ({{Dil-en|Mary Beth Hurt}}) ([[1971]]-[[1982]]; [[boşanma|boş.]])
*Heydi Henderson ({{Dil-en|Heidi Henderson}}) ([[1989]]-[[1992]]; boş.)
 |uşağı           = 4
 |partnyoru       = 
 |atası           = 
 |anası           =  
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = [[Oskar mükafatı]] (1986)&lt;br&gt;[[Britaniya Akademiya Film mükafatı]] (1986)
 |imdb_id         = 0000458
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = 
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Vilyam Hört''' ({{Dil-en|William Hurt}}; {{DVTY}}) — [[ABŞ]]-lı [[aktyor]].

== Həyatı ==
Altı yaşına qədər [[ata]]sının təyin edildiyi [[Quam|Quam adalarında]] yaşayan Uliyam Hört ana-atasının boşanmasıyla birlikdə atasını ziyarət üçün [[Sudan]] və [[Somali]] kimi yerləri çox kiçik yaşda gəzmə fürsəti tapdı. Bir yaşında olanda anasının III Henri Lüs ilə evlənməsi ilə birlikdə səyyah həyatı birdən-birə dəyişən aktyor, ögey atasının istəyi ilə qatı bir [[teologiya]] təhsili görməyə başladı.

[[Culyard musiqi məktəbi|Culyard]]da [[Con Hausman]] nəzarəti ilə drama təhsili alan Hörtün intizam problemi olduğu üçün məzun olmadan məktəbdən ayrıldı. Şansını [[Oreqon]]da sınamağa qərar verən aktyor [[Yucin O'Nil]]in ''Gecəyə uzun günlərin səyahəti'' adlı səhnəciyi ilə birlikdə ilk səhnə təcrübəsini yaşadı. Bir müddət Aşlend [[Şekspir]] Festivalında işləyən Hört 1976-cı ildə buradan [[Nyu-York]]a keçərək Çevrə Repertuar Birliyində də aktyor olaraq işləməyə başladı.

1976-[[1977|77]] mövsümü içərisində səhnələnən ''Mənim həyatım'' adlı səhnəcikdəki performansıyla [[Obie]] mükafatının sahibi olan aktyor 1980-ci ildə kamera qarşısına keçdi. ''Dəyişdirilimiş dövlətlər'' adlı filmdə canlandırdığı öz üstündə təhlükəli təcrübələr aparan alim rolu ilə müsbət rəy aldı. Sonrakı il [[Lourens Kezdan]]ın ''Bədən istliyi'' adlı [[neonuar]] [[erotik-triller filmi|erotik triller]] hiyləgər bir qadınla xəstəlikli bir əlaqədə olan bir hakimi canlandırdı. 1983-cü ildə Kezdan ilə ikinci dəfə bir yerə gələn ''Böyük xəyal qırıqlığı'' adlı [[faciəvi komediya filmi|faciəvi komediya]] janrındakı filmdə intihar edən dostunun yası ilə əlaqədar lisey dostlarıyla təkrar bir yerə gələn narkoman bir [[Vyetnam]] əsgərini canlandırdı.

1985-ci ildə rol aldığı [[Ektor Babenko]]nun ''Hörümçək qadının öpüşü'' adlı filmdə canlandırdığı Latın Amerika həbsxanasında məhkum olan [[homoseksuallıq|homoseksual]] vitrin dizayneri rolu ilə [[Ən yaxşı kişi roluna görə Oskar mükafatı]]nın sahibi oldu. Karyerası ərzində çox fərqli rolları təsir edici və də real bir üslubla canlandıran aktyor 1986-cı ilin filmi ''Kiçik tanrının övladların''dakı müəllim və 1987-ci ilin filmi ''Televiziya xəbərləri''ndəki televiziya aparıcısı rolu ilə iki dəfə daha Oskara namizəd göstərildi.

Ən az sinema qədər teatr sahəsində də bir ad olan Vilyam Hört bu günə qədər yetmişin üzərində oyunda rol aldı. Bunlardan [[Devid Rabe]]nin ''[[Hurlyburly]]'' adlı səhnəciyi aktyora [[Toni mükafatı]] namizədliyi gətirdi.

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:ABŞ aktyorları]]
[[Kateqoriya:Oskar mükafatı laureatları]]</text>
      <sha1>p1ynapf2w4r1npcvafkgs4nc6w98ssc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hadı Əliyev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>509215</id>
    <revision>
      <id>6570572</id>
      <parentid>6219019</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:50:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3573" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Hadı Əliyev
 |orijinal adı     = Hadı Əliyev Bədəl oğlu
 |şəkil            = 1.H.B. Aliyev.png
 |şəklin ölçüsü    = 250px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 1900
 |doğum yeri       = 
 |vəfat tarixi     = 1982
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{AZE}}
 |milliyyəti       = azərbaycanlı
 |dini             = 
 |ixtisası         = coğrafiyaçı
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = &quot;Əməkdar elm xadimi&quot;
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Hadı Əliyev Bədəl oğlu''' ({{DVTY}}) — coğrafiyaşünas alim, professor.

== Həyatı ==
Hadı Əliyev 1900-cu ildə anadan olub. Orta təhsilini [[Bakı]]nın [[Maştağa]] kəndində Realnı məktəbində almışdır. [[Azərbaycan]]da Coğrafiya elminin və coğrafiya təhsilini qoyanlardan biridir. 1927-ci ildən Coğrafiya elminin tədrisi ilə məşğul olmuşdur. 1939-cu ildə coğrafiya [[elm]]ləri üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və Azərbaycanda ilk coğrafiyaşümas alimlərdən biri olmuşdur. [[XX əsr]]də [[Azərbaycan]]da coğrafiyaçıların ilk milli [[müəllim]]i olnuşdur.&lt;ref&gt;Budaq Budaqov  Azərbaycanın Coğrafiyaçı alimləri &quot;Elm&quot; məşriyyatı Bakı 2013.səh.113&lt;/ref&gt;

== Elmi fəaliyyəti ==
O, 1939-cu ildə ADPU-nə müəlimliyə dəvət olunmuşdur. Bir müddət həmin institutun prorektoru vəzifələrində çalışmışdır. 1938-ci ildə keçmiş [[SSRİ]] EA-nın Azərbaycan filialında ilk iqtisadi coğrafiya şöbəsini təşkil edir və ona ictimai əsaslarla rəhbərlik edir. 1945-ci ildə Coğrafiya institutuna direktor təyin edilir. Elə o vaxtdan etibarən [[ADU]]-də iqtisadi coğrafiyadan dərs deyir. Onun təşəbbüsü ilə 1944-ci ildə universitetdə yeni yaradılmış geologiya-coğrafiya fakültəsinin nəzdində iqtisadi coğrafiya kafedrası açılmış və 1980-ci ilədək həmin kafedraya rəhbərlik etmişdir. H.Əliyev  1960-cı ildən universitetdə yeni yaradılmış &quot;xarici ölkələrin  iqtisadi və siyasi coğrafiyası&quot; kafedrasına rəhbərlik edib. [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin böyük elmi şurası H.Əliyevin coğrafiya elmi qarşısında böyük xidmətlərini nəzərə alaraq 1965-ci ildə ona professor adı vermişdir. H.Əliyev böyük ictimayyətçi idi. 1950–1975-ci illərdə o Azərbaycan SSR &quot;Bilik&quot; cəmiyyətinin &quot;Beynəlxalq həyatı&quot; bölməsinin rəhbəri, 1939–1957-ci illərdə Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin sədri, 1970-ci ildə keçmiş [[SSRİ]] Coğrafiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü seçilmişdir. H.Əliyev  yüzlərcə elmi məqalənin müəllifidir. Orta məktəb şagirdləri üçün rus və Azərbaycan dillərində &quot;Azərbaycan SSR-in iqtisadi coğrafiyası&quot; və ali məktəb tələbələri üçün &quot;Azərbaycan SSR-in iqtisadi coğrafiyası&quot; dərsliyinin müəllifidir. Onun &quot;[[Çin Xalq Respublikası]]&quot;, &quot;[[Misir Ərəb Respublikası]]&quot; və &quot;[[Afrika]] bu gün&quot; kitabları indidə öz əhəniyyətini saxlayır.&lt;ref&gt;Budaq B.Azərb. Coğrafiyaçı alimləri. &quot;Elm&quot;nəşriyyatı Bakı 2013.səh.114&lt;/ref&gt;

== Mükafatı ==
* &quot;Əməkdar elm xadimi&quot; — 1979

== Həmçinin bax ==
* [[Rəna Qaşqay]]
* [[İrina Kuçinskaya]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Professorlar]]</text>
      <sha1>3kjp47k5ayy404bfovoozzkr25ln365</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2015-ci ildə doğulanlar</title>
    <ns>14</ns>
    <id>509249</id>
    <revision>
      <id>6570104</id>
      <parentid>4032174</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:42:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="174" xml:space="preserve">{{birthyr|201|5}} 
{{commonscat|2015 births}}

[[Kateqoriya:2015|Doğulanlar]]
[[Kateqoriya:2010-cu illərdə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Doğum illərinə görə şəxslər]]</text>
      <sha1>q7uhorm1k7me80ijaejftahrgxkr33c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Usman (Baltas)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516672</id>
    <revision>
      <id>6571020</id>
      <parentid>6563980</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:23:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4747" xml:space="preserve">{{YM|növü=kənd|rəsmi_adı=Usman|orijinal_adı={{Dil-ru|Усманово}} &lt;br&gt; {{Dil-ba|Уҫман}}|şəkli=|şəkilin_izahı=|tabesində=|ölkə=Rusiya|gerbi=|bayrağı=|gerb yazısı=|bayraq yazısı=|gerbin_ölçüsü=|bayrağın_ölçüsü=|lat_dir=N|lat_deg=55|lat_min=55|lat_sec=7|lon_dir=E|lon_deg=55|lon_min=47|lon_sec=18|CoordAddon=|CoordScale=|regionun növü=Respublika|region={{Bayraq|Başqırdıstan}} [[Başqırdıstan|Başqırdıstan Respublikası]]|cədvəldə region=[[Rusiya respublikaları]]|rayonun növü=Rayon|rayon=[[Rayon]]|cədvəldə rayon=[[Baltas rayonu]]|icmanın növü=Kənd şurası|icma=Nijnekarışev kənd şurası|cədvəldə icma=|daxili bölgüsü=|başçı növü=|icra başçısı=|yaranma tarixi=|ilk məlumat=|əvvəlki adı=|statuslu=|sahəsi=|quru sahəsi=|su sahəsi=|hündürlük növü=|YM mərkəzinin hündürlüyü=|iqlimi=|rəsmi dili=|əhalisi={{Azalış}} 151|siyahıyaalma ili=2010|sıxlığı=|aqlomerasiya=|milli tərkibi=[[başqırdlar]]|dini tərkib=|etnoxronim=|saat qurşağı=+5|DST=+6|telefon_kodu=|poçt_indeksi=452983|poçt indeksləri=|nəqliyyat_kodu=|identifikasiya növü=|identifikasiya ədədi=|Commons kateqoriyası=|rəsmi_saytı=|saytın dili=
}} 
'''Usman''' ({{Dil-ru|Усманово}}, {{Dil-ba|Уҫман}}) — [[Başqırdıstan Respublikası]]&lt;nowiki/&gt;nın [[Baltas rayonu]]&lt;nowiki/&gt;nda yerləşən kənd. Kənd, [[Nijnekarışev kənd şurası]]&lt;nowiki/&gt;nın tərkibindədir. [[Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınması (2010)|2010-cu ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına]] əsasən kəndin əhalisi 151 nəfərdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан]{{ref-ru}}. 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.&lt;/ref&gt;

== Coğrafi mövqe ==
Kənd, rayon mərkəzindən 14 [[kilometr]], ən yaxın [[Dəmiryol stansiyası|dəmiryolu stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;ndan isə 78 [[kilometr]] uzaqlıqdadır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== Əhali ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Əhali
! 2002&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более]{{ref-ru}}. 3 fevral 2012 tarixində.&lt;/ref&gt; 
! 2009&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2013-05-16 }} {{ref-ru}}. 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində [https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Arxivləşdirilmişdir].&lt;/ref&gt;
! 2010&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
|-
|189
|{{Azalış}}168
|{{Azalış}}151
|}

=== Milli tərkibi ===
2002-ci ildə keçirilən [[Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınması (2002)|Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına]] əsasən kəndidə [[başqırdlar]] (91%) üstünlük təşkil edir.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{rəsmi saytı|http://www.asmo-rb.ru|Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası|lang=ru}}
* [http://ufagen.ru/places/baltachevskiy/usmanovo.html &quot;Genealogiya və Arxivləri&quot; portalında]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
{{Baltas rayonunun yaşayış məntəqələri}}

[[Kateqoriya:Baltas rayonu]]</text>
      <sha1>9tfa2yb2nhsxhg01nhpipaoctlcuz3n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516931</id>
    <revision>
      <id>6571438</id>
      <parentid>6568564</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:36:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5585" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                  = '''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu'''
 |Yerli adı            = 
 |Şəkil               = Ayrantökən palçıq vulkanı.jpg
 |Şəklin ölçüsü               = 
 |Şəklin izahı                 = [[Ayrantökən palçıq vulkanı]]
 |Ölkə                 = Azərbaycan
 |Rayon                = [[Abşeron]]
 |Yerləşməsi           = [[Abşeron yarımadası]]
 |Yaxın şəhər          = [[Bakı]]
 |lat_dir =N |lat_deg  = 40 |lat_min = 27 |lat_sec = 49
 |lon_dir =E |lon_deg  = 49 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
  |region              = AZE
  |CoordScale          = 
 |Kateqoriya BTMİ      = Ia
 |Sahəsi               = 12.322,84 hektar
 |Mütləq hündürlüyü       = 
 |Yaradılma tarixi       = [[15 avqust]] [[2007]]
 |Ziyarətçi sayı        = 
 |İdarəetmə orqanı     = [[Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi|AETSN]]
 |Sayt                 = 
 |Yer xəritəsi         = Azərbaycan fiziki
 |Yer xəritəsi 1       = 
 |Əlavələr                = 
 |Ümumdünya irsi       = 
 |Çay               = 
 |Fauna                = 
 |Vikianbar = 
}}
'''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu''' və ya tam adı ilə '''Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu'''&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;&gt;{{cite web|title=Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu|url=http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|website=AETSN|accessdate=27 sentyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20170927123342/http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|archivedate=2017-09-27|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; – Azərbaycanın Abşeron rayonunda yerləşən dövlət qoruğu. Qoruğun ərazisi 12.322,84 hektardır və burada 43 palçıq vulkanı mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eco.gov.az/index.php?pg=110 
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200202200040/http://eco.gov.az/index.php?pg=110|archivedate=February 2, 2020|title=Palçıq vulkanları qrupu DTQ |publisher=eco.gov.az|accessdate=August 9, 2022|language=az}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Azərbaycan Respublikası palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ölkədir. Hazırda ölkədə 400-dən çox palçıq vulkanı qeydə alınıb ki bu da dünyada olan palçıq vulkanlarının yarısının Azərbaycanda olduğunu bildirir.Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin [[2007]]-ci il [[15 avqust]] tarixli 2315 nömrəli Sərəncamı ilə [[Bakı]] və [[Abşeron yarımadası]]nda yerləşən palçıq vulkanlarının bir hissəsinin ərazisində yaradılıb. Müvafiq Sərəncama əsasən Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılmasının əsas məqsədi kimi palçıq vulkanlarına [[antropogen]] təsirlərin azaldılması, ərazidə aparılan intensiv inşaat işləri və vulkanların püskürmə ehtimalı olan zonalarda yaşayış binalarının inşasının qarşısınının alınması göstərilib. Bundan sonra [[Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti]]nin [[2011]]-ci il [[29 sentyabr]] tarixli 294 nömrəli Sərəncamı ilə 12.322,84 ha sahədə 43 palçıq vulkanının ərazisi qoruq elan edilib.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Fəaliyyət ==
Qoruğun fəaliyyətində əsasən iki prioritet istiqamət müəyyən olunmuşdur: vulkanik [[landşaft]]ın, təbiət komplekslərinin və obyektlərinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədi ilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirmək; elmi tədqiqatları təşkil etmək və ekoloji monitorinqi həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

Qoruq əməkdaşları xüsusi mühafizə statusu şamil edilmiş 43 [[palçıq vulkanı]]nda mütamadi olaraq elmi stasionar müşahidələr aparmaqla ekoloji şəraitin proqnozlaşdırılması, təbiətin mühafizəsinin elmi əsaslarının hazırlanması, vulkanik proseslərin dinamikasının öyrənilməsi ilə yanaşı, həm də, onların antropogen müdaxilələrdən qorunmasını təmin etməklə vulkanik landşaftın təbii vəziyyətini saxlayır.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Qoruğa daxil olan palçıq vulkanları ==
{{columns-list|4|
* [[Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı|Güzdək Bozdağ]]
* [[Ayrantökən palçıq vulkanı|Ayrantökən ]]
* [[Qoturdağ palçıq vulkanı|Qoturdağ]]
* Kirdağ
* Pilpili Qaradağ
* [[Torpaqlı Axtarma (palçıq vulkanı)|Torpaqlı Axtarma ]]
* [[Qaradağ Axtarması palçıq vulkanı|Qaradağ Axtarması]]
* [[Bəndovan palçıq vulkanı|Bəndovan ]]
* [[Ağzıbir palçıq vulkanı|Ağzıbir ]]
* [[Otman Bozdağ palçıq vulkanı|Otman Bozdağ]]
* [[Xərə Zirə]]
* [[Qarasu adası palçıq vulkanı|Qarasu adası ]]
* [[Zənbil]]
* [[Gil adası]]
* [[Çigil]]
* [[Səngi Muğan]]
* Çapılmış
* Gülbəxt-Sarınca
* Şor bulaq
* [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrəki ]]
* [[Qırməki palçıq vulkanı|Qırməki]]
* Kirdağ
* Çeyildağ
* Pirəkəşkül 
* Şəkixan qrupu
* Ağdam qrupu
* Süleymanaxtarma
* [[Kiçik Kənizədağ palçıq vulkanı|Kiçik Kənizədağ ]]
* [[Boyanata-Sarıdaş|Sarıdaş boyanata]]
* Durandağ
* [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay ]]
* Oyux
* Qaraxura
* Ağtirmə
* Əmcək-əmcək
* [[Boransız-Cülgə]]
* Qılınc
* Ağnohur
* Güllütəpə
* Çeilaxtarma
* Qotur
* Qələndəraxtarma
* Şahqaya
}}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın palçıq vulkanları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycanın qorunan təbiət əraziləri}}</text>
      <sha1>tsggbkz2ge3xdszq3ahk1elc6j0a1j0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571618</id>
      <parentid>6571438</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:54:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5955" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                  = '''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu'''
 |Yerli adı            = 
 |Şəkil               = Ayrantökən palçıq vulkanı.jpg
 |Şəklin ölçüsü               = 
 |Şəklin izahı                 = [[Ayrantökən palçıq vulkanı]]
 |Ölkə                 = Azərbaycan
 |Rayon                = [[Abşeron]]
 |Yerləşməsi           = [[Abşeron yarımadası]]
 |Yaxın şəhər          = [[Bakı]]
 |lat_dir =N |lat_deg  = 40 |lat_min = 27 |lat_sec = 49
 |lon_dir =E |lon_deg  = 49 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
  |region              = AZE
  |CoordScale          = 
 |Kateqoriya BTMİ      = Ia
 |Sahəsi               = 12.322,84 hektar
 |Mütləq hündürlüyü       = 
 |Yaradılma tarixi       = [[15 avqust]] [[2007]]
 |Ziyarətçi sayı        = 
 |İdarəetmə orqanı     = [[Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi|AETSN]]
 |Sayt                 = 
 |Yer xəritəsi         = Azərbaycan fiziki
 |Yer xəritəsi 1       = 
 |Əlavələr                = 
 |Ümumdünya irsi       = 
 |Çay               = 
 |Fauna                = 
 |Vikianbar = 
}}
'''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu''' və ya tam adı ilə '''Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu'''&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;&gt;{{cite web|title=Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu|url=http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|website=AETSN|accessdate=27 sentyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20170927123342/http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|archivedate=2017-09-27|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; – Azərbaycanın Abşeron rayonunda yerləşən dövlət qoruğu. Qoruğun ərazisi 12.322,84 hektardır və burada 43 palçıq vulkanı mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eco.gov.az/index.php?pg=110 
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200202200040/http://eco.gov.az/index.php?pg=110|archivedate=February 2, 2020|title=Palçıq vulkanları qrupu DTQ |publisher=eco.gov.az|accessdate=August 9, 2022|language=az}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Azərbaycan Respublikası palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ölkədir. Hazırda ölkədə 400-dən çox palçıq vulkanı qeydə alınıb&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705120735/https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archivedate=July 5, 2021|title=Azerbaijan mud volcano triggers huge blast in Caspian oil and gas fields|date=July 5, 2021|publisher=[[BBC World Service]] |accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; ki bu da dünyada olan palçıq vulkanlarının yarısının Azərbaycanda olduğunu bildirir. Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin [[2007]]-ci il [[15 avqust]] tarixli 2315 nömrəli Sərəncamı ilə [[Bakı]] və [[Abşeron yarımadası]]nda yerləşən palçıq vulkanlarının bir hissəsinin ərazisində yaradılıb. Müvafiq Sərəncama əsasən Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılmasının əsas məqsədi kimi palçıq vulkanlarına [[antropogen]] təsirlərin azaldılması, ərazidə aparılan intensiv inşaat işləri və vulkanların püskürmə ehtimalı olan zonalarda yaşayış binalarının inşasının qarşısınının alınması göstərilib. Bundan sonra [[Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti]]nin [[2011]]-ci il [[29 sentyabr]] tarixli 294 nömrəli Sərəncamı ilə 12.322,84 ha sahədə 43 palçıq vulkanının ərazisi qoruq elan edilib.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Fəaliyyət ==
Qoruğun fəaliyyətində əsasən iki prioritet istiqamət müəyyən olunmuşdur: vulkanik [[landşaft]]ın, təbiət komplekslərinin və obyektlərinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədi ilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirmək; elmi tədqiqatları təşkil etmək və ekoloji monitorinqi həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

Qoruq əməkdaşları xüsusi mühafizə statusu şamil edilmiş 43 [[palçıq vulkanı]]nda mütamadi olaraq elmi stasionar müşahidələr aparmaqla ekoloji şəraitin proqnozlaşdırılması, təbiətin mühafizəsinin elmi əsaslarının hazırlanması, vulkanik proseslərin dinamikasının öyrənilməsi ilə yanaşı, həm də, onların antropogen müdaxilələrdən qorunmasını təmin etməklə vulkanik landşaftın təbii vəziyyətini saxlayır.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Qoruğa daxil olan palçıq vulkanları ==
{{columns-list|4|
* [[Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı|Güzdək Bozdağ]]
* [[Ayrantökən palçıq vulkanı|Ayrantökən ]]
* [[Qoturdağ palçıq vulkanı|Qoturdağ]]
* Kirdağ
* Pilpili Qaradağ
* [[Torpaqlı Axtarma (palçıq vulkanı)|Torpaqlı Axtarma ]]
* [[Qaradağ Axtarması palçıq vulkanı|Qaradağ Axtarması]]
* [[Bəndovan palçıq vulkanı|Bəndovan ]]
* [[Ağzıbir palçıq vulkanı|Ağzıbir ]]
* [[Otman Bozdağ palçıq vulkanı|Otman Bozdağ]]
* [[Xərə Zirə]]
* [[Qarasu adası palçıq vulkanı|Qarasu adası ]]
* [[Zənbil]]
* [[Gil adası]]
* [[Çigil]]
* [[Səngi Muğan]]
* Çapılmış
* Gülbəxt-Sarınca
* Şor bulaq
* [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrəki ]]
* [[Qırməki palçıq vulkanı|Qırməki]]
* Kirdağ
* Çeyildağ
* Pirəkəşkül 
* Şəkixan qrupu
* Ağdam qrupu
* Süleymanaxtarma
* [[Kiçik Kənizədağ palçıq vulkanı|Kiçik Kənizədağ ]]
* [[Boyanata-Sarıdaş|Sarıdaş boyanata]]
* Durandağ
* [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay ]]
* Oyux
* Qaraxura
* Ağtirmə
* Əmcək-əmcək
* [[Boransız-Cülgə]]
* Qılınc
* Ağnohur
* Güllütəpə
* Çeilaxtarma
* Qotur
* Qələndəraxtarma
* Şahqaya
}}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın palçıq vulkanları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycanın qorunan təbiət əraziləri}}</text>
      <sha1>37kjornpggamxi5n8lxmbqtro6hga2m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571622</id>
      <parentid>6571618</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:57:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6424" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                  = '''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu'''
 |Yerli adı            = 
 |Şəkil               = Ayrantökən palçıq vulkanı.jpg
 |Şəklin ölçüsü               = 
 |Şəklin izahı                 = [[Ayrantökən palçıq vulkanı]]
 |Ölkə                 = Azərbaycan
 |Rayon                = [[Abşeron]]
 |Yerləşməsi           = [[Abşeron yarımadası]]
 |Yaxın şəhər          = [[Bakı]]
 |lat_dir =N |lat_deg  = 40 |lat_min = 27 |lat_sec = 49
 |lon_dir =E |lon_deg  = 49 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
  |region              = AZE
  |CoordScale          = 
 |Kateqoriya BTMİ      = Ia
 |Sahəsi               = 12.322,84 hektar
 |Mütləq hündürlüyü       = 
 |Yaradılma tarixi       = [[15 avqust]] [[2007]]
 |Ziyarətçi sayı        = 
 |İdarəetmə orqanı     = [[Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi|AETSN]]
 |Sayt                 = 
 |Yer xəritəsi         = Azərbaycan fiziki
 |Yer xəritəsi 1       = 
 |Əlavələr                = 
 |Ümumdünya irsi       = 
 |Çay               = 
 |Fauna                = 
 |Vikianbar = 
}}
'''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu''' və ya tam adı ilə '''Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu'''&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;&gt;{{cite web|title=Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu|url=http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|website=AETSN|accessdate=27 sentyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20170927123342/http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|archivedate=2017-09-27|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; – Azərbaycanın Abşeron rayonunda yerləşən dövlət qoruğu. Qoruğun ərazisi 12.322,84 hektardır və burada 43 palçıq vulkanı mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eco.gov.az/index.php?pg=110 
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200202200040/http://eco.gov.az/index.php?pg=110|archivedate=February 2, 2020|title=Palçıq vulkanları qrupu DTQ |publisher=eco.gov.az|accessdate=August 9, 2022|language=az}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Azərbaycan Respublikası palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ölkədir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705132725/https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archivedate=July 5, 2021|title=What Is a Mud Volcano? Huge Explosion Rocks Oil-Rich Caspian Sea|author=Ed Browne|date=July 5, 20221|publisher=[[Newsweek]] 
|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; Hazırda ölkədə 400-dən çox palçıq vulkanı qeydə alınıb&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705120735/https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archivedate=July 5, 2021|title=Azerbaijan mud volcano triggers huge blast in Caspian oil and gas fields|date=July 5, 2021|publisher=[[BBC World Service]] |accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; ki bu da dünyada olan palçıq vulkanlarının yarısının Azərbaycanda olduğunu bildirir. Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin [[2007]]-ci il [[15 avqust]] tarixli 2315 nömrəli Sərəncamı ilə [[Bakı]] və [[Abşeron yarımadası]]nda yerləşən palçıq vulkanlarının bir hissəsinin ərazisində yaradılıb. Müvafiq Sərəncama əsasən Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılmasının əsas məqsədi kimi palçıq vulkanlarına [[antropogen]] təsirlərin azaldılması, ərazidə aparılan intensiv inşaat işləri və vulkanların püskürmə ehtimalı olan zonalarda yaşayış binalarının inşasının qarşısınının alınması göstərilib. Bundan sonra [[Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti]]nin [[2011]]-ci il [[29 sentyabr]] tarixli 294 nömrəli Sərəncamı ilə 12.322,84 ha sahədə 43 palçıq vulkanının ərazisi qoruq elan edilib.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Fəaliyyət ==
Qoruğun fəaliyyətində əsasən iki prioritet istiqamət müəyyən olunmuşdur: vulkanik [[landşaft]]ın, təbiət komplekslərinin və obyektlərinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədi ilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirmək; elmi tədqiqatları təşkil etmək və ekoloji monitorinqi həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

Qoruq əməkdaşları xüsusi mühafizə statusu şamil edilmiş 43 [[palçıq vulkanı]]nda mütamadi olaraq elmi stasionar müşahidələr aparmaqla ekoloji şəraitin proqnozlaşdırılması, təbiətin mühafizəsinin elmi əsaslarının hazırlanması, vulkanik proseslərin dinamikasının öyrənilməsi ilə yanaşı, həm də, onların antropogen müdaxilələrdən qorunmasını təmin etməklə vulkanik landşaftın təbii vəziyyətini saxlayır.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Qoruğa daxil olan palçıq vulkanları ==
{{columns-list|4|
* [[Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı|Güzdək Bozdağ]]
* [[Ayrantökən palçıq vulkanı|Ayrantökən ]]
* [[Qoturdağ palçıq vulkanı|Qoturdağ]]
* Kirdağ
* Pilpili Qaradağ
* [[Torpaqlı Axtarma (palçıq vulkanı)|Torpaqlı Axtarma ]]
* [[Qaradağ Axtarması palçıq vulkanı|Qaradağ Axtarması]]
* [[Bəndovan palçıq vulkanı|Bəndovan ]]
* [[Ağzıbir palçıq vulkanı|Ağzıbir ]]
* [[Otman Bozdağ palçıq vulkanı|Otman Bozdağ]]
* [[Xərə Zirə]]
* [[Qarasu adası palçıq vulkanı|Qarasu adası ]]
* [[Zənbil]]
* [[Gil adası]]
* [[Çigil]]
* [[Səngi Muğan]]
* Çapılmış
* Gülbəxt-Sarınca
* Şor bulaq
* [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrəki ]]
* [[Qırməki palçıq vulkanı|Qırməki]]
* Kirdağ
* Çeyildağ
* Pirəkəşkül 
* Şəkixan qrupu
* Ağdam qrupu
* Süleymanaxtarma
* [[Kiçik Kənizədağ palçıq vulkanı|Kiçik Kənizədağ ]]
* [[Boyanata-Sarıdaş|Sarıdaş boyanata]]
* Durandağ
* [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay ]]
* Oyux
* Qaraxura
* Ağtirmə
* Əmcək-əmcək
* [[Boransız-Cülgə]]
* Qılınc
* Ağnohur
* Güllütəpə
* Çeilaxtarma
* Qotur
* Qələndəraxtarma
* Şahqaya
}}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın palçıq vulkanları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycanın qorunan təbiət əraziləri}}</text>
      <sha1>9p28rgvjz2k6dat5fxvlhbwhska2al4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571696</id>
      <parentid>6571622</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:29:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7767" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                  = '''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu'''
 |Yerli adı            = 
 |Şəkil               = Ayrantökən palçıq vulkanı.jpg
 |Şəklin ölçüsü               = 
 |Şəklin izahı                 = [[Ayrantökən palçıq vulkanı]]
 |Ölkə                 = Azərbaycan
 |Rayon                = [[Abşeron]]
 |Yerləşməsi           = [[Abşeron yarımadası]]
 |Yaxın şəhər          = [[Bakı]]
 |lat_dir =N |lat_deg  = 40 |lat_min = 27 |lat_sec = 49
 |lon_dir =E |lon_deg  = 49 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
  |region              = AZE
  |CoordScale          = 
 |Kateqoriya BTMİ      = Ia
 |Sahəsi               = 12.322,84 hektar
 |Mütləq hündürlüyü       = 
 |Yaradılma tarixi       = [[15 avqust]] [[2007]]
 |Ziyarətçi sayı        = 
 |İdarəetmə orqanı     = [[Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi|AETSN]]
 |Sayt                 = 
 |Yer xəritəsi         = Azərbaycan fiziki
 |Yer xəritəsi 1       = 
 |Əlavələr                = 
 |Ümumdünya irsi       = 
 |Çay               = 
 |Fauna                = 
 |Vikianbar = 
}}
'''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu''' və ya tam adı ilə '''Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu'''&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;&gt;{{cite web|title=Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu|url=http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|website=AETSN|accessdate=27 sentyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20170927123342/http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|archivedate=2017-09-27|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; – Azərbaycanın Abşeron rayonunda yerləşən dövlət qoruğu. Qoruğun ərazisi 12.322,84 hektardır və burada 43 palçıq vulkanı mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eco.gov.az/index.php?pg=110 
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200202200040/http://eco.gov.az/index.php?pg=110|archivedate=February 2, 2020|title=Palçıq vulkanları qrupu DTQ |publisher=eco.gov.az|accessdate=August 9, 2022|language=az}}&lt;/ref&gt; Dünyanın ən böyük palçıq vulkanı Torağay da bu qoruqda mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.volcanodiscovery.com/azerbaijan/mud-volcanoes.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120617150422/https://www.volcanodiscovery.com/azerbaijan/mud-volcanoes.html|archivedate=June 17, 2012
|title=Mud Volcanoes in Azerbaijan|author=Ronnie Gallagher|date= |publisher=volcanodiscovery.com|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
|url=https://azertag.az/xeber/Dunyanin_en_neheng_palchiq_vulkani_30_ilden_sonra_bu_il_ikinci_defe_puskurub-1156255 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219064839/https://azertag.az/xeber/Dunyanin_en_neheng_palchiq_vulkani_30_ilden_sonra_bu_il_ikinci_defe_puskurub-1156255
|archivedate=19 fevral 2020|title=Dünyanın ən nəhəng palçıq vulkanı 30 ildən sonra bu il ikinci dəfə püskürüb|author=|date=24 aprel 2018|publisher=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi]]|accessdate=11 avqust 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://azterra.az/sights/gryazevie-vulkani-azerbaijan/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200928182816/https://azterra.az/sights/gryazevie-vulkani-azerbaijan/|archivedate=28 sentyabr 2020
|title=Грязевые вулканы (Гобустан)|publisher=azterra.az|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Azərbaycan Respublikası palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ölkədir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705132725/https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archivedate=July 5, 2021|title=What Is a Mud Volcano? Huge Explosion Rocks Oil-Rich Caspian Sea|author=Ed Browne|date=July 5, 20221|publisher=[[Newsweek]] 
|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; Hazırda ölkədə 400-dən çox palçıq vulkanı qeydə alınıb&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705120735/https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archivedate=July 5, 2021|title=Azerbaijan mud volcano triggers huge blast in Caspian oil and gas fields|date=July 5, 2021|publisher=[[BBC World Service]] |accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; ki bu da dünyada olan palçıq vulkanlarının yarısının Azərbaycanda olduğunu bildirir. Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin [[2007]]-ci il [[15 avqust]] tarixli 2315 nömrəli Sərəncamı ilə [[Bakı]] və [[Abşeron yarımadası]]nda yerləşən palçıq vulkanlarının bir hissəsinin ərazisində yaradılıb. Müvafiq Sərəncama əsasən Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılmasının əsas məqsədi kimi palçıq vulkanlarına [[antropogen]] təsirlərin azaldılması, ərazidə aparılan intensiv inşaat işləri və vulkanların püskürmə ehtimalı olan zonalarda yaşayış binalarının inşasının qarşısınının alınması göstərilib. Bundan sonra [[Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti]]nin [[2011]]-ci il [[29 sentyabr]] tarixli 294 nömrəli Sərəncamı ilə 12.322,84 ha sahədə 43 palçıq vulkanının ərazisi qoruq elan edilib.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Fəaliyyət ==
Qoruğun fəaliyyətində əsasən iki prioritet istiqamət müəyyən olunmuşdur: vulkanik [[landşaft]]ın, təbiət komplekslərinin və obyektlərinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədi ilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirmək; elmi tədqiqatları təşkil etmək və ekoloji monitorinqi həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

Qoruq əməkdaşları xüsusi mühafizə statusu şamil edilmiş 43 [[palçıq vulkanı]]nda mütamadi olaraq elmi stasionar müşahidələr aparmaqla ekoloji şəraitin proqnozlaşdırılması, təbiətin mühafizəsinin elmi əsaslarının hazırlanması, vulkanik proseslərin dinamikasının öyrənilməsi ilə yanaşı, həm də, onların antropogen müdaxilələrdən qorunmasını təmin etməklə vulkanik landşaftın təbii vəziyyətini saxlayır.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Qoruğa daxil olan palçıq vulkanları ==
{{columns-list|4|
* [[Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı|Güzdək Bozdağ]]
* [[Ayrantökən palçıq vulkanı|Ayrantökən ]]
* [[Qoturdağ palçıq vulkanı|Qoturdağ]]
* Kirdağ
* Pilpili Qaradağ
* [[Torpaqlı Axtarma (palçıq vulkanı)|Torpaqlı Axtarma ]]
* [[Qaradağ Axtarması palçıq vulkanı|Qaradağ Axtarması]]
* [[Bəndovan palçıq vulkanı|Bəndovan ]]
* [[Ağzıbir palçıq vulkanı|Ağzıbir ]]
* [[Otman Bozdağ palçıq vulkanı|Otman Bozdağ]]
* [[Xərə Zirə]]
* [[Qarasu adası palçıq vulkanı|Qarasu adası ]]
* [[Zənbil]]
* [[Gil adası]]
* [[Çigil]]
* [[Səngi Muğan]]
* Çapılmış
* Gülbəxt-Sarınca
* Şor bulaq
* [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrəki ]]
* [[Qırməki palçıq vulkanı|Qırməki]]
* Kirdağ
* Çeyildağ
* Pirəkəşkül 
* Şəkixan qrupu
* Ağdam qrupu
* Süleymanaxtarma
* [[Kiçik Kənizədağ palçıq vulkanı|Kiçik Kənizədağ ]]
* [[Boyanata-Sarıdaş|Sarıdaş boyanata]]
* Durandağ
* [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay ]]
* Oyux
* Qaraxura
* Ağtirmə
* Əmcək-əmcək
* [[Boransız-Cülgə]]
* Qılınc
* Ağnohur
* Güllütəpə
* Çeilaxtarma
* Qotur
* Qələndəraxtarma
* Şahqaya
}}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın palçıq vulkanları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycanın qorunan təbiət əraziləri}}</text>
      <sha1>cshlkaq1g0h6dhv2wuw0k8t0h8z3vp1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571703</id>
      <parentid>6571696</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəcəb Yaxşı</username>
        <id>145872</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fəaliyyət */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7795" xml:space="preserve">{{Qoruq
 |Adı                  = '''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu'''
 |Yerli adı            = 
 |Şəkil               = Ayrantökən palçıq vulkanı.jpg
 |Şəklin ölçüsü               = 
 |Şəklin izahı                 = [[Ayrantökən palçıq vulkanı]]
 |Ölkə                 = Azərbaycan
 |Rayon                = [[Abşeron]]
 |Yerləşməsi           = [[Abşeron yarımadası]]
 |Yaxın şəhər          = [[Bakı]]
 |lat_dir =N |lat_deg  = 40 |lat_min = 27 |lat_sec = 49
 |lon_dir =E |lon_deg  = 49 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
  |region              = AZE
  |CoordScale          = 
 |Kateqoriya BTMİ      = Ia
 |Sahəsi               = 12.322,84 hektar
 |Mütləq hündürlüyü       = 
 |Yaradılma tarixi       = [[15 avqust]] [[2007]]
 |Ziyarətçi sayı        = 
 |İdarəetmə orqanı     = [[Azərbaycan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi|AETSN]]
 |Sayt                 = 
 |Yer xəritəsi         = Azərbaycan fiziki
 |Yer xəritəsi 1       = 
 |Əlavələr                = 
 |Ümumdünya irsi       = 
 |Çay               = 
 |Fauna                = 
 |Vikianbar = 
}}
'''Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu''' və ya tam adı ilə '''Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu'''&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;&gt;{{cite web|title=Bakı və Abşeron yarımadasının Palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu|url=http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|website=AETSN|accessdate=27 sentyabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20170927123342/http://eco.gov.az/az/554-baki-ve-abseron-yarimadasinin-palciq-vulkanlari-qrupu-dovlet-tebiet-qorugu|archivedate=2017-09-27|language=azərbaycanca|url-status=live}}&lt;/ref&gt; – Azərbaycanın Abşeron rayonunda yerləşən dövlət qoruğu. Qoruğun ərazisi 12.322,84 hektardır və burada 43 palçıq vulkanı mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eco.gov.az/index.php?pg=110 
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200202200040/http://eco.gov.az/index.php?pg=110|archivedate=February 2, 2020|title=Palçıq vulkanları qrupu DTQ |publisher=eco.gov.az|accessdate=August 9, 2022|language=az}}&lt;/ref&gt; Dünyanın ən böyük palçıq vulkanı Torağay da bu qoruqda mühafizə olunur. &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.volcanodiscovery.com/azerbaijan/mud-volcanoes.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120617150422/https://www.volcanodiscovery.com/azerbaijan/mud-volcanoes.html|archivedate=June 17, 2012
|title=Mud Volcanoes in Azerbaijan|author=Ronnie Gallagher|date= |publisher=volcanodiscovery.com|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
|url=https://azertag.az/xeber/Dunyanin_en_neheng_palchiq_vulkani_30_ilden_sonra_bu_il_ikinci_defe_puskurub-1156255 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219064839/https://azertag.az/xeber/Dunyanin_en_neheng_palchiq_vulkani_30_ilden_sonra_bu_il_ikinci_defe_puskurub-1156255
|archivedate=19 fevral 2020|title=Dünyanın ən nəhəng palçıq vulkanı 30 ildən sonra bu il ikinci dəfə püskürüb|author=|date=24 aprel 2018|publisher=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi]]|accessdate=11 avqust 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://azterra.az/sights/gryazevie-vulkani-azerbaijan/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200928182816/https://azterra.az/sights/gryazevie-vulkani-azerbaijan/|archivedate=28 sentyabr 2020
|title=Грязевые вулканы (Гобустан)|publisher=azterra.az|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Azərbaycan Respublikası palçıq vulkanlarının ən çox yayıldığı ölkədir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705132725/https://www.newsweek.com/what-mud-volcano-explained-huge-explosion-fire-caspian-sea-oil-1606877|archivedate=July 5, 2021|title=What Is a Mud Volcano? Huge Explosion Rocks Oil-Rich Caspian Sea|author=Ed Browne|date=July 5, 20221|publisher=[[Newsweek]] 
|accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; Hazırda ölkədə 400-dən çox palçıq vulkanı qeydə alınıb&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705120735/https://www.bbc.com/news/world-europe-57722236|archivedate=July 5, 2021|title=Azerbaijan mud volcano triggers huge blast in Caspian oil and gas fields|date=July 5, 2021|publisher=[[BBC World Service]] |accessdate=August 11, 2022|language=en}}&lt;/ref&gt; ki bu da dünyada olan palçıq vulkanlarının yarısının Azərbaycanda olduğunu bildirir. Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin [[2007]]-ci il [[15 avqust]] tarixli 2315 nömrəli Sərəncamı ilə [[Bakı]] və [[Abşeron yarımadası]]nda yerləşən palçıq vulkanlarının bir hissəsinin ərazisində yaradılıb. Müvafiq Sərəncama əsasən Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılmasının əsas məqsədi kimi palçıq vulkanlarına [[antropogen]] təsirlərin azaldılması, ərazidə aparılan intensiv inşaat işləri və vulkanların püskürmə ehtimalı olan zonalarda yaşayış binalarının inşasının qarşısınının alınması göstərilib. Bundan sonra [[Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti]]nin [[2011]]-ci il [[29 sentyabr]] tarixli 294 nömrəli Sərəncamı ilə 12.322,84 ha sahədə 43 palçıq vulkanının ərazisi qoruq elan edilib.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Fəaliyyət ==
Qoruğun fəaliyyətində əsasən iki prioritet istiqamət müəyyən olunmuşdur: 

* Vulkanik [[landşaft]]ın, təbiət komplekslərinin və obyektlərinin təbii vəziyyətini qoruyub saxlamaq məqsədi ilə təbiət ərazilərinin mühafizəsini həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;
* Elmi tədqiqatları təşkil etmək və ekoloji monitorinqi həyata keçirmək.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

Qoruq əməkdaşları xüsusi mühafizə statusu şamil edilmiş 43 [[palçıq vulkanı]]nda mütamadi olaraq elmi stasionar müşahidələr aparmaqla ekoloji şəraitin proqnozlaşdırılması, təbiətin mühafizəsinin elmi əsaslarının hazırlanması, vulkanik proseslərin dinamikasının öyrənilməsi ilə yanaşı, həm də, onların antropogen müdaxilələrdən qorunmasını təmin etməklə vulkanik landşaftın təbii vəziyyətini saxlayırlar.&lt;ref name=&quot;aetsn&quot;/&gt;

== Qoruğa daxil olan palçıq vulkanları ==
{{columns-list|4|
* [[Güzdək Bozdağı palçıq vulkanı|Güzdək Bozdağ]]
* [[Ayrantökən palçıq vulkanı|Ayrantökən ]]
* [[Qoturdağ palçıq vulkanı|Qoturdağ]]
* Kirdağ
* Pilpili Qaradağ
* [[Torpaqlı Axtarma (palçıq vulkanı)|Torpaqlı Axtarma ]]
* [[Qaradağ Axtarması palçıq vulkanı|Qaradağ Axtarması]]
* [[Bəndovan palçıq vulkanı|Bəndovan ]]
* [[Ağzıbir palçıq vulkanı|Ağzıbir ]]
* [[Otman Bozdağ palçıq vulkanı|Otman Bozdağ]]
* [[Xərə Zirə]]
* [[Qarasu adası palçıq vulkanı|Qarasu adası ]]
* [[Zənbil]]
* [[Gil adası]]
* [[Çigil]]
* [[Səngi Muğan]]
* Çapılmış
* Gülbəxt-Sarınca
* Şor bulaq
* [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrəki ]]
* [[Qırməki palçıq vulkanı|Qırməki]]
* Kirdağ
* Çeyildağ
* Pirəkəşkül 
* Şəkixan qrupu
* Ağdam qrupu
* Süleymanaxtarma
* [[Kiçik Kənizədağ palçıq vulkanı|Kiçik Kənizədağ ]]
* [[Boyanata-Sarıdaş|Sarıdaş boyanata]]
* Durandağ
* [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay ]]
* Oyux
* Qaraxura
* Ağtirmə
* Əmcək-əmcək
* [[Boransız-Cülgə]]
* Qılınc
* Ağnohur
* Güllütəpə
* Çeilaxtarma
* Qotur
* Qələndəraxtarma
* Şahqaya
}}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycanın palçıq vulkanları]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Azərbaycanın qorunan təbiət əraziləri}}</text>
      <sha1>hvxfwawo5p2e18d4gx34ci22fqfci5y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ural (Əbyəlil)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517722</id>
    <revision>
      <id>6571018</id>
      <parentid>6451008</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:15:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5048" xml:space="preserve">{{digər məna|Ural}}
{{YM
 |növü                        = 
 |rəsmi_adı      =Ural kəndi
 |orijinal_adı                  = {{lang-ba|Урал}}  
 |ölkə               = Rusiya        
 |şəkli                         =  
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        =
  |CoordAddon
 | lat_deg                  = 53 |lat_min = 1 |lat_sec = 33
 | lon_deg                  = 58 |lon_min = 57 |lon_sec = 46  
  |bayraq yazısı                 =
 |bayrağın  miqyası             =
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 0
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     =  
 |region növü                   = 
 |region                        = 
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = 
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 =
 |region xəritəsi               = 
 |rayon xəritəsi                = 
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        = 
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                  = 
 |dini tərkib                  = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = 
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  =453605
 |poçt indeksləri               = 
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
 |xəritə1                       = 
}}
'''Ural kəndi''' ({{lang-ba|Урал}}) - [[Rusiya]]nın [[Başqırdıstan]] Respublikası [[Əbyəlil rayonu]] Alməhəmməd kənd sovetliyinə daxil olan kənd.

== Əhali ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Əhalinin sayı
!1968
!2002&lt;ref name=&quot;справочник&quot;&gt;Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — [http://www.asmo-rb.ru/engine/data/attach/1/spravochnik.xls приложение в формате Excel].&lt;/ref&gt;
!2009&lt;ref&gt;[http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2013-05-16 }} {{ref-ru}}. 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində [https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Arxivləşdirilmişdir].&lt;/ref&gt;
!2010&lt;ref&gt;[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан]{{ref-ru}}. 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.&lt;/ref&gt;
|-
|205||{{Azalış}}125
|{{Azalış}}104
|{{Azalış}}77
|-
|}
2002-ci il ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Ural kəndinin milli tərkibi: [[başqırdlar]] 77 %&lt;ref name=&quot;справочник&quot;/&gt;.

== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
* rayon mərkəzindən (Askar): 58&amp;nbsp;km.,
* kənd sovetliyindən (Selin): 20&amp;nbsp;km.
* ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Alməhəmməd stansiyası): 15&amp;nbsp;km.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Mənbə ==
* [http://www.asmo-rb.ru Совет муниципальных образований Республики Башкортостан].

[[Kateqoriya:Əbyəlil rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>fni6mxn1aur7hl5b3nri9iftzaq1zr6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yeni Qızılyar (Arxangel)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>521472</id>
    <revision>
      <id>6571449</id>
      <parentid>6452474</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:48:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5220" xml:space="preserve">{{digər məna|Qızılyar }}
{{YM
 |növü                        = 
 |rəsmi_adı      =Yeni Qızılyar kəndi
 |orijinal_adı                  ={{Dil-ba|Яңы Ҡыҙылъяр}}
 |ölkə               = Rusiya        
 |şəkli                         = 
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        =
  |CoordAddon
 | lat_deg                  = 54 |lat_min = 28 |lat_sec = 54
 | lon_deg                  = 56 |lon_min = 36 |lon_sec = 51  
 |bayraq yazısı                 =
 |bayrağın  miqyası             =
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 0
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     =  
 |region növü                   = 
 |region                        = 
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = 
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 =
 |region xəritəsi               = 
 |rayon xəritəsi                = 
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        = 
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                  = 
 |dini tərkib                  = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = 
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  =453036
 |poçt indeksləri               =  
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
 |xəritə1                       = 
}}
'''Yeni Qızılyar''' ({{Dil-ba|Яңы Ҡыҙылъяр}}, {{Dil-ru|Новокызылярово}}) — [[Başqırdıstan Respublikası]]nın [[Arxangel rayonu]]nda yerləşən kənd. Kənd [[Lipov kənd şurası]]nın tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
* rayon mərkəzindən (Arxangel): 26&amp;nbsp;km,
* kənd sovetliyindən (Blaqoveşenka): 3&amp;nbsp;km.
* ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Priural stansiyası): 28&amp;nbsp;km.
Kənd ərazisindən İnzer çayı axır.
== Əhali ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Əhali
! 2002&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более]{{ref-ru}}. 3 fevral 2012 tarixində.&lt;/ref&gt; 
! 2009&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2013-05-16 }} {{ref-ru}}. 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində [https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Arxivləşdirilmişdir].&lt;/ref&gt;
! 2010&lt;ref&gt;[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf 2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıya alınması. Başqırdıstan Respublikası yaşayış məntəqələrində əhalinin sayı]{{ref-ru}}. 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.&lt;/ref&gt;
|-
|39
|{{Azalış}}28
|{{Artış}}30
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{rəsmi saytı|http://www.asmo-rb.ru|Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası|lang=ru}}

[[Kateqoriya:Arxangel rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>me1feab3lfv2njp1wv9a5wtmv0rytpk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şərqi Avstraliya cərəyanı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>522357</id>
    <revision>
      <id>6571694</id>
      <parentid>4200873</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:29:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2934" xml:space="preserve">{{Dəniz cərəyanı
|Adı =Şərqi Avstraliya cərəyanı 
|Yerli adı             = 
|Təsvir =East Australian Current.jpg
|Təsvirin izahı        =Şərqi Avstraliya cərəyanının termal profili
|Akvatoriya   = [[Sakit okean]]
|Tip = İsti
|Orta axın cərəyanı    =3,7-5,6
|Orta temperatur  =25
|Duzluluğu             =
|ümumi sərfiyyatı = 
|Commonsda kateqoriya      = 	
}}
'''Şərqi Avstraliya cərəyanı''' — [[Sakit okean|Sakit okeanda]] cənub ekvator axımından formalaşaraq [[Mərcan dənizi|Mərcan dənizindən]] keçən və [[Avstraliya|Avstraliyanın]] şərq sahillərinə çataraq, cənuba doğru axan isti okean cərəyanıdır. 

== Xüsusiyyətləri ==
Avstraliya sahillərinin yaxınlığında təxminən 15° c.en-də cənub ekvator axımı bölünərək Şərqi Avstraliya cərəyanını yaradır. Bu, Avstraliya sahillərinə yaxın ən böyük okean cərəyanıdır. Cərəyan 30° c.en-də maksimum sürətinə çataraq, 90 sm/s sürəti ilə axır. Cənub istiqamətində axarkən 31°c.en ilə 32° c.en arasında bölünür. 33° c.en-ə çatdıqda o, cənub istiqamətinə keçməyə başlayır və axımının digər hissəsi sıx sirkulyasiya zamanı şimala tərəf dönür. Bu ərazidə Şərqi Avstraliya cərəyanı özünün maksimum axım nəqliyyatına çatır, təxminən 35 Sv (Bir sverdrup (Sv) saniyədə 10&lt;sup&gt;6&lt;/sup&gt; m&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt;-ə bərabərdir).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Talley, Lynne. ''Descriptive physical oceanography: an introduction'' (6th ed.). San Diego, CA: Elsevier Inc.&lt;/ref&gt; Geri dönməyən axımın çox hissəsi [[Yeni Zelandiya|Yeni Zellandiyanın]] şimal burnunun şimalında [[Tasman dənizi|Tasman dənizindən]] keçərək şərqə doğru Tasman cəbhəsinə irəliləyir. Cərəyanın qalan hissəsi cənuba doğru [[Qərb küləkləri]] cərəyanına çatana qədər axır. Tasman hissəsində axımın nəqli 13 Sv hesablanmışdır. Şərqi Avstraliya cərəyanının şərqə doğru hərəkəti və Yeni Zelandiya sahil xətitinə yenidən gəlməsi Şərqi Aukland cərəyanını formalaşdırır.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;Roemmich, D.; Sutton, P. (1998). &quot;The mean and variability of ocean circulation past northern New Zealand: Determining the representativeness of hydrographic climatologies.&quot;. ''J. Geophys. Res''. '''103''': 13041–13054. [[Digital object identifier|doi]]:[https://doi.org/10.1029%2F98jc00583 10.1029/98jc00583].&lt;/ref&gt; Həmçinin, bu cərəyan da tropik dəniz faunasını Avstraliyanın cənub-şərq sahilləri boyu [[subtropik]] bölgələrdəki yaşam yerlərinə daşımaq üçün hərəkət edir.

== Həmçinin bax ==
* [[Sakit okean]]
* [[Kamçatka cərəyanı]]
* [[Tasman dənizi]]
* [[Mərcan dənizi]]

== Xarici keçid ==
* [http://kayzen.az/blog/hidrosfer/762/okean-suyunun-h%C9%99r%C9%99k%C9%99ti.html Okean suyunun hərəkəti]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Sakit okean cərəyanları]]</text>
      <sha1>mdg3d2pqbowy7ed5xqx4ikhd6ogvnd3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ural (Baymak)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>522825</id>
    <revision>
      <id>6571016</id>
      <parentid>6451006</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:15:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5592" xml:space="preserve">{{digər məna|Ural}}
{{YM
 |növü                        = 
 |rəsmi_adı        = Ural kəndi
 |orijinal_adı                  = {{Dil-ba|Урал}}
 |ölkə               = Rusiya        
 |şəkli                         = 
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        =
  |CoordAddon
 | lat_deg                  = 52|lat_min = 16|lat_sec = 35
 | lon_deg                  = 58|lon_min = 53|lon_sec = 50   
 |bayraq yazısı                 =
 |bayrağın  miqyası             =
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 0
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     =  
 |region növü                   = 
 |region                        = 
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = 
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 =
 |region xəritəsi               = 
 |rayon xəritəsi                = 
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        = 
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                  = 
 |dini tərkib                  = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = 
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  =453654
 |poçt indeksləri               =  
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
 |xəritə1                       = 
}}
'''Ural''' ({{Dil-ba|Урал}}, {{Dil-ru|Урал}}) — [[Başqırdıstan Respublikası]]&lt;nowiki/&gt;nın [[Baymak rayonu]]&lt;nowiki/&gt;nda yerləşən kənd. Kənd [[Zilair kənd şurası]]&lt;nowiki/&gt;nın tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
* rayon mərkəzindən (Baymak): 70&amp;nbsp;km,
* kənd sovetliyindən (Urqaza): 25&amp;nbsp;km.
* ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sibay stansiyası): 75&amp;nbsp;km.
== Əhali ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Əhali
! 2002&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более]{{ref-ru}}. 3 fevral 2012 tarixində.&lt;/ref&gt; 
! 2009&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2013-05-16 }} {{ref-ru}}. 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində [https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Arxivləşdirilmişdir].&lt;/ref&gt;
! 2010&lt;ref&gt;[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf 2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıya alınması. Başqırdıstan Respublikası yaşayış məntəqələrində əhalinin sayı]{{ref-ru}}. 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.&lt;/ref&gt;
|-
|230
|{{Azalış}}250
|{{Azalış}}215
|}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{rəsmi saytı|http://www.asmo-rb.ru|Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası|lang=ru}}
* [http://www.baimak.ru/ Официальный сайт Баймакского района Башкортостана] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090522081343/http://www.baimak.ru/ |date=2009-05-22 }}
* [http://urgaza.ru/historical-background/people-and-years/232/2093/ Историческая справка по указанному населенному пункту на сайте Историко-краеведческого портала Ургаза.ру]

[[Kateqoriya:Baymak rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>37492hkiddcyq5n31z0r91ofst16bpm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xose Marti</title>
    <ns>0</ns>
    <id>526378</id>
    <revision>
      <id>6571746</id>
      <parentid>5532130</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:46:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1228" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>dq73ngwznzgmww42zgs265kf5xfo1ua</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571747</id>
      <parentid>6571746</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:50:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1569" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==
Xose Julian Marti Peres 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub.  Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>ram4h3jw0pnrjrx569ig5sk10xb96t4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571748</id>
      <parentid>6571747</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:51:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>İstinad əlavə edildi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1634" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==
Xose Julian Marti Peres 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub.  Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.&lt;ref name=&quot;alborch15&quot;&gt;{{harvnb|Alborch Bataller|1995|p=15}}&lt;/ref&gt;

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>cqd8i1z7qmwel95k48rpo7bzuui3snv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571749</id>
      <parentid>6571748</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:53:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1801" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==
Xose Julian Marti Peres 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub.  Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.&lt;ref name=&quot;alborch15&quot;&gt;{{harvnb|Alborch Bataller|1995|p=15}}&lt;/ref&gt;

1865-ci ildə [[Rafael Maria de Mendive|Rafael Maria de Mendivenin]] rəhbərlik etdiyi Escuela de Instrucción Primaria Superior Municipal de Varones-ə daxil oldu.

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>0t6fhate7okh183zt7walxyd3jir6sc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571751</id>
      <parentid>6571749</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:55:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1878" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==
Xose Julian Marti Peres 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub.  Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.&lt;ref name=&quot;alborch15&quot;&gt;{{harvnb|Alborch Bataller|1995|p=15}}&lt;/ref&gt;

1865-ci ildə [[Rafael Maria de Mendive|Rafael Maria de Mendivenin]] rəhbərlik etdiyi Escuela de Instrucción Primaria Superior Municipal de Varones-ə daxil oldu. Mendive Martinin siyasi fəlsəfələrinin inkişafında təsirli olmuşdur.

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>g06g5t6cernfoun8iw09njyhzcnehtt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571755</id>
      <parentid>6571751</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:58:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2086" xml:space="preserve">{{qaralama}}
{{Yazıçı
 |adı               = Xose Xulian Marti Peres
 |orijinal adı      = 
 |digər adları      = 
 |şəkil             = José Martí retrato más conocido Jamaica 1892.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = 
 |təxəllüsü         = 
 |doğum tarixi      = 
 |doğum yeri        = 
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = 
 |milliyyəti        = kubalı
 |təhsili           = 
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = şair, dramaturq
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = 
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}
'''Xose Xulian Marti Peres''' ({{Dil-es|José Julián Martí Pérez}}; {{DVTY}}) — [[Kuba]] şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, [[Kuba]]&lt;nowiki/&gt;da azadlıq hərəkatının lideri, [[Kuba İnqilab Partiyası|Kuba İnqilab Partiyasının]] qurucusu.

== Həyatı ==
Xose Julian Marti Peres 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub.  Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.&lt;ref name=&quot;alborch15&quot;&gt;{{harvnb|Alborch Bataller|1995|p=15}}&lt;/ref&gt;

1865-ci ildə [[Rafael Maria de Mendive|Rafael Maria de Mendivenin]] rəhbərlik etdiyi Escuela de Instrucción Primaria Superior Municipal de Varones-ə daxil oldu. Mendive Martinin siyasi fəlsəfələrinin inkişafında təsirli olmuşdur.&lt;ref&gt;Fidalgo 1998, p. 26&lt;/ref&gt; 1866-cı ildə Marti, Mendivenin təhsilini maliyyələşdirdiyi Instituto de Segunda Enseñanza-ya daxil oldu.&lt;ref name=&quot;alborch152&quot;&gt;{{harvnb|Alborch Bataller|1995|p=15}}&lt;/ref&gt;

== İstinad siyahısı ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici istinadlar}}</text>
      <sha1>6w5zf5je3zjteqwv411njsokspgqa5h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əfqanıstan müharibəsi (2001–2021)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>528007</id>
    <revision>
      <id>6571528</id>
      <parentid>6429397</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:32:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9404" xml:space="preserve">{{digər məna|Əfqanıstan müharibəsi}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Əfqanıstan müharibəsi
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = 2001 War in Afghanistan collage 3.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = ABŞ ordusunun Əfqanıstana hücumu
 |tarixi                = 7 sentyabr 2001-30 avqust 2021
 |yeri                  = {{AFG}}
 |səbəbi                = [[11 sentyabr terror aktları]]
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = [[Taliban|Talibanın]] qələbəsi
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Fayl:Flag of the Taliban.svg|20px|]] [[Taliban]] &lt;br&gt;  [[Fayl:Flag of al-Qaeda.svg|20px|]] [[Əl-Qaidə]] &lt;br&gt; [[Fayl:AQMI Flag asymmetric.svg|20px| ]] UMI &lt;br&gt; [[Fayl:Flag of Jihad.svg |20px]] İslami Cihad Hərəkatı
 |tərəf2                = {{USA}} 90,000&lt;br&gt;
{{GBR}} 9,500 &lt;br&gt;
{{GER}} 4,900 &lt;br&gt;
{{ITA}} 3,816 &lt;br&gt;
{{FRA}} 3,308 &lt;br&gt;
{{POL}} 2,457 &lt;br&gt;
{{ROM}} 1,843 &lt;br&gt;
{{AUS}} 1,550 &lt;br&gt;
{{ESP}} 1,481 &lt;br&gt;
{{TUR}} 1,327 &lt;br&gt;
* Daha 40 ölkə
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Fayl:Flag of the Taliban.svg|20px]] Taliban
**[[Məhəmməd Ömər]]
**Obaidillah Axund
**Molla Dadullah
**Baht Məhəmməd
**Cəlaləddin Xəqani
**Siryəddin Xəqani
**Təhrik-i Təliban
**Əbül-Qani Bəradar
**Mövlana Fəzullah
[[Fayl:Flag of al-Qaeda.svg|20px]] Əl-Qaidə
**[[Usama bin Ladin]]
**Saif al-Adel
**Eymən əz-Zəvahiri
**Said əl-Misiri
**Məhəmməd Atıf
**Əbu Latih əl-libi
**Sabar lal Melma
**Yunis əl-Mavritani
**Cümə Namanqani
**Tohir Yo'dosh
**Əbu Osman Adil
**Hacı Mali Xan
**Gülbəddin Hikmətyar
 |komandan2             = {{USA}}
**[[Barak Obama]]
**[[Corc Volker Buş|Corc Buş]]
**Con Allen
**Devid Petrus
**Stenli MCcreydi
**Devid Makkierman
**Karl Eikenberry
**Devid Barno
**Dan McNeil
**Paul Mikolastok
**Tomi Franks
{{GBR}}
**Peter Wall
**Nik Parker
**Devid Riçard
**Con Makkel
{{GER}}
**[[Angela Merkel]]
**Gerhard Schörder
**Tomas de Maizière
**Goetz Gliemerot
**Nober Vanheyt
{{ROM}}
**Ştefan Dânilâ
**Gabriel İgnia
{{FRA}}
**[[Nikolya Sarkozi]]
**[[Jak Şirak]]
**Cen-Lüiz Pu
{{AUS}}
**Stüard Smit
**Aqnus Kampbell
{{ITA}}
**Macnodel Vecchio
{{ESP}}
**Gustavo Delgado
{{TUR}}
**Hilmi Akın Zorlu
**Levent Çolak
{{AFG}}
**Həmid Kərzai
**Bismillah Xan Məhəmmədi
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = **[[Fayl:Flag of Afghanistan (2013–2021).svg|20px|]] Əfqan Milli Qoruma Gücləri:'''352,000'''
&lt;br&gt;
**Əfqanıstan İslam Respublikası Terror Təşkilatı '''~17,000'''
**
 |qüvvə2                = [[Fayl:Flag of the Taliban.svg|20px]] Təliban:'''63,500'''
[[Fayl:Flag of al-Qaeda.svg|20px]] [[Əl-Qaidə]]:'''11,000'''
&lt;br&gt;
[[Fayl:Flag of Islamic State of Iraq.svg |20px]] [[İraq Şam İslam Dövləti]]:'''4,000'''([[2018]])
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}

'''Əfqanıstan müharibəsi''' — 2001-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Əfqanıstan]]a hücumundan sonra günümüzə qədər Əfqanıstanda davam edən münaqişələri əhatə edir.

== Arxa plan ==
27 may 2014 tarixində ABŞ prezidenti [[Barak Obama]], ABŞ qoşunlarının döyüş missiyasının il sonuna qədər başa çatacağını açıqlamışdır. Geriyə 9,800 nəfərlik bir qrup qalacaq, Əfqan qüvvələri maarifləndiriləcək və məsləhət veriləcək ancaq 2015 tarixindən etibarən koalisiya qüvvələri qara toqquşmalarına qoşulmayacaq. Obama həmçinin 2016-cı ilin sonuna qədər bütün Amerika qoşunlarının ölkədən çəkiləcəyini açıqlamışdır.&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2014/05/28/world/asia/us-to-complete-afghan-pullout-by-end-of-2016-obama-to-say.html?hp&amp;_r=0 U.S. Troops to Leave Afghanistan by End of 2016]&lt;/ref&gt;

[[Ortaq Xüsusi Hərəkat Komandanlığı]]nın [[Taliban]] və [[Əl-Qaidə]]yə qarşı mübarizə edəcəyi və qrupların özlərinə etibarlı bölgələr yaratmasının qarşısına keçiləcəyi bildirilmişdir.&lt;ref&gt;[https://www.dvidshub.net/publication/issues/23684 United States Special Operations Command]&lt;/ref&gt;

== Münaqişələr ==

=== 2015 münaqişələri ===
[[NATO]] silahlı qüvvələrini geri çəkməsindən sonra Taliban, Əfqan təhlükəsizlik qüvvələrinə hücum etməyə davam etmişdir. 2015-ci ilin may ayında [[Künduz vilayəti]]nin çöllüklərində toqquşmalar intensivləşib. Xalq köç etməyə başlamış və bu bölgəyə uçuşlar ləğv edilmişdir.&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/article/afghanistan-war/flights-to-besieged-afghan-city-cancelled-as-taliban-army-clash-idUSKBN0NS1TL20150507 Flights to besieged Afghan city cancelled as Taliban, army clash]&lt;/ref&gt; 22 İyunda [[Kabil]]də parlament binası hücuma məruz qalmışdır.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2015/06/22/asia/afghanistan-kabul-parliament-attack/ Two killed and dozens wounded in attack on Afghan parliament]&lt;/ref&gt; Avqust ayında isə biri amerikalı əsgər olmaqla cəmi 50 nəfər, təlim düşərgəsinə hücum nəticəsində həyatını itirmişdir.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2015/08/08/asia/afghanistan-violence/index.html U.S. service member among more than 50 killed in Afghanistan attacks]&lt;/ref&gt;

Sentyabr ayında Taliban Künduz vilayətinin mərkəzinə doğru irəliləməyə başlamışdır. Sentyabrın sonunda Taliban rayon mərkəzini ələ keçirmişdir. Beləliklə 2001-ci ildən bəri ilk dəfə böyük bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirmiş oldular. Bölgədə qarşıdurmalar davam etməkdədir.&lt;ref&gt;[https://www.theguardian.com/world/2015/sep/28/taliban-attempt-to-invade-key-afghan-city-kunduz Taliban capture key Afghan provincial capital Kunduz]&lt;/ref&gt;

=== 2016 münaqişələri ===

==== Mart ====
26 Martda, [[Hilmənd vilayəti]]nin Nadali və Marce rayonlarında, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə aid [[Pilotsuz uçuş aparatı|pilotsuz uçuş aparat]]ları ilə keçirilən iki ayrı əməliyyatda 30-u Nadali, 70-i Marce rayonundan olmaq üzrə 100 Taliban üzvü öldürüldü.

28 Martda, Əfqanıstan Daxili İşlər Naziri, Milli Təhlükəsizlik Rəisi və Baş Qərargah Rəisi kimi yüksək vəzifəlilərin çağrıldığı parlament binasına Taliban tərəfindən raketli hücum təşkil olunub. Ancaq raketin parlament binasının baxçasına düşməsi nəticəsində ölən və yaralanan olmadı.&lt;ref&gt;[http://www.interaztv.com/world/47914 Əfqanıstan parlamentinə raketlə hücum edilib.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171206132549/http://www.interaztv.com/world/47914 |date=2017-12-06 }} 28 mart 2016 tarixində [http://www.interaztv.com/world/47914 ''mənbəyindən''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171206132549/http://www.interaztv.com/world/47914 |date=2017-12-06 }} arxivləndi. Çıxış tarixiː 3 dekabr 2017.&lt;/ref&gt;

== Sülh müqaviləsi ==
2020-ci ilin fevralın 29-da ABŞ və &quot;Taliban&quot; hərəkatı arasında sülh sazişi imzalanıb. Sazişə əsasən, Birləşmiş Ştatlar və müttəfiqləri 14 ay ərzində öz qoşunlarını Əfqanıstandan çıxarmalıdır. &quot;Taliban&quot; hərəkatı isə öz növbəsində ölkə ərazisini Birləşmiş Ştatlar və müttəfiqlərinin təhlükəsizliyinə təhlükə törədəcək fəaliyyət üçün istifadə etməyəcəkləri barədə zəmanət verib. Sazişə əsasən, &quot;Taliban&quot; hərəkatı və Əfqanıstandakı digər tərəflər arasında danışıqlar və atəşkəs rejimi başlanmalıdır. Danışıqlardan öncə etimadın möhkəmlənməsi üzrə tədbirlər qismində hərəkatın həbsdə olan 5 min üzvü və Əfqanıstan ordusunun taliblərin əsirliyində saxlanılan minə yaxın əməkdaşı azad edilməlidir.&lt;ref&gt;[https://ordu.az/az/news/169291/abs-efqanistandaki-kontingentinin-sayini-4-minedek-azaltmaq-niyyetindedir ABŞ Əfqanıstandakı kontingentinin sayını 4 minədək azaltmaq niyyətindədir]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Collage War in Afghanistan.jpg |thumb|200px|Əfqanıstan Müharibəsi
Fayl:War in afganistan (2001- ) mural.jpg |thumb|200px|
Fayl:Afghanistan war 2001 collage.jpg |thumb|200px|
Fayl:Afghanistan War 2001.jpg |thumb|200px|
Fayl:110402-A-UH396-278 (5640303187).jpg |thumb|200px|
Fayl:110413-M-CV793-072 (5642723181).jpg |thumb|200px|
Fayl:110520-A-AR883-050 (5758678887).jpg |thumb|200px|
Fayl:110706-A-SE227-122 (5926279499).jpg |thumb|200px|
Fayl:120216-A-CZ512-228 (6774744876).jpg |thumb|200px|&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
* [[Əfqanıstan müharibəsi (1979-1989)]]
* [[Əfqanıstan müharibəsi (2001-2014)]]
* [[Əfqanıstan müharibəsində həlak olan azərbaycanlılar]]

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:2015-ci ildəki münaqişələr]]
[[Kateqoriya:2016-cı ildəki münaqişələr]]
[[Kateqoriya:2017-ci ildəki münaqişələr]]
[[Kateqoriya:2015-ci ildə Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:2016-cı ildə Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:2017-ci ildə Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:Əfqanıstanın müharibələri]]
[[Kateqoriya:İraq Şam İslam Dövləti]]
[[Kateqoriya:Əfqanıstan müharibəsi (2001–hal-hazırda)]]</text>
      <sha1>ggnhppbwg8ug8smhly02qrokr4owouk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Basketbol lövhəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>529393</id>
    <revision>
      <id>6571710</id>
      <parentid>6491149</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:31:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1347" xml:space="preserve">[[Fayl:Lifetime_Basketball_Hoop.jpg|right|thumb|Basketbol lövhəsi və səbət]]
'''Basketbol lövhəsi''' — [[basketbol]] oyununda istifadə edilən [[idman]] avadanlığı. Lövhə [[düzbucaqlı]] və ya [[kvadrat]] formasında olur və ona basketbol səbəti bərkidilir. Basketbol lövhəsi arxadan divara və dirəyə asılmaq üşün xüsusi bağlayıcılara malik olur.

== Ölçüləri ==
[[FİBA|Beynəlxalq Basketbol Federasiyasının]] qaydalarına əsasən lövhənin ölçüləri belədir: 180х105 sm. Lövhənin aşağı kənarından döşəməyə qədər olan məsafə 290 sm olmalıdır. Səbət dəmir halqadan və halqaya keçirilmiş dibi olmayan səbətdən ibarətdir. Səbət döşəmədən 3,05 metr, lövhənin aşağı hissəsindən isə 0,15 metr məsafədə yerləşir.

[[NBA|Milli Basketbol Assosiasiyasında]] basketbol lövhəsinin ölçüləri — 72х42 [[Düymə (ölçü vahidi)|düymə]] olur. Basketbol halqası 18 düymə diametrində və yerdən 10 fut hündürlükdə olmalı. Daxili düzbucağın ölçüləri 24х18 düymədir&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nba.com/analysis/rules_1.html|title=Rule No. 1, Court Dimensions, Equipment|publisher=[[NBA]]|accessdate=2015-05-27|lang=en}}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Basketbol terminologiyası]]
[[Kateqoriya:Basketbol]]</text>
      <sha1>nbbb9z0jdh1v1hjho9erqmwcxrdbwyk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qusar Dövlət Ləzgi Dram Teatrı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>531800</id>
    <revision>
      <id>6570232</id>
      <parentid>4239622</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:56:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2233" xml:space="preserve">== Haqqında ==
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 3 iyul 1992-ci il tarixli 374 nömrəli Qərarına və Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin 26 iyul 1992-ci il tarixli 177 nömrəli əmrinə əsasən Qusar rayonunda Dövlət Ləzgi Dram Teatrı yaradılmışdır. Teatr Qusar rayon mədəniyyət evinin binasında yerləşdirilmişdir. Teatrın rəsmi açılışı 3 aprel 1993-cü ildə A. Figeyredonun &quot;Ezop&quot; tamaşası ilə olmuşdur.

== Fəaliyyəti ==
2000-ci ildə teatra yeni direktor – Rəhimxan Qaraxanov təyin edilmişdir. Azərbaycan müəlliflərindən Ə. Haqverdiyevin, C. Cabbarlının, İ. Əfəndiyevin, S. Rəhmanın, Elçinin, F. Mustafanın, İ. Məlikzadənin, Ə. Əmirlinin əsərlərini ləzgi dilinə tərcümə etmiş, teatrın repertuarında olan bir çox tamaşalara quruluş vermiş, aktyor kimi çıxış etmişdir.

Bu müddət ərzində 55 yeni tamaşa hazırlanmışdır: N. B. Vəzirov &quot;Ağa Kərim xan Ərdəbili&quot;, S. S. Axundov &quot;Tamahkar&quot; (dövlət sifarişi 2007), S. Rəhman &quot;Yalan&quot;. İ. Əfəndiyev &quot;Büllur sarayda&quot;, &quot;Bizim qəribə taleyimiz&quot;, &quot;Atayevlər ailəsi&quot;, Elçin &quot;Qatil&quot;, &quot;Mənim ərim dəlidir&quot;, Hidayət &quot;Məni qınamayın&quot;, Ə. Əmirli &quot;Onun iki qabırğası&quot;, &quot;Varlı qadın&quot;, Ə. Səmədli &quot;İmam Şamil&quot;, M. Əlizadə &quot;Dağ çiçəyi&quot;, A. Məmmədov &quot;Həmyerlilər&quot; və s. 2010-cu ildə N. B. Vəzirovun &quot;Yeyərsən qaz ətini, görərsən ləzzətini&quot; əsərinin dövlət sifarişi ilə hazırlanması nəzərdə tutulmuşdur.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin vəsadətinə əsasən R. Qaraxanov 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət İşçisi fəxri adına layiq görülmüşdür.

Qusar teatrı may ayının 14-də Ə. Əmirlinin &quot;Varlı qadın&quot; tamaşası ilə Milli Teatr Festivalında uğurla iştirak etmişdir.

Teatrda ştat cədvəli üzrə 63,5 nəfər işçi çalışır. Onlardan 5 nəfər rəhbərlik, 22 nəfər artist heyəti, 8 nəfər bədii heyət, 28,5 texniki heyətdir. Hazırda teatr Faiq Qardaşov rəhbərlik edir.

== Xarici keçidlər ==
[http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=88&amp;dt=44 Qusar Dövlət Ləzgi Dram Teatri]

[[Kateqoriya:Qusar rayonu]]
[[Kateqoriya:Ləzgi dili]]</text>
      <sha1>cq5ieppkf83n1108aqnxn7ziz1kop4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əlixan Rəcəbov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>532107</id>
    <revision>
      <id>6570416</id>
      <parentid>6558448</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:06:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.139.228</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12406" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi
 |adı             = Əlixan Rəcəbov
 |orijinal adı    = Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Əlixan Rəcəbov.jpeg
 |şəklin ölçüsü   = 
 |şəklin izahı    = 
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = Alixan
 |doğum tarixi    = 
 |doğum yeri      = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{AZE}}
 |milliyyəti      = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   = 
 |uşağı           = 
 |partnyoru       = 
 |atası           = 
 |anası           = 
 |peşəsi          = [[Aktyor]]&lt;br&gt;bloqqer
 |fəaliyyət illəri= 
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = [[Milli Aviasiya Akademiyası]]
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 9505721
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = https://alixanradjabov.com/
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
 }}

'''Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] [[aktyor]], rejissor, ssenari müəllifi

== Həyatı və karyerası ==
Rəcəbov Əlixan Vaqif oğlu 1991 ildə avqustun 1-i Bakı şəhərində doğulub. [[Milli Aviasiya Akademiyası]]nda təhsil alıb&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Блогер Алихан Раджабов: &quot;Я буду продолжать, даже если меня закидают камнями прототипы персонажей, которых я высмеиваю&quot; |url=https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |access-date=2020-05-28 |archive-date=2021-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210109093117/https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, 2012-ci ildə məzun olub. 2009-cu ildə ilk dəfə Rusiyanın [[Həştərxan]] şəhərində, &quot;Neftçi Bakı&quot; [[Şən və Hazırcavablar Klubu|ŞHK]]-nun heyətində çempionata qatılıb.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=Видеоблогер Алихан Раджабов: &quot;Половина тех, кого я критикую в своих видео, пишут в комментариях о том, как это смешно и круто&quot; — ИНТЕРВЬЮ |url=https://news.day.az/culture/875582.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204753/https://news.day.az/culture/875582.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2009-cu ildən 2013-ilə qədər bir çox ŞHK liqalarında komandasıyla birlikdə iştirak edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sputnik — &quot;Nə qədər düzünü deyəcəyik, o qədər daşlayacaqlar&quot; |url=https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028215222/https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2013-cü ildə Azərbaycan yığmasında [[Belarus]]un [[Minsk]] şəhərində 1-ci liqada oyuna qatılıb. 2014-cü ildə [[ANS TV|ANS]] telekanalında yayımlanan Comedy.AZ layihəsində rezidentlik edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Əlixan Rəcəbov: &quot;Pərəstişkarlarım artsın deyə bir dərdim olmayıb&quot; — MÜSAHİBƏ |url=https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204934/https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2016-cı ilin dekabrında şəxsi videobloquna başladı. İlk videobloqları cəmiyyətdəki mənfi obrazlar haqqında çəkilmiş 1 dəqiqəlik videolar idi. Daha sonra bu videoformatdan çıxıb, daha keyfiyyətli və xronometraj baxımından uzun vloqlar çəkməyə başladı.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Videobloqlarıyla məşhurlaşandan sonra, 2017-ci ildə &quot;[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]&quot; filminin kastinqindən keçib, Qafar obrazını canlandırdı.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Oxu.az — Əlixan Rəcəbov: Bəzən onların kölgəsi altında qalırdım |url=https://oxu.az/showbiz/234733 |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200812151920/https://oxu.az/showbiz/234733 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Daha sonra, böyük şirkətlərə reklam videoçarxları çəkməyə başladı. 2018-ci ildə isə, &quot;Ağacdələn&quot; , &quot;Qış Nağılı&quot; və &quot;[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]&quot; filmlərində baş rollarda yer alıb. 2019-cu ilin martında [[İctimai Televiziya|İctimai TV]]-də yayımlanan &quot;Şou biznesin sonu&quot; televiziya filmində baş rolda oynayıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nadir Qafarzadə makler işləyir, Taleh Yüzbəyov dostunu satır… |url=https://kulis.az/news/24654 |access-date=2020-08-07 |archive-date=2020-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201021160829/https://kulis.az/news/24654 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Filmoqrafiya ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Tarix
!Film
!Rol
|-
|2017
|[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]
|Qafar
|-
|2018
|Ağacdələn
|Firuz
|-
|2018
|Qış nağılı
|İlqar
|-
|2018
|[[Balta (cizgi-serial, 2018)|Balta]]
|Müxtəlif personajların səsləndirilməsi
|-
|2019
|[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]
|Tərlan
|-
|2019
|[[Ağacdələn (film, 2018)|Ağacdələn]]
|Bərbər
|-
|2019
|[[Şou-biznesin sonu (film, 2019)|Şou-biznesin sonu]]
|Əlixan
|-
|2020
|Sən demə
|satıcı
|}

== Çəkdiyi qısa filmlər ==
Əlixan Rəcəbovun [[YouTube|Youtube]] üçün çəkdiyi filmlər yüksək izlənməyə malikdir
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! İl !! Filmin adı !! Baxış sayı (avqust 2021)
|-
| 2017 ||'''Qaqanın gündəliyi — 1''' || 2.186.128&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122737/https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 ||'''Qaqanın Gündəliyi — 2''' &lt;br&gt;'''Qaqanın Gündəliyi — 3''' || 1.173.239&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165220/https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
2.206.990&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi 3 : Razablaçonnu Məhəbbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205327/https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət''' ||2.946.922&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200912030324/https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Onun gündəliyi — 1''' || 731.833&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205617/https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Onun gündəliyi — 2''' || 1.262.675&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107145158/https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Bakılının gündəliyi — 1''' || 2.092.186&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107120447/https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 || '''Bakılının gündəliyi — 2 : VHS''' || 471.056&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi — 2 : VHS |url=https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165222/https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar''' || 2.297.693&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar |url=https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165154/https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Karantinvari boşanma''' || 1.231.865&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Karantinvari boşanma |url=https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |access-date=2020-09-11 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122735/https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Olum ya ölüm''' || 1.256.506&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Olum ya ölüm |url=https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |access-date=2020-09-11 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165155/https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Luger''' || 1.273.758&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Luger |url=https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |access-date=2021-05-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165157/https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Faberje''' || 1.084.557&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Faberje |url=https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |access-date=2021-08-01 |archive-date=2021-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210801114215/https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Qənimət''' || 457.712&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qənimət |url=https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |access-date=2021-11-10 |archive-date=2021-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211110162037/https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2022|| '''Sonuncu şam yeməyi''' || 1.149.770&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sonuncu şam yeməyi |url=https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |access-date=2022-01-10 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165158/https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{Rəsmi saytı|alixanradjabov.com}}

{{Xarici istinadlar}}
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
[[Kateqoriya:Video bloqqerlər]]
[[Kateqoriya:YouTuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə yutuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlixan Rəcəbov]]</text>
      <sha1>nuo4s21w4wmyrgfi27shr3v2f4iglao</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570417</id>
      <parentid>6570416</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:09:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.139.228</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12494" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi
 |adı             = Əlixan Rəcəbov
 |orijinal adı    = Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Əlixan Rəcəbov.jpeg
 |şəklin ölçüsü   = 
 |şəklin izahı    = 
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = Alixan
 |doğum tarixi    = 
 |doğum yeri      = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{AZE}}
 |milliyyəti      = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   =Çinayə Rəcəbova 
 |uşağı           = 
 |partnyoru       = 
 |atası           =Vaqif Rəcəbov 
 |anası           =Yeganə Rəcəbova 
 |peşəsi          = Aktyor
Rejissor
Ssenari müəlllifi
Videoblogger
 |fəaliyyət illəri=2016. H.H 
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = [[Milli Aviasiya Akademiyası]]
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 9505721
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = https://alixanradjabov.com/
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
 }}

'''Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] [[aktyor]], rejissor, ssenari müəllifi

== Həyatı və karyerası ==
Rəcəbov Əlixan Vaqif oğlu 1991 ildə avqustun 1-i Bakı şəhərində doğulub. [[Milli Aviasiya Akademiyası]]nda təhsil alıb&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Блогер Алихан Раджабов: &quot;Я буду продолжать, даже если меня закидают камнями прототипы персонажей, которых я высмеиваю&quot; |url=https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |access-date=2020-05-28 |archive-date=2021-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210109093117/https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, 2012-ci ildə məzun olub. 2009-cu ildə ilk dəfə Rusiyanın [[Həştərxan]] şəhərində, &quot;Neftçi Bakı&quot; [[Şən və Hazırcavablar Klubu|ŞHK]]-nun heyətində çempionata qatılıb.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=Видеоблогер Алихан Раджабов: &quot;Половина тех, кого я критикую в своих видео, пишут в комментариях о том, как это смешно и круто&quot; — ИНТЕРВЬЮ |url=https://news.day.az/culture/875582.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204753/https://news.day.az/culture/875582.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2009-cu ildən 2013-ilə qədər bir çox ŞHK liqalarında komandasıyla birlikdə iştirak edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sputnik — &quot;Nə qədər düzünü deyəcəyik, o qədər daşlayacaqlar&quot; |url=https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028215222/https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2013-cü ildə Azərbaycan yığmasında [[Belarus]]un [[Minsk]] şəhərində 1-ci liqada oyuna qatılıb. 2014-cü ildə [[ANS TV|ANS]] telekanalında yayımlanan Comedy.AZ layihəsində rezidentlik edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Əlixan Rəcəbov: &quot;Pərəstişkarlarım artsın deyə bir dərdim olmayıb&quot; — MÜSAHİBƏ |url=https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204934/https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2016-cı ilin dekabrında şəxsi videobloquna başladı. İlk videobloqları cəmiyyətdəki mənfi obrazlar haqqında çəkilmiş 1 dəqiqəlik videolar idi. Daha sonra bu videoformatdan çıxıb, daha keyfiyyətli və xronometraj baxımından uzun vloqlar çəkməyə başladı.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Videobloqlarıyla məşhurlaşandan sonra, 2017-ci ildə &quot;[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]&quot; filminin kastinqindən keçib, Qafar obrazını canlandırdı.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Oxu.az — Əlixan Rəcəbov: Bəzən onların kölgəsi altında qalırdım |url=https://oxu.az/showbiz/234733 |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200812151920/https://oxu.az/showbiz/234733 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Daha sonra, böyük şirkətlərə reklam videoçarxları çəkməyə başladı. 2018-ci ildə isə, &quot;Ağacdələn&quot; , &quot;Qış Nağılı&quot; və &quot;[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]&quot; filmlərində baş rollarda yer alıb. 2019-cu ilin martında [[İctimai Televiziya|İctimai TV]]-də yayımlanan &quot;Şou biznesin sonu&quot; televiziya filmində baş rolda oynayıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nadir Qafarzadə makler işləyir, Taleh Yüzbəyov dostunu satır… |url=https://kulis.az/news/24654 |access-date=2020-08-07 |archive-date=2020-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201021160829/https://kulis.az/news/24654 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Filmoqrafiya ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Tarix
!Film
!Rol
|-
|2017
|[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]
|Qafar
|-
|2018
|Ağacdələn
|Firuz
|-
|2018
|Qış nağılı
|İlqar
|-
|2018
|[[Balta (cizgi-serial, 2018)|Balta]]
|Müxtəlif personajların səsləndirilməsi
|-
|2019
|[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]
|Tərlan
|-
|2019
|[[Ağacdələn (film, 2018)|Ağacdələn]]
|Bərbər
|-
|2019
|[[Şou-biznesin sonu (film, 2019)|Şou-biznesin sonu]]
|Əlixan
|-
|2020
|Sən demə
|satıcı
|}

== Çəkdiyi qısa filmlər ==
Əlixan Rəcəbovun [[YouTube|Youtube]] üçün çəkdiyi filmlər yüksək izlənməyə malikdir
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! İl !! Filmin adı !! Baxış sayı (avqust 2021)
|-
| 2017 ||'''Qaqanın gündəliyi — 1''' || 2.186.128&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122737/https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 ||'''Qaqanın Gündəliyi — 2''' &lt;br&gt;'''Qaqanın Gündəliyi — 3''' || 1.173.239&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165220/https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
2.206.990&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi 3 : Razablaçonnu Məhəbbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205327/https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət''' ||2.946.922&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200912030324/https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Onun gündəliyi — 1''' || 731.833&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205617/https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Onun gündəliyi — 2''' || 1.262.675&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107145158/https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Bakılının gündəliyi — 1''' || 2.092.186&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107120447/https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 || '''Bakılının gündəliyi — 2 : VHS''' || 471.056&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi — 2 : VHS |url=https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165222/https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar''' || 2.297.693&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar |url=https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165154/https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Karantinvari boşanma''' || 1.231.865&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Karantinvari boşanma |url=https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |access-date=2020-09-11 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122735/https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Olum ya ölüm''' || 1.256.506&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Olum ya ölüm |url=https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |access-date=2020-09-11 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165155/https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Luger''' || 1.273.758&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Luger |url=https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |access-date=2021-05-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165157/https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Faberje''' || 1.084.557&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Faberje |url=https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |access-date=2021-08-01 |archive-date=2021-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210801114215/https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Qənimət''' || 457.712&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qənimət |url=https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |access-date=2021-11-10 |archive-date=2021-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211110162037/https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2022|| '''Sonuncu şam yeməyi''' || 1.149.770&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sonuncu şam yeməyi |url=https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |access-date=2022-01-10 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165158/https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{Rəsmi saytı|alixanradjabov.com}}

{{Xarici istinadlar}}
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
[[Kateqoriya:Video bloqqerlər]]
[[Kateqoriya:YouTuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə yutuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlixan Rəcəbov]]</text>
      <sha1>bg7lpbx9zybv7pcwxj6nyuo372i1npw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570418</id>
      <parentid>6570417</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:10:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.47.139.228</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12503" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi
 |adı             = Əlixan Rəcəbov
 |orijinal adı    = Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov
 |digər adları    = 
 |şəkil           = Əlixan Rəcəbov.jpeg
 |şəklin ölçüsü   = 
 |şəklin izahı    = 
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = Alixan
 |doğum tarixi    = 
 |doğum yeri      = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{AZE}}
 |milliyyəti      = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   =Çinayə Rəcəbova 
 |uşağı           = 
 |partnyoru       = 
 |atası           =Vaqif Rəcəbov 
 |anası           =Yeganə Rəcəbova 
 |peşəsi          = Aktyor
Rejissor
Ssenari müəlllifi
Videoblogger
 |fəaliyyət illəri=2016. H.H 
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = [[Milli Aviasiya Akademiyası]]
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 9505721
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = https://alixanradjabov.com/
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
 }}

'''Əlixan Vaqif oğlu Rəcəbov''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] [[aktyor]], rejissor, ssenari müəllifi

== Həyatı və karyerası ==
Rəcəbov Əlixan Vaqif oğlu 1991 ildə avqustun 1-i Bakı şəhərində doğulub. [[Milli Aviasiya Akademiyası]]nda təhsil alıb&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Блогер Алихан Раджабов: &quot;Я буду продолжать, даже если меня закидают камнями прототипы персонажей, которых я высмеиваю&quot; |url=https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |access-date=2020-05-28 |archive-date=2021-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210109093117/https://1news.az/news/bloger-alihan-radzhabov-ya-budu-prodolzhat-dazhe-esli-menya-zakidayut-kamnyami-prototipy-personazhey-kotoryh-ya-vysmeivayu?__cf_chl_jschl_tk__=8f9eaab39a8e5d98fc9c20af0c8e9f45bbcac040-1590699330-0-AY7-MXddsIVYQkTPz32CGXkBPIkWloBHMIfmjJeaJoVfy3AHVFfKbgRn0Hk7mCFFm-uUV2JY5AqBr17CzAjdI-jBnKviucGGm3Bn5kGuncNrBwmK2TTEjTbuaRs9_H5uv1YszN3_54RA3_1R4yfcnfzQicYoDil4cC-gBoAF8OSw1uEPw3Zc-2i4j8vY7_EC6nSaAsjymPwG2Oora0jCrBsGSMVNG2Vz1gHGXi7C8iVAM3t1olRA1w7tzIkTD711L4ftS4H7iiTBabdf7REcU0myeu-DOWM7xWqKo02vPke-PwtxNjIVT90mukizioRzblG44IOJQIzic57paQ5agy20vG-32sjNN63HPJ95nrejY99QGNbv3oEI7I85v6WYMyvBOH7OrdldwUqsZyYzLfU3FsJuz61l3mMvpvGyXpocsX2pb-1TTtAzmO6F3ISOuDpk-VMEhmIwOU9eWprB0nc |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, 2012-ci ildə məzun olub. 2009-cu ildə ilk dəfə Rusiyanın [[Həştərxan]] şəhərində, &quot;Neftçi Bakı&quot; [[Şən və Hazırcavablar Klubu|ŞHK]]-nun heyətində çempionata qatılıb.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=Видеоблогер Алихан Раджабов: &quot;Половина тех, кого я критикую в своих видео, пишут в комментариях о том, как это смешно и круто&quot; — ИНТЕРВЬЮ |url=https://news.day.az/culture/875582.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204753/https://news.day.az/culture/875582.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2009-cu ildən 2013-ilə qədər bir çox ŞHK liqalarında komandasıyla birlikdə iştirak edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sputnik — &quot;Nə qədər düzünü deyəcəyik, o qədər daşlayacaqlar&quot; |url=https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028215222/https://sputnik.az/amp/life/20180421/414987844/elixan-recebov-ne-qeder-duzunu-deyeceyik-o-qeder-daslayacaqlar.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2013-cü ildə Azərbaycan yığmasında [[Belarus]]un [[Minsk]] şəhərində 1-ci liqada oyuna qatılıb. 2014-cü ildə [[ANS TV|ANS]] telekanalında yayımlanan Comedy.AZ layihəsində rezidentlik edib.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Əlixan Rəcəbov: &quot;Pərəstişkarlarım artsın deyə bir dərdim olmayıb&quot; — MÜSAHİBƏ |url=https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028204934/https://musavat.com/news/elixan-recebov-perestiskarlarim-artsin-deye-bir-derdim-olmayib-musahibe_519159.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 2016-cı ilin dekabrında şəxsi videobloquna başladı. İlk videobloqları cəmiyyətdəki mənfi obrazlar haqqında çəkilmiş 1 dəqiqəlik videolar idi. Daha sonra bu videoformatdan çıxıb, daha keyfiyyətli və xronometraj baxımından uzun vloqlar çəkməyə başladı.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Videobloqlarıyla məşhurlaşandan sonra, 2017-ci ildə &quot;[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]&quot; filminin kastinqindən keçib, Qafar obrazını canlandırdı.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Oxu.az — Əlixan Rəcəbov: Bəzən onların kölgəsi altında qalırdım |url=https://oxu.az/showbiz/234733 |access-date=2020-05-28 |archive-date=2020-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200812151920/https://oxu.az/showbiz/234733 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; Daha sonra, böyük şirkətlərə reklam videoçarxları çəkməyə başladı. 2018-ci ildə isə, &quot;Ağacdələn&quot; , &quot;Qış Nağılı&quot; və &quot;[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]&quot; filmlərində baş rollarda yer alıb. 2019-cu ilin martında [[İctimai Televiziya|İctimai TV]]-də yayımlanan &quot;Şou biznesin sonu&quot; televiziya filmində baş rolda oynayıb.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Nadir Qafarzadə makler işləyir, Taleh Yüzbəyov dostunu satır… |url=https://kulis.az/news/24654 |access-date=2020-08-07 |archive-date=2020-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201021160829/https://kulis.az/news/24654 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== Filmoqrafiya ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Tarix
!Film
!Rol
|-
|2017
|[[Kəklikotu (film, 2017)|Kəklikotu]]
|Qafar
|-
|2018
|Ağacdələn
|Firuz
|-
|2018
|Qış nağılı
|İlqar
|-
|2018
|[[Balta (cizgi-serial, 2018)|Balta]]
|Müxtəlif personajların səsləndirilməsi
|-
|2019
|[[Əlvida, Şmidt! (film, 2019)|Əlvida Şmidt!]]
|Tərlan
|-
|2019
|[[Ağacdələn (film, 2018)|Ağacdələn]]
|Bərbər
|-
|2019
|[[Şou-biznesin sonu (film, 2019)|Şou-biznesin sonu]]
|Əlixan
|-
|2020
|Sən demə
|satıcı
|}

== Çəkdiyi qısametrajlı filmlər ==
Əlixan Rəcəbovun [[YouTube|Youtube]] üçün çəkdiyi filmlər yüksək izlənməyə malikdir
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! İl !! Filmin adı !! Baxış sayı (avqust 2021)
|-
| 2017 ||'''Qaqanın gündəliyi — 1''' || 2.186.128&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122737/https://www.youtube.com/watch?v=4gRYYRBFRYM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 ||'''Qaqanın Gündəliyi — 2''' &lt;br&gt;'''Qaqanın Gündəliyi — 3''' || 1.173.239&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165220/https://www.youtube.com/watch?v=x06kcLfGdDs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
2.206.990&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqanın Gündəliyi 3 : Razablaçonnu Məhəbbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205327/https://www.youtube.com/watch?v=BdygBUrmfhM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət''' ||2.946.922&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qaqli 4 — Pasledniy Söhbət |url=https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200912030324/https://www.youtube.com/watch?v=sQXAcHqsrJ0 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Onun gündəliyi — 1''' || 731.833&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-10-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201028205617/https://www.youtube.com/watch?v=5VP8qZTNMXI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Onun gündəliyi — 2''' || 1.262.675&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Onun gündəliyi-2 |url=https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107145158/https://www.youtube.com/watch?v=gU6bTkF6bPs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2017 || '''Bakılının gündəliyi — 1''' || 2.092.186&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi-1 |url=https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |access-date=2020-10-24 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107120447/https://www.youtube.com/watch?v=K_EBwzMymaQ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2018 || '''Bakılının gündəliyi — 2 : VHS''' || 471.056&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi — 2 : VHS |url=https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165222/https://www.youtube.com/watch?v=lvtfzhu4uys |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2019 || '''Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar''' || 2.297.693&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bakılının gündəliyi 3 — Yadigar |url=https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |access-date=2020-10-24 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165154/https://www.youtube.com/watch?v=5c2TqJNbBQw |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Karantinvari boşanma''' || 1.231.865&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Karantinvari boşanma |url=https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |access-date=2020-09-11 |archive-date=2020-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201107122735/https://www.youtube.com/watch?v=SC_it0K0YHM |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Olum ya ölüm''' || 1.256.506&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Olum ya ölüm |url=https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |access-date=2020-09-11 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165155/https://www.youtube.com/watch?v=vM-nD_idLzs |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2020|| '''Luger''' || 1.273.758&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Luger |url=https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |access-date=2021-05-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165157/https://www.youtube.com/watch?v=14wcp6Q1_5c |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Faberje''' || 1.084.557&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Faberje |url=https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |access-date=2021-08-01 |archive-date=2021-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210801114215/https://www.youtube.com/watch?v=pXOKJuR8ZgA |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2021|| '''Qənimət''' || 457.712&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Qənimət |url=https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |access-date=2021-11-10 |archive-date=2021-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211110162037/https://www.youtube.com/watch?v=eaef8upeFvI |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2022|| '''Sonuncu şam yeməyi''' || 1.149.770&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Sonuncu şam yeməyi |url=https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |access-date=2022-01-10 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801165158/https://www.youtube.com/watch?v=tyTyLjfzBZk |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{Rəsmi saytı|alixanradjabov.com}}

{{Xarici istinadlar}}
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]]
[[Kateqoriya:Video bloqqerlər]]
[[Kateqoriya:YouTuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə yutuberlər]]
[[Kateqoriya:Əlixan Rəcəbov]]</text>
      <sha1>6htfwoqpkzzgobd1inqmetkddzz74ds</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537462</id>
    <revision>
      <id>6570871</id>
      <parentid>6566464</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:26:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45159" xml:space="preserve">{{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}}

== [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] ==

Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 14:26, 14 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 16:48, 17 aprel 2022 (UTC)

== BNS ==

* Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 17:29, 18 aprel 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:28, 19 aprel 2022 (UTC)

== Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg  ==

Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&amp;title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&amp;create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 20:02, 19 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 20:07, 19 aprel 2022 (UTC)
::Salam Həmkar mənim səhifəmdəki şəkili sildə Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 15:51, 2 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] salam. Fayl Commons-dadır deyə mən silə bilmirəm. Fayla &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Db|Original uploader request for deletion of personal photo}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazın, siləcəklər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:52, 3 avqust 2022 (UTC)
::::Sağol təşəkkürlər həmkar [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 17:48, 3 avqust 2022 (UTC)

== Şablonlar ==
Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:09, 20 aprel 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 14:05, 20 aprel 2022 (UTC)
---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]]

Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC)
:::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var;

* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC)

== Talışca Vikipediya ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC)
|}

== Qaralama şablonu ==

Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə &quot;fikir bildirən&quot; həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 19:02, 28 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir.
:Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün &quot;ambox&quot; bildiriş qutusudur və &quot;stub&quot; deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:11, 28 aprel 2022 (UTC)
::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]).  Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 15:34, 29 aprel 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 30 aprel 2022 (UTC)
::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:14, 30 aprel 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 30 aprel 2022 (UTC)

== Əlavələr ==

Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:15, 2 may 2022 (UTC)

== Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi ==
Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:14, 2 may 2022 (UTC)

== [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) ==

salam
psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC)

== Təşəkkür ==
Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:36, 7 may 2022 (UTC)
::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Texniki ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 11:43, 8 may 2022 (UTC)
|}

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 10 may 2022 (UTC)

== Xahiş ==
Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC)

== [[VP:ADM]] ==

Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 20:22, 23 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:49, 25 may 2022 (UTC)
::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, &quot;yeni mövzu əlavə et&quot; düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 17:24, 27 may 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:31, 28 may 2022 (UTC)
::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 16:44, 29 may 2022 (UTC)
::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:33, 31 may 2022 (UTC)
::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 13:19, 21 iyun 2022 (UTC)
::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:44, 22 iyun 2022 (UTC)
::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC)
::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) ==

Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC)

== Sovetlər ==

Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:50, 6 iyun 2022 (UTC)
::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 10:32, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qeyri-reallıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:06, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) ==

Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC)

== Sitat səhvi ==

Salam Toğrul bəy. [[&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:30, 17 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 17 iyun 2022 (UTC)

== [[Şablon:IMDb]] ==

Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də &quot;film&quot; şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, &quot;film&quot; şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:49, 22 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Xahiş ==

İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:13, 5 iyul 2022 (UTC)
::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, &quot;səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər&quot;. Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC)
:::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:57, 5 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. &quot;KU&quot; ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[Parametr]]lər ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:25, 22 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:41, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:05, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi  onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:10, 25 iyul 2022 (UTC)

== Təsdiqləyin zəhmət olmasa ==

Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 08:08, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:47, 25 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:10, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]], zəhmət olmasa Səhifə addəyişdiricisi hüququnuda əlavə edərdiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:52, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, siz də xoş gəldiniz, həmkar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:39, 25 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Toghrul R}}, salam. Zəhmət olmasa, istifadəçidən avtopatrul hüququnu alın, patrul onsuz da bunu əvəz edir. Bir inzibatçı kimi bunu bilməməyiniz məndə təəccüb doğurdu doğrusu. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:36, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] sizdə bu hüquq olmayıb, buna görə də müvafiq statusun verilməsinə baxılması üçün müraciət edərdiniz. @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] statusu çıxardım, səhvən işarələmişəm o qutunu da. Bilməmək ayrı məsələdir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Müraciət keçidini qeyd edə bilərsiniz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:02, 25 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər#Səhifə addəyişdiricisi]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:05, 25 iyul 2022 (UTC)

== Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları ==

Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə &quot;Kapitan&quot; hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&amp;source=lnms&amp;tbm=isch&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&amp;biw=1366&amp;bih=657&amp;dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 12:45, 24 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:21, 25 iyul 2022 (UTC)
::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 08:28, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:33, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] digər paqonlar kimi DSX paqonları da ulduzlar soldan sağa düzülsə digər paqonlar kimi eyni olsaydı yaxşı olardı ([https://az.wikipedia.org/wiki/Fayl:Az%C9%99rbaycan_Silahl%C4%B1_Q%C3%BCvv%C9%99l%C9%99rinin_Quru_Qo%C5%9Funlar%C4%B1n%C4%B1n_ba%C5%9F_leytenant%C4%B1.png nümunə]).  [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]] Bu paqonları 180 dərəcə fırlatsaz kifayət edir. Zəhmət olmasa DSX-nin digər paqonlarını da yükləyərdiniz istifadə edərdik. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 11:07, 30 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Xeyal|Xeyal]] bunlar müvəqqətidir. bütün hamısını svg formatında yenidən işləyəcəm. O zaman 180° əksi formasında hazırlayacam &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:33, 30 iyul 2022 (UTC)

== Modul ==

Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:57, 25 iyul 2022 (UTC)
::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] envikidən modulları yenidən kopyaladım, yenilədim, düzəldi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:20, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:38, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] istifadəçisinin sualı (16:55, 26 iyul 2022) ==

Salam. Men yeni bir sexs haqqinda nece sehife yarada bilerem vikipediada? --[[İstifadəçi:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Yusiforucov08|müzakirə]]) 16:55, 26 iyul 2022 (UTC)

== [[Qəhbə (film, 1963)]] ==

Salam. Niyə sildiniz ki? Silməzdən öncə, tr vikidəki versiyası ilə tanış oldunuzmu? Əlavələr edəcəkdim, bərpa edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 27 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Məqalədə istinad filan heç nə yoxdur, məzmunsuzdur. Trvikidə necədirsə, azviki ilə əlaqəsi yoxdur. Əlavələr etmək üçün &quot;iş gedir&quot; şablonu yerləşdirməniz tövsiyə olunur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:52, 27 iyul 2022 (UTC)
::Tr vikidəki versiyanı deyəndə orda da məzmunun az olmasını nəzərdə tuturdum. Ona uyğunlaşdıracaqdım. Şablonu isə sadəcə unutmuşam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:59, 27 iyul 2022 (UTC)

== Problem  ==

Salam həmkar bu gün ümumiyyətlə fəaliyyətim olmayıb demək olar ki bu günlük redaktəm heç 20-redaktəni keçməyib səbəb isə Vikipediyada yaranan problemdi bilmirəm bu hadisə tək məndə baş verir yoxsa başqa istifadəçilərdə belə bir problem yaranıb onu anlaya bilmədim. Bir neçə gündür ki Kompüterimin sıradan çıxmasına görə Telefonla redaktə edirəm. Və bu gün Vikipediyaya daxil olduğumda və hər hansı bir məqaləyə və yaxud səhifələrə daxil olduğumda avtomatik yaxınlaşdırma rejiminə keçir Məsələn: son dəyişikliklərə daxil  olduğumda heç nəyə nəzər yetirmək olmur avtomatik yaxınlaşır. Ekranı kiçildib yenidən davam etmək də tez yorulmaya səbəb olur. Ümumi olaraq Chrome və Opera ilə daxil oldum hər iki proqramda eyni hadisə baş verdi hər hansı saytda belə olmur ancaq Vikipediyadı bu hadisə baş verir. Necə köməklik göstərə bilərsiniz? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:18, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam. Başqa cihazda bu baş verirmi? Saytın kompüter (masaüstü) versiyasını yoxlayın, kömək edə bilər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:34, 30 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm alındı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 30 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf.ulduz.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli həmkar bir çox faydalı töhvələriniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm və yeni yaratdığım Qraf ulduzunu sizə təqdim edirəm. Ümumi fəaliyyətinizdə sizə uğurlar arzu edirəm.  -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:53, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:58, 30 iyul 2022 (UTC)

== Fotolar ==

Salam, Toghrul R. Necəsiniz ? Sizdən bir xahişim olacaq. [https://president.az/az/articles/view/27122 Burada] olan fayllara Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı|Bu məqalə]] üçün lazımdır. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:34, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] salam. Təşəkkürlər, yaxşı olasınız. [[:c:Category:Fəttah Heydərov|Yüklədim]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandallıq ==

Hörmətli həmkar, xahiş edirəm {{u|Edgaredgar7}} - bu istifadəçinin fəaliyyətinə xitam verəsiniz, fəaliyyəti ancaq [[İlham Nəzərov]] məqaləsində vandallıqdan ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:24, 7 avqust 2022 (UTC)

:Hörmətli {{u|White Demon}}, məqalənin ingilis dili bölməsinidə bərpa edə bilərsiniz? orada blokum hələ açılmayıb deyə redaktə edə bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:46, 7 avqust 2022 (UTC)
::27 iyuna olan versiyanı bərpa etdim. 26 apreldən bəridir ki, məzmun silir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər, bu istifadəçi haqqında bir ölçü götürmək olar? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:53, 7 avqust 2022 (UTC)
::::Qlobal bloklanması üçün Metaya müraciət etmək olar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:24, 7 avqust 2022 (UTC)

== istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi ==

Salam həmkar, məqalənin cümləsinin rəngini dəyişib intinad tələb edəndə hansı alətdən istifadə edirik? mənbə göstər və ya istinad göstər {{tl|daxili yazı}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:26, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>a6i6id50nv1ws8a0dg3o6bhv0xxqwar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571287</id>
      <parentid>6570871</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:24:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>/* istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45539" xml:space="preserve">{{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}}

== [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] ==

Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 14:26, 14 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 16:48, 17 aprel 2022 (UTC)

== BNS ==

* Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 17:29, 18 aprel 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:28, 19 aprel 2022 (UTC)

== Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg  ==

Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&amp;title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&amp;create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 20:02, 19 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 20:07, 19 aprel 2022 (UTC)
::Salam Həmkar mənim səhifəmdəki şəkili sildə Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 15:51, 2 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] salam. Fayl Commons-dadır deyə mən silə bilmirəm. Fayla &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Db|Original uploader request for deletion of personal photo}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazın, siləcəklər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:52, 3 avqust 2022 (UTC)
::::Sağol təşəkkürlər həmkar [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 17:48, 3 avqust 2022 (UTC)

== Şablonlar ==
Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:09, 20 aprel 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 14:05, 20 aprel 2022 (UTC)
---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]]

Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC)
:::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var;

* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC)

== Talışca Vikipediya ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC)
|}

== Qaralama şablonu ==

Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə &quot;fikir bildirən&quot; həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 19:02, 28 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir.
:Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün &quot;ambox&quot; bildiriş qutusudur və &quot;stub&quot; deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:11, 28 aprel 2022 (UTC)
::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]).  Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 15:34, 29 aprel 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 30 aprel 2022 (UTC)
::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:14, 30 aprel 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 30 aprel 2022 (UTC)

== Əlavələr ==

Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:15, 2 may 2022 (UTC)

== Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi ==
Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:14, 2 may 2022 (UTC)

== [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) ==

salam
psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC)

== Təşəkkür ==
Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:36, 7 may 2022 (UTC)
::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Texniki ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 11:43, 8 may 2022 (UTC)
|}

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 10 may 2022 (UTC)

== Xahiş ==
Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC)

== [[VP:ADM]] ==

Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 20:22, 23 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:49, 25 may 2022 (UTC)
::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, &quot;yeni mövzu əlavə et&quot; düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 17:24, 27 may 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:31, 28 may 2022 (UTC)
::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 16:44, 29 may 2022 (UTC)
::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:33, 31 may 2022 (UTC)
::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 13:19, 21 iyun 2022 (UTC)
::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:44, 22 iyun 2022 (UTC)
::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC)
::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) ==

Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC)

== Sovetlər ==

Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:50, 6 iyun 2022 (UTC)
::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 10:32, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qeyri-reallıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:06, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) ==

Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC)

== Sitat səhvi ==

Salam Toğrul bəy. [[&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:30, 17 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 17 iyun 2022 (UTC)

== [[Şablon:IMDb]] ==

Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də &quot;film&quot; şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, &quot;film&quot; şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:49, 22 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Xahiş ==

İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:13, 5 iyul 2022 (UTC)
::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, &quot;səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər&quot;. Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC)
:::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:57, 5 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. &quot;KU&quot; ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[Parametr]]lər ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:25, 22 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:41, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:05, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi  onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:10, 25 iyul 2022 (UTC)

== Təsdiqləyin zəhmət olmasa ==

Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 08:08, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:47, 25 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:10, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]], zəhmət olmasa Səhifə addəyişdiricisi hüququnuda əlavə edərdiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:52, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, siz də xoş gəldiniz, həmkar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:39, 25 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Toghrul R}}, salam. Zəhmət olmasa, istifadəçidən avtopatrul hüququnu alın, patrul onsuz da bunu əvəz edir. Bir inzibatçı kimi bunu bilməməyiniz məndə təəccüb doğurdu doğrusu. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:36, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] sizdə bu hüquq olmayıb, buna görə də müvafiq statusun verilməsinə baxılması üçün müraciət edərdiniz. @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] statusu çıxardım, səhvən işarələmişəm o qutunu da. Bilməmək ayrı məsələdir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Müraciət keçidini qeyd edə bilərsiniz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:02, 25 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər#Səhifə addəyişdiricisi]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:05, 25 iyul 2022 (UTC)

== Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları ==

Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə &quot;Kapitan&quot; hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&amp;source=lnms&amp;tbm=isch&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&amp;biw=1366&amp;bih=657&amp;dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 12:45, 24 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:21, 25 iyul 2022 (UTC)
::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 08:28, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:33, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] digər paqonlar kimi DSX paqonları da ulduzlar soldan sağa düzülsə digər paqonlar kimi eyni olsaydı yaxşı olardı ([https://az.wikipedia.org/wiki/Fayl:Az%C9%99rbaycan_Silahl%C4%B1_Q%C3%BCvv%C9%99l%C9%99rinin_Quru_Qo%C5%9Funlar%C4%B1n%C4%B1n_ba%C5%9F_leytenant%C4%B1.png nümunə]).  [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]] Bu paqonları 180 dərəcə fırlatsaz kifayət edir. Zəhmət olmasa DSX-nin digər paqonlarını da yükləyərdiniz istifadə edərdik. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 11:07, 30 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Xeyal|Xeyal]] bunlar müvəqqətidir. bütün hamısını svg formatında yenidən işləyəcəm. O zaman 180° əksi formasında hazırlayacam &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:33, 30 iyul 2022 (UTC)

== Modul ==

Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:57, 25 iyul 2022 (UTC)
::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] envikidən modulları yenidən kopyaladım, yenilədim, düzəldi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:20, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:38, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] istifadəçisinin sualı (16:55, 26 iyul 2022) ==

Salam. Men yeni bir sexs haqqinda nece sehife yarada bilerem vikipediada? --[[İstifadəçi:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Yusiforucov08|müzakirə]]) 16:55, 26 iyul 2022 (UTC)

== [[Qəhbə (film, 1963)]] ==

Salam. Niyə sildiniz ki? Silməzdən öncə, tr vikidəki versiyası ilə tanış oldunuzmu? Əlavələr edəcəkdim, bərpa edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 27 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Məqalədə istinad filan heç nə yoxdur, məzmunsuzdur. Trvikidə necədirsə, azviki ilə əlaqəsi yoxdur. Əlavələr etmək üçün &quot;iş gedir&quot; şablonu yerləşdirməniz tövsiyə olunur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:52, 27 iyul 2022 (UTC)
::Tr vikidəki versiyanı deyəndə orda da məzmunun az olmasını nəzərdə tuturdum. Ona uyğunlaşdıracaqdım. Şablonu isə sadəcə unutmuşam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:59, 27 iyul 2022 (UTC)

== Problem  ==

Salam həmkar bu gün ümumiyyətlə fəaliyyətim olmayıb demək olar ki bu günlük redaktəm heç 20-redaktəni keçməyib səbəb isə Vikipediyada yaranan problemdi bilmirəm bu hadisə tək məndə baş verir yoxsa başqa istifadəçilərdə belə bir problem yaranıb onu anlaya bilmədim. Bir neçə gündür ki Kompüterimin sıradan çıxmasına görə Telefonla redaktə edirəm. Və bu gün Vikipediyaya daxil olduğumda və hər hansı bir məqaləyə və yaxud səhifələrə daxil olduğumda avtomatik yaxınlaşdırma rejiminə keçir Məsələn: son dəyişikliklərə daxil  olduğumda heç nəyə nəzər yetirmək olmur avtomatik yaxınlaşır. Ekranı kiçildib yenidən davam etmək də tez yorulmaya səbəb olur. Ümumi olaraq Chrome və Opera ilə daxil oldum hər iki proqramda eyni hadisə baş verdi hər hansı saytda belə olmur ancaq Vikipediyadı bu hadisə baş verir. Necə köməklik göstərə bilərsiniz? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:18, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam. Başqa cihazda bu baş verirmi? Saytın kompüter (masaüstü) versiyasını yoxlayın, kömək edə bilər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:34, 30 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm alındı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 30 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf.ulduz.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli həmkar bir çox faydalı töhvələriniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm və yeni yaratdığım Qraf ulduzunu sizə təqdim edirəm. Ümumi fəaliyyətinizdə sizə uğurlar arzu edirəm.  -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:53, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:58, 30 iyul 2022 (UTC)

== Fotolar ==

Salam, Toghrul R. Necəsiniz ? Sizdən bir xahişim olacaq. [https://president.az/az/articles/view/27122 Burada] olan fayllara Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı|Bu məqalə]] üçün lazımdır. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:34, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] salam. Təşəkkürlər, yaxşı olasınız. [[:c:Category:Fəttah Heydərov|Yüklədim]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandallıq ==

Hörmətli həmkar, xahiş edirəm {{u|Edgaredgar7}} - bu istifadəçinin fəaliyyətinə xitam verəsiniz, fəaliyyəti ancaq [[İlham Nəzərov]] məqaləsində vandallıqdan ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:24, 7 avqust 2022 (UTC)

:Hörmətli {{u|White Demon}}, məqalənin ingilis dili bölməsinidə bərpa edə bilərsiniz? orada blokum hələ açılmayıb deyə redaktə edə bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:46, 7 avqust 2022 (UTC)
::27 iyuna olan versiyanı bərpa etdim. 26 apreldən bəridir ki, məzmun silir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər, bu istifadəçi haqqında bir ölçü götürmək olar? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:53, 7 avqust 2022 (UTC)
::::Qlobal bloklanması üçün Metaya müraciət etmək olar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:24, 7 avqust 2022 (UTC)

== istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi ==

Salam həmkar, məqalənin cümləsinin rəngini dəyişib intinad tələb edəndə hansı alətdən istifadə edirik? mənbə göstər və ya istinad göstər {{tl|daxili yazı}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:26, 10 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. {{tl|mənbə göstər 2}} şablonundan. Nümunə məqalə: [[Cəfər Ağalarov]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:24, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>asz8m5kva7bovr3cr918u8lyaageyjx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571319</id>
      <parentid>6571287</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:54:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>/* istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45848" xml:space="preserve">{{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}}

== [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] ==

Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 14:26, 14 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 16:48, 17 aprel 2022 (UTC)

== BNS ==

* Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 17:29, 18 aprel 2022 (UTC)
*:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:28, 19 aprel 2022 (UTC)

== Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg  ==

Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&amp;title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&amp;create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 20:02, 19 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 20:07, 19 aprel 2022 (UTC)
::Salam Həmkar mənim səhifəmdəki şəkili sildə Vusalsuvarov1996 [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 15:51, 2 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] salam. Fayl Commons-dadır deyə mən silə bilmirəm. Fayla &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Db|Original uploader request for deletion of personal photo}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; yazın, siləcəklər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:52, 3 avqust 2022 (UTC)
::::Sağol təşəkkürlər həmkar [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 17:48, 3 avqust 2022 (UTC)

== Şablonlar ==
Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:09, 20 aprel 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 14:05, 20 aprel 2022 (UTC)
---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]]

Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC)
:::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var;

* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184
* https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC)

== Talışca Vikipediya ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC)
|}

== Qaralama şablonu ==

Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə &quot;fikir bildirən&quot; həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 19:02, 28 aprel 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir.
:Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün &quot;ambox&quot; bildiriş qutusudur və &quot;stub&quot; deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:11, 28 aprel 2022 (UTC)
::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]).  Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 15:34, 29 aprel 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:46, 30 aprel 2022 (UTC)
::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:14, 30 aprel 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 30 aprel 2022 (UTC)

== Əlavələr ==

Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:15, 2 may 2022 (UTC)

== Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi ==
Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:14, 2 may 2022 (UTC)

== [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) ==

salam
psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC)

== Təşəkkür ==
Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:36, 7 may 2022 (UTC)
::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Texniki ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 11:43, 8 may 2022 (UTC)
|}

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 10 may 2022 (UTC)

== Xahiş ==
Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC)

== [[VP:ADM]] ==

Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 20:22, 23 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:49, 25 may 2022 (UTC)
::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, &quot;yeni mövzu əlavə et&quot; düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 17:24, 27 may 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:31, 28 may 2022 (UTC)
::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 16:44, 29 may 2022 (UTC)
::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:33, 31 may 2022 (UTC)
::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 13:19, 21 iyun 2022 (UTC)
::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:44, 22 iyun 2022 (UTC)
::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC)
::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) ==

Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC)

== Sovetlər ==

Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:50, 6 iyun 2022 (UTC)
::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:45, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 10:32, 6 iyun 2022 (UTC)
::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qeyri-reallıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:06, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) ==

Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC)

== Sitat səhvi ==

Salam Toğrul bəy. [[&quot;Azərbaycan Bayrağı&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 07:30, 17 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:45, 17 iyun 2022 (UTC)

== [[Şablon:IMDb]] ==

Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də &quot;film&quot; şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, &quot;film&quot; şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:49, 22 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Xahiş ==

İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:13, 5 iyul 2022 (UTC)
::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, &quot;səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər&quot;. Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC)
:::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:57, 5 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. &quot;KU&quot; ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:31, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[Parametr]]lər ==

Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:25, 22 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:41, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:54, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:05, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi  onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:10, 25 iyul 2022 (UTC)

== Təsdiqləyin zəhmət olmasa ==

Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 08:08, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:47, 25 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:10, 25 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]], zəhmət olmasa Səhifə addəyişdiricisi hüququnuda əlavə edərdiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:52, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}, siz də xoş gəldiniz, həmkar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:39, 25 iyul 2022 (UTC)
::@{{U|Toghrul R}}, salam. Zəhmət olmasa, istifadəçidən avtopatrul hüququnu alın, patrul onsuz da bunu əvəz edir. Bir inzibatçı kimi bunu bilməməyiniz məndə təəccüb doğurdu doğrusu. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:36, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] sizdə bu hüquq olmayıb, buna görə də müvafiq statusun verilməsinə baxılması üçün müraciət edərdiniz. @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] statusu çıxardım, səhvən işarələmişəm o qutunu da. Bilməmək ayrı məsələdir &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 18:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Müraciət keçidini qeyd edə bilərsiniz? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:02, 25 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər#Səhifə addəyişdiricisi]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:05, 25 iyul 2022 (UTC)

== Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları ==

Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə &quot;Kapitan&quot; hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&amp;source=lnms&amp;tbm=isch&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&amp;biw=1366&amp;bih=657&amp;dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 12:45, 24 iyul 2022 (UTC)
:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:21, 25 iyul 2022 (UTC)
::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]]) 08:28, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:33, 25 iyul 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] digər paqonlar kimi DSX paqonları da ulduzlar soldan sağa düzülsə digər paqonlar kimi eyni olsaydı yaxşı olardı ([https://az.wikipedia.org/wiki/Fayl:Az%C9%99rbaycan_Silahl%C4%B1_Q%C3%BCvv%C9%99l%C9%99rinin_Quru_Qo%C5%9Funlar%C4%B1n%C4%B1n_ba%C5%9F_leytenant%C4%B1.png nümunə]).  [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]] Bu paqonları 180 dərəcə fırlatsaz kifayət edir. Zəhmət olmasa DSX-nin digər paqonlarını da yükləyərdiniz istifadə edərdik. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 11:07, 30 iyul 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Xeyal|Xeyal]] bunlar müvəqqətidir. bütün hamısını svg formatında yenidən işləyəcəm. O zaman 180° əksi formasında hazırlayacam &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:33, 30 iyul 2022 (UTC)

== Modul ==

Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 05:57, 25 iyul 2022 (UTC)
::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] envikidən modulları yenidən kopyaladım, yenilədim, düzəldi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 11:20, 25 iyul 2022 (UTC)
::::Təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:38, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] istifadəçisinin sualı (16:55, 26 iyul 2022) ==

Salam. Men yeni bir sexs haqqinda nece sehife yarada bilerem vikipediada? --[[İstifadəçi:Yusiforucov08|Yusiforucov08]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Yusiforucov08|müzakirə]]) 16:55, 26 iyul 2022 (UTC)

== [[Qəhbə (film, 1963)]] ==

Salam. Niyə sildiniz ki? Silməzdən öncə, tr vikidəki versiyası ilə tanış oldunuzmu? Əlavələr edəcəkdim, bərpa edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 27 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Məqalədə istinad filan heç nə yoxdur, məzmunsuzdur. Trvikidə necədirsə, azviki ilə əlaqəsi yoxdur. Əlavələr etmək üçün &quot;iş gedir&quot; şablonu yerləşdirməniz tövsiyə olunur &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 12:52, 27 iyul 2022 (UTC)
::Tr vikidəki versiyanı deyəndə orda da məzmunun az olmasını nəzərdə tuturdum. Ona uyğunlaşdıracaqdım. Şablonu isə sadəcə unutmuşam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:59, 27 iyul 2022 (UTC)

== Problem  ==

Salam həmkar bu gün ümumiyyətlə fəaliyyətim olmayıb demək olar ki bu günlük redaktəm heç 20-redaktəni keçməyib səbəb isə Vikipediyada yaranan problemdi bilmirəm bu hadisə tək məndə baş verir yoxsa başqa istifadəçilərdə belə bir problem yaranıb onu anlaya bilmədim. Bir neçə gündür ki Kompüterimin sıradan çıxmasına görə Telefonla redaktə edirəm. Və bu gün Vikipediyaya daxil olduğumda və hər hansı bir məqaləyə və yaxud səhifələrə daxil olduğumda avtomatik yaxınlaşdırma rejiminə keçir Məsələn: son dəyişikliklərə daxil  olduğumda heç nəyə nəzər yetirmək olmur avtomatik yaxınlaşır. Ekranı kiçildib yenidən davam etmək də tez yorulmaya səbəb olur. Ümumi olaraq Chrome və Opera ilə daxil oldum hər iki proqramda eyni hadisə baş verdi hər hansı saytda belə olmur ancaq Vikipediyadı bu hadisə baş verir. Necə köməklik göstərə bilərsiniz? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:18, 29 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam. Başqa cihazda bu baş verirmi? Saytın kompüter (masaüstü) versiyasını yoxlayın, kömək edə bilər &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:34, 30 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm alındı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 30 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf.ulduz.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli həmkar bir çox faydalı töhvələriniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm və yeni yaratdığım Qraf ulduzunu sizə təqdim edirəm. Ümumi fəaliyyətinizdə sizə uğurlar arzu edirəm.  -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:53, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

:Hörmətli @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm! &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 17:58, 30 iyul 2022 (UTC)

== Fotolar ==

Salam, Toghrul R. Necəsiniz ? Sizdən bir xahişim olacaq. [https://president.az/az/articles/view/27122 Burada] olan fayllara Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? [[&quot;İstiqlal&quot; ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı|Bu məqalə]] üçün lazımdır. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:34, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] salam. Təşəkkürlər, yaxşı olasınız. [[:c:Category:Fəttah Heydərov|Yüklədim]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:04, 4 avqust 2022 (UTC)

== Vandallıq ==

Hörmətli həmkar, xahiş edirəm {{u|Edgaredgar7}} - bu istifadəçinin fəaliyyətinə xitam verəsiniz, fəaliyyəti ancaq [[İlham Nəzərov]] məqaləsində vandallıqdan ibarətdir. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:24, 7 avqust 2022 (UTC)

:Hörmətli {{u|White Demon}}, məqalənin ingilis dili bölməsinidə bərpa edə bilərsiniz? orada blokum hələ açılmayıb deyə redaktə edə bilmirəm. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:46, 7 avqust 2022 (UTC)
::27 iyuna olan versiyanı bərpa etdim. 26 apreldən bəridir ki, məzmun silir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər, bu istifadəçi haqqında bir ölçü götürmək olar? &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:53, 7 avqust 2022 (UTC)
::::Qlobal bloklanması üçün Metaya müraciət etmək olar. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 22:24, 7 avqust 2022 (UTC)

== istinadsız əlavəsi ilə rəng dəyişdiriçi ==

Salam həmkar, məqalənin cümləsinin rəngini dəyişib intinad tələb edəndə hansı alətdən istifadə edirik? mənbə göstər və ya istinad göstər {{tl|daxili yazı}}. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 20:26, 10 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. {{tl|mənbə göstər 2}} şablonundan. Nümunə məqalə: [[Cəfər Ağalarov]] &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:24, 11 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 07:54, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mtacjau12epf6zpqri2eq2bu2fc3nie</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Maraya adası</title>
    <ns>0</ns>
    <id>538955</id>
    <revision>
      <id>6571712</id>
      <parentid>5971139</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:32:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5590" xml:space="preserve">{{Ada
|Adı                     = Maraya adası
|Yerli adı               = {{dillər|ru/Марайа}}
|Şəkil                   = Maria Island Beach.jpg
|Şəklin izahı            =  Maraya adasının sahili 
|lat_dir = S|lat_deg =42  |lat_min =38  |lat_sec =
|lon_dir = E |lon_deg =148 |lon_min =05 |lon_sec =
|Arxipelaq               = 
|Akvatoriya              = Tasmaniya dənizi 
|Ölkə                    = Avstraliya
|Vilayət                 = [[Tasmaniya]]
|CoordScale              = 200000
|Sahəsi                  = 101
|Hündür nöqtəsi          = 711&lt;ref&gt;{{cite map |title=42° 37.17.8” S, 148° 06’ 22.2” E |work=Darlington 5828 |scale=1:25 000 |publisher=Department of Primary Industries, Water and Environment |location=Tasmania |date=2000 }}&lt;/ref&gt;
|Əhali                   = 115,5
|Əhali il                = 2009
|Commonsda kateqoriya    = Maria Island
|Yer xəritəsi            = 
|Yer xəritəsi 1          = 
}}

'''Maraya adası''' ({{dil-ru|Марайа}}) — [[Tasmaniya]]nın [[şərq]] sahilində, Tasmaniya dənizində yerləşən dağlıq ada. Sahəsi 115.5 kvadrat kilometrdir. Ada şimal-qərb sahilindəki 18.78 kvadrat kilometr (7,25 kv. km) dəniz sahəsi olan Maraya Milli Parkı daxilindədir. Ada şimaldan cənuba qədər təxminən 20 kilometr uzunluğundadır və şərqdən 13 kilometr uzunluğundadır. Ada şərq sahillərindən təxminən 4 kilometr məsafədə yerləşir.

[[Fayl:Maria Island edited.jpg|thumb|Maraya adasının xəritəsi]]

Ada 1648-ci ildə Şərqi Hindistandakı Bataviya qubernatoru Antoni van Demenin həyat yoldaşı Maraya van Demen tərəfindən yaradılmışdır. [[Niderland|Hollandiya]] kəşfiyyatçısı [[Abel Tasman]] tərəfindən adlandırılmışdır. Ada XIX əsrin əvvəllərində Marayanın adası kimi tanınmağa başlamışdı&lt;ref&gt;{{cite web| url=http://nla.gov.au/nla.map-t358 |title=Chart of Van Dieman's Land (cartographic material): compiled from the most authentic documents extant |publisher=[[National Library of Australia]] |year=1826}}&lt;/ref&gt;.

== İqtisadiyyat ==
Maraya adası və Tasmanyanın şərq sahilləri arasındakı boğaza Merkuri Pəsic adı verilib&lt;ref name=&quot;IBA: Maria Island&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.birdata.com.au/iba.vm |title=IBA: Maria Island |accessdate=11 August 2011 |work=Birdata |first= |last= |publisher=Birds Australia |date= |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706102341/http://www.birdata.com.au/iba.vm |archivedate=6 July 2011 |df= }}&lt;/ref&gt;. 1789-cu ildə bölgəni təsvir edən Con Henri Koxun əmri ilə Tasmaniya HMS Merkuri adlandırılıb. Şərqin bu hissəsində iki ölçülü şəhər var idi. Bunlardan biri Orford idi. Orford Prosser çayının 8&amp;nbsp;km sahilində, Bahar körfəzinin başında yerləşirdi&lt;ref&gt;{{cite book|title=Australian Railway Atlas No.1 - Tasmania|date=June 2004|publisher=The Quail Map Company|location=Exeter, UK|isbn=1 898319 69 3|pages=Map 12 &amp; page 26}}&lt;/ref&gt;.

Maraya adasında Darland adlanan bir şəhər var. Adanın şimalına yaxındır. Darlinqton çox gözəl köhnə binalara malikdir və bir neçə parkın işçiləri xaricində daimi sakinləri yoxdur&lt;ref name=&quot;IBA: Maria Island&quot;/&gt;. Yaz tətili dövründə, bir neçə yüzə qədər turist adanı ziyarət edir. Turizm yerli iqtisadiyyat üçün vacibdir. İnsanlar digər böyük sənayelərlə də məşğul olurlar. Sənayelər balıqçılıq, meşəçilik və əkinçilikdir&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.parks.tas.gov.au/indeX.aspX?base=2897 |access-date=2018-02-26 |archive-date=2018-03-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180317190910/http://parks.tas.gov.au/index.aspx?base=2897 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

[[Fayl:Beach on Maria Island.jpg|thumb|Maraya adasında gəzən turistlər&lt;ref&gt;http://www.tassiedevil.com.au/tasdevil.nsf/news/DF1C161FEB608E6BCA257DB700107BD0&lt;/ref&gt;]]

== Heyvanlar ==
[[Fayl:Vombatus ursinus -Maria Island National Park.jpg|thumb|Maraya adasında balaca ayı&lt;ref name=&quot;IBA: Maria Island&quot;/&gt;]]
[[Fayl:Cereopsis novaehollandiae 2.jpg|thumb|Maraya adasında qaz&lt;ref name=nyt130122&gt;{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2013/01/22/science/saving-tasmanian-devils-from-extinction.html?smid=tw-nytimesscience&amp;seid=auto&amp;pagewanted=all&amp;_r=0 |title=Raising Devils in Seclusion |first=Carl |last=Zimmer |work=New York Times |date=22 January 2013 }}&lt;/ref&gt;]]

== Coğrafi cəhətlər ==
Adanın hər iki hissəsi olduqca möhkəmliyə malikdir. Marayanın ən yüksək nöqtəsi adanın şimal hissəsindədir və dəniz səviyyəsindən 711 metr məsafədədir. Maraya adası təxminən yarandığı müddətdə 3-4 il sonra yaxınlığında olan Tasmaniya torpaqlarından ayrıldı&lt;ref&gt;{{cite web
|url = http://www.bom.gov.au/climate/averages/tables/cw_092124_All.shtml
|title = Climate Statistics for Maria Island (Point Lesueur)
|publisher = [[Bureau of Meteorology]]
|work = Climate statistics for Australian locations
|accessdate = 23 April 2016}}&lt;/ref&gt;.

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Painted Cliffs.jpg
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |author=Ludeke, M |date=2005 |edition=2nd |title=Tasmania's Maria Island: A Comprehensive History and Visitor's Guide |location=Hobart |publisher=Ludeke Publishing }}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.parks.tas.gov.au/natparks/maria/index.html Maria Island - Parks and Wildlife Service] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080908070221/http://parks.tas.gov.au/natparks/maria/index.html |date=2008-09-08 }}

{{Vikianbar kateqoriyası|Maria Island}}</text>
      <sha1>2vcemk25go1907zbh66kuqybtg3vb61</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sevil Gültən</title>
    <ns>0</ns>
    <id>541238</id>
    <revision>
      <id>6570948</id>
      <parentid>6194765</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:17:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sortilegus</username>
        <id>1617</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/85.132.98.10|85.132.98.10]] ([[User talk:85.132.98.10|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6060293 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13512" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Sevil Gültən
 |orijinal adı      = Sevil Məmməd qızı Nuriyeva
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Sevil gulten.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = Sevil Nuriyeva
 |təxəllüsü         = Sevil Gültən
 |doğum tarixi      = 22.04.1961
 |doğum yeri        = [[Təzəkənd (Zərdab)|Təzəkənd]], [[Zərdab rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = {{USSR}}→&lt;br/&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti        = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |təhsili           = [[Azərbaycan Dillər Universiteti|Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutu]]
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = tərcüməçi
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]]&lt;br/&gt;[[İngilis dili|ingiliscə]]
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Nuriyeva Sevil Məmməd qızı (Sevil Gültən)''' — azərbaycanlı tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.

== Həyatı ==
Sevil Gültən [[1961]]-ci il [[22 aprel|aprelin 22-də]] [[Zərdab rayonu]]nun [[Təzəkənd (Zərdab)|Təzəkənd kəndində]] dünyaya gəlib. Atası Məmməd Nuriyev traktorçu, anası Gülasta Nuriyeva kolxozçu olub. 1978-ci ildə Ş.Qurbanov adına Zərdab şəhər orta məktəbini bitirib, Xarici Dillər İnstitutunun (hazırkı Azərbaycan Dillər Universiteti) ingilis dili fakültəsinə qəbul olub və institutu əla qiymətlərlə bitirib. Hələ tələbə vaxtından bədii yaradıcılıqla məşğuldur. Birinci kursda oxuduğu vaxtdan tərcümə etdiyi kiçik hekayələr institutun &quot;Bilik&quot; qəzetində çap edilib. 1987-ci ildə ailə qurub. Həyat yoldaşı 2003-cü ildə dünyasını dəyişib.

Yasəmən və Gültən adlı iki qızı var.

== Yaradıcılığı ==
Təyinatla Zərdab rayonunun [[Bıçaqçı (Zərdab)|Bıçaqçı]] kəndinə göndərilib. Təyinat müddəti bitdikdən sonra rayonun müxtəlif kəndlərində ingilis dili müəllimi işləyib.

&quot;Küsüb getmək istəyirəm dünyadan&quot;, &quot;Ürəyimin göz yaşları&quot; adlı şeir kitablarının, &quot;Uşaqlıq illərimin şəkiləri&quot; adlı esselər kitabının müəllifidir.

İngilis dilindən Azərbaycan dilinə, Azərbaycan dilindən ingilis dilinə çoxlu sayda kitablar tərcümə edib. [[Qanun Nəşriyyatı|&quot;Qanun&quot; nəşriyyatı]] və &quot;TEAS-PRESS&quot; nəşriyyatı ilə əməkdaşlıq edir. Eləcə də, [[Kaspi (qəzet)|&quot;Kaspi&quot; qəzetində]] esseləri, tərcümə etdiyi 140-dan çox hekayə çap olunub və olunmaqda davam edir.

Tərcümə ilə bağlı məqalələri, şeirləri, tərcümələri [[525-ci qəzet|&quot;525-ci qəzet&quot;də]], [[Ulduz jurnalı|&quot;Ulduz&quot;]] və [[Azərbaycan jurnalı|&quot;Azərbaycan&quot;]] jurnallarında işıq üzü görüb. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin və [[Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi]]nin üzvüdür.

== Kitabları ==
=== İngilis dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etdiyi əsərlər ===
{{sütunlar}}
{{sütun}}
'''*&quot;TEAS-PRESS&quot; nəşriyyatında çap olunanlar:'''
:1.  Rafaello Barker. Yay mövsümü
:2.  Sarah Dessen. Müqəddəs hər şey
:3.  Ketrin Baybi. Çərşənbə gününədək arvad
:4.  Ketrin Baybi. Çərşənbə axşamınadək qız tapıldı
:5.  Ketrin Baybi. Bazar ertəsinək evlənməli
:6.  Ketrin Baybi. Cümə axşamınadək aşıq oldu
:7.  Ketrin Baybi. Cümə gününədək subay
:8.  Ketrin Baybi. Cümə gününədək nişanlanmalı
:9.  Holli Şindler. Elə tünd göy ki...
:10. Lüi.De Berniers. Kapitan Korellinin mandolinası
:11. Cüzieppe Katotsella. Demə ki, qorxuram...
:12. Amor Tovles. Centlemen Moskvada
:13. Luis Kerrol. Alisa möcüzələr diyarında
:14. Ali Smith. Təsadüfi
:15. Ceyk Maddoks. Hücumçu ötürməsi
:16. Ali Smit. Təsadüfi
{{sütun}}
'''*&quot;Qanun&quot; nəşriyyatında çap olunanlar:'''
:1.  Jojo Moyes. Bir üstəgəl bir
:2.  Jojo Moyes. Səndən sonra
:3.  Jojo Moyes. Geridə buraxdığın qadın
:4.  Jojo Moyes. Həminki mən 
:5.  Oşo. Qızıl külçələr
:6.  Oşo. Emosiyalar
:7.  Robin Şarma. Ferrarisini satan rahib
:8.  Rohald Dahl. Matilda
:9.  Rohald Dahl. Ceyms və nəhəng şaftalı
:10. Rohald Dahl. Böyük sevimli nəhəng
:11. Rohald Dahl. Çarli və şokolad fabriki
:12. Lao Ma (çinli müəllif). Hekayələr
:13. Dan Braun. Da Vinçi kodu
:14. Alis Manro. Əziz həyat (hekayələr kitabı)
:15. Rey Bredberi. Zəncirotu şərabı
:16. Frances Hodgson Burnetti. Balaca prinses
{{sütun}}
:17. Meier (çinli şairə). Şeirlər
:18. Harper Lee. Bülbülü öldürmək
:19. Harper Lee. Get gözətçi təyin et
:20. Corciya Binq. Molli Munun ağlagəlməz hipnotizm kitabı (birinci kitab) 
:21. Corciya Binq. Molli Mun dünyanı dondurur (ikinci kitab) 
:22. Corciya Binq. Molli Munun hipnotik zaman səyahəti məcaraları (üçüncü kitab)
:23. Corciya Binq. Molli Mun, Mikki Maus və Bilik maşını (dördüncü kitab)
:24. Donna Dale Carnegie. Yeniyetmə qızlar dostları necə qazanmalı
:25. Gail Honeyman. Eleonar Olifant yaxşıdır
:26. Heather Morris. Auşvitzin Tatuirovkaçısı 
:27. Alex Michaelides. Səssiz Pasiyent
{{sütun/son}}

=== Azərbaycan dilindən ingilis dilinə tərcümə etdiyi əsərlər ===
{{sütunlar}}
{{sütun}}
:1.  [[Hikmət Babaoğlu]]. Akdamardan Sarı gəlinədək erməni yalanı 
:2.  [[Qəşəm Nəcəfzadə]]. The evening stories
:3.  [[Ülvi Bünyadzadə]]. Ömür yolu
:4.  [[Yunus Oğuz]]. Nadir şah
:5.  Amerikada Azərbaycan qadın yazarların hekayələrindən ibarət antalogiya (11 tərcümə)
:6.  Amerikada Azərbaycan yazıçılarının hekayələrindən ibarət antalogiya (10 hekayə)
:7.  [[Ceyhun Musaoğlu]]nun layihəsi ilə Azərbaycan yazıçılarının hekayələri ingilis dilində
:8.  [[Rafiq Tağı]]. hekayələr kitabı
:9.  Erməni əsirliyində (Antologiya)
:10. Azərbaycan nağılları
:11. [[Firuz Mustafa]]. Köç (povest)
:12. [[Elçin İsgəndərzadə]]. Avtoportret 
:13. [[Vahid Məmmədli]]. Buddanın qayıdışı (povest)
:14. [[Eyvaz Zeynalov]]. Hekayələr (povest və uşaq hekayələri)
{{sütun}}
:15. [[Elçin Hüseynbəyli]]. Hekayələr 
:16. XXI əsr Azərbaycan ziyalıları
:17. [[Giya Paçxataşvili]]. Oğul ata itirdi (poema)
:18. [[Mirkazım Seyidov]]. Erməni vandalizmi
:19. Mirkazım Seyidov. Zamanın nəbzi
:20. Mirkazım Seyidov. Qaranlığa nur saçan zəka
:21. Mirkazım Seyidov. Ömrümü xalqıma bağışlayıram 
:22. [[Salam Sarvan]]. Şeirlər
:23. [[Varis Yolçiyev|Varis]]. Əzilmiş fotoşəkillər
:24. Varis. Metamorfoza   
:25. Varis. 77-ci gün  
:26. [[Eluca Atalı]]. Esselər
:27. Eluca  Atalı. Hekayələr
:28. [[Afaq Şıxlı]]. Şeirlər və hekaylər
{{sütun}}
:29. [[Nilufər Şıxlı]]. Şeirlər
:30. [[Şahnaz Kamal]]. Hekayələr 
:31. [[Salatın Əhmədli]]. İki kitab
:32. [[Zahid Xəlil]]. Uşaq hekayələri
:33. [[Gülxani Pənah]]. Xocalıya aid kitab
:34. [[Əlabbas]]. Hekayələr
:35. [[Əlisa Nicat]]. Hekayələr
:36. [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]. Əsrimizin  Siyavuşu
:37. [[Nüşabə Məmmədli]]. Pyeslər
:38. [[Ramiz Duyğun]]. İki  poema
:39. [[Dilsuz Musayev]]. Şeirlər kitabı
:40. Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycanın mətbuat tarixi
:41. [[Böyükağa Mikayıllı]]. Kiprin dünyası, dünyanın Kipri
:42. [[Elman Süleymanov]]. Üçüncü dünya müharibəsi (roman) 
([[Səlim Babullaoğlu]], [[Xəyal Rza]], [[Elxan Zal]], [[Ədalət Əsgəroğlu]], Qismət, [[Fərid Hüseyn]], [[Fərqanə Mehdiyeva]], [[Faiq Balabəyli]], [[Ramil Mərzili]] və başqalarının şeirləri) 
{{sütun/son}}

=== &quot;Kaspi qəzeti&quot;ndə çap olunan tərcümələri ===
{{sütunlar}}
{{sütun}}
:1.   [[Hans Xristian Andersen|Hans Christian Anderson]]. Ananın hekayəsi
:2.   Hans Christian Anderson. Şahzadə qız və  noxud
:3.   Hans Christian Anderson. Kibritsatan balaca qız
:4.   Hans Christian Anderson. Mələk
:5.   Hans Christian Anderson. Qəbirdəki uşaq
:6.   Hans Christian Anderson. Donuzotaran
:7.   [[Çarlz Dikkens|Charles Dickens]]. Uşağın hekayəsi
:8.   Charles Dickens. Uşağın ulduz yuxusu
:9.   James Baldwin. Antonio Canova
:10.  James Baldwin. Həkim Qoldsmit
:11.  James Baldwin. Lakonik cavab
:12.  James Baldwin. Sonsuz nağıl
:13.  James Baldwin. Maksmilian və qazotaran oğlan
:14.  James Baldwin. Naşükür döyüşçü
:15.  James Baldwin. Hökmdar və onun qırğısı
:16.  James Baldwin. Kor kişilər və fil 
:17.  Dorothy Parker. Telefon zəngi
:18.  [[Edqar Allan Po|Edgar Allan Poe]]. Carçı ürək
:19.  [[Gi de Mopassan|Guy de Maupassant]]. Kor kişi
:20.  Guy de Maupassant. Dilənçi
:21.  Guy de Maupassant. Etiraf
:22.  Guy de Maupassant. Ölü qadının sirri
:23.  Guy de Maupassant. Qəbir
:24.  Guy de Maupassant. Ailə
:25.  Guy de Maupassant. Ana və oğul
:26.  Guy de Maupassant. Dəlinin gündəliyi
:27.  Guy de Maupassant. Atılmış 
:28.  Guy de Maupassant. Biclik
:29.  Guy de Maupassant. Köhnə dost Patient 
:30.  Guy de Maupassant. Öpüş
:31.  Guy de Maupassant. Ata
:32.  Guy de Maupassant. Duel
:33.  Guy de Maupassant. Dul
:34.  Guy de Maupassant. Müqəddəs suçiləyən
:35.  Guy de Maupassant. Cehiz
:36.  Guy de Maupassant. Belflover ana
:37.  Henry Lawson. Müəllimin səhvi
:38.  Henry Lawson. Qaranlıqdakı uşaq yaxud yad ata
:39.  Kate Chopin. Bir saatın hekayəsi
:40.  Kate Chopin. Tufan
:41.  Kate Chopin. Peşmançılıq
:42.  Kate Chopin. Tərbiyəli qadın
:43.  Kate Chopin. Bir cüt ipək corab
:44.  Kate Chopin. Bayou Müqəddəs Con şəhərinin ledisi
:45.  Kate Chopin. Kaline
{{sütun}}
:46.  Kate Chopin. Ölü kişinin ayaqqabıları 
:47.  H.H. Munro (Saki). Laura
:48.  H.H. Munro (Saki). Luiza
:49.  H.H. Munro (Saki). Kernoqatzin  canavarları
:50.  H.H. Munro (Saki). Açıq qapı
:51.  Mary Roberts Rinehart. İncə əl
:52.  Mary Roberts Rinehart. İki yataq xəstəsi
:53.  Mary Roberts Rinehart. Evlənmək
:54.  O. Henry. Qəribə hekayə
:55.  O. Henry. Müdrikin hekayəsi
:56.  O. Henry. İyirmi ildən sonra
:57.  O. Henry. Sosial üçbucaq
:58.  Stephen Crane. Tünd qəhvəyi it
:59.  Timothy Shay Arthur. Eminin sualı
:60.  Timothy Shay Arthur. Həkimlə birgə
:61.  Timothy Shay Arthur. Balaca Lizzi
:62.  Timothy Shay Arthur. Arvad
:63.  Timothy Shay Arthur. Keşikdə durmaq
:64.  Timothy Shay Arthur. Kölgə arxasınca
:65.  Timothy Shay Arthur. Çox kasıb
:66.  Robert Barr. Dağ başında boşanma
:67.  Sherwood Anderson. Qəhvəyi paltolu kişi
:68.  Sherwood Anderson. Müharibə
:69.  Sherwood Anderson. Qardaşlar
:70.  Sherwood Anderson. Lal kişi
:71.  Stephen Leacock. Küçədə kibrit çöpü istəmək
:72.  Stephen Leacock. Mənim maliyyə karyeram
:73.  Xu Yan. Yaxşı qadının yoldaşlığı
:74.  Algernon Blackwood. Balaca Dilənçi
:75.  Ambrose Bierce. Balaca səfil
:76.  Ambrise Bierce. Bitməmiş qaçış
:77.  Ambrose Bierce. Simsiz gələn xəbər
:78.  Ambrose Bierce. Ölüm diaqnozu
:79.  Ambrose Bierce. Bir bardaq şərbət
:80.  Ambrose Bierce. Həbs
:81.  Ambrose Bierce. Evə sarılmış üzüm tənəyi
:82.  Arnaba Saha. Qürub çağı
:83.  Arnaba Saha. Seçim 
:84.  Benjamin Franklin. Fit
:85.  D.H. Lawrence. Xəstəşaxtaçı
:86.  Elia A. Peattie. Yağış uşaq
:87.  Elia A. Peattie. Qonşu evdəki piano
:88.  Philip. K. Dick. Qapı arxasında
:89.  Giovanni Boccaccio. Federiqonun şahini
:90.  Herbert George Wells. Gözəl kostyum
{{sütun}}
:91.  Henry Van Dyke. Bir ovic gil 
:92.  Henry Van Dyke. Kol dibindəki dilənçilər
:93.  Henry Van Dyke. Şahın cəvahiratı
:94.  Lucy Maud Montgomery. Tamamlanmış hekayə
:95.  Lucy Maud Montgomery. Qızıl toy
:96.  Lucy Maud Montgomery. Jasmin
:97.  Mark Twain. Təmsil
:98.  Julius W. Long. Solğun rəngli kişi
:99.  Katherine Mansfield. Ma Parkerin həyatı
:100. Katherine Mansfield. Xiyar şorabası
:101. L. Frank Baum. Sehirli nabatlar
:102. L. Frank Baum. Balaca mavi oğlanın nağılı
:103. L. Frank Baum. Şən dəyirmançı
:104. Lafcadio Hearn. Ölüb gedən sir
:105. Laura E. Richards. Yaşıl atlas don
:106. Laura E. Richards. Qızıl pəncərələr
:107. Louisa May Alcott. Donuz qız
:108. Louisa May Alcott. Uşağın tərcümeyi halı
:109. Louisa May Alcott. Əmim oğlu Tribulationun hekayəsi
:110. Matsuo Basho. Qoca ananın hekayəsi
:111. Ralph Henry Barbour. Ölüm yatağında etiraf
:112. Ralph Henry Barbour. Əmiqızı
:113. W.F.Harvey. Bataqlıqdan keçəndə
:114. W. W.Jacobs. Üç bacı
:115. Chen Yonglin. Güzgü
:116. Cui Li. Keçmişdə pərt olduğum anlar
:117. Paulo Coelho. Hamıdan güclü
:118. Paulo Coelho. İki damcı yağ
:119. Paulo Coelho. İbrətamiz hekayələr
:120. Paulo Coelho. Əsl qorxunu kəşf etmək
{{sütun/son}}

== Xarici keçidlər ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=qZn8f70tM8U Sevil Gültən.Mən göylər qızıyam. Sevgi oyunu. Səs Tahirə Ağasiyeva]
* [http://1905.az/sevil-gult%C9%99n-%C9%99n-azi-m%C9%99nim-kimi-5-10-n%C9%99f%C9%99r-t%C9%99rcum%C9%99ci-varsa-v%C9%99ziyy%C9%99ti-q%C9%99na%C9%99tb%C9%99xs-hesab-etm%C9%99k-olar/ Sevil Gültən: “Ən azı mənim kimi 5-10 nəfər  tərcüməçi  varsa, vəziyyəti qənaətbəxş hesab etmək olar.”]

[[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]]</text>
      <sha1>42q0jud8ho1p28rp4zkfzarsojt617d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570964</id>
      <parentid>6570948</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:43:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sortilegus</username>
        <id>1617</id>
      </contributor>
      <comment>/* &quot;Kaspi qəzeti&quot;ndə çap olunan tərcümələri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11643" xml:space="preserve">{{Yazıçı
 |adı               = Sevil Gültən
 |orijinal adı      = Sevil Məmməd qızı Nuriyeva
 |digər adları      = 
 |şəkil             = Sevil gulten.jpg
 |şəklin ölçüsü     = 
 |şəklin izahı      = 
 |ilk adı           = Sevil Nuriyeva
 |təxəllüsü         = Sevil Gültən
 |doğum tarixi      = 22.04.1961
 |doğum yeri        = [[Təzəkənd (Zərdab)|Təzəkənd]], [[Zərdab rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
 |vəfat tarixi      = 
 |vəfat yeri        = 
 |vəfat səbəbi      = 
 |dəfn yeri         = 
 |vətəndaşlığı      = {{USSR}}→&lt;br/&gt;{{AZE}}
 |milliyyəti        = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]
 |təhsili           = [[Azərbaycan Dillər Universiteti|Azərbaycan Xarici Dillər İnstitutu]]
 |ixtisası          = 
 |fəaliyyəti        = tərcüməçi
 |fəaliyyət illəri  = 
 |əsərlərinin dili  = [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]]&lt;br/&gt;[[İngilis dili|ingiliscə]]
 |istiqamət         = 
 |janr              = 
 |ilk əsəri         = 
 |tanınmış əsərləri = 
 |mükafatları       = 
 |imzası            = 
 |saytı             = 
 |vikimənbə         = 
 |vikianbar         = 
}}

'''Nuriyeva Sevil Məmməd qızı (Sevil Gültən)''' — azərbaycanlı tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.

== Həyatı ==
Sevil Gültən [[1961]]-ci il [[22 aprel|aprelin 22-də]] [[Zərdab rayonu]]nun [[Təzəkənd (Zərdab)|Təzəkənd kəndində]] dünyaya gəlib. Atası Məmməd Nuriyev traktorçu, anası Gülasta Nuriyeva kolxozçu olub. 1978-ci ildə Ş.Qurbanov adına Zərdab şəhər orta məktəbini bitirib, Xarici Dillər İnstitutunun (hazırkı Azərbaycan Dillər Universiteti) ingilis dili fakültəsinə qəbul olub və institutu əla qiymətlərlə bitirib. Hələ tələbə vaxtından bədii yaradıcılıqla məşğuldur. Birinci kursda oxuduğu vaxtdan tərcümə etdiyi kiçik hekayələr institutun &quot;Bilik&quot; qəzetində çap edilib. 1987-ci ildə ailə qurub. Həyat yoldaşı 2003-cü ildə dünyasını dəyişib.

Yasəmən və Gültən adlı iki qızı var.

== Yaradıcılığı ==
Təyinatla Zərdab rayonunun [[Bıçaqçı (Zərdab)|Bıçaqçı]] kəndinə göndərilib. Təyinat müddəti bitdikdən sonra rayonun müxtəlif kəndlərində ingilis dili müəllimi işləyib.

&quot;Küsüb getmək istəyirəm dünyadan&quot;, &quot;Ürəyimin göz yaşları&quot; adlı şeir kitablarının, &quot;Uşaqlıq illərimin şəkiləri&quot; adlı esselər kitabının müəllifidir.

İngilis dilindən Azərbaycan dilinə, Azərbaycan dilindən ingilis dilinə çoxlu sayda kitablar tərcümə edib. [[Qanun Nəşriyyatı|&quot;Qanun&quot; nəşriyyatı]] və &quot;TEAS-PRESS&quot; nəşriyyatı ilə əməkdaşlıq edir. Eləcə də, [[Kaspi (qəzet)|&quot;Kaspi&quot; qəzetində]] esseləri, tərcümə etdiyi 140-dan çox hekayə çap olunub və olunmaqda davam edir.

Tərcümə ilə bağlı məqalələri, şeirləri, tərcümələri [[525-ci qəzet|&quot;525-ci qəzet&quot;də]], [[Ulduz jurnalı|&quot;Ulduz&quot;]] və [[Azərbaycan jurnalı|&quot;Azərbaycan&quot;]] jurnallarında işıq üzü görüb. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin və [[Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi]]nin üzvüdür.

== Kitabları ==
=== İngilis dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etdiyi əsərlər ===
{{sütunlar}}
{{sütun}}
'''*&quot;TEAS-PRESS&quot; nəşriyyatında çap olunanlar:'''
:1.  Rafaello Barker. Yay mövsümü
:2.  Sarah Dessen. Müqəddəs hər şey
:3.  Ketrin Baybi. Çərşənbə gününədək arvad
:4.  Ketrin Baybi. Çərşənbə axşamınadək qız tapıldı
:5.  Ketrin Baybi. Bazar ertəsinək evlənməli
:6.  Ketrin Baybi. Cümə axşamınadək aşıq oldu
:7.  Ketrin Baybi. Cümə gününədək subay
:8.  Ketrin Baybi. Cümə gününədək nişanlanmalı
:9.  Holli Şindler. Elə tünd göy ki...
:10. Lüi.De Berniers. Kapitan Korellinin mandolinası
:11. Cüzieppe Katotsella. Demə ki, qorxuram...
:12. Amor Tovles. Centlemen Moskvada
:13. Luis Kerrol. Alisa möcüzələr diyarında
:14. Ali Smith. Təsadüfi
:15. Ceyk Maddoks. Hücumçu ötürməsi
:16. Ali Smit. Təsadüfi
{{sütun}}
'''*&quot;Qanun&quot; nəşriyyatında çap olunanlar:'''
:1.  Jojo Moyes. Bir üstəgəl bir
:2.  Jojo Moyes. Səndən sonra
:3.  Jojo Moyes. Geridə buraxdığın qadın
:4.  Jojo Moyes. Həminki mən 
:5.  Oşo. Qızıl külçələr
:6.  Oşo. Emosiyalar
:7.  Robin Şarma. Ferrarisini satan rahib
:8.  Rohald Dahl. Matilda
:9.  Rohald Dahl. Ceyms və nəhəng şaftalı
:10. Rohald Dahl. Böyük sevimli nəhəng
:11. Rohald Dahl. Çarli və şokolad fabriki
:12. Lao Ma (çinli müəllif). Hekayələr
:13. Dan Braun. Da Vinçi kodu
:14. Alis Manro. Əziz həyat (hekayələr kitabı)
:15. Rey Bredberi. Zəncirotu şərabı
:16. Frances Hodgson Burnetti. Balaca prinses
{{sütun}}
:17. Meier (çinli şairə). Şeirlər
:18. Harper Lee. Bülbülü öldürmək
:19. Harper Lee. Get gözətçi təyin et
:20. Corciya Binq. Molli Munun ağlagəlməz hipnotizm kitabı (birinci kitab) 
:21. Corciya Binq. Molli Mun dünyanı dondurur (ikinci kitab) 
:22. Corciya Binq. Molli Munun hipnotik zaman səyahəti məcaraları (üçüncü kitab)
:23. Corciya Binq. Molli Mun, Mikki Maus və Bilik maşını (dördüncü kitab)
:24. Donna Dale Carnegie. Yeniyetmə qızlar dostları necə qazanmalı
:25. Gail Honeyman. Eleonar Olifant yaxşıdır
:26. Heather Morris. Auşvitzin Tatuirovkaçısı 
:27. Alex Michaelides. Səssiz Pasiyent
{{sütun/son}}

=== Azərbaycan dilindən ingilis dilinə tərcümə etdiyi əsərlər ===
{{sütunlar}}
{{sütun}}
:1.  [[Hikmət Babaoğlu]]. Akdamardan Sarı gəlinədək erməni yalanı 
:2.  [[Qəşəm Nəcəfzadə]]. The evening stories
:3.  [[Ülvi Bünyadzadə]]. Ömür yolu
:4.  [[Yunus Oğuz]]. Nadir şah
:5.  Amerikada Azərbaycan qadın yazarların hekayələrindən ibarət antalogiya (11 tərcümə)
:6.  Amerikada Azərbaycan yazıçılarının hekayələrindən ibarət antalogiya (10 hekayə)
:7.  [[Ceyhun Musaoğlu]]nun layihəsi ilə Azərbaycan yazıçılarının hekayələri ingilis dilində
:8.  [[Rafiq Tağı]]. hekayələr kitabı
:9.  Erməni əsirliyində (Antologiya)
:10. Azərbaycan nağılları
:11. [[Firuz Mustafa]]. Köç (povest)
:12. [[Elçin İsgəndərzadə]]. Avtoportret 
:13. [[Vahid Məmmədli]]. Buddanın qayıdışı (povest)
:14. [[Eyvaz Zeynalov]]. Hekayələr (povest və uşaq hekayələri)
{{sütun}}
:15. [[Elçin Hüseynbəyli]]. Hekayələr 
:16. XXI əsr Azərbaycan ziyalıları
:17. [[Giya Paçxataşvili]]. Oğul ata itirdi (poema)
:18. [[Mirkazım Seyidov]]. Erməni vandalizmi
:19. Mirkazım Seyidov. Zamanın nəbzi
:20. Mirkazım Seyidov. Qaranlığa nur saçan zəka
:21. Mirkazım Seyidov. Ömrümü xalqıma bağışlayıram 
:22. [[Salam Sarvan]]. Şeirlər
:23. [[Varis Yolçiyev|Varis]]. Əzilmiş fotoşəkillər
:24. Varis. Metamorfoza   
:25. Varis. 77-ci gün  
:26. [[Eluca Atalı]]. Esselər
:27. Eluca  Atalı. Hekayələr
:28. [[Afaq Şıxlı]]. Şeirlər və hekaylər
{{sütun}}
:29. [[Nilufər Şıxlı]]. Şeirlər
:30. [[Şahnaz Kamal]]. Hekayələr 
:31. [[Salatın Əhmədli]]. İki kitab
:32. [[Zahid Xəlil]]. Uşaq hekayələri
:33. [[Gülxani Pənah]]. Xocalıya aid kitab
:34. [[Əlabbas]]. Hekayələr
:35. [[Əlisa Nicat]]. Hekayələr
:36. [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]. Əsrimizin  Siyavuşu
:37. [[Nüşabə Məmmədli]]. Pyeslər
:38. [[Ramiz Duyğun]]. İki  poema
:39. [[Dilsuz Musayev]]. Şeirlər kitabı
:40. Pərvanə Məmmədli. Cənubi Azərbaycanın mətbuat tarixi
:41. [[Böyükağa Mikayıllı]]. Kiprin dünyası, dünyanın Kipri
:42. [[Elman Süleymanov]]. Üçüncü dünya müharibəsi (roman) 
([[Səlim Babullaoğlu]], [[Xəyal Rza]], [[Elxan Zal]], [[Ədalət Əsgəroğlu]], Qismət, [[Fərid Hüseyn]], [[Fərqanə Mehdiyeva]], [[Faiq Balabəyli]], [[Ramil Mərzili]] və başqalarının şeirləri) 
{{sütun/son}}

=== &quot;Kaspi qəzeti&quot;ndə çap olunan tərcümələri ===
#[[Hans Xristian Andersen]]. &quot;Ananın hekayəsi&quot;, &quot;Şahzadə qız və  noxud&quot;, &quot;Kibritsatan balaca qız&quot;, &quot;Mələk&quot;, &quot;Qəbirdəki uşaq&quot;, &quot;Donuzotaran&quot;
#[[Çarlz Dikkens]]. &quot;Uşağın hekayəsi&quot;, &quot;Uşağın ulduz yuxusu&quot;
#James Baldwin. &quot;Antonio Canova&quot;, &quot;Həkim Qoldsmit&quot;, &quot;Lakonik cavab&quot;, &quot;Sonsuz nağıl&quot;, &quot;Maksmilian və qazotaran oğlan&quot;, &quot;Naşükür döyüşçü&quot;, &quot;Hökmdar və onun qırğısı&quot;, &quot;Kor kişilər və fil&quot; 
#Dorothy Parker. &quot;Telefon zəngi&quot;
#[[Edqar Allan Po|Edgar Allan Poe]]. &quot;Carçı ürək&quot;
#[[Gi de Mopassan]]. &quot;Kor kişi&quot;, &quot;Dilənçi&quot;, &quot;Etiraf&quot;, &quot;Ölü qadının sirri&quot;, &quot;Qəbir&quot;, &quot;Ailə&quot;, &quot;Ana və oğul&quot;, &quot;Dəlinin gündəliyi&quot;, &quot;Atılmış&quot;, &quot;Biclik&quot;, &quot;Köhnə dost Patient&quot;, &quot;Öpüş&quot;, &quot;Ata&quot;, &quot;Duel&quot;, &quot;Dul&quot;, &quot;Müqəddəs suçiləyən&quot;, &quot;Cehiz&quot;, &quot;Belflover ana&quot;
#Henry Lawson. &quot;Müəllimin səhvi&quot;, &quot;Qaranlıqdakı uşaq yaxud yad ata&quot;
#Kate Chopin. &quot;Bir saatın hekayəsi&quot;, &quot;Tufan&quot;, &quot;Peşmançılıq&quot;, &quot;Tərbiyəli qadın&quot;, &quot;Bir cüt ipək corab&quot;, &quot;Bayou Müqəddəs Con şəhərinin ledisi&quot;, &quot;Kaline&quot; &quot;Ölü kişinin ayaqqabıları&quot; 
#H.H. Munro (Saki). &quot;Laura&quot;, &quot;Luiza&quot;, &quot;Kernoqatzin canavarları&quot;, &quot;Açıq qapı&quot;
#Mary Roberts Rinehart. &quot;İncə əl&quot;, &quot;İki yataq xəstəsi&quot;, &quot;Evlənmək&quot;
#O. Henry. &quot;Qəribə hekayə&quot;, &quot;Müdrikin hekayəsi&quot;, &quot;İyirmi ildən sonra&quot;, &quot;Sosial üçbucaq&quot;
#Stephen Crane. &quot;Tünd qəhvəyi it&quot;
#Timothy Shay Arthur. &quot;Eminin sualı&quot;, &quot;Həkimlə birgə&quot;, &quot;Balaca Lizzi&quot;, &quot;Arvad&quot;, &quot;Keşikdə durmaq&quot;, &quot;Kölgə arxasınca&quot;, &quot;Çox kasıb
#Robert Barr. &quot;Dağ başında boşanma&quot;
#Sherwood Anderson. &quot;Qəhvəyi paltolu kişi&quot;, &quot;Müharibə&quot;, &quot;Qardaşlar&quot;, &quot;Lal kişi&quot;
#Stephen Leacock. Küçədə kibrit çöpü istəmək&quot;, &quot;Mənim maliyyə karyeram&quot;
#Xu Yan. &quot;Yaxşı qadının yoldaşlığı&quot;
#Algernon Blackwood. &quot;Balaca dilənçi&quot;
#Ambrose Bierce. &quot;Balaca səfil&quot;, &quot;Bitməmiş qaçış, &quot;Simsiz gələn xəbər&quot;, &quot;Ölüm diaqnozu&quot;, &quot;Bir bardaq şərbət&quot;, &quot;Həbs&quot;, &quot;Evə sarılmış üzüm tənəyi&quot;
#Arnaba Saha. &quot;Qürub çağı&quot;, &quot;Seçim&quot; 
#Benjamin Franklin. &quot;Fit&quot;
#D.H. Lawrence. &quot;Xəstəşaxtaçı&quot;
#Elia A. Peattie. &quot;Yağış uşaq&quot;, &quot;Qonşu evdəki piano&quot;
#Philip. K. Dick. &quot;Qapı arxasında&quot;
#Giovanni Boccaccio. &quot;Federiqonun şahini&quot;
#Herbert George Wells. &quot;Gözəl kostyum&quot;
#Henry Van Dyke. &quot;Bir ovic gil&quot;, &quot;Kol dibindəki dilənçilər&quot;, &quot;Şahın cəvahiratı&quot;
#Lucy Maud Montgomery. &quot;Tamamlanmış hekayə&quot;, &quot;Qızıl toy&quot;, &quot;Jasmin&quot;
#Mark Twain. &quot;Təmsil&quot;
#Julius W. Long. &quot;Solğun rəngli kişi&quot;
#Katherine Mansfield. &quot;Ma Parkerin həyatı&quot;, &quot;Xiyar şorabası&quot;
#L. Frank Baum. &quot;Sehirli nabatlar&quot;, &quot;Balaca mavi oğlanın nağılı&quot;, &quot;Şən dəyirmançı&quot;
#Lafcadio Hearn. &quot;Ölüb gedən sir&quot;
#Laura E. Richards. &quot;Yaşıl atlas don&quot;, &quot;Qızıl pəncərələr&quot;
#Louisa May Alcott. &quot;Donuz qız&quot;, &quot;Uşağın tərcümeyi halı&quot;, &quot;Əmim oğlu Tribulationun hekayəsi&quot;
#Matsuo Basho. &quot;Qoca ananın hekayəsi&quot;
#Ralph Henry Barbour. &quot;Ölüm yatağında etiraf&quot;, &quot;Əmiqızı&quot;
#W.F.Harvey. &quot;Bataqlıqdan keçəndə&quot;
#W. W.Jacobs. &quot;Üç bacı&quot;
#Chen Yonglin. &quot;Güzgü&quot;
#Cui Li. &quot;Keçmişdə pərt olduğum anlar&quot;
#Paulo Coelho. &quot;Hamıdan güclü&quot;, &quot;İki damcı yağ&quot;, &quot;İbrətamiz hekayələr&quot;, &quot;Əsl qorxunu kəşf etmək&quot;

== Xarici keçidlər ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=qZn8f70tM8U Sevil Gültən.Mən göylər qızıyam. Sevgi oyunu. Səs Tahirə Ağasiyeva]
* [http://1905.az/sevil-gult%C9%99n-%C9%99n-azi-m%C9%99nim-kimi-5-10-n%C9%99f%C9%99r-t%C9%99rcum%C9%99ci-varsa-v%C9%99ziyy%C9%99ti-q%C9%99na%C9%99tb%C9%99xs-hesab-etm%C9%99k-olar/ Sevil Gültən: “Ən azı mənim kimi 5-10 nəfər  tərcüməçi  varsa, vəziyyəti qənaətbəxş hesab etmək olar.”]

[[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]]</text>
      <sha1>fimzy61yduzmbpi7ljyaupqvj5nkhd6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Böyük Britaniya miniserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>542684</id>
    <revision>
      <id>6570121</id>
      <parentid>6485840</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:KU|KU]]: [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük-Britaniya teleserialları]] → [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="96" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Miniseriallar]]</text>
      <sha1>h65eyzufc2tq30i6f0yhctauvh4pccm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Böyük Britaniya dram teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>542688</id>
    <revision>
      <id>6570120</id>
      <parentid>4270540</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:KU|KU]]: [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük-Britaniya teleserialları]] → [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="168" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Böyük Britaniya dramları]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə görə dram teleserialları]]</text>
      <sha1>9gw3u1uq71vpr24vy21pow9wx95fk3d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2010-cu illərin Böyük Britaniya drama teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>542700</id>
    <revision>
      <id>6570115</id>
      <parentid>4848311</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:52:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Onilliklərə görə Böyük Britaniya dram teleserialları]]
[[Kateqoriya:2010-cu illərin dram teleserialları|Böyük Britaniya]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2010-cu illərin Böyük Britaniya teleserialları]]</text>
      <sha1>m3ztc3jgzkftwawwc8fjc1zmm7smntn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Janrlarına görə 2010-cu illərin Böyük Britaniya teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>542701</id>
    <revision>
      <id>6570118</id>
      <parentid>4270583</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:53:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:2010-cu illərin Böyük Britaniya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2010-cu illərin teleserialları|Böyük Britaniya]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük-Britaniya teleserialları]]</text>
      <sha1>1co9e80i58m8zsbmn8y147dz3jnc0rp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570122</id>
      <parentid>6570118</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:KU|KU]]: [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük-Britaniya teleserialları]] → [[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="218" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:2010-cu illərin Böyük Britaniya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2010-cu illərin teleserialları|Böyük Britaniya]]
[[Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları]]</text>
      <sha1>8di335v9k3h0604zjzraxcis6eyf93y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Çak Makkan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>543489</id>
    <revision>
      <id>6571699</id>
      <parentid>6038436</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1462" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi
 |adı             = Çak Makkan
 |orijinal adı    = {{Dil-en|Chuck McCann}}
 |digər adları    = Charles Jonathan Thomas McCann
 |şəkil           = Chuck McCann 2013.jpg
 |şəklin ölçüsü   = 
 |şəklin izahı    = Makkan [[2013]]-cü ildə
 |fəaliyyəti      = 
 |ilk adı         = 
 |ləqəbi          = 
 |doğum tarixi    = 2.9.1934
 |doğum yeri      = {{USA}}, [[Bruklin]], [[Nyu-York]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{USA}}
 |milliyyəti      = 
 |boyu            = 
 |çəkisi          = 
 |həyat yoldaşı   = 
 |uşağı           = 
 |partnyoru       = 
 |atası           = 
 |anası           = 
 |peşəsi          = [[aktyor]]
 |fəaliyyət illəri= 
 |istiqaməti      = 
 |tanınır         = 
 |təhsili         = 
 |üzvlüyü         = 
 |teatr           = 
 |mükafatları     = 
 |imdb_id         = 0564841
 |imzası          = 
 |imzanın eni     = 
 |imzanın izahı   = 
 |saytı           = http://www.chuckmccann.net
 |vikimənbə       = 
 |vikianbar       = 
}}
'''Charles Jonathan Thomas''' &quot;'''Chuck'''&quot; '''McCann''' ({{Dil-en|Chuck McCann}}; 2 sentyabr 1934, [[Bruklin]], [[Nyu-York]] — 8 aprel 2018, [[Los-Anceles|Los Anceles]], [[Kaliforniya]]) — [[ABŞ]] aktyoru.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{IMDb|0564841}}

{{aktyor-qaralama}}

[[Kateqoriya:ABŞ aktyorları]]</text>
      <sha1>q9m5js4xm8rzotaah9l4mjwqifmoc8a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ulaş Tuna Astepe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>545644</id>
    <revision>
      <id>6570196</id>
      <parentid>5512216</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:40:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1307" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi}}

'''Ulaş Tuna Astepe''' ({{DVTY}}) — [[Türk]] [[aktyor]].

== Həyatı ==
Ulaş Tuna Astepe 5 may 1988-ci ildə [[İzmit]]-də anadan olub. İlk və orta təhsilini orada tamamlayandan sonra İstanbul liseyində oxuyub. Bütün bunlardan sonra bir çox teatr və televizor layihələrində iştirak edib. Karadayı kinosunda ''Orhan'', Analar ve Anneler kinosunda ''Mustafa'', Rüya adlı kinoda ''Alaz'', Sen Anlat Karadeniz'də isə ''Tahir'' karakterini canlandırıb.

Berkun Oyanın Bayrak və Babamın Cesetleri, Sami Berat Marçalının səhnələdiyi Cam Yarpaklar oyunlarında rol alıb.

Emre Yeksanın Körfez filmində isə Selim karakterini canlandıran Astepe, həmçinin ''Üniversiteli'', ''Zayiat'', ''Meşşakat ve karısı'', ''Balık havuzu'' adlı qısa filmlərdə də yer almışdır.

== Filmoqrafiyası ==

=== Kino ===
* Analar ve Anneler — 2015 (Mustafa)
* Karadayı — 2012–2015 (Orhan Kara)
* Rüya — 2017 (Alaz)
* Sen Anlat Karadeniz — 2018 (Tahir Kaleli)

=== Film ===
* Körfez — 2016 (Selim)

=== Qısa film ===
* Üniversiteli — 2010
* Zayiat — 2013 (Mete)
* Meşşakat ve karısı — 2013
* Balık havuzu — 2015

[[Kateqoriya:İzmitdə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:5 mayda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Türkiyəli film aktyorları]]</text>
      <sha1>4623osppf2eb34yrykggwg3bd6gnzbq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zəfər Məmmədov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>547299</id>
    <revision>
      <id>6570142</id>
      <parentid>6387609</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:08:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AygunAlizada</username>
        <id>191824</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8182" xml:space="preserve">{{əhəmiyyət}}
{{Şəxs
 |adı              = Zəfər Məmmədov
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = Zəfər_Məmmədov.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 30.05.1982
 |doğum yeri       = [[Gəncə]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{flaqifikasiya|SSRİ}} → {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
 |milliyyəti       = [[Azərbaycanlı]]
 |atası            = Nadir Məmmədov
 |dini             = 
 |ixtisası         = Hüquqşünas, biznesmen, sahibkar, memar
 |təhsili          = [[Odlar Yurdu Universiteti]]&lt;br&gt;[[Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyası]]&lt;br&gt;[[Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti]]
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = [[2006]] — h.h.
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Zəfər Məmmədov''' (tam adı: ''Zəfər Nadir oğlu Məmmədov'') — [[Azərbaycan]] biznesmeni, sahibkarı, hüquqşünası, memarı, &quot;[[Zaferoğlu inşaat]]&quot; şirkətinin qurucusu.

== Bioqrafiya ==
Zəfər Məmmədov 30 may 1982-ci ildə [[Azərbaycan SSR]]-in [[Gəncə]] şəhərində anadan olub.

1988-ci ildə [[Mirzə Ələkbər Sabir]] adına Gəncə şəhər 5 saylı orta məktəbə daxil olub. 1999-cu ildə Gəncə şəhəri 18 saylı orta məktəbi bitirib.

1999-cu ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin Hüquq fakültəsinə daxil olmuş və 2003-cü ildə oranı bitirib. 2003–2005-ci illərdə həmin universitetdə mülki hüquq ixtisası üzrə [[magistr]] təhsili alıb. 2005–2006-cı illərdə hərbi xidmətdə olub.

2006-cı ilin sonlarında &quot;[[Gəmiqaya-ZMH]]&quot; adlı daşınmaz əmlak agentliyini yaradıb və oranın rəhbəri olub. 2007-ci ildə inşaat şirkətinin yaradıcısı və 50 % səhmdarı olub. 2010-cu ildə &quot;[[Zaferoğlu]]&quot; inşaat şirkətini yaradıb və o vaxtdan oranın rəhbəridir. &quot;Zaferoğlu&quot; şirkəti Zəfər Məmmədovun rəhbərliyilə 3 beynəlxalq mükafata layiq görülüb.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Zəfəroğlu şirkəti haqqında |author= |url=http://zaferoglu.az/zeferoglu-sirketi-haqqda/ |publisher=zaferoglu.az |date= |accessdate=2018-05-22 |language={{az}} |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521210214/http://zaferoglu.az/zeferoglu-sirketi-haqqda/ |archivedate=2018-05-21 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://zaferoglu.az/zaferoglu-insaat-daha-bir-ugura-imza-atib/ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521210756/http://zaferoglu.az/zaferoglu-insaat-daha-bir-ugura-imza-atib/ |archivedate=2018-05-21 |title=“Zaferoglu Insaat” daha bir uğura imza atıb |author= |date= |publisher=zaferoglu.az |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://zaferoglu.az/zaferoglu-insaat-beynelxalq-mukafata-layiq-goruldu/3/ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521211120/https://zaferoglu.az/zaferoglu-insaat-beynelxalq-mukafata-layiq-goruldu/3/ |archivedate=2018-05-21 |title=&quot;Zaferoğlu İnşaat&quot; beynəlxalq mükafata layiq görüldü |author= |date= |publisher=zaferoglu.az |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://az.trend.az/azerbaijan/society/2158481.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521211423/https://az.trend.az/azerbaijan/society/2158481.html |archivedate=2018-05-21 |title=&quot;Zaferoğlu İnşaat&quot; daha bir uğura imza atıb |author= |date=2013-06-06 |publisher=[[trend.az]] |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://az.trend.az/business/economy/2206509.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521211902/https://az.trend.az/business/economy/2206509.html |archivedate=2018-05-21 |title=&quot;Zaferoğlu İnşaat&quot; beynəlxalq mükafata layiq görülüb (FOTO) |author= |date=2013-10-31 |publisher=trend.az |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://news.lent.az/xeber_109696_(R)_Zafero%C4%9Flu_in%C5%9Faat_%C5%9Firk%C9%99ti_daha_bir_sevindirici_u%C4%9Fura_imza_atd%C4%B1_-_FOTOLENT |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521212110/http://news.lent.az/xeber_109696_(R)_Zafero%C4%9Flu_in%C5%9Faat_%C5%9Firk%C9%99ti_daha_bir_sevindirici_u%C4%9Fura_imza_atd%C4%B1_-_FOTOLENT |archivedate=2018-05-21 |title=&quot;Zaferoğlu inşaat&quot; şirkəti daha bir sevindirici uğura imza atdı |author= |date=2012-11-30 |publisher=[[lent.az]] |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=l4tavQjchGg |title=ATV kanalı • Zaferoğlu İnşaat Şirkəti növbəti uğura imza atıb / Təmir və Dizayn |author=[[Azad Azərbaycan TV]] |date=2012-12-11 |publisher=[[YouTube]]/Zaferoglu Inshaat |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;

2013-cü ildə [[Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyası]]nın Memarlıq fakültəsinə daxil olub və 2016-cı ildə oranı bitirib. Və həmin ildən ADRA-da müəllim kimi fəaliyyətə başlayıb.

Hazırda [[Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti]] Biznesin təşkili və idarə edilməsi fakültəsində bakalavr təhsili davam edir.

Zəfər Məmmədovun [[Trend İnformasiya Agentliyi]]ndə &quot;Rəqabət sahibkarın tənəzzülünə yox, biznesin inkişafına xidmət etməlidir&quot;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://az.trend.az/business/economy/2882159.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180404162442/https://az.trend.az/business/economy/2882159.html |archivedate=2018-04-04 |title=Zəfər Məmmədov: Rəqabət sahibkarın tənəzzülünə yox, biznesin inkişafına xidmət etməlidir |author= |date=2018-04-04 |publisher=trend.az |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt; və &quot;İş axtaran qədər işçi axtaran da çoxdur&quot; başlıqlı məqalələri yayımlanmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://az.trend.az/business/economy/2897292.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180503001034/https://az.trend.az/business/economy/2897292.html |archivedate=2018-05-03 |title=Zəfər Məmmədov: İş axtaran qədər işçi axtaran da çoxdur |author= |date=2018-05-02 |publisher=trend.az |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}&lt;/ref&gt;

Zəfər Məmmədov 2021-ci ildən &quot;Gəncə İş Adamları İctimai Birliyi&quot;-nin sədri və Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyəti yanında İctimai Şura-nın üzvü, &quot;Kəpəz&quot; Futbol Klubunun İdarə Heyətinin üzvü və &quot;Mediasiya şurası&quot;-nın Müşahidə Şurasının üzvüdür.

== Siyasi fəaliyyət ==
2020-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin VI çağırış üzrə millət vəkilliyinə namizəd. &lt;ref&gt;{{cite web |title=Zəfər Məmmədov - Biz Birliktə Güclüyük ! |author= |url=https://www.youtube.com/watch?v=Zf7Cc4ODAVQ |publisher=youtube.com |date= |accessdate=2022-08-10 |language={{az}} |archiveurl=http://web.archive.org/web/20220810130437/https://www.youtube.com/watch?v=Zf7Cc4ODAVQ |archivedate=2022-08-10 }}&lt;/ref&gt;
 

== Mükafatlar ==
[[Fayl:Zəfər Məmmədov - “Türk Dünyasında İlin İş Adamı” mükafatı.jpg|thumb|Zəfər Məmmədov — &quot;Türk Dünyasında İlin İş Adamı&quot; mükafatı]]

Zəfər Məmmədov 2022-ci ildə &quot;Türk Dünyasında İlin İş Adamı&quot; adına layiq görülməklə Fəxri Doktor və Qızıl Ulduz Medalı ilə mükafatlandırılıb. &lt;ref&gt;{{cite web |title=ULUSLARARASI ALTIN YILDIZ MADALYASI |author= |url=https://tdauia.org/pagesdetail/15 |publisher=tdauia.org |date= |accessdate=2022-08-10 |language={{az}} |archiveurl=https://tdauia.org/pagesdetail/15 |archivedate=2022-08-10 }}&lt;/ref&gt;


== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web |url=https://az.trend.az/business/economy/2256320.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180521214608/https://az.trend.az/business/economy/2256320.html |archivedate=2018-05-21 |title=Azərbaycanda təmir və dizayn sektoru |author= |date=2014-03-27 |publisher=[[trend.az]] |accessdate=2018-05-21 |language={{az}} }}

[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan iş adamları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan hüquqşünasları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan memarları]]</text>
      <sha1>mdnyu4czea0ewapua0e5z3ec7yz1zay</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vampirin gündəlikləri (VI mövsüm)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>547694</id>
    <revision>
      <id>6570179</id>
      <parentid>6154508</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:30:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46957" xml:space="preserve">{{digər məna|Vampirin gündəlikləri}}
{{Telemövsüm
 |mövsüm_adı  = [[Şəkil:Tvd logo other.png|150px]] &lt;br&gt;VI Mövsüm
 |bgcolour     = #665536
 |fgcolour     = #ffffff
 |şəkil        = [[Şəkil:Vampirin gündəlikləri (VI mövsüm).jpg|255px|DVD üz şəkli]]
 |izahı      = DVD üz şəkli
 |ölkə      = ABŞ
 |seriya_sayı = 22
 |kanal    = The CW TV
 |ilk_efir  = {{Start date|2014|10|2}}
 |son_efir   = {{End date|2015|5|14}}
 |əvvəlki_mövsüm  = [[Vampirin gündəlikləri (V mövsüm)|V mövsüm]]
 |sonrakı_mövsüm  = [[Vampirin gündəlikləri (VII mövsüm)|VII mövsüm]]
 |seriya_siyahısı = [[Vampirin gündəlikləri teleserialının seriyalarının siyahısı|''Vampirin gündəlikləri'' teleserialının seriyaları]]
}}
'''[[Vampirin gündəlikləri (teleserial, 2009-2017)|Vampirin gündəlikləri]]''' teleserialının VI mövsümünün çəkiləcəyi CW tərəfindən 13 fevral 2014-cü ildə elan edilmişdi.&lt;ref name=&quot;Renewal&quot;&gt;{{cite web|last=Kondolojy|first=Amanda|title='Reign', 'Arrow', 'Supernatural', 'The Originals' &amp; 'The Vampire Diaries' Renewed by The CW|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/02/13/reign-arrow-supernatural-the-originals-the-vampire-diaries-all-renewed-by-the-cw/237030/|publisher=TV by the Numbers|date=February 13, 2014|accessdate=24 may 2018|archive-date=22 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140222220347/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/02/13/reign-arrow-supernatural-the-originals-the-vampire-diaries-all-renewed-by-the-cw/237030/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Altıncı mövsümün premyerası 2 oktyabr 2014-cü ildə baş tutmuş&lt;ref&gt;{{Cite web|url = http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/06/25/the-cw-announces-fall-premiere-dates/276918/|title = The CW Announces Fall Premiere Dates; 'The Vampire Diaries' Returns October 2,'The Flash' &amp; 'Supernatural' Premiere October 7|date = June 25, 2014|accessdate = 24 may 2018|website = |publisher = Zap2It|last = Bibel|first = Sara|archive-date = 14 July 2014|archive-url = https://web.archive.org/web/20140714223806/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/06/25/the-cw-announces-fall-premiere-dates/276918/|url-status = dead}}&lt;/ref&gt; və mövsümün final seriyası 14 may 2015-ci ildə efirə verilmişdir. Altıncı mövsümün seriyaları, mövsümdə baş verən hadisələrə uyğun olaraq 1903 və 1994-cü illərdə çıxarılmış məşhur mahnıların adları ilə adlandırılmışdır.

== Məzmunu ==
Altıncı mövsümdə hadisələr [[ABŞ]]-ın [[Virciniya]] ştatındakı uydurma Mistik Folls şəhərində baş verir. Mövsümdə əsas diqqət [[Yelena Gilbert]] ([[Nina Dobrev]]), [[Stefan Salvatore|Stefan]] ([[Pol Uizli]]) və [[Deymon Salvatore|Deymon]] ([[Yan Somerhalder]]) Salvatore qardaşları arasındakı sevgi üçbucağına ayrılmışdır.

== Rollarda ==
{{həmçinin bax|Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı}}

=== Əsas heyət ===
{{Div col|cols=2}}
*[[Nina Dobrev]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Yelena Gilbert|Yelena Gilbert]] və [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Ketrin Pirs|Ketrin Pirs]]
*[[Pol Uizli]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Stefan Salvatore|Stefan Salvatore]]/Saylas
*[[Yan Somerhalder]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Deymon Salvatore|Deymon Salvatore]]
*[[Stiven R. Makkuin]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Ceremi Gilbert|Ceremi Gilbert]]
*[[Ketrin Grehem]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Boni Bennet|Boni Bennet]]
*[[Kendis Akkola]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Keralayn Forbs|Keralayn Forbs]]
*[[Zak Roerig]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Mett Danovan|Mett Danovan]]
*[[Maykl Trevino]] — [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı#Tayler Lokvud|Tayler Lokvud]]
*[[Maykl Malarkey]] — Enzo Sent-Con
*[[Metyu Devis]] — Alarik Zoltsman
{{Div col end}}

=== İkinci heyət ===
{{div col|colwidth=25em}}
* Codi Lin O'Kifi — Cozette &quot;co&quot; Laflin (doğum Parker)
* Kris Vud — Malakay &quot;Kay&quot; Parker
* Penelopa Mitçell — Oliviya &quot;Liv&quot; Parker
* Marqaret Makİntir — Şerif Elizabet &quot;Liz&quot; Forbs
* Kris Borşu — Lukas &quot;Lyuk&quot; Parker
* Enni Verşinq — Lili Salvatore
* Emili Çenq — İvi
* Qabriell Uolş — Monik
* Tristin Meys — Sara Nelson (doğum Salvatore)
* Marko Ceyms — Liam Devis
{{div col end}}

=== Xüsusi qonaq ===
*Kolin Fergüson — Tomas Binsent &quot;Tripp&quot; Kukki (doğum Fell)

=== Qonaq ===
{{div col|colwidth=25em}}
* Dryu Stefanson — Kolin Felps
* Ceyson Uorner Smit — Dekan
* Kristofer Kuzins — Coşua Parker
* Kris Uilyam Martin — Zak Salvatore (fleşbek)
* Ceyson MakDonald — Qreyson Gilbert (fleşbek)
* Erin Bute — Miranda Sommers-Gilbert (yalnız səs)
{{div col end}}

== Seriyalar ==
&lt;onlyinclude&gt;
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders&quot;  style=&quot;width:100%&quot;
|- style=&quot;color:white&quot;
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Serialda&lt;br&gt;No.
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Mövsümdə&lt;br&gt;No.
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Başlıq
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Rejissor
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Ssenari müəllifi
! style=&quot;background: #665536;&quot;| Orijinal efir vaxtı
! style=&quot;background: #665536;&quot;| İstehsal &lt;br&gt;kodu
! style=&quot;background: #665536;&quot;| ABŞ izləyiciləri&lt;br&gt;(milyon)
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 112
|EpisodeNumber2 = 1
|Title = Xatırlayacam
|DirectedBy = Ceffri Hant
|WrittenBy = Kerolayn Drays
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|10|2}}
|ProdCode = 2J7851
|Viewers = 1.81&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/03/thursday-final-ratings-greys-anatomy-scandal-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up-final-football-numbers-2/310587/|title=Thursday Final Ratings: 'Grey's Anatomy', 'Scandal' &amp; 'How To Get Away With Murder' Adjusted Up &amp; Final Football Numbers|work=TV by the Numbers|last=Bibel|first=Sara|date=October 3, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=17 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151017045251/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/03/thursday-final-ratings-greys-anatomy-scandal-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up-final-football-numbers-2/310587/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Deymonu itirməsi ilə barışmağa çalışan Yelena, dörd aydan sonra təhsilini ikinci kursda davam etdirmək üçün Uitmor kollecinə qayıdır. Baş verənlərdən sonra həyat yolunda davam edə bilməyən Kerolayn, yadların cadusunu ləğv etmək üçün yollar axtarır, Stefanın zənglərə cavab verməməsi isə onu əsəbləşdirir. Yenidən canavar-adama çevrilən Taylerin futbol oyunu zamanı qarşılaşdığı gözlənilməz hadisə onun özünü idarə edə bilmək bacarığını şübhə altına salır. Mett fikirləşir ki, Bonini itirdiyinə görə əziyyət çəkən Ceremi özünü məhv etməklə məşğuldur. Vampir həyatına öyrəşməyə çalışan Alarik, cazibədar həkim Co ilə qarşılaşdıqda mürəkkəb vəziyyətə düşür. Hamının Stefanın Deymon və Bonini qaytarmaq üçün imkan axtarmaq üçün getdiyini düşündüyü halda, onun əslində nə işlə məşğul olmasını öyrənən Yelena təəccüblənir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 113
|EpisodeNumber2 = 2
|Title = Ölüm xəbərdarlığı
|DirectedBy = Paskal Verskuris
|WrittenBy = [[Culi Plek]]
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|10|9}}
|ProdCode = 2J7852
|Viewers = 1.67&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/10/thursday-final-ratings-bones-the-vampire-diaries-adjusted-up-final-football-ratings/312862/|title=Thursday Final Ratings: 'Bones' &amp; 'The Vampire Diaries' Adjusted Up + Final Football Ratings|publisher=TV by the Numbers|last=Kondolojy|first=Amanda|date=October 11, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=30 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150930111151/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/10/thursday-final-ratings-bones-the-vampire-diaries-adjusted-up-final-football-ratings/312862/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Deymonu itirməsi ilə birdəfəlik barışmalı olduğunu başa düşən Yelena, Alarikdən bu işdə ona kömək etməyi xahiş edir. Enzo Kerolayna müraciət edərək Bonni və Deymonu qaytarmaqda ona kömək etməyi xahiş edir, onların bir variantı yoxlamaları Stefanın əslində nə işlə məşğul olması haqqında təəccüblü məlumatı öyrənmələrinə gətirib çıxarır. Cereminin Mistik Follsa yeni gəlmiş Sara ilə birlikdə uzun müddət vaxt keçirməsi Mettin narahatçılığına səbəb olur. Həmişəlik məhv edilmiş o biri dünyada qalmış Deymon və Bonni geri qayıtmaq üçün güclərini birləşdirməyə qərar verir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 114
|EpisodeNumber2 = 3
|Title = Cənnətə xoş gəlmisiz
|DirectedBy = Maykl Allovitz
|WrittenBy = Brayan Yanq
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|10|16}}
|ProdCode = 2J7853
|Viewers = 1.83&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Bibel|first=Sara|title=Thursday Final Ratings: 'Bones' &amp; 'How To Get Away With Murder' Adjusted Up; 'Reign' Adjusted Down|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/17/thursday-final-ratings-bones-reign-adjusted-down/316356/|publisher=TV by the Numbers|date=October 17, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=17 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150617020226/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/17/thursday-final-ratings-bones-reign-adjusted-down/316356/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Həyatına bir az şənlik gətirmək istəyən Yelena, Kerolaynı onunla dəniz kənarında görüşməyə məcbur edir. Yelena orada Kerolaynı Liamla tanış etməyi planlaşdırır. Hələ də özünə nəzarət etməyə çalışan Tayler, Livdən kömək istəyir və onun gözlənilməz etirafına təəcccüblənir. Enzonun ardınca Mistik Follsa gələn Stefan Yelenadakı dəyişikliklərə təəccüblənir. Enzonun göldəki işləri Mettin qorxuducu məlumatları öyrənməsinə səbəb olur. Ceremi, Yelenanın həyatı üçün təhlükəli ola biləcək anti-magiya cadusu haqqında məlumat alır. Deymon və Bonni tapdıqları əşyalardan sonra tək olmadıqlarını başa düşürlər.
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 115
|EpisodeNumber2 = 4
|Title = Günəş tutulması
|DirectedBy = Kelli Sayrus
|WrittenBy = Melinda Hsu Teylor &amp; Nil Reynolds
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|10|23}}
|ProdCode = 2J7854
|Viewers = 1.66&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/24/thursday-final-ratings-no-adjustment-for-greys-anatomy-gracepoint-or-reign-final-football-numbers/318745/|title=Thursday Final Ratings: No Adjustment for 'Grey's Anatomy', 'Gracepoint' or 'Reign' + Final Football Numbers|last=Kondolojy|first=Amanda|work=TV by the Numbers|date=October 24, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=24 October 2014|archive-url=https://archive.today/20141024224614/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/24/thursday-final-ratings-no-adjustment-for-greys-anatomy-gracepoint-or-reign-final-football-numbers/318745/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Deymon və Bonni başa düşürlər ki, birincinin keçmişi ilə bağlı məlumatların dəqiqləşdirilməsi onların evə gedən yolunu aça bilər. Buna görə də, Deymon həyatının ən pis günlərindən birini xatırlamalı olur. Co ilə xəstəxanada qəribə görüşdən sonra, Alarik həyatını qaydaya salmaq və Bonini itirməsi ilə barışmaq üçün Ceremiyə kömək etməyə qərar verir. Stefan Yelenaya yenidən başlamaq və sıfırdan yeni şəxsiyyət yaratmağı başa salır. Trippin bir sirlə bağlı məlumatı açıqlamasından sonra, heç nədən şübhələnməyən Mett pis vəziyyətə düşür. Yeni hyata başlamağa çalışan Stefanın gözləntilərini gözlənilməz qonaq ült-üst edir.
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 116
|EpisodeNumber2 = 5
|Title = Dünya dəyişib, mən isə əvvəlki kimi qalmışam
|DirectedBy = Lesli Libman
|WrittenBy = Brett Metyus
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|10|30}}
|ProdCode = 2J7855
|Viewers = 1.58&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/31/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/322376/|title=Thursday Final Ratings: 'The Vampire Diaries' &amp; 'Scandal' Adjusted Up; 'Mom', 'Two and a Half Men', 'The McCarthys' &amp; 'Elementary' Adjusted Down|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=October 31, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=21 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150621215430/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/10/31/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/322376/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Tələbələrin buraxılış gecəsi yaxınlaşır və Yelena Liama qarğıdalı sahəsi labirintində təşkil edilən ziyafətə birlikdə getməyi təklif edir. Enzo törətdiyi işin öhdəsindən gəlməkdə kömək üçün Kerolayna müraciət edir və Kerolayn qonaqlığa getməkdən imtina etməli olur. Qonaqlıqda olan Alarik baş verən hadisə zamanı Conun həyatını xilas edir. Stefan Kerolayna Mistik Follsdan kənarda yeni həyat yaşamaq istəyindən bəhs edir. Deymon və Bonni onların evə qayıtmaq planında əhəmiyyətli rol oynaya biləcək bir şey kəşf edirlər. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 117
|EpisodeNumber2 = 6
|Title = Nə qədər çox üz çevirirsən, o qədər çox yaxınlaşıram
|DirectedBy = Qarret Stover
|WrittenBy = Çad Fivaş &amp; Ceyms Stotrua
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|11|6}}
|ProdCode = 2J7856
|Viewers = 1.59&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Kondolojy|first1=Amanda|title=Thursday Final Ratings: 'The Vampire Diaries' &amp; 'Big Bang Theory' Adjusted Up; 'Mom', 'The McCarthys', 'Two and a Half Men', 'Bad Judge', 'A to Z', 'Elementary', 'Parenthood' &amp; 'The Biggest Loser' Adjusted Down|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/07/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-the-mccarthys-two-and-a-half-men-bad-judge-a-to-z-elementary-parenthood-the/324928/|publisher=[[TV by the Numbers]]|date=November 7, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=18 November 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118093840/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/07/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-the-mccarthys-two-and-a-half-men-bad-judge-a-to-z-elementary-parenthood-the/324928/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Alarik başa düşdükdə ki, vampir hipnozu ilə Coya təsir edə bilmir, Yelenadan xahiş edir ki, onun keçmişi haqqında məlumat toplamaqda kömək etsin. Kerolayn Enzonun Tripp tərəfindən əsir edildiyini başa düşdükdən sonra, Mett və Stefanla güclərini birləşdirərək, Trippin onların kimliyini müəyyənləşdirməsindən əvvəl onu azad etməyə çalışır. Yeni məlumatlar alan Sara Trippin ofisinə girdikdə orada araşdırma aparan Metti görərək təəccüblənir. Məyusedici xəbər alan Deymon hər şeyi öz nəzarətinə almağa qərar verir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 118
|EpisodeNumber2 = 7
|Title = İk dəfəni xatırlayırsan?
|DirectedBy = Darren Genet
|WrittenBy = Rebekka Sonnenşayn
|OriginalAirDate= {{Start date|2014|11|13}}
|ProdCode = 2J7857
|Viewers = 1.54&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Bibel|first1=Sara|title=Thursday Final Ratings: 'Bones' Adjusted Up; 'Mom', 'Two and a Half Men', 'The McCarthys' &amp; 'Elementary' Adjusted Down|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/14/thursday-final-ratings-bones-adjusted-up-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/327800/|publisher=TV by the Numbers|date=November 14, 2014|accessdate=23 may 2018|archive-date=12 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150612005831/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/14/thursday-final-ratings-bones-adjusted-up-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/327800/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Keçmişi tərəfindən izlənilən Yelena nəhayət ki, problemləri ilə üzbəüz gəlməyə qərar verir. Uitmor tibb mərkəzinin dəstəklənməsi üçün hər il təşkil edilən ənənəvi mərasimdən sonra, Co, Alarikə faciəvi keçmişi ilə bağlı həqiqətləri açıqlayır. Trippin bütün vampirləri məhv etmək planının üzə çıxmasından sonra Stefan, Mett və Enzo təcili hərəkətə keçirlər. Şerif Forbsun təhlükəli planın ortada qalması Kerolaynın hərəkət imkanlarını məhdudlaşdırır. Tayler və Liv yaxınlaşır, Deymonun tapdığı ipucu isə ona ümidi qaytarır. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 119
|EpisodeNumber2 = 8
|Title = Sənlə qarışmaq
|DirectedBy = Coşua Batler
|WrittenBy = Nina Fiore &amp; Con Herrera
|OriginalAirDate={{Start date|2014|11|20}}
|ProdCode = 2J7858
|Viewers = 1.68&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/21/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-adjusted-up-gracepoint-reign-parenthood-bad-judge-mom-two-and-a-half-men-the-biggest-loser-a-to-z-adjusted-down/330218/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory' Adjusted Up; 'Gracepoint', 'Reign', 'Parenthood', 'Bad Judge', 'Mom', 'Two and a Half Men' 'The Biggest Loser' &amp; 'A to Z' Adjusted Down|date=November 21, 2014|accessdate=23 may 2018|last=Kondolojy|first=Amanda|work=[[TV by the Numbers]]|archive-date=21 December 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151221022229/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/11/21/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-adjusted-up-gracepoint-reign-parenthood-bad-judge-mom-two-and-a-half-men-the-biggest-loser-a-to-z-adjusted-down/330218/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Kerolayn və Yelena Şükranlıq günü münasibəti ilə ziyafət təşkil edirlər, Yelena vampir olmasını Liama demək üçün fürsət axtarır. Əkizlər klanı ilə qarşılaşmaq üçün Stefan Deymon və Alarik Portlendə yola düşür. Cavab axtarışında olan Deymon Kayın atası Coşua ilə görüşməyə müvəffəq olur. Bu müddət ərzində Boni, 1994-cü il zaman kəsimində həbs edildikləri o biri dünyada Kay ilə mübarizə aparır.
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 120
|EpisodeNumber2 = 9
|Title = Tənhayam
|DirectedBy = Kelli Sayrus
|WrittenBy = Brayan Yanq &amp; Holli Briks
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|12|4}}
|ProdCode = 2J7859
|Viewers = 1.49&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/12/05/thursday-final-ratings-peter-pan-live-adjusted-up-mom-two-and-a-half-men-reign-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/335826/|title=Thursday Final Ratings: 'Peter Pan Live!' Adjusted Up; 'Mom', 'Two and a Half Men', 'Reign', 'The McCarthys' &amp; 'Elementary' Adjusted Down|date=December 5, 2014|accessdate=23 may 2018|last=Kondolojy|first=Amanda|work=TV by the Numbers|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304092537/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/12/05/thursday-final-ratings-peter-pan-live-adjusted-up-mom-two-and-a-half-men-reign-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/335826/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Alariklə birlikdə planı işə salan Deymon çıxılmaz vəziyyətə düşür. Boni ilə bağlı ümidverici məlumatları Ceremi ilə bölüşən Yelena, onun reaksiyasına təəccüblənir. Liv, Bonini geri qaytarmaq istəyən Deymon və Yelenaya kömək edir, lakin, hadisələr görünməz dönüş aldıqda, Liv çıxılmaz vəziyyətə düşür. Enzonu əməlləri sərhədi keçməyə başladıqda, Mett vəziyyətə nəzarəti öz əlinə almağa çalşır. Kay isə böyük təhlükə olduğunu göstərir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 121
|EpisodeNumber2 = 10
|Title = Milad sənin gözlərinlə
|DirectedBy = Maykl Allovitz
|WrittenBy = Kerolayn Drays
|OriginalAirDate = {{Start date|2014|12|11}}
|ProdCode = 2J7860
|Viewers = 1.82&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/12/12/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-adjusted-up-the-big-bang-theory-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/338630/|title=Thursday Final Ratings: 'The Vampire Diaries' Adjusted Up; 'The Big Bang Theory', 'Mom', 'Two and a Half Men', 'The McCarthys' &amp; 'Elementary' Adjusted Down|work=TV by the Numbers|last=Bibel|first=Sara|accessdate=23 may 2018|date=December 12, 2014|archive-date=3 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303205729/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2014/12/12/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-adjusted-up-the-big-bang-theory-mom-two-and-a-half-men-the-mccarthys-elementary-adjusted-down/338630/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Bayramlar yaxınlaşır və Boni dostları ilə keçirdiyi xoş günləri xatırlayaraq sevilən ənənələri canlandırmağa çalışır. Sevimli bayramında Mistik Follsa qayıda bilməyən Kerolayn, Şerif Forbsun bayramı Uitmora gətirməsinə təəccüblənir. Conun yoxa çıxmasını başa düşən Alarik, köməküçün Deymon və Yelenaya müraciət edir. Taylerin təklif etdiyi təhlükəli plan qarşısında Liv və Lyuk qərarsızdır. Enzonu oyundan çıxarmaq üçün planın həyata keçirilməsində Mettə kömək edən Ceremi, onun hərəkətlərindən narahatlığını ifadə edir. Stefan dəhşətli xəbəri Kerolayna deməyə məcburdur. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 122
|EpisodeNumber2 = 11
|Title = Bədheybətlə gözünü açmaq
|DirectedBy = Pol Uizli
|WrittenBy = Melinda Hsu Teylor
|OriginalAirDate = {{Start date|2015|1|22}}
|ProdCode = 2J7861
|Viewers = 1.63&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/01/23/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-backstrom-two-and-a-half-men-bad-judge-adjusted-down/354524/|title=Thursday Final Ratings: 'The Vampire Diaries' &amp; 'American Idol' Adjusted Up; 'Mom', 'Backstrom', 'Two and a Half Men' &amp; 'Bad Judge' Adjusted Down|work=TV by the Numbers|last=Bibel|first=Sara|accessdate=23 may 2018|date=January 23, 2015|archive-date=12 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150512003248/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/01/23/thursday-final-ratings-the-vampire-diaries-mom-backstrom-two-and-a-half-men-bad-judge-adjusted-down/354524/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Yelenanı ələ keçirən Kay, onu Mistik-qril barında əsir saxlayır. O, yenicə əldə etdiyi magiya bacarıqlarını Yelena üzərində tətbiq edir. Kerolayn və Stefan Lizi müalicə edə biləcək həkim axtarırlar. Yolüstü qohumu Sara Salvatore tərəfindən təşkil edilmiş bədii sərgiyə gələn Stefan orada Enzo ilə qarşılaşır. Yelenanı məktəbə gətirə Kay, onun barmağındakı gün üzüyünü məhv edir. Kayın əlindən qaça bilən Yelena kömək üçün Deymona zəng edir. Kerolayn anasını xərçəng xəstəliyindən xilas etmək üçün yol tapdığını düşünsə də, Stefan buna şübhə ilə yanaşı/
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 123
|EpisodeNumber2 = 12
|Title = Ölmək üçün yalvarmaq 
|DirectedBy = Ceffri Hant
|WrittenBy = Brett Metyus &amp; Rebekka Sonnenşayn
|OriginalAirDate = {{Start date|2015|1|29}}
|ProdCode = 2J7862
|Viewers = 1.47&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/01/30/thursday-final-ratings-greys-anatomy-the-big-bang-theory-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up/357299/|title=Thursday Final Ratings: 'Grey's Anatomy', 'The Big Bang Theory' &amp; 'How to Get Away With Murder' Adjusted Up|last=Kondolojy|first=Amanda|date=January 30, 2015|work=TV by the Numbers|accessdate=23 may 2018|archive-date=2 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150602163133/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/01/30/thursday-final-ratings-greys-anatomy-the-big-bang-theory-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up/357299/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Stefan və Kerolayn öyrənirlər ki, xərçəng xəstəsi olan və Kerolaynın qanını içmiş Kolin ölümsüzlük əldə etsə də, xəstəliyi sağalmamışdır və o hər gün əziyyət çəkir. Onlar, Lizin də başına eyni şeyin gələcəyini başa düşdüklərinə görə çıxış yolu axtarırlar. Co, qanın tamamilə yuyulmasını təklif etsə də, heç nə alınmır, lakin, kömək gözlənilməz yerdən gəlir. Liv və Lyukun atası onların ad gününü qeyd etmək üçün gəlir. Onlar, atalarından birləşmə ayinini təxirə salmağı xahiş edir və bir-birlərinin ölümünü istəmədiklərini deyirlər. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 124
|EpisodeNumber2 = 13
|Title = Yaşamağa çalışdığım gün
|DirectedBy = Paskal Verskuris
|WrittenBy = Çad Fayveşş &amp; Ceyms Stotrua
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|2|5}}
|ProdCode = 2J7863
|Viewers = 1.61&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/06/thursday-final-ratings-the-blacklist-scandal-greys-anatomy-the-vampire-diaries-adjusted-down/360315/|title=Thursday Final Ratings: 'The Blacklist', 'Scandal', 'Grey's Anatomy' &amp; 'The Big Bang Theory' Adjusted Up; 'The Vampire Diaries' Adjusted Down|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=February 6, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=22 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150622000317/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/06/thursday-final-ratings-the-blacklist-scandal-greys-anatomy-the-vampire-diaries-adjusted-down/360315/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Boninin ad günü olsa da, Ceremi qeyd etmək istəmir. O biri dünyada tək qalmış Boni isə, bu təkliyə dözə bilmir və sui-qəsd planlaşdırır. Stefan qohumu Sara ilə bağlı sirri açır, Enzo isə, Metti də istifadə etdiyi gizli plan hazırlayır. Kerolayn anasının xəstəliyi ilə bağlı çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə çalışır və Stefan ona kömək edir. Ceremi Mistik Follsu tərk edərək yeni  həyat yaşamağa qərar verir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 125
|EpisodeNumber2 = 14
|Title = Getmə 
|DirectedBy = Kris Qrismer
|WrittenBy = Brayan Yanq &amp; Kerolayn Drays
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|2|12}}
|ProdCode = 2J7864
|Viewers = 1.52&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/13/thursday-final-ratings-backstrom-adjusted-down-no-adjustment-to-the-blacklist-scandal-or-the-vampire-diaries/362826/|title=Thursday Final Ratings: 'Backstrom' Adjusted Down, No Adjustment to 'The Blacklist', 'Scandal' or 'The Vampire Diaries'|last=Kondolojy|first=Amanda|date=February 13, 2015|work=TV by the Numbers|accessdate=23 may 2018|archive-date=22 December 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222011729/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/13/thursday-final-ratings-backstrom-adjusted-down-no-adjustment-to-the-blacklist-scandal-or-the-vampire-diaries/362826/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Yelena və Deymonun köməkliyi ilə məktəbi daha tez bitirən Ceremi bədii məktəbdə təhsil almaq üçün şəhəri tərk edir. Lakin, əslində o vampir ovuna çıxır və bu haqqda yalnız Alarik bilir. Şerif Forbsu həyatının son günlərini keçirməsi üçün Kerolayn göl kənarında onun üçün ev düzəldir. Bölmədəki işləri tamamlayan şerif isə Gilbertlərin işini yenidən açır. Mettin köməkliyi ilə Enzo, Sara Salvatore ilə bağlı planını həyata keçirir. Lizin vəziyyəti getdikcə pisləşdiyinə görə o, yenidən xəstəxanaya qayıtmağa məcbur olur, burada o, komaya düşür və ölür. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 126
|EpisodeNumber2 = 15
|Title = Burax getsin
|DirectedBy = Culi Plek
|WrittenBy = Culi Plek
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|2|19}}
|ProdCode = 2J7865
|Viewers = 1.41&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/20/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-scandal-two-and-a-half-men-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up/365727/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory,' 'Scandal', 'Two and a Half Men' &amp; 'How To Get Away With Murder' Adjusted Up|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=February 20, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=23 June 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150623121652/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/02/20/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-scandal-two-and-a-half-men-how-to-get-away-with-murder-adjusted-up/365727/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Deymonun videokameradakı məlumatından istifdə edən Bonni magiyasını geri qaytara bilir və elə həmin gecə evə qayıtmağı planlaşdırır. Şerif Forbsun dəfnindən sonra Mett özü və Livlə ayrılıqdan əziyyət çəkən Taylerin polis sıralarında xidməti üçün ərizə yazır. O biri dünyalar qarışır və Boni qısa müddətliyə başqa bir dünyaya düşür; 1903-cü ildə Salvatorelərin evinə düşən Boni burada naməlum bir qadını kameraya çəkir. Stefana etirafından sonra qarşılıq ala bilməyən və anasını itirən Kerolayn insani hisslərdən imtina etməyi planlaşdırır. Co, magiyasını Kaya verir. Getməmişdən qabaq Co Kaya hamilə olduğunu deyir. Bunu öyrənən Alarik ona evlənməyi təklif edir. Boni ilə görüşən Deymon, onun çəkdiyi kamera yazısında anası Lilini tanıyır. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 127
|EpisodeNumber2 = 16
|Title = Qüsursuz dairə
|DirectedBy = [[Yan Somerhalder]]
|WrittenBy = Brayan Yanq &amp; Kerolayn Drays
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|3|12}}
|ProdCode = 2J7866
|Viewers = 1.30&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/03/13/thursday-final-ratings-scandal-american-idol-the-odd-couple-mom-elementary-adjusted-down/374485/|title=Thursday Final Ratings: 'Scandal', 'American Idol', &amp; 'Dateline' Adjusted Up; 'The Odd Couple', 'Mom' &amp; 'Elementary' Adjusted Down|last=Kondolojy|first=Amanda|work=TV by the Numbers|date=March 13, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=15 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150315223951/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/03/13/thursday-final-ratings-scandal-american-idol-the-odd-couple-mom-elementary-adjusted-down/374485/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = İnsani hisslərdən imtina edən Kerolaynın verdiyi ziyafətdə Stefan, Yelena və yenicə geri qayıtmış Boni onu insani hisslərini qaytarmağa məcbur etməyə çalışır. Onların planını başa düşən Kerolayn Sara Salvatoreni qaçırır, Stefanın da insanlıqdan imtina etməyəcəyi halda Liama qızı öldürməyi əmr edir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 128
|EpisodeNumber2 = 17
|Title = Qızıl suyuna çəkilmiş qəfəsdəki quş
|DirectedBy = Coşua Batler
|WrittenBy = Nil Reynolds
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|3|19}}
|ProdCode = 2J7867
|Viewers = 1.59&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/03/20/thursday-final-ratings-reign-adjusted-down-final-basketball-numbers/377538/|title=Thursday Final Ratings: 'Reign' Adjusted Down &amp; Final Basketball Numbers|last=Bibel|first=Sara|date=March 20, 2015|work=TV by the Numbers|accessdate=23 may 2018|archive-date=22 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150322104155/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/03/20/thursday-final-ratings-reign-adjusted-down-final-basketball-numbers/377538/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Salvatorelərin anası Lilini [[1903]]-cü ildən gətirmək üçün Boni, Kay, Yelena və Deymon o biri dünyaya gedirlər. Onlar Lilinin Stefanın insani hisslərini qaytaracağını düşünürlər. [[1994]]-cü ildə baş verənlərə görə Kaydan qisas almağa çalışan Boni, onu 1903-cü il dünyasında həbs edir. Stefan Kerolaynı insan qanı içməyə məcbur edir və onların qurbanlarının sayı hər gün artır. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 129
|EpisodeNumber2 = 18
|Title = Bir daha belə sevməyəcəm
|DirectedBy = Lesli Libman
|WrittenBy = ''Hekayə:'' Metyu D'Ambrosio&lt;br&gt;''Ssenari:'' Çad Fayveş &amp; Ceyms Storua
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|4|16}}
|ProdCode = 2J7868
|Viewers = 1.35&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/04/17/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-the-odd-couple-reign-adjusted-down/390832/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory' &amp; 'Backstrom' Adjusted Up; 'The Odd Couple' &amp; 'Reign' Adjusted Down|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=April 17, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=18 April 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150418014846/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/04/17/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-the-odd-couple-reign-adjusted-down/390832/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Kerolayn və Stefan Met və Tayleri təhdid edirlər və qarşıdurma nəticəsində Mett xəstəxanaya düşür. Yelena və Deymon Lilini Stefanın insanlığını geri gətirməyə kömək etmək üçün razı salmağa çalışırlar. Saranı xəstəxanadan götürüb Salvatorelərin malikanəsinə gətirən Enzo, burada Lili ilə qarşılaşır. Məlum olur ki, Məhz Lili 1903-cü ildə Enzonu vampirə çevirib və sonra tərk edib. Deymon və Yelena həyatlarını müzakirə edirlər və Yelena deyir ki, əgər imkanı olsa istərdi ki, insanlığını geri qaytarsın. Co deyir ki, Lili, o biri dünyada Dönüklər adlandırılan vampirlər və cadugərlərlə birlikdə həbs edilmişdi. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 130
|EpisodeNumber2 = 19
|Title = Çünki
|DirectedBy = Ceffri Ving Şotz
|WrittenBy = Melinda Hsu Teylor
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|4|23}}
|ProdCode = 2J7869
|Viewers = 1.37&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/04/24/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-the-blacklist-adjusted-up/393768/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory' &amp; 'The Blacklist' Adjusted Up|last=Kondolojy|first=Amanda|work=TV by the Numbers|date=April 24, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304212150/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/04/24/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-the-blacklist-adjusted-up/393768/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Anası ilə görüşdən sonra insani hisslərini qaytaran Stefan, Deymon və Yelena ilə birlikdə Kerolaynın da hisslərini qaytarmaq üçün plan hazırlayır. Hisslərindən imtina etdiyini göstərən Stefanı Kerolaynla birlikdə bir otaqda həbs edirlər. Lili Dönüklərdən ibarət ailəsini xilas etməyə çalışır, lakin, Boni atsendenti məhv edir. Deymon bilmir ki, Boninin 1994-cü ildən gətirdiyi vampirizmə qarşı dərmanı Yelenaya versin, ya yox, lakin, sonda verməməyi qərarlaşdırır. Lakin, Lilinin səyləti sayəsində dərman Yelenanın əlinə keçir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 131
|EpisodeNumber2 = 20
|Title = Xoşbəxt evimi sənin üçün tərk etdim
|DirectedBy = Cessi Varn
|WrittenBy = Brett Metyus &amp; Rebekka Sonnenşayn
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|4|30}}
|ProdCode = 2J7870
|Viewers = 1.21&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/01/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-american-crime-adjusted-down/397943/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory' &amp; 'Bones' Adjusted Up; 'American Crime' Adjusted Down|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=May 1, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304002844/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/01/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-american-crime-adjusted-down/397943/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Co və Alarik toydan qabaq oğlan və qız məclisləri təşkil edirlər. Deymon Yelenaya dərman içərək, birlikdə insana çevrilməyi təklif edir. Tayler polis sırasında işləməyə qorxur, çünki, bu işdə kimisə öldürüb canavar adam lənətini geri qaytara bilər. Ailəsi ilə birləşəcəyinə ümidini itirən Lili insanları öldürməyə başlayır. O, az qalır ki, Conu öldürsün, lakin onun hamilə olduğunu öyrəndikdə dayanır və onu əkizlər gözlədiyini xəbər verir. Lilini Salvatorelərin malikanəsində həbs edən Stefan və Deymon, ona qan içməyə imkan vermirlər. O biri dünyada Dönüklər üçün şam yeməyi hazırlayır və onlarla birlikdə geri qayıtmağı planlaşdırır. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 132
|EpisodeNumber2 = 21
|Title = Qızmar yayın ortasında sənə ərə gələcəm
|DirectedBy = Maykl Allovitz
|WrittenBy = Brayan Yanq
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|5|7}}
|ProdCode = 2J7871
|Viewers = 1.32&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/08/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-adjusted-up-greys-anatomy-adjusted-down/401044/|title=Thursday Final Ratings: 'The Big Bang Theory' Adjusted Up; 'Grey's Anatomy' Adjusted Down|last=Kondolojy|first=Amanda|work=TV by the Numbers|date=May 8, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=10 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150510003207/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/08/thursday-final-ratings-the-big-bang-theory-adjusted-up-greys-anatomy-adjusted-down/401044/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Boni, Kay və Lili ilə bağlı qarabsmalar görür. O, Yelena və Co ilə birlikdə toya hazırlaşır. Kerolayn qayıdaraq toyun təşkilatçılıq işlərini öz öhdəsinə götürür. Lili saxlandığı qəfəsdən qaçır, Boni və Mettə isə gözəgörünməz güc hücum edir. Stefan və Kerolayn münasibətlərini müzakirə edirlər. Deymon insan olub ömrünün sonuna kimi Yelena ilə birlikdə yaşamaq istədiyini deyir. Toy başlayır, lakin bəy və gəlinin andiçməsindən sonra peyda olan Kay Conu öldürür, Yelena huşunu itirir. 
|LineColor=665536
}}
{{Episode list/sublist|The Vampire Diaries (season 6)
|EpisodeNumber = 133
|EpisodeNumber2 = 22
|Title = Səni heç vaxt unuda bilmərəm
|DirectedBy = Kris Qrismer
|WrittenBy = Culi Plek &amp; Kerolayn Drays
|OriginalAirDate ={{Start date|2015|5|14}}
|ProdCode = 2J7872
|Viewers = 1.44&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/15/thursday-final-ratings-the-blacklist-adjusted-up-reign-adjusted-down-no-adjustment-to-scandal/404642/|title=Thursday Final Ratings: 'The Blacklist' Adjusted Up; 'Reign' Adjusted Down; No Adjustment to 'Scandal'|last=Bibel|first=Sara|work=TV by the Numbers|date=May 15, 2015|accessdate=23 may 2018|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304200229/http://tvbythenumbers.zap2it.com/2015/05/15/thursday-final-ratings-the-blacklist-adjusted-up-reign-adjusted-down-no-adjustment-to-scandal/404642/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
|ShortSummary = Məlum olur ki, Kay, çox qədim və güclü magiya ilə Boni və Yelenanın həyatını bir-birinə bağlayıb; Boni yaşadığı müddətdə Yelena qocalmadan yatacaq, yalnız Boninin ölümündən sonra ayılacaq. Kay, Deymonu Boni və Yelena arasında seçim etmyə məcbur edir. Deymon üçüncü variant seçərək Kayın başını qoparır və Boninin həyatını xilas edir. Yelenanın damarlarında vampirizmə qarşı dərman axdığına görə vampirlər onun harda olmasından xəbər tutmamalıdırlar. Buna görə də, Stefan və Deymon onu tabutda uzadaraq Slavatorelərin ailə türbəsində gizlədirlər. Stefan Kerolayna deyir ki, onu sevir və əbədi olaraq gözləməyə hazırdır. Enzo və Lili Kayın özü ilə birlikdə Dönükləri də gətirdiyini öyrənirlər. 
|LineColor=665536
}}
|}
&lt;/onlyinclude&gt;

== İstehsal ==

=== İnkişaf ===
Serialın altıncı mövsümünün çəkiləcəyi 13 fevral 2014-cü ildə elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Renewal&quot; /&gt;

=== Aktyor seçimi ===
Altıncı mövsümdə [[Nina Dobrev]]&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url = http://insidetv.ew.com/2014/05/16/vampire-diaries-season-5-finale-postmortem/|title = 'Vampire Diaries' season finale: EP Julie Plec answers burning questions|date = |accessdate = 24 may 2018|website = |publisher = |last = |first =}}&lt;/ref&gt; Yelena Gilbert; Pol Uizli&lt;ref name=&quot;Ian's and Paul's Contracts not up&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.bustle.com/articles/24556-is-ian-somerhalder-leaving-tvd-dont-sink-your-fangs-into-that-rumor-just-yet|title=Bustle|work=bustle.com|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt; Stefan Salvatore; [[Yan Somerhalder]] Deymon Salvatore&lt;ref name=&quot;Ian's and Paul's Contracts not up&quot; /&gt;; Stiven R. MakKuin&lt;ref name=&quot;Jeremy for Season 6&quot;&gt;[http://tvline.com/2014/05/16/vampire-diaries-season-6-spoilers-damon-bonnie-dead-alive/ Post Mortem: Vampire Diaries Boss on the Bonnie/Damon 'Mystery,' Alaric's Struggle, Stefan's Journey and More Season 6 Scoop]&lt;/ref&gt; Ceremi Gilbert; Kendis Akkola&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url = http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/vampire-diaries-ian-somerhalder-damon-698606|title = 'Vampire Diaries' EP, Ian Somerhalder on Romantic 'Purgatory' and 'Giant' Finale|date = April 24, 2014|accessdate = 24 may 2018|website = |publisher = The Hollywood Reporter|last = Philiana|first =}}&lt;/ref&gt; Kerolayn Forbs; Zak Roeriq&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url = http://www.zap2it.com/blogs/the_vampire_diaries_eps_dish_on_season_5_finale_promise_love_for_matt_in_season_6-2014-04|title = 'The Vampire Diaries' EPs dish on Season 5 finale, promise love for Matt in Season 6|date = April 3, 2014|accessdate = 24 may 2018|website = |publisher = Zap2It|last = Bucksbaum|first = Sydney|archive-date = 3 July 2015|archive-url = https://web.archive.org/web/20150703065216/http://www.zap2it.com/blogs/the_vampire_diaries_eps_dish_on_season_5_finale_promise_love_for_matt_in_season_6-2014-04|url-status = dead}}&lt;/ref&gt; Mett Donovan; Ket Qreham&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; Boni Bennett; Maykl Trevino&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; isə Tayler Lokvud obrazlarını canlandırmışdır.

[[Vampirin gündəlikləri (V mövsüm)|Beşinci mövsümün]] finalından dərhal sonra serialda [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı|Alarik Zoltsman]] rolunu canlandıran və [[Vampirin gündəlikləri (III mövsüm)|üçüncü mövsümün]] sonunda serialı tərk etmiş aktyor Metyu Devisin yenidən əsas aktyor heyətinə qayıdacağı elan edilir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url = http://www.tvguide.com/News/Vampire-Diaries-Matt-Davis-1081801.aspx|title = Exclusive: Matt Davis Returning to The Vampire Diaries As Series Regular for Season 6|date = May 15, 2014|accessdate = 24 may 2018|website = |publisher = TV Guide|last = Ross|first = Robyn|archive-date = 19 October 2014|archive-url = https://web.archive.org/web/20141019141835/http://www.tvguide.com/news/vampire-diaries-matt-davis-1081801.aspx|url-status = dead}}&lt;/ref&gt; 16 may 2014-cü ildə beşinci mövsümün ikinci plan aktyor heyətində yer almış və Enzo rolunu canlandıran aktyor Maykl Malarkeyin də əsas aktyor heyəti sırasında yer alacağı xəbər verilir.&lt;ref name=&quot;Enzo Regular Season 6&quot;&gt;{{cite web|url=http://insidetv.ew.com/2014/05/16/michael-malarkey-vampire-diaries-series-regular/|title='Vampire Diaries': Michael Malarkey will be a series regular|work=Entertainment Weekly's EW.com|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt;

12 iyul 2014-cü ildə [[Aktyor|aktrisa]] Qabriella Uolşun&lt;ref name=&quot;Sarah&quot;&gt;{{cite web|last1=Alexander|first1=Susannah|title=The Vampire Diaries casts 'shady' newcomer Gabrielle Walsh|url=http://www.digitalspy.co.uk/ustv/s62/vampire-diaries/news/a583858/the-vampire-diaries-casts-shady-newcomer-gabrielle-walsh.html#~oK2JIWKOdYbDD5|publisher=Digital Spy|date=July 12, 2014|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt; Sara, iki gün sonra, 14 iyulda Kolin Fergünsonun&lt;ref name=&quot;Tripp&quot;&gt;{{cite web|last1=Bucksbaum|first1=Sydney|title='The Vampire Diaries' Season 6 casts 'Eureka' star Colin Ferguson|url=http://www.zap2it.com/blogs/the_vampire_diaries_season_6_casts_eureka_colin_ferguson_julie_plec-2014-07|publisher=Zap2It|date=July 14, 2014|accessdate=24 may 2018|archive-date=19 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150519003758/http://www.zap2it.com/blogs/the_vampire_diaries_season_6_casts_eureka_colin_ferguson_julie_plec-2014-07|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Tripp, 16 iyulda isə Emili Çenqin&lt;ref name=&quot;Ivy&quot;&gt;{{cite web|last1=Philiana Ng|title='Vampire Diaries' Adds 'Unexpected' Character for Season 6|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/vampire-diaries-adds-unexpected-character-719064|work=[[The Hollywood Reporter]]|publisher=[[Prometheus Global Media]]|date=July 16, 2014|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt; İvi rolları üçün seçilmələri elan edilir.

6 aprel 2015-ci ildə aktrisa [[Nina Dobrev]] [[Instagram]] hesabı vasitəsiylə mövsümün sonunda serialdan ayrılacağını elan etdi. Dobrevsiz serialın davam etdirlib-etdirilməməsi haqqında çoxlu sayda şaiyələr yayılsa da, qısa müddət sonra telekanal [[Vampirin gündəlikləri (VII mövsüm)|yeddinci mövsümün]] çəkiləcəyini elan etdi.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Roffman|first=Marisa|title='Vampire Diaries' Shocker: Star Nina Dobrev Exits|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/vampire-diaries-nina-dobrev-leaving-786529|work=[[The Hollywood Reporter]]|publisher=[[Prometheus Global Media]]|date=April 6, 2015|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt; Qısa müddət sonra isə [[Vampirin gündəlikləri teleserialındakı personajların siyahısı|Tayler Lokvud]] rolunu canlandıran aktyor Maykl Trevinonun da altıncı mövsümün sonunda serialdan ayrılacağı bildirilir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.people.com/article/michael-trevino-nina-dobrev-leaving-vampire-diaries|title=Michael Trevino Is Leaving The Vampire Diaries, Alongside Nina Dobrev|date=April 7, 2015|first=Jacqueline|last=Andriakos|work=[[People (magazine)|People]]|publisher=[[Time Inc.]]|accessdate=24 may 2018}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}
{{Vampirin gündəlikləri}}
[[Kateqoriya:Vampirin gündəlikləri]]
[[Kateqoriya:2014-cü il ABŞ televiziya mövsümü]]
[[Kateqoriya:2015-ci il ABŞ televiziya mövsümü]]</text>
      <sha1>34k8yu44z84xhqwn37a0gr6hle1u3vr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Manyerizm</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551842</id>
    <revision>
      <id>6570453</id>
      <parentid>6358857</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:15:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>87.8.184.31</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44642" xml:space="preserve">[[Fayl:Parmigianino 003b.jpg|230px|thumb|right|[[Parmicanino]] - ''[[Uzun boyunlu Madonna]]'', [[1535]]-[[1540]], [[Uffitsi qalereyası]], [[Florensiya]]. Manyerizm dövrü üçün uzun nibətlər, yüksək stilləşdirilmiş pozlar və aydın prespektivlər xarakterikdir.]]
'''Manyerizm''' ({{Dil-en|Mannerism}}) və ya'''Son İntibah'''&lt;ref&gt;[https://books.google.it/books?id=IFMohetegAcC&amp;pg=PT330&amp;dq=mannerism+late+renaissance&amp;hl=it&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjR39KL6P_XAhVXOMAKHTUJAc0Q6AEILjAC#v=onepage&amp;q=mannerism%20late%20renaissance&amp;f=false A World history of architecture] and [https://books.google.it/books?id=nHzqAAAAMAAJ&amp;q=mannerism+late+renaissance&amp;dq=mannerism+late+renaissance&amp;hl=it&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjR39KL6P_XAhVXOMAKHTUJAc0Q6AEIJDAA Mannerism: the painting and style of the Late Renaissance]&lt;/ref&gt; ({{Dil-en|Late Renaissance}}) — [[Avropa incəsənəti]]ndə İtaliya [[Yüksək intibah]] dövrünün son mərhələsinə verilən ad. Manyerizm dövrü 1520-ci illərdən başlamaqla XVI əsrdə [[barokko]] dövrü ilə əvəz olunana kimi davam etmişdir. [[Şimal manyerizmi]] XVII əsrin əvvəllərinə kimi davam etmişdir.&lt;ref&gt;Freedberg 1971, 483.&lt;!--If this statement can be found in the third edition of 1993, it would be preferable to cite from that edition, which is cited elsewhere in this same article.--&gt;&lt;/ref&gt;

Stilistik baxımdan Manyerizm özündə [[Leonardo da Vinçi]], [[Rafael Santi|Rafael]] və [[Mikelancelo]]nun erkən yaradıcılıq dövrünün çoxsaylı yanaşmalarını və harmonik ideallarını birləşdirir. [[Yüksək İntibah incəsənəti]] nisbət, tarazlıq və ideal gözəlliyi vurğuladığı halda, Manyerizm bu xüsusiyyətləri asimmetrik və qeyri-təbii eleqant hala qədər çoxaldır.&lt;ref name= &quot;ReferenceC &quot;&gt;Gombrich 1995.&lt;/ref&gt; Bu stil yüksək intellektual dəqiqliyi və süni (naturalizmin əksinə olaraq) keyfiyyətləri ilə fərqlənir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/zino/hd_zino.htm |title=Mannerism: Bronzino (1503–1572) and his Contemporaries|publisher= Metropolitan Museum of Art|date= |accessdate=3 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; Erkən intibah rəsmlərindən fərqli olaraq, bu xüsusiyyət Manyerizm əsərlərində balans və aydınlıq əvəzinə kompozisiya gərginliyi və qeyri-stabilliyin yaranmasını təşviq edir. Ədəbiyyat və musiqidə Manyerizm yüksək tərəqqi etmiş stil və intellektual dəqiqliyi ilə seçilir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;Art and Illusion, E. H. Gombrich, {{ISBN|9780691070001}}&lt;/ref&gt;

Manyerizmin xüsusiyyətləri və onun fazaları incəsənət tarixçiləri arasında hələ də müzakirələrə səbəb olmaqdadır. Məsələn, bəzi alimlər XVI-XVII əsrlər ədəbiyyatının (xüsusilə poeziyanın) erkən formalarının müəyyən edilməsini də Manyerizmə aid edirlər. Termin həm də, [[1500]]-[[1530]]-cu illərdə Şimali Avropada çalışmış bəzi [[qotik]] rəssamların yaradıcılığını, xüsusilə [[İtaliya]]dakı hərəkatla əlaqəsi olmayan [[Antverpen manyeristləri]]nin işlərini müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilir. Manyerizm həm də, [[Klassik latın dili|Gümüş dövrü Latın ədəbiyyatının]] analogiyası kimi istifadə edilir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mrtredinnick.com/uploads/7/2/1/5/7215292/the_mannerist_style.pdf|title=The Mannerist Style and the Lamentation |publisher=www.artsconnected.org|accessdate=3 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

== Termin ==
[[Fayl:Laocoon Pio-Clementino Inv1059-1064-1067.jpg|thumb|230px|Manyerizm rol-modeli: ''[[Laokoon və oğulları]]'', qədim heykəl, 1506-cı ildə aşkarlanıb; hazırda [[Vatikan muzeyləri]]ndə sərgilənir. Manyerist sənətkarlar bu heykələ böyük önəm verirdilər.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;]]
{{Dil-en|Mannerism}} ({{dil-az|Manyerizm}}) sözü [[italyan dili]]ndə stil və manera anlamına gələn {{Dil-it|maniera}} sözündən törəmişdir. ''“Stil”'' ({{Dil-en|Style}}) sözü kimi ''“maniera”'' sözü də həm sfesifik stil tipi (məsələn, gözəl stil, aşındırıcı stil mənalarında), həm də, ixtisasa ehtiyacı olmayan mütləqlik (bir nəfər ''“stilə malikdir”'') anlamlarını ifadə edir.&lt;ref&gt;
John Shearman, “Maniera as an Aesthetic Ideal”, in Cheney 2004, 37.&lt;/ref&gt; [[Corco Vazari]] özünün ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' ([[1568]]) adlı əsərinin ikinci nəşrində “maniera” sözünü üç müxtəlif kontekstdə istifadə edir: sənətkarın iş manerası və metodunu ifadə etmək üçün; şəxsi və ya qrup stilini təsvir etmək üçün: məsələn [[Bizans incəsənəti|Bizans stilini]] ifadə etmək üçün o, {{Dil-it|maniera greca}} ifadəsini, [[Mikelancelo]]nun iş stilini ifadə etmək üçün isə {{Dil-ir|maniera Michelangelo}} ifadəsini işlədir; bədii keyfiyyətin müsbət təsbitini təsdiq etmək üçün.&lt;ref&gt;Cheney 1997, 17.&lt;!--The pagination may be different in the 1997 edition from the 2004 one found as the main entry in the reference list. Be sure the right one is being cited. Ideally, only one edition should be cited unless there is information in the earlier missing in the later edition.--&gt;&lt;/ref&gt; Özü də Manyerist sənətkar olan Vazari çalışdığı dövrü ''“la maniera moderna”'' və ya ''“modern stil”'' adlandırır.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 6.&lt;/ref&gt; Ceyms Mirollo ''“bella maniera”'' şairlərinin necə [[Françesko Petrarka|Petrarka]] sonetlərinin mükəmməlliyini keçməyə çalışmalarından danışır. ''“Bella maniera”'' anlayışı bu stildə işləyən sənətkarların birbaşa təbiətə qarşı surmaq əvəzinə sələflərinin işlərinin kopyalanması və təkmilləşdirilməsinə üstünlük verirlər.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Mirollo 1984&lt;/ref&gt; Faktiki olaraq ''“bella maniera”'' sənətkarları sələflərinin işlərində ən yaxşı xüsusiyyətləri birləşdirərək yeni stil yaradırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;

Stilistik baxımdan Manyerizmi müəyyənləşdirmək asan deyil. O, [[İsveç]] tarixçisi [[Yakob Burkhardt]] tərəfindən istifadə edilmiş, daha sonra isə XVI əsr [[İtaliya incəsənəti]]nin kateqoriyalaşdırılmayan, Yüksək İntibah incəsənəti əsərləri kimi harmoniya və rasionallığın vurğulanmadığı əsərlərini kateqoriyalaşdırmaq üçün XX əsr [[Almaniya]] incəsənət tarixçiləri tərəfindən məşhurlaşdırılmışdır. “Yüksək İntibah” incəsənəti harmoniya, monumentallıq və antik incəsənət ənənələrini dirçəltməsi ilə seçilirdi. Manyerizm termini, [[1965]]-ci ildə [[Fritz Qrossmann]] tərəfindən [[Mançestr Sənət Qalereyası]]nda manyerist rəssamların əsərlərindən ibarət sərginin təşkil edilməsindən sonra&lt;ref&gt;Grossmann 1965.&lt;/ref&gt;, [[1967]]-ci ildə Con Şerman tərəfindən yenidən müəyyənləşdirilmişdir.&lt;ref&gt;Shearman 1967.&lt;/ref&gt; Manyerizm termini XVI əsrdə sosial hərəkatı ifadə etmək, zərif virtuoz keyfiyyətini çatdırmaq və ya müəyyən bir texnikanı təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Lakin sonrakı dövrlərdə, məsələn XVII əsrdə [[Covanni Pyetro Bellori]] ''“la maniera”'' sözünü [[Rafael Santi|Rafaeldən]] sonrakı, xüsusən [[1530]]-[[1540]]-cı illərin incəsənətini ifadə etmək üçün istifadə edir.&lt;ref&gt;Smyth 1962, 1–2.&lt;/ref&gt; XIX əsrdən etibarən termin [[İntibah mədəniyyəti|İntibahdan]] sonrakı və [[barokko]]dan əvvəlki dövr incəsənərini ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Lakin, Manyerizmin stil, hərəkat və ya inncəsənət dövrü olması haqqında tarixçilərin fikirləri müxtəlifdir; termin mübahisəli olmasına baxmayaraq, XVI əsr Avropa incəsənətinin müəyyənləşdirilməsi üçün geniş istifadə olunur.&lt;ref&gt;
Cheney, &quot;Preface&quot;, xxv–xxxii, and Manfred Wundram, &quot;Mannerism,&quot; ''Grove Art Online''. Oxford University Press, Yoxlanılıb: 3 iyul 2018.&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
[[Fayl:Dividing water from Heaven.jpg|thumb|230px|[[Mikelancelo]]nun [[Sikstin kapellasının tavanı]]nda işlədiyi çılpaq ''iqnudi'' fiqurları.]]
Yüksək İntibah dövrünün sonlarında gənc səntkarlar yaradıcılıq böhranı yaşayırdılar&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;: həmin dövrdə mümkün olan hər şeyin əldə olunduğu hesab edilirdi. Texniki və ya digər baxımdan hansısa çətinliklər qalmamışdı. Anatomiya, işıq, fizioqnomiya və insanların hisslərini üz ifadələri və jetlərdə göstərmək bacarığının fiqurativ kompozisiya çərçivəsində insan formalarının novator istifadəsi, incə rəng tonlarının tətbiqi ilə təsviri demək olar mükəmməllik səviyyəsinə çatmışdı. Gənc sənətkarlar yeni məqsədə ehtiyac duyurdular və yeni yanaşmalar axtarırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt; Məhz belə bir mühitdə Manyerizm meydana gəlir. Yeni stil [[1510]]-[[1520]]-ci illərdə ya [[Florensiya]]da&lt;ref name=&quot;friedlaender&quot;&gt;Friedländer 1965&lt;/ref&gt;, ya [[Roma]]da, ya da hər iki şəhərdə eyni vaxtda formalaşır.&lt;ref name=&quot;freedberg175&quot;&gt;Freedberg 1993, 175–77.&lt;/ref&gt;

=== Mənşəyi ===

Manyerizmin yarandığı dövr [[Andrea del Sarto]], [[Mikelancelo]] və [[Rafel Santi|Rafaelin]] incəsənətinin ''“təbii genişlənmə”'' dövrü adlandırılır.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Mikelancelo hələ gənc yaşlarında ikən öz orijinal stilini yaratmış, çox bəyənilən həmin stil dövrün başqa rəssamları tərəfindən də kopyalanmağa və təkrarlanmağa başlamışdır.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Onun stilinin müasirləri tərəfindən ən çox bəyənilən xüsusiyyətlərindən biri ''“terribilità”'' – böyüklüyün vəhmə salması xüsusiyyəti idi və xələfləri onun yaradıcılığının bu xüsusiyyətini təkrarlamağa can atırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Digər sənətkarlar isə onun rəsm və heykəllərini kopyalayaraq Mikelanceloya məxsus ehtiraslı və çox şəxsi stili öyrənmişdilər. Onun [[Sikstin kapellasının tavanı]]ndakı işləri xüsusilə ''iqnudi'' adlandırılan fiqurlar və Libiya sibiri rəsmi, [[Laurentian kitabxanası]]nın vestibülü, Medici türbəsindəki fiqurlar və ən əsası [[Böyük məhkəmə (Mikelancelo)|Böyük məhkəmə]] freskosundakı obrazlar onlarıın müşahidə nümunələrinə çevrilmişdi. Sonradan, Mikelanclo Manyerizmin ən böyük rol modellərindən birinə çevrilmişdir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Gənc rəssamlar onun evinə soxularaq təsvirlərini oğurlayırdılar.&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;Giorgio Vasari, Lives of the Most Eminent Painters, Sculptors, and Architects&lt;/ref&gt; [[Corco Vazari]] özünün ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' adlı kitabında qeyd edir ki, Mikelancelo bir dəfə deyir: ''“İzləyici olanlar, heç vaxt izlədiklərinin yanından keçib gedə bilməzlər.”''&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;/&gt;

==== Rəqabət ruhu ====

Sənətkarlar arasında rəqabət ruhunun yaranmasına səbəb onları himayə edən və əsər sifariş edən patronların hər dəfə digər sifarişçi üçün yaradılmış əsərdən daha təkmil əsər yaratmağı tələb etmələri idi. Bu tələblər sənətkarları yeni yanaşmalar və  parlaq səhnələr axtarmağa, geyim və kompoxisiyları daha yaxşı işləməyə, uzun nisbətlər yaratmağa, stilləşdirilmiş pozalar və aydın prespektivlərdən imtinaya gətirib çıxarırdı. [[Pyero Soderini]] [[Leonardo da Vinçi]] və [[Mikelancelo]]ya [[Florensiya]]dakı Beşyüzlər zalının divarlarının rəsmlərlə bəzədilməsini sifari etmişdi. Bu iki sənətkar yanvayan işləməyə və rəqabət aparmağa məcbur edilərək işlərini mümkün qədər təkmilləşdirmişdilər.

=== Erkən Manyerizm ===
[[Fayl:Jacopo Pontormo - Kreuzabnahme Christi.jpg|210px|thumb|left|[[Yakopo Pontoromo]] - ''Xaçdan endirilmə'', [[1528]], Santa-Felisita,[[Florensiya]].]]
[[Florensiya]]nın erkən manyeristləri, xüsusilə [[Andrea del Sarto]]nun [[Yakopo da Pontoromo]] və [[Rosso Fiorentino]] kimi tələbələri uzun bədən formaları, qeyri-sabit balanslaşdırma, dağınıq prespektivlər, irrasional parametrlər və teatr işıqlandırması ilə məşhur idilər. [[Parmicanino]] ([[Antonio da Korreco|Korreconun]] tələbəsi) və [[Culio Romano]] ([[Rafael Santi|Rafaelin]] əsas köməkçisi) oxşar stilləşdirilmiş estetik istiqaməti Romaya gətirmişdilər. Bu sənətkarlar Yüksək İntibahın təsiri ilə formalaşmışdılar və onların stili ona reaksiya və ya onun inkişaf etdirilməsi kimi xarakterizə edilirdi. Gənc sənətkarlar təbiəti öyrənmək yerinə [[Ellinizm]] dövrü heykəltəraşlığını və sələflərinin rəsm əsərlərini araşdırmağa başlamışdılar. Buna görə də Manyerizm stilini bəzən ''“anti-klassik”''&lt;ref name=&quot;friedlaender&quot;/&gt; də adlandırır, buna baxmayaraq, onun Yüksək İntibahın təbii inkişafı olmasını qəbul edirdilər. Manyerizmin ''“anti-klassik”'' formaları ilə məşhur olan ən erkən – eksperimental dövrü [[1540]]-[[1550]]-ci illəri əhatə edir.&lt;ref name=&quot;freedberg175&quot; /&gt; Templ Universitetinin incəsənət tarixi professoru Marsiya Holl ''“Rafaeldən sonra”'' ({{Dil-en|After Raphael}}) adlı kitabında qeyd edir ki, [[Rafael Santi|Rafaelin]] tez vəfatı Romada Manyerizmin başlaması ilə nəticələndi.

Tədqiqatçılar qeyd edirdilər ki, Manyerizm, sosial, elmi və dini hərəkatlar olan [[Heliosentrik sistem|Kopernik modeli]], [[Romanın yağmalanması (1527)|Romanın yağmalanması]] və [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik kilsəsi]] üçün təhlükəyə çevrilmiş [[Reformasiya|Protestant Reformasiyası]] kimi XVI əsrin əvvəllərində meydana gəlmişdir.&lt;ref name=&quot;grove&quot;&gt;Manfred Wundram, &quot;Mannerism,&quot; Grove Art Online. Oxford University Press.&lt;/ref&gt; Buna görə də, o zaman stilin uzun və əyri formaları Yüksək İntibah incəsənətinin ideal keyfiyyətlərinə reaksiya kimi təfsir edilirdi. [[1520]]-ci illərdən sonra bu radiakl təfsir elmi ədəbiyyatdan uzaqlaşsa da, erkən manyeristlərin yaradıcılığı Yüksək intibahın uğurları ilə tərs mütənasib təşkil edir; Rafaelin ''“[[Afina məktəbi (Rafael)|Afina məktəbi]]”''ndə yaratdığı əlçatanlıq və tarazlıq artıq gənc rəssamları maraqlandırmırdı.
[[Fayl:Angelo Bronzino - Venus, Cupid, Folly and Time - National Gallery, London.jpg|220px|thumb|right|[[Anolo Bronzino]] - ''[[Venera, Kupid, Folli və Zaman (Bronzino)|Venera, Kupid, Folli və Zaman]]'', [[1540]] - [[1545]], [[London milli qalereyası]].]]

=== Yüksək manyerizm ===

Manyerizmin ikinci dövrü, adətən, onun ''“anti-klassik”'' adlanan ikinci dövründən fərqləndirilir. Bu dövrün manyeristləri intellektual qabiliyyət və bədii virtuozluğu xüsusi vurğulayırdılar ki, bu da, onların sonradan tənqidçilər tərəfindən qeyri-təbii və süni manerada işləməkdə günahlandırılmalarına səbəb olmuşdur. Manyerist rəssamlar böyük sələfləri olan Mikelanceloya əsas rol modeli kimi baxırdılar; onların incəsənəti təbiəti yox, incəsənəti kopyalayırdı. İncəsənət tarixçisi [[Sidni Cozef Fridberq]] razılaşır ki, manyerist incəsənətin intellektuallaşdırılmış aspekti ona hesablanmışdır ki, auditoriya bu vizual ismarıcı görəcək və qiymətləndirəcək – tanış fiqur naməlum şəraitdə ''“görünməyən, lakin hiss edilən sitat dırnaqları arasında”'' verilirdi.&lt;ref&gt;Freedberg 1965.&lt;/ref&gt;  Manyerist rəssamın əsas tələbi mövzu ilə tanış olan izləyicinin əsərə diqqətlə yanaşması idi. [[Anolo Bronzino]] və [[Corco Vazari]]nin yaradıcılığı Manyerizmin [[1530]] – [[1580]]-ci illərdə davam edən bu dövrünü əks etdirir. O dövrdə, əsasən Avropanın intellektual mərkəzlərində özünə yer tapan Manyerizm incəsənəti özündə şişirdilmiş eleqantlıq və görünüş və detallara xüsusi diqqəti birləşdirirdi. Farfor kimi şimal dərili personajlar, izləyiciyə soyuq baxış təsiri bəxş edən güclü işıqlandırma bu stildə yaradılmış rəsmlərin əsas xarakterik xüsusiyyətləri idi. Manyerist əsərlərdə nadir hallarda ciddi emosional təsvirə rast gəlinir və buna görə də bu tendensiyanı əks etdirən əsərlər bəzən ''“soyuq”'' və ya ''“yad”'' da adlandırılır. Bu, Manyerizmin yekun və ya yüksək dövrü üçün xarakterik olan xüsusiyyətdir.&lt;ref&gt;Shearman 1967, p. 19&lt;/ref&gt;

=== Manyerizmin yayılması ===
[[Fayl:Henry Howard Earl of Surrey 1546.jpg|thumb|230px|left|İngilis Manyerizmi: [[Surrey]] qrafı [[Henri Hovard (Surrey qrafı)|Henri Hovard]]ın portreti, [[1546]]. Flamand immiqrant tərəfindən çəkilmiş nadir ingilis manyerist portretlərindən biridir.]]
[[İtaliya]]da [[Roma]], [[Florensiya]] və [[Mantuya]] şəhərləri Manyerizmin mərkəzləri idi. [[Venesiya]] rəssamlığı isə başqa yolla inkişaf etmiş və [[Tisian Veçellio|Tisian]] uzunmüddətli yaradıcılığı boyu həmin məktəbi təmsil etmişdir. [[1520]]-ci illərin əvvəllərində Romada işləməyə başlamış bir çox manyerist sənətkarlar [[1527]]-ci ildə [[Romanın yağmalanması (1527)|şəhərin yağmalanmasından]] sonra şəhərdən köçmüşdülər. Onlar yeni sifarişçi və himayədar axtarışında İtaliyaya o cümlədən Şimali Avropaya yayıldıqlarına görə daşıyıcısı olduqları stili də özləri ilə aparmışdılar.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 32–33&lt;/ref&gt; Nəticədə [[Qotika]]dan sonra Avropada ikinci beynəlmiləl stil yaranmışdır.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 13.&lt;/ref&gt; Şimali Avropanın digər hissələrində İtaliya sənətkarları ilə birbaşa əlaqə olmasa da, printlər və rəsmli kitablarda manyeristlərin stili hiss edilirdi. Səyahət edən Şimali Avropa sənətkarları Manyerizmin yayılmasına kömək etdiyi müddətdə, Avropa hökmdarları İtaliya sənətkarlarının əsərlərini almağa davam edirdilər. Şimalda yaşayan və çalışan fərdi İtaliya sənətkarları sonradan Şimal Manyerizmi kimi tanınan sənət hərəkatının doğulmasına səbəb olmuşlar. Məsələn, [[Anolo Bronzino|Bronzinonun]] ''“[[Venera, Kupid, Folli və Zaman (Bronzino)|Venera, Kupid, Folli və Zaman]]”'' əsəri Fransa kralı [[I Fransisk]]ə təqdim olunmuşdu. [[1580]]-ci illərdən etibarən Manyerizm İtaliyada zəifləməyə başlayır, [[:en:Accademia degli Incamminati|Karraççi qardaşları]], [[Karavacco]] və [[Çiqoli]] daxil olmaqla yeni sənətkarlar nəsli naturalizm adlı yeni hərəkatı inkişaf etdirmişlər. [[Volter Fridlander]] həmin dövrü ''“anti-manyerizm”'' adlandırır, ilk manyerislərin Yüksək İntibah ənənələrini qəbul etməyən ''“anti-klassik”'' sənətkarlar olduğu kimi, ilk naturalistlərin də Manyerizmin ənənələrini qəbul etmədiklərini deyir.&lt;ref&gt;Friedländer 1957.&lt;/ref&gt;

İtaliyadan kənarda isə XVII əsrə kimi Manyerizm davam etmişdir. Rosso İtaliyadan köçərək Fransadakı [[Fontenblo]] sarayında çalışmağa başlamışdır və onun bu ölkədə yaydığı Manyerizm [[II Henri stili]] adı ilə məşhurlaşaraq, xüsusilə memarlığa ciddi təsir etmişdir. Avropada Şimal Manyerizminin digər önəmli mərkəzləri isə [[Müqəddəs Roma imperiyası]]nın imperatoru  [[II Rudolf]]un [[Praqa]]dakı sarayı, həmçinin [[Haarlem]] və [[Antverpen]] şəhərləri olmuşdur. [[Elizabetan dövrü|Elizabetan]] və [[Yakovian dövrü|Yakovian]] incəsənətinin güclü olduğu [[İngiltərə]]də isə Manyerizm daha az təsirli olmuşdur. XVII əsrin Sənət Manyerizmi memarlıqda tətbiq edilən stillər arasında istisna təşkil etməklə kontinental Avropada formalaşan inşaat ənənələrinə deyil, kitablarda yazılmış şablonlara istinad edirdi.&lt;ref&gt;Summerson 1983, 157–72.&lt;/ref&gt;

Özündə fransız stilinin erotisizmini və yerli əhalinin erkən ənənələrini birləşdirən, XVII əsrdə flamand və holland sənətkarlar arasında dominanta çevrilmiş Flamand stili də [[Fontenblo məktəbi]]nə xüsusi təsir göstərmişdir. Həmin dövrdə ''&quot;pittore vago”'' adlandırılan Şimal sənətkarları Fransa və İtaliya emalatxanalarında çalışmağa başlayaraq beynəlmiləl stilin yaranmasına səbəb olmuşdular.

== Rəssamlıqda ==

Erkən manyerist rəssamları öz üslub və fərqləndirici xüsusiyyətlərini axtarır və sələflərinin nailiyyətlərindən bəhrələnməyə çalışırdılar ki, bu da təbii olaraq Yüksək İntibah incəsənəti nailiyyətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi anlamına gəlirdi. Lakin, onlar heç də kor-koranə təkrarçılıqla məşğul olmur, təcrübələr aparmağa davam edirdilər. Məslən, həmin dövrün ən mühüm sənətkarlarından olan [[Yakopo da Pontoromo]]nun ''“İosif Misirdə”'' adlı əsərində İntibah sənətkarlarının məqbul saymadıqları rəng uyğunlaşdırmaları, həmçinin zaman və məkan həllinə yer vermişdir. Onun tələbəsi olan və [[Andrea del Sarto]]nun studiyasında çalışmış [[Rosso Fiorentino]] [[1530]]-cu ildə [[Fontenblo]]ya köçərək özü ilə Florensiya Manyerizmini Fransaya gətirmiş,  burada, [[Fontenblo məktəbi]] kimi məşhur olan  XVI əsr fransız Manyerizminin əsasını qoymuşdur.

Zəngin və narahat görünüşlü stil Fontenblo məktəbi vasitəsiylə daha da geniş yayılaraq [[Antverpen]]ə, oradan isə bütün Şimali Avropaya, [[London]]a və [[Polşa]]ya kimi çatmışdır. Manyerist dizayn ipək və oymalı mebellər kimi lüks məhsullara da tətbiq edilməyə başlamışdır. Mürəkkəb simvolika və [[alleqoriya]] vasitəsiylə uzadılmış nisbətlərə malik qadın gözəlliyi vasitəsiylə ifadə edilən gərgin, nəzarət edilən hisslər bu stilin əsas xüsusiyyətidir. Həmin dövrdə [[Anolo Bronzino]]nun manyerist portretləri səliqəli eleqantlığı və detallara xüsusi diqqət yetirilməsi ilə diqqət çəkməyə başlayır. Onun modelləri üçün oxucuya yad görünüş və məsafəli baxışlar xarakterikdir. Həmçinin onun əsərlərində naxışlar və parçaların rəng çalarlarının dəqiq əks etdirilməsi diqqət çəkir.

Bronzino ilə eyni dövrdə fəaliyyət göstərmiş başqa bir manyerist rəssam [[Alessandro Allori]]nin ([[1535]]-[[1607]]) ''“Süzanna və böyüklər”'' adlı əsəri latent erotisizmi və detalların parlaq elementləri ilə diqqət çəkir. Dövrün Manyerizn stilində çalışan ən mühüm rəssamlarından biri [[Tintoretto]] olmuşdur. O, ''“[[Sonuncu şam yeməyi (Tintoretto)|Sonuncu şam yeməyi]]”'' adlı əsərində işıq və hərəkətə fokuslanaraq rəsmə dramatik həyat bəxş etmişdir. Sonuncu şam yeməyi mövzusuna ənənəvi yanaşmalardan fərqli olaraq Tintorettonun əsərinin arxa fonunda açıq cənnət və mələklər təsvir edilmişdir.

Daha çox dini mövzuda çəkilmiş əsərləri ilə məşhur olan [[El Qreko]] [[İspaniya İntibahı]]nın ən mühüm nümayəndələrindən biridir. Müasir tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, özünəməxsus stilə malik olan El Qrekonun yaradıcılığı o qədər individualdır ki, onu konkret olaraq hansısa bir məktəbə və ya stilə aid etmək doğru deyildir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Buna baxmayaraq onun əsərlərində üstünlük təşkil edən sərt rənglər, uzun və əyri anatomiya, irrasional prespektiv və işıq, o cümlədən aydın olmayan mürəkkəb ikonoqrafiya Manyerizmə xas elementlərdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nga.gov/collection/gallery/gg29/gg29-over1.html |title=National Gallery of Art – El Greco |publisher=Nga.gov |date= |accessdate=2013-05-19}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/grec/hd_grec.htm |title=Metropolitan Museum of Art El Greco (Domenikos Theotokopoulos) (1541–1614) |publisher=Metmuseum.org |date= |accessdate=4 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

Şimal Manyerizminin ən məşhur nümunələrindən biri olan holland rəssamı [[İoahim Yutteval]] ([[1566]]-[[1638]]) yaradıcılığının sonlarında barokkoya meyl etməsinə baxmayaraq, Manyerizmin sonuncu ən böyük rəssamlarından biri kimi dəyərləndirir. O, əsasən [[Piter Arsten]] stilində böyük natrümotlar və çılpaq insan fiqurları ilə zəngin mifoloji mövzularda işlənmiş kiçik kabinet rəsmləri işləmişdir. Manyerizmin sön təmsilçilərindən olan [[Cüzeppe Arçimboldo]] isə [[natrümot]] stilində portretlər işləməsi ilə məşhurlaşmışdır.

&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;170px&quot; widths= &quot;230px&quot; &gt;
Şəkil:Jacopo Pontormo - Joseph in Egypt - WGA18079.jpg|&lt;small&gt;[[Yakopo da Pontoromo]] - ''İosif Misirdə'', [[1515]]-[[1518]], [[London milli qalereyası]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Rosso Fiorentino - Madonna and Child with Putti - after restoration.jpg|&lt;small&gt;[[Rosso Fiorentino]] - ''&quot;[[Madonna körpə və mələklərlə]]&quot;'', [[1519]]—[[1523]], [[Ermitaj]] &lt;/small&gt;
Şəkil:Bronzino - Eleonora di Toledo col figlio Giovanni - Google Art Project.jpg|&lt;small&gt;[[Anolo Bronzino]] - ''&quot;[[Toledolu Eleonor və oğlu Covanni de Mediçinin portreti]]&quot;'', [[1544]]-[[1545]], [[Uffitsi qalereyası]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Alessandro Allori - Susanna and The Elders - WGA00186.jpg|&lt;small&gt;[[Alessandro Allori]] - ''Süzanna və böyüklər'', [[1561]], [[:en:Musée Magnin|Manyen muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Jacopo Tintoretto - The Last Supper - WGA22649.jpg|&lt;small&gt;[[Tintoretto]] - ''&quot;[[Sonuncu şam yeməyi (Tintoretto)|Sonuncu şam yeməyi]]&quot;'', [[1592]]-[[1594]], [[San-Corco-Maccore (kafedral)|San-Corco-Maccore]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Persus and Andromeda by Joachim Wtewael.jpg|&lt;small&gt;[[İoahim Yutteval]] - ''&quot;Perseyin Andromedanı xilas etməsi&quot;'', [[1611]], [[Luvr muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Giuseppe Arcimboldo - Four Seasons in One Head - Google Art Project.jpg|&lt;small&gt;[[Cüzeppe Arçimboldo]] - ''&quot;Dörd fəsil bir başda&quot;'', təxm. [[1590]], [[Milli Sənət Qalereyası]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Heykəltəraşlıqda ==

Rəssamlar kimi erkən italyan manyerist heykəltəraşları da Yüksək İntibah incəsənətinin uğurlarını inkişaf etdirərək orijinal stil axtarışında idilər, onlar [[Mikelancelo]]nun ''“[[David (Mikelancelo)|David]]”''inin yerləşdiyi  [[Pyaçça della Sinyoriy]]a meydanındakı boş yerləri doldurmaq uğrunda mübarizə aparırdılar. [[Baçço Bandinelli]] ''“[[Herkules və Kakus]]”'' layihəsini öz öhdəsinə götürmüşdü; o zaman çox məşhur olan Bandinelli [[Benvenuto Çellini]] ilə rəqabət aparmış və onun heykəlin pyedestalına yerləşdirdiyi relyef panelləri diqqət cəlb etmişdir. Digər manyeristlər kimi, o da Mikelancelonun orijinal blokundan daha massivli daşdan istifadə etmişdir.&lt;ref&gt;Olson, 179–182&lt;/ref&gt; Benvenuto Çellininin bürünc ''“[[Persey Meduzanın başı ilə]]”'' adlı heykəli sözsüz ki, şah əsər olmaqla səkkiz baxış bucağı üçün dizayn edilmişdir; bu Manyerizmin digər xüsusiyyətlərindən biridir və Mikelancelo və [[Donatello]]nun ''“[[David (Donatello)|David]]”''lərindən fərqləndiririci xüsusiyyətdir.&lt;ref&gt;Olson, 183–187&lt;/ref&gt; Zərgər olan və daha çox ''“[[Çellini duz qabı]]”'' ([[1543]]) ilə tanınan sənətkarın ilk heykəltəraşlıq işi olan bu əsər onun istedadını nümayiş etdirir.&lt;ref&gt;Olson, 182–183&lt;/ref&gt;

Əslən [[Flandriya]]dan olan, lakin, [[Florensiya]]da yaşamış və çalışmış [[Cambolonya]] İntibah dövründə olduğu kimi kolleksiyaçı kabinetləri üçün əsasən mifoloji mövzuda olan və çılpaq insanları əks etdirən  kiçik bürünc fiqurlar hazırlayırdı. O, həm də tam ölçülü heykəllər hazırlamışdır ki, onlardan da ikisi Pyaçça della Sinyoriya kolleksiyasına daxil edilmişdir. O və onun davamçıları ''“[[figura serpentinata]]”'' adlı uzun və incə bədənli fiqur kompozisiyası işləmişdirlər: adətən iki və daha çox bir-birinə dolanmış insan fiqurundan əmələ gələn bu kompozisiyalara bütün bucaqlardan baxmaq maraqlıdır.&lt;ref&gt;Olson, 194–202&lt;/ref&gt;
&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;170px&quot; widths= &quot;230px&quot; &gt;
Şəkil:03 2015 Perseo con la testa di Medusa-Benvenuto Cellini-Piazza della Signoria-Loggia dei Lanzi-volta a crociera-ordine corinzio (Firenze) Photo Paolo Villa FOTO9260.JPG|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''“[[Persey Meduzanın başı ilə]]”'', [[1545]]–[[1554]], [[Pyaçça della Sinyoriya]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Giambologna raptodasabina.jpg|&lt;small&gt;[[Cambolonya]] - ''&quot;[[Sabine qadınlarının qaçırılması]]&quot;'', [[1574]]—[[1582]], [[Locciya Lanzi]] &lt;/small&gt;
Şəkil:Samson slaying a philistine.jpg|&lt;small&gt;[[Cambolonya]] - ''&quot;[[Samsonun Filistini öldürməsi]]&quot;'', təxm. [[1562]], [[Viktoriya və Albert Muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Mercure Psyché.jpg|&lt;small&gt;[[Adrian de Vris]] - ''Merkuri və Psixeya'', [[1593]], [[Luvr muzeyi]]. [[II Rudolf]]un sifarişi ilə hazırlanmışdır.&lt;/small&gt;
Şəkil:Saliera.png|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''&quot;[[Çellini duz qabı]]&quot;'', [[1540]]-[[1543]], [[İncəsənət tarixi muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Apollo MET DP215248.jpg|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''&quot;Apollon&quot;'', [[1594]]-[[1598]], [[Metropoliten muzeyi]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Memarlıqda ==

Manyerizm memarlığı vizual aldatmalar və gözlənilməz elementləri ilə [[İntibah memarlığı|intibah normalarına]] qarşı çıxması ilə xarakterizə edilir.&lt;ref name=vanda&gt;{{cite web |url=http://www.vam.ac.uk/content/articles/s/style-guide-mannerism/ |title=Style Guide: Mannerism  |date= |website= |publisher=Victoria and Albert |access-date=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; İtaliyaya səfər edən [[Flamandlar|flamand]] sənətkarlar burada manyerizm stilini öyrəndikdən sonra onu [[Alp dağları|Alpın]] şimallarına, daha sonra isə bütün Avropaya yaymışlar.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Dictionary of Art|last=Wundram|first=Manfred|publisher=Grove|year=1996|isbn=|location=|pages=281}}&lt;/ref&gt; Həmin dövrdə memarlar möhkəm və geniş əlaqələri vurğulamaq üçün memarlıq formaları ilə təcrübə edirdilər. İntibahın ideal harmoniyası daha azad və yaradıcı ritmlərə yol açırdı. Manyerizmlə əlaqələndirilən və bu stildə memarlığın pioneri hesab edilən ən tanınmış memar [[Mikelancelo]]dur ([[1475]]–[[1564]]); onun Laurentian kitabxanasındakı işlərində bu təsir hiss edilməkdədir.&lt;ref&gt;https://books.google.ca/books?id=vSfOCwAAQBAJ&amp;pg=PT2&amp;dq=michelangelo+pioneered+mannerist+style&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=michelangelo%20pioneered%20mannerist%20style&amp;f=false, p=Foreward&lt;/ref&gt; Nəhəng orderlər və fasadın aşağısından zirvəsinə kimi uzanan böyük pilyastrın kəşfi ona aid edilir.&lt;ref&gt;{{Citation | title= Pilaster Play|author= Mark Jarzombek| journal=  Thresholds | url= http://web.mit.edu/mmj4/www/downloads/thresholds28.pdf | volume= 28 (Winter 2005)|  pages=34–41}}&lt;/ref&gt; O, bu memarlıq elementlərini Kapitolinin dizaynında istifadə etmişdir.

XX əsrə kimi Manyerizm termini neqativ anlamda istifadə edilsə də, müasir dövrdə bu termin tarixi dövrü ifadə etmək üçün istifadə edilir.&lt;ref&gt;Arnold Hauser. ''Mannerism: The Crisis of the Renaissance and the Origins of Modern Art''. (Cambridge: Harvard University Press,1965).&lt;/ref&gt; Manyerizm memarlığı anlayışı həm də [[1960]]-[[1970]]-ci illlərin modernist memarlığın normalarını sındıran, lakin onun mükəmməlliyini qəbul edən memarlığa aid edilirdi.&lt;ref name=venturi/&gt; Manyerizm anlayışını izah edən nəzəriyyəçi və memar Robert Venturi yazır: ''“Bizim dövrün memarlığı üçün Manyerizm, orijinal özünüifadədən daha çox ənənəvi orderi qəbul edən, lakin, mürəkkəblik və ziddiyyət üçün ənənəvi qaydanı pozan, bununla da qeyri-müəyyənlik sərgiləyən memarlıqdır.”''&lt;ref name=venturi&gt;{{cite web |url=http://designtheory.fiu.edu/readings/venturi_architecture_as_signs.pdf |title=Architecture as Signs and Systems |last1=Venturi |first1=Robert |access-date=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

İntibah dövrü Manyerizm memarlığının ən mühüm nümunələrindən biri Kaprarolada yerləşən [[Farneze villası]]dır.&lt;ref&gt;Coffin David, ''The Villa in the Life of Renaissance Rome'', Princeton University Press, 1979: 281–85&lt;/ref&gt; XVI əsrdə Manyerizmin digər stillərdən daha sürətli yayılması həmin dövrdə qravür sənətinin inkişaf etməsi və bütün avropada yayılması ilə əlaqədar idi.

[[1560]]-cı illərdən [[Malta]]nın yeni paytaxtı [[Valletta]] şəhərində memar [[Cirolamo Kassar]] tərəfindən Manyerizm memarlığı üslubunda çoxlu sayda binalar inşa edilmişdir. Həmin binalar sırasına [[Müqəddəs İohann kafedralı (Valetta)|Müqəddəs İohann kafedralı]] və [[Böyük Ustad sarayı]] da daxildir. Lakin, Kassarın binalarının bir çoxu sonrakı dövrlərdə, xüsusilə barokkonun təsiri ilə yenidən qurulmuşdur. Lakin, [[Araqon uberji]] və Müqəddəs İohann kafedralının interyerində Kassarın orijinal manyerist stilini görmək mümkündür.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Ellul |first1=Michael |title=In search of Girolamo Cassar: An unpublished manuscript at the State Archives of Lucca |journal=Melita Historica |date=2004 |volume=XIV |issue=1 |page=37 |url=http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.14(2004-07)/MH.14(2004)1/02.pdf |issn=1021-6952 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313191703/http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.14%282004-07%29/MH.14%282004%291/02.pdf |archivedate=13 March 2016 |deadurl=yes |df= }}&lt;/ref&gt;
&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;120px&quot; widths= &quot;200px&quot; &gt;
Şəkil:WP 20150531 14 49 43 Pro highres(1).jpg|&lt;small&gt;[[Culio Romano]] - ''“[[Palaçço Te]]”'', [[1524]]–[[1535]], [[Mantuya]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Palazzo Farnese (Caprarola).jpg|&lt;small&gt;[[Cakomo da Vinola]] - ''&quot;[[Farneze villası]]&quot;'', [[1520]]—[[1573]], [[Kaprarola]] &lt;/small&gt;
Şəkil:La Valletta - Cattedrale di San Paolo.jpg|&lt;small&gt;[[Cirolamo Kassar]] - ''&quot;[[Müqəddəs İohann kafedralı (Valetta)|Müqəddəs İohann kafedralı]]&quot;'', təxm. [[1572]]–[[1577]], [[Valletta]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Valletta St Johns square Malta 2014 3.jpg|&lt;small&gt;[[Cirolamo Kassar]] - ''&quot;[[Böyük Ustad sarayı]]&quot;'', [[1574]]-[[1740]], [[Valletta]].&lt;/small&gt;
Şəkil:Palazzo Massimo alle Colonne.jpg|&lt;small&gt;[[Baldassare Peruççi]] - ''&quot;[[Massimo alle Kolonne]]&quot;'', [[1532]]-[[1536]], [[Roma]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Ədəbiyyat və musiqidə ==

İngilis dilli ədəbiyyatda Manyerizm daha çox özünü Metafiziki ədəbiyyat şəklində büruzə verir ki, həmin stilin də ən məşhur nümayəndəsi [[Con Donn]]dur. Barokko yazıçısı [[Con Drayden]]in Donna yazdığı məzhəkəli ifadə barokko və manyerist incəsənət üslubları arasındakı fərqi yazşı əks etdirir:

{{cquote|''O, yalnız satiralarında deyil, təbiətin hakim olması gərəkən sevgi şerlərində də metafizikaya təsir edir; sevginin incəliyi ilə gözəl cinsin qəlbini əyləndirməli olduğu halda, o, fəlsəfə haqqında fikirləri ilə beyinləri işləməyə məcbur edir.''&lt;ref name=&quot;autogenerated1957&quot;&gt;{{cite book |author=Gardner, Helen |title=Metaphysical Poets |url=https://books.google.com/books?id=zS_EXPFEtKwC&amp;q=dryden#v=snippet&amp;q=dryden&amp;f=false |publisher=Oxford University Press, London |year=1957 |accessdate=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;}}

XVI-XVII ərlər poeziyasının zəngin musiqi imkanları madriqal musiqi janrını o zamanın ən məşhur musiqi formasına çevirmişdir. Musiqişünas Tim Karter bu haqqda yazır:

{{cquote|''Madriqal, xüsusilə özünün zadəgan formasında Manyerizm stili üçün vasitəyə çevrilmişdir: şairlər və musiqiçilər bliciləri sevindirmək üçün maraqlı işlər ortaya çıxarırdılar.''&lt;ref&gt;Carter 1991, 128.&lt;/ref&gt;}}

Manyerizm termini həm də XIV əsrdə Fransada yayılmış olduqca qaranlıq və mübahisəsiz kompleks polifonik musiqiyə aid edilir.&lt;ref&gt;Apel 1946–47, 20.&lt;/ref&gt; Həmin düvr müasir musiqişünaslıqda daha çox ''[[ars subtilior]]'' adlandırılır.

== Teatr sənətində ==

Pol Kastano ''“The Early Commedia dell'Arte (1550–1621): The Mannerist Context”'' adlı əsərində Manyerizmin müasir peşəkar teatra təsirini müzakirə edir.&lt;ref&gt;Castagno 1992.&lt;/ref&gt; Kastano Manyerizm lüğətini tipləşdirmə, genişləndirmə və “comici dell'arte”nin “effetto meraviglioso”su üçün istifadə edərək Manyerizm teatrı formasını izah edən ilk araşdırmaçı olmuşdur. Əhəmiyyətli dərəcədə ikonoqrafik olan araşdırmada kommedia təsvirləri çəkən və ya çap edən sənətkarların faktiki olaraq manyerizm stilində çalışan emalatxanalarda yetişmələrinə dair sübutlar təqdim edilir.&lt;ref&gt;Castagno 1994.&lt;/ref&gt;

== Erkən nəzəriyyəçilər ==
=== Corco Vazari ===

[[Corco Vazari]] incəsənət və ayrı-ayrı kolleqaları haqqında fikirlərini ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' adlı əsərində ifadə etmişdir: o, inanır ki, rəsmdə mükəmməllik zəriflik, ixtiraçılıq zənginliyi (''invenzione''), virtuoz texnika vasitəsiylə ifadə etmə bacarığı (''maniera''), həmçinin yekun işin öyrənilmiş olmasını tələb edir, bütün bunlar rəssamın intellektini və sifarişçinin hissiyyatlığını göstərir.

Rəssam artıq yalnız yerli Müqəddəs Luka gildiyasına üzv olmur, həm də, məhkəmədə alimlər, şairlər, humanistlərlə birlikdə yer tutaraq eleqantlıq və mürəkkəbliyin qəbul edilməsinə kömək edirdi. Vazarinin himayədarları olan Mediçilərin ailə gerbi sanki sənətkarın öz gerbi kimi onun portretinin yuxarısında yerləşir. Vazarinin ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' nümunəvi taxta yonma nüsxəsi ingilis dilli cəmiyyətdə Yakovian adlandırılmışdır. Orada Mikelancelonun Mediçi türbəsinin yuxarı ucalan xəttləri və təməlində yerləşən çılpaq satirlər ilə ''“anti-memarlıq”'' memarlıq xəttlərinə ilhamlandırmasından bəhs edilir. Kiçik çərçivədə bu ekstravaqantdır: qısacası Manyerizmdir.

=== Covanni Paolo Lomaçço ===

Həmin dövrlərin digər ədəbiyyat fiqurlarından biri [[Covanni Paolo Lomaçço]] biri praktiki, digəri metafiziki olan iki mühüm əsər yazmışdır və bu əsərlər manyerist sənətkarların özünə və incəsənətə münasibətini anlamağa kömək etmişdir. Onun ''“Trattato dell'arte della pittura, scoltura et architettura”'' ([[Milan]], [[1584]]) adlı əsəri İntibahın Antik incəsənətdən mənimsədiyi, Manyerizmin ondan götürərək inkişaf etdirdiyi müasir decorun nəzəriyyələrinə bələdçidir. Lomaççonun XVI əsrin sonlarına aid xarakterik formal və akademik ripləşdirilmiş sistematik estetika kodifikasiyası interyerlərin funksiyaları, divar rəsmləri və heykəl dekorlarının onlara uyğunlaşdırılmasını qeyd edir. Adətən kobud və qəriə olan ikonoqrafiya Manyerizm üçün daha çox diqqətə çatan element hesab edilir. Onun daha az praktiki və daha çox metafiziki olan ''“Idea del tempio della pittura”'' (İdeal rəssamlıq məbədi, Milan, 1590) əsərində insan təbiətinin “dörd temperament”i nəzəriyyəsinə uyğun olaraq individuallığın bədii ixtirada oynadığı yol şərh edilir.

== Neo-Manyerizm ==

Sənətşünas Cerri Saltz  qeyd edir ki, Neo-Manyerizm ''“həyatı incəsənət dünyasından sıxışdıran”'' bir neçə klişedən biridir.&lt;ref name=&quot;saltz&quot;&gt;{{Cite news |title=Jerry Saltz on Art’s Insidious New Cliché: Neo-Mannerism |last=Saltz |first=Jerry |authorlink=Cerri Saltz |url=http://www.vulture.com/2013/10/jerry-saltz-on-arts-insidious-new-clich.html |publisher=Vulture |date=10 October 2013 |accessdate=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; Onun fikrincə Neo-Manyerizm akademist müəllimləri tərəfindən ''“axmaq, təqlidi və adi olmaqla qorxudulmuş”'' tələbələrin işləridir.&lt;ref name=&quot;saltz&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|4}}
== Ədəbiyyat ==

*Apel, Willi. 1946–47. &quot;The French Secular Music of the Late Fourteenth Century&quot;. ''Acta Musicologica'' 18: 17–29.
*Briganti, Giuliano. 1962.  ''Italian Mannerism'', translated from the Italian by Margaret Kunzle. London: Thames and Hudson; Princeton: Van Nostrand; Leipzig: VEB Edition. (Originally published in Italian, as ''La maniera italiana'', La pittura italiana 10. Rome: Editori Riuniti, 1961).
*Carter, Tim. 1991. ''Music in Late Renaissance and Early Baroque Italy''. London: Amadeus Press. {{ISBN|0-9313-4053-5}}&lt;!--Changed title to match 1992 release by same publisher, No book of this title, nothing by a Tim Carter published in 1991 found on LoC Worldcat.--&gt;
*Castagno, Paul C. 1994. ''The Early Commedia Dell'arte (1550–1621): The Mannerist Context''. New York: P. Lang. {{ISBN|0-8204-1794-7}}.
*Cheney, Liana de Girolami (ed.). 2004. ''Readings in Italian Mannerism'', second printing, with a foreword by Craig Hugh Smyth. New York: Peter Lang. {{ISBN|0-8204-7063-5}}. (Previous edition, without the forward by Smyth, New York: Peter Lang, 1997. {{ISBN|0-8204-2483-8}}).
*Freedberg, Sidney J. 1965. &quot;Observations on the Painting of the Maniera&quot;.&lt;!--Journal or collective book title, inclusive page numbers, etc.--&gt; Reprinted in Cheney 2004, 116–23.
*Freedberg, Sidney J. 1971. ''Painting in Italy, 1500–1600'', first edition. The Pelican History of Art. Harmondsworth and Baltimore: Penguin Books. {{ISBN|0-14-056035-1}}
*Freedberg, Sidney J. 1993. ''Painting in Italy, 1500–1600'', 3rd edition, New Haven and London: [[Yale University Press]]. {{ISBN|0-300-05586-2}} (cloth) {{ISBN|0-300-05587-0}} (pbk)
*[[Ulter Fridlander|Friedländer, Walter]]. 1965. ''Mannerism and Anti-Mannerism in Italian Painting''.  New York: Schocken. LOC 578295 (First edition, New York: Columbia University Press, 1958.)
* Gombrich, E[rnst] H[ans]. 1995. ''The Story of Art'', sixteenth edition. London: Phaidon Press. {{ISBN|0-7148-3247-2}}.
* Mirollo, James V. 1984. ''Mannerism and Renaissance Poetry: Concept, Mode, Inner Design''. New Haven: Yale University Press. {{ISBN|0-300-03227-7}}.
*[[Con Şerman|Shearman, John K. G.]] 1967. ''Mannerism''. Style and Civilization. Harmondsworth: Penguin. Reprinted, London and New York: Penguin, 1990. {{ISBN|0-14-013759-9}}
* Olson, Roberta J.M., ''Italian Renaissance Sculpture'', 1992, Thames &amp; Hudson (World of Art), {{ISBN|9780500202531}}
*Smyth, Craig Hugh. 1992. ''Mannerism and Maniera'', with an introduction by Elizabeth Cropper. Vienna: IRSA. {{ISBN|3-900731-33-0}}.
*Summerson, John. 1983. ''Architecture in Britain 1530–1830'', 7th revised and enlarged (3rd integrated) edition. The Pelican History of Art. Harmondsworth and New York: Penguin. {{ISBN|0-14-056003-3}} (cased) {{ISBN|0-14-056103-X}} (pbk) [Reprinted with corrections, 1986; 8th edition, Harmondsworth and New York: Penguin, 1991.]

== Əlavə oxu ==

{{refbegin|30em}}
*Gardner, Helen Louise. 1972. ''The Metaphysical Poets, Selected and Edited,'' revised edition. Introduction. Harmondsworth, England; New York: Penguin Books. {{ISBN|0-14-042038-X}}.
*Grossmann F. 1965. ''Between Renaissance and Baroque: European Art: 1520–1600''. Manchester City Art Gallery
*Hall, Marcia B . 2001. ''After Raphael: Painting in Central Italy in the Sixteenth Century'', [[Cambridge University Press]]. {{ISBN|0-521-48397-2}}.
*Pinelli, Antonio. 1993.  ''La bella maniera: artisti del Cinquecento tra regola e licenza''. Turin: Piccola biblioteca Einaudi. {{ISBN|88-06-13137-0}}
*Sypher, Wylie. 1955. ''Four Stages of Renaissance Style: Transformations in Art and Literature, 1400–1700''. Garden City, N.Y.: Doubleday. A classic analysis of Renaissance, Mannerism, Baroque, and Late Baroque.
*Würtenberger, Franzsepp. 1963. ''Mannerism: The European Style of the Sixteenth Century''. New York: Holt, Rinehart and Winston (Originally published in German, as ''Der Manierismus; der europäische Stil des sechzehnten Jahrhunderts''. Vienna: A. Schroll, 1962).
{{refend}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Mannerism}}
* [http://www.metmuseum.org/toah/hd/zino/hd_zino.htm &quot;Mannerism: Bronzino (1503–1572) and his Contemporaries&quot;, on the Metropolitan Museum of Art's website]
{{İncəsənət cərəyanları}}

[[Kateqoriya:Manyerizm]]
[[Kateqoriya:Memarlıq üslubları]]
[[Kateqoriya:Avropada sənət hərəkatları]]
[[Kateqoriya:İntibah incəsənəti]]
[[Kateqoriya:İntibah memarlığı]]
[[Kateqoriya:Qərb incəsənəti]]
[[Kateqoriya:XVI əsrdə təsviri incəsənət]]
[[Kateqoriya:XVII əsrdə təsviri incəsənət]]</text>
      <sha1>dikuj4neks6hhus20hno9f3gtbnut1z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570532</id>
      <parentid>6570453</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Johannnes89</username>
        <id>201438</id>
      </contributor>
      <comment>Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/87.8.184.31|87.8.184.31]] ([[User talk:87.8.184.31|talk]]): Crosswiki image spam (TwinkleGlobal)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44493" xml:space="preserve">[[Fayl:Parmigianino 003b.jpg|230px|thumb|right|[[Parmicanino]] - ''[[Uzun boyunlu Madonna]]'', [[1535]]-[[1540]], [[Uffitsi qalereyası]], [[Florensiya]]. Manyerizm dövrü üçün uzun nibətlər, yüksək stilləşdirilmiş pozlar və aydın prespektivlər xarakterikdir.]]
'''Manyerizm''' ({{Dil-en|Mannerism}}) və ya'''Son İntibah'''&lt;ref&gt;[https://books.google.it/books?id=IFMohetegAcC&amp;pg=PT330&amp;dq=mannerism+late+renaissance&amp;hl=it&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjR39KL6P_XAhVXOMAKHTUJAc0Q6AEILjAC#v=onepage&amp;q=mannerism%20late%20renaissance&amp;f=false A World history of architecture] and [https://books.google.it/books?id=nHzqAAAAMAAJ&amp;q=mannerism+late+renaissance&amp;dq=mannerism+late+renaissance&amp;hl=it&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjR39KL6P_XAhVXOMAKHTUJAc0Q6AEIJDAA Mannerism: the painting and style of the Late Renaissance]&lt;/ref&gt; ({{Dil-en|Late Renaissance}}) — [[Avropa incəsənəti]]ndə İtaliya [[Yüksək intibah]] dövrünün son mərhələsinə verilən ad. Manyerizm dövrü 1520-ci illərdən başlamaqla XVI əsrdə [[barokko]] dövrü ilə əvəz olunana kimi davam etmişdir. [[Şimal manyerizmi]] XVII əsrin əvvəllərinə kimi davam etmişdir.&lt;ref&gt;Freedberg 1971, 483.&lt;!--If this statement can be found in the third edition of 1993, it would be preferable to cite from that edition, which is cited elsewhere in this same article.--&gt;&lt;/ref&gt;

Stilistik baxımdan Manyerizm özündə [[Leonardo da Vinçi]], [[Rafael Santi|Rafael]] və [[Mikelancelo]]nun erkən yaradıcılıq dövrünün çoxsaylı yanaşmalarını və harmonik ideallarını birləşdirir. [[Yüksək İntibah incəsənəti]] nisbət, tarazlıq və ideal gözəlliyi vurğuladığı halda, Manyerizm bu xüsusiyyətləri asimmetrik və qeyri-təbii eleqant hala qədər çoxaldır.&lt;ref name= &quot;ReferenceC &quot;&gt;Gombrich 1995.&lt;/ref&gt; Bu stil yüksək intellektual dəqiqliyi və süni (naturalizmin əksinə olaraq) keyfiyyətləri ilə fərqlənir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/zino/hd_zino.htm |title=Mannerism: Bronzino (1503–1572) and his Contemporaries|publisher= Metropolitan Museum of Art|date= |accessdate=3 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; Erkən intibah rəsmlərindən fərqli olaraq, bu xüsusiyyət Manyerizm əsərlərində balans və aydınlıq əvəzinə kompozisiya gərginliyi və qeyri-stabilliyin yaranmasını təşviq edir. Ədəbiyyat və musiqidə Manyerizm yüksək tərəqqi etmiş stil və intellektual dəqiqliyi ilə seçilir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;Art and Illusion, E. H. Gombrich, {{ISBN|9780691070001}}&lt;/ref&gt;

Manyerizmin xüsusiyyətləri və onun fazaları incəsənət tarixçiləri arasında hələ də müzakirələrə səbəb olmaqdadır. Məsələn, bəzi alimlər XVI-XVII əsrlər ədəbiyyatının (xüsusilə poeziyanın) erkən formalarının müəyyən edilməsini də Manyerizmə aid edirlər. Termin həm də, [[1500]]-[[1530]]-cu illərdə Şimali Avropada çalışmış bəzi [[qotik]] rəssamların yaradıcılığını, xüsusilə [[İtaliya]]dakı hərəkatla əlaqəsi olmayan [[Antverpen manyeristləri]]nin işlərini müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilir. Manyerizm həm də, [[Klassik latın dili|Gümüş dövrü Latın ədəbiyyatının]] analogiyası kimi istifadə edilir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mrtredinnick.com/uploads/7/2/1/5/7215292/the_mannerist_style.pdf|title=The Mannerist Style and the Lamentation |publisher=www.artsconnected.org|accessdate=3 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

== Termin ==
[[Fayl:Laocoon Pio-Clementino Inv1059-1064-1067.jpg|thumb|230px|Manyerizm rol-modeli: ''[[Laokoon və oğulları]]'', qədim heykəl, 1506-cı ildə aşkarlanıb; hazırda [[Vatikan muzeyləri]]ndə sərgilənir. Manyerist sənətkarlar bu heykələ böyük önəm verirdilər.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;]]
{{Dil-en|Mannerism}} ({{dil-az|Manyerizm}}) sözü [[italyan dili]]ndə stil və manera anlamına gələn {{Dil-it|maniera}} sözündən törəmişdir. ''“Stil”'' ({{Dil-en|Style}}) sözü kimi ''“maniera”'' sözü də həm sfesifik stil tipi (məsələn, gözəl stil, aşındırıcı stil mənalarında), həm də, ixtisasa ehtiyacı olmayan mütləqlik (bir nəfər ''“stilə malikdir”'') anlamlarını ifadə edir.&lt;ref&gt;
John Shearman, “Maniera as an Aesthetic Ideal”, in Cheney 2004, 37.&lt;/ref&gt; [[Corco Vazari]] özünün ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' ([[1568]]) adlı əsərinin ikinci nəşrində “maniera” sözünü üç müxtəlif kontekstdə istifadə edir: sənətkarın iş manerası və metodunu ifadə etmək üçün; şəxsi və ya qrup stilini təsvir etmək üçün: məsələn [[Bizans incəsənəti|Bizans stilini]] ifadə etmək üçün o, {{Dil-it|maniera greca}} ifadəsini, [[Mikelancelo]]nun iş stilini ifadə etmək üçün isə {{Dil-ir|maniera Michelangelo}} ifadəsini işlədir; bədii keyfiyyətin müsbət təsbitini təsdiq etmək üçün.&lt;ref&gt;Cheney 1997, 17.&lt;!--The pagination may be different in the 1997 edition from the 2004 one found as the main entry in the reference list. Be sure the right one is being cited. Ideally, only one edition should be cited unless there is information in the earlier missing in the later edition.--&gt;&lt;/ref&gt; Özü də Manyerist sənətkar olan Vazari çalışdığı dövrü ''“la maniera moderna”'' və ya ''“modern stil”'' adlandırır.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 6.&lt;/ref&gt; Ceyms Mirollo ''“bella maniera”'' şairlərinin necə [[Françesko Petrarka|Petrarka]] sonetlərinin mükəmməlliyini keçməyə çalışmalarından danışır. ''“Bella maniera”'' anlayışı bu stildə işləyən sənətkarların birbaşa təbiətə qarşı surmaq əvəzinə sələflərinin işlərinin kopyalanması və təkmilləşdirilməsinə üstünlük verirlər.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Mirollo 1984&lt;/ref&gt; Faktiki olaraq ''“bella maniera”'' sənətkarları sələflərinin işlərində ən yaxşı xüsusiyyətləri birləşdirərək yeni stil yaradırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;

Stilistik baxımdan Manyerizmi müəyyənləşdirmək asan deyil. O, [[İsveç]] tarixçisi [[Yakob Burkhardt]] tərəfindən istifadə edilmiş, daha sonra isə XVI əsr [[İtaliya incəsənəti]]nin kateqoriyalaşdırılmayan, Yüksək İntibah incəsənəti əsərləri kimi harmoniya və rasionallığın vurğulanmadığı əsərlərini kateqoriyalaşdırmaq üçün XX əsr [[Almaniya]] incəsənət tarixçiləri tərəfindən məşhurlaşdırılmışdır. “Yüksək İntibah” incəsənəti harmoniya, monumentallıq və antik incəsənət ənənələrini dirçəltməsi ilə seçilirdi. Manyerizm termini, [[1965]]-ci ildə [[Fritz Qrossmann]] tərəfindən [[Mançestr Sənət Qalereyası]]nda manyerist rəssamların əsərlərindən ibarət sərginin təşkil edilməsindən sonra&lt;ref&gt;Grossmann 1965.&lt;/ref&gt;, [[1967]]-ci ildə Con Şerman tərəfindən yenidən müəyyənləşdirilmişdir.&lt;ref&gt;Shearman 1967.&lt;/ref&gt; Manyerizm termini XVI əsrdə sosial hərəkatı ifadə etmək, zərif virtuoz keyfiyyətini çatdırmaq və ya müəyyən bir texnikanı təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Lakin sonrakı dövrlərdə, məsələn XVII əsrdə [[Covanni Pyetro Bellori]] ''“la maniera”'' sözünü [[Rafael Santi|Rafaeldən]] sonrakı, xüsusən [[1530]]-[[1540]]-cı illərin incəsənətini ifadə etmək üçün istifadə edir.&lt;ref&gt;Smyth 1962, 1–2.&lt;/ref&gt; XIX əsrdən etibarən termin [[İntibah mədəniyyəti|İntibahdan]] sonrakı və [[barokko]]dan əvvəlki dövr incəsənərini ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Lakin, Manyerizmin stil, hərəkat və ya inncəsənət dövrü olması haqqında tarixçilərin fikirləri müxtəlifdir; termin mübahisəli olmasına baxmayaraq, XVI əsr Avropa incəsənətinin müəyyənləşdirilməsi üçün geniş istifadə olunur.&lt;ref&gt;
Cheney, &quot;Preface&quot;, xxv–xxxii, and Manfred Wundram, &quot;Mannerism,&quot; ''Grove Art Online''. Oxford University Press, Yoxlanılıb: 3 iyul 2018.&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
[[Fayl:Dividing water from Heaven.jpg|thumb|230px|[[Mikelancelo]]nun [[Sikstin kapellasının tavanı]]nda işlədiyi çılpaq ''iqnudi'' fiqurları.]]
Yüksək İntibah dövrünün sonlarında gənc səntkarlar yaradıcılıq böhranı yaşayırdılar&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;: həmin dövrdə mümkün olan hər şeyin əldə olunduğu hesab edilirdi. Texniki və ya digər baxımdan hansısa çətinliklər qalmamışdı. Anatomiya, işıq, fizioqnomiya və insanların hisslərini üz ifadələri və jetlərdə göstərmək bacarığının fiqurativ kompozisiya çərçivəsində insan formalarının novator istifadəsi, incə rəng tonlarının tətbiqi ilə təsviri demək olar mükəmməllik səviyyəsinə çatmışdı. Gənc sənətkarlar yeni məqsədə ehtiyac duyurdular və yeni yanaşmalar axtarırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt; Məhz belə bir mühitdə Manyerizm meydana gəlir. Yeni stil [[1510]]-[[1520]]-ci illərdə ya [[Florensiya]]da&lt;ref name=&quot;friedlaender&quot;&gt;Friedländer 1965&lt;/ref&gt;, ya [[Roma]]da, ya da hər iki şəhərdə eyni vaxtda formalaşır.&lt;ref name=&quot;freedberg175&quot;&gt;Freedberg 1993, 175–77.&lt;/ref&gt;

=== Mənşəyi ===

Manyerizmin yarandığı dövr [[Andrea del Sarto]], [[Mikelancelo]] və [[Rafel Santi|Rafaelin]] incəsənətinin ''“təbii genişlənmə”'' dövrü adlandırılır.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Mikelancelo hələ gənc yaşlarında ikən öz orijinal stilini yaratmış, çox bəyənilən həmin stil dövrün başqa rəssamları tərəfindən də kopyalanmağa və təkrarlanmağa başlamışdır.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Onun stilinin müasirləri tərəfindən ən çox bəyənilən xüsusiyyətlərindən biri ''“terribilità”'' – böyüklüyün vəhmə salması xüsusiyyəti idi və xələfləri onun yaradıcılığının bu xüsusiyyətini təkrarlamağa can atırdılar.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Digər sənətkarlar isə onun rəsm və heykəllərini kopyalayaraq Mikelanceloya məxsus ehtiraslı və çox şəxsi stili öyrənmişdilər. Onun [[Sikstin kapellasının tavanı]]ndakı işləri xüsusilə ''iqnudi'' adlandırılan fiqurlar və Libiya sibiri rəsmi, [[Laurentian kitabxanası]]nın vestibülü, Medici türbəsindəki fiqurlar və ən əsası [[Böyük məhkəmə (Mikelancelo)|Böyük məhkəmə]] freskosundakı obrazlar onlarıın müşahidə nümunələrinə çevrilmişdi. Sonradan, Mikelanclo Manyerizmin ən böyük rol modellərindən birinə çevrilmişdir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Gənc rəssamlar onun evinə soxularaq təsvirlərini oğurlayırdılar.&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;Giorgio Vasari, Lives of the Most Eminent Painters, Sculptors, and Architects&lt;/ref&gt; [[Corco Vazari]] özünün ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' adlı kitabında qeyd edir ki, Mikelancelo bir dəfə deyir: ''“İzləyici olanlar, heç vaxt izlədiklərinin yanından keçib gedə bilməzlər.”''&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;/&gt;

==== Rəqabət ruhu ====

Sənətkarlar arasında rəqabət ruhunun yaranmasına səbəb onları himayə edən və əsər sifariş edən patronların hər dəfə digər sifarişçi üçün yaradılmış əsərdən daha təkmil əsər yaratmağı tələb etmələri idi. Bu tələblər sənətkarları yeni yanaşmalar və  parlaq səhnələr axtarmağa, geyim və kompoxisiyları daha yaxşı işləməyə, uzun nisbətlər yaratmağa, stilləşdirilmiş pozalar və aydın prespektivlərdən imtinaya gətirib çıxarırdı. [[Pyero Soderini]] [[Leonardo da Vinçi]] və [[Mikelancelo]]ya [[Florensiya]]dakı Beşyüzlər zalının divarlarının rəsmlərlə bəzədilməsini sifari etmişdi. Bu iki sənətkar yanvayan işləməyə və rəqabət aparmağa məcbur edilərək işlərini mümkün qədər təkmilləşdirmişdilər.

=== Erkən Manyerizm ===
[[Fayl:Jacopo Pontormo - Kreuzabnahme Christi.jpg|210px|thumb|left|[[Yakopo Pontoromo]] - ''Xaçdan endirilmə'', [[1528]], Santa-Felisita,[[Florensiya]].]]
[[Florensiya]]nın erkən manyeristləri, xüsusilə [[Andrea del Sarto]]nun [[Yakopo da Pontoromo]] və [[Rosso Fiorentino]] kimi tələbələri uzun bədən formaları, qeyri-sabit balanslaşdırma, dağınıq prespektivlər, irrasional parametrlər və teatr işıqlandırması ilə məşhur idilər. [[Parmicanino]] ([[Antonio da Korreco|Korreconun]] tələbəsi) və [[Culio Romano]] ([[Rafael Santi|Rafaelin]] əsas köməkçisi) oxşar stilləşdirilmiş estetik istiqaməti Romaya gətirmişdilər. Bu sənətkarlar Yüksək İntibahın təsiri ilə formalaşmışdılar və onların stili ona reaksiya və ya onun inkişaf etdirilməsi kimi xarakterizə edilirdi. Gənc sənətkarlar təbiəti öyrənmək yerinə [[Ellinizm]] dövrü heykəltəraşlığını və sələflərinin rəsm əsərlərini araşdırmağa başlamışdılar. Buna görə də Manyerizm stilini bəzən ''“anti-klassik”''&lt;ref name=&quot;friedlaender&quot;/&gt; də adlandırır, buna baxmayaraq, onun Yüksək İntibahın təbii inkişafı olmasını qəbul edirdilər. Manyerizmin ''“anti-klassik”'' formaları ilə məşhur olan ən erkən – eksperimental dövrü [[1540]]-[[1550]]-ci illəri əhatə edir.&lt;ref name=&quot;freedberg175&quot; /&gt; Templ Universitetinin incəsənət tarixi professoru Marsiya Holl ''“Rafaeldən sonra”'' ({{Dil-en|After Raphael}}) adlı kitabında qeyd edir ki, [[Rafael Santi|Rafaelin]] tez vəfatı Romada Manyerizmin başlaması ilə nəticələndi.

Tədqiqatçılar qeyd edirdilər ki, Manyerizm, sosial, elmi və dini hərəkatlar olan [[Heliosentrik sistem|Kopernik modeli]], [[Romanın yağmalanması (1527)|Romanın yağmalanması]] və [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik kilsəsi]] üçün təhlükəyə çevrilmiş [[Reformasiya|Protestant Reformasiyası]] kimi XVI əsrin əvvəllərində meydana gəlmişdir.&lt;ref name=&quot;grove&quot;&gt;Manfred Wundram, &quot;Mannerism,&quot; Grove Art Online. Oxford University Press.&lt;/ref&gt; Buna görə də, o zaman stilin uzun və əyri formaları Yüksək İntibah incəsənətinin ideal keyfiyyətlərinə reaksiya kimi təfsir edilirdi. [[1520]]-ci illərdən sonra bu radiakl təfsir elmi ədəbiyyatdan uzaqlaşsa da, erkən manyeristlərin yaradıcılığı Yüksək intibahın uğurları ilə tərs mütənasib təşkil edir; Rafaelin ''“[[Afina məktəbi (Rafael)|Afina məktəbi]]”''ndə yaratdığı əlçatanlıq və tarazlıq artıq gənc rəssamları maraqlandırmırdı.
[[Fayl:Angelo Bronzino - Venus, Cupid, Folly and Time - National Gallery, London.jpg|220px|thumb|right|[[Anolo Bronzino]] - ''[[Venera, Kupid, Folli və Zaman (Bronzino)|Venera, Kupid, Folli və Zaman]]'', [[1540]] - [[1545]], [[London milli qalereyası]].]]

=== Yüksək manyerizm ===

Manyerizmin ikinci dövrü, adətən, onun ''“anti-klassik”'' adlanan ikinci dövründən fərqləndirilir. Bu dövrün manyeristləri intellektual qabiliyyət və bədii virtuozluğu xüsusi vurğulayırdılar ki, bu da, onların sonradan tənqidçilər tərəfindən qeyri-təbii və süni manerada işləməkdə günahlandırılmalarına səbəb olmuşdur. Manyerist rəssamlar böyük sələfləri olan Mikelanceloya əsas rol modeli kimi baxırdılar; onların incəsənəti təbiəti yox, incəsənəti kopyalayırdı. İncəsənət tarixçisi [[Sidni Cozef Fridberq]] razılaşır ki, manyerist incəsənətin intellektuallaşdırılmış aspekti ona hesablanmışdır ki, auditoriya bu vizual ismarıcı görəcək və qiymətləndirəcək – tanış fiqur naməlum şəraitdə ''“görünməyən, lakin hiss edilən sitat dırnaqları arasında”'' verilirdi.&lt;ref&gt;Freedberg 1965.&lt;/ref&gt;  Manyerist rəssamın əsas tələbi mövzu ilə tanış olan izləyicinin əsərə diqqətlə yanaşması idi. [[Anolo Bronzino]] və [[Corco Vazari]]nin yaradıcılığı Manyerizmin [[1530]] – [[1580]]-ci illərdə davam edən bu dövrünü əks etdirir. O dövrdə, əsasən Avropanın intellektual mərkəzlərində özünə yer tapan Manyerizm incəsənəti özündə şişirdilmiş eleqantlıq və görünüş və detallara xüsusi diqqəti birləşdirirdi. Farfor kimi şimal dərili personajlar, izləyiciyə soyuq baxış təsiri bəxş edən güclü işıqlandırma bu stildə yaradılmış rəsmlərin əsas xarakterik xüsusiyyətləri idi. Manyerist əsərlərdə nadir hallarda ciddi emosional təsvirə rast gəlinir və buna görə də bu tendensiyanı əks etdirən əsərlər bəzən ''“soyuq”'' və ya ''“yad”'' da adlandırılır. Bu, Manyerizmin yekun və ya yüksək dövrü üçün xarakterik olan xüsusiyyətdir.&lt;ref&gt;Shearman 1967, p. 19&lt;/ref&gt;

=== Manyerizmin yayılması ===
[[Fayl:Henry Howard Earl of Surrey 1546.jpg|thumb|230px|left|İngilis Manyerizmi: [[Surrey]] qrafı [[Henri Hovard (Surrey qrafı)|Henri Hovard]]ın portreti, [[1546]]. Flamand immiqrant tərəfindən çəkilmiş nadir ingilis manyerist portretlərindən biridir.]]
[[İtaliya]]da [[Roma]], [[Florensiya]] və [[Mantuya]] şəhərləri Manyerizmin mərkəzləri idi. [[Venesiya]] rəssamlığı isə başqa yolla inkişaf etmiş və [[Tisian Veçellio|Tisian]] uzunmüddətli yaradıcılığı boyu həmin məktəbi təmsil etmişdir. [[1520]]-ci illərin əvvəllərində Romada işləməyə başlamış bir çox manyerist sənətkarlar [[1527]]-ci ildə [[Romanın yağmalanması (1527)|şəhərin yağmalanmasından]] sonra şəhərdən köçmüşdülər. Onlar yeni sifarişçi və himayədar axtarışında İtaliyaya o cümlədən Şimali Avropaya yayıldıqlarına görə daşıyıcısı olduqları stili də özləri ilə aparmışdılar.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 32–33&lt;/ref&gt; Nəticədə [[Qotika]]dan sonra Avropada ikinci beynəlmiləl stil yaranmışdır.&lt;ref&gt;Briganti 1961, 13.&lt;/ref&gt; Şimali Avropanın digər hissələrində İtaliya sənətkarları ilə birbaşa əlaqə olmasa da, printlər və rəsmli kitablarda manyeristlərin stili hiss edilirdi. Səyahət edən Şimali Avropa sənətkarları Manyerizmin yayılmasına kömək etdiyi müddətdə, Avropa hökmdarları İtaliya sənətkarlarının əsərlərini almağa davam edirdilər. Şimalda yaşayan və çalışan fərdi İtaliya sənətkarları sonradan Şimal Manyerizmi kimi tanınan sənət hərəkatının doğulmasına səbəb olmuşlar. Məsələn, [[Anolo Bronzino|Bronzinonun]] ''“[[Venera, Kupid, Folli və Zaman (Bronzino)|Venera, Kupid, Folli və Zaman]]”'' əsəri Fransa kralı [[I Fransisk]]ə təqdim olunmuşdu. [[1580]]-ci illərdən etibarən Manyerizm İtaliyada zəifləməyə başlayır, [[:en:Accademia degli Incamminati|Karraççi qardaşları]], [[Karavacco]] və [[Çiqoli]] daxil olmaqla yeni sənətkarlar nəsli naturalizm adlı yeni hərəkatı inkişaf etdirmişlər. [[Volter Fridlander]] həmin dövrü ''“anti-manyerizm”'' adlandırır, ilk manyerislərin Yüksək İntibah ənənələrini qəbul etməyən ''“anti-klassik”'' sənətkarlar olduğu kimi, ilk naturalistlərin də Manyerizmin ənənələrini qəbul etmədiklərini deyir.&lt;ref&gt;Friedländer 1957.&lt;/ref&gt;

İtaliyadan kənarda isə XVII əsrə kimi Manyerizm davam etmişdir. Rosso İtaliyadan köçərək Fransadakı [[Fontenblo]] sarayında çalışmağa başlamışdır və onun bu ölkədə yaydığı Manyerizm [[II Henri stili]] adı ilə məşhurlaşaraq, xüsusilə memarlığa ciddi təsir etmişdir. Avropada Şimal Manyerizminin digər önəmli mərkəzləri isə [[Müqəddəs Roma imperiyası]]nın imperatoru  [[II Rudolf]]un [[Praqa]]dakı sarayı, həmçinin [[Haarlem]] və [[Antverpen]] şəhərləri olmuşdur. [[Elizabetan dövrü|Elizabetan]] və [[Yakovian dövrü|Yakovian]] incəsənətinin güclü olduğu [[İngiltərə]]də isə Manyerizm daha az təsirli olmuşdur. XVII əsrin Sənət Manyerizmi memarlıqda tətbiq edilən stillər arasında istisna təşkil etməklə kontinental Avropada formalaşan inşaat ənənələrinə deyil, kitablarda yazılmış şablonlara istinad edirdi.&lt;ref&gt;Summerson 1983, 157–72.&lt;/ref&gt;

Özündə fransız stilinin erotisizmini və yerli əhalinin erkən ənənələrini birləşdirən, XVII əsrdə flamand və holland sənətkarlar arasında dominanta çevrilmiş Flamand stili də [[Fontenblo məktəbi]]nə xüsusi təsir göstərmişdir. Həmin dövrdə ''&quot;pittore vago”'' adlandırılan Şimal sənətkarları Fransa və İtaliya emalatxanalarında çalışmağa başlayaraq beynəlmiləl stilin yaranmasına səbəb olmuşdular.

== Rəssamlıqda ==

Erkən manyerist rəssamları öz üslub və fərqləndirici xüsusiyyətlərini axtarır və sələflərinin nailiyyətlərindən bəhrələnməyə çalışırdılar ki, bu da təbii olaraq Yüksək İntibah incəsənəti nailiyyətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi anlamına gəlirdi. Lakin, onlar heç də kor-koranə təkrarçılıqla məşğul olmur, təcrübələr aparmağa davam edirdilər. Məslən, həmin dövrün ən mühüm sənətkarlarından olan [[Yakopo da Pontoromo]]nun ''“İosif Misirdə”'' adlı əsərində İntibah sənətkarlarının məqbul saymadıqları rəng uyğunlaşdırmaları, həmçinin zaman və məkan həllinə yer vermişdir. Onun tələbəsi olan və [[Andrea del Sarto]]nun studiyasında çalışmış [[Rosso Fiorentino]] [[1530]]-cu ildə [[Fontenblo]]ya köçərək özü ilə Florensiya Manyerizmini Fransaya gətirmiş,  burada, [[Fontenblo məktəbi]] kimi məşhur olan  XVI əsr fransız Manyerizminin əsasını qoymuşdur.

Zəngin və narahat görünüşlü stil Fontenblo məktəbi vasitəsiylə daha da geniş yayılaraq [[Antverpen]]ə, oradan isə bütün Şimali Avropaya, [[London]]a və [[Polşa]]ya kimi çatmışdır. Manyerist dizayn ipək və oymalı mebellər kimi lüks məhsullara da tətbiq edilməyə başlamışdır. Mürəkkəb simvolika və [[alleqoriya]] vasitəsiylə uzadılmış nisbətlərə malik qadın gözəlliyi vasitəsiylə ifadə edilən gərgin, nəzarət edilən hisslər bu stilin əsas xüsusiyyətidir. Həmin dövrdə [[Anolo Bronzino]]nun manyerist portretləri səliqəli eleqantlığı və detallara xüsusi diqqət yetirilməsi ilə diqqət çəkməyə başlayır. Onun modelləri üçün oxucuya yad görünüş və məsafəli baxışlar xarakterikdir. Həmçinin onun əsərlərində naxışlar və parçaların rəng çalarlarının dəqiq əks etdirilməsi diqqət çəkir.

Bronzino ilə eyni dövrdə fəaliyyət göstərmiş başqa bir manyerist rəssam [[Alessandro Allori]]nin ([[1535]]-[[1607]]) ''“Süzanna və böyüklər”'' adlı əsəri latent erotisizmi və detalların parlaq elementləri ilə diqqət çəkir. Dövrün Manyerizn stilində çalışan ən mühüm rəssamlarından biri [[Tintoretto]] olmuşdur. O, ''“[[Sonuncu şam yeməyi (Tintoretto)|Sonuncu şam yeməyi]]”'' adlı əsərində işıq və hərəkətə fokuslanaraq rəsmə dramatik həyat bəxş etmişdir. Sonuncu şam yeməyi mövzusuna ənənəvi yanaşmalardan fərqli olaraq Tintorettonun əsərinin arxa fonunda açıq cənnət və mələklər təsvir edilmişdir.

Daha çox dini mövzuda çəkilmiş əsərləri ilə məşhur olan [[El Qreko]] [[İspaniya İntibahı]]nın ən mühüm nümayəndələrindən biridir. Müasir tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, özünəməxsus stilə malik olan El Qrekonun yaradıcılığı o qədər individualdır ki, onu konkret olaraq hansısa bir məktəbə və ya stilə aid etmək doğru deyildir.&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Buna baxmayaraq onun əsərlərində üstünlük təşkil edən sərt rənglər, uzun və əyri anatomiya, irrasional prespektiv və işıq, o cümlədən aydın olmayan mürəkkəb ikonoqrafiya Manyerizmə xas elementlərdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nga.gov/collection/gallery/gg29/gg29-over1.html |title=National Gallery of Art – El Greco |publisher=Nga.gov |date= |accessdate=2013-05-19}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/grec/hd_grec.htm |title=Metropolitan Museum of Art El Greco (Domenikos Theotokopoulos) (1541–1614) |publisher=Metmuseum.org |date= |accessdate=4 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

Şimal Manyerizminin ən məşhur nümunələrindən biri olan holland rəssamı [[İoahim Yutteval]] ([[1566]]-[[1638]]) yaradıcılığının sonlarında barokkoya meyl etməsinə baxmayaraq, Manyerizmin sonuncu ən böyük rəssamlarından biri kimi dəyərləndirir. O, əsasən [[Piter Arsten]] stilində böyük natrümotlar və çılpaq insan fiqurları ilə zəngin mifoloji mövzularda işlənmiş kiçik kabinet rəsmləri işləmişdir. Manyerizmin sön təmsilçilərindən olan [[Cüzeppe Arçimboldo]] isə [[natrümot]] stilində portretlər işləməsi ilə məşhurlaşmışdır.

&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;170px&quot; widths= &quot;230px&quot; &gt;
Şəkil:Jacopo Pontormo - Joseph in Egypt - WGA18079.jpg|&lt;small&gt;[[Yakopo da Pontoromo]] - ''İosif Misirdə'', [[1515]]-[[1518]], [[London milli qalereyası]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Rosso Fiorentino - Madonna and Child with Putti - after restoration.jpg|&lt;small&gt;[[Rosso Fiorentino]] - ''&quot;[[Madonna körpə və mələklərlə]]&quot;'', [[1519]]—[[1523]], [[Ermitaj]] &lt;/small&gt;
Şəkil:Bronzino - Eleonora di Toledo col figlio Giovanni - Google Art Project.jpg|&lt;small&gt;[[Anolo Bronzino]] - ''&quot;[[Toledolu Eleonor və oğlu Covanni de Mediçinin portreti]]&quot;'', [[1544]]-[[1545]], [[Uffitsi qalereyası]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Alessandro Allori - Susanna and The Elders - WGA00186.jpg|&lt;small&gt;[[Alessandro Allori]] - ''Süzanna və böyüklər'', [[1561]], [[:en:Musée Magnin|Manyen muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Jacopo Tintoretto - The Last Supper - WGA22649.jpg|&lt;small&gt;[[Tintoretto]] - ''&quot;[[Sonuncu şam yeməyi (Tintoretto)|Sonuncu şam yeməyi]]&quot;'', [[1592]]-[[1594]], [[San-Corco-Maccore (kafedral)|San-Corco-Maccore]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Persus and Andromeda by Joachim Wtewael.jpg|&lt;small&gt;[[İoahim Yutteval]] - ''&quot;Perseyin Andromedanı xilas etməsi&quot;'', [[1611]], [[Luvr muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Giuseppe Arcimboldo - Four Seasons in One Head - Google Art Project.jpg|&lt;small&gt;[[Cüzeppe Arçimboldo]] - ''&quot;Dörd fəsil bir başda&quot;'', təxm. [[1590]], [[Milli Sənət Qalereyası]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Heykəltəraşlıqda ==

Rəssamlar kimi erkən italyan manyerist heykəltəraşları da Yüksək İntibah incəsənətinin uğurlarını inkişaf etdirərək orijinal stil axtarışında idilər, onlar [[Mikelancelo]]nun ''“[[David (Mikelancelo)|David]]”''inin yerləşdiyi  [[Pyaçça della Sinyoriy]]a meydanındakı boş yerləri doldurmaq uğrunda mübarizə aparırdılar. [[Baçço Bandinelli]] ''“[[Herkules və Kakus]]”'' layihəsini öz öhdəsinə götürmüşdü; o zaman çox məşhur olan Bandinelli [[Benvenuto Çellini]] ilə rəqabət aparmış və onun heykəlin pyedestalına yerləşdirdiyi relyef panelləri diqqət cəlb etmişdir. Digər manyeristlər kimi, o da Mikelancelonun orijinal blokundan daha massivli daşdan istifadə etmişdir.&lt;ref&gt;Olson, 179–182&lt;/ref&gt; Benvenuto Çellininin bürünc ''“[[Persey Meduzanın başı ilə]]”'' adlı heykəli sözsüz ki, şah əsər olmaqla səkkiz baxış bucağı üçün dizayn edilmişdir; bu Manyerizmin digər xüsusiyyətlərindən biridir və Mikelancelo və [[Donatello]]nun ''“[[David (Donatello)|David]]”''lərindən fərqləndiririci xüsusiyyətdir.&lt;ref&gt;Olson, 183–187&lt;/ref&gt; Zərgər olan və daha çox ''“[[Çellini duz qabı]]”'' ([[1543]]) ilə tanınan sənətkarın ilk heykəltəraşlıq işi olan bu əsər onun istedadını nümayiş etdirir.&lt;ref&gt;Olson, 182–183&lt;/ref&gt;

Əslən [[Flandriya]]dan olan, lakin, [[Florensiya]]da yaşamış və çalışmış [[Cambolonya]] İntibah dövründə olduğu kimi kolleksiyaçı kabinetləri üçün əsasən mifoloji mövzuda olan və çılpaq insanları əks etdirən  kiçik bürünc fiqurlar hazırlayırdı. O, həm də tam ölçülü heykəllər hazırlamışdır ki, onlardan da ikisi Pyaçça della Sinyoriya kolleksiyasına daxil edilmişdir. O və onun davamçıları ''“[[figura serpentinata]]”'' adlı uzun və incə bədənli fiqur kompozisiyası işləmişdirlər: adətən iki və daha çox bir-birinə dolanmış insan fiqurundan əmələ gələn bu kompozisiyalara bütün bucaqlardan baxmaq maraqlıdır.&lt;ref&gt;Olson, 194–202&lt;/ref&gt;
&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;170px&quot; widths= &quot;230px&quot; &gt;
Şəkil:Persee-florence.jpg|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''“[[Persey Meduzanın başı ilə]]”'', [[1545]]–[[1554]], [[Pyaçça della Sinyoriya]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Giambologna raptodasabina.jpg|&lt;small&gt;[[Cambolonya]] - ''&quot;[[Sabine qadınlarının qaçırılması]]&quot;'', [[1574]]—[[1582]], [[Locciya Lanzi]] &lt;/small&gt;
Şəkil:Samson slaying a philistine.jpg|&lt;small&gt;[[Cambolonya]] - ''&quot;[[Samsonun Filistini öldürməsi]]&quot;'', təxm. [[1562]], [[Viktoriya və Albert Muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Mercure Psyché.jpg|&lt;small&gt;[[Adrian de Vris]] - ''Merkuri və Psixeya'', [[1593]], [[Luvr muzeyi]]. [[II Rudolf]]un sifarişi ilə hazırlanmışdır.&lt;/small&gt;
Şəkil:Saliera.png|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''&quot;[[Çellini duz qabı]]&quot;'', [[1540]]-[[1543]], [[İncəsənət tarixi muzeyi]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Apollo MET DP215248.jpg|&lt;small&gt;[[Benvenuto Çellini]] - ''&quot;Apollon&quot;'', [[1594]]-[[1598]], [[Metropoliten muzeyi]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Memarlıqda ==

Manyerizm memarlığı vizual aldatmalar və gözlənilməz elementləri ilə [[İntibah memarlığı|intibah normalarına]] qarşı çıxması ilə xarakterizə edilir.&lt;ref name=vanda&gt;{{cite web |url=http://www.vam.ac.uk/content/articles/s/style-guide-mannerism/ |title=Style Guide: Mannerism  |date= |website= |publisher=Victoria and Albert |access-date=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; İtaliyaya səfər edən [[Flamandlar|flamand]] sənətkarlar burada manyerizm stilini öyrəndikdən sonra onu [[Alp dağları|Alpın]] şimallarına, daha sonra isə bütün Avropaya yaymışlar.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Dictionary of Art|last=Wundram|first=Manfred|publisher=Grove|year=1996|isbn=|location=|pages=281}}&lt;/ref&gt; Həmin dövrdə memarlar möhkəm və geniş əlaqələri vurğulamaq üçün memarlıq formaları ilə təcrübə edirdilər. İntibahın ideal harmoniyası daha azad və yaradıcı ritmlərə yol açırdı. Manyerizmlə əlaqələndirilən və bu stildə memarlığın pioneri hesab edilən ən tanınmış memar [[Mikelancelo]]dur ([[1475]]–[[1564]]); onun Laurentian kitabxanasındakı işlərində bu təsir hiss edilməkdədir.&lt;ref&gt;https://books.google.ca/books?id=vSfOCwAAQBAJ&amp;pg=PT2&amp;dq=michelangelo+pioneered+mannerist+style&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=michelangelo%20pioneered%20mannerist%20style&amp;f=false, p=Foreward&lt;/ref&gt; Nəhəng orderlər və fasadın aşağısından zirvəsinə kimi uzanan böyük pilyastrın kəşfi ona aid edilir.&lt;ref&gt;{{Citation | title= Pilaster Play|author= Mark Jarzombek| journal=  Thresholds | url= http://web.mit.edu/mmj4/www/downloads/thresholds28.pdf | volume= 28 (Winter 2005)|  pages=34–41}}&lt;/ref&gt; O, bu memarlıq elementlərini Kapitolinin dizaynında istifadə etmişdir.

XX əsrə kimi Manyerizm termini neqativ anlamda istifadə edilsə də, müasir dövrdə bu termin tarixi dövrü ifadə etmək üçün istifadə edilir.&lt;ref&gt;Arnold Hauser. ''Mannerism: The Crisis of the Renaissance and the Origins of Modern Art''. (Cambridge: Harvard University Press,1965).&lt;/ref&gt; Manyerizm memarlığı anlayışı həm də [[1960]]-[[1970]]-ci illlərin modernist memarlığın normalarını sındıran, lakin onun mükəmməlliyini qəbul edən memarlığa aid edilirdi.&lt;ref name=venturi/&gt; Manyerizm anlayışını izah edən nəzəriyyəçi və memar Robert Venturi yazır: ''“Bizim dövrün memarlığı üçün Manyerizm, orijinal özünüifadədən daha çox ənənəvi orderi qəbul edən, lakin, mürəkkəblik və ziddiyyət üçün ənənəvi qaydanı pozan, bununla da qeyri-müəyyənlik sərgiləyən memarlıqdır.”''&lt;ref name=venturi&gt;{{cite web |url=http://designtheory.fiu.edu/readings/venturi_architecture_as_signs.pdf |title=Architecture as Signs and Systems |last1=Venturi |first1=Robert |access-date=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;

İntibah dövrü Manyerizm memarlığının ən mühüm nümunələrindən biri Kaprarolada yerləşən [[Farneze villası]]dır.&lt;ref&gt;Coffin David, ''The Villa in the Life of Renaissance Rome'', Princeton University Press, 1979: 281–85&lt;/ref&gt; XVI əsrdə Manyerizmin digər stillərdən daha sürətli yayılması həmin dövrdə qravür sənətinin inkişaf etməsi və bütün avropada yayılması ilə əlaqədar idi.

[[1560]]-cı illərdən [[Malta]]nın yeni paytaxtı [[Valletta]] şəhərində memar [[Cirolamo Kassar]] tərəfindən Manyerizm memarlığı üslubunda çoxlu sayda binalar inşa edilmişdir. Həmin binalar sırasına [[Müqəddəs İohann kafedralı (Valetta)|Müqəddəs İohann kafedralı]] və [[Böyük Ustad sarayı]] da daxildir. Lakin, Kassarın binalarının bir çoxu sonrakı dövrlərdə, xüsusilə barokkonun təsiri ilə yenidən qurulmuşdur. Lakin, [[Araqon uberji]] və Müqəddəs İohann kafedralının interyerində Kassarın orijinal manyerist stilini görmək mümkündür.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Ellul |first1=Michael |title=In search of Girolamo Cassar: An unpublished manuscript at the State Archives of Lucca |journal=Melita Historica |date=2004 |volume=XIV |issue=1 |page=37 |url=http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.14(2004-07)/MH.14(2004)1/02.pdf |issn=1021-6952 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313191703/http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.14%282004-07%29/MH.14%282004%291/02.pdf |archivedate=13 March 2016 |deadurl=yes |df= }}&lt;/ref&gt;
&lt;center&gt;
&lt;gallery mode=packed heights= &quot;120px&quot; widths= &quot;200px&quot; &gt;
Şəkil:WP 20150531 14 49 43 Pro highres(1).jpg|&lt;small&gt;[[Culio Romano]] - ''“[[Palaçço Te]]”'', [[1524]]–[[1535]], [[Mantuya]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Palazzo Farnese (Caprarola).jpg|&lt;small&gt;[[Cakomo da Vinola]] - ''&quot;[[Farneze villası]]&quot;'', [[1520]]—[[1573]], [[Kaprarola]] &lt;/small&gt;
Şəkil:La Valletta - Cattedrale di San Paolo.jpg|&lt;small&gt;[[Cirolamo Kassar]] - ''&quot;[[Müqəddəs İohann kafedralı (Valetta)|Müqəddəs İohann kafedralı]]&quot;'', təxm. [[1572]]–[[1577]], [[Valletta]]&lt;/small&gt;
Şəkil:Valletta St Johns square Malta 2014 3.jpg|&lt;small&gt;[[Cirolamo Kassar]] - ''&quot;[[Böyük Ustad sarayı]]&quot;'', [[1574]]-[[1740]], [[Valletta]].&lt;/small&gt;
Şəkil:Palazzo Massimo alle Colonne.jpg|&lt;small&gt;[[Baldassare Peruççi]] - ''&quot;[[Massimo alle Kolonne]]&quot;'', [[1532]]-[[1536]], [[Roma]]&lt;/small&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Ədəbiyyat və musiqidə ==

İngilis dilli ədəbiyyatda Manyerizm daha çox özünü Metafiziki ədəbiyyat şəklində büruzə verir ki, həmin stilin də ən məşhur nümayəndəsi [[Con Donn]]dur. Barokko yazıçısı [[Con Drayden]]in Donna yazdığı məzhəkəli ifadə barokko və manyerist incəsənət üslubları arasındakı fərqi yazşı əks etdirir:

{{cquote|''O, yalnız satiralarında deyil, təbiətin hakim olması gərəkən sevgi şerlərində də metafizikaya təsir edir; sevginin incəliyi ilə gözəl cinsin qəlbini əyləndirməli olduğu halda, o, fəlsəfə haqqında fikirləri ilə beyinləri işləməyə məcbur edir.''&lt;ref name=&quot;autogenerated1957&quot;&gt;{{cite book |author=Gardner, Helen |title=Metaphysical Poets |url=https://books.google.com/books?id=zS_EXPFEtKwC&amp;q=dryden#v=snippet&amp;q=dryden&amp;f=false |publisher=Oxford University Press, London |year=1957 |accessdate=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt;}}

XVI-XVII ərlər poeziyasının zəngin musiqi imkanları madriqal musiqi janrını o zamanın ən məşhur musiqi formasına çevirmişdir. Musiqişünas Tim Karter bu haqqda yazır:

{{cquote|''Madriqal, xüsusilə özünün zadəgan formasında Manyerizm stili üçün vasitəyə çevrilmişdir: şairlər və musiqiçilər bliciləri sevindirmək üçün maraqlı işlər ortaya çıxarırdılar.''&lt;ref&gt;Carter 1991, 128.&lt;/ref&gt;}}

Manyerizm termini həm də XIV əsrdə Fransada yayılmış olduqca qaranlıq və mübahisəsiz kompleks polifonik musiqiyə aid edilir.&lt;ref&gt;Apel 1946–47, 20.&lt;/ref&gt; Həmin düvr müasir musiqişünaslıqda daha çox ''[[ars subtilior]]'' adlandırılır.

== Teatr sənətində ==

Pol Kastano ''“The Early Commedia dell'Arte (1550–1621): The Mannerist Context”'' adlı əsərində Manyerizmin müasir peşəkar teatra təsirini müzakirə edir.&lt;ref&gt;Castagno 1992.&lt;/ref&gt; Kastano Manyerizm lüğətini tipləşdirmə, genişləndirmə və “comici dell'arte”nin “effetto meraviglioso”su üçün istifadə edərək Manyerizm teatrı formasını izah edən ilk araşdırmaçı olmuşdur. Əhəmiyyətli dərəcədə ikonoqrafik olan araşdırmada kommedia təsvirləri çəkən və ya çap edən sənətkarların faktiki olaraq manyerizm stilində çalışan emalatxanalarda yetişmələrinə dair sübutlar təqdim edilir.&lt;ref&gt;Castagno 1994.&lt;/ref&gt;

== Erkən nəzəriyyəçilər ==
=== Corco Vazari ===

[[Corco Vazari]] incəsənət və ayrı-ayrı kolleqaları haqqında fikirlərini ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' adlı əsərində ifadə etmişdir: o, inanır ki, rəsmdə mükəmməllik zəriflik, ixtiraçılıq zənginliyi (''invenzione''), virtuoz texnika vasitəsiylə ifadə etmə bacarığı (''maniera''), həmçinin yekun işin öyrənilmiş olmasını tələb edir, bütün bunlar rəssamın intellektini və sifarişçinin hissiyyatlığını göstərir.

Rəssam artıq yalnız yerli Müqəddəs Luka gildiyasına üzv olmur, həm də, məhkəmədə alimlər, şairlər, humanistlərlə birlikdə yer tutaraq eleqantlıq və mürəkkəbliyin qəbul edilməsinə kömək edirdi. Vazarinin himayədarları olan Mediçilərin ailə gerbi sanki sənətkarın öz gerbi kimi onun portretinin yuxarısında yerləşir. Vazarinin ''“Məşhur rəssamlar, heykəltəraşlar və memarların həyatı”'' nümunəvi taxta yonma nüsxəsi ingilis dilli cəmiyyətdə Yakovian adlandırılmışdır. Orada Mikelancelonun Mediçi türbəsinin yuxarı ucalan xəttləri və təməlində yerləşən çılpaq satirlər ilə ''“anti-memarlıq”'' memarlıq xəttlərinə ilhamlandırmasından bəhs edilir. Kiçik çərçivədə bu ekstravaqantdır: qısacası Manyerizmdir.

=== Covanni Paolo Lomaçço ===

Həmin dövrlərin digər ədəbiyyat fiqurlarından biri [[Covanni Paolo Lomaçço]] biri praktiki, digəri metafiziki olan iki mühüm əsər yazmışdır və bu əsərlər manyerist sənətkarların özünə və incəsənətə münasibətini anlamağa kömək etmişdir. Onun ''“Trattato dell'arte della pittura, scoltura et architettura”'' ([[Milan]], [[1584]]) adlı əsəri İntibahın Antik incəsənətdən mənimsədiyi, Manyerizmin ondan götürərək inkişaf etdirdiyi müasir decorun nəzəriyyələrinə bələdçidir. Lomaççonun XVI əsrin sonlarına aid xarakterik formal və akademik ripləşdirilmiş sistematik estetika kodifikasiyası interyerlərin funksiyaları, divar rəsmləri və heykəl dekorlarının onlara uyğunlaşdırılmasını qeyd edir. Adətən kobud və qəriə olan ikonoqrafiya Manyerizm üçün daha çox diqqətə çatan element hesab edilir. Onun daha az praktiki və daha çox metafiziki olan ''“Idea del tempio della pittura”'' (İdeal rəssamlıq məbədi, Milan, 1590) əsərində insan təbiətinin “dörd temperament”i nəzəriyyəsinə uyğun olaraq individuallığın bədii ixtirada oynadığı yol şərh edilir.

== Neo-Manyerizm ==

Sənətşünas Cerri Saltz  qeyd edir ki, Neo-Manyerizm ''“həyatı incəsənət dünyasından sıxışdıran”'' bir neçə klişedən biridir.&lt;ref name=&quot;saltz&quot;&gt;{{Cite news |title=Jerry Saltz on Art’s Insidious New Cliché: Neo-Mannerism |last=Saltz |first=Jerry |authorlink=Cerri Saltz |url=http://www.vulture.com/2013/10/jerry-saltz-on-arts-insidious-new-clich.html |publisher=Vulture |date=10 October 2013 |accessdate=5 iyul 2018}}&lt;/ref&gt; Onun fikrincə Neo-Manyerizm akademist müəllimləri tərəfindən ''“axmaq, təqlidi və adi olmaqla qorxudulmuş”'' tələbələrin işləridir.&lt;ref name=&quot;saltz&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|4}}
== Ədəbiyyat ==

*Apel, Willi. 1946–47. &quot;The French Secular Music of the Late Fourteenth Century&quot;. ''Acta Musicologica'' 18: 17–29.
*Briganti, Giuliano. 1962.  ''Italian Mannerism'', translated from the Italian by Margaret Kunzle. London: Thames and Hudson; Princeton: Van Nostrand; Leipzig: VEB Edition. (Originally published in Italian, as ''La maniera italiana'', La pittura italiana 10. Rome: Editori Riuniti, 1961).
*Carter, Tim. 1991. ''Music in Late Renaissance and Early Baroque Italy''. London: Amadeus Press. {{ISBN|0-9313-4053-5}}&lt;!--Changed title to match 1992 release by same publisher, No book of this title, nothing by a Tim Carter published in 1991 found on LoC Worldcat.--&gt;
*Castagno, Paul C. 1994. ''The Early Commedia Dell'arte (1550–1621): The Mannerist Context''. New York: P. Lang. {{ISBN|0-8204-1794-7}}.
*Cheney, Liana de Girolami (ed.). 2004. ''Readings in Italian Mannerism'', second printing, with a foreword by Craig Hugh Smyth. New York: Peter Lang. {{ISBN|0-8204-7063-5}}. (Previous edition, without the forward by Smyth, New York: Peter Lang, 1997. {{ISBN|0-8204-2483-8}}).
*Freedberg, Sidney J. 1965. &quot;Observations on the Painting of the Maniera&quot;.&lt;!--Journal or collective book title, inclusive page numbers, etc.--&gt; Reprinted in Cheney 2004, 116–23.
*Freedberg, Sidney J. 1971. ''Painting in Italy, 1500–1600'', first edition. The Pelican History of Art. Harmondsworth and Baltimore: Penguin Books. {{ISBN|0-14-056035-1}}
*Freedberg, Sidney J. 1993. ''Painting in Italy, 1500–1600'', 3rd edition, New Haven and London: [[Yale University Press]]. {{ISBN|0-300-05586-2}} (cloth) {{ISBN|0-300-05587-0}} (pbk)
*[[Ulter Fridlander|Friedländer, Walter]]. 1965. ''Mannerism and Anti-Mannerism in Italian Painting''.  New York: Schocken. LOC 578295 (First edition, New York: Columbia University Press, 1958.)
* Gombrich, E[rnst] H[ans]. 1995. ''The Story of Art'', sixteenth edition. London: Phaidon Press. {{ISBN|0-7148-3247-2}}.
* Mirollo, James V. 1984. ''Mannerism and Renaissance Poetry: Concept, Mode, Inner Design''. New Haven: Yale University Press. {{ISBN|0-300-03227-7}}.
*[[Con Şerman|Shearman, John K. G.]] 1967. ''Mannerism''. Style and Civilization. Harmondsworth: Penguin. Reprinted, London and New York: Penguin, 1990. {{ISBN|0-14-013759-9}}
* Olson, Roberta J.M., ''Italian Renaissance Sculpture'', 1992, Thames &amp; Hudson (World of Art), {{ISBN|9780500202531}}
*Smyth, Craig Hugh. 1992. ''Mannerism and Maniera'', with an introduction by Elizabeth Cropper. Vienna: IRSA. {{ISBN|3-900731-33-0}}.
*Summerson, John. 1983. ''Architecture in Britain 1530–1830'', 7th revised and enlarged (3rd integrated) edition. The Pelican History of Art. Harmondsworth and New York: Penguin. {{ISBN|0-14-056003-3}} (cased) {{ISBN|0-14-056103-X}} (pbk) [Reprinted with corrections, 1986; 8th edition, Harmondsworth and New York: Penguin, 1991.]

== Əlavə oxu ==

{{refbegin|30em}}
*Gardner, Helen Louise. 1972. ''The Metaphysical Poets, Selected and Edited,'' revised edition. Introduction. Harmondsworth, England; New York: Penguin Books. {{ISBN|0-14-042038-X}}.
*Grossmann F. 1965. ''Between Renaissance and Baroque: European Art: 1520–1600''. Manchester City Art Gallery
*Hall, Marcia B . 2001. ''After Raphael: Painting in Central Italy in the Sixteenth Century'', [[Cambridge University Press]]. {{ISBN|0-521-48397-2}}.
*Pinelli, Antonio. 1993.  ''La bella maniera: artisti del Cinquecento tra regola e licenza''. Turin: Piccola biblioteca Einaudi. {{ISBN|88-06-13137-0}}
*Sypher, Wylie. 1955. ''Four Stages of Renaissance Style: Transformations in Art and Literature, 1400–1700''. Garden City, N.Y.: Doubleday. A classic analysis of Renaissance, Mannerism, Baroque, and Late Baroque.
*Würtenberger, Franzsepp. 1963. ''Mannerism: The European Style of the Sixteenth Century''. New York: Holt, Rinehart and Winston (Originally published in German, as ''Der Manierismus; der europäische Stil des sechzehnten Jahrhunderts''. Vienna: A. Schroll, 1962).
{{refend}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Mannerism}}
* [http://www.metmuseum.org/toah/hd/zino/hd_zino.htm &quot;Mannerism: Bronzino (1503–1572) and his Contemporaries&quot;, on the Metropolitan Museum of Art's website]
{{İncəsənət cərəyanları}}

[[Kateqoriya:Manyerizm]]
[[Kateqoriya:Memarlıq üslubları]]
[[Kateqoriya:Avropada sənət hərəkatları]]
[[Kateqoriya:İntibah incəsənəti]]
[[Kateqoriya:İntibah memarlığı]]
[[Kateqoriya:Qərb incəsənəti]]
[[Kateqoriya:XVI əsrdə təsviri incəsənət]]
[[Kateqoriya:XVII əsrdə təsviri incəsənət]]</text>
      <sha1>7kfxn20426xsyh5u6h91dnpu5p18f19</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu</title>
    <ns>10</ns>
    <id>552345</id>
    <revision>
      <id>6570660</id>
      <parentid>6505461</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6994" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
|ad                = Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|navbar            = 
|state             = 
|başlığın stili    = background:{{Rəng|Azərbaycan}}
|başlıq            = [[Fayl:Şuşa şəhərinin gerbi.png|20px]] [[Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu]]
|şəkil             = 
|gövdənin stili    = 
|qrupların stili   = background:{{Rəng|Azərbaycan}}
|siyahıların stili = text-align:left
|təklərin stili    = 
|cütlərin stili    = background:#f0f0f0

|yuxarının stili   = 
|yuxarı            = 

|qrup1             = [[Şuşa qalası]]
|siyahı1           = [[Gəncə qapısı]] {{*}} [[İrəvan qapısı]] {{*}} [[Ağoğlan qapısı]]

|qrup2             = Meydan və&lt;br&gt;məhəllələr
|siyahı2           = [[Divanxana (Şuşa)|Divanxana]] {{*}} [[Meydan (Şuşa)|Meydan]] {{*}}  [[Aşağı meydan]] {{*}} [[Mərdinli məhəlləsi]] {{*}} [[Saatlı məhəlləsi]] {{*}} [[Köçərli məhəlləsi]] {{*}} [[Çuxur məhəllə məhəlləsi]] {{*}} [[Mamayı məhəlləsi]] {{*}} [[Qurdlar məhəlləsi (Şuşa)|Qurdlar məhəlləsi]] {{*}} [[Çöl Qala məhəlləsi]] {{*}} [[Qazançalı məhəlləsi]]{{*}} [[Təbrizli məhəlləsi (Şuşa)|Təbrizli məhəlləsi]]

|qrup3             = Küçələr
|siyahı3           = [[Rasta bazar (Şuşa)|Rasta bazar]] {{*}} [[Şeytan bazar]] {{*}} [[Aşağı bazar]]

|qrup4             = Saraylar &lt;br/&gt;və &lt;br/&gt;malikanələr
|siyahı4           = [[Qarabağ xan sarayı]] {{*}} [[İbrahimxəlil xan sarayı]] {{*}} [[Qaraböyük xanım sarayı]] {{*}} [[Məhəmmədhəsən ağa sarayı ]] {{*}} [[Xan qızı Natəvanın evi]] {{*}} [[Mehmandarovların evi]] {{*}} [[Zöhrabbəyovun evi]] {{*}} [[Səfərbəyovların evi]] {{*}} [[Fərəməzovların evi]] {{*}} [[Hacı Quluların mülkü]] {{*}} [[Hacı Məmmədin evi]] {{*}} [[Behbudovların evi]] {{*}} [[Qədimovların mülkü]] {{*}} [[Əsəd bəyin evi]] {{*}} [[Uğurlu bəyin evi]] {{*}} [[Firudin bəyin evi]] {{*}} [[Hüseyn bəyin evi]] {{*}} [[Şükür bəyin evi]] {{*}} [[Ələkbər bəyin evi]] {{*}} [[Cahangir bəyin evi]] {{*}} [[Mamay bəyin evi]] {{*}} [[Cəfərqulu ağanın evi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun evi]] {{*}} [[Zülfüqar Hacıbəyovun evi]] {{*}} [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin evi]] {{*}} [[Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin evi]] {{*}} [[Sadıqcanın evi]] {{*}} [[Seyid Şuşinskinin evi]] {{*}} [[Qasım bəy Zakirin evi]] {{*}} [[Bülbülün ev-muzeyi (Şuşa)|Bülbülün evi]] {{*}} [[Firudin bəy Köçərlinin evi]] {{*}} [[Keçəçi oğlu Məhəmmədin evi]] {{*}} [[Süleyman Sani Axundovun evi]] {{*}} [[Gəray Əsədovun evi]] {{*}} [[Cabbar Qaryağdıoğlunun evi]] {{*}} [[Süleyman Vəzirovun evi]] {{*}} [[Hüsü Hacıyevin evi]] {{*}} [[Nəcəf bəy Vəzirovun evi]] {{*}} [[Səfi bəyin evi]] {{*}} [[Hacı Əmirin evi]] {{*}} [[Bəylərin evi]] {{*}} [[Məşədi Qaranın evi]]

|qrup5             = Karvansaralar
|siyahı5           = [[İki mərtəbəli karvansaray (Şuşa)|İki mərtəbəli karvansaray]] {{*}} [[Xanlıq Muxtar karvansarayı]] {{*}} [[Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı]] {{*}} [[Səfərov qardaşlarının karvansarayı]] {{*}} [[Zarıslıda Korun karvansarayı]] {{*}} [[Hacı Məhərrəm Karvansarayı]]

|qrup6             = Məbədlər
|siyahı6           = {{Navbox|subgroup
  | groupstyle = font-weight:normal; text-align:left; background:{{Rəng|Azərbaycan}}
  | groupwidth = 5em
  | group1 = '''[[Şuşa məscidlərinin siyahısı|Məscidlər]]'''
  | list1 = [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi|Yuxarı Gövhər ağa]] {{*}} [[Aşağı Gövhər ağa məscidi|Aşağı Gövhər ağa]] {{*}} [[Hacı Yusifli məscidi|Hacı Yusifli]] {{*}} [[Saatlı məscidi|Saatlı]] {{*}} [[Culfalar məscidi|Culfalar]] {{*}} [[Çuxur məhəllə məscidi|Çuxur məhəllə]] {{*}} [[Çöl Qala məscidi|Çöl Qala]] {{*}} [[Köçərli məscidi|Köçərli]] {{*}} [[Mamay məscidi|Mamay]] {{*}} [[Mərdinli məscidi|Mərdinli]] {{*}} [[Quyuluq məscidi|Quyuluq]]{{*}} [[Seyidli məscidi|Seyidli]] {{*}} [[Təzə məhəllə məscidi|Təzə məhəllə]] {{*}} [[Xoca Mərcanlı məscidi|Xoca Mərcanlı]]{{*}} [[Ağadədəli məscidi|Ağadədəli]]{{*}} [[Hamam qabağı məscidi|Hamam qabağı]]{{*}} [[Dəmirçilər məscidi|Dəmirçilər]]{{*}} [[Qurdlar məscidi|Qurdlar]]{{*}} [[Dördlər qurdu məscidi|Dördlər qurdu]]

  | group2 = '''Kilsə və&lt;br/&gt;monastırlar'''
  | list2 = [[Qazançı kafedralı]] {{*}} [[Yaşıl kilsə|Müqəddəs Vəftizçi İohann kilsəsi]] {{*}} [[Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi (Şuşa)|Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi]] {{*}} [[Yaşıl kilsə]] {{*}} [[Müqəddəs Xilaskar Məsih kilsəsi (Şuşa)|Müqəddəs Xilaskar Məsih kilsəsi]] {{*}} [[Qız monastırı (Şuşa)|Qız monastırı]]
  }}
|qrup7             = Hamamlar
|siyahı7           = [[Əbdül Səməd bəy hamamı]] {{*}} [[Şirin su hamamı]] {{*}} [[Malıbəyli hamamı]]

|qrup8             = Bulaqlar
|siyahı8           = [[İsa bulağı]] {{*}} [[Köçərli bulağı]] {{*}} [[Mamayı bulağı]] {{*}} [[Novlu bulaq]] {{*}} [[Şor bulaq (Şuşa)|Şor bulaq]] {{*}} [[Çuxur məhəllə bulağı]] {{*}} [[Yusifli bulağı]] {{*}} [[Çöl qala bulağı]] {{*}} [[Meydan bulağı]] {{*}} [[Xoca Mərcanlı bulağı]] {{*}} [[Seyidli bulağı]] {{*}} [[Səkili bulağı]] {{*}} [[Qotur bulağı (Şuşa)]] {{*}} [[Xan qızı bulağı]]

|qrup9             = Muzeylər
|siyahı9           = [[Şuşa tarix muzeyi]] {{*}} [[Şuşa Dövlət Rəsm Qalereyası]] {{*}} [[Şuşa Xalça Muzeyi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi]] {{*}} [[Bülbülün ev-muzeyi (Şuşa)|Bülbülün ev-muzeyi]] {{*}} [[Mir Möhsün Nəvvabın ev-muzeyi]] {{*}} [[Azərbaycan Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi]] {{*}} [[Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı]]

|qrup10            = Heykəllər
|siyahı10          = [[Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi]] {{*}} [[Qasım  bəy Zakirin qəbirüstü abidəsi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun heykəli]] {{*}} [[Bülbülün büstü]] {{*}} [[Xurşidbanu Natəvanın büstü (Şuşa)|Natəvanın büstü]] {{*}} [[Molla Pənah Vaqifin büstü]]

|qrup11            = Digər
|siyahı11          = [[Heydər türbəsi]] {{*}} [[Vaqif türbəsi]] {{*}} [[Molla Pənah Vaqifin mədrəsəsi]] {{*}} [[Yuxarı məscid mədrəsəsi]] {{*}} [[Şuşa real məktəbi|Şuşa real məktəbi binası]] {{*}} [[Şuşa qız məktəbinin binası]] {{*}}  [[Mirzə Həsən qəbiristanlığı]] {{*}} [[Mir Faseh qəbiristanlığı]] {{*}} [[Qacarların məqbərə kompleksi]] {{*}} [[Mirzə Cəmal bəy Cavanşirin məqbərəsi]] {{*}} [[Şuşa həbsxanası]] {{*}} [[Bayraq Meydanı (Şuşa)]] {{*}} [[Şuşa Şəhər Dövlət Qoruğu İdarəsi]]

|aşağının stili    = 
|aşağı             = 
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Şuşa rayonu|Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>amya6psp10ovmen048fhvodca2c7pb0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570666</id>
      <parentid>6570660</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6997" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
|ad                = Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu
|navbar            = 
|state             = 
|başlığın stili    = background:{{Rəng|Azərbaycan}}
|başlıq            = [[Fayl:Şuşa şəhərinin gerbi.png|20px]] [[Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu]]
|şəkil             = 
|gövdənin stili    = 
|qrupların stili   = background:{{Rəng|Azərbaycan}}
|siyahıların stili = text-align:left
|təklərin stili    = 
|cütlərin stili    = background:#f0f0f0

|yuxarının stili   = 
|yuxarı            = 

|qrup1             = [[Şuşa qalası]]
|siyahı1           = [[Gəncə qapısı]] {{*}} [[İrəvan qapısı]] {{*}} [[Ağoğlan qapısı]]

|qrup2             = Meydan və&lt;br&gt;məhəllələr
|siyahı2           = [[Divanxana (Şuşa)|Divanxana]] {{*}} [[Meydan (Şuşa)|Meydan]] {{*}}  [[Aşağı meydan]] {{*}} [[Mərdinli məhəlləsi]] {{*}} [[Saatlı məhəlləsi]] {{*}} [[Köçərli məhəlləsi]] {{*}} [[Çuxur məhəllə məhəlləsi]] {{*}} [[Mamayı məhəlləsi]] {{*}} [[Qurdlar məhəlləsi (Şuşa)|Qurdlar məhəlləsi]] {{*}} [[Çöl Qala məhəlləsi]] {{*}} [[Qazançalı məhəlləsi]]{{*}} [[Təbrizli məhəlləsi (Şuşa)|Təbrizli məhəlləsi]]

|qrup3             = Küçələr
|siyahı3           = [[Rasta bazar (Şuşa)|Rasta bazar]] {{*}} [[Şeytan bazar]] {{*}} [[Aşağı bazar]]

|qrup4             = Saraylar &lt;br/&gt;və &lt;br/&gt;malikanələr
|siyahı4           = [[Qarabağ xan sarayı]] {{*}} [[İbrahimxəlil xan sarayı]] {{*}} [[Qaraböyük xanım sarayı]] {{*}} [[Məhəmmədhəsən ağa sarayı ]] {{*}} [[Xan qızı Natəvanın evi]] {{*}} [[Mehmandarovların evi]] {{*}} [[Zöhrabbəyovun evi]] {{*}} [[Səfərbəyovların evi]] {{*}} [[Fərəməzovların evi]] {{*}} [[Hacı Quluların mülkü]] {{*}} [[Hacı Məmmədin evi]] {{*}} [[Behbudovların evi]] {{*}} [[Qədimovların mülkü]] {{*}} [[Əsəd bəyin evi]] {{*}} [[Uğurlu bəyin evi]] {{*}} [[Firudin bəyin evi]] {{*}} [[Hüseyn bəyin evi]] {{*}} [[Şükür bəyin evi]] {{*}} [[Ələkbər bəyin evi]] {{*}} [[Cahangir bəyin evi]] {{*}} [[Mamay bəyin evi]] {{*}} [[Cəfərqulu ağanın evi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun evi]] {{*}} [[Zülfüqar Hacıbəyovun evi]] {{*}} [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin evi]] {{*}} [[Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin evi]] {{*}} [[Sadıqcanın evi]] {{*}} [[Seyid Şuşinskinin evi]] {{*}} [[Qasım bəy Zakirin evi]] {{*}} [[Bülbülün ev-muzeyi (Şuşa)|Bülbülün evi]] {{*}} [[Firudin bəy Köçərlinin evi]] {{*}} [[Keçəçi oğlu Məhəmmədin evi]] {{*}} [[Süleyman Sani Axundovun evi]] {{*}} [[Gəray Əsədovun evi]] {{*}} [[Cabbar Qaryağdıoğlunun evi]] {{*}} [[Süleyman Vəzirovun evi]] {{*}} [[Hüsü Hacıyevin evi]] {{*}} [[Nəcəf bəy Vəzirovun evi]] {{*}} [[Səfi bəyin evi]] {{*}} [[Hacı Əmirin evi]] {{*}} [[Bəylərin evi]] {{*}} [[Məşədi Qaranın evi]]

|qrup5             = Karvansaralar
|siyahı5           = [[İki mərtəbəli karvansaray (Şuşa)|İki mərtəbəli karvansaray]] {{*}} [[Xanlıq Muxtar karvansarayı]] {{*}} [[Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı]] {{*}} [[Səfərov qardaşlarının karvansarayı]] {{*}} [[Zarıslıda Korun karvansarayı]] {{*}} [[Hacı Məhərrəm Karvansarayı]]

|qrup6             = Məbədlər
|siyahı6           = {{Navbox|subgroup
  | groupstyle = font-weight:normal; text-align:left; background:{{Rəng|Azərbaycan}}
  | groupwidth = 5em
  | group1 = '''[[Şuşadakı məscidlərin siyahısı|Məscidlər]]'''
  | list1 = [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi|Yuxarı Gövhər ağa]] {{*}} [[Aşağı Gövhər ağa məscidi|Aşağı Gövhər ağa]] {{*}} [[Hacı Yusifli məscidi|Hacı Yusifli]] {{*}} [[Saatlı məscidi|Saatlı]] {{*}} [[Culfalar məscidi|Culfalar]] {{*}} [[Çuxur məhəllə məscidi|Çuxur məhəllə]] {{*}} [[Çöl Qala məscidi|Çöl Qala]] {{*}} [[Köçərli məscidi|Köçərli]] {{*}} [[Mamay məscidi|Mamay]] {{*}} [[Mərdinli məscidi|Mərdinli]] {{*}} [[Quyuluq məscidi|Quyuluq]]{{*}} [[Seyidli məscidi|Seyidli]] {{*}} [[Təzə məhəllə məscidi|Təzə məhəllə]] {{*}} [[Xoca Mərcanlı məscidi|Xoca Mərcanlı]]{{*}} [[Ağadədəli məscidi|Ağadədəli]]{{*}} [[Hamam qabağı məscidi|Hamam qabağı]]{{*}} [[Dəmirçilər məscidi|Dəmirçilər]]{{*}} [[Qurdlar məscidi|Qurdlar]]{{*}} [[Dördlər qurdu məscidi|Dördlər qurdu]]

  | group2 = '''Kilsə və&lt;br/&gt;monastırlar'''
  | list2 = [[Qazançı kafedralı]] {{*}} [[Yaşıl kilsə|Müqəddəs Vəftizçi İohann kilsəsi]] {{*}} [[Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi (Şuşa)|Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi]] {{*}} [[Yaşıl kilsə]] {{*}} [[Müqəddəs Xilaskar Məsih kilsəsi (Şuşa)|Müqəddəs Xilaskar Məsih kilsəsi]] {{*}} [[Qız monastırı (Şuşa)|Qız monastırı]]
  }}
|qrup7             = Hamamlar
|siyahı7           = [[Əbdül Səməd bəy hamamı]] {{*}} [[Şirin su hamamı]] {{*}} [[Malıbəyli hamamı]]

|qrup8             = Bulaqlar
|siyahı8           = [[İsa bulağı]] {{*}} [[Köçərli bulağı]] {{*}} [[Mamayı bulağı]] {{*}} [[Novlu bulaq]] {{*}} [[Şor bulaq (Şuşa)|Şor bulaq]] {{*}} [[Çuxur məhəllə bulağı]] {{*}} [[Yusifli bulağı]] {{*}} [[Çöl qala bulağı]] {{*}} [[Meydan bulağı]] {{*}} [[Xoca Mərcanlı bulağı]] {{*}} [[Seyidli bulağı]] {{*}} [[Səkili bulağı]] {{*}} [[Qotur bulağı (Şuşa)]] {{*}} [[Xan qızı bulağı]]

|qrup9             = Muzeylər
|siyahı9           = [[Şuşa tarix muzeyi]] {{*}} [[Şuşa Dövlət Rəsm Qalereyası]] {{*}} [[Şuşa Xalça Muzeyi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi]] {{*}} [[Bülbülün ev-muzeyi (Şuşa)|Bülbülün ev-muzeyi]] {{*}} [[Mir Möhsün Nəvvabın ev-muzeyi]] {{*}} [[Azərbaycan Dövlət Qarabağ Tarixi Muzeyi]] {{*}} [[Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrı]]

|qrup10            = Heykəllər
|siyahı10          = [[Mir Möhsün Nəvvabın qəbirüstü abidəsi]] {{*}} [[Qasım  bəy Zakirin qəbirüstü abidəsi]] {{*}} [[Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Şuşa)|Üzeyir Hacıbəyovun heykəli]] {{*}} [[Bülbülün büstü]] {{*}} [[Xurşidbanu Natəvanın büstü (Şuşa)|Natəvanın büstü]] {{*}} [[Molla Pənah Vaqifin büstü]]

|qrup11            = Digər
|siyahı11          = [[Heydər türbəsi]] {{*}} [[Vaqif türbəsi]] {{*}} [[Molla Pənah Vaqifin mədrəsəsi]] {{*}} [[Yuxarı məscid mədrəsəsi]] {{*}} [[Şuşa real məktəbi|Şuşa real məktəbi binası]] {{*}} [[Şuşa qız məktəbinin binası]] {{*}}  [[Mirzə Həsən qəbiristanlığı]] {{*}} [[Mir Faseh qəbiristanlığı]] {{*}} [[Qacarların məqbərə kompleksi]] {{*}} [[Mirzə Cəmal bəy Cavanşirin məqbərəsi]] {{*}} [[Şuşa həbsxanası]] {{*}} [[Bayraq Meydanı (Şuşa)]] {{*}} [[Şuşa Şəhər Dövlət Qoruğu İdarəsi]]

|aşağının stili    = 
|aşağı             = 
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Şuşa rayonu|Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0qjcww4cwgk83akjstwnjxs7wuyooxs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İbrahim Mustafayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>559461</id>
    <revision>
      <id>6571353</id>
      <parentid>6468695</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:05:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turan Etibaroğlu</username>
        <id>97281</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4007" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |adı                           = İbrahim Mustafayev
 |orijinal adı                  = İbrahim Ənvər oğlu Mustafayev
 |titul                         = [[Gədəbəy|Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı]]
 |bayraq                        = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
 |bayraq2                       = Flag_of_Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl                    = [[28 avqust]] [[2018]]
 |dövr son                      = [[5 oktyabr]] [[2021]] &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt; https://apa.az/az/xeber/resmi-xeber/ibrahim-mustafayev-gedebeyin-icra-bascisi-vezifesinden-azad-edilib-664486 &lt;/ref&gt;
 |sələfi                        = [[Ramiz Yediyarov]] &lt;br/&gt;
''Qüdrət Paşayev'' (i.e.)
 |xələfi                        = Orxan Mürsəlov
 |vikianbar                     = 
}}
'''İbrahim Mustafayev''' – Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı (2018-2021)

==Həyatı==
Gədəbəy sakinlərinin yaddaşında hər zaman  xatırlanan bir icra başçısı olaraq qalan Mustafayev İbrahim Ənvər oğlu 1972-ci ildə indiki Ermənistan SSRİ-nin Kalinino rayonu Qurdqala kəndində anadan olmuşdur.

İbrahim Mustafayev uzun illər Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasında çalışmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28 avqust 2018-ci il tarixli Sərəncamı ilə Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilib. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 oktyabr 2021-ci il tarixli Sərancamı ilə İbrahim Ənvər oğlu Mustafayev Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsindən azad edilmişdir. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt; https://president.az/articles/53351 &lt;/ref&gt;

5 oktyabr 2021-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Ərazi-təşkilat məsələləri şöbəsinin müdir müavini vəzifəsinə təyin edilib. &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;  https://manset.az/news/9487/ibrahim-mustafayev-prezident-administrasiyasinda &lt;/ref&gt;

== Gədəbəy R. icra hakimi olduğu dönəm ==
Ənənəvi kənd təsərrüfatı rayonu olan  Gədəbəy rayonu son dönəmlərdə kartofçuluğun tənəzzülə uğraması ilə  maliyyələşməsində, büdcəsinin formalaşdırılmasında ciddi problemlər yaranmışdı. Amma İbrahim Mustafayevin gəlişindən sonra ilk dəfə bölgənin turizm imkanlarından faydalanmaq üçün konkret proqram həyata keçirilməyə başlandı. Gədəbəydə 2019-cu ildə  [[Milli Yaylaq Festivalı|&quot;Milli Yaylaq Festivalı&quot;]] baş tutdu və demək olar ki, nəinki respublika, bütövlükdə türk ölkələrindən kifayət qədər qonaqlar gəldi. Bu tədbir xeyli populyar oldu. Sonradan pandemiyanın şərtləri imkan vermədi ki, bu prosesi davam etdirmək mümkün olsun. 

İbrahim Mustafayev dönəmində Gədəbəy rayonu özü-özünü maliyyə baxımından təmin etməsi istiqamətində əsaslı işlərə başlanıldı. Mərkəzi büdcənin üzərinə yük düşməməsi üçün müxtəlif layihələrə start verildi.  Bütövlükdə bir neçə xidmət sahələrinin rentabelləşdirilməsi və [[ASAN xidmət|Asan Xidmət]] modelinin qurulmasına yönəlik addımlar nəzərə çarpan dəyişiklikləri və şəffaflaşmanı özü ilə birgə gətirdi. İcra başçısı kimi fəaliyyət göstərdiyi dövrdə Vətəndaşlarla bağlı Gədəbəy İH-də normal bir sistem qurmuş rüşvətdən, korrupsiyadan, məmur biznesmenliyindən uzaq olmuşdur

Əvvəlki icra başçıları ilə müqayisədə İbrahim Mustafayev fəaliyyəti ilə fərqlənmişdir.  Rayonda  nəzərə çarpan işlər görən Mustafayev xüsusilə Vətən müharibəsi dövründə Gədəbəy rayonunun şəhidləri ilə bağlı fəaliyyəti ilə seçilmişdir. Müharibə və sonrakı dövrlərdə onların hər birinin ailəsində olmuş, yas mərasimlərinin hər birində iştirak etməyə çalışmışdır. Xüsusilə də şəhid ailələrinə ən yüksək səviyyədə qayğı göstərmişdir. 

==İstinadlar==

[[Kateqoriya:Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]]</text>
      <sha1>pmpuenludth92qmtc0cyo5h56fsxd33</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xaləddin Musayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>560438</id>
    <revision>
      <id>6570674</id>
      <parentid>6030344</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6920" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = tibb
 |doğum tarixi         = 13.1.1961
 |doğum yeri           = [[Samux rayonu]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = = {{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = Tibb
 |elmi dərəcəsi        = tibb elmləri doktoru
 |elmi adı             = [[professor]]
 |iş yeri              = [[ATU]]
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = Azərbaycan Tibb Universiteti
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev'''&lt;ref&gt;https://en.wikipedia.org/wiki/Professor_Khaladdin_Musayev&lt;/ref&gt; ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası Samux rayonunun Füzuli kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Xaləddin Musayev]]

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]</text>
      <sha1>hyfvkrp9wszvls8iljphiafqjakff7t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571116</id>
      <parentid>6570674</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6850" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = tibb
 |doğum tarixi         = 13.1.1961
 |doğum yeri           = [[Samux rayonu]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = {{AZE}}
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = Tibb
 |elmi dərəcəsi        = tibb elmləri doktoru
 |elmi adı             = [[professor]]
 |iş yeri              = [[ATU]]
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = Azərbaycan Tibb Universiteti
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = 
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası Samux rayonunun Füzuli kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Xaləddin Musayev]]

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]</text>
      <sha1>8p89r23rp7s8djmlydey5v7bzhd2uip</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571130</id>
      <parentid>6571116</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:09:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5874" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |piktoqram            = tibb
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası Samux rayonunun Füzuli kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Xaləddin Musayev]]

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]</text>
      <sha1>99g1i651mqeu1se9xthp7qejbbit6p5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571131</id>
      <parentid>6571130</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:10:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5852" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |piktoqram            = tibb
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru, professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası Samux rayonunun Füzuli kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]</text>
      <sha1>lb7m21sspnxfukc5iljtq0mn9jmxvyv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571132</id>
      <parentid>6571131</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:10:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5884" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |piktoqram            = tibb
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru, professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası Samux rayonunun Füzuli kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]
&lt;references /&gt;{{Alim-qaralama}}</text>
      <sha1>ckrkw6kzcosyfct8uuaizwxmjdescu7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571145</id>
      <parentid>6571132</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5921" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Xaləddin Musayev
 |orijinal adı         = Xaləddin Novruz oğlu Musayev
 |piktoqram            = tibb
}}

'''Xaləddin Novruz oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) – Tibb elmləri doktoru, professor.

== Həyatı ==
Xaləddin Musayev 13 Yanvar 1961-ci ildə Azərbaycan Respublikası [[Samux rayonu|Samux]] rayonunun [[Füzuli (Samux)|Füzuli]] kəndində anadan olmuşdur.

Azərbaycan Tibb Universiteti 2-ci Cərrahi Xəstəliklər Kafedrasının&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905180304/http://www.amu.edu.az/az/cafedra/31/311/1756?cafedra=1757&amp;cafedra_s=4295 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;, ATU Tədris Cərrahiyyə Kafedrasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin Koloproktologiya şöbəsinin müdiridir. Tibb elmləri doktoru, professordur. Çoxsaylı elmi məqalələrin, Koloproktologiya barədə Azərbaycan dilində kibabların müəllifidir. ATU-nun müəllimidir. Mədə-bağırsaq xəstəliklərinin patologiyaları, koloproktoloji xəstəliklər, o cümlədən yoğun və düz bağırsaq xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olur. Konkret olaraq professor Xaləddin Musayev Azərbaycanda babasil, kolit, parapraktit, xroniki qəbizlik, bağırsağın divertikulu xəstəliyi, bağırsaq yapışqanlığı, kron xəstəliyi, yoğun bağırsaq polipləri, ülserativ kolit, bağırsaq düyünlənməsi, rektovaginal fistula, bağırsaq uzanması, meqakolon, düz bağırsağın çatı, düz və yoğun bağırsaq şişləri və sair kolorektal bolgədə rast gəlinən xəstəliklər konservativ və cərrahi müalicəsində aparıcı mütəxəssislərdən, aktiv tibbi xidmət göstərən həkimlərimizdən biri hesab olunur. Professor Xaləddin Musayev ATU-da yeni koloproktoloq mütəxəssislərin yetişməsində xüsusi əməyi vardır. Məlum olduğu kimi bağırsaq cərrahiyyəsi ilə məşğul olan ümumi cərrahlar koloproktoloq və ya kolorektal cərrah adlanır. Düz bağırsaq və rectal xəstəliklərlə məşğul olan həkimlər isə proktoloq adlanır. 
Professor Xaləddin Novruz oğlu Musayev 1978-1984 illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin Müalicə İşi Fakultəsində təhsil almışdır. 1984-1985-ci illərdə 2№-li şəhər klinikasında İnternaturadan keçmişdir.  1988-1991-ci illərdə Topçubaşov ad.ETKECİ-də aspirantura təhsili almışdır. 
1985-1988-ci illərdə Sumqayıt ş. 1N-li xəstəxanasında həkim-cərrah vəzifəsində işləmişdir. 1991-1999-cu illərdə  Elmi Tədqiqat  Qastroenterologiya institutunda cərrah işləmişdir. 1999-cu ildən indiyədək ATU 2-ci cərrahi xəstəliklər ka-fedrasında aktiv elmi fəaliyyətlə məşğuldur və həkim-cərrah kimi işləyir. Professor Musayev həmçinin ATU Tədris-Cərrahiyyə Klinikasının və Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin şöbə müdiridir
== Elmi iş və məqalələr haqqında qısa məlumat ==
1) The use of texhnology in sur-gical treatment of patients with acute suppurative inflammation of pilonidal cycts (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.
Mamedov N.I, Gurbanov G.M., Akhmedov G)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
2) Capabilities of infrared laser illumination in combination with proteolytic enzymes in the surgical treatment of patients with acute paraproctitis (Həmmüəlliflər: Mamaedov M.M.Mamedov N.I., Mustafaeva M.F, Akhmedov G)  Nışr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011
3) Afterhistory of the surgical treatment of postpartum peri-neal ruptures. (Həmmüəlliflər: Mamedov M.M., AkhundovaN.N.)  Nəşr: XII Beynəlxalq Avrasiya cərra-hiyyə və qastroenterologiya konqresinin materialları, Bakı 13-16 oktyabr 2011.с.226-227
4) Musayev Xaləddin Novruz oğlu: Qeyri-şiş etiologiyalı proktoloji xəstəlikləri olan qadınların cərrahi müalicəsi və tibbi reabilitasiyası : tibb elmləri dok. ... dis. avtoreferatı: 14.00.27 / X. N. Musayev ; Azərbaycan Tibb Universiteti. - Bakı, 2011. - 44 s. : rəngli il. ; 21 sm. - 100 экз&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |access-date=2018-09-05 |archive-date=2018-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180905175734/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&amp;Z21ID=&amp;I21DBN=AREF&amp;P21DBN=AREF&amp;S21STN=1&amp;S21REF=&amp;S21FMT=fullwebr&amp;C21COM=S&amp;S21CNR=&amp;S21P01=0&amp;S21P02=1&amp;S21P03=A=&amp;S21STR=Musayev,%20Xal%C9%99ddin%20Novruz%20o%C4%9Flu |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
== Üzv olduğu qurumlar haqqında qısa məlumat ==
1) Rusiya Koloproktoloqlar cəmiyyəti
2) Türk Kolon və Rektal cərrahiyyə dərnəyi
3) Vestnik Xirurqii Kazaxstana jurnalı redaksiya heyətinin üzvü
4) Xirurqiya Vostoçnaya Yevropa jurnalının redaksiya heyətinin üzvü
== Xarici keçidlər ==
&lt;ref name=&quot;amu.edu.az&quot;/&gt;
&lt;ref name=&quot;elibrary.az&quot;/&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=GRNavlef7XQ&amp;t=41s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=PaByeVXSQrI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=FW7p4kyTeoM&amp;t=18s&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=1GKA8PtC9hI&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=OAffBSxd5zs&amp;t=37s&lt;/ref&gt;

[[Kateqoriya:Azərbaycan cərrahları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Tibb Universitetinin professorları]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tibb elmləri doktorları]]
&lt;references /&gt;{{Alim-qaralama}}</text>
      <sha1>ofggkufjq4v0wl6y7g0remitpf59g2c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ural (Uçalı)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>562448</id>
    <revision>
      <id>6571017</id>
      <parentid>6451007</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:15:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5342" xml:space="preserve">{{YM
 |növü                        = 
 |rəsmi_adı      =Ural kəndi
 |orijinal_adı                  = {{Dil-ba|Урал}}
 |ölkə               = Rusiya        
 |şəkli                         = 
 |gerbi                          =
 |gerb yazısı                   =
 |gerbin_ölçüsü                = 
 |bayrağı                        = 
  |CoordAddon
 | lat_deg                  = 54 |lat_min = 12 |lat_sec = 2
 | lon_deg                  = 59 |lon_min = 21 |lon_sec = 18
|bayraq yazısı                 =
 |bayrağın  miqyası             =
 |ölkə xəritəsinin miqyası      = 0
 |region xəritəsinin miqyası    = 
 |rayon xəritəsinin miqyası     =  
 |region növü                   = 
 |region                        = 
 |cədvəldə region               = 
 |rayon növü                    = 
 |rayon                         = 
 |cədvəldə rayon                = 
 |icma növü                     = 
 |icma                          = 
 |cədvəldə icma                 = 
 |ölkə xəritəsi                 =
 |region xəritəsi               = 
 |rayon xəritəsi                = 
 |daxili bölgüsü                = 
 |başçı növü                    = 
 |icra başçısı                  = 
 |yaranma tarixi                = 
 |ilk məlumat                   = 
 |əvvəlki adı                   = 
 |statuslu                      = 
 |sahəsi                        = 
 |hündürlük növü                = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü      = 
 |iqlimi                        = 
 |rəsmi dili                    = 
 |əhalisi                       = 
 |siyahıyaalma ili              = 
 |sıxlığı                       = 
 |aqlomerasiya                  = 
 |milli tərkibi                  = 
 |dini tərkib                  = 
 |etnoxronim                    = 
 |saat qurşağı                  = 
 |DST                           = 
 |telefon_kodu                  = 
 |poçt_indeksi                  =453734
 |poçt indeksləri               =  
 |nəqliyyat_kodu                = 
 |identifikasiya növü           = 
 |identifikasiya ədədi          = 
 |Commons kateqoriyası          = 
 |rəsmi_saytı                          = 
 |saytın dili                   = 
 |xəritə1                       = 
}}
'''Ural''' ({{Dil-ba|Ҡоҙаш}}, {{Dil-ru|Кудашево}}) — [[Başqırdıstan Respublikası]]&lt;nowiki/&gt;nın [[Uçalı rayonu]]&lt;nowiki/&gt;nda yerləşən kənd. Kənd [[İmanqol kənd şurası]]&lt;nowiki/&gt;nın tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
* rayon mərkəzindən (Şaran): 15&amp;nbsp;km,
* kənd sovetliyindən (İmanqol): 23&amp;nbsp;km.
* ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Şatrım stansiyası): 27&amp;nbsp;km.
== Əhali ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Əhali
! 2002&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более]{{ref-ru}}. 3 fevral 2012 tarixində.&lt;/ref&gt; 
! 2009&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls |date=2013-05-16 }} {{ref-ru}}. 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində [https://web.archive.org/web/20130516221108/http://www.gks.ru/bgd/regl/b09_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Cd01/tabl-21-09.xls Arxivləşdirilmişdir].&lt;/ref&gt;
! 2010&lt;ref&gt;[http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC+%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC+%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8+%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD.pdf 2010-cu il Ümumrusiya əhalisinin siyahıya alınması. Başqırdıstan Respublikası yaşayış məntəqələrində əhalinin sayı]{{ref-ru}}. 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.&lt;/ref&gt;
|-
|161
|{{Artış}}175
|{{Azalış}}147
|}
=== Milli tərkibi ===
2002-ci ildə keçirilən [[Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınması (2002)|Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına]] əsasən kənddə [[tatarlar]] (93 %) üstünlük təşkil edir.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{rəsmi saytı|http://www.asmo-rb.ru|Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası|lang=ru}}

[[Kateqoriya:Uçalı rayonunun kəndləri]]</text>
      <sha1>ds8mge455qweudxw14552girw4hktvr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər</title>
    <ns>4</ns>
    <id>578140</id>
    <revision>
      <id>6570522</id>
      <parentid>6568619</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:14:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Avtopatrul */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15599" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — ~~

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>1a1urnp1y7wfdyl10t7vri1xyzvfbfe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570523</id>
      <parentid>6570522</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:16:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Avtopatrul */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15713" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:16, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>rhle5gzan6yjgyo2ckeszmm7t3tf853</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571517</id>
      <parentid>6570523</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:17:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Avtopatrul */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16177" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:16, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edilmədi}} yeni məqalələrin patrullanmasına ehtiyac var. Hörmətli {{u|Mammadly}}, bu hüquq sizin fəaliyyətiniz üçün heç nəyi dəyişdirməcək onsuz da. Hər hansı istifadəçinin avtopatrul hüququ alması yanlız patrulların fəaliyyətinə təsir edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:17, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>qicoo2s6afz1hz09jqqxdzcmvqni7sw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571518</id>
      <parentid>6571517</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:20:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mammadly */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16315" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:16, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edilmədi}} yeni məqalələrin patrullanmasına ehtiyac var. Hörmətli {{u|Mammadly}}, bu hüquq sizin fəaliyyətiniz üçün heç nəyi dəyişdirməcək onsuz da. Hər hansı istifadəçinin avtopatrul hüququ alması yanlız patrulların fəaliyyətinə təsir edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:17, 11 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>2y7urljmhoovw51rkk1gqiskm6j0926</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571615</id>
      <parentid>6571518</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:50:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Patrul */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17692" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:16, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edilmədi}} yeni məqalələrin patrullanmasına ehtiyac var. Hörmətli {{u|Mammadly}}, bu hüquq sizin fəaliyyətiniz üçün heç nəyi dəyişdirməcək onsuz da. Hər hansı istifadəçinin avtopatrul hüququ alması yanlız patrulların fəaliyyətinə təsir edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:17, 11 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Qraf061|{{UCFIRST:Qraf061}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Qraf061|{{UCFIRST:Qraf061}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qraf061|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Qraf061|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Qraf061|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Qraf061|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam  aktiv fəaliyyətimi nəzərə alaraq bu hüququn mənə də verilməsini istərdim — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:50, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>5bqlk8c6kc12riv99zw3h4426xqlq52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571640</id>
      <parentid>6571615</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:05:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Patrul */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17892" xml:space="preserve">{{/Başlıq}}
{{TOC sağ}}

== [[VP:AWB|AWB]] ==
{{Qısayol|VP:AWBN}}

[[Vikipediya:AWB namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İBAO|IP blokundan azad olma]] ==
{{Qısayol|VP:IPN}}

[[Vikipediya:IP blokundan azad olma namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Dancewithdevil|{{UCFIRST:Dancewithdevil}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Dancewithdevil|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Dancewithdevil|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Dancewithdevil|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Dancewithdevil}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Dancewithdevil|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: İnternetimdə müəyyən məhdudiyyətlər olduğu üçün VPN istifadə edirəm. VPN IP adresləri isə qlobal blokda olur. Bu səbəbdən də bu hüquqa ehtiyac duyuram. Hüququn mən də olmaması fəaliyyətimə də əngəl yaradır. Bu hüququn mənə müddətsiz verilməsini xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:11, 19 iyul 2022 (UTC)

::Müddətsiz verilməsi üçün bir sıra məqamları aydınlaşdırmaq lazımdır. Məsələn, internetinizdəki problem ardıcıl olacaq? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:36, 19 iyul 2022 (UTC)

:::{{U|Burocan}}, təəssüf ki, elə görünür. Uzun bir müddətdir ki, problem yaşayıram. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:46, 19 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Göstərdiyiniz əsaslı səbəbə görə sözügedən hüquq üçün müraciətinizi müsbət qiymətləndirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:26, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::{{U|Burocan}}, təşəkkür edirəm, ancaq 3 aylıq vermisiniz. Mümkündürsə, onu müddətsiz etmək olar? Bu hüquqa hər zaman ehtiyacım olacaq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:32, 19 iyul 2022 (UTC)
::::::Müddət bitimində zəhmət olmasa, müraciət edərsiniz. Əgər zərurət davam edərsə uzadılar. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:10, 19 iyul 2022 (UTC)
:::::::@[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] salam istifadəçinin fəaliyyəti ilə bağlı şübhəli məqamlar var və uzun müddətdir hüququ daşıyır, habelə təkidlə tələb edir və hüququ əldə etmək üçün fərqli səbəblər gətirir. Zəhmət olmasa [[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen#İBAO 2|buradakı]] müzakirəyə göz atardız. Mən istifadəçidən hüququ almışdım və yaxşı olardı ki, mənimlə də müzakirə aparardız. Həmçinin istifadəçidən hüququ aldıqdan sonra burada heçnə olmamış kimi tələb etməsini anlaya bilmirəm. İcazənizlə hüququ istifadəçidən geri alıram və düşünürəm ki, bir müddət bu hüququ daşımasa yaxşı olardı. Hörmətlə, [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  07:51, 26 iyul 2022 (UTC)
::::::::{{U|Turkmen}}, hansı şübhəli məqamlar? Elə deyə-deyə durursunuz, açıqlayın deyirəm, bir şey demirsiniz. Müxtəlif səbəb falan göstərmirəm, nə var onu da deyirəm. İndi siz bu hüququ alanda nə olur ki? Təkidlə tələb etmirəm, xeyr, çünki bu hüquqsuz fəaliyyətim çətinləşir. Əsaslı səbəblər göstərirəm, siz isə deyirsiniz ki, əsassızdır. Alma səbəbiniz əsaslıdır ki? &quot;Bir müddət daşımasa yaxşı olar&quot; — onda belə çıxır ki, mən bir müddət fəaliyyətimi dayandırmalıyam, hə? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:04, 26 iyul 2022 (UTC)
:: {{n}} qəbul edilmədi. [[Vikipediya:İnzibatçılara_müraciət|Burada]] səbəb qeyd olunub. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 10:28, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:AP|Avtopatrul]] ==
{{Qısayol|VP:AN}}

[[Vikipediya:Avtopatrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===
==== [[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Mammadly|{{UCFIRST:Mammadly}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Mammadly|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Mammadly|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Mammadly|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Mammadly}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Mammadly|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam Mənim aktiv fəaliyyətimdə lazım olacaq bir hüquqdur və son zamanlar hazırladığım məqalələrin patrullanması və patrulların üzərinə düşən yükün azaldılması üçün təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:16, 10 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edilmədi}} yeni məqalələrin patrullanmasına ehtiyac var. Hörmətli {{u|Mammadly}}, bu hüquq sizin fəaliyyətiniz üçün heç nəyi dəyişdirməcək onsuz da. Hər hansı istifadəçinin avtopatrul hüququ alması yanlız patrulların fəaliyyətinə təsir edir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:17, 11 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkürlər! [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 09:20, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:P|Patrul]] ==
{{Qısayol|VP:PN}}

[[Vikipediya:Patrul namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq mənə həm patrulların yükünü azaltmaq üçün həm də patrullanmayan redaktələrin sayını azaltmaq üçün lazımdır.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:08, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] sizə bir həftə müddətinə patrul hüququ verildi. 1 həftənin sonunda hüquqdan necə istifadə etdiyiniz nəzərə alınaraq hüququn verilib-verilməməsinə qərar veriləcək. Çünki indiki halda fəaliyyətinizdə problem olmasa da təcrübəniz azdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:06, 4 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] Təşəkkürlər. Zəhmət olmasa &quot;Səhifə addəyişdiricisi&quot; hüququ üçün etdiyim müraciətədə baxın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 10:08, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Qraf061|{{UCFIRST:Qraf061}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Qraf061|{{UCFIRST:Qraf061}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Qraf061|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Qraf061|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Qraf061|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Qraf061}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Qraf061|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam  aktiv fəaliyyətimi nəzərə alaraq bu hüququn mənə də verilməsini istərdim — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:50, 11 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:05, 11 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:RO|Rolbaker]] ==
{{Qısayol|VP:RN}}

[[Vikipediya:Rolbaker namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:SA|Səhifə addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:SAN}}

[[Vikipediya:Səhifə addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

==== [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Elshad Iman (Elşad İman)|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Elshad Iman (Elşad İman)|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Elshad Iman (Elşad İman)|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Elshad Iman (Elşad İman)}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Elshad Iman (Elşad İman)|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Aktiv istifadəçi fəaliyyətimdə mənə lazım olacaq hüquqdur, {{u|Turkmen}} bəy xahiş edirəm məsəkəyə münasibət bildirin.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:12, 25 iyul 2022 (UTC)

:{{qəbul edildi}} 1 ay müddətinə verildi, sonrakı müraciətdə fəaliyyətiniz yoxlanılaraq müddətsiz veriləcək. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  16:10, 4 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:EVRRVE.|{{UCFIRST:EVRRVE.}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/EVRRVE.|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/EVRRVE.|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:EVRRVE.|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:EVRRVE.}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
: Salam bu hüquq fəaliyyətimdə lazımdır.Öncədən təşəkkürlər.Qeyd etmək istərdim ki, bu hüquq üçün daha öncədə müraciət etmişəm və müraciətim müsbət qiymətləndirilərək hüquq mənə 1 aylıq verilmişdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:06, 3 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq hüquq müddətsiz olaraq verildi. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:01, 5 avqust 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:12, 5 avqust 2022 (UTC)

==== [[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] ====
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[İstifadəçi:Grenzsoldat|{{UCFIRST:Grenzsoldat}}]] · ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzakirə]] · [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Grenzsoldat|fəaliyyətlər]] · [[Xüsusi:DeletedContributions/Grenzsoldat|silinən fəaliyyətlər]] · [[:luxo:Grenzsoldat|bütün vikilər]] · [https://tools.wmflabs.org/xtools-ec/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia.org Xtools sayğacı] · [https://tools.wmflabs.org/supercount/index.php?user={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}&amp;project=az.wikipedia Supercount sayğacı] · [{{fullurl:Xüsusi:Log|user={{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} qeydlər] · [{{fullurl:Special:Log/block|page=İstifadəçi:{{anchorencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} bloklanma qeydləri] · [{{fullurl:Special:ListUsers|limit=1&amp;username={{urlencode:{{UCFIRST:Grenzsoldat}}}}}} hüquqları] ([[Special:UserRights/Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;color:#002bb8&quot;&gt;'''istifadəçinin hüquqlarını dəyişdir'''&lt;/span&gt;]])&lt;/span&gt;
:Salam. Bir il hərbi xidmətdə olduğum üçün burada fəaliyyətim yox idi. Səhifənin adının dəyişdirilməsi hüququnun məhdudlaşdırıldığını bilmirdim. İndi öyrəndim. Fəal istifadəçi olduğumu və uzun illərdir fəaliyyətimə bələd olduğunuzu nəzərə alaraq bu hüququn verilməsini xahiş edirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:50, 4 avqust 2022 (UTC)
::{{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:53, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:FA|Fayl addəyişdiricisi]] ==
{{Qısayol|VP:FAN}}

[[Vikipediya:Fayl addəyişdiricisi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:YO|Yoxlayanlar]] ==
{{Qısayol|VP:YON}}

[[Vikipediya:Yoxlayanlar namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

=== Namizədlər ===

== [[VP:İİ|İnterfeys inzibatçısı]] ==
{{Qısayol|VP:İİN}}

[[Vikipediya:İnterfeys inzibatçısı namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']]

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:Tİ|Təsdiqlənmiş istifadəçi]] ==
{{Qısayol|VP:TİN}}

[[Vikipediya:Təsdiqlənmiş istifadəçi namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===

== [[VP:BOT|Bot]] ==
{{Qısayol|VP:BOTN}}

[[Vikipediya:Bot namizədləri/Arxiv|'''Arxiv''']] 

[[Fayl:Information.svg|15px|left]]
'''Qeyd:''' Bu hüquq yalnız [[Vikipediya:Bürokratlar|bürokratlar]] tərəfindən verilə bilər.

=== Namizədlər ===</text>
      <sha1>q04s5gmvc4zfa7ay66st7zv6t416cmf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu</title>
    <ns>3</ns>
    <id>578428</id>
    <revision>
      <id>6570406</id>
      <parentid>6566952</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:59:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Small squad</username>
        <id>253703</id>
      </contributor>
      <comment>/* Small squad istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33722" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>bvuen6lljfbasl7yeqrorderggd9prn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570524</id>
      <parentid>6570406</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:21:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>/* VP:İHM */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33938" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:İHM]] ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[VP:İHM]] - da müraciətimə baxardınız -- [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:21, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>apchwjfv6lowyutdxc7fv06sv0lhcc1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571617</id>
      <parentid>6570524</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:52:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hüquq  */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34335" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:İHM]] ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[VP:İHM]] - da müraciətimə baxardınız -- [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:21, 10 avqust 2022 (UTC)

== Hüquq  ==

Salam Hörmətli həmkar zəhəmt olmasa [[VP:İHM]] da mürəciətimə baxardınız əgər uyğundursa hüququ mənə verərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:52, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ed2nn7msad492l5k8w76jjbznkaljab</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571690</id>
      <parentid>6571617</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:28:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hüquq */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34680" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:İHM]] ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[VP:İHM]] - da müraciətimə baxardınız -- [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:21, 10 avqust 2022 (UTC)

== Hüquq  ==

Salam Hörmətli həmkar zəhəmt olmasa [[VP:İHM]] da mürəciətimə baxardınız əgər uyğundursa hüququ mənə verərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:52, 11 avqust 2022 (UTC)

:Müraciətimi nəzərə aldığınız üçün təşəkkür edirəm Avtopatrul hüququ alınacaq? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:28, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>b8p7bjaz8a7r2iu6gzpd9nc3ekzzzjl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571691</id>
      <parentid>6571690</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:28:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hüquq */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34682" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:İHM]] ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[VP:İHM]] - da müraciətimə baxardınız -- [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:21, 10 avqust 2022 (UTC)

== Hüquq  ==

Salam Hörmətli həmkar zəhəmt olmasa [[VP:İHM]] da mürəciətimə baxardınız əgər uyğundursa hüququ mənə verərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:52, 11 avqust 2022 (UTC)

:Müraciətimi nəzərə aldığınız üçün təşəkkür edirəm Avtopatrul hüququ alınacaq? - [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:28, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>stzjwwwhhlhwfi0l5lp48x35ac49ccx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571705</id>
      <parentid>6571691</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:30:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hüquq */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34989" xml:space="preserve">{{Sura Shukurlu qutu}}
{| style=&quot;float: right;&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2019|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2019&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]],&amp;nbsp;[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]

|məlumat-r=#483D8B|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#4B0082|loqo-r=#483D8B|loqo=&lt;div style=&quot;margin-top:-0.2em; padding:0.1em; color:white;&quot;&gt;↓&lt;/div&gt;|loqo-ö= 24|məlumat=Mümkünsə, yeni müzakirə mövzusunu &lt;br/&gt;{{mövzu əlavə edin|buradan|section=new{{{link|}}}}} əlavə edin.|məlumat-r=white|məlumat-şr=black}}
|}

== [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] ==

Salam vandalizm baş verir zəhmət olmasa qeyri-müəyyən mühafizə edin. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 20:33, 12 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Santorica]] 1 həftəlik mühafizə etdim. Mübahisəli mövzu və ya vandalizmin hədsiz çox rastlandığı səhifə olmadığı halda qeyri-müəyyən müddətli mühafizənin doğru olmadığını düşünürəm.   [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:43, 12 mart 2022 (UTC)

== YM ==
Salam. Təsdiqləyib, namizədlik şablonunu qoymusunuz, amma [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı_məqalələr/Dejarik|bunu]] yaratmamasınız. Zəhmət olmasa, yaradardınız. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 23:01, 13 mart 2022 (UTC)

== Cəza ==
Salam. Xahiş edirəm bu istifadəçini cəzalandırasız. Qaydalara riayət etmədən hiperlink əlavə edir, heç müzakirə səhifəsini də oxumur 

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Abbasova_Yegan%C9%99

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:03, 19 mart 2022 (UTC)

== [[User:PabloSilver|PabloSilver]] istifadəçisinin sualı (16:54, 26 mart 2022) ==

Yeni məqalə necə yarada bilərəm? --[[İstifadəçi:PabloSilver|PabloSilver]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:PabloSilver|müzakirə]]) 16:54, 26 mart 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:PabloSilver]] salam. Tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? Məqalənin hazırlanmasında [[Vikipediya:Stil kitabçası|stil kitabçasını]] oxumanızın faydalı olacağını düşünürəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:09, 26 mart 2022 (UTC)

== CD ==
[[Kompakt-disk]] məqaləsini silin. [[CD]] var — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:29, 27 mart 2022 (UTC)
:{{y}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 03:49, 28 mart 2022 (UTC)
::Belə səhifələri silmək əvəzinə istiqamətləndirmə versəniz daha faydalı olar. Axtarış sistemlərində də daha rahat şəkildə çıxar. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 01:48, 29 mart 2022 (UTC)

== [[User:Cavid994|Cavid994]] istifadəçisinin sualı (09:19, 2 aprel 2022) ==

Salam. anlamadığım səbəblərə görə yaratdığım məqalələri idarəedicilər silirlər.Nə istiqamət verirlər nədə məqalədə hansı bölümün reklam olduğun açığlayırlar.Bütün sinirlərim pozulub.Səbəb kimi reklam etdiyimi göstərirlər halbuki ictimai birliyimizə aid məqalə yaratmışam.bunun analoqu minlərlə var vikipediada.onlar reklam etmir təkcə mən edirəm?  məcbur olub keçirilən layihələri və istinadların silib təzdən məqalə yaratdım.bu dəfədə silinəs daha bu yeni qoşulduğum vikipediyanı tərk edəcəm.vikipediada ictimai birlik yaxud intelektual oyun üçün məqalə yaratmaq olmaz? --[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 09:19, 2 aprel 2022 (UTC)

== Təhqir ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, istifadəçinin [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Burocan&amp;diff=6392422&amp;oldid=6366151 burada] yol verdiyi təhqirlərə görə tədbir görərdiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:01, 9 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] istifadəçisinin sualı (16:50, 12 aprel 2022) ==

Salam olsun hər kəsə --[[İstifadəçi:Rafiq Göyçəli|Rafiq Göyçəli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rafiq Göyçəli|müzakirə]]) 16:50, 12 aprel 2022 (UTC)

== [[User:LemanXL|LemanXL]] istifadəçisinin [[Locavis]] ilə bağlı sualı (00:11, 17 aprel 2022) ==

Salam hərkəsə, niyə hələdə təsdiqlənmədiyin başa düşə bilmirəm. 

https://az.wikipedia.org/wiki/Locavis

İTV kanalından çəkiliş götürülüb istinad kimi bildirmişəm. Bir neçə məşhur saytda xəbərləri gedib istinad bildirmişəm ama hələdə gizli qovluğundadı və təsdiqlənmir. 

Zəhmət olmasa ya təsdiq edin yada məqalədəki xətanı bildirin. --[[İstifadəçi:LemanXL|LemanXL]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:LemanXL|müzakirə]]) 00:11, 17 aprel 2022 (UTC)

== [[User:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] istifadəçisinin sualı (08:47, 5 may 2022) ==

Salamlar. Yaratdığım məqalənin google'da axtarış edərkən asan tapılması üçün nə etmək lazımdı? --[[İstifadəçi:Xaliq Əmrahov|Xaliq Əmrahov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xaliq Əmrahov|müzakirə]]) 08:47, 5 may 2022 (UTC)

== İdarəçi seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 12:33, 6 may 2022 (UTC)
|}

== [[User:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] istifadəçisinin sualı (16:31, 22 may 2022) ==

Dərslərinizi yaxşı ozuyursunuz mu? --[[İstifadəçi:Rəsul İsalı|Rəsul İsalı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəsul İsalı|müzakirə]]) 16:31, 22 may 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Rəsul İsalı]] hə deyə bilərəm fikrimcə. Niyə soruşurdunuz, sualınız maraqlı gəldi :))) [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:25, 22 may 2022 (UTC)

== [[User:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz qızı Qurbanova]] istifadəçisinin sualı (10:33, 27 may 2022) ==

salam
mən təzə açmışam səhifəni və işlədə bilmirəm --[[İstifadəçi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|Aygün Mübariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aygün Mübariz qızı Qurbanova|müzakirə]]) 10:33, 27 may 2022 (UTC)

== [[İstifadəçi:Elonizm]] ==

Salam. Bu istifadəçiyə avtopatrul hüququ verməyinizi təklif edirəm. İstifadəçi qaydalara uyğun məqalələr hazırlayır. Kifayət qədər təcrübə yığıb və düşünürəm ki, redaktələrini elə də ciddi təftişə ehtiyac yoxdur. İstifadəçi həm də səhifə addəyişdiricisi hüququ daşıyır. Hörmətlə, &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:18, 27 may 2022 (UTC)
:{{y}} fəaliyyətini təftiş etdim və hər-hansı problemlə üzləşmədim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:11, 27 may 2022 (UTC)

== [[User:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] istifadəçisinin sualı (15:37, 31 may 2022) ==

Salam
Xahiş edirəm ki, bizim təşkilatın iki elmi jurnalının Vikipediya səhifələrinə düşməsinə köməklik edəsiniz. Bu mümkündürmü?
https://imcra-az.org/ --[[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:37, 31 may 2022 (UTC)

:Səhifənin jurnalın başlığı ingiliscə olarsa onun haqqında bizim vikipediada səhifə yaratmaq mümküdürmü? [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 15:38, 31 may 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] salam. Mümkünsə jurnaldan bəhs edən hər hansı mənbə qeyd edə bilərsinizmi? Göstərdiyiniz keçidddən heç nə anlaya bilmədim. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:59, 7 iyun 2022 (UTC)
:::Sura xanım bu ingilis dilində çap edilən bir beynəlxalq jurnaldır. Azərbaycanda belə jurnallar çox azdır. Bundan çox çox az keyfiyyətli jurnalların vikipediada səhifələri mövcuddur. Bunlardan birini qeyd edirəm. [[Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (jurnal)]]
:::bizim jurnalımız çox nüfuzlu jurnaldır və Azərbaycanın fəxridir və tamamilə ingilis dilində çap edilir. Bizə kömək edərdiniz bizdə belə bir səhifə yaradardıq. sağolun [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 20:51, 7 iyun 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] məqalə hazırlamaq üçün məlumata ehtiyac var. Göstərdiyiniz keçiddə heç bir məlumata rast gəlmədim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 20:54, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::Səhifə üçün lazım olan materialı və bütün mənbələri, məlumatı mən hazırlayacam, mənim sizdən istədiyim isə səhifə yarandıqdan sonra silməmənizdir. Çünki bəzən bu səhifələr silinir. Bütün məlumatı mən verəcəm və lazım olan silkaları da qoyacağam,  azərbaycan dilində.  [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:00, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::Numunə üçün bir neçə silka göstərirəm. Bunlar bizim jurnalın beynəlxalq nüfuzunu göstərir.
::::::http://olddrji.lbp.world/JournalProfile.aspx?jid=2790-0177 
::::::https://ezb.uni-regensburg.de/detail.phtml?bibid=UGHE&amp;colors=7&amp;lang=en&amp;jour_id=487138
::::::http://www.turkegitimindeksi.com/Search.aspx?where=journal&amp;field=all&amp;text=Science,%20Education%20and%20Innovations%20in%20the%20context%20of%20modern%20problems [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:İmcraeduaz]] səhifəni [[İstifadəçi:İmcraeduaz/Qaralama|burada]] yaradın. Məlumatlara və mənbələrə əsasən mövzunu dəyərləndiririb sizə məlumat verəcəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:03, 7 iyun 2022 (UTC)
:::::::Çox sağolun, mən səhifəni yaratdıqdan sonra, siz məsləhət bilsəniz qalar. Təşəkkür edirəm [[İstifadəçi:İmcraeduaz|İmcraeduaz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İmcraeduaz|müzakirə]]) 21:06, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (19:55, 5 iyun 2022) ==

Salam. Mən özümü burada qeydiyyatdan keçirmək istəyirəm. Özüm haqqında şəkil də əlavə etməklə məlumatları yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə köməklik edəsiniz.
Təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 19:55, 5 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] salam. Siz artıq qeydiyyatdan keçmisiniz. İstifadəçi səhifənizə məlumat yerləşdirməkmi istəyirsiniz?  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:58, 7 iyun 2022 (UTC)

== Keçidlər ==

Salam. Səhifələri silməzdən öncə keçidlərə baxmağınızı və siləcəksəniz də düzəliş etməyinizi xahiş edirəm. Nəticədə çoxlu qırmızı link yaranır. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:02, 7 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Lavici]] məlumat üçün təşəkkürlər. Müvafiq məqalələrə deyəsən ümumiyyətlə keçid verilməyib. Keçid verildiyi göstərilən səhifələrin həmin siyahıya düşməsinin səbəbi şablondur. Şablondan keçidi yığışdırsam həll olacaq. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:07, 7 iyun 2022 (UTC)
::{{U|Sura Shukurlu}}, məncə belə edək: həmin səhifələrdən əsas məqaləyə keçidlər qalsın. Şablonda da qalsın ki, klikləyəndə məqalədə müvafiq şəxs haqqında məlumat bölməsinə yönləndirsin. Yoxsa şablon da pis görünəcək. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Lavici]] aydındır. Həll edirəm.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 21:27, 7 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] istifadəçisinin sualı (20:04, 8 iyun 2022) ==

Salam. Bəli mən özüm haqqında məlumat yerləşdirmək istəyirəm. Zəhmət olmasa mənə məqaləni yerləşdirməkdə köməklik göstəeəsiniz.
Təşəkkürlər --[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|Mirdamədəzizov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mirdamədəzizov|müzakirə]]) 20:04, 8 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Mirdamədəzizov]] [[İstifadəçi:Mirdamədəzizov|burada]] yerləşdirə bilərsiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:13, 9 iyun 2022 (UTC)

== Dəvət ==
Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr]] səhifəsində [[Nail İbrahimli]] səhifəsi ilə bağlı səs verməyə dəvət edirəm. Təşəkkürlər! - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 09:14, 8 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] istifadəçisinin sualı (11:38, 13 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım. Mən şəhid Qurbanov Vüqarın qızıyam. Atam haqqında wikipedia səhifəsi yaratmaq istəyirəm. Bu barədə yazmış olduğum mətni struktur şəklində əlavə etdim, lakin rədd cavabı aldım. Zəhmət olmasa bu barədə mənə köməklik göstərə bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)|müzakirə]]) 11:38, 13 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)]] salam. Məqaləni [[İstifadəçi:Qurbanov Vüqar (Şəhid Kapitan Qurbanov)/Qaralama|burada]] yazdıqdan sonra mənə məlumat verin. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Xalidli5|Xalidli5]] istifadəçisinin sualı (15:09, 14 iyun 2022) ==

Salam, mənim məqaləm silindi, Nicat49 tərəfindən. Səbəb? Özüm haqqında məlumat idi. Məlumat və sosial şəbəkə ünvanlarımın linkləri. Ama silindi. Niyə? --[[İstifadəçi:Xalidli5|Xalidli5]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xalidli5|müzakirə]]) 15:09, 14 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Xalidli5]] salam Vikipediyada yanlız [[Vikipediya:ŞEƏ|ensiklopediklik şərtlərini]] ödəyən şəxslər haqqında məqalələrə saxlanılır.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:17, 14 iyun 2022 (UTC)

== [[User:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] istifadəçisinin sualı (08:42, 15 iyun 2022) ==

Salam Sura xanım,mən yeni səhifə yaratmaq istəyirəm.
Fotoları necə əlavə edim --[[İstifadəçi:SamiraBagirova|SamiraBagirova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:SamiraBagirova|müzakirə]]) 08:42, 15 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:SamiraBagirova]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)

== [[User:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] istifadəçisinin [[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah]] ilə bağlı sualı (01:20, 16 iyun 2022) ==

Salam. Mən məqaləyə şəkil yükləyə bilmirəm. Həmin şəkil facebook səhifəsində də olduğu üçün sistem qəbul etmir. Nə edə bilərəm --[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 01:20, 16 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah]] salam. Məqaləyə foto ancaq o halda əlavə edilə bilər ki, həmin foto azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 15:35, 16 iyun 2022 (UTC)
::Bəs şəkli azvikiyə və ya vikianbara necə yükləyə bilərəm? Əlavə olaraq yazdığım məqalə google axtarışda çıxmır.Bunun üçün nə etmək lazımdır? [[İstifadəçi:MinaxanimIsmayilzadah|MinaxanimIsmayilzadah]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:MinaxanimIsmayilzadah|müzakirə]]) 16:09, 16 iyun 2022 (UTC)

== Vandalizm ==
Salam. Bu istifadəçini uzun müddət cəzalandırmaq lazımdır - hər dəfə vandalizm edir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Salamsalam12 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 14:39, 19 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Azerifactory]] 1 ay müddətinə bloklandı. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:51, 19 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Opsys9|Opsys9]] istifadəçisinin sualı (08:06, 20 iyun 2022) ==

Salam, məqaləni nominating for deletion necə etmək olar ? --[[İstifadəçi:Opsys9|Opsys9]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opsys9|müzakirə]]) 08:06, 20 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Opsys9]] salam. [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Bu səhifəyə]] müraciət etməlisiniz.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] istifadəçisinin [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət]] ilə bağlı sualı (14:12, 23 iyun 2022) ==

salam. özümün Kamran Əsədov səhifəmi yaratmaq istəyirəm, amma mümkün olmur. Səbəb nədir? --[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu|Kamran Alimoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamran Alimoğlu|müzakirə]]) 14:12, 23 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Kamran Alimoğlu]] salam. Necə yəni mümkün olmur, tam anlamadım. Bundan əlavə qeyd edim ki, Vikipediyada şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün həmin şəxsin[[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)|Ensiklopedik əhəmiyyətlilik]] şərtlərini ödəməsi lazımdır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:48, 23 iyun 2022 (UTC)

== [[User:EeSsQq|EeSsQq]] istifadəçisinin sualı (12:28, 28 iyun 2022) ==

Men kiminse ucun nece wkipediya yarada bilərəm. --[[İstifadəçi:EeSsQq|EeSsQq]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EeSsQq|müzakirə]]) 12:28, 28 iyun 2022 (UTC)

== [[User:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] istifadəçisinin [[Zaur Baxşəliyev]] ilə bağlı sualı (23:23, 30 iyun 2022) ==

Salam Zaur Baxişaliyev. Əlaqə üçün. Nə etməliyəm mene komek edərdiniz zəhmət olmasa --[[İstifadəçi:Alakbaroff 333|Alakbaroff 333]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alakbaroff 333|müzakirə]]) 23:23, 30 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:07, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Salam ==

Salam, dəyərli Sura xanım mənim yaratdığım bu məqalə [[Aytəkin Mərdanova]] google axtarışda çıxmır. Bunu düzəltməyin hansısa bir yolu var mı? Nə yanlışlıq ola bilər ki, çıxmasın. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 18:46, 7 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Onyeddi]] düzü mən də anlamadım səbəbini. @[[İstifadəçi:Toghrul R]] bu mövzuda kömək edə bilərsinizmi? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 19:01, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Najafli|Najafli]] istifadəçisinin [[Eldar Cəfərov]] ilə bağlı sualı (00:06, 10 iyul 2022) ==

Salam Vikipediyaya özümün araşdırdığı bir sıra məlumatları paylaşa bilərəm? --[[İstifadəçi:Najafli|Najafli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Najafli|müzakirə]]) 00:06, 10 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Najafli]] əgər mənbə varsa bəli. Amma əgər hər hansı mənbədə bu məlumatlar öz təsdiqini tapmayıbsa, bu əlavəniz orijinal tədqiqat olaraq qəbul edilir və yolverilməzdir. (oxu:[[Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək]])  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:43, 10 iyul 2022 (UTC)

== Mentor  ==

Salam həmkar mən Mentor olmaq istəyirəm bunun üçün nə etməliyəm? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:15, 16 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [[Vikipediya:Mentorların siyahısı|Buraya]] göstərilən qaydada istifadəçi adınızı yazmanız kifayətdir. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 16 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:10, 16 iyul 2022 (UTC)

== Ayarlar  ==

Salam həmkar mənim Vikipediya hesabımda Ayarlar qarışıb onları necə bərpa edə  bilərəm? Və yaxud ayarları sıfırlamaq olarmı? Mənə çox çətinlik yaradır heç işləyə bilmirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:30, 22 iyul 2022 (UTC)
:{{u|Qraf061}} salam. Nizamlamalar bölməsinin &quot;istifadəçi profili&quot; hissəsində &quot;Reset settings&quot; var. Ona klikləyin sıfırlanacaq. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 14:34, 22 iyul 2022 (UTC)
::Təşəkkür edirəm yaranan problemi həll etdim. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  14:46, 22 iyul 2022 (UTC)

== [[Vostok proqramı]] ==

Salam həmkar mənim bir təklifim olacaq [[İstifadəçi:Ahli iman abbas| '''Bu''']] istifadəçi bu ay müddətində silsilə şəkilində [[Vostok-1]],[[Vostok-2]],[[Vostok-3]],[[Vostok-4]],[[Vostok-5]] və [[Vostok-6]] məqalələr hazırlayıb mənim fikrimcə yaratdığı silsilə məqalələrə uyğun olaraq rəğbət olunmalıdı ancaq mən axtardım həmin mövzuya uyğun hər hansı xüsusi rəğbət tapmadım zəhmət olmasa nəzər yetirərdiz istifadəçini rəğbətləndirərdiz təşəkkür edirəm. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:05, 25 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|Qraf061}}, salam. [[Vikipediya:Mükafatlar]] və [[Vikipediya:Ulduzlar]] səhifələrinə diqqət yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:08, 25 iyul 2022 (UTC)
::Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] təşəkkür edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:09, 25 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] istifadəçisinin sualı (02:34, 26 iyul 2022) ==

Men cenab komandana mektub yazmiwam ona cavab gozleyirem --[[İstifadəçi:Nəsirli Fariz|Nəsirli Fariz]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Nəsirli Fariz|müzakirə]]) 02:34, 26 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir orden! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Qraf.orden.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''&quot;Qraf ordeni&quot;'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | İnzibatçı kimi öz fəaliyyətinizdə daimi aktiv olmağınıza və azvikidə müntəzəm olaraq faydalı töhvələrinizə həmçinin aktiv fəaliyyətiniz üçün öz   hazırladığım Qraf ordenini sizə təqdim edirəm. Gələcək fəaliyyətinizdə bol uğurlar arzu edirəm :) -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:52, 27 iyul 2022 (UTC)
|}
:{{u|Qraf061}}, diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm :) — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:06, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif hüququ  ==

Salam həmkar [[Milli Yaylaq Festivalı| bu ]] məqaləyə nəzər yetirərdiniz deyəsən müəllif hüquqları pozulub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:38, 31 iyul 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Qraf061]] salam. [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;oldid=6556591&amp;action=compare&amp;url=https%3A%2F%2Fazertag.az%2Fxeber%2FGedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 Birbaşa copy-paste edilməsə də], məlumatların çoxu [https://azertag.az/xeber/Gedebeyde_ilk_defe_Milli_Yaylaq_Festivali_kechirilir-1310947 buradan] götürülüb. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:47, 31 iyul 2022 (UTC)

== Yekunlaşdırma ==

Salam hörmətli Sura Şukurlu, zəhmət olmasa məqaləni yekunlaşdırdıqdan sonra [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov silməyi unutmayın]. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 15:57, 3 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)]]&lt;nowiki/&gt;həll etdim. Məlumat üçün təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 16:27, 3 avqust 2022 (UTC)
::Təşəkkürlər. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 16:28, 3 avqust 2022 (UTC)

== Müraciət ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya: İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər|müvafiq]] səhifədəki müraciətimi cavablayın. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:25, 4 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] istifadəçisinin sualı (21:34, 4 avqust 2022) ==

Salam, öz yaratdığım məqaləni silmək istəyirəm. Bunu necə edim? --[[İstifadəçi:Zumrud Cavid|Zumrud Cavid]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Zumrud Cavid|müzakirə]]) 21:34, 4 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Zumrud Cavid]] səhifənin adını qeyd edin, mən silim.  [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:30, 5 avqust 2022 (UTC)

== Məqalənin adının dəyişdirilməsi ==

Salam. Məqalə adlarına düzəlişlərlə bağlı yardım edə bilərsiniz ? Emin Əhmədov adı altında bir məqalə mövcuddur. O da güləşçi haqqındadır. Ona görə də məqalənin adında ''(güləşi)'' sözünü götürə bilərsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 10:40, 5 avqust 2022 (UTC)
:{{y}} həll etdim. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 10:42, 5 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Writerr11|Writerr11]] istifadəçisinin sualı (08:12, 8 avqust 2022) ==

Salam, burda necə yeni səhifə yaratmaq olar? Vikipediyada olmayan bir məlumat üzərə --[[İstifadəçi:Writerr11|Writerr11]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Writerr11|müzakirə]]) 08:12, 8 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Writerr11]] tam olaraq hansı mövzuda məqalə yaratmaq istəyirsiniz? [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:48, 8 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Small squad|Small squad]] istifadəçisinin sualı (14:59, 10 avqust 2022) ==

I already have a creative commons hyperlink how can I get to it? --[[İstifadəçi:Small squad|Small squad]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Small squad|müzakirə]]) 14:59, 10 avqust 2022 (UTC)

== [[VP:İHM]] ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[VP:İHM]] - da müraciətimə baxardınız -- [[İstifadəçi:Mammadly|Mammadly]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Mammadly|müzakirə]]) 17:21, 10 avqust 2022 (UTC)

== Hüquq  ==

Salam Hörmətli həmkar zəhəmt olmasa [[VP:İHM]] da mürəciətimə baxardınız əgər uyğundursa hüququ mənə verərdiniz. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:52, 11 avqust 2022 (UTC)

:Müraciətimi nəzərə aldığınız üçün təşəkkür edirəm Avtopatrul hüququ alınacaq? - [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:28, 11 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Qraf061]] bəli, patrul hüququ daşıyan istifadəçilər avtomatik olaraq avtopatrul hüququnu da daşıyır. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:30, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hb3odf2sih5g225y3rzm4nk1750cmmd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əhmədov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581591</id>
    <revision>
      <id>6570787</id>
      <parentid>6557869</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:48:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xcite</username>
        <id>94204</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4904" xml:space="preserve">'''Əhmədov''' — Azərbaycan [[soyad]]ı.

{{eyni soyadlı}}
{{ABC}}

;Bu soyadı olan tanınmış şəxslər

=== A ===
* [[Abdulla Əhmədov]] (2002—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Amal Əhmədov]] (1996—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Ayaz Əhmədov]] (2000—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== B ===
* [[Bəhruz Əhmədov]] (1997—2020) — Vətən müharibəsi şəhidi.

=== C ===
* [[Cavanşir Əhmədov (əsgər)]] (2001—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Cavanşir Əhmədov (gizir)]] (1999—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsinin şəhidi.

=== E ===
* [[Ehtiram Əhmədov]] (2001—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Elmar Əhmədov]] (2000—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsinin şəhidi.
* [[Elməddin Əhmədov]] (1996—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Elnur Əhmədov (əsgər)]] (2000—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Emil Əhmədov (gizir)]] (1983—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== Ə ===
* [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)]] (1993—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kiçik çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Əsgər Əhmədov (baş çavuş)]] (1990—2020) — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının baş çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== X ===
* [[Xəyal Əhmədov (əsgər)]] (1994—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== İ ===
* '''[[İbrahim Əhmədov]]'''
:* [[İbrahim Əhmədov (idmançı)]] - Azərbaycan idmançısı
:* [[İbrahim Əhmədov (general)]] (1927-1997) - Sovet ordusunun azərbaycanlı tank qoşunları general-mayoru
* [[İslam Əhmədov]] (1994—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi.

=== M ===
* [[Maşalla Əhmədov]] (d. 1959) — Azərbaycan futbolçusu
* [[Məcid Əhmədov]] (d. 1957) — Azərbaycan alimi.
* [[Mənsur Əhmədov]] (2002—2020) — əsgər, II Qarabağ müharibəsi şəhidi.
* [[Mərhəmət Əhmədov]] (1991—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Mikayıl Əhmədov]] (1993—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Mirmöhsüm Əhmədov]] (2002—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ Müharibəsi şəhidi. 
* '''[[Mübariz Əhmədov]]'''
:* [[Mübariz Əhmədov (alim)]] (d. 1945) — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü.
:* [[Mübariz Əhmədov (jurnalist)]] (d. 1969) — Azərbaycan jurnalisti.
:* [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)]] (1963—1992) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı

=== N ===
* [[Natiq Əhmədov (çavuş)]] (1997—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. 
* [[Nihad Əhmədov]] (2000—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri,Vətən müharibəsi şəhidi.

=== R ===
* [[Rəvan Əhmədov]] (2002—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== S ===
* [[Sabir Əhmədov (əsgər)]] (1989—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Səbuhi Əhmədov (əsgər)]] (2002—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Sənan Əhmədov]] (1998—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi.

=== T ===
* [[Tacir Əhmədov]] (2001—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.
* [[Tural Əhmədov]] (2001—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== V ===
* [[Vidadi Əhmədov]] (1979—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin mayoru, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== Y ===
* [[Yasən Əhmədov]] (1974—2020) —  Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş giziri, Vətən müharibəsi şəhidi.

=== Z ===
* [[Zamiq Əhmədov]] (1987—2020) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi.

== Həmçinin bax ==
* [[Əhmədova]]
* [[Əhməd]]
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan soyadları]]</text>
      <sha1>e7knocxen5xuryr66gkjis49oprogb6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mordoviyanın inzibati bölgüsü</title>
    <ns>0</ns>
    <id>585170</id>
    <revision>
      <id>6570229</id>
      <parentid>6238408</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:55:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3888" xml:space="preserve">[[Fayl:Coat of Arms of Mordovia.svg|200px|right]]

== İnzibati-ərazi bölgüsü ==
[[Fayl:Mordovia districts numbered.svg|right|thumb|500 px|]]
[[Mordoviya Respublikası]]nın Konsitutsiyası və &quot;Mordoviya Respublikası İnzibati-Ərazi quruluşu məsələlərin həlli proseduru haqqında&quot; qanuna əsasən Rusiya Federasiyasının subyekti aşağıdakı inzibati-ərazi vahidlərə bölünür:&lt;ref&gt;[http://docs.cntd.ru/document/804950314 Конституция Республики Мордовия]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://docs.cntd.ru/document/804950546 Закон &quot;О порядке решения вопросов административно-территориального устройства Республики Мордовия&quot;]&lt;/ref&gt;
* 3 respublika əhəmiyyətli şəhər ([[Saransk]], [[Ruzayevka]], [[Kovılkino]]).
* 22 rayon daxildir
** 342 kənd sovetliyi,
** 4 rayon əhəmiyyətli şəhər: ([[Ardatov]], [[İnsar]], [[Krasnoslobodsk]], [[Temnikov]]),
** 13 işçi qəsəbə.

[[Mordoviya]]nın inzibati mərkəzi [[Saransk]] şəhəridir.

== Bələdiyyə quruluşu ==
Mordoviya Respublikası bələdiyyə strukturunun tərkibinə inzibati-ərazi vahidləri sərhədləri daxilində 1 yanvar 2018-ci ilədək 377 bələdiyyə daxildir, o cümlədən:
* 1 şəhər dairəsi,
* 22 rayonlar, hansıki daxildir:
** 16 şəhər tipli yaşayış məntəqəsi,
** 338 kənd tipli yaşayış məntəqəsi.

== Tarixi ==
Mordoviyanın ayrı bir inzibati vahid olaraq 1928-ci ildə, orta Volqa vilayəti Mordoviya dairəsi kimi təşkil edilir. İlk əvvəllər dairə 23 rayona bölünürdü: Ardatovski, Atyaşev, Açadov, Bednodemyanov, Duben, Elnikov, Zubovo-Polyan, İnsar, Kovılkin, Kolzov, Koçkurov, Krasnolobod, Narovçat, Romodanov, Ruzayev, Rıbkin, Saransk, Staroşayqov Talızin, Temnikov, Tenquçev, Torbeev və Çamzin.

1930-cu ildə Mordoviya dairəi Mordoviya Muxtar Vilayətinə çevrilir. Bununla belə Bednodemyanov və Narovçat rayonları Penzen dairəsinə verilir. Arzamas dairəsindən isə İçalkov rayonu Mordoviya MV birləşdirilir. Üstəlik Talızin rayonun adı İqnatov olaraq dəyişdirilir.

1933-cü ildə tatarların kompakt yaşadığı ərazidə Lyambirski milli rayonu təşkil edilir.

20 dekabr 1934-cü ildə Mordoviya Muxtar Vilayəti əsasında Mordoviya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası təşkil edilir.

1935-ci ildə Açadov və Kozlov rayonları ləğv, Bolşe-Bereznikov və Kadoşkin rayonları təşkil edilir.

1937-ci ildə 7 yeni rayon təşkil edilir: Atyurev, Vertelim, Козловский, Lad, Purdoşan, Starosindrov və Şirinquş. Bir il sonra Vertelim rayonunun adını Melsan rayonu olaraq adlandırılır. Bununla yanaşı Lyambir rayonu milli statusdan məhrum edilir.

1944-cü ildə iki yeni rayon təşkil edilir — Boldov və Koçalayev.

1949-cu ildə Maydan rayonu Koçelaevski olaraq dəyişdirilir.

1959-cu ildə rayonların genişləndirilməsinə başlanıldı: ilk Boldov, Kozlov, Koçelaev, Lad, Saransk, Starosindrov və Şirinquş rayonları ləğv edilir.

1963-cü ildə üstəlik 15 rayon da ləğv edilir: Atryev, Bolçebereznikov, Elnikov, Duben, Zubovo-Polyan, İnsar, Kovılkin, İçalkov, Krasnoslobod, Lyambir, Melsan, Purdoşan, Rıbkin və Tenquşev.

Artıq 1964-cü ildə rayonların bərpasına başlanıldı. Göstərilən il ərzində İnsar və İçkalov rayonları və 1965-ci ildə daha 8 rayon bərpa edildi: Atyurev, Bolşebereznikov, Bolşeignatov, Duben, Elnikov, Zubovo-Polyan, Koçkurov və Tenquşev. 1966-cı ildə isə Lyambir rayonu bərpa edildi.

13 dekabr 1990-cı ildə Mordoviya SSR elan edilir.

1991-ci ildə Kadoşkin rayonu təşkil edilir.

25 yanvar 1994-cü ildə Mordoviya SSR (Rusiya muxtariyyətləri arasında ən sonuncusu) Mordoviya Respublikası olaraq adlandırılır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Mordoviya]]</text>
      <sha1>2suo50x7968vm6n2uom5xc73kij9s7q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Uqanda-Tanzaniya müharibəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>586244</id>
    <revision>
      <id>6571015</id>
      <parentid>6316962</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:14:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>179784</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22016" xml:space="preserve">{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Uqanda-Tanzaniya müharibəsi
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = [[File:Battles of the Uganda–Tanzania War.svg|275px]]
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = Uqanda-Tanzaniya müharibəsində baş vermiş döyüş əməliyyatları
 |tarixi                = 30 oktyabr 1978 – 3 iyun 1979
 |yeri                  = [[Tanzaniya]] və [[Uqanda]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Tanzaniya qələbə qazandı
* [[İdi Amin]] hakimiyyətdən düşdü
* Bir müddət sonra Uqanda vətəndaş müharibəsi başladı
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = {{UGA}}&lt;br/&gt;[[File:Flag of Libya (1977–2011).svg|23px]] [[Liviya]]&lt;br/&gt;[[File:Flag of Palestine.svg|23px]] [[Fələstin Azadlıq Təşkilatı]]&lt;ref name=loc1&gt;{{cite book |url=http://memory.loc.gov/master/frd/frdcstdy/ug/ugandacountrystu00byrn_0/ugandacountrystu00byrn_0.pdf |page=204 |title=Uganda: A country study |publisher=Library of Congress |date=December 1990|quote=By mid-March 1979, about 2,000 Libyan troops and several hundred Palestine Liberation Organization (PLO) fighters had joined in the fight to save Amin's regime}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=unomaha&gt;{{cite journal|url=http://www.unomaha.edu/itwsjr/ThirdXII/AchesonBrownTanzaniaVol12.pdf|title=The Tanzanian Invasion of Uganda: A Just War?|last=Acheson-Brown|first=Daniel G.|periodical=International Third World Studies Journal and Review|volume=12|year=2001|pages=1–11|accessdate=11 aprel 2019|archive-date=2011-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20110612085235/http://www.unomaha.edu/itwsjr/ThirdXII/AchesonBrownTanzaniaVol12.pdf|url-status=unfit}}&lt;/ref&gt;
 |tərəf2                = {{TAN}}&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsi&lt;br/&gt;{{MOZ}}&lt;br/&gt;'''Dəstək''':&lt;br/&gt;{{CHN}}{{sfn|Brzoska|Pearson|1994|p=210}}&lt;br/&gt;{{ALG}}{{sfn|Brzoska|Pearson|1994|p=210}}&lt;br/&gt;[[File:Flag of Ethiopia (1975–1987) (02).svg|23px]] Efiopiya Müvəqqəti Hərbi Hökuməti{{sfn|Brzoska|Pearson|1994|p=210}}
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = {{bayraq|Uqanda}} [[İdi Amin]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} İsaak Maliyamunqu&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} Cuma Butabika[[döyüş zamanı ölüm|†]]&lt;br/&gt;[[File:Flag of Libya (1977–2011).svg|23px]] [[Müəmmar Qəddafi]]&lt;br/&gt;
 |komandan2             = {{bayraq|Tanzaniya}} [[Culius Nyerere]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Tanzaniya}} [[Abdallah Tvalipo]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Tanzaniya}} [[Tumayniel Kivelu]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Tanzaniya}} [[David Msuquri]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} [[Tito Okello]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} [[Yoveri Museveni]]&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} [[David Oyite-Ojok]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = {{bayraq|Uqanda}} 70,000&lt;br/&gt;[[File:Flag of Libya (1977–2011).svg|23px]] 3,000&lt;br/&gt;[[File:Flag of Palestine.svg|23px]] yüzlərlə
 |qüvvə2                = {{bayraq|Tanzaniya}} 150,000&lt;br/&gt;{{bayraq|Uqanda}} 6,000&lt;br/&gt;{{bayraq|Mozambik}} 300–800
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = ~1,000 uqandalı&lt;br/&gt;~600 liviyalı&lt;br/&gt;~200 fələstinli&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1979/05/28/foreigners-aided-amin/d6fd073a-fa38-43db-bd97-98261e83fbc9/ Foreigners Aided Amin], Washington Post, May 8, 1979.&lt;/ref&gt;
 |itkilər2              = 373 tanzaniyalı&lt;br/&gt;150 Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsi döyüşçüsü
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}

'''Uqanda-Tanzaniya müharibəsi''' - [[Tanzaniya]]&lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;da '''Kaqera müharibəsi''' və [[Uqanda]]&lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;da '''Azadlıq müharibəsi (1979)''' adı ilə tanınan [[1978]]-ci ilin [[oktyabr]]ından [[1979]]-cu ilin [[iyun]] ayına qədər [[Uqanda]] ilə [[Tanzaniya]] arasında baş vermiş hərbi münaqişədir. Bu müharibə [[Uqanda prezidentlərinin siyahısı|Uqanda prezidenti]] [[İdi Amin]]&lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;in hakimiyyətdən kənarlaşdırılması ilə nəticələnmişdir. İdi Aminin qüvvələrinə [[Liviya]]&lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;dan dəstək üçün göndərilmiş minlərlə hərbçi də daxil idi.

== Arxa plan ==
[[File:LocationUganda&amp;Tanzania.png|thumb|left|[[Uqanda]] (qırmızı) və [[Tanzaniya]] (mavi) dövlətlərinin coğrafi mövqeləri]]

[[Tanzaniya]] və [[Uqanda]] arasındakı münasibətlər artıq müharibə başlamazdan bir neçə il əvvəldən etibarən kəskinləşməyə başlamışdı. 1971-ci ildə baş vermiş hərbi çevriliş nəticəsində [[İdi Amin]]in hakimiyyəti ələ keçirməsindən sonra, Tanzaniya lideri [[Culius Nyerere]] Uqandanın zor gücü ilə hakimiyyətdən salınmış prezidenti [[Milton Obote]]yə sığınacaq təklif etdi. Amin hakimiyyətə gəldikdən sonra ölkədə onun əleyhinə çıxış edən düşmənlərinin kütləvi şəkildə &quot;təmizləməsini&quot; həyata keçirdi ki, bu da otuz mindən əlli min nəfərə qədər uqandalının həlak olması ilə nəticələndi. Nyererenin dəstəyi ilə uqandalı müxaliflərdən ibarət kiçik [[Partizan müharibəsi|partizan]] orduları yaradıldı, lakin həmin qüvvələrin 1972-ci ildə Uqandanı işğal etmək və Amini hakimiyyətdən salmaq cəhdləri uğursuzluqla nəticələndi. Amin Nyerereni onun düşmənlərinin tərəfini tutmaqda və onları silahlandırmaqda günahlandırdı. Hər iki tərəfin bir-birini ittiham etməsi ilə birlikdə Uqanda və Tanzaniya arasındakı münasibətlər bütün zamanların ən aşağı səviyyəsinə endi.

[[İdi Amin]] növbəti illərdə bir neçə dəfə ona qarşı təşkil olunmuş sui-qəsd cəhdindən sağ çıxdı. Bu cür hadisələr onun Uqanda ordusunun yüksək rütbəli zabitlərinə olan inamsızlığının artması və həmin zabitlər arasında tez-tez təmizləmələr aparmasına səbəb oldu. 1978-ci ildə Uqandada situasiya daha kəskin xarakter aldı. 1978-ci ilin oktyabr ayının əvvəllərində [[Kampala]] şəhərindəki prezident iqamətgahında müxalif qoşunların hücumu ilə qarşılaşan Amin ailəsi ilə birlikdə helikopter vasitəsilə ərazidən uzaqlaşa bildi.&lt;ref name=time_nov_1978&gt;[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,946151-2,00.html &quot;An Idi-otic Invasion&quot;] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121023054332/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,946151-2,00.html |date=2012-10-23 }}, ''TIME'' magazine, 13 Nov. 1978.&lt;/ref&gt; Bu hadisənin baş verdiyi periodda Aminin bir çox yaxın müttəfiqi getdikcə zəifləmiş və Uqanda daxilindəki əleyhdarlarının sayı daha da artmışdı. Aminin vitse-prezidenti olan general Mustafa Adrisinin şübhəli avtomobil qəzasında yaralanmasından sonra, Adrisiyə tabe olan qoşunlar (həmçinin başqa səbəblərdən narazı olan qüvvələr) qiyama qalxdı. Bu zaman Amin həmin qiyamı yatırmaq üçün elit hərbçilərdən ibarət &quot;Simba&quot; batalyonu da daxil olmaqla öz qoşunlarını hərəkətə keçirdi. Nəticədə, silahlı toqquşmada iştirak edən qoşunların bir hissəsi Tanzaniya ilə dövlət sərhədini keçdi və qarşı tərəfin ərazisinə daxil oldu. Üsyançıların Tanzaniya ərazisinə daxil olması ilə birlikdə burada dislokasiya olunan Amin hökuməti əleyhinə olan qüvvələr də döyüşə qatıldı. Buna baxmayaraq, həmin qoşunların qəsdən Tanzaniya ərazisinə daxil olması ilə bağlı bir sıra iddialar mövcuddur.&lt;ref name=&quot;lies&quot;&gt;{{cite web| url = http://www.monitor.co.ug/SpecialReports/ugandaat50/Lies-drove-Amin-to-strike-Tanzania/1370466-1628176-14f9t0qz/index.html | title = Lies drove Amin to strike Tanzania | date = 25 noyabr 2012 | website = Daily Monitor| access-date = 11 aprel 2019}}&lt;/ref&gt; İki ölkə arasında baş vermiş bu müharibə sayəsində Amin Uqanda əhalisinin diqqətini getdikcə pisləşən siyasi və iqtisadi situasiyadan uzaq tutmağa çalışırdı.

== Müharibə ==
=== Münaqişənin başlanması ===
Tanzaniya ilə olan münasibətlərin getdikcə kəskinləşdiyi bir vaxtda Aminin yüksək rütbəli ordu komandirlərinin bir qismi qonşu dövlətlə müharibəyə başlamağı təklif etdi. Lakin, digər uqandalı generallar ordunun açıq silahlı münaqişə üçün hazır olmadığı fikrini müdafiə edirdi. Tanzaniyanın bir hissəsinin müəyyən müddətə ələ keçirilməsi istəyinə baxmayaraq, prezident Amin əvvəlcə daha ehtiyatlı düşünən ordu komandirlərinin qərarını dəstəklədi.&lt;ref name=&quot;won&quot;&gt;{{cite web| url = http://www.thecitizen.co.tz/News/national/Why-Tanzania-defeated-Amin/1840392-2331220-olaa1lz/index.html | title = Amin's former top soldier reveals why TPDF won | author = Henry Lubega | website = The Citizen | date = 30 may 2014 | access-date = 13 aprel 2019}}&lt;/ref&gt; Bu situasiya 9 oktyabr 1978-ci ildə dəyişdi.&lt;ref name=&quot;burning&quot;&gt;{{cite web| url = http://www.monitor.co.ug/Magazines/PeoplePower/Pilot-Omita-MiG21-AminTanzania-Juma-Butabika/689844-4129682-lwlpbkz/index.html | title = Pilot Omita parachutes out of burning MiG-21 | date = 9 oktyabr 2017  | website = Daily Monitor | access-date = 13 aprel 2019}}&lt;/ref&gt; Həmin gün nə baş verdiyi bilinmədi və baş vermiş hadisələr barəsində müxtəlif versiyalar irəli sürüldü.

Avirqan və Honi adlı müxbirlərin, həmçinin [[CAR]] mərkəzli &quot;Drum&quot; jurnalının məlumatına görə Uqanda qoşunlarının [[Tanzaniya]] ərazisinə ilk hücumu bir motoatıcı alayın Kakunyu istiqamətində hücumu ilə başladı. Bu hücumu vaxtında aşkarlayan Tanzaniya ordusunun müşahidə qülləsinin xəbərdarlığından sonra qarşı tərəfin mövqelərinə [[artilleriya]] zərbələri endirildi. Nəticədə, Uqandaya məxsus [[zirehli transportyor]] və yük maşını məhv edildi, iki hərbçi həlak oldu. Uqanda artilleriyasının cavab atəşi isə qarşı tərəfdə heç bir itkiyə səbəb olmadı. Axşam &quot;Radio Uqanda&quot;nın yaydığı məlumata əsasən Tanzaniya qoşunlarının hücum cəhdinin qarşısı alınmışdı.{{sfn|Avirgan|Honey|1983|p=54}}{{sfn|Seftel|2010|pp=220, 222–224}} Bunun əksinə olaraq, digər mənbələr 9 oktyabrda bir uqandalı əsgərin Tanzaniya ilə sərhədi keçməsi nəticəsində sərhəd mühafizəçiləri ilə toqquşma baş verməsi barədə məlumat yaydı. Bu hadisənin uqandalı komandir Abdu Kisuule tərəfindən səsləndirilən başqa bir versiyasına görə, Tanzaniyaya qarşı müharibəyə başlamağın əsas tərəfdarların biri olan [[polkovnik-leytenant]] Cuma Butabikanın qayını olan hərbçi bir tanzaniyalı hərbçini qaçırmaq məqsədilə Tanzaniyaya göndərilmişdi. Lakin, həmin uqandalı hərbçinin tanzaniyalı sərhəd mühafizəçiləri ilə silahlı toqquşma zamanı həlak olmasından sonra Butabika qarşı tərəfdən intiqam almaq fikrinə düşdü. Uqanda Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu David Omita isə bu versiyanın əksinə olaraq, sərhədi keçən uqandalı hərbçinin Butabika ilə əlaqəsinin olmadığını bildirirdi.

Başqa bir versiyaya əsasən dövlət sərhədi boyunca baş verən bu hadisələr Uqanda Ordusuna hərəkətə keçmək üçün bəhanə verdi. Butabika prezident [[İdi Amin]]in icazəsini gözləmədən Tanzaniya tərəfinin aqqressiv hərəkətlərinə cavab olaraq 30 oktyabrda hücum əmri verdi.&lt;ref name=&quot;won&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;burning&quot;/&gt;

=== Müharibənin gedişi ===
Prezident Aminə Tanzaniyanın hücuma keçməsindən sonra onun tabeçiliyində olan qoşunların əks-hücuma keçməsi ilə bağlı məlumat verən Butabikanın qüvvələri Mutukula və Minziroda yerləşən Tanzaniya qoşunlarını asanlıqla məğlubiyyətə uğratdı. Amin hücum hərəkatının davam etdirilməsi əmrini verdi. Uqanda Ordusunun kömək üçün göndərilmiş qoşunları ilə güclənən Butabikanın qüvvələri Kaqera vilayətinin şimal hissəsini işğal etdi və dağıdılmış Kyaka körpüsü yaxınlığında hücumu dayandırdılar. Uqanda Ordusunun bölmələri işğal etdikləri ərazilərdə yağmalama və soyğunçuluğa yol verirdilər. [[İdi Amin]] isə Kaqeranın [[anneksiya]] olunması barədə qərar qəbul etdi.

Tanzaniya prezidenti Nyerere buna cavab olaraq, Tanzaniya Xalq Müdafiə Qüvvələrini səfərbər etdi və əks-hücum əmri verdi. Bir neçə həftə ərzində səfərbərlik sayəsində Tanzaniya Ordusunun sayı 40,000-dən 150,000 nəfərə çatdırıldı. Bu zaman tanzaniyalılara uqandalı müxaliflərdən təşkil olunmuş Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsi döyüşçüləri də qoşuldu.

[[File:Libyan troop movements in Uganda, 1979.svg|thumb|left|Lukaya döyüşündən əvvəl və sonra Liviya qoşunlarının hərəkət istiqamətləri]]

Tanzaniya Ordusu [[Sovet İttifaqı]]ndan &quot;[[Katyuşa (silah)|Katyuşa]]&quot; raket sistemləri satın aldı ki, bu silahlardan da Uqanda hərbçilərinin yerləşdiyi mövqelərin atəşə tutulmasında istifadə olundu.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nationaudio.com/News/EastAfrican/15042002/Features/Magazine3.html|title=Fighting for Amin|publisher=The East African|date=8 April 2002|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080308114206/http://www.nationaudio.com/News/EastAfrican/15042002/Features/Magazine3.html|archivedate=8 mart 2008|accessdate=13 aprel 2019}}&lt;/ref&gt; &quot;Katyuşa&quot; kimi güclü təsirə malik silahlar sayəsində Uqanda Ordusunun hücumunu zəiflətmək mümkün oldu. Bu cür reaktiv yaylım atəş sistemləri və ağır silahlarla təchiz olunan və sayca üstünlüyə sahib olan Tanzaniya Ordusunun hücumları qarşısında tab gətirə bilməyən uqandalılar tədricən geri çəkilməyə başladılar. Liviyalı diktator [[Müəmmar Qəddafi]] müharibə zonasında İdi Aminə dəstək olmaq üçün 2500 nəfərdən ibarət hərbi birləşmə göndərdi. Uqandalılara dəstək olmaq məqsədilə göndərilən Liviya qoşunları [[T-55]] tankları, BTR zirehli transportyorları, [[BM-21 Qrad|BM-21 &quot;Qrad&quot;]] raket sistemləri, [[MiQ-21]] qırıcıları və bir ədəd [[Tu-22]] bombardmançısı ilə təchiz olunmuşdu.&lt;ref name=pollack&gt;{{cite book|title=Arabs at War: Military Effectiveness 1948–91|url=https://archive.org/details/arabsatwarmilita0000poll|last=Pollack|first=Kenneth M|publisher=University of Nebraska Press|publication-place=Lincoln and London|year=2002|pages=[https://archive.org/details/arabsatwarmilita0000poll/page/369 369]–373|isbn=0-8032-3733-2}}&lt;/ref&gt; Liviya qoşunları daha çox hərbi ləvazimatla dəstək olmaq məqsədilə göndərilsə də, bir müddət sonra onlar da Tanzaniyaya qarşı açıq döyüşlərdə iştirak etməyə başladılar. Liviyalıların öz müttəfiqlərinin ölkəsini müdafiə etmək uğrunda baş verən döyüşlərdə həlak olduğu bir vaxtda, Uqanda Ordusunun hərbi birləşmələrinin əksər hissəsi işğal etdikləri ərazilərdə soyğunçuluq edərək ələ keçirdikləri dəyərli əşyaları yük maşınları ilə öz ölkələrinə daşımaqla məşğul idi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.onwar.com/aced/chrono/c1900s/yr75/ftanzaniauganda1978.htm|title=Armed Conflicts Event Data: Tanzanian-Ugandan War 1978-1979|publisher=OnWar.com|date=16 dekabr 2000|accessdate=13 aprel 2019|archive-date=2019-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20190413094513/https://www.onwar.com/aced/chrono/c1900s/yr75/ftanzaniauganda1978.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Mart ayının əvvəllərində Liviya hökuməti öz qoşunlarını döyüşmək üçün Uqandaya göndərdiyi üçün [[ABŞ]] tərəfindən ittiham olunduqdan sonra, liviyalılar [[Entebbe]] şəhərinə geri çəkilmək haqqında qərar qəbul etdi.{{sfn|Legum|1980|p=B 432}}

Uqandaya göndərilmiş Liviya qoşunları məhz bu cür ekspedisiya missiyalarında iştirak etmək üçün müxtəlif hərbi qruplaşmalardan təşkil olunmuşdu.&lt;ref name=pollack/&gt; Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsi döyüşçülərinə qoşulan tanzaniyalılar Lukaya şəhərinin şimal istiqamətində böyük bataqlıq ərazidə hücumu müvəqqəti dayandırmağa məcbur oldu. Bu zaman tanzaniyalılar 201-ci briqadanı bataqlığın üzərindəki keçidlə irəliləməyə göndərdi və daha keyfiyyətli 208-ci briqada isə həmin keçid bağlanacağı və ya dağılacağı halda hücumu davam etdirmək üçün bataqlığın qərb kənarında mövqe tutdu.

10-12 mart tarixləri aralığında Tanzaniya Ordusu və bəzi Uqanda birlikləri ilə dəstəklənən Liviya Ordusu arasında Lukaya döyüşü baş tutdu. Döyüş 10 martda briqada ölçüsündə olan və 15 ədəd T-55 tankı, bir neçə zirehli transportyor və Qrad artilleriya sistemləri ilə silahlanan Liviya hərbi birləşməsinin Masaka şəhəri istiqamətində hücumu ilə başlandı. 11 mart gecəsi Tanzaniya qoşunlarının iki istiqamətdən baş tutan əks-hücumu uğurlu oldu və milis qüvvələri də daxil olmaqla, Liviya hərbi birləşmələri geri çəkilməyə başladı. Bu döyüş nəticəsində 200-dən çox liviyalı və 200-ə yaxın uqandalı müttəfiqlər həlak oldu.&lt;ref&gt;{{Cite news |url=http://www.monitor.co.ug/Magazines/PeoplePower/How-Mbarara--Kampala-fell-to-Tanzanian-army/689844-2294842-i5lpda/index.html |title=How Mbarara, Kampala fell to Tanzanian army |date=27 aprel 2017 |work=Daily Monitor |access-date=13 aprel 2019 |language=en-UK |df=dmy-all |archive-date=2019-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190304020630/https://www.monitor.co.ug/Magazines/PeoplePower/How-Mbarara--Kampala-fell-to-Tanzanian-army/689844-2294842-i5lpda/index.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

=== Kampalanın düşüşü və müharibənin bitməsi ===
Lukaya döyüşündən sonra zəif müqavimətlə qarşılaşan Tanzaniya və Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsi döyüşçüləri [[Kampala]] istiqamətində hücumu davam etdirərək əvvəlcə [[Entebbe]] şəhərini, 11 aprel 1979-cu ildə isə Uqandanın paytaxtı [[Kampala]] şəhərini ələ keçirdi. Bəzi azsaylı Uqanda və Liviya birliklərinin müqavimətinə baxmayaraq, Tanzaniya qoşunları üçün əsas problem şəhərin xəritəsinin olmaması idi.&lt;ref name=pollack/&gt; Müharibədə məğlub olduğunu bilən [[İdi Amin]] əvvəlcə Liviyaya, ardınca isə [[Səudiyyə Ərəbistanı]]na qaçdı. Liviya qoşunları da əvvəlcə Jinja şəhərinə, oradan da [[Keniya]] və [[Efiopiya]] ərazilərinə çəkilməyə məcbur oldu. Prezident Aminin ölkədən qaçmasına və paytaxtın işğal altına düşməsinə baxmayaraq, müxtəlif hissələrə dağılmış Uqanda Ordusu bölmələri pərakəndə halda müqavimət göstərməyə cəhd etdi.{{sfn|Anderson|Rolandsen|2017|p=163}} Uqanda Ordusunun hərbi birləşmələrinin əksəriyyəti parçalandığına görə Tanzaniya qoşunları Uqandanın şimal və şərq bölgələrinin çox hissəsini heç bir müqavimətə rast gəlmədən ələ keçirdi. Aminə sadiq olan qüvvələrin Tanzaniya qoşunlarının şimal istiqamətində hücumlarına müqavimət göstərmək cəhdləri də heç bir nəticə vermədi.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://archive.org/stream/InternationalHeraldTribune1979FranceEnglish/May%2018%201979%2C%20International%20Herald%20Tribune%2C%20%2329940%2C%20France%20%28en%29#page/n3/mode/2up |title=Ugandan Forces Seize Bridge Near Last Amin Strongholds |author=[[Associated Press]] |work=International Herald Tribune |date=17 may 1979 |accessdate=13 aprel 2019}}&lt;/ref&gt;

Tanzaniya hərbi birləşmələrinin 3 iyunda Sudanla dövlət sərhədinə çatması ilə birlikdə bütün Uqandanın işğalı tamamlandı.{{sfn|Anderson|Rolandsen|2017|p=163}} Müharibə başa çatdıqdan sonra Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsinin ölkədə sivil hakimiyyəti bərpa etmək məqsədilə seçkilər təşkil etdiyi dövrdə Tanzaniya Ordusu sülhü təmin etmək üçün bir müddət ölkəni tərk etmədi. Eyni zamanda, Aminə sadiq olan Uqanda Ordusunun qalıqları [[Zair]] və [[Sudan]] ərazilərində yenidən təşkilatlanaraq Uqandanı işğal etmək məqsədilə 1980-ci ilin payızında vətəndaş müharibəsinə başladılar.

== Nəticə ==
Silahlı qüvvələrin [[Uqanda]] daxilində hərəkətləri 1979-cu ilin əkin mövsümünə təsadüf etdiyi üçün banan, şirin kartof və [[maniok]] kimi mühüm ərzaqların qiymətinin bahalaşmasına və bəzi regionlarda aclığın yaranmasına səbəb olmuşdur.{{sfn|Southall|1980|pp=629–630}} Hesablamalara görə münaqişə nəticəsində yüz mindən çox uqandalı evsiz qaldı.{{sfn|Southall|1980|p=630}} Tanzaniya ilə müharibə Uqanda iqtisadiyyatına ağır zərbə vurmuşdu. Aminin hakimiyyətdən düşməsindən sonra müxtəlif siyasi və etnik qrupların hakimiyyəti ələ keçirmək uğrunda mübarizəsi başlandı. [[Yusuf Lule]] müharibədə qalib gələn [[Tanzaniya]] tərəfindən yeni prezident təyin olundu. 1979-cu ilin iyununda prezident səlahiyyətlərinin artırılması ilə bağlı fikir ayrılıqlarının ardınca, Uqanda Milli Azadlıq Cəbhəsinin (UMAC) ali idarəetmə orqanı olan Milli Məsləhətçi Komissiya Luleni [[Qodfrey Binaysa]] ilə əvəz etdi. Binaysa isə 12 may 1980-ci ildə UMAC-ın güc orqanı olan Hərbi Komissiya tərəfindən vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Nəticədə, Prezident Komissiyasının üç üzvü, Saulo Musoke, Polikarp Nyamuçonço və Coel Hanter Vaça-Oluol ölkə rəhbərləri təyin olundular. Onlar 1980-ci ilin dekabrında keçirilmiş ümumxalq seçkilərinə qədər Uqandanı idarə etdilər. Həmin seçkilərdə Milton Obotenin başçılıq etdiyi Uqanda Xalq Konqresi qalib gəldi. Seçkilərdə saxtakarlıq olduğunu iddia edən Yoveri Museveni isə Obote hökumətinə qarşı silahlı qiyam elan etdi və ölkədə vətəndaş müharibəsi başlandı.

== Həmçinin bax ==
* [[İdi Amin]]
* [[Uqanda]]
* [[Tanzaniya]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Tanzaniya mövzularda}}
{{Uqanda mövzularda}}

[[Kateqoriya:Afrika müharibələri]]
[[Kateqoriya:Vasitəçilik müharibələri]]</text>
      <sha1>k8lc2xb5meaz76knkdnw8aikybojnhu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şahhüseyn Kərimov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>597152</id>
    <revision>
      <id>6571677</id>
      <parentid>6498912</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:24:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9964" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Şahhüseyn Kərimov
 |orijinal adı     = Şahhüseyn Qulu oğlu Kərimov
 |şəkil            = Şahhüseyn Kərimov.jpg
 |şəklin ölçüsü    = 250 px
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 2.9.1947
 |doğum yeri       = [[Lənkəran]], [[Azərbaycan SSR]]
 |vəfat tarixi     = 4.12.2011
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = {{AZE}}
 |milliyyəti       = 
 |həyat yoldaşı    = Kərimova Şəmsiyə
 |anası            = Kərimova Səkinə
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = Azərbaycan Respublikasının baş aşbazı
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Şahhüseyn Kərimov''' (2 sentyabr 1947–4 dekabr 2011) — Azərbaycanın şef-aşpazı.

== Bioqrafiya ==
Şahhüseyn Kərimov 2 sentyabr 1947-ci ildə Azərbaycan Respublikası, Lənkaran şəhərində irsi kulinarlar ailəsində anadan olub. Uşaqlıqdan bəri kulinariya bacarıqlarını öyrənməyə başlamış, atasının restoranında köməkçi olaraq çalışırdı. Gənc yaşlarından atasından və yerli insanlardan Azərbaycan mətbəxinin sirlərini öyrənirdi. Yemək hazırlamaq istedadı onun genlərinə qoyulmuşdur. 11 saylı peşə liseyində aşbazlıq sənəti üzrə Nürəddin müəlliminin yanında möhkəm addımlarını atmışdır. Hərbi xidmətdə təlimatçı aşbaz kimi xidmət göstərib. Əsgərlik illərindən sonra Azərbaycanın, Rusiyanın, Fransanın dəyərli restoranlarında çalılışıb. Ailəlidir, 3 övladı var.

== Nailiyyətlər ==
1983-cü il həyatının dönüş nöqtəsi olmuşdur. Belə ki, SSRİ Moskva şəhərində keçirilən individual sosialist yarışmada qalib olub &quot;Лучший по профессии&quot; Diplomuna layiq görülmüşdür.&lt;br&gt; 1990 cı İldə Azərbaycan Respublikası Ticarət Nazirliyinin Elmi Tədqiqatların Tətbiqi Mərkəzinin Respublika ictimai İaşə şöbəsinin müdir, SSRİ Kulinariya Assosiyasiyasının Təbliğat şöbəsinin rəisii Tahir Əmiraslanov Lənkəranda IV dərəcəli aşpaz Şahhüseyn Kərimovla tanıç olur və onu qabağa çəkməyə başlayır. Bu görüş onun həyatında dönüş nöqtəsi olur. Çünki bundan sonrakı bütün tədbirlərə onu Tahir Əmiraslanob aparır ya göndərir. Bu əməkdaşlıq və dostluq Şahin son günlərinə qədər davam edir.

1991-ci ildə Tahir Əmiraslanovun təşəbbüsü ilə SSri Kulinariya Assosiyasiyası tərəfindən SSRİ Ticarət Nazirliyi ilə keçirilən SSRİ Ümumittifaq sosialist aparıcı peşə işçiləri arasında keçirilən yarışmada qalib olub fəxri diplomla təltif edilmişdir.

1991-ci ildə Moskvada Tahir Əmiraslanovun təşəbbüsü ilə SSRİ Kulinariya Assosiyasiyası tərəfindən İlk dəfə Novruz Bayramı keçirilir . Azərbaycandan Tahir Əmiraslanovun rəhbərliyi ilə gedən kulinariya nümayəndəi heyətinə Şah da daxil edilir. Ermitaj bağında 10 min nəfərə Novruz bayramı günləri keçirilir və oda orada baqaları ilə bərabər öz məharətini göstərir.

1991-ci ildə Ticarət nazirliyi və Ticarət İstehlak Koopersiyası işçilərinin Həmkərlar İttifaqının Respublika Komitəsi tərəfindən təşkil edilmiş &quot;Aşbaz 1991&quot; müsabiqəsində Fəxri Fərman almışdır.

1992-ci ildə Tahir Əmiraslanovun səyləri nəticəsində Azərbaycan sabiq SSRİ, Sosialist lageri, Türk və İslam dünyası ölkələrindən Dünya Kulinariya Assosiyasiyaları Birliyinə Üzv qəbul edilir. Bu məqsədlə Almaniyaya gedən nümayəndə heyətinə Şahhüseyn Kərimov da daxil edilir.&lt;br&gt; !993-cü ildə AMKM tərəfindən Maltada keçirilən dünya kulinariya Çempionatına aparılır. Bu Çempionatdan qayıdan bütün aşpazlar AMKM tərəfindən Usta ixtisas dərəcəsinə təqdim edilir. Respublika KUlinariya Şürası üzvlərinin qəti etirazına baxmayaraq (bu gün də bu barədə sənədlər imzalanmamışdır) Tahir Əmıraslanovun təkidi nəticəsində.yalnız Ticarət Naziri Ağasəlım Bağırovun imzası ilə Şahhhüseyin Kərimov 1993-cü ildə Ticarət Nazirliyi tərəfindən Usta Aşbaz dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Şahhüseyn Kərimov kulinariya sahəsində olan bilik və bacaracaqlarına görə bu şərəfli ada VI dərəcədən sonra yox, IV dərəcədən sonra layiq görülmüşdür.

1997-ci ildə Tahir Əmiraslanov Rusiyada Bir milyon tirajla dərc edilən Pitaniya və Obşestvo jurnalında ona məqalə həsr edir və ona Azərbaycan mətbəxinin Şahı deyə müracıət edir. Sonradan bu bir təxəllüs kimi qalır.

İllər ərzində AMKM və AMKA tərəfindənSinqapur, Malaziya, Malta, Fransa, Almaniya, Belçika, Amerika, İtaliya, Türkiyə, Rusiya, BƏƏ, Çin və sair ölkələrdə olan tədbirlərə göndərilib, çoxlu sayda mükafatlar alıb, qizil medallara layiq görülmüşdür.

2000-ci ildə Moskvada Rusiya Kulinariya Assosiyasiyasının 3000 dən artıq aşpaz arasında keçirilən &quot;3 cü Minilliyin Ulduzu&quot; yarışmasında Rusiya Kulinariya Assosiyasiyasının vitse prezidenti Tahir Əmıraslanov tərəfindən aparılır və dünyanın ən güclü və məşhur 60 aşpazından biri kimi Şahhüseyn Kərimova da &quot;3 cü Minilliyin Ulduzu&quot; adı Moskva şəhərinin Meri Lujkov və WACS Prezidenti Bill Qallaxer tərəfindən verilmişdir.

2007-ci ildə Azərbaycan mətbəx mədəniyyətinin inkişafında əvəzsiz xidmətlərinə görə Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasının Fəxri üzvü seçilmişdir.

2000–2011-ci illər aralığında AMKA və AMKM in göndərişləri ilə Azərbaycan Respublikasının Fransa, İtaliya, Böyük Britaniya və sair ölkələrdə Yunesko xətti və digər xətlər ilə keçirdiyi Azərbaycan tədbirlərinin keçirilməsində əvəzsiz rolu olmuşdur. Məhz tədbirlərin bütün təamlarını yetirmələri ilə hazırlamış və tədbir iştirakçılarını Azərbaycan Milli və Avropa yeməkləri ilə ağız dadlarını təmin etmişdir. Şahhüseyn Kərimov 1990–2011-ci illərdə daimi olaraq AMKM və AMKA ilə çalışmış , Bu təşkilatların göndərişləri, təşkilati və maliyyə gücü sayəsində bir cox uğurlara naıl olmuşdur. Şah həm də bildiklərini öyrədən usta idi. Peşəsini və şagirdlərini sevərdi. Özünə və şagirdlərinə qarşı tələbkardı. Şahın təqdimatı ilə AMKA ya üzv götürülmüş şagirdləri də indi olkəmızıdə şöhrət sahibidirlər. Şah Azərbaycan mətbəx tarixində yaşayacaq.

== Əlavə ==
İllər keçdikcə şagirdlərin sayı artdıqca xarici səfərlərinin sayı da artır və səfərdən qələbə ilə qayıdırdı. Dilini başa düşmədiyi insanlarla olduqda, əllərinin yaratdığı işin onu necə hörmətli etməsi, gördüyü hörmət, diqqət və qayğı, gülümsər simalar-bütün bunların yaratdığı sevinc Şahhüseyn Kərimovu daha da fərəhləndirir və işində daha yüksək nailiyyətlər əldə etməyə həvəsləndirirdi.

Şagirdlərinin sayı 250-dən yuxarı olub dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində fəaliyyət göstərir həmçinin Azərbaycanın ən görkəmli restoran və otellərində çalışırlar. İnsanları həm Azərbaycan, həm dünya mətbəxinin təamları ilə sevindirirlər. Tələbələrinə profesional kimi aşbazlığın incəliklərini və bütün bildiklərini ötürürdü, onları hər zaman digər sənətkarlardan bir addım öndə saxlayırdı.

Bir çox nəşrlərdə Bakı jurnalı, Bizim mətbəx jurnalı, Kulina jurnalı və sair Şahhüseyn Kərimov barədə məqalələr dərc edilmişdir və &quot;Azərbaycan mətbəxinin Şahı&quot; adlandırıb onun sənətinə yüksək qiymət verilmişdir.

2019-cu ildə '''Chef Cup''' Azərbaycan aşbazları arasında keçirilən yarışma Şahhüseyn Kərimova-dahi aşpazın xatirəsinə həsr edilmişdir. 26.06.2019-cu il tarixində '''Qızıl Şah''' adlanan '''Milli mətbəx çempionatı''' təsis edildi. Çempionat hər 2 ildən bir və ilk dəfə World Food Azerbaijan 2020 sərgisi çərçivəsində keçiriləcəkdir.

Əfsanəvi Şef, '''&quot;Azərbaycan mətbəxinin Şahı&quot;''', Azərbaycan mətbəxinin dünya mirası olaraq qəbul edilməsi üçün çox işlər görən Böyük sənətkar Şahhüseynin adı ənənələrə hörmət və eyni zamanda ixtiraçılıq və yeniliyin axtarışı ilə fərqlənən bütün Azərbaycan mətbəxini təşkil edir.

Şahhüseyn Kərimov yeganə azərbaycanlıdır ki, Ümumdünya Aşbazlar Təşkilatı &quot;Minilliyin Ulduzu&quot; dərəcəsinə layiq görmüşdür.

== Xarici keçidlər ==
* http://xeber.azeri.net/olke/meshur-aspaz-sahhuseyn-kerimov-vefat-edib
* http://medeniyyet.az/page/news/18223/-Metbex-medeniyyetimizin-unudulmaz-simasi.html?lang=ru
* http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/2011/dekabr/221678.htm

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Şahhüseyn Kərimov01.jpg|Şahhüseyn Kərimov
Şahhüseyn Kərimov02.jpg|Qızıl Şah müsabiqəsinin loqosu
Şahhüseyn Kərimov03.jpg|Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasına Fəxri üzv sertifikatı
Şahhüseyn Kərimov04.jpg|Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasına Fəxri üzv sertifikatı
Şahhüseyn Kərimov05.jpg|Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyasına Münsiflər heyəti sertifikatı
Şahhüseyn Kərimov06.jpg|Azərbaycan Respublikasının Ticarət Nazirliyi Fəxri fərman
Şahhüseyn Kərimov07.jpg|Ticarət Nazirliyi tərəfindən verilmiş sertifikat
Şahhüseyn Kərimov08.jpg|Şahhüseyn Kərimova verilmiş &quot;Öz peşəsinin ən yaxşısı&quot; sertifikatı
Şahhüseyn Kərimov09.jpg|Şahhüseyn Kərimova Moskvada verilmiş qramota
Şahhüseyn Kərimov10.jpg|Şahhüseyn Kərimova Moskvada verilmiş Ulduz sertifikatı
&lt;/gallery&gt;

[[Kateqoriya:Aşpazlar]]</text>
      <sha1>5seuxv92uulc91yc7dsem14i2l1arbf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Marokau</title>
    <ns>0</ns>
    <id>599187</id>
    <revision>
      <id>6571713</id>
      <parentid>5971141</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:33:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1778" xml:space="preserve">{{Ada
 |Adı                     =Marokau adası
 |Yerli adı               ={{dil-fr|Marokau}}
 |Şəkil                   =Localización de Hikueru en las Tuamotu.png
 |Şəklin izahı            =  
 |Arxipelaq               = 
 |Akvatoriya              = Sakit okean
 |Akvatoriya 1            = 
 |Ölkə                    = Fransa Polineziyası
 |Vilayət                 = 
 |Rayon                   = 
 |Region                  = 
 |Regionun növü           =
  |lat_dir = S|lat_deg = 18|lat_min =13|lat_sec =
  |lon_dir = W |lon_deg = 142 |lon_min =10|lon_sec =
 |CoordScale              = 
 |Sahəsi                  =14,7
 |Hündür nöqtəsi          =
 |Əhali           =99
 |Əhali il                = 2007
 |Yer xəritəsi            =
 |Yer xəritəsi 1          = 
 |Yer xəritəsi qeydləri   =  
}}[[Fayl:Marokau.JPG|thumb|200px|left|Atollun kosmosdan təsviri.]]
'''Marokau''' ({{lang-fr|Marokau}}) — Tuamotu arxipelaqına daxil olan kiçik [[atoll]] ([[Fransa Polineziyası]]). [[Hikueru]]dan 48&amp;nbsp;km cənub-şərqdə, Haodan isə 120&amp;nbsp;km qərbdə yerləşir.

== Coğrafiya ==
Atoll üçbucaq formaya malikdir. Adanın sahəsi 14,7&amp;nbsp;km²-dir. Daxilində [[laqun]] vardır. Okean suları ilə kiçik boğazla birləşir. Ada 1903-cü ildə siklomdan güclü zərər görmüşdür.

== İnzibati bölgüsü ==
İnzibati baxımından Hikueru kommunasına daxildir.

== Əhali ==
2007-ci il məlumatına görə adada 99 nəfər yaşayır.  Yeganə yaşayış məntəqəsi Vaioridir. Əhalinin əsas məşquliyyəti kənd təsərrüfatıdır ([[Kopra]] toplamaq).
== Mənbə ==
* [http://www.oceandots.com/pacific/tuamotu/manuhangi.htm Ada haqqında informasiya] {{ref-en}}

[[Kateqoriya:Sakit okeanın adaları]]
[[Kateqoriya:Okeaniya adaları]]</text>
      <sha1>1nyc5b0ensgx33ktbkwpzbka2pk95bs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Janrlarına görə Böyük Britaniya teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>601856</id>
    <revision>
      <id>6570134</id>
      <parentid>4867885</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:59:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="136" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Böyük Britaniya teleserialları| ]] 
[[Kateqoriya:Ölkələrinə və janrlarına görə teleseriallar|Böyük Britaniya]]</text>
      <sha1>1h1dueyd8r0gz1s15c9pj9h938yqb3o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gəncə Dövlət Kukla Teatrı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>604060</id>
    <revision>
      <id>6571110</id>
      <parentid>6568885</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yusif Atakishiyev</username>
        <id>115259</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5127" xml:space="preserve">{{Teatr 
 |Adı               = Gəncə Dövlət Kukla Teatrı
 |Orijinal adı      = 
 |Şəkil             = Gəncədə Lüteran kilsəsi.jpg
 |Şəklin ölçüsü     = 250px
 |Şəklin izahı      = 
 |Əvvəlki adı       = 
 |Teatrın tipi      = Kukla teatrı
 |Əsası qoyulub     = [[18 sentyabr]] [[1986]]
 |Təsisçi           = 
 |Bağlanıb          = 
 |Teatrın truppası  = 
 |Janrlar           = 
 |Mükafatları       = 
 |Yerləşir          = {{AZE}}, [[Gəncə|Gəncə şəhəri]]
 |Ünvanı            = Əhməd Cəmil küçəsi, 105
 |Metro             = 
 |Telefon           = (022) 267-16-10
 |Memarlıq üslubu   = Eklektika
 |Layihə müəllifi   = 
 |Memar             = 
 |Heykəltəraş       = 
 |Tikilib           = [[1902]]
 |Açılıb            = 
 |Təmir olunub      = 
 |Genişləndirilib   = 
 |Dağıdılıb         = 
 |Bərpa edilib      = 
 |Tutumu            = 
 |Status            = 
 |Direktoru         = [[Fərmail Paşayev]]
 |Bədii rəhbəri     = 
 |Baş rejissoru     = 
 |Baş dirijoru      = 
 |Baş baletmeysteri = 
 |Baş xormeysteri   = 
 |Baş rəssamı       = 
 |Saytı             = 
 |Vikianbar         = Lutheran Church in Ganja
}}

'''Gəncə Dövlət Kukla Teatrı''' — [[Gəncə]] şəhərində yerləşən teatr. Kukla teatrı [[18 sentyabr]] [[1986]]-cı il tarixində yaradılmışdır.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ganja.az/az/mədəniyyət/teatrlar/332-gəncə-dövlət-kukla-teatrı|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200223142619/http://www.ganja.az/az/m%C9%99d%C9%99niyy%C9%99t/teatrlar/332-g%C9%99nc%C9%99-d%C3%B6vl%C9%99t-kukla-teatr%C4%B1|archivedate=2020-02-23|title=Gəncə Dövlət Kukla Teatrı|author=ganja.az|date=|publisher=|accessdate=2019-11-19|language=az|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

== Tarixi ==
Gəncə Dövlət Kukla Teatrı [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]&lt;nowiki/&gt;nin 18 sentyabr 1986-cı il tarixli 299 saylı əmrinə əsasən yaradılmışdır. Bu müddət ərzində teatrda 100-ə yaxın tamaşa hazırlanmışdır. Teatrda ildə 250 tamaşa oynanılır. Hər il proqnoz üzrə 4 tamaşa hazırlanır. Repertuarda [[Azərbaycan]] yazıçıları ilə bərabər dünya xalqlarının əsərlərinə də üstünlük verilir.&lt;ref name=&quot;:02&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=http://ganja.mctgov.az/az/view/360/50/Gence-Dovlet-Kukla-Teatri|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180926131054/http://ganja.mctgov.az/az/view/360/50/Gence-Dovlet-Kukla-Teatri|archivedate=2018-09-26|title=Gəncə Dövlət Kukla Teatrı|author=ganja.mctgov.az|date=|publisher=|accessdate=2019-11-19|language=az|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Gəncə Dövlət Kukla Teatrı bir çox Beynəlxalq festivallarda da iştirak edib. Teatrın kollektivi Şərq Xalqları Kukla Teatrları Festivalında ([[Almatı]], [[1994]]), Birinci Beynəlxalq Kukla Teatrları Festivalında ([[Kutaisi]], [[1996]]), Kukla və Kölgə Oyunları Festivalında ([[İzmir]], [[1999]], [[2001]], [[2003]]), &quot;Ən Yaxşı Uşaq Tamaşaları&quot; Festivalında ([[Bakı]], [[2000]]), Beynəlxalq Qaragöz Kukla və Kölgə Teatrları Festivalı ([[Bursa]], [[2001]]), &quot;Sehrli pərdə&quot; Uşaq Tamaşaları Festivalı ([[Torqoviş]], [[2005]]), &quot;Milli Klassiklər Kukla Teatrlarının Səhnəsində&quot; Festivalında ([[İvano-Frankovsk]], [[2005]]), Kukla Teatrları Həftəsi (Bakı, [[2008]]) [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]&lt;nowiki/&gt;nı təmsil etmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://portal.azertag.az/az/node/6032|archiveurl=|archivedate=|title=Gəncə Dövlət Kukla Teatrı|author=portal.azertag.az|date=|publisher=|accessdate=2019-11-19|language=az}}&lt;/ref&gt;

=== Teatr binası ===
Bina [[1902]]-ci ildə [[Gəncə Kişi Gimnaziyası|Gəncə kişi gimnaziyası]]&lt;nowiki/&gt;nın rəhbərliyi tərəfindən [[Alman lüteran kilsəsi (Gəncə)|pravoslav kilsəsi]] kimi inşa edilmişdir. Tikintidə əsasən bişmiş kərpicdən istifadə olunmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Binanın ümumi sahəsi 650 m&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;-dir. 1 zal, 1 foye və 15 otaqdan ibarətdir. Əhməd Cəmil küçəsində yerləşən, xristian dini abidələr sırasına daxil edilir.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== Gəncə Dövlət Kukla Teatrnın yaradıcı heyət ==
'''Rejissorlar'''

* [[Şamil Məmmədli]] - quruluşçu rejissor

'''Rəssamlar'''

* [[Əntiqə Bədirova]] - baş rəssam
* [[Sara Məmmədova]] - quruluşçu rəssam

'''Əməkdar artist'''

* [[Xudayət Əsgərov]]

'''Aktyorlar'''

* [[Səməd Xanəhmədov]]
* [[Elmar Vəliyev]]
* [[Nahidə Namazova]]
* [[Mahirə Haqverdiyeva]]
* [[Yeganə Məmmədova]]
* [[Nərmin Şərifova]]

== İstinadlar ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Həmçinin bax ==

*[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]
*[[Gəncə Dövlət Filarmoniyası]]
*[[Azərbaycan teatrlarının siyahısı]]

== Xarici keçidlər ==
* [http://azteatr.musigi-dunya.az/file?id=88&amp;dt=49 Gəncə Dövlət Kukla Teatrı (GDKT) - ''azteatr'']

{{Gəncənin görməli yerləri}}

[[Kateqoriya:Gəncənin görməli yerləri]]
[[Kateqoriya:Gəncə memarlığı]]
[[Kateqoriya:Gəncə tikililəri]]
[[Kateqoriya:Gəncədə mədəniyyət]]
[[Kateqoriya:Gəncə teatrları]]</text>
      <sha1>37bf6eezqm8szos39imhgysyakbmk9s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>604742</id>
    <revision>
      <id>6571725</id>
      <parentid>6566885</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1087" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Əlcəzairdəki ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Algeria.svg|50px|right]]
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |qrupların stili         = background:#4682B4	
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Əlcəzair]]də yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  =  [[Əlcəzair Kasbahı]] {{•}} [[Qalatu Bəni Həmmad]] {{•}}  [[Cəmilə (şəhər)|Cəmilə şəhəri]] {{•}}  [[Mzab]] {{•}}  [[Tassilin Accer]] {{•}}  [[Timqad]] {{•}}  [[Tipaza]]
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Algeria|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Əlcəzair]]
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>99zuvtbdhh22ohs09c233ri6uwrx1f2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571727</id>
      <parentid>6571725</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:38:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Şablon:Əlcəzairin Ümumdünya irsi]] səhifəsinin adını [[Şablon:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1087" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Əlcəzairdəki ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Algeria.svg|50px|right]]
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |qrupların stili         = background:#4682B4	
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Əlcəzair]]də yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  =  [[Əlcəzair Kasbahı]] {{•}} [[Qalatu Bəni Həmmad]] {{•}}  [[Cəmilə (şəhər)|Cəmilə şəhəri]] {{•}}  [[Mzab]] {{•}}  [[Tassilin Accer]] {{•}}  [[Timqad]] {{•}}  [[Tipaza]]
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Algeria|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Əlcəzair]]
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>99zuvtbdhh22ohs09c233ri6uwrx1f2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Əfqanıstandakı ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>604774</id>
    <revision>
      <id>6571681</id>
      <parentid>6566884</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:26:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="801" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Əfqanıstandakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Afghanistan.svg|50px|left]]
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|right]]
 | başlıq = [[Əfqanıstan]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Cam minarəsi]] {{•}} [[Bamiyan Budda heykəlləri]]
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Afghanistan|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Əfqanıstandakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4nzpow8s18kiqvgdf71o9p9acnb94zb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571683</id>
      <parentid>6571681</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:26:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Şablon:Əfqanıstandakı Ümumdünya İrsi]] səhifəsinin adını [[Şablon:Əfqanıstandakı ümumdünya irsi]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="801" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Əfqanıstandakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Afghanistan.svg|50px|left]]
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|right]]
 | başlıq = [[Əfqanıstan]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Cam minarəsi]] {{•}} [[Bamiyan Budda heykəlləri]]
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Afghanistan|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Əfqanıstandakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4nzpow8s18kiqvgdf71o9p9acnb94zb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Məhəmməd-Şəfi Süleymanov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>607776</id>
    <revision>
      <id>6571172</id>
      <parentid>6189301</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:34:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8619" xml:space="preserve">{{Futbolçu
 |adı                           = Məhəmməd-Şəfi Süleymanov
 |orijinal adı                  = 
 |tam adı                       = Məhəmməd-Şəfi Kamiloviç Süleymanov
 |ləqəbi                        = 
 |şəkil                         = Magomed-Shapi Suleymanov (2019).jpg
 |şəklin ölçüsü                 = 
 |şəklin izahı                  = Məhəmməd-Şəfi Süleymanov. 2019-cu il
 |doğum tarixi                  = 16.12.1999
 |doğum yeri                    = [[Mahaçqala]], [[Rusiya Federasiyası]]
 |vətəndaşlığı                  = {{RUS}}
 |boyu                          = 171
 |çəkisi                        = 
 |əsas ayağı                    = Sağ
 |mövqeyi                       = [[Hücumçu (futbol)|Hücumçu]]
 |indiki klubu                  = [[Krasnodar FK]]
 |nömrəsi                       = 93
 |gənclər klubları              = {{futbol karyerası
  |2006-2013|{{bayraq|Rusiya}} [[RSDYuShOR-2 Maxaçqala]]|
  |2013-2017|{{bayraq|Rusiya}} [[Krasnodar FK]]|
  }}
 |klublar                       = {{futbol karyerası
  |2017-h.h|{{bayraq|Rusiya}} [[Krasnodar FK]]|(38) (12)
  |2018-h.h|→{{bayraq|Rusiya}} [[Krasnodar FK-II]]|(17) (3)
  }}
 |milli yığma                   = {{futbol karyerası
  |2014-2015|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya milli futbol komandası (16 yaşlılar)|Rusiya (16 yaşlılar)]]|13 (6)
  |2015-2016|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (17 yaşlılar)|Rusiya (17 yaşlılar)]]|9 (2)
  |2016-2017|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (18 yaşlılar)|Rusiya (18 yaşlılar)]]|12 (0)
  |2017-h.h|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (19 yaşlılar)|Rusiya (19 yaşlılar)]]|5 (2)
  |2019-h.h|{{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya  milli futbol komandası (21 yaşlılar)|Rusiya (21 yaşlılar)]]|4 (2)
  }}
 |vikianbar                     = Magomed-Shapi Suleymanov
 |klub haqqında məlumatların yenilənməsi = 03. 11. 2019
 |yığma haqqında məlumatların yenilənməsi = 15. 10. 2019
}}
'''Məhəmməd-Şəfi Kamiloviç Süleymanov''' (16 dekabr 1999, [[Mahaçqala]]) — rusiyalı futbolçu, [[Krasnodar FK|Krasnodar]] klubunun və Rusiyanın gənclər komandasının hücumçusu.&lt;ref&gt;https://fckrasnodar.ru/en/team/squad/player/?person_id=103153#player-stat-tab&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
16 dekabr 1995-ci ildə [[Maxaçqala]] şəhərində anadan olub. Valideynləri Ağul rayonunun Çıraq kəndinin sakinləridir.&lt;ref&gt;https://www.transfermarkt.com/shapi-suleymanov/profil/spieler/335725&lt;/ref&gt;

== Klub karyerası ==
6 yaşında Mahaçqalada 2 nömrəli RSDYUSHOR-da məşqçiləri Semen Valyavsky, Mirzə Mirzəyev və Rüstəm İzbulatovla futbol oynamağa başladı. 2008-ci ildə [[Anapa]] şəhərində baş tutan &quot;Spartak əfsanələri&quot; turnirində Süleymanov 1996-cı il təvəllüdlü komanda üçün turnirin &quot;ən texniki oyunçusu&quot; seçildi. [[Mahaçqala]]da 2013-cü ilə qədər futbol oynadı.

2012-ci ildə [[Anji Mahaçqala FK]]nın Akademiyasında bir baxışdan keçirildi, amma qəbul edilmədi. 2013-cü ildə Krasnodar Akademiyasına keçdi. Rusiya Peşəkar Futbol Liqasında debütü &quot;Krasnodar-2&quot; üçün 12 mart 2017-ci ildə FC Anqust Nazran-a qarşı oyunda oldu.&lt;ref&gt;https://www.pfl-russia.com/competitions/season-2016-2017/south/matchprotocol.php?match=3.014&lt;/ref&gt;

16 iyul 2017-ci ildə &quot;[[Rubin Kazan FK|Rubin Kazan]]&quot; ilə oyunda &quot;[[Krasnodar FK|Krasnodar]]&quot; üçün [[Rusiya Premyer Liqası]]nda debüt etdi.

27 iyul 2017-ci ildə [[UEFA Avropa Liqası]]nın üçüncü təsnifat mərhələsində Lyngby-ya qarşı keçirdiyi ikinci əsas heyət oyununda, 93-cü dəqiqədə komandasına 2–1 hesablı qələbə qazandırdı. Bununla da o, UEFA-nın klub yarışlarında (17 yaş 7 ay 11 gün) 1980-ci ildə [[Sergey Rodionov]] tərəfindən imza atılan rekordu yeniləyən ən gənc rus oyunçusu oldu.&lt;ref&gt;https://www.championat.com/football/news-2862614-sulejmanov---samyj-molodoj-avtor-gola-rossijskih-komand-v-evrokubkah-v-istorii.html&lt;/ref&gt;

26 avqust 2018-ci il tarixində 2018–19 mövsümünün ilk görünüşündə Rusiya Premyer Liqasının ilk qolunu, [[Orenburq FK|Orenburq]]la 1–1 hesablı bərabərlikdə 88-ci dəqiqədə vurdu. 1 sentyabr 2018-də növbəti oyunda, əlavə vaxtda başqa bir qol vurdu. Bu, Krasnodarın son çempion [[Lokomotiv Moskva FK|Lokomotiv Moskva]] üzərində 2–1 hesablı qələbə qazandırdı. 24 sentyabr 2018-ci ildə [[Krılya Sovetov FK|Krylia Sovetov]]a qarşı keçirdiyi dördüncü oyunda üçüncü dəfə yenidən qol vurdu.

21 fevral 2019-cu ildə, [[Krasnodar FK|Krasnodar]]ın Avropa Liqasının 1/32 final turunda [[Bayer 04 FK|Bayer Leverkusen]]i turnirdən kənarlaşdıran qolun müəllifi oldu. 14 mart 2019-cu il tarixində, 1/16 final turunda, bu dəfə [[Krasnodar FK|Krasnodar]]la Valensiyanın qarşılaşdığı matçda komandası üçün qol vursa da, bu qol klubu turnirdə davamedici kimi çıxışına imkan vermədi və klub Avroliqa ilə vidalaşdı. 31 mart 2019 tarixində, Rusiya Premyer Liqasında birinci turda, doğma klubu [[Anji Mahaçqala FK|Anji Mahaçqala]]ya qarşı oyunda 2 qola imza atdı və komandasının qələbəsin də böyük pay sahibi oldu. Matç 5–0-lıq Krasnodarın qələbəsi ilə başa çatdı.&lt;ref&gt;https://int.soccerway.com/players/magomed-suleymanov/424263/&lt;/ref&gt;

13 avqust 2019-cu ildə, Krasnodar Çempionlar Liqasının seçmə matçlarında debüt oyununu keçirərək, [[Portu FK|Porto FK]]-la qarşılaşdı və 3: 2 hesablı qələbədə, klubuna ilk matçda 0–1 ev məğlubiyyətinin əvəzini çıxmağa kömək etdi.&lt;ref&gt;https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/season=2020/matches/round=2001138/match=2027009/&lt;/ref&gt;

Üçüncü mövsümündə Krasnodarın əsas komandasında özünə yer etmiş bir oyunçudur. 27 iyul 2019-cu ildə Süleymanov, 3-cü dövrənin matçında 80-ci dəqiqədə, [[Soçi FK|Soçi]]yə qol vurdu və bu qol möhtəşəmliyi ilə seçildi.&lt;ref&gt;https://www.sports.ru/football/match/1342678/#online&lt;/ref&gt; 24 avqust 42-ci dəqiqədə Moskva [[Lokomotiv Moskva FK|Lokomotiv]] ilə matçda hesabı bərabərləşdirən qola imza atdı. 15 sentyabr [[Krılya Sovetov FK|Krylya Sovetov]] ilə oyunda hesabı bərabərləşdirərək komandasının oyunda ilk qolunu vuldu. 29 sentyabr Tula &quot;[[Arsenal Tula FK|Arsenal]]&quot; ı 11-ci turun matçında 69-cu dəqiqədə yenidən qol vurdu.

== Milli komanda karyerası ==
22 mart 2019-cu ildə Rusiya gənclər komandası üçün İsveçlə yoldaşlıq oyununda debüt etdi,&lt;ref&gt;https://rfs.ru/match/47466&lt;/ref&gt; bu görüşdə qol və komanda yoldaşı İvan İqnateyevə assist ilə yadda qaldı. Martın 25-də, 46-cı dəqiqədə əvəzləndiyi Norveç millisinə qarşı matçda da oynamışdı. Krasnodar Akademiyasının digər dörd şagirdi ilə birlikdə Rusiya gənclər komandasının Avro-2021-nin seçmə mərhələsindəki oyunlarına (6 sentyabr 2019-cu il, Serbiya millisi ilə 10 sentyabr 2019-cu il Bolqarıstan millisi ilə) görüşlərə çağrıldı, ancaq zədə səbəbiylə iştirak edə bilmədi. Oktyabrın 11-də, Polşa ilə ev oyununda, 91-ci dəqiqədə hesabı bərabərləşdirdi — 2: 2.

== Karyera statistikası ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |Turnir
!Oyun
!Qol
!Assist
!Sarı
!2-ci sarı
!Qırmızı
|-
| colspan=&quot;2&quot; |Ümumi :
|81
|22
|18
|12
|1
| -
|-
|{{bayraq|Rusiya}}
|'''[[Rusiya Premyer Liqası]]'''
|38
|12
|4
|7
| -
| -
|-
|{{bayraq|Rusiya}}
|'''Rusiya Birinci Liqa'''
|15
|3
|6
|3
|1
| -
|-
|[[Fayl: UEFA.png|20px]]
|'''[[UEFA Avropa Liqası]]'''
|12
|3
|2
|1
| -
| -
|-
|[[Fayl: UEFA.png|20px]]
|'''[[UEFA Gənclər Liqası]]'''
|5
|1
|6
| -
| -
| -
|-
|[[Fayl: UEFA.png|20px]]
|'''[[UEFA Çempionlar Liqası]]'''
|4
|2
| -
| -
| -
| -
|-
|{{bayraq|Rusiya}}
|'''[[Rusiya Kuboku]]'''
|4
| -
| -
| -
| -
| -
|-
|[[Fayl: UEFA.png|20px]]
|'''[[UEFA Avropa Liqası Təsnifat mərhələsi|Avropa Liqası Təsnifat mərhələsi]]'''
|3
|1
| -
|1
| -
| -
|}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Rusiya futbolçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Vinger (futbol)|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Rusiya milli gənclər futbol komandasının oyunçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Rusiya U-21 milli futbol komandasının oyunçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Krasnodar FK oyunçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Giresunspor FK oyunçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Rusiya Premyer Liqası futbolçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Legioner Rusiya futbolçuları|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Türkiyədə legioner futbolçular|Süleymanov]]
[[Kateqoriya:Krasnodar-2 FK oyunçuları|Süleymanov]]</text>
      <sha1>s56i2gup1ryl9n4se3eu1n2x6kch1jp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nassinyi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>608225</id>
    <revision>
      <id>6571720</id>
      <parentid>5003038</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2736" xml:space="preserve">{{YM
 |növü                                    = [[Kommuna (Fransa)|Kommuna]]
}}

'''Nassinyi''' ({{dil-fr|Nassigny}}) — [[Fransa]]&lt;nowiki&gt;da&lt;/nowiki&gt; kommuna, [[Overn]] regionunda yerləşir. Departament — [[Alye]]. 
[[Erisson (kanton)|Erisson]] kantonuna daxildir.  Kommunanın dairəsi — [[Monlüson (rayon)|Monlyuson]].

Nassinyi [[1987]]-ci ildə ''Institut national de l'information géographique et forestière'' Jan-Jorj Affholder tərəfindən edilən hesablamalara görə Fransanın mərkəzi icmasıdır ([[Korsika]] da daxil olmaqla).

[[INSEE]] kodu — 03193.

== Əhalisi ==
[[2008]]-ci ildə əhalinin sayı 186 nəfər təşkil edirdi.
{{Əhalinin sayı|
1962= 131|
1968= 181|
1975= 147|
1982= 150|
1990= 156|
1999= 145|
2008= 186|
| source = [http://www.insee.fr/fr/themes/tableau_local.asp?ref_id=POP&amp;millesime=2010&amp;nivgeo=COM&amp;codgeo=03193 INSEE]
}}
== İqtisadiyyatı ==
2007-ci ildə 114 yaşında (15-64 yaş arasında) 82 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 32 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.9%, 1999-cu ildə 76.1%). Fəal olan 82 nəfərdən 76 nəfər (42 kişi və 34 qadın), 6 nəfər işsiz (3 kişi və 3 qadın) idi. Fəal olmayan 32 nəfər arasında 6 nəfər şagird və ya tələbə, 14 nəfər təqaüdçü, 12 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=&amp;codeZone=03001-COM&amp;idTheme=2|title=Emploi et population active 1999 et 2007|publisher=INSEE|lang=fr|accessdate=2012-7-27|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BEcfNs5O?url=http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=|archivedate=2012-10-07}}&lt;/ref&gt;.
== Görməli yerləri ==
* Nassinyi qalası (XV əsr)
* La-Gerş qalası (XV əsr)
* [[Sen-Marten]] ibtidai kilsəsi (XI əsr)
* Berri kanalı
== Həmçinin bax ==
* [[Fransa rayonlarının siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/methodes/nomenclatures/cog/fichecommunale.asp?codedep=03&amp;codecom=193|title=Milli Statistika İnstitutu — Nassinyi|lang=fr|accessdate=2012-7-25|archiveurl=https://www.webcitation.org/6B3AXMcDc?url=http://www.insee.fr/fr/methodes/nomenclatures/cog/fichecommunale.asp?codedep=03|archivedate=2012-09-29|deadlink=no}}
* {{cite web|url=http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24604|title=Nassinyi|publisher=cassini.ehess.fr|lang=fr|accessdate=2012-12-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DcsRoshd?url=http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24604|archivedate=2013-01-12|deadlink=no}}

{{Alye departamentinin kommunaları}}

[[Kateqoriya:Alye departamentinin kommunaları]]</text>
      <sha1>pci66q5y402nairn8y9rzdzp3cl1pub</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Səddamın Partizanları</title>
    <ns>0</ns>
    <id>610834</id>
    <revision>
      <id>6570189</id>
      <parentid>4960918</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:35:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8332" xml:space="preserve">{{Hərbi birləşmə
|adı                 = Fədain Səddam
|orijinal adı        = فدائيي صدام
|şəkil               = Fedayeen Saddam SSI.svg
|şəkil_izah          = 
|illər               = 1995–2003
|ölkə                = {{IRQ}}
|tabeçilik           = 
|daxildir            = 
|növü                = [[Ordu]]
|tərkibi             = 
|vəzifəsi            = 
|sayı                = 40.000
|struktur vahidi     = 
|yerləşməsi          = 
|ləqəbi              = &quot;Fədailər&quot;
|himayədarı          = 
|şüarı               = &quot;Allahu Əkbər&quot;
|rəngləri            = [[Qara]]
|marşı               = 
|tilsimi             = 
|təchizatı           = 
|müharibələr         = 
|döyüşlər            = 
|fərqlənmə nişanları = 
|indiki komandiri    = 
|məşhur komandirləri = 
}}
'''Səddamın Partizanları''' və ya '''Səddamın Fədailəri''' — [[İraq]]da 1995-ci ildən 2003-cü ilədək fəalliyyət göstərən İraqın rəsmi ordusu. Ali baş komandanı [[Səddam Hüseyn]] olub.

== Tarixi ==

=== Erkən illər ===
Uday Hüseyn 1995-ci ildə Baas Partiyasına ən çox sadiq olan İraq bölgələrindən on-on beş min çağırışçı ilə Fedayeen Səddamı qurdu. Uday, Fədain qaçaqmalçılıq və rəqibləri yatırtmaq kimi şəxsi səbəblərdən istifadə etdi. Milis komandiri Udayın İraqa Respublika Qvardiyasından silah göndərdiyi aşkarlananda 1996-cı ildə Qusay Hüseynə verildi.

Səddam hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmadan əvvəl qüvvə Udayın nəzarəti altında geri yerləşdirildi. 1998-ci ildə Əşbal Səddan Fədain-ə üzv olmaq üçün gənc uşaqları işə cəlb etmək və yetişdirmək üçün yaradılmışdır. Əşbal, 10 və 15 yaş arasındakı oğlanları, kiçik silah və piyada taktikası, habelə sədaqət kondisionerləri üçün təlimə cəlb etdi.

=== 2003 İraqın işğalı ===
Fədain Səddam 2003-cü ildə ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi koalisiya qüvvələri tərəfindən İraqa hücumuna qədər böyük beynəlxalq diqqəti qaldırmadı. İraq ordusu və Respublika Qvardiyası tez bir zamanda dağıldı, Fədain qüvvələri koalisiya istilasına sərt müqavimət göstərdilər. [[ABŞ]]-ın strategiyası digər şəhərləri keçib birbaşa [[Bağdad]]a getmək idi. Buna cavab olaraq Fədain döyüşçüləri şəhərlərə girdilər və arxa təchizat karvanlarına partizan tipli hücumlar etdilər. Bu konvoylar cəhd edirdi, lakin ümumiyyətlə [[Bağdad]]a sürətlə irəliləmək üçün dayanmırdılar. Evdən ərzaq, su, sursat, tibbi ləvazimat və poçt gətirərək sürətli irəliləməyə can atırdılar. Bunlar, [[Küveyt]]də tədarükü yüklədikdən sonra, [[İraq]]ın cənubundakı kir yollarında mümkün qədər sürətli hərəkət edən çox yüngül silahlı yük maşınları idi. Bir dəfə [[İraq]]ın mərkəzinə yaxınlaşmağa başladılar və daha çox asfaltlanmış yollar var idi. Demək olar ki, həmişə ən azı bir neçə gün geri qalırdılar. Bu, təcavüzkar konvoyları hücuma həssas etdi. Bu yük avtomobillərində, ümumiyyətlə, əvvəl döyüş təcrübəsi olmayan orta sıralara qədər sıralanan əsgərlər var idi. Məsələn, bu yük maşınları əsasən sürücü və yük maşını komandirinin saxladığı iki tüfənglə müdafiə olunurdu. Beləliklə, nisbətən kiçik bir qüvvə ilə Fedayeen karvandakı son yük maşınlarına və ya karvanla əlaqəsini itirmiş yük maşınlarına hücum edə bilər. Fedayeen üçün bu təcrid edilmiş zəif qorunan avtomobilləri ələ keçirmək və ya məhv etmək asan idi. Fedayeen, habelə İraq ordusunda əhval-ruhiyyəni qorumaq və mülki şəxslərin üsyan etməməsi üçün qorxudan istifadə etdi. Çoxmillətli koalisiya diqqəti cənub şəhərlərindən nizamsız qüvvələrin kökünü kəsmək, irəliləməni iki həftəyə təxirə salmaq vəzifəsinə yönəltməyə məcbur oldu. İşğal zamanı Fedayeen döyüşçüləri əsasən AK-47 hücum tüfənglərini, raketlə işləyən əl bombalarını, pulemyotları və yük maşını quraşdırılmış artilleriya və minaatanları istifadə etdilər. İşğalçı qüvvələrin istifadə etdiyi həddindən artıq texnoloji üstünlüyü sındırmaq üçün gizli istifadə etdilər.

Aprel ayının ilk həftəsinin sonunda Koalisiya qüvvələri əsasən Fedayeen qüvvələrini cənub şəhərlərindən çıxarmağa müvəffəq oldu. Şiə əhalisi döyüşçülərə çox dəstək vermədi, baxmayaraq ki, çoxları qorxudular. Bu amil, həddindən artıq güclü güclə birlikdə, ABŞ ərazisindəki qüvvələrə tez bir şəkildə həlledici bir yer verdi. Bu, uzanan təchizatı xətlərindəki təzyiqi azaltdı və avansın davam etməsini təmin etdi. 9 apreldə [[Bağdad]], [[Səddam Hüseyn]] rejimini təsirli şəkildə sonlandıran Fedayeen nizamsızları, xarici könüllülər və Xüsusi Respublika Qvardiyasının qalıqları tərəfindən yalnız sporadik müqavimət göstərərək [[ABŞ]] qüvvələrinin üzərinə düşdü. Düşən son şəhər olan [[Tikrit]] aprelin 15-də alındı.

=== İraq üsyanları ===
Bağdadın süqutu Fedayeen Səddamın mütəşəkkil bir hərbçi olmasına təsirli bir şəkildə son verdi. Müharibə zamanı onun bəzi üzvləri öldü. Ancaq çox sayda insan sağ qaldı və [[Səddam Hüseyn]]in hakimiyyətdən getməsindən sonra da mübarizəni davam etdirməyə hazır oldu. Bir çox keçmiş üzvlər, [[ABŞ]]-ın rəhbərlik etdiyi işğala qarşı durmağa başlayan, İraq üsyançılığı olaraq bilinən partizan təşkilatlarına qatıldılar. İyun ayına qədər İraqın mərkəzi və şimalında, xüsusən sünni üçbucağı kimi tanınan ərazidə bir üsyan açıq şəkildə davam edirdi. Fedayinin bəzi bölmələri də İraqın sünni bölgələrində digər üsyançı təşkilatlardan asılı olmayaraq fəaliyyətini davam etdirdi. 30 noyabr 2003-cü ildə, Sünni Üçbucağının [[Səmərra]] qəsəbəsindən keçən bir ABŞ karvanının, 100-dən çox İraq partizanının, Fedayeen Saddam ticarət markası geydiyi bildirildi. Dəqiq olaraq müqavimətdə nə qədər təsir göstərdikləri, xüsusən [[Səddam Hüseyn]]in 13 dekabr 2003-cü ildə tutulmasından sonra mübahisə mənbəyi oldu.

=== Əlavə rollarda ===
Fədain Səddam tərəfdarı milislərin bəzi vəhşicəsinə hərəkətlərini həyata keçirir. Onların məhkəmədənkənar edamlar edildiyi bildirilir. Əlavə olaraq, qaçqınlığın qarşısını almaq üçün İraq ordusunun gücləndiriciləri kimi çıxış etdikləri düşünülmüşdür. Hüseyn hakimiyyətinin son iki ilində, şübhəli qadınları hədəf alan baş kəsmə kampaniyası Fahişəlik və elitası Fədain bölməsi tərəfindən həyata keçirilərkən 200-dən çox insanın öldürüldüyü bildirildi.

== Nizamsız Qüvvələr ==
Fedayeen Səddam İraqın nizamlı silahlı qüvvələrinin bir hissəsi deyildi, əksinə nizamsız qüvvələrin bölünməmiş bir hissəsi kimi fəaliyyət göstərirdi. Bunun nəticəsində Fədain, hərbi zəncir vasitəsilə deyil, birbaşa Prezident Sarayına məlumat verdi. Fedayinlər yaraqlı olsa da, elit bir hərbi qüvvə deyildilər, əksər hallarda yalnız əsas hazırlıq alır və ağır silahlar olmadan fəaliyyət göstərirdilər. Bunlar İranın Bəsic və ya Suriyanın Şabbiha milislərinə bir qədər bənzəyirdi.

Digər yaraqlılar kimi, Fədain də könüllüdür və bölmələrə rəsmi maaş verilmir. Nəticədə, üzvlərin əksəriyyəti qəsdən qaçırılan ticarət və yüksək keyfiyyətli xidmətlərə (yəni yeni avtomobillər, məmurlara ayrılmış xəstəxanalar, bahalı elektronika) və bir növ əmlaka sahib olsalar da, ümumi əhalidən əmlakın oğurlanması və oğurlanmasına əl atdılar. ümumi yaşayış səviyyəsi dövrün orta İraqlılarından xeyli yüksəkdir. Qrupun açıq bir dini mənsubiyyəti olmadığına görə, sünni və şiə üzvlərinin qarışıqlığı var idi.

&quot;Fədain Səddam&quot; Səddam Hüseyn hökumətinə ən sadiq təşkilatlardan biri idi və yerli müxaliflərə qarşı siyasi etibarlı bir qüvvə idi. Fedayeen, 2003-cü ildəki müharibədə Amerikanın işğalına müqavimət göstərərək bir rol oynadı.</text>
      <sha1>oahtdyr4i53ly8k5e9oqmr63fj6rz1w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Janrlarına görə Çexiya teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>612317</id>
    <revision>
      <id>6570137</id>
      <parentid>4970609</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="113" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Çexiya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə və janrlarına görə teleseriallar|Çexiya]]</text>
      <sha1>o9yot2rr5tv2j8zqz4jtvinq1gs7xtg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Janrlarına görə Almaniya teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>612383</id>
    <revision>
      <id>6570136</id>
      <parentid>4970791</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:00:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Almaniya teleserialları]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə və janrlarına görə teleseriallar|Almaniya]]</text>
      <sha1>doqlv313wgzmt4ijbr4k7haata6c7gk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Fələstindəki ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>612469</id>
    <revision>
      <id>6571750</id>
      <parentid>6566886</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:54:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1095" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Fələstindəki ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |başlığın stili       = background:#4682B4	
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Palestine.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |qrupların stili         = background:#4682B4	
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Fələstin]]də yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Battir]] {{•}} [[Qüds]] (qədim şəhər) {{•}} [[Əl Xəlil]] şəhəri {{•}} [[İsanın doğuluşu kilsəsi və zəvvarlar cığırı]] 

 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Palestine|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Fələstindəki ümumdünya irsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Fələstin]]
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l6p1utkf2hdo1ttsh27c2nmcqlw0yjx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571753</id>
      <parentid>6571750</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:57:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1045" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Fələstindəki ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |başlığın stili       = background:#4682B4	
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Palestine.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |qrupların stili         = background:#4682B4	
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Fələstin]]də yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Battir]] {{•}} [[Qüds]] (qədim şəhər) {{•}} [[Əl Xəlil]] şəhəri {{•}} [[İsanın doğuluşu kilsəsi və zəvvarlar cığırı]] 

 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Palestine|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Fələstindəki ümumdünya irsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fe5gaiymcx1cq6s7ond0393uhpucque</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Ekvadordakı ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>613234</id>
    <revision>
      <id>6571657</id>
      <parentid>6566882</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:14:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Şablon:Ekvadordakı Ümumdünya İrsi]] səhifəsinin adını [[Şablon:Ekvadordakı ümumdünya irsi]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="844" xml:space="preserve">{{Navbox
 | ad= Ekvadordakı Ümumdünya İrsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Ecuador.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |başlıq = [[Ekvador]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[İnklərin yol sistemi]] {{•}} [[Kito]] şəhəri {{•}} [[Kuenka (Ekvador)|Kuenka]] şəhərinin tarixi mərkəzi {{•}} [[Qalapaqos adaları]] {{•}} [[Sanqay Milli Parkı]] 
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Ecuador|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Ekvadordakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>n5pskh2ebosku5uua98fsxvigkdfav4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571664</id>
      <parentid>6571657</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:17:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="843" xml:space="preserve">{{Navbox
 | ad= Ekvadordakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Ecuador.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |başlıq = [[Ekvador]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[İnklərin yol sistemi]] {{•}} [[Kito]] şəhəri {{•}} [[Kuenka (Ekvador)|Kuenka]] şəhərinin tarixi mərkəzi {{•}} [[Qalapaqos adaları]] {{•}} [[Sanqay Milli Parkı]] 
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Ecuador|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Ekvadordakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l50nfjrp05k8tbc0wx6q7mujkk070eu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Efiopiyadakı ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>613292</id>
    <revision>
      <id>6571642</id>
      <parentid>6566881</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:11:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Şablon:Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi]] səhifəsinin adını [[Şablon:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1108" xml:space="preserve">{{Navbox
 |ad = Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Ethiopia.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Efiopiya]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Aksum]] qədim şəhəri {{•}} [[Avaş çayı]]nın aşağı axarı {{•}} [[Fasil-Qebbi]] {{•}} [[Harar]] {{•}} [[Konso]] mədəni landşaftı {{•}} [[Lalibela qaya kilsələri]] {{•}} [[Omo çayı]]nın aşağı axarı {{•}} [[Simien Milli Parkı]] {{•}} [[Tiya (arxeoloji ərazi)| Tiya arxeoloji ərazisi]] 
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Ethiopia|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fm7si95xhmuj4o0tmtjfvqdo62v9s64</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571655</id>
      <parentid>6571642</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1107" xml:space="preserve">{{Navbox
 |ad = Efiopiyadakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Ethiopia.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 |siyahıların stili         = 
 |təklərin stili            = 
 |cütlərin stili            = 
 | başlıq = [[Efiopiya]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 | background = 
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = [[Aksum]] qədim şəhəri {{•}} [[Avaş çayı]]nın aşağı axarı {{•}} [[Fasil-Qebbi]] {{•}} [[Harar]] {{•}} [[Konso]] mədəni landşaftı {{•}} [[Lalibela qaya kilsələri]] {{•}} [[Omo çayı]]nın aşağı axarı {{•}} [[Simien Milli Parkı]] {{•}} [[Tiya (arxeoloji ərazi)| Tiya arxeoloji ərazisi]] 
 
 |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Ethiopia|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>r5dfbpi9sw8vyq2v76qfznmswqcww8v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Estoniyadakı ümumdünya irsi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>613342</id>
    <revision>
      <id>6571666</id>
      <parentid>6566883</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:18:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Şablon:Estoniyadakı Ümumdünya İrsi]] səhifəsinin adını [[Şablon:Estoniyadakı ümumdünya irsi]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="769" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Estoniyadakı Ümumdünya İrsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Estonia.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 | başlıq = [[Estoniya]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = Qədim [[Tallin]] şəhəri {{•}} [[Struve Geodeziya Qövsü]] (9 ölkə ilə birlikdə) 
 
  |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Estonia|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Estoniyadakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8yo0r94qpxexypqfn19ryffdbpryfr7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571668</id>
      <parentid>6571666</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:19:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="768" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Estoniyadakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Estonia.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 | başlıq = [[Estoniya]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya İrsi]] obyektləri
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = Qədim [[Tallin]] şəhəri {{•}} [[Struve Geodeziya Qövsü]] (9 ölkə ilə birlikdə) 
 
  |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Estonia|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Estoniyadakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>r7yz3fplx5qd3qwfh26qqnewt91jb47</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571670</id>
      <parentid>6571668</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:22:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{Naviqasiya cədvəli
 | ad= Estoniyadakı ümumdünya irsi
 |navbar                  = 
 |state                   = collapsed
 |şəkil                  = [[Fayl:Flag of Estonia.svg|50px|right]] 
 |sol şəkil                 = [[Fayl:World Heritage Logo.png|50px|left]]
 | başlıq = [[Estoniya]]da yerləşən [[UNESCO]]-nun [[ümumdünya irsi]] obyektləri
 |qrup1  = 
 |siyahı1  = Qədim [[Tallin]] şəhəri {{•}} [[Struve Geodeziya Qövsü]] (9 ölkə ilə birlikdə) 
 
  |aşağı ='''{{Icon|Commons}} [[:Commons:Category:World Heritage Sites in Estonia|Vikianbar kateqoriyası]]'''{{*}}
'''{{Icon|Category}} [[:Kateqoriya:Estoniyadakı Ümumdünya İrsi|Kateqoriya]]'''
}}&lt;noinclude&gt;
[[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Ümumdünya irsi]] 
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rxy14jso2a8basq460t2d3rdzgl217n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Paseo del Prado</title>
    <ns>0</ns>
    <id>616550</id>
    <revision>
      <id>6571552</id>
      <parentid>6035545</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:56:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2716" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Paseo del Prado''' — [[İspaniya]]nın paytaxtı [[Madrid]] şəhərinin əsas bulvarlarından biridir. Bu şəhərin ən qədim şəhər dizaynlarından biridir və Bien de interes mədəni (BIC) statusuna malikdir. Plaza de Cibeles və Plaza del Emperador Carlos V arasında şimal-cənub istiqamətində yerləşir.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://www.espormadrid.es/2010/10/el-plan-especial-recoletos-prado-la.html
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20200127104902/https://www.espormadrid.es/2010/10/el-plan-especial-recoletos-prado-la.html
 |archivedate = 2020-01-27
 |title       = El Plan Especial Recoletos-Prado, a la espera de la Declaración de Impacto Ambiental
 |author      = 
 |date        = 7 oktyabr 2010
 |work        = 
 |publisher   = espormadrid.es
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt; 
[[Fayl:Paseo del Prado (Madrid) 04.jpg|thumb|left|Paseo del Prado, Madrid]]
[[Fayl:Estampa palacio de alcañices.jpg|thumb|left]]
[[Fayl:Vista general Museo del Prado.JPG|thumb|left|[[Prado muzeyi]]]]
[[Fayl:Madrid - Museo del Prado 4.JPG|thumb|left|[[Prado muzeyi]]]]
== Tarixi ==
Bu sıx ağaclı, geniş və mərkəzi [[prospekt]], şəhər sakinləri üçün əlamətdar yer və üç muzeyi əhatə edən İncəsənət Qızıl Üçbucağı da daxil olmaqla şəhərdəki mühüm mədəni və turizm yerlərinin yerləşməsidir: Prado Muzeyi (ilə Diego Veláqueque'nin Las Meninas və Francisco de Goya'nın La Maja vestida və La Maja desnuda), Thyssen-Bornemisza Muzeyi (səkkiz əsr Avropa rəsmini əhatə edən bir kolleksiya) və Reina Sofia Muzeyi (Pablo Picassonun Guernica'nın asıldığı yer) 20-ci əsrin sənət kolleksiyası arasında). Yaxınlıqda Parque del Buen Retiro və Casón del Buen Retiro (Prado Muzeyinin 19-cu əsr kolleksiyasına ev sahibliyi edir), habelə Real Akademia Española ([[İspan dili]] akademiyası), Bolsa de Madrid'in qərargahı yerləşir. (şəhər birjası) və Congreso de los Diputados (milli konqres).

Plan Xüsusi Recoletos-Prado kimi tanınan və Alvaro Sizanın başçılıq etdiyi beynəlxalq memarlar qrupu tərəfindən müəllif olan Paseo del Prado və Paseo de Recoletos'un hərtərəfli islahatı və canlandırılması ilə bağlı mübahisəli bir layihə 23 il tarixində şəhər məclisi tərəfindən təsdiq edildi. İyun 2005, lakin 2010-cu ilin dekabr ayından etibarən ətraf mühitə təsiri öyrənilməsi davam edir və yenidənqurma işlərinə başlanılmamışdır.

== Görkəmli strukturlar ==
* [[Fuente de Apolo (Madrid)]]
* [[CaixaForum Madrid]]
* [[Plaza de Cibeles]]
* [[Casa Sindical]]
*
*
*
*
*

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Madrid]]</text>
      <sha1>3gvfosk5iv76u9xyexfdnc3fbszjhlz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571604</id>
      <parentid>6571552</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:40:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Nihad İsgandarov|Nihad İsgandarov]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:TexnoBot|TexnoBot]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2708" xml:space="preserve">{{YM}}
'''Paseo del Prado''' — [[İspaniya]]nın paytaxtı [[Madrid]] şəhərinin əsas bulvarlarından biridir. Bu şəhərin ən qədim şəhər dizaynlarından biridir və Bien de interes mədəni (BIC) statusuna malikdir. Plaza de Cibeles və Plaza del Emperador Carlos V arasında şimal-cənub istiqamətində yerləşir.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://www.espormadrid.es/2010/10/el-plan-especial-recoletos-prado-la.html
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20200127104902/https://www.espormadrid.es/2010/10/el-plan-especial-recoletos-prado-la.html
 |archivedate = 2020-01-27
 |title       = El Plan Especial Recoletos-Prado, a la espera de la Declaración de Impacto Ambiental
 |author      = 
 |date        = 7 oktyabr 2010
 |work        = 
 |publisher   = espormadrid.es
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = dead
}}&lt;/ref&gt; 
[[Fayl:Paseo del Prado (Madrid) 04.jpg|thumb|left|Paseo del Prado, Madrid]]
[[Fayl:Estampa palacio de alcañices.jpg|thumb|left]]
[[Fayl:Vista general Museo del Prado.JPG|thumb|left|[[Prado muzeyi]]]]
[[Fayl:Madrid - Museo del Prado 4.JPG|thumb|left|[[Prado muzeyi]]]]
== Tarixi ==
Bu sıx ağaclı, geniş və mərkəzi prospekt, şəhər sakinləri üçün əlamətdar yer və üç muzeyi əhatə edən İncəsənət Qızıl Üçbucağı da daxil olmaqla şəhərdəki mühüm mədəni və turizm yerlərinin yerləşməsidir: Prado Muzeyi (ilə Diego Veláqueque'nin Las Meninas və Francisco de Goya'nın La Maja vestida və La Maja desnuda), Thyssen-Bornemisza Muzeyi (səkkiz əsr Avropa rəsmini əhatə edən bir kolleksiya) və Reina Sofia Muzeyi (Pablo Picassonun Guernica'nın asıldığı yer) 20-ci əsrin sənət kolleksiyası arasında). Yaxınlıqda Parque del Buen Retiro və Casón del Buen Retiro (Prado Muzeyinin 19-cu əsr kolleksiyasına ev sahibliyi edir), habelə Real Akademia Española (İspan dili akademiyası), Bolsa de Madrid'in qərargahı yerləşir. (şəhər birjası) və Congreso de los Diputados (milli konqres).

Plan Xüsusi Recoletos-Prado kimi tanınan və Alvaro Sizanın başçılıq etdiyi beynəlxalq memarlar qrupu tərəfindən müəllif olan Paseo del Prado və Paseo de Recoletos'un hərtərəfli islahatı və canlandırılması ilə bağlı mübahisəli bir layihə 23 il tarixində şəhər məclisi tərəfindən təsdiq edildi. İyun 2005, lakin 2010-cu ilin dekabr ayından etibarən ətraf mühitə təsiri öyrənilməsi davam edir və yenidənqurma işlərinə başlanılmamışdır.

== Görkəmli strukturlar ==
* [[Fuente de Apolo (Madrid)]]
* [[CaixaForum Madrid]]
* [[Plaza de Cibeles]]
* [[Casa Sindical]]
*
*
*
*
*

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Madrid]]</text>
      <sha1>qp87jizcxo95fy3050xz65u00ilvp74</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rövşən Nəcəf</title>
    <ns>0</ns>
    <id>618872</id>
    <revision>
      <id>6570062</id>
      <parentid>6543739</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:09:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kuzinad</username>
        <id>251939</id>
      </contributor>
      <comment>/* Əmək fəaliyyəti */ əlavə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7055" xml:space="preserve">{{Dövlət xadimi
 |titul        = [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin prezidenti
 |bayraq       = Emblem of Azerbaijan.svg
 |bayraq2      = Flag of Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl   = 21 iyul 2022
 |dövr son     = 
 |sələfi       = [[Rövnəq Abdullayev]]
 |xələfi       = 
 |titul_2        = [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin birinci vitse-prezidenti
 |bayraq_2       = Emblem of Azerbaijan.svg
 |bayraq2_2      = Flag of Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_2   = 10 fevral 2022
 |dövr son_2     = 21 iyul 2022
 |sələfi_2       = ''Vəzifə təsis olundu.''
 |xələfi_2       = 
 |titul_3      = [[Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin]] birinci müavini
 |bayraq_3     = Emblem of Azerbaijan.svg
 |bayraq2_3    = Flag of Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_3 = 24 dekabr 2021
 |dövr son_3   = 10 fevral 2022&lt;ref&gt;[https://president.az/az/articles/view/55412 R.Ç.Nəcəfin Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyat nazirinin birinci müavini vəzifəsindən azad edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]&lt;/ref&gt;
 |sələfi_3     = 
 |xələfi_3     = Elnur Əliyev
 |titul_4      = [[Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin]] müavini
 |bayraq_4     = Emblem of Azerbaijan.svg
 |bayraq2_4    = Flag of Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl_4 = 11 fevral 2020
 |dövr son_4   = 24 dekabr 2021
 |sələfi_4     = 
 |xələfi_4     = 
 |təhsili      = [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]&lt;br&gt;[[Kolumbiya Universiteti]]
}}
'''Rövşən Çingiz oğlu Nəcəf''' ({{DVTY}}) – [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin prezidenti,&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://news.milli.az/politics/1058896.html |title=Rövşən Nəcəf SOCAR-ın prezidenti təyin edildi - SƏRƏNCAM |author= |date=21 iyul 2022 |website=milli.az |publisher= |language=az |access-date= 21 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}&lt;/ref&gt; [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin birinci vitse-prezidenti (fevral–iyul 2022),&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://president.az/az/articles/view/55413 R.Ç.Nəcəfin Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin birinci vitse-prezidenti təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]&lt;/ref&gt; [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin]] birinci müavini (2020–2021),&lt;ref&gt;{{cite web
 | url          = https://news.day.az/azerinews/1419672.html
 | title        = Rövşən Nəcəf iqtisadiyyat nazirinə I müavin təyin edildi
 | author       = 
 | date         = 24 dekabr 2021
 | website      = day.az
 | publisher    = DAY.AZ
 | language     = az
 | access-date  = 25 dekabr 2021
 | archive-url  = 
 | archive-date = 
}}&lt;/ref&gt; [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin]] müavini (2020–2021),&lt;ref&gt;[https://www.economy.gov.az/article/i-qtisadiyyat-nazirliyinde-kadr-teyinatlari-aparilib/30938 İqtisadiyyat Nazirliyində kadr təyinatları aparılıb] &lt;/ref&gt; 3-cü dərəcəli dövlət müşaviri.

== Həyatı ==
Rövşən Nəcəf 9 aprel 1982-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhərində]] anadan olub. 2001-ci ildə [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin Beynəlxalq iqtisadi münasibətlər fakültəsini bakalavr, 2003-cü ildə isə magistr dərəcələri üzrə fərqlənmə ilə bitirmişdir.

2007–2008-ci illərdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Kolumbiya Universiteti|Kolumbiya Universitetində]] &quot;İqtisadi Siyasətin İdarəedilməsi/Beynəlxalq Enerji Menecmenti və Siyasəti&quot; üzrə magistr proqramını tamamlamışdır.

İqtisadiyyat üzrə [[fəlsəfə doktoru]]dur.

Evlidir, 2 övladı var.

== Əmək fəaliyyəti ==
* 2001-ci il – Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Beynəlxalq iqtisadi münasibətlər və marketinq kafedrasında laborant vəzifəsində çalışıb.
* 2003–2007-ci illər – [[Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti|Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin]] İnvestisiyalar və Beynəlxalq İqtisadi Əməkdaşlıq departamentinin İnvestisiya Siyasəti şöbəsində məsləhətçi və baş məsləhətçi vəzifəsində çalışıb.
* 2008–2009-cu illər – [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti|SOCAR-ın (ARDNŞ)]] Sərmayələr İdarəsinin Sərmayələr üzrə Kontraktlar şöbəsinin rəisi vəzifəsində işləyib.
* 2009–2010-cu illər – İqtisadi İnkişaf Nazirliyində Xarici İqtisadi Əlaqələr şöbəsinin müdiri və İqtisadi İnkişaf nazirinin köməkçisi olub.
* 2010–2018-ci illər – [[Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti ASC|&quot;Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti&quot; ASC]]-nin icraçı direktorunun müavini və icraçı direktoru vəzifələrində çalışıb.
* 2018-ci il 11 may– [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] Sərəncamı ilə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının]] İnnovativ inkişaf və elektron hökumət məsələləri şöbəsinin müdiri təyin edilib.&lt;ref&gt;[https://apa.az/az/daxili_siyaset/xeber_rovsen_necef_prezident_administrasiyasin_-513382 Rövşən Nəcəf Prezident Administrasiyasının şöbə müdiri təyin edilib]&lt;/ref&gt;
* 2019-cu il 28 avqust– Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə [[Maliyyə Monitorinqi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Monitorinqi Xidmətinin]] İdarə Heyətinin sədri təyin edilib.
* 2020-ci il 11 fevral– Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin müavini təyin edilib.
* [[Azərbaycan İnvestisiya Holdinqi]]nin İdarə heyətinin üzvü, &quot;[[AzerGold|AzerGold&quot; QSC]]-də və &quot;Təmiz Şəhər&quot; ASC-də Müşahidə Şurasının sədridir.
* 2021-ci il 24 dekabr tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin birinci müavini təyin edilib.
* 2022-ci il 10 fevral tarixind Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) birinci vitse-prezidenti təyin edilib.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
* O, 2022-ci ildə [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] sərəncamı ilə [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti|Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin]] prezidenti təyin edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tass.ru/ekonomika/15275823|title=В Азербайджане назначили главу Госнефтекомпании|description=новость|publisher=tass.ru|lang=ru|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidentləri}}
[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin birinci vitse-prezidentləri]]</text>
      <sha1>38dlz8kjej65g6p4eylo8nve6kxleg4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qaralama:Cahan Holdinq</title>
    <ns>118</ns>
    <id>621025</id>
    <revision>
      <id>6570670</id>
      <parentid>6561685</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fəaliyyət sahələri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9969" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Şirkət
|adı               = 
| Adı              = Cahan Holdinq
| Loqotipi         =  
| Növü             = [[MMC]]
| ISIN             = 
| Yaranma tarixi   = [[1995]]
| Bağlanma tarixi  = 
| Bağlanma səbəbi  = 
| Baş qərargahı    = {{AZE}}, [[Bakı]]
| Rəhbərlik        = [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]]
| İstiqaməti       = [[Tikinti]], [[turizm]], [[sənaye]]
| Məhsulu          = 
| Kapitalı         = 
| Saytı            = https://www.cahan.az/
}}

'''Cahan Holdinq''' — 1995-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən şirkətlər qrupudur. Hazırda 22 əsas və bir neçə törəmə şirkəti özündə birləşdirir.

Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, tütün və çay məmulatları istehsalı, tikinti materialları və istilik sistemləri istehsalı, ticarət, turizm, tikinti sahələrində nəzərə çarpacaq irəliləyişlər əldə etməklə bərabər, hazırda bəzi tanınmış brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

Prezidenti [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]] olan &quot;[[Cahan Holding]]&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı yarandığı gündən indiyədək Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərməklə Respublikamızın sosial iqtisadi inkişafında, bir sıra yeni iş yerlərinin açılmasında həmçinin respublika vətəndaşlarının maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında öz töhfələrini vermişdir.

== Tarixi ==

== Fəaliyyət sahələri ==

2002-ci ildə “Cahan” MMC fəaliyyətə başlamaqla 200 ədəd mağaza inşa edərək sahibkarların istifadəsinə vermişdir. Hazırda həmin müəssisədə 300 nəfərdən artıq vətəndaş çalışmaqla əmək fəaliyyətinə cəlb edilmişdir.

2006-cı ildə Holdinq tərəfindən bir neçə istehsal müəssisəsi tikiləməklə ən son texnologiyalardan istifadə edilməklə “Cahan Pen” MMC və “Cahan Pen” satış bölməsi, “Cahan Tobacco” MMC , “Cahan Tea” MMC və Qapı-Pəncərə sexi fəaliyyətə başlamışdır. Qeyd olunan bu müəssisələrdə bu gün 500 nəfərə yaxın vətəndaş fəaliyyət göstərir.

2008-ci ildə Holdinqin tərkibində “Cahan Sənaye Kompleksi” ASC təsis edilmişdir.  Bu kompleksin nəzdində bir sıra MMC-lər öz fəaliyyətlərini daha da genişləndirmişdirlər. 2010-cu ildə “Cahan Sənaye Kompleksi”nin istehsal müəssisələrində istehsal xətləri yenilənməklə istehsalın həcmi genişləndirilərək müəssisələrin istehsal gücü artırılmışdır.

“Cahan Pen” MMC [[Türk Standartları İnstitutu]]nun keyfiyyətli idarəetmənin aparılmasına dair İSO-9001 beynəlxalq sertifikatını almışdır. Həmin ildə “Cahan Pen” MMC fəaliyyəti ilə bağlı olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Biznesdə uğur mükafatı”na layiq görülmüşdür.

2008-ci ildə Sənaye kompleksinin yeni bir qurumu olan Panel Radiator və Dam örtükləri zavodu tikilərək fəaliyyətə başlamışdır. 2008-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi” və “İlin brendi” fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

2009-cu ildə “Cahan Radiator” satış bölməsi yaradılmışdır. Burada “Magna” əmtəə nişanı ilə istehsal edilən məhsullar xaricə də ixrac olunur. Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərinə ilk olaraq 23 ton həcmdə göndərilir.

Siqaret fabriki yenilənərək 3 fərqli ölçüdə 8 müxtəlif brend istehsalına başlanmışdır. Hal-hazırda daxili bazarda bu sahədə lider olmaqla yanaşı, məhsulların xarici ölkələrə ixrac prosesinə də start verilmişdir. İnvestisiya məbləği 60 milyon avrodur.

Çay fabriki 5 müxtəlif marka ve 6 fərqli növdə məhsul istehsal edir. Ən yaxşı nəticəni əldə etmək üçün bu sahədə dünyaca məşhur “[http://www.akbar.com/ Akbar Brothers]” məhsulları həmin fabrikdə istehsal olunur və satılır.İnvestisiya məbləği 3 milyon avrodur.

Cahan İnşaat MMC 2007–ci ildə qurulmuşdur.

[[Asiya İnkişaf Bankı]] və [[Dünya Bankı]] ilə birlikdə ölkədə infrastruktur (su və kanalizasiya) layihələri həyata keçirilmiş, son 5 ildə 65 milyon avro dəyərində iş görülmüşdür.

2017-ci ildə böyük bir layihə olan “Gənclər şəhəri” layihəsi tamamlanmışdır. Bu kompleksdə 603 mənzil tikilib istifadəyə verilməklə Naxçıvan şəhər sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 45 milyon avrodur.

Ağ Şəhər layihəsi altında 184 mənzilli yaşayış massivi salınmışdır. İnvestisiya məbləği 25 milyon avrodur. 182 mənzilli sosial həyat layihəsinin inşaatı isə hal-hazırda davam etdirilir. İnvestisiya məbləği 9.5 milyon avrodur.

2015-ci ildə [[Naxçıvançay]] körpüsündə təmir-bərpa işləri aparılaraq, daha gözəl və estetik şəklə salınıb təkrar istifadəyə verilmişdir. Naxçıvan sakinlərinə xidmət edəcək analoqu olmayan “Park kafe” layihəsinə başlanılaraq tikilib istifadəyə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 10 milyon avrodur.  Həmçinin, dünyanın ən böyük otellər şəbəkəsi “[https://en.wikipedia.org/wiki/Wyndham_Hotels_and_Resorts Wyndham Hotel Group]” 106 otaqdan ibarət Days Hotel fəaliyyət göstərir. ( Dəyəri 10 mln.euro) 450 nəfər tutumu olan Şadlıq Evi fəaliyyət göstərir.[https://www.simitsarayi.com/ Simit Sarayı], [https://en.wikipedia.org/wiki/Mado_(food_company) Mado], [https://en.wikipedia.org/wiki/Lavazza Lavazza] kimi məşhur markaların rəsmi distribyutoru olaraq da fəaliyyət göstərir.

*“[https://www.jti.com/ JTI]” Japan Tobacco International)  rəsmi distribyutor 
*“[[Red Bull]]”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*&quot;Cahan Red-2 MMC 2012-ci ildə təsis edilmiş və eyni il 65 dünya ölkəsi arasında Redbull satışında 1-ci yeri tutmuşdur. 
*“La Casa Habanos”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“Davidoff” rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Algida”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Heinemann”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“[https://en.wikipedia.org/wiki/Akbar_Tea Akbar Tea]” rəsmi eksklüziv  distribyutor.

[[2007]] ci ildə Cahan Ticarət MMC şirkəti təsis edilmişdir.( İnvestisiya məbləği – 9,1 mln.euro)

[[2011]]-ci ildə Holdinqin uğurları davam etməklə yeni şirkətlərin yaradılmasına nail olunub. Bu ilin oktyabr ayının 15-də “Cahan AVM” MMC fəaliyyətə başlayaraq 200 nəfər yeni işçinin işə başlamasına şərait yaratmışdır. (İnvestisiya məbləği – 18mln.euro)

[[2014]]-cü ildə Muxtar Respublika sakinlərinin istirahətlərinin həmçinin, asudə vaxtlarının səmərəli və əyləncəli keçirmələri üçün nəzərdə tutulmuş [“Əyləncə adası”] istifadəyə verilmişdir.
Müxtəlif bölgələrdə 5 böyük super marketləri fəaliyyət göstərir.
Paylayıcı şirkətimiz 330 əded növ minik vasitəsilə 12.000 müxtəlif satış nöqtəsinə xidmət göstərir.
Cahan Motors [[2008]]- ci il İyul ayında Naxçıvanda Dünya miqyasında tanınmış markaların rəsmi nümayəndəliyinə başlamışdır.

*[[Opel]] rəsmi eksklüziv distribyutor.
*Faw rəsmi eksklüziv distribyutor.
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Lifan_Group Lifan]&lt;ref&gt;[https://az.wikipedia.org/wiki/Nax%C3%A7%C4%B1van_Avtomobil_Zavodu Naxçıvan Avtomobil Zavodu]&lt;/ref&gt;  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*[[2001]]-ci ildə “Cahan Motors”un yeni binasında həm servis, həm də nümayiş zalı (Showroom) olaraq fəaliyyətə başlamışdır..  Hal-hazırda tərkibində 5 ədəd servis mərkəzi fəaliyyət göstərir.
*Castrol və Shell distribyutor.

Kəngərlİ rayon  Xıncab kəndinin  3000 ha ərazisində  “Tütün yetişdirmə mərkəzində” ,tütün əkini həyata keçirilmişdir.  5 istixana, yeraltı su anbarı, 1350 kvadratmetr sahədə tütün qurutma yeri və 420 kvadratmetr sahəsi olan 2 anbar yaradılmışdır. Türkiyə mənşəli müxtəlif texnika və texnoloji avadanlıqlar alınmışdır. İlkin olaraq Kəngərli rayonunda 9 hektar sahədə sınaq məqsədilə məhsuldar “Virciniya” və “Oriental” tütün sortları əkilmiş, bugünədək 11 tondan çox quru tütün istehsal olunmuşdur. Təsərrüfatda 60 nəfər işlə təmin olunmuşdur.

Bu barədə cəmiyyətdən aldığımız məlumatda bildirilir ki, 2018-ci ildə əsaslı investisiya qoyuluşundan sonra yenidən istifadəyə verilmiş müəssisədə istehsal olunan 7 növdə, 160 adda məhsula həm daxili bazarlarda, həm də xaricdə tələbat artır. Azərbaycan brendi kimi ixrac edilən bu məhsullar arasında PVC qapı-pəncərə profil və aksesuarları, hər ölçüdə içməli su və istiliyə davamlı kompozit borular, 120 adda fitinqs məmulatları mühüm yer tutur. Cahan Holdinq” Şirkətlər İttifaqının Rusiya Federasiyasınin Moskva şəhəri ,Türkiyənin İstanbul şəhəri və habelə Çinin Guangzhou şəhərində açılmış satış ofisləri bununla bağlı zəruri işləri də həyata keçirir.

2019-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi”&lt;ref&gt;[https://www.1news.az/news/sostoyalas-ceremoniya-vrucheniya-premii-caspian-business-award-2019-foto Caspian Business Award 2019]&lt;/ref&gt;  fəxri adına layiq görülmüşdür.

== Şirkətlər ==

# Cahan Pen MMC
# Cahan Tea MMC
# Cahan Ticarət
# Cahan MMC
# “Cahan Tobacco İnternational “  &lt;ref&gt;{{cite web |url= https://az.wikipedia.org/wiki/Cahan_Tobacco_International }}&lt;/ref&gt;  
# “Cahan Sənayə Kompleksi” ASC
# Cahan AVM
# Days Hotel Baku MMC
# Cahan İnşaat
# Cahan Red-2 Redbull 
# La casa del Habano Baku
# Cahan Motors MMC 
# Cahan General Trading 
# Cahan İstanbul
# Kempinski Hotel Badamdar
# Gənclər şəhəri “Cahan İnşaat”

 [[Kateqoriya:Azərbaycan şirkətləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan holdingləri]]
[[Kateqoriya:1995-ci ildə Azərbaycanda yarananlar‎]]

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>kjirkxy5qiza6nviaoxqem9pu4hc1vb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570707</id>
      <parentid>6570670</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11547" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Şirkət
|adı               = 
| Adı              = Cahan Holdinq
| Loqotipi         =  
| Növü             = [[MMC]]
| ISIN             = 
| Yaranma tarixi   = [[1995]]
| Bağlanma tarixi  = 
| Bağlanma səbəbi  = 
| Baş qərargahı    = {{AZE}}, [[Bakı]]
| Rəhbərlik        = [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]]
| İstiqaməti       = [[Tikinti]], [[turizm]], [[sənaye]]
| Məhsulu          = 
| Kapitalı         = 
| Saytı            = https://www.cahan.az/
}}

'''Cahan Holdinq''' — 1995-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən şirkətlər qrupudur. Hazırda 22 əsas və bir neçə törəmə şirkəti özündə birləşdirir.

Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, tütün və çay məmulatları istehsalı, tikinti materialları və istilik sistemləri istehsalı, ticarət, turizm, tikinti sahələrində nəzərə çarpacaq irəliləyişlər əldə etməklə bərabər, hazırda bəzi tanınmış brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

Prezidenti [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]] olan &quot;[[Cahan Holding]]&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı yarandığı gündən indiyədək Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərməklə Respublikamızın sosial iqtisadi inkişafında, bir sıra yeni iş yerlərinin açılmasında həmçinin respublika vətəndaşlarının maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında öz töhfələrini vermişdir.

== Tarixi ==

1995-ci ildə əsası qoyulan Cahan Holdinq Azərbaycanın ilk və ən böyük [[holdinq]]lərindən biridir. Holdinqin qurucusu və prezidenti [[Vüqar Abbasovdur]].
[[Ticarət]] sahəsi ilə fəaliyyətə başlayan holdinq daha sonra [[sənaye]], [[inşaat]], [[avtomobil]], [[investisiya]], [[idman]] və [[xidmət]] sahələrinə də yönəlir və bir çox şirkətlər Cahan Holdinq öndərliyində fəaliyyətə başlayır. Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, [[tütün]] və [[çay]] məmulatları istehsalı, [[tikinti materialları]] və [[istilik sistemləri]] istehsalı, ticarət, [[turizm]], [[tikinti]] sahələrində brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

1998-ci ildə avtomobil biznesinə addım atılır, [[Bakı]] şəhərində və ümumiyyətlə [[Azərbaycan]]da ən böyük avtomobil bazarı açılır. Bu salonda [[BMW]] şirkətinin distribütorluğu alınır – &quot;Cahan Motors&quot;  MMC fəaliyyətə başlayır, &quot;[[Brabus Mercedes]]&quot;in distribütorluğu alınır. Cahan Holdinq 2000-ci ildə &quot;[[Redbull]]&quot; şirkəti ilə uzunmüdətli partnyorluq başlayır və 2012-ci ildə satış həcminə görə 65 ölkə arasında birinci olur.

Bütün bu sahələrdə Azərbaycan iqtisadiyyatına verilmiş töhfələr dövlət tərəfindən mükafatlandırılır. 2009-cu ildə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Cahan Holdinqin prezidenti Vüqar Abbasovu [[“Tərəqqi” medalı]] ilə təltif etdi. Bu illər ərzində Cahan Holdinq, onun müəssisələri və brendləri isə bir sıra mükafatlara layiq görülür.

== Fəaliyyət sahələri ==

2002-ci ildə “Cahan” MMC fəaliyyətə başlamaqla 200 ədəd mağaza inşa edərək sahibkarların istifadəsinə vermişdir. Hazırda həmin müəssisədə 300 nəfərdən artıq vətəndaş çalışmaqla əmək fəaliyyətinə cəlb edilmişdir.

2006-cı ildə Holdinq tərəfindən bir neçə istehsal müəssisəsi tikiləməklə ən son texnologiyalardan istifadə edilməklə “Cahan Pen” MMC və “Cahan Pen” satış bölməsi, “Cahan Tobacco” MMC , “Cahan Tea” MMC və Qapı-Pəncərə sexi fəaliyyətə başlamışdır. Qeyd olunan bu müəssisələrdə bu gün 500 nəfərə yaxın vətəndaş fəaliyyət göstərir.

2008-ci ildə Holdinqin tərkibində “Cahan Sənaye Kompleksi” ASC təsis edilmişdir.  Bu kompleksin nəzdində bir sıra MMC-lər öz fəaliyyətlərini daha da genişləndirmişdirlər. 2010-cu ildə “Cahan Sənaye Kompleksi”nin istehsal müəssisələrində istehsal xətləri yenilənməklə istehsalın həcmi genişləndirilərək müəssisələrin istehsal gücü artırılmışdır.

“Cahan Pen” MMC [[Türk Standartları İnstitutu]]nun keyfiyyətli idarəetmənin aparılmasına dair İSO-9001 beynəlxalq sertifikatını almışdır. Həmin ildə “Cahan Pen” MMC fəaliyyəti ilə bağlı olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Biznesdə uğur mükafatı”na layiq görülmüşdür.

2008-ci ildə Sənaye kompleksinin yeni bir qurumu olan Panel Radiator və Dam örtükləri zavodu tikilərək fəaliyyətə başlamışdır. 2008-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi” və “İlin brendi” fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

2009-cu ildə “Cahan Radiator” satış bölməsi yaradılmışdır. Burada “Magna” əmtəə nişanı ilə istehsal edilən məhsullar xaricə də ixrac olunur. Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərinə ilk olaraq 23 ton həcmdə göndərilir.

Siqaret fabriki yenilənərək 3 fərqli ölçüdə 8 müxtəlif brend istehsalına başlanmışdır. Hal-hazırda daxili bazarda bu sahədə lider olmaqla yanaşı, məhsulların xarici ölkələrə ixrac prosesinə də start verilmişdir. İnvestisiya məbləği 60 milyon avrodur.

Çay fabriki 5 müxtəlif marka ve 6 fərqli növdə məhsul istehsal edir. Ən yaxşı nəticəni əldə etmək üçün bu sahədə dünyaca məşhur “[http://www.akbar.com/ Akbar Brothers]” məhsulları həmin fabrikdə istehsal olunur və satılır.İnvestisiya məbləği 3 milyon avrodur.

Cahan İnşaat MMC 2007–ci ildə qurulmuşdur.

[[Asiya İnkişaf Bankı]] və [[Dünya Bankı]] ilə birlikdə ölkədə infrastruktur (su və kanalizasiya) layihələri həyata keçirilmiş, son 5 ildə 65 milyon avro dəyərində iş görülmüşdür.

2017-ci ildə böyük bir layihə olan “Gənclər şəhəri” layihəsi tamamlanmışdır. Bu kompleksdə 603 mənzil tikilib istifadəyə verilməklə Naxçıvan şəhər sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 45 milyon avrodur.

Ağ Şəhər layihəsi altında 184 mənzilli yaşayış massivi salınmışdır. İnvestisiya məbləği 25 milyon avrodur. 182 mənzilli sosial həyat layihəsinin inşaatı isə hal-hazırda davam etdirilir. İnvestisiya məbləği 9.5 milyon avrodur.

2015-ci ildə [[Naxçıvançay]] körpüsündə təmir-bərpa işləri aparılaraq, daha gözəl və estetik şəklə salınıb təkrar istifadəyə verilmişdir. Naxçıvan sakinlərinə xidmət edəcək analoqu olmayan “Park kafe” layihəsinə başlanılaraq tikilib istifadəyə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 10 milyon avrodur.  Həmçinin, dünyanın ən böyük otellər şəbəkəsi “[https://en.wikipedia.org/wiki/Wyndham_Hotels_and_Resorts Wyndham Hotel Group]” 106 otaqdan ibarət Days Hotel fəaliyyət göstərir. ( Dəyəri 10 mln.euro) 450 nəfər tutumu olan Şadlıq Evi fəaliyyət göstərir.[https://www.simitsarayi.com/ Simit Sarayı], [https://en.wikipedia.org/wiki/Mado_(food_company) Mado], [https://en.wikipedia.org/wiki/Lavazza Lavazza] kimi məşhur markaların rəsmi distribyutoru olaraq da fəaliyyət göstərir.

*“[https://www.jti.com/ JTI]” Japan Tobacco International)  rəsmi distribyutor 
*“[[Red Bull]]”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*&quot;Cahan Red-2 MMC 2012-ci ildə təsis edilmiş və eyni il 65 dünya ölkəsi arasında Redbull satışında 1-ci yeri tutmuşdur. 
*“La Casa Habanos”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“Davidoff” rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Algida”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Heinemann”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“[https://en.wikipedia.org/wiki/Akbar_Tea Akbar Tea]” rəsmi eksklüziv  distribyutor.

[[2007]] ci ildə Cahan Ticarət MMC şirkəti təsis edilmişdir.( İnvestisiya məbləği – 9,1 mln.euro)

[[2011]]-ci ildə Holdinqin uğurları davam etməklə yeni şirkətlərin yaradılmasına nail olunub. Bu ilin oktyabr ayının 15-də “Cahan AVM” MMC fəaliyyətə başlayaraq 200 nəfər yeni işçinin işə başlamasına şərait yaratmışdır. (İnvestisiya məbləği – 18mln.euro)

[[2014]]-cü ildə Muxtar Respublika sakinlərinin istirahətlərinin həmçinin, asudə vaxtlarının səmərəli və əyləncəli keçirmələri üçün nəzərdə tutulmuş [“Əyləncə adası”] istifadəyə verilmişdir.
Müxtəlif bölgələrdə 5 böyük super marketləri fəaliyyət göstərir.
Paylayıcı şirkətimiz 330 əded növ minik vasitəsilə 12.000 müxtəlif satış nöqtəsinə xidmət göstərir.
Cahan Motors [[2008]]- ci il İyul ayında Naxçıvanda Dünya miqyasında tanınmış markaların rəsmi nümayəndəliyinə başlamışdır.

*[[Opel]] rəsmi eksklüziv distribyutor.
*Faw rəsmi eksklüziv distribyutor.
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Lifan_Group Lifan]&lt;ref&gt;[https://az.wikipedia.org/wiki/Nax%C3%A7%C4%B1van_Avtomobil_Zavodu Naxçıvan Avtomobil Zavodu]&lt;/ref&gt;  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*[[2001]]-ci ildə “Cahan Motors”un yeni binasında həm servis, həm də nümayiş zalı (Showroom) olaraq fəaliyyətə başlamışdır..  Hal-hazırda tərkibində 5 ədəd servis mərkəzi fəaliyyət göstərir.
*Castrol və Shell distribyutor.

Kəngərlİ rayon  Xıncab kəndinin  3000 ha ərazisində  “Tütün yetişdirmə mərkəzində” ,tütün əkini həyata keçirilmişdir.  5 istixana, yeraltı su anbarı, 1350 kvadratmetr sahədə tütün qurutma yeri və 420 kvadratmetr sahəsi olan 2 anbar yaradılmışdır. Türkiyə mənşəli müxtəlif texnika və texnoloji avadanlıqlar alınmışdır. İlkin olaraq Kəngərli rayonunda 9 hektar sahədə sınaq məqsədilə məhsuldar “Virciniya” və “Oriental” tütün sortları əkilmiş, bugünədək 11 tondan çox quru tütün istehsal olunmuşdur. Təsərrüfatda 60 nəfər işlə təmin olunmuşdur.

Bu barədə cəmiyyətdən aldığımız məlumatda bildirilir ki, 2018-ci ildə əsaslı investisiya qoyuluşundan sonra yenidən istifadəyə verilmiş müəssisədə istehsal olunan 7 növdə, 160 adda məhsula həm daxili bazarlarda, həm də xaricdə tələbat artır. Azərbaycan brendi kimi ixrac edilən bu məhsullar arasında PVC qapı-pəncərə profil və aksesuarları, hər ölçüdə içməli su və istiliyə davamlı kompozit borular, 120 adda fitinqs məmulatları mühüm yer tutur. Cahan Holdinq” Şirkətlər İttifaqının Rusiya Federasiyasınin Moskva şəhəri ,Türkiyənin İstanbul şəhəri və habelə Çinin Guangzhou şəhərində açılmış satış ofisləri bununla bağlı zəruri işləri də həyata keçirir.

2019-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi”&lt;ref&gt;[https://www.1news.az/news/sostoyalas-ceremoniya-vrucheniya-premii-caspian-business-award-2019-foto Caspian Business Award 2019]&lt;/ref&gt;  fəxri adına layiq görülmüşdür.

== Şirkətlər ==

# Cahan Pen MMC
# Cahan Tea MMC
# Cahan Ticarət
# Cahan MMC
# “Cahan Tobacco İnternational “  &lt;ref&gt;{{cite web |url= https://az.wikipedia.org/wiki/Cahan_Tobacco_International }}&lt;/ref&gt;  
# “Cahan Sənayə Kompleksi” ASC
# Cahan AVM
# Days Hotel Baku MMC
# Cahan İnşaat
# Cahan Red-2 Redbull 
# La casa del Habano Baku
# Cahan Motors MMC 
# Cahan General Trading 
# Cahan İstanbul
# Kempinski Hotel Badamdar
# Gənclər şəhəri “Cahan İnşaat”

 [[Kateqoriya:Azərbaycan şirkətləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan holdingləri]]
[[Kateqoriya:1995-ci ildə Azərbaycanda yarananlar‎]]

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>k37m67mth33og260jjoj9eq0d35wyte</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570710</id>
      <parentid>6570707</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11568" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Şirkət
|adı               = 
| Adı              = Cahan Holdinq
| Loqotipi         =  
| Növü             = [[MMC]]
| ISIN             = 
| Yaranma tarixi   = [[1995]]
| Bağlanma tarixi  = 
| Bağlanma səbəbi  = 
| Baş qərargahı    = {{AZE}}, [[Bakı]]
| Rəhbərlik        = [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]]
| İstiqaməti       = [[Tikinti]], [[turizm]], [[sənaye]]
| Məhsulu          = 
| Kapitalı         = 
| Saytı            = https://www.cahan.az/
}}

'''Cahan Holdinq''' — 1995-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən şirkətlər qrupudur. Hazırda 22 əsas və bir neçə törəmə şirkəti özündə birləşdirir.

Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, tütün və çay məmulatları istehsalı, tikinti materialları və istilik sistemləri istehsalı, ticarət, turizm, tikinti sahələrində nəzərə çarpacaq irəliləyişlər əldə etməklə bərabər, hazırda bəzi tanınmış brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

Prezidenti [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]] olan &quot;[[Cahan Holding]]&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı yarandığı gündən indiyədək Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərməklə Respublikamızın sosial iqtisadi inkişafında, bir sıra yeni iş yerlərinin açılmasında həmçinin respublika vətəndaşlarının maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında öz töhfələrini vermişdir.

== Tarixi ==

1995-ci ildə əsası qoyulan Cahan Holdinq Azərbaycanın ilk və ən böyük [[holdinq]]lərindən biridir. Holdinqin qurucusu və prezidenti [[Vüqar Abbasovdur]].
[[Ticarət]] sahəsi ilə fəaliyyətə başlayan holdinq daha sonra [[sənaye]], [[inşaat]], [[avtomobil]], [[investisiya]], [[idman]] və [[xidmət]] sahələrinə də yönəlir və bir çox şirkətlər Cahan Holdinq öndərliyində fəaliyyətə başlayır. Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, [[tütün]] və [[çay]] məmulatları istehsalı, [[tikinti materialları]] və [[istilik sistemləri]] istehsalı, ticarət, [[turizm]], [[tikinti]] sahələrində brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

1998-ci ildə avtomobil biznesinə addım atılır, [[Bakı]] şəhərində və ümumiyyətlə [[Azərbaycan]]da ən böyük avtomobil bazarı açılır. Bu salonda [[BMW]] şirkətinin distribütorluğu alınır – &quot;Cahan Motors&quot;  MMC fəaliyyətə başlayır, &quot;[[Brabus Mercedes]]&quot;in distribütorluğu alınır. Cahan Holdinq 2000-ci ildə &quot;[[Redbull]]&quot; şirkəti ilə uzunmüdətli partnyorluq başlayır və 2012-ci ildə satış həcminə görə 65 ölkə arasında birinci olur.

Bütün bu sahələrdə Azərbaycan iqtisadiyyatına verilmiş töhfələr dövlət tərəfindən mükafatlandırılır. 2009-cu ildə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Cahan Holdinqin prezidenti Vüqar Abbasovu [[“Tərəqqi” medalı]] ilə təltif etdi. Bu illər ərzində Cahan Holdinq, onun müəssisələri və brendləri isə bir sıra mükafatlara layiq görülür.

=== Xronologiya ===

== Fəaliyyət sahələri ==

2002-ci ildə “Cahan” MMC fəaliyyətə başlamaqla 200 ədəd mağaza inşa edərək sahibkarların istifadəsinə vermişdir. Hazırda həmin müəssisədə 300 nəfərdən artıq vətəndaş çalışmaqla əmək fəaliyyətinə cəlb edilmişdir.

2006-cı ildə Holdinq tərəfindən bir neçə istehsal müəssisəsi tikiləməklə ən son texnologiyalardan istifadə edilməklə “Cahan Pen” MMC və “Cahan Pen” satış bölməsi, “Cahan Tobacco” MMC , “Cahan Tea” MMC və Qapı-Pəncərə sexi fəaliyyətə başlamışdır. Qeyd olunan bu müəssisələrdə bu gün 500 nəfərə yaxın vətəndaş fəaliyyət göstərir.

2008-ci ildə Holdinqin tərkibində “Cahan Sənaye Kompleksi” ASC təsis edilmişdir.  Bu kompleksin nəzdində bir sıra MMC-lər öz fəaliyyətlərini daha da genişləndirmişdirlər. 2010-cu ildə “Cahan Sənaye Kompleksi”nin istehsal müəssisələrində istehsal xətləri yenilənməklə istehsalın həcmi genişləndirilərək müəssisələrin istehsal gücü artırılmışdır.

“Cahan Pen” MMC [[Türk Standartları İnstitutu]]nun keyfiyyətli idarəetmənin aparılmasına dair İSO-9001 beynəlxalq sertifikatını almışdır. Həmin ildə “Cahan Pen” MMC fəaliyyəti ilə bağlı olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Biznesdə uğur mükafatı”na layiq görülmüşdür.

2008-ci ildə Sənaye kompleksinin yeni bir qurumu olan Panel Radiator və Dam örtükləri zavodu tikilərək fəaliyyətə başlamışdır. 2008-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi” və “İlin brendi” fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

2009-cu ildə “Cahan Radiator” satış bölməsi yaradılmışdır. Burada “Magna” əmtəə nişanı ilə istehsal edilən məhsullar xaricə də ixrac olunur. Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərinə ilk olaraq 23 ton həcmdə göndərilir.

Siqaret fabriki yenilənərək 3 fərqli ölçüdə 8 müxtəlif brend istehsalına başlanmışdır. Hal-hazırda daxili bazarda bu sahədə lider olmaqla yanaşı, məhsulların xarici ölkələrə ixrac prosesinə də start verilmişdir. İnvestisiya məbləği 60 milyon avrodur.

Çay fabriki 5 müxtəlif marka ve 6 fərqli növdə məhsul istehsal edir. Ən yaxşı nəticəni əldə etmək üçün bu sahədə dünyaca məşhur “[http://www.akbar.com/ Akbar Brothers]” məhsulları həmin fabrikdə istehsal olunur və satılır.İnvestisiya məbləği 3 milyon avrodur.

Cahan İnşaat MMC 2007–ci ildə qurulmuşdur.

[[Asiya İnkişaf Bankı]] və [[Dünya Bankı]] ilə birlikdə ölkədə infrastruktur (su və kanalizasiya) layihələri həyata keçirilmiş, son 5 ildə 65 milyon avro dəyərində iş görülmüşdür.

2017-ci ildə böyük bir layihə olan “Gənclər şəhəri” layihəsi tamamlanmışdır. Bu kompleksdə 603 mənzil tikilib istifadəyə verilməklə Naxçıvan şəhər sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 45 milyon avrodur.

Ağ Şəhər layihəsi altında 184 mənzilli yaşayış massivi salınmışdır. İnvestisiya məbləği 25 milyon avrodur. 182 mənzilli sosial həyat layihəsinin inşaatı isə hal-hazırda davam etdirilir. İnvestisiya məbləği 9.5 milyon avrodur.

2015-ci ildə [[Naxçıvançay]] körpüsündə təmir-bərpa işləri aparılaraq, daha gözəl və estetik şəklə salınıb təkrar istifadəyə verilmişdir. Naxçıvan sakinlərinə xidmət edəcək analoqu olmayan “Park kafe” layihəsinə başlanılaraq tikilib istifadəyə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 10 milyon avrodur.  Həmçinin, dünyanın ən böyük otellər şəbəkəsi “[https://en.wikipedia.org/wiki/Wyndham_Hotels_and_Resorts Wyndham Hotel Group]” 106 otaqdan ibarət Days Hotel fəaliyyət göstərir. ( Dəyəri 10 mln.euro) 450 nəfər tutumu olan Şadlıq Evi fəaliyyət göstərir.[https://www.simitsarayi.com/ Simit Sarayı], [https://en.wikipedia.org/wiki/Mado_(food_company) Mado], [https://en.wikipedia.org/wiki/Lavazza Lavazza] kimi məşhur markaların rəsmi distribyutoru olaraq da fəaliyyət göstərir.

*“[https://www.jti.com/ JTI]” Japan Tobacco International)  rəsmi distribyutor 
*“[[Red Bull]]”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*&quot;Cahan Red-2 MMC 2012-ci ildə təsis edilmiş və eyni il 65 dünya ölkəsi arasında Redbull satışında 1-ci yeri tutmuşdur. 
*“La Casa Habanos”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“Davidoff” rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Algida”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Heinemann”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“[https://en.wikipedia.org/wiki/Akbar_Tea Akbar Tea]” rəsmi eksklüziv  distribyutor.

[[2007]] ci ildə Cahan Ticarət MMC şirkəti təsis edilmişdir.( İnvestisiya məbləği – 9,1 mln.euro)

[[2011]]-ci ildə Holdinqin uğurları davam etməklə yeni şirkətlərin yaradılmasına nail olunub. Bu ilin oktyabr ayının 15-də “Cahan AVM” MMC fəaliyyətə başlayaraq 200 nəfər yeni işçinin işə başlamasına şərait yaratmışdır. (İnvestisiya məbləği – 18mln.euro)

[[2014]]-cü ildə Muxtar Respublika sakinlərinin istirahətlərinin həmçinin, asudə vaxtlarının səmərəli və əyləncəli keçirmələri üçün nəzərdə tutulmuş [“Əyləncə adası”] istifadəyə verilmişdir.
Müxtəlif bölgələrdə 5 böyük super marketləri fəaliyyət göstərir.
Paylayıcı şirkətimiz 330 əded növ minik vasitəsilə 12.000 müxtəlif satış nöqtəsinə xidmət göstərir.
Cahan Motors [[2008]]- ci il İyul ayında Naxçıvanda Dünya miqyasında tanınmış markaların rəsmi nümayəndəliyinə başlamışdır.

*[[Opel]] rəsmi eksklüziv distribyutor.
*Faw rəsmi eksklüziv distribyutor.
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Lifan_Group Lifan]&lt;ref&gt;[https://az.wikipedia.org/wiki/Nax%C3%A7%C4%B1van_Avtomobil_Zavodu Naxçıvan Avtomobil Zavodu]&lt;/ref&gt;  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*[[2001]]-ci ildə “Cahan Motors”un yeni binasında həm servis, həm də nümayiş zalı (Showroom) olaraq fəaliyyətə başlamışdır..  Hal-hazırda tərkibində 5 ədəd servis mərkəzi fəaliyyət göstərir.
*Castrol və Shell distribyutor.

Kəngərlİ rayon  Xıncab kəndinin  3000 ha ərazisində  “Tütün yetişdirmə mərkəzində” ,tütün əkini həyata keçirilmişdir.  5 istixana, yeraltı su anbarı, 1350 kvadratmetr sahədə tütün qurutma yeri və 420 kvadratmetr sahəsi olan 2 anbar yaradılmışdır. Türkiyə mənşəli müxtəlif texnika və texnoloji avadanlıqlar alınmışdır. İlkin olaraq Kəngərli rayonunda 9 hektar sahədə sınaq məqsədilə məhsuldar “Virciniya” və “Oriental” tütün sortları əkilmiş, bugünədək 11 tondan çox quru tütün istehsal olunmuşdur. Təsərrüfatda 60 nəfər işlə təmin olunmuşdur.

Bu barədə cəmiyyətdən aldığımız məlumatda bildirilir ki, 2018-ci ildə əsaslı investisiya qoyuluşundan sonra yenidən istifadəyə verilmiş müəssisədə istehsal olunan 7 növdə, 160 adda məhsula həm daxili bazarlarda, həm də xaricdə tələbat artır. Azərbaycan brendi kimi ixrac edilən bu məhsullar arasında PVC qapı-pəncərə profil və aksesuarları, hər ölçüdə içməli su və istiliyə davamlı kompozit borular, 120 adda fitinqs məmulatları mühüm yer tutur. Cahan Holdinq” Şirkətlər İttifaqının Rusiya Federasiyasınin Moskva şəhəri ,Türkiyənin İstanbul şəhəri və habelə Çinin Guangzhou şəhərində açılmış satış ofisləri bununla bağlı zəruri işləri də həyata keçirir.

2019-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi”&lt;ref&gt;[https://www.1news.az/news/sostoyalas-ceremoniya-vrucheniya-premii-caspian-business-award-2019-foto Caspian Business Award 2019]&lt;/ref&gt;  fəxri adına layiq görülmüşdür.

== Şirkətlər ==

# Cahan Pen MMC
# Cahan Tea MMC
# Cahan Ticarət
# Cahan MMC
# “Cahan Tobacco İnternational “  &lt;ref&gt;{{cite web |url= https://az.wikipedia.org/wiki/Cahan_Tobacco_International }}&lt;/ref&gt;  
# “Cahan Sənayə Kompleksi” ASC
# Cahan AVM
# Days Hotel Baku MMC
# Cahan İnşaat
# Cahan Red-2 Redbull 
# La casa del Habano Baku
# Cahan Motors MMC 
# Cahan General Trading 
# Cahan İstanbul
# Kempinski Hotel Badamdar
# Gənclər şəhəri “Cahan İnşaat”

 [[Kateqoriya:Azərbaycan şirkətləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan holdingləri]]
[[Kateqoriya:1995-ci ildə Azərbaycanda yarananlar‎]]

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>6f324u5pd4nwps46s2evgbfxgcqysct</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570721</id>
      <parentid>6570710</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:17:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xronologiya */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17581" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Şirkət
|adı               = 
| Adı              = Cahan Holdinq
| Loqotipi         =  
| Növü             = [[MMC]]
| ISIN             = 
| Yaranma tarixi   = [[1995]]
| Bağlanma tarixi  = 
| Bağlanma səbəbi  = 
| Baş qərargahı    = {{AZE}}, [[Bakı]]
| Rəhbərlik        = [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]]
| İstiqaməti       = [[Tikinti]], [[turizm]], [[sənaye]]
| Məhsulu          = 
| Kapitalı         = 
| Saytı            = https://www.cahan.az/
}}

'''Cahan Holdinq''' — 1995-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərən şirkətlər qrupudur. Hazırda 22 əsas və bir neçə törəmə şirkəti özündə birləşdirir.

Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, tütün və çay məmulatları istehsalı, tikinti materialları və istilik sistemləri istehsalı, ticarət, turizm, tikinti sahələrində nəzərə çarpacaq irəliləyişlər əldə etməklə bərabər, hazırda bəzi tanınmış brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

Prezidenti [[Vüqar Abbasov (sahibkar)|Vüqar Abbasov]] olan &quot;[[Cahan Holding]]&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı yarandığı gündən indiyədək Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərməklə Respublikamızın sosial iqtisadi inkişafında, bir sıra yeni iş yerlərinin açılmasında həmçinin respublika vətəndaşlarının maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında öz töhfələrini vermişdir.

== Tarixi ==

1995-ci ildə əsası qoyulan Cahan Holdinq Azərbaycanın ilk və ən böyük [[holdinq]]lərindən biridir. Holdinqin qurucusu və prezidenti [[Vüqar Abbasovdur]].
[[Ticarət]] sahəsi ilə fəaliyyətə başlayan holdinq daha sonra [[sənaye]], [[inşaat]], [[avtomobil]], [[investisiya]], [[idman]] və [[xidmət]] sahələrinə də yönəlir və bir çox şirkətlər Cahan Holdinq öndərliyində fəaliyyətə başlayır. Holdinq avtomobil biznesi və texniki xidməti, [[tütün]] və [[çay]] məmulatları istehsalı, [[tikinti materialları]] və [[istilik sistemləri]] istehsalı, ticarət, [[turizm]], [[tikinti]] sahələrində brendlərin rəsmi nümayəndəsidir.

1998-ci ildə avtomobil biznesinə addım atılır, [[Bakı]] şəhərində və ümumiyyətlə [[Azərbaycan]]da ən böyük avtomobil bazarı açılır. Bu salonda [[BMW]] şirkətinin distribütorluğu alınır – &quot;Cahan Motors&quot;  MMC fəaliyyətə başlayır, &quot;[[Brabus Mercedes]]&quot;in distribütorluğu alınır. Cahan Holdinq 2000-ci ildə &quot;[[Redbull]]&quot; şirkəti ilə uzunmüdətli partnyorluq başlayır və 2012-ci ildə satış həcminə görə 65 ölkə arasında birinci olur.

Bütün bu sahələrdə Azərbaycan iqtisadiyyatına verilmiş töhfələr dövlət tərəfindən mükafatlandırılır. 2009-cu ildə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Cahan Holdinqin prezidenti Vüqar Abbasovu [[“Tərəqqi” medalı]] ilə təltif etdi. Bu illər ərzində Cahan Holdinq, onun müəssisələri və brendləri isə bir sıra mükafatlara layiq görülür.

=== Xronologiya ===

*	1995-ci ildə Cahan Holdinqin əsası qoyulur.
*	1997-ci ildə ticarət işləri güclənməyə başlayıb. Siqaret , çay və qida məhsullarının ticarəti başlayıb ki, siqaret sahəsində &quot;BAT&quot; ilə, çay sahəsində &quot;Akbar borthers&quot; ilə, qida sahəsində &quot;Ülker&quot; kimi şirkətlərlə işbirliyi başlanılıb.
*	1998-ci ildə avtomobil biznesinə addım atılır, Bakı şəhərində və ümumiyyətlə Azərbaycanda ən böyük avtomobil bazarı açılır. Bu salonda BMW şirkətinin distribütorluğu alınır – &quot;Cahan&quot; Motors  MMC fəaliyyətə başlayır, &quot;Brabus Mercedes&quot; brendinin distribütorluğu alınır. 
*	1999-cu ildə Bakı şəhərində ilk dəfə olaraq premium spirtli içkilərin mağazası “Senator Wine house” açılır. Bu Azərbaycanda ilk belə mağaza olur.
*	2000-ci ildə plastik, profil ve boruların istehsal fabriki fəaliyyətə başlayır.
*	2000-ci ildə &quot;Redbull&quot; şirkəti ilə uzunmüdətli partnyorluq başlayır. &quot;Cahan Red&quot; olaraq fəaliyyət davam etdirilir. 
*	2001-ci ildə Bakı şəhərində yeni avtomobil salonu ve servisi açılır – burada “Opel” avtomobillərinin eksklüziv distribütorluğu alınır. &quot;Cahan Motors&quot; fəaliyyətə başlayır.
*	2002-ci ildə Azərbaycanda və Naxçıvanda 1000 mağazadan ibarət ilk ən böyük ticarət mərkəzi inşa olunub ticarətçilərin istifadəsinə verilir.Və beləcə Cahan MMC-nin əsası qoyuldu.
*	2003-cü ildə siqaret istehsal edən fabrik &quot;Cahan Tabak&quot; fəaliyyətə başlayır.
*	2004 - Çay və şəkər paketləmə fabriki “Cahan Çay” MMC fəaliyyətə başlayır.
*	2004 - “Cahan” Holdinqin Cenevrə şəhərində ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2005-- Naxçıvanda 60 adda, plastik materillar istehsal edən fabrik fəaliyyətə başlayır.
*	2005 – “Cahan” Holdinqin Dubay ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2006 - Cuba siqarları - “Habanos” şirkəti ilə uzunmüddətli müqavilə bağlanılır.
*	2006 - JTI ilə əməkdaşlıq başlanılır.
*	2006 – “Cahan” Holdinqin İstanbul ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2007 – Dəmir radiatorlar və dam örtükləri fabriki istifadəyə verilir.
*	2007 – Bakı şəhərində “Wyhndam” qrupla əməkdaşlıq başlanılır və “Days” hoteli istifadəyə verilir.
*	2008 – 80 avtomobil bazası olan distribütorluq şirkəti yaradılır.
*	2009 – “General Motors”la uzunmüddətli müqavilə bağlanılır.
*	2009 –  Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev 
Cahan Holdinqin prezidenti Vüqar Abbasovu  “Tərəqqi” Medalı ilə təltif etdi.
*	2010 – Müasir İnşaat Materialları satış mərkəzi istifadəyə verilir.(10,000 m2)  “Cahan” AVM-nin fəaliyyətinin əsası qoyuldu.
*	2010- “Cahan” Holdinqin Çində ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2011 – “Cahan” AVM bünyəsinə satış mərkəzi və əyləncə mərkəzi artırılır.
*	2011- “Banu” xidmət sahəsi yaranır. Tərkibində şadlıq evi, gözəllik salonu, supermarket ve digər xidmət sahələri yer alır.
*	2012 - Redbull satışına görə “Cahan Red” 65 ölkə arasında ilk yeri tutur.
*	2012– “Cahan” İnşaat fəaliyyətə başlayır. 110 ədəd müasir CAT və Mercedes markalı texnika, ən müasir qum ələmə və beton zavodu olmaqla, müasir inşaat şirkəti qurulur.
*	2012 -  “Unilever” şirkəti ilə “Algida” brendi üzərinə müqavilə bağlanır.
*	2013 – Almaniyanın “Heinmann” şirkəti ilə müqavilə bağlanılır, 3 sərhədyanı yerdə mağaza (Free shop) açılışları baş tutur.
*	2013 – Naxçıvanda 1500 m2 showroom olmaqla 5000 m2 müasir salon və servis fəaliyyətə basladı.
*	2013 –  “Gənclər Şəhəri” Yaşayış Kompleksinin təməli qoyulur və 456 mənzil, 65 ticarət obyekti, 18 ay müddətinə təhvil verilir.
*	2014–  “Cahan” İnsaat Şirkəti Şahbuz rayonunda içməli su və  kanalizasiya şəbəkəsini 1 il ərzində müvəffəqiyyətlə başa vurdu. Cənab Prezident İlham Əliyev şəxsən açılışda iştirak edir.
*	2014 – Türkiyədən “Mado”, “Simit Sarayı”, “Lavazza” brendlərinin distribütorluğu alınır.
*	2015 -  Gəncə, Bərdə, Quba, Şəki, Masallı, Lənkəran, Kürdəmir regionlarında yeni ofislər açılır.
*	2015 – Bakıda Logistik Mərkəz açılır və eyni anda 200 maşından ibarət ditribütor şirkəti yaradılır.
*	2016 – Müasir Sənaye Kompleksinin təməli qoyulur.
*	2016- Radiator, kombi, dam örtükləri və s. 40 adda məhsul istehsal olunur
*	2017 -  Sənaye Mərkəzinin davamı olaraq, 200 adda məhsul istehsal edən plastik, boru , profil ve aksessuarların istehsalı başlayır.
*	2018 -  Yeni Logistik Mərkəz tikilir.
*	2018 -  Bakıda, Dərnəgül ərazisində böyük logistik mərkəz, satış və ofis mərkəzi istifadəyə verilir.
*	2018 – “NAZ” zavodunun 100% səhmləri alınır və “LIFAN” və “FAW’ avtomobillərinin istehsalına başlanılır.
*	2018– “Cahan” Holdinqin Moskva ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2018 – Tütün Yetişdirmə Mərkəzi qurulur.
*	2019 - Culfa rayonunun içməli su və kanalizasiya sistemi “Cahan” İnsaat tərəfindən keyfiyyətli şəkildə təhvil verilir.
*	2019-  Çinin ən böyük avtomobil şirkəti “FAW” ilə eksklüziv müqavilə imzalanır.
*	2019 – “MAGNA” mağazalar şəbəkəsi istifadəyə verilir.
*	2019 - “Cahan” Holdinqin İğdır ofisi fəaliyyətə başlayır.
*	2020 –  Holdinqin bütün təchizatını təşkil etmək üçün “Cahan” Satınalma MMC yaradılır.
*	2020 -  “Ümid” Yaşayış Kompleksi təhvil verilir.
*	2021 – Naxçıvanda “Tudor” Logistik Mərkəzi yaradılır.
*	2022 -  Amerika və PM standartında enerji içkisi fabriki, tabak fabriki və holdinqin mərkəzi ofisi istifadəyə verilir.
*	2022 – “1001home”, “Elegant”, “Texnolux”, “Banu” Market fəaliyyətə başlayır.
*	2022 – “Araz-Naxçıvan” Futbol Klubu alınır.

== Fəaliyyət sahələri ==

2002-ci ildə “Cahan” MMC fəaliyyətə başlamaqla 200 ədəd mağaza inşa edərək sahibkarların istifadəsinə vermişdir. Hazırda həmin müəssisədə 300 nəfərdən artıq vətəndaş çalışmaqla əmək fəaliyyətinə cəlb edilmişdir.

2006-cı ildə Holdinq tərəfindən bir neçə istehsal müəssisəsi tikiləməklə ən son texnologiyalardan istifadə edilməklə “Cahan Pen” MMC və “Cahan Pen” satış bölməsi, “Cahan Tobacco” MMC , “Cahan Tea” MMC və Qapı-Pəncərə sexi fəaliyyətə başlamışdır. Qeyd olunan bu müəssisələrdə bu gün 500 nəfərə yaxın vətəndaş fəaliyyət göstərir.

2008-ci ildə Holdinqin tərkibində “Cahan Sənaye Kompleksi” ASC təsis edilmişdir.  Bu kompleksin nəzdində bir sıra MMC-lər öz fəaliyyətlərini daha da genişləndirmişdirlər. 2010-cu ildə “Cahan Sənaye Kompleksi”nin istehsal müəssisələrində istehsal xətləri yenilənməklə istehsalın həcmi genişləndirilərək müəssisələrin istehsal gücü artırılmışdır.

“Cahan Pen” MMC [[Türk Standartları İnstitutu]]nun keyfiyyətli idarəetmənin aparılmasına dair İSO-9001 beynəlxalq sertifikatını almışdır. Həmin ildə “Cahan Pen” MMC fəaliyyəti ilə bağlı olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Biznesdə uğur mükafatı”na layiq görülmüşdür.

2008-ci ildə Sənaye kompleksinin yeni bir qurumu olan Panel Radiator və Dam örtükləri zavodu tikilərək fəaliyyətə başlamışdır. 2008-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi” və “İlin brendi” fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

2009-cu ildə “Cahan Radiator” satış bölməsi yaradılmışdır. Burada “Magna” əmtəə nişanı ilə istehsal edilən məhsullar xaricə də ixrac olunur. Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərinə ilk olaraq 23 ton həcmdə göndərilir.

Siqaret fabriki yenilənərək 3 fərqli ölçüdə 8 müxtəlif brend istehsalına başlanmışdır. Hal-hazırda daxili bazarda bu sahədə lider olmaqla yanaşı, məhsulların xarici ölkələrə ixrac prosesinə də start verilmişdir. İnvestisiya məbləği 60 milyon avrodur.

Çay fabriki 5 müxtəlif marka ve 6 fərqli növdə məhsul istehsal edir. Ən yaxşı nəticəni əldə etmək üçün bu sahədə dünyaca məşhur “[http://www.akbar.com/ Akbar Brothers]” məhsulları həmin fabrikdə istehsal olunur və satılır.İnvestisiya məbləği 3 milyon avrodur.

Cahan İnşaat MMC 2007–ci ildə qurulmuşdur.

[[Asiya İnkişaf Bankı]] və [[Dünya Bankı]] ilə birlikdə ölkədə infrastruktur (su və kanalizasiya) layihələri həyata keçirilmiş, son 5 ildə 65 milyon avro dəyərində iş görülmüşdür.

2017-ci ildə böyük bir layihə olan “Gənclər şəhəri” layihəsi tamamlanmışdır. Bu kompleksdə 603 mənzil tikilib istifadəyə verilməklə Naxçıvan şəhər sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 45 milyon avrodur.

Ağ Şəhər layihəsi altında 184 mənzilli yaşayış massivi salınmışdır. İnvestisiya məbləği 25 milyon avrodur. 182 mənzilli sosial həyat layihəsinin inşaatı isə hal-hazırda davam etdirilir. İnvestisiya məbləği 9.5 milyon avrodur.

2015-ci ildə [[Naxçıvançay]] körpüsündə təmir-bərpa işləri aparılaraq, daha gözəl və estetik şəklə salınıb təkrar istifadəyə verilmişdir. Naxçıvan sakinlərinə xidmət edəcək analoqu olmayan “Park kafe” layihəsinə başlanılaraq tikilib istifadəyə verilmişdir. İnvestisiya məbləği 10 milyon avrodur.  Həmçinin, dünyanın ən böyük otellər şəbəkəsi “[https://en.wikipedia.org/wiki/Wyndham_Hotels_and_Resorts Wyndham Hotel Group]” 106 otaqdan ibarət Days Hotel fəaliyyət göstərir. ( Dəyəri 10 mln.euro) 450 nəfər tutumu olan Şadlıq Evi fəaliyyət göstərir.[https://www.simitsarayi.com/ Simit Sarayı], [https://en.wikipedia.org/wiki/Mado_(food_company) Mado], [https://en.wikipedia.org/wiki/Lavazza Lavazza] kimi məşhur markaların rəsmi distribyutoru olaraq da fəaliyyət göstərir.

*“[https://www.jti.com/ JTI]” Japan Tobacco International)  rəsmi distribyutor 
*“[[Red Bull]]”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*&quot;Cahan Red-2 MMC 2012-ci ildə təsis edilmiş və eyni il 65 dünya ölkəsi arasında Redbull satışında 1-ci yeri tutmuşdur. 
*“La Casa Habanos”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“Davidoff” rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Algida”  rəsmi eksklüziv  distribyutor. 
*“Heinemann”  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*“[https://en.wikipedia.org/wiki/Akbar_Tea Akbar Tea]” rəsmi eksklüziv  distribyutor.

[[2007]] ci ildə Cahan Ticarət MMC şirkəti təsis edilmişdir.( İnvestisiya məbləği – 9,1 mln.euro)

[[2011]]-ci ildə Holdinqin uğurları davam etməklə yeni şirkətlərin yaradılmasına nail olunub. Bu ilin oktyabr ayının 15-də “Cahan AVM” MMC fəaliyyətə başlayaraq 200 nəfər yeni işçinin işə başlamasına şərait yaratmışdır. (İnvestisiya məbləği – 18mln.euro)

[[2014]]-cü ildə Muxtar Respublika sakinlərinin istirahətlərinin həmçinin, asudə vaxtlarının səmərəli və əyləncəli keçirmələri üçün nəzərdə tutulmuş [“Əyləncə adası”] istifadəyə verilmişdir.
Müxtəlif bölgələrdə 5 böyük super marketləri fəaliyyət göstərir.
Paylayıcı şirkətimiz 330 əded növ minik vasitəsilə 12.000 müxtəlif satış nöqtəsinə xidmət göstərir.
Cahan Motors [[2008]]- ci il İyul ayında Naxçıvanda Dünya miqyasında tanınmış markaların rəsmi nümayəndəliyinə başlamışdır.

*[[Opel]] rəsmi eksklüziv distribyutor.
*Faw rəsmi eksklüziv distribyutor.
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Lifan_Group Lifan]&lt;ref&gt;[https://az.wikipedia.org/wiki/Nax%C3%A7%C4%B1van_Avtomobil_Zavodu Naxçıvan Avtomobil Zavodu]&lt;/ref&gt;  rəsmi eksklüziv  distribyutor.
*[[2001]]-ci ildə “Cahan Motors”un yeni binasında həm servis, həm də nümayiş zalı (Showroom) olaraq fəaliyyətə başlamışdır..  Hal-hazırda tərkibində 5 ədəd servis mərkəzi fəaliyyət göstərir.
*Castrol və Shell distribyutor.

Kəngərlİ rayon  Xıncab kəndinin  3000 ha ərazisində  “Tütün yetişdirmə mərkəzində” ,tütün əkini həyata keçirilmişdir.  5 istixana, yeraltı su anbarı, 1350 kvadratmetr sahədə tütün qurutma yeri və 420 kvadratmetr sahəsi olan 2 anbar yaradılmışdır. Türkiyə mənşəli müxtəlif texnika və texnoloji avadanlıqlar alınmışdır. İlkin olaraq Kəngərli rayonunda 9 hektar sahədə sınaq məqsədilə məhsuldar “Virciniya” və “Oriental” tütün sortları əkilmiş, bugünədək 11 tondan çox quru tütün istehsal olunmuşdur. Təsərrüfatda 60 nəfər işlə təmin olunmuşdur.

Bu barədə cəmiyyətdən aldığımız məlumatda bildirilir ki, 2018-ci ildə əsaslı investisiya qoyuluşundan sonra yenidən istifadəyə verilmiş müəssisədə istehsal olunan 7 növdə, 160 adda məhsula həm daxili bazarlarda, həm də xaricdə tələbat artır. Azərbaycan brendi kimi ixrac edilən bu məhsullar arasında PVC qapı-pəncərə profil və aksesuarları, hər ölçüdə içməli su və istiliyə davamlı kompozit borular, 120 adda fitinqs məmulatları mühüm yer tutur. Cahan Holdinq” Şirkətlər İttifaqının Rusiya Federasiyasınin Moskva şəhəri ,Türkiyənin İstanbul şəhəri və habelə Çinin Guangzhou şəhərində açılmış satış ofisləri bununla bağlı zəruri işləri də həyata keçirir.

2019-ci ildə &quot;Cahan Holding&quot; Kommersiya Şirkətlər İttifaqı “İlin Holdinqi”&lt;ref&gt;[https://www.1news.az/news/sostoyalas-ceremoniya-vrucheniya-premii-caspian-business-award-2019-foto Caspian Business Award 2019]&lt;/ref&gt;  fəxri adına layiq görülmüşdür.

== Şirkətlər ==

# Cahan Pen MMC
# Cahan Tea MMC
# Cahan Ticarət
# Cahan MMC
# “Cahan Tobacco İnternational “  &lt;ref&gt;{{cite web |url= https://az.wikipedia.org/wiki/Cahan_Tobacco_International }}&lt;/ref&gt;  
# “Cahan Sənayə Kompleksi” ASC
# Cahan AVM
# Days Hotel Baku MMC
# Cahan İnşaat
# Cahan Red-2 Redbull 
# La casa del Habano Baku
# Cahan Motors MMC 
# Cahan General Trading 
# Cahan İstanbul
# Kempinski Hotel Badamdar
# Gənclər şəhəri “Cahan İnşaat”

 [[Kateqoriya:Azərbaycan şirkətləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan holdingləri]]
[[Kateqoriya:1995-ci ildə Azərbaycanda yarananlar‎]]

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>my1bgh4rnfiwqxchhj4ucy9ln0a3jw6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Persey Meduzanın başı ilə</title>
    <ns>0</ns>
    <id>625629</id>
    <revision>
      <id>6570454</id>
      <parentid>5120250</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:17:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>87.8.184.31</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9639" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = Persey Meduzanın başı ilə
 |Orijinal adı        = {{dil-it|Perseo con la testa di Medusa}}
 |Şəkil               = 03 2015 Perseo con la testa di Medusa-Benvenuto Cellini-Piazza della Signoria-Loggia dei Lanzi-volta a crociera-ordine corinzio (Firenze) Photo Paolo Villa FOTO9260.JPG
 |Şəklin ölçüsü       = 235px
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{ITA}}
 |Yerləşir            = [[Locciya deyi Lanzi]], [[Pyaçça della Sinyoriya]], [[Florensiya]]
 |Heykəltəraş         = [[Benvenuto Çellini]]
 |Sifarişçi           = [[I Kozimo]]
 |Tarixi              = 1545-1554
 |Vəziyyəti           = əla
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = tunc
 |Vikianbar           = Perseus by Benvenuto Cellini
}}
'''Persey Meduzanın başı ilə''' ({{dil-it|Perseo con la testa di Medusa}}) — [[Benvenuto Çellini]] tərəfindən [[1545]]-[[1554]]-cü illərdə hazırlanmış tunc heykəldir. Heykəl [[Florensiya]]nın [[Pyaçça della Sinyoriya|Sinyoriya meydanındakı]] [[Locciya deyi Lanzi]]də daş pyedestal üzərində ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;Shearman, “Art or Politics,”.&lt;/ref&gt; Pyedestal [[predella]] kimi [[Persey]] və [[Andromeda (mifologiya)|Andromedanın]] hekayəsinin təsvir edildiyi tunc relyef panelləri ilə bəzədilmişdir. İkinci [[Florensiya hersoqu]] [[I Kozimo|I Kozimo de Mediçi]] əsəri [[pyaçça]]dakı digər heykəllərlə və xüsusi siyası baxışlarla əlaqədar olduğuna görə sifariş etmişdi. [[27 aprel]] [[1554]]-cü ildə heykəl ucaldıldığı zaman meydanı artıq [[Mikelancelo]]nun “[[David (Mikelancelo)|David]]”i, [[Baçço Bandinelli|Bandinellinin]] ''“[[Herakl və Kakus]]”''u və [[Donatello]]nun ''“[[Yudif və Holofernes (Donatello)|Yudif və Holofernes]]”''i bəzəyirdi.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;Shearman, p. 28.&lt;/ref&gt; 

Heykəlin mövzusu saçları ilana çevrilmiş qadın üzlü [[Qorqonalar|Qorqona]] olan [[Qorqona Meduza|Meduzanı]] öldürmüş Perseyə həsr edilmişdir; Meduzaya baxan hər kəs daşa çevrilirdi. Çiynindən atılmış kəmənd və ayağındakı qanadlı səndəllər xaric Perseyin üzərində heç bir geyim yoxdur. Meduzanın cansız cəsədi üzərində durmuş qəhrəman, sol əlində onun kəsilmiş başını qaldırır. Meduzanın boğazından qan fışqırır. İnsanları daşa çevirən Meduzanın tunc heykəli ətrafında üç daş heykəl – David, Herakl və [[Neptun fəvvarəsi (Florensiya)|Neptunun]] heykəlləri yerləşir.&lt;ref name=&quot;auto&quot; /&gt; Çellininin meydandakı digər heykəllərə cavab olaraq tuncu seçməsi və metaldan istifadə etmə texnologiyası o zaman üçün innovativ idi. Heykələ arxadan baxdıqdan, Perseyin dəbilqəsində sənətkarın avtoportretini görmək mümkündür. 

Persey Meduzanın başı ilə əsəri antik dövrdən sonra yaradılmış ilk əsərdir ki, pyedestala yerləşdirilmiş qabartmalar da ümumi kompozisiyanın ayrılmaz hissəsidir. 

== Tarixi ==

Çellini heykəlin nəql etdiyi mövzunu postamentdəki relyeflərlə açmağa çalışmış ilk sənətkarlardan biridir.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;Weil-Garris, ''On Pedestals'', p. 411.&lt;/ref&gt; Heykəlin Locciya deyi Lanzidə ucaldılacağını bilən Çellini onun üçün ətrafdakı [[Cambolonya]]nın ''“[[Sabinyan qadınlarının qaçırılması (Cambolonya)|Sabinyan qadınlarının qaçırılması]]”'' kimi daha əvvəl ucaldılmış heykəllərin postamentindən hündür postament hazırlamışdır.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 413.&lt;/ref&gt;  Persey, Mediçiləri müdafiə edən [[Olimp tanrıları|Olimp tanrılarının]] siyahısına əlavə edilmişdir.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 409.&lt;/ref&gt; Veyl-Qarris həm də heykəlin pyedestalına diqqət cəlb edir. Lakin, ehtimal ki, hazırkı pyedestal heç də heykəlin ilk pyedestalı deyildir. Belə ki, tunc heykəlin ucaldılmasından sonra hələ də, qabarıq relyefli lövhələr mütəmmadi olaraq hazırlanır və pyedestala bərkidilirdi.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 411.&lt;/ref&gt; Mediçi pyedestal mövzusu ilə dominantlığını göstərməyə çalışmışdır, belə ki, pyedestal hersoq Françesko Mediçiyə alleqoriya idi.&lt;ref&gt;Mandel, ''Perseus and the Medici'', 175.&lt;/ref&gt; 

Xüsusilə ilk üç Florensiya hersoqunun simasında Mediçilərin dominantlığı [[Pyaçça della Sinyoriya]]da aydın müşahidə edilir. Meydandakı ''“Herakl və Kakus”'' adlı heykəl birinci Florensiya hersoqu I Alessandronun dövründə, [[1534]]-cü ildə ucaldılmış və əhali tərəfindən pis qarşılanmışdır.&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;Mandel, p. 168.&lt;/ref&gt;  Meydanda [[Mediçilər]]in siyasi gücünü nümayiş etdirən növbəti əsər isə Çellini tərəfindən I Kozimonun sifarişi ilə hazırlanmış ''“Persey Meduzanın başı ilə”'' heykəli olmalı idi.&lt;ref name=&quot;auto2&quot; /&gt;  Buna görə də sifarişçi əsərin yaradacağı təəssüratdan narahat idi. Lakin, I Alessandronun sifarişi ilə hazırlanmış əsərdən fərqli olaraq I Kozimonun heykəli müsbət qəbul edilir.&lt;ref name=&quot;auto1&quot; /&gt; Sifarişçi heykəlin açılışını şəxsən [[Palaçço Vekkyo]]nun pəncərəsindən izləyir. Üçüncü Florensiya hersoqu isə ''“Persey Meduzanın başı ilə”'' heykəlinin pyedestalı ilə əlaqəlidir.&lt;ref&gt;Mandel, ''Perseus and the Medici'', p. 175.&lt;/ref&gt; Belə ki, pyedestaldakı relyef panellərində təsvir edilmiş Perseyə hersoq Françesko, Andromedaya isə onun Habsburqlardan olan nişanlısı Covanninin simvolu kimi baxmaq olar. Burada Andromeda Florensiyanın, Persey isə şəhəri xilas etmək üçün hücuma keçən Mediçilərə alleqoriyadır.&lt;ref&gt;Mandel, p. 175.&lt;/ref&gt; 

Çellini Andromeda haqqında hekayənin kədərli tərəfini təsvir etmək qərarına gəlmişdir; lakin, o, Mediçilərin alleqoriyası olan Perseyi xüsusilə vurğulayır və onun kədərli Andromedanı xilas etməsini göstərir. Meydandakı heykəllərin hər biri siyasi və bədii baxımdan bir-biri ilə və Mediçilərlə əlaqəlidir. 

== Bədii xüsusiyyətləri ==
[[Şəkil:Cellini, perseo 06.JPG|220px|thumb|left|Kəsilmiş boyundan qan fışqıran Meduza]]
Heykəlin işlənməsi zamanı artıq yarım əsrdən çox idi ki, tunc monumental hekəltəraşlıqda istifadə edilmirdi. Çellini bilərəkdən bu materialı seçmiş, ərinmiş metalı qəlibinə tökərkən həyat verici qanla heykələ can verdiyini düşünmüşdür.&lt;ref&gt;Cole, ''Cellini’s Blood'', 221.&lt;/ref&gt; Çellininin əsərinin ucaldılması zamanı Locciya deyi Lanzinin qərb tağında Donatellonun ''“Yudif və Holofernes”'' əsəri yerləşirdi. [[Donatello]]nun əsəri tuncdan hazırlansa da, bir neçə hissə ayrılıqda tökülmüş və birləşdirilmişdir.&lt;ref&gt;Cole, 220.&lt;/ref&gt; Buna görə də, özü və sifarişçisi I Kozimonun adını əbədiləşdirmək istəyən Çellini vahid material kütləsindən hazırlanmış olan və artıq heykəli bəzəyən Mikelancelonun ''“David”''i kimi monumental işlərlə yarışırdı. 

Maykl Koul xüsusilə Persey fiqurunun tökülməsinə diqqət cəlb edir. Çellinin ''Vita''sına istinad edən Kolu yazır ki, Çellinin şəxsi iştirakı ərinmiş metalın tökülməsi prosesində mühüm rol oynamış və heykəlin dağılmasına maneə olmuşdur.&lt;ref&gt;Cole, p. 221.&lt;/ref&gt; Koul qeyd edir ki, Çellini heykələ can verməklə qalmır, sanki ölünü dirildir və bu da sənətkarın xilasının ərinmiş metalda olduğuna işarədir.&lt;ref&gt;Cole, p. 221&lt;/ref&gt; Çellini həm də Məsihi köməyə çağırır və beləliklə də əsərinə can verməyə çalışır. &lt;ref&gt;Cole, p. 222.&lt;/ref&gt;Əsər mövzusu kimi Perseyin seçilməsi I Kozimonu məmnun edir və Çelliniyə rəqabətin böyük olduğu Florensiya mühitində özünü göstərməyə imkan verir. 

Çellini yaradıcılığının şah əsərlərindən biri olan bu heykəllə iki məqsədə xidmət edirdi: birincisi onun tunc Meduzası artıq meydanda olan qəhrəmanları daşa çevirir və beləliklə  sənətkar özünə rəqib gördüyü İntibah heykəltəraşlarının yaradıcılığının daşlaşdığını, yerində qaldığını göstərir. İkincisi Perseyin simasında həm heykəldə, həm də pyedestaldakı relyeflərdə Mediçilərin nüfuzunu bəyan edir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}
== Ədəbiyyat ==
* Burne-Jones, Edward. “ ‘Andromeda’: Transformation of Historical and Mythological Sources.” ''Artibus et Historiae'' 25, no. 49 (2004): 197-227.
* Cole, Michael. &quot;Cellini's Blood.&quot; ''The Art Bulletin'' 81, no. 2 (1999): 215-235.
* Mandel, C. &quot;Perseus and the Medici.&quot; Storia Dell'Arte no. 87 (1996): 168-187.
* Shearman, John. ''Art Or Politics in the Piazza?'' Benvenuto Cellini. Kunst und Kunsttheorie im 16. Jahrhundert (2003): 19-36.
* Weil-Garris, Kathleen. ''On Pedestals: Michelangelo's David, Bandinelli's Hercules and Cacus and the Sculpture of the Piazza Della Signoria''. Römisches Jahrbuch für Kunstgeschichte 20, (1983): 377-415.
== Xarici keçidlər ==
* [http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/59328/rec/1 ''Europe in the age of enlightenment and revolution''], a catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF), which contains material on ''Perseus with the Head of Medusa''
{{Benvenuto Çellini}}
[[Kateqoriya:Benvenuto Çellininin heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İntibah heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İtaliyadakı tunc heykəllər]]
[[Kateqoriya:Meduza]]
[[Kateqoriya:Florensiyadakı şəhər heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İlanlar incəsənətdə]]
[[Kateqoriya:Yunan-Roma mifologiyası süjetlərinə əsaslanan heykəllər]]</text>
      <sha1>4snkuvlej3ntaypjptriylqz70hm162</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570531</id>
      <parentid>6570454</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Johannnes89</username>
        <id>201438</id>
      </contributor>
      <comment>Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/87.8.184.31|87.8.184.31]] ([[User talk:87.8.184.31|talk]]): Crosswiki image spam (TwinkleGlobal)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9490" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = Persey Meduzanın başı ilə
 |Orijinal adı        = {{dil-it|Perseo con la testa di Medusa}}
 |Şəkil               = Persee-florence.jpg
 |Şəklin ölçüsü       = 235px
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{ITA}}
 |Yerləşir            = [[Locciya deyi Lanzi]], [[Pyaçça della Sinyoriya]], [[Florensiya]]
 |Heykəltəraş         = [[Benvenuto Çellini]]
 |Sifarişçi           = [[I Kozimo]]
 |Tarixi              = 1545-1554
 |Vəziyyəti           = əla
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = tunc
 |Vikianbar           = Perseus by Benvenuto Cellini
}}
'''Persey Meduzanın başı ilə''' ({{dil-it|Perseo con la testa di Medusa}}) — [[Benvenuto Çellini]] tərəfindən [[1545]]-[[1554]]-cü illərdə hazırlanmış tunc heykəldir. Heykəl [[Florensiya]]nın [[Pyaçça della Sinyoriya|Sinyoriya meydanındakı]] [[Locciya deyi Lanzi]]də daş pyedestal üzərində ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;Shearman, “Art or Politics,”.&lt;/ref&gt; Pyedestal [[predella]] kimi [[Persey]] və [[Andromeda (mifologiya)|Andromedanın]] hekayəsinin təsvir edildiyi tunc relyef panelləri ilə bəzədilmişdir. İkinci [[Florensiya hersoqu]] [[I Kozimo|I Kozimo de Mediçi]] əsəri [[pyaçça]]dakı digər heykəllərlə və xüsusi siyası baxışlarla əlaqədar olduğuna görə sifariş etmişdi. [[27 aprel]] [[1554]]-cü ildə heykəl ucaldıldığı zaman meydanı artıq [[Mikelancelo]]nun “[[David (Mikelancelo)|David]]”i, [[Baçço Bandinelli|Bandinellinin]] ''“[[Herakl və Kakus]]”''u və [[Donatello]]nun ''“[[Yudif və Holofernes (Donatello)|Yudif və Holofernes]]”''i bəzəyirdi.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;Shearman, p. 28.&lt;/ref&gt; 

Heykəlin mövzusu saçları ilana çevrilmiş qadın üzlü [[Qorqonalar|Qorqona]] olan [[Qorqona Meduza|Meduzanı]] öldürmüş Perseyə həsr edilmişdir; Meduzaya baxan hər kəs daşa çevrilirdi. Çiynindən atılmış kəmənd və ayağındakı qanadlı səndəllər xaric Perseyin üzərində heç bir geyim yoxdur. Meduzanın cansız cəsədi üzərində durmuş qəhrəman, sol əlində onun kəsilmiş başını qaldırır. Meduzanın boğazından qan fışqırır. İnsanları daşa çevirən Meduzanın tunc heykəli ətrafında üç daş heykəl – David, Herakl və [[Neptun fəvvarəsi (Florensiya)|Neptunun]] heykəlləri yerləşir.&lt;ref name=&quot;auto&quot; /&gt; Çellininin meydandakı digər heykəllərə cavab olaraq tuncu seçməsi və metaldan istifadə etmə texnologiyası o zaman üçün innovativ idi. Heykələ arxadan baxdıqdan, Perseyin dəbilqəsində sənətkarın avtoportretini görmək mümkündür. 

Persey Meduzanın başı ilə əsəri antik dövrdən sonra yaradılmış ilk əsərdir ki, pyedestala yerləşdirilmiş qabartmalar da ümumi kompozisiyanın ayrılmaz hissəsidir. 

== Tarixi ==

Çellini heykəlin nəql etdiyi mövzunu postamentdəki relyeflərlə açmağa çalışmış ilk sənətkarlardan biridir.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;Weil-Garris, ''On Pedestals'', p. 411.&lt;/ref&gt; Heykəlin Locciya deyi Lanzidə ucaldılacağını bilən Çellini onun üçün ətrafdakı [[Cambolonya]]nın ''“[[Sabinyan qadınlarının qaçırılması (Cambolonya)|Sabinyan qadınlarının qaçırılması]]”'' kimi daha əvvəl ucaldılmış heykəllərin postamentindən hündür postament hazırlamışdır.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 413.&lt;/ref&gt;  Persey, Mediçiləri müdafiə edən [[Olimp tanrıları|Olimp tanrılarının]] siyahısına əlavə edilmişdir.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 409.&lt;/ref&gt; Veyl-Qarris həm də heykəlin pyedestalına diqqət cəlb edir. Lakin, ehtimal ki, hazırkı pyedestal heç də heykəlin ilk pyedestalı deyildir. Belə ki, tunc heykəlin ucaldılmasından sonra hələ də, qabarıq relyefli lövhələr mütəmmadi olaraq hazırlanır və pyedestala bərkidilirdi.&lt;ref&gt;Weil-Garris, p. 411.&lt;/ref&gt; Mediçi pyedestal mövzusu ilə dominantlığını göstərməyə çalışmışdır, belə ki, pyedestal hersoq Françesko Mediçiyə alleqoriya idi.&lt;ref&gt;Mandel, ''Perseus and the Medici'', 175.&lt;/ref&gt; 

Xüsusilə ilk üç Florensiya hersoqunun simasında Mediçilərin dominantlığı [[Pyaçça della Sinyoriya]]da aydın müşahidə edilir. Meydandakı ''“Herakl və Kakus”'' adlı heykəl birinci Florensiya hersoqu I Alessandronun dövründə, [[1534]]-cü ildə ucaldılmış və əhali tərəfindən pis qarşılanmışdır.&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;Mandel, p. 168.&lt;/ref&gt;  Meydanda [[Mediçilər]]in siyasi gücünü nümayiş etdirən növbəti əsər isə Çellini tərəfindən I Kozimonun sifarişi ilə hazırlanmış ''“Persey Meduzanın başı ilə”'' heykəli olmalı idi.&lt;ref name=&quot;auto2&quot; /&gt;  Buna görə də sifarişçi əsərin yaradacağı təəssüratdan narahat idi. Lakin, I Alessandronun sifarişi ilə hazırlanmış əsərdən fərqli olaraq I Kozimonun heykəli müsbət qəbul edilir.&lt;ref name=&quot;auto1&quot; /&gt; Sifarişçi heykəlin açılışını şəxsən [[Palaçço Vekkyo]]nun pəncərəsindən izləyir. Üçüncü Florensiya hersoqu isə ''“Persey Meduzanın başı ilə”'' heykəlinin pyedestalı ilə əlaqəlidir.&lt;ref&gt;Mandel, ''Perseus and the Medici'', p. 175.&lt;/ref&gt; Belə ki, pyedestaldakı relyef panellərində təsvir edilmiş Perseyə hersoq Françesko, Andromedaya isə onun Habsburqlardan olan nişanlısı Covanninin simvolu kimi baxmaq olar. Burada Andromeda Florensiyanın, Persey isə şəhəri xilas etmək üçün hücuma keçən Mediçilərə alleqoriyadır.&lt;ref&gt;Mandel, p. 175.&lt;/ref&gt; 

Çellini Andromeda haqqında hekayənin kədərli tərəfini təsvir etmək qərarına gəlmişdir; lakin, o, Mediçilərin alleqoriyası olan Perseyi xüsusilə vurğulayır və onun kədərli Andromedanı xilas etməsini göstərir. Meydandakı heykəllərin hər biri siyasi və bədii baxımdan bir-biri ilə və Mediçilərlə əlaqəlidir. 

== Bədii xüsusiyyətləri ==
[[Şəkil:Cellini, perseo 06.JPG|220px|thumb|left|Kəsilmiş boyundan qan fışqıran Meduza]]
Heykəlin işlənməsi zamanı artıq yarım əsrdən çox idi ki, tunc monumental hekəltəraşlıqda istifadə edilmirdi. Çellini bilərəkdən bu materialı seçmiş, ərinmiş metalı qəlibinə tökərkən həyat verici qanla heykələ can verdiyini düşünmüşdür.&lt;ref&gt;Cole, ''Cellini’s Blood'', 221.&lt;/ref&gt; Çellininin əsərinin ucaldılması zamanı Locciya deyi Lanzinin qərb tağında Donatellonun ''“Yudif və Holofernes”'' əsəri yerləşirdi. [[Donatello]]nun əsəri tuncdan hazırlansa da, bir neçə hissə ayrılıqda tökülmüş və birləşdirilmişdir.&lt;ref&gt;Cole, 220.&lt;/ref&gt; Buna görə də, özü və sifarişçisi I Kozimonun adını əbədiləşdirmək istəyən Çellini vahid material kütləsindən hazırlanmış olan və artıq heykəli bəzəyən Mikelancelonun ''“David”''i kimi monumental işlərlə yarışırdı. 

Maykl Koul xüsusilə Persey fiqurunun tökülməsinə diqqət cəlb edir. Çellinin ''Vita''sına istinad edən Kolu yazır ki, Çellinin şəxsi iştirakı ərinmiş metalın tökülməsi prosesində mühüm rol oynamış və heykəlin dağılmasına maneə olmuşdur.&lt;ref&gt;Cole, p. 221.&lt;/ref&gt; Koul qeyd edir ki, Çellini heykələ can verməklə qalmır, sanki ölünü dirildir və bu da sənətkarın xilasının ərinmiş metalda olduğuna işarədir.&lt;ref&gt;Cole, p. 221&lt;/ref&gt; Çellini həm də Məsihi köməyə çağırır və beləliklə də əsərinə can verməyə çalışır. &lt;ref&gt;Cole, p. 222.&lt;/ref&gt;Əsər mövzusu kimi Perseyin seçilməsi I Kozimonu məmnun edir və Çelliniyə rəqabətin böyük olduğu Florensiya mühitində özünü göstərməyə imkan verir. 

Çellini yaradıcılığının şah əsərlərindən biri olan bu heykəllə iki məqsədə xidmət edirdi: birincisi onun tunc Meduzası artıq meydanda olan qəhrəmanları daşa çevirir və beləliklə  sənətkar özünə rəqib gördüyü İntibah heykəltəraşlarının yaradıcılığının daşlaşdığını, yerində qaldığını göstərir. İkincisi Perseyin simasında həm heykəldə, həm də pyedestaldakı relyeflərdə Mediçilərin nüfuzunu bəyan edir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}
== Ədəbiyyat ==
* Burne-Jones, Edward. “ ‘Andromeda’: Transformation of Historical and Mythological Sources.” ''Artibus et Historiae'' 25, no. 49 (2004): 197-227.
* Cole, Michael. &quot;Cellini's Blood.&quot; ''The Art Bulletin'' 81, no. 2 (1999): 215-235.
* Mandel, C. &quot;Perseus and the Medici.&quot; Storia Dell'Arte no. 87 (1996): 168-187.
* Shearman, John. ''Art Or Politics in the Piazza?'' Benvenuto Cellini. Kunst und Kunsttheorie im 16. Jahrhundert (2003): 19-36.
* Weil-Garris, Kathleen. ''On Pedestals: Michelangelo's David, Bandinelli's Hercules and Cacus and the Sculpture of the Piazza Della Signoria''. Römisches Jahrbuch für Kunstgeschichte 20, (1983): 377-415.
== Xarici keçidlər ==
* [http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/59328/rec/1 ''Europe in the age of enlightenment and revolution''], a catalog from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF), which contains material on ''Perseus with the Head of Medusa''
{{Benvenuto Çellini}}
[[Kateqoriya:Benvenuto Çellininin heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İntibah heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İtaliyadakı tunc heykəllər]]
[[Kateqoriya:Meduza]]
[[Kateqoriya:Florensiyadakı şəhər heykəlləri]]
[[Kateqoriya:İlanlar incəsənətdə]]
[[Kateqoriya:Yunan-Roma mifologiyası süjetlərinə əsaslanan heykəllər]]</text>
      <sha1>la5ge1j1anvsvq0uv0chqncymak244i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Khan Academy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>625929</id>
    <revision>
      <id>6571329</id>
      <parentid>5731548</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:00:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8483" xml:space="preserve">{{Sayt
 |saytın adı            = Khan Academy
 |loqotip               = Khan Academy logo (2018).svg
 |loqo_ölçüsü           = 200px
 |loqo_izahı            =
 |ekran görüntüsü       = Khan Academy skrinşot.png
 |ekran görüntüsü_ölçüsü= 300px
 |şəkilatı yazı         = Saytın azərbaycanca versiyası
 |URL                   = {{URL|https://az.khanacademy.org|Khan Academy}}
 |şüar                  = Hər kəs üçün, hər yerdə ödənişsiz
 |kommersiya            = Xeyr
 |tipi                  = [[Qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bansal |first1=Varsha |title=Khan academy gets its math right, adds content in local languages |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/education/khan-academy-gets-its-math-right-adds-content-in-local-languages/articleshow/65927362.cms?from=mdr |website=The Economic Times |date=24 sentyabr 2018}}&lt;/ref&gt;
 |qeydiyyat             = İcbari
 |dilləri               = [[Azərbaycanca]], [[ingiliscə]], [[rusca]], [[gürcücə]], [[türkcə]], [[portuqalca]], [[qazaxca]], [[bolqarca]], [[ispanca]]
 |istifadəçi            = 2 500 000&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy |url=https://skoll.org/organization/khan-academy/ |website=Skoll |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |məzmun lisenziyası    = 501(c)(3) lisenziyası
 |proqramlaşdırma dili  = [[Java]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Interesting Khan Academy Statistics and Facts |url=https://expandedramblings.com/index.php/kahn-academy-statistics-and-facts/ |website=expandedramblings.com |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |sahibi                = [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy's Competitors, Revenue, Number of Employees, Funding and Acquisitions |url=https://www.owler.com/company/khanacademy |website=Owlers |accessdate=15 aprel 2020 |archive-date=2020-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200806135643/https://www.owler.com/company/khanacademy |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
 |müəllifi              = &lt;!-- və ya: yaradıcısı / müəllifləri / yaradıcıları --&gt;
 |redaktoru             = &lt;!-- və ya:  |redaktorları = --&gt;
 |açılıb                = [[2008]]
 |xalis gəlir           = 53 500 000 $
 |alexa                 = {{azalış}} 359 ([[2020]])
 |ip                    = 
 |issn                  = &lt;!-- ISSN, məsələn, 1085-6706 (avtomatik http://www.WorldCat.org saytına keçid verəcək) --&gt;
 |oclc                  =
 |hazırkı statusu       = Aktiv
 |qeydlər               = 
}}
'''Khan Academy''' — [[2008]]-ci ildə [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]] tərəfindən yaradılan sinif daxilində və xaricində öyrənmək istəyənlərin özlərinə ən uyğun şəkildə öyrənə bilmələri üçün çalışma tapşırıqları, öyrədici videolar, interaktiv çalışmalar vasitəsilə şəxsiləşdirilmiş öyrənmə təcrübəsi vəd edən [[amerikan]] [[qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy Inc - Nonprofit Explorer |url=https://projects.propublica.org/nonprofits/organizations/261544963 |website=ProPublica |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;. [[Riyaziyyat]], [[fizika]], [[proqramlaşdırma]], [[tarix]], [[incəsənət]], [[iqtisadiyyat]] və daha bir çox bunlar kimi mövzulara toxunur.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Sampson |first1=Demetrios G. |last2=Ifenthaler |first2=Dirk |last3=Spector |first3=J. Michael |last4=Isaias |first4=Pedro |title=Digital Systems for Open Access to Formal and Informal Learning |date=2014 |publisher=Springer |location=Kaliforniya, ABŞ |isbn=978-3-319-02264-2 |page=19 |url=https://books.google.com/books?id=J5UpBAAAQBAJ |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Boşluqları və güclü cəhətləri aydınlaşdırıb uyğun olaraq tapşırıq vermə alqoritmamızdan istifadə edərək riyaziyyat üzrə ibtidai sinifdən universitet səviyyəsinə qədər bütün şagirdlərə bələdçilik edir. Sayt həmçinin daha mütəxəssisləşdirilmiş məzmun vəd etmək üçün [[NASA]], [[Kaliforniya Modern Sənət Muzeyi|Modern Sənət Muzeyi]], [[Kaliforniya Elmlər Akademiyası]] və [[MIT]] kimi qurumlarla əməkdaşlıq edir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Haqqımızda |url=https://az.khanacademy.org/about |website=Khan Academy |accessdate=15 aprel 2020 |language=az}}&lt;/ref&gt;

Veb-sayt və onun məzmunu əsasən [[ingilis]] dilində verilir, bununla yanaşı, eyni zamanda, [[Azərbaycan dili|azərbaycan]], [[Benqal dili|benqal]], [[Bolqar dili|bolqar]], [[Çincə|çin]], [[Çex dili|çex]], [[Danimarka dili|danimarka]],  [[ərəb]], [[Hollandca|holland]], [[Fransızca|fransız]], [[Gürcücə|gürcü]], [[Almanca|alman]], [[ivrit]], [[Hindistani dili|hindi]], [[İndoneziya dili|indoneziya]], [[italyan dili|italyan]], [[Yapon dili|yapon]], [[Koreya dili|koreya]], [[Norveçcə|norveç]], [[Polyakca|polyak]], [[Portuqalca|portuqal]], [[Serb dili|serb]], [[İspanca|ispan]], [[İsveç dili|isveç]], [[Tamil dili|tamil]], [[Teluqu dili|teluqu]], [[Türk dili|türk]], [[urdu]] və [[özbək]] dillərində də fəaliyyət göstərir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Noer |first1=Michael |title=One Man, One Computer, 10 Million Students: How Khan Academy Is Reinventing Education |url=https://www.forbes.com/sites/michaelnoer/2012/11/02/one-man-one-computer-10-million-students-how-khan-academy-is-reinventing-education/ |website=Forbes |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;
== Tarixçə ==
Qurumun qurucusu Salman Xan, [[ABŞ]]-ın [[Nyu-Orlean]] şəhərində bir [[Benqallar|benqallı]] ata və bir hind anasının övladı olaraq doğulub böyüdü. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda üç fərqli sahə üzrə təhsil aldıqdan sonra dörd il ərzində [[Harvard]]da biznes idarəetməsi fakültəsi üzrə magistratura pilləsini qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Dreifus |first1=Claudia |title=It All Started With a 12-Year-Old Cousin |url=https://www.nytimes.com/2014/01/28/science/salman-khan-turned-family-tutoring-into-khan-academy.html |website=The New York Times |accessdate=15 aprel 2020 |date=27 yanvar 2014}}&lt;/ref&gt;

[[2004]]-cü ilin sonlarına yaxın əmisi oğlu Nadiaya riyaziyyat tədris edərkən, bənzər kurs istəkləri tələbi ilə [[Youtube]] videolarını hazırlamağa başlayan Salman Xan, hazırladığı dərsləri yüksək qiymətləndirənlərin sıx marağına görə [[2009]]-cu ildə işini tərk etmiş və [[2010]]-cu ildən bəri &quot;Khan Academy&quot; adlı qeyri-kommersiya təşkilatı yaratmış və dərslər hazırlamağa başlamışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bertodano |first1=Helena de |title=Khan Academy: The man who wants to teach the world |url=https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/9568850/Khan-Academy-The-man-who-wants-to-teach-the-world.html |website=Telegraph |accessdate=15 aprel 2020 |date=28 sentyabr 2012}}&lt;/ref&gt; Məlumatın ehtiyacı olan hər kəs üçün sərbəst olacağına inanan Xan, maliyyə sektorunda uğurlu bir karyeradan imtina edərək, ən dəyərli bir şey olduğuna inandığı biliklərini paylaşmağı seçir. Khan Academy, qazanc üçün deyil, ianə ilə dəstəklənən və təhsil sahəsindəki sosial sahibkarlığın nümunəsidir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Temple |first1=James |title=Salman Khan, math master of the Internet |url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2009/12/13/BUKV1B11Q1.DTL |website=SFGate |accessdate=15 aprel 2020 |date=14 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt; [[Bill &amp; Melinda Qeys vəqfi]], Ann və John Doerr, Lemann Vəqfi və [[Google]] kimi böyük təşkilatlardan ianələr alaraq, texnologiyaya əsaslanan və insanlara yönümlü təhsil anlayışının yayılmasına və dünyada təhsildə bərabər imkanlara töhfə verməyi hədəfləyir. [[2010]]-cu ildə [[Google]], dərsləri artırmaq və bütün əsas ifadələri fərqli ortaq dillərə tərcümə etmək üçün, 10^100 Layihəsi çərçivəsində Khan Academy təşkilatına 2 milyon [[dollar]] verdiyini açıqladı. [[2020]]-ci ildə saytın azərbaycanca versiyası açılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |title='A Bit Of A Montessori 2.0': Khan Academy Opens A Lab School |url=https://www.npr.org/sections/ed/2016/01/05/461506508/sal-khan-on-learning-coding-and-why-virtual-ed-is-not-enough |website=NPR.org |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

*[https://khanacademy.org Khan Academy veb-səhifəsi]
*[https://az.khanacademy.org Khan Academy azərbaycanca versiyası]

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>h5xxj0z1n2zd9pqse5bjcvsgnp1kfga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571332</id>
      <parentid>6571329</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:01:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8513" xml:space="preserve">{{Sayt
 |saytın adı            = Khan Academy
 |loqotip               = Khan Academy logo (2018).svg
 |loqo_ölçüsü           = 200px
 |loqo_izahı            =
 |ekran görüntüsü       = Khan Academy skrinşot.png
 |ekran görüntüsü_ölçüsü= 300px
 |şəkilatı yazı         = Saytın azərbaycanca versiyası
 |URL                   = {{URL|https://az.khanacademy.org|Khan Academy}}
 |şüar                  = Hər kəs üçün, hər yerdə ödənişsiz
 |kommersiya            = Xeyr
 |tipi                  = [[Qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bansal |first1=Varsha |title=Khan academy gets its math right, adds content in local languages |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/education/khan-academy-gets-its-math-right-adds-content-in-local-languages/articleshow/65927362.cms?from=mdr |website=The Economic Times |date=24 sentyabr 2018}}&lt;/ref&gt;
 |qeydiyyat             = İcbari
 |dilləri               = [[Azərbaycanca]], [[ingiliscə]], [[rusca]], [[gürcücə]], [[türkcə]], [[portuqalca]], [[qazaxca]], [[bolqarca]], [[ispanca]]
 |istifadəçi            = 2 500 000&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy |url=https://skoll.org/organization/khan-academy/ |website=Skoll |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |məzmun lisenziyası    = 501(c)(3) lisenziyası
 |proqramlaşdırma dili  = [[Java]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Interesting Khan Academy Statistics and Facts |url=https://expandedramblings.com/index.php/kahn-academy-statistics-and-facts/ |website=expandedramblings.com |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |sahibi                = [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy's Competitors, Revenue, Number of Employees, Funding and Acquisitions |url=https://www.owler.com/company/khanacademy |website=Owlers |accessdate=15 aprel 2020 |archive-date=2020-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200806135643/https://www.owler.com/company/khanacademy |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
 |müəllifi              = &lt;!-- və ya: yaradıcısı / müəllifləri / yaradıcıları --&gt;
 |redaktoru             = &lt;!-- və ya:  |redaktorları = --&gt;
 |açılıb                = [[2008]]
 |xalis gəlir           = 53 500 000 $
 |alexa                 = {{azalış}} 359 ([[2020]])
 |ip                    = 
 |issn                  = &lt;!-- ISSN, məsələn, 1085-6706 (avtomatik http://www.WorldCat.org saytına keçid verəcək) --&gt;
 |oclc                  =
 |hazırkı statusu       = Aktiv
 |qeydlər               = 
}}
'''Khan Academy''' və ya '''Xan Akamdemiyası'''— [[2008]]-ci ildə [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]] tərəfindən yaradılan sinif daxilində və xaricində öyrənmək istəyənlərin özlərinə ən uyğun şəkildə öyrənə bilmələri üçün çalışma tapşırıqları, öyrədici videolar, interaktiv çalışmalar vasitəsilə şəxsiləşdirilmiş öyrənmə təcrübəsi vəd edən [[amerikan]] [[qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy Inc - Nonprofit Explorer |url=https://projects.propublica.org/nonprofits/organizations/261544963 |website=ProPublica |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;. [[Riyaziyyat]], [[fizika]], [[proqramlaşdırma]], [[tarix]], [[incəsənət]], [[iqtisadiyyat]] və daha bir çox bunlar kimi mövzulara toxunur.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Sampson |first1=Demetrios G. |last2=Ifenthaler |first2=Dirk |last3=Spector |first3=J. Michael |last4=Isaias |first4=Pedro |title=Digital Systems for Open Access to Formal and Informal Learning |date=2014 |publisher=Springer |location=Kaliforniya, ABŞ |isbn=978-3-319-02264-2 |page=19 |url=https://books.google.com/books?id=J5UpBAAAQBAJ |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Boşluqları və güclü cəhətləri aydınlaşdırıb uyğun olaraq tapşırıq vermə alqoritmamızdan istifadə edərək riyaziyyat üzrə ibtidai sinifdən universitet səviyyəsinə qədər bütün şagirdlərə bələdçilik edir. Sayt həmçinin daha mütəxəssisləşdirilmiş məzmun vəd etmək üçün [[NASA]], [[Kaliforniya Modern Sənət Muzeyi|Modern Sənət Muzeyi]], [[Kaliforniya Elmlər Akademiyası]] və [[MIT]] kimi qurumlarla əməkdaşlıq edir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Haqqımızda |url=https://az.khanacademy.org/about |website=Khan Academy |accessdate=15 aprel 2020 |language=az}}&lt;/ref&gt;

Veb-sayt və onun məzmunu əsasən [[ingilis]] dilində verilir, bununla yanaşı, eyni zamanda, [[Azərbaycan dili|azərbaycan]], [[Benqal dili|benqal]], [[Bolqar dili|bolqar]], [[Çincə|çin]], [[Çex dili|çex]], [[Danimarka dili|danimarka]],  [[ərəb]], [[Hollandca|holland]], [[Fransızca|fransız]], [[Gürcücə|gürcü]], [[Almanca|alman]], [[ivrit]], [[Hindistani dili|hindi]], [[İndoneziya dili|indoneziya]], [[italyan dili|italyan]], [[Yapon dili|yapon]], [[Koreya dili|koreya]], [[Norveçcə|norveç]], [[Polyakca|polyak]], [[Portuqalca|portuqal]], [[Serb dili|serb]], [[İspanca|ispan]], [[İsveç dili|isveç]], [[Tamil dili|tamil]], [[Teluqu dili|teluqu]], [[Türk dili|türk]], [[urdu]] və [[özbək]] dillərində də fəaliyyət göstərir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Noer |first1=Michael |title=One Man, One Computer, 10 Million Students: How Khan Academy Is Reinventing Education |url=https://www.forbes.com/sites/michaelnoer/2012/11/02/one-man-one-computer-10-million-students-how-khan-academy-is-reinventing-education/ |website=Forbes |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;
== Tarixçə ==
Qurumun qurucusu Salman Xan, [[ABŞ]]-ın [[Nyu-Orlean]] şəhərində bir [[Benqallar|benqallı]] ata və bir hind anasının övladı olaraq doğulub böyüdü. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda üç fərqli sahə üzrə təhsil aldıqdan sonra dörd il ərzində [[Harvard]]da biznes idarəetməsi fakültəsi üzrə magistratura pilləsini qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Dreifus |first1=Claudia |title=It All Started With a 12-Year-Old Cousin |url=https://www.nytimes.com/2014/01/28/science/salman-khan-turned-family-tutoring-into-khan-academy.html |website=The New York Times |accessdate=15 aprel 2020 |date=27 yanvar 2014}}&lt;/ref&gt;

[[2004]]-cü ilin sonlarına yaxın əmisi oğlu Nadiaya riyaziyyat tədris edərkən, bənzər kurs istəkləri tələbi ilə [[Youtube]] videolarını hazırlamağa başlayan Salman Xan, hazırladığı dərsləri yüksək qiymətləndirənlərin sıx marağına görə [[2009]]-cu ildə işini tərk etmiş və [[2010]]-cu ildən bəri &quot;Khan Academy&quot; adlı qeyri-kommersiya təşkilatı yaratmış və dərslər hazırlamağa başlamışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bertodano |first1=Helena de |title=Khan Academy: The man who wants to teach the world |url=https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/9568850/Khan-Academy-The-man-who-wants-to-teach-the-world.html |website=Telegraph |accessdate=15 aprel 2020 |date=28 sentyabr 2012}}&lt;/ref&gt; Məlumatın ehtiyacı olan hər kəs üçün sərbəst olacağına inanan Xan, maliyyə sektorunda uğurlu bir karyeradan imtina edərək, ən dəyərli bir şey olduğuna inandığı biliklərini paylaşmağı seçir. Khan Academy, qazanc üçün deyil, ianə ilə dəstəklənən və təhsil sahəsindəki sosial sahibkarlığın nümunəsidir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Temple |first1=James |title=Salman Khan, math master of the Internet |url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2009/12/13/BUKV1B11Q1.DTL |website=SFGate |accessdate=15 aprel 2020 |date=14 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt; [[Bill &amp; Melinda Qeys vəqfi]], Ann və John Doerr, Lemann Vəqfi və [[Google]] kimi böyük təşkilatlardan ianələr alaraq, texnologiyaya əsaslanan və insanlara yönümlü təhsil anlayışının yayılmasına və dünyada təhsildə bərabər imkanlara töhfə verməyi hədəfləyir. [[2010]]-cu ildə [[Google]], dərsləri artırmaq və bütün əsas ifadələri fərqli ortaq dillərə tərcümə etmək üçün, 10^100 Layihəsi çərçivəsində Khan Academy təşkilatına 2 milyon [[dollar]] verdiyini açıqladı. [[2020]]-ci ildə saytın azərbaycanca versiyası açılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |title='A Bit Of A Montessori 2.0': Khan Academy Opens A Lab School |url=https://www.npr.org/sections/ed/2016/01/05/461506508/sal-khan-on-learning-coding-and-why-virtual-ed-is-not-enough |website=NPR.org |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

*[https://khanacademy.org Khan Academy veb-səhifəsi]
*[https://az.khanacademy.org Khan Academy azərbaycanca versiyası]

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>tpw8bb4c04fkgtsz7hx1mntyox9cdqo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571333</id>
      <parentid>6571332</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:01:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8514" xml:space="preserve">{{Sayt
 |saytın adı            = Khan Academy
 |loqotip               = Khan Academy logo (2018).svg
 |loqo_ölçüsü           = 200px
 |loqo_izahı            =
 |ekran görüntüsü       = Khan Academy skrinşot.png
 |ekran görüntüsü_ölçüsü= 300px
 |şəkilatı yazı         = Saytın azərbaycanca versiyası
 |URL                   = {{URL|https://az.khanacademy.org|Khan Academy}}
 |şüar                  = Hər kəs üçün, hər yerdə ödənişsiz
 |kommersiya            = Xeyr
 |tipi                  = [[Qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bansal |first1=Varsha |title=Khan academy gets its math right, adds content in local languages |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/education/khan-academy-gets-its-math-right-adds-content-in-local-languages/articleshow/65927362.cms?from=mdr |website=The Economic Times |date=24 sentyabr 2018}}&lt;/ref&gt;
 |qeydiyyat             = İcbari
 |dilləri               = [[Azərbaycanca]], [[ingiliscə]], [[rusca]], [[gürcücə]], [[türkcə]], [[portuqalca]], [[qazaxca]], [[bolqarca]], [[ispanca]]
 |istifadəçi            = 2 500 000&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy |url=https://skoll.org/organization/khan-academy/ |website=Skoll |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |məzmun lisenziyası    = 501(c)(3) lisenziyası
 |proqramlaşdırma dili  = [[Java]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Interesting Khan Academy Statistics and Facts |url=https://expandedramblings.com/index.php/kahn-academy-statistics-and-facts/ |website=expandedramblings.com |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |sahibi                = [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy's Competitors, Revenue, Number of Employees, Funding and Acquisitions |url=https://www.owler.com/company/khanacademy |website=Owlers |accessdate=15 aprel 2020 |archive-date=2020-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200806135643/https://www.owler.com/company/khanacademy |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
 |müəllifi              = &lt;!-- və ya: yaradıcısı / müəllifləri / yaradıcıları --&gt;
 |redaktoru             = &lt;!-- və ya:  |redaktorları = --&gt;
 |açılıb                = [[2008]]
 |xalis gəlir           = 53 500 000 $
 |alexa                 = {{azalış}} 359 ([[2020]])
 |ip                    = 
 |issn                  = &lt;!-- ISSN, məsələn, 1085-6706 (avtomatik http://www.WorldCat.org saytına keçid verəcək) --&gt;
 |oclc                  =
 |hazırkı statusu       = Aktiv
 |qeydlər               = 
}}
'''Khan Academy''' və ya '''Xan Akamdemiyası''' — [[2008]]-ci ildə [[Salman Xan (müəllim)|Salman Xan]] tərəfindən yaradılan sinif daxilində və xaricində öyrənmək istəyənlərin özlərinə ən uyğun şəkildə öyrənə bilmələri üçün çalışma tapşırıqları, öyrədici videolar, interaktiv çalışmalar vasitəsilə şəxsiləşdirilmiş öyrənmə təcrübəsi vəd edən [[amerikan]] [[qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy Inc - Nonprofit Explorer |url=https://projects.propublica.org/nonprofits/organizations/261544963 |website=ProPublica |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;. [[Riyaziyyat]], [[fizika]], [[proqramlaşdırma]], [[tarix]], [[incəsənət]], [[iqtisadiyyat]] və daha bir çox bunlar kimi mövzulara toxunur.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Sampson |first1=Demetrios G. |last2=Ifenthaler |first2=Dirk |last3=Spector |first3=J. Michael |last4=Isaias |first4=Pedro |title=Digital Systems for Open Access to Formal and Informal Learning |date=2014 |publisher=Springer |location=Kaliforniya, ABŞ |isbn=978-3-319-02264-2 |page=19 |url=https://books.google.com/books?id=J5UpBAAAQBAJ |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Boşluqları və güclü cəhətləri aydınlaşdırıb uyğun olaraq tapşırıq vermə alqoritmamızdan istifadə edərək riyaziyyat üzrə ibtidai sinifdən universitet səviyyəsinə qədər bütün şagirdlərə bələdçilik edir. Sayt həmçinin daha mütəxəssisləşdirilmiş məzmun vəd etmək üçün [[NASA]], [[Kaliforniya Modern Sənət Muzeyi|Modern Sənət Muzeyi]], [[Kaliforniya Elmlər Akademiyası]] və [[MIT]] kimi qurumlarla əməkdaşlıq edir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Haqqımızda |url=https://az.khanacademy.org/about |website=Khan Academy |accessdate=15 aprel 2020 |language=az}}&lt;/ref&gt;

Veb-sayt və onun məzmunu əsasən [[ingilis]] dilində verilir, bununla yanaşı, eyni zamanda, [[Azərbaycan dili|azərbaycan]], [[Benqal dili|benqal]], [[Bolqar dili|bolqar]], [[Çincə|çin]], [[Çex dili|çex]], [[Danimarka dili|danimarka]],  [[ərəb]], [[Hollandca|holland]], [[Fransızca|fransız]], [[Gürcücə|gürcü]], [[Almanca|alman]], [[ivrit]], [[Hindistani dili|hindi]], [[İndoneziya dili|indoneziya]], [[italyan dili|italyan]], [[Yapon dili|yapon]], [[Koreya dili|koreya]], [[Norveçcə|norveç]], [[Polyakca|polyak]], [[Portuqalca|portuqal]], [[Serb dili|serb]], [[İspanca|ispan]], [[İsveç dili|isveç]], [[Tamil dili|tamil]], [[Teluqu dili|teluqu]], [[Türk dili|türk]], [[urdu]] və [[özbək]] dillərində də fəaliyyət göstərir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Noer |first1=Michael |title=One Man, One Computer, 10 Million Students: How Khan Academy Is Reinventing Education |url=https://www.forbes.com/sites/michaelnoer/2012/11/02/one-man-one-computer-10-million-students-how-khan-academy-is-reinventing-education/ |website=Forbes |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;
== Tarixçə ==
Qurumun qurucusu Salman Xan, [[ABŞ]]-ın [[Nyu-Orlean]] şəhərində bir [[Benqallar|benqallı]] ata və bir hind anasının övladı olaraq doğulub böyüdü. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda üç fərqli sahə üzrə təhsil aldıqdan sonra dörd il ərzində [[Harvard]]da biznes idarəetməsi fakültəsi üzrə magistratura pilləsini qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Dreifus |first1=Claudia |title=It All Started With a 12-Year-Old Cousin |url=https://www.nytimes.com/2014/01/28/science/salman-khan-turned-family-tutoring-into-khan-academy.html |website=The New York Times |accessdate=15 aprel 2020 |date=27 yanvar 2014}}&lt;/ref&gt;

[[2004]]-cü ilin sonlarına yaxın əmisi oğlu Nadiaya riyaziyyat tədris edərkən, bənzər kurs istəkləri tələbi ilə [[Youtube]] videolarını hazırlamağa başlayan Salman Xan, hazırladığı dərsləri yüksək qiymətləndirənlərin sıx marağına görə [[2009]]-cu ildə işini tərk etmiş və [[2010]]-cu ildən bəri &quot;Khan Academy&quot; adlı qeyri-kommersiya təşkilatı yaratmış və dərslər hazırlamağa başlamışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bertodano |first1=Helena de |title=Khan Academy: The man who wants to teach the world |url=https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/9568850/Khan-Academy-The-man-who-wants-to-teach-the-world.html |website=Telegraph |accessdate=15 aprel 2020 |date=28 sentyabr 2012}}&lt;/ref&gt; Məlumatın ehtiyacı olan hər kəs üçün sərbəst olacağına inanan Xan, maliyyə sektorunda uğurlu bir karyeradan imtina edərək, ən dəyərli bir şey olduğuna inandığı biliklərini paylaşmağı seçir. Khan Academy, qazanc üçün deyil, ianə ilə dəstəklənən və təhsil sahəsindəki sosial sahibkarlığın nümunəsidir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Temple |first1=James |title=Salman Khan, math master of the Internet |url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2009/12/13/BUKV1B11Q1.DTL |website=SFGate |accessdate=15 aprel 2020 |date=14 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt; [[Bill &amp; Melinda Qeys vəqfi]], Ann və John Doerr, Lemann Vəqfi və [[Google]] kimi böyük təşkilatlardan ianələr alaraq, texnologiyaya əsaslanan və insanlara yönümlü təhsil anlayışının yayılmasına və dünyada təhsildə bərabər imkanlara töhfə verməyi hədəfləyir. [[2010]]-cu ildə [[Google]], dərsləri artırmaq və bütün əsas ifadələri fərqli ortaq dillərə tərcümə etmək üçün, 10^100 Layihəsi çərçivəsində Khan Academy təşkilatına 2 milyon [[dollar]] verdiyini açıqladı. [[2020]]-ci ildə saytın azərbaycanca versiyası açılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |title='A Bit Of A Montessori 2.0': Khan Academy Opens A Lab School |url=https://www.npr.org/sections/ed/2016/01/05/461506508/sal-khan-on-learning-coding-and-why-virtual-ed-is-not-enough |website=NPR.org |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

*[https://khanacademy.org Khan Academy veb-səhifəsi]
*[https://az.khanacademy.org Khan Academy azərbaycanca versiyası]

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>6lqid8kngw5w1pmwxommmrgtnpjq0ua</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571339</id>
      <parentid>6571333</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:02:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8462" xml:space="preserve">{{Sayt
 |saytın adı            = Khan Academy
 |loqotip               = Khan Academy logo (2018).svg
 |loqo_ölçüsü           = 200px
 |loqo_izahı            =
 |ekran görüntüsü       = Khan Academy skrinşot.png
 |ekran görüntüsü_ölçüsü= 300px
 |şəkilatı yazı         = Saytın azərbaycanca versiyası
 |URL                   = {{URL|https://az.khanacademy.org|Khan Academy}}
 |şüar                  = Hər kəs üçün, hər yerdə ödənişsiz
 |kommersiya            = Xeyr
 |tipi                  = [[Qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bansal |first1=Varsha |title=Khan academy gets its math right, adds content in local languages |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/education/khan-academy-gets-its-math-right-adds-content-in-local-languages/articleshow/65927362.cms?from=mdr |website=The Economic Times |date=24 sentyabr 2018}}&lt;/ref&gt;
 |qeydiyyat             = İcbari
 |dilləri               = [[Azərbaycanca]], [[ingiliscə]], [[rusca]], [[gürcücə]], [[türkcə]], [[portuqalca]], [[qazaxca]], [[bolqarca]], [[ispanca]]
 |istifadəçi            = 2 500 000&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy |url=https://skoll.org/organization/khan-academy/ |website=Skoll |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |məzmun lisenziyası    = 501(c)(3) lisenziyası
 |proqramlaşdırma dili  = [[Java]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Interesting Khan Academy Statistics and Facts |url=https://expandedramblings.com/index.php/kahn-academy-statistics-and-facts/ |website=expandedramblings.com |accessdate=15 aprel 2020}}&lt;/ref&gt;
 |sahibi                = [[Sal Xan]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy's Competitors, Revenue, Number of Employees, Funding and Acquisitions |url=https://www.owler.com/company/khanacademy |website=Owlers |accessdate=15 aprel 2020 |archive-date=2020-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200806135643/https://www.owler.com/company/khanacademy |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
 |müəllifi              = &lt;!-- və ya: yaradıcısı / müəllifləri / yaradıcıları --&gt;
 |redaktoru             = &lt;!-- və ya:  |redaktorları = --&gt;
 |açılıb                = [[2008]]
 |xalis gəlir           = 53 500 000 $
 |alexa                 = {{azalış}} 359 ([[2020]])
 |ip                    = 
 |issn                  = &lt;!-- ISSN, məsələn, 1085-6706 (avtomatik http://www.WorldCat.org saytına keçid verəcək) --&gt;
 |oclc                  =
 |hazırkı statusu       = Aktiv
 |qeydlər               = 
}}
'''Khan Academy''' və ya '''Xan Akamdemiyası''' — [[2008]]-ci ildə [[Sal Xan]] tərəfindən yaradılan sinif daxilində və xaricində öyrənmək istəyənlərin özlərinə ən uyğun şəkildə öyrənə bilmələri üçün çalışma tapşırıqları, öyrədici videolar, interaktiv çalışmalar vasitəsilə şəxsiləşdirilmiş öyrənmə təcrübəsi vəd edən [[amerikan]] [[qeyri-kommersiya təşkilatı]]&lt;ref&gt;{{cite web |title=Khan Academy Inc - Nonprofit Explorer |url=https://projects.propublica.org/nonprofits/organizations/261544963 |website=ProPublica |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;. [[Riyaziyyat]], [[fizika]], [[proqramlaşdırma]], [[tarix]], [[incəsənət]], [[iqtisadiyyat]] və daha bir çox bunlar kimi mövzulara toxunur.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Sampson |first1=Demetrios G. |last2=Ifenthaler |first2=Dirk |last3=Spector |first3=J. Michael |last4=Isaias |first4=Pedro |title=Digital Systems for Open Access to Formal and Informal Learning |date=2014 |publisher=Springer |location=Kaliforniya, ABŞ |isbn=978-3-319-02264-2 |page=19 |url=https://books.google.com/books?id=J5UpBAAAQBAJ |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Boşluqları və güclü cəhətləri aydınlaşdırıb uyğun olaraq tapşırıq vermə alqoritmamızdan istifadə edərək riyaziyyat üzrə ibtidai sinifdən universitet səviyyəsinə qədər bütün şagirdlərə bələdçilik edir. Sayt həmçinin daha mütəxəssisləşdirilmiş məzmun vəd etmək üçün [[NASA]], [[Kaliforniya Modern Sənət Muzeyi|Modern Sənət Muzeyi]], [[Kaliforniya Elmlər Akademiyası]] və [[MIT]] kimi qurumlarla əməkdaşlıq edir.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Haqqımızda |url=https://az.khanacademy.org/about |website=Khan Academy |accessdate=15 aprel 2020 |language=az}}&lt;/ref&gt;

Veb-sayt və onun məzmunu əsasən [[ingilis]] dilində verilir, bununla yanaşı, eyni zamanda, [[Azərbaycan dili|azərbaycan]], [[Benqal dili|benqal]], [[Bolqar dili|bolqar]], [[Çincə|çin]], [[Çex dili|çex]], [[Danimarka dili|danimarka]],  [[ərəb]], [[Hollandca|holland]], [[Fransızca|fransız]], [[Gürcücə|gürcü]], [[Almanca|alman]], [[ivrit]], [[Hindistani dili|hindi]], [[İndoneziya dili|indoneziya]], [[italyan dili|italyan]], [[Yapon dili|yapon]], [[Koreya dili|koreya]], [[Norveçcə|norveç]], [[Polyakca|polyak]], [[Portuqalca|portuqal]], [[Serb dili|serb]], [[İspanca|ispan]], [[İsveç dili|isveç]], [[Tamil dili|tamil]], [[Teluqu dili|teluqu]], [[Türk dili|türk]], [[urdu]] və [[özbək]] dillərində də fəaliyyət göstərir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Noer |first1=Michael |title=One Man, One Computer, 10 Million Students: How Khan Academy Is Reinventing Education |url=https://www.forbes.com/sites/michaelnoer/2012/11/02/one-man-one-computer-10-million-students-how-khan-academy-is-reinventing-education/ |website=Forbes |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;
== Tarixçə ==
Qurumun qurucusu Salman Xan, [[ABŞ]]-ın [[Nyu-Orlean]] şəhərində bir [[Benqallar|benqallı]] ata və bir hind anasının övladı olaraq doğulub böyüdü. [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nda üç fərqli sahə üzrə təhsil aldıqdan sonra dörd il ərzində [[Harvard]]da biznes idarəetməsi fakültəsi üzrə magistratura pilləsini qazandı.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Dreifus |first1=Claudia |title=It All Started With a 12-Year-Old Cousin |url=https://www.nytimes.com/2014/01/28/science/salman-khan-turned-family-tutoring-into-khan-academy.html |website=The New York Times |accessdate=15 aprel 2020 |date=27 yanvar 2014}}&lt;/ref&gt;

[[2004]]-cü ilin sonlarına yaxın əmisi oğlu Nadiaya riyaziyyat tədris edərkən, bənzər kurs istəkləri tələbi ilə [[Youtube]] videolarını hazırlamağa başlayan Salman Xan, hazırladığı dərsləri yüksək qiymətləndirənlərin sıx marağına görə [[2009]]-cu ildə işini tərk etmiş və [[2010]]-cu ildən bəri &quot;Khan Academy&quot; adlı qeyri-kommersiya təşkilatı yaratmış və dərslər hazırlamağa başlamışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bertodano |first1=Helena de |title=Khan Academy: The man who wants to teach the world |url=https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/9568850/Khan-Academy-The-man-who-wants-to-teach-the-world.html |website=Telegraph |accessdate=15 aprel 2020 |date=28 sentyabr 2012}}&lt;/ref&gt; Məlumatın ehtiyacı olan hər kəs üçün sərbəst olacağına inanan Xan, maliyyə sektorunda uğurlu bir karyeradan imtina edərək, ən dəyərli bir şey olduğuna inandığı biliklərini paylaşmağı seçir. Khan Academy, qazanc üçün deyil, ianə ilə dəstəklənən və təhsil sahəsindəki sosial sahibkarlığın nümunəsidir.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Temple |first1=James |title=Salman Khan, math master of the Internet |url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2009/12/13/BUKV1B11Q1.DTL |website=SFGate |accessdate=15 aprel 2020 |date=14 dekabr 2009}}&lt;/ref&gt; [[Bill &amp; Melinda Qeys vəqfi]], Ann və John Doerr, Lemann Vəqfi və [[Google]] kimi böyük təşkilatlardan ianələr alaraq, texnologiyaya əsaslanan və insanlara yönümlü təhsil anlayışının yayılmasına və dünyada təhsildə bərabər imkanlara töhfə verməyi hədəfləyir. [[2010]]-cu ildə [[Google]], dərsləri artırmaq və bütün əsas ifadələri fərqli ortaq dillərə tərcümə etmək üçün, 10^100 Layihəsi çərçivəsində Khan Academy təşkilatına 2 milyon [[dollar]] verdiyini açıqladı. [[2020]]-ci ildə saytın azərbaycanca versiyası açılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |title='A Bit Of A Montessori 2.0': Khan Academy Opens A Lab School |url=https://www.npr.org/sections/ed/2016/01/05/461506508/sal-khan-on-learning-coding-and-why-virtual-ed-is-not-enough |website=NPR.org |accessdate=15 aprel 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

*[https://khanacademy.org Khan Academy veb-səhifəsi]
*[https://az.khanacademy.org Khan Academy azərbaycanca versiyası]

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>czv7halq2jxkk9t288n9caviknz2c5d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MediaViki:Gadget-wikificator.js</title>
    <ns>8</ns>
    <id>626736</id>
    <revision>
      <id>6570183</id>
      <parentid>6569748</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:31:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>böyük-kiçik</comment>
      <model>javascript</model>
      <format>text/javascript</format>
      <text bytes="16064" xml:space="preserve">// &lt;nowiki&gt;
( function () {

var wmFullText = 'Vikiləşdirici səhifədəki bütün mətnə tətbiq olunacaq. Davam edilsin?',
	wmTalkPage = 'Vikiləşdirici müzakirə səhifələrinə tam tətbiq edilə bilmir.';
window.wfPlugins = window.wfPlugins || [];
window.wfPluginsT = window.wfPluginsT || [];


// Function takes an input or text as an argument. If it is absent, it uses $( '#wpTextbox1' )
// as an input.
window.Wikify = function ( inputOrText ) {
	'use strict';

	var text, isInput, $input, caretPosition, textScroll,
		txt = '',
		hidden = [],
		winScroll = document.documentElement.scrollTop,
		$CodeMirrorVscrollbar = $( '.CodeMirror-vscrollbar' );

	// Check what's in the first parameter
	if ( typeof inputOrText === 'string' ) {
		text = inputOrText;
	} else {
		isInput = ( inputOrText &amp;&amp;
			( ( inputOrText.nodeType &amp;&amp; inputOrText.value !== undefined ) || // node
				( inputOrText.prop &amp;&amp; inputOrText.prop( 'nodeType' ) ) // jQuery object
			)
		);
		$input = $( isInput ? inputOrText : '#wpTextbox1' );
	}


	// FUNCTIONS

	function r( r1, r2 ) {
		txt = txt.replace( r1, r2 );
	}

	function hide( re ) {
		r( re, function ( s ) {
			return '\x01' + hidden.push( s ) + '\x02';
		} );
	}

	function hideTag ( tag ) {
		hide( new RegExp( '&lt;' + tag + '( [^&gt;]+)?&gt;[\\s\\S]+?&lt;\\/' + tag + '&gt;', 'gi' ) );
	}

	function hideTemplates() {
		hide( /\{\{([^{]\{?)+?\}\}/g );
		var pos = 0,
			stack = [],
			tpl,
			left,
			right;
		while ( true ) {
			left = txt.indexOf( '{{', pos );
			right = txt.indexOf( '}}', pos );
			if ( left === -1 &amp;&amp; right === -1 &amp;&amp; !stack.length ) {
				break;
			}
			if ( left !== -1 &amp;&amp; ( left &lt; right || right === -1 ) ) {
				stack.push( left );
				pos = left + 2;
			} else {
				left = stack.pop();
				if ( typeof left === 'undefined' ) {
					if ( right === -1 ) {
						pos += 2;
						continue;
					} else {
						left = 0;
					}
				}
				if ( right === -1 ) {
					right = txt.length;
				}
				right += 2;
				tpl = txt.substring( left, right );
				txt = txt.substring( 0, left ) +
					'\x01' + hidden.push( tpl ) + '\x02' +
					txt.substr( right );
				pos = right - tpl.length;
			}
		}
	}
	
	function processLink( link, left, right ) {
		left = left.replace( /[ _\u00A0]+/g, ' ' ).trim();
		if ( left.match( /^(?:Kateqoriya|Şəkil|File|Fayl) ?:/ ) ) {
			return '[[' + left + '|' + right + ']]';
		}
		right = right.replace( / {2,}/g, ' ' ).trim();
		var inLink = right.substr( 0, left.length );
		var afterLink = right.substr( left.length );
		var uniLeft = left.substr( 0, 1 ).toUpperCase() + left.substr( 1 );
		var uniRight = ( right.substr( 0, 1 ).toUpperCase() + right.substr( 1 ) ).replace( /[_\u00A0]/g, ' ' );
		if ( uniRight.indexOf( uniLeft ) === 0 &amp;&amp; afterLink.match( /^[a-zа]*$/ ) ) {
			return '[[' + inLink + ']]' + afterLink;
		} else {
			return '[[' + left + '|' + right + ']]';
		}
	}

	function processText() {
		var i,
			u = '\u00A0'; // non-breaking space
		if ( mw.config.get( 'wgNamespaceNumber' ) % 2 || mw.config.get( 'wgNamespaceNumber' ) === 4 ) { // is talk page
			var sigs = txt.match( /\d\d:\d\d, \d\d? \S{3,8} 20\d\d \(UTC\)/g );
			if ( sigs &amp;&amp; sigs.length &gt; 1 ) {
				alert( wmTalkPage );
				return;
			}
		}

		hideTag( 'nowiki' );
		hideTag( 'pre' );
		hideTag( 'source' );
		hideTag( 'syntaxhighlight' );
		hideTag( 'templatedata' );

		hideTag( 'code' );
		hideTag( 'kbd' );
		hideTag( 'tt' );

		hideTag( 'graph' );
		hideTag( 'hiero' );
		hideTag( 'math' );
		hideTag( 'timeline' );
		hideTag( 'chem' );
		hideTag( 'score' );
		hideTag( 'categorytree' );
		hideTag( 'inputbox' );
		hideTag( 'mapframe' );
		hideTag( 'maplink' );

		r( /( |\n|\r)+\{\{(·|•|\*)\}\}/g, '{{$2}}' ); // before {{·/•/*}}, usually in templates
		r( /\{\{\s*[Şş]ablon:([\s\S]+?)\}\}/g, '{{$1}}' );
		r( /[\u00A0 ]+(\{\{\s*([Rr]ef-[a-z\-]+?|[Ee]n icon|[Cc]hecked|[Vv]|[Yy]oxlanılıb)\}\})/g, '$1' );
		r( /&lt;[\/\\]?(hr|br)( [^\/\\&gt;]+?)?? *[\/\\]?&gt;/gi, '&lt;$1$2&gt;' );
		r( /&lt;noinclude&gt;\s*(\{\{[dD]ocpage\}\})\s*&lt;\/noinclude&gt;/g, '$1' );
		r( /(\n)(\s+)([A-Za-z0-9ÜüİÖöƏəÇçŞş&quot;\[*#\-–—])/g, '$1$1$3' ); // sətrin əvvəlindəki boşluqlar
		r( /(\n)(\s+)(\n)/g, '$1$1' ); // boş sətirdəki boşluqlar
//		r( /(})(\n)(')/g, '$1\n\n$3' ); // giriş hissədə şablonla preambula boşluğu
//		r( /(})(')/g, '$1\n\n$2' ); // giriş hissədə şablonla preambula boşluğu (bitişik olduqda)
		r( /(­|‎)/g, '' ); // səhifələrdə qalan qırmızı nöqtə
		r( /(\[\[[^\{\]|\n]+){{!}}([^\{\]|\n]+\]\])/g, '$1|$2' );
		r( /(\])({)/g, '$1 $2' );
		
		//BIRTH-DEATH DATES
		r( /\{\{(| )[Dd]oğum(_| )tarixi(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$5\n' );
		r( /\{\{(| )[Dd]oğum(_| )tarixi(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )\|(| )\}\}(\n)/g, '$5\n' );
		r( /\{\{(| )[Dd]oğum(_| )tarixi(| )\|(| )(\d+)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$11.$8.$5\n' );
		r( /\{\{(| )[Dd]oğum(_| )tarixi(_| )və(_| )yaşı(| )\|(| )(\d+)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$13.$10.$7\n');
		
		r( /\{\{(| )[Vv]əfat(_| )tarixi(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$5\n' );
		r( /\{\{(| )[Vv]əfat(_| )tarixi(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )\|(| )\}\}(\n)/g, '$5\n' );
		r( /\{\{(| )[Vv]əfat(_| )tarixi(| )\|(| )(\d+)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$11.$8.$5\n');
		r( /\{\{(| )[Vv]əfat(_| )tarixi(_| )və(_| )yaşı(| )\|(| )(\d+)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\|(| )(\d*)(| )\}\}(\n)/g, '$13.$10.$7\n' );
		
		//&quot;Şəkil yoxdur&quot;ları silmək
		r( /[Şş]əkil(_| )yoxdur(-qadın|-kişi|-film|).(jpg|svg)/g, '' );
		r( /[Nn]o(_| )image(_| )available-az.svg/g, '' );

		for ( i in window.wfPluginsT ) {
			if ( window.wfPluginsT.hasOwnProperty( i ) ) {
				window.wfPluginsT[i]( txt, r );
			}
		}

		hideTemplates();
		hide( /^[ \t].*/mg );
		hide( /(https?|ftp|news|nntp|telnet|irc|gopher):\/\/[^\s\[\]&lt;&gt;&quot;]+ ?/gi );
		hide( /^#(redirect|İSTİQAMƏT(LƏNDİRMƏ)?)/i );
		hideTag( 'gallery' );


		r( / +(\n|\r)/g, '$1' ); // spaces at EOL
		txt = '\n' + txt + '\n';

		// LINKS
		r( /(\[\[:?)(category|kateqoriya):( *)/ig, '$1Kateqoriya:' );
		r( /(\[\[:?)(module|module):( *)/ig, '$1Modul:' );
		r( /(\[\[:?)(template|şablon):( *)/ig, '$1Şablon:' );
		r( /(\[\[:?)(image|şəkil|file):( *)/ig, '$1Fayl:' );
		// Linked years, centuries and ranges
		r( /(\(|\s)(\[\[[12]?\d{3}\]\])[\u00A0 ]?(-{1,3}|–|—) ?(\[\[[12]?\d{3}\]\])(\W)/g, '$1$2–$4$5' );
		r( /(\(|\s)(\[\[[IVX]{1,5}\]\])[\u00A0 ]?(-{1,3}|–|—) ?(\[\[[IVX]{1,5}\]\])(\W)/g, '$1$2–$4$5' );
		r( /\[\[(\d+)\]\]/g, '$1');
		r( /\[\[(\d+)(-|–|—)(ci|cı|cu|cü)\s(il|illər)\]\]/g, '$1-$3 $4');
		r( /\[\[(\d+)(-|–|—)(ci|cı|cu|cü)\s(il|illər)\|(\w*)\]\]/g, '$5');
		r( /(\[\[)(\d+)(\]\])(\s|)(-|–|—)(\s|)(ci|cı|cu|cü)/g, '$2-$7');
		r( /(\d+)(\s|)(-|–|—)(\s|)(ci|cı|cu|cü)/g, '$1-$5');
		r( /(\d+)(–|—)(ci|cı|cu|cü)/g, '$1-$3');
		
		r( /\[\[(\d+)(-|–|—)(\d*)\]\]/g, '$1–$3'); //yanlışlıqla [[1950-1951]] formasında yazılarsa
		
		//sıra saylarının düzəlişi
		r( /(\d+)-ç(i|ı|u|ü)/g, '$1-c$2');
		r( /(\s)0-(ci|cu|cü)(\s)/g, ' 0-cı$3');
		r( /(1|2|5|7|8|20|50|70|80)-(cı|cu|cü)(\s)/g, '$1-ci$3');
		r( /(6|40|60|90)-(ci|cu|cü)(\s)/g, '$1-cı$3');
		r( /(9|10|30)-(cı|ci|cü)(\s)/g, '$1-cu$3');
		r( /(3|4|100|200|300|400|500|600|700|800|900)-(cı|ci|cu)(\s)/g, '$1-cü$3');

		// Keçid verilmiş tarixlər
		r( /\[\[(\d+)(\s)([Yy]anvar|[Ff]evral|[Mm]art|[Aa]prel|[Mm]ay|[İi]yun|[İi]yul|[Aa]vqust|[Ss]entyabr|[Oo]ktyabr|[Nn]oyabr|[Dd]ekabr)\]\]/g, '$1 $3');
		r( /\[\[([Yy]anvar|[Ff]evral|[Mm]art|[Aa]prel|[Mm]ay|[İi]yun|[İi]yul|[Aa]vqust|[Ss]entyabr|[Oo]ktyabr|[Nn]oyabr|[Dd]ekabr)\]\]/g, '$1');
		
		// Ay adları kiçiklə
		r( /(\s)Yanvar(\s)(\d+)/g, '$1yanvar$2$3');
		r( /(\s)Fevral(\s)(\d+)/g, '$1fevral$2$3');
		r( /(\s)M(art|ay)(\s)(\d+)/g, '$1m$2$3$4');
		r( /(\s)A(prel|vqust)(\s)(\d+)/g, '$1a$2$3$4');
		r( /(\s)(I|İ)(yun|yul)(\s)(\d+)/g, '$1i$3$4$5');
		r( /(\s)Sentyabr(\s)(\d+)/g, '$1sentyabr$2$3');
		r( /(\s)Oktyabr(\s)(\d+)/g, '$1oktyabr$2$3');
		r( /(\s)Noyabr(\s)(\d+)/g, '$1noyabr$2$3');
		r( /(\s)Dekabr(\s)(\d+)/g, '$1dekabr$2$3');
		
		// Nice links
		r( /(\[\[[^|[\]]*)[\u00AD\u200E\u200F]+([^\[\]]*\]\])/g, '$1$2' ); // Soft Hyphen &amp; DirMark
		r( /\[\[ *([^|[\]]+?) *\| *('''''|'''|'')([^'|[\]]*)\2 *]]/g, '$2[[$1|$3]]$2' ); // move fomatting out of link text
		r( /\[\[ *([^|[\]]+?) *\| *«([^»|[\]]*)» *\]\]/g, '&quot;[[$1|$2]]&quot;' ); // move quotation marks out of link text
		r( /\[\[ *([^|[\]]+?) *\| *„([^“|[\]]*)“ *\]\]/g, '&quot;[[$1|$2]]&quot;' );
		r( /\[\[ *([^|[\]]+?) *\| *&quot;([^&quot;|[\]]*)&quot; *\]\]/g, '&quot;[[$1|$2]]&quot;' );
		r( /\[\[([^|[\]\n]+)\|([^|[\]\n]+)\]\]/g, processLink ); // link shortening
		r( /\[\[ *([^|[\]]+)([^|\[\]()]+?) *\| *\1 *\]\]\2/g, '[[$1$2]]' ); // text repetition after link
		r( /\[\[ *(?!Şəkil:|Kateqoriya:)([a-zA-Zа\u00A0-\u00FF %!\&quot;$&amp;'()*,\-—.\/0-9:;=?\\@\^_`’~]+) *\| *([^\|\[\]]+) *\]\]([a-zа]+)/g, '[[$1|$2$3]]' ); // &quot;
		hide( /\[\[[^\]|]+/g); // only link part


		// TAGS
		r( /&lt;&lt;(\S.+\S)&gt;&gt;/g, '&quot;$1&quot;' ); // &lt;&lt; &gt;&gt;
		r( /(«|»|“|”|„)/g, '&quot;' );
		r( /(su[pb]&gt;)-(\d)/g, '$1−$2' ); // -&gt;mənfi
		r( /&lt;(b|strong)&gt;(.*?)&lt;\/(b|strong)&gt;/gi, &quot;'''$2'''&quot; );
		r( /&lt;(i|em)&gt;(.*?)&lt;\/(i|em)&gt;/gi, &quot;''$2''&quot; );
		r( /^&lt;hr ?\/?&gt;/gim, '----' );
		r( /[\u00A0 \t]*&lt;ref(?:\s+name=&quot;&quot;)?(\s|&gt;)/gi, '&lt;ref$1' );
		r( /(\n== *[a-z\s\.:]+ *==\n+)&lt;references *\/&gt;/ig, '$1{' + '{İstinad siyahısı}}' );
		r( /&lt;references ?\/?&gt;/g, '{{İstinad siyahısı}}' ); 
		r(/&lt;nowiki( |)\/( |)&gt;/g, '')
		hide( /&lt;[a-z][^&gt;]*?&gt;/gi);

		hide( /^(\{\||\|\-).*/mg); // table/row def
		hide( /(^\||^!|!!|\|\|) *[a-z]+=[^|]+\|(?!\|)/mgi); // cell style
		hide( /\| +/g); // formatted cell

		r( /[ \t\u00A0]{2,}/g, ' ' ); // double spaces
		
		// Entities etc. → Unicode chars
		if ( mw.config.get( 'wgNamespaceNumber' ) !== 10 ) {
			r( /&amp;(#x[0-9a-f]{2,4}|#[0-9]{3,4}|[0-9a-z]{2,8});/gi, function ( s ) {
				var t = document.createElement( 'textarea' );
				t.innerHTML = s;
				var c = t.value;
				if ( c.length === 1 &amp;&amp; c.charCodeAt( 0 ) &gt; 127 || s === '&amp;#x20;' ) {
					return c;
				}
				return s;
			});
		}
		r( /\(tm\)/gi, '™' );
		r( /\.\.\./g, '…' );
		r( /(^|[^+])\+-(?!\+|-)/g, '$1±' );
		r( /~=/g, '≈' );
		r( /\^2(\D)/g, '²$1' );
		r( /\^3(\D)/g, '³$1' );
		r( /\skv\.\s*([dsmnk]?m|mkm)([\s\.,;:)])/g, u + '$1²$2' );
		r( /\skub\.\s*([dsmnk]?m|mkm)([\s\.,;:)])/g, u + '$1³$2' );
		r( /((?:^|[\s&quot;])\d+(?:[\.,]\d+)?)\s*[xх]\s*(\d+(?:[\.,]\d+)?)\s*([m]{1,2}(?:[\s&quot;\.,;?!]|$))/g, '$1×$2' + u + '$3' );
		r( /\s+×\s+/g, u + '×' + u );
		r( /№№/g, '№' );
		r( /(\))(\()/g, '$1 $2' );
		r( /(\]\])(\()/g, '$1 $2' );
		r( /(,)([A-Za-zÜüİÖöƏəÇçŞş])/g, '$1 $2' ); // vergüldən sonra hərf gəldikdə verilən boşluq
		r( /(\.)([A-ZÜİÖƏÇŞ])/g, '$1 $2' ); // nöqtədən sonra böyük hərf gəldikdə verilən boşluq

		// Headings
		r( /^(=+)[ \t\f\v]*(.*?)[ \t\f\v]*=+$/gm, '$1 $2 $1' ); // add spaces inside
		r( /([^\r\n])(\r?\n==.+==\r?\n)/g, '$1\n$2' ); // add empty line before
		r( /(==.+==)[\r\n]{2,}(?!=)/g, '$1\n' ); // remove empty line after
		r( /^== (?:(.+[^.])\.|(.+):) ==$/gm, '== $1$2 ==' );
		r( /^== '''(?!.*'''.*''')(.+)''' ==$/gm, '== $1 ==' );

		// Hyphens and en dashes to pretty dashes
		r( /(\s)-{1,3} /g, '$1— ' ); // hyphen -&gt; &amp;mdash;
		r( /(\d)--(\d)/g, '$1—$2' ); // -&gt; &amp;mdash;
		r( /(\s)-(\d)/g, '$1−$2' ); // hyphen -&gt; minus

		// Year and century ranges
		r( /(\(|\s)([IVX]{1,5})[\u00A0 ]?(-{1,3}|—) ?([IVX]{1,5})(?![\w\-])/g, '$1$2–$4' );
		r( /(\d+)(\s|)(-|—)(\s|)(\d+)/g, '$1–$5' );
		
		//ISBN
		r( /(\d+)(-|–|—)(\d+)(-|–|—)(\d+)(-|–|—)(\d+)(-|–|—|)(\d+|)/g, '$1-$3-$5-$7$8$9' );
		
		// Insert/delete spaces
		r( /^([#*:]+)[ \t\f\v]*(?!\{\|)([^ \t\f\v*#:;])/gm, '$1 $2' ); // #* işarələrindən əvvəl boşluq
		r( /([№§])(\s*)(\d)/g, '$1' + u + '$3' );
		
		// inside ()
		r( /\( +/g, '(' );
		r( / +\)/g, ')' );

		// Temperature
		r( /([\s\d=≈≠≤≥&lt;&gt;—(&quot;'|])([+±−\-]?\d+?(?:[.,]\d+?)?)(([ °\^*]| [°\^*])(C|F))(?=[\s&quot;').,;!?|\x01])/gm, '$1$2' + u + '°$5' ); // '

		// Dot → comma in numbers
		r( /(\s\d+)\.(\d+[\u00A0 ]*[%‰°×])/gi, '$1,$2' );
		
		// yanlış yazılmış sözlər, orfoqrafiya pozuntuları
		r( /(\s)(Ç|ç)atışmamazlı/g, '$1$2atışmazlı');
		r( /(\s)(E|e)htiyyac/g, '$1$2htiyac');
		r( /(\s)(E|e)htiyyat/g, '$1$2htiyat');
		r( /(\s)(L|l)ahiyə/g, '$1$2ayihə');
		r( /(\s)(M|m)əhşur/g, '$1$2əşhur');
		r( /(\s)(T|t)əxris/g, '$1$2ərxis');
		r( /(\s)(Y|y)alnış/g, '$1$2anlış');
		r( /(\s)(Z|z)əyif/g, '$1$2əif');
		
		// Plugins
		for ( i in window.wfPlugins ) {
			if ( window.wfPlugins.hasOwnProperty( i ) ) {
				window.wfPlugins[i]( txt, r );
			}
		}

		function unhide( s, num ) {
			return hidden[ num - 1 ];
		}
		while ( txt.match( /\x01\d+\x02/ ) ) {
			r( /\x01(\d+)\x02/g, unhide );
		}

		txt = txt.substr( 1, txt.length - 2 ); // compensation for &quot;txt = '\n' + txt + '\n';&quot;
	}

	function processAllText() {
		txt = $input ? $input.textSelection( 'getContents' ) : text;
		processText();
		if ( $input ) {
			r( /^[\n\r]+/, '' );
			
			// 2017 wikitext editor adds an empty line to the end with every text replacement
			// Remove the following block when [[phab:T198010]] is fixed.
			if ( window.ve &amp;&amp; ve.init &amp;&amp; ve.init.target &amp;&amp; ve.init.target.active ) {
				r( /[\n\r]+$/, '' );
			}
			
			$input.textSelection( 'setContents', txt );
			if ( caretPosition ) {
				$input.textSelection( 'setSelection', {
					start: caretPosition[0] &gt; txt.length ? txt.length : caretPosition[0]
				} );
			}
		} else {
			text = txt;
		}
		if ( window.auto_comment &amp;&amp;
			window.insertSummary &amp;&amp;
			!document.editform.wpSection.value
		) {
			window.insertSummary( 'vikiləşdirici' );
		}
	}


	// MAIN CODE

	if ( $input ) {
		$input.focus();
		
		caretPosition = $input.textSelection( 'getCaretPosition', { startAndEnd: true } );
		if ( caretPosition ) {
			textScroll = ( $CodeMirrorVscrollbar.length ? $CodeMirrorVscrollbar : $input )
				.scrollTop();
			if ( caretPosition[0] === caretPosition[1] ) {
				processAllText();
			} else {
				txt = $input.textSelection( 'getSelection' );
				processText();
				// replaceSelection doesn't work with MediaWiki 1.30 in case this gadget is loaded
				// from other wiki
				$input.textSelection( 'encapsulateSelection', {
					replace: true,
					peri: txt
				} );
				// In CodeMirror, the selection isn't preserved, so we do it explicitly
				$input.textSelection( 'setSelection', {
					start: caretPosition[0],
					end: caretPosition[0] + txt.length
				} );
			}
			( $CodeMirrorVscrollbar.length ? $CodeMirrorVscrollbar : $input )
				.scrollTop( textScroll );
		// If something went wrong
		} else if ( confirm( wmFullText ) ) {
			processAllText();
		}
	} else {
		processAllText();
		return text;
	}

	// scroll back, for 2017 wikitext editor, IE, Opera
	document.documentElement.scrollTop = winScroll;
	
	//Qısa məzmun
	var summaryValue = $('#wpSummary').val();
    if (!/vikiləşdirmə/.test(summaryValue)) {
		$('#wpSummary').val(summaryValue + '[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]'); 
	}
	//Bildiriş
	alert('Məqalənin mətni vikiləşdirildi!');
};


function registerWikificatorTool() {
	registerTool( {
		name: 'wikificator',
		position: 100,
		title: 'Vikiləşdirici',
		label: 'Vikiləşdirici — mətnin avtomatik vikiləşdirilməsi',
		callback: Wikify,
		classic: {
			icon: '//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Wikify-toolbutton.png',
		},
		visual: {
			icon: '//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Wikificator_VE_icon.svg/20px-Wikificator_VE_icon.svg.png',
			modes: [ 'source' ],
			addRightAway: true,
		},
	} );
}

if ( mw.config.get( 'wgServerName' ) === 'az.wikipedia.org' ) {
	registerWikificatorTool();
} else {
	$.when(
		mw.loader.using( [ 'mediawiki.util', 'user.options' ] ),
		$.getScript( 'https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=MediaWiki:Gadget-registerTool.js&amp;action=raw&amp;ctype=text/javascript' )
	).done( registerWikificatorTool );
}

}() );
// &lt;/nowiki&gt;</text>
      <sha1>bbf1p2akk0rlq4a12064ooclpw8adnq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Seyyid Taleh Boradigahi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>629272</id>
    <revision>
      <id>6570419</id>
      <parentid>6479479</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:20:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sasi011</username>
        <id>253706</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3866" xml:space="preserve">{{Musiqiçi
 |adı             = Seyyid Taleh Boradigahi
 |orijinal adı    = Əsədov Tale Mirhadi oğlu
 |şəkil           = Tale_Asadov.jpg
 |şəklin izahı    = 
 |fon rəngi       = 
 |doğum adı       = Əsədov Tale Mirhadi oğlu
 |ləqəbi          = Seyyid Taleh Boradigahi
 |doğum tarixi    = 2.8.1988
 |doğum yeri      = [[Boradigah|Boradigah qəsəbəsi]], [[Masallı rayonu|Masallı]]
 |vəfat tarixi    = 
 |vəfat yeri      = 
 |vəfat səbəbi    = 
 |dəfn yeri       = 
 |vətəndaşlığı    = {{AZE}}
 |milliyyəti      = [[Azərbaycanlı]]
 |fəaliyyəti      = ilahiyyatçı, mərsiyyəxan
 |musiqi aləti    = 
 |səs tembri      = 
 |fəaliyyət illəri= 2013 - h.h
 |albom şirkəti   = 
 |əlaqələri       = 
 |təhsili         = [[Bakı İslam Universiteti]]
 |üzvlüyü         = 
 |mükafatları     = 
 |imzası          = 
 |saytı           = 
 |vikianbar       = 
}}

'''Seyyid Taleh Boradigahi''' (''tam adı:Əsədov Tale Mirhadi oğlu''; 2 avqust 1988, [[Boradigah|Boradigah,]] [[Masallı]]) — Azərbaycanlı ilahiyyatçı, mərsiyyəxan, &quot;İlahi Nəğmələr Qrupu&quot; nun rəhbəri.&lt;ref&gt;[http://www.tezadlar.az/index.php?newsid=45469&amp;__cf_chl_jschl_tk__=423c85313b16ac07c2f88f5c4ad0b9b351d271e6-1601404552-0-AcjmCjX652BYOsKgGk65M-LxtmMmjj8DmcyuGi2GU1eyp9c67ndxRd0Vs3fdzj_8xYwYUW4HZXY22gOmr25sB_7tl2zf7_Q-o5uiTz24IWfAf6IADA2_XeksCUepuaGilOvsGoAxk_n5tcioZFgAU7mdAl-hfjY8_zm_lsavNxASb19ovhUEmqkPxb5c_hAD0_xUl2ES_lpMggBs4AwDJM95-OFv3jUrpM6qFbpt7H19WKyrc1xWCdlBSVHrSFpPjYCXlQolvbw17VPyYZGtgEGNW7YH5lx0s2lmEp9Ropc- Təzadlar qəzeti, 2.5.2019. '''Bak Yemende çocuklara''' klipi haqqında]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==
Tale Əsədov 2 avqust 1988-ci il [[Masallı rayonu|Masallı rayonunun]] [[Boradigah]] qəsəbəsində anadan olub.

== Yaradıcılığı ==
Dindar ailədə böyüyən Tale, uşaqlıqdan dini elmlərə, mərsiyyəyə maraq göstərib. Ailəsi ilə [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;da yaşadığına görə təqribən 8–9 yaşında ikən məhərrəm ayında məsciddə mərsiyyə oxuyarmış. Orta məktəbin yarısını [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;da, yarısını isə [[Masallı rayonu]] [[Boradigah]] qəsəbəsində yerləşən [[Nizami Gəncəvi]] adına 1 saylı orta məktəbdə oxuyub. Atasından dini təhsil alan Tale 16 yaşında ikən [[Bakı]]&lt;nowiki/&gt;ya köçür və orada İslam Universitetinə daxil olur. Gənc yaşlarında artıq tanınmağa başlayır və fəaliyyətini islami toy məclislərində davam etdirir.&lt;ref&gt;[https://vesti.az/religiya/narodnye-i-zasluzhennye-artisty-azerbajdzhana-v-klipe-posvyashhennom-mesyacu-ramazan-video-video-403490= Народные и заслуженные артисты Азербайджана в клипе, посвященном месяцу Рамазан - ВИДЕО - ВИДЕО]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://m.salamnews.org/ru/news/read/382420= В Азербайджане снят клип, посвященный месяцу Рамазан (ВИДЕО)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://m.faktor.az/ru/social/95550-= Сейид Тале Борадигахи (Тале Асадов)]&lt;/ref&gt;

== Xarici keçidlər ==
*[https://instagram.com/seyyidtalehboradigahi/ Seyyid Taleh Boradigahi] [[Instagram]] səhifəsi [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]]
*[https://m.facebook.com/seyyidtalehboradigah Seyyid Taleh Boradigahi] [[Facebook]] səhifəsi [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]]
*[https://www.youtube.com/channel/UCodJgF2FP8qvw4Z09CFITYQ Seyyid Taleh Boradigahi] [[YouTube|Youtube]] kanalı [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]]
*[https://t.me/seyyidtalehbakui Seyyid Taleh Boradigahi] [[Telegram]] kanalı [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]]
*[https://vm.tiktok.com/ZSJfdJN2k/ Seyyid Taleh Boradigahi] [[TikTok|Tiktok]] hesabı [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Masallıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakı İslam Universitetinin məzunları]]</text>
      <sha1>a8ifl54hq4z8wakbhupt8ngku8f4wet</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr</title>
    <ns>4</ns>
    <id>631548</id>
    <revision>
      <id>6571509</id>
      <parentid>6569003</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="444" xml:space="preserve">{{Məqalə qiymətləndirməsi|ym}}

{{Başlıq-h2|Statusun verilməsi}}

{{/Konnor Mişalek}}
{{/Çıldır döyüşü (1578)}}
{{/Qoyun keçidi döyüşü}}
{{/Ziya Bünyadovun qətli}}
{{/Şotlandiya Leyboristlər Partiyası}}
{{/Böyük Zab}}
{{/Məşəl savaşı}}
{{/Anadolu bəylikləri}}
{{//Vostok-1}}

{{Başlıq-h2|Statusun geri alınması}}

{{/Cəmil Həsənli}}
{{/Elnur Hüseynov (müğənni)}}
{{/İlon Mask2}}
{{/Əli Kərimli}}</text>
      <sha1>rvuhoetjzfoaiauqb6mn4e3l4ljateq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571516</id>
      <parentid>6571509</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="443" xml:space="preserve">{{Məqalə qiymətləndirməsi|ym}}

{{Başlıq-h2|Statusun verilməsi}}

{{/Konnor Mişalek}}
{{/Çıldır döyüşü (1578)}}
{{/Qoyun keçidi döyüşü}}
{{/Ziya Bünyadovun qətli}}
{{/Şotlandiya Leyboristlər Partiyası}}
{{/Böyük Zab}}
{{/Məşəl savaşı}}
{{/Anadolu bəylikləri}}
{{/Vostok-1}}

{{Başlıq-h2|Statusun geri alınması}}

{{/Cəmil Həsənli}}
{{/Elnur Hüseynov (müğənni)}}
{{/İlon Mask2}}
{{/Əli Kərimli}}</text>
      <sha1>cb375e5q96dhs11yvf9k8us93e76kcp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tipaza</title>
    <ns>0</ns>
    <id>632818</id>
    <revision>
      <id>6571735</id>
      <parentid>6036563</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Xarici keçidlər */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3731" xml:space="preserve">{{YM|Ad=Tipaza|orijinal_adı=Bazar, ⴱⴰⵣⴰⵔ|rayonun növü=Vilayət|rayon=Tipaza vilayəti|ölkə=Əlcəzair|əhalisi=25.225 (2008)|iqlimi=[[Aralıq dənizi iqlimi|Aralıq dənizi]]|rəsmi_saytı={{Nişanlama siyahısı
| embed  = yes
| nişanlama1  = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı  = Tipasa
| nişanlama1_tipi  = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = iii, iv
| nişanlama1_tarixi = 1982 &lt;small&gt;(6-cı sessiya)&lt;/small&gt;
| nişanlama1_nömrə = [https://whc.unesco.org/en/list/193 193]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = {{ALG}}
| nişanlama1_sərbəst2ad  = Region
| nişanlama1_sərbəst2dəyər = Ərəb dövlətləri
| nişanlama1_sərbəst3ad  = [[Təhlükədə olan Dünya İrsinin siyahısı|Təhlükədə]]
| nişanlama1_sərbəst3dəyər = 2002&amp;ndash;2006
}}|şəkli=Tipazay.JPG|ölkənin xəritəsi=Əlcəzair}}

'''Tipaza''' (Şenuva-bərbər. ''Bazar, ⴱⴰⵣⴰⵔ''''','''  {{Dil-ar|تيپازة}} ) — [[Əlcəzair]]də [[Bərbər dili|bərbərdilli]] şəhər və [[Tipaza vilayəti|Tipaza əyalətinin]] paytaxtı. [[Roma İmperiyası|Roma imperiyasının]] tərkibində olanda ''Tipasa'' adlanırdı. Müasir şəhər 1857-ci ildə qurulmuş və qədim xarabalıqları və qumlu sahili ilə diqqətəlayiqdir.

== Tarixi ==

=== Qədim tarixi ===
[[Qədim Roma]] tərəfindən fəth edilən ''Tipasa'' karfagenlilərə məxsus köhnə ticarət məntəqəsi idi. Şəhər daha sonra [[Roma imperatorlarının siyahısı|imperator]] [[Klavdi]] tərəfindən [[Mavritaniya]] krallıqlarının fəth edilməsi üçün hərbi [[Müstəmləkə|koloniyaya]] çevrildi.&lt;ref&gt;[https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&amp;id_site=193 Unesco-page]&lt;/ref&gt;

Şəhər, Roma qubernatorluğunun son əsrlərində, üç basilika ilə vacib bir xristian mərkəzi olaraq xidmət etdi.

Eramızın 430-cu ildə Tipasa [[Vandallar]] tərəfindən dağıdıldı, lakin bir əsr sonra [[Bizans İmperiyası|Bizans]] tərəfindən yenidən quruldu. Yeddinci əsrin sonlarında şəhər [[Əməvilər xilafəti|Əməvilərin]] qüvvələri tərəfindən dağıdıldı və xarabalığa çevrildi.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Toutain|first=Jules|title=Fouilles de M. Gsell à Tipasa : Basilique de Sainte Salsa|url=http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/mefr_0223-4874_1891_num_11_1_6684|journal=Mélanges d'archéologie et d'histoire|volume=11|issue=1|pages=179–185|doi=10.3406/mefr.1891.6684}}&lt;/ref&gt;

Şəhərdə XIX əsrdə yenidən məskunlaşıldı. İndi təxminən 30.000 əhalisi olan bir şəhərdir. Şəhər, əsasən Tipasa xarabalığına görə müasir Əlcəzairdə əhəmiyyətli bir turizm yeridir.

=== Müasir dövr ===
Tipaza yaxınlığında yerləşən Tipaza uzun dalğalı ötürücüsü Əlcəzair Yayım Şirkətinin fransız dilində 3 radio proqramını yayımlayır. Uzun dalğalı 252&amp;nbsp;kHz tezlik Avropanın bir çox yerində yaxşı qəbul edilə bilər.

Qəsəbə və ətrafı, Əlcəzairin qərbindəki ən böyük Bərbər dilli qrupun, Şenua xalqının evidir.

252&amp;nbsp;kHz-lik Tipaza stansiyası 17 mart 2014-cü ildən bu yana xidmətdən çıxmışdı, lakin yenidən 252&amp;nbsp;kHz-də yayımlanır.

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Ruines romaines de Tipaza.jpg|Romanın Tipasa şəhərinin dağıntıları
Fayl:Tipaza basilique.jpg|Müqəddəs Krispinus Bazilikası
Fayl:Mausolée Royale de Maurétanie - الضريح الملكي الموريطاني.jpg|Mavritaniya Kralının mavzoleyi
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://web.archive.org/web/20061017062552/http://www.musee-tipasa.art.dz/ Tipasa Muzeyi]
{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>l8sxeoibp8ndyvuebwhhx7rmu82q6pr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Əlcəzair Kasbahı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>632830</id>
    <revision>
      <id>6571738</id>
      <parentid>6562208</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ədəbiyyat */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5636" xml:space="preserve">{{Ümumdünya irsi obyekti|adı=Əlcəzair Kasbahı|lat_min=47|Yer xəritəsi regionu=Əlcəzair|lon_sec=37|lon_dir=E|lon_min=3|lat_sec=0|lon_deg=3|lat_deg=36|kriteriya=ii, v|lat_dir=N|sessiya=16|il=1992|region=[[Afrikadakı Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Afrika]]|ölkə={{DZA}}|ID=565|tip=Mədəni|şəkil=[[Şəkil:Alger Kasbah02.jpg|250px]]}}

'''Kasbah''' ({{Dil-ar|[[wikt:قصبة|قصبة]]}}, ''Qasba;'' qala deməkdir) — [[Əlcəzair]]də, [[Əlcəzair şəhəri]] və ətrafındakı ərazilərdə yerləşən qala divarları. 1992-ci ildə[[UNESCO]] Əlcəzair Kasbahını &quot;türbə, köhnə məscidlər və Osmanlı üslublu sarayların qalıqları və ənənəvi qalıqları olan, cəmiyyətin dərin köklü bir hissi ilə əlaqəli şəhər quruluşu &quot; kimi [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil etdi.&lt;ref&gt;[[UNESCO]], [https://whc.unesco.org/en/list/565 ''Decision Text''], World Heritage Centre, retrieved 21 July 2017&lt;/ref&gt;

== Etimologiya ==
Ümumilikdə kasbah Şimali Afrikanın bir çox şəhər və qəsəbələrində qala divarı mənasını verir.&lt;ref&gt;[http://arabicnametranslatorrxab.wordpress.com/ ''Arabic Name Translator'']. &quot;The Casbah (Arabic: قصبة, qaṣba, meaning citadel (fortress)) is specifically the citadel of Algiers in Algeria and the traditional quarter clustered around it. More generally, a kasbah is the walled citadel of many North African cities and towns.&quot;&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Əlcəzair Kasbahı köhnə qədim Roma koloniyası olan İkosium şəhərinin dağıntıları üzərində qurulmuşdur. Bura təpədə qurulan, dənizə doğru enən, yuxarı və aşağı şəhər olmaqla iki yerə bölünən orta-ölçülü bir şəhər idi.

Fransız işğalı başlayan kimi, 1839-cu ildə [[Fransızlar|Fransa]] qubernatoru Dar Hassan Paça buraya köçür. 1860-cı ildə [[III Napoleon]] şəhəri ziyarət edir.&lt;ref name=&quot;WDL2&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.wdl.org/en/item/8768/|title=Interior of Governors Palace, Algiers, Algeria|website=[[World Digital Library]]|year=1899|accessdate=2013-09-25}}&lt;/ref&gt; Fransız işğalından əvvəl, kazbahda 13 Cümə məscidi, 109 məscid, 32 məqbərə və 12 zəviyyə, ümumilikdə 166 dini bina var idi. Lakin bu dini tikililərin əksəriyyəti işğal zamanı dağıdıldı. 1862-ci ildə yalnız 9 Cümə məscidi, 19 məscid, 15 məqbərə və 5 zəviyyə qalmışdı. Bir çox məscid hərbi kazarma və kilsələr kimi qeyri-islami məqsədli binalara çevrildi.&lt;ref&gt;[http://elmihwar.com/ar/index.php/mobile/%D9%85%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA/18168.html دويرات القصبة تحتضّر ومساجدها العتيقة مهدّدة بالاندثار.. فهل من مغيث؟] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200330111030/http://elmihwar.com/ar/index.php/mobile/%D9%85%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA/18168.html |date=2020-03-30 }}. ''El Mihwar''. Retrieved January 9, 2018.&lt;/ref&gt;

Kasbah Əlcəzairin müstəqillik uğrunda mübarizəsi (1954-1962) zamanı mərkəzi rol oynamışdır. Bura [[Milli Qurtuluş Cəbhəsi (Əlcəzair)|Milli Qurtuluş Cəbhəsinin]] (FLN) [[üsyan]] planlamasının mərkəzi idi və o dövrdə Əlcəzairdə Fransa vətəndaşlarına və hüquq-mühafizə orqanlarına qarşı hücumları planlaşdırmaq və icra etmək üçün onlara təhlükəsiz bir sığınacaq vermişdi. Onların səylərinə qarşı çıxmaq üçün fransızlar xüsusi olaraq Kasbaha diqqət etməli idilər.

== Müasir dövrdə ==
2008-ci ilin avqustunda [[Reuters|Reuters agentliyi]] Kasbahın baxımsız vəziyyətdə olduğunu və bəzi bölgələrin dağılması riski ilə üzləşdiyini bildirdi.&lt;ref&gt;{{cite news|author=William Maclean|url=https://www.reuters.com/article/inDepthNews/idUSLB44107820080901?pageNumber=1&amp;virtualBrandChannel=0|title=REUTERS, William Maclean, Aug 31, 2008|publisher=Reuters.com|date=2008-09-01|accessdate=2010-06-19}}&lt;/ref&gt;

Ölkə çox əhalinin məskunlaşması, sakinlərin köçürülməsi üçün lazım olan səylər səbəbindən problemi həll etməkdə çətinlik çəkir. Təxmini hesablamalara görə burada yaşayan əhalinin sayı 40.000 ilə 70.000 nəfər arasındadır.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.algeria.com/blog/renewal-of-the-algiers-casbah|title=Algeria Channel|publisher=Algeria.com|date=|accessdate=2010-06-19}}&lt;/ref&gt; Hökumətin Kasbahın vəziyyətini yaxşılaşdırmaq istəməsinin bir səbəbi buranın cinayətkarlar və terroristlər üçün potensial iqamətgah olmasıdır. 1950-ci illərin sonlarında və vətəndaş müharibəsi və Fransız müstəmləkə hakimiyyətinə qarşı mübarizə zamanı ərazi Milli Qurtuluş Ordusunun (Əlcəzair) sığınacağı oldu.

== Qaleraya ==
&lt;gallery&gt;
Şəkil:Casbah baths.jpg|Kasbahda müsəlman hamamı
Şəkil:Ruellecasbah.jpg|Küçə
Şəkil:House interior casbah algiers.jpg|Kasbahın daxili memarlığı
Şəkil:Algiers fishing port.jpg|Kasbahın balıqçılıq limanı
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==

* {{cite news|author=Smith, Craig S.|title=The Crumbling of the Casbah|accessdate=2008-02-08|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2006/07/23/arts/design/23smit.html|date=2006-07-23}}
* {{cite news|author=Hammer, Joshua|date=iyul 2007|title=Save the Casbah|work=Smithsonian|url=http://www.smithsonianmag.com/people-places/10024726.html|access-date=2020-05-29|archive-date=2012-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20120914182850/http://www.smithsonianmag.com/people-places/10024726.html|url-status=dead}}
{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Məğrib]]
[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>dtnv80ci98v6gwvv5uc9we1cv0kigeg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mzab</title>
    <ns>0</ns>
    <id>632882</id>
    <revision>
      <id>6571739</id>
      <parentid>5868205</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:40:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4525" xml:space="preserve">{{Ümumdünya irsi obyekti|Name=Mzab vadisi|lat_dir=N|Image=[[Şəkil:Ghardaia.jpg|250px]]|Yer xəritəsi regionu=Əlcəzair|Region=[[Afrikadakı Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Afrika]]|State Party={{Flaqifikasiya|Əlcəzair}}|lon_dir=E|lat_min=29|lon_min=41|Orijinal adı=مزاب|lon_deg=3|lat_deg=32|Session=6-cı|Year=1982|ID=188|Criteria=ii, iii, v|Type=Mədəni|imagecaption=Qardayanın sağ tərəfdə quru Mzab vadisinin göründüyü panoraması}}

'''M'zab''' və ya '''Mzab''' ({{Dil-ar|مزاب}}) — [[Əlcəzair]]in Qaraday vilayətində, [[Böyük Səhra]]nın şimalında yerləşən təbii bir bölgəsidir. Paytaxt Əlcəzair şəhərindən {{Convert|600|km|mi}} cənubda yerləşir və burada təxminən 360.000 nəfər (2005-ci ilə olan məlumat) əhali yaşayır.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://lexicorient.com/e.o/mzab.htm|title=M'zab - LookLex Encyclopaedia|access-date=2020-05-30|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303165028/http://lexicorient.com/e.o/mzab.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Əhali [[İbadilik|İbadidir]].&lt;ref&gt;Glassé, Cyril. 2008. The New Encyclopedia of Islam. Walnut Creek CA: AltraMira Press, p.39&lt;/ref&gt;

== Geologiya ==
Mzab Mzab vadisində mərkəzləşmiş bir [[Əhəng daşı|əhəngdaşı]] [[yayla]]sıdır.

== Tarix ==
Ərazinin əsas sakinləri [[Mozabitlər|mozabit xalqıdır]]. Mozabitlər Əlcəzairin orta cənubundakı geniş ərazilərindədə yaşayan İznaten adlı böyük bir [[Bərbərlər|Bərbər]] qəbiləsinin bir qoludur.

Müsəlmanların Məğribi fəth etməsindən sonra Mozabitlər [[Mötəzililər]] məktəbinin müsəlmanları oldular. Yerli xristian əhalisi burada yaşamağa XI əsrə qədər davam etdi.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Hrbek|first1=Ivan|title=Africa from the Seventh to the Eleventh Century|date=1992|publisher=Unesco. International Scientific Committee for the Drafting of a General History of Africa. J. Currey|isbn=0852550936|page=34|url=https://books.google.com/books?id=qDFcD0BuekQC&amp;pg=PA34&amp;lpg=PA34}}&lt;/ref&gt; Rüstəmilər dövlətinin süqutundan sonra bəzi vətəndaşları ilə birlikdə Rüstəmid sülaləsi sığınacaq yeri olaraq Mzab Vadisini seçdi. Lakin Rüstəmidlər [[İbadilik|İbadi]] idi və yerli Mozabitləri müvəffəqiyyətlə çevirən bir vəzir (Əbu Bəkr ən-Nafusi) göndərdilər.

[[İyul monarxiyası|Fransa]] 1830-cu ildə Osmanlı Əlcəzairini işğal etdi. Mzab yalnız 1882-ci ildə Fransaya əlavə edildi və 1962-ci ilin yayında milli müstəqillik əldə etdikdən sonra Əlcəzairin yerli hakimiyyətinə qayıtdı. Qaradaya (Tağardayt), Mzabın əsas şəhəri və paytaxtı, əl-Ateuf (Taynint) isə bölgədəki ən qədim yaşayış məskənidir.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0014_0_14425.html|title=M'zab}}&lt;/ref&gt;

== Memarlıq ==
Mzab vadisi boyunca qayalıq ərazilərdə yerləşən və ''Pentapolis'' olaraq tanına beş ''[[ksar]],'' &quot;istehkam kənd&quot; var.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.worldheritagesite.org/sites/mzabvalley.html|title=Archived copy|accessdate=2010-09-23|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101224103436/http://worldheritagesite.org/sites/mzabvalley.html|archivedate=2010-12-24}}&lt;/ref&gt; Hər bir istehkamda [[minarə]]si gözətçi qülləsi kimi xidmət edən qalaya bənzər bir [[Məscid|məscid var]]. Məscidin ətrafındakı ərazilərdə standart ölçülü və tipli evlər tikilmişdir. Mzab tikililərinin tərzi daha çox Bərbər üslubuna uyğundur və Böyük səhranın digər ərazilərində də təkrarlanmışdır.&lt;ref name=&quot;Houtsma2&quot;&gt;{{cite encyclopedia|last=Houtsma|first=Martijn Theodoor|title=Mzab|encyclopedia=E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936|publisher=BRILL|year=1987|volume=2|pages=167|isbn=90-04-08265-4|url=https://books.google.com/books?id=GpQ3AAAAIAAJ&amp;pg=PA167}}&lt;/ref&gt;

Yaz aylarında Mozabitlər xurma bağları vadilərində yerləşən &quot;yay qalaları&quot; na köçürlər.

Mzab Vadisi 1982-ci ildə ətraf mühitə mükəmməl uyğunlaşan ənənəvi insan yaşayış yerinin bütöv bir nümunəsi olaraq [[UNESCO|UNESCO-nun]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/188/|title=M'Zab Valley}}&lt;/ref&gt;

== Həmçinin bax ==

* [[Məğrib]]
* [[Böyük Səhra]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
&lt;br /&gt;
{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Əlcəzair coğrafiyası]]</text>
      <sha1>m0z3l0fr4fnukz1dxt5b0pdbiksv2sr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tassilin Accer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>633126</id>
    <revision>
      <id>6571740</id>
      <parentid>6085834</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:41:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8169" xml:space="preserve">{{Qoruq|Adı=Tassilin Accer|Yerli adı=Tassili n Ajjer|Kateqoriya BTMİ=II|Sahəsi=72.000 km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;|Ölkə=Əlcəzair|Əlavələr={{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı    = Tassili n'Ajjer
| nişanlama1_tipi       = Təbii və Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = (i), (iii), (vii), (viii)
| nişanlama1_tarixi      = 7 fevral 2001
| nişanlama1_hissəsi     = Tassili Milli parkı, La Vallee d'Iherir Ramsar yeri
| nişanlama1_nömrə     = [http://whc.unesco.org/en/list/179 179]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = {{ALG}}
}}
{{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Ramsar
| nişanlama1_rəsmiadı    = La Vallée d'Iherir
| nişanlama1_tarixi      = 2 fevral 2001
| nişanlama1_nömrə     = [https://rsis.ramsar.org/ris/1057 1057]
}}}}
'''Tassilin Accer''' ([[Bərbər dili|Bərbər]]: ''Tassili n Ajjer,'' {{Dil-ar|طاسيلي ناجر}}; &quot;Çaylar yaylası&quot;) — [[Əlcəzair]]in cənub-şərqindəki geniş yaylada, [[Böyük Səhra|Böyük səhrada]] yerləşən milli parkdır. İbtidai icma quruluşuna aid mağara sənətinin ən vacib qruplarından birinə sahib olan&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://africanrockart.org/wp-content/uploads/2013/11/Coulson-article-A10-proof.pdf|title=Rock Art of the Tassili n Ajjer, Algeria|publisher=Africanrockart.org|date=|author=|accessdate=February 7, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Unesco2&quot;&gt;{{cite web|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|title=Tassili n'Ajjer|website=UNESCO World Heritage Centre|date=11 Oct 2017|url=https://whc.unesco.org/en/list/179/}}&lt;/ref&gt; və 72000 kvadrat kilometrdən çox ərazini əhatə edən&lt;ref name=&quot;brit2&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Tassili-n-Ajjer|title=Tassili-n-Ajjer|publisher=britannica|date=|author=|accessdate=February 7, 2017}}&lt;/ref&gt; Tassilin Accer 1982-ci ildə [[UNESCO|UNESCO-nun]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.

== Qədim sənət ==
Buradakı ilk dəfə 1910-cu ildə bildirilən&lt;ref name=&quot;brit2&quot; /&gt; süxur formalaşması qaya sənətinin [[İbtidai icma quruluşu|ibtidai icma]] dövründəki parietal əsərləri ilə qeyd olunan bir arxeoloji ərazidir və şəhərin indiki səhradan daha çox yaşana bilən bir [[Savannalar|savanna]] olduğu dövrdəki son buzlaq dövrünün sonuna, erkən [[neolit]] ​​dövrünə aiddir.

Mənbələr xeyli dərəcədə fərqlənsə də, ən qədim sənət əsərlərinin 12 min il əvvələ aid olduğu güman edilir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.africanworldheritagesites.org/cultural-places/rock-art-pre-history/tassili-najjer.html|title=Tassili N'Ajjer (Algeria)|publisher=Africanworldheritagesites.org|date=|author=|accessdate=February 7, 2017}}&lt;/ref&gt; Böyük əksəriyyəti əlaqəli çöküntülərin tanışlığına görə, eramızdan əvvəl doqquzuncu və onuncu [[minillik]]lərə aiddir.&lt;ref name=&quot;Mercier_OSLdating2&quot;&gt;{{cite journal|title=OSL dating of quaternary deposits associated with the parietal art of the Tassili-n-Ajjer plateau (Central Sahara)|journal=Quaternary Geochronology|date=July 2012|volume=10|pages=367–373|doi=10.1016/j.quageo.2011.11.010|last1=Mercier|first1=Norbert|last2=Le Quellec|first2=Jean-Loïc|last3=Hachid|first3=Malika|last4=Agsous|first4=Safia|last5=Grenet|first5=Michel}}&lt;/ref&gt; İndiyə qədər müəyyən edilmiş 15.000 oyma arasında təsvir edilən fiqurlar əsasən antiloplar və timsahlar, mal-qara sürüləri və ov və rəqs kimi fəaliyyət göstərən insanlar da daxil olmaqla böyük vəhşi heyvanlardır.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot;&gt;{{Cite book|title=Natural Wonders of the World|url=https://archive.org/details/naturalwondersof00sche|last=|first=|publisher=Reader's Digest Association, Inc|year=1980|isbn=978-0-89577-087-5|editor-last=Scheffel|editor-first=Richard L.|location=United States of America|pages=[https://archive.org/details/naturalwondersof00sche/page/371 371]–372|quote=|editor-last2=Wernet|editor-first2=Susan J.|via=}}&lt;/ref&gt; [[UNESCO|UNESCO-ya]] görə, &quot; [[Mağara rəsmi|Rəsm]] və [[Petroqlif|oymaların]] müstəsna sıxlığı…''Tassilini'' dünyaca məşhur etdi.&quot;&lt;ref name=&quot;UNESCO2&quot;&gt;{{cite web|title=Tassili n'Ajer|url=https://whc.unesco.org/en/list/179|publisher=UNESCO World Heritage Centre|accessdate=7 March 2013}}&lt;/ref&gt;

== Coğrafiya ==
Tassilin Accer Əlcəzairin cənub-şərqində, [[Liviya]], [[Niger]] və [[Mali]] sərhədlərində, 72.000&amp;nbsp;km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; sahəni əhatə edən geniş yayladır. Ən yüksək nöqtəsi olan Adrar Afao dəniz səviyyəsindən {{Convert|2158|m|ft}} hündürlükdə yerləşir.

[[Arxeologiya|Arxeoloji]] sahə [[milli park]], [[İnsan və biosfera|biosfer qoruğu]] olaraq təyin edilmiş və '''Tassili n'Ajjer Milli Parkı''' kimi [[UNESCO|UNESCO-nun]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.algeria.com/national-parks/tassili-n-ajjer/|title=Tassili n'Ajjer National Park, Djanet|publisher=Algeria.com|date=|author=|accessdate=February 7, 2017|archive-date=February 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170208032911/http://www.algeria.com/national-parks/tassili-n-ajjer/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Yayla böyük geoloji və estetik maraq oyadır. Aşınmış qum daşından ibarət qaya meşələrinin geoloji formasiyasının panoraması [[Ay]] səthinin mənzərəsinə bənzəyir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.archmillennium.net/tassili_national_park.htm|title=Tassili National Park, Sahara Algeria|publisher=Archmillennium.net|accessdate=2012-12-16}}&lt;/ref&gt;

== Geologiya ==
Yayla əsasən qum daşından ibarətdir.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt; Qum daşı nazik xarici təbəqə ilə örtülmüş [[Oksidlər|metal oksidləri]] ilə qaya birləşmələrini qara rəngdən tutmuş tünd qırmızıya qədər müxtəlif rənglərə boyayır.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt; Ərazidəki eroziya bir çox digər möhtəşəm quru formalaşmaları ilə birlikdə 300-ə yaxın [[təbii körpü]]nün meydana gəlməsinə səbəb olmuşdur.

== Ekologiya ==
Qum daşının hündürlüyü və su tutma xüsusiyyətləri səbəbindən buradakı [[Vegetasiya|bitki]] ətrafdakı çöllərə nisbətən bir qədər zəngindir. Buraya ərazinin daha yüksək şərq hissəsindəki ''Cupressus dupreziana'' və [[mərsin]] kimi [[Nəsli kəsilməkdə olan növlər|nəsli kəsilməkdə olan]] [[endemik]] növlərinin dağınıq meşələri daxildir.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt;

Qərbi Afrika timsahının relikt populyasiyaları Tassili Accerdə XX əsrə qədər davam etmişdir.&lt;ref&gt;&quot;[http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0014734 Crocodiles in the Sahara Desert: An Update of Distribution, Habitats and Population Status for Conservation Planning in Mauritania]&quot;. ''[[PLOS ONE]]''. 25 February 2011.&lt;/ref&gt; [[Asiya muflonu|Bölgənin]] qayaüstü rəsmlərində təsvir edilmiş daha böyük məməlilərdən qalan yeganə canlı olan [[Asiya muflonu|muflon]] da daxil olmaqla müxtəlif fauna hələ də yaylada yaşayır.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt;

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Rock columns at Tassili n'Ajjer.jpg|Olduqca yüksək qaya sütunları (fotoşəkil 30 000&amp;nbsp;ft-dən çəkilib)
Fayl:Dunes at Tassili n'Ajjer - detail.jpg|Tassili Accerdə qum təpələri, dyunlar
Fayl:Great god of Sefar.jpg|Ritual fiqur və ya şaman
Fayl:Tassili - catapulte?.jpg|İnsan fiqurları
Fayl:Tassili Sahara 74.jpg|Ətrafdakı səhra
Fayl:African cave paintings.jpg|İnsan fiqurları
Fayl:Tassili Desert Algeria.jpg|Qum daşı qayaları  və uçurumlar
Fayl:Tassili - whites and blacks leaving in harmony?.jpg|İnsan fiqurları
&lt;/gallery&gt;

== Tin-Taqirt qaya qravüraları ==
&lt;gallery heights=&quot;130&quot;&gt;
Fayl:TinTaghirtOstrich.jpg|Dəvəquşu
Fayl:Sleeping Antelope Tin Taghirt.jpg|Yatmış antilop 
Fayl:Bubalus Tin Taghirt.jpg|Bubalus
Fayl:TinTaghirtHumanBeings.jpg|İnsanlar
Fayl:TinTaghirtFootprints.jpg|Ayaqizləri
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==

{{İstinad siyahısı}}{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:1972-ci ildə yaradılmış qoruq əraziləri]]
[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>0p3hxl7rlzja6sdbq5xsitqrj2193al</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Timqad</title>
    <ns>0</ns>
    <id>633156</id>
    <revision>
      <id>6571741</id>
      <parentid>6153977</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:41:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Əlcəzairin Ümumdünya irsi → {{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12033" xml:space="preserve">{{Qədim yaşayış məntəqəsi|adı=Timqad|nişanlama1=Üİ|nişanlama1_sərbəst1ad=Ölkə|nişanlama1_nömrə=[https://whc.unesco.org/en/list/194 194]|nişanlama1_tarixi=1982 (6-cı sessiya)|nişanlama1_kriteriya=ii, iii, iv|nişanlama1_tipi=Mədəni|nişanlama1_rəsmiadı=Timgad|məxsusluq=[[Roma İmperiyası]]|milli_adı=تمقاد الرومانية|tərk_edilməsi=7-ci əsr|tikilməsi=100|tip=Yaşayış məntəqaəsi|region=[[Məğrib]]|yer=[[Batna vilayəti]], [[Əlcəzair]]|şəkil=Timgad Trajan.jpg|nişanlama1_sərbəst1dəyər={{ALG}}|latNS=N|latd=35|latm=29|lats=03|longEW=E|longd=6|longm=28|longs=07|xəritə_tipi=Əlcəzair}}

'''Timqad''' ({{Dil-ar|تيمقاد}} ) — [[Əlcəzair]]də, Aures dağlarında yerləşən qədim [[Roma İmperiyası|Roma]] şəhəri idi. Şəhər təxminən 100-cü illərdə imperator [[Trayan]] tərəfindən qurulmuşdur. Şəhərin tam adı ''Colonia Marciana Ulpia Traiana Thamugadi idi''. Trayan şəhərə bu adı anası Marcia, böyük bacısı Ulpia Marciana və atası Marcus Ulpius Traianusun xatirəsinə vermişdi.

Müasir [[Əlcəzair]]də, Batna şəhərindən təxminən 35&amp;nbsp;km şərqdə yerləşən xarabalıqlar Roma şəhər planlaşdırmasında istifadə edilən ən yaxşı mövcud nümunələrdən birini təmsil etməsi ilə diqqət çəkir. Timqad 1982-ci ildə [[UNESCO]] tərəfindən [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.

== Etimologiya ==
Timqadın köhnə adı olan ''Marciana Traiana Thamugadi'''nin birinci hissəsi - Marciana Traiana - roma dilindədir və qurucusu imperator [[Trayan]] və bacısı Marciananın adını ifadə edir.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8kiwnQEACAAJ|title=Dictionnaire toponymique et historique de l'Algérie: comportant les principales localités, ainsi qu'un glossaire des mots arabes et berbères entrant dans la composition des noms de lieux|last=Haddadou|first=Mohand Akli|date=2012|publisher=Achab|year=|isbn=9789947972250|location=Tizi Ouzou|pages=529|language=fr|via=}}&lt;/ref&gt; Adın ikinci hissəsi - Thamugadi &quot;zirvə&quot; mənasını veriri və şəhərin qurulduğu yerin [[Bərbərlər|bərbərcə]] adıdır.&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Gascou|first=Jacques|date=|title=La politique municipale de l'empire romain en Afrique proconsulaire de Trajan à Septime-Sévère|url=http://www.persee.fr/doc/efr_0000-0000_1972_mon_8_1|journal=Publications de l'École française de Rome|volume=8|issue=1|pages=97–100|doi=|pmid=|access-date=|via=}}&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
Şəhər imperator [[Trayan]] tərəfindən, təxminən 100-cü illər ətrafında hərbi [[Müstəmləkə|koloniya]] kimi qurulmuşdur. Əvvəlcə yaxınlıqdakı Aures dağlarında məskunlaşan [[bərbərlər]]ə qarşı bir baza kimi xidmət etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Şəhərdə ilk əvvəllər əsasən Roma veteranları məskunlaşdı və daha sonra 10000-dən çox [[Qaraçılar|roma]], Afrika və [[Bərbərlər|bərbər]] mənşəli sakinlər ilə genişləndi. Onların əksəriyyəti əvvəllər Romanı görməmiş və İtaliyadan minlərlə kilometr məsafədə olsa da, Trayanın Roma mədəniyyətinə və şəxsiyyətinə sıx bir sərmayə qoymuşdular.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Buried in Sand for a Millennium: Africa's Roman Ghost City|url=https://www.messynessychic.com/2020/01/15/buried-in-sand-for-a-millenia-africas-roman-ghost-city/|date=2020-01-15|website=Messy Nessy Chic|language=en-US|access-date=2020-05-07}}&lt;/ref&gt;

Şəhərdə ilk bir neçə yüz il ərzində dinc vəziyyət mövcud idi və III əsrdən başlayaraq [[Xristianlıq|xristian]] fəaliyyətinin mərkəzinə, 4 əsrdə isə [[Donatizm|Donatist]] bir mərkəzə çevrilmişdi.

V əsrdə, şəhər tənəzzülə uğramadan əvvəl [[Vandallar]] tərəfindən ələ keçirildi. 535-ci ildə [[Bizans İmperiyası|Bizans]] generalı Süleyman Vandal müharibəsi zamanı şəhəri işğal etmək üçün gəldiyi zaman buranı boş tapdı. Şəhər [[VII əsr]]də [[bərbərlər]] tərəfindən [[Bərbərlər|zəbt]] edilməzdən əvvəlki qısa müddətdə ilk növbədə xristian bir şəhər olaraq mövcud idi. Xristianlıq dönəmində Timqad [[yepiskop]] Optatın [[Donatizm|Donatizm hərəkatının]] bir hissəsi olduqda, [[IV əsr|4 əsrin]] sonlarında bir [[yeparxiya]]ya çevrildi. Optatdan sonra şəhərin iki yepiskopu Qaudent (Donatist) və Faustin ([[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik]]) olmuşdur.&lt;ref&gt;Maureen A. Tilley, The Bible in Christian North Africa: The Donatist World (Fortress Press,1997)[https://books.google.com.au/books?id=7xAglGZ3mukC&amp;dq=Maximilian+Donitist&amp;source=gbs_navlinks_s p135].&lt;/ref&gt;

Timqad V əsrin sonlarında Aures dağlıları tərəfindən məhv edildi. Bizans dövründə aparılan bərpa işləri ilə 539-cu ildə Roma abidələrindən çıxarılan bloklardan yenidən istifadə edilərək cənubda bir qala yikildi və qala  tərəfindən müdafiə olunan şəhərdəki bəzi fəaliyyətlər canlandı. Ərəb işğalı Tamqidin eramızın 8-ci əsrindən sonra yaşayışını dayandırdığı son dağıntılara səbəb oldu.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/194|title=Timgad|author=UNESCO World Heritage Centre|work=unesco.org}}&lt;/ref&gt;

Eramızdan əvvəl VII əsrdən sonra saytda yeni yaşayış yerləri qurulmadığı üçün şəhər qismən təxminən bir metr dərinliyə qədər qum altında qalmışdır. Böyük Səhranın xarabalıqlar üzərindəki təcavüzü, şəhərin bu qədər yaxşı qorunmasının başlıca səbəbi idi.

Şimali Afrikanı gəzən Şotlandiya tədqiqatçısı Ceyms Brus 1265-ci il dekabrın 12-də şəhər xarabalığına çatdı. O ehtimal ki, əsrlər boyu bu ərazini ziyarət edən ilk avropalı idi və şəhəri &quot;kiçik, amma eleqant binalarla dolu bir şəhər&quot; kimi təsvir etdi.  1790-cı ildə o Timqadda tapdıqlarını təsvir ''etdiyi Nil mənbəyini kəşf etmək üçün səyahətlər'' kitabını nəşr etdi. Kitab Böyük Britaniyada etiqadsızlıqla qarşılandı. 1875-ci ildə İngiltərənin Əlcəzairdəki konsulu Robert Lambert Pleyfeyr Brusun hesabından ilham alaraq ərazini ziyarət etdi. 1877-ci ildə Pleyfeyr Timqadı ''Əlcəzairdə və Tunisdə Brsusun izi ilə səyahətlər'' kitabında daha ətraflı təsvir etdi. Pleyfeyrin sözlərinə görə, &quot;Bu təpələr saysız-hesabsız ən maraqlı meqalit qalıqları ilə örtülmüşdür&quot;.&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Playfair|first=R. Lambert (Robert Lambert)|url=http://archive.org/details/travelsinfootste00play|title=Travels in the footsteps of Bruce in Algeria and Tunis : illustrated by facsimiles of his original drawings|date=1877|publisher=London : C. Kegan Paul|others=Getty Research Institute}}&lt;/ref&gt; Fransız kolonistləri 1881-ci ildə əraziyə nəzarəti ələ keçirdilər, araşdırmalara başladılar və ərazi 1960-cı ilə qədər qorundu. Bu dövrdə sahə sistemli şəkildə qazılmışdır.&lt;ref&gt;Montoya, Rubén: ''[https://www.nationalgeographic.com/archaeology-and-history/magazine/2019/07-08/thamugadi-roman-outpost-ruins/ The Sahara buried this ancient Roman city—preserving it for centuries] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190821000216/https://www.nationalgeographic.com/archaeology-and-history/magazine/2019/07-08/thamugadi-roman-outpost-ruins/ |date=2019-08-21 }}'' at [[National Geographic]], 30 July 2019.&lt;/ref&gt;

== Təsviri ==
[[Şəkil:Timgad-109061.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Timgad-109061.jpg|thumb|Timqadım{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} dağıntılarının görünüşü]]
Altı yolun kəsişməsində yerləşən şəhər divarlarla əhatə olunmuş, lakin istehkam sistemi qurulmamışdır. Əvvəlcə təxminən 15000 nəfər əhali üçün hazırlanan şəhər tez bir zamanda orijinal spesifikasiyasını üstün tutdu və düzbucaqlı şəbəkənin kənarında daha rahat şəkildə tərtib edildi.

Yarandığı dövrdə şəhəri əhatə edən ərazi dəniz səviyyəsindən təxminən 1000 metr yüksəklikdə yerləşən məhsuldar əkinçilik sahəsi idi.

Divarın qərbində 12 metr yüksəkliyində olan və 1900-cü ildə qismən bərpa edilmiş ''Trayan tağı'' adı verilən yüksək [[zəfər tağı]] yerləşir. Tağ əsasən qum daşından ibarətdir və üç tağlıdır. Tağ həmçinin Timqad tağı olaraq da tanınır.

3500 yerlik teatr yaxşı vəziyyətdədir və müasir istehsal üçün istifadə olunur. Digər əsas binalar arasında dörd [[Termlər|term]], bir kitabxana və bir [[bazilika]] var.

''Kapitolin Məbədi'' [[Yupiter (mifologiya)|Yupiterə]] həsr olunmuşdur və Romadakı [[Panteon (Roma)|Panteon]] ilə təxminən eyni ölçülərə malikdir. Kapitolun yaxınlığında VII əsrə aid  kvadrat kilsə var. Ziyarətgahlardan birində ilahə Afrikaya həsr olunmuş ikonoqrafiya göstərilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=L'Africa romana : mobilità delle persone e dei popoli, dinamiche migratorie, emigrazioni ed immigrazioni nelle province occidentali dell'Impero romano : atti del XVI Convegno di studio, Rabat, 15-19 dicembre|date=2006|publisher=Carocci|author=Akerraz, Aomar|isbn=8843039903|edition=1st|location=Roma|oclc=79861941}}&lt;/ref&gt; Şəhərin cənub-şərqində şəhərin sonrakı günlərində inşa edilmiş böyük bir [[Bizans memarlığı|Bizans]] qalası yerləşir.

== Kitabxana ==
Timqaddakı Kitabxana, Roma xalqına Yuli Quintian Flavi Roqatial tərəfindən 400.000 sestert (antik Roma sikkəsi) dəyəri ilə hədiyyə edildi.&lt;ref name=&quot;Pfeiffer2&quot;&gt;Pfeiffer, H. (1931). The Roman Library at Timgad. ''Memoirs of the American Academy in Rome'', 9, 157-165.&lt;/ref&gt; Bu xeyriyyəçi haqqında heç bir əlavə məlumat verilmədiyi üçün kitabxananın inşasının dəqiq tarixi bəlli deyil. Qalan arxeoloji dəlillərə əsaslanaraq, alimlər tərəfindən onun 3-cü əsrin sonu və ya bəlkə də 4-cü əsrə aid olması təklif edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Pfeiffer2&quot; /&gt; Kitabxana eni 77 fut (23.47 metr), uzunluğu 81 metr (24.69 metr) olan düzbucaqlı sahədə yerləşir. İki ikitərəfli düzbucaqlı otaqlarla əhatə olunmuş geniş bir yarım dairəvi otaqdan ibarətdir. [[Efes]]dəki kitabxanada tapılan əlavə sübutlara əsaslanaraq, çox güman ki, yanları, arxaları və qapıları ilə tamamlanmış ola bilən divarlar boyunca taxta rəflər yerləşirdi.&lt;ref name=&quot;Pfeiffer2&quot; /&gt;

Otağın mərkəzində kitab şkaflarının, eyni zamanda bir oxu masasının da ola biləcəyi düşünülür.&lt;ref name=&quot;Pfeiffer2&quot; /&gt; Timgaddakı Kitabxananın memarlığı xüsusilə diqqətəlayiq olmasa da, bu Roma şəhərində yüksək inkişaf etmiş bir kitabxana sisteminin mövcudluğunu və kitabın yüksək səviyyədə olmasını göstərən kitabxananın kəşfi tarixi əhəmiyyət daşıyır. Kitabxananın saxlandığı kolleksiyanın həcminə dair heç bir sübut olmasa da, 3000 kitabın yerləşə biləcəyi təxmin edilir.&lt;ref name=&quot;Pfeiffer2&quot; /&gt;

== Ümumdünya iris ==
Timqad 1982-ci ildə UNESCO tərəfindən [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.

== Qalereya ==
&lt;gallery caption=&quot;Timqadın dağıntıları, 24 fevral 1928&quot;&gt;
Şəkil:ETH-BIB-Ruine in Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0216.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ruine von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0168.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ruinen von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0169.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ruinen von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0170.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ruinen von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0212.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ruinen von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0215.tif
Şəkil:ETH-BIB-Ausstellungsgebäude in Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0213.tif
Şəkil:ETH-BIB-Statuten und Säulen in Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0214.tif
Şəkil:ETH-BIB-Übersicht über die Ruinen von Timgad-Mittelmeerflug 1928-LBS MH02-04-0217.tif
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Əlcəzairdəki ümumdünya irsi}}&lt;br /&gt;

[[Kateqoriya:Əlcəzairdəki ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>ddtcsrhcfnyo2qdke5od9s3asc5si4e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omo çayı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>633252</id>
    <revision>
      <id>6571647</id>
      <parentid>6561098</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8297" xml:space="preserve">{{Çay|Əlavələr={{Nişanlama siyahısı
| embed  = yes 
| nişanlama1  = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı  = Lower Valley of the Omo
| nişanlama1_tipi  = Təbii
| nişanlama1_kriteriya  = (iii), (iv)
| nişanlama1_tarixi = 1980 (4-cü sessiya)
| nişanlama1_nömrə     = [http://whc.unesco.org/en/list/17 17]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = {{ETH}}
}}}}'''Omo çayı''' — [[Efiopiya]]nın cənubunda çay. Omo [[Nil|Nil hövzəsindən]] kənarda yerləşən ən böyük Efiopiya çayıdır. Hövzəsi tamamilə Efiopiya sərhədləri daxilindədir və [[Keniya]] ilə sərhəddə yerləşən [[Turkana gölü]]nə axır.

== Coğrafiya ==
Omo çayı ən böyük qolu olan Veyb çayı ilə ən böyük sol qolu olan Gayb çayının {{coord|8|19|N|37|28|E|region:ET_type:river|display=title,inline}}koordinatlarında birləşməsi  nəticəsində əmələ gəlir. Ölçülərini, uzunluqlarını və istiqamətlərini nəzərə alsaq, həm Omo, həm də Gayb çaylarının eyni və ya bənzər çay olduğunu, lakin fərqli adlarda olduğunu düşünə bilərsiniz. Nəticə etibarilə, bütün çay hövzəsi bəzən ''Omo-Gayb'' hövzəsi adlanır.

Çayın istiqaməti ümumilikdə cənuba doğrudur və Turkana gölünə tökülür. Efiopiya Mərkəzi Statistika Agentliyinin yaydığı materiallara görə, Omo çayının uzunluğu 760 kilometrdir.&lt;ref&gt;[http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=184&amp;format=raw&amp;Itemid=466 &quot;Climate, 2008 National Statistics (Abstract)&quot;] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101113215000/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=184&amp;format=raw&amp;Itemid=466 |date=2010-11-13 }}, Table A.1. Central Statistical Agency website (accessed 26 December 2009)&lt;/ref&gt;

''Efiopiyaya Spektrum Bələdçisi'', çayın yağışlı mövsümdən əvvəldə belə hələ yüksək olduğu dövrdə, sentyabr-oktyabr aylarında [[Raftinq|reftinq]] üçün məşhur bir yer olaraq təsvir edir.&lt;ref&gt;Camerapix (2000), p. 262&lt;/ref&gt;[[Fayl:Omo_river_delta.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Omo_river_delta.jpg|thumb|Omo{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} çayının deltası|208x208px]]
== Arxeoloji tapıntılar ==
Ərazidə ilk arxeoloji kəşflər 1901-ci ildə bir Fransa ekspedisiyası tərəfindən edildi. Ən əhəmiyyətli tapıntılar sonradan, 1967-1975-ci illər arasında beynəlxalq bir arxeoloji qrup tərəfindən edilmişdir.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot;&gt;{{Cite book|title=Natural Wonders of the World|url=https://archive.org/details/naturalwondersof00sche|publisher=Reader's Digest Association, Inc|year=1980|isbn=0-89577-087-3|editor-last=Scheffel|editor-first=Richard L.|location=United States of America|pages=[https://archive.org/details/naturalwondersof00sche/page/281 281]|quote=|editor-last2=Wernet|editor-first2=Susan J.|via=}}&lt;/ref&gt; Bu komanda bir sıra fərqli əşyalar, o cümlədən təxminən 2.5 milyon yaşı olan ''[[Avstralopitek]]'' kişisinin çənə sümüyünü tapmışdır.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;Crandall (2007)&lt;/ref&gt; Arxeoloqlar həmçinin ərazidə yaşayan [[hominidlər]]inin erkən [[Pleystosen epoxası|Pleystosen]] dövründən [[Pliosen]] dövrünə qədər olan qalıq larını tapmışlar.&lt;ref name=&quot;readersnatural2&quot; /&gt;

== Mədəniyyət ==
Hazırda bəziləri tərəfindən  min illər boyu müxtəlif mədəniyyətlərin və etnik qrupların Omo şağı vadisinə köç etdiyinə inanılır. Omo Aşağı 
[[Fayl:Omo_River_Valley_IMG_9888.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Omo_River_Valley_IMG_9888.jpg|thumb|Omo{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} çayı vadisi]]
Vadisindəki  [[Mursilər|Mursi]], Suri, Nyanqatom, Dizi və Meen də daxil olmaqla bəzi xalqlar bu günə qədər [[Multikulturalizm|müxtəlifliklərinə]] görə öyrənilir.&lt;ref&gt;Hurd (2006)&lt;/ref&gt;

Bütün Omo çayı hövzəsi həm də geoloji və arxeoloji baxımdan əhəmiyyətlidir. Fransız və Amerika komandaları tərəfindən [[Pliosen]] və [[Pleystosen epoxası|Pleystosenə]] aid bir neçə hominid qalıqlar və arxeoloji yerlər qazılmışdır. Bir neçə arxeoloji yerdə [[Avstralopitek]] nəslinə və [[İnsan (cins)|Homoya]] aid fosillər, habelə ən qədim, təxminən 2.4 milyon il əvvələ aid olan kvarsitdən hazırlanmış alətlər tapıldı. Buna görə ərazi 1980-ci ildə [[UNESCO|UNESCO-nun]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edildi.&lt;ref&gt;UNESCO (2007)&lt;/ref&gt;

== Su elektrik stansiyaları ==
Omo çayı hövzəsində Omo çayının qolları olan Qilqel Gayb çayı və Gayb çayının adını daşıyan bir neçə elektrik stansiyası və anbar var.

== 2006 daşqınları ==
2006-cı ildə yağan güclü yağış zamanı, 16 avqusta qədərki beş gün ərzində ən az 456 adam boğuldu və 20 mindən çox insanı evindən köçməyə məcbur oldu. Mövsümi güclü yağışlar ölkənin bu hissəsi üçün normal olsa da, otlaq və meşələrin qırılması bu faciədə günahlandırılır. &quot;Efiopiyadakı çaylar əvvəlki illərdəkindən daha az su tutma qabiliyyətinə malikdirlər, çünki onlar torpaqla doldurulur&quot; deyə Dünya Qida Proqramının sözçüsü Paulette Cons bildirib.&lt;ref&gt;[http://www.zeenews.com/znnew/articles.asp?rep=2&amp;aid=315920&amp;sid=wor &quot;More than 700 killed or missing in Ethiopian floods&quot;], Zeenews.com 16 August 2006; [http://home.eircom.net/content/reuters/worldnews/8695698?view=Eircomnet &quot;Ethiopian floods feared to have killed 870&quot; by Tsegaye Tadesse] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070312013509/http://home.eircom.net/content/reuters/worldnews/8695698?view=Eircomnet |date=2007-03-12 }}, Eircom net, 16 August 2006&lt;/ref&gt; Omo çayının mövsümi daşması onun sahilində yaşayan yerli qruplar üçün vacibdir. Daşqın münbit çökəklik gətirir, sahilləri su ilə doldurur və çay sahillərində becərmə imkanı yaradır. Aşağı Omo vadisi boyunca olan müxtəlif xalqlar ərzaq təminatının böyük bir hissəsini daşqınların gətirdiyi münbitlik nəticəsində əldə edirlər.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.internationalrivers.org/files/Gibe3FS_051509final.pdf|title=Archived copy|accessdate=2009-10-17|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090902191939/http://www.internationalrivers.org/files/Gibe3FS_051509final.pdf|archivedate=2009-09-02}}&lt;/ref&gt;

2006-cı ilin böyük və dağıdıcı seli son əlli il ərzində meydana gələn yeganə seldir. Ümumiyyətlə sularının doxsan faizini Omo çayından alan Turkana gölünün səviyyəsinin aşağı düşməsi şoranlıq səviyyəsinin artmasına səbəb olmuşdur. Artıq deltanın ölçüsü, təxminən {{Convert|500|sqmi|km2}} ölçüsündədir və aşağı Omo hövzəsində yerli olan pastoralistlərin və aqro-pastoralistlərin mal-qaraları və digər ev heyvanları üçün təkrar əkin və otlaq üçün torpaqlar vermişdir.

== Mənbə ==

* Butzer, Karl W. (1971). ''Recent history of an Ethiopian delta: the Omo River and the level of Lake Rudolph'', Research paper '''136''', Department of Geography, University of Chicago, 184 p., [[:en:Library of Congress Control Number|LCCN]] 70-184080
* Camerapix (2000). ''Spectrum Guide to Ethiopia'', First American Ed., Brooklyn: Interlink, {{ISBN|1-56656-350-X}}
* Crandall, Ben (2007). ''[https://web.archive.org/web/20061210123834/http://www.mnsu.edu/emuseum/archaeology/sites/africa/omoriver.html The Omo River Valley]'', eMuseum @ [[:en:Minnesota State University, Mankato|Minnesota State University, Mankato]]; website accessed 31 October 2007
* Hurd, W. (2006). &quot;[http://www.culturalsurvival.org/ourpublications/csq/article/rangers-birth Rangers by Birth]&quot;, ''Cultural Survival Quarterly'', '''30.2''', website accessed 31 October 2007
* UNESCO World Heritage Centre (2007). ''[https://whc.unesco.org/en/list/17 Lower Valley of the Omo]'', World Heritage List, website accessed 31 October 2007
* Vannutelli, L. and Citerni, C. (1899). ''Seconda spedizione Bòttego: L'Omo, viaggio d'esplorazione nell'Africa Orientale'', Milano : Hoepli, 650 p.

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}
&lt;br /&gt;
{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Efiopiya çayları]]</text>
      <sha1>e0hox45af2rwz3wngzjha2q2lbtvkvl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tiya (arxeoloji ərazi)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>633267</id>
    <revision>
      <id>6571648</id>
      <parentid>6561100</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6029" xml:space="preserve">{{Digər məna}}{{YM|Adı=Tiya|statuslu=Arxeoloji ərazi|ölkə=Efiopiya|rəsmi_saytı={{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı    = Tiya
| nişanlama1_tipi       = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = (i), (iv)
| nişanlama1_tarixi      = 1980 (4-cü sessiya)
| nişanlama1_nömrə     = [https://whc.unesco.org/en/list/12 12]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Region
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = Afrika
}}|şəkli=Tiya vue d'ensemble.JPG}}
'''Tiya''' — mərkəzi [[Efiopiya]]da arxeoloji ərazidir. [[Əddis-Əbəbə]]dən cənubda yerləşən Quraqe zonasındadır.

== Təsviri ==
Tiya Efiopiyanın Soddo bölgəsində yerləşir. Arxeoloji yeri, [[UNESCO]]-nun Ümumdünya İrsi ərazisi, böyük daş sütunları ilə diqqət çəkən bir çox formalaşmaya sahibdir.&lt;ref name=&quot;Utwh&quot;&gt;{{cite web|title=Tiya|url=https://whc.unesco.org/en/list/12|publisher=UNESCO World Heritage Centre|accessdate=23 December 2014}}&lt;/ref&gt; 32-si üzərində müəmmalı simvollar həkk olunmuş [[menhir]]lər ibtidai icmaya aid böyük bir məzarlıq kompleksini qeyd edir.&lt;ref&gt;Matt Philips and Jean-Bernard Carillet, ''Ethiopia and Eritrea'', third edition (n.p.: Lonely Planet, 2006), p. 171&lt;/ref&gt;  Alman etnoqrafik ekspedisiyası 1935-ci ilin aprel ayında əraziyə baş çəkmiş və bir saatlıq səyahət zamanı üzərində qılınc simvolu olan daş monolitləri tapmışdır.&lt;ref&gt;[http://130.238.24.99/library/resources/dossiers/local_history_of_ethiopia/t/ORTTES.pdf &quot;Local History in Ethiopia&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110528232950/http://130.238.24.99/library/resources/dossiers/local_history_of_ethiopia/t/ORTTES.pdf|date=2011-05-28}} The Nordic Africa Institute website (accessed 31 May 2008)&lt;/ref&gt; Arxeoloji sahə 1980-ci ildə [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir.

Tiyada az araşdırma aparılmışdır və bu tip yerləri arxeoloji baxımdan anlamaqda bir sıra çətinliklər var. Birincisi meqalit qurucularının kimliyini müəyyənləşdirmək çətindir. İkincisi arxeoloqlar şifahi tarixi hesablar vasitəsilə etnik tarixlərin yenidən qurulması ilə məşğuldurlar, lakin bunlar bir çox hallarda əlçatmaz və ya məlumatsızdır.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Clack|first1=Timothy|last2=Brittain|first2=Marcus|title=Place-making, participative archaeologies and Mursi megaliths: some implications for aspects of pre-and proto-history in the Horn of Africa|journal=Journal of Eastern African Studies|date=2011|volume=5|issue=1|pages=85–107|doi=10.1080/17531055.2011.544551}}&lt;/ref&gt;

Tiyadakı yerüstü tapıntılar Qademotta və Kulkulettidə tapılan alətlərə texnoloji cəhətdən oxşar Orta Daş dövrü alətlərinin bir seçimini ehtiva edir. &quot;Tranşet zərbələri&quot; adındakı bənzərsiz bir istehsal prosesindən istifadə edildiyinə görə Tiya alətləri də digər iki sahə ilə eyni vaxta aid ola bilər.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Douze|first1=Katja|title=A new chrono-cultural marker for the early Middle Stone Age in Ethiopia: The tranchet blow process on convergent tools from Gademotta and Kulkuletti sites|journal=Quaternary International|date=2013|doi=10.1016/j.quaint.2013.10.018|volume=343|pages=40–52}}&lt;/ref&gt;

Tiyada aparılan arxeoloji işlərə rəhbərlik edən Gosssaumeyə (1995) görə, ərazi nisbətən yaxın dövrlərə, eramızın 11-ci və 13-cü əsrləri arasındakı bir dövrə aiddir.&lt;ref name=&quot;Fukui2&quot;&gt;{{cite book|last1=Fukui|first1=Katsuyoshi|title=Ethiopia in broader perspective: papers of the XIIIth International Conference of Ethiopian Studies Kyoto 12-17 December 1997|date=1997|publisher=Shokado Book Sellers|isbn=4879749761|page=370|url=https://www.google.com/books?id=7KpyAAAAMAAJ|accessdate=23 December 2014}}&lt;/ref&gt; Daha sonrakı tanışlığa görə isə menhirlərin inşasını eramızın 10-15 əsrləri arasındakı bir müddətə təsadüf edir.&lt;ref name=&quot;Utps&quot;&gt;{{cite web|title=Tiya - Prehistoric site|url=https://whc.unesco.org/en/activities/159/|publisher=UNESCO|accessdate=24 December 2014}}&lt;/ref&gt;

Tiya və mərkəzi Efiopiyanın digər ərazilərindəki menhirlər, [[Cibuti]]dəki [[Cibuti şəhəri|Cibuti]] və Loyada arasındakı arasındakı marşrutda olanlara bənzəyir. Cibuti-Loyadakı menhirlər qeyri-müəyyən yaşa malikdir və bəziləri analoq T şəkilli gerbi ilə bəzədilib.&lt;ref name=&quot;Fattovich&quot;&gt;{{cite journal|last1=Fattovich|first1=Rodolfo|title=Some remarks on the origins of the Aksumite Stelae|journal=Annales d'Éthiopie|date=1987|volume=14|issue=14|pages=43–69|url=http://www.persee.fr/articleAsPDF/ethio_0066-2127_1987_num_14_1_931/article_ethio_0066-2127_1987_num_14_1_931.pdf|accessdate=7 September 2014|archive-date=24 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924153046/http://www.persee.fr/articleAsPDF/ethio_0066-2127_1987_num_14_1_931/article_ethio_0066-2127_1987_num_14_1_931.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Bundan əlavə, Tiya qaya plitələrində də tez-tez T şəkilli bir simvol olur.&lt;ref name=&quot;Teavtiof&quot;&gt;{{cite book|title=The Eastern Anthropologist, Volume 3, Issues 1-4|date=1949|publisher=Ethnographic and Folk Culture Society, U.P.|page=121|url=https://www.google.com/books?id=EBcNAAAAIAAJ|accessdate=15 January 2015}}&lt;/ref&gt;

Bundan əlavə, Tiyada aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı türbələr də aşkar edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Utps&quot; /&gt;

== Qalereya ==
&lt;gallery widths=&quot;160&quot;&gt;
Fayl:Tiya, parco delle stele, secondo gruppo, stele databili all'xi-xii secolo circa 03,2.jpg|Meqalitlərin (menhirlərin) görüntüsü
Fayl:Tiya Stèles.JPG|Tiyada üzərində rəqəmlər təsvir edilmiş meqalitlər
Fayl:Tiya, parco delle stele, terzo gruppo, stele databili all'xi-xii secolo circa 03.jpg|Üzərində qılınc və kişi təsvir edilmiş menhir
Fayl:20-022 20 - Tiya Stele Field.jpg|Üzərində qılınc təsvir edilmiş menhir
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>6tng8vajwav8o0f6thbfppmh39c5xgb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jan İppolit</title>
    <ns>0</ns>
    <id>634380</id>
    <revision>
      <id>6571711</id>
      <parentid>5534258</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:32:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6159" xml:space="preserve">{{Filosof 
 |adı                  = Jan İppolit
 |orijinal adı         = 
 |digər adları         = 
 |şəkil                = 
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |ilk adı              = 
 |doğum tarixi         = 
 |doğum yeri           = 
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |dövr                 = 
 |istiqaməti           = 
 |əsas maraqları       = 
 |əhəmiyyətli ideyaları= 
 |təsirlənmişləri      = 
 |təsir etmişləri      =  
 |tanınır              = 
 |məktəbi              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = 
 |vikianbar            = 
}}
'''Jan İppolit''' ({{dil-fr|Jean Hyppolite}}; {{DVTY}}) — [[fransız]] [[İdealizm|idealist]] [[filosof]]u.

== Bioqrafiyası ==
Sorbonna Fəlsəfəsi professoru (1947–1955), [[Ali normal məktəbi]]n direktoru (1955–1963), Fransa Kollecinin professoru (1963-cü ildən). [[Kollej de Frans]]da Fəlsəfi Düşüncə Tarixi şöbəsinə rəhbərlik etmişdir (1969-cu ildə Düşüncə Sistemləri Tarixi Bölməsi tərəfindən dəyişdirildi; Jyul Vuillainin təklifi ilə; 1970-ci ildən kafedra müəllimi İppolitin keçmiş tələbəsi [[Mişel Fuko]].)

Alman [[neohegelianizm]] ideyalarının tərəfdarı idi. İppolit, [[Hegel]]in &quot;Ruhun fenomenologiyası&quot; kitabının fransız dilinə ilk tərcüməsini etmişdir (1939 və 1941-ci illərdə nəşr olunmuşdur){{sfn|Петренко|2010|с=151}}{{sfn|Курилович|2016|с=169}}. 1947-ci ildə &quot;Ruhun Fenomenologiyasının Yaradanlığı və Quruluşu&quot; tezisini müdafiə etmişdir. &quot; Hegel fəlsəfəsinə dair bir sıra əsərlər yazmış, [[ekzistensializm]]ə yaxın nöqteyi-nəzərdən onun tərəfindən şərh edilmişdir.

[[Karl Marks]]ın ilk əsərləri haqqında məqalələrin müəllifidir. Marksist iqtisadi doktrinanın faktların təhlilinə deyil, Hegelə aid olan fəlsəfi təsəvvürlərə və etik tələblərə söykəndiyini söylədi.

[[Jak Lakan]]ın seminarlarında iştirak etmişdir.

== Əsərləri ==
* Genése et structure de la phénoménologie de ľEsprit, P., 1947;
* Introduction á la philosophie de ľhistoire de Hégel., P., 1948;
* Logique et existence. P., 1953;
* Études sur Marx et Hegel, P., 1955.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{kitab3|автор=Кузнецов В. Н. |заглавие=Французское неогегельянство |место=М. |издательство=Издательство Московского университета |год=1982 |страниц=200 |ref=Кузнецов }}
* [https://www.academia.edu/42085157/ ''Курилович И.С.'' Французское неогегельянство: Ж. Валь, А. Койре, А. Кожев и Ж. Ипполит в поисках единой феноменологии Гегеля–Гуссерля–Хайдеггера. М.: Издательство Российского государственного гуманитарного университета, 2019]. — 224 с.
* {{kitab3|автор=Курилович И. С. |заглавие=Жан Ипполит и «Феноменология духа»: от перевода к интерпретации |ссылка=https://www.academia.edu/21618763/Жан_Ипполит_и_Феноменология_духа_от_перевода_к_интерпретации_Вопросы_философии._М._Наука_2016._2._С._168-180 |издание=Вопросы философии |место=М. |издательство=Наука |год=2016 |номер=2 |страницы=168—180 |ref=Курилович }}
* {{kitab3|автор=Курилович И. С. |заглавие=Интерпретации «опыта сознания» во французском неогегельянстве. Статья вторая. Александр Кожев и Жан Ипполит |ссылка=https://www.academia.edu/12656305/Интерпретации_опыта_сознания_во_французском_неогегельянстве._Статья_вторая._Александр_Кожев_и_Жан_Ипполит_Вестник_РГГУ._2015._5_148_._Серия_Философия._Социология._Искусствоведение_._С._57-68 |издание=Вестник РГГУ. Серия «Философия. Социология. Искусствоведение» |год=2015 |номер=5 (148) |страницы=57—68 |ref=Курилович }}
* {{kitab3|автор=Курилович И. С. |часть=Ипполит и Кьеркегор |ссылка часть=https://www.academia.edu/9884079/Ипполит_и_Кьеркегор_Национальное_своеобразие_в_философии_Материалы_международной_конференции._Москва_10_11_декабря_2014_г._Отв._ред._Т.А._Шиян._М._РГГУ_2014._С._317-326 |заглавие=Национальное своеобразие в философии: Материалы международной конференции. Москва, 10–11 декабря 2014 г. |ответственный=Отв. ред. Т. А. Шиян |место=М. |издательство=РГГУ |год=2014 |страницы=317—326 |страниц=424 |isbn=978-5-7281-1684-4 |ref=Курилович }}
* {{kitab3|автор=Петренко Е. Л. |часть=Ипполит Жан |заглавие=Новая философская энциклопедия: В 4 томах |ответственный=Научно-ред. совет: предс. В. С. Степин, заместители предс.: А. А. Гусейнов, Г. Ю. Семигин, уч. секр. А. П. Огурцов |место=М. |издательство=Мысль |год=2010 |том=II: Е-М |страницы=151 |страниц=634 |isbn=978-2-244-01117-3 |ref=Петренко }}

[[Kateqoriya:Ekzistensializm]]</text>
      <sha1>pylk6how1z8qm9jc17jrdxh86bwz448</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fasil-Gebbi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>634619</id>
    <revision>
      <id>6571649</id>
      <parentid>6561094</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Xarici keçidlər */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5649" xml:space="preserve">{{Ümumdünya irsi obyekti|orijinal adı=Fasil Ghebbi, Gondar Region|lat_sec=27|lon_min=28|lon_dir=E|lon_deg=37|lat_deg=12|lat_min=36|lat_dir=N|lon_sec=12|sessiya=3-cü|adı=Fasil-Gebbi|il=1979|region=[[Afrika]]|ID=19|kriteriya=(ii), (iii)|tip=Mədəni|ölkə={{ETH}}|şəkil= Fasilides Palace 01.jpg|xəritə=Efiopiya}}

'''Fasil-Gebbi''' və ya '''Kral tikilisi''' ({{Dil-am|ፋሲል ግቢ}} - ''Fasil Ghebbi'' ) — [[Efiopiya]]nın Qondar şəhərindəki [[qala]] dağıntılarıdır. [[XVII əsr|17-ci əsr]]də İmperator Fasiledes (Fasil) tərəfindən qurulmuşdu və Efiopiya imperatorlarının evi idi. Unikal memarlığı [[Nubiyalılar|Nubiya]] üslubları da daxil olmaqla müxtəlif təsirləri nümayiş etdirir. Ərazi [[1979]]-cu ildə [[UNESCO|UNESCO-nun]] [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edilmişdir. ''Gebbi'' [[Amhar dili|amhar]] dilində bir tikili və ya əlavə üçün istifadə olunur.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Appleyard|first=David|date=2013|title=Colloquial Amharic|edition=2nd|url=https://books.google.com/books?id=4-9o02G2KysC&amp;pg=PT253|publisher=Routledge}}&lt;/ref&gt;

Kompleksə Fasiledes qalası, I İyasu sarayı, III Devit salonu, ziyafət salonu, tövlələr, İmperatriçə Mentevab qalası, bir [[dəftərxana]], [[kitabxana]] və üç [[kilsə]] daxildir.

== Tarix ==
Fasil-Gebbinin mənşəyinə, Efiopiya imperatorlarının əmlaklarını gəzib kəndlilərin məhsullarından yayınmaq və çadırlarda məskunlaşmaq kimi köhnə ənənələrində rast gəlmək olar. Bu əlaqəni əks etdirərək məntəqə tez-tez ''katama'' (&quot;düşərgə&quot; və ya &quot;möhkəmləndirilmiş qəsəbə&quot;) və ya I Baida Məryəmin ''Kral salnaməsindəki'' imperiya düşərgəsinə tətbiq olunan ''makkababya'' adı ilə anılır.&lt;ref&gt;Munro-Hay, ''Ethiopia, the unknown land: a cultural and historical guide'' (London: I.B. Tauris, 2002), p. 118&lt;/ref&gt;

İmperator Fasiledes bu köçərilik ənənəsini pozdu və Qondar şəhərini özünün paytaxtı olaraq qurdu. Şəhərin nisbi-daimi olması onu tarixən əhəmiyyətli edir. İmperator paytaxtda ''Fasil Qemb'' və ya ''Fasiledes'' qalasının inşa edilməsini əmr etdi. ''Fasil Qemb'' ətrafındakı bölgə çox sayda qapıları olan bir divarla əhatə olundu.

Sonrakı imperatorlar da öz tikililərini inşa etdilər və bunlardan əksəriyyəti bu gün ya təmamilə, ya da qismən sağ qalmışdır.&lt;ref&gt;[[Richard Pankhurst (academic)|Richard Pankhurst]], ''The Ethiopians: A History'' (Oxford: Blackwell, 2001), pp. 109f&lt;/ref&gt; 1950-ci illərin sonlarında Fasil-Gebbini ziyarət edən Tomas Pakenham saraylar arasındakı qalıqların imperiya şəhərinin pavilyonları və köşklərinin dağıntıları olduğunu müşahidə etdi.&lt;ref&gt;Pakenham, ''The Mountains of Rasselas'' (New York: Reynal &amp; Co., 1959), p. 42&lt;/ref&gt; Orijinal binalar [[İslam memarlığı|islam]] və hind memarlıq üslublarından təsirlənmiş, sonrakı tikililərdə isə [[Yezuitlər ordeni]] tərəfindən [[Barokko memarlığı|Barokko]] üslubu təqdim edilmişdir.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/19/|title=Fasil Ghebbi, Gondar Region|publisher=UNESCO World Heritage|accessdate=13 December 2019}}&lt;/ref&gt;

== Təsviri ==
Fasil-Gebbi təxminən 70.000 kvadrat metr ərazini əhatə edir. Ərazi cənubdan Qondarın imperiya elanlarının verildiyi, qoşunların təqdim edildiyi, cinayətkarların edam edildiyi bazar yeri olan və hal-hazırda şəhər parkı kimi fəaliyyət göstərən Adababaya qədər uzanır.&lt;ref&gt;Munro-Hay, ''Ethiopia'', pp. 114f&lt;/ref&gt;

Fasil-Gebbi on iki qapısı olan bir istehkam divarı ilə əhatə olunmuşdur.&lt;ref&gt;Munro-Hay, ''Ethiopia'', pp. 118-120&lt;/ref&gt;

== Yerüstü lazer tədqiqatı ilə 3D sənədlər ==
Zamani Layihəsi, Qondarın mərkəzindəki Fasil-Gebbiyi yerüstü 3D lazer skaneri ilə sənədləşdirdi.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://zamaniproject.org/site-ethiopia-gondar-fasil-ghebbi.html#header5-d|title=Site - Fassil Ghebbi - Gondar|website=zamaniproject.org|access-date=2019-10-07}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Rüther|first=Heinz|last2=Rajan|first2=Rahim S.|date=2007|title=Documenting African Sites: The Aluka Project|journal=Journal of the Society of Architectural Historians|volume=66|issue=4|pages=437–443|doi=10.1525/jsah.2007.66.4.437|issn=0037-9808|jstor=10.1525/jsah.2007.66.4.437}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.isprs.org/proceedings/xxxiv/6-w6/papers/ruther.pdf|title=An African Heritage Database: The Virtual Preservation of Africa's Past|last=Rüther|first=Heinz|date=2002|publisher=International Society for Photogrammetry and Remote Sensing|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=2 October 2019}}&lt;/ref&gt; Sənədləşdirilmiş strukturlara İmperator Fasiledes qalası, Bakaffa qalası, III Devit zalı, İmperator İyasu qalası, Kral Kitabxanası, dəftərxana və Kral Arxiv binası daxildir.

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img07 Fasil Ghebbi.jpg|''Fasil Qemb'in'' yan girişi
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img11 Fasil Ghebbi.jpg|Fasiledes Sarayının daxili
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img10 Fasil Ghebbi.jpg|İyasu Sarayı
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img18 Fasil Ghebbi.jpg|İyasu Sarayı
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img08 Fasil Ghebbi.jpg|Kral kitabxana binası
Fayl:ET Gondar asv2018-02 img09 Fasil Ghebbi.jpg|Kral arxiv binası
&lt;/gallery&gt;

==İstinadlar==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

* [https://zamaniproject.org/site-ethiopia-gondar-fasil-ghebbi.html www.zamaniproject.org saytında 3D görüntülər]
* {{Vikianbar kateqoriyası|Fasil Ghebbi}}
{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>4le5i2wg68qyy1p2u0h4se6zyan1u6z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Avaş çayı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>635039</id>
    <revision>
      <id>6571650</id>
      <parentid>6561093</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4781" xml:space="preserve">{{Çay|Əlavələr={{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı    = Lower Valley of the Awash
| nişanlama1_tipi       = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = (ii), (iii), (İv) 
| nişanlama1_tarixi      = 1980 &lt;small&gt;(4-cü sessiya)&lt;/small&gt;
| nişanlama1_nömrə     = [http://whc.unesco.org/en/list/10 10]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = {{ETH}}
| nişanlama1_sərbəst2ad  = Region
| nişanlama1_sərbəst2dəyər =Afrika
}}}}'''Avaş''' (bəzən yazılışda ''Havaş''; {{Dil-aa|We'ayot}}; {{Dil-so|Webiga Dir}} ) — [[Efiopiya]]nın əsas çayıdır. Çay axını tamamilə Efiopiya sərhədləri daxilindədir. Avaş çayı Qarqori gölü ilə başlayan və [[Cibuti]] ilə sərhəddəki Abbe gölü ilə bitən, [[Tacura körfəzi]]nin başlanğıcından {{Convert|100|km}} məsafədə yerləşən bir-biri ilə əlaqəli göllər zəncirinə axır. Corc Huntiqforda görə Awash çayı XVI əsrdə Dir qəbiləsinin böyük çayı adlanırdı və müsəlman dövlətlərinə qədər uzanırdı.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=YgIwAQAAIAAJ&amp;dq=conquest+abyssinia&amp;q=|title=The conquest of Abyssinia: 16th century|last=ʻArabfaqīh|first=Shihāb al-Dīn Aḥmad ibn ʻAbd al-Qādir|date=2003-01-01|publisher=Tsehai Publishers &amp; Distributors|isbn=978-0-9723172-6-9|location=Hollywood|pages=124|language=en|quote=|via=}}&lt;/ref&gt;

== Coğrafiya ==
Efiopiya Mərkəzi Statistika Agentliyinin yaydığı məlumatlara görə, Avaş çayının uzunluğu 1200 kilometrdir.&lt;ref&gt;[http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=184&amp;format=raw&amp;Itemid=466 &quot;Climate, 2008 National Statistics (Abstract)&quot;] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101113215000/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=184&amp;format=raw&amp;Itemid=466 |date=2010-11-13 }}, Table A.1. Central Statistical Agency website (accessed 26 December 2009)&lt;/ref&gt; Frank Riçardson ''[[Britannika Ensiklopediyası|Encyclopædia Britannica]]'' ''Eleventh Edition-dakı'' məqaləsində çayı belə təsvir edir: &quot;quru mövsümdə eni təsminən {{Convert|200|ft}}, dərinliyi {{Convert|4|ft}} olan dərin bir axındır və su əvvəlki səviyyəsindən {{Convert|50-60|m}} yuxarı qalxır və beləliklə hər iki sahili boyunca düzənliklər su altında qalır.&quot;{{Sfn|Abyssinia|p=84}}

== Tarix ==
İnsanlar növün başlanğıcından etibarən Avaş vadisində yaşayırdılar. Orta Avaş insanlara qədərki çox sayda [[Hominidlər|hominid]] qalıqlarının tapıldığı yer olmuşdur.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Haile-Selassie|first=Yohannes|date=2001-07-12|title=Late Miocene hominids from the Middle Awash, Ethiopia|journal=Nature|language=en|volume=412|issue=6843|pages=178–181|doi=10.1038/35084063|issn=0028-0836|pmid=11449272|bibcode=2001Natur.412..178H}}&lt;/ref&gt; Təxminən 9  N-dən aşağı olan Avaş vadisi [[Afarlar|Afar xalqının]] və İssa qəbiləsinin ənənəvi evidir.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Markakis|first=John|date=2003|title=Anatomy of a Conflict: Afar &amp; Ise Ethiopia|journal=Review of African Political Economy|volume=30|issue=97|pages=445–453|doi=10.1080/03056244.2003.9659777|jstor=4006987|issn=0305-6244}}&lt;/ref&gt; Avaş vadisi tarixi vilayətlərin və ya Davaro, Fataqar, İfat və Şeva krallıqlarının ərazilərinə daxil edilmişdi.&lt;ref&gt;Richard Pankhurst, ''The Ethiopian Borderlands'' (Lawrenceville: Red Sea Press, 1997), p. 61&lt;/ref&gt; Şevadan başqa bütün bu əyalətlər 16-cı əsrdə [[Amharlar|Amhar xalqının]] gəlişi ilə yox oldu.

Avaşın məcrasını izləyən ilk avropalı 1933/1934-cü illərdə Avaş şəhərindən başlayaraq Abhebad gölünün sonuna qədər çayın axarını izləyən və şərqdə Tacura ekspedisiyasını davam etdirən Uilfrid Tesaycer idi. Lakin ondan əvvəl kəşfiyyatçı L.M.Nesbitt 1928-ci ildə Avaşın gedişatını izləmiş, Asaitadan sonra çaydan üz döndərmiş və Afar boğazından keçərək [[Qırmızı dənizə]] getmişdi.&lt;ref&gt;As related in his memoirs, ''Hell-Hole of Creation: The Exploration of Abyssinian Danakil'' (New York: Alfred A. Knopf, 1935)&lt;/ref&gt;

1960-cı ildə Avaş çayı üzərində Koka Anbarı tamamlandı. Anbar açılışı ilə ərazidəki əsas su elektrik enerjisi mənbəyinə çevrildi. Nəticədə çıxan şirinsulu göl, Qelila gölü (Koka anbarı kimi də tanınır) təxminən 180 kvadrat kilometr əraziyə malikdir. Həm göl, həm də bənd artan çöküntü ilə təhdid olunur.

Avaş Beynəlxalq Bankı Avaş çayının şərəfinə adlandırılmışdır.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Efiopiya çayları]]</text>
      <sha1>5cvu7o99v41n8rb89udxa34jeqhc24q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qarfild</title>
    <ns>0</ns>
    <id>635584</id>
    <revision>
      <id>6570258</id>
      <parentid>6546933</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:4451:116A:BE00:6CA2:B9D2:DF35:BA53</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" xml:space="preserve">{{Film
 |adı                =Garfield 
 |orijinal adı       = 
 |digər adı          = 
 |şəkil              =[[File:Garfield logo.JPG]] 
 |şəklin ölçüsü      = 
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = 
 |ssenarist          = 
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = 
 |rollarda           = 
 |operator           =  
 |səs operatoru      = 
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = 
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = 
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = 
 |ilk baxış          = 
 |dil                = 
 |ölkə               = 
 |istehsalçı         = 
 |studiya            = 
 |distribüter        = 
 |kanal              = 
 |növü               = 
 |rəng               = 
 |vaxt               = 
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = 
 |büdcə              = 
 |gəlir              = 
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 
 |vikianbar          = 
}}

'''''Qarfild —''''' Cim Devis tərəfindən yaradılan [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Amerika]] komik zolağıdır. Əvvəlcə 1976-cı ildə ''Con'' kimi yerli olaraq, daha sonra isə 1978-ci ildən başlayaraq ''Qafild'' olaraq ümumdünya sindikatında nəşr edilmişdir. 2013-cü ilə qədər təxminən 2,580 qəzet və [[jurnal]]da sindikatlaşdırılmış və dünyanın ən geniş yayılmış komik zolağı olduğu üçün [[Ginnesin Rekordlar Kitabı]]na düşmüşdür.&lt;ref name=&quot;BW12&quot;&gt;{{Cite news|title=Garfield Named World's Most Syndicated Comic Strip.|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m0EIN/is_2002_Jan_22/ai_82001296|archive-url=https://web.archive.org/web/20040910215254/http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0EIN/is_2002_Jan_22/ai_82001296|url-status=dead|archive-date=September 10, 2004|access-date=July 26, 2008|publisher=[[Business Wire]]|date=January 22, 2002}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;
{{Personaj-qaralama}}

[[Kateqoriya:Nickelodeon]]
[[Kateqoriya:Gündəlik həyat haqqında komikslər]]
[[Kateqoriya:Teleseriala uyğunlaşdırılmış komikslər]]
[[Kateqoriya:Filmə uyğunlaşdırılmış ABŞ komiksləri]]
[[Kateqoriya:Mediafranşizlər]]
[[Kateqoriya:Pişiklər haqqında komikslər]]
[[Kateqoriya:Animasiya serialına uyğunlaşdırılmış komikslər]]</text>
      <sha1>16hhut5pkf5qa6t5ji0p289r7qcojx1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570299</id>
      <parentid>6570258</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:25:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:2001:4451:116A:BE00:6CA2:B9D2:DF35:BA53|2001:4451:116A:BE00:6CA2:B9D2:DF35:BA53]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:White Demon|White Demon]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2735" xml:space="preserve">{{Film
 |adı                = 
 |orijinal adı       = 
 |digər adı          = 
 |şəkil              = 
 |şəklin ölçüsü      = 
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = 
 |ssenarist          = 
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = 
 |rollarda           = 
 |operator           =  
 |səs operatoru      = 
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = 
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = 
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = 
 |ilk baxış          = 
 |dil                = 
 |ölkə               = 
 |istehsalçı         = 
 |studiya            = 
 |distribüter        = 
 |kanal              = 
 |növü               = 
 |rəng               = 
 |vaxt               = 
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = 
 |büdcə              = 
 |gəlir              = 
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 
 |vikianbar          = 
}}

'''''Qarfild —''''' Cim Devis tərəfindən yaradılan [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Amerika]] komik zolağıdır. Əvvəlcə 1976-cı ildə ''Con'' kimi yerli olaraq, daha sonra isə 1978-ci ildən başlayaraq ''Qafild'' olaraq ümumdünya sindikatında nəşr edilmişdir. 2013-cü ilə qədər təxminən 2,580 qəzet və [[jurnal]]da sindikatlaşdırılmış və dünyanın ən geniş yayılmış komik zolağı olduğu üçün [[Ginnesin Rekordlar Kitabı]]na düşmüşdür.&lt;ref name=&quot;BW12&quot;&gt;{{Cite news|title=Garfield Named World's Most Syndicated Comic Strip.|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m0EIN/is_2002_Jan_22/ai_82001296|archive-url=https://web.archive.org/web/20040910215254/http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0EIN/is_2002_Jan_22/ai_82001296|url-status=dead|archive-date=September 10, 2004|access-date=July 26, 2008|publisher=[[Business Wire]]|date=January 22, 2002}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;
{{Personaj-qaralama}}

[[Kateqoriya:Nickelodeon]]
[[Kateqoriya:Gündəlik həyat haqqında komikslər]]
[[Kateqoriya:Teleseriala uyğunlaşdırılmış komikslər]]
[[Kateqoriya:Filmə uyğunlaşdırılmış ABŞ komiksləri]]
[[Kateqoriya:Mediafranşizlər]]
[[Kateqoriya:Pişiklər haqqında komikslər]]
[[Kateqoriya:Animasiya serialına uyğunlaşdırılmış komikslər]]</text>
      <sha1>j2gqhzwbuxatufhyyeqq49b74x5y9d1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Konso</title>
    <ns>0</ns>
    <id>635993</id>
    <revision>
      <id>6571651</id>
      <parentid>6561096</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4081" xml:space="preserve">{{YM|rəsmi_saytı={{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı    = Konso Cultural Landscape
| nişanlama1_tipi       = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = (iii), (v)
| nişanlama1_tarixi      = 2011 (35-ci sessiya)
| nişanlama1_nömrə     = [http://whc.unesco.org/en/list/1333rev 1333rev]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər ={{ETH}}
| nişanlama1_sərbəst2ad  = Region
| nişanlama1_sərbəst2dəyər = Afrika
}}}}

'''Konso''' və ya '''Karati''' — [[Efiopiya]]nın cənub-qərbindəki Saaan çayı üzərində bir şəhərdir. Qonşu sakinlərdən bəziləri tərəfindən '''Pakavle''' adlanır.&lt;ref&gt;[http://www.sil.org/silesr/2002/SILESR2002-065.pdf Klaus Wedekind, &quot;Sociolinguistic Survey Report of the Languages of the Gawwada (Dullay), Diraasha (Gidole), Muusiye (Bussa) Areas&quot;], ''SIL Electronic Survey Reports'',  2002-065, p. 16.&lt;/ref&gt;

== Tarix ==
1897-ci ildə Efiopiya imperatoru II Menelik şəhəri ələ keçirdi.&lt;ref name=&quot;persee missionary&quot;&gt;Shako Otto, [https://www.persee.fr/doc/ethio_0066-2127_2004_num_20_1_1073 Traditional Konso culture and the missionary impact], ''Persee.fr'', 2005&lt;/ref&gt;

Konso və onun mədəniyyəti XX əsrdə tədricən avropalılar tərəfindən aşkar edildi. Ata Azais 1931-ci ildə Vaqa (va'kka) heykəllərini təqdim etdi. 1956-cı ildə Murdok şəhərin arxeoloji meqalitlərini çuşti xalqı ilə əlaqələndirdi. 1962-ci ildə nəşr olunan ''Markets of Africa-''da müəllif şəhərdəki yüksək səviyyəli qədim iqtisadi inkişafları qeyd edir. 1984-cü ildə Amborn bölgənin tarixi əmək tələb edən kənd təsərrüfatı texnikalarını öyrəndi.

Ərazi, ümumdünya mədəni əhəmiyyətinə görə 30 sentyabr 1997-ci ildə [[UNESCO|UNESCO-nun]] Müvəqqəti Ümumdünya irsi siyahısına,  2011-ci ildə isə rəsmi olaraq [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil edildi.&lt;ref&gt;[https://whc.unesco.org/en/tentativelists/932/ Konso-Gardula (paleo-anthropological site) - UNESCO World Heritage Centre]&lt;/ref&gt; Konso, Efiopiyada &quot;mədəni landşaft&quot; olaraq tanınan ilk yerdir.&lt;ref&gt;[https://www.christensenfund.org/2012/08/01/ethiopia-konso-people-celebrate-unesco-world-heritage-support/ Ethiopia: Konso People Celebrate UNESCO World Heritage Support], ''Christensenfund.org'', 1 avqust 2012&lt;/ref&gt;

2007-ci ildə şəhərin şimalında ''Strawberry Fields Eco-Lodge'' şirkəti qurulmuşdur və qida yetişdirmək, [[ekoturizm]]i təbliğ etmək və permkulturalizm təhsili vermək üçün beynəlxalq könüllülər və üç yerli məktəb ilə işləyir.&lt;ref&gt;[http://www.maketravelfair.co.uk/2010/06/09/strawberry-fields-eco-lodge-an-adventure-of-a-stay/ &quot;Strawberry Fields Eco-Lodge - An Adventure of a Stay&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100915071532/http://www.maketravelfair.co.uk/2010/06/09/strawberry-fields-eco-lodge-an-adventure-of-a-stay/|date=2010-09-15}}, Make Travel Fair UK website (accessed 15 yanvar 2011)&lt;/ref&gt;

== Təsviri ==
Konso xalqının adını daşıyan Konso, dini adət-ənənələri, ''vaqa'' [[Heykəltəraşlıq|heykəlləri]] və yaxınlıqdakı [[fosil]] yataqları (son erkən [[hominidlər]]in arxeoloji məkanı) ilə məşhurdur.

== Demoqrafiya ==
Efiopiya Mərkəzi Statistika Agentliyinin 2005-ci ildəki rəqəmlərinə əsaslanaraq, Konsonun ümumi əhalisi 4.593 nəfərdir. Bunlardan 2.258 nəfəri kişi, 2.335-i isə qadındır.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=CSA 2005 National Statistics |url=http://www.csa.gov.et/text_files/2005_national_statistics.htm |access-date=2020-06-22 |archive-date=2007-08-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070813054932/http://www.csa.gov.et/text_files/2005_national_statistics.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 1994-cü ildə keçirilən milli siyahıyaalmada isə bu şəhərin ümumi əhalisinin 1250 nəfəri kişi, 1285 nəfəri qadın olmaqla 2535 nəfər olduğu bildirilmişdi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>et6n3qs8wre9pfgbzpn6f66qnml6jqm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aksum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>636177</id>
    <revision>
      <id>6571652</id>
      <parentid>6561092</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20405" xml:space="preserve">{{YM|rəsmi_saytı={{Nişanlama siyahısı
| embed                   = yes
| nişanlama1            = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı    = 
| nişanlama1_tipi       = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya  = i, iv
| nişanlama1_tarixi      = 1980 (4-cü sessiya)
| nişanlama1_nömrə     = [http://whc.unesco.org/en/list/15 15]
| nişanlama1_sərbəst1ad  = Ölk'
| nişanlama1_sərbəst1dəyər ={{ETH}}
| nişanlama1_sərbəst2ad  = Region
| nişanlama1_sərbəst2dəyər = Afrika
}}}}

'''Aksum''' ({{Dil-ti|ኣኽሱም}}  ''Ak̠ʷsəm''; {{Dil-am|አክሱም}}  ''Ak̠sum''; {{Dil-grc|Ἄξουμις&lt;ref&gt;[https://topostext.org/work/241#A102.8 Stephanus of Byzantium, Ethnica, §A102.8]&lt;/ref&gt; və Αὔξουμις&lt;ref&gt;[http://remacle.org/bloodwolf/erudits/photius/nonnose.htm Photius, Bibliotheca excerpts, §3.1]&lt;/ref&gt;}}) — [[Efiopiya]]nın Tiqray regionunda şəhər. Aksum [[Aksum Krallığı]]nın tarixi paytaxtı olmuşdur. Şəhər artıq 66,800 nəfər əhalisi olan (2015)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.citypopulation.de/Ethiopia.html|title=City Population}}&lt;/ref&gt; turizm şəhəridir.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Centre|first1=UNESCO World Heritage|title=Aksum|url=https://whc.unesco.org/en/list/15|website=UNESCO World Heritage Centre|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=24 February 2019|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Aksum Ethiopia|url=https://www.britannica.com/place/Aksum-Ethiopia|website=Encyclopedia Britannica|accessdate=24 February 2019|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Phillipson|first1=David W.|title=Foundations of an African Civilisation: Aksum and the Northern Horn, 1000 BC - AD 1300|date=2014|publisher=Boydell &amp; Brewer Ltd|isbn=9781847010889|page=69|url=https://books.google.com/?id=Q8_CAwAAQBAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=axum+aksum+town#v=onepage&amp;q=%20town&amp;f=false|accessdate=24 February 2019|language=en|quote=At Aksum itself, little is known about the earliest phases, such as might aid our understanding of the transition. Archaeological investigation has been restricted by the presence of the modern town, and penetration of the lowest levels is impeded by later features which merit preservation.}}&lt;/ref&gt;

Aksum İmperiyası bölgəni eramızdan əvvəl 400-cü ildən 10 əsrə qədər idarə edən bir dəniz və ticarət gücü idi. 1980-ci ildə [[UNESCO]] Aksumun arxeoloji ərazilərini tarixi dəyərinə görə [[Ümumdünya irsi]] siyahısına əlavə etdi.

Aksum, Tiqray regionunun Mekelay zonasında, Adva dağlarının bazasına yaxın yerdə yerləşir. {{Convert|2131|m|ft}} yüksəkliyə malikdir {{Convert|2131|m|ft}}  və Lailay Maiçev rayonu ilə əhatə olunmuşdur.

== Tarix ==
Axum, [[Qədim Roma|Roma dövrü]] yazılarının ən erkən qeydlərində üzə çıxan və Aksum İmperiyası adlanan dəniz ticarəti gücünün mərkəzi idi. Eramızın 356-cı ilində Aksum hökmdarı Frumenti tərəfindən xristianlaşdırılmışdır. Sonralar İmperator Kalebin dövründə Aksum, [[zərdüştilik]]i qəbul etmiş [[Sasanilər İmperiyası|Sasaniya İmperiyasına]] qarşı [[Bizantion|Bizansın]] müttəfiqi idi.

VII əsrdən sonra qismən farslara, daha sonra isə köhnə [[Qırmızı dəniz]] ticarət yolları uğrunda yarışan ərəblərə görə uzun və yavaş bir tənəzüllün başladığı güman edilir. Nəhayət Aksum [[İsgəndəriyyə]], Bizans və [[Cənubi Avropa]]dakı əsas bazarlarını itirdi və ticarət payı dövrün ərəb tacirləri tərəfindən tutuldu. Aksum İmperiyası nəhayət Yəhudi kraliçası Qudit tərəfindən fəth edildi. Nəticədə Aksum əhalisinin bir qismi cənuba köçməyə məcbur edildi və köhnə həyat tərzi tənəzzül etdi. Hökmdarlığa son tanınan imperatoru təxminən 10-cu əsrdə hakimiyyətə başladı, lakin imperiyanın təsiri və gücü bundan xeyli əvvəl sona çatmışdı.

Əhalinin və ticarətin zəifləməsi [[Efiopiya imperiyası]]nın güc mərkəzinin daxili ərazidə daha da irəliləməsinə kömək etdi. Aksum şəhəri artıq bir milyon kvadrat mil ərazini əhatə edən bir imperiyanın inzibati iqamətgahı idi. Nəhayət, alternativ ad (Efiopiya) mərkəzi bölgə və sonradan indiki müasir dövlət tərəfindən qəbul edildi.&lt;ref&gt;G. Mokhtar, ''UNESCO General History of Africa, Vol. II, Abridged Edition'' (Berkeley: University of Aksum Press, 1990), pp. 215-35. {{ISBN|0-85255-092-8}}&lt;/ref&gt;

== Aksum İmperiyası və Efiopiya kilsəsi ==
Aksum İmperiyasının Qeez adlı öz yazılı dili vardı və ən qədim tarixa malik nəhəng [[obelisk]] nümunələri ilə fərqli bir memarlıq inkişaf etdirmişdir.&lt;ref&gt;Uhlig, Siegbert, ed. ''Encyclopaedia Aethiopica: D-Ha'' (Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2005), p. 871.&lt;/ref&gt;

1937-ci ildə {{Convert|24|m}} uzunluğunda, 1700 yaşındakı ''Aksum obeliski'', italyanlar tərəfindən beş hissəyə parçalanaraq yenidən qurulmaq üçün [[Roma]]ya göndərildi. Obelisk geniş şəkildə Aksum imperiyasının ən yaxşı mühəndislik nümunələrindən biri kimi qəbul edilir. 1947-ci ildə [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın obeliskin geri göndəriləcəyi ilə bağlı razılığına baxmayaraq, [[İtaliya]] bunu qəbul etmədi və Efiopiya hökuməti ilə uzun müddətdir davam edən diplomatik mübahisəyə səbəb oldu. Nəhayət 2005-ci ilin aprel ayında İtaliya obelisk hissələrini rəsmi olaraq Aksuma qaytardı. İtaliya həmçinin transferin 4 milyon dollarlıq xərclərini də ödədi. [[UNESCO]] bu daşın Aksumda yenidən qurulmasına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdü. 2008-ci ilin iyul ayının sonunda obelisk yenidən quraşdırıldı və 4 sentyabr 2008-ci ildə açıldı.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ethiopia unveils ancient obelisk|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7597589.stm|newspaper=BBC News|date=4 September 2008|accessdate=22 February 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://unesdoc.unesco.org/images/0016/001631/163173e.pdf|title=The Reinstallation of the Axum Obelisk|date=10 October 2008|publisher=UNESCO|accessdate=22 February 2014}}&lt;/ref&gt;

== Aksum və İslam ==
[[Fayl:Rome_Stele.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Rome_Stele.jpg|thumb|Efiopiyaya{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} qaytarıldıqdan sonra Aksum obeliski.]]
Aksum İmperiyası [[İslam]]la çoxdankı bir əlaqəyə sahib idi. [[İbn Hişam]]ın sözlərinə görə,&lt;ref&gt;ibn Hisham, ''The Life of the Prophet''&lt;/ref&gt; [[Məhəmməd]] [[Qureyş]] qəbiləsinin zülmü ilə qarşılaşdıqda qızı Rüqəyya və əri [[Osman ibn Əffan|Osmanın]] da yer aldığı kiçik bir qrupu Aksuma göndərdi. Aksum hökmdarı Sahama&lt;ref&gt;{{cite web|last=Nimer, Ph.D.|first=Muḥammad|title=Exegesis, Social Science and the Place of the Jews in the Qur'an|url=http://iiit.org/Research/ScholarsSummerInstitute/TableofContents/ExegesisSocialScienceandthePlaceoftheJews/tabid/246/Default.aspx|accessdate=23 January 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130731091754/http://iiit.org/Research/ScholarsSummerInstitute/TableofContents/ExegesisSocialScienceandthePlaceoftheJews/tabid/246/Default.aspx|archivedate=31 July 2013}}&lt;/ref&gt;, onlara sığınacaq vermiş və müdafiə etmişdi. Sahama Qurayş qəbiləsinin qaçqınları yenidən Ərəbistana göndərmək istəyini rədd etmişdi. Bu qaçqınlar hicri təqvimlə 6-cı ilə (628) qədər geri qayıtmadılar və hətta çoxları Efiopiyada qaldı və Mibraqavi zonasında, Neqaş kəndində məskunlaşdılar.{{Mənbəsiz}}

Bu erkən müsəlmanların Aksum hökmdarına təsiri ilə əlaqəli olaraq fərqli ənənələr yarandı. Məsələn, Aksum hökmdarı bu qaçqınlardan o qədər təsirləndi ki, gizli bir çevrilişə başladı.&lt;ref&gt;Ibn Ishaq, ''The Life of Muhammad'' (Oxford, 1955), 657–58.&lt;/ref&gt;  Digər tərəfdən ərəb tarixçiləri və Efiopiya rəvayətləri bu müddət ərzində Efiopiyada yaşayan bəzi müsəlman qaçqınların pravoslav xristianlığına keçdiklərini bildirirlər. İkinci bir Efiopiya rəvayətində isə, Aksum kralı Əşama ibn-Əbcarın ölümündə Məhəmmədin padşahın ruhu üçün dua etdiyi və davamçılarına “Hücum etmədikləri müddətdə Efiopiya sakinlərini rahat buraxın.&quot; dediyi bildirilir.&lt;ref&gt;Paul B. Henze, ''Layers of Time: A History of Ethiopia'' (New York: Palgrave, 2000), pp. 42f&lt;/ref&gt;

== Əsas görməli yerlər ==
[[Fayl:Stela_aksum.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Stela_aksum.jpg|thumb|Kral{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Ezana stelası|alt=|left|283x283px]]
Səhərdəki əsas Aksum abidələri [[stela]]lardır. Bu obelisklərin təsminən 1700 yaşı var və Efiopiya xalqının şəxsiyyətinin simvoluna çevrilmişdirlər.&lt;ref name=&quot;whc.unesco.org2&quot;&gt;{{cite web|title=Mission accomplished: Aksum Obelisk successfully reinstalled|url=https://whc.unesco.org/en/news/456|date=1 August 2008|publisher=UNESCO|accessdate=23 January 2013}}&lt;/ref&gt; Onlardan ən böyüyü tikinti zamanı yıxıldığına və qırıldığına inanılan 33 metr uzunluğu, 3.84 metr enində, 2.35 metr dərinliyində və 520 ton ağırlığındakı ''Böyük stela''-dır.&lt;ref&gt;{{cite journal|last=Phillipson|first=David W.|year=2003|title=Aksum: An archaeological introduction and guide|journal=Azania: Archaeological Research in Africa|volume=38|issue=1|pages=1–68|doi=10.1080/00672700309480357}}&lt;/ref&gt; Aksum obeliskinin isə hündürlüyü 24,6 metr, eni 2.32 metr, dərinliyi 1.36 metr, ağırlığı isə 170 tondur. Bu obelisk 1937-ci ildə İtaliya ordusu tərəfindən çıxarılmış və 2005-ci ildə Efiopiyaya qaytarılaraq, 31 iyul 2008-ci ildə yenidən qurulmuşdur.&lt;ref name=&quot;whc.unesco.org2&quot; /&gt; Növbəti ən hündür stela 24 metr (ön plitədən 20,6 metr ) hündürlüyündə, 2.65 metr enində, 1.18 metr dərinliyində və 160 ton ağırlığındakı Kral Ezana stelasıdır.

Stelaların [[məzar]]ları qeyd etdikləri və ətraflarının memarlıq dekorları ilə birlikdə tökmə metal disklərlə də bəzədildiyi güman edilir. Şəhərin qərbindəki Qudit stelası şimaldakılardan fərqli olaraq, əsasən 4-cü əsrə aid qəbirlər arasında yer alır.

Aksumdakı digər görməli yerlərə arxeoloji və etnoqrafik muzeylər, Xanım Məryəm Sion kilsəsi, saba dilində və [[Qədim yunan dili|qədim Yunan dilində]], [[Rozetta daşı]]na bənzər şəkildə yazılmış Ezana daşı, Kral Bazenin məzarı (ən erkən quruluşlardan biri hesab olunur), Bilqeys hamamı (əslində bir [[su anbarı]]dır), 4-cü əsrə aid ''Taaxa Məryəm'' və 6-cı əsrdə qurulan Dunqur sarayları, Pentalevon monastırı, Abba Liqanos və Qobedra aslanı qaya təsviri daxildir.

Yerli əfsanə Bilqeysin şəhərdə yaşadığını iddia edir.

== Tədqiqatlar ==
1893-cü ilin fevral ayında İngilis kəşfiyyatçıları Teodor Bent və Meybl Bent qayıqla [[Qırmızı dəniz]]in qərb sahilindəki Massavaya səyahət etdilər və Qırmızı dənizin hər iki sahilindəki erkən ticarət şəbəkələri və mədəniyyətlər arasındakı mümkün əlaqələri araşdırmaq ümidi ilə Aksum və Yehada qazıntı aparmaq üçün sahilə çıxdılar.&lt;ref&gt;Bent published the trip in his: ''The sacred city of the Ethiopians: being a record of travel and research in Abyssinia in 1893'', London, Longmans, Green and Co, 1894.&lt;/ref&gt; Onlar 24 Fevral 1893-cü ildə Aksuma çatdılar.&lt;ref&gt;''The Travel Chronicles of Mrs J. Theodore Bent'', Vol. 2, 2012, Oxford, Archaeopress, page 201.&lt;/ref&gt; Lakin Birinci İtalya-Efiopiya Müharibəsi boyunca dəvam edən sarsıntılar və italyan işğalçılar ilə yerli sərkərdələr arasındakı gərginlik onların işlərinə son qoydu.&lt;ref&gt;‘Theodore Bent’s expedition to Abyssinia for the purpose of investigating the ruins of Aksum has not been so successful as might have been wished, owing to the hostilities which are being carried on between two of the chiefs; indeed, he and Mrs. Bent had a narrow escape from being involved in their hostilities. Still the expedition has not been altogether without interesting results.’ ([[M. E. Grant Duff|Mountstuart E. Grant Duff]], The Annual Address on the Progress of Geography, 1892-93, ''The Geographical Journal'', Vol. 2, No. 1 (Jul., 1893), 21).&lt;/ref&gt; Onlar [[İngiltərə]]yə geri dönmək üçün martın sonunda Zulaya tələsik geri çəkilməli oldular.&lt;ref&gt;Bent published three further accounts relating to their Ethiopian trip of 1893: From the Heart of Abyssinia, ''Illustrated London News'', 8 April 1893; In the North of Abyssinia, ''Illustrated London News'', 6 May 1893; The Ancient Trade Route across Ethiopia, ''The Geographical Journal'', Vol. 2 (2) (Aug), 140-6.&lt;/ref&gt;

== İqlim ==
Aksumun iqlimi [[dəniz iqlimi]] kimi təsnif edilir.&lt;ref name=&quot;Climate-Data.org&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.climate-data.org/location/3662/|title=Climate: Aksum - Climate graph, Temperature graph, Climate table|publisher=Climate-Data.org|accessdate=2013-12-09}}&lt;/ref&gt;

{{Şəhərin iqlimi
|Şəhər_yiyəlik= Aksumun
|Mənbə =''Climate-Data.org'' (yeksəklik: 2133m)&lt;ref name=&quot;Climate-Data.org&quot;/&gt;

| Yan_orta=16.7
| Fev_orta=17.8
| Mar_orta=17.7
| Apr_orta=21.0
| May_orta=20.8
| İyn_orta=19.7
| İyl_orta=17.2
| Avq_orta=17.4
| Sen_orta=17.9
| Okt_orta=17.9
| Noy_orta=17.4
| Dek_orta=16.2
| İl_orta =18.1

| Yan_min_orta=7.5       | Yan_maks_orta=25.9 
| Fev_min_orta=8.4       | Fev_maks_orta=27.2
| Mar_min_orta=10.8       | Mar_maks_orta=28.6
| Apr_min_orta=12.7      | Apr_maks_orta=29.4
| May_min_orta=12.9       | May_maks_orta=28.8
| İyn_min_orta=12.4       | İyn_maks_orta=27.0
| İyl_min_orta=12.0      | İyl_maks_orta=22.5
| Avq_min_orta=12.6       | Avq_maks_orta=22.3
| Sen_min_orta=11.1       | Sen_maks_orta=24.8
| Okt_min_orta=9.6       | Okt_maks_orta=26.3
| Noy_min_orta=8.0       | Noy_maks_orta=26.8
| Dek_min_orta=6.7       | Dek_maks_orta=25.7
| İl_min_orta =10.4       | İl_maks_orta =26.3 
}}

== Demoqrafiya ==
Efiopiya Mərkəzi Statistika Agentliyinin məlumatına görə, 2012-ci ilin iyul ayında (təxminən) Aksum əhalisi 56,576 nəfər idi. Siyahıyaalma əhalinin 30.293-ünün qadın, 26.283-ünün isə kişi olduğunu göstərdi.&lt;ref&gt;{{cite web|title=National Statistics-population-2011 by town and sex|url=http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=category&amp;id=79&amp;Itemid=606|accessdate=23 January 2013|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130126165606/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=category&amp;id=79&amp;Itemid=606|archivedate=26 January 2013}}&lt;/ref&gt; 2007-ci il milli siyahıyaalma nəticəsində şəhər əhalisinin 44 647 nəfər olduğu, bunlardan 20 741 nəfəri kişi, 23 906 nəfərinin isə qadınlar olduğu göstərilmişdir. Din olaraq sakinlərin əksəriyyəti, 88.03%-i Efiopiya Pravoslav Xristianlığına etqad edir, 10,89%-i isə [[müsəlman]]dır.&lt;ref&gt;[http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=275&amp;format=raw&amp;Itemid=521 Census 2007 Tables: Tigray Region] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101114010300/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&amp;view=doc&amp;id=275&amp;format=raw&amp;Itemid=521|date=November 14, 2010}}, Tables 2.1, 2.4, 2.5 and 3.4.&lt;/ref&gt;

1994-cü il milli siyahıyaalmasında bu şəhər üçün əhali sayının 27148 nəfər və əhalisinin 12.536 nəfərinin kişi, 14.612 nəfərinin isə qadın olduğu bildirildi. Əhalinin əksəriyyəti Efiopiya pravoslav xristianlığına etdiyi, 85,08%-inin bu dinə mənsub olduğu, 14,81%-inin isə müsəlman olduğu bildirdi.&lt;ref&gt;[http://www.csa.gov.et/surveys/Population%20and%20Housing%20Census%201994/survey0/data/docs%5Creport%5CStatistical_Report%5Ck07%5Ck07_partI.pdf ''1994 Population and Housing Census of Ethiopia: Results for Southern Nations, Nationalities and Peoples' Region'', Vol. 1, part 1] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081119232405/http://www.csa.gov.et/surveys/Population%20and%20Housing%20Census%201994/survey0/data/docs%5Creport%5CStatistical_Report%5Ck07%5Ck07_partI.pdf|date=November 19, 2008}}, Tables 2.2, 2.13, 2.16, 2.20 (accessed 30 December 2008)&lt;/ref&gt;

== Təhsil ==
Aksum Universiteti 2006-cı ilin may ayında Aksumda, şəhər mərkəzindən dörd kilometr (2.45 mil) məsafədə yerləşən bir yaşıllıq sahəsində qurulmuşdur. Andiçmə mərasimi 16 fevral 2007-ci ildə keçirilmişdir. Kampusun indiki sahəsi 107 hektardır və genişləndirmək üçün geniş yer var. Aksumda bir universitetin qurulmasının, ümumilikdə ölkənin və xüsusən də bölgənin davamlı inkişafına çox töhfə verəcəyi gözlənilir.

== 3D sənədləşdirmə ==
Zamani Layihəsi, gələcək nəsillər üçün qeydlər yaratmaq üçün ümumdünya irsi ərazilərini 3D olaraq sənədləşdirir.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Rüther|first=Heinz|last2=Rajan|first2=Rahim S.|date=2007|title=Documenting African Sites: The Aluka Project|journal=Journal of the Society of Architectural Historians|volume=66|issue=4|pages=437–443|doi=10.1525/jsah.2007.66.4.437|issn=0037-9808|jstor=10.1525/jsah.2007.66.4.437}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.isprs.org/proceedings/xxxiv/6-w6/papers/ruther.pdf|title=AN AFRICAN HERITAGE DATABASE – THE VIRTUAL PRESERVATION OF AFRICA'S PAST|last=Rüther|first=Heinz|date=|website=isprs.org|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2018/01/05/africa/preserving-heritage-african-sites-3-d/index.html|title=Meet the scientists immortalizing African heritage in virtual reality|last=Giles|first=Chris|website=CNN|access-date=2019-10-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://qz.com/africa/1499880/africas-heritage-sites-brought-to-life-in-3d/|title=Africa's great heritage sites are being mapped out with point precision lasers|last=Wild|first=Sarah|website=Quartz Africa|language=en|access-date=2019-10-17}}&lt;/ref&gt; Sənədlər yerüstü lazer skanerinə əsaslanır.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Rüther|date=2012-01-13|pages=44–59–59|issue=1|volume=1|language=en|journal=South African Journal of Geomatics|url=http://www.sajg.org.za/index.php/sajg/article/view/20|title=From Point Cloud to Textured Model, the Zamani Laser Scanning Pipeline in Heritage Documentation|first5=Stephen|first=Heinz|last5=Wessels|first4=Ralph|last4=Schroeder|first3=Roshan|last3=Bhurtha|first2=Christof|last2=Held|issn=2225-8531}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://zamaniproject.org/transfer/Challenges_in_Heritage_Documentation_with_Terrestrial_Laser_Scanning_2011.pdf|title=Challenges in Heritage Documentation with Terrestrial Laser Scanning|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}&lt;/ref&gt;   Aksum stelalar sahəsi hissələrinin 3D sənədləşdirilməsi 2006-cı ildə aparılmışdır.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://zamaniproject.org/site-ethiopia-aksum-stelae-field.html|title=Site - Aksum Obelisk|website=zamaniproject.org|access-date=2019-10-18}}&lt;/ref&gt; 3D modelləri, planları və şəkilləri [https://zamaniproject.org/site-ethiopia-aksum-stelae-field.html#header5-jo burada görmək mümkündür].

== Qalereya ==
&lt;gallery&gt;
Fayl:Ethio w3.jpg|Dunqurun yenidən canlandırılması
Fayl:Aksum-107533.jpg|Dunqur
Fayl:Aksum-139457.jpg|Dunqur
Fayl:Aksum-107545.jpg|Dunqur və dərhal yanındakı Qudit stelası sahəsi
Fayl:The North Stelae Park, Axum, Ethiopia (2812686646).jpg|Yıxıldığı yerdə qırılmış, ən böyük Aksum stelası.
Fayl:Ethio w4.jpg|[[Əsməra]]da tapılmış [[Aksum Krallığı]]na aid [[amfora]]
Fayl:Axumite Palace (2827701317).jpg|Taaxa Məryəm sarayının modeli.
Fayl:Axumite Jar With Figural Spout (2822617017).jpg|Fiqurlu naxışlarla bəzədilmiş aksum bankası.
Fayl:ET Axum asv2018-01 img41 Stelae Park.jpg|Stela sahəsinin altındakı türbələr.
Fayl:Ethio w29.jpg|Saxta Qapı qəbiristanlığına giriş.
Fayl:Stelenpark in Axum 2010.JPG|Aksumdakı Stela parkı.
Fayl:Small Steles near Aksum.jpg|Qudit stelası sahəsindəki kiçik stelalar
Fayl:Stelae Field in Axum, Ethiopia (2830293765).jpg|Aksumdakı başqa bir stela sahəsi
Fayl:Ousas.jpg|Aksum qızıl sikkələri.
Fayl:Aksum-107532.jpg|Aksum stelası və dağıntıları
Fayl:Aksum-139458.jpg|Səhrada Aksum stelası
&lt;/gallery&gt;

== İstinadlar ==
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]
[[Kateqoriya:Müqəddəs şəhərlər]]</text>
      <sha1>1fs3zzhq8ualrtbitcmods6f8fj2jd1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lalibela qaya kilsələri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>636528</id>
    <revision>
      <id>6571653</id>
      <parentid>6562197</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */clean up, replaced: {{Efiopiyadakı Ümumdünya İrsi → {{Efiopiyadakı ümumdünya irsi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7934" xml:space="preserve">{{Ümumdünya irsi obyekti|orijinal adı=Rock-Hewn Churches, Lalibela|tip=Mədəni|lon_dir=E|kriteriya=i, ii, iii|ID=18|il=1978|sessiya=2-ci|adı=Lalibella|ölkə={{ETH}}|şəkil=[[Fayl:Lalibela, san giorgio, esterno 24.jpg|250px]]|lat_min=01|region=[[Afrikadakı Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Afrika]]|lon_deg=39|lon_min=02|lon_sec=36|lat_dir=N|lat_sec=57|lat_deg=12|Yer xəritəsi regionu=Efiopiya}}

'''Lalibela qaya kilsələri''' — [[Efiopiya]]nın [[Lalibela]] şəhərində yerləşən tarixi monolit kilsələr. Kilsələr 12-ci əsrin sonu - 13-cü əsrin əvvəllərində müqəddəs [[Qüds]] şəhərini öz səltənətində yenidən qurmaq istəyən Zaqve sülaləsinin kralı Qebr Mesqel Lalibelanın tapşırılığı ilə tikilmişdir. Ərazi kralın adını daşıyır. Abidələr bu günə qədər Efiopiya Pravoslav Xristian Kilsəsi tərəfindən istifadə edilir və Efiopiya Pravoslav ibadətçiləri üçün vacib bir ziyarət yeri olaraq qalır.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|title=Understanding Ethiopia : geology and scenery|last=Williams, Frances M.|isbn=9783319021805|location=Cham|oclc=945445084|date=2016-03-21}}&lt;/ref&gt;

== Arxeoloji sahə ==
Səhənin yüksəkliyi təxminən {{Convert|2480|m}} ətrafındadır.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;ARCCH, 2013, ''A Management Plan for the Rock-hewn Churches of Lalibela World Heritage Site Ethiopia,'' December, Addis Ababa: ARCCH.&lt;/ref&gt; Arxeoloji sahə 3 hissədən ibarətdir: şimal-qərb qrupu, cənub-qərb qrupu və Müqəddəs Corc kilsəsi.

=== Şimal-qərb qrupu ===
Bu qrup tunel və xəndək sistemləri ilə bir-birinə bağlı olan Biet-Medhan-Aləm, Biet-Məryəm, Biet-Qolqosa-Mixael, Biet-Meskel və Biet- Denaqel kilsələrindən ibarətdir.

=== Cənub-şərq qrupu ===
Biet-Amanuel, Biet-Qeddu-Merkoreus, Biet-Abba-Libanos, Biet-Lehem və Biet-Qabriel-Rufaeldən ibarət olan cənub-şərqdəki kilsələr də şimal-şərq qrupu kimi tunellər sistemi ilə bağlanır.

== Tarix ==
[[Fayl:Bete_Giyorgis_01.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Bete_Giyorgis_01.jpg|thumb|Müqəddəs{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Corc kilsəsi]]
[[Fayl:Rock-Hewn_Churches,_Lalibela-107581.jpg|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Rock-Hewn_Churches,_Lalibela-107581.jpg|thumb|Biet-Medhan-Aləm{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}, Lalibeladakı şimal-qərb qrupuna daxildir.]]

=== Aksum İmperiyası ===
Lalibela kilsələrinin yerli ənənə ilə bölgədə qurulan ilk xristian kilsəsi olduğuna inanılır. Ərazi eramızın 6-cı əsrində Roha şəhərini qurduqdan bir müddət sonra [[Aksum Krallığı|Aksum]] kralı Kalebin tapşırlığı ilə salınmışdır.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Heritage, Tourism, and Urbanization: The Landscape and Development of Lalibela, Ethiopia|last=|first=|publisher=the Trustees of Columbia University of the City of New York|year=2017|isbn=978-0-9882675-3-4|location=|pages=}}&lt;/ref&gt;

=== Zaqve sülaləsi ===
Yerli ənənələrə görə kilsələrin Zaqve sülaləsi dövründə, Kral Qebre Mesqel Lalibelanın (1189-1227)&lt;ref name=&quot;:42&quot;&gt;{{Cite journal|last=Sani|first=Frederico|date=iyun 2012|title=Integrated geological-architectural pilot study of the Biet Gabriel-Rafael rock hewn church in Lalibela, northern Ethiopia|url=|journal=Italian Journal of Geosciences|volume=131|pages=171–186|via=ResearchGate}}&lt;/ref&gt; hakimiyyəti altında qurulduğu söylənir.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/lali/hd_lali.htm|title=The Rock-hewn Churches of Lalibela|last=Windmuller-Luna|first=Kristen|date=sentyabr 2014|website=Metropolitan Museum of Art|access-date=2 may 2019}}&lt;/ref&gt; Lakin kilsələrin bir neçə mərhələli tikinti və əvvəlcədən qurulmuş tikililərin dəyişdirilməsi zamanı indiki formasına çevrilməsi ehtimalı daha yüksəkdir.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Fauvelle-Aymar|first6=Emmanuel|doi=10.1017/S0003598X00067132|pages=1135–1150|issue=326|volume=84|language=en|journal=Antiquity|title=Rock-cut stratigraphy: sequencing the Lalibela churches|url=https://archive.org/details/sim_antiquity_2010-12_84_326/page/1135|date=2010-12-01|last6=Fritsch|first=François-Xavier|first5=Marie-Laure|last5=Derat|first4=Claire|last4=Bosc-Tiessé|first3=Romain|last3=Mensan|first2=Laurent|last2=Bruxelles|issn=0003-598X}}&lt;/ref&gt;

=== 20-ci əsr ===
Lalibela qaya kilsələri 1978-ci ildə [[UNESCO]]-nun [[Ümumdünya irsi]] Siyahısına daxil edilmişdir.&lt;ref&gt;UNESCO, 2006, Report on the Mission to Rock Hewn Churches Lalibela, (Ethiopia): assessment of the planned project “Temporary shelters for five churches in Lalibela”, funded by the European Union.&lt;/ref&gt;

== Dini əhəmiyyəti və funksiyası ==
Lalibela kilsələri Efiopiya pravoslav xristianları üçün mühüm dini əhəmiyyət daşıyır. Çünki ərazi müqəddəs Qüds şəhərini təmsil edən bir tərtibatla xüsusi mənəvi və simvolik dəyəri olan həcc ziyarətgahı yeridir. Ərazi hələ də gündəlik ibadət və dua, Qenna kimi dini bayramların qeyd olunması üçün,&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:42&quot; /&gt; həmçinin ruhani evi&lt;ref name=&quot;:42&quot; /&gt; və hər il getdikcə daha çox dini tərəfdarları və liderləri bir araya gətirən bir yer kimi üçün istifadə edilməyə davam edir.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== Memarlıq ==
Kilsələrin hər biri bənzərsizdir. Biet-Qolqosa içərisindəki barelyeflərdə aydın insan fiqurları və Biet-Məryəmdəki həndəsi dizayn və bibliya mənzərələrinin rəngli təsvirləri əraziyə fərqli bir memarlıq veir.&lt;ref name=&quot;:42&quot; /&gt;

=== Tikinti ===
Kilsələrin inşasının 3 mərhələdə baş verdiyi düşünülür.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Bütün 11 kilsə, monolit və yarı monolit quruluşları əhatə edən xəndəkləri və həmçinin kilsələrin iki ayrı qrupunu bir-biri ilə birləşdirən tunellər sistemini qazmaq üçün çəkic və iskənə kimi əsas alətlərdən istifadə etməklə inşa edilmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Bosc-Tiessé|first6=Romain|doi=10.3213/2191-5784-10261|pages=141–164|issue=2|volume=12|journal=Journal of African Archaeology|title=The Lalibela Rock Hewn Site and its Landscape (Ethiopia): An Archaeological Analysis|date=2014-11-01|last6=Mensan|first=Claire|first5=Yves|last5=Gleize|first4=Marie-Laure|last4=Derat|first3=Laurent|last3=Bruxelles|first2=François-Xavier|last2=Fauvelle|issn=1612-1651}}&lt;/ref&gt;

== Qoruma ==
Ərazidə bir neçə qoruma və bərpa layihəsi həyata keçirilsə də, yerinə yetirilməsində nöqsanlar yaranmışdır. Amerika səfirliyi tərəfindən Biet-Qabriel-Rafael və daha sonra Biet-Qolqosa-Mixaelin bərpasını maliyyələşdirmək üçün layihə hazırlansa da, layihə iclasında iştirak edən müxtəlif tərəflər arasında problemlərin  ortaya çıxdığı görüldü. Mədəni İrsin Tədqiqi və Mühafizəsi İdarəsi (ARCCH) və yerli komitə və kilsə arasında isə layihə planları ilə əlaqədar kifayət qədər əlaqə və məlumat mübadiləsi olmamışdır.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;Woldeyes, Y. G. (2018).&lt;/ref&gt;

2008-ci ildə [[Avropa İttifaqı]] daha uzunmüddətli bir qərara gəlinənə qədər strukturların müvəqqəti qorunma rejimini təmin etmək üçün ərazidəki 5 kilsəni əhatə edən dörd sığınacaq tikildi.&lt;ref&gt;Report of the UNESCO/ICOMOS/ICCROM Advisory mission to Rock-Hewn Churches, Lalibela (Ethiopia)&lt;/ref&gt; Lakin, sığınacaqlar nəzərdə tutulduğu dövrdən daha uzun müddətdə yerində qaldı və indi isə çökərək altındakı binalar üçün ciddi təhlükə yaratmağa başladı. ARCCH direktoru sığınacaqların qaldırılmalı olduğunu bildirdi, lakin hələlik onların sökülməsi və bundan sonra nə ediləcəyi barədə hələ dəqiq bir plan yoxdur.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Efiopiyadakı ümumdünya irsi}}

[[Kateqoriya:Efiopiyadakı ümumdünya irsi]]</text>
      <sha1>84dyy4a3qw7ruv3nnqwq9y7mf447ofk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tandı Uranhay</title>
    <ns>0</ns>
    <id>637043</id>
    <revision>
      <id>6570166</id>
      <parentid>6531464</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:24:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4413" xml:space="preserve">{{Rusiya İmperiyasının inzibati vahidi
 |adı                = Tandı Uranhay
 |orijinal adı       = Таңды Урянхай
 |bayraq             = Flag of China (1889–1912).svg
  |bayrağın ölçüsü   = 
 |ölkə               = 
 |status             = 
 |mərkəz             = 
 |yaradılıb          = 
 |ləğv edilib        = 
 |etnik tərkib       = 
 |dil                = 
 |əhali              = 
 |xəritə             = Qing Dynasty 1820.png
  |xəritənin ölçüsü  = 
|}}
'''Tandı Uranhay''' ([[Tuva dili|tuvaca]]: Таңды Урянхай, [[monqolca]]:Tagna Urianhai,&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://mongoltoli.mn/history/h/368
 |archiveurl  =
 |archivedate =
 |title       = Тагна Урианхай
 |author      = Ц.Цэрэндорж
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = mongoltoli.mn
 |accessdate  = 29 iyun 2020
 |language    = {{dil-en|}}
}}&lt;/ref&gt; [[rusca]]: Урянхайский край, [[ingiliscə]]: Tannu Uriankhai) – [[Tuva]]nın 1914–1921-ci illər aralığında [[Rusiya imperiyası]]nın himayəsinə qədər adlandırılmış bölgə adı. Tandı Uranhay 1912-ci ilə qədər [[Tsin sülaləsi]]nin tabeliyində olmuşdur.

== Haqqında ==
1912–1913-cü illərdə [[Çin]]də inqilabdan sonra Tuva bəyləri — Ambın-noyan Kombu-Dorju Şamzı-lama, Gun noyan Buyan Badırqı və digərləri — çarlıq hkumətinə Çin dövlətinə qarşı Rusiya imperiyasının himayəsinə girmə istəyində olduqlarını bildirdilər.&lt;ref&gt;Istoriya Tuvy. Tuva Tarixi, v. 1, səh. 354–55.&lt;/ref&gt;

1914-cü ilin aprel ayının 4-də [[II Nikolay]] S.D. Sazonova yazdığı cavab məktubunda Tandı Uranhayın 5 bölgəsinin Rusiyaya birləşməsinə razılıq verdiyini bildirdi. O ildən etibarın &quot;Rusiya-Tuva birlikdə&quot; şüari yayılmışdır və 2014-cü ildə bunun 100 illiyi qeyd olunmuşdur.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://www.tuva.asia/journal/issue_4/914-bondarenko.html
 |archiveurl  =
 |archivedate =
 |title       = Tuva şehirler tarihi üzerine bir yazı Белоцарска - Урянхайска - Красного - Кызыл
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = tuva.asia
 |accessdate  = 29 iyun 2020
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Daha sonra hakimiyyətin istəyi ilə Tandı Uranhay 7 bölgəyə ayrılmışdır: Beezi, Daa, Maadı, Oyunnar, Salçaktar, Tojular və Çoodular.

XX əsrin əvvəllərində Tandı Uranhay bölgəsi Çarlıq Rusiyası işğalına girmişdir. Lakin sonunda Tuva türkləri Tuva Ulus Respublikası adı ilə müstəqil dövlət qura bilmişdirlər. Lakin [[SSRİ]] dövlət başçısını öz tərəflərinə çəkməklə, 1944-cü ildə Tuvanı özlərinə birləşdirmişdirlər.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://gov.tuva.ru/press_center/tyva_news/1889/
 |archiveurl         = https://web.archive.org/web/20140816065452/http://gov.tuva.ru/press_center/tyva_news/1889/
 |archivedate         = 2014-08-16
 |title         = Elmi araşdırmalarda Tuvanın tarixi
 |author         = 
 |date         = 
 |work         = 
 |publisher         = gov.tuva.ru
 |accessdate         = 29 iyun 2020
 |language         = 
 |url-status         = dead
 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3 
 | müəllif     = В. А. Ламина 
 | başlıq      = Tuva tarihi. История Тувы
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   = 
 | il          = 
 | cild        = II
 | səhifə      = 430
 | səhifələr   = 
 | isbn        = 5-02-029829-8
 | doi         = 
 | ref         = 
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = https://shyn.ru/?q=article%2Fshyn-chonnun-tooguzu
 |archiveurl  =
 |archivedate =
 |title       = Tuva xalq tarixi
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = shyn.ru
 |accessdate  = 29 iyun 2020
 |language    = 
}}&lt;/ref&gt;

Uranhaylar özlərini yerinə görə Tufa, Tofa, Tuba, Tuha olaraq adlandırmaqdadırlar. Özləri Uranqar sözünü də bilməkdədirlər və onu [[saxalar]] qalın &quot;a&quot; və sağır səs olan &quot;nq&quot; ilə tələffüs etməkdədirlər.&lt;ref&gt;Saka Yakutlar , V. L. Şeroşevsky. çeviren: Arif Acaloğlu. İstanbul-2007.Selenge yayınları. səh-43&lt;/ref&gt;

== Həmçinin bax ==
* [[Tuva]]

* [[Tuvalar]]

* [[Sibir|Sibir türkləri]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}
[[Kateqoriya:Tzin sülaləsi]]
[[Kateqoriya:Tıva coğrafiyası]]
[[Kateqoriya:Tuva tarixi]]</text>
      <sha1>ewifhejwfjq8rvt6ukki9boost1jtsq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat</title>
    <ns>3</ns>
    <id>637746</id>
    <revision>
      <id>6570772</id>
      <parentid>6569182</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9500" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background-color:#288485; border:#606060 solid 2px; color:#787878&quot;
|-
|

{{İstifadəçi:Grenzsoldat/Başlıq (ümumi)}}

|}

{{Xg}} [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzaкirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC)
{| style=&quot;float: right&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|}

== Təbrik ==

Salam. İstifadəçi adınızı dəyişməyiniz və yeni ad ilə fəaliyyətə başlamağınız münasibəti ilə sizi təbrik edirəm. Uğurlar arzulayıram! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:56, 27 iyul 2022 (UTC)
:Çox sağolun. Minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:10, 27 iyul 2022 (UTC)

== Tövsiyə ==

Salam. Nə var, nə yox? Linkləri arxivləşdirmək bəzən ciddi vaxt götürür, amma sizə [https://iabot.toolforge.org/ bu botu] məsləhət görərdim, avtomatik arxivləri əlavə edir, arxivi olmayanları da arxivləşdirir. Bir mənfi tərəfi odur ki, [[İlon Mask]] kimi yüksək həcmli məqalələrdə arxivləşdirmə apara bilmir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 17:12, 31 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Sağolun, salamatçılığdır. Bəli, tamamilə razıyam. İstinadların arxivləşdirilməsi bəzən çox yorur və həvəsdən salır. Çox sağolun məsləhətinizə görə. Növbəti məqalələrdə həmin botdan istifadə edəcəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:18, 1 avqust 2022 (UTC)

== Bənövşəyi ulduz ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Purple Barnstar Hires.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Bənövşəyi ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Bu mükafat həyatda müəyyən əngəllərlə qarşılaşmasına baxmayaraq Vikipediyada fəaliyyətinə davam edən istifadəçilərə təqdim olunur. Hərbi xidmətdən sonra da aktiv fəaliyyətinizə davam etdiyiniz üçün sizə bu [[Vikipediya:Ulduzlar|ulduzu]] təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:58, 7 avqust 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}
:Əziz, {{U|White Demon}} ! Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. Hərbi xidmətdə olduğum müddət ərzində Vikipediyanı unutmadım. Bir gün bura dönəcəyimə əmin edim. Bir dəfə [[Cəbrayıl]]da olanda [[47 ronin]] haqqında bir filmi izləyəndə, o an sizi və Vikipediyanı xatırladım :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:24, 7 avqust 2022 (UTC)
:P. S. Bu arada, hərbi xidmətdən əvvəl də, sonra da məni birinci rəğbətləndirən siz olmusunuz :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:38, 7 avqust 2022 (UTC)

== Redaktə  ==

Salma həmkar zəhəmr olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|bura]] nəzər yetirdiniz mənim redaktə sayım bu cədvələ uyğundur ancaq görsənmirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:28, 9 avqust 2022 (UTC)
:Salam. Zəhmət deyilsə sualınızı aydın formada verin. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
:Həmçinin sizə istifadəçi səhifənizlə bağlı irad bildirəcəm. Zəhmət deyilsə mənim istifadəçi səhifəmə bənzər istifadəçi səhifəsindən, şablonlardan istifadə eləməyin. Mənim istifadəçi səhifəmin interyeri müəllif hüquqları ilə qorunur. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
::Redaktə sayım [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|buradakı]] siyahıdakı saya uyğundur yani ki siyahıda adım olmalıdı ancaq yoxdur. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:39, 9 avqust 2022 (UTC)
::Tam olaraq şablonda hansı bənzərlik vardı? düzdü şablon sizin səhifədəki kimidir ancaq dəyişikliklər olunub? Tam olaraq şablonu silim yoxsa dəyişiklik edim? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:41, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot həmin səhifəni hər gecəyarısı yeniləyir, ona görə indi görünmür. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] məlumat üçün təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::Sizin adını orada qeyd oluna bilməz. Sizin R/S (göstəriciniz) uyğun gəlmir. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 17:42, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::4,643 redaktə sayı var məndə 100-cu yerdəki istifədəcinin isə 4,601 redaktə sayı var [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Siyahını yenilədim. Adınız hələ qeyd olunmayacaq. :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:20, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Anladım təşəkkür edirəm redaktə sayım siyahıya uyğun olduğu zaman yenidən  sizə müraciət edim yoxsa özü yenilənəcək ? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:24, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Mənə müraciət edərsiniz. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:26, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Oldu bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:27, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Zəhəmt olmasa bir daha nəzər yetirərdiniz uyğundursa əlavə edərdiniz -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:37, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ioc1dq7qig8n5ww37il8e6w3amoyimh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570920</id>
      <parentid>6570772</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:50:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9782" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background-color:#288485; border:#606060 solid 2px; color:#787878&quot;
|-
|

{{İstifadəçi:Grenzsoldat/Başlıq (ümumi)}}

|}

{{Xg}} [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzaкirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC)
{| style=&quot;float: right&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|}

== Təbrik ==

Salam. İstifadəçi adınızı dəyişməyiniz və yeni ad ilə fəaliyyətə başlamağınız münasibəti ilə sizi təbrik edirəm. Uğurlar arzulayıram! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:56, 27 iyul 2022 (UTC)
:Çox sağolun. Minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:10, 27 iyul 2022 (UTC)

== Tövsiyə ==

Salam. Nə var, nə yox? Linkləri arxivləşdirmək bəzən ciddi vaxt götürür, amma sizə [https://iabot.toolforge.org/ bu botu] məsləhət görərdim, avtomatik arxivləri əlavə edir, arxivi olmayanları da arxivləşdirir. Bir mənfi tərəfi odur ki, [[İlon Mask]] kimi yüksək həcmli məqalələrdə arxivləşdirmə apara bilmir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 17:12, 31 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Sağolun, salamatçılığdır. Bəli, tamamilə razıyam. İstinadların arxivləşdirilməsi bəzən çox yorur və həvəsdən salır. Çox sağolun məsləhətinizə görə. Növbəti məqalələrdə həmin botdan istifadə edəcəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:18, 1 avqust 2022 (UTC)

== Bənövşəyi ulduz ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Purple Barnstar Hires.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Bənövşəyi ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Bu mükafat həyatda müəyyən əngəllərlə qarşılaşmasına baxmayaraq Vikipediyada fəaliyyətinə davam edən istifadəçilərə təqdim olunur. Hərbi xidmətdən sonra da aktiv fəaliyyətinizə davam etdiyiniz üçün sizə bu [[Vikipediya:Ulduzlar|ulduzu]] təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:58, 7 avqust 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}
:Əziz, {{U|White Demon}} ! Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. Hərbi xidmətdə olduğum müddət ərzində Vikipediyanı unutmadım. Bir gün bura dönəcəyimə əmin edim. Bir dəfə [[Cəbrayıl]]da olanda [[47 ronin]] haqqında bir filmi izləyəndə, o an sizi və Vikipediyanı xatırladım :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:24, 7 avqust 2022 (UTC)
:P. S. Bu arada, hərbi xidmətdən əvvəl də, sonra da məni birinci rəğbətləndirən siz olmusunuz :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:38, 7 avqust 2022 (UTC)

== Redaktə  ==

Salma həmkar zəhəmr olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|bura]] nəzər yetirdiniz mənim redaktə sayım bu cədvələ uyğundur ancaq görsənmirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:28, 9 avqust 2022 (UTC)
:Salam. Zəhmət deyilsə sualınızı aydın formada verin. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
:Həmçinin sizə istifadəçi səhifənizlə bağlı irad bildirəcəm. Zəhmət deyilsə mənim istifadəçi səhifəmə bənzər istifadəçi səhifəsindən, şablonlardan istifadə eləməyin. Mənim istifadəçi səhifəmin interyeri müəllif hüquqları ilə qorunur. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
::Redaktə sayım [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|buradakı]] siyahıdakı saya uyğundur yani ki siyahıda adım olmalıdı ancaq yoxdur. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:39, 9 avqust 2022 (UTC)
::Tam olaraq şablonda hansı bənzərlik vardı? düzdü şablon sizin səhifədəki kimidir ancaq dəyişikliklər olunub? Tam olaraq şablonu silim yoxsa dəyişiklik edim? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:41, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot həmin səhifəni hər gecəyarısı yeniləyir, ona görə indi görünmür. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] məlumat üçün təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::Sizin adını orada qeyd oluna bilməz. Sizin R/S (göstəriciniz) uyğun gəlmir. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 17:42, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::4,643 redaktə sayı var məndə 100-cu yerdəki istifədəcinin isə 4,601 redaktə sayı var [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Siyahını yenilədim. Adınız hələ qeyd olunmayacaq. :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:20, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Anladım təşəkkür edirəm redaktə sayım siyahıya uyğun olduğu zaman yenidən  sizə müraciət edim yoxsa özü yenilənəcək ? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:24, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Mənə müraciət edərsiniz. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:26, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Oldu bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:27, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Zəhəmt olmasa bir daha nəzər yetirərdiniz uyğundursa əlavə edərdiniz -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:37, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::::::::Bəli, uyğundur. Əlavə edəcəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 20:50, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>behis1nglqdnj8ew4wtiibj7zbjy5vx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570923</id>
      <parentid>6570920</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:51:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10065" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background-color:#288485; border:#606060 solid 2px; color:#787878&quot;
|-
|

{{İstifadəçi:Grenzsoldat/Başlıq (ümumi)}}

|}

{{Xg}} [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat|müzaкirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC)
{| style=&quot;float: right&quot;
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2020|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2020&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2021|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2021&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|-
| {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi müzakirəsi:Grenzsoldat/Arxiv 2022|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;2022&lt;/span&gt;]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}}
|}

== Təbrik ==

Salam. İstifadəçi adınızı dəyişməyiniz və yeni ad ilə fəaliyyətə başlamağınız münasibəti ilə sizi təbrik edirəm. Uğurlar arzulayıram! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:56, 27 iyul 2022 (UTC)
:Çox sağolun. Minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:10, 27 iyul 2022 (UTC)

== Tövsiyə ==

Salam. Nə var, nə yox? Linkləri arxivləşdirmək bəzən ciddi vaxt götürür, amma sizə [https://iabot.toolforge.org/ bu botu] məsləhət görərdim, avtomatik arxivləri əlavə edir, arxivi olmayanları da arxivləşdirir. Bir mənfi tərəfi odur ki, [[İlon Mask]] kimi yüksək həcmli məqalələrdə arxivləşdirmə apara bilmir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 17:12, 31 iyul 2022 (UTC)
:Salam. Sağolun, salamatçılığdır. Bəli, tamamilə razıyam. İstinadların arxivləşdirilməsi bəzən çox yorur və həvəsdən salır. Çox sağolun məsləhətinizə görə. Növbəti məqalələrdə həmin botdan istifadə edəcəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:18, 1 avqust 2022 (UTC)

== Bənövşəyi ulduz ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Purple Barnstar Hires.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Bənövşəyi ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Bu mükafat həyatda müəyyən əngəllərlə qarşılaşmasına baxmayaraq Vikipediyada fəaliyyətinə davam edən istifadəçilərə təqdim olunur. Hərbi xidmətdən sonra da aktiv fəaliyyətinizə davam etdiyiniz üçün sizə bu [[Vikipediya:Ulduzlar|ulduzu]] təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 20:58, 7 avqust 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}
:Əziz, {{U|White Demon}} ! Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. Hərbi xidmətdə olduğum müddət ərzində Vikipediyanı unutmadım. Bir gün bura dönəcəyimə əmin edim. Bir dəfə [[Cəbrayıl]]da olanda [[47 ronin]] haqqında bir filmi izləyəndə, o an sizi və Vikipediyanı xatırladım :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:24, 7 avqust 2022 (UTC)
:P. S. Bu arada, hərbi xidmətdən əvvəl də, sonra da məni birinci rəğbətləndirən siz olmusunuz :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:38, 7 avqust 2022 (UTC)

== Redaktə  ==

Salma həmkar zəhəmr olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|bura]] nəzər yetirdiniz mənim redaktə sayım bu cədvələ uyğundur ancaq görsənmirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:28, 9 avqust 2022 (UTC)
:Salam. Zəhmət deyilsə sualınızı aydın formada verin. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
:Həmçinin sizə istifadəçi səhifənizlə bağlı irad bildirəcəm. Zəhmət deyilsə mənim istifadəçi səhifəmə bənzər istifadəçi səhifəsindən, şablonlardan istifadə eləməyin. Mənim istifadəçi səhifəmin interyeri müəllif hüquqları ilə qorunur. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 16:34, 9 avqust 2022 (UTC)
::Redaktə sayım [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|buradakı]] siyahıdakı saya uyğundur yani ki siyahıda adım olmalıdı ancaq yoxdur. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:39, 9 avqust 2022 (UTC)
::Tam olaraq şablonda hansı bənzərlik vardı? düzdü şablon sizin səhifədəki kimidir ancaq dəyişikliklər olunub? Tam olaraq şablonu silim yoxsa dəyişiklik edim? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:41, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot həmin səhifəni hər gecəyarısı yeniləyir, ona görə indi görünmür. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] məlumat üçün təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:49, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::Sizin adını orada qeyd oluna bilməz. Sizin R/S (göstəriciniz) uyğun gəlmir. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 17:42, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::4,643 redaktə sayı var məndə 100-cu yerdəki istifədəcinin isə 4,601 redaktə sayı var [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Siyahını yenilədim. Adınız hələ qeyd olunmayacaq. :-D '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:20, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Anladım təşəkkür edirəm redaktə sayım siyahıya uyğun olduğu zaman yenidən  sizə müraciət edim yoxsa özü yenilənəcək ? -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:24, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Mənə müraciət edərsiniz. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 18:26, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Oldu bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:27, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Zəhəmt olmasa bir daha nəzər yetirərdiniz uyğundursa əlavə edərdiniz -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:37, 10 avqust 2022 (UTC)
::::::::::::Bəli, uyğundur. Əlavə edəcəm. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 20:50, 10 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:51, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hvizt69itw6vv4d8orjqvr0hci9yqmy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Abiy Əhməd Əli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>638912</id>
    <revision>
      <id>6571743</id>
      <parentid>6477635</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:42:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3849" xml:space="preserve">{{Siyasətçi}}
'''Abiy Əhməd Əli''' ([[Ge'ez]]: ዐቢይ አህመድ አሊ; {{DVTY}}) – 2 aprel 2018 tarixindən etibarən Efiopiyanın 10-cu Baş naziri və [[Efiopiya]] Federal Demokratik Respublikasının 4-cü&lt;ref&gt;{{cite web|title=Prime Minister|url=https://pmo.gov.et/pm/|website=The Federal Democratic Republic of Ethiopia’s Office of the Prime Minister|accessdate=6 June 2019|quote=H.E. Abiy Ahmed Ali (PhD) is the fourth Prime Minister of the Federal Democratic Republic of Ethiopia|archive-date=20 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190420170527/https://pmo.gov.et/pm/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Baş naziri olaraq xidmət edən bir Efiopiyalı siyasətçidir.&lt;ref name=&quot;16th&quot;&gt;{{cite news|url=http://fanabc.com/english/index.php/news/item/11721-dr-abiy-ahmed-sworn-in-as-prime-minister-of-ethiopia|title=Dr Abiy Ahmed sworn in as Prime Minister of Ethiopia|date=1 April 2018|website=Fana Broadcasting|access-date=2 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180513170416/http://www.fanabc.com/english/index.php/news/item/11721-dr-abiy-ahmed-sworn-in-as-prime-minister-of-ethiopia|archive-date=13 May 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Oromo Demokratik Partiyasından olan Efiopiya Xalq İnqilabçı Demokratik Cəbhəsinin ilk Oromo sədridir.&lt;ref name=&quot;chair&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.thereporterethiopia.com/index.php/article/eprdf-elects-abiy-ahmed-chair|title=EPRDF elects Abiy Ahmed chair|date=27 March 2018|newspaper=[[The Reporter (Ethiopia)|The Reporter]]|accessdate=28 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180327224938/http://www.thereporterethiopia.com/index.php/article/eprdf-elects-abiy-ahmed-chair|archive-date=27 March 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; EPRDF-nin dörd koalisiya partiyasından biridir. Abiy eyni zamanda Efiopiya parlamentinin seçilmiş üzvü və ODP və EPRDF&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.africanews.com/2018/02/22/ethiopia-s-opdo-picks-new-chairman-in-bid-to-produce-next-prime-minister/|title=Ethiopia's ODP picks new chairman in bid to produce next Prime Minister|date=22 February 2018|website=Africa News|access-date=22 February 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181209051233/http://www.africanews.com/2018/02/22/ethiopia-s-opdo-picks-new-chairman-in-bid-to-produce-next-prime-minister/|archive-date=9 December 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; icra komitələrinin üzvüdür.

Keçmiş bir ordu kəşfiyyatçısı,&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Keane|first1=Fergal|date=3 January 2019|title=Ethiopia's Abiy Ahmed: The leader promising to heal a nation|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-46735703|website=BBC News|access-date=22 March 2019|quote=Ethiopia's Prime Minister Abiy Ahmed has been widely praised for introducing sweeping reforms aimed at ending political repression.}}&lt;/ref&gt; [[Baş nazir]] olduqdan bəri geniş siyasi və iqtisadi islahatlar proqramına başlamış və [[Cənubi Sudan]], [[Eritreya]]'daki sülh sazişləri və Sudan Respublikasında keçid razılaşması işləmişdir. Abiy, Efiopiya ilə Eritreya arasındakı 20 illik müharibədən sonrakı ərazi böhranını bitirməkdəki işinə görə 2019 [[Nobel sülh mükafatı]] layiq görüldü.&lt;ref name=&quot;NOBEL&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/live/2019/oct/11/nobel-peace-prize-greta-thunberg-abiy-ahmed-jacinda-ardern-among-those-tipped-win-live-news|title=Ethiopian prime minister Abiy Ahmed wins 2019 Nobel peace prize – live news|last=Busby|first=Mattha|date=11 October 2019|work=The Guardian|access-date=11 October 2019|language=en-GB|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

2021-ci ilin oktyabr ayında Abiy Əhməd ikinci 5 illik müddətə rəsmən and içdi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}{{Nobel Sülh Mükafatı}}
[[Kateqoriya:1976-cı ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Yaşayan insanlar]]
[[Kateqoriya:Nobel Sülh mükafatı laureatları]]</text>
      <sha1>6c7vypaqjrto02icsusbxmr3y639msb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Grenzsoldat/Qaralama 01</title>
    <ns>2</ns>
    <id>639657</id>
    <revision>
      <id>6570970</id>
      <parentid>6548772</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:52:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76603" xml:space="preserve">{{İdmançı
|adı                           = Mariya Stadniк
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Mariya Stadnik, 2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Mariya Vasili qızı Stadniк
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 3.6.1988
|doğum yeri                    = [[Lvov]], [[Uкrayna Sovet Sosialist Respublikası|Uкrayna SSR]]
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      =
|boyu                          = 158 sm. (5 ft 2 in)
|çəкisi                        =
|idman növü                    = Güləş
|medallar                      =
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{II dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} &lt;br&gt; {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
{{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Toкio]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2021 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2021 Varşava]]|50 Kq.}}
}}
'''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub.

2008-ci ildə &quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə &quot;Şöhrət&quot; ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni ilə, 2018-ci ildə isə &quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən &quot;İlin ən yaxşıları&quot; müкafatının qalibi seçilib.

== Həyatı ==
== Karyerası ==
=== 2002–2005-ci illər: ===
Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu.

2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu.

2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu.

Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi.

==== Uкrayna yığmasından gedişi ====
2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı.

=== 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt ===
2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı.

Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu.

Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.

Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu).

Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu.

İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu.

İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.  O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı.

==== Peкin Olimpiadası ====
2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı.

XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi.

Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi.

Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi.

2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu.

2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi.

Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu.

=== 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal ===
2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu.

Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu.

Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu.

Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu.

Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi.

2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi.

Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

==== London Olimpiadası ====
Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı.

Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi.

XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi.

Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu.

=== 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal ===
2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu.

“Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.

Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi.

İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi.

I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi.

I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı.

Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu.

==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.

1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı.

Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu.

Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı.

Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi.

XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi.

Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi:

2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi.

Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi.

=== 2017–2020-ci illər: ===
2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi.

Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu.

Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu.

Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum.

2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu.

2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.

Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur.

Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır.

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;2&quot; |&lt;center&gt;2010&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;4&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2011&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;5&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6&lt;/center&gt;
|&quot;Ramzan Kadırov&quot; turniri
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;7&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2012&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;9&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;10&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;11&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2013&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;12&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]]
|&lt;center&gt;8&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;13&lt;/center&gt;
|Universiada Oyunları
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;14&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;15&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;16&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2014&lt;/center&gt;
|&quot;Dan Kolov&quot; turniri
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;17&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;19&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;20&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;21&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;6&quot; |&lt;center&gt;2015&lt;/center&gt;
|Paris Qran-Prisi
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;22&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;23&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;24&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;25&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;26&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;27&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;4&quot; |&lt;center&gt;2016&lt;/center&gt;
|&quot;Yaşar Doğu&quot; turniri
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;28&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;29&lt;/center&gt;
|Almaniya Qran-Prisi
|{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;30&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütunxxzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;31&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2017&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|İran}} [[İran]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;32&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;33&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;34&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;5&quot; |&lt;center&gt;2018&lt;/center&gt;
|Kiyev beynəlxalq turniri
|{{Bayraq|UKR}} [[Ukrayna]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;35&lt;/center&gt;
|Dünya Kuboku
|{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;37&lt;/center&gt;
|&quot;Alexander Medved&quot; turniri
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;38&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;39&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2019&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;40&lt;/center&gt;
|Avropa Oyunları
|{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;41&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]]
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;42&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2020&lt;/center&gt;
|Fərdi Dünya Kuboku
|{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;43&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2021&lt;/center&gt;
|Olimpiya Təsnifat Turniri
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;44&lt;/center&gt;
|&quot;Vaslav Zelxovsxi&quot; turniri
|{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;45&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;46&lt;/center&gt;
| rowspan=&quot;3&quot; |&lt;center&gt;2022&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;47&lt;/center&gt;
|&quot;Matteo Pellisone&quot; turniri
|{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]]
| bgcolor=&quot;#CC9966&quot;|&lt;center&gt;'''3.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;48&lt;/center&gt;
|İslam Həmrəyliyi Oyunları
|{{Bayraq|TUR}} [[Türkiyə]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
=== Nailiyyətləti ===
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018)

=== Görüşlərinin siyahısı ===

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/stadnikmaria2018/ Mariya Stadniкin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}</text>
      <sha1>66nzcoqa9bzgicpmc50thxsp7eedpr5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570972</id>
      <parentid>6570970</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:00:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uğurları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="71161" xml:space="preserve">{{İdmançı
|adı                           = Mariya Stadniк
|orijinal adı                  =
|şəkil                         = Mariya Stadnik, 2016.jpg
|şəklin ölçüsü                 = 250px
|şəklin izahı                  = &lt;small&gt;Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)&lt;/small&gt;
|tam adı                       = Mariya Vasili qızı Stadniк
|ləqəbi                        =
|vətəndaşlıq                   = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]]
|doğum tarixi                  = 3.6.1988
|doğum yeri                    = [[Lvov]], [[Uкrayna Sovet Sosialist Respublikası|Uкrayna SSR]]
|vəfat tarixi                  =
|vəfat yeri                    =
|məşqçisi                      =
|boyu                          = 158 sm. (5 ft 2 in)
|çəкisi                        =
|idman növü                    = Güləş
|medallar                      =
{{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}}
{{&quot;Şöhrət&quot; ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} {{II dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni}} &lt;br&gt; {{&quot;Tərəqqi&quot; medalı}} {{&quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı}} &lt;br&gt; {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}}
{{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] &lt;br&gt; [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}}
{{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Toкio]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}}
{{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}}
{{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}}
{{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}}
{{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}}
{{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}}
{{Qızılmedal|[[2021 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2021 Varşava]]|50 Kq.}}
}}
'''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub.

2008-ci ildə &quot;Tərəqqi&quot; medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə &quot;Şöhrət&quot; ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli &quot;Vətənə xidmətə görə&quot; ordeni ilə, 2018-ci ildə isə &quot;Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)&quot; yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən &quot;İlin ən yaxşıları&quot; müкafatının qalibi seçilib.

== Həyatı ==
== Karyerası ==
=== 2002–2005-ci illər: ===
Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu.

2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu.

2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu.

Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi.

==== Uкrayna yığmasından gedişi ====
2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı.

=== 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt ===
2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı.

Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu.

Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.

Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu).

Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu.

İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu.

İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.  O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı.

==== Peкin Olimpiadası ====
2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı.

XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi.

Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi.

Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi.

2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.

Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu.

2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi.

Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu.

=== 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal ===
2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu.

Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu.

Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu.

Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu.

Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi.

2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi.

Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

==== London Olimpiadası ====
Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı.

Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi.

XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi.

Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu.

=== 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal ===
2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu.

“Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu.

İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu.

Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi.

İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi.

I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi.

I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı.

Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu.

==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ====
Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.

1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı.

Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu.

Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı.

Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi.

XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi.

Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi:

2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi.

Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi.

=== 2017–2020-ci illər: ===
2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu.

Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi.

Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu.

Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu.

May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu.

Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu.

Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum.

2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi.

Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu.

2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı.

Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur.

Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır.

== Uğurları ==
{{sütunlarzz}}
{{sütunzz}}
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Sıra'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''İl'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Yarış'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Şəhər'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#E6E6FA&quot;|&lt;center&gt;'''Nəticə'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2003&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|İspaniya}} [[İspaniya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;2&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2003&lt;/center&gt;
|Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]]
| bgcolor=&quot;Silver&quot;|&lt;center&gt;'''2.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2005&lt;/center&gt;
|Gənclərin Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Litva}} [[Litva]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2007&lt;/center&gt;
|Dünya Çempionatı
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Qızıl Qran-Pri
|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Gənclərin Avropa Çempionatı
|{{Bayraq|SVK}} [[Slovajiya]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;TBD&lt;/center&gt;
|&lt;center&gt;2008&lt;/center&gt;
|Olimpiya Oyunları
|{{Bayraq|ÇXR}} [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]
| bgcolor=&quot;Gold&quot;|&lt;center&gt;'''1.'''&lt;/center&gt;
|}
{{sütun/sonzz}}
&lt;hr&gt;

=== Dövlət təltifləri ===
=== Nailiyyətləti ===
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016)
* Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018)
* Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018)

=== Görüşlərinin siyahısı ===

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
* [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]]

== Mənbələr ==
=== Keçidlər ===
{{Columns-list|1|
* [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları'''
* [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/stadnikmaria2018/ Mariya Stadniкin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi'''
}}

=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı|2}}
{{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}}</text>
      <sha1>rxrsxlzdc8bhnc56o6fkhb2n1ab9sdo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Raulinoreitzia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>644610</id>
    <revision>
      <id>6570968</id>
      <parentid>5298650</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:49:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vysotsky</username>
        <id>51771</id>
      </contributor>
      <comment>sakil #WPWP</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1432" xml:space="preserve">{{Takson
| aləmi             =  Bitkilər
| şəkil             = Eupatorium tremulum- Colinas de Solymar, Canelones, Bañados al margen de la Ruta Interbalnearia 2.jpg
| şəkil məlumat     = 
| şəkilaltı yazı    = 
| yuxarı takson             = Asteraceae
| ranqı                     = Cins
| latınca adı               = Raulinoreitzia
| müəllif           = R.M.King &amp; H.Rob.

| sinonim           = 
| tipik nümayəndə   = 
| aşağı takson adı  = 
| aşağı takson      = 
| arealın xəritəsi          = 
| arealın xəritəsi haqqında = 
| arealın xəritəsinin eni   = 
| legend sərhədi    = 
| vikinövlər                = Raulinoreitzia
| vikianbar                 = Raulinoreitzia
| mühafizə          = 
| bttsmb            = 
| ütmx              = 
| mbmm              = 
| he                =
}}

{{Azlb||Raulinoreitzia}} — {{lataz|Asterales|no}} sırasının {{lataz|Asteraceae}} fəsiləsinə aid biki cinsi.

==Növləri==
*''[[Raulinoreitzia crenulata]]'' (Spreng.) R.M.King &amp; H.Rob.	
*''[[Raulinoreitzia leptophlebia]]'' (B.L.Rob.) R.M.King &amp; H.Rob.	
*''[[Raulinoreitzia tremula]]'' (Hook. &amp; Arn.) R.M.King &amp; H.Rob.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
*[http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=Raulinoreitzia Raulinoreitzia [[The Plant List]] saytında]

{{ikiləpəli-qaralama}}

{{Taksonbar}}

[[Kateqoriya:Mürəkkəbçiçəklilər cinsləri]]
[[Kateqoriya:Bitki cinsləri]]</text>
      <sha1>k0fjy4h42rb4psoxewnm42qlgts11g2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Sura Shukurlu/Test</title>
    <ns>2</ns>
    <id>672454</id>
    <revision>
      <id>6571063</id>
      <parentid>6562148</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:37:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1351" xml:space="preserve">{{Navbox
|ad      = {{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri
|state   = collapsed
|şəkil   = {{#if:{{{Şəkil|}}}|[[Şəkil:{{{Şəkil|}}}|90px|right]]}}
|başlıq  = [[{{{Adı|Zəngilan}}} rayonu|{{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri]]

|siyahıların stili = text-align:left;

|qrup1   = {{#if:{{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}|Şəhərlər}}
|siyahı1 = {{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}

|qrup2   = {{#if:{{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}|Qəsəbələr}}
|siyahı2 = {{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}

|qrup3   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}|Ləğv olunmuş qəsəbələr}}
|siyahı3 = {{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}

|qrup4   = {{#if:{{{Kəndlər|y}}}|Kəndlər}}
|siyahı4 = {{Navbox|child
  | qrup1 = (başlıq tapa bilmədim)
  | siyahı1  = 
  | qrup2 = Məhv edilmiş kəndlər
  | siyahı2  = [[Ağakişilər]] • [[Ağbiz]] • [[Ağkənd (Zəngilan)|Ağkənd]]
  | qrup3 = Bərpa edilmiş kəndlər
  | siyahı3  = [[Ağalı (Zəngilan)|Ağalı]]
 }}

|qrup5   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}|Ləğv olunmuş kəndlər}}
|siyahı5 = {{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}

|qrup6   = {{#if:{{{Qəsəbə və kəndlər|}}}|Qəsəbə və kəndlər}}
|siyahı6 = {{{Qəsəbə və kəndlər|}}}

|aşağının stili = background:#ddf; text-align:center;
|aşağı = {{{aşağı|}}}
}}</text>
      <sha1>03hiyrq8bxfwyuvpwn9rcw8agb03jwv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571065</id>
      <parentid>6571063</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:44:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2658" xml:space="preserve">{{Navbox
|ad      = {{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri
|state   = autocollapsed
|şəkil   = {{#if:{{{Şəkil|}}}|[[Şəkil:{{{Şəkil|}}}|90px|right]]}}
|başlıq  = [[{{{Adı|Zəngilan}}} rayonu|{{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri]]

|siyahıların stili = text-align:left;

|qrup1   = {{#if:{{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}|Şəhərlər}}
|siyahı1 = {{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}

|qrup2   = {{#if:{{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}|Qəsəbələr}}
|siyahı2 = {{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}

|qrup3   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}|Ləğv olunmuş qəsəbələr}}
|siyahı3 = {{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}

|qrup4   = {{#if:{{{Kəndlər|y}}}|Kəndlər}}
|siyahı4 = {{Navbox|child
  | qrup1 = (başlıq tapa bilmədim)
  | siyahı1  = 
  | qrup2 = Məhv edilmiş kəndlər
  | siyahı2  = [[Ağakişilər]] • [[Ağbiz]] • [[Ağkənd (Zəngilan)|Ağkənd]]
  | qrup3 = Bərpa edilmiş kəndlər
  | siyahı3  = [[Ağalı (Zəngilan)|Ağalı]]
 }}

|qrup5   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}|Ləğv olunmuş kəndlər}}
|siyahı5 = {{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}

|qrup6   = {{#if:{{{Qəsəbə və kəndlər|}}}|Qəsəbə və kəndlər}}
|siyahı6 = {{{Qəsəbə və kəndlər|}}}

|aşağının stili = background:#ddf; text-align:center;
|aşağı = {{{aşağı|}}}
}}

&lt;br&gt;

{{Navbox
|ad      = {{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri
|state   = autocollapsed
|şəkil   = {{#if:{{{Şəkil|}}}|[[Şəkil:{{{Şəkil|}}}|90px|right]]}}
|başlıq  = [[{{{Adı|Zəngilan}}} rayonu|{{{Adı|Zəngilan}}} rayonunun yaşayış məntəqələri]]

|siyahıların stili = text-align:left;

|qrup1   = {{#if:{{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}|Şəhərlər}}
|siyahı1 = {{{Şəhərlər|[[Zəngilan]]}}}

|qrup2   = {{#if:{{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}|Qəsəbələr}}
|siyahı2 = {{{Qəsəbələr|[[Ağbənd]]}}}

|qrup3   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}|Ləğv olunmuş qəsəbələr}}
|siyahı3 = {{{Ləğv olunmuş qəsəbələr|}}}

|qrup4   = {{#if:{{{Kəndlər|y}}}|Kəndlər}}
|siyahı4 = {{{Kəndlər|[[Ağalı (Zəngilan)|Ağalı]] • [[Ağakişilər]]{{dagger}} • [[Ağbiz]]{{dagger}} • [[Ağkənd (Zəngilan)|Ağkənd]]{{dagger}}}}}

|qrup5   = {{#if:{{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}|Ləğv olunmuş kəndlər}}
|siyahı5 = {{{Ləğv olunmuş kəndlər|}}}

|qrup6   = {{#if:{{{Qəsəbə və kəndlər|}}}|Qəsəbə və kəndlər}}
|siyahı6 = {{{Qəsəbə və kəndlər|}}}

|aşağının stili = text-align:left;
|aşağı = {{{aşağı|*{{dagger}} işarəsi müvafiq kəndin qismən və ya tam dağıdıldığını göstərir.}}}
}}</text>
      <sha1>1kzbehyn0nacu38r4lw1z0azqnyrbx7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qapan nahiyəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>679181</id>
    <revision>
      <id>6570237</id>
      <parentid>5878119</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:58:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2101" xml:space="preserve">{{digər məna|Qapan (dəqiqləşdirmə)}}
'''Qapan nahiyəsi''' — İnzibati ərazi.

[[Zəngəzur qəzası]]nın Qafan nahiyəsi qəzanın, təxminən mərkəzində yerləşmişdi. Bu nahiyənin hesabına 1930-cu ildə Ermənistan SSR-nin tərkibində ərazisi 1345 km olan [[Qafan rayonu]] və 1933-cü ildə Azərbaycan SSR-nin tərkibində sahəsi 802 km olan Qubadlı rayonu yaradılmışdır.
Qafan (Kapan) nahiyəsi Bərguşad (Bazar çay) çayının boyunca [[Zəngəzur nahiyəsi]], cənubdan Meğri və qərbdən Sisyan nahiyələri ilə həmsərhəddir.
Bu nahiyə 6 kiçik dairəyə (okruq) bölünmüşdür: Oxçu dairəsi, Gığı dərəsi dairəsi, Əcanan türk dairəsi, Kəpəz dairəsi, Bəsitçay dairəsi və Çaundur-çay dairəsi.
Qafan nahiyəsi də digər nahiyələr kimi dağlıqdır. Bəzi yerlərdə isə bu dağlar keçilməz sıldırımlar və yarğanlarla haşiyələnir. Bu nahiyədə meşə örtüyü qalın və zəngindir (165, 8).&lt;ref&gt;[[Musa Urud]] Zəngəzur (elmi-publisistik nəşr). Bakı: Nurlar, 2005, 503 səh.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://azkurs.org/deya-ve-layihe-muellifi.html]&lt;/ref&gt;

1840 cı ildə [[Şuşa qəzası]] nın nahiyəsi olmuşdur.

1867-ci il dekabr tarixli fərmana əsasən, Zəngəzur və Cavanşir sahələri [[Şuşa qəzası]]ndan ayrılıb müstəqil qəzalara çevrildilər.
1867-ci il dekabr tarixli fərmana əsasən, Qafan nahiyəsi [[Zəngəzur qəzası]]nın 3-cü sahəsi (uçastok) nın nahiyəsi olmuşdur.

Zəngəzur qəzasının Qafan nahiyəsinin ərazisi hesabına isə 1930-cu il sentyabrın 9-da Ermənistan SSRnin tərkibində sahəsi
olan [[Qafan rayonu]] təsis edilmişdir&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://elibrary.bsu.az/yenii/ebookspdf/z%C9%99ng%C9%99zur.pdf |access-date=2020-11-27 |archive-date=2018-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181222120552/http://elibrary.bsu.az/yenii/ebookspdf/z%C9%99ng%C9%99zur.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

=== Həmçinin bax ===
* [[Zəngəzur]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Zəngəzur mahalı]]
[[Kateqoriya:Nahiyələr]]</text>
      <sha1>cueov91kxdh1sly0yf6i8s1ppedez0z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Among Us</title>
    <ns>0</ns>
    <id>687893</id>
    <revision>
      <id>6570159</id>
      <parentid>6187526</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:21:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rəvan Nəcəfov</username>
        <id>253696</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1505" xml:space="preserve">{{Video oyun}}
'''Among Us''' — Innersloth tərəfindən inkişaf etdirilmiş və 15 iyun 2018 tarixində təqdim edilmiş [[video oyun]]. Onlayn oyundur və oyunda 2 rol – ''Crewmate'' (Məsum) və ''Impostor'' (Qatil) var. ''Crewmate'' oyunçuların məqsədi, ''Impostorlar'' onları öldürmədən ''Impostorları'' müəyyən edərək onları oyundan kənarlaşdırmaqdır.

=== Oynayış ===
Oyun 4-15 oyunçu ilə oynanıla bilən onlayn oyundur. Oyunda 4 xəritə var: ''The Skeld'' ([[Kosmik gəmi]]), ''MiraHQ'' (qərargah binası), ''Polus'' (planetar baza) və The Airship (dirijabl) . Oyunda ekipaj üzvlərinin məqsədi saxtakarlar onları öldürmədən onları tapmaq və oyundan kənarlaşdırmaq və yaxud oyundakı ''tapşırıqları'' yerinə yetirməkdir. Tapşırıqlara asteroidləri yox etmək, kabelləri birləşdirmək, mühərrikləri işə salmaq və s. kimi şeylər aiddir. Saxtakarlar [[sabotaj]] edə bilərlər (reaktoru söndürmək, işıqları söndürmək, qapıları bağlamaq vəs.). Saxtakarların oyunu qazana bilməsi üçün sabotajlar uğurlu olmalı və ya ekipaj üzvlərinin sayı saxtakarların sayına bərabər olmalıdı. Oyunçular oyundan kənarlaşdırıldıqda onlar ruh olaraq oyuna davam edə: ekipaj üzvüdürsə tapşırıqları yerinə yetirərək, saxtakardırsa sabotaj edərək qazana bilərlər. Oyunda ruhlar sadəcə digər ruhları görə bilir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Strategiya video oyunları]]</text>
      <sha1>h3ac0du6pugmy44w0aqtmwtms0x0dle</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Dancewithdevil</title>
    <ns>3</ns>
    <id>689359</id>
    <revision>
      <id>6570846</id>
      <parentid>6568107</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:54:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dancewithdevil</username>
        <id>136647</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bloklama 2 */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39886" xml:space="preserve">{{/MS}}

&lt;!-- MESAJLARI ALTA ƏLAVƏ EDİN --&gt;

== [[Bank köçürmə günü]] ==

Salam {{PAGENAME}}, bu məqalənin adını Bank Köçürmə Günü etmək lazımdır. Amma adı dəyişdirəndə eyni olduğu üçün xəta verir. Bunu necə həll edə bilərik? [[User: Elonizm|&lt;b style=&quot;color:#1F51FF&quot;&gt;Elonizm&lt;/b&gt;]] 13:12, 7 iyul 2022 (UTC)

:Salam, həll etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:43, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:KU]] ==

Salam həmkar bu qadcetdən istifadə qaydasını zəhmət olmasa deyə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:53, 15 iyul 2022 (UTC)

:Salam. [[X%C3%BCsusi:Nizamlamalar#mw-prefsection-gadgets|Buradan]] aktivləşdirirsiniz, daha sonra daxil olduğunuz kateqoriyalarda solda menyuda alətlər bölməsində &quot;Kateqoriyanın adını dəyiş&quot; ya da normal səhifə addəyişməsi kimi daha çox yerindən daxil olaraq dəyişə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:17, 15 iyul 2022 (UTC)
::Qadceti aktivləşdirirəm lakin məqalələri bir kateqoriyadan digər kateqoriyara daşımaq olmur. Bunun üçün nə etməliyəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:27, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Həmkar, siz, mövcud kateqoriyanın adını dəyişməyi nəzərdə tutursunuz ya məqalələri bir kateqoriyadan başqa kateqoriyalara daşımağı/köçürməyi? Birincini deyirsinizə, qeyd etdiyim formada edin, olacaq. İkinci üçün isə &quot;Katalitik&quot; qadcetindən istifadə edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Çox sağ olun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 15 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:09, 20 iyul 2022 (UTC)
|}

:@{{U|Qraf061}}, fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:26, 20 iyul 2022 (UTC)

== [[User:NarminAliS|NarminAliS]] istifadəçisinin sualı (15:13, 26 iyul 2022) ==

Salamlar.Zəhmət olmasa deyə bilərsiz mən məqaləyə foto necə yerləşdirə bilərəm?Və mənim yayımladığım məqaləni tapa bilmirən.Bir istifadəki bunu vikileşdirdiyini söyledi lakin tam anlamadım --[[İstifadəçi:NarminAliS|NarminAliS]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NarminAliS|müzakirə]]) 15:13, 26 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|NarminAliS}}, salam. Şəkil əlavə etmək üçün gərək o şəkil azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. Tapmaq deyəndə yəqin ki, internet axtarışını nəzərdə tutursunuz. Bu isə günlər sürə bilər, yəni çıxması bir az vaxt ala bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:41, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Salam həmkar. Səhifə addəyişdiriciləri və
Fayl addəyişdicilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır? Məndə olan məlumata görə avtomatik patrullanmır. Lakin [[Vikipediya:Patrullar]] səhifəsində qeyd olunub ki, Səhifə addəyişdiriciləri və Fayl addəyişdiricilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:32, 27 iyul 2022 (UTC)

:Salam, bəli, patrullanır. Mən patrul olan vaxtlar, həmin redaktələri patrullamaq olmurdu. Yəni ki, avtopatrullanırdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:35, 27 iyul 2022 (UTC)
::Avtomatik patrullanırsa patrul qeydlərinə baxdıqda Səhifə addəyişdiricilərinin redaktələrinin digər istifadəçilər tərəfindən patrullandığı görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Ümumi redaktələri təbii ki, yox. Addəyişmə redaktələri avtopatrullanır sadəcə. Lazımi əlavəni səhifəyə etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:21, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Resul1289|Resul1289]] istifadəçisinin sualı (08:41, 28 iyul 2022) ==

Salam. Redaktə edərkən etdiyim səhvlər nədir? {{imzasız|Resul1289|08:41, 28 iyul 2022 (UTC)}}

:@{{U|Resul1289}}, salam. [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə səhifənizdə]] bu barədə faydalı keçidlər yerləşdirmişəm, diqqət yetirin və zəhmət olmasa, redaktələri geri qaytarmayın. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:04, 28 iyul 2022 (UTC)

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki bronze medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 4.368 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Bloklama ==

[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Turkmen&amp;diff=6557360&amp;oldid=6557357 Buradakı] redaktəniz ilə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 4-cü və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 15 günlük məhdudlaşdırılmışdır. İnzibatçılardan ricam odur ki, bu dəfə istifadəçinin bloku vaxtından öncə açılmasın. Hörmətlə ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:00, 1 avqust 2022 (UTC)

:@{{U|Eldarado}}, istədiyinizi edirsiniz. Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz. Yanlış yazmışam ki? Orda qayda pozuntusu hardadır ki? Mən onsuz da sözügedən hüquqsuz fəaliyyətimə davam edə bilmirəm, və heç etmək niyətində də deyiləm. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; çox-çox xahiş edirəm sizlərdən, bu məsələ ilə maraqlanın artıq lütfən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:: Müzakirələrə daha nəzakətli formada qoşula bilərsiz, lakin bunu etmirsiniz. Onu da qeyd edim ki, bu sizin ilk blokunuz deyil. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:18, 1 avqust 2022 (UTC)
::Hörmətli [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] hələ az blok tətbiq edib. Blokun açılmasının və ya azaldırmasının əleyhinəyəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:26, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@{{U|Toghrul R}}, niyə? Mən o redaktəni tam səmimi etmişəm və olanı qeyd etmişəm, artıq niyətim də olmayıb. Hər hansısa qayda pozuntusuna yol verdiyimi də düşünmürəm. Kaş orda da işarələyəndə belə tez fikir bildirərdiniz, təəssüf edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:34, 1 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Vikipediyada səmimiyyət deyilən bir anlayış yoxdur. Niyyəti isə yazıdan başqa bir vasitə ilə ölçmək olmur. Son cümlənizlə hələ də qınamağa da davam edirsiniz. Bir dəfə də qaydanı bilməməklə məni ittiham edib təəssüf etmisiniz. Buna son qoyun, zəhmət olmasa &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::@{{U|Toghrul R}}, lap yaxşı da var. Dediyim kimi redaktədə nəzakətsiz heç nə yoxdur. Oxşar hallara dəfələrlə rast gəlmişəm. Siz əgər onu inzibatçı kimi ittiham olaraq qəbul edib qocunmusunuzsa, mənim edə biləcəyim bir şey yoxdur. O sadəcə bir irad idi və siz hər dəfə istifadəçiyə 2 hüququ birdən verirdiniz. Dedim bəlkə bilmirsiniz ya da səhvən edirsiniz, ola bilər də. Ona görə bloklanmağımı doğru hesab edirsiniz? Müraciətimə baxılmadığı üçün isə bəli, haqlı olaraq təəssüf edirəm. İcma inzibatçıları niyə seçir bəs? Vəzifələri nədir? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:17, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Müraciətinizə baxılmayıbsa, mənim baxmadığım üçün nə mənə, nə də digər inzibatçılara qarşı heç bir halda {{tq|təəssüf edirəm}} ifadəsini işlətmənizi düzgün hesab etmirəm. Digərini isə xatırlatma məqsədli bildirdim. Hər inzibatçının fərqli fəaliyyət istiqaməti var. Bu məsələdə isə Eldarado-nun haqlı şəkildə bloklamasını müdafiə edirəm.
::::::Əgər {{tq|lap yaxşı da var}} kimi nəzakətsiz ifadələri işlətməyə davam etsəniz, nəzakət qaydalarına əsasın blokunuzun müddəti arta bilər. Hörmətlə, &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:31, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|Toghrul R}}, düzgün hesab etməyə bilərsiniz, bu sizin öz şəxsi fikrinizdi. Mən bloku əsassız hesab edirəm. Məncə, inzibatçıların müraciətləri cavablamaları mütləq və əsas vəzifəsidir. Xatırlatmağa nə ehtiyac var ki? Olub, bitib. &quot;də&quot; yazacam, deyəcəksiniz ki, nəzakət qaydalarına ziddir. Necə ki, o sonuncu kəlimənin ilk dəfədir ki, sizdən eşidirəm nəzakət qaydalarına zidd olduğunu. Hansı ki, o cür kəlimələr həmən-həmən hər kəs tərəfindən istifadə edilir və indiyədək də bir problem olduğunu görməmişəm. Nəzakət qaydalarına zidd olmadığını düşünürəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:50, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::Orijinal linkdə qayda pozuntusu yoxdur, amma &quot;Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz&quot; ifadəsində var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 10:45, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::IP blokdan azad olma hüququ ancaq etibarlı və güvənilən istifadəçilərə verilir. Əgər vikicəmiyyət sizin fəaliyyətinizlə bağlı şübhəlidirsə, verilməməsi normaldır və səbrli olmaq lazımdır bu barədə. Müəyyən vaxtdan sonra verilə bilər. Heç TrVikidə də sizə müddətsiz verilməyib, yenidən dəyərləndirmə ilə verilib. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 10:53, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::::@{{U|White Demon}}, dediyiniz kimi vikicəmiyyət 2-3 şəxsdən ibarət deyil. Bir iki nəfər şübhələnir deyə lazımlı hüquq məndən alınmalıdır? Ortada sui-istifadə halı varsa, buyurun, söyləyin. Kukla olmadığını meta dəfələrlə təsdiqləyib. Heç ortada əsas da olmaya-olmaya. Bu hüquq mənə çox lazımdır, verilməməsi üçün əlindən gələni edir, yeni qaydalar qəbul edir və s. Bir də ki, nə səbiri? Qərar çoxdan verilib, istifadəçi səbəbləri əsassız sayır, verilməməsinə dair əsaslı səbəblər göstərmir və müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır. İndi də şəxsi zəmində hesabımı bloklayır. Buna nə ad verə bilərik başqa? Tr vikiyə gəlincə siz heç narahat olmayın, orda o hüquqla təmin edilmişəm və ediləcəm də. Səhvən bloklanmışdım, blok məsələsinə görədir o. Necə olur ki, onlar göstərdiyim səbəbləri əsaslı hesab edir, burda isə istifadəçi öz fikirlərinə əsasən əsassızdır deyir, əsas da göstərmədən. Bir də ki, ordakı fəaliyyətimlə burdakı bir deyil. Güvənilməsəm avtopatrul hüququ verməzdilər, elə deyil mi? Yəni başqa problem yoxdur. @{{U|Solavirum}}, hansı bənd? Məncə, orda da yoxdur. Hazırkı vəziyyətə görə öz fikrimi bildirmişəm. Sizcə, &quot;lap yaxşı da var&quot; bu cümlədə hardasa qeyri-etik nəsə var? @{{U|Toghrul R}}, ona etdiyim iradı ittiham kimi qəbul edərək bloku haqlı sayır və hələ az hesab edir. Bu üzücü haldır. Deyir ki, vikidə səmimiyyət deyilən bir şey yoxdur. Sizcə, özü heç səmimi davranmırmı? Siz nə düşünürsünüz? Bəs yaxşı, təəssüflənmək nə vaxtdan qadağan olub? Əlavə olaraq iddia edir ki, nəzakət qaydalarına ziddir belə cümlələr. Ancaq hamı işlədir, problem olmur, mən işlədən də zidd olur? Bloklanma səbəbim kimi göstərilən redaktədəki kimi cümlələrdən də istifadə edən çox istifadəçi var, indiyədək bunun üstündə kiminsə bloklandığını da görməmişəm. İddia edilən bəndlər orda qətiyyən pozulmayıb. Bu isə mənə qarşı sadəcə qərəz, aqressiya və alətlərdən sui-istifadənin göstəricisidir, bundan irəli getmir. Bunu da açıq şəkildə dilə gətirmişəm. Bloklanma səbəbim əsassızdır. Məni artıq dəfələrlə əsassız yerə ittiham edən şəxsi niyə 8-ci bəndə əsasən bloklamırsınız @{{U|Eldarado}}? Məni isə hər dəfəsində nəzakətsizlikdə və tərəf tutmaqda ittiham edirsiniz. Sizinki nədir bəs? Etdikləriniz sizə normal gələ bilər, amma deyil. Müzakirələrdə normal şəkildə iştirak etdiyimi düşünürəm. Sonda isə xahiş edirəm ki, bu barədə məsələnin həlli üçün [[VP:İMZ]]-də müzakirə açasınız. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 1 avqust 2022 (UTC)
: Salam, blok səbəbi əsaslandırırlıb. Qərarın yanlış olduğunu düşünən inzibatçılar varsa mövzuya münasibət bildirə bilərlər. Sizin qaydanı pozduğunuza şahid olduğum üçün blokladım. Digərləri mənim gözümdən qaça bilər normal olaraq. Bu cür hallar baş verdikdə inzibatçılara müraciət olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, durmadan hər rəyinizdə qaydaları pozursunuz. Normal olaraq əksər istifadəçilər ona qarşı tətbiq olunan bloklar zamanı inzibatçının alətlərdən sui-istifadə etdiyini düşünürlər. Çox yaxşı olar ki, bu cür fəaliyyətdən çəkinəsiniz. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:38, 2 avqust 2022 (UTC)
::@{{U|Eldarado}}, ədalətliliyinizə heyran qalmamaq mümkün deyil də. Sizdə mənə qarşı qərəz var. İndi səbəbini də deyəcəm. Bir müddət öncə Samral məni təhqir [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət/Arxiv 2022#Bezdirici dəvət teqləri və dəvətnamələr|edir]]. Bloklayan olmur, @{{U|Solavirum}} və @{{U|Araz Yaquboglu}} bəylər tərəfindən istifadəçiyə xəbərdarlıq edilir sadəcə. Siz isə sadəcə fikir bildirməklə kifayətlənirsiniz. Sizin bloklama üsulunuza əsasən də daha uzunmüddətli ya da müddətsiz bloklamaq tətbiq etmək lazım idi, yəni o zaman. Ən son hörmətli @{{U|Eminn}} bəy müdaxilə edir və blok tətbiq edir. Oda sadəcə 48 saat. Mənim isə adicə bir cümləmi öz fikrinizlə nəzakətsizlik sayırsınız və 15 gün bloklayırsınız. Bir də xahiş edirsiniz ki, blok açılmasın. Qərəz və alətlərdən sui-istifadə deyil də nədir bu, hə? Birincisi, qeyd edim ki, ortada blok tətbiq edəcək qayda pozuntusu yoxdur, Solavirum-da bildirib, ikincisi də ki, verəcəyiniz cavaba əsasən deyim ki, köhnə bloklar falan olması müddəti uzun etməyə heç bir əsas vermir. Samralın blokları yoxdur guya? Oho, məndən də çox. Bir də ki, mənim bu hesabda əsas fəaliyyətim keçən ildən başlayıb və sadəcə 3 blok var (2-si 15 günlük, əsassız olaraq siz tərəfdən), o qədər. Digər bloklar illər əvvəlindir. Yəni ki, ədalətsizlik var və niyəsə də hər kəs susur. Təəssüf yenə də. Məsələyə 3-cü tərəf inzibatçı ya da digər inzibatçılar baxmalıdırlar. Oda ki, inanmıram, çətin. Hörmətli @{{U|White Demon}}, sizcə, blok doğrudurmu? Müzakirə edib-etməməyi artıq hörmətli inzibatçıların üzərinə buraxıram, mən susuram sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:39, 2 avqust 2022 (UTC)
::: Mənim üçün heç bir istifadəçi arasında fərq yoxdur ki, qərəz göstərim. İlk istifadəçisiniz ki, alınan qərara şiddətli şəkildə qarşı çıxırsınız. Buradakı hər rəyinizdə də Nəzakət qaydalarını yenidən pozur, xəbərdarlıqları isə nəzərə almırsınız. Buna davam etsəniz uzun müddətli blokunuz üçün müzakirə başlatmalı olacağam. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:54, 2 avqust 2022 (UTC)
::::@{{U|Eldarado}}, başa düşmədim, indi bloku əsassız hesab edirəmsə, etiraz etməməliyəm? Etiraz etmək suçdurmu? Yaxşı, fərz edək ki, dediyiniz kimidir, bəs onda niyə &quot;qələt&quot; sözünə gördüyünüz halda, müdaxilə edib, blok tətbiq etməmisiniz, lakin mənim 2 cümləmi öz fikirlərinizə əsasən nəzakətsiz hesab etmiş və yerindəcə müdaxilə edərək, blok tətbiq edirsiniz. Belə olduğu halda, mövqeyiniz nə qədər qərəzsiz ola bilər? Davamlı olaraq, məni qaydaları pozmaqda ittiham edirsiniz, indi harda qaydaları pozduğumu düşünürsünüz? Cavab verin, zəhmət olmasa. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:47, 5 avqust 2022 (UTC)
:::::Samrala &quot;qələt&quot; sözünə görə sadəcə xəbərdarlıq edildiyi halda, mənə qarşı isə 2 adi cümləyə görə əsassız olaraq 15 gün blok tətbiq olunur, yuxarıda inzibatçılardan biri də qeyd edib ki, cümlələrdə heç bir nəzakətsizlik yoxdur. İstifadəçi bu barədə sualıma hələ də cavab vermir. Xahiş edirəm blokun açılması istiqamətində müzakirə başladasınız. {{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:58, 6 avqust 2022 (UTC)
::::::Düşünürəm ki, istifadəçinin bloku açılmalıdır, belə baxanda ciddi qayda pozuntusuna yol verməyib. Amma son müzakirələrdə istifadəçilərə qarşı bir az aqressiv davrandığı doğrudur. Xüsusilə, bu İBAO məsələsinə görə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:03, 6 avqust 2022 (UTC)
:::::::+. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:09, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|White Demon}}, salam. Konkret olaraq kimlərə qarşı? Mən elə düşünmürəm, amma bəlkə də istəmədən olub. Ya da kənardan elə görünüb. İBAO məsələsi deyil də, ümumiyyətlə, son vaxtlar mən bir neçə istifadəçi var ki, bilmirəm niyə, amma onlarda mənə qarşı qərəz olduğunu düşünürəm. İBAO məsələsində isə mən haqlıyam, hüququn mənə nə üçün verilmədiyi barədə hələ də məntiqli bir səbəb ya da arqument gətirilməyib ki, deyəsən ki, hə, buna görə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:15, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::Hörmətli {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Eminn}}, {{U|Sortilegus}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Turkmen}}, sizləri də mövzuya etinasız yanaşmayaraq, obyektiv, müstəqil və tərəfsiz bir şəkildə məsələ barəsində öz fikirlərinizi bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:30, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Hörmətli {{U|Qraf061}}, salam. Blokdayam deyə sizə indilik sadəcə buradan cavab yaza biləcəm. Heç təşəkkür düyməsini də istifadə edə bilmirəm ki, təşəkkür edəsən. :) Anlayıram, problem deyil, insanlıq halıdır, məndə də dəfələrlə olub. Başlıq açmağa gərək yox idi, düzəliş izahına &quot;xəta&quot; yazsanız ya da sadəcə geri almanız da yetərli idi. Yanlışlıqla olduğunu bilirəm. Fəaliyyətinizi təqdir edirəm. Uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:42, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Anlayışınız üçün təşəkkür edirəm və ümid edirəm ki sizin fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq tez bir zamanda blokdan azad olunacaqsiz  və hüququnuz bərpa olunacaq bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Təşəkkür edirəm, ümid edək. :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 7 avqust 2022 (UTC)
:Bu kiçik mövzu bu qədər uzadılmalı, inzibatçıların ortaq qərarı ilə qısa müddətdə həll edilməli idi. İndi nəticə olaraqtəflərdən biri &quot;qərəzli&quot;, digəri isə &quot;aqressiv&quot; adlandırlır. Daha əvvəl də qeyd etmişdim, istifadəçi aktiv istifadəçi idi və qısa müddətdə ard-arda haqqında o qədər müzakirələr açıldı və sübhələr yarandı ki, hal-hazırda fəaliyyətini davam etdirmək üçün sanki mübarizə aparır. İnzibatçıları ortaq qərar üçün [[VP:İMZ]]-ə, {{u|dancewithdevil}}, sizi isə inzibatçıları bir daha tag etməməyə çağırıram. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:13, 8 avqust 2022 (UTC)
::Salam. Əvvala fikirlərim başqa cürə başa düşülməsin, mən məsələ barəsində, son olanlara dayanaraq, öz gəldiyim nəticəni qeyd edirəm. Hər sözüm başqa bir cürə başa düşülür, hər cümləm istənilən formada yozulur axı, müəyyən şəxslər tərəfindən. Məsələnin bu qədər uzadılmasının və həll edilməməsinin ən başlıca səbəbi inzibatçıların məsələyə və işinə laqeyd yanaşmaları oldu. Dəfələrlə işərələməyimə baxmayaraq, sadəcə 2-3 inzibatçı fikirlərini bildirdi. Digərləri isə tək bir cümlə belə etmədilər. Amma statusun alınması məsələsində ən aktivindən ən passivinə qədər hər biri iştirak etdi və qarşı çıxdı (böyük bir hissəsi). Bu şəxslər niyə inzibatçıdırlar axı? İnzibatçılıq blok tətbiq edib, məqalə silmək ya da səhifə mühafizə etməkdən mi ibarətdir? Bu isə sadəcə təəssüf hissi doğurur. Onu da qeyd edim ki, bu yaxında müraciət edərək tr vikidə sözügedən statusu [[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu#IP engelleme muafı isteği|aldım]], özü də müddətsiz. @{{U|White Demon}}, buyurun, siz də bu barədə soruşmuşdunuz. Çox güman ki, burda bu hüquq olmadan əvvəlki kimi aktiv, rahat, səmərəli və istədiyim kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəyəm, bəlkə də tamamilə heç. Görünən odur ki, bu, müəyyən istifadəçilərdən başqa kiməsə maraqlı deyil. Buna isə sadəcə üzülürəm. Yəni ki, o şəxslər də artıq sevinə bilərlər. @{{U|Sura Shukurlu}}, sizdən məsələni həlli üçün [[VP:İMZ]]-ə daşımağınızı xahiş edirəm. Çünki siz etməsəniz, bunu edən və baxan olmayacaq. Yaxşı ya da pis, son bir ümid.. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:52, 8 avqust 2022 (UTC)

== Bloklama == 
Dəfələrlə xəbərdarlıqların olunmasına baxmayaraq qaydaları pozmağa davam edirsiz. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lara_m%C3%BCraci%C9%99t&amp;diff=6557346&amp;oldid=6554993 Buradakı] redaktənizdə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 1-ci, 3-cü, 4-dü, 5-ci, 6-cı və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 2 aylıq məhdudlaşdırılmışdır. Ümid edirəm ki, blok müddətiniz bitdikdən sonra fəaliyyətinizə qaydaları pozmadan davam etdirəcəksiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:50, 8 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin. Mən sizin bu qərarınızla razı deyiləm kiçik qayda pozuntusu üçün 2-aylıq blokun tərtib edilməsi fikrimcə hər hansı istifadəçi üçün ruhdan düşmə və fəaliyyətin dayandırma ilə nəticələnə bilər. Ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Tərif kimi başa düşülməsin ancaq Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] uzun müddətdir ki Azvikidə fəaliyyət göstərir və faydalı töhvələri ilə fərqlənir aylıq redaktə sayında belə bir neçə dəfə ön sıralarda olub. Yekun olaraq belə başa düşdüm ki mənim də internetimdə hər hansı bir problem yaranarsa və fəaliyyətimə mane olarsa VPN istifadə etməyə zərurət yaranarsa  bu zaman İP blokundan azad olmaq üçün müraciət edərəmsə o zaman hüququ almaq əvəzinə blok olunacam?  Məncə bu tətbiq olunan qərar düzgün deyil.(bu mənim azad fikrimdir heç bir nəzakət qaydasını pozmuram) və sonda istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın blok müddəti azaldılsın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:05, 8 avqust 2022 (UTC)
:Salam həmkar, @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən sizin qərarnızla razı deyiləm. Kiçik qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini dügün qərar hesab etmirəm. Özüdə @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] kimi fəal bir istifadəçiyə bu qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini. Onu da qeyd edim ki, bu blok istifadəçinin ruhdan düşmə və fəaliyyətini dayandırması ilə nəticələnə bilər. Bloku tətbiq edərkən ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Fikrlərim tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:10, 8 avqust 2022 (UTC)
::Dancewithdevil-ə 2 aylıq blokun tədbiq olunmasını, üstəlik email göndərə bilməsinin məhdudlaşdırılmasını düzgün hesab etmirəm. İstifadəçi 2 aylıq bloka layiq olacaq qayda pozuntusuna yol verilməyib və ona tətbiq olunan bu blok müddəti çox uzundur. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 8 avqust 2022 (UTC)
::: Salam {{u|White Demon}}, istifadəçinin müzakirə səhifəsi həmişə açıq qalıb, istədiyi zaman fikirlərini buraya qeyd edə bilər. E-mail yollaması default seçim olaraq qalmışdı deyə dəyməmişəm. Yəni xüsusi alınmış bir qərar deyil, istifadəçi istəsə aça bilərəm. Blok müddəti isə eyni qayda dəfələrlə pozulduğu üçün tətbiq olunub. Lakin etirazı olan inzibatçı varsa təbii ki, bunu [[Vikipediya:İnzibatçı müzakirəsi|İnzibatçı müzakirəsi]]ndə müzakirəyə çıxara bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:50, 9 avqust 2022 (UTC)
:::: Salam {{u|Qraf061}}, siz həqiqətən də istifadəçinin &quot;ip blokundan azad olma&quot; hüququna müraciət etdiyi üçün bloklandığnı düşünürsüz? Yoxsa vikicəmiyyəti ələ salırsız? Əgər həqiqətən də belə düşünürsünüzsə istifadəçinin son 15 gündə fərqli müzakirə səhifələrinə qeyd etdiyi yazıların hamısını oxuduqdan sonra buraya fikir bildirin zəhmət olmasa. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:59, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən bütün səhifələrdə olan müzakirələrə nəzər yetirmişəm bu blok olunmalar istifadəçinin  İp blokundan azad olunma üçün müraciətindən sonra yaranan ümumi müzakirələrdən sonra baş verdi (demək istədiyim odur ki bir istifadəçi həqiqətən fəaliyyətində çətinlik yaranırsa və hüquqa ehtiyac duyursa nə üçün verilməsin ki ?) Heç bir ələsalmadan söhbət belə gedə bilməz burada fikir yazmazdan əvvəl bütün müzakirələrdə gedən söhbətlərə tək-tək nəzər yetirmişəm və belə qənaətə gəlmişəm ki bir istifadəçi İp blokundan azad olmaq üçün müraciət edir. Və müraciəti əsasız hesab edilir və bundan sonra yarananr müzakirələr və sonu bloklanma ilə nəticələnir. Yaxşı onda Bloklanma məsələsi necə oldu yarandı ən əvvəl nə üçün başladı bu Bloklanma ? Və ikinci olaraq onu da demək istərdim ki kiçik bir qayda pozuntusu üçün 2-ayliq blok tətib etmək nə qədər düzgündür?   Hər kiçik qayda pozuntusu olduqda (bəli kiçik qayda pozuntusudur kimisə təhqir etməyin və yaxud vandalizmə yol verməyib) uzun müddətli blok olunsa o zaman AzVikidə istifadəçi qalacaqmı? Mənim bu müzakirəyə qoşulmagımın başlıca səbəbi @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] blok olunma müddəti azaldılmasıdır və sizdən istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın və qərarın yenidən verilməsidir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:32, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::{{u|Qraf061}}, istifadəçi qayda pozubsa bu önəmli deyil ki, hansı mövzu ilə bağlı müzakirədə olub. Hüquqla bağlı müraciət ayrı mövzudur. Onlara inzibatçılar özləri qərar verməlidirlər müzakirə əsasında deyil. Blokla bağlı isə bəli eyni qaydaları təkrarən pozursa istifadəçi bu kiçik qada pozuntusu olsa belə müddət böyüyür. Misal üçün istifadəçi bir daha nəzakət qaydalarını pozarsa bu zaman qaydalara uyğun daha da uzun müddətə blok təyin olunmalıdır. Başqa qaranlıq qalan məqam varsa buyurun cavablandırım suallarınızı. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:53, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Salam bloku haqlı hesab edirəm,'' &quot;aranı qatdı, robot zadıq bəyəm, dava zad axtaran, bir dəfə dediz bildik, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz?,  sizinlə necə danışmalıyıq ki, bir də mənə emosional deyirlərmiş, dirəşməyi seçirlər&quot;'' tipli ifadələr vikipediya ifadələri deyil. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  10:30, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Hamıya salam. Blok 1 həftəyə endirilsə də, nəticə də 15 gün bloklanmış oldum. Doğru hesab etməsəm də, artıq etiraz edən deyiləm. Fəaliyyətim dövründə, istər müzakirələr olsun, istərsə də digər başqa məsələlər, istifadəçilərlə hər zaman [[VP:N]] və digər müvafiq qaydaları rəhbər tutaraq ünsiyyət qurmuşam. Keçmişdə bir dəfə istəmədən bir şey olub, istifadəçilərdən biri də buna görə məni hər dəfə dəfələrlə tərəfli olmaqda və bu son məsələyə görə isə davamlı olaraq nəzakət qaydalarını pozmaqda ittiham edir. Çünki tr vikidə burdakı kimi aktiv fəaliyyətim olmasına baxmayaraq, elə ilk müraciətdəcə əsaslı səbəblərimi təqdim edərək, sözügedən hüquq barədə müraciətimə baxılmış, müsbət qiymətləndirilmiş və nəticə də hüquqla təmin edilmişəm. ([[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|baxınız]].) Burda isə əvvəllər də uzunmüddətli problemsiz bir şəkildə bu hüququ daşımağıma baxmayaraq, bilmirəm, nə şübhədir, nə əsasdır, buna baxmayaraq, bir neçə istifadəçi tərəfindən bu hüquq mənə mütləq şəkildə lazım olduğu halda, göstərdiyim əsaslar da göz ardı edilərək, əsassız hesab edilir, amma bu hüquq mənə verilmədi, hələ də verilmir. Sanki mən nəsə sui-istifadə ya da başqa çirkli bir işlərlə məşğul olurammış kimi. Bu rəftarı mənə vurmağınız həddən artıq çox pis oldu. Mən də buna təbii ki, küsmədim, haqlı olaraq isyan etdim. Düz və lazım olanı etdiyimi də düşünürəm. Bir qədər həvəsdən düşsəm də, mən hələ də mövcud mövqeyimdeyəm, amma deyəsən nəticə verən deyil. O cümlələrə, danışma tərzinə gəlincə, açıq deyəcəm, hə, müəyyən qədər haqlı ola bilərsiniz. Amma onun müsəbbibi olan istifadəçiyə niyə xəbərdarlıq edilmədi və edilmir də? Nə mövzuda? Deyim də. Deməli, bu istifadəçi keçən ildən bəri mənə hər fürsətdə dəfələrlə arxivləşdirmə işləri ilə bağlı etirazını bildirməyə başladı (indiyədək heç kəs mənə bu mövzuda heç bir etiraz etməyib, hətta heç bir problem olmadığını söyləyib, bu məsələdə məni dəstəkləyənlər belə olub), bilmirəm, məqsədyönlüdür ya deyil, bunu özü bilər. İndi özü də inanır və buna da irad deyir, tənqid deyir, hər nə deyir onu da özü bilər. Amma məncə, qaydalar buna əngəl törətmirsə və də heç bir qayda pozuntusu halı da yoxdursa, niyə də yox? Digər vikilərdə də bu praktika var. Bizdə harda yazılıb ki, olmaz!? Bu axı ona nə problem yaradır ki, mən hələ də bunu anlamış deyiləm. Əksinə, bunu etmək bir növ layihəyə də dəstəkdir. Çöldə 2022-ci ildi, amma gör bizlər nəyi və nələri müzakirə edirik.. Deməli, bu istifadəçi mənim haqda məlum istifadəçinin əsassız açdığı hər kukla müzakirəsində gəlir, bu mövzunu açır (artıq nə əlaqə isə), hələ təzəlikcə də deyir ki, texniki işlərdən də əl çək, görmə. Özü də deyib ki, bunlar mənim subyektiv fikirlərimdir. Mən də cavab olaraq ona demişəm ki, əgər elədirsə, mütləq əməl edilməlidir deyə bir şey yoxdur, narahat olursunuzsa, müzakirə açıb vikicəmiyyətin də fikirlərini öyrənə bilərsiniz. O isə bunu bilmirəm niyə, amma aqressiv qarşıladı. Üstəgəl, məni də iradlara qarşı dözümsüz adlandırır. Məlum istifadəçiyə də heç bu barədə, qaydalara zidd hərəkət etdiyi barədə bu günədək heç bir xəbərdarlıq belə edilməyib, məndən başqa heç kim də bunu etməyib. Bəs ona niyə [[VP:N]] qaydalarının 8-ci bəndinə əsasən blok tətbiq edilmir? Eyni halı bir deyil, iki deyil, dəfələrlə təkrarlayıb. Mən isə həmişə üslubumu qoruyurdum və buna xüsusi diqqət edirdim. Kimsə deyə bilməz ki, mən vaxtilə kiməsə qarşı nəzakətsizliyə yol vermişəm. Mən də təbii olaraq, bu söz-söhbətlərdən o qədər çox sıxıldım ki, bir də son olaraq, məni kiberbullinqdə ittiham edən məlum istifadəçini və onun bütün bu əsassız fikirlərini də dəstəkləməsi, məni ona irad tuturam deyə təftişdə ittiham etməsi, mənimlə əks fikirdə olan istifadəçilərə qarşı aqressiv davrandığımı iddia etməsi, türklər demiş, bu, stəkanı daşıran son damla oldu (sonuncuya sübut istəsəm də, göstərə bilmədi, deməli, bu iddialar da iki-üç quru sözdən irəli getmir), beləcə istəmədən, fərqinə varmadan bildirmiş olduğum fikirlərdə də bu tərzdə ifdələrə yol verilmiş oldu. Mən burda özümü nə hamıdan, nə də kimdənsə ağıllı, üstün saymıram, görmürəm. Belə bir şey yoxdur. Əgər fikirlərimdə istəmədən belə başa düşüləcək və barəmdə bu cür düşünüləcək belə bir hala yol vermişsəm də, üzr istəyirəm, amma belə deyil. Çünki mən heç vaxt belə bir fikirdə olmamışam. Sonda isə fikirlərimi [[Lev Tolstoy|Tolstoy]]un bir statı ilə bitirmək istəyirəm: ''“İnsanlara ən ədalətli şəkildə paylanan nemət ağıldır. Çünki heç kim ‘ağlından şikayətçi’ deyildir.”'' Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:54, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>j0v2caqrkc0jg4wrgsz9eocswxo4few</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570848</id>
      <parentid>6570846</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:00:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dancewithdevil</username>
        <id>136647</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bloklama */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39881" xml:space="preserve">{{/MS}}

&lt;!-- MESAJLARI ALTA ƏLAVƏ EDİN --&gt;

== [[Bank köçürmə günü]] ==

Salam {{PAGENAME}}, bu məqalənin adını Bank Köçürmə Günü etmək lazımdır. Amma adı dəyişdirəndə eyni olduğu üçün xəta verir. Bunu necə həll edə bilərik? [[User: Elonizm|&lt;b style=&quot;color:#1F51FF&quot;&gt;Elonizm&lt;/b&gt;]] 13:12, 7 iyul 2022 (UTC)

:Salam, həll etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:43, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:KU]] ==

Salam həmkar bu qadcetdən istifadə qaydasını zəhmət olmasa deyə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:53, 15 iyul 2022 (UTC)

:Salam. [[X%C3%BCsusi:Nizamlamalar#mw-prefsection-gadgets|Buradan]] aktivləşdirirsiniz, daha sonra daxil olduğunuz kateqoriyalarda solda menyuda alətlər bölməsində &quot;Kateqoriyanın adını dəyiş&quot; ya da normal səhifə addəyişməsi kimi daha çox yerindən daxil olaraq dəyişə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:17, 15 iyul 2022 (UTC)
::Qadceti aktivləşdirirəm lakin məqalələri bir kateqoriyadan digər kateqoriyara daşımaq olmur. Bunun üçün nə etməliyəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:27, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Həmkar, siz, mövcud kateqoriyanın adını dəyişməyi nəzərdə tutursunuz ya məqalələri bir kateqoriyadan başqa kateqoriyalara daşımağı/köçürməyi? Birincini deyirsinizə, qeyd etdiyim formada edin, olacaq. İkinci üçün isə &quot;Katalitik&quot; qadcetindən istifadə edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Çox sağ olun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 15 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:09, 20 iyul 2022 (UTC)
|}

:@{{U|Qraf061}}, fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:26, 20 iyul 2022 (UTC)

== [[User:NarminAliS|NarminAliS]] istifadəçisinin sualı (15:13, 26 iyul 2022) ==

Salamlar.Zəhmət olmasa deyə bilərsiz mən məqaləyə foto necə yerləşdirə bilərəm?Və mənim yayımladığım məqaləni tapa bilmirən.Bir istifadəki bunu vikileşdirdiyini söyledi lakin tam anlamadım --[[İstifadəçi:NarminAliS|NarminAliS]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NarminAliS|müzakirə]]) 15:13, 26 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|NarminAliS}}, salam. Şəkil əlavə etmək üçün gərək o şəkil azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. Tapmaq deyəndə yəqin ki, internet axtarışını nəzərdə tutursunuz. Bu isə günlər sürə bilər, yəni çıxması bir az vaxt ala bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:41, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Salam həmkar. Səhifə addəyişdiriciləri və
Fayl addəyişdicilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır? Məndə olan məlumata görə avtomatik patrullanmır. Lakin [[Vikipediya:Patrullar]] səhifəsində qeyd olunub ki, Səhifə addəyişdiriciləri və Fayl addəyişdiricilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:32, 27 iyul 2022 (UTC)

:Salam, bəli, patrullanır. Mən patrul olan vaxtlar, həmin redaktələri patrullamaq olmurdu. Yəni ki, avtopatrullanırdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:35, 27 iyul 2022 (UTC)
::Avtomatik patrullanırsa patrul qeydlərinə baxdıqda Səhifə addəyişdiricilərinin redaktələrinin digər istifadəçilər tərəfindən patrullandığı görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Ümumi redaktələri təbii ki, yox. Addəyişmə redaktələri avtopatrullanır sadəcə. Lazımi əlavəni səhifəyə etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:21, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Resul1289|Resul1289]] istifadəçisinin sualı (08:41, 28 iyul 2022) ==

Salam. Redaktə edərkən etdiyim səhvlər nədir? {{imzasız|Resul1289|08:41, 28 iyul 2022 (UTC)}}

:@{{U|Resul1289}}, salam. [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə səhifənizdə]] bu barədə faydalı keçidlər yerləşdirmişəm, diqqət yetirin və zəhmət olmasa, redaktələri geri qaytarmayın. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:04, 28 iyul 2022 (UTC)

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki bronze medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 4.368 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Bloklama ==

[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Turkmen&amp;diff=6557360&amp;oldid=6557357 Buradakı] redaktəniz ilə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 4-cü və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 15 günlük məhdudlaşdırılmışdır. İnzibatçılardan ricam odur ki, bu dəfə istifadəçinin bloku vaxtından öncə açılmasın. Hörmətlə ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:00, 1 avqust 2022 (UTC)

:@{{U|Eldarado}}, istədiyinizi edirsiniz. Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz. Yanlış yazmışam ki? Orda qayda pozuntusu hardadır ki? Mən onsuz da sözügedən hüquqsuz fəaliyyətimə davam edə bilmirəm, və heç etmək niyətində də deyiləm. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; çox-çox xahiş edirəm sizlərdən, bu məsələ ilə maraqlanın artıq lütfən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:: Müzakirələrə daha nəzakətli formada qoşula bilərsiz, lakin bunu etmirsiniz. Onu da qeyd edim ki, bu sizin ilk blokunuz deyil. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:18, 1 avqust 2022 (UTC)
::Hörmətli [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] hələ az blok tətbiq edib. Blokun açılmasının və ya azaldırmasının əleyhinəyəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:26, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@{{U|Toghrul R}}, niyə? Mən o redaktəni tam səmimi etmişəm və olanı qeyd etmişəm, artıq niyətim də olmayıb. Hər hansısa qayda pozuntusuna yol verdiyimi də düşünmürəm. Kaş orda da işarələyəndə belə tez fikir bildirərdiniz, təəssüf edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:34, 1 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Vikipediyada səmimiyyət deyilən bir anlayış yoxdur. Niyyəti isə yazıdan başqa bir vasitə ilə ölçmək olmur. Son cümlənizlə hələ də qınamağa da davam edirsiniz. Bir dəfə də qaydanı bilməməklə məni ittiham edib təəssüf etmisiniz. Buna son qoyun, zəhmət olmasa &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::@{{U|Toghrul R}}, lap yaxşı da var. Dediyim kimi redaktədə nəzakətsiz heç nə yoxdur. Oxşar hallara dəfələrlə rast gəlmişəm. Siz əgər onu inzibatçı kimi ittiham olaraq qəbul edib qocunmusunuzsa, mənim edə biləcəyim bir şey yoxdur. O sadəcə bir irad idi və siz hər dəfə istifadəçiyə 2 hüququ birdən verirdiniz. Dedim bəlkə bilmirsiniz ya da səhvən edirsiniz, ola bilər də. Ona görə bloklanmağımı doğru hesab edirsiniz? Müraciətimə baxılmadığı üçün isə bəli, haqlı olaraq təəssüf edirəm. İcma inzibatçıları niyə seçir bəs? Vəzifələri nədir? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:17, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Müraciətinizə baxılmayıbsa, mənim baxmadığım üçün nə mənə, nə də digər inzibatçılara qarşı heç bir halda {{tq|təəssüf edirəm}} ifadəsini işlətmənizi düzgün hesab etmirəm. Digərini isə xatırlatma məqsədli bildirdim. Hər inzibatçının fərqli fəaliyyət istiqaməti var. Bu məsələdə isə Eldarado-nun haqlı şəkildə bloklamasını müdafiə edirəm.
::::::Əgər {{tq|lap yaxşı da var}} kimi nəzakətsiz ifadələri işlətməyə davam etsəniz, nəzakət qaydalarına əsasın blokunuzun müddəti arta bilər. Hörmətlə, &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:31, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|Toghrul R}}, düzgün hesab etməyə bilərsiniz, bu sizin öz şəxsi fikrinizdi. Mən bloku əsassız hesab edirəm. Məncə, inzibatçıların müraciətləri cavablamaları mütləq və əsas vəzifəsidir. Xatırlatmağa nə ehtiyac var ki? Olub, bitib. &quot;də&quot; yazacam, deyəcəksiniz ki, nəzakət qaydalarına ziddir. Necə ki, o sonuncu kəlimənin ilk dəfədir ki, sizdən eşidirəm nəzakət qaydalarına zidd olduğunu. Hansı ki, o cür kəlimələr həmən-həmən hər kəs tərəfindən istifadə edilir və indiyədək də bir problem olduğunu görməmişəm. Nəzakət qaydalarına zidd olmadığını düşünürəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:50, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::Orijinal linkdə qayda pozuntusu yoxdur, amma &quot;Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz&quot; ifadəsində var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 10:45, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::IP blokdan azad olma hüququ ancaq etibarlı və güvənilən istifadəçilərə verilir. Əgər vikicəmiyyət sizin fəaliyyətinizlə bağlı şübhəlidirsə, verilməməsi normaldır və səbrli olmaq lazımdır bu barədə. Müəyyən vaxtdan sonra verilə bilər. Heç TrVikidə də sizə müddətsiz verilməyib, yenidən dəyərləndirmə ilə verilib. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 10:53, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::::@{{U|White Demon}}, dediyiniz kimi vikicəmiyyət 2-3 şəxsdən ibarət deyil. Bir iki nəfər şübhələnir deyə lazımlı hüquq məndən alınmalıdır? Ortada sui-istifadə halı varsa, buyurun, söyləyin. Kukla olmadığını meta dəfələrlə təsdiqləyib. Heç ortada əsas da olmaya-olmaya. Bu hüquq mənə çox lazımdır, verilməməsi üçün əlindən gələni edir, yeni qaydalar qəbul edir və s. Bir də ki, nə səbiri? Qərar çoxdan verilib, istifadəçi səbəbləri əsassız sayır, verilməməsinə dair əsaslı səbəblər göstərmir və müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır. İndi də şəxsi zəmində hesabımı bloklayır. Buna nə ad verə bilərik başqa? Tr vikiyə gəlincə siz heç narahat olmayın, orda o hüquqla təmin edilmişəm və ediləcəm də. Səhvən bloklanmışdım, blok məsələsinə görədir o. Necə olur ki, onlar göstərdiyim səbəbləri əsaslı hesab edir, burda isə istifadəçi öz fikirlərinə əsasən əsassızdır deyir, əsas da göstərmədən. Bir də ki, ordakı fəaliyyətimlə burdakı bir deyil. Güvənilməsəm avtopatrul hüququ verməzdilər, elə deyil mi? Yəni başqa problem yoxdur. @{{U|Solavirum}}, hansı bənd? Məncə, orda da yoxdur. Hazırkı vəziyyətə görə öz fikrimi bildirmişəm. Sizcə, &quot;lap yaxşı da var&quot; bu cümlədə hardasa qeyri-etik nəsə var? @{{U|Toghrul R}}, ona etdiyim iradı ittiham kimi qəbul edərək bloku haqlı sayır və hələ az hesab edir. Bu üzücü haldır. Deyir ki, vikidə səmimiyyət deyilən bir şey yoxdur. Sizcə, özü heç səmimi davranmırmı? Siz nə düşünürsünüz? Bəs yaxşı, təəssüflənmək nə vaxtdan qadağan olub? Əlavə olaraq iddia edir ki, nəzakət qaydalarına ziddir belə cümlələr. Ancaq hamı işlədir, problem olmur, mən işlədən də zidd olur? Bloklanma səbəbim kimi göstərilən redaktədəki kimi cümlələrdən də istifadə edən çox istifadəçi var, indiyədək bunun üstündə kiminsə bloklandığını da görməmişəm. İddia edilən bəndlər orda qətiyyən pozulmayıb. Bu isə mənə qarşı sadəcə qərəz, aqressiya və alətlərdən sui-istifadənin göstəricisidir, bundan irəli getmir. Bunu da açıq şəkildə dilə gətirmişəm. Bloklanma səbəbim əsassızdır. Məni artıq dəfələrlə əsassız yerə ittiham edən şəxsi niyə 8-ci bəndə əsasən bloklamırsınız @{{U|Eldarado}}? Məni isə hər dəfəsində nəzakətsizlikdə və tərəf tutmaqda ittiham edirsiniz. Sizinki nədir bəs? Etdikləriniz sizə normal gələ bilər, amma deyil. Müzakirələrdə normal şəkildə iştirak etdiyimi düşünürəm. Sonda isə xahiş edirəm ki, bu barədə məsələnin həlli üçün [[VP:İMZ]]-də müzakirə açasınız. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 1 avqust 2022 (UTC)
: Salam, blok səbəbi əsaslandırırlıb. Qərarın yanlış olduğunu düşünən inzibatçılar varsa mövzuya münasibət bildirə bilərlər. Sizin qaydanı pozduğunuza şahid olduğum üçün blokladım. Digərləri mənim gözümdən qaça bilər normal olaraq. Bu cür hallar baş verdikdə inzibatçılara müraciət olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, durmadan hər rəyinizdə qaydaları pozursunuz. Normal olaraq əksər istifadəçilər ona qarşı tətbiq olunan bloklar zamanı inzibatçının alətlərdən sui-istifadə etdiyini düşünürlər. Çox yaxşı olar ki, bu cür fəaliyyətdən çəkinəsiniz. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:38, 2 avqust 2022 (UTC)
::@{{U|Eldarado}}, ədalətliliyinizə heyran qalmamaq mümkün deyil də. Sizdə mənə qarşı qərəz var. İndi səbəbini də deyəcəm. Bir müddət öncə Samral məni təhqir [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət/Arxiv 2022#Bezdirici dəvət teqləri və dəvətnamələr|edir]]. Bloklayan olmur, @{{U|Solavirum}} və @{{U|Araz Yaquboglu}} bəylər tərəfindən istifadəçiyə xəbərdarlıq edilir sadəcə. Siz isə sadəcə fikir bildirməklə kifayətlənirsiniz. Sizin bloklama üsulunuza əsasən də daha uzunmüddətli ya da müddətsiz bloklamaq tətbiq etmək lazım idi, yəni o zaman. Ən son hörmətli @{{U|Eminn}} bəy müdaxilə edir və blok tətbiq edir. Oda sadəcə 48 saat. Mənim isə adicə bir cümləmi öz fikrinizlə nəzakətsizlik sayırsınız və 15 gün bloklayırsınız. Bir də xahiş edirsiniz ki, blok açılmasın. Qərəz və alətlərdən sui-istifadə deyil də nədir bu, hə? Birincisi, qeyd edim ki, ortada blok tətbiq edəcək qayda pozuntusu yoxdur, Solavirum-da bildirib, ikincisi də ki, verəcəyiniz cavaba əsasən deyim ki, köhnə bloklar falan olması müddəti uzun etməyə heç bir əsas vermir. Samralın blokları yoxdur guya? Oho, məndən də çox. Bir də ki, mənim bu hesabda əsas fəaliyyətim keçən ildən başlayıb və sadəcə 3 blok var (2-si 15 günlük, əsassız olaraq siz tərəfdən), o qədər. Digər bloklar illər əvvəlindir. Yəni ki, ədalətsizlik var və niyəsə də hər kəs susur. Təəssüf yenə də. Məsələyə 3-cü tərəf inzibatçı ya da digər inzibatçılar baxmalıdırlar. Oda ki, inanmıram, çətin. Hörmətli @{{U|White Demon}}, sizcə, blok doğrudurmu? Müzakirə edib-etməməyi artıq hörmətli inzibatçıların üzərinə buraxıram, mən susuram sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:39, 2 avqust 2022 (UTC)
::: Mənim üçün heç bir istifadəçi arasında fərq yoxdur ki, qərəz göstərim. İlk istifadəçisiniz ki, alınan qərara şiddətli şəkildə qarşı çıxırsınız. Buradakı hər rəyinizdə də Nəzakət qaydalarını yenidən pozur, xəbərdarlıqları isə nəzərə almırsınız. Buna davam etsəniz uzun müddətli blokunuz üçün müzakirə başlatmalı olacağam. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:54, 2 avqust 2022 (UTC)
::::@{{U|Eldarado}}, başa düşmədim, indi bloku əsassız hesab edirəmsə, etiraz etməməliyəm? Etiraz etmək suçdurmu? Yaxşı, fərz edək ki, dediyiniz kimidir, bəs onda niyə &quot;qələt&quot; sözünə gördüyünüz halda, müdaxilə edib, blok tətbiq etməmisiniz, lakin mənim 2 cümləmi öz fikirlərinizə əsasən nəzakətsiz hesab etmiş və yerindəcə müdaxilə edərək, blok tətbiq edirsiniz. Belə olduğu halda, mövqeyiniz nə qədər qərəzsiz ola bilər? Davamlı olaraq, məni qaydaları pozmaqda ittiham edirsiniz, indi harda qaydaları pozduğumu düşünürsünüz? Cavab verin, zəhmət olmasa. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:47, 5 avqust 2022 (UTC)
:::::Samrala &quot;qələt&quot; sözünə görə sadəcə xəbərdarlıq edildiyi halda, mənə qarşı isə 2 adi cümləyə görə əsassız olaraq 15 gün blok tətbiq olunur, yuxarıda inzibatçılardan biri də qeyd edib ki, cümlələrdə heç bir nəzakətsizlik yoxdur. İstifadəçi bu barədə sualıma hələ də cavab vermir. Xahiş edirəm blokun açılması istiqamətində müzakirə başladasınız. {{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:58, 6 avqust 2022 (UTC)
::::::Düşünürəm ki, istifadəçinin bloku açılmalıdır, belə baxanda ciddi qayda pozuntusuna yol verməyib. Amma son müzakirələrdə istifadəçilərə qarşı bir az aqressiv davrandığı doğrudur. Xüsusilə, bu İBAO məsələsinə görə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:03, 6 avqust 2022 (UTC)
:::::::+. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:09, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|White Demon}}, salam. Konkret olaraq kimlərə qarşı? Mən elə düşünmürəm, amma bəlkə də istəmədən olub. Ya da kənardan elə görünüb. İBAO məsələsi deyil də, ümumiyyətlə, son vaxtlar mən bir neçə istifadəçi var ki, bilmirəm niyə, amma onlarda mənə qarşı qərəz olduğunu düşünürəm. İBAO məsələsində isə mən haqlıyam, hüququn mənə nə üçün verilmədiyi barədə hələ də məntiqli bir səbəb ya da arqument gətirilməyib ki, deyəsən ki, hə, buna görə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:15, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::Hörmətli {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Eminn}}, {{U|Sortilegus}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Turkmen}}, sizləri də mövzuya etinasız yanaşmayaraq, obyektiv, müstəqil və tərəfsiz bir şəkildə məsələ barəsində öz fikirlərinizi bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:30, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Hörmətli {{U|Qraf061}}, salam. Blokdayam deyə sizə indilik sadəcə buradan cavab yaza biləcəm. Heç təşəkkür düyməsini də istifadə edə bilmirəm ki, təşəkkür edəsən. :) Anlayıram, problem deyil, insanlıq halıdır, məndə də dəfələrlə olub. Başlıq açmağa gərək yox idi, düzəliş izahına &quot;xəta&quot; yazsanız ya da sadəcə geri almanız da yetərli idi. Yanlışlıqla olduğunu bilirəm. Fəaliyyətinizi təqdir edirəm. Uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:42, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Anlayışınız üçün təşəkkür edirəm və ümid edirəm ki sizin fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq tez bir zamanda blokdan azad olunacaqsiz  və hüququnuz bərpa olunacaq bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Təşəkkür edirəm, ümid edək. :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 7 avqust 2022 (UTC)
:Bu kiçik mövzu bu qədər uzadılmalı, inzibatçıların ortaq qərarı ilə qısa müddətdə həll edilməli idi. İndi nəticə olaraqtəflərdən biri &quot;qərəzli&quot;, digəri isə &quot;aqressiv&quot; adlandırlır. Daha əvvəl də qeyd etmişdim, istifadəçi aktiv istifadəçi idi və qısa müddətdə ard-arda haqqında o qədər müzakirələr açıldı və sübhələr yarandı ki, hal-hazırda fəaliyyətini davam etdirmək üçün sanki mübarizə aparır. İnzibatçıları ortaq qərar üçün [[VP:İMZ]]-ə, {{u|dancewithdevil}}, sizi isə inzibatçıları bir daha tag etməməyə çağırıram. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:13, 8 avqust 2022 (UTC)
::Salam. Əvvala fikirlərim başqa cürə başa düşülməsin, mən məsələ barəsində, son olanlara dayanaraq, öz gəldiyim nəticəni qeyd edirəm. Hər sözüm başqa bir cürə başa düşülür, hər cümləm istənilən formada yozulur axı, müəyyən şəxslər tərəfindən. Məsələnin bu qədər uzadılmasının və həll edilməməsinin ən başlıca səbəbi inzibatçıların məsələyə və işinə laqeyd yanaşmaları oldu. Dəfələrlə işərələməyimə baxmayaraq, sadəcə 2-3 inzibatçı fikirlərini bildirdi. Digərləri isə tək bir cümlə belə etmədilər. Amma statusun alınması məsələsində ən aktivindən ən passivinə qədər hər biri iştirak etdi və qarşı çıxdı (böyük bir hissəsi). Bu şəxslər niyə inzibatçıdırlar axı? İnzibatçılıq blok tətbiq edib, məqalə silmək ya da səhifə mühafizə etməkdən mi ibarətdir? Bu isə sadəcə təəssüf hissi doğurur. Onu da qeyd edim ki, bu yaxında müraciət edərək tr vikidə sözügedən statusu [[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu#IP engelleme muafı isteği|aldım]], özü də müddətsiz. @{{U|White Demon}}, buyurun, siz də bu barədə soruşmuşdunuz. Çox güman ki, burda bu hüquq olmadan əvvəlki kimi aktiv, rahat, səmərəli və istədiyim kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəyəm, bəlkə də tamamilə heç. Görünən odur ki, bu, müəyyən istifadəçilərdən başqa kiməsə maraqlı deyil. Buna isə sadəcə üzülürəm. Yəni ki, o şəxslər də artıq sevinə bilərlər. @{{U|Sura Shukurlu}}, sizdən məsələni həlli üçün [[VP:İMZ]]-ə daşımağınızı xahiş edirəm. Çünki siz etməsəniz, bunu edən və baxan olmayacaq. Yaxşı ya da pis, son bir ümid.. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:52, 8 avqust 2022 (UTC)

== Bloklama 2 == 
Dəfələrlə xəbərdarlıqların olunmasına baxmayaraq qaydaları pozmağa davam edirsiz. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lara_m%C3%BCraci%C9%99t&amp;diff=6557346&amp;oldid=6554993 Buradakı] redaktənizdə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 1-ci, 3-cü, 4-dü, 5-ci, 6-cı və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 2 aylıq məhdudlaşdırılmışdır. Ümid edirəm ki, blok müddətiniz bitdikdən sonra fəaliyyətinizə qaydaları pozmadan davam etdirəcəksiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:50, 8 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin. Mən sizin bu qərarınızla razı deyiləm kiçik qayda pozuntusu üçün 2-aylıq blokun tərtib edilməsi fikrimcə hər hansı istifadəçi üçün ruhdan düşmə və fəaliyyətin dayandırma ilə nəticələnə bilər. Ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Tərif kimi başa düşülməsin ancaq Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] uzun müddətdir ki Azvikidə fəaliyyət göstərir və faydalı töhvələri ilə fərqlənir aylıq redaktə sayında belə bir neçə dəfə ön sıralarda olub. Yekun olaraq belə başa düşdüm ki mənim də internetimdə hər hansı bir problem yaranarsa və fəaliyyətimə mane olarsa VPN istifadə etməyə zərurət yaranarsa  bu zaman İP blokundan azad olmaq üçün müraciət edərəmsə o zaman hüququ almaq əvəzinə blok olunacam?  Məncə bu tətbiq olunan qərar düzgün deyil.(bu mənim azad fikrimdir heç bir nəzakət qaydasını pozmuram) və sonda istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın blok müddəti azaldılsın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:05, 8 avqust 2022 (UTC)
:Salam həmkar, @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən sizin qərarnızla razı deyiləm. Kiçik qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini dügün qərar hesab etmirəm. Özüdə @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] kimi fəal bir istifadəçiyə bu qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini. Onu da qeyd edim ki, bu blok istifadəçinin ruhdan düşmə və fəaliyyətini dayandırması ilə nəticələnə bilər. Bloku tətbiq edərkən ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Fikrlərim tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:10, 8 avqust 2022 (UTC)
::Dancewithdevil-ə 2 aylıq blokun tədbiq olunmasını, üstəlik email göndərə bilməsinin məhdudlaşdırılmasını düzgün hesab etmirəm. İstifadəçi 2 aylıq bloka layiq olacaq qayda pozuntusuna yol verilməyib və ona tətbiq olunan bu blok müddəti çox uzundur. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 8 avqust 2022 (UTC)
::: Salam {{u|White Demon}}, istifadəçinin müzakirə səhifəsi həmişə açıq qalıb, istədiyi zaman fikirlərini buraya qeyd edə bilər. E-mail yollaması default seçim olaraq qalmışdı deyə dəyməmişəm. Yəni xüsusi alınmış bir qərar deyil, istifadəçi istəsə aça bilərəm. Blok müddəti isə eyni qayda dəfələrlə pozulduğu üçün tətbiq olunub. Lakin etirazı olan inzibatçı varsa təbii ki, bunu [[Vikipediya:İnzibatçı müzakirəsi|İnzibatçı müzakirəsi]]ndə müzakirəyə çıxara bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:50, 9 avqust 2022 (UTC)
:::: Salam {{u|Qraf061}}, siz həqiqətən də istifadəçinin &quot;ip blokundan azad olma&quot; hüququna müraciət etdiyi üçün bloklandığnı düşünürsüz? Yoxsa vikicəmiyyəti ələ salırsız? Əgər həqiqətən də belə düşünürsünüzsə istifadəçinin son 15 gündə fərqli müzakirə səhifələrinə qeyd etdiyi yazıların hamısını oxuduqdan sonra buraya fikir bildirin zəhmət olmasa. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:59, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən bütün səhifələrdə olan müzakirələrə nəzər yetirmişəm bu blok olunmalar istifadəçinin  İp blokundan azad olunma üçün müraciətindən sonra yaranan ümumi müzakirələrdən sonra baş verdi (demək istədiyim odur ki bir istifadəçi həqiqətən fəaliyyətində çətinlik yaranırsa və hüquqa ehtiyac duyursa nə üçün verilməsin ki ?) Heç bir ələsalmadan söhbət belə gedə bilməz burada fikir yazmazdan əvvəl bütün müzakirələrdə gedən söhbətlərə tək-tək nəzər yetirmişəm və belə qənaətə gəlmişəm ki bir istifadəçi İp blokundan azad olmaq üçün müraciət edir. Və müraciəti əsasız hesab edilir və bundan sonra yarananr müzakirələr və sonu bloklanma ilə nəticələnir. Yaxşı onda Bloklanma məsələsi necə oldu yarandı ən əvvəl nə üçün başladı bu Bloklanma ? Və ikinci olaraq onu da demək istərdim ki kiçik bir qayda pozuntusu üçün 2-ayliq blok tətib etmək nə qədər düzgündür?   Hər kiçik qayda pozuntusu olduqda (bəli kiçik qayda pozuntusudur kimisə təhqir etməyin və yaxud vandalizmə yol verməyib) uzun müddətli blok olunsa o zaman AzVikidə istifadəçi qalacaqmı? Mənim bu müzakirəyə qoşulmagımın başlıca səbəbi @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] blok olunma müddəti azaldılmasıdır və sizdən istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın və qərarın yenidən verilməsidir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:32, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::{{u|Qraf061}}, istifadəçi qayda pozubsa bu önəmli deyil ki, hansı mövzu ilə bağlı müzakirədə olub. Hüquqla bağlı müraciət ayrı mövzudur. Onlara inzibatçılar özləri qərar verməlidirlər müzakirə əsasında deyil. Blokla bağlı isə bəli eyni qaydaları təkrarən pozursa istifadəçi bu kiçik qada pozuntusu olsa belə müddət böyüyür. Misal üçün istifadəçi bir daha nəzakət qaydalarını pozarsa bu zaman qaydalara uyğun daha da uzun müddətə blok təyin olunmalıdır. Başqa qaranlıq qalan məqam varsa buyurun cavablandırım suallarınızı. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:53, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Salam bloku haqlı hesab edirəm,'' &quot;aranı qatdı, robot zadıq bəyəm, dava zad axtaran, bir dəfə dediz bildik, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz?,  sizinlə necə danışmalıyıq ki, bir də mənə emosional deyirlərmiş, dirəşməyi seçirlər&quot;'' tipli ifadələr vikipediya ifadələri deyil. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  10:30, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Hamıya salam. Blok 1 həftəyə endirilsə də, nəticə də 15 gün bloklanmış oldum. Doğru hesab etməsəm də, artıq etiraz edən deyiləm. Fəaliyyətim dövründə, istər müzakirələr olsun, istərsə də digər başqa məsələlər, istifadəçilərlə hər zaman [[VP:N]] və digər müvafiq qaydaları rəhbər tutaraq ünsiyyət qurmuşam. Keçmişdə bir dəfə istəmədən bir şey olub, istifadəçilərdən biri də buna görə məni hər dəfə dəfələrlə tərəfli olmaqda və bu son məsələyə görə isə davamlı olaraq nəzakət qaydalarını pozmaqda ittiham edir. Tr Vikidə burdakı kimi aktiv fəaliyyətim olmasına baxmayaraq, elə ilk müraciətdəcə əsaslı səbəblərimi təqdim edərək, sözügedən hüquq barədə müraciətimə baxılmış, müsbət qiymətləndirilmiş və nəticə də hüquqla təmin edilmişəm. ([[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|baxınız]].) Burda isə əvvəllər də uzunmüddətli problemsiz bir şəkildə bu hüququ daşımağıma baxmayaraq, bilmirəm, nə şübhədir, nə əsasdır, buna baxmayaraq, bir neçə istifadəçi tərəfindən bu hüquq mənə mütləq şəkildə lazım olduğu halda, göstərdiyim əsaslar da göz ardı edilərək, əsassız hesab edilir, amma bu hüquq mənə verilmədi, hələ də verilmir. Sanki mən nəsə sui-istifadə ya da başqa çirkli bir işlərlə məşğul olurammış kimi. Bu rəftarı mənə vurmağınız həddən artıq çox pis oldu. Mən də buna təbii ki, küsmədim, haqlı olaraq isyan etdim. Düz və lazım olanı etdiyimi də düşünürəm. Bir qədər həvəsdən düşsəm də, mən hələ də mövcud mövqeyimdeyəm, amma deyəsən nəticə verən deyil. O cümlələrə, danışma tərzinə gəlincə, açıq deyəcəm, hə, müəyyən qədər haqlı ola bilərsiniz. Amma onun müsəbbibi olan istifadəçiyə niyə xəbərdarlıq edilmədi və edilmir də? Nə mövzuda? Deyim də. Deməli, bu istifadəçi keçən ildən bəri mənə hər fürsətdə dəfələrlə arxivləşdirmə işləri ilə bağlı etirazını bildirməyə başladı (indiyədək heç kəs mənə bu mövzuda heç bir etiraz etməyib, hətta heç bir problem olmadığını söyləyib, bu məsələdə məni dəstəkləyənlər belə olub), bilmirəm, məqsədyönlüdür ya deyil, bunu özü bilər. İndi özü də inanır və buna da irad deyir, tənqid deyir, hər nə deyir onu da özü bilər. Amma məncə, qaydalar buna əngəl törətmirsə və də heç bir qayda pozuntusu halı da yoxdursa, niyə də yox? Digər vikilərdə də bu praktika var. Bizdə harda yazılıb ki, olmaz!? Bu axı ona nə problem yaradır ki, mən hələ də bunu anlamış deyiləm. Əksinə, bunu etmək bir növ layihəyə də dəstəkdir. Çöldə 2022-ci ildir, amma gör bizlər nəyi və nələri müzakirə edirik.. Deməli, bu istifadəçi mənim haqda məlum istifadəçinin əsassız açdığı hər kukla müzakirəsində gəlir, bu mövzunu açır (artıq nə əlaqə isə), hələ təzəlikcə də deyir ki, texniki işlərdən də əl çək, görmə. Özü də deyib ki, bunlar mənim subyektiv fikirlərimdir. Mən də cavab olaraq ona demişəm ki, əgər elədirsə, mütləq əməl edilməlidir deyə bir şey yoxdur, narahat olursunuzsa, müzakirə açıb vikicəmiyyətin də fikirlərini öyrənə bilərsiniz. O isə bunu bilmirəm niyə, amma aqressiv qarşıladı. Üstəgəl, məni də iradlara qarşı dözümsüz adlandırır. Məlum istifadəçiyə də heç bu barədə, qaydalara zidd hərəkət etdiyi barədə bu günədək heç bir xəbərdarlıq belə edilməyib, məndən başqa heç kim də bunu etməyib. Bəs ona niyə [[VP:N]] qaydalarının 8-ci bəndinə əsasən blok tətbiq edilmir? Eyni halı bir deyil, iki deyil, dəfələrlə təkrarlayıb. Mən isə həmişə üslubumu qoruyurdum və buna xüsusi diqqət edirdim. Kimsə deyə bilməz ki, mən vaxtilə kiməsə qarşı nəzakətsizliyə yol vermişəm. Mən də təbii olaraq, bu söz-söhbətlərdən o qədər çox sıxıldım ki, bir də son olaraq, məni kiberbullinqdə ittiham edən məlum istifadəçini və onun bütün bu əsassız fikirlərini də dəstəkləməsi, məni ona irad tuturam deyə təftişdə ittiham etməsi, mənimlə əks fikirdə olan istifadəçilərə qarşı aqressiv davrandığımı iddia etməsi, türklər demiş, bu, stəkanı daşıran son damla oldu (sonuncuya sübut istəsəm də, göstərə bilmədi, deməli, bu iddialar da iki-üç quru sözdən irəli getmir), beləcə istəmədən, fərqinə varmadan bildirmiş olduğum fikirlərdə də bu tərzdə ifdələrə yol verilmiş oldu. Mən burda özümü nə hamıdan, nə də kimdənsə ağıllı, üstün saymıram, görmürəm. Belə bir şey yoxdur. Əgər fikirlərimdə istəmədən belə başa düşüləcək və barəmdə bu cür düşünüləcək belə bir hala yol vermişsəm də, üzr istəyirəm, amma belə deyil. Çünki mən heç vaxt belə bir fikirdə olmamışam. Sonda isə fikirlərimi [[Lev Tolstoy|Tolstoy]]un bir statı ilə bitirmək istəyirəm: ''“İnsanlara ən ədalətli şəkildə paylanan nemət ağıldır. Çünki heç kim ‘ağlından şikayətçi’ deyildir.”'' Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:54, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>o5g96vzhsp0no8ixxryw8cgb94yx65e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570850</id>
      <parentid>6570848</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:01:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dancewithdevil</username>
        <id>136647</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bloklama */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39902" xml:space="preserve">{{/MS}}

&lt;!-- MESAJLARI ALTA ƏLAVƏ EDİN --&gt;

== [[Bank köçürmə günü]] ==

Salam {{PAGENAME}}, bu məqalənin adını Bank Köçürmə Günü etmək lazımdır. Amma adı dəyişdirəndə eyni olduğu üçün xəta verir. Bunu necə həll edə bilərik? [[User: Elonizm|&lt;b style=&quot;color:#1F51FF&quot;&gt;Elonizm&lt;/b&gt;]] 13:12, 7 iyul 2022 (UTC)

:Salam, həll etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:43, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:KU]] ==

Salam həmkar bu qadcetdən istifadə qaydasını zəhmət olmasa deyə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:53, 15 iyul 2022 (UTC)

:Salam. [[X%C3%BCsusi:Nizamlamalar#mw-prefsection-gadgets|Buradan]] aktivləşdirirsiniz, daha sonra daxil olduğunuz kateqoriyalarda solda menyuda alətlər bölməsində &quot;Kateqoriyanın adını dəyiş&quot; ya da normal səhifə addəyişməsi kimi daha çox yerindən daxil olaraq dəyişə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:17, 15 iyul 2022 (UTC)
::Qadceti aktivləşdirirəm lakin məqalələri bir kateqoriyadan digər kateqoriyara daşımaq olmur. Bunun üçün nə etməliyəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:27, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Həmkar, siz, mövcud kateqoriyanın adını dəyişməyi nəzərdə tutursunuz ya məqalələri bir kateqoriyadan başqa kateqoriyalara daşımağı/köçürməyi? Birincini deyirsinizə, qeyd etdiyim formada edin, olacaq. İkinci üçün isə &quot;Katalitik&quot; qadcetindən istifadə edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Çox sağ olun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 15 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:09, 20 iyul 2022 (UTC)
|}

:@{{U|Qraf061}}, fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:26, 20 iyul 2022 (UTC)

== [[User:NarminAliS|NarminAliS]] istifadəçisinin sualı (15:13, 26 iyul 2022) ==

Salamlar.Zəhmət olmasa deyə bilərsiz mən məqaləyə foto necə yerləşdirə bilərəm?Və mənim yayımladığım məqaləni tapa bilmirən.Bir istifadəki bunu vikileşdirdiyini söyledi lakin tam anlamadım --[[İstifadəçi:NarminAliS|NarminAliS]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NarminAliS|müzakirə]]) 15:13, 26 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|NarminAliS}}, salam. Şəkil əlavə etmək üçün gərək o şəkil azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. Tapmaq deyəndə yəqin ki, internet axtarışını nəzərdə tutursunuz. Bu isə günlər sürə bilər, yəni çıxması bir az vaxt ala bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:41, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Salam həmkar. Səhifə addəyişdiriciləri və
Fayl addəyişdicilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır? Məndə olan məlumata görə avtomatik patrullanmır. Lakin [[Vikipediya:Patrullar]] səhifəsində qeyd olunub ki, Səhifə addəyişdiriciləri və Fayl addəyişdiricilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:32, 27 iyul 2022 (UTC)

:Salam, bəli, patrullanır. Mən patrul olan vaxtlar, həmin redaktələri patrullamaq olmurdu. Yəni ki, avtopatrullanırdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:35, 27 iyul 2022 (UTC)
::Avtomatik patrullanırsa patrul qeydlərinə baxdıqda Səhifə addəyişdiricilərinin redaktələrinin digər istifadəçilər tərəfindən patrullandığı görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Ümumi redaktələri təbii ki, yox. Addəyişmə redaktələri avtopatrullanır sadəcə. Lazımi əlavəni səhifəyə etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:21, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Resul1289|Resul1289]] istifadəçisinin sualı (08:41, 28 iyul 2022) ==

Salam. Redaktə edərkən etdiyim səhvlər nədir? {{imzasız|Resul1289|08:41, 28 iyul 2022 (UTC)}}

:@{{U|Resul1289}}, salam. [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə səhifənizdə]] bu barədə faydalı keçidlər yerləşdirmişəm, diqqət yetirin və zəhmət olmasa, redaktələri geri qaytarmayın. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:04, 28 iyul 2022 (UTC)

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki bronze medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 4.368 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Bloklama ==

[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Turkmen&amp;diff=6557360&amp;oldid=6557357 Buradakı] redaktəniz ilə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 4-cü və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 15 günlük məhdudlaşdırılmışdır. İnzibatçılardan ricam odur ki, bu dəfə istifadəçinin bloku vaxtından öncə açılmasın. Hörmətlə ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:00, 1 avqust 2022 (UTC)

:@{{U|Eldarado}}, istədiyinizi edirsiniz. Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz. Yanlış yazmışam ki? Orda qayda pozuntusu hardadır ki? Mən onsuz da sözügedən hüquqsuz fəaliyyətimə davam edə bilmirəm, və heç etmək niyətində də deyiləm. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; çox-çox xahiş edirəm sizlərdən, bu məsələ ilə maraqlanın artıq lütfən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:: Müzakirələrə daha nəzakətli formada qoşula bilərsiz, lakin bunu etmirsiniz. Onu da qeyd edim ki, bu sizin ilk blokunuz deyil. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:18, 1 avqust 2022 (UTC)
::Hörmətli [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] hələ az blok tətbiq edib. Blokun açılmasının və ya azaldırmasının əleyhinəyəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:26, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@{{U|Toghrul R}}, niyə? Mən o redaktəni tam səmimi etmişəm və olanı qeyd etmişəm, artıq niyətim də olmayıb. Hər hansısa qayda pozuntusuna yol verdiyimi də düşünmürəm. Kaş orda da işarələyəndə belə tez fikir bildirərdiniz, təəssüf edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:34, 1 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Vikipediyada səmimiyyət deyilən bir anlayış yoxdur. Niyyəti isə yazıdan başqa bir vasitə ilə ölçmək olmur. Son cümlənizlə hələ də qınamağa da davam edirsiniz. Bir dəfə də qaydanı bilməməklə məni ittiham edib təəssüf etmisiniz. Buna son qoyun, zəhmət olmasa &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::@{{U|Toghrul R}}, lap yaxşı da var. Dediyim kimi redaktədə nəzakətsiz heç nə yoxdur. Oxşar hallara dəfələrlə rast gəlmişəm. Siz əgər onu inzibatçı kimi ittiham olaraq qəbul edib qocunmusunuzsa, mənim edə biləcəyim bir şey yoxdur. O sadəcə bir irad idi və siz hər dəfə istifadəçiyə 2 hüququ birdən verirdiniz. Dedim bəlkə bilmirsiniz ya da səhvən edirsiniz, ola bilər də. Ona görə bloklanmağımı doğru hesab edirsiniz? Müraciətimə baxılmadığı üçün isə bəli, haqlı olaraq təəssüf edirəm. İcma inzibatçıları niyə seçir bəs? Vəzifələri nədir? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:17, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Müraciətinizə baxılmayıbsa, mənim baxmadığım üçün nə mənə, nə də digər inzibatçılara qarşı heç bir halda {{tq|təəssüf edirəm}} ifadəsini işlətmənizi düzgün hesab etmirəm. Digərini isə xatırlatma məqsədli bildirdim. Hər inzibatçının fərqli fəaliyyət istiqaməti var. Bu məsələdə isə Eldarado-nun haqlı şəkildə bloklamasını müdafiə edirəm.
::::::Əgər {{tq|lap yaxşı da var}} kimi nəzakətsiz ifadələri işlətməyə davam etsəniz, nəzakət qaydalarına əsasın blokunuzun müddəti arta bilər. Hörmətlə, &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:31, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|Toghrul R}}, düzgün hesab etməyə bilərsiniz, bu sizin öz şəxsi fikrinizdi. Mən bloku əsassız hesab edirəm. Məncə, inzibatçıların müraciətləri cavablamaları mütləq və əsas vəzifəsidir. Xatırlatmağa nə ehtiyac var ki? Olub, bitib. &quot;də&quot; yazacam, deyəcəksiniz ki, nəzakət qaydalarına ziddir. Necə ki, o sonuncu kəlimənin ilk dəfədir ki, sizdən eşidirəm nəzakət qaydalarına zidd olduğunu. Hansı ki, o cür kəlimələr həmən-həmən hər kəs tərəfindən istifadə edilir və indiyədək də bir problem olduğunu görməmişəm. Nəzakət qaydalarına zidd olmadığını düşünürəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:50, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::Orijinal linkdə qayda pozuntusu yoxdur, amma &quot;Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz&quot; ifadəsində var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 10:45, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::IP blokdan azad olma hüququ ancaq etibarlı və güvənilən istifadəçilərə verilir. Əgər vikicəmiyyət sizin fəaliyyətinizlə bağlı şübhəlidirsə, verilməməsi normaldır və səbrli olmaq lazımdır bu barədə. Müəyyən vaxtdan sonra verilə bilər. Heç TrVikidə də sizə müddətsiz verilməyib, yenidən dəyərləndirmə ilə verilib. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 10:53, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::::@{{U|White Demon}}, dediyiniz kimi vikicəmiyyət 2-3 şəxsdən ibarət deyil. Bir iki nəfər şübhələnir deyə lazımlı hüquq məndən alınmalıdır? Ortada sui-istifadə halı varsa, buyurun, söyləyin. Kukla olmadığını meta dəfələrlə təsdiqləyib. Heç ortada əsas da olmaya-olmaya. Bu hüquq mənə çox lazımdır, verilməməsi üçün əlindən gələni edir, yeni qaydalar qəbul edir və s. Bir də ki, nə səbiri? Qərar çoxdan verilib, istifadəçi səbəbləri əsassız sayır, verilməməsinə dair əsaslı səbəblər göstərmir və müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır. İndi də şəxsi zəmində hesabımı bloklayır. Buna nə ad verə bilərik başqa? Tr vikiyə gəlincə siz heç narahat olmayın, orda o hüquqla təmin edilmişəm və ediləcəm də. Səhvən bloklanmışdım, blok məsələsinə görədir o. Necə olur ki, onlar göstərdiyim səbəbləri əsaslı hesab edir, burda isə istifadəçi öz fikirlərinə əsasən əsassızdır deyir, əsas da göstərmədən. Bir də ki, ordakı fəaliyyətimlə burdakı bir deyil. Güvənilməsəm avtopatrul hüququ verməzdilər, elə deyil mi? Yəni başqa problem yoxdur. @{{U|Solavirum}}, hansı bənd? Məncə, orda da yoxdur. Hazırkı vəziyyətə görə öz fikrimi bildirmişəm. Sizcə, &quot;lap yaxşı da var&quot; bu cümlədə hardasa qeyri-etik nəsə var? @{{U|Toghrul R}}, ona etdiyim iradı ittiham kimi qəbul edərək bloku haqlı sayır və hələ az hesab edir. Bu üzücü haldır. Deyir ki, vikidə səmimiyyət deyilən bir şey yoxdur. Sizcə, özü heç səmimi davranmırmı? Siz nə düşünürsünüz? Bəs yaxşı, təəssüflənmək nə vaxtdan qadağan olub? Əlavə olaraq iddia edir ki, nəzakət qaydalarına ziddir belə cümlələr. Ancaq hamı işlədir, problem olmur, mən işlədən də zidd olur? Bloklanma səbəbim kimi göstərilən redaktədəki kimi cümlələrdən də istifadə edən çox istifadəçi var, indiyədək bunun üstündə kiminsə bloklandığını da görməmişəm. İddia edilən bəndlər orda qətiyyən pozulmayıb. Bu isə mənə qarşı sadəcə qərəz, aqressiya və alətlərdən sui-istifadənin göstəricisidir, bundan irəli getmir. Bunu da açıq şəkildə dilə gətirmişəm. Bloklanma səbəbim əsassızdır. Məni artıq dəfələrlə əsassız yerə ittiham edən şəxsi niyə 8-ci bəndə əsasən bloklamırsınız @{{U|Eldarado}}? Məni isə hər dəfəsində nəzakətsizlikdə və tərəf tutmaqda ittiham edirsiniz. Sizinki nədir bəs? Etdikləriniz sizə normal gələ bilər, amma deyil. Müzakirələrdə normal şəkildə iştirak etdiyimi düşünürəm. Sonda isə xahiş edirəm ki, bu barədə məsələnin həlli üçün [[VP:İMZ]]-də müzakirə açasınız. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 1 avqust 2022 (UTC)
: Salam, blok səbəbi əsaslandırırlıb. Qərarın yanlış olduğunu düşünən inzibatçılar varsa mövzuya münasibət bildirə bilərlər. Sizin qaydanı pozduğunuza şahid olduğum üçün blokladım. Digərləri mənim gözümdən qaça bilər normal olaraq. Bu cür hallar baş verdikdə inzibatçılara müraciət olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, durmadan hər rəyinizdə qaydaları pozursunuz. Normal olaraq əksər istifadəçilər ona qarşı tətbiq olunan bloklar zamanı inzibatçının alətlərdən sui-istifadə etdiyini düşünürlər. Çox yaxşı olar ki, bu cür fəaliyyətdən çəkinəsiniz. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:38, 2 avqust 2022 (UTC)
::@{{U|Eldarado}}, ədalətliliyinizə heyran qalmamaq mümkün deyil də. Sizdə mənə qarşı qərəz var. İndi səbəbini də deyəcəm. Bir müddət öncə Samral məni təhqir [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət/Arxiv 2022#Bezdirici dəvət teqləri və dəvətnamələr|edir]]. Bloklayan olmur, @{{U|Solavirum}} və @{{U|Araz Yaquboglu}} bəylər tərəfindən istifadəçiyə xəbərdarlıq edilir sadəcə. Siz isə sadəcə fikir bildirməklə kifayətlənirsiniz. Sizin bloklama üsulunuza əsasən də daha uzunmüddətli ya da müddətsiz bloklamaq tətbiq etmək lazım idi, yəni o zaman. Ən son hörmətli @{{U|Eminn}} bəy müdaxilə edir və blok tətbiq edir. Oda sadəcə 48 saat. Mənim isə adicə bir cümləmi öz fikrinizlə nəzakətsizlik sayırsınız və 15 gün bloklayırsınız. Bir də xahiş edirsiniz ki, blok açılmasın. Qərəz və alətlərdən sui-istifadə deyil də nədir bu, hə? Birincisi, qeyd edim ki, ortada blok tətbiq edəcək qayda pozuntusu yoxdur, Solavirum-da bildirib, ikincisi də ki, verəcəyiniz cavaba əsasən deyim ki, köhnə bloklar falan olması müddəti uzun etməyə heç bir əsas vermir. Samralın blokları yoxdur guya? Oho, məndən də çox. Bir də ki, mənim bu hesabda əsas fəaliyyətim keçən ildən başlayıb və sadəcə 3 blok var (2-si 15 günlük, əsassız olaraq siz tərəfdən), o qədər. Digər bloklar illər əvvəlindir. Yəni ki, ədalətsizlik var və niyəsə də hər kəs susur. Təəssüf yenə də. Məsələyə 3-cü tərəf inzibatçı ya da digər inzibatçılar baxmalıdırlar. Oda ki, inanmıram, çətin. Hörmətli @{{U|White Demon}}, sizcə, blok doğrudurmu? Müzakirə edib-etməməyi artıq hörmətli inzibatçıların üzərinə buraxıram, mən susuram sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:39, 2 avqust 2022 (UTC)
::: Mənim üçün heç bir istifadəçi arasında fərq yoxdur ki, qərəz göstərim. İlk istifadəçisiniz ki, alınan qərara şiddətli şəkildə qarşı çıxırsınız. Buradakı hər rəyinizdə də Nəzakət qaydalarını yenidən pozur, xəbərdarlıqları isə nəzərə almırsınız. Buna davam etsəniz uzun müddətli blokunuz üçün müzakirə başlatmalı olacağam. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:54, 2 avqust 2022 (UTC)
::::@{{U|Eldarado}}, başa düşmədim, indi bloku əsassız hesab edirəmsə, etiraz etməməliyəm? Etiraz etmək suçdurmu? Yaxşı, fərz edək ki, dediyiniz kimidir, bəs onda niyə &quot;qələt&quot; sözünə gördüyünüz halda, müdaxilə edib, blok tətbiq etməmisiniz, lakin mənim 2 cümləmi öz fikirlərinizə əsasən nəzakətsiz hesab etmiş və yerindəcə müdaxilə edərək, blok tətbiq edirsiniz. Belə olduğu halda, mövqeyiniz nə qədər qərəzsiz ola bilər? Davamlı olaraq, məni qaydaları pozmaqda ittiham edirsiniz, indi harda qaydaları pozduğumu düşünürsünüz? Cavab verin, zəhmət olmasa. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:47, 5 avqust 2022 (UTC)
:::::Samrala &quot;qələt&quot; sözünə görə sadəcə xəbərdarlıq edildiyi halda, mənə qarşı isə 2 adi cümləyə görə əsassız olaraq 15 gün blok tətbiq olunur, yuxarıda inzibatçılardan biri də qeyd edib ki, cümlələrdə heç bir nəzakətsizlik yoxdur. İstifadəçi bu barədə sualıma hələ də cavab vermir. Xahiş edirəm blokun açılması istiqamətində müzakirə başladasınız. {{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:58, 6 avqust 2022 (UTC)
::::::Düşünürəm ki, istifadəçinin bloku açılmalıdır, belə baxanda ciddi qayda pozuntusuna yol verməyib. Amma son müzakirələrdə istifadəçilərə qarşı bir az aqressiv davrandığı doğrudur. Xüsusilə, bu İBAO məsələsinə görə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:03, 6 avqust 2022 (UTC)
:::::::+. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:09, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|White Demon}}, salam. Konkret olaraq kimlərə qarşı? Mən elə düşünmürəm, amma bəlkə də istəmədən olub. Ya da kənardan elə görünüb. İBAO məsələsi deyil də, ümumiyyətlə, son vaxtlar mən bir neçə istifadəçi var ki, bilmirəm niyə, amma onlarda mənə qarşı qərəz olduğunu düşünürəm. İBAO məsələsində isə mən haqlıyam, hüququn mənə nə üçün verilmədiyi barədə hələ də məntiqli bir səbəb ya da arqument gətirilməyib ki, deyəsən ki, hə, buna görə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:15, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::Hörmətli {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Eminn}}, {{U|Sortilegus}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Turkmen}}, sizləri də mövzuya etinasız yanaşmayaraq, obyektiv, müstəqil və tərəfsiz bir şəkildə məsələ barəsində öz fikirlərinizi bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:30, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Hörmətli {{U|Qraf061}}, salam. Blokdayam deyə sizə indilik sadəcə buradan cavab yaza biləcəm. Heç təşəkkür düyməsini də istifadə edə bilmirəm ki, təşəkkür edəsən. :) Anlayıram, problem deyil, insanlıq halıdır, məndə də dəfələrlə olub. Başlıq açmağa gərək yox idi, düzəliş izahına &quot;xəta&quot; yazsanız ya da sadəcə geri almanız da yetərli idi. Yanlışlıqla olduğunu bilirəm. Fəaliyyətinizi təqdir edirəm. Uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:42, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Anlayışınız üçün təşəkkür edirəm və ümid edirəm ki sizin fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq tez bir zamanda blokdan azad olunacaqsiz  və hüququnuz bərpa olunacaq bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Təşəkkür edirəm, ümid edək. :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 7 avqust 2022 (UTC)
:Bu kiçik mövzu bu qədər uzadılmalı, inzibatçıların ortaq qərarı ilə qısa müddətdə həll edilməli idi. İndi nəticə olaraqtəflərdən biri &quot;qərəzli&quot;, digəri isə &quot;aqressiv&quot; adlandırlır. Daha əvvəl də qeyd etmişdim, istifadəçi aktiv istifadəçi idi və qısa müddətdə ard-arda haqqında o qədər müzakirələr açıldı və sübhələr yarandı ki, hal-hazırda fəaliyyətini davam etdirmək üçün sanki mübarizə aparır. İnzibatçıları ortaq qərar üçün [[VP:İMZ]]-ə, {{u|dancewithdevil}}, sizi isə inzibatçıları bir daha tag etməməyə çağırıram. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:13, 8 avqust 2022 (UTC)
::Salam. Əvvala fikirlərim başqa cürə başa düşülməsin, mən məsələ barəsində, son olanlara dayanaraq, öz gəldiyim nəticəni qeyd edirəm. Hər sözüm başqa bir cürə başa düşülür, hər cümləm istənilən formada yozulur axı, müəyyən şəxslər tərəfindən. Məsələnin bu qədər uzadılmasının və həll edilməməsinin ən başlıca səbəbi inzibatçıların məsələyə və işinə laqeyd yanaşmaları oldu. Dəfələrlə işərələməyimə baxmayaraq, sadəcə 2-3 inzibatçı fikirlərini bildirdi. Digərləri isə tək bir cümlə belə etmədilər. Amma statusun alınması məsələsində ən aktivindən ən passivinə qədər hər biri iştirak etdi və qarşı çıxdı (böyük bir hissəsi). Bu şəxslər niyə inzibatçıdırlar axı? İnzibatçılıq blok tətbiq edib, məqalə silmək ya da səhifə mühafizə etməkdən mi ibarətdir? Bu isə sadəcə təəssüf hissi doğurur. Onu da qeyd edim ki, bu yaxında müraciət edərək tr vikidə sözügedən statusu [[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|aldım]], özü də müddətsiz. @{{U|White Demon}}, buyurun, siz də bu barədə soruşmuşdunuz. Çox güman ki, burda bu hüquq olmadan əvvəlki kimi aktiv, rahat, səmərəli və istədiyim kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəyəm, bəlkə də tamamilə heç. Görünən odur ki, bu, müəyyən istifadəçilərdən başqa kiməsə maraqlı deyil. Buna isə sadəcə üzülürəm. Yəni ki, o şəxslər də artıq sevinə bilərlər. @{{U|Sura Shukurlu}}, sizdən məsələni həlli üçün [[VP:İMZ]]-ə daşımağınızı xahiş edirəm. Çünki siz etməsəniz, bunu edən və baxan olmayacaq. Yaxşı ya da pis, son bir ümid.. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:52, 8 avqust 2022 (UTC)

== Bloklama 2 == 
Dəfələrlə xəbərdarlıqların olunmasına baxmayaraq qaydaları pozmağa davam edirsiz. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lara_m%C3%BCraci%C9%99t&amp;diff=6557346&amp;oldid=6554993 Buradakı] redaktənizdə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 1-ci, 3-cü, 4-dü, 5-ci, 6-cı və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 2 aylıq məhdudlaşdırılmışdır. Ümid edirəm ki, blok müddətiniz bitdikdən sonra fəaliyyətinizə qaydaları pozmadan davam etdirəcəksiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:50, 8 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin. Mən sizin bu qərarınızla razı deyiləm kiçik qayda pozuntusu üçün 2-aylıq blokun tərtib edilməsi fikrimcə hər hansı istifadəçi üçün ruhdan düşmə və fəaliyyətin dayandırma ilə nəticələnə bilər. Ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Tərif kimi başa düşülməsin ancaq Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] uzun müddətdir ki Azvikidə fəaliyyət göstərir və faydalı töhvələri ilə fərqlənir aylıq redaktə sayında belə bir neçə dəfə ön sıralarda olub. Yekun olaraq belə başa düşdüm ki mənim də internetimdə hər hansı bir problem yaranarsa və fəaliyyətimə mane olarsa VPN istifadə etməyə zərurət yaranarsa  bu zaman İP blokundan azad olmaq üçün müraciət edərəmsə o zaman hüququ almaq əvəzinə blok olunacam?  Məncə bu tətbiq olunan qərar düzgün deyil.(bu mənim azad fikrimdir heç bir nəzakət qaydasını pozmuram) və sonda istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın blok müddəti azaldılsın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:05, 8 avqust 2022 (UTC)
:Salam həmkar, @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən sizin qərarnızla razı deyiləm. Kiçik qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini dügün qərar hesab etmirəm. Özüdə @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] kimi fəal bir istifadəçiyə bu qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini. Onu da qeyd edim ki, bu blok istifadəçinin ruhdan düşmə və fəaliyyətini dayandırması ilə nəticələnə bilər. Bloku tətbiq edərkən ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Fikrlərim tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:10, 8 avqust 2022 (UTC)
::Dancewithdevil-ə 2 aylıq blokun tədbiq olunmasını, üstəlik email göndərə bilməsinin məhdudlaşdırılmasını düzgün hesab etmirəm. İstifadəçi 2 aylıq bloka layiq olacaq qayda pozuntusuna yol verilməyib və ona tətbiq olunan bu blok müddəti çox uzundur. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 8 avqust 2022 (UTC)
::: Salam {{u|White Demon}}, istifadəçinin müzakirə səhifəsi həmişə açıq qalıb, istədiyi zaman fikirlərini buraya qeyd edə bilər. E-mail yollaması default seçim olaraq qalmışdı deyə dəyməmişəm. Yəni xüsusi alınmış bir qərar deyil, istifadəçi istəsə aça bilərəm. Blok müddəti isə eyni qayda dəfələrlə pozulduğu üçün tətbiq olunub. Lakin etirazı olan inzibatçı varsa təbii ki, bunu [[Vikipediya:İnzibatçı müzakirəsi|İnzibatçı müzakirəsi]]ndə müzakirəyə çıxara bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:50, 9 avqust 2022 (UTC)
:::: Salam {{u|Qraf061}}, siz həqiqətən də istifadəçinin &quot;ip blokundan azad olma&quot; hüququna müraciət etdiyi üçün bloklandığnı düşünürsüz? Yoxsa vikicəmiyyəti ələ salırsız? Əgər həqiqətən də belə düşünürsünüzsə istifadəçinin son 15 gündə fərqli müzakirə səhifələrinə qeyd etdiyi yazıların hamısını oxuduqdan sonra buraya fikir bildirin zəhmət olmasa. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:59, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən bütün səhifələrdə olan müzakirələrə nəzər yetirmişəm bu blok olunmalar istifadəçinin  İp blokundan azad olunma üçün müraciətindən sonra yaranan ümumi müzakirələrdən sonra baş verdi (demək istədiyim odur ki bir istifadəçi həqiqətən fəaliyyətində çətinlik yaranırsa və hüquqa ehtiyac duyursa nə üçün verilməsin ki ?) Heç bir ələsalmadan söhbət belə gedə bilməz burada fikir yazmazdan əvvəl bütün müzakirələrdə gedən söhbətlərə tək-tək nəzər yetirmişəm və belə qənaətə gəlmişəm ki bir istifadəçi İp blokundan azad olmaq üçün müraciət edir. Və müraciəti əsasız hesab edilir və bundan sonra yarananr müzakirələr və sonu bloklanma ilə nəticələnir. Yaxşı onda Bloklanma məsələsi necə oldu yarandı ən əvvəl nə üçün başladı bu Bloklanma ? Və ikinci olaraq onu da demək istərdim ki kiçik bir qayda pozuntusu üçün 2-ayliq blok tətib etmək nə qədər düzgündür?   Hər kiçik qayda pozuntusu olduqda (bəli kiçik qayda pozuntusudur kimisə təhqir etməyin və yaxud vandalizmə yol verməyib) uzun müddətli blok olunsa o zaman AzVikidə istifadəçi qalacaqmı? Mənim bu müzakirəyə qoşulmagımın başlıca səbəbi @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] blok olunma müddəti azaldılmasıdır və sizdən istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın və qərarın yenidən verilməsidir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:32, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::{{u|Qraf061}}, istifadəçi qayda pozubsa bu önəmli deyil ki, hansı mövzu ilə bağlı müzakirədə olub. Hüquqla bağlı müraciət ayrı mövzudur. Onlara inzibatçılar özləri qərar verməlidirlər müzakirə əsasında deyil. Blokla bağlı isə bəli eyni qaydaları təkrarən pozursa istifadəçi bu kiçik qada pozuntusu olsa belə müddət böyüyür. Misal üçün istifadəçi bir daha nəzakət qaydalarını pozarsa bu zaman qaydalara uyğun daha da uzun müddətə blok təyin olunmalıdır. Başqa qaranlıq qalan məqam varsa buyurun cavablandırım suallarınızı. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:53, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Salam bloku haqlı hesab edirəm,'' &quot;aranı qatdı, robot zadıq bəyəm, dava zad axtaran, bir dəfə dediz bildik, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz?,  sizinlə necə danışmalıyıq ki, bir də mənə emosional deyirlərmiş, dirəşməyi seçirlər&quot;'' tipli ifadələr vikipediya ifadələri deyil. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  10:30, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Hamıya salam. Blok 1 həftəyə endirilsə də, nəticə də 15 gün bloklanmış oldum. Doğru hesab etməsəm də, artıq etiraz edən deyiləm. Fəaliyyətim dövründə, istər müzakirələr olsun, istərsə də digər başqa məsələlər, istifadəçilərlə hər zaman [[VP:N]] və digər müvafiq qaydaları rəhbər tutaraq ünsiyyət qurmuşam. Keçmişdə bir dəfə istəmədən bir şey olub, istifadəçilərdən biri də buna görə məni hər dəfə dəfələrlə tərəfli olmaqda və bu son məsələyə görə isə davamlı olaraq nəzakət qaydalarını pozmaqda ittiham edir. Tr Vikidə burdakı kimi aktiv fəaliyyətim olmasına baxmayaraq, elə ilk müraciətdəcə əsaslı səbəblərimi təqdim edərək, sözügedən hüquq barədə müraciətimə baxılmış, müsbət qiymətləndirilmiş və nəticə də hüquqla təmin edilmişəm. ([[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|baxınız]].) Burda isə əvvəllər də uzunmüddətli problemsiz bir şəkildə bu hüququ daşımağıma baxmayaraq, bilmirəm, nə şübhədir, nə əsasdır, buna baxmayaraq, bir neçə istifadəçi tərəfindən bu hüquq mənə mütləq şəkildə lazım olduğu halda, göstərdiyim əsaslar da göz ardı edilərək, əsassız hesab edilir, amma bu hüquq mənə verilmədi, hələ də verilmir. Sanki mən nəsə sui-istifadə ya da başqa çirkli bir işlərlə məşğul olurammış kimi. Bu rəftarı mənə vurmağınız həddən artıq çox pis oldu. Mən də buna təbii ki, küsmədim, haqlı olaraq isyan etdim. Düz və lazım olanı etdiyimi də düşünürəm. Bir qədər həvəsdən düşsəm də, mən hələ də mövcud mövqeyimdeyəm, amma deyəsən nəticə verən deyil. O cümlələrə, danışma tərzinə gəlincə, açıq deyəcəm, hə, müəyyən qədər haqlı ola bilərsiniz. Amma onun müsəbbibi olan istifadəçiyə niyə xəbərdarlıq edilmədi və edilmir də? Nə mövzuda? Deyim də. Deməli, bu istifadəçi keçən ildən bəri mənə hər fürsətdə dəfələrlə arxivləşdirmə işləri ilə bağlı etirazını bildirməyə başladı (indiyədək heç kəs mənə bu mövzuda heç bir etiraz etməyib, hətta heç bir problem olmadığını söyləyib, bu məsələdə məni dəstəkləyənlər belə olub), bilmirəm, məqsədyönlüdür ya deyil, bunu özü bilər. İndi özü də inanır və buna da irad deyir, tənqid deyir, hər nə deyir onu da özü bilər. Amma məncə, qaydalar buna əngəl törətmirsə və də heç bir qayda pozuntusu halı da yoxdursa, niyə də yox? Digər vikilərdə də bu praktika var. Bizdə harda yazılıb ki, olmaz!? Bu axı ona nə problem yaradır ki, mən hələ də bunu anlamış deyiləm. Əksinə, bunu etmək bir növ layihəyə də dəstəkdir. Çöldə 2022-ci ildir, amma gör bizlər nəyi və nələri müzakirə edirik.. Deməli, bu istifadəçi mənim haqda məlum istifadəçinin əsassız açdığı hər kukla müzakirəsində gəlir, bu mövzunu açır (artıq nə əlaqə isə), hələ təzəlikcə də deyir ki, texniki işlərdən də əl çək, görmə. Özü də deyib ki, bunlar mənim subyektiv fikirlərimdir. Mən də cavab olaraq ona demişəm ki, əgər elədirsə, mütləq əməl edilməlidir deyə bir şey yoxdur, narahat olursunuzsa, müzakirə açıb vikicəmiyyətin də fikirlərini öyrənə bilərsiniz. O isə bunu bilmirəm niyə, amma aqressiv qarşıladı. Üstəgəl, məni də iradlara qarşı dözümsüz adlandırır. Məlum istifadəçiyə də heç bu barədə, qaydalara zidd hərəkət etdiyi barədə bu günədək heç bir xəbərdarlıq belə edilməyib, məndən başqa heç kim də bunu etməyib. Bəs ona niyə [[VP:N]] qaydalarının 8-ci bəndinə əsasən blok tətbiq edilmir? Eyni halı bir deyil, iki deyil, dəfələrlə təkrarlayıb. Mən isə həmişə üslubumu qoruyurdum və buna xüsusi diqqət edirdim. Kimsə deyə bilməz ki, mən vaxtilə kiməsə qarşı nəzakətsizliyə yol vermişəm. Mən də təbii olaraq, bu söz-söhbətlərdən o qədər çox sıxıldım ki, bir də son olaraq, məni kiberbullinqdə ittiham edən məlum istifadəçini və onun bütün bu əsassız fikirlərini də dəstəkləməsi, məni ona irad tuturam deyə təftişdə ittiham etməsi, mənimlə əks fikirdə olan istifadəçilərə qarşı aqressiv davrandığımı iddia etməsi, türklər demiş, bu, stəkanı daşıran son damla oldu (sonuncuya sübut istəsəm də, göstərə bilmədi, deməli, bu iddialar da iki-üç quru sözdən irəli getmir), beləcə istəmədən, fərqinə varmadan bildirmiş olduğum fikirlərdə də bu tərzdə ifdələrə yol verilmiş oldu. Mən burda özümü nə hamıdan, nə də kimdənsə ağıllı, üstün saymıram, görmürəm. Belə bir şey yoxdur. Əgər fikirlərimdə istəmədən belə başa düşüləcək və barəmdə bu cür düşünüləcək belə bir hala yol vermişsəm də, üzr istəyirəm, amma belə deyil. Çünki mən heç vaxt belə bir fikirdə olmamışam. Sonda isə fikirlərimi [[Lev Tolstoy|Tolstoy]]un bir statı ilə bitirmək istəyirəm: ''“İnsanlara ən ədalətli şəkildə paylanan nemət ağıldır. Çünki heç kim ‘ağlından şikayətçi’ deyildir.”'' Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:54, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>pcth0tytv2fgmd9vc6insk6a3c4aqg1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570960</id>
      <parentid>6570850</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:31:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dancewithdevil</username>
        <id>136647</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bloklama 2 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39926" xml:space="preserve">{{/MS}}

&lt;!-- MESAJLARI ALTA ƏLAVƏ EDİN --&gt;

== [[Bank köçürmə günü]] ==

Salam {{PAGENAME}}, bu məqalənin adını Bank Köçürmə Günü etmək lazımdır. Amma adı dəyişdirəndə eyni olduğu üçün xəta verir. Bunu necə həll edə bilərik? [[User: Elonizm|&lt;b style=&quot;color:#1F51FF&quot;&gt;Elonizm&lt;/b&gt;]] 13:12, 7 iyul 2022 (UTC)

:Salam, həll etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:43, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:KU]] ==

Salam həmkar bu qadcetdən istifadə qaydasını zəhmət olmasa deyə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:53, 15 iyul 2022 (UTC)

:Salam. [[X%C3%BCsusi:Nizamlamalar#mw-prefsection-gadgets|Buradan]] aktivləşdirirsiniz, daha sonra daxil olduğunuz kateqoriyalarda solda menyuda alətlər bölməsində &quot;Kateqoriyanın adını dəyiş&quot; ya da normal səhifə addəyişməsi kimi daha çox yerindən daxil olaraq dəyişə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:17, 15 iyul 2022 (UTC)
::Qadceti aktivləşdirirəm lakin məqalələri bir kateqoriyadan digər kateqoriyara daşımaq olmur. Bunun üçün nə etməliyəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:27, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Həmkar, siz, mövcud kateqoriyanın adını dəyişməyi nəzərdə tutursunuz ya məqalələri bir kateqoriyadan başqa kateqoriyalara daşımağı/köçürməyi? Birincini deyirsinizə, qeyd etdiyim formada edin, olacaq. İkinci üçün isə &quot;Katalitik&quot; qadcetindən istifadə edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Çox sağ olun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 15 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:09, 20 iyul 2022 (UTC)
|}

:@{{U|Qraf061}}, fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:26, 20 iyul 2022 (UTC)

== [[User:NarminAliS|NarminAliS]] istifadəçisinin sualı (15:13, 26 iyul 2022) ==

Salamlar.Zəhmət olmasa deyə bilərsiz mən məqaləyə foto necə yerləşdirə bilərəm?Və mənim yayımladığım məqaləni tapa bilmirən.Bir istifadəki bunu vikileşdirdiyini söyledi lakin tam anlamadım --[[İstifadəçi:NarminAliS|NarminAliS]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NarminAliS|müzakirə]]) 15:13, 26 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|NarminAliS}}, salam. Şəkil əlavə etmək üçün gərək o şəkil azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. Tapmaq deyəndə yəqin ki, internet axtarışını nəzərdə tutursunuz. Bu isə günlər sürə bilər, yəni çıxması bir az vaxt ala bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:41, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Salam həmkar. Səhifə addəyişdiriciləri və
Fayl addəyişdicilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır? Məndə olan məlumata görə avtomatik patrullanmır. Lakin [[Vikipediya:Patrullar]] səhifəsində qeyd olunub ki, Səhifə addəyişdiriciləri və Fayl addəyişdiricilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:32, 27 iyul 2022 (UTC)

:Salam, bəli, patrullanır. Mən patrul olan vaxtlar, həmin redaktələri patrullamaq olmurdu. Yəni ki, avtopatrullanırdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:35, 27 iyul 2022 (UTC)
::Avtomatik patrullanırsa patrul qeydlərinə baxdıqda Səhifə addəyişdiricilərinin redaktələrinin digər istifadəçilər tərəfindən patrullandığı görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Ümumi redaktələri təbii ki, yox. Addəyişmə redaktələri avtopatrullanır sadəcə. Lazımi əlavəni səhifəyə etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:21, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Resul1289|Resul1289]] istifadəçisinin sualı (08:41, 28 iyul 2022) ==

Salam. Redaktə edərkən etdiyim səhvlər nədir? {{imzasız|Resul1289|08:41, 28 iyul 2022 (UTC)}}

:@{{U|Resul1289}}, salam. [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə səhifənizdə]] bu barədə faydalı keçidlər yerləşdirmişəm, diqqət yetirin və zəhmət olmasa, redaktələri geri qaytarmayın. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:04, 28 iyul 2022 (UTC)

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki bronze medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 4.368 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Bloklama ==

[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Turkmen&amp;diff=6557360&amp;oldid=6557357 Buradakı] redaktəniz ilə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 4-cü və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 15 günlük məhdudlaşdırılmışdır. İnzibatçılardan ricam odur ki, bu dəfə istifadəçinin bloku vaxtından öncə açılmasın. Hörmətlə ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:00, 1 avqust 2022 (UTC)

:@{{U|Eldarado}}, istədiyinizi edirsiniz. Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz. Yanlış yazmışam ki? Orda qayda pozuntusu hardadır ki? Mən onsuz da sözügedən hüquqsuz fəaliyyətimə davam edə bilmirəm, və heç etmək niyətində də deyiləm. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; çox-çox xahiş edirəm sizlərdən, bu məsələ ilə maraqlanın artıq lütfən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:: Müzakirələrə daha nəzakətli formada qoşula bilərsiz, lakin bunu etmirsiniz. Onu da qeyd edim ki, bu sizin ilk blokunuz deyil. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:18, 1 avqust 2022 (UTC)
::Hörmətli [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] hələ az blok tətbiq edib. Blokun açılmasının və ya azaldırmasının əleyhinəyəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:26, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@{{U|Toghrul R}}, niyə? Mən o redaktəni tam səmimi etmişəm və olanı qeyd etmişəm, artıq niyətim də olmayıb. Hər hansısa qayda pozuntusuna yol verdiyimi də düşünmürəm. Kaş orda da işarələyəndə belə tez fikir bildirərdiniz, təəssüf edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:34, 1 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Vikipediyada səmimiyyət deyilən bir anlayış yoxdur. Niyyəti isə yazıdan başqa bir vasitə ilə ölçmək olmur. Son cümlənizlə hələ də qınamağa da davam edirsiniz. Bir dəfə də qaydanı bilməməklə məni ittiham edib təəssüf etmisiniz. Buna son qoyun, zəhmət olmasa &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::@{{U|Toghrul R}}, lap yaxşı da var. Dediyim kimi redaktədə nəzakətsiz heç nə yoxdur. Oxşar hallara dəfələrlə rast gəlmişəm. Siz əgər onu inzibatçı kimi ittiham olaraq qəbul edib qocunmusunuzsa, mənim edə biləcəyim bir şey yoxdur. O sadəcə bir irad idi və siz hər dəfə istifadəçiyə 2 hüququ birdən verirdiniz. Dedim bəlkə bilmirsiniz ya da səhvən edirsiniz, ola bilər də. Ona görə bloklanmağımı doğru hesab edirsiniz? Müraciətimə baxılmadığı üçün isə bəli, haqlı olaraq təəssüf edirəm. İcma inzibatçıları niyə seçir bəs? Vəzifələri nədir? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:17, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Müraciətinizə baxılmayıbsa, mənim baxmadığım üçün nə mənə, nə də digər inzibatçılara qarşı heç bir halda {{tq|təəssüf edirəm}} ifadəsini işlətmənizi düzgün hesab etmirəm. Digərini isə xatırlatma məqsədli bildirdim. Hər inzibatçının fərqli fəaliyyət istiqaməti var. Bu məsələdə isə Eldarado-nun haqlı şəkildə bloklamasını müdafiə edirəm.
::::::Əgər {{tq|lap yaxşı da var}} kimi nəzakətsiz ifadələri işlətməyə davam etsəniz, nəzakət qaydalarına əsasın blokunuzun müddəti arta bilər. Hörmətlə, &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:31, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|Toghrul R}}, düzgün hesab etməyə bilərsiniz, bu sizin öz şəxsi fikrinizdi. Mən bloku əsassız hesab edirəm. Məncə, inzibatçıların müraciətləri cavablamaları mütləq və əsas vəzifəsidir. Xatırlatmağa nə ehtiyac var ki? Olub, bitib. &quot;də&quot; yazacam, deyəcəksiniz ki, nəzakət qaydalarına ziddir. Necə ki, o sonuncu kəlimənin ilk dəfədir ki, sizdən eşidirəm nəzakət qaydalarına zidd olduğunu. Hansı ki, o cür kəlimələr həmən-həmən hər kəs tərəfindən istifadə edilir və indiyədək də bir problem olduğunu görməmişəm. Nəzakət qaydalarına zidd olmadığını düşünürəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:50, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::Orijinal linkdə qayda pozuntusu yoxdur, amma &quot;Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz&quot; ifadəsində var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 10:45, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::IP blokdan azad olma hüququ ancaq etibarlı və güvənilən istifadəçilərə verilir. Əgər vikicəmiyyət sizin fəaliyyətinizlə bağlı şübhəlidirsə, verilməməsi normaldır və səbrli olmaq lazımdır bu barədə. Müəyyən vaxtdan sonra verilə bilər. Heç TrVikidə də sizə müddətsiz verilməyib, yenidən dəyərləndirmə ilə verilib. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 10:53, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::::@{{U|White Demon}}, dediyiniz kimi vikicəmiyyət 2-3 şəxsdən ibarət deyil. Bir iki nəfər şübhələnir deyə lazımlı hüquq məndən alınmalıdır? Ortada sui-istifadə halı varsa, buyurun, söyləyin. Kukla olmadığını meta dəfələrlə təsdiqləyib. Heç ortada əsas da olmaya-olmaya. Bu hüquq mənə çox lazımdır, verilməməsi üçün əlindən gələni edir, yeni qaydalar qəbul edir və s. Bir də ki, nə səbiri? Qərar çoxdan verilib, istifadəçi səbəbləri əsassız sayır, verilməməsinə dair əsaslı səbəblər göstərmir və müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır. İndi də şəxsi zəmində hesabımı bloklayır. Buna nə ad verə bilərik başqa? Tr vikiyə gəlincə siz heç narahat olmayın, orda o hüquqla təmin edilmişəm və ediləcəm də. Səhvən bloklanmışdım, blok məsələsinə görədir o. Necə olur ki, onlar göstərdiyim səbəbləri əsaslı hesab edir, burda isə istifadəçi öz fikirlərinə əsasən əsassızdır deyir, əsas da göstərmədən. Bir də ki, ordakı fəaliyyətimlə burdakı bir deyil. Güvənilməsəm avtopatrul hüququ verməzdilər, elə deyil mi? Yəni başqa problem yoxdur. @{{U|Solavirum}}, hansı bənd? Məncə, orda da yoxdur. Hazırkı vəziyyətə görə öz fikrimi bildirmişəm. Sizcə, &quot;lap yaxşı da var&quot; bu cümlədə hardasa qeyri-etik nəsə var? @{{U|Toghrul R}}, ona etdiyim iradı ittiham kimi qəbul edərək bloku haqlı sayır və hələ az hesab edir. Bu üzücü haldır. Deyir ki, vikidə səmimiyyət deyilən bir şey yoxdur. Sizcə, özü heç səmimi davranmırmı? Siz nə düşünürsünüz? Bəs yaxşı, təəssüflənmək nə vaxtdan qadağan olub? Əlavə olaraq iddia edir ki, nəzakət qaydalarına ziddir belə cümlələr. Ancaq hamı işlədir, problem olmur, mən işlədən də zidd olur? Bloklanma səbəbim kimi göstərilən redaktədəki kimi cümlələrdən də istifadə edən çox istifadəçi var, indiyədək bunun üstündə kiminsə bloklandığını da görməmişəm. İddia edilən bəndlər orda qətiyyən pozulmayıb. Bu isə mənə qarşı sadəcə qərəz, aqressiya və alətlərdən sui-istifadənin göstəricisidir, bundan irəli getmir. Bunu da açıq şəkildə dilə gətirmişəm. Bloklanma səbəbim əsassızdır. Məni artıq dəfələrlə əsassız yerə ittiham edən şəxsi niyə 8-ci bəndə əsasən bloklamırsınız @{{U|Eldarado}}? Məni isə hər dəfəsində nəzakətsizlikdə və tərəf tutmaqda ittiham edirsiniz. Sizinki nədir bəs? Etdikləriniz sizə normal gələ bilər, amma deyil. Müzakirələrdə normal şəkildə iştirak etdiyimi düşünürəm. Sonda isə xahiş edirəm ki, bu barədə məsələnin həlli üçün [[VP:İMZ]]-də müzakirə açasınız. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 1 avqust 2022 (UTC)
: Salam, blok səbəbi əsaslandırırlıb. Qərarın yanlış olduğunu düşünən inzibatçılar varsa mövzuya münasibət bildirə bilərlər. Sizin qaydanı pozduğunuza şahid olduğum üçün blokladım. Digərləri mənim gözümdən qaça bilər normal olaraq. Bu cür hallar baş verdikdə inzibatçılara müraciət olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, durmadan hər rəyinizdə qaydaları pozursunuz. Normal olaraq əksər istifadəçilər ona qarşı tətbiq olunan bloklar zamanı inzibatçının alətlərdən sui-istifadə etdiyini düşünürlər. Çox yaxşı olar ki, bu cür fəaliyyətdən çəkinəsiniz. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:38, 2 avqust 2022 (UTC)
::@{{U|Eldarado}}, ədalətliliyinizə heyran qalmamaq mümkün deyil də. Sizdə mənə qarşı qərəz var. İndi səbəbini də deyəcəm. Bir müddət öncə Samral məni təhqir [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət/Arxiv 2022#Bezdirici dəvət teqləri və dəvətnamələr|edir]]. Bloklayan olmur, @{{U|Solavirum}} və @{{U|Araz Yaquboglu}} bəylər tərəfindən istifadəçiyə xəbərdarlıq edilir sadəcə. Siz isə sadəcə fikir bildirməklə kifayətlənirsiniz. Sizin bloklama üsulunuza əsasən də daha uzunmüddətli ya da müddətsiz bloklamaq tətbiq etmək lazım idi, yəni o zaman. Ən son hörmətli @{{U|Eminn}} bəy müdaxilə edir və blok tətbiq edir. Oda sadəcə 48 saat. Mənim isə adicə bir cümləmi öz fikrinizlə nəzakətsizlik sayırsınız və 15 gün bloklayırsınız. Bir də xahiş edirsiniz ki, blok açılmasın. Qərəz və alətlərdən sui-istifadə deyil də nədir bu, hə? Birincisi, qeyd edim ki, ortada blok tətbiq edəcək qayda pozuntusu yoxdur, Solavirum-da bildirib, ikincisi də ki, verəcəyiniz cavaba əsasən deyim ki, köhnə bloklar falan olması müddəti uzun etməyə heç bir əsas vermir. Samralın blokları yoxdur guya? Oho, məndən də çox. Bir də ki, mənim bu hesabda əsas fəaliyyətim keçən ildən başlayıb və sadəcə 3 blok var (2-si 15 günlük, əsassız olaraq siz tərəfdən), o qədər. Digər bloklar illər əvvəlindir. Yəni ki, ədalətsizlik var və niyəsə də hər kəs susur. Təəssüf yenə də. Məsələyə 3-cü tərəf inzibatçı ya da digər inzibatçılar baxmalıdırlar. Oda ki, inanmıram, çətin. Hörmətli @{{U|White Demon}}, sizcə, blok doğrudurmu? Müzakirə edib-etməməyi artıq hörmətli inzibatçıların üzərinə buraxıram, mən susuram sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:39, 2 avqust 2022 (UTC)
::: Mənim üçün heç bir istifadəçi arasında fərq yoxdur ki, qərəz göstərim. İlk istifadəçisiniz ki, alınan qərara şiddətli şəkildə qarşı çıxırsınız. Buradakı hər rəyinizdə də Nəzakət qaydalarını yenidən pozur, xəbərdarlıqları isə nəzərə almırsınız. Buna davam etsəniz uzun müddətli blokunuz üçün müzakirə başlatmalı olacağam. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:54, 2 avqust 2022 (UTC)
::::@{{U|Eldarado}}, başa düşmədim, indi bloku əsassız hesab edirəmsə, etiraz etməməliyəm? Etiraz etmək suçdurmu? Yaxşı, fərz edək ki, dediyiniz kimidir, bəs onda niyə &quot;qələt&quot; sözünə gördüyünüz halda, müdaxilə edib, blok tətbiq etməmisiniz, lakin mənim 2 cümləmi öz fikirlərinizə əsasən nəzakətsiz hesab etmiş və yerindəcə müdaxilə edərək, blok tətbiq edirsiniz. Belə olduğu halda, mövqeyiniz nə qədər qərəzsiz ola bilər? Davamlı olaraq, məni qaydaları pozmaqda ittiham edirsiniz, indi harda qaydaları pozduğumu düşünürsünüz? Cavab verin, zəhmət olmasa. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:47, 5 avqust 2022 (UTC)
:::::Samrala &quot;qələt&quot; sözünə görə sadəcə xəbərdarlıq edildiyi halda, mənə qarşı isə 2 adi cümləyə görə əsassız olaraq 15 gün blok tətbiq olunur, yuxarıda inzibatçılardan biri də qeyd edib ki, cümlələrdə heç bir nəzakətsizlik yoxdur. İstifadəçi bu barədə sualıma hələ də cavab vermir. Xahiş edirəm blokun açılması istiqamətində müzakirə başladasınız. {{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:58, 6 avqust 2022 (UTC)
::::::Düşünürəm ki, istifadəçinin bloku açılmalıdır, belə baxanda ciddi qayda pozuntusuna yol verməyib. Amma son müzakirələrdə istifadəçilərə qarşı bir az aqressiv davrandığı doğrudur. Xüsusilə, bu İBAO məsələsinə görə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:03, 6 avqust 2022 (UTC)
:::::::+. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:09, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|White Demon}}, salam. Konkret olaraq kimlərə qarşı? Mən elə düşünmürəm, amma bəlkə də istəmədən olub. Ya da kənardan elə görünüb. İBAO məsələsi deyil də, ümumiyyətlə, son vaxtlar mən bir neçə istifadəçi var ki, bilmirəm niyə, amma onlarda mənə qarşı qərəz olduğunu düşünürəm. İBAO məsələsində isə mən haqlıyam, hüququn mənə nə üçün verilmədiyi barədə hələ də məntiqli bir səbəb ya da arqument gətirilməyib ki, deyəsən ki, hə, buna görə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:15, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::Hörmətli {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Eminn}}, {{U|Sortilegus}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Turkmen}}, sizləri də mövzuya etinasız yanaşmayaraq, obyektiv, müstəqil və tərəfsiz bir şəkildə məsələ barəsində öz fikirlərinizi bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:30, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Hörmətli {{U|Qraf061}}, salam. Blokdayam deyə sizə indilik sadəcə buradan cavab yaza biləcəm. Heç təşəkkür düyməsini də istifadə edə bilmirəm ki, təşəkkür edəsən. :) Anlayıram, problem deyil, insanlıq halıdır, məndə də dəfələrlə olub. Başlıq açmağa gərək yox idi, düzəliş izahına &quot;xəta&quot; yazsanız ya da sadəcə geri almanız da yetərli idi. Yanlışlıqla olduğunu bilirəm. Fəaliyyətinizi təqdir edirəm. Uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:42, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Anlayışınız üçün təşəkkür edirəm və ümid edirəm ki sizin fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq tez bir zamanda blokdan azad olunacaqsiz  və hüququnuz bərpa olunacaq bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Təşəkkür edirəm, ümid edək. :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 7 avqust 2022 (UTC)
:Bu kiçik mövzu bu qədər uzadılmalı, inzibatçıların ortaq qərarı ilə qısa müddətdə həll edilməli idi. İndi nəticə olaraqtəflərdən biri &quot;qərəzli&quot;, digəri isə &quot;aqressiv&quot; adlandırlır. Daha əvvəl də qeyd etmişdim, istifadəçi aktiv istifadəçi idi və qısa müddətdə ard-arda haqqında o qədər müzakirələr açıldı və sübhələr yarandı ki, hal-hazırda fəaliyyətini davam etdirmək üçün sanki mübarizə aparır. İnzibatçıları ortaq qərar üçün [[VP:İMZ]]-ə, {{u|dancewithdevil}}, sizi isə inzibatçıları bir daha tag etməməyə çağırıram. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:13, 8 avqust 2022 (UTC)
::Salam. Əvvala fikirlərim başqa cürə başa düşülməsin, mən məsələ barəsində, son olanlara dayanaraq, öz gəldiyim nəticəni qeyd edirəm. Hər sözüm başqa bir cürə başa düşülür, hər cümləm istənilən formada yozulur axı, müəyyən şəxslər tərəfindən. Məsələnin bu qədər uzadılmasının və həll edilməməsinin ən başlıca səbəbi inzibatçıların məsələyə və işinə laqeyd yanaşmaları oldu. Dəfələrlə işərələməyimə baxmayaraq, sadəcə 2-3 inzibatçı fikirlərini bildirdi. Digərləri isə tək bir cümlə belə etmədilər. Amma statusun alınması məsələsində ən aktivindən ən passivinə qədər hər biri iştirak etdi və qarşı çıxdı (böyük bir hissəsi). Bu şəxslər niyə inzibatçıdırlar axı? İnzibatçılıq blok tətbiq edib, məqalə silmək ya da səhifə mühafizə etməkdən mi ibarətdir? Bu isə sadəcə təəssüf hissi doğurur. Onu da qeyd edim ki, bu yaxında müraciət edərək tr vikidə sözügedən statusu [[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|aldım]], özü də müddətsiz. @{{U|White Demon}}, buyurun, siz də bu barədə soruşmuşdunuz. Çox güman ki, burda bu hüquq olmadan əvvəlki kimi aktiv, rahat, səmərəli və istədiyim kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəyəm, bəlkə də tamamilə heç. Görünən odur ki, bu, müəyyən istifadəçilərdən başqa kiməsə maraqlı deyil. Buna isə sadəcə üzülürəm. Yəni ki, o şəxslər də artıq sevinə bilərlər. @{{U|Sura Shukurlu}}, sizdən məsələni həlli üçün [[VP:İMZ]]-ə daşımağınızı xahiş edirəm. Çünki siz etməsəniz, bunu edən və baxan olmayacaq. Yaxşı ya da pis, son bir ümid.. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:52, 8 avqust 2022 (UTC)

== Bloklama 2 == 
Dəfələrlə xəbərdarlıqların olunmasına baxmayaraq qaydaları pozmağa davam edirsiz. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lara_m%C3%BCraci%C9%99t&amp;diff=6557346&amp;oldid=6554993 Buradakı] redaktənizdə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 1-ci, 3-cü, 4-dü, 5-ci, 6-cı və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 2 aylıq məhdudlaşdırılmışdır. Ümid edirəm ki, blok müddətiniz bitdikdən sonra fəaliyyətinizə qaydaları pozmadan davam etdirəcəksiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:50, 8 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin. Mən sizin bu qərarınızla razı deyiləm kiçik qayda pozuntusu üçün 2-aylıq blokun tərtib edilməsi fikrimcə hər hansı istifadəçi üçün ruhdan düşmə və fəaliyyətin dayandırma ilə nəticələnə bilər. Ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Tərif kimi başa düşülməsin ancaq Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] uzun müddətdir ki Azvikidə fəaliyyət göstərir və faydalı töhvələri ilə fərqlənir aylıq redaktə sayında belə bir neçə dəfə ön sıralarda olub. Yekun olaraq belə başa düşdüm ki mənim də internetimdə hər hansı bir problem yaranarsa və fəaliyyətimə mane olarsa VPN istifadə etməyə zərurət yaranarsa  bu zaman İP blokundan azad olmaq üçün müraciət edərəmsə o zaman hüququ almaq əvəzinə blok olunacam?  Məncə bu tətbiq olunan qərar düzgün deyil.(bu mənim azad fikrimdir heç bir nəzakət qaydasını pozmuram) və sonda istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın blok müddəti azaldılsın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:05, 8 avqust 2022 (UTC)
:Salam həmkar, @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən sizin qərarnızla razı deyiləm. Kiçik qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini dügün qərar hesab etmirəm. Özüdə @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] kimi fəal bir istifadəçiyə bu qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini. Onu da qeyd edim ki, bu blok istifadəçinin ruhdan düşmə və fəaliyyətini dayandırması ilə nəticələnə bilər. Bloku tətbiq edərkən ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Fikrlərim tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:10, 8 avqust 2022 (UTC)
::Dancewithdevil-ə 2 aylıq blokun tədbiq olunmasını, üstəlik email göndərə bilməsinin məhdudlaşdırılmasını düzgün hesab etmirəm. İstifadəçi 2 aylıq bloka layiq olacaq qayda pozuntusuna yol verilməyib və ona tətbiq olunan bu blok müddəti çox uzundur. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 8 avqust 2022 (UTC)
::: Salam {{u|White Demon}}, istifadəçinin müzakirə səhifəsi həmişə açıq qalıb, istədiyi zaman fikirlərini buraya qeyd edə bilər. E-mail yollaması default seçim olaraq qalmışdı deyə dəyməmişəm. Yəni xüsusi alınmış bir qərar deyil, istifadəçi istəsə aça bilərəm. Blok müddəti isə eyni qayda dəfələrlə pozulduğu üçün tətbiq olunub. Lakin etirazı olan inzibatçı varsa təbii ki, bunu [[Vikipediya:İnzibatçı müzakirəsi|İnzibatçı müzakirəsi]]ndə müzakirəyə çıxara bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:50, 9 avqust 2022 (UTC)
:::: Salam {{u|Qraf061}}, siz həqiqətən də istifadəçinin &quot;ip blokundan azad olma&quot; hüququna müraciət etdiyi üçün bloklandığnı düşünürsüz? Yoxsa vikicəmiyyəti ələ salırsız? Əgər həqiqətən də belə düşünürsünüzsə istifadəçinin son 15 gündə fərqli müzakirə səhifələrinə qeyd etdiyi yazıların hamısını oxuduqdan sonra buraya fikir bildirin zəhmət olmasa. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:59, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən bütün səhifələrdə olan müzakirələrə nəzər yetirmişəm bu blok olunmalar istifadəçinin  İp blokundan azad olunma üçün müraciətindən sonra yaranan ümumi müzakirələrdən sonra baş verdi (demək istədiyim odur ki bir istifadəçi həqiqətən fəaliyyətində çətinlik yaranırsa və hüquqa ehtiyac duyursa nə üçün verilməsin ki ?) Heç bir ələsalmadan söhbət belə gedə bilməz burada fikir yazmazdan əvvəl bütün müzakirələrdə gedən söhbətlərə tək-tək nəzər yetirmişəm və belə qənaətə gəlmişəm ki bir istifadəçi İp blokundan azad olmaq üçün müraciət edir. Və müraciəti əsasız hesab edilir və bundan sonra yarananr müzakirələr və sonu bloklanma ilə nəticələnir. Yaxşı onda Bloklanma məsələsi necə oldu yarandı ən əvvəl nə üçün başladı bu Bloklanma ? Və ikinci olaraq onu da demək istərdim ki kiçik bir qayda pozuntusu üçün 2-ayliq blok tətib etmək nə qədər düzgündür?   Hər kiçik qayda pozuntusu olduqda (bəli kiçik qayda pozuntusudur kimisə təhqir etməyin və yaxud vandalizmə yol verməyib) uzun müddətli blok olunsa o zaman AzVikidə istifadəçi qalacaqmı? Mənim bu müzakirəyə qoşulmagımın başlıca səbəbi @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] blok olunma müddəti azaldılmasıdır və sizdən istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın və qərarın yenidən verilməsidir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:32, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::{{u|Qraf061}}, istifadəçi qayda pozubsa bu önəmli deyil ki, hansı mövzu ilə bağlı müzakirədə olub. Hüquqla bağlı müraciət ayrı mövzudur. Onlara inzibatçılar özləri qərar verməlidirlər müzakirə əsasında deyil. Blokla bağlı isə bəli eyni qaydaları təkrarən pozursa istifadəçi bu kiçik qada pozuntusu olsa belə müddət böyüyür. Misal üçün istifadəçi bir daha nəzakət qaydalarını pozarsa bu zaman qaydalara uyğun daha da uzun müddətə blok təyin olunmalıdır. Başqa qaranlıq qalan məqam varsa buyurun cavablandırım suallarınızı. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:53, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Salam bloku haqlı hesab edirəm,'' &quot;aranı qatdı, robot zadıq bəyəm, dava zad axtaran, bir dəfə dediz bildik, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz?,  sizinlə necə danışmalıyıq ki, bir də mənə emosional deyirlərmiş, dirəşməyi seçirlər&quot;'' tipli ifadələr vikipediya ifadələri deyil. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  10:30, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Hamıya salam. Blok 1 həftəyə endirilsə də, nəticə də 15 gün bloklanmış oldum. Doğru hesab etməsəm də, artıq etiraz edən deyiləm. Fəaliyyətim dövründə, istər müzakirələr olsun, istərsə də digər başqa məsələlər, istifadəçilərlə hər zaman [[VP:N]] və digər müvafiq qaydaları rəhbər tutaraq ünsiyyət qurmuşam. Keçmişdə bir dəfə istəmədən bir şey olub, istifadəçilərdən biri də buna görə məni hər dəfə dəfələrlə tərəfli olmaqda və bu son məsələyə görə isə davamlı olaraq nəzakət qaydalarını pozmaqda ittiham edir. Tr Vikidə burdakı kimi aktiv fəaliyyətim olmasına baxmayaraq, elə ilk müraciətdəcə əsaslı səbəblərimi təqdim edərək, sözügedən hüquq barədə müraciətimə baxılmış, müsbət qiymətləndirilmiş və nəticə də hüquqla təmin edilmişəm. ([[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|baxınız]].) Burda isə əvvəllər də uzunmüddətli problemsiz bir şəkildə bu hüququ daşımağıma baxmayaraq, bilmirəm, nə şübhədir, nə əsasdır, buna baxmayaraq, bir neçə istifadəçi tərəfindən bu hüquq mənə mütləq şəkildə lazım olduğu halda, göstərdiyim əsaslar da göz ardı edilərək, əsassız hesab edilir, amma bu hüquq mənə verilmədi, hələ də verilmir. Sanki mən nəsə sui-istifadə ya da başqa çirkli bir işlərlə məşğul olurammış kimi. Bu rəftarı mənə vurmağınız həddən artıq çox pis oldu. Mən də buna təbii ki, küsmədim, haqlı olaraq isyan etdim. Düz və lazım olanı etdiyimi də düşünürəm. Bir qədər həvəsdən düşsəm də, mən hələ də mövcud mövqeyimdeyəm, amma deyəsən nəticə verən deyil. O cümlələrə, danışma tərzinə gəlincə, açıq deyəcəm, hə, müəyyən qədər haqlı ola bilərsiniz. Amma onun müsəbbibi olan istifadəçiyə niyə xəbərdarlıq edilmədi və edilmir də? Nə mövzuda? Deyim də. Deməli, bu istifadəçi keçən ildən bəri mənə hər fürsətdə dəfələrlə arxivləşdirmə işləri ilə bağlı etirazını bildirməyə başladı (indiyədək heç kəs mənə bu mövzuda heç bir etiraz etməyib, hətta heç bir problem olmadığını söyləyib, bu məsələdə məni dəstəkləyənlər belə olub), bilmirəm, məqsədyönlüdür ya deyil, bunu özü bilər. İndi özü də inanır və buna da irad deyir, tənqid deyir, hər nə deyir onu da özü bilər. Amma məncə, qaydalar buna əngəl törətmirsə və də heç bir qayda pozuntusu halı da yoxdursa, niyə də yox? Digər vikilərdə də bu praktika var. Bizdə harda yazılıb ki, olmaz!? Bu axı ona nə problem yaradır ki, mən hələ də bunu anlamış deyiləm. Əksinə, bunu etmək bir növ layihəyə də dəstəkdir. Çöldə 2022-ci ildir, amma gör bizlər nəyi və nələri müzakirə edirik.. Deməli, bu istifadəçi mənim haqda məlum istifadəçinin əsassız açdığı hər kukla müzakirəsində gəlir, bu mövzunu açır (artıq nə əlaqə isə), hələ təzəlikcə də deyir ki, texniki işlərdən də əl çək, görmə. Özü də deyib ki, bunlar mənim subyektiv fikirlərimdir. Mən də cavab olaraq ona demişəm ki, əgər elədirsə, mütləq əməl edilməlidir deyə bir şey yoxdur, narahat olursunuzsa, müzakirə açıb vikicəmiyyətin də fikirlərini öyrənə bilərsiniz. O isə bunu bilmirəm niyə, amma aqressiv qarşıladı. Üstəgəl, məni də iradlara qarşı dözümsüz adlandırır. Məlum istifadəçiyə də heç bu barədə, qaydalara zidd hərəkət etdiyi barədə bu günədək heç bir xəbərdarlıq belə edilməyib, məndən başqa heç kim də bunu etməyib. Bəs ona niyə [[VP:N]] qaydalarının 8-ci bəndinə əsasən blok tətbiq edilmir? Eyni halı bir deyil, iki deyil, dəfələrlə təkrarlayıb. Mən isə həmişə üslubumu qoruyurdum və buna xüsusi diqqət edirdim. Kimsə deyə bilməz ki, mən vaxtilə kiməsə qarşı nəzakətsizliyə yol vermişəm. Mən də təbii olaraq, bu söz-söhbətlərdən o qədər çox sıxıldım ki, bir də son olaraq, məni ona irad tuturam deyə kiberbullinqdə ittiham edən məlum istifadəçini və onun bütün bu əsassız fikirlərini də dəstəkləməsi, məni ona irad tuturam deyə təftişdə ittiham etməsi, mənimlə əks fikirdə olan istifadəçilərə qarşı aqressiv davrandığımı iddia etməsi, türklər demiş, bu, stəkanı daşıran son damla oldu (sonuncuya sübut istəsəm də, göstərə bilmədi, deməli, bu iddialar da iki-üç quru sözdən irəli getmir), beləcə istəmədən, fərqinə varmadan bildirmiş olduğum fikirlərdə də bu tərzdə ifdələrə yol verilmiş oldu. Mən burda özümü nə hamıdan, nə də kimdənsə ağıllı, üstün saymıram, görmürəm. Belə bir şey yoxdur. Əgər fikirlərimdə istəmədən belə başa düşüləcək və barəmdə bu cür düşünüləcək belə bir hala yol vermişsəm də, üzr istəyirəm, amma belə deyil. Çünki mən heç vaxt belə bir fikirdə olmamışam. Sonda isə fikirlərimi [[Lev Tolstoy|Tolstoy]]un bir sitatı ilə bitirmək istəyirəm: ''“İnsanlara ən ədalətli şəkildə paylanan nemət ağıldır. Çünki heç kim ‘ağlından şikayətçi’ deyildir.”'' Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:54, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7kx68rjvvy78yx3b1bib2ldzflynve1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570971</id>
      <parentid>6570960</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T22:52:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dancewithdevil</username>
        <id>136647</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bloklama 2 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39927" xml:space="preserve">{{/MS}}

&lt;!-- MESAJLARI ALTA ƏLAVƏ EDİN --&gt;

== [[Bank köçürmə günü]] ==

Salam {{PAGENAME}}, bu məqalənin adını Bank Köçürmə Günü etmək lazımdır. Amma adı dəyişdirəndə eyni olduğu üçün xəta verir. Bunu necə həll edə bilərik? [[User: Elonizm|&lt;b style=&quot;color:#1F51FF&quot;&gt;Elonizm&lt;/b&gt;]] 13:12, 7 iyul 2022 (UTC)

:Salam, həll etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:43, 7 iyul 2022 (UTC)

== [[VP:KU]] ==

Salam həmkar bu qadcetdən istifadə qaydasını zəhmət olmasa deyə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:53, 15 iyul 2022 (UTC)

:Salam. [[X%C3%BCsusi:Nizamlamalar#mw-prefsection-gadgets|Buradan]] aktivləşdirirsiniz, daha sonra daxil olduğunuz kateqoriyalarda solda menyuda alətlər bölməsində &quot;Kateqoriyanın adını dəyiş&quot; ya da normal səhifə addəyişməsi kimi daha çox yerindən daxil olaraq dəyişə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:17, 15 iyul 2022 (UTC)
::Qadceti aktivləşdirirəm lakin məqalələri bir kateqoriyadan digər kateqoriyara daşımaq olmur. Bunun üçün nə etməliyəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:27, 15 iyul 2022 (UTC)
:::Həmkar, siz, mövcud kateqoriyanın adını dəyişməyi nəzərdə tutursunuz ya məqalələri bir kateqoriyadan başqa kateqoriyalara daşımağı/köçürməyi? Birincini deyirsinizə, qeyd etdiyim formada edin, olacaq. İkinci üçün isə &quot;Katalitik&quot; qadcetindən istifadə edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:46, 15 iyul 2022 (UTC)
::::Çox sağ olun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 15 iyul 2022 (UTC)

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:09, 20 iyul 2022 (UTC)
|}

:@{{U|Qraf061}}, fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:26, 20 iyul 2022 (UTC)

== [[User:NarminAliS|NarminAliS]] istifadəçisinin sualı (15:13, 26 iyul 2022) ==

Salamlar.Zəhmət olmasa deyə bilərsiz mən məqaləyə foto necə yerləşdirə bilərəm?Və mənim yayımladığım məqaləni tapa bilmirən.Bir istifadəki bunu vikileşdirdiyini söyledi lakin tam anlamadım --[[İstifadəçi:NarminAliS|NarminAliS]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NarminAliS|müzakirə]]) 15:13, 26 iyul 2022 (UTC)

:@{{U|NarminAliS}}, salam. Şəkil əlavə etmək üçün gərək o şəkil azvikiyə və ya vikianbara yüklənmiş olsun. Tapmaq deyəndə yəqin ki, internet axtarışını nəzərdə tutursunuz. Bu isə günlər sürə bilər, yəni çıxması bir az vaxt ala bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:41, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Salam həmkar. Səhifə addəyişdiriciləri və
Fayl addəyişdicilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır? Məndə olan məlumata görə avtomatik patrullanmır. Lakin [[Vikipediya:Patrullar]] səhifəsində qeyd olunub ki, Səhifə addəyişdiriciləri və Fayl addəyişdiricilərinin redaktələri avtomatik olaraq patrullanır. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:32, 27 iyul 2022 (UTC)

:Salam, bəli, patrullanır. Mən patrul olan vaxtlar, həmin redaktələri patrullamaq olmurdu. Yəni ki, avtopatrullanırdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:35, 27 iyul 2022 (UTC)
::Avtomatik patrullanırsa patrul qeydlərinə baxdıqda Səhifə addəyişdiricilərinin redaktələrinin digər istifadəçilər tərəfindən patrullandığı görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:53, 27 iyul 2022 (UTC)
:::Ümumi redaktələri təbii ki, yox. Addəyişmə redaktələri avtopatrullanır sadəcə. Lazımi əlavəni səhifəyə etdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:21, 27 iyul 2022 (UTC)
::::Anladım. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== [[User:Resul1289|Resul1289]] istifadəçisinin sualı (08:41, 28 iyul 2022) ==

Salam. Redaktə edərkən etdiyim səhvlər nədir? {{imzasız|Resul1289|08:41, 28 iyul 2022 (UTC)}}

:@{{U|Resul1289}}, salam. [[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə səhifənizdə]] bu barədə faydalı keçidlər yerləşdirmişəm, diqqət yetirin və zəhmət olmasa, redaktələri geri qaytarmayın. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:04, 28 iyul 2022 (UTC)

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki bronze medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 4.368 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Bloklama ==

[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Turkmen&amp;diff=6557360&amp;oldid=6557357 Buradakı] redaktəniz ilə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 4-cü və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 15 günlük məhdudlaşdırılmışdır. İnzibatçılardan ricam odur ki, bu dəfə istifadəçinin bloku vaxtından öncə açılmasın. Hörmətlə ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:00, 1 avqust 2022 (UTC)

:@{{U|Eldarado}}, istədiyinizi edirsiniz. Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz. Yanlış yazmışam ki? Orda qayda pozuntusu hardadır ki? Mən onsuz da sözügedən hüquqsuz fəaliyyətimə davam edə bilmirəm, və heç etmək niyətində də deyiləm. Hörmətli inzibatçılar &lt;small&gt;({{U|Sortilegus}}, {{U|Wertuose}}, {{U|Babək Akifoğlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Eminn}}, {{U|White Demon}}, {{U|Nicat49}}, {{U|Qolcomaq}}, {{U|Turkmen}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Baskervill}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Solavirum}}, )&lt;/small&gt; çox-çox xahiş edirəm sizlərdən, bu məsələ ilə maraqlanın artıq lütfən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:: Müzakirələrə daha nəzakətli formada qoşula bilərsiz, lakin bunu etmirsiniz. Onu da qeyd edim ki, bu sizin ilk blokunuz deyil. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 06:18, 1 avqust 2022 (UTC)
::Hörmətli [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] hələ az blok tətbiq edib. Blokun açılmasının və ya azaldırmasının əleyhinəyəm &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:26, 1 avqust 2022 (UTC)
:::@{{U|Toghrul R}}, niyə? Mən o redaktəni tam səmimi etmişəm və olanı qeyd etmişəm, artıq niyətim də olmayıb. Hər hansısa qayda pozuntusuna yol verdiyimi də düşünmürəm. Kaş orda da işarələyəndə belə tez fikir bildirərdiniz, təəssüf edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:34, 1 avqust 2022 (UTC)
::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Vikipediyada səmimiyyət deyilən bir anlayış yoxdur. Niyyəti isə yazıdan başqa bir vasitə ilə ölçmək olmur. Son cümlənizlə hələ də qınamağa da davam edirsiniz. Bir dəfə də qaydanı bilməməklə məni ittiham edib təəssüf etmisiniz. Buna son qoyun, zəhmət olmasa &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 06:37, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::@{{U|Toghrul R}}, lap yaxşı da var. Dediyim kimi redaktədə nəzakətsiz heç nə yoxdur. Oxşar hallara dəfələrlə rast gəlmişəm. Siz əgər onu inzibatçı kimi ittiham olaraq qəbul edib qocunmusunuzsa, mənim edə biləcəyim bir şey yoxdur. O sadəcə bir irad idi və siz hər dəfə istifadəçiyə 2 hüququ birdən verirdiniz. Dedim bəlkə bilmirsiniz ya da səhvən edirsiniz, ola bilər də. Ona görə bloklanmağımı doğru hesab edirsiniz? Müraciətimə baxılmadığı üçün isə bəli, haqlı olaraq təəssüf edirəm. İcma inzibatçıları niyə seçir bəs? Vəzifələri nədir? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:17, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] Müraciətinizə baxılmayıbsa, mənim baxmadığım üçün nə mənə, nə də digər inzibatçılara qarşı heç bir halda {{tq|təəssüf edirəm}} ifadəsini işlətmənizi düzgün hesab etmirəm. Digərini isə xatırlatma məqsədli bildirdim. Hər inzibatçının fərqli fəaliyyət istiqaməti var. Bu məsələdə isə Eldarado-nun haqlı şəkildə bloklamasını müdafiə edirəm.
::::::Əgər {{tq|lap yaxşı da var}} kimi nəzakətsiz ifadələri işlətməyə davam etsəniz, nəzakət qaydalarına əsasın blokunuzun müddəti arta bilər. Hörmətlə, &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:31, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|Toghrul R}}, düzgün hesab etməyə bilərsiniz, bu sizin öz şəxsi fikrinizdi. Mən bloku əsassız hesab edirəm. Məncə, inzibatçıların müraciətləri cavablamaları mütləq və əsas vəzifəsidir. Xatırlatmağa nə ehtiyac var ki? Olub, bitib. &quot;də&quot; yazacam, deyəcəksiniz ki, nəzakət qaydalarına ziddir. Necə ki, o sonuncu kəlimənin ilk dəfədir ki, sizdən eşidirəm nəzakət qaydalarına zidd olduğunu. Hansı ki, o cür kəlimələr həmən-həmən hər kəs tərəfindən istifadə edilir və indiyədək də bir problem olduğunu görməmişəm. Nəzakət qaydalarına zidd olmadığını düşünürəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:50, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::Orijinal linkdə qayda pozuntusu yoxdur, amma &quot;Qərəzlisiniz və alətlərinizdən də sui-istifadə edirsiniz&quot; ifadəsində var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 10:45, 1 avqust 2022 (UTC)
::::::::IP blokdan azad olma hüququ ancaq etibarlı və güvənilən istifadəçilərə verilir. Əgər vikicəmiyyət sizin fəaliyyətinizlə bağlı şübhəlidirsə, verilməməsi normaldır və səbrli olmaq lazımdır bu barədə. Müəyyən vaxtdan sonra verilə bilər. Heç TrVikidə də sizə müddətsiz verilməyib, yenidən dəyərləndirmə ilə verilib. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 10:53, 1 avqust 2022 (UTC)
:::::::::@{{U|White Demon}}, dediyiniz kimi vikicəmiyyət 2-3 şəxsdən ibarət deyil. Bir iki nəfər şübhələnir deyə lazımlı hüquq məndən alınmalıdır? Ortada sui-istifadə halı varsa, buyurun, söyləyin. Kukla olmadığını meta dəfələrlə təsdiqləyib. Heç ortada əsas da olmaya-olmaya. Bu hüquq mənə çox lazımdır, verilməməsi üçün əlindən gələni edir, yeni qaydalar qəbul edir və s. Bir də ki, nə səbiri? Qərar çoxdan verilib, istifadəçi səbəbləri əsassız sayır, verilməməsinə dair əsaslı səbəblər göstərmir və müzakirələri öz qərarları ilə yekunlaşdırır. İndi də şəxsi zəmində hesabımı bloklayır. Buna nə ad verə bilərik başqa? Tr vikiyə gəlincə siz heç narahat olmayın, orda o hüquqla təmin edilmişəm və ediləcəm də. Səhvən bloklanmışdım, blok məsələsinə görədir o. Necə olur ki, onlar göstərdiyim səbəbləri əsaslı hesab edir, burda isə istifadəçi öz fikirlərinə əsasən əsassızdır deyir, əsas da göstərmədən. Bir də ki, ordakı fəaliyyətimlə burdakı bir deyil. Güvənilməsəm avtopatrul hüququ verməzdilər, elə deyil mi? Yəni başqa problem yoxdur. @{{U|Solavirum}}, hansı bənd? Məncə, orda da yoxdur. Hazırkı vəziyyətə görə öz fikrimi bildirmişəm. Sizcə, &quot;lap yaxşı da var&quot; bu cümlədə hardasa qeyri-etik nəsə var? @{{U|Toghrul R}}, ona etdiyim iradı ittiham kimi qəbul edərək bloku haqlı sayır və hələ az hesab edir. Bu üzücü haldır. Deyir ki, vikidə səmimiyyət deyilən bir şey yoxdur. Sizcə, özü heç səmimi davranmırmı? Siz nə düşünürsünüz? Bəs yaxşı, təəssüflənmək nə vaxtdan qadağan olub? Əlavə olaraq iddia edir ki, nəzakət qaydalarına ziddir belə cümlələr. Ancaq hamı işlədir, problem olmur, mən işlədən də zidd olur? Bloklanma səbəbim kimi göstərilən redaktədəki kimi cümlələrdən də istifadə edən çox istifadəçi var, indiyədək bunun üstündə kiminsə bloklandığını da görməmişəm. İddia edilən bəndlər orda qətiyyən pozulmayıb. Bu isə mənə qarşı sadəcə qərəz, aqressiya və alətlərdən sui-istifadənin göstəricisidir, bundan irəli getmir. Bunu da açıq şəkildə dilə gətirmişəm. Bloklanma səbəbim əsassızdır. Məni artıq dəfələrlə əsassız yerə ittiham edən şəxsi niyə 8-ci bəndə əsasən bloklamırsınız @{{U|Eldarado}}? Məni isə hər dəfəsində nəzakətsizlikdə və tərəf tutmaqda ittiham edirsiniz. Sizinki nədir bəs? Etdikləriniz sizə normal gələ bilər, amma deyil. Müzakirələrdə normal şəkildə iştirak etdiyimi düşünürəm. Sonda isə xahiş edirəm ki, bu barədə məsələnin həlli üçün [[VP:İMZ]]-də müzakirə açasınız. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 1 avqust 2022 (UTC)
: Salam, blok səbəbi əsaslandırırlıb. Qərarın yanlış olduğunu düşünən inzibatçılar varsa mövzuya münasibət bildirə bilərlər. Sizin qaydanı pozduğunuza şahid olduğum üçün blokladım. Digərləri mənim gözümdən qaça bilər normal olaraq. Bu cür hallar baş verdikdə inzibatçılara müraciət olunmalıdır. Onu da qeyd edim ki, durmadan hər rəyinizdə qaydaları pozursunuz. Normal olaraq əksər istifadəçilər ona qarşı tətbiq olunan bloklar zamanı inzibatçının alətlərdən sui-istifadə etdiyini düşünürlər. Çox yaxşı olar ki, bu cür fəaliyyətdən çəkinəsiniz. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:38, 2 avqust 2022 (UTC)
::@{{U|Eldarado}}, ədalətliliyinizə heyran qalmamaq mümkün deyil də. Sizdə mənə qarşı qərəz var. İndi səbəbini də deyəcəm. Bir müddət öncə Samral məni təhqir [[Vikipediya:İnzibatçılara müraciət/Arxiv 2022#Bezdirici dəvət teqləri və dəvətnamələr|edir]]. Bloklayan olmur, @{{U|Solavirum}} və @{{U|Araz Yaquboglu}} bəylər tərəfindən istifadəçiyə xəbərdarlıq edilir sadəcə. Siz isə sadəcə fikir bildirməklə kifayətlənirsiniz. Sizin bloklama üsulunuza əsasən də daha uzunmüddətli ya da müddətsiz bloklamaq tətbiq etmək lazım idi, yəni o zaman. Ən son hörmətli @{{U|Eminn}} bəy müdaxilə edir və blok tətbiq edir. Oda sadəcə 48 saat. Mənim isə adicə bir cümləmi öz fikrinizlə nəzakətsizlik sayırsınız və 15 gün bloklayırsınız. Bir də xahiş edirsiniz ki, blok açılmasın. Qərəz və alətlərdən sui-istifadə deyil də nədir bu, hə? Birincisi, qeyd edim ki, ortada blok tətbiq edəcək qayda pozuntusu yoxdur, Solavirum-da bildirib, ikincisi də ki, verəcəyiniz cavaba əsasən deyim ki, köhnə bloklar falan olması müddəti uzun etməyə heç bir əsas vermir. Samralın blokları yoxdur guya? Oho, məndən də çox. Bir də ki, mənim bu hesabda əsas fəaliyyətim keçən ildən başlayıb və sadəcə 3 blok var (2-si 15 günlük, əsassız olaraq siz tərəfdən), o qədər. Digər bloklar illər əvvəlindir. Yəni ki, ədalətsizlik var və niyəsə də hər kəs susur. Təəssüf yenə də. Məsələyə 3-cü tərəf inzibatçı ya da digər inzibatçılar baxmalıdırlar. Oda ki, inanmıram, çətin. Hörmətli @{{U|White Demon}}, sizcə, blok doğrudurmu? Müzakirə edib-etməməyi artıq hörmətli inzibatçıların üzərinə buraxıram, mən susuram sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:39, 2 avqust 2022 (UTC)
::: Mənim üçün heç bir istifadəçi arasında fərq yoxdur ki, qərəz göstərim. İlk istifadəçisiniz ki, alınan qərara şiddətli şəkildə qarşı çıxırsınız. Buradakı hər rəyinizdə də Nəzakət qaydalarını yenidən pozur, xəbərdarlıqları isə nəzərə almırsınız. Buna davam etsəniz uzun müddətli blokunuz üçün müzakirə başlatmalı olacağam. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:54, 2 avqust 2022 (UTC)
::::@{{U|Eldarado}}, başa düşmədim, indi bloku əsassız hesab edirəmsə, etiraz etməməliyəm? Etiraz etmək suçdurmu? Yaxşı, fərz edək ki, dediyiniz kimidir, bəs onda niyə &quot;qələt&quot; sözünə gördüyünüz halda, müdaxilə edib, blok tətbiq etməmisiniz, lakin mənim 2 cümləmi öz fikirlərinizə əsasən nəzakətsiz hesab etmiş və yerindəcə müdaxilə edərək, blok tətbiq edirsiniz. Belə olduğu halda, mövqeyiniz nə qədər qərəzsiz ola bilər? Davamlı olaraq, məni qaydaları pozmaqda ittiham edirsiniz, indi harda qaydaları pozduğumu düşünürsünüz? Cavab verin, zəhmət olmasa. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:47, 5 avqust 2022 (UTC)
:::::Samrala &quot;qələt&quot; sözünə görə sadəcə xəbərdarlıq edildiyi halda, mənə qarşı isə 2 adi cümləyə görə əsassız olaraq 15 gün blok tətbiq olunur, yuxarıda inzibatçılardan biri də qeyd edib ki, cümlələrdə heç bir nəzakətsizlik yoxdur. İstifadəçi bu barədə sualıma hələ də cavab vermir. Xahiş edirəm blokun açılması istiqamətində müzakirə başladasınız. {{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:58, 6 avqust 2022 (UTC)
::::::Düşünürəm ki, istifadəçinin bloku açılmalıdır, belə baxanda ciddi qayda pozuntusuna yol verməyib. Amma son müzakirələrdə istifadəçilərə qarşı bir az aqressiv davrandığı doğrudur. Xüsusilə, bu İBAO məsələsinə görə. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:03, 6 avqust 2022 (UTC)
:::::::+. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:09, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::@{{U|White Demon}}, salam. Konkret olaraq kimlərə qarşı? Mən elə düşünmürəm, amma bəlkə də istəmədən olub. Ya da kənardan elə görünüb. İBAO məsələsi deyil də, ümumiyyətlə, son vaxtlar mən bir neçə istifadəçi var ki, bilmirəm niyə, amma onlarda mənə qarşı qərəz olduğunu düşünürəm. İBAO məsələsində isə mən haqlıyam, hüququn mənə nə üçün verilmədiyi barədə hələ də məntiqli bir səbəb ya da arqument gətirilməyib ki, deyəsən ki, hə, buna görə verilmir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:15, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::Hörmətli {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Burocan}}, {{U|Drabdullayev17}}, {{U|Eminn}}, {{U|Sortilegus}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Turkmen}}, sizləri də mövzuya etinasız yanaşmayaraq, obyektiv, müstəqil və tərəfsiz bir şəkildə məsələ barəsində öz fikirlərinizi bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:30, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::Hörmətli {{U|Qraf061}}, salam. Blokdayam deyə sizə indilik sadəcə buradan cavab yaza biləcəm. Heç təşəkkür düyməsini də istifadə edə bilmirəm ki, təşəkkür edəsən. :) Anlayıram, problem deyil, insanlıq halıdır, məndə də dəfələrlə olub. Başlıq açmağa gərək yox idi, düzəliş izahına &quot;xəta&quot; yazsanız ya da sadəcə geri almanız da yetərli idi. Yanlışlıqla olduğunu bilirəm. Fəaliyyətinizi təqdir edirəm. Uğurlar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:42, 7 avqust 2022 (UTC)
::::::::::Anlayışınız üçün təşəkkür edirəm və ümid edirəm ki sizin fəaliyyətiniz nəzərə alınaraq tez bir zamanda blokdan azad olunacaqsiz  və hüququnuz bərpa olunacaq bir daha təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 7 avqust 2022 (UTC)
:::::::::::Təşəkkür edirəm, ümid edək. :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 7 avqust 2022 (UTC)
:Bu kiçik mövzu bu qədər uzadılmalı, inzibatçıların ortaq qərarı ilə qısa müddətdə həll edilməli idi. İndi nəticə olaraqtəflərdən biri &quot;qərəzli&quot;, digəri isə &quot;aqressiv&quot; adlandırlır. Daha əvvəl də qeyd etmişdim, istifadəçi aktiv istifadəçi idi və qısa müddətdə ard-arda haqqında o qədər müzakirələr açıldı və sübhələr yarandı ki, hal-hazırda fəaliyyətini davam etdirmək üçün sanki mübarizə aparır. İnzibatçıları ortaq qərar üçün [[VP:İMZ]]-ə, {{u|dancewithdevil}}, sizi isə inzibatçıları bir daha tag etməməyə çağırıram. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 07:13, 8 avqust 2022 (UTC)
::Salam. Əvvala fikirlərim başqa cürə başa düşülməsin, mən məsələ barəsində, son olanlara dayanaraq, öz gəldiyim nəticəni qeyd edirəm. Hər sözüm başqa bir cürə başa düşülür, hər cümləm istənilən formada yozulur axı, müəyyən şəxslər tərəfindən. Məsələnin bu qədər uzadılmasının və həll edilməməsinin ən başlıca səbəbi inzibatçıların məsələyə və işinə laqeyd yanaşmaları oldu. Dəfələrlə işərələməyimə baxmayaraq, sadəcə 2-3 inzibatçı fikirlərini bildirdi. Digərləri isə tək bir cümlə belə etmədilər. Amma statusun alınması məsələsində ən aktivindən ən passivinə qədər hər biri iştirak etdi və qarşı çıxdı (böyük bir hissəsi). Bu şəxslər niyə inzibatçıdırlar axı? İnzibatçılıq blok tətbiq edib, məqalə silmək ya da səhifə mühafizə etməkdən mi ibarətdir? Bu isə sadəcə təəssüf hissi doğurur. Onu da qeyd edim ki, bu yaxında müraciət edərək tr vikidə sözügedən statusu [[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|aldım]], özü də müddətsiz. @{{U|White Demon}}, buyurun, siz də bu barədə soruşmuşdunuz. Çox güman ki, burda bu hüquq olmadan əvvəlki kimi aktiv, rahat, səmərəli və istədiyim kimi fəaliyyət göstərə bilməyəcəyəm, bəlkə də tamamilə heç. Görünən odur ki, bu, müəyyən istifadəçilərdən başqa kiməsə maraqlı deyil. Buna isə sadəcə üzülürəm. Yəni ki, o şəxslər də artıq sevinə bilərlər. @{{U|Sura Shukurlu}}, sizdən məsələni həlli üçün [[VP:İMZ]]-ə daşımağınızı xahiş edirəm. Çünki siz etməsəniz, bunu edən və baxan olmayacaq. Yaxşı ya da pis, son bir ümid.. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 08:52, 8 avqust 2022 (UTC)

== Bloklama 2 == 
Dəfələrlə xəbərdarlıqların olunmasına baxmayaraq qaydaları pozmağa davam edirsiz. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lara_m%C3%BCraci%C9%99t&amp;diff=6557346&amp;oldid=6554993 Buradakı] redaktənizdə [[VP:N|Nəzakət]] qaydalarının 1-ci, 3-cü, 4-dü, 5-ci, 6-cı və 11-ci bəndlərini pozduğunuz üçün hesabınız tərəfimdən 2 aylıq məhdudlaşdırılmışdır. Ümid edirəm ki, blok müddətiniz bitdikdən sonra fəaliyyətinizə qaydaları pozmadan davam etdirəcəksiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 12:50, 8 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin. Mən sizin bu qərarınızla razı deyiləm kiçik qayda pozuntusu üçün 2-aylıq blokun tərtib edilməsi fikrimcə hər hansı istifadəçi üçün ruhdan düşmə və fəaliyyətin dayandırma ilə nəticələnə bilər. Ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Tərif kimi başa düşülməsin ancaq Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] uzun müddətdir ki Azvikidə fəaliyyət göstərir və faydalı töhvələri ilə fərqlənir aylıq redaktə sayında belə bir neçə dəfə ön sıralarda olub. Yekun olaraq belə başa düşdüm ki mənim də internetimdə hər hansı bir problem yaranarsa və fəaliyyətimə mane olarsa VPN istifadə etməyə zərurət yaranarsa  bu zaman İP blokundan azad olmaq üçün müraciət edərəmsə o zaman hüququ almaq əvəzinə blok olunacam?  Məncə bu tətbiq olunan qərar düzgün deyil.(bu mənim azad fikrimdir heç bir nəzakət qaydasını pozmuram) və sonda istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın blok müddəti azaldılsın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  16:05, 8 avqust 2022 (UTC)
:Salam həmkar, @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən sizin qərarnızla razı deyiləm. Kiçik qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini dügün qərar hesab etmirəm. Özüdə @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] kimi fəal bir istifadəçiyə bu qayda pozuntusuna görə 2 aylıq blokun tətbiq edilməsini. Onu da qeyd edim ki, bu blok istifadəçinin ruhdan düşmə və fəaliyyətini dayandırması ilə nəticələnə bilər. Bloku tətbiq edərkən ən azından istifadəçinin fəaliyyətini nəzərə ala bilərdiniz. Fikrlərim tərəfdarlıq kimi başa düşülməsin.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:10, 8 avqust 2022 (UTC)
::Dancewithdevil-ə 2 aylıq blokun tədbiq olunmasını, üstəlik email göndərə bilməsinin məhdudlaşdırılmasını düzgün hesab etmirəm. İstifadəçi 2 aylıq bloka layiq olacaq qayda pozuntusuna yol verilməyib və ona tətbiq olunan bu blok müddəti çox uzundur. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 23:01, 8 avqust 2022 (UTC)
::: Salam {{u|White Demon}}, istifadəçinin müzakirə səhifəsi həmişə açıq qalıb, istədiyi zaman fikirlərini buraya qeyd edə bilər. E-mail yollaması default seçim olaraq qalmışdı deyə dəyməmişəm. Yəni xüsusi alınmış bir qərar deyil, istifadəçi istəsə aça bilərəm. Blok müddəti isə eyni qayda dəfələrlə pozulduğu üçün tətbiq olunub. Lakin etirazı olan inzibatçı varsa təbii ki, bunu [[Vikipediya:İnzibatçı müzakirəsi|İnzibatçı müzakirəsi]]ndə müzakirəyə çıxara bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:50, 9 avqust 2022 (UTC)
:::: Salam {{u|Qraf061}}, siz həqiqətən də istifadəçinin &quot;ip blokundan azad olma&quot; hüququna müraciət etdiyi üçün bloklandığnı düşünürsüz? Yoxsa vikicəmiyyəti ələ salırsız? Əgər həqiqətən də belə düşünürsünüzsə istifadəçinin son 15 gündə fərqli müzakirə səhifələrinə qeyd etdiyi yazıların hamısını oxuduqdan sonra buraya fikir bildirin zəhmət olmasa. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 05:59, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] mən bütün səhifələrdə olan müzakirələrə nəzər yetirmişəm bu blok olunmalar istifadəçinin  İp blokundan azad olunma üçün müraciətindən sonra yaranan ümumi müzakirələrdən sonra baş verdi (demək istədiyim odur ki bir istifadəçi həqiqətən fəaliyyətində çətinlik yaranırsa və hüquqa ehtiyac duyursa nə üçün verilməsin ki ?) Heç bir ələsalmadan söhbət belə gedə bilməz burada fikir yazmazdan əvvəl bütün müzakirələrdə gedən söhbətlərə tək-tək nəzər yetirmişəm və belə qənaətə gəlmişəm ki bir istifadəçi İp blokundan azad olmaq üçün müraciət edir. Və müraciəti əsasız hesab edilir və bundan sonra yarananr müzakirələr və sonu bloklanma ilə nəticələnir. Yaxşı onda Bloklanma məsələsi necə oldu yarandı ən əvvəl nə üçün başladı bu Bloklanma ? Və ikinci olaraq onu da demək istərdim ki kiçik bir qayda pozuntusu üçün 2-ayliq blok tətib etmək nə qədər düzgündür?   Hər kiçik qayda pozuntusu olduqda (bəli kiçik qayda pozuntusudur kimisə təhqir etməyin və yaxud vandalizmə yol verməyib) uzun müddətli blok olunsa o zaman AzVikidə istifadəçi qalacaqmı? Mənim bu müzakirəyə qoşulmagımın başlıca səbəbi @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] blok olunma müddəti azaldılmasıdır və sizdən istəyim İstifadəçini fəaliyyətinə yenidən baxılsın və qərarın yenidən verilməsidir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:32, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::{{u|Qraf061}}, istifadəçi qayda pozubsa bu önəmli deyil ki, hansı mövzu ilə bağlı müzakirədə olub. Hüquqla bağlı müraciət ayrı mövzudur. Onlara inzibatçılar özləri qərar verməlidirlər müzakirə əsasında deyil. Blokla bağlı isə bəli eyni qaydaları təkrarən pozursa istifadəçi bu kiçik qada pozuntusu olsa belə müddət böyüyür. Misal üçün istifadəçi bir daha nəzakət qaydalarını pozarsa bu zaman qaydalara uyğun daha da uzun müddətə blok təyin olunmalıdır. Başqa qaranlıq qalan məqam varsa buyurun cavablandırım suallarınızı. — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:47, 9 avqust 2022 (UTC)
:::::::Təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:53, 9 avqust 2022 (UTC)
::::::::Salam bloku haqlı hesab edirəm,'' &quot;aranı qatdı, robot zadıq bəyəm, dava zad axtaran, bir dəfə dediz bildik, siz özünüzü ideal hesab edirsiniz?,  sizinlə necə danışmalıyıq ki, bir də mənə emosional deyirlərmiş, dirəşməyi seçirlər&quot;'' tipli ifadələr vikipediya ifadələri deyil. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  10:30, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Hamıya salam. Blok 1 həftəyə endirilsə də, nəticə də 15 gün bloklanmış oldum. Doğru hesab etməsəm də, artıq etiraz edən deyiləm. Fəaliyyətim dövründə, istər müzakirələr olsun, istərsə də digər başqa məsələlər, istifadəçilərlə hər zaman [[VP:N]] və digər müvafiq qaydaları rəhbər tutaraq ünsiyyət qurmuşam. Keçmişdə bir dəfə istəmədən bir şey olub, istifadəçilərdən biri də buna görə məni hər dəfə dəfələrlə tərəfli olmaqda və bu son məsələyə görə isə davamlı olaraq nəzakət qaydalarını pozmaqda ittiham edir. Tr Vikidə burdakı kimi aktiv fəaliyyətim olmasına baxmayaraq, elə ilk müraciətdəcə əsaslı səbəblərimi təqdim edərək, sözügedən hüquq barədə müraciətimə baxılmış, müsbət qiymətləndirilmiş və nəticə də hüquqla təmin edilmişəm. ([[:tr:Vikipedi:Hizmetli duyuru panosu/Arşiv/Ağustos 2022#IP engelleme muafı isteği|baxınız]].) Burda isə əvvəllər də uzunmüddətli problemsiz bir şəkildə bu hüququ daşımağıma baxmayaraq, bilmirəm, nə şübhədir, nə əsasdır, buna baxmayaraq, bir neçə istifadəçi tərəfindən bu hüquq mənə mütləq şəkildə lazım olduğu halda, göstərdiyim əsaslar da göz ardı edilərək, əsassız hesab edilir, amma bu hüquq mənə verilmədi, hələ də verilmir. Sanki mən nəsə sui-istifadə ya da başqa çirkli bir işlərlə məşğul olurammış kimi. Bu rəftarı mənə vurmağınız həddən artıq çox pis oldu. Mən də buna təbii ki, küsmədim, haqlı olaraq isyan etdim. Düz və lazım olanı etdiyimi də düşünürəm. Bir qədər həvəsdən düşsəm də, mən hələ də mövcud mövqeyimdeyəm, amma deyəsən nəticə verən deyil. O cümlələrə, danışma tərzinə gəlincə, açıq deyəcəm, hə, müəyyən qədər haqlı ola bilərsiniz. Amma onun müsəbbibi olan istifadəçiyə niyə xəbərdarlıq edilmədi və edilmir də? Nə mövzuda? Deyim də. Deməli, bu istifadəçi keçən ildən bəri mənə hər fürsətdə dəfələrlə arxivləşdirmə işləri ilə bağlı etirazını bildirməyə başladı (indiyədək heç kəs mənə bu mövzuda heç bir etiraz etməyib, hətta heç bir problem olmadığını söyləyib, bu məsələdə məni dəstəkləyənlər belə olub), bilmirəm, məqsədyönlüdür ya deyil, bunu özü bilər. İndi özü də inanır və buna da irad deyir, tənqid deyir, hər nə deyir onu da özü bilər. Amma məncə, qaydalar buna əngəl törətmirsə və də heç bir qayda pozuntusu halı da yoxdursa, niyə də yox? Digər vikilərdə də bu praktika var. Bizdə harda yazılıb ki, olmaz!? Bu axı ona nə problem yaradır ki, mən hələ də bunu anlamış deyiləm. Əksinə, bunu etmək bir növ layihəyə də dəstəkdir. Çöldə 2022-ci ildir, amma gör bizlər nəyi və nələri müzakirə edirik.. Deməli, bu istifadəçi mənim haqda məlum istifadəçinin əsassız açdığı hər kukla müzakirəsində gəlir, bu mövzunu açır (artıq nə əlaqə isə), hələ təzəlikcə də deyir ki, texniki işlərdən də əl çək, görmə. Özü də deyib ki, bunlar mənim subyektiv fikirlərimdir. Mən də cavab olaraq ona demişəm ki, əgər elədirsə, mütləq əməl edilməlidir deyə bir şey yoxdur, narahat olursunuzsa, müzakirə açıb vikicəmiyyətin də fikirlərini öyrənə bilərsiniz. O isə bunu bilmirəm niyə, amma aqressiv qarşıladı. Üstəgəl, məni də iradlara qarşı dözümsüz adlandırır. Məlum istifadəçiyə də heç bu barədə, qaydalara zidd hərəkət etdiyi barədə bu günədək heç bir xəbərdarlıq belə edilməyib, məndən başqa heç kim də bunu etməyib. Bəs ona niyə [[VP:N]] qaydalarının 8-ci bəndinə əsasən blok tətbiq edilmir? Eyni halı bir deyil, iki deyil, dəfələrlə təkrarlayıb. Mən isə həmişə üslubumu qoruyurdum və buna xüsusi diqqət edirdim. Kimsə deyə bilməz ki, mən vaxtilə kiməsə qarşı nəzakətsizliyə yol vermişəm. Mən də təbii olaraq, bu söz-söhbətlərdən o qədər çox sıxıldım ki, bir də son olaraq, məni ona irad tuturam deyə kiberbullinqdə ittiham edən məlum istifadəçini və onun bütün bu əsassız fikirlərini də dəstəkləməsi, məni ona irad tuturam deyə təftişdə ittiham etməsi, mənimlə əks fikirdə olan istifadəçilərə qarşı aqressiv davrandığımı iddia etməsi, türklər demiş, bu, stəkanı daşıran son damla oldu (sonuncuya sübut istəsəm də, göstərə bilmədi, deməli, bu iddialar da iki-üç quru sözdən irəli getmir), beləcə istəmədən, fərqinə varmadan bildirmiş olduğum fikirlərdə də bu tərzdə ifadələrə yol verilmiş oldu. Mən burda özümü nə hamıdan, nə də kimdənsə ağıllı, üstün saymıram, görmürəm. Belə bir şey yoxdur. Əgər fikirlərimdə istəmədən belə başa düşüləcək və barəmdə bu cür düşünüləcək belə bir hala yol vermişsəm də, üzr istəyirəm, amma belə deyil. Çünki mən heç vaxt belə bir fikirdə olmamışam. Sonda isə fikirlərimi [[Lev Tolstoy|Tolstoy]]un bir sitatı ilə bitirmək istəyirəm: ''“İnsanlara ən ədalətli şəkildə paylanan nemət ağıldır. Çünki heç kim ‘ağlından şikayətçi’ deyildir.”'' Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:54, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>kp2rj81brpebzzkzxsg2z3slfadvqwe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Janrlarına görə Türkiyə teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>692682</id>
    <revision>
      <id>6570135</id>
      <parentid>5822344</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:59:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="117" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Türkiyə teleserialları]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə və janrlarına görə teleseriallar|Türkiyə]]</text>
      <sha1>moszfon83jiu6zoh0gcc09pesfnfxbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:EVRRVE.</title>
    <ns>2</ns>
    <id>693515</id>
    <revision>
      <id>6570740</id>
      <parentid>6568070</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:22:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:1000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]] silindi; [[Kateqoriya:2000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5310" xml:space="preserve">{{Mərkəz|'''&lt;big&gt;XOŞ GƏLMİSİNİZ!&lt;/big&gt;'''}}
{{Mərkəz|[[İstifadəçi: EVRRVE./Mükafatlar|'''&lt;big&gt;MÜKAFATLARIMLA BURADAN TANIŞ OLA BİLƏRSİNİZ&lt;/big&gt;''']]}}
&lt;center&gt; '''[[İstifadəçi:EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;EVRRVE.&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; &lt;/center&gt;

== Yaratdığım məqalələr ==
[[Tiaqo Bezerra|1.Tiaqo Bezerra]]

[[Ramon Maçado|2.Ramon Maçado]]

[[Romen Bask|3.Romen Bask]]

[[Huqo Basto|4.Huqo Basto]]

[[Sezar Meza Kolli|5.Sezar Meza Kolli]]

[[Harramiz Soares|6.Harramiz Soares]]

[[Daniel Maldini|7.Daniel Maldini]]

[[Stefano Sensi|8.Stefano Sensi]]

[[Brahim Diaz|9.Brahim Diaz]]

[[Alessandro Plizzari|10.Alessandro Plizzari]]

[[Mert Çelik|11.Mert Çelik]]

[[İdrisov|12.İdrisov]]

[[Zülfüqarlı (soyad)|13.Zülfüqarlı]]

[[Hamidu Keyta|14.Hamidu Keyta]]

[[Əşrəf Hakimi|15.Əşrəf Hakimi]]

[[Cəlal Hüseynov|16.Cəlal Hüseynov]]

[[Emil Səfərov|17.Emil Səfərov]]

[[Amin Seydiyev|18.Amin Seydiyev]]

[[Qabriel Veron|19.Qabriel Veron]]

[[Cud Bellingem|20.Jude Bellingham]]

[[Minifutbol üzrə Avropa çempionatı|21.Minifutbol üzrə Avropa çempionatı]]

[[Fərid Yusifli|22.Fərid Yusifli]]

[[Orelyen Tçuameni|23.Orelyen Tçuameni]]

[[Sebastiano Espozito|24.Sebastiano Esposito]]

[[Alexandro Kantero|25.Alejandro Kantero]]

[[Xuan Musso|26.Xuan Musso]]

[[Kalvin Remsi|27.Kalvin Remsi]]

[[Andrea Karboni|28.Andrea Karboni]]

[[Lautaro Martinez|29.Lautaro Martinez]]

[[Yaovi Akakpo|30.Yaovi Akakpo]]

[[Ataa Caber|31.Ataa Caber]]

[[Kamran İbrahimov|32.Kamran İbrahimov]]

[[Fabio Vieyra|33.Fabio Vieyra]]

[[Eduardo Camavinqa|34.Eduardo Camavinqa]]

[[Kenni Sayef|35.Kenni Sayef]]

[[Qodsvey Donyo|36.Qodsvey Donyo]]

[[Feras Abu Akal|37.Feras Abu Akal]]

[[Duşan Vlahoviç|38.Duşan Vlahoviç]]

[[Kristian Asllani|39.Kristian Asllani]]

[[Tayrell Malasiya|40.Tayrell Malasiya]]

[[Rövlan Muradov|41.Rövlan Muradov]]

[[Oskar Minqueza|42.Oskar Minqueza]]

[[Yeqor Boqomolski|43.Yeqor Boqomolski]]

[[Nicat Mehbalıyev|44.Nicat Mehbalıyev]]

[[Kalvin Fillips|45.Kalvin Fillips]]

[[Vato Arveladze|46.Vato Arveladze]]

=== Yaratdığım kateqoriyalar ===
[[:Kateqoriya:İspan futbolçular|1.Kateqoriya:İspan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Fransız futbolçular|2.Kateqoriya:Fransız futbolçular]]

[[:Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular|3.Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları|4.Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları|5.Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A|6.Kateqoriya:Braziliya Seriya A]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları|7.Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları|8.Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri|9.Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK|10.Kateqoriya:Empoli FK]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları|11.Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları|12.Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları|13.Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları|14.Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları|15.Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları]]

=== Yüklədiyim fayllar ===
[[:Fayl:Bolonya FK loqo.png|1.Fayl:Bolonya FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK loqo.png|2.Fayl:Şamaxı FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg|3.Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg]]

[[:Fayl:Cenoa FK loqo.png|4.Fayl:Cenoa FK loqo.png]]

[[:Fayl:Hellas Verona FK loqo.png|5.Fayl:Hellas Herona FK loqo.png]]

[[:Fayl:61 FK loqo.png|6.Fayl:61 FK loqo.png]]

[[:Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif|7.Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif]]

[[:Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png|8.Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Afina FK loqo.png|9.Fayl:AEK Afina FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png|10.Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png]] 

[[:Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png|11.Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png]]

== Haqqımda məlumatlar ==
{{İstifadəçi məlumatı|İstifadəçi adı=EVRRVE.|Adı Soyadı=Ramal|Yaşadığı ölkə={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|Milliyyəti=Azərbaycanlı|Doğum yeri=[[Xaçmaz]]|Doğum tarixi=6 fevral 1990|Vikipediyada fəaliyyəti=[[20 fevral]] [[2021]] - indiyə kimi}}
{{İstifadəçiqutusuyuxarı}}
{{Google Chrome}}{{Bürclər:Dolça}}
{{Maraqlar:Futbol}}{{Maraqlar:İdman}}{{İstifadəçi Neftçi}}{{User FB}}{{User az}}{{Maraqlar:Kompüter}}{{İstifadəçi Azərbaycan}}{{Milan FK azarkeşi}}{{İstifadəçi/Müsəlman}}{{Kişi}}{{Təcrübəli istifadəçi}} {{Səhifə addəyişdiricisi}} {{Patrul}} {{İstifadəçi təvazökarlığı|60}}{{Azərbaycanlı İstifadəçi}} {{İstifadəçi Ermənistanı tanımır}}
{{User tarix}}
{{User tr-4}} {{User en-1}}
{{User Wikipedian For|il=2021|ay=02|gün=20}}

[[Kateqoriya:2000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>4jnbw3xzmqbwsepjt67zxoeey8hft6t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570742</id>
      <parentid>6570740</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:22:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5381" xml:space="preserve">{{Mərkəz|'''&lt;big&gt;XOŞ GƏLMİSİNİZ!&lt;/big&gt;'''}}
{{Mərkəz|[[İstifadəçi: EVRRVE./Mükafatlar|'''&lt;big&gt;MÜKAFATLARIMLA BURADAN TANIŞ OLA BİLƏRSİNİZ&lt;/big&gt;''']]}}
&lt;center&gt; '''[[İstifadəçi:EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;EVRRVE.&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; &lt;/center&gt;

== Yaratdığım məqalələr ==
[[Tiaqo Bezerra|1. Tiaqo Bezerra]]

[[Ramon Maçado|2. Ramon Maçado]]

[[Romen Bask|3. Romen Bask]]

[[Huqo Basto|4. Huqo Basto]]

[[Sezar Meza Kolli|5. Sezar Meza Kolli]]

[[Harramiz Soares|6. Harramiz Soares]]

[[Daniel Maldini|7. Daniel Maldini]]

[[Stefano Sensi|8. Stefano Sensi]]

[[Brahim Diaz|9. Brahim Diaz]]

[[Alessandro Plizzari|10. Alessandro Plizzari]]

[[Mert Çelik|11. Mert Çelik]]

[[İdrisov|12. İdrisov]]

[[Zülfüqarlı (soyad)|13. Zülfüqarlı]]

[[Hamidu Keyta|14. Hamidu Keyta]]

[[Əşrəf Hakimi|15. Əşrəf Hakimi]]

[[Cəlal Hüseynov|16. Cəlal Hüseynov]]

[[Emil Səfərov|17. Emil Səfərov]]

[[Amin Seydiyev|18. Amin Seydiyev]]

[[Qabriel Veron|19. Qabriel Veron]]

[[Cud Bellingem|20. Jude Bellingham]]

[[Minifutbol üzrə Avropa çempionatı|21. Minifutbol üzrə Avropa çempionatı]]

[[Fərid Yusifli|22. Fərid Yusifli]]

[[Orelyen Tçuameni|23. Orelyen Tçuameni]]

[[Sebastiano Espozito|24. Sebastiano Esposito]]

[[Alexandro Kantero|25. Alejandro Kantero]]

[[Xuan Musso|26. Xuan Musso]]

[[Kalvin Remsi|27. Kalvin Remsi]]

[[Andrea Karboni|28. Andrea Karboni]]

[[Lautaro Martinez|29. Lautaro Martinez]]

[[Yaovi Akakpo|30. Yaovi Akakpo]]

[[Ataa Caber|31. Ataa Caber]]

[[Kamran İbrahimov|32. Kamran İbrahimov]]

[[Fabio Vieyra|33. Fabio Vieyra]]

[[Eduardo Camavinqa|34. Eduardo Camavinqa]]

[[Kenni Sayef|35. Kenni Sayef]]

[[Qodsvey Donyo|36. Qodsvey Donyo]]

[[Feras Abu Akal|37. Feras Abu Akal]]

[[Duşan Vlahoviç|38. Duşan Vlahoviç]]

[[Kristian Asllani|39. Kristian Asllani]]

[[Tayrell Malasiya|40. Tayrell Malasiya]]

[[Rövlan Muradov|41. Rövlan Muradov]]

[[Oskar Minqueza|42. Oskar Minqueza]]

[[Yeqor Boqomolski|43. Yeqor Boqomolski]]

[[Nicat Mehbalıyev|44. Nicat Mehbalıyev]]

[[Kalvin Fillips|45. Kalvin Fillips]]

[[Vato Arveladze|46. Vato Arveladze]]

=== Yaratdığım kateqoriyalar ===
[[:Kateqoriya:İspan futbolçular|1. Kateqoriya:İspan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Fransız futbolçular|2. Kateqoriya:Fransız futbolçular]]

[[:Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular|3. Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları|4. Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları|5. Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A|6. Kateqoriya:Braziliya Seriya A]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları|7. Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları|8. Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri|9. Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK|10. Kateqoriya:Empoli FK]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları|11. Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları|12. Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları|13. Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları|14. Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları|15. Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları]]

=== Yüklədiyim fayllar ===
[[:Fayl:Bolonya FK loqo.png|1. Fayl:Bolonya FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK loqo.png|2. Fayl:Şamaxı FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg|3. Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg]]

[[:Fayl:Cenoa FK loqo.png|4. Fayl:Cenoa FK loqo.png]]

[[:Fayl:Hellas Verona FK loqo.png|5. Fayl:Hellas Herona FK loqo.png]]

[[:Fayl:61 FK loqo.png|6. Fayl:61 FK loqo.png]]

[[:Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif|7. Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif]]

[[:Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png|8. Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Afina FK loqo.png|9. Fayl:AEK Afina FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png|10. Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png]]

[[:Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png|11. Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png]]

== Haqqımda məlumatlar ==
{{İstifadəçi məlumatı|İstifadəçi adı=EVRRVE.|Adı Soyadı=Ramal|Yaşadığı ölkə={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|Milliyyəti=Azərbaycanlı|Doğum yeri=[[Xaçmaz]]|Doğum tarixi=6 fevral 1990|Vikipediyada fəaliyyəti=[[20 fevral]] [[2021]] - indiyə kimi}}
{{İstifadəçiqutusuyuxarı}}
{{Google Chrome}}{{Bürclər:Dolça}}
{{Maraqlar:Futbol}}{{Maraqlar:İdman}}{{İstifadəçi Neftçi}}{{User FB}}{{User az}}{{Maraqlar:Kompüter}}{{İstifadəçi Azərbaycan}}{{Milan FK azarkeşi}}{{İstifadəçi/Müsəlman}}{{Kişi}}{{Təcrübəli istifadəçi}} {{Səhifə addəyişdiricisi}} {{Patrul}} {{İstifadəçi təvazökarlığı|60}}{{Azərbaycanlı İstifadəçi}} {{İstifadəçi Ermənistanı tanımır}}
{{User tarix}}
{{User tr-4}} {{User en-1}}
{{User Wikipedian For|il=2021|ay=02|gün=20}}

[[Kateqoriya:2000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>9b2w2phpapbenxn8f9i1qneokax9fqm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570747</id>
      <parentid>6570742</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5420" xml:space="preserve">{{Mərkəz|'''&lt;big&gt;XOŞ GƏLMİSİNİZ!&lt;/big&gt;'''}}
{{Mərkəz|[[İstifadəçi: EVRRVE./Mükafatlar|'''&lt;big&gt;MÜKAFATLARIMLA BURADAN TANIŞ OLA BİLƏRSİNİZ&lt;/big&gt;''']]}}
&lt;center&gt; '''[[İstifadəçi:EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;EVRRVE.&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; &lt;/center&gt;

== Yaratdığım məqalələr ==
[[Tiaqo Bezerra|1. Tiaqo Bezerra]]

[[Ramon Maçado|2. Ramon Maçado]]

[[Romen Bask|3. Romen Bask]]

[[Huqo Basto|4. Huqo Basto]]

[[Sezar Meza Kolli|5. Sezar Meza Kolli]]

[[Harramiz Soares|6. Harramiz Soares]]

[[Daniel Maldini|7. Daniel Maldini]]

[[Stefano Sensi|8. Stefano Sensi]]

[[Brahim Diaz|9. Brahim Diaz]]

[[Alessandro Plizzari|10. Alessandro Plizzari]]

[[Mert Çelik|11. Mert Çelik]]

[[İdrisov|12. İdrisov]]

[[Zülfüqarlı (soyad)|13. Zülfüqarlı]]

[[Hamidu Keyta|14. Hamidu Keyta]]

[[Əşrəf Hakimi|15. Əşrəf Hakimi]]

[[Cəlal Hüseynov|16. Cəlal Hüseynov]]

[[Emil Səfərov|17. Emil Səfərov]]

[[Amin Seydiyev|18. Amin Seydiyev]]

[[Qabriel Veron|19. Qabriel Veron]]

[[Cud Bellingem|20. Jude Bellingham]]

[[Minifutbol üzrə Avropa çempionatı|21. Minifutbol üzrə Avropa çempionatı]]

[[Fərid Yusifli|22. Fərid Yusifli]]

[[Orelyen Tçuameni|23. Orelyen Tçuameni]]

[[Sebastiano Espozito|24. Sebastiano Esposito]]

[[Alexandro Kantero|25. Alejandro Kantero]]

[[Xuan Musso|26. Xuan Musso]]

[[Kalvin Remsi|27. Kalvin Remsi]]

[[Andrea Karboni|28. Andrea Karboni]]

[[Lautaro Martinez|29. Lautaro Martinez]]

[[Yaovi Akakpo|30. Yaovi Akakpo]]

[[Ataa Caber|31. Ataa Caber]]

[[Kamran İbrahimov|32. Kamran İbrahimov]]

[[Fabio Vieyra|33. Fabio Vieyra]]

[[Eduardo Camavinqa|34. Eduardo Camavinqa]]

[[Kenni Sayef|35. Kenni Sayef]]

[[Qodsvey Donyo|36. Qodsvey Donyo]]

[[Feras Abu Akal|37. Feras Abu Akal]]

[[Duşan Vlahoviç|38. Duşan Vlahoviç]]

[[Kristian Asllani|39. Kristian Asllani]]

[[Tayrell Malasiya|40. Tayrell Malasiya]]

[[Rövlan Muradov|41. Rövlan Muradov]]

[[Oskar Minqueza|42. Oskar Minqueza]]

[[Yeqor Boqomolski|43. Yeqor Boqomolski]]

[[Nicat Mehbalıyev|44. Nicat Mehbalıyev]]

[[Kalvin Fillips|45. Kalvin Fillips]]

[[Vato Arveladze|46. Vato Arveladze]]

[[Ömər Buludov|47. Ömər Buludov]]

=== Yaratdığım kateqoriyalar ===
[[:Kateqoriya:İspan futbolçular|1. Kateqoriya:İspan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Fransız futbolçular|2. Kateqoriya:Fransız futbolçular]]

[[:Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular|3. Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları|4. Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları|5. Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A|6. Kateqoriya:Braziliya Seriya A]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları|7. Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları|8. Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri|9. Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK|10. Kateqoriya:Empoli FK]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları|11. Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları|12. Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları|13. Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları|14. Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları|15. Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları]]

=== Yüklədiyim fayllar ===
[[:Fayl:Bolonya FK loqo.png|1. Fayl:Bolonya FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK loqo.png|2. Fayl:Şamaxı FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg|3. Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg]]

[[:Fayl:Cenoa FK loqo.png|4. Fayl:Cenoa FK loqo.png]]

[[:Fayl:Hellas Verona FK loqo.png|5. Fayl:Hellas Herona FK loqo.png]]

[[:Fayl:61 FK loqo.png|6. Fayl:61 FK loqo.png]]

[[:Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif|7. Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif]]

[[:Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png|8. Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Afina FK loqo.png|9. Fayl:AEK Afina FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png|10. Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png]]

[[:Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png|11. Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png]]

== Haqqımda məlumatlar ==
{{İstifadəçi məlumatı|İstifadəçi adı=EVRRVE.|Adı Soyadı=Ramal|Yaşadığı ölkə={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|Milliyyəti=Azərbaycanlı|Doğum yeri=[[Xaçmaz]]|Doğum tarixi=6 fevral 1990|Vikipediyada fəaliyyəti=[[20 fevral]] [[2021]] - indiyə kimi}}
{{İstifadəçiqutusuyuxarı}}
{{Google Chrome}}{{Bürclər:Dolça}}
{{Maraqlar:Futbol}}{{Maraqlar:İdman}}{{İstifadəçi Neftçi}}{{User FB}}{{User az}}{{Maraqlar:Kompüter}}{{İstifadəçi Azərbaycan}}{{Milan FK azarkeşi}}{{İstifadəçi/Müsəlman}}{{Kişi}}{{Təcrübəli istifadəçi}} {{Səhifə addəyişdiricisi}} {{Patrul}} {{İstifadəçi təvazökarlığı|60}}{{Azərbaycanlı İstifadəçi}} {{İstifadəçi Ermənistanı tanımır}}
{{User tarix}}
{{User tr-4}} {{User en-1}}
{{User Wikipedian For|il=2021|ay=02|gün=20}}

[[Kateqoriya:2000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>6j8g7uvnjycvny1hj02s9kypfido6ay</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571240</id>
      <parentid>6570747</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5461" xml:space="preserve">{{Mərkəz|'''&lt;big&gt;XOŞ GƏLMİSİNİZ!&lt;/big&gt;'''}}
{{Mərkəz|[[İstifadəçi: EVRRVE./Mükafatlar|'''&lt;big&gt;MÜKAFATLARIMLA BURADAN TANIŞ OLA BİLƏRSİNİZ&lt;/big&gt;''']]}}
&lt;center&gt; '''[[İstifadəçi:EVRRVE.|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;EVRRVE.&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; &lt;/center&gt;

== Yaratdığım məqalələr ==
[[Tiaqo Bezerra|1. Tiaqo Bezerra]]

[[Ramon Maçado|2. Ramon Maçado]]

[[Romen Bask|3. Romen Bask]]

[[Huqo Basto|4. Huqo Basto]]

[[Sezar Meza Kolli|5. Sezar Meza Kolli]]

[[Harramiz Soares|6. Harramiz Soares]]

[[Daniel Maldini|7. Daniel Maldini]]

[[Stefano Sensi|8. Stefano Sensi]]

[[Brahim Diaz|9. Brahim Diaz]]

[[Alessandro Plizzari|10. Alessandro Plizzari]]

[[Mert Çelik|11. Mert Çelik]]

[[İdrisov|12. İdrisov]]

[[Zülfüqarlı (soyad)|13. Zülfüqarlı]]

[[Hamidu Keyta|14. Hamidu Keyta]]

[[Əşrəf Hakimi|15. Əşrəf Hakimi]]

[[Cəlal Hüseynov|16. Cəlal Hüseynov]]

[[Emil Səfərov|17. Emil Səfərov]]

[[Amin Seydiyev|18. Amin Seydiyev]]

[[Qabriel Veron|19. Qabriel Veron]]

[[Cud Bellingem|20. Jude Bellingham]]

[[Minifutbol üzrə Avropa çempionatı|21. Minifutbol üzrə Avropa çempionatı]]

[[Fərid Yusifli|22. Fərid Yusifli]]

[[Orelyen Tçuameni|23. Orelyen Tçuameni]]

[[Sebastiano Espozito|24. Sebastiano Esposito]]

[[Alexandro Kantero|25. Alejandro Kantero]]

[[Xuan Musso|26. Xuan Musso]]

[[Kalvin Remsi|27. Kalvin Remsi]]

[[Andrea Karboni|28. Andrea Karboni]]

[[Lautaro Martinez|29. Lautaro Martinez]]

[[Yaovi Akakpo|30. Yaovi Akakpo]]

[[Ataa Caber|31. Ataa Caber]]

[[Kamran İbrahimov|32. Kamran İbrahimov]]

[[Fabio Vieyra|33. Fabio Vieyra]]

[[Eduardo Camavinqa|34. Eduardo Camavinqa]]

[[Kenni Sayef|35. Kenni Sayef]]

[[Qodsvey Donyo|36. Qodsvey Donyo]]

[[Feras Abu Akal|37. Feras Abu Akal]]

[[Duşan Vlahoviç|38. Duşan Vlahoviç]]

[[Kristian Asllani|39. Kristian Asllani]]

[[Tayrell Malasiya|40. Tayrell Malasiya]]

[[Rövlan Muradov|41. Rövlan Muradov]]

[[Oskar Minqueza|42. Oskar Minqueza]]

[[Yeqor Boqomolski|43. Yeqor Boqomolski]]

[[Nicat Mehbalıyev|44. Nicat Mehbalıyev]]

[[Kalvin Fillips|45. Kalvin Fillips]]

[[Vato Arveladze|46. Vato Arveladze]]

[[Ömər Buludov|47. Ömər Buludov]]

[[Coy Lens Mikels|48. Coy Lens Mikels]]

=== Yaratdığım kateqoriyalar ===
[[:Kateqoriya:İspan futbolçular|1. Kateqoriya:İspan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Fransız futbolçular|2. Kateqoriya:Fransız futbolçular]]

[[:Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular|3. Kateqoriya:2000-ci ildən sonra doğulan futbolçular]]

[[:Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları|4. Kateqoriya:Legioner Paraqvay futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları|5. Kateqoriya:Kalyari FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A|6. Kateqoriya:Braziliya Seriya A]]

[[:Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları|7. Kateqoriya:Braziliya Seriya A futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları|8. Kateqoriya:Legioner Monteneqro futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri|9. Kateqoriya:Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq futbol turnirləri]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK|10. Kateqoriya:Empoli FK]]

[[:Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları|11. Kateqoriya:Empoli FK oyunçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları|12. Kateqoriya:Legioner Belarus idmançıları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları|13. Kateqoriya:Legioner Belarus futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları|14. Kateqoriya:Legioner Macarıstan futbolçuları]]

[[:Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları|15. Kateqoriya:Legioner Macarıstan idmançıları]]

=== Yüklədiyim fayllar ===
[[:Fayl:Bolonya FK loqo.png|1. Fayl:Bolonya FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK loqo.png|2. Fayl:Şamaxı FK loqo.png]]

[[:Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg|3. Fayl:Şamaxı FK yeni loqo.jpeg]]

[[:Fayl:Cenoa FK loqo.png|4. Fayl:Cenoa FK loqo.png]]

[[:Fayl:Hellas Verona FK loqo.png|5. Fayl:Hellas Herona FK loqo.png]]

[[:Fayl:61 FK loqo.png|6. Fayl:61 FK loqo.png]]

[[:Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif|7. Fayl:ABN-Bərdə FK loqo.gif]]

[[:Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png|8. Fayl:Admira Vakker Mödlinq FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Afina FK loqo.png|9. Fayl:AEK Afina FK loqo.png]]

[[:Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png|10. Fayl:AEK Larnaka FK loqo.png]]

[[:Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png|11. Fayl:Fənərbaxça FK loqo.png]]

== Haqqımda məlumatlar ==
{{İstifadəçi məlumatı|İstifadəçi adı=EVRRVE.|Adı Soyadı=Ramal|Yaşadığı ölkə={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|Milliyyəti=Azərbaycanlı|Doğum yeri=[[Xaçmaz]]|Doğum tarixi=6 fevral 1990|Vikipediyada fəaliyyəti=[[20 fevral]] [[2021]] - indiyə kimi}}
{{İstifadəçiqutusuyuxarı}}
{{Google Chrome}}{{Bürclər:Dolça}}
{{Maraqlar:Futbol}}{{Maraqlar:İdman}}{{İstifadəçi Neftçi}}{{User FB}}{{User az}}{{Maraqlar:Kompüter}}{{İstifadəçi Azərbaycan}}{{Milan FK azarkeşi}}{{İstifadəçi/Müsəlman}}{{Kişi}}{{Təcrübəli istifadəçi}} {{Səhifə addəyişdiricisi}} {{Patrul}} {{İstifadəçi təvazökarlığı|60}}{{Azərbaycanlı İstifadəçi}} {{İstifadəçi Ermənistanı tanımır}}
{{User tarix}}
{{User tr-4}} {{User en-1}}
{{User Wikipedian For|il=2021|ay=02|gün=20}}

[[Kateqoriya:2000-dən çox töhfəsi olan vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>tfrcv6hhjnh60pio0lrso24950mauto</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dariya Stavroviç</title>
    <ns>0</ns>
    <id>697473</id>
    <revision>
      <id>6570230</id>
      <parentid>5981669</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:55:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3318" xml:space="preserve">{{Musiqiçi}}

'''Dariya Sergeyvna Stavroviç''' (rus. Да́рия Серге́евна Ставрович) ({{DVTY}}) — Rusiyalı müğənni, bəstəkar. '''Nuki''' adı ilə də tanınır. 2006-cı ildən &quot;Slot&quot; alternativ rok qrupunun vokalistidir. &quot;Slot&quot;un üzvü olaraq doqquz studiya albomunun yazılmasında iştirak edib. 2012-ci ildən başlayaraq &quot;Nuki&quot; solo layihəsi üzərində də çalışır. Bu layihə əsasında 4 albom çıxarıb. 2016-cı ildə &quot;Qolos&quot; musiqi layihəsinin beşinci mövsümünün yarımfinalçısı olub.

== Bioqrafiya ==
Dariya Sergeyvna Stavroviç 1 fevral 1986-cı ildə, Rusiya Federasiyasının Arxangelsk vilayətində anadan olub. Atası cərrahdır, anasının musiqi pedaqoji təhsili var&lt;ref&gt;http://www.1tv.ru/shows/voice-5/backstage/ya-ne-po-blatu-syuda-vpisalas-dariya-stavrovich-bez-kompromissov-golos-5-specialnyy-reportazh&lt;/ref&gt;. Arzamasda orta məktəbi bitirdikdən sonra Nijni Novqorod Musiqi Məktəbində daxil olub.

== Karyera ==
2006-cı ildə Stavroviç &quot;Müasir İncəsənət İnstitutu&quot;nda akademik və pop-caz oxuma fakültəsində təhsil ala ala alternativ rok qrupu olan &quot;Slot&quot; qrupuna üzv olur. Dariya &quot;Slot&quot; qupunun vokalisti olaraq doqquz albomunun yazılmasında iştirak edir.

2013-cü ildən bu günə kimi doqquz mahnı yazdığı beynəlxalq &quot;Force United&quot; layihəsində iştirak edir&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=jmwBByZjQtM&lt;/ref&gt;. Forces United layihəsində Maksim Samosvat, Konstantin Seleznev, Pyotr Elfimov, Evgeny Egorov və Yarkko Ahola kimi musiqiçilər də iştirak edir&lt;ref&gt;http://www.mastersland.com/index.php?content=7307#&lt;/ref&gt;.

2014-cü ildə İqor Sandlerin rəhbərlik etdiyi prodüsser mərkəzindən &quot;Ən Yaxşı Rok Vokalı&quot; üçün verilən &quot;Zolotaya Nota&quot; mükafatını alır&lt;ref&gt;https://web.archive.org/web/20170313210215/http://sandlerstudio.ru/goldennoteaward/&lt;/ref&gt;. Ardınca isə &quot;NewsMuz&quot; portalındakı səsvermənin nəticələrinə görə &quot;Ən yaxşı ifaçı&quot; kateqoriyasında ikinci yeri tutur&lt;ref&gt;http://newsmuz.com/top/2014&lt;/ref&gt;.

2015-ci ildə Stavroviç &quot;ArcheAge&quot; onlayn oyununda müğənni Ariyanın ifasını səsləndirir&lt;ref&gt;http://www.intermedia.ru/news/288297&lt;/ref&gt;.

2016-cı ildə Rusiyanın &quot;Birinci Kanal&quot;ında yayımlanan &quot;Qolos&quot; musiqi yarışmasının beşinci mövsumundə iştirak edir. Yarışmada, 30 sentyabr 2016-cı ildə şouda İrlandiyalı rok qrupu &quot;The Cranberries&quot;un &quot;Zombi&quot; mahnısını ifa edir və yarışmaya qəbul edilərək Qriqori Lepsin komandasına qoşulur&lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=juecqQ3gA8c&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.apelzin.ru/news/nuki-the-voice.html&lt;/ref&gt;. Yarışmada uğurla iştirak edərək yarımfinala kimi yüksəlir&lt;ref&gt;http://www.1tv.ru/shows/voice-5/backstage/ya-bedokurila-kak-mogla-i-nichego-mne-za-eto-ne-bylo-dariya-stavrovich-intervyu-posle-polufinala-golos-5&lt;/ref&gt;.

2019-cu ildə Daria Arxangelsk sakinlərinə dəstək olur və Şies stansiyasında Moskva zibilxanasının inşasına qarşı çıxış edir&lt;ref&gt;https://29.ru/text/politics/66104317/&lt;/ref&gt;.

== Albomları ==
2007 – 2 müharibə (təkrar yazılma)

2007 — Üçlük

2009 – 4ever

2011 — F5

2011 — Kodu pozun

2013 — Altıncı

2016 — Septima

2018 – 200 kW

2021 — Survival Instinct

== İstinadlar ==
[[Kateqoriya:Rusiya musiqiçiləri]]</text>
      <sha1>eyodj34o4wk3lp5o2et8o6qx499axyf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli</title>
    <ns>3</ns>
    <id>700130</id>
    <revision>
      <id>6570403</id>
      <parentid>6555372</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:56:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wooze</username>
        <id>243895</id>
      </contributor>
      <comment>/* Şablon üzerindeki geri alma hakkında  */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38154" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  12:49, 24 aprel 2021 (UTC)

{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi_müzakirəsi:Atakhanli/Arxiv 1|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;Arxiv 1&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#F4730B|məlumat-şr=#FFFFFF}}

== Türk marafonu 2021 ==

{| style=&quot;background-color: #cfff95; border: 1px solid #6b9b37;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Türk marafonu ulduzu.png|200px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Türk marafonu 2021'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Atakhanli!

Bu mükafata 2021-ci ilin iyul ayında [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş [[:m:Turkic Marathon 2021|Türk marafonu 2021]] müsabiqəsinə qoşularaq töhfə verdiyiniz üçün layiq görülürsünüz. İştirakınız üçün sizə təşəkkür edirik!

İnanırıq ki, [[:meta:Azerbaijani Wikimedians User Group|&quot;Azərbaycan vikimediaçıları&quot; istifadəçi qrupunun]] və [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] növbəti layihələrində də aktiv iştirak edəcək və Vikipediyanın inkişafında əvəzedilməz xidmətləriniz olacaq. Gələcəkdəki töhfələriniz üçün sizə indidən təşəkkür edirik. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:41, 9 sentyabr 2021 (UTC)
|}

== Salam ==
Salam. Siz verdiyiniz istinad 1988-ci il axı yazılıb.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 26 mart 2022 (UTC)

:salam, xəbərin digər cümləsin də oxumaq yerinə görən niyə yenə də redaktəni geri qaytarmağı seçdiniz [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:10, 26 mart 2022 (UTC)

== Bildiriş və xəbərdarlıq ==

Salam. [[Vüqar Biləcəri]] məqaləsində redaktə müharibəsinə başlamısınız. Bu cür redaktələrdən öncə müzakirə etməniz tövsiyə olunur. Şəxsin yaş məsələsi barədə qeydləri məqalənin daxilində qeyd edə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 27 mart 2022 (UTC)

:salam, [[Vüqar Biləcəri|vüqar biləcərinin]] doğum tarixi yanlış qeyd olunub. onun doğum tarixi 1988 yox, 1987-dir. [https://oxu24.com/az/ozel-bolum/49384/eruzun-sahi-vqar-bileceri-haqqinda-bilinmeyenler-biri-var-idi/ qeyd etdiyim istinadda] da bildirilib niyəsi. hələ adama deyirəm ki, digər cümlələri də oxu. bunu da [https://oxu.az/society/523254 ikinci mənbə] kimi qeyd edirəm. vüqar biləcəri ilə şəxsən tanışlığım var idi. yəni doğum tarixi 1987-dirsə niyə 1988 qeyd olunsun? mən mənbə də bildirmişəm redaktəmdə. amma israrla redaktə geri qaytarılır. və dəfələrlə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:04, 27 mart 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] Mən bu məsələni maraqlandım. Şəxsin məzarı üstündə tarix 1988-ci ildir. Təqdim etdiyiniz keçiddəki isə iddiadır. Adətən bu cür məlumatlar əsas götürülmür. Əgər 1987-ci ili əlavə etmək istəyirsinizsə, məqalədə bu barədə məlumat verə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:10, 27 mart 2022 (UTC)

== Təkrarlanan məqalələr ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər. Eyni mövzuda yaradılmış təkrar məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə digər məqalənin adını qeyd etməyinizi xahiş edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:07, 29 mart 2022 (UTC)

:salam, təşəkkürlər, tamam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:17, 29 mart 2022 (UTC)
::siz sagolun [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/82.194.10.21|82.194.10.21]] 05:42, 6 aprel 2022 (UTC)

== Qaralama şablonları ==

Salam Atakhanli, zəhmət olmasa, məqalələrə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edərkən standart qaydada məqalələrin sonluğuna əlavə edin. Uğurlar! &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:54, 12 aprel 2022 (UTC)

:salam, növbəti redaktələrdə nəzərə alacam, təşəkkürlər [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:57, 12 aprel 2022 (UTC)

== Sil şablonu ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə səbəb kimi &quot;müəllif hüququ pozuntusu&quot; göstərdikdə məqalənin köçürüldüyü mənbəni də qeyd etməyiniz yaxşı olardı. Təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:02, 13 aprel 2022 (UTC)

:salamlar Emin bəy, okay. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:25, 14 aprel 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Reversion Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Antivandalizm ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vandalizmlə aktiv mübarizənizə görə təşəkkür hissi ilə. Uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:11, 28 aprel 2022 (UTC)
|}

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Bronzewiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin aprel ayı ərzində 2.471 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 21:30, 2 may 2022 (UTC)
|}

== İllər ==
Xahiş edirəm təqvimdə illərdən hiperlinki götürməyəsiniz. İngiliscə və rus vikidə belə gedir. Bizdə də belə getsə daha yaxşı olar, xüsusi ilə də tarixlə bağlı məsələdir.

Xahiş həm də edirəm bütün təqvimi dəyişməmişdən əvvəl bir müzakirə edin. Mən bu məqalələrin üzərində 2 ildir işləyirəm və xüsusi formatla hamısı düzəldilib. O ki, qaldı - === 1600-cü ildən əvvəl === o səhvi düzəldəcəm  — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:14, 6 may 2022 (UTC)

:toplu olaraq bütün məqalələrdə eyni səhvi etmisiz. indi isə redaktəni geri qaytarırsız. hmm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:32, 6 may 2022 (UTC)

== Tağıyev ==
Salam Niyə görə geri qaytardiz? [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 14:28, 10 may 2022 (UTC)

:salam, vikiləşdirildi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:53, 10 may 2022 (UTC)
::Mən [[Nəsir Tağıyev]] i əlavə etdim Siz ləğv etdiz [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:03, 10 may 2022 (UTC)
:::məqalə qaralama halındadır, heç bir mənbə, istinad yoxdur. məqalədə ictimai xadim olduğu bildirilib, amma bu barədə məqalədə heç bir məlumat yoxdur. məqalə hətta silinməyə namizəd göstərilə bilər. indiki halı ilə ensiklopedik bir əhəmiyyət kəsb etmir qalmağı. siz həmin məqalədə redaktələrinizi əsaslandırmalar ilə edin, lazım gələrsə əlavə edərik. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:11, 10 may 2022 (UTC)
::::Hər hansi bir kəsin wiki səhifısi yaradilanda, onda həll edilmir mi, saxlamaq səhəfəni yoxsa silmək. Mən o səhifəni yaratmamişam. Sadecə gördüm, belə bir səhifə var, məlümati elavə etdim. [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:17, 10 may 2022 (UTC)
:::::Bu şəxs, deyəsən, 1921-22 illərdə Azərbaycan SSR in Maliyyə Naziri olub. https://cyclowiki.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83_%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2 [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:31, 10 may 2022 (UTC)
::::::https://az.wikipedia.org/wiki/Maliyy%C9%99_Nazirliyi_(Az%C9%99rbaycan) [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:35, 10 may 2022 (UTC)
:::::::fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər, məlumatın dəqiqliyindən əminsinizsə məqaləyə əlavə edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:06, 10 may 2022 (UTC)

== SNS ==

Salam, sizi [[Saybu Swag|bu]] məqalənin [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Saybu_Swag SNS]-nə dəvət edirəm. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 18:18, 13 may 2022 (UTC)

== [[Red Bull Zalsburq FK]] ==
'''3 Fevral 2017 tarixində yenilənib'''.... Do you really think, that very actual is Fevral 2017? You must understand, that just finished 2021/22 season, so all 2016/17 is very old information. Shame for AZ wiki to keep all that 2016/17. Information must be fresh, not like that. I see, that you have a lot of time for nonsesnes, so the better way, to upload some links about history, or someting else. -- Makenzis, 24 May 2022

:{{İstifadəçi|Makenzis}} hi, add along with source. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:20, 24 may 2022 (UTC)

:: In some pages i can see just infobox and no text, in some a lot of very old and unuseful info. I deleting everything not wants too old, not actual. Why you defending that. Russian like too say TUHLO, TUHLOPRITON... I don`t want to see any wiki as &quot;tuhlopriton&quot;. Regards, -- Makenzis, 24 May 2022

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:57, 25 may 2022 (UTC)
|}

== Şablon ==
Salam həmkar. Yönləndirilmiş səhifələrə sil şablonu qoyarkən sol paneldən '''Səhifəyə keçidlər'''i vuraraq keçidləri yoxlayın. Varsa orada redaktə edib düzgün yönləndirməni edib keçidləri təmizlədikdən sonra şablon qoyun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:42, 26 may 2022 (UTC)

:salam bəy, normalda nəzər yetirirdim ancaq son qoyduqlarımın hamısı yeni yaradılmış məqalələr idi deyə (və həmin şəxs spam məqalələr də yaradırdı deyə) yönləndirilmiş səhifələrə çox da nəzər yetirmədim, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:08, 26 may 2022 (UTC)

== Patrul ulduzu ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:The Patrol's Barnstar.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Patrul ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Son 1 ay ərzində məqalələrin patrullanmasında göstərdiyiniz aktivliyə görə.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:54, 30 may 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}

== Xəbərdarlıq ==
Salam. Xahiş edirəm gələcəkdə &quot;iş gedir&quot; şablonlu olan məqaləyə şablon məqalədə olarkən müdaxilə etməyəsiniz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:42, 12 iyun 2022 (UTC)

:salam, səhifənin adın dəyişdirdim sadəcə. düzgün yazılışa keçirdim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:43, 12 iyun 2022 (UTC)
::::Azərbaycan dilində hər iki variantdan istifadə olunur və Google-da mini-futbol variantı daha populyardır. Minifutbola 5000 nəticə çıxırsa, mini-futbola 7000 çıxır.

2-cisi siz o dəyişiklik edəndə, şablon vaxtı, biz etdiyimiz redaktələr tam silinir və ona görə də o şablon yaradılıb ki - maneə olmamaq üçün. Hörmətlə

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:51, 12 iyun 2022 (UTC)

== Riyad Əliyarov ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Riyad Əliyarov]] məqaləsini SNS-ə çıxarardınız. Fikrimcə, məqalə barədə viki cəmiyyətin rəyinə ehtiyac var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:30, 14 iyun 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir, tamam, fikirlərini öyrənək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:33, 14 iyun 2022 (UTC)

== Kino→Film ==

Salam həmkar. Kateqoriyalardakı kino sözünü film ilə əvəzlədiyiniz üçün təşəkkür edirəm sizə. Mən edəcəkdim, amma siz həll etmisiniz. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:49, 15 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Patrul olaraq redaktələrinizə, aktiv və faydalı fəaliyyətinizə görə. P.S. sizə verilən mükafatları alt səhifənizə əlavə edə bilərsiniz. Beləliklə, digər istifadəçilər sizə verilən mükafatları görsünlər. Uğurlar! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:41, 17 iyun 2022 (UTC)
|}

== Lollipop günü ==
Salam. Qeyd etdiyiniz bayram əhəmiyyətli bayram deyil. Yəni olsa idi, vikidə səhifəsi olardı— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 00:47, 24 iyun 2022 (UTC)

:ümumiyyətlə son dəyişikliklər bölümündə bir neçə dəfədir ki, artıq fikir verirəm ki, hansısa həmkar günlər, tarixlərlə bağlı hansı məqaləyə hansı əlavəni edirsə bir bəhanə edib geri qaytarırsınız. məqalələrdə &quot;manapoliya&quot;-ya ehtiyac yoxdur, vikipediya açıq ensiklopediyadır. 
:həmin gün ABŞ-da milli gün kimi keçirilirsə məqalədə qalmasının nə problemi var ki? səhv ki, məlumat deyil. məqalə də bu haqda deyil? google-a yazanda da milli gün kimi qeyd olunursa və [https://www.india.com/festivals-events/national-lollipop-day-2020-what-the-day-is-all-about-and-how-it-is-celebrated-in-us-4090007/ ciddi mənbələr] də varsa, [https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/national-lollipop-day-free-lollipops-for-all/2011/07/20/gIQAbVLmPI_blog.html nüfuzlu digər yerlərdə] də adı çəkilirsə + [https://www.ocf.ie/uncategorized/volunteers-needed-for-lollipop-day-2022/ həmin günə özəl ölkədə fəaliyyətlər varsa] + həmin günü Google-a yazanda Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa problem nədir? hər günün vikipediyada məqaləsi olmasına ehtiyac yoxdur. fakta söykənin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:34, 24 iyun 2022 (UTC)
:::Atakhanlı bütün məqalə bir format üzərində işlənilib və ona görə xahiş edirəm qaydalara riayət edin. Google-də harada yazılıb milli gündür? Əgər milli gündürsə niyə İngilis vikisinin variantında yoxdur. Bu suala cavab verin — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:24, 24 iyun 2022 (UTC)
::::bir format üzərində işləmisinizsə başqası heç nə əlavə edə bilməz? bir dəfə də belə bir şey müzakirə olunmuşdu. orda da eyni mövzu idi. yəni dəfələrlə olub + tutaq ki, lap elədir, çox xırda redaktələr lazım olur, edib saxlaya bilərsiniz. 
::::2-cisi burda format pozulmayıb.
::::3-cüsü tövsiyəm var ki, ingilis dilində çoxişlənən sözlərin belə tərcüməsini bilmirsinizsə Google Translate, Yandex Translate kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz.
::::4-cüsü yazdıqlarımı oxuyursunuzsa elə yazımın özündə mənbələr vermişəm. + google-da və ya digər yerlərdə indiyə kimi axtarışlar etmisiz ümidedirəm, aha eyni qaydada edin, görəcəksiniz.
::::5-cisi yenə yazdığımı oxuyun.
::::6-cısı vikidə özü haqda sırf məqaləsi olmasa da, siyahıda haqqında məlumat var.
::::7-cisi yenə yazdığımı oxuyun. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:33, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::Xahiş edirəm Vikipediyanın nəzakət qaydalarını pozmayın və 4-cü bənddə olan sarkastik ifadələrlə ehtiyatlı olun — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:35, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::::d həmkar, yazmışam ki, &quot; Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa&quot; .
:::::::::::::::::::::yazmısız  &quot; Google-də harada yazılıb milli gündür? ...  Bu suala cavab verin. &quot; mən də cavab vermişəm ki, indiyə qədər nəyisə axtarış etdiyiniz qaydada axtarış edin görəcəksiniz.
:::::::::::::::::::::bundan əlavə bu qədər izahdan sonra redaktəmi geri qaytardız yenidən. sonra özünüz əlavə etdiniz eynisin. )) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:40, 24 iyun 2022 (UTC)
::::ABŞ-da yeməklərə həsr olunan cürbəcür milli günlər var. EnVikidə [[En:List of food days#United States|hətta siyahısı]] verilib. Milli karamel günü, Milli buzlu çay günü, Milli fri günü, Milli tekila günü kimi qəribə günlər var. Lollipop günü də buna daxildir. Hansı gün haqqında məqalənin ola biləcəyinə isə Hadisələr haqqında olan ensiklopedik əhəmiyyətlilik qaydalarına əsasən qərar vermək lazımdır. Amma həmin qayda tam işlənməyin deyə vəziyyət qarışıqdır. EnVikidə [[En:National Fried Chicken Day|Milli qızartma toyuq günü]] üçün ayrıca məqalə zad var. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::{{U|White Demon}} bizdə hansısa yemək üçün xüsusi gün var? Gürcülərdə var imiş. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::eynən, mən də 6-cıda bu siyahını nəzərdə tuturdum. və əslində müzakirədə söhbət bu gün haqqında yeni məqalə yaradılmasından yox, [[20 iyul]] məqaləsində ''Bayramlar və xüsusi günlər'' hissəsində &quot; {{bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] — Milli Lolipop Günü &quot; əlavəmdən gedir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:06, 24 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Azerifactory}}, hər hansı bir mövzunun əhəmiyyətli olub-olmadığına siz-biz yox, mənbələr qərar verir. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:29, 28 iyun 2022 (UTC)
::{{U|dancewithdevil}}, siz artıq neçənci dəfədir ki, {{U|Atakhanli}}-nın yerinə cavab verirsiz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:38, 28 iyun 2022 (UTC)
:::{{U|Azerifactory}}, nə? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:45, 28 iyun 2022 (UTC)

== Silinmə səbəbi ==

İstifadəçi səhifəsinə ([[İstifadəçi:محمد جعفر دستغیب بهشتی]]) {{tl|Sil}} şablonu qoymusunuz amma səbəb göstərməmisiniz. Xahiş edirəm səbəb göstərəsiniz. Əks halda şablonu çıxarmalı olacam. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 06:44, 25 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] bəy geri qaytardı artıq. əslində birinci düşündüm ki, əvvəlki spam məqalələrdən biridir. adətən içərisində nəyisə reklam edirlər, link verirlər. tərcümə edəndə gördüm ki, farscadır və belə cümlə var: ''Tehranın Şəhid Beheşti Universitetində siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.''. İlk cümləsində isə belə ifadə var: ''28 dekabr 2000-ci ildə Tehranda anadan olub''. Yəni şəxsin hələ heç 22 yaşı tamam olmayıb. 21 yaşındakı şəxs necə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini ala bilərki? fake news olduğunu düşünüb saxladım şablonu. Həmçinin iddia edir ki, İranlı rəssam, siyasətçi və müğənnidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:49, 25 iyun 2022 (UTC)
::Həmkar, zəhmət olmasa, məzmunu &quot;copy-paste&quot; olunmuş səhifəyə silinmə şablonu yerləşdirdikdə, &quot;copy-paste&quot; olunan saytın linkini də yerləşdirin. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:09, 29 iyun 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Goldenwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 6.761 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:59, 29 iyun 2022 (UTC)
|}

== White Demon ulduzu ==
{| style=&quot;border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;&quot; | '''White Demon ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;&quot; | Son bir ay ərzində etdiyiniz 6000-dən çox redaktənizə, kateqoriyalarla işinizə, eləcə də, müzakirələrdəki aktiv iştirakınıza görə şəxsi mükafatımla təltif olunursunuz!— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:04, 2 iyul 2022 (UTC)
|}

== Problem nə idi? ==
@Atakhanli Salam. Bu məqalədəki dəyişiklikdə problem nə idi ki geri qaytarıldı? &quot;[[Rəşad Atakişiyev]]&quot; {{imzasız|Bikar Orxan|08:01, 4 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, problem açıq-aşkar görünür axı. ''MiQ-29 təyyarən in qəzası (2019)'' yazmısız. digər həmkarımız düzəltdi problemi artıq. ''MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)'' - deyə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:45, 4 iyul 2022 (UTC)
::Aydındı. Əvvəlki versiyalara da nəzər yetirin. Bir də müzakirədə &quot;imzalı&quot; yazmağ üçün təlimat var? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:03, 4 iyul 2022 (UTC)
:::salam, bəli, zəhmət olmasa müzakirə səhəfəsinizə baxın, orada qeyd var:
:::Məqalələrdə və bunlara köməkçi səhifələrdə (kateqoriyalar, şablonlar və s.) imzanızı və adınızı yazmayın. Əksinə, müzakirə, səsvermə, sual-cavab və s. formada olan yazılarınızın sonuna &lt;nowiki&gt; ~~~~ &lt;/nowiki&gt; (4 tilda) işarəsini əlavə edərək və ya alətlər lövhəsindəki müvafiq düyməni (şəkildə) basaraq imzanızı atmağı unutmayın.
:::qısaca 4 dəfə ard-arda ~ bu işarəni qoyaraq edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:51, 5 iyul 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:36, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Məqalə ilə bağlı kömək ==

Mənə kömək elə Babama vikipediya yaradım əgər eləaən onun Cəddi sənə kömək olsun mənim vikiləşdirməkdən başım çıxmır mənim yazdığım şeylərin hamısını silirlər! {{imzasız|5.44.37.153|23:14, 5 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, sizin yaratmaq istədiyiniz məqalənin silinməsində əsas səbəb haqqında yaratmaq istədiyiniz şəxsin ensiklopedik şəxs olmamasıdır. buna görə də məqalə siz cəhd etdikcə silinəcək. sizin digər hesabınız bloklandı artıq. bu yöndə fəaliyyətə davam etdiyiniz təqdirdə sizə yenə məhdudiyyətlər gətiriləcək. o səbəbdən tövsiyə edirəm ki, yersiz yerə apradığınız inadkarlığı dayandırasınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:26, 5 iyul 2022 (UTC)

== Bir ulduz da sizin üçün! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Category Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Kateqoriya ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &quot;Kateqoriya&quot; ad fəzasındakı işlərinizə görə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:27, 6 iyul 2022 (UTC)
|}

== SNS ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Adam Yunisov]] məqaləsini SNS-ə təqdim edərdiniz. Fikrimcə, konsensus zərurəti var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 02:04, 7 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, əslində ehtiyac yoxdur, şəxs q/e-dir. amma sizin istəyinizlə təqdim edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:18, 7 iyul 2022 (UTC)

== Göytəpə Arxeoloji Parkı, Tovuz rayonu  ==
‎Salam. Niyə görə ləğv etdiz.  [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 09:01, 8 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, digər redaktələrinizi patrulladım (təsdiqlədim). amma bu dediyiniz redaktələrə nəzər yetirin: hər 2 redaktədə yaxinliğinda yazmısınız. Kəndinin yerinə kəndin yazmısınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 8 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Məncə, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Türkiyə şəxsləri|bu kateqoriyaları]] adlandırdığım kimi adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:34, 9 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, bəli, eyni fikirdəyəm. ümumiyyətlə azvikidə bu tipdə adlandırılmış xeyli kateqoriya var. mən baxmışam, elələri çıxmışdı ki, onları dəyişdirmək &quot;mümkün deyil&quot;. ona görə də elə o tipdə saxladım, dəyişdirmədim heç birin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:50, 9 iyul 2022 (UTC)
::Bəli, bilirəm. Necə yəni, mümkün deyil? Hamısını dəyişmək lazımdır, standart etməliyik. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:35, 9 iyul 2022 (UTC)

== xalqlar -&gt; etnik qruplar ==

Salam Atakhanli, nə üçün kütləvi şəkildən 100-ə yaxın kateqoriyada müzakirəsiz xalqlar sözünü entik qruplar ilə dəyişmisiz? - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:12, 14 iyul 2022 (UTC)
: Hətta 400-dən artıq kateqoriyada etmisiz bunu, axı bu sizin tək verəcəyiniz qərar deyil. Nə üçün vikipediyanın ümumi işiniz pozursunuz? — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:16, 14 iyul 2022 (UTC)
::salam, birazdan səbəbin qeyd edəcəm [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:17, 14 iyul 2022 (UTC)
:::Birinci olaraq onu deyim ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox,''etnik qrup olaraq verilib.'' Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır.
:::Və məntiqlə etnik qrup olmalıdır. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
:::Bir millət, xalq müxtəlif etniklərə mənsub vətəndaşlardan ibarətdir.
:::Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.
:::İndi əsas məsələ, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında yaşayan xalqların və etnik qrupların sayının, dilinin və sıx yaşayış yerlərinin struktur tərkibi kimi siyahı yayımlayıb. Göründüya kimi orada da etnik qrup olaraq bildirilir.
:::Ümumiyyətlə Azərbaycan Multikulturalizmində Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.
:::Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.
:::Axşama doğru daha geniş izah yaza bilərəm ehtiyac olsa.
:::Amma adı toplu olaraq dəyişdirməmişəm, bir neçəsin dəyişdirdikdən sonra həmin köhnə ad təsdiqlənib silindikdən sonra digər kateqoriyaları da düzgün adlandırmağa keçmişəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:05, 14 iyul 2022 (UTC)
::::: Bu sizin fikirlərinizdi, haqlı və ya haqsız ola bilərsiniz. Mənim demək istədiyim bu cür toplu dəyişikliklər yalnız müzakirə əsasında qərara alındıqdan sonra dəyişikliklər icra olunmağa başlanmalıdır. Zəhmət olmasa bununla bağlı KM-da müzakirə başladın. Müzakirə olmasa və ya müzakirə ilə qəbul olunmasa bütün kateqoriyaları geri qaytarmalı olacağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:55, 14 iyul 2022 (UTC)
::::::okay, gün ərzində KM-ya yazacam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:01, 14 iyul 2022 (UTC)

== Copy-paste məzmun ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, copy-paste məzmunu təmizləyərkən, düzəliş izahına məzmunun mənbəsini də qeyd edin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:07, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Hər vaxtınız xeyir. [[Güc (roman)]] səhifəsini patrullamısınız, ancaq məqalə ingilisdilli versiyadan birbaşa maşın tərcüməsi ilə tərtib olunub. Mən məqaləni tərtib edən istifadəçiyə bu halın aradan qaldırılması üçün müraciət etdim. Ola bilər sizin də diqqətinizdən yayınıb, zəhmət olmasa gələcəkdə bu kimi halları nəzərə alarsınız. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:35, 29 iyul 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir həmkar, diqqətiniz üçün təşəkkürlər. amma diqqətimdən yayınmayıb. məqalədə vikiverilənlərdə problem var idi, bunla bağlı istifadəçiyə bildirdim. məqalədə şablonla bağlı bəzi editlər etdim. məqaləyə gəldikdə isə məqalədə iş davam edir, şəxs editlərə davam edir, problemləri aradan qaldırır. məqalə nəzarətimdədir, patrulladım ki, digər patrullar bir də məqaləyə geri dönməsin. tarixçədəki vaxt intervalından da bəllidir ki, şəxs editlərə davam edir. təkrar diqqətiniz üçün təşəkkür :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:43, 29 iyul 2022 (UTC)
::Detallı izahınız üçün təşəkkür edirəm. Əgər məqalə nəzarətinizdədirsə, o zaman problem yoxdur. Uğurlar! [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:45, 29 iyul 2022 (UTC)
:::aha, bu səbəbdən sadəcə məqalənin özünü patrullamışam, hansısa editləri yox. dediyim səbəb ilə. uğurlar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:46, 29 iyul 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki gold medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 5.195 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Şablon üzerindeki geri alma hakkında  ==

Merhabalar şablon üzerinde bir değişiklik yapmıştım. Özel isimler Türkçe'de büyük harfle başladığı için Azerbaycan'da da durum aynı diye düşünmüştüm. Sebebini bana açıklayabilir misin? Bazı yerlerde özel isimler büyük bazılarında küçük. Neye göre buna karar veriyorsunuz. Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar :)</text>
      <sha1>8k7g0tnimuvwpndxcnlly82w0ydi4fz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570404</id>
      <parentid>6570403</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:57:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wooze</username>
        <id>243895</id>
      </contributor>
      <comment>/* Şablon üzerindeki geri alma hakkında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38262" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  12:49, 24 aprel 2021 (UTC)

{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi_müzakirəsi:Atakhanli/Arxiv 1|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;Arxiv 1&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#F4730B|məlumat-şr=#FFFFFF}}

== Türk marafonu 2021 ==

{| style=&quot;background-color: #cfff95; border: 1px solid #6b9b37;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Türk marafonu ulduzu.png|200px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Türk marafonu 2021'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Atakhanli!

Bu mükafata 2021-ci ilin iyul ayında [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş [[:m:Turkic Marathon 2021|Türk marafonu 2021]] müsabiqəsinə qoşularaq töhfə verdiyiniz üçün layiq görülürsünüz. İştirakınız üçün sizə təşəkkür edirik!

İnanırıq ki, [[:meta:Azerbaijani Wikimedians User Group|&quot;Azərbaycan vikimediaçıları&quot; istifadəçi qrupunun]] və [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] növbəti layihələrində də aktiv iştirak edəcək və Vikipediyanın inkişafında əvəzedilməz xidmətləriniz olacaq. Gələcəkdəki töhfələriniz üçün sizə indidən təşəkkür edirik. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:41, 9 sentyabr 2021 (UTC)
|}

== Salam ==
Salam. Siz verdiyiniz istinad 1988-ci il axı yazılıb.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 26 mart 2022 (UTC)

:salam, xəbərin digər cümləsin də oxumaq yerinə görən niyə yenə də redaktəni geri qaytarmağı seçdiniz [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:10, 26 mart 2022 (UTC)

== Bildiriş və xəbərdarlıq ==

Salam. [[Vüqar Biləcəri]] məqaləsində redaktə müharibəsinə başlamısınız. Bu cür redaktələrdən öncə müzakirə etməniz tövsiyə olunur. Şəxsin yaş məsələsi barədə qeydləri məqalənin daxilində qeyd edə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 27 mart 2022 (UTC)

:salam, [[Vüqar Biləcəri|vüqar biləcərinin]] doğum tarixi yanlış qeyd olunub. onun doğum tarixi 1988 yox, 1987-dir. [https://oxu24.com/az/ozel-bolum/49384/eruzun-sahi-vqar-bileceri-haqqinda-bilinmeyenler-biri-var-idi/ qeyd etdiyim istinadda] da bildirilib niyəsi. hələ adama deyirəm ki, digər cümlələri də oxu. bunu da [https://oxu.az/society/523254 ikinci mənbə] kimi qeyd edirəm. vüqar biləcəri ilə şəxsən tanışlığım var idi. yəni doğum tarixi 1987-dirsə niyə 1988 qeyd olunsun? mən mənbə də bildirmişəm redaktəmdə. amma israrla redaktə geri qaytarılır. və dəfələrlə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:04, 27 mart 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] Mən bu məsələni maraqlandım. Şəxsin məzarı üstündə tarix 1988-ci ildir. Təqdim etdiyiniz keçiddəki isə iddiadır. Adətən bu cür məlumatlar əsas götürülmür. Əgər 1987-ci ili əlavə etmək istəyirsinizsə, məqalədə bu barədə məlumat verə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:10, 27 mart 2022 (UTC)

== Təkrarlanan məqalələr ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər. Eyni mövzuda yaradılmış təkrar məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə digər məqalənin adını qeyd etməyinizi xahiş edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:07, 29 mart 2022 (UTC)

:salam, təşəkkürlər, tamam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:17, 29 mart 2022 (UTC)
::siz sagolun [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/82.194.10.21|82.194.10.21]] 05:42, 6 aprel 2022 (UTC)

== Qaralama şablonları ==

Salam Atakhanli, zəhmət olmasa, məqalələrə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edərkən standart qaydada məqalələrin sonluğuna əlavə edin. Uğurlar! &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:54, 12 aprel 2022 (UTC)

:salam, növbəti redaktələrdə nəzərə alacam, təşəkkürlər [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:57, 12 aprel 2022 (UTC)

== Sil şablonu ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə səbəb kimi &quot;müəllif hüququ pozuntusu&quot; göstərdikdə məqalənin köçürüldüyü mənbəni də qeyd etməyiniz yaxşı olardı. Təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:02, 13 aprel 2022 (UTC)

:salamlar Emin bəy, okay. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:25, 14 aprel 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Reversion Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Antivandalizm ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vandalizmlə aktiv mübarizənizə görə təşəkkür hissi ilə. Uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:11, 28 aprel 2022 (UTC)
|}

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Bronzewiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin aprel ayı ərzində 2.471 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 21:30, 2 may 2022 (UTC)
|}

== İllər ==
Xahiş edirəm təqvimdə illərdən hiperlinki götürməyəsiniz. İngiliscə və rus vikidə belə gedir. Bizdə də belə getsə daha yaxşı olar, xüsusi ilə də tarixlə bağlı məsələdir.

Xahiş həm də edirəm bütün təqvimi dəyişməmişdən əvvəl bir müzakirə edin. Mən bu məqalələrin üzərində 2 ildir işləyirəm və xüsusi formatla hamısı düzəldilib. O ki, qaldı - === 1600-cü ildən əvvəl === o səhvi düzəldəcəm  — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:14, 6 may 2022 (UTC)

:toplu olaraq bütün məqalələrdə eyni səhvi etmisiz. indi isə redaktəni geri qaytarırsız. hmm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:32, 6 may 2022 (UTC)

== Tağıyev ==
Salam Niyə görə geri qaytardiz? [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 14:28, 10 may 2022 (UTC)

:salam, vikiləşdirildi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:53, 10 may 2022 (UTC)
::Mən [[Nəsir Tağıyev]] i əlavə etdim Siz ləğv etdiz [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:03, 10 may 2022 (UTC)
:::məqalə qaralama halındadır, heç bir mənbə, istinad yoxdur. məqalədə ictimai xadim olduğu bildirilib, amma bu barədə məqalədə heç bir məlumat yoxdur. məqalə hətta silinməyə namizəd göstərilə bilər. indiki halı ilə ensiklopedik bir əhəmiyyət kəsb etmir qalmağı. siz həmin məqalədə redaktələrinizi əsaslandırmalar ilə edin, lazım gələrsə əlavə edərik. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:11, 10 may 2022 (UTC)
::::Hər hansi bir kəsin wiki səhifısi yaradilanda, onda həll edilmir mi, saxlamaq səhəfəni yoxsa silmək. Mən o səhifəni yaratmamişam. Sadecə gördüm, belə bir səhifə var, məlümati elavə etdim. [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:17, 10 may 2022 (UTC)
:::::Bu şəxs, deyəsən, 1921-22 illərdə Azərbaycan SSR in Maliyyə Naziri olub. https://cyclowiki.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83_%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2 [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:31, 10 may 2022 (UTC)
::::::https://az.wikipedia.org/wiki/Maliyy%C9%99_Nazirliyi_(Az%C9%99rbaycan) [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:35, 10 may 2022 (UTC)
:::::::fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər, məlumatın dəqiqliyindən əminsinizsə məqaləyə əlavə edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:06, 10 may 2022 (UTC)

== SNS ==

Salam, sizi [[Saybu Swag|bu]] məqalənin [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Saybu_Swag SNS]-nə dəvət edirəm. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 18:18, 13 may 2022 (UTC)

== [[Red Bull Zalsburq FK]] ==
'''3 Fevral 2017 tarixində yenilənib'''.... Do you really think, that very actual is Fevral 2017? You must understand, that just finished 2021/22 season, so all 2016/17 is very old information. Shame for AZ wiki to keep all that 2016/17. Information must be fresh, not like that. I see, that you have a lot of time for nonsesnes, so the better way, to upload some links about history, or someting else. -- Makenzis, 24 May 2022

:{{İstifadəçi|Makenzis}} hi, add along with source. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:20, 24 may 2022 (UTC)

:: In some pages i can see just infobox and no text, in some a lot of very old and unuseful info. I deleting everything not wants too old, not actual. Why you defending that. Russian like too say TUHLO, TUHLOPRITON... I don`t want to see any wiki as &quot;tuhlopriton&quot;. Regards, -- Makenzis, 24 May 2022

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:57, 25 may 2022 (UTC)
|}

== Şablon ==
Salam həmkar. Yönləndirilmiş səhifələrə sil şablonu qoyarkən sol paneldən '''Səhifəyə keçidlər'''i vuraraq keçidləri yoxlayın. Varsa orada redaktə edib düzgün yönləndirməni edib keçidləri təmizlədikdən sonra şablon qoyun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:42, 26 may 2022 (UTC)

:salam bəy, normalda nəzər yetirirdim ancaq son qoyduqlarımın hamısı yeni yaradılmış məqalələr idi deyə (və həmin şəxs spam məqalələr də yaradırdı deyə) yönləndirilmiş səhifələrə çox da nəzər yetirmədim, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:08, 26 may 2022 (UTC)

== Patrul ulduzu ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:The Patrol's Barnstar.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Patrul ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Son 1 ay ərzində məqalələrin patrullanmasında göstərdiyiniz aktivliyə görə.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:54, 30 may 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}

== Xəbərdarlıq ==
Salam. Xahiş edirəm gələcəkdə &quot;iş gedir&quot; şablonlu olan məqaləyə şablon məqalədə olarkən müdaxilə etməyəsiniz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:42, 12 iyun 2022 (UTC)

:salam, səhifənin adın dəyişdirdim sadəcə. düzgün yazılışa keçirdim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:43, 12 iyun 2022 (UTC)
::::Azərbaycan dilində hər iki variantdan istifadə olunur və Google-da mini-futbol variantı daha populyardır. Minifutbola 5000 nəticə çıxırsa, mini-futbola 7000 çıxır.

2-cisi siz o dəyişiklik edəndə, şablon vaxtı, biz etdiyimiz redaktələr tam silinir və ona görə də o şablon yaradılıb ki - maneə olmamaq üçün. Hörmətlə

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:51, 12 iyun 2022 (UTC)

== Riyad Əliyarov ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Riyad Əliyarov]] məqaləsini SNS-ə çıxarardınız. Fikrimcə, məqalə barədə viki cəmiyyətin rəyinə ehtiyac var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:30, 14 iyun 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir, tamam, fikirlərini öyrənək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:33, 14 iyun 2022 (UTC)

== Kino→Film ==

Salam həmkar. Kateqoriyalardakı kino sözünü film ilə əvəzlədiyiniz üçün təşəkkür edirəm sizə. Mən edəcəkdim, amma siz həll etmisiniz. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:49, 15 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Patrul olaraq redaktələrinizə, aktiv və faydalı fəaliyyətinizə görə. P.S. sizə verilən mükafatları alt səhifənizə əlavə edə bilərsiniz. Beləliklə, digər istifadəçilər sizə verilən mükafatları görsünlər. Uğurlar! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:41, 17 iyun 2022 (UTC)
|}

== Lollipop günü ==
Salam. Qeyd etdiyiniz bayram əhəmiyyətli bayram deyil. Yəni olsa idi, vikidə səhifəsi olardı— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 00:47, 24 iyun 2022 (UTC)

:ümumiyyətlə son dəyişikliklər bölümündə bir neçə dəfədir ki, artıq fikir verirəm ki, hansısa həmkar günlər, tarixlərlə bağlı hansı məqaləyə hansı əlavəni edirsə bir bəhanə edib geri qaytarırsınız. məqalələrdə &quot;manapoliya&quot;-ya ehtiyac yoxdur, vikipediya açıq ensiklopediyadır. 
:həmin gün ABŞ-da milli gün kimi keçirilirsə məqalədə qalmasının nə problemi var ki? səhv ki, məlumat deyil. məqalə də bu haqda deyil? google-a yazanda da milli gün kimi qeyd olunursa və [https://www.india.com/festivals-events/national-lollipop-day-2020-what-the-day-is-all-about-and-how-it-is-celebrated-in-us-4090007/ ciddi mənbələr] də varsa, [https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/national-lollipop-day-free-lollipops-for-all/2011/07/20/gIQAbVLmPI_blog.html nüfuzlu digər yerlərdə] də adı çəkilirsə + [https://www.ocf.ie/uncategorized/volunteers-needed-for-lollipop-day-2022/ həmin günə özəl ölkədə fəaliyyətlər varsa] + həmin günü Google-a yazanda Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa problem nədir? hər günün vikipediyada məqaləsi olmasına ehtiyac yoxdur. fakta söykənin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:34, 24 iyun 2022 (UTC)
:::Atakhanlı bütün məqalə bir format üzərində işlənilib və ona görə xahiş edirəm qaydalara riayət edin. Google-də harada yazılıb milli gündür? Əgər milli gündürsə niyə İngilis vikisinin variantında yoxdur. Bu suala cavab verin — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:24, 24 iyun 2022 (UTC)
::::bir format üzərində işləmisinizsə başqası heç nə əlavə edə bilməz? bir dəfə də belə bir şey müzakirə olunmuşdu. orda da eyni mövzu idi. yəni dəfələrlə olub + tutaq ki, lap elədir, çox xırda redaktələr lazım olur, edib saxlaya bilərsiniz. 
::::2-cisi burda format pozulmayıb.
::::3-cüsü tövsiyəm var ki, ingilis dilində çoxişlənən sözlərin belə tərcüməsini bilmirsinizsə Google Translate, Yandex Translate kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz.
::::4-cüsü yazdıqlarımı oxuyursunuzsa elə yazımın özündə mənbələr vermişəm. + google-da və ya digər yerlərdə indiyə kimi axtarışlar etmisiz ümidedirəm, aha eyni qaydada edin, görəcəksiniz.
::::5-cisi yenə yazdığımı oxuyun.
::::6-cısı vikidə özü haqda sırf məqaləsi olmasa da, siyahıda haqqında məlumat var.
::::7-cisi yenə yazdığımı oxuyun. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:33, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::Xahiş edirəm Vikipediyanın nəzakət qaydalarını pozmayın və 4-cü bənddə olan sarkastik ifadələrlə ehtiyatlı olun — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:35, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::::d həmkar, yazmışam ki, &quot; Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa&quot; .
:::::::::::::::::::::yazmısız  &quot; Google-də harada yazılıb milli gündür? ...  Bu suala cavab verin. &quot; mən də cavab vermişəm ki, indiyə qədər nəyisə axtarış etdiyiniz qaydada axtarış edin görəcəksiniz.
:::::::::::::::::::::bundan əlavə bu qədər izahdan sonra redaktəmi geri qaytardız yenidən. sonra özünüz əlavə etdiniz eynisin. )) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:40, 24 iyun 2022 (UTC)
::::ABŞ-da yeməklərə həsr olunan cürbəcür milli günlər var. EnVikidə [[En:List of food days#United States|hətta siyahısı]] verilib. Milli karamel günü, Milli buzlu çay günü, Milli fri günü, Milli tekila günü kimi qəribə günlər var. Lollipop günü də buna daxildir. Hansı gün haqqında məqalənin ola biləcəyinə isə Hadisələr haqqında olan ensiklopedik əhəmiyyətlilik qaydalarına əsasən qərar vermək lazımdır. Amma həmin qayda tam işlənməyin deyə vəziyyət qarışıqdır. EnVikidə [[En:National Fried Chicken Day|Milli qızartma toyuq günü]] üçün ayrıca məqalə zad var. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::{{U|White Demon}} bizdə hansısa yemək üçün xüsusi gün var? Gürcülərdə var imiş. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::eynən, mən də 6-cıda bu siyahını nəzərdə tuturdum. və əslində müzakirədə söhbət bu gün haqqında yeni məqalə yaradılmasından yox, [[20 iyul]] məqaləsində ''Bayramlar və xüsusi günlər'' hissəsində &quot; {{bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] — Milli Lolipop Günü &quot; əlavəmdən gedir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:06, 24 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Azerifactory}}, hər hansı bir mövzunun əhəmiyyətli olub-olmadığına siz-biz yox, mənbələr qərar verir. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:29, 28 iyun 2022 (UTC)
::{{U|dancewithdevil}}, siz artıq neçənci dəfədir ki, {{U|Atakhanli}}-nın yerinə cavab verirsiz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:38, 28 iyun 2022 (UTC)
:::{{U|Azerifactory}}, nə? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:45, 28 iyun 2022 (UTC)

== Silinmə səbəbi ==

İstifadəçi səhifəsinə ([[İstifadəçi:محمد جعفر دستغیب بهشتی]]) {{tl|Sil}} şablonu qoymusunuz amma səbəb göstərməmisiniz. Xahiş edirəm səbəb göstərəsiniz. Əks halda şablonu çıxarmalı olacam. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 06:44, 25 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] bəy geri qaytardı artıq. əslində birinci düşündüm ki, əvvəlki spam məqalələrdən biridir. adətən içərisində nəyisə reklam edirlər, link verirlər. tərcümə edəndə gördüm ki, farscadır və belə cümlə var: ''Tehranın Şəhid Beheşti Universitetində siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.''. İlk cümləsində isə belə ifadə var: ''28 dekabr 2000-ci ildə Tehranda anadan olub''. Yəni şəxsin hələ heç 22 yaşı tamam olmayıb. 21 yaşındakı şəxs necə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini ala bilərki? fake news olduğunu düşünüb saxladım şablonu. Həmçinin iddia edir ki, İranlı rəssam, siyasətçi və müğənnidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:49, 25 iyun 2022 (UTC)
::Həmkar, zəhmət olmasa, məzmunu &quot;copy-paste&quot; olunmuş səhifəyə silinmə şablonu yerləşdirdikdə, &quot;copy-paste&quot; olunan saytın linkini də yerləşdirin. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:09, 29 iyun 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Goldenwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 6.761 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:59, 29 iyun 2022 (UTC)
|}

== White Demon ulduzu ==
{| style=&quot;border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;&quot; | '''White Demon ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;&quot; | Son bir ay ərzində etdiyiniz 6000-dən çox redaktənizə, kateqoriyalarla işinizə, eləcə də, müzakirələrdəki aktiv iştirakınıza görə şəxsi mükafatımla təltif olunursunuz!— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:04, 2 iyul 2022 (UTC)
|}

== Problem nə idi? ==
@Atakhanli Salam. Bu məqalədəki dəyişiklikdə problem nə idi ki geri qaytarıldı? &quot;[[Rəşad Atakişiyev]]&quot; {{imzasız|Bikar Orxan|08:01, 4 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, problem açıq-aşkar görünür axı. ''MiQ-29 təyyarən in qəzası (2019)'' yazmısız. digər həmkarımız düzəltdi problemi artıq. ''MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)'' - deyə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:45, 4 iyul 2022 (UTC)
::Aydındı. Əvvəlki versiyalara da nəzər yetirin. Bir də müzakirədə &quot;imzalı&quot; yazmağ üçün təlimat var? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:03, 4 iyul 2022 (UTC)
:::salam, bəli, zəhmət olmasa müzakirə səhəfəsinizə baxın, orada qeyd var:
:::Məqalələrdə və bunlara köməkçi səhifələrdə (kateqoriyalar, şablonlar və s.) imzanızı və adınızı yazmayın. Əksinə, müzakirə, səsvermə, sual-cavab və s. formada olan yazılarınızın sonuna &lt;nowiki&gt; ~~~~ &lt;/nowiki&gt; (4 tilda) işarəsini əlavə edərək və ya alətlər lövhəsindəki müvafiq düyməni (şəkildə) basaraq imzanızı atmağı unutmayın.
:::qısaca 4 dəfə ard-arda ~ bu işarəni qoyaraq edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:51, 5 iyul 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:36, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Məqalə ilə bağlı kömək ==

Mənə kömək elə Babama vikipediya yaradım əgər eləaən onun Cəddi sənə kömək olsun mənim vikiləşdirməkdən başım çıxmır mənim yazdığım şeylərin hamısını silirlər! {{imzasız|5.44.37.153|23:14, 5 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, sizin yaratmaq istədiyiniz məqalənin silinməsində əsas səbəb haqqında yaratmaq istədiyiniz şəxsin ensiklopedik şəxs olmamasıdır. buna görə də məqalə siz cəhd etdikcə silinəcək. sizin digər hesabınız bloklandı artıq. bu yöndə fəaliyyətə davam etdiyiniz təqdirdə sizə yenə məhdudiyyətlər gətiriləcək. o səbəbdən tövsiyə edirəm ki, yersiz yerə apradığınız inadkarlığı dayandırasınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:26, 5 iyul 2022 (UTC)

== Bir ulduz da sizin üçün! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Category Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Kateqoriya ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &quot;Kateqoriya&quot; ad fəzasındakı işlərinizə görə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:27, 6 iyul 2022 (UTC)
|}

== SNS ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Adam Yunisov]] məqaləsini SNS-ə təqdim edərdiniz. Fikrimcə, konsensus zərurəti var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 02:04, 7 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, əslində ehtiyac yoxdur, şəxs q/e-dir. amma sizin istəyinizlə təqdim edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:18, 7 iyul 2022 (UTC)

== Göytəpə Arxeoloji Parkı, Tovuz rayonu  ==
‎Salam. Niyə görə ləğv etdiz.  [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 09:01, 8 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, digər redaktələrinizi patrulladım (təsdiqlədim). amma bu dediyiniz redaktələrə nəzər yetirin: hər 2 redaktədə yaxinliğinda yazmısınız. Kəndinin yerinə kəndin yazmısınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 8 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Məncə, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Türkiyə şəxsləri|bu kateqoriyaları]] adlandırdığım kimi adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:34, 9 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, bəli, eyni fikirdəyəm. ümumiyyətlə azvikidə bu tipdə adlandırılmış xeyli kateqoriya var. mən baxmışam, elələri çıxmışdı ki, onları dəyişdirmək &quot;mümkün deyil&quot;. ona görə də elə o tipdə saxladım, dəyişdirmədim heç birin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:50, 9 iyul 2022 (UTC)
::Bəli, bilirəm. Necə yəni, mümkün deyil? Hamısını dəyişmək lazımdır, standart etməliyik. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:35, 9 iyul 2022 (UTC)

== xalqlar -&gt; etnik qruplar ==

Salam Atakhanli, nə üçün kütləvi şəkildən 100-ə yaxın kateqoriyada müzakirəsiz xalqlar sözünü entik qruplar ilə dəyişmisiz? - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:12, 14 iyul 2022 (UTC)
: Hətta 400-dən artıq kateqoriyada etmisiz bunu, axı bu sizin tək verəcəyiniz qərar deyil. Nə üçün vikipediyanın ümumi işiniz pozursunuz? — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:16, 14 iyul 2022 (UTC)
::salam, birazdan səbəbin qeyd edəcəm [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:17, 14 iyul 2022 (UTC)
:::Birinci olaraq onu deyim ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox,''etnik qrup olaraq verilib.'' Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır.
:::Və məntiqlə etnik qrup olmalıdır. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
:::Bir millət, xalq müxtəlif etniklərə mənsub vətəndaşlardan ibarətdir.
:::Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.
:::İndi əsas məsələ, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında yaşayan xalqların və etnik qrupların sayının, dilinin və sıx yaşayış yerlərinin struktur tərkibi kimi siyahı yayımlayıb. Göründüya kimi orada da etnik qrup olaraq bildirilir.
:::Ümumiyyətlə Azərbaycan Multikulturalizmində Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.
:::Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.
:::Axşama doğru daha geniş izah yaza bilərəm ehtiyac olsa.
:::Amma adı toplu olaraq dəyişdirməmişəm, bir neçəsin dəyişdirdikdən sonra həmin köhnə ad təsdiqlənib silindikdən sonra digər kateqoriyaları da düzgün adlandırmağa keçmişəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:05, 14 iyul 2022 (UTC)
::::: Bu sizin fikirlərinizdi, haqlı və ya haqsız ola bilərsiniz. Mənim demək istədiyim bu cür toplu dəyişikliklər yalnız müzakirə əsasında qərara alındıqdan sonra dəyişikliklər icra olunmağa başlanmalıdır. Zəhmət olmasa bununla bağlı KM-da müzakirə başladın. Müzakirə olmasa və ya müzakirə ilə qəbul olunmasa bütün kateqoriyaları geri qaytarmalı olacağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:55, 14 iyul 2022 (UTC)
::::::okay, gün ərzində KM-ya yazacam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:01, 14 iyul 2022 (UTC)

== Copy-paste məzmun ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, copy-paste məzmunu təmizləyərkən, düzəliş izahına məzmunun mənbəsini də qeyd edin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:07, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Hər vaxtınız xeyir. [[Güc (roman)]] səhifəsini patrullamısınız, ancaq məqalə ingilisdilli versiyadan birbaşa maşın tərcüməsi ilə tərtib olunub. Mən məqaləni tərtib edən istifadəçiyə bu halın aradan qaldırılması üçün müraciət etdim. Ola bilər sizin də diqqətinizdən yayınıb, zəhmət olmasa gələcəkdə bu kimi halları nəzərə alarsınız. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:35, 29 iyul 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir həmkar, diqqətiniz üçün təşəkkürlər. amma diqqətimdən yayınmayıb. məqalədə vikiverilənlərdə problem var idi, bunla bağlı istifadəçiyə bildirdim. məqalədə şablonla bağlı bəzi editlər etdim. məqaləyə gəldikdə isə məqalədə iş davam edir, şəxs editlərə davam edir, problemləri aradan qaldırır. məqalə nəzarətimdədir, patrulladım ki, digər patrullar bir də məqaləyə geri dönməsin. tarixçədəki vaxt intervalından da bəllidir ki, şəxs editlərə davam edir. təkrar diqqətiniz üçün təşəkkür :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:43, 29 iyul 2022 (UTC)
::Detallı izahınız üçün təşəkkür edirəm. Əgər məqalə nəzarətinizdədirsə, o zaman problem yoxdur. Uğurlar! [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:45, 29 iyul 2022 (UTC)
:::aha, bu səbəbdən sadəcə məqalənin özünü patrullamışam, hansısa editləri yox. dediyim səbəb ilə. uğurlar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:46, 29 iyul 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki gold medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 5.195 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Şablon üzerindeki geri alma hakkında  ==

Merhabalar şablon üzerinde bir değişiklik yapmıştım. Özel isimler Türkçe'de büyük harfle başladığı için Azerbaycan'da da durum aynı diye düşünmüştüm. Sebebini bana açıklayabilir misin? Bazı yerlerde özel isimler büyük bazılarında küçük. Neye göre buna karar veriyorsunuz. Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 14:57, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tsbrn82pxoi1uu3mnm1oi2v73ujbe8q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571059</id>
      <parentid>6570404</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:26:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Şablon üzerindeki geri alma hakkında */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38808" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  12:49, 24 aprel 2021 (UTC)

{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi_müzakirəsi:Atakhanli/Arxiv 1|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;Arxiv 1&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#F4730B|məlumat-şr=#FFFFFF}}

== Türk marafonu 2021 ==

{| style=&quot;background-color: #cfff95; border: 1px solid #6b9b37;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Türk marafonu ulduzu.png|200px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Türk marafonu 2021'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Atakhanli!

Bu mükafata 2021-ci ilin iyul ayında [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş [[:m:Turkic Marathon 2021|Türk marafonu 2021]] müsabiqəsinə qoşularaq töhfə verdiyiniz üçün layiq görülürsünüz. İştirakınız üçün sizə təşəkkür edirik!

İnanırıq ki, [[:meta:Azerbaijani Wikimedians User Group|&quot;Azərbaycan vikimediaçıları&quot; istifadəçi qrupunun]] və [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] növbəti layihələrində də aktiv iştirak edəcək və Vikipediyanın inkişafında əvəzedilməz xidmətləriniz olacaq. Gələcəkdəki töhfələriniz üçün sizə indidən təşəkkür edirik. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:41, 9 sentyabr 2021 (UTC)
|}

== Salam ==
Salam. Siz verdiyiniz istinad 1988-ci il axı yazılıb.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 26 mart 2022 (UTC)

:salam, xəbərin digər cümləsin də oxumaq yerinə görən niyə yenə də redaktəni geri qaytarmağı seçdiniz [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:10, 26 mart 2022 (UTC)

== Bildiriş və xəbərdarlıq ==

Salam. [[Vüqar Biləcəri]] məqaləsində redaktə müharibəsinə başlamısınız. Bu cür redaktələrdən öncə müzakirə etməniz tövsiyə olunur. Şəxsin yaş məsələsi barədə qeydləri məqalənin daxilində qeyd edə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 27 mart 2022 (UTC)

:salam, [[Vüqar Biləcəri|vüqar biləcərinin]] doğum tarixi yanlış qeyd olunub. onun doğum tarixi 1988 yox, 1987-dir. [https://oxu24.com/az/ozel-bolum/49384/eruzun-sahi-vqar-bileceri-haqqinda-bilinmeyenler-biri-var-idi/ qeyd etdiyim istinadda] da bildirilib niyəsi. hələ adama deyirəm ki, digər cümlələri də oxu. bunu da [https://oxu.az/society/523254 ikinci mənbə] kimi qeyd edirəm. vüqar biləcəri ilə şəxsən tanışlığım var idi. yəni doğum tarixi 1987-dirsə niyə 1988 qeyd olunsun? mən mənbə də bildirmişəm redaktəmdə. amma israrla redaktə geri qaytarılır. və dəfələrlə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:04, 27 mart 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] Mən bu məsələni maraqlandım. Şəxsin məzarı üstündə tarix 1988-ci ildir. Təqdim etdiyiniz keçiddəki isə iddiadır. Adətən bu cür məlumatlar əsas götürülmür. Əgər 1987-ci ili əlavə etmək istəyirsinizsə, məqalədə bu barədə məlumat verə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:10, 27 mart 2022 (UTC)

== Təkrarlanan məqalələr ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər. Eyni mövzuda yaradılmış təkrar məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə digər məqalənin adını qeyd etməyinizi xahiş edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:07, 29 mart 2022 (UTC)

:salam, təşəkkürlər, tamam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:17, 29 mart 2022 (UTC)
::siz sagolun [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/82.194.10.21|82.194.10.21]] 05:42, 6 aprel 2022 (UTC)

== Qaralama şablonları ==

Salam Atakhanli, zəhmət olmasa, məqalələrə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edərkən standart qaydada məqalələrin sonluğuna əlavə edin. Uğurlar! &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:54, 12 aprel 2022 (UTC)

:salam, növbəti redaktələrdə nəzərə alacam, təşəkkürlər [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:57, 12 aprel 2022 (UTC)

== Sil şablonu ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə səbəb kimi &quot;müəllif hüququ pozuntusu&quot; göstərdikdə məqalənin köçürüldüyü mənbəni də qeyd etməyiniz yaxşı olardı. Təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:02, 13 aprel 2022 (UTC)

:salamlar Emin bəy, okay. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:25, 14 aprel 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Reversion Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Antivandalizm ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vandalizmlə aktiv mübarizənizə görə təşəkkür hissi ilə. Uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:11, 28 aprel 2022 (UTC)
|}

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Bronzewiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin aprel ayı ərzində 2.471 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 21:30, 2 may 2022 (UTC)
|}

== İllər ==
Xahiş edirəm təqvimdə illərdən hiperlinki götürməyəsiniz. İngiliscə və rus vikidə belə gedir. Bizdə də belə getsə daha yaxşı olar, xüsusi ilə də tarixlə bağlı məsələdir.

Xahiş həm də edirəm bütün təqvimi dəyişməmişdən əvvəl bir müzakirə edin. Mən bu məqalələrin üzərində 2 ildir işləyirəm və xüsusi formatla hamısı düzəldilib. O ki, qaldı - === 1600-cü ildən əvvəl === o səhvi düzəldəcəm  — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:14, 6 may 2022 (UTC)

:toplu olaraq bütün məqalələrdə eyni səhvi etmisiz. indi isə redaktəni geri qaytarırsız. hmm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:32, 6 may 2022 (UTC)

== Tağıyev ==
Salam Niyə görə geri qaytardiz? [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 14:28, 10 may 2022 (UTC)

:salam, vikiləşdirildi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:53, 10 may 2022 (UTC)
::Mən [[Nəsir Tağıyev]] i əlavə etdim Siz ləğv etdiz [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:03, 10 may 2022 (UTC)
:::məqalə qaralama halındadır, heç bir mənbə, istinad yoxdur. məqalədə ictimai xadim olduğu bildirilib, amma bu barədə məqalədə heç bir məlumat yoxdur. məqalə hətta silinməyə namizəd göstərilə bilər. indiki halı ilə ensiklopedik bir əhəmiyyət kəsb etmir qalmağı. siz həmin məqalədə redaktələrinizi əsaslandırmalar ilə edin, lazım gələrsə əlavə edərik. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:11, 10 may 2022 (UTC)
::::Hər hansi bir kəsin wiki səhifısi yaradilanda, onda həll edilmir mi, saxlamaq səhəfəni yoxsa silmək. Mən o səhifəni yaratmamişam. Sadecə gördüm, belə bir səhifə var, məlümati elavə etdim. [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:17, 10 may 2022 (UTC)
:::::Bu şəxs, deyəsən, 1921-22 illərdə Azərbaycan SSR in Maliyyə Naziri olub. https://cyclowiki.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83_%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2 [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:31, 10 may 2022 (UTC)
::::::https://az.wikipedia.org/wiki/Maliyy%C9%99_Nazirliyi_(Az%C9%99rbaycan) [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:35, 10 may 2022 (UTC)
:::::::fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər, məlumatın dəqiqliyindən əminsinizsə məqaləyə əlavə edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:06, 10 may 2022 (UTC)

== SNS ==

Salam, sizi [[Saybu Swag|bu]] məqalənin [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Saybu_Swag SNS]-nə dəvət edirəm. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 18:18, 13 may 2022 (UTC)

== [[Red Bull Zalsburq FK]] ==
'''3 Fevral 2017 tarixində yenilənib'''.... Do you really think, that very actual is Fevral 2017? You must understand, that just finished 2021/22 season, so all 2016/17 is very old information. Shame for AZ wiki to keep all that 2016/17. Information must be fresh, not like that. I see, that you have a lot of time for nonsesnes, so the better way, to upload some links about history, or someting else. -- Makenzis, 24 May 2022

:{{İstifadəçi|Makenzis}} hi, add along with source. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:20, 24 may 2022 (UTC)

:: In some pages i can see just infobox and no text, in some a lot of very old and unuseful info. I deleting everything not wants too old, not actual. Why you defending that. Russian like too say TUHLO, TUHLOPRITON... I don`t want to see any wiki as &quot;tuhlopriton&quot;. Regards, -- Makenzis, 24 May 2022

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:57, 25 may 2022 (UTC)
|}

== Şablon ==
Salam həmkar. Yönləndirilmiş səhifələrə sil şablonu qoyarkən sol paneldən '''Səhifəyə keçidlər'''i vuraraq keçidləri yoxlayın. Varsa orada redaktə edib düzgün yönləndirməni edib keçidləri təmizlədikdən sonra şablon qoyun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:42, 26 may 2022 (UTC)

:salam bəy, normalda nəzər yetirirdim ancaq son qoyduqlarımın hamısı yeni yaradılmış məqalələr idi deyə (və həmin şəxs spam məqalələr də yaradırdı deyə) yönləndirilmiş səhifələrə çox da nəzər yetirmədim, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:08, 26 may 2022 (UTC)

== Patrul ulduzu ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:The Patrol's Barnstar.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Patrul ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Son 1 ay ərzində məqalələrin patrullanmasında göstərdiyiniz aktivliyə görə.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:54, 30 may 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}

== Xəbərdarlıq ==
Salam. Xahiş edirəm gələcəkdə &quot;iş gedir&quot; şablonlu olan məqaləyə şablon məqalədə olarkən müdaxilə etməyəsiniz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:42, 12 iyun 2022 (UTC)

:salam, səhifənin adın dəyişdirdim sadəcə. düzgün yazılışa keçirdim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:43, 12 iyun 2022 (UTC)
::::Azərbaycan dilində hər iki variantdan istifadə olunur və Google-da mini-futbol variantı daha populyardır. Minifutbola 5000 nəticə çıxırsa, mini-futbola 7000 çıxır.

2-cisi siz o dəyişiklik edəndə, şablon vaxtı, biz etdiyimiz redaktələr tam silinir və ona görə də o şablon yaradılıb ki - maneə olmamaq üçün. Hörmətlə

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:51, 12 iyun 2022 (UTC)

== Riyad Əliyarov ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Riyad Əliyarov]] məqaləsini SNS-ə çıxarardınız. Fikrimcə, məqalə barədə viki cəmiyyətin rəyinə ehtiyac var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:30, 14 iyun 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir, tamam, fikirlərini öyrənək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:33, 14 iyun 2022 (UTC)

== Kino→Film ==

Salam həmkar. Kateqoriyalardakı kino sözünü film ilə əvəzlədiyiniz üçün təşəkkür edirəm sizə. Mən edəcəkdim, amma siz həll etmisiniz. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:49, 15 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Patrul olaraq redaktələrinizə, aktiv və faydalı fəaliyyətinizə görə. P.S. sizə verilən mükafatları alt səhifənizə əlavə edə bilərsiniz. Beləliklə, digər istifadəçilər sizə verilən mükafatları görsünlər. Uğurlar! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:41, 17 iyun 2022 (UTC)
|}

== Lollipop günü ==
Salam. Qeyd etdiyiniz bayram əhəmiyyətli bayram deyil. Yəni olsa idi, vikidə səhifəsi olardı— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 00:47, 24 iyun 2022 (UTC)

:ümumiyyətlə son dəyişikliklər bölümündə bir neçə dəfədir ki, artıq fikir verirəm ki, hansısa həmkar günlər, tarixlərlə bağlı hansı məqaləyə hansı əlavəni edirsə bir bəhanə edib geri qaytarırsınız. məqalələrdə &quot;manapoliya&quot;-ya ehtiyac yoxdur, vikipediya açıq ensiklopediyadır. 
:həmin gün ABŞ-da milli gün kimi keçirilirsə məqalədə qalmasının nə problemi var ki? səhv ki, məlumat deyil. məqalə də bu haqda deyil? google-a yazanda da milli gün kimi qeyd olunursa və [https://www.india.com/festivals-events/national-lollipop-day-2020-what-the-day-is-all-about-and-how-it-is-celebrated-in-us-4090007/ ciddi mənbələr] də varsa, [https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/national-lollipop-day-free-lollipops-for-all/2011/07/20/gIQAbVLmPI_blog.html nüfuzlu digər yerlərdə] də adı çəkilirsə + [https://www.ocf.ie/uncategorized/volunteers-needed-for-lollipop-day-2022/ həmin günə özəl ölkədə fəaliyyətlər varsa] + həmin günü Google-a yazanda Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa problem nədir? hər günün vikipediyada məqaləsi olmasına ehtiyac yoxdur. fakta söykənin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:34, 24 iyun 2022 (UTC)
:::Atakhanlı bütün məqalə bir format üzərində işlənilib və ona görə xahiş edirəm qaydalara riayət edin. Google-də harada yazılıb milli gündür? Əgər milli gündürsə niyə İngilis vikisinin variantında yoxdur. Bu suala cavab verin — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:24, 24 iyun 2022 (UTC)
::::bir format üzərində işləmisinizsə başqası heç nə əlavə edə bilməz? bir dəfə də belə bir şey müzakirə olunmuşdu. orda da eyni mövzu idi. yəni dəfələrlə olub + tutaq ki, lap elədir, çox xırda redaktələr lazım olur, edib saxlaya bilərsiniz. 
::::2-cisi burda format pozulmayıb.
::::3-cüsü tövsiyəm var ki, ingilis dilində çoxişlənən sözlərin belə tərcüməsini bilmirsinizsə Google Translate, Yandex Translate kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz.
::::4-cüsü yazdıqlarımı oxuyursunuzsa elə yazımın özündə mənbələr vermişəm. + google-da və ya digər yerlərdə indiyə kimi axtarışlar etmisiz ümidedirəm, aha eyni qaydada edin, görəcəksiniz.
::::5-cisi yenə yazdığımı oxuyun.
::::6-cısı vikidə özü haqda sırf məqaləsi olmasa da, siyahıda haqqında məlumat var.
::::7-cisi yenə yazdığımı oxuyun. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:33, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::Xahiş edirəm Vikipediyanın nəzakət qaydalarını pozmayın və 4-cü bənddə olan sarkastik ifadələrlə ehtiyatlı olun — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:35, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::::d həmkar, yazmışam ki, &quot; Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa&quot; .
:::::::::::::::::::::yazmısız  &quot; Google-də harada yazılıb milli gündür? ...  Bu suala cavab verin. &quot; mən də cavab vermişəm ki, indiyə qədər nəyisə axtarış etdiyiniz qaydada axtarış edin görəcəksiniz.
:::::::::::::::::::::bundan əlavə bu qədər izahdan sonra redaktəmi geri qaytardız yenidən. sonra özünüz əlavə etdiniz eynisin. )) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:40, 24 iyun 2022 (UTC)
::::ABŞ-da yeməklərə həsr olunan cürbəcür milli günlər var. EnVikidə [[En:List of food days#United States|hətta siyahısı]] verilib. Milli karamel günü, Milli buzlu çay günü, Milli fri günü, Milli tekila günü kimi qəribə günlər var. Lollipop günü də buna daxildir. Hansı gün haqqında məqalənin ola biləcəyinə isə Hadisələr haqqında olan ensiklopedik əhəmiyyətlilik qaydalarına əsasən qərar vermək lazımdır. Amma həmin qayda tam işlənməyin deyə vəziyyət qarışıqdır. EnVikidə [[En:National Fried Chicken Day|Milli qızartma toyuq günü]] üçün ayrıca məqalə zad var. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::{{U|White Demon}} bizdə hansısa yemək üçün xüsusi gün var? Gürcülərdə var imiş. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::eynən, mən də 6-cıda bu siyahını nəzərdə tuturdum. və əslində müzakirədə söhbət bu gün haqqında yeni məqalə yaradılmasından yox, [[20 iyul]] məqaləsində ''Bayramlar və xüsusi günlər'' hissəsində &quot; {{bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] — Milli Lolipop Günü &quot; əlavəmdən gedir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:06, 24 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Azerifactory}}, hər hansı bir mövzunun əhəmiyyətli olub-olmadığına siz-biz yox, mənbələr qərar verir. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:29, 28 iyun 2022 (UTC)
::{{U|dancewithdevil}}, siz artıq neçənci dəfədir ki, {{U|Atakhanli}}-nın yerinə cavab verirsiz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:38, 28 iyun 2022 (UTC)
:::{{U|Azerifactory}}, nə? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:45, 28 iyun 2022 (UTC)

== Silinmə səbəbi ==

İstifadəçi səhifəsinə ([[İstifadəçi:محمد جعفر دستغیب بهشتی]]) {{tl|Sil}} şablonu qoymusunuz amma səbəb göstərməmisiniz. Xahiş edirəm səbəb göstərəsiniz. Əks halda şablonu çıxarmalı olacam. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 06:44, 25 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] bəy geri qaytardı artıq. əslində birinci düşündüm ki, əvvəlki spam məqalələrdən biridir. adətən içərisində nəyisə reklam edirlər, link verirlər. tərcümə edəndə gördüm ki, farscadır və belə cümlə var: ''Tehranın Şəhid Beheşti Universitetində siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.''. İlk cümləsində isə belə ifadə var: ''28 dekabr 2000-ci ildə Tehranda anadan olub''. Yəni şəxsin hələ heç 22 yaşı tamam olmayıb. 21 yaşındakı şəxs necə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini ala bilərki? fake news olduğunu düşünüb saxladım şablonu. Həmçinin iddia edir ki, İranlı rəssam, siyasətçi və müğənnidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:49, 25 iyun 2022 (UTC)
::Həmkar, zəhmət olmasa, məzmunu &quot;copy-paste&quot; olunmuş səhifəyə silinmə şablonu yerləşdirdikdə, &quot;copy-paste&quot; olunan saytın linkini də yerləşdirin. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:09, 29 iyun 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Goldenwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 6.761 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:59, 29 iyun 2022 (UTC)
|}

== White Demon ulduzu ==
{| style=&quot;border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;&quot; | '''White Demon ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;&quot; | Son bir ay ərzində etdiyiniz 6000-dən çox redaktənizə, kateqoriyalarla işinizə, eləcə də, müzakirələrdəki aktiv iştirakınıza görə şəxsi mükafatımla təltif olunursunuz!— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:04, 2 iyul 2022 (UTC)
|}

== Problem nə idi? ==
@Atakhanli Salam. Bu məqalədəki dəyişiklikdə problem nə idi ki geri qaytarıldı? &quot;[[Rəşad Atakişiyev]]&quot; {{imzasız|Bikar Orxan|08:01, 4 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, problem açıq-aşkar görünür axı. ''MiQ-29 təyyarən in qəzası (2019)'' yazmısız. digər həmkarımız düzəltdi problemi artıq. ''MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)'' - deyə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:45, 4 iyul 2022 (UTC)
::Aydındı. Əvvəlki versiyalara da nəzər yetirin. Bir də müzakirədə &quot;imzalı&quot; yazmağ üçün təlimat var? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:03, 4 iyul 2022 (UTC)
:::salam, bəli, zəhmət olmasa müzakirə səhəfəsinizə baxın, orada qeyd var:
:::Məqalələrdə və bunlara köməkçi səhifələrdə (kateqoriyalar, şablonlar və s.) imzanızı və adınızı yazmayın. Əksinə, müzakirə, səsvermə, sual-cavab və s. formada olan yazılarınızın sonuna &lt;nowiki&gt; ~~~~ &lt;/nowiki&gt; (4 tilda) işarəsini əlavə edərək və ya alətlər lövhəsindəki müvafiq düyməni (şəkildə) basaraq imzanızı atmağı unutmayın.
:::qısaca 4 dəfə ard-arda ~ bu işarəni qoyaraq edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:51, 5 iyul 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:36, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Məqalə ilə bağlı kömək ==

Mənə kömək elə Babama vikipediya yaradım əgər eləaən onun Cəddi sənə kömək olsun mənim vikiləşdirməkdən başım çıxmır mənim yazdığım şeylərin hamısını silirlər! {{imzasız|5.44.37.153|23:14, 5 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, sizin yaratmaq istədiyiniz məqalənin silinməsində əsas səbəb haqqında yaratmaq istədiyiniz şəxsin ensiklopedik şəxs olmamasıdır. buna görə də məqalə siz cəhd etdikcə silinəcək. sizin digər hesabınız bloklandı artıq. bu yöndə fəaliyyətə davam etdiyiniz təqdirdə sizə yenə məhdudiyyətlər gətiriləcək. o səbəbdən tövsiyə edirəm ki, yersiz yerə apradığınız inadkarlığı dayandırasınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:26, 5 iyul 2022 (UTC)

== Bir ulduz da sizin üçün! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Category Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Kateqoriya ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &quot;Kateqoriya&quot; ad fəzasındakı işlərinizə görə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:27, 6 iyul 2022 (UTC)
|}

== SNS ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Adam Yunisov]] məqaləsini SNS-ə təqdim edərdiniz. Fikrimcə, konsensus zərurəti var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 02:04, 7 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, əslində ehtiyac yoxdur, şəxs q/e-dir. amma sizin istəyinizlə təqdim edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:18, 7 iyul 2022 (UTC)

== Göytəpə Arxeoloji Parkı, Tovuz rayonu  ==
‎Salam. Niyə görə ləğv etdiz.  [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 09:01, 8 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, digər redaktələrinizi patrulladım (təsdiqlədim). amma bu dediyiniz redaktələrə nəzər yetirin: hər 2 redaktədə yaxinliğinda yazmısınız. Kəndinin yerinə kəndin yazmısınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 8 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Məncə, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Türkiyə şəxsləri|bu kateqoriyaları]] adlandırdığım kimi adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:34, 9 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, bəli, eyni fikirdəyəm. ümumiyyətlə azvikidə bu tipdə adlandırılmış xeyli kateqoriya var. mən baxmışam, elələri çıxmışdı ki, onları dəyişdirmək &quot;mümkün deyil&quot;. ona görə də elə o tipdə saxladım, dəyişdirmədim heç birin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:50, 9 iyul 2022 (UTC)
::Bəli, bilirəm. Necə yəni, mümkün deyil? Hamısını dəyişmək lazımdır, standart etməliyik. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:35, 9 iyul 2022 (UTC)

== xalqlar -&gt; etnik qruplar ==

Salam Atakhanli, nə üçün kütləvi şəkildən 100-ə yaxın kateqoriyada müzakirəsiz xalqlar sözünü entik qruplar ilə dəyişmisiz? - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:12, 14 iyul 2022 (UTC)
: Hətta 400-dən artıq kateqoriyada etmisiz bunu, axı bu sizin tək verəcəyiniz qərar deyil. Nə üçün vikipediyanın ümumi işiniz pozursunuz? — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:16, 14 iyul 2022 (UTC)
::salam, birazdan səbəbin qeyd edəcəm [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:17, 14 iyul 2022 (UTC)
:::Birinci olaraq onu deyim ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox,''etnik qrup olaraq verilib.'' Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır.
:::Və məntiqlə etnik qrup olmalıdır. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
:::Bir millət, xalq müxtəlif etniklərə mənsub vətəndaşlardan ibarətdir.
:::Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.
:::İndi əsas məsələ, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında yaşayan xalqların və etnik qrupların sayının, dilinin və sıx yaşayış yerlərinin struktur tərkibi kimi siyahı yayımlayıb. Göründüya kimi orada da etnik qrup olaraq bildirilir.
:::Ümumiyyətlə Azərbaycan Multikulturalizmində Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.
:::Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.
:::Axşama doğru daha geniş izah yaza bilərəm ehtiyac olsa.
:::Amma adı toplu olaraq dəyişdirməmişəm, bir neçəsin dəyişdirdikdən sonra həmin köhnə ad təsdiqlənib silindikdən sonra digər kateqoriyaları da düzgün adlandırmağa keçmişəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:05, 14 iyul 2022 (UTC)
::::: Bu sizin fikirlərinizdi, haqlı və ya haqsız ola bilərsiniz. Mənim demək istədiyim bu cür toplu dəyişikliklər yalnız müzakirə əsasında qərara alındıqdan sonra dəyişikliklər icra olunmağa başlanmalıdır. Zəhmət olmasa bununla bağlı KM-da müzakirə başladın. Müzakirə olmasa və ya müzakirə ilə qəbul olunmasa bütün kateqoriyaları geri qaytarmalı olacağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:55, 14 iyul 2022 (UTC)
::::::okay, gün ərzində KM-ya yazacam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:01, 14 iyul 2022 (UTC)

== Copy-paste məzmun ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, copy-paste məzmunu təmizləyərkən, düzəliş izahına məzmunun mənbəsini də qeyd edin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:07, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Hər vaxtınız xeyir. [[Güc (roman)]] səhifəsini patrullamısınız, ancaq məqalə ingilisdilli versiyadan birbaşa maşın tərcüməsi ilə tərtib olunub. Mən məqaləni tərtib edən istifadəçiyə bu halın aradan qaldırılması üçün müraciət etdim. Ola bilər sizin də diqqətinizdən yayınıb, zəhmət olmasa gələcəkdə bu kimi halları nəzərə alarsınız. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:35, 29 iyul 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir həmkar, diqqətiniz üçün təşəkkürlər. amma diqqətimdən yayınmayıb. məqalədə vikiverilənlərdə problem var idi, bunla bağlı istifadəçiyə bildirdim. məqalədə şablonla bağlı bəzi editlər etdim. məqaləyə gəldikdə isə məqalədə iş davam edir, şəxs editlərə davam edir, problemləri aradan qaldırır. məqalə nəzarətimdədir, patrulladım ki, digər patrullar bir də məqaləyə geri dönməsin. tarixçədəki vaxt intervalından da bəllidir ki, şəxs editlərə davam edir. təkrar diqqətiniz üçün təşəkkür :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:43, 29 iyul 2022 (UTC)
::Detallı izahınız üçün təşəkkür edirəm. Əgər məqalə nəzarətinizdədirsə, o zaman problem yoxdur. Uğurlar! [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:45, 29 iyul 2022 (UTC)
:::aha, bu səbəbdən sadəcə məqalənin özünü patrullamışam, hansısa editləri yox. dediyim səbəb ilə. uğurlar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:46, 29 iyul 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki gold medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 5.195 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Şablon üzerindeki geri alma hakkında  ==

Merhabalar şablon üzerinde bir değişiklik yapmıştım. Özel isimler Türkçe'de büyük harfle başladığı için Azerbaycan'da da durum aynı diye düşünmüştüm. Sebebini bana açıklayabilir misin? Bazı yerlerde özel isimler büyük bazılarında küçük. Neye göre buna karar veriyorsunuz. Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 14:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:Salam, @[[İstifadəçi:Wooze|Wooze]]. Xüsusi isimlər ''(Özel isimler)'' azərbaycancada da böyük hərflə başlayır. Türkcədə olduğu kimi vəziyyət eynidir. Şablon üzərindəki redaktənin geri alınması isə ola bilsin ki, digər səbəbdən olub. Redaktəni mən geri almışam? Ya necə? Söhbət tam olaraq hansı gerialmadan gedir? Bilsəm Sizə daha faydalı ola bilərəm. Fəaliyyətinizdə uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>p2430wfh2c0gcob3q08az57o05naa93</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571061</id>
      <parentid>6571059</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:31:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wooze</username>
        <id>243895</id>
      </contributor>
      <comment>/* Şablon üzerindeki geri alma hakkında */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39019" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  12:49, 24 aprel 2021 (UTC)

{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi_müzakirəsi:Atakhanli/Arxiv 1|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;Arxiv 1&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#F4730B|məlumat-şr=#FFFFFF}}

== Türk marafonu 2021 ==

{| style=&quot;background-color: #cfff95; border: 1px solid #6b9b37;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Türk marafonu ulduzu.png|200px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Türk marafonu 2021'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Atakhanli!

Bu mükafata 2021-ci ilin iyul ayında [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş [[:m:Turkic Marathon 2021|Türk marafonu 2021]] müsabiqəsinə qoşularaq töhfə verdiyiniz üçün layiq görülürsünüz. İştirakınız üçün sizə təşəkkür edirik!

İnanırıq ki, [[:meta:Azerbaijani Wikimedians User Group|&quot;Azərbaycan vikimediaçıları&quot; istifadəçi qrupunun]] və [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] növbəti layihələrində də aktiv iştirak edəcək və Vikipediyanın inkişafında əvəzedilməz xidmətləriniz olacaq. Gələcəkdəki töhfələriniz üçün sizə indidən təşəkkür edirik. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:41, 9 sentyabr 2021 (UTC)
|}

== Salam ==
Salam. Siz verdiyiniz istinad 1988-ci il axı yazılıb.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 26 mart 2022 (UTC)

:salam, xəbərin digər cümləsin də oxumaq yerinə görən niyə yenə də redaktəni geri qaytarmağı seçdiniz [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:10, 26 mart 2022 (UTC)

== Bildiriş və xəbərdarlıq ==

Salam. [[Vüqar Biləcəri]] məqaləsində redaktə müharibəsinə başlamısınız. Bu cür redaktələrdən öncə müzakirə etməniz tövsiyə olunur. Şəxsin yaş məsələsi barədə qeydləri məqalənin daxilində qeyd edə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 27 mart 2022 (UTC)

:salam, [[Vüqar Biləcəri|vüqar biləcərinin]] doğum tarixi yanlış qeyd olunub. onun doğum tarixi 1988 yox, 1987-dir. [https://oxu24.com/az/ozel-bolum/49384/eruzun-sahi-vqar-bileceri-haqqinda-bilinmeyenler-biri-var-idi/ qeyd etdiyim istinadda] da bildirilib niyəsi. hələ adama deyirəm ki, digər cümlələri də oxu. bunu da [https://oxu.az/society/523254 ikinci mənbə] kimi qeyd edirəm. vüqar biləcəri ilə şəxsən tanışlığım var idi. yəni doğum tarixi 1987-dirsə niyə 1988 qeyd olunsun? mən mənbə də bildirmişəm redaktəmdə. amma israrla redaktə geri qaytarılır. və dəfələrlə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:04, 27 mart 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] Mən bu məsələni maraqlandım. Şəxsin məzarı üstündə tarix 1988-ci ildir. Təqdim etdiyiniz keçiddəki isə iddiadır. Adətən bu cür məlumatlar əsas götürülmür. Əgər 1987-ci ili əlavə etmək istəyirsinizsə, məqalədə bu barədə məlumat verə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:10, 27 mart 2022 (UTC)

== Təkrarlanan məqalələr ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər. Eyni mövzuda yaradılmış təkrar məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə digər məqalənin adını qeyd etməyinizi xahiş edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:07, 29 mart 2022 (UTC)

:salam, təşəkkürlər, tamam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:17, 29 mart 2022 (UTC)
::siz sagolun [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/82.194.10.21|82.194.10.21]] 05:42, 6 aprel 2022 (UTC)

== Qaralama şablonları ==

Salam Atakhanli, zəhmət olmasa, məqalələrə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edərkən standart qaydada məqalələrin sonluğuna əlavə edin. Uğurlar! &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:54, 12 aprel 2022 (UTC)

:salam, növbəti redaktələrdə nəzərə alacam, təşəkkürlər [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:57, 12 aprel 2022 (UTC)

== Sil şablonu ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə səbəb kimi &quot;müəllif hüququ pozuntusu&quot; göstərdikdə məqalənin köçürüldüyü mənbəni də qeyd etməyiniz yaxşı olardı. Təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:02, 13 aprel 2022 (UTC)

:salamlar Emin bəy, okay. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:25, 14 aprel 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Reversion Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Antivandalizm ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vandalizmlə aktiv mübarizənizə görə təşəkkür hissi ilə. Uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:11, 28 aprel 2022 (UTC)
|}

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Bronzewiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin aprel ayı ərzində 2.471 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 21:30, 2 may 2022 (UTC)
|}

== İllər ==
Xahiş edirəm təqvimdə illərdən hiperlinki götürməyəsiniz. İngiliscə və rus vikidə belə gedir. Bizdə də belə getsə daha yaxşı olar, xüsusi ilə də tarixlə bağlı məsələdir.

Xahiş həm də edirəm bütün təqvimi dəyişməmişdən əvvəl bir müzakirə edin. Mən bu məqalələrin üzərində 2 ildir işləyirəm və xüsusi formatla hamısı düzəldilib. O ki, qaldı - === 1600-cü ildən əvvəl === o səhvi düzəldəcəm  — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:14, 6 may 2022 (UTC)

:toplu olaraq bütün məqalələrdə eyni səhvi etmisiz. indi isə redaktəni geri qaytarırsız. hmm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:32, 6 may 2022 (UTC)

== Tağıyev ==
Salam Niyə görə geri qaytardiz? [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 14:28, 10 may 2022 (UTC)

:salam, vikiləşdirildi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:53, 10 may 2022 (UTC)
::Mən [[Nəsir Tağıyev]] i əlavə etdim Siz ləğv etdiz [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:03, 10 may 2022 (UTC)
:::məqalə qaralama halındadır, heç bir mənbə, istinad yoxdur. məqalədə ictimai xadim olduğu bildirilib, amma bu barədə məqalədə heç bir məlumat yoxdur. məqalə hətta silinməyə namizəd göstərilə bilər. indiki halı ilə ensiklopedik bir əhəmiyyət kəsb etmir qalmağı. siz həmin məqalədə redaktələrinizi əsaslandırmalar ilə edin, lazım gələrsə əlavə edərik. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:11, 10 may 2022 (UTC)
::::Hər hansi bir kəsin wiki səhifısi yaradilanda, onda həll edilmir mi, saxlamaq səhəfəni yoxsa silmək. Mən o səhifəni yaratmamişam. Sadecə gördüm, belə bir səhifə var, məlümati elavə etdim. [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:17, 10 may 2022 (UTC)
:::::Bu şəxs, deyəsən, 1921-22 illərdə Azərbaycan SSR in Maliyyə Naziri olub. https://cyclowiki.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83_%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2 [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:31, 10 may 2022 (UTC)
::::::https://az.wikipedia.org/wiki/Maliyy%C9%99_Nazirliyi_(Az%C9%99rbaycan) [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:35, 10 may 2022 (UTC)
:::::::fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər, məlumatın dəqiqliyindən əminsinizsə məqaləyə əlavə edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:06, 10 may 2022 (UTC)

== SNS ==

Salam, sizi [[Saybu Swag|bu]] məqalənin [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Saybu_Swag SNS]-nə dəvət edirəm. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 18:18, 13 may 2022 (UTC)

== [[Red Bull Zalsburq FK]] ==
'''3 Fevral 2017 tarixində yenilənib'''.... Do you really think, that very actual is Fevral 2017? You must understand, that just finished 2021/22 season, so all 2016/17 is very old information. Shame for AZ wiki to keep all that 2016/17. Information must be fresh, not like that. I see, that you have a lot of time for nonsesnes, so the better way, to upload some links about history, or someting else. -- Makenzis, 24 May 2022

:{{İstifadəçi|Makenzis}} hi, add along with source. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:20, 24 may 2022 (UTC)

:: In some pages i can see just infobox and no text, in some a lot of very old and unuseful info. I deleting everything not wants too old, not actual. Why you defending that. Russian like too say TUHLO, TUHLOPRITON... I don`t want to see any wiki as &quot;tuhlopriton&quot;. Regards, -- Makenzis, 24 May 2022

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:57, 25 may 2022 (UTC)
|}

== Şablon ==
Salam həmkar. Yönləndirilmiş səhifələrə sil şablonu qoyarkən sol paneldən '''Səhifəyə keçidlər'''i vuraraq keçidləri yoxlayın. Varsa orada redaktə edib düzgün yönləndirməni edib keçidləri təmizlədikdən sonra şablon qoyun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:42, 26 may 2022 (UTC)

:salam bəy, normalda nəzər yetirirdim ancaq son qoyduqlarımın hamısı yeni yaradılmış məqalələr idi deyə (və həmin şəxs spam məqalələr də yaradırdı deyə) yönləndirilmiş səhifələrə çox da nəzər yetirmədim, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:08, 26 may 2022 (UTC)

== Patrul ulduzu ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:The Patrol's Barnstar.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Patrul ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Son 1 ay ərzində məqalələrin patrullanmasında göstərdiyiniz aktivliyə görə.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:54, 30 may 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}

== Xəbərdarlıq ==
Salam. Xahiş edirəm gələcəkdə &quot;iş gedir&quot; şablonlu olan məqaləyə şablon məqalədə olarkən müdaxilə etməyəsiniz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:42, 12 iyun 2022 (UTC)

:salam, səhifənin adın dəyişdirdim sadəcə. düzgün yazılışa keçirdim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:43, 12 iyun 2022 (UTC)
::::Azərbaycan dilində hər iki variantdan istifadə olunur və Google-da mini-futbol variantı daha populyardır. Minifutbola 5000 nəticə çıxırsa, mini-futbola 7000 çıxır.

2-cisi siz o dəyişiklik edəndə, şablon vaxtı, biz etdiyimiz redaktələr tam silinir və ona görə də o şablon yaradılıb ki - maneə olmamaq üçün. Hörmətlə

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:51, 12 iyun 2022 (UTC)

== Riyad Əliyarov ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Riyad Əliyarov]] məqaləsini SNS-ə çıxarardınız. Fikrimcə, məqalə barədə viki cəmiyyətin rəyinə ehtiyac var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:30, 14 iyun 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir, tamam, fikirlərini öyrənək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:33, 14 iyun 2022 (UTC)

== Kino→Film ==

Salam həmkar. Kateqoriyalardakı kino sözünü film ilə əvəzlədiyiniz üçün təşəkkür edirəm sizə. Mən edəcəkdim, amma siz həll etmisiniz. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:49, 15 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Patrul olaraq redaktələrinizə, aktiv və faydalı fəaliyyətinizə görə. P.S. sizə verilən mükafatları alt səhifənizə əlavə edə bilərsiniz. Beləliklə, digər istifadəçilər sizə verilən mükafatları görsünlər. Uğurlar! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:41, 17 iyun 2022 (UTC)
|}

== Lollipop günü ==
Salam. Qeyd etdiyiniz bayram əhəmiyyətli bayram deyil. Yəni olsa idi, vikidə səhifəsi olardı— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 00:47, 24 iyun 2022 (UTC)

:ümumiyyətlə son dəyişikliklər bölümündə bir neçə dəfədir ki, artıq fikir verirəm ki, hansısa həmkar günlər, tarixlərlə bağlı hansı məqaləyə hansı əlavəni edirsə bir bəhanə edib geri qaytarırsınız. məqalələrdə &quot;manapoliya&quot;-ya ehtiyac yoxdur, vikipediya açıq ensiklopediyadır. 
:həmin gün ABŞ-da milli gün kimi keçirilirsə məqalədə qalmasının nə problemi var ki? səhv ki, məlumat deyil. məqalə də bu haqda deyil? google-a yazanda da milli gün kimi qeyd olunursa və [https://www.india.com/festivals-events/national-lollipop-day-2020-what-the-day-is-all-about-and-how-it-is-celebrated-in-us-4090007/ ciddi mənbələr] də varsa, [https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/national-lollipop-day-free-lollipops-for-all/2011/07/20/gIQAbVLmPI_blog.html nüfuzlu digər yerlərdə] də adı çəkilirsə + [https://www.ocf.ie/uncategorized/volunteers-needed-for-lollipop-day-2022/ həmin günə özəl ölkədə fəaliyyətlər varsa] + həmin günü Google-a yazanda Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa problem nədir? hər günün vikipediyada məqaləsi olmasına ehtiyac yoxdur. fakta söykənin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:34, 24 iyun 2022 (UTC)
:::Atakhanlı bütün məqalə bir format üzərində işlənilib və ona görə xahiş edirəm qaydalara riayət edin. Google-də harada yazılıb milli gündür? Əgər milli gündürsə niyə İngilis vikisinin variantında yoxdur. Bu suala cavab verin — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:24, 24 iyun 2022 (UTC)
::::bir format üzərində işləmisinizsə başqası heç nə əlavə edə bilməz? bir dəfə də belə bir şey müzakirə olunmuşdu. orda da eyni mövzu idi. yəni dəfələrlə olub + tutaq ki, lap elədir, çox xırda redaktələr lazım olur, edib saxlaya bilərsiniz. 
::::2-cisi burda format pozulmayıb.
::::3-cüsü tövsiyəm var ki, ingilis dilində çoxişlənən sözlərin belə tərcüməsini bilmirsinizsə Google Translate, Yandex Translate kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz.
::::4-cüsü yazdıqlarımı oxuyursunuzsa elə yazımın özündə mənbələr vermişəm. + google-da və ya digər yerlərdə indiyə kimi axtarışlar etmisiz ümidedirəm, aha eyni qaydada edin, görəcəksiniz.
::::5-cisi yenə yazdığımı oxuyun.
::::6-cısı vikidə özü haqda sırf məqaləsi olmasa da, siyahıda haqqında məlumat var.
::::7-cisi yenə yazdığımı oxuyun. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:33, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::Xahiş edirəm Vikipediyanın nəzakət qaydalarını pozmayın və 4-cü bənddə olan sarkastik ifadələrlə ehtiyatlı olun — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:35, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::::d həmkar, yazmışam ki, &quot; Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa&quot; .
:::::::::::::::::::::yazmısız  &quot; Google-də harada yazılıb milli gündür? ...  Bu suala cavab verin. &quot; mən də cavab vermişəm ki, indiyə qədər nəyisə axtarış etdiyiniz qaydada axtarış edin görəcəksiniz.
:::::::::::::::::::::bundan əlavə bu qədər izahdan sonra redaktəmi geri qaytardız yenidən. sonra özünüz əlavə etdiniz eynisin. )) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:40, 24 iyun 2022 (UTC)
::::ABŞ-da yeməklərə həsr olunan cürbəcür milli günlər var. EnVikidə [[En:List of food days#United States|hətta siyahısı]] verilib. Milli karamel günü, Milli buzlu çay günü, Milli fri günü, Milli tekila günü kimi qəribə günlər var. Lollipop günü də buna daxildir. Hansı gün haqqında məqalənin ola biləcəyinə isə Hadisələr haqqında olan ensiklopedik əhəmiyyətlilik qaydalarına əsasən qərar vermək lazımdır. Amma həmin qayda tam işlənməyin deyə vəziyyət qarışıqdır. EnVikidə [[En:National Fried Chicken Day|Milli qızartma toyuq günü]] üçün ayrıca məqalə zad var. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::{{U|White Demon}} bizdə hansısa yemək üçün xüsusi gün var? Gürcülərdə var imiş. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::eynən, mən də 6-cıda bu siyahını nəzərdə tuturdum. və əslində müzakirədə söhbət bu gün haqqında yeni məqalə yaradılmasından yox, [[20 iyul]] məqaləsində ''Bayramlar və xüsusi günlər'' hissəsində &quot; {{bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] — Milli Lolipop Günü &quot; əlavəmdən gedir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:06, 24 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Azerifactory}}, hər hansı bir mövzunun əhəmiyyətli olub-olmadığına siz-biz yox, mənbələr qərar verir. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:29, 28 iyun 2022 (UTC)
::{{U|dancewithdevil}}, siz artıq neçənci dəfədir ki, {{U|Atakhanli}}-nın yerinə cavab verirsiz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:38, 28 iyun 2022 (UTC)
:::{{U|Azerifactory}}, nə? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:45, 28 iyun 2022 (UTC)

== Silinmə səbəbi ==

İstifadəçi səhifəsinə ([[İstifadəçi:محمد جعفر دستغیب بهشتی]]) {{tl|Sil}} şablonu qoymusunuz amma səbəb göstərməmisiniz. Xahiş edirəm səbəb göstərəsiniz. Əks halda şablonu çıxarmalı olacam. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 06:44, 25 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] bəy geri qaytardı artıq. əslində birinci düşündüm ki, əvvəlki spam məqalələrdən biridir. adətən içərisində nəyisə reklam edirlər, link verirlər. tərcümə edəndə gördüm ki, farscadır və belə cümlə var: ''Tehranın Şəhid Beheşti Universitetində siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.''. İlk cümləsində isə belə ifadə var: ''28 dekabr 2000-ci ildə Tehranda anadan olub''. Yəni şəxsin hələ heç 22 yaşı tamam olmayıb. 21 yaşındakı şəxs necə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini ala bilərki? fake news olduğunu düşünüb saxladım şablonu. Həmçinin iddia edir ki, İranlı rəssam, siyasətçi və müğənnidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:49, 25 iyun 2022 (UTC)
::Həmkar, zəhmət olmasa, məzmunu &quot;copy-paste&quot; olunmuş səhifəyə silinmə şablonu yerləşdirdikdə, &quot;copy-paste&quot; olunan saytın linkini də yerləşdirin. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:09, 29 iyun 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Goldenwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 6.761 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:59, 29 iyun 2022 (UTC)
|}

== White Demon ulduzu ==
{| style=&quot;border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;&quot; | '''White Demon ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;&quot; | Son bir ay ərzində etdiyiniz 6000-dən çox redaktənizə, kateqoriyalarla işinizə, eləcə də, müzakirələrdəki aktiv iştirakınıza görə şəxsi mükafatımla təltif olunursunuz!— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:04, 2 iyul 2022 (UTC)
|}

== Problem nə idi? ==
@Atakhanli Salam. Bu məqalədəki dəyişiklikdə problem nə idi ki geri qaytarıldı? &quot;[[Rəşad Atakişiyev]]&quot; {{imzasız|Bikar Orxan|08:01, 4 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, problem açıq-aşkar görünür axı. ''MiQ-29 təyyarən in qəzası (2019)'' yazmısız. digər həmkarımız düzəltdi problemi artıq. ''MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)'' - deyə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:45, 4 iyul 2022 (UTC)
::Aydındı. Əvvəlki versiyalara da nəzər yetirin. Bir də müzakirədə &quot;imzalı&quot; yazmağ üçün təlimat var? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:03, 4 iyul 2022 (UTC)
:::salam, bəli, zəhmət olmasa müzakirə səhəfəsinizə baxın, orada qeyd var:
:::Məqalələrdə və bunlara köməkçi səhifələrdə (kateqoriyalar, şablonlar və s.) imzanızı və adınızı yazmayın. Əksinə, müzakirə, səsvermə, sual-cavab və s. formada olan yazılarınızın sonuna &lt;nowiki&gt; ~~~~ &lt;/nowiki&gt; (4 tilda) işarəsini əlavə edərək və ya alətlər lövhəsindəki müvafiq düyməni (şəkildə) basaraq imzanızı atmağı unutmayın.
:::qısaca 4 dəfə ard-arda ~ bu işarəni qoyaraq edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:51, 5 iyul 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:36, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Məqalə ilə bağlı kömək ==

Mənə kömək elə Babama vikipediya yaradım əgər eləaən onun Cəddi sənə kömək olsun mənim vikiləşdirməkdən başım çıxmır mənim yazdığım şeylərin hamısını silirlər! {{imzasız|5.44.37.153|23:14, 5 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, sizin yaratmaq istədiyiniz məqalənin silinməsində əsas səbəb haqqında yaratmaq istədiyiniz şəxsin ensiklopedik şəxs olmamasıdır. buna görə də məqalə siz cəhd etdikcə silinəcək. sizin digər hesabınız bloklandı artıq. bu yöndə fəaliyyətə davam etdiyiniz təqdirdə sizə yenə məhdudiyyətlər gətiriləcək. o səbəbdən tövsiyə edirəm ki, yersiz yerə apradığınız inadkarlığı dayandırasınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:26, 5 iyul 2022 (UTC)

== Bir ulduz da sizin üçün! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Category Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Kateqoriya ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &quot;Kateqoriya&quot; ad fəzasındakı işlərinizə görə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:27, 6 iyul 2022 (UTC)
|}

== SNS ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Adam Yunisov]] məqaləsini SNS-ə təqdim edərdiniz. Fikrimcə, konsensus zərurəti var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 02:04, 7 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, əslində ehtiyac yoxdur, şəxs q/e-dir. amma sizin istəyinizlə təqdim edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:18, 7 iyul 2022 (UTC)

== Göytəpə Arxeoloji Parkı, Tovuz rayonu  ==
‎Salam. Niyə görə ləğv etdiz.  [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 09:01, 8 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, digər redaktələrinizi patrulladım (təsdiqlədim). amma bu dediyiniz redaktələrə nəzər yetirin: hər 2 redaktədə yaxinliğinda yazmısınız. Kəndinin yerinə kəndin yazmısınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 8 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Məncə, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Türkiyə şəxsləri|bu kateqoriyaları]] adlandırdığım kimi adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:34, 9 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, bəli, eyni fikirdəyəm. ümumiyyətlə azvikidə bu tipdə adlandırılmış xeyli kateqoriya var. mən baxmışam, elələri çıxmışdı ki, onları dəyişdirmək &quot;mümkün deyil&quot;. ona görə də elə o tipdə saxladım, dəyişdirmədim heç birin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:50, 9 iyul 2022 (UTC)
::Bəli, bilirəm. Necə yəni, mümkün deyil? Hamısını dəyişmək lazımdır, standart etməliyik. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:35, 9 iyul 2022 (UTC)

== xalqlar -&gt; etnik qruplar ==

Salam Atakhanli, nə üçün kütləvi şəkildən 100-ə yaxın kateqoriyada müzakirəsiz xalqlar sözünü entik qruplar ilə dəyişmisiz? - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:12, 14 iyul 2022 (UTC)
: Hətta 400-dən artıq kateqoriyada etmisiz bunu, axı bu sizin tək verəcəyiniz qərar deyil. Nə üçün vikipediyanın ümumi işiniz pozursunuz? — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:16, 14 iyul 2022 (UTC)
::salam, birazdan səbəbin qeyd edəcəm [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:17, 14 iyul 2022 (UTC)
:::Birinci olaraq onu deyim ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox,''etnik qrup olaraq verilib.'' Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır.
:::Və məntiqlə etnik qrup olmalıdır. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
:::Bir millət, xalq müxtəlif etniklərə mənsub vətəndaşlardan ibarətdir.
:::Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.
:::İndi əsas məsələ, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında yaşayan xalqların və etnik qrupların sayının, dilinin və sıx yaşayış yerlərinin struktur tərkibi kimi siyahı yayımlayıb. Göründüya kimi orada da etnik qrup olaraq bildirilir.
:::Ümumiyyətlə Azərbaycan Multikulturalizmində Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.
:::Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.
:::Axşama doğru daha geniş izah yaza bilərəm ehtiyac olsa.
:::Amma adı toplu olaraq dəyişdirməmişəm, bir neçəsin dəyişdirdikdən sonra həmin köhnə ad təsdiqlənib silindikdən sonra digər kateqoriyaları da düzgün adlandırmağa keçmişəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:05, 14 iyul 2022 (UTC)
::::: Bu sizin fikirlərinizdi, haqlı və ya haqsız ola bilərsiniz. Mənim demək istədiyim bu cür toplu dəyişikliklər yalnız müzakirə əsasında qərara alındıqdan sonra dəyişikliklər icra olunmağa başlanmalıdır. Zəhmət olmasa bununla bağlı KM-da müzakirə başladın. Müzakirə olmasa və ya müzakirə ilə qəbul olunmasa bütün kateqoriyaları geri qaytarmalı olacağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:55, 14 iyul 2022 (UTC)
::::::okay, gün ərzində KM-ya yazacam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:01, 14 iyul 2022 (UTC)

== Copy-paste məzmun ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, copy-paste məzmunu təmizləyərkən, düzəliş izahına məzmunun mənbəsini də qeyd edin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:07, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Hər vaxtınız xeyir. [[Güc (roman)]] səhifəsini patrullamısınız, ancaq məqalə ingilisdilli versiyadan birbaşa maşın tərcüməsi ilə tərtib olunub. Mən məqaləni tərtib edən istifadəçiyə bu halın aradan qaldırılması üçün müraciət etdim. Ola bilər sizin də diqqətinizdən yayınıb, zəhmət olmasa gələcəkdə bu kimi halları nəzərə alarsınız. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:35, 29 iyul 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir həmkar, diqqətiniz üçün təşəkkürlər. amma diqqətimdən yayınmayıb. məqalədə vikiverilənlərdə problem var idi, bunla bağlı istifadəçiyə bildirdim. məqalədə şablonla bağlı bəzi editlər etdim. məqaləyə gəldikdə isə məqalədə iş davam edir, şəxs editlərə davam edir, problemləri aradan qaldırır. məqalə nəzarətimdədir, patrulladım ki, digər patrullar bir də məqaləyə geri dönməsin. tarixçədəki vaxt intervalından da bəllidir ki, şəxs editlərə davam edir. təkrar diqqətiniz üçün təşəkkür :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:43, 29 iyul 2022 (UTC)
::Detallı izahınız üçün təşəkkür edirəm. Əgər məqalə nəzarətinizdədirsə, o zaman problem yoxdur. Uğurlar! [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:45, 29 iyul 2022 (UTC)
:::aha, bu səbəbdən sadəcə məqalənin özünü patrullamışam, hansısa editləri yox. dediyim səbəb ilə. uğurlar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:46, 29 iyul 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki gold medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 5.195 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Şablon üzerindeki geri alma hakkında  ==

Merhabalar şablon üzerinde bir değişiklik yapmıştım. Özel isimler Türkçe'de büyük harfle başladığı için Azerbaycan'da da durum aynı diye düşünmüştüm. Sebebini bana açıklayabilir misin? Bazı yerlerde özel isimler büyük bazılarında küçük. Neye göre buna karar veriyorsunuz. Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 14:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:Salam, @[[İstifadəçi:Wooze|Wooze]]. Xüsusi isimlər ''(Özel isimler)'' azərbaycancada da böyük hərflə başlayır. Türkcədə olduğu kimi vəziyyət eynidir. Şablon üzərindəki redaktənin geri alınması isə ola bilsin ki, digər səbəbdən olub. Redaktəni mən geri almışam? Ya necə? Söhbət tam olaraq hansı gerialmadan gedir? Bilsəm Sizə daha faydalı ola bilərəm. Fəaliyyətinizdə uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)
::[https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/6532041 Şu değişiklikten] bahsediyorum :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 05:31, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>lgyvwydaqtl8q2myh9ft8j1m1q7q4o6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571062</id>
      <parentid>6571061</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:36:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Şablon üzerindeki geri alma hakkında */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39390" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]&lt;/sup&gt;  12:49, 24 aprel 2021 (UTC)

{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Crystal Clear app kfm.png|43x43px]]|məlumat=ARXİV
[[İstifadəçi_müzakirəsi:Atakhanli/Arxiv 1|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;Arxiv 1&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#F4730B|məlumat-şr=#FFFFFF}}

== Türk marafonu 2021 ==

{| style=&quot;background-color: #cfff95; border: 1px solid #6b9b37;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Türk marafonu ulduzu.png|200px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Türk marafonu 2021'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli Atakhanli!

Bu mükafata 2021-ci ilin iyul ayında [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş [[:m:Turkic Marathon 2021|Türk marafonu 2021]] müsabiqəsinə qoşularaq töhfə verdiyiniz üçün layiq görülürsünüz. İştirakınız üçün sizə təşəkkür edirik!

İnanırıq ki, [[:meta:Azerbaijani Wikimedians User Group|&quot;Azərbaycan vikimediaçıları&quot; istifadəçi qrupunun]] və [[:m:Wikimedians of Turkic Languages User Group|&quot;Türkdilli vikimediyaçılar&quot; istifadəçi qrupunun]] növbəti layihələrində də aktiv iştirak edəcək və Vikipediyanın inkişafında əvəzedilməz xidmətləriniz olacaq. Gələcəkdəki töhfələriniz üçün sizə indidən təşəkkür edirik. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:41, 9 sentyabr 2021 (UTC)
|}

== Salam ==
Salam. Siz verdiyiniz istinad 1988-ci il axı yazılıb.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 26 mart 2022 (UTC)

:salam, xəbərin digər cümləsin də oxumaq yerinə görən niyə yenə də redaktəni geri qaytarmağı seçdiniz [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:10, 26 mart 2022 (UTC)

== Bildiriş və xəbərdarlıq ==

Salam. [[Vüqar Biləcəri]] məqaləsində redaktə müharibəsinə başlamısınız. Bu cür redaktələrdən öncə müzakirə etməniz tövsiyə olunur. Şəxsin yaş məsələsi barədə qeydləri məqalənin daxilində qeyd edə bilərsiniz &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 08:58, 27 mart 2022 (UTC)

:salam, [[Vüqar Biləcəri|vüqar biləcərinin]] doğum tarixi yanlış qeyd olunub. onun doğum tarixi 1988 yox, 1987-dir. [https://oxu24.com/az/ozel-bolum/49384/eruzun-sahi-vqar-bileceri-haqqinda-bilinmeyenler-biri-var-idi/ qeyd etdiyim istinadda] da bildirilib niyəsi. hələ adama deyirəm ki, digər cümlələri də oxu. bunu da [https://oxu.az/society/523254 ikinci mənbə] kimi qeyd edirəm. vüqar biləcəri ilə şəxsən tanışlığım var idi. yəni doğum tarixi 1987-dirsə niyə 1988 qeyd olunsun? mən mənbə də bildirmişəm redaktəmdə. amma israrla redaktə geri qaytarılır. və dəfələrlə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:04, 27 mart 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] Mən bu məsələni maraqlandım. Şəxsin məzarı üstündə tarix 1988-ci ildir. Təqdim etdiyiniz keçiddəki isə iddiadır. Adətən bu cür məlumatlar əsas götürülmür. Əgər 1987-ci ili əlavə etmək istəyirsinizsə, məqalədə bu barədə məlumat verə bilərsiniz. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 19:10, 27 mart 2022 (UTC)

== Təkrarlanan məqalələr ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər. Eyni mövzuda yaradılmış təkrar məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə digər məqalənin adını qeyd etməyinizi xahiş edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:07, 29 mart 2022 (UTC)

:salam, təşəkkürlər, tamam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:17, 29 mart 2022 (UTC)
::siz sagolun [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/82.194.10.21|82.194.10.21]] 05:42, 6 aprel 2022 (UTC)

== Qaralama şablonları ==

Salam Atakhanli, zəhmət olmasa, məqalələrə müvafiq qaralama şablonlarını əlavə edərkən standart qaydada məqalələrin sonluğuna əlavə edin. Uğurlar! &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 18:54, 12 aprel 2022 (UTC)

:salam, növbəti redaktələrdə nəzərə alacam, təşəkkürlər [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:57, 12 aprel 2022 (UTC)

== Sil şablonu ==

Salam, hörmətli Atakhanli. Məqalələrə &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdikdə səbəb kimi &quot;müəllif hüququ pozuntusu&quot; göstərdikdə məqalənin köçürüldüyü mənbəni də qeyd etməyiniz yaxşı olardı. Təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Eminn|müzakirə]]) 17:02, 13 aprel 2022 (UTC)

:salamlar Emin bəy, okay. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:25, 14 aprel 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Reversion Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Antivandalizm ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vandalizmlə aktiv mübarizənizə görə təşəkkür hissi ilə. Uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:11, 28 aprel 2022 (UTC)
|}

== «Bürünc Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Bronzewiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Bürünc Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin aprel ayı ərzində 2.471 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Bürünc Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;&quot;&gt;Xeyal&lt;/span&gt;]]''''' &lt;small&gt;'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6&quot;&gt;''(müzakirə)''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]'''''&lt;/small&gt; 21:30, 2 may 2022 (UTC)
|}

== İllər ==
Xahiş edirəm təqvimdə illərdən hiperlinki götürməyəsiniz. İngiliscə və rus vikidə belə gedir. Bizdə də belə getsə daha yaxşı olar, xüsusi ilə də tarixlə bağlı məsələdir.

Xahiş həm də edirəm bütün təqvimi dəyişməmişdən əvvəl bir müzakirə edin. Mən bu məqalələrin üzərində 2 ildir işləyirəm və xüsusi formatla hamısı düzəldilib. O ki, qaldı - === 1600-cü ildən əvvəl === o səhvi düzəldəcəm  — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:14, 6 may 2022 (UTC)

:toplu olaraq bütün məqalələrdə eyni səhvi etmisiz. indi isə redaktəni geri qaytarırsız. hmm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:32, 6 may 2022 (UTC)

== Tağıyev ==
Salam Niyə görə geri qaytardiz? [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 14:28, 10 may 2022 (UTC)

:salam, vikiləşdirildi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 14:53, 10 may 2022 (UTC)
::Mən [[Nəsir Tağıyev]] i əlavə etdim Siz ləğv etdiz [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:03, 10 may 2022 (UTC)
:::məqalə qaralama halındadır, heç bir mənbə, istinad yoxdur. məqalədə ictimai xadim olduğu bildirilib, amma bu barədə məqalədə heç bir məlumat yoxdur. məqalə hətta silinməyə namizəd göstərilə bilər. indiki halı ilə ensiklopedik bir əhəmiyyət kəsb etmir qalmağı. siz həmin məqalədə redaktələrinizi əsaslandırmalar ilə edin, lazım gələrsə əlavə edərik. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:11, 10 may 2022 (UTC)
::::Hər hansi bir kəsin wiki səhifısi yaradilanda, onda həll edilmir mi, saxlamaq səhəfəni yoxsa silmək. Mən o səhifəni yaratmamişam. Sadecə gördüm, belə bir səhifə var, məlümati elavə etdim. [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:17, 10 may 2022 (UTC)
:::::Bu şəxs, deyəsən, 1921-22 illərdə Azərbaycan SSR in Maliyyə Naziri olub. https://cyclowiki.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%80-%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%93%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%83_%D0%A2%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2 [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:31, 10 may 2022 (UTC)
::::::https://az.wikipedia.org/wiki/Maliyy%C9%99_Nazirliyi_(Az%C9%99rbaycan) [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 15:35, 10 may 2022 (UTC)
:::::::fəaliyyətiniz üçün təşəkkürlər, məlumatın dəqiqliyindən əminsinizsə məqaləyə əlavə edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:06, 10 may 2022 (UTC)

== SNS ==

Salam, sizi [[Saybu Swag|bu]] məqalənin [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Saybu_Swag SNS]-nə dəvət edirəm. &lt;span style=&quot;font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;&quot;&gt;[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]&lt;/span&gt; 18:18, 13 may 2022 (UTC)

== [[Red Bull Zalsburq FK]] ==
'''3 Fevral 2017 tarixində yenilənib'''.... Do you really think, that very actual is Fevral 2017? You must understand, that just finished 2021/22 season, so all 2016/17 is very old information. Shame for AZ wiki to keep all that 2016/17. Information must be fresh, not like that. I see, that you have a lot of time for nonsesnes, so the better way, to upload some links about history, or someting else. -- Makenzis, 24 May 2022

:{{İstifadəçi|Makenzis}} hi, add along with source. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:20, 24 may 2022 (UTC)

:: In some pages i can see just infobox and no text, in some a lot of very old and unuseful info. I deleting everything not wants too old, not actual. Why you defending that. Russian like too say TUHLO, TUHLOPRITON... I don`t want to see any wiki as &quot;tuhlopriton&quot;. Regards, -- Makenzis, 24 May 2022

== Sizin üçün yeni bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf Ulduzu '''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Azərbaycan dilində olan Vikipediyanın zənginləşdirilməsi üçün fəaliyyətlərinizə görə Uğurlar! -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:57, 25 may 2022 (UTC)
|}

== Şablon ==
Salam həmkar. Yönləndirilmiş səhifələrə sil şablonu qoyarkən sol paneldən '''Səhifəyə keçidlər'''i vuraraq keçidləri yoxlayın. Varsa orada redaktə edib düzgün yönləndirməni edib keçidləri təmizlədikdən sonra şablon qoyun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:42, 26 may 2022 (UTC)

:salam bəy, normalda nəzər yetirirdim ancaq son qoyduqlarımın hamısı yeni yaradılmış məqalələr idi deyə (və həmin şəxs spam məqalələr də yaradırdı deyə) yönləndirilmiş səhifələrə çox da nəzər yetirmədim, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:08, 26 may 2022 (UTC)

== Patrul ulduzu ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:The Patrol's Barnstar.png|100x100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Patrul ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &lt;div&gt;Son 1 ay ərzində məqalələrin patrullanmasında göstərdiyiniz aktivliyə görə.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 13:54, 30 may 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
|}

== Xəbərdarlıq ==
Salam. Xahiş edirəm gələcəkdə &quot;iş gedir&quot; şablonlu olan məqaləyə şablon məqalədə olarkən müdaxilə etməyəsiniz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:42, 12 iyun 2022 (UTC)

:salam, səhifənin adın dəyişdirdim sadəcə. düzgün yazılışa keçirdim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:43, 12 iyun 2022 (UTC)
::::Azərbaycan dilində hər iki variantdan istifadə olunur və Google-da mini-futbol variantı daha populyardır. Minifutbola 5000 nəticə çıxırsa, mini-futbola 7000 çıxır.

2-cisi siz o dəyişiklik edəndə, şablon vaxtı, biz etdiyimiz redaktələr tam silinir və ona görə də o şablon yaradılıb ki - maneə olmamaq üçün. Hörmətlə

— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:51, 12 iyun 2022 (UTC)

== Riyad Əliyarov ==

Hər vaxtınız xeyir. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Riyad Əliyarov]] məqaləsini SNS-ə çıxarardınız. Fikrimcə, məqalə barədə viki cəmiyyətin rəyinə ehtiyac var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 16:30, 14 iyun 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir, tamam, fikirlərini öyrənək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:33, 14 iyun 2022 (UTC)

== Kino→Film ==

Salam həmkar. Kateqoriyalardakı kino sözünü film ilə əvəzlədiyiniz üçün təşəkkür edirəm sizə. Mən edəcəkdim, amma siz həll etmisiniz. &lt;b&gt;[[User:Lavici|&lt;span face=&quot;Arial&quot; style=&quot;color: dark blue&quot;&gt;Lavici &lt;/span&gt;]]&lt;/b&gt;&lt;sup&gt;&lt;u&gt;'''[[User talk:Lavici|&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;mesaj?&lt;/span&gt;]]'''&lt;/u&gt;&lt;/sup&gt; 12:49, 15 iyun 2022 (UTC)

== Sizin üçün bir ulduz! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Çalışqanlıq ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Patrul olaraq redaktələrinizə, aktiv və faydalı fəaliyyətinizə görə. P.S. sizə verilən mükafatları alt səhifənizə əlavə edə bilərsiniz. Beləliklə, digər istifadəçilər sizə verilən mükafatları görsünlər. Uğurlar! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 10:41, 17 iyun 2022 (UTC)
|}

== Lollipop günü ==
Salam. Qeyd etdiyiniz bayram əhəmiyyətli bayram deyil. Yəni olsa idi, vikidə səhifəsi olardı— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 00:47, 24 iyun 2022 (UTC)

:ümumiyyətlə son dəyişikliklər bölümündə bir neçə dəfədir ki, artıq fikir verirəm ki, hansısa həmkar günlər, tarixlərlə bağlı hansı məqaləyə hansı əlavəni edirsə bir bəhanə edib geri qaytarırsınız. məqalələrdə &quot;manapoliya&quot;-ya ehtiyac yoxdur, vikipediya açıq ensiklopediyadır. 
:həmin gün ABŞ-da milli gün kimi keçirilirsə məqalədə qalmasının nə problemi var ki? səhv ki, məlumat deyil. məqalə də bu haqda deyil? google-a yazanda da milli gün kimi qeyd olunursa və [https://www.india.com/festivals-events/national-lollipop-day-2020-what-the-day-is-all-about-and-how-it-is-celebrated-in-us-4090007/ ciddi mənbələr] də varsa, [https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/national-lollipop-day-free-lollipops-for-all/2011/07/20/gIQAbVLmPI_blog.html nüfuzlu digər yerlərdə] də adı çəkilirsə + [https://www.ocf.ie/uncategorized/volunteers-needed-for-lollipop-day-2022/ həmin günə özəl ölkədə fəaliyyətlər varsa] + həmin günü Google-a yazanda Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa problem nədir? hər günün vikipediyada məqaləsi olmasına ehtiyac yoxdur. fakta söykənin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:34, 24 iyun 2022 (UTC)
:::Atakhanlı bütün məqalə bir format üzərində işlənilib və ona görə xahiş edirəm qaydalara riayət edin. Google-də harada yazılıb milli gündür? Əgər milli gündürsə niyə İngilis vikisinin variantında yoxdur. Bu suala cavab verin — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:24, 24 iyun 2022 (UTC)
::::bir format üzərində işləmisinizsə başqası heç nə əlavə edə bilməz? bir dəfə də belə bir şey müzakirə olunmuşdu. orda da eyni mövzu idi. yəni dəfələrlə olub + tutaq ki, lap elədir, çox xırda redaktələr lazım olur, edib saxlaya bilərsiniz. 
::::2-cisi burda format pozulmayıb.
::::3-cüsü tövsiyəm var ki, ingilis dilində çoxişlənən sözlərin belə tərcüməsini bilmirsinizsə Google Translate, Yandex Translate kimi alətlərdən istifadə edə bilərsiniz.
::::4-cüsü yazdıqlarımı oxuyursunuzsa elə yazımın özündə mənbələr vermişəm. + google-da və ya digər yerlərdə indiyə kimi axtarışlar etmisiz ümidedirəm, aha eyni qaydada edin, görəcəksiniz.
::::5-cisi yenə yazdığımı oxuyun.
::::6-cısı vikidə özü haqda sırf məqaləsi olmasa da, siyahıda haqqında məlumat var.
::::7-cisi yenə yazdığımı oxuyun. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:33, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::Xahiş edirəm Vikipediyanın nəzakət qaydalarını pozmayın və 4-cü bənddə olan sarkastik ifadələrlə ehtiyatlı olun — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 17:35, 24 iyun 2022 (UTC)
::::::::::::::::::::::d həmkar, yazmışam ki, &quot; Google-da belə xüsusi paneldə bu gün olması barədə məlumat varsa&quot; .
:::::::::::::::::::::yazmısız  &quot; Google-də harada yazılıb milli gündür? ...  Bu suala cavab verin. &quot; mən də cavab vermişəm ki, indiyə qədər nəyisə axtarış etdiyiniz qaydada axtarış edin görəcəksiniz.
:::::::::::::::::::::bundan əlavə bu qədər izahdan sonra redaktəmi geri qaytardız yenidən. sonra özünüz əlavə etdiniz eynisin. )) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:40, 24 iyun 2022 (UTC)
::::ABŞ-da yeməklərə həsr olunan cürbəcür milli günlər var. EnVikidə [[En:List of food days#United States|hətta siyahısı]] verilib. Milli karamel günü, Milli buzlu çay günü, Milli fri günü, Milli tekila günü kimi qəribə günlər var. Lollipop günü də buna daxildir. Hansı gün haqqında məqalənin ola biləcəyinə isə Hadisələr haqqında olan ensiklopedik əhəmiyyətlilik qaydalarına əsasən qərar vermək lazımdır. Amma həmin qayda tam işlənməyin deyə vəziyyət qarışıqdır. EnVikidə [[En:National Fried Chicken Day|Milli qızartma toyuq günü]] üçün ayrıca məqalə zad var. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::{{U|White Demon}} bizdə hansısa yemək üçün xüsusi gün var? Gürcülərdə var imiş. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 19:55, 24 iyun 2022 (UTC)
:::::eynən, mən də 6-cıda bu siyahını nəzərdə tuturdum. və əslində müzakirədə söhbət bu gün haqqında yeni məqalə yaradılmasından yox, [[20 iyul]] məqaləsində ''Bayramlar və xüsusi günlər'' hissəsində &quot; {{bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] — Milli Lolipop Günü &quot; əlavəmdən gedir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:06, 24 iyun 2022 (UTC)

:{{U|Azerifactory}}, hər hansı bir mövzunun əhəmiyyətli olub-olmadığına siz-biz yox, mənbələr qərar verir. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:29, 28 iyun 2022 (UTC)
::{{U|dancewithdevil}}, siz artıq neçənci dəfədir ki, {{U|Atakhanli}}-nın yerinə cavab verirsiz.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:38, 28 iyun 2022 (UTC)
:::{{U|Azerifactory}}, nə? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:45, 28 iyun 2022 (UTC)

== Silinmə səbəbi ==

İstifadəçi səhifəsinə ([[İstifadəçi:محمد جعفر دستغیب بهشتی]]) {{tl|Sil}} şablonu qoymusunuz amma səbəb göstərməmisiniz. Xahiş edirəm səbəb göstərəsiniz. Əks halda şablonu çıxarmalı olacam. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 06:44, 25 iyun 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] bəy geri qaytardı artıq. əslində birinci düşündüm ki, əvvəlki spam məqalələrdən biridir. adətən içərisində nəyisə reklam edirlər, link verirlər. tərcümə edəndə gördüm ki, farscadır və belə cümlə var: ''Tehranın Şəhid Beheşti Universitetində siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.''. İlk cümləsində isə belə ifadə var: ''28 dekabr 2000-ci ildə Tehranda anadan olub''. Yəni şəxsin hələ heç 22 yaşı tamam olmayıb. 21 yaşındakı şəxs necə siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini ala bilərki? fake news olduğunu düşünüb saxladım şablonu. Həmçinin iddia edir ki, İranlı rəssam, siyasətçi və müğənnidir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 22:49, 25 iyun 2022 (UTC)
::Həmkar, zəhmət olmasa, məzmunu &quot;copy-paste&quot; olunmuş səhifəyə silinmə şablonu yerləşdirdikdə, &quot;copy-paste&quot; olunan saytın linkini də yerləşdirin. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:09, 29 iyun 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Goldenwiki 2.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyun ayı ərzində 6.761 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:59, 29 iyun 2022 (UTC)
|}

== White Demon ulduzu ==
{| style=&quot;border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;&quot; | '''White Demon ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;&quot; | Son bir ay ərzində etdiyiniz 6000-dən çox redaktənizə, kateqoriyalarla işinizə, eləcə də, müzakirələrdəki aktiv iştirakınıza görə şəxsi mükafatımla təltif olunursunuz!— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 07:04, 2 iyul 2022 (UTC)
|}

== Problem nə idi? ==
@Atakhanli Salam. Bu məqalədəki dəyişiklikdə problem nə idi ki geri qaytarıldı? &quot;[[Rəşad Atakişiyev]]&quot; {{imzasız|Bikar Orxan|08:01, 4 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, problem açıq-aşkar görünür axı. ''MiQ-29 təyyarən in qəzası (2019)'' yazmısız. digər həmkarımız düzəltdi problemi artıq. ''MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)'' - deyə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:45, 4 iyul 2022 (UTC)
::Aydındı. Əvvəlki versiyalara da nəzər yetirin. Bir də müzakirədə &quot;imzalı&quot; yazmağ üçün təlimat var? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:03, 4 iyul 2022 (UTC)
:::salam, bəli, zəhmət olmasa müzakirə səhəfəsinizə baxın, orada qeyd var:
:::Məqalələrdə və bunlara köməkçi səhifələrdə (kateqoriyalar, şablonlar və s.) imzanızı və adınızı yazmayın. Əksinə, müzakirə, səsvermə, sual-cavab və s. formada olan yazılarınızın sonuna &lt;nowiki&gt; ~~~~ &lt;/nowiki&gt; (4 tilda) işarəsini əlavə edərək və ya alətlər lövhəsindəki müvafiq düyməni (şəkildə) basaraq imzanızı atmağı unutmayın.
:::qısaca 4 dəfə ard-arda ~ bu işarəni qoyaraq edə bilərsiniz. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:51, 5 iyul 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:36, 4 iyul 2022 (UTC)
|}

== Məqalə ilə bağlı kömək ==

Mənə kömək elə Babama vikipediya yaradım əgər eləaən onun Cəddi sənə kömək olsun mənim vikiləşdirməkdən başım çıxmır mənim yazdığım şeylərin hamısını silirlər! {{imzasız|5.44.37.153|23:14, 5 iyul 2022 (UTC)}}

:salam həmkar, sizin yaratmaq istədiyiniz məqalənin silinməsində əsas səbəb haqqında yaratmaq istədiyiniz şəxsin ensiklopedik şəxs olmamasıdır. buna görə də məqalə siz cəhd etdikcə silinəcək. sizin digər hesabınız bloklandı artıq. bu yöndə fəaliyyətə davam etdiyiniz təqdirdə sizə yenə məhdudiyyətlər gətiriləcək. o səbəbdən tövsiyə edirəm ki, yersiz yerə apradığınız inadkarlığı dayandırasınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:26, 5 iyul 2022 (UTC)

== Bir ulduz da sizin üçün! ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Category Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Kateqoriya ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | &quot;Kateqoriya&quot; ad fəzasındakı işlərinizə görə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:27, 6 iyul 2022 (UTC)
|}

== SNS ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, &quot;sil&quot; şablonu əlavə etdiyiniz [[Adam Yunisov]] məqaləsini SNS-ə təqdim edərdiniz. Fikrimcə, konsensus zərurəti var. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 02:04, 7 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, əslində ehtiyac yoxdur, şəxs q/e-dir. amma sizin istəyinizlə təqdim edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:18, 7 iyul 2022 (UTC)

== Göytəpə Arxeoloji Parkı, Tovuz rayonu  ==
‎Salam. Niyə görə ləğv etdiz.  [[İstifadəçi:Xcite|Xcite]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xcite|müzakirə]]) 09:01, 8 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, digər redaktələrinizi patrulladım (təsdiqlədim). amma bu dediyiniz redaktələrə nəzər yetirin: hər 2 redaktədə yaxinliğinda yazmısınız. Kəndinin yerinə kəndin yazmısınız. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 8 iyul 2022 (UTC)

== Kateqoriya ==

Salam həmkar. Məncə, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Türkiyə şəxsləri|bu kateqoriyaları]] adlandırdığım kimi adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:34, 9 iyul 2022 (UTC)

:salam həmkar, bəli, eyni fikirdəyəm. ümumiyyətlə azvikidə bu tipdə adlandırılmış xeyli kateqoriya var. mən baxmışam, elələri çıxmışdı ki, onları dəyişdirmək &quot;mümkün deyil&quot;. ona görə də elə o tipdə saxladım, dəyişdirmədim heç birin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:50, 9 iyul 2022 (UTC)
::Bəli, bilirəm. Necə yəni, mümkün deyil? Hamısını dəyişmək lazımdır, standart etməliyik. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:35, 9 iyul 2022 (UTC)

== xalqlar -&gt; etnik qruplar ==

Salam Atakhanli, nə üçün kütləvi şəkildən 100-ə yaxın kateqoriyada müzakirəsiz xalqlar sözünü entik qruplar ilə dəyişmisiz? - ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:12, 14 iyul 2022 (UTC)
: Hətta 400-dən artıq kateqoriyada etmisiz bunu, axı bu sizin tək verəcəyiniz qərar deyil. Nə üçün vikipediyanın ümumi işiniz pozursunuz? — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 07:16, 14 iyul 2022 (UTC)
::salam, birazdan səbəbin qeyd edəcəm [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:17, 14 iyul 2022 (UTC)
:::Birinci olaraq onu deyim ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox,''etnik qrup olaraq verilib.'' Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır.
:::Və məntiqlə etnik qrup olmalıdır. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq:
:::Bir millət, xalq müxtəlif etniklərə mənsub vətəndaşlardan ibarətdir.
:::Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.
:::İndi əsas məsələ, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında yaşayan xalqların və etnik qrupların sayının, dilinin və sıx yaşayış yerlərinin struktur tərkibi kimi siyahı yayımlayıb. Göründüya kimi orada da etnik qrup olaraq bildirilir.
:::Ümumiyyətlə Azərbaycan Multikulturalizmində Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur.
:::Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur.
:::Axşama doğru daha geniş izah yaza bilərəm ehtiyac olsa.
:::Amma adı toplu olaraq dəyişdirməmişəm, bir neçəsin dəyişdirdikdən sonra həmin köhnə ad təsdiqlənib silindikdən sonra digər kateqoriyaları da düzgün adlandırmağa keçmişəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:05, 14 iyul 2022 (UTC)
::::: Bu sizin fikirlərinizdi, haqlı və ya haqsız ola bilərsiniz. Mənim demək istədiyim bu cür toplu dəyişikliklər yalnız müzakirə əsasında qərara alındıqdan sonra dəyişikliklər icra olunmağa başlanmalıdır. Zəhmət olmasa bununla bağlı KM-da müzakirə başladın. Müzakirə olmasa və ya müzakirə ilə qəbul olunmasa bütün kateqoriyaları geri qaytarmalı olacağam. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;eldarado&lt;/span&gt;]]''&lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])&lt;/small&gt; 08:55, 14 iyul 2022 (UTC)
::::::okay, gün ərzində KM-ya yazacam [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:01, 14 iyul 2022 (UTC)

== Copy-paste məzmun ==

Salam həmkar. Zəhmət olmasa, copy-paste məzmunu təmizləyərkən, düzəliş izahına məzmunun mənbəsini də qeyd edin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:07, 27 iyul 2022 (UTC)

== Patrullama ==

Hər vaxtınız xeyir. [[Güc (roman)]] səhifəsini patrullamısınız, ancaq məqalə ingilisdilli versiyadan birbaşa maşın tərcüməsi ilə tərtib olunub. Mən məqaləni tərtib edən istifadəçiyə bu halın aradan qaldırılması üçün müraciət etdim. Ola bilər sizin də diqqətinizdən yayınıb, zəhmət olmasa gələcəkdə bu kimi halları nəzərə alarsınız. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:35, 29 iyul 2022 (UTC)

:hər vaxtınız xeyir həmkar, diqqətiniz üçün təşəkkürlər. amma diqqətimdən yayınmayıb. məqalədə vikiverilənlərdə problem var idi, bunla bağlı istifadəçiyə bildirdim. məqalədə şablonla bağlı bəzi editlər etdim. məqaləyə gəldikdə isə məqalədə iş davam edir, şəxs editlərə davam edir, problemləri aradan qaldırır. məqalə nəzarətimdədir, patrulladım ki, digər patrullar bir də məqaləyə geri dönməsin. tarixçədəki vaxt intervalından da bəllidir ki, şəxs editlərə davam edir. təkrar diqqətiniz üçün təşəkkür :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:43, 29 iyul 2022 (UTC)
::Detallı izahınız üçün təşəkkür edirəm. Əgər məqalə nəzarətinizdədirsə, o zaman problem yoxdur. Uğurlar! [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:45, 29 iyul 2022 (UTC)
:::aha, bu səbəbdən sadəcə məqalənin özünü patrullamışam, hansısa editləri yox. dediyim səbəb ilə. uğurlar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:46, 29 iyul 2022 (UTC)

== «Qızıl Ulduz» ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Wiki gold medal.svg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''«Qızıl Ulduz»'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Siz, 2022-ci ilin iyul ayı ərzində 5.195 redaktə etmisiniz. Buna görə də [[Vikipediya:Redaktə Liqası|Redaktə Liqası]]nın «Qızıl Ulduz» mükafatına layiq görülürsünüz. Uğurlar ! Hörmətlə '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 00:00, 30 iyul 2022 (UTC)
|}

== Şablon üzerindeki geri alma hakkında  ==

Merhabalar şablon üzerinde bir değişiklik yapmıştım. Özel isimler Türkçe'de büyük harfle başladığı için Azerbaycan'da da durum aynı diye düşünmüştüm. Sebebini bana açıklayabilir misin? Bazı yerlerde özel isimler büyük bazılarında küçük. Neye göre buna karar veriyorsunuz. Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 14:57, 10 avqust 2022 (UTC)

:Salam, @[[İstifadəçi:Wooze|Wooze]]. Xüsusi isimlər ''(Özel isimler)'' azərbaycancada da böyük hərflə başlayır. Türkcədə olduğu kimi vəziyyət eynidir. Şablon üzərindəki redaktənin geri alınması isə ola bilsin ki, digər səbəbdən olub. Redaktəni mən geri almışam? Ya necə? Söhbət tam olaraq hansı gerialmadan gedir? Bilsəm Sizə daha faydalı ola bilərəm. Fəaliyyətinizdə uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:26, 11 avqust 2022 (UTC)
::[https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/6532041 Şu değişiklikten] bahsediyorum :) [[İstifadəçi:Wooze|Wooze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Wooze|müzakirə]]) 05:31, 11 avqust 2022 (UTC)
:::Dövlət adı böyük, millət adı isə kiçik hərflə yazılır. Məsələn: Azərbaycan (böyük), azərbaycanlı (kiçik). Türkiyə (böyük), türk (kiçik). Amma cümlə başında təbii ki, bütün sözlərin ilk hərfi böyük yazılır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:36, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>q1b5uxddgyvrbpzl1wmqk7ios1owwel</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hayimə Xatun</title>
    <ns>0</ns>
    <id>706389</id>
    <revision>
      <id>6571344</id>
      <parentid>6568397</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:03:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Turkmen</username>
        <id>92589</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.44.39.68|5.44.39.68]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:BalacaBot|BalacaBot]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2611" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = 
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = 
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 
 |doğum yeri       = 
 |vəfat tarixi     = 
 |vəfat yeri       = 
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |ixtisası         = 
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Hayimə Xatun''' və ya '''Hayimə Ana''' ({{DVTY}}) ― [[Osmanlı dövləti]]nin qurucusu [[Osman Qazi]]nin nənəsi və [[Sunqur Təkin]], [[Gündoğdu bəy]], [[Ərtoğrul Qazi]] və [[Dündar bəy]]in anasıdır.

== Xatirəsi ==
Necdet Sakaoğlunun dediyinə görə, tarixçilər tərəfindən çox tədqiq edilməmiş Hayimə ananın xatirəsini Domaniç qəsəbəsinin sakinləri yaşatmışdırlar. Çarşamba kəndindəki bir qəbrin yerli xalq tərəfindən əsrlər boyu Hayimə Xatunun qəbri olaraq ziyarət edildiyini eşidən Osmanlı Sultanı II Əbdülhəmidin əmri ilə burada 1892-ci ildə bir türbə tikdirilmişdir. Digər tərəfdən, İdris-i Bitlisî Heşt Behişt adlı tarixində Osman Qazinin kiçik oğlu Ələddin Paşanın anası ilə birlikdə Biləcikdə yaşadığı yazılmışdır.

== Həyatı ==
[[Osmanlı sultanları]]nın qeyri-müsəlman cariyələrlə evlənmə ənənəsi hələ başlamadığından, Hayimə Xatunun [[türk]] olduğu iddia edilir. Başqa bir inanca görə, Hayimə Ana, Kaya Alpoğlu Süleyman şahın həyat yoldaşı, Ərtoğrul Qazinin anası və Osmanlı dövlətinin qurucusu Osman Qazinin nənəsidir. Əri Süleyman Şah Fəratı keçərkən boğulduqdan sonra Qayı qəbiləsinin başçılığını ələ keçirmiş Hayimə Ana, əvvəlcə Səlcuqlu Sultanı Əlaəddin Keykubadın əmri əsasında əvvəlcə Ankara, Karacadağ, sonra isə Domaniç və Söğütə yerləşmişdir. Ərtoğrul Qazi, &quot;Dövlət Anası&quot; olaraq da tanınan anası Hayimə Anayı hər il Çarşamba kəndində çadır qurduğu bir təpədə dəfn etdirmişdir. Sultan II Əbdülhəmid 1892-ci ildə Hayimə Ananın məzarı üzərində inşa edilən indiki türbəni inşa etdirmişdir. Çarşamba kəndində vəfat edən Hayimə Ananın məzarı başında anma mərasimi təşkil edilir. Hayimə Xatun türbəsi və Hayimə Ana heykəli Kütahyanın Domaniç mahalında görüləcək ən əhəmiyyətli yerlərdən biridir.</text>
      <sha1>h9hqlf6btsg9fraupsn24a24z5vlkku</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ramiz Əmirli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>708727</id>
    <revision>
      <id>6570812</id>
      <parentid>6023997</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:09:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4598" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı. Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü, [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>7qcfrkjhsgbpd42y85oqllb4g0ocp9p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570825</id>
      <parentid>6570812</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:15:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4640" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı.{{mənbəsiz}} Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü,{{mənbəsiz}} [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır{{mənbəsiz}}

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>roup8u7llg9zbffblfzizwjthdtbjd9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570826</id>
      <parentid>6570825</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:16:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4657" xml:space="preserve">{{Əhəmiyyət}}
{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı.{{mənbəsiz}} Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü,{{mənbəsiz}} [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır{{mənbəsiz}}

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>6ye3yyw75cw4q9jiu766irp6taiz509</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570877</id>
      <parentid>6570826</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:28:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4682" xml:space="preserve">{{silinməyə namizəd}}
{{Əhəmiyyət}}
{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı.{{mənbəsiz}} Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü,{{mənbəsiz}} [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır{{mənbəsiz}}

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>nk6okvbzvmve3m3lete17qnlgn4dtmg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571368</id>
      <parentid>6570877</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>hər üçünün də mənbəsi məqalənin mətnindədir.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4641" xml:space="preserve">{{silinməyə namizəd}}
{{Əhəmiyyət}}
{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı. Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü, [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır.

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>2178mb2wjn5dthegv8bp2yxjkucrwn9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571543</id>
      <parentid>6571368</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:41:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Elshad Iman (Elşad İman)</username>
        <id>78937</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4674" xml:space="preserve">{{silinməyə namizəd}}
{{Əhəmiyyət}}
{{Şəxs
|şəkil=Ramiz Əmirli (ictimai fəal).jpg
|şəkil ölçüsü=250px
}}

'''Ramiz Sabir oğlu Əmirli''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] və [[Macarıstan]] ictimai fəalı. Əmirli &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətinin sədri, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biri, Macaıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin üzvü, [[Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyası|Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqı]]nın (ASK) Macarıstan üzrə nümayəndəsidir. {{mənbə göstər 2|O, daha çox Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyasındakı rolu ilə tanınır|27|06|2021}}

== İlk illəri və təhsili ==
Ramiz Əmirli 25 mart 1958-ci il tarixində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[Sovet sosialist respublikaları|respublikalarından]] olan [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Ağdam rayonu]]na bağlı [[Alıbəyli (Ağdam)|Əlibəyli kəndində]] anadan olmuşdur. Əlibəyli ibtidai və Üç-oğlan kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra o, 1976–1978 illərdə [[Qızıl Ordu|SSRİ Silahlı Qüvvələrində]] xidmət etmişdir. 1979-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Universiteti]]nin Kitabxanaçılıq və Biblioqrafiya fakültəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitirmişdir.

== Fəaliyyəti ==
1984-cü ildən [[Macarıstan|Macarıstanın]] paytaxtı [[Budapeşt|Budapeşt şəhərində]] yaşayır.&lt;ref&gt;[http://xudaferin.eu/62-yasin-mubark-ramiz-mirli.html Haqqında söhbət açdığım Ramiz Əmirli]&lt;/ref&gt; Əmirli 1995-ci ildə o zaman Macaristanın Xarici İşlər naziri olan Kovaç Lazlonun [[Azərbaycan]]a rəsmi səfərinin təşkilində bilavasitə iştirak etmişdir. Ramiz Əmirli 2010-cu ildə Boross Qabor ilə birlikdə Macarıstanda ömürlük həbs cəzasi almış azərbaycanlı hərbi zabit [[Ramil Səfərov]]un Azərbaycana ekstrarasiyası ilə məşğul olmağa başlamışdır. O, 2011-ci ildən &quot;Qardaşlıq&quot; Macar-Azəri Birgə Cəmiyyətini yaratmışdır.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/metbuatda/m27.php Ramiz Əmirli: &quot;Bir az zaman lazımdır ki, Avropada diasporumuz böyük təsir imkanlarına malik olsun&quot;]&lt;/ref&gt; O zamandan həmin cəmiyyətin sədridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Macaristanli_alim_Azerbaycan_diasporunun_Avropadaki_fealiyyetini_teqdir_edib-1433883 Macarıstanlı alim Azərbaycan diasporunun Avropadakı fəaliyyətini təqdir edib]&lt;/ref&gt; 31 avqust 2012-ci il tarixində Ramil Səfərov ekstradasiya yolu ilə Azərbaycana göndərilir.&lt;ref&gt;[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2012/08/120831_safarov_pardon Bakıya qayıdan Ramil Səfərov əvf olunub]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli həm də Azərbaycanin Macarıstanda lobbi sədridir. Onun hal-hazırda Macarıstanın [[Monqolustan]]da səfiri Borbala Obrusanziki ilə Azərbaycan haqqında birgə kitabları da çap olunmuşdur. Əmirli həm də Macaristanda Azərbaycan Sahibkarlar İttifaqının (ASK) nümayəndəsidir.&lt;ref&gt;[https://avropa.info/post/322877 Ramiz Əmirli: &quot;Yaxşı olardı ki, Budapeştdə də Azərbaycan Ticarət Evi açılsın&quot;]&lt;/ref&gt; O, Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının əlaqələndiricilərindən biridir.&lt;ref&gt;[https://azertag.az/xeber/Serqi_Avropa_Azerbaycanlilari_Koordinasiya_Surasi_dunya_birliyine_chagiris_edib-1721253 Şərqi Avropa Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurası dünya birliyinə çağırış edib]&lt;/ref&gt; Ramiz Əmirli Macarıstanda &quot;Azərbaycan Evi&quot;nin fəal üzvüdür.&lt;ref&gt;[http://diaspor.gov.az/xeberler/x1035.php Macarıstanda da Azərbaycan Evi açılıb]&lt;/ref&gt; Əmirli [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] Macarıstanda həyatlarını itirən azərbaycanlıların axtarılması və tapılması istiqamətində göstərdiyi faliyyətə görə Azərbaycan Respublikasi Veteranlar Təşkilatı tərəfindən &quot;General Həzi Aslanov ordeni&quot; və &quot;İkinci Dünya müharibəsinin 75 illiyi ordeni&quot; ilə təltif edilmişdir. 2020-ci il iyulunda baş tutan [[Tovuz döyüşləri|Tovuz döyüşlərindən]] sonra Əmirli Macarıstanın Budapeşt səhərində cox sayli dinc aksiyalar təşkil etmişdir.

== Ailəsi ==
Ramiz Əmirli Macarıstan vətəndaşı Qyertyan Agi Timeya ilə evlidir. Cütlüyün iki oğlu var. Böyük oğulları Rüstəm şairdir. Macarıstanın ilk azərbaycanlı şairidir.&lt;ref&gt;[https://news.milli.az/culture/96426.html Azərbaycanlı şair ilk şeirlər kitabı Macarıstanda işıq üzü görüb]&lt;/ref&gt; Kiçik oğulları David isə texniki mühəndisdir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>njx9edslra62u0j3hqo05auaeo0qmkv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Vusalsuvarov1996</title>
    <ns>2</ns>
    <id>723355</id>
    <revision>
      <id>6570794</id>
      <parentid>6558557</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:50:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vusalsuvarov1996</username>
        <id>234003</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mənim yaratdıqlarım */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2790" xml:space="preserve">'''Vüsal Hicran oğlu Suvarov''' (28 fevral 1996, [[Şahağac]], [[Astara rayonu]])
{{İstifadəçi məlumatı
|İstifadəçi adı = Vusalsuvarov1996
|Şəkli          = Vüsal Suvarov.jpg
|Şəkli ölçüsü   = 250px
|Adı Soyadı     = Vüsal Suvarov
|Yaşadığı ölkə  = {{AZE}}
|Milliyyəti     = [[azərbaycanlı]]
|Doğum tarixi     = 28 fevral 1996
|Doğum yeri  = [[Şahağac]], [[Astara rayonu]], [[Azərbaycan]]
|Vikipediyada fəaliyyəti = 7 oktyabr 2021
|Vikiİmzası =     [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]])
|VK =  https://www.vk.com/vusal___07|}}

{{User Azərbaycanlı}}
{{İstifadəçi Azərbaycan}}
{{Maraqlar:Tarix}}
[[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|180px|center]]

== Həyatı ==
Vüsal Suvarov 28 fevral 1996-cı il [[Astara rayonu]]nun [[Şahağac]] kəndində anadan olmuşam.1 sentyabr 2001-ci il [[şəhid]] [[Davud Əsədov]] adına 2 saylı orta məktəbin 1-ci sinfində oxumuşam.2013-cü ildə məktəbin məzunu olmuşam. 2014-cü il aprel ayının 9-u [[Gəncə]] [[şəhər]] [[N]] saylı hərbi xidmətdə olmuşam. Sonra isə [[Naftalan]] [[şəhər]] [[N]] saylı hərbi hissədə olmuşam və daha [[Tərtər]] rayonunda [[N]] saylı hərbi hissədə də xidmət etmişəm. 1 oktyabr 2015-ci ildə tərxis olmuşam. Bir çox işlərdə işləmişəm [[Astara rayonu]]nun Qamışoba kəndinin Zirvə Beynəlxalq Təlim məşq bazasında işləmişəm və orada mühafizəçi kimidə çalışmışam. 2019-un aprel ayından [[YAP]]-ın üzviyəm. &quot;Viki Qafqazı Sevir 2021&quot; müsabiqəsinin iştirakçısı olmuşam. 2021-ci il mart ayının 22 -dən [[Vikipediya]]çı kimi fəaliyyət göstərirəm.

== Mənim yaratdıqlarım ==
# [[Eldəniz Həsənov (əsgər)]]
# [[Ramiz Hüseynzadə]]
# [[Kələdəhnə]]
# [[Musa Qəribli]]
# [[Davud Əsədov]]
# [[Samir Səmədov]]
# [[Rauf Mirzəyev]]
# [[Pərvin Salmanzadə]]
# [[Əfqan Həmzəyev]]
# [[Fərman Yaqublu]]
# [[Ramiq Ağayev]]
# [[Ruslan Əliyev (əsgər)]]
# [[Tarif Cəfərzadə]]
# [[İlqar İbrahimov (əsgər)]]
# [[Giləkəran]]
# [[Elnur Əbdülov]]
# [[Səxavət Səttarov]]
# [[Nihad Əhmədov]]
# [[Mirzəhəsən Əlizadə]]
# [[Ayaz Nəzərov]]
# [[Rəhim Dadaşov]]
# [[Vüsalə Əlizadə]]
# [[Pərvin Əsgərli]]
# [[Nərmin Kərimbəyova]]
# [[Nanə Ağamalıyeva]]
# [[Nərgiz Məmmədova]]
# [[Natiq Əliyev (kiçik çavuş)]]
# [[Alidə Mustafayeva]]
# [[Nigar Mahmudova]]
# [[Günel Məmmədova]]
# [[Vəfa Təyyarqızı]]
# [[Əsmər Nəcməddinqızı]]
# [[Xoşqədəm Hidayətqızı]]
# [[Vəfalı Suvarov]]
# [[Elşən Əjdərov]]
# [[Afaq Gəncəli]]
# [[Kəmalə Piriyeva]]
# [[Samirə Əfəndiyeva]]

== Mükafatlarım ==
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>544ldznxifn7zd9pv7stepbu4d601vr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570796</id>
      <parentid>6570794</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:50:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vusalsuvarov1996</username>
        <id>234003</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mənim yaratdıqlarım */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2786" xml:space="preserve">'''Vüsal Hicran oğlu Suvarov''' (28 fevral 1996, [[Şahağac]], [[Astara rayonu]])
{{İstifadəçi məlumatı
|İstifadəçi adı = Vusalsuvarov1996
|Şəkli          = Vüsal Suvarov.jpg
|Şəkli ölçüsü   = 250px
|Adı Soyadı     = Vüsal Suvarov
|Yaşadığı ölkə  = {{AZE}}
|Milliyyəti     = [[azərbaycanlı]]
|Doğum tarixi     = 28 fevral 1996
|Doğum yeri  = [[Şahağac]], [[Astara rayonu]], [[Azərbaycan]]
|Vikipediyada fəaliyyəti = 7 oktyabr 2021
|Vikiİmzası =     [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]])
|VK =  https://www.vk.com/vusal___07|}}

{{User Azərbaycanlı}}
{{İstifadəçi Azərbaycan}}
{{Maraqlar:Tarix}}
[[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|180px|center]]

== Həyatı ==
Vüsal Suvarov 28 fevral 1996-cı il [[Astara rayonu]]nun [[Şahağac]] kəndində anadan olmuşam.1 sentyabr 2001-ci il [[şəhid]] [[Davud Əsədov]] adına 2 saylı orta məktəbin 1-ci sinfində oxumuşam.2013-cü ildə məktəbin məzunu olmuşam. 2014-cü il aprel ayının 9-u [[Gəncə]] [[şəhər]] [[N]] saylı hərbi xidmətdə olmuşam. Sonra isə [[Naftalan]] [[şəhər]] [[N]] saylı hərbi hissədə olmuşam və daha [[Tərtər]] rayonunda [[N]] saylı hərbi hissədə də xidmət etmişəm. 1 oktyabr 2015-ci ildə tərxis olmuşam. Bir çox işlərdə işləmişəm [[Astara rayonu]]nun Qamışoba kəndinin Zirvə Beynəlxalq Təlim məşq bazasında işləmişəm və orada mühafizəçi kimidə çalışmışam. 2019-un aprel ayından [[YAP]]-ın üzviyəm. &quot;Viki Qafqazı Sevir 2021&quot; müsabiqəsinin iştirakçısı olmuşam. 2021-ci il mart ayının 22 -dən [[Vikipediya]]çı kimi fəaliyyət göstərirəm.

== Mənim yaratdıqlarım ==
# [[Eldəniz Həsənov (əsgər)]]
# [[Ramiz Hüseynzadə]]
# [[Kələdəhnə]]
# [[Musa Qəribli]]
# [[Davud Əsədov]]
# [[Samir Səmədov]]
# [[Rauf Mirzəyev]]
# [[Pərvin Salmanzadə]]
# [[Əfqan Həmzəyev]]
# [[Fərman Yaqublu]]
# [[Ramiq Ağayev]]
# [[Ruslan Əliyev (əsgər)]]
# [[Tarif Cəfərzadə]]
# [[İlqar İbrahimov (əsgər)]]
# [[Giləkəran]]
# [[Elnur Əbdülov]]
# [[Səxavət Səttarov]]
# [[Nihad Əhmədov]]
# [[Mirzəhəsən Əlizadə]]
# [[Ayaz Nəzərov]]
# [[Rəhim Dadaşov]]
# [[Vüsalə Əlizadə]]
# [[Pərvin Əsgərli]]
# [[Nərmin Kərimbəyova]]
# [[Nanə Ağamalıyeva]]
# [[Nərgiz Məmmədova]]
# [[Natiq Əliyev (kiçik çavuş)]]
# [[Alidə Mustafayeva]]
# [[Nigar Mahmudova]]
# [[Günel Məmmədova]]
# [[Vəfa Təyyarqızı]]
# [[Əsmər Nəcməddinqızı]]
# [[Xoşqədəm Hidayətqızı]]
# [[Vəfalı Suvarov]]
# [[Elşən Əjdərov]]
# [[Afaq Gəncəli]]
# [[Kəmalə Piriyeva]]
# [[Samirə Əfəndi]]

== Mükafatlarım ==
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>nctld2y9mqh3ygy84ka9whho2a9403e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996</title>
    <ns>3</ns>
    <id>723421</id>
    <revision>
      <id>6571091</id>
      <parentid>6558540</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:57:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1 redaktə məqaləni sizin yaratmağınız anlamına gəlmir */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3769" xml:space="preserve">{{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:32, 23 noyabr 2021 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:54, 9 iyul 2022 (UTC)
|}

== &quot;Mənim yaratdıqlarım&quot; hissəsində verdiyiniz məqalələr ==

salam həmkar, ''Mənim yaratdıqlarım'' başlığı ilə öz istifadəçi səhifənizdə verdiyiniz məqalələrdən 2-sinə baxdım, məsələm [[Kəmalə Piriyeva]] və [[Afaq Gəncəli]] məqalələri. siz bu məqalələri Mənim yaratdıqlarım başlığı altında vermisiniz, amma həmin məqalələri yaradan şəxs başqadır. siz sadəcə çox kiçik redaktə etmisiniz. bu, məqaləni siz yaratmısınız anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:07, 26 iyul 2022 (UTC)

:Salam həmkar düzdü mənim də öz yaratdığım məqalələr var. Həmkar sizi narahat edirəm şəkili mənim səhifəmdəki  şəkili silində başqa şəkil qoyacam. [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 20:15, 26 iyul 2022 (UTC)

== Şəkillər ==
Salam. Müəllifi olmadığınız, azad olmayan şəkilləri xahiş olunur lokala və ya Commons-a yükləməyin. Bu prinsiplərə və qaydalara ziddir. Uğurlar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:21, 26 iyul 2022 (UTC)

:Mənim səhifəmdəki şəkili silin də həmkar xahiş edirəm. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 03:13, 27 iyul 2022 (UTC)
::Bunun üçün inzibatçılara müraciət etməlisiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:24, 27 iyul 2022 (UTC)

== Müəllif istəyi ==
:Salam necəsiz [[Damla (müğənni)|Damla müğənni]] şəkilini silində [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 17:45, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{y}}Salam. Yüklədiyiniz şəkil şəxsi istəyinizə əsasən silindi. --[[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Babək Akifoğlu|müzakirə]]) 17:08, 1 avqust 2022 (UTC)
:::Təşəkkür edirəm həmkar [[İstifadəçi:Vusalsuvarov1996|Vusalsuvarov1996]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vusalsuvarov1996|müzakirə]]) 19:35, 1 avqust 2022 (UTC)

== 1 redaktə məqaləni sizin yaratmağınız anlamına gəlmir ==

salam həmkar, 1 redaktə ilə (əslində o redaktə də geri qaytarılıb) istifadəçi səhifənizdə &quot;Mənim yaratdıqlarım&quot; başlığına o məqaləni guya sizin yaratmağınız kimi qələmə vermək doğru deyil. məqsədiniz nədir təxmin edə bilirəm. etdiyiniz yanlışdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:57, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>p9p3o9p59fg8lo5dfzx2w2fuja0iabc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şablon:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi</title>
    <ns>10</ns>
    <id>727876</id>
    <revision>
      <id>6571522</id>
      <parentid>6248905</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:27:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5368" xml:space="preserve">{{Navbox
|name       = Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi
|title      = [[Fayl:Flag of Azerbaijan.svg|25x25px]] [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin rəhbərliyi {{gerb|Azərbaycan|SQ}}
|state      = collapsed
|listclass  = hlist
|titlestyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #F8F8F8;
|groupstyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3;
|image      = 

|group1     = Ali Baş Komandan {{gerb|Azərbaycan|SQ}}
|list1      = [[Ayaz Mütəllibov]] &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Əbülfəz Elçibəy]] &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Heydər Əliyev]] &lt;small&gt;(1993-2003)&lt;/small&gt; {{*}} [[İlham Əliyev]] &lt;small&gt;(2003-)&lt;/small&gt;

|group2     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Naziri]] [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list2      = [[Valeh Bərşadlı]] &lt;small&gt;(1991)&lt;/small&gt; {{*}} [[Tacəddin Mehdiyev]] &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Musayev]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Rəhim Qazıyev]] &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Dadaş Rzayev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Səfər Əbiyev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Vahid Musayev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Məmmədrəfi Məmmədov]] &lt;small&gt;(1993-1995)&lt;/small&gt; {{*}} [[Səfər Əbiyev]] &lt;small&gt;(1995-2013)&lt;/small&gt; {{*}} [[Zakir Həsənov]] &lt;small&gt;(2013-)&lt;/small&gt;

|group3     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Baş Qərargah rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list3      = Şahin Musayev &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} Rüfət Əmirov &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Valeh Bərşadlı]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} Nürəddin Sadıqov &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} Səfər Əbiyev &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Nəcməddin Sadıkov]] &lt;small&gt;(1993-2020)&lt;/small&gt; {{*}} [[Kərim Vəliyev]] &lt;small&gt;(2021-)

|group4     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list4      = -

|group5     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list5      = [[Nizam Osmanov]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;

|group6     = [[Azərbaycan Quru Qoşunları|Quru Qoşunları]]nın Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Land Forces badge.svg|25x25px]]
|list6      = [[Ənvər Əfəndiyev]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;

|group7     = [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri|Hərbi Hava Qüvvələri]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Air Forces badge.svg|25x25px]]
|list7      = [[Rail Rzayev]] &lt;small&gt;(1993-2009)&lt;/small&gt; {{*}} [[Altay Mehdiyev]] &lt;small&gt;(2009-2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Ramiz Tahirov (general)|Ramiz Tahirov]] &lt;small&gt;(2014-)&lt;/small&gt;

|group8     = [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri|Hərbi Dəniz Qüvvələri]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Navy badge.svg|25x25px]]
|list8      = [[Şahin Sultanov]] &lt;small&gt;(1999-2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Yunus Məmmədov]] &lt;small&gt;(2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Məmmədov (kapitan)|Şahin Məmmədov]] &lt;small&gt;(2014-2016)&lt;/small&gt; {{*}} [[Hicran Rüstəmzadə]] &lt;small&gt;(2016-2017)&lt;/small&gt; {{*}} [[Zaur Hümbətov]] &lt;small&gt;(2017-2020)&lt;/small&gt; {{*}} [[Sübhan Bəkirov]] &lt;small&gt;(2020-)&lt;/small&gt;

|group9     = [[Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu|Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu]]nun Komandanı 
|list9      = [[Kərəm Mustafayev]] &lt;small&gt;(2014-)&lt;/small&gt;

|group10    = [[Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)|Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr]]in Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Special Forces badge.svg|25x25px]]
|list10     = [[Hikmət Mirzəyev]] &lt;small&gt;(2018-)&lt;/small&gt;

|group11    = [[Azərbaycan Sülhməramlı Qüvvələri]]n Komandanı [[Fayl:Flag of Azerbaijan.svg|25x25px]]
|list11     = -

|group12    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Komandanı [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list12     = [[Zakir Həsənov]] &lt;small&gt;(2003-2013)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Məmmədov (general-leytenant)|Şahin Məmmədov]] &lt;small&gt;(2013-)&lt;/small&gt;

|group13    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Baş Qərargah rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list13     = [[Tofiq Hüseynov (general)|Tofiq Hüseynov]] &lt;small&gt;(2018-)&lt;/small&gt;

|group14    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list14     = [[Vidadi Əliyev (general)|Vidadi Əliyev]] &lt;small&gt;(-)&lt;/small&gt;

|group15    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list15     = [[Fəxrəddin Səmədov]] &lt;small&gt;(-)&lt;/small&gt;

|group16    = [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|25x25px]]
|list16     = [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]] &lt;small&gt;(2017-)&lt;/small&gt;

|group17    = [[Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti (Azərbaycan)|Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]]nin rəisi [[Fayl:Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti (Azərbaycan) loqo.png|25x25px]]
|list17     = [[Vaqif Axundov]] &lt;small&gt;(2003-)&lt;/small&gt;
}}
&lt;noinclude&gt;[[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6n6ih2ikwxhir6db2i1z8brung652jj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571540</id>
      <parentid>6571522</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:37:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>dəqiqləşdirmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5369" xml:space="preserve">{{Navbox
|name       = Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi
|title      = [[Fayl:Flag of Azerbaijan.svg|25x25px]] [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin rəhbərliyi {{gerb|Azərbaycan|SQ}}
|state      = collapsed
|listclass  = hlist
|titlestyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #F8F8F8;
|groupstyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3;
|image      = 

|group1     = Ali Baş Komandan {{gerb|Azərbaycan|SQ}}
|list1      = [[Ayaz Mütəllibov]] &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Əbülfəz Elçibəy]] &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Heydər Əliyev]] &lt;small&gt;(1993-2003)&lt;/small&gt; {{*}} [[İlham Əliyev]] &lt;small&gt;(2003-)&lt;/small&gt;

|group2     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Naziri]] [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list2      = [[Valeh Bərşadlı]] &lt;small&gt;(1991)&lt;/small&gt; {{*}} [[Tacəddin Mehdiyev]] &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Musayev]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Rəhim Qazıyev]] &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Dadaş Rzayev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Səfər Əbiyev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Vahid Musayev]] &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Məmmədrəfi Məmmədov]] &lt;small&gt;(1993-1995)&lt;/small&gt; {{*}} [[Səfər Əbiyev]] &lt;small&gt;(1995-2013)&lt;/small&gt; {{*}} [[Zakir Həsənov]] &lt;small&gt;(2013-)&lt;/small&gt;

|group3     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Baş Qərargah rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list3      = Şahin Musayev &lt;small&gt;(1991-1992)&lt;/small&gt; {{*}} Rüfət Əmirov &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} [[Valeh Bərşadlı]] &lt;small&gt;(1992)&lt;/small&gt; {{*}} Nürəddin Sadıqov &lt;small&gt;(1992-1993)&lt;/small&gt; {{*}} Səfər Əbiyev &lt;small&gt;(1993)&lt;/small&gt; {{*}} [[Nəcməddin Sadıkov]] &lt;small&gt;(1993-2020)&lt;/small&gt; {{*}} [[Kərim Vəliyev]] &lt;small&gt;(2021-)

|group4     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list4      = -

|group5     = [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan MOD badge.svg|25x25px]]
|list5      = [[Nizam Osmanov]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;

|group6     = [[Azərbaycan Quru Qoşunları|Quru Qoşunları]]nın Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Land Forces badge.svg|25x25px]]
|list6      = [[Ənvər Əfəndiyev]] &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;

|group7     = [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri|Hərbi Hava Qüvvələri]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Air Forces badge.svg|25x25px]]
|list7      = [[Rail Rzayev]] &lt;small&gt;(1993-2009)&lt;/small&gt; {{*}} [[Altay Mehdiyev]] &lt;small&gt;(2009-2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Ramiz Tahirov (general)|Ramiz Tahirov]] &lt;small&gt;(2014-)&lt;/small&gt;

|group8     = [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri|Hərbi Dəniz Qüvvələri]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Navy badge.svg|25x25px]]
|list8      = [[Şahin Sultanov]] &lt;small&gt;(1999-2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Yunus Məmmədov]] &lt;small&gt;(2014)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Məmmədov (kapitan)|Şahin Məmmədov]] &lt;small&gt;(2014-2016)&lt;/small&gt; {{*}} [[Hicran Rüstəmzadə]] &lt;small&gt;(2016-2017)&lt;/small&gt; {{*}} [[Zaur Hümbətov]] &lt;small&gt;(2017-2020)&lt;/small&gt; {{*}} [[Sübhan Bəkirov]] &lt;small&gt;(2020-)&lt;/small&gt;

|group9     = [[Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu|Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu]]nun Komandanı 
|list9      = [[Kərəm Mustafayev]] &lt;small&gt;(2014-)&lt;/small&gt;

|group10    = [[Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (Azərbaycan)|Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr]]in Komandanı [[Fayl:Azerbaijani Special Forces badge.svg|25x25px]]
|list10     = [[Hikmət Mirzəyev]] &lt;small&gt;(2018-)&lt;/small&gt;

|group11    = [[Azərbaycan Sülhməramlı Qüvvələri]]n Komandanı [[Fayl:Flag of Azerbaijan.svg|25x25px]]
|list11     = -

|group12    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Komandanı [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list12     = [[Zakir Həsənov]] &lt;small&gt;(2003-2013)&lt;/small&gt; {{*}} [[Şahin Məmmədov (general-leytenant)|Şahin Məmmədov]] &lt;small&gt;(2013-)&lt;/small&gt;

|group13    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Baş Qərargah rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list13     = [[Tofiq Hüseynov (general)|Tofiq Hüseynov]] &lt;small&gt;(2018-)&lt;/small&gt;

|group14    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list14     = [[Vidadi Əliyev (general)|Vidadi Əliyev]] &lt;small&gt;(-)&lt;/small&gt;

|group15    = [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunları]]n Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi [[Fayl:Azerbaijan Internal Troops badge.png|25x25px]]
|list15     = [[Fəxrəddin Səmədov]] &lt;small&gt;(-)&lt;/small&gt;

|group16    = [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Komandanı [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|25x25px]]
|list16     = [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]] &lt;small&gt;(2017-)&lt;/small&gt;

|group17    = [[Prezidentin Təhlükəsizlik Xidməti (Azərbaycan)|Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti]]nin rəisi [[Fayl:Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti (Azərbaycan) loqo.png|25x25px]]
|list17     = [[Vaqif Axundov]] &lt;small&gt;(2003-)&lt;/small&gt;
}}
&lt;noinclude&gt;[[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>le9p8rl4266kw7mfmerc7inkcpwlg4p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022-ci ildə Azərbaycan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>729714</id>
    <revision>
      <id>6571576</id>
      <parentid>6569992</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:18:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.200.91</ip>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Atakhanli|Atakhanli]] ([[User talk:Atakhanli|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6569992 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80761" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
[[Fayl:Vladimir Putin and Ilham Aliyev (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Aliyev-Raisi meeting (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[18 iyun|18 İyun]] — [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qazaxıstan]] xarici işlər naziri [[Muxtar Tleuberdı]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[23 iyun|23 İyun]]
** [[Rusiya]] xarici işlər naziri [[Sergey Lavrov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sergey Lavrov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Adrian-İonuts Kesnoyu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdilər
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Belarus]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Vilayət Eyvazov]] və [[Bolqarıstan prezidentlərinin siyahısı|Bolqarıstan Prezidenti]] [[Rumen Radev]] arasında görüş oldu ([[Sofiya]], [[Bolqarıstan]])
* [[24 iyun|24 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[26 iyun|26 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Kəlbəcər şəhərinin baş planı (2022)|Kəlbəcər şəhərinin baş planı]] təqdim edildi
*** [[İlham Əliyev]] 4,4 MVt-lik &quot;Kəlbəcər-1&quot; KSES-in və yeni hərbi hissənin açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] Kəlbəcər Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin, &quot;İstisu&quot; mineral su zavodunun və &quot;İstisu&quot; sanatoriyasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonuna səfər etdi
** [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 iyun|27 İyun]]
** [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] Baş katibi [[Hissein Brahim Taha]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Hissein Brahim Taha]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] xarici işlər və nəqliyyat nazirlərinin I üçtərəfli görüşü keçirildi ([[Bakı]])
* [[27 iyun|27]] — [[29 iyun|29 İyun]] — [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] turizm nazirlərinin 11-ci sessiyası ([[Bakı]])
* [[28 iyun|28 İyun]]
** [[&quot;Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində fərqlənməyə görə&quot; medalı]] təsis edildi
** [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[29 iyun|29 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkmənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Xəzər sammiti|VI Xəzər sammiti]] keçirildi ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Prezidenti]] [[Sərdar Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Azərbaycan]]-[[Gürcüstan]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qətər]] Baş prokuroru [[İssa bin Səad əl-Nuaimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhəti]] sədri [[Qurbanqulu Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[30 iyun|30 İyun]]
** [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Batman]] şəhərində [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zəfərinə həsr olunmuş &quot;Qarabağ parkı&quot;nın açılışı oldu
** [[Pakistan Senatı]] sədri [[Sadiq Sancrani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sadiq Sancrani]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])

* [[30 iyun|30 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı]]

=== İyul ===
* [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı - Şuşa şəhəri haqqında&quot; qanun qəbul edildi
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Samir Şərifov]] İsveçrəyə səfər etdi

* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Ceyhun Bayramov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] Ölkə Ofisi [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a 300 meymunçiçəyi test dəsti təhvil verdi

* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Azərbaycan]]-[[Qazaxıstan]] Hökumətlərarası Komissiyanın 18-ci iclası keçirildi ([[Nur-Sultan]], [[Qazaxıstan]])
** [[İran]] energetika naziri [[Əli Əkbər Mehrabian]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Əli Əsədov]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarına səfər etdi

* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[7 iyul|7]] — [[8 iyul|8 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Çexiya]] səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi
*** [[Çexiya]] səfiri - [[Milan Sedlaçek]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]], ictimai xadim, diplomat (d. [[1937]])
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]], BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1948]])

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]], alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi (d. [[1924]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Nizami Tağıyev]], Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası (d. [[1959]])
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]], fotoqraf, jurnalist (d. [[1927]])
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]], aktyor, Əməkdar artist (d. [[1947]])
** [[İnna Qurbanova]], AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru (d. [[1937]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' (d. [[1930]])
** [[Tofiq Babanlı]], boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi (d. [[1937]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]], sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri (d. [[1942]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]], rejissor (d. [[1938]])
** [[Qərib Orucov]], Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (d. [[1935]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]], fəlsəfə elmləri doktoru, professor (d. [[1945]])
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]], Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı (d. [[1921]])
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]], prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı (d. [[1951]])
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]], torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor (d. [[1936]])
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]], ADPU dosenti (d. ?)
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]], pedaqoq, dilçi-alim, professor (d. [[1937]])
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]], idman ustası, Əməkdar məşqçi (d. ?)
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]], BDU dosenti (d. [[1941]])
** [[Azadxan Adıgözəlov]], pedaqoji elmlər doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Şaiq Səfərov]], teatrşünas, rejissor (d. [[1954]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]], şair, jurnalist (d. [[1934]])
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]], operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1934]])
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]], ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası (d. ?)
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Qalina Mikeladze]], publisist, Əməkdar jurnalist (d. [[1931]])
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]], şair (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Əli Vəkil]], şair, tərcüməçi (d. [[1938]])
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]], Əməkdar rəssam (d. [[1948]])
** [[Eleonora Rəcəbova]], vəkil (d. [[1933]])
** [[Fəxrəddin Əli]], Əməkdar rəssam (d. [[1938]])
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]], tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim (d. [[1941]])
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]], muğam ifaçısı, xanəndə (d. ?)
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]], yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1929]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]], geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor (d. [[1938]])
** [[Nizami Əsgəroğlu]], aktyor (d. [[1958]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]], ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1939]])
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]], şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas (d. [[1943]])
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]], NMR prokuroru ''(1-ci)'' (d. [[1944]])
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]], bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti (d. [[1938]])
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]], televiziya rejissoru, ssenarist (d. [[1938]])

* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Əlibaba Məmmədov]], xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti (d. [[1930]])
** [[İlqar Sultanov]], musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü (d. ?)

* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]], kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik (d. [[1938]])
** [[Svetlana İsmayılova]], jurnalist (d. ?)

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. ?)
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]], ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim (d. [[1946]])
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]], Əməkdar rəssam (d. [[1931]])
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]], tarix elmləri doktoru, professor (d. [[1942]])
** [[Salman Süleymanov]], şahmatçı, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]], BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1963]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]], Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor (d. [[1939]])

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]], kimyaçı (d. [[1939]])
** [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]], müğənni, solist (d. ?)

* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]], filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi (d. [[1938]])
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]], Əməkdar idman ustası (d. [[1984]])
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]], futbolçu (d. ?)
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]], geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]], kimya elmləri doktoru, alim (d. [[1951]])
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]], pedaqoji elmlər doktoru, alim (d. [[1962]])
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]], şair (d. [[1952]])
** [[Pərvin Həsənova]], BDU dosenti (d. [[1939]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]], cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi (d. [[1935]])
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]], mühəndis (d. [[1947]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Cavid Səfərov]], Rostok Universiteti dosenti (d. [[1965]])
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]], diplomat (d. [[1935]])
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]], Əməkdar həkim (d. [[1942]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]], aktyor, rejissor, Xalq artisti (d. [[1940]])
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]], mühəndis (d. [[1948]])
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]], musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü (d. ?)
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]], tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1928]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Həkim Muradov]], biokimyaçı, alim (d. [[1958]])
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]], kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1934]])
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]], xanəndə, bəstəkar (d. [[1951]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]], filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1947]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]], biologiya elmləri doktoru, alim (d. [[1947]])
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]], jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1952]])
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]], rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1932]])
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]], texnika elmləri doktoru, professor (d. [[1934]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]], televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1941]])
** [[İradə Cəlil]], jurnalist (d. [[1982]])
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]], aktyor, rejissor, Xalq Artisti (d. [[1947]])
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], biologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1957]])
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimli]], jurnalist (d. [[1968]])
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]], arxeoloq, alim (d. ?)
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]], aktyor (d. [[1969]])
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]], fenomen (d. [[1993]])
** [[Sərdar Quliyev]], pedaqoji elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim (d. [[1932]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]], vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (d. [[1936]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]], dövlət xadimi (d. [[1957]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]], filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist (d. [[1942]])
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]], yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist (d. [[1945]])
** [[İradə Şixzamanova]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Eldar Bədəlov]], futbolçu, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]], Əməkdar həkim (d. ?)
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]], musiqiçi, qarmon ifaçısı (d. ?)
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]], Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' (d. [[1941]])
** [[Əlistan Əkbərov]], alim, dilçi, filoloq (d. [[1940]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]], musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor (d. [[1964]])
** [[Eldar Salayev]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' (d. [[1933]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sevda İbrahimova.jpg|thumb|200x200px|[[Sevda İbrahimova]]]]
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]], rəssam (d. [[1957]])
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]], yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1962]])
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]], iqtisadçı, alim, professor (d. [[1947]])
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]], televiziyaçı, Əməkdar jurnalist (d. [[1938]])
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]], bəstəkar, Xalq artisti (d. [[1939]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]], Əməkdar müəllim (d. [[1947]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}
* [[1 avqust|1 Avqust]] — [[Novruzəli Rəhimov]], alim, Əməkdar müəllim (d. [[1962]])
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Araz Zeynalov]], jurnalist, publisist (d. [[1961]])
* [[5 avqust|5 Avqust]] — [[Tofiq İmanov]], dövlət xadimi (d. ?)
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Ramin Mahmudzadə]], BDU dosenti, alim (d. [[1935]])
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], kino rəssamı, Əməkdar rəssam (d. [[1948]])

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|102
|104
|2128
|6
|0
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|531
|294
|3950
|2195
|4
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|512
|399
|3760
|1873
|0
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|495
|360
|3708
|1962
|3
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|540
|370
|3435
|1723
|0
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|452
|403
|3750
|1839
|5
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|469
|422
|3603
|1424
|0
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|121
|113
|2424
|3
|1
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|563
|520
|4000
|1688
|1
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|3194
|802623
|789667
|7076185
|13830718
|9762
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>7odbr7cklv6m9knoln6vc2755gzfstp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571602</id>
      <parentid>6571576</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:39:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:5.197.200.91|5.197.200.91]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="74006" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] rayonunun [[Qaracəmirli]] kəndində 2 ədəd at fiqurlu daş kitabə və 2 ədəd türbə aşkar olundu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Astara rayonu|Astara]] rayonunun [[Sım]] kəndində nadir qayaüstü təsvirlər aşkarlandı
** [[Lerik rayonu|Lerik]] rayonunun [[Mistan]] kəndində Son Tunc və Erkən Dəmir dövrünə aid olunması ehtimal edilən 5 yeni iri və orta ölçülü kurqan aşkarlandı
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-yə səfər etdi
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Sumqayıt]] şəhərində [[Azərsun Sənaye Parkında yanğın (2022)|&quot;Azərsun Sənaye Parkı&quot;]]&lt;nowiki/&gt;[[Azərsun Sənaye Parkında yanğın (2022)|nda yanğın]] oldu
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[7 may|7 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-ya səfər etdi
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 may|17]] — [[19 may|19 May]] — [[Şamaxı zəlzələsi (1902)|1902-ci il Şamaxı zəlzələsi]]&lt;nowiki/&gt;nin 120 illiyinə həsr olunmuş &quot;Seysmologiya və zəlzələ mühəndisliyi üzrə&quot; Beynəlxalq konfrans keçirildi ([[Bakı]])
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Bakı]] şəhərində [[K-pop]] festivalı keçirildi
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
** [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonu ərazisində [[Muncuqlutəpə nekropolu|Muncuqlutəpə]] nekropolunda qoşa dəfn həyata keçirilən qəbrlər aşkarlandı
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Beyləqan rayonu|Be]]&lt;nowiki/&gt;[[Beyləqan rayonu|yləqan]] rayonuna səfər e&lt;nowiki/&gt;tdi

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] rayonuna səfər etdi
* [[18 iyun|18 İyun]]
** [[Zakir Həsənov]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarına səfər etdi
** [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]) 
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] şəhərinə səfər etdi
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi

=== İyul ===
* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]] — ictimai xadim, diplomat
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]] — BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]] — alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi
* [[3 yanvar|3 Yanvar]]
** [[Nizami Tağıyev]] — Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası
** [[Tohid Novruzi]] — cənubi azərbaycanlı musiqiçi
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]] — fotoqraf, jurnalist
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]] — aktyor, Əməkdar artist
** [[İnna Qurbanova]] — AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]] — Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)''
** [[Tofiq Babanlı]] — boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]] — sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] — rejissor
** [[Qərib Orucov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]] - fəlsəfə elmləri doktoru, professor
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]] — Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]] — prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]] — torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]] — ADPU dosenti
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]] — pedaqoq, dilçi-alim, professor
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]] — idman ustası, Əməkdar məşqçi
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]] — BDU dosenti
** [[Azadxan Adıgözəlov]] — pedaqoji elmlər doktoru, professor
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]] — Əməkdar həkim
** [[Şaiq Səfərov]] — teatr xadimi, rejissor

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]] — şair, jurnalist
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]] — operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]] — ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Cəmil Məmmədov]] — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]] — şair
* [[7 fevral|7 Fevral]]
** [[Əli Vəkil]] — şair, tərcüməçi
** [[Qalina Mikeladze]] — publisist, Əməkdar jurnalist
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]] — Əməkdar rəssam
** [[Eleonora Rəcəbova]] — vəkil
** [[Fəxrəddin Əli]] — Əməkdar rəssam
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]] — muğam ifaçısı
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]] — yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]] — geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor
** [[Nizami Əsgəroğlu]] — aktyor
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]] — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]] — şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]] — NMR prokuroru ''(1-ci)''
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]] — bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]] — televiziya rejissoru, ssenarist
* [[25 fevral|25 Fevral]] — [[Əlibaba Məmmədov]] — xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti
* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]] — kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik
** [[İlqar Sultanov]] — musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü
** [[Svetlana İsmayılova]] — jurnalist

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]] — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]] — ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]] — Əməkdar rəssam
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]] — tarix elmləri doktoru, professor
** [[Salman Süleymanov]] — Əməkdar məşqçi
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]] — BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]] — Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor
* [[11 mart|11 Mart]] — [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]] — kimyaçı
* [[12 mart|12 Mart]] — [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]] — müğənni, solist
* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]] — filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]] — Əməkdar idman ustası
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]] — futbolçu
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]] — geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]] — kimya elmləri doktoru, alim
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]] — pedaqoji elmlər doktoru, alim
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]] — şair
** [[Pərvin Həsənova]] — BDU dosenti
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]] — cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]] — mühəndis
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]] — Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)''
** [[Cavid Səfərov]] — Rostok Universiteti dosenti
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]] — diplomat
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]] — Əməkdar həkim

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]] — aktyor, rejissor, Xalq artisti
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]] — mühəndis
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]] — musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[19 aprel|19 Aprel]] — [[Həkim Muradov]] — biokimyaçı, alim
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]] — kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]] — xanəndə, bəstəkar
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]] — filologiya elmləri doktoru, professor

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]] — biologiya elmləri doktoru, alim
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]] — jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]] — rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]] — texnika elmləri doktoru, professor
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]] — televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi
** [[İradə Cəlil]] — jurnalist
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]] — aktyor, rejissor, Xalq Artisti
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]] — biologiya elmləri doktoru, professor
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimov]] — jurnalist
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]] — arxeoloq, alim
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]] — aktyor
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]] — fenomen
** [[Sərdar Quliyev]] — pedaqoji elmlər doktoru, professor

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]] — vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]] — dövlət xadimi
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]] — filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]] — yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist
** [[İradə Şixzamanova]] — Əməkdar həkim
** [[Eldar Bədəlov]] — futbolçu
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]] — Əməkdar həkim
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]] — musiqiçi, qarmon ifaçısı
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]] — Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)''
** [[Əlistan Əkbərov]] — alim, dilçi, filoloq
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]] — musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor
** [[Eldar Salayev]] — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)''

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]] — rəssam
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]] — yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]] — iqtisadçı, alim, professor
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]] — televiziyaçı, Əməkdar jurnalist
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]] — bəstəkar, Xalq artisti
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]] — Əməkdar müəllim

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|2408
|798838
|786682
|7045427
|13818005
|9748
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>27l5zyv92ivwl6lhyth2euereehgy1w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571616</id>
      <parentid>6571602</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:52:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Atakhanli|Atakhanli]] ([[User talk:Atakhanli|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6571602 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80761" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
[[Fayl:Vladimir Putin and Ilham Aliyev (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Aliyev-Raisi meeting (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[18 iyun|18 İyun]] — [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qazaxıstan]] xarici işlər naziri [[Muxtar Tleuberdı]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[23 iyun|23 İyun]]
** [[Rusiya]] xarici işlər naziri [[Sergey Lavrov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sergey Lavrov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Adrian-İonuts Kesnoyu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdilər
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Belarus]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Vilayət Eyvazov]] və [[Bolqarıstan prezidentlərinin siyahısı|Bolqarıstan Prezidenti]] [[Rumen Radev]] arasında görüş oldu ([[Sofiya]], [[Bolqarıstan]])
* [[24 iyun|24 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[26 iyun|26 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Kəlbəcər şəhərinin baş planı (2022)|Kəlbəcər şəhərinin baş planı]] təqdim edildi
*** [[İlham Əliyev]] 4,4 MVt-lik &quot;Kəlbəcər-1&quot; KSES-in və yeni hərbi hissənin açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] Kəlbəcər Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin, &quot;İstisu&quot; mineral su zavodunun və &quot;İstisu&quot; sanatoriyasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonuna səfər etdi
** [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 iyun|27 İyun]]
** [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] Baş katibi [[Hissein Brahim Taha]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Hissein Brahim Taha]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] xarici işlər və nəqliyyat nazirlərinin I üçtərəfli görüşü keçirildi ([[Bakı]])
* [[27 iyun|27]] — [[29 iyun|29 İyun]] — [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] turizm nazirlərinin 11-ci sessiyası ([[Bakı]])
* [[28 iyun|28 İyun]]
** [[&quot;Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində fərqlənməyə görə&quot; medalı]] təsis edildi
** [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[29 iyun|29 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkmənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Xəzər sammiti|VI Xəzər sammiti]] keçirildi ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Prezidenti]] [[Sərdar Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Azərbaycan]]-[[Gürcüstan]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qətər]] Baş prokuroru [[İssa bin Səad əl-Nuaimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhəti]] sədri [[Qurbanqulu Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[30 iyun|30 İyun]]
** [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Batman]] şəhərində [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zəfərinə həsr olunmuş &quot;Qarabağ parkı&quot;nın açılışı oldu
** [[Pakistan Senatı]] sədri [[Sadiq Sancrani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sadiq Sancrani]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])

* [[30 iyun|30 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı]]

=== İyul ===
* [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı - Şuşa şəhəri haqqında&quot; qanun qəbul edildi
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Samir Şərifov]] İsveçrəyə səfər etdi

* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Ceyhun Bayramov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] Ölkə Ofisi [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a 300 meymunçiçəyi test dəsti təhvil verdi

* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Azərbaycan]]-[[Qazaxıstan]] Hökumətlərarası Komissiyanın 18-ci iclası keçirildi ([[Nur-Sultan]], [[Qazaxıstan]])
** [[İran]] energetika naziri [[Əli Əkbər Mehrabian]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Əli Əsədov]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarına səfər etdi

* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[7 iyul|7]] — [[8 iyul|8 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Çexiya]] səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi
*** [[Çexiya]] səfiri - [[Milan Sedlaçek]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]], ictimai xadim, diplomat (d. [[1937]])
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]], BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1948]])

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]], alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi (d. [[1924]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Nizami Tağıyev]], Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası (d. [[1959]])
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]], fotoqraf, jurnalist (d. [[1927]])
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]], aktyor, Əməkdar artist (d. [[1947]])
** [[İnna Qurbanova]], AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru (d. [[1937]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' (d. [[1930]])
** [[Tofiq Babanlı]], boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi (d. [[1937]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]], sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri (d. [[1942]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]], rejissor (d. [[1938]])
** [[Qərib Orucov]], Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (d. [[1935]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]], fəlsəfə elmləri doktoru, professor (d. [[1945]])
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]], Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı (d. [[1921]])
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]], prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı (d. [[1951]])
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]], torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor (d. [[1936]])
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]], ADPU dosenti (d. ?)
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]], pedaqoq, dilçi-alim, professor (d. [[1937]])
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]], idman ustası, Əməkdar məşqçi (d. ?)
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]], BDU dosenti (d. [[1941]])
** [[Azadxan Adıgözəlov]], pedaqoji elmlər doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Şaiq Səfərov]], teatrşünas, rejissor (d. [[1954]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]], şair, jurnalist (d. [[1934]])
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]], operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1934]])
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]], ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası (d. ?)
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Qalina Mikeladze]], publisist, Əməkdar jurnalist (d. [[1931]])
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]], şair (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Əli Vəkil]], şair, tərcüməçi (d. [[1938]])
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]], Əməkdar rəssam (d. [[1948]])
** [[Eleonora Rəcəbova]], vəkil (d. [[1933]])
** [[Fəxrəddin Əli]], Əməkdar rəssam (d. [[1938]])
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]], tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim (d. [[1941]])
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]], muğam ifaçısı, xanəndə (d. ?)
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]], yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1929]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]], geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor (d. [[1938]])
** [[Nizami Əsgəroğlu]], aktyor (d. [[1958]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]], ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1939]])
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]], şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas (d. [[1943]])
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]], NMR prokuroru ''(1-ci)'' (d. [[1944]])
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]], bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti (d. [[1938]])
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]], televiziya rejissoru, ssenarist (d. [[1938]])

* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Əlibaba Məmmədov]], xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti (d. [[1930]])
** [[İlqar Sultanov]], musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü (d. ?)

* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]], kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik (d. [[1938]])
** [[Svetlana İsmayılova]], jurnalist (d. ?)

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. ?)
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]], ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim (d. [[1946]])
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]], Əməkdar rəssam (d. [[1931]])
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]], tarix elmləri doktoru, professor (d. [[1942]])
** [[Salman Süleymanov]], şahmatçı, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]], BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1963]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]], Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor (d. [[1939]])

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]], kimyaçı (d. [[1939]])
** [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]], müğənni, solist (d. ?)

* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]], filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi (d. [[1938]])
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]], Əməkdar idman ustası (d. [[1984]])
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]], futbolçu (d. ?)
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]], geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]], kimya elmləri doktoru, alim (d. [[1951]])
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]], pedaqoji elmlər doktoru, alim (d. [[1962]])
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]], şair (d. [[1952]])
** [[Pərvin Həsənova]], BDU dosenti (d. [[1939]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]], cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi (d. [[1935]])
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]], mühəndis (d. [[1947]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Cavid Səfərov]], Rostok Universiteti dosenti (d. [[1965]])
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]], diplomat (d. [[1935]])
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]], Əməkdar həkim (d. [[1942]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]], aktyor, rejissor, Xalq artisti (d. [[1940]])
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]], mühəndis (d. [[1948]])
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]], musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü (d. ?)
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]], tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1928]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Həkim Muradov]], biokimyaçı, alim (d. [[1958]])
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]], kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1934]])
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]], xanəndə, bəstəkar (d. [[1951]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]], filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1947]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]], biologiya elmləri doktoru, alim (d. [[1947]])
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]], jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1952]])
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]], rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1932]])
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]], texnika elmləri doktoru, professor (d. [[1934]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]], televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1941]])
** [[İradə Cəlil]], jurnalist (d. [[1982]])
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]], aktyor, rejissor, Xalq Artisti (d. [[1947]])
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], biologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1957]])
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimli]], jurnalist (d. [[1968]])
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]], arxeoloq, alim (d. ?)
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]], aktyor (d. [[1969]])
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]], fenomen (d. [[1993]])
** [[Sərdar Quliyev]], pedaqoji elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim (d. [[1932]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]], vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (d. [[1936]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]], dövlət xadimi (d. [[1957]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]], filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist (d. [[1942]])
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]], yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist (d. [[1945]])
** [[İradə Şixzamanova]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Eldar Bədəlov]], futbolçu, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]], Əməkdar həkim (d. ?)
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]], musiqiçi, qarmon ifaçısı (d. ?)
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]], Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' (d. [[1941]])
** [[Əlistan Əkbərov]], alim, dilçi, filoloq (d. [[1940]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]], musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor (d. [[1964]])
** [[Eldar Salayev]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' (d. [[1933]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sevda İbrahimova.jpg|thumb|200x200px|[[Sevda İbrahimova]]]]
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]], rəssam (d. [[1957]])
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]], yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1962]])
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]], iqtisadçı, alim, professor (d. [[1947]])
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]], televiziyaçı, Əməkdar jurnalist (d. [[1938]])
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]], bəstəkar, Xalq artisti (d. [[1939]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]], Əməkdar müəllim (d. [[1947]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}
* [[1 avqust|1 Avqust]] — [[Novruzəli Rəhimov]], alim, Əməkdar müəllim (d. [[1962]])
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Araz Zeynalov]], jurnalist, publisist (d. [[1961]])
* [[5 avqust|5 Avqust]] — [[Tofiq İmanov]], dövlət xadimi (d. ?)
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Ramin Mahmudzadə]], BDU dosenti, alim (d. [[1935]])
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], kino rəssamı, Əməkdar rəssam (d. [[1948]])

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|102
|104
|2128
|6
|0
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|531
|294
|3950
|2195
|4
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|512
|399
|3760
|1873
|0
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|495
|360
|3708
|1962
|3
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|540
|370
|3435
|1723
|0
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|452
|403
|3750
|1839
|5
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|469
|422
|3603
|1424
|0
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|121
|113
|2424
|3
|1
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|563
|520
|4000
|1688
|1
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|3194
|802623
|789667
|7076185
|13830718
|9762
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>7odbr7cklv6m9knoln6vc2755gzfstp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571620</id>
      <parentid>6571616</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:55:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[User:Resul1289|Resul1289]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="74006" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] rayonunun [[Qaracəmirli]] kəndində 2 ədəd at fiqurlu daş kitabə və 2 ədəd türbə aşkar olundu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Astara rayonu|Astara]] rayonunun [[Sım]] kəndində nadir qayaüstü təsvirlər aşkarlandı
** [[Lerik rayonu|Lerik]] rayonunun [[Mistan]] kəndində Son Tunc və Erkən Dəmir dövrünə aid olunması ehtimal edilən 5 yeni iri və orta ölçülü kurqan aşkarlandı
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-yə səfər etdi
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Sumqayıt]] şəhərində [[Azərsun Sənaye Parkında yanğın (2022)|&quot;Azərsun Sənaye Parkı&quot;]]&lt;nowiki/&gt;[[Azərsun Sənaye Parkında yanğın (2022)|nda yanğın]] oldu
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[7 may|7 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-ya səfər etdi
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 may|17]] — [[19 may|19 May]] — [[Şamaxı zəlzələsi (1902)|1902-ci il Şamaxı zəlzələsi]]&lt;nowiki/&gt;nin 120 illiyinə həsr olunmuş &quot;Seysmologiya və zəlzələ mühəndisliyi üzrə&quot; Beynəlxalq konfrans keçirildi ([[Bakı]])
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Bakı]] şəhərində [[K-pop]] festivalı keçirildi
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
** [[Goranboy rayonu|Goranboy]] rayonu ərazisində [[Muncuqlutəpə nekropolu|Muncuqlutəpə]] nekropolunda qoşa dəfn həyata keçirilən qəbrlər aşkarlandı
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Beyləqan rayonu|Be]]&lt;nowiki/&gt;[[Beyləqan rayonu|yləqan]] rayonuna səfər e&lt;nowiki/&gt;tdi

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] rayonuna səfər etdi
* [[18 iyun|18 İyun]]
** [[Zakir Həsənov]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarına səfər etdi
** [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]) 
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] şəhərinə səfər etdi
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi

=== İyul ===
* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]] — ictimai xadim, diplomat
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]] — BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]] — alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi
* [[3 yanvar|3 Yanvar]]
** [[Nizami Tağıyev]] — Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası
** [[Tohid Novruzi]] — cənubi azərbaycanlı musiqiçi
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]] — fotoqraf, jurnalist
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]] — aktyor, Əməkdar artist
** [[İnna Qurbanova]] — AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]] — Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)''
** [[Tofiq Babanlı]] — boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]] — sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] — rejissor
** [[Qərib Orucov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]] - fəlsəfə elmləri doktoru, professor
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]] — Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]] — prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]] — torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]] — ADPU dosenti
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]] — pedaqoq, dilçi-alim, professor
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]] — idman ustası, Əməkdar məşqçi
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]] — BDU dosenti
** [[Azadxan Adıgözəlov]] — pedaqoji elmlər doktoru, professor
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]] — Əməkdar həkim
** [[Şaiq Səfərov]] — teatr xadimi, rejissor

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]] — şair, jurnalist
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]] — operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]] — ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Cəmil Məmmədov]] — filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]] — şair
* [[7 fevral|7 Fevral]]
** [[Əli Vəkil]] — şair, tərcüməçi
** [[Qalina Mikeladze]] — publisist, Əməkdar jurnalist
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]] — Əməkdar rəssam
** [[Eleonora Rəcəbova]] — vəkil
** [[Fəxrəddin Əli]] — Əməkdar rəssam
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]] — tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]] — muğam ifaçısı
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]] — yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]] — geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor
** [[Nizami Əsgəroğlu]] — aktyor
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]] — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]] — şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]] — NMR prokuroru ''(1-ci)''
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]] — bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]] — televiziya rejissoru, ssenarist
* [[25 fevral|25 Fevral]] — [[Əlibaba Məmmədov]] — xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti
* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]] — kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik
** [[İlqar Sultanov]] — musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü
** [[Svetlana İsmayılova]] — jurnalist

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]] — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]] — ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]] — Əməkdar rəssam
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]] — tarix elmləri doktoru, professor
** [[Salman Süleymanov]] — Əməkdar məşqçi
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]] — BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]] — Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor
* [[11 mart|11 Mart]] — [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]] — kimyaçı
* [[12 mart|12 Mart]] — [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]] — müğənni, solist
* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]] — filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]] — Əməkdar idman ustası
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]] — futbolçu
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]] — geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]] — kimya elmləri doktoru, alim
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]] — pedaqoji elmlər doktoru, alim
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]] — şair
** [[Pərvin Həsənova]] — BDU dosenti
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]] — cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]] — mühəndis
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]] — Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)''
** [[Cavid Səfərov]] — Rostok Universiteti dosenti
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]] — diplomat
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]] — Əməkdar həkim

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]] — aktyor, rejissor, Xalq artisti
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]] — mühəndis
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]] — musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]] — tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[19 aprel|19 Aprel]] — [[Həkim Muradov]] — biokimyaçı, alim
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]] — kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]] — xanəndə, bəstəkar
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]] — filologiya elmləri doktoru, professor

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]] — biologiya elmləri doktoru, alim
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]] — jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]] — rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]] — texnika elmləri doktoru, professor
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]] — televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi
** [[İradə Cəlil]] — jurnalist
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]] — aktyor, rejissor, Xalq Artisti
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]] — biologiya elmləri doktoru, professor
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimov]] — jurnalist
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]] — arxeoloq, alim
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]] — aktyor
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]] — fenomen
** [[Sərdar Quliyev]] — pedaqoji elmlər doktoru, professor

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]] — vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]] — dövlət xadimi
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]] — filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]] — yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist
** [[İradə Şixzamanova]] — Əməkdar həkim
** [[Eldar Bədəlov]] — futbolçu
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]] — Əməkdar həkim
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]] — musiqiçi, qarmon ifaçısı
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]] — Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)''
** [[Əlistan Əkbərov]] — alim, dilçi, filoloq
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]] — musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor
** [[Eldar Salayev]] — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)''

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]] — rəssam
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]] — yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]] — iqtisadçı, alim, professor
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]] — televiziyaçı, Əməkdar jurnalist
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]] — bəstəkar, Xalq artisti
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]] — Əməkdar müəllim

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|2408
|798838
|786682
|7045427
|13818005
|9748
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>27l5zyv92ivwl6lhyth2euereehgy1w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571654</id>
      <parentid>6571620</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:13:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Atakhanli|Atakhanli]] ([[User talk:Atakhanli|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6571620 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80761" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
[[Fayl:Vladimir Putin and Ilham Aliyev (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Aliyev-Raisi meeting (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[18 iyun|18 İyun]] — [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qazaxıstan]] xarici işlər naziri [[Muxtar Tleuberdı]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[23 iyun|23 İyun]]
** [[Rusiya]] xarici işlər naziri [[Sergey Lavrov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sergey Lavrov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Adrian-İonuts Kesnoyu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdilər
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Belarus]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Vilayət Eyvazov]] və [[Bolqarıstan prezidentlərinin siyahısı|Bolqarıstan Prezidenti]] [[Rumen Radev]] arasında görüş oldu ([[Sofiya]], [[Bolqarıstan]])
* [[24 iyun|24 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[26 iyun|26 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Kəlbəcər şəhərinin baş planı (2022)|Kəlbəcər şəhərinin baş planı]] təqdim edildi
*** [[İlham Əliyev]] 4,4 MVt-lik &quot;Kəlbəcər-1&quot; KSES-in və yeni hərbi hissənin açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] Kəlbəcər Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin, &quot;İstisu&quot; mineral su zavodunun və &quot;İstisu&quot; sanatoriyasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonuna səfər etdi
** [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 iyun|27 İyun]]
** [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] Baş katibi [[Hissein Brahim Taha]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Hissein Brahim Taha]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] xarici işlər və nəqliyyat nazirlərinin I üçtərəfli görüşü keçirildi ([[Bakı]])
* [[27 iyun|27]] — [[29 iyun|29 İyun]] — [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] turizm nazirlərinin 11-ci sessiyası ([[Bakı]])
* [[28 iyun|28 İyun]]
** [[&quot;Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində fərqlənməyə görə&quot; medalı]] təsis edildi
** [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[29 iyun|29 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkmənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Xəzər sammiti|VI Xəzər sammiti]] keçirildi ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Prezidenti]] [[Sərdar Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Azərbaycan]]-[[Gürcüstan]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qətər]] Baş prokuroru [[İssa bin Səad əl-Nuaimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhəti]] sədri [[Qurbanqulu Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[30 iyun|30 İyun]]
** [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Batman]] şəhərində [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zəfərinə həsr olunmuş &quot;Qarabağ parkı&quot;nın açılışı oldu
** [[Pakistan Senatı]] sədri [[Sadiq Sancrani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sadiq Sancrani]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])

* [[30 iyun|30 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı]]

=== İyul ===
* [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı - Şuşa şəhəri haqqında&quot; qanun qəbul edildi
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Samir Şərifov]] İsveçrəyə səfər etdi

* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Ceyhun Bayramov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] Ölkə Ofisi [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a 300 meymunçiçəyi test dəsti təhvil verdi

* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Azərbaycan]]-[[Qazaxıstan]] Hökumətlərarası Komissiyanın 18-ci iclası keçirildi ([[Nur-Sultan]], [[Qazaxıstan]])
** [[İran]] energetika naziri [[Əli Əkbər Mehrabian]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Əli Əsədov]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarına səfər etdi

* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[7 iyul|7]] — [[8 iyul|8 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Çexiya]] səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi
*** [[Çexiya]] səfiri - [[Milan Sedlaçek]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]], ictimai xadim, diplomat (d. [[1937]])
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]], BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1948]])

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]], alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi (d. [[1924]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Nizami Tağıyev]], Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası (d. [[1959]])
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]], fotoqraf, jurnalist (d. [[1927]])
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]], aktyor, Əməkdar artist (d. [[1947]])
** [[İnna Qurbanova]], AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru (d. [[1937]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' (d. [[1930]])
** [[Tofiq Babanlı]], boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi (d. [[1937]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]], sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri (d. [[1942]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]], rejissor (d. [[1938]])
** [[Qərib Orucov]], Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (d. [[1935]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]], fəlsəfə elmləri doktoru, professor (d. [[1945]])
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]], Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı (d. [[1921]])
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]], prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı (d. [[1951]])
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]], torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor (d. [[1936]])
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]], ADPU dosenti (d. ?)
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]], pedaqoq, dilçi-alim, professor (d. [[1937]])
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]], idman ustası, Əməkdar məşqçi (d. ?)
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]], BDU dosenti (d. [[1941]])
** [[Azadxan Adıgözəlov]], pedaqoji elmlər doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Şaiq Səfərov]], teatrşünas, rejissor (d. [[1954]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]], şair, jurnalist (d. [[1934]])
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]], operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1934]])
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]], ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası (d. ?)
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Qalina Mikeladze]], publisist, Əməkdar jurnalist (d. [[1931]])
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]], şair (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Əli Vəkil]], şair, tərcüməçi (d. [[1938]])
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]], Əməkdar rəssam (d. [[1948]])
** [[Eleonora Rəcəbova]], vəkil (d. [[1933]])
** [[Fəxrəddin Əli]], Əməkdar rəssam (d. [[1938]])
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]], tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim (d. [[1941]])
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]], muğam ifaçısı, xanəndə (d. ?)
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]], yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1929]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]], geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor (d. [[1938]])
** [[Nizami Əsgəroğlu]], aktyor (d. [[1958]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]], ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1939]])
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]], şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas (d. [[1943]])
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]], NMR prokuroru ''(1-ci)'' (d. [[1944]])
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]], bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti (d. [[1938]])
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]], televiziya rejissoru, ssenarist (d. [[1938]])

* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Əlibaba Məmmədov]], xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti (d. [[1930]])
** [[İlqar Sultanov]], musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü (d. ?)

* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]], kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik (d. [[1938]])
** [[Svetlana İsmayılova]], jurnalist (d. ?)

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. ?)
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]], ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim (d. [[1946]])
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]], Əməkdar rəssam (d. [[1931]])
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]], tarix elmləri doktoru, professor (d. [[1942]])
** [[Salman Süleymanov]], şahmatçı, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]], BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1963]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]], Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor (d. [[1939]])

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]], kimyaçı (d. [[1939]])
** [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]], müğənni, solist (d. ?)

* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]], filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi (d. [[1938]])
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]], Əməkdar idman ustası (d. [[1984]])
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]], futbolçu (d. ?)
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]], geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]], kimya elmləri doktoru, alim (d. [[1951]])
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]], pedaqoji elmlər doktoru, alim (d. [[1962]])
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]], şair (d. [[1952]])
** [[Pərvin Həsənova]], BDU dosenti (d. [[1939]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]], cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi (d. [[1935]])
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]], mühəndis (d. [[1947]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Cavid Səfərov]], Rostok Universiteti dosenti (d. [[1965]])
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]], diplomat (d. [[1935]])
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]], Əməkdar həkim (d. [[1942]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]], aktyor, rejissor, Xalq artisti (d. [[1940]])
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]], mühəndis (d. [[1948]])
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]], musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü (d. ?)
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]], tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1928]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Həkim Muradov]], biokimyaçı, alim (d. [[1958]])
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]], kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1934]])
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]], xanəndə, bəstəkar (d. [[1951]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]], filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1947]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]], biologiya elmləri doktoru, alim (d. [[1947]])
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]], jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1952]])
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]], rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1932]])
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]], texnika elmləri doktoru, professor (d. [[1934]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]], televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1941]])
** [[İradə Cəlil]], jurnalist (d. [[1982]])
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]], aktyor, rejissor, Xalq Artisti (d. [[1947]])
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], biologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1957]])
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimli]], jurnalist (d. [[1968]])
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]], arxeoloq, alim (d. ?)
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]], aktyor (d. [[1969]])
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]], fenomen (d. [[1993]])
** [[Sərdar Quliyev]], pedaqoji elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim (d. [[1932]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]], vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (d. [[1936]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]], dövlət xadimi (d. [[1957]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]], filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist (d. [[1942]])
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]], yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist (d. [[1945]])
** [[İradə Şixzamanova]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Eldar Bədəlov]], futbolçu, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]], Əməkdar həkim (d. ?)
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]], musiqiçi, qarmon ifaçısı (d. ?)
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]], Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' (d. [[1941]])
** [[Əlistan Əkbərov]], alim, dilçi, filoloq (d. [[1940]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]], musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor (d. [[1964]])
** [[Eldar Salayev]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' (d. [[1933]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sevda İbrahimova.jpg|thumb|200x200px|[[Sevda İbrahimova]]]]
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]], rəssam (d. [[1957]])
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]], yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1962]])
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]], iqtisadçı, alim, professor (d. [[1947]])
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]], televiziyaçı, Əməkdar jurnalist (d. [[1938]])
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]], bəstəkar, Xalq artisti (d. [[1939]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]], Əməkdar müəllim (d. [[1947]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}
* [[1 avqust|1 Avqust]] — [[Novruzəli Rəhimov]], alim, Əməkdar müəllim (d. [[1962]])
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Araz Zeynalov]], jurnalist, publisist (d. [[1961]])
* [[5 avqust|5 Avqust]] — [[Tofiq İmanov]], dövlət xadimi (d. ?)
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Ramin Mahmudzadə]], BDU dosenti, alim (d. [[1935]])
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], kino rəssamı, Əməkdar rəssam (d. [[1948]])

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|102
|104
|2128
|6
|0
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|531
|294
|3950
|2195
|4
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|512
|399
|3760
|1873
|0
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|495
|360
|3708
|1962
|3
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|540
|370
|3435
|1723
|0
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|452
|403
|3750
|1839
|5
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|469
|422
|3603
|1424
|0
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|121
|113
|2424
|3
|1
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|563
|520
|4000
|1688
|1
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|3194
|802623
|789667
|7076185
|13830718
|9762
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>7odbr7cklv6m9knoln6vc2755gzfstp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571663</id>
      <parentid>6571654</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:16:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>/* COVİD-19 koronavirus pandemiyası */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80776" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[“Dendrologiya Bağı&quot;|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı
** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, [[2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış (2022)|&quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — [[&quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|&quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — [[&quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** [[Caspian Agro 2022|&quot;Caspian Agro 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
** [[InterFood Azerbaijan 2022|&quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot;]] Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]]
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — [[&quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** [[Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası]] yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün [[Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı|&quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot;]] seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Zəngilan şəhərinin baş planı (2022)|Zəngilan şəhərinin baş planı]] təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində [[Ağıllı kənd|&quot;Ağıllı kənd&quot;]] layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzinin və [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
[[Fayl:Vladimir Putin and Ilham Aliyev (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Aliyev-Raisi meeting (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı Enerji Həftəsi]]
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — [[Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi|VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi]] ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı]] şəhərində [[Sosial Könüllülük Forumu]] keçirildi
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və [[Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi]]&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — [[Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının Forumu|Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu]] keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[18 iyun|18 İyun]] — [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[&quot;Anadolu Qartalı&quot; Beynəlxalq Təlimi|&quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi]] ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qazaxıstan]] xarici işlər naziri [[Muxtar Tleuberdı]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[23 iyun|23 İyun]]
** [[Rusiya]] xarici işlər naziri [[Sergey Lavrov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sergey Lavrov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Adrian-İonuts Kesnoyu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdilər
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Belarus]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Vilayət Eyvazov]] və [[Bolqarıstan prezidentlərinin siyahısı|Bolqarıstan Prezidenti]] [[Rumen Radev]] arasında görüş oldu ([[Sofiya]], [[Bolqarıstan]])
* [[24 iyun|24 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[26 iyun|26 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə [[Kəlbəcər şəhərinin baş planı (2022)|Kəlbəcər şəhərinin baş planı]] təqdim edildi
*** [[İlham Əliyev]] 4,4 MVt-lik &quot;Kəlbəcər-1&quot; KSES-in və yeni hərbi hissənin açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] Kəlbəcər Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin, &quot;İstisu&quot; mineral su zavodunun və &quot;İstisu&quot; sanatoriyasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonuna səfər etdi
** [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 iyun|27 İyun]]
** [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] Baş katibi [[Hissein Brahim Taha]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Hissein Brahim Taha]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] xarici işlər və nəqliyyat nazirlərinin I üçtərəfli görüşü keçirildi ([[Bakı]])
* [[27 iyun|27]] — [[29 iyun|29 İyun]] — [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] turizm nazirlərinin 11-ci sessiyası ([[Bakı]])
* [[28 iyun|28 İyun]]
** [[&quot;Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində fərqlənməyə görə&quot; medalı]] təsis edildi
** [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[29 iyun|29 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkmənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Xəzər sammiti|VI Xəzər sammiti]] keçirildi ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Prezidenti]] [[Sərdar Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Azərbaycan]]-[[Gürcüstan]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qətər]] Baş prokuroru [[İssa bin Səad əl-Nuaimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhəti]] sədri [[Qurbanqulu Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[30 iyun|30 İyun]]
** [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Batman]] şəhərində [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zəfərinə həsr olunmuş &quot;Qarabağ parkı&quot;nın açılışı oldu
** [[Pakistan Senatı]] sədri [[Sadiq Sancrani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sadiq Sancrani]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])

* [[30 iyun|30 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — [[Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı]]

=== İyul ===
* [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı - Şuşa şəhəri haqqında&quot; qanun qəbul edildi
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Samir Şərifov]] İsveçrəyə səfər etdi

* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Ceyhun Bayramov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] Ölkə Ofisi [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a 300 meymunçiçəyi test dəsti təhvil verdi

* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Azərbaycan]]-[[Qazaxıstan]] Hökumətlərarası Komissiyanın 18-ci iclası keçirildi ([[Nur-Sultan]], [[Qazaxıstan]])
** [[İran]] energetika naziri [[Əli Əkbər Mehrabian]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Əli Əsədov]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarına səfər etdi

* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — [[Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri|IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri]]
* [[7 iyul|7]] — [[8 iyul|8 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Çexiya]] səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi
*** [[Çexiya]] səfiri - [[Milan Sedlaçek]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Diaspor Gənlərinin Yay Düşərgəsi|Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi]] ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]], ictimai xadim, diplomat (d. [[1937]])
** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]], BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1948]])

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]], alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi (d. [[1924]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Nizami Tağıyev]], Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası (d. [[1959]])
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]], fotoqraf, jurnalist (d. [[1927]])
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]], aktyor, Əməkdar artist (d. [[1947]])
** [[İnna Qurbanova]], AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru (d. [[1937]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' (d. [[1930]])
** [[Tofiq Babanlı]], boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi (d. [[1937]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]], sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri (d. [[1942]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]], rejissor (d. [[1938]])
** [[Qərib Orucov]], Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (d. [[1935]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]], fəlsəfə elmləri doktoru, professor (d. [[1945]])
*[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]], Bişkekdəki &quot;Azəri&quot; Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı (d. [[1921]])
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]], prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı (d. [[1951]])
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]], torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor (d. [[1936]])
*[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]], ADPU dosenti (d. ?)
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]], pedaqoq, dilçi-alim, professor (d. [[1937]])
*[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]], idman ustası, Əməkdar məşqçi (d. ?)
*[[26 yanvar|26 Yanvar]]
** [[Sədrəddin Sədrəddinov]], BDU dosenti (d. [[1941]])
** [[Azadxan Adıgözəlov]], pedaqoji elmlər doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Cəfərağa Səmədov]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Şaiq Səfərov]], teatrşünas, rejissor (d. [[1954]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]], şair, jurnalist (d. [[1934]])
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]], operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1934]])
* [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]], ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası (d. ?)
* [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Qalina Mikeladze]], publisist, Əməkdar jurnalist (d. [[1931]])
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]], şair (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Əli Vəkil]], şair, tərcüməçi (d. [[1938]])
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]], Əməkdar rəssam (d. [[1948]])
** [[Eleonora Rəcəbova]], vəkil (d. [[1933]])
** [[Fəxrəddin Əli]], Əməkdar rəssam (d. [[1938]])
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]], tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim (d. [[1941]])
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]], muğam ifaçısı, xanəndə (d. ?)
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]], yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1929]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]], geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor (d. [[1938]])
** [[Nizami Əsgəroğlu]], aktyor (d. [[1958]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]], ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1939]])
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]], şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas (d. [[1943]])
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]], NMR prokuroru ''(1-ci)'' (d. [[1944]])
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]], bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti (d. [[1938]])
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]], televiziya rejissoru, ssenarist (d. [[1938]])

* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Əlibaba Məmmədov]], xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti (d. [[1930]])
** [[İlqar Sultanov]], musiqiçi, &quot;Ozan&quot; musiqi qrupu üzvü (d. ?)

* [[26 fevral|26 Fevral]]
** [[Xalid Qurbanov]], kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik (d. [[1938]])
** [[Svetlana İsmayılova]], jurnalist (d. ?)

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. ?)
* [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]], ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim (d. [[1946]])
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]], Əməkdar rəssam (d. [[1931]])
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]], tarix elmləri doktoru, professor (d. [[1942]])
** [[Salman Süleymanov]], şahmatçı, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]], BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (d. [[1963]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]], Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor (d. [[1939]])

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]], kimyaçı (d. [[1939]])
** [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]], müğənni, solist (d. ?)

* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]], filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi (d. [[1938]])
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]], Əməkdar idman ustası (d. [[1984]])
* [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]], futbolçu (d. ?)
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]], geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]], kimya elmləri doktoru, alim (d. [[1951]])
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]], pedaqoji elmlər doktoru, alim (d. [[1962]])
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]], şair (d. [[1952]])
** [[Pərvin Həsənova]], BDU dosenti (d. [[1939]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]], cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi (d. [[1935]])
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]], mühəndis (d. [[1947]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Cavid Səfərov]], Rostok Universiteti dosenti (d. [[1965]])
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]], diplomat (d. [[1935]])
* [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]], Əməkdar həkim (d. [[1942]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]], aktyor, rejissor, Xalq artisti (d. [[1940]])
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]], mühəndis (d. [[1948]])
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]], musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü (d. ?)
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]], tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1928]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Həkim Muradov]], biokimyaçı, alim (d. [[1958]])
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]], kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1934]])
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]], xanəndə, bəstəkar (d. [[1951]])
* [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]], filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1947]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]], biologiya elmləri doktoru, alim (d. [[1947]])
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]], jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1952]])
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]], rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1932]])
* [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]], texnika elmləri doktoru, professor (d. [[1934]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]], televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1941]])
** [[İradə Cəlil]], jurnalist (d. [[1982]])
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]], aktyor, rejissor, Xalq Artisti (d. [[1947]])
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], biologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1957]])
* [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimli]], jurnalist (d. [[1968]])
* [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]], arxeoloq, alim (d. ?)
* [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]], aktyor (d. [[1969]])
* [[31 may|31 May]]
** [[Tosu Zəngilanlı]], fenomen (d. [[1993]])
** [[Sərdar Quliyev]], pedaqoji elmlər doktoru, professor, Əməkdar müəllim (d. [[1932]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]], vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (d. [[1936]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]], dövlət xadimi (d. [[1957]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]], filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist (d. [[1942]])
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]], yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist (d. [[1945]])
** [[İradə Şixzamanova]], Əməkdar həkim (d. ?)
** [[Eldar Bədəlov]], futbolçu, Əməkdar məşqçi (d. ?)
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]], Əməkdar həkim (d. ?)
* [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]], musiqiçi, qarmon ifaçısı (d. ?)
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]], Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' (d. [[1941]])
** [[Əlistan Əkbərov]], alim, dilçi, filoloq (d. [[1940]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]], musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor (d. [[1964]])
** [[Eldar Salayev]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' (d. [[1933]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sevda İbrahimova.jpg|thumb|200x200px|[[Sevda İbrahimova]]]]
* [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]], rəssam (d. [[1957]])
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]], yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1962]])
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]], iqtisadçı, alim, professor (d. [[1947]])
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]], televiziyaçı, Əməkdar jurnalist (d. [[1938]])
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]], bəstəkar, Xalq artisti (d. [[1939]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]], Əməkdar müəllim (d. [[1947]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}
* [[1 avqust|1 Avqust]] — [[Novruzəli Rəhimov]], alim, Əməkdar müəllim (d. [[1962]])
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Araz Zeynalov]], jurnalist, publisist (d. [[1961]])
* [[5 avqust|5 Avqust]] — [[Tofiq İmanov]], dövlət xadimi (d. ?)
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Ramin Mahmudzadə]], BDU dosenti, alim (d. [[1935]])
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], kino rəssamı, Əməkdar rəssam (d. [[1948]])

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|102
|104
|2128
|6
|0
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|531
|294
|3950
|2195
|4
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|512
|399
|3760
|1873
|0
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|495
|360
|3708
|1962
|3
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|540
|370
|3435
|1723
|0
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|452
|403
|3750
|1839
|5
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|469
|422
|3603
|1424
|0
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|121
|113
|2424
|3
|1
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|563
|520
|4000
|1688
|1
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|534
|526
|4587
|1829
|6
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|3196
|803157
|790193
|1080772
|13832547
|9768
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>dzwxduzo6toz472m9ht0141ug58cw4x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571717</id>
      <parentid>6571663</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:34:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>Ensiklopedik olmayan keçidlər silindi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76208" xml:space="preserve">'''2022''' — Azərbaycanda &quot;Şuşa İli&quot;
{{TOC sağ}}
== Siyasət ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Şəkil
!Vəzifə
!Ad, Soyad
|-
|[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]]
|[[Prezident]]
|[[İlham Əliyev]]
|-
|[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]]
|[[Vitse-prezident]]
|[[Mehriban Əliyeva]]
|-
|[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]]
|[[Baş nazir]]
|[[Əli Əsədov]]
|-
|[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]]
|[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]]
|[[Sahibə Qafarova]]
|}

* [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]]
* [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]]
* [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]]
* [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Elm və Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]]
* [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]]
* [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]]
** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)''
** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)''
* [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]]
* [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]]
* [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]]
* [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]]
* [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]]
* [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]]
* [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]]
* [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]]
* [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]]
* [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]]
* [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]]

== Hadisələr ==

=== Yanvar ===
[[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra]]
[[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|[[Bakı]] şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]]
[[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]]
* [[5 yanvar|5 Yanvar]]
** [[2022]]-ci il &quot;Şuşa İli&quot; elan olundu
**[[Teleradio İstehsalat Birliyi|&quot;Teleradio&quot; İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı
* [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|&quot;Xanım Fatimeyi-Zəhra&quot; məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
* [[8 yanvar|8 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]]
** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]]
*[[11 yanvar|11 Yanvar]]
** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|&quot;Mərkəzi Nəbatat Bağı&quot;]] və [[Dendrologiya Bağı|&quot;Dendrologiya Bağı&quot;]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı 
** Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA) fəaliyyətə başladı
* [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
*[[13 yanvar|13 Yanvar]]
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
**[[Səudiyyə Ərəbistanı]]&lt;nowiki/&gt;nın [[ACWA Power|&quot;ACWA Power&quot; şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [[&quot;Xızı-Abşeron&quot; Külək Elektrik Stansiyası]]&lt;nowiki/&gt;nın təməli qoyuldu
** Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi
** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
*[[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi 
** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]&lt;nowiki/&gt;[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]])
** İlk dəfə &quot;Xəzərin gözü&quot; oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]])
* [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[18 yanvar|18 Yanvar]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi
* [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı
* [[25 yanvar|25 Yanvar]]
** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı
** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]&lt;nowiki/&gt;ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud
** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|&quot;İçərişəhər&quot; Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [[&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot; kitabı|&quot;Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən&quot;]] adlı kitab dərc edildi
* [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
* [[27 yanvar|27 Yanvar]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi
* [[28 yanvar|28 Yanvar]]
** [[Azerspace-1|&quot;Azerspace-1&quot;]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi
** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı
** [[İlham Əliyev]] və [[Ümumdünya Gömrük Təşkilatı]] Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [[&quot;Dostluq&quot; ordeni (Azərbaycan)|&quot;Dostluq&quot; ordeni]] ilə təltif edildi
** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]&lt;nowiki/&gt;nın yeni binasının, 2 saylı Gəncə regional &quot;ASAN xidmət&quot; mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|&quot;Azərbaycan Dəmir Yolları&quot;]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]&lt;nowiki/&gt;nin təməlini qoydu
* [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə 1 dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı

=== Fevral ===
{{Şəkillər albomu
| şəkil1           = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg
| istiqamət        = şaquli
| miqyas           = 230
| alt1             = 
| şəkil2           = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg
| alt2             = 
| izah2            = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}}
[[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]]
* [[1 fevral|1 Fevral]]
** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[2 fevral|2 Fevral]]
** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı
** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş Gənclər Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı elan edildi
* [[3 fevral|3 Fevral]]
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[4 fevral|4 Fevral]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni ratifikasiya etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]])
** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[6 fevral|6 Fevral]]
** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq “Yaşma” qovşaq yarımstansiyası&lt;nowiki/&gt;nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]])
* [[9 fevral|9]] — [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 fevral|11 Fevral]]
** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]&lt;nowiki/&gt;ni təsdiq etdi
* [[13 fevral|13 Fevral]]
** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi
*** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi
* [[14 fevral|14]] — [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 fevral|18]]  — [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 fevral|21 Fevral]]
** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ''([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]])'' [[Ermənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]])
** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 fevral|22 Fevral]]
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]&lt;nowiki/&gt;nda iştirak etdilər
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]])
** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı
* [[23 fevral|23 Fevral]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]&lt;nowiki/&gt;da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]&lt;nowiki/&gt;i ziyarət etdilər
* [[24 fevral|24 Fevral]]
** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir
** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu

=== Mart ===
* [[2 mart|2 Mart]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu
* [[3 mart|3 Mart]]
** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|&quot;Təhsilin İnkişafı Fondu&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[5 mart|5]] — [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Etnoidman Forumu]] ([[Bakı]])
* [[5 mart|5]] — [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[10 mart|10 Mart]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]])
* [[11 mart|11 Mart]]
** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 mart|15 Mart]]
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu
* [[18 mart|18 Mart]]
** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi
** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi
* [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi:
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni hərbi hissənin açılışını etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] kəndində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu
* [[28 mart|28 Mart]]
** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi
* [[29 mart|29 Mart]]
** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]&lt;nowiki/&gt;ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[31 mart|31 Mart]]
** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]&quot; elan edildi
** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

=== Aprel ===
[[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]]
[[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]]
[[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]]
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] &quot;Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında&quot; qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]&lt;nowiki/&gt;nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]])
* [[3 aprel|3 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Bakı]] şəhərində &quot;Location Baku&quot; gecə klubunda partlayış baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı
* [[4 aprel|4 Aprel]]
** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[5 aprel|5 Aprel]] — [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[6 aprel|6 Aprel]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]&lt;nowiki/&gt;[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Danimarka]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]&lt;nowiki/&gt;yə təqdim etdi
* [[7 aprel|7 Aprel]] — Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu keçirildi ([[Bakı]])
* [[11 aprel|11 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]&lt;nowiki/&gt;nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]])
* [[12 aprel|12 Aprel]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Slovakiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]&lt;nowiki/&gt;ya təqdim etdi
* [[13 aprel|13 Aprel]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 aprel|14 Aprel]] — [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[15 aprel|15 Aprel]]
** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı
* [[19 aprel|19 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi:
*** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]]
*** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]]
*** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]]
** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]])
* [[20 aprel|20 Aprel]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) 
** [[Kino Agentliyi (Azərbaycan)|&quot;Kino Agentliyi&quot;]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı
* [[21 aprel|21 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi
* [[22 aprel|22]] — [[23 aprel|23 Aprel]] — [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] ([[Şuşa]])
* [[22 aprel|22]] — [[24 aprel|24 Aprel]] — [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] ([[Bakı]])
* [[23 aprel|23]] — [[26 aprel|26 Aprel]] — &quot;Barokko Günləri&quot; Beynəlxalq Musiqi Festivalı ([[Bakı]])
* [[24 aprel|24 Aprel]] — [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[25 aprel|25 Aprel]] — [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 aprel|26 Aprel]] — [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[27 aprel|27 Aprel]] — [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[30 aprel|30 Aprel]] — [[2 may|2 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== May ===
[[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]]
[[Fayl:ZəngilanDSC 0303.jpg|thumb|[[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonu [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndi]]
[[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot;]] festivalında]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 19.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[7 saylı “ASAN xidmət”|7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot;]] mərkəzində]]
[[Fayl:Azerbaijani and Turkish presidents attended opening of Baku “ASAN xidmet” center No7 and “Bilim Baku” center 12.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[&quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzi|&quot;Bilim Bakı&quot;]] mərkəzində]]
* [[2 may|2 May]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi
* [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi
* [[5 may|5 May]]
** &quot;Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS) istifadəyə verildi
** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]])
** &quot;Qida təhlükəsizliyi haqqında&quot; qanun qəbul edildi
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı:
*** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]])
*** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında ([[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]])
*** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Mirzəcamallı]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]])
*** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi ([[Muxax]], [[Zaqatala rayonu|Zaqatala]])
* [[5 may|5]] — [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[6 may|6]] — [[7 may|7 May]] — &quot;Prezident Kuboku-2022&quot; Beynəlxalq Turniri ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]])
* [[8 may|8 May]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi
* [[9 may|9 May]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[10 may|10]] — [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]])
** Mahnı: ''[[Fade To Black]]''
** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]''
** Yer: ''16''
** Xal: ''106''
* [[10 may|10 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində &quot;Azərişıq&quot; ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi
* [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[12 may|12]] — [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]])
* [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[13 may|13 May]] — Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası yaradıldı
* [[14 may|14 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]&lt;nowiki/&gt;nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]])
* [[15 may|15 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)''
* [[16 may|16]] — [[27 may|27 May]] — &quot;Anatolian Phoenix-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı
** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]])
** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17 May]]
** [[İlham Əliyev]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]])
** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]])
*** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a keçdi
** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[17 may|17]] — [[21 may|21 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[18 may|18]] — [[20 may|20 May]]
** &quot;Caspian Agro 2022&quot; Sərgisi ([[Bakı]])
** &quot;InterFood Azerbaijan 2022&quot; Sərgisi ([[Bakı]])
* [[18 may|18 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı
** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[19 may|19 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[20 may|20]] — [[27 may|27 May]] — I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı
* [[20 may|20 May]] — [[9 iyun|9 İyun]] — &quot;Efes-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi ([[İzmir]], [[Türkiyə]])
* [[20 may|20 May]]
** [[Milli Müdafiə Universiteti (Azərbaycan)|Milli Müdafiə Universiteti]] yaradıldı
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İtaliya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[21 may|21 May]] — [[Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı|TÜRKSOY]] Baş katibi [[Sultan Rayev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[22 may|22 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[İlham Əliyev]], [[Ermənistan baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] və [[Aİ Şurası prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]])
** [[Estoniya]] parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[23 may|23 May]]
** Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyası yaradıldı
** [[Mikayıl Cabbarov]] [[İsveçrə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Bərdə]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu
* [[24 may|24 May]]
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] Baş katibi [[Bağdad Amreyev]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfət etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Bağdad Amreyev]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türk Dövlətləri Təşkilatı|TDT]] turizm nazirlərinin 7-ci iclası keçirildi ([[Şamaxı]])
** [[Şamaxı]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün &quot;Türk Dünyasının Turizm Paytaxtı&quot; seçildi
* [[25 may|25 May]] — [[İlham Əliyev]] və [[Estoniya]] Parlamenti sədri [[Yüri Ratas]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[26 may|26 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]] [[Horadiz]]-[[Ağbənd]] dəmir yolu xəttinin [[Soltanlı (Cəbrayıl)|Soltanlı]] stansiyasının və 330/110 kV-luq “Cəbrayıl” enerji qovşağının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə Zəngilan şəhərinin baş planı təqdim olundu
*** [[İlham Əliyev]] İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməlini qoydu
* [[26 may|26]] — [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]] ([[Bakı]])
* [[27 may|27 May]]
** [[İlham Əliyev]] [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonunun [[Üçüncü Ağalı|Ağalı]] kəndində &quot;Ağıllı kənd&quot; layihəsinin birinci mərhələsi üzrə açılışını etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]&lt;nowiki/&gt;dəki səfirliyinin yeni binasının açılışı oldu
** [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 may|27 May]] — [[7 iyun|7 İyun]] — [[2022 Atıcılıq üzrə Dünya Kuboku]] ''(6-cı mərhələ)'' ([[Bakı]])
* [[28 may|28 May]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə]] milli müdafiə naziri [[Hulusi Akar]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Bakı]] şəhərində 7 saylı &quot;ASAN xidmət&quot; mərkəzinin və &quot;Bilim Bakı&quot; mərkəzinin açılışı etdilər, [[&quot;Texnofest-2022&quot; festivalı|&quot;Teknofest-2022&quot; festivalı]]&lt;nowiki/&gt;nda i&lt;nowiki/&gt;ştirak etdilər
* [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi
* [[30 may|30 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[30 may|30 May]] — [[3 iyun|3 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] və [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

=== İyun ===
[[Fayl:Ilham Aliyev had an official welcoming ceremony in Tashkent 03.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]]]]
[[Fayl:Vladimir Putin and Ilham Aliyev (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]]
[[Fayl:Aliyev-Raisi meeting (2022-06-29) 01.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]]]]
* [[1 iyun|1 İyun]] — [[İran]] neft naziri [[Cavad Oci]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[1 iyun|1]] — [[3 iyun|3 İyun]] — Bakı Enerji Həftəsi
* [[2 iyun|2 İyun]]
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[İslandiya]]&lt;nowiki/&gt;ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[İslandiya Prezidenti]] [[Qudni Yohannesson]]&lt;nowiki/&gt;a təqdim etdi
* [[2 iyun|2]] — [[4 iyun|4 İyun]] — VII Beynəlxalq Sosial Elmlər Konqresi ([[Bakı]]) ([[Şuşa]])
* [[3 iyun|3 İyun]] — [[Bakı]] şəhərində Sosial Könüllülük Forumu keçirildi
* [[6 iyun|6 İyun]]
** [[Bakı]] şəhərində [[&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi (Bakı)|&quot;Şərq Bazarı&quot; kompleksi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi
** [[Ceyhun Bayramov|Ceyhun B]]&lt;nowiki/&gt;[[Ceyhun Bayramov|ayramov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[7 iyun|7 İyun]]
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə|Allahşükür Pa]]&lt;nowiki/&gt;[[Allahşükür Paşazadə|şazadə]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
** [[Zakir Həsənov]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi

* [[10 iyun|10]] — [[12 iyun|12 İyun]] — [[2022 &quot;Formula-1&quot; üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] ([[Bakı]])
** '''1''' ''-'' [[Maks Ferstappen]] ''(25 xal)''
** '''2''' ''-'' [[Serxio Perez|Serxio Peres]] ''(19 xal)''
** '''3''' ''-'' [[Corc Russell|Corc Rassel]] ''(15 xal)''

* [[10 iyun|10 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində 110/35/10 kV-luq yeni yarımstansiyanın və Rəqəmsal Şəbəkələrin Baş İdarəetmə Mərkəzi&lt;nowiki/&gt;nin açılışı etdi
** [[Slovakiya]] Milli Şurasının sədri [[Boris Kollar]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[11 iyun|11 İyun]] — Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının II Forumu keçirildi ([[Bakı]])
* [[12 iyun|12 İyun]] — [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi|BMT Baş Assambleyası]] Prezidenti [[Abdulla Şahid]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[14 iyun|14 İyun]] — [[Azərbaycan]]-[[Birləşmiş Krallıq|Britaniya]] Hökumətlərarası Komissiyanın 5-ci iclası keçirildi ([[Bakı]])

* [[16 iyun|16 İyun]]
** [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Albaniya Prezidenti]] [[İlir Meta]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İlir Meta]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|ÜST]] Baş direktoru [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom Qebreisus]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Qətər]] mədəniyyət naziri [[Abdülrəhman bin Həməd Al Tani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qarabağ xanlığı]]&lt;nowiki/&gt;nın banisi [[Pənahəli xan]]&lt;nowiki/&gt;ın başdaşı bərpa olundu

* [[16 iyun|16]] — [[17 iyun|17 İyun]] — [[Fintex Summit|&quot;Fintex Summit&quot; Maliyyə və Texnologiyalar Sərgisi]] ([[Bakı]])
* [[16 iyun|16]] — [[18 iyun|18 İyun]] — [[Qlobal Bakı Forumu|IX Qlobal Bakı Forumu]]

* [[17 iyun|17]] — [[21 iyun|21 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Venesuela Prezidenti]] [[Nikolas Maduro]] arasında videoformatda görüş oldu
** [[İlham Əliyev]] və [[Ərəb Dövlətləri Liqası]] Baş katibi [[Əhməd Əbul Qeyt]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
* [[18 iyun|18 İyun]] — [[Beynəlxalq Türk Akademiyası]] Prezidenti [[Darxan Kıdırali]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[19 iyun|19 İyun]] — [[Sahibə Qafarova]] [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə səfər etdi
* [[20 iyun|20 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Anadolu Qartalı-2022&quot; Beynəlxalq Təlimi ([[Konya]], [[Türkiyə]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qazaxıstan]] xarici işlər naziri [[Muxtar Tleuberdı]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[21 iyun|21 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]])
* [[22 iyun|22 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] [[Özbəkistan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Xivə]] və [[Ürgənc (Özbəkistan)|Ürgənc]] şəhərlərinə səfər etdilər
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Avstriya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
* [[23 iyun|23 İyun]]
** [[Rusiya]] xarici işlər naziri [[Sergey Lavrov]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sergey Lavrov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] və kənd təsərrüfatı naziri [[Adrian-İonuts Kesnoyu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdilər
** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Belarus]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Vilayət Eyvazov]] [[Bolqarıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Vilayət Eyvazov]] və [[Bolqarıstan prezidentlərinin siyahısı|Bolqarıstan Prezidenti]] [[Rumen Radev]] arasında görüş oldu ([[Sofiya]], [[Bolqarıstan]])
* [[24 iyun|24 İyun]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[26 iyun|26 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Göygöl rayonu|Göygöl]] rayonuna səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonuna səfər etdi:
*** [[İlham Əliyev]]&lt;nowiki/&gt;ə Kəlbəcər şəhərinin baş planı təqdim edildi
*** [[İlham Əliyev]] 4,4 MVt-lik &quot;Kəlbəcər-1&quot; KSES-in və yeni hərbi hissənin açılışını etdi
*** [[İlham Əliyev]] Kəlbəcər Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin, İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin, &quot;İstisu&quot; mineral su zavodunun və &quot;İstisu&quot; sanatoriyasının təməlini qoydu
** [[İlham Əliyev]] [[Laçın rayonu|Laçın]] rayonuna səfər etdi
** [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
* [[27 iyun|27 İyun]]
** [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] Baş katibi [[Hissein Brahim Taha]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Hissein Brahim Taha]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[Azərbaycan]]-[[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] xarici işlər və nəqliyyat nazirlərinin I üçtərəfli görüşü keçirildi ([[Bakı]])
* [[27 iyun|27]] — [[29 iyun|29 İyun]] — [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] turizm nazirlərinin 11-ci sessiyası ([[Bakı]])
* [[28 iyun|28 İyun]]
** [[&quot;Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində fərqlənməyə görə&quot; medalı]] təsis edildi
** [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi

* [[29 iyun|29 İyun]]
** [[İlham Əliyev]] [[Türkmənistan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Xəzər sammiti|VI Xəzər sammiti]] keçirildi ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Prezidenti]] [[Sərdar Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[İlham Əliyev]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Azərbaycan]]-[[Gürcüstan]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]])
** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qətər]] Baş prokuroru [[İssa bin Səad əl-Nuaimi]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhəti]] sədri [[Qurbanqulu Berdiməhəmmədov]] arasında görüş oldu ([[Aşqabad]], [[Türkmənistan]])
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[30 iyun|30 İyun]]
** [[Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;nin [[Batman]] şəhərində [[İkinci Qarabağ müharibəsi]] zəfərinə həsr olunmuş &quot;Qarabağ parkı&quot;nın açılışı oldu
** [[Pakistan Senatı]] sədri [[Sadiq Sancrani]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sadiq Sancrani]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Özbəkistan Senatı]] sədri [[Tənzilə Narbayeva]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])
** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] sədri [[Mustafa Şəntop]] arasında görüş oldu ([[Bakı]])

* [[30 iyun|30 İyun]] — [[1 iyul|1 İyul]] — Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı

=== İyul ===
* [[1 iyul|1 İyul]] — &quot;Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı - Şuşa şəhəri haqqında&quot; qanun qəbul edildi
* [[3 iyul|3 İyul]] — [[Samir Şərifov]] İsveçrəyə səfər etdi

* [[4 iyul|4 İyul]]
** [[Ceyhun Bayramov]] [[İran]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi. [[Ceyhun Bayramov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]])
** [[Pərviz Şahbazov]] [[Qazaxıstan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]]&lt;nowiki/&gt;ya səfər etdi
** [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST)]] Ölkə Ofisi [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a 300 meymunçiçəyi test dəsti təhvil verdi

* [[5 iyul|5 İyul]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
** [[Azərbaycan]]-[[Qazaxıstan]] Hökumətlərarası Komissiyanın 18-ci iclası keçirildi ([[Nur-Sultan]], [[Qazaxıstan]])
** [[İran]] energetika naziri [[Əli Əkbər Mehrabian]] [[Azərbaycan]]&lt;nowiki/&gt;a səfər etdi
** [[Əli Əsədov]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonlarına səfər etdi

* [[6 iyul|6]] — [[7 iyul|7 İyul]] — IV Beynəlxalq Bakı Yay Caz Günləri
* [[7 iyul|7]] — [[8 iyul|8 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[12 iyul|12 İyul]]
** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Çexiya]] səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi
*** [[Çexiya]] səfiri - [[Milan Sedlaçek]]
** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu

* [[25 iyul|25]] — [[29 iyul|29 İyul]] — “Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı ([[Bakı]])

=== Avqust ===
* [[2 avqust|2]] — [[8 avqust|8 Avqust]] — Disapor Gənclərinin III Yay Düşərgəsi ([[Şuşa]])

== Vəfatlar ==

=== Yanvar ===
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]]
[[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]]
[[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]]
* [[1 yanvar|1 Yanvar]]
** [[Ramiz Abutalıbov]], ictimai xadim, diplomat (d. [[1937]])

* [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]], alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi (d. [[1924]])
* [[3 yanvar|3 Yanvar]] — [[Nizami Tağıyev]], Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası (d. [[1959]])
*[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]], fotoqraf, jurnalist (d. [[1927]])
*[[8 yanvar|8 Yanvar]]
** [[Novruz Qartal]], aktyor, Əməkdar artist (d. [[1947]])
* [[10 yanvar|10 Yanvar]]
** [[Əbdürrəhman Vəzirov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' (d. [[1930]])
** [[Tofiq Babanlı]], boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi (d. [[1937]])
* [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]], sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri (d. [[1942]])
* [[14 yanvar|14 Yanvar]]
** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]], rejissor (d. [[1938]])
** [[Qərib Orucov]], Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (d. [[1935]])
* [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]], fəlsəfə elmləri doktoru, professor (d. [[1945]])
*[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]], prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı (d. [[1951]])
*[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]], torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor (d. [[1936]])
*[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]], pedaqoq, dilçi-alim, professor (d. [[1937]])

=== Fevral ===
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]]
[[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]]
[[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]]
* [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]], operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1934]])
* [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]], şair (d. [[1949]])
* [[7 fevral|7 Fevral]] — [[Əli Vəkil]], şair, tərcüməçi (d. [[1938]])
* [[8 fevral|8 Fevral]]
** [[Fikrət Həşimov]], Əməkdar rəssam (d. [[1948]])
** [[Fəxrəddin Əli]], Əməkdar rəssam (d. [[1938]])
* [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]], tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim (d. [[1941]])
* [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]], yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1929]])
* [[15 fevral|15 Fevral]]
** [[Məmməd Çıraqov]], geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor (d. [[1938]])
* [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]], ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1939]])
* [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]], şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas (d. [[1943]])
* [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]], NMR prokuroru ''(1-ci)'' (d. [[1944]])
* [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]], bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti (d. [[1938]])
* [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]], televiziya rejissoru, ssenarist (d. [[1938]])

* [[25 fevral|25 Fevral]]
** [[Əlibaba Məmmədov]], xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti (d. [[1930]])

=== Mart ===
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]]
[[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]]
* [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]], Əməkdar rəssam (d. [[1931]])
* [[5 mart|5 Mart]]
** [[Zəhmət Şahverdiyev]], tarix elmləri doktoru, professor (d. [[1942]])
* [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]], Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor (d. [[1939]])

* [[11 mart|11 Mart]]
** [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]], kimyaçı (d. [[1939|1939)]]

* [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]], filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi (d. [[1938]])
* [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]], Əməkdar idman ustası (d. [[1984]])
* [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]], geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor (d. [[1940]])
* [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]], kimya elmləri doktoru, alim (d. [[1951]])
* [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]], pedaqoji elmlər doktoru, alim (d. [[1962]])
* [[22 mart|22 Mart]]
** [[Maksim Şamil]], şair (d. [[1952]])
* [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]], cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi (d. [[1935]])
* [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]], mühəndis (d. [[1947]])
* [[27 mart|27 Mart]]
** [[Ayaz Mütəllibov]], Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' (d. [[1938]])
** [[Cavid Səfərov]], Rostok Universiteti dosenti (d. [[1965]])
* [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]], diplomat (d. [[1935]])

=== Aprel ===
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]]
* [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]], aktyor, rejissor, Xalq artisti (d. [[1940]])
* [[2 aprel|2 Aprel]]
** [[Əli İsmayılov (mühəndis)|Əli İsmayılov]], mühəndis (d. [[1948]])
** [[Vilayət Qəhrəmanzadə]], musiqiçi, &quot;Rast&quot; qrupu üzvü (d. ?)
* [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]], tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi (d. [[1928]])
* [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]], xanəndə, bəstəkar (d. [[1951]])

=== May ===
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]]
* [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]], biologiya elmləri doktoru, alim (d. [[1947]])
* [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]], jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1952]])
* [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]], rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1932]])
* [[16 may|16 May]]
** [[Fuad Vəlixanov]], televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi (d. [[1941]])
* [[19 may|19 May]]
** [[Vaqif Əsədov]], aktyor, rejissor, Xalq Artisti (d. [[1947]])
** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], biologiya elmləri doktoru, professor (d. [[1957]])

=== İyun ===
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Müzamil Abdullayev.png|thumb|202x202px|[[Müzamil Abdullayev]]]]
[[Fayl:Aida Hüseynova (musiqişünas).jpg|thumb|140x140px|[[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]]]]
* [[2 iyun|2 İyun]] — [[Rahid Rəhmanov]], vulkanoloq, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, Əməkdar neft və qaz sənayesi işçisi (d. [[1936]])
* [[5 iyun|5 İyun]] — [[Əli Babayev (dövlət xadimi)|Əli Babayev]], dövlət xadimi (d. [[1957]])
* [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]], filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist (d. [[1942]])
* [[8 iyun|8 İyun]]
** [[İntiqam Mehdizadə]], yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist (d. [[1945]])
* [[17 iyun|17 İyun]]
** [[Müzamil Abdullayev]], Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' (d. [[1941]])
** [[Əlistan Əkbərov]], alim, dilçi, filoloq (d. [[1940]])
* [[20 iyun|20 İyun]]
** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]], musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor (d. [[1964]])
** [[Eldar Salayev]], fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' (d. [[1933]])

=== İyul ===
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}
[[Fayl:Sevda İbrahimova.jpg|thumb|200x200px|[[Sevda İbrahimova]]]]
* [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]], yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi (d. [[1962]])
* [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]], iqtisadçı, alim, professor (d. [[1947]])
* [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]], televiziyaçı, Əməkdar jurnalist (d. [[1938]])
* [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]], bəstəkar, Xalq artisti (d. [[1939]])
* [[31 iyul|31 İyul]] — [[Aliyə Təhmasib]], Əməkdar müəllim (d. [[1947]])

=== Avqust ===
{{Əsas|2022-ci il Avqust ayında vəfat edənlər}}
* [[3 avqust|3 Avqust]] — [[Araz Zeynalov]], jurnalist, publisist (d. [[1961]])
* [[8 avqust|8 Avqust]] — [[Ramin Mahmudzadə]], BDU dosenti, alim (d. [[1935]])
* [[9 avqust|9 Avqust]] — [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], kino rəssamı, Əməkdar rəssam (d. [[1948]])

== COVİD-19 koronavirus pandemiyası ==
[[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]]
[[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]]
* [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda &quot;Omicron&quot; ştammı aşkarlandı 
* [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı
* [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu
* [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı
* [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı
* [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi
* [[20 iyun|20 İyun]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.09.2022-yə kimi uzadıldı

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Yanvar|YANVAR]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 yanvar|1 Yanvar]]
|364
|605
|6444
|77
|7
|-
|[[2 yanvar|2 Yanvar]]
|368
|918
|6435
|42
|10
|-
|[[3 yanvar|3 Yanvar]]
|273
|576
|6337
|80
|8
|-
|[[4 yanvar|4 Yanvar]]
|413
|674
|6555
|183
|15
|-
|[[5 yanvar|5 Yanvar]]
|553
|736
|9527
|27417
|11
|-
|[[6 yanvar|6 Yanvar]]
|584
|851
|12044
|33482
|13
|-
|[[7 yanvar|7 Yanvar]]
|547
|631
|11139
|31844
|9
|-
|[[8 yanvar|8 Yanvar]]
|630
|521
|11272
|32306
|6
|-
|[[9 yanvar|9 Yanvar]]
|555
|503
|9395
|26775
|8
|-
|[[10 yanvar|10 Yanvar]]
|329
|358
|5247
|58
|12
|-
|[[11 yanvar|11 Yanvar]]
|673
|392
|9333
|32735
|14
|-
|[[12 yanvar|12 Yanvar]]
|645
|577
|10746
|31455
|9
|-
|[[13 yanvar|13 Yanvar]]
|674
|509
|10386
|29887
|10
|-
|[[14 yanvar|14 Yanvar]]
|653
|488
|8275
|28613
|7
|-
|[[15 yanvar|15 Yanvar]]
|710
|260
|10150
|27376
|13
|-
|[[16 yanvar|16 Yanvar]]
|808
|369
|9340
|23587
|11
|-
|[[17 yanvar|17 Yanvar]]
|359
|263
|4261
|6
|8
|-
|[[18 yanvar|18 Yanvar]]
|930
|703
|8566
|29596
|12
|-
|[[19 yanvar|19 Yanvar]]
|1151
|543
|9344
|28097
|9
|-
|[[20 yanvar|20 Yanvar]]
|1182
|586
|9116
|26784
|14
|-
|[[21 yanvar|21 Yanvar]]
|1068
|551
|7795
|8471
|17
|-
|[[22 yanvar|22 Yanvar]]
|1614
|610
|10846
|26217
|16
|-
|[[23 yanvar|23 Yanvar]]
|1697
|526
|8851
|22586
|13
|-
|[[24 yanvar|24 Yanvar]]
|757
|302
|5145
|3
|9
|-
|[[25 yanvar|25 Yanvar]]
|2468
|5197
|11525
|31667
|13
|-
|[[26 yanvar|26 Yanvar]]
|3192
|1259
|12544
|30563
|18
|-
|[[27 yanvar|27 Yanvar]]
|3361
|1132
|12923
|29515
|14
|-
|[[28 yanvar|28 Yanvar]]
|3564
|1004
|12445
|30887
|19
|-
|[[29 yanvar|29 Yanvar]]
|4268
|1486
|15091
|34546
|17
|-
|[[30 yanvar|30 Yanvar]]
|4943
|1587
|14204
|29728
|20
|-
|[[31 yanvar|31 Yanvar]]
|2186
|764
|7232
|18
|14
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Fevral|FEVRAL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 fevral|1 Fevral]]
|5223
|2319
|15945
|38362
|21
|-
|[[2 fevral|2 Fevral]]
|6620
|3385
|18797
|36866
|24
|-
|[[3 fevral|3 Fevral]]
|6113
|3267
|17272
|38436
|18
|-
|[[4 fevral|4 Fevral]]
|7050
|3435
|19481
|35400
|26
|-
|[[5 fevral|5 Fevral]]
|7704
|4109
|20531
|36448
|23
|-
|[[6 fevral|6 Fevral]]
|7474
|4840
|19043
|32276
|25
|-
|[[7 fevral|7 Fevral]]
|4680
|2134
|11442
|59
|27
|-
|[[8 fevral|8 Fevral]]
|7032
|5285
|17889
|43126
|22
|-
|[[9 fevral|9 Fevral]]
|7779
|6315
|19314
|44505
|28
|-
|[[10 fevral|10 Fevral]]
|7632
|5797
|19491
|43027
|24
|-
|[[11 fevral|11 Fevral]]
|6603
|6347
|17401
|41364
|26
|-
|[[12 fevral|12 Fevral]]
|5948
|7060
|19844
|43962
|29
|-
|[[13 fevral|13 Fevral]]
|6841
|6772
|17387
|43929
|23
|-
|[[14 fevral|14 Fevral]]
|2749
|3971
|8251
|272
|27
|-
|[[15 fevral|15 Fevral]]
|4687
|6506
|15682
|71434
|28
|-
|[[16 fevral|16 Fevral]]
|7148
|7387
|18346
|77407
|22
|-
|[[17 fevral|17 Fevral]]
|4449
|9372
|14558
|51641
|30
|-
|[[18 fevral|18 Fevral]]
|3817
|7541
|12451
|41214
|25
|-
|[[19 fevral|19 Fevral]]
|3690
|6963
|14215
|36569
|29
|-
|[[20 fevral|20 Fevral]]
|1038
|3324
|5683
|88
|26
|-
|[[21 fevral|21 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[22 fevral|22 Fevral]]
|2372
|4616
|10318
|40398
|19
|-
|[[23 fevral|23 Fevral]]
|1979
|7198
|10506
|36141
|27
|-
|[[24 fevral|24 Fevral]]
|1755
|4517
|10291
|32591
|23
|-
|[[25 fevral|25 Fevral]]
|1210
|3851
|8978
|29830
|28
|-
|[[26 fevral|26 Fevral]]
|1512
|3698
|12122
|30509
|20
|-
|[[27 fevral|27 Fevral]]
|1041
|2693
|7849
|25208
|22
|-
|[[28 fevral|28 Fevral]]
|369
|1090
|3860
|32
|17
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Mart|MART]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 mart|1 Mart]]
|832
|2329
|8865
|35481
|21
|-
|[[2 mart|2 Mart]]
|865
|2044
|8487
|33853
|16
|-
|[[3 mart|3 Mart]]
|570
|1784
|6847
|30871
|19
|-
|[[4 mart|4 Mart]]
|588
|1185
|6829
|28427
|15
|-
|[[5 mart|5 Mart]]
|433
|1531
|7530
|25637
|12
|-
|[[6 mart|6 Mart]]
|374
|1029
|6284
|23095
|18
|-
|[[7 mart|7 Mart]]
|149
|431
|3512
|5
|13
|-
|[[8 mart|8 Mart]]
|276
|808
|4142
|16815
|16
|-
|[[9 mart|9 Mart]]
|126
|882
|3942
|63
|11
|-
|[[10 mart|10 Mart]]
|270
|564
|6356
|25923
|17
|-
|[[11 mart|11 Mart]]
|225
|583
|5161
|22315
|14
|-
|[[12 mart|12 Mart]]
|197
|468
|5528
|22070
|10
|-
|[[13 mart|13 Mart]]
|192
|406
|4435
|16804
|12
|-
|[[14 mart|14 Mart]]
|53
|168
|2437
|27
|7
|-
|[[15 mart|15 Mart]]
|142
|243
|5454
|22591
|9
|-
|[[16 mart|16 Mart]]
|115
|159
|5337
|17574
|6
|-
|[[17 mart|17 Mart]]
|99
|315
|5677
|16552
|8
|-
|[[18 mart|18 Mart]]
|112
|234
|5153
|18052
|6
|-
|[[19 mart|19 Mart]]
|116
|235
|5144
|16974
|4
|-
|[[20 mart|20 Mart]]
|78
|215
|3956
|12966
|5
|-
|[[21 mart|21 Mart]]
|29
|71
|2506
|7
|3
|-
|[[22 mart|22 Mart]]
|34
|145
|2741
|92
|7
|-
|[[23 mart|23 Mart]]
|38
|101
|2695
|6999
|4
|-
|[[24 mart|24 Mart]]
|21
|91
|2806
|6914
|2
|-
|[[25 mart|25 Mart]]
|50
|134
|2499
|6477
|3
|-
|[[26 mart|26 Mart]]
|41
|113
|2696
|6854
|4
|-
|[[27 mart|27 Mart]]
|55
|100
|3313
|10095
|2
|-
|[[28 mart|28 Mart]]
|16
|47
|2285
|155
|3
|-
|[[29 mart|29 Mart]]
|48
|31
|4481
|18957
|3
|-
|[[30 mart|30 Mart]]
|62
|46
|5122
|16678
|4
|-
|[[31 mart|31 Mart]]
|56
|24
|4489
|14612
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Aprel|APREL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 aprel|1 Aprel]]
|47
|49
|4339
|12879
|2
|-
|[[2 aprel|2 Aprel]]
|40
|36
|4297
|12558
|3
|-
|[[3 aprel|3 Aprel]]
|42
|49
|4048
|9818
|0
|-
|[[4 aprel|4 Aprel]]
|6
|17
|2106
|3
|1
|-
|[[5 aprel|5 Aprel]]
|36
|44
|4867
|12054
|2
|-
|[[6 aprel|6 Aprel]]
|38
|59
|5230
|10301
|1
|-
|[[7 aprel|7 Aprel]]
|25
|61
|4755
|9497
|2
|-
|[[8 aprel|8 Aprel]]
|22
|48
|3867
|8588
|0
|-
|[[9 aprel|9 Aprel]]
|28
|41
|3826
|8975
|0
|-
|[[10 aprel|10 Aprel]]
|21
|39
|4453
|8312
|0
|-
|[[11 aprel|11 Aprel]]
|16
|19
|2624
|1
|0
|-
|[[12 aprel|12 Aprel]]
|36
|24
|4775
|9660
|0
|-
|[[13 aprel|13 Aprel]]
|16
|41
|4343
|8233
|1
|-
|[[14 aprel|14 Aprel]]
|15
|24
|4008
|7603
|1
|-
|[[15 aprel|15 Aprel]]
|15
|27
|3613
|7549
|0
|-
|[[16 aprel|16 Aprel]]
|14
|39
|3776
|7085
|0
|-
|[[17 aprel|17 Aprel]]
|13
|10
|3297
|5804
|1
|-
|[[18 aprel|18 Aprel]]
|3
|17
|1954
|0
|0
|-
|[[19 aprel|19 Aprel]]
|26
|39
|4553
|7117
|0
|-
|[[20 aprel|20 Aprel]]
|21
|12
|4522
|6332
|0
|-
|[[21 aprel|21 Aprel]]
|33
|19
|4472
|5854
|1
|-
|[[22 aprel|22 Aprel]]
|12
|18
|3331
|4811
|0
|-
|[[23 aprel|23 Aprel]]
|19
|13
|3403
|4363
|0
|-
|[[24 aprel|24 Aprel]]
|20
|12
|2820
|3869
|0
|-
|[[25 aprel|25 Aprel]]
|6
|4
|2400
|8
|0
|-
|[[26 aprel|26 Aprel]]
|19
|25
|4132
|5150
|0
|-
|[[27 aprel|27 Aprel]]
|13
|19
|4079
|4426
|1
|-
|[[28 aprel|28 Aprel]]
|11
|34
|3088
|4451
|1
|-
|[[29 aprel|29 Aprel]]
|13
|16
|2731
|4026
|0
|-
|[[30 aprel|30 Aprel]]
|4
|17
|3104
|4092
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[May|MAY]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 may|1 May]]
|16
|20
|2856
|3928
|0
|-
|[[2 may|2 May]]
|1
|5
|1663
|1
|0
|-
|[[3 may|3 May]]
|6
|18
|1667
|30
|0
|-
|[[4 may|4 May]]
|3
|14
|2351
|22
|0
|-
|[[5 may|5 May]]
|11
|21
|3903
|5046
|0
|-
|[[6 may|6 May]]
|8
|7
|2556
|4242
|0
|-
|[[7 may|7 May]]
|11
|3
|2841
|3565
|0
|-
|[[8 may|8 May]]
|12
|13
|2493
|3308
|0
|-
|[[9 may|9 May]]
|2
|2
|1752
|0
|0
|-
|[[10 may|10 May]]
|6
|5
|1890
|8
|0
|-
|[[11 may|11 May]]
|13
|3
|3861
|4558
|0
|-
|[[12 may|12 May]]
|4
|11
|2915
|3799
|0
|-
|[[13 may|13 May]]
|9
|7
|2658
|3180
|0
|-
|[[14 may|14 May]]
|4
|14
|2782
|3324
|0
|-
|[[15 may|15 May]]
|5
|8
|2548
|2896
|0
|-
|[[16 may|16 May]]
|0
|5
|1966
|0
|0
|-
|[[17 may|17 May]]
|7
|4
|3110
|3530
|0
|-
|[[18 may|18 May]]
|5
|12
|3919
|3808
|1
|-
|[[19 may|19 May]]
|10
|3
|2964
|3197
|0
|-
|[[20 may|20 May]]
|12
|9
|2228
|3067
|0
|-
|[[21 may|21 May]]
|1
|5
|2587
|3273
|0
|-
|[[22 may|22 May]]
|4
|7
|2510
|2483
|0
|-
|[[23 may|23 May]]
|2
|0
|1842
|1
|0
|-
|[[24 may|24 May]]
|9
|7
|2793
|2999
|0
|-
|[[25 may|25 May]]
|9
|5
|3290
|2974
|0
|-
|[[26 may|26 May]]
|3
|9
|2692
|2933
|2
|-
|[[27 may|27 May]]
|11
|9
|2163
|2747
|0
|-
|[[28 may|28 May]]
|11
|5
|3422
|2597
|0
|-
|[[29 may|29 May]]
|1
|4
|1871
|27
|1
|-
|[[30 may|30 May]]
|1
|2
|1706
|0
|0
|-
|[[31 may|31 May]]
|8
|9
|2192
|2162
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyun|İYUN]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyun|1 İyun]]
|11
|10
|3948
|2720
|0
|-
|[[2 iyun|2 İyun]]
|7
|2
|2580
|2123
|0
|-
|[[3 iyun|3 İyun]]
|6
|10
|2112
|1917
|0
|-
|[[4 iyun|4 İyun]]
|13
|11
|2302
|2069
|0
|-
|[[5 iyun|5 İyun]]
|4
|1
|2134
|1544
|0
|-
|[[6 iyun|6 İyun]]
|2
|1
|1833
|18
|0
|-
|[[7 iyun|7 İyun]]
|10
|7
|2508
|2340
|1
|-
|[[8 iyun|8 İyun]]
|12
|14
|2706
|1772
|0
|-
|[[9 iyun|9 İyun]]
|15
|7
|1988
|1909
|0
|-
|[[10 iyun|10 İyun]]
|16
|6
|2351
|1731
|1
|-
|[[11 iyun|11 İyun]]
|7
|10
|2468
|1920
|0
|-
|[[12 iyun|12 İyun]]
|14
|5
|1941
|1434
|0
|-
|[[13 iyun|13 İyun]]
|0
|3
|1550
|3
|0
|-
|[[14 iyun|14 İyun]]
|19
|9
|2217
|1668
|0
|-
|[[15 iyun|15 İyun]]
|16
|12
|2826
|1846
|0
|-
|[[16 iyun|16 İyun]]
|6
|15
|2714
|23
|0
|-
|[[17 iyun|17 İyun]]
|34
|15
|1899
|2117
|0
|-
|[[18 iyun|18 İyun]]
|26
|6
|2189
|1522
|1
|-
|[[19 iyun|19 İyun]]
|25
|13
|2312
|1265
|0
|-
|[[20 iyun|20 İyun]]
|5
|1
|1490
|0
|0
|-
|[[21 iyun|21 İyun]]
|21
|16
|2646
|1534
|0
|-
|[[22 iyun|22 İyun]]
|27
|15
|2807
|1523
|0
|-
|[[23 iyun|23 İyun]]
|26
|10
|2222
|1360
|0
|-
|[[24 iyun|24 İyun]]
|17
|34
|1928
|1427
|1
|-
|[[25 iyun|25 İyun]]
|34
|27
|2371
|1385
|0
|-
|[[26 iyun|26 İyun]]
|24
|25
|2345
|1475
|0
|-
|[[27 iyun|27 İyun]]
|12
|6
|1541
|0
|0
|-
|[[28 iyun|28 İyun]]
|12
|18
|1849
|24
|0
|-
|[[29 iyun|29 İyun]]
|36
|27
|3174
|2292
|0
|-
|[[30 iyun|30 İyun]]
|49
|25
|3057
|2131
|0
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[İyul|İYUL]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 iyul|1 İyul]]
|29
|15
|2653
|1908
|0
|-
|[[2 iyul|2 İyul]]
|33
|35
|2098
|2587
|0
|-
|[[3 iyul|3 İyul]]
|36
|24
|2117
|1457
|0
|-
|[[4 iyul|4 İyul]]
|17
|11
|1574
|41
|0
|-
|[[5 iyul|5 İyul]]
|49
|12
|2403
|2230
|1
|-
|[[6 iyul|6 İyul]]
|69
|36
|2755
|2140
|0
|-
|[[7 iyul|7 İyul]]
|40
|49
|2348
|1600
|1
|-
|[[8 iyul|8 İyul]]
|59
|26
|1870
|1576
|0
|-
|[[9 iyul|9 İyul]]
|90
|33
|2157
|1680
|0
|-
|[[10 iyul|10 İyul]]
|37
|35
|2018
|13
|0
|-
|[[11 iyul|11 İyul]]
|32
|18
|1591
|0
|0
|-
|[[12 iyul|12 İyul]]
|63
|41
|1967
|29
|0
|-
|[[13 iyul|13 İyul]]
|91
|66
|1878
|1823
|0
|-
|[[14 iyul|14 İyul]]
|174
|62
|2911
|2117
|3
|-
|[[15 iyul|15 İyul]]
|155
|43
|2410
|1935
|1
|-
|[[16 iyul|16 İyul]]
|151
|87
|2487
|2168
|0
|-
|[[17 iyul|17 İyul]]
|190
|37
|2893
|1763
|0
|-
|[[18 iyul|18 İyul]]
|68
|34
|1840
|0
|0
|-
|[[19 iyul|19 İyul]]
|257
|58
|3658
|2342
|4
|-
|[[20 iyul|20 İyul]]
|277
|91
|3523
|2313
|0
|-
|[[21 iyul|21 İyul]]
|305
|175
|3484
|2232
|2
|-
|[[22 iyul|22 İyul]]
|337
|152
|3087
|2210
|4
|-
|[[23 iyul|23 İyul]]
|309
|145
|3026
|2342
|2
|-
|[[24 iyul|24 İyul]]
|333
|187
|2945
|2187
|0
|-
|[[25 iyul|25 İyul]]
|102
|68
|1860
|18
|0
|-
|[[26 iyul|26 İyul]]
|306
|258
|3739
|2714
|4
|-
|[[27 iyul|27 İyul]]
|399
|271
|3543
|2289
|2
|-
|[[28 iyul|28 İyul]]
|357
|298
|3219
|2106
|3
|-
|[[29 iyul|29 İyul]]
|373
|321
|2847
|1971
|2
|-
|[[30 iyul|30 İyul]]
|393
|302
|2952
|1994
|1
|-
|[[31 iyul|31 İyul]]
|434
|324
|3129
|1682
|1
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+[[Avqust|AVQUST]]
!Tarix
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|[[1 avqust|1 Avqust]]
|102
|104
|2128
|6
|0
|-
|[[2 avqust|2 Avqust]]
|531
|294
|3950
|2195
|4
|-
|[[3 avqust|3 Avqust]]
|512
|399
|3760
|1873
|0
|-
|[[4 avqust|4 Avqust]]
|495
|360
|3708
|1962
|3
|-
|[[5 avqust|5 Avqust]]
|540
|370
|3435
|1723
|0
|-
|[[6 avqust|6 Avqust]]
|452
|403
|3750
|1839
|5
|-
|[[7 avqust|7 Avqust]]
|469
|422
|3603
|1424
|0
|-
|[[8 avqust|8 Avqust]]
|121
|113
|2424
|3
|1
|-
|[[9 avqust|9 Avqust]]
|563
|520
|4000
|1688
|1
|-
|[[10 avqust|10 Avqust]]
|534
|526
|4587
|1829
|6
|-
|[[11 avqust|11 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[12 avqust|12 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[13 avqust|13 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[14 avqust|14 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[15 avqust|15 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[16 avqust|16 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[17 avqust|17 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[18 avqust|18 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[19 avqust|19 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[20 avqust|20 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[21 avqust|21 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[22 avqust|22 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[23 avqust|23 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[24 avqust|24 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[25 avqust|25 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[26 avqust|26 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[27 avqust|27 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[28 avqust|28 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[29 avqust|29 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[30 avqust|30 Avqust]]
|
|
|
|
|
|-
|[[31 avqust|31 Avqust]]
|
|
|
|
|
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ÜMUMİ
!Aktiv xəstə
!Yoluxma
!Sağalma
!Test Sayı
!Vaksinasiya
!Ölüm
|-
|3196
|803157
|790193
|1080772
|13832547
|9768
|}

== Həmçinin bax ==

* [[XXI əsr]]
* [[2020-ci illər]]
* [[2022]]

{{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}}
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]]</text>
      <sha1>3tm6zxhyi1vzb5930xrca7ojs5qk86w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lobsanq Rampa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>731722</id>
    <revision>
      <id>6570081</id>
      <parentid>6419516</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:23:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Writerr11</username>
        <id>253568</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18609" xml:space="preserve">{{Yazıçı}}

'''&lt;span lang=&quot;az&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Lobsang&lt;/span&gt; Rampa''' ({{DVTY}}) — İngilis yazıçısı və [[Yeni Çağ]] '''fəalı Siril Henri Hoskinin'''  [[Təxəllüs|ədəbi təxəllüsdür]] . Hoskin onun bədəninə köçmüş '''Tyuzdey Lobsanq Rampa''' adlı tibet laması olduğunu iddia edirdi.  [[Ezoterizm]], mistisizm və [[okkultizm]] mövzusunda çoxsaylı kitabların müəllifidir. Thyuzdey ({{Dil-en|Tuesday}} ) guya Tibetlilərin uşaqlara həftənin günlərinə görə ad vermək adətindən irəli gəlir.

== Üçüncü Göz ==
1956-cı ilin noyabrında Böyük Britaniyada Tyusdey Lobsang Rampanın müəllifi olduğu {{Tərcüməsiz 5|&quot;Üçüncü göz&quot;|&quot;Üçüncü göz&quot;||&quot;Üçüncü göz&quot;}}adlı kitab nəşr edildi. Orada o, yeddi yaşında göndərildiyi [[Monastır|Tibet monastırında]] böyüyüb başa çatdığı və keçirtdiyi dövrü haqqında məlumat verirdi. Kitabın adı [[Trepanasiya|trepanasiyaya]] bənzər əməliyyatla əlaqələndirilir. Lobsang Rampanın alnında kiçik bir deşik açıldı, onun vasitəsilə [[Çakra|üçüncü gözü]] gücləndrildi və bununla da, auranı, insanın düşüncələrini görmə qabiliyyətini verdi. Kitabda əməliyyat belə təsvir olunur:&lt;blockquote&gt;Birdən çat eşidildi - alətin ucu sümükdən keçdi. Dərhal lama cərrahı aləti sapından möhkəm tutmağa davam edərək işini dayandırdı. Müəllimim ona odda diqqətlə işlənmiş, polad möhkəmliyini verən sərt ağac tıxacı verdi. Lama cərrah bu tıxacı alətin yivinə yerləşdirdi və alın nahiyəsində açılan dəliyə daxil olana qədər onu yivdən aşağı hərəkət etdirməyə başladı. Sonra bir az kənara çəkildi ki, Mingyar Dondup mənim üzümün yanında olsun və işarə edərək, bu taxta parçasını get-gedə başımın içinə soxmağa başladı. Birdən mənə qəribə bir hiss hakim oldu: sanki burnumda sızıldayır, qıdıqlanırdım. Hələ mənə məlum olmayan qoxuları ayırd etməyə başladım. Sonra qoxular yox oldu və bütün bədənimi yüngül bir pərdə kimi bürüyən yeni bir hiss məni bürüdü. Birdən parlaq bir parıltı ilə kor oldum.

 - Yetər! - Lama Mingyar Dondup əmr etdi. Kəskin bir ağrı məni tutdu. Deyəsən yanırdım, ağ alova bürünmüşdüm. Alov sönməyə başladı, söndü, ancaq ani parıltılar və tüstü dumanları ilə əvəz olundu. Cərrah lama ehtiyatla aləti çıxardı. Alnımda taxta tıxac var idi. Bu tıxacla mən təxminən üç həftə burada, demək olar ki, mütləq qaranlıqda keçirəcəyəm. Üç lamadan başqa heç kim məni ziyarət etməyə ixtiyarı olmayacaq. Onlar növbə ilə mənimlə söhbər aparacaq və  göstəriş verəcəklər. Tıxac mənim başımda olduğu müddətdə onlar yalnız acımdan ölməmək üçün mənə məhdid miqdarda yemək-içmək 

 &quot;İndi sən bizdən birimizsən, Lobsang&quot; müəllimim mənim başımı bintlə bağlayaraq dedi. - Ömrünün sonuna qədər insanları görünməyə çalışdıqları kimi deyil, əslində olduqları kimi görəcəksiniz. &lt;/blockquote&gt;Orijinal mətn ([[İngilis dili|ing]].)

''The instrument penetrated the bone. A very hard, clean silver of wood had been trated by fire and herbs and was slid down so that it just entered the hole in my head. I felt a stinging? tickling sensation apparently in the bridge of my nose. It subsided and I became aware of subtle scents which I could not identify. Suddenly there was a blinding flash. For a moment the pain was intense. It diminished, died and was replaced by spirals of colowr. As the projecting silver was being bound into place so that it could not move, the Lama Mingyar Dondup turned to me and said:&quot;You are now one of us, Lobsang. For the rest of you life you will see people as they are and not as they pretend to be.&quot;''

Hekayənin gedişi zamanı Lobsang [[Qar adamı|yeti]] ilə üzləşir, özünün keçmiş reinkarnasiyasının mumiyalanmış cəsədini aşkar edir. Həmçinin o bir mərasimdə iştirak edir. Həmin mərasimdə ona qədim zamanlarda [[Yer|Yerin]] başqa bir planetlə toqquşduğunu, sonra Tibetin dəniz sahilində yerləşən ölkədən indiki coğrafi vəziyyətə dəyişdiyi haqqında məlumat verildi.

&quot;Üçüncü Göz&quot; kitabının əlyazması &quot;Secker &amp; Warberg&quot; tərəfindən 800 [[funt sterlinq]] dəyərində avansla çap etməyə razılaşana qədər bir neçə İngilis nəşriyyatı tərəfindən rədd edildi. Kitabın nəşrindən əvvəl Frederik Uorberq &quot;Dr. Karl Kuon Suo&quot; ilə öz adının Tyuzdey Lobsanq Rampaya dəyişməsindən qabaq görüşüb ({{Dil-en|Doctor Carl Kuon Suo}}). Uorberq əlyazmanı ekspertlərə göndərdi. Onlardan bəziləri onun həqiqiliyinə şübhə ilə yanaşdılar. Buna baxmayaraq, kitab nəşr olundu və dünya miqyasında [[bestseller]] oldu. [[The Times|“The Times]] ”ın ədəbi əlavəsi bunu belə təsvir edir: “Bu, demək olar ki, şah əsərdir”.

== &quot;Üçüncü Göz&quot;ün müəllifliyi ilə bağlı mübahisə ==
Səyyah və tibet alimi Heinrich Harrer kitabın mənşəyinə etiraz etdi və buna görə də [[Liverpul|Liverpuldan]] Clifford Burges adlı şəxsi detektiv tutdu.{{Dil-en|Clifford Burgess}} ). Bu araşdırmanın nəticələri 1958-ci ilin fevralında [[Daily Mail|Daily Mail-də dərc olundu.]] Orada deylirdi ki, kitabın müəllifi 1910-cu ildə Devon qraflığının Plimton qəsəbəsində anadan olmuş, santexnikin oğlu Siril Henri Hoskindir. Hoskin heç zaman Tibetdə olmayıb və tibetcə də danışa bilmir. 1948-ci ildə o, Tyuzdey Lobsang Rampa olmazdan əvvəl qanuni olaraq adını Karl Kuon Suoya dəyişdirdi.  .

[[İrlandiya|Rampa İrlandiyanın]] Howth şəhərində İngilis mətbuatı tərəfindən tapıldı və iddialarına görə cavab verilməsi istənildi. O, Cyril Hoskin kimi doğulduğunu inkar etmədi, eyni zamanda bildirdi ki, indi onun bədənində Lobsang Rampanın ruhu yerləşir. Onun &quot;Rampanın hekayəti&quot; adlı üçüncü kitabında verilmiş izahata görə, Hoskin bir dəfə bir dəfə öz bağçasında bir bayquşun şəklini çəkmək istəyən ağ şam ağacından yerə yıxıldı. O, huşunu itirdi və oyananda zəfəran paltarında [[Buddizm|bir Buddist]] rahibin ona tərəf gəldiyini gördü. Rahib onunla Rampanın ruhunun onun bədəninə köçməsinin mümkünlüyü barədə söhbət etdi və Hoskin öz həyatından razı qalmadığı üçün buna razı oldu. 

Rampanın əvvəlki bədəni yararsız vəziyyətə düşəndə o, bir britaniyalının bədəninə yerləşdi. “Mənim Veneraya səfərim” kitabının ön sözündə (və Rampanın başqa kitablarında dəfələrlə qeyd edildiyi kimi) deyildiyi kimi, bir ingilisin bədəninin Rampa ruhu ilə son əvəzlənməsi 1949-cu ilin iyunun 13-də baş verdi. 

Bu hadisəyə hazırlıq (mənbə eynidir) 1947-ci ilin ikinci yarısında Rampanın da sahib olduğu telepatiya vasitəsilə başladı. Bundan əlavə, Rampanın ruhu yeni bədənə köçməzdən əvvəl, bədənin sahibi olan ingilis əvvəlcə adını Did Poll adına dəyişmiş (fevral 1948), sonra yaşayış ünvanını bir neçə dəfə dəyişdirərək köhnə dostları və qohumları ilə bütün əlaqələrini kəsmişdi. .

Beləliklə, Rampa Ruhunun yeni bədənə daxil olması uzun müddət çəkmiş və bu proses bir neçə mərhələdə baş vermişdi.

Rampanın yazdığı kimi (mənbə eynidir, “Mənim Veneraya səfərim” kitabının ön sözü, eləcə də “Rampanın tarixi”) - belə bir əvəzetmə ehtiyacı xüsusi missiyanın yerinə yetirilməsi ilə diktə olunurdu.

Rampa ömrünün sonuna qədər “Üçüncü Göz”də təsvir edilən hadisələrin doğru olduğunu iddia etməyə davam etdi və bir çox kitablarında belə yazdı:&lt;blockquote&gt;Mən Tyuzdey Lobsanq Rampa. Bu mənim yeganə adımdır, hal-hazırda mənim hüquqi adımdır və mən heç bir digər ad ilə çağrılmağıma cavab vermirəm.Я Тьюсдей Лобсанг Рампа. Это мое единственное имя, теперь это мое легальное имя, и я не отзываюсь ни на какие другие.
{{Oq|en|I am Tuesday Lobsang Rampa, that is my only name, now my legal name, and I answer to no other.}}''I am Tuesday Lobsanq Rampa, that is my only name, now my legal name, and I answer to no other.''&lt;/blockquote&gt;

== Sonrakı həyatı ==
[[Din|Lobsang Rampa din]] və okkultizm qarışığından ibarət on səkkiz kitab yazdı. Müəllifin fikrincə, &quot;Lama ilə həyat&quot; adlı kitablardan biri onun siam pişiyi xanım Fifi Qreyviskers tərəfindən diktə edilib. İngilis mətbuatının onu şarlatanlıq və fırıldaqçılıqda ittiham edən növbəti hücumları ilə üzləşən Rampa 1960-cı illərdə Kanadaya köçdü. 1973-cü ildə [[Kanada]] vətəndaşı oldu.

Lobsang Rampa 25 yanvar 1981-ci ildə Kalqaridə vəfat edib.

== Personajın tərcümeyi-halı ==
Siril Henri Hoskin, heç vaxt Tibetdə olmamış sadə bir ingilis santexniki idi, lakin o iddia edirdi ki, onun bədəninə, yapon işğalçılarının çoxsaylı işgəncələri,  həmçinin Xirosimaya atılan atom bombasının fəsadları nəticəsində fiziki bədəni yararsız hala düşmüş tibet rahibinin ruhu köçürülmüşdür. Beləliklə, Hoskinin bütün kitabları Tibet laması Lobsang Rampanın adından yazılmış, və onun vəzifəsi minilliklər boyu çox uzaq yüksək dağ monastırlarında qorunan gizli biliklərin Qərb oxucularına çatdırmaq idi.

&quot;Rampanın hekayəti&quot; adlı üçüncü kitabında verilən izahata görə, Hoskin bir dəfə Surreydəki bağçasında yuvasından düşmüş balaca bayquşun şəklini çəkməyə çalışarkən .Ağ şam ağacından . O, huşunu itirmiş halda olarkən, zəfəran paltarlı bir Buddist rahibini görüb və onunla Rampanın ruhunun onun bədəninə köçməsinin mümkünlüyünü müzakirə etmişdi (bu, ancaq Hoskinin razılığı ilə qədim gizli ritual vasitəsilə mümkün idi). Həyatından razı olmayan ingilis bu təcrübəyə razılıq verib. Adını dəyişərək bütün dostları və qohumları ilə ünsiyyətdən uzaqlaşdı, yeni həyatına hazırlaşdı. O, bir çox əsərlərində ingilisin bədənində ruhun son olaraq Lobsang Rampanın ruhu ilə dəyişdirilməsinin 13 iyun 1949-cu ildə baş verdiyinə iddia edirdi.

Lobsang Rampanın yazdığı kitablar Yeni Çağ janrına aiddir və metafizika və okkultizm haqqında çoxlu məlumatlar ehtiva edir. Əsərlərdə [[astral səyahət]] etmək texnikası, auranı müşahidə etmək və oxumaq üsulları, telepatiya və görücülük, habelə Tibet xalqının və Buddist monastırlar xidmət göstərən insanların həyatından heyrətamiz faktlar  ətraflı təsvir olunur.

Lobsang Rampa din və okkultizm qarışığından ibarət on səkkiz kitab yazmışdır. Britaniya mətbuatı tez-tez Rampanı şarlatanlıqda ittiham edirdi{{Mənbəsiz|22|04|2019}} .

1960-cı illərdə səhhətindəki problemlərə görə daimi yaşayış yeri kimi Kanadaya köçdü. O, həyat yoldaşı və övladlığa götürdüyü qızı (o da onun katibi idi) 1973-cü ildə Kanada vətəndaşları oldular.

== Əsərlərin siyahısı ==

* '''Üçüncü Göz''', 1956. Lobsang Rampanın həyatından bəhs edən üç kitab seriyasının (&quot;Üçüncü Göz&quot;, &quot;Lhasadan gələn həkim&quot;, &quot;Rampanın hekayətii&quot;) birinci hissəsi. Rampanın uşaqlığı ailədə, daha sonra Çakpori monastırında keçir. Rahiblərin məişət həyatı. Lama Mingyar Dondupun rəhbərliyi altında tədris. Baş nahiyəsində əməliyyat ilə üçüncü gözün gücləndirilməsi.
* '''&quot;Lhasadan gələn həkim&quot;''', 1959. İkinci hissə, &quot;Üçüncü Göz&quot; kitabının davamı. Lobsang Rampanın Çində, eləcə də Yapon konsentrasiya düşərgələrində həyatının təsviriı.
* '''Rampın hekayəti''', 1960. Üçüncü hissə, &quot;Üçüncü Göz&quot; və &quot;Lhasadan olan həkim&quot; kitablarının davamıdır. Rusiya, Avropa və Şimali Amerikada Lobsang Rampanın həyatı. Həm də Lobsang Rampanın başqa bir bədənə necə keçməsi haqqında bəhs olunur.
* '''&quot;Qədimlərin mağaraları&quot;''', 1963. Lobsang Rampanın Tibetdəki həyatı. Keçmiş sivilizasiyaların əsərlərinin tapıldığı mağaranın tədqiqatı.
* '''Lama ilə həyat''', 1964. Lobsang Rampanın pişiyi xanım Fifi Qreyviskersin diktəsi ilə yazılmış kitab. Xanım Fifi Qreyviskers Madam Diplomat və Lobsang Rampanın ailəsindəki həyatından danışır.
* '''Sən əbədisən''', 1965. Psixi inkişaf haqqında kurs. Aura, rənglər, rənglərin mənası. Astral səyahət.
* '''&quot;Qədimlərin hikməti&quot;''', 1965. Buddizm terminləri və anlayışlarının ezoterik lüğəti Lobsang Rampa.
* '''&quot;Zəfəran mantiyası&quot;''', 1966. Potala və Çakpori monastırında Lobsang Rampanın uşaqlığından hekayələr. Ən yüksək lamalara “Zəfəran mantiyaları” deyilir.
* '''&quot;Həyat fəsilləri&quot;''', 1967. Gələcək hadisələrin proqnozları.
* '''&quot;1/10 həddinin o tərəfində&quot;''', 1969. İki kitablıq seriyanın 1-ci hissəsi (Beyond 1/10, Odu yandırmaq). Lobsang Rampa oxucularının həyatın müxtəlif sahələri ilə bağlı suallarını cavablandırır.
* '''Odu''' yandırmaq, 1971. İki kitabdan ibarət seriyanın 2-ci hissəsi (1/10-dan sonra, Odu yandırmaq). Lobsang Rampa hələ də oxucularının suallarını cavablandırır.
* '''Zahid''', 1971. Qoca, kor zahid həyatının vəzifəsini yerinə yetirməlidir - &quot;Yer üzünün bağbanlarından&quot; aldığı biliyini gənc rahibə ötürməlidir.
* '''On üçüncü şam''', 1972. Lobsang Rampa okkultizm haqqında suallara cavab verir.
* '''Şamın işığı''', 1973. Okültizmlə bağlı digər suallar.
* '''Alatoranlıq''', 1975
* '''&quot;Bu necə baş vermişdi&quot;''', 1976. Lobsang Rampanın həyatı haqqında məlumat.
* '''&quot;Mən inanıram&quot;''', 1977
* '''Üç həyat''', 1977. İlk baxışda bir-birindən çox fərqli üç insanın ölümdən sonrakı həyatı (yaxud incə bədəndə yeni, həqiqi həyat) haqqında məlumat 
* '''Tibetli Müdrik''', 1980
* '''&quot;Mənim Veneraya səfərim&quot;''', 1957. Kitab Rampanın çapına icazə vermədiyi və yazılandan bir neçə il sonra çap olunan əsərləri əsasında hazırlanıb. Kitabda Rampanın kosmos gəmisində səyahət edərkən Veneranın sakinləri - Kosmosun digər sivilizasiyalarının nümayəndələri ilə necə tanış olmasından bəhs edilir.
* '''“Mənim Ağartaya səfərim.''' '''Lobsang Rampanın əlyazmaları tapıldı &quot;''' ... Kitab “Uçan boşqab Xəbərlər” kitab mağazasının (rus nəşri – “Sofiya nəşriyyatı” MMC &lt;ref&gt;Мое путешествие в Агхарту. Найденные рукописи Лобсанга Рампы / Перев. в англ. — {{М.}}: ООО Издательский дом «София», 2005. — 144 с. — ISBN 5-9550-0683-4&lt;/ref&gt; ) arxivindən tapılan əlyazma əsasında hazırlanıb.
* '''&quot;Auranın sirləri və ya astral səyahətdə dərslər&quot;''' / 

== Yaddaş ==
[[Kemerovo|Kemerovo şəhərinin (Rusiya)]], mərkəzi Orbit meydanında heykəltəraş Dmitri Kukkolosun əsəri olan Lobsang Rampadan &quot;Nə qədər çox bilsən, bir o qədər çox öyrənməlisən&quot; sitatı ilə &quot;Filosof&quot; heykəli var &lt;ref&gt;[http://kukkolos.com/c-skulptura-filosof-v-parke-orbita-g-kemerovo/ Сайт скульптора]&lt;/ref&gt; .

== Qeydlər ==
{{İstinad siyahısı}}

== Biblioqrafiya ==

* Richard Newnham tərəfindən Ginnesin Saxta, Fırıldaq və Saxtakarlıq Kitabı, ISBN 0-85112-975-7
* Şanqri-La Məhbusları: Tibet Buddizmi və Qərb, Donald S. Lopez Jr., ISBN 0-226-49311-3
* Lobsang Rampa - Karen Mutton tərəfindən Yeni Çağ  Trailblazer, ISBN 0-9713166-0-0

== Linklər ==

=== Rampanın əsərlərindən parçalar, onun fikirlərinə dəstək ===

* [http://www.lobsangrampa.org/index.html Tyuzdey Lobsang Rampa Lobsang Rampaya] həsr olunmuş çoxdilli vebsaytda onun ingilis, ispan və fransız dillərində 19 kitabının hamısı və 20 digər dildə adların siyahısı var.{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [http://galactic.to/rampa/#english T. Lobsang Rampa - onun asanlıqla oxunan, dərin hikmət kitablarından] çıxarışlar - Rampanın yazılarından parçalar{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [http://www.lobsangrampa.net LobsangRampa.net] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061222055938/http://www.lobsangrampa.net/ |date=2006-12-22 }}   Архивная копия - Rampa izləyiciləri tərəfindən idarə olunan, poçt qrupuna və digər Rampa temalı veb-saytlara keçidləri ehtiva edən vebsayt{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [http://www.tuesdaylobsangrampa.com ''T. Lobsang Rampa - New Age Trailblazer''] - Karen Mutton tərəfindən Rampanın həyatı və əsərləri haqqında e-kitabı reklam edən vebsayt{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;

=== Tənqid ===

* [http://skepdic.com/rampa.html T. Lobsang Rampa] - Skeptik lüğətində Rampa haqqında məqalə{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [http://www.randi.org/encyclopedia/Rampa,%20Tuesday%20Lobsang.html Tyuzdey Lobsang Rampa] - James Randi veb saytından ensiklopediya məqaləsi{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [http://www.museumofhoaxes.com/hoax/Hoaxipedia/The_Third_Eye/ Üçüncü Göz] - Aldatma Muzeyinin saytında qısa tənqidi məqalə{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
* [https://web.archive.org/web/20090202153517/http://www.dc-international.org/index.php?view=article&amp;catid=143&amp;id=337 ''Uydurma Tibet: Rampaizmin Mənşəyi və Davamlılığı''] - Agehananda Bharati tərəfindən ilk dəfə Tibet Cəmiyyəti Bülletenində dərc edilmiş uzun tənqidi məqalə, Cild. 7, 1974{{En}} &lt;span class=&quot;ref-info&quot; style=&quot;cursor:help;&quot; title=&quot;на английском языке&quot;&gt;)&lt;/span&gt;
[[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə şəxslər]]
[[Kateqoriya:1981-ci ildə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:25 yanvarda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:1910-cu ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:8 apreldə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Okkultistlər]]
[[Kateqoriya:Nyu-Eydc yazıçıları]]
[[Kateqoriya:Din üzrə yazıçılar]]</text>
      <sha1>86y4x054bgy9ecp8s3ocupqllzavju9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tor: Məhəbbət və İldırım (film, 2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>732773</id>
    <revision>
      <id>6570855</id>
      <parentid>6530905</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:10:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>White Demon [[Tor: Sevgi və ildırım (film, 2022)]] səhifəsinin adını [[Tor: Məhəbbət və İldırım (film, 2022)]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2877" xml:space="preserve">{{Film|ilk baxış={{bayraq|Azərbaycan}} 7 iyul
{{bayraq|ABŞ}} 8 iyul|şəkil=Tor-Sevgi və ildırım (film, 2022).jpeg|şəklin ölçüsü=220}}

'''Tor: Sevgi və İldırım''' ({{dil-en|Thor: Love and Thunder}}) – [[Marvel Comics]] personajı [[Tor]] əsasında hazılanmış super qəhrəman filmi. Film [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatı|Marvel Kinematoqrafiya Kainatındakı]] Tor filmlərinin davamıdır.
==Mövzusu==
Tor [[Qisasçılar: Final (film, 2019)|Qisasçılar: Final]] filminin hadisələrindən sonra Qalaktika mühafizəçilərinə qoşulub rahatlıq tapmağa çalışır. Lakin o, geri qayıtmalı və Valkiriya, Korq və Ceyn Fosteri — hansı ki, Qüdrətli Tora çevrilmiş, bütün tanrıları məhv edən [[Tanrı Qəssab Qoru|Tanrı Qəssabı Qoru]] dayandırmalıdır. Film bu işdə onun başına gələnləri bəhs edir.

== Rollarda ==
*[[Kris Hemsvort]] — [[Tor]] rolunda
*[[Kristian Beyl]] — [[Tanrı Qəssab Qorr|Tanrı Qəssabı Qorr]] rolunda
*[[Natali Portman]] — [[Qüdrətli Tor/Ceyn Foster]] rolunda
*[[Tessa Tompson]] — [[Valkiriya]] rolunda
*[[Kris Prett]] — [[Ulduz Lordu/Piter Kvil]] rolunda
*[[Cemi Aleksandr]] — [[Sif]] rolunda
*[[Pom Klementieff]] — [[Mantis]] rolunda
*[[Taika Vaititi]] — [[Korq]] rolunda 
*[[Mett Deymon]] — ''Aktyor Loki'' rolunda
*[[Rassel Krou]] — [[Zevs]] rolunda 
*[[Lyuk Hemsvort]] — ''Aktyor Tor'' rolunda
*[[Vin Dizel]] — [[Qrut]] rolunda
*[[Bredli Kuper]] — [[Roket Rakun]] rolunda
*[[Deyv Batista]] — [[Dağıdıcı Draks]] rolunda
*[[Karen Qillan]] — [[Nebula]] rolunda

==Musiqi==
Qrup üzvü [[Ronnie James Dionun]] dul arvadı Wendy Dionun sözlərinə görə, filmdə Dionun [[&quot; Rainbow in the Dark &quot;|&quot;Rainbow in the Dark &quot;]] mahnısı yer alacaq . 2021-ci ilin dekabrında [[Michael Giacchino]] filmin musiqisinin bəstəkarı olacağını açıqladı; o, əvvəllər [[Doktor Strenc (film, 2016)|Doktor Strenc]]  və [[MCU Hörümçək-adam trilogiyasına]] , eləcə də [[Waititi-nin]] əvvəlki filmi [[Jojo Rabbit (2019)]] filmlərinin musiqilərinin müəllifi olub.
==Buraxılış==
Tor: Sevgi və İldırım filminin [[ABŞ]]-da 8 iyul 2022-ci ildə nümayişi planlaşdırılır.  Əvvəllər 5 noyabr 2021-ci ildə buraxılması nəzərdə tutulmuşdu , lakin [[koronavirus pandemiyası]] səbəbiylə 18 fevral 2022-ci il tarixinə təxirə salınıb. [[Doktor Strenc: Dəlilik multikainatında (film, 2022)]] filmi 2021-ci ilin noyabrından 2022-ci ilin martına dəyişdirildikdən sonra bir həftə  uzadıldı, sonra 11 fevrala köçürüldü. O, bir daha 2020-ci ilin dekabrında 6 may 2022-ci ilə təxirə salındı, 2021-ci ilin oktyabrında 2022-ci ilin iyul tarixinə keçməzdən əvvəl o, [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatının]] dördüncü fazasının bir hissəsi olacaq.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>snds3r34c0eiripq1kyzn52kwrld4nu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570857</id>
      <parentid>6570855</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:11:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2887" xml:space="preserve">{{Film|ilk baxış={{bayraq|Azərbaycan}} 7 iyul
{{bayraq|ABŞ}} 8 iyul|şəkil=Tor-Sevgi və ildırım (film, 2022).jpeg|şəklin ölçüsü=220}}

'''Tor: Məhəbbət və İldırım''' ({{dil-en|Thor: Love and Thunder}}) – [[Marvel Comics]] personajı [[Tor]] əsasında hazılanmış super qəhrəman filmi. Film [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatı|Marvel Kinematoqrafiya Kainatındakı]] Tor filmlərinin davamıdır.

==Mövzusu==
Tor [[Qisasçılar: Final (film, 2019)|Qisasçılar: Final]] filminin hadisələrindən sonra Qalaktika mühafizəçilərinə qoşulub rahatlıq tapmağa çalışır. Lakin o, geri qayıtmalı və Valkiriya, Korq və Ceyn Fosteri — hansı ki, Qüdrətli Tora çevrilmiş, bütün tanrıları məhv edən [[Tanrı Qəssab Qoru|Tanrı Qəssabı Qoru]] dayandırmalıdır. Film bu işdə onun başına gələnləri bəhs edir.

== Rollarda ==
*[[Kris Hemsvort]] — [[Tor]] rolunda
*[[Kristian Beyl]] — [[Tanrı Qəssab Qorr|Tanrı Qəssabı Qorr]] rolunda
*[[Natali Portman]] — [[Qüdrətli Tor/Ceyn Foster]] rolunda
*[[Tessa Tompson]] — [[Valkiriya]] rolunda
*[[Kris Prett]] — [[Ulduz Lordu/Piter Kvil]] rolunda
*[[Cemi Aleksandr]] — [[Sif]] rolunda
*[[Pom Klementieff]] — [[Mantis]] rolunda
*[[Taika Vaititi]] — [[Korq]] rolunda 
*[[Mett Deymon]] — ''Aktyor Loki'' rolunda
*[[Rassel Krou]] — [[Zevs]] rolunda 
*[[Lyuk Hemsvort]] — ''Aktyor Tor'' rolunda
*[[Vin Dizel]] — [[Qrut]] rolunda
*[[Bredli Kuper]] — [[Roket Rakun]] rolunda
*[[Deyv Batista]] — [[Dağıdıcı Draks]] rolunda
*[[Karen Qillan]] — [[Nebula]] rolunda

==Musiqi==
Qrup üzvü [[Ronnie James Dionun]] dul arvadı Wendy Dionun sözlərinə görə, filmdə Dionun [[&quot; Rainbow in the Dark &quot;|&quot;Rainbow in the Dark &quot;]] mahnısı yer alacaq . 2021-ci ilin dekabrında [[Michael Giacchino]] filmin musiqisinin bəstəkarı olacağını açıqladı; o, əvvəllər [[Doktor Strenc (film, 2016)|Doktor Strenc]]  və [[MCU Hörümçək-adam trilogiyasına]] , eləcə də [[Waititi-nin]] əvvəlki filmi [[Jojo Rabbit (2019)]] filmlərinin musiqilərinin müəllifi olub.

==Buraxılış==
Tor: Sevgi və İldırım filminin [[ABŞ]]-da 8 iyul 2022-ci ildə nümayişi planlaşdırılır.  Əvvəllər 5 noyabr 2021-ci ildə buraxılması nəzərdə tutulmuşdu , lakin [[koronavirus pandemiyası]] səbəbiylə 18 fevral 2022-ci il tarixinə təxirə salınıb. [[Doktor Strenc: Dəlilik multikainatında (film, 2022)]] filmi 2021-ci ilin noyabrından 2022-ci ilin martına dəyişdirildikdən sonra bir həftə  uzadıldı, sonra 11 fevrala köçürüldü. O, bir daha 2020-ci ilin dekabrında 6 may 2022-ci ilə təxirə salındı, 2021-ci ilin oktyabrında 2022-ci ilin iyul tarixinə keçməzdən əvvəl o, [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatının]] dördüncü fazasının bir hissəsi olacaq.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>fe4wmqp7k47jjjvzhq17dtxbz3xwn05</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570859</id>
      <parentid>6570857</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:14:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3152" xml:space="preserve">{{Film|ilk baxış={{bayraq|Azərbaycan}} 7 iyul
{{bayraq|ABŞ}} 8 iyul|şəkil=Tor-Sevgi və ildırım (film, 2022).jpeg|şəklin ölçüsü=220}}

'''Tor: Məhəbbət və İldırım'''&lt;ref&gt;{{cite web |title=Tor: Məhəbbət və İldırım |url=https://parkcinema.az/movies/view/10475/tor-mehebbet-ve-ildirim |website=Park Cinema |accessdate=10 avqust 2022 |archiveurl=https://archive.is/B0GbC |archivedate=10 avqust 2022 |language=ingiliscə}}&lt;/ref&gt; ({{dil-en|Thor: Love and Thunder}}) – [[Marvel Comics]] personajı [[Tor]] əsasında hazılanmış super qəhrəman filmi. Film [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatı|Marvel Kinematoqrafiya Kainatındakı]] Tor filmlərinin davamıdır.

==Mövzusu==
Tor [[Qisasçılar: Final (film, 2019)|Qisasçılar: Final]] filminin hadisələrindən sonra Qalaktika mühafizəçilərinə qoşulub rahatlıq tapmağa çalışır. Lakin o, geri qayıtmalı və Valkiriya, Korq və Ceyn Fosteri — hansı ki, Qüdrətli Tora çevrilmiş, bütün tanrıları məhv edən [[Tanrı Qəssab Qoru|Tanrı Qəssabı Qoru]] dayandırmalıdır. Film bu işdə onun başına gələnləri bəhs edir.

== Rollarda ==
*[[Kris Hemsvort]] — [[Tor]] rolunda
*[[Kristian Beyl]] — [[Tanrı Qəssab Qorr|Tanrı Qəssabı Qorr]] rolunda
*[[Natali Portman]] — [[Qüdrətli Tor/Ceyn Foster]] rolunda
*[[Tessa Tompson]] — [[Valkiriya]] rolunda
*[[Kris Prett]] — [[Ulduz Lordu/Piter Kvil]] rolunda
*[[Cemi Aleksandr]] — [[Sif]] rolunda
*[[Pom Klementieff]] — [[Mantis]] rolunda
*[[Taika Vaititi]] — [[Korq]] rolunda 
*[[Mett Deymon]] — ''Aktyor Loki'' rolunda
*[[Rassel Krou]] — [[Zevs]] rolunda 
*[[Lyuk Hemsvort]] — ''Aktyor Tor'' rolunda
*[[Vin Dizel]] — [[Qrut]] rolunda
*[[Bredli Kuper]] — [[Roket Rakun]] rolunda
*[[Deyv Batista]] — [[Dağıdıcı Draks]] rolunda
*[[Karen Qillan]] — [[Nebula]] rolunda

==Musiqi==
Qrup üzvü [[Ronnie James Dionun]] dul arvadı Wendy Dionun sözlərinə görə, filmdə Dionun [[&quot; Rainbow in the Dark &quot;|&quot;Rainbow in the Dark &quot;]] mahnısı yer alacaq . 2021-ci ilin dekabrında [[Michael Giacchino]] filmin musiqisinin bəstəkarı olacağını açıqladı; o, əvvəllər [[Doktor Strenc (film, 2016)|Doktor Strenc]]  və [[MCU Hörümçək-adam trilogiyasına]] , eləcə də [[Waititi-nin]] əvvəlki filmi [[Jojo Rabbit (2019)]] filmlərinin musiqilərinin müəllifi olub.

==Buraxılış==
Tor: Sevgi və İldırım filminin [[ABŞ]]-da 8 iyul 2022-ci ildə nümayişi planlaşdırılır.  Əvvəllər 5 noyabr 2021-ci ildə buraxılması nəzərdə tutulmuşdu , lakin [[koronavirus pandemiyası]] səbəbiylə 18 fevral 2022-ci il tarixinə təxirə salınıb. [[Doktor Strenc: Dəlilik multikainatında (film, 2022)]] filmi 2021-ci ilin noyabrından 2022-ci ilin martına dəyişdirildikdən sonra bir həftə  uzadıldı, sonra 11 fevrala köçürüldü. O, bir daha 2020-ci ilin dekabrında 6 may 2022-ci ilə təxirə salındı, 2021-ci ilin oktyabrında 2022-ci ilin iyul tarixinə keçməzdən əvvəl o, [[Marvel Kinematoqrafiya Kainatının]] dördüncü fazasının bir hissəsi olacaq.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ottxk75r8dl3oydojwsozmoicqj3dfy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022-ci ildə vəfat edənlərin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>734194</id>
    <revision>
      <id>6570238</id>
      <parentid>6566965</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:59:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SAM73MUSIC</username>
        <id>213231</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4707" xml:space="preserve">{{TOC sağ}}

'''2022-ci ildə vəfat edənlərin siyahısı''' — [[2022]]-ci ildə vəfat edən ensiklopedik şəxslərin siyahısı.
{{Həmçinin bax|:Kateqoriya:2022-ci ildə vəfat edənlər}}

== [[Avqust]] ==
{{Əsas|2022-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}

===[[9 avqust]]===
* [[Arif Məhərrəmov (rəssam)]] — 74 yaşında vəfat edib.

===[[8 avqust]]===
* [[Zofya Posmış]] — 98 yaşında vəfat edib.

===[[6 avqust]]===
* [[Sungun Babacan]] — 63 yaşında vəfat edib.

===[[4 avqust]]===
* [[Ataxan Paşayev]] — 84 yaşında vəfat edib.

===[[3 avqust]]===
* [[Araz Zeynalov]] — 61 yaşında vəfat edib.

== [[İyul]] ==
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}

===[[27 iyul]]===
* [[Bernard Cribbins]] — 93 yaşında vəfat edib.

===[[10 iyul]]===
* [[Ənvər Çingizoğlu]] — 60 yaşında vəfat edib.

===[[9 iyul]]===
* [[Andraş Töröçik]] — 67 yaşında vəfat edib.

===[[8 iyul]]===
* [[Şinzo Abe]] — 67 yaşında vəfat edib.

===[[6 iyul]]===
* [[Ceyms Kaan]] — 82 yaşında vəfat edib.

== [[İyun]] ==
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}

===[[28 iyun]]===
* [[Cüneyt Arkın]] — 84 yaşında vəfat edib.

===[[26 iyun]]===
* [[Marqaret Kin]] — 94 yaşında vəfat edib.

===[[20 iyun]]===
* [[Regimantas Adomaytis]] — 85 yaşında vəfat edib.
* [[Eldar Salayev]] — 88 yaşında vəfat edib.
* [[Aida Hüseynova (musiqişünas)]]

===[[17 iyun]]===
* [[Jan-Lui Trentinyan]] — 91 yaşında vəfat edib.
* [[Müzamil Abdullayev]]
* [[Əlistan Əkbərov]] — 82 yaşında vəfat edib.

===[[11 iyun]]===
* [[Tuncer Gülənsoy]] — 83 yaşında vəfat edib.

===[[9 iyun]]===
* [[Matt Zimmerman]] — 87 yaşında vəfat edib.

===[[5 iyun]]===
* [[Alek Con Saç]] — 70 yaşında vəfat edib.

===[[2 iyun]]===
* [[Rahid Rəhmanov]] — 85 yaşında vəfat edib.

== [[May]] ==
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}

===[[28 may]]===
* [[Buyar Nişani]] — 55 yaşında vəfat edib.

=== [[19 may]] ===
* [[Vaqif Əsədov]] — 75 yaşında vəfat edib.
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)]] — 65 yaşında vəfat edib.

=== [[17 may]] ===
* [[Vangelis]] — 79 yaşında vəfat edib.
* [[Özlem Sarıkaya Yurt]] — 39 yaşında vəfat edib.

=== [[16 may]] ===
* [[Arkadi Manciyev]] — 60 yaşında vəfat edib.
* [[Fuad Vəlixanov]] — 81 yaşında vəfat edib.

=== [[14 may]] ===
* [[Helen Feyn]]

=== [[11 may]] ===
* [[Musa Bağırov]] — 90 yaşında vəfat edib.

=== [[10 may]] ===
* [[Leonid Kravçuk]] — 88 yaşında vəfat edib.

=== [[8 may]] ===
* [[Kim Jiha]] — 81 yaşında vəfat edib.

== [[Aprel]] ==
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}

=== [[13 aprel]] ===
* [[Mişel Buke]] — 96 yaşında vəfat edib.

=== [[8 aprel]] ===
* [[Teymur Bünyadov (tarixçi)]] — 94 yaşında vəfat edib.

=== [[6 aprel]] ===
* [[Vladimir Jirinovski]] — 75 yaşında vəfat edib.

=== [[4 aprel]] ===
* [[Keti Lamkin]] — 74 yaşında vəfat edib.

=== [[2 aprel]] ===
* [[Mkrtıç Markosyan]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[1 aprel]] ===
* [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)]] — 81 yaşında vəfat edib.

== [[Mart]] ==
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}

=== [[28 mart]] ===
* [[Vəhdət Sultanzadə]] — 86 yaşında vəfat edib.

=== [[27 mart]] ===
* [[Şakir Həsənov]] — 74 yaşında vəfat edib.
* [[Enrike Pinti]] — 82 yaşında vəfat edib.
* [[Ayaz Mütəllibov]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[25 mart]] ===
* [[Rza Bərahəni]] — 86 yaşında vəfat edib.
* [[Kathryn Hays]] — 88 yaşında vəfat edib.

=== [[23 mart]] ===
* [[Madlen Olbrayt]] — 84 yaşında vəfat edib.
* [[Raven Aleksis]] — 35 yaşında vəfat edib.

=== [[18 mart]] ===
* [[Adiz Kusayev]] — 84 yaşında vəfat edib.

=== [[17 mart]] ===
* [[Musa Məmmədov (geoloq)]] — 

=== [[13 mart]] ===
* [[Əjdər İsmayılov]] — 83 yaşında vəfat edib.
* [[Vilyam Hört]] — 71 yaşında vəfat edib.

=== [[10 mart]] ===
* [[Rüstəm İbrahimbəyov]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[7 mart]] ===
* [[Məhəmməd Rafiq Tarar]] — 92 yaşında vəfat edib.

=== [[4 mart]] ===
* [[Albert Mustafayev]] — 91 yaşında vəfat edib.

=== [[3 mart]] ===
* [[Zəhmət Şahverdiyev]] — 79 yaşında vəfat edib.
* [[Vüsal Kazımov (əsgər)]] — 21 yaşında vəfat edib.

== [[Fevral]] ==
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}

== [[Yanvar]] ==
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
 
== Həmçinin bax ==
*[[2021-ci ildə vəfat edənlərin siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:2022-ci ildə vəfat edənlər| ]]</text>
      <sha1>388lq70xsjgeuil0r7o7r3hbwmjbtfq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571033</id>
      <parentid>6570238</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* 9 avqust */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4762" xml:space="preserve">{{TOC sağ}}

'''2022-ci ildə vəfat edənlərin siyahısı''' — [[2022]]-ci ildə vəfat edən ensiklopedik şəxslərin siyahısı.
{{Həmçinin bax|:Kateqoriya:2022-ci ildə vəfat edənlər}}

== [[Avqust]] ==
{{Əsas|2022-ci il avqust ayında vəfat edənlər}}

===[[9 avqust]]===
* [[Arif Məhərrəmov (rəssam)]] — 74 yaşında vəfat edib.
* [[Ramin Mahmudzadə]] — 86 yaşında vəfat edib.

===[[8 avqust]]===
* [[Zofya Posmış]] — 98 yaşında vəfat edib.

===[[6 avqust]]===
* [[Sungun Babacan]] — 63 yaşında vəfat edib.

===[[4 avqust]]===
* [[Ataxan Paşayev]] — 84 yaşında vəfat edib.

===[[3 avqust]]===
* [[Araz Zeynalov]] — 61 yaşında vəfat edib.

== [[İyul]] ==
{{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}}

===[[27 iyul]]===
* [[Bernard Cribbins]] — 93 yaşında vəfat edib.

===[[10 iyul]]===
* [[Ənvər Çingizoğlu]] — 60 yaşında vəfat edib.

===[[9 iyul]]===
* [[Andraş Töröçik]] — 67 yaşında vəfat edib.

===[[8 iyul]]===
* [[Şinzo Abe]] — 67 yaşında vəfat edib.

===[[6 iyul]]===
* [[Ceyms Kaan]] — 82 yaşında vəfat edib.

== [[İyun]] ==
{{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}}

===[[28 iyun]]===
* [[Cüneyt Arkın]] — 84 yaşında vəfat edib.

===[[26 iyun]]===
* [[Marqaret Kin]] — 94 yaşında vəfat edib.

===[[20 iyun]]===
* [[Regimantas Adomaytis]] — 85 yaşında vəfat edib.
* [[Eldar Salayev]] — 88 yaşında vəfat edib.
* [[Aida Hüseynova (musiqişünas)]]

===[[17 iyun]]===
* [[Jan-Lui Trentinyan]] — 91 yaşında vəfat edib.
* [[Müzamil Abdullayev]]
* [[Əlistan Əkbərov]] — 82 yaşında vəfat edib.

===[[11 iyun]]===
* [[Tuncer Gülənsoy]] — 83 yaşında vəfat edib.

===[[9 iyun]]===
* [[Matt Zimmerman]] — 87 yaşında vəfat edib.

===[[5 iyun]]===
* [[Alek Con Saç]] — 70 yaşında vəfat edib.

===[[2 iyun]]===
* [[Rahid Rəhmanov]] — 85 yaşında vəfat edib.

== [[May]] ==
{{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}}

===[[28 may]]===
* [[Buyar Nişani]] — 55 yaşında vəfat edib.

=== [[19 may]] ===
* [[Vaqif Əsədov]] — 75 yaşında vəfat edib.
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)]] — 65 yaşında vəfat edib.

=== [[17 may]] ===
* [[Vangelis]] — 79 yaşında vəfat edib.
* [[Özlem Sarıkaya Yurt]] — 39 yaşında vəfat edib.

=== [[16 may]] ===
* [[Arkadi Manciyev]] — 60 yaşında vəfat edib.
* [[Fuad Vəlixanov]] — 81 yaşında vəfat edib.

=== [[14 may]] ===
* [[Helen Feyn]]

=== [[11 may]] ===
* [[Musa Bağırov]] — 90 yaşında vəfat edib.

=== [[10 may]] ===
* [[Leonid Kravçuk]] — 88 yaşında vəfat edib.

=== [[8 may]] ===
* [[Kim Jiha]] — 81 yaşında vəfat edib.

== [[Aprel]] ==
{{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}}

=== [[13 aprel]] ===
* [[Mişel Buke]] — 96 yaşında vəfat edib.

=== [[8 aprel]] ===
* [[Teymur Bünyadov (tarixçi)]] — 94 yaşında vəfat edib.

=== [[6 aprel]] ===
* [[Vladimir Jirinovski]] — 75 yaşında vəfat edib.

=== [[4 aprel]] ===
* [[Keti Lamkin]] — 74 yaşında vəfat edib.

=== [[2 aprel]] ===
* [[Mkrtıç Markosyan]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[1 aprel]] ===
* [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)]] — 81 yaşında vəfat edib.

== [[Mart]] ==
{{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}}

=== [[28 mart]] ===
* [[Vəhdət Sultanzadə]] — 86 yaşında vəfat edib.

=== [[27 mart]] ===
* [[Şakir Həsənov]] — 74 yaşında vəfat edib.
* [[Enrike Pinti]] — 82 yaşında vəfat edib.
* [[Ayaz Mütəllibov]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[25 mart]] ===
* [[Rza Bərahəni]] — 86 yaşında vəfat edib.
* [[Kathryn Hays]] — 88 yaşında vəfat edib.

=== [[23 mart]] ===
* [[Madlen Olbrayt]] — 84 yaşında vəfat edib.
* [[Raven Aleksis]] — 35 yaşında vəfat edib.

=== [[18 mart]] ===
* [[Adiz Kusayev]] — 84 yaşında vəfat edib.

=== [[17 mart]] ===
* [[Musa Məmmədov (geoloq)]] — 

=== [[13 mart]] ===
* [[Əjdər İsmayılov]] — 83 yaşında vəfat edib.
* [[Vilyam Hört]] — 71 yaşında vəfat edib.

=== [[10 mart]] ===
* [[Rüstəm İbrahimbəyov]] — 83 yaşında vəfat edib.

=== [[7 mart]] ===
* [[Məhəmməd Rafiq Tarar]] — 92 yaşında vəfat edib.

=== [[4 mart]] ===
* [[Albert Mustafayev]] — 91 yaşında vəfat edib.

=== [[3 mart]] ===
* [[Zəhmət Şahverdiyev]] — 79 yaşında vəfat edib.
* [[Vüsal Kazımov (əsgər)]] — 21 yaşında vəfat edib.

== [[Fevral]] ==
{{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}}

== [[Yanvar]] ==
{{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}}
 
== Həmçinin bax ==
*[[2021-ci ildə vəfat edənlərin siyahısı]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:2022-ci ildə vəfat edənlər| ]]</text>
      <sha1>7npknb8q3l1dta6azhmred8aqst6ast</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289</title>
    <ns>3</ns>
    <id>734273</id>
    <revision>
      <id>6571619</id>
      <parentid>6553240</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə müharibəsini dayandırın */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2122" xml:space="preserve">{{xg}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:02, 2 yanvar 2022 (UTC)

== Apostrof ==

Hər vaxtınız xeyir. Redaktələriniz zamanı, Azərbaycan dilinin normalarının pozulmasına rəvac verdiyini nəzərə alaraq, apostrof işarəsindən istifadə etməməyinizi rica edirəm. Zəhmət olmasa, gələcək fəaliyyətinizdə nəzərə alarsınız. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:20, 1 iyun 2022 (UTC)

== Redaktə qaydaları ==

Salam. Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa, redaktə edərkən [[VP:SK]], [[VP:NM]] və [[VP:EM]] prinsiplərini fəaliyyətinizdə rəhbər tutun. Daha ətraflı [[Kömək:Məqalələrin redaktə qaydaları]] səhifəsinə nəzər yetirə və hər hansı bir sualınız olarsa da müzakirə səhifəmə qeyd edə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== Xəbərdarlıq ==
[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=2022&amp;type=revision&amp;diff=6553230&amp;oldid=6553227&amp;diffmode=source Bu] dəyişikliyiniz məqalənin tərtibatını (bax: [[VP:SK]]) pozur. Buna görə də davamlı olaraq geri qaytarılır. Lütfən səhifələrdə [[VP:RM|redaktə müharibəsi]] etməkdən çəkinin, bu sizin bloklanmağınız ilə nəticələnə bilər. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:13, 28 iyul 2022 (UTC)

== Redaktə müharibəsini dayandırın ==

salam, zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə müharibəsi|redaktə müharibəsini]] dayandırın. redaktəniz geri qaytarılıbsa deməli səbəbi var. redaktə müharibəsinə davam etsəniz bu yenidən bloklanmağınıza səbəb ola bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:54, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>olxzj0lbj40e2gn3fuw27dbvge1pdzj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571634</id>
      <parentid>6571619</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:03:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə müharibəsini dayandırın */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2353" xml:space="preserve">{{xg}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:02, 2 yanvar 2022 (UTC)

== Apostrof ==

Hər vaxtınız xeyir. Redaktələriniz zamanı, Azərbaycan dilinin normalarının pozulmasına rəvac verdiyini nəzərə alaraq, apostrof işarəsindən istifadə etməməyinizi rica edirəm. Zəhmət olmasa, gələcək fəaliyyətinizdə nəzərə alarsınız. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:20, 1 iyun 2022 (UTC)

== Redaktə qaydaları ==

Salam. Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa, redaktə edərkən [[VP:SK]], [[VP:NM]] və [[VP:EM]] prinsiplərini fəaliyyətinizdə rəhbər tutun. Daha ətraflı [[Kömək:Məqalələrin redaktə qaydaları]] səhifəsinə nəzər yetirə və hər hansı bir sualınız olarsa da müzakirə səhifəmə qeyd edə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== Xəbərdarlıq ==
[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=2022&amp;type=revision&amp;diff=6553230&amp;oldid=6553227&amp;diffmode=source Bu] dəyişikliyiniz məqalənin tərtibatını (bax: [[VP:SK]]) pozur. Buna görə də davamlı olaraq geri qaytarılır. Lütfən səhifələrdə [[VP:RM|redaktə müharibəsi]] etməkdən çəkinin, bu sizin bloklanmağınız ilə nəticələnə bilər. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:13, 28 iyul 2022 (UTC)

== Redaktə müharibəsini dayandırın ==

salam, zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə müharibəsi|redaktə müharibəsini]] dayandırın. redaktəniz geri qaytarılıbsa deməli səbəbi var. redaktə müharibəsinə davam etsəniz bu yenidən bloklanmağınıza səbəb ola bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:54, 11 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Səbəb nədir? Səhifədəki hər şeyi mən yazmışam, səhv birşey yazmışamsa hamısını sil  [[İstifadəçi:Resul1289|Resul1289]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə]]) 11:03, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ikwzw1b76do6nm3ykz1up5m2gs2451b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571637</id>
      <parentid>6571634</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:04:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə müharibəsini dayandırın */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2602" xml:space="preserve">{{xg}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:02, 2 yanvar 2022 (UTC)

== Apostrof ==

Hər vaxtınız xeyir. Redaktələriniz zamanı, Azərbaycan dilinin normalarının pozulmasına rəvac verdiyini nəzərə alaraq, apostrof işarəsindən istifadə etməməyinizi rica edirəm. Zəhmət olmasa, gələcək fəaliyyətinizdə nəzərə alarsınız. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:20, 1 iyun 2022 (UTC)

== Redaktə qaydaları ==

Salam. Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa, redaktə edərkən [[VP:SK]], [[VP:NM]] və [[VP:EM]] prinsiplərini fəaliyyətinizdə rəhbər tutun. Daha ətraflı [[Kömək:Məqalələrin redaktə qaydaları]] səhifəsinə nəzər yetirə və hər hansı bir sualınız olarsa da müzakirə səhifəmə qeyd edə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== Xəbərdarlıq ==
[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=2022&amp;type=revision&amp;diff=6553230&amp;oldid=6553227&amp;diffmode=source Bu] dəyişikliyiniz məqalənin tərtibatını (bax: [[VP:SK]]) pozur. Buna görə də davamlı olaraq geri qaytarılır. Lütfən səhifələrdə [[VP:RM|redaktə müharibəsi]] etməkdən çəkinin, bu sizin bloklanmağınız ilə nəticələnə bilər. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:13, 28 iyul 2022 (UTC)

== Redaktə müharibəsini dayandırın ==

salam, zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə müharibəsi|redaktə müharibəsini]] dayandırın. redaktəniz geri qaytarılıbsa deməli səbəbi var. redaktə müharibəsinə davam etsəniz bu yenidən bloklanmağınıza səbəb ola bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:54, 11 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Səbəb nədir? Səhifədəki hər şeyi mən yazmışam, səhv birşey yazmışamsa hamısını sil  [[İstifadəçi:Resul1289|Resul1289]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə]]) 11:03, 11 avqust 2022 (UTC)
::hadisələr bölməsinə sadəcə əhəmiyyətli hadisələri əlavə edin. hər xırda şeyi əlavə etməyə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:04, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>2uyd5be85daf5jspg7d4mmnus7riubn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571644</id>
      <parentid>6571637</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Resul1289</username>
        <id>231668</id>
      </contributor>
      <comment>/* Redaktə müharibəsini dayandırın */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2782" xml:space="preserve">{{xg}} — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:02, 2 yanvar 2022 (UTC)

== Apostrof ==

Hər vaxtınız xeyir. Redaktələriniz zamanı, Azərbaycan dilinin normalarının pozulmasına rəvac verdiyini nəzərə alaraq, apostrof işarəsindən istifadə etməməyinizi rica edirəm. Zəhmət olmasa, gələcək fəaliyyətinizdə nəzərə alarsınız. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:20, 1 iyun 2022 (UTC)

== Redaktə qaydaları ==

Salam. Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa, redaktə edərkən [[VP:SK]], [[VP:NM]] və [[VP:EM]] prinsiplərini fəaliyyətinizdə rəhbər tutun. Daha ətraflı [[Kömək:Məqalələrin redaktə qaydaları]] səhifəsinə nəzər yetirə və hər hansı bir sualınız olarsa da müzakirə səhifəmə qeyd edə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:27, 27 iyul 2022 (UTC)

== Xəbərdarlıq ==
[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=2022&amp;type=revision&amp;diff=6553230&amp;oldid=6553227&amp;diffmode=source Bu] dəyişikliyiniz məqalənin tərtibatını (bax: [[VP:SK]]) pozur. Buna görə də davamlı olaraq geri qaytarılır. Lütfən səhifələrdə [[VP:RM|redaktə müharibəsi]] etməkdən çəkinin, bu sizin bloklanmağınız ilə nəticələnə bilər. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:13, 28 iyul 2022 (UTC)

== Redaktə müharibəsini dayandırın ==

salam, zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə müharibəsi|redaktə müharibəsini]] dayandırın. redaktəniz geri qaytarılıbsa deməli səbəbi var. redaktə müharibəsinə davam etsəniz bu yenidən bloklanmağınıza səbəb ola bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:54, 11 avqust 2022 (UTC)

:Salam. Səbəb nədir? Səhifədəki hər şeyi mən yazmışam, səhv birşey yazmışamsa hamısını sil  [[İstifadəçi:Resul1289|Resul1289]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə]]) 11:03, 11 avqust 2022 (UTC)
::hadisələr bölməsinə sadəcə əhəmiyyətli hadisələri əlavə edin. hər xırda şeyi əlavə etməyə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:04, 11 avqust 2022 (UTC)
:::Yazdıqlarımın hamısı əhəmiyyətli hadisələrdir. [[İstifadəçi:Resul1289|Resul1289]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Resul1289|müzakirə]]) 11:12, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mtoiam50wjypathu3tf7b7yhrffipwc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061</title>
    <ns>3</ns>
    <id>740286</id>
    <revision>
      <id>6571714</id>
      <parentid>6568982</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:33:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* Patrul hüququ ilə bağlı */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5669" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}	


{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]]
[[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|&lt;span style=&quot;color:blue;&quot;&gt;▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ &lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}}


{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}

{{TOC sağ}}


&lt;center&gt;'''Son arxivləmə:01.08.2022'''&lt;/center&gt;

== Arxivləşdirmə ==

Salam həmkar. Bəlkə də fikrinizdən yayınıb, amma iyul ayının arxivləşdirməsini ilk 6 aya etmisiniz. Deyəsən yanlışlıq olub. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:Salam Dəyərli həmkar @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] bəli yalnışlıq olub indi düzəldirəm. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] istifadəçisinin [[Komissiya]] ilə bağlı sualı (10:50, 7 avqust 2022) ==

Salamlar mən burada şəkilimi əlavə edə bilmirəm Zəhmət olmasa deyərdiz necə edim --[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:50, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam @[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] Hansı məqaləyə ələv etmək istəyirsiniz öz şəkiliniz dedikdə nəyi nəzərdə tutursunuz ? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:53, 7 avqust 2022 (UTC)
::[[İstifadəçi:Qraf061|@Qraf061]]  özm haqqında vikpediya yaratmışam isdəyirəmkin googledə mənim adımı yazanda həm rəsmim həmdə haqqımda məlumatım görünsün [[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:59, 7 avqust 2022 (UTC)

== özüm haqqında Vikpediya yaratmışam İsdəyirəmkin googlda axtarışda həm şəkilim həmdə mən haqda məlumatlar görsənsin ==

. [[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:56, 7 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] siz hal-hazırda ensklopetik şəxs kimi qəbul edilmirsiniz məqaləniz silinəcək gələcək zamanlarda ensklopetik şəxs olduqda başqa bir Vikipediyaçı sizin haqqınızda məqalə yaradacaq -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:18, 7 avqust 2022 (UTC)

== Xəta ==

Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] üzürlü sayın yanlış toxunuş oldu geri qaytardım -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:33, 7 avqust 2022 (UTC)

:Ümumi olaraq belə halla tez-tez qarşılaşıram son dəyişikliklər bölməsinə daxil olduqda ilk toxunuşla redaktə geri qayıdır bir neçə dəfə belə olub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:37, 7 avqust 2022 (UTC)

== Patrul hüququ ilə bağlı ==

salam həmkar, Sizi patrul hüququ almanız ilə bağlı təbrik edirəm, ümidli və əminəm ki, bu hüquq vikipediya üçün faydalı olacaq və aktiv fəaliyyətinizə, xüsusən də, patrul fəaliyyətinizə davam edəcəksiniz. uğurlar :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:33, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mxj4qzgtwp64g7fy3hllefg8vych10g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571754</id>
      <parentid>6571714</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:58:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Patrul hüququ ilə bağlı */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6005" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}	


{{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]]
[[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|&lt;span style=&quot;color:blue;&quot;&gt;▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ &lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}}


{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}}

{{TOC sağ}}


&lt;center&gt;'''Son arxivləmə:01.08.2022'''&lt;/center&gt;

== Arxivləşdirmə ==

Salam həmkar. Bəlkə də fikrinizdən yayınıb, amma iyul ayının arxivləşdirməsini ilk 6 aya etmisiniz. Deyəsən yanlışlıq olub. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:56, 1 avqust 2022 (UTC)

:Salam Dəyərli həmkar @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] bəli yalnışlıq olub indi düzəldirəm. Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:09, 1 avqust 2022 (UTC)

== [[User:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] istifadəçisinin [[Komissiya]] ilə bağlı sualı (10:50, 7 avqust 2022) ==

Salamlar mən burada şəkilimi əlavə edə bilmirəm Zəhmət olmasa deyərdiz necə edim --[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:50, 7 avqust 2022 (UTC)

:Salam @[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] Hansı məqaləyə ələv etmək istəyirsiniz öz şəkiliniz dedikdə nəyi nəzərdə tutursunuz ? [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:53, 7 avqust 2022 (UTC)
::[[İstifadəçi:Qraf061|@Qraf061]]  özm haqqında vikpediya yaratmışam isdəyirəmkin googledə mənim adımı yazanda həm rəsmim həmdə haqqımda məlumatım görünsün [[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:59, 7 avqust 2022 (UTC)

== özüm haqqında Vikpediya yaratmışam İsdəyirəmkin googlda axtarışda həm şəkilim həmdə mən haqda məlumatlar görsənsin ==

. [[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|müzakirə]]) 10:56, 7 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Bahruz İbrahimov Faiq oğlu|Bahruz İbrahimov Faiq oğlu]] siz hal-hazırda ensklopetik şəxs kimi qəbul edilmirsiniz məqaləniz silinəcək gələcək zamanlarda ensklopetik şəxs olduqda başqa bir Vikipediyaçı sizin haqqınızda məqalə yaradacaq -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:18, 7 avqust 2022 (UTC)

== Xəta ==

Hörmətli @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] üzürlü sayın yanlış toxunuş oldu geri qaytardım -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:33, 7 avqust 2022 (UTC)

:Ümumi olaraq belə halla tez-tez qarşılaşıram son dəyişikliklər bölməsinə daxil olduqda ilk toxunuşla redaktə geri qayıdır bir neçə dəfə belə olub -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:37, 7 avqust 2022 (UTC)

== Patrul hüququ ilə bağlı ==

salam həmkar, Sizi patrul hüququ almanız ilə bağlı təbrik edirəm, ümidli və əminəm ki, bu hüquq vikipediya üçün faydalı olacaq və aktiv fəaliyyətinizə, xüsusən də, patrul fəaliyyətinizə davam edəcəksiniz. uğurlar :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:33, 11 avqust 2022 (UTC)

:Salam Hörmətli həmkar @[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] təşəkkür edirəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  11:58, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ga89h8mnzgfi5esxqd8fqpqrbgzysmr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Qraf061</title>
    <ns>2</ns>
    <id>741252</id>
    <revision>
      <id>6571317</id>
      <parentid>6568981</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:51:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstifadəçi Hüquqları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5327" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}


&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#111675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Yıxılanda yanında olanlara diqqət yetir ki, qalxanda kiminlə gəzəcəyini biləsən!'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;

{{İstifadəçi məlumatı
 |Adı Soyadı              = Qədir Quliyev
 |Şəkli                   = Şəkil-Qədir Quliyev.jpg
 |İstifadəçi adı          = Qraf061
 |Yaşadığı ölkə           = {{AZE}}
 |Milliyyəti              = [[Azərbaycan]]
 |Doğum tarixi            = 02.05.2001
 |Doğum yeri              = [[Ucar]]
 |Vikipediyada fəaliyyəti = [[17 fevral]] [[2022]] - indiyə kimi
 |Töhfələri               = 
 |Instagram               = 
 |Facebook                = 
 |Twitter                 = 
 |VK                      = 
 |E-mail                  = quliyevqdir1@gmail.com
 |Vikiİmzası              = [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 
 |Sayt/Bloq               = [https://web.archive.org/web/20220807141715/https://site-8369546-6773-494.mystrikingly.com/ https://Qədir Quliyev Polad oğlu//oneks]

}}

[[Fayl:Flag-map of Azerbaijan.svg|centr|50px|Canım Azərbaycanım]] [[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|40px|left]]

== Haqqımda ==
Mən &lt;span style=&quot;color: blue;&quot;&gt;Qədir Quliyev&lt;/span&gt; Polad oğlu 2 may 2001-ci ildə Ucar rayonu (Alpout) kəndində anadan olmuşam. 15 sentyabr 2007-ci ildə Ucar rayonu Alpout kənd 1- nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinifinə getmişəm. 2015-ci ildə məktəblər arası intelektual yarışlarda iştirak etmişəm. 2018-ci ildə Ucar rayonu Alpout kənd 1- nömrəli tam orta məktəbin 11-ci sinifini bitirmişəm. 2018-ci il tarixində Odlar Yurdu Universitetinin Mühasibat uçotu ixtisasına qəbul olmuşam. 2018–2019-cu il tarixində bir sıra könüllülük fəaliyyətim olub. 2019-cu il tarixində Odlar yurdu kollecinin Ədəbiyyat Klubunun klub sədri olmuşam. 02 iyul 2019-cu il tarixində həqiqi hərbi xidmətə yollanmışam və ikinci Qarabağ döyüşlərində iştirak etmişəm. 20 oktyabr 2021-ci il tarixində Zəngilan (vejnəli) istiqamətində gedən döyüşlərdə iştirak etmişəm və düşmənin artilleriyasıdan açılan atəş nəticəsində bədən xəsarətləri almışam. 25 dekabr 2020-ci il tarixində &quot;Zəngilanın azad olunmasına görə&quot; medalı, 26 noyabr 2020-ci ildə &quot;Vətən müharibəsi iştirakçısı&quot; medalı ilə təltif olunmuşam. 22 iyul 2021-ci il tarixində həqiqi hərbi xidməti bitirmişəm. 2022-ci il tarixində təhsilimə yenidən davam etmişəm. '''Vikipediyadakı məqsədim xalqımızın öz yerli dilində dolğun və sərbəst məlumat alması həmçinin vikipediyanı zənginləşdirmək və töhfə verməkdir. ''' Mən [[istifadəçi:Gladiator000]] ilə eyni İP ünvanını paylaşıram.

== İstifadəçi qutuları ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|{{User ad|Qədir Quliyev}}
!{{User yer}}
|{{Kişi}}
|-
|{{User yaş|gün=2|ay=05|il=2001}}
|{{Maraqlar:Tarix}}
|{{İstifadəçi Azərbaycan}}
|-
|{{User Azərbaycanlı Türk 1}}
!{{İstifadəçi Yaşıl Vikipediya}}
|{{Bürclər:Buğa}}
|-
|[[Odlar Yurdu Universiteti]]
|{{İstifadəçi Tələbə}}
|{{İstifadəçi Qarabağ}}
|-
|[[&quot;Vətən müharibəsi iştirakçısı&quot; medalı]]
[[Fayl:Participant of the Patriotic War medal.png|thumb|center|&lt;center&gt;|65px|&lt;/center&gt;]]
|[[&quot;Zəngilanın azad olunmasına görə&quot; medalı]]
[[Fayl:Zəngilanın Azad Olunmasına Görə medalı.svg|thumb|center|&lt;center&gt;|45px|&lt;/center&gt;]]
|[[Fayl:Science-symbol-13a.png| https://Qədir Quliyev Polad oğlu//oneks]] [https://quliyevqdir1.wixsite.com/qdirquliyevpolad/ istifadəçi haqqında məlumat]
|}

=== İstifadəçi Hüquqları ===
{{Avtopatrul}}
{{Səhifə addəyişdiricisi}}
{{Fayl addəyişdiricisi}}
{{Rolbaker}}
{{Təcrübəli istifadəçi}}
{{İstifadəçi töhfə}}
[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]</text>
      <sha1>3dutukzt325miv4uzlwq0fqw7tmsg4b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571659</id>
      <parentid>6571317</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:15:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstifadəçi Hüquqları */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5323" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}


&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#111675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Yıxılanda yanında olanlara diqqət yetir ki, qalxanda kiminlə gəzəcəyini biləsən!'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;

{{İstifadəçi məlumatı
 |Adı Soyadı              = Qədir Quliyev
 |Şəkli                   = Şəkil-Qədir Quliyev.jpg
 |İstifadəçi adı          = Qraf061
 |Yaşadığı ölkə           = {{AZE}}
 |Milliyyəti              = [[Azərbaycan]]
 |Doğum tarixi            = 02.05.2001
 |Doğum yeri              = [[Ucar]]
 |Vikipediyada fəaliyyəti = [[17 fevral]] [[2022]] - indiyə kimi
 |Töhfələri               = 
 |Instagram               = 
 |Facebook                = 
 |Twitter                 = 
 |VK                      = 
 |E-mail                  = quliyevqdir1@gmail.com
 |Vikiİmzası              = [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 
 |Sayt/Bloq               = [https://web.archive.org/web/20220807141715/https://site-8369546-6773-494.mystrikingly.com/ https://Qədir Quliyev Polad oğlu//oneks]

}}

[[Fayl:Flag-map of Azerbaijan.svg|centr|50px|Canım Azərbaycanım]] [[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|40px|left]]

== Haqqımda ==
Mən &lt;span style=&quot;color: blue;&quot;&gt;Qədir Quliyev&lt;/span&gt; Polad oğlu 2 may 2001-ci ildə Ucar rayonu (Alpout) kəndində anadan olmuşam. 15 sentyabr 2007-ci ildə Ucar rayonu Alpout kənd 1- nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinifinə getmişəm. 2015-ci ildə məktəblər arası intelektual yarışlarda iştirak etmişəm. 2018-ci ildə Ucar rayonu Alpout kənd 1- nömrəli tam orta məktəbin 11-ci sinifini bitirmişəm. 2018-ci il tarixində Odlar Yurdu Universitetinin Mühasibat uçotu ixtisasına qəbul olmuşam. 2018–2019-cu il tarixində bir sıra könüllülük fəaliyyətim olub. 2019-cu il tarixində Odlar yurdu kollecinin Ədəbiyyat Klubunun klub sədri olmuşam. 02 iyul 2019-cu il tarixində həqiqi hərbi xidmətə yollanmışam və ikinci Qarabağ döyüşlərində iştirak etmişəm. 20 oktyabr 2021-ci il tarixində Zəngilan (vejnəli) istiqamətində gedən döyüşlərdə iştirak etmişəm və düşmənin artilleriyasıdan açılan atəş nəticəsində bədən xəsarətləri almışam. 25 dekabr 2020-ci il tarixində &quot;Zəngilanın azad olunmasına görə&quot; medalı, 26 noyabr 2020-ci ildə &quot;Vətən müharibəsi iştirakçısı&quot; medalı ilə təltif olunmuşam. 22 iyul 2021-ci il tarixində həqiqi hərbi xidməti bitirmişəm. 2022-ci il tarixində təhsilimə yenidən davam etmişəm. '''Vikipediyadakı məqsədim xalqımızın öz yerli dilində dolğun və sərbəst məlumat alması həmçinin vikipediyanı zənginləşdirmək və töhfə verməkdir. ''' Mən [[istifadəçi:Gladiator000]] ilə eyni İP ünvanını paylaşıram.

== İstifadəçi qutuları ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|{{User ad|Qədir Quliyev}}
!{{User yer}}
|{{Kişi}}
|-
|{{User yaş|gün=2|ay=05|il=2001}}
|{{Maraqlar:Tarix}}
|{{İstifadəçi Azərbaycan}}
|-
|{{User Azərbaycanlı Türk 1}}
!{{İstifadəçi Yaşıl Vikipediya}}
|{{Bürclər:Buğa}}
|-
|[[Odlar Yurdu Universiteti]]
|{{İstifadəçi Tələbə}}
|{{İstifadəçi Qarabağ}}
|-
|[[&quot;Vətən müharibəsi iştirakçısı&quot; medalı]]
[[Fayl:Participant of the Patriotic War medal.png|thumb|center|&lt;center&gt;|65px|&lt;/center&gt;]]
|[[&quot;Zəngilanın azad olunmasına görə&quot; medalı]]
[[Fayl:Zəngilanın Azad Olunmasına Görə medalı.svg|thumb|center|&lt;center&gt;|45px|&lt;/center&gt;]]
|[[Fayl:Science-symbol-13a.png| https://Qədir Quliyev Polad oğlu//oneks]] [https://quliyevqdir1.wixsite.com/qdirquliyevpolad/ istifadəçi haqqında məlumat]
|}

=== İstifadəçi Hüquqları ===
{{Patrul}}
{{Səhifə addəyişdiricisi}}
{{Fayl addəyişdiricisi}}
{{Rolbaker}}
{{Təcrübəli istifadəçi}}
{{İstifadəçi töhfə}}
[[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]</text>
      <sha1>a6cth53gbh5pvbhhoa617rhh45oeeha</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bolşeviklər</title>
    <ns>0</ns>
    <id>744027</id>
    <revision>
      <id>6570074</id>
      <parentid>6388518</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:18:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Writerr11</username>
        <id>253568</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|1|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39095" xml:space="preserve">[[Fayl:Kustodiev_The_Bolshevik.jpg|thumb|''Bolşevik'', Boris Kustodiev, 1920]]
'''Bolşeviklər''' — [[Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası]]nın radikal qolu (fraksiyası). RSDFP-nin parçalandıqdan sonra fraksiya bolşeviklərə və menşeviklərə ayrılmışdır&lt;ref&gt;[https://bigenc.ru/domestic_history/text/1876767 Большевики] / И. С. Розенталь // &quot;Банкетная кампания&quot; 1904 — Большой Иргиз. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004–2017, т. 3). — ISBN 5-85270-331-1.&lt;/ref&gt;.

&quot;Bolşeviklər&quot; [[Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası II Qurultayı|RSDFP-nin II Qurultayından]] sonra [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi|partiyanın Mərkəzi Komitəsinə]] seçkilərdə səs çoxluğu qazanmış qrup adlandırılmağa başladı. Bolşeviklər peşəkar inqilabçılardan ibarət partiya yaratmağa çalışırdılar, menşeviklər isə partiyanın kriminallaşdırılmasından ehtiyatlanır və [[avtokratiya]]ya (reformizmə) qarşı legitim mübarizə üsullarına meyl edirdilər. [[Marksizm]] ideyasında qalan bolşeviklər eyni zamanda 19-cu əsrin ikinci yarısının inqilabçılarının (S.Q.Neçayeva, P.N.Tkaçev, N.Q.Çernışevski) ideologiya və praktikasının elementlərini mənimsəmiş və belə daxili solçularla çoxlu ümumi cəhətlərə malik idi — populizm və anarxizm kimi radikal hərəkatlar. Bolşeviklər [[Böyük Fransa inqilabı]]nın təcrübəsindən, ilk növbədə, [[Yakobinlər|Yakobin diktaturası]] dövrünün təcrübəsindən istifadə etdilər, onların lideri V.İ.Lenin bolşevikləri — &quot;[[yakobinlər]]&quot; menşevikləri — &quot;[[jirondistlər]]&quot;lə müqayisə etdi&lt;ref&gt;Лельчук В. С., Тютюкин С. В. Глава XII. Большевики // Политические партии России: история и современность / Под ред. А. И. Зевелева, Ю. П. Свириденко, В. В. Шелохаева. — М.: РОССПЭН, 2000. — 631 с.&lt;/ref&gt;.

Faktiki parçalanma 1912-ci ildə, Lenin RSDFP-dəki digər cərəyanlarla kompromis axtarışından əl çəkərək onlarla əlaqəni kəsməyə getdiyi zaman baş verdi. 1912-ci ilin yanvarında Praqa konfransında (nümayəndələri əsasən bolşeviklərdən ibarət idi) qanuni partiya qurmağa yönəlmiş &quot;təsviyyəçilərin&quot; partiyadan çıxarılması elan edildi. Bolşeviklər əslində müstəqil partiyaya çevrildilər. 1913-cü ildə bolşeviklər — Dövlət Dumasının deputatları birləşmiş sosial-demokrat fraksiyasını tərk edərək müstəqil Duma fraksiyası yaratdılar. Nəhayət, bolşeviklər 1917-ci ilin yazında RSDFP (b)-nin ayrıca partiyasına (partiyanın adı qurultayda və ya konfransda rəsmi olaraq qəbul edilmədi) çevrildilər. Özlərini 1917-ci ilin yazından ÜKP(b)-nin XIX qurultayına qədər partiyasının adlarında(b) — &quot;bolşeviklər partiyası&quot; nəzərdə tutan bolşeviklərdən fərqli olaraq, İlk dəfə 1905-ci il məqalələrində Leninin işlətdiyi &quot;[[menşeviklər]]&quot; sözü həmişə qeyri-rəsmi olub.

Bir sıra tədqiqatçılar bolşevikləri radikal [[Ekstremizm|ekstremist]] siyasi cərəyan kimi səciyyələndirirlər&lt;ref&gt;''[[Кенез Питер|Кенез П.]]'' Красная атака, белое сопротивление. 1917–1918 / Пер. с англ. К. А. Никифорова. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2007. — 287 с. — (Россия в переломный момент истории). ISBN 978-5-9524-2748-8, с. 13.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Ашин, Геннадий Константинович|Ашин Г. К.]] [http://ecsocman.hse.ru/data/807/717/1231/007Ashin.pdf Формы рекрутирования политических элит] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170816182436/http://ecsocman.hse.ru/data/807/717/1231/007Ashin.pdf |date=2017-08-16 }} // [[Общественные науки и современность]]. 1998. № 3. С. 85–96.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Ципко, Александр Сергеевич|Ципко А. С.]] [http://www.rg.ru/2006/06/28/cipco-extremizm.html У нас в России все экстремизмы опасны] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080829023447/http://www.rg.ru/2006/06/28/cipco-extremizm.html |date=2008-08-29 }} // &quot;[[Российская газета]]&quot; — Федеральный выпуск № 4103 от 28 июня 2006 г.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Рыбаков С. В. [http://his95.narod.ru/lec16_22.htm Лекция 16. Гражданская война] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100929185054/http://his95.narod.ru/lec16_22.htm |date=2010-09-29 }} // Вторая половина XIX–XX вв. Курс лекций. Ч. II. / Под ред. акад. [[Личман, Борис Васильевич|Б. В. Личмана]]. — Екатеринбург: [[Уральский государственный технический университет|Уральский гос. тех. ун-т]], 1995.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://i-r-p.ru/page/stream-library/index-2147.html |title=Р. Г. Ланда. Политический ислам: предварительные итоги (М., 2005). Гл. II. § 3 |accessdate=2010-02-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120117043550/http://i-r-p.ru/page/stream-library/index-2147.html |archivedate=2012-01-17 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''[[Гейфман, Анна|Гейфман А.]]'' Революционный террор в России, 1894–1917 / Пер. с англ. Е. Дорман. — М.: КРОН-ПРЕСС, 1997–448 с. — (Серия &quot;Экспресс&quot;) ISBN 5-232-00608-8, глава 3 &quot;Социал-демократы и террор&quot;, раздел &quot;Террор на практике: Большевики&quot;: &quot;Используя убийства в целях устрашения сторонников самодержавия, большевики также стремились посеять смятение и панику в правительственных структурах и таким образом помешать властям бороться с распространяющимся революционным насилием. Экстремисты безжалостно расправлялись со своими &quot;мишенями&quot;, которыми были главным образом местные правительственные служащие от полицейских инспекторов фабрик до городовых. Комментируя эти акты, некоторые большевики признавали разрушительное воздействие насилия ради насилия: &quot;В 1907 году, осенью… боевая молодёжь потеряла руководство и стала отклоняться в анархизм… устроила несколько экспроприаций, потом убийства стражников, городовых, жандармов… Они были заражены и считали, что надо просто действовать&quot;. Два таких террориста-большевика &quot;от нечего делать преследовали казаков, ожидая удобного момента, чтобы забросать их бомбами&quot;&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''[[Боханов, Александр Николаевич|Боханов А. Н.]]'' Николай II / А. Н. Боханов. — М.: Вече, 2008. — 528 с.: ил. — (Императорская Россия в лицах). ISBN 978-5-9533-2541-7, с. 184: &quot;Выборы в Государственную Думу проходили в марте 1906 года. В стране ещё бушевали общественные страсти, и ежедневно из различных мест Империи поступали сообщения о погромах, поджогах, насилиях и убийствах на политической почве. Но ситуация уже начинала поддаваться контролю со стороны властей, хотя в некоторых окраинных районах продолжала сохраняться нестабильность, и там не удалось организовать процедуру &quot;народного волеизъявления&quot;. Экстремистские группировки, например большевики-ленинцы, призывали к бойкоту. Они всё ещё надеялись на возможность &quot;народного восстания&quot;&quot;.&lt;/ref&gt;.

== Hakimiyyəti ələ keçirmələri ==
1917 ci il oktyabr hadisələri ərəfəsində Rusiya artıq bir il əvvəlki imperiya deyildi. 1917 ci il fevralında inqilab baş vermiş, mütləqiyyət faktiki olaraq devrilmişdi. Doğrudu çar II Nilolay (1868 – 1918) martın 2 də qardaşı Böyük knyaz Mixailin (1878 – 1918) xeyrinə taxt – tacdan əl cəkmişdi. Lakin, knyaz Mixail taxt – tacı qəbul etməkdə tərədüd edirdi. Maraqlıdır ki, əgər knyaz Mixail taxt – tacı qəbul etsəydi ölkədə konstitusiyalı monarxiyanın yaradılma etimalı daha real görünürdü. Knyaz Mixail isə, 1917 ci ilin noyabrına nəzərdə tutlmuş Müəssisələr Məclisinə seçkiləri və onun açılışını gözləyirdi. Çünki, məhz Müəssisələr Məclisi ölkənin gələcək siyasi quruluşunu və konstitusiyasını qəbul edəcəkdi. Digər tərəfdən isə, Böyük knyazın tərədüdünün əsas səbəblərində biri siyasi şantaj olmuşdu. Belə ki, Dövlət dumasının sədri M.V.Rodzyanko (1859 – 1924) onu inandırmışdır ki, əgər o taxt – tacı qəbul edərsə Peteroqradda xalq üsyanı yeniden baş qaldıra bilər və bu zaman duma onun həyatına zəmanət verməyəcək. Halbuki, martın 3 də bir çox hərbi hissələrdə yeni imperator Mixailə andiçmə mərasimləri keçirilmişdi.

İmperator II Nikolayın martın 2 də imzaladığı digər fərmanla Baş nazir N. Qoliçının rəhbərlik etdiyi hökuməti buraxılmış, onun əvəzinə Dövlət dumasının üzvü, kadet partiyasının liderlərindən olan knyaz Q. Lvov (1861 – 1925) Müvəqqəti hökumətin Baş naziri təyin edilmişdi. Həmin ilin iyulunda isə onu, eserlərin nümayəndəsi A.F.Kerenski (1881 – 1970) əvəz etmişdi.

Məhz fevral inqilabından (Həmin inqilabın nə dərəcəd burjua inqilabı olması ciddi suallar və şübhələr yaradır)sonra həbsxanadakı məhbuslar azad edilmiş, bir çox siyasi mühacirlər geri dönmüş, əksər sol partiya və hərəkatlar leqal fəaliyyətə keçmişlər. İnqilabdan sonra da, ictimai – siyasi və sosial vəziyyət gərgin olaraq qalmaqda davam edirdi.

Fevral inqilabının əsas xüsusiyyətlərindən biridə ondan ibarət idi ki, inqilabdan dərhal sonra fəhlə deputatları soveti yaradılmışdı. Lakin, tezliklə Petroqradakı herbi hissələr inqilabın tərəfinə keçdikləri üçün həmin sovetin adı dəyişdirilərək Petroqrad fəhlə və əsgər deputatları soveti adlandırıldı. Doğrudu rusiya tarixindən sovetlərin inqillabda oynadığı rol hələ 1905 – 1907 ci illər Birinci Rus İnqilabından məlum idi. Belə ki, 1905 ci il may – iyun aylarında İvanovo – Voskrenskayada (İndiki İvanovo şəhəri) təşkil edilmiş kütləvi tətillərdə ilk dəfə olaraq fəhlə deputatları soveti yaradılır. Məhz həmin sovet faktiki olaraq bir ay ərzində şəhərdə hakimiyyəti ələ alaraq idarə etmişdi. Petroqrad soveti əsasən sol qüvvələrin kütləni və inqilabı idarə etmək üçün yaratdıqları qurum idi. Burada əsasən eser və menşeviklər üstünlük təşkil edirdilər. Petroqrad sovetinə isə menşevik N. Çxeidze (1864 – 1926) rəhbərlik edirdi.

1917 ci il [[fevral inqilabı]] zamanı bolşeviklərin lideri V. İ. Lenin (1870 −1924) avropada mühacirətdə yaşayırdı. O, fevral inqilabı barədə məlumatı yalnız iki gündən sonra qəzetlərdən oxuyur. Xaricdə yaşamasına baxmayaraq, Lenin Rusiyada inqilaba dair dəqiq plana və kifayət qədər maliyyə mənbələrinə malik idi. Həmin dövrdə, xaricdə yaşayan sol təmayüllü siyasi qüvvələrin liderlərinin əksəriyyəti müxtəlif ölkələrin kəşfiyyat orqanları ilə əməkdaşlıq edirdilər. Belə ki, hələ birinci rus inqilabı zamanı Avstriyada yaşayan Lenin və bir müddət sonra bura gəlmiş L. D. Trotski (1879 – 1940) sonralar Avstriya Xarici İşlər naziri olmuş, Avstriya Sosial – Demokratların liderlərindən olan V.Adlerle (1852 – 1918) geniş əməkdaşlıq edirdilər.

Əlbətdə, rus inqilabçılarının xarici ölkələrin xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlıq etməsi heçdə birinci dəfə deyildi. Belə ki, hələ 1904 – 1905 ci illər Rus – Yapon müharibəsi və 1905 – 1907 ci illər inqilabı zamanı Yaponiya Baş Hərbi Qərargahı gizli şəkildə rusiyadakı sol təmayüllü siyasi qüvvələrə 153 min funt sterlinq məbləğində silah vermişdi. Bundan əlavə, imperiya daxilində milli məsələləri daha da gərginləşdirmək üçün yapon kəşfiyyatı Stokholmdakı hərbi attaşe Asaki Motodziro (1864 – 1919) vassitəsilə Polşa Sosialist Partiyasının lideri Y.Pilsudskiyə (1867 – 1935) 200 min dollar maliyyə yardımı etmişdi. Finlandiyada Aktiv Müqavimət Partiyasınln lideri K. Çilliakus (1855 – 1924) Gürcüstanda isə , Sosialist – Federalistlər Partiyası Asaki vassitəsilə yaponiyadan maliyyə yardımları almışlar. 1905 ci il 9 yanvar hadisələrində əsas provokator rolunda çixiş edən, tarixdə daha çox &quot;Keşiş Qapon&quot; kimi tanınmış rus provaslav kilsəsinin keşişi Q. A. Qaponun (1870 – 1906) yaponiyadan maliyyə yardımı alması da məlum idi.

[[Birinci Dünya müharibəsi]] (1914 – 1918) zamanı Rusiya ilə müharibə aparan Almaniya, Rusiyanın müharibədən çıxmasında maraqlı idi. Bu məqsədə nail olmaq üçün yeganə çıxış yolu Rusiyanın daxildən çökdürülməsi ola bilərdi. Belə bir təcrübə hələ 1904 – 1905 ci illər rus – yapon müharibəsi zamanı uğurla sınaqdan keçmişdi.

Birinci Dünya müharibəsinin gedişində 1915 ci ildə, Almaniya kəşfiyyatı professional rus inqilabçısı Aleksandr Lvoviç Parvus ləqəbli İzrail Lazaroviç Qelfandla (1867 – 1924)əlaqə yaradır. Geniş biliyə və inqilabi təcrübəyə malik olan Parvus, almaniya xüsusi xidmət orqanları üçün Rusiyada inqilabı necə təşkil etməyin mümkünlüyü barədə geniş plan hazırlayır. Bu məqsədlə O, 1915 ci ilin mayında Leninlə görüşmək üçün Sürixə gedir və Leninlə danışıqlar aparır. Əlbətdə, sovet tarixşünaslığında Parvus haqqında danışmağı bir o qədərdə xoşlamırdılar. Bu da təbii idi. Çünki, bəzi mülahizələrə görə Leninin almaniya xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlığını məhz Parvusun yaratdığı barədə fikirlər mövcutdur. Lakin, sonradan Leninlə Parvus arasındakı münasibətlər korlanır. Buna isə əsas səbəb maliyyə məsələləri olur. Belə ki, Parvus M. Qorkinin (1868 – 1936) &quot;İnqilab Burevestniki&quot; adlı əsərinin Almaniyada tamaşaya qoyulmasını təklif edir. Razılaşmaya əsaən, əldə olunan gəlirin böyük bir hissəsi Leninin rəhbərlik etdiyi bolşeviklər partiyasının xəzinəsinə, 1/4 hissəsi isə müəllifə çatacaqdı. Tamaşalardan əldə edilən 132 min mark Parvus tərəfindən mənimsənilir. Sonradan məlum olur ki, Parvus həmin pulları İtaliyada tanınmış alman sosial – demokratı, marksist R. Lüksemburq (1871 – 1919) ilə eşq macərasına xərcləyib. Lakin, bütün bunlar sonra olacaqdı. Hələliksə, Leninlə görüşən Parvus dərhal Danimarkaya gedərək orada offşor şirkətlər yaradır. Əsas məqsəd isə, həmin şirkətlər vassitəsilə Rusiyada inqilab üçün Almaniyadan göndərilən pulların leqallaşdırılması idi. Məlumatlara görə, almaniya tərəfi Rusiyada inqilabın təşkili üçün Parvusa bir miyon qızıl mark vermişdi. Lakin, həmin pulların neçə faizinin Leninə çatdığl və neçə faizinin Parvus tərəfindən mənimsənildiyi məlum deyil.

1917 ci il oktyabr hadisələrində əsas şəxslərdən biri olan Trotskinin daha çox ABŞ dan bankir Y.Şiff (1847 – 1920) tərəfindən maliyyələşdirildiyi məlumdur. Əsl adı Leyba Davidoviç Bronşteyn olan Trotski əslində tam başqa bir adamın adı idi. Əsl Trotski rus polisinin podpolkovniki, zadəgan Nikolay Platonoviç Trotski (1846 – 1890) olmuşdu. 1890 cı ildə vəfat etdikdən sonra onun şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd Bronşteynin əlinə keçir və Leyba sənədi saxtalaşdıraraq Lev Trotski adını daşımağa başlayır. Həmin dövrdə sənədlərdə şəkil olmadığı üçün bu cür sənədlərin saxtalaşdırılması problem deyildi. Həmçinin, Trotski bankir dayısı A. Jivotovski tərəfindən də maliyyələşdirilirdi. Leninlə ideoloji baxımdan konfliktdə olan Trotski daha çox menşeviklərlə əməkdaşlıq edirdi. Onun Tevel adlı digər dayısının oğlu menşeviklərin lideri Y. O. Martovun (1873 – 1924) baçısı ilə evlənmişdi. Sonralar, 1917 ci il oktyabr hadisələri ərəfəsində Trotskinin bacısı Olqa Bronşteynin əri Lev Kamenevin (1883 – 1936) vassitəçiliyi ilə Leninle Trotski yenidən siyasi baxımdan vahid mövqedən çıxış etməyə başlayırlar.

Fevral inqilabından sonra Müvəqqəti hökumətlə Petrosovet birgə əməkdaşlıq edirdilər. Həmin dövrdə İsveçrədə olan Lenin bunu tənqid edir və bildirirdi ki, artıq burjua inqilabı baş vermiş indi isə, sosialist inqilabı olmalıdı. O, özünün bu tezisini apreldə Rusiyaya qayıtdıqdan sonra etdiyi çıxışında da (aprel tezisləri)qeyd etmişdi. Plexanov (1856 – 1918) Leninin həmin çıxışını &quot; Dəlinin sayıqlaması&quot; adlandırmışdı. Yalnız Plexanov deyil, bir çox bolşeviklər Lenini uzun müddət xaricdə yaşadığından rusiyadakı real vəziyyətədən xəbəri olmadığını bildirirdilər.

Geri dönən Leninin &quot;Bütün hakimiyyət sovetlərə&quot; şüarını irəli sürməsi də, təsadüfi deyildi. Həmin dövrdə, bolşeviklər digər partiyalarla müqayisədə kiçik partiya idi və onlar eser, menşevik və anarxistlərdən fərqli olaraq fəhlələr, əsgərlər, matroslar və kəndlilər arasında geniş nüfuza malik deyildilər. Petrosovetdə isə, kiçik fraksiya ilə təmsil olunurdular. Hakimiyyətin sovetlər tərəfindən ələ keçirilməsində maraqlı olan Leninin əsas planı belə idi:

İki hakimiyyətliliyin ləğvi;
Hakimiyyətin eser və menşeviklərin nəzarətində olan sovetlərə keçməsi;
Sovetlərin bolşevikləşdirilməsi.
Beləliklə, göründüyü kimi ilkin mərhələdə bolşeviklər birbaşa deyil, sovetlər vassitəsilə hakimiyyətə gəlməyi planlaşdırırdılar. Hələliksə əsas məsələ, Petrosovetin bolşevikləşdirilməsinə nail olmaq idi.

Həmin dövrdə, sol təmayüllü radikal – ekstremist baxişlara görə bolşeviklərlə rəqabət aparacaq yeganə siyasi qüvvə anarxistlər idi.

1917 ci il iyunun 5 də anarxist – kommunistlər İ.S.Bleyxman (1868 – 1921) başda olmaqla silahlı yolla &quot;Ruskaya volya&quot; qəzetinin tipoqrafiyasını tuturlar. Buna cavab olaraq, Ədliyyə naziri N.P. Pereverzev (1871 – 1944) anarxistlərin yerləşdiyi Durnovo bağ evinin anarxistlərin əlindən alınması əmrini verir. Həmin dövrdə anarxistləri müdafiə etmək məqsədilə 28 zavodda fəhlələr tətilə başlayırlar. Buna görə də hökumət geri çəkilməli olur.

Anarxistlər o dərəcədə inqilabi aksiyalar planlaşdırırdılar ki, hətda Petroqrad soveti və Lenin sonradan anarxistlərin həyata keçirdikləri aksiyaları təkrarlayırdılar. Belə ki, anarxistlərin iyunun 9 da keçirilmiş konfransında 98 zavod və Petroqrad hərbi hissələrinin nümayəndələri iştirak edirdi. Konfransda zavod və hərbi hissələrin nümayəndələrindən ibarət &quot;Müvəqqəti hərbi komitə&quot; yaradılır. Komitənin əsas məqsədi iyunun 18 də mitinq təşkil edərək silahlı yolla hakimiyyəti ələ almaq olmuşdu.

Həmin konfransda anarxistlər iyunun 18 də ümumrusiya mitinqin keçirilməsi haqqında qərar qəbul edirlər. İlk əvvəl bolşeviklər anarxistlərlə birgə həmin mitinqdə iştirak edəcəklərini bildirirlər. Lakin, sonradan Lenin anarxistlərin daha aktiv inqilabi bir qüvvə kimi önə çıxacağından ehtiyat edərək mitinqdə iştirakdan imtina barədə qərar qəbul edir. Buna baxmayaraq, bir çox orta ranqlı bolşeviklər həmin mitinqdə iştirak edirlər.

İyunun 18 də Petroqradda anarxistlərin mitinqi başlayır. Mitinqdə iştirak edən əsgər və matroslar dövlət idarələrinə deyil, anarxistlərin saxlandığı həbsxanalara hücum edərək anarxistlərlə bərabər bütün məhbusları azad edirlər. Növbəti gün hökumət Durnovoya ordu yeridərək qərargahı anarxistlərdən təmizləyir. Lakin, bir neçə gündən sonra bolşeviklər anarxistlərlə birgə əməkdaşlıq etməyə başlayırlar.

Bu dəfə Lenin və bolşeviklər belə hesab edirdilər ki, anarxistlər radikal inqilabi fəhlə, əsgər və matroslar üzərində geniş təsir imkanlarına malikdir. Bolşeviklər anarxistlərlə əməkdaşlıq etməklə həmin qüvvələri öz xeyirlərinə istifadə etməyi planlaşdırırdılar. Ancaq, bolşeviklərlə anarxistlərin əməkdaşlığında diqqəti cəlb edən daha bir ciddi məsələ həmin dövrdə cəbhədə yaranmış hərbi vəziyyət idi.

Artıq, iyul ayının 1 də anarxistlər bolşeviklərin baş qərargahı olan Kşesinskoy sarayında birgə dövlət çevrilişi planı üzərində işləyirdilər.

1917 ci il iyulun 1 də XI, VII və VIII ci rus ordusu alman – avstriya ordularına qarşı hücuma başlayırlar.

XI ci ordu Lvov istiqamətində hücuma keçərək bir sıra hərbi mövqeləri ələ keçirir. Bunun ardınca, general L. Q. Kornilovun (1870 – 1918) rəhbərliyi ilə VIII ci ordu Stanislav, Qaliç və Kaluş şəhərlərini tutur. Bu, fevral inqilabından sonra rus ordusunun ilk hərbi qələbəsi idi. Təbii ki, cəbhədəki hərbi uğurlar daxildə millətçi əhval – ruhiyyənin yüksəlməsinə, müvəqqəti hökümətin nüfuzunun artmasına və inqilabi prosseslərin zəifləməsinə səbəb ola bilərdi ki, bu da bolşeviklərin marağına uyğun deyildi.

İyulun 2 də bolşeviklər və anarxistlər fəhlələr, əsgərlər və matroslar arasında geniş təbliğat işi aparmağa başlayırlar. Həmin dövrdə 1 ci pulemyot polkunun buraxılması haqqında əsası olmayan şaiyələr yayılmışdı. Təbliğatın təsiri altında olan pulemyot polku Kronştadt matroslarına və digər hərbi polklara birgə qiyama başlamaq barədə müraciət edir. Qiyama qoşulmuş polkun nümayəndələri bolşeviklərin qərargahı olan Kşesinskoy sarayına toplaşırlar. Beləliklə, bolşeviklərin qərargahı hərbi – dövlət çevrilişinin baş qərargahına çevrilir.

Iyulun 3 də axşam saat 9 da qiyam etmiş hərbi hissələr və fəhlələr Kşesinskoy sarayından müvəqqəti hökumətin yerləşdiyi Tavriçeski sarayına doğru hərəkətə başlayırlar. Aksiyada iştirak edən fəhlələr üzərində &quot;Bütün hakimiyyət sovetlərə&quot; yazılmış qırmızı plakatlar, &quot;Rədd olsun müvəqqəti hökumət &quot; və &quot; Yaşasın anarxiya&quot; yazılmış qara plakatlar tutmuşlar. Qiyamçılar Nevski prospektinə daxil olduqda atışma başlanır. Təxminən 10 dəqiqə davam edən atışmadan sonra qiyamçılar dağılışırlar.

Növbəti gün iyulun 4 də qiyamçılar yenidən hüçuma keçirlər. Bu dəfə isə,böyük itgi verən qiyamçılar məğlub olur. Bolşeviklər, anarxistlər və Petroqrad sovetinin bir çox üzvləri o cümlədən qiyamda iştirak edən polkların əsgərləri həbs edilir. Lenin isə qaçaraq gizlənir. Sovet tarixşünaslığında Leninin həmin dövrdə Finlandiyada Razliv gölü yaxınlığında gizləndiyi qeyd edilir. Lakin, bu barədə hər hansı rəsmi sənəd mövcud deyil. Həmin məsələyə dair yeganə resmi məlumat Fransa Milli Arxivində saxlanılır.

Fransa agentura şəbəkəsinin məlumatına görə, iyul ayındakı silahlı çevriliş cəhdindən sonra Lenin Almaniyaya qaçır. O, burada Almaniya kansleri G. Mixaelisin (1857 – 1936) şəxsi nümayəndələri ilə danışıqlar apardıqdan sonra, Finlandiyaya gedir. Protestant pastoru kimi geyinən Lenin bir müddət Finlandiyada vərəm xəstələri üçün ayrılmış sanatoriyada qalır. Xarici görkəmini dəyişərək qrimlənmiş Lenin yalnız oktyabrın 10 da gizli şəkildə Petroqrada gəlir.

Belə bir şəraitdə Leninin anarxistlərlə əməkdaşlıq edərək arxa cəbhədə silahlı dövlət çevrilişinə cəhd etməsi onun almaniyanın xeyrinə casusluq etməsi barədə fikirləri bir daha təsdiqləmiş olur. Təsadüfi deyil ki, həmin dövrdə Petroqradda fabrik və zavodlarda fəhlələrin &quot;Rədd olsun Lenin&quot;, &quot;Alman casusu Leninə ölüm&quot; şüarları ilə mitinqləri keçirilir.

Məhz, bolşeviklərlə anarxistlərin birgə hərbi – dövlət çevrilişi cəhdindən sonra alman ordusunun əks hücumu başlanır. Nəticədə, rus ordusu nəinki əvvəlki mövqelərini tərk etməyə məcbur olur hətda, almanlar Riqa şəhərinidə tuturlar.

Beləliklə, daxildəki qeyri – sabitlik və cəbhədəki uğursuzluqlar hökumət böhranına səbəb olur və knyaz Lvov Baş nazir vəzifəsindən istefa verməli olur. Onu, eser Kerenski əvəz edir. İlk baxışda, sosialist Kerenski radikal sol qüvvələrdən özünü sığortalanmış kimi görünür. Çünki, iyul hadisələrindən sonra bolşevik liderlərinin bir hissəsi həbs edilmiş, bir hissəsi isə qaçıb gizlənmişdir. Bundan əlavə, radikal sol təmayüllü menşeviklər və Petrosovetin radikal nümayəndələridə həbs edilmişdi. Anarxistlər isə, faktiki olaraq ləğv olunmuşdu. Yeganə real təhlükə burjaziya hesab olunurdu. Çünki, həmin qüvvə istənilən an iqtisadi sabotaj və ya maliyyə böhranı yarada bilərdi. Həmdə axı necə ola bilər ki, burjua inqilabı nəticəsində formalaşmış hökumət burjaziyasız olsun?. Beləliklə, Kerenski eser, kadet və menşeviklərdən ibarət ikinci Müvəqqəti hökuməti formalaşdırır.

Müvəqqəti hökumətin ən böyük mənfi cəhətləri ölkədə hökm sürən xaosun qarşısını ala bilməməsi, ordu üzərində nəzarəti itirməsi, aqrar islahatlara başlamaması, müharibəni davam etdirməsi kimi faktorlar idi. Xüsusilə də, həmin dövrdə rusiya əhalisinin təxminən 70% nin kəndlilərdən ibarət olduğunu nəzərə alsaq, aqrar islahatların aparılması hökumətin populyarlığı baxımından böyük əhəmiyyətə malik idi. Lakin, digər tərəfdən aqrar islahatların aparılması orduda vəziyyəti daha da gərginləşdirə bilərdi. Belə ki, orduda əsgər və matrosların böyük hissəsi məhz kəndlilərdən ibarət idi. Aqrar islahatların başlayacağı təqdirdə daha çox ərazi və münbit torpaq sahələri əldə etməyə çalışan kəndli əsgər və matrosların ordunu özbaşına tərk edərək kəndlərə qayıdacağı etimalı yüksək idi. Bu isə, onsuzda orduda gərgin olan vəziyyəti daha da pisləşdirə bilərdi. Məhz bu faktor, Müvəqqəti hökuməti aqrar islahatlar aparmaqdan çəkindirirdi.

İyul ayının sonlarında Kerenski general Kornilovu Ali Baş Komandan təyin edir. Kornilov hökumət üzvləri qarşısında çıxış edərək mövcud vəziyyətdən çıxış yollarına dair təkliflərini səsləndirir. O, ilk növbədə orduda ölüm cəzasının bərpa edilməsini, partiyaların fəaliyyətinin dayandırılması, fabrik və zavodlarda tətillərin qadağan edilməsi və siyasi ölüm hökmünün tətbiq edilməsini təklif edir. Sol təmayüllü hökumət üzvlərinin əksəriyyəti bunun əleyhinə çıxsa da, kadetlər Kornilovun bu təkliflərini müdafiə edirlər. Sonralar, avqustun 13 də Kornilovun Moskvada Ümumrusiya yığıncağında həmin fikirləri təkrarlaması Kerenskidə Kornilov tərəfindən dövlət çevrilişi planının hazırlanması barədə fikir formalaşdırır.

Avqustun 25 də Kornilov general A.Krımova (1871 – 1917) Petroqradı alman ordusunun mümkün hücumundan müdafiə etmək və şəhərdə qayda – qanun yaratmaq məqsədilə ordu formalaşdıraraq Petroqrada getmək əmri verir. Bunu eşidən Kerenski general Kornilovu dövlət çevrilişinə çəhtdə və vətənə xəyanətdə ittiham edərək Petrosovetlə şəhəri birgə müdafiə etmək haqqında razılığa gəlir. Petrosovetin həbs edilmiş üzvləri və digər radikal sol qüvvələrin nümayəndələri həbsdən azad edilir. Beləliklə, bolşevik partiyası yenidən tam leqal fəaliyyətə başlayır və özünün tam nəzarətində olan silahlı &quot;Qırmızı qvardiya&quot; lar yaradır. Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan Lenin isə, hələki məcburi olaraq qeyri – leqal şəraitdə qalmaqda davam edirdi. Lakin, avqustun 30 da general Krımov özünü güllə ilə vurub öldürür. Beləliklə, &quot;Kornilov planı&quot; iflasa uğrayır.

Sentyabr ayında Petrosovetdə daxili mübarizə gərginləşir. Bolşeviklər sol eserlərlə birgə hakimiyyətin ələ keçirilməsi məsələsini qaldırırlar. Dövlət çevrilişində iştirak etmək istəmədiyini bildirən N. Çxeidzi Petrosovetin sədri vəzifəsindən istefa verir. Onun yerinə artıq bolşeviklər partiyasının üzvü olan L. Trotski seçilir.

Bolşeviklər partiyasının daxilində də, hakimiyyətin ələ keçirilməsinə dair gərgin diskusiyalar gedirdi. Lenin hakimiyyəti bir partiyanın adından ələ keçirilməsinin vacib olduğunu bildirirdi. Q. Zinovyev (1883 – 1936) və bolşevikləri Petrosovetin Mərkəzi Komitəsində təmsil edən L. Kamenev isə əks arqumentlə çıxış edirdilər. L. Kamenevin fikrincə əgər bolşeviklərin çevriliş cəhdi alınmazsa bu, bolşeviklərin siyasi səhnədən birdəfəlik silinməsi ilə nəticələnəcək. Digər tərəfdən, bolşeviklər hakimiyyəti ələ keçirsələr o zaman, onlar təklənmiş vəziyyətə düşəcəklər. Çünki, kəndlilərin böyük əksəriyyətinin dəstəklədiyi eserlər və fəhlələr arasında geniş nüfuza malik olan menşeviklər bolşevikləri müdafiə etməsələr, bolşeviklər uzun müddət hakimiyyətdə qala bilməyəcəklər. Belə olan təqdirdə, vətəndaş müharibəsi başlanacaq və bu zaman, fəhlələrin əksəriyyəti bolşeviklərə qarşı döyüşəcəklər. Bu isə, fəhlə sinfinin parçalanması olacaq ki, bundan da əks – inqilabi qüvvələr istifadə edə bilərlər. Əgər vətəndaş müharibəsində bolşeviklər qalib gəlsə də, bu artıq sosialist hakimiyyəti deyil, vətəndaş müharibəsinin, Yakobin diktaturasının hakimiyyəti olacaq. Yakobin diktaturası isə, sosializm qura bilməz. Lenin isə öz növbəsində, Zinovyev və Kamenevi xəyanətdə ittiham edirdi. Lakin, sonradan Lenin Zinovyev və Kamenevin mövqeyi ilə razılaşaraq hakimiyyətin sovetlər vassitəsilə ələ keçirilməsinə razılaşır.

Sonralar tarix Zinovyevin və Kamenevin nə dərəcədə haqlı olduqlarını sübut etdi.

1917 ci il oktyabrın 12 də Petrosovetin tərkibində &quot;Hərbi – İnqilabi Komitə&quot; yaradılır və sol eserlərin nümayəndəsi P. Lazimir (1891 – 1920) komitəyə sədr təyin edilir. Göründüyü kimi, paradoksal vəziyyət yaranmışdı. Belə ki, eserlərin nümayəndəsi digər eserin başçılıq etdiyi hökumətin devrilməsi üçün yaradılmış komitəyə rəhbərlik edirdi.

Ancaq, bolşeviklərin qarşısında duran ən böyük problem sovetdə eserlərin və menşeviklərin üstünlük təşkil etmələri idi. Bundan əlavə, Sovetin Mərkəzi İcraiyyə Komitəsində də, (MİK) eserlər və menşeviklər üstünlüyə malik idilər. Beləliklə, Petrosovetin oktyabrda keçirilən iclasında bolşeviklər hakimiyyətin sovetin adından ələ keçirilməsini təklif edirlər. Sağ eserlər və menşeviklər həmin təklifin əleyhinə olduğunu və bunun, dövlət çevrilişi olduğunu bildirirlər. Lakin, həmin dövrdə eserlər bir siyasi qüvvə kimi parçalandıqlarına görə, vahid mövqedən çıxış edə bilmirdilər. Buna baxmayaraq, sovetdə V. Çernovun (1873 – 1952) rəhbərlik etdiyi sağ eserlər fraksiyası böyük üstünlüyə malik idi. Sol eserlərin lideri isə M. Spiridonova (1884 – 1941) idi. Sol eserlər əsasən bolşeviklərin mövqeyini müdafiə edirdilər. Yaranmış vəziyyətə etiraz əlaməti olaraq sağ eserlər və menşeviklər iclası tərk edirlər. Belə olan təqdirdə, bolşeviklər və sol eserlər mexaniki olaraq səs çoxluğu əldə edirlər. Beləliklə, hakimiyyətin Pterosovet adından ələ keçirilməsi üçün maneə aradan qalxmış olur.

1917 ci il oktyabrın 24 dən başlayaraq bolşeviklər və sovetin silahli əsgər və matrosları Petroqradda heç bir müqavimət olmadan Mərkəzi bankı, dəmiryol vağzalını, poçtları və körpüləri ələ keçirirlər. Müvəqqəti hökumətin yerləşdiyi &quot;Qış sarayı&quot; isə mühasirəyə alınır. Həmin dövrdə &quot;Qış sarayı&quot; nı kazaklar, yunkerlər və qadın batalyonu müdafiə edirdi. Əslində, mühasirə bir o qədərdə ciddi mühasirə deyildi. Qırmızı qvardiyaçılar kiçik dəstələr şəklində sarayın yaxınlığındakı küçələrdə tonqal qalıyıb keşış çəkirdilər. Ancaq buna baxmayaraq, saraya gediş – gəliş tam sərbəst və maneəsiz idi. Lakin tezliklə, kazaklar onsuzda heç bir nüfuza malik olmayan Kerenski hökumətinə görə hər hansı bir müqavimət göstərmək istəmədiklərini elan edərək sarayı tərk edirlər. Bunu görən Kerenski hakimiyyəti müdafiə etmək üçün cəbhədən ordu toplamaq məqsədilə hakimiyyəti nazir N. Kişkinə (1864 – 1930) həvalə edərək ön cəbhəyə gedir. Sovet tarixşünaslığında Kerenskinin guya qadın paltarında qaçması haqqında uydurmalar mövcud idi. Halbuki, Kerenski sərbəst şəkildə qırmızı qvardiyaçıların yanından keçərək ABŞ konsulunun maşınında sarayı tərk etmişdi.

Gecə şaxtaya davam gətirməyən qırmızı qvardiyaçılar isinmək üçün sarayın pəncərələrini sındıraraq saraya daxil olurlar. Saraya daxil olan inqliabçı əsgər və matrosları yunkerlər əsr götürürlər. Lakin, tezliklə məlum olur ki, əsr götürülmüş qırmızı qvardiyaçıların sayı sarayı müdafiə edənlərin sayından qat – qat çoxdur. Nəhayət, okrtyabrın 26 də gecə saat 2 də əsgər və matroslar kütlə şəklində saraya daxil olur və Müvəqqəti hökumətin üzvlərini həbs edirlər.

Həmin gəcə Lenin gizlin şəkildə Smolnıya gəlir. Bığını və saqqalını qırxaraq qrimlənmiş Lenini mühafizə tanımadığı üçün Smolnıya buraxmaq istəmir. Nəhayət, uzun mübahisələrdən sonra Lenin Smolnıya daxil olur və sosialist inqlabının baş verdiyini elan edir. Əvvəlcə, sağ eserlərlə koalision hökumət qurmaq barədə danışıqlar aparan bolşeviklər sonda, sol eserlərlə birgə hökumət qururlar. Elə həmin gecə oktyabrın 26 da Leninin təşəbbüsü ilə sağ eser və menşeviklərin nəzarətində olan MİK buraxılır, boşeviklərdən və sol eserlərdən ibarət yeni tərkib formalaşdırılır.

Göründüyü kimi, Lenin nəyin bahasına olursa olsun Müəssisələr Məclisinin açılışınadək hakimiyyətin ələ keçirilməsini tələb edirdi. Leninin bu tələbi təsadüfi deyildi. O, çox gözəl başa düşürdü ki, bolşeviklər hələ kifayət qədər geniş ictimai dəstəyə malik deyillər. Müəssisələr Məclisinə seçkilər zamanı bolşeviklərin əksər səs çoxluğu əldə edə biləcəyi mümkün deyildi. Məclis isə, ölkənin siyasi sistemini müəyyənləşdiriləcək, yeni konstitusiya qəbul ediləcək və yeni hökumət formalaşdıracaq. Bu zaman bolşeviklər hakimiyyətdən və dövlət idarəçiliyindən kənarda qalacaqlar. Sonradan, bolşeviklərin hakimiyyəti ələ keçirmə cəhdləri legitim hakimiyyətə qarşı dövlət çevrilişi kimi qiymətləndirilə bilinərdi. Bu isə, bolşeviklərin siyasi və fiziki baxımdan sonu demək olardı.

Noyabrda Ümumrusiya Müəssisələr Məclisinə keçirilən seçkilərdə sağ eserlər 50% çox səs toplayaraq yerlərin əksəriyyətini götürürlər. Bolşeviklər, sol və mərkəzçi eserlər isə birlikdə 38,5% səs alırlar. 1918 ci il yanvarın 5 də açılan Məclisdə bolşeviklər və sol eserlər Lenin imzaladığı &quot;Sülh&quot; və &quot;Torpaq&quot; haqqında Dekretlərin qəbul edilməsini tələb edirlər. Lakin, əksəriyyət həmin təklifi rədd edir. Daha sonra, Məclisə sədr seçkilərində sağ eserlərin nümayəndəsi V.Çernov və bolşeviklərlə sol eserlərin namizədi M. Spiridonovanın namizədliyi səsə qoyulur. V. Çernov 244, Spiridonova isə 153 səs toplayır. Beləliklə, Çernov sədr seçilir. Məğlub olduqlarını görən bolşeviklər və sol eserlər Məclisi tərk edirlər. (Sonralar, bolşeviklər M. Spiridonovanın onlar üçün göstərdiyi xidməti yüksək qiymətləndirərək onu 1941 ci ildə güllələyirlər.)

Bundan dərhal sonra Leninin göstərişi ilə Məclisin keçirildiyi Tavriçesk sarayı silahlı mühasirəyə alınır. Həmin gün bolşeviklərin bu hərəkətinə etiraz edən fəhlələr Petroqradda və Moskvada Müəssisələr Məclisini müdafiə edən mitinqlər keçirirlər. Bolşeviklər dinc nümayişi güllə boran edirlər. Nəticədə Petroqradda 21, Moskvada isə 50 nəfər qətlə yetrilir. Növbəti gün isə, bolşeviklər Məclisin keçirildiyi saraya silahlı dəstələr yeridərək nümayəndələrə zala daxil olmağa imkan vermirlər.

Beləliklə, ümumrusiyanı təmsil edən, legitim Müəssisələr Məclisi bolşeviklər tərəfindən qeyri – qanuni olaraq ləğv edilir. Bu isə, bolşeviklərin hakimiyyəti əllərində saxlamaq üçün həyata keçirdikləri əsl dövlət çevrilişi idi&lt;ref&gt;[https://www.gununsesi.info/bolsevikl%C9%99r-hakimiyy%C9%99ti-nec%C9%99-%C9%99l%C9%99-aldilar/ Bolşeviklər hakimiyyəti necə ələ aldılar ?]&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

[[Kateqoriya:Bolşevizm]]
[[Kateqoriya:Bolşeviklər]]
[[Kateqoriya:Vladimir Lenin]]</text>
      <sha1>nzxsfv3mmupfzsoiw1w1ytib2z598a8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bodhidharma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>746272</id>
    <revision>
      <id>6571731</id>
      <parentid>6411764</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:39:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12722" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |adı              = Bodhidharma
 |orijinal adı     = 
 |şəkil            = 
 |şəklin ölçüsü    = 
 |şəklin izahı     = 
 |digər adı        = 
 |doğum tarixi     = 483
 |doğum yeri       = Hindistan
 |yaşadığı yer     = 
 |vəfat tarixi     = 540
 |vəfat yeri       = Şaolin, Denfen, Çin
 |vəfat səbəbi     = 
 |dəfn yeri        = 
 |vətəndaşlığı     = 
 |milliyyəti       = 
 |dini             = 
 |sərvəti          = 
 |ixtisası         = Filosof
 |təhsili          = 
 |fəaliyyəti       = 
 |fəaliyyət illəri = 
 |tanınır          = 
 |mükafatları      = 
 |imzası           = 
 |imzanın ölçüsü   = 
 |imzanın izahı    = 
 |saytı            = 
 |vikianbar        = 
}}

'''Bodhidharma''' (Çində '''Putidamo''' kimi də tanınır {{Lang-zh|菩提达摩}}) və ya qısaca '''Damo''' ({{Dil-en|达摩}})  ; 440-528 və ya 536 {{Sfn|Маслов|2007}} {{Sfn|Абаев|1994}} ) - Çan Buddizminin ilk patriarxı, Buddizmin 28-ci patriarxı, ''Çan'' (''[[Zen]]'') təliminin banisi. Cənubi Hindistanın Pallava krallığının paytaxtı Kançidə anadan olub və təhsil alıb. (Bodhidharmanın tərcümeyi-hallarından birinə görə, o, Cənubi [[Hindistan]] brahmanlarından gəlib və [[Mahayana]] ənənəsində [[Buddizm|buddizmi]] etiqad edirdi, başqa bir tərcümeyi-halda isə Bodhidharmanın “Mərkəzi Asiyadan olan fars mənşəli” olduğu göstərilirdi. Qədim yazılarda deyilir ki,  eramızdan əvvəl [[475]] -ci ildə buddist rahib Bodhidharma dəniz yolu ilə [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] gəlmiş və burada səyahət edərkən öz təlimlərini təbliğ etməyə başlamışdı. Sonra o, bir müddət əvvəl Şonqşan dağında əsası qoyulmuş [[Şaolin|Şaolin monastırında]] məskunlaşmış və burada Çan Buddizminin ilk məktəbini qurdmuşdu. Damo, qiqonq Damo İszinzin və  ya Bodhidharmanın qiqonqu adlandırılmış kompleks məşqlə [[Şaolin|Şaolin monastırının]] inkişafına böyük töhfə verdi, rahiblərə daha sonra qigong Damo Yijinjing və ya Bodhidharma qiqonqu adlandırılan bir sıra məşqləri öyrətdi. Onun bir neçə şagirdi arasında Çan Buddizminin ikinci patriarxı olmuş Hueyke xatırlanır.

Bodhidharma &quot;saqqallı barbar&quot; kimi böyük şöhrət qazandı. Başlanğıcda belə ləqəb Bodhidharmaya münasibətdə birbaşa mənada işlədilirdi, çünki Çin rahiblərindən fərqli olaraq onun saqqalı var idi. Daha sonra Bodhidharma zarafatla onun “sevimli şagirdləri” belən adlandırmağa başladılar.

Bodhidharmanın həyatı ilə bağlı etibarlı mənbələr yoxdur. Buna uyğun olaraq, bir neçə əsrlər boyu yaradılmış və dövrümüzə qədər gəlib çatan rəvayətlərdə reallıq və uydurma bir-birinə qarışır və Bodhidharma əsasən folklor personajı sayıla bilər. 

Rəvayətlərə görə, Bodhidharma maariflənmənin “iki yol və dörd üsul” doktrinasının müəllifi hesab olunur. Birinci yol (&quot;prinsipə daxil olmaq&quot; ( {{Lang-zh|入理}}- ''zhu li'' )) bütün canlıların &quot;əvvəlcə saf təbiətə&quot; malik olduğu fikrindən ibarətdir, lakin o, təfəkkür təcrübəsi ilə aradan qaldırıla bilən cəhalətin kölgəsindədir. İkinci yol (&quot;təcrübəyə daxil olmaq&quot; ( {{Lang-zh|入实}}- ''zhu shi'' )) dörd üsuldan ibarətdir: 1) bütün əzabları onlara səbəb olana nifrət etmədən qəbul etmək; 2) səbəb-nəticə qanunlarının nəticəsi kimi taleyin hər hansı hadisəsini sakitliklə qəbul etmək; 3) istəklərdən əl çəkmək və ehtirasları aradan qaldırmaq; 4) [[Dharma|dharmik qanunlara]] əməl etmək. Bu təlim [[Mahayana|Mahayana Buddizminin]] əsas baxışlarını ifadə edir və təlimdə Çan Buddizminə xas olan heç bir şey yoxdur. 

Ənənəyə görə, Bodhidharma Çan Buddizminin mahiyyətini ifadə edən məşhur dörd sətirlik [[şeir]] yazmışdır, lakin əksər Buddist alimlər şeirin daha sonra yazıldığını düşünürlər.

Bodhidharmanın ölüm tarixi ilə bağlı müxtəlif məlumatlar  var: 528, 532 və ya 536 il. Bir əfsanə var ki, onun məzarında və ya monastırın divarında İszinisin müəllif olduğu (&quot;Əzələlərdə Dəyişiklik Qanunu&quot;)  - gimnastika kompleksi, ayrıca meditativ-nəfəs məşqləri də daxil olmaqla fiziki və psixi sağlamlığın yaxşılaşdırılması üçün, oynaq gimnastikası, özünə nəzarət üsulları, düzgün həyat tərzinin qorunması, dietetika və zehni idarə etmə üsullarını təsvir edən çoxfunksiyalı sistem tapılmışdır. Buna görə də, əfsanədə deyilir ki, risalə guya Bodhidharmanın özü tərəfindən [[Şaolin]] rahiblərinə vəsiyyətnamə şəklində verilib. 

== Bodhidharma haqqında əfsanələr ==
[[Fayl:Bodhidharma_Shaolinsi.JPG|left|thumb| Songshan Shaolin Si Monastırında Bodhidharmanın heykəli]]
Bodhidharmanın Çində peyda olması haqqında Borxes yazır: “Bodhidharma Hindistandan Çinə köçmüş və  yeni monastırlar və ziyarətgahların yaradılmaqla Buddizmi təşviq edən imperator tərəfindən qəbul edilmişdi. İmperator rahiblərin sayının artması barədə Bodhidharmaya məlumat verərkən o cavab verdi: &quot;Dünyaya aid olan hər şey bir illüziyadır, monastırlar və rahiblər sizin və mənim kimi qeyri-realdırlar.&quot; Sonra divara tərəf dönüb meditasiya etməyə başladı. Tamamilə çaşqın olan imperator soruşduqda: “Bəs buddizmin mahiyyəti nədir? &quot;, Bodhidharma cavab verdi: &quot;Boşluq və heç bir mahiyyət yoxdur.&quot;

Əfsanələrdən birinə görə, Bodhidharma yolun kənarında oturmuş, yoldan keçən insanların xəstəliklərini görmüş və tez-tez onlara kömək təklif edirmiş. Bir dəfə yoldan keçən yüksək rütbəli hərbçini görmüş, 10 günə öləcəyini demiş və xilas edəcəyinə söz verərək kömək təklif etmişdi. Hərbiçi  çox qəzəblənmiş, Bodhidharma isə bildirdi ki, indi onun cəmi üç gün ömrü var, amma hələ də xilas ola bilər. Sonra hərbçi daha da qəzəbləndi və Bodhidharma isə dedi ki, ömrünün cəmi bir günü qalıb və artıq bu işdə kömək etmək mümkün deyil. Qəzəbli hərbçi getmiş və elə həmin gün ölmüşdü. 

Bir əfsanə var ki, həqiqəti axtarmaq üçün Bodhidharma doqquz il mağarada meditasiya edib. Bütün bu müddət ərzində o, ruhi oyanış əldə edənədək özünü boş divara baxmağa həsr etdi.

== 9 il boş divara baxma ==
Cənubi Çində xoş təəssürat yarada bilməyən Bodhidharmanın Şaolin monastırına getdiyi deyilir. Ya girişə icazə verilmədiyindən, ya da qısa müddətdən sonra çıxarıldıqdan sonra o, yaxınlıqdakı mağarada yaşayıb və orada &quot;doqquz il divarla üzbəüz qalaraq, bu müddət ərzində müddət danışmayıb&quot;.

Bioqrafik ənənə Bodhidharmanın həyatı və şəraiti haqqında həqiqiliyi təsdiq olunmayan rəvayətlərlə doludur. Hekayənin bir versiyasında onun yeddi il divara baxaraq doqquz il yuxuya getdiyi deyilir. Özünə qəzəblənərək, bunun bir daha baş verməməsi üçün göz qapaqlarını kəsmişdi. Rəvayətə görə, onun göz qapaqları yerə dəyən kimi ilk çay bitkiləri böyüdü və bundan sonra çay Çan tələbələrini zazen zamanı oyaq saxlamağa kömək edəcək bir stimullaşdırıcı rolunu oynadı.

== Bodhidharmanın getməsi haqqında əfsanələri ==
Sonqşan Şaolinsi monastırının içərisində daşdan oyulmuş barelyef var, əllərində monastır sandal tutan Bodhidharmanın ayaqyalın qərbə doğru getdiyini təsvir edir.

Bu, Bodhidharmanın ölüm tarixinin rəsmi hesab edildiyi andan sonra baş verdiyi güman edilən bir əfsanə ilə əlaqələndirilir: onun cəsədi dəfn edilmişdi, eyni zamanda imperator tərəfindən Buddist ədəbiyyatı toplamaq üçün Hindistana göndərilən bir saray elçisi Hindistandan qayıdırdı. Mehmanxanaların birində mötəbər Bodhidharma olduğu üzə çıxan yaşlı hind rahibi ilə görüşdü. Ayrılan zaman Bodhidharma, möhtərəm şəxsə görüş faktını gizlətməyi tövsiyə etdi, lakin elçi bunu etmədi, imperatora məhkəməyə gedən yolda Bodhidharma ilə görüşdüyünü bildirdi.

Qəzəblənən imperator elçiyə məlumat verdi ki, Bodhidharma görüş vaxtından çox əvvəl vəfat edib, ona görə də, ya elçi açıq-aşkar yalan danışmış ya da özünü Bodhidharma kimi göstərən bir şəxslə qarşılaşmışdır. Lakin saray elşisi öz mövqeyində durdu və sonra imperator elçini  həbs etməyi əmr etdi. Eyni zamanda, imperator vaxtaşırı həmin elçinin öz dediyində israrlı olub-olmaması ilə maraqlanırdı, lakin ona bildirirdilər ki, həmin şəxs öz dediyində durmuşdu.
[[Fayl:Bodhidharma_&amp;_the_Emperor_Wu.png|thumb| Bodhidharma və İmperator Vu]]
Sonda bundan heyrətlənən imperator insanları Songshan Shaolinsi'yə göndərdi və onlar qəbri açdılar, Burada Bodhidharma'nın tək sandalının olduğu aşkar edildi və həmin sandal saraya gətirildi.

== Ədəbiyyat ==

* {{Kitab3|автор=[[Абаев, Николай Вячеславович|Абаев. Н. В.]]|часть=Бодхидхарма|заглавие=Китайская философия. Энциклопедический словарь|ответственный=ред. [[Титаренко, Михаил Леонтьевич|М. Л. Титаренко]]|место=М.|издательство=[[Мысль (издательство, Москва)|Мысль]]|год=1994|isbn=5-244-00757-2|ref=Абаев}}
* {{Kitab3|автор=[[Альбедиль, Маргарита Фёдоровна|Альбедиль М. Ф.]]|часть=«Бородатый варвар»|заглавие=Буддизм: религия без бога|место=СПб.|издательство=Вектор|год=2013|isbn=978-5-9684-2072-5|ref=Альбедиль}}
* Бодхидхарма / Андросов В. П. // «Банкетная кампания» 1904 — Большой Иргиз. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 670. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 3). — &lt;nowiki&gt;ISBN 5-85270-331-1&lt;/nowiki&gt;.
* {{Kitab3|автор=[[Долин, Александр Аркадьевич|Долин А. А.]], Попов Г. В.|заглавие=Традиции ушу|ответственный=|место=М.|издательство=Прометей|год=1989|ref=Долин, Попов}}
* {{Kitab3|автор=[[Дюмулен, Генрих|Дюмулен Г.]]|заглавие=История дзэн-буддизма|место=М.|издательство=ЗАО [[Центрполиграф]]|год=2003|isbn=5-9524-0208-9|ref=Дюмулен}}
* {{Kitab3|автор=[[Маслов, Алексей Александрович|Маслов А. А.]]|заглавие=Афоризмы и тайные речения Бодхидхармы|место=Ростов н/Д|издательство=[[Феникс (издательство)|Феникс]]|год=2008|isbn=978-5-222-13801-4|ref=Маслов}}
* {{Kitab3|автор=[[Маслов, Алексей Александрович|Маслов А. А.]]|часть=Путидамо да-ши люэ-бянь да шэн жу-дао сы-син гуань («Общие рассуждения Бодхидхармы о четырех действиях, ведущих на путь Большой колесницы»)|заглавие=[[Духовная культура Китая]]: энциклопедия: в 5 т. Т. 2. Мифология. Религия|ответственный=Гл. ред. [[Титаренко, Михаил Леонтьевич|М. Л. Титаренко]]; Ин-т Дальнего Востока|место=М.|издательство=[[Восточная литература (издательство)|Восточная литература]]|год=2007|ref=Маслов}}
* {{Kitab3|автор=Ши Децянь, [[Маслов, Алексей Александрович|Маслов А. А.]]|заглавие=Гимнастика Бодхидхармы|место=Ростов н/Д|издательство=[[Феникс (издательство)|Феникс]]|год=2006|isbn=5-222-09725-0|ref=Ши}}

== Linklər ==

* [http://www.club-shaolin.ru/texts/damo.htm Bodhidharma - Çan Buddizminin ilk patriarxı]
* [http://ariom.ru/wiki/Bodxidxarma/ Bodhidharma, Müasir Ezoterizm Ensiklopediyasında]
[[Kateqoriya:Çində vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Hindistanda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:483-cü ildə doğulanlar]]</text>
      <sha1>mby3oh8xqnrqqz7y7ih02ofmmhyut18</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Nihad İsgandarov</title>
    <ns>2</ns>
    <id>746430</id>
    <revision>
      <id>6571671</id>
      <parentid>6453905</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:22:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1337" xml:space="preserve">{{İstifadəçi məlumatı|Adı Soyadı=Nihad İsgəndərov İlham oğlu|Instagram=|Sayt/Bloq=|Vikiİmzası=|E-mail=nikoh2305@gmail.com|VK=|Twitter=|Facebook=|Töhfələri=|Şəkli=|Vikipediyada fəaliyyəti=04.03.2022|Doğum yeri=[[Daş Salahlı]],[[Qazax]]|Doğum tarixi=05.05.2004|Milliyyəti=[[Azərbaycanlılar|Qarapapaq(Azərbaycanlı)]]|Yaşadığı ölkə={{AZE}}|İstifadəçi adı=Nihad İsgandarov (Zurafoğlu)|Mükafatları=|Təhsil=[[Unec]]}}
{| class=&quot;infobox&quot; align=&quot;right&quot; style=&quot;font-size: border: solid 1px #adaaad; width: 160px&quot;
| align=&quot;center&quot; |'''Nihad İsgəndərov'''{{babel-4(az)|az|ru-1|tr-3|en-2}}{{İstifadəçiqutusuyuxarı}}
{{İstifadəçi Facebook}}

{{Kişi}}
{{User ad|[[İstifadəçi:Nihad İsgandarov]]}}
{{User Azərbaycanlı}}
{{İstifadəçi Azərbaycan}}
{{Vətənpərvər}}
{{Elektron poçt}}
{{İstifadəçi Latın}}
{{İstifadəçi Kiril}}
{{İstifadəçi müsəlman}}

{{İstifadəçi boyu|170}}
{{User yaş|gün=05|ay=05|il=2004}}
{{User Wikipedian For|il=2020|ay=04|gün=30}}

{{Töhfə SUL|250}}

{{Maraqlar:Kompyuter}}
{{Vərdişlər:Siqaret çəkməyən}}
{{Vərdişlər:Spirtli içki içməyən}}

{{İstifadəçi Xocalı}}
{{İstifadəçi lağ əleyhdarı}}
{{User Musiqi sevər}}

{{Hobbi:Xalq musiqisi}}
{{User Google}}{{Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti|state=Tələbə}}
|}</text>
      <sha1>mbsutyrgic0xjro7cxxbiq2adp66q7z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Ahli iman abbas</title>
    <ns>2</ns>
    <id>746648</id>
    <revision>
      <id>6571545</id>
      <parentid>6555599</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:42:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ahli iman abbas</username>
        <id>246162</id>
      </contributor>
      <comment>/* Elmi məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5889" xml:space="preserve">{{İstifadəçi məlumatı
 |Adı Soyadı              = Əhliman Abbasov
 |Şəkli                   = [[File:Ahliman.jpg |Ahli iman abbas]]
 |İstifadəçi adı          = Ahli iman abbas
 |Yaşadığı ölkə           = {{AZE}}
 |Milliyyəti              = [[azərbaycanlı]]
 |Doğum tarixi            = [[01.10.2005]]
 |Doğum yeri              = [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd]], [[Masallı rayonu]], [[Azərbaycan]]
 |Vikipediyada fəaliyyəti = [[9 aprel]] [[2022]]- indiyə kimi
 |Töhfələri               = 1000+
 |Instagram               = [https://www.instagram.com/ahliman.abbasov/ ahliman.abbasov]
 |Facebook                = 
 |Twitter                 = 
 |VK                      = 
 |E-mail                  = 
 |Vikiİmzası              = [[İstifadəçi: Ahli iman abbas|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;'''Ahli iman'''&lt;sup&gt;abbas&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 
 |Sayt/Bloq               = 
}}
[[Fayl:Emblem of Azerbaijan.svg|centr|35px]]
[[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|40px|centr]] [[Fayl:Lənkəran şəhərinin gerbi.png|centr|30px]]


{{İstifadəçi:Vago/günün kəlamı}}


==Haqqımda==
Mən Abbasov Əhliman Rəhman oğlu 1 oktyabr 2005-ci ildə [[Masallı rayonu]] [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd kəndində]] anadan olmuşam. 15 sentyabr 2011-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhəri]] [[Nərimanov rayonu]] 93 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olmuşam. 15 sentyabr 2013-cü ildən təhsilimi [[Abşeron|Abşeron rayonu]] [[Qobu|Qobu qəsəbəsi]] 3 nömrəli tam orta məktəbində davam etdirmişəm. Hal-hazırda bu məktəbin 11-ci sinif şagirdiyəm. Məktəb illərində bir sıra intellektual yarışlarda iştirak etmişəm. Vikipediyadakı məqsədim Vikipediyanı zənginləşdirmək və xalqımızın bütün mövzular üzrə daha sərbəst məlumat əldə etməsidir. 

{| class=&quot;wikitable&quot;
 |-
 | {{Təcrübəli istifadəçi}} {{Şablon:İstifadəçi Xocalı}} {{Avtopatrul}}
 |-
|}

==Töhfələrim==
=== Üzərində işlədiyim məqalələr ===
# [[sözün tərkibi]]

===Yayımladığım məqalələr===

==== Elmi məqalələr ====
# [[Vasitəsiz və vasitəli nitq]]
# [[Vostok-1]]
# [[Vostok-2]]
# [[Vostok-3]]
# [[Vostok-4]]
# [[Vostok-5]]
# [[Vostok-6]]
# [[Korabl Sputnik 1]]
# [[Korabl Sputnik 3]]
# [[Korabl-Sputnik 4]]

==== Şəhid məqalələri ====

===== Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidləri =====
# [[Roman Əliyev (əsgər)]]

===== Vətən müharibəsi şəhidləri =====
# [[Arzu Zeynalov]]
# [[Həsən Abdullayev (əsgər, 1994)]]
# [[Balaqardaş Vəliyev]]
# [[Məhəmməd Vəliyev]]
# [[Məhəmməd Əliyev (əsgər, 1999)]]
# [[Rəşid Lətifov]]
# [[Nurlan Malikov]]
# [[Masim Qurbanov]]
# [[Asif Ataşov]]
# [[Elvin Əlimərdanov]]
# [[Məhəmməd Abdullayev (əsgər, 1999)]]
# [[Elnur Bağırov (əsgər, 1993)]]

==İstifadəçi qutuları==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|{{İstifadəçi adı|Əhliman Abbasov}}
|-
|{{Şablon:İstifadəçi/Müsəlman}}
|{{Şablon:İstifadəçi Masallı}}
|-
|{{Şablon:İstifadəçi/Azərbaycan}}
|{{Şablon:Azərbaycanlı İstifadəçi}} 
|{{Şablon:Vətənpərvər}}
|-
|{{Şablon:Bürclər:Tərəzi}}
|{{Şablon:İstifadəçi yaşı|gün=01|ay=10|il=2005}}
|{{Şablon:İstifadəçi boyu|179}}
|-
|{{Şablon:İstifadəçi təvazökarlığı|14}}
|{{Kişi}}
|{{Şablon:İstifadəçi Azərbaycan-Ermənistan}}
|-
|}

== Mükafatlarım ==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Qraf.ulduz.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Qraf ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:05, 20 aprel 2022 (UTC)
|}

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Editors Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Redaktor ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Yeni başlamış olsanız belə gözəl məqalələr yaradır və redaktələr edirsiniz. Gələcək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 12:04, 21 aprel 2022 (UTC)
|}

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:Halfstar Hires.png|60px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Yarım ulduz'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Vikipediyada yaratdığınız bir sıra məqalələr ən əsası [[Vostok-4]] məqaləsi üçün təşəkkür edirəm fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. ⭐  _ [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 14:02, 24 iyul 2022 (UTC)
|}

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[Fayl:SiFi Barnstar Venus.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Elmi fantastika ulduzu'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Hörmətli:[[İstifadəçi:Ahli iman abbas|Ahli iman abbas]] Yaratdığınız Elmi məqalələr üçün təqdim edirəm Gələcək fəaliyyətinizdə Uğurlar!  -- Hörmətlə:  [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  06:18, 25 iyul 2022 (UTC)
|}</text>
      <sha1>ikba09kkrt0aedyyk3gfxtrfw1yl1cg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı/daxili</title>
    <ns>4</ns>
    <id>751938</id>
    <revision>
      <id>6570928</id>
      <parentid>6569816</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:58:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>YBot</username>
        <id>144716</id>
      </contributor>
      <comment>Yeniləmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8819" xml:space="preserve">&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
! #
! İstifadəçi
! Redaktə sayı
! İstifadəçi qrupları
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''200.000+'''&lt;/center&gt;
|-
| 1
| [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]
| align=&quot;center&quot; | 243.440
| İN
|-
| 2
| [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]]
| align=&quot;center&quot; | 216.057
| BR, İN
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''100.000 - 200.000'''&lt;/center&gt;
|-
| 3
| [[İstifadəçi:Vago|Vago]]
| align=&quot;center&quot; | 192.687
| AP
|-
| 4
| [[İstifadəçi:Cekli829|Cekli829]]
| align=&quot;center&quot; | 175.987
| 
|-
| 5
| [[İstifadəçi:Vusal1981|Vusal1981]]
| align=&quot;center&quot; | 161.588
| 
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''50.000 - 100.000'''&lt;/center&gt;
|-
| 6
| [[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]]
| align=&quot;center&quot; | 80.156
| İN
|-
| 7
| [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]]
| align=&quot;center&quot; | 75.727
| İN
|-
| 8
| [[İstifadəçi:Baskervill|Baskervill]]
| align=&quot;center&quot; | 74.685
| İN
|-
| 9
| [[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]]
| align=&quot;center&quot; | 72.373
| İN
|-
| 10
| [[İstifadəçi:Qolcomaq|Qolcomaq]]
| align=&quot;center&quot; | 72.265
| İN
|-
| 11
| [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]
| align=&quot;center&quot; | 61.453
| AP, SA, RO
|-
| 12
| [[İstifadəçi:Sword313|Sword313]]
| align=&quot;center&quot; | 59.163
| AP
|-
| 13
| [[İstifadəçi:Sabuhi from Baku|Sabuhi from Baku]]
| align=&quot;center&quot; | 58.226
| AP
|-
| 14
| [[İstifadəçi:Sefer azeri|Sefer azeri]]
| align=&quot;center&quot; | 56.634
| AP, SA
|-
| 15
| [[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]]
| align=&quot;center&quot; | 54.126
| AP, SA
|-
| 16
| [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]]
| align=&quot;center&quot; | 53.281
| AP, FA, SA
|-
| 17
| [[İstifadəçi:Barselona99|Barselona99]]
| align=&quot;center&quot; | 50.125
| 
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''25.000 - 50.000'''&lt;/center&gt;
|-
| 18
| [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]]
| align=&quot;center&quot; | 46.781
| İİ, İN
|-
| 19
| [[İstifadəçi:Turkmen|Turkmen]]
| align=&quot;center&quot; | 46.209
| BR, İN
|-
| 20
| [[İstifadəçi:Enver62|Enver62]]
| align=&quot;center&quot; | 44.494
| 
|-
| 21
| [[İstifadəçi:Rəşid Nurməmmədov|Rəşid Nurməmmədov]]
| align=&quot;center&quot; | 43.975
| AP
|-
| 22
| [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]]
| align=&quot;center&quot; | 40.006
| 
|-
| 23
| [[İstifadəçi:Samral|Samral]]
| align=&quot;center&quot; | 39.840
| AP, SA
|-
| 24
| [[İstifadəçi:By erdo can|By erdo can]]
| align=&quot;center&quot; | 37.546
| 
|-
| 25
| [[İstifadəçi:Sultan11|Sultan11]]
| align=&quot;center&quot; | 36.503
| AP
|-
| 26
| [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]]
| align=&quot;center&quot; | 34.603
| BR, İİ, İN
|-
| 27
| [[İstifadəçi:Rövşən İşık|Rövşən İşık]]
| align=&quot;center&quot; | 34.408
| AP
|-
| 28
| [[İstifadəçi:Eagle94|Eagle94]]
| align=&quot;center&quot; | 32.930
| 
|-
| 29
| [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]
| align=&quot;center&quot; | 32.108
| İN
|-
| 30
| [[İstifadəçi:II. Niveles|II. Niveles]]
| align=&quot;center&quot; | 31.058
| 
|-
| 31
| [[İstifadəçi:Verman1|Verman1]]
| align=&quot;center&quot; | 28.505
| SA, PA, RO
|-
| 32
| [[İstifadəçi:MrArifnajafov|MrArifnajafov]]
| align=&quot;center&quot; | 27.671
| 
|-
| 33
| [[İstifadəçi:Tubus|Tubus]]
| align=&quot;center&quot; | 27.312
| 
|-
| 34
| [[İstifadəçi:Keete 37|Keete 37]]
| align=&quot;center&quot; | 26.508
| AP
|-
| 35
| [[İstifadəçi:Acategory|Acategory]]
| align=&quot;center&quot; | 25.493
| AP
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''10.000 - 25.000'''&lt;/center&gt;
|-
| 36
| [[İstifadəçi:Orartu|Orartu]]
| align=&quot;center&quot; | 23.595
| 
|-
| 37
| [[İstifadəçi:Hilal knight|Hilal knight]]
| align=&quot;center&quot; | 23.573
| AP
|-
| 38
| [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]]
| align=&quot;center&quot; | 23.016
| AP, SA, RO
|-
| 39
| [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]]
| align=&quot;center&quot; | 22.638
| AP
|-
| 40
| [[İstifadəçi:Nuray95|Nuray95]]
| align=&quot;center&quot; | 21.939
| AP
|-
| 41
| [[İstifadəçi:CalalC99|CalalC99]]
| align=&quot;center&quot; | 21.280
| 
|-
| 42
| [[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]]
| align=&quot;center&quot; | 21.164
| İN
|-
| 43
| [[İstifadəçi:İrada|İrada]]
| align=&quot;center&quot; | 20.876
| 
|-
| 44
| [[İstifadəçi:Anar kerimxanov|Anar kerimxanov]]
| align=&quot;center&quot; | 20.638
| PA, RO
|-
| 45
| [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]]
| align=&quot;center&quot; | 20.102
| FA, SA, PA, RO
|-
| 46
| [[İstifadəçi:Wertuose|Wertuose]]
| align=&quot;center&quot; | 19.064
| İN
|-
| 47
| [[İstifadəçi:Uannis|Uannis]]
| align=&quot;center&quot; | 18.059
| 
|-
| 48
| [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]
| align=&quot;center&quot; | 17.836
| İN
|-
| 49
| [[İstifadəçi:Aydinsalis|Aydinsalis]]
| align=&quot;center&quot; | 17.689
| 
|-
| 50
| [[İstifadəçi:Ebrahimi-amir|Ebrahimi-amir]]
| align=&quot;center&quot; | 16.995
| 
|-
| 51
| [[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]]
| align=&quot;center&quot; | 16.303
| AP, FA, SA, RO
|-
| 52
| [[İstifadəçi:Həsən İmanov|Həsən İmanov]]
| align=&quot;center&quot; | 16.145
| SA
|-
| 53
| [[İstifadəçi:Nicat49|Nicat49]]
| align=&quot;center&quot; | 16.039
| İN
|-
| 54
| [[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]]
| align=&quot;center&quot; | 15.724
| AP
|-
| 55
| [[İstifadəçi:Daydreamer2011|Daydreamer2011]]
| align=&quot;center&quot; | 14.768
| 
|-
| 56
| [[İstifadəçi:C Mirəli2001|C Mirəli2001]]
| align=&quot;center&quot; | 14.625
| AP
|-
| 57
| [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]]
| align=&quot;center&quot; | 14.172
| İN
|-
| 58
| [[İstifadəçi:Rəcəb Yaxşı|Rəcəb Yaxşı]]
| align=&quot;center&quot; | 13.529
| AP
|-
| 59
| [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]]
| align=&quot;center&quot; | 12.721
| AP
|-
| 60
| [[İstifadəçi:Firuze Nesibli|Firuze Nesibli]]
| align=&quot;center&quot; | 12.590
| AP
|-
| 61
| [[İstifadəçi:Xeyal|Xeyal]]
| align=&quot;center&quot; | 11.090
| FA, SA, PA, RO
|-
| 62
| [[İstifadəçi:Melikov Memmed|Melikov Memmed]]
| align=&quot;center&quot; | 10.875
| 
|-
| 63
| [[İstifadəçi:Fortius-94|Fortius-94]]
| align=&quot;center&quot; | 10.860
| AP
|-
| 64
| [[İstifadəçi:Namikilisu|Namikilisu]]
| align=&quot;center&quot; | 10.718
| AP
|-
| 65
| [[İstifadəçi:Gulya S-va|Gulya S-va]]
| align=&quot;center&quot; | 10.503
| 
|-
| colspan=&quot;4&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''10.000-'''&lt;/center&gt;
|-
| 66
| [[İstifadəçi:Anar Məmmədov|Anar Məmmədov]]
| align=&quot;center&quot; | 9.633
| 
|-
| 67
| [[İstifadəçi:E THP|E THP]]
| align=&quot;center&quot; | 9.519
| 
|-
| 68
| [[İstifadəçi:Turk oğlan|Turk oğlan]]
| align=&quot;center&quot; | 9.185
| 
|-
| 69
| [[İstifadəçi:Aabdullayev851|Aabdullayev851]]
| align=&quot;center&quot; | 8.736
| 
|-
| 70
| [[İstifadəçi:Mr rqasimzade|Mr rqasimzade]]
| align=&quot;center&quot; | 8.652
| AP
|-
| 71
| [[İstifadəçi:Abutalub|Abutalub]]
| align=&quot;center&quot; | 8.603
| AP
|-
| 72
| [[İstifadəçi:Amd628|Amd628]]
| align=&quot;center&quot; | 8.488
| 
|-
| 73
| [[İstifadəçi:Şöhrət|Şöhrət]]
| align=&quot;center&quot; | 8.206
| PA, RO
|-
| 74
| [[İstifadəçi:Etrüsk~azwiki|Etrüsk~azwiki]]
| align=&quot;center&quot; | 8.033
| 
|-
| 75
| [[İstifadəçi:Advellerd|Advellerd]]
| align=&quot;center&quot; | 7.891
| AP, RO
|-
| 76
| [[İstifadəçi:TimBitsتِمبِتس|TimBitsتِمبِتس]]
| align=&quot;center&quot; | 7.311
| 
|-
| 77
| [[İstifadəçi:Sabin.K.M|Sabin.K.M]]
| align=&quot;center&quot; | 7.072
| AP
|-
| 78
| [[İstifadəçi:Memty|Memty]]
| align=&quot;center&quot; | 6.849
| 
|-
| 79
| [[İstifadəçi:Axan.bulut|Axan.bulut]]
| align=&quot;center&quot; | 6.798
| 
|-
| 80
| [[İstifadəçi:Proger|Proger]]
| align=&quot;center&quot; | 6.774
| 
|-
| 81
| [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]]
| align=&quot;center&quot; | 6.771
| FA, SA, PA, RO
|-
| 82
| [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]]
| align=&quot;center&quot; | 6.642
| AP, RO
|-
| 83
| [[İstifadəçi:Asparuh|Asparuh]]
| align=&quot;center&quot; | 6.584
| 
|-
| 84
| [[İstifadəçi:Elmeddin82|Elmeddin82]]
| align=&quot;center&quot; | 6.579
| 
|-
| 85
| [[İstifadəçi:Maqamedd|Maqamedd]]
| align=&quot;center&quot; | 6.407
| AP
|-
| 86
| [[İstifadəçi:Ramil Cəbrayıl|Ramil Cəbrayıl]]
| align=&quot;center&quot; | 6.380
| 
|-
| 87
| [[İstifadəçi:Seko Selimov|Seko Selimov]]
| align=&quot;center&quot; | 6.201
| 
|-
| 88
| [[İstifadəçi:Number Pi|Number Pi]]
| align=&quot;center&quot; | 6.173
| 
|-
| 89
| [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]]
| align=&quot;center&quot; | 6.071
| AP
|-
| 90
| [[İstifadəçi:Kim Yushin|Kim Yushin]]
| align=&quot;center&quot; | 5.974
| 
|-
| 91
| [[İstifadəçi:Stern88888|Stern88888]]
| align=&quot;center&quot; | 5.787
| 
|-
| 92
| [[İstifadəçi:Yusif Sərrac|Yusif Sərrac]]
| align=&quot;center&quot; | 5.651
| AP
|-
| 93
| [[İstifadəçi:Gulnar Rehimli|Gulnar Rehimli]]
| align=&quot;center&quot; | 5.644
| 
|-
| 94
| [[İstifadəçi:T.A.Nasibli|T.A.Nasibli]]
| align=&quot;center&quot; | 5.523
| AP
|-
| 95
| [[İstifadəçi:Bakuemil|Bakuemil]]
| align=&quot;center&quot; | 5.500
| 
|-
| 96
| [[İstifadəçi:A.Aida88|A.Aida88]]
| align=&quot;center&quot; | 5.061
| AP, SA, RO
|-
| 97
| [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]]
| align=&quot;center&quot; | 5.040
| AP, FA, SA, RO
|-
| 98
| [[İstifadəçi:Aqrikola|Aqrikola]]
| align=&quot;center&quot; | 5.006
| 
|-
| 99
| [[İstifadəçi:AfraimMammadov|AfraimMammadov]]
| align=&quot;center&quot; | 4.812
| AP, RO
|-
| 100
| [[İstifadəçi:Mehrdad|Mehrdad]]
| align=&quot;center&quot; | 4.629
| 
|}
&lt;/center&gt;

[[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>0he07yitm7s3suaq0zwenzoh0qdc45i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570931</id>
      <parentid>6570928</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:06:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>Bot düzəldilənə qədər müvəqqəti olaraq bu siyahıdan istifadə olunsun.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13984" xml:space="preserve">&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''S/S'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''İstifadəçi'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''R/S'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Qrup'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Birləşdirilib'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Qeyd'''&lt;/center&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''200.000 — 300.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1.&lt;/center&gt;
|{{U|Araz Yaquboglu}}
|&lt;center&gt;243.132&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;02.05.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;2.&lt;/center&gt;
|{{U|Sortilegus}}
|&lt;center&gt;216.058&lt;/center&gt;
|BR, İN
|&lt;center&gt;11.08.2007&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''150.000 — 200.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3.&lt;/center&gt;
|{{U|Vago}}
|&lt;center&gt;192.688&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;29.04.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;4.&lt;/center&gt;
|{{U|Cekli829}}
|&lt;center&gt;175.988&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;27.03.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|{{U|Vusal1981}}
|&lt;center&gt;161.588&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.06.2006&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''100.000 — 150.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;—&lt;/center&gt;
|—
|&lt;center&gt;—&lt;/center&gt;
|—
|
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''50.000 — 100.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6.&lt;/center&gt;
|{{U|Solavirum}}
|&lt;center&gt;80.116&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;20.01.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|{{U|White Demon}}
|&lt;center&gt;75.575&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;14.07.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|{{U|Baskervill}}
|&lt;center&gt;74.685&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;9.&lt;/center&gt;
|{{U|Babək Akifoğlu}}
|&lt;center&gt;72.374&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;17.06.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;10.&lt;/center&gt;
|{{U|Qolcomaq}}
|&lt;center&gt;72.265&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;30.12.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;11.&lt;/center&gt;
|{{U|Azerifactory}}
|&lt;center&gt;61.454&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;19.02.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|{{U|Sword313}}
|&lt;center&gt;59.164&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;10.05.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;13.&lt;/center&gt;
|{{U|Sabuhi from Baku}}
|&lt;center&gt;58.226&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;20.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;14.&lt;/center&gt;
|{{U|Sefer azeri}}
|&lt;center&gt;56.634&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;21.06.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|{{U|Grenzsoldat}}
|&lt;center&gt;54.010&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;04.07.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|{{U|Dr.Wiki54}}
|&lt;center&gt;53.272&lt;/center&gt;
|AP, SA, FA
|&lt;center&gt;26.03.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;17.&lt;/center&gt;
|{{U|Barselona99}}
|&lt;center&gt;50.125&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;28.06.2016&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''25.000 — 50.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18.&lt;/center&gt;
|{{U|Toghrul R}}
|&lt;center&gt;46.750&lt;/center&gt;
|İN, İİ
|&lt;center&gt;24.05.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;19.&lt;/center&gt;
|{{U|Turkmen}}
|&lt;center&gt;46.208&lt;/center&gt;
|BR, İN
|&lt;center&gt;21.05.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;20.&lt;/center&gt;
|{{U|Enver62}}
|&lt;center&gt;44.494&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;04.04.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2022-ci ildə vəfat edib&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;21.&lt;/center&gt;
|{{U|Rəşid Nurməmmədov}}
|&lt;center&gt;43.975&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;23.06.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;22.&lt;/center&gt;
|{{U|NMW03}}
|&lt;center&gt;40.006&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.03.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;23.&lt;/center&gt;
|{{U|Samral}}
|&lt;center&gt;39.822&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;12.05.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;24.&lt;/center&gt;
|{{U|By erdo can}}
|&lt;center&gt;37.546&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;15.12.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|{{U|Sultan11}}
|&lt;center&gt;36.504&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29.12.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;26.&lt;/center&gt;
|{{U|Eldarado}}
|&lt;center&gt;34.602&lt;/center&gt;
|BR, İN, İİ
|&lt;center&gt;20.09.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;27.&lt;/center&gt;
|{{U|Rövşən İşık}}
|&lt;center&gt;34.358&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;26.10.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;28.&lt;/center&gt;
|{{U|Eagle94}}
|&lt;center&gt;32.930&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;12.06.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;29.&lt;/center&gt;
|{{U|Eminn}}
|&lt;center&gt;32.108&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.10.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|{{U|II. Niveles}}
|&lt;center&gt;31.058&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.07.2016&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;31.&lt;/center&gt;
|{{U|Verman1}}
|&lt;center&gt;28.505&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA
|&lt;center&gt;26.09.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;32.&lt;/center&gt;
|{{U|MrArifnajafov}}
|&lt;center&gt;27.672&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.11.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;33.&lt;/center&gt;
|{{U|Tubus}}
|&lt;center&gt;27.312&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;13.02.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;34.&lt;/center&gt;
|{{U|Keete 37}}
|&lt;center&gt;26.508&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;31.10.2012&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;35.&lt;/center&gt;
|{{U|Acategory}}
|&lt;center&gt;25.494&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29.03.2010&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''10.000 — 25.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36.&lt;/center&gt;
|{{U|Orartu}}
|&lt;center&gt;23.595&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;37.&lt;/center&gt;
|{{U|Hilal knight}}
|&lt;center&gt;23.570&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;08.08.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;38.&lt;/center&gt;
|{{U|Wikipediya M}}
|&lt;center&gt;23.014&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;01.05.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;39.&lt;/center&gt;
|{{U|Qızılbaş}}
|&lt;center&gt;22.615&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.04.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;40.&lt;/center&gt;
|{{U|Nuray95}}
|&lt;center&gt;21.940&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;01.03.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;41.&lt;/center&gt;
|{{U|Мурад 97}}
|&lt;center&gt;21.422&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;04.09.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;42.&lt;/center&gt;
|{{U|CalalC99}}
|&lt;center&gt;21.280&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;01.11.2018&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;43.&lt;/center&gt;
|{{U|Sura Shukurlu}}
|&lt;center&gt;21.140&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;23.01.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;44.&lt;/center&gt;
|{{U|İrada}}
|&lt;center&gt;20.876&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2007&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;45.&lt;/center&gt;
|{{U|Anar kerimxanov}}
|&lt;center&gt;20.638&lt;/center&gt;
|RO, PA
|&lt;center&gt;13.01.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;46.&lt;/center&gt;
|{{U|Atakhanli}}
|&lt;center&gt;20.078&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;11.04.2021&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;47.&lt;/center&gt;
|{{U|Wertuose}}
|&lt;center&gt;19.064&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;29.03.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;48.&lt;/center&gt;
|{{U|Uannis}}
|&lt;center&gt;18.060&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;24.01.2007&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2008-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;49.&lt;/center&gt;
|{{U|Drabdullayev17}}
|&lt;center&gt;17.836&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;02.05.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;50.&lt;/center&gt;
|{{U|Aydinsalis}}
|&lt;center&gt;17.690&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.04.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;51.&lt;/center&gt;
|{{U|Capay}}
|&lt;center&gt;17.246&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;13.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;52.&lt;/center&gt;
|{{U|Ebrahimi-amir}}
|&lt;center&gt;16.995&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29a.12.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;53.&lt;/center&gt;
|{{U|Dancewithdevil}}
|&lt;center&gt;16.300&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA, FA
|&lt;center&gt;31.07.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;54.&lt;/center&gt;
|{{U|Həsən İmanov}}
|&lt;center&gt;16.138&lt;/center&gt;
|SA
|&lt;center&gt;11.10.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;55.&lt;/center&gt;
|{{U|Nicat49}}
|&lt;center&gt;16.034&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;12.07.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;56.&lt;/center&gt;
|{{U|NKOzi}}
|&lt;center&gt;15.724&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;30.10.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;57.&lt;/center&gt;
|{{U|Daydreamer2011}}
|&lt;center&gt;14.768&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;18.01.2017&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;58.&lt;/center&gt;
|{{U|C Mirəli2001}}
|&lt;center&gt;14.625&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;59.&lt;/center&gt;
|{{U|Burocan}}
|&lt;center&gt;14.172&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.04.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;60.&lt;/center&gt;
|{{U|Rəcəb Yaxşı}}
|&lt;center&gt;13.530&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;25.12.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;61.&lt;/center&gt;
|{{U|Xayala Mammadli}}
|&lt;center&gt;12.722&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;15.07.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;62.&lt;/center&gt;
|{{U|Firuze Nesibli}}
|&lt;center&gt;12.590&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;27.06.2012&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;63.&lt;/center&gt;
|{{U|Xeyal}}
|&lt;center&gt;11.086&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;24.05.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;64.&lt;/center&gt;
|{{U|Melikov Memmed}}
|&lt;center&gt;10.875&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.06.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2021-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;65.&lt;/center&gt;
|{{U|Fortius-94}}
|&lt;center&gt;10.860&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;29.06.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;66.&lt;/center&gt;
|{{U|Namikilisu}}
|&lt;center&gt;10.718&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;20.11.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;67.&lt;/center&gt;
|{{U|Gulya S-va}}
|&lt;center&gt;10.054&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.02.2017&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''5.000 — 10.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;68.&lt;/center&gt;
|{{U|Anar Məmmədov}}
|&lt;center&gt;9.633&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;02.12.2017&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;69.&lt;/center&gt;
|{{U|E THP}}
|&lt;center&gt;9.520&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;31.03.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;70.&lt;/center&gt;
|{{U|Turk oğlan}}
|&lt;center&gt;9.185&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;19.11.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;71.&lt;/center&gt;
|{{U|Aabdullayev851}}
|&lt;center&gt;8.736&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;22.03.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;72.&lt;/center&gt;
|{{U|Abutalub}}
|&lt;center&gt;8.604&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;27.12.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;73.&lt;/center&gt;
|{{U|Amd628}}
|&lt;center&gt;8.488&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.08.2006&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;74.&lt;/center&gt;
|{{U|Şöhrət}}
|&lt;center&gt;8.206&lt;/center&gt;
|RO, PA
|&lt;center&gt;19.08.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;75.&lt;/center&gt;
|{{U|Etrüsk~azwiki}}
|&lt;center&gt;8.033&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;17.04.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2008-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;76.&lt;/center&gt;
|{{U|Advellerd}}
|&lt;center&gt;7.892&lt;/center&gt;
|RO, AP
|&lt;center&gt;04.05.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;77.&lt;/center&gt;
|{{U|Masalli qasimli}}
|&lt;center&gt;7.575&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.01.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;78.&lt;/center&gt;
|{{U|TimBitsتِمبِتس}}
|&lt;center&gt;7.311&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;17.11.2005&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2011-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;79.&lt;/center&gt;
|{{U|Sabin.K.M}}
|&lt;center&gt;7.072&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;28.02.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;80.&lt;/center&gt;
|{{U|Memty}}
|&lt;center&gt;6.850&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;09.12.2005&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;81.&lt;/center&gt;
|{{U|Axan.bulut}}
|&lt;center&gt;6.798&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.04.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;82.&lt;/center&gt;
|{{U|Proger}}
|&lt;center&gt;6.774&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;24.08.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;83.&lt;/center&gt;
|{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}
|&lt;center&gt;6.720&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;12.10.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;84.&lt;/center&gt;
|{{U|Mr rqasimzade}}
|&lt;center&gt;6.652&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;02.02.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;85.&lt;/center&gt;
|{{U|Patriot Kor}}
|&lt;center&gt;6.638&lt;/center&gt;
|RO, AP
|&lt;center&gt;13.03.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;86.&lt;/center&gt;
|{{U|Asparuh}}
|&lt;center&gt;6.584&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.03.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2011-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;87.&lt;/center&gt;
|{{U|Elmeddin82}}
|&lt;center&gt;6.580&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.10.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;88.&lt;/center&gt;
|{{U|Ələddin.Məlikov}}
|&lt;center&gt;6.450&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.04.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;89.&lt;/center&gt;
|{{U|Maqamedd}}
|&lt;center&gt;6.408&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.01.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;90.&lt;/center&gt;
|{{U|Ramil Cəbrayıl}}
|&lt;center&gt;6.380&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.02.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2020-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;91.&lt;/center&gt;
|{{U|Turan Etibaroğlu}}
|&lt;center&gt;6.276&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.09.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;92.&lt;/center&gt;
|{{U|Seko Selimov}}
|&lt;center&gt;6.202&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.04.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;93.&lt;/center&gt;
|{{U|Number Pi}}
|&lt;center&gt;6.172&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;23.05.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildən fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;94.&lt;/center&gt;
|{{U|Sevindiknesiboglu2008}}
|&lt;center&gt;6.072&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;24.08.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;95.&lt;/center&gt;
|{{U|Kim Yushin}}
|&lt;center&gt;5.974&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;26.06.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;96.&lt;/center&gt;
|{{U|Stern88888}}
|&lt;center&gt;5.788&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;26.03.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;97.&lt;/center&gt;
|{{U|Yusif Sərrac}}
|&lt;center&gt;5.652&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;01.07.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2021-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;98.&lt;/center&gt;
|{{U|Gulnar Rehimli}}
|&lt;center&gt;5.644&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.07.2012&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;99.&lt;/center&gt;
|{{U|Bakuemil}}
|&lt;center&gt;5.550&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;100.&lt;/center&gt;
|{{U|T.A.Nasibli}}
|&lt;center&gt;5.524&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;05.05.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;101.&lt;/center&gt;
|{{U|Rezo}}
|&lt;center&gt;5.468&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.07.2007&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;102.&lt;/center&gt;
|{{U|Innovative120}}
|&lt;center&gt;5.170&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;25.10.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;103.&lt;/center&gt;
|{{U|Orkhan Juvarli}}
|&lt;center&gt;5.082&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;09.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;104.&lt;/center&gt;
|{{U|A.Aida88}}
|&lt;center&gt;5.060&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;09.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;105.&lt;/center&gt;
|{{U|Qraf061}}
|&lt;center&gt;5.060&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA, FA
|&lt;center&gt;09.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;106.&lt;/center&gt;
|{{U|Aqrikola}}
|&lt;center&gt;5.006&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.12.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildən fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|}
&lt;/center&gt;

[[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>l4c4q0f7mawn9e4ocdl3wjq7wdbxf24</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570932</id>
      <parentid>6570931</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:08:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13984" xml:space="preserve">&lt;center&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''S/S'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''İstifadəçi'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''R/S'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Qrup'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Birləşdirilib'''&lt;/center&gt;
| bgcolor=&quot;#DCDCDC&quot; |&lt;center&gt;'''Qeyd'''&lt;/center&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''200.000 — 300.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;1.&lt;/center&gt;
|{{U|Araz Yaquboglu}}
|&lt;center&gt;243.132&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;02.05.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;2.&lt;/center&gt;
|{{U|Sortilegus}}
|&lt;center&gt;216.058&lt;/center&gt;
|BR, İN
|&lt;center&gt;11.08.2007&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''150.000 — 200.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;3.&lt;/center&gt;
|{{U|Vago}}
|&lt;center&gt;192.688&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;29.04.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;4.&lt;/center&gt;
|{{U|Cekli829}}
|&lt;center&gt;175.988&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;27.03.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;5.&lt;/center&gt;
|{{U|Vusal1981}}
|&lt;center&gt;161.588&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.06.2006&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''100.000 — 150.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;—&lt;/center&gt;
|—
|&lt;center&gt;—&lt;/center&gt;
|—
|
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''50.000 — 100.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;6.&lt;/center&gt;
|{{U|Solavirum}}
|&lt;center&gt;80.116&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;20.01.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;7.&lt;/center&gt;
|{{U|White Demon}}
|&lt;center&gt;75.575&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;14.07.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;8.&lt;/center&gt;
|{{U|Baskervill}}
|&lt;center&gt;74.685&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;9.&lt;/center&gt;
|{{U|Babək Akifoğlu}}
|&lt;center&gt;72.374&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;17.06.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;10.&lt;/center&gt;
|{{U|Qolcomaq}}
|&lt;center&gt;72.265&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;30.12.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;11.&lt;/center&gt;
|{{U|Azerifactory}}
|&lt;center&gt;61.454&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;19.02.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;12.&lt;/center&gt;
|{{U|Sword313}}
|&lt;center&gt;59.164&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;10.05.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;13.&lt;/center&gt;
|{{U|Sabuhi from Baku}}
|&lt;center&gt;58.226&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;20.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;14.&lt;/center&gt;
|{{U|Sefer azeri}}
|&lt;center&gt;56.634&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;21.06.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;15.&lt;/center&gt;
|{{U|Grenzsoldat}}
|&lt;center&gt;54.010&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;04.07.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;16.&lt;/center&gt;
|{{U|Dr.Wiki54}}
|&lt;center&gt;53.272&lt;/center&gt;
|AP, SA, FA
|&lt;center&gt;26.03.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;17.&lt;/center&gt;
|{{U|Barselona99}}
|&lt;center&gt;50.125&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;28.06.2016&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''25.000 — 50.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;18.&lt;/center&gt;
|{{U|Toghrul R}}
|&lt;center&gt;46.750&lt;/center&gt;
|İN, İİ
|&lt;center&gt;24.05.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;19.&lt;/center&gt;
|{{U|Turkmen}}
|&lt;center&gt;46.208&lt;/center&gt;
|BR, İN
|&lt;center&gt;21.05.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;20.&lt;/center&gt;
|{{U|Enver62}}
|&lt;center&gt;44.494&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;04.04.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2022-ci ildə vəfat edib&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;21.&lt;/center&gt;
|{{U|Rəşid Nurməmmədov}}
|&lt;center&gt;43.975&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;23.06.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;22.&lt;/center&gt;
|{{U|NMW03}}
|&lt;center&gt;40.006&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.03.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;23.&lt;/center&gt;
|{{U|Samral}}
|&lt;center&gt;39.822&lt;/center&gt;
|AP, SA
|&lt;center&gt;12.05.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;24.&lt;/center&gt;
|{{U|By erdo can}}
|&lt;center&gt;37.546&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;15.12.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;25.&lt;/center&gt;
|{{U|Sultan11}}
|&lt;center&gt;36.504&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29.12.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;26.&lt;/center&gt;
|{{U|Eldarado}}
|&lt;center&gt;34.602&lt;/center&gt;
|BR, İN, İİ
|&lt;center&gt;20.09.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;27.&lt;/center&gt;
|{{U|Rövşən İşık}}
|&lt;center&gt;34.358&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;26.10.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;28.&lt;/center&gt;
|{{U|Eagle94}}
|&lt;center&gt;32.930&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;12.06.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;29.&lt;/center&gt;
|{{U|Eminn}}
|&lt;center&gt;32.108&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.10.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;30.&lt;/center&gt;
|{{U|II. Niveles}}
|&lt;center&gt;31.058&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.07.2016&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;31.&lt;/center&gt;
|{{U|Verman1}}
|&lt;center&gt;28.505&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA
|&lt;center&gt;26.09.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;32.&lt;/center&gt;
|{{U|MrArifnajafov}}
|&lt;center&gt;27.672&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.11.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;33.&lt;/center&gt;
|{{U|Tubus}}
|&lt;center&gt;27.312&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;13.02.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;34.&lt;/center&gt;
|{{U|Keete 37}}
|&lt;center&gt;26.508&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;31.10.2012&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;35.&lt;/center&gt;
|{{U|Acategory}}
|&lt;center&gt;25.494&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29.03.2010&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''10.000 — 25.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;36.&lt;/center&gt;
|{{U|Orartu}}
|&lt;center&gt;23.595&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;37.&lt;/center&gt;
|{{U|Hilal knight}}
|&lt;center&gt;23.570&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;08.08.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;38.&lt;/center&gt;
|{{U|Wikipediya M}}
|&lt;center&gt;23.014&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;01.05.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;39.&lt;/center&gt;
|{{U|Qızılbaş}}
|&lt;center&gt;22.615&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.04.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;40.&lt;/center&gt;
|{{U|Nuray95}}
|&lt;center&gt;21.940&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;01.03.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;41.&lt;/center&gt;
|{{U|Мурад 97}}
|&lt;center&gt;21.422&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;04.09.2010&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;42.&lt;/center&gt;
|{{U|CalalC99}}
|&lt;center&gt;21.280&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;01.11.2018&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;43.&lt;/center&gt;
|{{U|Sura Shukurlu}}
|&lt;center&gt;21.140&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;23.01.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;44.&lt;/center&gt;
|{{U|İrada}}
|&lt;center&gt;20.876&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2007&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;45.&lt;/center&gt;
|{{U|Anar kerimxanov}}
|&lt;center&gt;20.638&lt;/center&gt;
|RO, PA
|&lt;center&gt;13.01.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;46.&lt;/center&gt;
|{{U|Atakhanli}}
|&lt;center&gt;20.078&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;11.04.2021&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;47.&lt;/center&gt;
|{{U|Wertuose}}
|&lt;center&gt;19.064&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;29.03.2008&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;48.&lt;/center&gt;
|{{U|Uannis}}
|&lt;center&gt;18.060&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;24.01.2007&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2008-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;49.&lt;/center&gt;
|{{U|Drabdullayev17}}
|&lt;center&gt;17.836&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;02.05.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;50.&lt;/center&gt;
|{{U|Aydinsalis}}
|&lt;center&gt;17.690&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.04.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;51.&lt;/center&gt;
|{{U|Capay}}
|&lt;center&gt;17.246&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;13.04.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;52.&lt;/center&gt;
|{{U|Ebrahimi-amir}}
|&lt;center&gt;16.995&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;29a.12.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;53.&lt;/center&gt;
|{{U|Dancewithdevil}}
|&lt;center&gt;16.300&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA, FA
|&lt;center&gt;31.07.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;54.&lt;/center&gt;
|{{U|Həsən İmanov}}
|&lt;center&gt;16.138&lt;/center&gt;
|SA
|&lt;center&gt;11.10.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;55.&lt;/center&gt;
|{{U|Nicat49}}
|&lt;center&gt;16.034&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;12.07.2011&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;56.&lt;/center&gt;
|{{U|NKOzi}}
|&lt;center&gt;15.724&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;30.10.2009&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;57.&lt;/center&gt;
|{{U|Daydreamer2011}}
|&lt;center&gt;14.768&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;18.01.2017&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;58.&lt;/center&gt;
|{{U|C Mirəli2001}}
|&lt;center&gt;14.625&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;59.&lt;/center&gt;
|{{U|Burocan}}
|&lt;center&gt;14.172&lt;/center&gt;
|İN
|&lt;center&gt;25.04.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;60.&lt;/center&gt;
|{{U|Rəcəb Yaxşı}}
|&lt;center&gt;13.530&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;25.12.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;61.&lt;/center&gt;
|{{U|Xayala Mammadli}}
|&lt;center&gt;12.722&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;15.07.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;62.&lt;/center&gt;
|{{U|Firuze Nesibli}}
|&lt;center&gt;12.590&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;27.06.2012&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;63.&lt;/center&gt;
|{{U|Xeyal}}
|&lt;center&gt;11.086&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;24.05.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;64.&lt;/center&gt;
|{{U|Melikov Memmed}}
|&lt;center&gt;10.875&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.06.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2021-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;65.&lt;/center&gt;
|{{U|Fortius-94}}
|&lt;center&gt;10.860&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;29.06.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;66.&lt;/center&gt;
|{{U|Namikilisu}}
|&lt;center&gt;10.718&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;20.11.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;67.&lt;/center&gt;
|{{U|Gulya S-va}}
|&lt;center&gt;10.054&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.02.2017&lt;/center&gt;
|
|-
| colspan=&quot;6&quot; bgcolor=&quot;#C0C0C0&quot; |&lt;center&gt;'''5.000 — 10.000'''&lt;/center&gt;
|-
|&lt;center&gt;68.&lt;/center&gt;
|{{U|Anar Məmmədov}}
|&lt;center&gt;9.633&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;02.12.2017&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;69.&lt;/center&gt;
|{{U|E THP}}
|&lt;center&gt;9.520&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;31.03.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;70.&lt;/center&gt;
|{{U|Turk oğlan}}
|&lt;center&gt;9.185&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;19.11.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;71.&lt;/center&gt;
|{{U|Aabdullayev851}}
|&lt;center&gt;8.736&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;22.03.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;72.&lt;/center&gt;
|{{U|Abutalub}}
|&lt;center&gt;8.604&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;27.12.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;73.&lt;/center&gt;
|{{U|Amd628}}
|&lt;center&gt;8.488&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.08.2006&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;74.&lt;/center&gt;
|{{U|Şöhrət}}
|&lt;center&gt;8.206&lt;/center&gt;
|RO, PA
|&lt;center&gt;19.08.2017&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;75.&lt;/center&gt;
|{{U|Etrüsk~azwiki}}
|&lt;center&gt;8.033&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;17.04.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2008-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;76.&lt;/center&gt;
|{{U|Advellerd}}
|&lt;center&gt;7.892&lt;/center&gt;
|RO, AP
|&lt;center&gt;04.05.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;77.&lt;/center&gt;
|{{U|Masalli qasimli}}
|&lt;center&gt;7.575&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.01.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;78.&lt;/center&gt;
|{{U|TimBitsتِمبِتس}}
|&lt;center&gt;7.311&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;17.11.2005&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2011-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;79.&lt;/center&gt;
|{{U|Sabin.K.M}}
|&lt;center&gt;7.072&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;28.02.2018&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;80.&lt;/center&gt;
|{{U|Memty}}
|&lt;center&gt;6.850&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;09.12.2005&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;81.&lt;/center&gt;
|{{U|Axan.bulut}}
|&lt;center&gt;6.798&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.04.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;82.&lt;/center&gt;
|{{U|Proger}}
|&lt;center&gt;6.774&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;24.08.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2017-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;83.&lt;/center&gt;
|{{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}
|&lt;center&gt;6.720&lt;/center&gt;
|RO, PA, SA, FA
|&lt;center&gt;12.10.2014&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;84.&lt;/center&gt;
|{{U|Mr rqasimzade}}
|&lt;center&gt;6.652&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;02.02.2016&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;85.&lt;/center&gt;
|{{U|Patriot Kor}}
|&lt;center&gt;6.638&lt;/center&gt;
|RO, AP
|&lt;center&gt;13.03.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;86.&lt;/center&gt;
|{{U|Asparuh}}
|&lt;center&gt;6.584&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;30.03.2009&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2011-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;87.&lt;/center&gt;
|{{U|Elmeddin82}}
|&lt;center&gt;6.580&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.10.2008&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;88.&lt;/center&gt;
|{{U|Ələddin.Məlikov}}
|&lt;center&gt;6.450&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.04.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;89.&lt;/center&gt;
|{{U|Maqamedd}}
|&lt;center&gt;6.408&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;19.01.2019&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;90.&lt;/center&gt;
|{{U|Ramil Cəbrayıl}}
|&lt;center&gt;6.380&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.02.2011&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2020-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;91.&lt;/center&gt;
|{{U|Turan Etibaroğlu}}
|&lt;center&gt;6.276&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;05.09.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;92.&lt;/center&gt;
|{{U|Seko Selimov}}
|&lt;center&gt;6.202&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;16.04.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;93.&lt;/center&gt;
|{{U|Number Pi}}
|&lt;center&gt;6.172&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;23.05.2015&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2016-cı ildən fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;94.&lt;/center&gt;
|{{U|Sevindiknesiboglu2008}}
|&lt;center&gt;6.072&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;24.08.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;95.&lt;/center&gt;
|{{U|Kim Yushin}}
|&lt;center&gt;5.974&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;26.06.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2015-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;96.&lt;/center&gt;
|{{U|Stern88888}}
|&lt;center&gt;5.788&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;26.03.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;97.&lt;/center&gt;
|{{U|Yusif Sərrac}}
|&lt;center&gt;5.652&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;01.07.2014&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2021-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;98.&lt;/center&gt;
|{{U|Gulnar Rehimli}}
|&lt;center&gt;5.644&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;10.07.2012&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2018-ci ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;99.&lt;/center&gt;
|{{U|Bakuemil}}
|&lt;center&gt;5.550&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;03.07.2010&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2019-cu ildə fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|-
|&lt;center&gt;100.&lt;/center&gt;
|{{U|T.A.Nasibli}}
|&lt;center&gt;5.524&lt;/center&gt;
|AP
|&lt;center&gt;05.05.2015&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;101.&lt;/center&gt;
|{{U|Rezo}}
|&lt;center&gt;5.468&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.07.2007&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;102.&lt;/center&gt;
|{{U|Innovative120}}
|&lt;center&gt;5.170&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;25.10.2013&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;103.&lt;/center&gt;
|{{U|Orkhan Juvarli}}
|&lt;center&gt;5.082&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;09.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;104.&lt;/center&gt;
|{{U|A.Aida88}}
|&lt;center&gt;5.060&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA
|&lt;center&gt;09.12.2020&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;105.&lt;/center&gt;
|{{U|Qraf061}}
|&lt;center&gt;5.040&lt;/center&gt;
|RO, AP, SA, FA
|&lt;center&gt;17.02.2022&lt;/center&gt;
|
|-
|&lt;center&gt;106.&lt;/center&gt;
|{{U|Aqrikola}}
|&lt;center&gt;5.006&lt;/center&gt;
|
|&lt;center&gt;11.12.2013&lt;/center&gt;
|&lt;small&gt;2014-cü ildən fəaliyyətini dondurub&lt;/small&gt;
|}
&lt;/center&gt;

[[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]]</text>
      <sha1>gtjpg52rd23walyuw6q3npqkeu7gv0p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kono Bayrey</title>
    <ns>0</ns>
    <id>751942</id>
    <revision>
      <id>6571621</id>
      <parentid>6473802</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:56:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="645" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}} 

Kono Bayrey () yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi.O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb.O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.
== İstinadlar ==</text>
      <sha1>jz9xsml1kh7nrxphc11k25wm81n02jz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571627</id>
      <parentid>6571621</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:00:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="670" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}} 

Kono Bayrey ({{Dil-kn|幸野 楳嶺}}) yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi.O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb.O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>nfwvkfjjwij7bksm4hqawmuw6atlkq9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571629</id>
      <parentid>6571627</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:02:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="684" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}} 

Kono Bayrey ({{Dil-ja|幸野 楳嶺}}; {{DVTY}}) - yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi. O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb. O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>lfx79quzlc6t9o10pxmc8372qpyztgk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571630</id>
      <parentid>6571629</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:02:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="685" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}}

Kono Bayrey ({{Dil-ja|幸野 楳嶺}}; {{DVTY}}) — yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi. O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb. O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>4szpi13lfnyr92iuw0xdyr7nqwlx6qy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571632</id>
      <parentid>6571630</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:02:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}}

Kono Bayrey ({{Dil-ja|幸野 楳嶺}}; {{DVTY}}) — yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi. O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb. O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>am9axzzvnpnfrnr3wv1mulhocyz9892</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571635</id>
      <parentid>6571632</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="762" xml:space="preserve">{{Rəssam|adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|doğum tarixi=|doğum yeri=|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vəfat səbəbi=|dəfn yeri=|milliyyəti=[[yapon]]|vətəndaşlığı=|fəaliyyəti=|təhsili=|janrı=|stili=|tanınmış işləri=|hamiləri=|tələbəsi=|təsirlənib=|təsir edib=|mükafatları=|imzası=|vikianbar=|imzanın eni=|imzanın izahı=|vikimənbə=}}

Kono Bayrey ({{Dil-ja|幸野 楳嶺}}; {{DVTY}}) — yapon rəssam, kitab illüstratoru və incəsənət müəllimi. O Yasuda Bairei kimi anadan olub və Kyotoda yaşayıb. O, Ukiyo-e məktəbinin üzvü idi və Yaponiyanın Meiji dövründə kacho-e rəssamlığının ustası idi.

== İstinadlar ==
&lt;references /&gt;{{Xarici keçidlər}}{{Rəssam-qaralama}}{{Yaponiya-qaralama}}</text>
      <sha1>atbtppw8r8yxm2usenp7fhpqxhz1s3b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate</title>
    <ns>3</ns>
    <id>752301</id>
    <revision>
      <id>6571405</id>
      <parentid>6547082</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:21:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* XX əsrin 100 kitabı (Le Monde) */ yeni bölmə</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1998" xml:space="preserve">{{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:56, 6 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:56, 9 iyul 2022 (UTC)
|}

== Daxili keçidlərlə bağlı ==

salam həmkar, azvikidəki fəaliyyətinizə görə təşəkkür edirəm. bəzi məqalələrə editlər edirsiniz, bu çox yaxşıdır, təşəkkürlər. ancaq bəzi məqalələrdə siz məqalə məzmunundakı illərə keçidlər verirsiniz. buna gərək yoxdur. bu baxımdan lütfən xüsusi önəm kəsb etmirsə məqalələrdə günlərə, illərə keçid verməyəsiniz. əksi, sırf günlərə və illərə həsr olunan məqalələrə əlavələr etdikdə isə il və günlərə keçidlər verin və mümkün qədər standartı pozmayın. uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] ==

salam həmkar, [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|bu məqalənin]] digər vikilərdə məqaləsi varmı? varsa birləşdirim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:21, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>8wmlo1d0eqdatnfvo6yedcophx636nb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571463</id>
      <parentid>6571405</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:53:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* XX əsrin 100 kitabı (Le Monde) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2248" xml:space="preserve">{{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:56, 6 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:56, 9 iyul 2022 (UTC)
|}

== Daxili keçidlərlə bağlı ==

salam həmkar, azvikidəki fəaliyyətinizə görə təşəkkür edirəm. bəzi məqalələrə editlər edirsiniz, bu çox yaxşıdır, təşəkkürlər. ancaq bəzi məqalələrdə siz məqalə məzmunundakı illərə keçidlər verirsiniz. buna gərək yoxdur. bu baxımdan lütfən xüsusi önəm kəsb etmirsə məqalələrdə günlərə, illərə keçid verməyəsiniz. əksi, sırf günlərə və illərə həsr olunan məqalələrə əlavələr etdikdə isə il və günlərə keçidlər verin və mümkün qədər standartı pozmayın. uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] ==

salam həmkar, [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|bu məqalənin]] digər vikilərdə məqaləsi varmı? varsa birləşdirim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:21, 11 avqust 2022 (UTC)

Salam, bəli türkcə [[:tr:Le_Monde'un_Yüzyılın_100_Kitabı_listesi|Le Monde'un Yüzyılın 100 Kitabı listesi]] ingiliscə [[:en:Le_Monde's_100_Books_of_the_Century|Le Monde's 100 Books of the Century]] məqalələr var. 12:53, 11 avqust 2022</text>
      <sha1>1ayytwh622zb6ybetigykz2xy3o7tig</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571480</id>
      <parentid>6571463</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:58:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* XX əsrin 100 kitabı (Le Monde) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1998" xml:space="preserve">{{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:56, 6 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:56, 9 iyul 2022 (UTC)
|}

== Daxili keçidlərlə bağlı ==

salam həmkar, azvikidəki fəaliyyətinizə görə təşəkkür edirəm. bəzi məqalələrə editlər edirsiniz, bu çox yaxşıdır, təşəkkürlər. ancaq bəzi məqalələrdə siz məqalə məzmunundakı illərə keçidlər verirsiniz. buna gərək yoxdur. bu baxımdan lütfən xüsusi önəm kəsb etmirsə məqalələrdə günlərə, illərə keçid verməyəsiniz. əksi, sırf günlərə və illərə həsr olunan məqalələrə əlavələr etdikdə isə il və günlərə keçidlər verin və mümkün qədər standartı pozmayın. uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] ==

salam həmkar, [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|bu məqalənin]] digər vikilərdə məqaləsi varmı? varsa birləşdirim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:21, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>8wmlo1d0eqdatnfvo6yedcophx636nb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571484</id>
      <parentid>6571480</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:00:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hatselate</username>
        <id>247044</id>
      </contributor>
      <comment>/* XX əsrin 100 kitabı (Le Monde) */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2347" xml:space="preserve">{{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:56, 6 iyun 2022 (UTC)

== İnzibatçı seçkisi ==

{| style=&quot;border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;&quot; width=96%
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;top&quot; width=&quot;100px&quot;| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;&quot; |&lt;font color=black&gt;'''İdarəçi seçkisi'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;&quot; | &lt;font color=black&gt;Salam, {{BASEPAGENAME}}.&lt;/font&gt;&lt;br&gt;&lt;font color=black&gt;Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:56, 9 iyul 2022 (UTC)
|}

== Daxili keçidlərlə bağlı ==

salam həmkar, azvikidəki fəaliyyətinizə görə təşəkkür edirəm. bəzi məqalələrə editlər edirsiniz, bu çox yaxşıdır, təşəkkürlər. ancaq bəzi məqalələrdə siz məqalə məzmunundakı illərə keçidlər verirsiniz. buna gərək yoxdur. bu baxımdan lütfən xüsusi önəm kəsb etmirsə məqalələrdə günlərə, illərə keçid verməyəsiniz. əksi, sırf günlərə və illərə həsr olunan məqalələrə əlavələr etdikdə isə il və günlərə keçidlər verin və mümkün qədər standartı pozmayın. uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 15 iyul 2022 (UTC)

== [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] ==

salam həmkar, [[XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|bu məqalənin]] digər vikilərdə məqaləsi varmı? varsa birləşdirim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:21, 11 avqust 2022 (UTC)

:Salam, bəli Türkcə [[:tr:Le_Monde'un_Yüzyılın_100_Kitabı_listesi|Le Monde'un Yüzyılın 100 Kitabı listesi]] ingiliscə [[:en:Le_Monde's_100_Books_of_the_Century|Le Monde's 100 Books of the Century]] məqalələr var. [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 09:00, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>d86zwl63m3k40tpxgd28p05lf7k6fyt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ataa Caber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>754570</id>
    <revision>
      <id>6570786</id>
      <parentid>6544410</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:47:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>/* Neftçi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4414" xml:space="preserve">{{Futbolçu|adı=|orijinal adı=|şəkil=|şəklin ölçüsü=|şəklin izahı=|tam adı=Ataa Caber|ləqəbi=|doğum tarixi=3 oktyabr 1994|doğum yeri={{bayraq|İsrail}} [[İsrail]]|vəfat tarixi=|vəfat yeri=|vətəndaşlığı={{bayraq|İsrail}} [[İsrail]]|boyu=180|çəkisi=|mövqeyi=yarımmüdafiəçi|əsas ayağı=Sağ|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|nömrəsi=23|gənclər klubları=|klublar={{idman karyerası
|2012-2017 |{{bayraq|İsrail}} [[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfa]]|63 (2)
|2015 |{{icarə}} {{bayraq|İsrail}} [[Bney Saxnin FK|Bney Saxnin]]|10 (1)
|2017-2021 |{{bayraq|İsrail}} [[Bney Saxnin FK|Bney Saxnin]]|113 (8)
|2021-2022 |{{bayraq|İsrail}} [[Aşdod FK|Aşdod]]|30 (2)
|2022-h.h |{{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|0 (0)
}}|milli yığma=|klub haqqında məlumatların yenilənməsi=23 iyun 2022|yığma haqqında məlumatların yenilənməsi=|vikianbar=}}

'''Ataa Caber''' ({{DVTY}}) – [[Azərbaycan Premyer Liqası|Azərbaycan Premyer Liqasında]] çıxış edən [[Neftçi PFK|Neftçinin]] yarımmüdafiəçisi.
==Karyerası==
===[[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfa]]===
[[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfada]] ilk matçına 2 aprel 2012-ci ildə keçirilən Makkabi Hayfa-Aşdod matçında çıxıb. Matça start heyətdə başlayan Ataa Caber 46-cı dəqiqədə əvəzlənib. Matç [[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfanın]] 3-0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.[[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfada]] ilk qolunu 11 avqust 2015-ci ildə keçirilən Makkabi Hayfa-Hapoel Akko matçında vurub. Matça 53-cü dəqiqədə daxil olan Ataa Caber 90+3-cü dəqiqədə fərqlənməyi bacarıb. Matç Makkabi Hayfanın 3-0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.2 fevral 2017-ci ildə [[Makkabi Hayfa FK|Makkabi Hayfadan]] ayrıldı.
===[[Bney Saxnin FK|Bney Saxnin]]===
2 fevral 2017-ci ildə [[Bney Saxnin FK|Bney Saxnin]] klubuna transfer olundu. 31 avqust 2021-ci ildə [[Bney Saxnin FK|Bney Saxnin]] klubundan ayrıldı.
===Aşdod===
31 avqust 2021-ci ildə Aşdod klubuna transfer olundu. Aşdodda ilk matçına 12 sentyabr 2021-ci ildə keçirilən Aşdod-Hapoel Hayfa matçının 59-cu dəqiqəsində çıxıb.Həmçinin o matçın 88-ci dəqiqəsində sarı vərəqə ilə cəzalanıb. Matç Hapoel Hayfanın 1-3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. Aşdodda ilk qolunu isə 16 yanvar 2022-ci ildə keçirilən Hapoel Hadera-Aşdod matçının 29-cu dəqiqəsində vurub. Matç Hapoel Haderanın 2-1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. 

===[[Neftçi PFK|Neftçi]]===
23 iyun 2022-ci ildə [[Neftçi PFK|Neftçiyə]] transfer olundu.[[Neftçi PFK|Neftçidə]] ilk matçına 21 iyul 2022-ci ildə keçirilən Aris-Neftçi matçında çıxıb. Matça start heyətdə başlayan Ataa Caber 75-ci dəqiqədə əvəzlənib. Matç Arisin 2–0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2022/07/21/europe/uefa-europa-conference-league/aris-fc-limassol-/fk-neftchi/3799436/ Aris 2–0 Neftçi] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt; [[Neftçi PFK|Neftçidə]] ilk qolunu 4 avqust 2022-ci ildə keçirilən Neftçi-Rapid maçının 44-cü dəqiqəsində vurub. Eyni zamanda matçın 43-ci dəqiqəsində sarı vərəqə ilə cəzalanıb.Matç [[Neftçi PFK|Neftçinin]] 2–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. &lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2022/08/04/europe/uefa-europa-conference-league/fk-neftchi/sk-rapid-wien/3876646/ Neftçi 2–1 Rapid] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
[https://int.soccerway.com/players/ata-jabir/236883/ 1.Ataa Caber] Soccerway

[https://int.soccerway.com/matches/2012/04/02/israel/ligat-haal/maccabi-haifa-fc/ms-ashdod/1275353/ 2.Makkabi Hayfa 3-0 Aşdod] Soccerway

[https://int.soccerway.com/matches/2015/08/11/israel/toto-cup-ligat-al/maccabi-haifa-fc/hapoel-acre-fc/2104201/ 3.Makkabi Hayfa 3-0 Hapoel Akko] Soccerway

[https://int.soccerway.com/matches/2021/09/12/israel/ligat-haal/ms-ashdod/hapoel-haifa-fc/3514159/ 4.Aşdod 1-3 Hapoel Hayfa] Soccerway

[https://int.soccerway.com/matches/2022/01/16/israel/ligat-haal/hapoel-eran-hadera-fc/ms-ashdod/3514178/ 5.Hapoel Hadera 2-1 Aşdod] Soccerway

[https://qol.az/news/174919-neftci-yeni-yarimmudafieci-transfer-etdi-resmiyenilenib 6.Ataa Caber rəsmən Neftçi-də!]

[[Kateqoriya:İsrail futbolçuları]]
[[Kateqoriya:Neftçi PFK oyunçuları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Premyer Liqası oyunçuları]]</text>
      <sha1>6pg9v1b9yzja8vm8xbwp7xigkmi7w1d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vostok-1</title>
    <ns>0</ns>
    <id>754574</id>
    <revision>
      <id>6570226</id>
      <parentid>6569073</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:50:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37881" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name==NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' (''rus''. Восток, [[Şərq]] və ya Şərq 1) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmosa uçuşu və tarixdə ilk insanın orbital kosmosa uçuşu idi. Vostok-3KA kosmik kapsul 12 aprel 1961-ci ildə 

Sovet kosmonavtı [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur Kosmodromundan]] buraxıldı və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan oldu.

== Ümumi məlumat ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başladı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılıb. U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, Lebedev əsaslandırdı ki, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədən kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı azdır.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi . Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi. Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyidilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt;&lt;!--If this was the 24th launch with 12 previous failures, the success rate was 11/23, or 48%, at this point immediately prior to the launch of Vostok 1. Cannot find data to support if there were 23 or 24 previous launches.--&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınıb.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;
12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur. Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!
… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=siddiqi2000&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;
2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>skwst0tzjy37hncuruxfzw590amhosa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570227</id>
      <parentid>6570226</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:51:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37868" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name==NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmosa uçuşu və tarixdə ilk insanın orbital kosmosa uçuşu. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet kosmonavtı [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur Kosmodromundan]] buraxıldı və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan oldu. 

== Ümumi məlumat ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başladı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılıb. U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, Lebedev əsaslandırdı ki, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədən kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı azdır.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi . Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi. Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyidilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt;&lt;!--If this was the 24th launch with 12 previous failures, the success rate was 11/23, or 48%, at this point immediately prior to the launch of Vostok 1. Cannot find data to support if there were 23 or 24 previous launches.--&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınıb.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;
12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur. Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!
… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=siddiqi2000&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;
2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>fvwjodc9nb9yxxyytof0xcwux07r4dn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570240</id>
      <parentid>6570227</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:04:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37928" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name==NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

== Ümumi məlumat ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başladı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılıb. U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, Lebedev əsaslandırdı ki, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədən kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı azdır.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi . Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi. Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyidilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt;&lt;!--If this was the 24th launch with 12 previous failures, the success rate was 11/23, or 48%, at this point immediately prior to the launch of Vostok 1. Cannot find data to support if there were 23 or 24 previous launches.--&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınıb.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;
12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur. Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!
… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=siddiqi2000&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;
2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>o8y9sr5bga69wim39u5c6055slcmp5w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571316</id>
      <parentid>6570240</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:50:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38457" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name==NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi. 

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Citation|title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974|last=Siddiqi|first=Asif A.|publisher=[[NASA]]|url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html}}&lt;/ref&gt;{{rp|262,272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;
12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur. Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!
… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=siddiqi2000&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;
2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>rl4mx9afys7s1ifjke7wver5qeo6lii</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571350</id>
      <parentid>6571316</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:04:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39027" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name==NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi. 

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Citation|title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974|last=Siddiqi|first=Asif A.|publisher=[[NASA]]|url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html}}&lt;/ref&gt;{{rp|262,272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон №32-ФЗ от 13 марта 1995 г. «[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]», в ред. Федерального закона №59-ФЗ от 10 апреля 2009 г «О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;».&lt;/ref&gt; 

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=&quot;siddiqi2000&quot;&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;{{Rp|274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>g2295s4r3hz77qnggupbbtjf524dzjv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571354</id>
      <parentid>6571350</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:06:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39026" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi. 

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Citation|title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974|last=Siddiqi|first=Asif A.|publisher=[[NASA]]|url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html}}&lt;/ref&gt;{{rp|262,272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.140&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Quoted in Burgess and Hall, p.140–141&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142&lt;/ref&gt; Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;&gt;Burgess and Hall, p.151&lt;/ref&gt;

== Hazırlıqlar ==
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.148–149&lt;/ref&gt; Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = &quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=sssr&gt;{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) &quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=oleg&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.156&lt;/ref&gt;

=== 11 aprel 1961 ===
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;&gt;Burgess and Hall, p.150&lt;/ref&gt; Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.150&quot;/&gt; Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;&gt;Siddiqi, p.273&lt;/ref&gt; Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.&lt;ref name=&quot;Burgess and Hall, p.151&quot;/&gt; Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.&lt;/ref&gt; Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153.&lt;/ref&gt; Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.&lt;ref name=&quot;Siddiqi, p.273&quot;/&gt;

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.153&lt;/ref&gt; Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.&lt;ref name=p274&gt;Siddiqi, p.274&lt;/ref&gt; Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.&lt;ref name=p274/&gt; Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.&lt;ref name=p274/&gt; Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.&lt;ref name=p275&gt;Siddiqi, p.275&lt;/ref&gt; 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.&lt;/ref&gt; Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.&lt;ref&gt;Siddiqi describes it as a &quot;tranquilizer pill&quot;, while Hall and Shayler describe it as a &quot;cardiac pill&quot;.&lt;/ref&gt; Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.&lt;ref&gt;Siddiqi, p.276&lt;/ref&gt;

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').&lt;ref&gt;Hall and Shayler, p.150&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 April 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира]&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон №32-ФЗ от 13 марта 1995 г. «[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]», в ред. Федерального закона №59-ФЗ от 10 апреля 2009 г «О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;».&lt;/ref&gt; 

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;]&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.&lt;ref name=&quot;siddiqi2000&quot;&gt;{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}&lt;/ref&gt;{{Rp|274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}}

== Xatirəsi ==
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>jr51xzw45rya6ydtdn6m9rv67tgrphq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571448</id>
      <parentid>6571354</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:46:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40515" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi. 

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=262,272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин_перед_полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=276}}
[[File:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok_1_orbit_english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin_Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон №32-ФЗ от 13 марта 1995 г. «[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]», в ред. Федерального закона №59-ФЗ от 10 апреля 2009 г «О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;». {{Ru}}&lt;/ref&gt; 

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|2011|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>0g6xe0fpwjhdz0egflimjzs2foqwb9l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571450</id>
      <parentid>6571448</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:48:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40431" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br/&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur kosmodromundan]] buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. 

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi. 

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин_перед_полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}
[[File:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok_1_orbit_english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin_Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон №32-ФЗ от 13 марта 1995 г. «[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]», в ред. Федерального закона №59-ФЗ от 10 апреля 2009 г «О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;». {{Ru}}&lt;/ref&gt; 

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinadlar|2}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>ntesxoripu3z49zjugtmufhs754bx7y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571457</id>
      <parentid>6571450</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40699" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu]]ndan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur.

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi.

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram of Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин перед полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}
[[Fayl:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok 1 orbit english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi. Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi. Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka Rocket R7 by Sergei Korolyov in VDNH Ostankino RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон № 32-ФЗ от 13 марта 1995 г. &quot;[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]&quot;, в ред. Федерального закона № 59-ФЗ от 10 апреля 2009 г &quot;О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;&quot;. {{Ru}}&lt;/ref&gt;

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinadlar|2}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi |ref={{Sfn|Siddiqi}}}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>somrg01nwaa176nvssrvaznrklvmcrc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571459</id>
      <parentid>6571457</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:51:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ədəbiyyat */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40688" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu]]ndan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur.

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi.

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram of Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин перед полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}
[[Fayl:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok 1 orbit english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi. Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi. Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka Rocket R7 by Sergei Korolyov in VDNH Ostankino RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон № 32-ФЗ от 13 марта 1995 г. &quot;[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]&quot;, в ред. Федерального закона № 59-ФЗ от 10 апреля 2009 г &quot;О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;&quot;. {{Ru}}&lt;/ref&gt;

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinadlar|2}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi |ref=harv}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>c8iyjlwyu63xtukf3lcrb7vg44k62ml</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571470</id>
      <parentid>6571459</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ədəbiyyat */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41098" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu]]ndan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur.

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi.

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram of Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин перед полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}
[[Fayl:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok 1 orbit english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi. Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi. Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka Rocket R7 by Sergei Korolyov in VDNH Ostankino RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон № 32-ФЗ от 13 марта 1995 г. &quot;[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]&quot;, в ред. Федерального закона № 59-ФЗ от 10 апреля 2009 г &quot;О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;&quot;. {{Ru}}&lt;/ref&gt;

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinadlar|2}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |ref=harv}}
* {{cite book |title=The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact |last1=Burgess |first1=Colin |last2=Hall |first2=Rex |pages=356 |date=June 2, 2010 |publisher=Praxis |isbn=978-0-387-84823-5}}
* {{cite book |title=The rocket men: Vostok &amp; Voskhod, the first Soviet manned spaceflights |last1=Hall |first1=Rex |last2=Shayler |first2=David |date=May 18, 2001 |publisher=Springer |pages=350 |isbn=1-85233-391-X}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>s7i2y2we64e7aeszt0pl23yw2pkzto0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571473</id>
      <parentid>6571470</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:55:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ədəbiyyat */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41118" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu]]ndan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur.

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi.

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram of Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин перед полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}
[[Fayl:Vostok1_big.gif|right|thumb|Vostok 1-in buraxılışı]]

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok 1 orbit english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi. Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi. Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka Rocket R7 by Sergei Korolyov in VDNH Ostankino RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон № 32-ФЗ от 13 марта 1995 г. &quot;[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]&quot;, в ред. Федерального закона № 59-ФЗ от 10 апреля 2009 г &quot;О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;&quot;. {{Ru}}&lt;/ref&gt;

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinadlar|2}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |ref=harv}}
* {{cite book |title=The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact |last1=Burgess |first1=Colin |last2=Hall |first2=Rex |pages=356 |date=June 2, 2010 |publisher=Praxis |isbn=978-0-387-84823-5 |ref=harv}}
* {{cite book |title=The rocket men: Vostok &amp; Voskhod, the first Soviet manned spaceflights |last1=Hall |first1=Rex |last2=Shayler |first2=David |date=May 18, 2001 |publisher=Springer |pages=350 |isbn=1-85233-391-X |ref=harv}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>9qplmgltw5et4uqsy2j2f6het873c6o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571482</id>
      <parentid>6571473</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:58:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Uçuş */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41054" xml:space="preserve">{{Kosmik uçuş|adı=Vostok 1|ölkə={{flaqifikasiya|SSRİ}}|təşkilat=[[Sovet kosmik proqramı]]|NSSDC_ID=1961-012A|gəminin adı=[[Vostok (kosmik gəmi)|Vostok]]|müddət=1 saat, 48 dəqiqə[1]&lt;ref name=&quot;fai&quot;&gt;{{cite web |url=http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |title=Aviation and Space World Records |access-date=12 mart 2009 |publisher=[[Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası]] (FAI) |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090726044621/http://records.fai.org/pilot.asp?from=astronautics&amp;id=4791 |archive-date=26 iyul 2009 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;
&lt;br&gt;
1 saat, 46 dəqiqə&lt;ref name=SF&gt;{{cite web |url=http://www.spacefacts.de/mission/english/vostok-1.htm |title=Spaceflight mission report: Vostok 1|work=Spacefacts |accessdate=2020-03-12|date=2020-08-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.russianspaceweb.com/vostok1.html|title=The Vostok (3A No. 3) mission|accessdate=2020-03-12|quote=Gagarin's mission lasted 106 minutes, not 108 minutes, the duration that was reported for 50 years and even made book titles.}}&lt;/ref&gt;|orbit=1|ekipaj=1|ekipaj üzvləri=Yuri Qaqarin|periqey=181 km (98 nmi)&lt;ref&gt;{{cite book|title=Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin|publisher=The USSR Central Aero Club|date=1961|url=https://www.fai.org/sites/default/files/documents/record_file_gagarin_1.pdf}}&lt;/ref&gt;|apoqey=327 km (177 nmi)&lt;ref name=&quot;fai&quot; /&gt;|şəkil=Vostokpanel.JPG|buraxılma tarixi=12 aprel 1961, 06:07 [[UTC]]&lt;ref name=NASAorbit&gt;{{cite web |url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A |title=Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A |publisher=NASA}}&lt;/ref&gt;|daşıyıcı raket=[[Vostok-K]] 8K72K|buraxılma yeri=[[Baykonur kosmodromu]]&lt;br&gt;{{coord|45.920278|N|63.342222|E}}&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=45.922229,63.342469&amp;spn=0.007329,0.02075&amp;t=h&amp;z=16&amp;iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3206309305601131508,45.92014,63.342297&amp;lci=com.panoramio.all |title=Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo |access-date=December 25, 2010}}&lt;/ref&gt;|eniş=12 aprel 1961, 07:55 [[UTC]]|meyl=64,95 dərəcə&lt;ref name=NASAorbit/&gt;}}

'''Vostok-1''' ({{Dil-ru|Восток 1}} – &quot;Şərq 1&quot;) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə [[Pilotlu kosmik uçuş proqramı|insanla orbital kosmik uçuş]]. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet [[Kosmonavt|kosmonavtı]] [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu]]ndan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur.

Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən {{Convert|169|km|nmi}} məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin {{Convert|7|km|ft}} hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq [[Paraşüt|paraşütlə]] yerə endi.

== Arxa fon ==
[[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|&quot;Vostok&quot; proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. Bu missiyalar müxtəlif dərəcədə müvəffəqiyyət qazansa da, ilk ekipaj uçuşuna imkan verən son ikisi – [[Korabl Sputnik 4]] və [[Korabl Sputnik 5]] əsl uğur idi.

== Pilot ==
Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] &quot;Vostok-1&quot;in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi.{{Sfn|Siddiqi|pp=262-272}}

Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır.&quot;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=140-141}}
&lt;/blockquote&gt;
9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.&lt;/ref&gt; Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.{{Sfn|Siddiqi|p=272}}{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=142}} Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}}

== Hazırlıqlar ==
[[Fayl:Vostok_spacecraft.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Vostok_spacecraft.jpg/220px-Vostok_spacecraft.jpg|right|thumb|[[Frankfurt Hava Limanı|Frankfurt Hava Limanının]] &quot;Rusiya kosmosda&quot; sərgisində nümayiş etdirilən &quot;Vostok&quot; kosmik gəmisinin maketi]]
Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.{{Sfn|Hall|Shayler|2001|pp=148–149}} Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.&lt;ref name=&quot;rusbereza.ru&quot;&gt;{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title=&quot;Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!..&quot;|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə &quot;''СССР''&quot; hərfləri yazılmışdı. Lebedev bunu belə əsaslandırırdı ki , U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədikdə kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı hələ də mövcuddur.&lt;ref name=&quot;sssr&quot;&gt;{{cite news|url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|title=&quot;Where did the writing CCCP come from?&quot; with authentic photos.|access-date=October 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397|archive-date=January 15, 2017|url-status=dead|df=mdy-all|lang=ru}}&lt;/ref&gt;

=== Avtomatik idarəetmə ===
Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi. Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi.{{Sfn|Siddiqi|p=278}} Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.&lt;ref name=&quot;oleg&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread|archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html|archive-date=2014-09-22|url-access=subscription|url-status=live|title=Oleg Ivanovsky - obituary|work=The Daily Telegraph|date=September 21, 2014|access-date=September 25, 2014|lang=en}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=156}}

=== 11 aprel 1961 ===
[[Fayl:Electrocardiogram of Gagarin.JPG|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG/220px-Electrocardiogram_of_Gagarin.JPG|thumb|Qaqarinin 11 aprel 1961-ci il, saat 19:35 tarixli elektrokardioqramması. Moskva, Kosmonavtika Memorial Muzeyi.]]
11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda &quot;Vostok-K&quot; raketi və ona əlavə edilmiş &quot;Vostok-3KA&quot; kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=150}} Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=151}} Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.&lt;ref&gt;Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.&lt;/ref&gt; Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.{{Sfn|Siddiqi|p=273}} Qaqarinin bioqrafları deyirdilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=273}}

=== Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı ===
Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi:
&lt;blockquote&gt;
Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!

Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm.

Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub.

Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim.

Yenidən görüşmək ümidi ilə…&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&amp;q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&amp;pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Uçuş ==
[[Fayl:Гагарин перед полётом.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg/200px-%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%91%D1%82%D0%BE%D0%BC.jpg|left|thumb|200x200px|Uçuşdan əvvəl Qaqarin və Korolev (sağda).]]
1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.{{Sfn|Burgess|Hall|2010|p=153}} Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin &quot;Vostok-1&quot; kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=274}} Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.{{Sfn|Siddiqi|p=275}} 2014-cü ildəki nekroloqa görə, &quot;Vostok&quot;un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.&lt;ref&gt;Obituary, Aviation Week and Space Technology, September 29, 2014, p.11. {{En}}&lt;/ref&gt; Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.{{Sfn|Siddiqi|p=276}} Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02|lang=en}}&lt;/ref&gt; Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər. Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınmışdı.{{Sfn|Siddiqi|p=276}}

=== Orbitdə uçuşdan öncə ===
* '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: &quot;İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır&quot;. Qaqarin cavab verdi: &quot;Gedək! (''Poyexalı!'').{{Sfn|Hall|Shayler|2001|p=150}}&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|last=Whiting|first=Melanie|date=2018-03-27|title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later|url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later|access-date=2022-04-04|website=NASA|lang=en}}&lt;/ref&gt;

* '''06:09''' (T+ 119 s) &quot;Vostok&quot; raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı.

* '''06:10''' (T+ 156 s) &quot;Vostok-1&quot;i örtən faydalı yük örtüyü &quot;[[Vzor]]&quot; optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı.

* '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı.

* '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: &quot;…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır.&quot;

* '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: &quot;Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!&quot;

* '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: &quot;Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…&quot; Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı.

* '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı.

=== Orbitdə uçuş zamanı ===
[[Fayl:Vostok 1 orbit english.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Vostok_1_orbit_english.png/220px-Vostok_1_orbit_english.png|right|thumb|Qaqarinin tam orbitinin yer üzərində izi; Yer kürəsinin şərqə doğru fırlanması səbəbi ilə enmə nöqtəsi uçuş nöqtəsindən qərbdə yerləşir.]]
* '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, &quot;Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi.

* '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri:
təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…&quot;

* '''06:25''' &quot;Vostok-1&quot; Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi.
Onun orbital parametrləri: &quot;Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?&quot;.
[[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və &quot;20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir&quot; deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.)

* '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: &quot;Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!&quot;. Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: &quot;Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm&quot;. Qaqarin yenidən &quot;Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!&quot; Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı.

* '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi.

* '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) &quot;KK&quot; mesajı göndərdi. Bu, &quot;Əmrlərin monitorinqini bildirin&quot; mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi.

* '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: &quot;Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm….&quot;

* '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi.

* '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir.

* '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: &quot;33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır&quot;. Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi.

* '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: &quot;…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. &quot;ON&quot; teleqraf siqnalını verdim.

* '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi. Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı.

* '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi.

* '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi. Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı.

* '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: &quot;Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir….&quot;

* '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

* '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı.

== Eniş ==
* [[Fayl:Gagarin Capsule.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Gagarin_Capsule.jpg/220px-Gagarin_Capsule.jpg|right|thumb|Vostok 1 kapsulu.]]'''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb.

* '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir.

* '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır.

* '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən &quot;Vostok-1&quot; [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır.

* '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız &quot;Vostok-1&quot;in enməsini görür və onu belə təsvir edir: &quot;Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi&quot;. Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: &quot;Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. &quot;Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır&quot;-dedim.

== Reaksiyalar ==

=== Sovet reaksiyaları ===
[[Fayl:Semyorka Rocket R7 by Sergei Korolyov in VDNH Ostankino RAF0540.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg/220px-Semyorka_Rocket_R7_by_Sergei_Korolyov_in_VDNH_Ostankino_RAF0540.jpg|thumb|265x265px|Vostok raketinin surəti]]
Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı:
&lt;blockquote&gt;
&quot;Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik.&quot;&lt;ref name=&quot;HarfordTASS&quot;&gt;{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|url=https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf|date=8 aprel 1997|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=0-471-32721-2|page=[https://archive.org/details/korolevhowoneman0000harf/page/169 169]|lang=en}}&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;
Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;pg=PT488&amp;lpg=PT488&amp;dq=демонстрации+в+день+космонавтики&amp;source=bl&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&amp;ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&amp;q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&amp;f=false 7.1 Гражданин мира] {{Ru}}&lt;/ref&gt;

12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə &quot;[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]&quot; biri kimi qeyd olunur.&lt;ref&gt;Государственная Дума. Федеральный закон № 32-ФЗ от 13 марта 1995 г. &quot;[http://ntc.duma.gov.ru/duma_na/asozd/asozd_text.php?code=22479 О днях воинской славы и памятных датах России]&quot;, в ред. Федерального закона № 59-ФЗ от 10 апреля 2009 г &quot;О внесении изменения в статью 1.1 федерального закона &quot;О днях воинской славы и памятных датах России&quot;&quot;. {{Ru}}&lt;/ref&gt;

Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! (&quot;Gedək!&quot;) bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.&lt;ref&gt;Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&amp;lpg=PT488&amp;ots=YeBAxPwT2l&amp;pg=PT440#v=onepage&amp;q=он%20сказал%20поехали&amp;f=false 6.2 Он сказал &quot;Поехали!&quot;] {{Ru}}&lt;/ref&gt; Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi (&quot;Gedək!&quot; Dedi, əlini yellədi).&lt;ref&gt;{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&amp;q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&amp;pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar!… &quot;

Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış &quot;anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu&quot;.{{Sfn|Siddiqi|p=274}}

=== ABŞ-ın reaksiyaları ===
[[Fayl:Gagarin-skafander.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gagarin-skafander.jpg/220px-Gagarin-skafander.jpg|left|thumb|317x317px|Qaqarinin skafandrı]]
Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.&lt;ref&gt;{{cite episode|transcript=U.S. in Space|series=1961 Year in Review|network=[[UPI]] Audio Network|transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}} {{En}}&lt;/ref&gt; ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün &quot;bir qədər vaxt lazımdır&quot; və &quot;yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq&quot;. Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına &quot;görkəmli texniki nailiyyətlərinə&quot; görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;&gt;&quot;Opinion of the Week: At Home and Abroad,&quot; ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.&lt;/ref&gt; ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] &quot;İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər&quot; demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot; /&gt; (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi).

=== Digər reaksiyalar ===
[[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını &quot;insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə&quot; görə təriflədi və bunu &quot;sülhün qələbəsi&quot; kimi qəbul etməyə çağırdı.

[[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib.

[[İsveç]]dəki &quot;[[Svenska Dagbladet]]&quot; &quot;azad ölkələri&quot; öz resurslarını &quot;parçalamaq və sovurmaq&quot; üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın &quot;[[Die Welt]]&quot; qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi.

[[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: &quot;həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər&quot;.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

[[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin &quot;sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə&quot; ümid etdiyini&quot; ifadə etdi.&lt;ref name=&quot;nytimes-reactions&quot;/&gt;

=== Dünya rekordu ===
1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun &quot;Vostok&quot;la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.&lt;ref name=&quot;time19610421&quot;&gt;{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html|url-status=dead|archive-date=February 4, 2013|title=The Cruise of the Vostok|magazine=Time|date=April 21, 1961|access-date=November 5, 2011|lang=en}}&lt;/ref&gt; Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin &quot;Vostok&quot; enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{Sfn|Siddiqi|p=283}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün etmişdilər.{{Sfn|Siddiqi|p=284}}

== Xatirəsi ==
[[Fayl:Gagarin_field.jpg|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Gagarin_field.jpg/220px-Gagarin_field.jpg|right|thumb|257x257px|[[Engels]] yaxınlığındakı memorial abidə.]]
Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki,
&lt;blockquote&gt;
Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{Sfn|Siddiqi|p=282}}
&lt;/blockquote&gt;
Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&amp;lci=org.wikipedia.en&amp;q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&amp;ie=UTF8&amp;ll=51.2709,45.997245&amp;spn=0.000824,0.002594&amp;z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&amp;spn=0,0.005187&amp;t=h&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.270508,45.997181&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&amp;spn=0,0.005187&amp;z=18&amp;lci=com.panoramio.all&amp;layer=c&amp;cbll=51.278777,45.978298&amp;cbp=12,0,,0,5&amp;photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}&lt;/ref&gt;

2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş &quot;[[Birinci Orbit]]&quot; filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}&lt;/ref&gt;

== Mənbə ==

=== İstinadlar ===
{{İstinadlar|2}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |ref=harv}}
* {{cite book |title=The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact |last1=Burgess |first1=Colin |last2=Hall |first2=Rex |pages=356 |date=June 2, 2010 |publisher=Praxis |isbn=978-0-387-84823-5 |ref=harv}}
* {{cite book |title=The rocket men: Vostok &amp; Voskhod, the first Soviet manned spaceflights |last1=Hall |first1=Rex |last2=Shayler |first2=David |date=May 18, 2001 |publisher=Springer |pages=350 |isbn=1-85233-391-X |ref=harv}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}}
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}}
* [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}}
* [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль &quot;Восток&quot;. Досье] {{ru}}
[[Kateqoriya:Kosmik uçuş]]
[[Kateqoriya:Kosmik texnika]]
[[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]]
[[Kateqoriya:Vostok proqramı]]
[[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]]
[[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]]</text>
      <sha1>2m6ixptx5yg9ozvdij19wayz61g4730</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Qəndaharın mühasirəsi (1737-1738)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>755979</id>
    <revision>
      <id>6570084</id>
      <parentid>6523851</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:26:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29681" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. 

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.
==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book |last1=Süleymanov |first1=Mehman|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah |date=2010 |publisher=|chapter=}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}</text>
      <sha1>teumcneyfnfs3lssp7mxz1ytc61r1tw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570090</id>
      <parentid>6570084</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:31:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mühasirənin uzanmasının səbəbləri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29813" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. 

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.
==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book |last1=Süleymanov |first1=Mehman|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah |date=2010 |publisher=|chapter=}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}</text>
      <sha1>48dby6rvn0e4lhv64eahg8qpi4gdkje</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570097</id>
      <parentid>6570090</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:36:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29855" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. 

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.
==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book |last1=Süleymanov |first1=Mehman|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah |date=2010 |publisher=|chapter=}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>rk6f5wci5fb02snyu2tkr9t9k4oaas0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570098</id>
      <parentid>6570097</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:38:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mühasirənin sona çatması */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29889" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=326}}   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. 

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.

==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book |last1=Süleymanov |first1=Mehman|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah |date=2010 |publisher=|chapter=}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>tvcasfudstnonn992y83l0tgqd3q589</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570100</id>
      <parentid>6570098</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:39:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mənbə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30009" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=326}}   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. 

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.

==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>4e87ln56u9gttuwuvmb719v6uunt67t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570102</id>
      <parentid>6570100</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:41:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mühasirənin sona çatması */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30061" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=326}}   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. {{sfn|Sadat|2017|page=65}}

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=67}}

==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>rtb21gzdpxmgnuqgpc1vpb2x29gx3i0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570103</id>
      <parentid>6570102</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:41:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30048" xml:space="preserve">
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Qəndaharın mühasirəsi
 |aiddir                = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın Əfqanıstan səfərləri
 |şəkil                 = Jahangusha-ye Naderi 09.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 280
 |şəklin izahı          = [[Qəndəhar]]ın təsviri
 |tarixi                = aprel 1737 - 24 mart 1738
 |yeri                  = Köhnə Qəndahar, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |nəticəsi              = Əfşarların qələbəsi
 |ərazi                 = [[Qəndəhar|Qəndəhar şəhəri]] və ətraf əraziləri
 |tərəf1                = [[Əfşar imperiyası]]
 |tərəf2                = Hotaki dövləti
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Nadir şah Əfşar]]
 |komandan2             = [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Əşfar]]
 |komandan3             = [[Hüseyn Hotaki]]  
 |komandan4             = Məhəmməd Seydal xan
 |qüvvə1                = 200 min
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
'''Qəndaharın mühasirəsi'''- 1737-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Hotakilər]]&lt;nowiki/&gt;in sonuncu qalası sayılan [[Qəndəhar|Qəndahar]]&lt;nowiki/&gt;ı ələ keçirmək üçün Əfqanıstanın cənubuna qoşun yeritməsi ilə başlayan hərbi yürüş. Səfər 1737-ci ilin iyul ayında başladı və 1738-ci ilin mart ayının 24-ü sonuncu [[Hotakilər|Hotaki]] şahı [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin məğlubiyyəti ilə sona çatdı.

== Arxaplan ==
1729-cu ildə Təhmasibqulu xan əfqanları ölkədən qovduqdan sonra 1730-cu ildə hotakilər üzərinə hücum edərək Qəndaharı yenidən ölkə ərazisinə birləşdirməyi planlaşdırmışdı. Lakin baş verən bir sıra hadisələr Nadirin bu planlarını təxirə saldı. Bu zaman sonuncu hotaki şahı Hüseyn Hotaki Qəndaharı əfşar hücumundan qorumaq üçün Herat əbdalilərini Nadir xana qarşı üsyana təhrik etdi. Bu üsyan Nadir xanın Osmanlılara qarşı apardığı kompaniyanı dayandırmasına və əsas diqqəti Heratın yenidən Səfəvi imperiyasına birləşdirməsinə gətirib çıxardı. 1732-ci ilin fevral ayının 27-də Herat şəhəri süqut etdi.{{sfn|Ateş|2001|page=73}} {{sfn|Süleymanov|2010|page=310}}

1736-cı ildə Nadir şah özünü şah elan etsə də hələ də keçmiş Səfəvi hüdudlarına tamamilə sahib ola bilməmişdi. [[Muğan düzü|Muğan]] düzündə çox ciddi bir məsələnin həlli ilə məşğul olduğu vaxtda da Nadir [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etmək planını götür-qoy edir, bu yürüşün təfərrüatını sərkərdələri ilə məsləhətləşirdi. Nəhayət, [[Muğan düzü]]&lt;nowiki/&gt;ndəki mərasimlər və qonaqlıqlar başa çatandan sonra Nadir Qəzvinə üz tutdu. Arxada qoyduğu təntənəli və dəbdəbəli mərasimlərdən sonra onun diqqət mərkəzində olan başlıca məsələ Qəndəharın ələ keçirilməsi və Hindistana yürüşün hazırlanması idi. Əslində Nadir şah bu yürüşə 1732-ci ildə hazırlaşmışdı. Lakin yürüşün ləngiməsinin bir sıra səbəbləri varidi. Bunlardan '''birincisi''' Rusiya ilə Osmanlı dövləti arasında yeni münasibətlərin formalaşması idi. Qeyd etmək lazımdır ki, Nadir şahın Osmanlı dövləti ilə anlaşma imzalaması və onun Osmanlı dövlətinə yaxınlaşmaq meyli Rusiya tərəfindən rəğbətlə qarşılanmırdı. Rusiya Nadir şahı öz müttəfiqi görmək istəyirdi və güman edirdi ki, Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə başlansa Nadir şah da Osmanlı dövlətinə qarşı müharibəyə girəcəkdir. Amma Rusiya ümidində olduğu münasibəti Nadir şah  tərəfindən görmədi. 1736-cı il mayın 28-də Rusiya [[Azov]] ətrafında [[Osmanlı imperiyası|Türkiyə]]&lt;nowiki/&gt;yə müharibə elan etdi. Belə bir vaxtda Nadir şah Osmanlı dövlətinə qarşı müharibə elan etmədi. Əksinə, ola bilsin ki, bu iki dövlətin müharibəyə girməsi Nadir şahın ölkənin şimal və şimal-qərb sərhədləri ilə bağlı olan nigarançılıqlarını aradan qaldırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=311}}

Nadir şahın diqqətini cəlb edən və təşvişinə səbəb olan digər məsələ isə Əlimuradın rəhbərliyi altında bəxtiyari tayfasının dövlətə qarşı qiyam qaldırması idi. Nadirin bütün Səfəvi hüdudlarını bərpa etməyə, hətta fatehlik yürüşləri fikrinə düşdüyü bir vaxtda Əlimuradın itaətsizlik etməsi, dövlətə tabeçilikdən çıxması şübhəsiz ki, Nadir şahı razı sala bilməzdi. Tarixdə bu qiyam [[Bəxtiyari qiyam]]&lt;nowiki/&gt;ı adlanır və 1736-cı ildə Əlmuradın məğlub edilib edam olunması ilə nəticələndi. {{sfn|Sadat|2017|page=61}}

Son olaraq Nadir şahın, [[Qəndəhar]] səfərinin əsas səbəbi Əfqanıstanın qərb bölgələrində yaşayan əfqanların [[Kirman]] və [[Sistan]] vilayətlərinə davamlı hücum və qarət etdikdən sonra Hindistana qaçaraq Babur şah tərəfindən himayə olunması idi.

== Səfərə hazırlıq ==
Nadir şahın qoşun başçıları və sərkərdələri [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş hazırlığını böyük rəğbətlə qarşıladılar və qələbənin əldə edilməsi üçün bacarıqlarını sərf etməyə çalışacaqlarına əmin etdilər. Bu əminlik Nadir şah tərəfindən çağırılan əmirlərin, əyanların, ordu başçılarının, el ağsaqqallarının toplantısında bəyan edildi.Həmin toplantı iştirakçıları göstərdikləri dəstəyə görə Nadir şah tərəfindən bahalı hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. Qoşunların döyüşçülərinə Nadir şahın göstərişinə əsasən 12 tümən məvacib və bir qədər də mükafat, qoşun sərkərdələrinə və minbaşılarına isə 500-1000 tümən arası məvacib və 150 tümən miqdarında isə mükafat verildi. Nadir şah əmr etdi ki, qoşunlar üç illik ehtiyat tədarükünü görsünlər. Qoşunların təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürən ordubazarın işinin təkmilləşməsi üçün 2000 nəfər vəzifələndirildi ki, onların da hər birinin 1000 tümən maliyyə ehtiyatı var idi. Bu insanlar ordu üçün zəruri olan təchizatı almaqla səfər ərzində döyüşçülərin ehtiyacını ödəməli idilər . Qoşunların gücləndirilməsi üçün Nadir şah çoxlu sayda gürcü və bəxtiyariləri də qoşun dəstələrinə cəlb etdiNadir şah bəxtiyarilrlə döyüşərkən İsfahan hökümdarlarına məktub göndərərək Qəndahar yürüşünə hazırlıq üçün 18 min tümən məbləğ ayrılmasını əmr etmişdi. Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri Gəməburunda ordu üçün ərzaq toplamağa başlamışdılar. Nadir şah [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;da yağmaçılığa başlayan [[Bəluclar|bəluc]] qəbilələrinə qarşı köhnə herat hakimi Məhəmməd xan və [[Tiflis]] hakimi İsəlməş xanı Bəlucistana göndərərək özü 21 noyabr 1736-cə ildə böyük bir qüvvə ilə Əbərqu-[[Kirman]] istiqamətində [[Sistan|Sistana]] doğru yola düşür.{{sfn|Sadat|2017|page=61}}

== Döyüş ==
Həmin ilin dekabr ayının sonlarında Nadir şah qoşunu ilə [[Kirman|Kirmana]] çatdı və bir neçə gün istirahət üçün orada dayandı. Kirmanda olduğu zaman Nadir şah [[Sistan]]&lt;nowiki/&gt;a, Fətəli xan Kəyaninin yanına çaparlar göndərdi və ondan tələb etdi ki, [[Zəbulistan|Zabulistan]]&lt;nowiki/&gt;da toplanmış qoşun dəstəsi ilə onun köməyinə gəlsin. Fətəli xan bu qoşun dəstəsi ilə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Nadir şahın qoşunlarına qatılmalı idi. Nadir şah eyni zamanda Nimruzdan da qoşun dəstəsi çağırdı. Bu qoşun dəstələrinin çağırılmasının Qəndəhardakı əfqan qarnizonuna qarşı nəzərdə tutulduğunu və Nadir şahın Hindistan yürüşünə hazırlıqla bağlı olduğunu söyləmək çətindir. Kermanda bir neçə günlük istirahətdən sonra Nadir şah Bəm yolu ilə Sistana hərəkəti davam etdirdi və Sistan-Qəndəhar sərhədini adlamaqla 1737-ci il fevral ayının ortalarında əfqan qüvvələri tərəfindən qorunan Kermik qalasına yetişdi. Fevralın 18-i [[Gərəşk]] hisarına çatdıqda qarnizondakı əfqanlar Nadir şahın ordusuna müqavimət göstərdi. Nəticədə şah toçu qoçbaşıya əmr verdi ki, toplarla hisarın divarlarına atış açsınlar. Nəticədə əhali qorxaraq şəhəri təslim etdi. Daha sonra Nadir şah Babaəli bəy Kösə Əhmədlunun oğlu Kəlbəli xan Avara Hezarcat və Zemindavərə doğru irəliləməyi əmr etdi. Kəlbəli xan bir qrup topçu alayı ilə Bost qalasını ələ keçirmək üçün yola düşdü. Həmin ayın 22-də Nadir şah öz ordusu ilə birlikdə Hilmend gölündən keçərək [[Qəndəhar]] şəhərinə yollandı. Nadir şah qüvvələrinin şəhərə yaxınlaşdığını öyrənən Qəndəhar əyalətinin hakimi [[Hüseyn Xan Hotaki]] Qəndəhar ətrafındakı kəndlərdən çoxlu miqdarda ərzaq toplayıb əsgərlər üçün qalalara aparmağı, qalan ləvazimatları da düşmən əlinə keçməməsi üçün yandırılmasını əmr etdi. Bndan sonra Nadir şah Kuşeknəhud bölgəsindən Şah Məsud bölgəsinə getdi və ordunun daşıyıcılarını ləvazimat gətirmək üçün Hezarcata göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=62}}{{sfn|Süleymanov|2010|page=314}}

Nadir şah [[Ərqəndab]] çayı sahilində bir neçə günlük düşərgə saldı. Həmin müddət ərzində qoşunları gilzayi əfqanlarının qəfil hücumlarından qorunmaq üçün qruplaşdırdı. Düşərgənin sağ tərəfində Hacı xan Kürdün sərkərdəliyi altında olan 12 min nəfərlik [[Çeşmgəzək]], [[Bəğayiri]], Gəraylı və Qərayi döyüşçülərindən ibarət dəstə yerləşdirildi. 12 min nəfərik başqa bir dəstə də Xanəli xan Kükəlan, Qasım xan Qacar və Əliqulu bəy Əfşarın rəhbərliyi altında sol tərəfdə yerləşdirildi. Düşərgənin arxa istiqamətində Qəni xan Əfqan və Musa xan Dünbəli tərəfindən rəhbərlik edilən əbdali əfqanları dəstəsi mənzil salmışdı. Düşərgənin mərkəzində isə Nadir şah və qoşunların qalan hissəsi mənzil tutdu. Bu dəstələr mərkəzi dəstədən müəyyən məsafədə yerləşməklə müstəqil şəkildə səngərlənmişdilər.{{sfn|Süleymanov|2010|page=315}}

Çox keçmədən Nadir şahın qoşunu ilə Ərqəndab çayı sahilində düşərgə salması xəbəri Sultan Hüseyn Gilzayiyə çatdırıldı. O, Nadirin düşərgəsinə basqın etmək üçün süvariləri ilə çayı keçdi. Bütün gecəni keşik çəkən Nadir şahın qüvvələri hücuma keçən Hüseyn xan süvariləri ilə toqquşdu və əfqanlar heç bir şey əldə etmədən bir neçə ölü və yaralı ilə şəhərə qayıtdılar. Ertəsi gün Nadir şahın ordusu Qəndəhardan 20 km aralıda yerləşən Ərgəndab çayını keçərək şəhərin şərq divarına çatdı. Nadir şah öncə təcrübəli sərkərdələrindən olan Əmiraslan xanın rəhbərliyi altında 12 min nəfərlik bir avanqard dəstəni Qəndəhara doğru istiqamətləndirdi. Bu dəstə [[Qəndəhar]] yaxınlığında Sultan Hüseynin qarovul dəstəsi ilə rastlaşdı. Amma bu qarovul dəstəsi elə də böyük deyildi və ona görə də Əmiraslan xanın bir zərbəsindən pərakəndə hala düşüb geri qaçdı. Sonra isə Əmiraslan xan Nadir şaha məlumat çatdırdı ki, tapşırılmış mövqeləri tutmuşdur və artıq həmin mövqelərin təhlükəsizliyi təmin edildiyi üçün qoşunlar ora gələ bilərlər. Nadir şah da qoşunlarının hissə-hissə həmin mövqelərə doğru irəliləməsinə tapşırıq verdi. Mövcud olan məlumatlara görə, bu mövqe Qəndəharın şərqində yerləşirdi və orada düşərgə salmaq daha münasib bilindi.{{sfn|Sadat|2017|page=63}}

“[[Aləm Ara-ye Naderi]]”də yazılır ki, Nadir şah hərəkət etməzdən əvvəl qoşun sərkərdələri olan Hacı xanın, Əliqulu bəy Əfşarın, Qasım xan Qacarın, Mustafa  xan Bidelinin, Luristan valisi Əlimərdan xanın, Lütfəli xanın, Fətəli xanın, Kəlbəli xanın və Babaəli bəyin dəstələri hərəkət edib Qəndəhar ətrafında dayandılar. Nadir şah qoşunlarının [[Qəndəhar]] ətrafında cəmləşməsi Hüseyn tərəfindən  müşahidə olunurdu. Nadir şah özü isə daha təmtəraqlı şəkildə [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;a doğru hərəkət etdi. Qarşıda 16 min nəfərlik cəzayirçi dəstəsi irəliləyirdi.

== Qəndaharın mühasirəsi ==
1737-ci il martın 21-də [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ı işğal edən Nadir şah ordunun nəqliyyat komandiri [[Fətəli xan Əfşar|Fətəli Xan Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;ı bir süvari alayı ilə külli miqdarda ərzaq təminatı üçün vilayətin şimalına göndərdi. Qısa müddətdən sonra Fətəli xan topladığı ləvazimatlarla orduya qayıdarkən əfqan kəşfiyyatçıları xəbər tutaraq vəziyyəti öz komandirərinə izah etdilər. Xəbəri eşidən Hüseyn xan Hotakinin zabiti Seydal Əfqani dörd əfqan alayı ilə Fətəli xana pusqu quraraq hücum etdi. Nəticədə onların topladığı bütün ərzaqlar ələ keçirildi. Şəhərdə Rəsul adlı gilzaylardan biri Hüseyn xanın yanından qaçaraq Nadir şahın ordusuna sığındı və şaha Seydal xanın planlarından xəbər verdi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] 100 ən yaxşı süvarisini Fətəli xanın köməyinə göndərdi. Bu sipahilər əfqanların arxasınca yola düşərək onların şəhərlə əlaqələrini kəsdilər. Daha sonra [[Seydal xan]]&lt;nowiki/&gt;ın üzrəinə hücuma keçərək onu ağır məğlubiyyətə uğratdılar. Bütün bunlara baxmayaraq Seydal xan qaçaraq öz canını xilas edə bildi və şəhərin şimalındakı dağlarda gizləndi.[[Fayl:Qandahar 001.jpg|thumb|right|220px|Qəndahar və ətrafı]]

[[Sorhşir]] bölgəsində düşərgə quran Nadir şah, [[Hüseyn Hotaki]]&lt;nowiki/&gt;nin çoxlu ərzağı ehtiyatı olduğu üçün şəhəri bu qədər tez təslim etməyəcəyini anlayaraq yeni şəhər salınmasını əmr etdi. Bu vaxt Qəndəharın Tohi tayfasının başçısı Əşref Sultan da Hüseyn xandan  qaçaraq şahın ordusuna sığınmışdı. Hüseyn xanın nüfuzlu adamlarının şahın ordusuna sığınması Nadir şahın şəhəri ələ keçirməsini daha da asanlaşdırırdı. Nadir şah əfqanları şəhərdən qovmaq və işi burada bitirmək üçün əsgərlərinə şəhəri tərk etməyi əmr etdi. Lakin [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]&lt;nowiki/&gt;ın ordusunun geri çəkildiyini görən əfqanlar getdikcə cəsarətləndilər və [[Ərqəndab çayı]] yaxınlığında qarətçiliyə başladılar.

Bu əsnada Nadir şahın əsgərləri bir neçə dəfə əfqanlara hücum edərək əksəriyyətini öldürüb, həbs etmişdilər. Şəhərin qarnizon komandiri Nadir şahın planını başa düşərək, öz əsgərlərinə çıhırdı qalmağı tapşırdı. Sultan Hüseynin göstərdiyi səylərin bir nəticə vermədiyini görən Nadir şah şəhərin ətrafına çoxlu mühafizə divarları çəkilməsini və hər birinin üzərinə silahlı mühafizəçilərin yerləşdirilməsini əmr etdi. Beləliklə, şəhər dörd tərəfdən [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı Dövləti]]&lt;nowiki/&gt;nin əsgərlərinin nəzarətinə keçərək mühasirəyə alındı. 1737-ci ilin 3 may tarixində qüvvələrinin Bost qalasına olan hücumunun uğursuzluqla nəticələnməsindən xəbər tutan Nadir şah zabitlərindən birini [[Bost Hisar]]&lt;nowiki/&gt;a göndərdi. Buraya gələn qüvvələr Hüseyn Sultanın ordusu ilə vuruşmağa başladı. Tərəflər arasında gedən sərt müharibə nəticəsində çoxlu əfqan əsir götürülərək Nadir şahın düşərgəsinə gətirildi.

Daha sonra Nadir şahın əmri ilə piyada əsgərlərdən ibarət bir alay topçu birliyi ilə birlikdə [[Səfa|Səfa şəhəri]]&lt;nowiki/&gt;nə göndərildi. Bu sipahilər bütün gün ərzində şəhəri top atəşina tutaraq Səfa hasarını ələ keçirdilər. Həmin il may ayının sonlarında İmamverdi bəy tərəfindən Əfşarlı şah hərəmi Sistandan Fərəhə gətirildi buradan isə Nadirabada aparıldı. Bu ərəfədə Seydal xanın Məhəmməd Gilzayinin yardımı ilə yenidən əsgər toplaması xəbəri Nadir şaha çatdı. Şah [[İmamverdi bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a əmr etdiki onların üzərinə hücum etsin. İmamverdi bəy sipahiləri ilə birlikdə Seydal xanın sığınacağına hücum etdi. Nəticədə əfqanlar məğlub edildilər və Seydal xanla köməkçisi Məhəmməd xan tutularaq Nadir şahın hüzuruna gətirildi. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] Məhəmməd xanı və digər əfqanları bağışlasa da Seydal xanın gözlərinin çıxarılmasını əmr etdi.
[[Fayl:Ruins of old Kandahar Citadel in 1881.jpg|thumb|243x243px|Köhnə Qəndahar qalasının qalıqları]]
Seydal xanın ölümü ilə [[Hüseyn xan Hotaki]] ən yaxşı köməkçilərindən birini itirmiş oldu.  Əfqan əsgərləri dağılaraq şəhərə qayıtdılar. Lakin onların yetəri qədər ərzaq ehtiyatı yoxidi. Buna baxmayaraq Hüseyn xan əsgərləri yenidən bir araya toplayaraq şəhəri bir neçə ay da müdafiə etməyə müvəffəq ola bildi. Nadir şah isə Qəndahar şəhərini 4 tərəfdən topların köməyi ilə mühasirə etdi. O özü ordunun böyük bir qismi ilə şəhərin mühasirəsini davam etdirsə də , ordunun kiçik bir qismini Bəlucistana- buradaki qarətçilərin üzərinə Pir Məhəmməd xan və İsəlməş xana kömək üçün göndərdi. Kömək dəstələrinin gəldiyini eşidən bəluclar yolda onları pusquya saldılar. Lakin bu qarşıdurmada bəluclar 800-ə yaxın itgi verərək geri çəkilməli oldular. Əli bəy isə Şirxan xanı və digər bəluc qəbilələrinin qiyamını yatırmaq üçün Xaki bölgəsinə doğru yola düşdü. Şirxan  xan və köməkçiləri məğlub edilərək öldürüldülər. Bəlucun digər səlahiyyətli şəxsləri, İmtiyaz xan və Əmir Məhəbbət xan Nadir şahın hüzuruna çıxaraq üzr istədilər. Şah onların üzrünü qəbul edərək Əmir Məhəbbət xanı yenidən [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a hakim təyin etdi. Şurabikin rəhbərliyini isə Mehrab Sultan adlı başqa bir hakimə verdi. Belə olduqda şahın bir başqa şəxsi ondan üstün tutaraq [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;a vali təyin etməsi [[Pir Məhəmməd xan]]&lt;nowiki/&gt;ın acığına gəldi. O bir bəhanə ilə sipahiləri öz ətrafında toplayaraq İsəlməş xanın dəstəsindən ayrıldı. Əsgərlər hara getdiklərini bilmədikləri üçün Bəlucistanın istisində bir çoxu susuzluqdan can verdi. Pir Məhəmməd xan bu üsulla Nadirdən intiqam almağı planlamışdı. Lakin onun bu hərəkəti [[Əfqanıstan]]&lt;nowiki/&gt;ın [[Qəndəhar|Qəndahar]] əyalətində Hotaki Dövlətinin süqutunu sürətləndirdi. Nadir şah Pir Məhəmməd xanın bu hərəkətindən xəbər tutduqda Bəy Kırklunu onun üzərinə göndərdi və nəticədə Pir Məhəmməd xan məğlub edilərək öldürüldü.

=== Mühasirənin uzanmasının səbəbləri ===
[[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi isə uzanmaqda davam edirdi. Bu mühasirə 11 ay çəkdi. Mühasirənin uzun sürməsinin bir səbəbi sözsüz ki, Qəndəhar qalasının güclü olması ilə bağlı idi.Müşahidəçilərin fikrincə, Qəndəhar qalasının mühasirəsinin uzun sürməsinin aşağıdakı səbəbləri də var idi:

* Əvvəla, Nadir şah Qəndəhardan sonra [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a yürüş etməyi planlaşdırırdı. Qəndəhar ətrafında uzun müddət dayanmaqla Nadir şah Hindistan, Hindistana aparan yollar və yollar üzərində məskən salmış əhalinin döyüş potensialı və onların əhval-ruhiyyəsi haqqında lazımi kəşfiyyat materialları topladı. Bundan başqa, Nadir şah onun təqibindən qaçan əfqanların Hindistan ərazisinə buraxılmasına yol verməmək xahişi ilə [[Dehli]]&lt;nowiki/&gt;yə bir neçə nümayəndə heyəti göndərdi. Bu nümayəndə heyətini üzvləri Nadir şahın sözlərini Hindistan padşahı Məhəmməd şahın diqqətinə  çatdırmaqla bərabər, Məhəmməd şah sarayındakı ab-hava, dövlət əyanları arasındakı münasibət, hind sərkərdələri haqqında az-çox kəşfiyyat məlumatları toplayıb Nadir şaha çatdırdılar.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* İkincisi, Nadir şah bilirdi ki, onun Hindistana yürüşü uzun çəkəcəkdir. Bu vaxt ərzində ölkə daxilində nələrin baş verə biləcəyi onun üçün əhəmiyyətsiz deyildi. Paytaxtdan uzaqda, Qəndəhar  ətrafında bir il qalmaqla o, ölkə daxilində də nələr baş verdiyini müşahidə etdi. İtaətsizlik göstərənlərin və qiyam iddiasında olanların çoxu öz cəzalarına çatsa da onların hamısı aradan götürülməmişdi. Nadir şah Qəndəhar ətrafında olarkən qaçıb gizlənənlər, fürsət gözləyənlər fəallaşmağa başladılar.Nadir şah da belələrini müəyyənləşdirib cəzalarına çatdırdı.{{sfn|Süleymanov|2010|page=322}}

* Üçüncüsü, İsfahandan Qəndəhara doğru hərəkətə başlananda [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və [[Məkran]]&lt;nowiki/&gt;da, habelə [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;də asayiş və qanunçuluq tam bərpa edilməmişdi. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu məsələlərin də həll edilməsi üçün həm Bəlucistana, həm də [[Bəlx vilayəti|Bəlx]]&lt;nowiki/&gt;ə qüvvə göndərildi. Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah həmin istiqamətlərə göndərilmiş qüvvələrin fəaliyyətini izləmək və lazım gələndə öz göstərişlərini vermək imkanı əldə etdi. Doğrudan da, qeyd olunduğu kimi Rzaqulu Mirzənin fəaliyyətinə müdaxilə etmək ehtiyacı yarandı və Nadir şah da bunu etdi. [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın mühasirəsi başa çatana kimi [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]] və Bəlx məsələləri də həll edildi və Nadir şah bu iki məntəqədən də xatircəm oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}

* Dörüncüsü, sayı 100 min nəfərdən çox olan qoşunun Qəndəhardan ağır və mürəkkəb dağ yolları ilə Hindistana göndərilməsi ciddi hazırlıq işlərini tələb edirdi Həm hərəkət marşrutunun kəşfiyyatı və həm də kifayət qədər ərzaq ehtiyatlarının toplanmasına müəyyən vaxt lazım idi.Qəndəhar ətrafında dayandığı vaxt Nadir şah azuqə ehtiyatı ilə bərabər, atların və yük heyvanlarının toplanması ilə də məşğul oldu.
* Beşincisi, Qəndəharın fəthi üçün vəzifələndirdiyi qoşun dəstələri Nadir şahın seçmə və təcrübəli qoşun dəstələri idi. Hindistan yürüşündə ona belə təcrübəli qoşun dəstələri çox gərəkli idi. Ona görə Nadir şah istəmirdi ki, tez-tələsik [[Qəndəhar]] qalası üzərinə hücum etsin, təcrübəli qoşun dəstələri arasında itkilər çoxalsın. O yersiz itkiyə yol vermədən, düşməni əldən salmaqla [[Qəndəhar]] qalasını fəth etmək istəyirdi. Bu isə müəyyən vaxt tələb edirdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=324}}
* Nəhayət, altıncısı, Nadir şah [[Hindistan|Hindistana]] doğru hərəkət marşrutunun seçilməsini çox götür-qoy etməli oldu. O, [[Hindistan]]&lt;nowiki/&gt;a aparan bir neçə yolun kəşfiyyatını apardı, təhlükəsizlik və keçid imkanlarını araşdırdı. Onun üçün təklif olunan Qazıxan dərəsindən keçən yol Hindistana ən yaxın yol idi. Lakin bu yolun buraxıcılıq imkanı aşağı idi və çoxsaylı qoşunla oradan keçmək mümkün deyildi. Bundan başqa, həmin marşrut üzərindəki yüksəkliklərdən uçqun təhlükəsi Nadir şahı ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. Başqa bir marşrut [[Sənd çayı]] üzərindən keçən marşrut idi. Bu çayın eni təklif olunan marşrut üzərində 1500 metrə çatırdı. Bu enliyində olan çayın üzərindən körpü salmaq qeyri-mümkün idi. Digər marşrut isə Qəzni-Kabul yolu idi. Çoxsaylı qoşunları, topları hərəkət etdirmək, yükləri daşımaq üçün Qəzni-Kabul yolu daha münasib yol idi. Uzun araşdırmadan sonra Nadir də məhz bu marşrut üzərində dayandı. Qəzni-Kabul marşrutunun bir əhəmiyyəti də onda idi ki, nəzərdə tutulduğu kimi, [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]] öz qoşunu ilə Bəlxdən hərəkət edib [[Kabil|Kabul]]&lt;nowiki/&gt;da Nadir şahla birləşə bilərdi.

== Mühasirənin sona çatması ==
11 ay çəkən mühasirə şah ordusunu çox yormuşdu. [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]] [[Bəlucistan (tarixi ərazi)|Bəlucistan]]&lt;nowiki/&gt;dan Qəndəhara qayıdan [[Fətəli xan Əfşar]] və Məhəmməd Əli bəy öndərliyindəki qüvvələrə 10 aprel 1737-ci ildə hücum əmri verdi. Bundan sonra isə süvari və piyadalara da tapşırıq verildi ki, şəhərin çöl divarlarına inşa edilən surlara hücum etsinlər. Bu çətin döyüş nəticəsində şəhərin şimalındakı dağların təpəsində yerləşən [[Çehelzine]] qolu və digər 4 sur Nadir şahın əlinə keçdi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=326}}   

Burada gözətçilik edən 300 əfqan əsgəri də əsir düşdü. Dağların coğrafi mövqeyi elə idiki, bu ərazilərdən nəinki toplar, insanların belə keçməsi çox çətin iş idi. Buna baxmayaraq Nadir şah ordusu topları ıın yuxarı çıxarmağa müvəffəq oldu və [[Qəndəhar]]&lt;nowiki/&gt;ın ən böyük və sağlam divarı sayılan Dehdeh divarı da çox keçmədən dağıdıldı. Əfqan əsgərləri isə çarəsiz qalaraq təslim oldular.

12 aprel 1737-ci ildə Nadir şah ordusunda xidmət göstərən bəxtiyari piyada dəstələri şahın əmri ilə [[Dehdeh]] divarına hücum etdilər. Lakin 200 itgi versələr də heç bir nəticə əldə edə bilmədilər. Həmin ayın sonunda bəxtiyari dəstələri yenidən şəhərə hücum edərək buranı və Çehaburc divarını da əfqanlardan təmizlədilər. Çətin vəziyyətdə qalan Hüseyn Hotaki bütün qüvvələri ilə 3 dəfə bəxtiyarilər üzərinə hücuma keçsə də  şah ordusu onların bu hücumlarını dəf edə bildi. {{sfn|Sadat|2017|page=65}}

Bu hadisələrin xəbərini eşidən [[Hüseyn Hotaki]] qadınlar və qohumları ilə birlikdə şəhərdən qaçaraq Keytul hisarına sığındı.Lakin Nadir şahın topları ordaya da şiddətlə atəş açdı.Səhəri gün Hüseyn bacısı Zeynəbi bir qrup əfqanla birlikdə şahın hüzuruna göndərərək,ondan bağışlanmağı xahiş etdi. Nadir şah onun xahişini qəbul etdikdə şəhərin qapları [[Əfşar imperiyası|Əfşarlı]] ordusunun üzünə açıldı. Səhəri gün Hüseyn xan və  Mahmud Əfqanın ailəsi Babavəli qapısının önündə Nadir şahın əlini öpdülər. Şah da Hüseyni və ətrafındakıları öldürmək fikrindən daşındı. Hətta həbsdə olan Zülfüqar xanı da sərbəst buraxdı. Bundan sonra Hüseyn xan, Mahmud və Zülfüqar xan, eləcə də ailələri Mazandarana sürgün edildilər. 

Beləliklə 10 ay 5 gün sonra [[Qəndəhar]] şəhəri tamamilə şah ordusunun əlinə keçdi. Şəhərin əhalisi [[Nadirabad]]&lt;nowiki/&gt;a köçürüldü və şah köhnə şəhərin tamamilə yerlə yeksan edilməsini əmr etdi. Nadir şaha sığınan Tohi qəbiləsinin başçısı Əşrəf Sultan yenidən qəbilənin başına keçdi və şəhər ətrafı ərazilər bu qəbiləyə verildi. Sonra Nadir şahın əmri ilə Əfqanıstanın cənubunda yerləşən Kelat və Zabil şəhərlərini ələ keçirmək üçün hərəkətə keçən Fəthəli xan oradakı əfqan qvardiya alayı ilə döyüşə getdi və şəhərləri zərərsizləşdirdikdən sonra onları ələ keçirdi. Zabil və [[Ərqəndab]] şəhərlərindən 6000 gənc [[Hindistan]] səfərində iştirak etmək üçün Nadirin ordusuna çağırıldı. Nadir Səfiyar bəyə məktub verərək Qəndəharın mühasirəsinin başa çatması xəbərini Azərbaycan və [[Dağıstan]] hakimi İbrahim xan Zahiruddövləyə  göndərdi.{{sfn|Sadat|2017|page=67}}

==Mənbə==

* {{cite book|first=Abdurrahman |last=Ateş |authorlink= |title=AVŞARLI NADİR ŞAH VE DÖNEMİNDE OSMANLI-İRAN MÜCADELELERİ |year=2001 |location=Isparta |publisher= |url= |ref=harv}}

* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|authorlink=|title=Azərbaycan Tarixi III cild|year=2005|location=Bakı|publisher=Elm nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=L |last=Lockhart |authorlink= |title=The fall of the Safavid dynasty and Afkhan occupation Persia |year= 1958|location=Cambridge |publisher= |url= |ref=harv}}
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Rəhimə|last=Dadaşova|authorlink=|title=Səfəvilərin son dövrü (ingilis dilli tarixşünaslıqda)|year=2003|location=Bakı|publisher=Nurlan nəşriyyat|url=|ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
* {{cite book |last1=Tahirzadə |first1=Ədalət|authorlink=|editor1-last=|editor1-first= |editor-link=|title=Nadir şah Əfşar|date=2005 |publisher=&quot;Çıraq&quot; nəşriyyatı |chapter=}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>9ni73329aml27hovyv18izurfsilutj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fransisk Ksaveri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>759400</id>
    <revision>
      <id>6570974</id>
      <parentid>6550105</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:41:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>White Demon [[Fransisk Xavier]] səhifəsinin adını [[Fransisk Ksaveri]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8067" xml:space="preserve">{{Müqəddəs|adı=''Fransisk Xavier''|orijinal adı=Francisco de Jasso y Azpilicueta|şəkil=Franciscus de Xabier.jpg|şəklin ölçüsü=250.px|rütbə=müqəddəs|doğum_tarixi=7 Aprel 1506|vəfat tarixi=3 Dekabr 1552|kanonizasiyası_tarix=12 May 1622|xatirə günü=3 Dekabr|təsviri=[[Yezuit|Yezuitlərin]] banilərindəndir|himayədar=missionerlər}}
'''Fransisk Xavier'''  ; ''Francisco de Xavier'', ''Francisco de Gassu y Javier'', həmçinin ''Francisco de Jassu y Azpilcueta'' kimi tanınır (7 aprel 1506, Castillo de Javier , Sangüesa, Navarre krallığı (İspaniya) - 3 dekabr 1552, Şanq adası , Kanton, Çin); O, [[Yezuitlər ordeni|yezuitlərin]] yaradıcılarından və Asiyada xristian missionerliyinin təşəbbüskarlarından biridir.

Fransisk, [[İqnati Loyola|Loyolalı İqnatius]] ilə birlikdə 12 mart 1622-ci ildə [[XV. Qriqori|Papa XV Qriqori]]  tərəfindən müqəddəs elan edilmişdir.  [[Lizyölü Tereza]]  ilə birlikdə o, katolik missionerlərin himayədarıdır.

== Həyat hekayəsi ==
Fransiskn7 aprel 1506-cı ildə İspaniyanın şimalındakı Sangüesa şəhərindəki Xavier qəsrində 5 uşaqlı bir ailənin ən kiçiyi olaraq anadan olmuşdur. 1525-ci ilin yayında o, ilk təhsilini aldığı Francisco de Xavier qəsrini  evinə qayıtmamaq şərti ilə tərk etdi və qərbi Avropanın ən yaxşı universiteti [[Paris Universiteti|olan Paris Universitetində]] fəlsəfə təhsili alır. 
[[Fayl:La_Villa_Española_de_Shima,_Parque_España_-_Museo_&quot;Castillo_de_Xavier&quot;.jpg|left|thumb| Francisco de Xavier qalası]]
Parisdəki təhsil müddətindən sonra fəlsəfə tədrisi vermiş və bu sahədəki uğurlarına görə təriflənmişdir. Təhsilini inkişaf etdirmək üçün Parisə gələn [[İqnati Loyola|Loyolalı İqnatius]] Fransiskə qarşı duyduğu dostluq və heyranlıqdan həzz almağa başladı və onlar eyni evdə yaşamağa qərar verdilər. İqnasio, Fransiskoya həyatda ən vacib şeyin sosial uğurun arxasınca qaçmaq deyil, “ruhunu xilas etmək” olduğunu başa düşməyə kömək edərək, tədricən onu dəyişdirməyi bacarır.

15 avqust 1534-cü ildə Fransisk Loyolalı İqnatius və 5 dostu ilə birlikdə öz qərarları ilə özlərini Allaha xidmətə həsr etmək qərarına gəldilər. Və bu tarix həm də [[Yezuitlər ordeni|İsa Cəmiyyətinin]] (Yezuit ordeni) təməlinin qoyulduğu gündür.

1536-cı ilin noyabrında Parisdən ayrılaraq, yanvarda [[Venesiya|Venesiyada]] gəlir. Bu şəhərdə o, digər erkən yezuitlərlə tanış olur. Onlar şəhərdəki xəstəxanada işləyir, Qüdsə getmək üçün vaxt gözləyirlər. Osmanlılara qarşı müharibə davam etdiyi üçün onlar sonda Qüdsə gedə bilmirlər, sonra isv Papanın xidmətində olmaq istədikləri üçün Romaya gedirlər.

1537-ci ildə kahinlik rütbəsi aldıqdan sonra Fransisk Romada İqnatiusun katibi oldu. İqnatius onu Hindistana təyin edəndə çox sevinmişdir.  Fransisk o vaxt Hindistanın qərb sahilində Portuqaliyanın ticarət bölməsi olan [[Qoa|Qoada]] işə başlayır. Daha sonra o, Papanın bölgədəki nümayəndəsi olur.  Bu missiyadan sonra o, missioner missiyası ilə Yaponiyaya gedir. 

Yaponiyada inanılmaz çətinliklərlə qarşılaşır. Danışıq dilini bilməməsi, yapon dilində yazılmış xristian kitablarının olmaması, hakimiyyətin təqibləri, xalqın etimadsızlığı, buddist rahiblərlə rəqabət onu çətin vəziyyətə salmışdı. Çətinliklərinə baxmayaraq, o, Müjdəni əlli iki krallıqda yaydı və on bir il ərzində yüzlərlə yaponu vəftiz etdi.  O, çox güman ki, həddindən artıq zəiflikdən Çində vəfat etdi. Onun məzarı indiki Qoadadır. 
[[Fayl:Franz_Xaver.jpg|left|thumb| Bensheim orta körpüsündə 1747-ci ildən Franscisco de Xavier heykəli]]

== Onun yazıları ==
Bu gün bizdə Fransisk Xavier tərəfindən yazılmış 130-dan çox məktub və təlimat var. Fransisk Xavierin məktubları həmişə  istər şəxsi, istərsə də böyük kütlələrə  olsun böyük auduteriyaya ünvanlanmış kimidir. Onun bir çox məktubları oxunmuş, köçürülmüş, təkrar surətdə köçürülmüş, latın və başqa dillərə tərcümə edilmişdir. İlk nəşr olunan mühüm məktub 1544-cü ildə Hindistandan Romadakı dostlarına yazdığı məktub idi. Məktubları onun şəxsiyyətini və üsullarını anlamaq üçün vacibdir, eləcə də Uzaq Şərqdə xristianlığın əsaslarını və təbliğatını başa düşmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Fransisk Xavierin şövqü və mərhəməti məktublarında üzə çıxır. Onun əsas maraqlarından biri Hindistana gəlməmişdən əvvəl vəftiz olunmuş yerlilərin qayğısına qalmaq idi. O, bu yeni ibadət edənlərə  lazımi təhsil almaq üçün təlimatlara sahib ən azı üç dərslik yazdı. O, yerliləri portuqalların hərisliyindən qorumaq və yeni qəbul olunmuş dinlərini qoruya bilmələri  üçün Portuqaliya kralından kömək istəmişdir.

=== Məktublar ===

* 26 yanvar 1549-cu ildə Portuqaliya kralı III. Juana yazılmışdır:

&lt;blockquote&gt;“ ''Zati-aliləri üçün təfərrüatları ifadə etməsək də, xristianlar, bizim dinimizə gələnləri .'' ''.'' ''.'' ''.'' ''Mən kapitanların və tacirlərin onlara kömək etmək vəzifəsi olsa da, çəkdikləri təhqirləri və yaralarını yazıram.'' ''Bu dözülməz və bir növ şəhidlikdir, səbirli olmaq və bütün qazanc və səylərin getdiyini seyr etmək.'' ''.'' ''”''&lt;/blockquote&gt;

* 5 noyabr 1549-cu ildə Yaponiyadan Hindistanda qalmış yezuit yoldaşlarına məktub yazdı. Yapon xalqının təsviri onun Yaponiyaya olan heyranlığının nə dərəcədə olduğunu göstərir.

&lt;blockquote&gt;“ ''Yaponların çox yaxşı davranışları var; Onların hamısı xeyirxahdır, heç bir pisliyi yoxdur.'' ''Onların gözəl ləyaqət hissi var və şərəfi hər şeydən üstün tuturlar.'' ''Bu, adətən, kasıblar üçün ağladıqları bir vəziyyət deyil.'' ''.'' ''.'' ''Bir-birlərinə münasibətdə çox hörmətlidirlər.'' ''.'' ''.'' ''Heç bir zədəyə, təhqiramiz sözlərə dözmürlər... Orta dərəcədə yeyirlər, amma bir az çox içdiklərini söyləmək olar.'' ''.'' ''.'' ''Onlar heç vaxt qumar oynamırlar və bunu ayıb sayırlar.'' ''.'' ''.'' ''İnsanların əksəriyyəti oxuyub yaza bilir.'' ''.'' ''.'' ''Onların birdən çox həyat yoldaşı yoxdur... Yaxşı niyyətli, ünsiyyətcil, öyrənməyə həvəsli insanlardır.'' ''.'' ''”''&lt;/blockquote&gt;

=== Təlimatlar ===

* Onun 1522-ci ildə təvazökarlıqla bağlı yazıları bütün yezuitlər üçün istinad nöqtəsi olaraq qaldı.

&lt;blockquote&gt;“ ''Hər şeydən əvvəl, təbliğdə böyük təvazökarlığa nail olmaq üçün hər şeyi ən mükəmməl şəkildə Allaha aid etməlidir.'' ''Sonra, Allahın insanlara Öz sözlərini eşitmək üçün həsr etdiyini və təbliğ etmək və eşitmək üçün mənə lütf verdiyini görəndə insanları təsəvvür edirəm.'' ''Mən özümü böyük təvazökarlıq içində saxlamağa məcburam, çünki verdiyim moizə məndən deyil, Allah tərəfindən təmənnasız olaraq verilir... Öz eyblərimdən, günahlarımdan, faydasızlıqlarımdan, nöqsanlarımdan başqa heç nə bilməməyə diqqət edirəm. və nankorluq...'' ''İnsanların qəlbindən olan Allah qarşısında daxilən zəlil oluram, nə olduğunu bilirəm və moizələrimdə, çıxışlarımda, əsərlərimdə heç kimi incitməməyə son dərəcə diqqət yetirirəm, insanların qarşısında özümü alçaldıram.'' ''.'' ''.'' ''Hər kəs diqqət etməlidir; Ciddi fikirləşsək, öz çatışmazlıqlarımızdan başqa lovğalanacaq bir şeyimiz yoxdur”.''&lt;/blockquote&gt;
[[Kateqoriya:Xristian müqəddəsləri]]
[[Kateqoriya:Paris Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:1552-ci ildə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:1506-cı ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]]
[[Kateqoriya:Yaponiyada xristianlığın tarixi]]</text>
      <sha1>hmne4d355mvb29dncjpckxc26xs1w2g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570976</id>
      <parentid>6570974</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T23:42:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8070" xml:space="preserve">{{Müqəddəs|adı=''Fransisk Xavier''|orijinal adı=Francisco de Jasso y Azpilicueta|şəkil=Franciscus de Xabier.jpg|şəklin ölçüsü=250.px|rütbə=müqəddəs|doğum_tarixi=7 Aprel 1506|vəfat tarixi=3 Dekabr 1552|kanonizasiyası_tarix=12 May 1622|xatirə günü=3 Dekabr|təsviri=[[Yezuit|Yezuitlərin]] banilərindəndir|himayədar=missionerlər}}
'''Fransisk Ksaveri'''  ; ''Francisco de Xavier'', ''Francisco de Gassu y Javier'', həmçinin ''Francisco de Jassu y Azpilcueta'' kimi tanınır (7 aprel 1506, Castillo de Javier , Sangüesa, Navarre krallığı (İspaniya) - 3 dekabr 1552, Şanq adası , Kanton, Çin); O, [[Yezuitlər ordeni|yezuitlərin]] yaradıcılarından və Asiyada xristian missionerliyinin təşəbbüskarlarından biridir.

Fransisk, [[İqnati Loyola|Loyolalı İqnatius]] ilə birlikdə 12 mart 1622-ci ildə [[XV. Qriqori|Papa XV Qriqori]]  tərəfindən müqəddəs elan edilmişdir.  [[Lizyölü Tereza]]  ilə birlikdə o, katolik missionerlərin himayədarıdır.

== Həyat hekayəsi ==
Fransiskn 7 aprel 1506-cı ildə İspaniyanın şimalındakı Sangüesa şəhərindəki Xavier qəsrində 5 uşaqlı bir ailənin ən kiçiyi olaraq anadan olmuşdur. 1525-ci ilin yayında o, ilk təhsilini aldığı Francisco de Xavier qəsrini  evinə qayıtmamaq şərti ilə tərk etdi və qərbi Avropanın ən yaxşı universiteti [[Paris Universiteti|olan Paris Universitetində]] fəlsəfə təhsili alır. 
[[Fayl:La_Villa_Española_de_Shima,_Parque_España_-_Museo_&quot;Castillo_de_Xavier&quot;.jpg|left|thumb| Francisco de Xavier qalası]]
Parisdəki təhsil müddətindən sonra fəlsəfə tədrisi vermiş və bu sahədəki uğurlarına görə təriflənmişdir. Təhsilini inkişaf etdirmək üçün Parisə gələn [[İqnati Loyola|Loyolalı İqnatius]] Fransiskə qarşı duyduğu dostluq və heyranlıqdan həzz almağa başladı və onlar eyni evdə yaşamağa qərar verdilər. İqnasio, Fransiskoya həyatda ən vacib şeyin sosial uğurun arxasınca qaçmaq deyil, “ruhunu xilas etmək” olduğunu başa düşməyə kömək edərək, tədricən onu dəyişdirməyi bacarır.

15 avqust 1534-cü ildə Fransisk Loyolalı İqnatius və 5 dostu ilə birlikdə öz qərarları ilə özlərini Allaha xidmətə həsr etmək qərarına gəldilər. Və bu tarix həm də [[Yezuitlər ordeni|İsa Cəmiyyətinin]] (Yezuit ordeni) təməlinin qoyulduğu gündür.

1536-cı ilin noyabrında Parisdən ayrılaraq, yanvarda [[Venesiya|Venesiyada]] gəlir. Bu şəhərdə o, digər erkən yezuitlərlə tanış olur. Onlar şəhərdəki xəstəxanada işləyir, Qüdsə getmək üçün vaxt gözləyirlər. Osmanlılara qarşı müharibə davam etdiyi üçün onlar sonda Qüdsə gedə bilmirlər, sonra isv Papanın xidmətində olmaq istədikləri üçün Romaya gedirlər.

1537-ci ildə kahinlik rütbəsi aldıqdan sonra Fransisk Romada İqnatiusun katibi oldu. İqnatius onu Hindistana təyin edəndə çox sevinmişdir.  Fransisk o vaxt Hindistanın qərb sahilində Portuqaliyanın ticarət bölməsi olan [[Qoa|Qoada]] işə başlayır. Daha sonra o, Papanın bölgədəki nümayəndəsi olur.  Bu missiyadan sonra o, missioner missiyası ilə Yaponiyaya gedir. 

Yaponiyada inanılmaz çətinliklərlə qarşılaşır. Danışıq dilini bilməməsi, yapon dilində yazılmış xristian kitablarının olmaması, hakimiyyətin təqibləri, xalqın etimadsızlığı, buddist rahiblərlə rəqabət onu çətin vəziyyətə salmışdı. Çətinliklərinə baxmayaraq, o, Müjdəni əlli iki krallıqda yaydı və on bir il ərzində yüzlərlə yaponu vəftiz etdi.  O, çox güman ki, həddindən artıq zəiflikdən Çində vəfat etdi. Onun məzarı indiki Qoadadır. 
[[Fayl:Franz_Xaver.jpg|left|thumb| Bensheim orta körpüsündə 1747-ci ildən Fransisk Ksaveri heykəli]]

== Onun yazıları ==
Bu gün bizdə Fransisk Ksaveri tərəfindən yazılmış 130-dan çox məktub və təlimat var. Fransisk Ksaverinin məktubları həmişə  istər şəxsi, istərsə də böyük kütlələrə  olsun böyük auduteriyaya ünvanlanmış kimidir. Onun bir çox məktubları oxunmuş, köçürülmüş, təkrar surətdə köçürülmüş, latın və başqa dillərə tərcümə edilmişdir. İlk nəşr olunan mühüm məktub 1544-cü ildə Hindistandan Romadakı dostlarına yazdığı məktub idi. Məktubları onun şəxsiyyətini və üsullarını anlamaq üçün vacibdir, eləcə də Uzaq Şərqdə xristianlığın əsaslarını və təbliğatını başa düşmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Fransisk Ksaverinin şövqü və mərhəməti məktublarında üzə çıxır. Onun əsas maraqlarından biri Hindistana gəlməmişdən əvvəl vəftiz olunmuş yerlilərin qayğısına qalmaq idi. O, bu yeni ibadət edənlərə  lazımi təhsil almaq üçün təlimatlara sahib ən azı üç dərslik yazdı. O, yerliləri portuqalların hərisliyindən qorumaq və yeni qəbul olunmuş dinlərini qoruya bilmələri  üçün Portuqaliya kralından kömək istəmişdir.

=== Məktublar ===

* 26 yanvar 1549-cu ildə Portuqaliya kralı III. Juana yazılmışdır:

&lt;blockquote&gt;“ ''Zati-aliləri üçün təfərrüatları ifadə etməsək də, xristianlar, bizim dinimizə gələnləri .'' ''.'' ''.'' ''.'' ''Mən kapitanların və tacirlərin onlara kömək etmək vəzifəsi olsa da, çəkdikləri təhqirləri və yaralarını yazıram.'' ''Bu dözülməz və bir növ şəhidlikdir, səbirli olmaq və bütün qazanc və səylərin getdiyini seyr etmək.'' ''.'' ''”''&lt;/blockquote&gt;

* 5 noyabr 1549-cu ildə Yaponiyadan Hindistanda qalmış yezuit yoldaşlarına məktub yazdı. Yapon xalqının təsviri onun Yaponiyaya olan heyranlığının nə dərəcədə olduğunu göstərir.

&lt;blockquote&gt;“ ''Yaponların çox yaxşı davranışları var; Onların hamısı xeyirxahdır, heç bir pisliyi yoxdur.'' ''Onların gözəl ləyaqət hissi var və şərəfi hər şeydən üstün tuturlar.'' ''Bu, adətən, kasıblar üçün ağladıqları bir vəziyyət deyil.'' ''.'' ''.'' ''Bir-birlərinə münasibətdə çox hörmətlidirlər.'' ''.'' ''.'' ''Heç bir zədəyə, təhqiramiz sözlərə dözmürlər... Orta dərəcədə yeyirlər, amma bir az çox içdiklərini söyləmək olar.'' ''.'' ''.'' ''Onlar heç vaxt qumar oynamırlar və bunu ayıb sayırlar.'' ''.'' ''.'' ''İnsanların əksəriyyəti oxuyub yaza bilir.'' ''.'' ''.'' ''Onların birdən çox həyat yoldaşı yoxdur... Yaxşı niyyətli, ünsiyyətcil, öyrənməyə həvəsli insanlardır.'' ''.'' ''”''&lt;/blockquote&gt;

=== Təlimatlar ===

* Onun 1522-ci ildə təvazökarlıqla bağlı yazıları bütün yezuitlər üçün istinad nöqtəsi olaraq qaldı.

&lt;blockquote&gt;“ ''Hər şeydən əvvəl, təbliğdə böyük təvazökarlığa nail olmaq üçün hər şeyi ən mükəmməl şəkildə Allaha aid etməlidir.'' ''Sonra, Allahın insanlara Öz sözlərini eşitmək üçün həsr etdiyini və təbliğ etmək və eşitmək üçün mənə lütf verdiyini görəndə insanları təsəvvür edirəm.'' ''Mən özümü böyük təvazökarlıq içində saxlamağa məcburam, çünki verdiyim moizə məndən deyil, Allah tərəfindən təmənnasız olaraq verilir... Öz eyblərimdən, günahlarımdan, faydasızlıqlarımdan, nöqsanlarımdan başqa heç nə bilməməyə diqqət edirəm. və nankorluq...'' ''İnsanların qəlbindən olan Allah qarşısında daxilən zəlil oluram, nə olduğunu bilirəm və moizələrimdə, çıxışlarımda, əsərlərimdə heç kimi incitməməyə son dərəcə diqqət yetirirəm, insanların qarşısında özümü alçaldıram.'' ''.'' ''.'' ''Hər kəs diqqət etməlidir; Ciddi fikirləşsək, öz çatışmazlıqlarımızdan başqa lovğalanacaq bir şeyimiz yoxdur”.''&lt;/blockquote&gt;
[[Kateqoriya:Xristian müqəddəsləri]]
[[Kateqoriya:Paris Universitetinin məzunları]]
[[Kateqoriya:1552-ci ildə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:1506-cı ildə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]]
[[Kateqoriya:Yaponiyada xristianlığın tarixi]]</text>
      <sha1>cvxgzyd7a8n5c7fe6bs9uw4bch3kbp6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2</title>
    <ns>2</ns>
    <id>759434</id>
    <revision>
      <id>6570521</id>
      <parentid>6568984</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1983" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[Fayl:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

adventure&lt;/p&gt;
  &lt;h1 style=&quot;color: gray;&quot;&gt;Flowers by Ana&lt;/h1&gt;
  &lt;h3&gt;Tweeter&lt;/h3&gt;
  &lt;h1 style=&quot;color: pink;&quot;&gt;Flowers by Ana&lt;/h1&gt;

!doctype html&gt;
&lt;html&gt;
 &lt;body&gt;
 &lt;a href=&quot;https://getmimo.com&quot;&gt;Learn to Code&lt;/a&gt;
 &lt;/body&gt;
&lt;/html&gt;

&lt;!doctype html&gt;
&lt;html&gt;
 &lt;body&gt;
  &lt;h3&gt;Popular Places&lt;/h3&gt;
  &lt;a href=&quot;&quot;&gt;Antarctica&lt;/a&gt;
  &lt;br&gt;
  &lt;a href=&quot;&quot;&gt;Kyoto&lt;/a&gt;
&lt;/body&gt;
&lt;/html&gt;
[[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı|📉]]
[[Fayl:Edge (video game) edge time, animated.gif]]

[https://quliyevqdir1.wixsite.com/qdirquliyevpolad/ https://Qədir Quliyev Polad oğlu//oneks]

https://musiqiritmi.simplesite.com

https://web.archive.org/web/20220807141715/https://site-8369546-6773-494.mystrikingly.com/</text>
      <sha1>1kzcpq7qmrpcg0fy7w5qonzqya76a0a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Korabl-Sputnik 4</title>
    <ns>0</ns>
    <id>759500</id>
    <revision>
      <id>6571296</id>
      <parentid>6550276</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:29:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Sura Shukurlu [[Korabl Sputnik 4]] səhifəsinin adını [[Korabl-Sputnik 4]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2826" xml:space="preserve">{{Kosmik aparat
|Adı                = Korabl Sputnik 4
|Orijinal adı       = Корабль-Спутник 4
|Şəkil              = 
|Şəklin ölçüsü      = 
|Şəklin izahı       = 
|İstehsalçı         = 
|Ölkə               = {{USSR}}
|Operator           = [[Sovet kosmik proqramı]]
|Peyk               = 
|Raket daşıyıcısı   =
|Fəaliyyəti         = 
|Çıxarıldığı sahə   = [[Baykonur kosmodromu]]
|Çıxarıldığı tarix  = 9 mart 1961
|Orbiti tərk etməsi = 
|Uçuşun nömrəsi     = 
|Peyk kataloquna görə nömrəsi = 
|Kütləsi            = 
|Böyük yarım ox     = 
|Ekssentrisitet     = 
|Meyl               = 
|Fırlanma_periodu   = 
|Aposentr           = 
|Perisentr          = 
}}
'''Korabl Sputnik 4'''&lt;ref name=&quot;LL&quot;&gt;{{cite web|url=http://planet4589.org/space/log/launchlog.txt|title=Launch Log|last=McDowell|first=Jonathan|work=[[Jonathan's Space Page]]|access-date=May 27, 2019 }}&lt;/ref&gt; (''[[Rus dili|rus]]''. Корабль-Спутник 4, Gəmi Peyk 4 deməkdir) — və ya Qərbdə '''Sputnik 9''' kimi tanınan '''Vostok-3KA №1''', 1961-ci ildə buraxılmış Sovet kosmik gəmisi idi.&lt;ref name=&quot;EA&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.astronautix.com/craft/vostok.htm|title=Vostok|last=Wade|first=Mark|work=[[Encyclopedia Astronautica]]|access-date=27 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110629092837/http://www.astronautix.com/craft/vostok.htm|archive-date=29 June 2011}}&lt;/ref&gt; Maneken İvan İvanoviçi, [[Çernuşka (it)|Çernuşka]] adlı iti, bir neçə siçanı və qvineya donuzunu daşıyan bu, [[Vostok proqramı|Vostok kosmik gəmisi]]nin sınaq uçuşu idi.&lt;ref&gt;{{cite web | last = Gray | first = Tara | url=https://history.nasa.gov/animals.html | title = A Brief History of Animals in Space | publisher = [[National Aeronautics and Space Administration]] | year = 1998 | access-date = 3 May 2007}}&lt;/ref&gt; 

Korabl Sputnik 4, 9 mart 1961-ci ildə saat 06:29:00 UTC-də [[Baykonur kosmodromu|Baykonur Kosmodromu]]ndan buraxıldı.&lt;ref name=&quot;LL&quot;/&gt; O, müvəffəqiyyətlə aşağı Yer orbitinə yerləşdirildi. Kosmik gəmi yalnız bir orbiti tamamlamaq üçün nəzərdə tutulmuşdu, ona görə də buraxıldıqdan qısa müddət sonra orbitdən çıxarıldı və yenidən orbitə daxil oldu. O, 08:09:54 UTC-də yerə endi və uğurla bərpa edildi. Eniş zamanı maneken kosmik gəmidən atma oturacağı vasitəsilə çıxarıldı və öz paraşütü ilə ayrıca endi.&lt;ref name=&quot;EA-R7&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.astronautix.com/lvs/soyuz.htm |title=Soyuz |last=Wade |first=Mark |publisher=Encyclopedia Astronautica |access-date=28 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100107163113/http://astronautix.com/lvs/soyuz.htm |archive-date=7 January 2010 }}&lt;/ref&gt; 

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>lz7bdr1543fji2ad4e84gv1y5uq9npu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr</title>
    <ns>2</ns>
    <id>759724</id>
    <revision>
      <id>6570066</id>
      <parentid>6569451</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:12:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2517" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>2fxlq1q8pux3ojsxk4z2juz4qf621g0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570186</id>
      <parentid>6570066</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:33:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2527" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan-adam]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>nzab38mgujv7343jrr9npj72v92p1ei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570573</id>
      <parentid>6570186</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:50:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2547" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan-adam]]
# [[Willendorf Venerası]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>n0gm9lc27irlwp1tha1l4xo4afirv17</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570744</id>
      <parentid>6570573</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2547" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan-adam]]
# [[Villendorf Venerası]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>idfrnsu6gkcwc5hqhs1tplo5rm460uy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570763</id>
      <parentid>6570744</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:29:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2567" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan-adam]]
# [[Villendorf Venerası]]
# [[Budda Bahar Məbədi]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>akjtoyg0m1wdrldqxft8kkruq2n96ug</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571153</id>
      <parentid>6570763</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:15:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2567" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan adam]]
# [[Villendorf Venerası]]
# [[Budda Bahar Məbədi]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>15x0jkl97ucdqua6o6szupz4bfpajet</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571154</id>
      <parentid>6571153</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:15:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2592" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan adam]]
# [[Villendorf Venerası]]
# [[Budda Bahar Məbədi]]
# [[Hermes və körpə Dionis]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>5mpzkhwownviezujyi6ar8nlhh1y66y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571372</id>
      <parentid>6571154</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Yaratdığım Məqalələr */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2609" xml:space="preserve">
{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF&quot;
|- padding:1em;padding-top:0.5em;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Go-home-2.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061|ANA SƏHİFƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Circle-icons-mail.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|MÜZAKİRƏ]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Notebook and Pen Flat Icon Vector.svg|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Yaratdığım məqalələr|Məqalələr]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Paste Icon Inkscape.svg|57px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qaralama/2|QARALAMA]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Wappen Doernberg.svg|56px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Mükafatlarım|MÜKAFATLARIM]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:Qraf Star.png|60px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf ulduzu|QRAF Ulduzu]]'''&lt;/font&gt;
| style=&quot;font-size: 90%&quot;|[[File:ODM stub icon.svg|55px|none]] &lt;hr&gt; &lt;font color=&quot;#000000&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Qraf061/Qraf Ordeni|QRAF Ordeni]]'''&lt;/font&gt;
|
|[[Fayl:Wikipedia-logo-v2.svg|60px|none]]
|}

=== Yaratdığım Məqalələr ===
&lt;center&gt;&lt;div style=&quot;width:730px;background:#dddddd;border: 1px solid black; padding:0.5em  1em 0.5em 1em&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;height: 650px; width: 700px; overflow: auto; padding: 10px;text-align: left; border:solid 1px;&quot;&gt;
# [[Şahı Məmmədli]]
# [[Paşa Salmanov]]
# [[Rəcəb Məmmədov (əsgər)]]
# [[Ələm Hüseynov]]
# [[Coşqun Məmmədov]]
# [[Namiq Qarayev]]
# [[Eldəniz Qasımov]]
# [[Niftalı Mehdili]]
# [[Hikmət İbrahimov (əsgər)]]
# [[Fikrət Məmmədov (əsgər)]]
# [[Odlar Yurdu Kolleci]]
# [[Dəniz duası]]
# [[Mələk (Qara Qan)]]
# [[Ceyms Rollins]]
# [[Fırıldaqçı (film, 1981)]]
# [[Mantissa (Con Faulz)]]
# [[Patasana (roman)]]
# [[Mənim həyatım]]
# [[Emma]]
# [[Yataq otağında fəlsəfə]]
# [[Zəif ürək (hekayə)]]
# [[Onun kimi bir qadın (roman)]]
# [[Otaq (roman)]]
# [[O (roman)]]
# [[Gertruda (roman)]]
# [[Rebekka (roman)]]
# [[Brida (roman)]]
# [[Momo]]
# [[Mirvari (roman)]]
# [[Qadınlar (roman)]]
# [[Zakim körpüsü]]
# [[Sringeri]]
# [[Metyu Stenford Robison (memorial)]]
# [[Qommateşvara heykəli]]
# [[Urfa adamı]]
# [[Kiçik su pərisi (heykəl)]]
# [[Delfi arabaçısı]]
# [[Aslan adam]]
# [[Villendorf Venerası]]
# [[Budda Bahar Məbədi]]
# [[Hermes və körpə Dionis]]
# [[İstirahət satir]]
# [[]]
# [[]]
# [[]]
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;&lt;/center&gt;</text>
      <sha1>g69tpiamxi59hml6ad3w2xc2frjgmfh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarında karateçilər</title>
    <ns>14</ns>
    <id>759779</id>
    <revision>
      <id>6570356</id>
      <parentid>6553539</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:41:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Olimpiya oyunlarında karateçilər]] silindi; [[Kateqoriya:İllərinə görə Olimpiya oyunlarında karateçilər]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="129" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:İdmançılar 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]]
[[Kateqoriya:İllərinə görə Olimpiya oyunlarında karateçilər]]</text>
      <sha1>o6j7qbepf1idj4i9eaxksqgk7s0to58</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bir Tavil</title>
    <ns>0</ns>
    <id>760322</id>
    <revision>
      <id>6571242</id>
      <parentid>6569893</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rövşən İşık</username>
        <id>184342</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10360" xml:space="preserve">{{YM
 |statusu                  = Terra nullius 
 |rəsmi_adı                = Bir Tavil
 |orijinal_adı             = {{lang|arz|بير طويل}}
 |tabesində                = 
 |ölkə                     = Yoxdur
 |şəkli                    = Egypt adm location map.svg
 |gerbi                    = 
 |bayrağı                  = 
 |gerb yazısı              = 
 |bayraq yazısı            = 
 |gerbin_ölçüsü            = 
 |bayrağın_ölçüsü          = 
  |lat_dir = N|lat_deg = 21|lat_min = 52|lat_sec =9
  |lon_dir = E|lon_deg = 33|lon_min = 44|lon_sec = 52
  |CoordAddon              = 
  |CoordScale              = 
 |regionun növü            = 
 |region                   = 
 |cədvəldə region          = Misir və Sudan sərhədində ərazi
 |rayonun növü             = 
 |rayon                    = 
 |cədvəldə rayon           = 
 |icmanın növü             = 
 |icma                     = 
 |cədvəldə icma            = 
 |daxili bölgüsü           = 
 |başçı növü               = 
 |icra başçısı             = 
 |yaranma tarixi           = 
 |ilk məlumat              = 
 |əvvəlki adı              = 
 |statuslu                 = 
 |sahəsi                   = 2.060 km² (790 mil²)
 |hündürlük növü           = 
 |YM mərkəzinin hündürlüyü = 662 m
 |iqlimi                   = 
 |rəsmi dili               = 
 |əhalisi                  = 
 |siyahıyaalma ili         = 
 |sıxlığı                  = 
 |aqlomerasiya             = 
 |milli tərkibi            = 
 |dini tərkib              = 
 |etnoxronim               = 
 |saat qurşağı             = 
 |DST                      = 
 |telefon_kodu             = 
 |poçt_indeksi             =  
 |poçt indeksləri          = 
 |nəqliyyat_kodu           = 
 |identifikasiya növü      = 
 |identifikasiya ədədi     = 
 |commons kateqoriyası     = 
 |rəsmi_saytı              =
 |saytın dili              = 
}}
'''Bir Tavil''' ({{lang-ar|بيرطويل}} &quot;uzun bulaq&quot;) şimaldan [[Misir]]lə, qərbdən, cənubdan və şərqdən [[Sudan]]la həmsərhəd olan ərazi. Adını yerli su mənbəyinin adından almışdır (hazırda fəaliyyət göstərmir). Hər iki ölkə Bir Tavilə iddialarından imtina edir; beləliklə, o, terra nullius, &quot;heç kəsin torpağı&quot; statusuna malikdir.

Bir Tavil dördbucaqlı formasına malikdir, lakin buna baxmayaraq, bəzən onu &quot;Bir Tavil üçbucağı&quot; da adlandırırlar. 2014-cü ildə Alastair Bonnett əsərində Bir Tavili Yer kürəsində yaşayış üçün əlverişli olan, lakin heç bir tanınmış hökumət tərəfindən iddia edilməyən yeganə yer kimi təsvir etmişdir.&lt;ref name=&quot;Bonnett2014&quot;&gt;{{cite book|last=Bonnett |first=Alastair |title=Unruly Places: Lost Spaces, Secret Cities and Other Inscrutable Geographies |chapter=Bir Tawil |chapter-url=https://books.google.com/books?id=9eNJAQAAQBAJ&amp;pg=PA73 |date=2014 |publisher=Houghton Mifflin Harcourt |isbn=978-0-544-10160-9 |page=73 |oclc=890509603 |lccn=2013050983 |quote=the only place on the planet that is both habitable and unclaimed.}}&lt;/ref&gt;
== Tarixi ==
[[Fayl:Egypt Sudan claims.svg|250px|thumb|right|Misirin iddiasını (sarı və yaşıl), Sudanın iddiasını (mavi və yaşıl), Həlaib üçbucağını (açıq yaşıl), Halfa Salient vadisi (tünd yaşıl) və Bir Tavil (Misir və Sudan arasındakı ağ ərazi) göstərən sadələşdirilmiş xəritə]]
[[Fayl:Map of the Hala'ib Triangle and Bir Tawil in 1912.png|250px|thumb|right|1912-ci ildə Həlaib Üçbucağı və Bir Tavil xəritəsi]]
[[Fayl:Bir Tawil 250 txu-oclc-6594739-nf36-11.jpg|250px|thumb|right|Bir Tavil 1960-cı il Amerika hərbi topoqrafik xəritəsində]]
1899-cu ildə [[Sudan]]da İngiltərə-Misir kondominium müqaviləsinə əsasən, [[Misir]] və Sudan arasındakı sərhəd 22-ci [[paralel]] boyunca keçməli idi.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.law.fsu.edu:80/library/collectio/limitsinseas/ibs018.pdf|title=International Boundary Study: Sudan – Egypt (United Arab Republic) Boundary|date=27 July 1962|website=law.fsu.edu|publisher=Bureau of Intelligence and Research|pages=2, 3|archive-url=https://web.archive.org/web/20140113231654/http://www.law.fsu.edu/library/collection/limitsinseas/ibs018.pdf|archive-date=13 January 2014|url-status=dead|access-date=2019-05-28}}&lt;/ref&gt; Lakin 1902-ci ildə İngiltərə &quot;siyasi sərhəd&quot;dən asılı olmayaraq yeni &quot;inzibati sərhəd&quot; çəkdi və nəticədə [[Həlaib Üçbucağı]] Sudan administrasiyasının nəzarətinə keçdi. Eyni zamanda, Bir Tavil Misirin nəzarətinə keçdi. Çünki onun ərazisi Misirdə yaşayan Ababde tayfası tərəfindən otlaq kimi istifadə edilirdi.&lt;ref name=&quot;:0&quot;/&gt;

Hər iki dövlət müstəqillik əldə etdikdən sonra [[Həlaib Üçbucağı]] Sudanın, Bir Tavil isə Misirin nəzarətində qaldı. 1958-ci il fevralın 1-də Misir Sudandan 1899-cu il sərhədinə qayıtmağı və [[Həlaib Üçbucağı]]nı təhvil verməyi tələb etdi. Bunun müqabilində Misir höküməti, daha az dəyərli ərazi - Bir Tavilə hüququndan imtina etdi. Sudan üçbucağı verməyə razı olmadı və 1902-ci il sərhədini tanıdı. Amma 1995-ci ildə Misir hərbi toqquşmalar nəticəsində üçbucağın bir hissəsini özünə qaytardı. 2000-ci ildə Həlayib Üçbucağı tamamilə Misirin bir hissəsi oldu. Beləliklə, Bir Tavillə həmsərhəd olan hər iki dövlətin buranı öz ərazisi hesab etmədiyi bir vəziyyət yaranıb.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.mcit.gov.eg/images/maps/Intl_Boundaries_map1.jpg |title=Official version of map of Egypt |access-date=2017-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130526181255/http://www.mcit.gov.eg/images/maps/Intl_Boundaries_map1.jpg |archive-date=2013-05-26 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|title=CIA World Factbook 2010|chapter-url=https://books.google.com/books?id=pqanFyF6nI0C&amp;pg=PA209|year=2010|publisher=CIA|chapter=Egypt|isbn = 9781602397279}}&lt;/ref&gt;

== Coğrafiyası ==
Ərazinin ümumi sahəsi 2060 km² təşkil edir. Bir Tavilin qərbdən şərqə doğru uzunluğu şimalda 95 km-dən cənubda 46 km-ə qədər, şimaldan cənuba uzunluğu 26-dan 31 km-ə qədərdir. Bir Tavilin şimal hissəsində hündürlüyü 459 metr olan Tavil dağı, şərqdə Xəzər-əz-Zərka dağı (662 metr), cənubda Tavil [[vadi]]si yerləşir. Daimi əhalisi yoxdur.
== İqlimi ==
Bir Tavil iqlimi, Köppen iqlim təsnifatına görə, çox isti səhra iqlimidir. Yaz aylarında, ilin təxminən dörddə üçü, temperatur 40°C-dən (104 °F) yuxarı qalxa bilər. Ən isti üç ayda isə (iyun-avqust) temperatur 45°C-ə (113 °F) çata bilər. Qısa qış zamanı (dekabr və yanvar ən mülayim aylarıdır), Bir Tavil adi temperatur olaraq 26°C (79 °F) təşkil edir. Ərazi okeandan uzaqda ([[Qırmızı dəniz]]dən ən azı 200 km (120 mil) uzaqda) yerləşdiyinə görə, bütün regionda gündəlik temperatur diapazonu böyükdür, il boyu 18°C ilə 20°C (32 ilə 36 °F) arasında dəyişir.&lt;ref&gt;[https://www.meteoblue.com/en/weather/forecast/modelclimate/21.815N33.856E &quot;Climate: Bir Tawil]&lt;/ref&gt;
== Əraziyə iddialar ==
Şimali Sudan Krallığı - 2014-cü ilin iyun ayında Amerikanın Abinqdon ([[Virciniya]]) şəhərinin sakini Ceremi Heaton əraziyə öz hüquqlarını elan etdi.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://russian.rt.com/article/40720 |title=Чтобы исполнить мечту дочери стать принцессой, американец создал в Африке своё королевство |access-date=2014-07-15 |archive-date=2014-07-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140717185540/http://russian.rt.com/article/40720 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/local/va-man-plants-flag-claims-african-country-calling-it-kingdom-of-north-sudan/2014/07/12/abfbcef2-09fc-11e4-8a6a-19355c7e870a_story.html?tid=pm_local_pop Va. man plants flag, claims African country, calling it ‘Kingdom of North Sudan’] {{Wayback|url=https://www.washingtonpost.com/local/va-man-plants-flag-claims-african-country-calling-it-kingdom-of-north-sudan/2014/07/12/abfbcef2-09fc-11e4-8a6a-19355c7e870a_story.html?tid=pm_local_pop |date=20171230172049 }}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/articles/2015/05/27/princess_of_north_sudan/ Сказочная страна] {{Wayback|url=http://lenta.ru/articles/2015/05/27/princess_of_north_sudan/ |date=20150528115054 }} // [[:ru:Lenta.ru]], 27.05.2015.&lt;/ref&gt;

Orta Yer Krallığı - 2015-ci ildə rus iş adamı Dmitri Jixarev özünü Bir Tavil kralı elan edib.&lt;ref&gt;[http://www.ntv.ru/novosti/1418562/ Двое москвичей спорят с американцем за бесхозные земли в Африке] {{Wayback|url=http://www.ntv.ru/novosti/1418562/ |date=20170908201005 }} // [[:ru:НТВ]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://echo.msk.ru/programs/svoi-glaza/1562680-echo/|title=Своими глазами. Как основать собственное государство?|author=Алексей Нарышкин|date=2015-07-01|publisher=[[:ru:Эхо Москвы]]|accessdate=2015-07-02|archive-date=2015-07-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150702225840/http://echo.msk.ru/programs/svoi-glaza/1562680-echo/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;бат&quot;&gt;{{Cite web|accessdate = 2015-09-08|author = Юлия Дудкина|title = Последний русский король Африки|url = http://batenka.ru/2015/07/09/russian-king/|publisher = Батенька, да вы трансформер|archive-date = 2015-09-09|archive-url = https://web.archive.org/web/20150909045719/http://batenka.ru/2015/07/09/russian-king/|deadlink = no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ri&quot;&gt;[http://www.ridus.ru/news/186840.html Русские отхватили целую страну у американца] {{Wayback|url=http://www.ridus.ru/news/186840.html |date=20160826024506 }} // [[:ru:Ридус]]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [http://googlesightseeing.com/2009/11/bir-tawil-triangle/ Google Sightseeing - Bir Tawil Triangle]
* [https://web.archive.org/web/20160813142038/http://archive.law.fsu.edu/library/collection/limitsinseas/IBS018.pdf International Boundary Study]
[[Kateqoriya:Afrikada mübahisəli ərazilər]]
[[Kateqoriya:Misir coğrafiyası]]
[[Kateqoriya:Sudan coğrafiyası]]</text>
      <sha1>iw2zdt57lz8iolu0s1kofqa6kem9t4x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>760671</id>
    <revision>
      <id>6571298</id>
      <parentid>6569601</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:29:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kərimova Xəyalə</username>
        <id>186427</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28466" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı'''

{| class=&quot;standard sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Yer
! Heykəl
! Ölkə
! Heykəlin pedestalsız hündürlüyü
! Ümumi hündürlüyü
! Açılış ili
! class=&quot;unsortable&quot; |Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; |Kordinatları

|-
|1
|'''[[Birlik heykəli]]''' — Vallabhai Patelin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Hindistan}}, [[Qucarat]] 
|182
|240
|[[2018]]
| [[Şəkil:Statue of Unity.jpg|125px]]
| 
{{coord|21.8379721|N|73.7192109|E|type:landmark_region:MM|format=dms|scale=5000}}
|-
|2
| '''Laykyun Setkyar''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Myanma}},&lt;br&gt; Saqayn dairəsi, &lt;br&gt; Mounya
| '''115,82'''&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95|title=The world biggest standing Buddha image|date=2007-12-12|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd2ShOm?url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95#95|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 129,24&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[2008]]&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Yattawmu Paya.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.0803|N|95.2893|E|type:landmark_region:MM|name=Laykyun Setkyar|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|3
| '''Çjunyuanda Budda heykəli''' — Budda Voyroçananın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}},&lt;br&gt; Henan əyaləti,&lt;br&gt; Pindinşan şəhər dairəsi
| '''108'''&lt;ref name=zhai&gt;{{cite news|url=http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421|title=中国佛山金佛-153米卢舍那佛|date=2007-04-08|lang=zh|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080901212700/http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421#|archivedate=2008-09-01}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|128|108 метров статуя, 20 метров постамент в форме лотоса}}&lt;ref name=zhai/&gt;&lt;ref name=sk&gt;{{cite web|url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|title=Самая высокая статуя в мире|publisher=Служба Континентов|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd37dPC?url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|archivedate=2012-11-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
| [[2002]]&lt;ref name=sk/&gt;
| [[Şəkil:Spring Temple Buddha picturing Vairocana, in Lushan County, Henan, China.png|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|33.775150|N|112.451016|E|type:landmark_region:CN|name=Будда Весеннего Храма|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|4
| '''Daybutsu Usiku'''— Budda Amitabxanın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}},&lt;br&gt; bölgə [[Kanto regionu|Kanto]],&lt;br&gt; Prefektura [[İbaraki prefekturası|İbaraki]],&lt;br&gt; Usiku
| '''100'''&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml|title=Giant Buddha Statues in Japan|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMheLtd9?url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|120|100 метров статуя, 10 метров постамент из лотосов и 10 метров нижний постамент}}&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[1995]]&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Усику Дайбуцу.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|35.982716|N|140.220287|E|type:landmark_region:JP|name=Ushiku Daibutsu (Ushiku, Ibaraki, Japan)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|5
| '''[[Ana Vətən (Kiyev)]]'''
| {{UKR}}, [[Kiyev]]
| 62
| 102
| [[1981]]
| [[Şəkil:Rodina mat.jpg|125px]]
|-

|6
| '''[[Senday]]da Kannon ilahəsinin heykəli''' — Kannon ilahəsinin heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, &lt;br&gt;bölgə [[[[Tohoku regionu|Tohoku]]]], &lt;br&gt;Prefektura [[[[Miyaqi prefekturası|Miyaqi]]]], &lt;br&gt;[[Senday]]
| '''100'''&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.daibutu.jp/list.htm|title=大仏 JAPAN. Colossus in Japan|lang=ja|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMhfTsou?url=http://www.daibutu.jp/list.htm#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 100&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;/&gt;
|[[1991 год|1991]]&lt;!-- [[1991]]&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: 40%&quot;&gt;{{нет АИ|31|10|2012}}&lt;/span&gt;--&gt;
| [[Şəkil:Sendai_Daikannon_(1870523730).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38.300466|N|140.823559|E|type:landmark_region:JP|name=Sendai Daikannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|7
| '''Çansada İlahə Quaninin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, &lt;br&gt;əyalət [[Xunan]], &lt;br&gt;şəhər dairəsi [[Çansa]]
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''~92'''
| data-sort-value=&quot;099&quot; |99
| [[2009]]
| [[Şəkil:Статуя богини Гуаньинь в Чанше.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|28|11|05|N|111|57|48|E|region:CN-43_type:shěng_source:ptwiki|name=Guishan-Guanyin-of-the-Thousand-Hands-and-Eyes (Changsha, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|8
| '''Moskvada I Pyotrun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Moskva]]
| data-sort-value=&quot;018&quot; |18
| data-sort-value=&quot;098&quot; |'''98'''
| [[1997]]
| [[Şəkil:Памятник Петру I и закат.jpg|125px]]
| [[Памятник Петру I (Москва)#/maplink/0|55°44′19″ с. ш. 37°36′30″ в. д.]]

|-
|9
| '''Anq Thonqda Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|[[Tailand]]}}
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''92'''
| data-sort-value=&quot;092&quot; |92
| [[2008]]
| [[Şəkil:Phra Buddha Maha Nawamin Sakayamuni Sri Wisetchaichan.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|14|35|35.60|N|100|22|40.02|E|type:landmark_region:TH|name=Great Buddha of Thailand (Ang Thong, Thailand)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|10
| '''Asibetsuda İlahə Kannonun heykəli''' — İlahə Kannonun heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''~88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1989]]
| [[Şəkil:国設芦別スキー場.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|43|31|41.44|N|142|11|53.14|E|ype:landmark_region:JP|name=Dai Kannon of ''Kita no Miyako'' park|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|11
| '''[[Usi]]də Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1996]]
| [[Şəkil:Grand Buddha at Ling Shan(99 Steps).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|31|25|55|N|120|5|29|E|type:landmark_region:CN|name=Grand Buddha at Ling Shan (Wuxi, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|12
| '''Vətən çağırır!''' — [[Mamayev kurqan|Mamayev Kurqan]]dakı &quot;Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına&quot; abidə-ansamblının kompozisiya mərkəzi.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Volqoqrad]]
| data-sort-value=&quot;085&quot; |'''85'''
| data-sort-value=&quot;087&quot; |87
| [[1967]]
| [[Şəkil:Rodina mat zovet.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|44|32.5|N|44|32|13|E|type:landmark_region:RU|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|13
| '''Sanyada İlahə Quaninin heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 108
| [[2005]]
| [[Şəkil:Guanyin Sanya.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|18.2923|N|109.20830|E|type:landmark_region:CN|name=Guanyin Statue of Hainan (China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|14
| '''Avadzidə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 100
| [[1982]]
| [[Şəkil:Heiwakannonji,平和観音寺,世界平和大観音像_DSCF3854.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|34.502949|N|134.976676|E|type:landmark_region:JP|name=Awaji Kannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|15
| '''Qaruda-Vişnu-Kençana (heykəl)'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}, [[Bali]]
| data-sort-value=&quot;075&quot; |'''~75'''
| data-sort-value=&quot;121&quot; |121
| [[2018]]
|
|
|-
|16
| '''Kaqada İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, Kaqa
| data-sort-value=&quot;073&quot; |'''~73'''
| data-sort-value=&quot;073&quot; |73
| [[1988]]
| 
|&lt;small&gt;{{coord|36|19|32|N|136|20|55|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Каге|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|17
| '''[[Leşanda Budda heykəli]]''' — Budda Maytreyanın heykəli, YUNESKO-nun Ümumdünya İrs .
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''71'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |71
| [[713]]
| [[Şəkil:Leshan Buddha Statue View.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|29|32|50|N|103|46|09|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|18
| '''Şadoda İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;068&quot; |'''~68'''
| data-sort-value=&quot;068&quot; |68
| [[1995]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|34|30|42.85|N|134|12|47.33|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|19
| '''Lin inq paqodasında Quan Am ilahəsinin heykəli'''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|title=Khánh thành tượng Quan Thế Âm tại Đà Nẵng – 7/30/2010 – QĐND|website=Baomoi.com|access-date=11 April 2012|archive-date=31 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100831053609/http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0fzukRjGIiE Пагода Линь Ынг (Chùa Linh Ứng) | Вьетнам, Дананг]&lt;/ref&gt; — Quan Am ilahəsinin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Dananq]]
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''67'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |67
| [[2010]]
|[[Şəkil:Guanyin statue in Da Nang.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|16.0996|N|108.2769|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя богини Куан Ам в пагоде Линь Ынг}}&lt;/small&gt;

|-
|20
| '''Kurumedə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;063&quot; |'''~63'''
| data-sort-value=&quot;063&quot; |63
|[[1983]]
|
|&lt;small&gt;{{coord|33|17|7|N|130|32|5|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Куруме|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|21
| '''Çində Quanin heykəli''' &lt;br&gt; — bodhisttva [[Avalokiteşvara]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;062&quot; |'''62'''
| data-sort-value=&quot;077&quot; |77
|
| [[Şəkil:Xiqiaoshan2.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.933101|N|112.971725|E|type:landmark_region:CN|name=}}&lt;/small&gt;

|-
|22
| '''Quan Yuy heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;061&quot; |'''61'''
| data-sort-value=&quot;080&quot; |80
| [[2010]]
| 
|
|-
|23
| '''Roy-Etdə Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;0592&quot; |'''59,2'''
| data-sort-value=&quot;06785&quot; |67,85
|
| [[Şəkil:Phra Phuttha Rattana (cropped).jpg|125px]]
|

|-
|24
| '''Budda Maytreyanın heykəli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|[[Çin Respublikası]]}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''57,6'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |72
|
|
|

|-
|25
| '''Guerrero Chimalli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|Meksika}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |60
|[[2014]]
| [[Şəkil:Guerrero Chimalli en Chimalhuacán, Estado de México.jpg|125px]]
|

|-
|26
| '''Aizu Jibo Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;057&quot; |'''~57'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1987]]
|
|

|-
|27
| '''Jinqzouda Quan Yuy heykəli&lt;ref&gt;[http://for-traveling.ru/velichajshaya-statuya-v-kitae/ В Китае возвели огромный памятник известному полководцу&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;058&quot; |'''58'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[2016]]
|[[Şəkil:Guan Yu Statue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|30|20|31|N|112|12|28|E}}&lt;/small&gt;
|-
|28
| '''Tōkyō-wan-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;056&quot; |'''~56'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[1961]]
|
|

|-
|29
| '''Budda Dordenma'''
| {{Flaqifikasiya|Butan}}
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |'''51,5'''
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |51,5
| [[2010]]
|
|

|-
|30
| '''Müqəddəs Ritanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[2010]]
| [[Şəkil:Estatuadesantaritadecassia-santacruz-rn-brasil.JPG|125px]]
|

|-
|31
|Budda Maydari abidəsi
|[[Monqolustan]]
|54
|103
|[[2019]]
|

|-
|32
| '''Sekai Heiwa Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''~50'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[1982]]
|
|

|-
|33
| '''Afrika Dirçəliş Abidəsi''' — Seneqalın Fransadan müstəqillik qazanmasının 50-ci ildönümünə həsr olunmuş, paytaxt Dakarda yerləşən tunc memorial heykəl.
| {{Flaqifikasiya|Seneqal}}
| data-sort-value=&quot;049&quot; |'''49'''
| data-sort-value=&quot;049&quot; |49
| [[2010]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|14|43|20|N|17|29|42|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|34
| '''Kamaisidə Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48,5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48,5
| [[1970]]
|
|

|-
|35
| '''Truxiyoda Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Venesuela}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48.5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48.5
| [[1983]]
|  [[Şəkil:Virgen de la Paz Trujillo.JPG|125px]]
|

|-
|36
| '''[[Azadlıq heykəli]]''' — YUNESKO-nun Ümumdünya İrs obyekti olan Nyu Yorkun əsas görməli yeri.
|{{Flaqifikasiya|ABŞ}}
| data-sort-value=&quot;046&quot; |'''46'''
| data-sort-value=&quot;093&quot; |93
| [[1886]]
| [[Şəkil:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|40.6892|N|74.0445|W|type:landmark_region:US-NY|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|37
| '''Yeni insanın doğuluşu''' — [[Zurab Sereteli]]nin hazırladığı heykəltəraşlıq.
| {{Flaqifikasiya|İspaniya}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:El huevo de Colón.jpg|125px]]
|

|-
|38
| '''Pxuketedə Böyük Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:Big Buddha von Phuket.jpg|125px]]
|

|-
|39
|Kaylaşnatxa Maxadeva (Şiva) heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Nepal}}
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |'''~43,6'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2010]]
|
|

|-
|40
| '''Tanrı Muruqanın (Skande) heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Malayziya}}
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |'''~42,7'''
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |42,7
| [[2006]]
| [[Şəkil:Lord Muruga Batu Caves.jpg|125px]]
|

|-
|41
| '''Bodhisattva Samantabhadranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;042&quot; |'''42'''
| data-sort-value=&quot;048&quot; |48
|
|  [[Şəkil:Mt emei 1.JPG|125px]]
|

|-
|42
| '''[[Takasaki]]də Ağ geyimli Kannon heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |'''~41,8'''
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |41,8
| [[1936]]
| [[Şəkil:Takasaki-byakui-dai-Kannon.jpg|125px]]
|

|-
|43
| '''Veera Abhaya Anjaneya Hanuman Swami'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;041&quot; |'''~41'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[2003]]
| [[Şəkil:HanumaninPartala.JPG|125px]]
|

|-
|44
| '''Guanyin of Lianhuashan'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |'''~40,88'''
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |40,88
| [[1994]]
| [[Şəkil:Guanyin of Lianhuashan.jpg|125px]]
|

|-
|45
| '''Tsonjin-Boldoqda Çingiz Xanın atlı heykəli''' ({{lang-mn|Чингис хааны морьт хөшөө}}) — Dünyanın ən hündür at heykəli
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''40'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2008]]
|[[Şəkil:DschingisMongoliaStatue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|48|28.54|N|107|32|12.83|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|46
| '''Xose Mariya Morelosun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''~40'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Janitzio-Morelos.jpg|125px]]
|

|-
|47
| '''Şiva Murdeşvaranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;038&quot; |'''38'''
| data-sort-value=&quot;042&quot; |42
| [[2002]]
| [[Şəkil:Lord Shiva at Murudeshwara.JPG|125px]]
|

|-
|48
| '''Budda Amitabxanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;036.6&quot; |'''36.6'''
|
| [[1975]]
| [[Şəkil:Fo Guang Shan buddha.jpg|125px]]
|

|-
|49
| '''Kral Məsihin heykəli (Svebodzin)''' ({{lang-pl|Pomnik Chrystusa Króla}}) — İsa Məsihin dünyada ən hündür heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Polşa}}
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;052&quot; |52
| [[2010]]
| [[Şəkil:Statua chrystus król.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|14|12.00|N|15|32|47.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|50
| '''[[Rodoslu Koloss]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt; E.ə. 226-cı ildə zəlzələ nəticəsində dağıdılmışdır.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yunanıstan}}, Rodos
| data-sort-value=&quot;036&quot; |~'''36'''
| data-sort-value=&quot;036&quot; |36
| [[280 год до н. э.]]
| [[Şəkil:Colosse de Rhodes (Barclay).jpg|125px]]
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|51
| '''Статуя Мао Цзэдуна''' — позолоченная статуя Çin Xalq Respublikasıского лидера на кресле&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/01/08/china-just-destroyed-this-120-foot-tall-gold-statue-of-chairman-mao/?tid=pm_world_pop_b China just destroyed this 120-foot-tall gold statue of Chairman Mao]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разобрана на завершающем этапе строительства.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, [[Хэнань]]
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;&quot; « |
| [[2016]]
|
|

|-
|52
| '''[[Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|„Алёша“]]''' (полное название '''Мемориал Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны''') — мемориальный комплекс в [[Ленинский округ Мурманска|Ленинском округе]] города [[Мурманск]].
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=»«0355&amp;quot;» |'''35,5'''
| data-sort-value=&quot;0425&quot; |42,5
| [[1974]]
| [[Şəkil:Aleshamurm.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|68|59|35|N|33|4|18|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|53
| '''[[Кристо де ла Конкордия]]''' ({{lang-es|Cristo de la Concordia}}) — статуя Иисуса Христа на холме Сан-Педро в городе [[Кочабамба]]
| {{Flaqifikasiya|Боливия}}
| data-sort-value=&quot;0342&quot; |'''34,2'''
| data-sort-value=&quot;04044&quot; |40,44
| [[1994]]
| [[Şəkil:Cristo de la Concordia 02.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|23|03.30|S|66|08|05.84|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|54
| '''[[Большой Будда]]''' &lt;br&gt;— статуя Будды [[Будда Шакьямуни|Шакьямуни]] в [[Гонконг]]е
| {{Flaqifikasiya|Гонконг}}
| data-sort-value=&quot;034&quot; |'''34'''
| data-sort-value=&quot;034&quot; |34
| [[1993]]
| [[Şəkil:Hong Kong Budha.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.253889|N|113.904722|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|55
| '''[[Колосс Нерона]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Год разрушения статуи неизвестен.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Италия}}, [[Рим]]
| data-sort-value=&quot;0335&quot; |~'''33,5'''
| data-sort-value=&quot;« „ |
| [[75]]
|
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|56
| '''Космопланетарный мессия'''&lt;ref&gt;[http://www.atlasobscura.com/articles/lost-wonders-the-cosmoplanetary-messiah Lost wonders: The cosmoplanetary messiah]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Снесена в 2001.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Франция}}, [[Кастеллан]]
| data-sort-value=“»033&amp;quot;« |'''33'''
| data-sort-value=»&quot; « |
| [[1990]]
|
|

|-
|57
| '''[[Статуя Девы Марии в Мас-Риллере]]'''
| {{Flaqifikasiya|Франция}}
| data-sort-value=»&quot;0326&amp;quot;« |'''32,6'''
| data-sort-value=»0526&quot; |52,6
| [[1941]]
| [[Şəkil:Allégro (Colibri bus stop).JPG|125px]]
|

|-
|58
| '''{{не переведено 3|Статуя Царя Христа в Вунгтау||vi|Tượng Chúa Kitô Vua (Vũng Tàu)}}'''&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=udOs-fR3FSk Статуя Иисуса Христа в Вунгтау - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=hcwp6_FOA9M Вьетнам Вунгтау Статуя Иисуса Христа - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; — статуя [[Иисус Христос|Иисуса Христа]]
|{{Flaqifikasiya|Вьетнам}}, [[Вунгтау]]
|32
|37
|1974
| [[Şəkil:Vung Tau Thanh Gioc 2.JPG|125px]]
|  &lt;small&gt;{{coord|10.3264|N|107.084|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя Царя Христа в Вунгтау}}&lt;/small&gt;

|-
|59
| '''[[Jalesveva-Jayamahe-Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;0308&quot; |'''30,8'''
| data-sort-value=&quot;0569&quot; |56,9
| [[1996]]
|
|

|-
|60
| '''[[Благословение Христа (Манадо)|Благословение Христа]]'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2007]]
|
|  &lt;small&gt;{{coord|01|26|18|N|124|50|52|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|61
| '''{{не переведено 3|Статуя Девы Марии Китской|Статуя Девы Марии Китской|en|El Panecillo}}'''
| {{Flaqifikasiya|Эквадор}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[1976]]
| [[Şəkil:Virgen de Quito Panecillo 03.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|0|13|43|S|78|31|7|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|62
| '''[[Статуя Иисуса Христа в Тлальнепантле-де-Бас]]'''
| {{Flaqifikasiya|Мексика}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Christ Tlalnepantla.jpg|125px]]
|

|-
|63
| '''[[Статуя Христа-Искупителя]]''' ({{lang-pt|Cristo Redentor}}) — статуя Иисуса Христа в [[Рио-де-Жанейро]]
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;038&quot; |38
| [[1931]]
| [[Şəkil:Cristo Redentor - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.951667|S|43.210833|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|64
|'''Памятник [[Александр Невский|Александру Невскому]] и его дружине&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Памятник Александру Невскому|url=http://inpskov.ru/pamyatniki/aleksandru_nevskomu|work=inPskov.Ru|accessdate=2017-06-13}}&lt;/ref&gt;'''
|{{Флаг России}} [[Rusiya]], [[Псков]]
|'''29,56'''&lt;ref&gt;[https://anashina.com/monument-ledovoe-poboishhe/ Монумент «Ледовое побоище» на горе Соколиха]&lt;/ref&gt;
|30,7
|[[1993 год|1993]]
|[[Şəkil:Nevski Pskov.JPG|center|125px]]
|
|-
|65
| '''[[Эраван Музей]]'''
| {{Flaqifikasiya|Таиланд}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2004]]
| [[Şəkil:Samutprakanerawanmuseum200306b.jpg|125px]]
|

|-
|66
| '''[[:en:Thiruvalluvar Statue, Kanyakumari|Thiruvalluvar Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|Индия}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0405&quot; |40,5
| [[2000]]
| [[Şəkil:Tiruvalluvar statue LIC.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|8|4|40|N|77|33|14|E|region:IN-TN_type:state_source:ptwiki|name=Thiruvalluvar-Statue (Tamil Nadu, India)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|67
| '''[[Кришту Рей]]''' ({{lang-pt|Cristo Rei}} — буквально «Христос-Царь»).
| {{Flaqifikasiya|Португалия}}
| data-sort-value=&quot;028&quot; |'''28'''
| 103
| [[1959]]
| [[Şəkil:Cristo Rei e a Cruz Alta.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38|40|43|N|9|10|17|W|region:PT_type:landmark_source:ptwiki|name=Cristo-Rei (Almada, Portugal)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|68
| '''[[Памятник Ленину у входа в Волго-Донской канал|Памятник Владимиру Ильичу Ленину]]''' — самая большая статуя В. И. Ленина.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Волгоград]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1973]]
| [[Şəkil:Volga - Don canal Lenin again 01 (4147529766).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|31|39|N|44|33|31|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=10000}}&lt;/small&gt;

|-
|69
| '''[[Памятники Севастополя|Солдат и матрос]]''' — памятник героическим защитникам Севастополя&lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name = |format = dms|scale = 1000}}&lt;/small&gt;
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}/{{Flaqifikasiya|Украина}}{{В Крыму||0}}
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; | 40
| [[2007]]
|[[Şəkil:Матрос и солдат Севастополь.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|70
| '''Статуя [[Амитабха|Амита Будды]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разрушена в 1992.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, [[Нагахама (Сига)|Нагахама]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;27&quot; |
| [[1937]]
|
|
|- style=&quot;background:#f2f2f2&quot;
|71
| '''[[Мэгжид Жанрайсэг]]''' — статуя бодхисаттвы [[Авалокитешвара|Авалокитешвары]] &lt;br&gt;в [[Гандантэгченлин]]е.&lt;br&gt;&lt;small&gt;Первоначально была построена в 1913 году, в 1937 разрушена. Восстановлена в 1996.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |'''26,6'''
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |26,6
| [[1996]]
|[[Şəkil:02 3-UB Gandan (19).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|55|23|N|106|53|42|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|72
| '''[[Памятник Арминию]]'''
| {{Flaqifikasiya|Almaniya}}
| data-sort-value=&quot;02657&quot; |'''26,57'''
| data-sort-value=&quot;05346&quot; |53,46
| [[1875]]
| [[Şəkil:Arminius1.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|51|54|42|N|08|50|22|E|type:landmark_region:DE|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|73
| '''[[Памятник Иешуа]]'''
| {{Flaqifikasiya|Kolumbiya}}
|26
|
|
|
|


|-
|74
| '''[[Рождение Нового Света]]''' — статуя Христофора Колумба
|[[Пуэрто-Рико]]
|data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
|data-sort-value=&quot;126&quot; |126
|[[2016]]
|
|[https://www.google.com/maps/place/Mirador+de+Colom/@41.3758574,2.1777102,21z/data=!4m5!3m4!1s0x12a4a256d7bd004b:0x2adc0acddfeb6cb7!8m2!3d41.3758073!4d2.1777686?hl=ru 41°22’33.0&quot; с. ш. 2°10’40.2&quot; в. д.]
|-
|75
| '''[[Рабочий и колхозница]]''' — памятник монументального искусства, «идеал и символ советской эпохи»&lt;ref name=&quot;НРЭ&quot;&gt;{{книга|автор = |часть = |заглавие = [[Новая российская энциклопедия]]|оригинал = |ссылка = |ответственный = под ред. А.Д. Некипелова|издание = |место = М.|издательство = Энциклопедия|год = 2004|том = 1 («Rusiya»)|страницы = 744|страниц = |серия = |isbn = 5-94802-003-7|тираж = }}&lt;/ref&gt;
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[1937]]
| [[Şəkil:Worker and Kolkhoznitsa.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|55|49|42|N|37|38|44|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Worker and Kolkhoz Woman (Russia)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|76
| '''Памятник Ленину''' — второй по высоте памятник [[Ленин, Владимир Ильич|Владимиру Ильичу Ленину]] в мире.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Дубна]], [[канал имени Москвы]]
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;037&quot; |37
| [[1937]]
| [[Şəkil:LeninDubna.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|56.730929|N|37.12489|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>ditelbrknsr4pi72ljz7goey44vmzrl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571358</id>
      <parentid>6571298</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:09:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kərimova Xəyalə</username>
        <id>186427</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27841" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı'''

{| class=&quot;standard sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Yer
! Heykəl
! Ölkə
! Heykəlin pedestalsız hündürlüyü
! Ümumi hündürlüyü
! Açılış ili
! class=&quot;unsortable&quot; |Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; |Kordinatları

|-
|1
|'''[[Birlik heykəli]]''' — Vallabhai Patelin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Hindistan}}, [[Qucarat]] 
|182
|240
|[[2018]]
| [[Şəkil:Statue of Unity.jpg|125px]]
| 
{{coord|21.8379721|N|73.7192109|E|type:landmark_region:MM|format=dms|scale=5000}}
|-
|2
| '''Laykyun Setkyar''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Myanma}},&lt;br&gt; Saqayn dairəsi, &lt;br&gt; Mounya
| '''115,82'''&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95|title=The world biggest standing Buddha image|date=2007-12-12|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd2ShOm?url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95#95|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 129,24&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[2008]]&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Yattawmu Paya.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.0803|N|95.2893|E|type:landmark_region:MM|name=Laykyun Setkyar|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|3
| '''Çjunyuanda Budda heykəli''' — Budda Voyroçananın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}},&lt;br&gt; Henan əyaləti,&lt;br&gt; Pindinşan şəhər dairəsi
| '''108'''&lt;ref name=zhai&gt;{{cite news|url=http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421|title=中国佛山金佛-153米卢舍那佛|date=2007-04-08|lang=zh|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080901212700/http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421#|archivedate=2008-09-01}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|128|108 метров статуя, 20 метров постамент в форме лотоса}}&lt;ref name=zhai/&gt;&lt;ref name=sk&gt;{{cite web|url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|title=Самая высокая статуя в мире|publisher=Служба Континентов|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd37dPC?url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|archivedate=2012-11-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
| [[2002]]&lt;ref name=sk/&gt;
| [[Şəkil:Spring Temple Buddha picturing Vairocana, in Lushan County, Henan, China.png|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|33.775150|N|112.451016|E|type:landmark_region:CN|name=Будда Весеннего Храма|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|4
| '''Daybutsu Usiku'''— Budda Amitabxanın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}},&lt;br&gt; bölgə [[Kanto regionu|Kanto]],&lt;br&gt; Prefektura [[İbaraki prefekturası|İbaraki]],&lt;br&gt; Usiku
| '''100'''&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml|title=Giant Buddha Statues in Japan|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMheLtd9?url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|120|100 метров статуя, 10 метров постамент из лотосов и 10 метров нижний постамент}}&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[1995]]&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Усику Дайбуцу.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|35.982716|N|140.220287|E|type:landmark_region:JP|name=Ushiku Daibutsu (Ushiku, Ibaraki, Japan)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|5
| '''[[Ana Vətən (Kiyev)]]'''
| {{UKR}}, [[Kiyev]]
| 62
| 102
| [[1981]]
| [[Şəkil:Rodina mat.jpg|125px]]
|-

|6
| '''[[Senday]]da Kannon ilahəsinin heykəli''' — Kannon ilahəsinin heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, &lt;br&gt;bölgə [[[[Tohoku regionu|Tohoku]]]], &lt;br&gt;Prefektura [[[[Miyaqi prefekturası|Miyaqi]]]], &lt;br&gt;[[Senday]]
| '''100'''&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.daibutu.jp/list.htm|title=大仏 JAPAN. Colossus in Japan|lang=ja|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMhfTsou?url=http://www.daibutu.jp/list.htm#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 100&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;/&gt;
|[[1991 год|1991]]&lt;!-- [[1991]]&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: 40%&quot;&gt;{{нет АИ|31|10|2012}}&lt;/span&gt;--&gt;
| [[Şəkil:Sendai_Daikannon_(1870523730).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38.300466|N|140.823559|E|type:landmark_region:JP|name=Sendai Daikannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|7
| '''Çansada İlahə Quaninin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, &lt;br&gt;əyalət [[Xunan]], &lt;br&gt;şəhər dairəsi [[Çansa]]
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''~92'''
| data-sort-value=&quot;099&quot; |99
| [[2009]]
| [[Şəkil:Статуя богини Гуаньинь в Чанше.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|28|11|05|N|111|57|48|E|region:CN-43_type:shěng_source:ptwiki|name=Guishan-Guanyin-of-the-Thousand-Hands-and-Eyes (Changsha, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|8
| '''Moskvada I Pyotrun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Moskva]]
| data-sort-value=&quot;018&quot; |18
| data-sort-value=&quot;098&quot; |'''98'''
| [[1997]]
| [[Şəkil:Памятник Петру I и закат.jpg|125px]]
| [[Памятник Петру I (Москва)#/maplink/0|55°44′19″ с. ш. 37°36′30″ в. д.]]

|-
|9
| '''Anq Thonqda Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|[[Tailand]]}}
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''92'''
| data-sort-value=&quot;092&quot; |92
| [[2008]]
| [[Şəkil:Phra Buddha Maha Nawamin Sakayamuni Sri Wisetchaichan.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|14|35|35.60|N|100|22|40.02|E|type:landmark_region:TH|name=Great Buddha of Thailand (Ang Thong, Thailand)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|10
| '''Asibetsuda İlahə Kannonun heykəli''' — İlahə Kannonun heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''~88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1989]]
| [[Şəkil:国設芦別スキー場.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|43|31|41.44|N|142|11|53.14|E|ype:landmark_region:JP|name=Dai Kannon of ''Kita no Miyako'' park|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|11
| '''[[Usi]]də Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1996]]
| [[Şəkil:Grand Buddha at Ling Shan(99 Steps).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|31|25|55|N|120|5|29|E|type:landmark_region:CN|name=Grand Buddha at Ling Shan (Wuxi, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|12
| '''Vətən çağırır!''' — [[Mamayev kurqan|Mamayev Kurqan]]dakı &quot;Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına&quot; abidə-ansamblının kompozisiya mərkəzi.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Volqoqrad]]
| data-sort-value=&quot;085&quot; |'''85'''
| data-sort-value=&quot;087&quot; |87
| [[1967]]
| [[Şəkil:Rodina mat zovet.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|44|32.5|N|44|32|13|E|type:landmark_region:RU|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|13
| '''Sanyada İlahə Quaninin heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 108
| [[2005]]
| [[Şəkil:Guanyin Sanya.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|18.2923|N|109.20830|E|type:landmark_region:CN|name=Guanyin Statue of Hainan (China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|14
| '''Avadzidə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 100
| [[1982]]
| [[Şəkil:Heiwakannonji,平和観音寺,世界平和大観音像_DSCF3854.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|34.502949|N|134.976676|E|type:landmark_region:JP|name=Awaji Kannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|15
| '''Qaruda-Vişnu-Kençana (heykəl)'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}, [[Bali]]
| data-sort-value=&quot;075&quot; |'''~75'''
| data-sort-value=&quot;121&quot; |121
| [[2018]]
|
|
|-
|16
| '''Kaqada İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, Kaqa
| data-sort-value=&quot;073&quot; |'''~73'''
| data-sort-value=&quot;073&quot; |73
| [[1988]]
| 
|&lt;small&gt;{{coord|36|19|32|N|136|20|55|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Каге|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|17
| '''[[Leşanda Budda heykəli]]''' — Budda Maytreyanın heykəli, YUNESKO-nun Ümumdünya İrs .
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''71'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |71
| [[713]]
| [[Şəkil:Leshan Buddha Statue View.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|29|32|50|N|103|46|09|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|18
| '''Şadoda İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;068&quot; |'''~68'''
| data-sort-value=&quot;068&quot; |68
| [[1995]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|34|30|42.85|N|134|12|47.33|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|19
| '''Lin inq paqodasında Quan Am ilahəsinin heykəli'''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|title=Khánh thành tượng Quan Thế Âm tại Đà Nẵng – 7/30/2010 – QĐND|website=Baomoi.com|access-date=11 April 2012|archive-date=31 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100831053609/http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0fzukRjGIiE Пагода Линь Ынг (Chùa Linh Ứng) | Вьетнам, Дананг]&lt;/ref&gt; — Quan Am ilahəsinin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Dananq]]
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''67'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |67
| [[2010]]
|[[Şəkil:Guanyin statue in Da Nang.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|16.0996|N|108.2769|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя богини Куан Ам в пагоде Линь Ынг}}&lt;/small&gt;

|-
|20
| '''Kurumedə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;063&quot; |'''~63'''
| data-sort-value=&quot;063&quot; |63
|[[1983]]
|
|&lt;small&gt;{{coord|33|17|7|N|130|32|5|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Куруме|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|21
| '''Çində Quanin heykəli''' &lt;br&gt; — bodhisttva [[Avalokiteşvara]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;062&quot; |'''62'''
| data-sort-value=&quot;077&quot; |77
|
| [[Şəkil:Xiqiaoshan2.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.933101|N|112.971725|E|type:landmark_region:CN|name=}}&lt;/small&gt;

|-
|22
| '''Quan Yuy heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;061&quot; |'''61'''
| data-sort-value=&quot;080&quot; |80
| [[2010]]
| 
|
|-
|23
| '''Roy-Etdə Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;0592&quot; |'''59,2'''
| data-sort-value=&quot;06785&quot; |67,85
|
| [[Şəkil:Phra Phuttha Rattana (cropped).jpg|125px]]
|

|-
|24
| '''Budda Maytreyanın heykəli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|[[Çin Respublikası]]}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''57,6'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |72
|
|
|

|-
|25
| '''Guerrero Chimalli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|Meksika}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |60
|[[2014]]
| [[Şəkil:Guerrero Chimalli en Chimalhuacán, Estado de México.jpg|125px]]
|

|-
|26
| '''Aizu Jibo Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;057&quot; |'''~57'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1987]]
|
|

|-
|27
| '''Jinqzouda Quan Yuy heykəli&lt;ref&gt;[http://for-traveling.ru/velichajshaya-statuya-v-kitae/ В Китае возвели огромный памятник известному полководцу&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;058&quot; |'''58'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[2016]]
|[[Şəkil:Guan Yu Statue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|30|20|31|N|112|12|28|E}}&lt;/small&gt;
|-
|28
| '''Tōkyō-wan-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;056&quot; |'''~56'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[1961]]
|
|

|-
|29
| '''Budda Dordenma'''
| {{Flaqifikasiya|Butan}}
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |'''51,5'''
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |51,5
| [[2010]]
|
|

|-
|30
| '''Müqəddəs Ritanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[2010]]
| [[Şəkil:Estatuadesantaritadecassia-santacruz-rn-brasil.JPG|125px]]
|

|-
|31
|Budda Maydari abidəsi
|[[Monqolustan]]
|54
|103
|[[2019]]
|

|-
|32
| '''Sekai Heiwa Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''~50'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[1982]]
|
|

|-
|33
| '''Afrika Dirçəliş Abidəsi''' — Seneqalın Fransadan müstəqillik qazanmasının 50-ci ildönümünə həsr olunmuş, paytaxt Dakarda yerləşən tunc memorial heykəl.
| {{Flaqifikasiya|Seneqal}}
| data-sort-value=&quot;049&quot; |'''49'''
| data-sort-value=&quot;049&quot; |49
| [[2010]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|14|43|20|N|17|29|42|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|34
| '''Kamaisidə Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48,5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48,5
| [[1970]]
|
|

|-
|35
| '''Truxiyoda Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Venesuela}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48.5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48.5
| [[1983]]
|  [[Şəkil:Virgen de la Paz Trujillo.JPG|125px]]
|

|-
|36
| '''[[Azadlıq heykəli]]''' — YUNESKO-nun Ümumdünya İrs obyekti olan Nyu Yorkun əsas görməli yeri.
|{{Flaqifikasiya|ABŞ}}
| data-sort-value=&quot;046&quot; |'''46'''
| data-sort-value=&quot;093&quot; |93
| [[1886]]
| [[Şəkil:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|40.6892|N|74.0445|W|type:landmark_region:US-NY|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|37
| '''Yeni insanın doğuluşu''' — [[Zurab Sereteli]]nin hazırladığı heykəltəraşlıq.
| {{Flaqifikasiya|İspaniya}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:El huevo de Colón.jpg|125px]]
|

|-
|38
| '''Pxuketedə Böyük Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:Big Buddha von Phuket.jpg|125px]]
|

|-
|39
|Kaylaşnatxa Maxadeva (Şiva) heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Nepal}}
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |'''~43,6'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2010]]
|
|

|-
|40
| '''Tanrı Muruqanın (Skande) heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Malayziya}}
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |'''~42,7'''
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |42,7
| [[2006]]
| [[Şəkil:Lord Muruga Batu Caves.jpg|125px]]
|

|-
|41
| '''Bodhisattva Samantabhadranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;042&quot; |'''42'''
| data-sort-value=&quot;048&quot; |48
|
|  [[Şəkil:Mt emei 1.JPG|125px]]
|

|-
|42
| '''[[Takasaki]]də Ağ geyimli Kannon heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |'''~41,8'''
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |41,8
| [[1936]]
| [[Şəkil:Takasaki-byakui-dai-Kannon.jpg|125px]]
|

|-
|43
| '''Veera Abhaya Anjaneya Hanuman Swami'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;041&quot; |'''~41'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[2003]]
| [[Şəkil:HanumaninPartala.JPG|125px]]
|

|-
|44
| '''Guanyin of Lianhuashan'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |'''~40,88'''
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |40,88
| [[1994]]
| [[Şəkil:Guanyin of Lianhuashan.jpg|125px]]
|

|-
|45
| '''Tsonjin-Boldoqda Çingiz Xanın atlı heykəli''' ({{lang-mn|Чингис хааны морьт хөшөө}}) — Dünyanın ən hündür at heykəli
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''40'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2008]]
|[[Şəkil:DschingisMongoliaStatue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|48|28.54|N|107|32|12.83|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|46
| '''Xose Mariya Morelosun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''~40'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Janitzio-Morelos.jpg|125px]]
|

|-
|47
| '''Şiva Murdeşvaranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;038&quot; |'''38'''
| data-sort-value=&quot;042&quot; |42
| [[2002]]
| [[Şəkil:Lord Shiva at Murudeshwara.JPG|125px]]
|

|-
|48
| '''Budda Amitabxanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;036.6&quot; |'''36.6'''
|
| [[1975]]
| [[Şəkil:Fo Guang Shan buddha.jpg|125px]]
|

|-
|49
| '''Kral Məsihin heykəli (Svebodzin)''' ({{lang-pl|Pomnik Chrystusa Króla}}) — İsa Məsihin dünyada ən hündür heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Polşa}}
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;052&quot; |52
| [[2010]]
| [[Şəkil:Statua chrystus król.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|14|12.00|N|15|32|47.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|50
| '''[[Rodoslu Koloss]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt; E.ə. 226-cı ildə zəlzələ nəticəsində dağıdılmışdır.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yunanıstan}}, Rodos
| data-sort-value=&quot;036&quot; |~'''36'''
| data-sort-value=&quot;036&quot; |36
| [[E.ə. 226-cı il]]
| [[Şəkil:Colosse de Rhodes (Barclay).jpg|125px]]
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|51
| '''[[Mao Tszedun]]''' — Taxtda oturmuş Çin liderinin qızılla örtülmüş heykəli &lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/01/08/china-just-destroyed-this-120-foot-tall-gold-statue-of-chairman-mao/?tid=pm_world_pop_b China just destroyed this 120-foot-tall gold statue of Chairman Mao]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разобрана на завершающем этапе строительства.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, Henan
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;&quot; « |
| [[2016]]
|
|

|-
|52
| '''Alyoşa''' (tam adı '''Böyük Vətən Müharibəsi illərində Sovet Arktikasının Müdafiəçilərinə Memorial''') — Memorial kompleksi [[Murmansk]] şəhərinin Leninski dairəsində yerləşir.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=»«0355&amp;quot;» |'''35,5'''
| data-sort-value=&quot;0425&quot; |42,5
| [[1974]]
| [[Şəkil:Aleshamurm.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|68|59|35|N|33|4|18|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|53
| '''Kristo-de-la-Konkordiya''' ({{lang-es|Cristo de la Concordia}}) — [[Koçabamba]] şəhərində San-Pedro təpəsində [[İsa Məsih]]in heykəli
| {{Flaqifikasiya|Boliviya}}
| data-sort-value=&quot;0342&quot; |'''34,2'''
| data-sort-value=&quot;04044&quot; |40,44
| [[1994]]
| [[Şəkil:Cristo de la Concordia 02.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|23|03.30|S|66|08|05.84|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|54
| '''[[Böyük Budda]]''' &lt;br&gt;—  Honkonqda [[Qautama Budda|Budda Şakyamuni]] heykəli
| {{Flaqifikasiya|Honkonq}}
| data-sort-value=&quot;034&quot; |'''34'''
| data-sort-value=&quot;034&quot; |34
| [[1993]]
| [[Şəkil:Hong Kong Budha.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.253889|N|113.904722|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|55
| '''[[Neron]]un heykəli'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Heykəlin dağıdıldığı il məlum deyil.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|İtaliya}}, [[Roma]]
| data-sort-value=&quot;0335&quot; |~'''33,5'''
| data-sort-value=&quot;« „ |
| [[75]]
|
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|56
| '''Kosmoplanetar Məsih'''&lt;ref&gt;[http://www.atlasobscura.com/articles/lost-wonders-the-cosmoplanetary-messiah Lost wonders: The cosmoplanetary messiah]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;2001-ci ildə sökülmüşdür.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}, Kastelana
| data-sort-value=“»033&amp;quot;« |'''33'''
| data-sort-value=»&quot; « |
| [[1990]]
|
|

|-
|57
| '''Mas Rillerdəki Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}
| data-sort-value=»&quot;0326&amp;quot;« |'''32,6'''
| data-sort-value=»0526&quot; |52,6
| [[1941]]
| [[Şəkil:Allégro (Colibri bus stop).JPG|125px]]
|

|-
|58
| '''{{Tərcüməsiz|Vunq Tauda Məsih Kralının heykəli||vi|Tượng Chúa Kitô Vua (Vũng Tàu)}}'''&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=udOs-fR3FSk Статуя Иисуса Христа в Вунгтау - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=hcwp6_FOA9M Вьетнам Вунгтау Статуя Иисуса Христа - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; — статуя [[Иисус Христос|Иисуса Христа]]
|{{Flaqifikasiya|Вьетнам}}, [[Вунгтау]]
|32
|37
|1974
| [[Şəkil:Vung Tau Thanh Gioc 2.JPG|125px]]
|  &lt;small&gt;{{coord|10.3264|N|107.084|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя Царя Христа в Вунгтау}}&lt;/small&gt;

|-
|59
| '''[[Jalesveva-Jayamahe-Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;0308&quot; |'''30,8'''
| data-sort-value=&quot;0569&quot; |56,9
| [[1996]]
|
|

|-
|60
| '''[[Благословение Христа (Манадо)|Благословение Христа]]'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2007]]
|
|  &lt;small&gt;{{coord|01|26|18|N|124|50|52|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|61
| '''{{не переведено 3|Статуя Девы Марии Китской|Статуя Девы Марии Китской|en|El Panecillo}}'''
| {{Flaqifikasiya|Эквадор}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[1976]]
| [[Şəkil:Virgen de Quito Panecillo 03.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|0|13|43|S|78|31|7|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|62
| '''[[Статуя Иисуса Христа в Тлальнепантле-де-Бас]]'''
| {{Flaqifikasiya|Мексика}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Christ Tlalnepantla.jpg|125px]]
|

|-
|63
| '''[[Статуя Христа-Искупителя]]''' ({{lang-pt|Cristo Redentor}}) — статуя Иисуса Христа в [[Рио-де-Жанейро]]
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;038&quot; |38
| [[1931]]
| [[Şəkil:Cristo Redentor - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.951667|S|43.210833|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|64
|'''Памятник [[Александр Невский|Александру Невскому]] и его дружине&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Памятник Александру Невскому|url=http://inpskov.ru/pamyatniki/aleksandru_nevskomu|work=inPskov.Ru|accessdate=2017-06-13}}&lt;/ref&gt;'''
|{{Флаг России}} [[Rusiya]], [[Псков]]
|'''29,56'''&lt;ref&gt;[https://anashina.com/monument-ledovoe-poboishhe/ Монумент «Ледовое побоище» на горе Соколиха]&lt;/ref&gt;
|30,7
|[[1993 год|1993]]
|[[Şəkil:Nevski Pskov.JPG|center|125px]]
|
|-
|65
| '''[[Эраван Музей]]'''
| {{Flaqifikasiya|Таиланд}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2004]]
| [[Şəkil:Samutprakanerawanmuseum200306b.jpg|125px]]
|

|-
|66
| '''[[:en:Thiruvalluvar Statue, Kanyakumari|Thiruvalluvar Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|Индия}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0405&quot; |40,5
| [[2000]]
| [[Şəkil:Tiruvalluvar statue LIC.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|8|4|40|N|77|33|14|E|region:IN-TN_type:state_source:ptwiki|name=Thiruvalluvar-Statue (Tamil Nadu, India)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|67
| '''[[Кришту Рей]]''' ({{lang-pt|Cristo Rei}} — буквально «Христос-Царь»).
| {{Flaqifikasiya|Португалия}}
| data-sort-value=&quot;028&quot; |'''28'''
| 103
| [[1959]]
| [[Şəkil:Cristo Rei e a Cruz Alta.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38|40|43|N|9|10|17|W|region:PT_type:landmark_source:ptwiki|name=Cristo-Rei (Almada, Portugal)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|68
| '''[[Памятник Ленину у входа в Волго-Донской канал|Памятник Владимиру Ильичу Ленину]]''' — самая большая статуя В. И. Ленина.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Волгоград]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1973]]
| [[Şəkil:Volga - Don canal Lenin again 01 (4147529766).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|31|39|N|44|33|31|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=10000}}&lt;/small&gt;

|-
|69
| '''[[Памятники Севастополя|Солдат и матрос]]''' — памятник героическим защитникам Севастополя&lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name = |format = dms|scale = 1000}}&lt;/small&gt;
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}/{{Flaqifikasiya|Украина}}{{В Крыму||0}}
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; | 40
| [[2007]]
|[[Şəkil:Матрос и солдат Севастополь.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|70
| '''Статуя [[Амитабха|Амита Будды]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разрушена в 1992.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, [[Нагахама (Сига)|Нагахама]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;27&quot; |
| [[1937]]
|
|
|- style=&quot;background:#f2f2f2&quot;
|71
| '''[[Мэгжид Жанрайсэг]]''' — статуя бодхисаттвы [[Авалокитешвара|Авалокитешвары]] &lt;br&gt;в [[Гандантэгченлин]]е.&lt;br&gt;&lt;small&gt;Первоначально была построена в 1913 году, в 1937 разрушена. Восстановлена в 1996.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |'''26,6'''
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |26,6
| [[1996]]
|[[Şəkil:02 3-UB Gandan (19).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|55|23|N|106|53|42|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|72
| '''[[Памятник Арминию]]'''
| {{Flaqifikasiya|Almaniya}}
| data-sort-value=&quot;02657&quot; |'''26,57'''
| data-sort-value=&quot;05346&quot; |53,46
| [[1875]]
| [[Şəkil:Arminius1.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|51|54|42|N|08|50|22|E|type:landmark_region:DE|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|73
| '''[[Памятник Иешуа]]'''
| {{Flaqifikasiya|Kolumbiya}}
|26
|
|
|
|


|-
|74
| '''[[Рождение Нового Света]]''' — статуя Христофора Колумба
|[[Пуэрто-Рико]]
|data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
|data-sort-value=&quot;126&quot; |126
|[[2016]]
|
|[https://www.google.com/maps/place/Mirador+de+Colom/@41.3758574,2.1777102,21z/data=!4m5!3m4!1s0x12a4a256d7bd004b:0x2adc0acddfeb6cb7!8m2!3d41.3758073!4d2.1777686?hl=ru 41°22’33.0&quot; с. ш. 2°10’40.2&quot; в. д.]
|-
|75
| '''[[Рабочий и колхозница]]''' — памятник монументального искусства, «идеал и символ советской эпохи»&lt;ref name=&quot;НРЭ&quot;&gt;{{книга|автор = |часть = |заглавие = [[Новая российская энциклопедия]]|оригинал = |ссылка = |ответственный = под ред. А.Д. Некипелова|издание = |место = М.|издательство = Энциклопедия|год = 2004|том = 1 («Rusiya»)|страницы = 744|страниц = |серия = |isbn = 5-94802-003-7|тираж = }}&lt;/ref&gt;
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[1937]]
| [[Şəkil:Worker and Kolkhoznitsa.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|55|49|42|N|37|38|44|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Worker and Kolkhoz Woman (Russia)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|76
| '''Памятник Ленину''' — второй по высоте памятник [[Ленин, Владимир Ильич|Владимиру Ильичу Ленину]] в мире.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Дубна]], [[канал имени Москвы]]
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;037&quot; |37
| [[1937]]
| [[Şəkil:LeninDubna.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|56.730929|N|37.12489|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>651fflacze43ngzstnabfvo039vnbza</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571425</id>
      <parentid>6571358</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:27:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kərimova Xəyalə</username>
        <id>186427</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27435" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı'''

{| class=&quot;standard sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Yer
! Heykəl
! Ölkə
! Heykəlin pedestalsız hündürlüyü
! Ümumi hündürlüyü
! Açılış ili
! class=&quot;unsortable&quot; |Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; |Kordinatları

|-
|1
|'''[[Birlik heykəli]]''' — Vallabhai Patelin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Hindistan}}, [[Qucarat]] 
|182
|240
|[[2018]]
| [[Şəkil:Statue of Unity.jpg|125px]]
| 
{{coord|21.8379721|N|73.7192109|E|type:landmark_region:MM|format=dms|scale=5000}}
|-
|2
| '''Laykyun Setkyar''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Myanma}},&lt;br&gt; Saqayn dairəsi, &lt;br&gt; Mounya
| '''115,82'''&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95|title=The world biggest standing Buddha image|date=2007-12-12|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd2ShOm?url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95#95|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 129,24&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[2008]]&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Yattawmu Paya.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.0803|N|95.2893|E|type:landmark_region:MM|name=Laykyun Setkyar|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|3
| '''Çjunyuanda Budda heykəli''' — Budda Voyroçananın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}},&lt;br&gt; Henan əyaləti,&lt;br&gt; Pindinşan şəhər dairəsi
| '''108'''&lt;ref name=zhai&gt;{{cite news|url=http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421|title=中国佛山金佛-153米卢舍那佛|date=2007-04-08|lang=zh|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080901212700/http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421#|archivedate=2008-09-01}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|128|108 метров статуя, 20 метров постамент в форме лотоса}}&lt;ref name=zhai/&gt;&lt;ref name=sk&gt;{{cite web|url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|title=Самая высокая статуя в мире|publisher=Служба Континентов|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd37dPC?url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|archivedate=2012-11-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
| [[2002]]&lt;ref name=sk/&gt;
| [[Şəkil:Spring Temple Buddha picturing Vairocana, in Lushan County, Henan, China.png|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|33.775150|N|112.451016|E|type:landmark_region:CN|name=Будда Весеннего Храма|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|4
| '''Daybutsu Usiku'''— Budda Amitabxanın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}},&lt;br&gt; bölgə [[Kanto regionu|Kanto]],&lt;br&gt; Prefektura [[İbaraki prefekturası|İbaraki]],&lt;br&gt; Usiku
| '''100'''&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml|title=Giant Buddha Statues in Japan|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMheLtd9?url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|120|100 метров статуя, 10 метров постамент из лотосов и 10 метров нижний постамент}}&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[1995]]&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Усику Дайбуцу.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|35.982716|N|140.220287|E|type:landmark_region:JP|name=Ushiku Daibutsu (Ushiku, Ibaraki, Japan)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|5
| '''[[Ana Vətən (Kiyev)]]'''
| {{UKR}}, [[Kiyev]]
| 62
| 102
| [[1981]]
| [[Şəkil:Rodina mat.jpg|125px]]
|-

|6
| '''[[Senday]]da Kannon ilahəsinin heykəli''' — Kannon ilahəsinin heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, &lt;br&gt;bölgə [[[[Tohoku regionu|Tohoku]]]], &lt;br&gt;Prefektura [[[[Miyaqi prefekturası|Miyaqi]]]], &lt;br&gt;[[Senday]]
| '''100'''&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.daibutu.jp/list.htm|title=大仏 JAPAN. Colossus in Japan|lang=ja|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMhfTsou?url=http://www.daibutu.jp/list.htm#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 100&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;/&gt;
|[[1991 год|1991]]&lt;!-- [[1991]]&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: 40%&quot;&gt;{{нет АИ|31|10|2012}}&lt;/span&gt;--&gt;
| [[Şəkil:Sendai_Daikannon_(1870523730).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38.300466|N|140.823559|E|type:landmark_region:JP|name=Sendai Daikannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|7
| '''Çansada İlahə Quaninin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, &lt;br&gt;əyalət [[Xunan]], &lt;br&gt;şəhər dairəsi [[Çansa]]
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''~92'''
| data-sort-value=&quot;099&quot; |99
| [[2009]]
| [[Şəkil:Статуя богини Гуаньинь в Чанше.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|28|11|05|N|111|57|48|E|region:CN-43_type:shěng_source:ptwiki|name=Guishan-Guanyin-of-the-Thousand-Hands-and-Eyes (Changsha, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|8
| '''Moskvada I Pyotrun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Moskva]]
| data-sort-value=&quot;018&quot; |18
| data-sort-value=&quot;098&quot; |'''98'''
| [[1997]]
| [[Şəkil:Памятник Петру I и закат.jpg|125px]]
| [[Памятник Петру I (Москва)#/maplink/0|55°44′19″ с. ш. 37°36′30″ в. д.]]

|-
|9
| '''Anq Thonqda Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|[[Tailand]]}}
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''92'''
| data-sort-value=&quot;092&quot; |92
| [[2008]]
| [[Şəkil:Phra Buddha Maha Nawamin Sakayamuni Sri Wisetchaichan.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|14|35|35.60|N|100|22|40.02|E|type:landmark_region:TH|name=Great Buddha of Thailand (Ang Thong, Thailand)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|10
| '''Asibetsuda İlahə Kannonun heykəli''' — İlahə Kannonun heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''~88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1989]]
| [[Şəkil:国設芦別スキー場.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|43|31|41.44|N|142|11|53.14|E|ype:landmark_region:JP|name=Dai Kannon of ''Kita no Miyako'' park|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|11
| '''[[Usi]]də Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1996]]
| [[Şəkil:Grand Buddha at Ling Shan(99 Steps).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|31|25|55|N|120|5|29|E|type:landmark_region:CN|name=Grand Buddha at Ling Shan (Wuxi, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|12
| '''Vətən çağırır!''' — [[Mamayev kurqan|Mamayev Kurqan]]dakı &quot;Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına&quot; abidə-ansamblının kompozisiya mərkəzi.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Volqoqrad]]
| data-sort-value=&quot;085&quot; |'''85'''
| data-sort-value=&quot;087&quot; |87
| [[1967]]
| [[Şəkil:Rodina mat zovet.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|44|32.5|N|44|32|13|E|type:landmark_region:RU|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|13
| '''Sanyada İlahə Quaninin heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 108
| [[2005]]
| [[Şəkil:Guanyin Sanya.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|18.2923|N|109.20830|E|type:landmark_region:CN|name=Guanyin Statue of Hainan (China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|14
| '''Avadzidə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 100
| [[1982]]
| [[Şəkil:Heiwakannonji,平和観音寺,世界平和大観音像_DSCF3854.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|34.502949|N|134.976676|E|type:landmark_region:JP|name=Awaji Kannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|15
| '''Qaruda-Vişnu-Kençana (heykəl)'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}, [[Bali]]
| data-sort-value=&quot;075&quot; |'''~75'''
| data-sort-value=&quot;121&quot; |121
| [[2018]]
|
|
|-
|16
| '''Kaqada İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, Kaqa
| data-sort-value=&quot;073&quot; |'''~73'''
| data-sort-value=&quot;073&quot; |73
| [[1988]]
| 
|&lt;small&gt;{{coord|36|19|32|N|136|20|55|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Каге|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|17
| '''[[Leşanda Budda heykəli]]''' — Budda Maytreyanın heykəli, YUNESKO-nun Ümumdünya İrs .
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''71'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |71
| [[713]]
| [[Şəkil:Leshan Buddha Statue View.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|29|32|50|N|103|46|09|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|18
| '''Şadoda İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;068&quot; |'''~68'''
| data-sort-value=&quot;068&quot; |68
| [[1995]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|34|30|42.85|N|134|12|47.33|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|19
| '''Lin inq paqodasında Quan Am ilahəsinin heykəli'''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|title=Khánh thành tượng Quan Thế Âm tại Đà Nẵng – 7/30/2010 – QĐND|website=Baomoi.com|access-date=11 April 2012|archive-date=31 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100831053609/http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0fzukRjGIiE Пагода Линь Ынг (Chùa Linh Ứng) | Вьетнам, Дананг]&lt;/ref&gt; — Quan Am ilahəsinin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Dananq]]
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''67'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |67
| [[2010]]
|[[Şəkil:Guanyin statue in Da Nang.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|16.0996|N|108.2769|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя богини Куан Ам в пагоде Линь Ынг}}&lt;/small&gt;

|-
|20
| '''Kurumedə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;063&quot; |'''~63'''
| data-sort-value=&quot;063&quot; |63
|[[1983]]
|
|&lt;small&gt;{{coord|33|17|7|N|130|32|5|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Куруме|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|21
| '''Çində Quanin heykəli''' &lt;br&gt; — bodhisttva [[Avalokiteşvara]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;062&quot; |'''62'''
| data-sort-value=&quot;077&quot; |77
|
| [[Şəkil:Xiqiaoshan2.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.933101|N|112.971725|E|type:landmark_region:CN|name=}}&lt;/small&gt;

|-
|22
| '''Quan Yuy heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;061&quot; |'''61'''
| data-sort-value=&quot;080&quot; |80
| [[2010]]
| 
|
|-
|23
| '''Roy-Etdə Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;0592&quot; |'''59,2'''
| data-sort-value=&quot;06785&quot; |67,85
|
| [[Şəkil:Phra Phuttha Rattana (cropped).jpg|125px]]
|

|-
|24
| '''Budda Maytreyanın heykəli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|[[Çin Respublikası]]}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''57,6'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |72
|
|
|

|-
|25
| '''Guerrero Chimalli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|Meksika}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |60
|[[2014]]
| [[Şəkil:Guerrero Chimalli en Chimalhuacán, Estado de México.jpg|125px]]
|

|-
|26
| '''Aizu Jibo Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;057&quot; |'''~57'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1987]]
|
|

|-
|27
| '''Jinqzouda Quan Yuy heykəli&lt;ref&gt;[http://for-traveling.ru/velichajshaya-statuya-v-kitae/ В Китае возвели огромный памятник известному полководцу&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;058&quot; |'''58'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[2016]]
|[[Şəkil:Guan Yu Statue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|30|20|31|N|112|12|28|E}}&lt;/small&gt;
|-
|28
| '''Tōkyō-wan-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;056&quot; |'''~56'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[1961]]
|
|

|-
|29
| '''Budda Dordenma'''
| {{Flaqifikasiya|Butan}}
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |'''51,5'''
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |51,5
| [[2010]]
|
|

|-
|30
| '''Müqəddəs Ritanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[2010]]
| [[Şəkil:Estatuadesantaritadecassia-santacruz-rn-brasil.JPG|125px]]
|

|-
|31
|Budda Maydari abidəsi
|[[Monqolustan]]
|54
|103
|[[2019]]
|

|-
|32
| '''Sekai Heiwa Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''~50'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[1982]]
|
|

|-
|33
| '''Afrika Dirçəliş Abidəsi''' — Seneqalın Fransadan müstəqillik qazanmasının 50-ci ildönümünə həsr olunmuş, paytaxt Dakarda yerləşən tunc memorial heykəl.
| {{Flaqifikasiya|Seneqal}}
| data-sort-value=&quot;049&quot; |'''49'''
| data-sort-value=&quot;049&quot; |49
| [[2010]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|14|43|20|N|17|29|42|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|34
| '''Kamaisidə Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48,5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48,5
| [[1970]]
|
|

|-
|35
| '''Truxiyoda Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Venesuela}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48.5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48.5
| [[1983]]
|  [[Şəkil:Virgen de la Paz Trujillo.JPG|125px]]
|

|-
|36
| '''[[Azadlıq heykəli]]''' — YUNESKO-nun Ümumdünya İrs obyekti olan Nyu Yorkun əsas görməli yeri.
|{{Flaqifikasiya|ABŞ}}
| data-sort-value=&quot;046&quot; |'''46'''
| data-sort-value=&quot;093&quot; |93
| [[1886]]
| [[Şəkil:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|40.6892|N|74.0445|W|type:landmark_region:US-NY|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|37
| '''Yeni insanın doğuluşu''' — [[Zurab Sereteli]]nin hazırladığı heykəltəraşlıq.
| {{Flaqifikasiya|İspaniya}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:El huevo de Colón.jpg|125px]]
|

|-
|38
| '''Pxuketedə Böyük Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:Big Buddha von Phuket.jpg|125px]]
|

|-
|39
|Kaylaşnatxa Maxadeva (Şiva) heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Nepal}}
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |'''~43,6'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2010]]
|
|

|-
|40
| '''Tanrı Muruqanın (Skande) heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Malayziya}}
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |'''~42,7'''
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |42,7
| [[2006]]
| [[Şəkil:Lord Muruga Batu Caves.jpg|125px]]
|

|-
|41
| '''Bodhisattva Samantabhadranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;042&quot; |'''42'''
| data-sort-value=&quot;048&quot; |48
|
|  [[Şəkil:Mt emei 1.JPG|125px]]
|

|-
|42
| '''[[Takasaki]]də Ağ geyimli Kannon heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |'''~41,8'''
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |41,8
| [[1936]]
| [[Şəkil:Takasaki-byakui-dai-Kannon.jpg|125px]]
|

|-
|43
| '''Veera Abhaya Anjaneya Hanuman Swami'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;041&quot; |'''~41'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[2003]]
| [[Şəkil:HanumaninPartala.JPG|125px]]
|

|-
|44
| '''Guanyin of Lianhuashan'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |'''~40,88'''
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |40,88
| [[1994]]
| [[Şəkil:Guanyin of Lianhuashan.jpg|125px]]
|

|-
|45
| '''Tsonjin-Boldoqda Çingiz Xanın atlı heykəli''' ({{lang-mn|Чингис хааны морьт хөшөө}}) — Dünyanın ən hündür at heykəli
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''40'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2008]]
|[[Şəkil:DschingisMongoliaStatue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|48|28.54|N|107|32|12.83|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|46
| '''Xose Mariya Morelosun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''~40'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Janitzio-Morelos.jpg|125px]]
|

|-
|47
| '''Şiva Murdeşvaranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;038&quot; |'''38'''
| data-sort-value=&quot;042&quot; |42
| [[2002]]
| [[Şəkil:Lord Shiva at Murudeshwara.JPG|125px]]
|

|-
|48
| '''Budda Amitabxanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;036.6&quot; |'''36.6'''
|
| [[1975]]
| [[Şəkil:Fo Guang Shan buddha.jpg|125px]]
|

|-
|49
| '''Kral Məsihin heykəli (Svebodzin)''' ({{lang-pl|Pomnik Chrystusa Króla}}) — İsa Məsihin dünyada ən hündür heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Polşa}}
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;052&quot; |52
| [[2010]]
| [[Şəkil:Statua chrystus król.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|14|12.00|N|15|32|47.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|50
| '''[[Rodoslu Koloss]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt; E.ə. 226-cı ildə zəlzələ nəticəsində dağıdılmışdır.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yunanıstan}}, Rodos
| data-sort-value=&quot;036&quot; |~'''36'''
| data-sort-value=&quot;036&quot; |36
| [[E.ə. 226-cı il]]
| [[Şəkil:Colosse de Rhodes (Barclay).jpg|125px]]
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|51
| '''[[Mao Tszedun]]''' — Taxtda oturmuş Çin liderinin qızılla örtülmüş heykəli &lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/01/08/china-just-destroyed-this-120-foot-tall-gold-statue-of-chairman-mao/?tid=pm_world_pop_b China just destroyed this 120-foot-tall gold statue of Chairman Mao]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разобрана на завершающем этапе строительства.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, Henan
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;&quot; « |
| [[2016]]
|
|

|-
|52
| '''Alyoşa''' (tam adı '''Böyük Vətən Müharibəsi illərində Sovet Arktikasının Müdafiəçilərinə Memorial''') — Memorial kompleksi [[Murmansk]] şəhərinin Leninski dairəsində yerləşir.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=»«0355&amp;quot;» |'''35,5'''
| data-sort-value=&quot;0425&quot; |42,5
| [[1974]]
| [[Şəkil:Aleshamurm.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|68|59|35|N|33|4|18|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|53
| '''Kristo-de-la-Konkordiya''' ({{lang-es|Cristo de la Concordia}}) — [[Koçabamba]] şəhərində San-Pedro təpəsində [[İsa Məsih]]in heykəli
| {{Flaqifikasiya|Boliviya}}
| data-sort-value=&quot;0342&quot; |'''34,2'''
| data-sort-value=&quot;04044&quot; |40,44
| [[1994]]
| [[Şəkil:Cristo de la Concordia 02.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|23|03.30|S|66|08|05.84|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|54
| '''[[Böyük Budda]]''' &lt;br&gt;—  Honkonqda [[Qautama Budda|Budda Şakyamuni]] heykəli
| {{Flaqifikasiya|Honkonq}}
| data-sort-value=&quot;034&quot; |'''34'''
| data-sort-value=&quot;034&quot; |34
| [[1993]]
| [[Şəkil:Hong Kong Budha.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.253889|N|113.904722|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|55
| '''[[Neron]]un heykəli'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Heykəlin dağıdıldığı il məlum deyil.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|İtaliya}}, [[Roma]]
| data-sort-value=&quot;0335&quot; |~'''33,5'''
| data-sort-value=&quot;« „ |
| [[75]]
|
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|56
| '''Kosmoplanetar Məsih'''&lt;ref&gt;[http://www.atlasobscura.com/articles/lost-wonders-the-cosmoplanetary-messiah Lost wonders: The cosmoplanetary messiah]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;2001-ci ildə sökülmüşdür.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}, Kastelana
| data-sort-value=“»033&amp;quot;« |'''33'''
| data-sort-value=»&quot; « |
| [[1990]]
|
|

|-
|57
| '''Mas Rillerdəki Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}
| data-sort-value=»&quot;0326&amp;quot;« |'''32,6'''
| data-sort-value=»0526&quot; |52,6
| [[1941]]
| [[Şəkil:Allégro (Colibri bus stop).JPG|125px]]
|

|-
|58
| '''{{Tərcüməsiz|Vunq Tauda Məsih Kralının heykəli||vi|Tượng Chúa Kitô Vua (Vũng Tàu)}}'''&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=udOs-fR3FSk Статуя Иисуса Христа в Вунгтау - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=hcwp6_FOA9M Вьетнам Вунгтау Статуя Иисуса Христа - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; — İsa Məsihin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Vunqtau]]
|32
|37
|1974
| [[Şəkil:Vung Tau Thanh Gioc 2.JPG|125px]]
|  &lt;small&gt;{{coord|10.3264|N|107.084|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя Царя Христа в Вунгтау}}&lt;/small&gt;

|-
|59
| '''[[Jalesveva-Jayamahe-Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;0308&quot; |'''30,8'''
| data-sort-value=&quot;0569&quot; |56,9
| [[1996]]
|
|

|-
|60
| '''Məsihin xeyir-duası'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2007]]
|
|  &lt;small&gt;{{coord|01|26|18|N|124|50|52|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|61
| '''{{Tərcüməsiz|Kitoda Bakirə Məryəm heykəli|en|El Panecillo}}'''
| {{Flaqifikasiya|Ekvador}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[1976]]
| [[Şəkil:Virgen de Quito Panecillo 03.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|0|13|43|S|78|31|7|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|62
| '''Tlalnepantla de Basda İsa Məsihin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Christ Tlalnepantla.jpg|125px]]
|

|-
|63
| '''[[İsa Məsihin heykəli]]''' ({{lang-pt|Cristo Redentor}}) — [[Rio-de-Janeyro]]da İsa Məsihin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;038&quot; |38
| [[1931]]
| [[Şəkil:Cristo Redentor - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.951667|S|43.210833|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|64
|'''[[Aleksandr Nevski]] və onun drujinasının abidəsi&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Памятник Александру Невскому|url=http://inpskov.ru/pamyatniki/aleksandru_nevskomu|work=inPskov.Ru|accessdate=2017-06-13}}&lt;/ref&gt;'''
|{{Флаг России}} [[Rusiya]], [[Pskov]]
|'''29,56'''&lt;ref&gt;[https://anashina.com/monument-ledovoe-poboishhe/ Монумент «Ледовое побоище» на горе Соколиха]&lt;/ref&gt;
|30,7
|[[1993 год|1993]]
|[[Şəkil:Nevski Pskov.JPG|center|125px]]
|
|-
|65
| '''ERevan Muzey'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2004]]
| [[Şəkil:Samutprakanerawanmuseum200306b.jpg|125px]]
|

|-
|66
| '''[[:en:Thiruvalluvar Statue, Kanyakumari|Thiruvalluvar Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|Индия}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0405&quot; |40,5
| [[2000]]
| [[Şəkil:Tiruvalluvar statue LIC.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|8|4|40|N|77|33|14|E|region:IN-TN_type:state_source:ptwiki|name=Thiruvalluvar-Statue (Tamil Nadu, India)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|67
| '''[[Кришту Рей]]''' ({{lang-pt|Cristo Rei}} — буквально «Христос-Царь»).
| {{Flaqifikasiya|Португалия}}
| data-sort-value=&quot;028&quot; |'''28'''
| 103
| [[1959]]
| [[Şəkil:Cristo Rei e a Cruz Alta.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38|40|43|N|9|10|17|W|region:PT_type:landmark_source:ptwiki|name=Cristo-Rei (Almada, Portugal)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|68
| '''[[Памятник Ленину у входа в Волго-Донской канал|Памятник Владимиру Ильичу Ленину]]''' — самая большая статуя В. И. Ленина.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Волгоград]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1973]]
| [[Şəkil:Volga - Don canal Lenin again 01 (4147529766).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|31|39|N|44|33|31|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=10000}}&lt;/small&gt;

|-
|69
| '''[[Памятники Севастополя|Солдат и матрос]]''' — памятник героическим защитникам Севастополя&lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name = |format = dms|scale = 1000}}&lt;/small&gt;
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}/{{Flaqifikasiya|Украина}}{{В Крыму||0}}
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; | 40
| [[2007]]
|[[Şəkil:Матрос и солдат Севастополь.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|70
| '''Статуя [[Амитабха|Амита Будды]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разрушена в 1992.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, [[Нагахама (Сига)|Нагахама]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;27&quot; |
| [[1937]]
|
|
|- style=&quot;background:#f2f2f2&quot;
|71
| '''[[Мэгжид Жанрайсэг]]''' — статуя бодхисаттвы [[Авалокитешвара|Авалокитешвары]] &lt;br&gt;в [[Гандантэгченлин]]е.&lt;br&gt;&lt;small&gt;Первоначально была построена в 1913 году, в 1937 разрушена. Восстановлена в 1996.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |'''26,6'''
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |26,6
| [[1996]]
|[[Şəkil:02 3-UB Gandan (19).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|55|23|N|106|53|42|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|72
| '''[[Памятник Арминию]]'''
| {{Flaqifikasiya|Almaniya}}
| data-sort-value=&quot;02657&quot; |'''26,57'''
| data-sort-value=&quot;05346&quot; |53,46
| [[1875]]
| [[Şəkil:Arminius1.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|51|54|42|N|08|50|22|E|type:landmark_region:DE|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|73
| '''[[Памятник Иешуа]]'''
| {{Flaqifikasiya|Kolumbiya}}
|26
|
|
|
|


|-
|74
| '''[[Рождение Нового Света]]''' — статуя Христофора Колумба
|[[Пуэрто-Рико]]
|data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
|data-sort-value=&quot;126&quot; |126
|[[2016]]
|
|[https://www.google.com/maps/place/Mirador+de+Colom/@41.3758574,2.1777102,21z/data=!4m5!3m4!1s0x12a4a256d7bd004b:0x2adc0acddfeb6cb7!8m2!3d41.3758073!4d2.1777686?hl=ru 41°22’33.0&quot; с. ш. 2°10’40.2&quot; в. д.]
|-
|75
| '''[[Рабочий и колхозница]]''' — памятник монументального искусства, «идеал и символ советской эпохи»&lt;ref name=&quot;НРЭ&quot;&gt;{{книга|автор = |часть = |заглавие = [[Новая российская энциклопедия]]|оригинал = |ссылка = |ответственный = под ред. А.Д. Некипелова|издание = |место = М.|издательство = Энциклопедия|год = 2004|том = 1 («Rusiya»)|страницы = 744|страниц = |серия = |isbn = 5-94802-003-7|тираж = }}&lt;/ref&gt;
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[1937]]
| [[Şəkil:Worker and Kolkhoznitsa.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|55|49|42|N|37|38|44|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Worker and Kolkhoz Woman (Russia)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|76
| '''Памятник Ленину''' — второй по высоте памятник [[Ленин, Владимир Ильич|Владимиру Ильичу Ленину]] в мире.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Дубна]], [[канал имени Москвы]]
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;037&quot; |37
| [[1937]]
| [[Şəkil:LeninDubna.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|56.730929|N|37.12489|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>ll1so8tidn4nwlecvavewxhvcnkklxe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571431</id>
      <parentid>6571425</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:29:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kərimova Xəyalə</username>
        <id>186427</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27403" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı'''

{| class=&quot;standard sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Yer
! Heykəl
! Ölkə
! Heykəlin pedestalsız hündürlüyü
! Ümumi hündürlüyü
! Açılış ili
! class=&quot;unsortable&quot; |Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; |Kordinatları

|-
|1
|'''[[Birlik heykəli]]''' — Vallabhai Patelin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Hindistan}}, [[Qucarat]] 
|182
|240
|[[2018]]
| [[Şəkil:Statue of Unity.jpg|125px]]
| 
{{coord|21.8379721|N|73.7192109|E|type:landmark_region:MM|format=dms|scale=5000}}
|-
|2
| '''Laykyun Setkyar''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Myanma}},&lt;br&gt; Saqayn dairəsi, &lt;br&gt; Mounya
| '''115,82'''&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95|title=The world biggest standing Buddha image|date=2007-12-12|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd2ShOm?url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95#95|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 129,24&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[2008]]&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Yattawmu Paya.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.0803|N|95.2893|E|type:landmark_region:MM|name=Laykyun Setkyar|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|3
| '''Çjunyuanda Budda heykəli''' — Budda Voyroçananın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}},&lt;br&gt; Henan əyaləti,&lt;br&gt; Pindinşan şəhər dairəsi
| '''108'''&lt;ref name=zhai&gt;{{cite news|url=http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421|title=中国佛山金佛-153米卢舍那佛|date=2007-04-08|lang=zh|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080901212700/http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421#|archivedate=2008-09-01}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|128|108 метров статуя, 20 метров постамент в форме лотоса}}&lt;ref name=zhai/&gt;&lt;ref name=sk&gt;{{cite web|url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|title=Самая высокая статуя в мире|publisher=Служба Континентов|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd37dPC?url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|archivedate=2012-11-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
| [[2002]]&lt;ref name=sk/&gt;
| [[Şəkil:Spring Temple Buddha picturing Vairocana, in Lushan County, Henan, China.png|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|33.775150|N|112.451016|E|type:landmark_region:CN|name=Будда Весеннего Храма|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|4
| '''Daybutsu Usiku'''— Budda Amitabxanın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}},&lt;br&gt; bölgə [[Kanto regionu|Kanto]],&lt;br&gt; Prefektura [[İbaraki prefekturası|İbaraki]],&lt;br&gt; Usiku
| '''100'''&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml|title=Giant Buddha Statues in Japan|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMheLtd9?url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|120|100 метров статуя, 10 метров постамент из лотосов и 10 метров нижний постамент}}&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[1995]]&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Усику Дайбуцу.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|35.982716|N|140.220287|E|type:landmark_region:JP|name=Ushiku Daibutsu (Ushiku, Ibaraki, Japan)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|5
| '''[[Ana Vətən (Kiyev)]]'''
| {{UKR}}, [[Kiyev]]
| 62
| 102
| [[1981]]
| [[Şəkil:Rodina mat.jpg|125px]]
|-

|6
| '''[[Senday]]da Kannon ilahəsinin heykəli''' — Kannon ilahəsinin heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, &lt;br&gt;bölgə [[[[Tohoku regionu|Tohoku]]]], &lt;br&gt;Prefektura [[[[Miyaqi prefekturası|Miyaqi]]]], &lt;br&gt;[[Senday]]
| '''100'''&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.daibutu.jp/list.htm|title=大仏 JAPAN. Colossus in Japan|lang=ja|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMhfTsou?url=http://www.daibutu.jp/list.htm#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 100&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;/&gt;
|[[1991 год|1991]]&lt;!-- [[1991]]&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: 40%&quot;&gt;{{нет АИ|31|10|2012}}&lt;/span&gt;--&gt;
| [[Şəkil:Sendai_Daikannon_(1870523730).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38.300466|N|140.823559|E|type:landmark_region:JP|name=Sendai Daikannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|7
| '''Çansada İlahə Quaninin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, &lt;br&gt;əyalət [[Xunan]], &lt;br&gt;şəhər dairəsi [[Çansa]]
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''~92'''
| data-sort-value=&quot;099&quot; |99
| [[2009]]
| [[Şəkil:Статуя богини Гуаньинь в Чанше.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|28|11|05|N|111|57|48|E|region:CN-43_type:shěng_source:ptwiki|name=Guishan-Guanyin-of-the-Thousand-Hands-and-Eyes (Changsha, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|8
| '''Moskvada I Pyotrun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Moskva]]
| data-sort-value=&quot;018&quot; |18
| data-sort-value=&quot;098&quot; |'''98'''
| [[1997]]
| [[Şəkil:Памятник Петру I и закат.jpg|125px]]
| [[Памятник Петру I (Москва)#/maplink/0|55°44′19″ с. ш. 37°36′30″ в. д.]]

|-
|9
| '''Anq Thonqda Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|[[Tailand]]}}
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''92'''
| data-sort-value=&quot;092&quot; |92
| [[2008]]
| [[Şəkil:Phra Buddha Maha Nawamin Sakayamuni Sri Wisetchaichan.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|14|35|35.60|N|100|22|40.02|E|type:landmark_region:TH|name=Great Buddha of Thailand (Ang Thong, Thailand)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|10
| '''Asibetsuda İlahə Kannonun heykəli''' — İlahə Kannonun heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''~88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1989]]
| [[Şəkil:国設芦別スキー場.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|43|31|41.44|N|142|11|53.14|E|ype:landmark_region:JP|name=Dai Kannon of ''Kita no Miyako'' park|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|11
| '''[[Usi]]də Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1996]]
| [[Şəkil:Grand Buddha at Ling Shan(99 Steps).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|31|25|55|N|120|5|29|E|type:landmark_region:CN|name=Grand Buddha at Ling Shan (Wuxi, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|12
| '''Vətən çağırır!''' — [[Mamayev kurqan|Mamayev Kurqan]]dakı &quot;Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına&quot; abidə-ansamblının kompozisiya mərkəzi.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Volqoqrad]]
| data-sort-value=&quot;085&quot; |'''85'''
| data-sort-value=&quot;087&quot; |87
| [[1967]]
| [[Şəkil:Rodina mat zovet.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|44|32.5|N|44|32|13|E|type:landmark_region:RU|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|13
| '''Sanyada İlahə Quaninin heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 108
| [[2005]]
| [[Şəkil:Guanyin Sanya.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|18.2923|N|109.20830|E|type:landmark_region:CN|name=Guanyin Statue of Hainan (China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|14
| '''Avadzidə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 100
| [[1982]]
| [[Şəkil:Heiwakannonji,平和観音寺,世界平和大観音像_DSCF3854.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|34.502949|N|134.976676|E|type:landmark_region:JP|name=Awaji Kannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|15
| '''Qaruda-Vişnu-Kençana (heykəl)'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}, [[Bali]]
| data-sort-value=&quot;075&quot; |'''~75'''
| data-sort-value=&quot;121&quot; |121
| [[2018]]
|
|
|-
|16
| '''Kaqada İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, Kaqa
| data-sort-value=&quot;073&quot; |'''~73'''
| data-sort-value=&quot;073&quot; |73
| [[1988]]
| 
|&lt;small&gt;{{coord|36|19|32|N|136|20|55|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Каге|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|17
| '''[[Leşanda Budda heykəli]]''' — Budda Maytreyanın heykəli, YUNESKO-nun Ümumdünya İrs .
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''71'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |71
| [[713]]
| [[Şəkil:Leshan Buddha Statue View.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|29|32|50|N|103|46|09|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|18
| '''Şadoda İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;068&quot; |'''~68'''
| data-sort-value=&quot;068&quot; |68
| [[1995]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|34|30|42.85|N|134|12|47.33|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|19
| '''Lin inq paqodasında Quan Am ilahəsinin heykəli'''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|title=Khánh thành tượng Quan Thế Âm tại Đà Nẵng – 7/30/2010 – QĐND|website=Baomoi.com|access-date=11 April 2012|archive-date=31 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100831053609/http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0fzukRjGIiE Пагода Линь Ынг (Chùa Linh Ứng) | Вьетнам, Дананг]&lt;/ref&gt; — Quan Am ilahəsinin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Dananq]]
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''67'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |67
| [[2010]]
|[[Şəkil:Guanyin statue in Da Nang.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|16.0996|N|108.2769|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя богини Куан Ам в пагоде Линь Ынг}}&lt;/small&gt;

|-
|20
| '''Kurumedə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;063&quot; |'''~63'''
| data-sort-value=&quot;063&quot; |63
|[[1983]]
|
|&lt;small&gt;{{coord|33|17|7|N|130|32|5|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Куруме|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|21
| '''Çində Quanin heykəli''' &lt;br&gt; — bodhisttva [[Avalokiteşvara]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;062&quot; |'''62'''
| data-sort-value=&quot;077&quot; |77
|
| [[Şəkil:Xiqiaoshan2.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.933101|N|112.971725|E|type:landmark_region:CN|name=}}&lt;/small&gt;

|-
|22
| '''Quan Yuy heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;061&quot; |'''61'''
| data-sort-value=&quot;080&quot; |80
| [[2010]]
| 
|
|-
|23
| '''Roy-Etdə Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;0592&quot; |'''59,2'''
| data-sort-value=&quot;06785&quot; |67,85
|
| [[Şəkil:Phra Phuttha Rattana (cropped).jpg|125px]]
|

|-
|24
| '''Budda Maytreyanın heykəli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|[[Çin Respublikası]]}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''57,6'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |72
|
|
|

|-
|25
| '''Guerrero Chimalli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|Meksika}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |60
|[[2014]]
| [[Şəkil:Guerrero Chimalli en Chimalhuacán, Estado de México.jpg|125px]]
|

|-
|26
| '''Aizu Jibo Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;057&quot; |'''~57'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1987]]
|
|

|-
|27
| '''Jinqzouda Quan Yuy heykəli&lt;ref&gt;[http://for-traveling.ru/velichajshaya-statuya-v-kitae/ В Китае возвели огромный памятник известному полководцу&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;058&quot; |'''58'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[2016]]
|[[Şəkil:Guan Yu Statue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|30|20|31|N|112|12|28|E}}&lt;/small&gt;
|-
|28
| '''Tōkyō-wan-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;056&quot; |'''~56'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[1961]]
|
|

|-
|29
| '''Budda Dordenma'''
| {{Flaqifikasiya|Butan}}
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |'''51,5'''
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |51,5
| [[2010]]
|
|

|-
|30
| '''Müqəddəs Ritanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[2010]]
| [[Şəkil:Estatuadesantaritadecassia-santacruz-rn-brasil.JPG|125px]]
|

|-
|31
|Budda Maydari abidəsi
|[[Monqolustan]]
|54
|103
|[[2019]]
|

|-
|32
| '''Sekai Heiwa Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''~50'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[1982]]
|
|

|-
|33
| '''Afrika Dirçəliş Abidəsi''' — Seneqalın Fransadan müstəqillik qazanmasının 50-ci ildönümünə həsr olunmuş, paytaxt Dakarda yerləşən tunc memorial heykəl.
| {{Flaqifikasiya|Seneqal}}
| data-sort-value=&quot;049&quot; |'''49'''
| data-sort-value=&quot;049&quot; |49
| [[2010]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|14|43|20|N|17|29|42|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|34
| '''Kamaisidə Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48,5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48,5
| [[1970]]
|
|

|-
|35
| '''Truxiyoda Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Venesuela}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48.5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48.5
| [[1983]]
|  [[Şəkil:Virgen de la Paz Trujillo.JPG|125px]]
|

|-
|36
| '''[[Azadlıq heykəli]]''' — YUNESKO-nun Ümumdünya İrs obyekti olan Nyu Yorkun əsas görməli yeri.
|{{Flaqifikasiya|ABŞ}}
| data-sort-value=&quot;046&quot; |'''46'''
| data-sort-value=&quot;093&quot; |93
| [[1886]]
| [[Şəkil:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|40.6892|N|74.0445|W|type:landmark_region:US-NY|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|37
| '''Yeni insanın doğuluşu''' — [[Zurab Sereteli]]nin hazırladığı heykəltəraşlıq.
| {{Flaqifikasiya|İspaniya}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:El huevo de Colón.jpg|125px]]
|

|-
|38
| '''Pxuketedə Böyük Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:Big Buddha von Phuket.jpg|125px]]
|

|-
|39
|Kaylaşnatxa Maxadeva (Şiva) heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Nepal}}
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |'''~43,6'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2010]]
|
|

|-
|40
| '''Tanrı Muruqanın (Skande) heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Malayziya}}
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |'''~42,7'''
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |42,7
| [[2006]]
| [[Şəkil:Lord Muruga Batu Caves.jpg|125px]]
|

|-
|41
| '''Bodhisattva Samantabhadranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;042&quot; |'''42'''
| data-sort-value=&quot;048&quot; |48
|
|  [[Şəkil:Mt emei 1.JPG|125px]]
|

|-
|42
| '''[[Takasaki]]də Ağ geyimli Kannon heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |'''~41,8'''
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |41,8
| [[1936]]
| [[Şəkil:Takasaki-byakui-dai-Kannon.jpg|125px]]
|

|-
|43
| '''Veera Abhaya Anjaneya Hanuman Swami'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;041&quot; |'''~41'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[2003]]
| [[Şəkil:HanumaninPartala.JPG|125px]]
|

|-
|44
| '''Guanyin of Lianhuashan'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |'''~40,88'''
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |40,88
| [[1994]]
| [[Şəkil:Guanyin of Lianhuashan.jpg|125px]]
|

|-
|45
| '''Tsonjin-Boldoqda Çingiz Xanın atlı heykəli''' ({{lang-mn|Чингис хааны морьт хөшөө}}) — Dünyanın ən hündür at heykəli
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''40'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2008]]
|[[Şəkil:DschingisMongoliaStatue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|48|28.54|N|107|32|12.83|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|46
| '''Xose Mariya Morelosun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''~40'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Janitzio-Morelos.jpg|125px]]
|

|-
|47
| '''Şiva Murdeşvaranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;038&quot; |'''38'''
| data-sort-value=&quot;042&quot; |42
| [[2002]]
| [[Şəkil:Lord Shiva at Murudeshwara.JPG|125px]]
|

|-
|48
| '''Budda Amitabxanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;036.6&quot; |'''36.6'''
|
| [[1975]]
| [[Şəkil:Fo Guang Shan buddha.jpg|125px]]
|

|-
|49
| '''Kral Məsihin heykəli (Svebodzin)''' ({{lang-pl|Pomnik Chrystusa Króla}}) — İsa Məsihin dünyada ən hündür heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Polşa}}
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;052&quot; |52
| [[2010]]
| [[Şəkil:Statua chrystus król.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|14|12.00|N|15|32|47.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|50
| '''[[Rodoslu Koloss]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt; E.ə. 226-cı ildə zəlzələ nəticəsində dağıdılmışdır.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yunanıstan}}, Rodos
| data-sort-value=&quot;036&quot; |~'''36'''
| data-sort-value=&quot;036&quot; |36
| [[E.ə. 226-cı il]]
| [[Şəkil:Colosse de Rhodes (Barclay).jpg|125px]]
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|51
| '''[[Mao Tszedun]]''' — Taxtda oturmuş Çin liderinin qızılla örtülmüş heykəli &lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/01/08/china-just-destroyed-this-120-foot-tall-gold-statue-of-chairman-mao/?tid=pm_world_pop_b China just destroyed this 120-foot-tall gold statue of Chairman Mao]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разобрана на завершающем этапе строительства.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, Henan
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;&quot; « |
| [[2016]]
|
|

|-
|52
| '''Alyoşa''' (tam adı '''Böyük Vətən Müharibəsi illərində Sovet Arktikasının Müdafiəçilərinə Memorial''') — Memorial kompleksi [[Murmansk]] şəhərinin Leninski dairəsində yerləşir.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=»«0355&amp;quot;» |'''35,5'''
| data-sort-value=&quot;0425&quot; |42,5
| [[1974]]
| [[Şəkil:Aleshamurm.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|68|59|35|N|33|4|18|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|53
| '''Kristo-de-la-Konkordiya''' ({{lang-es|Cristo de la Concordia}}) — [[Koçabamba]] şəhərində San-Pedro təpəsində [[İsa Məsih]]in heykəli
| {{Flaqifikasiya|Boliviya}}
| data-sort-value=&quot;0342&quot; |'''34,2'''
| data-sort-value=&quot;04044&quot; |40,44
| [[1994]]
| [[Şəkil:Cristo de la Concordia 02.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|23|03.30|S|66|08|05.84|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|54
| '''[[Böyük Budda]]''' &lt;br&gt;—  Honkonqda [[Qautama Budda|Budda Şakyamuni]] heykəli
| {{Flaqifikasiya|Honkonq}}
| data-sort-value=&quot;034&quot; |'''34'''
| data-sort-value=&quot;034&quot; |34
| [[1993]]
| [[Şəkil:Hong Kong Budha.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.253889|N|113.904722|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|55
| '''[[Neron]]un heykəli'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Heykəlin dağıdıldığı il məlum deyil.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|İtaliya}}, [[Roma]]
| data-sort-value=&quot;0335&quot; |~'''33,5'''
| data-sort-value=&quot;« „ |
| [[75]]
|
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|56
| '''Kosmoplanetar Məsih'''&lt;ref&gt;[http://www.atlasobscura.com/articles/lost-wonders-the-cosmoplanetary-messiah Lost wonders: The cosmoplanetary messiah]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;2001-ci ildə sökülmüşdür.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}, Kastelana
| data-sort-value=“»033&amp;quot;« |'''33'''
| data-sort-value=»&quot; « |
| [[1990]]
|
|

|-
|57
| '''Mas Rillerdəki Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}
| data-sort-value=»&quot;0326&amp;quot;« |'''32,6'''
| data-sort-value=»0526&quot; |52,6
| [[1941]]
| [[Şəkil:Allégro (Colibri bus stop).JPG|125px]]
|

|-
|58
| '''{{Tərcüməsiz|Vunq Tauda Məsih Kralının heykəli||vi|Tượng Chúa Kitô Vua (Vũng Tàu)}}'''&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=udOs-fR3FSk Статуя Иисуса Христа в Вунгтау - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=hcwp6_FOA9M Вьетнам Вунгтау Статуя Иисуса Христа - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; — İsa Məsihin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Vunqtau]]
|32
|37
|1974
| [[Şəkil:Vung Tau Thanh Gioc 2.JPG|125px]]
|  &lt;small&gt;{{coord|10.3264|N|107.084|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя Царя Христа в Вунгтау}}&lt;/small&gt;

|-
|59
| '''Jalesveva-Jayamahe-Statue'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;0308&quot; |'''30,8'''
| data-sort-value=&quot;0569&quot; |56,9
| [[1996]]
|
|

|-
|60
| '''Məsihin xeyir-duası'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2007]]
|
|  &lt;small&gt;{{coord|01|26|18|N|124|50|52|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|61
| '''Kitoda Bakirə Məryəm heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Ekvador}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[1976]]
| [[Şəkil:Virgen de Quito Panecillo 03.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|0|13|43|S|78|31|7|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|62
| '''Tlalnepantla de Basda İsa Məsihin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Christ Tlalnepantla.jpg|125px]]
|

|-
|63
| '''[[İsa Məsihin heykəli]]''' ({{lang-pt|Cristo Redentor}}) — [[Rio-de-Janeyro]]da İsa Məsihin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;038&quot; |38
| [[1931]]
| [[Şəkil:Cristo Redentor - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.951667|S|43.210833|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|64
|'''[[Aleksandr Nevski]] və onun drujinasının abidəsi&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Памятник Александру Невскому|url=http://inpskov.ru/pamyatniki/aleksandru_nevskomu|work=inPskov.Ru|accessdate=2017-06-13}}&lt;/ref&gt;'''
|{{Флаг России}} [[Rusiya]], [[Pskov]]
|'''29,56'''&lt;ref&gt;[https://anashina.com/monument-ledovoe-poboishhe/ Монумент «Ледовое побоище» на горе Соколиха]&lt;/ref&gt;
|30,7
|[[1993 год|1993]]
|[[Şəkil:Nevski Pskov.JPG|center|125px]]
|
|-
|65
| '''ERevan Muzey'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2004]]
| [[Şəkil:Samutprakanerawanmuseum200306b.jpg|125px]]
|

|-
|66
| '''[[:en:Thiruvalluvar Statue, Kanyakumari|Thiruvalluvar Statue]]'''
| {{Flaqifikasiya|Индия}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0405&quot; |40,5
| [[2000]]
| [[Şəkil:Tiruvalluvar statue LIC.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|8|4|40|N|77|33|14|E|region:IN-TN_type:state_source:ptwiki|name=Thiruvalluvar-Statue (Tamil Nadu, India)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|67
| '''[[Кришту Рей]]''' ({{lang-pt|Cristo Rei}} — буквально «Христос-Царь»).
| {{Flaqifikasiya|Португалия}}
| data-sort-value=&quot;028&quot; |'''28'''
| 103
| [[1959]]
| [[Şəkil:Cristo Rei e a Cruz Alta.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38|40|43|N|9|10|17|W|region:PT_type:landmark_source:ptwiki|name=Cristo-Rei (Almada, Portugal)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|68
| '''[[Памятник Ленину у входа в Волго-Донской канал|Памятник Владимиру Ильичу Ленину]]''' — самая большая статуя В. И. Ленина.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Волгоград]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1973]]
| [[Şəkil:Volga - Don canal Lenin again 01 (4147529766).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|31|39|N|44|33|31|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=10000}}&lt;/small&gt;

|-
|69
| '''[[Памятники Севастополя|Солдат и матрос]]''' — памятник героическим защитникам Севастополя&lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name = |format = dms|scale = 1000}}&lt;/small&gt;
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}/{{Flaqifikasiya|Украина}}{{В Крыму||0}}
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; | 40
| [[2007]]
|[[Şəkil:Матрос и солдат Севастополь.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|70
| '''Статуя [[Амитабха|Амита Будды]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разрушена в 1992.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, [[Нагахама (Сига)|Нагахама]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;27&quot; |
| [[1937]]
|
|
|- style=&quot;background:#f2f2f2&quot;
|71
| '''[[Мэгжид Жанрайсэг]]''' — статуя бодхисаттвы [[Авалокитешвара|Авалокитешвары]] &lt;br&gt;в [[Гандантэгченлин]]е.&lt;br&gt;&lt;small&gt;Первоначально была построена в 1913 году, в 1937 разрушена. Восстановлена в 1996.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |'''26,6'''
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |26,6
| [[1996]]
|[[Şəkil:02 3-UB Gandan (19).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|55|23|N|106|53|42|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|72
| '''[[Памятник Арминию]]'''
| {{Flaqifikasiya|Almaniya}}
| data-sort-value=&quot;02657&quot; |'''26,57'''
| data-sort-value=&quot;05346&quot; |53,46
| [[1875]]
| [[Şəkil:Arminius1.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|51|54|42|N|08|50|22|E|type:landmark_region:DE|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|73
| '''[[Памятник Иешуа]]'''
| {{Flaqifikasiya|Kolumbiya}}
|26
|
|
|
|


|-
|74
| '''[[Рождение Нового Света]]''' — статуя Христофора Колумба
|[[Пуэрто-Рико]]
|data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
|data-sort-value=&quot;126&quot; |126
|[[2016]]
|
|[https://www.google.com/maps/place/Mirador+de+Colom/@41.3758574,2.1777102,21z/data=!4m5!3m4!1s0x12a4a256d7bd004b:0x2adc0acddfeb6cb7!8m2!3d41.3758073!4d2.1777686?hl=ru 41°22’33.0&quot; с. ш. 2°10’40.2&quot; в. д.]
|-
|75
| '''[[Рабочий и колхозница]]''' — памятник монументального искусства, «идеал и символ советской эпохи»&lt;ref name=&quot;НРЭ&quot;&gt;{{книга|автор = |часть = |заглавие = [[Новая российская энциклопедия]]|оригинал = |ссылка = |ответственный = под ред. А.Д. Некипелова|издание = |место = М.|издательство = Энциклопедия|год = 2004|том = 1 («Rusiya»)|страницы = 744|страниц = |серия = |isbn = 5-94802-003-7|тираж = }}&lt;/ref&gt;
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[1937]]
| [[Şəkil:Worker and Kolkhoznitsa.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|55|49|42|N|37|38|44|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Worker and Kolkhoz Woman (Russia)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|76
| '''Памятник Ленину''' — второй по высоте памятник [[Ленин, Владимир Ильич|Владимиру Ильичу Ленину]] в мире.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Дубна]], [[канал имени Москвы]]
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;037&quot; |37
| [[1937]]
| [[Şəkil:LeninDubna.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|56.730929|N|37.12489|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>hrq4lzjiuhcgg0hh2bhqvk914lui2xo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571440</id>
      <parentid>6571431</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:36:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kərimova Xəyalə</username>
        <id>186427</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27323" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Dünyanın ən hündür heykəllərinin siyahısı'''

{| class=&quot;standard sortable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! Yer
! Heykəl
! Ölkə
! Heykəlin pedestalsız hündürlüyü
! Ümumi hündürlüyü
! Açılış ili
! class=&quot;unsortable&quot; |Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; |Kordinatları

|-
|1
|'''[[Birlik heykəli]]''' — Vallabhai Patelin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Hindistan}}, [[Qucarat]] 
|182
|240
|[[2018]]
| [[Şəkil:Statue of Unity.jpg|125px]]
| 
{{coord|21.8379721|N|73.7192109|E|type:landmark_region:MM|format=dms|scale=5000}}
|-
|2
| '''Laykyun Setkyar''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Myanma}},&lt;br&gt; Saqayn dairəsi, &lt;br&gt; Mounya
| '''115,82'''&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95|title=The world biggest standing Buddha image|date=2007-12-12|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd2ShOm?url=http://www.myanmarplg.com/eng/Myanmar_News/myanmar_news.html#95#95|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 129,24&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[2008]]&lt;ref name=&quot;myanmarplg&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Yattawmu Paya.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.0803|N|95.2893|E|type:landmark_region:MM|name=Laykyun Setkyar|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|3
| '''Çjunyuanda Budda heykəli''' — Budda Voyroçananın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}},&lt;br&gt; Henan əyaləti,&lt;br&gt; Pindinşan şəhər dairəsi
| '''108'''&lt;ref name=zhai&gt;{{cite news|url=http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421|title=中国佛山金佛-153米卢舍那佛|date=2007-04-08|lang=zh|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080901212700/http://zhai.fosss.org/goto_zy.asp?id=5421#|archivedate=2008-09-01}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|128|108 метров статуя, 20 метров постамент в форме лотоса}}&lt;ref name=zhai/&gt;&lt;ref name=sk&gt;{{cite web|url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|title=Самая высокая статуя в мире|publisher=Служба Континентов|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMd37dPC?url=http://www.sos24help.com/ru/samaya-vysoka-statuya-v-mire|archivedate=2012-11-22|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
| [[2002]]&lt;ref name=sk/&gt;
| [[Şəkil:Spring Temple Buddha picturing Vairocana, in Lushan County, Henan, China.png|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|33.775150|N|112.451016|E|type:landmark_region:CN|name=Будда Весеннего Храма|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|4
| '''Daybutsu Usiku'''— Budda Amitabxanın heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}},&lt;br&gt; bölgə [[Kanto regionu|Kanto]],&lt;br&gt; Prefektura [[İbaraki prefekturası|İbaraki]],&lt;br&gt; Usiku
| '''100'''&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml|title=Giant Buddha Statues in Japan|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMheLtd9?url=http://www.onmarkproductions.com/html/big-buddha-japan.shtml#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| {{comment|120|100 метров статуя, 10 метров постамент из лотосов и 10 метров нижний постамент}}&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[1995]]&lt;ref name=&quot;big-buddha-japan&quot;/&gt;
| [[Şəkil:Усику Дайбуцу.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|35.982716|N|140.220287|E|type:landmark_region:JP|name=Ushiku Daibutsu (Ushiku, Ibaraki, Japan)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|5
| '''[[Ana Vətən (Kiyev)]]'''
| {{UKR}}, [[Kiyev]]
| 62
| 102
| [[1981]]
| [[Şəkil:Rodina mat.jpg|125px]]
|-

|6
| '''[[Senday]]da Kannon ilahəsinin heykəli''' — Kannon ilahəsinin heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, &lt;br&gt;bölgə [[[[Tohoku regionu|Tohoku]]]], &lt;br&gt;Prefektura [[[[Miyaqi prefekturası|Miyaqi]]]], &lt;br&gt;[[Senday]]
| '''100'''&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.daibutu.jp/list.htm|title=大仏 JAPAN. Colossus in Japan|lang=ja|accessdate=2012-10-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMhfTsou?url=http://www.daibutu.jp/list.htm#|archivedate=2012-11-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
| 100&lt;ref name=&quot;Colossus in Japan&quot;/&gt;
|[[1991 год|1991]]&lt;!-- [[1991]]&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: 40%&quot;&gt;{{нет АИ|31|10|2012}}&lt;/span&gt;--&gt;
| [[Şəkil:Sendai_Daikannon_(1870523730).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38.300466|N|140.823559|E|type:landmark_region:JP|name=Sendai Daikannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|7
| '''Çansada İlahə Quaninin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, &lt;br&gt;əyalət [[Xunan]], &lt;br&gt;şəhər dairəsi [[Çansa]]
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''~92'''
| data-sort-value=&quot;099&quot; |99
| [[2009]]
| [[Şəkil:Статуя богини Гуаньинь в Чанше.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|28|11|05|N|111|57|48|E|region:CN-43_type:shěng_source:ptwiki|name=Guishan-Guanyin-of-the-Thousand-Hands-and-Eyes (Changsha, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|8
| '''Moskvada I Pyotrun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Moskva]]
| data-sort-value=&quot;018&quot; |18
| data-sort-value=&quot;098&quot; |'''98'''
| [[1997]]
| [[Şəkil:Памятник Петру I и закат.jpg|125px]]
| [[Памятник Петру I (Москва)#/maplink/0|55°44′19″ с. ш. 37°36′30″ в. д.]]

|-
|9
| '''Anq Thonqda Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|[[Tailand]]}}
| data-sort-value=&quot;092&quot; |'''92'''
| data-sort-value=&quot;092&quot; |92
| [[2008]]
| [[Şəkil:Phra Buddha Maha Nawamin Sakayamuni Sri Wisetchaichan.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|14|35|35.60|N|100|22|40.02|E|type:landmark_region:TH|name=Great Buddha of Thailand (Ang Thong, Thailand)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|10
| '''Asibetsuda İlahə Kannonun heykəli''' — İlahə Kannonun heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''~88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1989]]
| [[Şəkil:国設芦別スキー場.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|43|31|41.44|N|142|11|53.14|E|ype:landmark_region:JP|name=Dai Kannon of ''Kita no Miyako'' park|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|11
| '''[[Usi]]də Budda heykəli''' — [[Qautama Budda]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;088&quot; |'''88'''
| data-sort-value=&quot;088&quot; |88
| [[1996]]
| [[Şəkil:Grand Buddha at Ling Shan(99 Steps).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|31|25|55|N|120|5|29|E|type:landmark_region:CN|name=Grand Buddha at Ling Shan (Wuxi, China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|12
| '''Vətən çağırır!''' — [[Mamayev kurqan|Mamayev Kurqan]]dakı &quot;Stalinqrad döyüşünün qəhrəmanlarına&quot; abidə-ansamblının kompozisiya mərkəzi.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Volqoqrad]]
| data-sort-value=&quot;085&quot; |'''85'''
| data-sort-value=&quot;087&quot; |87
| [[1967]]
| [[Şəkil:Rodina mat zovet.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|44|32.5|N|44|32|13|E|type:landmark_region:RU|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|13
| '''Sanyada İlahə Quaninin heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 108
| [[2005]]
| [[Şəkil:Guanyin Sanya.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|18.2923|N|109.20830|E|type:landmark_region:CN|name=Guanyin Statue of Hainan (China)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|14
| '''Avadzidə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;080&quot; |'''80'''
| 100
| [[1982]]
| [[Şəkil:Heiwakannonji,平和観音寺,世界平和大観音像_DSCF3854.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|34.502949|N|134.976676|E|type:landmark_region:JP|name=Awaji Kannon|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|15
| '''Qaruda-Vişnu-Kençana (heykəl)'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}, [[Bali]]
| data-sort-value=&quot;075&quot; |'''~75'''
| data-sort-value=&quot;121&quot; |121
| [[2018]]
|
|
|-
|16
| '''Kaqada İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, Kaqa
| data-sort-value=&quot;073&quot; |'''~73'''
| data-sort-value=&quot;073&quot; |73
| [[1988]]
| 
|&lt;small&gt;{{coord|36|19|32|N|136|20|55|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Каге|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|17
| '''[[Leşanda Budda heykəli]]''' — Budda Maytreyanın heykəli, YUNESKO-nun Ümumdünya İrs .
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''71'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |71
| [[713]]
| [[Şəkil:Leshan Buddha Statue View.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|29|32|50|N|103|46|09|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|18
| '''Şadoda İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;068&quot; |'''~68'''
| data-sort-value=&quot;068&quot; |68
| [[1995]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|34|30|42.85|N|134|12|47.33|E|type:landmark|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|19
| '''Lin inq paqodasında Quan Am ilahəsinin heykəli'''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|title=Khánh thành tượng Quan Thế Âm tại Đà Nẵng – 7/30/2010 – QĐND|website=Baomoi.com|access-date=11 April 2012|archive-date=31 August 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100831053609/http://www.baomoi.com/Home/DuLich/www.qdnd.vn/Khanh-thanh-tuong-Quan-The-Am-tai-Da-Nang/4636322.epi|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0fzukRjGIiE Пагода Линь Ынг (Chùa Linh Ứng) | Вьетнам, Дананг]&lt;/ref&gt; — Quan Am ilahəsinin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Dananq]]
| data-sort-value=&quot;071&quot; |'''67'''
| data-sort-value=&quot;071&quot; |67
| [[2010]]
|[[Şəkil:Guanyin statue in Da Nang.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|16.0996|N|108.2769|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя богини Куан Ам в пагоде Линь Ынг}}&lt;/small&gt;

|-
|20
| '''Kurumedə İlahə Kannonun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;063&quot; |'''~63'''
| data-sort-value=&quot;063&quot; |63
|[[1983]]
|
|&lt;small&gt;{{coord|33|17|7|N|130|32|5|E|type:landmark_region:JP|name=Статуя богини Каннон в Куруме|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|21
| '''Çində Quanin heykəli''' &lt;br&gt; — bodhisttva [[Avalokiteşvara]]nın heykəli
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;062&quot; |'''62'''
| data-sort-value=&quot;077&quot; |77
|
| [[Şəkil:Xiqiaoshan2.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.933101|N|112.971725|E|type:landmark_region:CN|name=}}&lt;/small&gt;

|-
|22
| '''Quan Yuy heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;061&quot; |'''61'''
| data-sort-value=&quot;080&quot; |80
| [[2010]]
| 
|
|-
|23
| '''Roy-Etdə Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;0592&quot; |'''59,2'''
| data-sort-value=&quot;06785&quot; |67,85
|
| [[Şəkil:Phra Phuttha Rattana (cropped).jpg|125px]]
|

|-
|24
| '''Budda Maytreyanın heykəli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|[[Çin Respublikası]]}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''57,6'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |72
|
|
|

|-
|25
| '''Guerrero Chimalli'''
| &lt;span style=&quot;font-size: 75%&quot;&gt;{{Flaqifikasiya|Meksika}}&lt;/span&gt;
| data-sort-value=&quot;072&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;072&quot; |60
|[[2014]]
| [[Şəkil:Guerrero Chimalli en Chimalhuacán, Estado de México.jpg|125px]]
|

|-
|26
| '''Aizu Jibo Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;057&quot; |'''~57'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1987]]
|
|

|-
|27
| '''Jinqzouda Quan Yuy heykəli&lt;ref&gt;[http://for-traveling.ru/velichajshaya-statuya-v-kitae/ В Китае возвели огромный памятник известному полководцу&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;.'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;058&quot; |'''58'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[2016]]
|[[Şəkil:Guan Yu Statue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|30|20|31|N|112|12|28|E}}&lt;/small&gt;
|-
|28
| '''Tōkyō-wan-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;056&quot; |'''~56'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[1961]]
|
|

|-
|29
| '''Budda Dordenma'''
| {{Flaqifikasiya|Butan}}
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |'''51,5'''
| data-sort-value=&quot;0515&quot; |51,5
| [[2010]]
|
|

|-
|30
| '''Müqəddəs Ritanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''50'''
| data-sort-value=&quot;056&quot; |56
| [[2010]]
| [[Şəkil:Estatuadesantaritadecassia-santacruz-rn-brasil.JPG|125px]]
|

|-
|31
|Budda Maydari abidəsi
|[[Monqolustan]]
|54
|103
|[[2019]]
|

|-
|32
| '''Sekai Heiwa Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;050&quot; |'''~50'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[1982]]
|
|

|-
|33
| '''Afrika Dirçəliş Abidəsi''' — Seneqalın Fransadan müstəqillik qazanmasının 50-ci ildönümünə həsr olunmuş, paytaxt Dakarda yerləşən tunc memorial heykəl.
| {{Flaqifikasiya|Seneqal}}
| data-sort-value=&quot;049&quot; |'''49'''
| data-sort-value=&quot;049&quot; |49
| [[2010]]
|
| &lt;small&gt;{{coord|14|43|20|N|17|29|42|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|34
| '''Kamaisidə Dai-Kannon'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48,5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48,5
| [[1970]]
|
|

|-
|35
| '''Truxiyoda Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Venesuela}}
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |'''~48.5'''
| data-sort-value=&quot;0485&quot; |48.5
| [[1983]]
|  [[Şəkil:Virgen de la Paz Trujillo.JPG|125px]]
|

|-
|36
| '''[[Azadlıq heykəli]]''' — YUNESKO-nun Ümumdünya İrs obyekti olan Nyu Yorkun əsas görməli yeri.
|{{Flaqifikasiya|ABŞ}}
| data-sort-value=&quot;046&quot; |'''46'''
| data-sort-value=&quot;093&quot; |93
| [[1886]]
| [[Şəkil:Statue-de-la-liberte-new-york.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|40.6892|N|74.0445|W|type:landmark_region:US-NY|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|37
| '''Yeni insanın doğuluşu''' — [[Zurab Sereteli]]nin hazırladığı heykəltəraşlıq.
| {{Flaqifikasiya|İspaniya}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:El huevo de Colón.jpg|125px]]
|

|-
|38
| '''Pxuketedə Böyük Budda heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;045&quot; |'''~45'''
| data-sort-value=&quot;045&quot; |45
| [[1995]]
| [[Şəkil:Big Buddha von Phuket.jpg|125px]]
|

|-
|39
|Kaylaşnatxa Maxadeva (Şiva) heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Nepal}}
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |'''~43,6'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2010]]
|
|

|-
|40
| '''Tanrı Muruqanın (Skande) heykəli '''
| {{Flaqifikasiya|Malayziya}}
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |'''~42,7'''
| data-sort-value=&quot;0427&quot; |42,7
| [[2006]]
| [[Şəkil:Lord Muruga Batu Caves.jpg|125px]]
|

|-
|41
| '''Bodhisattva Samantabhadranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;042&quot; |'''42'''
| data-sort-value=&quot;048&quot; |48
|
|  [[Şəkil:Mt emei 1.JPG|125px]]
|

|-
|42
| '''[[Takasaki]]də Ağ geyimli Kannon heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |'''~41,8'''
| data-sort-value=&quot;0418&quot; |41,8
| [[1936]]
| [[Şəkil:Takasaki-byakui-dai-Kannon.jpg|125px]]
|

|-
|43
| '''Veera Abhaya Anjaneya Hanuman Swami'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;041&quot; |'''~41'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[2003]]
| [[Şəkil:HanumaninPartala.JPG|125px]]
|

|-
|44
| '''Guanyin of Lianhuashan'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |'''~40,88'''
| data-sort-value=&quot;04088&quot; |40,88
| [[1994]]
| [[Şəkil:Guanyin of Lianhuashan.jpg|125px]]
|

|-
|45
| '''Tsonjin-Boldoqda Çingiz Xanın atlı heykəli''' ({{lang-mn|Чингис хааны морьт хөшөө}}) — Dünyanın ən hündür at heykəli
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''40'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2008]]
|[[Şəkil:DschingisMongoliaStatue.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|48|28.54|N|107|32|12.83|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|46
| '''Xose Mariya Morelosun heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;040&quot; |'''~40'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Janitzio-Morelos.jpg|125px]]
|

|-
|47
| '''Şiva Murdeşvaranın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;038&quot; |'''38'''
| data-sort-value=&quot;042&quot; |42
| [[2002]]
| [[Şəkil:Lord Shiva at Murudeshwara.JPG|125px]]
|

|-
|48
| '''Budda Amitabxanın heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Çin Respublikası}}
| data-sort-value=&quot;036.6&quot; |'''36.6'''
|
| [[1975]]
| [[Şəkil:Fo Guang Shan buddha.jpg|125px]]
|

|-
|49
| '''Kral Məsihin heykəli (Svebodzin)''' ({{lang-pl|Pomnik Chrystusa Króla}}) — İsa Məsihin dünyada ən hündür heykəli.
| {{Flaqifikasiya|Polşa}}
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;052&quot; |52
| [[2010]]
| [[Şəkil:Statua chrystus król.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|14|12.00|N|15|32|47.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|50
| '''[[Rodoslu Koloss]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt; E.ə. 226-cı ildə zəlzələ nəticəsində dağıdılmışdır.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yunanıstan}}, Rodos
| data-sort-value=&quot;036&quot; |~'''36'''
| data-sort-value=&quot;036&quot; |36
| [[E.ə. 226-cı il]]
| [[Şəkil:Colosse de Rhodes (Barclay).jpg|125px]]
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|51
| '''[[Mao Tszedun]]''' — Taxtda oturmuş Çin liderinin qızılla örtülmüş heykəli &lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/01/08/china-just-destroyed-this-120-foot-tall-gold-statue-of-chairman-mao/?tid=pm_world_pop_b China just destroyed this 120-foot-tall gold statue of Chairman Mao]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разобрана на завершающем этапе строительства.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Çin Xalq Respublikası}}, Henan
| data-sort-value=&quot;036&quot; |'''36'''
| data-sort-value=&quot;&quot; « |
| [[2016]]
|
|

|-
|52
| '''Alyoşa''' (tam adı '''Böyük Vətən Müharibəsi illərində Sovet Arktikasının Müdafiəçilərinə Memorial''') — Memorial kompleksi [[Murmansk]] şəhərinin Leninski dairəsində yerləşir.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=»«0355&amp;quot;» |'''35,5'''
| data-sort-value=&quot;0425&quot; |42,5
| [[1974]]
| [[Şəkil:Aleshamurm.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|68|59|35|N|33|4|18|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Защитникам Советского Заполярья в годы Великой Отечественной войны|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|53
| '''Kristo-de-la-Konkordiya''' ({{lang-es|Cristo de la Concordia}}) — [[Koçabamba]] şəhərində San-Pedro təpəsində [[İsa Məsih]]in heykəli
| {{Flaqifikasiya|Boliviya}}
| data-sort-value=&quot;0342&quot; |'''34,2'''
| data-sort-value=&quot;04044&quot; |40,44
| [[1994]]
| [[Şəkil:Cristo de la Concordia 02.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|52|23|03.30|S|66|08|05.84|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|54
| '''[[Böyük Budda]]''' &lt;br&gt;—  Honkonqda [[Qautama Budda|Budda Şakyamuni]] heykəli
| {{Flaqifikasiya|Honkonq}}
| data-sort-value=&quot;034&quot; |'''34'''
| data-sort-value=&quot;034&quot; |34
| [[1993]]
| [[Şəkil:Hong Kong Budha.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.253889|N|113.904722|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|55
| '''[[Neron]]un heykəli'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Heykəlin dağıdıldığı il məlum deyil.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|İtaliya}}, [[Roma]]
| data-sort-value=&quot;0335&quot; |~'''33,5'''
| data-sort-value=&quot;« „ |
| [[75]]
|
|

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|-
|56
| '''Kosmoplanetar Məsih'''&lt;ref&gt;[http://www.atlasobscura.com/articles/lost-wonders-the-cosmoplanetary-messiah Lost wonders: The cosmoplanetary messiah]&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;small&gt;2001-ci ildə sökülmüşdür.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}, Kastelana
| data-sort-value=“»033&amp;quot;« |'''33'''
| data-sort-value=»&quot; « |
| [[1990]]
|
|

|-
|57
| '''Mas Rillerdəki Bakirə Məryəmin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Fransa}}
| data-sort-value=»&quot;0326&amp;quot;« |'''32,6'''
| data-sort-value=»0526&quot; |52,6
| [[1941]]
| [[Şəkil:Allégro (Colibri bus stop).JPG|125px]]
|

|-
|58
| '''{{Tərcüməsiz|Vunq Tauda Məsih Kralının heykəli||vi|Tượng Chúa Kitô Vua (Vũng Tàu)}}'''&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=udOs-fR3FSk Статуя Иисуса Христа в Вунгтау - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=hcwp6_FOA9M Вьетнам Вунгтау Статуя Иисуса Христа - YouTube&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt; — İsa Məsihin heykəli
|{{Flaqifikasiya|Vyetnam}}, [[Vunqtau]]
|32
|37
|1974
| [[Şəkil:Vung Tau Thanh Gioc 2.JPG|125px]]
|  &lt;small&gt;{{coord|10.3264|N|107.084|E|type:landmark_region:VN|name=Статуя Царя Христа в Вунгтау}}&lt;/small&gt;

|-
|59
| '''Jalesveva-Jayamahe-Statue'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;0308&quot; |'''30,8'''
| data-sort-value=&quot;0569&quot; |56,9
| [[1996]]
|
|

|-
|60
| '''Məsihin xeyir-duası'''
| {{Flaqifikasiya|İndoneziya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;050&quot; |50
| [[2007]]
|
|  &lt;small&gt;{{coord|01|26|18|N|124|50|52|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|61
| '''Kitoda Bakirə Məryəm heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Ekvador}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;041&quot; |41
| [[1976]]
| [[Şəkil:Virgen de Quito Panecillo 03.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|0|13|43|S|78|31|7|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|62
| '''Tlalnepantla de Basda İsa Məsihin heykəli'''
| {{Flaqifikasiya|Meksika}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; |40
|
| [[Şəkil:Christ Tlalnepantla.jpg|125px]]
|

|-
|63
| '''[[İsa Məsihin heykəli]]''' ({{lang-pt|Cristo Redentor}}) — [[Rio-de-Janeyro]]da İsa Məsihin heykəli
| {{Flaqifikasiya|Braziliya}}
| data-sort-value=&quot;030&quot; |'''30'''
| data-sort-value=&quot;038&quot; |38
| [[1931]]
| [[Şəkil:Cristo Redentor - Rio de Janeiro, Brasil.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|22.951667|S|43.210833|W|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|64
|'''[[Aleksandr Nevski]] və onun drujinasının abidəsi&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Памятник Александру Невскому|url=http://inpskov.ru/pamyatniki/aleksandru_nevskomu|work=inPskov.Ru|accessdate=2017-06-13}}&lt;/ref&gt;'''
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Pskov]]
|'''29,56'''&lt;ref&gt;[https://anashina.com/monument-ledovoe-poboishhe/ Монумент «Ледовое побоище» на горе Соколиха]&lt;/ref&gt;
|30,7
|[[1993 год|1993]]
|[[Şəkil:Nevski Pskov.JPG|center|125px]]
|
|-
|65
| '''Erevan Muzey'''
| {{Flaqifikasiya|Tailand}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0436&quot; |43,6
| [[2004]]
| [[Şəkil:Samutprakanerawanmuseum200306b.jpg|125px]]
|

|-
|66
| '''Thiruvalluvar Statue'''
| {{Flaqifikasiya|Hindistan}}
| data-sort-value=&quot;029&quot; |'''29'''
| data-sort-value=&quot;0405&quot; |40,5
| [[2000]]
| [[Şəkil:Tiruvalluvar statue LIC.jpg|125px]]
|&lt;small&gt;{{coord|8|4|40|N|77|33|14|E|region:IN-TN_type:state_source:ptwiki|name=Thiruvalluvar-Statue (Tamil Nadu, India)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|67
| '''Kriştu Rey''' ({{lang-pt|Cristo Rei}} — sözün əsl mənasında &quot;Məsih Kraldır&quot;).
| {{Flaqifikasiya|Portuqaliya}}
| data-sort-value=&quot;028&quot; |'''28'''
| 103
| [[1959]]
| [[Şəkil:Cristo Rei e a Cruz Alta.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|38|40|43|N|9|10|17|W|region:PT_type:landmark_source:ptwiki|name=Cristo-Rei (Almada, Portugal)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|68
| '''[[Памятник Ленину у входа в Волго-Донской канал|Памятник Владимиру Ильичу Ленину]]''' — самая большая статуя В. И. Ленина.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Волгоград]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;057&quot; |57
| [[1973]]
| [[Şəkil:Volga - Don canal Lenin again 01 (4147529766).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|48|31|39|N|44|33|31|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=10000}}&lt;/small&gt;

|-
|69
| '''[[Памятники Севастополя|Солдат и матрос]]''' — памятник героическим защитникам Севастополя&lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name = |format = dms|scale = 1000}}&lt;/small&gt;
|{{Flaqifikasiya|Rusiya}}/{{Flaqifikasiya|Украина}}{{В Крыму||0}}
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;040&quot; | 40
| [[2007]]
|[[Şəkil:Матрос и солдат Севастополь.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|44|36|54.00|N|33|30|51.00|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|- style=&quot;background:#999999&quot;
|70
| '''Статуя [[Амитабха|Амита Будды]]'''&lt;br&gt;&lt;small&gt;Разрушена в 1992.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Yaponiya}}, [[Нагахама (Сига)|Нагахама]]
| data-sort-value=&quot;027&quot; |'''27'''
| data-sort-value=&quot;27&quot; |
| [[1937]]
|
|
|- style=&quot;background:#f2f2f2&quot;
|71
| '''[[Мэгжид Жанрайсэг]]''' — статуя бодхисаттвы [[Авалокитешвара|Авалокитешвары]] &lt;br&gt;в [[Гандантэгченлин]]е.&lt;br&gt;&lt;small&gt;Первоначально была построена в 1913 году, в 1937 разрушена. Восстановлена в 1996.&lt;/small&gt;
| {{Flaqifikasiya|Monqolustan}}
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |'''26,6'''
| data-sort-value=&quot;0266&quot; |26,6
| [[1996]]
|[[Şəkil:02 3-UB Gandan (19).jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|47|55|23|N|106|53|42|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;

|-
|72
| '''[[Памятник Арминию]]'''
| {{Flaqifikasiya|Almaniya}}
| data-sort-value=&quot;02657&quot; |'''26,57'''
| data-sort-value=&quot;05346&quot; |53,46
| [[1875]]
| [[Şəkil:Arminius1.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|51|54|42|N|08|50|22|E|type:landmark_region:DE|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;

|-
|73
| '''[[Памятник Иешуа]]'''
| {{Flaqifikasiya|Kolumbiya}}
|26
|
|
|
|


|-
|74
| '''[[Рождение Нового Света]]''' — статуя Христофора Колумба
|[[Пуэрто-Рико]]
|data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
|data-sort-value=&quot;126&quot; |126
|[[2016]]
|
|[https://www.google.com/maps/place/Mirador+de+Colom/@41.3758574,2.1777102,21z/data=!4m5!3m4!1s0x12a4a256d7bd004b:0x2adc0acddfeb6cb7!8m2!3d41.3758073!4d2.1777686?hl=ru 41°22’33.0&quot; с. ш. 2°10’40.2&quot; в. д.]
|-
|75
| '''[[Рабочий и колхозница]]''' — памятник монументального искусства, «идеал и символ советской эпохи»&lt;ref name=&quot;НРЭ&quot;&gt;{{книга|автор = |часть = |заглавие = [[Новая российская энциклопедия]]|оригинал = |ссылка = |ответственный = под ред. А.Д. Некипелова|издание = |место = М.|издательство = Энциклопедия|год = 2004|том = 1 («Rusiya»)|страницы = 744|страниц = |серия = |isbn = 5-94802-003-7|тираж = }}&lt;/ref&gt;
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;058&quot; |58
| [[1937]]
| [[Şəkil:Worker and Kolkhoznitsa.jpg|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|55|49|42|N|37|38|44|E|region:RU-MOW_type:landmark|name=Worker and Kolkhoz Woman (Russia)|format=dms|scale=5000}}&lt;/small&gt;
|-
|76
| '''Памятник Ленину''' — второй по высоте памятник [[Ленин, Владимир Ильич|Владимиру Ильичу Ленину]] в мире.
| {{Flaqifikasiya|Rusiya}}, [[Дубна]], [[канал имени Москвы]]
| data-sort-value=&quot;025&quot; |'''25'''
| data-sort-value=&quot;037&quot; |37
| [[1937]]
| [[Şəkil:LeninDubna.JPG|125px]]
| &lt;small&gt;{{coord|56.730929|N|37.12489|E|type:landmark|name=|format=dms|scale=1000}}&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>9xs01p6hjqk5m128t5659i1xicx9be9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Müzakirə:Səttar Bəhlulzadə (film, 1989)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>760740</id>
    <revision>
      <id>6570053</id>
      <parentid>6565333</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:03:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1989 */ Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="680" xml:space="preserve">{{müzakirə}}

== 1989 ==

https://filmfond.az/2021/10/22/səttar-bəhlulzadə-sənədli-filmi-bərpa-olunub/ [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 20:56, 5 avqust 2022 (UTC)

:məqalənin adının 1989-a dəyişdirilməsini istəyirsiniz? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:07, 6 avqust 2022 (UTC)
::bəli[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:48, 6 avqust 2022 (UTC)
:::{{Y}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:03, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nvsp024166y2nvujdmw9adcf1tlbwye</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570054</id>
      <parentid>6570053</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Atakhanli [[Müzakirə:Səttar Bəhlulzadə (film, 1988)]] səhifəsinin adını [[Müzakirə:Səttar Bəhlulzadə (film, 1989)]] olaraq dəyişdi.: mənbədə 1989-dur.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="680" xml:space="preserve">{{müzakirə}}

== 1989 ==

https://filmfond.az/2021/10/22/səttar-bəhlulzadə-sənədli-filmi-bərpa-olunub/ [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 20:56, 5 avqust 2022 (UTC)

:məqalənin adının 1989-a dəyişdirilməsini istəyirsiniz? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 17:07, 6 avqust 2022 (UTC)
::bəli[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 17:48, 6 avqust 2022 (UTC)
:::{{Y}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:03, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nvsp024166y2nvujdmw9adcf1tlbwye</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Ana səhifə:Xəbərlər/32. Həftə 2022</title>
    <ns>4</ns>
    <id>760907</id>
    <revision>
      <id>6570274</id>
      <parentid>6567631</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1376" xml:space="preserve">[[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]]

* '''[[Ranil Vikramasinqhe]]''' (şəkildə) iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] [[prezident|prezidenti]] seçilib.
* '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub.
* [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].'''
* '''[[Maqnus Karlsen]]''' 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub.
* '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib.
* [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib.

&lt;!-- Son ölümlər Şablonu --&gt;
{{Son ölümlər|2022|[[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], [[Zofya Posmış]], [[Ataxan Paşayev]], [[Araz Zeynalov]], [[Bernard Cribbins]], [[Ənvər Çingizoğlu]]}}</text>
      <sha1>nl4fhg2h1l9nf8s0f8bsshdeb4xx4a7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571035</id>
      <parentid>6570274</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:05:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1399" xml:space="preserve">[[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]]

* '''[[Ranil Vikramasinqhe]]''' (şəkildə) iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] [[prezident|prezidenti]] seçilib.
* '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub.
* [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].'''
* '''[[Maqnus Karlsen]]''' 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub.
* '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib.
* [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib.

&lt;!-- Son ölümlər Şablonu --&gt;
{{Son ölümlər|2022|[[Ramin Mahmudzadə]], [[Arif Məhərrəmov (rəssam)|Arif Məhərrəmov]], [[Zofya Posmış]], [[Ataxan Paşayev]], [[Araz Zeynalov]], [[Bernard Cribbins]], [[Ənvər Çingizoğlu]]}}</text>
      <sha1>c3m0nesg3e51ofesc6we816irs0cg8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Sura Shukurlu/ölkə-memarlıq</title>
    <ns>2</ns>
    <id>760912</id>
    <revision>
      <id>6570099</id>
      <parentid>6568733</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:39:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* &quot;İçəri şəhər” Dövlət Tarix-memarlıq Qoruğu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21102" xml:space="preserve">'''Azərbaycanda qeydiyyata alınmış ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş və [[Azərbaycan]]da qeydiyyata alınması göstərilmiş ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı. Siyahıda X abidə mövcuddur.

== Abidələr ==

=== Bakı şəhəri ===

==== &quot;İçəri şəhər” Dövlət Tarix-memarlıq Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; | 66
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı qalası|Qala divarları]]
| align=&quot;center&quot; |İçərişəhər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Walls of Baku Fortress 2.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |67
| align=&quot;center&quot; |[[Qazi Fəzlullah bin Osman məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |6-cı [[Kiçik Qala küçəsi (Bakı)|Kiçik Qala]] döngəsi, 7
| align=&quot;center&quot; |Məscid qala divarlarının [[İçərişəhər metrostansiyası]] tərəfdəki girişindən təxminən 50 metr məsafədə yerləşir. Giriş qapısının üstündəki epiqrafik kitabə onun 1375-ci ildə Fəzlullah İmam ibn Osman Şirvaninin vəsiyyəti ilə inşa olunmasından bəhs edir. Məhz buna görə abidə onun adı ilə adlandırılır.  Məscidin digər adı isə &quot;Çin məscidi&quot;dir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|title=Çin məscidi|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Interior of China mosque.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |{{Coord|40|21|57|N|49|49|57|E|scale=2000}}
|-
| align=&quot;center&quot; |68
| align=&quot;center&quot; |Ticarət anbarları
| align=&quot;center&quot; |[[Mirzə Şəfi küçəsi (Bakı)|Mirzə Şəfi küçəsi]], 7
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 69, 70, 71, 73
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı xan sarayı|Baxı xanlarının evləri]]
| align=&quot;center&quot; |[[Böyük Qala küçəsi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Bakı xanlarının evi, Böyük Qala küçəsi, 46 bərpa işlərindən sonra.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 74
| align=&quot;center&quot; |[[Təkiyə (İçərişəhər)|Təkiyə]]
| align=&quot;center&quot; |4-cü Böyük Qala döngəsi, 5
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:İçərişəhərdə təkyə.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 75
| align=&quot;center&quot; |[[Dördbucaqlı qala]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 15
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 02.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 76
| align=&quot;center&quot; |[[Ağa Mikayıl hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 16
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Ağa Mikayıl hamamı (4).JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |77
| align=&quot;center&quot; |[[Hacı Bani məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |8-ci Kiçik Qala döngəsi, 20
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Buxara karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Multanı karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Kiçik karvansaray və hücrələr
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[İkimərtəbəli karvansaray (Bakı)|İkimərtəbəli karvansaray]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Comərd Gəray məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Qasımbəy hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xıdır məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Nəsir ad-Din Gəştasib Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Seyid Murtuza Yəhya məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Xacə Əmirşah Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Mədrəsə məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Cümə Məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xanlar məscidi (İçərişəhər)|Xanlar məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Aşur Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Hacı Bani hamamı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Hacı Heybət Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Hacı Heybət Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Mövlanə Əhməd Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Tikinti qalıqları''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Atəşpərəstlik məbədinin qalıqları''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Cin Məscid''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Bəylər Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Ağa-Zeynal hamamı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Cümə Məscidinin minarəsi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''İmam Qulu məktəb-məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evinin portalı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== “Qala” Dövlət Tarix-Etnoqrafiya Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |XVIII əsrə aid məscidlər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bayraməli hamamı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Yaşayış evləri
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Qaradağ rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray (Qaraçı)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Sofi Həmid türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Nərimanov rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |[[Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu|T.Bəhrəmov adına Respublika Stadionu]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının “Gənclik” qonaq evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Kamera və orqan musiqisi zalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |4 nömrəli şəhər Klinik Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Mərkəzi Şəhər Təcili Yardım Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Dəmiryol idarəsinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Elmi-tədqiqat Texniki Estetika İnstitutunun binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dövlət Sirkinin əsas binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Əjdərbəy məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Musiqi Akademiyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dəmiryol vağzalının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Nizami adına kinoteatrın binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Respublika Sarayı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |İdman kompleksi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Sabunçu rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Şakir ağa türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Şəhla məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Balaxanı qalası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== [[Nardaran Tarix və Mədəniyyət Qoruğu]] ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Xan bağının köşkü
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Baxşı məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Pirsəid məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Seyid Cəmaləddinin oğlu Seyid Sədullanın xeyriyyə idarəsinin portalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hökumət evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Muzey Mərkəzinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |“Gülüstan” şadlıq sarayının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı şəhəri İcra Hakimiyyətinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}</text>
      <sha1>nracx68hm40r3d4myauou8z5a5upjbw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570188</id>
      <parentid>6570099</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:34:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21264" xml:space="preserve">'''Azərbaycanda qeydiyyata alınmış ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş və [[Azərbaycan]]da qeydiyyata alınması göstərilmiş ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı. Siyahıda X abidə mövcuddur.

== Abidələr ==

=== Bakı şəhəri ===

==== &quot;İçəri şəhər” Dövlət Tarix-memarlıq Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; | 66
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı qalası|Qala divarları]]
| align=&quot;center&quot; |İçərişəhər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Walls of Baku Fortress 2.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |67
| align=&quot;center&quot; |[[Qazi Fəzlullah bin Osman məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |6-cı [[Kiçik Qala küçəsi (Bakı)|Kiçik Qala]] döngəsi, 7
| align=&quot;center&quot; |Məscid qala divarlarının [[İçərişəhər metrostansiyası]] tərəfdəki girişindən təxminən 50 metr məsafədə yerləşir. Giriş qapısının üstündəki epiqrafik kitabə onun 1375-ci ildə Fəzlullah İmam ibn Osman Şirvaninin vəsiyyəti ilə inşa olunmasından bəhs edir. Məhz buna görə abidə onun adı ilə adlandırılır.  Məscidin digər adı isə &quot;Çin məscidi&quot;dir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|title=Çin məscidi|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Interior of China mosque.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |{{Coord|40|21|57|N|49|49|57|E|scale=2000}}
|-
| align=&quot;center&quot; |68
| align=&quot;center&quot; |Ticarət anbarları
| align=&quot;center&quot; |[[Mirzə Şəfi küçəsi (Bakı)|Mirzə Şəfi küçəsi]], 7
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 69, 70, 71, 73
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı xan sarayı|Baxı xanlarının evləri]]
| align=&quot;center&quot; |[[Böyük Qala küçəsi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Bakı xanlarının evi, Böyük Qala küçəsi, 46 bərpa işlərindən sonra.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 72
| align=&quot;center&quot; | Yeraltı hamam
| align=&quot;center&quot; |Böyük Qala küçəsi, 50
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 74
| align=&quot;center&quot; |[[Təkiyə (İçərişəhər)|Təkiyə]]
| align=&quot;center&quot; |4-cü Böyük Qala döngəsi, 5
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:İçərişəhərdə təkyə.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 75
| align=&quot;center&quot; |[[Dördbucaqlı qala]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 15
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 02.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 76
| align=&quot;center&quot; |[[Ağa Mikayıl hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 16
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Ağa Mikayıl hamamı (4).JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |77
| align=&quot;center&quot; |[[Hacı Bani məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |8-ci Kiçik Qala döngəsi, 20
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Buxara karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Multanı karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Kiçik karvansaray və hücrələr
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[İkimərtəbəli karvansaray (Bakı)|İkimərtəbəli karvansaray]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Comərd Gəray məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Qasımbəy hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xıdır məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Nəsir ad-Din Gəştasib Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Seyid Murtuza Yəhya məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Xacə Əmirşah Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Mədrəsə məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Cümə Məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xanlar məscidi (İçərişəhər)|Xanlar məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Aşur Məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Hacı Bani hamamı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Hacı Heybət Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Hacı Heybət Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Mövlanə Əhməd Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Tikinti qalıqları''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Atəşpərəstlik məbədinin qalıqları''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Cin Məscid''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Bəylər Məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Ağa-Zeynal hamamı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Cümə Məscidinin minarəsi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''İmam Qulu məktəb-məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evinin portalı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== “Qala” Dövlət Tarix-Etnoqrafiya Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |XVIII əsrə aid məscidlər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bayraməli hamamı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Yaşayış evləri
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Qaradağ rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray (Qaraçı)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Sofi Həmid türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Nərimanov rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |[[Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu|T.Bəhrəmov adına Respublika Stadionu]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının “Gənclik” qonaq evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Kamera və orqan musiqisi zalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |4 nömrəli şəhər Klinik Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Mərkəzi Şəhər Təcili Yardım Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Dəmiryol idarəsinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Elmi-tədqiqat Texniki Estetika İnstitutunun binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dövlət Sirkinin əsas binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Əjdərbəy məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Musiqi Akademiyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dəmiryol vağzalının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Nizami adına kinoteatrın binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Respublika Sarayı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |İdman kompleksi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Sabunçu rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Şakir ağa türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Şəhla məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Balaxanı qalası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== [[Nardaran Tarix və Mədəniyyət Qoruğu]] ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Xan bağının köşkü
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Baxşı məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Pirsəid məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Seyid Cəmaləddinin oğlu Seyid Sədullanın xeyriyyə idarəsinin portalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hökumət evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Muzey Mərkəzinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |“Gülüstan” şadlıq sarayının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı şəhəri İcra Hakimiyyətinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}</text>
      <sha1>pb0yo6icmvawuza68q4zz2v7rtbu2tq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571254</id>
      <parentid>6570188</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:12:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21243" xml:space="preserve">'''Azərbaycanda qeydiyyata alınmış ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş və [[Azərbaycan]]da qeydiyyata alınması göstərilmiş ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısı. Siyahıda X abidə mövcuddur.

== Abidələr ==

=== Bakı şəhəri ===

==== &quot;İçəri şəhər” Dövlət Tarix-memarlıq Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; | 66
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı qalası|Qala divarları]]
| align=&quot;center&quot; |İçərişəhər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Walls of Baku Fortress 2.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |67
| align=&quot;center&quot; |[[Qazi Fəzlullah bin Osman məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |6-cı [[Kiçik Qala küçəsi (Bakı)|Kiçik Qala]] döngəsi, 7
| align=&quot;center&quot; |Məscid qala divarlarının [[İçərişəhər metrostansiyası]] tərəfdəki girişindən təxminən 50 metr məsafədə yerləşir. Giriş qapısının üstündəki epiqrafik kitabə onun 1375-ci ildə Fəzlullah İmam ibn Osman Şirvaninin vəsiyyəti ilə inşa olunmasından bəhs edir. Məhz buna görə abidə onun adı ilə adlandırılır.  Məscidin digər adı isə &quot;Çin məscidi&quot;dir.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|title=Çin məscidi|publisher=icherisheher.gov.az|accessdate=2014-09-29|archive-date=2015-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150618072513/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/#monument19|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Interior of China mosque.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |{{Coord|40|21|57|N|49|49|57|E|scale=2000}}
|-
| align=&quot;center&quot; |68
| align=&quot;center&quot; |Ticarət anbarları
| align=&quot;center&quot; |[[Mirzə Şəfi küçəsi (Bakı)|Mirzə Şəfi küçəsi]], 7
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 69, 70, 71, 73
| align=&quot;center&quot; |[[Bakı xan sarayı|Baxı xanlarının evləri]]
| align=&quot;center&quot; |[[Böyük Qala küçəsi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Bakı xanlarının evi, Böyük Qala küçəsi, 46 bərpa işlərindən sonra.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 72
| align=&quot;center&quot; | Yeraltı hamam
| align=&quot;center&quot; |Böyük Qala küçəsi, 50
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 74
| align=&quot;center&quot; |[[Təkiyə (İçərişəhər)|Təkiyə]]
| align=&quot;center&quot; |4-cü Böyük Qala döngəsi, 5
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:İçərişəhərdə təkyə.JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 75
| align=&quot;center&quot; |[[Dördbucaqlı qala]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 15
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 02.jpg|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | 76
| align=&quot;center&quot; |[[Ağa Mikayıl hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |Kiçik Qala küçəsi, 16
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | [[Fayl:Ağa Mikayıl hamamı (4).JPG|100x100px]]
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |77
| align=&quot;center&quot; |[[Hacı Bani məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |8-ci Kiçik Qala döngəsi, 20
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Buxara karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Multanı karvansarayı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Kiçik karvansaray və hücrələr
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[İkimərtəbəli karvansaray (Bakı)|İkimərtəbəli karvansaray]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Comərd Gəray məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Qasımbəy hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xıdır məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Molla Əhməd məscidi|Nəsir ad-Din Gəştasib Məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Həzrəti Əli məscidi (İçərişəhər)|Seyid Murtuza Yəhya məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xacə Əmirşah məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Mədrəsə-məscid (İçərişəhər)|Mədrəsə məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Cümə Məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Xanlar məscidi (İçərişəhər)|Xanlar məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Aşur məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Hacı Qayıb hamamı|Hacı Bani hamamı]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi (İçərişəhər)|Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Yaşayış evləri
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Hacı Heybət məscidi (İçərişəhər)|Hacı Heybət Məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Mirzə Əhməd məscidi|Mövlanə Əhməd məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Tikinti qalıqları
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |Atəşpərəstlik məbədinin qalıqları
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Cin məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |[[Bəylər məscidi]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Ağa-Zeynal hamamı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Cümə Məscidinin minarəsi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''İmam Qulu məktəb-məscidi''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |''Yaşayış evinin portalı''
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; | 
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== “Qala” Dövlət Tarix-Etnoqrafiya Qoruğu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |XVIII əsrə aid məscidlər
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bayraməli hamamı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Türbə
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Yaşayış evləri
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Qaradağ rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray (Qaraçı)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Sofi Həmid türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Nərimanov rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |[[Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu|T.Bəhrəmov adına Respublika Stadionu]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının “Gənclik” qonaq evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Kamera və orqan musiqisi zalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |4 nömrəli şəhər Klinik Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Mərkəzi Şəhər Təcili Yardım Xəstəxanasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Dəmiryol idarəsinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Elmi-tədqiqat Texniki Estetika İnstitutunun binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dövlət Sirkinin əsas binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Əjdərbəy məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Musiqi Akademiyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı Dəmiryol vağzalının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Nizami adına kinoteatrın binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Respublika Sarayı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |İdman kompleksi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== Sabunçu rayonu ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Şakir ağa türbəsi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Şəhla məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Balaxanı qalası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Qala
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Məscid
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

==== [[Nardaran Tarix və Mədəniyyət Qoruğu]] ====
{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Xan bağının köşkü
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hacı Baxşı məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hamam
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Pirsəid məscidi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Karvansaray
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}

{| class=&quot;wikitable sortable plainrowheaders&quot;
! width=&quot;12%&quot; | Abidə
! class=&quot;unsortable&quot; style=&quot;width:150px;&quot; | Şəkil
! width=&quot;75px&quot; | İnvertar nömrəsi
! width=&quot;12%&quot; | Tarixi
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Ünvan
! class=&quot;unsortable&quot; | Təsvir
! class=&quot;unsortable&quot; width=&quot;12%&quot; | Koordinantları
|-
| align=&quot;center&quot; |Seyid Cəmaləddinin oğlu Seyid Sədullanın xeyriyyə idarəsinin portalı
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Hökumət evi
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Muzey Mərkəzinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |“Gülüstan” şadlıq sarayının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |Bakı şəhəri İcra Hakimiyyətinin binası
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|}</text>
      <sha1>nh5p8auyrxws2c2bziqyswafl0kncmw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Xanım Yadigarlı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761115</id>
    <revision>
      <id>6570922</id>
      <parentid>6569668</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:51:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.197.222.225</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Həyatı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6553" xml:space="preserve">{{İş gedir}}
{{Şəxs
|adı              = Xanım Yadigarlı
|orijinal adı     = Xanım Vüqar qızı Yadigarlı
|şəkil            = Khanim (2).jpg
|şəklin ölçüsü    = 280px
|şəklin izahı     = &quot;Xəzər Xəbər&quot;in studiyasında (2017-ci il)
|digər adı        = 
|doğum tarixi     = 19.07.1994
|doğum yeri       = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|vəfat tarixi     = 
|vəfat yeri       = 
|vəfat səbəbi     = 
|dəfn yeri        = 
|vətəndaşlığı     = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|milliyyəti       = 
|dini             = [[İslam]]
|ixtisası         = 1. İnformasiya texnologiyaları üzrə mühəndis &lt;br&gt; 2. Jurnalist
|təhsili          = 1. [[Bakı Kompüter Kolleci]] &lt;br&gt; 2. [[Bakı Slavyan Universiteti]]
|fəaliyyəti       = Jurnalist
|fəaliyyət illəri = [[2011]]-h.h.
|tanınır          = 
|mükafatları      = 
|imzası           = 
|imzanın ölçüsü   = 
|imzanın izahı    = 
|saytı            = 
|vikianbar        = 
|həyat yoldaşı    = 
|uşağı            = 
|partnyoru        = 
|atası            = Vüqar İslam oğlu Yadigarov
|anası            = 
}}
'''Xanım Vüqar qızı Yadigarlı''' ([[19 iyul]] [[1994]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan|azərbaycanlı]] jurnalist, [[DOST Agentliyi|Azərbaycan Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat Agentliyi (DOST Agentliyi) Rəqəmsal İnnovasiyalar Mərkəzinin]] İctimaiyyətlə əlaqələr və protokol şöbəsinin müdiri.

== Həyatı ==
Xanım Yadigarlı 1994-cü il iyulun 19-da [[Bakı|Bakı şəhərində]] hərbçi ailəsində anadan olub. 2000-2010-cu illərdə Türk Dünyası Bakı Atatürk Liseyində təhsil alıb. 2010-2014-cü illərdə [[Bakı Kompüter Kolleci]]nin &quot;İnformasiya texnologiyaları mühəndisliyi&quot; fakültəsində eyniadlı ixtisas üzrə təhsil alaraq İT üzrə mühəndis olmuşdur. Daha sonra isə 2016-2020-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin &quot;Beynəlxalq münasibətlər və jurnalistika&quot; fakültəsində &quot;Jurnalistika&quot; ixtisası üzrə ali təhsil almışdır. Xanım Yadigarlı həm də 2014-cü ildə &quot;ANS&quot; Şirkətlər Qrupunun və ABŞ-ın Azərbaycandakı Səfirliyinin birgə əməkdaşlığı nəticəsində yaranan Azərbaycan-ABŞ Jurnalistika Akademiyasında təhsil almışdır.

2021-ci il iyunun 1-dən ailəlidir. &lt;ref name=&quot;:X4&quot;&gt;{{cite news|title=Xanım Yadigarlı evləndiyini açıqladı.|author=Qafqazinfo.az xəbər portalı|newspaper=www.qafqazinfo.az|date=28.06.2022|url=https://qafqazinfo.az/news/detail/xanim-yadigarli-evlendiyini-aciqladi-fotolar-328311|accessdate=08.08.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220809151628/https://qafqazinfo.az/news/detail/xanim-yadigarli-evlendiyini-aciqladi-fotolar-328311|archivedate=2022-08-09|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Azərbaycan, türk, ingilis və rus dillərini bilir.

== Fəaliyyəti ==
Müxtəlif illərdə qiraət və dram dərnəkləri, habelə Hüseynqulu Sarabski adına Mədəniyyət Evinin üzvü olmuşdur.

Xanım Yadigarlı peşəkar jurnalist kimi ilk dəfə əmək fəaliyyətinə 2011-ci ildə [[ANS TV|“ANS TV”də]] başlayıb. 17 yaşında işə başlayan Xanım Yadigarlı [[ANS TV|“ANS TV”də]] çalışdığı dönəm ərzində [[Xəbərçi (veriliş, 1991)|“Xəbərçi”]] və “Şoubiz” verilişlərinin aparıcısı, Xəbərlər departamentinin baş redaktoru, müxbir və prodüsser kimi fəaliyyət göstərib. O, həmçinin [[ANS ÇM|“ANS ÇM Radiosu”nda]] “DJ” kimi də çalışıb. 2016-cı ildə Türkiyədə dövlət çevrilişinə silahlı cəhd göstərildi. Türkiyə hakimiyyəti baş verən hadisələrlə bağlı “FETÖ” təşkilatını ittiham etdi. Bütün bunların fonunda Azərbaycan hakimiyyəti [[ANS TV|“ANS TV”ni]] “FETÖ”nü dəstəkləməkdə ittiham edərək 2016-cı il iyulun 18-də telekanalın, habelə [[ANS ÇM|“ANS ÇM Radiosu”nun]] fəaliyyətinə xitam verdi. Xanım Yadigarlı, habelə tele və radio kanalların digər əməkdaşları peşəkar fəaliyyətlərini davam etdirmək üçün başqa-başqa media qurumlarına üz tutmalı oldular. &lt;ref name=&quot;:X2&quot;&gt;{{cite news|title=ANS TV-nin tanınmış aparıcısı işdən çıxdı|author=Milliyol.az xəbər portalı|newspaper=www.milliyol.az|date=18.05.2016|url=https://milliyol.az/ans-in_tan_nm___apar_c_s__i_den___xd__-_fotolar-441-xeber.html|accessdate=08.08.2022|language={{Az}}|archiveurl=|archivedate=2022-08-08|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

2016-cı ilin sentyabr ayından etibarən Xanım Yadigarlı [[Xəzər TV|“Xəzər Televiziyası”nda]] “Xəzərin səhəri” adlı verilişin həmaparıcısı kimi çalışmağa başladı. Bir müddət sonra isə o, bu verilişdən ayrılaraq “Xəzər Xəbər” gündəlik informasiya verilişinin və [[Xəzər FM|“Xəzər FM”]] radio kanalının aparıcılarından biri oldu. [[Xəzər TV|“Xəzər Televiziyası&quot;nın]] prezident tədbirləri üzrə xüsusi müxbiri olan Xanım Yadigarlı 2020-ci il iyulun 6-da [[İlham Əliyev|Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdən]] ilk müsahibəsini aldı. Xanım Yadigarlı 2022-ci il martın 28-də [[Xəzər TV|“Xəzər Televiziyası”ndan]] ayrılaraq [[DOST Agentliyi|DOST Agentliyi Rəqəmsal İnnovasiyalar Mərkəzinin]] İctimaiyyətlə əlaqələr və protokol şöbəsinin müdiri vəzifəsinə keçdiyini və bununla 11 illik jurnalist fəaliyyətinin başa çatdığını elan etdi. Xanım Yadigarlı bu 11 il ərzində [[Araz FM|“Araz FM”]] radio kanalında aparıcı kimi də çalışıb. &lt;ref name=&quot;:X3&quot;&gt;{{cite news|title=Xanım Yadigarlı &quot;Xəzər&quot; TV-də çalışacaq.|author=Oxu.az xəbər portalı|newspaper=www.oxu.az|date=31.08.2016|url=https://oxu.az/society/146842|accessdate=08.08.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161006181528/http://oxu.az/society/146842|archivedate=2016-10-06|url-status=live}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:X1&quot;&gt;{{cite news|title=Xanım Yadigarlı &quot;Xəzər TV&quot;dən getdi|author=Axsam.az xəbər portalı|newspaper=www.axsam.az|date=28.03.2022|url=https://axsam.az/news/143691-xanim-yadigarli-xezer-tvden-getdi|accessdate=08.08.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220329070748/https://axsam.az/news/143691-xanim-yadigarli-xezer-tvden-getdi|archivedate=2022-03-29|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

== Hobbiləri ==
Musiqi, rəsm, cüdo və voleybolla məşğul olub. Musiqinin caz və rok janrlarını xoşlayır. Numizmat olmaqla yanaşı, həm də qədim suvenirlərin kolleksiyası ilə məşğuldur.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>t8yrpvw1zs0e5xnu7jcywvafmbxhz96</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr/Anadolu bəylikləri</title>
    <ns>4</ns>
    <id>761176</id>
    <revision>
      <id>6571021</id>
      <parentid>6569001</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T04:58:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Anadolu bəylikləri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="615" xml:space="preserve">=== [[Anadolu bəylikləri]] ===
:&lt;small&gt;''Təqdim olunduğu tarix:'' 9 avqust 2022&lt;/small&gt;
:&lt;small&gt;''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}&lt;/small&gt;
:&lt;small&gt;''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 17:20, 9 avqust 2022 (UTC)&lt;/small&gt;
&lt;!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--&gt;
# {{lehinə}} yaxşı yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 04:58, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>siv2dxl6t5x2a1p6yw0ssyebrxrj583</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hamada Hikozo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761186</id>
    <revision>
      <id>6570830</id>
      <parentid>6569291</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:18:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiya xristianları]] silindi; [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5208" xml:space="preserve">{{Şəxs
|vətəndaşlığı = {{JPN}}&lt;br&gt;{{USA}}
}}
{{nihonqo|'''Hamada Hikozo'''|浜田彦蔵||{{DVTY}}}}, eləcə də, digər adları ilə '''Cozef Heko''' ({{dil-en|Joseph Heco}}) və ya '''Amerika Hikozo''' – [[ABŞ vətəndaşlığı]] almış ilk [[Yaponlar|yapon]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Yaponiyada xristianlıq|Xristianlığı]] qəbul etmiş, [[Yaponiya]]da ilk müasir qəzeti nəşr etdirmişdir.

== Həyatı ==
[[Fayl:Joseph Heco by Harvey Marks, 1851.jpg|thumb|left|1851-ci ildə.|170px]]
=== ABŞ səfəri ===
Hamada 1837-ci ildə [[Harima əyalətində]]{{efn|Hazırda [[Hyoqo prefekturası]].}} bir gəmi kapitanının oğlu kimi doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1850-ci ildə [[Edo]] şəhərinə qayıdarkən gəmisi qəzaya uğramış və 52 gün boyunca açıq dənizdə üzdükdən sonra o və 16 dənizçi [[ABŞ]]-a məxsus ''&quot;Oakland&quot;'' gəmisi tərəfindən xilas edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Gəmi 1851-ci ilin fevralında [[San-Fransisko]]ya çatmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Həmin dövrdə ABŞ hökuməti [[Metyü Perri]]nin başçılığı altında Yaponiyaya ekspedisiya göndərməyi planlaşdırdığı üçün bu 17 yaponu ekspedisiya zamanı Yaponiyaya qaytarmaq qərarı verilmişdi.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Ekspedisiya 1852-ci ildə Yaponiyaya yola düşmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Honkonq]]a çatanda amerikalılar Hamadaya ABŞ-a qayıtmağı təklif etmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Hamada təklifi qəbul etmiş və yoldaşlarından ayrılaraq San-Fransiskoya qayıtmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Burada gömrük məmuru B.Sanderslə tanış olmuş və onun köməyi ilə 1852-ci ilin avqustunda [[Baltimor]]a gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Səyahət zamanı ilk dəfə [[qatar]]a minmiş və [[teleqraf]]la tanış olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1854-cü ilin oktyabrında [[Katoliklik|katolikliyi]] qəbul etmiş və bundan sonra Cozef Heko kimi tanınmağa başlamışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1858-ci ilin iyununda [[ABŞ vətəndaşlığı]]na qəbul edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

=== Yaponiyaya qayıdışı ===
Hamada Yaponiya üçün darıxmış və bir neçə cəhddən sonra 1858-ci ilin sentyabrında dostu [[Con Merser Bruk]]dan icazə alaraq onun Yaponiya yaxınlığından keçəcək tədqiqat gəmisinə minmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Şanxay]]da olanda ABŞ-ın Yaponiyadakı ilk səfiri [[Taunsend Harris]]lə tanış olmuş və onun təklifi ilə ABŞ-ın [[Kanaqava]]dakı konsulluğunda tərcüməçi olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Hamada 1859-cu ilin iyununda [[Yokohama]]ya çatmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1860-cı ildə ''&quot;[[Kanrin Maru]]&quot;'' gəmisi ABŞ-a yola düşəndə Hamadanın təklifi ilə Bruk gəminin texniki məsləhətçisi seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Hamada 1860-cı ildə konsulluğu tərk edərək Yokohamada öz ticarət şirkətini açmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Hamada 1861-ci ildə yenidən ABŞ-ı ziyarət etmiş və 1862-ci ilin martında [[Abraham Linkoln]]la görüşmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaponiyaya qayıdandan sonra 1864-cü ilin iyununda [[Kişida Qinko]] və digər şəxslərlə birlikdə Yaponiyanın ilk müasir qəzeti olan ''&quot;[[Kaigai Shinbun]]&quot;'' qəzetini nəşr etdirmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Qəzet dünyada baş verən hadisələr haqqında xəbərlər paylaşsa da, 18-ci buraxılışından etibarən [[ABŞ tarixi]] haqqında yazılara və [[Yaradılış kitabı]]nın tərcüməsinə yer ayırmağa başlamışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Hamada öz bacarıqlarını biznes sahəsinə həsr etmək istədiyi üçün qəzet 26-cı buraxılışından sonra fəaliyyətini dayandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci dövrü]]nün ilk illərində Maliyyə nazirliyində işləmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Hamada iki avtobioqrafiyanın müəllifi olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} ''&quot;Qəzaya uğrayanın qeydləri&quot;''{{efn|Orijinal adı ''&quot;Hyoryuki&quot;''.}} 1863-cü ildə [[yapon dili]]ndə, ''&quot;Bir yaponun hekayəsi&quot;'' isə 1895-ci ildə [[ingilis dili]]ndə nəşr olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = III cild (G–I) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-623-1 |page=89 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Yaponiya iş adamları]]
[[Kateqoriya:Yapon əsilli amerikalılar]]
[[Kateqoriya:Yaponiya jurnalistləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ jurnalistləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ vətəndaşlıq hüququnu almış şəxslər]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ-ın Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>hwnx473ceoihclk92h60ladyr9m7iz5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya müzakirəsi:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı/daxili</title>
    <ns>5</ns>
    <id>761190</id>
    <revision>
      <id>6570064</id>
      <parentid>6569378</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:11:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bot */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1491" xml:space="preserve">== Bot ==

@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], bot nədənsə düz işləmir, amma belə əllə yeniləməyin də mənası yoxdur. Onsuz da hər gün geri qaytaracaq. Botu düzəltmək lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)
:[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], məncə sabah səhifəni yeni versiyaya qaytaraq, bundan sonra da botun yenilənməsini aparaq. Botun hər gün eyni saatda siyahını yeniləməsi əladır. Sadəcə botu yeniləməyi bacarsaq, əla olar. Kimə aiddir həmin bot, bilmirsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:35, 9 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] botun quraşdırılmasında iştirak etmişdi. Botun kimə məxsus olduğunu o bilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:36, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot {{u|Superyetkin}}-ə aiddir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:11, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>n30ekynnwg8d2v1vjlmng60ubnjmooi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570933</id>
      <parentid>6570064</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:08:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bot */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1892" xml:space="preserve">== Bot ==

@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], bot nədənsə düz işləmir, amma belə əllə yeniləməyin də mənası yoxdur. Onsuz da hər gün geri qaytaracaq. Botu düzəltmək lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)
:[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], məncə sabah səhifəni yeni versiyaya qaytaraq, bundan sonra da botun yenilənməsini aparaq. Botun hər gün eyni saatda siyahını yeniləməsi əladır. Sadəcə botu yeniləməyi bacarsaq, əla olar. Kimə aiddir həmin bot, bilmirsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:35, 9 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] botun quraşdırılmasında iştirak etmişdi. Botun kimə məxsus olduğunu o bilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:36, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot {{u|Superyetkin}}-ə aiddir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:11, 10 avqust 2022 (UTC)
::::İndi həmin istifadəçini necə tapaq ? Ümumiyyətlə istifadəçilərimizdən biri bot düzəldə bilir ? Bizdə bu işi bacaran varsa, yardım edə bilərdi. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:08, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>68x0yvzumx5pa72p6unbehqwoc6x1yz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570934</id>
      <parentid>6570933</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:08:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Grenzsoldat</username>
        <id>202463</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1934" xml:space="preserve">== Bot ==

@[[İstifadəçi:Grenzsoldat|Grenzsoldat]], bot nədənsə düz işləmir, amma belə əllə yeniləməyin də mənası yoxdur. Onsuz da hər gün geri qaytaracaq. Botu düzəltmək lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:22, 9 avqust 2022 (UTC)
:[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], məncə sabah səhifəni yeni versiyaya qaytaraq, bundan sonra da botun yenilənməsini aparaq. Botun hər gün eyni saatda siyahını yeniləməsi əladır. Sadəcə botu yeniləməyi bacarsaq, əla olar. Kimə aiddir həmin bot, bilmirsiniz ? '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:35, 9 avqust 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] botun quraşdırılmasında iştirak etmişdi. Botun kimə məxsus olduğunu o bilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 21:36, 9 avqust 2022 (UTC)
:::Bot {{u|Superyetkin}}-ə aiddir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:11, 10 avqust 2022 (UTC)
::::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]], indi həmin istifadəçini necə tapaq ? Ümumiyyətlə istifadəçilərimizdən biri bot düzəldə bilir ? Bizdə bu işi bacaran varsa, yardım edə bilərdi. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:08, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>k2ghydsd897jrdc7pq81iq25yual3kb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hüseyn Rəvazadə</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761195</id>
    <revision>
      <id>6570114</id>
      <parentid>6569449</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:52:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>16515</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by [[Wikipedia:Wikidata|Wikidata]] on [[d:Q75178974]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1798" xml:space="preserve">{{Alim 
 |adı                  = Hüseyn Rəvazadə
 |orijinal adı         = 
 |digər adları         = 
 |şəkil                =
 |şəklin ölçüsü        = 
 |şəklin izahı         = 
 |piktoqram            = tibb
 |doğum tarixi         = 1956
 |doğum yeri           = [[Tehran]]
 |vəfat tarixi         = 
 |vəfat yeri           = 
 |vəfat səbəbi         = 
 |dəfn yeri            = 
 |vətəndaşlığı         = 
 |milliyyəti           = 
 |həyat yoldaşı        = 
 |uşağı                = 
 |atası                = 
 |anası                = 
 |elm sahəsi           = [[Tibb]], [[fəlsəfə]], [[kimya]]
 |elmi dərəcəsi        = 
 |elmi adı             = 
 |iş yeri              = 
 |alma-mater           =  
 |təhsili              = 
 |elmi rəhbəri         = 
 |tanınmış yetirmələri = 
 |tanınır              = Təbib
 |mühüm layihələri     = 
 |üzvlüyü              = 
 |mükafatları          = 
 |imzası               = 
 |saytı                = https://Ravazadeh.com
 |vikianbar            = 
}}

'''Hüseyn Rəvazadə''' İranlı həkim və İslam tibb filosofdur.

== Nəzərləri ==
* [[Koronavirus]]nı müalicəsi soda fumiqasiya tütsüləmək,  [[Kolosint]] yaği və [[Adi üzərlik]] yeməkdir. &lt;ref&gt;[https://www.afkarnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/945520-%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7]&lt;/ref&gt;
* Yodsuz duz qan təzyiqini aşağı gətirər.
* Ənənəvi epilyator [[revmatizm]], [[Leykoz]] və [[astma]]nı müalicə edir.


=== İstinadlar ===

{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:Tehranda doğulanlar]]</text>
      <sha1>c5kwpzinl0r2k5brxcqr4y9gjdawszf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Delfi arabaçısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761197</id>
    <revision>
      <id>6570051</id>
      <parentid>6570045</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:02:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1878" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|Ἡνίοχος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Delfi]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}

'''Delfi arabaçısı''' ({{Dil-el|Ἡνίοχος}}, cilov sahibi) — Qədim [[Yunanıstan]]dan bu dövrümüzə gəlib çıxmış [[heykəl]]dir və qədim [[tunc]] [[heykəltəraş]]lıq nümunəsidir.
== Haqqında ==
[[Heykəltəraş]]ın adı məlum deyil, lakin stilistik səbəblərə görə heykəlin [[Afina]]da hazırlandığını iddia edirlər. Onun [[Afina]] mənşəli olduğu bilinən Pirey Apollon heykəli ilə müəyyən oxşarlıqları var.

== Tarixi ==
[[Heykəl]] [[Yunanıstan]]ın [[Delfi]] şəhərində Siciliyadakı tiran Gelalı Polizalın və onun [[araba]]sının eramızdan əvvəl 478 və ya 474-cü illərdə Delfidə Pithean Apollonun şərəfinə keçirilən Pif [[Oyun]]larında qazandığı iki qələbədən birinin [[xatirə]]sinə ucaldılıb. .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[https://books.google.az/books?id=glBf_El4Qd4C&amp;dq=delphos+1907&amp;pg=PA64&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=delphos%201907&amp;f=false/ The Dictionary of Fashion History] {{en}}
*[https://ancient-greece.org/art/chiarioteer.html/ Charioteer of Delphi] {{en}}</text>
      <sha1>kn5ymramls8ruukpvm3olglp2i1hmzd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570052</id>
      <parentid>6570051</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:02:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1879" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|Ἡνίοχος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Delfi]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}

'''Delfi arabaçısı''' ({{Dil-el|Ἡνίοχος}}, cilov sahibi) — Qədim [[Yunanıstan]]dan bu dövrümüzə gəlib çıxmış [[heykəl]]dir və qədim [[tunc]] [[heykəltəraş]]lıq nümunəsidir.
== Haqqında ==
[[Heykəltəraş]]ın adı məlum deyil, lakin stilistik səbəblərə görə heykəlin [[Afina]]da hazırlandığını iddia edirlər. Onun [[Afina]] mənşəli olduğu bilinən Pirey Apollon heykəli ilə müəyyən oxşarlıqları var.

== Tarixi ==
[[Heykəl]] [[Yunanıstan]]ın [[Delfi]] şəhərində Siciliyadakı tiran Gelalı Polizalın və onun [[araba]]sının eramızdan əvvəl 478 və ya 474-cü illərdə Delfidə Pithean Apollonun şərəfinə keçirilən Pif [[Oyun]]larında qazandığı iki qələbədən birinin [[xatirə]]sinə ucaldılıb. .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[https://books.google.az/books?id=glBf_El4Qd4C&amp;dq=delphos+1907&amp;pg=PA64&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=delphos%201907&amp;f=false/ The Dictionary of Fashion History] {{en}}
*[https://ancient-greece.org/art/chiarioteer.html/ Charioteer of Delphi] {{en}}

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>d6xyyyx4ojcleviy8u8aq836h3uua0b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şuşadakı məscidlərin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761206</id>
    <revision>
      <id>6570576</id>
      <parentid>6569616</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:51:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18940" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Мечеть Саатлы]]&lt;/center&gt;
|[[1883 год]]
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гаджи Юсифли]]&lt;/center&gt;
|[[XVIII век]]
|Мечеть расположена на улице Касума Исмаилова в квартале (махалля) Гаджи Юсифли. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с единым объёмом и плоским деревянным потолком. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гуюлуг]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Гуюлуг на бывшей улице Шаумяна. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с [[эйван]]ом с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Мечеть Джульфалар]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;Мечеть Сеидли&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Сеидли на бывшей улице Тельмана. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Мечеть Таза мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Таза мехелле на улице Самед-бека Мехмандарова. Мечеть входит в жилой комплекс [[Дом Мехмандаровых|дома Мехмандаровых]] и выполняла функцию семейной мечети владельцев имения. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;Мечеть Кочарли&lt;/center&gt;
|[[XIX век]]
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Кочарли на бывшей Советской улице. Относится к дворцовому комплексу [[Бахман Мирза Каджар|Бахмана Мирзы]]. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>le4lbnjm60pd5lrmn0hyyok1nchse9j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570581</id>
      <parentid>6570576</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:53:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18806" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Мечеть Саатлы]]&lt;/center&gt;
|[[1883 год]]
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гаджи Юсифли]]&lt;/center&gt;
|[[XVIII век]]
|Мечеть расположена на улице Касума Исмаилова в квартале (махалля) Гаджи Юсифли. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с единым объёмом и плоским деревянным потолком. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гуюлуг]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Гуюлуг на бывшей улице Шаумяна. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с [[эйван]]ом с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Мечеть Джульфалар]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;Мечеть Сеидли&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Сеидли на бывшей улице Тельмана. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Мечеть Таза мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII век
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Таза мехелле на улице Самед-бека Мехмандарова. Мечеть входит в жилой комплекс [[Дом Мехмандаровых|дома Мехмандаровых]] и выполняла функцию семейной мечети владельцев имения. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>44oe91xcvt63b9jk52r1u8u8i82kw28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570586</id>
      <parentid>6570581</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:55:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18700" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Мечеть Саатлы]]&lt;/center&gt;
|[[1883 год]]
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гаджи Юсифли]]&lt;/center&gt;
|[[XVIII əsr]]
|Мечеть расположена на улице Касума Исмаилова в квартале (махалля) Гаджи Юсифли. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с единым объёмом и плоским деревянным потолком. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гуюлуг]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Гуюлуг на бывшей улице Шаумяна. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с [[эйван]]ом с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Мечеть Джульфалар]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Таза мехелле на улице Самед-бека Мехмандарова. Мечеть входит в жилой комплекс [[Дом Мехмандаровых|дома Мехмандаровых]] и выполняла функцию семейной мечети владельцев имения. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>qfqp1grfvp27v9oi7qdi5gj8hr4zdm9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570592</id>
      <parentid>6570586</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:56:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18533" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Мечеть Саатлы]]&lt;/center&gt;
|[[1883 год]]
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гаджи Юсифли]]&lt;/center&gt;
|[[XVIII əsr]]
|Мечеть расположена на улице Касума Исмаилова в квартале (махалля) Гаджи Юсифли. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с единым объёмом и плоским деревянным потолком. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Мечеть Гуюлуг]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Гуюлуг на бывшей улице Шаумяна. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с [[эйван]]ом с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Мечеть Джульфалар]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>24146gvdvjhhy5w11o4kb8h9d0y80v7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570600</id>
      <parentid>6570592</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18343" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Гуюлуг на бывшей улице Шаумяна. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с [[эйван]]ом с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Мечеть Джульфалар]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>pn4ec7zd2ku62jskdiqkxrfhrcullmu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570614</id>
      <parentid>6570600</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18125" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Узеира Гаджибекова в квартале (махалля) Джульфалар. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Мечеть Мамай]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>79inuzosq23w9wbpp5tea9rca88dnmh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570621</id>
      <parentid>6570614</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17977" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Г. Аскерова в квартале (махалля) Мамай. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В годы советской власти мечеть была превращена в Дом поэзии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>kncdoun8pm9q27390vwxea7iscyt9yj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570629</id>
      <parentid>6570621</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17813" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Мечеть расположена в квартале ([[махалля]]) Саатлы. Она была построена азербайджанским архитектором Кербалаи Сефи Ханом Карабахским на месте старой мечети и медресе, в котором преподавал азербайджанский поэт и визирь Карабахского ханства [[Молла Панах Вагиф]]. Имеет один минарет. В период нахождения города под контролем армянских сил после [[Карабахская война|Карабахской войны]] мечеть пребывала в полуразрушенном состоянии. После [[Битва за Шушу (2020)|возвращения города]] под контроль Азербайджана началось восстановление мечети [[фонд Гейдара Алиева|фондом Гейдара Алиева]]&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt;. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>iv44oknv3gn1sz7i7zo70l2durudvvl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570643</id>
      <parentid>6570629</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:04:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17430" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | Tikinti illəri
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>brdw8vbwfjdzx425r4rpr8c0y3gmlcq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570646</id>
      <parentid>6570643</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:05:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Siyahı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17429" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>tab4s48vv8j7snaf1bmmpm057pclnlk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570652</id>
      <parentid>6570646</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17470" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>f01h8qq3lkpqyuxyhdfpxo2bt7fsubh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570656</id>
      <parentid>6570652</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ədəbiyyat */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17515" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>eiom5qhtiut9m2ui7ng2soufxgjpfqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570663</id>
      <parentid>6570656</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Solavirum [[Şuşa məscidlərinin siyahısı]] səhifəsinin adını [[Şuşadakı məscidlərin siyahısı]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17515" xml:space="preserve">'''Şuşa məscidlərinin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlər]]. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>eiom5qhtiut9m2ui7ng2soufxgjpfqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570669</id>
      <parentid>6570663</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17531" xml:space="preserve">'''Şuşadakı məscidlərin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlərin]] siyahısı. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;Мечеть Мардинли&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена в квартале (махалля) Мардинли. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;.
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>37dcfxpt6r9nv50msp4s75mqghjd0dg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570677</id>
      <parentid>6570669</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>ce</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17412" xml:space="preserve">'''Şuşadakı məscidlərin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlərin]] siyahısı. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;Мечеть Ходжа Марджанлы&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на улице Сабира в квартале (махалля) Ходжа Марджанлы. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;[[Mərdinli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mərdinli məhəlləsi|Mərdinli məhəlləsində]] yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>m5vruzvourf5qanxnicl962av9sehk1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570684</id>
      <parentid>6570677</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17288" xml:space="preserve">'''Şuşadakı məscidlərin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlərin]] siyahısı. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чухур мехелле]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Амиряна в квартале (махалля) Чухур мехелле. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;[[Xoca Mərcanlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Xoca Mərcanlı məhəlləsi|Xoca Mərcanlı məhəlləsində]], &quot;Sabir&quot; küçəsində yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;[[Mərdinli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mərdinli məhəlləsi|Mərdinli məhəlləsində]] yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>rgh4adwludrc6h9ojq105zceqghzm32</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570697</id>
      <parentid>6570684</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17171" xml:space="preserve">'''Şuşadakı məscidlərin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlərin]] siyahısı. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Мечеть Чёль гала]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Мечеть расположена на бывшей улице Куйбышева в квартале (махалля) Чёль гала. Относится к типу шушинских квартальных мечетей с плоским фасадом и асимметричным входом. В период нахождения города под контролем армянских сил после Карабахской войны мечеть пребывала в разрушенном состоянии. Входит в список охраняемых государством памятников истории и культуры Азербайджана&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Çuxur məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Çuxur məhəllə məhəlləsi|Çuxur məhəllə məhəlləsində]], keçmiş &quot;Əmiryan&quot; küçəsində yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;[[Xoca Mərcanlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Xoca Mərcanlı məhəlləsi|Xoca Mərcanlı məhəlləsində]], &quot;Sabir&quot; küçəsində yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;[[Mərdinli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mərdinli məhəlləsi|Mərdinli məhəlləsində]] yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>cyadlpy7wrcz70u3cbxww7dgf3570kc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570702</id>
      <parentid>6570697</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16988" xml:space="preserve">'''Şuşadakı məscidlərin siyahısı''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikasının]] [[Şuşa|Şuşa şəhərində]] yerləşən, hal-hazırda mövcud olan və vaxtilə mövcud olmuş [[Məscid|məscidlərin]] siyahısı. Bu, [[Şuşa mədəniyyəti|Şuşanın mədəni irsinin]] bir hissəsidir. Şəhərdəki ilk məscid [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ilk hökmdarı [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş [[Qamış|qamışdan]] tikilmiş ikiqapılı məscid olmuşdur. İndi [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] kimi tanınan bu yerdə XVIII əsrin 60-cı illərinin axırlarında &quot;Qamış məscid&quot; tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}} XX əsrin əvvəllərində Şuşada 17 məscid var idi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}&lt;ref&gt;{{məqalə
 | автор    = Исмайлова Г. Н.
 | заглавие = К вопросу о территории, населении, административной системе управления города Шуши в XIX — начале XX века
 | место    = Б.
 | издание  = Известия АН АзССР. Серия истории, философии и права
 | год      = 1987 
 | номер    = 2
 | страницы = 51
}}&lt;blockquote&gt;В начале XX века всего имелось 2983 дома, из которых 2742 были выстроены из камня. Зарегистрирован 1191 жилой дом, покрытый железом, 139 — керамикой, 364 — землей, 17 мечетей, 5 церквей, 52 улицы, 116 тупиков, один городской сад, 3 гостиницы, 36 закусочных, 870 ремесленных мастерских, около 2-х тысяч торговых лавок.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{kitab3
 |автор         = Анисимов С.
 |заглавие      = Кавказский край. Путеводитель
 |место         = М.
 |издательство  = Государственное издательство 
 |год           = 1928
 |страниц       = 414
 |страницы      = 381
}}&lt;blockquote&gt;Но во время гражданской войны, в марте 1920 г., город был совершенно разрушен в течение нескольких дней, когда было сожжено около 7 000 домов, и из 17 мечетей уцелела одна. Восстанавливается Шуша с большим трудом.&lt;/blockquote&gt;&lt;/ref&gt; Onlar [[Şuşa#XVII–XIX əsrlər|şəhərin 17 məhəlləsinin]] hər birində bir dənə olmaqla şəhərin [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] hissəsində yerləşirdi.{{sfn|Шушинский|1968|page=46|quote=Все эти прекрасные здания свидетельствуют о высоком уровне строительного искусства в Шуше. В азербайджанской части города имелось 17 кварталов. В каждом квартале была построена мечеть, баня, медресе и родник.}}

2001-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin]] 132 nömrəli qərarı ilə Şuşa şəhərində 15 məscid dövlət tərəfindən mühafizə olunan memarlıq abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Bunlardan Yuxarı Gövhər ağa məscidi, [[Aşağı Gövhər ağa məscidi]], [[Mehmandarovların evi|Mehmandarovlar kompleksinin məscidi]] və [[Saatlı məscidi]] &quot;ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot;, daha 11 məscid isə &quot;yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri&quot; elan edilmişdir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;

== Siyahı ==
{|class=wide
|-
!width=&quot;5%&quot; | Siyahı nömrəsi
!width=&quot;15%&quot; | Adı
!width=&quot;10%&quot; | İnşa dövrü
!width=&quot;45%&quot; | Qısa məlumat
!width=&quot;15%&quot; | Fotoşəkil
|-
|1
|&lt;center&gt;[[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1768–1769-cu illər
|Məscid əvvəlcə [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] ikinci hökmdarı [[İbrahimxəlil xan|İbrahimxəlil xanın]] göstərişi ilə tikilmiş və şəhərin tarixi mərkəzində ucaldılmışdır. 1883–1885-ci illərdə İbrahimxəlil xanın qızı [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə məscid Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən tamamlanmışdır. Məscidin iki minarəsi var. [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Sovet dövründə]] məscid dövlət tərəfindən qorunan tarixi abidələr siyahısına daxil edilərək tarix-diyarşünaslıq muzeyi kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və 2010-cu illərin sonuna qədər bərbad vəziyyətdə olmuşdur. 2017-ci ildə iranlı mütəxəssislər burada bərpa işləri aparmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan sonra]] məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;&gt;{{Cite web |url=https://aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |title=Şuşada üç məscid bərpa olunur |access-date=2022-08-02 |archive-date=2021-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211214124935/http://www.aztv.az/az/news/13413/susada-uc-mescid-berpa-olunur |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Yuxarı Gövhər ağa məscidi (65).jpg|200x200px]]
|-
|2
|&lt;center&gt;[[Aşağı Gövhər ağa məscidi]]&lt;/center&gt;
|1874–1875-ci illər
|Məscid [[Gövhər ağa|Gövhər ağanın]] göstərişi ilə tikilmişdir. Gövhər ağanın vəqfnaməsinin kitabə-mətninə görə, məscidin tikintisi 1865–1866-cı illərdə başa çatdırılmalı idi. Məscidin üzərində Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği|Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin]] adına rast gəlinir. Məscidin iki minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Məscid Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Ashaghi Govhar Agha Mosque in November 2021.jpg|200x200px]]
|-
|3
|&lt;center&gt;[[Saatlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|1883-cü il
|Məscid [[Saatlı məhəlləsi|Saatlı məhəlləsində]] yerləşir. Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] tərəfindən azərbaycanlı şair, [[Qarabağ xanlığı|Qarabağ xanlığının]] vəziri [[Molla Pənah Vaqif|Molla Pənah Vaqifin]] dərs dediyi köhnə məscid və mədrəsənin yerində tikilmişdir. Məscidin bir minarəsi var. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və bərbad vəziyyətdə qalmışdır. Şəhər [[Şuşanın azad edilməsi|Azərbaycanın nəzarətinə qaytarıldıqdan]] sonra məscidin [[Heydər Əliyev Fondu]] tərəfindən bərpasına başlanılmışdır.&lt;ref name=&quot;aztv&quot;/&gt; Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Saatlı məscidi.jpg|200x200px]]
|-
|4
|&lt;center&gt;[[Hacı Yusifli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Hacı Yusifli məhəlləsi|Hacı Yusifli məhəlləsində]], &quot;Qasım İsmayılov&quot; küçəsində yerləşir. Təkhəcmli, tavanı yastı taxtadan ibarət məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|5
|&lt;center&gt;[[Quyuluq məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Quyuluq məhəlləsi|Quyuluq məhəlləsində]], keçmiş &quot;Şaumyan&quot; küçəsində yerləşir. Müxtəlif formalı enli tağlara malik, ibadətxana ilə üzvi bütövlük təşkil edən eyvanı olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|6
|&lt;center&gt;[[Culfalar məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Culfalar məhəlləsi|Culfalar məhəlləsində]], &quot;Üzeyir Hacıbəyov&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|7
|&lt;center&gt;[[Mamay məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mamayı məhəlləsi|Mamayı məhəlləsində]], &quot;Q. Əsgərov' küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. Sovet hakimiyyəti illərində məscid Poeziya Evinə çevrilmişdir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mamay məscidi (2).jpg|200x200px]]
|-
|8
|&lt;center&gt;[[Çöl Qala məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Çöl Qala məhəlləsi|Çöl Qala məhəlləsində]], keçmiş &quot;Kuybışev&quot; küçəsində yerləşir. Yastı fasada malik, girişi asimmetrik olan məscid Şuşanın məhəllə məscidləri növünə aiddir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:“Çöl Qala” bulağı və məscidi (cropped).jpg|200x200px]]
|-
|9
|&lt;center&gt;[[Çuxur məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Çuxur məhəllə məhəlləsi|Çuxur məhəllə məhəlləsində]], keçmiş &quot;Əmiryan&quot; küçəsində yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |title        = Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)
 |publisher    = e-qanun.az
 |accessdate   = 2022-08-02
 |lang         = az
 |archive-date = 2017-04-12
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20170412101021/http://www.e-qanun.az/framework/2847
 |deadlink     = no
}}&lt;/ref&gt;.
|[[Fayl:Çuxur məhəllə məscidi 2.jpg|200x200px]]
|-
|10
|&lt;center&gt;[[Xoca Mərcanlı məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Xoca Mərcanlı məhəlləsi|Xoca Mərcanlı məhəlləsində]], &quot;Sabir&quot; küçəsində yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Khoja Marjanli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]]
|-
|11
|&lt;center&gt;[[Mərdinli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Mərdinli məhəlləsi|Mərdinli məhəlləsində]] yerləşir. 1992-ci ildə [[Şuşanın işğalı|Şuşanın erməni qüvvələri tərəfindən işğal olunmasından]] sonra məscid fəaliyyətini dayandırmış və xaraba vəziyyətdə qalmışdır. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Mardinli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|12
|&lt;center&gt;[[Seyidli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Seyidli məhəlləsi|Seyidli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Telman&quot; küçəsində yerləşir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Seyidli Mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|13
|&lt;center&gt;[[Təzə məhəllə məscidi]]&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid [[Təzə məhəllə məhəlləsi|Təzə məhəllə məhəlləsində]], &quot;Səməd bəy Mehmandarov&quot; küçəsində yerləşir. Məscid [[Mehmandarovların evi]] yaşayış kompleksinin bir hissəsidir və mülk sahiblərinin ailə məscidi kimi fəaliyyət göstərirdi. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot; /&gt;.
|[[Fayl:Taza Mahalla mosque, Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|14
|&lt;center&gt;[[Köçərli məscidi]]&lt;/center&gt;
|XIX əsr
|Məscid [[Köçərli məhəlləsi|Köçərli məhəlləsində]], keçmiş &quot;Sovetskaya&quot; küçəsində yerləşir. [[Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar|Bəhmən Mirzənin]] saray kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|[[Fayl:Kocharli mosque in Shusha.jpg|200x200px]] 
|-
|15
|&lt;center&gt;Hacı Abbas məscidi&lt;/center&gt;
|XVIII əsr
|Məscid məscid və karvansaradan ibarət Hacı Abbas kompleksinə aiddir. Azərbaycanın dövlət tərəfindən qorunan tarix və mədəniyyət abidələri siyahısına daxildir.&lt;ref name=&quot;Распоряжение&quot;/&gt;
|
|-
|16
|&lt;center&gt;Hamamqabağı məscidi&lt;/center&gt;
|
|Məscid [[Hamamqabağı məhəlləsi|Hamamqabağı məhəlləsində]] yerləşirdi.
|
|-
|17
|&lt;center&gt;[[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının məscidi]]&lt;/center&gt;
|1880-ci illər
|Məscid [[İkimərtəbəli karvansara (Şuşa)|Mir Səyyaf oğlunun karvansarasının]] ikinci mərtəbəsində yerləşir.
|[[Fayl:Mirsiyab oğlu karvansarayının planı.jpg|200px]]
|-
|18
|&lt;center&gt;Qamış məscid&lt;/center&gt;
|XVIII əsrin ortaları
|Məscid [[Pənahəli xan|Pənahəli xanın]] dövründə tikilmiş və [[Pənahabad|Pənahabadda]] (Şuşanın ilk adı) ilk məscid olmuşdur. Sonralar bu məscidin yerində [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi]] tikilmişdir.{{sfn|Авалов|1977|page=53}}.
|
|}

== Həmçinin bax ==
* [[Azərbaycandakı məscidlərin siyahısı]]

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
* {{Kitab3 |автор=[[Firidun Şuşinski|Шушинский Ф.]]|заглавие=Шуша|место=Б.|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год=1968|ref=Шушинский}}
* {{kitab3 |автор=Авалов Э. В.|заглавие=Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика|место=Б.|издание=Академия наук Азербайджанской ССР. Институт архитектуры и искусства|издательство=Элм|год=1977|страниц=|ref=Авалов}}
* {{kitab3 |автор=[[Əbdülvahab Salamzadə|Саламзаде А. В.]], Авалов Э. В. и Салаев Р. Д.|заглавие=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана|ответственный=Под ред [[Mikayıl Useynov|М. А. Усейнова]]|место=Б.|издательство=Элм|год=1979|ref=Саламзаде, Авалов, Салаев}}

{{Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu}}

[[Kateqoriya:Şuşa məscidləri| ]]</text>
      <sha1>rbuigk6vdkf9yo6hvdhsvfyoqwkg1pa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aslan adam</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761219</id>
    <revision>
      <id>6570060</id>
      <timestamp>2022-08-10T12:07:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570067</id>
      <parentid>6570060</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="772" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|Ἡνίοχος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Delfi]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>p3az2uu3xlee7owppivt7s5q11bgvcn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570068</id>
      <parentid>6570067</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="757" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Delfi]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>a7ang1yuluk55vfpjs1ae0r9dxnwfs3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570069</id>
      <parentid>6570068</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="757" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Delfi]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>bx130lsjmvhyi8nkxmj5t0seh3q34ze</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570070</id>
      <parentid>6570069</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="752" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>e3y9hlpbot8i2ruxiex43wlm0wltzve</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570071</id>
      <parentid>6570070</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="748" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = Gelalı Polizal
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>nlan53pw0qkya9fevo1nrrn2agbexov</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570072</id>
      <parentid>6570071</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="733" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>9ad9r0rd6oh6icx10hp7k6x3cf25zwl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570106</id>
      <parentid>6570072</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="733" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>qvjaj2xne0uw972qhke5fgv6w9f9ru2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570107</id>
      <parentid>6570106</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:46:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="739" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>logjqmmlnoi4h8logc25mo0lwo6c4tr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570119</id>
      <parentid>6570107</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="749" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = Ulm Muzeyi
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>4w3824gb2jro5ejew85wx14jqmna1my</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570123</id>
      <parentid>6570119</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="753" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = Ulm 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>o32fjc6nt2p1fsf5lhqom9uc05p6jqm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570125</id>
      <parentid>6570123</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="756" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>f15olcvgy6cejtf5f6g79ijzrq314b8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570126</id>
      <parentid>6570125</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:55:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="764" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = sümük 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>azlk6uuvzao11x0kc8g0msbaox68c1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570127</id>
      <parentid>6570126</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:56:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>ixally15dq4d3n6tn0dqy1p09c04fvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570129</id>
      <parentid>6570127</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:56:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="771" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = [[Ulm Muzeyi]]
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>2ntlxu6m2kj2ws7edsiia9ptxw4hhet</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570130</id>
      <parentid>6570129</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:56:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>ixally15dq4d3n6tn0dqy1p09c04fvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570147</id>
      <parentid>6570130</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:16:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="778" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>1cvtatf7wgpvfvgh6o9kd0ahtycumx9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570150</id>
      <parentid>6570147</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:17:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="985" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş tarixdən əvvəlki fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>1cx8fnt1uaqtj2a3whraz1wxsfpqiqd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570151</id>
      <parentid>6570150</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:18:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1002" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş tarixdən əvvəlki fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>ozshgl9hfgtn9yg9nifwcv7qls851ke</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570152</id>
      <parentid>6570151</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:18:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1024" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam'''{{Dil-de|Löwen-Mann}} 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş tarixdən əvvəlki fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>rvdhi8j9n1npr6tovsslgxcufskm8nv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570153</id>
      <parentid>6570152</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:19:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1027" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş tarixdən əvvəlki fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>chs3lzs8g5uawbr0kpqabetupn6czmn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570155</id>
      <parentid>6570153</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:19:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş tarixdən əvvəlki fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>2as52heo0s3r0av8kgvbwuaaqq78e0w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570156</id>
      <parentid>6570155</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:20:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1011" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyü heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>fvbtzihichox2dp2d8umzs78e6ju9zb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570157</id>
      <parentid>6570156</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:21:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir . , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>c778p9hed1wd6g86u4oh952mbvyjwat</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570158</id>
      <parentid>6570157</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:21:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1030" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. , Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>cy9tpc2iyjvikizpb4vdlp1hlzazm8b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570160</id>
      <parentid>6570158</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:21:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1028" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada kəşf edildiyi və sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>t81vy2s4gy6eweek0x26ylbqf3sec54</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570161</id>
      <parentid>6570160</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:22:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1019" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada Ulm Muzeyi sərgiləndiyi üçün ən çox istifadə olunur .</text>
      <sha1>t6hog35vb7v4yskgwmvtgsuz3vyc9u5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570162</id>
      <parentid>6570161</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:22:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="998" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada Ulm Muzeyində sərgiləndiyi üçün  .</text>
      <sha1>owlh3u5q0jg9wv66hn524uwimrvortq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570163</id>
      <parentid>6570162</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:22:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="985" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada Ulm Muzeyində sərgilən .</text>
      <sha1>8gplqqbv73jh3alvwl1gjeqzceb61x5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570165</id>
      <parentid>6570163</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:24:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="986" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada Ulm Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>aopgn6m0dsxv33kpgqg5oq1j1jsjhuw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570167</id>
      <parentid>6570165</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:24:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="990" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş fil sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>btt7h5aomyl949wq23kmyd0k9fqo82g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570168</id>
      <parentid>6570167</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:25:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="994" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil sümüyü]]ndən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>n6j32kasedyfblj9mjgpzx739fnb05b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570169</id>
      <parentid>6570168</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:25:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="994" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939 - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>c478j83nesajuz2je9l6652byfak9q5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570170</id>
      <parentid>6570169</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:25:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="998" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə Alman mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>q5extwyd10iwtsivclkrwvc3tnhpmig</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570171</id>
      <parentid>6570170</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:26:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1002" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] mağarası olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>iwbmatvkdcy8c0fa72udtur4u3q0wuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570172</id>
      <parentid>6570171</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:26:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1006" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış heykəldir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>kjob563p59xoxjy8d9wmls9whz5jhpf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570173</id>
      <parentid>6570172</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:26:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1010" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. Almaniyada [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>1c5j7qyaye8rkr5xdchxrdt4tamhse2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570174</id>
      <parentid>6570173</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1014" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] Muzeyində sərgilənir.</text>
      <sha1>60s128qrmw7t7rvzg91hmkwv9er80ag</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570175</id>
      <parentid>6570174</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:27:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1018" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.</text>
      <sha1>602u5i3zac64rdn5626ygnsdem3to68</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570178</id>
      <parentid>6570175</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:30:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1036" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==</text>
      <sha1>jd0mtzhqol4ag48xxvtmmdaivnnxpua</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570193</id>
      <parentid>6570178</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:39:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1181" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulmuşdur . Sol qolda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>tu41es6fta47pve93x4smmatrgmx927</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570194</id>
      <parentid>6570193</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1186" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulmuşdur . Sol qolda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>do9fste9n9rs5p92bm1pb5mai3v1hwp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570195</id>
      <parentid>6570194</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:40:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1181" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub . Sol qolda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>7783fx76y6akied1yxx2fz57tsmozb5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570197</id>
      <parentid>6570195</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:41:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1199" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Sol qolda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>1l9q8o0h99avw98b6seuuqpuzhbo5be</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570198</id>
      <parentid>6570197</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:41:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1209" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>s9msjvjjlovq4l2crdedtstjpimn2kb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570199</id>
      <parentid>6570198</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:41:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1211" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda yeddi paralel, eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>6am6ma0z6ps9dm2r5v8021lp0nei5pc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570200</id>
      <parentid>6570199</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:42:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1204" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel eninə, oyma oyma var.</text>
      <sha1>cahlr8auyduowa47t1lyex6m42or43o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570201</id>
      <parentid>6570200</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:42:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1206" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel ev eninə, oym oyma var.</text>
      <sha1>tw9ih7res6rojprni54czjn8h6h3oo6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570202</id>
      <parentid>6570201</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:42:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1203" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oyma var.</text>
      <sha1>gpllx2palyu89s4piav5jfwdwvad5jv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570203</id>
      <parentid>6570202</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:43:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1206" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>fal057rfkqjia7vrgaxo8ha5wd1s5jn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570204</id>
      <parentid>6570203</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:43:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1210" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
[[Zoomorf]] sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>7pb5fydnn5fyb822drwvp6l6750grg9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570206</id>
      <parentid>6570204</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:43:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1206" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, çaxmaq daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>fal057rfkqjia7vrgaxo8ha5wd1s5jn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570207</id>
      <parentid>6570206</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:43:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1210" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq daşı]]ndan olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>92lfasf71f8yktqzkhvv54xo5j7x71k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570208</id>
      <parentid>6570207</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:44:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1210" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>33a1y2e3tbmdpwat6ulb8yikvw62tcn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570209</id>
      <parentid>6570208</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1214" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] [[daş]]ından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>5wsy70ttg4gtx23hp65m60xs77i6met</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570211</id>
      <parentid>6570209</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:44:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1210" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan bıçaqla mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>33a1y2e3tbmdpwat6ulb8yikvw62tcn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570212</id>
      <parentid>6570211</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:45:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1214" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la mamont fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>q9o692kap6ozaxlznkbbulss99maf0z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570213</id>
      <parentid>6570212</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:45:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1218" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la mamont və fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>d2ql7508e0wcjuipw75ilxgc72vy8ij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570214</id>
      <parentid>6570213</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:45:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1222" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və fil sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>4htgh5foiql7xfnlwx4413qepehefmg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570215</id>
      <parentid>6570214</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:46:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1226" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. Heykəlin Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>g753yst30jvdqsdd90xci99bia4umnx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570216</id>
      <parentid>6570215</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:46:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1230" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol qolunda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>hqn2fv2ibn8qfktk7w45rdlwt13h0ri</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570217</id>
      <parentid>6570216</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:46:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1238" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in [[Sol]] [[qol]]unda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>8kfgsnxllihlw0ais87519annna96hq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570218</id>
      <parentid>6570217</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:47:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1234" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda paralel  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>1rz3ny3rvptu09lavvpjwu6qq2r4mci</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570219</id>
      <parentid>6570218</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:47:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1246" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və [[en]]inə [[oyma]]lar var.</text>
      <sha1>lcps0g7qku80nfvqzjj3elb1082yls1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570220</id>
      <parentid>6570219</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:47:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1242" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə [[oyma]]lar var.</text>
      <sha1>jqjriadox1ngbm9dj514lh1v570q89x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570221</id>
      <parentid>6570220</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:47:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1238" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.


== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>8ny9j5yuxn7pftcu4eldnz3mwrasuqx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570222</id>
      <parentid>6570221</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:48:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1237" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.</text>
      <sha1>j2fh4ei6vrx4k497e1go57zhupfaskj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570223</id>
      <parentid>6570222</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:48:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1251" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==</text>
      <sha1>ji74w70ph09g3yl9jhg4628zl2pjwm8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570231</id>
      <parentid>6570223</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:56:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1390" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında sistemli qazıntılar 1937-ci ildə tarixdən əvvəlki Robert Vetzelin rəhbərliyi altında başladı .</text>
      <sha1>gbbbqxkb1vu801d0bc6g07rr6fxohat</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570233</id>
      <parentid>6570231</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:56:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1368" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə tarixdən əvvəlki Robert Vetzelin rəhbərliyi altında başladı .</text>
      <sha1>n1mwr6io8rf25tiu3ltkn0hmuzdm1mq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570234</id>
      <parentid>6570233</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:57:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1349" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə  Robert Vetzelin rəhbərliyi altında başladı .</text>
      <sha1>8nh302g8xe6q0s62squ2jodc7q5zuvu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570235</id>
      <parentid>6570234</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T13:57:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1348" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə  Robert Vetzelin rəhbərliyi altında başladı.</text>
      <sha1>gxuj2qqeuiu13cz9tzs0juc1v6vlfjt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570241</id>
      <parentid>6570235</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:04:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1370" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə  Robert Vetzelin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı.</text>
      <sha1>krtpk0uuq5blti9s26i7fgyq4fk5jhk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570242</id>
      <parentid>6570241</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:05:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1372" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı.</text>
      <sha1>s6vkdl19vx2f8m05kn2ydkntwiazo9u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570244</id>
      <parentid>6570242</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:05:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1376" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı.</text>
      <sha1>cabwgykmm46ywwkis8lsehek5mki67b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570245</id>
      <parentid>6570244</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:09:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1470" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı.</text>
      <sha1>f6dkfhqfipxa9zeja0kbvgw1n7ur09k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570246</id>
      <parentid>6570245</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:09:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1714" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra İkinci Dünya Müharibəsinin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı xəndəkləri fil sümüyü tapılan torpaqla geri doldurulmuşdu.</text>
      <sha1>68kop2y9pxpfnph9qk3572sx77v0eoa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570247</id>
      <parentid>6570246</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:10:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1718" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı xəndəkləri fil sümüyü tapılan torpaqla geri doldurulmuşdu.</text>
      <sha1>cp4mycefuzy82aabhh9dz227jqgou2w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570248</id>
      <parentid>6570247</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1722" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan torpaqla geri doldurulmuşdu.</text>
      <sha1>b9lmxlqv64b2o45le3mdbkb606ilani</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570249</id>
      <parentid>6570248</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:11:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1726" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu.</text>
      <sha1>av2t3grvv8vshz8w3kich4lks6h4lrj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570250</id>
      <parentid>6570249</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:13:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2056" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. 2008-ci ildən mağarada növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox dəqiqəlik fraqmentlərin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>2dtvxf60wfw3ucadqso5sjhq80rbe7a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570251</id>
      <parentid>6570250</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:13:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2060" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən mağarada növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox dəqiqəlik fraqmentlərin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>4aoz4oxz181el4fxkx7gux06t38tl13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570252</id>
      <parentid>6570251</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:14:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2064" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox dəqiqəlik fraqmentlərin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>a71rzjt6xq867xijjuxd31m4sl4rq7r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570253</id>
      <parentid>6570252</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:14:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2068" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox dəqiqəlik [[fraqment]]lərin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>sfrvcdyxnrknmoao2dsg8omntpv56vl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570254</id>
      <parentid>6570253</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:15:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2038" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox  aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>bp6900ss9oc9nrgfa8z4972o856ozqw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570255</id>
      <parentid>6570254</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:16:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2052" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>tk2cujgoccy5fnxf75uw662cuw37o6e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570256</id>
      <parentid>6570255</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:16:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2056" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr [[virtual]] olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>iqlu3hlpgki8t8mjhvqjqk20ta2ycup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570260</id>
      <parentid>6570256</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2060" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr [[virtual]] olaraq [[simulyasiya]] edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>5s74g9c8m3veihjsqgml1hc6glmp8kc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570262</id>
      <parentid>6570260</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2064" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr [[virtual]] olaraq [[simulyasiya]] edildi ki, [[orijinal]] rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>0v5osxeq7i0tfdw67n318ps51wwxycy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570264</id>
      <parentid>6570262</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2060" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr [[virtual]] olaraq [[simulyasiya]] edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>5s74g9c8m3veihjsqgml1hc6glmp8kc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570267</id>
      <parentid>6570264</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2056" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr [[virtual]] olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>iqlu3hlpgki8t8mjhvqjqk20ta2ycup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570269</id>
      <parentid>6570267</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:18:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2052" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin.</text>
      <sha1>tk2cujgoccy5fnxf75uw662cuw37o6e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570272</id>
      <parentid>6570269</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:19:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2542" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. 2012-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə Tarixi Abidələrin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr atılıb.</text>
      <sha1>9l3ijlrut9kwnt1i92ewi45fxv9sca0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570273</id>
      <parentid>6570272</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:19:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2540" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. 2012-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə Tarixi Abidələrin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>2xdo3na7jntceh5a827o18ioxvtu0f4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570275</id>
      <parentid>6570273</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2544" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə Tarixi Abidələrin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>4ciu7w7h83k4yju6lwper4dmsx9klhh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570276</id>
      <parentid>6570275</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2548" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i Abidələrin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>j6z5w3x4i3luma02ug3z9lq57ud50ob</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570278</id>
      <parentid>6570276</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2552" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>ds892czxpo5gra4vthxf6bo4adbvwtn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570280</id>
      <parentid>6570278</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:21:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2556" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin [[Mühafizə]]si üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>67kto3r3ys0zq8r3xh9rcwvc4m0za47</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570282</id>
      <parentid>6570280</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:21:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2552" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>ds892czxpo5gra4vthxf6bo4adbvwtn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570283</id>
      <parentid>6570282</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:22:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2556" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin [[emalatxana]]larında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>mjm2f6z6fvmfth8novsd798el5myoz0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570285</id>
      <parentid>6570283</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2556" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci [[bərpa]] işlərinə başlanılıb . Heykəl ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>46hf8ki3iv8zf9rnqidwxc5435eahm3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570286</id>
      <parentid>6570285</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:22:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2556" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş fraqmentlər də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>nqn1y54va9xubmpljyj8ssvpcjv51uu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570289</id>
      <parentid>6570286</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:23:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2554" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, baş, arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>92gvkxrougifgljlz1djhyrf94vgjle</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570290</id>
      <parentid>6570289</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:23:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2558" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və gövdənin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>evjozdfsaglplitu0gpv33ofmcdlh2d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570291</id>
      <parentid>6570290</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:23:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2562" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>5fylx19x91bk8ez2awie6apis4ro65s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570294</id>
      <parentid>6570291</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:24:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2566" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən [[süni]] əlavələr edilib.</text>
      <sha1>1yit8dpat2xlnvuiw0hmi8rppn5n1pk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570296</id>
      <parentid>6570294</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:24:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2562" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.</text>
      <sha1>5fylx19x91bk8ez2awie6apis4ro65s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570424</id>
      <parentid>6570296</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:33:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2605" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>1nb8g9gf18ysprl0thhkuk8o7jhtgqr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570425</id>
      <parentid>6570424</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:33:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2652" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>m26ahgnj6htgzm526lfo5ir97fh0fa4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570426</id>
      <parentid>6570425</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:41:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2693" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
http://www.loewenmensch.de/lion_man.html
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>5zt5idul0zmsp1x77vpuclikex2n9rq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570427</id>
      <parentid>6570426</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:41:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2697" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
[[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>p2umrewzul55qtp9v10866rbpb5bdp6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570428</id>
      <parentid>6570427</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:41:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>r4k3jkjaq2jicsumyglwbael74x499p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570429</id>
      <parentid>6570428</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:41:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2700" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ ]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>k3d9xj4p18tdrdsye17567xpw9o2n36</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570430</id>
      <parentid>6570429</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:42:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ ]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>8n8gcnxmistnd4vr3ligmjt9cea503o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570431</id>
      <parentid>6570430</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:42:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3037" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ 

Die Entdeckung des Löwenmenschen Die Figur Die Bedeutung des Löwenmenschen und der eiszeitlichen Kunst Die Ausstellung &quot;Der Löwenmensch&quot; im Ulmer Museum

Trailer zur Sonderausstellung 2013/14 Aktuelles zum Löwenmensch und zur Eiszeitkunst Kontakt und Anfahrt Links &amp; Literatur
Der Löwenmensch	L´Homme Lion	The Lion Man
The lion man]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4vhlo3nqiodc724jay6d3qtvejtzhwk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570432</id>
      <parentid>6570431</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:42:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3035" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ 
Die Entdeckung des Löwenmenschen Die Figur Die Bedeutung des Löwenmenschen und der eiszeitlichen Kunst Die Ausstellung &quot;Der Löwenmensch&quot; im Ulmer Museum
Trailer zur Sonderausstellung 2013/14 Aktuelles zum Löwenmensch und zur Eiszeitkunst Kontakt und Anfahrt Links &amp; Literatur
Der Löwenmensch	L´Homme Lion	The Lion Man
The lion man]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>bqoug7c44um0ue8p7rvggv75e6wflns</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570433</id>
      <parentid>6570432</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:43:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2711" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ 
The lion man]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>a6gpjesgfpgq8itswxttichwy0mp06r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570434</id>
      <parentid>6570433</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:43:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2710" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>h3ef0bgto6btpgy5ukw79nhlv6354mb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570436</id>
      <parentid>6570434</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:43:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2717" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>slb2ekw5g0ajwxfq4nz32yb5tqz3alz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570439</id>
      <parentid>6570436</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:45:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2773" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>dxtzu4cagk3lkqfrnlnvjs2k47qfgzk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570440</id>
      <parentid>6570439</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:45:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2777" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
[[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>maetj5i7n4m91lkl9oe6wk74vrofhfs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570441</id>
      <parentid>6570440</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2778" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>anwzrdaw59heviuseqcf0n7gdz4pehf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570442</id>
      <parentid>6570441</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:46:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2785" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg]] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ripiq9cexpntxa9yl0qbc11k7pnfwj3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570443</id>
      <parentid>6570442</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:46:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2783" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ixb4wz9h2f3jg8ofanzrxxi2h2jt6x7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570444</id>
      <parentid>6570443</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:47:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2802" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4nl7eprxfh13xml7i73uuomiagy2s8i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570445</id>
      <parentid>6570444</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:47:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2790" xml:space="preserve">

{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>bp6zh1sns7r1htp2zdgtg3hb38dy59f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570446</id>
      <parentid>6570445</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:47:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2788" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — [[1939]] - cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]]  və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında [[1937]]-ci ildə  Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən  qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. [[2008]]-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. [[2012]]-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
*[https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>dx8zih1aukl1jfckhx1e2gxuynmty74</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570447</id>
      <parentid>6570446</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:48:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939-cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]] və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. 2008-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. 2012-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
* [https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>py85483wwltilplbxngzy9wphp16227</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570872</id>
      <parentid>6570447</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:27:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Qraf061 [[Aslan-adam]] səhifəsinin adını [[Aslan adam]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan-adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939-cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]] və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. 2008-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. 2012-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
* [https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>py85483wwltilplbxngzy9wphp16227</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570874</id>
      <parentid>6570872</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T20:28:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-de|Löwen-Mann}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}
'''Aslan adam''' ({{Dil-de|Löwen-Mann}}) — 1939-cu ildə [[Alman]] [[mağara]]sı olan Hohlenstein-Stadeldə kəşf edilmiş [[fil]] sümüyündən hazırlanmış [[heykəl]]dir. [[Almaniya]]da [[Ulm]] [[Muzey]]ində sərgilənir.

== Haqqında ==
Zoomorf sənət nümunəsi, [[çaxmaq]] daşından olan [[bıçaq]]la [[mamont]] və [[fil]] sümüyündən oyulub hazırlanmışdır. [[Heykəl]]in Sol [[qol]]unda [[paralel]] və eninə oymalar var.

== Tarixi ==
Hohlenstein-Stadel mağarasında 1937-ci ildə Robert Vetzelinin rəhbərliyi altında sistemli qazıntılar başladı. 25 avqust 1939-cu ildə geoloq Otto Völzinq tərəfindən yenidən qazıntılar aparıldı. Yalnız bir həftə sonra [[İkinci Dünya Müharibəsi]]nin başlaması sahə işlərinin yarımçıq qalması və tapıntıların təhlilinin aparılmaması demək idi. Qazıntı [[xəndək]]ləri fil sümüyü tapılan [[torpaq]]la geri doldurulmuşdu. 2008-ci ildən [[mağara]]da növbəti qazıntılar aparılmışdır. Bütün təbəqələr sistematik olaraq süzüldü, bu da bir çox hissələrinin aşkar edilməsinə səbəb oldu. İlk yeni tənzimləmələr virtual olaraq simulyasiya edildi ki, orijinal rekreasiyanı sökmədən fraqmentlər əlavə oluna bilsin. 2012-ci ildə Nikol Ebinqer-Ristin rəhbərliyi altında Esslingendə [[Tarix]]i [[Abidə]]lərin Mühafizəsi üzrə Dövlət İdarəsinin emalatxanalarında ikinci bərpa işlərinə başlanılıb . [[Heykəl]] ayrı-ayrı hissələrinə sökülərək köhnələri ilə yanaşı yeni aşkar edilmiş hissələr də əlavə edilib, [[baş]], arxa və [[gövdə]]nin sağ tərəfi nahiyələrinin daha da tamamlanmasına şərait yaradıb və ilk bərpa zamanı istifadə edilən süni əlavələr edilib.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.loewenmensch.de/lion_man.html/ The lion man] {{en}}
* [https://www.donsmaps.com/images29/lioncarvinginsitu.jpg/ lioncarvinginsitu] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>dd4lnkct7no7novzhugxhcnrbax8oba</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2020-ci illərin ABŞ dram teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761220</id>
    <revision>
      <id>6570109</id>
      <timestamp>2022-08-10T12:48:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:2020-ci illərin ABŞ teleserialları]] [[Kateqoriya:2020-ci illərin dram teleserialları|ABŞ]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:2020-ci illərin ABŞ teleserialları]]
[[Kateqoriya:2020-ci illərin dram teleserialları|ABŞ]]</text>
      <sha1>kbvpm568u049q48w4mlhwll8w22wehw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570112</id>
      <parentid>6570109</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T12:51:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="245" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:2020-ci illərin ABŞ teleserialları]]
[[Kateqoriya:2020-ci illərin dram teleserialları|ABŞ]]
[[Kateqoriya:Onilliklərə görə ABŞ dram teleserialları]] 
[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2020-ci illərin ABŞ teleserialları]]</text>
      <sha1>cbo3n3yijtnnhd28glamhlu4q4v8vb1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:2020-ci illərin dram teleserialları</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761221</id>
    <revision>
      <id>6570111</id>
      <timestamp>2022-08-10T12:49:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2020-ci illərin teleserialları]] [[Kateqoriya:Onilliklərə görə dram teleserialları]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="123" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Janrlarına görə 2020-ci illərin teleserialları]]
[[Kateqoriya:Onilliklərə görə dram teleserialları]]</text>
      <sha1>pltcffmvptor17v5hzvkl2trvu4krw6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cidayubori Parkı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761222</id>
    <revision>
      <id>6570117</id>
      <timestamp>2022-08-10T12:53:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FTKEXP0715</username>
        <id>165962</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;'''Cidayubori Parkı''' (yap. 次大夫堀公園 Cidayubori-koen) — [[Yaponiya]]dakı [[Setaqaya]]dakı Kitamidəki bir parkdır.  ==Ayrıca bax== *[[Yaponiya]] *[[Setaqaya]]  ==Xarici keçidlər== *[http://www.city.setagaya.lg.jp/shisetsu/1213/1265/d00122208.html 世田谷区公式サイト　次大夫堀公園]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="316" xml:space="preserve">'''Cidayubori Parkı''' (yap. 次大夫堀公園 Cidayubori-koen) — [[Yaponiya]]dakı [[Setaqaya]]dakı Kitamidəki bir parkdır.

==Ayrıca bax==
*[[Yaponiya]]
*[[Setaqaya]]

==Xarici keçidlər==
*[http://www.city.setagaya.lg.jp/shisetsu/1213/1265/d00122208.html 世田谷区公式サイト　次大夫堀公園]</text>
      <sha1>f1q6d1dxfd9gjmpudumy0u5v09rkou3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Krim 641</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761223</id>
    <revision>
      <id>6570132</id>
      <timestamp>2022-08-10T12:58:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  12:58, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>djcb1cwin1nz3m1vjlcz05phkuhypww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Brüsseldə idman</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761224</id>
    <revision>
      <id>6570145</id>
      <timestamp>2022-08-10T13:15:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hilal knight</username>
        <id>72471</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Vikianbar kateqoriyası|Sports in Brussels}} [[Kateqoriya:Brüssel|idman]] [[Kateqoriya:Şəhərlərinə görə Belçikada idman]] [[Kateqoriya:Belçikada idman|+]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="166" xml:space="preserve">{{Vikianbar kateqoriyası|Sports in Brussels}}
[[Kateqoriya:Brüssel|idman]]
[[Kateqoriya:Şəhərlərinə görə Belçikada idman]]
[[Kateqoriya:Belçikada idman|+]]</text>
      <sha1>cbh604ly2ra9sfyh2cn3zd0n0wnmd9n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Rəvan Nəcəfov</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761225</id>
    <revision>
      <id>6570182</id>
      <timestamp>2022-08-10T13:31:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:31, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>c57pm5r78ukrwyfx32e5wvl2wurc16k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Müqəddəs Georgi ordeni</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761226</id>
    <redirect title="&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni" />
    <revision>
      <id>6570191</id>
      <timestamp>2022-08-10T13:38:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Toghrul R [[Müqəddəs Georgi ordeni]] səhifəsinin adını [[&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[&quot;Müqəddəs Georgi&quot; ordeni]]</text>
      <sha1>qmld2l0tbtqth8mwmed5bv3ei8abje0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Ali201018</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761227</id>
    <revision>
      <id>6570225</id>
      <timestamp>2022-08-10T13:49:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  13:49, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>jjv3t3xcztnu8123katdo96t31mqi45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Belçika şəhərlərində doğulmuş idmançılar</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761228</id>
    <revision>
      <id>6570239</id>
      <timestamp>2022-08-10T14:04:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hilal knight</username>
        <id>72471</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Yaşayış məntəqələrinə görə Belçika şəxsləri| idmançılar]] [[Kateqoriya:Şəhərlərinə və ölkələrinə görə idmançılar]] [[Kateqoriya:Belçika idmançıları| şəhərlər]] [[Kateqoriya:Şəhərlərinə görə Belçikada idman| idmançılar]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="280" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Yaşayış məntəqələrinə görə Belçika şəxsləri| idmançılar]]
[[Kateqoriya:Şəhərlərinə və ölkələrinə görə idmançılar]]
[[Kateqoriya:Belçika idmançıları| şəhərlər]]
[[Kateqoriya:Şəhərlərinə görə Belçikada idman| idmançılar]]</text>
      <sha1>oddc702o86borihkwkf37e3unssez46</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Belçika regionlarına görə idmançılar</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761229</id>
    <revision>
      <id>6570243</id>
      <timestamp>2022-08-10T14:05:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hilal knight</username>
        <id>72471</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Ölkələrin birinci dərəcəli inzibati vahidlərinə görə idmançılar]] [[Kateqoriya:Belçika idmançıları| regionlar]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="140" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Ölkələrin birinci dərəcəli inzibati vahidlərinə görə idmançılar]]
[[Kateqoriya:Belçika idmançıları| regionlar]]</text>
      <sha1>7sdi8bni67kt27ierkogbxgqbuw11cw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Buğurt qalası (kitab)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761230</id>
    <revision>
      <id>6570257</id>
      <timestamp>2022-08-10T14:16:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Kitab&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7" xml:space="preserve">{{Kitab</text>
      <sha1>m7j0avx6882lxoremyhw95qhd56lhvg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570259</id>
      <parentid>6570257</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =</text>
      <sha1>j3nhna5nb4bajp2a21vidfx7qgqkc52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570261</id>
      <parentid>6570259</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası</text>
      <sha1>eurle5hsfe3dkskrh29jvvrpb603jjc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570263</id>
      <parentid>6570261</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =</text>
      <sha1>dbh4vx40268ysly2cdvexnd1a0j97oz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570265</id>
      <parentid>6570263</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="99" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =</text>
      <sha1>nj6zhmcvuh34mnoftrzd1ldhdvl8t9m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570266</id>
      <parentid>6570265</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:17:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="141" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]</text>
      <sha1>8caxw9c56e404b7fsuq5i15lx33r9jv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570268</id>
      <parentid>6570266</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:18:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="167" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           =</text>
      <sha1>kr1m3lra5k1f0ozoigh72sh81n77gp3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570270</id>
      <parentid>6570268</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:18:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="193" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =</text>
      <sha1>bjv7hp9475kwh7isysosf21joa8uuqp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570271</id>
      <parentid>6570270</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:18:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="248" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = 
}}</text>
      <sha1>ar1jwwunpvbkyv16wuu12urtcrdf2ug</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570277</id>
      <parentid>6570271</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:20:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="260" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = 
}}</text>
      <sha1>qw1vknxwr2lau9hpl5klh9wkfs2mpza</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570281</id>
      <parentid>6570277</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:21:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="287" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}</text>
      <sha1>3e3xdhabmdl03uxqlhgnqyj8rek9yt1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570284</id>
      <parentid>6570281</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:22:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="290" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}</text>
      <sha1>09ukib4cfg5prowyvznw1km605umdcc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570287</id>
      <parentid>6570284</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:22:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="313" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası'''</text>
      <sha1>97duibq1aqa7c189y0jwpoq00wdvxpf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570288</id>
      <parentid>6570287</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:23:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="321" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı</text>
      <sha1>38uvf7vx7km215fpk4j011kd9bxp2ax</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570292</id>
      <parentid>6570288</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:24:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="332" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]</text>
      <sha1>53alkhcnkng0wd2ssqud5iqpjsm8097</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570293</id>
      <parentid>6570292</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:24:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="342" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə</text>
      <sha1>dix9qxmbbz78w1f9jzzqd0xsuezfagp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570295</id>
      <parentid>6570293</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:24:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="356" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi</text>
      <sha1>szgsk5n4ympz1ila2pz22ei8zh8do3j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570297</id>
      <parentid>6570295</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:25:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="370" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi tərəfindən</text>
      <sha1>0tawjqiqent1abffl0ahpzb1zbmpr4d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570298</id>
      <parentid>6570297</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:25:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="387" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>9r14a89uft5op000u7mjelan13w1fe6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570301</id>
      <parentid>6570298</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:25:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="484" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi 
== Həmçinin bax ==
* [[https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/]]
 tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>b56irdb0qcpyd82msoltu6f6qdpmkqn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570302</id>
      <parentid>6570301</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:27:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="589" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi *{{cite web |url= https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/|title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>trnnwfcknfg4jz5kzutgsey4qn4o0ry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570303</id>
      <parentid>6570302</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:28:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="590" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır.  *{{cite web |url= https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/|title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>amy0w1zkcfgn1bxh871waq9ijooc3vr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570304</id>
      <parentid>6570303</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:28:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="576" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi *{{cite web |url= https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/|title=  |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>9ou7d37ax7s72d13lvq9m74ifr1gqy8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570305</id>
      <parentid>6570304</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:28:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="575" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə *{{cite web |url= https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/|title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>kkyzdfqzh6tkgagephho14g18sqpmwu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570306</id>
      <parentid>6570305</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:30:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="576" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə  tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>4o4u20v3q5sm4eie9va619975mnn7ud</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570307</id>
      <parentid>6570306</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:30:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="589" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>f0pckzvrw46s86b8xzsuk6x0nq0y918</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570308</id>
      <parentid>6570307</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:30:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="603" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>hf6a4fap1nubfu7cj2f0abk4406ozxg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570310</id>
      <parentid>6570308</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:31:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="616" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan  Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>ff4bjw3zyk7ot5ahmlw1xo4qms03bwc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570311</id>
      <parentid>6570310</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:31:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="628" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan tarixçisi,  Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>mkrehiumbpwxjpf2fm58mn8yc8toe03</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570313</id>
      <parentid>6570311</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:32:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="637" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan tarixçisi, arxeoloq, Hüseyn Ciddi tərəfindən yazılmışdır. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>kfkdzc5tm52cjine6roh34sd6gsbud5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570314</id>
      <parentid>6570313</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:32:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="660" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan tarixçisi, arxeoloq, tarix elmləri doktoru Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>mduyza9f4xmmnttnpurma3f0we1bn1s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570315</id>
      <parentid>6570314</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:32:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="671" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan tarixçisi, arxeoloq, tarix elmləri doktoru ([[1973]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>ad7kutlzd9ce6pg8z0yss56lh680k3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570316</id>
      <parentid>6570315</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:33:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="671" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə Azərbaycan tarixçisi, arxeoloq, tarix elmləri doktoru ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>dv2xa084oulj4vfz27b3qtktarovlpo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570317</id>
      <parentid>6570316</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:33:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="683" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan tarixçisi]], [[arxeoloq]], [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>a09ae5emtj2q52fc9aksgyx4ibqisxc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570318</id>
      <parentid>6570317</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:34:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="679" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.</text>
      <sha1>e2edsz4pvzzx2emdqzk84tdlh61l3v6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570319</id>
      <parentid>6570318</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:34:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="696" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==</text>
      <sha1>qkjzevgq60xcyi2brsax7f9o58str51</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570320</id>
      <parentid>6570319</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:34:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="711" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvanın]]</text>
      <sha1>ebl1a5t6er4lqbx00gk3jxx3ck9p694</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570321</id>
      <parentid>6570320</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="711" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın</text>
      <sha1>sm3bpq22z0zwx4lk7tomd28e47undk5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570323</id>
      <parentid>6570321</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr</text>
      <sha1>9chf4g4si9nxqqsd1sehknt92iouwvf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570325</id>
      <parentid>6570323</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm</text>
      <sha1>knk6w5avtek07g9aduuv96azttcjcsk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570326</id>
      <parentid>6570325</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="748" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm qalalarından</text>
      <sha1>syanp9v5w9ec40h6y30by2d2mt677si</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570327</id>
      <parentid>6570326</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:35:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="752" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından</text>
      <sha1>rr1mxdc3qob7xib7xc9vsv47ttvlqv3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570328</id>
      <parentid>6570327</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:36:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="761" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də</text>
      <sha1>sjwadgvle51u2mzuag3nzdtmgz9ab16</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570329</id>
      <parentid>6570328</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:36:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="786" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır.</text>
      <sha1>40zos1diencxfjxrca6lzcygdkj0o85</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570330</id>
      <parentid>6570329</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:36:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="798" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli</text>
      <sha1>h7qgj0j1u82zk76k7datxovl4t7xqs5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570331</id>
      <parentid>6570330</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:36:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="807" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji</text>
      <sha1>gt9happ4tlch5920ndfvid1d3kzq7dy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570333</id>
      <parentid>6570331</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="819" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə</text>
      <sha1>l5vjsjhvjf70na8zharf5ky4x4fwq1s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570334</id>
      <parentid>6570333</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="823" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və</text>
      <sha1>acxk02zac7oy0e3tnw1xpgq7s4fsjq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570335</id>
      <parentid>6570334</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="835" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli</text>
      <sha1>7bs2tcl1dcp3n1ii9ujazdgmy8977es</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570336</id>
      <parentid>6570335</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="851" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına</text>
      <sha1>pevofi6dpc8y9f4xn2om5w2bdu2g52m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570337</id>
      <parentid>6570336</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="858" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə</text>
      <sha1>rrad362yb8zd65ri9hb4docqqvasq1e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570338</id>
      <parentid>6570337</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="870" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün</text>
      <sha1>otwbfjv50uh0w4bdlx9eezl3r4dfi6x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570339</id>
      <parentid>6570338</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:37:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="878" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm</text>
      <sha1>jp7kanro73hmsn1mg354gybgu9a975x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570340</id>
      <parentid>6570339</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:38:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="892" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından</text>
      <sha1>ovru539dix46xvp9bw0idobqbc6wyqm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570341</id>
      <parentid>6570340</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:38:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="922" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]]</text>
      <sha1>g1lkvxtfiassxupuk7muzyvg63tupnw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570342</id>
      <parentid>6570341</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:38:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="938" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr</text>
      <sha1>7s7srpymj897mpel86d8kx4of2t7s1i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570343</id>
      <parentid>6570342</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:38:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="946" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr Şirvan</text>
      <sha1>gn9e12lfkvan609itia4pther4hyvmq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570344</id>
      <parentid>6570343</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:39:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="968" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan hökmdarları]]nın</text>
      <sha1>62plkn6uocuazg5umi0qiyex0btvpga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570345</id>
      <parentid>6570344</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:39:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="968" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının</text>
      <sha1>4gt25ol0xp56jnovspckb2yo84tf7kg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570346</id>
      <parentid>6570345</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:39:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="978" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə</text>
      <sha1>k3852e9ql8nqdfhyvf377r45ph5kvfj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570347</id>
      <parentid>6570346</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="991" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi</text>
      <sha1>fgduhfa5lq7j58r69wy6we8d9b5wf11</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570348</id>
      <parentid>6570347</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="999" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş,</text>
      <sha1>kj6wojacslfbq8zama45q41bj7t3wuz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570349</id>
      <parentid>6570348</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1013" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir</text>
      <sha1>1196kauyw6cia4q1gvr0zhkanzlizdg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570350</id>
      <parentid>6570349</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1029" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında</text>
      <sha1>ek39gz2m3ejh89e4lapbjslhpe7r1rk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570351</id>
      <parentid>6570350</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1040" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı</text>
      <sha1>m1rwk8xrddfuryxt2rurtlat7adbq2n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570352</id>
      <parentid>6570351</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1052" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı tarixi]]nin</text>
      <sha1>4fsqhm9avkcsxkcl20dq63tyw2r0cax</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570353</id>
      <parentid>6570352</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:41:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1052" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin</text>
      <sha1>df0hpfra4e14uvfeblk29mv8ewkc13q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570354</id>
      <parentid>6570353</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:41:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1061" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox</text>
      <sha1>2o7uvod2obo4e2p08g9j54eb2eva7aq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570355</id>
      <parentid>6570354</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:41:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1086" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir.</text>
      <sha1>fgdv9o9k56kgeog3yadpay3oncy5u43</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570358</id>
      <parentid>6570355</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:42:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1102" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də</text>
      <sha1>dsxd18t7lgb39mfof12dij9k7gy20ar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570359</id>
      <parentid>6570358</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:42:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1126" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın</text>
      <sha1>07oq81wyuduyak8q6h4sn8j5xrwlln8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570360</id>
      <parentid>6570359</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:42:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1133" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi</text>
      <sha1>q3w12cwj0eidzcv75wtsj4ecavjvs92</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570362</id>
      <parentid>6570360</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:42:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1166" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın</text>
      <sha1>3ekqu788yev5kbfdvczue86uxk6us2m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570363</id>
      <parentid>6570362</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:43:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1199" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır.</text>
      <sha1>8z7x533pjyl2gj91cv4sqvv22ksov7q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570364</id>
      <parentid>6570363</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:43:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1223" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]</text>
      <sha1>bczmezv01o8f9c1ra37qeagsto1q2tx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570365</id>
      <parentid>6570364</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:43:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1241" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə</text>
      <sha1>1304f8iq40buzd0egfufbzsbteueq0b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570366</id>
      <parentid>6570365</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:43:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1263" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və</text>
      <sha1>koyiy9aziwvqtw76u8isaswl4yhnd4v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570367</id>
      <parentid>6570366</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:44:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1305" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi,</text>
      <sha1>g45p028j7t0s2lub1sjdhav9irua910</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570368</id>
      <parentid>6570367</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:44:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1337" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın [[coğrafi mövqey]]i,</text>
      <sha1>0idwth9y58lfnueypa69xftjy0c54lw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570369</id>
      <parentid>6570368</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:44:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1337" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın [[coğrafi mövqeyi]],</text>
      <sha1>e0lv36ede9dqif4x69h60823g4q295x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570370</id>
      <parentid>6570369</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:45:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1333" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi,</text>
      <sha1>p85wogko340r9xpn2rtae5nqceocd28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570371</id>
      <parentid>6570370</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:45:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1356" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə
istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti</text>
      <sha1>b619t246totmlxufw0d43rj5n1b4r5s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570372</id>
      <parentid>6570371</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:45:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1383" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 
   Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış</text>
      <sha1>fb903zwuxe6fw48n8ayq33cz35ab0yx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570373</id>
      <parentid>6570372</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:45:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1381" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış</text>
      <sha1>sc5d88z9z9abk4gl4mr51x6tbjyr2xo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570374</id>
      <parentid>6570373</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1411" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış [[arxeoloji qazıntı]]ların</text>
      <sha1>9retuyuo7j078cepix07mr6kfu817qo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570375</id>
      <parentid>6570374</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:46:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1411" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış [[arxeoloji]] qazıntıların</text>
      <sha1>pqvgsmjjgj0de0lewpbm5gtfa0l5rlj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570376</id>
      <parentid>6570375</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:46:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1407" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların</text>
      <sha1>3zl0t2vft3qoxragy2c8d2zs3jrgx4n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570377</id>
      <parentid>6570376</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:46:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1434" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir.</text>
      <sha1>6fgfmm1zvz5gwmerq620yco0jinv5gx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570378</id>
      <parentid>6570377</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:46:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1457" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik</text>
      <sha1>5mkddpouajitsjg3vb2l3u9cg46y8xx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570379</id>
      <parentid>6570378</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1469" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir</text>
      <sha1>e3w6uu0jkie3ac0oakyq59c5gixgxt3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570380</id>
      <parentid>6570379</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1494" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın</text>
      <sha1>loz6r12ku4jxy3qvfshgdkbdzwpury7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570381</id>
      <parentid>6570380</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:47:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1509" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli</text>
      <sha1>ocebnjjxb5evzu5s3y4k1gbb3ti3838</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570382</id>
      <parentid>6570381</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:47:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1527" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında</text>
      <sha1>nn73posm4nwfyza22inufk3nw57k3kk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570383</id>
      <parentid>6570382</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:47:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1558" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək</text>
      <sha1>hadu9m0del8ckwukw4k5rl33wgynknt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570384</id>
      <parentid>6570383</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:48:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1574" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil.</text>
      <sha1>4w4tr6baer0tcijpav06j62b6unqjeu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570385</id>
      <parentid>6570384</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:48:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1609" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın</text>
      <sha1>9entb5dtti9i2jw0j6s4zbe6ujw42ia</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570386</id>
      <parentid>6570385</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:48:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1672" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər.</text>
      <sha1>5ciiqiuwf7n9inccijg2bghbz8a1jbs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570387</id>
      <parentid>6570386</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:48:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1685" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu</text>
      <sha1>gcgn8tq7qcxkcy5c20buvl07pv8cjz3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570389</id>
      <parentid>6570387</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:49:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1712" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]]</text>
      <sha1>km8agpksgjbj0bvs676weqbkm1tgl7u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570390</id>
      <parentid>6570389</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:49:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1734" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar</text>
      <sha1>oofqdajnp9o48ajexxhm7w7x6dxszke</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570391</id>
      <parentid>6570390</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:49:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1761" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa</text>
      <sha1>sk7s0piub29q07950f5ppns0ct9fkke</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570392</id>
      <parentid>6570391</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:49:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1782" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə</text>
      <sha1>ajslti3ks2xpfky2uyoi1dq9dtnkizh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570393</id>
      <parentid>6570392</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:50:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1790" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə,</text>
      <sha1>ipnybq0g2r4cpf3nlpi6wgfev39c00u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570394</id>
      <parentid>6570393</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:50:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1819" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya</text>
      <sha1>mggajkixmk2dkw1oj6l3o7vu3mlbj64</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570396</id>
      <parentid>6570394</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:50:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1868" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>5fa2hwj920peowr1dkbxf3k8317k48t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570397</id>
      <parentid>6570396</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:51:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1897" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>ludjo3hlcbnetytttwb0pkxscxjqssr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570398</id>
      <parentid>6570397</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:52:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1933" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>hzp4taaagoes1lgbzj8ufx4xrqwg4qb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570399</id>
      <parentid>6570398</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:52:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1939" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>akcsixkj5e0sr7xc4t4qbf26ylp3mas</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570400</id>
      <parentid>6570399</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:53:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1963" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Elmi redaktoru      =
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>tcg6uuayecnxch5mupy6ltxuizfaa97</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570401</id>
      <parentid>6570400</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:53:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1974" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Elmi redaktoru      = R. Vahidov
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>ifi4ry7eto1j8rbak5jz4o5aztttgs2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570402</id>
      <parentid>6570401</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:54:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1939" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir
əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.</text>
      <sha1>akcsixkj5e0sr7xc4t4qbf26ylp3mas</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570405</id>
      <parentid>6570402</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:58:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2138" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.


==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>ab109b0uahbpyy7kaazeoeoiqtajf6f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570407</id>
      <parentid>6570405</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:59:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2153" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

== Məzmun ==


==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>pjq234fd6ntwtn0pyoqfrqv7vilbd0p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570408</id>
      <parentid>6570407</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:59:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2160" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

== Həmçinin bax ==


==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>7b728a3lu027g4g1aka3h4yspiuhrob</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570409</id>
      <parentid>6570408</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:59:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2137" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>1pt8splpr06sqfernv4wpgi6tmi9mmt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570410</id>
      <parentid>6570409</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2139" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
2.*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>sc526sv4p8uj2jskvfzs5u4htuze8pf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570411</id>
      <parentid>6570410</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:00:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2140" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
2. *{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>ixbi66ldg0xuc5cqthli5qicuibcqvq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570412</id>
      <parentid>6570411</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:00:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2137" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>1pt8splpr06sqfernv4wpgi6tmi9mmt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570413</id>
      <parentid>6570412</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:02:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2157" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Buğurt_qalası.png
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>bktlfnp7wlk9iy6jgfd69t0jf76gf24</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570414</id>
      <parentid>6570413</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:03:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2189" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Buğurt_qalası.png
 |Şəklin izahı        = 1973
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>n0rix3kj36drxfmtkr0b94t21qov5bw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570415</id>
      <parentid>6570414</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:03:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2205" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Buğurt_qalası.png
 |Şəklin izahı        = Buğurt qalası 1973
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
[[Şirvan]]ın orta əsr möhtəşəm [[qala]]larından biri də [[Buğurt qalası]]dır. Əlverişli strateji mövqeyinə və əzəmətli istehkamlarına görə dövrünün mühüm qalalarından biri olan [[Buğurt qalası]] bir neçə əsr [[Şirvan]] hökmdarlarının
müdafiə məntəqəsi olmuş, onun hər bir daşı altında [[Şamaxı]] tarixinin bir çox sirləri gizlənmişdir. Buna görə də [[Buğurt qalası]]nın tarixi [[Şirvan]] və [[Şamaxı]]nın tarixi ilə sıx əlaqədardır. 

Kitabçada [[Şamaxı]]ı, onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>khn6tzjwnxdu19hxz3x3ivegdmdkqxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570469</id>
      <parentid>6570415</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:41:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1698" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Buğurt qalası
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Buğurt_qalası.png
 |Şəklin izahı        = Buğurt qalası 1973
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Azərnəşr 1973 
 |Səhifə              = 56
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Ciddi Hüseyn Əhməd oğlu
 |Rəssam              = M. Quliyev
 |Tiraj               = 4500
}}

'''Buğurt qalası''' kitabı - [[1973]]-cü ildə [[Azərbaycan]] tarixçisi, arxeoloq, [[tarix elmləri doktoru]] ([[1983]]) Hüseyn Ciddi &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://shamakhi-encyclopedia.az/ciddi-huseyn-%C9%99hm%C9%99d-oglu/ |archiveurl= |archivedate=2017-02-26 |title= Hüseyn Ciddi |author= |date= |publisher= |accessdate= |language={{az}} }}
&lt;/ref&gt; tərəfindən yazılmışdır.

== Haqqında ==
Kitabçada [[Şamaxı]], onun müdafiə istehkamlarının və xüsusən [[Buğurt qalası]]nın tarixi, qalanın coğrafi mövqeyi, strateji əhəmiyyəti və orada aparılmış arxeoloji qazıntıların nəticələri izah edilir. Şübhəsiz ki, kiçik həcmli bir əsərdə [[Şirvan]]ın bu əzəmətli qalası haqqında hərtərəfli məlumat vermək mümkün deyil. Bu, arxeoloq və memarlarımızın birgə əməkdaşlığı nəticəsində həyata keçə bilər. Əgər oxucu burada [[Buğurt qalası]] və onunla əlaqədar abidələr haqqında qısa məlumat əldə edə bilsə, müəllif özünü qarşıya qoyduğu məqsədə çatmış hesab edəcəkdir.

==İstinadlar==
*{{cite web |url= https://ebooks.az/book_AdHMNW07.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>4s4jwdh73cxd9h7bx0oft7bjoojen9c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Müzakirə:Arif Məhərrəmov (rəssam)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>761231</id>
    <revision>
      <id>6570309</id>
      <timestamp>2022-08-10T14:30:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{müzakirə}} {{u|Toghrul R}} salam. Məqalənin vikidatasında vəfat tarixinə mənbə əlavə etdim. Ancaq məqalədə 2004 göstərir. Nədəndi? — ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="289" xml:space="preserve">{{müzakirə}}
{{u|Toghrul R}} salam. Məqalənin vikidatasında vəfat tarixinə mənbə əlavə etdim. Ancaq məqalədə 2004 göstərir. Nədəndi? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:30, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>dq3133qjlns01nmroyyn74vpgft72p8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571299</id>
      <parentid>6570309</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Cavab</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="672" xml:space="preserve">{{müzakirə}}
{{u|Toghrul R}} salam. Məqalənin vikidatasında vəfat tarixinə mənbə əlavə etdim. Ancaq məqalədə 2004 göstərir. Nədəndi? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] salam. İstifadə tarixi parametrini əlavə etməmisiniz deyə APA-nın yaradılma tarixini götürür tarix kimi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:29, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>b5rzba53r5g5nb8fz680me5v7oqr0vu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571625</id>
      <parentid>6571299</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:59:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="857" xml:space="preserve">{{müzakirə}}
{{u|Toghrul R}} salam. Məqalənin vikidatasında vəfat tarixinə mənbə əlavə etdim. Ancaq məqalədə 2004 göstərir. Nədəndi? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:30, 10 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] salam. İstifadə tarixi parametrini əlavə etməmisiniz deyə APA-nın yaradılma tarixini götürür tarix kimi &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:29, 11 avqust 2022 (UTC)
::{{u|Toghrul R}} yenə elə görsənir axı. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:59, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>dc13exr3y7qlhpdqnawnennk9r9zyfk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:İllərinə görə Olimpiya oyunlarında karateçilər</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761232</id>
    <revision>
      <id>6570357</id>
      <timestamp>2022-08-10T14:41:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Olimpiya oyunlarında karateçilər]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Olimpiya oyunlarında karateçilər]]</text>
      <sha1>a2sp75zeoupw7t757q0jmqm61g7yt3h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570361</id>
      <parentid>6570357</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T14:42:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:İdman növünə və ilinə görə Yay Olimpiya Oyunları yarışçıları]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="140" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Olimpiya oyunlarında karateçilər]]
[[Kateqoriya:İdman növünə və ilinə görə Yay Olimpiya Oyunları yarışçıları]]</text>
      <sha1>to6lcojhtrdk3b6rg9x5iuhfsofmrq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Sasi011</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761233</id>
    <revision>
      <id>6570421</id>
      <timestamp>2022-08-10T15:28:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:28, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>osalojiaqbu595uvs819zsm33ljqdkd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Herat döyüşü (1729)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761234</id>
    <revision>
      <id>6570435</id>
      <timestamp>2022-08-10T15:43:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;==Döyüşə hazırlıq== Kafirqala zəfərinin xəbəri Nadir şaha çatdıqdan sonra şah Hacı bəy Əfşarı vaxt itirmədən Abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3781" xml:space="preserve">==Döyüşə hazırlıq==
Kafirqala zəfərinin xəbəri Nadir şaha çatdıqdan sonra şah Hacı bəy Əfşarı vaxt itirmədən Abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər</text>
      <sha1>pgshlfdobubtnwd8ybpap31wv6pu3sl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570437</id>
      <parentid>6570435</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T15:43:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3795" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
==Döyüşə hazırlıq==
Kafirqala zəfərinin xəbəri Nadir şaha çatdıqdan sonra şah Hacı bəy Əfşarı vaxt itirmədən Abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər</text>
      <sha1>bmdvf7k0o2857zpyxmveneewbks3sld</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570455</id>
      <parentid>6570437</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:19:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Döyüşə hazırlıq */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5409" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] şaha çatdıqdan sonra şah [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən əbdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.</text>
      <sha1>2ecrolte1tvz8yof108ea9n3u2bfpva</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570456</id>
      <parentid>6570455</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:25:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6297" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] şaha çatdıqdan sonra şah [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu. Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.</text>
      <sha1>1svn1ph9i9frwi1n2zbm5bojlldee0k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570457</id>
      <parentid>6570456</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:31:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7588" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] şaha çatdıqdan sonra şah [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu. Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.</text>
      <sha1>heo3ffvgskntltrvl9ih0bwkx0ab8d5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570459</id>
      <parentid>6570457</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:34:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7677" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu. Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.</text>
      <sha1>klbaa1uy8z1c9ia362gyttpar8eyj31</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570460</id>
      <parentid>6570459</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:37:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7719" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu. Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>jcm9qy6lf7kf6zkd2z2cxgy7knb9g1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570468</id>
      <parentid>6570460</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8568" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi. Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi. Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu. Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.
==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>ssoe172p44861a8g3q46hfwn4kln2y9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570471</id>
      <parentid>6570468</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:45:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8749" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy Qacarı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. Zənburəkçilərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}}  

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  Nadir üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də Şah Təhmasib üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı.{{sfn|Sadat|2017|page=44}
==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>kjll7gdof4ddw6xhdqf9wu3ppfcldxf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570474</id>
      <parentid>6570471</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Döyüşə hazırlıq */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8835" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}}  

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. &lt;nowiki&gt;{{sfn|Sadat|2017|page=44}}&lt;/nowiki&gt;

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>pae84lm6woxmcp372gl122qu0kpqyjb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570475</id>
      <parentid>6570474</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:47:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <comment>/* Nəticə */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8818" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}}  

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. {{sfn|Sadat|2017|page=44}}

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>g79ln8mt20s9a0hiek8stc0wvxcck83</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570476</id>
      <parentid>6570475</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:48:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Scherbatsky12</username>
        <id>160539</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8803" xml:space="preserve">'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}} 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. {{sfn|Sadat|2017|page=44}}

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>ccz72sa7gjrpq8177198p6bzgv9wwlt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571049</id>
      <parentid>6570476</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:15:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:1729-cu ildəki hadisələr]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8847" xml:space="preserve">'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}} 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. {{sfn|Sadat|2017|page=44}}

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:1729-cu ildəki hadisələr]]</text>
      <sha1>9cjsmyrvsrivglyjyykkhxmewjj99us</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571050</id>
      <parentid>6571049</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:15:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:1729-cu ildə Əfqanıstan]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8889" xml:space="preserve">'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}} 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. {{sfn|Sadat|2017|page=44}}

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:1729-cu ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1729-cu ildə Əfqanıstan]]</text>
      <sha1>o4ed12qu54w2hn2k7s6psegcqcnvr4k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571051</id>
      <parentid>6571050</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:15:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Herat]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8910" xml:space="preserve">'''Herat döyüşü -''' 1729-cu il iyul ayında səfəvilər və Abdali əfqanları arasında baş verən döyüş{{sfn|Sadat|2017|page=43}} 
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Herat döyüşü
 |aiddir                =  [[Nadirin yürüşləri]]
 |şəkil                 = Area of Herat in 2009.jpg
 |şəklin ölçüsü         = 300 px
 |şəklin izahı          = Herat şəhəri ətrafı
 |tarixi                = iyul, 1729
 |yeri                  = Herat, Əfqanıstan
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = Mütləq [[Səfəvi]] qələbəsi.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]]
 |tərəf2                = Abdali əfqanları
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] [[Nadir xan Əfşar]] &lt;br&gt;[[Şəkil:Flag of Persia 1502-1524.svg|22px|border]] Hacıbəy xan
 |komandan2             = Allahyar xan
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 28 nəfər
 |itkilər2              = 28 min nəfər
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
==Döyüşə hazırlıq==
[[Kafir Qala döyüşü|Kafirqala]] zəfərinin xəbəri Nadir xana çatdıqdan sonra o, [[Hacı bəy Əfşar]]&lt;nowiki/&gt;a vaxt itirmədən abdali ordugahı və hisarına doğru hərəkət etməyi əmr etdi. Özü isə piyada qüvvələri ilə birlikdə süvarilərin ardınca yola düşdü. Qarşıdakı döyüş hər iki tərəf üçün həlledici əhəmiyyət kəsb edirdi. Hansı taktikanı seçməmişdən əvvəl Nadir düşmənin döyüşqabağı mövqelərini öyrəndi.{{sfn|Sadat|2017|page=43}} Bunun üçün tanınmış sərkərdələrindən olan [[Niyazqulu bəy Qacar]]&lt;nowiki/&gt;ı, Səlim bəy Mərvini, Allahqulu bəy Əfşarı, Canəli bəyi və yüz nəfərlik bir dəstəni özü ilə götürüb əfqanlara yaxın olan
bir nöqtəyə yollandı, oradan əfqanların qüvvələrini və döyüş mövqelərini müşahidə etdi. Nadir əfqanların döyüşqabağı düzülüşünə əsasən hansı taktikaya əl ata biləcəklərini müəyyənləşdirdi. Nadir belə bir qənaətə gəldi ki, əfqanlar uğur qazanmaq üçün bütün istiqamətlərdən hücuma keçməyi planlaşdırırlar. Onların bu niyyəti Nadirə də qoşununu müvafiq şəkildə qruplaşdırmağa imkan verdi. O, topçuları, zənburəkçiləri və tüfəngdarları dörd dəstəyə böldü və hər dəstəni bir istiqamətdə yerləşdirərək qoşunun dörd tərəfdən atəş müdafiəsini təmin etdi. Əfqanlar hansı istiqamətdən hücum edərdilərsə, həmin istiqamətdən Nadir qoşununun atəş zərbəsi ilə qarşılaşmalı olacaqdılar. O, üç min nəfərlik xüsusi bir dəstə yaradıb qoşunların mərkəzində yerləşdirdi və həmin dəstəyə tapşırıq verdi ki, əfqan süvariləri hansı istiqamətdən tüfəngdarların üstünə hücum edərsə, o istiqamətdən əfqanlara qarşı döyüşə qoşulsun. Bütünlükdə isə, Nadir öz qoşununu beş xətt üzrə eşelonlaşdırdı. Ön sırada toplar, ikinci sırada zənburəklər, üçüncü sırada cəzayirçilər (ağır tüfənglərlə silahlananlar), dördüncü
sırada tüfəngdarlar (yüngül tüfənglərlə silahlananlar) və nəhayət beşinci sırada isə piyadalar mövqe tutdular. Mənbələrdə göstərilməsə də çox güman ki, süvarilər də arxa sıralarda mövqe tutmuşdular. Nadirin düşündüyü plana görə nəzərdə tutulmuşdu ki, əfqanlara ilk zərbəni topçular vursun. Əfqanlar böyük sürət nümayiş etdirib topçuların xəttini aşsaydılar onda zənburəklərin zərbəsi altına düşəcəkdilər. [[Zənburəkçi]]&lt;nowiki/&gt;lərin sırası da yarılsa idi, onda əfqanlar ağır və yüngül tüfənglərin atəşi altına düşməli idi. Əgər əfqanlar onların da sırasını yarıb Nadir qoşunlarının mövqelərinin mərkəzi hissəsinə yol tapsaydılar, onda piyadalar döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürməli və əfqanların hücumunun qarşısını almalı idilər. {{sfn|Süleymanov|2010|page=149}} 

== Döyüşün gedişatı ==
Döyüşqabağı mövqelərdə möhkəmləndikdən sonra Nadir iki gün əvvəlki döyüşlərdə xüsusi fərqlənmiş Niyazqulu bəyə tapşırıq verdi ki, bir dəstə ilə döyüş meydanına atılsın və əfqanları döyüşə girməyə sövq etsin. Niyazqulu bəyin irəli çıxması ilə əfqanlar tərəfindən də İsfəndiyar bəyin rəhbərliyi altında bir dəstə qabağa atıldı və bu dəstələr arasında döyüş başladı. Həmin dəstələr arasında döyüş bir saat davam etdi. Göstərilən vaxt ərzində əfqanların sayı artmağa başladı. Qarşı tərəfin sayının artmasının Niyazqulu bəyin dəstəsi üçün təhlükəli ola biləcəyini görən Nadir bu dəstəni geriyə çağırdı. Niyazqulu bəyin geri çəkilən dəstəsi əfqanlar tərəfindən təqib olundu. Bunun ardınca əfqanların əsas qüvvələri də döyüşə qoşulub Nadir qoşunlarının üzərinə hücuma keçdilər. Ola bilsin ki, Nadir Niyazqulu bəyin dəstəsini geri çəkməklə əfqanları daha irəli gəlməyə sövq etmək və bununla da onları top atəşinin təsiri altına salmaq istəyirdi. Əfqanlar irəliyə atılaraq Nadirin mövqelərinin ilk xəttinə, topların yerləşdiyi mövqelərə çatdılar. İtkilər verməsinə baxmayaraq əfqanlar böyük sürətlə hücumlarını davam etdirərək Nadirin nəinki topçularının, hətta zənburəkçilərinin və cəzayirçilərinin mövqelərini də arxada qoydular. Hər xətdə baş verən gərgin döyüşlər əfqanların müqavimətini qırmağa bəs etmədi.{{sfn|Süleymanov|2010|page=150}} Nadirin bəlkə də gözləmədiyi halda əfqanlar tüfəngdarların da mövqelərini arxada qoyub qoşunların mərkəzinə qədər irəliləyə bildilər. Başlıcası isə əfqanlar bir neçə döyüş xəttini adlayaraq hələ də güclü döyüş aparmaqda davam edirdilər. Malik olduqları say üstünlüyü isə əfqanlara əldə edilən uğurları genişləndirməyə imkan verirdi. Döyüşün gedişində dəyişiklik yaradılmayacağı təqdirdə daha ağır nəticələr qarşıya çıxa bilərdi.  [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] üç minlik süvari dəstəsi ilə döyüş meydanının ən həssas nöqtəsinə atılıb əvvəlcə əfqanların qarşısını aldı, onlara ağır zərbə endirdi. Nəticədə əfqanların az bir hissəsi döyüşdən salamat çıxıb geri qaçmağa başladı. Nadirin əmri ilə onun sərkərdələri qaçan əfqanları təqib etdilər və onlara daha çox itkilər yetirdilər.

== Nəticə ==
“Aləm Ara-ye Naderi”də mövcud olan məlumata görə, son dərəcə gərgin keçən bu döyüşdə Nadirin qüvvələrindən 280 nəfər, əfqanlardan isə 28 min nəfər həlak oldu . Nadirin ən istedadlı sərkərdələrindən olan Niyazqulu bəy də bu döyüşdə qarşı tərəfdən atılan güllənin qurbanı oldu.{{sfn|Süleymanov|2010|page=152}} Bu sərkərdənin həlak olması Nadiri son dərəcə kədərləndirdi. Onun göstərişi ilə Niyazqulu bəyin cənazəsi Məşhədə göndərildi və İmam Rzanın məqbərəsi yanında dəfn edildi. Bu sərkərdənin yaxınları və qohumları isə Nadir tərəfindən maliyyə təminatına götürüldü. Əfqanlar üzərində qazanılan bu qələbə həm Nadir üçün, həm də [[II Təhmasib|Şah Təhmasib]] üçün əhəmiyyətli bir qələbə idi. Həmin qələbə ilə abdali əfqanlarına güclü zərbə endirildi və onların iradəsi qırıldı. {{sfn|Sadat|2017|page=44}}

==Mənbə==
*  {{kitab3| müəllif= Mehman Süleymanov | başlıq= Nadir şah | link= https://www.ebooks.az/view/IrWcSTM6.pdf | cavabdeh= Pərvin Darabadi (elmi redaktor) | yer=  | nəşriyyat=  | il=  | cild=  | səhifə=  | səhifələr   = 741 | isbn=  | doi=  | ref= Süleymanov}}
* {{cite book|first=Süleyman|last=Əliyarlı|authorlink=|title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər|year=1996|location=Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=|ref=harv}}
* {{cite book|first=Sayad|last=Sadat|authorlink= |title=NADİR ŞAH DÖNEMİNDE AFGANİSTAN |year=2017 |location=Sakarya |publisher= |url= |ref=harv}}
* {{cite book
|first= Michael
|last= Axworthy
|authorlink= 
|title= The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant
|year= 2006
|location= 
|publisher= I.B.Tauris
|url= 
|ref=harv
}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:1729-cu ildəki hadisələr]]
[[Kateqoriya:1729-cu ildə Əfqanıstan]]
[[Kateqoriya:Herat]]</text>
      <sha1>9zt90mjr61knbj2pf9u7ae7vw6hq3ca</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Villendorf Venerası</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761235</id>
    <revision>
      <id>6570458</id>
      <timestamp>2022-08-10T16:33:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570461</id>
      <parentid>6570458</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:39:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="765" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>p1lndldaurxn5cv5dnbdflq6k4y2jr5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570462</id>
      <parentid>6570461</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:39:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{DE}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>17wntk9xo11myymu2we53f13evaal8a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570463</id>
      <parentid>6570462</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:39:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="761" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Ulm]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>hc5ewdq3vmly6c7ruwgugptjpoo684n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570464</id>
      <parentid>6570463</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:40:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="754" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[sümük]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>8afvhgkrqktvgasta4imkd88323n9a8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570465</id>
      <parentid>6570464</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:40:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="743" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Ulm Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>hjvmzk1xseajvymbdugto5luqgoagtr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570466</id>
      <parentid>6570465</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:40:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="733" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           = 
}}</text>
      <sha1>9ad9r0rd6oh6icx10hp7k6x3cf25zwl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570467</id>
      <parentid>6570466</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ggknc66rhdwm1c3g7rmf52dkv2lgeqt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570470</id>
      <parentid>6570467</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:42:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="741" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>rf18b81vempdvlavwxdua2m2xz6czyv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570472</id>
      <parentid>6570470</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:45:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[Oolitik əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ktkisdtg0rsaluna3d4q9haus02p1k8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570473</id>
      <parentid>6570472</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:45:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="758" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>aoniag6g49fucnp7gwetor9w3cl12ba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570479</id>
      <parentid>6570473</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:52:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="773" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = [[ə.ə.25000]]
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>sxcnei0fpgmuhvcs7wvypybxjxnjdhj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570480</id>
      <parentid>6570479</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="774" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = [[ə.ə.25.000]]
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>eldqped9tc7xebiqvcgk0o1p4xlyzbr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570481</id>
      <parentid>6570480</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:53:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="773" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = [[e.ə.25.000]]
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>kjgpo2opk5k6usu3kux6ykrwowc8mah</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570482</id>
      <parentid>6570481</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:53:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="772" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = [[e.ə.25000]]
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>epaa1iq2zs8bvjjbhn43ibsz39k7cpm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570483</id>
      <parentid>6570482</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:53:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="769" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>9yzfqz5oc53ma5gmf17emzjw7lcm7ba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570484</id>
      <parentid>6570483</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:56:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="777" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>plcxvq6w5kwrlg8b6spdr2kp9crvr3q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570485</id>
      <parentid>6570484</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:56:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="781" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = [[Avstriya]]
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>lcxg0v63njvzb6ac5e2bnb1fi7suyxu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570486</id>
      <parentid>6570485</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:56:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="777" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>plcxvq6w5kwrlg8b6spdr2kp9crvr3q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570487</id>
      <parentid>6570486</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:57:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="782" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = Vyana
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>7p4i31jqodyyhcfpc6gaqnq6la2zh3s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570488</id>
      <parentid>6570487</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:57:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="786" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>eqp2edw9dbfj7yy2n7vvzcm48v6tnh1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570489</id>
      <parentid>6570488</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:58:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="812" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = [[Təbiət Tarixi Muzeyi]]
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>gayimmlwafzigy5cn9p1nz3w48ukmvp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570490</id>
      <parentid>6570489</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T16:58:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="808" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>rk4qlvh1jo1bqkgktwh4qldjfdze0wh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570491</id>
      <parentid>6570490</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:00:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="836" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası'''</text>
      <sha1>1joesqoisv1q5dtgdmz2tbh0reizig5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570493</id>
      <parentid>6570491</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:02:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="840" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' —</text>
      <sha1>suz2zsdhh12sn6cofbc77dxzb8li40i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570495</id>
      <parentid>6570493</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:02:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran [3] və ya Cozef Veram [4] adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>f9azhy6622lrtbs3hm1n5hak5q01f1i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570496</id>
      <parentid>6570495</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:02:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1103" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>cp4k6idwspsz5e8sp0bwde86aibez9q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570497</id>
      <parentid>6570496</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:03:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1107" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>cmcvur02398pz7arzigfcx7pi88jy5s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570498</id>
      <parentid>6570497</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:03:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə [[arxeoloq]]lar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>gukiw43eb0swg6ux7tn7md55fpfq4x3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570499</id>
      <parentid>6570498</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:03:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1107" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>cmcvur02398pz7arzigfcx7pi88jy5s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570500</id>
      <parentid>6570499</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı paleolit ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>5lelpmrcabymo0itbjz7a9ph59kbjb4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570503</id>
      <parentid>6570500</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1115" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​sahəsində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>jkzx2d2hx7z0t6qf0fe7hoquhzfo1v4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570504</id>
      <parentid>6570503</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1119" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>bsitdqo63v3f8015ku40eig4f997q8s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570505</id>
      <parentid>6570504</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:04:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1123" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan [[qazıntı]]lar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı işçi tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>1m515jaeuqnl9542lvfkhgpuxcmg7h2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570506</id>
      <parentid>6570505</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:05:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1127" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan [[qazıntı]]lar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>reoaf07zmz4mx9sp66qi93wc9ujh9sj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570507</id>
      <parentid>6570506</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:05:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1123" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən [[Willendorf]] yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>dpe528y8a814xiywfcpla684pxaave9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570508</id>
      <parentid>6570507</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:05:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1119" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır.</text>
      <sha1>1svc1i5gmv61w6v9npxwn1o2m5ciydf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570509</id>
      <parentid>6570508</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:06:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1209" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. Heykəl indi Avstriyanın Vyana şəhərindəki Təbiət Tarixi Muzeyində saxlanılır .</text>
      <sha1>m7f3usyui9mt0u22a87xtbu3mzr1k5t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570510</id>
      <parentid>6570509</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:06:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1213" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi Avstriyanın Vyana şəhərindəki Təbiət Tarixi Muzeyində saxlanılır .</text>
      <sha1>9ryt77urfit3iqc7dwf7tsnxs2gee1c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570511</id>
      <parentid>6570510</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:07:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1212" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi Avstriyanın Vyana şəhərindəki Təbiət Tarixi Muzeyində saxlanılır.</text>
      <sha1>o9279ca7tlzg8els4ss7ef2g9li2dka</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570512</id>
      <parentid>6570511</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:08:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1216" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın Vyana şəhərindəki Təbiət Tarixi Muzeyində saxlanılır.</text>
      <sha1>ld8lluglz9asg32cj86ntet9j9u86i2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570513</id>
      <parentid>6570512</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:08:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1220" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki Təbiət Tarixi Muzeyində saxlanılır.</text>
      <sha1>cjg9tp77644qlxfsub3kr8hogzbj5tg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570514</id>
      <parentid>6570513</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:08:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1224" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] Tarixi Muzeyində saxlanılır.</text>
      <sha1>n6nnllchyof3ke9yi7ete638wwfcn2j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570515</id>
      <parentid>6570514</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:08:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1228" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i Muzeyində saxlanılır.</text>
      <sha1>cap6yfxrexyccmx4ki9k7xu0qgpn849</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570516</id>
      <parentid>6570515</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:08:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1232" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.</text>
      <sha1>90pkgnoh2bjazn8e3rd1c6xd9vnqin0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570517</id>
      <parentid>6570516</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:11:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1248" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.
== Haqqında ==</text>
      <sha1>psiajmi2rrdminbjp3wjsokbmxoyztk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570518</id>
      <parentid>6570517</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:11:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1249" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==</text>
      <sha1>0dvne7hkladt4s45p72rjyknhccrutq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570525</id>
      <parentid>6570518</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:24:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1575" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində aşkar edilmiş oxşar heykəllər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;Venera heykəlcikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>6o4v1zaha6lfgo2eew1ibpkawriahgy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570526</id>
      <parentid>6570525</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:24:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1579" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar heykəllər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;Venera heykəlcikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>nevn8x82z6emf328oqsgy5clxq04fzv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570527</id>
      <parentid>6570526</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:24:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1583" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;Venera heykəlcikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>gg7g3o08zsoy5q1itbdidnzg20ywkgb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570528</id>
      <parentid>6570527</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1587" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera heykəlcikləri]]&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>58gc44vgc8xj2yev30kc01621d0ssvc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570529</id>
      <parentid>6570528</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1587" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] heykəlcikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>irbmnj6068sxgbzderc4l6tlw0gabpl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570530</id>
      <parentid>6570529</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:25:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1591" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq qadınların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>0bf52bf76kaf6cu55fbqh5mj4z1edzv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570534</id>
      <parentid>6570530</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:26:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1599" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan [[çılpaq]] [[qadın]]ların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>0g9ih2jqv0k8adwyn3ucj1e6vw6q5dq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570535</id>
      <parentid>6570534</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:26:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1595" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən doğuş tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>1b4tylk0rt4t95aiar7nz0xonzvof22</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570536</id>
      <parentid>6570535</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:26:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1599" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] tanrısını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>48v0xxa53imr9os5u8z09twsjt1mudn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570537</id>
      <parentid>6570536</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1603" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir ananı təmsil edir.</text>
      <sha1>meohtezews8d0fr4nenepiv92qew2tv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570538</id>
      <parentid>6570537</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:26:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1607" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ananı]] təmsil edir.</text>
      <sha1>ohy87vdiuaib2w9c1nwkzlnxo6w4p8h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570539</id>
      <parentid>6570538</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:27:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1607" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir.</text>
      <sha1>byvchos6h1uwvi90ct4rxr6tst31slh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570540</id>
      <parentid>6570539</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:29:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1618" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir.
==Tarixi==</text>
      <sha1>bexs2ryzj3jtk5p00u1te1h0pr5vwfs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570541</id>
      <parentid>6570540</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:33:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1752" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər bu terminologiyanı rədd edir, əvəzinə heykəlciyi “Qadın” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>36siqgw0rzumsacg9riqrbagwemu5d8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570542</id>
      <parentid>6570541</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:34:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1759" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər Venera terminologiyasını rədd edir, əvəzinə heykəlciyi “Qadın” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>j1zuocqsmf79j2yg64szkmd06idgtug</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570543</id>
      <parentid>6570542</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:34:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1763" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] terminologiyasını rədd edir, əvəzinə heykəlciyi “Qadın” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>h0e506ajn6b3xpvvxt63xs8sohnt3z3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570544</id>
      <parentid>6570543</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:34:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə heykəlciyi “Qadın” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>207cfk6xqx3g0ta4voq6cqo1vcw2w44</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570545</id>
      <parentid>6570544</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:35:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1771" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “Qadın” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>c6v7t5aqwws29dc3l1m5gryao7613bq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570546</id>
      <parentid>6570545</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:35:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1775" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.

==Tarixi==</text>
      <sha1>2gekkpecaut1gtoikz1iqh6e6ku7ko8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570580</id>
      <parentid>6570546</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:53:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1763" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar.</text>
      <sha1>o081m16yjfbbbxtynz7e4svm7z2rh9b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570583</id>
      <parentid>6570580</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:54:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1981" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Veneranın mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, Avropanın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; Venera heykəlciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>f3feuuzoq41wrh6tt0xynhz0jiv4dcn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570585</id>
      <parentid>6570583</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:54:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2005" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasımin Veneranın mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, Avropanın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; Venera heykəlciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>3xsb5ikkj2y27pcy9c1qxy9uoiuqeom</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570587</id>
      <parentid>6570585</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:55:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1996" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, Avropanın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; Venera heykəlciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>7hue3bl5myfjrsrjwbse7aphqultthc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570594</id>
      <parentid>6570587</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:57:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2000" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; Venera heykəlciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>3ycevdp2o3h0h8dggjq3r05fwii0ckx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570597</id>
      <parentid>6570594</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:57:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2004" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] heykəlciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>3yrzcr29i6qc7rjcmto48r8q3tv1rs8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570598</id>
      <parentid>6570597</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:57:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2008" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>a456dt9foidh8shct4t8lykwzkbkzep</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570602</id>
      <parentid>6570598</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2012" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  [[mənşəy]]i, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>lt2db3xvyzt2k9xtk7d6lfx53pm4i0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570603</id>
      <parentid>6570602</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2012" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  [[mənşə]]yi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>niep5torqf6unacw4v0j9owmmf0lmpk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570605</id>
      <parentid>6570603</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2008" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>a456dt9foidh8shct4t8lykwzkbkzep</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570607</id>
      <parentid>6570605</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2012" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya [[mədəni]] əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .</text>
      <sha1>ouk7iexmgpenuwttvd04sn84tatgs5f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570609</id>
      <parentid>6570607</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2055" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Təbiət Tarixi Muzeyi
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya [[mədəni]] əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>9au4ftcahhxy5xy103b36c3hg7sy990</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570612</id>
      <parentid>6570609</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2033" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya [[mədəni]] əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>8yw2gx55s4aae25ese4qos5lfrp11y9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570617</id>
      <parentid>6570612</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2029" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>61qvq3qd0lzew142tpqlz5z4ynxsuc0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570619</id>
      <parentid>6570617</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2076" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>bymam94hkek3xfqz6l24o20uoqxhqx5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570625</id>
      <parentid>6570619</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2077" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>1szpqjiyo5wgpcin9dxminxf8fk4nut</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570627</id>
      <parentid>6570625</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2131" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
[[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4lh8yhzgvw6yoblusu2km67m53phgf2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570628</id>
      <parentid>6570627</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2133" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
[[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>l0vlai66mjgpkboftq6ag9k1d1neql8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570630</id>
      <parentid>6570628</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2134" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>68acymm0uagg183t81b8oqt7wdtxokk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570633</id>
      <parentid>6570630</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2136" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ ]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ak1mv6m2ow1eo0sb5whoqui4dgyh2bz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570634</id>
      <parentid>6570633</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2143" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ ]] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>cp2qrq62zmiu4nu4e44b3khcr9f3258</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570636</id>
      <parentid>6570634</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2141" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ ] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4l3r3upe6kzzibhqc99shh1hj2nsa9s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570638</id>
      <parentid>6570636</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2195" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>kz52loi4uygbk5otb7jij38sy4rds51</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570641</id>
      <parentid>6570638</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:04:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2198" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
[[
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>jtmsn5tln4mvzg6nck5f1povgja6jv0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570642</id>
      <parentid>6570641</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:04:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2199" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[[
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ittqj65qlrxa1plsrs21cm6j5273nlq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570648</id>
      <parentid>6570642</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2241" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[[http://arthistoryresources.net/willendorf/
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4bm0gs3eddc9flluf1izqumgf4ampf6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570649</id>
      <parentid>6570648</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2242" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[[http://arthistoryresources.net/willendorf/ 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>qcwb8ahz5s18da1hy2zdd7fto9t6gbh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570651</id>
      <parentid>6570649</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2245" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[[http://arthistoryresources.net/willendorf/ ]] 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ohl19pwko8k7mw3f1buf16h0q8oit0p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570654</id>
      <parentid>6570651</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2242" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ ]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>felk3fdvt8jdmxra3ewks3sgjdvp9kn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570657</id>
      <parentid>6570654</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2249" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ ] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>2k7i4u0o3mhlzr0bm2tjlv65gwlijjf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570659</id>
      <parentid>6570657</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2402" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir .

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>swghgxpg1g4w223fldeyrtdcfpn26cw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570679</id>
      <parentid>6570659</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2401" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>mlltbllrhrcm6hi81h1nejtj4ph3vlu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570681</id>
      <parentid>6570679</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2406" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>7qw10fpfv5jnrz9165ynlk3x6nzguls</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570683</id>
      <parentid>6570681</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2408" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[[

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>6ehu6xmzartu052j5jlpjth2okdx169</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570686</id>
      <parentid>6570683</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2458" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>10ms147o7ruv4orubvk7p70lngh510b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570688</id>
      <parentid>6570686</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2460" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ek7mmp9l5pvies04u8q4uq2hqkix1i3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570690</id>
      <parentid>6570688</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2465" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn]]&lt;ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>3nspp77nu1ltku24zh7u9l1hxbd0tad</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570691</id>
      <parentid>6570690</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2466" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn]]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>a208c926y45a0ewou2w7r3c6o4bbuw0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570693</id>
      <parentid>6570691</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2464" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn]&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>5qmmfcd2yl6fj6nvx6lpl2bsycn54xc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570695</id>
      <parentid>6570693</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:12:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2471" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>c8iy118vy5jbmbbwyika7grd5naumga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570698</id>
      <parentid>6570695</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:12:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2473" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ ] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>prfk9lxsjw35waweooxhz6zss523943</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570699</id>
      <parentid>6570698</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:12:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2520" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values : a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>lku9u8mho1houx1lqrb0bvzr0p490vl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570700</id>
      <parentid>6570699</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2518" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>7z02z4svmoh27a1yi5ma5w6h5nx43tn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570703</id>
      <parentid>6570700</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2509" xml:space="preserve">


{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>pcn1xcfwts5rs8v3lbzto69w718dskm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570704</id>
      <parentid>6570703</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2504" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust [[1908]]-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi “[[Qadın]]” və ya “Villendorflu Qadın” adlandırırlar. Willendorf Venerasının  mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
*[http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>71woj0gk6anu8p7p62v5xjd6iwaatox</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570705</id>
      <parentid>6570704</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2493" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi &quot;[[Qadın]]&quot; və ya &quot;Villendorflu Qadın&quot; adlandırırlar. Willendorf Venerasının mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
* [http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>suiwct37gp9rkxtqikkw1r5ky4ee270</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570735</id>
      <parentid>6570705</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:21:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>White Demon [[Willendorf Venerası]] səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan [[Villendorf Venerası]] olaraq dəyişdi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2493" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Willendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi &quot;[[Qadın]]&quot; və ya &quot;Villendorflu Qadın&quot; adlandırırlar. Willendorf Venerasının mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
* [http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>suiwct37gp9rkxtqikkw1r5ky4ee270</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570741</id>
      <parentid>6570735</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:22:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2493" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Villendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi &quot;[[Qadın]]&quot; və ya &quot;Villendorflu Qadın&quot; adlandırırlar. Willendorf Venerasının mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
* [http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>oq5o0jglpmockkl91mih08ce1ebu130</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570743</id>
      <parentid>6570741</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2493" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Villendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi &quot;[[Qadın]]&quot; və ya &quot;Villendorflu Qadın&quot; adlandırırlar. Villendorf Venerasının mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
* [http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ejss2bkozec40sjzsbbuip1qt9wl972</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570754</id>
      <parentid>6570743</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2512" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|Venus of Willendorf}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}

'''Villendorf Venerası''' — 7 avqust 1908-ci ildə arxeoloqlar Josef Szombathy , Hugo Obermaier və Josef Bayer tərəfindən Willendorf yaxınlığındakı [[paleolit]] ​​[[sahə]]sində aparılan qazıntılar zamanı İohan Veran və ya Cozef Veram adlı [[işçi]] tərəfindən tapılmışdır. [[Heykəl]] indi [[Avstriya]]nın [[Vyana]] şəhərindəki [[Təbiət]] [[Tarix]]i [[Muzey]]ində saxlanılır.

== Haqqında ==
İlk dəfə on doqquzuncu və iyirminci əsrin əvvəllərində [[aşkar]] edilmiş oxşar [[heykəl]]lər arxeologiyada ənənəvi olaraq &quot;[[Venera]] [[heykəl]]cikləri&quot; adlandırılır, çünki şişirdilmiş cinsi xüsusiyyətləri olan çılpaq [[qadın]]ların təsvirləri erkən [[doğuş]] [[tanrı]]sını, bəlkə də bir [[ana]]nı təmsil edir. Bəzi alimlər [[Venera]] [[termin]]ologiyasını rədd edir, əvəzinə [[heykəl]]ciyi &quot;[[Qadın]]&quot; və ya &quot;Villendorflu Qadın&quot; adlandırırlar. Villendorf Venerasının mənşəyi, yaranma üsulu və ya mədəni əhəmiyyəti haqqında çox az şey məlumdur ; lakin o, [[Avropa]]nın Paleolit ​​dövründən salamat qalan çoxsaylı &quot; [[Venera]] [[heykəl]]ciklərindən &quot; biridir.&lt;ref&gt;[https://archive.org/details/culturevaluessur02cunn/ Culture and values:a survey of the humanities] {{en}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://puvodni.mzm.cz/Anthropologie/article.php?ID=5/ International Journal of Human Diversity and Evolution] {{en}}
* [http://arthistoryresources.net/willendorf/ One of the most fascinating archaeological discoveries of the early 20th century is a small Paleolithic stone sculpture known as the Venus of Willendorf.] {{en}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>gmnkqj80eq4mxksuc2o04w0v8yy7gvk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Ayaz Əskərzadə</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761236</id>
    <revision>
      <id>6570520</id>
      <timestamp>2022-08-10T17:12:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:12, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ou0jah4ugs7sj3fo7rj6zflxj00pje9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cəbhə bölgəsi (kitab)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761237</id>
    <revision>
      <id>6570547</id>
      <timestamp>2022-08-10T17:40:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Kitab&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7" xml:space="preserve">{{Kitab</text>
      <sha1>m7j0avx6882lxoremyhw95qhd56lhvg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570548</id>
      <parentid>6570547</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:40:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =</text>
      <sha1>j3nhna5nb4bajp2a21vidfx7qgqkc52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570549</id>
      <parentid>6570548</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =</text>
      <sha1>fzmsexpibto1lru4thazd54yhlxogik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570551</id>
      <parentid>6570549</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:40:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =</text>
      <sha1>sojuvqemly3ynpsjfgpfqni5vke36j8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570552</id>
      <parentid>6570551</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:41:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =</text>
      <sha1>mqbfozaovgqt46uhskcbuc8tt0r5tdz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570553</id>
      <parentid>6570552</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:41:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="136" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =</text>
      <sha1>qmnww62k5bemlfhz0a31zrbfp6z9jgo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570554</id>
      <parentid>6570553</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:41:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="162" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =</text>
      <sha1>5cv301ewxlysvy07u70jkbjhuhnu58o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570555</id>
      <parentid>6570554</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:42:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =</text>
      <sha1>5eypl6do6q434u8dose7olc48kvi980</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570556</id>
      <parentid>6570555</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:42:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="239" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =</text>
      <sha1>djku7r4nnhwqvscjqyfgk2d08r7rfbw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570557</id>
      <parentid>6570556</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:42:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="264" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =</text>
      <sha1>l3oq5sb5pjs44ibvqfhcbyiozy1u3yo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570558</id>
      <parentid>6570557</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:42:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="292" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>owt4f2o1e01aaeu4170td633uqkqb5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570559</id>
      <parentid>6570558</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:42:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="310" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>0xopff2dgf0pn1cfahs674z87uqrvnh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570561</id>
      <parentid>6570559</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:43:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="326" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>4pl4jxx9p48bwwboriu3qkwhknnsip7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570562</id>
      <parentid>6570561</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:43:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="359" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>euwaojluyi6y9fqewu2nd3x2ipz73u1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570563</id>
      <parentid>6570562</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:43:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="363" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>2dps5f6kzre6kmeq3qooabzjviv3u3s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570564</id>
      <parentid>6570563</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:44:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="374" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
}}</text>
      <sha1>0ob3ilzgah4ivh2srhftpf0gz84wx3g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570565</id>
      <parentid>6570564</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:45:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="405" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}</text>
      <sha1>711mh0h8otfdatms9jc2io55oqp55on</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570566</id>
      <parentid>6570565</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:45:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="421" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = Qurbani Abdulla
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}</text>
      <sha1>e3e6xjm64ijcy6z87ve2xsfn2ldi5aa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570568</id>
      <parentid>6570566</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:46:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="425" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Qurbani Abdulla]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}</text>
      <sha1>iwayk7oierp1fnpc0hjkh37izluf39w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570569</id>
      <parentid>6570568</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:46:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="425" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}</text>
      <sha1>o9tdxbbhex530utengyggzodxhxfgyk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570570</id>
      <parentid>6570569</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:47:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="450" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi'''</text>
      <sha1>cs5b5me986w7yp9co0smrc060la12w2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570571</id>
      <parentid>6570570</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:49:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1758" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i,&lt;ref name=&quot;abc123&quot;/&gt; 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Yazıçılar Birliyində şair-publisist Abdulla Qurbaninin yubileyi qeyd olunub |url=http://medeniyyet.az/page/news/36959/Yazicilar-Birliyinde-sairpublisist-Abdulla-Qurbaninin-yubileyi-qeyd-olunub.html?lang=az |access-date=2020-12-10 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801162127/http://medeniyyet.az/page/news/36959/Yazicilar-Birliyinde-sairpublisist-Abdulla-Qurbaninin-yubileyi-qeyd-olunub.html?lang=az |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bu gün Zəfər paradı keçiriləcək — TƏFƏRRÜATLAR |url=https://modern.az/az/news/268731/bu-gun-zefer-paradi-kecirilecek-teferruatlar |access-date=2020-12-10 |archive-date=2020-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201224221820/https://modern.az/az/news/268731/bu-gun-zefer-paradi-kecirilecek-teferruatlar |url-status=live }}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>f31kjoe802972y98lm3kcz7a8rmjeys</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570574</id>
      <parentid>6570571</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:50:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="876" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı.</text>
      <sha1>04fl6xal5gg3qh9o16grvvh3sh3tuao</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570575</id>
      <parentid>6570574</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:51:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="929" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı Abdulla Novruz oğlu Qurbani tərəfindən yazılmış kitab.</text>
      <sha1>6aujosqbh8pxgyf5y4d0fev8092qkvc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570577</id>
      <parentid>6570575</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:52:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="949" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Novruz oğlu Qurbani|Abdulla Qurbani]] tərəfindən yazılmış kitab.</text>
      <sha1>fhxvk3pawkhia1isdd0z1zpw91zvugo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570578</id>
      <parentid>6570577</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:52:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="949" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]] tərəfindən yazılmış kitab.</text>
      <sha1>k1xsezvaygdw1vpht9uv7qihn82a46a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570582</id>
      <parentid>6570578</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:54:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="981" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı- [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>j2wemykbdi08bupenvz1gsvmbpagz4h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570584</id>
      <parentid>6570582</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:54:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="982" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>t430kux8qg1h1fjxb4kbmibhqmn2uz7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570588</id>
      <parentid>6570584</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:55:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="999" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==</text>
      <sha1>ljm75co27cu6qpe0htwb90y1ir75c5a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570589</id>
      <parentid>6570588</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:55:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1008" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab</text>
      <sha1>52mldzwpdjm55m4n72z48enqlws15tg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570590</id>
      <parentid>6570589</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:56:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1020" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan</text>
      <sha1>g8daugkjpb69rd844h1pnaisjjgyjrc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570591</id>
      <parentid>6570590</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:56:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1038" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının</text>
      <sha1>pnpldr7n6edexoi13ygyevz47y40r9m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570593</id>
      <parentid>6570591</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:56:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1054" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]],</text>
      <sha1>00bsdhgmnorpuflw872x75iryj5bm83</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570595</id>
      <parentid>6570593</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:57:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1073" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin</text>
      <sha1>rpfvx2cvzawupian7kckancabbzzlrp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570596</id>
      <parentid>6570595</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:57:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1082" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş</text>
      <sha1>10hftaj7gzw1qfj3tyh1370p7y2ihfn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570599</id>
      <parentid>6570596</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1093" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı</text>
      <sha1>8ml4spzrqw5tn46a8tjgr2eiqrczvbh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570601</id>
      <parentid>6570599</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1115" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in</text>
      <sha1>52y50zty8br17qh93zh17j9lvxfeu5j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570604</id>
      <parentid>6570601</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:58:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1134" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycanın]]</text>
      <sha1>276338zip1kvxazj1nv1tke3h76719w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570606</id>
      <parentid>6570604</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1139" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu</text>
      <sha1>msc08jhe8oybf66tr9in9eangoml7bz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570608</id>
      <parentid>6570606</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1157" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı</text>
      <sha1>na5jx8ieqb79wl016dayxn8w51kaxgl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570610</id>
      <parentid>6570608</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1185" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən,</text>
      <sha1>jc7s7in7xv4lhh2h9nvv9q2lzlv33hc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570611</id>
      <parentid>6570610</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T17:59:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1207" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində</text>
      <sha1>rnuf1wod2d695rurndnolaul10qfnar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570613</id>
      <parentid>6570611</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1243" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]]</text>
      <sha1>dygzn4cbz6wz7l8tll7vh4pf4jy75i2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570615</id>
      <parentid>6570613</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1257" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında</text>
      <sha1>eh24zz1v167ude0kqof0hzgwqmc2dvj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570616</id>
      <parentid>6570615</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:00:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1266" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri</text>
      <sha1>ctnzev6f8tmh273cpky6mve5a93cnku</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570618</id>
      <parentid>6570616</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1286" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə</text>
      <sha1>rnprm4h1ulhz3l2n1lmzmvboau51zpi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570620</id>
      <parentid>6570618</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək</text>
      <sha1>nwpz5s00n9uwvcxqk6fvdje7zo0t1gb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570622</id>
      <parentid>6570620</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1326" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb</text>
      <sha1>sc0evk9wtqxxpweuuuumelzbeymlkhn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570623</id>
      <parentid>6570622</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:01:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1336" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə</text>
      <sha1>shiludenayxmtyssumuoijbowhnh0e9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570624</id>
      <parentid>6570623</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1344" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı</text>
      <sha1>9xrvujb3crdpg0lw0bqfofis8kpuadh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570626</id>
      <parentid>6570624</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1363" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan</text>
      <sha1>219rwvuncs004dfumqhart046h57mt5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570631</id>
      <parentid>6570626</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:02:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1428" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]mizin</text>
      <sha1>acwopby41c4a9al8irwns6q6t0m35fc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570632</id>
      <parentid>6570631</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1428" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin</text>
      <sha1>auym9ghush0113zkx7by9g577r3yxr0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570635</id>
      <parentid>6570632</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1437" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz</text>
      <sha1>184eigbcv9j796u0bv09kyw7hztg6s4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570637</id>
      <parentid>6570635</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1454" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən</text>
      <sha1>jcvj54wjpsnx9s5ogg0pejb4w5yo59n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570639</id>
      <parentid>6570637</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:03:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1459" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan</text>
      <sha1>5qp82ey8q1sxa4wm3uyqguz3rr1bzgj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570640</id>
      <parentid>6570639</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:04:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1477" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]]</text>
      <sha1>35ciunm9bcbvb77q3wdzj7olv744h0i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570645</id>
      <parentid>6570640</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:05:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1500" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərəm Vəliyev]]in</text>
      <sha1>08iu54kznd6jj6tb75t1sj85nzyks4u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570647</id>
      <parentid>6570645</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:05:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1499" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in</text>
      <sha1>g5vhg51f1cpw7xn7z0ahonqpktuinsc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570650</id>
      <parentid>6570647</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1511" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik</text>
      <sha1>nd66af9eldrz13fxjq2kvq0d88q7mzr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570653</id>
      <parentid>6570650</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1535" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin</text>
      <sha1>9qx8biq5c4nl45wfayw97u9vvpwelh7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570658</id>
      <parentid>6570653</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:06:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1566" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən</text>
      <sha1>kmo6gqrbtswq8u5jy2wggol8r4tjamr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570662</id>
      <parentid>6570658</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1572" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs</text>
      <sha1>tcc2b35ibssqqjqyghq3hgi1aq44alo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570665</id>
      <parentid>6570662</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1578" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir.</text>
      <sha1>nsxx03ah9lxuotet4conznjc55ioa76</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570667</id>
      <parentid>6570665</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1586" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla</text>
      <sha1>15budznu53mhr3s7czv81klc09qhrmy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570668</id>
      <parentid>6570667</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1592" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
Milli</text>
      <sha1>khnnc5h2f0ad4aq3psz757p46wdnsqw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570671</id>
      <parentid>6570668</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1597" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
Milli</text>
      <sha1>a7p2tudgn8w2iqixgbhy2imw29jvqlg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570672</id>
      <parentid>6570671</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:08:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1608" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
Milli Qəhrəman</text>
      <sha1>7ffnmqdptp5kb302x6ia8tiirtdwfil</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570673</id>
      <parentid>6570672</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:09:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1612" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Milli Qəhrəman]]</text>
      <sha1>78aoaodhle31bjfar4hqa07eb6yd7mm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570675</id>
      <parentid>6570673</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:09:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1646" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Milli Qəhrəman|Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]]</text>
      <sha1>d4wwtfqxx78ltqehblxazx42aqkt1dc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570676</id>
      <parentid>6570675</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1646" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]]</text>
      <sha1>oziofhi2u329n2yjl28nb1qz32kl9dh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570678</id>
      <parentid>6570676</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1656" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş</text>
      <sha1>ew7oii7ixra89rz4q8ytpgm1ss17fys</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570680</id>
      <parentid>6570678</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1670" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş hərbi hissə</text>
      <sha1>7ev173elzj5seh1jszmxfxclq3m85rh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570682</id>
      <parentid>6570680</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:10:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1677" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə</text>
      <sha1>0lq33gllvuwdk7nete3l93df9y99r4p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570687</id>
      <parentid>6570682</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1691" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX]] əsrin</text>
      <sha1>iimok8ayu56ee27i5t4zd6k6kfxyne7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570689</id>
      <parentid>6570687</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1691" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in</text>
      <sha1>f488jvb0ij5b65ni2boxral1s50am6l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570692</id>
      <parentid>6570689</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1703" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində</text>
      <sha1>a05jki860x81m0cvfjoflsovgjo4xon</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570694</id>
      <parentid>6570692</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:11:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1712" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş</text>
      <sha1>ilkp38vsqu5cb4aqqclwo74ka83o4e0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570696</id>
      <parentid>6570694</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:12:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1730" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və</text>
      <sha1>tqxx4tpwlvesksux7p0fiiaee8qxz59</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570706</id>
      <parentid>6570696</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1741" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın</text>
      <sha1>f1q859tza3uedwur1z4xb4r95iqxoch</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570708</id>
      <parentid>6570706</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1753" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə</text>
      <sha1>ecwa1sa4fhqc4pc138fuyqh4d3nj5oo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570709</id>
      <parentid>6570708</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1760" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə</text>
      <sha1>2r2eifcjza5vlgwxb7ixckfk0uv5myl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570711</id>
      <parentid>6570709</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:14:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1770" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə</text>
      <sha1>6j4re49k5d2dvu1oy1d0usx02uouclf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570712</id>
      <parentid>6570711</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:15:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1799" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və</text>
      <sha1>asb0n2yjqbqw82e0xow3oltsglifr59</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570713</id>
      <parentid>6570712</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:15:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1825" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük</text>
      <sha1>fetw2nlgp1cfh191gi2andlyjq9h1zn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570714</id>
      <parentid>6570713</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:15:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1847" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər</text>
      <sha1>egrfupuvexuwfhftuop0wy1k0awz0re</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570715</id>
      <parentid>6570714</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:16:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1856" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq</text>
      <sha1>5c0whqaoqvvd362v8boqvbpdromrlei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570716</id>
      <parentid>6570715</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:16:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1874" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər.</text>
      <sha1>d1nzc0l5pkp4w1adwqo97fp09m8ggqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570717</id>
      <parentid>6570716</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:16:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1890" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə</text>
      <sha1>4909mt4xvih9oy17ar2agbdcbg598ec</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570718</id>
      <parentid>6570717</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:16:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1903" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin</text>
      <sha1>iera8o5wj7ysnrkzskhg7q2bvwqfoo7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570719</id>
      <parentid>6570718</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:17:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1912" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik</text>
      <sha1>7see504lt09jtk5p0mec86lch96wsn6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570720</id>
      <parentid>6570719</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:17:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1931" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri,</text>
      <sha1>1bvnfd5l66je4st1wqqcraa74vlynl1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570722</id>
      <parentid>6570720</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:17:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1955" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin</text>
      <sha1>h8f5huborlumxjllomphnk15nbwkwh2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570723</id>
      <parentid>6570722</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:17:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1977" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti,</text>
      <sha1>r8ydfvxr9o3nfbapdgcvns6a2dfzxx8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570724</id>
      <parentid>6570723</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:18:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2001" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı,</text>
      <sha1>d8vz4csw5hymowfoy573090sx9mllwq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570725</id>
      <parentid>6570724</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:18:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2032" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətlərin</text>
      <sha1>trzpgae4b5h902dpf1g7fwkjmb6legw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570727</id>
      <parentid>6570725</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:18:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2054" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi,</text>
      <sha1>7yws3tzj4sq76rdl05zdfv8v2iycq4u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570728</id>
      <parentid>6570727</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:19:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2076" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, &quot;[[Qızıl Qələm]]&quot;</text>
      <sha1>pprvuug38fya17p04sqfffxo1l0s4vc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570731</id>
      <parentid>6570728</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:19:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2087" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl Qələm&quot; mükafatı]]</text>
      <sha1>8msh2qipzd1bmxihgfkew4qcvca1ici</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570732</id>
      <parentid>6570731</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:20:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2085" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[Qızıl Qələm mükafatı]]</text>
      <sha1>qtr31s8aghyvx1iluotqwmuy2g2cv4i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570733</id>
      <parentid>6570732</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:20:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2087" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]]</text>
      <sha1>i9zskqpc8sc5vi0crjqvyrmx477ey3r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570734</id>
      <parentid>6570733</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:21:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2124" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]</text>
      <sha1>7oos2nv48ndkzjcynfzm93xzfukhf8p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570736</id>
      <parentid>6570734</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:21:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2143" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus</text>
      <sha1>7tm6mh6gz2fq8p5rlqwn3n82oyhiejl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570737</id>
      <parentid>6570736</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:21:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2153" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist</text>
      <sha1>ea72m485hs1ig7ye1jh0fraqywwru53</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570738</id>
      <parentid>6570737</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:22:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2167" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə</text>
      <sha1>8rh9sp2tnmonlh1a8c500r87rmllizz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570739</id>
      <parentid>6570738</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2187" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>4pesh3fqcgs3brc45e1uawlijolgwvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570746</id>
      <parentid>6570739</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2188" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir..</text>
      <sha1>qr0xwkflnz25yl029wfefveh78a251h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570748</id>
      <parentid>6570746</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2187" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in
[[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>4pesh3fqcgs3brc45e1uawlijolgwvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570749</id>
      <parentid>6570748</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2187" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla
[[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>peucn46s0lu9ms1k11kmutabesbvh8w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570751</id>
      <parentid>6570749</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2187" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>s9r834k078qy7zcdssb1zgrr64at1gy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570752</id>
      <parentid>6570751</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:26:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2216" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>kzjxkvja9nyimjcewg21rnh6mssourc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570753</id>
      <parentid>6570752</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:26:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2241" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>0dnqkf6no0usppu61q0xtjatsj0sztn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570759</id>
      <parentid>6570753</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2255" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = {{Flaqifikasiya|Azərbaycan}}
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>kqiuya61oyrp5nbkoe8mc3qut0foqrz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570761</id>
      <parentid>6570759</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:28:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2241" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.</text>
      <sha1>0dnqkf6no0usppu61q0xtjatsj0sztn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570762</id>
      <parentid>6570761</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:29:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2446" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_YlukKOZW.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>o2n8v509jo5mk26c23ixp3qye6selac</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571047</id>
      <parentid>6570762</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:14:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində kitablar]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2492" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_YlukKOZW.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində kitablar]]</text>
      <sha1>61f7xbjwivel6po6fyn6ganlehs518u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571048</id>
      <parentid>6571047</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:14:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi haqqında kitablar]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2548" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_YlukKOZW.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində kitablar]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi haqqında kitablar]]</text>
      <sha1>59dm0chv22y5rsd1gpnxhw4bsv4y81i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571205</id>
      <parentid>6571048</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:57:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2571" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cəbhə bölgəsi
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cəbhə_bölgəsi_(2001).png
 |Şəklin izahı        = Cəbhə bölgəsi (2001)
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = Əbilov, Zeynalov və oğulları
 |Səhifə              = 264
 |Tərtibat            = [[Abdulla Qurbani]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               =
 |ISBN                = 5-87459-247-4
 |Nəşr ili            = 2001
}}

'''Cəbhə bölgəsi''' kitabı - [[şair]], [[publisist]], [[dramaturq]], [[nasir]], senari müəllifi, [[rejissor]], Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Respublikası Prezidentin fərdi təqaüdçüsü, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[polkovnik]]i, 2020-ci il dekabrın 10-da [[Bakı]]da keçirilmiş [[2020 Bakı Qələbə Paradı|Qələbə Paradının]] ssenari müəllifi və aparıcısı [[Abdulla Qurbani|Abdulla Novruz oğlu Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== Haqqında ==
Bu kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı [[Heydər Əliyev]]in [[Azərbaycan]]ın ordu quruculuğundakı misilsiz xidmətlərindən, cəbhə bölgəsində [[Vətən]], [[xalq]], [[dövlət]] qarşısında əsgəri borcunu şərəflə yerinə yetirərək xalqımızın hərb tarixinə şanlı səhifələr yazan [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]mizin mübariz hissələrindən olan [[general-mayor]] [[Kərim Vəliyev]]in rəhbərlik etdiyi hərbi hissənin uğur və nailiyyətlərindən bəhs edir. Onlarla [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı|Milli Qəhrəman]] yetirmiş həmin hərbi hissə [[XX əsr]]in son ilində döyüş hazırlığı və intizamın təhlilinə görə SQ üzrə birinci yerə çıxmış və yeni əsrdə daha böyük müvəffəqiyyətlər qazanmaq əzmindədirlər. Kitabda cəbhə bölgəsinin spesifik xüsusiyyətləri, əsgər və zabitlərin həyatı, məişəti, döyüş hazırlığı, rəşadət və şücaətləri hadisələrin şahidi, [[&quot;Qızıl qələm&quot; mükafatı]] laureatı, mayor [[Abdulla Qurbani]]nin özünəməxsus puplisist qələmi ilə tərrənüm edilir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_YlukKOZW.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}

[[Kateqoriya:Azərbaycan dilində kitablar]]
[[Kateqoriya:Qarabağ müharibəsi haqqında kitablar]]</text>
      <sha1>ls9fqu50dpfmamailxxplst013kgx24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Şuşa məscidlərinin siyahısı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761238</id>
    <redirect title="Şuşadakı məscidlərin siyahısı" />
    <revision>
      <id>6570664</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:07:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Solavirum</username>
        <id>95249</id>
      </contributor>
      <comment>Solavirum [[Şuşa məscidlərinin siyahısı]] səhifəsinin adını [[Şuşadakı məscidlərin siyahısı]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Şuşadakı məscidlərin siyahısı]]</text>
      <sha1>3vva70cfwummvpunrrvdgh4wgv3d0db</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ömər Buludov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761239</id>
    <revision>
      <id>6570701</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:13:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Futbolçu|tam adı=Ömər Buludov|doğum yeri={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|boyu=177|çəkisi=72|əsas ayağı=Sağ|mövqeyi=müdafiəçi|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|nömrəsi=26|gənclər klubları={{idman karyerası }}|klublar={{idman karyerası |2017-h.h |{{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|99 (3) }}|milli yığma={{idman karyerası }}|klub...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1688" xml:space="preserve">{{Futbolçu|tam adı=Ömər Buludov|doğum yeri={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|boyu=177|çəkisi=72|əsas ayağı=Sağ|mövqeyi=müdafiəçi|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|nömrəsi=26|gənclər klubları={{idman karyerası
}}|klublar={{idman karyerası
|2017-h.h |{{bayraq|Azərbaycan}} [[Neftçi PFK|Neftçi]]|99 (3)
}}|milli yığma={{idman karyerası
}}|klub haqqında məlumatların yenilənməsi=10 avqust 2022|yığma haqqında məlumatların yenilənməsi=}}

'''Ömər Buludov''' ({{DVTY}}) – [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqasında]] çıxış edən [[Neftçi PFK|Neftçinin]] futbolçusu.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/players/omar-buludov/448068/ Ömər Buludov] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== Karyerası ==

=== [[Neftçi PFK|Neftçi]] ===
[[Neftçi PFK|Neftçidə]] ilk matçına 25 noyabr 2017-ci ildə keçirilən Neftçi-Keşlə matçında çıxıb. Matç [[Neftçi PFK|Neftçinin]] 3–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2017/11/25/azerbaijan/premyer-liqa/fk-neftchi/fc-inter-baki/2563675/ Neftçi 3—1 Keşlə] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt; [[Neftçi PFK|Neftçidə]] ilk qolunu 10 mart 2019-cu ildə keçirilən Sumqayıt-Neftçi matçının 87-ci dəqiqəsində vurub. Matç [[Neftçi PFK|Neftçinin]] 1–2 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2019/03/10/azerbaijan/premyer-liqa/fk-khazar-sumgayet/fk-neftchi/2870385/ Sumqayıt 1–2 Neftçi] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>mombkg07zcpg1w3yx7l1r4ihdo73dot</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Budda Bahar Məbədi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761240</id>
    <revision>
      <id>6570745</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570750</id>
      <parentid>6570745</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:25:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="786" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Avstriya
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>eqp2edw9dbfj7yy2n7vvzcm48v6tnh1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570755</id>
      <parentid>6570750</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:26:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="778" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Vyana]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>hl1t2nkzdfo0fwc2jcwgk4hz64iz8l0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570756</id>
      <parentid>6570755</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="769" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = e.ə.25.000
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>9yzfqz5oc53ma5gmf17emzjw7lcm7ba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570757</id>
      <parentid>6570756</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:27:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="758" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 11.1 sm
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>aoniag6g49fucnp7gwetor9w3cl12ba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570758</id>
      <parentid>6570757</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:27:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="751" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[əhəngdaşı]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>pjdgzczfn4p8rpkd0ild645p1nmtvoi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570760</id>
      <parentid>6570758</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:27:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ggknc66rhdwm1c3g7rmf52dkv2lgeqt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570764</id>
      <parentid>6570760</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:31:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>q1tsguvwe8xu0mik9asf8dh93dia645</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570766</id>
      <parentid>6570764</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:33:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="746" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>jgg5n7cxqao4ga25plhazqknhy5twk9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570768</id>
      <parentid>6570766</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:34:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="752" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Lushan
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>agatqiapsc72lj5ke98jbmteuod269i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570769</id>
      <parentid>6570768</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:34:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="756" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Lushan]]
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>trnuak31odtnoxijjwq97ptvi78o5uz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570770</id>
      <parentid>6570769</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:34:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Lushan]]
 |Ünvan               = [[Zhaocun]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>3zudfa6be86n2vxwcfn25spwil0ylnm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570771</id>
      <parentid>6570770</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:35:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="759" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Lushan
 |Ünvan               = Zhaocun
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>q7x6g0ffh3w1enslq3zzpr4ln4a5eje</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570774</id>
      <parentid>6570771</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:40:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="763" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = Zhaocun
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>mddbv4wn05cp2zegx2opr9cg8miqa0t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570776</id>
      <parentid>6570774</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:41:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Yao dağı]]
 |Ünvan               = Zhaocun
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>09r0vm7nfkojxtity2meu7gel9pphrw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570779</id>
      <parentid>6570776</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:41:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="770" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Yao dağı]]
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>livbsvgu2rmlv68vknlt5m4kztuz37k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570780</id>
      <parentid>6570779</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:42:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="770" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = [[Yao]] dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>dbwu52yywb80rlhgaoybbmoxqw7l3ux</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570781</id>
      <parentid>6570780</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:42:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>eb1wo3nxtmct4l2se1u8dk3yycjq7xs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571023</id>
      <parentid>6570781</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:01:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="793" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi'''</text>
      <sha1>gfzx06gqivlfk7gx1uptre8jx7lpijn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571024</id>
      <parentid>6571023</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:01:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="822" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi'''({{Dil-zh|中原大佛}}) —</text>
      <sha1>i3anp11t9y5df0eyiwjvv6zhl2x0k4a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571025</id>
      <parentid>6571024</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:02:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="823" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi'''({{Dil-zh|中原大佛}} ) —</text>
      <sha1>fj68ukipoz0vjz51y2y7gllmy1y0it0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571026</id>
      <parentid>6571025</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:02:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="824" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) —</text>
      <sha1>czjcxh8x7sx3t7bolzwk3y8vkzy2lj1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571027</id>
      <parentid>6571026</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:03:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="945" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — Çinin Lushan qraflığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>gn80f2gsof30uvl6mwt1h9ghytutzvm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571028</id>
      <parentid>6571027</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:04:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="949" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in Lushan qraflığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>7ausn839qsuo1u7ryfyrvpf6zqu1jqj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571030</id>
      <parentid>6571028</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:04:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="953" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Lushan]] qraflığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>a4ya4kv2igcqmvvbdejuel1s0l0ks60</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571031</id>
      <parentid>6571030</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:04:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="953" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] qraflığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>faqcl698pgk8o056r25qdk3ivwb4x54</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571032</id>
      <parentid>6571031</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:05:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="957" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraflığ]]ının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>06nop7x34897ylbno446dvngclw6x48</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571034</id>
      <parentid>6571032</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:05:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="957" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana Buddanı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>jnz5z1o2pjcrxsddknk0d49x12d6590</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571036</id>
      <parentid>6571034</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:05:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="961" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Buddanı]] təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>531c9uv629tpxxs7y5anjmpbd7h10l2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571037</id>
      <parentid>6571036</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:07:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="961" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng heykəldir ,</text>
      <sha1>cz4sao2vhdek7l0t0xo5yrk67gfao2s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571038</id>
      <parentid>6571037</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:07:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="965" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən [[nəhəng]] heykəldir ,</text>
      <sha1>3o0fmoadoca4vxv2rjyf6n2e5srfqmu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571039</id>
      <parentid>6571038</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:07:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="969" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən [[nəhəng]] [[heykəl]]dir ,</text>
      <sha1>3pq4z4ko9az6k2axmbn0nrfeluhs5u8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571040</id>
      <parentid>6571039</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:07:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="965" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir ,</text>
      <sha1>relfbcaamgdrjqa4ax4j380hu3vgd1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571042</id>
      <parentid>6571040</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:09:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="965" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .</text>
      <sha1>pnna56ibkij6m63s4eogxtzts803kfv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571043</id>
      <parentid>6571042</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:09:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="981" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==</text>
      <sha1>qrmug1u110dqb3hj36rjpwcgkum2128</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571046</id>
      <parentid>6571043</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:12:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1168" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar Məbədi öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun suyu 60 °C (140 °F) temperaturda müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>bi4u6d8xygtk7qgzflf0p572q9gfp70</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571066</id>
      <parentid>6571046</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:47:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1172" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun suyu 60 °C (140 °F) temperaturda müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>2jwxpqw6rl19d6iz3xofwim7uas7oog</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571067</id>
      <parentid>6571066</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:47:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1176" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti [[bulağ]]ından götürür , onun suyu 60 °C (140 °F) temperaturda müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>ac6c855twwle6lqq007qtfgrpdlikzj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571068</id>
      <parentid>6571067</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:48:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1172" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun suyu 60 °C (140 °F) temperaturda müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>2jwxpqw6rl19d6iz3xofwim7uas7oog</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571070</id>
      <parentid>6571068</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:48:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1176" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) temperaturda müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>n9cw8hkyj7jtb4a8eyjsnfufkngmhlj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571071</id>
      <parentid>6571070</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:48:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1180" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) temperaturda [[müalicəvi]] xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>qe01d4htgnkvft8kg8h3a3qfmofmlgh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571072</id>
      <parentid>6571071</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:48:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1184" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da [[müalicəvi]] xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>bjegq6sj3gbf9vpdohqeuxaw6roqy9p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571073</id>
      <parentid>6571072</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:49:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1184" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da [[müalicə]]vi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>hifybj0skhg3jv6thr463z7vdh7fttr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571074</id>
      <parentid>6571073</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:49:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1180" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə bölgədə məşhurdur.</text>
      <sha1>sgxcm5e6bjw85xgzuxmizm4241ve4rd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571075</id>
      <parentid>6571074</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:49:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1188" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də [[məşhur]]dur.</text>
      <sha1>1f0yiau4sx5hlte754mqqchvhpqb22z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571076</id>
      <parentid>6571075</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:49:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1184" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur.</text>
      <sha1>nygaaiigocot90sx76auujtcaahgqot</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571081</id>
      <parentid>6571076</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:53:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1398" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə layihənin təxminən 55 milyon dollara başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 milyon dolları heykəl üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>toatwbh0qmwasb4xa2miew9bwzfts1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571082</id>
      <parentid>6571081</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:53:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1402" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 milyon dollara başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 milyon dolları heykəl üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>g4of0tgx46nv84o1wbea6kh5ot1483p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571083</id>
      <parentid>6571082</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:54:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1410" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 milyon dolları heykəl üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>i8h3yxjxssngbfu4ijs5n1gkbll0129</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571084</id>
      <parentid>6571083</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:54:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1414" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi [[təxmin]] edilirdi, onun 18 milyon dolları heykəl üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>jd7kv5af4wu17d2vfi6roaudanfsk6y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571085</id>
      <parentid>6571084</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:54:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1418" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi [[təxmin]] edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları heykəl üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>oxeb800dbcwryjuml3hlva7b7kwkmxh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571086</id>
      <parentid>6571085</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:55:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1422" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi [[təxmin]] edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrine sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>t882fd45ovzgzob68oayuxf43ods2zg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571087</id>
      <parentid>6571086</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:55:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1423" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi [[təxmin]] edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>ix6v2fx6lk4je5q35mz0f10nzpaue23</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571088</id>
      <parentid>6571087</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:55:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1419" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.</text>
      <sha1>22hcp13iv518lfc1bjk2glshs6rd01t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571089</id>
      <parentid>6571088</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:57:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1466" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan vəsait ilə Heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>q99ev8dc1ap2ipp1c32xardn5mf6pdv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571093</id>
      <parentid>6571089</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:58:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1466" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>0l8tnnynw0t2ukyfa18t7vftv8iuk8i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571095</id>
      <parentid>6571093</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:59:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1469" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
[[</text>
      <sha1>ku4v11tm20p3rsoc5igzwirthmdfrq0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571097</id>
      <parentid>6571095</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:59:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1470" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[[</text>
      <sha1>66vvnkukzfsq38174n3u56a3k0b1uuh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571106</id>
      <parentid>6571097</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:03:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1541" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm]]</text>
      <sha1>m215exjlap6uc3ytt099gs8zcfmhc87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571107</id>
      <parentid>6571106</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:03:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1543" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ ]]</text>
      <sha1>6l4sjpfwsqu716tq2lub2ymwqm55ya9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571108</id>
      <parentid>6571107</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1584" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race]]</text>
      <sha1>bd3txs41ogy89sb2ucexumpowr0e4vv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571109</id>
      <parentid>6571108</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1582" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race]</text>
      <sha1>tm371x6suqhulre073a3ktxvqby9snd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571111</id>
      <parentid>6571109</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1589" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}</text>
      <sha1>egqz0rkyy82kg5xnnnobpz0nt9qfs8y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571113</id>
      <parentid>6571111</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:04:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1592" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[[</text>
      <sha1>71yi5gwkrzvamfou1f6jipuydgqutd7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571117</id>
      <parentid>6571113</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1682" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml</text>
      <sha1>g27xquzwn4h2v12szae3pp5fha0nuz8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571118</id>
      <parentid>6571117</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1684" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml]]</text>
      <sha1>ec62rwpksko03gmunggwoint2evidxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571121</id>
      <parentid>6571118</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:06:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1682" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml]</text>
      <sha1>r7ihuz4mml8fo9p8cuhdyvlqzqvrb4g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571122</id>
      <parentid>6571121</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:07:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1684" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ ]</text>
      <sha1>a6k93jvmvmrkmdeefzpys4zklhlrtyn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571123</id>
      <parentid>6571122</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:07:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1704" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area]</text>
      <sha1>ffhlir2wua82ocbol88pfmujtoi2p1b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571124</id>
      <parentid>6571123</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:07:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1705" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
*[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area]</text>
      <sha1>rogxkid527e8iywv5b3gugcc25vl2nz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571125</id>
      <parentid>6571124</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:07:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1712" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
*[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area] {{en}}</text>
      <sha1>2d5d6vanr5znzlvhrll7cfcv8m248ra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571127</id>
      <parentid>6571125</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:08:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1700" xml:space="preserve">

{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
*[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area] {{en}}</text>
      <sha1>4zaxegmpzuha17nxovg597awh4gmsyl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571128</id>
      <parentid>6571127</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:08:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1698" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}} ) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .
== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
*[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
*[https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area] {{en}}</text>
      <sha1>irv37xgnbzpyvyl54ahszxcanmdcppx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571129</id>
      <parentid>6571128</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:08:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1702" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Budda Bahar Məbədi''' ({{Dil-zh|中原大佛}}) — [[Çin]]in [[Luşan]] [[qraf]]lığının Zhaocun qəsəbəsində yerləşən Vairocana [[Budda]]nı təsvir edən nəhəng [[heykəl]]dir .

== Haqqında ==
Budda Bahar [[Məbəd]]i öz adını yaxınlıqdakı Tianrui isti bulağından götürür , onun [[su]]yu 60 °C (140 °F) [[temperatur]]da müalicəvi xüsusiyyətləri ilə [[bölgə]]də məşhurdur. Bütövlükdə [[layihə]]nin təxminən 55 [[milyon]] [[dollar]]a başa gəldiyi təxmin edilirdi, onun 18 [[milyon]] dolları [[heykəl]] üçün xərclənmişdir qalan bir hissəsi heykəlin ətraf hissələrinə sərf edilmişdir.

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/media_reports/1315785.stm/ China enters biggest Buddhist statue race] {{en}}
* [https://web.archive.org/web/20090412065328/http://en.hnta.cn/Htmls/Scenic/Scenic_225.shtml/ Fodushan Scenic Area] {{en}}</text>
      <sha1>kepjze66kxj6r7bh3nlmwsvkfejyndf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Arnold Fank</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761241</id>
    <revision>
      <id>6570765</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:32:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikipediya M</username>
        <id>110601</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Kino sənətçisi}} '''Arnold Henrix Fank''' ({{lang-de|Arnold Heinrich Fanck}}; {{DVTY}}) — alman kinorejissor, operator, montajçı və memuarist, dağ filmləri janrının banisi və ən böyük nümayəndəsi. 1920-1930-cu illərdə alman kinosunun ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Arnold Funk yüksək təhsil almış, 1915-ci ildə geologiya üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Onun mövzusu Sankt-Qallen fosilləri idi...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1806" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi}}
'''Arnold Henrix Fank''' ({{lang-de|Arnold Heinrich Fanck}}; {{DVTY}}) — alman kinorejissor, operator, montajçı və memuarist, dağ filmləri janrının banisi və ən böyük nümayəndəsi. 1920-1930-cu illərdə alman kinosunun ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Arnold Funk yüksək təhsil almış, 1915-ci ildə geologiya üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Onun mövzusu Sankt-Qallen fosilləri idi.

Fank ən məşhur filmlərini [[Veymar Respublikası]] illərində çəkib. Onlardan biri də “Müqəddəs dağ” əsəridir. Bu film Venesiya Film Festivalında Qızıl medala layiq görülmüşdür. Film tarixçiləri rejissorun Üçüncü Reyxdəki mövqeyini qiymətləndirməkdə fərqlənirlər. Onların bəziləri Fankı nasist rejiminin minionu kimi səciyyələndirirsə, digərləri onun o dövrdə persona non qrata olduğunu iddia edirlər. Bu zaman rejissor altı tammetrajlı bədii film və bir neçə qısametrajlı sənədli film çəkmişdir.

İkinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra Arnold Fank 1933-1945-ci illərdəki fəaliyyətinin araşdırılması ilə bağlı İstintaq Komitəsinə ifadə verməyə məcbur olsa da, bəraət almışdır. Üç il meşə biznesi ilə məşğul olmuş, sonra şəxsi həyatına qərq olaraq xatirələrini yazmış, ömrünün sonunda bir müddət Almaniyada televiziyada çalışmışdır. Sonradan kinemotoqrafiyaya qayıtmağa müvəffəq olmadı.

Müasir kulturoloqlar və kino tarixçiləri Arnold Fankın filmlərini nəinki rejissorun yaratdığı bədii obrazların xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün təhlil edirlər, həm də onları filmin fəlsəfi və estetik konsepsiyaları ilə əlaqələndirirlər. 

[[Kateqoriya:Almaniya kinorejissorları]]</text>
      <sha1>dv0hv53wgp0vf6giooh4weuvfkzjz0z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570767</id>
      <parentid>6570765</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:33:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikipediya M</username>
        <id>110601</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1824" xml:space="preserve">{{Kino sənətçisi}}
'''Arnold Henrix Fank''' ({{lang-de|Arnold Heinrich Fanck}}; {{DVTY}}) — alman kinorejissor, operator, montajçı və memuarist, dağ filmləri janrının banisi və ən böyük nümayəndəsi. 1920-1930-cu illərdə alman kinosunun ən görkəmli nümayəndələrindən biri. Arnold Funk yüksək təhsil almış, 1915-ci ildə geologiya üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Onun mövzusu Sankt-Qallen fosilləri idi.

Fank ən məşhur filmlərini [[Veymar Respublikası]] illərində çəkib. Onlardan biri də “Müqəddəs dağ” əsəridir. Bu film Venesiya Film Festivalında Qızıl medala layiq görülmüşdür. Film tarixçiləri rejissorun Üçüncü Reyxdəki mövqeyini qiymətləndirməkdə fərqlənirlər. Onların bəziləri Fankı nasist rejiminin minionu kimi səciyyələndirirsə, digərləri onun o dövrdə persona non qrata olduğunu iddia edirlər. Bu zaman rejissor altı tammetrajlı bədii film və bir neçə qısametrajlı sənədli film çəkmişdir.

İkinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra Arnold Fank 1933-1945-ci illərdəki fəaliyyətinin araşdırılması ilə bağlı İstintaq Komitəsinə ifadə verməyə məcbur olsa da, bəraət almışdır. Üç il meşə biznesi ilə məşğul olmuş, sonra şəxsi həyatına qərq olaraq xatirələrini yazmış, ömrünün sonunda bir müddət Almaniyada televiziyada çalışmışdır. Sonradan kinemotoqrafiyaya qayıtmağa müvəffəq olmadı.

Müasir kulturoloqlar və kino tarixçiləri Arnold Fankın filmlərini nəinki rejissorun yaratdığı bədii obrazların xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün təhlil edirlər, həm də onları filmin fəlsəfi və estetik konsepsiyaları ilə əlaqələndirirlər. 

== İstinadlar ==
[[Kateqoriya:Almaniya kinorejissorları]]</text>
      <sha1>cini758jt3rq18j8aafbgvfgf7kdbc6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761242</id>
    <revision>
      <id>6570777</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:41:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək Türkiyənin Konya şəhərində keçirilən tədbirdir.&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="195" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək Türkiyənin Konya şəhərində keçirilən tədbirdir.</text>
      <sha1>41jr1hzqmq7qvag3v70o5054ttno1ca</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570783</id>
      <parentid>6570777</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:43:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="217" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyənin|Türkiyə]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.</text>
      <sha1>r8x5j8yjyhqryyilvqpgr8zrjwbag63</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570784</id>
      <parentid>6570783</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="217" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.</text>
      <sha1>fb7vpm7faanj1m56pu0pvobi3zdcte2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570789</id>
      <parentid>6570784</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="574" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   = 
| idmançıların sayı     = 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         = 
| açılış mərasimi       = 
| bağlanış mərasimi     = 
}}</text>
      <sha1>18hq18fit0zuciipp9engs7acy56q08</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570791</id>
      <parentid>6570789</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:49:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="580" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         = 
| açılış mərasimi       = 
| bağlanış mərasimi     = 
}}</text>
      <sha1>tqmbaqp82rxtp2guuzpir25npmywlek</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570793</id>
      <parentid>6570791</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:50:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="599" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust 
}}</text>
      <sha1>hzgy4o7at9dh4r2im8k4oevwjm0qkbo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570797</id>
      <parentid>6570793</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:50:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="611" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}</text>
      <sha1>k4wuit4zii8nnzl7vnixa1jsdo5fev3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570799</id>
      <parentid>6570797</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:52:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="649" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  =2021 Islamic Solidarity Games logo.svg 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}</text>
      <sha1>r2ll7yyxessb7166lxgt0lr94uroryq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570805</id>
      <parentid>6570799</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T18:58:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="611" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}</text>
      <sha1>k4wuit4zii8nnzl7vnixa1jsdo5fev3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570809</id>
      <parentid>6570805</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:04:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1136" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.</text>
      <sha1>gini91k60ikudpjxo5fgofxyfh6ttyl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570810</id>
      <parentid>6570809</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:05:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1159" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.</text>
      <sha1>nrnuc9t703se5kgo6lsuoy7f2o56qho</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570814</id>
      <parentid>6570810</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1182" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;.</text>
      <sha1>oosz8yeph6szqjnxp4o5740igqwo275</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570818</id>
      <parentid>6570814</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:12:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1201" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>fihv4bh0cifm071tqb4brcko8rld3ax</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570831</id>
      <parentid>6570818</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:18:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1254" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı &lt;ref&gt; {{https://issf.sa/en/report-des-5e-jeux-de-la-solidarite-islamique-konya-2021/}} &lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>poqcxdjo7exfcitxf5ygstiu7dif4as</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570833</id>
      <parentid>6570831</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1248" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı &lt;ref&gt;https://issf.sa/en/report-des-5e-jeux-de-la-solidarite-islamique-konya-2021/&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>tmpgu28l1jmtt66nlq74vo8510b47df</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570835</id>
      <parentid>6570833</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:23:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1265" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb&lt;ref&gt;. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı &lt;nowiki&gt;&lt;ref&gt;&lt;/nowiki&gt;https://issf.sa/en/report-des-5e-jeux-de-la-solidarite-islamique-konya-2021/&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>tm8umpbypj5x14fwupiya99ipjg5ij1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570837</id>
      <parentid>6570835</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:28:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1155" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>o5sat0teqmh8rutjo9pq665dyqoo4yx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570839</id>
      <parentid>6570837</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:34:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1265" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı &lt;ref&gt;{{Cite web|Parametr=https://issf.sa/en/report-des-5e-jeux-de-la-solidarite-islamique-konya-2021/}}&lt;/ref&gt;.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>m9t90bj676wtikjbr66p709usyvvxmm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570840</id>
      <parentid>6570839</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:34:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Seymur06</username>
        <id>203079</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1155" xml:space="preserve">2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>o5sat0teqmh8rutjo9pq665dyqoo4yx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570984</id>
      <parentid>6570840</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T00:27:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicat49</username>
        <id>31470</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1154" xml:space="preserve">{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}
2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==</text>
      <sha1>ka1hoqp06qepso9k5tmtv97d6mzkgcf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571041</id>
      <parentid>6570984</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:09:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1269" xml:space="preserve">{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}
'''2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları''' — [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{İslam Həmrəyliyi Oyunları}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>98ag6l4e1ipg3gmxrztblvk3rukm5w1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571045</id>
      <parentid>6571041</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T05:11:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1454" xml:space="preserve">{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}
'''2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları''' — [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{İslam Həmrəyliyi Oyunları}}
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları| ]]
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Türkiyə]]
[[Kateqoriya:Konya]]
[[Kateqoriya:Türkiyədə keçirilmiş beynəlxalq idman yarışları]]</text>
      <sha1>gudpgl4aek53056hnhj3unx76scl5w0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571624</id>
      <parentid>6571045</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1475" xml:space="preserve">{{Mənbə azlığı}}{{Olimpiada
| adı                   = 2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları
| loqo                  = 
| miqyas                = 250px
| iştirakçı dövlətlər   =56 
| idmançıların sayı     =4200 
| təşkilatçı şəhər      = {{Bayraq|Türkiyə}} [[Konya]]
| idman növləri         =24 
| açılış mərasimi       =9 avqust, 2022 
| bağlanış mərasimi     =18 avqust, 2022 
}}
'''2021-ci il İslam Həmrəyliyi Oyunları''' — [[İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyası]]nın himayəsi altında 2022-ci il avqustun 9-dan 18-dək [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Konya]] şəhərində keçirilən tədbirdir.

Müsabiqənin ilkin olaraq 2021-ci il avqustun 20-dən 29-dək keçirilməsi planlaşdırılırdı. Daha sonra Tokioda keçiriləcək Yay Olimpiya və Paralimpiya Oyunlarının 2020-ci ilin yayından 2021-ci ilə təxirə salınması ilə əlaqədar idman federasiyalarının və idmançıların gərgin iş qrafikinin qarşısını almaq üçün təxirə salınması qərara alınıb. Daha sonra, COVID-19 pandemiyasının baş verməsi ilə əlaqədar oyunlar yenidən 9-18 avqust 2022-ci il tarixinə təxirə salındı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{İslam Həmrəyliyi Oyunları}}
{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:2021 İslam Həmrəyliyi Oyunları| ]]
[[Kateqoriya:2022-ci ildə Türkiyə]]
[[Kateqoriya:Konya]]
[[Kateqoriya:Türkiyədə keçirilmiş beynəlxalq idman yarışları]]</text>
      <sha1>0uk6p8u04h5xmqzv5mzjcbxv6k6b3ra</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fayl:Samirə Əfəndiyeva1.jpg</title>
    <ns>6</ns>
    <id>761243</id>
    <revision>
      <id>6570785</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:46:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vusalsuvarov1996</username>
        <id>234003</id>
      </contributor>
      <comment>Samirə Əfəndiyeva1.jpg</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">== Xülasə ==
Samirə Əfəndiyeva1.jpg</text>
      <sha1>3g655osmvx65gmo7jtda608o4380b0w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Aysun Cahangirli</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761244</id>
    <revision>
      <id>6570800</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:52:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:52, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>dd4rkakepz0ldf60dejl043djbgkz26</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omura Sumitada</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761245</id>
    <revision>
      <id>6570804</id>
      <timestamp>2022-08-10T18:57:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Şəxs}} {{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – Yaponiya tarixində xristianlığı qəbul etmiş ilk daymyo. Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.  Sumitadanın mənsub olduğu Omura ailəsi Kamakura dövründən etibarən Hizen əyalətinin Sonoqi bölgəsində məskunlaşmışdı. Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo Arima Haruzuminin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ail...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2152" xml:space="preserve">{{Şəxs}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – Yaponiya tarixində xristianlığı qəbul etmiş ilk daymyo. Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.

Sumitadanın mənsub olduğu Omura ailəsi Kamakura dövründən etibarən Hizen əyalətinin Sonoqi bölgəsində məskunlaşmışdı. Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo Arima Haruzuminin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür. O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur. Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlir azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün portuqal tacirlərlə və yezuitlərlə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.

1562-ci ildə ona məxsus olan Yokoseura limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini Hirado limanından bu limana yönləndirmişdirlər. 1563-cü ildə Sumitadanın xristianlığı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir. Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan Fukuda və Naqasaki limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər. O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; Yezuit ordeninin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və qanuni güc, hətta ölüm cəzası vermək hüququ qazandırmışdır.

1584-cü ildə Şimazu ailəsinin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə Toyotomi Hideyoşi Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır. Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 kilsə tikdirmiş, buddist və şinto məbədlərini məhv etmişdir. Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur. Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş Yaponiya nümayəndəliyinin sponsorlarından biri olmuşdur.</text>
      <sha1>fs00vwh97xvjkuahrqy1wy38lyh0k7o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570811</id>
      <parentid>6570804</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:06:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2530" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]]. Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində məskunlaşmışdı. Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür. O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur. Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər. 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir. Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər. O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır. Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir. Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur. Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>5iy2ostfdhfvtabv9bkg3r2mpd8fy1w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570813</id>
      <parentid>6570811</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:09:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3454" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində{{efn|Hazırda [[Naqasaki prefekturası]].}} məskunlaşmışdı.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VI cild (Niju–Saka) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-626-6 |page=104 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>pnl7rsyr7gi4euzhxtnf3o4n7ps986j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570815</id>
      <parentid>6570813</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:10:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Daymyo]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3477" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində{{efn|Hazırda [[Naqasaki prefekturası]].}} məskunlaşmışdı.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VI cild (Niju–Saka) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-626-6 |page=104 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Daymyo]]</text>
      <sha1>51xaoogx12ctj0t0x6xais34c4yaaly</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570816</id>
      <parentid>6570815</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:10:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3523" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində{{efn|Hazırda [[Naqasaki prefekturası]].}} məskunlaşmışdı.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VI cild (Niju–Saka) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-626-6 |page=104 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Daymyo]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>ei606h18fyfxart5li50256izeaqgm1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570817</id>
      <parentid>6570816</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:11:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vərəm xəstəliyindən ölənlər]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3574" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində{{efn|Hazırda [[Naqasaki prefekturası]].}} məskunlaşmışdı.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VI cild (Niju–Saka) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-626-6 |page=104 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Daymyo]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]
[[Kateqoriya:Vərəm xəstəliyindən ölənlər]]</text>
      <sha1>llenwg9ah5r1uh70elvo3ub54s1gsde</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570819</id>
      <parentid>6570817</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T19:12:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3601" xml:space="preserve">{{Şəxs
|şəklin ölçüsü = 180px
|fəaliyyəti = [[daymyo]]}}
{{nihonqo|'''Omura Sumitada'''|大村 純忠||{{DVTY}}}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə [[Yaponiyada xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etmiş ilk [[daymyo]].{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Xristianlığa keçdikdən sonra özünə '''Bartolomeu''' adını götürmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Həyatı ==
Sumitadanın mənsub olduğu [[Omura ailəsi]] [[Kamakura dövrü]]ndən etibarən [[Hizen əyaləti]]nin [[Sonoqi]] bölgəsində{{efn|Hazırda [[Naqasaki prefekturası]].}} məskunlaşmışdı.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1533-cü ildə qonşu daymyo [[Arima Haruzumi]]nin oğlu kimi doğulmuş, 1538-ci ildə Omura ailəsi tərəfindən övladlığa götürülmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, ailədaxili müxalifətə baxmayaraq 1551-ci ildə ailənin başçısı olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaxın qohumları ilə olan münaqişələrdən və gəlirinin azlığından narazı olan Sumitada daymyo statusunu gücləndirmək üçün [[Portuqallar|portuqal]] tacirlərlə və [[Yezuitlər ordeni|yezuitlər]]lə əlaqələr qurmaq qərarına gəlmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1562-ci ildə ona məxsus olan [[Yokoseura]] limanında yezutilər üçün böyük imtiyazlar vermiş, bunun qarşılığında portuqallar illik ticarətlərini [[Hirado]] limanından bu limana yönləndirmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə Sumitadanın [[Xristianlıq|xristianlığ]]ı qəbul etməsi səbəbilə başlayan üsyan zamanı Yokoseura limanı məhv edilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Lakin portuqallar 1571-ci ildən etibarən ona məxsus olan [[Fukuda]] və [[Naqasaki]] limanlarına gəlməyə başlamış, hətta Sumitadaya hərbi yardım göstərmişdirlər.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, 9 iyun 1580-ci ildə Naqasaki bölgəsini &quot;daimi olaraq&quot; [[Yezuitlər ordeni]]nin ixtiyarına vermiş, onlara inzibati və məhkəmə gücü, hətta [[ölüm cəzası]] vermək hüququ qazandırmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

1584-cü ildə [[Şimazu ailəsi]]nin ordusu Naqasakini işğal etmiş, 1587-ci ildə isə [[Toyotomi Hideyoşi]] Şimazunu məğlub edərək Naqasakini öz torpaqlarına daxil etmiş və antixristianlıq barədə hökm çıxarmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada bu hökmdən 2 ay qabaq ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

Sumitada 1585-ci ilə qədər 60.000 yaponu xristianlığa keçməyə məcbur etmiş, 87 [[kilsə]] tikdirmiş, [[Buddizm|buddist]] və [[Şintoizm|şinto]] məbədlərini məhv etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Onun bu addımları Hideyoşi tərəfindən tənqid olunmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Sumitada 1582-ci ildə Avropanın katolik ölkələrinə göndərilmiş [[Tenşo nümayəndəliyi|Yaponiya nümayəndəliyi]]nin sponsorlarından biri olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== Qeydlər ==
{{notelist}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VI cild (Niju–Saka) | date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-626-6 |page=104 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=10 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

{{Xarici keçidlər}}

[[Kateqoriya:Daymyo]]
[[Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri]]
[[Kateqoriya:Vərəm xəstəliyindən ölənlər]]</text>
      <sha1>sguuepy0b2rirynyrmaq2nr4dvdp9jt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Yaponiyanın Roma katolikləri</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761246</id>
    <revision>
      <id>6570822</id>
      <timestamp>2022-08-10T19:14:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Vikianbar kateqoriyası|Roman Catholics from Japan}}  [[Kateqoriya:Yaponiya katolikləri|Roma]] [[Kateqoriya:Ölkələrinə görə Roma katolikləri]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="152" xml:space="preserve">{{Vikianbar kateqoriyası|Roman Catholics from Japan}}

[[Kateqoriya:Yaponiya katolikləri|Roma]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə görə Roma katolikləri]]</text>
      <sha1>hq0pz99rwzyp2nj1zpg5q8zz54jo8m3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Yaponiya katolikləri</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761247</id>
    <revision>
      <id>6570824</id>
      <timestamp>2022-08-10T19:15:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Yaponiya xristianları|Katoliklər]] [[Kateqoriya:Ölkələrinə görə katoliklər]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="98" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Yaponiya xristianları|Katoliklər]]
[[Kateqoriya:Ölkələrinə görə katoliklər]]</text>
      <sha1>srs2iuhf2f6fedy3a1i0vutrzxyf8xa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tor: Sevgi və ildırım (film, 2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761248</id>
    <redirect title="Tor: Məhəbbət və İldırım (film, 2022)" />
    <revision>
      <id>6570856</id>
      <timestamp>2022-08-10T20:10:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>White Demon [[Tor: Sevgi və ildırım (film, 2022)]] səhifəsinin adını [[Tor: Məhəbbət və İldırım (film, 2022)]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Tor: Məhəbbət və İldırım (film, 2022)]]</text>
      <sha1>160t73278ifvvmalw6m276spzh1kvsq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Binegedi Ogrusu</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761249</id>
    <revision>
      <id>6570866</id>
      <timestamp>2022-08-10T20:25:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{Xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:25, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>rwmt7u8tqblzqip27klw1c24tu9xewg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:İSKƏNDƏROVA AYNA XANIM</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761251</id>
    <revision>
      <id>6570921</id>
      <timestamp>2022-08-10T20:50:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  20:50, 10 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>juan83kyzjh8vks097zqfltwda08lne</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Luiş Froiş</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761252</id>
    <revision>
      <id>6570926</id>
      <timestamp>2022-08-10T20:54:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Şəxs}} '''Luiş Froiş''' ({{dil-pt|Luís Fróis}}) – XVI əsrin ikinci yarısında Asiya faəliyyət göstərilmiş Portuqaliya missioneri.  == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}}  == Ədəbiyyat ==&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="208" xml:space="preserve">{{Şəxs}}
'''Luiş Froiş''' ({{dil-pt|Luís Fróis}}) – XVI əsrin ikinci yarısında Asiya faəliyyət göstərilmiş Portuqaliya missioneri.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==</text>
      <sha1>men1sdyuszojcpz4ve1f6u73fq0j6dv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570941</id>
      <parentid>6570926</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:10:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1764" xml:space="preserve">{{Şəxs}}
'''Luiş Froiş''' ({{dil-pt|Luís Fróis}}) – XVI əsrin ikinci yarısında [[Yaponiya]]da faəliyyət göstərilmiş [[Portuqaliya]] [[Missionerlik|missioner]]i.

== Həyatı ==
Luiş Froiş 1532-ci ildə [[Portuqaliya]]nın [[Lissabon]] şəhərində doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə [[Yaponiya]]ya gəlmiş, [[Makao]]da keçirdiyi iki il istisna olmaqla, həyatının qalan hissəsini Yaponiyada keçirmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaponiyadakı həyatı boyunca [[Aşikaqa Yoşiteru]], [[Oda Nobunaqa]], [[Toyotomi Hideyoşi]], [[Otomo Sorin]], [[Konişi Yukinaqa]] kimi dövrün nüfuzlu şəxsləri ilə tanış olmuşdur.

Müşahidə qabiliyyəti və diqqətliliyi ilə seçilən Froiş Yaponiyadakı missionerlik fəaliyyəti haqqında Avropaya ətraflı hesabatlar göndərmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Ən məşhur əsəri 1549-93-ci illərdə [[Yaponiyada xristianlıq|Yaponiyanın xristianlıq]] tarixindən də bəhs edən ''&quot;Yaponiya tarixi&quot;'' (''&quot;Historia de Japam&quot;'') əsəridir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Bundan əlavə, Yaponiya adətləri, [[İmcin müharibəsi|Hideyoşinin Koreya yürüşü]] və [[Toyotomi Hidetsuqu]]nun süqutu barədə yazılar yazmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1597-ci ildə Naqasakidə ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = II cild (Const–F)| date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-622-3 |page=340 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=11 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}</text>
      <sha1>22mpbnufu5wy89qnet7jec0imnzkyox</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570945</id>
      <parentid>6570941</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:12:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponşünaslar]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1796" xml:space="preserve">{{Şəxs}}
'''Luiş Froiş''' ({{dil-pt|Luís Fróis}}) – XVI əsrin ikinci yarısında [[Yaponiya]]da faəliyyət göstərilmiş [[Portuqaliya]] [[Missionerlik|missioner]]i.

== Həyatı ==
Luiş Froiş 1532-ci ildə [[Portuqaliya]]nın [[Lissabon]] şəhərində doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə [[Yaponiya]]ya gəlmiş, [[Makao]]da keçirdiyi iki il istisna olmaqla, həyatının qalan hissəsini Yaponiyada keçirmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaponiyadakı həyatı boyunca [[Aşikaqa Yoşiteru]], [[Oda Nobunaqa]], [[Toyotomi Hideyoşi]], [[Otomo Sorin]], [[Konişi Yukinaqa]] kimi dövrün nüfuzlu şəxsləri ilə tanış olmuşdur.

Müşahidə qabiliyyəti və diqqətliliyi ilə seçilən Froiş Yaponiyadakı missionerlik fəaliyyəti haqqında Avropaya ətraflı hesabatlar göndərmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Ən məşhur əsəri 1549-93-ci illərdə [[Yaponiyada xristianlıq|Yaponiyanın xristianlıq]] tarixindən də bəhs edən ''&quot;Yaponiya tarixi&quot;'' (''&quot;Historia de Japam&quot;'') əsəridir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Bundan əlavə, Yaponiya adətləri, [[İmcin müharibəsi|Hideyoşinin Koreya yürüşü]] və [[Toyotomi Hidetsuqu]]nun süqutu barədə yazılar yazmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1597-ci ildə Naqasakidə ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = II cild (Const–F)| date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-622-3 |page=340 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=11 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

[[Kateqoriya:Yaponşünaslar]]</text>
      <sha1>2gy3p8o84fc12jte4qn2ok3v53mohbb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6570946</id>
      <parentid>6570945</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T21:12:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Portuqaliya yazıçıları]] əlavə olundu</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1838" xml:space="preserve">{{Şəxs}}
'''Luiş Froiş''' ({{dil-pt|Luís Fróis}}) – XVI əsrin ikinci yarısında [[Yaponiya]]da faəliyyət göstərilmiş [[Portuqaliya]] [[Missionerlik|missioner]]i.

== Həyatı ==
Luiş Froiş 1532-ci ildə [[Portuqaliya]]nın [[Lissabon]] şəhərində doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1563-cü ildə [[Yaponiya]]ya gəlmiş, [[Makao]]da keçirdiyi iki il istisna olmaqla, həyatının qalan hissəsini Yaponiyada keçirmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Yaponiyadakı həyatı boyunca [[Aşikaqa Yoşiteru]], [[Oda Nobunaqa]], [[Toyotomi Hideyoşi]], [[Otomo Sorin]], [[Konişi Yukinaqa]] kimi dövrün nüfuzlu şəxsləri ilə tanış olmuşdur.

Müşahidə qabiliyyəti və diqqətliliyi ilə seçilən Froiş Yaponiyadakı missionerlik fəaliyyəti haqqında Avropaya ətraflı hesabatlar göndərmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Ən məşhur əsəri 1549-93-ci illərdə [[Yaponiyada xristianlıq|Yaponiyanın xristianlıq]] tarixindən də bəhs edən ''&quot;Yaponiya tarixi&quot;'' (''&quot;Historia de Japam&quot;'') əsəridir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Bundan əlavə, Yaponiya adətləri, [[İmcin müharibəsi|Hideyoşinin Koreya yürüşü]] və [[Toyotomi Hidetsuqu]]nun süqutu barədə yazılar yazmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1597-ci ildə Naqasakidə ölmüşdür.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Ədəbiyyat ==
* {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = II cild (Const–F)| date=1983 |publisher=[[Kodansha]] |location=[[Tokio]] |isbn=0-87011-622-3 |page=340 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=11 avqust 2022|language=ingiliscə|ref=harv}}

[[Kateqoriya:Yaponşünaslar]]
[[Kateqoriya:Portuqaliya yazıçıları]]</text>
      <sha1>bj1b3t5m80og6n6i2f78dj8qc8xuzx4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İmcın müharibəsi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761253</id>
    <redirect title="İmcin müharibəsi" />
    <revision>
      <id>6570936</id>
      <timestamp>2022-08-10T21:09:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>White Demon [[İmcın müharibəsi]] səhifəsinin adını yönləndirmənin əksinə dəyişərək [[İmcin müharibəsi]] adlandırdı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[İmcin müharibəsi]]</text>
      <sha1>56207v29g1riy9wia2maq68wjikng1u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fransisk Xavier</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761254</id>
    <redirect title="Fransisk Ksaveri" />
    <revision>
      <id>6570975</id>
      <timestamp>2022-08-10T23:41:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>White Demon [[Fransisk Xavier]] səhifəsinin adını [[Fransisk Ksaveri]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Fransisk Ksaveri]]</text>
      <sha1>tclq8f78z7nyy6efkv5jwzbby0y6cor</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:White Demon/Qaralama 2</title>
    <ns>2</ns>
    <id>761255</id>
    <revision>
      <id>6570977</id>
      <timestamp>2022-08-10T23:52:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;Luiş Froiş 1532-ci ildə Portuqaliyanın Lissabon şəhərində doğulmuşdur. Portuqaliya kralı III Conun sarayında təhsil almışdır. Onun dayısı Bartolomeu Froiş sarayda mirzə kimi işləyirdi. O, 1548-ci ildə Lissabonda yerləşən Müqəddəs Antoni Kolleci vasitəsilə Yezuitlər ordeninə daxil olmuşdur. Həmin ilin 17 mart tarixində Qaspar Barzeo ilə birlikdə Hindistanın Qoa şəhərinə yola düşmüş, səyahətin iki ayını Mo...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1174" xml:space="preserve">Luiş Froiş 1532-ci ildə Portuqaliyanın Lissabon şəhərində doğulmuşdur. Portuqaliya kralı III Conun sarayında təhsil almışdır. Onun dayısı Bartolomeu Froiş sarayda mirzə kimi işləyirdi. O, 1548-ci ildə Lissabonda yerləşən Müqəddəs Antoni Kolleci vasitəsilə Yezuitlər ordeninə daxil olmuşdur. Həmin ilin 17 mart tarixində Qaspar Barzeo ilə birlikdə Hindistanın Qoa şəhərinə yola düşmüş, səyahətin iki ayını Mozambikdə keçirdikdən sonra 4 sentyabrda şəhərə çatmışdır. Burada Yaponiyaya doğru yola düşməyə hazırlaşan Fransisk Ksaveri ilə tanış olmuşdur.

1550-ci ildə Hindistanın şimalında yerləşən Bassein şəhərinə göndərilmiş, 1551-ci ilin noyabrda Qoaya qayıtmışdır. 1552-ci ildə Qoa haqqında xəbərlər yazmaqla vəzifələndirilmişdir. 1554-cü ilin martında Fransisk Ksaverinin cəsədinin Şançuan adasından gətirilməsinə şahidlik etmişdir. Rahib Belçior Nunes Barreto ilə birlikdə Yaponiyaya yola düşmüş, lakin Froiş Mallakada qalaraq onunla Yaponiyaya getməmişdir. 1557-ci ildə Yaponiyadan qayıdan Barreto ilə birlikdə Qao şəhərinə qayıtmışdır.</text>
      <sha1>1x23uhyi6mc9lt7in2tjgsoqeg0dx3b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571011</id>
      <parentid>6570977</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T03:46:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>White Demon</username>
        <id>75303</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1932" xml:space="preserve">Luiş Froiş 1532-ci ildə Portuqaliyanın Lissabon şəhərində doğulmuş, təhsilini Portuqaliya kralı III Conun sarayında almışdır. Onun dayısı Bartolomeu Froiş sarayda mirzə kimi işləyirdi. O, 1548-ci ildə Lissabonda yerləşən Müqəddəs Antoni Kolleci vasitəsilə Yezuitlər ordeninə daxil olmuşdur. Həmin ilin 17 mart tarixində Qaspar Barzeo ilə birlikdə Hindistanın Qoa şəhərinə yola düşmüş, səyahətin iki ayını Mozambikdə keçirdikdən sonra 4 sentyabrda şəhərə çatmışdır. Burada Yaponiyaya doğru yola düşməyə hazırlaşan Fransisk Ksaveri ilə tanış olmuşdur.

1550-ci ildə Hindistanın şimalında yerləşən Bassein şəhərinə göndərilmiş, 1551-ci ilin noyabrda Qoaya qayıtmışdır. 1552-ci ildə Qoa haqqında xəbərlər yazmaqla vəzifələndirilmişdir. 1554-cü ilin martında Fransisk Ksaverinin cəsədinin Şançuan adasından gətirilməsinə şahidlik etmişdir. Rahib Belçior Nunes Barreto ilə birlikdə Yaponiyaya yola düşmüş, lakin Froiş Mallakada qalaraq onunla Yaponiyaya getməmişdir. 1557-ci ildə Yaponiyadan qayıdan Barreto ilə birlikdə Qao şəhərinə qayıtmışdır. 1557-58-ci illərdə humanist və latın dili müəllimi Markos Nunesdən dərslər almışdır. 1558-60-cı illərdə isə Manuel Teyşeyra, Antonio de Kuadros və Fransisko Kabral kimi rahiblərdən fəlsəfə dərsləri almışdır.

Froiş 1561-ci ildə Qoa şəhərində rahib olmuş, lakin teologiya öyrənməyə davam etmişdir. 1562-ci ildə Yaponiyaya doğru yola düşmüş, yolda Makaoda dayanmışdır. 6 iyul 1563-cü ildə gecə vaxtı Pedro Querronun gəmisində Omura Sumitadanın nəzarəti altında olan Yokoseura limanına daxil olmuşdur. De Monte və Migel Vaz da onunla eyni gəmidə Yaponiyaya gəlmişdirlər. Onlar Kosmo de Torres tərəfindən qarşılanmış və 200 nəfərin müşayiəti altında yeni kilsəyə getmişdirlər.</text>
      <sha1>6c4b0slvo2x3d90j04s3tq6t16jwh07</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Afrikada gənclər idmanı</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761256</id>
    <revision>
      <id>6571052</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:17:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Afrikada idman|gənclər]] [[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]] [[Kateqoriya:Afrikada gənclik|idman]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="130" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Afrikada idman|gənclər]]
[[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]]
[[Kateqoriya:Afrikada gənclik|idman]]</text>
      <sha1>2b256v8ntvp9kop1eonfaxvmlwmlkll</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Cənubi Amerikada gənclər idmanı</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761257</id>
    <revision>
      <id>6571053</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:17:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Cənubi Amerikada idman|gənclər]] [[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]] [[Kateqoriya:Cənubi Amerikada gənclik|idman]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Cənubi Amerikada idman|gənclər]]
[[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]]
[[Kateqoriya:Cənubi Amerikada gənclik|idman]]</text>
      <sha1>bbkiiz0ag0ml36b654rp6jp2wnfexon</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Şimali Amerikada gənclər idmanı</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761258</id>
    <revision>
      <id>6571054</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:17:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;[[Kateqoriya:Şimali Amerikada idman|gənclər]] [[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]] [[Kateqoriya:Şimali Amerikada gənclik|idman]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148" xml:space="preserve">[[Kateqoriya:Şimali Amerikada idman|gənclər]]
[[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclər idmanı]]
[[Kateqoriya:Şimali Amerikada gənclik|idman]]</text>
      <sha1>bjbjfrqk6w36q5v2u57r58sp0lob0rl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Afrikada gənclik</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761259</id>
    <revision>
      <id>6571055</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:19:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot; [[Kateqoriya:Afrika cəmiyyəti|Gənclik]] [[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclik]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="86" xml:space="preserve">
[[Kateqoriya:Afrika cəmiyyəti|Gənclik]]
[[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclik]]</text>
      <sha1>nr8no2tsxng4cy4jl168dx9qhbjdyor</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kateqoriya:Cənubi Amerikada gənclik</title>
    <ns>14</ns>
    <id>761260</id>
    <revision>
      <id>6571056</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:19:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Araz Yaquboglu</username>
        <id>17991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot; [[Kateqoriya:Cənubi Amerika cəmiyyəti|Gənclik]] [[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclik]]&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="95" xml:space="preserve">
[[Kateqoriya:Cənubi Amerika cəmiyyəti|Gənclik]]
[[Kateqoriya:Qitələrə görə gənclik]]</text>
      <sha1>j1qcjt0wxgr8enbojtlfb015rnzjrae</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Nurlan aliquliyev</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761261</id>
    <revision>
      <id>6571077</id>
      <timestamp>2022-08-11T05:50:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:50, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tladbg9lei8qcgqk8ngj4fkjcmqrsx4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hermes və körpə Dionis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761262</id>
    <revision>
      <id>6571133</id>
      <timestamp>2022-08-11T06:11:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571139</id>
      <parentid>6571133</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:12:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Qraf061 [[Hermes və Körpə Dionis]] səhifəsinin adını [[Hermes və körpə Dionis]] olaraq dəyişdi.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571144</id>
      <parentid>6571139</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:13:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|中原大佛}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>eb1wo3nxtmct4l2se1u8dk3yycjq7xs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571146</id>
      <parentid>6571144</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:13:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="754" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-zh|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>pak1ugyg1kd4efftmgan87sw76xedtl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571147</id>
      <parentid>6571146</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:13:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="754" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = Yao dağı
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ie8glernc329rwg797g60iycn2ms43x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571148</id>
      <parentid>6571147</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:14:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="744" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[Luşan]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>20i45aev4xihhxilijd0zxl26oehk2t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571149</id>
      <parentid>6571148</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:14:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="738" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = [[]]
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>1j17g2cazhqa63484tt2yd0wef4h8nb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571150</id>
      <parentid>6571149</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:14:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ggknc66rhdwm1c3g7rmf52dkv2lgeqt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571306</id>
      <parentid>6571150</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:42:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis'''</text>
      <sha1>02dmwru78hm0n1uttecehefx56rd9ck</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571307</id>
      <parentid>6571306</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:42:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="770" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' —</text>
      <sha1>ss3i71ebvut2g490bsb2frl4ce9y0gj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571318</id>
      <parentid>6571307</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:54:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="777" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya —</text>
      <sha1>in14k45t3dajjsujras3sxk73g2mx8u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571320</id>
      <parentid>6571318</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:54:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="799" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya ''Olimpiya Hermesi''' —</text>
      <sha1>26g1piu2uuet24uix2sk0kl33i767bo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571321</id>
      <parentid>6571320</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:55:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="800" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' —</text>
      <sha1>1wc8r0ink07hksnsmzgr3s1d969938e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571322</id>
      <parentid>6571321</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:55:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="908" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — 1877-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarındakəşf edilmişkörpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>8pftc7rl8nrt6kxs1ss0mhj5fki9dbl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571323</id>
      <parentid>6571322</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:56:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="910" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — 1877-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>nui9vhgypx9m3lbhxydo22otjmi7vmy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571324</id>
      <parentid>6571323</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:56:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="914" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>1esuiz3rvzb0iyvfqralte34i4lumya</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571325</id>
      <parentid>6571324</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:57:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="924" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>fg2rndxnodsg7zj7keabsss9mx4z2sw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571326</id>
      <parentid>6571325</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:58:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="940" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = [[Praxiteles]]
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>7x0wu7bjyg371t42cvdirgcjf4weijw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571327</id>
      <parentid>6571326</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:58:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="936" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-en|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>lyqlsdt04cl1izvma2p4iox9nc36bs5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571328</id>
      <parentid>6571327</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:59:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="937" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>mnvpeye6ef3tehvpnhfz8w00oqlvm82</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571330</id>
      <parentid>6571328</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:00:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="972" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera məbədinin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>9gs9nlddm7ggjtc83v3o00ig8g0xs9z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571334</id>
      <parentid>6571330</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:01:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="976" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə [[Hera məbədi]]nin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>0ziqruncxixljq8g7wf5z9rmggbu2s3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571336</id>
      <parentid>6571334</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:02:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="976" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>afyvqc9wiess5qhamvkvrvklo3juwsj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571338</id>
      <parentid>6571336</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:02:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="980" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin [[xarabalıq]]larında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan heykəlidir .</text>
      <sha1>j4lfty7znverlh1jw4n67oket70q6s8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571340</id>
      <parentid>6571338</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:02:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="984" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin [[xarabalıq]]larında kəşf edilmiş körpə Dionisin [[qədim yunan]] heykəlidir .</text>
      <sha1>j7kg0cso91xgrz3eju4uy86metzepi5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571341</id>
      <parentid>6571340</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:03:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="988" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin [[xarabalıq]]larında kəşf edilmiş körpə Dionisin [[qədim yunan]] [[heykəl]]idir .</text>
      <sha1>1uh0q7fvgknxs23kv9v7ln5putzlzhn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571343</id>
      <parentid>6571341</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:03:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="984" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin [[xarabalıq]]larında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan [[heykəl]]idir .</text>
      <sha1>4fcxx6h78fewe3atw0sq0vjzbxw05jb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571345</id>
      <parentid>6571343</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:03:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="980" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim yunan [[heykəl]]idir .</text>
      <sha1>am6za6n48miq9x33q20tf5mo70makqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571346</id>
      <parentid>6571345</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:04:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="984" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir .</text>
      <sha1>5uftc7ha0nxn24g0z6qwzl195l5oyes</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571383</id>
      <parentid>6571346</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:16:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="983" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir.</text>
      <sha1>ij6i2g0dvtks3len5gtqeq0wu3bxlog</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571388</id>
      <parentid>6571383</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:17:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1121" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. nun boyu 213 santimetrdir. Yunan profili, yunan burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>tnzm3qx7na1i7zs0b0b8r9k2ue17lyj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571389</id>
      <parentid>6571388</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:17:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1122" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 santimetrdir. Yunan profili, yunan burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>axe6xqzte7rjd6wxjpxkni1vxouy8by</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571390</id>
      <parentid>6571389</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1126" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. Yunan profili, yunan burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>muhqdvz7p01dirlk6zeqr30m3kflrx9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571392</id>
      <parentid>6571390</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:18:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1130" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, yunan burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>9yzx1d0pjag4xpa4o29napb00ctj59i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571393</id>
      <parentid>6571392</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:19:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1134" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>civ8bpgxklb56glfezjr0o81goarepr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571394</id>
      <parentid>6571393</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:19:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1138" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları klassik gözəlliyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>lij3zruqircghmgzrwrwiqq4b9m0u3f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571395</id>
      <parentid>6571394</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:19:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1142" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları klassik [[gözəl]]liyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>s9s26wg4kfp4no09o1poe8h85fvrfpm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571396</id>
      <parentid>6571395</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:19:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1146" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları [[klassik]] [[gözəl]]liyin modelinə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>5ocvoyhvxgryza7r7h44p9vki5z2zq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571397</id>
      <parentid>6571396</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:20:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1150" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları [[klassik]] [[gözəl]]liyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>smwcoi9p8py2ahq0t3pcte0dtytm2yj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571398</id>
      <parentid>6571397</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:20:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1148" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları [[klassik [[gözəl]]liyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>5hcpz5iyrbe8g8ze06wom01wmgdkmpu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571399</id>
      <parentid>6571398</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:20:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1146" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik]] əyri anlayışları klassik [[gözəl]]liyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>hz1w9s876wzbx1fiawfyz2f7nqip0mh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571400</id>
      <parentid>6571399</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:20:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1144" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və [[praksitelik əyri anlayışları klassik [[gözəl]]liyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>k80k2oajf9c0m12bnmru9lnmpi6pfnq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571401</id>
      <parentid>6571400</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:20:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1142" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik [[gözəl]]liyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>01tsz7w6thpf8fi05du3hokki5lg9o9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571402</id>
      <parentid>6571401</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1140" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik [[gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.</text>
      <sha1>mqizdul230efsvfd2993npq5wrk6oho</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571403</id>
      <parentid>6571402</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:21:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1156" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik [[gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==</text>
      <sha1>5j25kx92iagewzs9po18l5k17577sb3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571404</id>
      <parentid>6571403</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:21:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1154" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==</text>
      <sha1>66eiacppkavbcuq44039o3u2ek0cgmf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571411</id>
      <parentid>6571404</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1279" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
Yunan mifologiyasının hesablarına görə , Dionis tanrı Zevsin oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır .</text>
      <sha1>chevec72cqdyt851rnjuqnrhhsndvac</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571413</id>
      <parentid>6571411</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1278" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
Yunan mifologiyasının hesablarına görə , Dionis tanrı Zevsin oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır.</text>
      <sha1>tacsuig8yra24pl6x19yfsskusd8d38</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571414</id>
      <parentid>6571413</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1282" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] mifologiyasının hesablarına görə , Dionis tanrı Zevsin oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır.</text>
      <sha1>t9kztzk9z4nmettzvyx2wlzse1r20iv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571415</id>
      <parentid>6571414</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:23:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1286" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis tanrı Zevsin oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır.</text>
      <sha1>eeqbik79ffv9pcc5wozqo62cwxz6jhq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571416</id>
      <parentid>6571415</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:24:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1290" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] Zevsin oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır.</text>
      <sha1>nh2bpx3c70ey92ur5jnb3zvv96qgatw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571417</id>
      <parentid>6571416</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:24:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1294" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun qızıdır.</text>
      <sha1>fliur0sv9zu0m234p5bmn6rprg6iqb8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571419</id>
      <parentid>6571417</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:24:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1302" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv [[kralı]] Kadmusun [[qız]]ıdır.</text>
      <sha1>n42eoulhmrv8o06l7qf4q0uweo44yo4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571421</id>
      <parentid>6571419</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:25:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1298" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır.</text>
      <sha1>3pifnvp04azppxj5g45ctmjk0b7w9sx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571451</id>
      <parentid>6571421</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:49:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1442" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu heykəl himayədarı Hermes olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında sülhün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>tk8iyk0pf2o4qidgj1aefaxzurmtsjw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571452</id>
      <parentid>6571451</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:50:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1446" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı Hermes olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında sülhün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>bxyc3hqj2mdb1i6bn7b83a0y6smunv6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571453</id>
      <parentid>6571452</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1450" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında sülhün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>ljjpicfvwo5u5bt9oiy321vrp93hmvl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571455</id>
      <parentid>6571453</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:51:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1462" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və [[himayə]]darı Dionis olan Arkadiya [[sakin]]ləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>knmoz6xldx9uka7166nyr6fxymwnuda</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571456</id>
      <parentid>6571455</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:51:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1458" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya [[sakin]]ləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>op9hydojv4k5mk28mdb8kn2c3iwml48</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571458</id>
      <parentid>6571456</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:51:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1454" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.</text>
      <sha1>c3s83zlmnd94rglua46c36gs2b7xze9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571461</id>
      <parentid>6571458</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:52:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Haqqında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1466" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

==Tarixi==</text>
      <sha1>7mrv25xe166i6s0johjeg4p12c59y44</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571462</id>
      <parentid>6571461</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1468" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==</text>
      <sha1>tg48pjnjhx4go6kkmdoesigerhve19t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571464</id>
      <parentid>6571462</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:53:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1595" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
Yunan dövləti 1874 -cü ildə Almaniya ilə Olimpiyada arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>goq78hcq9nl534dd6aaej5pm12x8ibv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571465</id>
      <parentid>6571464</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1599" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti 1874 -cü ildə Almaniya ilə Olimpiyada arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>h9xy8s1n3byyc2i7pgee7mqkhn0we9l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571466</id>
      <parentid>6571465</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1603" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] -cü ildə Almaniya ilə Olimpiyada arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>qy1yv9h0a0y37etn4bcx1vpy40awhys</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571467</id>
      <parentid>6571466</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1604" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə Almaniya ilə Olimpiyada arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>17uik64qgahrlv19j3hqrf79d1bxz2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571468</id>
      <parentid>6571467</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1608" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə Olimpiyada arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>bs6buf6bt9qc65oq58u98ihvqm19l4x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571469</id>
      <parentid>6571468</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:54:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1612" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji kəşfiyyat işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>0l8jwftdi8toid3g3piocj0t3vvbgm5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571471</id>
      <parentid>6571469</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:55:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1616" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün müqavilə imzaladı .</text>
      <sha1>7k7wejgpt6pfl7edr4s0w0xxbd26wrw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571472</id>
      <parentid>6571471</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:55:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1621" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] imzaladı .</text>
      <sha1>q7veddvd9ncavnes8ztegf92lqidmsk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571474</id>
      <parentid>6571472</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:55:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1624" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imzaladı]].</text>
      <sha1>mpk7tvc35g6t60pnah3deg430u827yw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571475</id>
      <parentid>6571474</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:55:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1624" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.</text>
      <sha1>jnyf7opxcjyb9gr6vdddbipqcqk8b8c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571476</id>
      <parentid>6571475</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1727" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar 1875 -ci ildə Ernst Kurtiusun rəhbərliyi altında başladı .</text>
      <sha1>ecbfjxs5zxxm5aov1oa8p9x7tdztrs2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571477</id>
      <parentid>6571476</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:57:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1726" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar 1875 -ci ildə Ernst Kurtiusun rəhbərliyi altında başladı.</text>
      <sha1>e3o30ssc25ofczcefa5icjjjt4etw7u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571478</id>
      <parentid>6571477</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:57:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1730" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] -ci ildə Ernst Kurtiusun rəhbərliyi altında başladı.</text>
      <sha1>jvh0y5ck2wr51l0jk1ccpycpjke2y5b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571479</id>
      <parentid>6571478</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:57:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1731" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun rəhbərliyi altında başladı.</text>
      <sha1>g2xp29zgqsryxmefx1jlux72brpe9hc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571483</id>
      <parentid>6571479</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:59:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1735" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.</text>
      <sha1>407arh4j884qoxkwdqc6hf8g1bvq1lc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571485</id>
      <parentid>6571483</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:00:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2135" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün sərgiləndiyi kimi heykəltəraşlıq qrupuna çatana qədər altı fərqli kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi. Nəhayət, ağacın və postamentin çox hissəsi yerləşmirdi.</text>
      <sha1>46sfts68a4bdhgraay9wu2li0skxh8i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571486</id>
      <parentid>6571485</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:01:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2070" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün sərgiləndiyi kimi heykəltəraşlıq qrupuna çatana qədər altı fərqli kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>g7v4m9yew1xiunmc2mocpqrvo870l37</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571487</id>
      <parentid>6571486</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:01:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2089" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün sərgiləndiyi kimi heykəltəraşlıq qrupuna çatana qədər heykəlin altı fərqli hissəsi kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>qnr722knc9dcpc1nnmsbl4ggqx5kqfr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571488</id>
      <parentid>6571487</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2093" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi heykəltəraşlıq qrupuna çatana qədər heykəlin altı fərqli hissəsi kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>h0jx02lszi7m9i5ty2vpofxeg4udq3u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571489</id>
      <parentid>6571488</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:02:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2097" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər heykəlin altı fərqli hissəsi kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>6lw3kuiey1zxacilq2qcdtalcaai01p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571490</id>
      <parentid>6571489</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:02:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2101" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi kəşf edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>k8nh04jwjbumaurkcaxy15i8zl1evzx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571491</id>
      <parentid>6571490</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:02:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2105" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. Hermesdə sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>hzkquhd5gc5xcl6grxc42ip3pc9bjlx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571492</id>
      <parentid>6571491</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:03:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2109" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ qol, sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>0r5h18cme6ji8014tl401xxkwz5js9c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571493</id>
      <parentid>6571492</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:03:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2113" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol əlin iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>ack2pae6wot7g2jcq5wtee7irsu6t3k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571494</id>
      <parentid>6571493</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:03:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2117" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>3qodlfb54zhd3hw9wcsxnbdtstlyi8q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571495</id>
      <parentid>6571494</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:03:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2121" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki [[barmağ]]ı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>dyrkpvzav3mprrrt9ah1ks501f1rr34</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571496</id>
      <parentid>6571495</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:04:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2119" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki [[barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>6yba7mvioc7p7s8nubgov7zf029b0dd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571497</id>
      <parentid>6571496</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:04:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2117" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>3qodlfb54zhd3hw9wcsxnbdtstlyi8q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571498</id>
      <parentid>6571497</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:04:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2121" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki [[ayağ]]ı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>q8n0cyus9tl9mhj0eknw497mhg6irum</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571499</id>
      <parentid>6571498</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:04:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2117" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.</text>
      <sha1>3qodlfb54zhd3hw9wcsxnbdtstlyi8q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571501</id>
      <parentid>6571499</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:05:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2160" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}</text>
      <sha1>f7eu1l3wdjzhdjkcuk1pfyjhpaklum2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571502</id>
      <parentid>6571501</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:05:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2207" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>7vddc3b2gj4bd4o1btu0ogwtr7snlsl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571503</id>
      <parentid>6571502</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:07:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2265" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>gri1nrh1syshdtzvlsf1m07ffype16o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571504</id>
      <parentid>6571503</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2269" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
[[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html]]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>mbt1fln6ej47z9hasna4pd95q3kjw94</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571505</id>
      <parentid>6571504</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2267" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>bfzqiayw4f0ega5rytggk9t7928bums</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571507</id>
      <parentid>6571505</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2268" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>sj1eamu75e1gukclgnstj99m4q2c43e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571508</id>
      <parentid>6571507</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2270" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ ]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>569r9gjf21kw3kloxkdndab61dx7fsw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571510</id>
      <parentid>6571508</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2353" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>m72jsguwyw6oivrb5rhe05nf1ha2u8y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571511</id>
      <parentid>6571510</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:09:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2361" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos] {{gre}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>ctn9stoasb4ffs6del36m0okn6rgwfa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571525</id>
      <parentid>6571511</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:30:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2361" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos] {{grc}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>pydj5bjbt913qib9ifc2k66sae8gv2b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571526</id>
      <parentid>6571525</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:30:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2354" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos] 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>c7jbwyw8878po3uad9m38a38hpeihvq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571529</id>
      <parentid>6571526</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:33:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2399" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
[[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>g248acyjg2fhuia7ao1bh5vgo0gz1lf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571530</id>
      <parentid>6571529</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:33:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2401" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
[[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm]] 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>gsfpdey56j5jhk1chbujs9ruw64trxx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571531</id>
      <parentid>6571530</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:33:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2403" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
[[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ ]] 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>0vw8emsjn30xr0j9iloeaghjhzsi0vv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571532</id>
      <parentid>6571531</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:33:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2404" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ ]] 
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>s8pwyedtqr5jth7q3lfgutdovsel7ui</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571533</id>
      <parentid>6571532</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:34:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2401" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ ]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>4yx0uvk64c2q67kdu714hna5vudlk1x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571534</id>
      <parentid>6571533</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:34:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2468" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ Плиний Старший
Естественная история]
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>567dw7aqk9dvu5rxndlnitwadmxgw0f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571535</id>
      <parentid>6571534</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:34:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>/* Xarici keçidlər */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2475" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ Плиний Старший Естественная история] {{ru}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>f2z1vsqy9u3u4dfzf0xn20moa31ueij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571536</id>
      <parentid>6571535</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:35:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2462" xml:space="preserve">
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ Плиний Старший Естественная история] {{ru}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>02t1j6axi60zekosoijg4x613nuc0uf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571537</id>
      <parentid>6571536</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2461" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — [[1877]]-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.
== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti [[1874]] - cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı.Alman qrupu tərəfindən qazıntılar [[1875]] - ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı.Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
*[http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
*[http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ Плиний Старший Естественная история] {{ru}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>p6fkpvlke4orh2th9nfau14ebbglbyp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571538</id>
      <parentid>6571537</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T09:36:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2450" xml:space="preserve">{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}
'''Hermes və körpə Dionis''' və ya '''Olimpiya Hermesi''' — 1877-ci ildə Hera [[məbəd]]inin xarabalıqlarında kəşf edilmiş körpə Dionisin qədim [[yunan]] [[heykəl]]idir. Onun boyu 213 [[santimetr]]dir. [[Yunan]] profili, [[yunan]] burnu və praksitelik əyri anlayışları klassik gözəlliyin [[model]]inə çevrilmişdir.

== Haqqında ==
[[Yunan]] [[mifologiya]]sının hesablarına görə , Dionis [[tanrı]] [[Zevs]]in oğlu və Semele , fani, Fiv kralı Kadmusun [[qız]]ıdır. Çox güman ki, bu [[heykəl]] himayədarı [[Hermes]] olan Elis və himayədarı Dionis olan Arkadiya sakinləri arasında [[sülh]]ün alleqoriyasıdır.

== Tarixi ==
[[Yunan]] dövləti 1874-cü ildə [[Almaniya]] ilə [[Olimpiya]]da arxeoloji [[kəşfiyyat]] işləri aparmaq üçün [[müqavilə ]] [[imza]]ladı. Alman qrupu tərəfindən qazıntılar 1875-ci ildə Ernst Kurtiusun [[rəhbər]]liyi altında başladı. Bu gün [[sərgi]]ləndiyi kimi [[heykəltəraş]]lıq qrupuna çatana qədər [[heykəl]]in altı fərqli hissəsi [[kəşf]] edildi. [[Hermes]]də sağ [[qol]], sol [[əl]]in iki barmağı, dizdən hər iki ayağı, sol ayağı və cinsi xüsusiyyətləri yox idi; Körpə Dionisin qolları (Hermesin çiynində dayanan sağ əli istisna olmaqla) və sağ ayağının ucu yox idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://mini-site.louvre.fr/praxitele/html/1.4.7.4_fr.html/ Moulage moderne d'après la statue d'Olympie représentant Hermès portant Dionysos]
* [http://annales.info/ant_lit/plinius/34.htm/ Плиний Старший Естественная история] {{ru}}
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>5fahj2pi7g1gi3immigttz2huy8xeku</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gileyli məscidi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761263</id>
    <redirect title="Comərd Gəray məscidi" />
    <revision>
      <id>6571135</id>
      <timestamp>2022-08-11T06:11:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>Sura Shukurlu [[Gileyli məscidi]] səhifəsinin adını [[Comərd Gəray məscidi]] olaraq dəyişdi.: Rəsmi sənəddə belə qeyd olunub: https://www.e-qanun.az/framework/2847</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">#İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Comərd Gəray məscidi]]</text>
      <sha1>nl0jckzfd06yhah3t3qletn6vrdym5z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Müzakirə:Molla Əhməd məscidi</title>
    <ns>1</ns>
    <id>761265</id>
    <revision>
      <id>6571166</id>
      <timestamp>2022-08-11T06:28:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{müzakirə}} Məscid &quot;Molla Əhməd məscidi&quot; adı ilə daha çox tanınır. Amma [https://www.e-qanun.az/framework/2847 rəsmi siyahıda] məscidin adı &quot;Nəsir ad-Din Gəştasib məscidi&quot; kimi qeyd olunub. Məqalənin adlandırılmasında hansına önəm verilməlidir? — ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="453" xml:space="preserve">{{müzakirə}}
Məscid &quot;Molla Əhməd məscidi&quot; adı ilə daha çox tanınır. Amma [https://www.e-qanun.az/framework/2847 rəsmi siyahıda] məscidin adı &quot;Nəsir ad-Din Gəştasib məscidi&quot; kimi qeyd olunub. Məqalənin adlandırılmasında hansına önəm verilməlidir? — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 06:28, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nay729ei9ifuu1lrwlpfa8a3234esz4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cərrahi xəstəliklər (kitab)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761266</id>
    <revision>
      <id>6571182</id>
      <timestamp>2022-08-11T06:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{Kitab&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7" xml:space="preserve">{{Kitab</text>
      <sha1>m7j0avx6882lxoremyhw95qhd56lhvg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571183</id>
      <parentid>6571182</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:51:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =</text>
      <sha1>j3nhna5nb4bajp2a21vidfx7qgqkc52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571184</id>
      <parentid>6571183</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:51:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =</text>
      <sha1>sojuvqemly3ynpsjfgpfqni5vke36j8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571185</id>
      <parentid>6571184</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =</text>
      <sha1>mqbfozaovgqt46uhskcbuc8tt0r5tdz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571186</id>
      <parentid>6571185</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="136" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =</text>
      <sha1>qmnww62k5bemlfhz0a31zrbfp6z9jgo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571187</id>
      <parentid>6571186</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="162" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =</text>
      <sha1>5cv301ewxlysvy07u70jkbjhuhnu58o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571188</id>
      <parentid>6571187</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =</text>
      <sha1>5eypl6do6q434u8dose7olc48kvi980</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571189</id>
      <parentid>6571188</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:52:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="239" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =</text>
      <sha1>djku7r4nnhwqvscjqyfgk2d08r7rfbw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571191</id>
      <parentid>6571189</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:53:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="264" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =</text>
      <sha1>l3oq5sb5pjs44ibvqfhcbyiozy1u3yo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571192</id>
      <parentid>6571191</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:53:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="292" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 =
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>owt4f2o1e01aaeu4170td633uqkqb5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571193</id>
      <parentid>6571192</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:54:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="316" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                =
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>tsrgfxk88hh8zhedx3ch1b49qclvwhi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571195</id>
      <parentid>6571193</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:54:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="332" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           =
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>kj1nf2tlsre2p5p3m9leigsvydhvxnz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571196</id>
      <parentid>6571195</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:55:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="339" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              =
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>0wo6akxr5msxfo7mni308vpzn33vr4s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571197</id>
      <parentid>6571196</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:55:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="344" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>rttx26yavz8spch6sv527uq4qskpv7k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571198</id>
      <parentid>6571197</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:55:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="367" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            =
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>9jcduuef4mn1phra6f3unqz59ie3v7n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571199</id>
      <parentid>6571198</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:55:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="393" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = Bayramov Nuru Yusif oğlu
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>6i6cnj1kl505efg9t28gi12n6y26gdh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571202</id>
      <parentid>6571199</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:56:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="411" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Bayramov Nuru Yusif oğlu|Nuru Bayramov]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>js45cc2wqd0k1spbb1iqcjv8be5bec5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571204</id>
      <parentid>6571202</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:56:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="411" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}</text>
      <sha1>6n7mfe1oip98sgb116hvu4rehl9kqs3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571207</id>
      <parentid>6571204</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:58:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="443" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

 '''Cərrahi xəstəliklər'''</text>
      <sha1>bcxe1yo9f75umonyewrdmt0lm0nqdik</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571208</id>
      <parentid>6571207</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:58:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="452" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı -</text>
      <sha1>8bvcb5e3ejxv4hznktmd4q1h0r1qhg4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571209</id>
      <parentid>6571208</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T06:59:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="522" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]]</text>
      <sha1>nansh2lfclo0iw50tsj0gkdw5pp1rnt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571210</id>
      <parentid>6571209</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:00:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="552" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]], tibb elmləri doktoru (1999)</text>
      <sha1>mnpi8qzob11zdcsq2lxv88fr0yrk1zc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571211</id>
      <parentid>6571210</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="573" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]],[[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999)</text>
      <sha1>9tpdqb63p1ueh4t3zlcbby8l5m3flu2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571212</id>
      <parentid>6571211</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:01:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="574" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]],
[[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999)</text>
      <sha1>h16s27kq8wuwzhw4jo0hifk2fboo7wh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571215</id>
      <parentid>6571212</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:01:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="990" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; ,
[[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999)</text>
      <sha1>2c4z5bot99u2q1dhul9bjdqdgr4ebgg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571217</id>
      <parentid>6571215</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:04:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1073" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.</text>
      <sha1>10w4012pbjujor1th9cdi3f2p0wmoc7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571219</id>
      <parentid>6571217</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:04:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1090" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==</text>
      <sha1>3hio0h6xs31e03thqf5w6ltj5h01n4p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571220</id>
      <parentid>6571219</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:04:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1098" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda</text>
      <sha1>q3c8urtx9ktl1317865mkg7qht6bli1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571221</id>
      <parentid>6571220</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:05:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1105" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda qarın</text>
      <sha1>e7rry7lkfd74ueh15ur31pjgtr1ukrw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571222</id>
      <parentid>6571221</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:05:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1109" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]]</text>
      <sha1>pzctb7xowbh2enttgtd7bswkomw31q5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571223</id>
      <parentid>6571222</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:05:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1123" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] (qida borusu,</text>
      <sha1>0wd59qbfvywwk2fmpmfztouyttm5n9b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571224</id>
      <parentid>6571223</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:05:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1127" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]],</text>
      <sha1>nkajjjkdr0wdormoknyqxq7qa6x27r3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571226</id>
      <parentid>6571224</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:06:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1134" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], mədə</text>
      <sha1>8a7kbj5v2j6e2xjh6h0128szn1tni4w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571227</id>
      <parentid>6571226</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:06:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1138" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]]</text>
      <sha1>9a3ulkui0k333f4qoonoyck9mwec2w8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571228</id>
      <parentid>6571227</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:06:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1144" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb</text>
      <sha1>hzzb8oqq8ti7t2wgyvsgp6s0dhscb27</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571229</id>
      <parentid>6571228</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1169" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], [[12bb|12 barmaq bağırsaq]]</text>
      <sha1>cdls129sw8ykrc2gmy6yt2axv0gmbfv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571230</id>
      <parentid>6571229</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1169" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], [[12 barmaq bağırsaq|12bb]]</text>
      <sha1>482efs4nnd5xzggig5d3wv64d9qim89</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571233</id>
      <parentid>6571230</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1145" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb,</text>
      <sha1>mg4i6sja96v7g1ucsqgyofcji50tz2b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571234</id>
      <parentid>6571233</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1162" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, nazik bağırsaq</text>
      <sha1>orhpf5hn2qn3615rbi3xi92f0paba3o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571235</id>
      <parentid>6571234</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1166" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]]</text>
      <sha1>s2jtyzza4ojzep68qlvmoqwm200ob4h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571236</id>
      <parentid>6571235</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:08:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1199" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]]
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>pbnzmg54924wh9cgu3zmhie6aq858df</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571238</id>
      <parentid>6571236</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1224" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], 
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>nwlci51elbnotxymiees69sekm3lmde</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571241</id>
      <parentid>6571238</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1245" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], 
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>elphji1mbuv4p3eqhll86q19eig4cx1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571243</id>
      <parentid>6571241</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:09:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1257" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]]
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>ie074gb5claszm6gz6gv30erqn5zkay</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571244</id>
      <parentid>6571243</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:10:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1269" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], qaraciyər
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>eb4h0tbrohjybeljl5r0cyw7kctspq8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571245</id>
      <parentid>6571244</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:10:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1274" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]],
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>14r59u7fqvwxx3mlc188lvx7bsr4kru</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571246</id>
      <parentid>6571245</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:10:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1292" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], [[öd yolları]],
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>1q105iiycijxlmo9ly49i90n8wikfyz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571247</id>
      <parentid>6571246</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:10:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1288" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları,
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>rsxzw6mayra98youf7238nryrz1fe68</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571249</id>
      <parentid>6571247</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:11:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1311" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]],
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>qnrje7i4pynjbfy0od5hvcsbao3h59d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571250</id>
      <parentid>6571249</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:11:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1322" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]],
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>tfehsa9ndn1xvea5ynj8so6d0vpzxwx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571252</id>
      <parentid>6571250</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:12:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1370" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və [[piy]]lik, [[qarın divarı]])
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>jlgvn3edx4aev9d9p3h7bo1nynpm70h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571255</id>
      <parentid>6571252</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:12:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1362" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı)
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>mpxzrb7niucxcbbok4r0i9uii2prm9n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571256</id>
      <parentid>6571255</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:13:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1383" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), [[döş boşluğu]]
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>k5ryrn3l8jh0xh0bwj2zkn181li09ks</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571258</id>
      <parentid>6571256</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1394" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]]
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>edsi5x2dii1bijwuofz4alro1tdrxba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571259</id>
      <parentid>6571258</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:14:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1419" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>s0zj34eo3ps2e07hf8x594v5pfnj10x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571261</id>
      <parentid>6571259</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:15:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1467" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]),
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>6oeoo6mjw7xjuoe3u4y7cns7sf8pe3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571262</id>
      <parentid>6571261</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:15:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1480" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), [[endokrin]]
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>9ikkm1z8hev4ubl0nimeslx43ntlqi2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571263</id>
      <parentid>6571262</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:16:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1543" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin ([[qalxanabənzər]] və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) 
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>5p8ygl0dt7b445jkarlupili4mnlwpx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571264</id>
      <parentid>6571263</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:16:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1574" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>c3o1otjywyu2qcm6py43qzd3jrrj5nx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571265</id>
      <parentid>6571264</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:17:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1616" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in [[cərrahi xəstəliklər]]i, [[travma]],
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>500zmmhb1betwq1h7d5orrgxedw1pm8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571266</id>
      <parentid>6571265</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:17:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1608" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma,
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>9878285hzr0wvewtfgz0mdg45u6ia1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571267</id>
      <parentid>6571266</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:17:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1645" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>1ipimf6mviflyw7kxumfc403ysfvoc7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571268</id>
      <parentid>6571267</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:18:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1673" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi r
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>f8nnzqs6lkvb7elyja0qv9hse9ikb2e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571272</id>
      <parentid>6571268</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1718" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir.
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>s162xkv1cybddj7yx7e29t9zpb43lie</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571273</id>
      <parentid>6571272</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:19:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1746" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü t
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>5v27fljes3p6edhj44gcyc2htu8q57k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571274</id>
      <parentid>6571273</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:19:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1764" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>5squ9kuuqo24ljfnm7lmevshsl3du0s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571275</id>
      <parentid>6571274</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:19:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1781" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>m84zwm3ceyk8jqjpma7fxkvl6laed54</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571276</id>
      <parentid>6571275</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:20:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1794" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>dprd83vgtk74ddecfwmuq5ssyegllya</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571277</id>
      <parentid>6571276</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:20:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1813" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>qtlr50i3yjyx98yq523aplpt2zdws1m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571278</id>
      <parentid>6571277</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:20:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1822" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>fl0f54n46re2y7oapcq9rsj7hjnzf2a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571279</id>
      <parentid>6571278</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:20:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1846" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>3pxzlgpq5zbwd4t1ugsq63plqptjc1s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571280</id>
      <parentid>6571279</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:20:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1888" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, 
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>8n8vm4j089vkom9qjaelvtpmhks4ir8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571281</id>
      <parentid>6571280</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:21:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1910" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya,
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>ns7cecf6ul7em7evzlziyvuuu7pe0na</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571282</id>
      <parentid>6571281</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:21:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1931" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>a9chx2lhzbhih99wlrtzcz1m2r562p0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571283</id>
      <parentid>6571282</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:21:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1960" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına 
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>bpmlf4jdp7qy6pmjeqop9wwfutr1fck</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571284</id>
      <parentid>6571283</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:21:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1985" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               =
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>aaqd9zby6bj33qfv6ufe679lh0xms65</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571286</id>
      <parentid>6571284</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:24:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2021" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        =
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>anvy4lrt1aualsjvm9iik84s3o8scnk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571288</id>
      <parentid>6571286</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:24:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2050" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.
&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>c5yef8141fekbeh28ji3x4pl5zvkyuc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571289</id>
      <parentid>6571288</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:25:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2256" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_yBoISsQM.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}

&lt;references /&gt;{{Kitab-qaralama}}</text>
      <sha1>hjm8zybkyosq6g9haqk5zu0h2y2f99b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571290</id>
      <parentid>6571289</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:25:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2222" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_yBoISsQM.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>2xr2rpod9ubmgw4l379ij500jkquelh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571291</id>
      <parentid>6571290</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:26:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2222" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Nuru Yusif oğlu Bayramov]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Bayramov Nuru Yusif oğlu]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_yBoISsQM.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>sebwgrub27ul8l261spmi3xouzrtab8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571292</id>
      <parentid>6571291</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:26:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2222" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Nuru Yusif oğlu Bayramov]]
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Nuru Yusif oğlu Bayramov]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_yBoISsQM.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>n76abjwys89w8abh4c71duwxw8fwqbo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571295</id>
      <parentid>6571292</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:28:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mammadly</username>
        <id>242991</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2253" xml:space="preserve">{{Kitab
 |Adı                 = Cərrahi xəstəliklər
 |Orijinal adı        =
 |Şəkil               = Cərrahi_xəstəliklər_(kitab).png
 |Şəklin izahı        = Cərrahi xəstəliklər 2019
 |Ölkə                = {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
 |Nəşriyyat           = CBS-PP
 |Səhifə              = 2163
 |Növ                 = 
 |Tərtibat            = [[Nuru Bayramov|Nuru Yusif oğlu Bayramov]]
 |Nəşr ili            = 2019
 |Rəssam              =
 |Tiraj               = 
}}

'''Cərrahi xəstəliklər''' kitabı - [[AMEA-nın müxbir üzvlərinin siyahısı|AMEA-nın müxbir üzvi]] &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://az.trend.az/news/society/2290192.html |title=AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə seçkilərin nəticələri açıqlanıb |author= |date=1 İyul 2014, 12:18 |work=Trend |publisher=az.trend.az |accessdate=2014-07-02 |language=az |archive-date=2014-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140702152056/http://az.trend.az/news/society/2290192.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; , [[professor]] (2004), tibb elmləri doktoru (1999) [[Nuru Bayramov|Nuru Yusif oğlu Bayramov]] redaktorluğu ilə qələmə alınıb.

== Haqqında ==
Kitabda [[qarın]] ([[qida borusu]], [[mədə]], 12bb, [[nazik bağırsaq]], [[yoğun bağırsaq]], [[düz bağırsaq]], və [[anus]], [[qaraciyər]], öd yolları, [[mədəaltı vəzi]], [[dalaq]], [[periton]] və piylik, qarın divarı), döş boşluğu ([[ağciyər]], plevra, divararalığı, döş qəfəsi divarı, [[ürək]]-[[damar]]), endokrin (qalxanabənzər və ətraf vəziləri, böyrəküstü vəzi) orqanların və [[süd]] [[vəz]]in cərrahi xəstəlikləri, travma, transplantasiya, metabolik-bariatrik cərrahiyyə və cərrahi reanimasiya barədə məlumatlar verilmişdir. Müasir səriştəyönlü tədris proqramına və protokollara əsaslanaraq hazılanan kitabda hər bir cərrahi xəstəliklər barədə nəzəri biliklərlə yanaşı, diaqnostik yanaşmaya, diaqnostik meyarlara və müalicə yanaşmasına xüsusi yer verilmişdir.

== İstinadlar == 
*{{cite web |url= https://www.ebooks.az/book_yBoISsQM.html |title= Prezident Kitabxanası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }}</text>
      <sha1>qw7lhgyvp9h0eo71557kbl320id26o7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Coy Lens Mikels</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761267</id>
    <revision>
      <id>6571213</id>
      <timestamp>2022-08-11T07:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}} {{Futbolçu}} '''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="172" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Futbolçu}}
'''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.</text>
      <sha1>k3qvwauetybkmw1ycpy5v871l1m8q88</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571231</id>
      <parentid>6571213</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:07:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="415" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Futbolçu}}
'''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/players/joy-lance-mickels/260078/ Coy Lens Mikels] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;
== Karyerası ==
=== [[Sabah FK|Sabah]] ===
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>aws23py0it2zmcyzy4khube69tv3ir0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571270</id>
      <parentid>6571231</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:18:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="755" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Futbolçu|tam adı=Coy Lens Mikels|boyu=183|çəkisi=82|əsas ayağı=Hər ikisi|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Sabah FK|Sabah]]|nömrəsi=20|gənclər klubları={{idman karyerası
}}|klublar={{idman karyerası
}}|milli yığma={{idman karyerası
}}|klub haqqında məlumatların yenilənməsi=|yığma haqqında məlumatların yenilənməsi=}}
'''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/players/joy-lance-mickels/260078/ Coy Lens Mikels] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;
== Karyerası ==
=== [[Sabah FK|Sabah]] ===
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>euwqrsyqqx5res61kvv6pshh11eiyfs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571312</id>
      <parentid>6571270</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EVRRVE.</username>
        <id>219485</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sabah */ Məqalə tam hazırdır</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1771" xml:space="preserve">{{Futbolçu|tam adı=Coy Lens Mikels|boyu=183|çəkisi=82|əsas ayağı=Hər ikisi|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Sabah FK|Sabah]]|nömrəsi=20|gənclər klubları={{idman karyerası
}}|klublar={{idman karyerası
}}|milli yığma={{idman karyerası
}}|klub haqqında məlumatların yenilənməsi=|yığma haqqında məlumatların yenilənməsi=}}
'''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/players/joy-lance-mickels/260078/ Coy Lens Mikels] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;
== Karyerası ==
=== [[Sabah FK|Sabah]] ===
10 iyul 2021-ci ildə &quot;[[Sabah FK |Sabah]]&quot; ilə müqavilə imzaladı. &quot;[[Sabah FK|Sabahda]]&quot; ilk matçına 14 avqust 2021-ci ildə keçirilən &quot;Sabah&quot;-&quot;Səbail&quot; matçında çıxıb. Eyni zamanda matçın 75 və 90+2-ci dəqiqələrində sarı vərəqə ilə cəzalanıb, matçın 90+2-ci dəqiqəsində meydandan qovulub. Matç &quot;[[Səbail FK|Səbailin]]&quot; 0–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2021/08/14/azerbaijan/premyer-liqa/azerbaijan-sabah-fk/sabail/3597693/ Sabah 0–1 Səbail] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt; &quot;[[Sabah FK|Sabahda]]&quot; ilk qolunu 31 oktyabr 2021-ci ildə keçirilən &quot;Qəbələ&quot;-&quot;Sabah&quot; matçının 20-ci dəqiqəsində vurub. Matça start heyətdə başlayan [[Coy Lens Mikels|Mikels]] 90+2-ci dəqiqədə əvəzlənib.Matç &quot;[[Sabah FK|Sabahın]]&quot; 1–3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/31/azerbaijan/premyer-liqa/fk-qabala/azerbaijan-sabah-fk/3635042/ Qəbələ 1–3 Sabah] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>1mnyzvqgn3l5hyvgmbs7qkh3xa9lh8p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571669</id>
      <parentid>6571312</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:21:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1773" xml:space="preserve">{{Futbolçu|tam adı=Coy Lens Mikels|boyu=183|çəkisi=82|əsas ayağı=Hər ikisi|indiki klubu={{bayraq|Azərbaycan}} [[Sabah FK|Sabah]]|nömrəsi=20|gənclər klubları={{idman karyerası
}}|klublar={{idman karyerası
}}|milli yığma={{idman karyerası
}}|klub haqqında məlumatların yenilənməsi=|yığma haqqında məlumatların yenilənməsi=}}
'''Coy Lens Mikels''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Premyer Liqası|Misli Premyer Liqası]]nda çıxış edən [[Sabah FK|Sabahın]] futbolçusu.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/players/joy-lance-mickels/260078/ Coy Lens Mikels] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== Karyerası ==
=== [[Sabah FK|Sabah]] ===
10 iyul 2021-ci ildə &quot;[[Sabah FK|Sabah]]&quot; ilə müqavilə imzaladı. &quot;[[Sabah FK|Sabahda]]&quot; ilk matçına 14 avqust 2021-ci ildə keçirilən &quot;Sabah&quot;-&quot;Səbail&quot; matçında çıxıb. Eyni zamanda matçın 75 və 90+2-ci dəqiqələrində sarı vərəqə ilə cəzalanıb, matçın 90+2-ci dəqiqəsində meydandan qovulub. Matç &quot;[[Səbail FK|Səbailin]]&quot; 0–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2021/08/14/azerbaijan/premyer-liqa/azerbaijan-sabah-fk/sabail/3597693/ Sabah 0–1 Səbail] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt; &quot;[[Sabah FK|Sabahda]]&quot; ilk qolunu 31 oktyabr 2021-ci ildə keçirilən &quot;Qəbələ&quot;-&quot;Sabah&quot; matçının 20-ci dəqiqəsində vurub. Matça start heyətdə başlayan [[Coy Lens Mikels|Mikels]] 90+2-ci dəqiqədə əvəzlənib. Matç &quot;[[Sabah FK|Sabahın]]&quot; 1–3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.&lt;ref&gt;[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/31/azerbaijan/premyer-liqa/fk-qabala/azerbaijan-sabah-fk/3635042/ Qəbələ 1–3 Sabah] '''Soccerway''' {{En}}&lt;/ref&gt;

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>65j8pk8m5gvrx83z5owupbbpsx0jipe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr/Arxiv/2022 Avqust</title>
    <ns>4</ns>
    <id>761268</id>
    <revision>
      <id>6571271</id>
      <timestamp>2022-08-11T07:18:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Toghrul R</username>
        <id>147643</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;== [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{qapalı}} {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}  SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)  :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qər...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48326" xml:space="preserve">== [[:Şahin Məhərrəmov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}}

SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC)

:{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC)
::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC)
::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  17:43, 22 iyul 2022 (UTC)
: &lt;s&gt;{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)&lt;/s&gt; {{səs ovu}}
:::{{Şərh}} Təəssüf ki, sırf şəhid məqalələrində çıxılmaz vəziyyətdə qalırıq. Şəxsin ensiklopedikliyi sadəcə onun şəhid olması ilə bağlı ola bilər. Bu da nə dərəcədə düzgündür bilmirəm. Amma heç bir dövlət təltifi və xüsusi fəaliyyəti yoxdur.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:22, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:27, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Fərhad Cabbarov]] ==
{{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}}
{{qapalı}}
Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:20, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{Qalsın}} Salam. Elmlər doktorudur və bu barədə link də vermişəm.Bundan başqa xeyli kitabları və TV müsahibələri var, sənədli filmlərdə çəkilib.Gələcəkdə daha etibarlı istinadlar əlavə ediləcək.Ümidvaram silinməz.Təşəkkürlər {{imzasız|Shafa Movsumov}}
:{{Silinsin}} direktor deyil, icraçı direktordur və elmlər doktorluğu/fəlsəfə doktorluğu ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:08, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:39, 5 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Erkin Məmmədov]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}}

M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC)
* {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC)

:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;&quot;&gt;'''Gladiator'''&lt;sup&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:50, 25 iyul 2022 (UTC)
:{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir.Nüfuzlu jurnalda elmi əsərləri və araşdırmaları var ← [[İstifadəçi:Shafa Movsumov]]
*{{şərh}} Fəaliyyətinə baxanda ensiklopedik olduğunu demək olar. Lakin heç bir əsaslı mənbə yoxdur. Mənbələr əlavə edə bilən olsa saxlamaq olar. Əks halda silinməsi tərəfdarı olacağam. — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:35, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Saxlanılmasına qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:21, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC)

:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC)
:&lt;s&gt;{{Silinsin}}&lt;/s&gt; mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC)
::Adı [https://525.az/?name=xeber&amp;news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Trebuchet MS; color:black&quot;&gt;Sola&lt;/span&gt;]][[User talk:Solavirum|&lt;span style=&quot;font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605&quot;&gt;Virum&lt;/span&gt;]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC)
:::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;&quot;&gt;'''Qraf'''&lt;sup&gt; 061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  15:50, 23 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC)
:::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{qalsın}} Ensiklopedikdir. Haqqında məlumat da var [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] [https://www.molodguard.ru/heroes460.htm] Tərcümeyi halı da kifayət qədər maraq doğurandı. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Azeri Arabia&quot;&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;NKO&lt;/font&gt;&lt;/font&gt;''']]&lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''&lt;font face=&quot;Wide Latin&quot;&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color =&quot;#ff00ff&quot;&gt;  '''zi'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:40, 27 iyul 2022 (UTC)
:{{Sürətli qalsın}} məncə üzərində işlənilsə ''yaxşı məqalə'' statuslu məqalə də çıxarmaq olar ortaya. indiki halda isə ''şəxs-qaralama'' şablonu ilə qalsın. ümid edirəm üzərində işləniləcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:17, 29 iyul 2022 (UTC)
::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], məqalə üzərində çalışacaqsınızsa, məqaləni saxlamaqla müzakirəni yekunlaşdırım. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 11:50, 29 iyul 2022 (UTC)
:::@[[İstifadəçi:Burocan]] işləyəcəm. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 12:44, 29 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Müzakirədən hasil olan nəticəyə əsasən məqalənin saxlanılmasına qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:30, 29 iyul 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] ==
{{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}}
{{qapalı}}
VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC)

:: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.
:[[User:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090&quot;&gt;'''Kadı'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:Kadı|&lt;span style=&quot;1px 1px 2px #003366;color:#003366;&quot;&gt;'''&lt;small&gt;Message&lt;/small&gt;'''&lt;/span&gt;]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC)
: {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 06:36, 25 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} qeyri ensiklopedik -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:11, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:31, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[Vüsal Şərifov]] ==
{{qapalı}}
{{silinsin}} Şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:18, 25 iyul 2022 (UTC)

{{silinsin}} Şəxs ensiklopedik deyil. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:52, 25 iyul 2022 (UTC)
* Bu məqaləni artıq dəyəsən 10-cu dəfədir sns-də görürəm. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|&lt;span style=&quot;color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;&quot;&gt;Onyeddi&lt;/span&gt;]]''' &lt;small&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:#7F007F&quot;&gt;'''(müzakirə)'''&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]&lt;/small&gt; 19:43, 25 iyul 2022 (UTC)
*:Xeyir 2-ci dəfədir, sadəçə olaraq konsensus qəbul olunmadığı üçün saxlanılmışdır. Əhəmiyyətli şəxs deyil ensiklopediya üçün. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 19:49, 25 iyul 2022 (UTC)
*::{{silinsin}} -- qeyri ensiklopedik şəxs -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:10, 31 iyul 2022 (UTC)
{{ykn|Müzakirə nəticəsində məqalənin silinməsinə qərar verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 05:33, 3 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|&quot;İntellektli və Sağlam Gənclər&quot; İctimai Birliyi}}

Q/e təşkilat [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:15, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} ensiklopediya üçün əhəmiyyətli deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 14:46, 28 iyul 2022 (UTC)
*:analoqu n qədər ictimai birlik məqələləri var.bizim məqsədimiz reklam deyil.ictimai birliyimiz yetərincə tanınır. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
*:hmət olmazsa əsaslandırın.digər ictimai birlik məqələlərinin hansı kriteriyaları bu məqalədə yoxdur?ə [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:33, 28 iyul 2022 (UTC)

:buyurun müzakirə edə bilərsiniz.amma nəzərə alın ki məqalə reklam məqsədilə deyil.ictimai birliyin veb səyfəsinə və sosial şəbəkə səhifələrinə baxa bilərsiniz. üstəlik respublika səviyyəsində layihə və təbirlər var.istəyimizi odur ki obyektib qərar verilsin [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 15:31, 28 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:17, 28 iyul 2022 (UTC)
*::azertac , gencler idman nazirliyinin resmi sehifesinde ve s adi kecir ictimai birliyin. ustelik milli umum respublika turnirininin  teskilatcilarindandir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 06:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:::{{şərh}} @[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] hər hansı səhifədə adı keçməyi məqaləni ensklopetik etmir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:08, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::mən ictimai birliklər üçün eəşt i oxudum ona görə şərh yazdım. 
*::::-Fəaliyyətlərinin miqyası milli və ya beynəlxalqdır.
*::::-Təşkilat haqqında, təşkilatdan asılı olmayan bir çox etibarlı mənbələrdə əhəmiyyətli məlumat(lar) var.
*::::indi əhəmiyyətsiz məlumatdır ki milli intellektual oyun yaradıb onu respublikas səviyyəsinə çıxarmaq? başka ölkələr belə yeniliklərə dəstəklərin göstərirlər.ensklopedik sayılmaq üçün nə lazımdı zəhmət olmazsa deyin. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:35, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::qeyd edim ki respublikas səviyyəsinə çıxartdığımız &quot;Bilici&quot; intellektual oyunu sırf &quot;İntellektli və Sağlam Gənclər &quot; ictimai birliyinin məhsuludur. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 17:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] reklam xarakterli məqalədir. reklam tipli məqalələr  Vikipediya qaydalrına ziddir. Həmçini sizi [[VP:EƏŞT]] ilə bir daha tanış olmağa dəvət edirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  18:32, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::məndə sizi ictimai birliyimizlə tanış olmaqa dəvət edirəm.reklama ehtiyacımız olsa google adv də verərik.biz biznes qurmamışıq reklam edək. ümumiyyətlə fikir bildirdiyiniz bu ictimai birliyin işləriylə tanış olmusunuz? reklam edəcək nə var  orda? sadəcə görülən işləri qeyd etmişik.necə ki digər ictimai birliklər qeyd edib.bütün vikidə mövcud olan ictimai birliklərin məqalələri belə tiplidir. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:37, 31 iyul 2022 (UTC)
*:::::::{{Şərh}}@[[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] birlik barədə mənim yetərincə məlumatım var. Məqalənin reklam tipli olması tam olaraq  reklam etmək anlamına gəlmir. [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  19:48, 31 iyul 2022 (UTC)
*::::::::reklam tipli olan hissələrinin hansı olduqunu düşünürsüzsə redaktə etmə imkanınız var.biz qarşı deyilik.buyurub redaktə edə bilərsiniz.reklam tipli bir hissə görmədiyimiz üçün redaktə etmirik.ola bilsin gözümüzdən yayınıb. [[İstifadəçi:Cavid994|Cavid994]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Cavid994|müzakirə]]) 19:52, 31 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:41, 5 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:22, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Turan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Turan İntellektual Oyunlar Klubu}}

* {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:24, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 11:28, 29 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:16, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir. -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Azərbaycanda bu cür intellektual klublar çoxdu. Tez-tez turnirlər keçirsələr də, sadəcə məhdud kütlə tərəfindən tanınırlar.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:44, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
:'''Yekunlaşdırma:''' Silinməsinə qərar verildi.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 19:25, 6 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Alfa Şirazi]] ==
{{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}}
{{qapalı}}
Şəxs qəti şəkildə ensiklopedik deyil. Fəaliyyəti partizanlıqdan o yana getmir. Yüzlərlə, minlərlə belə şəxs var. Hamısı haqda axtarsan, belə məlumat tapmaq 2x2-di. Mövqeyim [[VP:M5]]-ə əsasən sürətli silinməsi yönündədir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:19, 1 avqust 2022 (UTC)

:{{Cavab}} [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Alfa Şirazi|məqalənin saxlanılmasına qərar verilib.]] [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:02, 1 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''' Əvvəlki müzakirəyə əsasən məqalə saxlanılır. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:36, 1 avqust 2022 (UTC)
{{Qapalı-son}}

== [[Azərbaycanın ilk sakinləri]] ==
{{qapalı}}
[https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&amp;project=wikipedia&amp;title=Az%C9%99rbaycan%C4%B1n+ilk+sakinl%C9%99ri&amp;oldid=&amp;action=search&amp;use_engine=1&amp;use_links=1&amp;turnitin=0 Müəllif hüquqları pozuntusu]. [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 11:37, 5 avqust 2022 (UTC)
* {{bitərəf}} bəzi məlumatları başqa məqalə ilə əlaqələndirmək olar.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 12:04, 5 avqust 2022 (UTC)

:@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], [[VP:SSK]] qaydalarına əsasən müəllif hüquqları pozuntusu olan məqalə dərhal, müzakirəsiz silinməlidir. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:29, 5 avqust 2022 (UTC)
{{ykn|[[VP:SSK]]-ya əsasən müzakirəsiz silinir. — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 18:32, 6 avqust 2022 (UTC)}}
{{qapalı-son}}

== [[:Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:16, 28 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} əhəmiyyətli olduğun düşünmürəm.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 05:37, 29 iyul 2022 (UTC)

:*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:38, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:AMEA Təhsil Şöbəsi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|AMEA Təhsil Şöbəsi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:13, 28 iyul 2022 (UTC)

{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedik məzmun.— &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 07:05, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:19, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:42, 5 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:SAYAT İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|SAYAT İctimai Birliyi}}

[[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:19, 28 iyul 2022 (UTC)

:*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
:*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:06, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 13:43, 5 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[AYAFE]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:fikirlərinizlə qismən razıyam, amma qrant almaq üçün QHT rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçməlidir, o da ki, təsdiqlənməsi filan çox çətin məsələdir. dövlət qeydiyyatından da indiyə kimi maksimum 3500 QHT keçib. bu da elə də çox say deyil, xarici ölkələrdə qat-qat çoxdur. məqaləyə gəldikdə isə [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*Necə keçiblər, nə qədərdilər onun vikiyə dəxli yoxdur əslində. Amma [[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:34, 29 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:15, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:43, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[AYAPE]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)

* {{Sürətli qalsın}} Ukrayna (https://uk.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE), rus (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) və türk dilli (https://tr.m.wikipedia.org/wiki/AYAPE) Vikipediyada haqqında məqalə var. Əgər onlarda varsa, məncə qalması məsləhətdir. Hörmətlə [[İstifadəçi: Həsən İmanov|Həsən İmanov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Həsən İmanov|müzakirə]]) 14:20, 4 avqust 2022 (UTC)
*:Hansısa vikidə olması ensiklopedikliyə zəmanət vermir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:18, 4 avqust 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 01:44, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Avropa Hərəkatı]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:22, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:05, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:51, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Xüsusi Xidmət Orqanlarının Veteranları İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:internetdə bir sıra mənbələrdə haqqında xəbər keçir, amma düşünürəm ki, [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:31, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{Silinsin}} yuxarıdakı fikrilərə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan İntellektual Oyunlar Klubu]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 21:50, 28 iyul 2022 (UTC)
*:[[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:23, 29 iyul 2022 (UTC)
*[[VP:EƏŞT]] əsasən {{silinsin}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 05:35, 29 iyul 2022 (UTC)
*:{{silinsin}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  05:03, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Bir çox turnirində iştirak etsəm də, heç vaxt müəyyən kütlənin maraq dairəsindən qırağa çıxa bilməyən təşkilatdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:38, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:52, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Azərbaycan Qarapapaq Türkləri İctimai Birliyi]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* indiki halı ilə {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:52, 30 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}}  Silinməsi istiqamətində bildirilən rəylərlə həmfikirəm. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:16, 31 iyul 2022 (UTC)
:Fəaliyyəti ilə konkret mənbələr yoxdur. Nə axtarış nəticələrində, nə məqalənin özündə. {{Silinsin}}— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:46, 31 iyul 2022 (UTC)
{{Silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 18:53, 6 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Hərbçi Jurnalistlər Birliyi]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
*{{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:35, 4 avqust 2022 (UTC)
*{{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:31, 8 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Xəzər İntellektual Gənclər Klubu]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:14, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:51, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:02, 31 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} — [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 12:33, 8 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[Şahmar Ədəbi Məclisi]] ==
{{qapalı}}
* {{Silinsin}} [[VP:EƏŞT]] əsasən məqalə əhəmiyyətli deyil. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yüzlərlə, hətta minlərlə QHT var. Hər biri də yaradılandan 4-5 il sonra unudulur. Yaradılan QHT-lərin geniş hissəsi qrantlara görə yaradılır (digər məsələlər məlumdur, sadəcə mövzuya aidiyyatı yoxdur deyə yazmıram). '''[[User:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#288485; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;Grenzsoldat&lt;/span&gt;]][[User talk:Grenzsoldat|&lt;span style=&quot;background:#62BDB7; color:#2F373E; padding:2px;&quot;&gt;✉&lt;/span&gt;]]''' 15:20, 29 iyul 2022 (UTC)
*:* [[VP:EƏŞT]] əsasən {{Silinsin}} [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:44, 30 iyul 2022 (UTC)
* {{silinsin}} [[VP:EƏŞT]]-yə əsasən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:04, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{Silinsin}} Sadəcə təsis olunması barədə mənbələrlə qarşılaşdım, fəaliyyəti işıqlandırılmayıb.— '''[[İstifadəçi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#7F007F;&quot;&gt;White Demツn&lt;/font&gt;]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|&lt;font style=&quot;color:#e6005c;&quot;&gt;&lt;sup&gt;yaz&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]]''' 18:41, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{silinsin}} mənbə azlığı vardı -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 4 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Əli Əliyev (iqtisadçı)]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (iqtisadçı)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:06, 31 iyul 2022 (UTC)

:{{silinsin}} yuxarıdakı fikrə əsasən -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  10:33, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Qeyri ensiklopedik olduğu üçün.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:42, 31 iyul 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}

== [[:Əli Əliyev (filoloq)]] ==
{{qapalı}}
{{Mənbə axtar|Əli Əliyev (filoloq)}}

{{silinsin}} [[VP:EƏEX]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:07, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} Fəlsəfə doktoru ensiklopedik deyil.— &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt; [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;Tahoma&quot; color=&quot;verifi&quot;&gt;''verified''&lt;/font&gt; [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]&lt;/sup&gt; 17:36, 31 iyul 2022 (UTC)
:{{silinsin}} q/e [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 23:43, 31 iyul 2022 (UTC)
::{{sürətli silinsin}} Qeyri Ensiklopedikdir -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:02, 2 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Məqalənin silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}


== [[Şablon:Şəxs2]] ==
{{qapalı}}
Bu şablon niyə var anlamadım. Dil keçidi də yoxdur. &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]&lt;/sup&gt; 17:27, 5 avqust 2022 (UTC)
----
'''Yekunlaşdırma''': Sınaq şablonu olduğu üçün silinməsinə qərar verildi. &lt;span style=&quot;font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;&quot;&gt;— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] &lt;small&gt;([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])&lt;/small&gt;&lt;/span&gt; 07:18, 11 avqust 2022 (UTC)
{{qapalı-son}}</text>
      <sha1>7ql3gi3fmaw5cbv23h6bu59sn04c6vz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Hamido1907/Qaralama</title>
    <ns>2</ns>
    <id>761270</id>
    <revision>
      <id>6571300</id>
      <timestamp>2022-08-11T07:31:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi  Həyatı  Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələn...&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2585" xml:space="preserve">Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi

Həyatı

Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |&lt;gallery caption=&quot;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
&lt;/gallery&gt;Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}</text>
      <sha1>q3ya00a8tyhel6vl5btiicuy6bbyfrq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571302</id>
      <parentid>6571300</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:35:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2650" xml:space="preserve">Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi

Həyatı

Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

{{Şəxs
 |Adı              =Həmidağa 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |&lt;gallery caption=&quot;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
&lt;/gallery&gt;Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       =Bakı. Nardaran 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     =Azərbaycanlı 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          =Bakı Slavyan Universiteti 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}</text>
      <sha1>avcpnwasqi6rvhzf12lbx3pscxr496c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571309</id>
      <parentid>6571302</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:44:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2673" xml:space="preserve">Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi

Həyatı

Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

{{Şəxs
 |Adı              =Həmidağa 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |&lt;gallery caption=&quot;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
&lt;/gallery&gt;Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       =Bakı. Nardaran 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     =Azərbaycanlı 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          =Bakı Slavyan Universiteti 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>jirn4k346eixeml22u55jmyw23ep2v2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571311</id>
      <parentid>6571309</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:45:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2688" xml:space="preserve">* {{Jurnalist}}Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi

Həyatı

Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

{{Şəxs
 |Adı              =Həmidağa 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |&lt;gallery caption=&quot;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
&lt;/gallery&gt;Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       =Bakı. Nardaran 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     =Azərbaycanlı 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          =Bakı Slavyan Universiteti 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>cw0p9ifomcb1wiz5wov5mphjblxr05x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571313</id>
      <parentid>6571311</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T07:47:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2675" xml:space="preserve">* Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu (15 oktyabr 1993, Bakı şəhəri) - araşdırmaçı jurnalist, &quot;Tələbə dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru, &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət portalının təsisçisi

Həyatı

Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

{{Şəxs
 |Adı              =Həmidağa 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |&lt;gallery caption=&quot;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
 Şəkil: | 
&lt;/gallery&gt;Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       =Bakı. Nardaran 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     =Azərbaycanlı 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          =Bakı Slavyan Universiteti 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}&lt;ref&gt;{{Cite web}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>hee5uu0zttm935rxxubw1i1urv042x3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Hamido1907</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761271</id>
    <revision>
      <id>6571301</id>
      <timestamp>2022-08-11T07:33:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  07:33, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>i60f88n7ddtefju9qa455bmn37gb4ff</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Həmidağa Məcidov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761272</id>
    <revision>
      <id>6571331</id>
      <timestamp>2022-08-11T08:01:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;==== '''Həyatı''' ====  ==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====  ==== '''Sənədli fimləri''' ====  ==== H Media layihəsi ====  ==== İstinadlar ====&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="155" xml:space="preserve">==== '''Həyatı''' ====

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>edaz4i1h7mqit4mwudfxy42mt15y2x5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571337</id>
      <parentid>6571331</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:02:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Həyatı */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1719" xml:space="preserve">==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib. Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>41twwyc6jbo3bdfs1erzeb1evc17b4d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571348</id>
      <parentid>6571337</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:04:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1102" xml:space="preserve">==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>rh5rxsk0035qfg8k53z6fkfoneu0uw1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571355</id>
      <parentid>6571348</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:06:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>kbyfnt4dz9uxgy04ce0u5a2umflu16g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571360</id>
      <parentid>6571355</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:09:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jurnalistlik fəaliyyəti */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2179" xml:space="preserve">{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır.{{https://www.apa.tv/xeber/reportaj/azerbaycanli-arxeoloq-milyon-illerle-yasi-olan-emek-aletleri-duzeldir-emalatxanadan-reportaj-65695}} 

Həmidağa Məcidov ayrı-ayrı &quot;İki sahil&quot; qəzetində, APA İnformasiya Agentliyində, Lent.az saytında, APA TV-də çalışıb. Hazırda o, İctimai Televiziyada çalışır. Bundan əlavə mədəniyyət və tarixi abidələrlə bağlı köşə yazılarının və videoroliklərin müəllfidir. 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>emeiv55o7uc7v7c5zz8wb5y9esdg1ti</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571369</id>
      <parentid>6571360</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jurnalistlik fəaliyyəti */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1573" xml:space="preserve">{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır.

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>moi4poubaqzql9yf5zf2p0tjbcyqz3k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571374</id>
      <parentid>6571369</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:13:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* H Media layihəsi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1893" xml:space="preserve">{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır.

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>h59bmhxwm5nne4c7odqsozxntxs6run</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571436</id>
      <parentid>6571374</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:32:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2595" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır.

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>oyefqv4s86mxy70qx9snfewrmpna9d6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571439</id>
      <parentid>6571436</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:36:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2620" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır. &lt;ref&gt;{{Cite news}}&lt;/ref&gt;

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====</text>
      <sha1>jkp3drfwsafq8wc54wc4xnkbls41kq9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571442</id>
      <parentid>6571439</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:36:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2649" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır. &lt;ref&gt;{{Cite news}}&lt;/ref&gt;

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>9uhlb2i7h98znf1veouwgpop624vuju</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571443</id>
      <parentid>6571442</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:38:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* İstinadlar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2781" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır. &lt;ref&gt;{{Cite news}}&lt;/ref&gt;

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;https://www.apa.tv/xeber/reportaj/azerbaycanli-arxeoloq-milyon-illerle-yasi-olan-emek-aletleri-duzeldir-emalatxanadan-reportaj-65695</text>
      <sha1>db4t0c2d79pdzv5epqaxsrm94l0i654</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571444</id>
      <parentid>6571443</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:38:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hamido1907</username>
        <id>214103</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jurnalistlik fəaliyyəti */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2783" xml:space="preserve">{{Şəxs
 |Adı              = 
 |Orijinal adı     = 
 |Şəkil            = 
 |Şəklin ölçüsü    = 
 |Şəklin izahı     = 
 |Digər adı        = 
 |Doğum tarixi     = 
 |Doğum yeri       = 
 |Vəfat tarixi     = 
 |Vəfat yeri       = 
 |Vəfat səbəbi     = 
 |Dəfn yeri        = 
 |Vətəndaşlığı     = 
 |Həyat yoldaşı    = 
 |Uşağı            = 
 |Partnyoru        = 
 |Atası            = 
 |Anası            = 
 |Milliyəti        = 
 |Dini             = 
 |İxtisası         = 
 |Təhsili          = 
 |Fəaliyyəti       = 
 |Fəaliyyət illəri = 
 |Tanınır          = 
 |Mükafatları      = 
 |İmzası           = 
 |Saytı            = 
 |Vikianbar        = 
}}{{Sil}}

==== '''Həyatı''' ====
Məcidov Həmidağa Fərhad oğlu 15.10.1993-cü il tarixində Bakıda doğulub. Orta təhsilini Bakı şəhəri 130 və 295 saylı orta məktəblərdə alıb. Daha sonra 15 saylı BPL-də mühasibat uçotu və audit ixtisasına yiyələnib. 2013-cü ildə 536 balla Bakı Slavyan Universitetinin Jurnalistika fakültəsinə qəbul olub. 2015-ci ildə ilk milli mətbu orqanımız olan &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 140 illiyi münasibətilə &quot;Əkinçisayağı Əkinçi&quot; layihəsini irəli sürüb və simvolik olaraq &quot;Əkinçi&quot; qəzetinin 57-ci sayını nəşr etdirib. O, həmin il &quot;Gənc Yazar&quot; yazı müsabiqəsini təsis edib və layihə 3 il ərzində BSU-da və digər universitetlərdə həyata keçirilib. Həmidağa Məcidov bir müddət (2015-2017) BSU-nun rəsmi mətbu orqanı olan &quot;Tələbə Dünyası&quot; qəzetinin baş redaktoru olub. O, 2017-ci ildə BSU-nun Jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə fəxri məzun kimi bitirib.

==== '''Jurnalistlik fəaliyyəti''' ====
Tələbə vaxtlarından ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda məqalələri çap olunan gənc jurnalist elə o dövrdən &quot;İki sahil&quot; qəzetində fəaliyyətə başlayır. Hərbi xidmətdənq qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Lent.az informasiya portalında, daha sonra isə APA TV internet televiziyasında çalışır. 2020-ci ilin sentyabrında APA TV ilə yollar ayrılır. Həmin vaxtdan bu günə kimi Həmidağa Məcidov İctimai Televiziyanın əməkdaşıdır. &lt;ref&gt;{{Cite news}}&lt;/ref&gt;

==== '''Sənədli fimləri''' ====

==== H Media layihəsi ====
O, 2021-ci ilin 20 mayında &quot;H Media Group&quot; onlayn mədəniyyət platformasını təsis edib. Platforma Azərbaycanın tarixi, qədim adət-ənənələri, yaşı əsrlərlə ölçülən tarixi abidələri barədə, ölkəmizin zəngin təbiəti, flora və faunası, iqlimi barədə geniş videomateriallar yayımlayır.

==== İstinadlar ====
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;https://www.apa.tv/xeber/reportaj/azerbaycanli-arxeoloq-milyon-illerle-yasi-olan-emek-aletleri-duzeldir-emalatxanadan-reportaj-65695</text>
      <sha1>gs5dbnz5cojqgd7vaog4w9jj2g1w9pl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Osman Məmməmzadə</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761273</id>
    <revision>
      <id>6571351</id>
      <timestamp>2022-08-11T08:05:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:05, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>np54u1dzxe0qh3d1rpngrm2zei3t04b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstirahət satir</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761274</id>
    <revision>
      <id>6571367</id>
      <timestamp>2022-08-11T08:12:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{iş gedir}}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13" xml:space="preserve">{{iş gedir}}</text>
      <sha1>6348p8pya59my5jx74trtsvnqiz867l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571376</id>
      <parentid>6571367</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="792" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|Ολυμπιονίκης Ερμής}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>by45tj6t9i9xs1rql2mpgcd7ji28a1a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571377</id>
      <parentid>6571376</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="757" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>jlbc1no1r23soy3qwf0wt11n0baw3rv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571379</id>
      <parentid>6571377</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="747" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = [[mərmər]]
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>odfto1o5b2hdzl1iadr3plqcbg27oxt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571381</id>
      <parentid>6571379</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:14:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="735" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>cyxh3yk9n0bfyr0kixi0a0uihkrwbtc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571578</id>
      <parentid>6571381</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:19:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="760" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = 
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>aas817nbndvwemcpiawzlsuun0fyyze</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571580</id>
      <parentid>6571578</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:20:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = [[EL]]
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>5t2fgtba0lh0zaniin8rkmc8b9p3ou1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571582</id>
      <parentid>6571580</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:20:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{EL}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>4zunoafr4ry05fzye6xy8xx7ozhzebs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571583</id>
      <parentid>6571582</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:21:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{el}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>cda27qczm5vhsb4ucs941j3ee30is4m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571585</id>
      <parentid>6571583</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:21:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="761" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = [[
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>ta767dvy83f0207r8dmakzjn0ww77hz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571587</id>
      <parentid>6571585</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:22:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Qraf061|Qraf061]] ([[User talk:Qraf061|müzakirə]]) tərəfindən edilmiş 6571585 nömrəli redaktə geri qaytarıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="766" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-grc|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = {{el}}
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>cda27qczm5vhsb4ucs941j3ee30is4m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571589</id>
      <parentid>6571587</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:22:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="770" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Yunanıstan
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = 
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>farsh9jxl0p39lgg3ujbbxdqld8vasi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571591</id>
      <parentid>6571589</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:26:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="780" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Yunanıstan
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = 
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>7knie5he4l3lda4hd36g9uo44cne6fw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571592</id>
      <parentid>6571591</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:26:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="800" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Yunanıstan
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Kapitolin Muzeyləri
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>dt6bn71mfqfweop527epykxvgal52wr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571594</id>
      <parentid>6571592</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:27:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="810" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Heykəl
 |Adı                 = 
 |Orijinal adı        = {{Dil-el|ἀναπαυόμενος}}
 |Şəkil               = 
 |Şəklin ölçüsü       = 
 |Şəklin izahı        = 
 |Ölkə                = Yunanıstan
 |Yerləşir            = 
 |Ünvan               = 
 |Metro               = 
 |Memarlıq üslubu     = 
 |Layihə müəllifi     =
 |Heykəltəraş         = Praxiteles
 |Memar               = 
 |Sifarişçi           = 
 |Tarixi              = 130-cu il.
 |Vəziyyəti           = 
 |Hündürlüyü          = 
 |Material            = 
 |Həsr olunub         = 
 |Saxlanıldığı yer    = Kapitolin Muzeyləri
 |İnventar nömrəsi    = 
 |Sayt                = 
 |Yer xəritəsi        = 
 |Yer xəritəsi 1      = 
 |Qeydlər             = 
 |Vikianbar           =  
}}</text>
      <sha1>iiohcivo309n56ya044hznqsyzftvd7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Sevil Mirzəcanlı</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761275</id>
    <revision>
      <id>6571407</id>
      <timestamp>2022-08-11T08:22:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  08:22, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nssncc6wtmp5mkknfv7eu4pvlkplsnp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Mehemmedhesenv</title>
    <ns>2</ns>
    <id>761276</id>
    <revision>
      <id>6571441</id>
      <timestamp>2022-08-11T08:36:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehemmedhesenv</username>
        <id>253239</id>
      </contributor>
      <comment>Məhəmməd Həsənov</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="323" xml:space="preserve">'''Həyat '''

2011.11.14 tarixində Azərbaycanda anadan olub. 

'''Təhsil'''
2019`cu ildə Mingəçevir Dövlət Universitetinə qəbul olub.

'''Fəaliyyət'''

2015`ci ildə WEB Plus youtube səyfəsini yaradıb.https://www.youtube.com/channel/UCRFv7uM3wblINPXaGzUJy4A/
2021 ci ildə STFU! sosial layihəsini yaradıb.</text>
      <sha1>f5enbs4fchybcyfh4wbf3xwjfqedfn9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571445</id>
      <parentid>6571441</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T08:43:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atakhanli</username>
        <id>223224</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="404" xml:space="preserve">{{Sil|2011-də anadan olan şəxs necə 7 yaşında universitetə daxil olur?}}

'''Həyat '''

2011.11.14 tarixində Azərbaycanda anadan olub. 

'''Təhsil'''
2019`cu ildə Mingəçevir Dövlət Universitetinə qəbul olub.

'''Fəaliyyət'''

2015`ci ildə WEB Plus youtube səyfəsini yaradıb.https://www.youtube.com/channel/UCRFv7uM3wblINPXaGzUJy4A/
2021 ci ildə STFU! sosial layihəsini yaradıb.</text>
      <sha1>jrdg4mv6fy96ry12pafas8t96f39dwq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr/Vostok-1</title>
    <ns>4</ns>
    <id>761277</id>
    <revision>
      <id>6571506</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:08:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sura Shukurlu</username>
        <id>169201</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{subst:QM  | başlıq     = Vostok-1  | işləyənlər = {{u|Qraf061}}  | tarix      = {{subst:CURRENTDAY}} {{subst:CURRENTMONTHNAME}} {{subst:CURRENTYEAR}}&lt;!-- Fərqli tarixdirsə, dəyişə bilərsiniz --&gt;  | icraçı     = — ~~~~ }}&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="420" xml:space="preserve">=== [[Vostok-1]] ===
:&lt;small&gt;''Təqdim olunduğu tarix:'' 11 avqust 2022&lt;/small&gt;
:&lt;small&gt;''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{u|Qraf061}}&lt;/small&gt;
:&lt;small&gt;''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;'''Surə'''&lt;/span&gt;]]&amp;nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|&lt;span style=&quot;color:#549&quot;&gt;&lt;sup&gt;🗯&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]] 09:08, 11 avqust 2022 (UTC)&lt;/small&gt;
&lt;!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--&gt;</text>
      <sha1>6jsfghadrpnr2x6duqis0olhtsd2fta</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Ali2185</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761278</id>
    <revision>
      <id>6571513</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:11:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:11, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3awziarvp0y62gtbv0nhgr1zzazxov2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Rasim Karimov</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761279</id>
    <revision>
      <id>6571515</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:11:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} -- ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="255" xml:space="preserve">{{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:11, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3awziarvp0y62gtbv0nhgr1zzazxov2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi:Sevil Mirzəcanlı/Qaralama</title>
    <ns>2</ns>
    <id>761280</id>
    <revision>
      <id>6571521</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:24:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sevil Mirzəcanlı</username>
        <id>253739</id>
      </contributor>
      <comment>WHO IS BLACKWHITE?</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="880" xml:space="preserve">= Who is BLACKWHITE? =

=== BLACKWHITE  is K-Pop group.BLACKWHITE  members: ===

=== Rosie Kim- (born April 28, 2010). She born in Seoul,South Korea. She debuted as a member of the girl group Blackwhite, in August 2022. Her occupation is rapper, singer and actress. ===

=== Lena Kim- (born 10 March, 2009). She born in Thailand. She debuted as a member of the girl group Blackwhite, in August 2022. Her occupation is dancer, rapper and singer. ===

=== Luna Kim- (born 22 August, 2009). She born in Auckland, New Zealand. She debuted as a member of the girl group Blackwhite, in August 2022. Her occupation is singer, dancer. ===

=== Kim Hewa-Young - (born 2 December, 2009). She born in Gunpo, Gyeonggi Province, South Korea. She debuted as a member of the girl group Blackwhite, in August 2022. Her occupation is singer, actress. ===

=== The group debuted in August 2022. ===</text>
      <sha1>ez01m9umhekoc61arh7y4orepqrxvp1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>İstifadəçi müzakirəsi:Leyla Talibzade</title>
    <ns>3</ns>
    <id>761281</id>
    <revision>
      <id>6571539</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:37:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Qraf061</username>
        <id>242998</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{xg}} — ~~~~&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="256" xml:space="preserve">{{xg}} — [[İstifadəçi:Qraf061|&lt;span style=&quot;font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.1em 0.1em;&quot;&gt;'''⟨Qraf⟩'''&lt;sup&gt;061&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;]]  &amp;nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]])  09:37, 11 avqust 2022 (UTC)</text>
      <sha1>58vs2lrv1rmvwxyuqqcuddn0b98l9i6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nəzakət Məmmədova (dəqiqləşdirmə)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761282</id>
    <revision>
      <id>6571542</id>
      <timestamp>2022-08-11T09:40:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samral</username>
        <id>29509</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;{{dəqiqləşdirmə}}  * [[Nəzakət Məmmədova]] — müğənni * [[Nəzakət Məmmədova (şairə)]] — şairə * [[Nəzakət Məmmədova (aktrisa)]] — aktrisa * [[Nəzakət Məmmədova (politoloq)]] — politoloq&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="219" xml:space="preserve">{{dəqiqləşdirmə}}

* [[Nəzakət Məmmədova]] — müğənni
* [[Nəzakət Məmmədova (şairə)]] — şairə
* [[Nəzakət Məmmədova (aktrisa)]] — aktrisa
* [[Nəzakət Məmmədova (politoloq)]] — politoloq</text>
      <sha1>ovxfvekxnfngt9q33xikwfrtegaf1cr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Biran</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761283</id>
    <revision>
      <id>6571559</id>
      <timestamp>2022-08-11T10:01:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>Created by translating the opening section from the page &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1101956676|Birán]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" xml:space="preserve">{{YM}}
Birán, [[Kuba|Kubanın]] '''Holguin''' əyalətindəki kənd, Ramon, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.</text>
      <sha1>tq6o8qofuc0wt1smj0x1zc831qxmtmg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571560</id>
      <parentid>6571559</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:02:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="227" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]], [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, Ramon, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.</text>
      <sha1>ba4yzxzc726folm498h0gu4245zlcn6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571561</id>
      <parentid>6571560</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:03:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="220" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]], [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.</text>
      <sha1>mxxkcihuoupi7pylg70rm2gdezponi2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571562</id>
      <parentid>6571561</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:04:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="219" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.</text>
      <sha1>t93yfytir1hs2atxbkv932uasf72yxg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571564</id>
      <parentid>6571562</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:08:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="339" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.</text>
      <sha1>5e5o15rns7ahp2vzn37ev8poik0n6wl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571566</id>
      <parentid>6571564</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:09:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="384" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>6kn0hlqbbkzexh0aztr7rcs4mqoee1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571567</id>
      <parentid>6571566</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:10:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>İstinad əlavə edildi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="693" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer kimi tanınır. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>sdo7toge7fsnr1780bukpmqr6lmdwmu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571568</id>
      <parentid>6571567</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:11:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="678" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd, [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>bmme5ou5owf8od14szq93ljsmul55h0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571570</id>
      <parentid>6571568</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:12:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="712" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>5qvx6yukltt87iwgud6vpzym1hyi4kb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571574</id>
      <parentid>6571570</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:16:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tarixi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="780" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== Tanınmış şəxsləri ==
* [[Fidel Kastro]]
* [[Raul Kastro]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>7htet4ewq17w52jbn6gh4ehwkm6ix6j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571575</id>
      <parentid>6571574</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:17:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="821" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== Tanınmış şəxsləri ==
* [[Fidel Kastro]]- Kuba inqilabçısı
* [[Raul Kastro]]-Kuba inqilabçısı

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>t7zja3vas0sef6iynvquehi58zut9os</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571577</id>
      <parentid>6571575</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:19:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="871" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Holguin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== Tanınmış şəxsləri ==
* [[Fidel Kastro]]- Kuba inqilabçısı, [[1959]]-[[2008]]-ci illərdə [[Kuba]] lideri.
* [[Raul Kastro]]-Kuba inqilabçısı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>l5xdbvrxmd0fh3jw93cudmvz2q3mkvt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571590</id>
      <parentid>6571577</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T10:24:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="869" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Olqin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası var idi.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== Tanınmış şəxsləri ==
* [[Fidel Kastro]]- Kuba inqilabçısı, [[1959]]-[[2008]]-ci illərdə [[Kuba]] lideri.
* [[Raul Kastro]]-Kuba inqilabçısı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>7mmv63bjv0uk8m0w9g0b3fru4lsdn01</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571687</id>
      <parentid>6571590</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:27:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nihad İsgandarov</username>
        <id>242940</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="866" xml:space="preserve">{{YM}}
[[Biran]] [[Kuba|Kubanın]] Olqin əyalətindəki kənd,&lt;ref&gt;{{OSM|r|5904273|Cueto}}&lt;/ref&gt; [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul Kastronun]] doğulduğu yer. Onların atasının 23.000 akr (93 km²) plantasiyası olub.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/02/25/world/americas/ramon-castro-brother-to-cuban-revolutionaries-dies-at-91.html?_r=0|first=Eli|last=Rosenberg|date=February 25, 2016|accessdate=February 24, 2016|title=Ramón Castro, Brother to Cuban Revolutionaries, Dies at 91|work=New York Times}}&lt;/ref&gt;


== Tarixi ==
1976-cı il bələdiyyə islahatına qədər kənd qonşu [[Mayari]] bələdiyyəsinin bir hissəsi idi.

== Tanınmış şəxsləri ==
* [[Fidel Kastro]]- Kuba inqilabçısı, [[1959]]-[[2008]]-ci illərdə [[Kuba]] lideri.
* [[Raul Kastro]]-Kuba inqilabçısı.

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}</text>
      <sha1>redrodbjta793a9lnmoib9dborz86xl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Orxan Mürsəlov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761284</id>
    <revision>
      <id>6571572</id>
      <timestamp>2022-08-11T10:15:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xeyal</username>
        <id>199793</id>
      </contributor>
      <comment>Gədəbəy rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1204" xml:space="preserve">{{iş gedir}}
{{Dövlət xadimi
 |adı                   = 
 |orijinal adı          = 
 |şəkil                 = 
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |titul                 = Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı
 |bayraq                = Coat of arms of Azerbaijan.svg
 |bayraq2               = Flag of Azerbaijan.svg
 |dövr əvvəl            = [[11 avqust]] [[2022]]
 |dövr son              = 
 |sələfi                = 
 |xələfi                = 
 |doğum tarixi          = 
 |doğum yeri            = 
 |vəfat tarixi          = 
 |vəfat yeri            = 
 |sülalə                = 
 |atası                 = 
 |anası                 = 
 |həyat yoldaşı         = 
 |uşağı                 = 
 |imzası                = 
}}

'''Orxan Çingiz oğlu Mürsəlov''' ({{DVTY}}) — Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı.&lt;ref&gt;[https://president.az/az/articles/view/56891 O.Ç.Mürsəlovun Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]&lt;/ref&gt;

== Həyatı ==

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Xarici keçidlər ==
{{Xarici keçidlər}}</text>
      <sha1>72znb09wxns3n1amutx52fewfcdthbh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (2006)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761285</id>
    <revision>
      <id>6571633</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:02:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>[[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24593" xml:space="preserve">{{Seçkilər
 | seçki adı              = Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri
 | seçki tarixi           = 13 iyun 2006
 | ölkə                   = Azərbaycan
 | şəkil1                 = [[File:Ilham Aliyev Bogdan Borusewicz Senate of Poland (cropped).JPG|160x160px]]
 | rəng1                  = #0070C3
 | partiya1               = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
 | partiya başçısı1       = [[İlham Əliyev]]
 | tutulan yerlər1        = 6
 | dəyişən yerlərin sayı1 = 
 | səslərin sayı1         = 
 | səslərin payı1         = 
 | şəkil2                 = [[File:İlyas İsmayılov (cropped).png|160x160px]]
 | rəng2                  = #228B22
 | partiya2               = [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
 | partiya başçısı2       = [[İlyas İsmayılov]]
 | tutulan yerlər2        = 1
 | dəyişən yerlərin sayı2 = 
 | səslərin sayı2         = 
 | səslərin payı2         = 
 | şəkil3                 = [[File:Sabir Rustamkhanli in 2012 (cropped).jpg|160x160px]]
 | rəng3                  = #00BFFF
 | partiya3               = [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
 | partiya başçısı3       = [[Sabir Rüstəmxanlı]]
 | tutulan yerlər3        = 1
 | dəyişən yerlərin sayı3 = 
 | səslərin sayı3         = 
 | səslərin payı3         = 
 | seçicilərin fəallığı   = 
}}
'''Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (2006)''' — 2006-cı ilin iyun ayında Azərbaycanda seçki nəticələri ləğv olunmuş seçki dairələrində keçirilmiş təkrar parlament seçkiləri.

== Zəmin ==
[[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] yekunlaşdıqdan sonra seçki nəticələri [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] tərəfindən açıqlanmışdır. [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] 23 noyabr 2005-ci il tarixli iclasında yekun nəticələri açıqlamış və 4 seçki dairəsində seçki nəticələrinin ləğv edildiyini elan etmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.infocenter.gov.az/v2/06_11_2005.php III çağırış Azərbaycan Milli Məclisinə seçkilərin ilkin nəticələri]&lt;/ref&gt; Yekun protokol komissiya üzvlərinin 11-nin lehinə, 4-nün əleyhinə səsi olmaqla qəbul edilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/uploads/protokollar/MSK_protokol_2005.pdf Səsvermənin ümumi yekunları haqqında Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının protokolu]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/174/ Noyabrın 23-də Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbəti iclası keçirilmişdir]&lt;/ref&gt; Daha sonra komissiya yekun protokolu [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi|Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinə]] göndərmişdir. Noyabr ayının 26-da keçirilmiş iclasda [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] tərəfindən seçki nəticələri ləğv olunmuş [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi|9 saylı Binəqədi ikinci]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi|38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi|110 saylı Zaqatala]] seçki dairələrinin komissiyaları buraxılmışdır.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/175/ Noyabrın 26-da Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclası keçirilmişdir]&lt;/ref&gt;

1 dekabr 2005-ci il tarixində [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi]]nin iclası keçirilmiş və iclasda protokolları Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinənuyğun olmayan 6 seçki dairəsinin — [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi|31 saylı Suraxanı ikinci]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi|44 saylı Sumqayıt-Abşeron]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi|69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi|103 saylı Gədəbəy]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi|106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa]] və [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi|119 saylı Ağdam kənd]] seçki dairələrinin seçki nəticələri ləğv edilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.constcourt.gov.az/az/decision/129 2005-ci il noyabrın 6-da keçirilmiş üçüncü çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının seçkilərinin nəticələrinə dair AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ADINDAN AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİ PLENUMUNUN QƏRARI]&lt;/ref&gt;

İlk dəfə tam majoritar üsulla keçirilən parlament seçkiləri olan [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] nəticələri ləğv edilmiş [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası|Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının]] sədri, [[Azadlıq Bloku]]nun vahid namizədi [[Əli Kərimli]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Tofiq Hüseynli (deputat)|Tofiq Hüseynli]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] Ali Məclisinin sədri, [[Azadlıq Bloku]]nun vahid namizədi [[Qulamhüseyn Əlibəyli]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd bitərəf siyasətçi Fəxrəddin Qəmbərov, [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd bitərəf siyasətçi [[İlqar Qılıcov]], [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd isə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü, [[Azərbaycan (qəzet, Azərbaycan)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzetinin baş redaktoru]] [[Bəxtiyar Sadıqov]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2834 Üçüncü çağırış Milli Məclisə seçkilər (2005). 5. Seçkilərin yekunu (dekabr 2005)]&lt;/ref&gt;

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]] 9 dekabr 2005-ci il tarixində [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi|9 saylı Binəqədi ikinci]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]], [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi|31 saylı Suraxanı ikinci]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi|38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi|44 saylı Sumqayıt-Abşeron]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi|69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi|103 saylı Gədəbəy]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi|106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa]], [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi|110 saylı Zaqatala]], [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi|119 saylı Ağdam kənd]] seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatlarının təkrar seçkilərinin 13 may 2006-cı il tarixinə təyin edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalamışdır.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/11083 Bəzi seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərinin təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI]&lt;/ref&gt;

=== Partiyalardakı vəziyyət ===
[[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] ilk sədri və qurucusu [[Heydər Əliyev]]in ölümündən sonra müvəqqəti olaraq partiya sədrinin birinci müavini, prezident [[İlham Əliyev]] sədr vəzifələrini icra etmişdir. [[İlham Əliyev]] 26 may 2005-ci il tarixində [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] III Qurultayında yekdilliklə partiya sədri seçilmişdir.&lt;ref&gt;[http://yap.org.az/az/view/pages/15 Yeni Azərbaycan Partiyasının III Qurultayı]&lt;/ref&gt; [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] [[İlham Əliyev]]in rəsmi rəhbərliyində qatıldığı ilk parlament seçkilərdir.

[[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] səbəbi ilə müxalifət cərgəsində iki əsas ittifaq yaradılmışdır. Onlardan biri [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]], [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]] və [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasını]] birləşdirən [[Azadlıq Bloku|&quot;Azadlıq&quot; Seçki Bloku]],&lt;ref&gt;[https://www.azadliq.org/amp/152681.html &quot;Azadlıq&quot; seçki bloku rəsmən təsis olundu]&lt;/ref&gt; digəri isə [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]], Azərbaycan Milli Hərəkat Partiyası və [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasını]] birləşdirən &quot;YeS&quot; Seçki Bloku olmuşdur.&lt;ref&gt;[https://www.azadliq.org/amp/152237.html Daha iki seçki bloku təsis olundu.]&lt;/ref&gt; Onlardan [[Azadlıq Bloku]] [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] və [[Milli Birlik Hərəkatı]] ilə razılaşmaya getmiş və nəticədə seçkilərdəki aparıcı bloka çevrilmişdir.

Seçki nəticələri açıqlandıqdan sonra [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] və [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] başda olmaqla iki əsas müxalif blok seçki nəticələrinə etiraz etmiş, lider namizədlər [[Əli Kərimli]], [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] və [[Lalə Şövkət]] parlamentin işinə qatılmaqdan imtina etmişdir. [[Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]] [[Əli Kərimli]] və [[Qulamhüseyn Əlibəyli]]nin namizədliyini irəli sürdüyü dairələrin nəticələrini ləğv etdikdən sonra etirazlar səngiməmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

&quot;YeS&quot; Seçki Blokundan iki bitərəf namizəd — baş nazirin sabiq müavinləri [[Əli Məsimli]] və [[Vahid Əhmədov]] deputat seçilsə də, onlar blokla əlaqələrini kəsmiş və müstəqil siyasət yürütmüşdür. [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] isə bu hadisələrə kəskin etirazını bildirmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

Nəticədə [[Azadlıq Bloku]]na daxil olan partiyalar, [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]], [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]] və digər narazı şəxslər [[Azərbaycan etirazları (2005)|26 noyabr 2005-ci ildə etiraz aksiyası]] təşkil etmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Namizədlər ==
[[Azərbaycan Liberal Partiyası|Azərbaycan Liberal Partiyasının]] lideri [[Lalə Şövkət]] deputat seçilsə də, nəticələrə etiraz əlaməti olaraq mandatından imtina etmişdir. Daha sonra təkrar seçkilərə qatılmayaraq [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] prossesi boykot etmişdir.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[Azadlıq Bloku]] 6 mandat qazansa da, mandatlardan 4-ü [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının]] payına düşürdü. [[Müsavat Partiyası]] təkrar seçkilərə qatılmaq istəyini bildirdiyi üçün blok daxilində narazılıq və parçalanma yaranmışdır. Blokun qurucularından [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] və [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]] seçkiləri boykot etmə qərarı almışdır. Nəticədə [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] sıralarından deputat seçilmiş [[Cəmil Həsənli]] partiyasından istefa verdi və [[Azadlıq Bloku]]ndan deputat seçilmiş [[Pənah Hüseyn]] blokla əlaqələrini kəsmişdir.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Mart ayının 3-nədək davam edən namizəd irəli sürmə prossesi nəticəsində 10 seçki dairəsi üzrə 218 nəfər namizədliyini irəli sürmüşdür. 13 mart tarixinədək onlardan sadəcə 196-sı onlara verilən imza vərəqələrini 450 imza toplayaraq təhvil verə bilmişdir. Dairə seçki komissiyaları 22 nəfərin namizədliyini qəbul etməmiş, 20 nəfər isə prosses bitmədən namizədliyini geri çəkmişdir. [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] 39 nəfər namizədliyini irəli sürmüş, onlardan 22-sinin namizədliyi qeydiyyata alınmışdır və beləliklə bu seçkilərdə ən çox namizəd sayısı bu dairədən olmuşdur. [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə isə 10 nəfərin namizədliyi qeydiyyata alınmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[Yeni Azərbaycan Partiyası]] rəsmi qaydada 10 seçki dairəsindən 6-sı üzrə namizəd irəli sürmüşdür. Buna baxmayaraq dah 17 nəfər partiya üzvü öz təşəbbüsü ilə seçkilərə qatılmışdır. Nümunə olaraq [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə qeydə alınmış 18 namizəddən 8-i [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] üzvü idi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Müxalifət cərgəsindən [[Müsavat Partiyası]] 10 seçki dairəsindən 7-i üzrə rəsmi namizəd irəli sürsə də, daha 5 partiya üzvü öz təşəbbüsü ilə seçkilərə qatılmışdır. Partiyanın seçki qərargahının sədri və başqan müavini [[Arif Hacılı]] [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə seçkilərə qatılmışdı.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Digər partiyalardan [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] 5, [[Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] 3, [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]] 3, [[Azərbaycan Ümid Partiyası|Ümid Partiyası]] 3, [[Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası|Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının &quot;klassiklər&quot; qanadı]] 2 və daha 10 siyasi partiya 1 namizədlə seçkilərə qatılmışdır. Namizədlərdən 71-i bitərəf olmuş, 12-si isə siyasi mənsubiyyətini göstərməmişdir. Namizədlərdən 127-si kişi, 27-si isə qadın olmuşdur. Həmçinin [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] deputat seçilə bilməyən 40-a yaxın namizəd təkrar seçkilərə qatılmışdır. [[Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları|II çağırış Milli Məclisin]] 6 deputatı da seçki marafonuna qoşulmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

İki aya yaxın davam edən təbliğat-təşviqat prossesi ərzində 30-a yaxın namizəd öz namizədliyini geri götürmüşdür. Həmçinin [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] üzrə namizədliyini irəli sürmüş [[Azərbaycan Beynəlxalq Universiteti]]nin rektoru, [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] üzvü [[Elşad Abdullayev (hüquqşünas)|Elşad Abdullayev]] seçiciləri maddi təşviqlə ələ almaqda ittiham olunaraq Apellyasiya Məhkəməsinin qərarı ilə seçki yarışından kənarlaşdırılmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

13 may seçki günü ərəfəsində namizədlərin sayı 124-ə enmiş, ən çox namizəd olan seçki dairəsi 18 namizədlə [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]], ən az namizəd olan seçki dairələri isə 7 namizədlə [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2836 Üçüncü çağırış Milli Məclisə seçkilər (2005). 7. Təkrar seçkilərlə tamamlanan parlament]&lt;/ref&gt;

== Seçki nəticələri ==
{{Dairəvi diaqram
 | yeri   = right
 | miqyas = 200px
 | başlıq = Mandatların siyasi partiyalara görə dağılışı
 | other  = 
 | şərh1  = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
 | dəyər1 = 60
 | rəng1  = #0070C3
 | şərh2  = [[Bitərəf]]
 | dəyər2 = 20
 | rəng2  = #DCDCDC
 | şərh3  = [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
 | dəyər3 = 10
 | rəng3  = #228B22
 | şərh4  = [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
 | dəyər4 = 10
 | rəng4  = #00BFFF
}}
[[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyası]] 9 saylı Binəqədi ikinci, 31 saylı Suraxanı ikinci, 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə), 42 saylı Sumqayıt ikinci, 44 saylı Sumqayıt -Abşeron, 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar, 103 saylı Gədəbəy, 106 saylı Tovuz—Qazax—Ağstafa, 110 saylı Zaqatala, 119 saylı Ağdam kənd seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərilə bağlı səsvermənin yekun nəticələri haqqında 27 may 2006-cı il tarixində iclas keçirmiş, iclasda 103 saylı Gədəbəy seçki dairəsinin 3 saylı, 110 saylı Zaqatala seçki dairəsinin 14 saylı və 119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsinin 10 və 37 saylı seçki mənətəqələri üzrə səsvermənin nəticələrinin ləğv olunması və seçkilərin yekun nəticələri təsdiqlənmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/499/ Mayın 27-də Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbəti iclası keçirilmişdir.]&lt;/ref&gt; 5 iyun 2006-cı il tarixində [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi]] qərarlara və protokollara baxaraq seçki nəticələrini təsdiq etmişdir.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/15935 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ADINDAN 2006-cı il mayın 13-də keçirilmiş 9 saylı Binəqədi ikinci, 31 saylı Suraxanı ikinci, 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə), 42 saylı Sumqayıt ikinci, 44 saylı Sumqayıt -Abşeron, 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar, 103 saylı Gədəbəy, 106 saylı Tovuz—Qazax—Ağstafa, 110 saylı Zaqatala, 119 saylı Ağdam kənd seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərinin nəticələrinə dair AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİ PLENUMUNUN QƏRARI]&lt;/ref&gt; Nəticələrə əsasən [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] üzrə bitərəf siyasətçi [[Rafael Cəbrayılov|Rafael Kamil oğlu Cəbrayılov]], [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Əhməd Vəliyev|Əhməd Abdulkərim oğlu Vəliyev]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacı oğlu Hacıyev]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Məcid Kərimov|Məcid Zahid oğlu Kərimov]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi]] üzrə bitərəf siyasətçi [[Baba Tağıyev|Baba Əli oğlu Tağıyev]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi]] üzrə [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]] sədrinin müavini [[Fəzail İbrahimli|Fəzail Feyruz oğlu İbrahimli]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Rafiq Məmmədhəsənov|Rafiq Musa oğlu Məmmədhəsənov]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] üzrə [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]] sədri [[İlyas İsmayılov]], [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Hikmət Atayev|Hikmət İsmayıl oğlu Atayev]] və [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Bəxtiyar Sadıqov|Bəxtiyar Yusif oğlu Sadıqov]] deputat seçilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.infocenter.gov.az/v2/13_05_2006.php 2006-cı ilin may ayının 13-də keçirilmiş təkrar parlament seçkilərinin nəticələri]&lt;/ref&gt;

Seçilmiş deputatlardan 3-ü, yəni [[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacıyev]], [[Bəxtiyar Sadıqov]] və [[Fəzail İbrahimli]] sabiq deputat olmuşdur. Onlardan [[Fəzail İbrahimli]] [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] [[12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal seçki dairəsi]] üzrə seçkiləri 1394 (7.84%) səs toplayaraq [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Mixail Zabelin]] və Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası sədri Sayad Sayadovun ardınca üçüncü sırada tamamlamışdır.&lt;ref&gt;[[http://www.infocenter.gov.az/v2/info.php?dsk=12 12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal seçki dairəsi üzrə ilkin nəticələr]&lt;/ref&gt;

=== Ümumi ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|
|'''9 saylı Binəqədi ikinci'''
|'''31 saylı Suraxanı ikinci'''
|'''38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)'''
|'''42 saylı Sumqayıt ikinci'''
|'''44 saylı Sumqayıt-Abşeron'''
|'''69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar'''
|'''103 saylı Gədəbəy'''
|'''106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa'''
|'''110 saylı Zaqatala'''
|'''119 saylı Ağdam kənd'''
|'''Cəmi'''
|-
|'''Məntəqə sayı'''
|30
|28
|25
|37
|30
|37
|36
|35
|41
|44
|343
|-
|'''Seçici sayı'''
|37 993
|38 254
|33 606
|43 564
|42 244
|39 760
|36 596
|41 252
|41 928
|35 912
|391 109
|-
|'''Seçici aktivliyi'''
|19.07%
|27.16%
|33.42%
|43.34%
|35.48%
|38.98%
|34.11%
|32.87%
|59.30%
|37.66%
|
|-
|'''Deputat sayı'''
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|10
|-
|}

=== Dairələr üzrə ===

==== 9 saylı Binəqədi ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Bitərəf]]
|[[Rafael Cəbrayılov]]
|
|31.87
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 31 saylı Suraxanı ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Əhməd Vəliyev]]
|
|72.55
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacıyev]]
|
|62.60
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 42 saylı Sumqayıt ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Məcid Kərimov]]
|
|81.80
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 44 saylı Sumqayıt-Abşeron ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Bitərəf]]
|[[Baba Tağıyev]]
|
|64.77
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
|[[Fəzail İbrahimli]]
|
|49.28
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 103 saylı Gədəbəy ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Rafiq Məmmədhəsənov]]
|
|56.64
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 106 saylı Qazax-Tovuz-Ağstafa ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
|[[İlyas İsmayılov]]
|
|71.14
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 110 saylı Zaqatala ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|-
|[[Müsavat Partiyası]]
|[[Arif Hacılı]]
|
|
|-
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Hikmət Atayev]]
|
|65.02
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 119 saylı Ağdam kənd ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Bəxtiyar Sadıqov]]
|
|63.03
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

== Qeydlər ==
{{notelist|2}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Azərbaycanda seçkilər}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanda əlavə, təkrar və yeni parlament seçkiləri]]</text>
      <sha1>2luytob5hjqt9xvvbtm4lmqrffzytrj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>6571641</id>
      <parentid>6571633</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:08:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dr.Wiki54</username>
        <id>88744</id>
      </contributor>
      <comment>/* Partiyalardakı vəziyyət */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28040" xml:space="preserve">{{Seçkilər
 | seçki adı              = Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri
 | seçki tarixi           = 13 iyun 2006
 | ölkə                   = Azərbaycan
 | şəkil1                 = [[File:Ilham Aliyev Bogdan Borusewicz Senate of Poland (cropped).JPG|160x160px]]
 | rəng1                  = #0070C3
 | partiya1               = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
 | partiya başçısı1       = [[İlham Əliyev]]
 | tutulan yerlər1        = 6
 | dəyişən yerlərin sayı1 = 
 | səslərin sayı1         = 
 | səslərin payı1         = 
 | şəkil2                 = [[File:İlyas İsmayılov (cropped).png|160x160px]]
 | rəng2                  = #228B22
 | partiya2               = [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
 | partiya başçısı2       = [[İlyas İsmayılov]]
 | tutulan yerlər2        = 1
 | dəyişən yerlərin sayı2 = 
 | səslərin sayı2         = 
 | səslərin payı2         = 
 | şəkil3                 = [[File:Sabir Rustamkhanli in 2012 (cropped).jpg|160x160px]]
 | rəng3                  = #00BFFF
 | partiya3               = [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
 | partiya başçısı3       = [[Sabir Rüstəmxanlı]]
 | tutulan yerlər3        = 1
 | dəyişən yerlərin sayı3 = 
 | səslərin sayı3         = 
 | səslərin payı3         = 
 | seçicilərin fəallığı   = 
}}
'''Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (2006)''' — 2006-cı ilin iyun ayında Azərbaycanda seçki nəticələri ləğv olunmuş seçki dairələrində keçirilmiş təkrar parlament seçkiləri.

== Zəmin ==
[[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] yekunlaşdıqdan sonra seçki nəticələri [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] tərəfindən açıqlanmışdır. [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] 23 noyabr 2005-ci il tarixli iclasında yekun nəticələri açıqlamış və 4 seçki dairəsində seçki nəticələrinin ləğv edildiyini elan etmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.infocenter.gov.az/v2/06_11_2005.php III çağırış Azərbaycan Milli Məclisinə seçkilərin ilkin nəticələri]&lt;/ref&gt; Yekun protokol komissiya üzvlərinin 11-nin lehinə, 4-nün əleyhinə səsi olmaqla qəbul edilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/uploads/protokollar/MSK_protokol_2005.pdf Səsvermənin ümumi yekunları haqqında Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının protokolu]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/174/ Noyabrın 23-də Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbəti iclası keçirilmişdir]&lt;/ref&gt; Daha sonra komissiya yekun protokolu [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi|Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinə]] göndərmişdir. Noyabr ayının 26-da keçirilmiş iclasda [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]] tərəfindən seçki nəticələri ləğv olunmuş [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi|9 saylı Binəqədi ikinci]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi|38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi|110 saylı Zaqatala]] seçki dairələrinin komissiyaları buraxılmışdır.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/175/ Noyabrın 26-da Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının iclası keçirilmişdir]&lt;/ref&gt;

1 dekabr 2005-ci il tarixində [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi]]nin iclası keçirilmiş və iclasda protokolları Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinənuyğun olmayan 6 seçki dairəsinin — [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi|31 saylı Suraxanı ikinci]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi|44 saylı Sumqayıt-Abşeron]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi|69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi|103 saylı Gədəbəy]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi|106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa]] və [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi|119 saylı Ağdam kənd]] seçki dairələrinin seçki nəticələri ləğv edilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.constcourt.gov.az/az/decision/129 2005-ci il noyabrın 6-da keçirilmiş üçüncü çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının seçkilərinin nəticələrinə dair AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ADINDAN AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİ PLENUMUNUN QƏRARI]&lt;/ref&gt;

İlk dəfə tam majoritar üsulla keçirilən parlament seçkiləri olan [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] nəticələri ləğv edilmiş [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası|Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının]] sədri, [[Azadlıq Bloku]]nun vahid namizədi [[Əli Kərimli]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Tofiq Hüseynli (deputat)|Tofiq Hüseynli]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] Ali Məclisinin sədri, [[Azadlıq Bloku]]nun vahid namizədi [[Qulamhüseyn Əlibəyli]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd bitərəf siyasətçi Fəxrəddin Qəmbərov, [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd bitərəf siyasətçi [[İlqar Qılıcov]], [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi]] üzrə lider namizəd isə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü, [[Azərbaycan (qəzet, Azərbaycan)|&quot;Azərbaycan&quot; qəzetinin baş redaktoru]] [[Bəxtiyar Sadıqov]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2834 Üçüncü çağırış Milli Məclisə seçkilər (2005). 5. Seçkilərin yekunu (dekabr 2005)]&lt;/ref&gt;

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[İlham Əliyev]] 9 dekabr 2005-ci il tarixində [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi|9 saylı Binəqədi ikinci]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]], [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi|31 saylı Suraxanı ikinci]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi|38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi|42 saylı Sumqayıt ikinci]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi|44 saylı Sumqayıt-Abşeron]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi|69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi|103 saylı Gədəbəy]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi|106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa]], [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi|110 saylı Zaqatala]], [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi|119 saylı Ağdam kənd]] seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatlarının təkrar seçkilərinin 13 may 2006-cı il tarixinə təyin edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalamışdır.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/11083 Bəzi seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərinin təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI]&lt;/ref&gt;

=== Partiyalardakı vəziyyət ===
[[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] ilk sədri və qurucusu [[Heydər Əliyev]]in ölümündən sonra müvəqqəti olaraq partiya sədrinin birinci müavini, prezident [[İlham Əliyev]] sədr vəzifələrini icra etmişdir. [[İlham Əliyev]] 26 may 2005-ci il tarixində [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] III Qurultayında yekdilliklə partiya sədri seçilmişdir.&lt;ref&gt;[http://yap.org.az/az/view/pages/15 Yeni Azərbaycan Partiyasının III Qurultayı]&lt;/ref&gt; [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] [[İlham Əliyev]]in rəsmi rəhbərliyində qatıldığı ilk parlament seçkilərdir.

[[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri]] səbəbi ilə müxalifət cərgəsində iki əsas ittifaq yaradılmışdır. Onlardan biri [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]], [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]] və [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasını]] birləşdirən [[Azadlıq Bloku|&quot;Azadlıq&quot; Seçki Bloku]],&lt;ref&gt;[https://www.azadliq.org/amp/152681.html &quot;Azadlıq&quot; seçki bloku rəsmən təsis olundu]&lt;/ref&gt; digəri isə [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]], Azərbaycan Milli Hərəkat Partiyası və [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası|Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasını]] birləşdirən &quot;YeS&quot; Seçki Bloku olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:15&quot;&gt;{{Cite web|title=İqtidaryönlü partiyalar «Reforma» seçki bloku yaradacaq|url=https://www.azadliq.org/amp/152757.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|work=Azadlıq Radiosu|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103044/https://www.azadliq.org/amp/152757.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.azadliq.org/amp/152237.html Daha iki seçki bloku təsis olundu.]&lt;/ref&gt; Onlardan [[Azadlıq Bloku]] [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] və [[Milli Birlik Hərəkatı]] ilə razılaşmaya getmiş və nəticədə seçkilərdəki aparıcı bloka çevrilmişdir.

Seçki nəticələri açıqlandıqdan sonra [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] və [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] başda olmaqla iki əsas müxalif blok seçki nəticələrinə etiraz etmiş, lider namizədlər [[Əli Kərimli]], [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] və [[Lalə Şövkət]] parlamentin işinə qatılmaqdan imtina etmişdir. [[Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]] [[Əli Kərimli]] və [[Qulamhüseyn Əlibəyli]]nin namizədliyini irəli sürdüyü dairələrin nəticələrini ləğv etdikdən sonra etirazlar səngiməmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

&quot;YeS&quot; Seçki Blokundan iki bitərəf namizəd — baş nazirin sabiq müavinləri [[Əli Məsimli]] və [[Vahid Əhmədov]] deputat seçilsə də, onlar blokla əlaqələrini kəsmiş və müstəqil siyasət yürütmüşdür. [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] isə bu hadisələrə kəskin etirazını bildirmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Yeni Siyasət Seçki Blokuna üzv olan Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasındakı]] nümayəndəsi [[Arzuxan Əlizadə]] (hazırkı sədr) seçkinin yekun protokoluna imza atmışdır. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sədri [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] buna etiraz etmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Vidadi Mahmudlu yekun protokolu imzalamasını düzgün addım sayır|url=https://www.azadliq.org/amp/154336.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103044/https://www.azadliq.org/amp/154336.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Partiya sədri Əli Əliyev fövqəladə iclas keçirmiş və iclasda Etibar Məmmədov və Arzuxan Əlizadənin dəstəkçilərini Siyasi Şura üzvlüyündən ixrac etmişdir.&lt;ref name=&quot;:2&quot;/&gt; 22 yanvar 2006-cı il tarixində həm Əli Əliyev, həm də Etibar Məmmədov Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının növbədənkənar qurultayını keçirmişdir. Əli Əliyev keçirdiyi qurultayda [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]], Azərbaycan Demokrat Partiyası, [[Müsavat Partiyası]] nümayəndələri iştirak etmiş, Etibar Məmmədov liderlik postundan uzaqlaşdırılmış, özü isə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının yenidən sədri seçilmişdir.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=AMİP-də iki qurultay|url=https://www.azadliq.org/a/154922.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2021-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210414080139/https://www.azadliq.org/a/154922.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Etibar Məmmədov keçirdiyi qurultayda isə Əli Əliyevə etimadsızlıq göstərilmiş, Ayaz Rüstəmov partiyanın müvəqqəti sədri seçilmişdir.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|title=AMİP parçalanmaya doğru daha bir addım atdı|url=https://www.bbc.com/azeri/news/story/2006/01/printable/060123_amip|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103057/https://www.bbc.com/azeri/news/story/2006/01/printable/060123_amip|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=“Dovşan həkimi” AMİP-dən necə qovuldu? - Əli Əliyev haqqında yeni şok sənəd|url=https://www.aznews.az/news/editorsdesk/229896.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2021-05-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210508094923/https://www.aznews.az/news/editorsdesk/229896.html|work=AzNews.az|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Hər iki tərəf müvafiq qurultay sənədlərini [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyinə]] təqdim etmişdir. Ədliyyə Nazirliyi nəticə olaraq Etibar Məmmədovun keçirdiyi qurultayın nəticələrini tanımışdır.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=&quot;Regionçuluq&quot; faktoru müxalifət partiyasının zəifləməsinə səbəb olub|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1108158.html|access-date=2022-06-02|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029030113/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1108158.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Nəticədə [[Azadlıq Bloku]]na daxil olan partiyalar, [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]], [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]] və digər narazı şəxslər [[Azərbaycan etirazları (2005)|26 noyabr 2005-ci ildə etiraz aksiyası]] təşkil etmişdir.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== Namizədlər ==
[[Azərbaycan Liberal Partiyası|Azərbaycan Liberal Partiyasının]] lideri [[Lalə Şövkət]] deputat seçilsə də, nəticələrə etiraz əlaməti olaraq mandatından imtina etmişdir. Daha sonra təkrar seçkilərə qatılmayaraq [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] prossesi boykot etmişdir.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[Azadlıq Bloku]] 6 mandat qazansa da, mandatlardan 4-ü [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının]] payına düşürdü. [[Müsavat Partiyası]] təkrar seçkilərə qatılmaq istəyini bildirdiyi üçün blok daxilində narazılıq və parçalanma yaranmışdır. Blokun qurucularından [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] və [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]] seçkiləri boykot etmə qərarı almışdır. Nəticədə [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] sıralarından deputat seçilmiş [[Cəmil Həsənli]] partiyasından istefa verdi və [[Azadlıq Bloku]]ndan deputat seçilmiş [[Pənah Hüseyn]] blokla əlaqələrini kəsmişdir.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Mart ayının 3-nədək davam edən namizəd irəli sürmə prossesi nəticəsində 10 seçki dairəsi üzrə 218 nəfər namizədliyini irəli sürmüşdür. 13 mart tarixinədək onlardan sadəcə 196-sı onlara verilən imza vərəqələrini 450 imza toplayaraq təhvil verə bilmişdir. Dairə seçki komissiyaları 22 nəfərin namizədliyini qəbul etməmiş, 20 nəfər isə prosses bitmədən namizədliyini geri çəkmişdir. [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] 39 nəfər namizədliyini irəli sürmüş, onlardan 22-sinin namizədliyi qeydiyyata alınmışdır və beləliklə bu seçkilərdə ən çox namizəd sayısı bu dairədən olmuşdur. [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə isə 10 nəfərin namizədliyi qeydiyyata alınmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[Yeni Azərbaycan Partiyası]] rəsmi qaydada 10 seçki dairəsindən 6-sı üzrə namizəd irəli sürmüşdür. Buna baxmayaraq dah 17 nəfər partiya üzvü öz təşəbbüsü ilə seçkilərə qatılmışdır. Nümunə olaraq [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə qeydə alınmış 18 namizəddən 8-i [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] üzvü idi.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Müxalifət cərgəsindən [[Müsavat Partiyası]] 10 seçki dairəsindən 7-i üzrə rəsmi namizəd irəli sürsə də, daha 5 partiya üzvü öz təşəbbüsü ilə seçkilərə qatılmışdır. Partiyanın seçki qərargahının sədri və başqan müavini [[Arif Hacılı]] [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə seçkilərə qatılmışdı.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

Digər partiyalardan [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] 5, [[Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] 3, [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]] 3, [[Azərbaycan Ümid Partiyası|Ümid Partiyası]] 3, [[Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası|Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının &quot;klassiklər&quot; qanadı]] 2 və daha 10 siyasi partiya 1 namizədlə seçkilərə qatılmışdır. Namizədlərdən 71-i bitərəf olmuş, 12-si isə siyasi mənsubiyyətini göstərməmişdir. Namizədlərdən 127-si kişi, 27-si isə qadın olmuşdur. Həmçinin [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] deputat seçilə bilməyən 40-a yaxın namizəd təkrar seçkilərə qatılmışdır. [[Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları|II çağırış Milli Məclisin]] 6 deputatı da seçki marafonuna qoşulmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

İki aya yaxın davam edən təbliğat-təşviqat prossesi ərzində 30-a yaxın namizəd öz namizədliyini geri götürmüşdür. Həmçinin [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] üzrə namizədliyini irəli sürmüş [[Azərbaycan Beynəlxalq Universiteti]]nin rektoru, [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] üzvü [[Elşad Abdullayev (hüquqşünas)|Elşad Abdullayev]] seçiciləri maddi təşviqlə ələ almaqda ittiham olunaraq Apellyasiya Məhkəməsinin qərarı ilə seçki yarışından kənarlaşdırılmışdır.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

13 may seçki günü ərəfəsində namizədlərin sayı 124-ə enmiş, ən çox namizəd olan seçki dairəsi 18 namizədlə [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]], ən az namizəd olan seçki dairələri isə 7 namizədlə [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] və [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] olmuşdur.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2836 Üçüncü çağırış Milli Məclisə seçkilər (2005). 7. Təkrar seçkilərlə tamamlanan parlament]&lt;/ref&gt;

== Seçki nəticələri ==
{{Dairəvi diaqram
 | yeri   = right
 | miqyas = 200px
 | başlıq = Mandatların siyasi partiyalara görə dağılışı
 | other  = 
 | şərh1  = [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
 | dəyər1 = 60
 | rəng1  = #0070C3
 | şərh2  = [[Bitərəf]]
 | dəyər2 = 20
 | rəng2  = #DCDCDC
 | şərh3  = [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
 | dəyər3 = 10
 | rəng3  = #228B22
 | şərh4  = [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
 | dəyər4 = 10
 | rəng4  = #00BFFF
}}
[[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyası]] 9 saylı Binəqədi ikinci, 31 saylı Suraxanı ikinci, 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə), 42 saylı Sumqayıt ikinci, 44 saylı Sumqayıt -Abşeron, 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar, 103 saylı Gədəbəy, 106 saylı Tovuz—Qazax—Ağstafa, 110 saylı Zaqatala, 119 saylı Ağdam kənd seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərilə bağlı səsvermənin yekun nəticələri haqqında 27 may 2006-cı il tarixində iclas keçirmiş, iclasda 103 saylı Gədəbəy seçki dairəsinin 3 saylı, 110 saylı Zaqatala seçki dairəsinin 14 saylı və 119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsinin 10 və 37 saylı seçki mənətəqələri üzrə səsvermənin nəticələrinin ləğv olunması və seçkilərin yekun nəticələri təsdiqlənmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.msk.gov.az/az/newsmsk/499/ Mayın 27-də Məzahir Pənahovun sədrliyi ilə Mərkəzi Seçki Komissiyasının növbəti iclası keçirilmişdir.]&lt;/ref&gt; 5 iyun 2006-cı il tarixində [[Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi]] qərarlara və protokollara baxaraq seçki nəticələrini təsdiq etmişdir.&lt;ref&gt;[https://e-qanun.az/framework/15935 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ADINDAN 2006-cı il mayın 13-də keçirilmiş 9 saylı Binəqədi ikinci, 31 saylı Suraxanı ikinci, 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə), 42 saylı Sumqayıt ikinci, 44 saylı Sumqayıt -Abşeron, 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar, 103 saylı Gədəbəy, 106 saylı Tovuz—Qazax—Ağstafa, 110 saylı Zaqatala, 119 saylı Ağdam kənd seçki dairələri üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi deputatlarının təkrar seçkilərinin nəticələrinə dair AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİ PLENUMUNUN QƏRARI]&lt;/ref&gt; Nəticələrə əsasən [[9 saylı Binəqədi ikinci seçki dairəsi]] üzrə bitərəf siyasətçi [[Rafael Cəbrayılov|Rafael Kamil oğlu Cəbrayılov]], [[31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Əhməd Vəliyev|Əhməd Abdulkərim oğlu Vəliyev]], [[38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacı oğlu Hacıyev]], [[42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Məcid Kərimov|Məcid Zahid oğlu Kərimov]], [[44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi]] üzrə bitərəf siyasətçi [[Baba Tağıyev|Baba Əli oğlu Tağıyev]], [[69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar seçki dairəsi]] üzrə [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]] sədrinin müavini [[Fəzail İbrahimli|Fəzail Feyruz oğlu İbrahimli]], [[103 saylı Gədəbəy seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Rafiq Məmmədhəsənov|Rafiq Musa oğlu Məmmədhəsənov]], [[106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa seçki dairəsi]] üzrə [[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]] sədri [[İlyas İsmayılov]], [[110 saylı Zaqatala seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Hikmət Atayev|Hikmət İsmayıl oğlu Atayev]] və [[119 saylı Ağdam kənd seçki dairəsi]] üzrə [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Bəxtiyar Sadıqov|Bəxtiyar Yusif oğlu Sadıqov]] deputat seçilmişdir.&lt;ref&gt;[http://www.infocenter.gov.az/v2/13_05_2006.php 2006-cı ilin may ayının 13-də keçirilmiş təkrar parlament seçkilərinin nəticələri]&lt;/ref&gt;

Seçilmiş deputatlardan 3-ü, yəni [[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacıyev]], [[Bəxtiyar Sadıqov]] və [[Fəzail İbrahimli]] sabiq deputat olmuşdur. Onlardan [[Fəzail İbrahimli]] [[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkilərində]] [[12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal seçki dairəsi]] üzrə seçkiləri 1394 (7.84%) səs toplayaraq [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] üzvü [[Mixail Zabelin]] və Azərbaycan Vahid Kommunist Partiyası sədri Sayad Sayadovun ardınca üçüncü sırada tamamlamışdır.&lt;ref&gt;[[http://www.infocenter.gov.az/v2/info.php?dsk=12 12 saylı Qaradağ-Binəqədi-Yasamal seçki dairəsi üzrə ilkin nəticələr]&lt;/ref&gt;

=== Ümumi ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|
|'''9 saylı Binəqədi ikinci'''
|'''31 saylı Suraxanı ikinci'''
|'''38 saylı Nizami ikinci (Gəncə)'''
|'''42 saylı Sumqayıt ikinci'''
|'''44 saylı Sumqayıt-Abşeron'''
|'''69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar'''
|'''103 saylı Gədəbəy'''
|'''106 saylı Tovuz-Qazax-Ağstafa'''
|'''110 saylı Zaqatala'''
|'''119 saylı Ağdam kənd'''
|'''Cəmi'''
|-
|'''Məntəqə sayı'''
|30
|28
|25
|37
|30
|37
|36
|35
|41
|44
|343
|-
|'''Seçici sayı'''
|37 993
|38 254
|33 606
|43 564
|42 244
|39 760
|36 596
|41 252
|41 928
|35 912
|391 109
|-
|'''Seçici aktivliyi'''
|19.07%
|27.16%
|33.42%
|43.34%
|35.48%
|38.98%
|34.11%
|32.87%
|59.30%
|37.66%
|
|-
|'''Deputat sayı'''
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|1
|10
|-
|}

=== Dairələr üzrə ===

==== 9 saylı Binəqədi ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Bitərəf]]
|[[Rafael Cəbrayılov]]
|
|31.87
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 31 saylı Suraxanı ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Əhməd Vəliyev]]
|
|72.55
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 38 saylı Nizami ikinci (Gəncə) ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Asəf Hacıyev (deputat)|Asəf Hacıyev]]
|
|62.60
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 42 saylı Sumqayıt ikinci ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Məcid Kərimov]]
|
|81.80
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 44 saylı Sumqayıt-Abşeron ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Bitərəf]]
|[[Baba Tağıyev]]
|
|64.77
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 69 saylı Cəlilabad-Masallı-Biləsuvar ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]
|[[Fəzail İbrahimli]]
|
|49.28
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 103 saylı Gədəbəy ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Rafiq Məmmədhəsənov]]
|
|56.64
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 106 saylı Qazax-Tovuz-Ağstafa ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Ədalət Partiyası (Azərbaycan, 1993)|Ədalət Partiyası]]
|[[İlyas İsmayılov]]
|
|71.14
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 110 saylı Zaqatala ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|-
|[[Müsavat Partiyası]]
|[[Arif Hacılı]]
|
|
|-
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Hikmət Atayev]]
|
|65.02
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

==== 119 saylı Ağdam kənd ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%;&quot;
!Partiya
!Namizəd
!Topladığı səs
!Səs faizi (%)
|- style=&quot;background:wheat;&quot;
|[[Yeni Azərbaycan Partiyası]]
|[[Bəxtiyar Sadıqov]]
|
|63.03
|-
|
|
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarlı səslərin sayı'''
|
|'
|-
| colspan=&quot;2&quot; |'''Etibarsız səslərin sayı'''
|'''-'''
|'''-'''
|}

== Qeydlər ==
{{notelist|2}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

{{Azərbaycanda seçkilər}}

[[Kateqoriya:Azərbaycanda əlavə, təkrar və yeni parlament seçkiləri]]</text>
      <sha1>1y7pwb4161wjpsiejq87p79hgcpsoqx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mingeçevir 01</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761290</id>
    <revision>
      <id>6571719</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:35:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Papattyapg</username>
        <id>253749</id>
      </contributor>
      <comment>tərtibat başlıq</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="365" xml:space="preserve">Mingəçevir — Azərbaycanın əhali sayı etibarı ilə dördüncü böyük şəhəridir. 4 fevral 1954-cü ildə respublika tabeli şəhər kateqoriyasına keçmişdir. Kür çayının sahillərində yerləşir. Mingəçevir şəhəri şərq, cənub və qərb tərəfdən Yevlax rayonu, şimaldan isə Mingəçevir Su anbarı ilə həmsərhəddir.

Mingəçevir</text>
      <sha1>n3e83cmlcusa3cddhi1c5ffyomojg12</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mais Yusubov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>761292</id>
    <revision>
      <id>6571745</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:45:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mais Yusubovv</username>
        <id>253752</id>
      </contributor>
      <comment>Səhifə &quot;10 avqust 1998 ci ilde Azerbaycanin Baki seherinde dunyaya gelmisdir.2004 ci ilde baki seher 1 sayli orta metebine daxil olmusdur,hemin mektebi 2015 ci ilde bitirib Baki Dovlet Universitetinin biologiya fakultesine daxil olmusdur. Hemin fakulteni ugurla basa vurmusdur&quot; məzmunu ilə yaradıldı</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="268" xml:space="preserve">10 avqust 1998 ci ilde Azerbaycanin Baki seherinde dunyaya gelmisdir.2004 ci ilde baki seher 1 sayli orta metebine daxil olmusdur,hemin mektebi 2015 ci ilde bitirib Baki Dovlet Universitetinin biologiya fakultesine daxil olmusdur. Hemin fakulteni ugurla basa vurmusdur</text>
      <sha1>emf1uaj3asg3x7gaem52kfban3fm2bd</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>